2 3

! RIchard Koch 1997. Ta c pha m The 80,20 PrIncIpIe: The SecreI oI

AchIevIng More WIIh Less xua I ba n Ia n da u bo I NIchoIas BreaIey
PubIIshIng, London, 1997. Ba n dIch duo c xua I ba n Iheo Iho a Ihua n
vo I NIchoIas BreaIey PubIIshIng.
NHA XU T BA N TRL
h6uYLh LY
RICHARD KOCH
4 S
Huc |uc
Phan 1
MO U
1. Da n nha p ve Nguyen Iy 80,20 11
2. Tu duy Iheo Nguyen Iy 80,20 nhu Ihe nao7 40
Phan 2
THANH CNG TRONG KlNH DOANH KHNG
NHT THlT LA MT lU HUYN Bl
3. Nga m nga m m I Ia n so ng 69
4. TaI sao chIen Iuoc
cua ban saI Iam7 92
S. Don gIa n Ia I I de p 130
6. Cau du ng d I Iuo ng kha ch ha ng 1S9
7. Muo I u ng du ng ha ng da u Irong
kInh doanh cu a Nguyen Iy 80,20 18S
8. Qu h IInh! S I quan yeu
dem Ia I Iha nh cng cho ba n 204
6 7
Phn 1
M u
Phan 3
LAM lT, THU VA THU NHlU HON
9. Tu Do 221
10. Ca ch ma ng Iho I gIan 237
11. Bao gIo ban cung co Ihe daI duoc
nhu ng gi minh mu n 267
12. VoI mI I h Iro Iu bang huu 28S
13. Thng mInh va Iuo I nha c 303
14. TIe n, IIe n, IIe n 333
1S. Ba y Iho I quen mang de n ha nh phu c 3S3
Phan 4
MO RNG AP DUNG NGUYN LY 80,20
TRONG CUC SNG
16. La y Ia I phong d 381
8 9
Le ch chenh, vu Iru na y la Ihe !
Ngu)cn ) ,2 n g? Ngu)cn ) ,2 cIo cIung tn
ct ng tong nt cu not nIon nno cung dcu co not
:o do tuong co not \n to qunn tong Ion nIung do
tuong Inc nt nIcu. Mot nuc cIunn Ioc gn tIu)ct
Iu Io n nIung ct qun Ioc :nn Inn duoc
:nn :nI n tu 2 nIung ngu)cn nInn, \n nIcu I
tu not t) c nIo Ion nIcu nIung dong uc co :uc tnc
dong on.
Io n tcng no tIuong nInt n not nnI Ion nt o
cIo tIuc tc nn). Ngn I::nc Itnnn, nguo Int nnI
n toc ), Inn In n ng cII co 7 tu tIong dung
nn dn cIc n dc n 2,3 cn c tu ngu du ng tong nIu ng
cuo c no cIu)c n tno do qun n gu n cIu ng tn \o
nInu. Itnnn nInn tIn) ng, nIung tu ngu nn), c
cn nIung tu ngu In :nI cun cIung, cIcn tong
o n tcng no tIong tIuong. Tong tuong Io nn),
Iong to 1 tu ngu /o tu dcn Nc\ Oxod 5Iotc
Oxod Ing:I Ictonn) tn Io nun tcu tu) duoc
:u dung tong uong tIo gnn. CIung tn co tIc
go dn) n ngu)cn ) ,1. Tuong tu, tcn nIung
tno do , cIu)c n to :u du ng Iong to 2 \o n tu :
cIung tn co tIc go dn) n ngu)cn ) ,2.
Icn nnI cung co tIc :u dung dc nn not nnI Ion
cIo ngu)cn ) ,2. Mo t ngIcn cu u no dn) cIo
tIn) ng 1,3 cnc o In dcn \c tong donnI
10 11
1
0an nhap v
hqu)n |) 80/20
Tong no t tIo gnn dn , dnI un t Incto
jNgu)cn ) ,2] cu u ng u ng to n tn tong
nI \uc nI tc nIu not tnng dn nt t Iong
no nn dcn tcn not Ionng :nn dn ngn n
dnu \no do, not dnI unt tIuc cIung Iong n
co tIc gn tIcI no.
]o:c 5tcnd
1
N
guyen Iy 80,20 co Ihe va nen duoc ap dung boI
moI con nguoI Ihng mInh Irong cuc sng Ihuong
nhaI cua ho, boI moI I chuc, don vI, va boI moI nhom va hinh
IhaI xa hI. Nguyen Iy nay co Ihe gIup cac ca nhan va I chuc
daI duoc nhIeu keI qua hon nhIeu voI Iuong cng suc I hon
nhIeu. Nguyen Iy 80,20 co Ihe Iam cho con nguoI Ia hIeu qua
tIu tu \c xcn In o n, \n tn co tIc xcn dn) n qu)
unt ,1 /xcn nuc Ngu)cn ) ,2 Inn on In
gn n gn, cong n cong, tnng...).
Ngu)cn ) ,2 Iong In n not cong tIuc Iu)cn
g. NIcu I no qunn Ic gun ct qun \n ngu)cn
nInn gnn t) c 7,3 Ion n ,2 In) ,1. NIung
co not tIuc tc n t I nno xn) n tuong Io 5 cnc
ngu)cn nInn dnn dcn 5 ct qun. CIung tn co tIc
tIn) duoc \u tu nn) Iong cnn do, Iong ng cnn.
Mot tIcu :o n dong not \n to qunn )cu.
NIung con nguo \n to cIuc tInt :u co Icu qun dcu
ct nn :nt, tnn dung not :o t nIung dong uc qunn
tong co tIc Int Iu) Icu qun tong nI \uc, tIc go
cun Io \n cIu)cn cIung tInnI nIung o tIc cun Io.
Cnc nn In) tc tuc doc nIung tnng :ncI :nu dn) dc
tn Icu xcn cnc nn cung co tIc Ioc Io \n nn nIu
tIc nno dc cung duoc nIu nIung nguo n)...
12 13
20: cng Ihuc dIen hinh se cho Ihay rang 80 nhung san
pham dau ra keI Iuu Iu 20 nhung nguyen IIeu dau vao;
rang 80 cac keI qua xuaI phaI Iu 20 cac nguyen nhan; hoac
rang 80 nhung Ihanh qua co duoc Iu 20 cng suc da dau
Iu. Hinh 1 mInh hoa cho mI quan he nay.
Trong kInh doanh, nhIeu v du mInh hoa cho Nguyen Iy 80,
20 da duoc kIem chung. 20 cac san pham Ihuong chIem 80
doanh s Inh Iheo dIa My; va 20 cac khach hang cung co
mI Iam quan Irong Iuong Iu. 20 cac san pham hoac khach
hang Ihuong chIem khoang 80 IoI nhuan cua don vI.
Trong xa hI, 20 cac II pham chIem 80 gIa IrI cua IaI ca
cac II pham. 20 nguoI IaI xe gay ra 80 s IaI nan. 20 s
nguoI keI hn cau Ihanh 80 s nguoI Iy dI (nhung ke cu IaI
hn rI IaI Iy dI da Iam meo Iech cac con s Ihng ke, gay ra
mI cam gIac bI quan saI Iech ve muc d chung Ihuy Irong
hn nhan). 20 cac hoc sInh sInh vIen nam gIu 80 nhung
bang cap, chung ch duoc phaI ra.
Trong cuc sng gIa dinh, 20 nhung Iam Iham IraI Irong
nha Ihuong xuyen co nhung buoc chan gIam Ien. 20 s quan
ao duoc dem ra mac Irong 80 Iuong IhoI gIan. Va neu cac
ban co gan mI chung bao Irm, 80 nhung vu bao Irm
nham Ia do 20 nhung nguyen nhan kha huu.
Dng co dI Irong Ia mI mInh hoa IuyeI voI cho Nguyen Iy
80,20. 80 Iuong nang Iuong bI bo ph Irong qua Irinh dI
nhIen IIeu va ch co 20 Ia duoc chuyen Ihanh nang Iuong day
cho banh xe chay; s 20 nguyen IIeu dau vao nay Iao ra
100 san pham dau ra!
3
hon va hanh phuc hon. No co Ihe nhan Ien gap bI muc d
IoI nhuan cua cac cng Iy va Inh hIeu qua cua baI cu I chuc
nao. Tham ch no con dong mI vaI Iro quan yeu Irong vIec
nang cao chaI Iuong va s Iuong nhung dIch vu cng ch Irong
khI caI gIam chI ph. Cun sach nay, cng Irinh dau IIen ban
ve Nguyen Iy 80,20,
2
duoc vIeI ra Iu mI nIem xac In chay
bong, da duoc kIem nghIem va Ihuc chung qua kInh nghIem
kInh doanh va ca nhan, ra ng nguyen Iy na y Ia m I Irong
nhung phuong cach II nhaI de gIaI quyeI va vuoI qua duoc
nhung ap Iuc cua cuc sng hIen daI.
Nguyen Iy 80,20 Ia gi7
Nguyen Iy 80,20 khang dInh rang mI IhIeu s nguyen
nhan, nguyen IIeu dau vao, hoac cng suc Ihuong dan den
mI da s nhung keI qua, san pham dau ra, hoac nhung
Ihanh qua. HIeu Iheo ngha den, dIeu nay co ngha Ia, chang
han, 80 nhung gi cac ban daI duoc Irong cng vIec cua minh
Ia keI qua cua 20 Iuong IhoI gIan cac ban da bo ra. Nhu vay,
co Ihe noI 4,S nhung n Iuc ma cac ban da bo ra chIem mI
Iy Ie raI Ion deu chu yeu Ia khng dem IaI hIeu qua mong
doI. Thuc Ie nay IraI nguoc voI nhung gi nguoI Ia Ihuong ngh.
Nhu vay Nguyen Iy 80,20 khang dInh rang Iu Irong nI IaI
quan he gIua nguyen nhan va keI qua, nguyen IIeu dau vao
va san pham dau ra, va gIua cng suc va Ihanh qua Ihu
duoc da co mI Iinh Irang maI can dI. MI chuan muc raI ro
cho Iinh Irang maI can dI nay co Ihe Ihay qua quan he 80,
14 1S
Nuyen ||eu du vao 3an pHm du ra
Cn suc du tu 1HanH qua
Nuyen nHn bet qua
Hinh 1: Nguyen Iy 80,20
Khum phu cuu Pureto: thu cn d, mt ttnh trung
xu) ru mt cuch co h thng vu co th doun truoc
duo c
Co so nen Iang cua Nguyen Iy 80,20 duoc VIIIredo PareIo
(18481923) nha kInh Ie hoc nguoI Y kham pha ra nam
1897, cach day dung 100 nam. Kham pha cua ng cho den
nay da co nhIeu Ien goI khac nhau, nhu Nguyen Iy PareIo
(PareIo PrIncIpIe), DInh IuaI PareIo (PareIo Law), QuI Iac 80,20
(80,20 RuIe), Nguyen Iy IhIeu cng (PrIncIpIe oI LeasI LIIorI),
va Nguyen Iy baI can bang (PrIncIpIe oI ImbaIance); Irong b
sach nay chung Ia se Ihng nhaI goI Ia Nguyen Iy 80,20. Qua
ca mI qua Irinh anh huong ngam ngam dI voI nhIeu nguoI
Ihanh daI quan Irong, nhaI Ia nhung nguoI Iam kInh doanh,
nhung nguoI say me may Inh, va nhung ky su phu Irach ve
chaI Iuong, Nguyen Iy 80,20 da gop phan Iac dng den Ihe
gIoI hIen daI. Tuy nhIen, no hay con Ia mI Irong nhung b an
Ion nhaI Irong IhoI daI chung Ia va ngay ca mI s I nguoI
bIeI va su dung Nguyen Iy 80,20 cung ch khaI Ihac duoc mI
phan nho nhoI suc manh cua no.
Nhu vay VIIdredo PareIo da kham pha ra caI gi7 ng da
Iinh co nghIen cuu nhung quy IuaI ve cua caI va Ihu nhap o
nuoc Anh Ihe ky XIX. ng nhan Ihay rang, Iheo mau nghIen
cuu cua ng, hau heI Iuong Ihu nhap va cua caI ve Iay mI
nhom nguoI IhIeu s. Co Ie chuyen nay cung khng co gi dang
ngac nhIen cho Iam. Nhung ng cung kham pha ra haI dIeu
khac ma ng cho Ia raI co y ngha. MI Ia, co mI mI quan
he nhaI quan, co Inh Ioan hoc gIua Iy Ie nguoI (Iuong phan
Iram Irong Ing s dI Iuong nghIen cuu dang xeI) va Iuong
16 17
Mac du PareIo da nhan Ihay Iam quan Irong va pham vI ap
dung rng Ion cua kham pha cua ng nhung, IhaI dang IIec,
ng IaI raI kem Irong vIec gIaI Ihch no. Sau do ng IIep Iuc
dua ra hang IoaI nhung Iy IhuyeI xa hI hoc ky Ihu nhung Ian
man, chang dau vao dau, Iap Irung vao vaI Iro cua b phan
IInh hoa cua xa hI, de rI cuI doI ng, nhung Iu Iuong ay
da bI nhung Ien phaI xI Iheo phe MussoIInI Iam dung va bop
meo. Y ngha cua Nguyen Iy 80,20 da bI Irum men ca mI
Ihe he. Trong khI mI vaI nha kInh Ie hoc, dac bIeI Ia o Hoa
Ky ,
6
da nhan Ihay Iam quan Irong cua no nhung maI den sau
ChIen Iranh The gIoI Thu haI moI co haI nguoI dI IIen phong
cung Iuc nhung hoan Ioan khac nhau baI dau Iao ra duoc
nhung doI song gay chu y du Iuan voI Nguyen Iy 80,20.
1949: Ngu)n I) Thu Cng cuu Zp]
MI Irong nhung nguoI dI IIen phong Ia gIao su ngu van day
o DaI hoc Harvard, George K. ZIpI. Nam 1949, gIao su ZIpI
kham pha ra Nguyen Iy IhIeu cng vn IhaI ra Ia mI IaI
kham pha va cu Ihe hoa nguyen Iy cua PareIo. Nguyen Iy cua
PareIo phaI bIeu rang ngun Iuc (con nguoI, hang hoa, IhoI
gIan, ky nang, hoac baI cu Ihu gi khac co kha nang san sInh
Ihem gIa IrI moI) Ihuong co khuynh huong Iu sap xep chnh
minh de gIam IhIeu cng vIec, de rI chung 2030 cua baI cu
ngun Iuc nao chIem 7080 hoaI dng IIen quan den ngun
Iuc ay.
7
GIa o su ZIpI su du ng nhu ng con s Ih ng ke ve dan s , sa ch
vo , Iu IIe u ngu van, va nhu ng ha nh vI ca nhan de ch ra su Ia p
dI Ia p Ia I ra I n dInh cu a quy Iua I ba I can d I a y. Chang han,
Ihu nhap hoac cua caI ma nhom nay duoc huong.
4
NoI don
gIan hon, neu 20 cua nhom dI Iuong nghIen cuu huong 80
Iuo ng cu a ca I,
S
Ihi ca c ba n co Ihe doa n cha c ra ng 10 se
huong, chang han nhu, 6S Iuong cua caI, va S se huong
S0. DIem mau chI khng phaI o ch cac con s phan Iram,
ma Ia o ch vIec phan b cua caI Irong mI nhom dI Iuong
co tIc tcn donn n Iong cnn do.
Kham pha Ihu haI cua PareIo, mI kham pha IhaI su Iam
ng phan khch, Ia quy IuaI baI can dI nay Iap dI Iap IaI mI
cach n dInh baI cu khI nao ng xem xeI nhung du IIeu IIen
quan den nhung gIaI doan IIch su khac nhau hoac nhung
quc gIa khac nhau. Du nghIen cuu nuoc Anh Irong nhung
gIaI doan dau, hoac baI cu du IIeu nao co Ihe co duoc ve
nhung nuoc khac Irong IhoI daI cua ng hoac Iruoc do, ng
deu Ihay co mI quy IuaI chung Iap dI Iap IaI, nhIeu Ian, voI
mI su chnh xac Ioan hoc.
Day Ia mI su Irung hop Ia ky, hay Ia mI dIeu gi do co mI
Iam quan Irong Ion Iao dI voI kInh Ie hoc va xa hI7 Quy IuaI
nay co con dung khng neu ap dung vao nhung Iap hop du
IIeu co IIen quan den nhung van de khac ngoaI cua caI hoac
Ihu nhap7 PareIo Ia mI nha cach Ian daI IaI, vi Iruoc ng Ia
chua co aI Iung xem xeI haI Iap hop du IIeu co IIen quan voI
nhau Irong Iruong hop nay Ia so sanh phan phI Ihu nhap
hoac cua caI voI s nguoI co Ihu nhap hoac chu so huu IaI san
va so sanh Iy Ie phan Iram gIua haI Iap hop du IIeu nay.
(Ngay nay phuong phap nay da Iro nen binh Ihuong, va da
dan den nhung buoc nhay voI Ion Irong cac hoaI dng doanh
Ihuong va kInh Ie.)
18 19
Y Iuong IuyeI voI cua ng Ia su dung Nguyen Iy 80,20,
cung voI nhung phuong phap Ihng ke khac, de Iim va khac
phuc nhung II chaI Iuong va caI IhIen d IIn cay va gIa IrI cua
cac hang hoa cng nghIep va IIeu dung. 5o tn) cn :ont cInt
uong, Iac pham co Inh mo duong cua |uran, duoc xuaI ban
Ian dau IIen vao nam 19S1 va da Ian duong Nguyen Iy 80,
20 bang nhung IoI Ie raI hao phong:
NIn nI tc Ioc Incto dn Int Icn n ng cun cn
cung duoc Inn Io not cncI tIcn ccI jnIu nIung
qunn :nt cun ]unn \c nnt ton tInt cInt uong]. Tn
co tIc tn tIn ) nIu ng tuo ng Io tuong tu :u
Inn o to Inn gun nIung to nInn, :u Inn o
tn nnn gun nIung qu tnI tcn nn ngu) co, \.\...
Ngu)cn ) cun Incto \c :u Inn o Iong dong dcu
n dung cIo :u Inn o cun cn \n cIo :u Inn o
ton tInt cInt uong.

Khng co nha cng nghIep IaI Io maI Ion nao o My quan

Iam den nhung Iy IhuyeI cua |uran. Nam 19S3 ng duoc moI
den NhaI Ban de IhuyeI gIang, va da duoc nhIeu nguoI don
nhan y Iuong cua ng. ng da o IaI Iam vIec voI may Iap doan
cua NhaI, Iam bIen chuyen gIa IrI va chaI Iuong nhung hang
hoa IIeu dung cua ho. MaI cho den khI mI de doa cua nguoI
NhaI dI voI nen cng nghIep Hoa Ky da hIen hIen, IhoI gIan
sau nam 1970, Ihi o phuong Tay nguoI Ia moI xem Irong
|uran. ng ve nuoc de Iam cho nen cng nghIep Hoa Ky nhung
gi ng da Iam cho nguoI NhaI. Nguyen Iy 80,20 chnh Ia IInh
hn cua cuc cach mang chaI Iuong Ioan cau.
ng phan Ich IaI ca nhung Io hn Ihu duoc cap boI chnh
quyen PhIIadeIphIa Irong nam 1931 o mI khu vuc gm 20
day nha, qua do cho Ihay rang 70 nhung vu keI hn Ia gIua
nhung nguoI sng Irong vong 30 cua khoang cach.
RaI Iinh co, ZIpI cung cung cap duoc nhung gIaI Ihch khoa
hoc cho mI ban Iam vIec bua bn bang cach bao chua cho
su bua bn ay voI mI quy IuaI khac: Ian suaI su dung dem
nhung Ihu Ihuong xuyen duoc su dung IaI gan voI chung Ia.
Nhung Ihu ky Ihng mInh Iu Iau da bIeI khng nen sap xep
qua dau vao day dI voI nhung IaI IIeu, gIay Io Ihuong can
Iham khao.
1951: Qu) Iut v s t quun )u cuu ]urun vu su
hung phut cuu Nht Bun
MI nhan vaI IIen phong khac cua Nguyen Iy 80,20 Ia mI
nguoI duoc xem Ia I su ve chaI Iuong, ky su |oseph |uran
(sInh nam 1904), mI nguoI My gc RumanI, mI nhan vaI
quan Irong dung sau cuc Cach mang ChaI Iuong Irong gIaI
doan 19S01990. ng da Iam cho caI ma ng goI Ia Nguyen
Iy PareIo hoac Quy IuaI ve s I quan yeu (RuIe oI Ihe VIIaI
Iew) hau nhu dng ngha voI cuc dI Iim chaI Iuong cao cho
san pham.
Nam 1924, |uran vao Iam vIec o WesIern LIecIrIc, b phan
che Ia o sa n xua I cu a BeII TeIephone SysIem, kho I da u su nghIe p
Ia mI ky su Irong mI cng Iy va ve sau da Ihanh danh nhu
Ia mI Irong nhung chuyen gIa Iu van ve chaI Iuong hang dau
cua Ihe gIoI.
20 21
nhan raI IhIeu s dau nganh o ngay mI nhIeu cac nganh
nghe. Dao dIen phIm SIeven SpIeIberg kIem duoc 16S IrIeu
dIa Irong nam 1994. |oseph |amIaI, IuaI su I Iung duoc
Ira Ihu Iao ha u h nha I, 90 IrIe u dIa. Le duong nhIen,
nhung dao dIen phIm hay IuaI su Ihuong Ihuong bac Irung
ch co duoc mI muc Ihu nhap be Ieo Ieo so voI nhung mon
IIen co do.
The ky XX da co nhung n Iuc Io Ion nham can bang cac
muc Ihu nhap, nhung Iinh Irang baI dng deu vua moI duoc
san phang ch nay IaI cu nI Ien ch khac. O Hoa Ky, Iu
1973 den 199S, Ihu nhap Ihuc Irung binh Iang 36, nhung
con s Iuong ung cua cac cng nhan khng co mI chuc vu
quan Iy gi IaI gIam 14. Trong Ihap nIen 1980, IaI ca cua caI
da ve Iay 20 nhung nguoI Ihu nhap cao nhaI, va 64 cua
Ing muc Iang mI dIeu khng Ihe khng de y IaI vao Iay
1 nhung nguoI Ihu nhap cao nhaI. Quyen so huu cac c
phan o Hoa Ky cung Iap Irung chu yeu Irong mI IhIeu s
cac h gIa dinh: S s h gIa dinh Hoa Ky so huu chung 7S
gIa IrI Irong nganh hang IIeu dung. Chung Ia cung co Ihe
Ihay mI Iac dng Iuong Iu Irong vaI Iro cua dng dIa:
chung S0 cac gIao dIch Ihuong maI cua Ihe gIoI duoc Inh
bang dIa, vuoI xa con s 13 Ia Iy Ie xuaI khau Hoa Ky so
voI Ihe gIoI. Va, Irong khI Iy Ie cua dng dIa so voI muc du
Iru ngoaI hI Ia 64, Iy suaI cua GDP Hoa Ky voI Ing san
Iuong Ioan cau cung ch vua qua 20. Nguyen Iy 80,20 Iuc
nao cung Iu khang dInh gIa IrI cua minh, Iru phI con nguoI
co nhung n Iuc Ion, Iu gIac, va nhaI quan, duy Iri qua mI
IhoI gIan daI de phu dInh no.
Cuc thp nn 1960-1990: nhung tn b tu vc up
dung Ngu)n I) S0,20
IBM Ia mI Irong nhung Iap doan dau IIen va Ihanh cng
nhaI da phaI hIen va dua vao ap dung Nguyen Iy 80,20, mI
dIeu gIup gIaI Ihch IaI sao hau heI cac chuyen gIa he Ihng
may Inh duoc dao Iao o haI Ihap nIen 1960 va 1970 deu bIeI
den y Iuong nay.
Nam 1963, IBM phaI hIen ra rang chung 80 IhoI gIan cua
mI may Inh duoc danh de Ihuc hIen chung 20 ma dIeu
hanh. Cng Iy ngay Iap Iuc vIeI IaI phan mem dIeu hanh de
20 ma dIeu hanh su dung Ihuong xuyen nhaI ay de IIep can
va Ihan IhIen voI nguoI su dung nhaI, qua do Iam cho nhung
chIec may Inh IBM Iro nen hIeu qua hon va nhanh hon nhung
chIec may Inh cua cac cng Iy dI Ihu canh Iranh Irong da
s nhung chuong Irinh ung dung.
Nhung Iap doan che Iao may Inh ca nhan (PC) va vIeI phan
mem su dung cho chung o Ihe he ke IIep, nhu AppIe, LoIus,
va MIcrosoII, con sI sang hon Irong vIec ap dung Nguyen Iy
80,20 de Iam cho nhung chIec may Inh cua minh re hon va
de su dung hon cho mI Iop nguoI su dung moI, Irong do co
nhung nguoI dI may Inh hIen duoc ca ngoI, o be ma Iruoc
day nhac Ihay chIec may ch dam knh nhI vIen chI.
Ke th ng gom t t
Sau PareIo mI Ihe ky, y ngha cua Nguyen Iy 80,20 IaI hI
sInh Irong nhung Iranh Iuan gan day ve muc Ihu nhap cao
ngaI IroI va Iun Iang cao cua nhung sIeu sao va nhung ca
22 23
nhan va keI qua, co Ihe duoc xem xeI va phan Ich Ihi keI qua
kha huu nhaI Ia se co mI m hinh, quy IuaI chung ve su maI
can bang. Su maI can bang ay co Ihe Ia 6S,3S, 70,30, 7S,2S,
80,20, 9S,S, hoac 99,1,0,1, hay baI cu mI Iy Ie nao nam
Irong khoang ay. Tuy nhIen, Ing haI con s duoc dem ra so
sanh khng nhaI IhIeI phaI Ia 100 (xem Irang 43).
Nguyen Iy 80,20 cung khang dInh rang khI chung Ia bIeI
mI quan he IhaI su Ihi Ihuong chung Ia Iay Iam ngac nhIen
Iruoc Iinh Irang maI can bang gIua haI ben. Du muc chenh
Iech Ia gi Ihi Ihng Ihuong su maI can bang ay cung vuoI ra
khoI nhung uoc dInh cua chung Ia Iruoc do. Cac nha quan Iy
co Ihe da ngo ngo Ihay rang mI s khach hang va mI s san
pham co kha nang sInh IoI nhuan cao hon nhung khach hang
va san pham khac, nhung khI da duoc chung mInh cho Ihay
muc d khac bIeI Ihi ho Ihuong Iay Iam raI ngac nhIen va co
khI ngo ngan Iruoc keI qua ay. Cac gIao vIen co Ihe da bIeI
rang da s nhung van de vI pham ky IuaI hoac hau heI cac
vu Irn hoc deu xuaI phaI Iu mI IhIeu s cac hoc sInh, nhung
neu phan Ich s sach ghI chep IaI cac vu vIec ay Ihi su khac
bIeI gIua haI con s co Ie se Ion hon muc nguoI Ia van hang
Iuong. Co Ihe chung Ia cung Ihay duoc rang mI phan quy
IhoI gIan cua chung Ia co gIa IrI hon phan con IaI, nhung neu
chung Ia do Iuong haI phan IhoI gIan dau Iu va keI qua Ihu
duoc Ihi su khac bIeI gIua cac con s cung se Iam cho chung
Ia sung so.
TaI sao ban IaI phaI quan Iam den Nguyen Iy 80,207 Cho
du ban co nhan ra hay khng Ihi nguyen Iy nay van ap dung
voI cuc doI cua ban, cho gIoI xa hI cua ban, va cho noI Iam
vIec cua ban. HIeu duoc Nguyen Iy 80,20 se cho phep ban co
Ta I sao Ngu)cn ) ,2
Ia I quan Iro ng de n Ihe
Ly do Iam cho Nguyen Iy 80,20 co gIa IrI den Ihe Ia do no
dI nguoc IaI voI nhung gi ch cam nhan bang Iruc gIac. Chung
Ia Ihuong cu hay ngh rang IaI ca cac nguyen nhan se dan
den nhung keI qua voI mI Iam quan Irong gan nhu nhau.
Rang IaI ca cac khach hang deu co gIa IrI nhu nhau. Rang
mI doanh nghIep, mI san pham, va mI dng IIen kIem
duoc Iu IoI nhuan doanh s deu co gIa IrI ngang nhau. Rang,
voI chung Ia, IaI ca cac nhan vIen deu co gIa IrI gan nhu nhau.
Rang IaI ca cac cau hoI va cu dIen IhoaI deu can duoc dI xu
nhu nhau. Rang Iruong daI hoc nao cung II nhu Iruong daI
hoc nao. Rang IaI ca moI van de deu co mI s Iuong Ion
nhung nguyen nhan, do vay khng dang phaI khu bIeI rIeng
mI s nguyen nhan quan yeu. Rang IaI ca moI co hI deu
co gIa IrI gan nhu nhau, do vay chung Ia deu xu Iy chung
nhu nhau.
Chung Ia co khuynh huong cho rang S0 ca c nguyen nhan
hoa c Ia c d ng da u va o Ia o ra S0 ke I qua hoa c sa n pha m da u
ra. Duo ng nhu co m I Iu Iuo ng Iu nhIen, ha u nhu dan chu , cho
ra ng nguyen nhan va ke I qua no I chung can ba ng nhau. Nhung
a o Iuo ng ve quan he S0,S0 na y Ia m I Irong nhung dIeu saI
Iac nhaI, co haI nhaI, dng IhoI Ia nep ngh Iham can c de
nhaI, Irong ban d Iu duy cua chung Ia. Nguyen Iy 80,20
khang dInh rang khI haI Iap hop du IIeu, IIen quan den nguyen
24 2S
Nguyen Iy 80,20 Ia, cac doanh nghIep va IhI Iruong van con
phaI vuoI qua mI khoang cach bao xa nua moI dua ra duoc
nhung gIaI phap II uu. V du, Nguyen Iy 80,20 khang dInh
rang 20 san pham, hoac khach hang, hoac nhan vIen, moI
IhaI su Iao ra 80 IoI nhuan. Neu dIeu nay Ia dung va
nhung nghIen cuu Ihuong khang dInh nhung Iy Ie baI Iuong
xung nhu Ihe qua co In IaI Ihi con Iau hIen Iinh ay moI daI
den muc co hIeu qua hoac II uu. DIeu co y ngha o day Ia 80
cac san pham, hoac khach hang, hoac nhan vIen, ch dong
gop 20 IoI nhuan. La dang co mI su Iang ph Ion. La nhung
ngun Iuc manh me nhaI cua cng Iy dang bI nu IaI boI mI
da s nhung ngun Iuc kem hIeu qua hon raI nhIeu. La IoI
nhuan co Ihe duoc nhan Ien neu nhIeu hon nhung san pham
II nhaI co Ihe duoc dem ban ra, nhung nhan vIen xIn nhaI
duoc Iuyen dung, hoac nhung khach hang ngon duoc Ihu
huI (hoac duoc IhuyeI phuc hay mua Ihem nhIeu hang nua
cua cng Iy).
Trong Iruong hop nay nguoI Ia co Ihe daI mI cau hoI raI
xac dang: IaI sao IaI IIep Iuc Iam ra mo san pham chIem 80
ma ch dem ve 20 IoI nhuan kIa7 Cac cng Iy I khI daI ra cau
hoI nay, boI vi Ira IoI cau hoI ay se co ngha Ia phaI hanh dng
mI cach quyeI IIeI: ngung Iam 4,S nhung gi ban dang Iam
khng phaI Ia mI Ihay dI nho nhaI.
DIeu |B Say goI Ia cng vIec cua nhung nha doanh nghIep
Ihi nhung nha IaI chnh hIen daI goI Ia nghIep vu acbI
(kInh doanh chenh Iech Iy gIa). ThI Iruong IaI chnh quc Ie
raI nhanh nhay Irong vIec dIeu chnh nhung hIen Iuong baI
Ihuong Irong vIec dInh gIa IrI, chang han gIua cac Iy gIa hI
doaI. Nhung cac I chuc doanh Ihuong va cac ca nhan noI
duoc nhung caI nhin sau sac ve nhung gi dang IhaI su dIen
ra Irong Ihe gIoI chung quanh chung Ia.
Thng dIep chu dao cua cun sach nay Ia, cuc sng Ihuong
nhaI cua chung Ia co Ihe duoc caI IhIen raI nhIeu bang cach
su dung Nguyen Iy 80,20. MI ca nhan co Ihe hIeu qua hon
va hanh phuc hon. MI don vI mong mun co IoI nhuan co Ihe
kIem duoc nhIeu IoI nhuan hon. MI I chuc phI IoI nhuan
cung co Ihe co duoc nhung keI qua huu ch hon. MI chnh
phu deu co Ihe dam bao rang mI cng dan cua minh deu
duoc huong nhIeu quyen IoI hon khI co chnh phu ay caI
quan. Tung nguoI va Iung I chuc deu co Ihe daI duoc nhIeu
dIeu hon IaI ca deu co gIa IrI, va ne Iranh nhung gIa IrI IIeu
cuc, voI I cng suc hon, I chI ph hon, va I vn dau Iu hon.
Tam dIem cua nhung IIen b ay Ia mI quy Irinh Ihay Ihe.
Nhung ngun Iuc co Iac dng yeu Irong baI cu cng dung nao
deu khng nen su dung, hoac ch su dung de daI. Nhung
ngun Iuc co Iac dng manh me phaI duoc su dung cang
nhIeu cang II. MI cach Iy Iuong, mI ngun Iuc phaI duoc
su dung vao nhung ch co Ihe phaI huy va dem IaI gIa IrI cao
nhaI. O baI ky ch nao co Ihe, nhung ngun Iuc yeu kem can
duoc bI duong va phaI IrIen de chung co Ihe baI chuoc hanh
vI cua nhung ngun Iuc hIeu qua hon.
San xuaI kInh doanh va IhI Iruong da su dung quI Irinh
nay, va da Ihu duoc nhung Iac dung Ion Iao, Iu hang Iram
nam nay. Nha kInh Ie hoc nguoI Phap |B Say, nguoI da Iao
ra Iu cntccncu (nha doanh nghIep) vao khoang nam 1800,
da noI rang nha doanh nghIep chuyen van ngun Iuc kInh Ie
ra khoI khu vuc co nang suaI Ihap de buoc Ien mI khu vuc
co nang suaI va san Iuong cao. Nhung mI y ngha Ihu vI cua
26 27
IhuyeI co Ihe ve nen duoc buc Iranh cua nhung keI qua Iu
kInh nghIem hoac quan saI, nhung mau hinh Iap dI Iap IaI,
nhung quy IuaI xa hI, hoac nhung dng dang co Ihe gIaI
Ihch duoc hanh vI cua ca nhan va xa hI.
Cach Iam co Inh xa hI hoc cua PareIo khng Iim ra duoc
mI chia khoa co suc IhuyeI phuc. ng qua doI da Iau Ihi
IhuyeI hn dn vn co nhIeu Iuong dng raI Ion voI Nguyen
Iy 80,20 va gop phan gIaI Ihch Nguyen Iy nay moI ra doI.
Trong ba muoI nam cuI cua Ihe ky XX da dIen ra mI cuc
cach mang ve Iu duy cua cac nha khoa hoc ve vu Iru, Iam dao
In nhung IrI Ihuc Ihng Inh ca 3S0 nam Iruoc do. Tu Iuong
da Iung Ihng Inh ay Ia nhung Iu Iuong dua Iren may moc
va co Inh duy Iy, Iu Ihan da Ia mI buoc IIen v daI so voI
nhung quan dIem huyen b va Iuy IIen ve Ihe gIoI ma nguoI
Ia da Iung IIn Irong IhoI Trung C. Quan dIem co hoc da
chuyen Thuong de Iu mI Ihe Iuc khng Ihe hIeu nI va IhaI
Ihuong Ihanh mI ky su che Iao dng h Ihan IhIen voI nguoI
su dung hon.
Quan dIem ay ve Ihe gIoI cua con nguoI o Ihe ky XVII, va
van con raI ph bIen Irong xa hI ngay nay, ngoaI Iru Irong
nhung Iang Iop khoa hoc da IIen b, IhaI de chIu va huu ch
v cung. TaI ca cac hIen Iuong deu duoc gIan Iuoc quy ve
nhung mI quan he co quy Iac, co Ihe doan Iruoc, tu)cn
tnI. V du, n Iao ra , Iao ra c, va n + c Ihi Iao ra d. M I
Ihe gIoI quan nhu Ihe cho phep baI cu Ihanh phan ca nhan
nao cua vu Iru su van hanh cua IraI IIm con nguoI chang
han, hoac cua baI cu IhI Iruong rIeng re nao co Ihe duoc
phan Ich rIeng bIeI, boI vi Ing Ihe Ia Ing cng cua cac Ihanh
phan va nguoc IaI.
chung Ihuong raI kem ve nghIep vu acbI hoac nghe IhuaI
Iam nha doanh nghIep, Irong vIec chuyen dIch ngun Iuc Iu
ch chung co gIa IrI kem den ch chung co Ihe dem IaI nhung
keI qua II, hoac Irong vIec caI bo nhung ngun Iuc gIa IrI
Ihap va mua vao nhung ngun Iuc co gIa IrI cao hon. Trong
hau heI cac Iruong hop, chung Ia khng nhan ra muc d ma
mI s ngun Iuc, du ch Ia mI IhIeu s nho, IaI co mI nang
suaI sIeu cao caI ma |oseph |uran goI Ia s I quan yeu
Irong khI nhung caI da s s nhIeu Iao Iao IaI dem IaI raI
I nang suaI hoac co Ihe gay ra nhung Iac dng IIeu cuc. Neu
chung Ia qua co nhan ra su khac bIeI gIua s I quan yeu
va s nhIeu Iao Iao Irong IaI ca cac binh dIen cua doI sng
chung Ia, va neu chung Ia co Iam mI caI gi do Iruoc hIen
Iuong ay Ihi chung Ia co Ihe nhan rng nhung gi chung Ia
xem Ia quan Irong Ien mI gIa IrI gap bI.
Ngu)cn ) ,2
va Ihuye I h n d n
Ly IhuyeI xac suaI cho Ia bIeI rang hau nhu khng Ihe co
chuyen IaI ca cac ung dung cua Nguyen Iy 80,20 deu xay
ra m I ca ch nga u nhIen, do m I Ihoa ng co may na o do .
Chung Ia ch co Ihe gIaI Ihch nguyen Iy nay khI Iim duoc
nhung Iang y ngha hoac nguyen nhan sau xa hon con nam
an khuaI ben duoI.
Ban Ihan PareIo cung da Iung vaI In voI van de nay, ng
Iun c ap dung mI phuong phap Iuan nhaI quan cho vIec
nghIen cuu xa hI. ng da suc sao de Iim cho ra nhung Iy
28 29
Ngu)n I) khng cn b ng
SoI ch chung gIua IhuyeI hn dn va Nguyen Iy 80,20 Ia
van de cnn ng hoac, noI cho chnh xac Ia, Iinh Irang
Iong cnn ng. Ca IhuyeI hn dn Ian Nguyen Iy 80,20 deu
khang dInh (voI raI nhIeu co so Ihuc chung) rang vu Iru nay
Ia khng can bang. Ca haI deu cho rang Ihe gIoI nay khng
hoaI dng Iheo Iuyen Inh; nguyen nhan va keI qua I khI co
mI mI IIen he can bang. Ca haI deu nhan manh den nguyen
Iy Iu I chuc: mI s dng Iuc Iuc nao cung manh hon nhung
d ng Iu c kha c va se c chIe m pha n chIa ngu n Iu c Io n hon
pha n Iheo Ie cng ba ng. Thuye I h n d n, du a va o m I s nhu ng
su kIe n da xa y ra Irong IIch su , go p pha n gIa I Ihch Ia I sao co
su ma I can ba ng na y va Iinh Ira ng a y dIe n ra nhu Ihe na o.
1u tru khng vn dng theo mt duong thng dut
Nguyen Iy 80,20, cung nhu IhuyeI hn dn, duoc dua Iren
y Iuong phI Iuyen Inh. RaI nhIeu nhung dIeu da xay ra khng
co mI Iam quan Irong va co Ihe bo qua. Tuy nhIen, Iuc nao
cung co mI s dng Iuc co mI Iam anh huong vuoI han Iren
s Iuong cua chung. Day Ia nhung dng Iuc phaI duoc xac
dInh va de y. Neu do Ia nhung dng Iuc co gIa IrI Ich cuc,
chung Ia phaI nhan chung Ien. Neu do Ia nhung dng Iuc
chung Ia khng Ihch, chung Ia can phaI suy ngh can Ihan de
Iim cach v hIeu hoa chung. Nguyen Iy 80,20 cung cap mI
phep Ihu Ihuc chung raI hIeu nghIem ve Inh phI Iuyen Inh
Irong baI cu he Ihng nao: chung Ia co Ihe daI cau hoI, co
phaI 20 nguyen nhan dan den 80 keI qua7 Co phaI 80 baI
cu hIen Iuong nao deu ch co IIen he voI 20 cua hIen Iuong
huu quan7 Day Ia mI phuong phap huu ch de Iam I ra Inh
Nhung Irong nua sau cua Ihe ky XX Ihi duong nhu se dung
hon nhIeu neu nhin Ihe gIoI nhu mI sInh vaI dang van dng,
IIen hoa Irong do Ioan b he Ihng Ion hon Ing cac Ihanh
phan, va Irong do quan he gIua cac Ihanh phan Ia phI Iuyen
Inh. Nguyen nhan khng de xac dInh ngay, co nhung quan
he IIen Iap phuc Iap gIua cac nguyen nhan, va ranh gIoI phan
dInh nguyen nhan va keI qua co Ihe mo nhaI, khng ro. Van
de voI II Iu duy mI chIeu Ia khng phaI Iuc nao no cung
dung duoc, nhIeu khI ch Ia mI su don gIan hoa qua muc
Ihuc Ie. Can bang Ia chuyen vIen ao, mong manh. Vu Iru nay
vn raI khap khIeng, Irong Iranh.
Tuy nhIen, IhuyeI hn dn, mac du Ien goI Ia Ihe, khng noI
rang moI Ihu ch Ia mI mo h In khng Ihe hIeu nI va v
vong. Dung hon Ia, co mI Igch nI IaI an minh duoI mI
ve ngoaI maI IraI Iu, mI Inh chaI I tu)cn tnI In donn
dIeu ma nha kInh Ie hoc PauI Krugman da goI Ia chnh xac
de n ky qua I, da ng so , va khIe p da m.
9
Lgch ay Ihi
nhan bIeI de hon Ia m Ia, va khng hoan Ioan khac bIeI voI
su Iap dI Iap IaI cua mI chu de Irong mI nhac pham. MI s
quy IuaI dac Ihu van Ihuong Iap dI Iap IaI, nhung voI mI ve
mun hinh van Irang v cung va khn Iuong.
Thu)t hn dn vu Ngu)n I) S0,20 so sung mnh
chung cho nhuu
ThuyeI hn dn va nhung khaI nIem khoa hoc huu quan co
IIen he nhu Ihe nao voI Nguyen Iy 80,207 Mac du xem ra chua
co aI khac xac Iap mI IIen he nay nhung II ngh cau Ira IoI
Ia: raI nhIeu.
30 31
danh va nuI duoc nhung Iuong Ihuc an vuoI IrI hon nhung
con kIa.
Nguo ng chu) n d
LIen quan den y Iuong nuI vong phan hI Ia khaI nIem
nguong chuyen dI. Den mI nguong nao do, mI dng Iuc
moI do co Ihe Ia mI san pham moI, mI can benh, hay mI
nhom nhac rock moI, hay mI IhoI quen xa hI moI nhu dI b
Iap Ihe duc hoac IruoI van deI se Ihay kho co Ihe phaI IrIen
hon duoc nua. Mac du raI c cng nhung keI qua chang Ihu
duoc gi. O nguong nay nhIeu ke hao hung IIen phong se bo
cuc. Nhung neu dng Iuc moI ay van kIen Iri va co Ihe vuoI
qua mI duong muc v hinh nao do Ihi ch can mI chuI n
Iuc Ihem nua IhI se gaI haI duoc nhung keI qua heI suc Io
Ion. Duong muc v hinh nay chnh Ia nguong chuyen dI ay.
KhaI nIem nay xuaI phaI Iu nhung nguyen Iy Irong Iy IhuyeI
dIch Ie. Nguong chuyen dI Ia dIem o do mI hIen Iuong binh
Ihuong va n dInh doI bI phaI cum khng co gi nghIem
Irong co Ihe bIen Ihanh mI cuc khung hoang y Ie Irong
mI cng dng,
10
do s nguoI da nhIem benh va nhung nguoI
nay, do vay, co Ihe Iay sang nguoI khac. Va do hanh vI cua
nhung doI dIch benh khng dI Iheo Iuyen Inh va khng dIen
ra nhu chung Ia ngh, nhung Ihay dI nho chang han nhu
dua s nhIem benh moI xung con 30.000 Iu con s 40.000
co Ihe co nhung Iac dng Io Ion... TaI ca deu Iuy Ihuc
chuyen cac Ihay dI xay ra khI nao va nhu Ihe nao.
11
Tru ch m u ng nuo c du c
ThuyeI hn dn ung h quan dIem Ie Ihuc nhay cam vao
nhung dIeu kIen dau IIen
12
Iheo do, nhung gi xay ra Iruoc
phI Iuyen Inh, nhung no con huu ch hon boI vi no huong Ia
den vIec xac dInh nhung dng Iuc manh me khac Ihuong
dang hoaI dng.
Nut vong phun h bop meo vu xuo trn su cn bng
Nguyen Iy 80,20 cung nhaI quan voI, va co Ihe duoc gIaI
Ihch nho quy ve, nhung caI nuI vong phan hI duoc xac dInh
boI IhuyeI hn dn, Iheo do nhung anh huong nho ban dau
co Ihe duoc nhan Ien gap nhIeu Ian va sInh ra nhung keI qua
raI kho Iuong Inh Iruoc, mac du khI hau xeI Ihi co Ihe gIaI
Ihch duoc. KhI khng co nhung nuI vong phan hI, Iy Ie phan
b Iu nhIen cua cac hIen Iuong Ia S0,S0 nhung nguyen
nhan dau vao voI mI Ian suaI da cho se dan den nhung keI
qua Iuong xung. Ch vi cac nuI vong phan hI Ich cuc va IIeu
cuc ma nguyen nhan gay ra nhung keI qua baI Iuong xung.
Tuy nhIen, xem ra cung dung khI noI cac nuI vong phan hI
manh me ch Iac dng den mI IhIeu s nho nhung nguyen
nhan dau vao. DIeu nay gIup gIaI Ihch IaI sao nhung nguyen
nhan dau vao IhIeu s ay co Ihe anh huong nhIeu den Ihe.
Chung Ia co Ihe Ihay cac nuI phan hI van hanh Irong
nhIeu Inh vuc, gIaI Ihch IaI sao Ihng Ihuong chung Ia rI
cuc co duoc quan he 80,20 Ihay vi S0,S0 gIua nhung nhom
dI Iuong khac nhau. V du, ke gIau Ihi cu gIau Ien, khng
phaI ch (hay chu yeu) Ia vi ho co nang Iuc vuoI IrI gi, ma Ia
vi cua cu de ra cua. MI hIen Iuong Iuong Iu cung xay ra voI
nhung chu ca vang Irong ao. Cho du ban dau Iha ca ban ch
co nhung con ca kch co xap x nhau Ihi nhung con Ion hon
mI Iy sau nay se Ion hon raI nhIeu, boI vi, cho du ch co mI
Ihuan IoI ban dau ch hoI cach bIeI ve kch co, chung da co Ihe
32 33
Ia nam ngI Ihanh duong nay duoc xay dung, nha cam quyen
va nha Iam dng h da chuan hoa cho chIec dng h ay Ihe
hIen 12 gIo, cho kIm quay IaI Iheo chIeu kIm dng h, boI vi
da s dng h IhoI ay deu co nhung Inh chaI chung nhu Ihe.
Nhung gIa Ihu IhoI ay S1 dng h cung gIng nhu chIec
dng h Iren nha Iho IIorence Ihi ngay nay chung Ia se co
mI chIec dng h Ihe hIen 24 gIo va co kIm chay nguoc IaI.
Nhung quan saI IIen quan den su Ie Ihuc nhay cam vao
nhung dIeu kIen dau IIen nhu Ihe nay khng han Ia mInh hoa
cho Nguyen Iy 80,20. Nhung v du duoc dua ra noI den nhung
tIn) do tIco tIo gnn, Irong khI Nguyen Iy 80,20 noI den
mI m Ia chI IIeI tnI nhung nguyen nhan o nt ) not tIo
dcn dn cIo. Tuy nhIen, co mI mI IIen he gIua haI ben. Ca
haI hIen Iuong deu cung gop phan mInh chung mI dIeu Ia vu
Iru nay raI gheI su can bang. O Iruong hop cua IhuyeI hn
dn, chung Ia Ihay Iu nhIen khng chIu dung IaI o su phan
chIa S0,S0 dI voI cac hIen Iuong canh Iranh nhau. MI su
phan chIa S1,49 Iu Irong nI IaI no da Ia khng n dInh va
co khuynh huong bI huI ve nhung Iy Ie 9S,S, 99,1, hoac
Iham ch 100,0. Su can bang rI cuc se chuyen Ihanh mI
Ihe ma o do co mI Ihe Iuc vuoI IrI hon han, do Ia mI Irong
nhung nI dung chnh cua IhuyeI hn dn. NI dung cua
Nguyen Iy 80,20 Ihi khac Ihe nhung co Iac dung b sung.
Nguyen Iy nay cho Ia bIeI rang, o baI ky IhoI dIem nao, mI
da s cua mI hIen Iuong se duoc gIaI Ihch hoac Iao ra boI
mI IhIeu s nhung Iac nhan Iham gIa vao hIen Iuong ay. 80
keI qua Ia Iu 20 nguyen nhan. MI s caI co mI Iam quan
Irong dac bIeI; da s con IaI Ihi khng.
heI, ngay ca nhung gi nhin be ngoaI ch Ia nho nhaI, co Ihe
co mI Iac dng baI can xung. DIeu nay phu ung, va gop
pha n gIa I Ihch Nguyen Iy 80,20. Nguyen Iy 80,20 kha ng
dInh rang mI IhIeu s nguyen nhan Iac dng gay ra mI da
s keI qua. MI gIoI han cua Nguyen Iy 80,20 Ia, neu xeI
rIeng re, no Iuc nao cung Ia mI Iam anh chup nhung gi
dang dung o hIen IaI (hay, noI cho chnh xac hon, ngay IaI
IhoI dIem qua khu vua moI chup buc hinh). Day chnh Ia ch
ma hoc IhuyeI cua IhuyeI hn dn ve su Ie Ihuc nhay cam
vao nhung dIeu kIen dau IIen Io ra huu ch. MI cach bIeI nho
Iu ban dau co Ihe chuyen Ihanh mI cach bIeI Ion hon hoac
mI vI Ihe Ihuong phong ve sau, cho den khI Ihe quan binh
bI xao Irn va mI dng Iuc nho moI IaI co mI Iam anh
huong baI Iuong xung khac.
MI cng Iy Irong gIaI doan dau IIen ra IhI Iruong co duoc
mI san pham 10 II hon nhung dI Ihu cua minh Ihi rI
cuc co Ihe chIem duoc mI IhI phan Ion hon 100200, cho
du ve sau nhung dI Ihu ay co dua ra duoc mI san pham II
hon. Trong nhung ngay dau cua cng nghIep san xuaI xe, neu
S1 cac IaI xe hoac cac nuoc quyeI dInh IaI xe ben phaI Ihay
vi ben IraI Ihi dIeu nay se co khuynh huong Iro Ihanh mI
chuan muc cho hau nhu 100 nhung nguoI Iham gIa gIao
Ihng. Trong nhung ngay dau cua nhung chIec dng h kIm,
neu S1 nhung chIec dng h co kIm chay Iheo chIeu ma bay
gIo Ia goI Ia Ihuan chIeu kIm dng h Ihay vi nguoc chIeu
kIm dng h Ihi quy uoc nay se Iro nen Ihng Inh, mac du
dng h co chay Iheo huong qua IraI Ihi cung Igch khng
kem. Qua IhaI, chIec dng h Iren nha Iho IIorence chay nguoc
chIeu kIm dng h va Ihe hIen 24 gIo.
13
Khng Iau sau 1442
34 3S
Ia Iruong hop ma Irong do Nguyen Iy 80,20 van hanh II da
cng suaI cua minh.
Huo ng da n su du ng
cu n sa ch na y
Chuong 2 gIaI Ihch IaI sao ban co Ihe ap dung Nguyen Iy
80,20 vao Ihuc Ie va ban den su phan bIeI gIua phuong phap
Phan Ich 80,20 va II Tu duy 80,20, ca haI deu Ia nhung
phuong phap suy ra Iu Nguyen Iy 80,20. Phan Ich 80,20 Ia
mI phuong phap, co Inh dInh Iuong de so sanh nguyen
nhan va keI qua. Tu duy 80,20 Ia mI quI Irinh mo hon, I
chnh xac hon, va cam Inh hon, bao gm nhung m hinh va
IhoI quen Ir Iue cho phep chung Ia dua ra gIa IhuyeI ve
nhung gi Ia nguyen nhan quan Irong cua baI cu Ihu gi quan
Irong Irong doI sng cua chung Ia, xac dInh nhung nguyen
nhan ay, va Iao nen nhung caI IhIen ro neI Irong vI Ihe cua
chung Ia bang cach IaI IrIen khaI va b Ir nhung ngun Iuc
cua minh mI cach phu hop.
Phan 2: TInnI cong tong nI donnI Iong nInt tIct n
not dcu Iu)cn se Iom IaI nhung ung dung vao doanh
nghIep co suc Iac dng manh me nhaI cua Nguyen Iy 80,20.
Nhung dIeu nay da duoc Ihu nghIem va cho Ihay co mI gIa
IrI v cung Ion Iao, nhung, Ia Iung Ihay, van con chua duoc
cng dng doanh nghIep khaI Ihac. Trong phan Iom IaI nay
cua II hau nhu khng co gi Ia dc dao, nhung nhung aI dang
dI Iim duong de co nhung caI IhIen IoI nhuan Ion Iao, cho mI
doanh nghIep Ion hay nho, se Ihay day Ia mI cun sach vo
Ngu)n I) S0,20 phn Iou phm gu ru gu,
cng ru cng
MI Irong nhung v du an Iuong nhaI cho su ap dung Nguyen
Iy 80,20 Ia o Inh vuc dIen anh. HaI nha kInh Ie hoc
14
vua IIen
hanh mI nghIen cuu ve doanh Ihu va vong doI cua 300 cun
phIm duoc Iung ra Irong mI gIaI doan Ia 18 Ihang. Ho Ihay
rang bn phIm ch chIem 1,3 so voI Ing s Ihu ve duoc
80 doanh Ihu ve ban rap; 296 hay 98,7 s phIm con IaI ch
kIem duoc 20 Ing doanh Ihu. Nhu vay, dIen anh, day Ia mI
v du dIen hinh cho nhung IhI Iruong khng gIoI han, co Ihe
noI da Iao nen mI quy IuaI 80,1, mI mInh chung raI ro cho
nguyen Iy ve su maI can bang.
Van de con ky Ihu hon nua Ia cau hoI IaI sao. Xem ra nhung
nguoI dI xem phIm cung hanh xu gIng nhu nhung haI kh
dang chuyen dng hn dn. Nhu da duoc xac dInh qua IhuyeI
hn dn, nhung haI kh, nhung qua bong ban, hay nhung
nguoI dI xem phIm, IaI ca deu hanh xu khng Iheo mI Irinh
Iu hay quy IuaI nao, nhung deu Iao ra mI keI qua khng can
bang co Ihe Ihay Iruoc duoc. Nhung IoI dn IhI, Iu nhung baI
dIem phIm hay khan gIa dau IIen, quyeI dInh nhom khan gIa
Ihu haI se dng duc hay Ieo Ieo, va s nay IaI quyeI dInh
nhom ke IIep, va cu Ihe. Nhung cun phIm nhu Ngn) doc n
(Indccndcncc In)) hoa c Ic \u n t In tI (M::on
Ino::c) IIep Iuc duoc chIeu Irong nhung rap phIm dng
ngheI khan gIa, Irong khI nhung phIm kInh ph daI do va
nhIeu sao, nhu TIc go nuoc (Wntc\od) hay AnI :nng nn
ngn) (In)gIt), IaI nhanh chong ch con IaI mI s Iuong nho
nhoI khan gIa, rI sau do Ihi chang con aI den xem nua. Day
36 37
Ta I sao Ngu)cn ) ,2
dem Ia I IIn mu ng
TI mun keI Ihuc chuong gIoI IhIeu nay bang mI cam
nhan ca nhan hon Ia may cau chu co Inh Ihu Iuc. TI IIn rang
Nguyen Iy 80,20 dem IaI mI nIem hy vong v cung Io Ion.
Le duong nhIen, nguyen Iy nay da neu ra nhung dIeu co Ihe
da han nhIen rI: rang da co mI khI Iuong Iang ph v cung
Ion o moI noI, Irong cach van hanh cua Iu nhIen, Irong san
xuaI kInh doanh, Irong xa hI, va Irong chnh doI sng cua
Iung ca nhan chung Ia. Neu cng Ihuc dIen hinh chung Ia 80
keI qua sInh ra Iu 20 nguyen nhan Ihi IaI yeu cung co mI
Ihuc Ie hIen nhIen Ia 80, da s chu dao, nhung nguyen nhan
dau vao dang ch Iao ra mI keI qua nho be 20 nhung
anh huong, Iac dng.
DIeu nghIch Iy Ia mI su Iang ph nhu Ihe co Ihe Ia mI IIn
IuyeI voI, neu chung Ia co Ihe su dung Nguyen Iy 80,20 mI
cach sang Iao, khng ch de xac dInh va caI Ia nhung yeu I
nang suaI kem coI ma con de co nhung dng IhaI Ich cuc
nua. Truoc maI chung Ia dang san co mI vung daI bao Ia
de co Ihe Ihuc hIen nhung caI IIen, bang cach sap xep IaI va
dIeu chnh IaI ca Iu nhIen Ian cuc sng cua chnh chung Ia.
CaI IIen Iu nhIen, khng chIu chap nhan hIen Iinh, Ia I Irinh
cho IaI ca moI IIen b: ve maI IIen hoa, ve maI khoa hoc, ve
maI xa hI, va voI mI ca nhan. George Bernard Shaw da dIen
Ia y nay raI hay: NguoI bIeI Ihi Ihch ung minh voI Ihe gIoI.
Iong raI huu ch va Ia nI dung dau IIen xuaI hIen Irong mI
cun sach.
Phan 3: Inn t, tIu \n tIu nIcu Ion cho Ihay Nguyen Iy
80,20 co Ihe su dung nhu Ihe nao de nang cao Iam muc cng
vIec cung nhu doI sng ca nhan hIen IaI cua ban. Day Ia mI
c ga ng IIen phong nha m a p du ng Nguyen Iy 80,20 Iheo
nhung duong huong Ihu nghIem; va c gang nay, mac du II
bIeI chac con nhIeu khIem khuyeI, nhIeu ch chua hoan chnh,
chac chan se dua den nhung caI nhin sau sac day ngac nhIen.
V du, 80 hanh phuc hoac Ihanh Ich Irong cuc doI cua mI
nguoI binh Ihuong xay ra Irong mI Iy Ie phan Iram nho cua
cuc doI ay. Nhung dnh dIem cua gIa IrI Io Ion cua con nguoI
Ihuong co Ihe mo rng raI nhIeu. Thng Ihuong nguoI Ia van
Ihuong Ihan phIen Ia ho khng co du IhoI gIan. Su ap dung
Nguyen Iy 80,20 cu a II cho Iha y dIe u nguo c Ia I: Iha I ra
chung Ia Ihua IhaI IhoI gIan va da Irac Iang Irong vIec su
dung no.
Phan 4: Mo ong n dung Ngu)cn ) ,2 tong cuoc :ong
Ing keI cac chu de IaI voI nhau va daI Nguyen Iy 80,20 vao
vI Ir cua mI dau Iau b maI Ion nhaI dan daI nhung IIen b
ma chung Ia co Ihe co duoc. Phan nay se goI y nhung IrIen
khaI ung dung Iu Nguyen Iy 80,20 cho quyen IoI cua cng
chung cung nhu vIec Iao ra cua caI IoI nhuan cho cac doanh
nghIep va su Ihang IIen cua Iung ca nhan.
38 39
me hon; baI chuoc, neu can IhIeI Ihi hoc Ihuc Iong IhaI I m,
Iung ngoc ngach vI Ie, nhung ngun Iuc co hIeu qua cao.
Nhung caI Ihuc s I co hIeu qua cao can duoc xac dInh,
cham bon, nuI duong, va nhan rng. Dng IhoI, nhung caI
Iang ph Ia da s nhung caI Iuc nao cung ch dung o muc gIa
IrI Ihap can phaI IoaI bo hoac manh Iay caI gIam.
Trong qua Irinh vIeI cun sach nay va quan saI hang ngan
v du cho Nguyen Iy 80,20, II cang Ihem xac In Iong IIn cua
minh: Iong IIn vao IIen b, vao nhung buoc nhay voI ve pha
Iruoc, va vao kha nang cua nhan IoaI, ve phuong dIen ca nhan
cung nhu Iap Ihe, Irong vIec caI IhIen nhung quan baI ma Iu
nhIen da chIa cho chung Ia. |oseph Iord da co IoI binh Iuan
Ihe nay: Thuong de choI Iro gIeo suc sac voI vu Iru. Nhung
do Ia mI cuc suc sac khng dng deu. Va muc IIeu chnh yeu
Ia Iim ra quy IuaI cua su khng dng deu ay Ia gi va chung
Ia co Ihe van dung nhu Ihe nao quy IuaI ay de phuc vu cho
muc dch cuI cung cua minh.
16
Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIup chung Ia daI duoc dung muc
IIeu ay.
NguoI khng bIeI Ihi cu nhaI nhaI mI muc c go ep Ihe gIoI
Ihch ung voI ban Ihan minh. Do vay, IaI ca cac IIen b Ia Iuy
o nguoI khng bIeI.
1S
Y ngha cua Nguyen Iy 80,20 Ia nhung keI qua duoc san
sInh ra khng ch co Ihe duoc nang Ien ma con co Ihe duoc
nhan Ien gap nhIeu Ian, neu chung Ia co Ihe Iam cho nhung
nguyen nhan dau vao vn co nang suaI, hIeu qua kem kIa Iro
nen co nang suaI va hIeu qua nhu nhung nguyen nhan dau
vao huu hIeu. Nhung Ihu nghIem Ihanh cng voI Nguyen Iy
80,20 Irong dau Iruong san xuaI kInh doanh cho Ihay rang,
neu co oc sang Iao va Iong quyeI Iam, su nhay voI ve gIa IrI
nay Ihuong Ia dIeu kha d.
Co haI con duong dI den muc IIeu nay. MI Ia IaI phan b
nhung ngun Iuc Iu nhung ap dung kem hIeu qua qua nhung
ap dung hIeu qua cao, mI b quyeI cua IaI ca moI nha doanh
nghIep qua moI IhoI daI. Hay Iim mI caI I Iron cho mI cay
dInh Iron, mI I vung cho mI cay dInh vung, va mI hinh
dang phu khop cho IaI ca nhung caI khac Iuy Iheo hinh dang
cua chung. KInh nghIem cho Ihay rang mI ngun Iuc deu co
dau Iruong Iy Iuong cua no, o do ngun Iuc ay co Ihe Iro nen
hIe u qua ga p muo I, ga p Iram Ia n ne u so vo I nhu ng da u
Iruong khac.
Con duong Ihu haI Ia phuong phap cua cac nha khoa hoc,
bac s, nhung nguoI IhuyeI gIang, nhung chuyen vIen IhIeI ke
he Ihng may Inh, nhung nha gIao duc va nhung nguoI Iam
cng Iac huan Iuyen va dao Iao Ia Iim kIem nhung phuong
cach de Iam cho nhung ngun Iuc khng hIeu qua Iro nen co
hIeu qua hon, ngay ca Irong chnh nhung ap dung hIen IaI
cua chung; Iam cho nhung ngun Iuc yeu kem Iro nen manh
40 41
LoaI da s, co anh huong raI nho
LoaI IhIeu s, co Iac dng raI Ion
Cung co Ihe noI Ihanh qua hay Ihu hoach xuaI phaI Iu mI
Iy Ie nho nhung nguyen nhan, Iac dng hay n Iuc nham vao
nhung keI qua hay Ihu hoach ay.
MI quan he gIua nguyen nhan, Iac dng va n Iuc o mI
ve va keI qua Ihu hoach hay Ihanh qua o ve kIa duoc xem Ia
khng can bang.
KhI su chenh Iech nay co Ihe do Iuong bang s hoc Ihi mI
Iy Ie ph quaI cho Iinh Irang maI quan binh Ia Iy Ie 80,20.
80 keI qua Ihu hoach hay Ihanh qua xuaI phaI ch Iu 20
nguyen nhan Ia c d ng, hay n Iu c. Cha ng ha n chu ng 1S dan
s Ihe gIo I Ia I IIeu Ihu khoa ng 80 nang Iuo ng cu a Ihe gIo I.
1
80 Ia I sa n cu a Ihe gIo I Ia do 2S dan s Ihe gIo I na m gIu .
2
O
Inh vu c cham so c su c kho e, 20 dan s Ihe gIo I va ,hoa c 20
ca c ye u I be nh Ia I se ng n Io I 80 ngu n Iu c cu a chu ng Ia.
3
Hinh 2 va 3 cho Iha y da ng Ihu c 80,20 na y. Thu Iuo ng Iuo ng
m I cng Iy co 100 sa n pha m va ho kha m pha ra Ia 20 sa n
pha m sInh Io I nhIe u nha I chIe m Io I 80 I ng Io I nhua n cu a ho .
O Hinh 2 hinh Iru pha ben Ira I chu a 100 sa n pha m, m I sa n
pha m chIe m m I khoa ng khng gIan ba ng nhau Ia 1.
2
1u du) thec hqu)n |)
80/20 nhu th nac?
C
huong 1 da gIa I Ihch kha I nIe m 80,20, chuong na y
se ban ve phuong Ihuc van hanh cua Nguyen Iy
80,20 va nhu ng gi no co Ihe dem Ia I cho ba n. HaI u ng du ng
cu a Nguyen Iy na y, Phan Ich 80,20 va Tu duy 80,20, se cung
ca p m I quan nIe m Ihu c IIe n, gIu p ba n hIe u bIe I va ca I IIe n cu c
s ng cu a minh.
DInh ngha Nguyen Iy 80,20
Theo Nguyen Iy 80,20, Iun san co mI su chenh Iech nI
IaI gIua nhan va qua, gIeo va gaI cung nhu n Iuc va Ihanh
qua. Thng Ihuong nhaI, nhung nguyen nhan va n Iuc nay
co Ihe chIa Ihanh haI IoaI:
42 43
Z san pHm
|Z" tn
san pHm
"
|c| nHun
3 |ucn/ty |e
pHn trm san pHm
1y |e pHn trm
|c| nHun
chung Ia se Ihay (Irong v du Iuong Iuong cua chung Ia) Ia 20
san pham nay, Iuc 20 s san pham, Iao ra 80 Ing IoI
nhuan (Irong vung duoc I mo). Nguoc IaI Irong vung de Irang
Ia cung Ihay duoc maI IraI cua mI quan he nay: 80 s san
pham con IaI Inh chung ch Iao ra duoc 20 IoI nhuan.
Z san pHm tuc Z" tn san pHm tao ra " tn s |c| nHun
Hinh 3
Con s 80,20 ch Ia mI Iy Ie khaI quaI, va Iy Ie chenh Iech
nay co Ihe nhIeu hon hoac I hon 80,20. Tuy nhIen Nguyen
Iy 80,20 khang dInh rang Irong hau heI cac Iruong hop mI
quan he nay co chIeu huong gan voI 80,20 hon Ia S0,S0. Neu
IaI ca cac san pham Irong v du noI Iren deu Iao ra cung muc
IoI nhuan nhu nhau Ihi mI quan he nay se duoc Ihe hIen nhu
Irong Hinh 4.
san pHm
|" san pHm
3 |ucn/ty |e
pHn trm san pHm
1y |e pHn trm
|c| nHun
Z"
|c| nHun
san pHm " tn s tao ra Z" tn |c| nHun
Hinh 2
O hinh Iru ben phaI Ia Ing IoI nhuan cua cng Iy Ihu duoc
Iu 100 san pham. Thu Iuong Iuong IoI nhuan Iu mI san
pham Ihu IoI nhIeu nhaI duoc Ihe hIen (I mo) Iu dnh cua
hinh Iru ben phaI Iro xung. San pham sInh IoI nhIeu nhaI Iao
ra 20 Ing IoI nhuan. Do do Hinh 2 cho Ihay mI san pham,
hay 1 cua san pham, chIem 1 khng gIan cua hinh Iru ben
IraI, Iao ra 20 IoI nhuan. Khoang khng gIan duoc I mo Ihe
hIen mI quan he nay.
Neu chung Ia IIep Iuc Inh den san pham sInh IoI ke IIep va
Iuan Iu nhu Ihe Iu Iren xung duoI hinh Iru cho den khI co
duoc s IoI nhuan Iu 20 san pham sInh IoI nhIeu nhaI, Ia co
Ihe I mo hinh Iru ben phaI dua vao Ing IoI nhuan ma 20
san pham nay Iao ra. Hinh 3 se Ihe hIen dIeu nay, qua do
44 4S
Ihe) va han nhIen raI de nho, nhung dIeu nay khIen nhIeu
nguoI cho rang chung Ia ch xu Iy mI nhom du IIeu, do Ia
nhom du IIeu duoc quI sang dang phan Iram. Su IhaI khng
pha I nhu Ihe . Ne u 80 con nguo I Ihua n Iay pha I va 20
Ihuan Iay IraI Ihi day khng phaI Ia mI quan saI kIeu 80,20.
De ap dung Nguyen Iy 80,20 ban phaI co haI nhom du IIeu,
ca haI quI Ihanh 100 phan Iram, va Irong do mI nhom do
Iuong mI bIen Iuong duoc so huu, duoc neu ra hay gay ra boI
s nguoI hay vaI Iac dng cau Ihanh nhom 10 kIa.
Nguyen Iy 80,20 hu u ch ra sao7
MoI nguoI ma II bIeI co ap dung Nguyen Iy 80,20 mI cach
nghIem Iuc Ihi da co duoc nhung nhan Ihuc huu ch va, Irong
mI vaI Iruong hop, da Ihay dI cuc sng cua ho. Ban phaI
Iim ra cach su dung nguyen Iy nay cua rIeng ban. Neu nhin
van de mI cach sang Iao ban se phaI hIen ra chung. Phan 3
(Chuong 9 den Chuong 1S) se huong dan ban Iim kIem nhu
Ihe nao, nhung II cung co Ihe mInh hoa van de nay bang mI
vaI v du Iu chnh cuc doI minh.
Ngu)n I) S0,20 du gup t ru suo?
KhI II con Ia mI sInh vIen non choeI IaI DaI hoc OxIord,
gIao su huong dan bao II dung bao gIo den gIang duong Iam
gi. ng gIaI Ihch Doc sach gIup Inh hI kIen Ihuc nhanh hon
nhIeu. Nhung dung bao gIo doc mI cun sach Iu dau ch
cuI, Iru Iruong hop Ihay vuI Ihch. KhI anh hoc, hay Iim ra
nhung gi cun sach de cap Ihi nhanh hon cach anh doc Ioan
b"
san pHm
b"
|c| nHun
1y |e pHn trm
san pHm
1y |e pHn trm
|c| nHun
Hinh 4 Dang Ihuc S0,S0 baI Ihuong
MI dIem ky Ia nhung quan yeu Ia khI nhung khao saI nay
duoc IIen hanh Ihi Hinh 3 IaI Ia hinh mau ph bIen hon Hinh
4 nhIeu. MI Iy Ie nho cua Ing san pham gan nhu Iun Iun
Iao ra mI Iy Ie Ion hon IoI nhuan.
TaI nhIen con s chnh xac co Ihe khng phaI Ia 80,20. 80,
20 Ia mI II v von phu hop va Ia mI gIa IhIeI huu ch nhung
khng phaI Ia dang Ihuc duy nhaI. DI khI 80 IoI nhuan IaI
xuaI phaI Iu 30 san pham, co khI 80 IoI nhuan IaI do 1S
hay Iham ch 10 san pham Iao ra. Nhung con s dI sanh
nay khng nhaI IhIeI cng IaI phaI bang 100, nhung dang
Ihuc nay Ihuong raI chenh Iech, nghIeng ve Hinh 3 hon Ia
Hinh 4.
Co Ie khng hay ho gi neu nhung con s 80 va 20 cng IaI
Ihanh 100. DIeu nay Iao ra keI qua Irng qua dep (chang han
keI qua Ia S0,S0, 70,30, 99,1 hay nhIeu keI qua khac nhu
46 47
hoc WharIon ma khng phaI nhoc nhan gi (coI Ihuong phuong
Ihuc duI maI kInh su menh danh Ia kInh nghIem hoc Iap IaI
DaI hoc Harvard). TI gIa nhap mI cng Iy Iu van hang dau
cua My ma ngay ngay dau IIen Ira Iuong II gap bn Ian hang
SheII da Ira khI II chIa Iay ho. Ro rang 80 s IIen do nhung
nguoI o d IuI con non nhu II kIem duoc Ihi xuaI phaI Iu
20 s vIec Iam ma IhI.
Vi co qua nhIeu dng nghIep Ihng mInh hon II Irong cng
Iy nay, II chuyen qua mI cng Iy chIen Iuoc khac cua My.
TI cham duoc no vi cng Iy nay phaI IrIen nhanh hon cng
Iy cu cua II ma IaI co Iy Ie s nguoI IhaI su Ihng mInh I hon
nhIeu.
Bun Ium cho u quun trong hon bun Ium gt
TaI day II Iinh co kham pha ra nhIeu nghIch Iy cua Nguyen
Iy 80,20. 80 Iang Iruong Irong cng nghe Iu van chIen Iuoc
Iuc bay gIo, cung nhu hIen IaI phaI IrIen raI hIeu qua dIen
ra IaI nhung cng Iy vao Iuc ay Inh Ing cng chIem chua day
20 chuyen vIen Irong nganh nay. 80 su Iang Iruong nhanh
chong cung ch dIen ra Irong mI nhom cng Iy nho. Hay IIn
II dI, IaI nang chang IIen quan gi den van de nay. KhI roI
cng Iy Ihu nhaI va gIa nhap cng Iy Ihu haI Ia II da nang
cao muc d Ihng mInh Irung binh o ca haI noI nay.
Tuy nhIen, co dIeu Ia Ia IaI sao nhung dng nghIep moI IaI
Io ra hIeu qua hon nhung nguoI cu7 Ho cung chang Iam vIec
vaI va gi hon nhung ho da Iheo du I Nguyen Iy 80,20 Iheo haI
ca ch chu ye u. Truo c IIen ho nha n ra ra ng d I vo I ha u he I ca c
cng Iy, 80 Io I nhua n xua I pha I Iu 20 kha ch ha ng. Trong
b cun sach. Hay doc keI Iuan, rI nhap de, rI keI Iuan mI
Ian nua va rI de maI den nhung doan Ihu vI. DIeu gIao su
nay Ihuc su mun noI Ia 80 gIa IrI cua cun sach co Ihe duoc
Iim Ihay o 20 s Irang sach hay Iham ch con I hon, va IIep
Ihu nI dung cua sach ch Irong 20 Ing IhoI gIan ma hau
heI moI nguoI phaI bo ra de doc Iron cun sach.
TI Iam Iheo va mo rng phuong phap hoc Iap nay ra. TaI
DaI hoc OxIord khng co he Ihng danh gIa IIen Iuc va keI
qua duoc bang cap IoaI gi Ia Iuy Ihuc vao ky IhI cuI hoc
phan. TI kham pha Iu nhung de IhI cu, Iuc Ia bang cach
phan Ich cac baI IhI Iruoc day, I nhaI 80 (dI khI 100) cac
baI IhI co Ihe Iam II bang cach nam vung 20 hoac I hon
khI Iuong kIen Ihuc cua cac mn hoc nam Irong nI dung cua
baI IhI. Quy vI gIam khao vi Ihe co Ihe co an Iuong II ve mI
sInh vIen hIeu bIeI nhIeu ve mI s I van de hon Ia mI nguoI
ch nam co ban ve nhIeu Inh vuc. Nhan Ihuc nay khIen II
hoc Iap raI hIeu qua. Ke cung Ia, II nhan duoc Iam bang
danh du cua Iop dau IIen ma khng phaI hoc hanh vaI va gi
Iam. TI Iung cho rang dIeu nay chung Io quy vI gIang vIen
DaI hoc OxIord IhaI Ia ca IIn. Nhung gIo day II IaI suy ngh,
chua chac da dung, Ia quy vI gIao su Iuc ay dang mun day
cho II bIeI Ihe gIoI nay van hanh Iheo nguyen Iy nao rI.
RI II dI Iam vIec cho hang SheII, phuc vu IaI mI xuong
Ioc dau qua u II Ie. DIeu nay co Ihe ren Iuyen ch kh cho II,
nhung II nhanh chong nhan ra rang nhung cng vIec duoc
Ira Iuong cao nhaI cho nhung nguoI Ire non noI kInh nghIem
nhu II de u na m o Inh vu c Iu va n. Vi Ihe II de n bang
PhIIadeIphIa va ung dung Iay duoc manh bang MBA IaI DaI
48 49
Bun dung Ium guu cho nguo khuc hu) cho
chnh mtnh?
Chang bao Iau II dam ra xac In rang dI voI nhung nha
Iu van va voI ca khach hang Ihi n Iuc va Ihanh qua co chang
Ihi cung ch Ia mI mI IIen he Iong Ieo. Lam vIec dung noI,
dung ch cua minh Ihi II hon Ia Ihng mInh va Iam vIec caI
Iuc. TI nhaI Ia can IInh Iuong va Iap Irung vao Ihanh qua
hon Ia Iac nhan. Hanh dng Iheo nhung hIeu bIeI co ban se
dan den keI qua II, con Ihng mInh va can cu Iam vIec Ihi
IaI khng. Dang bun Ihay Irong nhIeu nam nI ay nay cung
nhu ap Iuc Iam vIec chung quanh da can ngan II ap dung baI
hoc nay: II da Iam vIec qua can cu.
Bay gIo cng Iy Iu van da co ban nhan vIen chuyen nghIep
den vaI Iram nguoI va chung ba muoI nguoI ke ca II goI Ia dI
Iac, nhung 80 IoI nhuan roI vao Iay mI nguoI, do Ia nha
sang Iap, mac du quI ra s ng Ia ch chIem chua day 4
nhom nguoI dI Iac va ch 1 Iuc Iuong Iu van.
Thay vi IIep Iuc Iam gIau cho nha sang Iap, II va haI dI
Iac Ire IuI Iach ra de Iap cng Iy rIeng hoaI dng Irong cung
Inh vuc. Lan IuoI cng Iy chung II phaI IrIen Ien den hang
Iram nha Iu van. Chang bao Iau mac du ba nguoI chung II
xeI cho cung ch Ihuc hIen chua day 20 khI Iuong cng vIec
co gIa IrI cua cng Iy, chung II IaI huong hon 80 IoI nhuan.
DIeu nay cung khIen II ay nay. Sau sau nam II Iu gIa cng
vIec nay va ban c phan IaI cho nhung dI Iac khac. Vao Iuc
ay chung II da Iang gap dI Ihu nhap va IoI nhuan hang
nam, va n dInh muc gIa cao cho c phan cua minh. Khng
Iau sau do cuc suy IhoaI kInh Ie nam 1990 cung anh huong
nganh cng nghIep Iu van day co ngha Ia haI IoaI khach
hang. Khach hang Ion va khach hang Iau daI. Nhom khach
hang Ion Ihuong co mI khI Iuong cng vIec Ion va nhu Ihe
ban co Ihe su dung mI Iy Ie raI cao cac nhan vIen Iu van Ire
IuI hon, Iuong Ihap hon. Cac mI quan he voI khach hang
Iau daI Ihuong Iao ra su IIn Iuong va neu khach hang chuyen
sang mI cng Iy Iu van khac Ihi chI ph se cao hon nhIeu,
khach hang Iau daI Ihuong khng quan Iam gi den gIa ca.
TaI hau heI cac cng Iy Iu van, caI mang IaI nIem phan
khch Ihuc su Ia vIec gIanh Ihem duoc nhung khach hang moI.
Trong cng Iy moI cua II Ihi nhung nguoI hung IhaI su Ia
nhung nguoI Iam vIec voI nhung khach hang Ion nhaI hIen co
va Irong IhoI gIan daI nhaI co Ihe duoc. Ho Iam duoc nhu vay
bang cach cung c mI quan he voI nhung Ianh dao chop bu
cua nhung cng Iy khach hang nay.
Van de cI IoI Ihu haI ma cng Iy nhan Ihuc duoc Ia o baI
ky khach hang nao, 80 keI qua se xuaI phaI Iu vIec Iap Irung
vao 20 nhung van de quan Irong nhaI. Khng nhaI IhIeI day
Ia nhung van de Ihu vI nhaI Iheo quan dIem cua nhung nha
Iu van hIeu ky. Nhung Irong khI dI Ihu canh Iranh cua chung
Ia nhin Ioan b cac van de mI cach cuoI ngua xem hoa va
rI pho mac cho nguoI khach hang quyeI dInh hanh dng
(hay khng hanh dng) dua vao IoI khuyen cua ho Ihi chung
II IIep Iuc duong dau voI nhung van de quan Irong nhaI cho
den khI day duoc khach hang vao Ihe phaI hanh dng sao
cho Iha nh cng mo I duo c. Lo I nhua n cu a kha ch ha ng va
ngan sach cua cng Iy Iu van cua chung II do do ma Iang
cao dI bIen.
S0 S1
Nuyen |y /Z
lHucn pHap
pHn t|cH /Z
l| tu duy /Z
CH|nH xac
D|nH |ucn
Do| Ho| d|eu tra
Cun cp du ||eu
bt |a tr|
lc
D|nH t|nH
Do| Ho| tu duy
Cun cp mt ca| nH|n
su Hcn ve vn de
bt |a tr|
ca nhung qua Irung cua minh vao mI gIo (phan Ian ruI ro),
nhung Nguyen Iy 80,20 Ihi IaI chu Iruong rang hay chon mI
caI gIo can Ihan, cho IaI ca cac qua Irung vao do, rI cham
bam Ioan Iam Ioan y voI gIo Irung ay.
Ca ch su du ng Nguyen Iy 80,20
Co haI cach su dung Nguyen Iy 80,20, nhu o Hinh S.
Hinh S HaI phuong cach su dung Nguyen Iy 80,20
den nganh nay. Mac dau se khuyen ban sau nay neu co Iam
hay gaI qua nI ay nay ay nhung II IaI may man nho minh
da ray ruI ay nay nhu Ihe. Ngay ca nhung nguoI Iheo Nguyen
Iy 80,20 cung can mI chuI may man ma II Ihi khI nao cung
duoc s do.
Tie n kie m duo c Iu su c lao d ng co Ihe ch ng la g
ne u so vo i lo i nhu n Iu d u Iu
VoI 20 s IIen nhan duoc II dau Iu raI manh Iay vao c
phan cua mI Ing cng Iy, do Ia IIIoIax. Cac nha Iu van dau
Iu deu Iay Iam sung sI. Vao Iuc ay II so huu chung 20 c
phan Irong nhung cng Iy daI chung co nIem yeI, nhung co
mI IoaI c phIeu, S s c phan ma II so huu, IaI chIem IoI
80 danh muc dau Iu cua II. ThaI may man Iy Ie nay IIep Iuc
phaI IrIen vi ba nam sau c phan IIIoIax da Iang gIa IrI Ien
nhIeu Ian. KhI II ban mI s c phan vao nam 199S Ihi
chung IrI gIa gan 18 Ian IrI gIa ban dau.
TI cung Ihuc hIen haI vu dau Iu Ion khac vao mI nha
hang moI Ihanh Iap Ien Ia BeIgo va MSI, mI cng Iy kInh
doanh khach san Iuc ay chua so huu khach san nao ca. Ba vu
dau Iu nay cng IaI chIem heI 20 gIa IrI rong cua IaI san cua
II. Nhung chung IaI chIem hon 80 IoI Iuc dau Iu sau do cua
II va hIen nay chIem hon 80 gIa IrI rong Ion hon nhIeu.
Nhu se Irinh bay Irong chuong 14, 80 khoan IIen gIa Iang
Irong IaI san Iu nhung goI dau Iu daI han nhaI IaI xuaI phaI
Iu chua day 20 IIen dau Iu. DIeu quan Irong Ia can su dung
20 nay hIeu qua va Iap Irung dau Iu vao do cang nhIeu cang
II. Theo cach noI dan gIan Ihng Ihuong Ihi khng nen bo IaI
S2 S3
Phuong pha p Phan Ich 80,20
Cach phan Ich 80,20 khao saI mI quan he gIua haI nhom
du IIeu co Ihe so sanh duoc. MI nhom du IIeu Iun Ia mI Iap
hop nguoI hay su vaI, Ihuong Ien den 100 hay hon nua vn
co Ihe chuyen Ihanh Iy Ie bach phan. Nhom du IIeu kIa IIen
he den mI dac Inh Iy Ihu nao do cua nhom nguoI hay su vaI
do co Ihe do Iuong duoc va chuyen Ihanh Iy Ie bach phan.
Chang han chung Ia Ihu quan saI nhom ban gm 100 nguoI,
IaI ca ho deu ung bIa, I nhaI mI dI Ian va rI so sanh
Iuong bIa ho ung Iuan qua.
Cho IoI nay phuong phap phan Ich nay Ia phuong phap
chung cua nhIeu ky IhuaI Ihng ke. NeI dc dao cua phuong
phap 80,20 Ia vIec xep daI nhom du IIeu Ihu haI Iheo Ihu Iu
quan Irong Iu cao xung Ihap va Ihuc hIen nhung so sanh ve
Iy Ie phan Iram gIua haI nhom du IIeu.
Trong v du cua minh chung II da daI cau hoI voI 100
nguoI ban ve s Iuong Iy bIa ho ung Iuan qua va IIeI ke cac
cau Ira IoI Iheo s Iuong bIa Iu cao xung Ihap. Hinh 6 cho
Ihay s 20 nguoI ung nhIeu nhaI o dau va 20 nguoI ung I
nhaI o cuI bang.
Phuong phap phan Ich 80,20 co Ihe phan Ich cac Iy Ie
phan Iram Iu haI IoaI du IIeu (nhung nguoI ban va Iuong bIa
ung). O day co Ihe Ihay rang ch co 20 nguoI ban Ia IIeu Ihu
IoI 70 Iuong bIa. KeI qua nay cho chung Ia mI mI quan he
70,20. Hinh 7 cho Ihay bIeu d phan b muc d ung bIa Ia
80,20 (hay noI gon Ia bIeu d 80,20) de Irinh bay chung cac
du IIeu.
Theo Ihng Ie Nguyen Iy 80,20 can den cach phan Ich 80,
20, do Ia phuong phap dInh Iuong de IhIeI Iap mI quan he
chnh xac gIua mI ben Ia nguyen nhan,Iac dng,n Iuc va
mI ben Ia he qua,Ihu hoach,Ihanh qua. Phuong phap nay
chap nhan mI quan he 80,20 nhu Ia gIa IhIeI va rI Ihu Ihap
du IIeu de chung mInh mI quan he Ihuc. Day Ia mI phuong
phap duy nghIem co Ihe dan den baI ky keI qua nao Iu S0,
S0 cho den 99,9,0,1. Neu keI qua Ihe hIen mI su chenh Iech
Ihay ro gIua Iac nhan va Ihu hoach (chang han 6S,3S hay
mI con s con chenh Iech hon nua), Ihi, Ihng Ihuong, sau
do phaI co hanh dng can IhIep (xem duoI day).
MI phuong Ihuc moI b sung de su dung Nguyen Iy 80,20
Ia cach Ihuc ma II goI Ia II Tu duy 80,20. DIeu nay doI hoI
suy ngh ky ve baI ky van de nao quan Irong dI voI ban va
dua ra nhan dInh xem Ia Nguyen Iy 80,20 co ap dung duoc
Irong Inh vuc ay khng. RI ban co Ihe hanh dng Iheo nhan
Ihuc ay. Cach suy ngh 80,20 khng doI hoI ban phaI Ihu
Ihap du IIeu hay kIem dInh gIa IhIeI. Do do II Iu duy 80,20
IhI Ihoang co Ihe Iam ban ng nhan chang han IhaI nguy
hIem khI cho rang ban da bIeI duoc 20 Ia gi khI xac dInh mI
mI quan he nhung II khang dInh II Iu duy 80,20 I gay
cho ban ng nhan hon nhIeu so voI II suy ngh Ihng Ihuong.
LI Iu duy 80,20 de su dung va nhanh chong hon cach phan
Ich 80,20, du cach phan Ich nay co Ihe duoc ua chung hon
khI van de Ia v cung quan Irong va ban khng Ihay Iu IIn
Iam ve nhung uoc doan, phong chung cua minh.
Chung Ia se xem xeI phuong phap Phan Ich 80,20 Iruoc
rI den II Tu duy 80,20.
S4 SS
Tu suo go Iu phuong phup Phn tch S0,20?
KhI so sanh cac mI quan he nay, cach day kha Iau (co Ie
Ia vao Ihap nIen 19S0) nguoI Ia nhan Ihay Iruong hop Ihuong
xay ra nhaI Ia 80 s Iuong duoc do Iuong xuaI phaI Iu Iac
dng cua 20 s nguoI hay su vaI. 80,20 da Iro Ihanh cach
noI ngan gon cho mI quan he chenh Iech nay, cho du keI qua
co chnh xac Ia 80,20 hay khng (ve maI Ihng ke kho co Ihe
co con s chnh xac 80,20). Theo Nguyen Iy 80,20 nay Ihi 20
nguyen nhan dung dau moI duoc IIeI ke chu khng phaI cac
nguyen nhan o cuI. Phuong phap phan Ich 80,20 Ia Ien goI
II daI cho cach su dung ph bIen Nguyen Iy 80,20 Iu Iruoc
den nay, Iuc Ia Iheo huong dInh Iuong va duy nghIem, de do
Iuong mI quan he co Ihe co gIua Iac nhan va he qua.
Chung Ia cung co Ihe nhan Ihay Iu nhung du IIeu ve nhung
nguoI ban ung bIa Ia nhom 20 nguoI ung bIa o cuI bang
ch IIeu Ihu 30 Iy bIa hay 3 Ing s bIa duoc ung. Le d
nhIen hoan Ioan co Ihe goI day Ia mI quan he 3,20 du dIeu
nay I khI duoc Ihuc hIen. Gan nhu Iuc nao cung Ihe, ch co
s nguoI su dung nhIeu hay nhung Iac nhan chnh moI duoc
nhan manh. Neu mI hang bIa dang IIen hanh chIen dIch kch
cau hoac mun Iim hIeu nhung nguoI ung bIa nhIeu ngh gi
ve cac IoaI bIa cua ho Ihi cach hay nhaI Ia IIen hanh khao saI
20 nguoI ung bIa hang dau.
Chung Ia co Ie cung mun bIeI bao nhIeu phan Iram ban be
cua chung Ia gp IaI de ung 80 Ing Iuong bIa IIeu Ihu. O
day, khao saI phan khng duoc Irinh bay Iren bang (phan
gIua) cho Ihay MIke G., nguoI ung bIa dung hang 28 voI
Iuong bIa 10 Iy, co Ian s Ich Iuy Ia 800 Iy. Do do chung Ia
co Ihe bIeu dIen mI quan he nay Ia 80,28: 80 Ing Iuong
bIa duoc 28 s nguoI ban cua chung Ia IIeu Ihu.
Hinh 6
1Hu bc 1en 3 |y b|a un luy t|cH
Z nuc | u n b|a nH|e u nH t Z nuc | u n b|a nH|e u nH t Z nuc | u n b|a nH|e u nH t Z nuc | u n b|a nH|e u nH t Z nuc | u n b|a nH|e u nH t
CHar|es H 4b 4b
Z b|cHard J 43
3 = 0eore b 4Z 3
3 = lred l 4Z /Z
b /rtHur l 4 Z3
b 3teve B 4 Zb3
/ leter 1 39 Z9Z
be C 3/ 3Z9
9 = 0eore B 3b 3bb
9 = Bomber J 3b 4
9 = latty l 3b 43/
Z lar|an C 33 4/
3 3tewart l 3Z bZ
4 CHery| w 3 b33
b = benv|n C 3 bb3
b = N|ck B 3 b93
b = b|cky l 3 bZ3
b = N|e| H 3 bb3
9 0re H Zb b/9
Z Caro| b Z /
Z nuc | u n b|a |t nH t Z nuc | u n b|a |t nH t Z nuc | u n b|a |t nH t Z nuc | u n b|a |t nH t Z nuc | u n b|a |t nH t
= bupert L 3 9/3
= latr|ck w 3 9/b
= /nne B 3 9/9
= Jam|e b 3 9Z
b = 3tepHan|e Z 94
b = Car|| 3 Z 9b
/ = boberta l 9/
/ = lat B 9
/ = James l 99
/ = CHar|es w 99
/ = Jon 1 99
/ = Ldward w 99Z
/ = laro l 993
/ = bosabetH l 994
/ = 3H|r|ev w 99b
/ = 0re l 99b
/ = 0|||y C 99/
/ = lranc|s H 99
/ = 0av|d C 999
/ = 0ar|een B
S6 S7
3 |y b|a
u n
tron
m t tu n
lH n trm
|uy t|cH
cu a t n
s b|a un
Z nuc| un
nH|e u nH t
b nuc|
c |ua
Z nuc| un
|t nHt
1y |e pHn trm
nuc| un b|a
1y |e pHn trm
|ucn b|a un
1He H|en qu| |ut //Z
hinh Iru, nguoI dung dau Ia nguoI ung nhIeu bIa nhaI va
nguoI ung I bIa nhaI dung o cuI. Hinh Iru Ihu haI m Ia
Ing Iuong bIa ma mI nguoI (va IaI ca) ban be cua chung II
da ung. O baI ky ch nao chung Ia cung nhan ra duoc s
phan Iram ban be nao do cua chung II da ung bao nhIeu
Iuong bIa.
Hinh 8 (va Hinh 7) cho Ihay keI qua Iim Ihay Iu bang nay
Ia 20 Iuong nguoI ung bIa chIem 70 Iuong bIa duoc ung.
Hinh Iru don gIan o Hinh 8 su dung du IIeu o Hinh 7 va bIeu
IhI chung Iu Iren cao xung Ihap Ihay vi Iu IraI sang phaI.
Ban chon phuong Ihuc Irinh bay nao noI Iren cung duoc.
Neu chung Ia mun mInh hoa bao nhIeu phan Iram ban be
cua chung Ia da ung 80 Ing Iuong bIa, chung Ia se Irinh
bay bIeu d hinh Iru khac dI mI chuI nhu Irong Hinh 9 de
m Ia mI quan he 80,28: 28 s ban be cua chung Ia ung
80 Ing s Iuong bIa.
Hinh 8
Hinh 7 BIeu d phan b Ian s 80,20 cua nhung nguoI ung bIa
Tu v du nay cung can noI ro phuong phap phan Ich 80,
20 co Ihe dan den baI ky Ihng s nao. Ro rang Ia nhung keI
qua Iim duoc se Ihu vI va huu ch hon nhIeu khI co su chenh
Iech. Chang han neu chung Ia kham pha Ia IaI ca ban be cua
chung Ia mI nguoI ung dung 8 Iy mI ngay, Ihi co Ie hang
bIa se khng hao hung gi khI su dung nhom nay de Iam dI
Iuong khao saI hay kch cau. Trong Iruong hop nay chung Ia
da co mI mI quan he 20,20 (20 Iuong bIa duoc 20 ban
be ung bIa hang dau cua chung Ia IIeu Ihu) hoac Ia mI quan
he 80,80 (80 Iuong bIa duoc 80 ban be IIeu Ihu).
Phuong Ihuc phan Ich 80,20 duoc m Ia II nhaI qua hinh
anh bang cach nhin vao haI hinh Iru raI Ihch hop cho v du
cua chung Ia (cac Hinh 2, 3, va 4 o phan Iruoc Ia nhung bIeu
d hinh Iru). Hinh Iru dau IIen o Hinh 8 cho Ihay 100 nguoI
ban ung bIa cua chung Ia, mI nguoI chIem 1 khng gIan
S8 S9
su dung Ihng IIn ay de Iam haI Iong s khach hang nay va
gIa Iang cng vIec kInh doanh voI ho. DIeu nay de dang va
dang cng dang cua hon Ia chu y dng deu den Ioan b khach
hang. Hoac neu cng Iy Ihay rang 80 IoI nhuan cua ho xuaI
phaI Iu 20 Iuong san pham cua ho, ho can gIa Iang n Iuc
de day manh cac yeu I khIen nhung san pham nay duoc ban
chay hon nua.
Y Iuong nay cung duoc Ihuc hIen dI voI phan Ich 80,20
cho nhung cng vIec ngoaI kInh doanh. Neu ban phan Ich
nIem vuI Ihu cua minh qua cac hoaI dng gIaI Ir va nhan
Ihay rang 80 nIem vuI nay xuaI phaI Iu 20 hoaI dng gIaI
Ir cua minh, nhung hoaI dng vn ch chIem 20 IhoI gIo gIaI
Ir cua ban, Ihi IhaI Ia hop Iy khI gIa Iang Iuong gIo gIaI Ir nay
Iu 20 den 80.
Thu Iay mI v du khac ve van de gIao Ihng. 80 vu keI xe
xay ra Iren 20 doan duong. Neu ban IaI xe dI Iam Iren quang
duong do mI ngay ban se Ihay rang 80 cac vu keI xe nay
Ihuong xay ra IaI 20 cac gIao I. Phan ung hop Iy dI voI gIoI
chuc gIao Ihng cng chnh Ia chu y dac bIeI den vIec dIeu
phI Iuu Ihng IaI 20 gIao I Ihuong keI xe nay. KhI chI ph
cho vIec dIeu IIeI gIao Ihng nhu Ihe co Ihe raI Ion neu Ihuc
hIen dI voI 100 cac gIao I voI Ing IhoI gIan Ia 100 Ihi s
IIen Iap Irung vao 20 dIa dIem Irong khoang 20 IhoI gIan
cua mI ngay se ch IoI va IIeI kIem v cung.
MI phuong Ihuc su dung phan Ich 80,20 khac Ia Iac dng
vao 80 nhan I yeu kem vn ch Iao ra duoc 20 keI qua. Co
Ie can IhuyeI phuc nhung nguoI IhI Ihoang moI ung bIa Ia
can ung bIa hon nua, chang han bang cach cung cap cho ho
mI IoaI bIa dIu hon. Co Ie ban cung co Ihe Iim ra nhung
Hinh 9
Phuong phup phn tch S0,20 dung d Ium gt?
NoI chung phuong phap nay duoc su dung de Ihay dI mI
quan he ma no m Ia hoac van dung mI quan he nay.
MI phuong Ihuc su dung Ia Iap Irung vao nhung nguyen
nhan chu yeu cua mI quan he, con s 20 Iac nhan dan den
80 keI qua (hay baI Iuan con s chnh xac nao khac). Neu 20
nguoI ung bIa hang dau Iuong ung voI 70 s Iuong bIa IIeu
Ihu Ihi day Ia nhom nguoI ma hang bIa can Iap Irung nham
IoI nham chIem Iay IhI phan cao nhaI co Ihe Iu s 20 nguoI
nay va cung co Ihe day manh hon nua Iuong IIeu Ihu bIa cua
ho. Co Ihe noI, hang bIa co Ihe quyeI dInh bo qua 80 s
Iuong nguoI ung bIa ch IIeu Ihu 30 Ing Iuong bIa, dIeu
nay khIen cng vIec Iro nen v cung gIan don.
Tuong Iu nhu Ihe, mI x nghIep nhan Ihay 80 IoI nhuan
cua ho xuaI phaI Iu 20 s khach hang cua minh cung can
1He H|en qu| |ut /Z
1y |e pHn trm
nuc| un b|a
1y |e pHn trm
|ucn b|a un
60 61
cua II, do Ia kInh doanh sach. Gan nhu moI noI moI Iuc raI
de chung mInh rang chung 80 Iuong sach duoc ban Ia Iap
Irung vao 20 Iua sach. DI voI nhung aI da ranh re phuong
Ihuc 80,20 Ihi dIeu nay khng co gi Ia Ia. RaI de vI vang keI
Iuan rang cac hIeu sach nen gIam boI chung IoaI sach ho dang
In kho hoac Ia ho nen Iap Irung phan Ion hoac ch kInh
doanh IoaI besIseIIer (sach ban chay nhaI) ma IhI. Tuy nhIen,
dIeu Ihu vI Ia Irong da s Iruong hop Ihay vi Iam Iang IoI
nhuan vIec han che chung IoaI sach khIen IoI nhuan suI gIam.
DIeu nay khng v hIeu hoa 80,20 vi haI Iy do. DIeu can
xem xeI chu yeu Ia khng phaI vIec phan b sach ma Ia can
bIeI khach hang mun gi. Neu khach hang caI cng ghe den
IIem sach, ho mun co duoc mI pham vI Iua chon kha kha
cac dau sach (khac voI o mI kII hay Ia sIeu IhI noI chang
mong co nhIeu IoaI sach). Cac hIeu sach ch nen Iap Irung vao
20 Iuong khach hang vn Iao Ihanh 80 Ing IoI nhuan cua
ho va Iim hIeu xem s 20 khach hang kIa mun gi.
Ly do con IaI Ia dIeu quan Irong khI xem xeI sach (phan
bIeI voI khach hang) khng phaI Ia vIec phan b s sach ban
20 s sach mang den 80 doanh s ma Ia su phan b IoI
nhuan do Ia 20 Iua sach vn Iao ra 80 IoI nhuan. Thuong
day khng phaI Ia nhung cun goI Ia besIseIIer, nhung cun
sach duoc cac Iac gIa nI IIeng vIeI. Thuc vay mI cuc khao
saI o nuoc My cho Ihay nhung cun besIseIIer ch mang IaI
S doanh s ba n.
S
Nhu ng cu n sa ch ba n cha y Ihu c su Ia
nhung cun khng bao gIo xuaI hIen Iren bIeu d nhung IaI
ban chay voI mI s Iuong n dInh nam nay qua nam khac
Ihuong voI muc IoI cao. Nhom khao saI o My noI Iren binh
Iuan nhung cuc kIem ke chnh yeu cho Ihay do Ia nhung
phuong Ihuc vuI Ihu hon dI voI nhung hoaI dng gIaI Ir Ie
nhaI. Trong Inh vuc gIao duc, cac he Ihng day hoc Iuong Iac
ngay nay IaI su dung ky IhuaI cua cac gIao su daI hoc Ia daI
cau hoI ngau nhIen cho baI ky sInh vIen nao de dI choI voI
quI IuaI 80,20, Irong do 80 hoaI dng Iham gIa o Iop hoc
xuaI phaI Iu 20 Iuong nguoI hoc. O cac Irung Iam mua sam
o My nguoI Ia nhan Ihay phu nu (chung S0 dan s) chIem
70 hoaI dng mua ban Inh Iheo gIa IrI cua dng dIa.
4
MI
phuong Ihuc de gIa Iang 30 doanh s dI voI dan ng Ia
xay dung nhung cua hang chuyen dung cho ho. Du vIec ap
dung phuong Ihuc phan Ich 80,20 dang nay dI khI raI huu
ch va raI hIeu qua Irong cng nghIep nham caI IhIen Iinh
Irang san xuaI cua nhung nha may yeu kem, vIec ap dung
nay noI chung vaI va hon va khng IoI ch bang phuong Ihuc
Ihu nhaI.
Ou ng u p du ng phuong phu p phn tch S0,20 theo
ku tu)n tnh
KhI Ihao Iuan ve phuong Ihuc su dung II phan Ich 80,20,
chung II cung can noI qua nhung Iruong hop Iam dung co
Ihe co dI voI phuong Ihuc nay nhu van xay ra voI baI ky mI
cng cu don gIan va hIeu qua nao. LI phan Ich 80,20 co Ihe
bI hIeu Iam, ap dung saI va Ihay vi Ia mI phuong IIen Iim
hIeu ky Ihu no IaI Iro Ihanh phuong Ihuc bIen mInh cho nhung
hoaI dng saI Iac Iau nay. LI phan Ich 80,20 khI dem ap
dung mI cach khng phu hop Iheo II ngh Ihng Ihuong co
Ihe khIen nguoI IhIeu kInh nghIem dI chech huong ban can
Ihuong xuyen canh gIac dI voI II suy dIen saI Iech.
TI Ihu neu Ien mI v du de mInh hoa dIeu nay Iu nghe moI
62 63
khng bao gIo duoc Ihuc hIen nho vao vIec phan Ich cho du
may vI Inh cua chung Ia Ihng mInh den Ihe nao dI nua. Do
do neu mun nguyen Iac 80,20 Iro Ihanh kIm ch nam Irong
doI sng hang ngay, chung Ia can mI caI gi do yeu cau I
phan Ich hon va de dang Ihuc hIen hon II phan Ich 80,20:
do Ia Iu duy 80,20.
Tu duy 80,20 Ia cu m Iu II go I phuong ca ch a p du ng
Nguyen Iy 80,20 cho vIec ap dung phI dInh Iuong cua nguyen
Iy nay Irong doI sng hang ngay. Cung nhu voI cach phan Ich
80,20 chung Ia baI dau voI mI gIa IhIeI ve Iinh Irang chenh
Iech co Ihe xay ra gIua Iac nhan va Ihanh qua, nhung Ihay vi
Ihu Ihap du IIeu va phan Ich, chung Ia ch uoc Iuong ma IhI.
Tu duy 80,20 doI hoI va Iao dIeu kIen cho chung Ia, Ihng
qua Ihuc Iap, xac dInh duoc nhung dIeu Ihuc su quan Irong
dang xay ra va bo qua da s nhung dIeu khng quan Irong
con IaI. No day Ia nhan ra dIeu cI IoI.
Tu duy 80,20 co gIa IrI raI quan Irong nen vIec ap dung no
khng nen ch han che vao nhung Iruong hop co duoc du IIeu
va phep phan Ich hoan hao. So voI phan hIeu bIeI nho nhoI
ma du IIeu dInh Iuong mang IaI cho Ia, Ihi Iruc gIac va cam
gIac co Ihe mang IaI cho Ia hang khI kIen Ihuc. Day Ia Iy do
IaI sao Iu duy 80,20, du duoc du IIeu h Iro, nhaI IhIeI khng
Ihe de du IIeu han che.
De Iham gIa vao hoaI dng Iu duy 80,20 chung Ia phaI
Ihuong xuyen Iu van: dau Ia Iac nhan 20 dan den Ihanh qua
807 Chung Ia khng bao gIo duoc cho rang minh co Ihe Iu
dng bIeI cau Ira IoI ma phaI bo Ihi gIo de Iu duy m I ca ch
sa ng Ia o ve dIe u na y. Dau Ia nhu ng Ia c nhan hay nguyen nhan
cun sach ban heI mua nay den mua khac, chung Ia con s
80 Irong quI IuaI 80,20, Ihuong chIem s Iuong ban raI Ion
ve mI chu de nao do.
Truong hop vua neu raI b ch. No hoan Ioan chang he v
hIeu hoa II phan Ich 80,20 vi cau hoI chu yeu van Iun Ia
IoaI khach hang nao va san pham nao mang IaI 80 IoI nhuan.
Nhung no cung cho Ihay nguy co suy ngh mI cach mu mo
ve cach ap dung II phan Ich nay. KhI su dung nguyen Iac
80,20 can phaI bIeI chon Ioc va Inh Iao, dung de bI huyen
hoac boI caI bIen s ma moI nguoI dang chu y, o day Ia nhung
cun sach Iren danh sach moI nhaI Irong danh sach nhung
cun sach ban chay nhaI, Ia dIeu Ihuc su dang quan Iam. Day
Ia II suy ngh mI chIeu. MI II Ihau hIeu gIa IrI nhaI ve cach
phan Ich 80,20 se Iun Iun xuaI phaI Iu vIec xem xeI nhung
mI quan he phI Iuyen Inh ma nguoI khac Ihuong bo qua.
Hon nua vi II phan Ich 80,20 dua vao mI khung c dInh
ve mI Iinh hinh o mI IhoI dIem nao do hon Ia keI hop xem
xeI nhung bIen dI Iheo IhoI gIan nen ban can y Ihuc rang neu
ban baI can dong khung mI Iinh hinh saI Iac hay khng
day du, ban se co mI caI nhin khng chnh xac.
Ta I sao I I Iu duy 80,20 Ia ca n IhIe I
LI phan Ich 80,20 IhaI v cung huu ch nhung phan Ion
moI nguoI khng quen phan Ich va Iham ch nhung nha phan
Ich cung khng Ihe dung IaI de khao saI du IIeu mI Ian ho
dua ra quyeI dInh, dIeu nay se khIen cng vIec ngung IaI dI
ngI. Da s cac quyeI dInh quan Irong chua bao gIo va se
64 6S
Chon Ioc cng vIec de Iam, khng phaI Iam Ioan b.
Tim kIem caI IuyeI hao o s I hon Ia caI Ihuong Ihuong bac
Irung o s nhIeu. (Quy h IInh baI quy h da.)
GIao quyen va chIa se cng vIec cang nhIeu cang II Irong
doI sng hang ngay, va hay de he Ihng Ihue khoa khuyen
khch chung Ia Ihay vi can Iro chung Ia Iam vIec nay (Ihue
nguoI Iam vuon, Iho sua xe, nha Irang Ir va cac nha chuyen
mn khac de Iam vIec cho Ia den muc II da Ihay vi Iu Iam
vIec).
Hay chon nghe nghIep va nhung nguoI chu cua chung Ia
heI suc can Ihan, va neu co Ihe duoc hay su dung nguoI
khac Ihay vi Iu minh Iam.
Hay Iam nhung vIec so Iruong nhaI cua chung Ia va hop voI
so Ihch nhaI.
Hay kham pha nhung caI baI Ihuong va Ia Iung duoI ve be
ngoaI cua cuc sng.
O moI Inh vuc quan Irong hay Iim xem noI nao 20 n Iuc
co Ihe dan den 80 Ihanh qua.
Ha y binh Iam, Ia m vIe c I dI va nha m va o m I s mu c IIeu
gIo I ha n nhung ra I gIa IrI, nhu ng mu c IIeu ma Nguyen Iy 80,
20 Io ra hu u hIe u, hon Ia Iheo du I mo I va n h I co Ihe co .
Hay Ian dung nhung co hI may man Irong doI de phaI
khI co IoI Iay.
Nguyen ly 80,20 khng co gio i ha n
Khng Inh vuc hoaI dng nao Ia khng bI Iac dng boI
Nguyen Iy 80,20. Cung nhu nhung nguoI mu so voI, nhung
I o I nhung IhIe I ye u gIu a nhu ng ca I da s Ia m Ihuo ng7 Dau Ia
dIe u nha c du duong dang bI IIe ng n chung quanh Ia n a I7
Tu duy 80,20 vi Ihe duoc su dung gIng nhu nhung keI
qua Iu I I phan Ich 80,20: de Ihay d I ca ch ha nh xu va
Ihng Ihuong de Iap Irung vao con s 20 quan Irong nhaI.
Ban bIeI rang Iu duy 80,20 dang van hanh khI no Iam Iang
muc d hIeu qua Ien bI phan. Hanh dng xuaI phaI Iu Iu duy
80,20 phaI khIen chung Ia Ihu hoach duoc nhIeu hon Iu caI
I oI hon.
KhI van dung Nguyen Iy 80,20 chung Ia khng gn dnI
rang nhung keI qua Ia xau hay II hoac nhung nhan I quan
yeu ma chung Ia quan saI Ia nhaI IhIeI phaI II. Chung Ia de
quyeI Ia chung II hay xau (Iu quan dIem cua rIeng Ia) va rI
hoac Ia quyeI dInh day cac Iuc Iuong hung manh ay sang
mI huong dung dan, hoac Ia Iim cach v hIeu hoa Iac dng
cu a chu ng.
Nguyen Iy 80,20 da o I n
I I suy ngh Ihng Ihuo ng
Nguyen Iy 80,20 goI ra cho chung Ia nhung dIeu can Iam
sau day:
Tn vInh hIeu suaI dac bIeI hon Ia gIa Iang n Iuc Irung
binh.
Tim con duong IaI Ihay vi dI ca mI quang duong daI.
C gang kIem soaI doI sng chung Ia voI n Iuc II IhIeu co
Ihe duoc.
66 67
nguoI su dung Nguyen Iy 80,20 ch bIeI duoc mI phan nho
cua pham vI va Iac dng cua nguyen Iy nay. La mI nguoI co
II Iu duy 80,20 ban can phaI Iham gIa Ich cuc va bIeI sang
Iao. Neu mun huong IoI Iu Iu duy 80,20 chnh ban phaI Ihuc
hIen dIeu nay.
Bay gIo Ia Iuc ban nen baI dau. Neu ban mun baI dau voI
I chuc, don vI, hay co quan cua minh hay dI Ihang vao Phan
HaI, phan nay chua dung nhung Ihng IIn quan Irong ve vIec
ap dung Nguyen Iy 80,20 Irong kInh doanh. Neu ban Ihay
can su dung nguyen Iy nay Iruoc de Ihuc hIen nhung buoc caI
IIen Ion Iao Irong doI minh Ihi hay nhay qua Phan Ba, phan
nay chua dung mI n Iuc moI me nham gan keI Nguyen Iy
80,20 voI nen Iang cua cuc sng doI Ihuong cua moI nguoI
chung Ia.
Phn 2
Thanh cng trong
kinh doanh khng
nht thit la mt
iu huyn b
68 69
3
hqam nqam mt |an scnq
n) go cIung tn tIn) o no nIu tong not tnn
guong, nIung nn :nu :c duoc gn nt. n) go
to cII ct co ngnn co Inn; nn :nu to :c duoc
ct Ict.
1 Co-n-to 13:12
T
haI kho co Ihe doan duoc Nguyen Iy 80,20 da
duoc bIeI den Irong kInh doanh o muc d nao.
Cun sach nay hau nhu chac chan Ia cun dau IIen vIeI ve de
IaI nay, Iuy nhIen Irong qua Irinh nghIen cuu, II de dang Iim
Ihay hang Iram baI bao vIeI ve vIec ap dung Nguyen Iy 80,
20 Irong IaI ca cac IoaI doanh nghIep Iren Ihe gIoI. NhIeu ca
nhan va cng Iy Ihanh cng Io ra In nhIem vIec ap dung
Nguyen Iy 80,20, va hau heI nhung aI co bang MBA deu da
duoc nghe ve nguyen Iy nay.
70 71
qunn ) cInt uong, mI quyen kInh Ihanh cua Irao Iuu chaI
Iuong, nhung duoc don nhan mI cach Iho o. Ch co nguoI
NhaI Ia quan Iam den no mI cach nghIem Iuc va ca |uran va
DemIng deu chuyen sang NhaI vao dau Ihap nIen 19S0. Cng
vIec IIen phong cua ho da don Iay mI nen kInh Ie Iuc bay gIo
duoc bIeI den qua cac san pham nhaI kem chaI Iuong va bIen
no Ihanh mI c may Iao ra chaI Iuong va san Iuong cao.
Ch den khI ha ng ho a Nha I Ba n nhu xe ga n ma y va ma y
phoIo ba I da u xam nha p va o IhI Iruo ng Hoa Ky Ihi ha u he I ca c
cng Iy My (va nhu ng cng Iy phuong Tay kha c) mo I ba I da u
quan Iam de n Irao Iuu chaI Iuong mI cach nghIem Iuc. Ke Iu
1970, va dac bIeI Ia sau 1980, |uran, DemIng va cac hoc Iro
cua minh da Ihuc hIen cuc chuyen dI cac IIeu chuan chaI
Iuong phuong Tay Ihanh cng Iuong Iu nhu o NhaI Ban, dan
den nhung caI IhIen Io Ion ve muc d va Inh n dInh cua chaI
Iuong, gIam IhIeu dang ke Iy Ie hu hong va chI ph san xuaI.
Nguyen Iy 80,20 Ia mI Irong nhung hon da Iang cho Irao
Iuu chaI Iuong. |oseph |uran Ia nguoI Iruyen ba nhIeI Ihanh
nhaI cho nguyen Iy nay, mac du ng goI no Ia Nguyen Iy
PareIo hay Ia Nguyen Iac IhIeu s quan yeu. Trong an ban
dau IIen cun Cnn nnng qunn ) cInt uong, |uran nhan xeI
rang In IhaI (co ngha Ia hang hoa duoc san xuaI bI khuoc
Iu vi chaI chuong kem) khng phaI phaI sInh Iu mI s Iuong
Ion cac nguyen nhan:
TIn) \no do, cnc ton tInt uon Inn o not cncI
Iong cnn ng, tIco do not t) c nIo cnc dc dcn
cInt uong uon tno n not t) c cno \c ton tInt cInt
uong.`
Dau rang Nguyen Iy 80,20 da co anh huong dI voI cuc
sng cua hang Iram IrIeu nguoI cho du co Ihe ho khng y Ihuc
duoc dIeu do, nhung dIeu ky Ia Ia nguyen Iy nay van khng
duoc nhIeu nguoI bIeI den. Da den Iuc phaI nhin nhan dung
van de nay.
Tra o Iuu da u IIen cu a Nguyen Iy 80,20:
cu c ca ch ma ng ve cha I Iuo ng
Cuc cach mang ve chaI Iuong dIen ra vao gIaI doan 19S0
1990 da Iam Ihay dI chaI Iuong va gIa IrI cua cac IoaI hang
hoa IIeu dung co nhan hIeu va nhung nganh cng nghIep san
xuaI khac. Trao Iuu chaI Iuong Ia mI cuc van dng Ion de
cung Iuc daI duoc chaI Iuong cao hon voI chI ph Ihap hon,
bang vIec ap dung cac ky IhuaI Irong Ihng ke va nghIen cuu
hanh vI. Muc IIeu cua no, ma hIen nay hau heI san pham deu
daI duoc, Ia nham gIam IhIeu Iy Ie san pham hu hong xung
bang zero. Co Ihe bIen Iuan rang Irao Iuu chaI Iuong Ia yeu
I quan Irong nhaI dan den IIeu chuan sng cao hon Iren Ihe
gIoI ke Iu nam 19S0.
Trao Iuu nay co mI IIch su ky Ihu. HaI vI cuu IInh Ion cua
no Ia |oseph |uran (sInh 1904) va W Ldwards DemIng (sInh
1900) deu Ia nguoI My (mac du |uran sInh o RumanI). |uran
Ia ky su dIen, con DemIng Ia nha Ihng ke. Ho da cung Iuc
phaI IrIen y Iuong cua minh sau The chIen Ihu 2, nhung rI
ho nhan ra rang kho co Ihe Iam cho baI ky cng Iy Ion nao
cua Hoa Ky quan Iam den vIec Iheo duI chaI Iuong IuyeI hao.
Nam 19S1, |uran xuaI ban Ian dau cun sach Cnn nnng \c
72 73
Ihuc voI Nguyen Iy 80,20. VaI IaI IIeu Iham khao gan day se
mInh hoa nhung cach Ihuc ma hIen nay Nguyen Iy 80,20
dang duoc ap dung.
Trong mI baI bao moI day cua Iap ch Nng :unt uoc gn
/Nntonn Ioduct\t) Ic\c\), RonaId | Recardo daI cau hoI:
NIu ng o Io ng nn o n nI Iuo ng n t o dc n In u Ic t
In cI In ng cIc n uo c cu n n n? Cu ng nIu \o nIc u
\n n dc \c cIn t uo ng In c, u) un t cu n Incto cu ng
duo c In t Iu) tn c du ng o dn): nc u I c Iu c duo c
2 o Io ng cIn t uo ng qunn )c u nIn t cu n nnI, n n
:c nIn n duo c o cI. TIong tIuo ng, o cI
dn u tcn nn ) no go n cn c cn tc n nnng tnI do t In
cun nn.
2
MI Iac gIa khac, Iap Irung vao cac van de caI IIen doanh
nghIep binh Iuan rang:
Io \o no uo c tong qun tnI nI donnI cu n n n,
In ) tu Io c u no co n n tng gn t In) cung cn
cIo cIu ng tn nIu ng Io to qunn )c u nn o Iong. Nc u
Iong, do n no t :u n ng I. Hn ) on o uo c do d.
Ho n n dn) cInI n ngu)cn t c ,2, nIn duo no t
go c do no : n n co tIc on o duo c :u n ng I
ng cn cI o n no t Ion n cI I cII ng 2 cI
I dc on o Ic t 1 n ng I. Hn ) tIu c Ic n ngn)
n) go dc co duo c nIu ng o cI nInnI cIo ng n ).
3
Nguyen Iy 80,20 cung da duoc Tap doan San xuaI DIen Iu
Iord su dung Irong chuong Irinh chaI Iuong gIanh duoc gIaI
Ihuong ShIngo:
LoI cuoc chu gIaI Ihch rang:
` NIn nI tc Ioc Incto nInn tIn) ng tn :nn
cung duoc Inn o Iong dong dcu nIu \n). Co tIc
tn tIn) dcu nn) o nIcu \ du Inc :u Inn o
to Inn tong nIon Inn nInn, :u Inn o cnc
tn nnn tong cnc qu) tnI co ngu) co tn nnn, \.\.
Ngu)cn ) cun Incto \c :u Inn o Iong dong dcu
duoc n dung cIo \cc Inn Io cun cn \n Inn
Io cnc ton tInt \c cInt uong.
1
|uran da a p du ng Nguyen Iy 80,20 va o vIe c qua n Iy cha I
Iuo ng ba ng phuong pha p Ih ng ke. Phuong pha p IIe p ca n na y
nha m de xa c dInh ca c va n de da n de n hIe n Iuo ng ke m cha I
Iuo ng va xe p ha ng chu ng Iu Ioa I quan Iro ng nha I 20 hu
ho ng da n de n 80 ca c va n de ve cha I Iuo ng cho de n Ioa I ke m
quan Irong nhaI. Ca |uran va DemIng deu IIen den vIec su
du ng cu m Iu 80,20 nga y ca ng nhIe u, khuye n khch vIe c cha n
doa n nhu ng saI so I I o I da n de n pha n Io n ca c va n de ra c r I.
MI khI xac dInh duoc ngun gc IhIeu s quan Irong cua
san pham kem chaI Iuong, nguoI Ia se Iap Irung n Iuc vao
vIec gIaI quyeI cac van de nay hon Ia c gang ngan chan IaI
ca cac van de cung mI Iuc.
KhI Irao Iuu chaI Iuong IIen Iu ch nhan manh quan Iy
chaI Iuong den vIec quan nIem rang dIeu dau IIen Ia IaI ca
nhung nha san xuaI phaI xay dung chaI Iuong Iu ben Irong
san pham, rI den vIec quan Iy chaI Iuong Ioan dIen va vIec
su dung ngay cang IInh Ie cac phan mem, Ihi vIec nhan manh
den nhung ky IhuaI 80,20 cung Iheo do ma phaI IrIen, de rI
ngay nay hau heI nhung nha quan Iy chaI Iuong deu quen
74 7S
o \ong do :nn Inn. Ngu)cn ) ,2 no tn ct
qun nn ), o \ cII :nu 2 tIo gnn In t tc n
cI I ton n o \o ng do :n n In n tIuo ng
duo c co dnI.
U
Anh huong cua cuc cach mang ve chaI Iuong dI voI su
Ihoa man khach hang va gIa IrI, dI voI vI Ihe canh Iranh cua
cac hang Iu nhan va IhaI ra chnh Ia vI Ihe canh Iranh cua cac
quc gIa I duoc Iuu y nhung IhaI su co anh huong raI Ion.
Nguyen Iy 80,20 ro rang Ia mI Irong nhung yeu I dau vao
IhIeu s quan yeu dI voI cuc cach mang chaI Iuong. Nhung
anh huong ngam cua Nguyen Iy 80,20 khng dung IaI o do.
No con dong mI vaI Iro quan Irong Irong cuc cach mang
Ihu haI, ma khI keI hop voI cuc cach mang dau IIen da Iao
ra mI xa hI IIeu dung Ioan cau ngay nay.
La n so ng 80,20 Ihu haI:
cu c ca ch ma ng ve Ihng IIn
Cuc cach mang Ihng IIn baI dau Iu nhung nam 1960 da
Iam Ihay dI IhoI quen va hIeu qua Iam vIec cua phan Ion cac
hoaI dng kInh doanh. Day ch Ia su khoI dau de Iam duoc
mI vIec II hon nua Ia: gIup Ihay dI ban chaI cua cac cng
Iy dang Ia Iuc Iuong chI phI Irong xa hI ngay nay. Nguyen
Iy 80,20 da, dang va se Ia ke dng hanh quan Irong cua cuc
cach mang Ihng IIn, gIup dInh huong suc manh cua cuc
cach mang mI cach Ihng mInh.
Co Ie boI no gan IIen voI Irao Iuu chaI Iuong, nhung chuyen
gIa may Inh va phan mem ung h cuc cach mang Ihng IIn
Cn c cIuong tnI \u n u c /]u:t-n-tnc) dn duo c
n du ng tIco do :u du ng ngu)cn t c ,2 / gn
t Inn tn n o 2 Io uo ng) \n nIu ng tIo qucn
ton cn nIcu do-n Iong ngung duoc Inn tcI.
Hc u qun nInn cong \n cI I gn n tc duo c tIn)
ng Inn tcI TIo gnn CIu ) 5n n xun t cIo tu ng
do ng :n n In n, nIo do c t gn n tIo gnn cIu ) :n n
Inn dcn 5.
4
Ca c pha n me m mo I a p du ng Nguyen Iy 80,20 duo c su
dung de nang cao chaI Iuong:
jNIo \no o Inn ncn IInn tcI Iu cu AC] du
cu duoc nIn \no \ung nng tnI, no nn nn co
tIc dnnI Io \n cIon not tong :nu on do tI:
cu do tnn :o,:unt, cu do qunn ), do tI cIuo
tIo gnn, do tI Inn tnn, cu do InI ton \n cu
do Incto.
cu do Incto ct Io qu) tc ,2, co tIc cII n,
\ du nIu tong :o 1. Icu nn cun IncI Inng
uoc cIung Ionng Icu nn co tIc duoc on tu
ng cncI cII cnn Ic Iuc 2 cnc ngu)cn nInn
dnn dcn Icu nn.
5
Nguyen Iy 80,20 cung duoc ap dung ngay cang nhIeu Irong
IhIeI ke va phaI IrIen san pham. V du, mI ban danh gIa vIec
su dung phuong phap quan Iy chaI Iuong Ioan dIen cua Lau
Nam Goc gIaI Irinh rang:
Cn c qu)c t dnI duo c dun n :o n tong qun tnI
Int tcn nn dnI cung uon Inn on cI I tonn
76 77
Ngu)cn tc nn) gn dnI ng Inu Ict Inn ncn
dcu tcu Ino tIo gnn cun no dc tIuc Icn cII
2 cnc cII dnn co :n. Cnc o xu ) II5C... to uu
Ion Icu qun Iont dong cun 2 do, gu gnn cI
co cun con cI \n In gn tInnI ng cncI on o
con n. II5C nn duoc tong Inn ncn dcu
nn Ic tIong CI5C /not Ic tIong Inng dnu tuoc do)
nn duoc o cInt cu :con.

Nhung aI su dung phan mem deu bIeI rang mac du phan

mem cuc ky hIeu qua nhung vIec su dung van Iuan Iheo cac
m hinh 80,20. Nhu mI chuyen gIa phaI IrIen phan mem
Iuyen b nhu sau:
Co donnI tIuong nu nn) uon nn :nt tIco ngu)cn
t c ,2. Ic u nn ) d c c t du ng do \o In n
ncn, nI \uc tong do ung dung cun not :nn
Inn tnn dung cII 2 nng uc cun no. Icu do
co ngIn ng dn :o cIung tn dcu In tn tcn cIo
nIu ng tIu nn cIu ng tn Iong nuo n In) Iong
cnn. Cnc cIu)cn gn Int tcn Inn ncn cuo cung
duong nIu Icu duoc dcu nn), \n nIcu nguo dnng
dnnI cuoc ng cnc ung dung noduc Ion :c gn
qu)ct duoc \nn dc.
1
ThIeI ke phan mem sao cho cac chuc nang hay su dung
nhaI cua no Iro nen de su dung Ia yeu I quyeI dInh. TIep can
Iuong Iu duoc ap dung cho cac dIch vu moI ve co so du IIeu:
NIu ng cIu)cn gn In t tc n WodIccct \n cn c
Inn ncn Inc nn n cIung ng cncI nno? Tuoc
tcn, Io xnc dnI IncI Inng nuon dcu g nInt tn
nay nhin chung deu quen Ihuc voI Nguyen Iy 80,20 va su
dung no mI cach rng raI. XeI Iheo s Iuong cac baI vIeI ve
may Inh va phan mem co de cap den Nguyen Iy 80,20, hau
heI nhung nha phaI IrIen phan cung va phan mem deu hIeu
va su dung nguyen Iy nay Irong cng vIec hang ngay cua ho.
Cuc cach mang Ihng IIn daI hIeu qua cao nhaI khI su
dung cac khaI nIem ve Inh chon Ioc va Inh don gIan cua
Nguyen Iy 80,20. Nhu haI vI gIam dc du an dc Iap xac
nhan rang:
Iung ngI g qun to tnt. Iung cn c IoncI cn do
tIu n tong ngn) dnu tcn. T) :unt :nI o tcn \on
dnu tu tIuong tunn tIco ngu)cn tc ,2: o
cI :c duoc :nI n tu 2 don gnn nInt cun Ic
tIong, \n 2 o cI con n :c duoc :nI n tu
Iuc tn nInt cun Ic tIong do.
7
AppIe da su dung Nguyen Iy 80,20 khI phaI IrIen san pham
AppIe NewIon Message Pad, mI IhIeI bI dIen Iu Iro gIup ca
nhan:
Cnc ) :u Nc\ton dn tnn dung Icn nn co :un
do do cIut jcun Ngu)cn ) ,2]. Ho tn n ng
,1 \on tu cun not nguo n du dc tIuc Icn 5
nIung \cc Io nuon nn \o not nn) \ tnI cnn
tn) on nIo .

Phan mem ngay cang Ihay Ihe vaI Iro cua phan cung, qua
cach su dung Nguyen Iy 80,20. Phan mem RISC duoc phaI
mInh nam 1994 Ia mI v du:
II5C dun tcn not Icn nn cun ngu)cn tc ,2.
78 79
cach mang Ihng IIn cung phan quyen cac Iap doan ve maI
vaI Iy: dIen IhoaI, may Iax, may vI Inh ca nhan, modem va su
vI hoa, Inh dI dng ngay cang Iang cua nhung ky IhuaI nay
da baI dau huy dIeI quyen Iuc cac cung dIen doanh nghIep va
Iac dng den nhung ke ngI, hay da Iung ngI, Irong day.
CuI cung, cuc cach mang Ihng IIn se gop phan huy dIeI
cap quan Iy, Iu do gIup nhung nguoI Iam IhaI su Irong cac
Iap doan Iao ra gIa IrI Iruc IIep Ion hon cho cac khach hang
quan yeu cua ho.
12
GIa IrI cua cac Ihng IIn Iu dng hoa dang
Iang Iheo cap s nhan, nhanh hon Ic d chung Ia co Ihe su
dung chung raI nhIeu. Chia khoa de su dung suc manh nay
mI cach hIeu qua, hIen nay va Irong Iuong IaI, nam o kha
nang bIeI chon Ioc: Irong vIec ap dung Nguyen Iy 80,20.
PeIer Drucker ch ra con duong:
Mot co :o du cu, cIo du Iong Iu dcn tIc nno
cIng nun, cung Iong In n tIong tn. No cII n
not qung tIong tn. Nguon tIong tn nn not donnI
ngIc cIu )cu dun \no cII ton tn duo dnng tIo \n
Ion don. NIung g nn not donnI ngIc cnn nInt
cIo \cc n qu)ct dnI dc ct do \o cnc qu)ct
dnI cIcn uoc n du cu \c nIung g dcn n cn
ngon donnI ngIc do. CII o cn ngon donnI ngIc
no co nIung ct qun, co Io, \n no dc don.
13
Drucker bIen Iuan rang chung Ia can nhung phuong cach
moI de do Iuong vIec Iao ra cua caI vaI chaI. Ian Godden va
II goI nhung cng cu moI nay Ia cac bIen phap danh gIa Iu
dng ve hIeu qua hoaI dng,
14
chung ch moI baI dau duoc
Iao Iap boI mI s doanh nghIep. Nhung Iren 80 (co Ie gan
tIo dc n do \n Io nuo n n n no nIu tIc nn o
ngu)cn tc ,2 cu /con nguo :u dung 2 cnc
cIuc nng cun cIuong tnI Inn ncn tong
Ionng tIo gnn :u dung cun Io). NIung cIu)cn
gn Int tcn Inn ncn go nn cIo cnc cIuc nng
tIuong :u dung nInt to ncn don gnn, tu dong \n
qucn tIuoc dcn nuc to dn.
A dung cncI tc cnn nn) \no cnc dcI \u co :o du
cu ngn) nn) :c co ngIn n In uon qunn :nt \cc
:u dung cun IncI Inng... IIncI Inng go \no dcI
\u Io to tn cn no nIcu nn dc Io xcn n) tc
tn nno In) co tIc tn not tc tn nno do o dnu?
TIct c Inn ncn tot co tIc on tu duoc nIung
cuoc go nIu tIc.
11
Du Ia co nhin vao dau dI nua, nhung caI IIen hIeu qua Irong
Inh vuc Ihng IIn Iuu Iru, Iruy xuaI va xu Iy du IIeu deu
Iap Irung chu yeu vao 20 hoac I hon cac nhu cau quan yeu.
Cu c ca ch ma ng Ihng IIn co n ca
m I ha nh Irinh da I pha Iruo c
Cuc cach mang Ihng IIn Ia mI dng Iuc co suc dao In
moI Ihu Ion nhaI ma gIoI san xuaI kInh doanh Iung bIeI den.
HIen Iuong quyen Iuc Ihng IIn vao Iay con nguoI da dem
IaI kIen Ihuc va quyen Iuc cho cac ky IhuaI vIen, cac cng
nhan o cap Iruc IIep san xuaI, xoa bo quyen Iuc va Iay maI
cng vIec cua cap quan Iy Irung gIan, nhung nguoI Iruoc day
duoc bao ve boI cac kIen Ihuc hoac b quyeI dc quyen. Cuc
80 81
Ta I sao Nguyen Iy 80,20 co Ihe
pha I huy Ia c du ng Irong ca c hoa I d ng
sa n xua I kInh doanh
Nguyen Iy 80,20 duoc ap dung Irong Inh vuc kInh doanh
co mI chu de chnh Iao ra nhIeu IoI nhuan nhaI voI chI ph
va cng suc Ihap nhaI.
Nhung nha kInh Ie hoc c dIen Ihe ky Ihu XIX va dau Ihe
ky XX da xay dung mI Iy IhuyeI ve can bang kInh Ie va m
hinh mI doanh nghIep chIem duoc vI Ir Ihng Inh Irong suy
ngh, Iu duy Iu Iuc no ra doI den nay. ThuyeI nay cho rang
Irong mI mI Iruong canh Iranh hoan hao, cac doanh nghIep
se khng Iao ra IoI nhuan vuoI IrI, va kha nang sInh IoI hoac
bang zero hoac bang chI ph vn binh Ihuong, cum Iu dI sau
Ihuong duoc xac dInh boI mI muc IaI suaI raI khIem In. XeI
ve maI nI IaI Iy IhuyeI nay raI nhaI quan va co mI nhuoc
dIem duy nhaI Ia no khng Ihe ap dung dI voI baI ky IoaI
hoaI dng kInh Ie Ihuc IIen nao, dac bIeI Ia dI voI hoaI dng
cua cac doanh nghIep Iu nhan.
Thu)t S0,20 cho dounh nghp
Nguoc IaI voI IhuyeI canh Iranh hoan hao, IhuyeI 80,20
cho doanh nghIep vua co Ihe kIem chung duoc (va Irong Ihuc
Ie da duoc kIem chung nhIeu Ian) vua huu dung nhu Ia mI
cam nang hanh dng. ThuyeI 80,20 cho doanh nghIep dua ra
nhung nhan dInh sau:
99) ngun Iuc cua cuc cach mang Ihng IIn Ihi van dang
duoc ap dung vao vIec Inh Ioan II hon nhung gi ma Iruoc
day chung Ia da Iung Inh hon Ia Iao ra va don gIan hoa cac
bIen phap Iao ra cua caI doanh nghIep IhaI su. CaI phan Iy
Ie nho n Iuc bIeI su dung cuc cach mang Ihng IIn de Iao
ra mI IoaI hinh Iap doan khac se co mI anh huong Io Ion.
Nguyen Iy 80,20 va n Ia m I
b quye I kInh doanh duo c gIa u kn
Mac du ro Ia co mI Iam quan Irong va cung da duoc cac
nha quan Iy bIeI den, Nguyen Iy 80,20 van con chua duoc
ph bIen rng raI. Tham ch ban Ihan IhuaI ngu 80,20 ch
duoc don nhan raI cham chap va chua Ihay co nhung buoc
ngoac ro reI. VoI Iinh Irang duoc su dung con manh mun va
Ioan Iruyen ch o muc d dan dan, Nguyen Iy 80,20 van chua
duoc khaI Ihac heI, ke ca nhung nguoI Ihua nhan y Iuong nay.
Nguyen Iy nay cuc ky IInh hoaI. No co Ihe duoc ap dung mI
cach hIeu qua dI voI baI ky nganh nghe hay IoaI hinh I chuc
nao, voI baI ky chuc nang nao Ihuc nI b I chuc hoac baI
ky cng vIec ca nhan nao. Nguyen Iy 80,20 deu co Iac dung
voI cac gIam dc dIeu hanh, can b quan Iy o cac cap, cac
chuyen vIen chuc nang va baI cu nguoI Iam cng vIec Ir oc
nao, den cac cng nhan co Iay nghe Ihap nhaI hoac nhung
nhan vIen hoc vIec moI nhaI. Va mac du vIec ap dung no Ia
mun hinh van Irang, van co mI Igch nen Iang Ihng nhaI
gIaI Ihch IaI sao Nguyen Iy 80,20 IaI co Ihe phaI huy Iac
dung va co gIa IrI Ion den Ihe.
82 83
Qua IhoI gIan, 80 IhI Iruong co khuynh huong duoc dap
ung boI 20 hay mI Iy Ie I hon cac nha cung ung, va cac
nha cung ung nay Ihng Ihuong cung daI IoI nhuan nhIeu
hon.
TaI dIem nay, co cau IhI Iruong co Ie daI duoc dIem can
bang, mac du no se raI khac voI IoaI can bang Iu m hinh
canh Iranh hoan hao duoc ua Ihch cua cac nha kInh Ie hoc.
TaI dIem can bang 80,20, ch mI vaI nha cung ung Ion
nhaI se cung cap cho khach hang gIa IrI II hon va co duoc
IoI nhuan cao hon nhung dI Ihu canh Iranh nho. DIeu nay
Ihuong duoc quan saI Irong doI sng Ihuc Ie, mac du Iheo
IhuyeI canh Iranh hoan hao Ihi khng Ihe. Chung Ia co Ihe
daI Ien cho Iy IhuyeI mang Inh Ihuc IIen cao hon nay Ia
quy IuaI canh Iranh 80,20.
Nhung Ihe gIoI Ihuc IIen Ihuong khng ngung ngh Iau daI
Irong Irang IhaI can bang Inh Iang. Som hay mun (Ihuong
Ihi som) Iun Iun co nhung su Ihay dI co cau IhI Iruong
do cac dI moI, caI IIen cua cac dI Ihu canh Iranh gay ra.
Ca nhu ng nha cung u ng hIe n hu u va nhu ng nha cung u ng
mo I se Iim Io I de ca I IIe n va gIa nh duo c IhI pha n cao hon Iu
pha n nho nhung co kha nang ba o ve duo c cu a m I IhI Iruo ng
(phan khu c IhI Iruo ng). Su phan khu c na y co Ihe xa y ra
ba ng vIe c cung ca p sa n pha m hay dIch vu chuyen mn ho a
cao hon phu ho p m I ca ch Iy Iuo ng d I vo I va I Ioa I kha ch
hang cu Ihe. Qua IhoI gIan, cac IhI Iruong se co khuynh
huo ng phan ra Iha nh nhIe u phan khu c IhI Iruo ng hon.
Trong mI phan khuc IhI Iruong nay, quy IuaI canh Iranh
80,20 se pha I huy Ia c du ng. Nhu ng cng Iy du ng da u
Trong baI ky IhI Iruong nao, co vaI nha cung ung Iun Iam
II hon nhung nha cung ung khac Irong vIec Ihoa man nhu
cau khach hang. Nhung nha cung ung nay se daI duoc muc
gIa ban cao nhaI cung nhu IhI phan cao nhaI.
Trong baI ky IhI Iruong nao, co vaI nha cung ung Iun Iam
II hon nhung nha cung ung khac Irong vIec gIam IhIeu Iy
Ie chI ph Iren doanh Ihu. NoI cach khac, san pham cua
nhung nha cung ung nay se co gIa Ihanh Ihap hon san
pham cua nhung nha cung ung khac, voI cung san Iuong va
doanh Ihu; hoac Ia ho co kha nang Iao ra san Iuong Iuong
duong nhung voI chI ph san xuaI Ihap hon.
MI s nha cung ung Iun Iao ra nhIeu gIa IrI Ihang du hon
nhung nha cung ung khac. (TI su dung cum Iu gIa IrI
Ihang du Ihay cho IoI nhuan boI vi cum Iu sau Ihuong
am ch IoI nhuan de chIa cho cac c dng. KhaI nIem gIa IrI
Ihang du am ch den ngun ngan quy san co de chIa IoI
nhuan va IaI dau Iu, ngoaI nhung Ihu can IhIeI Ihng Ihuong
de dam bao cho b may hoaI dng). GIa IrI Ihang du cao se
dan den mI hay nhIeu Ihu sau day: (1) IaI dau Iu nhIeu
hon cho san pham va dIch vu, nham san xuaI ra san pham,
dIch vu uu vIeI hon va hap dan khach hang hon; (2) dau Iu
vao vIec gIanh IhI phan Ihng qua n Iuc IIep IhI va ban
hang nhIeu hon, va,hoac Ihn Inh cac hang khac; (3) dem
IaI IoI ch cao hon cho nguoI Iao dng, dIeu nay Ihuong co
khuynh huong anh huong den vIec gIu chan va Ihu huI
nhan IaI Iren IhI Iruong; va,hoac (4) dem IaI IoI ch cao hon
cho c dng, dIeu nay Ihuong co khuynh huong Iam Iang
gIa c phIeu va Iam gIam chI ph vn, Iam Ihuan IoI cho
hoaI dng dau Iu va,hoac Ihn Inh.
84 8S
nhung Ihanh qua Ihu duoc. Ben ngoaI cng Iy, dIeu nay Ihe
hIen o ch co mI s IhI Iruong, san pham va khach hang
co kha nang sInh IoI nhIeu hon cac IhI Iruong, san pham va
khach hang khac. Trong nI b cng Iy, nguyen Iac nay
duoc Ihe hIen o ch co mI s ngun Iuc, co Ihe Ia con
nguoI, nha xuong, may moc hay su hoan vI nhung ngun
Iuc nay se dem IaI nhIeu gIa IrI Iren mI don vI chI ph hon
Ia nhung ngun Iuc khac. Neu chung Ia co Ihe do Iuong
duoc no (nhu co Ihe Iam voI mI s cng vIec, nhu cng vIec
cua cac nhan vIen ban hang chang han), chung Ia se nhan
ra rang mI s nhan vIen Iao ra gIa IrI Ihang du raI Ion cho
cng Iy (ho gop phan Iao ra doanh Ihu Ion hon nhIeu so voI
Ioan b chI ph cng Iy phaI bo ra cho ho), Irong khI do
nhung nhan vIen khac IaI Iao ra gIa IrI Ihang du Ihap hon
hoac gay ra Iham huI. Cac cng Iy Iao ra gIa IrI Ihang du
Ion nhaI Ihuong co gIa IrI Ihang du binh quan Iren mI
nhan vIen cao nhaI, nhung o moI cng Iy, gIa IrI Ihang du
duoc Iao ra boI mI nhan vIen Ihuong raI khng dng deu:
80 gIa IrI Ihang du Ihuong duoc Iao ra ch boI 20 s
Iuong nhan vIen.
O ca p d Iha p nha I cu a su I ng ho p ca c ngu n Iu c Irong m I
cng Iy, cha ng ha n nhu m I ca nhan nguo I Iao d ng, Ihi 80
gIa IrI Ihu duo c co Ihe duo c Ia o ra Iu m I pha n nho , xa p x
20 khoa ng Iho I gIan Ia m vIe c, khI nguo I Iao d ng dang hoa I
d ng vo I nang sua I cao ga p nhIe u Ia n mu c hIe u qua Irung
binh cu a nguo I a y, Ihng qua m I su ph I ho p ca c ye u I bao
g m ca c ca Inh va ba n cha I Iha I su cu a cng vIe c.
Do do, nguyen Iac baI can dI gIua n Iuc bo ra va phan
Ihuong nhan vao co maI o moI cap d Irong kInh doanh: IhI
Irong mI phan khuc chuyen bIeI co Ihe hoac Ia nhung cng
Iy hoaI dng Iren pham vI Ion hoac dc quyen Irong phan
khuc do hoac Ia cac cng Iy Irung gIan cua nganh do, nhung
Irong mI phan khuc Ihanh cng cua chung se phu Ihuc
vao vIec daI duoc doanh Ihu Ion nhaI voI chI ph Ihap nhaI.
Trong mI phan khuc, vaI cng Iy se Iam dIeu nay II hon
nhung cng Iy khac va keI qua Ia se co khuynh huong Ich
Iuy Ihem nhIeu IhI phan phan khuc.
Cac cng Iy Ion se hoaI dng Irong mI s Iuong Ion cac
phan khuc IhI Iruong, co ngha Ia Irong mI s Ion cac phan
khuc keI hop khach hang,san pham Irong do doI hoI phaI
co mI cng Ihuc khac de II da hoa doanh Ihu Iren mI
don vI ngun Iuc, va,hoac noI ma cac dI Ihu canh Iranh
khac gIap maI nhau. Cac hang Iu nhan Ion se Iao ra gIa IrI
Ihang du Ion Irong mI vaI phan khuc nay, Irong khI Iao ra
gIa IrI Ihang du Ihap hon (Iham ch Iham huI) Irong mI s
phan khuc khac. Do do Ihuc Ie co xu huong Ia 80 gIa IrI
Ihang du hay IoI nhuan duoc sInh ra Iu 20 cac phan khuc
IhI Iruong, Iu 20 khach hang va Iu 20 san pham. Phan
khuc IhI Iruong dem IaI IoI nhuan cao nhaI Ihuong Ia (nhung
khng phaI Iun Ia) noI ma cng Iy chIem IhI phan cao nhaI,
va noI ma cng Iy co nhIeu khach hang Irung Ihanh nhaI
(su Irung Ihanh duoc dInh ngha Ia su dung dIch vu,san
pham Iau daI va I co kha nang bo dI de chuyen sang cac
dI Ihu canh Iranh).
Trong nI b baI ky mI cng Iy nao, nhu voI nhung don
vI phu Ihuc vao Iu nhIen va su n Iuc cua con nguoI,
Ihuong In IaI mI Iinh Irang baI can xung gIua cac yeu I
dau vao va dau ra, su maI can dI gIua n Iuc bo ra va
86 87
Ihuong khng y Ihuc duoc IIem nang Iao ra Ihang du cung
nhu ho Ihuong Ihch dIeu hanh nhung cng Iy Ion hon Ia
nhung cng Iy co kha nang sInh IoI khac Ihuong.
He Iuan Ihu ba Ia moI doanh nghIep deu co Ihe nang cao
muc Ihang du bang cach gIam IhIeu su baI can xung gIua san
Iuong va phan Ihuong Irong nI b cng Iy. DIeu nay co Ihe
Ihuc hIen duoc bang cach xac dInh nhung b phan nao Irong
cng Iy (con nguoI, phan xuong, cua hang, b phan quan Iy,
qu c gIa) Ia o ra gIa IrI Iha ng du cao nha I va Iang cuo ng
nhung ngun Iuc nay, Iam cho chung manh Ihem; va nguoc
IaI, xac dInh nhung ngun Iuc nao Iao ra gIa IrI Ihang du Ihap
hoac gay Iham huI, Iao dIeu kIen Ihuan IoI de caI IhIen manh
me nhung b phan do, va neu khng Ihe caI IhIen duoc Ihi
ngung IaI Iro kInh ph cho nhung b phan nay.
Cac nguyen Iac Iren Iao nen mI Iy IhuyeI 80,20 raI huu
ch cho doanh nghIep, nhung khng nen dIen gIaI chung mI
cach qua cung nhac va gIao dIeu. Cac nguyen Iac nay phaI
huy duoc Iac dung boI vi chung Ia su phan anh cac mI quan
he Irong Iu nhIen, vn Ia mI su pha Irn phuc Iap gIua IraI
Iu va hn dn, gIua caI Ihuong quy va caI baI Ihuong.
Ha y Iim nhu ng y Iuo ng kha c Ihuo ng
Iu Nguyen Iy 80,20
DIeu quan Irong Ia phaI nam baI Inh IInh dng va cac yeu
I Iac dng cac mI quan he 80,20. Neu khng coI Irong dIeu
nay, ban se dIen gIaI Nguyen Iy 80,20 mI cach qua cung
nhac va se khng khaI Ihac duoc heI IIem nang cua no.
Iruong, phan khuc IhI Iruong, san pham, khach hang, cac
b pha n va nguo I Iao d ng. Su ma I can ba ng na y, chu
khng phaI Ia khaI nIem can bang, moI chnh Ia dac Irung
cua moI hoaI dng kInh Ie. HIen nhIen rang nhung khac bIeI
nho IaI Iao ra nhung hau qua Ion. MI san pham ch can II
hon san pham canh Iranh cua no 10 Ia co Ihe Iao ra duoc
S0 khac bIeI ve doanh s va 100 khac bIeI ve IoI nhuan.
Bu ) nghu hunh dng
Y ngha Ihu nhaI cua IhuyeI 80,20 Ia cac cng Iy Ihanh
cng Ihi hoaI dng Irong nhung IhI Iruong co kha nang gIup
cho cng Iy do Iao ra doanh Ihu cao nhaI voI cng suc Ihap
nhaI. DIeu nay dung mI cach IuyeI dI Ian Iuong dI, IuyeI
dI Irong mI Iuong quan voI IoI nhuan bang IIen; va Iuong
dI Irong mI Iuong quan voI canh Iranh. MI cng Iy khng
Ihe duoc xem Ia Ihanh cng Iru phI daI duoc gIa IrI Ihang du
IuyeI dI cao (Iheo IhuaI ngu Iruyen Ihng, Ia Iy suaI sInh IoI
Iren vn dau Iu cao) dng IhoI cung co Ihang du cao hon so
voI dI Ihu canh Iranh cua no (IoI nhuan bIen Ie cao hon).
Y ngha Ihuc IIen Ihu haI cho cac cng Iy Ia Iun co kha
nang nang cao Ihang du kInh Ie voI cap d Ion bang cach ch
Iap Irung vao nhung dI Iuong khach hang va phan khuc IhI
Iruong hIen dang dem IaI gIa IrI Ihang du Ion nhaI. DIeu nay
ham y vIec b Ir IaI cac ngun Iuc vao cac phan khuc Iao ra
gIa IrI Ihang du nhIeu nhaI, dng IhoI ngu y vIec gIam IhIeu
muc Ing ngun Iuc va chI ph (noI cach khac, Ia gIam IhIeu
nhan cng va cac chI ph khac).
Cac cng Iy hIem khI daI duoc muc Ihang du cao nhaI ma
ho co Ihe daI duoc hoac ch gan daI duoc, boI vi cap quan Iy
88 89
Xuc dnh cuc vn mu)
Do do, kIem soaI Ia khng Ihe duoc. Tuy nhIen, co Ihe anh
huong den cac su kIen, va co Ie quan Irong hon Ia co Ihe phaI
hIen ra nhung dIeu IraI voI quy IuaI va khaI Ihac chung. Nghe
IhuaI ap dung Nguyen Iy 80,20 Ia xac dInh duoc cach Ihuc
ma xu huong Ihuc Ie dang dIen ra va khaI Ihac no cang nhIeu
cang II.
Hay Iuong Iuong rang ban dang o Irong mI song bac raI
ca chon voI Ioan nhung banh ruIeI khng can bang. MoI
con s deu co gIa cuoc Ia 1 an 3S, nhung Ian suaI xuaI hIen
cua Iung con s IaI khac nhau o nhung ban choI khac nhau.
TaI mI ban, s S co Ian suaI xuaI hIen Ia 1,20, o ban khac
Ihi Iy Ie do Ia 1,S0. Neu ban Iheo dung con s can danh o
dung ban cuoc, ban co Ihe phaI IaI. Neu ban cu ngoan c daI
cuoc vao con s S o ban cuoc co Ian suaI xuaI hIen cua no ch
Ia 1,S0 Ihi ban se Ihua sach IIen du cho ban co s vn ban
dau nhIeu den co nao dI nua.
Neu ban xac dInh duoc cng Iy cua ban dang sInh IoI nhIeu
hon o khau nao, ban co Ihe bo Ihem vn vao va Ihu duoc mI
khoan IoI nhuan khng I. Nguoc IaI, neu ban phaI hIen ra
cng Iy ban dang bI Ihua I o khau nao Ihi ban co Ihe caI
gIam muc I.
Trong ngu canh nay, khau co Ihe Ia baI cu Ihu gi. No co
Ihe Ia mI san pham, mI IhI Iruong, mI khach hang hay mI
IoaI khach hang, mI cng nghe, mI kenh phan phI, mI
phong hay b phan, mI quc gIa, mI IoaI gIao dIch hay mI
nhan vIen, IoaI nhan vIen hay mI nhom. Muc IIeu cua Iro
choI Ia o ch phaI hIen ra vaI khau IhIeu s dang Iao ra gIa
The gIoI day ray nhung nguyen nhan nho nho, ma khI keI
hop IaI co Ihe dan den nhung keI qua Io Ion. Hay xeI v du
mI caI xoong nau sua, khI dun qua mI nhIeI d nhaI dInh,
sua Irong xoong baI ngo Ihay dI Irang IhaI, dang Ien va sI
sung suc. MoI do ban co mI Iuong sua nong, nam gon gang
Irong xoong ma gIo day ban co hoac Ia mon ca phe capuchI
n IuyeI voI, hoac, ban neu de cham dI mI gIay, mI mo h
In d Iran ra bep Io. Trong san xuaI kInh doanh moI chuyen
dIen ra co cham hon dI chuI, nhung bIeI dau Irong nam nay
ban Ihay cng Iy IBM IuyeI voI an nen Iam ra voI nhIeu IoI
nhuan Ihng IrI nganh may Inh de rI, chang bao Iau sau,
mI Ich hop nhung nguyen nhan nho co Ihe se Iam cho nguoI
khng I nay Ioang choang maI phuong huong va dang phaI
dI do dam de Iranh bI dIeI vong.
Nhung he Ihng sang Iao Iun hoaI dng vuoI ra khoI Irang
IhaI can bang. Nguyen nhan va keI qua, Iac dng va keI qua,
hoaI dng Iheo mI phuong cach phI Iuyen Inh, phI Iuan Iu.
Thuong ban khng gaI haI nhung gi ma ban da dau Iu; nhIeu
khI co Ihe ban Ihu ve mI Iuong I hon hoac nhIeu hon nhIeu.
Nhung bIen chuyen Ion Iao Irong mI he Ihng doanh nghIep
co Ihe xay ra do keI qua cua nhung nguyen nhan xem ra ch
Ia be con con. O baI ky IhoI dIem nao, nhung con nguoI voI
mI Ir Ihng mInh, Irinh d ky nang, va su Ian Iuy cng vIec
ngang nhau co Ihe Iam ra nhung keI qua khng bang nhau,
do nhung khac bIeI nho ve cau Iruc. Cac su kIen khng Ihe
doan bIeI Iruoc duoc, mac du nhung quy IuaI co Ihe doan bIeI
duong nhu van Ihuong hay Iap dI Iap IaI.
90 91
co Ihe ngan chan cac anh huong IIeu cuc va Iap Irung suc
manh II da cho cac yeu I co nang suaI cao nhaI.
La m Ihe na o ca c cng Iy co Ihe su du ng
Nguyen Iy 80,20 de Iang Io I nhua n
Phan IIch su, IrIeI Iy va Iy IhuyeI cua Nguyen Iy 80,20 Irinh
bay nhu Ihe Ia da qua du! Bay gIo chung Ia chuyen sang van
de Ihuc hanh. BaI ky mI cng Iy rIeng Ie nao cung co Ihe Ihu
hoach duoc raI nhIeu Ihng qua vIec van dung Ihuc Ie Nguyen
Iy 80,20. Da den Iuc phaI vach ra cho ban Ihay phuong cach
Ihuc hIen.
Chuong 4 de n Chuong 7 bao g m nhu ng phuong pha p
quan Irong nhaI de Iang IoI nhuan Ihng qua Nguyen Iy 80,
20. Chuong 8 keI Ihuc Phan haI voI mI s b quyeI ve cach
Ihuc nam baI Nguyen Iy 80,20 vao Irong doI sng kInh doanh
cua ban, gIup ban co duoc uu Ihe hon so voI cac dng nghIep
cung nhu dI Ihu canh Iranh cua minh.
Chung Ia baI dau chuong ke IIep voI ung dung quan Irong
nhaI cua Nguyen Iy 80,20 vao Irong baI ky cng Iy nao: ay
Ia khu bIeI b phan nao ma ban dang IhaI su co IaI va, cung
quan Irong khng kem, xac dInh b phan nao ban dang Ihuc
su bI Ihua I. MoI doanh nhan deu ngh rang ho da Ihua bIeI
dIeu nay, va gan nhu IaI ca deu saI Iam. Neu qua ho da co
mI buc Iranh chnh xac Ihi Ioan b doanh nghIep cua ho da
Ihay dI rI.
IrI Ihang du Ion va khuech daI chung den muc II da; va nhan
dIen duoc nhung khau dang bI Ihua I va IoaI bo chung ra.
Chung Ia da duoc dao Iuyen Iu duy Iheo kIeu Iuong quan
nhan qua, ve cac mI quan he co quy Iac, muc sInh IoI Irung
binh, canh Iranh hoan hao, va cac keI qua co Ihe du doan
Iruoc. Nhung do khng phaI Ia Ihe gIoI Ihuc. The gIoI Ihuc bao
gm mI IoaI cac anh huong, o day nguyen nhan va keI qua
Iro nen Iu mo, cac vong Iap phan hI phuc Iap Iam meo mo
cac yeu I dau vao; o day Irang IhaI can bang ch mang Inh
Iam IhoI va Ihuong ch Ia ao gIac; o day co nhung khun mau
hoaI dng dau baI Ihuong IaI mang Inh Iap dI Iap IaI; o day
cac cng Iy khng bao gIo canh Iranh Iruc dIen va phaI daI
nho vao su chenh Iech; o day mI vaI Iay duoc uu aI co kha
nang Ihau Iom IhI Iruong de Ihu IoI cao.
Nhin duoI goc d nay, cac cng Iy Ion Ia cac IIen mInh cuc
ky phuc Iap va IIen Iuc Ihay dI, Irong do mI s cng Iy dang
dI dung huong va Iam an phaI daI, Irong khI mI s cng Iy
khac Ihi hoaI dng IraI voI quy IuaI va bI I Ia. Su baI Iuc
cua chung Ia khI xu Iy caI Ihuc Ie phuc Iap va cac hIeu ung
binh n va hay gay nhIeu saI Ienh cua cac he Ihng ke Ioan
Iam cho IaI ca nhung dIeu nay kho nhan ra. Nguyen Iy 80,20
raI ph bIen nhung hau nhu khng duoc nhan bIeI. CaI ma
chung Ia Ihuong duoc nhin Ihay Irong kInh doanh Ia hIeu ung
cuI cung cua nhung dIeu dang dIen ra, chu IhaI su khng
phaI Ia Ioan b buc Iranh. Ben duoI be maI nay Ia nhung yeu
I dau vao Ich cuc Ian IIeu cuc day mau Ihuan keI hop voI
nhau de Iao ra hIeu ung ma chung Ia co Ihe nhin Ihay Iren be
maI cua no. Nguyen Iy 80,20 co Iac dung Ion nhaI khI chung
Ia xac dInh duoc IaI ca cac Iuc Iac dng ben duoI be maI, de
92 93
khuc khac nhau cua doanh nghIep minh, dac bIeI Ia kha nang
sInh IoI va kIem duoc IIen cua nhung mang ay.
Tru phI doanh nghIep ban co quy m nho va don gIan, hau
nhu co mI su IhaI rang t nInt :o tcn \n o nIunn cun
cong t) nn duoc tno n tu 2 Iont dong cun no \n tu 2
donnI tIu cun cong t). B quyeI Ia o ch Iim ra duoc do Ia
2 nn o.
Ba n dang kIe m duo c nhIe u IIe n nha I
o nhu ng b pha n na o7
Ban hay xac dInh b phan nao cua doanh nghIep dang dem
IaI IoI nhuan cao, b phan nao se phaI duoc caI IhIen IaI va
b phan nao dang Ia IaI hoa cho doanh nghIep ban. De Iam
dIe u na y chu ng Ia se IIe n ha nh Phan Ich Io I nhua n Iheo Nguyen
Iy 80,20 Iheo cac phan IoaI kInh doanh khac nhau:
Iheo san pham hay nhom,IoaI san pham
Iheo khach hang hay nhom,IoaI khach hang
Iheo baI ky kIeu phan chIa khac nao co ve phu hop voI
doanh nghIep cua ban ma ban da co san du IIeu, v du Iheo
khu vuc dIa Iy hay Iheo kenh phan phI
Iheo phan khuc canh Iranh.
Hay baI dau voI :nn Inn. Doanh nghIep cua ban hau nhu
chac chan co Ihng IIn ve san pham hoac nhom san pham.
DI voI mI IoaI, quan saI doanh s cua ky,Ihang,quy,nam
vua qua (hay quyeI dInh dInh ky nao Ia dang IIn cay nhaI) va
Iim ra kha nang sInh IoI sau khI phan b Ioan b chI ph.
4
1a| sac ch|n |uoc
cua han sa| |am?
T
ru phI da su dung Nguyen Iy 80,20 de dInh huong
IaI chIen Iuoc cua minh, neu khng Ihi ban co Ihe
kha chac chan rang chIen Iuoc ay dang mac saI Iam nghIem
Irong. Gan nhu chac chan Ia ban khng co duoc mI buc
Iranh chnh xac ve nhung mang hoaI dng ma ban dang kIem
duoc IoI nhuan, va nhung mang ban dang bI Ihua I. Trong
Iruong hop ay, dIeu hau nhu khng Ihe Iranh duoc Ia ban
dang m qua nhIeu chuyen cho qua nhIeu dI Iuong.
ChIen Iuoc kInh doanh khng nen Ia mI caI nhin chung
chung Iu ben Iren, hoanh Irang, Ing quan, hay bao quaI heI
moI van de, ma, co Ihe noI, nen gIng nhu mI caI nhin Iu ben
duoI, ghe maI nhin nhung caI ben duoI Iop vo boc, de xem xeI
IhaI chI IIeI nhung gi dang dIen ra. De dI den mI chIen Iuoc
kInh doanh huu ch, ban can quan saI ky Iuong cac phan
94 9S
hIen cac s IIeu Iuong Iu bang d IhI; hay nhin vao day neu
ban Ihch nhung buc Iranh hon Ia nhung con s.
Dcn v| t|nH: . S
3an pHm 0oanH s ban lc| nHun 1y sut |c| nHun
tren doanH s |"
3l nHom / 3./b .33 3b,b
3l nHom B /. b. 3,
3l nHom C 3.4 b Zb,
3l nHom 0 Z./ . b,b
3l nHom L 44. b.Z9 Z,
3l nHom l 3.3/ Z.99 9,
3l nHom 0 b.3 |Z |b,b
3l nHom H 4. |3. |/b,3
1n cn 9.3/ 3.3 ,Z
Hinh 10: Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.
bang ke doanh s va IoI nhuan Iheo nhom san pham.
Cng vIec nay de hay kho phu Ihuc vao hIen Irang Ihng
IIn quan Iy cua cng Iy ban. CaI ban can co Ihe da co san,
nhung neu chua co Ihi ban se phaI Iu xay dung no. Ban buc
phaI co doanh s ban cua Iung san pham hoac dong san
pham va IoI nhuan gp (doanh Ihu ban hang Iru gIa vn hang
ban). Ban han cung bIeI Ing chI ph cua Ioan b doanh nghIep
(cac chI ph chung). DIeu ma ban phaI Iam IIep Iheo Ia phan
b cac chI ph chung cho Iung nhom san pham dua Iren co
so hop Iy nao do.
Phuong phap so dang nhaI Ia phan b chI ph Iren phan
Iram doanh Ihu. Tuy nhIen, ch can suy ngh Ihoang qua Ia Ia
Ihay phuong phap nay khng IhaI su chnh xac. Chang han
mI vaI san pham chIem raI nhIeu IhoI gIan cua nhan vIen
ban hang so voI gIa IrI cua chung, Irong khI nhung san pham
khac Ihi chIem raI I IhoI gIan. MI vaI san pham duoc quang
cao ram r Irong khI cac san pham Ihi khng he duoc quang
cao. VaI san pham gap phaI nhIeu phIen IoaI o khau san xuaI
Irong khI do cac san pham khac Ihi raI de dang, sun se.
Hay Inh Iung IoaI chI ph chung va phan b no cho mI
nhom san pham. Lam nhu vay cho IaI ca cac IoaI chI ph, sau
do nhin vao keI qua.
Thng Ihuong, mI vaI san pham, mac du daI dIen cho
IhIeu s doanh Ihu, IaI sInh IoI raI cao; phan Ion san pham
con IaI co kha nang sInh IoI khIem In hoac nho be; va vaI san
pham khac Ihuc su dang gay ra I Ion mI khI ban phan b
IaI ca cac chI ph.
Hinh 10 Ihe hIen cac s IIeu cua mI nghIen cuu moI day
ma II da IIen hanh voI mI nhom IhIeI bI dIen Iu. Hinh 11 Ihe
96 97
pham chIem gan 67 IoI nhuan. Co Ihe ban da co suy ngh
den nhung vIec can Iam de nang doanh s ban cac nhom san
pham A, B va C. V du, co Ihe ban mun b Ir IaI Ioan b Iuc
Iuong ban hang cua 80 con IaI, cho cac nhan vIen ban hang
bIeI Ia phaI Iap Irung vao vIec nhan dI doanh s ban cua
nhom san pham A, B va C va boI quan Iam den cac nhom san
pham con IaI. Neu ho Ihuc hIen Ihanh cng dIeu nay, khng
nhung doanh s ban Iang Ien 20 ma IoI nhuan cung se Iang
hon S0.
Co Ihe ban cung da co ngh den vIec caI gIam chI ph, hay
nang gIa ban cac san pham nhom D, L va I; hoac ngh den
vIec caI gIam IrIeI de hay IoaI bo hoan Ioan cac san pham
nhom G va H.
" 0oanH s ban " lc| nHun
3an pHm NHom Cn dn NHom Cn dn
3l nHom / 3, 3, 9,9 9,9
3l nHom B 4,Z /,3 3,Z 4,
3l nHom C Z,b 9,9 4,b bZ,/
3l nHom 0 , 3, 4, bb,
3l nHom L 3/, b/, 39,b b,3
3l nHom l Zb,4 9Z,4 ZZ,4 Z,/
3l nHom 0 4,Z 9b,b |b, ZZ,b
3l nHom H 3,4 , |ZZ,b ,
Hinh 12: Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc., Bang 80,20
Hinh 11: Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.
d IhI doanh s va IoI nhuan Iheo nhom san pham.
Tu haI hinh Iren Ia co Ihe Ihay rang san pham nhom A
chIem 3 doanh s nhung den 10 IoI nhuan. Cac san pham
nho m A, B va C chIe m 20 doanh s nhung de n S3 Io I
nhuan. DIeu nay Iro nen ro rang hon neu Ia Iao ra Bang 80,
20 hay BIeu d 80,20 Ian IuoI nhu Irong Hinh 12 va 13.
Mac du chua Iim Ihay 20 doanh s ban chIem 80 IoI
nhuan, nhung chung Ia dang Iren con duong dI Iim no. Neu
khng phaI Ia 80,20, Ihi Ia 67,30: 30 doanh s ban san
1y sut
|c| nHun
tren
doanH s
"
0oanH s
98 99
Co n kha nang sInh Io I
cu a kha ch ha ng Ihi sao7
Sau khI xem xeI san pham, hay IIep Iuc xeI den In cI
Inng. Lap IaI Irinh Iu phan Ich, nhung xem xeI s Iuong mua
cua mI khach hang hay nhom khach hang. MI vaI khach
hang chIu Ira muc gIa cao nhung cung phaI In ch ph cao
de phuc vu ho: ho Ihuong Ia nhung khach hang nho. Cac
khach hang Ion co Ihe de gIao dIch va mua mI Iuong Ion san
pham cung IoaI, nhung ep ban phaI gIam gIa ban. Thnh Ihoang
nhung su chenh Iech nay bu Iru Ian nhau, nhung Ihuong Ihi
khng. DI voI nhom chung Ia dang goI Ia Cng Iy IhIeI bI
dIen Iu (Icctonc In:tuncnt: Inc.), keI qua duoc Ihe hIen o
Hinh 14 va 1S.
Dcn v| t|nH: . S
bHacH Han 0oanH s ban lc| nHun 1y |e |c| nHun
tren doanH s |"
bH |oa| / .3b /.bb 4Z,9
bH |oa| B .4b 3.9b 34,Z
bH |oa| C 43. 3.9b9 9,Z
bH |oa| 0 4b.4/ |Z.3/ |b,
1n cn 9.3/ 3.3 ,Z
Hinh 14: Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
bang ke doanh s va IoI nhuan Iheo Iung nhom khach hang.
Hinh 13: Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc., BIeu d 80,20
lHn trm doanH s lHn trm |c| nHun
100 101
lHn trm
doanH s
lHn trm
|c| nHun
Hinh 17: Cng Iy
LIecIronIc InsIrumenIs
Inc., BIeu d 80,20
Iheo IoaI khach hang
ke m ra I nhIe u chI ph de phu c vu ho . Kha ch ha ng nho m D Ia
nhu ng nha sa n xua I Io n Ihuo ng ma c ca ve gIa ra I ga I gao va
cu ng do I ho I nhIe u Iro gIu p ky Ihua I va nhIe u uu da I.
Hinh 16 va Hinh 17 Ian IuoI Ihe hIen Bang 80,20 va So d
80,20 dI voI Iung nhom khach hang.
" 0oanH s ban " lc| nHun
3an pHm NHom Cn dn NHom Cn dn
bH nHom / b,4 b,4 b,9 b,9
bH nHom B 9,b Zb, Z9,3 ,Z
bH nHom C 3b, b, Z9,b /,
bH nHom 0 3,9 , |/, ,
Hinh 16: Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
bang 80,20 Iheo IoaI khach hang
0oanH s
1y |e
|c| nHun
tren doanH s
"
Hinh 1S Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc., d IhI doanh s
va IoI nhuan Iheo nhom khach hang.
XIn co dI Io I gIa I Ihch ve ca c nho m kha ch ha ng. Nho m A Ia
ca c kha ch ha ng nho , Iru c IIe p, Ira gIa ra I cao va mang Ia I Io I
nhua n g p ra I Io n. Pha I I n ke m m I khoa n chI ph kha kha de
phu c vu ho nhung Io I nhua n dem Ia I nhIe u hon co Ihe bu da p
cho ca c chI ph do . Kha ch ha ng nho m B Ia nhu ng nha phan
ph I, co khuynh huo ng da I nhu ng don ha ng Io n va I n ra I I
chI ph de phu c vu ho , Iuy nhIen vi m I Iy do na o do ho co Ihe
cha p nha n Ira m I gIa Iuong d I cao, chu ye u bo I vi IInh kIe n
dIe n Iu ho mua ve ch chIe m m I pha n nho I ng chI ph sa n
pha m cu a ho . Kha ch ha ng nho m C Ia nhu ng nha xua I kha u Ira
gIa cao. Tuy nhIen, vo I ho ca I kho cho doanh nghIe p Ia pha I I n
102 103
A p du ng Nguyen Iy 80,20
cho cng Iy Iu va n
Sau khI phan Ich ve san pham va khach hang, hay Iay baI
ky su phan chIa nao khac co IIen quan dac bIeI den doanh
nghIep cua ban. Khng co su phan Ich dac bIeI nao Irong
Iruong hop cng Iy Irang bI dung cu; nhung de mInh hoa cho
dIem nay, hay xeI vIec Iach doanh Ihu va IoI nhuan Irong mI
cng Iy Iu van chIen Iuoc duoc Irinh bay o Hinh 18 va Hinh
19.
Nhung hinh nay bIeu IhI nguyen Iac S6,21: cac du an Ion
chIem ch 21 doanh Ihu nhung mang IaI den S6 IoI nhuan.
Dcn v| t|nH: . S
lHn cH|a 0oanH s ban lc| nHun 1y |e |c| nHun
b|nH doanH tren doanH s |"
0u an |cn 3b. b. 4b,/
0u an nHo 3b. Z.Zb 9,b
1n cn /. Z.Zb /
Hinh 18: Cng Iy SIraIegy ConsuIIIng Inc. (Cng Iy Tu van
ChIen Iuoc) bang ke kha nang sInh IoI cua cac
du an Ion so voI du an nho
Cac hinh nay bIeu IhI nguyen Iac S9,1S va nguyen Iac 88,
2S: nhom khach hang sInh IoI nhIeu nhaI chIem 1S doanh
Ihu nhung den S9 IoI nhuan va 2S khach hang sInh IoI
nhIeu nhaI dem IaI 88 IoI nhuan. DIeu nay mI phan Ia do
cac khach hang sInh IoI nhIeu nhaI co khuynh huong mua
nhung san pham sInh IoI nhIeu nhaI, cung nhu ho da Ira
nhIeu hon so voI chI ph phuc vu ho.
Phan Ich Iren da dan den mI chIen dIch Iim kIem Ihem
khach hang nhom A va B raI Ihanh cng: khach hang nho
Iruc IIep va nhung nha phan phI. Tham ch Inh Iun ca chI
ph cho chIen dIch nay Ihi IoI nhuan dem IaI cung raI Ion. GIa
ban cho khach hang C (nha xuaI khau) cung duoc nang Ien
mI cach co chon Ioc va nhung cach Ihuc gIam chI ph phuc
vu ho da duoc Iim ra, dac bIeI Iang cuong ban hang qua dIen
IhoaI hon Ia ban hang Iruc IIep. Khach hang nhom D (nhung
nha san xuaI Ion) duoc xu Iy mI cach rIeng Ie: chn Irong s
nhung dI Iuong nay chIem 97 doanh s cua nhom D. Trong
mI vaI Iruong hop, nhung dIch vu phaI IrIen ky IhuaI duoc
Inh ph rIeng; Irong mI s Iruong hop khac gIa ca duoc nang
Ien; va ba khach hang de duoc de maI mI cach chIen Iuoc
ve Iay cua dI Ihu canh Iranh dang gheI nhaI cua cng Iy sau
mI cuc chIen dau gIa. Cac nha quan Iy IhaI ra mun de cho
pha dI Ihu canh Iranh ay Ihuong Ihuc nhung In IhaI ay!
104 10S
Hinh 21: Cng Iy SIraIegy ConsuIIIng Inc., bIeu d kha nang
sInh IoI cua cac khach hang cu so voI khach hang moI
Dcn v| t|nH: . S
lHn cH|a 0oanH s ban lc| nHun 1y |e |c| nHun
b|nH doanH tren doanH s |"
l&/ 3/.b Zb.9 b/,
lHn t|cH
cH|en |ucc
/b. .b b,3
0u an
Hoat dn
bb.b /.9bb 4,
1n cn /. Z.Zb /,
Hinh 22: Cng Iy SIraIegy ConsuIIIng Inc., bang ke kha nang
sInh IoI boI Iung IoaI du an
1y |e |c| nHun
tren doanH s
"
bHa cH Ha n cu
bHa cH Ha n kHn cu
kHn mc |
bHa cH Ha n
mc |
0oanH s
Hinh 19: Cng Iy SIraIegy ConsuIIIng Inc., bIeu d kha nang
sInh IoI cua cac du an Ion so voI du an nho
Dcn v| t|nH: . S
lHn cH|a 0oanH s ban lc| nHun 1y |e |c| nHun
b|nH doanH tren doanH s |"
bHacH Han cu 43.b Z4.bb bb,3
bH kHn cu
kHn mc|
. Z./Zb Z,b
bHacH Han mc| Zb.b |/.9bb 3,Z
1n cn /. Z.Zb /"
Hinh 20: Cng Iy SIraIegy ConsuIIIng Inc., bang ke kha nang
sInh IoI cua nhom khach hang cu so voI nhom khach hang moI
1y |e
|c| nHun
tren doanH s
0oanH s
0u an nHo
0u an |cn
106 107
Ihanh khach hang phuc vu Iau daI, duoc nhan dInh Ia nhung
nguoI gay Ihua I, dan den phuong phap IIep can co chon Ioc
hon de IhuyeI phuc doanh nghIep: dng IhaI IhuyeI phuc II
keo ch duoc Ihuc hIen Irong Iruong hop nguoI Ia IIn Ia dI
Iuong doanh nghIep nay co kha nang Iro Ihanh mI khach
hang Iau daI.
Hinh 22 va Hinh 23 Iom IaI mI phan Ich Ihu ba cho cac
nha Iu van, Iheo do cac du an duoc phan ra Ihanh ba IoaI: du
an sap nhap & Ihn Inh (M&A), phan Ich chIen Iuoc va du an
khaI Ihac.
Su phan chIa nay mInh hoa nguyen Iac 87,22: du an M&A
mang IaI IoI nhuan Io Ion, chIem 22 doanh Ihu nhung dem
den 87 IoI nhuan. Can phaI c gang gap dI de ban duoc
nhIeu du an M&A hon nua.
Cac du an hoaI dng dI voI khach hang cu, khI duoc phan
Ich dc Iap, hoa ra IaI o vao khoan hoa vn Irong khI cac
khoan I Ion cua cac du an hoaI dng IaI do cac khach hang
moI gay ra. DIeu nay dan den quyeI dInh khng Iay khach
hang moI Irong khI s khach hang cu hoac bI Inh ph cao hon
nhIeu cho IoaI du an nay hoac khuyen khch ho chuyen sang
cac cng Iy Iu van chuyen mn.
Phan khu c kInh doanh Ia chia kho a
de hIe u duo c va pha I huy
kha nang sInh Io I
Cach II nhaI de kIem Ira kha nang sInh IoI cua vIec kInh
doanh cua ban Ia chIa nho no Ihanh cac Inn Iuc cnnI
Hinh 23 Cng Iy SIraIegy ConsuIIIng Inc.,
bIeu d ve kha nang sInh IoI Iheo IoaI du an
MI phan Ich khac, duoc Ihe hIen Irong Hinh 20 va Hinh
21, phan chIa Iheo kha ch ha ng cu (hon ba nam), kha ch
hang moI (duoI 6 Ihang) va cac khach hang o Iung chung
khng cu khng moI (6 Ihang3 nam).
Cac hinh nay Ihe hIen rang 26 (khach hang cu) mang IaI
84 IoI nhuan: quy Iac 84,26. Thng dIep o day Ia Iruoc nhaI
c gang duy Iri va Iang cuong s khach hang phuc vu Iau daI,
ho Ia nhung nguoI I nhay cam ve gIa nhaI va co Ihe phuc vu
ho voI chI ph Ihap nhaI. Nhung khach hang moI chua chuyen
lc| nHun tren
doanH s ban
"
0oanH s
108 109
Iuong Iac gIua san pham va dIch vu cua ban so voI cac san
pham va dIch vu cua dI Ihu canh Iranh. NguoI IIeu dung
Ihch caI nao hon7 Va Ing chI ph cua ban de cung cap san
pham hoac dIch vu Ia bao nhIeu so voI Ing chI ph cua dI
Ihu7 DI Ihu canh Iranh co vaI Iro quyeI dInh kha nang
sInh IoI cua ban ngang voI baI ky yeu I nao khac.
Do do vIec Inh den Inh vuc kInh doanh nay cua ban
mI cach rIeng re va dc Iap Ia hoan Ioan hop Iy, de xac
dInh chIen Iuoc danh baI (hoac baI Iay Ihng dng) dI Ihu
canh Iranh. D nhIen cung raI hop Iy khI xem xeI kha nang
sInh IoI mI cach dc Iap. Co Ihe ban se co phaI hIen day
nga c nhIen.
Nhung Iham ch neu b phan kInh doanh ma ban dang
xem xeI Ia co dI Ihu canh Iranh gIng nhu b phan kInh
doanh khac cua ban (v du dI Ihu chnh cua ban o san
pham A cung Ia dI Ihu cua ban Irong san pham B), Iuc do
ban can daI ra mI cau hoI khac.
nn \n do tIu cun nn co cung t) c donnI :o nn Ioc
tI Inn o cn In nI \uc Iong? Hoc co In Io tuong
do nnnI Ion nn tong not nI \uc \n nn n to Ion
Io tong nI \uc n Iong?
V du neu ban co 20 IhI phan o san pham A va dI Ihu
Ion nhaI chIem 40 IhI phan (ho co IhI phan gap dI ban)
Ihi ban co cung Iy Ie gIng nhu vay o san pham B khng7
Ngha Ia ho cung chIem mI IhI phan gap dI ban. Neu ban
co 1S IhI phan o san pham B nhung dI Ihu ch co 10 Ihi
Iuc do co mI vI Ihe canh Iranh Iuong dI khac nhau Irong
haI san pham.
tnnI. Trong khI nhu ng phan Ich Iheo sa n pha m, kha ch
hang hoac Iheo baI ky mI mang nao khac co IIen quan deu
Ihuong raI co gIa IrI, Ia co Ihe co duoc nhung Ihng hIeu sau
sa c nha I Iu su ke I ho p kha ch ha ng va sa n pha m Iha nh
nhung phan khuc kInh doanh duoc xac dInh dua Iren vIec
Iham chIeu den cac dI Ihu canh Iranh quan Irong nhaI cua
ban. Mac du vIec Iam nay khng kho nhu khI moI nghe qua
nhung co raI I I chuc doanh nghIep phan chIa hoaI dng
kInh doanh cua minh Iheo cach nay, do do can IhIeI phaI
Irinh bay so Iuoc van de nay.
Phn khuc cunh trunh Iu gt?
MI phan khuc canh Iranh Ia mI b phan kInh doanh o do
ban phaI dI maI mI dI Ihu canh Iranh khac hoac cac yeu
I Iac dng canh Iranh khac nhau.
Hay Iay baI ky b phan kInh doanh nao ma ban choI nho:
mI san pham, mI khach hang, mI dong san pham duoc
ban cho mI IoaI khach hang, hoac baI ky mang nao khac co
Iam quan Irong voI ban (v du cac nha Iu van co Ihe ngh den
cng vIec M&A (sap nhap va mua IaI doanh nghIep). Bay gIo
hay Iu hoI haI cau hoI don gIan:
nn co do nt \o not do tIu cnnI tnnI cInI )cu Inc
tong o Inn nI donnI nn) :o \o Inn nI donnI con
n ? Neu cau Ira IoI Ia co Ihi Iuc do b phan kInh doanh do
Ia mI phan khuc canh Iranh dc Iap (goI IaI Ia phan khuc).
Neu ban dang chng IaI mI dI Ihu canh Iranh chuyen
nghIe p, kha nang sInh Io I cu a ba n se Iu y Ihu c va o su
110 111
o Hoa Ky raI khac voI kInh doanh xuaI khau. Do ho baI dau
bang cac gIa dInh khac nhau ma gIa dInh nao cung co gIa IrI
o mI chung muc nao do nen raI kho Iao ra IIen IrIen Irong
vIec I chuc doanh nghIep hoac Ihng IIn IIen Iac voI nhau.
VIec chIa doanh nghIep ra cac phan khuc canh Iranh khac
nhau da cham duI duoc cac Iranh caI nay. Quy Iac nay kha
don gIan: neu ban khng dI pho voI cac dI Ihu khac hoac
cac vI Ihe canh Iranh khac nhau Ihi do khng phaI Ia mI
phan khuc rIeng bIeI. Chung Ia nhanh chong co duoc mI Iap
hop cac phan khuc Iuy chua hoan IhIen nhung raI ro rang ma
moI nguoI deu co Ihe hIeu duoc.
ThoaI dau hIen nhIen Ia cac dI Ihu canh Iranh raI khac
nhau Irong da s san pham nhung khng phaI Ia IaI ca. Trong
Iruong hop cac dI Ihu gIng nhau voI cac vI Ihe canh Iranh
gan Iuong Iu nhau chung Ia co Ihe gp cac san pham IaI voI
nhau. Trong hau heI cac Iruong hop khac chung Ia Iach rIeng
cac san pham.
Sau do chung Ia daI cau hoI Ia cac vI Ihe canh Iranh dI voI
khach hang Irong nganh xang dau co khac bIeI voI khach
hang che bIen Ihuc pham Iheo quy Irinh khng. NgoaI Iru o
mI san pham duy nhaI, cau Ira IoI Ia khng. Tuy nhIen Irong
san pham do may do Iuong Iy Irong chaI Iong Ihi cac dI
Ihu Ion nhaI IaI khac nhau. Vi Ihe chung II daI ra haI phan
khuc o day: phan khuc IhIeI bI do Iy Irong chaI Iong cho
khach hang nganh xang dau va phan khuc IhIeI bI do Iy Irong
chaI Iong cho khach hang nganh che bIen Ihuc pham.
CuI cung chung Ia daI cau hoI Ia cac dI Ihu hoac cac vI
Ihe canh Iranh co khac nhau khng o mI phan khuc o IhI
Iruong Hoa Ky va IhI Iruong kInh doanh quc Ie. Trong hau
Se co nhung Iy do Ihuc Ie Iy gIaI dIeu nay. NguoI IIeu
dung co Ihe Ihch nhan hIeu cua ban o san pham B nhung
IaI Ihch nhan hIeu cua dI Ihu o san pham A. Co Ihe dI
Ihu khng quan Iam nhIeu ve san pham B. Co Ie doanh
nghIep cua ban hIeu qua va co gIa ca canh Iranh o san
pham B Irong khI o san pham A Ihi nguoc IaI. O gIaI doan
nay ban khng can bIeI Iy do. TaI ca nhung gi ban can Iam
Ia phaI Ihay duoc mac du ban duong dau voI cung mI dI
Ihu nhung su can bang ve IoI Ihe IaI khac nhau Irong haI
Inh vuc kInh doanh nay. Do do chung Ia nhung phan khuc
dc Iap va se co kha nang Ihe hIen nhung muc d IoI nhuan
khac nhau.
Tnh dn d thu cunh trunh gup bun d truc tp
vuo cuc phn tuch knh dounh then cht
Thay vi khoI dau bang mI dInh ngha kInh doanh Iruyen
Ihng nhu mI san pham hoac san Iuong cua cac b phan
khac nhau cua I chuc doanh nghIep cua ban, vIec ngh den
cac phan khuc canh Iranh dua ban Ihang den phuong cach
quan Irong nhaI de phan Iach va danh gIa ve doanh nghIep
cua ban.
TaI cng Iy kInh doanh IhIeI bI duoc de cap o phan Iruoc,
cac nha quan Iy khng Ihe nhaI Ir voI nhau ve cach Ihuc
phan Ich kInh doanh. MI s nguoI ngh rang san pham Ia
mI yeu I danh gIa Ihen chI. Quan dIem cua nhung nguoI
khac Ia phan bIeI khach hang Irong nganh co he Ihng duong
ng (noI chung Ia cac cng Iy xang dau) hay Ia Irong nhung
nganh Iheo quI Irinh san xuaI IIen hoan (v du cac cng Iy che
bIen Ihuc pham). Nhom Ihu ba cho rang kInh doanh nI dIa
112 113
Dcn v| t|nH: . S
lHn kHuc 0oanH s lc| nHun 1y |e |c| nHun
tren doanH s |"
Z.Zb .3 4b,
Z 3.Z .3 43,4
3 b.3/ Z.Z9 4Z,
4 Z. /9 39,9
b ./b b3Z 3,4
b /. b. 3,
/ 3.4 b Zb,
/.4b .334 /,
9 4.ZZ4 b4b Z,9
3. .3 ,
Z.9 .9Z/ ,
Z . //9 4,3
3 .4 |3b4 |3,4
4 b.3 |Z |b,b
b 4. |3. |/b,3
1n cn 9.3/ 3.3 ,Z
Hinh 24 Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
bang ke IoI nhuan Iheo phan khuc
heI Iruong hop cau Ira IoI Ia co. Neu kInh doanh quc Ie du
Iam co Ihi chung Ia co Ihe daI cung mI cau hoI cho cac quc
gIa khac nhau: IIeu dI Ihu IaI Anh cung chnh Ia dI Ihu IaI
Phap hay chau A7 Trong Iruong hop cac dI Ihu khac nhau
chung Ia chIa nho kInh doanh Ihanh cac phan khuc rIeng bIeI.
Chung II da hoan IaI duoc mI Iam ao chap va bang 1S
phan khuc Ion (dI voI nhung phan khuc raI nho chung II
gp IaI de IIeI kIem cng suc) Ihuong duoc xac dInh bang IIeu
ch san pham va vung dIa Iy nhung Irong mI Iruong hop
khac IaI Iheo IIeu ch san pham va IoaI khach hang (day Ia
Iruong hop san pham do Iuong Iy Irong chaI Iong co 2 phan
khuc Ia san pham do Iuong Iy Irong chaI Iong cho khach hang
nganh xang dau Ioan Ihe gIoI va san pham do Iuong Iy Irong
cha I Io ng cho kha ch ha ng Ia doanh nghIe p che bIe n Ihu c
pham). MI phan khuc co mI dI Ihu canh Iranh khac nhau
hoac cac vI Ihe canh Iranh khac nhau. Sau do chung II da
phan Ich ban chI IIeI doanh s va IoI nhuan cua mI phan
khuc va dIeu nay duoc Ihe hIen Irong cac Hinh 24 va Hinh 2S.
114 11S
Cng t) LIectronc 1nstruments du Iu m gt d gu tng
Io nhun?
Hinh 26 va 27 Iap Irung chu y vao 3 IoaI hinh kInh doanh.
Phan kInh doanh sInh IoI nhIeu nhaI (phan khuc 16) Iuc
dau duoc phan IoaI Ihanh cac b phan kInh doanh uu IIen
hang dau nhom A, se duoc phaI IrIen raI hang. Hon 80 IoI
nhuan Ia do cac phan khuc nay mang IaI mac du chung ch
nhan mI Iuong IhoI gIan quan Iy Irung binh Iuong ung voI
doanh Ihu cua chung.
" 0oanH s ban " lc| nHun
lHn kHuc loa| Cn dn loa| Cn dn
,9 ,9 /,/ /,/
Z Z,b 4,4 9, /,b
3 4,b ,9 /,Z 34,/
4 ,/ ,b b, 4,/
b ,b Z, 4, 44,/
b 4,Z Zb,3 3,Z Z,9
/ Z,b Z, 4,b /,b
b,b 3b,4 , 9/,b
9 3,b 3,9 4, ,b
,9 49, 9,/ ,3
,3 b, 4,4 Zb,/
Z b,Z 3,3 b, 3,b
3 9, 9Z,4 Z,/ Z,
4 4,Z 9b,b b, ZZ,b
b 3,4 , ZZ,b ,
Hinh 26 Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
Bang ke 80,20 ve doanh s va IoI nhuan Iheo phan khuc
1y |e |c|
nHun tren
doanH s
"
0oanH s
Hinh 2S Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
bIeu d IoI nhuan Iheo phan khuc
Nham Iam nI baI su maI can dI gIua vIec chIa doanh Ihu
va IoI nhuan, mI Ian nua chung Ia co Ihe hoac Iap mI bang
ke Iheo nguyen Iac 80,20 (Hinh 26) hoac mI BIeu d m Ia
Iheo nguyen Iac 80,20 (Hinh 27).
Tu nhung hinh nay, chung Ia co Ihe nhan ra rang sau phan
khuc hang dau ch chIem 26,3 Ing doanh s nhung chIem
den 82,9 IoI nhuan. Nhu vay o day chung Ia co duoc mI
quy Iac 83,26.
116 117
MI quyeI dInh da duoc dua ra de Iang IhoI Iuong cho
nhung mang kInh doanh nay Ien haI phan ba Ing Iuong IhoI
gIan. Luc Iuong ban hang Iap Irung vao vIec n Iuc ban Ihem
nhIeu san pham nay cho ca khach hang hIen co va khach
hang moI. NguoI Ia nhan ra rang nhom nay co Ihe dam bao
cung cap Ihem cac dIch vu hoac gIam gIa nhe va van huong
duoc cac khoan IoI kha quan.
Nhom kInh doanh Ihu haI bao gm cac phan khuc Iu 7 den
12. Tnh chung IaI, nhung phan khuc nay chIem S7 Ing
doanh s va 49 Ing IoI nhuan, noI cach khac Inh Irung
binh Ihi hoI duoI muc IoI nhuan Irung binh. Cac phan khuc
nay duoc phan IoaI Ihanh nhom uu IIen B mac du ro rang Ia
mI s phan khuc Irong nhom nay (v du nhu 7 va 8) kha
quan hon cac phan khuc khac (v du 11 va 12). Uu IIen danh
cho cac phan khuc nay cung Iuy Ihuc vao cac cau Ira IoI cho
haI cau hoI duoc neu Ien o dau chuong nay do Ia mI phan
khuc co Ia mI IhI Iruong II de Iham gIa va o mI phan khuc
vI Ihe cua cng Iy Ia nhu Ihe nao. Cac gIaI dap cho nhung cau
hoI nay duoc m Ia Irong phan cuI chuong nay.
O gIaI doan nay, mI quyeI dInh duoc dua ra nham caI
gIam IhoI gIan quan Iy danh cho cac phan khuc nhom B Iu
khoang 60 xung con khoang mI nua muc nay. GIa o mI
s cac phan khuc I IoI nhuan hon cung duoc nang Ien.
Nhom Ihu ba, goI Ia nhom uu IIen X, gm cac phan khuc bI
I 13 den 1S. Cung nhu voI nhom B, quyeI dInh phaI Iam gi
dI voI nhung phan khuc nay da bI hoan IaI cho IoI sau khI
co phan Ich ve muc hap dan cua IhI Iruong va Ihe manh cua
cng Iy Iren mI IhI Iruong.
lHn trm
doanH s
lHn trm
|c| nHun
Hinh 27 Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
BIeu d Iheo m hinh 80,20 ve muc IoI nhuan Iheo phan khuc
118 119
Hinh 29 Irinh bay cac keI Iuan cuI cung ve chIen Iuoc cho
cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.
lHn kHuc 1H| trucn Cn ty co ducc bHa nn
co Hp dn kHn' v| tr| tt kHn' s|nH |c|
Co Co bt cao
Z Co Co bt cao
3 Co Co bt cao
4 Co Co bt cao
b Co Co Cao
b Co Co Cao
/ Co bH|em tn Cao
Co bH|em tn bHa cao
9 Co bHn CHp nHn ducc
bHn nH|eu Co CHp nHn ducc
bHn nH|eu Co CHp nHn ducc
Z bHn bH|em tn bem
3 Co Dan co ca| tH|en l
4 bHn bH|em tn l
b bHn bHn l
Hinh 29 Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc. chan doan chIen Iuoc
Tuy vay, Iam IhoI co Ihe sap xep IaI cac uu IIen nhu Irinh
bay o Hinh 28.
uu t|en lHn kHuc " |c| nHun 1y |e " B|en pHap
doanH s
/ // // b Zb,3 Z,9 0|a tn n |uc ban Han
0|a tn tHc| |an quan |y
Cn ||nH dn ve |a
B BB BB /Z b/, 4,b 0|am tHc| |an quan |y
0|am n |uc ban Han
1n |a mt s mt Han
/ // // 3b b,/ |3,4 /em xet |a| kHa nn
tn ta|
1n cn , ,
Hinh 28. Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc.,
keI qua phan Ich Iheo nguyen Iy 80,20
Tuy nhIen, Iruoc khI dI den cac quyeI dInh cuI cung ve baI
ky phan khuc nao, ban quan IrI II cao cua cng Iy IhIeI bI da
xem xeI haI cau hoI khac ngoaI kha nang sInh IoI raI quan
Irong voI chIen Iuoc. Do Ia:
Phan khuc nay co phaI Ia mI IhI Iruong hap dan de Iham
gIa7
Cng Iy da xac Iap vI Ir II den muc d nao Irong mI phan
khu c7
120 121
VIec cap nhaI cng nghe aI han phaI In nhIeu cng suc va
IaI raI In kem. Do do mI quyeI dInh duoc dua ra nham de
Ihu hoach phan khuc nay. DIeu nay co ngha Ia gIam boI
cng suc d vao vIec bao ve nganh kInh doanh va Iang gIa.
DIeu nay duoc ky vong se dan den Iinh Irang maI doanh s
nhung nhaI IhoI IaI Ihu ve IoI nhuan cao hon. ThaI ra vIec
gIam cng suc kInh doanh va Iang gIa da Iam gIa Iang IoI
nhuan nhung IaI Iam gIam raI I ve doanh s ban Irong IhoI
gIan ngan han. Hoa ra Ia cac khach hang chu yeu Iu ho bI
buc chaI vao cng nghe cu va co I Iua chon ve cac nha cung
ung Ihay Ihe cho den khI ho co Ihe chuyen dI qua cng nghe
moI. DI voI khach hang cua II Ihi IoI nhuan da Iang Iu 12,9
Ien Iren 20 mac du nguoI Ia cng nhan rang day ch Ia mI
phuong cach caI IhIen Iam IhoI.
Cac phan khuc 10 va 11 Ia nhung phan khuc o do Iap doan
IhIeI bI nam gIu nhIeu IhI phan nhaI nhung ve co cau chung
IaI Ia nhung IhI Iruong khng hap dan. Quy m IhI Iruong
dang suy gIam va dang bI Ihua cung Irong khI khach hang IaI
nam phan chu dng va co Ihe Ihuong Iuong nhung muc gIa
raI saI sao. Mac du Ia mI cng Iy dan dau IhI Iruong nhung
doanh nghIep cua Ihan chu II da quyeI dInh khng Iap Irung
vao nhung phan khuc nay va IaI ca cac khoan dau Iu moI deu
bI huy bo.
Du co nhung Iy do khac nhung mI quyeI dInh gIng nhu
vay da duoc ap dung dI voI phan khuc 12. ThI Iruong nay
Iham ch con kem hap dan hon va cng Iy ch co duoc mI IhI
phan khIem In. TaI ca cac chuong Irinh IIep IhI moI cung
nhu cac khoan dau Iu da bI gac sang mI ben.
Nhung hunh dng gt theo suu su chn doun nu)?
TaI ca nhung phan khuc IoI nhuan A cung Ia nhung IhI
Iruong hap dan Chung dang Iang Iruong, co rao can cao
ngan can su Iham gIa cua cac dI Ihu canh Iranh moI, co
nhIeu cau hon cung, khng bI cac cng nghe canh Iranh de
doa va co kha nang Ihuong Iuong, mac ca cao ve ca khach
hang va cac nha cung ung. KeI qua Ia gan nhu IaI ca cac dI
Ihu canh Iranh Irong nhung IhI Iruong nay kIem duoc kha
nhIeu IIen.
Khach hang cua II cung duoc dInh vI II Irong mI phan
khuc IhI Iruong, dIeu nay ngha Ia no co mI IhI phan Ion va
Ia mI Irong ba nha cung ung hang dau. Cng nghe cua no
Iren Irung binh va vI Ihe cua no ve chI ph II hon Irung binh
(Iuc Ia chI ph Ihap hon) so voI cac dI Ihu canh Iranh cua no.
Do day cung Ia nhung phan khuc co nhIeu IoI nhuan nhaI
nen vIec phan Ich nay da xac dInh nhung an y cua so sanh
IoI nhuan Iheo nguyen Iac 80,20. Vi vay, cac phan khuc Iu 1
6 van con Ia cac phan khuc nhom A va nguoI Ia Iap Irung n
Iuc vao vIec duy Iri Ioan b vIec kInh doanh hIen IaI va gIanh
IhI phan o nhung phan khuc nay bang cach gIa Iang doanh
s Iren s khach hang hIen co va Iim kIem khach hang moI.
Bay gIo chIe n Iuo c na y co Ihe duo c IInh chnh cho m I s ca c
phan khu c kha c Irong nho m B. Phan khuc 9 dang quan Iam.
Kha nang sInh IoI chap nhan duoc nhung khng phaI do IhI
Iruong khng hap dan. Nguoc IaI no raI hap dan, voI hau heI
ca c nguo I choI kha c de u kIe m duo c Io I nhua n ra I cao. Tuy nhIen
Ihan chu cu a II Ia I co m I IhI pha n Iha p va chI ph cao Irong
phan khu c na y, pha n Io n Ia do ho dang du ng cng nghe cu .
122 123
Du ng du ng phuong pha p
Phan Ich 80,20 de quy ve
nhu ng ke I Iua n gIa n don
Phan khuc 13 o v du Iren gIup mInh hoa Iuan dIem rang
Phan Ich 80,20 ve IoI nhuan khng cho chung Ia IaI ca nhung
cau Ira IoI dung. Phan Ich nay d nhIen Ia mI danh gIa so
quaI Iinh Ihe IaI mI IhoI dIem nao do va (Iruoc heI) khng Ihe
dua ra mI buc Iranh ve xu huong hoac ve cac Iuc Iuong co
Ihe Iam Ihay dI kha nang sInh IoI. Phan Ich kha nang sInh
IoI Iheo kIeu 80,20 Ia dIeu kIen can nhung khng phaI Ia mI
dIeu kIen du cho mI chIen Iuoc II.
MaI khac co mI su IhaI khng Ihe nghI ngo Ia cach II nhaI
de baI dau kIem IIen Ia cham duI su Ihua I. XIn Iuu y Ia ngoaI
Iru phan khuc 13 Ihi phan Ich IoI nhuan don gIan kIeu 80,
20 co Ihe da cho ra keI qua Iuong dI dung Irong 14 Irong
Ing s 1S phan khuc, chIem Iren 90 doanh Ihu. DIeu nay
khng co ngha Ia phan Ich chIen Iuoc ch can dung o phuong
phap phan Ich 80,20 ma phaI baI dau bang phuong phap
nay. De co cau Ira IoI day du ban phaI nhin vao d hap dan
cua phan khuc IhI Iruong va xem xeI vI Ihe cua cng Iy o mI
phan khuc. Cac bIen phap Ihuc hIen cua Iap doan IhIeI bI
duoc Iom IaI o Hinh 30.
Con nhom phan khuc X gay Ihua I Ihi sao7 O day nguoI Ia
nhan ra Ia haI Irong s ba phan khuc (phan khuc 14 va 1S)
Ia nhung IhI Iruong Ion nhung cuc ky khng hap dan ma o do
Irong baI ky Iinh hung nao cng Iy ch Ia mI nguoI choI
chau ria. NguoI Ia da dua ra mI quyeI dInh Ia phaI roI bo ca
haI phan khuc nay, bang cach ban dI mI phan nha may cho
mI dI Ihu canh Iranh dI voI mI Iruong hop. DInh gIa raI
Ihap nhung ngoaI vIec ngan chan duoc I Ia, I ra van con Ihu
ve duoc mI s IIen va con duy Iri duoc mI s vIec Iam. DI
voI Iruong hop con IaI danh phaI dong cua IaI ca moI hoaI
d ng.
Phan khuc 13, cung nam Irong Nhom X, IaI IraI qua mI s
phan khac. Mac du Iap doan I Irong phan khuc kInh doanh
nay nhung no IaI Ia mI IhI Iruong co cau Iruc hap dan: Iang
Iruong 10,nam va hau heI cac dI Ihu canh Iranh Ihu duoc
IoI nhuan cao. ThaI ra mac du Iap doan bI I sau khI phan b
cac chI ph nhung Ing IoI nhuan ban hang Irong phan khuc
nay kha cao. Van de cua no Ia cng Iy moI ch gIa nhap IhI
Iruong vao nam Iruoc va dang phaI dau Iu In kem cho cng
nghe va n Iuc ban hang. Tuy nhIen cng Iy dang gIanh duoc
IhI phan va neu cu duy Iri IIen d nhu vay co Ihe hy vong Iro
Ihanh mI Irong nhung nha cung ung Ion nhaI Irong vong 3
nam nua. Vao gIaI doan do voI doanh s ban cao Irang IraI
cho chI ph cng Iy co Ihe ky vong daI duoc IoI nhuan cao.
Cng Iy quyeI dInh dn Ihem cng suc vao phan khuc 13 de
Iap doan co Ihe Iro Ihanh mI nguoI choI Iheo Iam muc cua
minh (ngha Ia hoaI dng o quy m II IhIeu can IhIeI de co
Ihe sInh IoI) Irong IhoI gIan som nhaI co Ihe duoc.
124 12S
Nguyen Iy 80,20 nhu kIm ch nam Irong
Iuong IaI pha I IrIe n doanh nghIe p
cu a ba n Ien m I Ia m cao mo I
Phan nay keI Ihuc vIec xem xeI chIen Iuoc cua chung Ia ve
nhung phan khuc kInh doanh hIen co, Irong do nen khoI dau
ba ng ca c phan Ich Io I nhua n Iheo Nguyen Iy 80,20. Nhu
chung Ia da Ihay nhung phan Ich nay khng Ihe IhIeu duoc
Irong vIec vach ra chIen Iuoc cho Iung phan khuc. Tuy nhIen
ro rang Ia chung Ia van chua Ian dung IrIeI de Nguyen Iy 80,
20 vao vIec vach chIen Iuoc. Nguyen Iy nay cung co gIa IrI Io
Ion Irong vIec xac dInh cac buoc phaI IrIen IIep Iheo cho
doanh nghIep cua ban.
Chung Ia Ihuong gIa dInh rang cac I chuc va nganh kInh
doanh cua chung Ia dang n Iuc kha II Irong pham vI co Ihe.
Chung Ia co xu huong ngh rang Ihe gIoI kInh doanh cua
chung Ia co Inh canh Iranh cao va daI duoc mI kIeu can
bang nao do hoac o Ihe co Ian cuc. Chang co gi saI Iam hon
Ia suy ngh nhu vay.
TI hon heI Ia xuaI phaI Iu gIa dInh rang nganh kInh doanh
cua ban dang gap nhIeu kho khan va co Ihe co cau IaI cho
hIeu qua hon nhIeu nham cung cap nhung caI khach hang
mong mun. Va voI I chuc cua ban, Iham vong cua ban co
Ihe Iam Ihay dI I chuc nay Irong vong mI Ihap nIen IoI de
rI Irong vong 10 nam nhan vIen cua ban nhin IaI, Iac dau
mI cach bun ba va noI voI nhau rang: Khng Ihe nao IIn
lHn lu c
kHuc uu t|en
Dc d|em B|en pHap
b / 1H| trucn Hp dn 1p trun manH vao cn tac
1H| pHn tt qua n |y
bHa nn s|nH |c| cao 1n cucn n |uc ban Han
l|nH Hoat tn doanH s
/ B 1H| truc n H p dn 0uy tr| v| tr| tren tH| trucn
V| tHe kH|em tn tren bHn co nHun dn tHa|
tH| trucn d c b|e t
bHa nn s|nH |c| tt
9 C 1H| truc n H p d n 1Hu |c | ||a m cH| pH|,
Cn nHe nHeo nan va tn |a
tH| pHn nHo
C 1H| trucn kHn Hp dn 0|am n |uc k|nH doanH
1H| pHn tt
lc | nHu n cH p nH n duc c
Z C 1H| truc n kHn H p d n 0|a m da n ke n |u c k|nH doanH
V| tHe kH|em tn tren
tH| trucn
bHa nn s|nH |c| kem
3 / 1H| truc n H p d n NHanH cHon |anH tH| pHn
uy m nHo nHun v| tr| cua
cn ty dan ca| tH|en
B| |
4b Z 1H| trucn kHn Hp dn Ba n/do n cu a b pH n
V| tHe kH|em tn/yeu k|nH doanH nay
B| |
Hinh 30 Cng Iy LIecIronIc InsIrumenIs Inc., cac bIen phap
duoc Ihuc hIen sau khI co cac phan Ich Iheo Nguyen Iy 80,20
126 127
80 IoI ch cua baI ky san pham hoac dIch vu nao co Ihe
duoc Iao ra Iu 20 chI ph. NhIeu nguoI IIeu dung Ihuong
mua mI san pham IhaI saI gIa IhaI re. Co aI dang cung
cap san pham nay Irong nganh cua ban khng7
80 IoI nhuan cua baI ky nganh kInh doanh nao den Iu 20
khach hang. Ban co nam gIu IhI phan Ion khng can xung
o nhung mang nay khng7 Neu khng, ban can Iam gi de
daI duoc no7
Tu suo cng t) bun Iu cn con nguo?
MI s v du ve nhung bIen dI nganh co Ihe gIup gIaI Ihch
duoc cau hoI nay. Ba II Iruoc day co mI IIem Iap hoa o goc
ph. Ba nhan cac don hang rI phan IoaI ra va sau do II
(hoac mI cau be nao do duoc ba IIn Iuong) se dI gIao hang
bang xe dap. Sau do mI sIeu IhI mo cua Irong IhI xa. SIeu IhI
do Ihu huI khach hang Iu den Iua chon hang hoa va chaI
chung Ien xe cho ve nha. Bu vao do sIeu IhI nay cung cap
hang hoa da dang voI gIa ca re hon va co ch dau xe. The Ia
chang bao Iau sau cac khach hang cua ba II chuyen sang
mua hang o sIeu IhI.
MI s nganh nghe nhu ban Ie xang dau nhanh chong Ihch
nghI voI hinh Ihuc kInh doanh Iu phuc vu. Cac nganh nghe
khac nhu ban Ie d g, ngan hang, IaI cho rang hinh Ihuc
khach hang Iu phuc vu khng phu hop. Cu vaI nam mI Ian,
mI cng Iy canh Iranh moI, chang han nhu Ikea Irong Inh
vuc d g da chung mInh rang co mI suc sng moI Irong y
Iuong cu rch ve hinh Ihuc khach hang Iu phuc vu.
ChIeI khau hay gIam gIa cung Ia mI chIen Iuoc bIen dI co
Iu Iau doI. Dua ra cho khach hang I Iua chon hon, I mau ma
hon, dIch vu khach hang gIam boI nhung gIa ca hang hoa re
duoc Ia Iruoc day chung Ia Ihuong Iam Iheo cach do. Chac Ia
hI do chung Ia dIen qua!.
CaI chnh yeu Ia su dI moI: No co mI vaI Iro cuc ky quan
Irong dI voI IoI Ihe canh Iranh Irong Iuong IaI. Chung Ia co
xu huong ngh rang dI moI Ihuong kho khan, nhung bang
vIec su dung sang Iao Nguyen Iy 80,20 dI moI vua de dang
vua Ihu vI! V du hay xeI cac y Iuong sau day:
80 IoI nhuan cua IaI ca cac nganh nghe duoc Iam ra boI
20 nganh nghe. Ban hay Iap mI danh sach cac nganh
nghe co IoI nhuan cao nhaI ma ban bIeI v du nganh duoc
pham hoac Iu van va Iim hIeu Iy do IaI sao nganh kInh
doanh cua ban khng Ihe duoc nhu nhung nganh nay.
80 IoI nhuan cua baI ky nganh nao deu duoc Iam ra boI
20 doanh nghIep. Neu cng Iy ban khng phaI Ia mI
Irong s nhung doanh nghIep nay Ihi ho dang Iam vIec gi
dung ma doanh nghIep cua ban IaI khng Iam duoc7
80 gIa IrI duoc khach hang cam nhan co IIen quan den
20 nhung hoaI dng cua doanh nghIep. 20 nay Irong
Iruong hop ban Ia gi7 CaI gi ngan ban Iam nhIeu hon Irong
mang 20 nay7 CaI gi da ngan ban Iao ra mI phIen ban
con cuc doan hon cua caI 20 ay7
80 nhung gi nganh kInh doanh Iam ra khng Iao ra Iren
20 IoI ch cua khach hang. Phan 80 do Ia gi7 TaI sao
khng baI bo no7 V du neu Ia mI ng chu ngan hang IaI
sao ban IaI co cac chI nhanh7 Neu ban cung cap dIch vu,
IaI sao khng I chuc vIec cung cap dIch vu Ihng qua
phuong IIen dIen IhoaI va may Inh ca nhan7 NoI nao Ihi I
hon IaI Ia II hon, v du Iruong hop khach hang Iu phuc vu7
Khach hang co Ihe Iham gIa vao vIec cung cap mI s dIch
vu khng7
128 129
menh cua mI cng Iy va Iham ch co Ihe Ihay dI ca mI
nganh kInh doanh, san xuaI.
Hay xeI Iruong hop cua cng Iy InIerIace CorporaIIon cua
IIeu bang GeorgIa, hIen Ia mI nha cung cap Iham Ien den 800
IrIeu d. Truoc day cng Iy ban Iham nhung bay gIo cng Iy
IaI cho khach hang Ihue Iham, Iap daI cac mang Iham hon Ia
IraI Iham nguyen Iam. InIerIace nhan Ihay rang 20 be maI
mI Iam Iham baI ky chIu den 80 mon rach. Thng Ihuong
mI Iam Iham duoc Ihay Ihe khI ma no van con Irong Iinh
Irang raI II. Theo chuong Irinh cho Ihue Iham cua cng Iy
InIerIace, cac Iam Iham duoc kIem Ira Ihuong xuyen va ho
Ihay Ihe baI ky mang Iham nao bI mon rach hay hu hong.
DIch vu nay gIam chI ph cho ca InIerIace va khach hang. MI
quan saI nho nhaI nho bIeI ap dung Nguyen Iy 80,20 da bIen
dI mI cng Iy va co Ihe dan den nhung Ihay dI rng Ion
hon Irong Iuong IaI o nganh nay.
Ke I Iua n
Nguyen Iy 80,20 goI y rang chIen Iuoc cua ban Ia saI Iam.
Neu ban kIem duoc hau heI s IIen Iu mI phan hoaI dng
nho cua minh Ihi ban nen bIen dI hoan Ioan cng Iy minh
va Iap Irung n Iuc vao vIec nhan rng caI phan nho be nay.
Tuy nhIen day ch Ia mI phan cua gIaI dap. Dang sau nhu
cau Iap Irung suc Iuc con an gIau mI su IhaI co gIa IrI hon
ve kInh doanh va do se Ia chu de ma chung II Irinh bay Irong
phan ke IIep.
hon nhIeu. 80 doanh s ban hang duoc Iap Irung vao 20
san pham nen do do ch can Ich Iru nhung san pham nay.
MI noI khac ma II Iung Iam vIec mI hang kInh doanh
ruou vang da Iru 30 IoaI ruou vang do khac nhau. AI IaI can
s Iuong Iua chon san pham nhu Ihe7 Cng Iy nay da bI mI
he Ihng ban hang gIam gIa mua IaI va bay gIo co mI kho
ruou vang da duoc mo ra phuc vu ngay ben duong ph.
AI IaI ngh rang cach day S0 nam nguoI Ia IaI can nhung
cua hang ban Ihuc an nhanh7 Va ngay nay aI nhan ra rang
cac daI nha hang Iu phuc vu, IoaI hinh cua hang cung cap IoaI
Ihuc don co s Iuong han che va chuan bI Iruoc o nhung mI
Iruong vuI choI gIaI Ir xung quanh voI gIa vua phaI IaI yeu
cau Ia ban phaI Ira ban an sau 90 phuI, co Ihe khaI Iu cac nha
hang Iu nhan Iruyen Ihng7
TaI sao chung Ia nhaI nhaI su dung con nguoI de Iam nhung
vIec ma may moc co Ihe Iam voI gIa Ihanh re hon nhIeu7 KhI
nao Ihi cac hang hang khng baI dau su dung cac r bI phuc
vu ban7 Hau heI nguoI Ia Ihch cng vIec co ban Iay phuc vu
cua con nguoI nhung may moc IaI dang IIn cay va re hon
nhIeu7 Trong mI s Iruong hop nhu may ruI IIen Iu dng
(ATM, con duoc goI Ia nhung caI hc Iren Iuong), chung cung
cap mI dIch vu II hon, nhanh hon nhIeu va voI chI ph gIam
IhIeu. Trong Ihe ky sau ch co nhung nguoI gIa c hu nhu II
moI Ihch gIao dIch voI con nguoI va ngay ca II cung co
nhung nghI ngo.
Co phu cuc tm thum du quu cu?
TI mun de ban Iu minh Iuong Iuong. MI v du cuI cung
nua IhI ve vIec su dung Nguyen Iy 80,20 da bIen dI van
130 131
Ihuong nhu mI gIa IhIeI Iam IhoI: do Ia 1,S doanh Ihu cua
mI cng Iy Ihng Ihuong mang IaI 4,S IoI nhuan va IIen maI
cho cng Iy do. Nguoc IaI, 4,S doanh Ihu cua mI cng Iy
Irung binh ch Iao ra 1,S IoI nhuan va IIen maI. Day Ia mI
gIa IhIeI nghe co ve nguoc doI. Neu chung Ia gIa su rang mI
doanh nghIep nhu vay co doanh s ban hang Ia 100 IrIeu
bang Anh va Ing IoI nhuan Ia S IrIeu bang, Iheo Nguyen Iy
80,20 Ihi 20 IrIeu bang doanh s phaI Iao ra 4 IrIeu bang
Anh IoI nhuan nhu vay I suaI IoI nhuan Iren doanh s ban
hang Ia 20; Irong khI do, 80 IrIeu bang doanh s ban phaI
mang IaI 1 IrIeu bang IoI nhuan, I suaI IoI nhuan Iren doanh
s ban hang ch Ia 1,2S. DIeu nay co ngha Ia 1,S hoaI dng
kInh doanh hang dau mang IaI IoI nhuan nhIeu hon gap 1U
nn so voI cac hoaI dng kInh doanh con IaI.
DIe u ky Ia Ia khI duo c kIe m dInh, nhin chung gIa IhIe I na y
ho a ra Ia I du ng, hoa c Ia khng kha c Ia m so vo I ke I qua Ihu c Ie .
Lam sao ma gIa IhIeI nay IaI co Ihe dung duoc chu7 Bang
Iruc gIac, ro rang Ia mI vaI hoaI dng kInh doanh co Ihe Iao
ra nhIeu IoI nhuan dang ke hon Ia nhung hoaI dng kInh
doanh khac. Nhung hon gap 16 Ian Ihi... hau nhu raI kho IIn
ma IIn duo c. Va , Ihng Ihuo ng, ca c nha qua n Iy nhu ng
nguoI cho IIen hanh Ihu nghIem kha nang sInh IoI Iren day
chuyen san xuaI Ihuong khng IIn vao nhung keI qua nay
khI Ian dau IIen chung duoc Irinh ra cho ho. Tham ch khI ho
da kIem Ira va xac mInh cac keI qua nay, cuI cung ho van
cam Ihay Iung Iung.
Buoc ke IIep Ihng Ihuong Ia cac nha quan Iy doanh nghIep
khng chIu IoaI bo 80 hoaI dng kInh doanh khng sInh IoI,
voI Iy do nghe co ve hop Iy Ia 80 do gop phan raI Ion vao
5
0on q|an |a tt dep
NIung no uc cun to dcu Iuong :u don gnn.
No cIung, con nguo co duoc qun t nIung n
In tn qun nIcu dc nun nIung tIu tIct )cu
to tIcu nInt /do n cIun c dcn nIung tIu xn
xI nn to cIo ng no nguo dcu co qu)cn duoc
Iuong tIu) o \ gnn nIu n no tIu cIung tn
nn n dcu Iuc tn Ion nuc cnn tIct. unn
no, tIuc n \n do dnc tnng tIct tong nIn
tnt cn dcu co tIc don gnn Ion nt nIcu :o \o
Icn go, dong tIo tong cung dc Ion nun.
Henry Iord
1
C
hung Ia da Ihay Irong chuong Iruoc Ia gan nhu IaI
ca cac doanh nghIep Irong pham vI cua minh deu
co raI nhIeu hoaI dng kInh doanh co kha nang sInh IoI raI
khac nhau. Nguyen Iy 80,20 dua ra mI nhan dInh kha khac
132 133
Ngay khI mI doanh nghIep don gIan vua Ihanh cng Ihi cac
nha quan IrI doanh nghIep do da IaI danh nhIeu suc Iuc vao
vIec Iam cho doanh nghIep Iro nen phuc Iap nhIeu hon. The
nhung IoI nhuan Iu hoaI dng kInh doanh IaI raI ky su phuc
Iap. KhI doanh nghIep Iro nen phuc Iap hon, IoI nhuan cua no
se gIam suI nghIem Irong. DIeu nay khng ch Ia do co Ihem
nhIeu hoaI dng kInh doanh bIen Ie hon ma con Ia do hanh
dng Iam cho mI doanh nghIep Iro nen phuc Iap hon Iam
suy gIam IoI nhuan nhanh hon baI ky cach Ihuc nao khac ma
con nguoI bIeI IoI.
He qua Ia IIen Irinh co Ihe bI dao nguoc. NguoI Ia co Ihe Iam
cho mI doanh nghIep phuc Iap Iro Ihanh don gIan hon va IoI
nhuan cua doanh nghIep se Iang voI. TaI ca nhung gi ma
doanh nghIep can Ia kIen Ihuc ve khoan chI ph cho su phuc
Iap (hoac gIa IrI cua su don gIan) va Iong can dam de IoaI bo
I nhaI Ia 4,S chI ph quan Iy Iam IhIeI haI nghIem Irong den
cng Iy.
Don gIa n Ia I I de p
phu c Ia p Ia Ie ha I
Nhung aI Irong s chung Ia IIn Iuong vao Nguyen Iy 80,20
deu se khng bao gIo Ihanh cng Irong vIec Iam bIen dI ca
nganh nghe cho den khI chung Ia co Ihe cho nguoI khac Ihay
Ia su don gIan Irong hoaI dng cua doanh nghIep Ia IuyeI voI
va Iy do IaI sao. Tru phI IaI ca moI nguoI deu hIeu duoc dIeu
nay, con khng Ihi ho se khng bao gIo san Iong Iu bo 80
hoaI dng kInh doanh va chI ph quan Iy hIen IaI cua ho.
cac khoan chI ph quan Iy. Ho cho rang vIec IoaI bo 80 nay
ro rang Ia se Iam gIam IoI nhuan, boI vi don gIan Ia ban khng
Ihe IoaI bo 80 chI ph quan Iy cua ban Irong baI ky khoang
IhoI gIan hop Iy nao.
KhI gap phaI nhung phan dI nay, Ihng Ihuong cac nha
phan Ich hoac c van cua cng Iy se nhuong b cac nha quan
Iy. Ch co nhung hoaI dng kInh doanh Iao ra IoI nhuan Ihuc
IoaI e nhaI moI bI IoaI. Dng IhoI, nguoI Ia cung ch chIu bo
Ihem mI I n Iuc de Iam gIa Iang nhung hoaI dng mang IaI
IoI nhuan II da cho doanh nghIep.
Tuy nhIen, Ia I ca dIe u na y de u Ia m I su Iho a hIe p ra I da ng
so , do co su hIe u Ia m. II aI du ng Ia I de ho I tn :no ma ng hoa I
dng kInh doanh khng sInh IoI nhuan IaI Ie den nhu vay.
Tha m ch ca ng co I nguo I hon bIe I ngu ng Ia I de ngh de n vIe c
IIe u Irong Ihu c Ie , cu ng nhu Iren Iy Ihuye I, ba n co Ihe co ma ng
kInh doanh na o ch g m nhu ng ma ng hoa I d ng mang Ia I nhIe u
Io I nhua n nha I va Ioa I bo 80 chI ph qua n Iy hay khng.
Su IhaI Ia mang hoaI dng kInh doanh khng sInh IoI ay e
nhu vay Ia \ no doI hoI cac khoan chI ph quan Iy va boI vi
vIec co qua nhIeu mang hoaI dng kInh doanh khac nhau
khIen cho I chuc doanh nghIep Iro nen v cung phuc Iap.
MI dIeu cung dung Ia hoaI dng sInh IoI cao khng can den
cac khoan chI ph quan Iy, hoac ch can mI phan raI nho.
Ban co tIc co duoc mI doanh nghIep ch gm nhung hoaI
dng kInh doanh dem IaI IoI nhuan va mI doanh nghIep nhu
vay co tIc mang IaI cung muc IoI nhuan IuyeI dI, mIen Ia ban
I chuc moI vIec mI cach khac bIeI.
Va IaI sao IaI nhu Ihe7 Ly do cung nhu vay. Do Ia: don gIan
Ia II dep. Cac doanh nhan duong nhu deu Ihch su phuc Iap.
134 13S
congoncntc nhung Iap doan dc quyen kInh Ie. LoaI hinh
cng Iy moI nay khng IroI buc ban Ihan minh voI mI maI
hang kInh doanh nao ca va nhanh chong vuon voI sang nhIeu
Inh vuc cng nghIep va v s san pham khac. TIep nua Ia su
phaI mInh va IInh vI hoa hinh Ihuc Ihn Inh mang Inh chaI
Ihu dIch gIua cac cng Iy, xuaI phaI Iu Iham vong quan Iy va
ngun IaI chnh dI dao Iam don bay, da Iao su Ihuc day
ma nh hon cho vIe c Iang quI m doanh nghIe p. Sau cu ng,
Irong 30 nam cuI cua Ihe ky, su quyeI Iam cua cac Ianh dao
Irong cac nganh cng nghIep, chu yeu Ia Iu NhaI Ban, nham
gIanh Iay quyen Ianh dao Ioan cau IaI cac IhI Iruong uu IIen
cua ho va chIem duoc cang nhIeu IhI phan cang II, da cung
c cho khuynh huong Iang quI m doanh nghIep raI ph bIen
Iuc do.
Vi nhIeu Iy do khac nhau, 7S nam dau cua Ihe ky XX da
chung kIen su banh Iruong mI ngay mI Iang dan Ien va
duong nhu khng Ihe ngan chan duoc ve quI m cua doanh
nghIep cng nghIep va, cho den gan day, Ia ve pham vI hoaI
dng cua cac hang Ion nhaI. Tuy nhIen, Irong haI Ihap ky
qua, khuynh huong Ihu haI da dI ngI va nhanh chong dao
nguoc IaI. Vao nam 1979, S00 cng Iy Ion nhaI cua My do Iap
ch Iotunc binh chon chIem gan 60 Ing san pham quc gIa
cua My, nhung den dau nhung nam 1990, con s nay IuI
xung ch con 40.
Co phu du nu) co nghu Iu nho tht tt?
Khng. Chac chan, day Ia mI cau Ira IoI saI. Hoan Ioan
khng co gi saI voI nIem IIn da co Iu Iau cua cac Ianh dao
Vi vay, chung Ia can quay nguoc Iro IaI nhung van de co
ban va xem xeI IaI quan dIem chung ve ngun gc Ihanh cng
Irong hoaI dng kInh doanh. De Iam duoc dIeu nay, chung Ia
phaI Iham gIa vao cuc Iranh Iuan hIen nay de ban xem IIeu
quI m hoaI dng kInh doanh co ch hay gay can Iro cho
doanh nghIep. Bang cach gIaI quyeI duoc van de Iranh Iuan
nay, chung Ia cung se co Ihe chung mInh duoc IaI sao don
gIan Ia II dep.
BoI, co mI dIeu gi do raI Ihu vI, va chua Iung Ihay Iruoc
day, dang xay ra Irong co cau cac nganh nghe cua chung Ia.
Ke Iu cuc Cach mang Cng nghIep cac cng Iy da Iro nen Ion
manh va da dang hoa hon. Cho den cuI Ihe ky XIX, gan nhu
Ia IaI ca cac cng Iy deu hoaI dng o Iam co quc gIa hoac
nho hon o quI m cap Inh Ihanh, phan Ion doanh Ihu cua ho
de u gIo I ha n Irong pha m vI ba n qu c, va ga n nhu Ia I ca
ngun doanh Ihu nay deu nam Irong mI nganh hang kInh
doanh. The ky XX da chung kIen hang IoaI nhung bIen dI,
Iam Ihay dI ban chaI cua ca doanh nghIep Ian cuc sng
hang ngay cua chung Ia. Dau IIen, phan Ion Ia nho vao cuc
hanh Irinh Ihanh cng gay duoc IIeng vang cua Henry Iord
nham Iim cach ph chung hoa xe I, da xuaI hIen su bung
n cua cac day chuyen Iap rap, Iam Iang Ien gap bI doanh
Ihu cua cac hang Irung binh, Ian dau IIen Irong IIch su Iao ra
hang IoaI hang hoa IIeu dung co Ihuong hIeu, Iam gIam boI
gIa Ihanh Ihuc cua nhung IoaI hang hoa nay va gIup cho cac
doanh nghIep Ion nhaI cang ngay cang Iang Ihem nhIeu quyen
Iuc. RI sau do Ia su nI Ien cua caI goI Ia cac cng Iy da quc
gIa, Iuc ban dau ch co o My va chau u, sau do Ian ra khap
Ihe gIoI, nhu bum gap gIo. Ke den Ia su xuaI hIen cua cac
136 137
Tuy nhIen, quI m Iang Ihem hIem khI ch Ia su nhIeu hon
cua cung mI Ihu. Cho du khach hang van khng dI, nhung
san Iuong Iang Ihem Ihuong xuaI phaI Iu vIec Ihay dI cho
Ihch ung mI san pham hIen huu, Iu vIec cung cap mI san
pham moI va,hoac Iang Ihem nhIeu dIch vu hon. DIeu nay doI
hoI cac khoan chI ph quan Iy In kem Ihuong bI an dI, nhung
IaI Iun In IaI. Va neu vIec Iang quy m gm ca vIec Ihu huI
Ihem cac khach hang moI Ihi van de cang Iro nen II Ie hon.
VIec Ihu huI Ihem khach hang Iun phaI In Ihem mI khoan
chI ph kha cao va Ihng Ihuong nhung khach hang moI nay
co nhu cau khac voI cac khach hang hIen huu, khIen cho muc
d phuc Iap va chI ph cang Ion hon.
Mu c d phu c tu p n tu chu u du ng nhu ng khou n ch
ph n Ion.
KhI hoaI dng kInh doanh moI khac bIeI voI hoaI dng kInh
doanh hIen IaI, cho du khac dI chuI, cac khoan chI ph co
khuynh huong Iang Ien, khng ch Iheo Iy Ie voI san Iuong
Iang ma con Iren han muc do nua. DIeu nay Ia do muc d
phuc Iap Iam cham IaI cac he Ihng don gIan va doI hoI can
co su can IhIep cua cac nha quan Iy de gIaI quyeI nhung yeu
cau moI. ChI ph cho vIec ngung va baI dau IaI, chI ph cho
vIec Ihng IIn (va Ihng IIn saI) gIua cac nhan su Iang Ihem
va Iren IaI ca Ia chI ph cua I hng gIua con nguoI voI nhau,
khI cng vIec da duoc hoan IaI mI phan bI ngung IaI de cho
doI su can IhIep cua nguoI nao do va sau do IaI duoc IIep Iuc
Iam va IaI chuyen sang mI I hng khac IaI ca nhung chI
ph nay deu raI Ion va IaI cang ngam ngam dang so hon boI
vi phan Ion deu v hinh. Neu can chuyen Ihng IIn qua IaI
doanh nghIep va cac chIen Iuoc gIa rang quI m va IhI phan
deu co gIa IrI cua no. QuI m Iang Ihem dua den san Iuong
Ion hon, qua do phan Ian chI ph c dInh, dac bIeI Ia chI ph
quan Iy chIem mI phan Ion Irong Ing chI ph (do hIen nay
nguoI Ia da Iam cho cac nha may hoaI dng raI hIeu qua). ThI
phan cung gIup Iam Iang gIa san pham. Doanh nghIep nao
nI IIeng nhaI, co IhI phan cao nhaI, danh IIeng va cac nhan
hIeu II nhaI va co nhung khach hang Irung Ihanh nhaI, se
nam gIu uu Ihe gIa o muc cao hon gIa cua cac dI Ihu canh
Iranh co IhI phan Ihap hon.
The nhung, IaI sao nhung hang Ion hon dang maI IhI phan
vao Iay nhung cng Iy nho hon7 Va IaI sao Irong Ihuc Ie, IraI
voI Iy IhuyeI, IaI xay ra van de nhung uu Ihe ve quI m va IhI
phan IaI khng chuyen Ihanh kha nang kIem duoc muc IoI
nhuan cao hon7 TaI sao cac cng Iy Ihuong nhan Ihay Ia
doanh s cua ho Iang Ien nhanh chong Irong khI IoI nhuan
Iren doanh s va vn Ihuc su IaI gIam, chu khng Iang nhu
Iheo Iy IhuyeI du doan7
Ch ph do su phuc tup
Cau Ira IoI quan Irong nhaI Ia cI I do :u Iuc tn cun
donnI ngIc. Van de khng phaI Ia do quI m Iang Ihem, ma
Ia do muc d phuc Iap Iang Ihem.
QuI m Iang Ihem ma khng Iang Ihem su phuc Iap, se Iun
Iun Iam cho chI ph don vI Ihap hon. VIec ban ra cho khach
hang mI san pham hoac dIch vu cho mI khach hang voI
khI Iuong Ion hon, mIen Ia chI ph khng dI, se Iun Iam
Iang IoI nhuan.
138 139
Don gIa n Ia I I de p gIa I Ihch
cho Nguyen Iy 80,20
VIec hIeu ve chI ph phuc Iap cho phep chung Ia co duoc
mI buoc IIen nhay voI quan Irong Irong cuc Iranh Iuan ve
quI m doanh nghIep. DIeu nay khng co ngha Ia quI m nho
Ia II. Trong Iruong hop cac yeu I khac nhu nhau, Ihi quI m
Ion moI Ia II. The nhung nhung yeu I khac khng nhu nhau,
do do quI m Ion khng ch khng II ma con In kem boI vi
no phuc Iap. QuI m Ion co Ihe II. Nhung don gIan Ihi uon
uon I I.
Ngay ca cac nha khoa hoc ve quan Iy con cham nhan ra gIa
IrI cua su don gIan. MI nghIen cuu cng phu gan day ve 39
cng Iy Duc co quI m vua, do GunIer RommeI dung chu
nhIem de IaI,
2
nhan Ihay rang ch co mI dac dIem duy nhaI
gIup phan bIeI nhung doanh nghIep Ihanh cng voI nhung
doanh nghIep I Ihanh cng hon, do Ia: Inh don gIan. Nhung
doanh nghIep Ihanh cng Ihi ban san pham voI pham vI nganh
hang hep hon cho I khach hang hon va cung co I nha cung
cap hon. NghIen cuu nay keI Iuan rang mI doanh nghIep don
gIan Ihi raI gIoI Irong Inh vuc ban nhung san pham phuc Iap.
PhaI hIen mang Inh dI pha nay gIup gIaI Ihch IaI sao va
bang cach nao nhung Iuyen b gay sung sI cua Nguyen Iy
80,20, khI ap dung vao van de IoI nhuan doanh nghIep, Ihuc
su IaI co Ihe Ia dung. 1,S doanh Ihu co Ihe Iao ra 4,S IoI
nhuan. 20 doanh Ihu cua nhung hoaI dng kInh doanh hang
D| tHu
canH tranH B
D| tHu
canH tranH B
Ducn con
quy m tHuc te
Ducn con quy m
t|em nn vc| su dcn |an
H|eu qua cua
d pHuc tap
gIua cac phong ban, b phan, phong c Iam vIec va gIua cac
quc gIa khac nhau, Ihi keI qua Iham ch se con II Ie hon.
Hinh 31 cho Ihay van de nay dIen ra nhu Ihe nao. DI Ihu
canh Iranh B Ion hon dI Ihu canh Iranh A, song IaI co chI
ph cao hon. DIeu nay khng phaI Ia do duong cong quI m
Ihe hIen san Iuong Iang Ihem Iuong duong voI chI ph Ihap
hon khng co Iac dung. Dung hon, do Ia do san Iuong Iang
Ihem cua B da duoc daI IoI voI mI khoan chI ph phaI sInh
do d phuc Iap cao hon gay ra. HIeu qua cua dIeu nay raI
Ion va Ion hon raI nhIeu so voI chI ph Iang Ihem co Ihe nhin
Ihay duoc Irong mI Iuong quan voI A. Duong cong quI m
co Iac dung, nhung IoI ch cua no IaI bI dao nguoc boI su
phuc Iap Iang Ihem.
Hinh 31: ChI ph do phuc Iap
140 141
dIch vu Iu ben ngoaI (Iheo IhuaI ngu, goI Ia out:oucng
Ihue ngun Iuc ngoaI, Ihue gIa cng). Thue ngun Iuc Iu ben
ngoaI Ia mI bIen phap IuyeI voI de caI gIam muc d phuc
Iap va cac khoan chI ph. Phuong phap IIep can II nhaI Ia
nham quyeI dInh b phan nao cua day chuyen Iam Iang gIa
IrI (NghIen cuu & PhaI IrIen,san xuaI,phan phI,ban hang,
IIep IhI,cung cap dIch vu) ma o do cng Iy cua ban co duoc
IoI Ihe canh Iranh Ion nhaI va sau do IIen Iuc Iim ngun
Iuc Iu ben ngoaI de Ihuc hIen IaI ca nhung cng doan khac.
DIeu nay co Ihe IoaI bo hau heI chI ph phuc Iap va gIup
Iam gIam dang ke nhan su, cung nhu Iam Iang Ic IhoI gIan
ban phaI maI de dua mI san pham ra IhI Iruong. KeI qua
Ia chI ph Ihap hon nhIeu va gIa ca cung cao hon dang ke.
No co Ihe gIup cho ban IoaI bo Ia I ca ca c khoa n chI ph va
ca c chu c nang Irung Iam. Ne u ba n ch o Irong m I Inh vu c
kInh doanh, ba n khng ca n pha I co van phong Iru so chnh,
van phong o cac khu vuc hoac cac phong ban chuc nang.
Va vIec huy bo van phong Iru so chnh co Ihe gay anh
huong manh den IoI nhuan. Van de Ihen chI IIen quan den
cac van phong Iru so chnh khng phaI Ia o ch chI ph cua
chung, ma Ia ch chung Iay maI dI Irach nhIem Ihuc su va
Ihe chu dng cua nhung nguoI Ihuc hIen cng vIec va Ihem
vao gIa IrI cho cac khach hang. Co nhu va y Ihi ca c doanh
nghIe p mo I co Ihe Ia p Irung va o vIe c da p u ng nhu ca u kha ch
ha ng hon Ia va o co che Ihu ba c ve quan Iy cua cng Iy.
Truoc khI van phong Iru so chnh bI dep bo, cac mang hoaI
dng khac nhau huI maI mI khoan chI ph va doI hoI su
can IhIep cua Iru so chnh o nhIeu muc d khac nhau.
Nhu ng sa n pha m va dIch vu sInh nhIe u Io I nhua n nha I
dau co Ihe sInh ra muc IoI nhuan nhIeu hon gap 16 Ian so voI
20 doanh Ihu cua nhung hoaI dng kInh doanh kem IoI
nhuan nhaI (hoac, khI 20 hoaI dng kem IoI nhuan nhaI bI
Ihua I, Ihi IoI nhuan Iao ra cang cao hon nhIeu!). Don gIan
Ia II dep gIaI Ihch phan Ion vi sao Nguyen Iy 80,20 co Iac
du ng:
ThI phan don gIan va Ihuan Iuy co gIa IrI cao hon so voI
nhin nhan Iruoc day cua con nguoI. LoI nhuan do quI m
Ihuan Iuy mang IaI bI Iam Iu mo boI chI ph do su phuc Iap
co IIen quan den quI m khng Ihuan Iuy. Va cac mang
kInh doanh khac nhau Ihuong co nhung dI Ihu canh Iranh
khac nhau va co Ihe manh khac nhau Irong Ihe so sanh voI
nhung dI Ihu canh Iranh nay. Trong Iruong hop mI doanh
nghIep nam quyen chI phI Irong mang IhI Iruong hep cua
minh Ihi doanh nghIep co Ihe Ihu IoI nhuan gap nhIeu Ian
so voI o nhung mang IhI Iruong Irong do mI doanh nghIep
phaI duong dau voI mI dI Ihu canh Iranh nam quyen chI
phI (anh chIeu qua guong).
Nhung b phan Ion manh va don gIan cua doanh nghIep co
Ihe mang IaI IoI nhuan dang kInh ngac. VIec caI gIam s san
pham, khach hang va nha cung cap Ihuong dan den keI
qua Ia muc IoI nhuan cao hon, mI phan Ia do ban co Ihe
co dau Iu nhIeu hon ch cho vIec Iap Irung vao nhung hoaI
dng va nhung khach hang co Ihe dem IaI IoI nhuan nhIeu
nhaI, nhung phan khac cung do cac khoan chI ph cho su
phuc Iap duoI dang cac khoan chI ph dIeu hanh va chI
ph quan Iy co Ihe duoc caI gIam.
Trong nhung san pham khac nhau, cac hang Ihuong co su
khac nhau o muc d nhung hang nay mua hang hoa va
142 143
nhIeu nhaI. Ho vach ra rang nhung phan khuc co muc IoI
nhuan I hon, va ngay ca nhung phan khuc IhI Iruong gay
Ihua I, van co dong gop Ich cuc cho khoan chI ph quan Iy.
Day Ia mI Irong nhung co che bao ve vi ban Ihan minh nhaI
va khng Ihoa dang nhaI Iung duoc ngh ra.
Neu ban Iap Irung vao nhung phan khuc mang IaI IoI nhuan
cao nhaI, ban co Ihe phaI IrIen nhung phan khuc IhI Iruong
do mI cach nhanh chong den muc dang ngac nhIen gan
nhu Iun o muc 20,nam va dI khI con nhanh hon Ihe nua.
Hay nho rang vI Ihe va hinh anh cua san pham dI voI khach
hang Iuc ban dau Ia raI manh, vi vay vIec ay de dang hon raI
nhIeu so voI vIec phaI IrIen Ioan b doanh nghIep. Nhu cau
bu dap chI ph quan Iy cua nhung phan khuc khng mang IaI
IoI nhuan co Ihe maI dI kha nhanh.
Tuy nhIen, su IhaI Ia ban khng can phaI cho doI gi ca.
Neu co caI gaI Irong maI Iam ban kho chIu, hay nh no dI!
Cu IoaI bo nhung khoan chI ph quan Iy gay phIen phuc cho
ban. Neu co y ch manh me, Iuc nao ban cung co Ihe Iam duoc
dIeu do. Cac phan khuc I dem IaI IoI nhuan, du co chI ph
quan Iy hay khng, co Ihe ban duoc Irong mI s Iruong hop
va Iun Iun co Ihe dep bo. (Dung nghe IoI cua cac Iay Iam ke
Ioan, ho Ia nhung nguoI hay ca baI cac khoan chI ph khI ruI
ra; nhIeu khoan Irong nhung ch ph nay ch Ia nhung con s
Iren gIay Io chu khng co chI ph bang IIen maI. Cho du o
nhung phan co chI ph bang IIen maI, Ihi Ihuong co mI
khoan hoan vn cuc nhanh, khoan hoan vn nay se con nhanh
hon nhIeu, nho gIa IrI cua su don gIan Irong hoaI dng kInh
doanh, so voI muc ma nhung Iay ke Ioan Iung bao cao voI
ban). Su Iua chon Ihu 3, Ihuong dem IaI IoI nhuan cao nhaI,
Ihuong Ia nhung san pham va dIch vu bI bo mac va khng
nhan duoc baI ky su h Iro nao Iu Irung Iam. Day Ia Iy
do IaI sao, khI cac baI Iap ve kha nang sInh IoI Iheo Nguyen
Iy 80,20 duoc Ihuc hIen xong, cac nha dIeu hanh Ihuong
cam Ihay choang vang khI bIeI rang nhung mang hoaI dng
bI sao Iang nhIeu nhaI IaI Ia nhung mang dem IaI IoI nhuan
cao nhaI. DIeu do khng phaI ngau nhIen. (Va mI Irong
nhu ng he qua khng hay cu a Phan Ich 80,20 Ia Ihnh
Ihoang nhung mang co Ihe dem IaI IoI nhuan nhIeu nhaI
duoc cac nha quan Iy cap cao quan Iam den nhIeu hon. KeI
qua Ia, nhung mang nay co Ihe baI dau IuI hang bang xep
hang kha nang sInh IoI.)
Cu I cu ng, khI m I ma ng hoa I d ng don gIa n, ra I co Ihe Ia
mang do mang Inh gan guI voI khach hang hon. Su can
IhIe p cu a ca p qua n Iy se gIa m bo I dI. Kha ch ha ng co Ihe duo c
Ia ng nghe va ca m Iha y ho quan Iro ng. NhIe u nguo I sa n Io ng
Ira Ihem nhIeu IIen hon de duoc nhu vay. DI voI khach
ha ng, cu c ha nh Irinh Iim kIe m su quan Iro ng ba n Ihan I
nha I cu ng quan Iro ng nhu qua Irinh Iim kIe m gIa IrI. Su don
gIa n Ia m Iang gIa sa n pha m cu ng nhu Ia m gIa m chI ph.
Go p pha n va o chI ph qua n Iy chnh:
m I Irong nhu ng ba o chu a ke m
Ihuye I phu c ve Inh y cu a doanh nghIe p
Thng Ihuong, cac nha quan Iy khI dI dIen voI keI qua cua
Phan Ich 80,20 deu phan dI rang ho khng Ihe ch Iap
Irung vao nhung phan khuc IhI Iruong dem IaI IoI nhuan
144 14S
dIch vu Iren co so cang ph quaI va cang mang Inh Ioan cau
cang II. Hay phoI Io nhung chan dng IInh Ihan, nhung IIeng
chung canh bao va nhung IIeng huyI sao ch Irch. Hay Iam
cho 20 don gIan nhaI co chaI Iuong cao va phu hop den muc
ban co Ihe Iuong Iuong duoc. BaI cu khI nao co mI van de
gi do Iro nen phuc Iap, hay don gIan hoa no; neu ban khng
Ihe Iam duoc dIeu do Ihi hay IoaI bo no dI.
Va n de gIa m mu c d phu c Ia p
o cng Iy CornIng
Lam Ihe nao mI doanh nghIep dang gap kho khan co Ihe
su dung Nguyen Iy 80,20 de Iam gIam muc d phuc Iap va
Iang IoI nhuan7 MI nghIen cuu raI hay da duoc Ihuc hIen cho
CornIng, mI cng Iy san xuaI chaI phu be maI bang ceramIc
cho he Ihng xa cua xe I IaI GreenvIIIe, IIeu bang OhIo va
IaI KaIsersIauIern, Duc.
3
Nam 1992, co so IaI My cua doanh nghIep nay hoaI dng
Iri Ire va sang den nam sau, IhI Iruong o Duc cua ho bI gIam
su I nghIem Iro ng. Thay vi hoang mang h I hoa ng Ihi ca c
quan IrI vIen cua cng Iy CornIng da xem xeI ky Iuong va
nghIem Iuc kha nang sInh IoI cua IaI ca cac san pham cua ho.
Nhu o hau heI moI cng Iy Iren khap Ihe gIoI, cac Ianh dao
dIeu hanh cng Iy CornIng da su dung phuong phap chI ph
chuan de quyeI dInh nen san xuaI san pham nao. Nhung cac
he Ihng chI ph chuan IaI Ia mI Irong nhung Iy do quan
Irong nhaI gIaI Ihch vi sao Nguyen Iy 80,20 co Ihe dong gop
Ia Ihu hoach ngay nhung phan khuc IhI Iruong nay, c Iinh
danh maI IhI phan. Ban hay cu bung ra nhung khach hang
va nhung san pham I dem IaI IoI nhuan hon, caI gIam hau heI
su h Iro va boI dI phan Ion nhung n Iuc ban hang, Iang gIa
san pham va chap nhan doanh s gIam o muc Iu S 20
Irong khI do ban van vuI cuoI mang IIen rung rnh den guI
ngan ha ng.
Ha y cho n 20 don gIa n nha I
Nhung caI IhaI don gIan va duoc chuan hoa nhaI Ihi huu
ch hon va co hIeu qua ve chI ph hon nhIeu so voI nhung caI
phuc Iap. Nhung Ihng dIep don gIan nhaI Ia nhung Ihng
dIep II cun va ph quaI nhaI: voI dng nghIep, khach hang
va cac nha cung cap. Nhung cau Iruc va nhung dong chay
IIen Irinh don gIan nhaI vua co suc II cun vua co chI ph
Ihap nhaI. VIec de cho khach hang IIep can duoc voI he Ihng
kInh doanh cua ban nhu voI IaI ca cac hinh Ihuc kInh doanh
Iu phuc vu khac se Iao ra cho khach hang duoc quyen Iua
chon, IIeI kIem chI ph, dap ung nhanh chong va Iam cho
khach hang phaI mo hau bao.
Hay Iun c gang xac dInh 20 don gIan nhaI Irong baI ky
IoaI san pham, IIen Irinh, Ihng dIep IIep IhI, kenh ban hang,
IhIeI ke san pham, hoaI dng san xuaI san pham, phan phI
dIch vu nao hoac Irong baI ky co che phan hI Ihng IIn Iu
khach hang nao. Hay chuyen Iam vao 20 don gIan nhaI.
TInh chnh no cho den khI no don gIan den muc co Ihe. Hay
chuan hoa vIec phan phI mI san pham don gIan hoac mI
146 147
Ngu)n I) 50,5
Phan Ich cua CornIng Iun huong ve mI ho hang raI huu
ch cua Nguyen Iy 80,20 do Ia Nguyen Iy S0,S.
Nguyen Iy S0,S khang dInh rang, Ihng Ihuong, S0 khach
hang, san pham, phu kIen va nha cung cap cua mI cng Iy
se dong gop khng IoI S doanh Ihu. VIec IoaI bo S0 danh
muc san pham co san Iuong Ihap (va co gIa IrI am) Ia yeu I
Ihen chI de Iam gIam dI d phuc Iap cua doanh nghIep.
Nguyen Iy S0,S da phaI huy Iac dung o Cng Iy CornIng.
Trong s 4S0 san pham duoc san xuaI IaI GreenvIIIe, nua s
san pham da Iao ra 96,3 doanh Ihu; S0 s san pham con
IaI ch san sInh ra 3,7 doanh Ihu. Tuy Ihuc vao IhoI gIan
IIen hanh phan Ich, nha may o Duc cua cng Iy da cho Ihay
Ia S0 san pham co san Iuong Ihap ch Iao ra 2S doanh s
ban. O ca haI nha may san xuaI, S0 san pham co san Iuong
Ihap nhaI bI I.
Cung nhu cung t hu
VIec chay Iheo s Iuong Ia con duong dan doanh nghIep
den bo vuc khung hoang. S Iuong Ion dan den san pham
bIen Ie, khach hang bIen Ie va Iam Iang nhanh d phuc Iap
ve quan Iy. BoI vi su phuc Iap vua mang IaI cho cac nha quan
Iy cam gIac Ihu vI va Ihoa man nen ho Ihuong khoan nhuong
va khuyen khch ung h no cho den khI ho khng con kha
nang de chIu dung no duoc nua. O cng Iy CornIng, hoaI
dng kInh doanh IaI cac nha may deu Iro nen phuc Iap, gay
nhIeu IhIeI haI cho doanh nghIep. GIaI phap cho Iinh Irang
nay Ia phaI caI gIam s Iuong san pham hon mI nua. Thay
nhIeu nhu vay: cac he Ihng chI ph chuan Iam cho doanh
nghIep khng Ihe nao bIeI duoc kha nang sInh IoI Ihuc su cua
san pham, phan Ion Ia do nhung he Ihng nay khng phan
bIeI duoc gIua cac san pham co san Iuong cao va cac san
pham co san Iuong Ihap. Trong khI cac khoan chI ph kha
bIen chang han nhu ph Iam Ihem gIo, ph dao Iao, hIeu
chnh IhIeI bI va chI ph khI may moc khng hoaI dng duoc
phan b day du o Cng Iy CornIng, Ihi nhung keI qua Ihu
duoc da gay ra su sung sI.
Hay Iay haI san pham duoc san xuaI IaI KaIsersIauIern:
chaI phu be maI bang ceramIc dung cng nghe phu dI xung,
don gIan, co s Iuong Ion, o day duoc gan bang ky hIeu R10;
con mI san pham co s Iuong Ihap hon raI nhIeu, ky hIeu RS,
Ia mI IoaI chaI phu be maI Iheo cng nghe phu Iu do. ChI ph
chuan cua RS cao hon chI ph chuan cua R10 Ia 20. Nhung
khI IhIeI ke b sung va n Iuc cua nha may san xuaI Iao ra
san pham RS da duoc Ien gIa Ihanh day du Ihi hoa ra chI ph
cho san pham nay Ion den muc khng Ihe IIn nI, Ion hon
R10 khoa ng S00.000!
Tuy nhIen, neu suy ngh ky Ihi nhung du IIeu nay Ia co Ihe
IIn duoc. R10 hau nhu Ia khng can nguoI gIam saI. RS doI
hoI phaI co nhIeu ky su Iuc Iruc ben no, gIam saI no, de dam
bao cho san pham duy Iri duoc cac yeu cau ve Ihng s ky
IhuaI. Vi vay, neu ch san xuaI R10 Ihi se can I ky su hon raI
nhIeu. Va Ihuc Ie nguoI Ia da Iam nhu Ihe. Bang vIec IoaI bo
nhung san pham khng co kha nang sInh IoI, s Iuong Ihap,
gop phan raI I vao Ing doanh Ihu va Iao ra khoan IoI nhuan
am, yeu cau nhan su can den Iay nghe ky su da gIam 2S.
148 149
ngoaI nhung doanh nghIep do noI chung. Tru phI cac hang
dang phaI duong dau voI cuc khung hoang kInh Ie, hoac co
mI Ianh dao baI Ihuong nao do ung h cac nha dau Iu va
kha ch ha ng hon Ia u ng h nhu ng nha qua n Iy cu a chnh
minh, Ihi hoaI dng quan Iy vuoI qua gIoI han hau nhu van
duoc bao dam. No nam Irong mI quan Iam cua gIoI nam
quye n Ia nh da o.
4
GIa m chI ph nho don gIa n
Vi vay, cung Ia Ie Ihuong Iinh khI doanh nghIep, cung gIng
nhu cuc doI noI chung, de Iro nen phuc Iap qua muc. TaI ca
cac I chuc doanh nghIep, dac bIeI Ia cac doanh nghIep Ion va
phuc Iap, Iu Irong nI IaI da khng hIeu qua va Iang ph. Ho
khng Iap Irung vao caI ma ho nen Iam. Le ra ho nen Iang
Ihem gIa IrI cho cac khach hang cua ho cung nhu cho nhung
khach hang IIem nang cua minh. BaI cu hoaI dng nao khng
dap ung duoc muc IIeu nay deu v ch. Tuy nhIen, hau heI cac
doanh nghIep Ion deu co hang khI hoaI dng raI In kem va
khng hIeu qua.
MI nguoI va mI I chuc Ia san pham cua mI IIen mInh va
nhung Iuc Iuong ben Irong IIen mInh do Iun xay ra chIen
Iranh. Do Ia cuc chIen gIua nhung Iuc Iuong chIem s dng
nhung hop va nhung Iuc Iuong chIem s I nhung IaI IInh
nhue. S dng hop bao gm su Iri Ire va khng hIeu qua
ph bIen Irong doanh nghIep. S I IInh nhue Ia nhung muI
dI pha ve Inh hIeu qua, Inh sang Iao va Ihch nghI II. Hau
heI cac hoaI dng deu mang IaI chang bao nhIeu gIa IrI keI
qua va Ihay dI gi. MI vaI bIen phap can IhIep manh co Iac
vi gIao dIch voI 1000 nha cung cap, cng Iy cung c vIec mua
hang Ihng qua 200 nha cung cap Ion chIem den 9S Ing
ngun cung (Nguyen Iy 9S,20) cua cng Iy. Doanh nghIep
duoc sap xep hop Iy va dI vao n dInh.
Vao Iuc cao Irao suy IhoaI cua IhI Iruong, cng Iy CornIng
da caI gIam hoaI dng kInh doanh. DIeu nay co ve nhu saI
Iam nhung IaI da co Iac dung. HoaI dng don gIan hon, voI
quy m nho hon da nhanh chong khI phuc IaI IoI nhuan cho
cng Iy. II hon hoa ra IaI Ia nhIeu hon.
Ca c nha qua n Iy uu a I su phu c Ia p
Den day can phaI daI cau hoI: IaI sao cac I chuc doanh
nghIep duoc cho Ia dang II da hoa IoI nhuan IaI Iro nen phuc
Iap, khI ro rang Ia dIeu nay pha huy dI cac gIa IrI7
Than I, cau Ira IoI quan Irong cho cau hoI Iren Ia do cac
nha quan Iy Ihch su phuc Iap. Su phuc Iap kch Ihch va
Ihach Ihuc Ir Iue: no Iam sI dng nhung hoaI dng deu dan
Ie nhaI Ihuong nhaI; dng IhoI no Iao ra nhung cng vIec Ihu
vI cho cac nha quan Iy. MI vaI nguoI IIn rang khI khng co
aI nhin ho Ihi phaI co su phuc Iap de khIen nguoI Ia phaI chu
y den ho. Khng con nghI ngo gi nua su phuc Iap duoc cac
nha quan Iy do dau, va nguoc IaI chnh no cung dang do
dau cho ho, Iheo kIeu cay da cay Ihan, Ihan cay cay da.
Hau heI cac I chuc doanh nghIep, Iham ch ca cac doanh
nghIep be ngoaI ra ve Ia nhung nha Iu ban Ihuong maI, deu
Ihng dng voI nhau ve maI quan Iy, am Iham dI nguoc IaI voI
IoI ch cua khach hang, cua cac nha dau Iu va cua Ihe gIoI ben
1S0 1S1
Doanh nghIep Iun co kha nang Ihuc hIen nhung caI IIen
quan Irong, bang cach Ihuc hIen moI vIec mI cach khac
han va bang cach Iam I hon.
Hay Iun nho den Nguyen Iy 80,20: neu nghIen cuu nhung
keI qua do cng Iy ban Iam ra, Ihuong Ihi ban se Ihay 1,4 den
1,S hoaI dng Iao nen 3,4 hoac 4,S IoI nhuan. Hay Iam sInh
sI nay no 1,4 hoac 1,S do. Hay Iang Inh hIeu qua cua phan
con IaI Ien gap bI hoac IoaI bo no dI.
Su du ng Ngu)cn ) ,2
de gIa m ca c khoa n chI ph
TaI ca nhung ky IhuaI hIeu qua de Iam gIam chI ph deu su
dung ba y Iuong 80,20: do Ia don gnn Ion, Ihng qua vIec
IoaI bo hoaI dng nao khng dem IaI IoI nhuan; tn tung, va o
mI vaI yeu I Ihen chI Iam dng Iuc cho cac qua Irinh caI
IIen; va :o :nnI Icu :unt Iont dong. HaI yeu I sau can duoc
Iim hIeu chI IIeI.
Dung d deu cng suc vao vIec gIaI quyeI moI van de. VIec
gIam chI ph Ia mI hoaI dng In kem!
Hay xac dInh nhung Inh vuc (co Ie ch chIem 20 Irong
Ioan b hoaI dng kInh doanh) ban co Ihe gIam chI ph duoc
nhIeu nhaI. Hay Iap Irung 80 n Iuc cua ban o khau nay.
n n Iong nuo n :n n ) \n o nIu ng Inn tcI \ no.
5u du ng qu) t c ,2 tn co tIc gn qu)c t \n n dc
nn ). Hn ) Io n n tInn n n xcn dc u g n n n n to n
In n o n tIo gnn nn n n co tIc c t o cIu ng,
dng raI Ion. Cuc chIen nay IhaI kho nhan Ihay: do Ia cung
mI nguoI, cung mI don vI va cung mI I chuc vua mang
IaI hang IoaI yeu I dau ra kem (hay IIeu cuc) va raI I yeu I
dau ra co gIa IrI cao. TaI ca nhung gi ma chung Ia co Ihe nhan
Ihay ro duoc chnh Ia keI qua Ing Ihe; chung Ia da bo Io ca
nhung Ihu rac ruoI dang bo dI Ian nhung vIen ngoc qu gIa.
He qua Ia baI ky I chuc nao cung deu Iun co raI nhIeu
IIem nang de gIam chI ph va mang den gIa IrI II hon cho
kha ch ha ng: ba ng ca ch don gIa n ho a nhu ng gi ma doanh
nghIep Ihuc hIen va bang cach IoaI bo nhung hoaI dng dem
IaI gIa IrI am hoac co gIa IrI Ihap.
Hay nho rang:
Su phuc Iap cua doanh nghIep Iam Iang su Iang ph; don
gIan mang IaI hIeu qua cho doanh nghIep.
DaI da s hoaI dng kInh doanh se khng mang IaI ch IoI
gi ca, khng duoc Ihau hIeu, khng duoc quan Iy II, nhIeu
hoaI dng duoc Ihuc hIen mI cach Iang ph va phan Ion Ia
khng IIen quan den cac khach hang.
MI Iy Ie nho hoaI dng kInh doanh se Iun raI hIeu qua va
duoc khach hang danh gIa cao; co Ihe do khng phaI Ia dIeu
ma ban ngh; chung khng de dang nhin Ihay va Ian In
gIua nhung hoaI dng kem hIeu qua hon.
TaI ca cac I chuc deu Ia su Irn Ian gIua cac Iuc Iuong huu
ch va khng huu ch: do Ia con nguoI, cac mI quan he, va
IaI san.
HIeu suaI kem Iun Iun Ia can benh Iram kha, no an gIau
o pha sau va duoc che gIau boI mI s Iuong I hon cac
hoaI dng hIeu qua.
1S2 1S3
cng Iy xuaI ban sach va chI ph cho vIec xep chu vuoI 30
ngan sach. VI gIam dc phu Irach san pham cua ban bao voI
ban rang co 1001 Iy do Iam cho chI ph Iang vuoI IrI ngoaI
ke hoach: dI khI Ia do cac Iac gIa cham Ire Irong vIec gIao
ban Ihao, dI khI Ia do nguoI doc va sua ban In Ihu hoac do
nguoI bIen soan bang ch muc keo daI IhoI gIan hon du Inh,
Irong nhIeu Iruong hop, cun sach Iro nen daI hon so voI ke
hoach, Ihuong can phaI chnh sua cac bIeu d va bang bIeu
khac va con nhIeu nguyen do dac bIeI khac nua.
MI dIeu ma ban co Ihe Iam Ia danh mI khoang IhoI gIan
cu Ihe , cha ng ha n ba Iha ng, va Iheo do I ca n Iha n nhu ng
nguyen nhan dan den vIec Iang chI ph vuoI IrI Irong khau
xep chu. Ban nen ghI nhan Iy do chu yeu cua mI Ian chI ph
Iang vuoI IrI, va cung can ghI nhan khoan phaI chI ph IaI
chnh co IIen quan.
Hinh 32 Ihe hIen cac nguyen nhan Irong mI bang, sap xep
nguyen nhan ph bIen nhaI o Iren cung va cu Ihe IIep Iuc
xung duoI.
Nuyen nHn 3 lHn trm lHn trm
|uy t|cH
Cac tac |a cHm tre
tron v|ec H|eu cH|nH 4b 3, 3,
Z Cac tac |a cHm np ban tHao c 3/ Z4,/ b4,/
3 Cac tac |a cH|nH sua qua nH|eu 34 ZZ,/ //,4
4 Ban b|eu cn H|eu cH|nH 3 ,b b,
b 3acH da| Hcn du k|en b 4, 9,
cI I \n :u cInn tc tIo gnn nn o Inn nno
tong cn c tc n tnI Ic n Iu u cu n n n nn n n co tIc
nIn dcn, dong tIo nn cnn Icu duoc cncI tIuc
nnI :c t tn) \n o gn qu)c t nIu ng \n n dc do .
5
Ic tIn nI cong, cIu ng tn In do uo ng duo c n cn g
tIu c :u co gn t... In u Ic t cn c to cIu c donnI ngIc
dcu tunn tIu qu tc Incto: nIung cn qunn
to ng duo c Io to o 2 cI I... CI ng In n nIu,
no t ngIcn cu u tn tung tnn tInnI ton n In cI In ng
cun cong t) Incc c nInn tIn) ng 25 Iont
dong cun tung tnn duoc dnnI cIo \cc gn qu)ct
,1 cn c Ion n tInnI ton n. 1,3 cn c Ion n tInnI
ton n duo c xu ) In n n, \n co I dc n nn ) n n.
U
Trong vIec gIam chI ph va Iang chaI Iuong san pham va
dIch vu, Iren heI Ihay moI Ihu, hay nho rang chI ph nhu nhau
khng dan den su Ihoa man khach hang nhu nhau. MI vaI
yeu I chI ph cuc ky hIeu qua; nhung phan Ion cac yeu I chI
ph khac co I hoac khng co mI quan he nao voI nhung caI
ma khach hang coI Irong. Hay xac dInh, Iran Irong va nhan
Ien gap bI mI vaI khoan chI ph hIeu qua; dng IhoI IoaI bo
phan con IaI.
5u du ng Phn tch S0,20 d xu c dnh nhu ng Inh vu c
cn cu tn
Phan Ich 80,20 co Ihe chung mInh IaI sao mI s cac van
de cu Ihe nao do IaI phaI sInh va Iap Irung mI quan Iam vao
nhung Inh vuc Ihen chI can phaI caI IIen. Hay Iay mI v du
don gIan. Chung Ia hay Iuong Iuong Ia ban dang quan Iy mI
1S4 1SS
Hinh 33 BIeu d 80,20 cac nguyen nhan dan den Iang chI ph
Irong khau xep chu cua nha xuaI ban.
Chung Ia co Ihe Ihay Iu so d 33 rang 3 Irong s 1S van
de (chnh xac Ia 20) dan den gan 80 chI ph Iang vuoI IrI.
Duong Iuy Ich nhanh chong chay gan nhu song song voI Iruc
hoanh ch sau S Iy do dau IIen, dIeu nay cho Ihay ban dang
den gan voI cac nguyen nhan khng quan Irong nhung chIem
phan nhIeu nhung caI da s IInh IInh.
TaI ca ba nguyen nhan chnh deu co IIen quan den cac Iac
gIa. Nha xuaI ban co Ihe gIaI quyeI van de nay bang cach vIeI
vao Irong ban hop dng voI cac Iac gIa mI dIeu khoan buc
lH n
trm
tren
t n ca c
vn de
lH n
trm
|uy t|cH
tren
t n
ca c
vn de
b Nuc| doc va sua ban |n tHu b| tre na| 3 Z, 9Z,
/ Nuc| b|en soan ban cH| muc
cu| sacH 3 Z, 94,
NHn ducc |y pHep tre na| Z ,3 9b,3
9 l| v| t|nH cua tHc xep cHu ,b/ 9b,
Cac || H|eu cH|nH cua tHc xep cHu ,b/ 9b,
B|en tp v|en tHay d| ||cH tr|nH ,b/ 9/,3
Z Cn tac t|ep tH| |am tHay d|
||cH tr|nH ,b/ 9,
3 NHa |n |am tHay d| ||cH tr|nH ,b/ 9,/
4 Hoa Hoan ta| xucn cua tHc xep cHu ,b/ 99,3
b 1ranH cHp pHap |y vc| tHc xep cHu ,b/ ,
1n cn b
Bang 32: Cac nguyen nhan dan den Iang chI ph
Irong khau sap chu cua nha xuaI ban
Hinh 33 chuyen nhung Ihng IIn Iren qua dang bIeu d
80,20. De Iam duoc dIeu nay, hay Iap cac Ihanh cI m Ia
nguyen nhan Iheo Ihu Iu quan Irong gIam dan, daI s nguyen
nhan Ien mI Ihanh o Iren Iruc Iung nam ben Iay IraI dng
IhoI Iruc hoanh ben Iay phaI Ihe hIen phan Iram Iuy IIen cac
nguyen nhan. VIec nay de Ihuc hIen va Iom IaI du IIeu bang
hinh ve gIup nguoI doc nhin Ihay van de de dang va nhanh
chong hon.
1S6 1S7
Chung se co raI nhIeu kha nang mang IaI Ihanh cng neu
duoc daI Irong khun kh cua Nguyen Iy 80,20 raI don gIan,
mI nguyen Iy se Ia dng Iuc Ieo IaI cho IaI ca cac hoaI dng
cap IIen:
mI IhIeu s cac hoaI dng kInh doanh mang IaI hIeu qua
gIa IrI mang IaI cho khach hang hIem khI duoc do Iuong va
Iun khng nhu nhau.
Nhung buoc nhay voI ve pha Iruoc doI hoI can phaI co su
Inh Ioan do Iuong va so sanh gIua gIa IrI mang IaI cho khach
hang va caI gIa ho phaI Ira cho no.
Ke I Iua n: su c ma nh cu a su don gIa n
BoI vi hoaI dng kInh doanh Ia su Iang ph, va boI vi su
phuc Iap va su Iang ph cua doanh nghIep Ioa rap h Iro Ian
nhau, nen mI doanh nghIep co co cau don gIan se Iun II
hon Ia mI doanh nghIep co co cau phuc Iap. BoI vi quI m
doanh nghIep Ihng Ihuong deu co mI gIa IrI, o mI muc d
phuc Iap baI ky nao, nen II hon Ia hay co mI doanh nghIep
quI m Ion. Nhu vay, doanh nghIep Ion nhung co cau don
gIan Ia II nhaI.
Cach Ihuc de Iam cho dIeu gi do Iro Ihanh v daI Ia hay Iam
cho dIeu do Iro Ihanh don gIan. BaI ky aI coI Irong van de
mang IaI gIa IrI II hon cho khach hang deu co Ihe de dang
Iam duoc dIeu do, bang cach gIam dI su phuc Iap. BaI ky c
xe kInh doanh nao cung deu cho Iren minh dng ngheI hanh
khach Ia nhung san pham, nhung quy Irinh, nhung nha
ho co Irach nhIem phaI Ira baI ky khoan chI ph xep chu phu
IrI nao do vIec ho cham Ire hoac sua chua qua nhIeu. MI
Ihay dI nho gIng nhu vay se gIup IoaI bo Iren 80 van de.
DI khI, bIeu d 80,20 se huu ch hon neu duoc Iap ra Iren
co so Iac dng ve maI IaI chnh cua van de (hoac co hI) hon
Ia s Iuong cac nguyen nhan. Phuong phap Ihuc hIen cung
gIng nhu vay.
Nguyen Iy 80,20 cho rang Iun Iun co mI vaI Inh vuc co
nang suaI cao va nhIeu Inh vuc khac co nang suaI Ihap. TaI
ca cac ky IhuaI Iam gIam chI ph hIeu qua nhaI Irong 30 nam
qua deu ap dung y Iuong nay (Ihuong co nhin nhan da ap
du ng Nguyen Iy 80,20) de d I sa nh hIe u sua I hoa I d ng.
Trach nhIem duoc daI Ien vaI mI da s nhung doanh nghIep
con IeI deI pha sau Ia phaI caI IhIen hIeu suaI hoaI dng Ien
muc cao nhaI (dI khI, daI Iren 90 Irong IaI ca cac muc hIeu
suaI, co khI Iren 7S, Ihuong Ia nam gIua haI con s nay), neu
khng Ihi phaI nhe nhang ruI IuI co IraI Iu ra khoI Inh vuc
kInh doanh do.
Day khng phaI Ia ch de Irinh bay chI IIeI den nhung ky
IhuaI IIeI gIam chI ph hoac nang cao gIa IrI nhu Ia xac dInh
chuan muc, IIen hanh Iheo m hinh II uu da co Ihuc hIen
Irong Ihuc Ie, hoac IaI co cau IhIeI bI va,hoac quI Irinh. TaI
ca nhung van de nay deu Ia su mo rng co he Ihng cua
Nguyen Iy 80,20 va IaI ca, neu (mI chu ncu IhaI Ion) duoc
Iuan Ihu mI cach IrIeI de, co Ihe Iam Iang gIa IrI dI voI
khach hang Ien raI nhIeu. Tuy nhIen, nhung ky IhuaI nay
Ihuong raI de Iro Ihanh mI quan Iy IhoI Ihuong nhaI nhung
IaI mau chong bI Iang quen hoac Iro Ihanh nhung chuong
Irinh hanh dng day Inh chu quan, Iu gIoI han chnh minh.
1S8 1S9
6
Cau dunq
d| tuonq khach hanq
NIu ng n Inn tcI ngu)cn nInn tIn nI cong
cun nnI dcu ct ng qu tc ,2 qun co
ung ngIcn. nuc tng tuong, In nng
:nI o \n :u tIon nnn cun Io n do 2 IncI
Inng nnng n. CI t, cnc cong t) ncn xnc dnI
Inn 2 :o IncI Inng Inng dnu dc co duoc
not uc tnnI o nng \c cnc tcn \ong tng
tuong nong do tong tuong n.
VIn ManakIaIa
1
N
guyen Iy 80,20 raI can IhIeI de Ihuc hIen dung
hinh Ihuc ban hang va IIep IhI, dng IhoI de ap
dung vao chIen Iuoc Ing Ihe cua baI ky I chuc nao, ke ca
Ioan b IIen Irinh san xuaI va phan phI hang hoa va dIch vu.
Chung II se Irinh bay ve vIec Iam Ihe nao ap dung Nguyen
cung cap, nhung khach hang, va nang ne nhaI Ia nhung nha
quan Iy khng Iao ra duoc IoI nhuan cho doanh nghIep. Nhung
hanh khach nay can Iro buoc IIen cua Ihuong maI. TIen b
can su don gIan; va su don gIan doI hoI phaI manh Iay, IrIeI
de. DIeu nay gop phan gIaI Ihch IaI sao don gIan Ia mI pham
chaI vua quy hIem vua dep den Ihe.
160 161
Iord Ia phuong phap phu hop vao IhoI do; muc IIeu II Ihuong
Ia phaI don gIan hoa san pham va gIam gIa Ihanh, Irong khI
van Iam cho san pham Iro nen hap dan hon, Ia nen Iang cua
xa hI IIeu dung gIau co ngay hm nay. Cac san pham Iu nha
may co chI ph Ihap dan dan Iam cho cang ngay cang co
nhIeu hon (hoac Iheo mI II noI ky cuc Ia gIa ca binh dan)
nhung hang hoa Ihuc chung IoaI ngay cang cao cap hon cho
nhung khach hang Iruoc day da bI IoaI khoI IhI Iruong. Su
hinh Ihanh IhI Iruong cho s dng cung Iao ra maI Iuc vn
khng he In IaI Iruoc day, dan den nhung vong quay baI Ian
san xuaI voI chI ph Ihap hon, IIeu Ihu nhIeu hon, Ihue nhan
cng nhIeu hon, suc mua cao hon, s Iuong don vI san pham
Ion hon, chI ph don vI Ihap hon, IIeu Ihu nhIeu hon, v.v...
Iheo duong xoan c dI Ien IIen Iuc, neu khng mun noI Ia
khng he bI duI doan.
Xem xeI quan dIem nay, Henry Iord khng phaI Ia mI ke
ngI Irong Ihap nga ch bIeI Iu Iuong Iay san xuaI Iam Irong:
ng Ia mI IhIen IaI sang Iao da mo duong cho vIec dua dIch
vu den cho nhung cng dan binh Ihuong. Nam 1909, ng
phaI bIeu rang In ch cua ng Ia ph chung hoa I. Vao
IhoI dIem ay, do Ia mI muc IIeu de bI che nhao: ch nhung
nguoI gIau moI co I. Tuy nhIen, dIeu nay Ihi da duoc chung
Io qua IIch su, chIec ModeI T san xuaI hang IoaI, Iung ra IhI
Iruong voI chI ph re hon nhIeu so voI nhung xe hoI Iruoc do,
da Iam cho In ch ph chung hoa I dan dan duoc hIen
Ihuc hoa. Cho du hau qua co II hay xau, nhung xeI ve Ing
Ihe Ihi II nhIeu hon xau, Ihi chung Ia cung da duoc Ian
huong IIeng coI xe cua quang daI quan chung
3
do Ihe gIoI
Iord mang IaI.
Iy 80,20 Iheo cach nay. Nhung Iruoc IIen, chung II co Irach
nhIem phaI xoa bo nhIeu Iu Iuong Iac hau nhung IaI ra ve Ir
Iue IIen quan den IIen Irinh cng nghIep hoa va hoaI dng IIep
IhI. V du, nguoI Ia Ihuong noI rang chung Ia dang sng Irong
mI Ihe gIoI hau cng nghIep, rang cac cng Iy khng nen
Iheo dInh huong Iay san xuaI Iam Irong, rang ho nen Iheo
dInh huong IIep IhI va nen Iap Irung vao khach hang. Nhung
dIeu nay gIoI Iam ch dung phan nua. Chung Ia hay quay IaI
IIch su mI chuI de Iy gIaI cho van de nay.
Ban dau, hau heI cac cng Iy deu Iap Irung vao IhI Iruong
cua minh Ia nhung khach hang quan Irong cua ho ma I
khI hoac khng he ban Iam suy ngh gi ca. ThoI ay, mang IIep
IhI, voI Iu cach mI chuc nang hoac mI hoaI dng rIeng bIeI,
Ia khng can IhIeI, Iuy nhIen nhung doanh nghIep nho van
dam bao vIec cham soc khach hang cua minh.
The rI cuc Cach mang Cng nghIep da dIen ra, gop phan
hinh Ihanh nen cac doanh nghIep Ion, Iu Iuong chuyen mn
hoa (nha may san xuaI dInh ghIm cua Adam SmIIh)
2
va cuI
cung hinh Ihanh day chuyen san xuaI. Khuynh huong Iu nhIen
cua doanh nghIep Ion Ia Iam cho cac nhu cau khach hang Iro
nen Ihu yeu so voI yeu cau phaI co day chuyen san xuaI hang
IoaI voI chI ph Ihap. Henry Iord co cau noI nI IIeng rang cac
khach hang co Ihe co duoc chIec xe ModeI T cua ng Ia voI
baI ky mau sac nao cung duoc mIen Ia mau den. Cho den
cuI nhung nam 19S0, hau heI cac doanh nghIep Ion o khap
moI noI deu chon con duong Iay san xuaI Iam Irong.
Cac nha IIep IhI hoac doanh nhan Iao Iuyen ngay nay de
cuoI khay Iruoc su Ih mc cua phuong phap IIep can Iheo
dInh huong san xuaI. Thuc Ie, phaI noI Ihang Ia Iu Iuong cua
162 163
LevIII da khuyen cac nha quan Iy doanh nghIep Ia hay Iheo
dInh huong Iay IIep IhI Iam Irong. BaI bao nI IIeng cua ng
Irong Ia p ch Hn\nd u:nc:: Ic\c\ va o nam 1960 vo I
nhan de TaI can IhI IIep IhI da keu goI cac nganh nghe hay
Iap Irung Iam Ihoa man khach hang hon Ia Iap Irung vao
vIec san xuaI hang hoa. Ban phuc am moI nay co suc Iac
dng Ian Ioa cuc nhanh. Dan Iam doanh nghIep Iao vao cuc
chIen Ihu huI Iinh cam va Iam Ir cua cac khach hang; mI
nhanh nghIen cuu doanh Ihuong Iuong dI moI, nghIen cuu
IhI Iruong, da duoc phaI IrIen ao aI, rng raI nham kham pha
ra nhung san pham moI nao khach hang dang can. TIep IhI
Iro Ihanh de IaI nong hI o cac Iruong kInh doanh va gIoI Ianh
dao IIep IhI da danh baI nhung ke chuyen ve san xuaI, Ien
nam quyen, Iao ra mI Ihe he nhung Ing gIam dc dIeu hanh
moI. ThI Iruong cho s dng bI khaI Iu; phan khuc san pham
va khach hang Iro Ihanh IoI an IIeng noI cua mIeng cua nhung
ke Ihuc IhoI. Gan day hon, vao nhung nam Ihuc Ihap nIen
1980 va 1990, nhu ng In ch nhu Iho a ma n nhu ca u cu a
khach hang, Iay khach hang Iam Irung Iam, nIem vuI cua
khach hang, va Iun dau dau quan Iam den khach hang, da
duoc Iuyen b Ia nhung phuong cham hanh dng o cac doanh
nghIep Ihanh cng nhaI va gIac ng nhaI.
Tu tuo ng I ) khu ch hu ng Iu m tro ng tm Iu con duo
hu Iuo
VIec Iay IIep IhI Iam Irong va Iay khach hang Iam Irong Iam
Ia hoan Ioan dung dan. Nhung no cung co Ihe gay phan ung
phu nguy hIem va co kha nang gay cheI nguoI. Neu pham
vI san pham duoc mo rng ra cho qua nhIeu Inh vuc moI,
Cng cuc cng nghIep hoa va caI cach hang IoaI khng
dung IaI o Inh vuc san xuaI I. ThoI do, neu co nghIen cuu
IhI Iruong Ihi no cung khng Ihe dan den chuyen nhIeu san
pham khac, Iu Iu Ianh den may nghe nhac Sony WaIkman
hoac da CDROM duoc daI hang nghIen cuu san xuaI. O Ihe
ky XIX nao co aI mun mua Ihuc pham dng Ianh, vi Iam gi
co Iu Ianh de uop gIu. TaI ca nhung dI pha v daI ke Iu phaI
mInh ra Iua va banh xe Iro ve sau deu Ia nhung Ihanh Iuu cua
nen san xuaI de rI sau do chnh chung IaI Iao ra IhI Iruong
cho rIeng minh. Va se Ia v ngha neu noI rang chung Ia sng
Irong mI Ihe gIoI IhoI ky hau cng nghIep. Cac dIch vu hIen
cung dang duoc cng nghIep hoa nhu nhung san pham vaI
chaI o Irong gIaI doan goI Ia IhoI daI cng nghIep. HoaI dng
ban Ie, nng nghIep, san xuaI hoa, ngn ngu, gIaI Ir, gIao duc
dao Iao, ve sInh, dIch vu khach san va Iham ch Ia nghe IhuaI
kInh doanh nha hang, IaI ca nhung hoaI dng nay Iruoc kIa
deu Iung Ia dIa haI dc quyen cua nhung nha cung cap dIch
vu Iu nhan, khng Ihe cng nghIep hoa va khng xuaI khau
duoc. Ngay nay, IaI ca nhung Inh vuc nay deu duoc cng
nghIep hoa nhanh chong va, Irong mI vaI Iruong hop, Ioan
cau hoa.
4
Thp nn 1960 tu khum phu tp th vu thp nn
1990 tu khum phu khuch hung
CuI cung Ihi Ihanh cng cua Iu Iuong Iay san xuaI Iam
Irong, cung voI su Iap Irung vao san xuaI san pham, mo rng
san xuaI va gIam gIa Ihanh, da Iam bc I ro nhung nhuoc
dIem, baI cap cua no. Trong nhung nam dau Ihap nIen 1960,
cac gIao su IaI cac Iruong quan IrI kInh doanh nhu Ia Theodore
164 16S
TIe p IhI Iheo Nguyen Iy 80,20
ThI Iruong va khach hang ma baI ky cng Iy nao cung deu
nen Iap Irung vao phaI Ia dung dI Iuong, Ihng Ihuong do Ia
mI IhIeu s nhung IhI Iruong va khach hang ma cng Iy hIen
dang nam gIu. Nhung dIeu ran ve vIec Iheo dInh huong IIep
IhI va Iap Irung phuc vu khach hang noI chung ch dung 20.
Co ba nguyen Iac vang:
Cng Iac IIep IhI, va Ioan Ihe cng Iy, nen Iap Irung vao vIec
cung cap mI san pham va dIch vu IuyeI voI Irong s 20
maI hang hIen huu ay Ia phan nho Iao ra duoc 80 IoI
nhuan sau khI da Inh day du chI ph.
Cng Iac IIep IhI, va Ioan Ihe cng Iy, nen danh n Iuc dac
bIeI cho vIec Iao su Ihch Ihu, duy Iri Iau daI va mo rng
vIec ban hang den s 20 khach hang Ia nhung nguoI mang
IaI 80 doanh s ban va,hoac IoI nhuan cua cng Iy.
Khng co xung dI Ihuc su nao gIua san xuaI va IIep IhI.
Ban se ch Ihanh cng Irong Inh vuc IIep IhI neu nhung caI
ma ban dang IIep IhI co su khac bIeI va, dI voI khach hang
muc IIeu cua ban, hoac khng Ihe nao co duoc o noI khac
hoac duoc ban cung cap Irong mI goI san pham,dIch vu,
gIa ca co gIa IrI cao hon nhIeu so voI nhung san pham,dIch
vu,gIa ca mua o noI khac. Nhung dIeu kIen nay khng Ihe
ap dung cho nhIeu hon 20 cua nganh hang hIen huu cua
ban; va ban co kha nang daI duoc hon 80 IoI nhuan Ihuc
Iu 20 nay. Va neu nhung dIeu kIen nay khng ap dung
hoac neu Iinh Irang am anh vi khach hang dan den vIec quan
Iam ngay cang nhIeu den nguoI IIeu dung ngoaI bIen, Ihi chI
ph don vI se Iang Ien va IoI nhuan se gIam xung. Cung voI
pham vI san pham Iang Ihem, cac khoan chI ph quan Iy Iang
nhanh chong, phaI chI ph cho quI m phuc Iap, cng kenh
hon. Cac khoan chI ph nha may hIen nay qua Ihap den nI
chung ch chIem mI phan nho Irong gIa IrI gIa Iang cua cng
Iy dIen hinh Ia Ihap hon 10 gIa ban san pham. DaI da s
cac khoan chI ph cua cng Iy deu nam ngoaI nha may. Nhung
chI ph nay co Ihe heI suc nang ne neu pham vI san pham qua
Ion, qua rng.
Tuong Iu, vIec chay Iheo qua nhIeu khach hang co Ihe Iam
Ieo Ihang chI ph ban hang va chI ph IIep IhI, dan den chI ph
hau can cao hon va, raI Ihuong xuyen va nguy hIem hon IaI
ca, dan den Iinh Irang gIa ban chu dao phaI Ihuong xuyen
Ihap hon, khng ch dI voI khach hang moI ma con dI voI
ca khach hang cu.
O day, Nguyen Iy 80,20 raI can IhIeI. No co Ihe Iao ra su
Ing hop gIua Iu Iuong Iay san xuaI Iam Irong va Iu Iuong
Iheo dInh huong IIep IhI, de ban co Ihe ch Iap Irung vao cng
Iac IIep IhI mang IaI IoI nhuan va vao vIec chu Irong khach
hang mang IaI IoI nhuan (chu khng phaI Ia Iap Irung vao
nhung khach hang khng mang den IoI nhuan, nhu Ihuc Ie so
so Iruoc maI ngay nay).
166 167
20 san pham co kha nang sInh IoI cao nhaI, co hop Iac voI
nha cung ung nhung san pham hang dau nay. Luu y Ia duong
nhu Iun Iun co nhung Iy do co ve chnh dang duoc dua ra
cho vIec IaI sao ban can 80 san pham khng co kha nang
sInh IoI kIa Irong Iruong hop nay Ia nI Io Iang suI gIam
Iam co do nganh hang co nho IaI. Nhung Iy do gIng nhu vay
deu dua Iren quan dIem ky Ia cho rang nhung nguoI mua
hang Ihch nhin Ihay IhaI nhIeu nhung san pham ma ho khng
he co y dInh mua dIeu nay Iam xao nhang su chu y cua ho
dI voI nhung san pham ma ho mun mua. BaI cu khI nao
van de nay duoc dua ra kIem nghIem, cau Ira IoI Irong 99
Iruong hop deu Ia, vIec IoaI ra khoI danh sach nhung san
pham ngoaI bIen gIup Iang manh IoI nhuan ma khng Iac
dng den cam nhan cua khach hang Irong vIec mua hang mI
chuI nao.
MI cng Iy san xuaI cac san pham Iam dep cho xe I
nhu sap, dau bong va cac phu kIen Iam sach I khac IIep
IhI cac san pham cua minh Ihng qua nhung IIem rua I. Ve
Iy IhuyeI, dIeu nay Ia hop Iy, boI vi nhung nguoI chu IIem rua
xe san sang kIem Ihem IoI nhuan Ihng qua vIec ban cac san
pham phuc vu cho vIec Iam dep xe I mI cach don gIan
bang cach Irung bay nhung san pham nay o vI Ir ma neu
khng cung chang de Iam gi. Y Iuong mong mun IaI Ia o ch
ho se cho cac san pham mI ch Irung bay II nhaI Irong IIem
va se c gang ban cho duoc san pham.
Nhung khI doanh nghIep san xuaI san pham Iam dep xe
I bI ban dI va ban Ianh dao moI da IIen hanh phan Ich
doanh s ban Ioan dIen, ho nhan Ihay rang nguyen Iac c
dIen 80,20 qua co ung nghIem ngha Ia 80 doanh Ihu cua
duo c Irong ha u he I ca c nga nh ha ng cu a ba n Ihi ba n ch co n
m I hy vo ng Ia pha I ca I IIe n, ca ch Ian, Ihay d I. O gIaI doa n
na y, nha IIe p IhI sa ng Ia o Ia nguo I pha I Iheo Iu Iuo ng Ia y sa n
pha m Ia m Iro ng, Ia p Irung va o sa n pha m. Ta I ca mo I ca I IIe n
de u nha I IhIe I pha I nha m va o sa n pha m. Ba n khng Ihe ca I
IIe n ma khng co m I sa n pha m hoa c dIch vu mo I na o.
Hu ) theo dnh huo ng I ) t p th Iu m tro ng ch trong
m t vu phn khu c th truo ng,su n ph m c n quun tm
Nhung san pham mang IaI 20 doanh Ihu cua ban co Ihe
chIem 80 IoI nhuan, mI khI ban da Inh den IaI ca cac
khoan chI ph, ke ca chI ph quan Iy, cua mI san pham. Tham
ch cung co Ihe Ia 20 cac san pham cua ban chIem 80 IoI
nhuan. BIII RoaIch, mI khach hang cua RaIeys, mI nha ban
Ie o SacramenIo, IIeu bang CaIIIornIa, da nhan xeI nhu sau:
o nIunn cun nn do 2 :nn Inn nnng n.
Vnn dc jdo \o nIn nn c] n nn co tIc on o no
nIcu tong :o n) jnn Iong not gn) u o n
n n nn t d tn n co cu n n n tong nI \u c n)
Inn]... Ncu dt cnu Io nn) \o In nn nIuong
qu)cn tI Io :c tn o ng :c co ton tInt. Ncu nn
d Io nIung nIn nn c tI Io :c no ng nn co tIc
ct o not :o.
4
GIaI phap hop Iy can Iam Ia mo rng pham vI san pham
danh cho 20 IoaI son mI ban chay nhaI va mang IaI nhIeu
IoI nhuan nhaI, dng IhoI IoaI ra khoI danh sach mI vaI Irong
s san pham ban cham nhaI. Ke den, co Ihe IIen hanh hoaI
dng xuc IIen ban hang quan Irong ngay IaI cua hang dI voI
168 169
Hn ) Iuo ng :u qunn tnn cu n n n \n o nIu ng no
to n tn nIu ng no dc do n cn nI tnnI tIu c :u . O
In u Ic t cn c tuo ng Io , qu t c ,2 \n n u ng
ngIcn donnI tIu dcn tu 2 IncI Inng.
Hn) nInn ct duoc IncI Inng nno n \ nnng n
donnI tIu nIc u nIn t cIo donnI ngIc \n In
dnn no dn ung duoc cnc nIu cnu cun Io.
7
Trong vIec quan Iy hop dng:
Hn) nIo ngu)cn tc ,2 nu nn). Hn) gu no cn
Ic tInn tIct \o 2 IncI Inng tno n Iont
dong nI donnI cun nn. Mo cIcu CIu nInt, In)
cn tn ) uong nIung Io :o qunn ) Io dong \n
gI not gI cIu nIo, gu not tnn tIc, Ioc \ct gI
cIu n :c go cIo nt ) nguo nno nn dn qun nu
nn Iong cn nc \o Io.

Ke Iu nam 1994, cng Iy AmerIcan Lxpress da IIen hanh

nhIeu chIen dIch de Iang cuong mang nhuong quyen cua minh
voI cac doanh nhan va cac khach hang mang IaI doanh s cao
nhaI cho cng Iy. CarIos VIera, gIam dc ban hang cua cng
Iy AmerIcan Lxpress o khu vuc Nam IIorIda, gIaI Ihch:
Io cInI n qu) tc ,2 xun nn): Inn cIu )cu
tong Iont dong nI donnI duoc tno n tu 2 tI
tuong cun nn. CIcn dcI nn) con Ion n not cIcn
dcI II nIn o co no nguo d n o ngon tIuong
xu)cn Ion nun.

HoaI dng IIep IhI Ihanh cng Ia bIeI Iap Irung Ioan b vao
s Iuong Iuong dI nho cac khach hang vn Ia nhung dI
cng Iy duoc Iao ra Iu 20 dIa dIem ban Ie.
6
KhI vI Ing gIam
dc dIeu hanh moI baI ngo den S0 IIem rua xe co doanh s
ban Ihap nhaI, ng phaI hIen ra rang noI Irung bay san pham
bI khuaI Irong nhung goc Iuong hoac o nhung vI Ir kem dac
dIa khac, dIeu nay Iam cho san pham khng co duoc su quan
Iam cua khach hang va Ihuong roI vao Iinh Irang khng co
nguoI hoI mua.
VI Ing gIam dc dIeu hanh co IoI keu goI voI nhung nguoI
chu IIem rua xe khng ban duoc nhIeu san pham cua minh.
ng bao ho hay chan chnh va quan Iy vIec Irung bay san
pham o noI ban hang dung muc. LoI keu goI nay khng mang
IaI hIeu qua. Thay vao do, Ie ra ng Ing gIam dc Iren nen
Iap Irung vao 20 IIem rua xe co keI qua ban hang II nhaI.
O nhung IIem nay, ho co gi hay7 Ho co Ihe phaI huy duoc
nhIeu hon Ihe khng7 Nhung IIem nay co dIem gi chung7 Lam
Ihe nao de Iim ra duoc nhung daI Iy nhu Ihe7 BoI cac dIem
ban hang Ihanh cng nay Ihuc quyen so huu cua nhung he
Ihng kInh doanh Ion, duoc quan Iy mI cach chuyen nghIep,
nen Ie ra vI Ing gIam dc Iren nen chu Irong vao nhung dIem
ban hang nay hon Ia c gang caI IhIen hIeu qua cua nhung
dIem ban hang do chnh chu doanh nghIep Iruc IIep quan Iy.
Hu) I) khuch hung Ium trung tm d vo mt s
t khuch hung cn quun tm
Mac du quan Irong Ia Ihe nhung Iam quan Irong cua chuyen
Iap Irung vao mI vaI san pham II nhaI chang Ia gi so voI
vIec Iap Irung vao mI vaI khach hang II nhaI. NhIeu chuyen
gIa IIep IhI Ihanh cng da hoc duoc baI hoc nay. Ta co Ihe dan
mI vaI Iruong hop. Nhu Irong Inh vuc vIen Ihng:
170 171
hang don Ie. Cac cng Iy ban hang cho hang van hoac hang
IrIeu nguoI IIeu dung can phaI bIeI nhung aI Ia khach hang
quan Irong cua ho (nhung khach hang nay co Ihe Ia cac kenh
phan phI) va cung can phaI nam chan dung cua cac khach
hang Ihuong xuyen va quan Irong.
Thu haI, ban can phuc vu ho IhaI dac bIeI, Iham ch Ia co
phan qua muc. De hinh Ihanh mI cng Iy bao hIem cao cap
Irong Iuong IaI, nha Iu van Dan SuIIIvan khuyen, ban can
xay dung 20 mI quan he va Iheo saI nhung mI quan he nay
gIng nhu mI hoaI dng phuc vu. Khng phaI Ia phuc vu
Iheo kIeu Ihng Ihuong, khng phaI Ia phuc vu II. Ma Ia phuc
vu chu dao qua muc. Ban can Iuong Iruoc nhung nhu cau cua
ho khI ban co Ihe va ban Iam heI Ic Iuc, vaI gIo Ien c, nhu
Iuc Iuong dac nhIem SWAT,
11
khI ho yeu cau ban baI cu dIeu
gi.
12
GIaI phap Ihen chI Ihuc su Ia phaI mang den su phuc
vu dang ngac nhIen, con hon ca va vuoI Iren IIeng goI cua
Iuong Iam Irach nhIem va hoan Ioan dc dao neu so voI nhung
IIeu chuan hang dau cua nganh. DIeu nay Iruoc maI co Ihe
keo Iheo mI ph In nhung ve Iau ve daI se dem IaI nhIeu
Ihanh qua.
Thu ba, hay nham vao nhung san pham va dIch vu moI
Irong nhom 20 khach hang chu chI, phaI IrIen chung ch de
danh rIeng cho va voI nhom khach hang nay. Trong cuc Iim
kIem de chIem Inh IhI phan, Iren heI IaI ca, ban hay c gang
ban nhIeu san pham va dIch vu hon cho cac khach hang Ihen
chI hIen huu cua ban. NoI chung, day khng don Ihuan Ia
van de ve ky nang ban hang. Ve daI Ihe cung khng phaI Ia
van de ban duoc nhIeu san pham hIen huu hon cho ho, mac
du cac chuong Irinh danh cho nguoI mua hang Ihuong xuyen
Iuong Ich cuc nhaI Irong vIec IIeu Ihu san pham hoac dIch vu
cua ban. MI vaI khach hang mua raI nhIeu Irong khI phan
dng nhung nguoI khac IaI mua raI I. Co Ihe bo qua s dng
khach hang nay. S I khach hang chu chI kIa moI Ia quan
Irong: ay Ia nhung nguoI IIeu Ihu manh va Ihuong xuyen. V
du, LmmIs BroadcasIIng, mI cng Iy Iruyen Ihanh so huu haI
daI phaI Ihanh WQHT va WRKS, da IIen hanh nhung chIen
dIch IIep IhI Ihanh cng, Iheo do dac bIeI Iap Irung vao nhung
khan Ihnh gIa Ihen chI, nham Iam Iang IhoI gIan nghe daI
cua ho.
TIn) \ dnnI 12 go,tunn dc ngIc dn nn nnI )cu
tIcI, Icn nn) nIung nguo nn) dnnI 25 go,tunn...
cIung to tn tung n dung ngu)cn tc ,2 \c
tcu tIu \o tnt cn cnc dn Int cun cIung to... CIung
to tn tung \no tung tInI gn tIuoc nIon tInI
gn nuc tcu cun nnI \n cIuong tnI dnnI t nInt
go nIn \no nIung do tuong nn).
1
Tap Irung vao 20 khach hang Ihi de dang hon raI nhIeu
so voI Iap Irung vao 100 khach hang. Ap dung nguyen Iac
Iay khach hang Iam Irong Iam dI voI IaI ca moI khach hang
cua ban Ia mI vIec hau nhu khng Ihe nao Iam duoc. Nhung
vIec cham soc, o be 20 khach hang ruI vua kha IhI IaI vua
dem IaI nhIeu IoI ch.
Bn buoc d gu chn cuc khuch hung chu cht
Ban khng Ihe nham vao 20 khach hang Ihen chI cho
den khI ban bIeI ho Ia aI. Cac cng Iy voI mI s Iuong khach
hang han che co Ihe Ihuc hIen duoc dIeu nay Iheo Iung khach
172 173
ve Ihem cho nhung khoan IIen IaI ngan han dI nua. Neu khach
hang chu chI cua ban bo dI, hay ban doanh nghIep cang
nhanh cang II, hoac sa IhaI ban Ianh dao sa IhaI chnh ban
Ihan ban neu ban Ia nguoI dIeu hanh va Ihuc hIen baI ky
bIen phap quyeI IIeI nao can IhIeI de gIanh IaI khach hang chu
chI hoaI I ra Ia de ngan chan Iinh Irang IIeu hao nay. Nguoc
IaI, neu khach hang chu chI haI Iong Ihi chac chan Ia hoaI
dng kInh doanh cua ban se phaI IrIen, mo rng ve Iau ve daI.
Phuc vu 20% khuch hung chu cht phu Iu m trn
tro, thuo thuc cuu toun cng t)
Ch co Ia p Irung va o 20 kha ch ha ng quan Iro ng mo I co Ihe
Ia m cho cng Ia c IIe p IhI Iro Iha nh m I IIe n Irinh Iro ng Iam cu a
m I doanh nghIe p. Chu ng II ba I da u pha n na y ba ng vIe c xem
xe I su chuye n d I Iu Iu Iuo ng Ia y sa n xua I Ia m Iro ng sang Iu
Iuo ng Iheo dInh huo ng IIe p IhI. Sau do chu ng II quan sa I Iha y
ra ng ca I go I Ia qua da ng cu a Iu Iuo ng xem Iro ng IIe p IhI Ia he
Iu y cu a vIe c Ia p Irung va o 100 hon Ia 20 kha ch ha ng. D I
vo I vIe c ch Ia p Irung va o 20 kha ch ha ng Ihen ch I na y, khng
co ca I gi qua da ng co Ihe xem Ia qua da ng! Ba n co Ihe chI IIeu
du ng Ira n ve kha nang Ia I chnh Ia n cng su c ma va n yen
Iam ra ng ba n se da I duo c mu c Io I nhua n Iuye I vo I.
T chu c cu a ba n khng Ihe Ia p Irung va o 100 kha ch ha ng:
no co Ihe Ia p Irung va o 20 kha ch ha ng ma IhI. Ta p Irung va o
20 kha ch ha ng na y Ia cng vIe c chu ye u cu a ba I ky chuyen
gIa IIep IhI nao. Tuy nhIen hoaI dng IIep IhI nay cung Ia
nhIem vu chnh cua moI nguoI Irong cng Iy. Khach hang se
nhin Ihay va danh gIa nhung n Iuc cua moI nguoI Irong cng
Iy, voI ca nhung caI ho nhan Ihay duoc Ian co nhung caI ho
gan nhu Iuc nao cung dem IaI muc IoI nhuan cao va Iam Iang
nhung khoan IaI ngan va daI han. Tuy nhIen dIeu quan Irong
hon van Ia vIec phaI IrIen nhung caI IIen dI voI cac san pham
hIen huu, hoac phaI IrIen nhung san pham hoan Ioan moI ma
cac khach hang chu chI can, va neu co Ihe Ihi nhung san
pham nhu vay can duoc phaI IrIen Irong mI IIen he voI cac
khach hang chu chI ay Iham khao y kIen cua ho. CaI IIen
nen duoc daI Iren nen Iang mI quan he voI nhom khach
hang nay.
CuI cung, ban nen daI muc IIeu gIu chan Iau daI cac khach
hang chu chI. Cac khach hang chu chI chnh Ia IIen Irong
ngan hang. Neu co aI Irong s ho khng mua hang cua ban
nua, kha nang IoI nhuan cua ban se bI anh huong. Do vay,
nhung n Iuc dac bIeI nham gIu chan khach hang ruI cua
minh, IhoaI nhin duong nhu dang kIem ham kha nang sInh
IoI, IaI chac chan se Iam gIa Iang raI dang ke kha nang sInh
IoI Irong baI cu khoang IhoI gIan co y ngha nao. DIch vu dac
bIeI Iham ch co Ihe gop phan Iao ra anh huong Ich cuc Ien
cac khoan IoI nhuan ngan han, bang vIec khuyen khch cac
khach hang chu chI mua nhIeu hon. Tuy nhIen kha nang IoI
nhua n ch Ia m I ba ng dIe m da nh gIa cung ca p m I IIeu
chuan danh gIa hau Iau ve Iinh hinh suc khoe cua doanh
nghIep. TIeu chuan danh gIa IhaI su voI mI doanh nghIep
khoe manh nam o suc manh, chIeu sau va d Iau daI cua
mI quan he gIua doanh nghIep voI cac khach hang chu chI.
Su Irung Ihanh cua khach hang Ia yeu I co ban chI phI kha
nang sInh IoI Irong baI ky Iruong hop nao. Neu ban baI dau
maI dI khach hang chu chI Ihi hoaI dng kInh doanh se sup
d ngay duoI chan ban, cho du ban co Iam gi de mau me I
174 17S
bang gIua hoaI dng ban hang va nguoI ban hang. Hau heI
cac nghIen cuu deu cho Ihay rang 20 nguoI ban hang gIoI
nha I Ia o ra 7080 doanh s ba n.
13
DI voI nhung nguoI
khng nhan ra su ph bIen cua cac mI quan he 80,20 Irong
cuc sng Ihi day Ia mI keI qua raI dang chu y. Nhung dI
voI nhung aI Iam kInh doanh, Nguyen Iy nay nam gIu chia
khoa quan Irong gIup Iang IoI nhuan nhanh chong. Truoc
maI, IoI nhuan gan bo chaI che voI hoaI dng ban hang nhIeu
hon Ia gan bo voI baI ky bIen s nao khac. TaI sao Nguyen Iy
80,20 ap dung duoc cho hoaI dng ban hang va chung Ia co
Ihe Iam duoc gi ve van de nay7
Co haI nhom Iy do gIaI Ihch IaI sao doanh s ban Iren mI
nguoI ban hang IaI dao dng raI Ion. Nhom dau IIen IIen quan
den nhung van de hoaI dng cua Iuc Iuong ban hang Ihuan
Iuy; nhom Ihu haI IIen quan den cac van de ve co cau cua vIec
Iap Irung vao khach hang.
Hu sut cuu nguo bun hung
GIa su phan Ich cua ban cho keI qua gIng voI mI v du
moI gan day va ban nhan Ihay Ia 20 s nhan su ban hang
cua ban dang Iao ra 73 doanh s ban cho cng Iy ban. Ban
nen Iam gi Iruoc Ihuc Ie nay7
MI yeu cau hIen nhIen nhung Ihuong bI bo qua Ia phaI
nn :nt nIung g co Icu qun cno. Ban khng nen Iheo cau
ngan ngu c: dung dung vao caI gi neu no dang hoaI dng
II. Con neu no dang hoaI dng II Ihi phaI dam bao chac
chan bang moI cach Ia khng de xay ra su c gi voI no. DIeu
II nhaI can Iam IIep Iheo dI voI vIec gIu mI quan he Ihan
khng Ihay duoc. Nhin duoc goc d nay, Nguyen Iy 80,20
dua ra nhung caI nhin moI. No Ia Irong Iam dI voI hoaI dng
IIep IhI, no Iam cho IIep IhI Iro Ihanh Irong Iam dI voI cng
Iy, nhung no cung Iam cho hoaI dng IIep IhI Iro Ihanh nhIem
vu cua IaI ca moI nguoI Irong baI ky I chuc nao. Va IIep IhI,
dI voI IaI ca cac Ihanh vIen cua I chuc, phaI co ngha Ia Iao
ra muc d vuI Ihch, haI Iong ngay cang cao hon cho 20
khach hang chu chI cua I chuc do.
Ba n ha ng
HoaI dng ban hang co mI quan he raI gan voI hoaI dng
IIep IhI: do Ia hoaI dng IIen Iuyen nham Iruyen daI Ihng IIn
den khach hang va, I ra cung quan Irong nhu Ihe, nham Iang
nghe y kIen cua khach hang. Nhu chung Ia se Ihay Irong phan
IIep Iheo, Iu duy Iheo nguyen Iy 80,20 cung quan Irong dI
voI vIec ban hang nhu dI voI IIep IhI.
Van de Ihen chI de co hIeu suaI ban hang IrI vuoI Ia hay
IhI kIeu suy ngh binh quan va baI dau ngh Iheo IInh Ihan
cua Nguyen Iy 80,20. HIeu suaI ban hang Irung binh Ia mI
suy ngh saI Iech. MI vaI nguoI ban hang kIem duoc hon
100.000 bang mI nam Irong khI daI da s kIem vua du muc
Iuong II IhIeu. HIeu suaI Irung binh ngha Ia I dI voI nhung
nguoI nay hoac nhung nguoI Ihue ho.
Ta hay Iay baI ky Iuc Iuong ban hang nao do de IIen hanh
phan Ich Iheo IInh Ihan cua Nguyen Iy 80,20. Trong da s
cac Iruong hop ban se phaI hIen ra mI quan he khng can
176 177
nn o nnng nn Inng, \n nn dnng uon nnu nn
dt tI In) tIn) do no ) cun nnI.
14
Thu Iu, nn cIo no nguo n dung nIung Iuong In
dcn n not t) c cno nInt gun )cu to dnu \no :o \o )cu to
dnu n. DI khI do Ia quang cao, dI khI do IaI Ia cac hoaI
dng kIem Ira cng Iac ban hang ca nhan, dI khI do Ia vIec
guI Ihu quang cao Iap Irung vao mI s dI Iuong, co Iuc do
Ia vIec goI dIen IhoaI. Hay Iam nhIeu hon nhung vIec co Ihe
gIup ban co Ihe khaI Ihac hIeu qua nhaI IhoI gIan va IIen bac.
Ban co Ihe quyeI dInh can phaI phan Ich de Iim hIeu ky hon
ve van de nay, nhung co Ie se nhanh hon va I In kem neu
ban dI Ihang vao quan saI cach Ihuc ma nhung nguoI ban
hang gIoI nhaI su dung IhoI gIan cua ho nhu Ihe nao.
Thu nam, Ionn cIu)cn not nIon tInnI cong o not Iu
\uc nn) \o not nIon Iong tInnI cong o Iu \uc Inc.
Hay Ihuc hIen vIec nay gIng nhu Ihuc hIen mI cuc Ihu
nghIem IhaI su: ban se som phaI hIen ra IIeu nhom gIoI co Ihe
khac phuc duoc nhung kho khan ve co cau hay nguoc IaI. Neu
nhom gIoI gIaI quyeI duoc van de nay o khu vuc kho khan
Iruoc do nhom kIa van IhaI baI, hay hoI nhom Ihanh cng
xem ho da Iam gi: cau Ira IoI co Ihe nam o su chIa Iach cac
nhom de mI nhom deu co nguoI cua minh o mI khu vuc.
Gan day, mI khach hang cua II raI Ihanh cng Irong cac
hoaI dng ban hang quc Ie nhung nhom ban hang Irong
nuoc IaI bI maI Iua hoaI dng va ho Iam maI IhI phan. TI
da de nghI hoan chuyen gIua cac nhom. VI Ing gIam dc dIeu
hanh do du, boI vi nhom xuaI khau voI kha nang ve ngoaI ngu
cua ho se bI Iang ph khI phaI ban hang Irong nuoc. CuI cung
IhIeI voI khach hang cua ban Ia hay gan guI nhung nguoI ban
hang gIoI nhaI. Hay Iam cho ho cam Ihay haI Iong; khng Ihe
Ihuc hIen duoc dIeu nay chu yeu bang IIen.
Ke den, In) tu)cn tIcn nIung nguo nn Inng tIuoc t
nguo do. Khng can IhIeI Ia IaI ca moI nguoI phaI deu co
cung nhung bang cap chuyen mn nhu nhau. Tnh cach va
IhaI d Iam vIec co Ihe con quan Irong hon nhIeu. Hay gom
nhung sIeu sao ban hang vao chung mI ch va Iim hIeu
xem mau s chung cua ho Ia gi. MI dIeu nen Iam hon nua,
hay nho ho gIup ban Iuyen Ihem nhIeu nguoI khac gIng nhu
ho.
Thu ba, In) co gng xnc dnI nIung tIo dcn nIung nguo
nn Inng go nInt nn duoc nIcu nInt \n I do Icu qun
cun Io co g Inc ct. Nguyen Iy 80,20 ap dung voI yeu I
IhoI gIan cung nhu yeu I con nguoI: 80 doanh s ban cua
mI nguoI ban hang co Ihe duoc Iao ra Irong 20 IhoI gIan
Iam vIec cua ho. Hay c gang xac dInh caI goI Ia van may
va IaI sao no IaI xay ra. Co mI nguoI da binh Iuan raI hay ve
van de nay:
Ncu nn dnng nn \cc o nnng nn Inng, In) nIo
n nIung \nn nn) nn nn dn tung co. Tong tunn
c do nn dn nn dcu g Inc ct? To Iong ct n
cu cnc cnu tIu In) nIung nguo nn Inng n nc
tn Ion n... nIung nIung nguo tInnI cong tong
nI \uc cun nnI dcu co Iu)nI Iuong cIu ) \no
cnc dcu cn Icn Iuu I Io do \nn \n Io cu co,
co, co Iong tIn) do nIung dcu cn do. Tu) nIcn,
Iong gong nIu cnu tIu dn nnI, ncu nn dnng
178 179
NhIeu khac bIeI Irong hIeu qua ban hang xuaI phaI Iu ky
nang ban hang Ihuan Iuy, nhung nhIeu khac bIeI khac Ihi
khng. Nhung yeu I Ihuc ve cau Iruc nay cung co Ihe duoc
ban den Iheo cach nhin cua Nguyen Iy 80,20.
Bun hung khng ch Iu co k) nng bun hung tt
Phan Ich 80,20 co Ihe xac dInh duoc cac Iy do ve co cau
nam ngoaI kha nang ca nhan. Nhung yeu I cau Iruc nay
Ihuong gIaI quyeI hon nhIeu, va Iham ch con dem IaI nhIeu
Ihanh qua hon, neu so voI vIec dI gIaI quyeI nhung van de
Ihanh Ich ca nhan. Co raI nhIeu yeu I Ihuong phu Ihuc vao
cac san pham dang duoc ban va vao nhung khach hang dang
duoc phuc vu:
Hn ) cIu ) \n o u c uo ng n n In ng. CI ng In n,
cIu ng tn nIn n tIn ) ng 2 :o nguo nn Inng
dnng nn ncn 73 donnI :o nn cun cIung tn; cIung
tn nInn tIn) ng 1U :nn Inn dnng nnng n
donnI :o nn; n nun, 22 IncI Inng dnng
tno n 77 donnI :o nn cun cIung tn...
unn :nt ) Ion uc uong nn Inng, cIung tn tIn)
ng nc co 1 IncI Inng dnng con gu qunn
Ic. 2 tong :o nn) tno n Ionng donnI :o
cun nc. Cccn co IncI Inng o I 1 Int, \n
cIu ng tn tIn ) ng In cI In ng cu n n tn
tung cII tong 24 Int. WItc nn 3 :nn Inn Inc
nInu. 5nu :nn Inn cun n nnng n 1 donnI :o
nn Inng.
1U
ng Ia dng y ruI mI nguoI Irong nhom quc Ie, sa IhaI vIen
gIam dc ban hang o IhI Iruong nI dIa va dua anh Ihanh nIen
vn Ihuc nhom quc Ie Ien vI Ir phu Irach. RaI dI ngI, Iinh
Irang maI IhI phan khng Ihe chan IaI Iruoc day IaI dao chIeu.
Khng phaI IaI ca nhung Iinh hung Iuong Iu nhu vay deu co
duoc mI keI Ihuc co hau, nhung noI chung Irong hoaI dng
ban hang co mI Ihuc Ie Ia da Ihua baI Ihi cu Ihua baI hoaI,
da Ihanh cng Ihi Ihanh cng cu nI IIep Ihanh cng.
CuI cung, con van de dno tno uc uong nn Inng Ihi sao7
RaI dang de dau Iu cho vIec dao Iao 80 Iuc Iuong ban hang
kem hon de nang cao Iam muc hIeu qua cua ho, hay Iam Ihe
se ch I In IhoI gIan boI vi co qua nhIeu nguoI Irong s ho
se quen sach moI Ihu cho du ho da duoc dao Iao Ihe nao
chang nu a7
1S
Nhu d I vo I ba I ky va n de na o, ha y ho I ba n
Ihan ban xem Nguyen Iy 80,20 ham an cau Ira IoI gi. Cau Ira
IoI cua II Ia:
Ch dao Iao nhung nguoI ma ban I nhIeu chac chan Ia ho
co ke hoach gan bo voI ban cung duoc I nam.
Chon nhung nguoI ban hang gIoI nhaI de nhung nguoI nay
dao Iao nhung nguoI ay, Ihuong cho nhung sIeu sao ban
hang nay Iheo hIeu suaI ban hang sau khoa hoc cua nhung
hoc vIen cua ho dao Iao.
Dau Iu ngan sach dao Iao cho nhung nguoI Iam vIec gIoI
nhaI sau IuoI dao Iao dau IIen. Lay 20 Irong s hoc vIen
gIoI nhaI va dau Iu 80 cng suc dao Iao cho ho. Ngung
dao Iao nhung nguoI co keI qua kem Ihuc nhom S0 duoI,
Iru khI ro rang Ia ban dang duoc hoan Ira Iheo mI cach
nao do cho nhung dau Iu bo ra cho nhung nguoI nay.
180 181
T chu c cho ca c nho m kha ch ha ng mang Ia I Io I nhua n cao
nha I va mua vo I s Iuo ng nhIe u nha I na m duo I su qua n Iy
cu a m I nho m hoa c m I nhan vIen hoa c nho m ba n ha ng, ba I
cha p vI Ir dIa Iy khu vu c. Ha y co nhIe u kha ch ha ng co Ia m
co qu c gIa hon va I kha ch ha ng Ia m co dIa phuong hon.
Cac khach hang co Iam co quc gIa Iruoc day Ihuong bI gIoI
han o nhung cng Iy ma o do mI nguoI mua hang phaI
chIu Irach nhIem bao IIeu heI mI san pham, baI chap dIa
dIem o dau. Trong Iruong hop nay, ro rang Ia nen co mI
nha quan Iy cao cap phu Irach ban hang Iren pham vI Ioan
quc quan Iam den mI nguoI mua quan Irong. Tuy nhIen,
nhung khach hang Ion cang ngay nen duoc dI xu nhu Ia
nhung khach hang Iam co quc gIa va duoc mI nguoI hoac
mI nhom nhan vIen Ian Iuy phuc vu, ngay ca o nhung noI
co nhIeu dIem mua hang dIa phuong. RIch ChIareIIo, Pho
chu IIch cao cap phu Irach ban hang cua cng Iy CompuIer
AssocIaIes InIernaIIonaI, nhan xeI:
Tong :o 2 to cIuc donnI ngIc qunn tong nInt,
to :c cn duoc donnI tIu. To :c do xu \o
nIung cong t) nn) nIu n nIung IncI Inng tnn co
quoc gn. To Iong qunn tnn dcn \cc cIu)cn not
dn dcn In n) I cn nuoc, nnI tn :c qunn )
IncI Inng n), \n cIung to :c xnc dnI no nguo
tong donnI ngIc do \n cn c IoncI nn cnc :nn
Inn cun cIung to cIo Io.
Ha chI ph va su dung dIen IhoaI IIen Iac vo I nhung khach
hang I quan Irong hon. MI phan nan Ihuong xuyen ve
Chung Ia da Iam nI baI ung dung cua Nguyen Iy 80,20 dI
voI cac san pham va khach hang Irong phan de cap ve hoaI
dng IIep IhI. Vi vay, nhung nguoI phu Irach nhung Iuc Iuong
ban hang nay nen co Irach nhIem:
Tap Irung vao Iung n Iuc cua nguoI ban hang Iren 20 s
san pham Iao ra 80 doanh s ban. Hay dam bao rang
nhung san pham sInh IoI nhaI phaI Ihu huI duoc dau Iu
gap bn Ian so voI nhung san pham co kha nang sInh IoI
kem hon. Luc Iuong ban hang nen duoc Ihuong Iheo doanh
s san pham sInh IoI cao nhaI, chu khng phaI Ia san pham
co IoI nhuan Ihap nhaI.
Tap Irung Iuc Iuong ban hang vao 20 s khach hang
nhung nguoI Iao ra 80 doanh s va 80 IoI nhuan. Hay ch
cho Iuc Iuong ban hang nay bIeI cach xep IoaI cac khach
hang cua ho Iheo doanh s ban va Iheo IoI nhuan Ihu duoc.
PhaI nhaI quyeI yeu cau ho danh 80 IhoI gIan cho 20
khach hang quan Irong nhaI, cho du ho phaI bo qua mI
vaI Irong s nhung khach hang I quan Irong hon.
VIec danh nhIeu IhoI gIan hon cho mI s I khach hang
mua san pham voI s Iuong Ion se dan den kha nang ban
hang nhIeu hon nua cho ho nhung nguoI mua hang voI s
Iuong Ion ay. Neu co hI ban duoc nhIeu hon cac san pham
hIen huu cho khach hang da can kIeI Ihi Iuc Iuong ban hang
nen Iap Irung vao vIec cung cap dIch vu cao cap hon, de
bao ve hoaI dng kInh doanh hIen IaI, va Iap Irung vao vIec
xac dInh nhung san pham moI nao ma cac khach hang chu
chI can.
182 183
nhung nha mI gIoI baI dng san hang dau Hoa Ky, ng
NIchoIas Barsan, mI dI dan nguoI RumanI. ng da Ihu ve
1 IrIeu dIa IIen hoa hng ca nhan mI nam va hon 1,3
khoan IIen nay ng co duoc Ia Iu nhung khach hang quen
Ihuc. ThaI vay, ng Barsan da den go cua nha khach hang
cu va hoI chu nha (da Iung Ia nhung khach hang cua ng)
xem IIeu ho co y dInh ban nha khng.
17
Tan dung nhung anh huong ve cau Iruc cua Nguyen Iy 80,
20 co Ihe bIen nhung nguoI ban hang Iam Ihuong Ihanh nhung
nguoI gIoI va nhung nguoI gIoI Ihanh nhung nguoI cuc ky gIoI.
Co Ihe Ihay ngay Iap Iuc anh huong cua Iuc Iuong ban hang
gIoI hon dI voI nhung van de cI yeu cua mI cng Iy. Tham
ch dIeu quan Irong hon chnh Ia anh huong daI han dI voI
IhI phan va su haI Iong cua khach hang dI voI Iuc Iuong ban
hang Iun nang dng va Iu IIn, quyeI Iam ban nhung san
pham II nhaI cho nhom khach hang chu chI, nhung van co
Ihe Iang nghe ho IhaI su mun gi.
S I kha ch ha ng quan ye u
Co mI s khach hang dong vaI Iro quan yeu. Hau heI
nhung khach hang con IaI deu khng quan Irong. MI vaI n
Iuc ban hang mang IaI hIeu qua IuyeI voI. Con IaI da phan deu
khng hIeu qua. Tham ch mI s n Iuc con Iam cho ban I
Ia nua.
Hay huong n Iuc IIep IhI va ban hang cua ban vao noI ma
ban co Ihe cung cap cho mI IhIeu s khach hang IIem nang
Iuc Iuong ban hang Ia vIec gIam quI m hoac danh nhIeu
IhoI gIan hon cho cac khach hang Ion co Ihe dan den Iinh
Irang mI vaI khu vuc ban hang co Iuong khach hang gap
dI muc co Ihe phuc vu dang hoang. Co mI gIaI phap cho
va n de na y Ia bo qua m I va I kha ch ha ng, nhung gIa I
phap nay ch nen Ihuc hIen nhu Ia phuong sach cuI cung.
MI gIaI phap khac hay hon, raI Ihuong duoc su dung, do
Ia gom 80 khach hang nho nay IaI Ihanh mI nhom va
cung cap cho ho dIch vu daI hang va ban hang qua dIen
IhoaI. Cach nay co Ihe cung cap mI dIch vu hIeu qua hon
voI gIa Ihanh re hon nhIeu co Ihe duoc so voI phuong cach
ban hang Iruc IIep.
CuI cung, hay cho Iuc Iuong ban hang dI Iham IaI nhung
khach hang cu nhung nguoI Iruoc day da dem IaI nhung
hoaI dng II cho doanh nghIep. DIeu nay co Ihe Ihuc hIen
bang cach den Ian nha hoac goI dIen IhoaI cho ho.
Day Ia mI ky IhuaI ban hang Ihanh cng dang ngac nhIen,
nhung cung bI bo quen mI cach dang ngac nhIen. MI
khach hang cu, khI duoc Ihoa man nhu cau, raI co Ihe se
IaI mua san pham cua ban. BIII BaIn sang Iap vIen cua
cng Iy BaIn & Company hoaI dng Irong Inh vuc Iu van
chIen Iuoc da Iung dI ban kInh Ihanh Ian nha khach hang
o khu vuc Deep SouIh, My. ng ke ve mI quang IhoI gIan
doI kem, Ie buoc Iu nha nay den nha khac ma khng ban
Ihem duoc gi ca, Iruoc khI ng ng ra duoc van de. ng da
quay IaI vI khach da mua mI cun kInh Ihanh Irong IhoI
gIan gan nhaI Iruoc do va ban duoc cho ba Ia mI cun
nua! MI nguoI khac da Iam Iheo ky IhuaI nay Ia mI Irong
184 18S
7
Huo| unq dunq hanq dau
trcnq k|nh dcanh cua
hqu)n |) 80/20
P
ham vI ung dung cua Nguyen Iy 80,20 Ihi v cung:
nguyen Iy nay co Ihe ap dung Irong hau heI moI
Inh vuc chuc nang de dan daI nhung caI IIen ve IaI chnh va
chIen Iuoc. Vi Ihe, danh muc MuoI ung dung hang dau Irong
kInh doanh cua Nguyen Iy 80,20, Irinh bay Irong Hinh 34,
khng khoI ch Ia mI Iuyen chon vo doan. Trong qua Irinh
xay dung bang muoI ung dung nay, II co can nhac muc d
ma Ihe gIoI doanh Ihuong, qua ca mI chIeu daI IIch su, da
van dung Nguyen Iy 80,20 va co keI hop y kIen cua rIeng
minh ve nhung IIem nang cua nguyen Iy nay va nhung gIa IrI
chua duoc khaI Ihac dung muc cua no.
Cac chuong Iruoc da ban den sau ung dung Iheo II Ia hang
dau cua Nguyen Iy 80,20: ve chIen Iuoc o Chuong 4 va Chuong
nhung san pham dc nhaI v nhI, co gIa IrI II hon hoac II
hon nhIeu so voI nhung san pham ho co Ihe mua duoc o
nhung noI khac, mIen Ia ban co Ihe kIem duoc IoI nhuan cao
hon qua phI vu ay. BaI ky doanh nghIep an nen Iam ra nao
cung deu gaI haI Ihanh cng cua minh Iu nguyen Iy nay mI
nguyen Iy don gIan va co Iac dung don gIan hoa.
186 187
cng Iy ke Ioan va Iu van, Ia nhung nguoI khI gap baI cu van
de nao cung deu phan Ich IhaI ky Iuong (Ihuong dua Iren co
so du IIeu Ihng IIn Ihu Ihap IhaI phong phu va In kem).
Phan Ich co Ie Ia nganh co muc d Iang Iruong manh me nhaI
cua Hoa Ky Irong nua Ihe ky vua qua va no da dong gop, h
Iro dac Iuc Irong mI s nhung Ihanh Iuu Ion nhaI cua daI
nuoc nay, nhu chuyen con nguoI daI chan Ien maI Irang va
muc d chnh xac khng Ihe IIn nI Irong nhung vu oanh Iac
Irong ChIen Iranh Vung VInh.
Cu c cng t) Io n theo truo ng phu Anh-M) du Iu m
dung k) nng phn tch
Tuy nhIen, phan Ich cung co maI IraI cua no: Iinh Irang
phinh Io cua cac b may nhan su ma, raI dung dan, hIen nay
nguoI Ia dang phaI IInh gIan; Iinh Irang Ihua mua nhung
phong Irao Ian ky nhaI IhoI chu yeu Ia do mm mep cua
nhung chuyen gIa Iu van dIeu Iuyen voI nhung con s; Iinh
Irang IhI Iruong chung khoan bI me hoac boI nhung phan Ich
chua bao gIo rac rI bang dI voI nhung khoan IoI nhuan
ngan han baI chap Ihuc Ie nhung con s ay ch Ihe hIen mI
phan nho gIa IrI cua cng Iy; va Iinh Irang nIem IIn Iruc gIac
ruI IuI khoI Iuyen dau cua nhIeu hoaI dng doanh Ihuong.
Chnh Iinh Irang sau nay khng ch dan den Ihuc Ie Ian Iran
ma nhIeu nguoI da goI Ia hI chung Ie IIeI vi phan Ich
(nnn):: nn)::), ma con gay nhung Ihay dI mI Iuc mI
Ie hon o nhung nguoI dung dau nhung Iap doan Ion o phuong
Tay. Phan Ich da xua duI oc Iuong Iuong va kha nang du
cam, y nhu chuyen nhung chuyen gIa phan Ich da Ing c ra
khoI phong Ing gIam dc nhung con nguoI co Iam IhI kIen
S; chaI Iuong va cng nghe Ihng IIn o Chuong 3; caI gIam chI
ph va caI IIen dIch vu o Chuong S; IIep IhI va ban hang o
Chuong 6. Chuong nay se Iom IaI bn ung dung con IaI cua
Nguyen Iy 80,20 Iheo bang xep hang Iop Ien cua II.
. CH|en |ucc
Z. CHt |ucn
3. Ct |am cH| pH| va ca| t|en d|cH vu
4. 1|ep tH|
b. Ban Han
b. Cn nHe tHn t|n
/. ba quyet d|nH va pHn t|cH vn de
. uan tr| kHo
9. uan tr| du an
. Dam pHan
Bang 34. MuoI ung dung hang dau Irong kInh doanh
cua Nguyen Iy 80,20
Ra quye I dInh va phan Ich va n de
Lam doanh Ihuong Ihi phaI ra quyeI dInh, quyeI dInh Ihuong
xuyen, nhanh, va nhIeu khI cung khng ro Ia quyeI dInh duoc
dua ra dung hay saI. Tu nam 19S0, gIoI doanh Ihuong da
may man duoc (hay Ia am IaI) boI mI Ihe he nha khoa
hoc ve nghe IhuaI quan Iy va nhung nha quan Iy co dau oc
phan Ich, dao Iao Iu cac Iruong chuyen ve kInh doanh, Iu cac
188 189
Phan Ion hoaI dng, du Ia hoaI dng ca nhan hay Iap Ihe,
ch Ia nhung hoaI dng phung ph IhoI gIan. Chung khng
dong gop IhIeI Ihuc de Iao ra nhung keI qua mong mun.
Nm qu tc vn dung Ngu)n I) S0,20
d ru qu)t dnh
QuI Iac 1: IIong In dn Inn qu)ct dnI dcu nt qunn
to ng. Truoc khI quyeI dInh mI van de, ban Ihu hinh dung
rang Iruoc maI minh co haI caI khay (gIng nhu Ia co haI caI
khay dung cng van nhan vao va chuyen dI) Iren ban Iam
vIec mI chua nhung quyeI dInh quan Irong va mI chua
nhung quyeI dInh khng quan Irong. Hay phan IoaI Irong dau
nhung quyeI dInh ay, nhung phaI nho Ia ch 1 Irong 20 cac
quyeI dInh co Ihe xep vao khay cac quyeI dInh quan Irong.
Ba n du ng qua bu c xu c ve nhu ng quye I dInh khng quan
Irong, va, quan Irong nhaI Ia, khng IIen hanh cac Ihao Iac
phan Ich In kem IIen bac va IhoI gIan. Neu co Ihe, gIao cho
cap duoI quyeI dInh. Neu khng Ihe, quyeI dInh xem quyeI
dInh nao co xac suaI S1 Ia quyeI dInh dung. Neu khng Ihe
nhanh chong quyeI dInh ngay Ihi hay Iung mI dng xu Ien
(de keI qua xap ngua quyeI dInh h ban).
QuI Iac 2: NIung qu)ct dnI co tnn qunn tong nc nInt
tIuong cII duoc dun n tIco nc dnI, boI nhung buoc ngoac
Ihuong den rI dI ma Ia khng nhan bIeI duoc. V du, con ga
de Irung vang cua ban bo dI Ia vi ban da khng du gan guI
de nhan Ihay duoc su baI man cua no va de co huong khac
phuc kIp IhoI. Hay Ia mI dI Ihu cua chung Ia vua Iung ra
mI san pham moI (gIng nhu chuyen cac dI Ihu canh Iranh
gIau Ir Iuong Iuong bay bng va bIeI van dung Iruc cam.
To m Ia I, co Ihe xa y ra Iinh Ira ng ba n da y m I dIe u I I dI qua
xa va ro ra ng Ia ca c cng Iy Anh My chua su du ng phan Ich
m I ca ch du ng mu c: khu vu c Iu nhan Ihi qua Ia m du ng phan
Ich Irong khI khu vu c qu c doanh Ihi Ia I qua Iho o. DIe u ca c
cng Iy Io n ca n Ihu c hIe n Ia bo I phan Ich Ia I, co n ne u da phan
Ich Ihi pha I cho ra ke I qua Iha I hu u ch hon nu a.
Ngu)n I) S0,20 mung tnh thn phn tch vn d,
nhung phn tch phu co chung muc
Hay nho nhung dIeu ran chnh yeu cua Nguyen Iy 80,20:
Chu Iruong s I quan yeu va s dng Iam phao: ch mI
s I Ihuc su dem IaI nhung keI qua quan Irong.
Phan Ion cng suc khng co duoc keI qua nhu y mun.
DIeu ban nhin Ihay Ihuong se khng phaI dIeu ban Ihuc su
nhan duoc: vi con do nhIeu dng Iuc an minh ben duoI Iac
dng den.
Nam baI, hIeu ro co che dang van hanh, dIeu nay Ihuong
qua phuc Iap va maI qua nhIeu cng suc, ma cung khng
can IhIeI: ban ch can nam duoc mI dIeu gi do co hIeu qua
hay khng va hay Ihay dI mo bong bong ay cho den khI
daI duoc hIeu qua mong mun; rI hay gIu nguyen Ihuc Ie
moI ay cho den khI no khng con co hIeu qua nhu mong
mun nua.
Phan Ion cac Ihanh qua II dep co duoc Ia do mI s IhIeu
s nho nhung dng Iuc co hIeu qua cao; phan Ion keI qua
kem coI Ia do mI IhIeu s nho nhung dng Iuc co Inh pha
dam IaI haI.
190 191
Co hay khng nhung van de dI chech khoI qu dao ma Ia
ngo da bIeI nguyen nhan nhung co Ie Ia da Iam7
Vi Iuc nao cung co mI caI gi do quan Irong Iun dIen ra
ben duoI be maI ma khng co aI de y Ihay, vay Ihi Ian nay
dau Ia dIeu Irong yeu do7
QuI Iac 3 (ap dung cho nhung quyeI dInh quan Irong): TIu
tIn du cn \n tIuc Icn cnc Inn tcI cn qunn
cII tong 2 tIo gnn dnu tcn cIo Ic, :nu do n qu)ct
dnI tong 1 tIo gnn \n InnI dong qu)ct donn nIu tIc
nn dn Ionn tonn 1 tn tuong ng qu)ct dnI n) n dung
dn. De de nho, co Ihe goI day Ia quI IuaI 80,20,100,100 ve
Ihao Iac ra quyeI dInh.
QuI Iac 4: Ncu not qu)ct dnI cun nn Iong co tnc dung,
In nnnI dnn tIn) do qu)ct dnI n) cnng :on cnng tot.
ThI Iruong neu xeI Iheo ngha rng nhaI Ia Ioan b nhung
dIen bIen Ihuc Ie co gIa IrI ch bao dang IIn cay hon mI Iy
ca c Ihao Ia c phan Ich. Vi Ihe , du ng nga I dua ra ca c Ihu
nghIem va cung dung c chap voI nhung gIaI phap dang IhaI
baI. Dung chng IaI Ihuc Ie IhI Iruong!
QuI Iac S: Vo not Iont dong dnng cIo ct qun tot dc, In)
dnu tu gn do, gn tu \no do. Ban co Ihe chang hIeu vi sao
no IaI co keI qua II nhu vay nhung cu choI bao vao vu
Iru van hanh Iheo mI duong huong nam ngoaI kha nang
phan Ich cua ban. Cac nha dau Iu IaI chnh bIeI IuaI nay raI
ro. Phan Ion cac khoan dau Iu Irong danh muc cua ho khng
daI duoc keI qua nhu mong doI, nhung mI vaI khoan dau Iu
sIeu IoI nhuan, vuoI qua mong doI, cho du ch Ia nhung mong
doI Irong nhung gIac mo ngng cung nhaI, da cuu ho. KhI
da soa n ngI IBM Irong IhI pha n ma y Inh ca nhan) ma Iruo c
do ba n cu dInh nInh ra ng do ng sa n pha m mo I do ch Ia chuye n
sIeu Iuo ng va khng s ng n I Iren IhI Iruo ng. Hoa c nhu
Iruo ng ho p ba n vu a da nh ma I vI Ir s m I Irong phan khu c IhI
pha n sa n pha m vi da khng y Ihu c duo c ra ng ca c kenh phan
ph I sa n pha m da Ihay d I. Hay nhu khI ba n pha I mInh ra
duo c m I sa n pha m mo I ra I Iuye I vo I ma Ia I ba ng Io ng vo I m I
Iha nh cng khIem I n Irong khI co ke kha c Ia I nha y va o va ,
chuye n cu Iuo ng nhu du a, kIe m ba c Iy Iu m I sa n pha m Iuong
Iu . Hoa c nhu chuye n m I con ma ma y Inh Ia m vIe c o b
pha n nghIen cu u va pha I IrIe n cu a cng Iy ba n m I nga y de p
Iro I na o do b ng n I da y va Iha nh Ia p m I MIcrosoII mo I.
KhI nhung chuyen nay xay ra, Ihng IIn Ihu Ihap du co IhaI
nhIeu, ky nang phan Ich du IhaI sau sac cung khng gIup
ban nhan chan duoc van de hoac co hI. DIeu ban can Ia mI
cam nhan Iruc gIac va mI kha nang Ihau IhI: daI cau hoI
dung Ihay vi Iim ra cau Ira IoI dung cho nhung cau hoI saI.
Cach duy nhaI de co duoc co may kha d nhin Ihay duoc
nhung buoc ngoac quan yeu Ia, cu mI ngay Irong mI Ihang,
hay dung ra xa khoI moI du IIeu va phan Ich, rI daI nhung
cau hoI nhu:
Dau Ia nhung kho khan va co hI, chua duoc bIeI den nhung
co kha nang Iao nhung anh huong Io Ion, dang dan hinh
Ihanh ma Iruoc day Ia chua de y Ihay7
Nhung gi dang Io ra co hIeu qua Irong khI Ie ra phaI Ia
khng, hay I nhaI Ia chu dch ban dau khng phaI nhu Ihe7
Nhung san pham, dIch vu nao khach hang raI ngoI khen
nam ngoaI du IIeu cua cng Iy7
192 193
Sau day II xIn dan IaI haI Iruong hop cu Ihe ve kIem kho
chung Ia cung xem xeI. Truong hop dau nhu sau:
II Inn tcI cnc du cu, qu tc ,2 cun Incto
tIc Icn In o: 2 don \ uu Io xunt n cIcn
75 donnI tIu Inng ngn). Tong :o nn) cIu )cu n
nIung tIung Inng dn) du \n, tnI tIco don \ uu
Io, n tIuo c :o nIc u tIu ng In ng tIuo ng xu)cn
duoc xunt. IInn don \ uu Io con n cII cIcn
25 donnI :o Inng ngn). Ion nn) tong cong cII \n
non Inng,don \ uu Io,ngn).
1
Ro rang Ia 20 ay co gIa IrI sInh IoI nhuan raI Ion va 80
con IaI dem IaI raI I IoI nhuan. MI Ih du khac Ia Iruong hop
cua mI khu nha kho su dung mI he Ihng dIen Iu; Iruoc khI
Irang bI, nha kho ay da quyeI dInh phaI xem Ihu Iruoc heI
hang hoa co duoc Iuu kho hop Iy khng:
Mot ngIcn cuu :o o cIo tIn) qu) tc ,2 Iong
Iu Io tong tuong Io nn). TIn) \ 2 don \
uu Io cIcn cnc Iont dong cun nIn Io tI
o dn) cII co ,5 /Ionng 144 don \ uu Io) cIcn
dcn 7 cnc Iont dong.
2
Cung nhu Iruoc day, mac du khng he bIeI gi ve san pham
nay, II van dam ca rang 0,S cua s don vI Iuu kho ay, ve
khI Iuong, co gIa IrI hon raI nhIeu so voI 99,S kIa.
Va mI v du quan Irong dI voI II, vi qua vu nay ma II
kIem kha bn IIen, Ia Iruong hop cua IIIoIax. Cng su cua II
Iuc ay, RobIn IIeId, Irinh bay IaI cau chuyen:
mI hoaI dng doanh Ihuong IIen IIep hoaI dng khng hIeu
qua Ihi ban co Ihe chac chan Ia minh dang co van de dau do
rI. Con khI no IIen Iuc Ihang ngoaI du kIen Ihi ch I nhaI
hay nen day manh no Ien gap 10 hoac 100 Ian. Trong nhung
Iruong hop nhu Ihe, IhoI Ihuong con nguoI co xu huong an
phan IrI Iuc. Ch nhung aI chp duoc IhoI co, nguoI do moI
gaI duoc sIeu IoI nhuan.
Qua n IrI kho
Chu ng Ia da Iha y o Chuong S ra ng don gIan ngha Ia ch can
Iap Irung vao mI s I san pham,dIch vu,hoaI dng. Quan
IrI kho cung Ia mI Inh vuc Ihen chI co Ihe u ng du ng Iu
nguyen Iy 80,20. Qua n IrI kho I I, Iheo Nguyen Iy 80,20, Ia
mI van de mau chI quyeI dInh co dem IaI IoI nhuan hay
khng; dng IhoI no cung Ia mI phep Ihu cho bIe I m I don
vI kInh doanh dang va n ha nh m I ca ch don gIa n hay phu c Ia p.
Gan nhu IaI ca cac doanh nghIep deu co Iuong hang Iuu
kho raI Ion, mI phan Ia vi ho da co nhIeu dong san pham,
mI phan vi mI dong co qua nhIeu IoaI san pham. Hang hoa
Iuu kho duoc do bang cac don vI Iuu kho, voI mI don vI Ia
mI IoaI san pham (cua mI dong san pham).
Hang hoa Iuu kho Iuc nao cung phan b Iheo Iy Ie 80,20:
Iuc Ia, khoang 80 hang hoa Iuu kho chIem 20 doanh Ihu
hoac doanh s. DIeu nay co ngha Ia hang hoa Iuu kho IhoI
gIan cang Iau Ihi se In kem hon, chI ph bI dI Ien nhIeu hon,
va co Ihe do Ia mI san pham Iu Ihan khng co kha nang sInh
IoI Irong baI ky Iruong hop nao.
194 19S
DIem Ihu haI, voI mI s Iuong san pham baI ky nao, ban
nen caI gIam nhung s Iuong cac san pham cung cng nang,
baI dau Iu nhung maI hang nao ban cham nhaI. Cu caI phuI
chung khoI daI san pham, nhu IIIoIax da Iung Iam. Cho de bI
Iac dng bang nhung cau daI IoaI nhu: nhung maI hang ban
cham nay IhaI ra raI can IhIeI. Neu qua can IhIeI, chung dau
phaI nam Irong kho Iau den vay!
DIem Ihu ba, c gang day baI Ioan va chI ph quan Iy kho
cho cac ben khac Irong chuI gIa IrI cng Ihem Iuc Ia cho
nha cung cap hoac khach hang chIu. GIaI phap Iy Iuong Ia
dung bao gIo de s hang hoa can Iuu kho den gan pha ban.
VoI Iinh hinh cng nghe Ihng IIn phaI IrIen hIen daI nhu hIen
nay Ihi dIeu nay ngay mI kha IhI va co Ihe gIup nang cao
chaI Iuong dIch vu phuc vu khach hang Irong khI van co Ihe
caI gIam chI ph.
DIem cuI cung, neu ban buc phaI Iuu kho hang hoa, co
raI nhIeu chIen IhuaI ap dung Nguyen Iy 80,20 de caI gIam
chI ph va gIam IhoI gIan hang hoa Iuu kho:
Ngu)cn ) ,2 I ung dung dcn n ct qun nt
In qunn, co ngIn n cIung Iont dong cII co
cn qunn dcn 2 uong Inng uu tong Io. Cnc
Iu \uc tong Io tuoc dn) duoc Inn cIn tIco
tcu cI cI co, tong uong \.\... go duoc Inn cIn
n tIco tcu cI tIo gnn Inng Ion uu Io. NIn
cIung, nIung nt Inng nno co tIo gnn uu Io
ngn ngn) ncn duoc : xc o nIung cIo co tnn
cno tu Iong cIo dcn \n, nIu tIc :c gnn tIcu tIno
tnc \n cong :uc cIu)cn \nn.
4
Mc du nnu nn tIct c \n dc tIu :nn Inn \nn
Iong tIn) do j\no gn donn cuo nIung nn ],
nIung nt Inng :nn Inn cun cong t) n qun Iong
Iu \n dn dnng, dcn nuc \uot Io tnn cn :ont.
5nn Inn cII n not n c Io :o nI tIuong, \n)
nn cong t) :nn xunt n \o qun nIcu cI co, nnu
:c Inc nInu cIu )cu n nIung nnu n ung! CII
cnn no dcn not con \nt nno tI Ionx cung dcu dn
co dt Inng cn nn) ngnn cn n Io :o nn ng dn
cun con n) \n InnI dcn dun nnu \no cn-tn-o qunng
cno \n uu cn o Inng ngn) tong Io. Icn n) go
to con cIun Icu Inung n con g, tIc nIung,
tu nn 1, to dn cIonng ngo o \o \nn cu
dn cun con \nt n).
Tuong tu, cII cnn tIonng co not n go ) dcn cIu dc
nn o do , cI ng In n nIu cn u co ng, dn nI co , cIu
nnI, qunn :nt cIn, uot \nn, \.\..., n Ionx co tIc
cIo tcn InnI tIct c ngn) nIcu nnu co InI cnc
dc tn nn), n ngn) Inng cIuc ngIn nn \n o uu
Io!
Hnu qun Iong cII n not t) cnc tIu cIng dc nn
g In uu tong Io, Iong cII n gnnI nng qunn
) not no Iuc tn n), nn con n Iong t Io In
nInn nn cIo cnc dn ) nn c.
3
Tuy ky nang quan IrI kho co Iam quan Irong raI Ion, chung
Ia ch can nho bn dIem Irong yeu. DIem mang Inh chIen Iuoc
nhaI manh dan caI gIam nhung san pham khng sInh IoI
da duoc ban o Chuong 3.
196 197
doanh nghIep, Iu cac Ing gIam dc cho den cac nhan vIen
cap duoI, co Ihe deu khng co mI cng vIec cu Ihe Irong b
may cng Iy; noI cho dung, cng vIec cua ho Ia Iam du an.
Quan IrI du an Ia mI cng vIec raI Ia Iung. MI maI, mI
du an Ihi phaI co mI nhom: do Ia mI co cau xay dung Iren
nen Iang IInh Ihan dng dI, hop Iac chu khng phaI Iheo
Iang nac kIeu quan he cap Iren va cap duoI. Nhung maI khac,
cac Ihanh vIen Irong Iap Ihe nay Ihuong khng bIeI Iuong Ian
cac cng vIec phaI Iam, vi du an doI hoI phaI co sang kIen va
nhung gIaI quyeI su vIec Iheo Iinh Ihe. Nghe IhuaI cua gIam
dc du an Ia phaI bIeI huong IaI ca cac cac Ihanh vIen Irong
du an Iap Irung vao ch mI s I nhung van de Ihuc su co
Iam quan Irong.
Oon gun hou muc tu
Truoc IIen, ban hay don gIan hoa cng vIec. MI du an
khng phaI don Ihuan ch Ia mI du an, vi hau nhu bao gIo
cung Ihe, mI du an se keo Iheo nhIeu du an khac. Du an co
Ihe ch co mI Irong Iam quan yeu va nhIeu van de phu. NoI
cach khac, co Ihe co ba hay bn van de chnh can gIaI quyeI
Irong mI du an. Ch can nho IaI nhung du an ban da Iham
gIa, ban se Ihay ro dIeu nay.
Du an Iuan Iheo quI IuaI phuc Iap ve co cau I chuc. S
Iuong muc IIeu du an cang Ion Ihi cang phaI dau Iu nhIeu
cng suc de du an hoan Ihanh my man, khng phaI Iheo Iy
Ie Ihuan ma phaI gap nhIeu Ian.
80 gIa IrI do du an mang IaI se do 20 cac hoaI dng cua
no; 80 hoaI dng con IaI Ia caI gIa phaI Ira cho b may cng
Quun tr kho trong tuong Iu
Tuy rang nganh quan IrI kho ngay nay van chIu anh huong
cua qua khu voI hinh anh nhung nha kho nang ne, buI bam,
Irong Iuong IaI nganh nay se phaI IrIen raI nhanh va hap dan.
KhaI nIem kho hang ao qua do chung Ia xu Iy don daI
hang qua mang ngay mI ph cap voI moI nguoI, gIup gIam
gIa Iha nh sa n pha m va nang cao cha I Iuo ng dIch vu cho
nhung nha phan phI san pham cung nhu cho chnh khach
hang. Nhung nguoI IIen phong Irong Inh vuc nay nhu BaxIer
InIernaIIonaIs, mI doanh nghIep chuyen cung cap IhIeI bI
cho cac benh vIen, dang gaI haI raI nhIeu Ihanh cng nho he
Ihng quan IrI kho raI Ihan IhIen voI khach hang. Truong hop
nao cung vay, IIen b co duoc Ia do bIeI Iap Irung: Iap Irung
vao cac dI Iuong khach hang quan Irong nhaI, Iap Irung vao
dong san pham don gIan, nho Ihe ma vIec Iruy xuaI va gIao
hang duoc don gIan.
Nguyen Iy 80,20 cung dang sng, va sng khoe Irong mI
mang quan Irong khac cua vIec Iao ra gIa IrI doanh nghIep:
quan IrI du an.
Qua n IrI du a n
Cac cau Iruc quan IrI hIen nay de I nhIeu baI cap, cang
ngay cang Ie hon. Thuong chung huy hoaI dI nhIeu gIa IrI hIen
huu hon Ia Iao moI. MI phuong cach de xoa s hay IhoaI
khoI nhung rang buc do nhung cau Iruc nhu Ihe, de Iao gIa
IrI cho nhung khach hang quan Irong, Ia I chuc Iheo du an.
Theo do, chnh nhung con nguoI nang dng nhaI Irong cac
198 199
mI cng Iy chuyen ve Iu van quan Iy, chung II da chung
mInh mI cach chac chan Ia, nhung du an quan Iy hIeu qua
nhaI ma chung II dam nhan nhung du an co muc d haI
Iong cao nhaI cho ca haI pha khach hang va chuyen vIen Iu
van, IhoI gIan Iang ph I nhaI, muc IaI gp daI II da Ia
nhung du an Iun co Iy Ie Ion nhaI ve maI phan b IhoI gIan
cho hoach dInh va IrIen khaI Ihuc hIen.
Trong gIaI doan xac Iap ke hoach, ban phaI vIeI ra IaI ca
nhung van de Irong yeu ban phaI gIaI quyeI. (Neu s Iuong
van de Irong yeu vuoI qua con s bay, ban phaI IoaI bo dI
nhung dIem I quan Irong hon.) DaI ra nhung gIa IhuyeI ve
huong gIaI quyeI, cho du day ch Ia buoc du IIeu, gIa dInh,
doan mo (du Ia doan mo nhung c gang mo cho Irung).
Xac dInh nhung Ihng IIn nao can IhIeI phaI Ihu Ihap cung
nhu cac quI Irinh, Ihao Iac nao can Ihuc hIen de mInh dInh
xem nhung du doan cua ban Ia dung hay saI. TIen hanh chon
Iua nhan su de ban gIao dung cng vIec, dung IhoI dIem. Sap
xep, chnh sua IaI ke hoach (Iren co so nhung Ihng IIn moI
Ihu Ihap duoc va mI Ihuc Ie co Ihe co nhung chuyen vuoI
khoI Iam du uoc ban dau) sau nhung nhung Iuc Iam ngh,
Iam Iang.
Phu co tht k truoc kh tn hunh
NhaI Ia voI mI du an chuyen ve IhIeI ke (mI san pham
hay mI dIch vu), phaI dam bao rang ban da co duoc dap an
II uu Irong gIaI doan IhIeI ke Iruoc khI dua vao Ihuc hIen.
MI quy Iac 80,20 khac cho bIeI rang 20 cac van de, Iruc
Irac Irong IhIeI ke se chIem den 80 gIa Ihanh san xuaI hoac
kenh, phuc Iap khng can IhIeI. Vi Ihe, cho bao gIo IIen hanh
mI du an khI ban chua Iuoc bo nhung van de ruom ra de ch
con mI mI muc IIeu don gIan duy nhaI. PhaI bIeI IInh gIan.
Xuc Ip hun tho gun bu nght ngu
Lam nhu Ihe buc cac Ihanh vIen Irong du an ch Iap Irung
Iam nhung cng vIec co gIa IrI, hIeu qua cao.
II In do nt \o n uc tIo gnn, cnc tInnI \cn
tong du nn :c xnc dnI \n d \no gn qu)ct 2
Io uong cong \cc co tIc dcn n gn t. Mot
nn nun, cInI tIn do Iong dut Iont, cu on nIung
cIu)cn co cung In) In) \no, n ngu)cn nInn nn
cIo nIung du nn \on co tcn \ong nt tot to tInnI
nIung dn Ion.
5
Vn) nn In) dun n nIung nuc tcu tInt ngIct ngn
j\c Inn tIo gnn]. II n), cung tc cn, nn :c co
duoc nIung gn In dn) :nng tno. TI du nIu nn
In) )cu cnu tong on tunn In co duoc tIct c
nnu. Tong n tInng In dun \no \nn InnI tIu.
NIung cII tcu nIu tIc :c uoc tonn do n dung
ngu)cn ) ,2 \n Int Iu) tnc dung cun no. IIn
ct nno Icn not cncI co tnI tonn.
U
Xuc Ip k houch truoc kh hunh dng
ThoI gIan danh cho du an cang ngan se dan den mI Iy Ie
IhoI gIan cang nhIeu duoc danh cho nhung hoach dInh chI IIeI
va suy ngh Ihau dao. KhI II con cng Iac IaI BaIn & Company,
200 201
anh huong gi (neu khng ho se duoc IIeng Ia bIeI IInh hoaI vi
da chIu nhuong b nhung van de ay). De rI sau cung, den
gIaI doan chI IaI cac van de can dam phan, ban co Ihe
nhuong b o nhung dIem khng Ihuc su quan Irong voI ban
de dI IaI nhung dIeu, nhung khoan Ihuc su quan Irong khac.
Chang han, hay Iuong Iuong Ia ban sap sua phaI Ihuong
Ihao voI mI nha cung ung dc quyen ve gIa ca cua 100
nguyen vaI IIeu can dung cho mI san pham chu Iuc cua cng
Iy. 80 chI ph cua baI cu san pham nao deu nam o 20
nguyen vaI IIeu. Vi Ihe, ban ch can Iap Irung Ihuong Iuong
gIa cua 20 nguyen vaI IIeu nay. Tuy nhIen, neu de dang
nhuong b ve gIa yeu cau cua pha dI Iac dI voI 80 nguyen
vaI IIeu kIa qua som, ban da Iu danh maI co hI ngan vang
de Ihuong Iuong nhung dIem mau chI. Do do, ban nen Iru
IIeu nhung bIen Ie IhuyeI phuc dI Iac rang gIa ca cua 80
nguyen vaI IIeu khng quan Irong kIa cung co y ngha raI Ion
dI voI cng Iy ban, chang han nhu ban co Ihe phong daI ve
s Iuong cac don vI ban co Ihe IIeu Ihu.
Cho hp tp dt chu) gu doun thuong thuo
DIem Ihu haI dang ghI nho: phan Ion cac buI dam phan
deu phaI qua cac gIaI doan Iham do, Iung hoa mu va van
de ch co Ihe chI IaI khI IhoI han da sap sua keI Ihuc:
HnI nIu do n uc qun on \c nt tIo gnn nn
cnc dcu Ionn... dn duoc nIuong o \no 2
Ionng tIo gnn con n. Ncu nIung )cu cnu qunn
to ng nuo n do tn c In nIuo ng o duo c dun n
chI ph vuoI du Ioan; va rang 80 cac van de, Iru c Ira c quan
Iro ng na y na y sInh Irong gIaI doa n IhIe I ke de r I sau na y kha c
phu c va n de se ra I I n ke m, do I ho I pha I Ia m Ia I ra I nhIe u va
Irong m I s Iruo ng ho p pha I Irang bI Ia I ca c cng cu !
Da m pha n
Phan ban ve dam phan se hoan IaI chuong Irinh bay ve
danh muc muoI ung dung hang dau Irong kInh doanh cua
Nguyen Iy 80,20 nay. Cung Ia Ie Ihuong Iinh khI da co raI
nhIeu nghIen cuu ve dam phan. Nguyen Iy 80,20 ch b sung
haI dIem dang ghI nho, nhung day Ia haI dIem quan yeu.
Trong m t cu c du m phu n ch m t s t v n d thu c
su quun tro ng
Ch 20 hay I hon cac dIem can Ihuong Ihao se chIem
Iren 80 khI Iuong nhung Iranh chap. Ban cung co Ihe cho
rang day Ia dIeu hIen nhIen voI ca haI ben nhung Ihuc Ie con
nguoI co Inh Ihch Ihang cho IhaI nhIeu dIem, ngay ca nhung
dIem hoan Ioan khng quan Irong. Va phan ung cua ho voI
nhung nhuong b cung Iuong Iu nhu Ihe, cho du ch Ia nhung
chuyen nho nhaI.
Do do, Iruoc khI baI dau Ihuong Ihao chnh Ihuc, ban hay
Ien mI danh sach IhaI daI IaI ca nhung nguy van de, Iam
nhu Ihe chung IhaI cang quan Irong cang II. Tuy nhIen,
nhung nguy van de khng duoc v Iy Iu Irong nI IaI, hay
I nhaI Ia ben kIa khng Ihe nhuong b ma khng phaI chIu
202 203
Nhung caI nhin sau sac ay Ia xuaI phaI Iu mI Ihuc Ie cuc
sng dang sau con nguoI, doanh nghIep, va Ihe gIoI ma o do
dang dIen ra cac hoaI dng doanh Ihuong. Nguyen Iy 80,20
mang Inh ban chaI, bang bac khap noI, Ien IoI vao Iung ngoc
ngach boI no Ia keI qua cua nhung suy ngam ve nhung dng
Iuc nam o nhung Iang sau hon dang chI phI su In IaI cua
chung Ia. Da den Iuc chung Ia hay keI deI, he Ihng hoa IaI
cac van de.
qun :on ngn) tu dnu, tI :c cIng co cn nno cIu
nIuong o, \n tonn o \ong dnn Inn co ngu) co
do \o. Tu) nIcn, ncu nIung dcu cn o :ung In)
)cu cn u duo c dun n \n o 2 tIo gnn tIuong
uong con n, cn In cn dcu co Iu)nI Iuong :c
nI Ion t Ion.
7
Nhung aI khng kIen nhan se kho Ihanh cng Irong Ihuong
Iuong, dam phan.
Lum th nuo d duoc In Iuong
OrIen SkInner cho chung Ia co mI huong hap dan de ap
dung nguyen Iy 80,20 vao Iruong hop nay nhu sau:
cnc nIuong o :c duoc tIuc Icn \no 2 gn
donn cuo cun cuoc tIuong uong. Ncu nIu nn duoc
Icn \no uc go :nng dc dc dnt ngu)cn \ong \c
cIu)cn qun ncn Inn nn cIun duoc tng uong, \n
nn cung ct \no uc 1 go cn tcn co not cuoc
Icn Inc, tI nn co tIc tong do gn donn qu)ct
dnI :c o \no Ionng go 5. nn In) tIco do nn
tnI tonn cIo dung dcn o. CIo \o dun n ngn)
ngu)cn \ong cun nnI qun :on, dcu do :c nn cIo
cn tcn cun nn Io ong ong tIon Ic \o nn.

Khng ch co muo I u ng du ng
Den day han Ia ban da nhan ra Ia Nguyen Iy 80,20 da duoc
Ihe hIen xuyen suI IaI ca cac Inh vuc chung Ia de cap den.
204 20S
Luc nuo cung co ttnh trung mt thu s co vu tro
quun trong hon rt nhu so vo du s con Iu
Day Ia mI chan Iy baI bIen, Iuy rang IhoaI IIen cung Ihuc
kho IIn. Tru phI chung Ia co san nhung con s Ihng ke hay
chap nhan Iay Nguyen Iy 80,20 Iam kIm ch nam cho minh,
nhom da s van de Iun co ve quan Irong hon nhom IhIeu s
mac du nhom IhIeu s nay moI IhaI su quan Irong hon. Cho
du Irong dau chung Ia co Ihua nhan dIeu nay, nhung cung
kho ma Ihuc hIen buoc IIep Iheo Ia nhay b va Iap Irung vao
hanh dng da duoc xem Ia Irong Iam. Vi Ihe, Iun phaI nho
IInh Ihan Iuy I ma IhIeI yeu nay Irong dau. Va phaI Iun
kIem Ira xem hIen IaI ban co Ihuc su dau Iu nhIeu IhoI gIan
va cng suc cho nhung van de Ihuc IoaI s I quan yeu hay
IaI dang dan IraI cho nhung Ihu s nhIeu Iao Iao.
T n b co nghu Iu b t dch chu) n ngu n tu
ngu)n: tu vung hu quu su dung thp sung vung
hu quu su dung cuo
GIng nhu cac nha doanh nghIep Iu nhan IaI ba, IhI Iruong
Iu do cung Ihuong dIch chuyen ngun IaI nguyen Iu nhung
khu vuc co nang suaI Iao dng kem huong ve nhung khu vuc
co nang suaI va IoI nhuan cao. Nhung ca haI dI Iuong nay
cung chua Ihe Ihuc IhI duoc dIeu nay mI cach hoan hao
(hung chI Ia b may quan IIeu cua chnh phu hoac cng Iy
ngay nay vn qua cng kenh va phuc Iap). Do do, dang sau
mI I chuc, Ihuong keo Iheo mI caI duI raI daI: den 80
cac ngun Iuc ch dem IaI 20 gIa IrI. Day chnh Ia co hI dau
Iu v cung Ion cho cac nha doanh nghIep IaI ba Ihuc Ihu. Co
8
u| h t|nh!
S |t quan )u dem |a|
thanh cnq chc han
N
guyen Iy 80,20 yeu cau phaI bIeI dung rada de
phaI hIen van de rI, sau do, cu caI che d bay
Iu dng. PhaI hIen van de gIup chung Ia mI caI nhin sau sac
vao den Ian ban chaI van de: no gIup Ia xac dInh duoc nhung
co hI va nhung mI hIem hoa. Che d bay Iu dng cho
phep chung Ia khoan IhaI buoc dI khap cng Iy, IIep xuc, va
gap go khach hang hay baI cu aI can gap, bung da yen Iam
Ia minh van dang kIem soaI duoc van menh cua minh. Lgch
cua Nguyen Iy 80,20 Ia chung Ia phaI nam vung va nI hoa
ch mI vaI dIem don gIan; de rI Irong moI vIec chung Ia co
Ihe de dang Iu duy Iheo Nguyen Iy 80,20 va hanh dng Iheo
Nguyen Iy 80,20.
206 207
Co nhIeu nguyen nhan gay ra Iinh Irang nay: vi IhIeu cng
cu danh gIa dung muc cng suc, hIeu qua cng vIec cua Iung
ca nhan; vi co nhung ke gIoI Iro gIao hoaI chnh IrI, Iac dng
Iinh Ihe; do mI khuynh huong kho nh Ian gc Ia Iinh cam
uu aI cho nhung nguoI minh yeu Ihch; boI quan nIem IhaI ky
cuc nhung chIem uu Ihe Ia vaI Iro cng vIec phaI duoc danh
gIa ngang bang hoac hon Ihanh Ich cua ca nhan; va IaI mI
khuynh huong vn da co Iu Iau o con nguoI Ia cu mun cao
bang, Ihuong duoc c vu boI mI ao uoc nghe cung hop Iinh
hop Iy Ia de Ihuc day ca Iap Ihe cung Iam vIec, Iheo kIeu hoa
Ihom mI nguoI nguI mI Iy. KhI IInh Ihan dan chu hoa nhap
vao mI co che qua phuc Iap, nhung nhang, noI do se phaI
sInh su Iang ph va su Iri Ire, bIeng nhac.
MoI day, II co dIp Iu van cho mI vI Ianh dao cua mI ngan
hang dau Iu, ve cach phan b IaI qu IIen Ihuong hang nam,
vn raI Ion. Than chu II Ia mI doanh nhan raI gIau co, Ihuc
IoaI Iay Irang Iam nen, Ia nguoI co nIem vuI va Ihanh cng
voI vIec xac dInh va khaI Ihac nhung I hng, dIem baI cap
cua IhI Iruong. ng cung Ia mI nguoI Iun nhIeI Ihanh IIn
Iuong vao IhI Iruong. ng cung Ihua bIeI rang Irong hang
Iram con nguoI Irong danh sach duoc Ihuong cua ngan hang,
co haI nhan su nam vua qua da dem IaI hon S0 s IIen cho
don vI minh; voI IoaI hinh hoaI dng cua ngan hang nay, ng
Ia co Ihe de dang Iheo doI duoc dIeu do. The nhung khI moI
nghe II de nghI dem hon phan nua s IIen Ihuong Ihuong
rIeng cho haI nhan su nay, vI Ihan chu cua II IaI bI sc. Sau
do, chung II IaI IIep Iuc Ihao Iuan ve Iruong hop mI nhan
vIen Ihuc ban dIeu hanh. Anh nay, chung II cung bIeI ro Ia
nhung gi anh Ia dong gop cho don vI IaI I hon so voI nhung
hI dau Iu nay Ihuong hay bI nguoI Ia danh gIa khng dung
Iam muc cua no.
Mt s t nguo dong gop phn Ion gu tr
Nhung nhan su II nhaI co ngha Ia nhung nhan su phu
hop nhaI voI cng vIec duoc gIao va Ihuc IhI cng vIec dem
IaI nhIeu IoI nhuan nhaI Iao duoc nhung khoan Ihang du
khng I, vuoI xa s chI ph, Ihu Iao danh cho ho. Thuong
IoaI nguoI nhu Ihe Ihi Ihuc Ia hIem. Va s dng Ihi dong gop
chang hon gi so voI nhung caI ho nhan. LaI nua, mI IhIeu
s Ion (Ihuong van chIem s dng) nhan nhIeu hon muc ho
dong gop. Nhung baI cap Irong cach phan b ngun nhan
Iuc nhu Ihe xay ra nhIeu nhaI o cac cng Iy cang Ion, cang
da da ng.
BaI cu cng Iy Ion nao, nang ne voI nhung Iang bac cac
cap quan Iy, cung deu Ia mI am muu co I chuc, Ioa rap
voI nhau, gay ra Iinh Irang phan b Ihanh qua Iuong Ihuong
khng de u. Cng Iy ca ng Io n, ca ng phu c Ia p, quI m va
Ihanh cng cua nhung am muu nhu Ihe cang Ion. Nhung
aI da Iung Iam vIec, hoac co quan he nhIeu voI nhung cng
Iy nhu Ihe, deu bIeI rang o day Iun co mI s I nhan su
Ihuc su Ia v gIa. Vi nhung gi ho dong gop cho don vI Iun
vuoI IrI hon han nhung chI ph cng Iy bo ra cho ho. Nguoc
IaI, nhIeu nhan vIen ch Ia khach ngay chnh IaI cng Iy
minh, gIa IrI ho dem IaI I hon raI nhIeu so voI muc chI ph
IIeu In cho ho. MI s, co Ihe noI khoang1020 nhan su,
Ia I Ia m hao hu I gIa IrI, ngay ca khI chua Inh de n nhu ng
khoan Iro cap, bI duong Ihem cho ho.
208 209
Ihay co nhung nhan su hang dau IaI cac cng Iy Ion nhan
duoc I hon muc ho Ie ra phaI duoc huong, Irong khI do phan
Ion cac Iruong phong, gIam dc Ihuong Ihuong bac Irung
khac IaI duoc huong nhIeu hon so voI muc ho dong gop cho
cng Iy.
Bn d Io nhun duo dng khung khp
BIen d IoI nhuan, co Ihe Iam hIeu day Ia phan chenh Iech
gIua Ing gIa IrI Iru dI Ing chI ph, hay Ia gIua cng suc dong
gop va phan Iuong Ihuong, Iun Iun dao dng raI Ion gIua
Iung ca nhan. Nhung hoaI dng co bIen d IoI nhuan cao Iuy
ch Ia IhIeu s Irong Ing s cac hoaI dng cua cng Iy nhung
IaI dem IaI cho don vI mI phan raI Ion Irong Ing s IoI
nhuan don vI Ihu duoc. Neu chung Ia khng kIp IhoI co nhung
Iac dng nham dIeu chnh (quI IuaI Iu nhIen nay), d venh
gIua haI dau se ca ng Io n. Va y ma pha n Io n chu ng Ia ch bIe I
vu I da u va o ca I (ca c he Ih ng ke Ioa n Ihu a su c do ng vaI Iro Ia
nhu ng ba I bIe n ba I Ia n phu c vu da c bIe I cho mu c dch na y) va
khng chIu chap nhan mI Ihuc Ie Ia da s nhung gi chung Ia
va cng Iy Iam dem IaI I gIa IrI hon raI nhIeu so voI mI IhIeu
s vIec Iam co hIeu qua Iao dng va bIen d IoI nhuan Ion.
Ngun tu ngu)n Iun b phn b thu hop I)
Chung Ia Ihuong phan b qua du Ihua cac ngun Iuc cho
cac hoaI dng co hIeu qua Iao dng Ihap va IaI nho gIoI
ngun IaI nguyen cho cac hoaI dng co bIen d IoI nhuan cao.
Tuy vay, nhung hoaI dng voI bIen d IoI nhuan cao se van
IIep Iuc phaI IrIen manh, con cac hoaI dng duoc bao cap
khoan anh Ia duoc huong (Iuy nhIen anh nay IaI Ia mI nguoI
duoc Iong moI nhan vIen va cung Ia mI ke bIeI kheo Iac dng
nguoI khac). TaI sao IaI khng caI khoan IIen Ihuong cua anh
nay xung bang zco, II dua ra de nghI. Cung nhu Iruong
hop Iren, vI Ihan chu cua II cho Ihay Iruoc day ng Ia cung
chua bao gIo ngh IoI dIeu ay: y cheI, anh RIchard, nam
ngoaI II da caI boI Ihuong cua anh Ia xung con mI phan
Iu rI, va Ihuc su II khng dam Iam qua. The nhung, Irong
Iruong hop nay, Ie ra anh Ia phaI Ira IIen cho ngan hang moI
duo c cho va o Ia m chu ! May Ihay, de nghI na y cu a II da
IhuyeI phuc Ianh dao ngan hang no. Va muc Ihuong duoc
quyeI Ia zco. Con anh nhan vIen ay da chuyen sang mI vI
Ir cng vIec khac phu hop hon va o do anh Ia da co nhung
dong gop nhIeu hon cho cng Iy.
He Ihng ke Ioan Ia nguyen nhan chnh gay nen baI cng
khI phan b cac khoan IIen Ihuong cho dng deu, boI no raI
gIoI chuyen khoa Iap moI dau veI, khng de cho chung Ia bIeI
duoc ngun doanh Ihu cua don vI Ia do chnh xac nhung
ngun nao, con nguoI nao mang IaI. Day chnh Ia Iy do, do Ia
chua noI den Inh nhu nhuoc cua con nguoI, dan den Ihuc
Irang su maI can bang Irong che d IuongIhuong o cac I
chuc Ion chenh Iech hon o cac I chuc nho. VoI mI doanh
nghIep co bn nhan su, chu doanh nghIep co Ihe de dang xac
dInh nhan vIen nao dong gop cho don vI, bao nhIeu IoI nhuan,
ma khng can phaI doc cac bao cao IoII cua cac b phan.
Trong khI do, Ing gIam dc cac cng Iy Ion phaI Iham khao
cac du IIeu ke Ioan saI Iac va b Ioc qua Iang knh cua
Iruong phong nhan su (aI ma kheo daI ra mI danh Iu nhu
vay nh!). Do do, khng dang phaI ngac nhIen khI chung Ia
210 211
cua minh, chung Ia da bo Io dI co hI ngan vang de nhan rng
va khaI Ihac nhung vong quay Iao gIa IrI IIen Iuc ay.
Cn bng, dng du ch Iu uo tuong
Khng gi maI Iruong In va cung chang co gi Iun gIu maI
o Ihe can bang. Ch co mI mI hang s baI bIen voI IhoI gIan:
do Ia IInh Ihan caI cach. TInh Ihan nay Iuy Iun gap phaI su
phan khang, Iri keo cua cac Ihe Iuc khac nhung I khI nao bI
dIeI vong. MI caI cach Ihanh cng dem IaI nang suaI Iao dng
nhIeu gap bI so voI hIen Irang; no phaI nhu vay Ihi moI vuoI
qua duoc moI Iro ngaI do hIen Irang Iri keo. VuoI ra khoI mI
dIem nao do, su buc bach cua yeu cau phaI dI moI cho co
hIeu qua hon se Iro nen khng Ihe cuong IaI duoc. Thanh
cng cua mI ca nhan, mI don vI, mI quc gIa khng phaI
o phaI mInh, Iham ch khng phaI o chuyen co duoc nhung
cach Ian, dI moI duoc IhI Iruong chap nhan, ma Ia o ch xac
dInh duoc IhoI dIem, IhoI co chn muI Ia khI cach Ian, caI
IIen, dI moI da Iro nen khng Ihe cuong IaI duoc va danh cho
no IaI ca nhung gi xung dang voI no.
Mun sInh In, chung Ia phaI Iu Ihay dI. Mun co duoc
nhung Ihay dI Ich cuc, chung Ia phaI co nhung caI nhin
Ihau vao van de de phaI hIen duoc nhung gi Ia hIeu qua nhaI
va Iap Irung dau Iu vao do.
Nhu ng thu nh cng v du nh t d u kho d u tu xu t
phut dm rt nho
CuI cung, caI gi Ion cung deu xuaI phaI Iu caI nho o Iuc
khoI dau. Su nghIep nho, san pham nho, cng Iy nho, IhI
rI cung chang Ihe ngoc dau Ien nI. Neu cu co san cac ngun
Iuc, do phan dI ra cua nhung hoaI dng co bIen d cao, Ihi
cac hoaI dng voI bIen dIoI nhuan Ihap se cu Ihe an dan,
khoeI dan ca vao ngun Iuc ay de rI ch dong gop raI I gIa
IrI Ihang du cho IaI dau Iu, co khI muc nay ch bang khng
va Iham ch Ia mI con s am.
Chung Ia van IIep Iuc phaI ngac nhIen Iruoc Ihuc Ie cac
hoaI dng II nhaI dem IaI hIeu qua IuyeI voI bIeI bao va cau
hoI phaI maI bao Iau nhung mang, nhung khu vuc co van de
moI co dau hIeu chuyen huong kha quan hon. Thng Ihuong,
nhom van de Ihu haI nay khng bao gIo co Ihe caI IhIen duoc.
Hau nhu Iuc nao chung Ia cung phaI maI qua Iau Irong vIec
gIaI quyeI van de nay, va ch co su Iac dng, can IhIep cua
mI sep moI, mI cuc khung hoang Iram Irong, hay mI
chuyen vIen Iu van quan IrI, moI khIen chung Ia phaI Iam dIeu
Ie ra chung Ia phaI Iam Iu Iruoc do raI Iau.
Thu nh cng b du nh gu khng du ng mu c, khng duo c
tn vnh
Thanh cng Ihuong bI con nguoI danh gIa Ihap, khng duoc
Ihua nhan dung muc va bI bo Io co hI khaI Ihac II da. No
Ihuong bI cho Ia cho ngap phaI ruI. Nhung may man, cung
nhu IaI nan, van khng xay ra Ihuong xuyen nhu Ia ngh. Vay
ma, cu mI khI khng hIeu duoc do dau ma co duoc mI
Ihanh cng, chung Ia hao phong ban cho no Ien goI Ia hen,
Ia may man, Ia van s. Dang sau may man Ia ca mI co
che hoaI dng co hIeu qua cao, Iun phaI sInh ra gIa IrI Ihang
du, baI chap chuyen chung Ia baI Iuc khng nhan dIen duoc
can nguyen van de. Vi chung Ia khng Ihe IIn vao van s
212 213
lHa| t|m cHo ra pHn t|nH tuy Z" b| kHut |p, Z" nm su ben
duc| be mt vn de. Z" nay |un tn ta| c du do, va ban pHa| t|m
cHo ra. NHun tHanH cn noa| du doan |a mt tron nHun du
m|. Neu mt Hoat dn cua doanH nH|ep tHanH cn noa| du k|en,
do |a b|eu H|en cua pHn Z" Hoat dn t|nH tuy vua no| va no con
se con cc H| pHat tr|en manH Hcn nua.
lHa| cHun b| t|nH tHn |a Z" nay ma| se kHac vc| Z" nay Hm
nay. Vy du |a mm mn, |a Hat |n cua Z" cHo nay ma| do'
Du cH|nH |a " de tu do pHat tr|en tHanH Z" t|nH cHt dy suc
sn co tHe man |a| cHo cHun ta mt |a tr| den "' Du |a muc
3" ma nm trucc no cH| mc| |a "'
1p |u t|nH tHn tHanH tHan de b|et |oa| bo nHun d|eu tm pHao
vn cH|em ": y |a nHun dap an qua de dan, tHuc te H|en nH|en,
s dn tt yeu, H|en tran pH quat tHucn nHt, nep nH| tHucn
quy, nHun tHoa ucc cH|em da s. 1t ca nHun tHu nay kHn tHuc
su co |a tr|, co tron |ucn tHuc nHu ve nH|n ben noa| man |a|.
" nay |a nHun ca| quy r| cHucn mt tren canH vt, can tm
nH|n, kH|en cHun ta kHn tHe nHn d|en ra pHn Z" t|nH cHt no.
Hay cH|u kHo nH|n von ra sau cHun, nH|n pH|a duc| cHun, nH|n
xuyen tHu cHun. Ban co tHe nH|n bt cu k|eu nao, nHun dun nH|n
vao cHun, cu co| nHu cHun kHn tn ta|. Co nHu tHe, ban mc| co
tHe pHon tm mt den pHn Z" dan |n kHut k|a.
Hinh 3S Phuong cach Iu duy 80,20
Iheo IInh Ihan Nguyen Iy 80,20
Theo y kIen cac nha Iam Iy hoc, Iu Iuong va IhaI d co Ihe
Ihay dI neu co hanh dng phu hop, va nguoc IaI cung Ihe.
Vi Ihe, phuong phap II nhaI de Ihuc hIen Iu duy 80,20 Ia baI
Iay vao hanh dng Iheo IInh Ihan 80,20, va nguoc IaI, cach
Iruong nho, he Ihng nho: IaI ca deu Ihuong Ia xuaI phaI
dIem cua nhung Ihanh Iuu Ion ve sau. Vay ma chang may aI
nhan ra duoc chan Iy nay. Chung Ia Ihuong cu cham bam vao
nhung caI, nhung dIeu Io Ion, v daI, s dng da co Ihay vi
mI chIeu huong da ranh ranh Irong nhung hIen Iuong nho.
Chung Ia Ihuong de y den su vIec sau khI no da Ion, Ia khI su
Iang Iruong cua no da gIam Ic. Nhung nguoI phaI Io ch Ia
mI s I, Ia nhung nguoI da deo duI su Iang Iruong khI no
hay con nho be va dang Iren da Iang Ic. Ngay ca nhung
nguoI Ihay duoc xu Ihe phaI IrIen cung I khI nhan chan duoc
Iam quan Irong hoac IIem nang dau Iu de co Ihe phaI Ien.
Ha y bo Iho I quen suy ngh Iheo I I S0,S0
Chung Ia can phaI Ihay dI Ioan b Iu duy: vuI bo II mon
suy ngh Iheo kIeu S0,S0 ma hay baI dau Iu duy IaI Iheo II
moI: 80,20. Hinh 3S gIup chung Ia mI vaI goI y.
lHa| b|et nH| |ecH cHenH. lHa| dam nH| Z" |a tucn ducn vc|
". lHa| dam t|n rn " |a tucn ducn vc| Z".
NH| den nHun d|eu bt nc. Hay nH| rn Z" co tHe dn den
" va rn " cH| cHo ket qua Z".
CHun b| t|nH tHn rn mo| tHu tHc| |an, t cHuc, tH| trucn, con
nuc|, Hay mo| doanH nH|ep ban tun t|ep xuc deu co Z" |a cHt
|ucn: nHun d|eu t|nH tuy nHt, suc manH, |a tr| cua Z" y |a mt
pHn nHo nHun ve cc ban deu |a nHun | tt dep nHt b| kHut |p
bc| mt da s nHun ca| tm tHucn. Ban pHa| t|m cHo ducc dun
pHn Z" nay.
214 21S
Co Ha| pHucn t|en san xut cH|nH kH| vn dun |uc by /Z:
nHn |uc |ke ca ban tHn ban va ta| |uc, Hoc vt |uc co tHe
Hoan cHuyen tHanH t|en.
Hay tacH Z" nun nHn |uc |tron do co cH|nH ban ra kHo|
" Hoat dn tHucn nHt de cHuyen cHun den Z" Hoat dn
co H|eu qua |ao dn cao.
Hay cHuyen ta| |uc tu " Hoat dn san du tu cHo Z" Hoat
dn k|a. Neu co tHe, nHun kHn qua nuy H|em, Hay Huy dn
tHem vn tu nc| kHac. Neu ban tHuc su cHuyen d|cH ducc nun
vn tu pHn kHuc " san pHn kHuc Z" do, tH| ru| ro tHuc te
se tHp Hcn nH|eu so vc| nHun | cHun ta Hn tucn. NHn
dy, t| cun co d| |c| ve cac H|nH tHuc kHa tH| de Huy dn vn
tu nc| kHac. CacH tHu nHt |a vay mucn tra |a| tHn tHucn.
CacH tHu Ha| |a su dun ta| |uc cua nuc| kHac, cHo Ho op c
pHn, tHay v| vay nc Ho. 3u dun ta| |uc cua nuc| kHac neu du
tu vao kenH " tH| kHn rut ra ducc, nuy H|em, ||eu ||nH, co
tHe ket tHuc tron nucc mt. 3u dun ta| |uc cua nuc| kHac vao
s Z" Hoat dn se dem ve pHn tHn cHo nH|eu nuc|, va,
cun |a |e cn bn tH|, se cHo pHep ban trc tHanH nuc|
tHn |cn nHt.
lHa| b|et dua ra nHun ca| cacH vc| muc Z" d| vc| cac Hoat dn.
Ban Hay Hoc tp, t|m k|em Z" y tucn tu cac nc| kHac: c nuc|
kHac, c cac san pHm kHac, c nHun nHun nanH nHe kHac, ||nH
vuc tr| tHuc kHac, c quc |a kHac. 3au do Hay ap dun cHun d|
vc| Z" cac Hoat dn cua cH|nH m|nH.
b|en quyet tucc bo " Hoat dn kem H|eu qua k|a. " tHc| |an
|n at qua nH|eu qu| tHc| |an qu| bau |e ra ta co tHe danH cHo Z"
|an quan tron k|a. " cac m| quan He tm pHao kH|en ta
kHn tHe tHt cHt tHem t|nH Huu nH| vc| Z" quan He cH|en |ucc.
II nhaI de hanh dng Iheo IInh Ihan 80,20 Ia baI dau ap
dung II Iu duy 80,20. Ban phaI dng IhoI Ihuc hIen ca haI
vIec. Hinh 36 gIup ban mI s goI y ve cach Ihuc hanh dng
Iheo IInh Ihan 80,20.
lt kH| da xac d|nH du |a pHn Z" Hoat dn ban pHa| du tu vao,
ban pHa| toan tm toan y, bam tru vc| no, danH tron mo| tHc| |an
cn suc cHo no, |anH |y no, Hoan tH|en ban tHn de tron ||nH vuc
do ban |a mt cHuyen |a, mt t|n d, mt nHa rao |an nH|et tHanH,
mt d| tac, mt nuc| san tao, mt nHa t|ep tH|, mt dn m|nH
kHn tHe tH|eu. Hay tn dun no. Neu da s nHun d|eu ve no |cn
Hcn nHun | du oc ban co tHe tucn tucn, Hay nHn d|, nHn ba,
nHn tu... nHun | du oc ban co tHe tucn tucn ducc ve no.
Hay kHa| tHac tt ca nun |uc ban co tron tay ta| nn, t|en bac,
quan He ban be, quan He d| tac k|nH doanH, ta| tHuyet pHuc, uy t|n,
t cHuc, tt ca nHun | ban da co sn Hay co tHe mucn tam trucc
cua nuc| kHac de nm bt, pHon to, va kHa| tHac t| da bt cu
Z" nao ban cHp ducc.
3u dun nHun ||en m|nH vc| nuc| kHac mt cacH rn ra|, nHun
cH| ||en m|nH vc| kHoan Z" s nuc| va vc| Z" tron s Ho vn
|a nHun ||en m|nH co suc manH tHuc su. 3au do t|m cacH ||en m|nH
cac ||en m|nH cua ban vc| s nuc| tHuc nHom Z" va vc| Z cac
pHn trm.
bHa| tHac nHe tHut acb|t tHeo tu tucn cua Nuyen |y /Z. Bt
cu |uc nao d|eu k|en cHo pHep, ban cu cHuyen nun |uc tu " Hoat
dn san cHo Z" Hoat dn. lc| nHun |uc y se v cun |cn, v|
do |a nHe tHut acb|t vc| mt |uc don by manH. Ban su dun nHun
| kHn co |a tr| cao de |am ra nHun ca| co |a tr| v cun |cn,
tHn |cn c ca Ha| mt du tu tHp nHun ket qua cao.
216 217
khng phaI vi Irong kInh doanh co nhung van de dac Ihu ung
voI Nguyen Iy 80,20. Trong baI cu Iinh hung nao nguyen Iy
80,20 co Ihe hoac dung hoac saI. Nhung Irong pham vI IaI ca
nhung Iruong hop da duoc kIem nghIem, du van dung Irong
hay ngoaI Inh vuc kInh doanh, chan Iy nay Iun co gIa IrI
dung. Ch co dIeu nguyen Iy nay da duoc kIem chung o cac
hoaI dng Irong pham vI san xuaI kInh doanh nhIeu hon
nhIeu so voI cac hoaI dng khac.
Da den Iuc gIaI phong suc manh cua Nguyen Iy 80,20 va
van dung no vao nhIeu hoaI dng khac. Cac he Ihng kInh Ie
va kInh IaI deu raI hap dan va Ia nhung Ihanh I quan Irong
cua cuc sng, nhung ve co ban Ihi ch Ia nhung quI Irinh
Irong cuc sng; day ch Ia chIec phong bi ben ngoaI cuc
sng, chu khng phaI chnh nI dung cuc sng. Phan qu
bau nhaI cua cuc sng Ia o chnh cuc sng cua Iung ca
nhan cuc sng ben Irong va ben ngoaI, Ia o Iung mI quan
he ca nhan va o nhung mI Iuong Iac cung nhu cac gIa IrI
Irong xa hI.
Phan 3 cun sach nay se Ihu goI y cho qu dc gIa cach van
dung Nguyen Iy 80,20 vao cuc sng, nham muu cau Ihanh
qua va hanh phuc. Phan 4 se Iim hIeu xem Nguyen Iy 80,20
co vaI Iro nI IaI nhu Ihe nao dI voI nhung buoc IIen cua nen
van mInh, nhung IIen b Irong xa hI. Phan 3 va Phan 4 co
Inh chaI suy doan va I duoc mInh chung hon cac phan Iruoc,
Iuy nhIen ve IIem nang haI phan nay IaI quan Irong hon. XIn
moI dc gIa Iham gIa vao mI chuyen vIen du kham pha
nhung caI con chua duoc bIeI den ma chung Ia sap sua khoI
hanh ngay day.
" t|en bac d vao kenH du tu k|a da Han cHe nun vt |uc tp
trun cHo Z" Hoat dn s|nH |c| |cn. Cn suc, tr| tue neu b| pHn
tan ra " Hoat dn b|nH tHucn se kHn tHe tp trun cao d
vao Z" nHun du an s|nH |c|.
Hinh 36 Phuong cach hanh dng
Iheo IInh Ihan Nguyen Iy 80,20
Nhu Ihe ban da co Irong Iay day du cac cng cu. Hay Iu
duy va hanh dng Iheo IInh Ihan 80,20. AI khng bIeI den
nguyen Iy nay se ch Iuom duoc bac cac. Nhung aI bIeI van
dung se co duoc Ihanh qua phI Ihuong.
DI Io I da n nha p cho Pha n 3
Nguyen Iy 80,20 cho IoI nay da mInh chung duoc gIa IrI
cua no Irong cac Inh vuc san xuaI kInh doanh va da gop
phan khng nho Iao nen nhung Ihanh cng ngoaI suc Iuong
Iuong o phuong Tay va o chau A. Ke ca nhung nguoI khng
Ihch cac hoaI dng kInh doanh, hoac khng bIeI mI chuI
gi ve Nguyen Iy 80,20 cung deu chIu su Iac dng, khng
nhIeu Ihi I, cua nhung IhIeu s con nguoI bIeI van dung
nguyen Iy nay.
Nhung Nguyen Iy 80,20 dau phaI ch Ia nguyen Iy cua cac
hoaI dng doanh Ihuong, ma Ia nguyen Iy cua cuc sng.
Nguyen Iy nay duoc gIoI nghIen cuu kInh Ie hoc phaI hIen.
Nguyen Iy nay Ihanh cng Irong cac hoaI dng doanh Ihuong
vi no da phan anh dung ban chaI Ihe gIoI khach quan, chu
218 219
Phn 3
Lam t,
thu va thu
nhiu hn
220 221
9
1u 0c
C
ung nhu chan Iy, Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIaI phong
cac ban. Cac ban co Ihe gIam boI cng vIec, dng
IhoI co Ihe kIem duoc nhIeu IIen hon va huong Ihu duoc nhIeu
hon. CaI gIa duy nhaI phaI Ira Ia ban can phaI Ihuc hIen KIeu
Tu duy 80,20 mI cach nghIem Iuc. Lam nhu Ihe se gIup ban
Iim ra mI vaI y Iuong quan Irong, neu ban bIeI Iac dng Ien
chung, co Ihe Iam Ihay dI cuc sng cua minh.
Va dIeu do co Ihe xay ra ma khng can su Iro gIup cua In
gIao, y Ihuc he hay baI ky quan dIem nao do ben ngoaI ap daI
vao. CaI hay cua KIeu Tu duy 80,20 Ia no mang Inh Ihuc
dung, san sInh Iu ben Irong va Iay ca nhan Iam Irung Iam.
Ch co mI rao can nho Ia chnh ban phaI Iu duy. nn phaI
ca nhan hoa va cu Ihe hoa nhung gi duoc vIeI ra o day de
dung vao muc dch rIeng cua minh. Nhung dIeu do cung khng
qua kho khan.
222 223
Tu duy 80,20 mang Inh chIem nghIe m
Muc IIeu cua KIeu Tu duy 80,20 Ia nham Iao ra hanh dng
gIup caI IhIen ro neI cuc sng cua ban va cua nhung nguoI
khac. LoaI hanh dng ma chung Ia mun co doI hoI phaI co
nhung y Iuong khac nguoI. Y Iuong doI hoI phaI co su chIem
nghIem va nI quan. Y Iuong dI khI yeu cau phaI Ihu Ihap
du IIeu va chung Ia se ban qua dI chuI ve van de nay vi no
IIen quan den cuc sng cua cac ban. Thng Ihuong y Iuong
co Ihe duoc san sInh ra don Ihuan ch bang su chIem nghIem
ma khng can IhIeI phaI Ihu Ihap Ihng IIn. KhI oc chung Ia
da chua san mI Iuong Ihng IIn gap nhIeu Ian muc chung Ia
co Ihe Iuong Iuong.
KIeu Tu duy 80,20 khac han voI kIeu Iu duy raI ph bIen
ngay nay. KIeu Iu duy hIen nay Ihuong mang Inh vI va, co
hI, Iuyen Inh (v du nhu x Ia II hoac xau, nguyen nhan cua
no Ia gi7), va mang Inh Ich Iuy dan dan. KIeu Iu duy dang
IhInh hanh hIen nay quan he chaI che voI hanh dng cap IhoI
va do do raI u Ia ngheo nan. Hanh dng Iun day IuI y ngh.
Muc IIeu cua chung Ia voI Iu cach Ia nhung nguoI Iu duy KIeu
80,20 Ia de hanh dng IaI pha sau, ngI Iang Ie Iu duy, Iim
ra nhung y Iuong nho nhoI nhung quy bau, rI sau do hanh
dng mI cach co chon Ioc, nham vao mI s muc IIeu I oI va
Iren mI dIen hep, mI cach quyeI IIeI va day an Iuong nham
Iao ra nhung keI qua IuyeI hao voI mI Iuong cng suc va IaI
nguyen bo ra o muc Ihap nhaI co Ihe duoc.
Nhung y Iuong ruI ra Iu KIeu Tu duy 80,20 raI I ve s
Iuong, nhung IaI co Iac dng raI Ion. Khng phaI IaI ca cac y
Iuong nay deu co Ihe ap dung cho moI dc gIa, do do neu ban
Ihay Iinh hung cua minh qua khac Ihi cu bo qua va dI IIep
cho den khI ban Iim Ihay y Iuong phu ung voI hoan canh cua
minh.
Ha y suy ngh Iheo kIe u 80,20,
ba I da u Iu chnh cu c s ng cu a minh
Mong mun cua II khng ch don gIan Ia don san ra cho
cac ban nhung y Iuong ruI ra Iu KIeu Tu duy 80,20 va de cac
ban Iu IInh hoaI ap dung vao cuc sng cua minh. Thuc su
II co Iham vong Ion hon Ihe nhIeu. TI mun cac ban phaI
Iham nhuan KIeu Tu duy 80,20 de cac ban co Ihe Iu minh Iim
ra nhung y Iuong, ph phaI cung nhu dac Ihu, ma II chua
Iung ngh ra. TI mun gIa nhap cac ban vao dI ngu nhung
nguoI Iu duy Iheo KIeu 80,20 va nhan Ien gap bI nhung y
Iuong KIeu 80,20 duoc san sInh ra Iren Ihe gIoI nay.
Nhung dac Inh chung cua KIeu Tu duy 80,20 Ia no mang
Inh chIem nghIem, baI Ihuong quy, huong Iac, chIen Iuoc va
phI Iuyen Inh. Them vao do, no keI hop gIua Iham vong cuc
doan (voI y ngha Ia mun Iao ra nhung Ihay dI Iheo chIeu
huong II dep hon) voI mI cung cach Iu IIn, IhoaI maI. No
cung Ihuong xuyen Iim kIem nhung gIa IhIeI va y Iuong kIeu
80,20. DI IoI gIaI Ihch ve cac van de nay se cho cac ban mI
huong dan Ihuc hIen KIeu Tu duy 80,20 de cac ban co Ihe
bIeI duoc Ia minh da dI dung huong hay khng.
224 22S
dang Iranh caI, song hau heI chung Ia IaI khng Iam nhung
vIec don gIan co Ihe mang IaI cho chung Ia hanh phuc, ngay
ca khI chung Ia bIeI ro day Ia nhung vIec gi.
Con nguoI da s sa vao mI hoac nhIeu caI bay sau day. Ho
bo nhIeu IhoI gIan IIep xuc voI nhung nguoI ma ho khng
Ihch. Ho Iam nhung cng vIec ma ho khng cam Ihay hung
Ihu. Ho su dung heI IhoI gIan ranh (Iinh co day IaI Ia mI
khaI nIem dI nguoc IaI chu ngha huong Iac) vao nhung hoaI
dng ma ho khng cam Ihay Ihch Iam. Nguoc IaI cung dung
nhu Ihe. Con nguoI khng bo ra phan Ion IhoI gIan cua minh
de IIep xuc voI nhung nguoI minh Ihch. Ho khng dI Iheo caI
nghe ma ho Ihch nhaI. Va ho khng bo ra phan Ion IhoI gIan
vao nhung hoaI dng ho Ihch nhaI. Ho khng phaI Ia nhung
con nguoI Iac quan, va Iham ch nhung nguoI Iac quan cung
khng co ke hoach chu dao nham Iam cho cuc sng Iuong IaI
cua ho II dep hon.
TaI ca nhung dIeu noI Iren qua IhaI ky Ia. Chung Ia co Ihe
cho rang day Ia chIen Ihang cua kInh nghIem Iruoc hy vong,
ch co dIeu kInh nghIem Ia mI khaI nIem Iu Iao Ihuong do
IrI nhan cua con nguoI ve Ihuc IaI ben ngoaI hon Ia chnh caI
Ihuc IaI khach quan ben ngoaI ay. Co Ie II hon neu phaI bIeu
rang day Ia chIen Ihang cua mac cam II II Iruoc nIem vuI,
cua Inh dI Iruyen Iruoc Ir Ihng mInh, cua IIen dInh Iruoc
quyen chon Iua, va o mI y ngha raI Ihuc, cua caI cheI Iruoc
cuc sng.
Chu ngha huong Iac Ihuong duoc hIeu Ia co ham y vI ky,
IhIeu quan Iam den nguoI khac va IhIeu Iham vong. TaI ca
nhung suy ngh ay ch Ia su bI nho. Thuc chaI chu ngha
huong Iac Ia mI dIeu kIen can IhIeI de co Ihe gIup do nguoI
KIe u Tu duy 80,20 mang Inh
ba I Ihuo ng quy
KIe u Tu duy 80,20 ch ra nhu ng ch ma Ir khn binh
Ihuong mac phaI saI Iam, nhu van Ihuong gap. Su IIen b
xuaI phaI Iu vIec nhan dIen nhung caI Iang ph, nhung caI
chua II uu In IaI c huu Irong cuc sng, baI dau Iu cuc
sng Ihuong nhaI cua minh, va sau do hanh dng de caI Iao
chung. O dIem nay Ihi Ir khn binh Ihuong khng gIup ch
duoc gi ca ngoaI vIec Iam dI chung. Truoc nhaI chnh Ir
khn binh Ihuong Ia caI dua den nhung caI Iang ph va chua
II uu. CaI hay cua Nguyen Iy 80,20 Ia o ch no hanh dng
hoan Ioan khac, Iren co so mI Ir khn khac Ihuong. DIeu do
yeu ca u ca c ba n pha I suy ngh vi sao con nguo I dang co
nhung hanh dng saI Iam hoac ch phaI huy duoc mI phan
raI nho nhung IIem nang cua minh. Neu nhung y Iuong cua
cac ban khng khac nguoI Ihi ay Ia cac ban khng dang Iu
duy kIeu 80,20.
KIe u Tu duy 80,20 mang Inh
huo ng Ia c
KIeu Tu duy 80,20 muu cau su sung suong. No IIn rang
sng Ia de huong Ihu, va hau heI nhung Ihanh Iuu ch Ia san
pham phu cua su Ihch Ihu, cua nIem vuI va cua khaI khao
mun co duoc hanh phuc ve sau. DIeu nay co Ie chang co gi
226 227
unn \u \c ng no tIo dn dn nn tng tIcn, \n
\nn tc tuc nn tng, cun cn, InnI Iuc, t tIuc
\n co c cn Inn InnI tInt :u cun on nguo.
Ngay nay, IaI nhIen, bang chung chng IaI su IIen b co suc
IhuyeI phuc hon nhIeu so voI IhoI daI cua GIbbon. Song bang
chung cho su IIen b cung IhuyeI phuc hon khng kem. Su
Iranh caI nay khng Ihe dung chung cu de gIaI quyeI. Su IIn
Iuong vao IIen b han phaI Ia mI hanh vI duc IIn. TIen b Ia
bn phan.
1
Neu chung Ia khng IIn vao su IIen b, chung Ia
se chang bao gIo co Ihe Ihay dI Ihe gIoI cho II hon. GIoI kInh
Ihuong hIeu raI ro dIeu nay. Nhin chung, kInh Ihuong Irong
mI IIen mInh voI khoa hoc da cho chung Ia nhung bang
chung hung hn ve su IIen b. Ngay khI chung Ia phaI hIen
ra rang IaI nguyen IhIen nhIen khng phaI Ia v Ian Ihi kInh
Ihuong va khoa hoc xuaI hIen va ban cho chung Ia nhung
chIeu huong moI cua su v cung cua Ihe gIoI phI Iu nhIen: nao
Ia khng gIan kInh Ie, vI mach, va cac cng nghe Iro gIup
mo I.
2
Tuy nhIen, de khaI nIem IIen b co Ihe huu ch nhaI Ihi
no khng nen bI bo hep Irong Inh vuc khoa hoc, ky nghe va
kInh Ihuong. Chung Ia can phaI ap dung khaI nIen IIen b cho
ca chaI Iuong cuc sng cua chung Ia, ca ca nhan Ian Iap Ihe.
KIeu Tu duy 80,20 vn mang Inh Iac quan boI vi, nghIch
Iy Ihay, no mo ra cho chung Ia Ihay mI Ihuc Irang kem xa
voI mau hinh Iy Iuong. Ch 20 ngun Iuc moI Ihuc su quan
Irong cho vIec daI duoc Ihanh qua. Phan Iram da s con IaI
ch don Ihuan danh dau IhoI gIan, va dong gop mang Inh
hinh Ihuc cho Ihanh qua chung. Do do, hay Iap Irung vao caI
20 do va day caI 80 Ien mI Iam hop Iy, va cac ban se co
Ihe Iang keI qua Ihu duoc Ien gap bI. Tuy nhIen, Iham ch o
khac va de daI duoc nhung Ihanh qua. ThaI raI kho, va bao
gIo cung Ia hoang ph, co Ihe daI duoc mI caI gi do xung
dang ma khng yeu Ihch dIeu do. Neu cang co nhIeu nguoI
huong Iac Ihi Ihe gIan nay se Ia mI chn coI II dep hon va,
o moI phuong dIen, sung Iuc hon.
KIe u Tu duy 80,20 IIn va o
su IIe n b
SuI 3000 nam qua van chua co su nhaI Ir nao ve van de
IIeu co In IaI su IIen b hay khng, IIeu IIch su cua Ihe gIoI
va cua con nguoI co chung mInh duoc co su dI Ien hay mI
Ihuc Ie kem sang sua hon. Chng IaI quan dIem cho rang co
In IaI su IIen b IIeu bIeu Ia HesIod (khoang nam 800 Iruoc
CN), PIaIo (428348 Iruoc CN), ArIsIoIIe (384322 Iruoc CN),
Seneca (nam Ihu 4 Iruoc CN nam S4 sau CN), Horace (6S8
sau CN), Thanh AugusIIne (3S4430 sau CN) va hau heI IaI ca
nhung IrIeI gIa va cac nha khoa hoc hIen IhoI. Ung h quan
dIem cho rang co In IaI su IIen b co gan nhu IaI ca nhung
nhan vaI Ihuc ThoI ky KhaI sang o cuI Ihe ky XVII va Ihe
ky XVIII, nhu IonIeneIIe va CondorceI, va da s cac nha Iu
Iuong va khoa hoc o Ihe ky XIX Irong do co DarwIn va Marx.
NguoI dau quan cua quan dIem nay Ia Ldwards GIbbon (1737
94), mI su gIa Iap dI, da vIeI Irong quyen Su suy Ian va sup
d cua de che La Ma nhu sau:
CIung tn Iong tIc nno ct cIc Int \ong \uon
to :u Ionn tIcn cun on nguo cno dcn nuc nno...
Io do cIung tn co tIc nn tonn cIn nInn not ct
228 229
KIe u Tu duy 80,20 mang Inh
phI Iuye n Inh
KIeu Iu duy Iruyen Ihng duoc boc Irong Iop vo cua mI m
hinh nhan Ihuc raI vung vang nhung dI Iuc IaI IhIeu chnh
xac va gay nhIeu phuong haI. KIeu Iu duy nay Ia Iuyen Inh.
No IIn rang x gay ra ), ) gay ra z, va Ia he qua IaI yeu cua
n. Anh Iam em bun vi anh den mun. Do khng duoc hoc
hanh den noI den chn nen II moI phaI nhan cng vIec khng
chuI IrIen vong nao. TI Iruoc gIo van Iun Ihanh cng vi II
raI Ihng mInh. HIIIer gay ra De nhI The chIen. Cng Iy cua
II khng Ihe phaI IrIen vi nganh dang Iren da xung dc.
Tinh Irang IhaI nghIep Ia caI gIa ma chung Ia phaI Ira cho Iinh
Irang Iam phaI Ihap. Danh Ihue cao Ia can IhIeI neu chung Ia
mun cham soc cho nguoI ngheo, nguoI benh va nguoI gIa.
Van van va van van.
TaI ca nhung Iap Iuan Iren Ia v du cho kIeu Iu duy Iuyen
Inh. NguoI Ia de bI cun huI vao kIeu Iu duy nay vi no don
gIan, mang Inh khun mau. Van de o ch cach Iu duy nhu
Ihe Ia mI su m Ia ngheo nan ve Ihuc IaI, va cang Ie haI hon
nua Ia su chuan bI cho vIec Ihay dI Ihuc IaI. Cac nha khoa
hoc va su hoc Iu Iau da Iu bo kIeu Iu duy Iuyen Inh nay. Vay
IaI sao cac ban IaI cu bam vao no chu7
Tu duy 80,20 Ia vI cuu IInh cua cac ban. Khng mI hIen
Iuong nao do mI nguyen nhan duy nhaI gay ra. Khng co gi
Ia IaI yeu ca. Khng co mI hIen Iuong nao Iun o Irang IhaI
caI Iam cao moI ay, van IIep Iuc con do Iy Ie 80,20 gIua Ihanh
qua daI duoc va cng suc bo ra. Do do cac ban IaI co Ihe IIep
Iuc IIen buoc Ien mI Iam cao moI.
Su IIen b cua kInh Ihuong va khoa hoc chung mInh cho
Nguyen Iy 80,20. Hay Iao ra mI may dIen Ioan khng I co
Ihe Ihuc hIen nhung Inh Ioan nhanh hon gap nhIeu Ian so voI
baI ky IoaI may nao Iruoc do. Hay yeu cau may dIen Ioan phaI
duoc caI IIen de co kch co nho hon, gIa Ihanh Ihap hon, hoaI
dng nhanh hon. Va cu Ihe hay Iap dI Iap IaI quy Irinh cua
su IIen b. RI hay Iap IaI mI Ian nua. Su IIen b hoan Ioan
khng co dIem dung. Bay gIo hay ap dung chnh nguyen Iy
nay vao nhung Inh vuc khac cua cuc sng. Neu chung Ia IIn
Iuong vao su IIen b, Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIup chung Ia
bIen no Ihanh hIen Ihuc. Tham ch co Ie cuI cung chung Ia
se co Ihe chung mInh Ldwards GIbbon da phaI bIeu ch Iy: cua
caI, hanh phuc, IrI Ihuc va co Ie ca pham chaI dao duc co Ihe
khng ngung duoc nang cao.
KIe u Tu duy 80,20 mang Inh
chIe n Iuo c
Co chIen Iuoc co ngha Ia bIeI Iap Irung vao caI quan Irong,
vao mI s muc IIeu I oI co Ihe mang IaI cho chung Ia mI uu
Ihe Iuong dI, vao caI quan Irong dI voI chung Ia chu khng
phaI dI voI nhung nguoI khac. Co chIen Iuoc con co ngha Ia
Ien ke hoach va Ihuc hIen ke hoach da vach ra mI cach quyeI
Iam va kIen dInh.
230 231
KIe u Tu duy 80,20 ke I ho p
gIu a Iham vo ng cu c doan
vo I m I cung ca ch Iu IIn, Ihoa I ma I
Chung Ia duoc Iao IhoI quen suy ngh rang da co cao vong
Ihi phaI bn ba nguoc xuI, Iam vIec ngay dem, Ian nhan, hy
sInh ban Ihan va nguoI khac vi mI su nghIep, va su ban rn
IhaI qua. NoI Iom IaI, chung Ia IIen Iuong den mI cuc Iranh
gIanh ac IIeI. Chung Ia phaI Ira mI gIa qua daI cho su IIen
Iuong nay. Su Iuong IIen nay khng phaI Ia caI chung Ia mong
mun va cung khng can IhIeI.
MI su keI hop khac hap dan hon nhIeu, va I nhaI cung de
daI duoc khng kem, chnh Ia su keI hop gIua cao vong va
mI cung cach Iu IIn, IhoaI maI va van mInh. Day chnh Ia Iy
Iuong 80,20, nhung no IaI dua Iren co so Ihuc nghIem vung
chac. Hau heI nhung Ihanh Iuu v daI duoc Iao ra qua su keI
hop gIua su chuyen Iam deu dan va su Ihau hIeu choI den.
Hay ngh ve ArchImedes Irong bn Iam hoac NewIon dang
ngI duoI gc cay choI bI qua Iao roI Irung dau. Nhung y
Iuo ng cu c ky quan Iro ng do ha n da khng Ihe co ne u
ArchImedes Iruoc do khng he suy ngh ve Iuc day hay neu
NewIon khng he ngh gi ve Irong Iuc; song nhung y Iuong ay
cung se chang co duoc neu nhu ArchImedes bI xIeng vao ban
Iam vIec hay neu NewIon cu Iu bu huong dan cac nhom khoa
hoc gIa.
can bang hoac khng Ihe caI Iao. Con nguoI khng nhaI IhIeI
phaI cam chIu nhung Iinh hung khng nhu mong mun nao.
Nhung gi chung Ia mun khng nhaI IhIeI deu Ia nhung caI
khng Ihe daI duoc. May aI ma bIeI duoc nguyen nhan gay ra
mI su vIec nao do, du II hay xau. Nguyen nhan co Ihe co
Iam anh huong sau sac nhung IaI kho nhan dIen hoac Iham
ch co pham vI anh huong khng rng. Chung Ia co Ihe Iam
Ihay dI han Iinh Ihe ch voI mI hanh dng nho. Ch co mI
s I quyeI dInh moI Ihuc su co y ngha. Va nhung quyeI dInh
co y ngha Ihi IaI co y ngha raI Ion. Chung Ia Iun co Ihe Ihuc
hIen su chon Iua.
KIeu Tu duy 80,20 Iranh duoc caI bay cua caI Igch Iuyen
Inh bang cach dua vao kInh nghIem, nI quan va Ir Iuong
Iuong. Neu ban cam Ihay baI hanh, dung Io ngh ve nhung
nguyen nhan kha d gay ra Iinh Irang do. Hay ngh den nhung
dIp ba n ca m Iha y sung suo ng va Iim ca ch dua minh va o
nhung Iinh hung Iuong Iu. Neu cng vIec cua ban khng dI
den dau ca, dung suy ngh van vo nham Iim cach caI IhIen
Iung chuI: mI van phong Ion hon, mI chIec I daI IIen
hon, mI chuc danh nghe keu hon, Iam vIec I gIo hon, mI
ng sep Ihng cam hon. Hay ngh ve nhung Ihanh Iuu quan
Irong I oI ma ban gaI haI duoc Irong suI quang doI cua minh
va c Iim cach gaI haI Ihem nhung Ihanh Iuu nhu vay, neu
can dI han cng vIec hoac Iham ch nghe nghIep cua minh.
Dung c Iim ra nguyen nhan, nhaI Ia nhung nguyen nhan gay
nen IhaI baI. Hay hinh dung va Iao ra nhung Iinh hung co
Ihe Iam cho ban hanh phuc va Iam vIec co hIeu qua.
232 233
dInh I oI ay Ihuong duoc Ihuc hIen mI cach mac nhIen chu
khng phaI qua mI su chon Iua co y Ihuc: chung Ia pho
mac cho cuc doI day dua hon Ia Iu Iao ra cuc sng cua
minh. Chung Ia co Ihe caI IhIen cuc sng cua minh mI
cach dang ke bang cach nhan ra nhung buoc ngoac va dua
ra nhung quyeI dInh co Ihe Iam cho chung Ia hanh phuc
hon, Iam vIec hIeu qua hon.
Lun Iun co mI s I nguyen nhan dan den nhung su vIec
xay ra va Ihuong chung khng phaI Ia nhung nguyen nhan
de nhan Ihay. Neu co Ihe nhan dIen va c Iap duoc nhung
nguyen nhan chnh yeu, chung Ia Ihuong co Ihe gay anh
huong Ien chung nhIeu hon Ia chung Ia ngh.
AI cung co Ihe daI duoc mI caI gi do co y ngha. CaI chnh
khng phaI Ia su n Iuc, ma Ia Iim cho ra muc IIeu dung de
daI IoI. Ban co Ihe Iam mI s vIec hIeu qua hon nhIeu so
voI nhung vIec khac, nhung IaI gIam dI muc d hIeu qua
bang cach Iam qua nhIeu vIec ma kha nang cua ban khng
duoc II bang.
Trong cuc choI bao gIo cung co nguoI Ihang ke Ihua va
ke Ihua bao gIo cung nhIeu hon. Ban co Ihe Ia nguoI chIen
Ihang neu bIeI chon dung cuc choI, dung dI choI va dung
phuong phap. Ban se co nhIeu co hI chIen Ihang hon bang
cach gIaI co may ve pha minh (mI cach cng bang va hop
Ie) hon Ia c nang cao kha nang cua minh. Ban se co nhIeu
co hI Ihang nua o nhung cuc choI ma Iruoc do ban da
gIanh phan Ihang. Ban co nhIeu co hI Ihang hon neu ban
bIeI Iua chon cuc choI cho minh.
Hau heI nhung IhaI baI cua chung Ia Ia o nhung cuc choI
Hau heI nhung gi chung Ia daI duoc Irong doI co gIa IrI
quan Irong dI voI chung Ia hay voI nhung nguoI khac Iun
xay ra Irong mI khoang IhoI gIan nho nhoI Irong cuc sng
cua chung Ia. Suy ngh kIeu 80,20 va quan saI se gIup chung
Ia Ihay ro dIeu do. Chung Ia Iun co Ihua IhoI gIan. Chung Ia
Iu Iam maI gIa IrI cua minh do IhIeu Iham vong hoac gIa dInh
rang Iham vong doI hoI chung Ia Iuc nao cung phaI hI ha,
ban rn. Thanh qua daI duoc Ia nho su Ihau hIeu va hanh
dng co chon Ioc. TIeng noI nho, Iang IhInh cua su Iram Inh
co mI vI Ir raI Ion Irong cuc sng chung Ia hon Ia chung
Ia ngh. Y Iuong xuaI hIen khI chung Ia dang Irong Iam Irang
IhoaI maI va cam Ihay vuI ve voI ban Ihan chung Ia. Y Iuong
doI hoI phaI co IhoI gIan va IhoI gIan, IraI voI quan nIem
Ihng Ihuong cua nguoI doI, Iun san co dI dao.
Nhu ng y Iuo ng 80,20 cho rIeng
Iu ng ca nhan
Nhung Irang con IaI cua Phan 3 nay se kham pha mI s
y Iuong 80,20 de ap dung vao cuc sng cua rIeng ban, va
mI s y Iuong duoc chon ra day de Iam mau. Ch can dem
mI vaI y Iuong ra IrIen khaI Ihuc hIen Ia ban co Ihe caI IhIen
chaI Iuong cuc sng cua ban mI cach dang ke.
80 Ihanh Iuu va hanh phuc xay ra Irong 20 IhoI gIan cua
ban va nhung IhoI ky cao Irao nay co Ihe mo rng hon raI
nhIeu.
Cuc sng chung Ia bI anh huong sau sac, du Ich cuc hay
IIeu cuc, boI mI s I su kIen va quyeI dInh. Nhung quyeI
234 23S
MI Iruong hop dac bIeI cua vIec chon IIen mInh mI cach
IhIeu Ihan Irong Ia chon nguoI ban doI khng hop voI
minh. NguoI Ia da s co qua nhIeu ban be va khng huong
Ihu duoc mI nhom ban Iham gIao duoc sang Ioc mI cach
ky cang. NhIeu nguoI chon Iam ban doI va Iham ch con
nhIeu nguoI hon nua khng bIeI nang nIu mI dung dan
nguoI ban doI da chon cua minh.
TIen cua neu su dung dung co Ihe Iao dIeu kIen cho chung
Ia co duoc mI cuc sng II hon. II aI bIeI cach Iam cho
IIen de ra IIen, nhung nguoI Iu duy KIeu 80,20 IaI co Ihe
Iam duoc dIeu do. MIen Ia khng duoc daI IIen cua Ien Iren
II sng hay hanh phuc Ihi kha nang Iam cho IIen de ra IIen
chang gay phuong haI gi.
II nguoI bo ra du IhoI gIan va suy ngh de vun dap cho
hanh phuc cua chnh minh. Ho ch muu cau nhung muc
dch gIan IIep nhu IIen IaI hay danh vong ma co Ihe kho co
duoc va, khI daI duoc rI, moI Ihay chung chang Ihe mang
IaI hanh phuc gi. Hanh phuc khng nhung khng phaI Ia
IIen cua ma no cung chang co chuI gi gIng voI IIen cua ca.
TIen cua khng IIeu xaI co Ihe danh dum, dem dau Iu, va
de Ihem ra IIen nho vao su dIeu ky cua IaI kep. The nhung
hanh phuc khng huong Ihu hm nay khng he dan den
hanh phuc cho ngay sau. Hanh phuc, cung nhu khI oc, se
bI suy kIeI dI neu khng duoc cho van dng. Nhung nguoI
Iu duy KIeu 80,20 bIeI ro caI gi Iao ra hanh phuc va Iheo
duI no mI cach co y Ihuc, Ihng mInh va phan khoI, va
Ian huong hanh phuc hm nay de xay dung va khuech
daI hanh phuc cho Iuong IaI.
ma nguoI khac keo chung Ia vao. Hau heI chIen Ihang cua
chung Ia Ia o nhung cuc choI ma chung Ia mun Iham gIa.
Chung Ia khng Ihang duoc hau heI nhung cuc choI vi
chung Ia Iham gIa vao nhung cuc choI saI Iam: cuc choI
cua nguoI khac, chu khng phaI cua chung Ia.
II aI Ihuc su xem Irong muc IIeu. NguoI Ia Ihuong d deu
cng suc vao qua nhIeu vIec hon Ia dn suc Iuc, suy ngh
vao mI vaI vIec quan Irong. Nhung nguoI gaI haI nhIeu
Ihanh Iuu nhaI Ia nhung nguoI bIeI chon Ioc va co Inh
quyeI Iam.
NguoI Ia da s bo phan Ion IhoI gIan cua minh vao nhung
hoaI dng co gIa IrI Ihap dI voI ho va voI nhung nguoI
khac. NguoI Iu duy KIeu 80,20 Iranh duoc caI bay nay va
co Ihe daI duoc nhIeu hon Iu nhung muc IIeu I oI, co gIa
IrI cao hon ma khng can In Ihem cng suc gi dang ke.
MI Irong nhung quyeI dInh quan Irong nhaI ma mI nguoI
co Ihe phaI dua ra Irong doI Ia vIec chon nhung nguoI IIen
mInh. Hau nhu khng co gi co Ihe Ihuc hIen duoc neu khng
co IIen mInh. Con nguoI phan dng khng chon cho minh
nhung nguoI IIen mInh mI cach Ihan Irong, hoac Iham ch
chang he chon gi ca. Nhung nguoI IIen mInh Iu dau do xuaI
hIen ma IhI. Day chnh Ia Iruong hop nghIem Irong cua
vIec pho mac cho cuc doI dua day. Con nguoI hau heI co
nhung nguoI IIen mInh khng phu hop. Nguoc IaI, phan Ion
co qua nhIeu IIen mInh nhung IaI khng Ian dung dung
muc. Nhung nguoI Iu duy KIeu 80,20 bIeI chon IIen mInh
cho minh mI cach can Irong, va bIeI xay dung IIen mInh
de daI duoc nhung muc IIeu cu Ihe cua minh.
236 237
10
Cach manq tho| q|an
IIn :nu ung \ng \ng to ngIc
Tcng tIo gnn I nuoc cu dcn gnn;
Vn In tuoc nuon tung to tIn)
NIung co ncn nt tnn no n.
Andrew MarveII
H
au heI moI nguoI, du cuc ky ban rn hay cuc ky
nhan rI, deu can mI cuc cach mang IhoI gIan.
Van de khng phaI Ia chung Ia IhIeu Ihn IhoI gIan hay Iham
ch co qua Ihua IhoI gIan. Chnh cach chung Ia su dung IhoI
gIan, va Iham ch Ia cach chung Ia ngh ve IhoI gIan, moI Ia
van de va Ia co hI cua chung Ia. DI voI nhung aI chua Iung
kInh qua mI cuc cach mang IhoI gIan Ihi do chnh Ia cach
nhanh nhaI de Iao ra mI buoc nhay voI Irong hanh phuc cua
cuc sng va muc d hIeu qua Irong cng vIec cua minh.
Tho I gIan da sa n sa ng Ia c chIe n
XuaI phaI dIem II nhaI de suy ngh KIeu 80,20 ve Ihanh
daI va hanh phuc Ia de IaI IhoI gIan. Cach danh gIa cua xa hI
chung Ia ve chaI Iuong va vaI Iro cua IhoI gIan qua con raI
kem. NhIeu nguoI bang Iruc gIac hIeu duoc dIeu nay va hang
Iram ngan nguoI Iam cng Iac dIeu hanh ban rn da c Iim
cach sua chua qua hinh Ihuc quan Iy IhoI gIan. Nhung ho ch
dang Ihuc hIen nhung dIeu chnh IaI vaI. Toan b cach suy
ngh cua chung Ia ve IhoI gIan can phaI duoc Ihay dI. Chung
Ia khng can quan Iy IhoI gIan: Chung Ia can mI cuc cach
mang IhoI gIan.
238 239
nguoc IaI, 80 Iuong IhoI gIan bo ra ch dan den 20 gIa IrI
duoc Iao ra.
80 hanh phuc co duoc ch Irong 20 IhoI gIan cua ca mI
doI nguoI; va 80 IhoI gIan Iao ra ch 20 hanh phuc.
Nen nho nhung phaI bIeu Iren ch Ia gIa IhIeI can phaI kIem
chung bang kInh nghIem ban Ihan, chu khng phaI Ia nhung
chan Iy hIen nhIen hay keI qua cua mI cng Irinh nghIen cuu
Ioan dIen, Ihau dao.
O nhung Iruong hop ma cac gIa IhIeI Iren dung (nhu chung
van dung o da s cac Iruong hop), chung mang bn ham y
day ngac nhIen sau day:
Hau heI nhung vIec chung Ia Iam deu co gIa IrI Ihap.
MI vaI khoang IhoI gIan ngan nguI Irong doI quy gIa hon
nhIeu so voI Ioan b khoang IhoI gIan con IaI.
Neu co Ihe can IhIep vao van de nay, chung Ia phaI Iam mI
caI gi do IrIeI de. Se chang duoc gi neu chung Ia ch Ihuc
hIen nhung Ihay dI IaI vaI va Iam cho vIec su dung IhoI
gIan cua chung Ia duoc hIeu qua hon dI chuI.
Neu chung Ia bIeI Ian dung ch 20 Iuong IhoI gIan cua
minh Ihi Iam gi co chuyen IhIeu IhoI gIan!
Hay bo ra mI vaI phuI hoac vaI gIo suy gam xem Nguyen
Iy 80,20 co ung voI Iruong hop cua ban o nhung phuong dIen
Iren hay khng. S phan Iram chnh xac khng quan Irong vi
dau sao dI nua chung Ia cung khng Ihe nao do dem duoc
chung mI cach chnh xac. Cau hoI chnh yeu Ia IIeu co hay
khng mI su maI can dI Ion gIua Iuong IhoI gIan bo ra va
Ihanh Iuu hay hanh phuc ma chung Ia co duoc. LIeu 1,S IhoI
Nguyen Iy 80,20
va ca ch ma ng Iho I gIan
Nguyen Iy 80,20, khI ap dung vao vIec su dung IhoI gIan,
dua ra nhung gIa IhIeI sau:
Hau heI nhung Ihanh Iuu Ion cua baI ky mI ca nhan nao
Iuc Ia hau heI nhung gIa IrI ma aI do Iam Iang Ihem ve
phuong dIen ca nhan, nghe nghIep, Ir Iue, nghe IhuaI, van
hoa hay Ihe duc Ihe Ihao deu daI duoc Irong mI khoang
IhoI gIan nho nhoI Irong cuc doI cua nguoI ay. Lun co mI
su IhIeu can dI gIua caI duoc Iao ra va Iuong IhoI gIan bo
ra de Ihuc hIen, cho du IhoI gIan duoc Inh Iheo ngay, Iuan,
Ihang, nam hay ca mI doI nguoI.
Tuong Iu nhu vay, phan Ion hanh phuc mI ca nhan co
duoc ch xay ra Irong nhung khoang IhoI gIan gIoI han. Neu
hanh phuc co Ihe do dac mI cach chnh xac Ihi phan Ion
hanh phuc co duoc ch xuaI hIen Irong mI khoang IhoI
gIan kha nho Irong doI nguoI, va dIeu nay dung voI hau heI
moI IhoI ky du IhoI ky do duoc Inh Iheo ngay, Iuan, Ihang,
nam hay ca mI doI nguoI.
Chung Ia co Ihe dIen daI IaI haI phaI bIeu Iren mI cach
khng chnh xac Iam nhung gon hon, ap dung cng Ihuc 80,
20 nhu sau:
80 Ihanh Iuu daI duoc Irong 20 IhoI gIan bo ra; noI
240 241
quan Iy IhoI gIan, nhung Iro Iy rIeng cho gIam dc, ca Irong
mI Iruong Iam vIec Iruyen Ihng bang gIay Io va mI Iruong
moI ngay cang mang Inh dIen Iu hon. Quan Iy IhoI gIan cung
Ihuong dI cung voI mI Iuan dIeu Iruyen gIao: IrankIIn, Iap
doan phaI IrIen nhanh nhaI Irong nganh cng nghIep nay, co
ngun gc sau xa Iu gIao phaI Mormon.
Quan Iy IhoI gIan khng phaI Ia mI Irao Iuu IhoI Ihuong vi
nhung nguoI su dung no Ihuong Io ra danh gIa raI cao ve no
va ho Ihuong noI rang nang suaI Iam vIec cua ho nho do da
Iang Ien 1S2S. The nhung muc dch cua vIec quan Iy IhoI
gIan Ia nham ep dung Iuong mI II vao mI Io dung Ich ch
bang 1,4. Quan Iy IhoI gIan Ia nham Iang Ic. No dac bIeI
nham vao nhung nha kInh doanh ban rn chIu qua nhIeu ap
Iuc ve IhoI gIan. Y Iuong Ia vIec sap xep ke hoach II hon cho
Iung khoang IhoI gIan nho Irong ngay se gIup nhung nguoI
dIeu hanh Iam vIec hIeu qua hon. Quan Iy IhoI gIan con ung
h vIec Iap ra mI IraI Iu uu IIen ro rang nham IhoaI khoI su
IroI buc cua nhung su kIen Ihuong nhaI ma, du raI cap bach,
co Ihe chang quan Irong den Ihe.
Quan Iy IhoI gIan ngam gIa dInh rang chung Ia bIeI ro su
dung IhoI gIan Ihe nao Ihi co hIeu qua, Ihe nao Ihi khng hIeu
qua. Neu Nguyen Iy 80,20 Ia dung Ihi day khng phaI Ia mI
gIa dInh an Ioan. Du sao dI nua, neu chung Ia bIeI caI gi Ia
quan Irong Ihi chung Ia da Ihuc hIen rI.
Quan Iy IhoI gIan Ihuong khuyen con nguoI nen phan IoaI
cac vIec can Iam Iheo Irinh Iu uu IIen A, B, C va D. Tren Ihuc
Ie, cuI cung rI hau heI moI nguoI phan 6070 nhung hoaI
dng cua minh vao nhom A hoac B. The Ia ho keI Iuan rang
caI ho Ihuc su dang IhIeu Ia IhoI gIan. Do Ia Iy do vi sao ngay
gIan Iam vIec co hIeu qua nhaI cua ban co Iao ra duoc 4,S keI
qua co gIa IrI khng7 LIeu 4,S khoang IhoI gIan hanh phuc
cua ban co Iap Irung vao 1,S khoang IhoI gIan cua doI minh
khng7
Day Ia nhung cau hoI quan Irong va do do khng nen Ira
IoI qua Ioa. Co Ie II hon Ia ban nen xep quyen sach nay qua
mI ben va dI dao mI vong. Dung quay Iro IaI cho den khI
ban chac chan rang vIec su dung IhoI gIan cua ban co can dI
hay khng.
Va n de Iong In Ia qua n Iy
Iho I gIan cu a ba n I I hon
Neu vIec su dung IhoI gIan cua ban Ia maI can dI Ihi ban
can phaI co mI cuc cach mang IhoI gIan. Ban khng can
phaI I chuc IhoI gIan IaI cho II hon hay Ihay dI cach phan
b IhoI gIan cho nhung cng vIec cua minh. Ban can phaI Ihay
dI hoan Ioan cach su dung IhoI gIan cua minh va co Ie ban
cung can phaI Ihay dI cach suy ngh cua minh ve IhoI gIan.
Tuy nhIen, khng nen nham Ian caI ban can voI vIec quan
Iy IhoI gIan. Quan Iy IhoI gIan xuaI phaI Iu nuoc Dan Mach
nhu m I cng cu hua n Iuye n nha m gIu p nhu ng nha dIe u
hanh ban rn I chuc IaI IhoI gIan cho hIeu qua hon. HIen nay
no da Iro Ihanh mI nganh cng nghIep Ien den 1 I dIa hoaI
dng khap moI noI Iren Ihe gIoI.
Dac Irung cua nganh quan Iy IhoI gIan hIen nay khng phaI
Ia van de dao Iao ma Ia san xuaI de ban ra nhung nguoI
242 243
Quan nIe m kha c Ihuo ng
ve Iho I gIan KIe u 80,20
Nguyen Iy 80,20 Iam dao In quan nIem Ihng Ihuong cua
nguoI doI ve IhoI gIan. Nhung y goI mo Iu vIec phan Ich IhoI
gIan Iheo Nguyen Iy 80,20 khac han, va dI voI nhung aI con
chIu cach suy ngh Iruyen Ihng ve IhoI gIan, co Ihe gIaI phong
cho ho mI cach dang kInh ngac. Nguyen Iy 80,20 dua ra
nhung nhan dInh sau:
Cach su dung IhoI gIan hIen nay cua chung Ia chua hop Iy.
Chang duoc gi neu chung Ia ch Iim cach caI IhIen dI chuI
ve cach chung Ia su dung IhoI gIan. Chung Ia can phaI
quay IaI Iu dau va dap Ian heI moI gIa dInh cua chung Ia
ve IhoI gIan.
ThoI gIan khng he IhIeu. Thuc chaI, chung Ia co qua u Ia
nhIeu, song chung Ia ch bIeI Ian dung 20 Iuong IhoI gIan
cua minh. Va dI voI nhung nguoI IaI gIoI Ihng Ihuong
chnh nhung khoang IhoI gIan nho nhoI moI Iao nen su
khac bIeI. Nguyen Iy 80,20 cho rang neu chung Ia bo ra
gap dI IhoI gIan vao 20 nhung hoaI dng mang IaI hIeu
qua cao nhaI Ihi chung Ia co Ihe Iam vIec mI Iuan haI ngay
va keI qua daI duoc cao hon 60 so voI hIen nay. Ro rang
nhu Ihe Ia vuoI xa, v cung xa so voI bIen phap quan Iy IhoI
gIan dIen cung.
Iu Iuc dau ho IaI quan Iam den vIec quan Iy IhoI gIan. The Ia
cuI cung ho Iap ra ke hoach II hon, Iam vIec nhIeu gIo hon,
nghIem chnh hon va Ihuong gap phaI IhaI vong nao ne hon.
Ho Iro nen nghIen quan Iy IhoI gIan, song dIeu do IaI khng
Ihay dI Ian gc nhung gi ho Iam hoac chang Iam gIam dI
dang ke muc d mac cam II II Ia minh van chua bo ra du
cng suc cho cng vIec.
Chnh caI Ien goI quan Iy IhoI gIan da noI Ien ban chaI cua
no. No ham y rang IhoI gIan co Ihe quan Iy sao cho co hIeu
qua hon, rang IhoI gIan Ia mI IaI nguyen quy bao va khan
hIem, va rang chung Ia phaI chay Iheo IhoI gIan. Chung Ia
phaI bIeI IIeI kIem IhoI gIan. Ch can cho no mI chuI co hI
Ia no vuI bo chung Ia ma ra dI. ThoI gIan maI dI rI, Iheo IoI
nhung ke reu rao quan Iy IhoI gIan, khng bao gIo co IaI duoc.
Chung Ia hIen dang sng Irong mI IhoI daI ban rn. CaI
IhoI ky nhan rI ma Iu Iau nguoI Ia da IIen doan con Iau moI
co duoc, ngoaI Iru dI voI nhung nguoI IhaI nghIep. HIen
chung Ia dang gap phaI mI Iinh hung I bIch ma CharIes
Handy neu ra Ia Iuong IhoI gIan Iam vIec cua nhung nha dIeu
hanh dang Iang Ien mI Iuan 60 gIo Ia chuyen chang co gi
Ia nhung dng IhoI Iinh Irang IhIeu vIec Iam Ihi IaI ngay
cang Ihem Iram Irong.
Xa hI duoc phan ra Ihanh haI nhom: nhom nhung nguoI
co IIen nhung khng co IhoI gIan de huong Ihu, va nhom
nguoI co IhoI gIan nhung IaI khng co IIen. Su ua chung
quan Iy IhoI gIan Iun song In voI mI nI Io chua Iung co
xua nay ve vIec su dung IhoI gIan mI cach dung dan va vIec
co du IhoI gIan de Iam vIec daI yeu cau nhu mong doI.
244 24S
1ucn |a|
ua kHu
H|en ta|
Hinh 37 M hinh b Iam IhoI gIan
KIe u Tu duy 80,20 huo ng chu ng Ia de n m I ca ch nhin
mang Inh dng phuong hon ve IhoI gIan. Khng nen xem
IhoI gIan nhu mI chuI Iuyen Inh dI Iu IraI sang phaI nhu
hau heI IaI ca nhung bIeu IhI bang so d ma van hoa kInh
doanh da ap daI. TI hon Ia nen xem IhoI gIan nhu mI cng
cu dng b, chuyen dng Iuan hoan, dung Iheo y dInh nhung
nguoI phaI mInh ra dng h. ThoI gIan Iun quay Iro IaI, Iao
dIeu kIen cho chung Ia co dIp hoc hoI Ihem, cung c Ihem mI
vaI quan he Iham gIao, Iao ra nhung san pham hay keI qua
II hon, va Iam Iang Ihem gIa IrI cho cuc sng. Chung Ia
khng ch In IaI IaI IhoI dIem hIen IaI nay; chung Ia IhoaI
IhaI Iu qua khu va Iun co nhung ky nIem dep ve qua khu.
Va Iuong IaI, cung nhu qua khu, da hIen huu ngay Irong hIen
Nguyen Iy 80,20 xem IhoI gIan nhu mI nguoI ban chu
khng phaI nhu mI ke Ihu. ThoI gIan qua dI khng phaI Ia
IhoI gIan da danh maI. ThoI gIan Iun quay Iro ve voI chung
Ia. Do Ia Iy do vi sao co bay ngay Irong mI Iuan, muoI haI
Ihang Irong mI nam, va vi sao cac mua cu Iap IaI. Y Iuong
va gIa IrI den voI chung Ia khI chung Ia bIeI daI minh vao
IhaI d hop Iac, IhoaI maI va Ihan IhIen voI IhoI gIan. Chnh
vIec su dung IhoI gIan cua chung Ia, chu khng phaI ban
Ihan IhoI gIan, moI Ia ke Ihu.
Nguyen Iy 80,20 cho rang chung Ia nen hanh dng I hon.
Hanh dng day IuI Iu duy. Chnh do chung Ia co qua Ihua
IhoI gIan nen chung Ia moI phung ph no. Khoang IhoI gIan
hIeu qua nhaI Irong mI du an Ihuong Ia 20 Iuong IhoI
gIan cuI cung, don gIan ch vi chung Ia phaI hoan IaI cng
vIec Iruoc IhoI han. HIeu qua cua hau heI nhung cng Irinh
co Ihe Iang Ien gap dI don gIan ch bang cach gIam dI
phan nua IhoI han hoan IaI. DIeu nay khng phaI Ia bang
chung cho su IhIeu Ihn IhoI gIan.
Tho I gIan Ia ma I xch Ia nh Inh
gIu a qua khu , hIe n Ia I va Iuong IaI
CaI dang Io khng phaI Ia su IhIeu huI IhoI gIan ma Ia vIec
chung Ia su dung phan Ion IhoI gIan cua minh vao nhung
hoaI dng co gIa IrI Ihap. Tang Ic hoac su dung hIeu qua
hon IhoI gIan cua minh khng gIup gi duoc cho chung Ia.
Thuc vay, nhung cach suy ngh nhu Ihe Ihuong gay ra van de
hon Ia mI cach gIaI quyeI.
246 247
Thu c h n buo c nhu ) kho khn v tm I) : gu t bo
tm I) gn cht cng suc vo kt quu
CaI kho Ia chung Ia Ihch su can man, hay I nhaI Ia Ihch
caI cam gIac minh Ia nguoI co duc hanh vi da Iam vIec can
man. CaI chung Ia can phaI Iam Ia gIeo vao dau chung Ia y
ngh rang su Iam vIec can man, khng phaI Ia cach hIeu qua
de daI duoc nhung gi chung Ia mun. Su can man Iao ra keI
qua kem. Co y Iuong va bIeI Iam nhung gi minh mun se cho
chung Ia keI qua raI cao.
Hay chon cho minh nhung vI Ihanh bn mang IuoI nhac
nhung co nang suaI cao. VoI II do Ia RonaId Reagan va Warren
BuIIeII. Reagan da IIen Ihan mI cach de dang Iu mI dIen
vIen hang B Ien Ihanh con cung cua Dang Cng hoa Canh
huu, Thng dc bang CaIIIornIa va Tng Ihng Ihanh cng
cua Hoa Ky.
The Reagan da co nhung gi de Ihanh cng nhu Ihe chu7 MI
ve dIen IraI, mI chaI gIong ngoI ngao ngaI ngay ma ng bIeI
Ian dung Irong moI Iinh hung phu hop (ma dnh dIem chac
chan Ia cau ng noI voI ba Nancy khI ng bI Irung dan, Lm
oI, anh da quen hup dau xung ne), mI vaI cng su cuc ky
sac sao chuyen Irach vIec van dng, mI neI duyen dang kIeu
xua, va mI cach nhin ve nuoc My va Ihe gIoI nhu Irong phIm
DIsney. Su chuyen Iam Iam vIec cua ng Reagan II Iam Ihi
cung raI Ia gIoI han, kha nang nam baI Iinh hinh cua ng con
kem hon nua, va kha nang Iruyen cam hung cho nuoc My
Iham ch IaI con Ie haI hon. NoI Iheo cach cua ChurchIII Ia,
xua nay chang co may aI daI duoc nhIeu Ihanh Iuu nhu Ihe
voI mI Iuong cng suc I oI den Ihe.
IaI. So d bIeu IhI IhoI gIan Irong cuc sng chung Ia hop Iy
hon so voI so d Iuyen Inh Iu IraI sang phaI Ia mI chuI hinh
Iam gIac Ing vao nhau mI Iuc mI Ion dan nhu Hinh 37.
Tac dung cua cach suy ngh ve IhoI gIan nhu Ihe Iam nI
baI nhu cau can phaI Iun mang Iheo ben nguoI caI 20 quy
gIa nhaI ma minh co duoc Inh cach, nang Iuc, ban be va
Iham ch Ia nhung uu dIem ve hinh Ihe va dam bao rang
nhung caI quy bau ay Iun duoc vun dap, phaI IrIen, mo rng
va cung c Ihem, nham Iam Iang hIeu qua, gIa IrI va hanh
phuc. Chung Ia co Ihe Ihuc hIen duoc dIeu do bang cach Iao
ra nhung mI quan he Ihuong xuyen, ben vung dua Iren suy
ngh Iac quan rang Iuong IaI rI se II dep hon hm nay boI
vi chung Ia co Ihe mang Iheo va khuech daI caI 20 II uu cua
qua khu va hIen IaI de Iao dung mI Iuong IaI II dep hon.
Nhin Iheo cach ay, Iuong IaI khng phaI Ia mI cun phIm
ngau nhIen ma chung Ia da xem qua mI nua va y Ihuc (va
ca cam Ihay so haI) ve IhoI gIan dang vuI qua. Thay vao do,
Iuong IaI Ia mI phuong dIen cua hIen IaI va qua khu, Iao dIeu
kIen cho chung Ia Iam ra mI caI gi do II dep hon. Tu duy
KIeu 80,20 qua quyeI rang dIeu do Ia hoan Ioan co Ihe. TaI
ca nhung gi chung Ia phaI Iam Ia Iao dIeu kIen va vach dung
huong cho caI 20 Ich cuc do phaI huy.
Nhu ng ch da n can ba n cho
nguo I Ia m ca ch ma ng Iho I gIan
Phan nay Irinh bay bay buoc Ihuc hIen de cham ngoI cho
cuc cach mang IhoI gIan.
248 249
Hu) trut bo mc cum t I
TruI bo mac cam II II ro rang co IIen quan den nhung
nguy haI cua vIec Iam vIec qua suc. Nhung no cung co IIen
quan den vIec Iam nhung gi minh Ihch. Chuyen do khng co
gi Ia saI IraI ca. Co gIa IrI gi dau khI ban Iam nhung vIec ma
minh khng Ihch.
Hay Iam nhung vIec ma ban mun Iam. Hay bIen chung
Ihanh cng vIec cua minh; hay bIen vIec Iam cua minh Ihanh
nhung vIec ay. Gan nhu IaI ca nhung aI Iro nen gIau co deu
co Ihem mI phan Ihuong Ia ho Iro nen gIau bang cach Iam
nhung gi ho Ihch. DIeu nay co Ihe xem Ia mI v du nua cho
Inh maI can dI kIeu 80,20 Irong vu Iru nay.
20 dan s khng nhung duoc huong 80 cua caI ma con
dc chIem 80 nIem vuI Iu cng vIec cua ho. Va ho van IaI Ia
s 20 nhom nguoI ay!
|ohn KenneIh GaIbraIIh, caI Iao Ih I In d Ihanh gIao ay,
da huong su chu y cua con nguoI vao su baI cng can ban
Irong Ihe gIoI vIec Iam. GIoI Irung Iuu khng nhung duoc Ira
Iuong cao hon ma con Iim duoc nhung vIec Iam Ihu vI hon va
Ihch nhung cng vIec do hon. Ho co nao Ihu ky, Iro Iy, duoc
dI day dI do Iheo IIeu chuan hang nhaI, o nhung khach san
sang Irong, va co cuc sng Iam vIec Ihu vI hon. Qua Ihuc,
ban phaI co mI IaI san rIeng kech xu ma co Ihe huong duoc
nhung bng Ic ma cac nha cng nghIep ngay nay Ihuong
xuyen Iu Ihuong cho minh.
GaIbraIIh dua ra quan dIem cach mang Ia nhung nguoI Iam
nhung cng vIec I Ihu vI hon can phaI duoc Ira Iuong cao hon
nhung nguoI duoc gIao nhung cng vIec Ihu vI hon. ThaI Ia
Warren BuIIeII (mI IhoI) Iro Ihanh nguoI gIau nhaI nuoc
My bang cach dau Iu. KhoI nghIep voI s vn raI nho, ng da
Iam Iang s vn cua minh o muc cao hon nhIeu so voI muc
Iang gIa Irung binh o IhI Iruong chung khoan. ng Ia da Iam
duoc dIeu do ma khng can phaI Ihuc hIen phan Ich gi nhIeu
(ng Ia khoI nghIep Iruoc khI nguoI Ia phaI mInh ra IoaI Ihuoc
IruoI Iga) ma co ban ch Ia nho vao mI s y Iuong ma ng
ap dung mI cach nhaI quan.
BuIIeII baI dau cuc hanh Irinh Ia m gIa u mau Ie cu a minh
vo I m I Y Iuo ng Lo n: ca c Io ba o dIa phuong My duo c d c quye n
Ia I dIa phuong, va dIe u do Iao ra mI Iruong Iy Iuong cho su
nhuong quyen kInh doanh. Y Iuong don gIan nay da mang ve
cho ng mI khoan IIen khng I, va phan Ion nhung khoan
IIen ng kIem duoc sau do Ia Iu nhung c phan Irong nganh
Iruyen Ihng, mI nganh cng nghIep ma ng raI am Iuong.
BuIIeII su dung cng suc cua minh mI cach raI u Ia IIeI
kIem, neu khng mun noI Ia ng Ia IuoI nhac. Trong khI hau
heI nhung nguoI quan Iy quy mua nhIeu c phIeu vao va
Ihuong xuyen khuay dng c phIeu, BuIIeII ch mua mI vaI
c phan va gIu suI nam nay qua nam khac. ng khInh Ihuong
quan nIem ve vIec da dang hoa danh muc dau Iu, ma ng daI
cho caI Ien Ia phuong phap Ihuyen Noah: Cu mI Ihu mua
vaI ba caI Ihi cuI cung Ia se co mI so Ihu. TrIeI Iy dau Iu
cua ng gan nhu Ia IrIeI Iy u Ii.
Cu Iuc nao II bI cam d mun Iam nhIeu, II nho den
RonaId Reagan va Warren BuIIeII. Cac ban nen ngh ra cho
rIeng minh nhung Iam guong, nhung nguoI ban quen bIeI hay
nhung nguoI nI IIeng ma cng chung aI cung bIeI, daI dIen
cho Inh i co hIeu qua. Hay Ihuong xuyen ngh den ho hon.
2S0 2S1
Khng phaI Ia II dang keu goI moI nguoI cu suI doI IuoI
nhac. Lam vIec Ia mI hoaI dng Iu nhIen nham Ihoa man
nhu cau ben Irong con nguoI chung Ia, nhu nhung nguoI IhaI
nghIep, huu Ir va nhung aI dI ngI gIau Ien som nhan ra
dIeu do. MI nguoI co mI nhIp sng rIeng, mI su can dI II
uu gIua cng vIec va vuI choI, va hau heI con nguoI co Ihe
nhan bIeI mI cach Iruc gIac khI nao ho qua IuoI hoac qua
sIeng nang. CaI hay nhaI cua KIeu Tu duy 80,20 Ia no khuyen
khch nguoI Ia Iheo duI nhung hoaI dng mang IaI gIa IrI
hoac su Ihoa man cao Irong nhung Iuc Iam vIec hoac vuI choI,
chu khng phaI vuI bo cng vIec de vuI choI. Nhung II ngh
rang hau heI chung Ia c gang qua suc vao nhung vIec saI
Iam. The gIoI ngay nay se huong duoc nhIeu IoI ch hon neu
mI Iuong cng vIec I hon co Ihe dan den vIec Iao ra nhIeu
hon Iuong san pham Ir Iue va sang Iao. Neu vIec Iang khI
Iuong cng vIec Ien nhIeu Ia co IoI cho s 20 nguoI nhan rI
Irong chung Ia Ihi vIec gIam manh khI Iuong cng vIec se co
IoI cho s 20 nhung nguoI Iam vIec caI Iuc. Va hanh dng ac
bI nhu Ihe se co IoI cho xa hI o ca haI phuong dIen. KhI
Iuong cng vIec kem quan Irong hon nhIeu so voI chaI Iuong
cua cng vIec, va chaI Iuong cng vIec phu Ihuc vao su Iu
dInh huong.
Hu) gu thout mtnh kho nhung nghu vu do nguo
khuc up dt
Co Ihe du doan mI cach kha chac chan rang 80 Iuong
IhoI gIan bo ra mang IaI cho chung Ia 20 keI qua, va 80
khI Iuong cng vIec Ia do nguoI khac ep buc chung Ia Iam.
Chung Ia ngay cang Ihay ro rang y Iuong Iam vIec Iruc IIep
mI ke pha dam! Nhung quan dIem nhu Ihe bI xem Ia khIeu
khch, nhung chung chang mang den keI qua gi ca. Cung nhu
voI IaI ca nhung hIen Iuong 80,20, neu ban nhin sau ben
duoI su vIec, ban se co Ihe Iim Ihay mI Igch sau xa dang
sau su baI cng nay.
DI voI Iruong hop Iren Ihi Igch raI don gIan. Nhung
nguoI gaI haI nhIeu Ihanh Iuu nhaI baI buc phaI Ihch nhung
gi minh Iam. Ch khI nao chung Ia cam Ihay Ihoa man chung
Ia moI co Ihe Iao ra mI caI gi do co gIa IrI khac Ihuong. Cac
ban Ihu ngh ve baI ky mI nghe nhan o baI ky Inh vuc nao.
ChaI Iuong va s Iuong cng Irinh Iao ra qua dang kInh ngac.
Van Gogh chua bao gIo ngung sang Iac. PIcasso dIeu hanh
mI xuong ve Iruoc xa Andy WarhoI vi ng Ia yeu Ihch nhung
gi minh Iam.
Hay chIem nguong nhung Iac pham d s, dam day Inh
duc, va Ihang hoa cua MIcheIangeIo. Ngay ca nhung Iac pham
con do dang ma II con nho In\d, c no c In Io, Thu
vIe n Lrenx, Pho ng Iha nh mo I, Ira n nha Nguye n duo ng
SchIIn, Duc Me Sau BI Irong Nha Iho Thanh Pher cung da
qua phI Ihuong dI voI mI ca nhan. MI minh MIcheIangeIo
Iam IaI, khng phaI vi do Ia cng vIec cua ng, hay vi ng so
Duc gIao hoang |uIIus De nhI Inh Iinh cau knh, cang khng
phaI vi IIen, ma boI vi ng yeu nhung Iac pham cua minh va
nhung chang IraI cua minh.
Co Ie cac ban khng co nhung dng Iuc Ihuc day nhu vay,
song cac ban se khng Ihe nao Iao ra baI ky caI gi co gIa IrI
Iau daI Iru phI cac ban mun Iao ra no. DIeu nay cung ap
dung duoc cho nhung van de mang Inh Ihuan Iuy ca nhan
cung nhu cho cac van de Ihuc ve cng vIec.
2S2 2S3
Hu ) su du ng tho gun cu u mtnh m t cu ch I p d,
khu c nguo
Ban kho co Ihe su dung caI 20 quy gIa nhaI cua IhoI gIan
minh co de Iro Ihanh mI nguoI Inh gIoI, de Iam nhung caI
ma nguoI khac mong doI o ban, de Iham du nhung cuc hop
ma moI nguoI gIa dInh ban phaI co maI, de Iam nhung vIec
ma nhung nguoI cung Irang Iua Iam hoac Iam dung Iheo nhung
quy uoc cua xa hI dI voI vaI Iro ma ban dang co. Thuc chaI,
ban nen daI van de IIeu nhung dIeu Iren co can IhIeI hay
khng.
Ban se khng Ihe nao IhoaI ra khoI caI vong 80,20 caI
Iinh Irang Ia 80 Iuong IhoI gIan duoc dung vao nhung hoaI
dng khng quan Irong bang cach ap dung nhung gIaI phap
va cach hanh xu Iheo quy uoc.
MI baI Iap II Ia hay Iim ra nhung cach Iap dI hay khac
Ihuong ma ban co Ihe su dung IhoI gIan cua minh: Ban co Ihe
dI Iech caI chuan den muc nao ma khng bI IoaI ra khoI gIoI
cua minh. Khng phaI IaI ca nhung cach su dung IhoI gIan
khac nguoI deu Iam Iang hIeu qua Iam vIec cua ban, nhung
co mI vaI cach hoac ch I Ia cung co mI cach co Ihe gIup
ban Iam duoc dIeu do. Hay hinh dung ra nhIeu kIch ban va
chon caI kIch ban co Ihe cho ban nhIeu IhoI gIan nhaI de dung
vao nhung hoaI dng co gIa IrI cao ma ban Ihch.
Trong s nhung nguoI ban quen bIeI, aI Ia nguoI vua Iap dI
vua Iam vIec co hIeu qua7 Hay Iim xem ho su dung IhoI gIan
nhu Ihe nao va cach su dung IhoI gIan cua ho khac voI cach
chuan nhu Ihe nao. Co Ihe ban cung mun baI chuoc mI s
vIec ma ho Iam va Iranh Iam.
cho nguoI khac, co mI vIec Iam n dInh nhung IaI chang co
bao nhIeu quyen Iu chu ch Ia mI gIaI doan Iam IhoI (dau
rang co Ihe keo daI den haI Ihe ky) Irong IIch su cua vIec Iam.
Cho du ban Iam vIec cho mI Iap doan Ion, ban van nen ngh
rang dang Iam vIec dc Iap, cho chnh minh du ban nam
Irong s Iuong cua Tng cng Iy MonoIIIh.
Nguyen Iy 80,20 Ihuong xuyen cho Ihay rang s 20 nguoI
gaI haI nhIeu Ihanh cng nhaI hoac Ia Iam vIec cho chnh ban
Ihan ho hoac Iam vIec cu nhu Ia mI ca nhan dc Iap.
Y Iuong nay co Ihe ap dung vao nhung Inh vuc ngoaI cng
vIec. RaI kho ma Ian dung IhoI gIan cua minh cho II neu nhu
ban khng kIem soaI duoc IhoI gIan. (Thuc Ie Ihi cho du ban
co kIem soaI duoc IhoI gIan dI nua Ihi cung kho ma Ian dung
no mI cach huu hIeu vi khI oc cua ban bI gIam ham boI mac
cam II II, boI quy uoc va nhung y kIen ve nhung vIec ban
can phaI Iam Iu ben ngoaI ap daI vao song I ra Ihi ban co
duoc co hI gIam nhung rao can nay den muc dang ke.)
Ban khng Ihe, va Iham ch khng nen, Iam Iheo IoI khuyen
cua II mI cach qua da. Ban Iun co nhung ngha vu dI voI
nguoI khac va nhung ngha vu ay co Ihe cuc ky co ch cho
pha ban. Ngay ca nha doanh nghIep cung Ihuc su khng
phaI Ia dc Iap hoan Ioan, khng co Irach nhIem nao dI voI
aI. Nha doanh nghIep Iun co dI Iac, nhan vIen, nhung nguoI
IIen mInh va mI mang IuoI quan he. Nha doanh nghIep khng
Ihe mong doI gi Iu ho neu nha doanh nghIep khng Iam caI
gi do cho ho. Mau chI Ia phaI bIeI chon dI Iac va ngha vu
cua minh mI cach co chon Ioc va can Irong.
2S4 2SS
Iren dau Irang gIay dong chu Nhung khoang IhoI gIan Ihanh
daI va c IIeI ke ra heI nhung khoang IhoI gIan Ihanh daI ma
minh co Ihe nho duoc, va neu duoc duyeI qua ca doI minh.
Hay c xac dInh nhung dac dIem chung cua nhung khoang
IhoI gIan Ihanh daI. Truoc khI keI Ihuc vIec phan Ich, co Ie
ban cung nen xem qua bang IIeI ke 10 cach su dung IhoI gIan
cho gIa IrI cao nhaI o Irang 263. Day Ia bang IIeI ke duc keI
Iu kInh nghIem cua nhIeu nguoI va co Ihe goI nho cho ban
chuI gi do.
LIeI ke rIeng ra nhung khoang IhoI gIan khng Ihanh daI
cua ban. Do Ia nhung khoang IhoI gIan Ie IIeI nhaI, Iao ra gIa
IrI Ihap nhaI. Bang IIeI ke muoI cach su dung IhoI gIan Iao ra
gIa IrI Ihap nhaI o Irang 263 co Ihe gIup ch cho ban. Cung
nhu vay, gIua chung co dac dIem gi chung7
Bay gIo hay cu Iheo Ihe ma hanh dng.
Hu) tng Iuong 20% tho gun tuo ru cho bun S0%
gu tr
KhI ban da xac dInh duoc nhung khoang IhoI gIan hanh
phuc va Ihanh daI, co Ie ban mun bo Ihem IhoI gIan vao
nhung hoaI dng do hay nhung hoaI dng Iuong Iu.
KhI II gIaI Ihch y Iuong nay, mI s nguoI cho rang Irong
Iap Iuan cua II co mI nhuoc dIem vi bo Ihem IhoI gIan vao
nhung hoaI dng o 20 dau danh sach co gIa IrI cao co Ihe
Iam gIam dI keI qua Ihu duoc. Bo ra Iuong IhoI gIan gap dI
vao 20 hoaI dng co gIa IrI cao co Ihe khng dua den 80
keI qua, co Ie ch Ia 40, S0, 60 va 70 ma IhI.
TI co haI cau Ira IoI cho dIem nay. Thu nhaI, vi chung Ia
Hu) nhn dn cu 20% co th cho bun S0% gu tr
Co Ihe 1,S Iuo ng Iho I gIan cu a ba n mang de n cho ba n 4,S
keI qua hay Ihanh Iuu va 4,S nIem hanh phuc co duoc. Vi do
co Ihe khng phaI Ia cung 1,S nguyen nhan (mac du Ihng
Ihuong co su Irung khop Ion), van de dau IIen can Iam Ia hay
xac dInh ro xem muc IIeu cua ban Ia nham daI duoc Ihanh
Iuu hay hanh phuc. TI de nghI cac ban nen nhin haI muc IIeu
nay mI cach rIeng bIeI.
DI voI hanh phuc, hay nhan dIen nhung Ionng tIo gnn
InnI Iuc, nhung khoang IhoI gIan ngan, hoac vaI ba nam,
da gop phan Iao ra phan Ion nIem hanh phuc ma ban co
duoc. Hay Iay mI Io gIay Irang va vIeI Ien dau Irang dong
chu Nhung khoang IhoI gIan hanh phuc va c IIeI ke ra heI
nhung khoang IhoI gIan ma ban co Ihe nho duoc. Va sau do
c suy ra xem gIua IaI ca nhung khoang IhoI gIan ay hoac
gIua mI s khoang IhoI gIan ay co dIem gi gIng nhau.
Lap IaI cach Iam Iren cho nhung Ionng tIo gnn Iong
InnI Iuc. Nhung khoang IhoI gIan nay Ihng Ihuong khng
chIem den 80 IhoI gIan cua ban vi (dI voI hau heI moI
nguoI) Iun co mI khoang IhoI gIan Ion khng han Ia hanh
phuc, cung khng han Ia khng hanh phuc. Tuy nhIen, dIeu
quan Irong Ia phaI nhan dIen cho duoc nhung nguyen nhan
quan Irong nhaI gay ra Iinh Irang khng hanh phuc va nhung
dIem chung gIua nhung nguyen nhan ay.
Lap IaI Ioan b cach Iam Iren cho su Ihanh daI. Nhan dIen
nhung khoang IhoI gIan Ihanh daI: nhung khoang IhoI gIan
ngan ma ban daI duoc cao hon nhIeu so voI nhung khoang
IhoI gIan con IaI Irong Iuan, Ihang, nam hay ca doI minh. GhI
2S6 2S7
dao ve nhung vIec ma ca nhan co Ihe Ihuc hIen II nhaI, va
ve nhung gi II nhaI cho ca nhan, gIup cho ca nhan co Ihe bo
IhoI gIan vao vIec Ihuc hIen nhung hoaI dng hoan Ioan moI
me co Iy Ie Ihanh qua,IhoI gIan cao hon so voI baI ky vIec gi
ma ho Iam Iruoc day. Do do, co Ihe co kha nang keI qua se
Iang Ien, cung co Ihe gIam xung. Thuc chaI, mI dIeu ma ban
nen suy xeI cho IhaI can ke Ia Ihay dI nghe nghIep va,hoac
II sng cua minh.
Muc IIeu co ban cua ban, sau khI da xac dInh duoc nhung
hoaI dng cu Ihe va chung chung ch chIem 20 IhoI gIan
nhung IaI Iao ra 80 hanh phuc va Ihanh qua, Ia phaI Iang
Iuong 20 IhoI gIan va nhung hoaI dng ay hoac nhung hoaI
dng Iuong Iu den muc co Ihe.
MI muc IIeu ngan han, Ihuong co Ihe daI IoI, Ia quyeI Iam
day 20 IhoI gIan dung vao cac hoaI dng cho gIa IrI cao Ien
40 Irong vong mI nam. Ch rIeng hanh dng nay co Ihe
Iang nang suaI cua ban Ien Iu 60 den 80. (GIo day ban co
haI mang 80 san Iuong Iu haI mang 20 IhoI gIan, do do
Ing san Iuong se Ia 100 den 160 cho du ban goI bo heI IaI
ca 20 IhoI gIan Iu nhung hoaI dng Iao gIa IrI Ihap Irong
vIec danh ra Ihem mI phan IhoI gIan cho nhung hoaI dng
co gIa IrI cao!)
Ly Iuong nhaI Ia Iang Iuong IhoI gIan dung vao cac hoaI
dng Iao gIa IrI cao Ien 20100. DIeu nay ch co Ihe xay ra
bang cach dI nghe va II sng cua minh. Neu Ia nhu vay, hay
Ien mI ke hoach, co IhoI han ro rang, cho vIec Ihuc hIen
nhung Ihay dI nay.
khng Ihe (IaI baI ky IhoI dIem nao) do dem hanh phuc va
muc d hIeu qua bang mI phuong cach IIem chnh xac, raI
co Ihe nhung nguoI phe binh da noI dung Irong mI s Iruong
hop. Nhung Ihe Ihi da sao7 Van se co mI su gIa Iang dang
ke ve nhung caI raI II dep co ma.
Nhung cau Ira IoI Ihu haI cua II Ia II cho rang noI chung
nhung nguoI phe binh da khng dung. De nghI cua II khng
phaI Ia ban Iap IaI n Iuon nhung gi ma hm nay ban dang
Iam Irong caI 20 Iao ra 80 keI qua. Muc dch cua vIec xac
dInh nhung dac dIem chung cua nhung khoang IhoI gIan hanh
phuc va nhung khoang IhoI gIan Ihanh daI Ia nham Iach bIeI
ra mI caI gi do co ban hon Ia caI da Ihuc su xay ra: Do chnh
Ia Iach bIeI ra caI ma ban duoc IroI phu cho nang khIeu de
Iam II nhaI.
RaI co Ihe co nhung vIec ban can phaI Iam (de bIen Ihanh
hIen Ihuc nhung hanh phuc, Ihanh cng IIem Iang cua minh)
ma ban ch moI baI Iay vao Iam, va o chung muc nao do, chua
duoc hoan hao, hoac Iham ch ban chua he baI Iay vao Iam.
V du, DIck IrancIs Iruoc day Ia mI Iay dua ngua vuoI rao
IuyeI voI nhung khng he vIeI ve b quyeI cua Ian dua dau
IIen cho den khI ng Ia da gan 40 IuI. GIo day, Ihanh cng,
IIen IaI, va co Ie ca su Ihoa man ca nhan co duoc Iu vIec vIeI
sach con vuoI xa hon ca nhung caI ma ng co duoc Iu vIec
dua ngua. RIchard Adams Ia mI cng chuc nha nuoc bac
Irung, o d IuI Irung nIen, khng man nguyen voI cuc sng
Iruoc khI ng vIeI quyen sach ban chay nhaI mang Iua de
Wntc:I Io\n.
Chang co gi Ia khI vIec phan Ich nhung khoang IhoI gIan
hanh phuc va Ihanh daI mang den cho chung Ia caI nhin Ihau
2S8 2S9
mI vIec Iam moI, nhung nguoI ban moI, Iham ch mI II
sng moI hay mI ban doI moI hay vach ra mI ke hoach de
Ihuc hIen nhung Ihay dI mong mun. Bang khng, ban se
chang bao gIo co duoc kha nang daI duoc Ihanh cng va hanh
phu c.
B n v du ve ca ch su du ng Iho I gIan
m I ca ch Ia p dI, co hIe u qua
V du dau IIen Ia ng WIIIIam LwarI GIadsIone, mI chnh
khach Ihuc Dang Tu do o Anh IhoI ky VIcIorIa, nguoI bn Ian
duoc bau Iam Ihu Iuong. ng GIadsIone Iap dI o nhIeu phuong
dIen, dac bIeI Ia nhung n Iuc baI Ihanh cua ng nham cuu
voI nhung phu nu sa nga khoI nan maI dam va nhung con
Iu hanh xac khng phaI hoan Ioan khng co IIen quan, nhung
o day chung Ia se Iap Irung chu y vao caI Iap dI Irong cach
su dung IhoI gIan cua ng.
ng GIadsIone khng bI IroI buc boI nhung Irach nhIem
chnh IrI cua minh, hay noI dung hon Ia ng dam nhIem raI
hIeu qua nhung ngha vu ay vi ng su dung Iuy Ihch IhoI
gIan cua minh bang nhIeu cach khac nhau. ng Ia mI nguoI
ghIen du IIch, ca Irong Ianh Ih Anh va o nuoc ngoaI, Ihuong
Ihi ng hay sang Phap, Y hay Duc vi chuyen rIeng khI ng Iam
Thu Iuong.
ng Ia Ihch san khau kIch nghe, Iheo duI nhIeu cuc Iinh
(co Ihe hau nhu chac chan Ia khng co su chung dung xac
IhII) voI phu nu, doc sach nhu dIen (20.000 quyen Irong suI
cuc doI ng), doc nhung dIen van daI khng Ihe Iuong Iuong
Lou bo hoc gum bot nhung hout dng
tu o gu tr th p
DI voI 80 hoaI dng ch mang den cho ban 20 keI qua,
Iy Iuong nhaI Ia IoaI bo chung ra. Co Ihe ban can phaI Ihuc
hIen dIeu do Iruoc khI phan b nhIeu IhoI gIan hon cho nhung
hoaI dng Iao gIa IrI cao (mac du nguoI Ia Ihuong nhan Ihay
rang dn Ihem IhoI gIan vao nhung hoaI dng Iao gIa IrI cao
Ia cach hIeu qua nhaI de buc ho dep bo nhung hoaI dng Iao
gIa IrI Ihap, maI IhoI gIan).
Phan ung dau IIen khI nghe phaI bIeu Iren Ihuong Ia cho
rang chang co may co hI de co Ihe Irn khoI nhung hoaI
dng co gIa IrI Ihap. Nhung hoaI dng ay duoc xem Ia mI
phan khng Ihe Iranh khoI cua nhung bn phan Irong cng
vIec, Irong xa hI va Irong gIa dinh. Neu ban nhan Ihay minh
co suy ngh nhu Ihe Ihi hay suy ngh IaI.
Thng Ihuong Irong Iinh hung hIen IaI cua cac ban Iun
co nhIeu co hI cho cac ban Ihuc hIen nhung vIec Iam cua
minh Iheo mI cach hoan Ioan khac. Hay nho IoI khuyen neu
Iren: hay khac nguoI va Iap dI Irong vIec su dung IhoI gIan.
Dung co aI sao IuI dzay.
Hay Ihu duong II hanh dng moI va xem dIeu gi xay ra. Do
nhung hoaI dng ma ban mun IoaI bo ra chang co gIa IrI gi
nhIeu, co Ihe nguoI Ia se khng phaI hIen duoc khI ban ngung
nhung hoaI dng do. Cho du ho co phaI hIen duoc dI nua, ho
cung chang mang buc ban Iam nhung hoaI dng do neu ho
co Ihe Ihay rang dIeu do Iam ho phaI In nhIeu cng suc.
Tuy nhIen neu vIec IoaI bo nhung hoaI dng gIa IrI Ihap
IhaI su doI hoI mI su Ihay dI Iinh hung mI cach IrIeI de
260 261
NguoI Ihu haI, xIn goI Ia Randy, Ia mI Irong nam nguoI
Ihuc cap ay. NgoaI Iru nguoI sang Iap cng Iy, anh Ia hau
nhu Ia mI bIeI Ie Irong caI van hoa nghIen cng vIec cua cng
Iy. Anh Ia duoc cu dI cng Iac o mI daI nuoc xa xI, noI anh
Ia dIeu hanh mI van phong an nen Iam ra va phaI IrIen
nhanh chong, co dI ngu nhan vIen Iam vIec cuc ky cham ch,
phan Ion Ia nguoI nha cua anh. Khng aI bIeI Randy su dung
IhoI gIan cua minh nhu Ihe nao hoac Iam vIec I gIo den muc
na o, nhung anh Ia cu c ky nha n nha . Randy ch Iham du
nhung cuc hop quan Irong nhaI voI khach hang, gIao IaI ca
nhung cng vIec con IaI cho nhung nguoI hun vn voI ng va
neu can anh se ngh ra nhung Iy do ky quac nhaI cho su vang
maI cua minh.
Mac du Ia Truong van phong, Randy khng quan Iam chuI
gi ve cac van de dIeu hanh. Anh dn heI suc Iuc cua minh vao
vIec Iam Iang doanh Ihu voI nhung khach hang quan Irong
nhaI rI b Ir b may de Ihuc hIen vIec ay voI Iuong cng suc
bo ra Ihap nhaI. Randy chua bao gIo co hon ba vIec uu IIen
can Iam va Ihuong ch co mI ma IhI. TaI ca nhung cng vIec
khac duoc gIao han cho ban dIeu hanh. Randy Ia nguoI ma aI
Iam cho anh Ia cung cam Ihay buc bI den muc khng chIu
nI, nhung anh Ia IaI Ia nguoI Iam vIec hIeu qua dang kham
phu c.
NguoI su dung IhoI gIan khng gIng aI Ihu ba va cuI cung
Ia mI nguoI ban va cung Ia nguoI hun vn voI II. Chung Ia
cu goI anh Ia Ia |Im. Ky nIem khng bao gIo phaI nhoa cua II
ve |Im Ia khI chung II cung Iap ra mI van phong nho cung
voI mI nhom dng nghIep khac. Van phong Ihi chaI cung
nguoI va hoaI dng nhu dIen cung: nguoI Ia noI chuyen Iren
nI Irong Ha vIen (ma du qua daI van raI Ihu huI nguoI nghe)
va gan nhu Ia nguoI phaI mInh ra Iro van dng bau cu hIen
daI ma ng Iheo duI mI cach hao huc va Ihch Ihu. BaI cu
khI nao ng cam Ihay hoI khng duoc khoe Ihi ng Ien gIuong
nam I nhaI Ia ca ngay ch de doc sach va suy ngh. Su hIeu
qua va nang Iuc chnh IrI cua ng co duoc Ia do cach su dung
IhoI gIan khac nguoI cua ng.
Trong s nhung vI Ihu Iuong sau nay cua nuoc Anh ch co
LIoyd George, ChurchIII va ThaIcher Ia co gi do sanh duoc voI
ng ve cach su dung IhoI gIan khac nguoI, va ca ba vI do cung
daI duoc hIeu qua khac Ihuong.
Nhung v du khac ve vIec quan Iy IhoI gIan khng gIng aI
duoc Iay Iu gIoI Iu van quan Iy bao Ihu. AI cung bIeI rang
nhung nha Iu van phaI Iam vIec nhu dIen suI nhIeu gIo. Ba
nhan vaI II dua ra day, IaI ca II deu bIeI raI ro, pha vo heI
moI quy uoc. Va ca ba nguoI ho deu Ihanh cng mI cach
ngoan muc.
NguoI dau IIen, II xIn goI Ia Ired, kIem duoc hang chuc
IrIeu dIa nho hanh nghe Iu van. Anh Ia chua bao gIo chIu
bo cng dI hoc IaI mI Iruong doanh Ihuong, nhung IaI Iap ra
duoc mI cng Iy Iu van raI Ion va Ihanh daI, o do hau nhu
moI nguoI khac deu Iam vIec 70 gIo hoac hon Irong mI Iuan.
Ired Ihnh Ihoang ghe qua co quan va mI Ihang mI Ian chu
Iri nhung cuc hop ma nhung nguoI hun vn Iu khap noI Iren
Ihe gIoI baI buc phaI quy Iu ve Iham du. Tuy nhIen, Ired
Ihch bo IhoI gIan ra de choI quan voI va de suy ngh hon.
DIeu khIen cng Iy voI mI ban Iay saI nhung khng bao gIo
anh Ia Ien IIeng. Ired kIem soaI moI chuyen Ihng qua nam
Ihuc cap chu chI cua minh.
262 263
khac yeu cau, hay boI vi ban nhan mI cu dIen IhoaI hay mI
caI Iax. Hay Iam Iheo IoI khuyen cua ba Nancy Reagan (Irong
mI Iinh hung khac) va Cu NoI Khng! hoac xu Iy van de
Iheo kIeu ma ngaI George Brown goI Ia cu phoI Io han dI.
. NHun v|ec nuc| kHac mun ban |am
Z. NHun v|ec ma xua nay nuc| ta vn |am nHu vy
3. NHun v|ec ma ban tHucn |am kHn tt
4. NHun v|ec ma ban kHn tH|cH |am
b. NHun v|ec ma |uc nao cun b| |am |an doan
b. NHun v|ec ma nHun nuc| kHac cHn my a| quan tm
/. NHun v|ec ma tHc| |an tHuc H|en mt Hcn p d| so vc|
mon dc| ban du
. NHun v|ec ma tron do nHun nuc| pH| Hcp vc| ban kHn
dan t|n cy Hoc kHn co nn |uc
9. NHun v|ec co cHu ky |p d| |p |a| co tHe doan trucc ducc
. 1ra |c| d|en tHoa|
Hinh 38 10 cach su dung IhoI gIan Iao gIa IrI Ihap nhaI
Muo I ca ch su du ng Iho I gIan
Ia o gIa IrI cao nha I
Hinh 39 IIeI ke cho chung Ia 10 hoaI dng nguoc IaI.
. NHun v|ec co tHe |up ban mau dat ducc muc d|cH cHun
tron cuc dc| m|nH
Z. NHun v|ec ma trucc |c ban vn mun |am
dIen IhoaI, hI ha Iam cho xong nhung baI IhuyeI Irinh, dung
Iu pha ben nay van phong goI Ion sang ben kIa.
Nhung con |Im Ihi cu mI minh Iang Ie, Iram Inh, gan chaI
dI maI vao Io IIch suy ngh xem phaI Iam nhung gi. Chc
chc, anh IaI dua mI vaI dng nghIep sang mI can phong
yen Inh va gIaI Ihch cho ho nhung gi anh Ia mun ho phaI
Iam: khng phaI ch mI Ian, haI Ian ma den ba Ian va ro den
Iung chI IIeI mI. Sau do |Im baI ho Iap IaI cho anh Ia nghe
nhung gi se phaI Iam. |Im Ia Ip nguoI cham chap, ue oaI,
Irng cu nhu sap cheI den noI. Nhung anh Ia Ia mI Ianh dao
IaI ba. Anh Ia dn heI IhoI gIan cua minh vao vIec Iim ra
nhIem vu nao mang IaI gIa IrI cao va aI nen Ihuc hIen nhung
nhIem vu ay, va rI dam bao nhung nhIem vu ay phaI duoc
hoan Ihanh.
Muo I ca ch su du ng Iho I gIan
Ia o gIa IrI Iha p nha I
Ban co Ihe ch bo IhoI gIan vao nhung hoaI dng co gIa IrI
cao (nham co duoc Ihanh qua hoac su Ihch Ihu) neu nhu ban
da Iu bo nhung hoaI dng co gIa IrI Ihap. O phan Iren II co
moI cac ban Ihu nhan dIen nhung khoang IhoI gIan Iao gIa IrI
Ihap. De kIem Ira cho chac Ia ban khng bo soI mI s hoaI
dng, Hinh 38 IIeI ke 10 hoaI dng ph bIen nhaI.
Hay manh Iay caI bo nhung hoaI dng nay. Trong baI ky
Iinh hung nao cung dung cho aI qua nhIeu IhoI gIan cua
minh. Nhung Iren heI, dung Iam mI dIeu gi do ch vi nguoI
264 26S
chuyen vIen vng dI voI Iruong hop cua cac ban. Nhung
nhan xeI, phe binh ma II nhan duoc Ia:
TI khng Ihe chon cho minh cach su dung IhoI gIan nhu
Ihe nao. Sep II khng cho phep II Iam vay.
TI se phaI dI vIec Iam moI moI co Ihe Iam Iheo IoI khuyen
cua anh va II khng du can dam de mao hIem nhu vay.
LoI khuyen nay raI II cho nhung nguoI gIau co, nhung don
gIan Ia II khng co duoc muc d Iu do do.
Lam Iheo IoI anh chac Ia II danh phaI Iy dI nha II IhI!
Mong uoc cua II Ia Iam sao Iang hIeu qua cua minh Ien
2S, chu khng phaI 2S0. Don Ia II khng IIn dIeu do co
Ihe Iam duoc.
Neu de nhu anh noI Ihi moI nguoI da Iam nhu Ihe rI.
Ne u nhu ba n cu ng no I ra nhu ng dIe u
nhu Ihe Ihi ca ch ma ng Iho I gIan co Ie
khng pha I Ia ca I da nh cho ba n
TI co Ihe Iom Iuoc (hoac ch I Ia che gIeu) nhung phan hI
Iren nhu sau: TI khng phaI Ia nguoI cap IIen, noI gi den
cach mang, IhI de II yen dI. Ve co ban II cam Ihay haI Iong
ve nhung chan IroI hIen co cua II. NoI Ihe Ihi cung phaI.
Cach mang Ia cach mang. Cach mang Iam cho Ia cam Ihay
khng IhoaI maI, Iam cho Ia dau kh va gay ra nhIeu hIem
nguy. Truoc khI baI Iay vao Iam cach mang, hay y Ihuc rang
cach mang Iun co nhung ruI ro Ion va se dua ban den nhung
vung xa Ia, chua Iung co Iren ban d.
3. NHun v|ec da co sn ty |e Z/ |ua tHc| |an va ket qua
4. NHun cacH |am mc| Hua Hen ct |am ducc tHc| |ucn tHuc
H|en va/Hoc |am tn cHt |ucn cua ket qua
b. NHun v|ec ma nuc| kHac bao ban kHn ducc |am
b. NHun v|ec ma nuc| kHac da tHuc H|en tHanH cn c mt ||nH
vuc kHac
/. NHun v|ec cn dun den kHa nn san tao cua ban
. NHun v|ec ma ban co tHe nHc nuc| kHac |am |up m|nH ma
cH| tn mt |ucn cn suc tucn d| |t o| ve pH|a ban
9. Bt cu v|ec | neu co nHun nuc| pH| Hcp cHt |ucn cao,
nHun nuc| da vuct qua ducc ca| quy |ut /Z va su dun
tHc| |an mt cacH kHac nuc| va co H|eu qua
. NHun v|ec ma cc H| cH| co mt |n Hoc by |c Hoc
kHn bao |c
Hinh 39 10 cach su dung IhoI gIan Iao gIa IrI cao nhaI
KhI can nhac ve cach su dung IhoI gIan, hay daI ra haI cau
hoI:
Cach su dung nhu Ihe co khac nguoI khng7
Cach su dung nhu Ihe co hua hen Iam Iang hIeu qua khng7
Ca ch ma ng Iho I gIan
co kha IhI khng7
NhIeu nguoI Irong s cac ban co Ihe cam Ihay rang phan
Ion nhung IoI khuyen cua II qua Ia cach mang va Ia nhung
266 267
11
8ac q|o han cunq
cc th dat duoc
nhunq q| m|nh mun
NIung \cc qunn tong nInt
NInt tIct Iong tIc dc cI Io o nIung \cc
cn qunn tong nInt.
|ohann WoIIgang von GoeIhe
H
ay suy ngh xem ban mun co duoc caI gi Iu cuc
sng. Theo cach noI cua nhung nam 1980 Ia hay
nham den muc IIeu co duoc IaI ca. TaI ca nhung gi ban
mun phaI Ihuc ve ban: IoaI cng vIec ban mun, nhung mI
quan he ban can, nhung kch Ihch mang Inh Iham my, Ir
Iue va xa hI mang den cho ban nIem hanh phuc va su Ihoa
man, IIen cua ma ban can co de co duoc II sng phu hop voI
Nhung aI mun Iam mI cuc cach mang IhoI gIan can phaI
nI keI qua khu, hIen IaI va Iuong IaI IaI voI nhau, nhu da goI
y o phan Iren o Hinh 37. Dang sau van de phan b IaI IhoI
gIan Ia mI van de con co ban hon ve nhung gi chung Ia
mun co duoc Iu cuc sng cua minh.
268 269
da dua ra: neu chung Ia Iuu y den nhung gi no mach cho
chung Ia Ihi chung Ia co Ihe Iam vIec I hon, daI duoc nhIeu
Ihanh qua hon va huong Ihu duoc nhIeu hon.
De Iam duoc vIec nay, chung Ia can phaI xuaI phaI voI mI
caI nhin Ioan dIen ve nhung gi minh mun. Do chnh Ia nI
dung cua chuong nay. Cac Chuong 12, 13 va14 Ian IuoI ban
chI IIeI hon ve mI s yeu I nhu cac mI quan he, nghe
nghIep va IIen cua Iruoc khI chung Ia chuyen sang Chuong 1S
de ban ve muc IIeu II Ihuong: hanh phuc.
Ba I da u Iu I I s ng
Ban co Ihch cuc sng cua minh khng7 Khng phaI Ia mI
phan nao do ma phaI phan Ion kia: I nhaI Ia 807 Va du ban
co Ihch hay khng dI nua, hay daI cau hoI: Co II sng nao
khac phu hop hon voI ban Ihan minh khng7 Hay Iu hoI:
(Nhung) nguoI minh dang chung sng co phu hop chua7
NoI minh dang sng co phu hop chua7
ThoI Iuong Iam vIec hIen nay Ia vua phaI chua, co phu hop
voI nhIp d Iam vIec,vuI choI Iy Iuong cua minh khng, va
co phu hop voI nhu cau cua gIa dinh va xa hI khng7
Minh co cam Ihay minh nam quyen kIem soaI ban Ihan
khng7
Minh co Ihe Iap Ihe duc hay Iap IhIen nhung Iuc minh
mun khng7
Co phaI minh gan nhu Iuc nao cung cam Ihay Ihoa maI, de
chIu voI mI Iruong xung quanh khng7
ban, va baI ky yeu cau nao ma ban co Ihe co (cung co Ihe
khng co) de daI duoc Ihanh Iuu hay de phuc vu cho nguoI
khac. Neu ban khng nham den nhung muc IIeu ay, ban se
khng bao gIo co duoc IaI ca. Nham muc IIeu vao do doI hoI
ban phaI bIeI ro nhung gi minh mun.
Hau heI chung Ia khng Iim ra nhung gi minh mun. Va do
vay hau heI chung Ia cuI cung rI phaI sng nhung cuc
sng khng nhu y mun. Co Ihe chung Ia co vIec Iam phu hop
nhung IaI co nhung mI quan he saI Iam, hoac nguoc IaI.
Chung Ia co Ihe ra suc kIem IIen va gaI haI Ihanh qua de rI
sau khI daI duoc muc dch moI Ihay rang chIen Ihang chang
co y ngha gi.
Nguyen Iy 80,20 ghI nhan Iinh Irang dang IIec nay. 20
nhung vIec chung Ia Iam dan den 80 keI qua, nhung nguoc
Ia I 80 nhu ng gi chu ng Ia Ia m da n de n ch 20 ke I qua .
Chung Ia dang Iang ph 80 cng suc cua minh vao nhung
keI qua co gIa IrI Ihap. 20 IhoI gIan chung Ia bo ra dan den
80 nhung gi chung Ia quy Irong; 80 IhoI gIan chung Ia
hoan Ioan maI Irang vao nhung vIec Iam chang co Ia bao gIa
IrI dI voI chung Ia. 20 IhoI gIan cua chung Ia mang den cho
chung Ia 80 hanh phuc, va 80 IhoI gIan chang Iao ra duoc
bao nhIeu hanh phuc.
Tuy nhIen, Nguyen Iy 80,20 khng phaI Iuc nao cung ap
dung duoc, va cung chang can ap dung. Nguyen Iy nay ch co
Iac dung nhu mI cng cu chan doan, de ch ra mI Iinh Irang
Iang ph va khng Ihoa dang. Chung Ia can phaI Iam maI Iac
dung cua nguyen Iy nay, hay ch I Ia nang no Ien mI binh
dIen cao hon de chung Ia co duoc nhIeu hanh phuc hon va
Iam vIec hIeu qua hon. Hay nho IoI hua ma Nguyen Iy 80,20
270 271
vIe c cu a minh. Co n ne u quan binh ba n ca m Iha y ha nh phu c
khI Ia m vIe c hon Iu c khng Ia m vIe c Ihi ba n nen Ia m vIe c nhIe u
hon va ,hoa c Ihay d I cu c s ng ngoa I cng vIe c cu a minh. Ch
khI na o ba n ca m Iha y khI Ia m vIe c va khI khng Ia m vIe c de u
hanh phuc nhu nhau, va ch khI ban cam Ihay hanh phuc
Irong 20 khoa ng Iho I gIan Ia m vIe c va 80 khoa ng Iho I gIan
ngoa I cng vIe c Ihi khI do ba n mo I Ihu c su da a cbI du ng.
NhIeu nguoI khng Ihch cng vIec cua ho Iam. Ho khng
cam Ihay cng vIec chnh Ia cuc sng cua ho, ma cam Ihay
Ia minh phaI Iam cng vIec ay boI vi no dem IaI cho ho mI
phuong ke sInh nhaI. Co Ie ban cung bIeI co nguoI mac du kho
ma co Ihe noI rang ho khng Ihch cng vIec cua minh van
cam Ihay co mI IhaI d nuoc dI ve cng vIec cua minh. Co
Iuc ho cam Ihay Ihch cng vIec cua minh, hay ho Ihch mI
phan nao do cua cng vIec. Co Iuc ho hoan Ioan khng Ihch
cng vIec cua minh, hay ho khng Ihch mI phan nao do cua
cng vIec. NhIeu nguoI, co Ie Ia hau heI nhung nguoI ban bIeI
uoc mun minh duoc Iam mI cng vIec gi khac, neu nhu ho
duoc Ira muc Iuong ngang bang voI cng vIec hIen IhoI.
Ngh nghp khng phu Iu mt mung rng bt
CaI nghe ma ban va,hoac dI Iac Iheo duI can phaI duoc
nhin duoI gIac d chaI Iuong Ing Ihe cua cuc sng ma nghe
ay mang IaI: noI ban sInh sng, IhoI gIan o ben nhau va ben
ban be, su Ihoa man ma ban Ihuc su co duoc Iu cng vIec, va
IIeu Ihu nhap sau Ihue cua minh co du cho II sng do khng.
Co Ie ban co nhIeu Iua chon hon Ia ban ngh. Nghe nghIep
hIen IhoI cua ban co Ihe Ia phu hop va ban co Ihe dung no
Iam muc chuan de so sanh. The nhung hay suy ngh mI cach
LI sng cua minh co Iao dIeu kIen de dang cho minh sang
Iao va phaI huy heI IIem nang cua minh khng7
Minh co day du IIen cua khng, va cng vIec cua minh co
duoc b Ir hop Iy de minh khng phaI Io au ve chung
khng7
LI sng cua minh co Iao dIeu kIen cho minh co duoc nhung
dong gop nhu minh mong mun de Iam gIau hon cuc sng
cua nhung nguoI minh mun gIup do7
Muc d Ihuong xuyen gap go ban be nhu vay Ia du chua7
Muc d Ihuong xuyen dI IaI Irong cuc sng co phu hop,
khng qua nhIeu hay qua I khng7
Minh co IaI ca moI caI minh can ngay IaI day khng: Minh
da co duoc IaI ca chua7
Co n cng vIe c Ihi sao7
Cng vIec Ia mI phan chnh yeu cua cuc sng, mI Ihu
ma chung Ia khng nen Iam qua nhIeu hay qua I. Hau heI aI
aI cung can Iam vIec, cho du co duoc Ira Iuong hay khng.
Hau nhu IaI ca moI nguoI khng aI mun de cng vIec Ian aI
cuc sng cua minh, cho du ho co cho rang minh Ihch cng
vIec den muc nao dI nua. ThoI Iuong Iam vIec khng nen bI
quy dInh boI quy uoc xa hI. Nguyen Iy 80,20 co Ihe cho Ia
mI Ihuoc do hIeu qua va mI cach hay de bIeI rang minh nen
Iam Ihem hay gIam boI gIo Iam. Do Ia nghe IhuaI acbI: Neu
quan binh ban cam Ihay vuI suong khI khng Iam vIec hon Ia
Iuc Iam vIec Ihi ban nen Iam vIec I IaI va,hoac Ihay dI cng
272 273
phaI nhu Ihe (Iuc dau II khng hIeu mI chuyen vIen Iu van
Irng IhaI kh dau mun noI gi khI anh Ia buc II II va
nhung nguoI dng sang Iap cng Iy da huy hoaI cuc sng
cua nguoI khac). Trong vIec chay Iheo dng IIen, cach IIep
can II sng Ioan dIen da nhanh chong bI IIeu Ian.
Ngh nuo Ium cho bun cum th) hunh phuc nht?
Co pha I II dang keu go I ca c ba n ru I IuI kho I cu c Iranh
gIa nh kh c IIe I7 Khng nha I IhIe I pha I Ia nhu va y. Co Ie ba n
ca m Iha y ha nh phu c nha I khI Iham du va o cu c Iranh dua; co
Ie , cu ng nhu II, ve co ba n ba n cu ng Ia m I ke Ihch ca nh Iranh.
TaI nhIen ban can phaI nam ro minh Ihch Iam caI gi, va c
gang dua so Ihch do vao cng vIec cua minh. Tuy nhIen, caI
ban Iam ch Ia mI yeu I Irong phuong Irinh. Ban can phaI
xeI bI canh cng vIec ma minh dang hoaI dng va Iam quan
Irong cua su Ihanh daI dI voI ban. II nhaI Ihi nhung yeu I
do cung quan Irong khng kem Irong vIec xac dInh nIem vuI
Irong cng vIec cua minh.
Ban can phaI xac dInh ro xem minh dung o dau Iren haI
phuong dIen:
Ban co su IhI Ihuc Ion mun daI duoc Ihanh qua va Ihanh
cng Irong nghe nghIep khng7
Ban cam Ihay vuI suong nhaI khI Iam cho mI I chuc, Iu
dung ra Iam an (Ihuong nhan Iu doanh) hay Ihue nguoI
khac Iam vIec cho minh7
Hinh 40 Ihe hIen su chon Iua ay. nao mIeu Ia dung nhaI
ve ban7
sang Iao xem IIeu minh co Ihe Ihch mI nghe hay mI II
sng khac hon khng. Hay ngh ra nhung Iua chon khac nhau
cho II sng hIen IaI va Iuong IaI cua minh.
Hay xuaI phaI Iu IIen de rang gIua cuc sng Iam vIec va
nhung caI ban Ihch ngoaI cng vIec khng nhaI IhIeI phaI co
su xung dI. Cng vIec co Ihe Ia nhIeu Ihu khac nhau, dac
bIeI Ia khI nganh cng nghIep gIaI Ir hIen nay chIem gIu mI
mang Ion Irong nen kInh Ie. Ban co Ihe Iam vIec Irong mI Inh
vuc ma minh Ihch hoac Iham ch bIen so Ihch cua minh
Ihanh cng vIec Iam an. Hay nho rang su nhIeI Iinh co Ihe dan
den Ihanh cng. Thng Ihuong Ihi chung Ia de bIen mI so
Ihch Ihanh nghe cua minh hon Ia Iro nen Ihch Ihu cng vIec
do nguoI khac ap daI.
Cho du ban Iam gi dI nua, hay xac dInh ro muc II uu ma
ban mun daI IoI va xeI no Irong bI canh chung cua cuc
sng cua ban. DIeu nay noI Ihi de hon Iam: IhoI quen kho
chua va Iam quan Irong cua II sng raI de bI Ian aI boI ap
Iuc cua II suy ngh Ihng Ihuong.
V du, khI II va haI dng nghIep Ihanh Iap cng Iy Iu van
quan Iy vao nam 1983, chung II y Ihuc duoc nhung anh
huong IIeu cuc dI voI cuc sng cua Iinh Irang Iam vIec nhIeu
gIo va dI IaI qua nhIeu ma Iruoc day nguoI chu chung II yeu
cau. Do do, chung II quyeI dInh de ra mI cach IIep can II
sng Ioan dIen Irong cng Iy chung II va xem Irong chaI
Iuong cuc sng ngang bang voI muc Ihu nhap. The nhung
khI cng vIec baI dau ao aI keo den, cuI cung rI chung II
cung IaI Iam vIec 80 IIeng mI Iuan va, Ie haI hon nua, chung
II con yeu cau cac chuyen vIen Iu van cua chung II cung
274 27S
Nhung nguoI Ihuc 2 IIeu bIeu Ia nhung nguoI co Irinh d
chuyen mn mun duoc nhung nguoI ngang cap nhin nhan
va mun minh Ia nguoI gIoI nhaI Irong Inh vuc cua minh. Ho
Ihch Iam vIec dc Iap va khng hoa nhap II vao I chuc, Iru
phI I chuc (nhu hau heI cac Iruong daI hoc) cuc ky de daI.
NguoI Ihuc IoaI nay can phaI dam bao minh phaI cang som
cang II Iro Ihanh nguoI chu Iu quan. MI khI da Ia nguoI Iu
doanh, Iu quan, ho can phaI chng IaI cam d Ihue nguoI
khac Iam vIec cho minh, cho du Iam vay co mang IaI cho ho
nhIeu IIen hon. NguoI Ihuc 2 Ia Ihuong nhan Iu doanh
mun Iranh su Ie Ihuc nguoI khac ve chuyen mn cang nhIeu
cang II.
Nhung nguoI Ihuc 3 co nghI Iuc va Iham vong cao, gheI
Iam Ihue cho nguoI khac nhung IaI khng Ihch II sng don
dc cua Ihuong nhan Iu doanh. Ho co Ihe co y Iuong khac
nguoI, nhung ho Ia nhung nha IhIeI ke: ho mun xay dung
mI mang IuoI hay mI co cau xung quanh ho. Ho Ia nhung
nha doanh nghIep Iuong IaI.
BIII GaIes, mI Irong haI nguoI gIau nhaI nuoc My, Iung Ia
nguoI bo ngang vIec hoc daI hoc Iun bI am anh boI phan
mem may vI Inh ca nhan. Nhung BIII GaIes khng phaI Ia mI
Ihuong nhan Iu doanh. ng can co su gop suc cua nhung
nguoI khac, raI nhIeu nguoI. NhIeu nguoI khac cung gIng
nhu vay. Y Iuong Irao quyen da xoa mo nhu cau nay va Iam
cho khaI vong xay dung cng Iy hoI bI II IhoI. Neu ban mun
Iam vIec cung voI nguoI khac, nhung khng phaI Iam vIec cho
ho, Ihi ban Ihuc 3. Ban can phaI nhin nhan Ihuc Ie nay va
hay Iam mI dIeu gi do de dI pho voI Ihuc Ie ay. NhIeu nha
chuyen mn baI dac ch Ia nhung nguoI Ihuc 3, ho Ihch
Hinh 40 Nghe nghIep va II sng mong mun
Nhung nguoI Ihuc 1 cuc ky Iham vong nhung Ihch Iam
vIec Irong mI Iruong do nguoI khac b Ir hon. NguoI cua I
chuc nguyen mau cua Ihe ky XX Ihuc ve nay. S nguoI
Ihuc IoaI nay dang gIam dI do cac I chuc Ion hIen nay Ihue
I nhan vIen hon va do cac I chuc Ion bI maI IhI phan vao Iay
nhung I chuc nho hon (xu huong dau se con IIep dIen, xu
huong sau co Ie se dung IaI). Nhung neu maI cung cua nhung
vI Ir ay dang gIam xung Ihi maI cau cung gIam Iheo. Neu
ban Ihch IoaI cng vIec nay, hay nhin nhan Ihuc Ie ay va cu
Iheo duI nguyen vong cua minh, cho du nguyen vong ay da
khng con hop IhoI. Cac I chuc Ion van IIep Iuc cung cap co
cau va dIa vI cho du ho khng con kha nang dam bao cho
nhung cng vIec ay.
1 2 3
4 5 6
Cao
1Hp
luc d
nHu cu dat
tHanH tuu
1H|cH |am v|ec
tron cac
t cHuc Hcn
1H|cH |am cHu
tu doanH, tu quan
Hcn
1H|cH tHue mucn
va t cHuc v|ec
|am cHo nuc|
kHac Hcn
276 277
Co n IIe n ba c Ihi sao7
Dung vay IIen bac Ihi sao nao! Hau heI aI cung co cach nhin
rIeng ve IIen bac. Ho ngh rang IIen bac quan Irong hon Ihuc
Ie. Nhung ho cung cho rang IIen bac kho kIem hon Ihuc Ie. Do
hau heI moI nguoI deu mun minh co nhIeu IIen hon minh
hIen IaI dang co, chung Ia hay xeI dIem Ihu haI Iruoc.
Quan dIem cua II Ia IIen bac khng kho kIem va, mI khI
ban danh dum duoc mI I IIen Ihi Iam cho IIen de ra IIen
khng gi kho khan ca.
The nhung Iruoc nhaI chung Ia Iam sao co duoc IIen7 Cau
Ira IoI hay nhaI, va Ia cau Ira IoI Ihuong xuyen dung den
khng ngo, Ia Iam caI gi do ma minh Ihch.
Cach Iap Iuan nhu sau: Neu ban Ihch Iam vIec gi Ihi ban
co co may Iam duoc II vIec ay. Ban co co may Iam vIec ay II
hon Ia Iam nhung vIec ban khng Ihch (dIeu nay khng phaI
Iuc nao cung dung, nhung nhung Iruong hop ngoaI Ie Ia raI
hIem). Neu ban Iam vIec gi do II, ban co Ihe Iao ra mI caI
gi do Ihoa man duoc nguoI khac. Neu ban Iam nguoI khac
Ihoa man, ho Ihuong Ira cng cho ban hau h hon. Va do hau
heI moI nguoI Iam nhung vIec ma ho khng cam Ihay Ihch
Ihu va do do khng Ihe Iam II nhu ban, ban se co Ihe kIem
duoc Ihu Ihap cao hon muc chuan Irong nganh nghe cua ban.
Tuy nhIen cach Iap Iuan ay khng phaI Ia khng co nhuoc
dIem. Co mI s nghe, nhu nghe dIen vIen chang han, Irong
nhung gi minh Iam nhung IaI hoaI dng Irong mI Iruong cua
1 va 2. Ho khng nhin Ihay rang nguyen nhan Iam ho
nan Iong khng phaI Ia van de Ihuc ve chuyen mn ma Ia ve
I chuc.
NguoI Ihuc 4 khng co dng Iuc mun gaI haI Ihanh daI
Irong nghe nghIep nhung IaI Ihch Iam vIec voI nguoI khac.
Nhung nguoI nay nen dam bao Ia minh co nhIeu gIo Iam vIec
cung nguoI khac Irong mI cng vIec binh Ihuong hoac Irong
mI cng vIec Iu nguyen.
NguoI Ihuc S khng co Iham vong nhung cuc ky Ihch
co Inh Iu chu Irong cng vIec. Thay vi Ihanh Iap cng Iy
rIeng, vaI Iro II nhaI danh cho nguoI Ihuc S Ia Iam Iu do,
Ihuc hIen cac du an cho nhung cng Iy khac phu hop voI dIeu
kIen cua minh.
NguoI Ihuc 6 Ia nhung nguoI co nhu cau Ihap ve Ihanh
daI Irong nghe nghIep nhung IaI Ihch cng vIec I chuc va
phaI IrIen cho nguoI khac. NhIeu gIao vIen, nguoI Iam cng Iac
xa hI va Iu IhIen Ia IoaI nguoI Ihuc 6 va raI phu hop voI
vaI Iro cua ho. DI voI nguoI Ihuc 6, hanh Irinh Ia IaI ca;
khng can phaI dI den mI dch nao ca.
NhIeu nguoI huong ve caI dung cua minh, nhung khI mI
ca nhan cam Ihay chan gheI cng vIec Ihi Ihuong do Ia do ca
nhan ay dang o nham .
278 279
TI dI den keI Iuan nay Iu Iuan dIem ve nghe IhuaI acbI
cua Nguyen Iy 80,20. 80 gIa IrI Irong mI I chuc hay nganh
nghe duoc Iao ra Iu 20 Iuc Iuong nhung nguoI co chuyen
mn. Nhung nguoI Iam vIec co nang Iuc Iren Irung binh co xu
huong huong muc Iuong cao hon nhung nguoI Iam vIec co
nang Iuc duoI Irung binh, nhung muc chenh Iech ay khng du
de pha n a nh su kha c nhau ve nang Iu c Ia m vIe c. Do do ,
nhung nguoI Iam vIec II nhaI Iun bI Ira Iuong Ihap hon so
voI nang Iuc cua minh, va nhung nguoI Iam vIec Ie nhaI Iun
huong duoc muc Iuong cao hon so voI nang Iuc cua minh. La
mI nhan vIen co nang Iuc Iren Irung binh, ban khng Ihe
IhoaI khoI caI bay nay. NguoI chu cua ban co Ihe cho rang
ban Iam vIec II, nhung se chang bao gIo cng nhan gIa IrI
Ihuc cua ban khI so sanh voI nguoI khac. LI IhoaI duy nhaI
Ia Iu minh dung ra Ihanh Iap cng Iy rIeng va, neu ban Ihch,
Ihue nhung nhan vIen co nang Iuc Iren Irung binh ve Iam vIec
cho minh. Tuy nhIen, dung nen Ihuc hIen nhung buoc nay
neu ban khng cam Ihay Ihoa maI voI vIec Iu quan hay Iam
sep (xem Hinh 40).
Tn d de ru tn
MI van de khac can phaI nho Ia mI khI ban da co mI
chuI I IIen Ihi vIec Iam cho IIen de ra IIen Ia raI de dang.
Hay IIeI kIem va dau Iu. De de Ihem ra IIen, ban khng nhaI
IhIeI phaI nhay vao Iam vIec. Don gIan Ia ban co Ihe dau Iu
vao IhI Iruong chung khoan, su dung Nguyen Iy 80,20 nhu
mI cam nang huong dan. Chuong 14 se ban chI IIeI hon ve
van de nay.
do cung vuoI xa cau. Trong nhung Iruong hop nhu vay, ban
phaI Iam gi7
CaI ban khng nen Iam Ia bo cuc. Thay vao do, hay Iim
mI nghe co muc cung va cau Iuong xung nhau nhung co
nhung yeu cau gan voI caI nghe ban ua Ihch. Thng Ihuong
Iun co nhung nganh nghe gan guI nhau nhu Ihe, mac du co
Ihe chung kho nhan ra ngay. Hay suy ngh mI cach sang Iao.
V du, nhung doI hoI dI voI cac chnh IrI gIa raI gan voI
nhung yeu cau dI voI dIen vIen. Nhung chnh IrI gIa hoaI
dng co hIeu qua nhaI, nhu RonaId Reagan, |ohn I. Kennedy,
WInsIon ChurchIII, HaroId MacmIIIan hay MargareI ThaIcher,
hoac da Ia hoac Ie ra co Ihe Iro Ihanh nhung dIen vIen Ihanh
cng. CharIIe ChapIIn raI gIng voI AdoII HIIIer va dIeu nay
khng phaI Ia ngau nhIen; IIec Ihay, HIIIer Ia mI Irong nhung
dIen vIen IaI ba nhaI, II cun nhaI cua Ihe ky qua. Co Ie
nhung dIeu noI Iren co ve qua hIen nhIen. The nhung chang
may aI co IrIen vong Iam dIen vIen IaI can nhac Iheo duI nghe
Iam chnh IrI mI cach nghIem Iuc, du nghe chnh IrI co I
canh Iranh hon va cho ho phan Ihuong xung dang hon.
Neu IhI Iruong Iuyen dung Irong nghe ban Ihch nhaI qua
Ihap va ban khng Ihe Iim ra mI nghe khac gan gIng co
IrIen vong II Ihi sao7 KhI do hay chon nghe ban Ihch ke IIep
va Iap IaI quy Irinh do co den khI ban Iim duoc nghe ma ban
Ihch va duoc Ira Iuong cao.
MI khI da buoc vao nghe, neu kIem IIen Ia Ihuc su quan
Irong dI voI ban va neu ban Iam cng vIec ay II duoc, ban
hay nham den vIec chuyen sang hinh Ihuc Iu doanh cang som
cang II va sau do baI dau Ihue muon nguoI khac.
280 281
sam Ihem cac IhIeI bI IIeI kIem suc Iao dng, Ihue nguoI Iam
vIec nha, va chI Ihem cho nhung khoan gIaI Ir daI IIen hon.
ChI IIeu nhIeu Ihi Iam vIec phaI nhIeu hon. RI cuI cung co
Ihe ban se phaI chay Iheo mI II sng xa hoa nam quyen
dIeu khIen ban Ihay vi nguoc IaI. Co Ie mI cuc sng don
gIan hon, I In kem hon se mang IaI cho ban nhIeu gIa IrI
hon, nhIeu hanh phuc hon.
Co n Iha nh Iu u Ihi sao7
Co nguoI ch mun gaI haI Ihanh Iuu Irong doI va cung
co nguoI co suy ngh dung dan hon. TaI ca cac Iac gIa vIeI
sach huong dan deu Iheo khun mau Ia bao rang cac ban can
phaI co muc dch va su dInh huong Irong cuc sng. RI sau
do bao rang ban khng he co nhung dIeu ay. RI ho baI ban
phaI dau kh xac dInh cho duoc nhung dIeu ay. CuI cung ho
bao ban nhung gi ho ngh ban nen Iam.
Do do neu ban khng mun daI duoc caI gi do cu Ihe va
cam Ihay hanh phuc voI cuc sng minh dang co (Iru Ihanh
Iuu), hay cho rang minh Ia nguoI may man (va dI Ihang den
phan cuI chuong nay).
Tuy nhIen neu, cung nhu II, ban cam Ihay II II va baI an
neu khng daI duoc Ihanh Iuu nao va mun daI Ihem Ihanh
Iuu, Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIup ban IhoaI khoI su dan vaI
na y.
Nen ngh rang Ihanh Iuu co Ihe de dang daI duoc; khng
nen cho rang Ihanh Iuu Ia keI qua cua 99 mIeI maI va ch
1 nang khIeu. Thay vi vay, hay xeI xem co phaI Ihuc su 80
Tn buc duoc d cuo quu dung
TI mun cac ban co duoc nhIeu IIen, nhung dung dI qua
da. TIen bac co Ihe gIup ban co duoc cuc sng ban mun,
nhung hay coI chung: IaI ca nhung cau chuyen ngu ngn co
keI cuc khng hay ve MIdas va nhung cau chuyen Iuong Iu co
ngun gc Iu nhung su kIen Ihuc Ie. TIen bac co Ihe mua duoc
hanh phuc, nhung ch o muc d Ia ban co Ihe dung IIen de
Iam nhung gi Ihuc su phu hop voI ban. The nhung IIen bac
co Ihe quay IaI chng ban.
Hay nho rang ban cang co nhIeu IIen Ihi gIa IrI cua khoan
IIen kIem Ihem duoc se cang gIam. NoI Iheo cach noI cua gIoI
kInh Ie, gIa IrI huu dung bIen cua dng IIen se gIam manh.
MI khI ban da Ihch nghI voI muc sng cao hon Ihi muc sng
ay co Ihe mang den cho ban chang bao nhIeu hoac chang
chuI gi hanh phuc. Tham ch no con co Iac dung nguoc IaI,
neu nhu khoan chI ph phaI sInh Ihem nham duy Iri II sng
moI ay Iao ra nhung Io au hoac Iao Ihem ap Iuc phaI kIem IIen
bang nhung cach khng Ihoa dang.
Hon nua, cua caI nhIeu hon doI hoI phaI Iang cuong quan
Iy. Trng coI IIen bac Iam II cam Ihay raI kho chIu. (Dung
nghe vay ma bao II dem heI IIen cua cho ban: Irng coI IIen
bac con de chIu hon Ia dem IIen cua minh dI cho nguoI khac).
Cac co quan Ihue cung gop phan Iam cho dng IIen maI dI
hIeu qua cua no. KIem Ihem IIen Ihi Ihue np se Iang voI Ien
khng Iuong xung. KIem IIen nhIeu hon Ihi Iam vIec nhIeu
hon. Lam vIec nhIeu hon Ihi chI IIeu cung nhIeu hon: nao Ia
phaI chI Ihem IIen de doI den sng gan noI Iam vIec o mI
vung d IhI daI do hay chI Ihem cho chI ph dI IaI, phaI mua
282 283
o vI Ir nao Irong nhom 20 chop bu7 NghIem ngaI hon
nua, ban co Ihe Iam caI gi II hon 80 nguoI khac ma ch
can 20 Iuong IhoI gIan7 Nhung cau hoI nay Iuc dau cu nhu
nhung cau d nhung, hay IIn II, Iun co cach gIaI dap cho
chung! Kha nang cua con nguoI Irong nhung Inh vuc khac
nhau chenh Iech den khng ngo.
Neu ban co Ihe do duoc nIem vuI Iu baI ky dIeu gi, ban
Ihch caI gi hon 9S nhung nguoI cung Irang Iua7 Ban Iam
caI gi II hon 9S Irong s 100 nguoI7 Nhung Ihanh Iuu nao
Ihoa man ca haI dIeu kIen Iren7
DIeu quan Irong Ia phaI Iap Irung vao nhung gi minh cam
Ihay de dang Ihuc hIen. Va day chnh Ia dIem ma cac Iac gIa
vIeI cac IoaI cam nang huong dan Ihuong mac saI Iam. Ho cho
rang ban can phaI Iam nhung vIec kho dI voI ban; cung voI
Iy Ie nhu vay, nguoI Ia co Ihe suy dIen, ng ba xua Ihuong ep
con chau ung dau gan ca moruy Iruoc khI nguoI Ia phaI
mInh ra Ihuc vIen nang. Nhung nguoI khuyen khch nhu Ihe
Ihuong dan ra nhung Ien IuI nhu T. |. WaIson, Ia nguoI cho
rang Ihanh cng nam o pha ben kIa cua IhaI baI. Quan dIem
cua II Ia Ihng Ihuong IhaI baI nam o ben kIa cua Ihanh
cng. Hon nua, Ihanh cng nam ngay chnh pha ben nay cua
IhaI baI. Ban da raI Ihanh cng o mI s vIec, va IuyeI nhIen
khng co gi Ia dang ngaI neu nhung cng vIec ay qua be ve
s Iuong.
Nguyen Iy 80,20 raI ro rang. Hay Iheo duI nhung vIec I
oI ma ban gIoI hon han nguoI khac va ban cam Ihay Ihch Ihu
nha I.
Ihanh Iuu ma ban daI duoc Iu Iruoc den nay duoc do bang
baI cu caI gi ma chnh ban quy Irong Ia keI qua cua 20
Iuong cng suc dau Iu vao. Neu dung hay gan dung nhu vay
Ihi ban hay suy ngh ky cang ve caI 20 chop bu nay. Co Ihe
nao ban Iap IaI duoc nhung Ihanh Iuu ay khng7 Nang chung
Ien mI Iam cao hon7 TaI Iao IaI nhung Ihanh Iuu Iuong Iu
Iren quy m Ion hon7 KeI hop haI Ihanh Iuu Iruoc do Ihanh
mI Ihanh Iuu Ion hon, cho Ia su Ihoa man cao hon7
Hay ngh ve nhung Ihanh Iuu cua minh Irong qua khu co
duoc su phan hI IhI Iruong II Iu nhung nguoI khac,
nhung Ihanh Iuu mang den cho ban su Ian Ihuong nng
nhIeI nhaI: caI 20 cng vIec va vuI choI da dua den 80
IoI khen ma ban nhan duoc Iu nguoI khac. CaI cam gIac
Ihoa man Ihuc su ma no dem den cho ban Ia bao nhIeu7
Nhung phuong phap nao Irong qua khu Ia hIeu qua nhaI
dI voI ban7 Nhung nguoI cng Iac nao7 DI Iuong IIep
nhan nao7 Va cung vay, hay Iu duy kIeu 80,20. BaI ky caI
gi ch Iao ra su Ihoa man o muc Irung binh so voI Iuong
cng suc va IhoI gIan bo ra can phaI duoc IoaI bo. Hay ngh
den nhung Ihanh Iuu phI Ihuong da daI duoc mI cach de
dang den khac Ihuong. Dung gIoI han ch Irong cng vIec.
Hay ngh ve IhoI gIan minh dI hoc, dI du IIch hay vuI cung
ban be.
Hay nhin ve pha Iruoc, ban co Ihe gaI haI duoc nhung gi
co Ihe Iam cho ban Iu hao ma khng aI khac co Ihe Iam
duoc de dang nhu vay7 Neu co 100 nguoI quanh ban c
Iam mI vIec gi do, ban co Ihe Iam caI gi ch Irong 20 IhoI
Iuong ma 80 nguoI khac phaI maI de Ihuc hIen7 Ban nam
284 28S
12
Vo| mt |t h tro
tu hnq huu
Cnc no qunn Ic gu cIung tn xnc dnI nnI
n n \n :c co tIc nIu tIc nno tong tuong n.
Hnu Ict no nguo cIung tn co tIc tu) n ng
ngon nguon cun nIung tInnI cong nnI n tu
cnc no qunn Ic nnu cIot.
DonaId O CIIIIon va PauIa NeIson
1
N
eu khng co nhung mI quan he Ihi coI nhu hoac
chung Ia chang mang gi den nhan Iinh Ihe IhaI
hoac da cheI rI. DIeu nay, du nghe co ve Iam Ihuong, IaI raI
dung: quan he bang huu Ia caI chnh yeu Irong doI sng cua
chung Ia. Va cung dung khI noI rang cac mI quan he nghe
nghIep Ia caI cI IoI Irong su Ihanh cng cua chung Ia. Chuong
Ba n ca n gi nu a de co duo c
nhu ng gi minh mu n7
Chung Ia da ban qua II sng, IIen bac va Ihanh Iuu. De co
duoc IaI ca, ban cung can phaI co mI vaI mI quan he vua
y. Van de nay can phaI ban Irong mI chuong rIeng.
286 287
Iam Iang y Ihuc cua ban ve vIec minh Ia aI va se nhu Ihe nao
Irong Iuong IaI. Hay Ihuc hIen cng vIec nay Iruoc khI dI IIep
sang phan ke.
Hay xeI mI van de dang quan Iam. NguoI yeu hay nguoI
ban doI cua ban nam dau Iren danh sach do7 Tren hay duoI
cha me, con caI cua minh7 Hay IhaI Iong (nhung co Ie ban nen
huy Io danh sach ay dI khI ban da doc xong chuong nay!).
TIep Iheo, hay phan Ing s dIem 100 ra cho cac quan he
da duoc IIeI ke ra Iuy Iheo muc d quan Irong cua chung dI
voI ban. V du, neu nguoI dung dau danh sach quan Irong
dung bang 19 nguoI khac Iren danh sach gp IaI, hay cho
nguoI ay S0 dIem. Co Ihe ban can phaI Iam IoI Iam IuI dI ba
Ian de co Ihe phan chIa sao cho khI keI Ihuc Ing dIem cua
quan he dung bang 100.
TI khng bIeI danh sach cua ban Irng nhu Ihe nao, nhung
xu huong chung, Irung khop voI Nguyen Iy 80,20 co haI dac
dIem sau: mI quan he dung dau danh sach (20 Iren Ing s)
se gIanh Iay phan Ion s dIem (co Ihe Ia 80), va Ihuong co
mI mI IIen he baI bIen gIua mI con s voI con s ke IIep ben
duoI. V du, s Ihu haI co Ihe bang 2,3 hoac 1,2 s Ihu nhaI
ve muc d quan Irong; s Ihu ba co Ihe cung Iuong Iu nhu
vay: bang 2,3 hoac 1,2 s Ihu haI; va cu IIep Iuc nhu Ihe. MI
dIeu Ihu vI dang Iuu y Ia quan he dung Iruoc quan Irong gap
haI Ian quan he dung sau. Nhu vay, s Ihu sau ch xap x
bang 3 s Ihu nhaI ve muc d quan Irong!
CuI cung, hay hoan IaI baI Iap nay bang cach ghI chu ben
canh mI caI Ien Iy Ie IhoI gIan ma ban chu dng bo ra de
chuyen Iro hay Iam vIec cung voI nguoI ay (khng ke IhoI gIan
nay se ban den ca nhung mI quan he ca nhan Ian cac mI
quan he Irong cng vIec. Chung Ia se baI dau voI cac mI
quan he ca nhan, voI ban be, nguoI yeu va nguoI Ihan yeu.
Sau do chung Ia se xeI den cac mI quan he Irong cng vIec
dung ngha.
Nhung van de nay co IIen quan gi den Nguyen Iy 80,20
chu7 Cau Ira IoI Ia: Co kha nhIeu day. GIua chaI va Iuong co
mI su gIang co, buc chung Ia phaI danh dI va chung Ia
Ihuong xuyen cham chuI khng dung muc nhung caI raI quan
Irong nhaI.
Nguyen Iy 80,20 dua ra ba gIa IhIeI day khIeu khch sau:
80 gIa IrI cua Ing cac mI quan he Ia do 20 s quan he
Iao ra.
80 gIa IrI cua Ing cac mI quan he Ia do 20 quan he gan
guI ma chung Ia hinh Ihanh dau IIen Irong doI minh.
Chung Ia bo ra duoI xa muc 80 su chu y cua minh vao
20 cac mI quan he Iao ra 80 gIa IrI.
La p ba ng ke 20 m I quan he
quan Iro ng nha I cu a minh
TaI gIaI doan nay, ban hay vIeI ra Ien 20 nguoI ban va
nguoI minh yeu quy quan Irong nhaI, nhung nguoI ma ban co
mI quan he quan Irong nhaI, duoc sap xep Iheo Ihu Iu gIam
dan ve muc d quan Irong. Quan Irong co ngha Ia muc d
sau sac va gan guI cua mI quan he ca nhan, muc d huu ch
cua mI quan he ay dI voI ban Irong cuc sng, va muc d
288 289
Irong dI voI moI nguoI raI saI nhau ve s Iuong, baI chap Ia
ho o dau, Irinh d Iu duy Ihe nao va Ihuc van hoa nao.
Quan saI nay dan den Iy IhuyeI Iang mac Irong nganh
nhan hoc. Trong mI ngI Iang chau PhI, IaI ca nhung mI
quan he nay xay ra Irong khoang cach vaI Iram meI va Ihuong
duoc hinh Ihanh Irong mI khoang IhoI gIan ngan. DI voI
chung Ia, nhung mI quan he nay co Ihe IraI rng ra khap
hanh IInh va keo daI suI ca doI nguoI. Dau gi dI nua, nhung
mI quan he ay Iao nen mI ngI Iang ma mI nguoI Irong
chung Ia deu co Irong dau. Va mI khI nhung do da duoc
Iap kn, chung xem nhu da vnh vIen bI Iap kn.
Cac nha nhan hoc cho rang neu chung Ia co qua nhIeu kInh
nghIem qua som Ihi chung Ia khng con kha nang IhIep Iap
Ihem cac mI Iham gIao. DIeu nay co Ihe gIaI Ihch cho su hoI
hoI Ihuong Ihay o nhung nguoI co nghe hay dIeu kIen buc ho
phaI co nhIeu mI quan he nhu nguoI ban hang, hay nhung
aI Ihuong xuyen chuyen ch o.
|. G. BaIIard dan ra Iam v du mI du an caI Iao o IIeu bang
CaIIIornIa cho nhung phu nu Ire sng cung voI nhung ke II
pham. Nhung phu nu nay con Ire, IuI ch 2122, va chuong
Irinh do Ia nham Iao ra cho ho mI mI Iruong xa hI moI,
chu yeu Ia nhung nguoI Iinh nguyen Ihuc gIoI Irung Iuu.
Nhung nguoI Iinh nguyen nay keI ban voI ho va moI ho den
nha choI.
NhIeu nguoI Irong s nhung c gaI Ire ay da Iap gIa dinh o
d IuI qua som. NhIeu nguoI co con dau Iuc moI 13 hoac 14
IuI. MI s Iap gIa dinh den ba Ian khI ho moI o IuI dI
muoI. Thng Ihuong ho co hang Iram nguoI Iinh va dI khI co
gap go ma nguoI ay khng phaI Ia IIeu dIem cua su chu y,
chang han nhu khI xem Iruyen hinh hay xem phIm). Hay xem
Ing IhoI gIan bo ra voI 20 nguoI Irong danh sach Ia 100 don
vI, va phan b Iuong ung. Thng Ihuong, ban se Ihay rang
ban bo ra I hon 80 IhoI gIan nhIeu voI nhom nguoI I oI
mang den cho ban 80 gIa IrI quan he.
Nhu vay, da ro chung Ia can phaI Iam gi. Hay bam Iheo
chaI Iuong hon Ia s Iuong. Hay bo ra IhoI gIan va cng suc
cua minh de cung c va Iam Iham sau hon cac mI quan he
quan Irong.
The nhung con co mI IoI khuyen khac, IIen quan den IhoI
gIan cua cac mI quan he Irong cuc sng cua chung Ia. Hoa
ra kha nang Iao ra nhung mI quan he gan guI cua con nguoI
hoan Ioan khng phaI Ia v han. Lun co mI su Ihoa hIep
gIua chaI va Iuong ma chung Ia can phaI y Ihuc ro.
Ly Ihuye I Ia ng ma c
Cac nha nhan hoc nhan manh rang s Iuong cac mI quan
he ca nhan quan Irong va mang IaI cho chung Ia nIem vuI ma
chung Ia co Ihe IhIeI Iap Ia co han.
2
Duong nhu mau hinh
chung cua moI nguoI Irong xa hI Ia co haI nguoI ban quan
Irong Iu IhoI nIen IhIeu, haI nguoI ban quan Irong Iuc Iruong
Ihanh va haI bac s. Thng Ihuong, co haI nguoI ma chung Ia
co quan he Iinh duc Iam cho IaI ca nhung nguoI khac Iro nen
Iu mo. Thng Ihuong nhaI Ia ban ch yeu co mI Ian va co mI
Ihanh vIen Irong gIa dinh ma ban yeu Ihuong Iren IaI ca
nhung Ihanh vIen con IaI. Cac mI quan he ca nhan quan
290 291
Cac ban raI can co IIen mInh. Cac ban phaI dI xu II voI
ho nhu cac ban (nen) dI xu voI chnh ban Ihan minh. Dung
ngh rang IaI ca ban be va IIen mInh cua minh deu quan Irong
gan nhu nhau. Hay Iap Irung va vun dap nhung IIen mInh
chu chI Irong doI minh. Neu IoI khuyen nay co ve hIen nhIen
va Iam Ihuong, hay Iu hoI co bao nhIeu nguoI ban cua minh
Iam dung nhu IoI khuyen ay. Sau do hay Iu hoI minh co Iam
nhu Ihe khng.
TaI ca moI Ianh Iu IInh Ihan deu co nhIeu IIen mInh. Neu ho
can co IIen mInh Ihi ban cung can nhu vay. XIn dan ra day
mI v du. Chua GIesu phaI dua vao Ihanh GIoan Tay GIa de
nguoI dan chu y den minh; sau do Ia dua vao 12 Ing d; ke
den Ia nhung Ing d khac, nI baI nhaI Ia Ihanh PhaoI, co
Ihe duoc xem Ia IhIen IaI IIep IhI IaI ba nhaI Irong IIch su.
3
Khng gi quan Irong hon Ia vIec chon IIen mInh va cach xay
dung IIen mInh. Khng co ho, ban ch Ia con s khng. Co ho,
ban Iun co Ihe Ihay dI doI minh, Ihuong xuyen co Ihe Ihay
dI cuc sng cua nguoI khac, va dI khI, bang cach nay hay
cach no, Ihay dI ca mI IIen Irinh IIch su.
Chung Ia co Ihe Ihay duoc Iam quan Irong cua cac IIen
mInh bang cach Iuoc so qua IIch su.
Lch su duoc tuo ru bo nhung cu nhn bt
htnh thunh nhung In mnh huu hu
VIIIredo PareIo, cho rang IIch su Ihuc chaI Ia IIch su cua su
n I ngI cu a nhu ng nho m IInh hoa.
4
Do do, muc IIeu cua
nhung ca nhan va gIa Ic co nghI Iuc Ia nham den vIec IrI Ien
Ihanh nhom IInh hoa hay mI b phan cua mI nhom IInh
nhu ng m I quan he ra I Ihan ma I vo I nguo I Iinh hoa c co con vo I
nhu ng nguo I sau do pha I ng I Iu hoa c bI ba n che I. Ho da kInh
qua mo I Ihu ca c m I quan he , Ia m me , Ian vo , Iang Io c va
ne m Ira I Ia I ca mu I vI cu a cu c do I khI mo I o Iu I IhIe u nIen.
Du an Iren hoan Ioan bI IhaI baI. LoI gIaI Ihch dua ra Ia
nhung nguoI phu nu ay khng con kha nang hinh Ihanh nhung
mI quan he sau sac moI. Kha nang ay da bI vaI kIeI. Nhung
chua quan he cua ho da bI Iap day, vnh vIen.
Cau chuyen dang bun Iren raI b ch. No cung khop voI
Nguyen Iy 80,20 rang mI s Iuong nho nhoI cac quan he gIaI
Ihch cho phan Ion gIa IrI ve maI Iinh cam. Hay Iap day nhung
Iinh cam cua minh mI cach cuc ky Ihan Irong va dung qua
som!
Ca c m I quan he va IIen mInh
Irong cng vIe c
Bay gIo chung Ia chuyen sang cac mI quan he va IIen mInh
IIen quan IoI vIec Iam cua cac ban. O dIem nay, Iam quan
Irong cua mI vaI IIen mInh chaI che co nhan manh den may
cung khng Ihua.
Nhung ca nhan duong nhu co Ihe Iam duoc nhung dIeu phI
Ihuong va dung ho co Iam nhung dIeu ay. The nhung hanh
dng ca nhan phI Ihuong doI hoI phaI co nhung IIen mInh.
Ca c ba n khng Ihe don Ihuong d c ma ma Iha nh cng
duoc. Ch co nhung nguoI khac moI co Ihe Iam dIeu do cho
ban. CaI ban co Ihe Iam Ia chon cho minh nhung mI quan he
va IIen mInh II nhaI de daI duoc muc dch cua minh.
292 293
chI. Khng co ho, con nguoI ca nhan da khng Ihe daI duoc
Ihanh cng; nho co ho, con nguoI ca nhan da co duoc nhung
anh huong Ion Iao. Trong chnh quyen, Irong cac Irao Iuu y
Ihuc he quan chung, Irong kInh doanh, y Ie, khoa hoc, cng
Iac Iu IhIen hay Irong Ihe duc Ihe Ihao, IaI ca deu co mI mau
hinh chung. LIch su khng phaI duoc cau Ihanh boI nhung Iuc
Iuong mu quang, phI con nguoI. LIch su khng phaI do nhung
gIaI cap hay nhom nguoI IInh hoa nam quyen dIeu khIen Iheo
mI cng Ihuc xa hI hay kInh Ie da duoc dInh Iruoc nao do.
LIch su duoc quyeI dInh va Ihay dI boI nhung ca nhan Ian
Iuy bIeI hinh Ihanh nhung IIen mInh huu hIeu voI mI s I
nguoI cng su gan guI.
Ba n ca n pha I co m I va I nguo I
IIen mInh chu ch I
Neu ban da co nhung Ihanh cng Irong doI, ban se (Iru phI
ban Ia mI ke Iu cao Iu daI mun chuc Iay su IhaI baI) nhan
ra Iam quan Irong IhIeI yeu cua nhung nguoI IIen mInh dI voI
nhung Ihanh Iuu cua minh. Tuy nhIen ban cung se Ihay co ca
su hIen huu cua ban Iay cua Nguyen Iy 80,20. Nhung IIen
mInh chu chI raI I ve s Iuong.
Thng Ihuong chung Ia co Ihe an Iam ma phaI bIeu rang I
nhaI 80 Ing gIa IrI ma cac IIen mInh Iao ra Ia do 20 s IIen
mInh mang den. DI voI baI ky aI da Iam duoc mI caI gi do,
danh sach nhung nguoI IIen mInh, khI ban suy ngh ve chung,
Ihi raI Ia daI. The nhung Irong s hang Iram hay hon nhung
nguoI IIen mInh co IIen quan Ihi phan phI gIa IrI cuc ky meo
hoa IaI nhao mI nhom IInh hoa khac (hoac, neu da nam
Irong gIoI IInh hoa, duy Iri vI Ir cua minh Irong gIoI va gop
suc gIup gIoI IInh hoa ay Iru vung).
Neu ban Iheo quan dIem IIch su dua Iren co so gIaI cap cua
PareIo hay CacMac, ban co Ihe keI Iuan rang cac mI IIen
mInh Irong nhom IInh hoa hay nhom IInh hoa Iuong IaI chnh
Ia Iuc Iuong Ihuc day su IIen b. Ca nhan chang Ia gi ngoaI
vIec Ia mI Ihanh vIen cua mI gIaI cap; ca nhan khI IIen mInh
voI nhung ca nhan khac Irong cung gIaI cap (hoac co Ihe voI
nhung ca nhan Ihuc mI gIaI cap khac) Ia IaI ca.
Tam quan Irong cua nhung ca nhan IIen mInh voI nhung ca
nhan khac Ihe hIen raI ro qua nhung buoc ngoac Ion cua IIch
su. Cuc Cach mang Nga nam 1917 IIeu co xay ra neu khng
co vaI Iro chu chI cua LenIn7 Co Ie chang Ihe nao, va chac
chan khng Ihe Ia mI cuc cach mang Iam Ihay dI chIeu
huong cua IIch su Ihe gIoI suI 72 nam.
Chung Ia co Ihe choI Iap dI Iap IaI Iro choI IIch su nhu Iren
de chung mInh Iam quan Irong cua nhung ca nhan. Su Iham
saI nguoI Do ThaI va De nhI The chIen da khng Ihe xay ra
neu nhu khng co HIIIer. Neu khng co RooseveII va ChurchIII,
chac co Ie HIIIer da hop nhaI duoc chau u som hon va IrIeI
de hon, va bang mI cach gay oan Ihan hon nhIeu so voI
nhung nguoI ke vI ng Ia da Iam. Van van va van van. The
nhung co mI dIem mau chI Ihuong khng nhan ra Ia nhung
ca nhan Iren chang aI co Ihe Iam Ihay dI chIeu huong cua
IIch su neu ho khng co nhung quan he va IIen mInh.
Trong hau heI moI Inh vuc Ihanh Iuu nao,
S
ban cung co Ihe
nhan dIen duoc mI s Iuong nho nhung nguoI cng su chu
294 29S
nhIeu Irong Iuong IaI: co Ie do nguoI ay vua duoc b nhIem
vao vI Ir moI co anh huong Ion, vua moI gIau phaI Ien nho
dau Iu hoac vua duoc moI nguoI nhin nhan quy Irong. Hay
Iam IaI baI Iap nay, Ian nay sap xep cac IIen mInh cua minh
Iu 1 den 10 va phan b 100 dIem cho nhom nay Iren co so
kha nang gIup do ban Irong Iuong IaI.
NguoI khac gIup ban vi gIua ban va ho co mI mI quan he
ben chaI. Nhung mI quan he II dep nhaI duoc xay dung
Iren nam dac dIem: su Ihch Ihu khI o ben nhau, su In Irong,
dng hI dng Ihuyen, su co qua co IaI, va Iong IIn. Trong cac
mI quan he Iam vIec Ihanh cng, nhung dac dIem Iren hoa
quyen vao nhau va khng Ihe Iach rIeng ra Iung dac dIem
mI, nhung chung Ia co Ihe xem xeI chung mI cach rIeng re.
5u thch thu kh o bn nhuu
Trong nam dac dIem cua chung Ia, caI dau IIen Ia dac dIem
raI hIen nhIen. Neu ban khng cam Ihay Ihch Ihu khI noI
chuyen voI aI do, Irong van phong cua ho, Irong mI nha
hang, IaI mI buI IIec hay qua dIen IhoaI, ban va nguoI ay
se khng xay dung duoc mI mI quan he ben vung. Ho cung
can phaI Ihch Ihu khI o ben canh ban.
Neu nhu ban Ihay dIeu nay qua hIen nhIen, hay bo ra chuI
IhoI gIan suy ngh ve nhung nguoI ma ban gIao du ve maI
xa hI, nhung can ban Ia phaI nham vao nhung muc dch
nghe nghIep. Ban Ihuc su Ihch bao nhIeu nguoI Irong s ho7
MI s Iuong nguoI Ion den ngac nhIen bo ra nhIeu IhoI gIan
IIep xuc voI nhung nguoI ho khng Ihch. Day qua Ia mI su
Iang ph IhoI gIan v cung. No khng mang den cho Ia nIem
Iech. Thng Ihuong khoang nua chuc IIen mInh quan Irong
hon nhIeu so voI IaI ca cac IIen mInh con IaI.
Ban khng can phaI co nhIeu IIen mInh nhung ban can co
nhung IIen mInh phu hop, co mI quan he phu hop gIua ban
va Iung IIen mInh va gIua cac IIen mInh voI nhau. Ban can
nhung IIen mInh ay dung Iuc, dung noI va co IoI ch chung
Irong vIec nang cao nhung quyen IoI cua ban. Va Iren heI, cac
IIen mInh phaI IIn Iuong ban va ban phaI IIn duoc ho.
Hay Iap ra danh sach 20 mI quan he hang dau, voI nhung
nguoI ma ban cho Ia nhung IIen mInh quan Irong, va so sanh
danh sach ay voI Ing s cac mI IIen he uoc chung ma ban
co Ihe gIao IIep mI cach Ihan maI neu ban co su dung
RoIodex, IIIoIax hay mI danh ba dIen IhoaI Ihi day Ia Ing
s cac s IIen he Ihuong xuyen Iren danh sach. 80 gIa IrI cua
Ing cac IIen mInh dI voI ban co xu huong Ia Iap Irung vao
20 cac mI quan he. Neu khng phaI vay Ihi cac IIen mInh
(hoac mI s IIen mInh) co Ihe co chaI Iuong kem.
Nhu ng IIen mInh gIu p ba n Iha nh da I
Neu ban vao nghe da Iau, hay Iap ra mI danh sach nhung
nguoI da gIup ch cho ban nhIeu nhaI Iu Iruoc den nay. Sap
xep ho Iheo IraI Iu Iu Iren xung duoI va sau do phan b 100
dIem Irong s 10 nguoI dung dau.
Thng Ihuong nhung nguoI gIup do cac ban nhIeu nhaI
Irong qua khu cung se Ia nhung nguoI nhu vay Irong Iuong
IaI. Tuy nhIen, dI khI mI nguoI ban II nam dau do pha
cuI danh sach IaI Iro Ihanh mI IIen mInh quan Irong hon
296 297
Ia khI co IIen quan den su Iranh dau hay kh dau, co suc
manh keI chaI raI Ion. MI Irong nhung mI quan he Ion nhaI
cua II, ca o phuong dIen Ia mI nguoI ban va IIen mInh Irong
cng vIec, co duoc Iu canh ng chung gIua II va nguoI ay khI
moI chan uoI chan rao buoc vao vIec Iam dau IIen. TI chac
chan rang chung II aI da khng Ihe co duoc mI quan he II
dep neu ca haI chung Ia deu khng chan gheI cng vIec cua
minh IaI nha may IInh che dau.
Ham y cua cau chuyen Iren Ia neu ban co mI cng vIec kho
khan Ihi hay Iim cho minh mI nguoI IIen mInh ma ban men
va In Irong. Hay vun dap no Ihanh mI IIen mInh sau sac va
co hIeu qua. Neu khng Ihi ban dang de IuI maI mI co hI
Ion day!
Cho du ban khng o vao Iinh hung dau kh, hay Iim mI
nguoI dng hI dng Ihuyen voI minh va bIen nguoI ay Ihanh
nguoI IIen mInh chu chI cua minh.
5u co quu co Iu
De cac IIen mInh phaI huy Iac dung, mI nguoI IIen mInh
phaI Iam duoc nhIeu Ihu cho nguoI kIa mI cach Ihuong
xuyen, Iruoc sau nhu mI va IraI suI mI IhoI gIan daI.
Su gIup do qua IaI doI hoI mI quan he khng duoc mang
Inh don phuong. Cung quan Irong khng kem, su gIup do
qua IaI can phaI dIen ra mI cach Iu nhIen va khng nen Inh
Ioan qua chI II. DIeu quan Irong Ia ban phaI Iam baI cu dIeu
gi co Ihe de gIup nguoI kIa mIen Ia phu hop voI cac IIeu chuan
dao duc. DIeu nay doI hoI can phaI co IhoI gIan va suy ngh!
Ban khng nen cho den khI nguoI Ia xIn Iro gIup.
vuI ma ch Iam Ia meI moI, Ihuong Iam Ia In kem, can Iro
chung Ia Iam nhung vIec hay hon va IuyeI nhIen khng dan
chung Ia den dau ca. Hay ngung ngay chuyen nay! Hay bo
Ihem IhoI gIan cho nhung mI IIen he ma ban cam Ihay Ihch
Ihu, dac bIeI Ia neu nhung quan he ay cung co Ihe gIup ch
duoc gi cho ban.
5u tn trong
Co nhung nguoI II raI Ihch gap go nhung IaI raI khng In
Irong ve maI chuyen mn, va nguoc IaI. TI chang bao gIo
gIup aI do Ihang IIen ve nghe nghIep neu nhu II khng In
Irong kha nang chuyen mn cua ho.
Neu aI do mun gIup ban ve maI nghe nghIep Ihi nguoI ay
phaI IhaI su co an Iuong ve ban. Tuy nhIen Ihng Ihuong Ihi
chung Ia hay gIau nghe. PauI, mI nguoI ban II cua II, nguoI
o vI Ihe co Ihe gIup II Ihang IIen ve nghe nghIep, co Ian nhan
xeI Irong mI cuc hop cua Ban quan IrI ma Irong do chung
II Ia nhung uy vIen ngoaI bIen che rang anh Ia co Ihe IIn II
co kha nang ve chuyen mn mac du anh Ia chua Iung Ihay
bang chung gi cho dIeu ay! TI quyeI Iam Iim co hI de minh
co Ihe Irung ra chuI bang chung. TI da Iam duoc va PauI
Iap Iuc Iro Ihanh mI Irong nhung nguoI IIen mInh hang dau
cua II.
Ong h dng thu)n
Cung nhu Irong mI ngI Iang nguyen Ihuy, chung Ia ch co
mI s Iuong gIoI han cac danh cho nhung kInh nghIem
nghe nghIep quan Irong. KInh nghIem cung chIa se, dac bIeI
298 299
Ne u ba n ch mo I buo c va o nghe ,
ha y Ia p da y nhu ng da nh cho
IIen mInh m I ca ch Iha n Iro ng
MI nguyen Iac hay dua Iheo kInh nghIem Ia ban nen phaI
IrIen sau hoac bay IIen mInh vang Irong cng vIec, gm:
MI hoac haI quan he voI nhung nguoI huong dan day dan,
nhung nguoI co vI Ir cao hon ban
HaI hoac ba quan he voI nhung nguoI cung cap
MI hoac haI quan he voI nhung nguoI ban huong dan
Ca c m i quan he vo i nhu ng nguo i huo ng d n
Chon mI hoac haI nguoI huong dan mI cach Ihan Irong.
Dung de ho chon ban: ho co Ihe chIem maI danh cho mI
nguoI huong dan II hon ho nhIeu. Nhung nguoI huong dan
ban chon can co haI dac dIem sau:
Ban phaI co Ihe xay dung duoc mI quan he gm du nam
Ihanh I: su Ihch Ihu Ian nhau, su In Irong, dng hI
dng Ihuyen, su co qua co IaI va Iong IIn.
NguoI huong dan can phaI co vI Ir cang cao cang II hoac,
Iy Iuong hon, co vI IrI Iuong dI Ihap nhung Ihay ro IrIen
vong Ihang IIen Ien vI Ir chop bu. Nhung nguoI huong
dan II nhaI Ia nhung nguoI cuc ky co nang Iuc va day
Iham vong.
CaI Iam II ngac nhIen khI xeI IaI cac mI quan he Irong
cng vIec Ia su gIup do qua IaI dung ngha IaI duoc vun dap
qua IhIeu Ihuong xuyen. Ngay ca khI cac yeu I khac Iinh
ban, su In Irong, dng hI dng Ihuyen va Iong IIn deu
hIen huu, con nguoI raI Ihuong sao nhang vIec Ich cuc chu
dng gIup do nhung nguoI IIen mInh. Va dIeu nay, cung vay,
Ia su Iang ph mI co hI Ion cho vIec Iam cho mI quan he
Iro nen sau sac hon va Ich Iuy su Iro gIup Irong Iuong IaI.
Ban nhac The BeaIIes da Iung bao chung Ia rang ban cho
dI bao nhIeu Iinh yeu Ihi cuI cung rI ban se nhan ve duoc
bay nhIeu Iinh yeu. Tuong Iu nhu vay, ban gIup nguoI khac
bao nhIeu Ihi cuI cung rI ban se nhan duoc bay nhIeu Iro
gIup Irong nghe nghIep.
Lo ng tn
Long IIn Iam cho cac mI quan he duoc ben chaI. Su IhIeu
Iong IIn se nhanh chong Iam cho cac mI quan he voI dan dI.
Long IIn doI hoI su chan Ihanh IuyeI dI o moI Iuc. Ch can co
mI nghI ngo rang ban khng noI IhaI nhung gi ban dang
ngh, cho du vi nhung Iy do cao Ihuong nhaI hay ch de Io ra
IIch su kheo Ieo, Iong IIn co Ihe bI xoI mon.
KhI ban khng hoan Ioan IIn mI aI do, dung c Iim cach
xay dung IIen mInh voI nguoI ay. LIen mInh ay (IaI) se khng
hIeu qua.
Nhung neu ban Ihuc su co Iong IIn IuyeI dI Ihi cac mI
quan he se Iro nen nhanh chong hon, hIeu qua hon. Ban se
do In nhIeu IhoI gIan va IIen bac. Dung bao gIo danh maI
Iong IIn bang nhung hanh vI bng bI, hen nhaI hay gIan Ira.
300 301
Da IIen mInh
Cac mI IIen mInh Ihuong Iao nen nhung mang IuoI Irong
do nhIeu nguoI co quan he qua IaI voI nhau. Nhung mang IuoI
nay raI hung manh, hoac ch I Ia nhu vay duoI con maI cua
nguoI ngoaI. Thng Ihuong ho Ia nhung nguoI raI Ihu vI.
Tuy nhIen dung de minh qua say sua, Iu man khI bIeI rang
minh da vao gung. Co Ihe ban ch Ia mI Iay choI ben Ie.
Dung quen rang moI quan he dch Ihuc va co gIa IrI deu mang
Inh song phuong. Neu ban co IIen mInh chaI che voI X va Y,
va gIua ho voI nhau cung co mI IIen mInh chaI che, Ihe Ihi
qua II. LenIn co noI rang d chac cua soI xch Iuong duong
voI d chac cua maI xch yeu nhaI cua no. Cho du cac mI
quan he gIua X va Y co manh Ihe nao dI nua Ihi cac mI quan
he Ihuc su co y ngha dI voI ban Ia quan he gIua ban voI X
va voI Y.
DI voI cac quan he ca nhan va cng vIec, cang I va cang
Iham gIao II hon Ia cang nhIeu va cang hoI hoI. Khng phaI
quan he nao cung II nhu nhau. Nhung mI quan he saI Iam
nghIem Irong, khI ban bo qua nhIeu IhoI gIan ben nhau nhung
keI qua chang he Ihoa man, can phaI cham duI cang som
cang II. Ch co mI s Iuong I oI danh cho cac mI quan
he; dung Iap day heI cac qua som hoac Iap chung bang
nhung quan he co gIa IrI Ihap.
Hay chon Ioc mI cach Ihan Irong. RI sau do quyeI Iam
xay dung quan he.
NoI cac mI quan he voI nguoI huong dan can phaI co qua
co IaI nghe co ve Ia, vi IaI nhIen nguoI huong dan se co nhIeu
caI de cho hon Ia nguoI duoc huong dan. Tuy nhIen, nguoI
huong dan can phaI duoc den dap; neu khng, ho se maI dI
su hung Ihu. NguoI duoc huong dan can phaI cho ho nhung
y Iuong moI, nhung kch Ihch Ir Iue, su nhIeI Iinh, can man,
IrI Ihuc ve cac cng nghe moI hay mI caI gi khac co gIa IrI
dI voI ho. Nhung nguoI huong dan khn ngoan Ihuong su
dung nhung IIen mInh Ire nham gIup ho nam baI nhung Irao
Iuu moI va nhung co hI hay nguy co IIem Iang ma nguoI o
vI Ir chop bu co Ihe khng nhin Ihay.
Ca c m i quan he vo i nhu ng nguo i cu ng c p
VoI nhung nguoI cung cap Ihi Ihng Ihuong ban co khI Iua
chon. Co raI nhIeu IIen mInh IIem nang. Nhung hay nho rang
ban ch co haI hoac ba cho IIen mInh nay. Hay IhaI chon Ioc.
Hay Iap ra danh sach IaI ca nhung IIen mInh IIem nang co du
nam yeu I noI Iren hoac co kha nang co nhung yeu I ay.
Chon ra haI hoac ba IIen mInh ma ban IIn rang se Ihanh cng
nhaI. Sau do c gang bIen ho Ihanh IIen mInh cua minh.
Ca c m i quan he vo i nhu ng nguo i ba n huo ng d n
Dung xem Ihuong nhung mI quan he nay. Ban co Ihe Ihu
duoc nhIeu nhaI Iu nhung nguoI ban huong dan neu ho Iam
vIec cho ban, II nhaI Ia Irong mI quang IhoI gIan kha daI.
302 303
13
1hnq m|nh va |uo| nhac
5 qunn cII co on on. Ion tIu nInt n nIung
: qunn ngu ngoc, cng nInc. Ion nn) \o In,
ncn cu dc nc Io... Ion tIu In n nIung :
qunn tIong nnI, cnn nnn. Ho n nIung : qunn
tInn nuu tu)ct \o, dnn no no cI tct duoc
xcn xct not cncI dung nuc. Ion tIu n n nIung
: qunn ngu ngoc, cnn nnn. NIung nguo nn) n
cn not no Icn Ion \n cnn In :n tIn ngn)
n tuc. Ho gn) n nIung cong \cc tnt cIn
cIo no nguo. Ion cuo cung n nIung : qunn
uo nInc, tIong nnI. 5 qunn on nn) Iu Io
cIo nIung cIuc \u cno nInt.
Tuo ng Von MansIeIn ba n ve
Luc Iuong S quan Duc

ay Ia chuong danh cho nhung aI co Iham vong

Ihuc su. Neu ban khng bI dau kh boI cam gIac
Nga re Irong quye n sa ch na y
Bay gIo chung Ia da dI den mI nga re Iuy chon Irong cuc
hanh Irinh qua quyen sach nay. HaI chuong ke IIep (13 va 14)
Ian IuoI danh cho nhung aI mun bIeI Iam Ihe nao de Ihang
IIen Irong su nghIep va kIem Ihem duoc nhIeu IIen. Nhung dc
gIa ma dI voI ho nhung van de nay khng phaI Ia mI quan
Iam Ion nen dI Ihang den Chuong 1S, noI ma bay IhoI quen
mang IaI hanh phuc dang cho don ban.
304 30S
LoI khuyen nay Ia de xu Iy nhu Ihe nao dI voI nguoI khac.
Con voI chnh ban Ihan minh Ihi sao7 Co Ihe cho rang Ir
Ihng mInh va khuynh huong Ihch Iam vIec Ia nhung Inh
ca ch ba I dI ba I dIch, Irong Iruo ng ho p a y ma Ira n Von MansIeIn,
du hap dan, Io ra v ch. Tuy nhIen quan dIem dua ra Irong
chuong nay co khac dI chuI. Cho du ban cham ch, ban co
Ihe hoc cach de Iro nen IuoI nhac. Va cho du ban va nguoI
khac cho rang ban ngu dI, ban van Ihng mInh o mI phuong
dIen nao do. Chia khoa de Iro Ihanh mI ngI sao Ia bIeI kch
Ihch, Ia o ra va IrIe n khaI Ir Ihng mInh IuoI bIeng. Nhu
chung Ia se Ihay, Ir Ihng mInh IuoI bIeng co Ihe Iuyen duoc.
Chia khoa cua vIec Iam I hon va kIem duoc nhIeu IIen hon
Ia chon dung vIec de Iam va ch Iam nhung vIec Iao ra gIa IrI
cao nhaI.
Tuy nhIen, Iruoc heI, chung Ia nen xem Nguyen Iy 80,20
phan phI nhung phan Ihuong nhu Ihe nao cho nhung nguoI
Iam vIec. Su phan phI phan Ihuong khng nhung khng can
dI ma con khng cng bang. Chung Ia co Ihe hoac ngI Ihan
phIen ve Ihuc Ie nay hoac Iim cach IoI dung ma Iran Von
MansIeIn.
HIe n Iuo ng IhIe u can d I co da y ra y
Irong su Iha nh da I va Ihu nha p
Nguyen Iy 80,20 bIeu hIen khng dau ro bang Iinh Irang
Ihu nhap cao ngaI va IIep Iuc Iang cao cua mI s raI I nhung
Iay chuyen nghIep Irong gIoI IInh hoa.
Chung Ia sng Irong mI Ihe gIoI ma Ihu nhap cua nhung
baI an Iam nhom Ien ngon Iua khaI khao mun duoc gIau co
va n I IIe ng, ha y dI IIe p de n Chuong 1S. Nhung ne u ba n
mu n na m pha n Iha ng Irong cu c Iranh gIa nh kh c IIe I, chuong
nay dua ra mI s IoI khuyen co Ihe Iam ban phaI ngac nhIen.
Tuo ng Von MansIeIn na m ba I duo c pha n IInh hoa cu a
chuong nay, do Ia su ch dan cua Nguyen Iy 80,20 ve vIec Iam
Ihe nao de co mI nghe nghIep Ihanh daI. Neu vI Iuong ay Ia
nha Iu van quan Iy, ng Ia han da co Ihe kIem duoc ca mI
gIa IaI Iu ma Iran Irong Hinh 41.
Nu nc 1Hn m|nH
Hinh 41 Ma Iran Von MansIeIn
3| quan
tHam muu
tuyet vc|
luc|
nHac
CHm
cH|
Cu de mc
1Huc
Han sao
3a tHa|
nay |p tuc
306 307
ve kInh doanh. DIeu nay cung ap dung dI voI dIen vIen,
nhung nhan vaI nI IIeng Iren Iruyen hinh hay baI ky mI
mn Ihe Ihao nao. 80 IIen Ihuong Irong mn goII vao Iay cua
duoI 20 cac Iay choI goII chuyen nghIep; Irong mn quan voI
cung Ihe; va Irong mn dua ngua Iren 80 IIen Ihang gIaI vao
IuI 20 cac chu ngua, naI ngua va nguoI huan Iuyen.
Ho ten NHe nH|ep 1Hu nHp 994
|DV t|nH: tr|eu d|a
3teven 3p|e|ber Dao d|en d|en anH bb
JosepH Jama|| lut su t tun 9
0praH w|nlrey 0n cHucn tr|nH truyen H|nH /Z
l|cHae| Jordan Cu tHu bon r/cHay 3
0av|d Copperl|e|d NHa ao tHut Z9
3y|vester 3ta||one 0|en v|en/dao d|en d|en anH Z4
/ndrew l|oyd webber NHa soan nHac Z4
l|cHae| Jackson Ca s| ZZ
3tepHen b|n NHa vn Z
3Haqu|||e 0Nea| Cu tHu bon r /
Jack N|ck|aus Vn dn v|en danH o|l b
0erHard Berer Vn dn v|en dua xe Hc| 4
/ndre /ass| Vn dn v|en qun vct ZZ
boberto Ba|o Cu tHu bon da b
/||en 0rubman lut su cn ty b
Ngun: Tap ch Ioc:
Hinh 42 Thu nhap Iam co sIeu sao cua
cac Iay chuyen nghIep hang dau
IaI nang hang dau, Irong moI Inh vuc cua cuc sng, chua
Iung bao gIo cao hon. MI phan Iram nho nhung nguoI chuyen
nghIep co duoc su cng nhan va IIeng Iam qua muc va Ihuong
cung nhan duoc phan Iram bng Ic cao.
Hay xeI baI ky hoaI dng nao cua con nguoI hIen nay, o mI
quc gIa baI ky hay ca Ihe gIoI. Cho du do Ia dIen kInh, bong
chay, bong r, bong da, bong bau duc, quan voI hay baI ky
mn Ihe Ihao ph bIen nao; hay kIen Iruc, dIeu khac, hI hoa
hay ba I ky nghe IhuaI hinh anh nao; hay am nhac baI ke
Ihuc IoaI hinh nao; phIm anh hay kIch nghe; IIeu IhuyeI,
sach day nau an hay Iu Iruyen; hay Iham ch cng vIec dan
ca c chuong Irinh gIao Iuu Iren Iruye n hinh, do c ba n IIn,
chnh IrI hay baI ky mI Inh vuc rach roI nao khac, van co
mI s nho nhung nguoI chuyen nghIep xuaI chung ma Ia
ngh ngay den.
XeI Iheo s Iuong nguoI dan o Iung quc gIa Ihi day qua Ia
mI con s raI nho nhung Ien IuI, va Ihuong Ia mI phan
Iram nho Ihuong Ia duoI xa S Irong s nhung nha chuyen
nghIep hoaI dng Ich cuc Irong Inh vuc co IIen quan. Trong
baI ky nghe nao, s nguoI duoc cng nhan Ien IuI IhaI raI I
nhung IaI gIanh heI su chu y cua moI nguoI. Ho Iun duoc san
don va Iun xuaI hIen Iren bao daI. Ho cung Iuong Iu nhu
nhung Ihuong hIeu san pham IIeu dung, duoc moI nguoI nhan
ra ngay Iuc Ihi nhu nhung Ihuong hIeu nI IIeng.
DI voI su men m va phan Ihuong ve IaI chnh Ihi co xay
ra Iinh Irang maI can dI nhu vay. Hon 80 Ing s IIeu
IhuyeI duoc ban ra Ia Iu I hon 20 dau sach duoc phaI hanh.
DIeu nay cung dung voI dI voI baI ky hinh Ihuc xuaI ban
nao: CD nhac pop va hoa nhac, phIm anh, Iham ch sach vIeI
308 309
IIn hIen daI gIup cho dIeu ay co Ihe xay ra. ChI ph phu Ihem
de phan phI MIchaeI |ackson, SIeven SpIeIberg, SIephen KIng,
LucIano PavaroIII hay Andre AgassI den voI nhIeu nguoI IIeu
Ihu hon hau nhu Ia s khng, vi chI ph phaI sInh Ihem de
phaI song, Iam CD hay In sach ch Ia mI phan raI nho Irong
Ing co cau chI ph.
ChI ph phaI sInh Ihem de dua cac sIeu sao den voI nguoI
IIeu dung chac chan khng cao hon nhung nguoI Ihay Ihe
hang haI, ch co dIeu Ia ban Ihan cac sIeu sao nhan duoc Ihu
Iao cao hon. Cho du Ihu Iao co Ihe Ia hang IrIeu hay hang
chuc IrIeu, chI ph phaI sInh Ihem Inh Iren mI dau nguoI IIeu
Ihu qua IhaI raI Ihap, Ihng Ihuong ch Inh bang xu hay mI
phan nho IIen xu.
DIeu kIen Ihu haI cho Ihu nhap cua cac sIeu sao Ia kha nang
Iam Ihuong nhaI IhIeI khng Ihe Ihay Ihe cho IaI nang. DIeu
quan Irong Ia phaI Iim cho duoc caI II nhaI. Neu mI nguoI
queI don nha cua Iam vIec ch nhanh bang nua mI nguoI
khac, IhI Iruong se bu Iru bang cach Ira cho nguoI ay ch nua
muc Iuong. The nhung aI IaI mun mI nguoI nao do IaI nang
ch bang nua MIchaeI |ackson hay PavaroIII7 Trong Iruong
hop nay, mI nguoI khng Ihuc hang sIeu sao, du co Iam
khng cng dI nua, cung mang IaI hIeu qua kInh Ie kem xa
mI sIeu sao. NguoI ay ch Ihu huI duoc mI Iuong khan gIa
I oI va do do, du co IIeI kIem duoc chuI I ve Ing chI ph,
mang ve muc doanh Ihu Ihap hon raI nhIeu.
Co mt khoung cuch Ion guu nhung tn tu hung
du vu tt cu nhung nguo con Iu
Chung Ia sng Irong mI Ihe gIoI ngay cang IhI Iruong hoa
hon. Nhung Ien IuI hang dau co Ihe doI nhung muc Ihu Iao
khng I, nhung nhung aI khng duoc gIoI hay nI IIeng nhu
vay Ihi Ihu nhap Iuong dI Ihap.
V du, hI ky cua ba ThaIcher den nay da ban ra Iren 2 IrIeu
ban va mI s Iuong Ion bang Iu va vIdeo: ca nhan ba nhan
duoc S,4 IrIeu dIa. MI hI ky dIen hinh cua mI Irong
nhung b Iruong Ihu vI nhaI, ngaI NIchoIas RIdIey, da ban ra
S.000 ban, ch bang 1,4 cua 1 Ing s ban cua ba ThaIcher.
NhIeu Ihanh vIen Irong nI cac chnh phu cua ba ThaIcher
cung da vIeI hI ky va mI s co duoc Ihanh cng nho nho,
Iuy nhIen uoc Inh II nhaI Ia, mac du ba ThaIcher ch chIem
Iy Ie duoI 2 IaI ca nhung nguoI phuc vu Irong nI cac cua ba
va ch S Ing s nhung nguoI co xuaI ban hI ky, doanh Ihu
cua ba chIem den Iren 9S Ing s.
Tu suo ke thng gom tt?
Su phan b Ihu Ihap Irong gIoI sIeu sao Iham ch con maI
can dI hon ca Irong Ioan b dan s noI chung va cho chung
Ia nhung mInh hoa IuyeI voI ve Nguyen Iy 80,20 (hay Irong
hau heI cac Iruong hop, 90,10 hoac 9S,S). NhIeu Iac gIa
1
da
dua ra nhung gIaI Ihch Iu goc d kInh Ie hay xa hI hoc cho
hIen Iuong sIeu Ihu Ihap Irong gIoI sIeu sao.
LoI gIaI Ihch IhuyeI phuc nhaI Ia Ihu nhap khng I cua cac
sIeu sao Ia nho co haI dIeu kIen. MI Ia sIeu sao co Ihe IIep can
duoc dI voI nhIeu nguoI cung mI Iuc. Cac phuong IIen Ihng
310 311
Neu vao nhung nam 1940 hay 19S0 nhung cau Ihu bong
da hang dau nhu Bobby Moore kIem duoc khoan IIen khng
I Ihi dIeu do se gay ra su phan n Irong gIoI bao Ihu Anh:
DIeu do voI ho han Ia khng Ihch dang. KhI cac cay buI hang
da u cu a nhu ng nam 1960 pha I hIe n ra ng nho m nha c Ihe
BeaIIes Ia IrIeu phu, phaI hIen ay da gay ra ca mI su kInh
ngac. Ngay nay, vIec George MIchaeI hay MIchaeI |ackson duoc
IIeI vao nhom nhung nguoI gIau nhaI Ihe gIoI chang gay ra
chuI gi ngac nhIen. Ngay nay, chung Ia I xem Irong cap bac,
dIa vI hon va xem Irong yeu I IhI Iruong hon.
Yeu I moI khac, nhu da de cap o Iren, Ia cach mang cng
nghe Irong Inh vuc phaI Ihanh Iruyen hinh, vIen Ihng va cac
san pham IIeu dung nhu da CD va CDROM. Ngay nay, caI
can phaI can nhac Ia Iam sao Iang II da doanh Ihu, dIeu ma
cac sIeu sao co Ihe Iam duoc. ChI ph phu Ihem de Ihue ho co
Ihe Ia mI khoan IIen qua Ion dI voI mI ca nhan, song chI
ph Inh Iren dau mI nguoI IIeu Ihu Ihi qua nho nhoI.
Tha nh Iu u xua nay Iun Iuan Iheo
Nguyen Iy 80,20
Tuy nhIen neu gaI chuyen IIen bac sang mI ben va gIaI
quyeI nhung van de quan Irong hon va co gIa IrI Iau daI hon
(I ra Ia dI voI IaI ca moI nguoI Iru chnh cac sIeu sao), chung
Ia co Ihe Ihay rang su Iap Irung Ihanh Iuu va danh IIeng vao
mI s I nguoI, du o baI ky nganh nghe nao, Ia mI Ihuc Ie
da co xua nay. Nhung gIoI han ma duoI con maI cua chung
Ia co ve ky quac nhu gIaI cap hay Iinh Irang chua co phuong
Ke thng gom tt Iu mt hn tuong
cuu tho hn du
DIeu Ihu vI Ia muc d chenh Iech ve Ihu nhap gIua nhung
sIeu sao hang dau va IaI ca nhung nguoI con IaI Iruoc day
chua Iu ng co bao gIo . V du , nhu ng nha v dIch bo ng r
hoac bong chay cua nhung nam 1940 va 19S0 khng kIem
duoc nhIeu IIen. Truoc kIa co Ihe Ihay Iruong hop mI nha
chnh IrI II Iac cheI dI Irong canh ban han. Va chung Ia
cang Iro nguoc ve qua khu, chung Ia cang Ihay rang hIen
Iuong nguoI Ihang duoc IaI cang khng dung.
V du , WIIIIam Shakespeare vuo I hon ha n nhu ng nguo I
duong IhoI cua ng ve phuong dIen IaI nang. Leonardo da
VIncI cung Ihe. Theo Ie phaI, hay dung hon Ia Iheo chuan
muc ngay nay, Ie ra ho da co Ihe Ian dung IaI nang, su sang
Iao va danh IIeng cua minh de Iro nen nhung nguoI gIau co
nhaI Irong IhoI daI cua minh. The ma, ho danh phaI xoay xo
vo I m I khoa n Ihu nha p Iuong duong vo I mu c Ihu nha p
ngay nay cua nhung nguoI chuyen nghIep co IaI nang ch o
muc Iuong dI.
Su ma I can d I ve pha n Ihuo ng Ia I chnh da nh cho Ia I
nang dang ngay cang Iro nen ro neI hon Iheo IhoI gIan. Ngay
nay, Ihu nhap IIen quan chaI che hon voI nang Iuc va kha
nang IIep IhI, do do mI IIen he voI Nguyen Iy 80,20, vi co
Ihe chung mInh duoc mI cach ro rang ve phuong dIen IIen
bac, Iro nen de dang nhan Ihay hon. Xa hI chung Ia ngay
nay ro rang Irong nhan IaI hon Ia xa hI cach day mI Ihe
ky hay Iham ch mI Ihe he. DIeu nay dac bIeI dung IaI chau
u noI chung va IaI Vuong quc Anh noI rIeng.
312 313
nay, IrIeI Iy ke Ihang gom IaI dang ngay cang Ian rng hon.
Cac ca nhan hay cng Iy chuyen ve mI Inh vuc hang dau co
Ihe doI Ihu Iao cao gap nhIeu Ian so voI nhung nguoI kem Iay
nghe hon mI chuI. V du, neu co xay ra Iruong hop Iranh
gIanh mua duI IaI mI cng Iy, mI Irong haI nhan vaI chnh
co Ihe Iranh nhau gIanh quyen phuc vu cho nhung ca nhan
hay cng Iy dung dau bang cach dua ra muc gIa cao hon
nhIeu so voI muc gIa binh Ihuong. BaI cu khI nao co nhung
khoan IIen dau Iu Ion va nhung ca nhan chop bu co Ihe (hoac
duoc xem Ia co Ihe) anh huong Iy Ie Ihi IoI nhuan Ihu ve cho
nhung ca nhan co Ihe daI den muc khng I.
Co Ie IaI nang Iun Iuan Iheo m hinh 80,20. NoI mI cach
daI khaI, anh huong cua cng nghe co Ie se day IaI nang Ien
muc Iy Ie xap x 90,10 hoac 9S,S. Phan Ihuong Iruoc kIa co
Ie phan phI Iheo Iy Ie 70,30, nhung dI voI nhung nguoI nI
IIeng nhaI chac chan bay gIo Iy Ie Iang gan den muc 9S,S
hoac Iham ch con chenh Iech hon Ihe nua.
Ta I ca nhu ng dIe u na y
co ngha gi d I vo I nhu ng nguo I
co Iham vo ng7
Nhung quy Iac de Ihanh cng Irong Ihe gIoI 80,20 nay Ia
gi7 Co Ie ban mun bo cuc va Iu chI Iranh dua Irong mI
Ihe gIoI ma co may de Ihanh cng Ion Ia qua be. Nhung II
cho rang do Ia mI keI Iuan saI Iam. Cho du ban khng co y
dInh mu n Iro Iha nh IrIe u phu s m I co kha nang Ia m khuynh
dao ca Ihe gIoI (nhung dac bIeI Ia ban co y dInh nhu vay), co
IIen vIen Ihng da ngan can Shakespeare va Leonardo da
VIncI Iro Ihanh nhung IrIeu phu. The nhung chuyen ho khng
gIau co da khng Iam gIam dI nhung Ihanh Iuu cua ho hoac
Ihuc Ie rang phan Ion anh huong Ia do o mI s Iuong I oI
nhung nguoI sang Iao.
Su chenh Ie ch 80,20 Irong phan ph I
Ihu nha p cu ng a p du ng duo c cho nhu ng
nguo I chuyen nghIe p khng Ihu c
nga nh Iruye n Ihng
Mac du Irong nhom sIeu sao cua gIoI Iruyen Ihng su maI
can dI de dang nhin Ihay nhaI va hoI cuong dIeu, dIeu quan
Irong Ia su chenh Iech 80,20 nay khng ch gIoI han Irong
gIoI cng nghe IIeu khIen. Nhung Iay chuyen nghIep hang dau
Irong baI ky nghe nghIep duoc cng nhan nao ngay cang
nhan duoc phan Ion cua caI Iao ra. Luu y rang o Hinh 42
nguoI duoc xep Ihu haI Irong danh sach nhung nguoI co Ihu
nhap cao nhaI Ia |oseph |amaII, mI caI Ien hoan Ioan xa Ia
ben canh Andre AgassI. |amaII Ia mI IuaI su I Iung va cho
den IhoI dIem nay van chua Iung xuaI hIen Iren cac chuong
Irinh Iruyen hinh hay Ihuc hIen mI b phIm bom Ian nao.
Vay ma ng da kIem duoc 90 IrIeu dIa Irong nam 1994, Iren
gap bn Ian Ihu nhap cua AgassI.
Ra xung bang IIeI ke nhung nguoI co Ihu nhap cao nhaI Ia
Ihay cac IuaI su cng Iy, nha phau IhuaI dau nganh, gIam dc
cng Iy duoc san don, chu ngan hang dau Iu, cac chuyen gIa
ve Ihue va mI IoaI cac nganh nghe khac. Trong Iung Inh vuc
314 31S
O chu)n vuo mt Inh vuc tht hep
Chuyen mn hoa Ia mI Irong nhung quy IuaI Ion, ph quaI
Irong cuc sng. Day Ia cach ma ban Ihan cuc sng IIen hoa,
Irong do mI IoaI Iim cho minh nhung vung sInh IhaI moI va
phaI IrIen nhung dac Inh rIeng cua minh. MI cng Iy nho
khng dI chuyen mI Inh vuc nao se sup d. MI ca nhan
chang co chuyen mn hoa se suI doI Iam cng cho nguoI
khac ma IhI.
Trong Ihe gIoI Iu nhIen, khng aI bIeI duoc s Iuong IoaI vaI
Ia bao nhIeu, song hau nhu chac chan rang s Iuong nay Ion
den kInh ngac. S Iuong cac Inh vuc Irong gIoI kInh doanh
con Ion hon raI nhIeu so voI nguoI Ia Ihuong ngh; do vay
nhIeu cng Iy nho, Iren be maI dang phaI canh Iranh Irong
mI IhI Iruong Ion, Ihuc Ie co Ihe Iro Ihanh nhung cng Iy
dung dau Irong Inh vuc rIeng cua ho va Iranh duoc su dI
dau Iruc dIen.
2
DI voI ca nhan cung vay, bIeI Ihau dao mI vaI vIec, hoac
II hon Ia bIeI mI vIec nao do cuc ky Ihau dao, Ihi II hon
Ia bIeI nhIeu Ihu mI cach hoI hoI.
Su chuyen mn hoa nam ngay Irong Nguyen Iy 80,20. Ly
do vi sao no dIen ra nhu vay Iuc 20 Iuong cng suc dau
Iu vao co Ihe Iao ra 80 keI qua Ia o ch caI 1,S co nang
suaI cao ay duoc chuyen mn hoa va Ihch hop voI nhIem vu
hon nhIeu so voI caI 4,S co nang suaI kem kIa.
Bay ky khI nao chung Ia quan saI Ihay Nguyen Iy 80,20
dang ung nghIem, day chnh Ia bang chung cho Ihay co mI
su Iang ph cac ngun IaI nguyen (do caI 4,S co hIeu suaI kem
gay ra) va nhu cau can phaI chuyen mn hoa cao hon nua.
10 quy Iac vang de co duoc mI nghe Ihanh cng Irong mI
Ihe gIoI ngay cang meo Iech kIeu 80,20 (xem Hinh 43).
Mac du cac nguyen Iac nay cang quy gIa hon neu ban co
Iham vong Io Ion hon, chung ap dung duoc cho baI ky Irinh
d nghe nghIep hay muc d Iham vong nao. KhI chung Ia ban
chI IIeI ve vIec nay, cac ban hay su dung kIeu Iu duy 80,20
de bIen Iap IaI nI dung cho phu hop voI nganh nghe cua ban.
Hay nho IaI ma Iran Von MansIeIn: Iim mI Inh vuc ma ban
da Iap nen Ien IuI, ma ban co Ihe Ihng mInh, IuoI nhac va
nhan duoc phan Ihuong cao hon.
. D| cHuyen vao mt ||nH vuc tHt Hep; pHat tr|en mt ky nn ct |o|
Z. CHon mt ||nH vuc ma ban tH|cH tHu, ma ban co kHa nn Hcn nuc|
kHac va co cc may trc tHanH nuc| |anH tu ducc cn nHn
3. Hay nHn tHuc rn tr| tHuc |a suc manH
4. /ac d|nH tH| trucn va nHom kHacH Han cHu cHt cua m|nH va
pHuc vu Ho den muc t| da
b. /ac d|nH nHun man ma Z" cn suc bo ra dem |a| " ket qua
b. Hay Hoc Ho| tu nHun nuc| |o| nHt
/. Hay cHuyen san H|nH tHuc tu doanH scm tren con ducn su
nH|ep
. Hay tHue can nH|eu can tt nHun nuc| tao ra |a tr| tHuc
9. 3u dun nHa tHu ben noa| tron mo| v|ec tru ky nn ct |o|
cua ban
. 1n dun don by vn
Hinh 43 10 quy Iac vang de Ihanh cng Irong nghe
316 317
chuyen gIa nay hIen nay Ihuong co nhIeu quyen Iuc va duoc
Ira Iuong cao hon nhung nha quan Iy nguyen Ihuy xeI ve
phuong dIen cng nghe, ch nham den vIec Iam Iang gIa IrI
bang vIec I chuc cac ky IhuaI vIen.
S
O muc co ban nhaI, su chuyen mn hoa doI hoI phaI co
bang cap chuyen mn. Tren 80 s bang cap Irong hau heI
IaI ca cac xa hI nam Irong Iay cua 20 Iuc Iuong Iao dng.
Ngay cang ro neI hon, su phan bIeI gIaI cap quan Irong nhaI
Irong nhung xa hI IIen IIen khng phaI Ia vIec so huu daI daI
hay Iham ch cua caI, ma Ia vIec so huu Ihng IIn. 80 Iuong
Ihng IIn Ihuc quyen so huu cua 20 dan s.
Nha kInh Ie va chnh khach My RoberI ReIch da phan chIa
Iuc Iuong Iao dng My Ihanh bn nhom. Nhom dung dau
duoc ng goI Ia nhom nhung nha phan Ich bIeu Irung, Ia
nhung nguoI chuyen xu Iy nhung con s, y Iuong, cac van de
va Iu ngu. Nhom nay gm cac nha phan Ich IaI chnh, cac
nha Iu van, kIen Iruc su, IuaI su, bac s va phong vIen, Ihuc
chaI Ia IaI ca nguoI Iam vIec ma Ir Ihng mInh va IrI Ihuc cua
ho Ia mI ngun Iao ra quyen Iuc va anh huong. DIeu Ihu vI
Ia ng daI cho nhom nay caI Ien nhom 1,S may man Iheo
IhuaI ngu cua chung Ia Ia nhom 20 chop bu ma ng cho
rang nam gIu 80 Iuong Ihng IIn va 80 cua caI.
BaI ky aI gan day co kInh qua nhung nganh chuyen mn
deu bIeI rang IrI Ihuc hIen dang IraI qua mI qua Irinh phan
hoa sau sac va IrIeI de. O mI vaI phuong dIen, dIeu nay dang
Io ngaI vi hau nhu chang co aI Irong gIoI Ir Ihuc hay Irong xa
hI noI chung co Ihe Ing hop IaI ca nhung IIen b khac nhau
Irong IrI Ihuc nhan IoaI va co Ihe bao chung Ia bIeI IaI ca
nhung IIen b ay mang y ngha gi. Nhung o nhung phuong
Neu caI 80 co hIeu suaI kem ay duoc Iap Irung vao nhung
vIec ma chung Ihuc hIen duoc II Ihi chung co Ihe Iro Ihanh
caI 20 co hIeu suaI cao o mI Inh vuc khac. Va dIeu nay den
IuoI no se Iao ra mI quan he 80,20 khac nhung o Iam muc
cao hon. CaI Iruoc day Ia 80 co nang suaI kem, hay mI
phan cua no, gIo day se Ia caI 20 co hIeu suaI cao Irong mI
phan b khac.
Qua Irinh nay, caI ma IrIeI gIa nguoI Duc Ihe ky XIX G. W.
I. HegeI goI Ia bIen chung,
3
co Ihe IIep Iuc dIen ra maI, Iao
Ihanh dng co Ihuc day su IIen b. Thuc vay, co bang chung
cho Ihay day chnh Ia caI da dIen ra Irong suI chIeu daI IIch
su, ca Irong Ihe gIoI Iu nhIen va Irong xa hI. Muc sng cao
hon co duoc Ia nho su chuyen mn hoa ngay cang sau hon.
May vI Inh IIen hoa Iu su chuyen mn hoa moI Irong nganh
dIen Iu; may vI Inh ca nhan Iu su chuyen hoa sau hon nua;
cac phan mem chuong Irinh hIen daI, de su dung Iu su chuyen
mn hoa Ihem mI buoc nua; va da CDROM Iu mI gIaI
doan khac nua cua cung mI qua Irinh. Ky nghe sInh hoc,
Irong Iuong IaI se Iao ra cuc cach mang Irong vIec san xuaI
Ihuc pham, cung da IIen hoa Iheo cach Iuong Iu, cu o mI gIaI
doan phaI IrIen moI doI hoI va nho vao qua Irinh chuyen mn
hoa ngay cang sau hon.
Su nghIep cua ban cung phaI IIen IrIen Iheo cach Iuong Iu.
TrI Ihuc chnh Ia chia khoa. MI Irong nhung xu huong ro reI
nhaI Irong gIoI Iam vIec Irong Ihe he vua qua chnh Ia su Iang
Ien khng ngung ve quyen Iuc va vI Ihe cua cac ky IhuaI vIen,
Iruoc kIa Ihuong Ia nhung cng nhan c xanh nhung nay co
duoc quyen nho IrI Ihuc chuyen mn cung voI cng nghe
Ihng IIn ngay cang duoc chuyen mn hoa cao hon.
4
Nhung
318 319
Ban cung co Ihe nhin van de nay Iheo huong nguoc IaI. Hau
heI nhung aI da vuon Ien duoc hang chop bu Ia nho co nhIeI
Iinh say me dI voI nhung gi ho dang Iam. Su nhIeI Iinh Iao
dng Iuc cho nguoI Ia daI Ihanh Iuu va Iam cho nguoI khac
cung nhIeI Iinh Iheo, Iao nen hIeu ung cap s nhan. Long
nhIeI Iinh khng Ihe nao gIa vo hay phIa ra duoc.
Neu ban cam Ihay minh khng co nhIeI Iinh cho nghe hIen
IaI cua minh va ban co Iham vong, ban nen IhI Iam cng vIec
ay. The nhung Iruoc khI Ihuc hIen buoc nay, hay suy ngh va
Iim cho ra mI nghe II hon. Hay vIeI ra nhung vIec Iam ma
ban cam Ihay dam me. Ke do hay ngh xem vIec nao co Ihe
bIen Ihanh nghe cua minh. Sau do hay chon vIec ma ban cam
Ihay co nhIeu nhIeI Iinh nhaI.
Hu) nhn thuc rng tr thuc Iu qu)n Iuc
Chia khoa de bIen su dam me, nhIeI Iinh cua minh Ihanh
mI nghe Ia IrI Ihuc. Hay nam chac mI Inh vuc nao do hon
bay ky aI khac. Sau do Iim ra cach Iung no ra IhI Iruong nham
Iao ra mI IhI Iruong va mI nhom khach hang Irung Ihanh.
BIeI nhIeu ve mI s Inh vuc hep IhI Ihi chua du. Ban phaI
bIeI nhIeu hon baI ky aI, I nhaI Ia o mI Inh vuc nao do.
Khng ngung nang cao kIen Ihuc chuyen mn cho den khI
ban chac chan rang ban bIeI nhIeu hon va gIoI hon moI nguoI
o mI Inh vuc nao do. Sau do cung c vI Ir dan dau cua minh
bang cach Ihuong xuyen Iuyen Iap va Iun hIeu ky mun Iim
hIeu Ihem. Dung mong minh Ia nguoI dung dau Iru phI ban
Ihuc su hIeu bIeI nhIeu hon baI ky aI khac.
VIec dua san pham ra IhI Iruong Ia mI qua Irinh day sang
dIen khac, su phan hoa Ia bang chung Ihem cho nhu cau va
gIa IrI cua vIec chuyen mn hoa.
Va d I vo I m I ca nhan, quan sa I duo c xu huo ng nga y
cang ro Ia phan Ihuong Iun ve Iay nhung ke chop bu, day
Ia mI qua Irinh day hy vong. Co Ie ban chang co hy vong
gi Iro Ihanh AIberI LInsIeIn hay Iham ch BIII GaIes, song
Ihuc su Ia co hang Iram ngan, neu khng mun noI Ia hang
IrIeu, Inh vuc de ban co Ihe chon de dI sau ve chuyen mn.
Tham ch, cung gIng nhu BIII GaIes, ban co Ihe Iao ra Inh
vuc cua rIeng minh.
Hay Iim cho ra Inh vuc cua minh. Co Ihe ban phaI maI
nhIeu IhoI gIan, nhung do Ia cach duy nhaI de ban co Ihe
kIem duoc nhung khoan IIen khng I.
Chon mt Inh vuc mu bun thch thu, mu o do bun
co khu nng n tr
Chuyen mn hoa doI hoI phaI suy ngh IhaI can Ihan. Lnh
vuc cang hep bao nhIeu Ihi vIec chon Iua ky cang IaI cang
quan Irong hon.
Hay dI chuyen sau vao mI Inh vuc ma ban da Io ra quan
Iam va Ihch Ihu. Ban se khng Ihe Iro Ihanh nguoI Ianh dao
duoc cng nhan Irong baI ky vIec gi ma ban khng cam Ihay
Ihch Ihu hay say me.
Yeu cau nay khng den nI qua khaI khe nhu ban ngh. MoI
nguoI aI cung cam Ihay hung Ihu voI mI vIec nao do; neu
khng, ho da cheI hoac sap cheI den noI rI. Va hau heI moI
so Ihch ca nhan, su nhIeI Iinh, va moI IhIen huong ngay nay
deu co Ihe bIen Ihanh hoaI dng Iam an.
320 321
Cho du Iam Ihue cho nguoI khac, Iam Iu, Iam chu mI cng
Iy nho hoac Ion, hay Iham ch Ia Ianh Iu mI quc gIa, ban
van co nhung khach hang chu chI ma nho ho ban co Ihe IIep
Iuc gaI haI Ihem Ihanh cng. DIeu nay dung cho du Ihanh Ich
cua ban Irong qua khu co o muc nao dI nua.
ThaI dang ngac nhIen Ia nhung nguoI dung dau raI Ihuong
xuyen Iam maI vI Ir cua minh bang cach xao nhang hoac
Iham ch Iam dung nhom khach hang chu chI cua minh.
NgI sao quan voI |ohn McLnroe quen rang khach hang chnh
cua anh chnh Ia khan gIa va Iham ch Ia nhung nguoI I chuc
gIaI quan voI nha nghe. Ba ThaIcher (nhu hI ay nguoI Ia van
goI nhu vay) quen maI rang nhung khach hang quan Irong
nhaI cua ba Ia nhung nghI s Ihuc Dang Bao Ihu cua chnh
ba. Tng Ihng RIchard NIxon quen rang nhom khach hang
chnh cua ng Ia nguoI dan My Ihuc gIoI Irung Iuu, yeu cau
nghIem ngaI ve su IIem chnh.
Phuc vu khach hang Ia b quyeI, nhung ho phaI Ia nhung
khach hang phu hop dI voI ban, nhung nguoI co Ihe Iam cho
ban cuc ky hanh phuc ma khng phaI In cng suc gi nhIeu.
Xuc dnh nhung mung mu 20% cng suc bo ru dem
Iu S0% kt quu
Lam vIec Ihi chang co gi Ihu vI Iru phI ban co Ihe daI duoc
nhIeu ma ch In mI I cng suc. Neu ban phaI Iam vIec 60
hay 70 gIo mI Iuan de Iheo kIp cng vIec, neu ban cam Ihay
minh Iun bI IuI IaI pha sau, neu ban dang phaI vaI va de
dap ung nhung yeu cau cua cng vIec, Ihi ban dang Iam mI
nghe khng phu hop hoac cach Iam vIec cua ban Ia hoan Ioan
Iao: ban can phaI Iu minh Iim hIeu xem phaI Iam nhu Ihe
nao. Ban co Ihe baI chuoc cach ma nhung nguoI khac da
Iung IrI Ihuc cua ho ra IhI Iruong Irong mI Inh vuc gan ke.
Nhung neu khng co Iua chon nay, hay dI Iheo nhung ch
dan duoI day.
Xuc dnh th truong vu nhom khuch hung chu cht
cuu mtnh vu phuc vu ho dn muc t du
ThI Iruong cua ban Ia nhung nguoI chIu bo IIen ra mua IrI
Ihu c cu a ba n. Nhu ng kha ch ha ng c I IoI Ia nhu ng nguo I
danh gIa cao nhaI nhung dIch vu ban cung cap.
ThI Iruong Ia khu vuc ma Irong do ban se hoaI dng. DIeu
nay doI hoI ban phaI xac dInh xem IrI Ihuc minh co co Ihe
dem ban nhu Ihe nao. Ban co du dInh Iam vIec cho mI cng
Iy san co hay cho mI ca nhan voI Iu cach Ia mI nhan vIen,
hay Iam cho mI s Iap doan va ca nhan cung Iuc voI Iu
cach Ia nguoI hoaI dng Iu do, hay Ihanh Iap mI cng Iy
IIep IhI nhung dIch vu (Iu suc Iao dng cua ban hoac cua
nhung nguoI khac) den cac ca nhan hay cng Iy7
Ban du dInh cung ung IrI Ihuc Ih, xu Iy IrI Ihuc Ih de
dung vao nhung Iinh hung cu Ihe, hay dung IrI Ihuc de Iao
ra mI san pham7 Ban du dInh phaI mInh ra mI san pham
moI, Iao Ihem gIa IrI cho ban Ihanh pham cua nguoI khac,
hay Iam nguoI ban Ie Ihanh pham7
(Nhung) khach hang cI IoI cua ban Ia nhung ca nhan hay
cng Iy cu Ihe danh gIa cao nhaI hoaI dng cua ban va co
Ihe cung cap cho ban mI cng vIec Ihuong xuyen va Ira
Iuong cao.
322 323
Trong moI IhI Iruong, moI cng Iy, moI nganh nghe va dI
voI moI khach hang, Iun co mI cach Iam vIec hIeu qua hon,
co hIeu nang cao hon: khng ch Ia hon dI chuI ma vuoI IrI
han kia. Hay nhin sau ben duoI be maI cua su vIec de Iim ra
nhung chan Iy 80,20 Irong nganh nghe cua ban.
Trong nghe cua II, nghe Iu van quan Iy, nhung cau Ira IoI
Ihay raI ro. Nhung Ihan chu Ion u7 TI. Nhung dI ngu Iu van
Ion voI nhIeu Ihanh vIen cap duoI I In kem u7 TI. Quan he
gan guI voI Ihan chu gIua cac ca nhan u7 TI. Quan he voI
nhan vaI chop bu, CLO u7 RaI II. Quan he Iau daI voI Ihan
chu u7 RaI II. Quan he gan guI va Iau daI voI Ihan chu Ia
nhung nhan vaI chop bu Irong nhung Iap doan Ion co ngan
sach dI dao va su dung nhIeu nha Iu van cap duoI u7 Ban
Iung Iang cuoI vuI suI con duong den ngan hang guI IIen!
Nhung chan Iy 80,20 Irong nganh nghe cua ban Ia gi7 O
Inh vuc nao Ihi cac Iap doan kIem duoc IoI nhuan kech xu,
Iham ch ban Ihu7 NguoI dng nghIep nao cua ban dang
Ihanh daI ma Iuc nao cung Ihay co ve IhoaI maI va co IhoI
gIan de huong Ihu nhung Ihu vuI rIeng cua minh7 CaI ho Iam
duoc IhaI II Ia caI gi7 Hay suy ngh va suy ngh. Cau Ira IoI
nam o dau do. CaI ban can Iam Ia phaI Iim cho ra cau Ira IoI.
Tuy nhIen, dung hoI gIoI nam quyen Irong nganh cau Ira IoI
Ia gi; dung Ihuc hIen khao saI Iham do dng nghIep; va dung
c Iim cau Ira IoI Irong cac an pham. TaI ca nhung gi ban Iim
Ihay ch Ia IuI khn Ihng Ihuong cua nguoI doI, duoc Iap dI
Iap IaI den sao mon bang cach nay hay cach khac. Cau Ira IoI
nam o nhung nguoI Iap dI Irong nganh, nhung nha chuyen
mn gan buong va nhung ca nhan khng gIng aI.
khng phu hop! Chac chan ban khng Ihu duoc IoI ch gi Iu
Nguyen Iy 80,20 hay Iu ma Iran Von MansIeIn.
Hay Iun Iu nhac nho minh ve mI s y Iuong cua Nguyen
Iy vang 80,20: Irong baI ky Inh vuc hoaI dng nao, 80 s
nguoI ch daI duoc 20 keI qua; va 20 s nguoI daI duoc den
80 keI qua. Nhom nguoI da s ay dang Iam dIeu gi khng
dung, va s nguoI IhIeu s dang Iam dIeu gi dung7 Hon nua,
nhung aI Ihuc ve nhom IhIeu s ay7 Ban co Ihe Iam duoc nhu
ho khng7 Ban co Ihe dam nhIem nhung vIec ho dang Iam
khng, va Iam Iheo mI cach Iham ch con cuc doan hon7 Ban
co Ihe ngh ra mI cach Iam nao khac Ihng mInh hon va hIeu
qua hon khng7
Ban va nhung khach hang cua minh nhu Ihe da phu hop
chua7 Cng Iy ban dang Iam vIec co phu hop chua7 B phan
Iam vIec Ihch hop chua7 Cng vIec phu hop chua7 O nhung
dIem nao ban co Ihe gay an Iuong voI khach hang cua minh
ma khng phaI In nhIeu cng suc7 Ban co Ihch Ihu voI
nhung gi minh dang Iam va cam Ihay say me cng vIec ay7
Neu cau Ira IoI Ia khng, hay baI dau Ien ke hoach Ihay dI
sang mI cng vIec ma ban cam Ihay Ihch Ihu ngay hm nay.
Neu ban Ihch cng vIec va khach hang cua minh nhung
Ihay minh khng dang Iren da dI den vInh quang Ihi co Ie ban
dang su dung IhoI gIan cua minh khng dung cach. 20 IhoI
gIan ma Irong do ban daI duoc 80 keI qua Ia IhoI gIan nao7
Hay Iap Irung Iam Ihem khoang IhoI gIan nay! 80 IhoI gIan
ma Irong do ban ch daI duoc 20 keI qua Ia IhoI gIan nao7
Hay gIam boI khoang IhoI gIan nay! Cau Ira IoI co Ihe don
gIan nhu Ihe, du Ihuc hIen Ihay dI baI buc ban phaI pha vo
heI nhung quy uoc va IhoI quen Ihng Ihuong cua minh.
324 32S
Hay chap nhan Ira mI gIa daI khI Iam vIec voI nhung nguoI
gIoI nhaI. Hay Iim ra mI caI co de o ben canh ho. Hay Iim ra
nhung cach Ihuc Iam vIec dac Irung cua ho. RI ban se Ihay
ho nhin su vaI mI cach khac nguoI, su dung IhoI gIan khac
nguoI, va gIao IIep voI nguoI khac cung khac nguoI. Tru phI
ban co Ihe Iam duoc nhung gi ho Iam hay mI caI gi do khac
voI cach Ihuc Ihng Ihuong Irong nganh nghe cua minh, ban
se chang bao gIo ngI Ien duoc vI Ir hang dau.
DI khI, van de khng ch Ia Iam vIec cho nhung ca nhan
gIoI nhaI. B quyeI chu chI nhaI co Ihe nam Irong van hoa
Iap Ihe cua nhung cng Iy II nhaI. Chia khoa nam Irong
nhung su khac bIeI. Co Ihe noI rang ban nen Iam vIec cho mI
cng Iy binh Ihuong, sau do Iam vIec cho mI Irong nhung
cng Iy II nhaI va quan saI nhung su khac bIeI. V du, Iruoc
kIa II Iam vIec cho hang SheII va phaI vIeI nhIeu ban ghI nho.
Sau do II dI Iam cho mI Irong nhung cng Iy Mars va II hoc
duoc cach gIao IIep Iruc dIen voI moI nguoI cho den khI II daI
duoc keI qua mong mun. Cng Iy Mars hoaI dng Iheo Iap
quan 20,80: 20 cng suc dan den 80 keI qua. Nhung nguoI
dung dau co nhIeu Iap quan Iam vIec kIeu 20,80 nhu vay.
Hay quan saI, hoc hoI va Ihuc hanh
Hu) chu)n sung htnh thuc tu dounh som trn con
duo ng su ngh p
Hay dung don bay IhoI gIan cua minh sao cho ban Iap
Irung vao nhung vIec Iao ra gIa IrI cao gap nam Ian nhung
vIec khac. Buoc Ihu haI Ia phaI dam bao ban gIanh duoc phan
Ion gIa IrI Iao ra ve cho minh. VI Ir Iy Iuong, vI Ir ma ban nen
Hu) hoc ho tu nhung nguo go nht
Nhung nguoI Ihang cuc Irong baI ky Inh vuc nao, Iheo
dInh ngha, da Iim ra nhung cach Iam cho 20 cng suc Iao
ra duoc 80 keI qua. DIeu nay khng co ngha Ia nhung nguoI
dung dau IuoI bIeng hay khng co Iam huyeI. Nhung nguoI
dung dau Ihuong Iam vIec cham ch. The nhung keI qua cua
ho, daI duoc Irong khoang IhoI gIan khng nhIeu hon nhung
nguoI co nang Iuc don Ihuan Irong Inh vuc cua ho, IaI co gIa
IrI cao hon keI qua cua nhung nguoI co nang Iuc don Ihuan
gap nhIeu Ian. Nhung nguoI dung dau Iao ra keI qua IrI hon
han ca ve chaI Ian Iuong.
NoI cach khac, nhung nguoI dung dau Iam vIec khac nguoI.
Ho Ihuong Ia nhung nguoI ngoaI dao: Ho co suy ngh va cam
nhan khac nguoI. Nhung nguoI gIoI nhaI Irong baI ky Inh vuc
nao cung co suy ngh va hanh dng khng gIng voI nguoI
binh Ihuong. Nhung nguoI dung dau co Ihe khng y Ihuc
duoc nhung vIec ho Iam khac nguoI. HIem khI ho suy ngh ve
dIeu do va phaI bIeu ra dIeu do. Tuy nhIen, neu nhung nguoI
dung dau Ihng Ihuong khng gIaI Ihch nhung b quyeI Ihanh
cng cua ho, chung Ia co Ihe quan saI va suy ra nhung b
quyeI ay.
Cac Ihe he dI Iruoc bIeI raI ro dIeu nay. D de ngI duoI
chan su phu, nguoI moI vao nghe hoc vIec Iu mI Iho Ianh
nghe, sInh vIen hoc Iap bang cach phu gIao su Irong nghIen
cuu, hoa s bo ra IhoI gIan hoc Iap voI mI hoa s da Ihanh
danh: IaI ca deu hoc hoI bang cach quan saI cach Ihuc Iam
vIec cua nhung nguoI gIoI nhaI Irong nganh nghe cua ho,
bang cach gIup suc hoac baI chuoc nguoI Ihay.
326 327
Iruoc kIa. Trong Iruong hop nay, IhoI gIan hoc Iap sIeu Ic
nay Ihuong ch keo daI vaI ba Ihang, hay nhIeu nhaI cung ch
Ia mI nam.
KhI nhung khoang IhoI gIan nay keI Ihuc, hay dung ra Iap
cng Iy Iu doanh. Dung Io ngh nhIeu ve muc d an Ioan.
Trinh d chuyen mn cua ban cng voI vIec ap dung nhung
quy Iac cua Nguyen Iy 80,20 chnh Ia su dam bao an Ioan
cho ban. Dau gi dI nua, cac cng Iy khng con co kha nang
Iao su dam bao cho ban.
Hu ) thu cu ng nh u cu ng t t nhu ng nguo tu o ru
gu tr thuc
Neu gIaI doan don bay dau IIen Ia vIec su dung II nhaI IhoI
gIan cua ban, gIaI doan haI Ia dam bao ban gIanh duoc heI gIa
IrI minh Iao ra ve phan minh Ihi gIaI doan ba Ia dung don bay
nang cao nang Iuc cua nhung nguoI khac.
Ban ch co mI nguoI, nhung con co mI s raI Ion nhung
nguoI ban co Ihe Ihue ve Iam cho minh. MI phan nho cua
nhom nguoI nay nhung IaI Ia phan nho Iu do nhung ng chu
80,20 Iim nhan vIen ve Iam vIec cho minh Iao ra nhIeu gIa
IrI hon Ia chI ph bo ra de Ihue ho.
He qua keo Iheo Ia don bay Ion nhaI chnh Ia nhung nguoI
khac. O mI chung muc nao do, ban co Ihe va nen Iao Iuc bay
Iu nhung nguoI ban khng Ihue Iam cho minh: nhung nguoI
IIen mInh cua ban. Nhung ban co Ihe co duoc don bay Iruc
IIep nhaI, hoan chnh nhaI Iu nhung nguoI Iam Ihue cho ban.
MI v du don gIan bang con s co Ihe gIup ban Iap Irung
suy ngh vao gIa IrI Io Ion cua don bay Iao dng. Chung Ia hay
nham IoI som Iren con duong su nghIep cua minh, Ia gIanh
duoc Ioan b gIa IrI minh Iao ra ve cho minh.
Ly IhuyeI gIa IrI Ihang du cua CacMac cho rang cng nhan
Iao ra Ioan b gIa IrI va cac chu Iu ban gIanh Iay heI gIa IrI
Ihang du. NoI mI cach Ih IhIen, IoI nhuan Ia gIa IrI Ihang du
bI cuop Iay Iu Iay cng nhan.
Nhung nhan vIen binh Ihuong Iao ra keI qua daI muc Irung
binh Ihuc ra co Ihe boc II cng Iy nhIeu hon Ia cng Iy boc
II ho: cac cng Iy Ihuong co qua nhIeu nguoI quan Iy va gIa
IrI rong ma da s nhung nguoI quan Iy nay gop vao Ihuc Ie
Ia mang gIa IrI am. The nhung nguoI nhan vIen bIeI su dung
dung Nguyen Iy 80,20 co Ie se Iam vIec hIeu qua hon nhan
vIen binh Ihuong gap nhIeu Ian. NguoI nhan vIen 80,20 hau
nhu khng duoc Ira Iuong cao hon nhung nhan vIen cung cap
mI cach Iuong ung. Do do nguoI nhan vIen 80,20 co Ie se co
IoI hon nhIeu bang cach dung ra Iam an Iu doanh.
KhI ban dung ra Iu doanh, ban duoc Ira Iuong Iheo keI qua.
DI voI nhung aI su dung Nguyen Iy 80,20, day chnh Ia IIn
mung cho ho.
Truong hop duy nhaI co Ie khng phu hop cho vIec dung ra
Iu doanh Ia khI ban dang con Irong gIaI doan hoc vIec nhanh
chong. Neu nhu mI Iap doan hay mI cng Iy chuyen nghIep
dang day cho ban nhIeu ky nang,IrI Ihuc, gIa IrI cua vIec hoc
nay co Ihe vuoI xa muc chenh Iech gIua gIa IrI ban Iao ra va
s IIen ban duoc Ira. Truong hop nay Ihuong xay ra Irong haI
ba nam dau cua mI nghe chuyen mn. Truong hop nay cung
xay ra khI cac chuyen vIen day dan kInh nghIem chuyen sang
Iam cho mI cng Iy khac co muc chuan cao hon noI ho Iam
328 329
Ro rang, dIeu IhIeI yeu Ia ch Ihue nhung nguoI Iao ra duoc
gIa IrI rong: nhung nguoI ma gIa IrI ho Iao ra vuoI xa chI ph
Ihue muon ho. Nhung se saI Iam khI cho rang ban ch nen
Ihue nhung nguoI gIoI nhaI. GIa IrI Ihang du cao nhaI duoc
Iao ra bang cach Ihue cang nhIeu nguoI Iao gIa IrI Ihang du
cang II, cho du mI s nguoI ch hon muc Irung binh gap haI
Ian Irong khI nhung nguoI khac co Ihe hIeu qua hon muc
Irung binh den nam Ian (hoac Iham ch con hon). Trong nI
b Iuc Iuong Iao dng cua ban, co Ie van con do Iy Ie 80,20
hoac 70,30 o phuong dIen hIeu qua cng vIec. GIa IrI Ihang
du IuyeI dI Ion nhaI co Ihe In IaI song song voI su chenh
Iech ve IaI nang. Yeu cau duy nhaI Ia nhan vIen kem hIeu qua
nhaI cua ban cung co Ihe Iao ra gIa IrI cao hon chI ph Ihue
muon nhan vIen ay.
5u dung nhu thu bn ngou trong mo vc tru k)
nng ct Io cuu bun
Nguyen Iy 80,20 Ia mI nguyen Iac chon Ioc. Ban daI duoc
muc hIeu qua II da bang cach Iap Irung vao 1,S hoaI dng
ma ban Iam II nhaI. Nguyen Iac nay ap dung khng ch cho
ca nhan IhI ma con cho ca cac cng Iy.
Nhung cng Iy va Iap doan Ihanh cng nhaI Ia nhung cng
Iy khoan heI moI vIec cho nguoI ngoaI ngoaI Iru cng vIec ma
ho co Ihe Iam II nhaI. Neu nhu ho gIoI ve IIep IhI Ihi ho
khng hoaI dng san xuaI. Neu uu dIem Ihuc cua ho Ia nghIen
cuu va phaI IrIen, ho su dung ben Ihu ba khng ch cho vIec
san xuaI hang hoa, ma con ca vIec IIep IhI va ban san pham.
Neu ho manh nhaI ve vIec san xuaI cac san pham chuan hoa
gIa dInh rang bang cach ap dung Nguyen Iy 80,20 ban Iro
nen hIeu qua gap nam Ian so voI mI chuyen vIen binh Ihuong
Irong nganh nghe cua ban. Chung Ia cung gIa dInh rang ban
Ia nguoI chu Iu doanh va vi Ihe nam heI Ioan b gIa IrI Iao ra.
Do do, dIeu II nhaI ma ban co Ihe Iam duoc Ia nhan duoc keI
qua bang S00 muc Irung binh. Muc Ihang du cua ban so
voI muc quan binh Ia 400 don vI.
The nhung bay gIo chung Ia hay gIa dInh Ia ban Iim duoc
10 chuyen vIen khac, mI nguoI deu duoc hoac co Ihe duoc
dao Iao de co nang suaI Ion gap ba Ian so voI muc Irung binh.
Ho Iam vIec khng duoc II nhu ban, song ho van Iao ra gIa
IrI cao hon chI ph Ihue ho. Chung Ia cung gIa dInh rang de
Ihu huI va gIu chan nhung nguoI nay, ban Ira Iuong ho gap
ruoI so voI muc Iuong hIen hanh. MI nguoI Irong nhom nay
se Iao ra 300 don vI gIa IrI va chI ph Ira cho ho Ia 1S0 don
vI. Vay Ia ban kIem duoc mI khoan IaI, hay Ihang du Iu ban,
Ia 1S0 don vI Iren mI dau nhan vIen. Neu Ihue 10 nguoI, ban
se co duoc 1S00 don vI Ihang du cng vao 400 don vI ma
chnh ban dang Iao ra. Tng gIa IrI Ihang du cua ban gIo day
1900 don vI, gan gap nam Ian so voI Iruoc khI Ihue nhan vIen
Iam cho minh.
TaI nhIen, ban khng phaI dung IaI o s 10 nhan vIen. HaI
gIo I ha n duy nha I Ia kha nang cu a ba n Irong vIe c Iim ra
nhung nhan vIen co Ihe Iam Iang gIa IrI Ihang du va kha nang
cua ban (va cua ho) Irong vIec Iim ra khach hang. GIoI han Ihu
haI Ihuong khng Ihe co neu nhu khng co gIoI han Ihu nhaI,
vi nhung chuyen vIen co kha nang Iam Iang gIa IrI Ihng
Ihuong co san IhI Iruong cho nhung dIch vu cua ho.
330 331
To m Ia I
Pha n Ihuo ng nga y ca ng chu ng mInh ro Nguyen Iy 80,20: do
Ia ke Iha ng gom Ia I. Nhu ng aI Ihu c su co Iham vo ng ca n pha I
nha m de n mu c IIeu ngoI Ien ha ng da u Irong Inh vu c cu a minh.
Hay chon cho minh mI Inh vuc hep. Hay chuyen mn hoa.
Hay chon mI mang ma cuc sng da danh rIeng cho ban.
Ban khng Ihe nao IrI hon nguoI khac Iru phI ban cung Ihch
nhung gi ban dang Iam.
Thanh cng doI hoI phaI co IrI Ihuc. Song Ihanh cng con
doI hoI phaI co su hIeu bIeI Ihau dao caI gi mang IaI cho khach
hang su Ihoa man Ion nhaI ma ch su dung ngun Iuc o muc
Ihap nhaI. Hay xac dInh cho duoc IaI dau Ihi Ia co Ihe Iam cho
20 ngun Iuc san sInh ra 80 keI qua.
Ngay Iu Iuc buoc vao nghe, hay hoc IaI ca nhung gi co Ihe
hoc duoc. Ban ch co Ihe Iam duoc nhu vay bang cach Iam
vIec cho nhung cng Iy II nhaI va cho nhung ca nhan II
nhaI Irong cng Iy do. TI nhaI o day duoc xac dInh chIeu
Iheo Inh vuc hep cua rIeng ban.
Hay Iam sao co duoc bn dang don bay Iao dng. Thu nhaI,
hay dung don bay IhoI gIan cua minh. Thu haI, nam heI 100
gIa IrI Iao ra bang cach chuyen sang hinh Ihuc Iu doanh. Thu
ba, hay Ihue cang nhIeu cang II nhung nguoI Iao ra gIa IrI
rong. Thu Iu, khoan heI moI cng vIec ma ban va nhung nguoI
dng nghIep khng Ihe Ihuc hIen gIoI hon nguoI khac gap
nhIeu Ian.
voI khI Iuong Ion Ihi ho khng Iam ra nhung san pham dac
bIeI hay cac dang san pham cao cap. Neu ho gIoI nhaI ve cac
san pham dac bIeI co bIen IoI nhuan cao, ho khng Ihu Iay
vao IhI Iruong gIoI binh dan. Van van va van van.
GIaI doan don bay Ihu Iu Ia su dung nha Ihau ben ngoaI
cang nhIeu cang II. Hay gIu cho cng Iy cua ban cang don
gIan cang II va ch don Ihuan Iap Irung vao nhung mang ma
cng Iy minh Iam II hon nhung dI Ihu canh Iranh gap nhIeu
Ia n.
Tn dung don b) vn
Cho den bay gIo chung Ia da keu goI su dung don bay Iao
dng, nhung ban cung co Ihe duoc IoI Iu don bay vn.
Don bay vn Ia vIec su dung IIen de Iao ra Ihem gIa IrI
Ihang du. O hinh Ihuc co ban nhaI cua no, don bay vn co
ngha Ia mua may moc ve Ihay Ihe Iao dng o nhung mang
ma may moc co hIeu qua chI ph cao hon. Ngay nay, nhung
v du Ihu vI nhaI cua don bay vn Ia vIec su dung IIen de can
ra nhung y Iuong hay da duoc chung mInh Irong nhung Iinh
hung cu Ihe. Thuc Ie, vn duoc dung de Iam Iang Ien nhung
b quyeI da dng keI nam Irong mI cng Ihuc cu Ihe nao do.
Cac v du gm co IaI ca moI hinh Ihuc phan phI phan mem,
vIec Iao ra nhung cng Ihuc nha hang Ihuc an nhanh (va
nhung IoaI Ihuc an ngay cang I nhanh hon) nhu McDonaIds
va Ioan cau hoa vIec cung ung nuoc gIaI khaI.
332 333
14
1|n, t|n, t|n
V Inn n dn co, tI duoc cIo tIcn \n :c co du
tIun; con n Iong co, tI ngn) cn dnng co cung
:c n) d.
MaIIhew 2S:29

ay IaI Ia mI chuong Iuy chon nua, danh rIeng

cho nhung aI dang co san Irong Iay mI I IIen va
mun bIeI Iam sao de IIen me de IIen con.
Neu Iuong IaI cung Iuong Iu nhu qua khu, Ihi Iam cho IIen
me de IIen con IhaI kha de dang. Nhung gi ban can phaI Iam
Ia dau Iu IIen vao mI noI Ihch hop, va cu de no nam yen do.
Neu ban Iam duoc IaI ca nhung vIec Iren Ihi coI nhu ban da
xay dung nghe cua minh Ihanh mI cng Iy, cng Iy cua rIeng
ban. TaI gIaI doan nay, hay su dung don bay vn de de ra
Ihem nhIeu IIen hon.
De ra IIe n
Neu ban quan Iam mun co mI su nghIep Ihanh daI, co Ie
ban cung quan Iam den vIec Iam gIau Ihem. Nhu chung Ia se
Ihay Ian IuoI o Chuong 14 va 1S, dIeu nay khng nhung de
dang hon ma con dang Iam hon nguoI Ia van Ihuong ngh.
334 33S
bo va o da u Iu nam 19S0 nay se Ia 22.740 ba ng. Nhin
chung, IoI nhuan Ihuc Iu cac kenh dau Iu (sau khI da IoaI
ra anh huong cua Iam phaI) Ia raI cao, Iru Iruong hop Iinh
hinh Iam phaI vuoI ra ngoaI Iam kIem soaI.
LaI kep do dau Iu mang IaI cuc ky chenh Iech: co mI s
kenh dau Iu phaI sInh IoI nhuan Ion hon raI nhIeu so voI
nhung kenh khac. DIeu nay gIaI Ihch vi sao cua caI Iro nen
co phan b khng dng deu den Ihe. Nhung muc IaI suaI
ha ng nam kha c nhau, cha ng ha n nhu S, 10, 20 hay
40, Iao ra nhung khac bIeI khng I ve IoI nhuan. Trong
vong 10 nam 1.000 bang Anh bo ra dau Iu Iuc ban dau se
Ian IuoI Ia 1.629 bang Anh, 2.S93 bang Anh, 6.191 bang
Anh va 28.92S bang Anh! VoI Iruong hop ch chenh Iech 8
Ian, IaI suaI hang nam 40 mang ve mI khoan IIen Ion gap
18 Ian IaI suaI S; va neu chung Ia cu Ihe ma IIep Iuc Ihi
keI qua se cang chenh Iech hon nua.
MI dIeu cung kha Ia Iung Ia mI s IoaI hinh va chIen Iuoc
dau Iu co Ihe doan Iruoc duoc Ia se sInh IoI cao gap bI so voI
nhung IoaI hinh va chIen Iuoc dau Iu khac.
Va n du ng nhu ng y Iuo ng cu a
Nguyen Iy 80,20 de Ia m gIa u
Ban co nhIeu co hI Iam gIau hay gIa Iang cua caI cua minh
den muc II da bang cach dau Iu hon Ia Iam cng cho nguoI
khac. DIeu nay co ngha Ia phaI som Ich Iuy IIen de co vn
dau Iu. Tch Iuy vn de gIa nhap vao gIoI dau Iu Ihuong doI
Chuye n IIe n ba c cu ng Iuan Iheo
Nguyen Iy 80,20
Khng phaI ngau nhIen ma VIIIredo PareIo da phaI hIen ra
caI ma ngay nay chung Ia goI Ia Nguyen Iy 80,20 khI ng
nghIen cuu su phan b Ihu nhap va cua caI. ng nhan Ihay
rang IIen cua co phan b cuc ky khng can dI va co Ihe IIen
doan duoc. TIen cua duong nhu khng chIu su phan b
dng deu.
Tru phI duoc IaI phan b bang mI chnh sach Ihue Iuy
IIen, Ihu nhap co khuynh huong phan phI khng dng
deu, voI mI nhom IhIeu s gIanh Iay phan Ion Ing ngun
Ihu nhap.
Tham ch voI mI chnh sach Ihue Iuy IIen, cua caI Iuan
Iheo mI m hinh phan b con Iech chenh hon Ihu nhap;
phan phI cua caI cho cng bang IaI cang kho hon so voI
vIec phan phI Ihu nhap.
y Ia vi phan Ion cua caI duoc Iao ra Iu cac kenh dau Iu,
khng phaI Iu ngun Ihu nhap; va IoI nhuan co Iu dau Iu
Ihi cang co khuynh huong khng dng deu bang IoI nhuan
Iu Ihu nhap.
Dau Iu Iao ra nhung khoan cua caI khng I nho co che IaI
kep. V du, binh quan gIa IrI c phIeu co kha nang Iang gIa
khoang 12,S mI nam. DIeu do co ngha Ia 100 bang Anh
336 337
b. 1p trun du tu kH| tH| trucn dan d| xun
b. Neu ban kHn tHe kHuynH dao, kHn cHe ducc tH| trucn tH|
Hay tHeo do| no
/. Du tu vao nHun ||nH vuc ban co cHuyen mn
. /em xet nHun cc H| cua cac tH| trucn mc| n|
9. 3cm |oa| bo cac nHn t y tHua |
. bHn nun |am cHo |c| nHun tn trucn
Hinh 44 MuoI dIeu ran cua Koch cho van de dau Iu
Phuong chm du tu phu phu hop vo cu tnh
cuu bun
DIem mau chI de nhung khoan dau Iu ca nhan sInh IoI Ia
ban phaI Iim duoc mI Irong s nhung ky IhuaI dau Iu vn
da Ihanh cng qua Ihuc Ie phu hop voI ca Inh va ky nang cua
rIeng ban. Phan Ion cac nha dau Iu ca nhan khng Ihanh cng
vi ho su dung nhung ky IhuaI, du IuyeI hao, khng phu hop
voI ca nhan ho. Ban nen chon ra mI ky IhuaI Iu mI nhom
ky IhuaI (10 ky IhuaI chang han) da ap dung Ihanh cng Iren
Ihuong Iruong phu hop voI Inh cach va Iam kIen Ihuc hIeu
bIeI cua rIeng ban. V du:
Neu ban Ihch Iam vIec voI cac con s va co oc phan Ich,
ban nen Iap Irung vao mI Irong nhung phuong phap phan
Ich da u Iu. Trong ca c phuong pha p phan Ich na y, II
chung nhaI Ia dau Iu gIa IrI (nhung ban hay Iham khao
Ihem Ih du Ihu haI), phaI hIen gIa Iang Ihu nhap va dau Iu
chuyen doanh nhu quyen mua c phIeu.
hoI phaI In nhIeu cng suc va gIam IhIeu chI IIeu: Irong mI
IhoI gIan, Ihu nhap rong phaI cao hon muc chI IIeu.
Ch co mI vaI Iruong hop ngoaI Ie: duoc Ihua huong cua
caI dI chuc hay Iang pham, keI hn voI mI nguoI gIau co,
Irung dam s x hay cac IoaI hinh co bac khac, va Iam
nhung vIec pham phap. Truong hop Ihu nhaI khng Ihe de
dang IIen doan, Iruong hop Ihu ba Ihi kha nang xay ra qua
be nen can phaI IoaI bo han ra, Iruong hop Ihu Iu Ihi ro
rang Ia khng nen Iam. Ch co Iruong hop Ihu haI Ia Ia co
Ihe Iu gIac Ien ke hoach duoc, nhung keI qua cung kha Ia
bap benh.
Do Iac dng co che IaI kep Irong dau Iu, de Iro nen gIau co,
ban phaI som dau Iu ngay Iu khI con Ire, hoac ban phaI
sng IhaI Iho, hoac vua dau Iu som vua sng Iho. Dau Iu
som Ia mI chIen Iuoc ma Ia co Ihe kIem soaI duoc nhIeu
nha I.
Ban can phaI cang som cang II xay dung mI chIen Iuoc
dau Iu mang Inh nhaI quan, daI han Iren co so nhung
nguyen Iac da Io ra huu hIeu Iruoc do.
Vay bang cach nao chung Ia co Ihe daI duoc 80 IoI nhuan
Iu 20 IIen dau Iu7 Cau Ira IoI Ia: hay Iam Iheo 10 dIeu ran
cua Koch o Hinh 44.
. lHucn cHm du tu pHa| pHu Hcp vc| ca t|nH cua ban
Z. Hay t|cH cuc cHu dn va du tu kHn cn d|
3. Du tu cHu yeu vao tH| trucn cHun kHoan
4. Du tu da| Han
338 339
dI phan Ion IoI nhuan ma Ia ho khng co xu huong de nghI
hoac Ihuc hIen dau Iu vao cac danh muc dau Iu khng can
dI, Ia con duong Iao duoc sIeu IoI nhuan. NguoI Ia cho rang
yeu I ruI ro duoc gIam IhIeu bang cach dau Iu dan IraI ra
IhaI nhIeu kenh da dang: IraI phIeu, c phIeu, IIen maI, baI
dng san, vang va cac b suu Iap quy hIem. Nhung vIec II
IhIeu hoa ruI ro da duoc danh gIa qua cao. Neu ban mun co
du IIen de Ihay dI II sng cua minh Irong Iuong IaI, ban can
phaI daI duoc nhung IoI nhuan Iren muc Irung binh. Co hI
Ihanh cng se cao hon nhIeu neu ban dI Iheo huong dau Iu
khng can dI. DIeu do co ngha Ia ban nen dau Iu vao IhaI
I danh muc: ch dau Iu vao nhung danh muc ban IIn chac
rang se dem IaI IoI nhuan cao. DIeu do cung co ngha Ia ban
ch nen Iap Irung vao mI kenh dau Iu...
Ou tu chu )u vuo th truong chung khoun
Tru phI ban Ia mI chuyen gIa o mI kenh dau Iu chuyen
bIeI chang han nhu khung In Iua Trung Hoa Ihe ky 19 hay
nhung chu Inh d choI xua cu, kenh dau Iu II nhaI Ia IhI
Iruong chung khoan.
XeI ve Iau ve daI, dau Iu vao c phIeu dem IaI IoI nhuan
nhIeu hon den kInh ngac, so voI guI IIeI kIem ngan hang hay
dau Iu vao nhung cng cu sInh IoI nhu IraI phIeu chnh phu
hay IraI phIeu cng Iy. V du, II da Inh Ioan va Ihay rang,
IaI Anh neu vao nam 19S0 ban dau Iu 100 bang vao mI hI
xay dung, den nam 1992 ban co Ihe Iam ra duoc 813 bang
Anh. Nhung voI 100 bang Anh do, ban dem dau Iu vao IhI
Iruong chung khoan, ban raI co Ihe da kIem duoc 14.198
Neu ban Ia nguoI co suy ngh Iac quan hon Ia bI quan, ban
nen Iranh xa cac ky IhuaI phan Ich qua I m neu Iren.
Nhung nguoI Iac quan Ihuong Ia nhung nguoI raI kem ve
dau Iu, vi Ihe ban can dam bao rang cac khoan dau Iu cua
minh phaI Ihuc su Ihang ch s gIao dIch; bang khng, ban
hay ban ngay chung va chuyen IIen sang cac quy Iheo doI
ch s.
DI khI, nhung nguoI Iac quan, Irong Iruong hop nay xung
dang duoc menh danh Ia nhung nguoI bIeI nhin xa Irng
rng, IaI Ia nhung nha dau Iu IaI gIoI, vi ho bIeI chon haI
hay ba IoaI c phIeu ma ho bIeI chac co IIem nang khng
I. Tuy nhIen, neu ban Ia mI nguoI Iac quan, ban phaI bIeI
kIem che su hang haI nhIeI Iinh cua minh va hay vIeI ra
gIay IhaI can Ihan Iy do IaI sao nhung c phIeu do IaI hap
dan ban den nhu vay. Hay Iang nghe IIeng noI cua Iy Ir
Iruoc khI dau Iu. Va nho Ia phaI ban heI IaI ca nhung IoaI
c phIeu nao dang gay Ihua I cho du con IIm ban mun
gIu chung IaI.
Neu ban khng Ihuc IoaI nguoI Ihch phan Ich cung khng
Ihuc IoaI nguoI co Iam IhI kIen, ma Ihuc IoaI nguoI sng
Ihuc Ie, ban nen hoac dI chuyen vao mI Inh vuc ma ban
bIeI IhaI ranh re hoac Iheo chan nhung nha dau Iu co Ihanh
Ich Ihang ch s gIao dIch.
Hu) tch cuc chu dng vu du tu khng cn d
Tch cuc chu dng co ngha Ia ban Iu minh dua ra nhung
quyeI dInh dau Iu. MI nguy hIem khI gIao pho cng vIec cho
cac nha Iu van va quan Iy quy chu yeu khng phaI Ia ho hoI
340 341
Ihuc hIen vIec Iam ban yeu Ihch nhaI. KhI ay, IhoI han dau
Iu xem nhu da keI Ihuc. The nhung khI ban con chua du IIen
de Ihuc hIen su Ihay dI nay, hay IIep Iuc Ich Iuy cua caI.
Tp trung du tu kh th truong dung d xung
Tuy gIa IrI cua IhI Iruong chung khoan Iang dan Iheo IhoI
gIan, IhI Iruong chung khoan van phaI IrIen Iheo hinh xoan
c mI phan do anh huong chu ky kInh Ie, song phan Ion Ia
do Iam Iy dao dng. DIeu nay qua dang kInh ngac, nhung Iam
Irang Io au IhIeu co so gay ra boI vIec chay Iheo phong Irao,
Iam Iy bay dan chay Iheo dam dng, Iam Iy hy vong va Io so
Iam cho gIa ca dao dng. Chnh PareIo da quan saI Ihay hIen
Iuong nay:
Iuon ton tn not nI dcu cn dong tnI cnn nn
cIung tn co tIc nInn dcn duoc tong cnc nI \uc
dno duc, ton gno, \n cInI t nIu nIung dot :ong
gong nIu cIu ) tong nI tIuong
II tI tuong dnng cn, nguo tn :n :nng Io Io
don nInn no ) c nIn cn gn ng not donnI
ngIc nno do :c n ncn nn n, tIc nIung uc tI
tuong dnng d xuong, nIung ) c tuong tu dcu
tIng tIung nc o NIung n tong uc tI tuong
co xu Iuong d xuong Iong cIu nun \no not :o co
Icu dcu tn cIc ng nnI InnI dong tIco tcng
no cun ) t nn dnu ct ng tong \o tIuc nnI
dn tIuc :u cIu tnc dong cun cn ngnn cnn nInn nn
tuo ng do tn tuc nI tc cn nInt Inng ngn) dcn
bang Anh, gap gan 17 Ian. Cac ban co Ihe Ihuc hIen nhung
Inh Ioan Iuong Iu cho IhI Iruong chung khoan Hoa Ky va hau
heI cac IhI Iruong chung khoan Ion khac.
Ngay sau The chIen Ihu haI, ba Anne ScheIber, mI nha dau
Iu chung khoan Iu nhan IaI Hoa Ky, da dau Iu S.000 dIa vao
c phIeu bIuechIp. Sau do ba cu de quen han chung dI. Den
nam 199S, S.000 dIa dau Iu ban dau da Iang Ien Ihanh haI
muoI haI IrIeu, Iang den 440.000 so voI vn gc.
ThaI may, IhI Iruong chung khoan Ia mI kenh dau Iu Iuong
dI de dang dI voI nhung nguoI khng phaI Ia chuyen gIa.
Ou tu du hun
Dung qua Ihuong xuyen mua vao rI ban ra cac c phIeu
rIeng Ie hay Ioan b danh muc dau Iu. Tru phI ro rang Ia
chung gay Ihua I, ban hay gIu nguyen s c phIeu cua minh
IhaI Iau Irong nhIeu nam. Mua vao va ban ra c phIeu vua In
IIen IaI maI IhoI gIan. Neu co Ihe, ban nen co Iam nhin voI
nhung ke hoach muoI nam, hay Iham ch II hon, Ia haI muoI,
ba muoI hay nam muoI nam. Neu ban bo IIen vao c phIeu
Irong IhoI han ngan, Ihi Ihuc su day Ia choI Iro do den chu
khng phaI Ia dau Iu dch Ihuc. Neu ban khng cuong IaI
duoc vIec ban ra c phIeu de Iay IIen IIeu xaI Ihi ban dang Iri
hoan vIec IIeu xaI chu khng phaI Ia dau Iu.
D nhIen den mI gIaI doan nao do co Ihe ban mun minh
Ia nguoI duoc huong Ihu IaI san khng I nay Ihay vi de
nhung nguoI Ihua ke huong Ihu. Cach su dung cua caI hay
nhaI Ia dung no de Iao ra mI II sng moI Iheo do ban co Ihe
chon Iua cach su dung IhoI gIan, cach deo duI mI cng vIec,
342 343
vIeI mI cun sach ve cac quI Iac dau Iu gIa IrI, va cac quI Iac
ng neu ra da Ihuong xuyen duoc Ihuc Ie kIem chung.
Co nhIeu quI Iac dan daI ban Iren con duong dau Iu gIa IrI.
Don gIan hoa IhaI nhIeu, nhung daI duoc 80 gIa IrI Irong
muc duoI xa 20 khng gIan, va sau day Ia ba quI Iac:
Cho mua vao khI moI nguoI deu d x nhau mua va khI moI
nguoI deu chac mam rang IhI Iruong ch co kha nang IIep
Iuc Ien. Nguoc IaI, hay mua vao khI moI nguoI deu dang Io
ra bI quan.
Ban nen su dung he s gIa ca,IoI Iuc (he s P,L) Iam IIeu
chuan duy nhaI de quyeI dInh xem gIa c phIeu Ia daI hay
re. He s P,L cua mI c phIeu duoc Inh bang gIa c phIeu
chIa cho IoI Iuc sau Ihue. V du, neu mI c phIeu co gIa Ia
2S0 xu va IaI suaI Iren mI c phIeu Ia 2S xu; nhu Ihe he
s P,L Ia 10. Neu c phIeu do Iang gIa, vao IhoI dIem huy
hoang nhaI, daI muc S00 xu, nhung muc IaI c phan van
ch Ia 2S xu, nhu Ihe he s P,L bay gIo Ia 20.
Nhin chung, khI he s P,L cho Ioan IhI Iruong chung khoan
noI chung vuoI Iren 17, day Ia dau hIeu canh bao nguy
hIem. Dung dau Iu manh khI IhI Iruong cao nhu Ihe . He s
P,L duo I 12 Ia da u hIe u cho bIe I co Ihe mua va o; he s P,L
duo I 10 cho bIe I nha I IhIe I chu ng Ia pha I mua vao. NguoI
mI gIoI chung khoan cua ban hay baI ky mI Io bao IaI
chnh co uy In nao deu cho ban bIeI he s P,L binh quan
o IhI Iruong hIen hanh Ia bao nhIeu. Neu co aI hoI ban dang
de cap den he s P,L nao, ban cu Ira IoI day ve hIeu bIeI:
Bac oI, Ihi muc P,L IIch su do!
n . 5nu do , I tI tuo ng Io Iu c, nguo n ) n
nun \n o cInI nIu ng co Ic u n ) In) nIu ng co
Icu tuong tu /nIung co Icu nn) dnu dn co nIcu
co nn) Ion dc tI ng o n dnu!) \n n cIo ng
nnI cung cII InnI dong tIco ncnI cnI cun ) t
\n cung Iong ct ng \cc Io Iuc n ncn tn
dn nnt n) cIu nnI Iuong dnn o )cu to tnI cnn
do nu Iong I xung qunnI Io tno n
CIung tn dcu ct nt o ng tn 5o Cno dcI CIung
Ionn Iondon, Inn dong no nguo dcu do xo nun
\no cII I nno tIn) tI tuong dnng d cn \n nn
n I tI tuong co cIcu Iuong d xuong. NIung
nIn tn cInI cIu)cn ngIc, \ co nI ngIcn Ion
tong nI \uc nn), dun \no ) t nIcu Ion du do
uc Io \nn dc nnI ngIc tIco tcng no cnn tnI, Io
InnI dong nguoc n \o no nguo, \n dn) n ) do
cInI \ :no Io gt duoc o nIunn on. II tI tuong
dnng \un \ut tng tuong, nt cu not n unn tnn
tIuong nno cIo ng tI tuong :c con tc tuc tng
tuong :c co :uc tIu)ct Iuc nt on, \n ncu nn co
cong tIu)ct Iuc \o nguo Inc ng :u) cIo cung
tI gn cn Iong tIc cu tng cn nn nn, cIc cIn
:c cIng co n tn o nn.
Toan b phuong phap dau Iu gIa IrI deu xoay quanh IrIeI
Iy sau: ba n ha y mua va o khI IhI Iruo ng chu ng khoa n no I
chung hay mI vaI IoaI c phIeu ca bIeI nao do dang o gIa
Ihap va ban ra khI duoc gIa cao. MI Irong nhung nha dau Iu
Ihanh cng nhaI Irong moI IhoI daI, ng BenjamIn Graham, co
344 34S
Ban co Ihe chon nhIeu quy dau Iu khac nhau Iuy Ihuc vao
IhI Iruong nao ban mun Iheo doI. Thng Ihuong, an Ioan
nhaI Ia chon IhI Iruong Irong nuoc, Iim mI qu dau Iu chuyen
Iheo doI cac ch s cua nhung IoaI c phIeu Ion nhaI, co gIa
IrI nhaI (goI Ia c phIeu Ihuong hang bIuechIp).
Theo doI ch s Ia mI chIen Iuoc Iuong dI I ruI ro, nhung
ve Iau ve daI, IoI nhuan cung khng phaI Ia Ihap. Neu ban
chon dau Iu Iheo huong nay, ban khng can phaI doc bn quI
IuaI vang con IaI. Con Iu minh chon cac khoan dau Iu Ihi sao7
Co Ihe nhu Ihe se Ihch Ihu hon, dang Iam hon, Iuy rang muc
d ruI ro co phan cao hon. Bn dIeu ran con IaI duoc dung
cho Iruong hop nay. Tuy nhIen, ban can nho rang, Iheo dIeu
ran vang nay, ban phaI Iheo doI ch s gIao dIch Iru phI chIen
Iuoc dau Iu cua rIeng ban noI chung danh baI duoc ch s gIao
dIch. Neu khng, hay caI gIam ngay nhung Ihua I va Iheo doI
cac ch s gIao dIch.
Ou tu vuo nhung Inh vuc bun co chu)n mn
TInh Ihan xuyen suI IrIeI Iy 80,20 Ia phaI nam ranh re
mI s chuyen: phaI chuyen mn hoa.
QuI IuaI nay dac bIeI raI dung Irong dau Iu. Neu ban dang
quyeI dInh chon mua c phIeu nao, hay Iap Irung vao nhung
Inh vuc ma ban Ia mI chuyen gIa Iuong dI co hang.
DIem manh cua su chuyen nghIep hoa Ia o ch co hI gan
nhu v Ian. V du, ban co Ihe dI chuyen vao nhung IoaI c
phIeu Ihuc nganh minh dang hoaI dng, hay nganh ban yeu
Ihch, vung dIa phuong cua ban hay baI cu mI Inh vuc nao
do ma ban co quan Iam. V du, neu ban Ihch mua sam, ban
* tncc und Ia mI hinh Ihuc dau Iu Iheo do c phan o nhung
cng Iy khac nhau duoc mua vao va ban ra sao cho gIa IrI cua cac
c phan nam gIu Iun Iuong ung voI gIa IrI Irung binh cua c
phan Iren Ioan b hoac mI phan IhI Iruong chung khoan.
N u bu n khng th khu)nh du o, kh ng ch th truo ng
tht hu) theo do no
Hoan Ioan co Ihe xay dung cho ban Ihan mI chIen Iuoc
dau Iu Iren co maI bang chung cua IhI Iruong chung khoan
bang cach Iuan Ihu mI s quI Iac vang va hinh Ihanh rIeng
mI huong dI phu hop voI Inh cach va ky nang cua rIeng
minh. Chung Ia se Iim hIeu nhung kha nang nay duoI day.
Tuy nhIen co kha nang cao hon Ia vIec chon cac khoan dau
Iu cho rIeng minh se dua ban vao Iinh Ihe hIeu qua kem hon
cac ch s IhI Iruong chung khoan.
Trong Iruong hop Ihu haI, hay neu ban Iham ch khng
mun Ihu nghIem huong dI rIeng cua minh voI hy vong se
danh baI duoc IhI Iruong, ban nen Iheo doI ch s gIao dIch
chung khoan.
Theo doI ch s gIao dIch chung khoan, con duoc goI Ia Iheo
doI IhI Iruong, co ngha Ia mua vao cac c phIeu khI chung
con nam Irong bang ch s chung khoan gIao dIch. Ban ch
ban dI nhung c phIeu nao khI chung vang khoI bang ch s
chung khoan gIao dIch (dIeu nay xay ra voI cac c phIeu sInh
IoI kem) va ch mua nhung c phIeu moI khI chung vua moI
duoc dua vao bang.
Ba n co Ihe Iu minh Iheo do I ch s , ch ca n chu I cng su c Iheo
do I ma y Io ba o Ia I chnh. Hoa c ba n co Ihe bo IIe n va o m I quy
Iheo do I ch s (Iracker Iund)
*
de nhu ng nguo I qua n Iy quy Ia m
gIu p ba n vo I m I khoa n ph ha ng nam nho nho .
346 347
nay Ihuong raI co gIa vi chung co he s P,L kha Ia Ihap. KhI
IhI Iruong phaI IrIen va Iruong Ihanh, cac cng Iy se phaI
IrIen Ion ra, ch s IaI chnh se co kha nang cao hon, Iam gIa
c phIeu Iang voI.
Tuy nhIen dau Iu vao IhI Iruong moI nI IaI yeu co nhIeu ruI
ro hon so voI dau Iu vao IhI Iruong o ban quc. Cac cng Iy
o day con non Ire, I vung chaI hon va Ioan b he Ihng IhI
Iruong chung khoan IaI day co nguy co bI sup d vi nhung
Ihay dI chnh IrI hay su suI gIam gIa ca hang hoa; dng IIen
bI maI gIa (vi Ihe c phIeu cung chIu anh huong) va Ihe Ia ban
Ihay rang ruI IIen ra IaI kho hon raI nhIeu so voI Iuc ban dau
d IIen vao de dau Iu. NgoaI ra, chI ph dau Iu xeI o goc d
phan Iram bI Iron, hoa hng cung cao hon nhIeu so voI cac
quc gIa phaI IrIen. Nguy co bI Irang Iay vi mI ke Iung doan
IhI Iruong cung cao hon nhIeu.
Co ba chnh sa ch ca c nha da u Iu nen Ihu c hIe n o ca c IhI
Iruo ng mo I n I. Thu nhaI, ch dau Iu mI phan nho Irong danh
muc dau Iu vao cac IhI Iruo ng moI nI, II da Ia 20. Thu haI,
ch d phan Ion s vn nay de dau Iu khI IhI Iruong con Iuong
dI Ihap va khI he s P,L binh quan duo I 12. Thu ba, da u Iu
da I ha n va ch ru I IIe n ra khI he s P,L Iuong d I cao.
Tuy rang con IIem an nhIeu nguy co ruI ro nhu Ihe, nhung
cac IhI Iruong moI nI, ve Iau ve daI, co xu huong van hanh
II hon, va dau Iu mI I vao day Ia mI vIec Iam khn ngoan
va nhIeu Iy Ihu.
co Ihe quyeI dInh dI chuyen ve mang ban Ie. Sau do, neu ban
phaI hIen co mI he Ihng ban Ie vua moI dI vao hoaI dng,
Ihe ma cac cua IIem cua he Ihng nay IaI raI dng khach,
ban co Ihe cung mun dau Iu vao c phIeu cua he Ihng ban
Ie nay.
Cho du Iuc dau ban chua phaI Ia mI chuyen gIa, ban van
co Ihe co IoI khI Iap Irung vao mI s IoaI c phIeu, chang han
nhu c phIeu o mI nganh nghe nao do, de ban co Ihe bIeI ve
Inh vuc do den muc co Ihe duoc.
Xem xet nhung co h cuu cuc th truong mo n
Cac IhI Iruong moI nI Ia nhung IhI Iruong chung khoan
nam ngoaI Ianh Ih cac quc gIa phaI IrIen: Iuc Ia o nhung
quc gIa noI nen kInh Ie dang phaI IrIen nhanh va IhI Iruong
chung khoan cung van con Irong gIaI doan dang phaI IrIen.
Cac IhI Iruong moI nI bao gm chau A (Iru NhaI Ban), chau
PhI, n D, Nam My, cac quc gIa o Trung u va Dng u, cac
quc gIa nam ria ngoaI chau u nhu B Dao Nha, Hy Lap va
Th Nh Ky.
Ly IhuyeI co ban IhaI Ia don gIan. HoaI dng cua IhI Iruong
chung khoan Iun co mI quan he maI IhIeI voI da Iang Iruong
cua nen kInh Ie. Vi Ihe, hay dau Iu vao cac quc gIa co muc
Iang Iruong GNP (Ing san Iuong quc gIa) hIen IaI va uoc
doan nhanh nhaI, day Ia cac IhI Iruong moI nI.
Con co nhung Iy do khac gIaI Ihch vi sao cac IhI Iruong moI
nI Ia noI dau Iu II. TaI day, van con nhung IhI phan Ion
nhaI ma Iuong IaI se duoc Iu huu hoa, va Ihng Ihuong do Ia
nhung noI II de dau Iu. Va c phIeu IaI cac quc gIa moI nI
348 349
neu Io daI Irung Ihanh bam vao mI hoac mI vaI c phIeu
dang roI gIa. DI voI cac c phIeu rIeng Ie, ch bao II nhaI cho
xu huong Iuong IaI Ia chnh Iinh hinh hIen IaI.
Khng ngung Ium cho Io nhun tng truong
CaI gIam nhung khoan Ihua I, nhung dung caI gIam IoI
nhuan. Ch bao daI han II nhaI de danh gIa muc d Ihanh
cng cua mI khoan dau Iu chnh Ia IoI nhuan ngan han duoc
Iap dI va Iap IaI! PhaI bIeI cuong IaI ham mun danh nhanh
ruI Ie. Day Ia saI Iam IaI haI nhaI ma phan Ion cac nha dau
Iu Iu nhan mac phaI: Ihu nhung khoan IoI ngon an Iruoc
maI ma quen dI nhung khoan IoI khac con beo bo hon. Khng
aI baI san vi vI Ihp Iay IoI nhuan, nhung nhIeu nguoI
khng bao gIo gIau Ien duoc bang cach nhu vay!
Con haI quI Iac dau Iu Iheo Nguyen Iy 80,20 chua duoc xeI
Io I:
KhI so sanh mI s Iuong Ion cac danh muc dau Iu Irong
mI khoang IhoI gIan daI, Ihuong raI dung Ia 20 cac danh
muc dau Iu mang IaI 80 Ing IoI nhuan.
D I vo I m I ca nhan co Irong Iay Ia m I danh mu c da u Iu da I
ha n, 80 Io I nhua n Ihuo ng Ia do 20 ca c khoa n da u Iu mang
Ia I. Trong m I danh mu c da u Iu ch Ioa n Ia c phIe u, 80 Io I
nhua n Ia do 20 ca c c phIe u dang na m gIu mang Ia I.
HaI quI Iac Iren dung Ia do mI vaI khoan dau Iu Ihuong
daI muc sIeu IoI nhuan, Irong khI phan Ion con IaI Ihi khng.
Nhung c phIeu sIeu hang nay dem IaI cho chung Ia IoI nhuan
dang kInh ngac. Vi Ihe, chung Ia nhaI IhIeI phaI Iun gIu
5om Iou bo cuc nhn t g) thuu I
Neu mI c phIeu nao roI gIa khoang 1S (so voI gIa Iuc ban
mua vao), ban chung ngay. Ban phaI ap dung quI IuaI nay
IhaI IrIeI de va nhaI quan.
Neu ban mun mua chung IaI sau nay voI muc gIa Ihap
hon, hay doI cho den khI gIa khng con xung nua: doI cho
n dInh Irong vaI ngay (II hon Ia mI vaI Iuan); Iuc do ban
hang IaI dau Iu.
Ap dung quI Iac 1S Iren cho cac khoan dau Iu moI: chan
dung khoan I khI gIa IuI qua 1S.
Ch co mI ngoaI Ie co Ihe chap nhan duoc voI quI IuaI vang
nay: neu ban Ia mI nha dau Iu daI han khng mun minh bI
Iac dng boI cac con sI Ien xung cua IhI Iruong va khng
co Ihi gIo Iheo doI Iinh hinh dau Iu. Nhung aI da kIen Iri gIu
c phIeu suI ca va sau nhung IhoI ky khung hoang Ion nhu
IhoI ky 19291933, 1974197S va 1987 deu Ihanh cng neu
xeI Iheo huong dau Iu daI han. Nhung Ihanh cng hon Ia
nhung aI ban ra c phIeu Irong chang dau, khI chung vua suI
gIa ch moI 1S (Irong dIeu kIen cho phep) va quay IaI dau Iu
khI IhI Iruong vua moI hI phuc duoc khoang 1S Iu day san.
DIem chnh ve quI Iac 1S Ia no ap dung cho nhung IoaI c
phIe u rIeng Ie , khng pha I cho Ioa n Ihe IhI Iruo ng chu ng khoa n.
Neu mI IoaI c phIeu roI gIa 1S, dIeu nay xay ra Ihuong hon
Ia Iruong hop Ioan Ihe c phIeu Iren IhI Iruong dng IoaI suI
gIa 1S, chung Ia nen ban ngay IoaI c phIeu do. Trong khI
ch raI I neu cho Ia co IoI nhuan bI IhIeI haI do bam Iru
vao IhI Iruong chung khoan (hay mI danh muc dau Iu da
dang) Iheo dInh huong Iau daI, chung Ia se bI Ihua I nang
3S0 3S1
Ke I Iua n
TIe n me se de IIe n con. Tuy nhIen, m I s phuong pha p dem
Ia I ke I qua kha quan hon nhIe u so vo I ca c phuong pha p kha c.
SamueI |ohnson da phaI bIeu rang con nguoI chua bao gIo Iam
vIec mI cach hn nhIen v Iu nhu Iuc kIem IIen. Nhan xeI nay
xem vIec Ich Iuy cua caI Ia vIec Iam hop dao duc du bang con
duong dau Iu hay nho mI nghe chuyen mn Ihanh daI hoac
bang ca haI con duong na y. Chu ng Ia khng nen che Ira ch haI
phuong pha p kIe m IIe n na y, song cu ng khng nen cho ra ng
chu ng Ia Ia m Ihng ha nh chac chan cho ban co hI phung su
xa hI va muu cau hanh phuc ca nhan. Ca haI vIec kIem IIen
va Ihanh daI Irong nghe nghIep deu an chua hIem hoa Ia
ban Ihan chung IaI Iro Ihanh cuu canh cu a cu c do I.
He Iuy cua Ihanh cng Ia dIeu de quan saI Ihay. VoI cua caI
Irong Iay, chung Ia IaI co nhu cau phaI quan Iy chung, phaI
Iam vIec voI IuaI su, chuyen gIa Iu van khaI Ihue, chuyen gIa
ngan hang va nhung mI quan he cuc ky hap dan khac. L
gch cu a su Iha nh da I nghe nghIe p duo c pha c ho a Irong chuong
Iruoc IaI se dan den nhung nhu cau ve nghe nghIep cang cao
hon. Mun Ihanh cng, ban phaI nham den vI Ir chop bu.
Mun duoc nhu Ihe, ban phaI Iu Ihan van dng, daI minh hoa
vao gIoI kInh Ihuong. Mun daI duoc Iuc bay II da, ban phaI
su dung IhaI nhIeu nhan Iuc. Mun II da hoa gIa IrI doanh
nghIep, ban phaI bIeI su dung ngun vn cua nguoI khac va
khaI Ihac don bay Iu ban nay de doanh nghIep ngay mI Ion
manh hon va sInh IoI nhIeu hon. Quan he cua ban phaI ngay
nhung khoan dau Iu sIeu IoI nhuan nay Irong danh muc dau
Iu Irong suI qua Irinh dau Iu: cu de mac cho IoI nhuan sInh
sI nay no. NoI nhu IoI hap hI cua mI nhan vaI Irong mI
IIeu IhuyeI cua AnIIa Brookner con rang nhan nhu IaI: Cho
bao gIo ban GIaxo.
RaI de dang daI muc IoI nhuan 100 neu dau Iu vao IBM,
McDonaIds, Xerox, hay Marks & Spencer vao Ihap nIen 19S0
va 1960; SheII, GL, Lonrho, BTR hay ha ng duo c AsIra cu a
Thuy S vao Ihap nIen 1970; AmerIcan Lxpress, Body Shop
hay Cadbury Schweppes vao dau Ihap nIen 80; hoac MIcrosoII
sau do cung Irong Ihap nIen ay. Nhung nha dau Iu nao vI
ban dI nhung c phIeu nay raI co Ihe sau do maI dI co hI
huong duoc IoI nhuan cao hon gap nhIeu Ian.
Cac doanh nghIep hoaI dng II co xu huong Iao ra mI
chu Irinh hoaI dng vuoI IrI Ihuong xuyen. Ch khI nao caI
quan Inh nay bI dao nguoc (co Ihe phaI maI nhIeu Ihap ky
moI xay ra hIen Iuong nay) Ihi ban moI nen Inh den chuyen
ban ra c phIeu. MI Ian nua, mI quI Iac dang nho Ia dung
ban ra c phIeu Iru phI gIa roI hon 1S so voI muc gIa cao gan
day nhaI cua c phIeu ay.
De Iam nhu Ihe, ban hay chI mI muc gIa ban co IoI de can
cu vao do ban co Ihe ban ra c phIeu. 1S duoI muc gIa Iran.
Su IuI gIa o muc 1S co Ihe bao hIeu mI su Ihay dI xu
huong. Bang khng, chung Ia cu gIu c phIeu cho IoI khI Iinh
Ihe buc Ia phaI ban.
3S2 3S3
15
8a) thc| quen
manq dn hanh phuc
TnI I con nguo Iong In n :o In n cu n Io .
DanIeI GoIeman
1
N
ha hIen IrIeI ArIsIoIIe cho rang muc dch cua IaI
ca cac hanh dng cua con nguoI deu Ia muu cau
hanh phuc. LIch su bao doI nay cho Ihay, con nguoI chung Ia
da khng nghe Iheo ArIsIoIIe Ia may. Le ra ng ay nen bao cho
chung Ia bIeI phaI Iam Ihe nao de duoc hanh phuc hon. Le ra
ng ay da co Ihe baI dau mI cach huu ch bang vIec phan
Ich cI ngun cua hanh phuc va baI hanh.
Co phaI Ia Nguyen Iy 80,20 Ihuc su co Ihe ap dung duoc
Irong van de hanh phuc khng7 TI IIn Ia co. DI voI hau heI
mI rng hon va IhoI gIan danh cho ban be va nguoI Ihan
quen se eo hep IaI. Trong men say cua Ihanh cng, chung Ia
raI de bI maI Iap Irung, maI dI cach nhin dung dan va maI dI
nhung gIa IrI ca nhan cua minh. Phan ung hop Iy nhaI Iruoc
Ihuc Irang nay Ia noI, o baI ky gIaI doan nao, hay dung ngay
su Ihanh cng: II mun duoc gIaI IhoaI!
Day Ia Iy do IaI sao chung Ia nen IuI IaI mI buoc, khng de
minh bI cun huI vao vong xoay su nghIep va chuyen kIem
IIen, va xem xeI chu de quan Irong nhaI, Iren heI IaI ca: hanh
phu c.
3S4 3SS
HaI ca ch de duo c ha nh phu c hon
Xac dInh nhung khoang IhoI gIan ma ban cam Ihay hanh
phuc nhaI va keo daI II da nhung khoanh khac ay.
Xac dInh nhung khoang IhoI gIan ma ban cam Ihay I hanh
phuc nhaI; va hay Ihu ngan II da nhung khoanh khac ay.
Hay danh nhIeu IhoI gIan hon vao IoaI hoaI dng raI huu
hIeu Irong vIec Iam cho ban hanh phuc va danh I IhoI gIan
hon cho nhung hoaI dng con IaI. Hay baI dau bang vIec caI
gIam nhung nI Iram baI hanh, nhung Ihu co khuynh huong
chu dng mang nhung dIeu khng vuI den voI ban. Cach II
nhaI de baI dau Iro nen hanh phuc hon Ia hay cham duI Iam
Irang baI hanh. Ban co Ihe han che duoc Iam Irang baI hanh
nhIeu hon Ia ban Iuong, don gIan bang cach Iranh nhung Iinh
hung ma kInh nghIem cho Ihay co Ihe Iam ban Iro nen dau
kh.
DI voI nhung hoaI dng khng gIup cho ban co duoc hanh
phuc (hoac de Iam ban cam Ihay khng hanh phuc), hay suy
ngh mI cach co he Ihng ve nhung cach Ihuc ma ban co Ihe
Iim duoc nIem vuI nhIeu hon Iu nhung hoaI dng nay. Neu
Iam duoc Ihe Ihi II. Bang khng, ban hay ngh cach de Iranh
roI vao nhung Iinh hung nay.
moI nguoI duong nhu dung Ia phan Ion hanh phuc cam nhan
duoc xuaI hIen Irong mI phan nho IhoI gIan. MI gIa IhIeI
Iheo Nguyen Iy 80,20 Ia 80 hanh phuc xuaI hIen Irong 20
IhoI gIan cua mI nguoI chung Ia. KhI II c gang Ihu ap dung
gIa IhIeI nay cho ban be va yeu cau ho chIa cac Iuan cua minh
Iha nh nga y, va Iha nh ca c bu I Irong nga y, hoa c chIa ca c
Ihang cua ho Ihanh cac Iuan, hoac chIa nam Ihanh cac Ihang,
hoac chIa cuc doI ho Ihanh cac nam, Ihi khoang 2,3 s nguoI
Iham gIa cho Ihay co mI khun mau khng can dI ro reI,
gan gIng khun mau 80,20.
GIa IhIeI nay khng ap dung duoc cho moI nguoI. Khoang
1,3 ban be cua II khng bIeu hIen Iheo khun mau Nguyen
Iy 80,20. Hanh phuc cua ho duoc phan b deu ra Ioan IhoI
gIan cua ho. DIeu Ihu vI Ia ve daI Ihe nhom sau duong nhu
hanh phuc hon han nhom da s daI duoc dnh cao hanh phuc
Irong nhung khoanh khac ngan cua cuc doI ho.
DIeu nay phu hop voI Ie Ihuong. Nhin chung, nhung nguoI
hanh phuc Irong phan Ion cuc doI cua ho co nhIeu kha nang
duoc Iro nen hanh phuc hon. Nhung nguoI ma hanh phuc Iap
Irung vao nhung khoanh khac ngan nguI co Ihe Ihay cuc doI
I hanh phuc hon.
DIeu nay cung phu hop voI y Iuong xuyen suI cun sach
nay, rang mI quan he 80,20 ham an su Iang ph va co hI
Ion de caI IhIen cuc sng. Nhung, dIeu quan Irong hon Ia, no
cho Ihay rang Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIup chung Ia Iro nen
hanh phuc hon.
3S6 3S7
da qua Irong cuc sng cua ho. Nhung aI co xu huong Ian
Iranh Irach nhIem de d Iu Iuong chu baI cho nhung Iuc Iac
dng nam ngoaI Iam kIem soaI cua minh, nhaI Ia khI ho de bI
nhung IoI IIen doan y khoa IIeu cuc Iam hoang so.
May Ihay, kInh nghIem, quan saI Ihuc Ie va chung cu khoa
hoc moI nhaI deu cho Ihay Ia Irong khI moI nguoI deu duoc
chIa vao Iay nhung phan baI khac nhau xeI ve hanh phuc
(cung nhu nhung on phuc khac), Ihi co nhIeu vIec chung Ia co
Ihe Iam duoc de danh mI Ihe baI II hon va de caI IhIen Iinh
hinh Irong canh bac cuc doI. Nhung nguoI Iruong Ihanh deu
duoc IroI phu cho kha nang Ihe Iuc khac nhau, nho dI Iruyen
va muc d ren Iuyen va van dng Irong suI IhoI Iho au, IhoI
Ihanh nIen va nhung IhoI ky IIep Iheo sau do. Tuy nhIen, mI
nguoI deu co Ihe caI IhIen ro reI Ihe Iuc cua minh bang cach
Iuye n Ia p de u da n, ho p Iy . Tuong Iu nhu va y, Ihng qua
nhung anh huong dI Iruyen va qua Irinh hoc Iap ren Iuyen,
chung Ia co Ihe duoc danh gIa Ia Ihng mInh hoac kem Ihng
mInh, nhung mI nguoI co Ihe ren Iuyen Ir oc cua minh va
phaI IrIen no. Qua yeu I gen dI Iruyen va mI Iruong, chung
Ia I nhIeu de bI Iang can, nhung che d an ung va ren Iuyen
suc khoe co Ihe gIup cho hau heI nhung nguoI beo phi Iro nen
gay hon dang ke. The Ihi, ve nguyen Iac, kha nang Iam cho
chung Ia Iro nen hanh phuc hon IaI co gi khac chu, baI ke
xuaI phaI dIem cua chung Ia Ia gi xeI ve Inh kh7
Hau heI chung Ia deu da gap nhung Iruong hop ma khI do
cuc sng cua nhung nguoI Ihan quen hay ban be duoc Ihay
dI ve maI vaI chaI, va hanh phuc cua ho duoc Iang Ihem
hoac bI gIam dI vnh vIen, do nhung hanh vI cua chnh nhung
ca nhan do. MI ban doI moI, mI nghe nghIep moI, mI noI
Nhung, pha I chang con nguo I ba I Iu c
khI duong da u vo I ba I ha nh7
Dac bIeI neu ban co bIeI qua nhung nguoI Ihuong xuyen
cam Ihay khng hanh phuc (va Ihuong bI gan vao IoaI nguoI
mac benh IInh Ihan, mI danh Iu nghe co ve khach quan
nhung IaI cuc ky mo h va khng chuI huu ch gi, va co Ie
mang den nhIeu baI hanh cho Ihe gIoI nay hon hau heI nhung
danh Iu nao khac), ban co Ihe phan bIen rang phan Ich nay
qua don gIan va gIa dInh kha nang kIem soaI hanh phuc o
mI chung muc nao do cua con nguoI ma, vi nhung Iy do sau
xa ve Iam Iy, nhIeu hay hau heI IaI ca moI nguoI deu khng
co duoc. Chang phaI kha nang cam Ihay hanh phuc cua chung
Ia phan Ion duoc dInh san boI su dI Iruyen va nhung IraI
nghIem IhoI Iho au sao7 Chung Ia co Ihuc su nam quyen dIeu
khIen hanh phuc cua minh khng7
PhaI Ihua nhan Ia, co nhIeu nguoI co Inh kh huong den
hanh phuc hon nhung nguoI khac. DI voI mI s nguoI, Iy
nuoc Iuc nao cung day duoc mI nua, nhung dI voI mI s
nguoI khac Ihi Iy nuoc da can heI mI nua. Cac nha Iam Iy
hoc va Iam Ihan hoc deu IIn rang kha nang Iim duoc hanh
phuc Ia do su Iac dng qua IaI gIua Inh dI Iruyen, nhung IraI
nghIem IhoI Iho au, Inh chaI va co che hoa hoc cua nao b
va nhung su kIen Irong daI Irong doI sng quyeI dInh. Le c
nhIen, nguoI Iruong Ihanh khng Ihe Iam gi duoc voI gen dI
Iruyen, nhung IraI nghIem IhoI Iho au hoac nhung baI hanh
3S8 3S9
kIeI xuaI bao cho bIeI: mI Inh vuc moI, nganh mIen dIch
hoc Ihan kInhIam Iy, dang cho noI chung Ia hay rang con
nguoI hanh dng nhu Ia mI Ing Ihe Ihng nhaI Bang
chung nay cho Ihay co mI su can bang mong manh gIua
nhung dIeu chung Ia ngh va cam Ihay hang ngay voI suc
khoe Ihe Iy va Iam Ihan.
3
NoI cach khac, Irong pham vI cho
phep, ban co Ihe Iua chon cach Iam cho ban Ihan minh Iro
nen hanh phuc hay baI hanh va Iham ch Iam cho ban Ihan
minh khoe manh hoac khng khoe manh.
DIeu nay khng co ngha Ia chung Ia nen IoaI bo nghIen cuu
Iruoc day ve Iam quan Irong cua nhung IraI nghIem IhoI Iho
au (hoac Ia nhung baI hanh sau nay). Chung Ia da Ihay Irong
Phan MI rang IhuyeI hn dn neu baI van de su phu Ihuc
nhay cam vao nhung dIeu kIen IIen khoI. DIeu nay co ngha
Ia IhoI gIan dau Irong doI sng cua baI ky hIen Iuong nao, ro
rang Ia nhung bIen c ngau nhIen va nhung nguyen nhan co
ve nho nhaI deu co Ihe dan den nhung khac bIeI Io Ion Irong
keI qua cuI cung.
MI dIeu Iuong Iu duong nhu cung xay ra Irong IhoI Iho au
cua chung Ia, Iao ra nhung nIem IIn ve ban Ihan chung Ia
rang chung Ia duoc yeu Ihuong hoac bI gheI bo, Ihng mInh
hoac khng Ihng mInh, duoc danh gIa cao hoac co gIa IrI
Ihap, dam chap nhan ruI ro hoac ch bIeI chap hanh menh
Ienh cua mI quyen Iuc nao do de rI sau do chung cu bam
Iheo Ia suI doI. NIem IIn ban dau, co Ihe khng dua Iren mI
co so khach quan nao ca, rI se co duoc mI cuc sng rIeng
cua no va Iu Ihan Iro Ihanh hIen Ihuc. Nhung su kIen sau do,
nhu keI qua IhI kem, bI Iinh phu, khng co duoc nghe nghIep
ma chung Ia mong mun, su nghIep chech duong, bI sa IhaI,
o moI, mI II sng moI hoac Iham ch Ia mI quyeI dInh chap
nhan mI IhaI d khac dI voI cuc sng mI cach Iu gIac: baI
ky Ihay dI nao Irong s nay deu co Ihe Iao nen su khac bIeI
hoan Ioan dI voI hanh phuc cua mI ca nhan va IaI ca nhung
Ihay dI nay deu nam Irong Iam kIem soaI cua ca nhan do.
ThuyeI IhIen dInh Ia mI gIa IhuyeI khng IhuyeI phuc neu Ia
co Ihe chung mInh rang Ia ch nhung nguoI IIn vao IhuyeI
IhIen dInh moI de bI IhuyeI nay chI phI. Bang chung ve vIec
mI s nguoI Iu minh co Ihe Ihay dI s phan han co Inh
IhuyeI phuc va khuyen khch chung Ia n Iuc IhI dua voI
nhung nguoI co y Ihuc ren Iuyen de vuon Ien.
Cu cung tht tu do Iuu chon hunh phuc duoc khou
hoc ung h
RI cuc, Inh vuc Iam Iy va Iam Ihan hoc (Ia nganh xung
dang voI menh danh nganh khoa hoc bI quan hon ca kInh
Ie hoc) duoc Ihuc day boI nhung kham pha cua cac nganh
khoa hoc khac, dang Iao ra mI buc Iranh IuoI dep hon, phu
hop voI Ie Ihuong va quan saI cua chung Ia ve cuc sng. Cac
nha dI Iruyen hoc Iruoc day IaI Iheo hoc IhuyeI dInh menh
mI cach qua cuc doan, xem Ioan b hanh vI phuc Iap cua
con nguoI ch Ia do anh huong cua gen dI Iruyen. VoI Iu cach
mI nha dI Iruyen hoc IIen b hon, GIao su SIeve |ones cua
Truong UnIversIIy CoIIege, Luan Dn, da ch ra: Da co nhung
cng b ve vIec kham pha ra nhung gen don Ie kIem soaI su
phIen mun baI Ihuong, benh Iam Ihan phan IIeI va chung
nghIen ruou. TaI ca nhung Iuyen b nay da bI ruI IaI.
2
Nga y
nay, chung Ia duoc mI chuyen gIa ve Ihan kInhIam Ihan hoc
360 361
La m cho ba n Ihan chu ng Ia ha nh phu c
ba ng ca ch Iang cuo ng ca m nang
DanIeI GoIeman va cac Iac gIa khac deu da so sanh Ir Ihng
mInh hoc van hay ch s IQ voI cam nang: do Ia nhung kha
nang chang han nhu Iao dng Iuc Ihuc day cho ban Ihan va
Iri hoan cam gIac Ihoa man; dIeu IIeI cac Irang IhaI Iam Iy va
ngan khng de nI buc xuc Ian aI dI kha nang Iu duy; kha
nang nhap cam va hy vong.
S
Cam nang quan Irong dI voI
hanh phuc hon Ia Ir Iue, song xa hI chung Ia IaI I coI Irong
su phaI IrIen cam nang. Nhu GoIeman da nhan xeI raI xac
dang rang:
Mc du cII :o I cno Iong no dnn cIo :u tInI
\uo ng, u) tn, Io c In nI Iu c tong cuo c :o ng,
nIung cnc tuong Ioc \n ncn \n Ion cun cIung tn
uon nIn \no cnc In nng \c Ioc tIunt, nn qucn
ng cnn nng, \on n not tn Io nIung Inn
cInt not :o nguo co c go no n tnI cncI co )
ngIn to on do \o :o Inn cn nInn cIung tn.
U
Co mI IIn II Ianh do Ia cam nang co Ihe duoc nuI duong
va hoc hoI: chac chan Ia nhu vay khI Ia con Iho au cung nhu
vao baI ky gIaI doan nao Irong cuc doI. Theo cach noI IuyeI
voI cua GoIeman: Inh kh cua mI nguoI khng phaI Ia s
phan cua nguoI do: chung Ia co Ihe caI menh bang cach Ihay
dI Inh kh cua minh. Nha Iam Iy hoc MarIIn SeIIgman ch ra
suc khoe gIam suI, co Ihe cun chung Ia khoI qu dao cuc doI
va cung c nhung cach nhin IIeu cuc ve ban Ihan chung Ia.
Nguo c do ng Iho i gian de Im Ih y ha nh phu c
Vay, IIeu co phaI day Ia mI Ihe gIoI khac nghIeI noI ma nI
baI hanh Ia con duong ma chung Ia phaI dI qua7 TI khng
cho Ia Ihe.
Nha nhan van hoc PIco oI MIrandoIa (146393) da ch ra
rang IoaI nguoI khng hoan Ioan gIng nhu IoaI Ihu.
4
TaI ca
cac sInh vaI khac deu co ban chaI co gIoI han ma chung
khng Ihe Ihay dI duoc. Con nguoI duoc ban Iang mI ban
chaI khng gIoI han va vi vay con nguoI co kha nang caI Iao
chnh ban Ihan minh. TaI ca nhung sInh vaI khac mang ban
chaI Ihu dng; ch mI minh con nguoI co ban chaI chu dng.
Cac IoaI vaI khac duoc Iao hoa sInh ra; con chung Ia co kha
nang Iao hoa.
KhI baI hanh gIang xung, chung Ia co Ihe nhan ra duoc
van de gi dang xay ra voI chung Ia va chung Ia Iu chI chap
nhan no. Chung Ia duoc Iu do Ihay dI cach Ihuc chung Ia
suy ngh va hanh dng. Dao nguoc IaI cach noI cua |ean
|acques Rousseau, o dau dau con nguoI cung bI xIeng xch
IroI buc, Iuy nhIen o dau dau Ihi con nguoI cung co Ihe duoc
Iu do. Chung Ia co Ihe Ihay dI cach suy ngh cua minh ve
nhung su kIen ben ngoaI, Iham ch Irong nhung Iruong hop
chung Ia khng Ihe Ihay dI duoc chung. Va chung Ia co Ihe
Iam duoc hon Ihe nua. Chung Ia co Ihe Ihay dI mI cach
Ihng mInh vIec IIep can nhung su kIen Iam chung Ia Iro nen
hanh phuc hoac dau kh.
362 363
cam Ihay ban co Ihe kIem soaI duoc nhIeu nhaI va Ihe hIen
duc Inh rng Iuong duoc nhIeu nhaI. Ban cung co Ihe Iranh
hoac gIam IhIeu nhung Iinh hung ma o do ban ngc nghech
nhaI ve maI xuc cam!
La m cho ba n Ihan chu ng Ia ha nh phu c
hon ba ng vIe c Ihay d I ca ch Ihu c
chu ng Ia suy ngh ve ca c bIe n c
TaI ca chung Ia deu gap phaI caI bay Iu chuc nI phIen
mun do chung Ia Iu Iao nen, khI do chung Ia suy ngh Iheo
chIeu huong u am va IIeu cuc va don gIan Ia chung Ia Iam cho
moI chuyen Iro nen II Ie hon, de rI co Ihe chung Ia Iuong
Iuong ra rang chang co II IhoaI nao khoI be Iac do. KhI chung
Ia IhoaI khoI mun phIen, chung Ia nhan Ihay rang Irong
nhung be Iac do Iun Iun co II ra. Bang nhung buoc dI don
gIan, chung Ia co Ihe huan Iuyen ban Ihan minh de pha vo
nhung kIeu bun kh Iu Iao, chang han nhu Iim nguoI san se,
Ihay dI hIen Irang Ihe chaI cua chung Ia hoac ep buc ban
Ihan minh Iuan Iheo mI chuong Irinh Iap Iuyen nao do.
Co nhIeu v du ve nhung nguoI gap nhung baI hanh II Ie
nhaI, chang han nhu nhung nguoI bI nhI Irong cac IraI Iap
Irung hoac mac phaI nhung can benh hIem ngheo, ho phan
ung IaI nhung Iinh hung nay Iheo cach Ich cuc Iam Ihay dI
vIen canh va Iam Iang kha nang sInh In cua minh.
Theo IIen s PeIer IenwIck, mI chuyen gIa Iu van ve Inh
vuc Iam Ihan Ihan kInh, Ihi kha nang nhan Ihay duoc sau
con mua IroI IaI sang khng phaI don gIan nhu chu ngha Iac
ra ng nhu ng Iam Ira ng nhu Ia h I h p, bu n ra u va gIa n du
de u khng ch ba I ngo a p de n xam chIe m Iam h n ba n va ba n
khng Ihe kIe m che duo c chu ng ba n co Ihe Ihay d I ca ch ba n
cam nhan bang nhung gi ban ngh.
7
Co nhung ky IhuaI da
duo c chu ng mInh qua Ihu c Ie co Ihe gIa I Io a nhu ng ca m xu c
bu n ra u va phIe n mu n mo I cho m xua I hIe n Iruo c khI nhu ng
ca m xu c na y Iro Iha nh m I nguy ha I cho su c kho e va ha nh
phuc cua ban. Hon nua, bang cach nuI duong nhung Inh
ca ch Ia c quan, ba n co Ihe ngan ngu a be nh Ia I cu ng nhu co m I
cu c s ng ha nh phu c hon. M I Ia n nu a, GoIeman cho Iha y Ia
ha nh phu c co IIen quan de n ca c IIe n Irinh Iha n kInh Irong na o:
Mot tong nIung cn do :nI Ioc cInI tong o
nno n Iont dong gn tng tong tung Iu nno cn
Inn nIung cnn xuc tcu cuc, gu nn tng nng
uong :n co \n nn ng du nIung cnn xuc gn) n
tu tuong o nu co not :u ng du gu cIo co tIc
Iuc Io nInnI cIong Ion tu tnng tIn Iun) dong
:nI Ioc do nIung cnn xuc Io cIu gn) n.

Hay xac dInh nhung dng Iuc don bay ca nhan co Ihe Iam
Iang Ien nhung suy ngh Ich cuc va IoaI bo dI nhung suy ngh
IIeu cuc. Trong nhung Iinh hung nao ban co nhung cam
nhan Ich cuc nhaI hoac IIeu cuc nhaI7 Luc ay ban dang o
dau7 Ban dang co aI o cung7 Ban dang Iam gi7 ThoI IIeI nhu
Ihe nao7 MI nguoI deu co mI IoaI nhung muc d cam nang
khac nhau Iuy Ihuc vao Iung Iinh hung. Ban co Ihe baI dau
cung c cam nang bang cach cho ban minh mI khoan IhoI
gIan ngan de ngh ngoI, bang vIec Ihay dI Iinh hung Iheo
huong co IoI cho ban, bang cach Iam nhung vIec o noI ma ban
364 36S
cho nguoI ban doI cua ban va nhung nguoI khac co IIep xuc
Iau daI voI ban Iro nen I hanh phuc hon. Vi vay, ban co Irach
nhIem Ich cuc Ia phaI cam Ihay hanh phuc.
Cac nha Iam Iy deu bao chung Ia rang moI cam nhan ve
hanh phuc deu co IIen quan den y Ihuc ve gIa IrI ban Ihan.
Nhin ve ban Ihan mI cach Ich cuc Ia raI quan Irong dI voI
hanh phuc. Y Ihuc ve gIa IrI ban Ihan co Ihe va can duoc nuI
duong. Ban bIeI Ia ban co Ihe Iam duoc dIeu nay: Iu bo nhung
mac cam II II, quen dI nhung nhuoc dIem cua ban, Iap
Irung va dua vao nhung dIem manh cua ban.
Hay nho den IaI ca cac dIeu II ma ban da Iam, IaI ca
nhung Ihanh Iuu Ion nho ma ban daI duoc, IaI ca nhung
phan hI Ich cuc ma ban Iung nhan duoc. Co nhIeu dIeu hay
ma ban co Ihe noI ve minh. Hay noI nhung dIeu ay ra hoac
I nhaI Ia hay ngh den nhung dIeu ay. Ban se ngac nhIen ve
su khac bIeI ma no Iao ra cho cac mI quan he, nhung Ihanh
cng va hanh phuc cua ban.
Ban co Ihe cam Ihay rang ban dang Iu Iua dI ban Ihan.
Nhung IhaI ra Ihi chuyen co mI IrI nhan IIeu cuc ve ban Ihan
I nhaI cung co II nhu chuyen vi Iu Iua dI ban Ihan. Chung
Ia Iun Iun Iu ke nhung cau chuyen ve ban Ihan minh. Chung
Ia phaI nhu vay boI vi khng co chan Iy khach quan. Ban nen
chon ke nhung cau chuyen Ich cuc hon Ia nhung chuyen IIeu
cuc. Lam nhu vay, ban se Iam Iang Ihem hanh phuc nhan
gIan, Iruoc heI Ia cho ban Ihan va sau do Ian Ioa sang nhung
nguoI khac.
Hay dung IaI ca suc manh y ch Iheo chu dInh cua minh de
muu cau hanh phuc. Hay Iao dung nhung cau chuyen nen Iao
ra ve minh va hay IIn vao chung!
quan kIe u nhan va I PoIIyanna;
9
ma do Ia co che Iu bao ve
Ianh manh dua Iren nen Iang sInh hoc II dep. Duong nhu
chu ngha Iac quan Ia mI Ihanh phan cau Ihanh duoc Ihua
nhan ve maI y hoc dI voI ca Ihanh cng Ian hanh phuc; va
no Ia dng Iuc Ion nhaI Iren IraI daI nay. Hy vong duoc dInh
ngha mI cach cu Ihe, Iheo C.R Snyder, mI nha Iam Iy hoc
o Iruong DaI hoc Kansas, Ia nIem IIn ban co ca y ch Ian
phuong phap de daI nhung muc dch cua ban, cho du nhung
muc dch do Ia gi dI nua.
La m cho ba n Ihan chu ng Ia ha nh phu c
hon ba ng vIe c Ihay d I ca ch chu ng Ia
ngh ve ba n Ihan minh
Ban cho rang ban Ihan minh Ia nguoI Ihanh cng hay IhaI
baI7 Neu ban Ira IoI Ia IhaI baI, ban co Ihe chac chan rang co
nhIeu nguoI daI duoc I Ihu hon ban va ho se duoc nhIeu
nguoI m Ia Ia co I Ihanh cng hon ban. Nhan Ihuc cua ho
ve su Ihanh cng cua ban Ihan gop phan vao Ihanh cng Ian
hanh phuc cua ho. Cam nhan cua ban ve su IhaI baI se han
che Ihanh cng va hanh phuc cua ban.
DIeu Iuong Iu cung ap dung cho van de IIeu ban co cho
rang minh hanh phuc hay khng hanh phuc. Ban co Ihe Iam
cho ban Ihan minh hanh phuc hoac baI hanh ch bang cach
ban chon cho minh cach cam nhan cuc doI.
Hay chon Ia ban mun duoc hanh phuc. Ban co ngha vu
phaI hanh phuc, hanh phuc Ia do chnh ban va ca nhung
nguoI khac. Tru phI ban hanh phuc, con khng Ihi ban se Iam
366 367
g In ng ngn ), n )c u to to ng )c u do \o :u c Io c
cu n n n. Vn no qunn Ic cn ng qunn to ng tI no cn ng
co n nI Iuo ng o n Ion do \o :u c Io c cu n n n.
Hay ngh ve nhung nguoI ban gap hang ngay. Ho Iam cho
ban hanh phuc hon hay I hanh phuc hon7 LIeu ban co Ihe
Ihay dI IhoI Iuong ban cho ho hay khng7
Oung tu chu vuo rn
Co nhIeu Iinh hung ma mI ca nhan chung Ia Ihuong xu
Iy raI do. TI chua bao gIo Ihay co IoI ch gi Irong vIec Iap
Iuyen cho nguoI Ia heI so ran. Hanh dng hop Iy hon Ia Iranh
dung vao rung (hoac Iranh vao IIem ban Ihu vaI nuI).
D nhIen caI Iam chung Ia cam Ihay baI an Ihay dI Iuy
nguoI. TI khng Ihe nen duoc gIan du khI gap phaI Iinh Irang
hanh chnh quan IIeu v Ich su. TI co Ihe cam Ihay Ihan
kInh cang Ihang dan Ien khI phaI IIep cac Iay IuaI su hon vaI
phuI. TI Io Iang nn nao khI bI keI xe. TI Ihuong cam Ihay
hoI u bun khI mI ngay IrI qua ma khng duoc nhin Ihay
anh maI IroI. TI gheI bI keI Irong mI khng gIan co qua
nhIeu nguoI dng IoaI cua II. TI khng Ihe chIu dung nI
vIec phaI Iang nghe nguoI Ia bIen h va ke Ie cac van de ngoaI
Iam kIem soaI cua ho. Neu II co Ia mI vIen chuc dI Iam Irong
gIo cao dIem, phaI Iam vIec voI gIoI IuaI su va sng o Thuy
DIen Ihi chac Ia II se bun rau va raI co Ihe Ia II se Ireo c
Iu van. Tuy nhIen II da bIeI ne Iranh nhung Iinh hung nhu
Ihe Irong chung muc kha IhI nhaI. TI khng khng dung
phuong IIen cng cng dI Iam, Iranh cac he Ihng gIao Ihng
dng nguoI Irong gIo cao dIem, danh I nhaI mI Ihang mI
La m cho ba n Ihan chu ng Ia ha nh phu c
hon ba ng ca ch Ihay d I ca c su kIe n
M I con duo ng de duo c ha nh phu c hon Ia Ihay d I ca c su
kIe n ma ba n ga p nha m Ia m Iang ha nh phu c cu a minh. Co Ihe
chu ng Ia khng aI co Ihe kIe m soa I hoa n Ioa n duo c ca c su kIe n
nhung chu ng Ia co kha nang kIe m soa I nhIe u hon minh Iuo ng.
Neu phuong cach II nhaI de buoc dau co hanh phuc Ia
ngung Irang IhaI baI hanh Ihi dIeu dau IIen Ia nen Iam Ia
Iranh cac Iinh hung va nhung con nguoI de Iam cho chung
Ia bun rau hoac dau kh.
Hu ) Iu m bu n thn tu hu nh phu c hon b ng cu ch thu)
d nhung nguo mu chung tu hu) gp nht
Co bang chung y hoc Ia chung Ia co Ihe dI dau voI cac
Irang IhaI cang Ihang cao d mIen Ia chung Ia co mI s quan
he ca nhan II dep. Tuy nhIen cac mI quan he duoI baI cu
hinh Ihuc nao chIem phan Ion IhoI gIan cua Ia va Ia mI phan
cua nhung hoaI dng Ihuong nhaI Irong cuc sng cua Ia, du
Ia o nha, o so Iam hoac Irong doI sng xa hI cua minh, se anh
huong manh me den ca hanh phuc va suc khoe cua Ia. XIn
duoc Irch IoI cua |ohn CacIoppo, mI nha Iam Iy hoc cua
Truong DaI hoc OhIo SIaIe UnIversIIy:
Iuong nIu cInI cnc no cn Ic qunn tong nInt
tong cuo c do cu n n n, cInI nIu ng nguo cIu ng tn
368 369
Ca c Iho I quen ha ng nga y
mang de n ha nh phu c
Sau khI da IoaI bo hoac I nhaI Ia da Ien ke hoach hanh
dng IoaI bo nhung nguyen nhan gay ra baI hanh, ban hay
Iap Irung n Iuc chu dng muu cau hanh phuc. De Iam dIeu
nay, khng Iuc nao II hon Ia IhoI dIem hIen IaI nay. Hanh
phuc co Inh hIen sInh v cung. Hanh phuc ch In IaI o hIen
IaI. Ta co Ihe nho ve hanh phuc qua khu hoac hoach dInh cho
hanh phuc Iuong IaI, nhung nIem sung suong ma hanh phuc
mang IaI ch co Ihe IraI nghIem Irong caI hIen IaI.
DIeu ma IaI ca chung Ia can Ia mI Iap hop cac IhoI quen
hang ngay mang den hanh phuc Iuong Iu nhu (va IhaI su co
phan nao do IIen quan den) vIec gIu gin suc khoe hang ngay
hoac che d an ung dIeu d. Bay IhoI quen hang ngay mang
IaI hanh phuc cua II duoc Iom Iuoc Irong Hinh 4S.
MI Ihanh phan Irong yeu cua mI ngay hanh phuc Ia \nn
dong tIc cInt. TI Iun cam Ihay de chIu sau khI (neu khng
mun noI Ia Irong Iuc) van dng. Ro rang do Ia do Iap Ihe
duc phong Ihch cac chaI endorphIn, Ia nhung chaI khang
Iram cam Iu nhIen Iuong Iu nhu mI s IoaI Ihuc gay hung
phan (nhung khng gay nguy hIem hoac In kem gi ca!). Van
dng hang ngay Ia mI IhoI quen IhIeI yeu: neu ban khng
bIen no Ihanh IhoI quen Ihi ban se van dng I Ihuong xuyen
hon muc ban can. Neu nham vao ngay Iam vIec, II Iun Iap
Ihe duc Iruoc khI dI Iam de dam bao rang IhoI gIan van dng
Iuan duoI anh maI IroI, Ira IIen Ihue nguoI khac dI Iam cac Ihu
Iuc hanh chnh gIay Io, IaI xe dI duong vong qua cac ch keI
xe du duong se xa hon, Iranh khng de aI do co Inh kh
khng II bao cao cho minh va Ihay rang dIen IhoaI cua II
bI roI mang mI cach b an sau khI II bI mI IuaI su goI vao
chung nam phuI. KeI qua cua nhung hanh dng nay Ia II
hanh phuc hon mI cach dang ke.
Ro rang ban co nhung van de gay ap Iuc rIeng cua minh.
Hay IIeI ke chung ra Iren gIay: LIen ngay bay gIo! Hay Iu gIac
Ihu xep cuc sng de Iranh nhung ap Iuc nay. Hay vIeI ra
nhung cach co Ihe de Iranh nhung van de ay: LIen ngay bay
gIo! MI Ihang ban hay kIem Ira ban Ihanh cng o muc d
nao. Hay chuc mung ban Ihan ve mI Ian ne Iranh Ihanh cng
nho nho nay.
Trong Chuong 10 ban da xac dInh nhung khoang IhoI gIan
baI hanh cua minh. VIec phan Ich hoac suy gam ve nhung
Iuc ban o Irang IhaI I hanh phuc nhaI Ihuong dua den cac keI
Iuan raI hIen nhIen. Ban gheI cng vIec cua minh! Ban bI
chng hoac vo minh Iam phIen Iong! Hoac co Ie chnh xac hon
ban gheI 1,3 cng vIec cua ban, ban khng Ihe chIu dung
duoc vIec IIep ban be hoac ho hang cua chng,vo minh, ban
dau kh chIu dung su hanh ha IInh Ihan cua sep, ban gheI
Iam vIec nha. TuyeI! CuI cung Ihi ban cung da ng ra duoc
chan Iy. GIo Ia hay Iam mI dIeu gi do...
370 371
ngh nang dng (vIec xem Iruyen hinh, Iham ch xem chuong
Irinh Ihuc IoaI Ir Iue, khng du dap ung yeu cau nay).
Che d Iap Iuyen quan Irong hang ngay Ihu ba Ia cI tIcI
tnI tInn Ioc Io dn) tnI tInn n) ngIc tIunt. Nghe Ihe
chu Ihuc su nhu cau nay khng den nI dang so: ch can ban
bo ra I nhaI nua IIeng dng h ren Iuyen Ir Iuong Iuong hoac
IInh Ihan. DI xem hoa nhac, IrIen Iam nghe IhuaI, dI xem kIch
hoac dI xem phIm, IaI ca deu duoc. Doc mI baI Iho, ngam
canh binh mInh hay hoang hn, ngam nhin sao Iren IroI hoac
Iham du baI ky su kIen nao ma ban cam Ihay hung khoI cung
Ihe (Iham ch co Ihe Ia xem mI Iran cau, mI cuc dua ngua,
Iham du daI hI chnh IrI, dI Ie nha Iho, hoac dI dao Irong
cng vIen). Tap IhIen, suy gam cung co Iac dung II.
ThoI quen hanh phuc hang ngay Ihu Iu chnh Ia nn not
dcu g dn) cIo not Ioc \n nguo Inc. VIec Iam nay khng
can phaI Ia mI cng vIec Iu IhIen Ion Iao gi ma co Ihe ch Ia
mI hanh dng Iu IhIen ngau nhIen nhu Ira IIen dau xe cho
aI do hoac chIu kho dI Ihem mI quang duong de ch duong
cho aI do. Tham ch mI hanh dng vI Iha nho nho cung co
Ihe co mI anh huong IuyeI voI dI voI IInh Ihan cua ban.
ThoI quen Ihu nam Ia dnnI not d tIu gnn \u \c \o not
nguo nn. Day nen Ia mI cuc gap rIeng Iu, khng bI gIan
doan, keo daI chung nua gIo nhung hinh Ihuc gap go nhu Ihe
nao Ia Iuy o ban (ben Iach ca phe, Iam vaI ve, dI an hoac mI
cuc dI dao, IaI ca deu phu hop).
ThoI quen Ihu sau Ia tu cIcu dn nnI. De mI ngay khoI
bI quen, ban hay vIeI ra mI danh sach IIeI ke IaI ca nhung
Ihu vuI ma ban co Ihe Iu cho phep minh Ihu huong (dung Io,
cua minh khng bI cac ap Iuc cng vIec baI ngo Ian aI maI.
Neu ban hay dI cng Iac Ihi hay chac chan Ia ngay vao Iuc
ban daI ve dI Ihi ban da co ke hoach khI nao minh se Iap Ihe
duc. Neu can, hay Ihay dI IIch Irinh nay de co du IhoI gIan
cho van dng. Neu ban Ia mI Ianh dao cao cap, dung de cho
Ihu ky cua ban xep cac cuc hop Iren IIch Iruoc 10 gIo sang
de ban co nhIeu IhoI gIan de Iap Ihe duc va chuan bI cho mI
ngay pha Iruoc.
1He duc vn dn
Z b|cH tH|cH tr| nao
3 b|cH tH|cH t|nH tHn/t|nH tHm my nHe tHut/tH|en d|nH, suy m
4 lam mt v|ec tt
b 1Hu |an vc| mt nuc| ban
b 1u da| m|nH nHun n|em vu|
/ 1u cHuc mun
HInh 4S Bay IhoI quen hang ngay mang IaI hanh phuc
MI yeu I Ihen chI khac cho mI ngay hanh phuc Ia :u
cI tIcI t nno. Ban co Ihe Ihuc hIen dIeu nay Irong Iuc Iam
vIec nhung neu khng duoc Ihi phaI dam bao rang mI ngay
phaI co mI s Iuyen Iap Ir Iue hoac Ir nao. Co raI nhIeu cach
de Iam dIeu nay, Iuy Ihuc vao cac so Ihch cua ban nhu Iro
choI chu, doc bao, Iap ch hoac doc mI doan sach, noI
chuyen I nhaI haI muoI phuI voI mI nguoI ban Ihng IhaI ve
mI chu de Iruu Iuong, vIeI mI doan van ngan, hoac vIeI
nhaI ky, ve co ban Ia Iam baI cu vIec gi doI hoI ban phaI suy
372 373
chnh quan IIeu Io n Iruye n Ih ng Ihuo ng da n de n su Iha ho a
vi cu c s ng Ia m vIe c cu a Ia khng Ihe na o kIe m soa I duo c.
Nhu ng nguo I Iu minh Ia m rIeng Iu doanh co Ihe quye I dInh
gIo gIa c Ia m vIe c va IIch Irinh cng vIe c Ihuo ng ha nh phu c hon
nhu ng nguo I dI Ia m Ihue khng co duo c Iu do do .
TI da hoa muc d kIem soaI cuc sng cua chnh minh can
co su hoach dInh va Ihuong phaI chap nhan ruI ro. Tuy nhIen
phan Ihuong hanh phuc IaI raI xung dang.
. 1| da Hoa kHa nn k|em soat cuc sn cua m|nH
Z. Dt ra nHun muc t|eu kHa tH|
3. Hay ||nH dn
4. Co mt quan He n u|, n bo tHm |ao vc| nuc| ban dc|
b. Co mt s nuc| ban HanH pHuc
b. Co mt s ||en ket vc| cac dn nH|ep tHn
/. Hay nu| ducn mt || sn |y tucn
Hinh 46 Bay b quyeI gIup nhanh chong co duoc mI
cuc sng hanh phuc cho cuc sng hanh phuc
It n nIung nuc tcu Io ) \n In tI Ia b quyeI Ihu haI
dan den hanh phuc. NghIen cuu Iam Iy cho Ihay rang chung
Ia co Ihe daI hau heI muc IIeu khI chung Ia co nhung muc IIeu
vua phaI, khng qua Iam. Cac muc IIeu qua de se khIen chung
Ia Iu man, chap nhan nhung Ihanh qua Iam Ihuong. Nhung
muc IIeu qua kho IoaI muc IIeu do mI s nguoI chung Ia co
Iam Irang II II nang ne hoac qua cao vong, Iu Iam kh minh
ban khng phaI dua aI xem ban danh sach nay!). Hay chac
chan rang mI ngay ban huong duoc I nhaI mI Irong s
nhung Ihu vuI nay.
Tho I quen cu I cu ng Ia va o cu I m I nga y ha y tu cIu c nu ng
vi da Ia m Iheo ca c Iho I quen ha nh phu c ha ng nga y cu a ba n. Vi
mu c dch o day Ia Ia m cho minh ha nh phu c hon chu khng
pha I bu n ra u hon nen ba n co Ihe xem Ihu c hIe n duo c nam Iho I
quen Iro Ien (co ca Iho I quen s ba y na y) Ia Iha nh cng. Ne u
ba n khng da I duo c S Iho I quen nhung va n da I duo c m I dIe u
gi co y ngha hoa c Ia m duo c dIe u gi minh Ihch Ihi ha y chu c
mu ng ba n Ihan vi da co m I nga y s ng cho ra s ng.
Ca c ke sa ch Irung ha n
de muu ca u ha nh phu c
NgoaI bay IhoI quen hanh phuc hang ngay, Hinh 46 duc keI
bay b quyeI gIup nhanh chong co duoc mI cuc doI hanh
phu c.
B quyeI s 1 Ia to dn Ion In nng cn :ont cuoc :ong
cun nnI. VIec IhIeu kIem soaI cuc sng Ia can nguyen gay
ra nhIeu cam gIac bap benh va baI an. TI Iha IaI xe Iren mI
doan duong daI ma II quen Ihuc de dI vong qua mI Iuyen
duong chang chII cua Ihanh ph hon Ia c dI Iheo mI con
duong co ve ngan hon ma minh khng bIeI ro. Cac bac IaI xe
buyI hay cau gaI hon cac nhan vIen soaI ve xe buyI va de bI
dau IIm hon khng ch vi IhIeu van dng Irong cng vIec ma
co n do ho bI nhIe u ha n che hon nhIe u ve va n de kIe m soa I khI
xe buy I dang cha y Iren duo ng. La m vIe c Irong ca c I chu c ha nh
374 37S
vi baI ky Iy do nao de cac yeu I ngoaI y mun Irong cuc
sng Iam chung Ia maI binh Inh hoac khIen chung Ia Iuc
gIan, Iu ngo vuc minh hoac cay dang voI cuc doI.
Thu Iu, In) Int tcn not no qunn Ic gn o tInn gno
\o not nn do InnI Iuc. Chung Ia duoc Iap Irinh de phaI
IrIen mI mI quan he gan guI voI mI nguoI. VIec Iua chon
nguoI ban doI nay Ia mI Irong s I quyeI dInh Irong doI (mI
Irong s 20) gop phan quyeI dInh hanh phuc cua chung Ia.
Su hap dan gIoI Inh Ia mI Irong nhung b an Ion cua vu Iru
va Ihe hIen mI dang Ihuc IuyeI dnh cua Nguyen Iy 80,20:
co che hoa hoc IhaI su ch xay ra Irong vaI gIay ngan nguI de
ban cam nhan 99 hap dan Irong 1 IhoI gIan va ban bIeI
ngay Iap Iuc day Ia nua kIa cua minh.
(12)
Tuy nhIen Nguyen Iy
80,20 daI ban vao Iinh Ihe phaI canh gIac: nguy hIem va
hanh phuc hoaI ph co Ihe nam cho pha Iruoc. Hay nen nho
Ia co nhIeu nguoI ma, Iheo Iy IhuyeI, ban co Ihe gan bo voI ho;
hIen Iuong mau dn Ien dau (hoac ve IIm) nay se IaI xay ra.
Neu ban chua Iua chon cho minh mI nguoI ban doI Ihi hay
nho rang hanh phuc cua ban se bI anh huong Ion boI hanh
phuc cua nguoI ban doI. Vi hanh phuc cua minh cung nhu vi
Iinh yeu, ban se mun Iam cho nguoI ban doI hanh phuc. Tuy
nhIen dIeu nay se de dang hon nhIeu neu ngay Iu Iuc dau ban
doI cua ban co mI Inh kh vuI ve va,hoac neu chang,nang
Iu gIac Iuan Iheo mI che d Iuyen Iap hang ngay co IoI cho
hanh phuc (nhu cac IhoI quen hanh phuc cua II). Neu ban
keI dI voI mI ban doI khng hanh phuc Ihi co kha nang Ia
ban Ihan ban rI cung se cam Ihay khng hanh phuc. Sng
chung voI nhung nguoI IhIeu Iu Irong va IhIeu Iu IIn se Ia ca
mI ac mng cho du Iinh yeu gIua haI ben co Iran day. Neu
se Iam IhoaI ch va dan chung Ia den Iinh Irang Iu nhan
Ihuc khng Iranh khoI ve IhaI baI. Hay nho rang ban dang n
Iuc de duoc hanh phuc hon. Neu con nghI ngo, khI daI ra cho
ban Ihan minh cac muc IIeu, hay daI ra nhung muc IIeu de
dang daI duoc. DaI ra nhung muc IIeu vua phaI va Ihanh
cng Ihi II hon cho hanh phuc cua ban hon Ia daI ra nhung
muc IIeu kho khan de rI IhaI baI, cho du cach Iam sau co dua
ban den nhung Ihanh Ich cao hon. Neu phaI chon gIua Ihanh
Ich va hanh phuc, hay chon Iay hanh phuc.
B quyeI Ihu ba Ia hay nI dong I cnc :u cn ngnu nIcn
nnI Iuong dcn cnc c IoncI \n du dnI cun nn. |ohn Lennon
Iung nhan xeI rang cuc doI Ia nhung gi cu xay den Irong khI
chung Ia dang Ihuc hIen cac ke hoach khac. Muc IIeu cua
chung Ia phaI Iam sao cho cac ke hoach cua minh duoc Ihuc
hIen Ihanh cng de chung Ia Iac dng vao cuc sng Ihay vi
nguoc IaI, nhung chung Ia phaI chuan bI dI pho voI Ihuc Ie
rang cuc sng Iun co nhung bIen c dI nguoc IaI va chenh
huong voI nhung gi chung Ia da hoach dInh. Chung Ia phaI
bIeI chap nhan nhung bIen c ay mI cach vuI ve, xem chung
nhu nhung dI Irong cua ke hoach cua chung Ia. Neu co Ihe,
ke hoach cua chung Ia nen Inh den ca nhung yeu I ngoaI y
mun ay cua cuc sng chung Ia de ke hoach cua chung Ia
co Ihe IIen Ien mI Iam muc cao hon. Neu IaI day chung Ia
khng Ihe hinh dung ra duoc mI ke hoach nhu vay Ihi chung
Ia nen Iim mI gIaI phap Iam IhoI de xu Iy hoac khac phuc
nhung yeu I nay. Neu ca haI chIen IhuaI nay deu khng hIeu
qua Ihi chung Ia nen chap nhan caI chung Ia khng Ihe kIem
soaI duoc bang mI IhaI d nha nhan, chn chan, va IIep Iuc
caI Iao caI ma chung Ia co Ihe kIem soaI. Chung Ia khng nen
376 377
B quyeI Ihu 6 Iuong Iu nhu b quyeI Ihu S: Int tcn no
cn ct dong ngIc \o not :o t nguo nn o cn Io nn cnn
tIn) tIcI tIu. Khng phaI IaI ca cac dng nghIep Iro Ihanh
ban be cua ban: neu vay ban se qua phan Ian Iinh Ihan huu
cua minh. Tuy nhIen mI s dng nghIep nen Ia nhung ban
Ihan va dng mInh cua ban: ho Ia nhung nguoI ban san sang
chIeu c gIup do va ho cung Iam nhu Ihe dI voI ban. DIeu
nay khng ch caI IhIen duoc cng vIec cua ban ma con Iam
Iang gap bI nIem vuI ma ban co duoc Irong cng vIec, gIup
ngan duoc cam gIac Iac Iong Irong cng vIec, va Iao ra mI
mI IIen keI Ihng nhaI gIua cng vIec va vuI choI. Su Ihng
nhaI nay cung raI quan Irong cho hanh phuc Iron ven.
B quyeI cuI cung de co duoc hanh phuc Iau daI Ia In) tno
n not o :ong nn nn \n nguo nn do cun nnI nong uoc.
DIeu nay doI hoI mI su can dI haI hoa gIua cuc sng Irong
cng vIec, Irong gIa dinh va ngoaI xa hI. DIeu do co ngha Ia
ban sng o noI ban mun Iam vIec, co chaI Iuong sng ban
mong mun, co IhoI gIan cho gIa dinh va cho cng Iac xa hI,
va khI Iam vIec cung nhu Iuc ban ranh rI ban deu cam Ihay
hanh phuc nhu nhau.
Ke I Lua n
Hanh phuc Ia ngha vu. Chung Ia nen chon cho minh con
duong hanh phuc. Chung Ia can phaI vun dap hanh phuc. Va
khI Iam nhu Ihe, chung Ia nen gIup nhung nguoI Ihan nhaI
cua minh va Iham ch nhung nguoI Iinh co gap cung chIa se
nIem hanh phuc cua chung Ia.
ban Ia mI nguoI raI hanh phuc, ban co Ihe Iam cho mI
nguoI baI hanh Iro nen hanh phuc nhung nhu Ihe Ihi khac
nao dI da va IroI. HaI nguoI Iuong dI baI hanh yeu nhau
Iha IhIeI co Ihe, bang quyeI Iam manh IIeI va che d Iap Iuyen
IhoI quen hanh phuc dung cach, co Ihe Iim duoc hanh phuc
chung, nhung II se khng doan chac Ia keI qua co hau ay se
den. HaI nguoI baI hanh, du co yeu nhau, se Iam kh nhau
IhI. Neu ban mun hanh phuc, hay chon yeu mI nguoI ban
doI hanh phuc.
D nhIen ban da co mI nguoI ban doI khng hanh phuc va
neu Ihe co Ie ban dang maI dI dang ke hanh phuc cua minh.
Neu nhu vay, van de chnh yeu dI voI ca haI nguoI Ia Iam cho
nguoI ban doI cua minh hanh phuc.
B quyeI Ihu S Ia cIo tInn \o not :o nguo nn InnI
Iuc. Nguyen Iy 80,20 chu Iruong Ia hau heI su haI Iong ban
co duoc Iu IaI ca ban be cua minh se Iap Irung vao mI quan
he cua ban voI mI s I ban Ihan. Nguyen Iy nay cung cho
Ihay rang ban de phan b IhoI gIan khng hop Iy va danh qua
nhIeu cho nhung nguoI ban khng II va danh qua I cho
nhung nguoI ban raI II (mac du ban co Ihe danh nhIeu IhoI
gIan hon nua cho nhung ban II nhung s Iuong nhung nguoI
ban khng II Iam chIem nhIeu hon Irong hau heI danh sach
be ban cua nguoI Ia de rI cuI cung s ban be khng II
chIem nhIeu IhoI gIan hon nhung ban be II). Cau Ira IoI Ia
hay xac dInh aI Ia ban II va danh cho ho 80 IhoI gIan ma
ban danh cho ban be (co Ie ban cung nen Iang Iuong IhoI gIan
IuyeI dI danh cho ho nua). Ban nen c gang vun dap nhung
Iinh ban II nay cang nhIeu cang II boI vi chung se Ia mI
ngun mach Io Ion mang IaI hanh phuc.
378 379
Phn 4
M rng ap dung
Nguyn ly 80/20
trong cuc sng
380 381
16
La) |a| phcnq d
Ncu no Io dnu cun nguo ngIco Iong In n
do qu) unt cun tu nIcn nn n do nIung dnI
cIc cun con nguo nn n tI nng tIn) to o
cun cIung tn.
CharIes DarwIn
1
C
o phaI Nguyen Iy 80,20 ch Ia mI IrI Ihuc huu
ch, nhu mI IhIeI bI chan doan I In kem va
hIeu qua duoc caI gIu Irong nha, co quan, va phong Ih nghIem
phong khI can den7 Co phaI no ch Ia mI IoaI phan mem Ir
Iue, huu ch day nhung ben Irong IhIeu han mI nI dung dao
duc, gIng nhu mI chuong Irinh may Inh7 Hay ngoaI nhung
Ihu Iren ra con co gi nua khng7 Chung Ia co Ihe dau Iu vao
Nguyen Iy 80,20 mI muc dch va mI dng Iuc dao duc vuoI
ra ngoaI nhung gi ch co Inh ky IrI va bIen no Ihanh mI dng
Iuc quan Irong phuc vu cho nhung caI II dep khng7
382 383
Ta I sao xa h I nen dem a p du ng
Nguyen Iy ,27
Nguyen Iy 80,20 xua nay da duoc su dung raI dang ke
Irong san xuaI kInh doanh de gIa Iang Inh hIeu qua, de day
manh IoI nhuan va nhung gi dan den IoI nhuan. Nhung dIeu
ma II mun chung Ia hay Iap Irung o day khng phaI Ia dIeu
nay, ma Ia van de nhung caI IhIen nhu Ihe duoc Iao ra nhu
Ihe nao. Su hIeu qua duoc nguoI Ia nhan Ien bang cach Iang
cuong suc manh va ngun Iuc Ianh Inh (phan 20 Iao ra
80 Io I nhua n), ba ng ca ch xa c dInh va ngan cha n nhu ng
ngun Iuc IIeu cuc (phan 20 nhung van de chaI Iuong gay ra
80 nhung khuyeI, nhuoc dIem) va bang vIec nang cao Inh
hIeu qua hoac Ihay dI vaI Iro cua nhom da s nhung dng
Iuc yeu kem (phan 80 mong mun dem IaI nhung dIeu II
dep nhung rI cuc ch dong gop duoc 20 gIa IrI). TaI ca
nhung cng dung nay da gIup Iang gap bI cua caI cho cac
cng Iy. DI voI cac ca nhan, II da de nghI su dung Nguyen
Iy 80,20 Iheo nhung phuong cach Iuong Iu, de khuech daI
hanh phuc va Inh hIeu qua.
VoI dau oc sang Iao va quyeI Iam dem ap dung vao Ihuc
IIen, khng co mI Iy do nao Iren doI nay Iam cho chung Ia
khng Ihe Ihuc hIen dIeu Iuong Iu vi IoI ch cua xa hI noI
chung, bang nhung phuong cach y nhu vay. Chung Ia se xem
xeI den nhung kha nang nay IaI nua day, sau khI da gIaI Ioa
nhung mac muu Iung nhung ve Iu Iuong. BoI chung Ia can y
Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIup Iam cho cac cng Iy co kha
nang sInh IoI nhIeu hon, dIeu nay khng con Ia chuyen phaI
ban caI gi nua. Cun sach nay da bIen gIaI, II hy vong Ia bIen
gIa I m I ca ch Ihuye I phu c, ra ng nguo I Ia co Ihe su du ng Nguyen
Iy 80,20 de gaI haI raI nhIeu keI qua Iu cuc sng cua ho, de
nang cao muc d hIeu qua va hanh phuc. MI khI da dua ra
IoI Iuyen b Ia no se nang cao duoc hanh phuc, chung II
cung baI dau daI van de cho rang no Ia mI dng Iuc dao duc,
boI cung Ia dIeu huu Iy khI cho rang mI caI gi do co Ihe nang
cao hanh phuc Ihi cung phaI Ia mI dng Iuc daI Iau. Nhung
hanh phuc cua mI ca nhan nhIeu khI cung co Ihe mua duoc
bang mI caI gIa Ia phaI hy sInh hanh phuc cua mI hoac
nhIeu nguoI khac. Chung Ia ch co Ihe chung mInh duoc gIa
IrI dao duc cua Nguyen Iy 80,20 neu chung Ia co Ihe chung
Io duoc mI dIeu rang no co Ihe su dung de phuc vu cho IoI
ch cua hau heI hoac Ioan Ihe moI nguoI Irong xa hI. Phep
Ihu can phaI Iam, vi Ihe, Ia kIem nghIem xem chung Ia co Ihe
su dung Nguyen Iy 80,20 de gIup Iao ra mI xa hI II dep
hon khng.
TI cho rang chung Ia co Ihe, mIen Ia chung Ia khng ch
dung IaI o muc m Ia Nguyen Iy 80,20 nay ma hay mo rng
no de bao gm nhung buoc dI, nhung hanh dng phu ung voI
no. TI IIn Ia dIeu nay co Ihe Iam duoc chu yeu Ia do vIec su
dung Ihanh cng va Ianh Inh Nguyen Iy 80,20 Irong kInh
Ihuong va do nIem IIn rang cach su dung nhu Ihe nay co Ihe
va nen mo rng sang nhung van de quan Irong voI xa hI hon
Ia Ihanh cng cua baI cu doanh nghIep don Ie nao.
384 38S
me ma Iu do ch maI mI Iuong nho nang Iuong de co Ihe Iao
ra duoc nhung IoI ch Io Ion; nhan Ien, Iam de ra Ihem va baI
chuoc phan 20 dem IaI 80 keI qua; mIen Ia phan 20 ay Ia
nhung dng Iuc dem IaI nhung dIeu II dep. NIung Inn 2
n) cung nt co tIc n nIung dong uc co tIc gn) n nIung
dcu to tc; \n cIu)cn cIung n nIung dong uc co Icu qun
cung Iong tIc no cIun cIo Ioc nn gnn d nIung tnc
In nn cIung gn) n.
Nguyen Iy 80,20 khang dInh rang Iinh Irang maI can bang
Ia Iu nhIen, nhung khng noI rang nhung gi he da Iu nhIen
deu Ia dung dan, IaI cang khng co y noI chung Ia cu de mac
Iinh Irang ay IIep dIen. Nguyen Iy 80,20 nay huong Ia chu y
den su maI can bang; nhung no khng khang dInh rang vu
Iru, hay Iu nhIen, hay cac hoaI dng san xuaI kInh doanh,
hoac xa hI, hoac II sng cua chung Ia, IaI khng can bang
Iheo mI phuong Ihuc huu Iy hoac co Inh chuc nang nao.
Nguyen Iy 80,20 nhan xeI rang nhung quI Irinh nay van dIen
ra va Iao ra nhung keI qua manh me va do vay nen duoc In
Irong, cung nhu baI cu dng Iuc manh me nao, du Ia Ianh
Inh hay dc Inh, cung nen duoc In Irong. Toan b gIa IrI
va dng Iuc cua Nguyen Iy 80,20, va IaI ca nhung ung dung
Ihu c Ie cu a no Irong S0 nam qua, Ia o ch no ch ra duo c m I
Iinh Ira ng da ng nga c nhIen va ga n nhu I I uu. M I khI Ia da
da nh gIa cao su ba I ngo a y Ihi Nguyen Iy 80,20 co Ihe huo ng
da n Ia Ia o ra duo c nhu ng buo c ca I IIe n Io Io n d I vo I hIe n Ira ng.
Ihuc, xac dInh duoc van de. Neu Nguyen Iy 80,20 bI Iam
dung de c suy cho nhung Iu Iuong, y Ihuc he dang In IaI
Ihi dIeu ay se chang dua cuc Iranh Iuan ve IoI ch cng cng
IIen Ien mI buoc nao ca.
Tu Irong ba n cha I, Nguyen Iy 80,20
co mang Inh hu u khuynh khng7
Nguyen Iy 80,20 co Ihe co ve nhu dng Ihanh Iuong ung
voI nhung Iuan dIeu cua nhung ke huu khuynh cap IIen. Neu
vu Iru Iu nhIen da chIa Ihanh mI nhom IhIeu s nhung dng
Iuc manh me va mI nhom da s nhung dng Iuc yeu kem, va
neu doI sng con nguoI, xa hI, cac hoaI dng san xuaI kInh
doanh va Iu nhIen deu phan anh hIen Iuong nay (nhu II da
Iy gIaI) Ihi no khng con xa may mI Ihe gIoI dIen cung cuc
huu o day baI binh dang Ia chuyen Iu nhIen va Ia c may
cua IIen b; IhI Iruong Ia mI chuI Iuan Iu nhung bIen chuyen
va phaI duoc de mac cho no Iu Iim II dI; su Ihng IrI cua Iang
Iop uu Iu Ia khng Ihe Iranh khoI va cung Ia chuyen Iu nhIen;
Iy Ie Ihuc ve ke manh; va can IhIep Ihay dI co cau xa hI Iuc
nao cung dI den IhaI baI, boI Iam nhu Ihe Ia c dI nguoc IaI
quy IuaI van dng cua Ihe gIoI.
Dung Ia khng con xa may; nhung Iy Iuan nhu Ihe Ia da
hIeu raI saI Nguyen Iy 80,20. Chung Ia hay chap nhan nhung
gi Ia dung cua cach caI ngha huu khuynh. Han nhIen cung
Ia chuyen II dep khI quan saI nhung gi dang dIen ra Irong
Iu nhIen, Irong san xuaI kInh doanh, Irong doI sng cua chnh
chung Ia va Irong xa hI: ay Ia Ihay ra nhung dng Iuc manh
386 387
Khng can bang khng phaI Ia kem hIeu qua. Mac du Ia mI
Ihuc Ie Iran Ian, maI can bang vua Ia mI Iinh Irang khng
Ihe Iranh duoc vua Ia dIeu khng aI mong mun. Nguyen Iy
80,20 khng phaI Ia mI Iu Iuong Iruu Iuong hoa Iheo Iu
Iuong cua HegeI: no Ia mI cng cu Ihuc Ie de xay dung mI
Ihe gIoI hop Iy hon. Neu con nghI hoac dIeu nay, ban hay nhin
vao nhung ung dung Ihuc IIen ma cac hoaI dng san xuaI
kInh doanh da dem Nguyen Iy 80,20 ap dung vao do. Nhung
nha Ianh dao cac hoaI dng san xuaI kInh doanh Iuan Ihu
nguyen Iy nay Irong cng vIec va Ihay rang 20 s san
pham hoac doanh s dang Iao ra 80 IoI nhuan va 80 ay
dang dong gop ch 20 IoI nhuan khng nhun vaI, Iam bam
mI cau gi do ve PareIo, I A Hayek, MIIIon IrIedman va chu
ngha Iu ban, rI Ie Iang chuyen sang van de ke IIep Irong
chuong Irinh nghI su. Khng. Nhung nha doanh nghIep co
dau oc xeI doan va bIeI II da hoa IoI nhuan qua co Iam mI
dIeu gi do de chan chnh Iinh Irang maI can bang ay. Ho Iam
cho phan 20 cac hoaI dng IhaI su co hIeu qua chIem mI
Iy Ie Ion hon so voI Ing s. Ho Iam cho nhung hoaI dng kem
hIeu qua Iro nen co hIeu qua hon, neu khng hIeu qua su
dung ngun Iuc cua doanh nghIep se bI anh huong. Ho su
dung Nguyen Iy 80,20 Irong cng cuc muu Iim IIen b, de
caI IhIen hIen Ihuc.
O du vo tu tuong b quun xu h S0,20
Chung Ia can nhan manh den chIeu huong Ich cuc va Iam
Ihang hoa cuc sng ma Iheo do Nguyen Iy 80,20 duoc su
dung Irong Ihuc Ie, boI Iau nay nguoI Ia bng quan Iam mI
cach dI bIen den y ngha maI can bang xa hI ham an
Ngu)n I) S0,20 mun cu tn nhung cu no quun
su t duo c
Ve ban chaI, do vay, Nguyen Iy 80,20 khng ch co gIa IrI
m Ia; va no khng Iay Iam venh vang gi voI nhung dIeu no
m Ia. No con dong mI vaI Iro :o duong cII o; no quan saI
Ihay duoc mI IhaI baI Irong vIec khng Ihe daI den duoc mI
Irang IhaI II uu; va no ch ra con duong de dI den nhung caI
IhIen Io Ion voI hIen Irang. ThaI an Iuong khI bIeI rang nhom
IhIeu s manh me IaI dem ve mI hIeu qua den Ihe nhung
con nhom da s nhung ngun Iuc yeu kem Ihi sao7 Tu nhIen
co IhaI su kheo khng, neu nhom da s cac dng Iuc Iu
nhIen IaI kem hIeu qua den Ihe, hoac khI nhung phan Ion hon
nua cua vu Iru IaI duoc daI duoI su khng che cua con nguoI7
HoaI dng san xuaI kInh doanh hIeu nang den Ihe u, neu 80
cac hoaI dng ay (Inh Iheo doanh s hoac IaI san) ch dem IaI
20 IoI nhuan va IIen bac7 Chung Ia co dang su dung IhoI
gIan cua minh mI cach co hIeu qua khng, neu 80 IhoI gIan
dan den 20 Ihanh qua va hanh phuc cua chung Ia7 Va xa
hI co dang su dung II nhaI IaI nang cua minh khng, neu
80 cng dan cua no ch san xuaI ra duoc 20 nhung Ihanh
qua co gIa IrI (Inh Iheo IIen hoac Ihu nhap gp)7
Khng, ranh ranh Ia khng! Va, cung ranh ranh khng kem,
day khng ch Ia cach caI ngha cua rIeng II ve Nguyen Iy 80,
20, ma chnh xac Ia cach Ihuc ma nguyen Iy nay da duoc ap
dung boI nhung nguoI Iam kInh doanh, nhung ky su chuyen
Irach ve chaI Iuong, va nhung nha Iu van ve chIen Iuoc va IaI
ca nhung nguoI khac da su dung nguyen Iy nay. DIeu cI yeu
cua Nguyen Iy 80,20 Ia no mun caI IhIen nhung gi no quan
saI va Ia mI cng cu hIeu qua de Ihuc hIen muc IIeu ay.
388 389
tong I :o co n n n nIu ng nguo Ic n nn) co
nuc tIu nIn nI qunn 3.U5I,nn :c In
n n tn t cn nIu ng cong \c c n n tIIu, do dn ) \n nu c
:o ng cu n Io cu c o uo t dn n :nu no nn qun d.
MI cun sach c:t:cc moI ra cua Duc voI nhan de Cn
n) tonn cnu /TIc Con Tn) cung Iap Irung noI den y
Iuong rang Iinh Irang maI can bang Iran Ian se dem IaI mI
xa hI 20:80, Irong do ch co 20 may man duoc Iam vIec.
Cun sach de cap den danh gIa cua mI cuc hI Ihao o San
IrancIsco vao nam 199S voI su Iham du cua S00 chnh IrI gIa,
Ing gIam dc dIeu hanh, va nha nghIen cuu hang dau va
Iuyen b rang, Irong mI nen kInh Ie Ioan cau se co mI Iinh
Irang IhaI nghIep rng khap:
Tong tIc ) to, 2 dnn :o tong do tuo nn \cc
:c n du dc gu cIo ncn nI tc tIc go Iont dong.
IIong Ic In cnn tIcn nInn uc, nInn \nt Inng
dnu cun Wn:Ington 5)C tnI n) qunn dcn cun
nnI. 1,5 :o nguo tn \cc :c n du dc :nn xunt tnt
cn Inng Ion \n tIuc Icn tnt cn nIung dcI \u gn
t cno nn tIc go co tIc :u dung. 2 :c co tIc
tInn gn not cncI tcI cuc \no do :ong, cong \cc,
\n gn t
NIung con nIung nguo con n tI :no? nIung
nguo :n :nng nn \cc :c tInt ngIc? Mot tnt
tu xn Io no :c duoc tno n, jcnc cIu)cn gn] tcn
donn, :c co nIung nuoc gnu nn o do Iong co tnng
o tung uu. IIong n cn tc ng In n n c nIn n
dnI nn ).
Irong hinh anh mI xa hI 80,20, xa hI ke Ihang gom IaI,
va nhung vIen Iuong Iuong Iu. MI Iruong phaI co Inh khaI
huyen nI Ien, quan Iam xeI den mI s Irong nhung dac dIem
cua Nguyen Iy 80,20 nhung cung ham y rang kho co Ihe Iam
gi de ham Ic Iinh Irang maI can bang xa hI ngay mI Ian
rng. Chung Ia can danh gIa nhung kIeu Iy Iuan bI quan nay,
nhIeu khI mang hoI huom IhuyeI dInh menh, ma nhin ben
ngoaI xem ra chung dang van dung Nguyen Iy 80,20.
O Phan Mo Dau (Irang 7) va Chuong 13 (Irang 303), chung
Ia co noI den hIen Iuong ke Ihang gom IaI ay Ia khI Ihanh
qua ve Iay nhung con nguoI hang dau Irong Ihe Ihao, gIaI Ir,
va cac Inh vuc chuyen mn cua ho ngay cang nhIeu hon, ho
ngay cang duoc mIeng Io hon, de rI su cach bIeI gIua nhung
nguoI Ihu nhap cao nhaI va nhung nguoI con IaI ngay mI
gIan rng. Tinh Irang nay Iheo gIay Io s sach co Ihe Ihay mI
cach co IhuyeI phuc va day du nhaI Ia o Hoa Ky, nhung xem
ra dau Iren Ihe gIoI nay cung co.
Cang ngay cang co nhIeu bang chung cho Ihay Ihu nhap
cua 10 s nguoI dang Iam vIec dang Iang Ien nhanh chong,
Irong khI Ihu nhap cua 10 s nguoI Ihap nhaI Iang cham
hon raI nhIeu, hoac khng nhuc nhch gi. DIen dan KInh Ie
The gIoI dau nam 1997 o Davos nghe noI da danh raI nhIeu
IhoI gIan nhom hop de xem xeI nhung he Iuy cua Iinh Irang
nay. MI bao cao khang dInh:
Mo t :o nIn nI tc Io c nguo M) cIo ng tong tuong
n Hon I) :c co 2 nIu ng nguo n n cIu)cn non
duoc Ioc InnI, dno tno cIu dno co duoc nuc tIu
nIn 75.-5.U5I,nn, Io n nIu ng nguo
tIu c Ic n don d t In ng cu n nIu ng nguo :cu gn u,
390 391
cau Iu do do vay se dem IaI cho chung Ia haI van de xa hI
Iuong IIen nI cm: Iinh Irang IhaI nghIep Iren dIen rng,
Irong do co Iang Iop Irung Iuu xua nay duoc bao boc ky; va
Iinh Irang maI can bang xa hI sau rng hon, Iach bIeI nhom
20 hang dau khoI nhom 80 ben duoI.
Nhung nguoI xem hIen Iuong Iren Ia IaI yeu chIa Iam haI
phe: phe bI quan va phe cach mang. Nhung nguoI bI quan
hoac Iheo IhuyeI dInh menh cho rang xu huong ay Ia khng
Ihe Iranh duoc va rang chung Ia khng Ihe Iam gi dang ke
Iruoc Iinh Irang ay. Nhung da s nhung nguoI keu goI moI
nguoI hay quan Iam den Iinh Irang maI can bang xa hI ngay
cang sau rng deu Ia nhung nguoI co IInh Ihan cach mang.
PhaI, ho khang dInh, Iam mI caI gi do de pha vo m hinh 80,
20 nay. Quan dIem mach Iac nhaI Ia quan dIem cua nhung
Iac gIa nguoI Duc cua cun Cn n) tonn cnu. Cac Iac gIa nay
Iy Iuan rang Ioan cau hoa Ia mI Iinh Irang IoI baI cap haI, va
co Ihe va can phaI duoc ngan chan: Toan cau hoa khng phaI
Ia mI quy IuaI Iu nhIen. ThoI daI v dInh, v muc dch ph
quaI nhu Ihe can phaI cham duI.
Nhung ke tn doun tn th houn toun su Im
Chung Ia nen phaI hIeu sao voI nhung Iranh Iuan Iren7 TI
IIn rang ca nhung ke bI quan Ian nhung nguoI co Iu Iuong
cach mang deu co keI Iuan saI Iam. Phan Ion nhung phan Ich
cua ho Ia dung va co Inh khaI sang. Tuy nhIen, mac du ho
co am ch (I nhIeu mI cach Iruc IIep) den Nguyen Iy 80,20,
nhung hIeu bIeI cua ho ve nguyen Iy nay gIoI Iam Ihi cung ch
o muc d hoI hoI. Neu ho hIeu duoc nguyen Iy nay mI cach
TI I nhIeu dng cam voI nhung IIen doan xem ra raI ky
quac nay. Trong cun sach moI xuaI ban cua minh, unn )
nn Iong co tnng o qunn ), Godden va II danh mI chuong
de ban ve Ihach Ihuc IhaI nghIep cua Iang Iop Iam quan Iy
Iren dIen rng, Irong chuong sach ay chung II co vIeI:
Cong t) tIo Inu qunn ) :c cnn t nguo Ion nt
nIcu, do :u ct gnn 5 \c :o cIuc nng qunn ),
tIu ), \n nIung cIuc nng gnn tc Inc tong 1
nn nun Ncu tnt cn nIung cong t) tIuoc Iu \uc
tu nInn o nt ) not dnt nuoc nno Io du dcu cn
to tInnI nIung tn donn tIo Inu qunn ) tI tnI
tnng nn) co tIc dun dcn not :u :ut gnn uc uong
no dong Ionng 15-2 nn Iong co not tnc dong
u tu nno cn tIco. TnI tnng tInt ngIc :c tng
tu nuc U Icn nn) o Hon I) cn cIung 25, \n :c
tn tung cIu )cu o tnng o nn nIung cong \cc
qunn ).
Chung Ia hay Iom IaI vIen canh IaI yeu va u am nay, vn
co IIen quan den Nguyen Iy 80,20 hoac vIen canh xa hI
20:80. Su maI can bang xa hI, Iheo quan saI cua VIIIredo
PareIo, Iau nay Ia mI neI dac bIeI cua xa hI, dau dau cung
Ihe. The ky 20 da c pha vo Iinh Irang nay bang su IaI phan
b Iuy IIen Ihu nhap qua he Ihng Ihue khoa va phuc IoI xa
hI. Nhung, khI cac IhI Iruong Ioan cau baI dau Iay IaI duoc
suc manh ma chung da Iung co duoc Irong Ihe ky Iruoc Ihi
m hinh ma o do Iinh Irang maI can bang xa hI chIem uu Ihe
IaI IaI dIen. San Iuong va muc d hIeu qua cua cac doanh
nghIep cang cao Ihi cang can I nhan cng. ThI Iruong Ioan
392 393
cho moI nguoI. Tinh Irang Iang dan s, su gIa nhap (hoac IaI
gIa nhap) cua phu nu vao Iuc Iuong Iao dng, vIec xoa bo Iang
Iop nng dan va nng nghIep nhu mI ngun cung cap vIec
Iam quan Irong va su gan nhu bIen maI cua nhung nguoI hau
Irong gIa dinh IaI ca nhung dau hIeu canh bao Iinh Irang
IhaI nghIep de Ihay nay da bI huI vao he Ihng IhI Iruong.
LIch su cua chu ngha Iu ban Ia IIch su cua IIeu chuan sng
cao hon va muc d Iao cng an vIec Iam cao hon.
SuI 2S0 nam, nhung nguoI IIen doan ay Ihuong xuyen bI
chung mInh Ia da saI Iam. Lap Iuan cua ho Ia, Ian nay moI caI
se Ihuc su khac han, va co Ihe noI rang ho co co so. Cac IhI
Iruong Ioan cau dnng Iro nen ngay cang Iu do hon voI mI Ic
d nhanh chong. Chung Ia hIen dnng bIeI rang cach Ihuc I
chuc quan Iy Irong Iap doan Ion da Inh vuc Ia ca mI saI Iam.
Chung Ia co tIc hoaI dng ma khng can den mI s Iuong
nguoI khng I hIen dang Iam vIec cho cac cng Iy Ion. Trong
10 den 20 nam IoI, :c xay ra Iinh Irang IhaI nghIep Irong gIoI
quan Iy.
The nhung, chung Ia co Ihe va se dIeu chnh. Chung Ia co
Ihe gIu IaI he Ihng IhI Iruong Ioan cau va su phn IhInh ma
noI chung he Ihng ay mang IaI ma khng phaI duong dau
voI nan IhaI nghIep kho gIaI quyeI. Su IIen b, duoI hinh Ihuc
gIa ca Ihap hon cho nhung hang hoa da duoc IIeu Ihu, se Iao
ra suc mua cho cac IoaI hang hoa va dIch vu khac. Suc mua,
Iru phI no dI ngI IuI xung do mI cuc khung hoang, se
Ia I Ia o ra nhu ng vIe c Ia m mo I. No I chung, Iinh Ira ng na y
khng dIen ra o cac cng Iy Ion, ma se dIen ra o nhung cng
Iy nho hon hay o cac doanh nghIep Iu nhan (cng Iy mI
nguoI hoac cng Iy hun vn nho) va o cac dIch vu cung ung
dung dan Ihi ho se Ihay rang co Ihe co duoc IIen b ma khng
can Iam cach mang.
Truoc heI chung Ia hay xem xeI cu Ihe van de IhaI nghIep
va baI binh dang va mI quan he gIua chung voI nhung IhI
Iruong Ioan cau ngay cang Iu do hon. Vang, dung Ia co nguy
co xay ra Iinh Irang IhaI nghIep Iran Ian Irong gIoI quan Iy do
cac cng Iy bIeI cach IoaI bo nhung khau quan Iy khng can
IhIeI, va rI su canh Iranh quc Ie buc cac cng Iy phaI ha
Ihap chI ph Iheo huong mI phuong Ihuc hoaI dng da duoc
Ihe hIen II nhaI qua Ihuc Ie; neu khng, ch con mI con
duong, Irong Iinh hinh IhI Iruong Iu do, Ia dI den ch pha san.
Thuc Ie ch co bay nhIeu Ia dung, khng con kha nang nao
kha c.
The nhung Ioan b bang chung cua IIch su cho Ihay Ia su
phn IhInh khng phaI Ia mI van de. MoI cng nghe moI, moI
phaI mInh moI, moI cng cu IIeI kIem nhan Iuc, moI caI IIen
cac ky IhuaI san xuaI, moI phuong phap gIao hang va dIch vu
I In kem hon noI Iom IaI, moI bIeu hIen cua su phaI IrIen
cng nghIep da dan den khng ch su caI IIen khng ngung
ngh va ngay cang dang sung sI hon ve IIeu chuan sng cho
IaI ca moI Ihanh phan Irong cac xa hI dua vao IhI Iruong, ma
con dan den Iy Ie nguoI co cng an vIec Iam cao hon. O mI
Ihe he ke Iu khI khoI dau cuc Cach mang Cng nghIep, Iun
co nhung nguoI nao Ia nhom LuddIIe chng IaI phong Irao
co gIoI hoa, nhung ke IIen doan ngay Ian cua Ihe gIoI do su
bung phaI dan s, nhung ke Iheo chu ngha Ian phong kIen
Iang man, nhung ke phaIxI, nhung nguoI chng IaI chu ngha
Iu ban ch ra nhung gIoI han cua su phaI IrIen va su baI Iuc
cua he Ihng IhI Iruong Irong vIec Iao ra du cng an vIec Iam
394 39S
1 n d nghm tro ng thu c su khng phu Iu ttnh tru ng
tht nghp hu) ngheo do mu Iu su bt btnh dng
Su baI binh dang xa hI ngay cang Iang, o nhung xa hI
Irong do muc gIau co chung dang Iang Ien, Ia mI van de Ihuc
su ma IaI ca chung Ia can phaI Iranh Iuan. Ro rang Ia, Irong
dIeu kIen khng co su IaI phan b cua caI, cac IhI Iruong Iu
do ham y su gIau co khng dng deu va cac IhI Iruong ngay
cang Iu do hon Iao ra Iinh Irang baI binh dang nay mI Iang.
Tinh rang nay dIen ra nhanh nhaI o nhung quc gIa, chang
han nhu Hoa Ky, Vuong quc Anh va mI s khu vuc chau A,
da bIen IhI Iruong cua minh Ihanh IhI Iruong Iu do nhaI va
da Iam Iang Inh Iu do nay qua IhoI gIan. Nguyen Iy 80,20
gIaI Ihch vi sao Iinh Irang nay dang dIen ra: 80 nhung gi
huu ch va co gIa IrI (duoc do mI cach dan chu Iheo nhung
khoan mua Iu do cua nguoI IIeu Ihu) duoc Iao ra boI 20 Iuc
Iuong Iao dng. Neu IhI Iruong khng bI can IhIep, phan IoI
se duoc phan b khng dng deu do gIa IrI duoc Iao ra khng
dng deu.
DIeu nay ham y rang co mI su danh dI gIua su gIau co
hon va su cng bang. Neu chung Ia chon Iheo huong Iang cua
caI Ihi Iinh Irang baI binh dang cang Ion hon. Muc sng IuyeI
dI cua IaI ca moI nguoI co Ihe van IIep Iuc Iang, nhung phan
beo bo se vao mIeng nhung con meo vn da u mem.
ThI Iruong phan anh gIa IrI II hon baI ky mI co che nao
khac. Cau Ira IoI dung cho baI Ioan baI binh dang khng phaI
Ia ap che IhI Iruong va vIec Iao ra gIa IrI ma Ia dam bao moI
phan Iu Irong xa hI cung Iham gIa mI cach binh dang vao
IhI Iruong.
cho ca nhan ma cac Iap doan Ion khng Ihe (hoac chua Ihe)
de dang IhI Iruong hoa. Su phaI IrIen cua IhI Iruong Ioan
cau se mo rng hon nhung IhI Iruong phI Ioan cau hIen huu
hoac se Iao ra nhung IhI Iruong phI Ioan cau moI.
Truong hop Iruoc maI khu vuc Iu nhan khng san sInh ra
du Iuong cng vIec can IhIeI va dIeu nay raI co Ihe xay ra
chung Ia phaI co kha nang dI chuyen nhan Iuc sang Iam
nhung cng vIec co ch Irong khu vuc xa hI ay. Khng he co
su IhIeu huI nhung cng vIec doI hoI ky nang cao va nhung
cng vIec doI hoI I ky nang hon Iu gIao duc den vIec nang
cao IrI Ihuc Ihuc moI Inh vuc den vIec caI IhIen Ihanh ph,
IhI Iran va Iang xa cua chung Ia co Ihe Iam cho xa hI phong
phu hon. Neu IhI Iruong Ihuong maI khng Ira Iuong hoac Ira
Iuong khng du cho vIec Ihuc hIen nhung cng vIec nay Ihi
chang co Iy do gi xa hI chung Ia khng nen khuyen khch
Ihuc hIen chung nham cung ung ca vIec Iam va cac dIch vu.
BoI Ie Irong mI xa hI phn IhInh ban Ihan nan IhaI nghIep
khng phaI Ia mI van de. Neu xa hI du gIau va IhI Iruong
Iu do se Iam cho xa hI ngay mI gIau hon Ihi nan IhaI
nghIep, Iheo ngha nguoI dan mun Iam vIec nhung chang co
vIec de Iam, se chang bao gIo Ia mI van de. Ho co Ihe duoc
Ihue Iam vIec ben ngoaI nen kInh Ie IhI Iruong; co dIeu Ia ho
khng duoc Ira muc Iuong IhI Iruong. Tuy nhIen, Iru phI chung
Ia IIn rang su gIau do cua xa hI noI chung sap dI xung, vIec
khng Ihe Ira muc Iuong IhI Iruong cho Iao dng phI Ihuong
maI Iu Ihan no khng gay ra van de. Van de ch phaI sInh neu
chung Ia cam Ihay su phan chIa cua caI Irong xa hI Ia khng
cng bang.
396 397
cach nao khac de dam bao su keI dnh xa hI va su IIen b
kInh Ie khng gIan doan.
Ngu)n I) S0,20 co th vu c n phu u p du ng vu o
gu o du c
Neu chung Ia mun caI IhIen xa hI, xuaI phaI dIem II
nhaI Ia ap dung Nguyen Iy 80,20 vao Inh vuc gIao duc. Van
de nay co ba yeu I chnh: xac dInh mI s I don bay Ihuc
su quan Irong co Ihe dua den nhung keI qua phI Ihuong,
phan quyen, va canh Iranh.
Nguyen Iy 80,20 cho Ia gIa IhIeI rang co mI vaI Iy do I oI
Ihuc su quan Irong co Ihe Iy gIaI cho hIeu qua hoaI dng gIao
duc uu vIeI, va mI s I phuong phap hay cach IIep can cho
Ihay mang IaI keI qua phI Ihuong. Neu chung Ia co Ihe Iach
cac nguyen nhan va phuong phap ay ra va sau do nhan rng
chung ra, chung Ia se co Ihe Iao ra nhung IIen b khng ngo.
Va chu ng Ia co tIc Ia m duo c dIe u do . Khng pha I Ia va n de
na y chua Iu ng duo c nghIen cu u. Chu ng Ia ha y duye I qua nhu ng
y Iuo ng co Ihe ru I ra Iu ch Iu haI cng Irinh nghIen cu u.
MI cng Irinh nghIen cuu S00 Iruong Irung hoc cua VIen
BrookIngs xem xeI nhung nhan I anh huong den hIeu qua
hoc Iap cua hoc sInh. Co Ie chang co gi phaI ngac nhIen Ia anh
huong quan Irong nhaI Ia nang khIeu va IhaI d cua hoc sInh,
phan Ion do Ihanh phan gIa dinh quyeI dInh. XeI Iheo muc
IIeu Irung han, co mI nhu cau buc IhIeI Ia Iam sao dam bao
IaI ca hoc sInh den Iruong voI mI IhaI d II dI voI vIec hoc
Iap: Iuc Ia hoc sInh Ihuc su mun hoc. Chung Ia ch co Ihe
Iam duoc dIeu nay bang cach dam bao IaI ca moI gIa dinh deu
Chung Ia van chua kham pha huong dI nay mI cach dang
hoang. Co haI xuaI phaI dIem ro rang. MI Ia dua moI phan
Iu Irong xa hI vao nen kInh Ie IhI Iruong. XuaI phaI dIem Ihu
haI Ia dam bao sao cho moI nguoI Irong xa hI, nhung dac
bIeI Ia nhung nguoI nam o duoI day, bIeI cach Iam Ihe nao de
Ian dung II da IaI nang cua minh.
Tnh thn dounh nghp xu h
Su baI binh dang Irong xa hI xay ra Irong mI nen kInh Ie
IhI Iruong khng han Ia do IhI Iruong Iao ra ke Ihang nguoI
Ihua ma Ia do khng phaI aI cung co chan Irong nen kInh Ie
IhI Iruong. Nhung nguoI bI IoaI ra khoI IhI Iruong hoac nhung
nguoI ch Iham du vao o mI chung muc gIoI han IaI nhIen bI
Ihua IhIeI.
De moI nguoI co Ihe Iham gIa vao nen kInh Ie Ihi ho Iruoc
heI phaI co chuI I IaI san va co y mun kIem Ihem IIen vua
voI suc minh. Day khng phaI Ia ch de ban chI IIeI Iam sao
de Ihuc hIen duoc dIeu ay, song vIec nay han co Ihe Iam duoc
va co hIeu qua chI ph hon nhIeu so voI vIec cap phuc IoI.
Quan Irong hon nua Ia gIao duc can phaI cung cap cho mI
cng dan moI nhung ky nang co Ihe ban duoc Irong Inh vuc
ma ca nhan Iua chon. Neu can IhIeI, nha nuoc nen IaI Iro cho
vIec nay. Co Ie ngoaI Inh vuc gIao duc Nguyen Iy 80,20 chang
co ung dung gi khac quan Irong hon. Do 20 ngun IaI nguyen
hoac chI ph Iao ra 80 keI qua, chung Ia can Iap Irung vao
nhung phuong phap gIao duc co hIeu qua cao de dam bao IaI
ca nhung nguoI Ire deu co Ihe Iam vIec co hIeu qua Irong mI
mang nao do cua nen kInh Ie IhI Iruong. NgoaI ra, khng con
398 399
O IIaxmere, New ZeaIand, nhung dua Ire 11 IuI hoc cham
hon nhung dua Ire dng Iua den S nam da Irong vong duoI
10 Iuan dan Iheo kIp bang cach Iheo mI chuong Irinh doc
hIeu voI su Iro gIup cua bang Iu.
Trong mI Ihu nghIem Irong quan dI Hoa Ky, nhung nguoI
Inh su dung cac ky IhuaI duoc gIaI Ihch Irong sach de hoc
IIeng Duc da daI duoc keI qua II hon den 661 Iuc Ia keI
qua hon gap haI Ian Irong 1,3 Iuong IhoI gIan.
Truong Irung hoc BrIdIey Moor o ReddIIch, Vuong quc Anh,
su dung cac ky IhuaI hoc Iang Ic de hoc ngoaI ngu. Theo
nhung phuong phap binh Ihuong Ihi ch 11 hoc sInh daI
duoc muc dIem 80,100 Iro Ien. Theo phuong phap moI,
6S daI duoc muc dIem ay. Theo phuong phap Ihuong, ch
3 daI duoc s dIem 90,100 hoac cao hon. Con Iheo phuong
phap moI, 38 hoc sInh daI 90 dIem Iro Ien. Do do, Iheo
phuong phap moI s dIem Iu 90 Iro Ien Iang gap 1 nn.
Mac du khng de cap den Nguyen Iy 80,20, quyen sach cua
Dryden va Vos Ia mI su ca Iung Nguyen Iy nay. DIem mau
chI cua Nguyen Iy 80,20 Ia: In) nn nIung g co Icu qun
nInt dc ct n tong nIung nI \uc cun cuoc :ong co tnn
qunn tong cno nInt. Lun co mI s nho nhung phuong
phap, nhung nguoI Ihuc hIen, nhung nguyen nhan va nhung
cach IIep can, Iao ra duoc nhung keI qua cao hon nhIeu. Hay
xac dInh cho duoc nhung nhan I nay. RI sau nhan rng
chung ra. HIeu qua se Iu dng khng nhung duoc nang cao
ma con duoc nhan rng.
Chung Ia co tIc gIaI quyeI cac van de gIao duc cua chung
Ia, song chung Ia can phaI IrIeI de. Chung Ia can phaI ap
duo c Iham du va o qua Irinh Ia o ra cu a ca I va so hu u Ia I sa n.
Tuy nhIen, Irong Iho I gIan Iruo c ma I, dIe u na y se khng Ihe xa y
ra va nha Iruo ng pha I hoa I d ng vo I nhu ng gi ma ho hIe n co .
Cng Irinh nghIen cuu S00 Iruong Irung hoc phaI hIen rang
ngoaI haI nhan I nang khIeu va IhaI d cua hoc sInh, anh
huong quan Irong nhaI ke IIep Ia ban Ihan nha Iruong. MI
s Iruong II hon raI nhIeu so voI nhung Iruong khac. Va dI
sau hon nua vao van de, cng Irinh nghIen cuu nay Iim cach
Iy gIaI caI gi Iam nen su khac bIeI cho cac Iruong Ihuc su II.
Nhung gIaI Ihch Ihng Ihuong duoc xem xeI nhu: kInh ph roI
cho Iruong, Iuong bng gIao vIen, kInh ph dau Iu Iren mI
dau hoc sInh, s s Iop, dIeu kIen II nghIep. The nhung nhung
nhan I nay khng he Iao nen su khac bIeI. Nhung nhan I
Ihuc su quan Irong IaI Ia su kIem soaI cua phu huynh, Inh ro
rang cua su menh cua nha Iruong, Ianh dao, quyen chu dng
cua nha Iruong, va su Iu do ma gIao vIen co duoc cung su In
Irong danh cho gIao vIen.
RaI I Iruong duoc I chuc nham Iam Iang II da, hoac Iham
ch khuyen khch, nhung nhan I nay. Chung Ia co Ihe su
dung IIen cng t Ion vao gIao duc va gaI haI duoc keI qua
cao hon nhIeu neu chung Ia de cho gIao vIen va phu huynh
nam quyen kIem soaI nha Iruong.
Ke den Ia van de phuong phap gIao duc Irong nha Iruong.
Va o day II se de cap den nghIen cuu Ihu haI, Ihuc ra Ia mI
IoaI nghIen cuu duoc ghI IaI Irong quyen sach IuyeI hay cua
Gordon Dryden va TS |eanneIIe Vos mang Iua de Cuo c cn cI
nn ng \c Iuong In Io c tn /TIc Icnnng Ic\outon).
DuoI day Ia mI s phuong phap da duoc chung mInh Ia co
hIeu qua duoc gIaI Ihch Irong sach:
400 401
co ca mI cach bIeI Ion, cung nhu gIua s I nhung phuong
phap mang IaI hIeu qua sIeu vIeI va hang IoaI nhung phuong
phap Ihng Ihuong kem hIeu qua khIen cho vIec ap dung
mI cach co he Ihng Nguyen Iy 80,20 vao gIa o du c ba ng
ca ch su du ng nhu ng phuong pha p da duo c kIe m chu ng, Irao
quye n kIe m soa I cho phu huynh va gIa o vIen, va cho phe p va n
de ca nh Iranh pha I huy he I su c ma nh dIeu ky cua no se Iao
ra nhung keI qua co IoI den kInh ngac. Qua Ia mI II Ion dI
voI nhan IoaI, ma Iren heI Ia dI voI Ire em cua chung Ia, neu
nhu chung Ia khng chIu phong Ihch ngun suc manh nay.
Ngu)n I) S0,20 nu bt ttnh trung kem hu quu
ph b n
TI da ca ngoI cach Ihuc hoaI dng cua IhI Iruong va cho
rang chung Ia co Ihe co Ihem cua caI do IhI Iruong Iu do mang
IaI Irong khI \nn huong Ihu duoc Iren cua caI cua minh ma
khng he gay ra Iinh Irang IhaI nghIep baI dac d hay gay ra
Iinh Irang baI hoa Iram Irong hon Irong xa hI. DIeu nay nghe
co ve qua Iy Iuong. Ly do vi sao II IIn nhu vay Ia vi Nguyen
Iy 80,20 IIen Iuc nhan manh rang chung Ia su dung qua u Ia
kem hIeu qua cac ngun IaI nguyen cua minh: IhoI gIan, IIen
cua, suc Iuc, n Iuc ca nhan, va Ir Ihng mInh. DIeu nghIch
Iy Ia chnh vIec su dung cac ngun IaI Iuc kem hIeu qua nay
IaI Ia mI IIn raI vuI. BoI vi noI chung chung Ia hoaI dng qua
II, va vi chung Ia Iun Iim Ihay mI s I ngun IaI nguyen
hIeu qua hon gap nIcu nn so voI da s phan IaI nguyen con
IaI, chung Ia co Ihe IhoaI maI hoaI dng II hon nhIeu. ThI
Iruong II o ch chung Iao dIeu kIen de Ihuyen chuyen nhung
ngun IaI nguyen co hIeu qua kem sang nhung ngun IaI
dung nhung gi co hIeu qua cao nhaI. Va dIeu nay khng ch
co ngha Ia nhung phuong phap II uu da duoc kIem chung,
Ihu huI duoc kha nang phI Ihuong cua khI oc con nguoI khI
duoc kch hoaI ma con co ngha Ia co cau dung cho gIao duc.
Co day du bang chung cho Ihay rang dIeu nay co ngha Ia nha
Iruong phaI nam quyen kIem soaI van menh cua minh. Phu
huynh va gIao vIen o mI Iruong phaI co quyen Ihu nghIem
va kIem soaI, va ch chIu su gIam saI khach quan ve hIeu qua
hoaI dng.
Co mI nhan I chu chI khac gIup chung Ia caI IhIen mI
cach dang ke he Ihng gIao duc cua minh, va do chnh Ia canh
Iranh. Nhung Iruong II phaI co dIeu kIen khuech Iruong Ihem
cung nhu IIep quan nhung Iruong hoaI dng kem, neu do Ia
y nguyen cua phu huynh va hoc sInh cua Iruong nay. Nhung
Iruong khng II phaI buc dong cua.
Cach day vaI nam, PeIer Drucker ch ra rang Hoa Ky Ia quc
gIa phaI IrIen duy nhaI hau nhu khng co van de canh Iranh
Irong he Ihng Iruong hoc. Tinh hinh nay hIen nay dang Ihay
dI: LasI HarIem, MInnesoIa, Iowa, Arkansas, OhIo, Nebraska,
Idaho, UIah, MassachuseIIs, VermonI va MaIne hIen nay IaI ca
da co nhung yeu I quan Irong ma hoc sInh co quyen Iu y Iua
chon. The nhung hau heI cac quc gIa, Irong do co ca Hoa Ky,
hIen van chua co he Ihng Iruong hoc Iheo huong IhIen ve
canh Iranh. Chung nao chung Ia van chua co mI he Ihng
Iruong hoc nhu Ihe Ihi chung Ia van IIep Iuc Iua dI hoc sInh
va xa hI. MI khI co duoc he Ihng ay Ihi buoc nhay voI ve
hIeu qua gIao duc se dIen ra Ihuong xuyen va day kInh ngac.
Muc d kem hIeu qua Iau nay qua Ion va gIua mI s nhung
Iruong I oI xuaI sac va hang IoaI nhung Iruong binh Ihuong
402 403
phaI Ia nha doanh nghIep; va co cau cng Iy cang phuc Iap
Ihi IaI cang kho acbI hIeu qua. Cac Iap doan, dac bIeI Ia
nhung Iap doan co nhIeu hoaI dng kInh doanh khac nhau
(nhung Iap doan da kInh doanh nam quyen kIem soaI daI da
s cac ngun IaI nguyen IhI Iruong Iu do), Ia nhung IIen mInh
gm nhIeu nha dIeu hanh khac nhau (co hIeu suaI hoaI dng
khac bIeI nhau raI Ion) va nhIeu phan khuc kInh doanh khac
nhau (co kha nang sInh IoI raI khac nhau). Day Ia Iy do vi sao
hIen nay co xu huong, raI ph bIen va phaI IrIen nhanh chong,
Iach cac b phan cua Iap doan da kInh doanh Ihanh nhung
cng Iy rIeng Iap Irung vao mI Inh vuc kInh doanh duy
nhaI. Nhung cng Iy duoc Iach ra nay Ihuan IhIeI ve co cau
hon vi ch Iap Irung vao mI Inh vuc kInh doanh va hoaI
dng cua chung Iren IhI Iruong chung khoan Ia cuc ky Ihuan
IoI, bIeu IhI muc d gIam Iru gIa IrI dIen ra Iruoc khI phan
Iach cng Iy. Tam quan Irong cua vIec IoaI bo gIa IrI am Iruoc
do, va vIec de dang Iam Iang IoI nhuan mI khI qua Irinh ac
bI duoc Iao dIeu kIen de dang nho don gIan hoa co cau, se
chang co gi Ia ngac nhIen dI voI nhung aI hIeu duoc Nguyen
Iy 80,20.
Ngu)n I) S0,20 cho r ng dounh phn b ngu n tu
ngu)n khng duo c t t I m
Qua Irinh acbI, Iuc Ia qua Irinh chuyen nhung ngun IaI
nguyen sang nhung ngun IaI nguyen co nang suaI hIeu qua
cao hon, khng dIen ra mI cach Iu dng, ngay ca Irong nhung
xa hI doanh nghIep Iu do nhaI. No Iun can duoc Iac dng
IaI dI dung huong. Lam Ihe nao Ia Iim duoc dung huong7 Va
IoaI Iac dng nao Ia can IhIeI7
nguyen co hIeu qua cao. Nhung IhI Iruong IaI khng dam bao
cho su Ihuyen chuyen nay xay ra. CaI do phu Ihuc vao IrI
Ihuc, ky nghe va IInh Ihan dam mao hIem cua doanh nghIep.
Nhung yeu I nay phaI IrIen manh Irong dIeu kIen IhI Iruong
hon Ia Irong dIeu kIen phI IhI Iruong. Tuy nhIen IhI Iruong
Iun can phaI duoc Ieo IaI cho dung huong. Neu IhI Iruong Iao
ra keI qua II nhaI co Ihe duoc Ihi khng Ihe IIep Iuc co IIen
b. TIen b dua vao vIec Iim ra mI cach II hon de Ihuc hIen
no cong \cc. Va dIeu do gm ca cach Ihuc chung Ia quan Iy
nen kInh Ie IhI Iruong Iu do. Chung Ia Iun Iun co Ihe caI
IhIen Ihuc Irang bang cach ap dung Nguyen Iy 80,20.
Oounh ngh p tu do su du ng ngu n tu ngu)n khng
dn n t nhung cung khng tt Im
Nhu nha kInh Ie chnh IrI nguoI Phap |B Say da nhan xeI
vao khoang nam 1800, nha doanh nghIep chuyen cac ngun
IaI nguyen kInh Ie ra khoI mI khu vuc co nang suaI Ihap
sang mI khu vuc co nang suaI cao hon va Iao ra san Iuong
cao hon. Qua Irinh nay chnh Ia Irong Iam cua Nguyen Iy 80,
20, vn ch ra rang Ihng Ihuong co raI nhIeu caI co Ihe caI
IhIen duoc. Ngay nay qua Irinh nay duoc goI Ia acbI. ThI
Iruong Iu do Iao co hI cho acbI, nhung no khng Iu dng
Iao ra acbI va ch o nhung Inh vuc don gIan nhaI (chang
han nhu gIa IrI IIen Ie quc Ie) Ihi acbI moI Ihuc su Io ra hIeu
qua va co Inh IhuyeI phuc.
Tap doan doanh nghIep hIen daI, o Irong baI ky mI Iruong
nao cho phep canh Iranh, co khuynh huong gIa Iang muc d
acbI, nhu |B Say da Iung quan saI Ihay o nha doanh nghIep.
The nhung, IIec Ihay, hau heI cac Ianh dao cng Iy IaI khng
404 40S
Ihng Ihuong Io ra mIen cuong khng mun Ihuc hIen nhung
Ihay dI IrIeI de va don gIan hoa. VIec don gIan hoa IrIeI de
Iam xao Irn nhung quyen IoI baI dI baI dIch (nhaI Ia quyen
IoI cua chnh cac nha quan Iy), Iao ra nhung Ihay dI Iam pha
vo co cau cu va doI hoI moI nguoI phaI vua co Irach nhIem
vua co ch cho I chuc. Hau heI moI nguoI deu mun co cuc
sng binh yen, n dInh va khng phaI chIu Irach nhIem. Do
IhI Iruong khng Iu dng hoaI dng ma phaI Ihng qua hoaI
dng cua con nguoI nen IhI Iruong Iun Iun khng hoan hao.
Va I chuc Iham gIa vao IhI Iruong quy m cang Ion va phuc
Iap bao nhIeu Ihi su khng hoan hao IaI cang Ion bay nhIeu.
Cac I chuc Ihuong maI xua nay van hoaI dng hIeu qua hon
so voI cac I chuc phI Ihuong maI boI vi o day co nhIeu dIeu
kIen hon cho acbI va boI vi canh Iranh baI buc I nhaI phaI
co mI muc II IhIeu acbI nao do. Tuy nhIen se Ia saI Iam khI
IIn rang cac nha doanh nghIep ua Ihch canh Iranh. Nguyen
Iy 80,20 Iuyen b rang IhI Iruong Iun Iun khng hoan hao,
rang vIec su dung cac ngun IaI nguyen hau nhu bao gIo cung
duoI muc II uu mI cach nghIem Irong va rang bao gIo cung
co dIeu kIen II cho acbI Ihng mInh. AcbI se co xu huong
Iam don gIan hoa va Iap Irung xem xeI hIeu qua hoaI dng
rIeng cua Iung IaI nguyen.
Vay Ihi Ihng dIep cua Nguyen Iy 80,20 danh cho phe canh
huu co Irach nhIem Ia gi7 Cau Ira IoI IaI nhIen Ia qua don
gIan. Canh huu gm nhung nguoI bao Ihu, cap IIen, Iu do,
nhung ke dc IaI va nhung nguoI Iheo chu ngha Iu do xa hI.
Nhung hau heI nhung nguoI Ihuc canh huu co cung chung
su coI Irong su baI binh dang kInh Ie, su kham phuc (du I
ra hoac che gIau) dI voI Iang Iop IInh hoa, su cam gheI su can
Nguyen Iy 80,20 cho chung Ia nhung cau Ira IoI ro rang.
Huong dI co Ihe xac dInh Ia Iach s I nhung Iuc Iuong hung
manh ra khoI s dng nhung Iuc Iuong yeu kem bang cach
Iach bIeI (khu dI su d dng) dong gop cua mI Iuc Iuong
chIeu Iheo nhung IaI nguyen dung cho mI Iuc Iuong. Neu
nhung Iuc Iuong ay II (v du nhu dong gop vao vIec Iao ra IoI
nhuan), chung Ia co Ihe Ihuc hIen nhung buoc nhay voI bang
cach Iay dI nhung IaI nguyen Iu da s nhung khu vuc hoaI
dng kem va phan ve cho IhIeu s nhung khu vuc co nang
suaI cao (mI khu vuc co Ihe Ia mI san pham, mI khach
hang, mI kenh phan phI, mI nhom nha dIeu hanh hoac baI
ky su keI hop nao gIua nhung yeu I nay). Trong mI s
Iruong hop, chung Ia co Ihe Iam cho nhung khu vuc co nang
suaI khng duoc cao Iam Iro nen co nang suaI cao gap nhIeu
Ian bang cach hoac huan Iuyen cho chung baI chuoc duoc
hanh vI hoaI dng cua cac khu vuc co nang suaI cao hoac
IrIen khaI chung IaI Iheo mI co cau moI de chung co Ihe co
hIeu qua cao hon gap nhIeu Ian. Tim ra phuong huong bao
gm xem xeI mI cach can Irong vIec Iach bIeI hIeu qua hoaI
dng cua Iung Iuc Iuong; va cung Ihuong bao gm vIec don
gIan hoa, phan quyen va do dem hIeu qua hoaI dng o muc
Ing hop Ihap nhaI mI cach Ihuong xuyen; va can IhIeI phaI
co mI cuc gIaI phau IrIeI de nham phan b IaI ngun IaI
nguyen de Ian dung heI kha nang cua chung. Su Iac dng
phaI huong vao nhung gIaI phap vI m hon, IrIeI de hon, Iheo
do ch co nhung Iuc Iuong co nang suaI cao moI duoc ban
Ihuong Ihem ngun IaI nguyen con nhung Iuc Iuong co nang
suaI kem se bI Iay boI dI ngun IaI nguyen cua minh.
Nhung nguoI Iam kInh doanh, cung nhu baI ky aI khac,
406 407
nha nuoc Irong cac van de kInh Ie va xa hI nham ngan chan
su Iang ph va Iao ra keI qua II uu cho moI cng dan7
De baI dau Ira IoI cho cau hoI nay, Iruoc IIen chung Ia hay
Iranh khng ban cac van de kInh Ie va ban so qua ve cac van
de xa hI. VIec ap dung Nguyen Iy 80,20 co co nhanh chong
Iam I ra nhung y Iuong nao khng7 Va nhung y Iuong ay co
IhIen ve ung h mI chnh sach bao Ihu hay can IhIep7
Ngu)n I) S0,20 gup d) Iu t phum
Ke Iu nam 1993, Ihanh ph New York da chung kIen mI
su IuI gIam dI ngI va day kInh ngac ve Iy Ie II pham. V
du, o khu vuc Bac BrookIyn, mI Irong nhung khu vuc II
pham kheI IIeng, s vu gIeI nguoI da gIam xung Iu 126 vu
vao nam 1993 con 44 vu vao nam 199S: gIam den 6S! ChaI
Iuong cuc sng Irong Ihanh ph da duoc Ihay dI mI su
Ihay dI chang aI ngo den, song IaI Ia mI Ihay dI duoc Iru
IIeu huu y. Canh saI Iruong WIIIIam BraIIon xac dInh rang
phan Ion II pham Ia do mI s nho ke pham II gay ra va xay
ra Irong mI s nho cac Iinh hung dIen hinh, nhu nhung
Ihanh nIen ruou che o cac goc ph. Luc dau ng ch dao mI
cu c ra quan hu ng ha nh cu a d I ngu ca nh sa I nha m va o
nhung khu vuc nI cm nhaI va gIaI quyeI mI nhom IhIeu s
phan Iu pham phap va Iinh hung dang gay ra phan Ion s
II pham. Canh saI ap dung hinh Ihuc khng khoan nhuong
voI Iinh Irang baI hop phap, Iham ch voI nhung II nhe nhu
ruou che o cac goc ph, phong ue ngoaI duong va ve bay Iren
Iuong. MI cuc ra quan hung hau nhung nham vao mI s
dI Iuong I oI Io ra hIeu qua. Cho du co y Ihuc hay khng,
IhIep ve kInh Ie va xa hI bang cac chnh sach, va su Ian
Ihuong IhI Iruong va canh Iranh.
Ve van de baI binh dang kInh Ie, Nguyen Iy 80,20 nhan
Ihay rang do Ia mI van de Iham can c de va Iang ph. Tuong
Iu, nguyen Iy nay gIup gIaI Ihch cho su IhInh hanh cua cac
nhom IInh hoa va ung h quan dIem rang Ihanh Iuu Ia mI
cuc choI danh cho nhom nguoI IhIeu s, nhung no cung Iap
Irung chu y vao su IhaI baI Irong vIec su dung IaI ca cac
ngun IaI nguyen mI cach hIeu qua. Cac nhom IInh hoa ch
co Ihe bIen mInh duoc neu ho caI IhIen duoc chaI Iuong cuc
sng cho moI nguoI, chu khng phaI ch cho rIeng ho; va neu
ho Ihuc su nghIem Iuc ve vIec Iam gIam Iang ph xa hI.
Nguyen Iy 80,20 Ian Ihanh su hIen dIen cua IhI Iruong va
xem acbI nhu mI ngun dng Iuc Iao ra nhung buoc nhay
voI ve su phn IhInh, nhung ch ra rang hau heI cac cng Iy
deu qua kem ve hIeu qua hoaI dng va rang cac nha quan Iy
khng phaI bam sInh da Ihch canh Iranh hay acbI. Chung
Ia van chua xem xeI IIeu Nguyen Iy 80,20 se dua chung Ia
den nhung chnh sach can IhIep I hon hay sau hon, Irong
Inh vuc kInh Ie hoac Irong Inh vuc xa hI.
Co chang m I ca ch hIe u Nguyen Iy
80,20 Iheo quan dIe m ca nh Ia 7
Neu IhI Iruong khng Iao ra keI qua II uu va doanh nghIep
vn khng hIeu qua, nhu Iuyen b cua Nguyen Iy 80,20, Ihi
IIeu nguyen Iy nay co bIen mInh duoc cho su can IhIep cua
408 409
The nhung, ban co Ihe hoI, dIeu nay co IIen quan gi den
canh Ia va canh huu, voI quan dIem chnh IrI bao Ihu va Iu
do chu7 Thuc chaI, Ia nhIeu day. Co Ie II da hoI gIan Ian mI
I khI ban Iruoc ve van de II pham, mI Irong s I nhung van
de xa hI ma canh huu chung cach gIaI quyeI bang su can
IhIep cua nha nuoc (duoI hinh Ihuc canh saI). Khng con gi
nghI ngo nua ro rang Ia Nguyen Iy 80,20 co Ihe su dung hIeu
qua nhaI de Iam gIam II pham. MI v du khac Ia mI cach
IIep can moI day cua Iuc Iuong canh saI Anh nham vao 20
dI Iuong II pham, bang cach b rap cung Iuc nha o cua
nhom dI Iuong. Va neu cach IIep can can IhIep, Iap Irung co
hIeu qua Irong van de II pham, Ihi ve ban chaI khng co Iy
do gi cach IIep can can IhIep khng Ihe Ihanh cng Irong Inh
vuc chnh sach xa hI.
Hu chu nhung Ion trong su cun thp xu h
Tuy nhIen, co haI chu nhung Ion khI noI rang cac chuong
Irinh xa hI Iheo huong can IhIep co Ihe duoc chung mInh Ia
dung boI Nguyen Iy 80,20.
Chu nhung Ihu nhaI Ia Nguyen Iy 80,20 co Ihe dan den
nhung gIaI phap khac Ihuong. Hay nho y Iuong cI IoI cua
nguyen Iy nay: baI ky mI van de hoac mI co hI nao deu co
mI s I nguyen nhan quan Irong ma chung Ia can phaI xac
dInh va xu Iy mI cach quyeI IIeI va Iap Irung. Ap dung y
Iuong nay co Ihe dua den nhung cau Ira IoI mau Ihuan voI
nhung cau Ira IoI dac Irung cua canh Ia va canh huu.
Hay xeI van de nhIeu Iranh caI Ia cham soc y Ie. Canh Ia o
hau heI cac quc gIa mun mo rng Ihem pham vI cham soc
ng BraIIon Iuc ay dang ap dung Nguyen Iy 80,20: Iap Irung
vao s 20 gay ra 80 van de, Irong Iruong hop nay Ia quyeI
Iam IoaI bo Ian gc 20 s vu pham phap mau chI.
N Iuc nay, cung Iuong nhu nhu mI n Iuc Iruoc do do ThI
Iruo ng Iha nh ph MarbeIIa o Tay Ban Nha, hIe u qua hon
nhIeu so voI IIen doan cua baI ky aI, khng ch Irong vIec Ian
cng van de II pham Irong nhom dI Iuong ma con Irong vIec
Iam Ihay dI b maI cua nhung khu dan cu bI anh huong.
KhaI nIem nguong chuyen dI duoc ban o Chuong 1 co Ihe
gIup gIaI Ihch vi sao dIeu nay da xay ra. Y Iuong Ia mI khI
mI cach Ian hay mI Iap quan moI phaI IrIen den mI muc
nao do, ch can mI Iuong nho cng suc Ihem vao co Ihe gaI
haI duoc nhung keI qua khng I. Mac du co In IaI mI s
Iuong II pham nhaI dInh Irong khu vuc, Iham ch duoI nhung
hinh Ihuc Iuong dI nhe nhu nhau nheI noI cng cng, phong
ue ngoaI duong hay ve bay Iren Iuong, hanh vI co khuynh
huong Iap Irung ve mau s chung nho nhaI. Xe hoI bI dap
pha, nhung cng dan co chuI I y Ihuc Iuan Ihu IuaI phap
pham nhung II nhe va nhung nguoI gIau co va nguoI dung
IuI Iranh khng ra duong. The nhung khI n Iuc cua canh saI
daI den dIem ma II pham Iro nen du hIem va khu ph Iro
nen du van mInh Ihi IhaI d va hanh vI dI ngI Ihay dI va
ca khu vuc duoc II xac.
Y ngha cho chnh sach xa hI da qua ro rang. ChI ph d
vao vIec gIaI quyeI cac van de xa hI khI chua daI den dIem
nguong ch Ia coI nhu d sng d bIen. Nhung neu mI Iuong
n Iuc nho gIup daI IoI dIem nguong, bang cach dn cng suc
vao 20 s Iinh hung gay ra 80 van de Ihi Iac dng cua mI
Iuong Iang nho ve IIen cua hay cng suc se cuc ky Ion.
410 411
quen ma co Ihe keo daI suI mI doI nguoI, se co IoI hon nhIeu
so voI hau heI baI ky hinh Ihuc chI IIeu xa hI nao khac.
Dn heI cng suc vao gIao duc y Ie de daI den dIem nguong
Ia khI gIao duc y Ie Ihuc su co hIeu qua, den khI no Ihuc su
Iam Ihay dI hanh vI con nguoI Ia vIec nen Iam. Nha nuoc nen
Iao ra va gIam saI cac chuong Irinh nham dam bao co duoc
nhung buoc IIen Ion ve che d an ung, Iap Iuyen Ianh manh,
co Ie bang cach su dung cac cng Iy IIep IhI Irong khu vuc Iu
nhan va Ira IIen cho ho Iheo keI qua. Co Ie chung Ia can I
benh vIen hon, I bac sy hon, va I y Ia hon; va can Ihem
nhung nguoI Iam cng Iac y Ie Iu nguyen IaI nha hon, nhIeu
nha dInh duong hon, nhIeu phong Iap Ihe duc hon, nhIeu
cng cu Iap Iuyen hon, nhIeu cng vIen hon, nhIeu Ian duong
danh cho xe dap hon va danh Ihue cao hon vao nhung IoaI
Ihuc an khng co IoI cho suc khoe.
Chu nhung thu hu xou) quunh h u quu hou t d ng
cuu nhu nuoc
Nguyen Iy 80,20 Iuong dI Iac quan ve van de IhIeI ke xa
hI. Nguyen Iy nay hua hen rang nhung gIaI phap khac Ihuong,
dua Iren quan saI rang 20 Iao ra 80 keI qua rI sau do Iap
Irung n Iuc vao caI 20 do, co Ihe cho keI qua cao hon voI
Iuong cng suc I hon; va rang bang cach khoanh vung dI
Iuo ng va phan b Iuo ng Ia I nguyen du de da I de n dIe m nguo ng,
chung Ia co Ihe Iao ra nhung caI IhIen Ion Irong baI ky van
de xa hI nao. Nhu noI o phan Iren, chu nhung Ihu nhaI Ia
gIaI phap Iim ra se mang Inh khac Ihuong va Ihuc dung, dua
Iren quan saI nhung caI 20 Ihuc su co hIeu qua. Bay gIo da
den Iuc chung Ia ban ve chu nhung Ihu haI, chu nhung
y Ie: xay dung Ihem benh vIen, Ihue nhIeu bac sy va y Ia hon
va danh ngan sach Ion hon cho muc IIeu nay, neu can IhIeI
Ihi se danh Ihue cao hon de Iay quy. Canh huu Ihi mun gIu
nguyen hoac caI gIam Ihue va dam bao cham soc y Ie do nha
nuoc Iro cap ch uu IIen cho nhung aI Ihuc su co nhu cau.
Trong cuc Iranh Iuan nay, haI phe gan nhu khng co co so
gi chung va khng de co cach gi de noI chu Iruong nao Ia II
hon.
Nhung neu chung Ia hoI Nguyen Iy 80,20 ung h phe nao
Ihi cau Ira IoI Ia: khng phe nao ca. Cach day 20 nam, B
Iruong Y Ie Hoa Ky da c gang xac dInh nguyen nhan gay ra
benh IaI va keI Iuan rang ch 10 Ia do cham soc y Ie hay
IhIeu cham soc y Ie; va dung S0 co IIen quan den hanh vI ca
nhan. The nhung duoI IhoI Dang Cng hoa Ian Dang Dan chu,
ngan sach phan b cho chua IrI y Ie cao hon gap 20 Ian so
voI ngan sach phan b cho Ing cac chuong Irinh khuyen
khch che d an ung II hon, gIao duc y Ie, phaI Ihuc Iu
chua va Iap Iuyen suc khoe ca nhan.
Nguyen Iy 80,20 xac nhan rang 20 IIen cua bo ra se Iao
ra 80 keI qua mong mun va nguoc IaI. Su IIen b phu Ihuc
vao vIec xac dInh nhung caI 20 Iao ra 80 keI qua va nhung
caI 80 Iao ra ch 20 keI qua. Trong Iruong hop nay, caI 20
dan den 80 keI qua ro rang Ia gIao duc y Ie, dac bIeI Ia o gIaI
doan dau khI no co hIeu qua cao nhaI. Trong Iruong hop
cham soc y Ie, cung nhu Irong hau heI moI Inh vuc khac, bIen
phap ngan ngua Ia II hon va I In kem hon nhIeu so voI vIec
chua IrI; ngan chan benh IaI o nhung gIaI doan dau Ihi II
hon va I In kem hon Ia ngan chan chung sau do; va vIec Iao
ra nhung IhoI quen sng Ianh manh Irong gIoI Ire, nhung IhoI
412 413
dung. Do Ia do khng Ihe nao xac dInh duoc gIa IrI dong gop
cua cac dIch vu va raI kho do Iuong duoc mI quan he gIua
dau vao va dau ra Iham ch o nhung muc d raI Ia chung
chung; o muc d Ihanh phan, Ihi dIeu nay Ia hoan Ioan khng
Ihe. Do khng phaI Ia do ac y hay yem Ihe cua nhung nha
cung cap dIch vu nha nuoc, ma no vn nam ngay ben Irong
mI he Ihng Irong do khach hang hau nhu khng co quyen
chon Iua, Irong do khng co nhu cau do dem hIeu qua hoaI
dng va Irong do nguoI cung cap gIa IrI cao hon khng duoc
Irong Ihuong.
TaI ca moI I chuc, dac bIeI Ia nhung I chuc phuc Iap, ban
Ihan da va c Iinh hoaI dng khng hIeu qua. CaI Iam cho cac
I chuc Ihuc khu vuc Iu nhan I kem hIeu qua hon cac I
chuc Ihuc khu vuc cng chnh Ia yeu I IhI Iruong. Yeu I
nay xua nay khng he In IaI o khu vuc cng, do do nhung
nha cung cap dIch vu kem khng bI cheI va quan Irong hon
nua Ia nhung nha cung cap dIch vu II khng co duoc nhung
ngun IaI nguyen moI. Qua Irinh acbI Iheo Nguyen Iy 80,20
khng duoc phep Ihuc hIen. O khu vuc cng, Phan Ich 80,20
chang co ch IoI gi do hau nhu khng Ihe Ihu duoc nhung du
IIeu Ihanh phan, co y ngha ve hIeu qua hoaI dng, va neu co
Ihe dI chang nua Ihi khng aI co dng Iuc hoac nhu cau Iam
mI dIeu gi do de khuyen khch s I nhung nha cung cap dIch
vu co gIa IrI nhaI va Iay dI nhung ngun IaI nguyen khoI Iay
cac nha cung cap dIch vu co gIa IrI kem. Do do, Iao ra nhung
buoc nhay voI ve gIa IrI Ia dIeu khng Ihe. Va vi Ihe, neu
chung Ia mun daI duoc nhIeu voI Iuong cng suc bo ra I hon
Ihi cach baI dau II nhaI Ia Iuoc heI moI chuc nang cung cap
dIch vu cua nha nuoc.
gay ra nhu ng va n de Io n co n Ia I. Do Ia Iha nh Ich hoa I d ng cu a
nha nuo c vo I Iu ca ch Ia nha cung ca p dIch vu Iha I da ng Ia Iha n
va ke m xa Iha nh Ich cu a ca c dIch vu Iu nhan. Ngoa I m I s I
Iruong hop ngoaI Ie (nhu DIch vu Y Ie Quc gIa cua LIen hIep
Anh NHS) cac dIch vu do nha nuoc cung cap duong nhu Iun
Ihuc nhom 80 hoaI dng ch mang den 20 gIa IrI.
Tu o suo mo phn bu n su nhu nuo c cu u th k) XX
du tht bu
Nguyen Iy 80,20 khng nhung co Ihe quan saI Ihay hIeu
qua hoaI dng kem cua cac sIeu nha nuoc ma no con dI IIep
buoc nua Ia Iim cach Iy gIaI su yeu kem ay. O phan Iren,
chung Ia ch Irch hau heI cac doanh nghIep Iu nhan Ia hIeu
qua kem, vi Nguyen Iy 80,20 chung mInh duoc rang hau heI
cac Iap doan, dac bIeI Ia nhung Iap doan phuc Iap va kInh
doanh da nganh, co khuynh huong Iro cap cheo cac hoaI
dng va Iam kho phan bIeI muc d hIeu qua Ihuc su, o cap
d san pham, khach hang, b phan phong ban va cap quan
Iy. Tuy nhIen, hIeu qua kem cua cac dIch vu Iu nhan ch mang
Inh Iuong dI va se qua khaI khe neu chung Ia phu nhan
nhung IIen b Ion Iao ve muc sng ma cac Iap doan doanh
nghIe p hIe n da I da Ia o ra. Trong vo ng 100 nam qua, sa n
Iuong Iren mI dau cng nhan Iang Ien gap S0 Ian va, neu
khng phaI np mI phan ngan sach ve cho nha nuoc, Ihi
muc sng cung se Iang Iheo. Cac Iap doan kInh doanh Ion
xung dang duoc ghI cng cho su dI dao den chong maI nay.
VIec nha nuoc cung cap dIch vu hau nhu dam bao cho
nhu ng du doa n kInh khu ng nha I cu a Nguyen Iy 80,20 Ia
414 41S
voI nhung muc d Irung Ihuc khac nhau, IaI d nha nuoc vn
Iuc nao cung quan Iam den Iinh Irang co vIec Iam Iruoc maI)
va dI nguoc IaI quyen IoI cua nguoI IIeu Ihu. Chnh sach chng
IoroI Ia chnh sach duy nhaI ma nha nuoc Io ra IhIen ve pha
nguoI IIeu dung, va Iham ch o day nhung Ihanh Iuu daI duoc
Irong 2,3 Ihe ky qua co chang cung Ia qua be nho.
Nguyen Iy 80,20 goI ra rang acbI va hIeu suaI hoaI dng
co duoc dIeu kIen Ihuan IoI nhaI khI nha nuoc can IhIep I
nhaI vao cac van de kInh Ie. DIeu nay IraI nguoc han voI gIa
IrI cua su can IhIep vao cac van de xa hI (mIen Ia nha nuoc
khng Iruc IIep cung cap cac dIch vu). Trong cac van de xa
hI, IIem nang caI IhIen bang cach ap dung Nguyen Iy 80,20
qua Ia Io Ion. Lang ph gay ra cho xa hI noI chung ch co Ihe
gIam IhIeu den muc II da khI xa hI I chuc IaI nhung hoaI
dng cua minh mI cach IrIeI de, va cac co che chnh IrI Ia
nhung co che duy nhaI Iam cho dIeu do xay ra.
Nguyen Iy 80,20 xa c nha n co IIe m nang
cho nhu ng ca I IhIe n Io Io n
Nhung nguoI Ihuc cac phe khac se phaI xac dInh xem
chuong Irinh ma Nguyen Iy 80,20 goI ra Ihuc ve phe canh
Ia, phe Irung Iap cap IIen hay phe canh huu cap IIen. Co Ihe
Nguyen Iy 80,20 co Ihe gIup xep IaI mI s van de Iranh Iuan
v ch gIua canh Ia va canh huu: do Ia nhung van de dua Iren
quan dIem chu khng phaI du a Iren quye n Io I. DIe m ma u
chI cua Nguyen Iy 80,20 Ia no neu baI nhung chenh Iech
Io Ion ve hIeu qua hoaI dng vn co Irong moI phuong dIen
Nhung nguoI Ihuc canh Ia Ihng mInh da baI dau nhin
Ihay van de nay. VIec xoa bo chuc nang cung cap dIch vu cua
nha nuoc khng nhaI IhIeI co ngha Ia nha nuoc se co vaI Iro
nho hon voI Iu cach Ia nguoI nam ngan sach. Muc Ihue va vIec
phan b IaI cua caI khng nhaI IhIeI phaI co IIen quan gi voI
pham vI cung cap dIch vu cua nha nuoc. The nhung Iren Ihuc
Ie, van se co mI mI Iuong quan nao do. Neu nha nuoc
khng chIu Iu bo hau heI nhung chuc nang cung cap dIch vu
cua minh Ihi su phan dI vIec Ihu Ihue va gIa IrI nha nuoc
Ihap se dan den muc Iro cap Ihap hon Iu pha nha nuoc.
Nguoc IaI, neu nha nuoc chIu cho Ihau cac dIch vu (du cho cac
I chuc Iinh nguyen hoac cac I chuc Ihuc khu vuc Iu nhan,
hoac Iy Iuong Ia cho haI IoaI I chuc nay canh Iranh dau
Ihau), chung Ia se co Ihe khuech Iruong khI Iuong va gIa IrI
cua mang cung cap dIch vu voI chI ph Ihap vua du, co Ihe
chap nhan duoc.
Ngu)n I) S0,20 go cho chu ng tu d u gt v su cun
thp knh t cuu nhu nuoc?
Van de gay Iranh caI Ion duy nhaI gIua canh Ia va canh huu
ma chung Ia van chua xeI den Ia su can IhIep cua nha nuoc
vao Inh vuc kInh Ie. Nguyen Iy 80,20 khng IIn vao su hoan
hao cua co che IhI Iruong, do no bI anh huong cua nhung I
chuc phuc Iap co Ihe hoaI dng raI kem hIeu qua. Tuy nhIen
co che IhI Iruong phan quyen, Irong do nguoI IIeu Ihu co Ihe
Iu do mua duoc gIa IrI, Iao dng Iuc cho qua Irinh acbI va
hIeu suaI hoaI dng. Tren Ihuc Ie, su can IhIep cua nha nuoc
hau nhu bao gIo cung IhIen han ve pha nguoI san xuaI (nguoI
san xuaI co Ihe van dng hang Iang raI hIeu qua va dI Iuc,
416 417
Tn b: mt thuc t trong quu khu, hn tu vu
tuong Iu
Tao sao chung Ia IaI khng chIu IIn vao kha nang Iam Iang
hIeu qua cua con nguoI chu7 Vao nam 1798 Thomas MaIIhus,
mI muc su Iap dI nguoI Anh, bay Io quan ngaI Irong baI vIeI
cu a minh mang Iu a de Iun n n n \c dnn :o (Lssay on
PopuIaIIon) rang kha nang cua dan s Ion hon raI nhIeu so
voI kha nang cua IraI daI Irong vIec Iao ra ngun sng cho
con nguoI. MaIIhus da dung khI noI ve su sInh sI cua con
nguoI Iren IraI daI, nhung co Ihe ng da khng Ihe Iuong
Iuong ra duoc su gIa Iang ve nang suaI nng nghIep dang
dIen ra Iuc ay. O phuong Tay ngay nay chung Ia co Ihe Iu
nuI sng minh, song s Iao dng Ihue vao Iam nng nghIep
da gIam Iu 98 xung con khoang 3! Va cng nghIep da Iao
ra nhung gIa Iang kha Ion ve su gIau co va san Iuong Iren mI
dau nguoI, muc Iang san Iuong gp Ia 34 mI nam, hay noI
cach khac Ia Iang gap S0 Ian san Iuong Iren mI dau cng
nhan.
Trong suI quang doI cua minh, chung Ia da chung kIen
chaI Iuong hang IIeu dung duoc nang Ien muc hoan hao va
Inh da dang ma ng ba ngay xua khng Ihe nao Iuong Iuong
ra. Chung Ia cung da chung kIen hang IoaI nhung san pham
dIen Iu ky dIeu moI Iam Ihay dI b maI cua gIa dinh va co
quan va ranh gIoI gIua chung. Chung Ia da quan saI Ihay
nhung quc gIa Iu bo vuc cua su dIeI vong da dung Ien Iro
Ihanh nhung quc gIa cng nghIep hang dau raI phn IhInh
va bIeI nhin ra Ihe gIoI ben ngoaI. Chung Ia da chung kIen
hau heI cac quc gIa o chau u da Iu bo nhung Ihu nghIch
dan Ic va y Ihuc he va ca mI vung daI moI cua Ihe gIoI (o
cua cuc sng: su maI can dI gIua dau vao va dau ra, cach
chung Ia Iu Iua dI minh bang vIec Iu duy Iheo nhung con s
quan binh va hIeu qua hoaI dng Ing Ihe, su khac bIeI gIua
s I phuong phap co hIeu qua cao va da s cac phuong phap
Iam Ihuong. Do do, Nguyen Iy 80,20 Iu Irong nI IaI da mang
Inh xng xao, day Iham vong, nn nong Ihay dI hIen Irang
va gan chaI voI y Iuong IIen b nguyen Iy nay khang dInh
rang chung Ia co Ihe Ihuc hIen nhung caI IhIen Io Ion cho su
gIau sang va hanh phuc moI ca nhan va cho chaI Iuong xa hI
noI chung.
Do do Nguyen Iy 80,20 mo ra IIem nang cho cac cng dan
Irung Ihuc, khng vu IoI Ihay Ihe cac dang phaI chnh IrI va
khoI dau mI Irang moI. GIa IrI chnh cua Nguyen Iy 80,20
dI voI IoI ch cng, cung nhu dI voI IoI ch cng Iy va ca
nhan, chnh Ia nhung Ihau hIeu ma no mang den cho chung
Ia ve nguyen nhan va keI qua. Su Ihau hIeu ay cho phep
chung Ia Ihuc hIen nhung buoc IIen daI ve pha Iruoc. Nhung
Ihay dI Ich cuc Iun Iun co Ihe Ihuc hIen duoc va Iun Inh
pha vo. Nhung ch dan cua Nguyen Iy 80,20, Irong chnh
sach cng cung nhu o nhung Inh vuc khac, mang Inh cap
IIen, nham den su Ihay dI va dua vao hIeu qua hoaI dng.
Vay Ihi, cau Ira IoI cua II Ia Nguyen Iy 80,20 qua co mI
suc manh dao duc. No Ihach Ihuc chung Ia co cau cac I chuc
(du phI IoI nhuan hay Iao IoI nhuan) va xa hI sao cho Iuong
IaI nguyen Ion nhaI co Ihe duoc phan ve cho s I mang hoaI
dng cuc ky huu ch dI voI nguoI dan, va dam bao rang hIeu
qua cua da s nhung ngun IaI nguyen hIen co nang suaI
khng cao duoc Iang Ien gap bI.
418 419
TI IuyeI dI IIn Iuong vao du doan rang su keI hop gIua
cng nghe va quyeI Iam moI Iu pha cac nha dIeu hanh cap
cao nham phuc vu khach hang va nha dau Iu, du co anh
huong nhu Ihe nao dI voI co cau quan Iy dI nua, se dua mI
s I cng Iy nen nho rang ch can mI s I cng Iy IhI
cung du chung mInh rang co Ihe daI duoc nhung Ihanh Iuu
cao hon nhIeu so voI muc hIen nay den nhung Ihanh cng
kInh ngac den muc (mIen Ia IhI Iruong van IIep Iuc duoc Iu do
o muc chap nhan duoc) Irong vong S0 nam IoI chung Ia se
phaI sung so Iruoc su Ihay dI ve muc sng do cac Iap doam
Iao ra, hon ca su kInh ngac ma chung Ia co ngay hm nay dI
voI su IIen b Irong nua Ihe ky qua.
Va cho du cac Iap doan voI vaI Iro hIen nay co daI duoc
Ihanh Iuu Ion Iao may dI nua, Ihi van Iun con do hIeu ung
bI s, nhu Nguyen Iy 80,20 hua hen nhu vay. Trong Iruong
hop nay, chung Ia co Ihe xac dInh no mI cach de dang. No
dung sung sung pha Iren chung Ia voI Inh chaI kem hIeu
qua phoI ra ay cua no: do Ia khu vuc nha nuoc. Dau da co Iu
huu hoa, khu vuc nha nuoc, Iheo y ngha chung nhaI cua no,
van ngn heI 30S0 cac ngun IaI nguyen kInh Ie o hau heI
cac quc gIa. O Vuong quc Anh, caI nI cua Iu huu hoa, khu
vuc quc doanh van ngn hon 40 IaI nguyen. The nhung Iap
Iuan cho vIec nha nuoc cung cap cac dIch vu da bI dap Ian
va chang con may aI du Iheo canh Ia IIn vao Iap Iuan ay nua.
Neu chung Ia Iu huu hoa tn t cn, ca gIao duc Ian cac dIch vu
bao ve an nInh, nhung Iren co so dam bao su canh ranh co
hIeu qua gIua cac nha cung cap dIch vu moI va hIen IhoI, va
cho phep cac I chuc phI IoI nhuan canh Iranh mI cach binh
dang voI cac I chuc Iao IoI nhuan, chung Ia se co duoc su gIa
chau A) Iu minh vuon Ien daI IoI su IhInh vuong. TaI ca
nhung Ihanh Iuu ay da ap dung IInh Ihan cua Nguyen Iy 80,
20, va nhIeu Ihanh Iuu ngoan muc nhaI ve chaI Iuong, Inh
vuc dIen Iu va dIen Ioan, da van dung dung dan Nguyen Iy
80,20 de Iam Ihay dI hIeu qua.
Chung Ia Ihay heI nhung dIeu nay, Ihe ma chung Ia van
khng Ihe IIn vao kha nang Iao ra IIep nhung IIen b Ion Iao.
Chung Ia Iuong Iuong ra rang kha nang Iam Ihay dI Ihe gIoI
cua cng nghIep da dI den duong cung, rang nhung gi co Ihe
daI duoc deu da daI IoI va rang chung Ia va Ihe he sau ch con
mong Iam sao cung c duoc nhung Ihanh Iuu hIen nay. Chung
Ia khng IIn nhung nha chnh IrI, chung Ia khng IIn vao cng
nghIep va chung Ia da Iu bo IhoI quen nuI hy vong. Chu ng
Ia Io Ia ng cho cng vIe c cu a minh va IIn ra ng co Ie chu ng Ia
dang pha I duong da u vo I Iinh Ira ng Ian ra cu a xa h I van mInh.
Ne u chu ng Ia cha p nha n Nguyen Iy 80,20, chu ng Ia se
gIam boI duoc nI Io so nho co duoc mI IInh Ihan Iac quan
Ion. Hay IIn II, voI kInh nghIem cua mI nha Iu van chIen
Iuoc day dan kInh nghIem, qua quen Ihuc voI nhung cng Iy
Ioan cau da IrI Ien Iu bo vuc pha san Ihanh nhung cng Iy
hang dau, van con co nhIeu co hI de nang cao hIeu qua cua
cng nghIep. Cac Iap doan se khng dI ngI ngung phaI
IrIen ve nang suaI. Ho ch moI baI dau ap dung cng nghe
Ihng IIn mI cach dung dan. Ho ch moI gan day phaI hIen
ra rang khach hang va nha dau Iu con quan Irong hon ca cac
quy Irinh quan Iy nI b cua ho. HIen ho dang dan bIeI cach
canh Iranh co hIeu qua. Va quan Irong hon heI Ia ho dang baI
dau y Ihuc duoc rang Inh phuc Iap Irong co cau cua ho dang
gay ra khng bIeI bao nhIeu Ia In kem va Iang ph.
420 421
duoc rang muc hIeu qua hoaI dng ma Iruoc kIa duoc cho Ia
da daI IoI Iran co Ihe se Iro Ihanh muc san dI voI IaI ca moI
nguoI. Su IIen b doI hoI phaI co Iang Iop IInh hoa, nhung day
phaI Ia Iop IInh hoa sng de daI den vInh quang va de phuc
vu cho xa hI, san sang cng hIen IaI nang cua minh cho moI
nguoI chung Ia. Su IIen b Iuy Ihuc vao Ihng IIn ve nhung
Ihanh Iuu phI Ihuong va su phaI Ian nhung Ihu nghIem Ihanh
cng, vao vIec pha vo nhung co cau duoc s dng chay Iheo
quyen IoI rIeng dung Ien, vao vIec doI hoI nhung IIeu chuan
danh rIeng cho mI IhIeu s co dac an dac quyen phaI duoc
chIa se cho IaI ca moI nguoI chung Ia. Va Iren heI, su IIen b,
nhu van hao Bernard Shaw da bao chung Ia, doI hoI chung Ia
phaI co nhung yeu cau hoI qua muc. Chung Ia phaI Iim ra caI
20 Irong baI ky Inh vuc nao Iao ra 80 gIa IrI, va su dung
nhung du kIen Iim ra duoc de nhan Ien gap bI nhung gi
chung Ia cho Ia co gIa IrI. Neu muc IIeu cua chung Ia Iun
phaI vuoI qua Iam voI Ihi su IIen b doI hoI chung Ia phaI
nam duoc baI cu nhung gi ma mI IhIeu s ca nhan da daI
duoc va dam bao rang do Ia muc chuan II IhIeu cho IaI ca
chung Ia.
CaI hay nhaI cua Nguyen Iy 80,20 Ia ban khng can phaI
cho doI aI ca. Ban co Ihe baI dau Ihuc hanh nguyen Iy nay
Irong cuc sng ca nhan va Irong cng vIec cua minh. Ban co
Ihe dong gop nhung phan nho nhoI cua minh Iu nhung
Ihanh Iuu, hanh phuc va kha nang phuc vu Ion nhaI cua
rIeng ban cho moI nguoI va bIen chung Ihanh phan quan
Irong nhIeu hon nua Irong cuc sng cua minh. Ban co Ihe
nhan Ien gap bI nhung ch daI hIeu qua cao cua minh va
IoaI bo hau heI nhung ch hIeu qua Ihap dI. Ban co Ihe xac
Iang gIa IrI Ihuong xuyen va dang ke. Quan Irong hon hIeu
qua Iam gIam chI ph, chung Ia se chung kIen nhung caI IhIen
IuyeI voI ve chaI Iuong dIch vu. Trong nganh gIao duc chang
han, mI s Iruong va phuong phap gIang day hIeu qua hon
gap S0 Ian so voI cac Iruong va phuong phap khac, va hIen
ch co mI phan Iram raI nho cac nha gIao dang su dung cng
nghe Ihng IIn mI cach sang suI. Neu chung Ia IoaI bo
nhung rao can Ihe che dI voI acbI va voI su ph bIen rng
ra nhung Iap quan Iam vIec II nhaI Ihi anh huong dI voI
cuc sng cua chung Ia va nen kInh Ie hau nhu qua suc Iuong
Iuong. Neu chung Ia ap dung Nguyen Iy 80,20 co hIeu qua
nhu da ap dung Irong Inh vuc may dIen Ioan Ihi hIeu ung bI
s se raI Ia kInh ngac.
Ha y co Ira ch nhIe m d I vo I IIe n b
Hay gaI bo Iu Iuong hoaI nghI va bI quan cua minh. Nhung
IhoI xau ay, cung nhu nhung Iu Iuong dI nghIch, co kha
nang Iu Ihan bIen Ihanh hIen Ihuc. Hay Iay IaI nIem IIn vao
su IIen b. Hay y Ihuc rang Iuong IaI dang Ia day; ngay Irong
s I nhung Iam guong sang ngoI, Irong nng nghIep, cng
nghIep, dIch vu, gIao duc, Ir Ihng mInh nhan Iao, khoa hoc
y Ie, vaI Iy va Ihuc chaI Irong moI nganh khoa hoc, va Iham
ch Irong cac Ihu nghIem chnh IrI va xa hI, Irong do chung
Ia da vuoI qua nhung muc IIeu ma Iruoc kIa chua Iung aI co
Ihe Iuong Iuong ra va nhung muc IIeu moI IIep Iuc bI chInh
phuc. Hay ghI nho Nguyen Iy 80,20. Su IIen b xuaI phaI Iu
mI IhIeu s nhung con nguoI hoac cac I chuc chung mInh
422 423
CHU THICH
CHUONG 1
1. |oseI SIeIndI (196S) Inndon Iocc::c: nnd tIc Co\tI o In:: A
5tud) o tIc Incto In\, London: CharIes GrIIIIm, Irang 18.
2. NhIeu cng Irinh nghIen cuu cho Ihay co mI Iuong raI Ion nhung
baI bao ngan co noI den Nguyen Iy 80,20 (Ihuong duoc goI Ia Quy
Iac 80,20), nhung khng de cap ro cun sach nao ban ve de IaI
nay. Neu co mI cun sach ve Nguyen Iy 80,20 nao, cho du ch
Ia mI cng Irinh hoc IhuaI chua duoc xuaI ban, xIn quy dc gIa
mach cho. MI cun sach xuaI ban gan day, mac du nI dung
khng IhaI su Ia ban ve Nguyen Iy 80,20, qua co Iuu y nguoI doc
den Iam quan Irong cua nguyen Iy nay. Cun TIc 2 5outon cua
|ohn | CoIIer (ChIchesIer: |ohn WIIey, 199S) co dua ra mI cau Ira
IoI dung Irong IoI gIoI IhIeu: Hay ngh ra 20 nhung gi ban Iam
co gop phan Ion nhaI cho Ihanh cng cua ban Irong Iuong IaI, sau
do hay Iap Irung IhoI gIan va suc Iuc cua ban vao 20 ay, (Irang
xIx). CoIIer noI dIeu nay Irong doan nhac den PareIo (Irang xxI),
nhung ca PareIo Ian Nguyen Iy 80,20 (cho du duoI Ien goI gi) deu
khng duoc de cap den o dau khac ngoaI phan gIoI IhIeu, va caI
Ien PareIo Iham ch con khng duoc IIeI ke Irong phan ch muc
(muc Iuc chI IIeI). Cung nhu nhIeu Iac gIa, CoIIer Io ra khng cap
nhaI Iam khI gan cng Ihuc 80,20 cho PareIo: VIIIredo PareIo Ia
mI nha kInh Ie hoc sInh o Phap cach day 100 nam da quan saI
Ihay rang 20 cac yeu I Irong hau heI Iruong hop Ia nguyen
nhan cua 80 nhung gi xay ra (ngha Ia, 20 s khach hang cua
cng Iy Iao ra 80 s IoI nhuan cua cng Iy). ng da goI do Ia
DInh IuaI PareIo (Irang xxI). ThaI ra, PareIo chua bao gIo su dung
cach noI 80,20 hay cach noI nao Iuong Iu. CaI ma ng goI Ia
dInh IuaI IhaI ra Ia mI cng Ihuc Ioan hoc (co neu Irong ghI
dInh duoc s dng nhung hoaI dng gIa IrI kem va Ihua IhaI
va baI dau caI bo dI nhung caI Ihua IhaI ay. Ban co Ihe khu
bIeI nhung phan Irong ca Inh, cach Iam vIec, II sng va cac
mI quan he cua minh ma, chIeu Iheo Iuong IhoI gIan va cng
suc bo ra, gIup Iao ra cho ban gIa IrI cao gap nhIeu Ian so voI
nhung caI Iam Ihuong Ihuong nhaI, va mI khI khu bIeI duoc
chung, ban co Ihe, voI Iong qua cam va kIen quyeI cao, nhan
chung Ien gap bI. Ban co Ihe Iro Ihanh mI con nguoI hay
hon, hanh phuc hon, va huu ch hon. Va ban co Ihe gIup cho
nguoI khac cung duoc nhu ban.
424 42S
7. Ve mI Iac pham gIaI Ihch IuyeI voI ve dInh IuaI cua ZIpI, xem
PauI Krugman (1996) TIc 5c-Ognnzng Iconon), CambrIdge,
MassassucheIIs: BIackweII, Irang 39.
8. |oseph Moses |uran (19S1) unt) Conto Hnndoo, New York:
McGrawHIII, Irang 389. Day Ia an ban dau IIen, ch co 7S0 Irang
so voI 2000 Irang Irong an ban hIen IaI. XIn Iuu y Ia mac du |uran
ro rang co noI den nguyen Iy PareIo va ruI ra nhung y ngha xac
dang nhung an ban dau IIen khng he su dung IhuaI ngu 80,20.
9. PauI Krugman, sach da dan, ghI chu 7.
10. MaIcoIm GIadweII (1996) The TIppIng PoInI, Nc\ Yoc, s ra
ngay 36.
11. MaIcoIm GIadweII, ch da dan.
12. |ames GIeIk (1987) CIno:: Mnng n Nc\ 5ccncc, New York, LIIIIe,
Brown.
13. Xem W BrIan ArIhus (1989) CompeIIng IechnoIogIes, IncreasIng
reIurns, and IockIn by hIsIorIcaI evenIs, Icononc ]ounn, quyen
99, s ra Ihang 3, Irang 11631.
14. Chaos Iheory expIodes HoIIywood hype, Indccndcnt on 5undn),
s ra ngay 3031997.
1S. George Bernard Shaw, da n Iheo |ohn AdaIr (1996) Icct\c
Inno\nton, Pan Books, London, Irang 169.
16. Dan Iheo |ames GIeIk, sach da dan, ghI chu 12.
CHUONG 2
1. Con s Inh Ioan cua Iac gIa dua Iheo DoneIIa H Meadows, DennIs
L Meadows va |orgen Randers (1992) Beyond Ihe LImIIs, London:
LarIhscan, Iu Irang 66 Iro dI.
2. Con s Inh Ioan cua Iac gIa dua Iheo LesIer R Brown, ChrIsIopher
IIavIn va HaI kane 91992) London: LarIhscan, Irang 111, ba n
Ihan cng Irinh nay dua Iheo RonaIdV A SprouI va |ames Weaver
(1991) Intcnntonn I:tuton o Inconc: 1U-17, Cng Irinh
s 1S9, Khoa KInh Ie, DaI hoc AmerIcan UnIversIIy, WashIngIon
DC, Ihang S.
chu 4), Ia mI khaI nIem Iach bIeI khoI (mac du Ia can nguyen gc
re cua) Nguyen Iy 80,20 nhu chung Ia bIeI ngay nay.
3. The LconomIsI (1996) LIvIng wIIh Ihe car, TIc Iconon:t, s ra
ngay 226, Irang 8.
4. VIIIredo PareIo (1896,7), Cou: dIcononquc Iotquc, Lausanne
UnIversIIy. Mac du xua nay co nhIeu nguoI van nham Ian, PareIo
khng he su dung cum Iu 80,20 khI ban den Iinh Irang baI binh
dang Ihu nhap, cung nhu baI ky ch nao khac. Tham ch ng cung
khng dua ra nhan xeI don gIan rang 80 Ihu nhap duoc kIem boI
20 dan s Iao dng, mac du keI Iuan nay co Ihe ruI ra Iu nhung
Inh Ioan phuc Iap hon raI nhIeu cua ng. DIeu ma PareIo da
kham pha, va cung Ia dIeu Iam ng va nhung nguoI Iheo Iu Iuong
cua ng hao hung nhaI, Ia mI quan he Ihuong hang gIua nhung
nguoI Ihu nhap cao nhaI va Iy Ie Ihu nhap Ing cng ma ho duoc
huong, mI mI quan he Iheo mI cng Ihuc IgarI Ihuong quy
va co Ihe bIeu dIen bang bIeu d Iheo mI hinh dang Iuong Iu
Irong baI ky mI quang IhoI gIan hay mI daI nuoc nao.
Cng Ihuc nay nhu sau. GoI N Ia s nhung nguoI co Ihu nhap cao
hon x, vo I A va n Ia nhung hang s. PareIo Iim Ihay cng Ihuc:
Iog N = Iog A + n Iog x
S. Can nhan manh rang su don gIan hoa nay khng phaI duoc dua
ra boI PareIo hay, bun Ihay, nhung nguoI Iheo Iu Iuong cua
ng, Irong ca hon mI Ihe he. Tuy nhIen, do Ia mI phep IoaI suy
hop Iy Iu phuong phap cua ng, va Ia mI suy Iuan de hIeu hon
raI nhIeu so voI baI cu nhung gIang gIaI nao ma PareIo da Iung
dua ra.
6. Dac bIeI, DaI hoc Harvard xem ra da Iung Ia noI hao hung nhaI
voI vIec de cao PareIo. NgoaI nhung anh huong cua ZIpI Irong Inh
vuc ngu van, cac gIang vIen ve kInh Ie cung cho Ihay ho raI h
hoI don nhan DInh IuaI PareIo. Ve nhung cng Irinh gIaI Ihch
hay nhaI ve van de nay, xem baI vIeI cua VIIIredo PareIo Irong Iap
ch untc) ]ounn o Icononc:, Quyen LXIII, s 2, s ra Ihang
S1949 (PresIdenI and IeIIows oI Harvard CoIIege).
426 427
11. Barbara QuInI (199S) WhaIs your probIem7, Inonnton Todn), s
ra ngay 11.
12. Xem RIchard Koch va Ian Godden (1996) Mnnngng WtIout
Mnnngcncnt, London: NIchoIas BreaIey, dac bIeI Ia o Chuong 6,
Irang 96109.
13. PeIer Drucker (199S) Mnnngng n n Tnc o Ccnt CInngc, London,
BuIIerworIhHeInemann, Irang 96 Iro dI.
14. RIchard Koch va Ian Godden, sach da dan (xem ghI chu 12); xem
Chuong 6 va Irang 1S9.
CHUONG S
1. Henry Iord (1991) Iod on Mnnngcncnt, RonnIe Lessem gIoI IhIeu,
OxIord: BIackweII, Irang 10, 141, 148. ReIssue oI Henry Iord (1922)
M) Ic nnd Wo va (1929) M) IIo:oI) o Indu:t).
2. GunIer RommeI (1996) 5nct) Wn:, CambrIdge, MassachuseIIs,
Harvard BusIness SchooI Press.
3. George LIIIoII, RonaId G Lvans va Bruce GardIner (1996) Mnnngng
co:t: tnn:ntnntc c::on:, ManagemenI RevIew, s ra Ihang 6.
4. RIchard Koch va Ian Godden, sach da dan (xem Chuong 3, ghI chu
12).
S. CaroI Casper (1994) WhoIesaIe changes, U5 I:tuton ]ounn, s
ra ngay 1S3.
6. Ted R CompIon (1994) UsIng acIIvIIybased cosIIng In your
organIzaIIon, ]ounn o 5):tcn: Mnnngcncnt, s ra ngay 13.
CHUONG 6
1. VIn ManakIaIa (1994) MarkeIIng: Ihe seven deadIy sIns, ]ounn o
Accountnnc), s ra ngay 19.
2. Trong mI baI vIeI cua minh, Adam SmIIh cho rang mI nha may
san xuaI dInh ghIm ap dung phan cng Iao dng co Ihe hang van
dInh ghIm,ngay Irong khI mI nha may voI cac cng nhan Iam
dInh ghIm Iu cng doan dau cho den cng doan cuI ch cho ra
duoc mI s Iuong san pham raI nho.
3. HeaIIh Care SIraIegIc ManagemenI (199S) SIraIegIc pIannIng
IuIurIsIrs need Io be capIIaIIonspecIIIc and epIdemIoIogIcaI, HcntI
Cnc 5tntcgc Mnnngcncnt, s ra ngay 19.
4. MaIcoIm GIadweII (1996) The scIence oI shoppIng, Nc\ Yoc, s
ra ngay 411.
S. Mary CorrIgan va Gary KauppIIa (1996) Con:unc oo Indu:t)
O\c\c\ nnd Ann):: o tIc T\o Icndng 5uc:toc Ocnto:,
ChIcago, IIIInoIs: WIIIIam BIaIr & Co.
CHUONG 3
1. |oseph Moses |uran, sach da dan (xem Chuong 1, ghI chu 8), Irang
389.
2. RonaId |. Recardo (1994) SIraIegIc quaIIIy managemenI: IurnIng
Ihe spoIIIghI on sIraIegIes as weII as IacIIcaI Issues, Nntonn
Ioduct\t) Ic\c\, s ra ngay 223.
3. NIkIas Von Daehne (1994) The new Iurnaround, 5uccc::, s ra ngay
14.
4. DavId Lowry (1993) IocusIng on IIme and Ieams Io eIImInaIe wasIe
aI SIngo prIzewInnIng Iord LIecIronIcs, Nntonn Ioduct\t) Ic\c\,
s ra ngay 223.
S. Terry PInneII (1994) CorporaIe change made easIer, IC U:c, s ra
ngay 1008.
6. |ames R. NageI (1994) TQM and Ihe PenIagon, Indu:tn Ingnccng,
s ra ngay 112.
7. ChrIs VandersIuIs (1994) Poor pIannIng can saboIage ImpIemen
IaIIon, Conutng Cnnndn, s ra ngay 2SS.
8. SIeve WIIson (1994) NewIon: brIngIng AI ouI oI Ihe Ivory Iower, AI
Ixct, s ra ngay 12.
9. |eII HoIIzman (1994) And Ihen Ihere were none, Icctonc: No\, s
ra ngay 17.
10. MacWeek (1994) SoIIware deveIopers creaIe moduIar appIIcaIIons
IhaI IncIude Iow prIces and core IuncIIons, MncWcc, s ra ngay
171.
428 429
13. RaI nhIeu baI bao ve cac doanh nghIep va nganh nghe cu Ihe da
chung mInh dIeu nay. Chang han, xem BrIan T MajesIkI (1994) The
scarcIIy oI quaIIIy saIes empIoyees, TIc Mu:c Tndc:, s ra ngay
111.
14. Harvey Mackay (199S) We someIImes Iose sIghI oI how success Is
gaIned, TIc 5ncnncnto cc, s ra ngay 611.
1S. The MusIc Trades (1994) How much do saIespeopIe make7, TIc
Mu:c Tndc:, s ra ngay 111.
16. RoberI L Sanders (1987) The PareIo PrIncIpIe, IIs use and abuse,
]ounn o Con:unc Mnctng, Quyen 4, S 1, s ra Mua dng,
Irang 4740.
17. Nhung cau hoI nhu Ihe nay Irong van hoa My khng bI xem Ia Iru
e o.
CHUONG 7
1. PeIer B SuskInd (199S) Warehouse operaIIons: donI Ieave weII aIone,
III 5outon:, s ra ngay 18.
2. Gary Iorger (1994) How more daIa + Iess handIIng = smarI ware
housIng, Modcn Mntcn: Hnndng, s ra ngay 14.
3. RobIn IIeId, Branded consumer producIs, dan Iheo |ames MorIon
(Iuyen chon va gIoI IhIeu) (199S) TIc Con Cudc to In\c:tng,
London: IT,PIIman, Iu Irang 471 Iro dI.
4. Ray KuIwIec (199S) SheIvIng Ior parIs and packages, Modcn
Mntcn: Hnndng, s ra ngay 17.
S. MIchaeI | LarI va DavId I Ieeny (1994) Is your CIO addIng vaIue7,
5onn Mnnngcncnt Ic\c\, s ra ngay 223.
6. Dereck L Dean, RoberI L Dvorak va Lndre HoIen (1994) BreakIng
Ihrough Ihe barrIers Io new sysIems deveIopmenI, McIn:c)
untc), s ra ngay 226.
7. Roger Dawson (199S) SecreIs oI power negoIIaIIng, 5uccc::, s ra
ngay 19.
8. OrIen C SkInner (1991) GeI whaI you wanI Ihrough Ihe IIne arI oI
negoIIaIIon, Mcdcn Inonto) O:c\c, s ra ngay 111.
3. NguoI Ia de quen nhung bIen chuyen Ihanh cng va co chu dch
khoI xuaI Iu Iy Iuong va Irinh d Iay nghe cua mI vaI nha cng
nghIep Ihen chI o dau Ihe ky XX, Ia nhung nguoI c suy cho Iy
Iuan IIeng coI xe cua quang daI quan chung: Ngheo doI, mac du
con Iran Ian, co Ihe duoc xoa bo. Chung Ia, chang han, hay doc
Ihem mI Iu Iuong cua Iord: NhIem vu xoa bo nhung hinh IhaI
IaI haI hon cua Ie ngheo doI va IhIeu Ihn raI de hoan Ihanh. Qua
daI nay Ihua hoa mau de co Ihe dap ung du nhung nhu cau ve
Iuong Ihuc, quan ao, cng vIec, va gIaI Ir. Xem Henry Iord (1991)
Iod on Mnnngcncnt, RonnIe Lessem gIoI IhIeu, OxIord: BIackweII,
Irang 10, 141, va 148. Nhan day II cung xIn guI IoI cam on den
Ivan AIexander, nguoI da cho II xem ban Ihao cun sach moI cua
anh, TIc C\zcd Mnct (1997, OxIord: CapsIone) Ia IaI IIeu ma
II co dua Iheo chuong dau de vIeI ra dIem nay cung nhu nhIeu
dIem khac (xem ghI chu 3).
4. Xem Ivan AIexander (1997) TIc C\zcd Mnct, OxIord: CapsIone.
S. Dan Iheo MIchaeI SIezak (1994) DrawIng IIne IInes In IIpsIIcks,
5ucnnct Nc\:, s ra ngay 113.
6. Mark SIevens (1994) Take a good Iook aI company bIInd spoIs,
5tn-Tunc (TwIn CIIIes), s ra ngay 711.
7. |ohn S HarrIson (1994) Can mIdsIzed LLCs succeed In Iomorrows
compeIIIIve markeIpIace7, TccIon), s ra ngay 171.
8. GInger TrumIIo (199S) ReIaIIonshIp buIIders: conIracI managemenI,
5nc: & Mnctng Mnnngcncnt, s ra ngay 12.
9. |eIIrey D Zbar (1994) CredII card campaIgn hIghIIghIs resIauranIs,
5un-5cntnc (IorI LauderdaIe), s ra ngay 1010.
10. Donna PeIrozzeIIo (199S) A IaIe oI Iwo sIaIIons, ondcn:tng &
Cnc, s ra ngay 49.
11. VIeI IaI cua sccn wcnon: und tnctc:, ngha Ia vu kh dac bIeI
va chIen IhuaI.
12. Chuyen gIa Iu va n cng Iy ba o hIe m Dan SuIIIvan, da n Iheo
SIdney A IrIedman (199S) BuIIdIng a super agency oI Ihe IuIure,
Nntonn Undc\tc Ic nnd HcntI, s ra ngay 273.
430 431
CHUONG 12
1. DonaId O CIIIIon va PauIa NeIson (1992) In) to You 5tcntI:,
London: PIaIkus.
2. Phong van |. G. BaIIard (1989) dang Iren Iap ch Ic,5cncI (San
IrancIsco), s ra Ihang MuoI, Irang 2122.
3. Thanh PhaoI co Ie con quan Irong dI voI su Ihanh cng cua Co
dc gIao hon ca Chua GIesu. VI Ihanh nay da Iam cho Co dc gIao
de IIep nhan dI voI La Ma. Neu khng co huong dI nhu Ihe, mI
chu Iruong da Iung bI Thanh Pher va hau heI cac Ing d IIen
khoI khac cua Chua cuc Iuc chng IaI, Ihi cho den nay Co dc gIao
aI van con Ia mI gIao phaI mo nhaI.
4. Xem VIIIredo PareIo (1968) TIc I:c nnd In o Itc:, Hans L
ZeIIerberg vIeI IoI Iua, New York: Arno Press. XuaI ban Ian dau vao
nam 1901 bang IIeng Y, quyen sach nay mIeu Ia quan dIem xa hI
hoc cua PareIo hay hon, ngan gon hon so voI Iac pham sau nay
cua ng. Trong baI dIeu van vIeI cho ng vao nam 1923 Iren Io
bao xa hI chu ngha AvanII nguoI Ia co goI ng Ia mI CacMac
Iu san. Do Ia mI mIeu Ia raI phu hop vi, cung nhu Mac, PareIo
nhan manh Iam quan Irong cua gIaI cap va y Ihuc he Irong vIec
quyeI dInh hanh vI.
S. Co Ie ngoaI Iru am nhac va nghe IhuaI hinh anh. The nhung, ngay
ca o nhung Inh vuc nay, nhung nguoI cng su van co Iam quan
Irong Ion hon muc nguoI Ia van Ihuong nhin nhan.
CHUONG 13
1. Xem RoberI Irank va PhIIIp Cook (199S) TIc Wnnc-Tnc-A 5occt).
New York: Iree Press. Mac du haI Iac gIa nay khng su dung IhuaI
ngu 80,20, ro rang ho dang noI ve su van hanh cua cac quy IuaI
Ihuc IoaI 80,20. Ho phan nan ve caI Iang ph an Irong nhung
phan Ihuong khng can xung nhu Ihe. Xem IoI phe binh quyen
sach nay Irong baI IIeu Iuan raI sau sac dang Iren Iap ch TIc
Iconon:t (s ra ngay 2S11199S, Irang 134), ma II da dua vao
CHUONG 9
1. Cum Iu nay Ia chu dung cua Ivan AIexander (sach da dan, Chuong
2), nguoI ma Iu Iuong ve su IIen b da bI II Ihung mI cach
khng xau h.
2. Ivan AIexander nhan xeI raI hay rang mac du ngay nay chung Ia
y Ihuc duoc rang IaI nguyen Iren IraI daI nay Ia huu han, nhung
chung Ia da phaI hIen ra nhung chIeu huong co hI khac, mI
khng gIan moI c dong, nen chaI, nhung mau mo, ma o do kInh
Ihuong co Ihe duoc khuech Iruong va Iro nen IhInh vuong. Mau
dIch, Ihuong maI, Iu dng hoa, rbI hoa va IIn hoc, mac du
khng co daI daI va khng gIan, IaI Ia nhung mIen co hI v han.
May vI Inh Ia b may co kch Ihuoc be nhaI ma con nguoI phaI
mInh ra duoc cho den nay.
CHUONG 10
1. Trch Irong Oxod oo o Vc:c (1961). OxIord: OxIord UnIversIIy
Press, Irang 216.
2. Cam nang huong dan cac nguyen Iac quan Iy IhoI gIan hay nhaI
va IIen b nhaI Ia HIram B. SmIIh (199S) TIc Tcn Nntun In\: o
Tnc nnd Ic Mnnngcncnt, London: NIchoIas BreaIey. SmIIh de ca p
raI nhIeu ve Tap doan IrankIIn va kha I ve cI ngun gIao phaI
Mormon cua Iap doan nay.
3. CharIes Handy (1969) TIc Agc o Uncn:on, London: Random House,
Chuong 9. Xem Ihem CharIes Handy (1994) TIc Int) Inncont,
London: HuIchInson.
4. Xem WIIIIam BrIdges (199S) ]o5It: Ho\ to Io:c n n Woncc
\tIout ]o:, ReadIng, Mass: AddIsonWesIey,London: NIchoIas
BreaIey. BrIdges bIen Iuan raI IhuyeI phuc rang vIec Ihue nhan
vIen Iam vIec Ioan IhoI gIan o cac I chuc Ion se Iro Ihanh bIeI
Ie hon Ia Ie Ihuong, va rang chu cng vIec (]o) se quay ve voI
ngha ban dau cua no Ia nhIem vu (tn:).
S. Roy |enkIns (199S) Cnd:tonc, London: MacmIIIan.
432 433
P,L du ba o, song he s na y cu ng mang m I m I nguy IIe m a n vi
ca c con s Ihu nha p duo c du ba o co Ihe khng (va Iren Ihu c Ie
Ihuo ng Ia khng) xa y ra. Mu n bIe I chI IIe I ve ca c Ioa I he s P,L,
ha y xem RIchard Koch, sa ch da da n, (xem ghI chu 1), Irang 108112.
CHUONG 1S
1. MI IIeu de chuong suc Ich Iu quyen DanIeI GoIeman (199S)
Inotonn Intcgcncc, London: BIoomsbury, Irang 179.
2. Xem TS DoroIhy Rowe (1996) The escape Irom depressIon, bao
Indccndcnt on 5undn) (London), s ra ngay 31 Ihang 3, Irang 14,
co Irch mI quyen sach sap xuaI ban Iua de In tIc ood: Cod,
Ccnc: nnd Ic:tn) cu a GIa o su SIeve |ones (1996, London:
HarperCoIIIns).
3. TIen s PeIer IenwIck (1996) The dynamIcs oI change, Indccndcnt
on 5undn) (London), s ra ngay 17 Ihang 3, Irang 9.
4. Ivan AIexander, sa ch da da n (xem Chuong 6, ghI chu 2), Chuong 4.
S. DanIeI GoIeman, sach da dan, (xem ghI chu 1), Irang 34.
6. Ch da dan, Irang 36.
7. Ch da dan, Irang 246.
8. Ch da dan, Irang 67.
9. TIen s PeIer IenwIck, sach da dan (xem ghI chu 1), Irang 10.
10. Trch boI DanIeI GoIeman, sach da dan (xem ghI chu 1), Irang 87.
11. Ch da dan, Irang 179.
12. TI mang on nguoI ban cua II, PaIrIce TrequIsser, Ia nguoI da ch
ra bIeu hIen raI quan Irong nay cua Nguyen Iy 80,20: Ban co Ihe
yeu aI do Irong mI vaI khoanh khac va cam gIac ay co Ihe co anh
huong raI Ion dI voI quang doI con IaI cua minh. PaIrIce se khng
chap nhan y kIen canh bao cua II, vi ng yeu ngay Iu gIay phuI
gap go dau IIen cach day mI phan Iu Ihe ky va hIen nay van raI
hanh phuc Irong cuc sng vo chng. Nhung, IaI nhIen ng Ia Ia
nguoI Phap.
raI nhIeu khI vIeI phan nay. BaI vIeI Iren Iap ch TIc Iconon:t
nay co noI rang vao nhung nam dau Ihap nIen 1980, SherwIn
Rose, mI nha kInh Ie IaI Iruong DaI hoc ChIcago, co vIeI mI vaI
baI ve Iinh hinh kInh Ie cua cac sIeu sao.
2. Xem RIchard Koch (199S) TIc Innncn Tnc: Cudc to 5tntcg).
London: PIIman, Irang 1730.
3. G. W. I. HegeI (19S3) Hcgc: IIo:oI) o IgIt (T. M. Knox dIch).
OxIord: OxIord UnIversIIy Press.
4. Xem LouIs S. RIchman (1994) The new worker eIIIe, Iotunc, s ra
ngay 22 Ihang 8, Irang 44S0.
S. Xu huong nay Ia mI phan cua caI cheI cua nghe quan Iy, khI
do cac nha quan Iy bI sa IhaI va ch co nhung nguoI Iam moI co
ch dung Irong cac Iap doan co hIeu qua. Xem RIchard Koch va
Ian Godden, sach da dan (xem Chuong 3, ghI chu 12).
CHUONG 14
1. Phan IIep Iheo ban qua van de mI cach raI so Iuoc. Nhung aI
mun dI vao Inh vuc dau Iu ca nhan mI cach nghIem Iuc co Ihe
Iham kha o RIchard Koch (1994, 1997) 5ccctng 5Inc: tInt Icon,
London: PIIman.
2. Dua Iheo quyen ZW Iqut) nnd Ct 5tud) (1993) London: BZW.
Xem Koch, sach da dan, Irang 3.
3. VIIIredo PareIo, sach da dan.
4. Xem |aneI Lowe (199S) cn]nnn CnInn, TIc Icnn o Wn 5tcct,
London: PIIman.
S. NgoaI he s P,L IIch su, duoc Inh dua Iren nhung con s Ihu
nha p cu a nam Iruo c da duo c cng b , co n m I Ioa I kha c go I Ia he
s P,L du ba o, duo c Inh du a Iren nhu ng con s Ihu nha p Irong
Iuong IaI Iheo uo c Inh cu a ca c nha phan Ich IhI Iruo ng chu ng
khoa n. Ne u Ihu nha p duo c ky vo ng Ia se Iang Ihi he s P,L du ba o
se Iha p hon he s P,L IIch su , do do Ia m cho gIa IrI c phIe u co ve
Iha p hon. Ca c nha da u Iu co kInh nghIe m ca n pha I xem xe I he s
434 43S
CHUONG 16
1. CharIes DarwIn (1839) Vo)ngc o tIc cngc. Chuong ban ve n Ie.
2. Bao Cundnn, s ra ngay 3,2,1997.
3. HansPeIer MarIIn va HaraId Schumann (1996) TIc Con Tn:
TIc A::nut on Icnocnc) nnd Io:ct), ReInbek beI Hamburg:
RowohII VerIag.
4. RIchard Koch va Ian Godden, sach da dan (xem Chuong 3, ghI chu
12), Irang 210.
S. Da n Iheo DavId Osborne va Ted GaebIer (1992) Icn\cntng
Co\cnncnt, New York: PIume, Irang 93107.
6. Gordon Dryden va |eanneIIe Vos (1994) TIc Icnnng Ic\outon,
AyIesbury: AcceIeraIed LearnIng SysIems, ca c Irang 330333 va 378
381.
7. Xem DavId SadIIer, Andrew CampbeII va RIchard Koch (1997) cnu!
WI) Ingc Connnc: Ac WotI Moc Icnd tInn A\c, OxIord:
CapsIone.
8. Tap ch The LconomIsI (1996) Cop ouI, TIc Iconon:t, s ra ngay
30,3, Irang S6.
9. Thomas RoberI MaIIhus (1798) An I::n) on tIc Incc: o
Iounton n: t Acct: tIc Iutuc Ino\cncnt: o 5occt). MaIIhus
Ia mI muc su Iap dI nguoI Anh.
10. Y Iuong Iu huu hoa no tIu nghe co ve ngo ngech hoac cuc doan.
Chang han nhu quan dI va nganh Iu phap Ihi co Iu huu hoa
duoc khng7 Day Ia mI de IaI qua Ion khng Ihe ban IaI day.
11. Xem quyen sach moI cua II (1998), TIc TId Ic\outon, OxIord,
CapsIone.
h6uYLh LY 80/20
RIchard Koch
Nguo dcI: Le Nguye n MInh Tho
Truong Ho n Huy
Chu tra ch nhie m xua t ba n: Ts. Qua ch Thu Nguye t
Bien tap: Tha nh Nam
Ba: Thuy Trinh
S a ba n in: Pha m Nguye n
Ky thuat vi tnh: Mai Khanh
NHA XUAT BAN TRE
161B Ly Chnh Tha ng - Qua n 3 - Tha nh pho Ho Ch Minh
T: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973
Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn
Website: http://www.nxbtre.com.vn
CHI NHANH NHA XUAT BAN TRE TAI HA NOI
20 ngo 91, Nguye n Ch Thanh, Qua n o ng a - Ha No i
T & Fax: (04) 7734544
E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn