Chnh sch qun l hng dt may nhp khu ca Nht Bn: Nhng im cn lu v gii php cho Vit Nam

m Chng 1: Nhng vn chung lin quan n xut khu hng dt may ca Vit Nam
1.1 Vai tr v v tr ca xut khu hng dt may vi nn kinh t Vit Nam Trong qu trnh Cng nghip ha Hin i ha t nc, ngnh dt may ng mt v tr ht sc quan trng. Vit Nam vn i ln t mt nn kinh t nng nghip lc hu, thu nhp quc dn tnh theo u ngi rt thp, dn c sng da vo nng nghip l chnh. thc y nn kinh t pht trin, chng ta cn phi thc hin cng cuc CNHHH t nc. giai on u ca cng cuc ny, cc nc ang pht trin, bao gm c Vit Nam, s tn dng li th tuyt i m mnh c sn, c th l li th v nhn cng gi r, nguyn liu di do, pht trin kinh t v tp trung vo nhng ngnh c kh nng tn dng ti a li th sn c. Cc ngnh ny s nhanh chng to ra mt tim lc cng nghip mi, to ra nhiu vic lm gp phn y li tnh trng tht nghip cao, nhanh chng c thm ngun thu nhp v tch lu ln hn chun b cho vic pht trin cc tim lc ln hn. V ngnh Dt may l i din tiu biu cho iu ny. Ngnh dt may ca Vit Nam t c nhng thnh cng ng k trong giai on va qua. Tng trng xut khu t mc thp tng nhanh: nm 1989 ch t xp x 100 triu USD, sau 9 nm, con s ny tng 14 ln, v t trn 1,4 t USD. Tc tng trng xut khu trong thp k 90 t trung bnh ti trn 40%/nm. Hin nay ngnh ny ng th hai, ch sau du la v mt kim ngch xut khu ca c nc (to ra 20% tng kim ngch xut khu, v khong 44% kim ngch xut khu cng nghip ch tc). Ngnh thu ht gn na triu cng nhn (trong 80% l lao ng n) tc l khong 20% lc lng lao ng lm vic trong ngnh cng nghip ch tc ca Vit Nam.

 Vit nam, dt may lun l mt ngnh xut khu quan trng bn cnh nng sn v du th. Xut khu dt may vt qua du th v tr thnh mt hng c kim ngch xut khu ln nht, vi mc xut khu trn 9 t USD v ng gp khong 15% tng kim ngch xut khu. Tm quan trng ca dt may vi t cch l mt ngnh xut khu v mt ngun thu ngoi t cng c th hin ch xut khu dt may khng b gii hn bi ngun ti nguyn thin nhin sn c, khng b nh hng nhiu bi cc iu kin t nhin v ngun thu xut khu n nh hn. 1.2 Nhng vn v chnh sch lin quan n xut khu hng dt may sau khi gia nhp WTO WTO l t chc thng mi th gii c chc nng gim st cc hip nh thng mi gia cc nc thnh vin vi nhau theo cc quy tc thng mi. Bi vy, mi thnh vin tham gia WTO trong c Vit Nam phi tun th nhng quy nh v thng mi cc ngnh ngh, lnh vc ni chung, v ngnh dt may cng khng phi trng hp ngoi l. Cc quy nh ny lin quan n nhiu lnh vc chnh sch v lut php khc nhau nh cc tiu chun k thut v mi trng, cc quy nh v thu quan, quy nh v quyn s hu tr tu, cc bin php i khng v chng bn ph gi cng nh cc quy nh v tr cp. Ngnh dt may i vi Vit Nam ng vai tr ht sc quan trng trong giai on u tin hnh CNH- HH t nc, chnh v th, vic tm hiu nhng quy nh lin quan ti xut nhp khu hng dt may, mi trng chnh sch trn cc th trng xut khu l ht sc cn thit, t mi c th a ra nhng chnh sch ng n xut khu hng dt may hay khc phc nhng tn ti c trong mi chnh sch. 1.2.1 Quy nh ca WTO lin quan n ngnh dt may v xut khu hng dt may V yu cu thu quan: Theo quy nh ca WTO, cc nc thnh vin ca WTO s a ra nhng nhn nhng v thu quan v cam kt mc thu quan ti a m mt nc c th c p dng (cn gi l mc thu trn - bound rate). Tuy nhin mc thu quan

nh vo cc sn phm dt may kh l cao trong c cc nc cng nghip pht trin cng nh cc nc ang pht trin. V cc quy nh tr cp: Theo nh ngha ca WTO, tr cp bao gm cc chnh sch ca nh nc c s dng h tr sn xut trong nc. Cc chnh sch h tr ny to ra iu kin thun li hn cc iu kin ph bin trn th trng, v mang li li ch cho cc doanh nghip hay cc ngnh sn xut trong nc. Cc bin php chnh sch khc nhau c th k n nh l bin php u i v thu v tn dng, u i v tin thu t, cc bin php b l, vic gp vn ca nh nc hay cc bin php qun l gi. WTO chia tr cp thnh 2 loi: tr cp c th v tr cp khng c th (specific and nonspecific subsidy): - Quy nh ca WTO cho php cc nc thnh vin c s dng tr cp khng c th, tc l cc khon tr cp c p dng nh nhau cho tt c cc ngnh kinh t v doanh nghip. Cc khon tr cp ny c php s dng v khng b p t cc bin php i khng t cc nc i tc thng mi. - i vi cc khon tr cp c th: l nhng khon tr cp c p dng ring cho mt s ngnh sn xut hay doanh nghip nht nh, WTO p dng cc quy nh khc nhau ph thuc vo c im v tc ng ca mi bin php tr cp n thng mi quc t. Hip nh tr cp v cc bin php i khng ca WTO (SCM) phn chia tr cp thnh tr cp khng th b kin, tr cp c th b kin v tr cp b cm: - Tr cp b cm gm c: tr cp xut khu v tr cp thay th nhp khu. Tr cp xut khu l tt c cc bin php tr cp c gn vi iu kin xut khu. Tr cp thay th nhp khu tc l nhng khon tr cp c s dng khuyn khch vic s dng sn phm v hng ha trong nc thay cho hng ha nhp khu. - Tr cp khng th b kin bao gm mt s t nhng bin php tr cp c s dng trong cc chng trnh pht trin vng, cc hot ng nghin cu trin khai hay cc bin php h tr dnh cho cc doanh nghip p ng cc tiu chun mi trng. Cc

nc thnh vin WTO c php s dng cc bin php tr cp ny nu chng khng gy ra tc ng bt li nghim trng ti cc nc thnh vin khc. - Tt c cc hnh thc tr cp c th khc m khng phi l tr cp b cm v tr cp khng th b kin c th b kin, hoc b p dng cc bin php i khng nu chng gy ra tc ng bt li ti cc nc i tc thng mi. V Hip nh Dt may ca WTO (ATC): Hip nh dt may (ATC) t c trong vng m phn Uruguay l mt bc tin ln hng n vic t do ha thng mi dt may v a thng mi dt may quay tr li vi cc nguyn tc chung ca WTO. Hip nh ATC t mc tiu xa b cc hn ch nh lng p dng i vi hng dt may xut khu t cc nc ang pht trin. Theo , ton b quota xut khu nh vo hng dt may s b xa b trong vng mi nm k t ngy Hip nh c hiu lc, tc l trc nm 2005. 1.2.2 Mi trng chnh sch trn cc th trng xut khu Chnh sch thu quan: dt may l mt trong nhng mt hng c bo h nhiu nc cng nghip pht trin, tc l nhng th trng nhp khu dt may chnh trn th gii. Vic xa b hn ngch xut khu trong khun kh ca Hip nh ATC khng gn lin vi vic ct gim cc hng ro thu quan v phi thu quan. Vy nn, thu quan nh vo hng dt may ca cc nc cng nghip pht trin vn c duy tr mc cao. C th thu quan nh vo cc sn phm qun o v vi EU tng ng l 12% v 8%. Mc thu quan nh vo sn phm dt may nhp khu Nht, M ln lt l 7.8% v 8.9% trong khi trn th trng Canada l 12.4%. Cc hng ro phi thu quan: Hng dt may xut khu ti cc nc cng nghip pht trin bao gm c M v EU phi chu rt nhiu hng ro phi thu quan khc nhau, nh cc tiu chun k thut, th tc hi quan, nguyn tc gc hay cc tiu chun v x hi, mi trng v an ninh. Cc hng ro phi thu quan ny c th lm gia tng ng k chi ph ca cc doanh nghip xut khu, v mt s trng hp c th ngn cn cc doanh nghip xut khu cc sn phm dt may. Nhng hng ro k thut ang tr thnh mt

trong nhng tr ngi chnh i vi hng dt may xut khu. Ngoi cc tiu chun v quy nh k thut, hng dt may xut khu ti cc th trng M, EU v cc nc cng nghip pht trin khc cng b p t cc hng ro phi thu quan khc di dng cc yu cu v nhn mc v ng gi, yu cu cp giy php nhp khu, yu cu thanh tra trc khi chuyn hng. Cc bin php t v, chng bn ph gi v i khng: Trong bi cnh quota xut khu b bi b v thu quan nh vo hng dt may xut khu c th b tip tc ct gim trong vng m phn Doha, cc quc gia cng ngy s dng nhiu cc bin php bo h ngnh cng nghip trong nc trc s cnh tranh ca hng nhp khu gi r bao gm: cc bin php t v, cc bin php chng bn ph gi v cc bin php chng tr cp. Cc bin php khc phc thng mi ny c M v EU p dng rt nhiu i vi hng dt may nhp khu t cc nc ang pht trin. - Lut ca WTO cho php mt nc p dng cc bin php hn ch nhp khu trong trng hp c s gia tng nhanh chng ca hng nhp khu v c du hiu e da nghim trng n ngnh cng nghip ca nc nhp khu. Tuy nhin cc bin php t v ch c tnh cht tm thi, nn c p dng vi mc ch to thi gian cn thit cho ngnh cng nghip ni a iu chnh trc p lc cnh tranh ca hng ha nhp khu. Cc bin php t v c s dng kh nhiu gia cc thnh vin WTO, nhng chng t khi c p dng vi hng dt may. Mt trng hp gn y nht l vic M v EU p dng cc bin php t v i hng dt may nhp khu t Trung quc. - Chng bn ph gi l mt bin php c thng xuyn s dng trong thng mi dt may. Hip nh ca WTO xc lp nhng quy nh c th v vic iu tra, iu kin v mc p dng cc bin php chng bn ph gi, theo sn phm nhp khu ch b xem l bn ph gi nu gi c ca sn phm nhp khu thp hn gi ca sn phm cng loi trn th trng ca nc xut khu hoc thp hn chi ph sn xut trong nc. Trong khi Hip nh ca WTO v chng bn ph gi xc lp nhng quy nh chung v rng buc trong vic p dng cc bin php chng bn ph gi, th lut chng bn ph gi

c xy dng v thc thi trong phm vi tng nc, to k h mt s nc thnh vin p dng thu chng bn ph gi mt cch khng cng bng. Quy ch v nn kinh t phi th trng (non-market status NMS) cng c nhiu nc thnh vin WTO p dng i vi Vit nam cng nh Trung quc. Quy ch v nn kinh t phi th trng, v h qu ca n l vic s dng nc th ba tnh chi ph sn xut v so snh gi, c th dn n vic p t cc bin php chng bn ph gi hay cc bin php i khng mt cch khng cng bng. Hn ngch dt may: Trc khi gia nhp WTO, hng dt may ca Vit nam xut khu sang cc th trng M, EU cng nh Canada v Nauy u phi chu hn ngch xut khu. Hn ngch xut khu vn c tip tc duy tr i vi hng dt may ca Vit nam ngay c khi ton b quota xut khu b xa b theo quy nh ca Hip inh dt may vo nm 2005 do Vit nam vn cha phi l thnh vin ca WTO v vn cha c hng cc u i dnh cho nc thnh vin. Quota dt may xut khu sang EU c bi b sau khi Vit nam v EU k kt tha thun song phng v vic Vit nam gia nhp WTO. Hn ngch xut khu sang cc th trng khc c xa b vo nm 2007 sau khi Vit nam chnh thc tr thnh thnh vin WTO. Quy ch thng mi bnh thng vnh vin (PNTR) v c ch gim st hng dt may Vit nam: Vic ban hnh quy ch thng mi bnh thng vnh vin din ra sau khi M v Vit nam kt thc m phn song phng v vic Vit nam gia nhp WTO chm dt vic p dng iu khon Jackson- Vanik cng nh chm dt vic xem xt v gia hn hng nm quy ch MFN i vi hng ha xut khu ca Vit nam trn th trng M. Vic trao cho Vit nam quy ch thng mi bnh thng vnh vin c ngha quan trng i vi vic m ca th trng M i vi hng ha xut khu ca Vit nam. Vi vic thng qua quy ch thng mi bnh thng vnh vin cho Vit nam, hng ha xut khu ca Vit nam s c i x bnh ng nh hng ha t cc nc khc v loi b nhng ri ro t vic xem xt v gia hn hng nm quy ch MFN. Tuy nhin cng vi vic thng qua quy ch PNTR, H vin M cng xc lp mt c ch gim st tr cp ca Vit nam trong ngnh dt may. C ch ny cho php vic p t hn ngch i vi hng dt may xut khu ca Vit nam trong trng hp Vit nam c s dng cc khon tr cp

b cm, tc l tr cp xut khu v tr cp thay th nhp khu. Quy ch ny xc lp quy trnh v thi gian biu cht ch i vi vic t vn, iu tra v p t hn ngch trong trng hp Vit nam s dng cc khon tr cp b cm theo quy nh ca WTO. i ph vi c ch gim st hng dt may ca M cng nh nguy c M p t cc bin php hn ch khng cng bng i vi hng dt may xut khu ca Vit nam, B thng mi v nay l B Cng thng p dng ch gim st i vi hng dt may xut khu sang M, theo cc doanh nghip xut khu sang th trng M phi thng bo v gi c v khi lng xut khu sang th trng, v giy php xut khu s c cp cho doanh nghip trn c s cn nhc v gi xut khu cng nh khi lng xut khu. 1.2.3 Chnh sch xut khu hng dt may ca Vit Nam khi gia nhp WTO Vic gia nhp WTO i hi phi ci cch su rng mi trng chnh sch v lut php trong nc. Cng vi vic gia nhp WTO, Vit nam a ra nhng cam kt t do ha su rng trn nhiu lnh vc khc nhau t thu quan v cc hng ro phi thu quan, cc u i v thu v tn dng, cc chng trnh u t ca nh nc, t do ha ngnh dch v cng nh cc chnh sch lin quan n s hu tr tu v cc chnh sch u t lin quan n thng mi. Nhng thay i chnh sch ny tc ng n tt c cc lnh vc ca nn kinh t, t nng nghip, n cng nghip v dch v. Vic ct gim thu quan lm gia tng cnh tranh trn th trng trong nc. Vic xa b cc khon tr cp, bao gm c c tr cp ni a v tr cp xut khu, cng thu hp ng k kh nng ca nh nc trong vic h tr cc ngnh cng nghip u tin v cc ngnh cng nghip mi nhn trong c dt may. Cc cam kt v s hu tr tu i hi cc doanh nghip dt may phi tun th cc quy nh quc t v s hu tr tu, c bit l i vi cc doanh nghip dt may xut khu. Tt c nhng thay i chnh sch ny, din ra ngay trc v sau khi gia nhp WTO, c nhng tc ng su rng n s pht trin ca ngnh dt may Vit nam hin ti cng nh trong nhng nm ti. Trong on ny, chng ti cp n hai thay i chnh sch ch yu, l thay i trong chnh sch thu quan v chnh sch tr cp.

Chnh sch thu quan: Cng ging nh nhiu nc ang pht trin khc, mc d l mt nc xut khu hng dt may nhng Vit nam vn p dng mc bo h tng i cao i vi sn phm dt may cho n trc khi gia nhp WTO. Khi gia nhp WTO, Vit nam cng phi a ra cam kt ct gim thu quan i vi hng dt may cng nh i vi nhiu mt hng cng nghip v nng sn khc. Tuy nhin mc ct gim thu quan i vi hng dt may l cao hn hn so vi cam kt ct gim thu quan chung. Tnh bnh qun, Vit nam cam kt ct gim hn 60% thu quan nh vo cc sn phm dt may, cao hn gn ba ln so vi cam kt ct gim thu quan bnh qun cho cc sn phm cng nghip l 23%. Cam kt ct gim thu quan thay i theo tng nhm sn phm. Si l nhm hng c mc ct gim thu quan cao nht, vi thu sut nh vo cc sn phm si gim t 20% trc khi gia nhp WTO xung cn 5% sau khi gia nhp WTO. Mc ct gim thu quan i vi vi v hng may mc cng rt cao, tng ng l 70% v 60%.Bn cnh mc ct gim cao, cc nc thnh vin WTO cng yu cu hon thnh cam kt ct gim thu quan ngay ti thi im gia nhp WTO. iu c ngha l, khng c thi gian ngnh cng nghip dt may trong nc iu chnh i vi s cnh tranh ca hng nhp khu. Vic ct gim thu quan r rng s lm gia tng s cnh tranh ca hng dt may nhp khu trn th trng trong nc. Tuy nhin, tc ng ca vic ct gim thu quan i vi hng dt may xut khu phc tp hn. Mt mt, vic ct gim thu quan i vi cc sn phm si v dt lm gim gi nguyn ph liu dt may nhp khu, v qua lm gim chi ph sn xut v tng tnh cnh tranh ca hng dt may xut khu. Mt khc, vic ct gim mnh thu quan nh vo si v vi dt gy kh khn cho vic pht trin nguyn ph liu dt may trong nc. V lu di, vic ct gim thu quan c th hn ch s pht trin ca ngnh cng nghip dt v lm tng s ph thuc vo ngun nguyn ph liu nhp khu, cng nh gy kh khn cho vic thc hin mc tiu nng cao t l ni a ha trong ngnh dt may. Chnh sch tr cp: Trong giai on trc khi gia nhp WTO, Vit nam s dng rt nhiu cc bin php khc nhau h tr ngnh dt may cng nh cc ngnh sn xut khc. Cc bin php h tr ny thng c thc hin thng qua cc u i v thu,

h tr v li sut cho cc khon u t trung v di hn ca cc doanh nghip, h tr cc doanh nghip trong vic bo him v bo lnh tn dng u t, cng nh h tr v thu t v tin thu t. Nhiu bin php h tr nh vy l c gn vi yu cu xut khu hng ha, trong doanh nghip c yu cu phi xut khu mt t l nht nh hng ha sn xut ra c th c hng cc u i v thu v u t. Cc bin php tr cp ny hon ton c th xem nh mt bin php tr cp xut khu theo quy nh ca WTO. Bn cnh , cng c cc u i v tn dng u t p dng cho cc ngnh sn xut c u tin hay cc vng c iu kin kinh t- x hi c u tin pht trin. Cc bin php tr cp ny c s dng pht trin cc ngnh cng nghip sn xut nguyn vt liu, thng khng gn vi cc yu cu v xut khu nhng c th cu thnh mt bin php tr cp c th b kin. Trong qu trnh gia nhp WTO, Vit nam cng a ra cam kt v vic iu chnh chnh sch tr cp. Vit nam cam kt xa b hon ton tr cp xut khu trong thi hn l 5 nm sau khi gia nhp WTO. Tuy nhin cng tng t nh trong vn thu quan, Vit nam a ra nhng cam kt cao hn trong ngnh dt may, theo tr cp xut khu trong ngnh dt may s c xa b ngay ti thi im gia nhp WTO. Trn thc t, rt nhiu bin php iu chnh chnh sch tr cp c thc hin ngay trc v sau khi gia nhp WTO. Cc yu cu v xut khu gn vi u i v thu v tn dng hon ton b bi b trong cc chng trnh tn dng u t ca nh nc, trong lut thu thu nhp doanh nghip cng nh trong lut u t. Tn dng xut khu ca nh nc b thu hp ng k c v phm vi cng nh mc h tr. Hng dt may xut khu khng c tip tc hng tn dng xut khu t Ngn hng pht trin Vit nam. Qu h tr xut khu cng c ci cch v cn bn. Cc khon thng xut khu hay b l cho cc doanh nghip xut khu b xa b. Ngun vn t Qu h tr xut khu c s dng ti tr cho cc chng trnh xc tin thng mi ca nh nc. Vic h tr cho cc d n sn xut hng xut khu khng cn c cp mt cch ring r trong chng trnh tn dng u t ca nh nc. Mc u i v tn dng v phm vi cc ngnh sn xut c hng u i v tn dng cng c thu hp mt cch ng k so vi cc chng trnh tn dng u t ca nh nc trong giai on trc khi gia nhp WTO. Dt may cng nh cc ngnh cng nghip u tin khc khng cn tip

tc hng tn dng u i. Cc u i v thu thu nhp doanh nghip khng cn c p dng cho ngnh dt may cng nh cc ngnh cng nghip u tin khc. 1.3 Thc trng sn xut v xut khu dt may ca Vit Nam

1.3.2 Thc trng sn xut hng dt may ca Vit Nam Trong ni b ngnh dt may, ngnh may mc pht trin nhanh hn so vi ngnh dt, ng gp trn 60% gi tr sn lng ca ton ngnh. u t nc ngoi ng gp quan trng vo s pht trin ca ngnh dt may trong nhng nm qua. Cc doanh nghip nc ngoi hin chim hn 40% gi tr sn lng ngnh dt may. Hn na, vi nhng li th v cng ngh, qun l cng nh h thng phn phi nc ngoi, cc doanh nghip nc ngoi cng c kh nng tip cn th trng xut khu tt hn v c xu hng xut khu cao hn so vi cc doanh nghip Vit nam. Khong 60% sn lng ngnh dt may c to ra trong cc doanh nghip trong nc, bao gm cc tng cng ty v doanh nghip nh nc, cc doanh nghip t nhn v cc c s kinh doanh c th. Hu ht cc doanh nghip trong nc u c quy m tng i nh, tim lc ti chnh v mc trang b cng ngh tng i hn ch. Hu ht cc doanh nghip dt may ca Vit nam u tham gia vo vic gia cng xut khu. Cc doanh nghip sn xut theo n t hng ca khch hng nc ngoi, thng thng l qua trung gian ca cc nh thu ph Hn quc, i loan hay Hn quc. Khch hng nc ngoi cung cp mu m v nguyn vt liu cho cc doanh nghip trong nc. Cc doanh nghip sn xut v cung cp sn phm li cho khch hng. Do ngnh dt nhum tng i lc hu v t c u t, ngnh may mc ph thuc rt nhiu vo nguyn ph liu nhp khu. Ngnh dt may c tnh gia cng ln, cng nghip ph tr chm pht trin, ph thuc kh ln vo nguyn ph liu nhp khu. Xut khu ca ngnh t mc tng trng kh nhng nhp khu cho sn xut ca ngnh cng tng mnh (13,3%). Kim ngch nhp khu nguyn ph liu dt may trong 4 thng kh cao vi kim ngch 4,286 t USD, bng 84,3% kim ngch xut khu dt may. C th, vi (2,34 t USD), si dt (471 triu USD), bng (393 triu USD).

Bn thn ni b ngnh cng c s phn ha r rt v hiu qu kinh doanh. Cc doanh nghip dt may phn ha kh r rt v kt qu kinh doanh. Nhng doanh nghip ln nht nh Vit Tin, Nh B, Phong Ph, Sng Hng, Vit Thng c bin li nhun cao hn hn cc doanh nghip cn li nh c li th v quy m, cng ngh, lao ng cng nh cc mi quan h kinh doanh lu nm. Mc tr c tc nm 2012 ca cc cng ty ni trn u kh cao (khong 25%) v ang cam kt gi mc c tc trn trong nm 2013. Trong khi nhiu doanh nghip trong ngnh li ang gp rt nhiu kh khn vi vn chi ph sn xut tng ng k do gi xng tng, ph vn chuyn tng, lng nhn cng tng. Trn thc t, mt s doanh nghip trong ngnh phi chp nhn khng li nhun duy tr sn xut. Do chu nh hng t i suy thoi kinh t ton cu, cng vi s vn ln ca cc nc ang pht trin trong ni khi ASEAN nn p lc cnh tranh mt mng dt may tng i ln, khin xut khu vo mt s th trng st gim. Tuy t mc tng trng kim ngch tng i kh so vi cng k nhng li nhun ca cc doanh nghip trong ngnh ang c nguy c gim bi sc tiu th ca th trng th gii cha thc s hi phc; doanh nghip ngnh dt may vn tp trung xut khu nhng mt hng trung v thp cp, s cnh tranh quyt lit t cc nc xut khu hng dt may khc dn ti tnh trng n gi gim t u nm ti nay. Hnh 1.1: Kim ngch xut khu dt may Vit Nam 2008 2013 (2013: d bo da trn 6 thng u nm)

20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013F

Hnh 1.2: C cu xut khu dt may theo th trng

M Nht Bn Hn Quc Khc

Ngun: Tng cc thng k

1.3.3 Thc trng xut khu dt may ca Vit Nam Sn xut v xut khu dt may hn ba mi nm va qua pht trin v duy tr mt tc tng trng tng i cao. Sn xut dt may tng trng tng i nhanh vo u nhng nm 1990, trc khi gim xung vo cui nhng nm 1990 do tc ng ca cuc khng hong ti chnh tin t ng . Sn xut dt may tng trng nhanh tr li trong giai on trc khi gia nhp WTO, vi tc tng trng bnh qun hng nm 18% trong giai on 2000-2006. Sau 5 nm gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO), bt chp tc ng xu do 2 cuc i suy thoi kinh t ton cu (2008 v 2011), dt may Vit Nam l mt trong nhng ngnh c tc tng trng nhanh v n nh, a Vit Nam tr thnh 1 trong 10 quc gia c kim ngch xut khu dt may hng u th gii. Kim ngch xut khu ca mt hng ny vn t 15,8 t USD, duy tr mc tng trng n tng 25% so vi nm 2010. Xt v th phn, tnh n 2011 hng dt may xut khu ca Vit Nam c mt ti hn 180 quc gia v vng lnh th trn th gii. Trong th trung nhp khu Hoa K ng u vi kim ngch khong 6,872 t USD (nm 2011), tng trng hn 12% so vi nm 2010, tip theo l EU t 2,5 t USD, tng 33% v con s ny l 1,68 t USD, tng 45% ti th trng Nht Bn. Nm 2012 ngnh dt may Vit Nam v ch thnh cng vi 17,2 t USD kim ngch (cha k 65 triu USD kim ngch xut khu nguyn ph liu dt may, da giy) t mc tng trng 8,5% so vi nm 2011, y l ln th 4 lin tip ngnh dt may ng u trong nhm ngnh hng xut khu ca c nc.Mc d nm 2012 l nm c nhiu bin ng bt li nhng v c bn xut khu sn phm dt may ca Vit Nam sang cc th trng vn tng trng n nh. C th, kim ngch xut khu sang th trng M t 7,5 t USD, tng gn 9,2% so vi cng k; Nht Bn t 2 t USD, tng 19,3%; Hn Quc t 1,3 t USD tng 9%; Cc th trng khc nh Lin X c, Chu Phi, Trung ng t 3,7 t USD, tng 20% so vi cng k; Duy ch c kim ngch xut khu sang th trng EU gim t 2,8 t USD nm 2011 xung 2,4 t USD nm 2012.

Theo bo co ngnh dt may, tnh n thng 7/ 2013, xut khu dt may tng trng rt mnh, 20.3%, trong 4 thng u nm. Trong khi nhu cu dt may ton th gii nm 2013 d kin s tng 2,32%, tr gi 713 t USD, th kim ngch xut khu dt may 4 thng u nm ca Vit Nam t 5,087 t USD, tng 20,3% so vi cng k nm trc. Ring thng 4 nm 2013 ngnh dt may t 1,3 t USD kim ngch xut khu. Nu duy tr c tc tng trng ny trong cc thng v Qu cn li ca nm, xut khu dt may c nm 2013 c vt 18.5 t USD (tng 23% so vi 2012). Tng trng mnh ti cc th trng chnh. Trong khi cc th trng ln u gim nhp khu nhng xut khu dt may ca Vit Nam li tng. C th, th trng M gim nhp khu dt may 5% nhng xut khu ca Vit Nam vo M li tng 12%. Th trng chu u gim 5% nhng xut khu dt may Vit Nam sang th trng ny vn tng 3%. Tng t, th trng Nht Bn, Hn Quc u c tc tng trng 20%, trong , xut khu sang th trng Hn Quc vt mc 1 t USD. Hin ti, M l th trng ln nht, chim 49,9% tng kim ngch xut khu dt may v chim 38,6% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam vo M. Nht Bn ng th hai, chim 14% tng kim ngch xut khu dt may v chim 17% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam vo Nht Bn. Hn Quc ng th ba, chim 8,7% tng kim ngch xut khu dt may v chim 19,8% tng kim ngch xut khu ca Vit Nam vo Hn Quc.

Chng 2: Chnh sch qun l hng dt may nhp khu ca Nht Bn v thc trng xut khu hng dt may Vit Nam sang Nht Bn
2.1 c im th trng hng dt may ca Nht Bn 2.1.1. c im chung ca th trng dt may Nht Bn Ngnh dt may l mt ngnh then cht, cng nghip dt may tng l ng lc cho s pht trin kinh t ca Nht Bn. Nhng gi y, sc cnh tranh quc t ngy cng tng ln ti nhng nc chu c ngun lao ng gi r nh Thi Lan, Trung Quc, i Loan lm cho nng lc xut khu ca ngnh dt may Nht Bn gim so vi trc y. Cc hng sn xut ch yu khng ngng thay th mt hng sn xut kinh doanh chnh theo hng ch trng n hng gia cng hn l nguyn liu nh chuyn t lm hng si sang hng dt, ri sang hng may mc. Nht Bn l th trng tiu th trn 95 t USD hng may mc mi nm, lun m ca vi hng may mc nhp khu v khng p dng hng ro thu quan v phi thu quan c th no i vi hng may mc nhp khu. Hin nay hng dt may nhp khu chim 60% v s lng cng nh gi tr trn th trng Nht. Cc mt hng nhp khu chnh ca Nht l suits, underwear, pyjamas, babies garment, sock, Gn y, mi quan tm n vn nhim mi trng ngy cng cao nng thc sinh thi v bo v mi trng ca ngi tiu dng. Cc ca hng v cc doanh nghip ang loi b vic ng gi qu nhiu, cc v sn phm c thu hi v ti ch, cc sn phm dng mt ln ngy cng t c a chung. Th trng thi trang Nht Bn c xu hng phn thnh 02 thi cc: hng cht lng khng cao c lm t nhng loi vt liu v ph kin c bn khng t tin; v hng cht lng cao c lm bi cc hng thi trang c thng hiu t nhng loi vt liu tt v t tin. Cc hng ha thi trang nhp khu c a thch thng l cc nhn

hiu ni ting. Mc d ang chu tc ng suy thoi kinh t ton cu, nhng nhu cu tiu hng dt may ca ngi Nht khng h gim st m ch chuyn hng t hng cao cp sang bnh dn. Hin nay, thanh nin Nht ngy cng c xu hng chn hng da trn cht lng v gi c. Ngi tiu dng Nht Bn c yu cu rt kht khe i vi cht lng sn phm. Mc sng ti Nht kh cao, nn ngi tiu dng cng t ra nhng tiu chun c bit chnh xc v cht lng, bn, tin cy v s tin dng ca sn phm cng nh cht lng dch v chm sc khch hng sau khi mua sn phm. H sn sng tr gi cao hn mua nhng sn phm c cht lng tt. Cc knh phn phi hng may mc ti Nht Bn thng l trc tip, nhng i hi cc doanh nghip phi b thi gian v cng sc pht trin. Ngi tiu dng Nht Bn cng a chung s a dng ca sn phm. Nhng hng ha c mu m a dng, phong ph s thu ht c nhiu khch hng hn trn th trng Nht. c bit, trong vn ha Nht Bn, ch n hnh thc l php lch s th hin vic gi gn phm cht con ngi. Chnh v th, trn th trng Nht Bn yu cu rt nhiu loi trang phc khc nhau ty theo ngnh ngh, cng vic. c bit Nht s dng rt ph bin comple v cravat, t nhng ngi lm vn phng cho n nhng ngi lao ng khng lm vic trong vn phng. Khi n ch lm, h thay trang phc lao ng hay ng phc lm vic, n lc v h li mc comple. Bng 2.1: Cc hng sn xut qun o c doanh s dn u ti Nht nm 2009 (n v: 1 triu / 1 triu US$1; 1 US$ = 93,68 ) Tng doanh s (triu) World 285.880 3.052 % tng trng so vi 2008

Loi qun o

-8,80%

Cc loi qun o

dnh cho n Cc loi qun o Onward Holdings Wacoal Holdings 234.181 2.500 163.297 1.743 -4,60% -5,20% dnh cho n lt dnh cho n Cc loi qun o Five Foxes 143.213 1.529 n/a dnh cho n Cc loi qun o Renown 123.451 1.318 -17,60% dnh cho n Cc loi qun o Sanei International 111.738 1.193 -7,00% dnh cho n Cc loi qun o Sanyo Shokai 111.663 1.192 -11,80% dnh cho n Cc loi qun o Itokin 99.764 1.065 -11,8 dnh cho n lt/ dt kim Gunze 79.278 846 -9,20% dnh cho n Cc loi qun o Cross Plus 77.896 832 -9,10% dnh cho n

(Ngun: Senken Shinbun, 29 thng 7 nm 2010)

2.1.2. Tnh hnh nhp khu hng dt may ca Nht Bn V quy m th trng: Vin Nghin cu Yano cho bit th trng bn l hng dt may v ph kin thi trang Nht Bn nm 2008 t 9.828 t (tng ng 95,1 t USD) v nm 2009 8.845 t (tng ng 94,4 t USD), gim 10% so vi cng k nm trc. Theo thng k ca Vin, doanh s bn l hng qun o mc hng ngy nm 2009 t 5.954 t (tng ng 63,6 t USD), gim 10,2% so vi cng k nm trc. V kim ngch nhp khu hng dt may: Theo s liu hi quan Nht Bn v xut nhp khu hng ha ca Nht Bn theo nc/vng lnh th, nm 2009 Nht Bn nhp khu khong 2.300 t (tng ng 24,6 t USD) hng dt may, gim 10,4% so vi cng k nm trc. Trong 6 thng u nm 2010, kim ngch nhp khu hng dt may ca nc ny khong 903,3 t (tng ng 10 t USD), gim 6,0% so vi cng k nm 2009. Th trng nhp khu sn phm dt may ca Nht Bn rt ln. ng u l Trung Quc vi t trng 73,6%, tip n l EU 8,1%, M 2,5%, i Loan 1,3%, ASEAN chim 7,5% v Vit Nam hin l i tc ln nht ca Nht Bn trong khi ASEAN vi lng hng dt may xut khu chim 34,4% trong khi. Sn phm nhp khu t cc nc vo Nht Bn c phn loi nh sau: Cp sn phm Sn phm thng thng Sn phm c cht lng kh tt c im Nguyn liu di do, ch yu l hng gia cng Cc l hng nh, thi gian giao hng ngn, ph hp nhu cu th trng Nht Bn Nc xut khu Trung Quc, cc nc Asean Trung Quc, Hn Quc, Hong Kong v cc nc Asean

Sn phm c cht lng cao

Cc l hng nh, chng loi phong ph vi cc thng hiu ni ting. Ch yu l hng thi trang cao cp, t tin.

EU, M

Hin nay, th hiu ca ngi Nht Bn ang nghing v hng mu cu sc kho v trt t khin nhm sn phm nh dt may, da giy, thc phm, th cng m ngh v thm ch l bao b sn phm u b nh hng bi xu hng ny. Cng theo Thng v Vit Nam ti Nht Bn, ti y s khng cn khi nim Trung Quc + 1 (tc 90% sn xut ti Trung Quc, 10% cn li sn xut cc nc), kh nng dch chuyn sn xut dt may khi Trung Quc sang Vit Nam s tng ln 20 30% v th phn. Khi , xut khu hng dt may ca Vit Nam vo Nht Bn s vt qua c th trng EU hin ang chim khong 16% th phn hng dt may Vit Nam.

V sn xut hng dt may trong nc: Trong hn 1 thp k qua, hot ng sn xut hng dt may ni a Nht Bn c s st gim mnh. Ch tnh ring nm 2009, t l nhp khu hng may mc tng ln hn 95%. Cc cng ty dt may trong nc tn ti c l nh vic sn xut cc mu m cao cp, cht lng cao. Bng 2.2: Sn xut trong nc v t l nhp khu hng dt may ca Nht Bn Nm Sn xut Nhp khu Xut khu Tng lng hng dt T l nhp may cung cp cho th khu trng

trong nc

S lng

S lng

S lng

S lng

(1.000 ci) (1.000 ci) (1.000 ci) (1.000 ci) 2007 814.995 2009 233.476 2012 188.070 1.935.698 3.716.516 3.747.920 10.338 10.757 5.670 2.740.355 3.939.235 3.930.320 70,6% 94,3% 95,4%

Ngun: Bo co Th trng dt may Nht Bn v hng nhp khu nm 2012 ca JTIA, Danh mc hng XNK Nht Bn ca Hip hi thu quan Nht Bn; Thng k hng dt may v hng tiu dng ca B Kinh t, Thng mi v Cng nghip 2.2. Cc chnh sch qun l ca Nht Bn vi hng may mc 2.2.1 Quy nh v quy trnh nhp khu hng dt may vo Nht Bn Th tc chung v khai quan nhp khu Mi t chc mun nhp khu hng ha vo Nht Bn cn phi trnh vi Cc trng Hi quan v ch c php nhp sau khi hon tt cc th tc lin quan, t vic m t khai n vic hon tt cc th tc v thanh ton thu v cc chi ph khc. Khai bo Hi quan: _ in form v np h s khai quan. _ Ngi khai quan. _ Cc chng t yu cu. _ H thng gim st trc khi hng n.

H thng kim sot hi quan nhp khu Nht kh cht ch v c h thng ha bng vi tnh nn vic thng quan rt nhanh v thun li cho cc nh nhp khu. 2.2.2 Thu nhp khu v thu tiu th Biu thu nhp khu ca Nht Bn cho hng dt may, may mc. Ngha v thu c nh gi da trn gi CIF ti gi tr theo gi trn danh mc hoc t l c th, trong mt vi trng hp l tnh theo c hai. Thu nhp khu c qun l bi Hi quan v Cc thu ca B ti chnh Nht Bn. Bng 2.3: Biu thu nhp khu ca Nht Bn cho hng dt may, may mc Mt hng Si: -T -Len -Bng -Si thc vt khc -T si Vi dt thoi: -T -Len 5007 5111-5113 8-12,5 3,5-6,6* 5003-5006 5105-5110 5204-5207 5306-5308 5401-5406/5501-5511 0-6,9 0-2,7 3-5,6* 0-7,9 0-6,6 M HS/ Phn nhm Thu sut (%)

-Bng -Si thc vt khc -T si Vi dt kim Vi khng dt Vi cng nghip May mc

5208-5212 5309-5311 5407-5408/5512-5516 60 5603 59 61-62

5,6-7,4* 2,5-10 4-10 4-9,8 0-4,3 2,8-6,6 4,4-12,8

* Mt s sn phm c th b p dng thu theo mi n v c th. Thu tiu th: Thu tiu th 5% c p dng i vi tt c hng ha bn ti Nht Bn. Thu tiu th c nh gi da trn gi tr CIF ca sn phm cng vi thu nhp khu. Nu sn phm nhp khu c vn chuyn trc tip cho ngi dng cui cng, thu c p dng trn gi tr CIF. H thng u i thu quan ph cp (GSP) Cc mc thu u i i vi hng may mc c qun l: Cc mc thu trn u i c xc nh cho mi nm ti chnh v cc mc thu u i c phn b trc thng qua vic np n xin. Ngi nhp khu xin c phn b thu u i trn bng cch np n xin lin h phng thu quan, v kinh t quc t, b cng thng hoc vn phng thng mi quc t v cng nghip khu vc. Ngi nhp khu s np giy chng nhn phn b cng vi giy chng nhn u i cho c quan chnh thc ca nc xut x cp cho hi quan ti cng n.

2.2.3 Ch cp giy php nhp khu Hng nhp khu c quy nh bi lnh kim sot nhp khu theo mc 6 iu 15 ca Lut Kim sot ngoi thng v ngoi hi. Cc loi hng ha ny bao gm tt c cc loi ng sn, kim loi qu, chng khaosn, giy chng nhn ti sn v hnh, khng thuc s iu tit ca lnh kim sot nhp khu m do lnh kim sot ngoi hi quy nh. 2.2.4 Qun l cht lng v ghi nhn Hng ha lu thng trn th trng phi c nhn mc ng tiu chun v nhn mc phi th hin ng xut x hng ha sao cho ngi tiu dng khng nhm ln sn phm do Nht Bn sn xut vi sn phm sn xut nc ngoi v h c th nhanh chng xc nh c xut x ca hng ha. Cm nhp khu cc sn phm c nhn mc mp m, gi mo v xut x. Theo tiu chun JIS (Japan Industrial Standards): JIS mt trong nhng du cht lng c s dng rng ri Nht l h thng tiu chun cht lng p dng cho hng ho cng nghip. Tiu chun cht lng ny da trn Lut tiu chun hng ho cng nghip c ban hnh vo thng 6 - 1949 v thng c bit n di ci tn Du chng nhn tiu chun cng nghip Nht Bn hay JIS. Du JIS c p dng cho rt nhiu loi sn phm khc nhau nh: vi, qun o, cc thit b in, giy dp, bn gh v cc loi sn phm khc i hi phi tiu chu n ho v cht lng v kch c hay cc quy cch phm cht khc. Ni chung, cc tiu chun JIS c sa i b sung theo nh k ph hp vi cc tin b ca cng ngh. Tuy nhin tt c cc tiu chun JIS u c b sung t nht l 5 nm mt ln k t ng y ban hnh, ngy sa i hay ngy xc nhn li ca tiu chun. Mc ch ca vic sa i b sung l nhm m bo cho cc tiu chun cht lng lun hp l v ph hp vi thc t. Tuy nhin iu ny gy ra mt s kh khn cho cc nc ang pht trin khi c gng p ng thay i ca tiu chun do Nht bn l nc cng ngh ngun.

Theo lut tiu chun ho cng nghip c sa i thng 4 nm 1980, cc nh sn xut nc ngoi cng c th c cp giy php ng du chng nhn tiu chun JIS trn sn phm ca h nu nh sn phm cng tho mn cc yu cu v cht lng ca JIS. y l kt qu ca vic Nht Bn tham gia k kt hip nh B tiu chun (trc kia l hip nh v cc hng ro k thut i vi thng mi) ca GATT (General Agreement on Trade and Tariff) Hip nh chung v thng mi v thu quan. Cc sn phm c ng du theo cch ny c gi l Cc sn phm ng du JIS v c th d dng xm nhp vo th trng Nht Bn. Theo Lut nhn hiu cht lng hng ha gia dng: Lut ny i hi tt c cc sn phm qun o u phi dn nhn trn nhn ghi r thnh phm ca vi v cc bin php bo v sn phm thch hp. Theo Lut kim tra cc sn phm gia dng c cha cc cht c hi: Lut ny quy nh tt c cc sn phm gia dng phi tun th cc tiu chun v mc cho php i vi cc cht gy nguy him cho da. Cc sn phm may mc c mc c hi cao hn mc cho php s b cm bn th trng Nht Bn. Theo Lut thu hi quan: Lut ny quy nh cm nhp khu cc sn phm mang nhn mc gi mo vi phm nhn mc thng mi hoc quyn sng ch. Nu qun o t la c cc b phn c lm t da hoc lng th th sn phm ny s phi tun theo cc iu khon ca hip c WASHINGTON. Cc chnh sch ca Nht Bn v nhp khu hng dt may l tng i kht khe, nht l vi cc nc ang pht trin bi cc nc ny t kinh doanh da trn nhn mc ca mnh, cht lng sn phm cha cao, t l ni a ho sn phm thp. 2.2.5 Mt s quy nh i vi hng dt may nhp khu t Vit Nam Vi vic Hip nh i tc kinh t Vit Nam - Nht Bn (VJEPA) c k kt vo thng 12/2008, rt nhiu dng thu i vi hng ha xut khu ni chung v hng dt may xut khu ni ring ca Vit Nam vo th trng Nht Bn cng c min thu. ng thi, Nht Bn vn dnh cho Vit Nam quy ch u i thu quan ph cp (GSP).

Chnh v vy, thu nhp khu ca Nht Bn i vi hng dt may ca Vit Nam l kt hp ca cc biu thu u i theo VJEPA, GSP, v WTO.

Bng 2.4: Thu sut (kt hp)1 ca Nht Bn i vi hng dt may nhp khu t Vit Nam n v tnh: % M HS 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 S dng 50 47 84 39 259 65 107 46 113 45 124 349 264 117 Trung bnh 1,5 0 0,7 0,2 0,9 0,0 0,1 0,8 0,6 0,1 0,6 0,4 0,2 0,6 Thu sut nh nht 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Thu sut ln nht 14,0 0,0 2,3 7,9 7,0 0,0 3,0 7,9 6,4 3,9 7,9 0,9 9,0 6,4

(Ngun: Bo co tc ng ca vic Vit Nam gia nhp WTO v cc hip nh thng mi t do (FTA) i vi hng dt may.) c hng u i thu GSP ca Nht Bn, hng dt may ca Vit Nam phi p ng cc yu cu ca GSP v xut x. Quy nh th nht l v vn ti, theo hng ha phi gi nguyn xut x, khng c thay i hoc x l thm trong qu trnh vn

Bng thu ny p dng t 01/06/2009, vi kt hp ca cc mc thu WTO, GSP v VJEPA.

chuyn. C th, sn phm phi c vn chuyn trc tip n Nht Bn, khng qua mt vng lnh th no khc (tr khi ch c chuyn tu hoc ct tr tm thi theo yu cu vn chuyn mt khu vc c bao bc, c s gim st ca c quan hi quan bn x). Hng dt may c coi l xut x Vit Nam nu c sn xut hon ton ti Vit Nam, hoc s dng mt phn hoc ton b nguyn ph liu t nhp khu nhng sn phm cui cng c phn loi (theo HS cp 4 ch s) khc so vi cc nguyn liu nhp khu. Trong trng hp hng dt may s dng nguyn ph liu nhp khu hon ton t Nht Bn hoc s dng nguyn ph liu ca Vit Nam v Nht Bn th s c coi l c xut x t Vit Nam. Ngoi ra, hng dt may c th c coi l c xut x t Vit Nam nu p ng quy nh v xut x gp. Doanh nghip cn c: bng chng lin quan n xut x ca hng ha nh cc vn bn cn thit c hng u i theo GSP (bao gm c Giy chng nhn xut x Mu A np cho c quan hi quan ca Nht Bn), vn bn chng nhn nguyn ph liu t Nht Bn, hoc vn bn chng nhn p ng yu cu xut x gp; cc bng chng lin quan n vn chuyn nh ha n cht hng ln tu, giy chng nhn ca c quan hi quan hoc c quan chnh ph khc ni hng ha qu cnh v cc vn bn quan trng khc.

2.3 Thc trng xut khu hng dt may Vit Nam sang Nht Bn 2.3.1 Kim ngch xut khu dt may Vit Nam vo Nht Nht Bn l th trng tiu th rt ln v nhiu tim nng i vi hng ha XK ca Vit Nam c bit l mt hng dt may. Vit Nam ang l mt trong nhng nc xut khu hng dt may ln trn th trng Nht Bn. Vic gia nhp WTO cng nh vic k kt cc hip nh thng mi t do gia Vit Nam v Nht Bn cng nh gia ASEAN v Nht Bn gia tng ng k c hi xut khu sang th trng Nht Bn. Kim ngch xut khu hng dt may ca Vit

Nam sang th trng Nht Bn ang tng ln c v cht lng v s lng. Qua thng k 7 thng u nm 2013, Nht Bn l th trng nhp khu cc sn phm dt may ln th hai sau M ca Vit Nam, chim trn 12.9% tng kim ngch xut khu hng dt may ca Vit Nam, t 16,8% tng kim ngch nhp khu ca Nht Bn t Vit Nam. Bng 2.5: Kim ngch xut khu hng dt may ca Vit Nam sang cc th trng M, EU, Nht Bn giai on 2006 2012 (n v: t USD) Nm 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Hoa K 3.045 4.465 5.106 4.995 6.00 6.9 7.5 EU 1.253 1.499 1.704 1.651 1.8 2.6 2.5 Nht Bn 0.628 0.705 0.92 0.954 1.2 1.7 2

Ngun: Tng cc Hi quan v Hip hi Dt may Vit Nam, 2012 Hnh 2.1: Kim ngch xut khu hng dt may ca Vit Nam sang cc th trng M, EU, Nht Bn giai on 2006 2012 (n v tnh: t USD)

8 7 6 5 4 3 2 1 0 2006 2007 2008 Hoa K 2009 EU 2010 Nht Bn 2011 2012

Ngun: Tng cc Hi quan v Hip hi Dt may Vit Nam, 2012 Trong sut giai on t nm 2007 ti nay, tng kim ngch xut khu hng dt may ca Vit Nam sang th trng Nht Bn c xu hng tng qua cc nm. Trong 2 nm 2007 v 2008 xut khu hng dt may sang th trng Nht Bn tng mnh tr li. Tnh bnh qun, tng trng xut khu hng dt may Vit Nam sang Nht Bn l 15,4% trong giai on 2007-2008, cao hn nhiu so vi mc 2% trong giai on t nm 2000 n nm 2006. Bt chp s nh hng to ln ca cuc khng hong kinh t th gii nm 2008 v cuc khng hong n cng Chu u xy ra nm 2010, kim ngch xut khu hng dt may ca Vit Nam sang th trng Nht Bn vn tng v c xu hng tng cao trong nm 2013. Cc doanh nghip tng cng hot ng xc tin hp tc u t, thng mi vi i tc Nht Bn. Nh kim ngch xut khu vo th trng ny khng ngng tng trng (nm 2008 tng 12% v 9 thng u nm 2009 tng 15,3 %). y l kt qu ng ghi nhn trong iu kin nn kinh t Nht Bn cng b suy gim nghim trng. Nm 2010 kim ngch hng dt may vo quc gia ny t 1,2 t, tng 20% so vi nm 2009, chim khong 10% kim ngch xut khu dt may Vit Nam. T nm 2011 ti nay, kim ngch xut khu hng dt may ca Vit Nam sang th trng Nht Bn vn lun tng v c th tng mnh hn vo nm 2013.

Nguyn nhn ca s vic ny, mt phn nh Vit Nam v Nht Bn k kt hip nh i tc kinh t (gi tt l JVEPA) vo ngy 25/12/2008, nhm t do ha thng mi, dch v, bo h u t v hp tc trong lnh vc o to nhn lc gia hai nc. Hip nh ny khi k kt em li nhiu thun li cho Vit Nam c bit l vic rt nhiu mt hng Vit Nam khi vo Nht thu sut c gim cn 0%. Nm 2013 hng dt may ca Vit Nam xut khu vo Nht Bn ang c hng mc thu 0%. iu ny to ra nhiu c hi thun li cho cc doanh nghip Vit Nam tip cn th trng kh tnh ny t gia tng lng hng xut khu. 2.3.2 C cu hng dt may xut khu sang th trng Nht Bn Xt v c cu mt hng, Vit Nam ch yu xut sang Nht Bn sn phm dt thoi, chim khong 65% trong tng kim ngch xut khu dt may sang Nht; tp trung mt s mt hng ch yu nh coats, underwear, pyjamas, swimwear. Trong c bit mt hng gloves chim n 13.5%; ng th hai sau Trung Quc trong kim ngch xut khu mt hng ny vo Nht. i vi hng dt kim, mt hng chim kim ngch ln l underwear (ng th hai 4.3%); coats (ng th ba 4.5%) v tracks suits swimwear (ng th ba 5.8%). 2.4 nh gi khi qut v thc trng v nhng im cn lu khi xut khu hng dt may Vit Nam sang Nht Bn 2.4.1 nh gi khi qut v thc trng 2.4.1.1 Thnh tu Sau khi Vit Nam gia nhp T chc thng mi quc t (WTO), ngnh dt may Vit Nam c nhiu c hi tip cn vi cng ngh, thng tin, cc dch v cng nh c kinh nghim qun l tt hn v c bnh ng v thu quan gia cc nc thnh vin. Vi nhng li th ring nh n nh v chnh tr, nng sut, chi ph nhn cng thp, p ng c s a dng v cc chng loi hng may mc dt may Vit Nam ngy cng

khng nh c uy tn trn th trng th gii cng nh Nht Bn v tr thnh top cc nc xut khu cao. 2.4.1.2 Hn ch Ngnh dt may vn cn nhng im yu nht nh. May xut khu phn ln theo phng thc gia cng, cng tc thit k mu, mt cha pht trin, t l lm hng theo phng thc FOB thp, hiu qu sn xut thp. Ngnh dt v cng nghip ph tr cn yu, pht trin cha tng xng vi ngnh may, khng ngun nguyn ph liu t cht lng xut khu cung cp cho ngnh may, do gi tr gia tng khng cao. Do cn ph thuc qu nhiu vo ngun nguyn liu nhp khu nn khi gp kh khn trong vic nhp khu bng do thu sut tng t 0 10% khin cc doanh nghip phi tng gi sn phm lm gim sc cnh tranh trn th trng Nht Bn. Hu ht cc doanh nghip dt may l va v nh, kh nng huy ng vn u t thp, hn ch kh nng i mi cng ngh, trang thit b. Chnh quy m nh khin cc doanh nghip cha t c hiu qu kinh t nh quy m, v ch c th cung ng cho mt th trng nht nh. Do , khi th trng gp vn , cc doanh nghip dt may s gp kh khn trong vic iu chnh phng thc thm nhp th trng hoc chuyn i sang th trng khc. Mt khc, k nng qun l sn xut v k thut cn km, o to cha bi bn, nng sut thp, mt hng cn ph thng, cha a dng. Nng lc tip th cn hn ch, phn ln cc doanh nghip dt may cha xy dng c thng hiu ca mnh, cha xy dng c chin lc di hn cho doanh nghip. 2.4.2 Nhng im cn lu khi xut khu hng dt may Vit Nam sang Nht Bn

Th trng dt may Nht Bn l mt trong nhng th trng nhp khu kh tnh, do cc doanh nghip Vit Nam khi xut khu cc sn phm dt may sang th trng ny cng cn c nhiu im lu . Th nht, xt v mt cht lng, ngi tiu dng Nht Bn c yu cu kht khe nht. Sng trong mi trng c mc sng cao nn ngi tiu dng Nht Bn t ra nhng tiu chun c bit chnh xc v cht lng, bn, tin cy v s tin dng ca sn phm. H sn sng tr gi cao hn cho nhng sn phm c cht lng tt. Yu cu ny cn bao gm cc dch v hu mi nh s phn phi kp thi ca nh sn xut mt khi mt sn phm b trc trc, kh nng v thi gian hon i cc sn phm . Rt nhiu sn phm c cp giy chng nhn cht lng nc xut khu nhng li khng t yu cu kht khe khi vo th trng Nht. Tiu chun cht lng Chu u v M u ch vo hnh thc bn ngoi m khng i su vo chi tit bn trong, ch yu lin quan ti tay ngh cng nhn. Nhng ngi tiu dng Nht li lun c xu hng i hi s hon ho trong ton b sn phm h mua. H ch n c nhng khuyt tt nh nht trn sn phm, ngay c nhng t vt ny l c im c hu trn nguyn liu s dng. Th hai, v mt mu m, Nht Bn c 4 ma r rt xun, h, thu, ng; ma h nng v m t; ma ng lnh v kh. c im kh hu nh hng n khuynh hng tiu dng. Hng dt may l mt hng c nh hng theo ma. Vic ng gi sn phm cng phi c m bo bo v c sn phm trong iu kin thi tit khc nghit nht. Cng vi tc ng ca kh hu, yu t tp qun tiu dng cng cn phi c nghin cu v tham kho trong k hoch khuych trng th trng ti Nht Bn. Th ba, v vic giao hng, cc i tc Nht ngy cng a ra cc yu cu gp gp hn v thi hn giao hng. Nu nh trc y, thi gian tnh t khi k kt hp ng sn xut xut khu (FOB) n lc giao hng c th ln ti 4-6 thng, sau gim cn 3 thng, th nay ch cn 2 thng ri ti 3 thng; v vy cc doanh nghip Vit Nam b ri vo th b ng. Hn na thi gian vn chuyn n Nht trung bnh t 6-8 ngy; trong trng hp khch hng xc nhn mu chm hoc phi sa cha ti liu k thut th thi gian sn

xut cng b rt ngn, cc doanh nghip Vit Nam cng phi i mt vi vn hn hp v thi gian sn xut v giao hng. Th t, Hip nh i tc kinh t vi Vit Nam EPA l hng dt may Vit Nam xut sang Nht Bn phi t tiu ch xut x hai cng on. Hng dt may xut sang Nht phi c sn xut t nguyn ph liu trong nc, hoc ca Nht hoc ca cc nc ASEAN. Hin nay, Nhn Bn t c tiu ch xut x hai cng on i vi mt hng dt may trong EPA c 6 nc ASEAN (Singapore, Malaysia, Philippines, Brunei, Indonesia, Thi Lan) v cc nc ny u c h thu sut thu xut khu xung 0%, Vit Nam khng th cnh tranh c vi cc nc ny. Hnh trnh c hng u i t EPA ca cc doanh nghip dt may Vit Nam li khng n gin, bi ngnh ph thuc ln vo ngun nguyn ph liu nhp khu, nht l khi trn 80% ngun nguyn ph liu c nhp khu ny li khng c nhp t Nht v ASEAN.

Chng 3: nh hng v gii php tng cng xut khu hng dt may ca Vit Nam sang Nht Bn n nm 2020
3.1 nh hng xut khu hng dt may Vit Nam sang Nht Bn n nm 2020 Ngy 10/3/2008, Th Tng Chnh ph Nguyn Tn Dng ph duyt chin lc pht trin ngnh cng nghip Dt May Vit Nam n nm 2015, nh hng n nm 2020. Theo , s to iu kin ti a pht trin ngnh ny tr thnh mt trong nhng trng im cng nghip mi nhn v xut khu. Cc mc tiu khc l: tho mn nhu cu tiu dng ngy cng cao trong nc, to nhiu vic lm cho x hi, nng cao kh nng cnh tranh, hi nhp vng chc kinh t khu vc v th gii. Ch tiu pht trin ngnh dt may l a kim ngch xut khu t 12 t USD vo nm 20010, 18 t USD vo nm 2015 n nm 2020 l 25 t USD; thu ht 2,5 triu n 2,7 triu v 3 triu lao ng vo cc nm tng ng. Cc ch tiu ch yu trong Chin lc pht trin ngnh Dt May Vit Nam n nm 2015, nh hng n nm 2020 nh sau: Bng 3.1: Ch tiu chin lc pht trin ngnh Dt May Vit Nam giai on 2005 - 2020 Ch tiu n tnh v Thc hin 2006 1. Doanh thu 2. Xut khu 3. S dng lao ng triu USD triu USD nghn 7.800 5.834 2.150 2010 2015 2020 Mc tiu ton ngnh n

14.800 12.000 2.500

22.500 18.000 2.750

31.000 25.000 3.000

ngi 4. T l ni a ha 5. Sn phm chnh: - Bng x - X, si tng hp - Si cc loi - Vi - Sn phm may 1000 tn 1000 tn 1000 tn triu m2 triu SP 8 265 575 1.212 20 120 350 1.000 1.800 40 210 500 1.500 2.850 60 300 650 2.000 4.000 % 32 50 60 70

tng tc thc hin chin lc pht trin, ngnh dt may tp trung i mi nhanh h thng qun l, dy chuyn sn xut v tay ngh ngi lao ng, gii quyt nhng mt yu km v u t, th trng, cng ngh, pht trin ngun nhn lc, mu m, thng hiu, cng nghip ph tr. Tng doanh nghip thnh vin s xy dng cc d n u t, huy ng cc ngun vn u t t cc thnh phn trong v ngoi nc th ng qua cc hnh thc hp tc kinh doanh, cng ty lin doanh, cng ty lin kt, c phn ha cc doanh nghip, doanh nghip c 100% vn u t nc ngoi. Khuyn khch cc doanh nghip huy ng vn thng qua th trng chng khon (pht hnh tri phiu, c phiu, tri phiu quc t), vay thng mi vi iu kin c hoc khng c s bo lnh ca Chnh ph. Nh nc h tr mt phn kinh ph t ngn sch Nh nc cho cc Vin nghin cu, cc trng o to trong ngnh Dt May Vit Nam tng cng c s vt cht v thc hin cc hot ng nghin cu v o to ngun nhn lc cho ngnh Dt May theo nguyn tc ph hp vi cam kt quc t Vit Nam tham gia. ng thi Nh nc cn tip tc hon thin cc chnh sch trong vic gim thu, u tranh chng nn bun lu, khuyn khch xut khu.

3.2 Cc gii php thc y xut khu hng Vit Nam sang th trng Nht Bn nhng nm ti 3.2.1 Cc gii php m rng th trng 3.2.1.1 V pha nh nc Th nht, tng cng thit lp quan h ngoi giao vi nhiu tnh, thnh ph v nhng vng ca Nht Bn m trc nay cha tng t quan h tm ra nhng th trng tim nng cho cc doanh nghip xut khu. Nh nc cng nn thnh lp cc thng v mi tnh thnh ph ny nhm thu thp thng tin v th hiu, thi quen tiu dng cng nh kh nng tiu th ca th trng cung cp cho cc doanh nghip dt may trong nc. Th hai, tng cng cc bui trin lm, hi ch hay giao lu hu ngh di danh ngha ca hai bn chnh ph hoc cc c quan c thm quyn. Thng qua gii thiu v ngnh dt may Vit Nam cng nh nhng sn phm dt may tt , c thng hiu cng nh nhng sn phm mi tim nng, an ton cho ngi s dng trn th trng hin nay. 3.2.1.2 V pha doanh nghip Th nht, i vi nhng th trng tim nng mi xm nhp, cn thc hin nhng bui PR cho khch hng thy c nhng tnh nng ni tri ca sn phm ng thi c th t chc mt cuc iu tra nh v kin ca khch hng v sn phm nhng th trng c thng hiu nh Tokyo, hay Ohio khch hng c th tin dng nhng sn phm ca Vit Nam bi l Nht Bn l mt th trng ln, tng i kh tnh v thay i tp qun tiu dng ca h th rt kh l lu di. V th, dng bin php khch hng gii thiu khch hng l v cng hp l. Th hai, vi nhng th trng mi, trc khi a sn phm vo th trng ny, cn phi c qu trnh nghin cu v th hiu, phong tc tp qun, thi quen tiu dng ca nhng khu vc ny c th thit k v a ra nhng sn phm c mu m, cht liu, kiu dng cng nh gi c ph hp vi th trng .

Th ba, cc doanh nghip Vit Nam cng c th lin kt vi nhng doanh nghip Nht trong lnh vc qung b v gii thiu sn phm nng cao lng tin v sn phm mi cho khch hng. 3.2.2 Cc gii php v nng cao sc cnh tranh ca sn phm 3.2.2.1 V pha nh nc Th nht, ban hnh nhng quy cch, tiu chun v hng dt may xut khu sang Nht Bn da trn nhng thng tin v th trng v nhng chnh sch qun l nhp khu hng dt may ca Nht Bn m thng v cung cp v tin hnh p dng cho cc doanh nghip Vit Nam khi mun xut khu sang Nht Bn. V d nh trin khai Chng trnh sn xut sch hn trong ngnh Dt May, khuyn khch cc doanh nghip p dng tiu chun qun l mi trng theo ISO 14000, to mi trng lao ng tt cho ngi lao ng theo tiu chun SA 8000. Bin php ny s gip cho sn phm ca Vit Nam tr nn gn gi vi ngi tiu dng Nht Bn cng nh trnh gp phi nhng kh khn v kim duyt hng khi vo Nht Bn. Th hai, ch xy dng v thc hin l trnh i mi cng ngh trong ngnh Dt May theo hng thn thin vi mi trng. ng thi h tr cc doanh nghip xut khu bng cch gim thu nhp khu my mc, thit b dy chuyn hin i nhp khu v Vit Nam khuyn khch doanh nghip nng cao cht lng sn phm.. 3.2.2.2 V pha doanh nghip Th nht, thng xuyn cp nht thng tin v th trng, bin ng v gi c cng nh th hiu ca ngi tiu dng c th a ra nhng sn phm mi hoc nhng sn phm ci tin ca nhng sn phm trc ko di chu k sng ca mt sn phm nhn tn dng c ngun lc v tit kim chi ph trc mt. Th hai, u t vo ci tin my mc, dy chuyn hin i t cc nc tin tin nng cao nng sut cng nh cht lng ca sn phm. Th ba, cn thc hin qu trnh sn xut theo ng nhng tiu chun v mi trng, tiu chun v bo h lao ng, tiu chun v cht lng sn phm bi l ngi

tiu dng Nht cc k kh tnh, h sn sn ty chay nhng sn phm, doanh nghip c du hiu vi phm nhng tiu chun c bit l tiu chun v mi trng v cht lng. Th t, Mi doanh nghip nn o to nhng chuyn vin c kh nng giao tip ting Nht thnh tho i giao dch v gii thiu sn phm v ngi Nht rt nh gi cao nhng ngi tn trng ngn ng cng nh quan tm n ngn ng ca h.