PAAU

XUO 2010
Cdigo: 27

QUMICA

Cualificacin: O alumno elixir UNHA das das opcins. Cada pregunta cualificarase con 2 puntos
OPCIN 1
1. Como coecido, o in prata precipita con ins Cl
-
, I
-
y CrO
4
2-
. Cos seguintes datos: Kps(AgCl)
=1,7.10
-10
; Kps(Ag
2
CrO
4
) =1,1.10
-12
y Kps(AgI) =8,5.10
-17
,


1.1. Explique razoadamente o que suceder se se engade unha disolucin acuosa de nitrato de prata
lentamente, a unha disolucin acuosa que contn os tres anins coa mesma concentracin.
1.2. Indique os equilibrios e as expresins da constante do produto de solubilidade para cada unha das
reaccins entre o anin e o in plata.
2. Indique razoadamente o que acontecer se a unha disolucin de FeSO
4
lle engadimos:
2.1. Anaquios de cinc.
2.2. Limaduras de cobre.
Datos: E
0
(Fe
2+
/Fe)= -0,44 V; E
0
(Zn
2+
/Zn) = -0,76 V y E
0
(Cu
2+
/Cu) = +0,34 V
3. 3.1. Que volume de hidrxeno, medido a 27C y 0,98 atm (99,3 kPa), posible obter ao engadir cido
clorhdrico en exceso sobre 75 g de cinc que contn un 7% de impurezas inertes?
3.2. Cantos gramos se producirn de cloruro de cinc?
Dato: R=0,082 atm L K
-1
mol
-1
R=8,31 J K
-1
mol
-1

4. Dislvense 20 litros de NH
3(g)
, medidos a 10C e 2 atm (202,6 kPa) de presin, nunha cantidade de
auga abondo para alcanzar 4,5 litros de disolucin. Calcule:
4.1. O grado de disociacin do amonaco na disolucin.
4.2. O pH da devandita disolucin.
Datos: R=0,082 atm L K
-1
mol
-1
R=8,31 J K
-1
mol
-1
; Kb(NH
3
)= 1,78.10
-5

5. Qurese determinar a calor de reaccin de HCl
(aq)
+ NaOH
(aq)
NaCl
(aq)
+ H
2
O
(l)

5.1. Indique o procedemento describindo o material que se debe utilizar.
5.2. Se ao mesturar 100 mL dunha disolucin 0,01 M de HCl con 100 mL dunha disolucin 0,01 M de
NaOH, se desprenden 550 J, que valor ter a entalpa de neutralizacin?.

OPCIN 2
1. Razoe se son verdadeiras ou falsas as afirmacins para as das configuracins que se indican a
continuacin correspondentes a tomos neutros: A) 1s
2
2s
2
2p
6
3s
1
B) 1s
2
2s
2
2p
6
5s
1

1.1. As das configuracins corresponden a tomos diferentes.
1.2. Necestase menos enerxa para arrancar un electrn da B que da A
2. 2.1. Formule os seguintes compostos: 4-penten-2-ol e 3-pentanona.
2.2. Razoe se presentan algn tipo de isomera entre eles e de qu tipo.
3. O dicromato potsico, K
2
Cr
2
O
7
, en medio cido, oxida os ins cloruro ata cloro, reducndose a un sal
de cromo(III).
3.1. Escriba e axuste polo mtodo do in-electrn a ecuacin inica correspondente.
3.2. Cantos litros de cloro, medidos a 25C e 1,2 atm (121,6 kPa), se poden obter se 100 mL de
disolucin de K
2
Cr
2
O
7
0,03 M reaccionan cun exceso de cloruro de potasio no medio cido?.
Dato: R=0,082 atm L K
-1
mol
-1
o R=8,31 J K
-1
mol
-1

4. Se supoemos que a gasolina unha mestura de octanos de frmula xeral C
8
H
18
:
4.1. Calcule o volume de aire medido a 25C e 1 atm (101,3 kPa) que se necesita para queimar 100 L
de gasolina.
4.2. Calcule a calor desprendida cando se queiman 100 L de gasolina.
Datos: R=0,082 atm L K
-1
mol
-1
R=8,31 J K
-1
mol
-1

H
f
(CO
2(g)
)=-393,5 kJ mol
-1
; H
f
(H
2
O
(l)
)=-285,8 kJ mol
-1
; H
f
(C
8
H
18(l)
)= 249,8 kJ mol
-1
; osxeno
no aire= 21 % en volume; densidade do octano= 800 g L
-1

5. Faga os clculos correspondentes, describa o material e o procedemento para:
5.1. Preparar 1 L de disolucin 0,50 M de NaOH a partir do produto comercial slido.
5.2. Preparar 250 mL de NaOH 0,10 M a partir da disolucin preparada no apartado anterior.

PAAU
SETEMBRO 2010
Cdigo: 27

QUMICA

Cualificacin: O alumno elixir UNHA das das opcins. Cada pregunta cualificarase con 2 puntos
OPCIN A
1. Razoe que tipo de pH (cido, neutro ou bsico) presentarn as seguintes disolucins acuosas de:
1.1. acetato de sodio [etanoato de sodio]
1.2. nitrato de amonio [trioxonitrato(V) de amonio]
2. Indique razoadamente:
2.1. Para o par de tomos: sodio e magnesio, cl pose maior potencial de ionizacin.
2.2. Para o par de tomos: iodo e cloro, cl pose maior afinidade electrnica.
3. Unha mostra de 20,0 g dunha aliaxe que contn un 70,0% de cinc trtase cunha cantidade suficiente
dunha disolucin de cido sulfrico [tetraoxosulfato(VI) de hidrxeno] de riqueza 92,1% en masa e
densidade 1,82 g mL
-1
. Como resultado da reaccin prodcense sulfato de cinc [tetraoxosulfato(VI) de
cinc] e hidrxeno. Calcule:
3.1. Os gramos de sulfato de cinc obtidos.
3.2. O volume da disolucin de cido sulfrico necesario para que reaccione todo o cinc.
4. A 670 K, un recipiente de 2 L contn unha mestura gasosa en equilibrio de 0,003 moles de hidrxeno,
0,003 moles de iodo e 0,024 moles de ioduro de hidrxeno, segundo a reaccin: H
2(g)
+ I
2(g)
2HI
(g)
.
Nestas condicins, calcule:
4.1. O valor de K
c
e K
p
4.2. A presin total no recipiente e as presins parciais dos gases na mestura.
Dato: R=0,082 atm L K
-1
mol
-1
R=8,31 J K
-1
mol
-1

5. Constrese unha pila coas seguintes semicelas Cu
2+
/Cu e Al
3+
/Al cuxos potenciais estndar de
reducin son +0,34 V e -1,66 V, respectivamente.
5.1. Escribir as reaccins que acontecen en cada elctrodo e a reaccin global da pila.
5.2. Faga un esquema da pila indicando todos os elementos necesarios para o seu funcionamento e o
sentido no que circulan os electrns.
OPCIN B
1. 1.1. Formule e nomee, segundo corresponda, os seguintes compostos:
2-metilpropanal; dimetilter; CH
3
-NH-CH
2
-CH
3
; CH
3
-CHOH-CH
2
OH
1.2. Xustifique se algn deles presenta isomera ptica, sinalando o carbono asimtrico.
2. Considere o equilibrio: N
2(g)
+ 3H
2(g)
2NH
3(g)
H= -46 kJ mol
-1
, razoe qu lle acontece ao
equilibrio se:
2.1. se engade hidrxeno.
2.2. se aumenta a temperatura.
2.3. se aumenta a presin diminundo o volume.
2.4. se retira nitrxeno.
3. 3.1. Axuste a seguinte reaccin polo mtodo do in electrn:
KMnO
4(aq)
+ KCl
(aq)
+ H
2
SO
4(aq)
MnSO
4(aq)
+ K
2
SO
4(aq)
+Cl
2(g)
+ H
2
O
(l)

3.2. Calcule os gramos de permanganato de potasio[tetraoxomanganato(VII) de potasio] necesarios
para obter 200 g de sulfato de manganeso(II)[tetraoxosulfato(VI) de manganeso(II)], se o rendemento
da reaccin do 65,0 %.
4. O produto de solubilidade do ioduro de prata 8,3.10
-17
. Calcule:
4.1. A solubilidade do ioduro de prata expresada en g L
-1

4.2. A masa de ioduro de sodio que se debe engadir a 100 mL de disolucin de 0,005 M de nitrato de
prata para iniciar a precipitacin do ioduro de prata.
5. 5.1. Para a valoracin de 10,0 mL de disolucin de hidrxido de sodio realizronse tres experiencias
nas que os volumes gastados dunha disolucin de HCl 0,1 M foron de 9,8; 9,7 e 9,9 mL,
respectivamente que concentracin ten a disolucin da base?.
5.2. Indique o procedemento a seguir e describa o material a utilizar na devandita valoracin.

CRITERIOS XERAIS DE AVALIACIN
- As respostas deben axustarse ao enunciado da pregunta.
- Terase en conta a claridade da exposicin dos conceptos, procesos, os pasos seguidos, as hipteses, a orde lxica e
a utilizacin adecuada da linguaxe qumica.
- Os erros graves de concepto levarn a anular o apartado correspondente.
- Os pargrafos/apartados que esixen a solucin dun apartado anterior cualificaranse independentemente do
resultado do devandito apartado.
- Cando a resposta deba ser razoada ou xustificada, non facelo supoer unha puntuacin de cero no apartado
correspondente. Un resultado errneo pero cun razoamento correcto valorarase.
- Unha formulacin incorrecta ou a igualacin incorrecta dunha ecuacin qumica puntuar como mximo o 25% da
nota do apartado.
- Nun problema numrico a resposta correcta, sen razoamento ou xustificacin, pode ser valorada cun 0 se o
corrector/a non capaz de ver de onde sau o devandito resultado.
- Os erros nas unidades ou non poelas descontar un 25% da nota do apartado.
- Un erro no clculo considerarase leve e descontarase o 25% da nota do apartado, ags que os resultados carezan de
lxica e o alumnado non faga unha discusin acerca da falsidade do devandito resultado.


CONVOCATORIA DE XUO
OPCIN 1
1. Como coecido, o in prata precipita con ins Cl
-
, I
-
y CrO
4
2-
, cos seguintes datos: Kps(AgCl)
=1,7.10
-10
; Kps(Ag
2
CrO
4
) =1,1.10
-12
e Kps(AgI) =8,5.10
-17
,


1.1. Explique razoadamente o que suceder se se engade unha disolucin acuosa de nitrato de
prata lentamente, a unha disolucin acuosa que contn os tres anins mesma
concentracin.
1.2. Indique os equilibrios e as expresins da constante do produto de solubilidade para cada
unha das reaccins entre o anin e o in prata.

1.1. Empezar a precipitar aquel anin que necesite menos cantidade de in prata para precipitar en
forma de sal insoluble.
- | |
| | | |

+
= =
Cl Cl
Kps
Ag
10
10 . 7 , 1
a concentracin de in prata necesaria para que empece
a precipitar o cloruro de prata;
- | |
| | | |

+
= =
I I
Kps
Ag
17
10 . 5 , 8
a concentracin de in prata necesaria para que empece a
precipitar o ioduro de prata;
- | |
| |
| |

+
= =
2
4
6
2
4
10 05 , 1
CrO
x
CrO
Kps
Ag a concentracin de in prata necesaria para que comece a
precipitar o cromato de prata.
As empezar a precipitar primeiro o ioduro de prata, a continuacin o cloruro de prata e por ltimo
o cromato de prata.

1.2. Os equilibrios que teen lugar e as expresins das constantes do produto de solubilidade
correspondentes son:
AgCl
(s)
Ag
+
(aq)
+ Cl
-
(aq
), | || |
2
. s s s Cl Ag Kps = = =
+

AgI
(s)
Ag
+
(aq)
+ I
-
(aq
), | || |
2
. s s s I Ag Kps = = =
+

Ag
2
CrO
4(s)
2Ag
+
(aq)
+ CrO
4
2-
(aq)
, | | | |
3 2 2
4
2
4 . ) 2 ( s s s CrO Ag Kps = = =
+

1 punto por apartado. Total 2 puntos.


2. Indique razoadamente o que acontecer se a unha disolucin de FeSO
4
lle engadimos:
2.1. Anaquios de cinc.
2.3. Limaduras de cobre.
Datos: E
0
(Fe
2+
/Fe)= -0,44 V; E
0
(Zn
2+
/Zn) = -0,76 V e E
0
(Cu
2+
/Cu) = +0,34 V

2.1. Ocorrera unha reaccin redox, onde o ferro se reduce e se oxida o cinc
Fe
2+
+ 2e
-
Fe ; E= -0,44 V
Zn Zn
2+
+ 2 e
-
; E= +0,76 V
Fe
2+
+ Zn Fe + Zn
2+
; E= +0,32V. Como AG=-n.F.E AG<0 e polo tanto espontnea
2.2. Non tera lugar ningunha reaccin redox
Fe
2+
+ 2e
-
Fe ; E= -0,44 V
Cu Cu
2+
+ 2 e
-
; E= -0,34 V
Fe
2+
+ Cu Fe + Cu
2+
; E= -0,78V. Como AG=-n.F.E AG>0 e polo tanto non espontnea
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. 3.1. Que volume de hidrxeno, medido a 27C e 0,98 atm (99,3 kPa), posible obter ao engadir
cido clorhdrico en exceso sobre 75 g de cinc que contn un 7% de impurezas inertes?
3.2. Cantos gramos se tern producido de cloruro de cinc?
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1


A reaccin axustada que ten lugar a seguinte: 2HCl + Zn ZnCl
2
+ H
2

3.1. Segundo a estequiometra os moles de H
2
=moles de Zn e tendo en conta o grao de pureza do
cinc, resulta que os moles de hidrxeno son= moles
x
x
07 , 1
37 , 65 100
93 75
= . E agora a partir da
ecuacin dos gases ideais, o volume de hidrxeno obtido= L
x x
86 , 26
98 , 0
300 082 , 0 07 , 1
=
3.2. moles de H
2
=moles de ZnCl
2
=1,07 moles. As que:
g x Pm x moles cinc de cloruro de g 92 , 145 37 , 136 07 , 1 = = =
Apartado 3.1. 1,25 puntos e apartado 3.2. 0,75 puntos. Total 2 puntos.

4. Dislvense 20 litros de NH
3(g)
, medidos a 10C e 2 atm (202,6 kPa) de presin, nunha cantidade
de auga abondo para alcanzar 4,5 litros de disolucin. Calcule:
4.1. O grao de disociacin do amonaco na disolucin.
4.2. O pH da devandita disolucin.
Datos: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
R=8,31 JK
-1
mol
-1
; Kb(NH
3
)= 1,78.10
-5


4.1. Pola ecuacin dos gases ideais os moles de NH
3(g)
disoltos na auga ata formar 4,5 L de
disolucin son moles
x
x
n 72 , 1
283 082 , 0
20 2
= = e a concentracin molar da disolucin= M 38 , 0
5 , 4
72 , 1
=
Ao disolvelo na auga disciase segundo a seguinte reaccin:
NH
3
+ H
2
O NH
4
+
+ OH
-

[Inicial] 0,38 0 0
Disociacin -x x x
[Equilibrio] 0,38-x x x

e a expresin do
| || |
| |
5
2
3
4
10 . 78 , 1
38 , 0

=
+
=
x
x
NH
OH NH
Kb .
Despois de resolver a ecuacin de segundo grao ou facer 0,38-x0,38 resulta a [OH
-
]= 2,6.10
-3
M,


Grao de disociacin,
| |
| |
3
3
10 . 88 , 6
38 , 0
10 . 6 , 2

= = =
incial
eauilibrio
o

Outra maneira de facelo sera a seguinte:
| || |
| |
5
2 2 2
3
4
10 . 78 , 1
1 ) 1 (

+
=

= =
o
o
o
o c
c
c
NH
OH NH
Kb
Reslvese a ecuacin de segundo grao ou considrase que 1-o1 e obtense o= 6,88.10
-3


4.2. O pOH=-log[OH
-
]=2,58 e polo tanto o pH=14-pOH=14-2,58=11,42
Apartado 4.1. 1,5 puntos e apartado 4.2. 0,5 puntos. Total 2 puntos.

5. Qurese determinar a calor de reaccin de HCl
(aq)
+ NaOH
(aq)
NaCl
(aq)
+ H
2
O
(l)

5.1. Indique o procedemento describindo o material utilizado.
5.2. Se ao mesturar 100 mL dunha disolucin 0,01 M de HCl con 100 mL dunha disolucin 0,01
M de NaOH, se desprenden 550 J, que valor ter a entalpa de neutralizacin?

5.1. Material e reactivos: calormetro con termmetro e axitador, probeta, reactivos problema
Procedemento: collemos un calormetro e introducimos nel un volume, 100 mL, de cido medido
cunha probeta. Medmo-la sa temperatura, T1. Nunha probeta, medimos un volume, 100 mL, da
base e introducmola no calormetro. Pechmo-lo calormetro e movemos lixeiramente o axitador.
Lemos no termmetro a temperatura mxima que alcanza, T2. Facmo-los clculos
correspondentes: AT = T2 T1
Q
(neutralizacin
)=-Ce
(auga)
(m
(disolucin
)AT ; n=m/Pm; mol J
n
Q
H
cin neutraliza
/
) (
= A
5.2. n de moles= 0,01 M x 0,1 L=0,001 moles.
Polo que AH(neutralizacin)= mol kJ mol J / 550 / 550000
001 , 0
550
= =

Apartado 5.1. 0,5 material e reactivos e 0,75 procedemento e apartado 5.2. 0,75 puntos. Total 2 puntos.

OPCIN 2
1. Razoe se son verdadeiras ou falsas as afirmacins para as das configuracins que se indican
a continuacin correspondentes a tomos neutros: A) 1s
2
2s
2
2p
6
3s
1
B) 1s
2
2s
2
2p
6
5s
1

1.1. As das configuracins corresponden a tomos diferentes.
1.2. Necestase menos enerxa para arrancar un electrn da B que da A.
1.1. Falso, pois teen o mesmo nmero atmico, o B un estado excitado do A
1.2. Verdadeiro, pois o electrn da ltima capa est mis lonxe do ncleo (n=5) e polo tanto est
atrado con menos forza.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

2. 2.1. Formule os seguintes compostos: 4-penten-2-ol e 3-pentanona.
2.2. Razoe se presentan algn tipo de isomera entre eles e de que tipo.

2.1. 4-penten-2-ol CH
3
-CHOH-CH
2
-CH=CH
2
C
5
H
10
O
3-pentanona CH
3
- CH
2
-CO-CH
2
-CH
3
C
5
H
10
O
Poden indicar tamn a frmula desenvolvida
2.2. Son ismeros de funcin: alcol e cetona, respectivamente
1 punto por apartado. Total 2 puntos.


3. O dicromato potsico, K
2
Cr
2
O
7
, en medio cido, oxida os ins cloruro ata cloro, reducndose a
un sal de cromo(III).
3.1. Escriba e axuste polo mtodo do in-electrn a ecuacin inica correspondente.
3.2. Cantos litros de cloro, medidos a 25C e 1,2 atm (121,6 kPa), se poden obter se 100 mL de
disolucin de K
2
Cr
2
O
7
0,03 M reaccionan cun exceso de cloruro de potasio no medio cido?
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
ou R=8,31 JK
-1
mol
-1

3.1. Semirreaccin oxidacin: (2Cl
-
Cl
2
+ 2e
-
) x 3
Semirreaccin reducin: (Cr
2
O
7
2-
+ 14H
+
+6e
-
2Cr
3+
+ 7H
2
O) x 1
Ecuacin inica: 6Cl
-
+ Cr
2
O
7
2-
+ 14H
+
3Cl
2
+ 2Cr
3+
+ 7H
2
O
3.2. Pola estequiometra da reaccin: moles x x O Cr moles x Cl moles 009 , 0 03 , 0 1 , 0 3 3
2
7 2 2
= = =

,
e pola ecuacin dos gases ideais: L
x x
Cl volume 183 , 0
2 , 1
298 082 , 0 009 , 0
2
= =
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. Se supoemos que a gasolina unha mestura de octanos de frmula xeral C
8
H
18
:
4.1. Calcule o volume de aire medido a 25C e 1 atm (101,3 kPa) que se necesita para queimar
100 L de gasolina.
4.2. Calcule a calor desprendida cando se queiman 100 L de gasolina.
Datos: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
ou R=8,31 JK
-1
mol
-1

H
f
(CO
2(g)
)=-393,5 kJmol
-1
; H
f
(H
2
O
(l)
)=-285,8 kJmol
-1
; H
f
(C
8
H
18(l)
)= 249,8 kJmol
-1
; oxxeno
en el aire=21 % en volume; densidade del octano= 800 gL
-1


4.1. A ecuacin axustada: C
8
H
18
+ 25/2 O
2
8CO
2
+ 9H
2
O
Moles de octano= moles
x
Pm
V x d
Pm
H C g
8 , 701
114
100 800
18 8
= = =
Segundo a estequiometra: moles de O
2
=701,8 x25/2=8773 moles e a partir da ecuacin dos
gases ideais: L
x x
O de L 214351
1
298 082 , 0 8773
2
= = e polo tanto,
aire de L x
x
aire de L
6
10 02 , 1
21
100 214351
= =
4.2. C
8
H
18
+ 25/2 O
2
8CO
2
+ 9H
2
O AH
c
=? kJ/mol
Cos datos do enunciado podemos establecer:
C + O
2
CO
2
AH
f
=-393,5 kJ/mol
8C + 9H
2
C
8
H
18
AH
f
= 249,8 kJ/mol
H
2
+ 1/2O
2
H
2
O AH
f
= -285,5 kJ/mol
Polo que a entalpa estndar de combustin do propano :
AH
c

C8H18(l)
=8xAH
f

(CO2)
-AH
f

C8H8(l)
+9x AH
f

H2O(l)
=8x(-393,5)249,8+9x(-285,5)=-5970 kJ/mol
Dado que se queiman 701,8 moles de octano, a calor desprendida ser:
kJ x
6
10 . 19 , 4 ) 5970 ( 8 , 701 =
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. Faga os clculos correspondentes, describa o material e o procedemento para:
5.1. Preparar 1 L de disolucin 0,50 M de NaOH a partir do produto comercial slido.
5.2. Preparar 250 mL de NaOH 0,10 M a partir da disolucin preparada no apartado anterior.


5.1. Clculo: en primeiro lugar hai que calcula-la masa de soluto a utilizar, n=MxV; n=0,5x1=0,5
moles. Polo tanto os gramos de NaOH sern 0,5xPm=0,5x40=20 g. Se considersemos as
impurezas, debemos ter en conta a sa riqueza.
Material e reactivos: balanza, varia de vidro, vidro de reloxo, funil, esptula, matraz aforado,
vaso de precipitados, frasco de vidro, frasco lavador, substancia problema
Procedemento: clculo, pesada (colocar no pratio da balanza un vidro de reloxo e taralo. Coller
cunha esptula a cantidade necesaria de soluto, poela no vidro de reloxo e pesala), disolucin
(nun vaso de precipitados botar auga nun volume aproximado metade do volume total da
disolucin que se ha preparar. Botar dentro o soluto pesado e disolvelo axitando lentamente cunha
varia de vidro. Recoller sobre o vaso de precipitados os restos de soluto coa axuda da auga dun
frasco lavador). Medida do volume para preparar (coa axuda dun funil, transvasa-la disolucin do
vaso de precipitados a un matraz aforado dun litro. Co mesmo vaso de precipitados (para recolle-
los posbeis restos de soluto) engadirlle, pouco a pouco, auga ata completa-lo rasado, tendo
coidado en non pasarse ( o erro mais frecuente). Almacenado e etiquetado (coa axuda dun funil
pasa-la disolucin preparada frasco adecuado e etiquetalo).

5.2. Clculo: mL
x
x
V 50
10 5 , 0
1 , 0 25 , 0
3
= =

da disolucin preparada no apartado anterior
Material e reactivos: pipeta, funil, vaso de precipitados, matraz aforado, frasco lavador, frasco de
vidro, varia de vidro,
Procedemento: medida do reactivo (cunha pipeta,ou probeta ou contagotas toma-lo volume da
disolucin calculado). Disolucin (nun vaso de precipitados botar auga nun volume aproximado
metade do volume total da disolucin a preparar. Botar dentro o reactivo medido e remexer
lixeiramente cunha varia de vidro.
Medida do volume que se ha preparar (coa axuda dun funil, transvasa-la disolucin do vaso de
precipitados a un matraz aforado de 250 mL. Co mesmo vaso de precipitados (para recolle-los
posbeis restos de soluto) engadir auga ata completa-lo rasado. Almacenado e etiquetado (coa
axuda dun funil pasa-la disolucin preparada frasco adecuado e etiquetado).
1 punto por apartado (0,33 por material, 0,33 por procedemento e 0,33 polo clculo). Total 2 puntos.


CONVOCATORIA DE SETEMBRO

OPCIN 1
1. Razoe qu tipo de pH (cido, neutro o bsico) presentarn as seguintes disolucins acuosas
de:
1.1. acetato de sodio [etanoato de sodio]
1.2. nitrato de amonio [trioxonitrato(V) de amonio]

1.1. Acetato de sodio: sal de cido dbil e base forte que en disolucin acuosa est totalmente
disociado. O anin acetato unha base conxugada dun cido dbil, comprtase como unha base
e reacciona coa auga formando ins OH
-
facendo que a disolucin tea carcter bsico e polo
tanto o pH>7.
CH
3
-COOH + NaOH CH
3
-COONa + H
2
O

CH
3
-COO
-
+ Na
+
CH
3
-COO
-
+ H
2
OCH
3
-COOH + OH
-

1.2. Nitrato de amonio: sal de cido forte e base dbil que en disolucin acuosa est totalmente
disociado. O catin amonio un cido conxugado dunha base dbil mentres que o anin nitrato
a base conxugada dun cido forte. O catin amonio reacciona coa auga dando lugar a ins H
3
O
+
e
polo tanto o pH<7.
NO
3
H + NH
3
NO
3
(NH
4
)

NO
3
-
+ NH
4
+
NH
4
+
+ H
2
O NH
3
+ H
3
O
+

1 punto por apartado. Total 2 puntos.


2. Indique razoadamente:
2.1. Para o par de tomos: sodio e magnesio, cal pose maior potencial de ionizacin.
2.2. Para o par de tomos: iodo e cloro, cal pose maior afinidade electrnica.
2.1. Na:1s
2
2s
2
2p
6
3s
1
e Mg: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
. A enerxa de ionizacin ou potencial de ionizacin a
enerxa mnima necesaria para arrancar un electrn dun tomo en estado gasoso e fundamental. As
a primeira enerxa de ionizacin aumenta de esquerda a dereita ao longo dun perodo porque crece
no mesmo sentido a carga nuclear e dimine o raio atmico, polo que os electrns son mis
fortemente atrados polo ncleo e resulta mis difcil de arrincar. En cambio, dimine ao descender
nun grupo porque o volume atmico aumenta e, ao estar o electrn mis lonxe do ncleo, atrado
cunha forza menor. As como os dous elementos pertencen ao mesmo perodo pero a diferente grupo,
ser o magnesio o que ter un maior potencial de ionizacin.
2.2. I:1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6
3d
10
4s
2
4p
6
4d
10
5s
2
5p
5
e Cl: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
5
. A afinidade electrnica dun tomo
a variacin de enerxa que acompaa a adicin dun electrn ao tomo en estado gasoso e
fundamental.Os dous elementos pertencen ao mesmo grupo pero estn en diferentes perodos e ser
o cloro o que ter o valor maior de afinidade electrnica.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

3. Unha mostra de 20,0 g dunha aliaxe que contn un 70,0% de cinc trtase cunha cantidade
suficiente dunha disolucin de cido sulfrico [tetraoxosulfato(VI) de hidrxeno] de riqueza
92,1% en masa e densidade 1,82 gmL
-1
. Como resultado da reaccin prodcense sulfato de
cinc [tetraoxosulfato(VI) de cinc] e hidrxeno. Calcule:
3.1. Os gramos de sulfato de cinc obtidos.
3.2. O volume da disolucin de cido sulfrico necesario para que reaccione todo o cinc.

3.1. A reaccin axustada : Zn + H
2
SO
4
ZnSO
4
+ H
2
polo que o nmero de moles de ZnSO
4
=
nmero de moles de Zn moles
x
Zn Pm
riqueza x g
214 , 0
38 , 65
7 , 0 20
) (
= = = , e os gramos de sulfato de cinc
obtidos= g x ZnSO Pm x 5 , 34 38 , 161 214 , 0 ) ( 214 , 0
4
= =
3.2. Os moles de H
2
SO
4
= 0,214 moles; g de H
2
SO
4
= g x SO H Pm x 97 , 20 98 214 , 0 ) ( 214 , 0
4 2
= = ; g de
disolucin= g x 77 , 22
1 , 92
100
97 , 20 = ; volume de disolucin= mL 5 , 12
82 , 1
77 , 22
=

1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. A 670 K, un recipiente de 2 L contn unha mestura gasosa en equilibrio de 0,003 moles de
hidrxeno, 0,003 moles de iodo e 0,024 moles de ioduro de hidrxeno, segundo a reaccin: H
2(g)

+ I
2(g)
2HI
(g)
. Nestas condicins, calcule:
4.1. O valor de K
c
e K
p
4.2. A presin total no recipiente e as presins parciais dos gases na mestura.
Dato: R=0,082 atmLK
-1
mol
-1
ou R=8,31 JK
-1
mol
-1

4.1. O valor de Kc para a reaccin H
2(g)
+ I
2(g)
2HI
(g)
Kc= 64
2
003 , 0
2
003 , 0
2
024 , 0
2
=
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|

Dado que ( ) 64 670 082 , 0 64 ) (
0
= = =
A
x x RT Kc Kp
n



4.2. A partir da ecuacin dos gases ideais T R x n V x P = despexamos o valor da presin total do
sistema
( )
atm
x x
P 824 , 0
2
670 082 , 0 024 , 0 003 , 0 003 , 0
=
+ +
= . A partir da relacin entre a presin
total do sistema e as presins parciais e fraccins molares de cada gas, calculamos as presins
parciais dos gases:
atm x P P
I H
082 , 0
03 , 0
003 , 0
824 , 0
2 2
= = = e atm x P
HI
659 , 0
03 , 0
024 , 0
824 , 0 = =
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. Constrese unha pila coas seguintes semicelas Cu
2+
/Cu e Al
3+
/Al, cuxos potenciais estndar
de reducin son +0,34 V e -1,66 V, respectivamente.
5.1. Escribir as reaccins que acontecen en cada electrodo e a reaccin global da pila.
5.2. Faga un esquema da pila indicando todos os elementos necesarios para o seu
funcionamento e o sentido no que circulan os electrns.

5.1. As reaccins que teen lugar son:
Ctodo: Cu
2+
(ac)
+ 2e
-
Cu
(s)
E= 0,34 V Reducin
nodo: Al
(s)
Al
3+
(ac)
+ 3e
-
E= 1,66 V Oxidacin
Reaccin global: 2Al + 3Cu
2+
2Al
3+
+ 3Cu E=2,00 V

5.2.
No nodo os electrns flen cara
ao circuto externo e o ctodo
capta os electrns para
depositarse como Cu metlico.











1 punto por apartado (no apartado 5.2. 0,75 puntos polo esquema e 0,25 puntos polo sentido de circulacin
dos electrns). Total 2 puntos.

OPCIN 2
1. 1.1. Formule e nomee, segundo corresponda, os seguintes compostos:
2-metilpropanal; dimetilter; CH
3
-NH-CH
2
-CH
3
; CH
3
-CHOH-CH
2
OH
1.2. Xustifique se algn deles presenta isomera ptica, sinalando o carbono asimtrico.
1.1. 2-metilpropanal CH
3
-CH(CH
3
)-CHO ; dimetilter CH
3
-O-CH
3.
Poden indicar tamn a frmula
desenvolvida
CH
3
-NH-CH
2
-CH
3
etilmetilamina; CH
3
-CHOH-CH
2
OH 1,2-propanodiol
1.2. Presenta isomera ptica o CH
3
-CHOH-CH
2
OH, cun carbono asimtrico na posicin das xa que
presenta os catro substituntes diferentes:
CH
3
-C-CH
2
OH
H
OH
*

1 punto por apartado. Total 2 puntos.
nodo Ctodo
Cu
2+
+ 2e
-
Cu Al Al
3+
+ 3e
-
Al
3+
Cu
2+
Sentido da corrente
Movemento dos electrns
Elctrolito
inerte
Lmina de Al Lmina de Cu
Voltmetro
nodo Ctodo
Cu
2+
+ 2e
-
Cu Al Al
3+
+ 3e
-
Al
3+
Cu
2+
Sentido da corrente
Movemento dos electrns
Elctrolito
inerte
nodo Ctodo
Cu
2+
+ 2e
-
Cu Al Al
3+
+ 3e
-
Al
3+
Cu
2+
Sentido da corrente
Movemento dos electrns
Elctrolito
inerte
Lmina de Al Lmina de Cu
Voltmetro

2. Considere o equilibrio: N
2(g)
+ 3H
2(g)
2NH
3(g)
H= -46 kJmol
-1
, razoe qu lle acontece ao
equilibrio:
2.1. se se engade hidrxeno.
2.2. se aumenta a temperatura.
2.3. se aumenta a presin diminundo o volume.
2.4. se se retira nitrxeno.

Pdese razoar polo principio de Le Chatelier: cando nun sistema en equilibrio se modifica algn dos
factores que inflen neste (concentracin, presin, volume ou temperatura), o sistema evole de maneira
que se despraza no sentido de contrarrestar tal variacin.
2.1. Ao engadir hidrxeno, o equilibrio desprzase dereita () para consumilo.
2.2. Ao aumentar a temperatura, o equilibrio desprzase favorecendo a reaccin endotrmica; polo
tanto, cara esquerda ().
2.3. O aumentar a presin diminundo o volume, o equilibrio desprzase para onde se forme menor
nmero de moles gasosos, para as contrarrestar o efecto de diminucin do volume, dicir, para a
dereita ().
2.4. Se se retira nitrxeno, o equilibro desprzase cara esquerda () para favorecer a formacin
deste.
Tamn se poder razoar en funcin da constante de equilibrio.
0,5 puntos por apartado. Total 2 puntos.

3. 3.1. Axuste a seguinte reaccin polo mtodo do in electrn:
KMnO
4(aq)
+ KCl
(aq)
+ H
2
SO
4(aq)
MnSO
4(aq)
+ K
2
SO
4(aq)
+Cl
2(g)
+ H
2
O
(l)

3.2. Calcule os gramos de permanganato de potasio[tetraoxomanganato(VII) de potasio]
necesarios para obter 200 g de sulfato de manganeso(II)[tetraoxosulfato(VI) de manganeso(II)],
se o rendemento da reaccin do 65,0 %.
3.1. 5 x (2Cl
-
+ Cl
2
+ 2e
-
)

2 x (MnO
4
-
+ 8H
+
+ 5e
-
Mn
+2
+ 4H
2
O)
Ecuacin inica: 2MnO
4
-
+ 16H
+
+ 10Cl
-
2Mn
+2
+ 5Cl
2
+ 8H
2
O
Ecuacin global: 2KMnO
4(aq)
+ 10KCl
(aq)
+ 8H
2
SO
4(aq)
2MnSO
4(aq)
+ 6K
2
SO
4(aq)
+5Cl
2(g)
+ 8H
2
O
(l)

3.2. moles de MnSO
4
= moles
mol g
g
33 , 1
/ 151
200
= e segundo a estequiometra son iguais os moles de
KMnO
4
e polo tanto os gramos de KMnO
4
cun rendemento da reaccin do
65%= g x x 322
65
100
158 33 , 1 =
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

4. O produto de solubilidade do ioduro de prata 8,3.10
-17
. Calcule:
4.1. A solubilidade do ioduro de prata expresada en gL
-1

4.2. A masa de ioduro de sodio que se debe engadir a 100 mL de disolucin 0,005 M de nitrato
de prata para iniciar a precipitacin do ioduro de prata.
4.1. AgI
(s)
Ag
+
(aq)
+ I
-
(aq
), | || |
2
. s s s I Ag Kps = = =
+
; | | M x x Kps s
9 17
10 1 , 9 10 3 , 8

= = =
Solubilidade de AgI=
1 6 9 9
. 10 14 , 2 8 , 234 10 1 , 9 10 1 , 9

= = L g x x x Pm x x
4.2. NaI
(s)
Na
+
(aq)
+ I
-
(aq
) e AgNO
3(s)
Ag
+
(aq)
+ NO
3
-
(aq)
, polo que:
| || |
17
10 3 , 8 005 , 0
+
= = = x s x I Ag Kps , e polo tanto | | M x
x
I s
14
17
10 67 , 1
005 , 0
10 3 , 8

= = = .
Gramos de NaI= g 10 2,5 149,9 1 , 0 10 67 , 1
-13 4 -1
x x x x Pm x V x moles = =
1 punto por apartado. Total 2 puntos.

5. 5.1. Para a valoracin de 10,0 mL de disolucin de hidrxido de sodio realizronse tres
experiencias nas que os volumes gastados dunha disolucin de HCl 0,1 M foron de 9,8; 9,7 e
9,9 mL, respectivamente que concentracin ten a disolucin da base?
5.2. Indique o procedemento seguido e describa o material utilizado na devandita valoracin.

5.1. A reaccin qumica correspondente proceso : HCl + NaOH NaCl + H
2
O. Segundo a
estequiometra da reaccin, no punto de equivalencia o nmero de moles de base igual
nmero de moles de cido: n
A
=n
B ,
e polo tanto V
A
.M
A
=V
B
.M
B
. O volume de cido gastado a
media aritmtica dos volumes gastados nas tres experiencias da valoracin (ensaio por triplicado),
as mL V
HCl
8 , 9
3
9 , 9 7 , 9 8 , 9
=
+ +
= ,e a concentracin da base M
x
M
NaOH
098 , 0
10
8 , 9 1 , 0
= =

5.2. Material e reactivos: contagotas con seu soporte e pinzas, pipeta e dispensador, matraz Erlenmeyer,
indicador e disolucins de NaOH e ClH
Procedemento: baleirar do recipiente que contn a disolucin de base a valorar un volume de
disolucin a un vaso de precipitados. Mdese cunha pipeta de 10 mL o volume de disolucin que se
vai valorar e vrtese nun matraz Erlenmeyer; a continuacin engadimos unhas pingas de indicador
(fenolftalena). Nun contagotas de 25 mL introducimos a disolucin de HCl 0,1 M, coa axuda dun
funil ata rasar. A continuacin engadimos lentamente o axente que valora sobre a base ata que o
indicador cambia de cor. Antase o volume gastado. Repetimos tres veces a experiencia e tomamos
como volume gastado a media aritmtica dos tres valores obtidos.
1 punto por apartado. Total 2 puntos.