ZAKON O PRIVREDNIM DRUTVIMA Dio prvi OSNOVNE ODREDBE 1. Osnovna naela Predmet zakona lan 1.

Ovim zakonom ureuje se osnivanje privrednih drutava, upravljanje drutvima, prava i obaveze osnivaa, ortaka, lanova i akcionara, povezivanje i reorganizacija (statusne promjene i promjene pravne forme privrednih drutava) i likvidacija privrednih drutava. Pojam i pravne forme privrednih drutava lan 2. (1) Privredno drutvo je pravno lice koje osnivaju pravna i/ili fizika lica radi obavljanja djelatnosti u cilju sticanja dobiti. (2) Pravne forme privrednih drutava u smislu ovog zakona su ortako drutvo, komanditno drutvo, drutvo sa ogranienom odgovornou i akcionarsko drutvo (otvoreno i zatvoreno). (3) Pored pravnih formi privrednih drutava iz stava 2. ovog lana, posebnim zakonom mogu se odrediti i druge pravne forme drutava. Organizacioni dio lan 3. (1) Privredno drutvo, domae ili strano, moe formirati jednu ili vie poslovnih jedinica (ogranaka). (2) Poslovna jedinica je organizacioni dio privrednog drutva koja nema svojstvo pravnog lica. Poslovna jedinica ima mjesto poslovanja i zastupnike, a poslove sa treim licima obavlja u ime i za raun privrednog drutva. (3) Poslovna jedinica se registruje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

Vrijeme trajanja privrednog drutva lan 4. Privredno drutvo osniva se na neodreeno vrijeme, ako u osnivakom aktu nije odreeno da drutvo traje do odreenog vremena, nastupanja odreenog dogaaja ili postizanja odreenog cilja. Djelatnost privrednog drutva lan 5. (1) Privredno drutvo moe obavljati sve zakonom dozvoljene djelatnosti. (2) Djelatnosti za koje je zakonom propisano da se mogu obavljati samo na osnovu saglasnosti, dozvole ili drugog akta nadlenog organa, mogu se obavljati po dobijanju te dozvole, saglasnosti ili drugog akta nadlenog organa. (3) Djelatnosti za koje je posebnim zakonom propisano da se obavljaju u odreenoj pravnoj formi privrednog drutva, ne mogu se obavljati u drugoj pravnoj formi drutva. Uslovi za obavljanje djelatnosti lan 6. (1) Privredno drutvo moe da obavlja djelatnost u prostoru koji ispunjava uslove u pogledu tehnike opremljenosti, zatite na radu i zatite i unapreivanja ivotne sredine, kao i druge propisane uslove. (2) Ispunjenost uslova iz stava 1. ovog lana provjerava nadleni organ u postupku redovnog inspekcijskog nadzora. (3) Privredno drutvo moe da pone da obavlja djelatnost koja obuhvata proizvodnju, promet, distribuciju, preradu i uskladitenje materija opasnih i tetnih po zdravlje ljudi i ivotnu sredinu, ako nadleni organ rjeenjem utvrdi ispunjenost uslova iz stava 1. ovog lana. 2. Osnivanje Osnivaki akt i drugi akti lan 7. (1) Privredna drutva osnivaju se osnivakim aktom koji ima formu ugovora o osnivanju ako ga osniva vie osnivaa ili odluke o osnivanju ako ga osniva jedan osniva. (2) Lica koja u smislu ovog zakona osnivaju privredno drutvo su osnivai drutva. Svi osnivai privrednog drutva potpisuju osnivaki akt. (3) Osnivaki akt privrednog drutva notarski se obrauje i ima sadrinu utvrenu ovim zakonom za tu pravnu formu privrednog drutva.

(4) Pored osnivakog akta, ortako i komanditno drutvo mogu imati i ugovor ortaka drutva, drutvo sa ogranienom odgovornou moe imati i ugovor lanova drutva, a akcionarsko drutvo i statut. (5) Osnivai i lica koja u skladu sa ovim zakonom nakon osnivanja pristupe ortakom drutvu su ortaci, komanditnom drutvu ortaci, odnosno komplementari i komanditori, drutvu sa ogranienom odgovornou lanovi drutva, a akcionarskom drutvu akcionari. 3. Registracija i objavljivanje registracije Sticanje svojstva pravnog lica lan 8. Privredno drutvo stie svojstvo pravnog lica trenutkom upisa u sudski registar na nain propisan zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata (u daljem tekstu: registar). Registracija i objavljivanje lan 9. Registracija podataka o privrednom drutvu i objavljivanje registracije vri se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. Dejstvo registracije i objavljivanja u odnosu na trea lica lan 10. (1) Smatra se da trea lica znaju za registrovane podatke o privrednom drutvu nakon njihovog objavljivanja ili objavljivanja izvoda iz tih podataka ili dokumenata na osnovu kojih je izvrena registracija sa upuivanjem na njih. (2) Smatra se da trea lica znaju ili da prema okolnostima sluaja mogu znati za podatke i dokumenta iz stava 1. ovog lana i prije objavljivanja, a nakon deponovanja u registar, ako privredno drutvo to dokae. (3) Ako se objavljeni podaci razlikuju od registrovanih podataka, za privredno drutvo se kao taan uzima podatak iz registra, tako da ono u odnosima sa treim licima ne moe isticati podatke koji su objavljeni, ako su se trea lica pouzdala u podatke iz registra. Nitavost registracije osnivanja lan 11. (1) Registracija osnivanja privrednog drutva nitava je u sluajevima propisanim ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Registracija osnivanja i registracija drugih podataka privrednog drutva nitava je ako:

a) je broj osnivaa manji od broja utvrenog ovim zakonom, b) ne postoji pravna i poslovna sposobnost svih osnivaa, v) osnivaki akt nije sastavljen u propisanoj formi, g) osnivaki akt ne sadri podatke o poslovnom imenu drutva, vrijednosti i vrsti uloga svakog osnivaa ili iznosa osnovnog kapitala koji je propisan ovim zakonom ili o djelatnosti drutva, d) minimalni iznos uloga nije uplaen u skladu sa ovim zakonom i ) je djelatnost drutva nezakonita ili suprotna javnom interesu. (3) Ako je osnov nitavosti registracije privrednog drutva mogue otkloniti, nadleni sud nakon pokretanja postupka za utvrivanje nitavosti odreuje rok od najdue 90 dana za otklanjanje nedostataka i za to vrijeme zastaje sa postupkom. (4) Nitavost registracije nema pravno dejstvo na pravne poslove tog drutva sa savjesnim treim licima. (5) Utvrenjem nitavosti registracije privrednog drutva, lanovi i akcionari postaju solidarno odgovorni za namirenje potraivanja povjerilaca drutva. 4. Odgovornost osnivaa i drugih lica Odgovornost za obaveze prije registracije drutva lan 12. (1) Osnivai drutva i druga lica za obaveze preuzete u vezi sa osnivanjem privrednog drutva, odgovaraju solidarno cjelokupnom svojom imovinom, ako ugovorom sa treim licima koja imaju potraivanja po tom osnovu nije drugaije odreeno. (2) Za obaveze iz stava 1. ovog lana privredno drutvo odgovara solidarno sa osnivaima ili drugim licima iz stava 1. ovog lana ako nakon registracije preuzme te obaveze, u skladu sa ovim zakonom. Ulozi, imovina, osnovni kapital i odgovornost za uloge lan 13. (1) Ortaci, lanovi i akcionari privrednog drutva duni su da uloe svoje ugovorene uloge u imovinu drutva u skladu sa ovim zakonom, osnivakim aktom, ugovorom ili drugim aktom drutva. (2) Na osnovu uloga iz stava 1. ovog lana ortaci, odnosno lanovi drutva stiu udio u drutvu, a akcionari akcije drutva. (3) Lica iz stava 1. ovog lana koja ne izvre obaveze u vezi sa osnivanjem privrednog drutva ili daju netane podatke o ulogu, odgovaraju drutvu za prouzrokovanu tetu.

(4) Na izvrenje obaveza prema privrednom drutvu u vezi sa ulogom u imovinu drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona i zakona kojim se ureuju obligacioni odnosi. (5) Ako lica iz stava 1. ovog lana ne uloe ugovorene nenovane uloge, mogu odluiti da uloe novani iznos jednak vrijednosti neuloenog nenovanog uloga, po prethodnoj saglasnosti drutva. (6) Kada je predmet uloga pravo svojine, svi uneseni ulozi u imovinu privrednog drutva svojina su drutva i ne mogu biti korieni od ortaka, lanova i akcionara kao njihova lina imovina. (7) Lica iz stava 1. ovog lana, privredno drutvo ne moe da oslobodi od odgovornosti ili da im umanji obaveze po osnovu odgovornosti. (8) Lica iz stava 1. ovog lana nemaju pravo na vraanje uloga ili na kamatu na ulog u privredno drutvo. Plaanja privrednog drutva po osnovu povlaenja i ponitenja akcija ili sticanja sopstvenih akcija ili udjela, kao i druga plaanja tim licima u skladu sa ovim zakonom ne smatraju se vraanjem uloga ili plaanjem kamate na uloge. (9) U sluaju prenosa udjela, odnosno akcija, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno, prenosilac i sticalac odgovorni su solidarno za obaveze prenosioca u vezi sa ulogom nastale prije tog prenosa. (10) Prava privrednog drutva po osnovu odgovornosti iz st. 1. do 9. ovog lana, ostvaruje drutvo ili ortak, odnosno lan i akcionar koji ima ili zastupa najmanje 5 % osnovnog kapitala drutva. (11) Imovinu drutva u smislu ovog zakona ini pravo svojine i druga imovinska prava koje drutvo ima na ulozima ili je steklo poslovanjem. (12) Osnovni kapital drutva u smislu ovog zakona jeste ukupna vrijednost udjela, odnosno akcija u drutvu. (13) Neto kapital drutva u smislu ovog zakona jeste razlika izmeu ukupne vrijednosti imovine i ukupnih obaveza drutva. Procjena nenovanih uloga lan 14. (1) Nenovanim ulozima u smislu ovog zakona smatraju se ulozi u stvarima i pravima, udjelima i akcijama u drugim drutvima, kao i u radu i uslugama. (2) Vrijednost nenovanih uloga ortakog drutva i komanditnog drutva, kao i drutva sa ogranienom odgovornou i zatvorenog akcionarskog drutva, utvruju sporazumno ortaci, lanovi ili akcionari u skladu sa osnivakim aktom.

(3) Ako se vrijednost nenovanog uloga ne utvrdi na nain iz stava 2. ovog lana, ortaci, lanovi ili akcionari mogu procjenu vrijednosti tog uloga povjeriti ovlaenom procjenjivau ili podnijeti zahtjev da ga u vanparninom postupku odredi sud. (4) Procjenu vrijednosti nenovanih uloga otvorenog akcionarskog drutva vri ovlaeni procjenjiva koga biraju osnivai, odnosno upravni odbor sa liste ovlaenih procjenjivaa ili nadleni sud u vanparninom postupku na zahtjev osnivaa ili upravnog odbora drutva. Zloupotreba pravnog lica lan 15. (1) Komanditori komanditnog drutva, kao i lanovi drutva sa ogranienom odgovornou i akcionari akcionarskog drutva mogu prema treim licima lino odgovarati za obaveze drutva ako zloupotrijebe privredno drutvo za nezakonite ili prevarne ciljeve ili ako sa imovinom privrednog drutva raspolau kao sa sopstvenom imovinom na nain kao da privredno drutvo kao pravno lice ne postoji. (2) Lica iz stava 1. ovog lana odgovorna su za obaveze drutva solidarno. (3) Odgovornost iz st. 1. i 2. ovog lana utvruje nadleni sud, pri emu uzima u obzir sve okolnosti u vezi sa zloupotrebom, a naroito da se opti princip ograniene odgovornosti ne primjenjuje na sluajeve iz stava 1. ovog lana. 5. Sjedite i poslovno ime Sjedite lan 16. (1) Sjedite privrednog drutva je mjesto iz koga se upravlja poslovima drutva. (2) Sjedite privrednog drutva odreuje se osnivakim aktom i registruje se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. Poslovno ime (firma) lan 17. (1) Poslovno ime je naziv pod kojim privredno drutvo posluje. (2) Poslovno ime privrednog drutva ne moe da bude zamjenljivo sa poslovnim imenom drugog privrednog drutva, niti da izaziva zabunu o privrednom drutvu ili o njegovoj djelatnosti.

Obavezni sadraj lan 18. (1) Poslovno ime ortakog drutva sadri oznaku "ortako drutvo" ili skraenicu "o. d." ili "od". (2) Poslovno ime komanditnog drutva sadri oznaku "komanditno drutvo" ili skraenicu "k. d."ili "kd". (3) Poslovno ime drutva s ogranienom odgovornou sadri oznaku "drutvo s ogranienom odgovornou" ili skraenicu "d. o. o." ili "doo". (4) Poslovno ime akcionarskog drutva sadri oznaku "akcionarsko drutvo" ili skraenicu "a. d."ili "ad". (5) Poslovno ime privrednog drutva u postupku likvidacije sadri i oznaku "u likvidaciji" a u postupku steaja ''u steaju''. Skraeno ili modifikovano poslovno ime lan 19. Privredno drutvo moe u poslovanju, pored poslovnog imena da koristi i jedno ili vie modifikovanih i/ili skraenih poslovnih imena, ako su ta imena navedena u osnivakom aktu, pod istim uslovima i na nain pod kojima se koristi poslovno ime. Ogranienja korienja nacionalnih ili slubenih imena i znakova lan 20. (1) Poslovno ime privrednog drutva moe da sadri naziv Republike Srpske ili jedinice lokalne samouprave, kao i njihova obiljeja ili oznake koje ih podraavaju, uz prethodnu saglasnost nadlenog organa. (2) Poslovno ime privrednog drutva moe da sadri ime ili simbole strane drave ili meunarodne organizacije, u skladu sa propisima te drave, odnosno meunarodne organizacije. (3) Poslovno ime ne moe da sadri ili da podraava slubene znakove za kontrolu i garanciju kvaliteta. Ogranienja korienja linih imena lan 21. (1) Poslovno ime privrednog drutva moe da sadri ime ili dio imena fizikog lica, uz njegovu saglasnost, a ako je to lice umrlo, uz saglasnost svih nasljednika prvog nasljednog reda.

(2) Ako privredno drutvo svojim poslovanjem ili na drugi nain povreuje ast i ugled lica ije je ime uneseno u njegovo poslovno ime, to lice, odnosno njegovi nasljednici ako je ono umrlo, ima pravo da trai brisanje njegovog imena iz poslovnog imena drutva. Upotreba poslovnog imena i drugih podataka u dokumentima lan 22. (1) Poslovna pisma i drugi dokumenti privrednog drutva, ukljuujui i one u elektronskoj formi, koji su upueni treim licima sadre sljedee podatke: poslovno ime i pravnu formu drutva; sjedite; registar u koji je registrovano i broj registracije drutva; poslovno ime i sjedite banke kod koje ima raun; broj rauna, kao i poreski identifikacioni broj. (2) Poslovna pisma i drugi dokumenti drutva sa ogranienom odgovornou, zatvorenog i otvorenog akcionarskog drutva, pored podataka iz stava 1. ovog lana, sadre i podatke o osnovnom kapitalu drutva sa naznakom koliko je od toga uplaeni i uneseni, a koliko upisani kapital. (3) Poslovna pisma i druga dokumenta jednolanog drutva sa ogranienom odgovornou i akcionarskog drutva sadre naznaku da je rije o jednolanom drutvu. Jezik i pismo poslovnog imena lan 23. (1) Poslovno ime privrednog drutva je na jednom od jezika i pisama koji su u slubenoj upotrebi u Republici Srpskoj. (2) Poslovno ime privrednog drutva moe biti i na stranom jeziku, odnosno moe da sadri i pojedine strane rijei, ako one ine ime, odnosno poslovno ime ortaka, lana ili akcionara ili njihov robni ili usluni ig, odnosno ako su uobiajene u jeziku koji je u slubenoj upotrebi, odnosno ako su u pitanju rijei na takozvanom mrtvom jeziku. Ogranienja prenosa poslovnog imena lan 24. (1) Poslovno ime privrednog drutva moe se prenijeti na drugo lice samo zajedno sa imovinom ili sa najmanje 30 % knjigovodstvene vrijednosti imovine iskazane u posljednjem godinjem bilansu stanja (imovina velike vrijednosti). (2) Za prenos poslovnog imena koje sadri lino ime nekog lica potrebna je saglasnost tog lica, a ako je umrlo, saglasnost njegovih nasljednika. (3) Odluka o promjeni poslovnog imena donosi se na nain odreen osnivakim aktom. 6. Zastupanje i zastupnici

Zastupnici i njihova ovlaenja lan 25. (1) Zastupnik privrednog drutva duan je prema privrednom drutvu da potuje sva ogranienja ovlaenja na zastupanje utvrena osnivakim aktom, ugovorom ortaka ili lanova drutva, statutom ili odlukom nadlenog organa drutva. (2) Zastupnik privrednog drutva koji prekorai ogranienja ovlaenja iz stava 1. ovog lana odgovoran je za tetu koja se time prouzrokuje privrednom drutvu ili treem licu sa kojim je posao zakljuen. (3) Ogranienja ovlaenja iz stava 1. ovog lana, objavljena ili neobjavljena, privredno drutvo ne moe isticati prema treim licima. Ogranienja ovlaenja za zastupanje, koja se sastoje u zastupanju od dva ili vie lica zajedno, moe se isticati prema treim licima u skladu sa lanom 10. ovog zakona. (4) Pravni poslovi zastupnika privrednog drutva izvan djelatnosti drutva navedenih u osnivakom aktu, obavezuju drutvo, osim ako ne dokae da je tree lice znalo ili je prema okolnostima sluaja moglo znati da su ti poslovi izvan te djelatnosti, s tim da objavljivanje samo po sebi nije dovoljan dokaz za to. (5) Objavljeni podaci u vezi sa licima koja su ovlaena da zastupaju drutvo, obavezuju drutvo i kada postoje nepravilnosti u njihovom izboru, a na to se mogu pozivati i trea lica ako drutvo ne dokae da su trea lica znala ili mogla znati za te nepravilnosti. Pojam prokure lan 26. (1) Prokura je zakonska forma ovlaenja kojim privredno drutvo ovlauje jedno ili vie lica za zakljuivanje pravnih poslova i radnji u vezi sa djelatnou drutva. (2) Ako u prokuri nije izriito navedeno da je data za poslovnu jedinicu smatra se da je prokura data za cijelo privredno drutvo. (3) Prokura ne sadri ovlaenje za zakljuivanje poslova koji se odnose na otuenje i optereenje nepokretnosti. Ovlaenja iz prokure ne mogu se ograniiti i prokura se ne moe dati na odreeno vrijeme niti se moe vezati za odreene uslove. (4) Ogranienja ovlaenja prokuriste nemaju dejstvo prema treim licima. Izdavanje i vrste lan 27. (1) Prokuru daje privredno drutvo jednom licu ili veem broju lica kao pojedinanu ili zajedniku.

(2) Ako je prokura data veem broju lica kao pojedinana, svaki prokurista ima sva zastupnika ovlaenja iz prokure u skladu sa ovim zakonom. (3) Ako je prokura data veem broju lica kao zajednika, pravni poslovi koje zakljuuju ili radnje koje preduzimaju punovani su samo uz saglasnost svih tih lica, a izjave volje treih lica i njihove pravne radnje koje se u tom sluaju uine prema jednom prokuristi, smatra se da su uinjene svim prokuristima. (4) Prokura se daje u pisanom obliku. (5) Prokura se moe dati samo fizikom licu. (6) Prokura je neprenosiva. Potpisivanje lan 28. Prokurista potpisuje privredno drutvo pod svojim punim imenom, sa jasnom naznakom svog svojstva koje proizlazi iz prokure sa oznakom "pp". Prestanak lan 29. (1) Prokuru privredno drutvo moe da opozove u svako doba. (2) Privredno drutvo ne moe da se odrekne prava da opozove prokuru. (3) Ako je prokura opozvana, prokurista moe prema privrednom drutvu ostvarivati prava koja proizlaze iz ugovora na kome je izdavanje prokure zasnovano. (4) Prokura ne prestaje po osnovu smrti ili prestanka jedinog lana ili akcionara drutva koje je dalo prokuru. Registracija lan 30. (1) Zakonski zastupnik privrednog drutva podnosi prijavu u sudski registar za upis izdavanja i opoziva prokure. (2) Pri registraciji prokurista deponuje svoj potpis, sa oznakom koja oznaava njegovo svojstvo. (3) Prokura koja nije upisana u sudski registar ne proizvodi pravno dejstvo.

10

7. Lica koja imaju dunost prema drutvu Osnovna naela lan 31. (1) Dunosti prema privrednom drutvu u skladu sa ovim zakonom imaju: a) ortaci ortakog drutva i komplementari komanditnog drutva, b) lica koja se u skladu sa ovim zakonom smatraju kontrolnim lanovima drutva sa ogranienom odgovornou ili kontrolnim akcionarima akcionarskog drutva, v) zastupnici drutva, g) lanovi upravnog odbora, lanovi izvrnog odbora, lanovi odbora za reviziju i interni revizor drutva sa ogranienom odgovornou i akcionarskog drutva, d) lica koja imaju ugovorna ovlaenja da upravljaju poslovima privrednog drutva i ) likvidacioni upravnik privrednog drutva. (2) Lica iz stava 1. ovog lana duna su da rade u interesu privrednog drutva. Dunost panje i pravilo poslovne procjene (prosuivanje) lan 32. (1) Lica iz lana 31. stav 1. ovog zakona duna su da u tom svojstvu izvravaju svoje poslove savjesno, sa panjom dobrog privrednika, u razumnom uvjerenju da djeluju u najboljem interesu privrednog drutva. (2) Lica iz stava 1. ovog lana duna su da svoju procjenu zasnivaju na informacijama i miljenjima lica strunih za odgovarajuu oblast za koje vjeruju da su u tom pogledu savjesna i kompetentna. (3) Lice koje postupa u skladu sa st. 1. i 2. ovog lana nije odgovorno za tetu koja iz takve procjene nastane za privredno drutvo. Dunost lojalnosti lan 33. (1) Lica iz lana 31. stav 1. ovog zakona duna su da postupaju savjesno i lojalno prema privrednom drutvu. (2) Lica iz stava 1. ovog lana koja imaju lini interes duna su da: ne koriste imovinu privrednog drutva u linom interesu; ne koriste povlaene informacije u privrednom drutvu za lino bogaenje; ne zloupotrebljavaju pozicije u privrednom drutvu za lino bogaenje; ne koriste poslovne mogunosti privrednog drutva za svoje line potrebe i sl. (u daljem tekstu: dunost lojalnosti).

11

Lini interes i povezana lica lan 34. (1) Lini interes u smislu lana 33. ovog zakona postoji ako je lice iz lana 31. stav 1. ovog zakona ili lan njegove porodice: a) ugovorna strana u pravnom poslu sa privrednim drutvom, b) u finansijskom odnosu sa licem iz pravnog posla ili radnje koje zakljuuje ugovor sa privrednim drutvom ili koje ima finansijske interese u tom poslu ili radnji, po osnovu kojih se razumno moe oekivati da utiu na njegovo postupanje suprotno interesu privrednog drutva i v) pod kontrolnim uticajem strane iz pravnog posla ili radnje ili lica koje ima finansijski interes u pravnom poslu ili radnji, tako da se osnovano moe oekivati da utiu na njegovo postupanje suprotno interesu privrednog drutva.

(2) Pod lanovima porodice lica iz stava 1. ovog lana smatraju se: a) njegov brani drug, roditelji, brat ili sestra tog branog druga, b) njegovo dijete, roditelji, brat, sestra, unuk ili brani drug bilo koga od ovih lica, v) njegov krvni srodnik u pravoj liniji i u pobonoj liniji do drugog stepena srodstva, usvojilac i usvojenik, srodnik po tazbini zakljuno sa prvim stepenom i g) druga lica koja sa tim licem ive u zajednikom domainstvu. (3) Lica iz stava 1. t. b) i v) i stava 2. ovog lana smatraju se povezanim licima u smislu ovog zakona (u daljem tekstu: povezana lica). Odobrenje pravnog posla iz sukoba interesa lan 35. (1) Lice koje zakljuuje pravni posao sa privrednim drutvom ne povreuje pravilo sukoba interesa iz lana 34. ovog zakona i nije odgovorno za naknadu tete koja proizae iz sukoba interesa, ako je pravni posao odobren u dobroj vjeri: a) od svih drugih ortaka koji nemaju lini interes (u sluaju ortakog drutva), svih komplementara koji nemaju lini interes (u sluaju komanditnog drutva), ako osnivakim aktom nije odreeno da o tome odluuje veina ortaka, odnosno komplementara u skladu sa osnivakim aktom, b) veinom glasova skuptine lanova koji nemaju lini interes (u sluaju drutva sa ogranienom odgovornou) i

12

v) veinom glasova lanova upravnog odbora koji nemaju interesa u tom poslu, a u sluaju da takva veina ne postoji, veinom glasova akcionara koji nemaju lini interes (u sluaju akcionarskog drutva). (2) Odobrenje pravnog posla iz stava 1. ovog lana punovano je ako su ortacima, lanovima drutva, lanovima upravnog odbora ili akcionarima koji o tome odluuju sve materijalne injenice povezane sa linim interesom bile otkrivene ili inae poznate. (3) U sluaju odobrenja pravnog posla sa akcionarskim drutvom od upravnog odbora u kome postoji sukob interesa o tom odobrenju i pravnom poslu obavjetava se skuptina akcionara na prvoj narednoj sjednici. (4) Lice koje zakljuuje pravni posao sa privrednim drutvom ne povreuje pravilo sukoba interesa iz lana 34. ovog zakona, odnosno nije odgovorno za naknadu tete koja proizae iz sukoba interesa, ako dokae da je pravni posao u vrijeme zakljuenja ili u vrijeme izvrenja u interesu privrednog drutva. (5) Pravni posao u kome u skladu sa lanom 34. ovog zakona postoji sukob interesa a koji nije odobren u skladu sa st. 1. i 2. ovog lana ili za koji nije pruen dokaz iz stava 4. ovog lana, nitav je. (6) Ako privredno drutvo ne odobri pravni posao u kome postoji sukob interesa, lica iz lana 13. stav 10. ovog zakona mogu ostvarivati prava utvrena ovim zakonom. Zabrana konkurencije lan 36. (1) Lica iz lana 31. stav 1. ovog zakona ne mogu direktno ili indirektno (preko povezanih lica) biti angaovana u drugom privrednom drutvu konkurentske djelatnosti, osim ako za to dobiju odobrenje u skladu sa lanom 35. ovog zakona. (2) Zabrana iz stava 1. ovog lana ukljuuje naroito: a) zaposlenje, b) svojstvo preduzetnika, v) svojstvo ortaka ili komplementara, g) svojstvo kontrolnog lana ili akcionara, d) svojstvo lana organa drutva iz lana 31. stav 1. taka g) ovog zakona, ) zastupnike drutva, e) likvidacionog upravnika drutva i ) lica koja imaju ugovorna ovlaenja da upravljaju poslovima privrednog drutva.

13

(3) Osnivakim aktom privrednog drutva moe da se odredi da zabrana iz st. 1. i 2. ovog lana vai i nakon prestanka tih svojstava, ali ne due od dvije godine. Posljedice povrede pravila sukoba interesa i zabrane konkurencije lan 37. (1) Povreda sukoba interesa i zabrane konkurencije daje privrednom drutvu, pored prava na naknadu tete i pravo da se: a) poslovi koje izvri to lice za svoj raun priznaju kao poslovi izvreni za raun privrednog drutva, b) privrednom drutvu preda svaki novani iznos koji je ostvaren od poslova koji su obavljeni za raun tog lica i v) sva potraivanja koja proizlaze iz posla izvrenog za raun tog lica, ustupe privrednom drutvu. (2) Prava koje privredno drutvo ima po osnovu povrede sukoba interesa i pravila konkurencije moe ostvarivati privredno drutvo i ortak, lan ili akcionar koji ima ili zastupa najmanje 5 % osnovnog kapitala drutva, u roku od 60 dana od dana saznanja za uinjenu povredu, odnosno tri godine od dana uinjene povrede. Dunost uvanja poslovne tajne lan 38. (1) Poslovnom tajnom smatra se informacija o poslovanju odreena osnivakim aktom, aktom ili ugovorom ortaka ili ugovorom lanova drutva, odnosno osnivakim aktom ili statutom akcionarskog drutva, za koju je oigledno da bi prouzrokovala znatnu tetu privrednom drutvu ako doe u posjed treeg lica. (2) Informacija ije je objavljivanje obavezno u skladu sa zakonom ili koje su u vezi sa povredom zakona, dobre poslovne prakse ili principa poslovnog morala, ukljuujui i informaciju za koju postoji osnovana sumnja na postojanje korupcije, ne moe se smatrati poslovnom tajnom privrednog drutva i objavljivanje ove informacije je zakonito, ako ima za cilj da zatiti javni interes. (3) Lica iz lana 31. ovog zakona odgovorna su za tetu prouzrokovanu privrednom drutvu ako u pogledu uvanja poslovne tajne, odnosno njenog saoptavanja nisu postupali u skladu sa zakonima i drugim propisima. (4) Privredno drutvo duno je da prui potpunu zatitu licu koje postupajui savjesno u dobroj vjeri ukazuje nadlenim organima na postojanje korupcije.

14

Promjena pravila dunosti prema privrednom drutvu lan 39. (1) Ortako drutvo, komanditno drutvo, drutvo sa ogranienom odgovornou ili zatvoreno akcionarsko drutvo mogu pored dunosti prema privrednom drutvu utvrenih u l. 32. i 34, kao i l. 36. i 38. ovog zakona, utvrditi i druge dunosti. (2) Privredno drutvo iz stava 1. ovog lana, ukljuujui i otvoreno akcionarsko drutvo moe osnivakim aktom ili ugovorom ortaka ili ugovorom lanova, odnosno osnivakim aktom ili statutom akcionarskog drutva utvrditi poslove, vrstu i nain obavljanja poslova, kao i mjesto obavljanja poslova koji ne predstavljaju zabranu konkurencije privrednom drutvu. 8. Individualna i derivativna tuba Individualna tuba ortaka, lana i akcionara lan 40. (1) Ortak, lan ili akcionar privrednog drutva ima pravo da podnese individualnu tubu u svoje ime protiv bilo kog lica iz lana 31. stav 1. ovog zakona za naknadu tete koju mu to lice prouzrokuje povredom dunosti utvrenih u skladu sa ovim zakonom. (2) U sluaju ortakog drutva, dunosti prema drutvu su istovremeno i dunosti prema ortacima drutva, ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva nije drukije odreeno. (3) Tubu iz stava 1. ovog lana podnosi jedno lice u svoje ime ili za vie lica koja djeluju zajedno u njihovo ime. Derivativna tuba komanditora, lana i akcionara lan 41. (1) Komanditor komanditnog drutva, lan drutva sa ogranienom odgovornou ili akcionar akcionarskog drutva, imaju pravo da podnesu tubu u svoje ime a za raun drutva protiv bilo kog lica iz lana 31. stav 1. ovog zakona, radi naknade tete prouzrokovane privrednom drutvu od tih lica povredom dunosti koje imaju prema drutvu u skladu sa ovim zakonom (u daljem tekstu: derivativna tuba). (2) Derivativnu tubu moe da podnese samo komanditor, lan ili akcionar ako su ispunjeni sljedei uslovi: a) ako ima svojstvo komanditora, lana ili akcionara u vrijeme podnoenja tube ili ako to svojstvo stekne po osnovu pribavljanja udjela ili akcija od lica koje je imalo to svojstvo u vrijeme podnoenja tube, b) ako posjeduje udjele ili akcije u privrednom drutvu koji predstavljaju najmanje 5 % osnovnog kapitala drutva pri emu se njihovi udjeli ili akcije raunaju zajedno i

15

v) ako je prije podnoenja tube pisanim putem zahtijevao od privrednog drutva da podnese tubu a taj zahtjev je odbijen, odnosno po tom zahtjevu nije postupljeno u roku od 30 dana od dana podnoenja. (3) Zahtjev iz stava 2. taka v) ovog lana podnosi se u komanditnom drutvu svim komplementarima, u drutvu sa ogranienom odgovornou i akcionarskom drutvu, direktoru ili lanovima upravnog odbora ili drugim licima koja imaju ovlaenje da podnesu tubu. (4) Lica iz stava 2. ovog lana duna su da uz derivativnu tubu priloe i dokaze da su prethodno preduzela radnje iz stava 2. taka v) ovog lana. (5) Postupak po derivativnoj tubi ne moe biti okonan vansudskim putem. (6) Ostvarena naknada tete po derivativnoj tubi pripada privrednom drutvu, a lice koje je podnijelo tubu ima pravo na naknadu trokova. (7) Odredbe st. 1. do 6. ovog lana ne primjenjuju se na ortako drutvo, osim ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva nije drukije odreeno. Istovremena individualna i derivativna tuba lan 42. U sluaju istovremenog podnoenja individualne i derivativne tube, podnosilac tube moe voditi istovremeno oba sudska postupka i u tom sluaju ogranienja iz lana 41. ovog zakona ne primjenjuju se na individualnu tubu. 9. Informisanje, objavljivanje i zastarjelost Pravo informisanja i uvida lan 43. (1) Privredno drutvo duno je da svoje ortake, lanove ili akcionare informie o svom poslovanju i finansijskom stanju i da im uini dostupnim informacije i dokumenta koja se u skladu sa ovim zakonom, osnivakim aktom ili statutom moraju uiniti dostupnim. (2) Nadleni organ ili ovlaeno lice privrednog drutva koje ne postupi na nain iz stava 1. ovog lana odgovara za tetu koja je time prouzrokovana ortacima, lanovima ili akcionarima drutva. (3) Ako nadleni organ propusti da izvri dunost iz stava 1. ovog lana, ortaci, lanovi i akcionari mogu podnijeti pisani zahtjev sudu da u vanparninom postupku izda nalog za postupanje na nain iz stava 1. ovog lana.

16

Objavljivanje informacija lan 44. (1) Privredno drutvo koje izdaje hartije od vrijednosti putem javne ponude objavljuje informacije sadrane u dokumentima utvrenim zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Privredno drutvo informacije iz stava 1. ovog lana objavljuje u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti i propisima Komisije za hartije od vrijednosti. Zabrane izbora lan 45. (1) Lica koja su osuena za odreena krivina djela iz oblasti privrede i slubene dunosti u skladu sa posebnim zakonom, u vezi sa vrenjem svojih dunosti u privrednom drutvu, kao i lica koja su povrijedila odredbe ovog zakona o ogranienjima plaanja, ne mogu biti zastupnici, lanovi upravnog odbora, prokuristi, kao ni likvidacioni upravnici dok traju pravne posljedice osude. (2) lanovi organa drutva i sa njima povezana lica u smislu ovog zakona, koji vre funkciju nadzora u tom drutvu i u sa njim povezanim drutvima u smislu ovog zakona, ne mogu da budu lanovi organa koji vode poslove upravljanja i zastupanja drutva. Rjeavanje sporova lan 46. (1) Sud sjedita privrednog drutva nadlean je za rjeavanje sporova koji proizlaze iz ovog zakona, osim ako ovim zakonom nije drukije odreeno. (2) U sluajevima utvrenim ovim zakonom ili ako to proizlazi iz ovog zakona nadleni sud odluuje u vanparninom postupku.

Zastarjelost lan 47. (1) Potraivanja ortaka, lanova i akcionara prema privrednom drutvu, dok imaju to svojstvo, zastarijevaju u roku od est mjeseci od dana saznanja za razlog podnoenja tube, a najkasnije u roku od tri godine od dana dospjelosti, ako zakonom za pojedina potraivanja nije drukije ureeno. (2) Potraivanja povjerilaca privrednog drutva prema ortacima, lanovima i akcionarima, zastarijevaju u roku od est mjeseci od dana saznanja za razlog podnoenja tube, a najkasnije u roku od tri godine od dana prestanka drutva ili od dana prestanka svojstva

17

ortaka, lana i akcionara, ako zakonom za pojedina potraivanja nije odreen drugi rok zastarjelosti. (3) Odredbe st. 1. i 2. ovog lana primjenjuju se i na potraivanja privrednog drutva prema ortacima, lanovima i akcionarima, kao i lanovima organa drutva, zastupniku i likvidacionom upravniku, po osnovu tog svojstva. Dio drugi PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUTAVA I ORTAKO DRUTVO 1. Pojam i osnivanje Pojam i odgovornost lan 48. (1) Ortako drutvo u smislu ovog zakona jeste privredno drutvo koje osnivaju dva ili vie fizikih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka drutva radi obavljanja odreene djelatnosti pod zajednikim poslovnim imenom. (2) Ortako drutvo odgovara za svoje obaveze cjelokupnom imovinom. (3) Ortaci ortakog drutva odgovorni su solidarno za sve obaveze drutva cjelokupnom svojom imovinom, ako sa povjeriocem nije drugaije ugovoreno. (4) Ako ugovor ortaka drutva sadri odredbu suprotnu stavu 3. ovog lana, ta odredba ugovora nema pravno dejstvo prema treim licima. Princip slobode ugovaranja lan 49. Ortaci ortakog drutva mogu svoje meusobne odnose, kao i odnose sa ortakim drutvom urediti slobodno, osim ako je zakonom drukije ureeno. Osnivaki akt lan 50. (1) Osnivaki akt ortakog drutva sadri: a) puno ime i prebivalite svih fizikih lica ortaka i poslovno ime i sjedite pravnog lica svakog ortaka, b) poslovno ime i sjedite drutva, v) djelatnost i g) oznaenje vrste i vrijednosti uloga ortaka.

18

(2) Osnivaki akt ortakog drutva moe da sadri i druge elemente od znaaja za drutvo i ortake drutva. (3) Izmjene i dopune osnivakog akta ortakog drutva vre se uz saglasnost svih ortaka drutva, ako tim aktom nije drukije odreeno. Ugovor ortaka drutva lan 51. (1) Pored osnivakog akta, ortako drutvo moe da ima i ugovor ortaka drutva kojim se odreuje naroito poslovanje drutva i upravljanje. (2) Ugovor ortaka ortakog drutva ne prilae se uz prijavu za registraciju. (3) Ugovor ortaka ortakog drutva sainjava se u pisanoj formi i potpisuje ga svaki ortak. (4) Ugovor ortaka ortakog drutva, odnosno njegove izmjene i dopune imaju pravno dejstvo meu ortacima od dana kada ga potpiu svi ortaci, ako tim ugovorom nije drugaije odreeno. Odnos izmeu osnivakog akta i ugovora ortaka drutva lan 52. U sluaju neusklaenosti izmeu osnivakog akta ortakog drutva i ugovora ortaka ortakog drutva, primjenjuje se osnivaki akt drutva. 2. Pravni odnosi izmeu ortaka i ortaka sa ortakim drutvom Ureivanje osnivakim aktom i ugovorom ortaka drutva lan 53. Pravni odnosi izmeu ortaka i ortaka sa ortakim drutvom ureuju se osnivakim aktom i ugovorom ortaka drutva, ako drutvo ima takav ugovor. Ulog lan 54. (1) Ulog ortaka u ortako drutvo moe biti u novcu, stvarima i pravima, kao i u radu ili uslugama koji su izvreni ili treba da budu izvreni. (2) Ortaci ortakog drutva ulau uloge jednake vrijednosti.

19

Posljedice zakanjenja unoenja uloga lan 55. (1) Ortak ortakog drutva koji u imovinu drutva ne unese svoj ulog u skladu sa osnivakim aktom drutva, koji novac primljen za drutvo ili drugu imovinu ne preda u odreenom roku drutvu ili koji za sebe uzme novac ili drugu imovinu drutva bez ovlaenja, duan je da drutvu plati ugovorenu kamatu poev od dana kada je bio duan da uplati ili unese ulog, odnosno od dana kada je morao da preda novac ili drugu imovinu ili kada je uzeo novac ili drugu imovinu. (2) Odredba stava 1. ovog lana ne iskljuuje pravo ortakog drutva i na naknadu druge tete. Poveanje i smanjenje uloga lan 56. (1) Ortak ortakog drutva nije duan da povea ulog iznad iznosa odreenog osnivakim aktom niti je duan da povea ulog odreen osnivakim aktom radi pokrivanja gubitaka drutva. (2) Ortak ortakog drutva ne moe smanjiti svoj ulog bez saglasnosti svih ostalih ortaka. Raspolaganje ortakim udjelom meu ortacima lan 57. Prenos udjela meu ortacima ortakog drutva je slobodan. Odluivanje ortaka drutva lan 58. (1) Odluke ortaka o pitanjima koja predstavljaju redovnu djelatnost ortakog drutva donose se veinom od ukupnog broja glasova ortaka. Saglasnost svih ortaka potrebna je za odluke o pitanjima koja su izvan redovne djelatnosti drutva, kao i za odluke o prijemu novog ortaka drutva. (2) Ortaci kod kojih postoji sukob interesa u smislu l. 34. i 35. ovog zakona, u odnosu na odluku koja se donosi, ne uestvuju u glasanju za donoenje takve odluke. (3) Ortaci ortakog drutva donose odluke na sjednici, to vai i za ortake koji su ovlaeni za voenje poslova.

20

Voenje poslova lan 59. (1) Ortak ortakog drutva ima pravo i obavezu da vodi poslove drutva (u daljem tekstu: voenje poslova). (2) Ako je osnivakim aktom ortakog drutva ili ugovorom ortaka drutva odreeno da je voenje poslova preneseno na jednog ili vie ortaka drutva, ostali ortaci drutva nemaju pravo na voenje poslova. Voenje poslova od strane vie ortaka lan 60. (1) Ako pravo na voenje poslova imaju dva ili vie ortaka ortakog drutva, svaki od tih ortaka ima pravo da postupa samostalno, osim ako se najmanje jedan ortak usprotivi tom pravu. (2) Ako je osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva odreeno da ortaci drutva ovlaeni za voenje poslova mogu da postupaju samo zajedno, za svaki posao potrebna je saglasnost svih ortaka drutva ovlaenih za voenje poslova, osim ako bi odgaanje donoenja te odluke prouzrokovalo tetu drutvu. (3) Ako je osnivakim aktom ili ugovorom ortaka ortakog drutva odreeno da je u sluaju voenja poslova od vie ortaka, svaki ortak ovlaen za voenje poslova duan da postupa po instrukcijama drugih ortaka ovlaenih za voenje poslova, svaki ortak duan je da obavijesti ostale ortake ovlaene za voenje poslova radi donoenja zajednike odluke o pravnoj radnji ili poslu. (4) Ako ortak ovlaen za voenje poslova u skladu sa okolnostima smatra da instrukcije u smislu stava 3. ovog lana nisu primjerene, o tome obavjetava druge ortake radi zajednikog odluivanja, osim ako bi odgaanje odluke prouzrokovalo tetu drutvu, kada moe postupati samostalno, o emu je duan da bez odgaanja obavijesti ostale ortake. Obim voenja poslova lan 61. (1) Voenje poslova obuhvata ovlaenje za obavljanje pravnih poslova i drugih radnji koje se redovno vre pri obavljanju djelatnosti ortakog drutva. (2) Pravni poslovi i druge radnje koje nisu obuhvaene ovlaenjem iz stava 1. ovog lana mogu se obavljati samo uz saglasnost svih ortaka ortakog drutva.

21

Prenos prava za voenje poslova lan 62. (1) Ortak ortakog drutva ovlaen za voenje poslova moe prenijeti pravo na voenje poslova na tree lice, ako su s tim saglasni svi ortaci drutva. (2) Ortak ortakog drutva koji prenese pravo za voenje poslova na tree lice koje nije ortak, odgovara za izbor lica na koje je prenio pravo za voenje poslova i za radnje lica u izvravanju tih poslova. Otkazivanje voenja poslova lan 63. (1) Ortak ortakog drutva moe odustati od voenja poslova u otkaznom roku koji je odreen osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva, ako za to postoji opravdan razlog, to cijene ostali ortaci. (2) Nitava je odredba osnivakog akta ili ugovora ortaka drutva kojom se ortak unaprijed odrie od prava na voenje poslova. (3) Ako postoji opravdan razlog za hitno odustajanje od voenja poslova, ortak moe od tog ovlaenja da odustane i u kraem otkaznom roku od roka iz stava 1. ovog lana. (4) Ortak ortakog drutva ovlaen za voenje poslova, pisanim putem blagovremeno obavjetava sve ostale ortake drutva o namjeri da odustane od voenja poslova, radi omoguavanja kontinuiteta nezavrenih poslova od ostalih ortaka ovlaenih za voenje poslova . (5) Ako se ortak ortakog drutva odrekne ovlaenja za voenje poslova suprotno st. 1. i 3. ovog lana, duan je da ortakom drutvu nadoknadi time prouzrokovanu tetu. Oduzimanje ovlaenja za voenje poslova lan 64. Ovlaenje za voenje poslova moe se odlukom nadlenog suda oduzeti po tubi drutva ili preostalih ortaka drutva, ako se utvrdi da ortak nije sposoban da vodi poslove drutva ili da ini teu povredu dunosti voenja poslova. Pravo na naknadu trokova lan 65. (1) Ortak ortakog drutva ima pravo na naknadu svih trokova koje je imao u voenju poslova drutva i koji su s obzirom na okolnosti bili neophodni. (2) Trokovi iz stava 1. ovog lana padaju na teret ortakog drutva.

22

Dobit i gubitak lan 66. (1) Na kraju poslovne godine ortaci usvajaju finansijski izvjetaj kojim se utvruje dobit i gubitak ortakog drutva i uee svakog ortaka u dobiti i gubitku. (2) Dobit ortakog drutva raspodjeljuje se ortacima na jednake dijelove. (3) Gubitak ortakog drutva raspodjeljuje se na ortake drutva na jednake dijelove. (4) Dio dobiti koji pripada ortaku ortakog drutva u dobiti ortakog drutva isplauje se najkasnije u roku od tri mjeseca od dana usvajanja finansijskog izvetaja. (5) Ako osnivaki akt ortakog drutva sadri odredbu kojom se odreuje samo udio u dobiti ili samo udio u gubitku, smatra se da se ona odnosi i na dobit i na gubitak. Primjenljivost lan 67. Odredbe l. 54. do 66. ovog zakona primjenjuju se ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka ortakog drutva nije drugaije odreeno. 3. Pravni odnosi drutva i ortaka prema treim licima Pravo na zastupanje lan 68. (1) Ovlaenje za zastupanje ortakog drutva ima svaki ortak, ako osnivakim aktom drutva nije drugaije odreeno. (2) Ako su dva ili vie ortaka ovlaeni da zastupaju ortako drutvo, svaki od ortaka ovlaen je da postupa samostalno, ako osnivakim aktom nije drugaije odreeno. (3) Osnivakim aktom drutva moe se odrediti da ortaci drutva mogu zastupati drutvo samo zajedno. (4) Ako su ortaci ortakog drutva, u skladu sa osnivakim aktom ovlaeni za zajedniko zastupanje, mogu da ovlaste jednog ili vie ortaka ovlaenih za zajedniko zastupanje da preduzimaju odreene poslove ili odreene vrste poslova, a izjava volje treih lica uinjena jednom od ortaka ovlaenih da zajedno zastupaju drutvo, smatra se da je uinjena ortakom drutvu. (5) Osnivakim aktom ortakog drutva moe se odrediti da ortaci drutva mogu zastupati drutvo samo zajedno sa prokuristom kada se primjenjuje odredba stava 4. ovog lana.

23

(6) Podaci o ortacima koji zastupaju ortako drutvo, o promjeni lica ovlaenih za zastupanje ili odreivanje novih ortaka za zastupanje ortakog drutva, kao i promjene obima ovlaenja ortaka koji zastupaju ortako drutvo, registruju se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. Otkazivanje ovlaenja za zastupanje lan 69. (1) Ortak ortakog drutva ovlaen za zastupanje moe otkazati ovlaenje za zastupanje u otkaznom roku koji je odreen osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva, ako za to postoji opravdan razlog to cijene ostali ortaci. (2) Nitava je odredba osnivakog akta ili ugovora ortaka drutva kojom se ortak unaprijed odrie ovlaenja za zastupanje. (3) Ako postoji opravdan razlog za hitno odustajanje od zastupanja, ortak moe od zastupanja da odustane i u kraem otkaznom roku od roka iz stava 1. ovog lana. (4) Ortak ortakog drutva ovlaen za zastupanje pisanim putem blagovremeno obavjetava sve ostale ortake drutva o namjeri da odustane od zastupanja radi omoguavanja kontinuiteta nezavrenih poslova od ostalih ortaka ovlaenih za zastupanje. (5) Ako se ortak ortakog drutva odrekne ovlaenja za zastupanje suprotno st. 1. i 3. ovog lana duan je da ortakom drutvu nadoknadi time prouzrokovanu tetu. Oduzimanje ovlaenja za zastupanje lan 70. Ovlaenje za zastupanje moe se oduzeti odlukom nadlenog suda ako osnivakim aktom ortakog drutva nije drukije odreeno, po tubi drutva ili preostalih ortaka drutva, ako se utvrdi da ortak nije sposoban da zastupa drutvo ili da ini teu povredu dunosti zastupanja. Prigovori i preboj (kompenzacija) lan 71. (1) Ortak ortakog drutva prema treim licima moe podnijeti line prigovore, ali i prigovore koje moe istai i drutvo prema tim licima. (2) Potraivanja treeg lica od ortaka ortakog drutva ne mogu se prebijati sa potraivanjima ortaka prema drutvu.

24

Odgovornost novog ortaka lan 72. (1) Lice koje nakon osnivanja drutva stekne svojstvo ortaka odgovara za obaveze drutva kao i postojei ortaci, ukljuujui i obaveze nastale prije njegovog pristupanja drutvu. (2) Odredbe ugovora ortaka drutva koje nisu u skladu sa stavom 1. ovog lana nemaju pravno dejstvo prema treim licima, osim ako se tree lice ne saglasi sa tim. 4. Ortaki udio Prenos udjela treim licima lan 73. (1) Ortak ortakog drutva moe prenijeti svoj udio treem licu samo uz saglasnost ostalih ortaka. (2) U sluaju prenosa udjela treem licu ostali ortaci ortakog drutva imaju pravo preeg sticanja tog udjela. (3) Ako ortaci ortakog drutva ne daju saglasnost na prenos udjela treem licu, a ne iskoriste pravo preeg sticanja, ortak drutva moe prenijeti svoj udio treem licu i bez te saglasnosti. (4) Davanje u zalog udjela ortaka ortakog drutva smatra se prenosom udjela u smislu st. 1. do 3. ovog lana. (5) Prenos udjela na nasljednike i pravne sljedbenike ne smatra se prenosom udjela treem licu u smislu st. 1. do 3. ovog lana. (6) Prenos udjela treim licima moe se osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva drugaije odrediti. Odgovornost prilikom prenosa udjela lan 74. (1) U svim sluajevima prenosa udjela, prenosilac udjela i sticalac prenesenog udjela odgovaraju solidarno prema drutvu za sve obaveze prenosioca udjela prema drutvu, u trenutku prenosa, osim ako se ortaci ne sporazumiju drugaije. (2) Zahtjevi od ortakog drutva ili u ime ortakog drutva iz stava 1. ovog lana zastarijevaju u roku od tri godine od registracije prenosa udjela. (3) Odredba stava 2. ovog lana primjenjuje se i na druge zahtjeve od ortakog drutva ili u ime njega protiv lica koje je prestalo da bude ortak.

25

5. Prestanak ortakog drutva i istupanje ortaka Razlozi prestanka lan 75. (1) Ortako drutvo prestaje: a) istekom vremena na koje je osnovano ili ispunjenjem cilja osnivanja, b) odlukom ortaka o prestanku, v) neobavljanjem poslova neprekidno u periodu od dvije godine, g) sudskom odlukom o prestanku i d) nastupanjem bilo kojeg drugog dogaaja odreenog osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva koji ima za posljedicu prestanak drutva. (2) Ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva nije drukije odreeno, svojstvo ortaka u ortakom drutvu prestaje u sluaju: a) smrti ortaka, b) otvaranja steaja nad nekim od ortaka, v) otkaza nekog ortaka, g) donoenja odluke ortaka u skladu sa osnivakim aktom, ugovorom ortaka drutva i ovim zakonom i d) u drugim sluajevima odreenim osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva. Preutno produenje lan 76. Ako je ortako drutvo osnovano na odreeno vrijeme ili za ispunjenje odreenog cilja, a istekom tog vremena ili ispunjenjem cilja osnivanja nastavi da posluje, smatra se da je drutvo preutno dobilo saglasnost svih ortaka da je osnovano na neodreeno vrijeme. Otkaz i povlaenje ortaka lan 77. (1) Ortak ortakog drutva moe da se povue dobrovoljno iz drutva, podnoenjem pisanog otkaza. (2) Pisani otkaz iz stava 1. ovog lana podnosi se najmanje est mjeseci prije isteka poslovne godine, osim ako je osnivakim aktom drugaije odreeno. (3) Pravo ortaka iz stava 1. ovog lana ne moe se ograniiti niti iskljuiti.

26

Sudska odluka o prestanku drutva lan 78. (1) Po tubi nekog od ortaka ortakog drutva, sud donosi odluku da drutvo prestaje kada za to postoji opravdan razlog. (2) Opravdan razlog u smislu stava 1. ovog lana postoji ako sud nae da: a) ortak drutva, sa namjerom ili grubom nepanjom povrijedi svoju dunost koja je u smislu ovog zakona, osnivakog akta ili ugovora ortaka drutva od uticaja na poslovanje drutva, b) je ispunjenje takve dunosti faktiki nemogue i v) nije mogue da drutvo drukije nastavi poslovanje, a da to poslovanje bude u skladu sa ovim zakonom, osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva.

(3) Nitav je sporazum kojim se iskljuuje ili ograniava pravo ortaka na podnoenje tube iz stava 1. ovog lana. (4) Tuba iz stava 1. ovog lana podnosi se protiv ortakog drutva i svih drugih ortaka kod nadleog suda. (5) Umjesto odluke o prestanku ortakog drutva u skladu sa st. 1. do 4. ovog lana, sud moe, ako se u tom smislu preinai tubeni zahtjev, da iskljui ortaka drutva u skladu sa lanom 79. ovog zakona. Iskljuenje ortaka lan 79. (1) Na iskljuenje ortaka ortakog drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona o iskljuenju lana drutva s ogranienom odgovornou. (2) Odluku o iskljuenju ortaka ortakog drutva donose preostali ortaci u skladu sa lanom 58. ovog zakona. Posljedice istupanja ortaka iz drutva lan 80. (1) Udio ortaka koji istupi iz ortakog drutva raspodjeljuje se ostalim ortacima drutva na jednake dijelove. (2) Ortaci koji ostaju u drutvu duni su da isplate ortaku koji istupa iz ortakog drutva u novcu ono to bi on primio na osnovu obrauna koji bi se napravio kada bi u vrijeme njegovog istupanja drutvo prestalo da postoji, ne uzimajui u obzir tekue nezavrene poslove.

27

(3) Ako vrijednost imovine ortakog drutva nije dovoljna za to da se pokriju obaveze drutva, ortak koji istupa iz drutva plaa drutvu dio nepokrivenog iznosa srazmjerno njegovom ueu u gubitku drutva. (4) Odredbe st. 1. do 3. ovog lana primjenjuju se ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka ortakog drutva nije drugaije odreeno. Uee ortaka koji je istupio iz drutva u nezavrenim poslovima lan 81. Ortak ortakog drutva koji istupa iz drutva, uestvuje u dobiti i gubitku iz poslova koji u vrijeme njegovog istupanja jo nisu bili zavreni sa stanjem na dan njegovog istupanja, ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva nije drugaije odreeno. Postupak u sluaju kad ostane jedan ortak lan 82. (1) Ako iz bilo kog razloga ostane jedan ortak ortakog drutva, taj ortak je duan da preduzme sve neophodne mjere da uskladi poslovanje drutva uslovima propisanim ovim zakonom ili da nastavi poslovanje kao preduzetnik, najkasnije u roku od 90 dana od dana kada je ostao jedini ortak drutva. (2) Ako u roku iz stava 1. ovog lana jedini ortak ortakog drutva ne uskladi svoj poloaj sa odredbama ovog zakona, ortako drutvo prestaje likvidacijom. Nastavljanje drutva sa nasljednicima lan 83. (1) Ortako drutvo nastavlja da posluje sa nasljednicima preminulog ortaka, ako je tako odreeno osnivakim aktom i uz saglasnost nasljednika. (2) Nasljednici mogu izvravati svoja prava u skladu sa stavom 1. ovog lana od dana saznanja za nasljeivanje ili od dana imenovanja zastupnika nasljedniku koji nema poslovnu sposobnost, zavisno od okolnosti sluaja. Registracija prestanka drutva lan 84. (1) Preostali ortaci ovlaeni za zastupanje ortakog drutva prijavljuju prestanak drutva i istupanje ortaka iz drutva, radi registracije i objavljivanja. (2) U sluaju prestanka sudskom odlukom, sud po slubenoj dunosti prijavljuje registru prestanak ortakog drutva.

28

II KOMANDITNO DRUTVO 1. Pojam i osnivanje Pojam i odgovornost lan 85. (1) Komanditno drutvo, u smislu ovog zakona, jeste privredno drutvo koje osnivaju dva ili vie fizikih i/ili pravnih lica u svojstvu ortaka, radi obavljanja odreene djelatnosti, pod zajednikim poslovnim imenom, od kojih najmanje jedno lice odgovara neogranieno za njegove obaveze (komplementar), a najmanje jedno lice snosi rizik do visine svog ugovorenog uloga (komanditor). (2) Komanditno drutvo za svoje obaveze odgovara cjelokupnom imovinom. Primjena odredaba o ortakom drutvu lan 86. (1) Na komanditno drutvo primjenjuju se odredbe ovog zakona o ortakom drutvu, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (2) Komplementari imaju status ortaka ortakog drutva, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. Osnivaki akt lan 87. (1) Osnivaki akt komanditnog drutva sadri naroito: a) puno ime i prebivalite svakog fizikog lica i poslovno ime i sjedite pravnog lica komplementara i komanditora, kao i oznaenje svojstva ortaka, b) poslovno ime i sjedite drutva, v) oznaenje vrste i vrijednosti uloga svakog osnivaa i g) djelatnost. (2) Osnivaki akt komanditnog drutva moe da sadri i druge elemente od znaaja za drutvo i komplementare. Izmjena osnivakog akta lan 88. (1) Osnivaki akt komanditnog drutva mijenja se saglasnou svih komplementara i komanditora drutva, ako tim aktom nije drugaije odreeno.

29

(2) Izmjene osnivakog akta komanditnog drutva kojima se poveavaju obaveze ortaka drutva odreene tim aktom ili kojima se odreuju nove obaveze ortaka drutva, vre se uz saglasnost ortaka drutva na koje se te izmjene odnose. Ugovor ortaka drutva lan 89. (1) Pored osnivakog akta, komanditno drutvo moe imati i ugovor ortaka drutva kojim se odreuje poslovanje drutva i upravljanje. (2) Ugovor ortaka komanditnog drutva ne prilae se uz prijavu za registraciju. (3) Ugovor ortaka komanditnog drutva sainjava se u pisanoj formi i potpisuju ga svi ortaci. (4) Ugovor ortaka komanditnog drutva i promjene ugovora imaju pravno dejstvo meu ortacima danom potpisivanja svih ortaka, ako tim ugovorom nije drugaije odreeno. Odnos izmeu osnivakog akta i ugovora ortaka drutva lan 90. U sluaju neusklaenosti izmeu osnivakog akta komanditnog drutva i ugovora ortaka drutva, primjenjuje se osnivaki akt. 2. Pravni odnosi meu ortacima i izmeu ortaka i drutva Ulog lan 91. (1) Ulog komanditora u komanditno drutvo moe biti novani i nenovani, ukljuujui i izvreni rad i usluge u komanditnom drutvu. (2) Komanditor u komanditno drutvo unosi cijeli ugovoreni ulog prije sticanja svojstva komanditora. Prenos udjela lan 92. (1) Komplementar komanditnog drutva ne moe prenijeti cijeli udjel ili dio svog udjela bez saglasnosti svih komanditora i komplementara. (2) Komanditor komanditnog drutva moe prenijeti dio svog udjela ili cijeli svoj udio prodajom, poklonom, nasljeem ili na drugi nain.

30

Dobit i gubitak lan 93. Komanditori i komplementari uestvuju u diobi dobiti i snoenju gubitka drutva srazmjerno procentu udjela u drutvu. Primjenljivost lan 94. Odredbe l. 91. do 93. ovog zakona primjenjuju se ako osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drutva nije drugaije odreeno. Voenje poslova drutva lan 95. (1) Jedan ili vie komlementara vode poslove komanditnog drutva. (2) Komanditor ne moe vriti voenje poslova drutva. 3. Pravni odnosi komanditnog drutva i ortaka prema treim licima Zastupanje lan 96. Komanditor ne moe da zastupa komanditno drutvo prema treim licima. Sluajevi odgovornosti komanditora kao komplementara lan 97. (1) Komanditor odgovara, kao i komplementar prema treim licima ako je njegovo ime uz njegovu saglasnost uneseno u poslovno ime komanditnog drutva. (2) Komanditor odgovara, kao i komplementar ako postupa suprotno zabrani iz lana 95. stav 2. ovog zakona. 4. Promjene u lanstvu i status drutva Okonanje statusa ortaka i promjena pravne forme lan 98. (1) Komanditno drutvo ne prestaje u sluaju smrti komanditora, kao ni u sluaju prestanka komanditora koji nije fiziko lice. (2) Ako iz komanditnog drutva istupe svi komplementari a novi komplementari nisu primljeni u roku od 90 dana od dana istupanja posljednjeg komplementara, komanditori mogu

31

u daljem roku od 90 dana donijeti jednoglasno odluku o promjeni pravne forme u drutvo s ogranienom odgovornou ili akcionarsko drutvo, u skladu sa ovim zakonom. (3) Ako komanditori komanditnog drutva ne postupe na nain i u roku iz stava 2. ovog lana, komanditno drutvo prestaje likvidacijom, u skladu sa ovim zakonom. (4) Ako iz komanditnog drutva istupe svi komanditori, komanditno drutvo moe u skladu sa stavom 2. ovog lana nastaviti da posluje kao ortako drutvo ili kao preduzetnik. (5) Promjene iz st. 1. do 4. ovog lana registruju se i objavljuju u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

III DRUTVO SA OGRANIENOM ODGOVORNOU 1. Osnovna naela Pojam i odgovornost lan 99. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou u smislu ovog zakona jeste privredno drutvo koje osniva jedno ili vie pravnih i/ili fizikih lica, u svojstvu lanova drutva, radi obavljanja odreene djelatnosti pod zajednikim poslovnim imenom. (2) Drutvo sa ogranienom odgovornou odgovara za svoje obaveze cjelokupnom imovinom. (3) lan drutva sa ogranienom odgovornou ne odgovara za obaveze drutva, osim do iznosa neunesenog uloga u imovinu drutva. (4) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe imati najvie 50 lanova. (5) Ako se broj lanova drutva sa ogranienom odgovornou povea iznad broja lanova iz stava 4. ovog lana, ali ne vie od 100 lanova, i ako se taj broj odri u periodu duem od godinu dana, to drutvo mijenja pravnu formu u formu zatvorenog akcionarskog drutva. Naelo slobode ugovaranja lan 100. lanovi drutva sa ogranienom odgovornou svoje meusobne odnose u drutvu, kao i odnose sa drutvom, ureuju slobodno ako ovim zakonom nije drugaije ureeno.

32

2. Osnivaki akt i ugovor lanova drutva Osnivaki akt lan 101. (1) Osnivaki akt drutva sa ogranienom odgovornou sadri: a) puno ime i prebivalite svakog fizikog lica i poslovno ime i sjedite svakog pravnog lica lana drutva, b) poslovno ime i sjedite drutva, v) djelatnost, g) iznos osnovnog kapitala i iznos, vrstu i vrijednost uloga svakog osnivaa i opis vrste i vrijednost nenovanog uloga,

d) nain i vrijeme unoenja nenovanih uloga, odnosno vrijeme uplate novanih uloga, ) ukupan iznos trokova osnivanja, odnosno procijenjeni iznos svih trokova plaenih od drutva ili zaraunatih drutvu u vezi sa osnivanjem, a po potrebi i trokove prije nego to je utvreno da drutvo ispunjava uslove za poetak poslovanja i e) odobrene posebne pogodnosti bilo kom licu koje je uestvovalo u osnivanju drutva ili u poslovima prije osnivanja drutva ili utvrivanja ispunjenosti uslova za poetak poslovanja.

(2) Osnivaki akt drutva sa ogranienom odgovornou moe sadrati i druge odredbe, ukljuujui i odredbe koje moe sadrati i ugovor lanova drutva. Ugovor lanova drutva lan 102. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou, pored osnivakog akta, moe da ima i ugovor lanova drutva kojim se ureuje naroito poslovanje drutva i upravljanje. Ugovor lanova drutva sainjava se u pisanoj formi i sadri odredbe o: a) obavezama lanova drutva na dodatne uloge pored osnovnih uloga, kao i o posebnim naknadama i posljedicama u sluaju neispunjenja takvih obaveza, b) posebnim uslovima i nainu prenosa udjela lanova drutva koji se razlikuje od naina ureenog ovim zakonom, v) nainu za ostvarivanje prava glasa lanova drutva ili prava na dividendu (jednako pravo, pravo u skladu sa udjelom u osnovnom kapitalu drutva ili pravo utvreno na neki drugi nain) i g) postupku odluivanja, ukljuujui i postupak za odluivanje u sluaju blokade odluivanja meu lanovima drutva.

33

(2) Ugovor lanova drutva sa ogranienom odgovornou ne dostavlja se uz prijavu za registraciju. (3) Ugovor lanova drutva sa ogranienom odgovornou, kao i njegove izmjene i dopune, proizvode pravno dejstvo danom potpisivanja od svih lanova drutva, ako ugovorom nije drugaije odreeno. Odnos osnivakog akta i ugovora lan 103. U sluaju neusklaenosti izmeu osnivakog akta drutva sa ogranienom odgovornou i ugovora lanova drutva primjenjuje se osnivaki akt drutva. 3. Trokovi Trokovi osnivanja lan 104. (1) Osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrediti da trokove osnivanja drutva snosi drutvo ili osnivai. (2) Ako osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou nije drugaije odreeno, trokove osnivanja drutva snose osnivai. (3) Ako je osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou odreeno da trokove osnivanja snosi drutvo, ti trokovi nadoknauju se osnivaima do iznosa navedenog u osnivakom aktu.

4. Osnovne obaveze lanova 4.1. Obaveza u vezi sa ulogom Vrste uloga lan 105. (1) Ulog u drutvo sa ogranienom odgovornou moe biti novani ili nenovani, ukljuujui i izvreni rad i pruene usluge drutvu. (2) Ulozi lanova drutva sa ogranienom odgovornou ne moraju biti jednake vrijednosti. (3) Ulozi u drutvo sa ogranienom odgovornou, novani ili nenovani, ulau se u drutvo u skladu sa osnivakim aktom drutva.

34

4.2. Dodatni ulozi Osnov lan 106. (1) lanovi drutva sa ogranienom odgovornou mogu donijeti odluku o ulaganju dodatnih uloga ako je to odreeno osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. (2) Dodatni ulozi lanova drutva sa ogranienom odgovornou srazmjerni su udjelima, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. (3) Ako lan drutva sa ogranienom odgovornou ne unese dodatni ulog u skladu sa stavom 2. ovog lana, ostali lanovi obavezni su da uplate taj dio srazmjerno svojim udjelima, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. (4) Osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrediti da je lan drutva koji ne izvri obaveze iz st. 1. i 2. ovog lana odgovoran ostalim lanovima i drutvu za prouzrokovanu tetu. 5. Osnovni kapital Minimalni osnovni kapital lan 107. (1) Novani dio osnovnog kapitala drutva sa ogranienom odgovornou na dan uplate iznosi najmanje 2.000 KM (dvije hiljade konvertibilnih maraka), od ega se najmanje polovina uplauje na privremeni raun do registracije drutva, a ostatak se uplauje na raun drutva u roku od dvije godine od dana registracije. (2) Posebnim zakonom za osnivanje finansijskih i osiguravajuih organizacija i privrednih drutava koja obavljaju zakonom odreene djelatnosti kao drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrediti vei minimalni osnovni kapital. Poveanje i smanjenje osnovnog kapitala lan 108. (1) Osnovni kapital drutva sa ogranienom odgovornou moe se odlukom skuptine lanova poveati novim ulozima lanova ili pretvaranjem raspoloivih rezervi za ove namjene u osnovni kapital. (2) Osnovni kapital drutva sa ogranienom odgovornou moe se smanjiti odlukom skuptine lanova, ali ne ispod zakonom propisanog minimalnog osnovnog kapitala. (3) Smanjenje osnovnog kapitala drutva sa ogranienom odgovornou po jednom osnovu moe se izvriti istovremeno sa poveanjem njegovog osnovnog kapitala po drugom osnovu u skladu sa ovim zakonom.

35

(4) Registracija poveanja iz sredstava drutva i smanjenja osnovnog kapitala drutva sa ogranienom odgovornou vri se jednom godinje i to u roku od 30 dana od dana odravanja godinje skuptine lanova drutva. Primjena lan 109. Odredbe ovog zakona o otvorenom akcionarskom drutvu koje se odnose na odravanje osnovnog kapitala, rezerve, poveanje i smanjenje osnovnog kapitala, kao i odravanje skuptine akcionara, primjenjuju se i na odravanje, poveanje i smanjenje osnovnog kapitala i odravanje skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou kod gubitka koji ne prelazi 50 % osnovnog kapitala drutva. 6. Udjeli Princip jedan udio jedan lan lan 110. (1) lan drutva sa ogranienom odgovornou stie udio u osnovnom kapitalu drutva srazmjerno vrijednosti uloga. (2) lan drutva sa ogranienom odgovornou moe imati jedan udio u drutvu. (3) Ako lan drutva sa ogranienom odgovornou stekne jedan ili vie udjela, ti udjeli se spajaju sa postojeim udjelom i zajedno ine jedan udio. Prava glasa i imovinska prava po osnovu udjela lan 111. Pravo glasa lanova drutva sa ogranienom odgovornou, kao i imovinska prava prema drutvu, ukljuujui i uee u dobiti i raspodjeli likvidacionog vika, srazmjerni su udjelima lanova u ukupno uplaenom osnovnom kapitalu drutva u vrijeme ostvarivanja tih prava, ako osnivakim aktom nije drugaije odreeno. Pravna priroda lan 112. (1) Udjeli drutva sa ogranienom odgovornou nisu hartije od vrijednosti. (2) Udjeli drutva sa ogranienom odgovornou ne mogu se sticati, niti se njima moe raspolagati upuivanjem javne ponude. (3) Drutvo sa ogranienom odgovornou izdaje svakom lanu drutva potvrdu kao dokaz lanstva i njegovog udjela, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno.

36

Suvlasnitvo udjela lan 113. (1) Udio moe pripadati jednom licu ili veem broju lica (u daljem tekstu: suvlasnici udjela). Suvlasnici udjela se u odnosu na drutvo s ogranienom odgovornou smatraju jednim lanom, a u knjigu udjela upisuje se puno ime i adresa svakog suvlasnika udjela. (2) Suvlasnici udjela u drutvu sa ogranienom odgovornou svoja prava glasa i druga prava ostvaruju preko jednog zajednikog punomonika, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. U sluaju postojanja zajednikog punomonika suvlasnici udjela u drutvu sa ogranienom odgovornou duni su da ga identifikuju radi upisa u knjigu udjela. (3) Obavjetenje koje drutvo sa ogranienom odgovornou uputi zajednikom punomoniku iz stava 2. ovog lana smatra se da je dato svim suvlasnicima udjela. Ako suvlasnici udjela propuste da identifikuju zajednikog punomonika, obavjetenje dato od drutva bilo kom suvlasniku smatra se da je dato svim suvlasnicima. (4) Suvlasnici udjela solidarno odgovaraju drutvu sa ogranienom odgovornou za sve obaveze prema drutvu koje se tiu njihovog udjela. (5) Pravne radnje drutva sa ogranienom odgovornou prema jednom suvlasniku udjela imaju dejstvo prema svim suvlasnicima tog udjela. Knjiga udjela lan 114. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou duno je da knjigu udjela dri u svom sjeditu. (2) U knjigu udjela iz stava 1. ovog lana upisuju se: ime i prebivalite, odnosno poslovno ime; sjedite i poreski identifikacioni broj svakog lana drutva, odnosno svakog suvlasnika i njihovog zajednikog punomonika; iznos ugovorenog i uplaenog uloga i eventualne sporedne inidbe i dopunski ulozi pored osnovnog uloga; optereenja udjela; broj ili procenat glasova svakog udjela; podjele i svi prenosi udjela ukljuujui i vrijeme prenosa i ime prenosioca i sticaoca, kao i sve eventualne promjene ovih podataka. (3) Drutvo sa ogranienom odgovornou podnosi registru, u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata, prijavu i dokumenta za svaku promjenu podataka upisanih u knjizi udjela, radi registracije i objavljivanja. (4) lanovi drutva sa ogranienom odgovornou imaju pravo uvida u knjigu udjela i pravo na kopije. (5) Direktor ili lanovi upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou odgovaraju drutvu za tanost podataka u knjizi udjela, u skladu sa ovim zakonom.

37

Znaaj upisa u knjigu udjela lan 115. (1) U odnosu na drutvo sa ogranienom odgovornou, lan drutva je lice koje je kao takvo upisano u knjigu udjela, a u odnosu na trea lica lan drutva je lice koje je kao takvo registrovano. (2) Smatra se da je lan drutva upisan u knjugu udjela danom podnoenja prijave za upis u registar, koja sadri sve podatke koji se upisuju u knjigu udjela, bez obzira na to kada je upis stvarno izvren. Pojam i sticanje sopstvenih udjela lan 116. (1) Sopstvenim udjelom drutva sa ogranienom odgovornou u smislu ovog zakona smatra se udio koji drutvo stekne od svojih lanova. (2) Drutvo sa ogranienom odgovornou ne moe upisivati sopstvene udjele, direktno ili indirektno, preko treeg lica koje ih stie za raun drutva. (3) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe od svojih lanova sticati sopstvene udjele koji su u cjelini uplaeni, kao i udjele koji nisu u cjelini uplaeni. (4) Udjeli iz stava 3. ovog lana mogu se stei kupovinom od lanova drutva po osnovu prinudnog prestanka svojstva lana drutva ili po drugom osnovu. (5) Drutvo sa ogranienom odgovornou ne moe sticati sopstvene udjele suprotno odredbama ovog zakona o ogranienju plaanja. (6) Drutvo sa ogranienom odgovornou po osnovu sopstvenih udjela nema pravo glasa niti se ti udjeli raunaju u kvorum glasova niti daju pravo na dividendu. (7) Steeni sopstveni udjeli ili dijelovi udjela drutva sa ogranienom odgovornou kojima se ne raspolae u roku od godinu dana od dana sticanja, ponitavaju se. Uzimanje udjela u zalog lan 117. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe udjele uzeti u zalog, ako je ukupni iznos potraivanja obezbijeenih zalogom udjela nii od vrijednosti udjela, odnosno vrijednosti uplaenog udjela. (2) Na uzimanje udjela lana drutva sa ogranienom odgovornou u zalog od samog drutva ili od lica koje djeluje u svoje ime a za raun drutva, primjenjuju se odredbe ovog zakona o sticanju sopstvenih udjela.

38

Kredit drutva za sticanje njegovih udjela lan 118. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou ne moe direktno ili indirektno pruati finansijsku podrku bilo koje vrste za kupovinu svojih udjela. (2) Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na tekue pravne poslove finansijskih organizacija, kao ni na davanje avansa ili kredita ili pruanja obezbjeenja od drutva sa ogranienom odgovornou za sticanje udjela drutva od zaposlenih u drutvu ili u povezanim drutvima. (3) Raspolaganja iz stava 2. ovog lana mogu se vriti samo u okviru ogranienja plaanja propisanih ovim zakonom. Povlaenje i ponitenje udjela lan 119. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe povui i ponititi udjele u sluajevima odreenim osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. (2) Odluku o povlaenju i ponitenju udjela donosi skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. (3) Odluka skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou o povlaenju i ponitenju udjela sadri: osnov povlaenja i ponitenja, iznos koji se plaa lanu iji je udio povuen i poniten i dejstvo ponitenja na osnovni kapital drutva. (4) Odluka iz stava 2. ovog lana unosi se u knjigu odluka. (5) lan drutva sa ogranienom odgovornou iji je udio povuen i poniten gubi prava i obaveze koje je imao po osnovu tog udjela. 7. Osnovna prava lanova drutva 7.1. Pravo raspolaganja udjelom Oslobaanje ogranienja prenosa lan 120. Udio lana drutva sa ogranienom odgovornou moe se slobodno prenositi, ako ovim zakonom, osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije ureeno, i to: a) drugom lanu drutva ili drutvu, b) supruniku prenosioca, bratu, sestri, pretku, potomku ili supruniku potomka, v) zakonskom zastupniku ili nasljedniku lana drutva nakon njegove smrti i

39

g) statusnom promjenom u skladu sa ovim zakonom. Pravo preeg sticanja udjela drutva lan 121. (1) lan drutva sa ogranienom odgovornou prije nego to ponudi svoj udio ili dio udjela treem licu koje nije lice iz lana 120. ovog zakona, duan je da taj udio ili dio udjela ponudi drutvu. (2) Ako drutvo ne iskoristi pravo preeg sticanja u roku odreenom osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva, o emu odluku donosi skuptina lanova drutva, ponuda se dostavlja drugim lanovima drutva, u skladu sa osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. (3) Ako drutvo sa ogranienom odgovornou, odnosno lanovi drutva ne obavijeste lana drutva koji prodaje udio o odluci u roku utvrenom osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva, smatra se da je ponuda odbijena. (4) Drutvo sa ogranienom odgovornou, odnosno lanovi drutva mogu dati protivponudu lanu drutva koji nudi prodaju udjela, a lan mora dati drutvu, odnosno lanovima drutva pisano obavjetenje o prihvatanju protivponude u roku od deset dana od dana prijema protivponude, a ako lan drutva koji nudi prodaju udjela ne odgovori u tom roku, smatra se da je protivponuda odbijena. (5) Drutvo sa ogranienom odgovornou koje prihvati ponudu za sticanje udjela lana drutva, moe raspodijeliti dio ili cio steeni udio jednom ili veem broju lanova drutva ako svi lanovi drutva koji su glasali za sticanje udjela odobre takvu raspodjelu. Ako drutvo sa ogranienom odgovornou ne moe zbog ogranienja plaanja odreenih ovim zakonom da izvri sticanje udjela lana drutva, lanovi drutva koji su glasali za kupovinu udjela obavezni su da kupe udio srazmjerno svom udjelu u osnovnom kapitalu drutva. (6) Ako je ponuda lana drutva sa ogranienom odgovornou drutvu, odnosno lanovima drutva za sticanje udjela odbijena, taj lan drutva moe prenijeti svoj udio ili dio ponuenog udjela treem licu po cijeni i u skladu sa drugim uslovima svoje ponude drutvu, odnosno lanovima drutva ili po vioj cijeni, u roku od 60 dana od dana obavjetenja o odbijanju njegove ponude od drutva i lanova drutva, odnosno od dana isticanja roka za obavjetavanje o odluci skuptine lanova drutva i lanova drutva utvrenog osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. Prenos udjela u sudskom izvrnom postupku lan 122. Pri prenosu udjela lana drutva sa ogranienom odgovornou u izvrnom sudskom postupku, drutvo i lanovi drutva imaju pravo pree kupovine u skladu sa lanom 121. ovog zakona, kao i u skladu sa zakonom kojim se ureuje izvrni postupak.

40

Uslovi i posljedice prenosa lan 123. (1) Udio se prenosi ugovorom u pisanoj formi sa notarski ovjerenim potpisima prenosioca i sticaoca. Za prenos udjela nije potrebna izmjena osnivakog akta drutva sa ogranienom odgovornou, osim ako je tim aktom drugaije odreeno. (2) Prenosilac udjela i sticalac udjela obavezni su da bez odgaanja prijave drutvu sa ogranienom odgovornou prenos udjela, promjenu lana i vrijeme promjene, radi upisa u knjigu udjela. Prenos udjela ima pravno dejstvo prema drutvu sa ogranienom odgovornou od dana prijema obavjetenja o prenosu. (3) Sticalac udjela postaje lan drutva sa ogranienom odgovornou kad se pisanim putem saglasi da postane lan i naznai da ga obavezuju osnivaki akt i ugovor lanova drutva i kada se u skladu sa zakonom upie u knjigu udjela. (4) Prenos udjela na nasljednike ima pravno dejstvo u skladu sa aktom o nasljeivanju. Dioba udjela i prenos dijela udjela lan 124. (1) Udio lana drutva sa ogranienom odgovornou moe se podijeliti u sluaju nasljeivanja, pravnog sljedbenitva lana i prenosa na dva ili vie lica. (2) Osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou ili ugovorom lanova drutva moe se iskljuiti dioba udjela ili se moe dozvoliti samo u odreenim sluajevima kao to je prenos udjela dvojici ili veem broju lica. (3) Odredbe ovog zakona o prenosu udjela primjenjuju se na prenos udjela u cjelini ili dijelom. Zalaganje udjela od lana lan 125. (1) lan drutva sa ogranienom odgovornou moe dati udio u zalog za obezbjeenje kredita ili druge svoje obaveze, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. (2) Davanje udjela u zalog upisuje se u registar zaloga i u knjigu udjela. (3) Ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou nije drugaije odreeno, zalogoprimac nema nikakvo pravo glasa ili pravo upravljanja u drutvu dok ne postane lan drutva. (4) Ako je za davanje uloga u zalog osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou odreeno davanje saglasnosti, saglasnost data za davanje udjela u

41

zalog ne znai datu saglasnost za prenos udjela treem licu u smislu ovog zakona, osim ako u datoj saglasnosti nije drugaije odreeno. 7.2. Pravo isplate dobiti Finansijski izvjetaji lan 126. (1) Direktor ili upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou podnose godinjoj skuptini lanova drutva finansijske izvjetaje i izvjetaje o poslovanju, a po potrebi i izvjetaj nezavisnog revizora, na usvajanje. (2) Usvajanje finansijskih izvjetaja ili bilo kojih drugih izvjetaja od strane skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou ne utie na ostvarivanje prava savjesnih lanova ako se kasnije pokae da su netani ili pogreni. Opta pravila u vezi sa plaanjem lan 127. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe vriti isplate lanovima drutva u bilo koje vrijeme, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno ili ako to plaanje nije suprotno odredbama ovog zakona o ogranienjima plaanja. (2) Svaka isplata lanovima drutva sa ogranienom odgovornou vri se srazmjerno udjelu u osnovnom kapitalu drutva u vrijeme donoenja odluke drutva o takvoj isplati, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. (3) Ugovor lanova drutva moe da sadri i druge odredbe u vezi sa isplatom lanovima drutva, a naroito odredbe o: vremenu i iznosu isplate; odreenoj veini lanova skuptine drutva koja o tome odluuje; iznosu isplate ili ovlaenje direktoru ili upravnom odboru za deklarisanje ili vrenje takve isplate; danu na koji se utvruju lanovi koji imaju pravo na uee u dobiti; dodatnim ogranienjima plaanja u odnosu na ogranienja plaanja utvrena ovim zakonom. (4) lan drutva sa ogranienom odgovornou koji stekne pravo na odreenu isplatu postaje povjerilac drutva u odnosu na tu isplatu. Ogranienja plaanja lan 128. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou ne moe vriti plaanja svojim lanovima ako bi nakon plaanja: a) neto imovina drutva bila manja od njegovog osnovnog kapitala, uveanog za rezerve koje se mogu koristiti za isplate lanovima drutva u skladu sa ovim

42

zakonom ili drugim propisima, a umanjenog za iznos koji je drutvo duno da unese u rezerve za godinu u kojoj se vre isplate i b) drutvo bilo onemogueno da plaa svoje dugove ija se dospjelost oekuje u redovnom toku poslovanja drutva. (2) Izuzetno od stava 1. ovog lana drutvo sa ogranienom odgovornou moe izvriti plaanja svojim lanovima, ako iz finansijskih izvjetaja pripremljenih u skladu sa zakonom kojim se ureuje raunovodstvo i revizija proizlazi da je isplata razumna u datim okolnostima. Odgovornost za nedoputena plaanja lan 129. (1) lanovi drutva s ogranienom odgovornou kojima je drutvo izvrilo nedoputene isplate suprotno lanu 128. ovog zakona, ako su znali ili ako su s obzirom na okolnosti morali u to vrijeme da znaju da te isplate nisu dozvoljene, odgovorni su drutvu za vraanje primljenih iznosa. (2) lanovi drutva sa ogranienom odgovornou, direktor ili lanovi upravnog odbora koji su odgovorni za nedoputene isplate i koji su znali ili su s obzirom na okolnosti morali da znaju da su te isplate u to vrijeme nedoputene, odgovorni su drutvu za nedoputene isplate. (3) Ako je vie od jednog lica iz st. 1. i 2. ovog lana odgovorno u vezi sa nedoputenim isplatama, njihova odgovornost je solidarna. (4) Ugovor lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe odrediti da su lanovi drutva duni da nadoknade smanjenje osnovnog kapitala drutva, ako lanovi organa drutva iz stava 2. ovog lana ne mogu nadoknaditi drutvu takve nedoputene isplate. Zajam umjesto kapitala lan 130. (1) lan drutva sa ogranienom odgovornou koji drutvu u vrijeme poslovne krize ne povea sopstveni kapital kao dobar privrednik, ve drutvu da zajam, moe u steajnom postupku ostvarivati zahtjev za vraanje zajma samo kao steajni povjerilac sa neobezbijeenim potraivanjem u skladu sa zakonom kojim se ureuje steajni postupak. (2) Ako tree lice da zajam drutvu, u sluaju iz stava 1. ovog lana, a lan drutva prui obezbjeenje za zajam, zajmodavac koji se nije namirio iz dobijenog obezbjeenja moe u steajnom postupku protiv drutva ostvarivati zahtjev za vraanje zajma za iznos koji nije uspio namiriti, kao steajni povjerilac sa neobezbijeenim potraivanjem. (3) Odredbe st. 1. i 2. ovog lana primjenjuju se i na druge pravne poslove lanova drutva sa ogranienom odgovornou i treih lica koje odgovaraju davanju zajma iz st. 1. i 2. ovog lana.

43

(4) Odredbe st. 1. do 3. ovog lana ne primjenjuju se na lana drutva sa ogranienom odgovornou iji udio u drutvu ne prelazi 1/10 osnovnog kapitala drutva i koji nije direktor ili lan upravnog odbora drutva. (5) Ako drutvo sa ogranienom odgovornou u posljednjoj godini prije podnoenja prijedloga za otvaranje steajnog postupka nad drutvom ili nakon podnoenja tog prijedloga, u sluajevima iz st. 1. do 3. ovog lana vrati zajam, lan drutva koji je dao obezbjeenje za vraanje zajma duan je da tako isplaeni iznos zajma vrati drutvu. (6) Obaveza iz stava 5. ovog lana postoji do iznosa datog obezbjeenja lana drutva za vraanje zajma u vrijeme vraanja zajma. (7) lan drutva sa ogranienom odgovornou oslobaa se obaveze iz stava 5. ovog lana ako predmet datog obezbjeenja povjeriocu stavi na raspolaganje drutvu. (8) Odredbe st. 1. do 7. ovog lana primjenjuju se i na druge poslove davanja zajma u smislu obligacionih odnosa. 8. Skuptina 8.1. Pojam i djelokrug Pojam i postojanje lan 131. (1) lanovi drutva sa ogranienom odgovornou ine skuptinu. (2) U drutvu sa ogranienom odgovornou sa jednim lanom, ovlaenja skuptine lanova vri taj lan ili ovlaeno lice. (3) lan drutva sa ogranienom odgovornou iz stava 2. ovog lana po donoenju odluka iz nadlenosti skuptine drutva sa ogranienom odgovornou sastavlja i potpisuje zapisnik i donesene odluke upisuje u knjigu odluka. (4) Sporazumi izmeu lana iz stava 2. ovog lana i drutva moraju biti u pisanoj formi ili uneseni u knjigu odluka, osim ako je rije o tekuim poslovima zakljuenim pod uobiajenim uslovima. Djelokrug lan 132. Ako ovim zakonom, osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije ureeno, skuptina lanova drutva s ogranienom odgovornou odluuje o: a) odobravanju poslova zakljuenih u vezi sa osnivanjem drutva prije registracije, b) izboru i razrjeenju direktora ili lanova upravnog odbora i utvrivanju njihove naknade, odnosno zarade,

44

v) odobravanju finansijskih izvjetaja, donoenju odluke o vremenu i iznosu isplate lanovima drutva, g) imenovanju internog revizora ili nezavisnog revizora drutva i potvrivanju njihovih nalaza i miljenja, utvrivanju naknade ili drugih uslova njihovog ugovora sa drutvom, d) imenovanju likvidacionog upravnika i potvrivanju likvidacionog bilansa, ) poveanju i smanjenju osnovnog kapitala drutva, sticanju sopstvenih udjela i povlaenju i ponitenju udjela, kao i o emisiji hartija od vrijednosti, e) davanju prokure i poslovne punomoi za sve poslovne jedinice drutva, ) o dopunskim ulozima od lanova drutva, z) iskljuenju lana drutva, prijemu novog lana i prenosu udjela na trea lica kada je odobrenje drutva potrebno, i) statusnim promjenama, promjeni pravne forme i prestanku drutva, j) davanju odobrenja na pravne poslove lanova drutva, odnosno direktora i drugih lica, u skladu sa lanom 35. ovog zakona, k) sticanju, prodaji, davanju u zakup, zalaganju ili drugom raspolaganju imovinom velike vrijednosti, u skladu sa ovim zakonom, l) izmjeni osnivakog akta ili ugovora lanova drutva, lj) formiranju poslovne jedinice, m) donoenju poslovnika o svom radu i n) drugim pitanjima utvrenim osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva koja su u djelokrugu skuptine lanova. 8.2. Sazivanje skuptine i dnevni red Sjednice skuptine lanova lan 133. (1) Sjednica skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou saziva se po potrebi, a obavezno u sluajevima propisanim ovim zakonom, osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. (2) Sjednice skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou saziva direktor ili upravni odbor, ako osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. Mjesto odravanja skuptine je sjedite drutva, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno ili ako skuptina lanova drutva ne odlui drugaije.

45

Redovna sjednica i vanredne sjednice skuptine lan 134. (1) Godinja sjednica skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou odrava se najkasnije u roku od est mjeseci nakon zavretka poslovne godine radi usvajanja finansijskih izvjetaja i odluivanja o raspodjeli dobiti. (2) Sjednice skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou koje se odravaju izmeu godinjih skuptina su vanredne. (3) Zahtjev za sazivanje sjednice skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe da podnese direktoru ili upravnom odboru bilo koji lan drutva, u bilo koje vrijeme. (4) Vanredna sjednica skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou obavezno se saziva i kada to u pisanom obliku zahtijevaju lanovi drutva koji imaju ili zastupaju 10 % glasakih prava, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije odreeno da to pravo imaju i lanovi koji zajedno imaju i manji procenat glasakih prava. (5) Zahtjev iz stava 4. ovog lana upuuje se direktoru ili upravnom odboru drutva. (6) Ako direktor ili upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou ne prihvati zahtjev lanova drutva iz stava 4. ovog lana i ne sazove vanrednu sjednicu skuptine lanova drutva u roku od 15 dana od dana prijema zahtjeva, podnosioci tog zahtjeva mogu uz navoenje dnevnog reda sami sazvati skuptinu, pri emu skuptina odluuje ko snosi trokove za odravanje tako sazvane skuptine. (7) Ako se vanredna sjednica skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou po sazivu manjinskih lanova iz stava 4. ovog lana ne sastane ili nema kvorum, manjinski lanovi mogu sazvati ponovljenu skuptinu u daljem roku od sedam dana, a ako se skuptina ni tada ne sastane ili nema kvorum, oni mogu zahtijevati od suda u vanparninom postupku da odredi lice koje e u svojstvu privremenog zastupnika sazvati sjednicu skuptine i odrediti njen dnevni red. (8) Po zahtjevu manjinskih lanova drutva sa ogranienom odgovornou iz stava 7. ovog lana sud je duan da donese rjeenje u roku od 48 sati od prijema zahtjeva. Obavjetenje i dnevni red lan 135. (1) Sjednica skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou saziva se pisanim pozivom upuenim svakom lanu drutva na adresu koja se vodi u knjizi lanova drutva, a koji uz njihovu pisanu saglasnost moe biti i u elektronskom obliku.

46

(2) Poziv za sjednicu skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou dostavlja se svakom lanu najkasnije sedam dana, a najranije 15 dana prije dana odravanja sjednice skuptine. (3) Poziv za sjednicu skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou obavezno sadri poslovno ime i sjedite drutva, vrijeme i mjesto odravanja, prijedlog dnevnog reda skuptine i druge podatke odreene osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. Ako je predloena izmjena osnivakog akta ili ugovora lanova drutva prilae se i tekst prijedloga tih akata. Uz poziv za sjednicu skuptine dostavljaju se i prijedlozi odluka iz taaka dnevnog reda, prijedlozi ili opisi ugovora koje skuptina lanova odobrava i, kad je potrebno, finansijski izvjetaji, izvjetaji direktora ili upravnog odbora, kao i nezavisnog revizora. (4) Skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou odluuje o pitanjima navedenim u dnevnom redu i o pitanjima koje predloi bilo koji lan drutva koji je o tome obavijestio ostale lanove drutva najkasnije tri dana prije dana odravanja sjednice skuptine. Pitanja koja nisu navedena u pozivu za sjednicu skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou ili o kojima nisu bili obavijeteni ostali lanovi drutva mogu se uvrstiti u dnevni red ako se nijedan lan ne protivi raspravi i glasanju o njima. Odluke o naknadno ukljuenim pitanjima punovane su ako svoju nesaglasnost u odnosu na njih ne izrazi nijedan odsutni lan, u skladu sa osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. Iskljuenje prava na prigovor lan 136. lanovi drutva sa ogranienom odgovornou koji prisustvuju sjednici skuptine, lino ili preko punomonika, nemaju pravo prigovora na bilo koje nepravilnosti u postupku njenog sazivanja, osim ako o tome ne daju obrazloen prigovor u pisanoj formi za vrijeme sjednice. Poseban sluaj odravanja lan 137. Skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrati i bez sazivanja u skladu sa lanom 135. ovog zakona ako se sa tim saglase svi prisutni lanovi i ako se tome u pisanoj formi ne usprotive odsutni lanovi ili ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. 8.3. Postupak odluivanja Zastupanje lana lan 138. (1) lan drutva moe davanjem pisane punomoi imenovati bilo koje drugo lice da glasa u skuptini za njega, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno.

47

(2) lan drutva sa ogranienom odgovornou ne moe biti zastupljen u skuptini sa punomonikom koji bi imao samo dio njegovih glasakih prava, niti moe dati punomo veem broju lica. (3) Zakonski zastupnici fizikih lica i zastupnici pravnih lica u svojim drutvima zastupaju bez punomoi iz stava 1. ovog lana. (4) Punomo se daje po pravilu za jednu sjednicu skuptine, ukljuujui i ponovljenu skuptinu. (5) Direktor ili lanovi upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou ne mogu biti punomonici lanova koji su zaposleni u drutvu i sa njima povezanih lica u smislu ovog zakona. Kvorum lan 139. (1) Za odravanje skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou potrebna je veina od ukupnog broja glasova lanova drutva (u daljem tekstu: kvorum), ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije odreen vei broj glasova. (2) Ako se skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou nije mogla odrati ili odluivati zbog nedostatka kvoruma iz stava 1. ovog lana, ponovo se saziva sa istim predloenim dnevnim redom, najranije deset dana, a najkasnije 30 dana od dana prvog sazivanja, na nain utvren lanom 135. ovog zakona (ponovljena skuptina). (3) Kvorum za odravanje ponovljene skuptine ini 1/3 od ukupnog broja glasova lanova drutva sa ogranienom odgovornou, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije odreen vei broj glasova. Nain rada skuptine lan 140. (1) Skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou donosi poslovnik skuptine kojim blie utvruje nain rada i odluivanja u skladu sa ovim zakonom, osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva. (2) Sjednici skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe predsjedavati predsjedavajui skuptine koji se bira na poetku svakog zasjedanja, ako osnivakim aktom, ugovorom lanova drutva ili poslovnikom skuptine nije drugaije odreeno. (3) Ovlaenja, obaveze i odgovornosti predsjedavajueg skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou mogu se predvidjeti u osnivakom aktu, ugovoru lanova drutva ili poslovniku skuptine.

48

(4) Predsjedavajui skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou imenuje zapisniara, dva lana koji ovjeravaju zapisnik i lanove komisije za glasanje, osim ako osnivakim aktom, ugovorom lanova drutva ili poslovnikom o radu skuptine nije drukije odreeno. (5) Direktor ili lanovi upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou, po pravilu prisustvuju sjednici skuptine lanova drutva. Odluivanje lan 141. (1) Skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou odluuje obinom veinom broja glasova iz lana 139. st. 1. i 3. ovog zakona, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije odreeno da se odluke donose veinom glasova svih lanova. (2) Izuzetno od odredbe stava 1. ovog lana skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou odluuje saglasnou svih lanova drutva, osim ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije odreeno da se odluuje veinom glasova, ali ne manjom veinom od ukupnog broja glasova o: izmjenama i dopunama osnivakog akta i ugovora lanova drutva; poveanju i smanjenju osnovnog kapitala osim dodatnih uloga lanova u skladu sa osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva; statusnim promjenama; promjeni pravne forme i prestanku drutva; raspodjeli dobiti lanovima drutva; sticanju sopstvenih udjela drutva; raspolaganju imovinom drutva velike vrijednosti, u skladu sa ovim zakonom. (3) Izuzetno od odredbe st. 1. i 2. ovog lana odluke koje umanjuju prava jednog ili vie lanova drutva sa ogranienom odgovornou u odnosu na prava bilo kog drugog lana drutva donose se samo uz saglasnost lana ili lanova drutva na koje se odluka odnosi, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. Sjednice, telefonske sjednice, pisano glasanje i odluivanje bez sjednice lan 142. (1) Sjednice skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou koje nema vie od deset lanova mogu se odravati korienjem konferencijske veze ili druge audio i vizuelne komunikacijske opreme, tako da sva lica koja uestvuju na sjednici mogu da se uju i razgovaraju jedno sa drugim. Smatra se da su lino prisutna lica koja na ovaj nain uestvuju na sjednici skuptine lanova drutva. (2) lan drutva sa ogranienom odgovornou moe glasati i pisanim putem ili drugim nainom isporuke dokumenata, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. Osnivaki akt ili ugovor lanova drutva moe sadrati detaljna pravila za takvo glasanje, ukljuujui i pravila kojima se odreuju pitanja o kojima se na ovaj nain moe glasati.

49

(3) Ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou nije odreeno da se odluke skuptine lanova drutva donose na sjednici, svaka odluka moe se donijeti i van sjednice, ukoliko je potpiu svi lanovi drutva sa pravom glasa o tom pitanju. Javno i tajno glasanje lan 143. (1) Skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou odluuje javnim glasanjem dizanjem ruke. (2) Tajno glasanje putem glasakih listia o bilo kom pitanju mogu da zahtijevaju prisutni lanovi drutva koji imaju ili zastupaju najmanje 10 % od ukupnog broja glasova o pitanjima o kojima se glasa. Iskljuenje prava glasa lan 144. (1) lan drutva sa ogranienom odgovornou ne moe glasati u skuptini kad se odluuje o: a) oslobaanju ili smanjenju njegovih obaveza prema drutvu, b) pokretanju ili odustajanju od spora protiv njega i v) odobravanju poslova izmeu njega i drutva u skladu sa lanom 35. ovog zakona. (2) Odredba stava 1. ovog lana koja se odnosi na lana drutva odnosi se i na povezana lica u smislu ovog zakona. (3) Iskljuenje prava glasa za lana drutva sa ogranienom odgovornou iz stava 1. ovog lana ne primjenjuje se kad se odluuje o njegovom izboru ili razrjeenju ili o izboru i razrjeenju sa njim povezanog lica za mjesto direktora, lana upravnog odbora ili likvidacionog upravnika drutva. (4) Glasovi lana drutva sa ogranienom odgovornou ije je pravo glasa iskljueno ne uzimaju se u obzir prilikom utvrivanja kvoruma za odluivanje o pitanju na koje se odnosi iskljuenje. Zapisnik lan 145. (1) Odluke skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou unose se u zapisnik. (2) Zapisnik sadri naroito podatke o: predsjedavajuem i bilo kom licu za ovjeru zapisnika ili za brojanje glasova; pitanjima koja su predmet glasanja; broju glasova za odluku i protiv odluke i broju uzdranih od glasanja; prigovoru lanova na voenje sjednice ili

50

izdvojenim miljenjima pojedinih lanova, prigovoru direktora ili lanova upravnog odbora na odluke. (3) Uz zapisnik se prilau spisak prisutnih uesnika i dokazi o sazivanju skuptine. (4) Zapisnik potpisuju predsjedavajui skuptini i zapisniar. (5) Ako zapisnik ne potpie predsjedavajui, to ne utie na punovanost odluka skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou, ukoliko je notar sainio zapisnik. Knjiga odluka lan 146. (1) Odluke donesene na sjednici skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou unose se bez odgaanja u posebnu knjigu odluka. (2) Odluke iz stava 1. ovog lana punovane su od dana donoenja, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. 8.4. Nitavost i pobijanje odluka skuptine Primjena lan 147. Odredbe ovog zakona o optim i posebnim osnovima nitavosti i pobojnosti odluka skuptine akcionara, izuzecima od pobijanja i postupku pobijanja, koje se odnose na akcionarsko drutvo, primjenjuju se i na nitavost i pobijanje odluka skuptine lanova drutva sa ogranienom odgovornou. 9. Direktor ili upravni odbor 9.1. Statusna pitanja i nain rada Pojam lan 148. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe da ima direktora ili upravni odbor. (2) Osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou odreuje se da li drutvo ima direktora ili upravni odbor. (3) Direktor drutva sa ogranienom odgovornou moe biti lan drutva ili lice koje nije lan drutva. (4) Ako drutvo ima upravni odbor njegovi lanovi mogu biti svi lanovi drutva ili druga lica.

51

Izbor direktora ili lanova upravnog odbora lan 149. (1) lanovi drutva sa ogranienom odgovornou biraju direktora ili lanove upravnog odbora na sjednici skuptine, osim prvog direktora ili lanova prvog upravnog odbora koji mogu biti odreeni osnivakim aktom. (2) Osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrediti da se izbor lanova upravnog odbora drutva vri kumulativnim glasanjem, u skladu sa ovim zakonom. Broj lanova upravnog odbora i popunjavanje sastava lan 150. (1) Broj lanova upravnog odbora odreuje se osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou. (2) Ako se broj lanova upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou smanji ispod broja lanova odreenog osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva, preostali lanovi mogu kooptacijom dopuniti upravni odbor do potrebnog broja lanova, ako je tako odreeno osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. (3) Ako se ne izvri kooptacija lanova upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou u skladu sa stavom 2. ovog lana preostali lanovi upravnog odbora duni su da bez odgaanja sazovu sjednicu skuptine radi izbora lanova do punog broja, a do tog izbora preostali lanovi obavljaju samo hitne poslove, ako tim aktima nije drugaije odreeno. Predjsednik upravnog odbora lan 151. (1) Upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou ima predsjednika koga biraju lanovi upravnog odbora veinom od ukupnog broja, ako osnivakim aktom drutva nije odreena druga veina. (2) Predsjednik upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou zastupa drutvo. (3) Predjsednik upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou saziva i predsjedava sjednicama upravnog odbora i odgovoran je za voenje zapisnika. (4) Osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrediti da predsjednik upravnog odbora predsjedava i sjednici skuptine lanova i da je odgovoran za voenje njenog zapisnika.

52

9.2. Poslovi direktora ili upravnog odbora Djelokrug lan 152. (1) Ako osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou nije drugaije odreeno, direktor ili upravni odbor nadlean je za: a) zastupanje drutva i voenje poslova drutva u skladu sa zakonom, osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva, b) utvrivanje prijedloga poslovnog plana, v) sazivanje sjednica skuptine lanova drutva i utvrivanje prijedloga dnevnog reda, g) sprovoenje odluka skuptine lanova, d) odreivanje dana sa kojim se utvruje lista lanova drutva sa pravom na obavjetavanje, dan utvrivanja dividende i dan plaanja dividende, glasanje i druga pitanja, ) zakljuenje ugovora o kreditu, e) utvrivanje dana sticanja prava na uee u dobiti i dana isplate uea u dobiti, kao i dana sticanja prava glasa i drugih prava lanova drutva, ) davanje i opozivanje prokure i z) druga pitanja odreena osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. (2) Ako je osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou tako odreeno, direktor ili upravni odbor nadlean je i za: a) izvrenje odluke o sticanju sopstvenih udjela i povlaenja i ponitenja udjela, b) utvrivanje iznosa uea u dobiti i v) izdavanje obveznica ili drugih hartija od vrijednosti. (3) Direktor ili lanovi upravnog odbora mogu vrenje poslova o pitanjima iz st. 1. i 2. prenijeti na druga lica, ako osnivakim aktom nije drugaije odreeno. Odgovornost za poslovne knjige lan 153. Direktor ili upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou odgovoran je za uredno voenje poslovnih knjiga i unutranji nadzor poslovanja, u skladu sa zakonom.

53

9.3. Nain rada upravnog odbora Samostalno ili zajedniko postupanje lanova lan 154. (1) Ako drutvo sa ogranienom odgovornou zastupa ili poslove drutva vodi upravni odbor, svaki lan ima pravo da postupa samostalno, osim ako osnivakim aktom drutva nije drugaije odreeno. (2) Ako se osnivakim aktom lanova drutva sa ogranienom odgovornou odredi da lica iz stava 1. ovog lana mogu postupati samo zajedno, potrebno je odobrenje svih lica za svaki akt ili posao, osim kad bi to zahtijevalo odgaanje odluke koje bi nanijelo tetu interesima drutva. (3) Ako osnivaki akt ili ugovor lanova drutva sa ogranienom odgovornou odredi da je lice iz stava 1. ovog lana duno da potuje uputstva drugih lica i ako to lice smatra da data uputstva nisu prikladna, obavjetava o tome druga lica radi zajednikog odluivanja o poslu, osim kad bi to zahtijevalo odgaanje odluke koje bi nanijelo tetu interesima drutva, kada moe postupati samostalno o emu obavjetava bez odgaanja ostale lanove. (4) U sluaju nesaglasnosti lica iz stava 3. ovog lana saziva se vanredna sjednica skuptine u skladu sa odredbama ovog zakona. Sjednice lan 155. (1) Upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou odrava najmanje etiri redovne sjednice godinje, od kojih jednu neposredno prije godinje skuptine lanova drutva. (2) Pored sjednica iz stava 1. ovog lana upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou moe odravati i vanredne sjednice koje saziva predsjednik po sopstvenoj inicijativi ili na zahtjev lana tog odbora. Ako predsjednik upravnog odbora ne sazove sjednicu odbora na pisani zahtjev lana odbora, sjednicu moe sazvati taj lan odbora. (3) Vanredna sjednica upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou saziva se pisanim pozivom koji se dostavlja svim lanovima odbora, u kom se navode razlozi, vrijeme i mjesto odravanja sjednice. (4) Sjednice upravnog odbora mogu se odravati i korienjem konferencijske telefonske veze ili korienjem druge audio i vizuelne komunikacijske opreme, tako da sva lica koja uestvuju na sjednici mogu da se uju i razgovaraju jedno sa drugim. Lica koja na ovaj nain uestvuju na sjednici upravnog odbora smatraju se prisutnim. (5) Sjednice upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou mogu se odravati i bez sprovoenja postupka iz st. 2. do 4. ovog lana ako im prisustvuju svi njegovi lanovi i ako nijedan od lanova ne prigovori postupku sazivanja i odravanja sjednice, odnosno ako se

54

lan koji ne prisustvuje sjednici pisanim putem izjasni o tome da ne prigovara na postupak sazivanja i odravanja sjednice, u skladu sa osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva. (6) Upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou moe donijeti poslovnik o radu kojim blie ureuje nain rada, koji je u skladu sa osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva. (7) Odredbe st. 1. do 6. ovog lana primjenjuju se ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou nije drugaije odreeno. Odluivanje bez sjednice lan 156. Upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou moe odluivati bez sjednice ako su na odluku koja je predmet odluivanja pisanu saglasnost dali svi lanovi upravnog odbora koji imaju pravo glasa o tom pitanju, ako osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. Kvorum i veina lan 157. (1) Kvorum za rad i odluivanje upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou ini veina od ukupnog broja njegovih lanova. (2) Odluke upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou donose se veinom glasova od ukupnog broja lanova odbora. (3) Odluke upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou postaju punovane danom donoenja. Odluke upravnog odbora unose se u knjigu odluka. (4) Ako su glasovi lanova upravnog odbora sa ogranienom odgovornou pri odluivanju jednako podijeljeni, odluujui je glas predsjednika upravnog odbora koji glasa posljednji. (5) Odredbe st. 1. do 4. ovog lana primjenjuju se ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou nije drugaije odreeno. Iskljuenje prava glasa lan 158. Odredbe ovog zakona o iskljuenju prava glasa lana drutva sa ogranienom odgovornou u skuptini lanova primjenjuju se na iskljuenje prava glasa lana upravnog odbora prilikom odluivanja upravnog odbora.

55

Komisije lan 159. (1) Upravni odbor drutva sa ogranienom odgovornou moe formirati jednu ili vie komisija koju ine njegovi lanovi ili druga lica. (2) Uslovi i nain rada komisija iz stava 1. ovog lana odreuju se odlukom odbora u skladu sa osnivakim aktom drutva ili ugovorom lanova drutva. (3) Odluke komisije iz stava 1. ovog lana upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou podlijeu saglasnosti tog odbora ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. Zapisnik lan 160. (1) Na sjednicama upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou i komisija odbora vodi se zapisnik, koji se podnosi na prihvatanje na narednoj sednici odbora ili komisije. Zapisnik potpisuje predsjedavajui sjednici i lice koje vodi zapisnik. (2) Zapisnik sa sjednice upravnog odbora i komisija odbora drutva sa ogranienom odgovornou sainjava se najkasnije u roku od deset dana od dana njihovog odravanja. (3) Zapisnik sa sjednice upravnog odbora i komisija odbora drutva sa ogranienom odgovornou sadri naroito: mjesto i dan odravanja sjednice; prisutne na sjednici; dnevni red sjednice; saeti prikaz diskusije; pitanja koja su bila predmet glasanja i rezultat svakog glasanja, ukljuujui i oznaenje za svako lice da li je glasalo "za" ili "protiv" ili se uzdralo od glasanja. (4) Nepostupanje u skladu sa st. 1. do 3. ovog lana ne utie na punovanost odluka i drugih radnji upravnog odbora i komisija odbora drutva sa ogranienom odgovornou. 9.4. Statusna odgovornost Ostavka lan 161. Odredbe ovog zakona koje se odnose na ostavku direktora ili lanova upravnog odbora akcionarskog drutva primjenjuju se i na ostavku direktora ili lana upravnog odbora drutva sa ogranienom odgovornou. Razrjeenje lan 162. (1) Skuptina drutva sa ogranienom odgovornou moe razrijeiti direktora ili lanove upravnog odbora drutva, sa navoenjem razloga za razrjeenje ili bez njega.

56

(2) Razrjeenje direktora ili lanova upravnog odbora ne utie na njihova prava nakon razrjeenja koja imaju na osnovu posebnog ugovora sa drutvom, s tim da taj ugovor ne moe iskljuiti pravo drutva iz stava 1. ovog lana. 10. Nadzor Interna revizija lan 163. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe imati internu reviziju, ako je tako odreeno osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. Pored interne revizije drutvo sa ogranienom odgovornou moe imati i odbor za reviziju. (2) Poslove interne revizije vri interni revizor kao fiziko lice. Izbor i razrjeenje i primjena lan 164. (1) Internog revizora i lanove odbora za reviziju bira skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou iz reda nezavisnih lica u smislu ovog zakona. Prvi interni revizor i lanovi odbora za reviziju odreuju se osnivakim aktom ili posebnim aktom osnivaa. (2) Interni revizor i lanovi odbora za reviziju drutva sa ogranienom odgovornou mogu se razrijeiti odlukom skuptine lanova drutva, sa navoem razloga za razrjeenje ili bez njega. (3) Razrjeenje internog revizora i lanova odbora za reviziju drutva s ogranienom odgovornou ne utie na njihova prava nakon razrjeenja koja imaju na osnovu posebnog ugovora sa drutvom, s tim da taj ugovor ne moe iskljuiti pravo drutva iz stava 2. ovog lana. Djelokrug i nain rada lan 165. (1) Odbor za reviziju drutva sa ogranienom odgovornou: a) donosi plan o radu interne revizije, b) razmatra izvjetaje interne revizije i daje preporuke po izvjetajima o reviziji, v) izvjetava direktora, odnosno upravni odbor, ako drutvo ima upravni odbor, o realizaciji preporuka po izvjetajima o reviziji, g) izvjetava skuptinu lanova drutva o raunovodstvu, izvjetajima i finansijskom poslovanju drutva i njegovih povezanih drutava, d) izjanjava se o prijedlogu odluke o raspodjeli dobiti koju usvaja skuptina,

57

) izvjetava o usklaenosti poslovanja drutva sa zakonskim i drugim regulatornim zahtjevima i e) predlae skuptini izbor nezavisnog revizora, ako drutvo ima obavezu revizije finansijskih izvjetaja, (2) U izvrenju svojih dunosti interni revizor drutva sa ogranienom odgovornou: a) kontrolie i izvjetava odbor za reviziju o vjerodostojnosti i kompletnosti finansijskih izvjetaja drutva, b) kontrolie i izvjetava odbor za reviziju o vjerodostojnosti i kompletnosti izvjetavanja lanova drutva o finansijskim i drugim informacijama, v) kontrolie usklaenost poslovanja drutva sa odredbama ovog zakona o finansijskim pitanjima i poslovima iz sukoba interesa i d) kontrolie postupak rjeavanja prigovora lanova drutva, lanova organa drutva ili drugih lica u vezi sa t. a) do v) ovog stava. (3) Interni revizor i odbor za reviziju podnose izvjetaj lanovima drutva sa ogranienom odgovornou na svakoj godinjoj skuptini, a na vanrednoj sjednici skuptine kada smatraju da je izvjetavanje prikladno i nuno ili kada to trai upravni odbor. (4) U izvravanju svojih dunosti interni revizor moe pregledati sva dokumenta drutva, provjeravati njihovu vjerodostojnost i podatke koji se u njima nalaze, zahtijevati izvjetaje i objanjenja direktora ili upravnog odbora i zaposlenih i pregledati stanje imovine drutva. (5) Interni revizor i odbor za reviziju dostavljaju poseban izvjetaj skuptini o ugovorima zakljuenim izmeu drutva i direktora drutva ili sa lanovima upravnog odbora drutva, ako drutvo ima upravni odbor, kao i sa povezanim licima u smislu ovog zakona. (6) U izvrenju svojih dunosti interni revizor i odbor za reviziiju drutva s ogranienom odgovornou mogu angaovati druga lica struna za odgovarajuu oblast i odrediti im plaanje razumne naknade. (7) Interni revizor, odnosno odbor za reviziju poslove iz st. 1. do 6. ovog lana, kao i druge poslove obavlja u skladu sa zakonom, osnivakim aktom i ugovorom lanova drutva. (8) Ako drutvo sa ogranienom odgovornou ima internu reviziju, a nema odbor za reviziju, poslove iz stava 1. ovog lana obavlja interni revizor. (9) Ako drutvo sa ogranienom odgovornou ima internu reviziju, a nema odbor za reviziju, interni revizor izvjetaje iz stava 2. dostavlja skuptini lanova drutva.

58

Nezavisni revizor lan 166. (1) Drutvo sa ogranienom odgovornou moe imati nezavisnog revizora. (2) Nezavnisni revizor drutva sa ogranienom odgovornou obavjetava se istovremeno sa obavjetenjem lanova drutva o odravanju godinje skuptine lanova drutva, radi uestvovanja u radu skuptine u skladu sa zakonom. Struni povjerenik lan 167. Odredbe ovog zakona o imenovanju strunog povjerenika, njegovim ovlaenjima i izvjetaju, koje se odnose na akcionarsko drutvo shodno se primjenjuju i na drutvo s ogranienom odgovornou, ako osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva nije drugaije odreeno. 11. Izmjene osnivakog akta i ugovora lanova drutva Nain izmjene lan 168. (1) Osnivaki akt drutva sa ogranienom odgovornou moe se mijenjati samo jednoglasnom odlukom svih lanova drutva, ako tim aktom nije drugaije odreeno. (2) Osnivakim aktom drutva sa ogranienom odgovornou moe se odrediti da se taj akt mijenja veinom glasova, ali ne manjom veinom od obine veine glasova svih lanova drutva sa ogranienom odgovornou. (3) Ugovor lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe se mijenjati samo jednoglasnom odlukom svih lanova drutva, ako tim aktom nije drugaije odreeno. (4) Ugovor lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe odrediti da se taj akt moe mijenjati i veinom glasova, ali ne manjom veinom od obine veine svih glasova lanova drutva sa ogranienom odgovornou. (5) Izuzetno od st. 1. do 4. ovog lana izmjene osnivakog akta i ugovora lanova drutva sa ogranienom odgovornou kojima se mijenjaju prava nekog lana drutva vre se uz saglasnost tog lana. (6) Izmjena osnivakog akta notarski se obrauje.

59

12. Akta i dokumenta drutva Dranje i uvanje lan 169. (1) Svako drutvo sa ogranienom odgovornou uva sljedea akta i dokumenata: a) otpravak notarski obraenog osnivakog akta, ukljuujui i sve njegove izmjene, b) ugovor lanova drutva, ako ga drutvo ima, ukljuujui i sve njegove izmjene, v) rjeenje o registraciji, g) interna dokumenta odobrena od skuptine lanova i upravnog odbora, d) knjigu odluka, ) akt o formiranju svake poslovne jedinice drutva i predstavnitva (zastupnitva), e) dokumenta koja dokazuju svojinu i sva druga prava drutva na imovinu, ) zapisnike i odluke skuptine lanova i upravnog odbora drutva, z) zapisnike odbora za reviziju i druge njihove pisane naloge i zakljuke, i) finansijske izvjetaje, izvjetaje o poslovanju i izvjetaj nezavisnog revizora, j) knjigovodstvenu dokumentaciju i raune, k) dokumenta o finansijskim izvjetajima i izvjetajima o poslovanju podnesena nadlenim organima, l) listu povezanih drutava sa podacima o udjelima ili drugim pravima u njima, lj) knjigu udjela, m) listu sa punim imenima i adresama svih lanova upravnog odbora, svih lica koja su ovlaena da zastupaju drutvo i nezavisnog revizora drutva, kao i podatke da li lica koja su ovlaena da zastupaju drutvo to ine kolektivno ili pojedinano, n) puno ime i adresu internog revizora i lanova odbora za reviziju, nj) listu svih prenosa udjela ukljuujui i zalog i bilo koji drugi prenos licu koje time ne postaje lan drutva i o) spisak svih ugovora koje su sa drutvom zakljuili direktor, lanovi upravnog odbora i sa njima povezana lica u smislu ovog zakona. (2) Drutvo sa ogranienom odgovornou duno je da uva akta i dokumenta iz stava 1. ovog lana u svom sjeditu ili u drugim mjestima poznatim i dostupnim svim lanovima drutva. (3) Drutvo sa ogranienom odgovornou uva otpravak osnivakog akta i ugovor lanova drutva trajno, a ostala dokumenta iz stava 1. ovog lana najmanje pet godina, a po isteku tog roka ta dokumenta uvaju se u skladu sa propisima o arhivskoj grai.

60

Primjena lan 170. Odredbe ovog zakona kojima se ureuje pristup aktima i ostalim dokumentima akcionarskog drutva i pristup aktima akcionarskog drutva po odluci suda primjenjuju se i na pristup aktima i ostalim dokumentima drutva sa ogranienom odgovornou i pristup aktima drutva sa ogranienom odgovornou po odluci suda. 13. Prava po osnovu prestanka svojstva lana drutva i prestanak drutva 13.1. Prestanak svojstva lana Osnovi lan 171. lanu drutva sa ogranienom odgovornou prestaje svojstvo lana drutva: a) smru, b) prestankom pravnog lica, v) istupanjem (povlaenjem) u skladu sa osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva, g) istupanjem (povlaenjem) uz povredu osnivakog akta ili ugovora lanova drutva, d) istupanjem (povlaenjem) u skladu sa sudskom odlukom, ) iskljuenjem u skladu sa sudskom odlukom, e) iskljuenjem u skladu sa osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva, ) prenosom udjela drugom licu i z) u sluaju drugih dogaaja odreenih osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva koji vode prestanku svojstva lana drutva. 13.2. Istupanje i iskljuenje lana Osnovna naela lan 172. (1) Osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou mogu se odrediti osnovi, postupak i posljedice prestanka svojstva lana drutva ukljuujui ugovornu kaznu ili naknadu tete po osnovu iskljuenja ili nepropisnog istupanja iz drutva. (2) Osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva sa ogranienom odgovornou ne moe se unaprijed iskljuiti pravo istupanja iz drutva i lan drutva se ne moe unaprijed odrei tog prava, niti se tim aktom moe iskljuiti pravo lana drutva na odricanje zahtjeva

61

prema drutvu po osnovu nepropisnog iskljuenja, kao i pravo drutva na zahtjev protiv lana drutva za nepropisno istupanje iz drutva. Istupanje lana iz opravdanog razloga lan 173. (1) lan drutva sa ogranienom odgovornou moe istupiti iz drutva ako mu ostali lanovi ili drutvo svojim radnjama i postupcima prouzrokuju tetu, ako je sprijeen u ostvarivanju svojih prava u drutvu ili mu neki lanovi drutva ili drutvo nameu nesrazmjerne obaveze, kao i iz drugih opravdanih razloga. (2) U sluaju iz stava 1. ovog lana, ako se njegovi razlozi za istupanje osporavaju, lan drutva s ogranienom odgovornou ima pravo da pokrene postupak pred nadlenim sudom radi utvrivanja opravdanosti razloga za istupanje. (3) lan drutva koji istupa iz drutva iz opravdanih razloga ima pravo na naknadu trine vrijednosti udjela u roku utvrenom osnivakim aktom, odnosno ugovorom lanova drutva, kao i na naknadu prouzrokovane tete. (4) lan drutva koji istupa iz drutva bez postojanja opravdanog razloga duan je da nadoknadi drutvu time prouzrokovanu tetu. Iskljuenje lana lan 174. (1) Skuptina lanova drutva sa ogranienom odgovornou moe donijeti odluku da pred nadlenim sudom pokrene postupak iskljuenja pojedinog lana iz drutva ako lan drutva ne ispuni obavezu unoenja ugovorenog uloga odreenu osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva ili ako postoje drugi opravdani razlozi. (2) Drugi opravdani razlozi iz stava 1. ovog lana postoje naroito ako lan drutva: a) namjerno ili grubom nepanjom prouzrokuje tetu drutvu ili drugim lanovima drutva,

b) namjerno ili grubom nepanjom ne postupa u skladu sa osnivakim aktom drutva ili ugovorom lanova drutva ili obavezama propisanim zakonom, v) uestvuje u radnjama koje onemoguavaju izvrenje poslova izmeu drutva i lana drutva i g) svojim ponaanjem spreava ili oteava poslovanje drutva. (3) Tubu za iskljuenje lana drutva sa ogranienom odgovornou moe podnijeti drutvo, kao i bilo koji lan drutva, pri emu sud moe ako nae da je to nuno i opravdano, suspendovati pravo glasa lana ije se iskljuenje trai, kao i suspendovati druga prava tog lana drutva.

62

(4) Drutvo sa ogranienom odgovornou ima pravo na naknadu tete koja mu se prouzrokuje iskljuenjem lana drutva iz opravdanih razloga. Posljedice prestanka lanstva lan 175. (1) Istupanjem i iskljuenjem lana drutva sa ogranienom odgovornou prestaje njegovo svojstvo lana u drutvu i sva prava koja iz toga proizlaze. (2) Odredba stava 1. ovog lana odnosi se i na druge osnove prestanka svojstva lana drutva sa ogranienom odgovornou u drutvu. (3) lan drutva sa ogranienom odgovornou kome prestane svojstvo lana drutva ima pravo na naknadu trine vrijednosti svog udjela u vrijeme prestanka svojstva lana drutva. (4) Pravo na naknadu iz stava 3. ovog lana nema lan drutva ije je svojstvo prestalo smru, a njegovi nasljednici imaju pravo da preuzmu njegov udio i postanu lanovi drutva. (5) Odredba stava 3. ovog lana ne primjenjuje se na lana drutva koji je prodao svoj udio drugom licu koje preuzima njegov udio i postaje lan drutva. (6) Potraivanja drutva sa ogranienom odgovornou po osnovu dugovane naknade tete lana drutva, u sluaju iskljuenja iz opravdanih razloga ili neopravdanog istupanja, kao i po osnovu neispunjenja neke druge obaveze lana drutva, prebijaju se sa potraivanjima vrijednosti udjela lana drutva kome po ovim osnovima prestaje svojstvo lana drutva. (7) Naknada vrijednosti udjela lana drutva sa ogranienom odgovornou kome je u skladu sa ovim zakonom prestalo svojstvo lana, ne moe se vriti ako se time povreuju odredbe ovog zakona o ogranienjima plaanja lanovima drutva. (8) Radi obezbjeenja isplate potraivanja po osnovu istupanja, odnosno iskljuenja lana drutva sa ogranienom odgovornou, sud moe suspendovati lanska prava u drutvu i odrediti druge privremene mjere. 13.3. Prestanak drutva Osnovi lan 176. Drutvo sa ogranienom odgovornou prestaje: a) istekom vremena odreenog u osnivakom aktu, b) odlukom skuptine lanova, v) statusnim promjenama koje za posljedicu imaju prestanak drutva,

63

g) pravosnanom sudskom odlukom kojom se utvruje da je registracija drutva bila nitava i odreuje brisanje drutva iz sudskog registra i d) nastupanjem dogaaja odreenog osnivakim aktom ili ugovorom lanova drutva. Jednolano drutvo lan 177. Jednolano drutvo sa ogranienom odgovornou prestaje u sluaju steaja ili likvidacije nad jedinim lanom koji nema pravnog sljedbenika, odnosno smru lana koji nema nasljednika udjela. Prestanak drutva odlukom suda kao pravo manjinskih lanova lan 178. Odredbe ovog zakona kojima se ureuje prestanak akcionarskog drutva i druga pravna sredstva po zahtjevu manjinskih akcionara primjenjuju se i na drutvo sa ogranienom odgovornou. IV AKCIONARSKO DRUTVO 1.Pojam Pojam i odgovornost za obaveze lan 179. (1) Akcionarsko drutvo u smislu ovog zakona jeste privredno drutvo koje osniva jedno ili vie pravnih i/ili fizikih lica u svojstvu akcionara radi obavljanja odreene djelatnosti, pod zajednikim poslovnim imenom, iji je osnovni kapital utvren i podijeljen na akcije. (2) Akcionarsko drutvo odgovara za svoje obaveze cjelokupnom imovinom. (3) Akcionari akcionarskog drutva ne odgovaraju za obaveze drutva, osim do iznosa ugovorenog a neuplaenog uloga u imovinu drutva, u skladu sa ovim zakonom. 2. Osnivaki akt i statut Osnivaki akt lan 180. (1) Osnivaki akt akcionarskog drutva sadri naroito: a) puno ime i prebivalite fizikog lica, odnosno poslovno ime i sjedite pravnog lica svakog osnivaa drutva, b) poslovno ime i sjedite drutva,

64

v) djelatnost, g) oznaenje da li je drutvo otvoreno ili zatvoreno, d) iznos osnovnog kapitala, upisanog i uplaenog, i nain njegovog unoenja, odnosno oblik u kome se unosi ulog, ) broj akcija i njihovu nominalnu vrijednost, vrste i klase akcija koje je drutvo ovlaeno da izda kao i pravo akcija svake klase, e) broj akcija svake vrste i klase koje su izdate, ) identifikaciju osnivaa koji daje nenovane uloge, opis tih uloga i broj i vrsta akcija za te uloge, z) trajanje drutva, osim ako je osnovano na neodreeno vrijeme, i) ukupni ili procijenjeni iznos trokova u vezi sa osnivanjem drutva koji padaju na teret drutva, prije nego to je utvreno da drutvo ispunjava uslove za poetak rada i j) posebne pogodnosti do dana osnivanja drutva ili do trenutka kad je drutvo ovlaeno da pone poslovanje, koje su date osnivaima ili drugom licu koje je uestvovalo u osnivanju drutva ili poslovima koji su bili potrebni za dobijanje takvog ovlaenja. (2) Osnivki akt akcionarskog drutva moe da sadri i: a) imena i adrese prvog direktora, odnosno lanova prvog upravnog odbora, b) ovlaenje upravnom odboru da izda odobrene (ovlaene, neizdate) akcije u skladu s ovim zakonom i statutom, v) ogranienja prenosa akcija zatvorenog akcionarskog drutva i g) druga pitanja koja u skladu sa ovim zakonom mogu biti sastavni dio osnivakog akta ili statuta drutva. Statut lan 181. (1) Akcionarsko drutvo pored osnivakog akta moe da ima i statut kojim se blie ureuje poslovanje i upravljanje drutvom. (2) Statut akcionarskog drutva ne dostavlja se uz prijavu za registraciju. (3) Statut akcionarskog drutva sainjava se u pisanoj formi. (4) Statut akcionarskog drutva, kao i njegove izmjene i dopune, proizvodi pravno dejstvo prema akcionarima od dana njegovog donoenja, ako statutom nije drukije odreeno.

65

(5) Ako osnivakim aktom ovlaenje za donoenje ili izmjene i dopune statuta akcionarskog drutva nije izriito dato skuptini akcionara, statut drutva donosi ili mijenja upravni odbor. Odnos osnivakog akta i statuta lan 182. U sluaju neusklaenosti osnivakog akta i statuta akcionarskog drutva, primjenjuje se osnivaki akt drutva. 3. Pogodnosti i trokovi Posebne pogodnosti lan 183. (1) Posebne pogodnosti koje se daju pojedinom osnivau ili treem licu unose se u osnivaki akt drutva, uz navoenje lica kome se daju i osnova po kome se daju, a ako se daju na odreeno vrijeme, i rok do kada se pogodnosti daju. (2) Posebne pogodnosti prestaju istekom vremena za koji su date ili izmjenom osnivakog akta drutva kojima se ta pitanja odreuju. (3) Ako posebne pogodnosti iz stava 1. ovog lana nisu odreene osnivakim aktom drutva, bez dejstva su ugovori kojima se one ureuju. Izmjenama osnivakog akta drutva nakon registracije ne moe se pravno valjano obezbijediti da takvi ugovori djeluju prema drutvu. Trokovi osnivanja lan 184. (1) Osnivakim aktom akcionarskog drutva moe se odrediti da trokove osnivanja drutva snosi drutvo ili osnivai. (2) Osnivai akcionarskog drutva snose trokove osnivanja drutva, ako osnivakim aktom drutva nije drugaije odreeno. (3) Naknada trokova osnivanja akcionarskog drutva moe se odobriti osnivaima samo do visine odreene osnivakim aktom. 4. Ulog Kredit za akcije lan 185. (1) Akcionarsko drutvo ne moe davati zajmove, kredite ili drugu finansijsku podrku ili odreena obezbjeenja za sticanje svojih akcija.

66

(2) Odredba stava 1. ovog lana ne odnosi se na tekue pravne poslove finansijskih organizacija, kao i na davanje avansa, kredita ili pruanja obezbjeenja od drutva za sticanje akcija zaposlenima u drutvu ili u povezanim drutvima u smislu ovog zakona. (3) Raspolaganja iz stava 2. ovog lana mogu se vriti u skladu sa ogranienjima plaanja utvrenim ovim zakonom. Procjena nenovanih uloga lan 186. (1) Ako akcionar ulae nenovane uloge, jedan ili vie ovlaenih procjenjivaa sastavljaju izvjetaj o procjeni prije registracije drutva. (2) Procjenjiva iz stava 1. ovog lana moe biti ovlaeno fiziko lice ili privredno drutvo ovlaeno za obavljanje tih poslova, u skladu sa zakonom. (3) Izvjetaj o procjeni nenovanog uloga sadri opis svakog takvog uloga, kao i opis korienog metoda procjene utvrujui pri tom da li vrijednost koja je utvrena primjenom tog metoda procjene odgovara broju i nominalnoj vrijednosti akcija. (4) Izvjetaj procjenjivaa iz stava 3. ovog lana podnosi se registarskom sudu sa prijavom za registraciju. (5) Procjena vrijednosti uloga u stvarima i pravima u zatvorenom akcionarskom drutvu vri se u skladu sa lanom 14. ovog zakona. Vrste uloga i njihovo unoenje u drutvo lan 187. (1) Ulog u akcionarsko drutvo u zamjenu za izdavanje akcija moe se unijeti u novcu ili u imovinskim pravima, ali ne i u radu i uslugama drutvu, bilo da su izvreni ili budui. (2) Izuzetno od stava 1. ovog lana, nenovani ulog u zatvoreno akcionarsko drutvo moe biti u izvrenom radu i uslugama za drutvo, ako je to odreeno osnivakim aktom. (3) Akcije otvorenog akcionarskog drutva mogu se unijeti kao ulog u drugo privredno drutvo samo u sluaju povezivanja privrednih drutava iz lana 357. ovog zakona. (4) Ugovoreni ulozi koji se unose u novcu uplauju se do registracije akcionarskog drutva, i to najmanje 50 % nominalne vrijednosti upisanih akcija, a ostatak se uplauje najkasnije u roku od dvije godine od dana registracije drutva. (5) Ako se akcije ili druge hartije od vrijednosti stiu unoenjem prava nad stvarima i pravima, njihovo plaanje vri se prenoenjem tih prava u imovinu drutva.

67

5. Zatvoreno i otvoreno akcionarsko drutvo Vrste lan 188. (1) Akcionarsko drutvo moe biti zatvoreno i otvoreno. (2) Ako u osnivakom aktu nije navedena vrsta akcionarskog drutva, akcionarsko drutvo je otvoreno. Zatvoreno drutvo lan 189. (1) Zatvoreno akcionarsko drutvo je drutvo ije se akcije izdaju samo njegovim osnivaima ili ogranienom broju drugih lica, u skladu sa zakonom. (2) Zatvoreno akcionarsko drutvo moe imati najvie 100 akcionara. (3) Ako se broj akcionara zatvorenog akcionarskog drutva povea i odri iznad broja akcionara iz stava 2. ovog lana u periodu duem od godinu dana, to drutvo postaje otvoreno drutvo. (4) Zatvoreno drutvo ne moe vriti upis akcija javnom ponudom ili na drugi nain nuditi svoje akcije javnim putem. (5) Zatvoreno akcionarsko drutvo moe postati otvoreno drutvo, odnosno otvoreno akcionarsko drutvo moe postati zatvoreno akcionarsko drutvo, u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se ureuje trite hartija od vrijednosti. (6) Pretvaranje zatvorenog akcionarskog drutva u otvoreno akcionarsko drutvo, odnosno otvorenog akcionarskog drutva u zatvoreno akcionarsko drutvo, vri se izmjenom osnivakog akta i ne smatra se promjenom pravne forme privrednog drutva, u smislu ovog zakona. (7) Za pretvaranje zatvorenog akcionarskog drutva u otvoreno akcionarsko drutvo, odnosno otvorenog akcionarskog drutva u zatvoreno akcionarsko drutvo potrebno je odobrenje Komisije za hartije od vrijednosti, u skladu sa propisima kojima se ureuje trite hartija od vrijednosti. Prenos akcija zatvorenog drutva lan 190. (1) Osnivaki akt ili statut zatvorenog akcionarskog drutva mogu odrediti ogranienja na prenos akcija drutva, ukljuujui ogranienja iz lana 121. ovog zakona koja se odnose na drutvo s ogranienom odgovornou.

68

(2) Ako osnivakim aktom ili statutom zatvorenog akcionarskog drutva nisu odreena ogranienja u prenosu akcija, smatra se da se akcije drutva mogu slobodno prenositi. Otvoreno drutvo lan 191. (1) Akcionarsko drutvo smatra se otvorenim ako osnivai uine javni poziv za upis i uplatu akcija u vrijeme osnivanja drutva, odnosno ako takav poziv uini drutvo nakon osnivanja. (2) Javni poziv iz stava 1. ovog lana moe se vriti javnom ponudom i prospektom u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (3) Otvoreno akcionarsko drutvo uvrtava se na berzu i druga ureena javna trita u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (4) Otvoreno akcionarsko drutvo ne moe ograniiti prenos akcija. Upis i uplata akcija iz osnivake emisije otvorenog drutva lan 192. (1) Osnivaka (prva) emisija akcija otvorenog drutva je uspjela ako se ponuene akcije iz javne ponude i prospekta upiu u broju koji je kao uspjean upis predvien javnom ponudom i koji je kao takav oznaen u prospektu, odnosno ako se upisane akcije uplate najmanje u iznosu odreenom u lanu 187. stav 4. ovog zakona. (2) Ako se akcije iz javne ponude i prospekta ne upiu i uplate u skladu sa stavom 1. ovog lana, smatra se da osnivanje akcionarskog drutva nije uspjelo, a osnivai su obavezni da solidarno vrate upisnicima akcija uplaene iznose, bez odgaanja. 6. Osnivaka skuptina otvorenog drutva Sazivanje lan 193. (1) Osnivai koji osnivaju akcionarsko drutvo javnim putem obavezni su u sluaju uspjele emisije da sazovu i odre osnivaku skuptinu u roku od 60 dana od dana isteka roka za upis akcija utvrenog u javnoj ponudi i prospektu. (2) Osnivaka skuptina saziva se pisanim pozivom svakom upisniku akcija u skladu sa ovim zakonom o sazivanju skuptine akcionara. (3) Pisanom pozivu za sjednicu osnivake skuptine prilau se osnivaki akt, izvjetaj osnivaa i ovlaenih procjenjivaa, ukljuujui i izvjetaj o trokovima osnivanja, spisak akcija po upisnicima na osnovu javne ponude i listu lica koja su u svojstvu osnivaa eventualno

69

preuzela akcije bez upisa na osnovu te ponude uz naznaenje broja i vrste akcija koje je preuzelo svako od tih lica. (4) Sud u vanparninom postupku moe na zahtjev osnivaa koji posjeduju najmanje 1/10 upisanih akcija da produi rok za 30 dana za odravanje skuptine akcionara. Podobnost za odluivanje lan 194. (1) Svi upisnici osnivakoj skuptini. uplaenih akcija imaju pravo da uestvuju sa pravom glasa na

(2) Kvorum za odravanje osnivake skuptine i pravovaljano odluivanje je obina veina uplaenih akcija koje daju pravo glasa o pitanjima iz njene nadlenosti. (3) Osnivaku skuptinu akcionarskog drutva otvara osniva sa najveim brojem uplaenih akcija, a ako je vie takvih upisnika akcija, upisnik koji je prvi uplatio upisane akcije. (4) Lice iz stava 3. ovog lana sastavlja spisak prisutnih upisnika akcija, odnosno njihovih punomonika i utvruje da li su ispunjeni svi uslovi za odravanje skuptine iz st. 1. i 2. ovog lana. (5) Ako osnivaka skuptina nema kvorum iz stava 2. ovog lana, osnivai mogu ponovo sazvati skuptinu na isti nain, s tim to izmeu prvog i drugog sazivanja treba da protekne najmanje osam, a najvie 15 dana. Posljedice neodravanja lan 195. (1) Ako osnivai akcionarskog drutva ne sazovu osnivaku skuptinu u roku iz lana 193. ovog zakona, odnosno ako osnivaka skuptina nije odrana u skladu s ovim zakonom ili nije donijela propisane odluke, smatra se da osnivanje drutva nije uspjelo, kada osnivai odgovaraju solidarno upisnicima akcija za vraanje uplaenih iznosa. (2) Osnivai oglasom objavljenim na isti nain kao i javna ponuda, pozivaju upisnike akcija da preuzmu svoje uplate u roku od 15 dana nakon isteka krajnjeg roka za odravanje osnivake skuptine, u skladu sa lanom 193. ovog zakona. (3) Ako osnivai ne postupe u skladu sa stavom 2. ovog lana, odluku o objavljivanju oglasa na zahtjev nekog od upisnika akcija donosi sud u vanparninom postupku.

70

Tok lan 196. (1) Osnivaka skuptina akcionarskog drutva bira predsjednika, notara kao zapisniara i dva brojaa glasova, nakon ega se itaju izvjetaji o osnivanju i izvjetaji o procjeni. (2) Prilozi i izvjetaji iz stava 1. ovog lana itaju se samo ako to zatrae upisnici akcija koji imaju najmanje 10 % svih glasova prisutnih ili zastupljenih upisnika akcija na skuptini. (3) Zapisnik o radu osnivake skuptine akcionarskog drutva vodi notar kao zapisniar i potpisuje predsjednik skuptine, zapisniar, oba brojaa glasova i osnivai drutva. Djelokrug lan 197. (1) Osnivaka skuptina akcionarskog drutva: a) utvruje da li su propisno upisane i uplaene akcije, odnosno da li su uneseni nenovani ulozi, u skladu sa ovim zakonom i osnivakim aktom, b) bira prvog direktora drutva, odnosno lanove prvog upravnog odbora, ako to osnivai nisu izvrili u osnivakom aktu, v) odluuje o posebnim pravima koja pripadaju osnivaima i odobrava posebne pogodnosti osnivaima ili drugim licima, g) donosi odluku o prihvatanju procjene vrijednosti nenovanih uloga (ulozi u stvarima i pravima), d) odluuje o odobravanju ugovora koji su osnivai zakljuili prije registracije drutva, a koji su u vezi s osnivanjem drutva i ) utvruje iznos trokova osnivanja drutva. (2) Ako je broj upisanih akcija u odnosu na ponueni broj akcija iz javne ponude vei, osnivaka skuptina moe odluiti da prihvati upisani viak ili njegov dio. Ako skuptina odlui da prihvati dio upisanog vika akcija, upisnici akcija koji su ranije upisali akcije imaju pravo prvenstva, a ako je vie lica istovremeno upisalo te akcije onda prihvata upisani viak srazmjerno upisanim akcijama tih upisnika koje nisu viak. (3) Ako osnivaka skuptina donese odluku o prihvatanju vika upisanih i uplaenih akcija, akcionari koji su upisali i uplatili akcije imaju pravo glasa na osnivakoj skuptini od trenutka donoenja te odluke na toj skuptini, u skladu sa ovim zakonom. Odluivanje lan 198. (1) Na osnivakoj skuptini svaka obina akcija daje pravo na jedan glas.

71

(2) Osnivaka skuptina donosi odluke veinom glasova akcionara sa obinim akcijama, ako ovim zakonom ili osnivakim aktom nije odreen vei broj glasova. (3) Osnivaka skuptina akcionarskog drutva o prihvatanju procjene nenovanih uloga glasa odvojeno za svaki takav ulog. Osnivai i upisnici akcija na osnovu nenovanog uloga nemaju o tom pitanju pravo glasa i njihovi glasovi ne raunaju se u kvorum glasova niti za potrebnu veinu za donoenje odluke. (4) Izmjena odredbe osnivakog akta o iznosu osnovnog kapitala (prihvatanje vika upisanih akcija) vri se saglasnou svih upisnika uplaenih akcija, ako osnivakim aktom i prospektom nije drugaije odreeno. (5) Na osnivakoj skuptini osnivai koji su imali trokove osnivanja drutva nemaju pravo glasa pri odobrenju trokova osnivanja drutva, a lica koja imaju posebne ugovore sa drutvom koji podlijeu odobrenju te skuptine nemaju pravo glasa pri odluivanju o tom pitanju. 7. Akcije i druge hartije od vrijednosti Obine i povlaene akcije lan 199. (1) Akcionarsko drutvo moe izdavati: obine (redovne) i povlaene (prioritetne, preferencijalne) akcije. (2) Akcionarsko drutvo mora imati bar jednu obinu akciju. (3) Obine akcije akcionarskog drutva predstavljaju uvijek jednu klasu akcija. (4) Povlaene akcije akcionarskog drutva mogu biti podijeljene u dvije ili vie klasa sa razliitim pravima (razliite stope dividendi ili razliita participativna ili kumulativna prava na dividende ili razliita prava na isplatu imovine drutva pri likvidaciji). (5) Obine akcije akcionarskog drutva imaju istu nominalnu vrijednost. (6) Povlaene akcije akcionarskog drutva iste klase imaju istu nominalnu vrijednost. (7) Akcionarsko drutvo moe izdavati samo akcije na ime. Odobrene (neizdate) i izdate akcije lan 200. (1) Akcionarsko drutvo pored izdatih akcija moe da ima i odobrene (neizdate, ovlaene) akcije. (2) Broj odobrenih obinih akcija i broj odobrenih povlaenih akcija svake klase odreuju se osnivakim aktom akcionarskog drutva. Broj odobrenih akcija akcionarskog

72

drutva ne moe da bude vei od 50 % od broja izdatih obinih akcija u vrijeme kada je ovaj broj odreen osnivakim aktom drutva. (3) Akcionarsko drutvo moe da izda sve ili samo dio svojih odobrenih obinih akcija, a odobrene povlaene akcije bilo koje klase moe da ne izda, da izda dio ili sve. (4) Odluka o broju, vremenu i drugim uslovima bilo kog izdavanja akcija donosi se na skuptini akcionara, osim ako u osnivakom aktu akcionarskog drutva ovo ovlaenje nije preneseno na upravni odbor drutva koji moe donijeti odluku u skladu sa osnivakim aktom. (5) Ovlaenje iz stava 4. ovog lana obuhvata izdavanje odobrenih akcija radi poveanja osnovnog kapitala novim ulozima, iskljuivo novanim, u skladu sa odredbama ovog zakona kojim se ureuje poveanje osnovnog kapitala novim ulozima, ali ni u kom sluaju ne ukljuuje izdavanje odobrenih akcija po osnovu poveanja osnovnog kapitala iz sredstava drutva u skladu sa ovim zakonom. (6) Ovlaenje upravnom odboru za izdavanje bilo koje vrste odobrenih akcija ne moe se dati za period dui od pet godina od utvrivanja broja odobrenih akcija u osnivakom aktu, s tim to skuptina akcionara moe taj petogodinji period obnoviti jednom ili vie puta. (7) Izdavanje akcija akcionarskog drutva vri se u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. Registracija emisije i pravo uvida lan 201. (1) Osnivai otvorenog akcionarskog drutva, odnosno otvoreno akcionarsko drutvo upisuju emisije akcija i drugih hartija od vrijednosti izdatih javnom ponudom, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti i aktima Komisije za hartije od vrijednosti. (2) Akcionarsko drutvo upisuje izdate akcije i druge hartije od vrijednosti i identitet akcionara kod Centralnog registra hartija od vrijednosti (u daljem tekstu: Centralni registar), u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti i aktima Komisije za hartije od vrijednosti. (3) Akcionarsko drutvo upisuje izdate akcije i identitet akcionara u knjigu akcionara akcionarskog drutva. (4) Upis iz stava 3. ovog lana sadri naroito: puno ime i prebivalite, odnosno poslovno ime i sjedite; poreski identifikacioni broj svakog akcionara i suvlasnika akcija, zastupnika akcija i drugih hartija od vrijednosti; broj bankovnog rauna akcionara; iznos ugovorenih i uplaenih uloga svakog akcionara, dodatne uloge pored prvobitnih uloga; zaloge akcija; prenos akcija ukljuujui i ime prenosioca i sticaoca, kao i promjene ovih podataka.

73

(5) Knjiga akcionara iz stava 3. ovog lana vodi se u elektronskom zapisu u Centralnom registru. (6) Akcionarsko drutvo duno je da obavijesti Centralni registar o podacima iz st. 3. i 4. ovog lana, ukljuujui i promjene tih podataka u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (7) Akcionar ima pravo uvida u knjigu akcionara i pravo na izvod iz knjige akcionara. (8) Direktor ili upravni odbor akcionarskog drutva odgovoran je za ispravan i blagovremen upis akcija drutva, kao i za voenje knjige akcionara i za njenu tanost, za tetu prouzrokovanu akcionaru ili treem licu proputanjem izvrenja ove dunosti. Upis akcija lan 202. (1) Akcionarom se u odnosu prema akcionarskom drutvu i treim licima smatra lice koje je upisano u Centralni registar, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Ako ima nepodudarnosti izmeu knjige akcionara i Centralnog registra, mjerodavan je upis u Centralni registar. (3) Upis akcija u Centralni registar vri se na nain ureen zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. Prava akcionara obinih akcija lan 203. (1) Svaka obina akcija akcionarskog drutva daje akcionaru ista prava, u skladu sa ovim zakonom, osnivakim aktom i statutom drutva, koja ukljuuju naroito: a) pravo pristupa pravnim aktima i drugim dokumentima i informacijama drutva, b) pravo uea u radu skuptine drutva, v) pravo glasa u skuptini drutva tako da jedna akcija uvijek daje pravo na jedan glas, g) pravo na isplatu dividendi, nakon isplate dividendi na sve izdate povlaene akcije u punom iznosu, d) pravo uea u raspodjeli likvidacionog vika po likvidaciji drutva, a nakon isplate povjerilaca i akcionara bilo kojih povlaenih akcija, ) pravo preeg sticanja akcija iz novih emisija i zamjenljivih obveznica i e) pravo raspolaganja akcijama svih vrsta u skladu sa zakonom.

74

(2) Obine akcije akcionarskog drutva ne mogu se pretvoriti u povlaene akcije ili druge hartije od vrijednosti. (3) Prava iz stava 1. t. g), d) i ) ovog lana mogu se prenositi ugovorom od akcionara na trea lica. Prava akcionara sa povlaenim akcijama lan 204. (1) Povlaene akcije akcionarskog drutva svake klase daju akcionaru ista prava. (2) Prava akcionara sa povlaenim akcijama odreuju se osnivakim aktom drutva. (3) Prava akcionara sa povlaenim akcijama ukljuuju naroito prednost u odnosu na obine akcije u pogledu prvenstva isplate dividende (koja kod povlaenih akcija moe biti participativna i kumulativna u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti) i kod prvenstva naplate prilikom likvidacije drutva. (4) Prava akcionara sa povlaenim akcijama mogu ukljuivati i pravo pretvaranja tih akcija u obine akcije ili u drugu klasu povlaenih akcija pod uslovima i u sluajevima odreenim osnivakim aktom, kao i pravo prodaje tih akcija akcionarskom drutvu po utvrenoj cijeni i drugim uslovima odreenim osnivakim aktom. (5) Akcionari sa povlaenim akcijama imaju i pravo jednog glasa po akciji na bilo kojoj skuptini akcionara o pitanjima koja zahtijevaju grupno glasanje akcionara date klase povlaenih akcija, u skladu sa ovim zakonom. (6) Osnivakim aktom akcionarskog drutva moe se odrediti da akcionari povlaenih akcija imaju pravo glasa sa akcionarima koji imaju obine akcije na skuptini akcionara, ako: a) se takva povlaena akcija pretvara u obinu akciju (kada mogu imati broj glasova jednak broju glasova obinih akcija u koje se mogu pretvoriti) i b) dividende na povlaene akcije koje su steene i ija je isplata zahtijevana nisu isplaene, do njihove isplate. (7) Akcionari sa povlaenim akcijama nemaju pravo glasa u skuptini akcionara sa akcionarima koji imaju obine akcije, osim u sluajevima iz stava 6. ovog lana. (8) Broj glasova akcionara sa povlaenim akcijama ne moe biti jednak ili vei od broja glasova akcionara sa obinim akcijama. (9) Akcionari sa povlaenim akcijama imaju prava prisustva i uea u raspravi u skuptini akcionara. (10) Akcionari sa povlaenim akcijama imaju ista prava kao i akcionari obinih akcija u pogledu pristupa aktima, drugim dokumentima i informacijama u posjedu drutva.

75

Zamjenljive obveznice, obveznice i varanti lan 205. (1) Akcionarsko drutvo moe izdati osim akcija i druge hartije od vrijednosti, ukljuujui i zamjenljive obveznice i varante, ako osnivakim aktom drutva nije drugaije odreeno. (2) Varanti u smislu ovog zakona su hartije od vrijednosti koje njihovom imaocu daju pravo na sticanje odreenog broja akcija odreene vrste i klase i po odreenoj cijeni. (3) Zamjenljive obveznice i varanti ne mogu se izdati u veem broju od broja odobrenih (neizdatih) akcija. (4) Akcionarsko drutvo obavjetava Centralni registar o broju odobrenih akcija koje su potrebne da bi se obezbijedila prava imalaca tih hartija od vrijednosti. (5) Akcionarsko drutvo duno je da odri broj odobrenih akcija iz stava 4. ovog lana odreene vrste i klase koji e biti dovoljan da obezbijedi prava imalaca tih hartija. (6) Odluku o izdavanju zamjenljivih obveznica ili varanata sa odreenjem broja, vremena, cijene sticanja i drugih uslova izdavanja donosi skuptina akcionara, ako se osnivakim aktom ili odlukom skuptine drutva, u skladu sa ovim zakonom ne ovlasti upravni odbor za donoenje takve odluke. (7) Odluku o izdavanju obveznica sa odreenjem broja, vremena, cijene sticanja i drugih uslova izdavanja donosi skuptina akcionara, ako osnivakim aktom ili odlukom skuptine drutva, u skladu sa ovim zakonom, nije ovlaen upravni odbor da donese takvu odluku. (8) Zamjenljive obveznice ne mogu se izdati po vrijednosti koja je manja od nominalne vrijednosti akcija za koje se zamjenjuju. (9) Izdavanje obveznica i zamjenljivih obveznica vri se u skladu sa odredbama zakona kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti i aktima Komisije za hartije od vrijednosti. (10) Imaoci zamjenljivih obveznica i varanata imaju prava akcionara na informisanje i prava uvida u poslovne knjige i dokumenta drutva, osim ako je u odluci o emisiji ovih hartija od vrijednosti drugaije odreeno ili ako je sa njima drugaije ugovoreno. Dividende na djelimino plaene akcije lan 206. Dividenda za djelimino plaene akcije isplauje se srazmjerno uplaenom iznosu za akcije, raunajui od dana sticanja prava na dividende.

76

Prodajna cijena akcija i drugih hartija od vrijednosti lan 207. (1) Prodajna cijena akcija ne moe biti nia od njihove nominalne vrijednosti. (2) Razlika izmeu prodajne cijene akcija i njihove nominalne vrijednosti predstavlja rezerve kapitala (emisionu premiju). (3) Prodajna cijena moe biti nia od trine cijene utvrene u skladu sa propisima kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti za: a) izdavanje akcija po vrijednosti utvrenoj za varante ili za zamjenljive obveznice, b) izdavanje obinih akcija u skladu sa postupkom utvrenim ovim zakonom za izvrenje prava preeg upisa akcija postojeih akcionara po vrijednosti koja ne moe biti nia od 90 % od njihove trine cijene, v) izdavanje akcija u postupku reorganizacije drutva i g) izdavanje akcija brokeru ili drugom posredniku radi njihove preprodaje po trinoj vrijednosti, po vrijednosti koja moe biti manja od trine vrijednosti ali ne vie od iznosa posrednike provizije utvrene kao procenat od vrijednosti po kojoj se izdaju akcije, s tim da ona ne moe prei 10 % trine vrijednosti tih akcija. (4) Akcionarsko drutvo izdaje varante ili zamjenljive obveznice ija vrijednost u vrijeme njihovog izdavanja nije manja od trine vrijednosti, osim za: a) izdavanje u skladu sa postupkom utvrenim ovim zakonom radi izvrenja prava preeg upisa novoizdatih akcija imalaca tih varanata ili zamjenljivih obveznica po vrijednosti koja ne moe biti nia od 90 % od trine vijednosti tih akcija i b) izdavanje brokeru ili drugom posredniku radi njihove preprodaje po vrijednosti koja moe biti manja od trine vrijednosti ne vie od iznosa posrednike provizije, utvrene kao procenat od vrijednosti po kojoj se izdaju akcije, s tim da ona ne moe prei 10 % ukupne vrijednosti tih varanata ili zamjenljivih obveznica. Pravo preeg sticanja novoizdatih akcija lan 208. (1) Akcionar ima pravo preeg sticanja akcija iz novih emisija akcija akcionarskog drutva srazmjerno nominalnoj vrijednosti posjedovanih akcija na dan presjeka utvrenog u skladu sa lanom 213. ovog zakona. (2) Akcionari iz stava 1. ovog lana ostvaruju pravo preeg sticanja odlukom skuptine drutva u skladu sa osnivakim aktom ili statutom.

77

(3) Izdavanje akcija u smislu ovog zakona je i izdavanje preuzimaocu emisije ili drugim finansijskim organizacijama radi dalje prodaje, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (4) O namjeri izdavanja akcija iz stava 1. ovog lana drutvo u pisanoj formi obavjetava sve akcionare, u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se ureuje trite hartija od vrijednosti. (5) Obavjetenje iz stava 4. ovog lana sadri naroito: broj akcija koje se izdaju; predloenu cijenu; rok i nain korienja prava preeg sticanja. Rok u kome se moe ostvariti pravo preeg sticanja akcija ne moe biti krai od 15 dana od dana poetka upisa i uplate predmetne emisije. (6) Akcionar sa obinim akcijama, imalac varanta i zamjenljivih obveznica, ima pravo preeg sticanja novih emisija akcija, u skladu sa odlukom skuptine. (7) Lice iz stava 6. ovog lana nema pravo preeg sticanja: a) povlaenih akcija, osim povlaenih akcija koje su zamjenljive u obine akcije ili koje nose pravo upisa ili sticanja obinih akcija i b) odobrenih akcija odreenih osnivakim aktom akcionarskog drutva koje se izdaju u roku od est mjeseci od registracije drutva. (8) Akcionari sa povlaenim akcijama imaju pravo preeg sticanja akcija iz novih emisija akcija iste klase u skladu sa odlukom skuptine akcionara. (9) Pravo preeg sticanja moe se ograniiti ili iskljuiti samo odlukom skuptine akcionara na prijedlog upravnog odbora. Upravni odbor podnosi skuptini akcionara pisani izvjetaj sa navoenjem razloga za ogranienje ili iskljuenje ovog prava i obrazloenje predloene cijene izdavanja. (10) Odluka skuptine akcionara o ogranienju ili iskljuenju prava preeg sticanja je sastavni dio odluke o poveanju kapitala. Ova odluka upisuje se u registar zajedno sa poveanjem osnovnog kapitala. (11) Upravni odbor akcionarskog drutva moe ograniiti ili iskljuiti pravo preeg sticanja pri izdavanju novih emisija odobrenih akcija, u skladu sa ovlaenjima iz lana 200. st. 4. do 6. ovog zakona. (12) Pravo preeg sticanja akcija akcionar moe prenijeti na tree lice u skladu sa propisima kojima se ureuje trite hartija od vrijednosti.

78

Akcije sa vie vlasnika lan 209. (1) Akcija moe imati jednog ili vie vlasnika (u daljem tekstu: suvlasnici akcije). Suvlasnici akcije smatraju se jednim akcionarom. (2) Suvlasnici akcije ostvaruju pravo glasa i druga prava u drutvu samo preko zajednikog punomonika, ako osnivakim aktom ili statutom akcionarskog drutva nije drukije odreeno. Suvlasnici akcije o odreivanju zajednikog punomonika obavjetavaju drutvo pisanim putem radi upisa u knjigu akcionara i Centralni registar. (3) Obavjetenje dato od drutva zajednikom punomoniku suvlasnika akcije smatra se da je dato svim suvlasnicima akcije. Ako suvlasnici akcije propuste da odrede zajednikog punomonika i ako o tome ne obavijeste drutvo, obavjetenje koje drutvo da bilo kom suvlasniku smatra se da je dato svim suvlasnicima akcije. (4) Suvlasnici akcije solidarno su odgovorni prema drutvu za obaveze koje se odnose na akcije. (5) Pravne radnje akcionarskog drutva prema jednom suvlasniku imaju dejstvo prema svim suvlasnicima. 8. Dividende i druge isplate akcionarima 8.1. Principi Opta naela lan 210. (1) Akcionarsko drutvo moe odobriti plaanje dividendi na svoje akcije godinje u skladu sa odlukama redovne godinje skuptine ili u bilo koje vrijeme izmeu godinjih skuptina, osim ako je osnivakim aktom drutva drugaije odreeno. (2) Odluku akcionarskog drutva o odobrenju plaanja dividendi moe da donese i upravni odbor ako je to odreeno osnivakim aktom drutva ili ako ga za to ovlasti skuptina akcionara, u skladu sa osnivakim aktom. (3) Po usvajanju finansijskog izvjetaja za prethodnu poslovnu godinu dobit se rasporeuje sljedeim redom: a) za pokrie gubitaka prenesenih iz ranijih godina, b) za zakonske rezerve, v) za dividendu u skladu sa ovim zakonom i g) za statutarne rezerve, ako ih drutvo utvrdi osnivakim aktom.

79

(4) Nakon donoenja odluke o isplati dividende akcionar kome ona treba da bude isplaena postaje povjerilac drutva za iznos pripadajue dividende. (5) Dividenda iz stava 3. taka v) ovog lana na akcije bilo koje vrste ili klase plaa se svim akcionarima srazmjerno nominalnoj vrijednosti akcija, osim u sluaju djelimino plaenih akcija u skladu sa lanom 206. ovog zakona. (6) Sporazum ili ugovor kojim drutvo daje nekim akcionarima posebne pogodnosti u pogledu isplate dividende, nitav je. Nain plaanja lan 211. (1) Dividende se mogu plaati u novcu i u akcijama akcionarskog drutva. (2) Dividende koje se plaaju u akcijama drutva bilo koje vrste ili klase podlijeu sljedeim pravilima: a) dividende se plaaju izdavanjem odgovarajuih akcija u srazmjeri sa ueem u kapitalu (pro-rata) i b) ako akcije odreene vrste i klase treba da se izdaju kao akcije za dividende druge vrste ili klase akcija, a akcije u kojima se plaa dividenda ve postoje, dividenda se ne moe tako platiti dok nije odobrena kvalifikovanom veinom glasova akcija vrsta i klasa u kojima dividenda treba da bude plaena. (3) Iznos dividende koja se plaa u akcijama jednak je nominalnoj vrijednosti akcija koje se izdaju za plaanje dividende. Ogranienja plaanja privremenih dividendi otvorenog drutva lan 212. Otvoreno akcionarsko drutvo tokom poslovne godine moe plaati dividende pod uslovom da: a) se iz privremenih i za tu namjenu sainjenih rauna vidi da su raspoloiva sredstva dovoljna za plaanje, b) iznos koji se isplauje ne pree ukupnu dobit od kraja posljednje poslovne godine za koju je sainjen finansijski izvjetaj uvean za nerasporeenu dobit i iznose povuene iz rezervi koje se mogu koristiti za te namjene, a umanjen za utvrene gubitke i iznos koji se mora unijeti u rezerve, u skladu sa posebnim zakonom, osnivakim aktom ili statutom drutva i v) je odluka o isplati privremene dividende donesena na osnovu polugodinjih revidiranih financijskih izvjetaja.

80

Titulari prava na dividende i druga plaanja lan 213. (1) Osnivakim aktom akcionarskog drutva moe da se odredi dan ili metod odreivanja dana kojim se utvruje lista akcionara koji imaju pravo na dividende ili na druga plaanja, ukljuujui i plaanja likvidacionog udjela. Ako osnivakim aktom akcionarskog drutva nije odreen dan ili metod odreivanja dana dividende, taj dan ili metod odreivanja dana dividende utvruju se odlukom upravnog odbora. Dividende i druga plaanja vre se licima koja su bila akcionari drutva na taj dan (dan dividende, odnosno datum presjeka). (2) Dan dividende iz stava 1. ovog lana ne moe se utvrditi u roku kraem od dvadeset dana od dana donoenja odluke o isplati dividende. Postupak za odobrenje i isplatu dividende lan 214. (1) Odluka o odobrenju dividendi sadri: a) iznos dividendi i b) dan dividende za koji se sainjava lista akcionara ovlaenih za isplatu dividende.

(2) Ako nakon dana dividende a prije dana plaanja dividende akcionar prenese svoje akcije po osnovu kojih ima pravo na dividende zadrava pravo na isplatu dividende. 8.2. Sticanje i reim sopstvenih akcija Zabrana upisa svojih akcija i akcija kontrolnog drutva lan 215. (1) Akcionarsko drutvo ne moe upisivati svoje akcije, direktno ili indirektno preko drugog lica koje ih stie za njegov raun. (2) Zavisno drutvo ne moe upisivati akcije matinog drutva, u skladu sa ovim zakonom, direktno ili indirektno preko drugog lica koje ih stie za njegov raun. (3) Ako je drugo lice upisalo ili steklo akcije na nain suprotan st. 1. i 2. ovog lana smatra se da ih je preuzelo za svoj raun i bie lino odgovorno za uplatu trinog iznosa vrijednosti takvih akcija i u sluaju da ima drukiji sporazum sa drutvom za iji raun su one upisane ili steene. (4) Svaki sporazum o naknadi ili obeteenju lica iz stava 3. ovog lana, nitav je.

81

Opta pravila u vezi sa sticanjem sopstvenih akcija lan 216. (1) Sopstvene akcije u smislu ovog zakona su akcije koje akcionarsko drutvo stie od svojih akcionara. (2) Akcionarsko drutvo moe sticati sopstvene akcije ili druge hartije od vrijednosti koje je samo izdalo od njihovih imalaca, direktno ili indirektno, preko drugog lica koje ih stie u svoje ime a za raun tog drutva, u skladu sa ogranienjima iz osnivakog akta i ogranienjima plaanja utvrenim ovim zakonom. (3) Akcionarsko drutvo moe stei svoje povlaene akcije kao sopstvene akcije ili druge hartije od vrijednosti koje nisu obine akcije, djelimino ili u cijelosti. (4) Akcionarsko drutvo moe stei samo dio obinih akcija, kao sopstvene akcije. (5) Otvoreno akcionarsko drutvo moe stei akcije koje je izdalo tako da ukupna nominalna vrijednost, ukljuujui i ranije steene akcije koje dutvo dri i akcije koje su steene indirektno, ne pree 10 % njegovog osnovnog kapitala, osim u sluaju: a) ako drutvo ima rezerve koje se mogu koristiti za ove namjene i ako ih koristi za ova sticanja, b) sticanja akcija bez naknade koje su u potpunosti plaene, v) sticanja akcija u postupku prinudne prodaje na osnovu sudske odluke za plaanje duga akcionarskom drutvu od strane akcionara, ako nema drugog naina naplate i g) statusnih promjena. (6) Otvoreno akcionarsko drutvo ne moe sticati sopstvene akcije sporazumom sa akcionarom ve samo putem ponude svim akcionarima pro-rata, u skladu sa ovim zakonom. (7) Zatvoreno akcionarsko drutvo stie sopstvene akcije ili druge hartije od vrijednosti po njihovoj vrijednosti utvrenoj u skladu sa ovim zakonom, osim ako osnivakim aktom ili ugovorom izmeu akcionarskog drutva i imaoca hartije od vrijednosti, u vrijeme kad su te hartije od vrijednosti izdate, nije drugaije odreeno. Postupak odobrenja sticanja sopstvenih akcija lan 217. (1) Odluku o sticanju sopstvenih akcija ili drugih hartija od vrijednosti akcionarskog drutva donosi skuptina akcionara.

82

(2) Odluka skuptine akcionara iz stava 1. ovog lana sadri: maksimalan broj akcija koje se stiu, rok za koji je dato ovlaenje za izvrenje odluke koji ne moe biti dui od 18 mjeseci i kupovnu cijenu (ili nain njenog utvrivanja), kao i ime akcionara ije se akcije stiu, osim ako se akcije stiu od svih akcionara pro-rata. (3) Odlukom iz stava 1. ovog lana moe se ovlastiti upravni odbor da odredi vrijeme sticanja, broj akcija koje se trebaju stei, kao i da utvrdi otkupnu cijenu, postupak sticanja i druga pitanja, pod uslovom da ove odluke od upravnog odbora ne budu u neskladu sa nalozima navedenim u odluci skuptine i da se akcionari o tom sticanju izvijeste na prvoj sljedeoj sjednici. (4) Izuzetno od stava 1. ovog lana, upravni odbor, ako osnivakim aktom nije odreeno da je to djelokrug skuptine akcionara, donosi odluku za sticanje: a) varanata, zamjenljivih obveznica ili drugih hartija od vrijednosti koje nisu akcije, b) do 5 % bilo koje klase akcija koje se izdaju jedino radi dodjele zaposlenima u drutvu ili povezanom drutvu u smislu ovog zakona i v) akcija ili drugih hartija od vrijednosti, ako je sticanje nuno da se sprijei vea i neposredna teta za drutvo. (5) U sluaju iz stava 4. ovog lana upravni odbor akcionarskog drutva duan je da na prvoj skuptini podnese detaljan izvjetaj o razlozima, broju i nominalnoj vrijednosti, procentu steenih sopstvenih akcija u odnosu na osnovni kapital, kao i cijeni po kojoj su te akcije steene. Postupak sticanja akcija pro-rata od svih akcionara lan 218. (1) Ako akcionarsko drutvo stie sopstvene akcije odreene vrste ili klase od svih akcionara duno je da ponudu dostavi svim akcionarima, u skladu sa ovim zakonom i propisima kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Ponuda iz stava 1. ovog lana sadri: broj akcija koje stie; kupovnu cijenu (ili nain njenog utvrivanja); postupak plaanja i datum plaanja; kao i postupak i krajnji rok za sve akcionare za ponudu njihovih akcija na prodaju drutvu. Ako drutvo ima manje od 200 akcionara, poslednji dan mora biti najmanje 30 dana od dana dostavljanja posljednje pisane ponude. Ako drutvo ima vie od 200 akcionara ponuda vai 30 dana od dana objavljivanja u najmanje jednom dnevnom listu koji je dostupan na cijeloj teritoriji Republike Srpske. (3) Ako ukupan broj akcija ponuenih na prodaju akcionarskom drutvu prelazi broj akcija koje drutvo stie, drutvo e stei akcije od svakog akcionara srazmjerno broju akcija koje akcionar ponudi na prodaju, osim u sluaju potrebe da se izbjegne sticanje djelimine akcije.

83

(4) Ako ukupan broj akcija koje su ponuene akcionarskom drutvu na prodaju prelazi broj akcija koje je drutvo ponudilo za sticanje, akcionarsko drutvo moe odluiti da stekne i vei broj akcija od ukupnog broja ponuenog za prodaju od akcionara ili nekog drugog broja koji je vei od prvobitno predvienog a manji od ponuenog. Status steenih sopstvenih akcija lan 219. (1) Akcionarsko drutvo koje stekne sopstvene akcije moe ih ponovo prenijeti drugim licima, u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Sopstvene akcije koje akcionarsko drutvo stekne do iznosa od 10 % osnovnog kapitala duno je da proda (otui) u roku od jedne godine od dana sticanja, a akcije koje stekne u skladu sa ovim zakonom preko iznosa od 10 % od osnovnog kapitala duno je da proda (otui) u roku od tri godine od dana sticanja. (3) Ako se sopstvene akcije ne otue u rokovima iz stava 2. ovog lana, upravni odbor drutva obavezan je da ih bez posebne odluke skuptine poniti, u skladu sa odredbama ovog zakona koje ureuju smanjenje osnovnog kapitala u redovnom postupku. (4) Za vrijeme posjedovanja steenih sopstvenih akcija od drutva: a) nominalna vrijednost takvih akcija moe ostati ukljuena u osnovni kapital drutva ili se iskljuiti iz tog kapitala, pri emu se za taj iznos poveavaju rezerve koje se ne mogu isplatiti akcionarima, b) sopstvene akcije ne daju pravo glasa niti se raunaju u kvorum skuptine akcionara i v) sopstvene akcije ne daju pravo na dividendu ili druga primanja, osim u sluaju iz lana 248. ovog zakona. Uzimanje akcija u zalog lan 220. (1) Akcionarsko drutvo moe, direktno ili indirektno, uzeti u zalog svoje akcije ili zaloiti plaeni iznos akcija, ako je ukupni iznos potraivanja obezbijeenih zalogom akcija nii od uplaene vrijednosti akcija. (2) Uzimanje akcija akcionarskog drutva u zalog, odnosno zalaganje plaenih iznosa, od drutva ije su akcije ili od lica koje djeluje u svoje ime a za raun tog drutva, podlijee ogranienjima propisanim odredbama ovog zakona za sticanje sopstvenih akcija.

84

Upis u Centralni registar i knjigu akcionara sticanja sopstvenih akcija i zalog lan 221. Sticanje sopstvenih akcija, direktno ili indirektno, kao i uzimanje akcija u zalog, odnosno zalaganje plaenih iznosa, akcionarsko drutvo prijavljuje Centralnom registru radi upisa, a ako akcionarsko drutvo vodi knjigu akcionara, upis se vri i u tu knjigu. 8.3. Povlaenje i ponitenje povlaenih akcija, varanata i zamjenljivih obveznica Osnov povlaenja i ponitenja lan 222. (1) Osnivakim aktom akcionarskog drutva moe se predvidjeti: a) da akcionarsko drutvo ima obavezu i/ili pravo da svoje povlaene akcije jedne ili vie klasa, ako raspolae odgovarajuim rezervama koje se mogu upotrijebiti za te namjene, povue i poniti u odreenom periodu ili u odreenim sluajevima, u cjelini ili djelimino i b) da su akcionari duni da te akcije prodaju akcionarskom drutvu pod uslovima i na nain iz take a) ovog lana. (2) Akcionarsko drutvo moe da izda i varante ili zamjenljive obveznice, pod uslovima koji obezbjeuju da drutvo ima obavezu i/ili pravo, kad raspolae odgovarajuim rezervama koje se mogu upotrijebiti za te namjene, da povue i poniti takve hartije od vrijednosti u odreenom periodu ili u odreenim sluajevima, u cjelini ili djelimino. (3) Akcionarsko drutvo povlai i ponitava povlaene akcije, varante i zamjenljive obveznice srazmjerno broju akcija klase u pitanju koje posjeduje svaki imalac, osim kad bi to zahtijevalo podjelu akcije. (4) Ako akcionarsko drutvo nema dovoljno namjenskih rezervi za izvrenje odluke o otkupu varanata i zamjenljivih obveznica, otkup se vri im se utvrdi da drutvo ima dovoljno namjenskih rezervi. (5) Varanti i zamjenljive obveznice otkupljuju se po vrijednosti utvrenoj u vrijeme njihovog izdavanja. Cijena lan 223. Povlaene akcije otkupljuju se po njihovoj trinoj vrijednosti, a ukoliko ona ne postoji, po vrijednosti koju utvruje upravni odbor u skladu sa ovim zakonom ili ovlaeni procjenjiva izabran od skuptine akcionara, upravnog odbora ili nesaglasnih akcionara, u skladu sa ovim zakonom.

85

Upis u Centralni registar lan 224. Otkup povlaenih akcija, varanata i zamjenljivih obveznica, akcionarsko drutvo prijavljuje Centralnom registru radi upisa, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti, a ako akcionarsko drutvo vodi knjigu akcionara, otkup upisuje i u tu knjigu. 8.4. Ogranienja isplate Ogranienja plaanja dividendi i drugih plaanja lan 225. (1) Zatvoreno akcionarsko drutvo ne moe vriti isplate svojim akcionarima ako bi nakon izvrene isplate neto imovina drutva bila manja od njegovog osnovnog kapitala, uveanog za rezerve koje se mogu koristiti za isplate akcionarima, u skladu s ovim zakonom. (2) Otvoreno akcionarsko drutvo ne moe vriti isplate svojim akcionarima u sluaju smanjenja osnovnog kapitala u redovnom postupku, u skladu sa ovim zakonom, ako bi: a) nakon izvrene isplate neto imovina drutva bila manja od njegovog osnovnog kapitala, uveanog za rezerve koje se mogu koristiti za isplate akcionarima, u skladu sa ovim zakonom i b) u sluaju dividendi, iznos dividendi preao iznos dobiti drutva u protekloj poslovnoj godini uveanoj za nerasporeenu dobit i iznos povuen iz rezervi uvean za iznos koji se mora unijeti u rezerve u tekuoj godini, u skladu sa osnivakim aktom ili statutom i ovim zakonom. (3) Pored ogranienja plaanja u skladu sa st. 1. i 2. ovog lana, zatvoreno i otvoreno akcionarsko drutvo ne mogu vriti plaanja svojim akcionarima, ako: a) bi nakon izvrenih plaanja drutvo bilo nesposobno za plaanje svojih koji dospijevaju u redovnom poslovanju drutva ili b) na dan plaanja bilo koja akcije ne bi bila isplaena u cijelosti. dospjela dividenda na dugova

povlaene

(4) Izuzetno od st. 1. do 3. ovog lana akcionarsko drutvo moe izvriti plaanja svojim akcionarima, ako iz finansijskih izvjetaja pripremljenih u skladu sa zakonom kojim se ureuje raunovodstvo i revizija, proizlazi da je isplata razumna u datim okolnostima. Odgovornost akcionara i lanova organa drutva za zabranjene isplate lan 226. (1) Akcionar akcionarskog drutva odgovoran je za vraanje drutvu isplate koje suprotno ovom zakonu primi od drutva, ako je znao ili je prema okolnostima morao da zna da je isplata zabranjena.

86

(2) Osim akcionara u sluaju iz stava 1. ovog lana odgovara i direktor drutva ili lanovi upravnog odbora, u skladu sa odredbama ovog zakona kojima se ureuje njihova imovinska odgovornost. 8.5. Zajam i kapital Zajam umjesto kapitala lan 227. (1) Akcionar akcionarskog drutva koji drutvu u vrijeme poslovne krize ne povea sopstveni kapital kao dobar privrednik, ve drutvu da zajam, moe u steajnom postupku ostvarivati zahtjev za vraanje zajma samo kao steajni povjerilac sa neobezbijeenim potraivanjem, u skladu sa zakonom kojim se ureuje steajni postupak. (2) Tree lice koje akcionarskom drutvu u vrijeme iz stava 1. ovog lana da zajam umjesto da mu akcionari pribave sopstveni kapital, a kome akcionar drutva da neko obezbjeenje za vraanje zajma, moe u steajnom postupku protiv drutva ostvarivati zahtjev za vraanje zajma za iznos koji nije uspjelo da namiri iz dobijenog obezbjeenja, kao steajni povjerilac sa neobezbijeenim potraivanjem. (3) Odredbe st. 1. i 2. ovog lana primjenjuju se i na druge pravne poslove akcionara akcionarskog drutva i treih lica koji odgovaraju davanju zajma iz st. 1. i 2. ovog lana. (4) Odredbe st. 1. do 3. ovog lana ne primjenjuju se na akcionare drutva iji akcionarski kapital ne prelazi 1/10 osnovnog kapitala drutva i koji nije direktor ili lan upravnog odbora drutva. (5) Ako akcionarsko drutvo u posljednjoj godini prije podnoenja prijedloga za otvaranje steajnog postupka nad drutvom ili nakon podnoenja tog prijedloga, u sluajevima iz st. 1. do 3. ovog lana vrati zajam, akcionar drutva koji je dao obezbjeenje za vraanje zajma duan je da tako isplaeni iznos vrati drutvu. (6) Obaveza iz stava 5. ovog lana postoji do iznosa datog obezbjeenja akcionara za vraanje zajma u vrijeme vraanja zajma. (7) Akcionar drutva oslobaa se obaveze iz stava 5. ovog lana ako predmet datog obezbjeenja povjeriocu stavi na raspolaganje drutvu. (8) Odredbe st. 1. do 7. primjenjuju se i na druge pravne poslove davanja zajma u smislu obligacionih odnosa.

87

9. Osnovni kapital i rezerve drutva 9.1.1 Osnovna naela Minimalni osnovni kapital lan 228. (1) Minimalni novani ulog osnovnog kapitala zatvorenog akcionarskog drutva na dan upisa u registar iznosi 20.000 konvertibilnih maraka. (2) Minimalni novani ulog osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva na dan upisa u registar iznosi 50.000 konvertibilnih maraka. (3) Posebnim zakonom za osnivanje finansijskih, osiguravajuih organizacija, kao i privrednih drutava koja obavljaju zakonom odreene djelatnosti kao akcionarska drutva moe se odrediti vei novani dio minimalnog osnovnog kapitala. (4) Registracija poveanja osnovnog kapitala iz sredstava drutva i smanjenja osnovnog kapitala zatvorenog akcionarskog drutva vri se jednom godinje. (5) Na poveanje i smanjenje osnovnog kapitala, kao i na odranje tog kapitala i odravanje skuptine akcionara prilikom gubitka koji ne prelazi 50 % osnovnog kapitala zatvorenog akcionarskog drutva, shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona o poveanju, smanjenju i odravanju osnovnog kapitala, kao i odredbe o odravanju skuptine akcionara otvorenog akcionarskog drutva. Minimalna nominalna vrijednost akcija lan 229. (1) Akcionarsko drutvo moe izdavati obine i povlaene akcije. (2) Najnia nominalna vrijednost akcija ne moe biti manja od jedne konvertibilne marke, a ako je vea onda mora biti djeljiva sa deset. (3) Akcije u ukupnoj vrijednosti za akcionarska drutva ne mogu se izdavati na iznos koji je manji od najnieg iznosa osnovnog kapitala iz lana 228. ovog zakona. (4) Uee akcija u osnovnom kapitalu odreuje se odnosom nominalne vrijednosti tih akcija i ukupne nominalne vrijednosti svih uplaenih akcija. Podjela i spajanje akcija i odravanje vrijednosti osnovnog kapitala lan 230. (1) Akcionarsko drutvo moe podijeliti svaku akciju bilo koje klase na dvije ili vie akcija iste klase i istovremeno smanjiti nominalnu vrijednost akcija te klase, ime se ne mijenja osnovni kapital.

88

(2) Akcionarsko drutvo moe sve akcije bilo koje klase spojiti u manji broj akcija date klase i istovremeno poveati njihovu nominalnu vrijednost, ime se ne mijenja osnovni kapital. (3) Akcionarsko drutvo moe ponititi sopstvene akcije koje je steklo ili otkupilo na teret rezervi, pri emu se ukupna nominalna vrijednost ostalih akcija poveava za iznos upotrijebljenih rezervi, ime se ne mijenja osnovni kapital drutva. (4) Spajanje i podjela akcija iz st. 1. do 3. ovog lana akcionarsko drutvo moe da vri ako se time ne povreuju prava imalaca varanata kao ni imalaca zamjenljivih obveznica. (5) U sluaju da spajanjem akcija ostaju dijelovi akcije ija je nominalna vrijednost manja od vrijednosti iz lana 229. stav 2. ovog zakona, drutvo je duno da ih otkupi po trinoj vrijednosti, a ako nema trine vrijednosti, po vrijednosti koja se utvrdi od nezavisnog procjenjivaa, u skladu s ovim zakonom. (6) Spajanje i podjela akcija povlai promjenu osnivakog akta u dijelu kojim je odreen broj i nominalna vrijednost akcija, to se vri u skladu sa ovim zakonom. (7) Vrijednost neto kapitala akcionarskog drutva stalno se odrava na nivou koji je jednak ili vei od zakonom propisane vrijednosti minimalnog osnovnog kapitala ureene lanom 228. ovog zakona. (8) Ako se neto kapital akcionarskog drutva iz bilo kojih razloga smanji ispod vrijednosti iz stava 1. ovog lana, akcionarsko drutvo duno je da ga obezbijedi u roku od est mjeseci od dana tog smanjenja, osim ako u tom roku ne promijeni pravnu formu privrednog drutva. (9) Ako drutvo ne postupi u roku i na nain iz stava 2. ovog lana, otvara se postupak likvidacije. 9.1.2 Rezerve drutva

lan 231. (1) Rezerve akcionarskog drutva ine zakonske rezerve, rezerve kapitala, statutarne i druge rezerve. (2) Akcionarsko drutvo je obavezno da u zakonske rezerve unosi 5 % dobiti tekue godine umanjene za gubitak iz prethodne godine, sve dok te rezerve zajedno sa rezervama kapitala ne dostignu visinu od najmanje 10 % osnovnog kapitala ili statutom odreeni vei dio osnovnog kapitala. (3) Zakonske rezerve koriste se za pokrie gubitka, a ako prelaze iznos iz prethodnog stava ovog lana mogu se koristiti i za poveanje osnovnog kapitala.

89

(4) U rezerve kapitala akcionarsko drutvo unosi : a) dio uplaenog iznosa za koji se izdaju akcije koji prelazi nominalni iznos akcija, b)dio iznosa uplaenog drutvu za sticanje zamjenskih obveznica ili obveznica sa opcijom kupovine akcija koji prelazi nominalni iznos izdatih obveznica, v) iznose dodatnih plaanja lanova drutva radi sticanja posebnih prava u drutvu i g) iznos za koji je pojednostavljeno smanjen osnovnog kapital da bi se sredstva unijela u rezerve kapitala. (5) Rezerve kapitala mogu se koristiti za: a) pokrie gubitka i b) poveanje osnovnog kapitala pod uslovima iz lana 247. stav 7. ovog zakona. (6) Akcionarsko drutvo moe svojim osnivakim aktom propisati i statutarne rezerve, njihovu visinu i namjene za koje se mogu koristiti te rezerve. U statutarne rezerve mogu se unositi samo iznosi koji potiu iz dobiti akcionarskog drutva. 9.2. Poveanje osnovnog kapitala 9.2.1. Osnovna naela Donoenje odluke lan 232. (1) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva poveava se odlukom skuptine akcionara, osim u sluaju odobrenog kapitala kada takvu odluku moe donijeti i upravni odbor, u skladu sa lanom 200. st. 4. do 6. ovog zakona. (2) Odlukom o poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva mijenja se osnivaki akt. (3) Odlukom o poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva odreuje se iznos poveanja, nain poveanja, vrijeme uplate, kao i druga pitanja u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (4) Odluka o novoj emisiji akcija po osnovu novih uloga moe se donijeti tek nakon potpune uplate ve upisanih akcija iz prethodne uspjele emisije, osim ako je osnivakim aktom ili odlukom o emisiji predvieno da se osnovni kapital moe poveati ako je uplaeno najmanje 9/10 upisanih akcija. (5) Ogranienje iz stava 4. ovog lana ne primjenjuje se prilikom poveanja osnovnog kapitala pri statusnim promjenama, kao i u sluaju poveanja osnovnog kapitala izdavanjem akcija zaposlenima u drutvu i povezanim drutvima.

90

Naini poveanja lan 233. (1) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva moe se poveati: a) novim ulozima, b) pretvaranjem zamjenljivih obveznica u akcije i upisom akcija po osnovu prava imalaca varanata na takav upis (uslovno poveanje) i v) iz sredstava drutva. (2) Pri poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva vri se izdavanje novih akcija ili se poveava nominalna vrijednost postojeih akcija. Vrste emisije lan 234. (1) Akcije otvorenog akcionarskog drutva pri poveanju osnovnog kapitala mogu se izdavati putem privatne (zatvorene) emisije i javne (otvorene) emisije. (2) Privatna emisija akcija u smislu stava 1. ovog lana je emisija namijenjena postojeim akcionarima i imaocima varanata i zamjenljivih obveznica i/ili ogranienom broju institucionalnih investitora kojima takav status utvrdi Komisija za hartije od vrijednosti, u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (3) Javna emisija iz stava 1. ovog lana je emisija u kojoj se upis i uplata akcija vri na osnovu javne ponude neodreenom broju lica. (4) Zatvoreno akcionarsko drutvo moe da vri privatnu emisiju, a otvoreno akcionarsko drutvo pored javne emisije moe da vri i privatnu emisiju. Vrijednost akcija iz nove emisije lan 235. Akcije iz nove emisije prodaju se po trinoj cijeni utvrenoj u skladu sa propisima kojima se ureuje trite hartija od vrijednosti. 9.2.2. Poveanje osnovnog kapitala novim ulozima Poveanje osnovnog kapitala ulozima u novcu lan 236. (1) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva poveava se novim ulozima koji mogu biti samo novani u skladu sa odlukom o poveanju tog kapitala.

91

(2) Odluka iz stava 1. ovog lana je nitava ako se poveanje kapitala ne upie u registar u roku od est mjeseci od dana donoenja odluke. (3) Rok iz stava 2. ovog lana ne tee za vrijeme dok traje spor po tubi kojom se ta odluka pobija i za vrijeme dok se ne dobije odobrenje Komisije za hartije od vrijednosti. Upis novih akcija lan 237. (1) Akcije iz emisije kojom se osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva poveava novim ulozima upisuju se i izdaju, u skladu s ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Emisija iz stava 1. ovog lana po osnovu poveanja je uspjela ako se ispune uslovi iz odluke o emisiji i objavljenog prospekta, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (3) Upisane akcije iz emisije iz stava 1. ovog lana novim ulozima uplauju se u skladu s odlukom o emisiji i sa ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (4) Akcije otvorenog akcionarskog drutva po osnovu novih uloga mogu se izdavati i preuzimaocima emisije, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (5) Ako se nove akcije pri poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva novim ulozima izdaju po vioj prodajnoj cijeni od nominalne vrijednosti, taj viak predstavlja premiju emisije. (6) Ako se akcije nove emisije pri poveanju osnovnog kapitala izdaju iznad nominalne vrijednosti, viak mora da bude uplaen prije registracije poveanja osnovnog kapitala. Obavjetavanje Komisije za hartije od vrijednosti i upis u Centralni registar lan 238. (1) Ako je emisija akcija po osnovu novih uloga uspjela u skladu sa ovim zakonom, o tome se obavjetava Komisija za hartije od vrijednosti, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Po prijemu rjeenja Komisije za hartije od vrijednosti o uspjenosti emisije akcija po osnovu novih uloga, podnosi se zahtjev Centralnom registaru, radi upisa novoizdatih akcija u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (3) Promjene iz stava 1. ovog lana upisuju se i u knjigu akcionara.

92

Sticanje akcija lan 239. (1) Akcije se stiu upisom na vlasnike raune akcionara u Centralnom registru. (2) Nove akcije mogu se sticati nakon upisa u Centralni registar prethodne emisije. Nove akcije izdate prije ovog upisa nitave su, a za tetu iz takvog izdavanja imaocima akcija solidarno odgovaraju izdavalac i upravni odbor drutva.

Registracija i objavljivanje poveanja kapitala lan 240. (1) Poveanje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva novim ulozima registruje se i objavljuje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva je povean danom registracije poveanja toga kapitala u sudski registar. 9.2.3. Uslovno poveanje osnovnog kapitala Pretpostavke lan 241. (1) Skuptina akcionara pri donoenju odluke o emisiji zamjenljivih obveznica i varanata moe istovremeno donijeti odluku o uslovnom poveanju osnovnog kapitala za iznos kojim bi se pokrila prava imalaca ovih hartija za njihovu konverziju u akcije (uslovno poveanje kapitala). (2) Iznos osnovnog kapitala iz stava 1. ovog lana ne moe prei polovinu osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva koji postoji u trenutku donoenja te odluke. (3) Odluka skuptine akcionara suprotna odluci o uslovnom poveanju osnovnog kapitala, nitava je. Sadraj odluke lan 242. U odluci o uslovnom poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva navodi se: a) namjena uslovnog poveanja osnovnog kapitala,

93

b) lica koja se mogu koristiti pravom prvenstva pri upisu akcija (imaoci varanata i zamjenljivih obveznica), v) rok u kome se ostvaruje uslovno poveanje kapitala i uslovi za korienje prava, g) cijena po kojoj se izdaju akcije ili metode po kojima se ona moe odrediti radi ostvarivanja prava imalaca varanata i d) raspodjela prava iz take b) ovog lana, vrijeme za koje se imaoci tog prava mogu koristiti tim pravom, kao i vrijeme ekanja da ga prvi put koriste, a koje ne moe biti krae od dvije godine od dana donoenja odluke. Izjava o ostvarenju prava upisa i zamjene lan 243. (1) Prava upisa imalaca zamjenljivih obveznica izvravaju se njihovom pisanom izjavom da ih pretvaraju u akcije. Davanje ove izjave zamjenjuje upis akcija i plaanje akcija. (2) Prava upisa akcija imalaca varanata izvravaju se njihovom pisanom izjavom o upisu akcija drutva pri novoj emisiji radi poveanja osnovnog kapitala novim ulozima, u skladu sa ovim zakonom. (3) U izjavi iz st. 1. i 2. ovog lana navodi se broj akcija koje se upisuju i njihova nominalna vrijednost, klasa akcija ako se izdaju akcije vie klasa, kao i dan donoenja odluke. (4) Izjava o upisu akcija koja ne sadri podatake iz stava 3. ovog lana ili koja sadri ogranienje obaveze davaoca izjave, nitava je. (5) Ako se i pored nitavosti izjave o pravu upisa izdaju akcije, davalac izjave ne moe se pozivati na nitavost izjave ako je na osnovu nje ostvarivao prava kao akcionar i ispunjavao obaveze akcionara. (6) Prema akcionarskom drutvu ne djeluju ogranienja koja nisu sadrana u izjavi o pravu upisa. Obavjetavanje Komisije za hartije od vrijednosti i upis u Centralni registar lan 244. (1) O okonanju postupka iz lana 243. ovog zakona obavjetava se Komisija za hartije od vrijednosti, u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Po prijemu rjeenja Komisije za hartije od vrijednosti o uspjenosti emisije akcija po osnovu novih uloga, podnosi se zahtjev Centralnom registaru, radi upisa novoizdatih akcija u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (3) Podaci iz stava 2. ovog lana upisuju se i u knjigu akcionara.

94

Sticanje akcija lan 245. (1) Pod sticanjem akcija smatra se upis na vlasnike raune akcionara u Centralnom registru. (2) Upravni odbor otvorenog akcionarskog drutva izdaje akcije u zamjenu za zamjenljive obveznice pod uslovom da se razlika izmeu veeg iznosa za koji su izdate te obveznice i iznosa za koji su izdate te akcije, pokrije iz ostalih rezervi, ako se rezerve mogu upotrijebiti za tu namjenu, ili dodatnom uplatom lica koje je ovlaeno za zamjenu obveznice. Registracija i objavljivanje poveanja kapitala lan 246. (1) Zastupnici otvorenog akcionarskog drutva podnose prijavu za registraciju poveanja osnovnog kapitala po osnovu akcija izdatih zamjenom zamjenljivih obveznica i ostvarenjem prvenstvenog prava upisa akcija imalaca varanata. (2) Uz prijavu iz stava 1. ovog lana za registraciju, prilau se i drugi dokazi i isprave utvreni zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. 9.2.4. Poveanje osnovnog kapitala iz sredstava drutva Pretpostavke lan 247. (1) Skuptina otvorenog akcionarskog drutva moe odluiti da se osnovni kapital drutva povea pretvaranjem rezervi i nerasporeene dobiti u osnovni kapital drutva. (2) Odluka iz stava 1. ovog lana sadri iznos poveanja osnovnog kapitala, iznos sredstava rezervi, rezerve koje se pretvaraju u osnovni kapital, oznaenje da li se izdaju nove akcije za taj iznos ili se poveava nominalna vrijednost. (3) Odluka o poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva nitava je ako se poveanje kapitala ne upie u registar u roku od tri mjeseca od dana donoenja odluke. (4) Rezerve i nerasporeena dobit akcionarskog drutva ne mogu se pretvoriti u osnovni kapital ako je u finansijskim izvjetajima na kojem se zasniva odluka iskazan gubitak. Rezerve za odreenu namjenu mogu se pretvoriti u osnovni kapital samo ako je to u skladu sa tom namjenom. (5) Odluka o poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva iz sredstava drutva zasniva se na posljednjim finansijskim izvjetajima prethodne poslovne godine ako su potvreni od nezavisnog revizora i usvojeni najvie 90 dana prije podnoenja prijave za upis u registar poveanja osnovnog kapitala.

95

(6) Ako skuptina otvorenog akcionarskog drutva ne imenuje posebne nezavisne revizore za finansijske izvjetaje iz stava 4. ovog lana, smatra se da je imenovan onaj nezavisni revizor kojeg je za nezavisnu reviziju posljednjih finansijskih izvjetaja odredila skuptina akcionara. (7) Nerasporeena dobit i rezerve koje se pretvaraju u osnovni kapital akcionarskog drutva moraju biti iskazane u finansijskim izvjetajima. Zakonske rezerve se mogu pretvoriti u osnovni kapital samo ako zajedno sa rezervama kapitala prelaze procenat osnovnog kapitala akcionarskog drutva iz lana 231. stav 2. ovog zakona. Imaoci prava po osnovu poveanja osnovnog kapitala iz sredstava drutva lan 248. (1) Pravo na akcije po osnovu poveanja osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva iz sredstava drutva raspoloivih za te namjene imaju akcionari drutva na dan presjeka utvrenog u skladu sa lanom 213. ovog zakona. (2) Odluka skuptine akcionara koja nije u skladu sa stavom 1. ovog lana, nitava je.

(3) Pravo iz stava 1. ovog lana imaju i upisnici akcija, odnosno akcionari sa djelimino plaenim akcijama srazmjerno ueu njihovog uplaenog dijela u osnovnom kapitalu drutva. (4) Pravo iz stava 1. ovog lana pripada i sopstvenim akcijama drutva srazmjerno njihovom ueu u postojeem osnovnom kapitalu drutva. Pravo na dio akcije lan 249. (1) Ako se pri poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva iz sredstava drutva stekne pravo na dio jedne nove akcije u postojeem osnovnom kapitalu drutva, to pravo se moe prenositi i naslijediti. (2) Prava iz nove akcije mogu se koristiti ako se prava iz stava 1. ovog lana koja zajedno daju cijelu akciju sjedine kod jednog akcionara ili ako vie imalaca prava na dio akcije zajedno ine cijelu akciju, odlue da zajedno koriste ta prava. Pravo na dividendu i podjelu likvidacione mase lan 250. Nove akcije steene po osnovu poveanja osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva iz sredstava drutva, uestvuju u pravu na dividendu i u podjeli likvidacione mase.

96

Obavjetavanje Komisije za hartije od vrijednosti i upis u Centralni registar lan 251. (1) O okonanju postupka iz l. 247. i 248. ovog zakona obavjetava se Komisija za hartije od vrijednosti u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (2) Po prijemu rjeenja Komisije za hartije od vrijednosti iz stava 1. ovog lana, obavjetava se bez odgaanja Centralni registar, radi upisa novoizdatih akcija po ovom osnovu i njihovih akcionara, odnosno radi upisa poveanja nominalne vrijednosti postojeih akcija. (3) Ako otvoreno akcionarsko drutvo vodi knjigu akcionara, podaci iz stava 2. ovog lana upisuju se i u knjigu akcionara. Sticanje akcija lan 252. (1) Nove akcije po osnovu poveanja osnovnog kapitala iz sredstava drutva upisuju se na vlasnike raune akcionara u Centralnom registru nakon upisa iz lana 251. stav 2. ovog zakona. (2) Nove akcije izdate akcionarima prije upisa u Centralni registar iz stava 1. ovog lana nitave su, a za tetu od tog izdavanja imaocima akcija solidarno odgovaraju emitent i upravni odbor. 9.3. Smanjenje osnovnog kapitala 9.3.1. Osnovno naelo Odluka lan 253. (1) Odluku o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva ponitenjem sopstvenih akcija kao i ponitenjem akcija po drugim osnovima utvrenim osnivakim aktom drutva, donosi skuptina akcionara. (2) Odlukom o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva utvruje se obim, cilj, vrsta i nain sprovoenja smanjenja osnovnog kapitala. (3) Odlukom o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva mijenja se osnivaki akt.

97

Vrste smanjenja lan 254. (1) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva moe se smanjiti u redovnom postupku, pojednostavljenom postupku i postupku smanjenja radi pretvaranja u rezerve. (2) Smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva po jednom osnovu moe se vriti istovremeno sa poveanjem njegovog osnovnog kapitala po drugom osnovu. 9.3.2. Smanjenje u redovnom postupku Naini lan 255. Smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u redovnom postupku vri se: a) ponitenjem steenih sopstvenih akcija i povlaenjem i ponitenjem akcija u posjedu akcionara, b) smanjivanjem nominalne vrijednosti akcija i v) isplatom uplaenog iznosa akcionarima za akcije koje nisu u potpunosti uplaene i neizdavanjem tih akcija. Ponitenje sopstvenih akcija i povlaenje i ponitenje akcija lan 256. (1) Pri smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva prvo se ponitavaju sopstvene akcije koje se u skladu sa lanom 219. stav 3. ovog zakona moraju ponititi. (2) Ako drutvo nema sopstvenih akcija, osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva moe se smanjiti povlaenjem akcija od akcionara i njihovim ponitenjem u skladu sa l. 222. do 224. ovog zakona. (3) Povlaenje i ponitenje akcija od akcionara i smanjenje osnovnog kapitala u redovnom postupku po tom osnovu moe se vriti u skladu sa odredbama ovog zakona o zatiti prava povjerilaca otvorenog akcionarskog drutva. (4) Stav 3. ovog lana ne primjenjuje se u sluajevima kada ne dolazi do smanjenja tog kapitala, i to: a) kada se radi o povlaenju i ponitenju akcija koje su u potpunosti uplaene a ponitavaju se istovremeno kada su date besplatno na raspolaganje drutvu,

98

b) kada se akcije koje su u potpunosti uplaene povlae i ponitavaju isplatom na teret sredstava koja su raspoloiva za te namjene, a u skladu sa ogranienjima plaanja ureenim lanom 225. ovog zakona, v) u sluaju kada se uz ponitenje povuenih akcija povea nominalna vrijednost nepovuenih izdatih akcija do iznosa koji je dovoljan da se izbjegne smanjenje osnovnog kapitala, a povuene i ponitene akcije su steene iz sredstava koja su raspoloiva za te namjene, a u skladu sa lanom 225. ovog zakona i g) u sluaju istovremenog izdavanja novih akcija u nominalnoj vrijednosti povuenih akcija, u skladu sa odredbama ovog zakona o minimalnom osnovnom kapitalu drutva. Primjena lan 257. Na smanjenje osnovnog kapitala smanjenjem nominalne vrijednosti, kao i na smanjenje upisanog kapitala akcionarskog drutva po osnovu isplate uplaenog iznosa akcionarima za akcije koje nisu u potpunosti uplaene i neizdavanjem tih akcija, shodno se primjenjuju odredbe lana 256. ovog zakona. Naelo ravnopravnosti lan 258. (1) Odlukom o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u redovnom postupku ne moe se povrijediti princip ravnopravnosti akcionara iste klase. (2) Ravnopravnost akcionara iste klase obezbjeuje se srazmjernim povlaenjem i ponitenjem akcija od akcionara, odnosno srazmjernim smanjenjem nominalne vrijednosti svih akcija akcionara date klase akcija, kao i povlaenjem i ponitenjem akcija i smanjenjem osnovnog kapitala kupovinom od akcionara na berzi i drugim ureenim javnim tritima ili javnom ponudom akcionarima u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti, osnivakim aktom i odlukom skuptine o smanjenju osnovnog kapitala. Ponuda za kupovinu akcija radi povlaenja i ponitenja sadri naznaku broja akcija koje se otkupljuju. (3) Ako je iznos smanjenja osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva odlukom o smanjenju odreen kao fiksni iznos, a sprovoenjem postupka povlaenja i ponitenja akcija od akcionara na berzi ili drugim ureenim javnim tritima ili putem javne ponude, ne ostvari se taj iznos, mora se izmijeniti odluka skuptine o iznosu smanjenja ili izabrati novi nain smanjenja osnovnog kapitala. (4) Ravnopravnost akcionara iste klase obezbjeuje se i smanjenjem osnovnog (upisanog) kapitala otvorenog akcionarskog drutva neizdavanjem neplaenih akcija akcionarima koji su u docnji sa plaanjem i isplatom akcionarima iznosa koje su uplatili drutvu za te akcije, u skladu sa ovim zakonom.

99

Objava odluke i zatita povjerilaca lan 259. (1) Odluka o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u redovnom postupku objavljuje se dva puta u najmanje jednom dnevnom listu koji je dostupan na cijeloj teritoriji Republike Srpske u razmaku od 30 dana, sa pozivom povjeriocima da prijave svoja potraivanja. (2) Povjerioci ija su nedospjela potraivanja nastala prije posljednje objave odluke o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva mogu traiti obezbjeenje tih potraivanja (ili isplatu potraivanja iako nisu dospjela ako je tako odreeno predmetnom odlukom), u roku od 90 dana od dana druge objave te odluke. Obezbjeenje ne mogu traiti povjerioci koji u sluaju steaja imaju pravo prvenstvenog namirenja iz steajne mase dunika, kao ni drugi povjerioci sa obezbijeenim potraivanjem. (3) U sluaju smanjenja osnovnog kapitala u redovnom postupku otvorenog akcionarskog drutva, isplate akcionarima mogue su po isteku 90 dana od druge objave te odluke u dnevnim novinama i nakon pruanja obezbjeenja ili podmirenja potraivanja povjeriocima koji su blagovremeno prijavili potraivanja. Obavjetavanje Komisije za hartije od vrijednosti i upis u Centralni registar lan 260. (1) O sprovedenom smanjenju osnovnog kapitala otvoreno akcionarsko drutvo obavjetava Komisiju za hartije od vrijednosti, radi upisa promjene u skladu sa zakonom kojim se regulie trite hartija od vrijednosti. (2) Po prijemu rjeenja Komisije za hartije od vrijednosti iz stava 1. ovog lana, obavjetava se bez odgaanja Centralni registar, radi upisa na vlasnike raune akcionara smanjenja broja akcija po osnovu povlaenja i ponitaja akcija ili radi upisa smanjenja nominalne vrijednosti akcija, odnosno radi brisanja upisanih akcija koje su djelimino uplaene i ijim je akcionarima isplaen ranije uplaeni iznos. (3) Smanjenje osnovnog odnosno upisanog kapitala u skladu sa stavom 1. ovog lana upisuje se i u knjigu akcionara. Registracija smanjenja osnovnog kapitala, objavljivanje i dejstvo lan 261. (1) Smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u redovnom postupku prijavljuje se za registraciju i objavljuje u Slubenom glasniku Republike Srpske u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

100

(2) Smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u redovnom postupku ne moe se registrovati prije ispunjenja zahtjeva povjerilaca iz lana 259. ovog zakona. (3) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva smanjen je danom registracije tog smanjenja za nominalni iznos povuenih i ponitenih akcija, odnosno za iznos smanjenja nominalne vrijednosti akcija. (4) Smanjenje osnovnog kapitala objavljuje se u Slubenom glasniku Republike Srpske u roku od 15 dana od dana upisa u sudski registar. 9.3.3. Smanjenje u pojednostavljenom postupku Princip lan 262. (1) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva moe se smanjiti na pojednostavljen nain radi izravnavanja sa niom vrijednou neto imovine, da bi se pokrili gubici, a u odluci o smanjenju osnovnog kapitala navodi se da se kapital smanjuje sa tim ciljem. (2) Smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u pojednostavljenom postupku radi pokrivanja gubitaka moe se vriti samo ako drutvo ne raspolae nerasporeenom dobiti i pod uslovom da ima zakonske rezerve u skladu sa lanom 231. stav 2. ovog zakona. (3) Na smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u pojednostaljenom postupku ne primjenjuju se odredbe ovog zakona o pozivu povjeriocima i zatiti prava povjerilaca prilikom smanjenja osnovnog kapitala u redovnom postupku. (4) Na smanjenje osnovnog kapitala iz stava 1. ovog lana, u pojednostavljenom postupku primjenjuju se l. 255. do 258. i l. 260. i 261.ovog zakona. 9.3.4. Smanjenje pretvaranjem u rezerve Limit lan 263. (1) Na smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u sluaju prenosa u rezerve koje ne prelazi 10 % osnovnog kapitala za pokrivanje buduih gubitaka drutva ili za poveanje osnovnog kapitala iz sredstava drutva ne primjenjuju se odredbe ovog zakona o pozivu povjeriocima i zatiti prava povjerilaca pri smanjenju osnovnog kapitala u redovnom postupku. (2) Pri smanjenju osnovnog kapitala iz stava 1. ovog lana u rezerve se unosi iznos jednak nominalnoj vrijednosti povuenih i ponitenih akcija po ovom osnovu smanjenja osnovnog kapitala.

101

(3) Na smanjenje osnovnog kapitala iz stava 1. ovog lana primjenjuju se l. 255. do 258. i l. 260. i 261. ovog zakona. 9.3.5. Iskazivanje osnovnog kapitala nakon smanjenja Pravilo lan 264. (1) Odluka o smanjenju osnovnog kapitala donosi se istovremeno sa odlukom o usvajanju finansijskog izvjetaja. (2) Informacija o smanjenju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva objavljuje se u skladu sa propisima kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. 9.3.6. Istovremeno smanjenje i poveanje Najvei iznos smanjenja lan 265. (1) Osnovni kapital otvorenog akcionarskog drutva moe da se smanji smanjenjem u redovnom postupku samo do iznosa minimalnog osnovnog kapitala ovog drutva propisanog lanom 228. stav 2. ovog zakona. U sluaju smanjenja osnovnog kapitala ispod propisanog minimalnog iznosa osnovnog kapitala pokree se postupak likvidacije ili steaja drutva u skladu sa zakonom. (2) Izuzetno od stava 1. ovog lana, mogue je i smanjenje osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva u redovnom postupku ispod tog minimuma ako se istovremeno sa odlukom o smanjenju osnovnog kapitala po jednom osnovu donese i odluka o poveanju tog kapitala po drugom osnovu tako da osnovni kapital dostigne propisani minimalni iznos. (3) Odluke o smanjenju osnovnog kapitala u redovnom postupku i o istovremenom poveanju osnovnog kapitala otvorenog akcionarskog drutva nitave su ako se poveanje, odnosno smanjenje osnovnog kapitala ne registruje najkasnije u roku od 120 dana od dana donoenja. Ovaj rok ne tee za vrijeme dok traje spor po tubi za pobijanje odluke o smanjenju ili o poveanju osnovnog kapitala. (4) Odredbe lana 229. ovog zakona o minimalnoj nominalnoj vrijednosti akcija primjenjuju se i kad se vri istovremeno smanjenje i poveanje osnovnog kapitala. 10. Skuptina akcionara 10.1. Opte pravilo Ostvarivanje prava akcionara lan 266. (1) Skuptinu akcionarskog drutva ine akcionari.

102

(2) Svaki akcionar, u skladu sa statutom, lino ili preko punomonika ima pravo uestvovanja u radu skuptine akcionara, pravo glasa ako ima akcije sa pravom glasa, pravo podnoenja prijedloga i dobijanja odgovora u vezi sa pitanjem iz dnevnog reda, kao i pravo postavljanja pitanja u vezi sa dnevnim redom u skladu sa ovim zakonom. (3) Odredbe lana 131. st. 2. do 4. ovog zakona o jednolanom drutvu s ogranienom odgovornou shodno se primjenjuju i na akcionarsko drutvo sa jednim akcionarom. (4) Skuptini akcionara, po pravilu, prisustvuju i uestvuju u radu direktor ili lanovi upravnog odbora i nezavisni revizor. 10.2. Vrste skuptine Godinja skuptina la 267. (1) Skuptina akcionara saziva se i odrava jednom godinje (godinja skuptina) najkasnije u roku od 90 dana od dana podnoenja finansijskih izvjetaja nadlenom organu za svaku poslovnu godinu u skladu sa raunovodstvenim propisima ili est mjeseci nakon zavretka poslovne godine. (2) Godinja skuptina odrava se na dan i u vrijeme utvreno osnivakim aktom, odnosno odlukom upravnog odbora u skladu sa ovim zakonom i osnivakim aktom. (3) Godinja skuptina akcionara odrava se u sjeditu drutva, ako osnivakim aktom akcionarskog drutva nije drukije odreeno. (4) Neodravanje godinje skuptine u vrijeme iz stava 2. ovog lana ne utie na valjanost drugih radnji akcionarskog drutva. Vanredna skuptina i njeno sazivanje od manjinskih akcionara lan 268. (1) Akcionarsko drutvo moe sazvati i vanrednu skuptinu akcionara, i to: a) na zahtjev 1/3 lanova upravnog odbora ili bilo kog drugog lica koje je ovlaeno osnivakim aktom da sazove vanrednu skuptinu, b) na zahtjev likvidatora drutva, ako je drutvo u likvidaciji i v) po pisanom zahtjevu akcionara sa najmanje 10 % akcija sa pravom glasa o pitanju predloenom za vanrednu skuptinu. (2) Zahtjev iz stava 1. taka v) ovog lana mora biti datiran, potpisan od svih akcionara koji ga podnose i mora da sadri prijedlog dnevnog reda, kao i podatke o: identifikovaciji tih akcionara; broju akcija koje svaki od njih posjeduje; cilju ili ciljevima zbog kojih se skuptina saziva.

103

(3) Zahtjev iz stava 1. taka v) ovog lana za sazivanje skuptine smatra se da je primljen u akcionarskom drutvu ako je adresovan i uruen na upravni odbor drutva u sjedite drutva oznaeno u osnivakom aktu. (4) Dan na koji se utvruje lista akcionara koji su ovlaeni da podnesu zahtjev za vanrednu skuptinu je datum stavljanja prvog potpisa na taj zahtjev. (5) Upravni odbor akcionarskog drutva duan je da donese odluku o prihvatanju ili odbijanju sazivanja vanredne skuptine najkasnije u roku od deset dana od dana prijema zahtjeva. Upravni odbor duan je da na adresu navedenu u zahtjevu, najkasnije u roku od sedam dana od dana donoenja ove odluke, obavijesti o tome svako lice koje je zahtijevalo sazivanje vanredne skuptine. Odluka o odbijanju sazivanja vanredne skuptine obavezno sadri razloge odbijanja. (6) Zahtjev za sazivanje skuptine koji je podnio ovlaeni podnosilac, bie odbijen: a) kada nije podnesen u skladu sa stavom 1. taka v) i st. 2. do 5. ovog lana, b) kada akcionari koji su podnijeli zahtjev ne posjeduju ili ne zastupaju propisani procenat glasova i v) kada nijedno od predloenih pitanja za dnevni red vanredne skuptine nije u djelokrugu skuptine. (7) Vanredna skuptina moe odluivati jedino o pitanjima navedenim u zahtjevu podnesenim u skladu sa stavom 1. taka v) i st. 2 do 4. ovog lana. Skuptina po nalogu suda lan 269. (1) Ako se godinja skuptina akcionarskog drutva ne odri u propisanom roku, nadleni sud u vanparninom postupku moe naloiti njeno odravanje na zahtjev akcionara koji ima pravo da prisustvuje i da glasa na godinjoj skuptini ili direktora, odnosno lana upravnog odbora drutva. Sud ima ovlaenje da imenuje privremenog zastupnika sa ovlaenjem da sazove i predsjedava sjednici skuptine i utvrdi mjesto i datum odravanja, kao i dnevni red sjednice u skladu s ovim zakonom. (2) Ako se vanredna skuptina akcionarskog drutva ne odri najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema zahtjeva ili na dan koji utvrdi upravni odbor u skladu sa lanom 268. stav 5, nadleni sud u vanparninom postupku moe naloiti njeno odravanje po zahtjevu bilo kog akcionara koji je potpisnik zahtjeva za sazivanje. (3) U sluajevima iz st. 1. i 2. ovog lana sud u vanparninom postupku duan je da donese rjeenje u roku od 48 sati od prijema zahtjeva. (4) Trokove odravanja bilo koje skuptine akcionara po nalogu suda snosi akcionarsko drutvo.

104

Vanredna skuptina zatvorenog akcionarskog drutva lan 270. Vanredna skuptina akcionara zatvorenog akcionarskog drutva odrava se i bez sazivanja i objavljivanja dnevnog reda u skladu sa ovim zakonom ako joj prisustvuju svi akcionari sa pravom glasa i ako se nijedan akcionar tome ne protivi, ako osnivakim aktom i statutom nije drukije odreeno. Vanredna skuptina akcionarskog drutva u sluaju poslovanja sa gubitkom lan 271. Skuptina akcionarskog drutva obavezno se saziva bez odgaanja, ako se prilikom izrade finansijskih izvjetaja ili u drugim sluajevima utvrdi da akcionarsko drutvo posluje sa gubitkom koji ne prelazi iznos od 50 % osnovnog kapitala. 10.3. Postupak sazivanja, obavjetavanja i rada Pravila lan 272. (1) Pisani poziv za sjednicu skuptine akcionara upuuje se svakom akcionaru najkasnije 30 dana i najranije 60 dana prije dana odravanja sjednice skuptine, a pisani poziv svakom akcionaru za vanrednu skuptinu daje se najkasnije 15 dana i najranije 30 dana prije dana sjednice skuptine. Poziv se dostavlja potom ili elektronskom potom, ako je akcionar dao pisanu saglasnost za obavjetenje elektronskom potom, svakom akcionaru koji ima pravo glasa na skuptini. Poziv dostavlja ili organizuje dostavljanje predsjednik upravnog odbora ili drugi lan odbora ili drugo lice koje je ovlaeno da sazove skuptinu. (2) Akcionarsko drutvo uz pisani poziv iz stava 1. ovog lana dostavlja finansijske izvjetaje, zajedno sa izvjetajem nezavisnog revizora, izvjetajem upravnog odbora o poslovanju drutva, tekst bilo kog prijedloga za promjene osnivakog akta, opis bilo kog ugovora ili drugog pravnog posla predloenog za odobrenje, kao i druge akte u skladu sa osnivakim aktom drutva, ovim zakonom, zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti i drugim zakonom. (3) Dan dostavljanja poziva iz stava 1. ovog lana u smislu ovog zakona smatra se dan slanja potom preporuenom poiljkom ili elektronskom potom. (4) Izuzetno od stava 1. ovog lana otvoreno akcionarsko drutvo, ako je tako odreeno osnivakim aktom, moe umjesto upuivanja individualnog poziva svakom akcionaru da objavljuje poziv za sjednicu skuptine akcionara bez prekida i na Internet stranici drutva tokom vremena iz stava 1. ovog lana i uz to da objavi poziv u najmanje jednom dnevnom listu koji se distribuira na teritoriji Republike Srpske, najmanje 30 dana i najvie 60 dana prije odravanja, u sluaju godinje skuptine, i ne manje od 15 dana ni vie od 30 dana prije dana odravanja, u sluaju vanredne skuptine.

105

(5) Obavjetenje o godinjoj skuptini iz stava 4. ovog lana obavezno sadri vrijeme i mjesto odravanja, prijedlog dnevnog reda sjednice skuptine sa naznakom pitanja o kojima se glasa na skuptini i prijedloge odluka o kojima se odluuje na toj sjednici (posebno ukljuujui izbor lanova upravnog odbora i prijedlog za raspodjelu dividendi), kao i navod da drutvo obezbjeuje kopiju finansijskog izvjetaja, zajedno sa izvjetajem nezavisnog revizora, izvjetajem upravnog odbora o poslovanju drutva, tekst bilo kog prijedloga za promjene osnivakog akta, opis bilo kog ugovora ili drugog pravnog posla predloenog za odobrenje, kao i druga akta u skladu sa osnivakim aktom drutva, ovim zakonom, zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti i drugim zakonom, svakom akcionaru koji to zahtijeva, u sjeditu drutva u redovno radno vrijeme. (6) Obavjetenje o vanrednoj skuptini iz stava 4. ovog lana obavezno sadri vrijeme i mjesto odravanja sjednice skuptine, opis razloga zbog kog se saziva i dnevni red koji predlau lica koja sazivaju ili zahtijevaju njeno sazivanje. Odustanak akcionara od obavjetenja lan 273. Ako je zakonom, osnivakim aktom ili statutom obavezno pisano obavjetavanje akcionara i ako akcionar odustane od tog obavjetavanja pisanim putem, obavjetenje iz lana 272. stav 4. ovog zakona ima pravno dejstvo poslatog pisanog poziva. Pravo prigovora lan 274. (1) Akcionar koji prisustvuje skuptini nema pravo prigovora na izostanak obavjetenja ili nedostatak obavjetenja o sazivanju sjednice skuptine. (2) Izuzetno od stava 1. ovog lana akcionar koji prisustvuje sjednici skuptine moe staviti obrazloen prigovor na obavjetenje koje ne sadri sve priloge u skladu sa lanom 272. st. 5. i 6. ovog zakona u pisanoj formi na poetku te sjednice ili za vrijeme njenog odravanja ili preduzimajui neku radnju na skuptini zato to propisno obavjetenje nije dato. (3) O prigovoru iz stava 2. ovog lana odluuje se na nain odreen statutom drutva i poslovnikom skuptine. Dnevni red lan 275. (1) Na sjednici skuptine akcionara moe se odluivati samo o takama dnevnog reda koje su valjano objavljene i uvrtene u dnevni red u skladu sa ovim zakonom, a moe se raspravljati i o drugim pitanjima.

106

(2) Akcionar ili akcionari koji imaju najmanje 10 % akcija sa pravom glasa za izbor upravnog odbora drutva mogu predloiti i zahtijevati da se najvie dva nova pitanja ukljue u dnevni red skuptine. (3) Prijedlog iz stava 2. ovog lana mora se sainiti u pisanoj formi u roku od sedam dana od dana objave godinjeg saziva sjednice skuptine, odnosno u roku od pet dana od dana objave saziva sjednice vanredne skuptine. (4) Prijedlog iz st. 2. i 3. ovog lana koji se dostavlja upravnom odboru u sjeditu drutva, sadri razloge za davanje prijedloga, ukljuujui i prijedlog odluke kao i imena akcionara koji daju prijedlog i broj glasova kojim raspolau. (5) Akcionar iz stava 2. ovog lana ne moe da se rauna u vie od jedne grupe koja posjeduje navedeni procenat glasova. (6) Ako upravni odbor akcionarskog drutva propusti da u roku 72 sata od dana prijema zahtjeva odgovori na zahtjev akcionara u skladu sa stavom 2. ovog lana, ili ako on odbije zahtjev, nadleni sud u vanparninom postupku ima ovlaenje, po zahtjevu bilo kog od tih akcionara koji se mora podnijeti u daljem roku od 48 sati, da naloi da se njihovom zahtjevu udovolji, o emu donosi odluku u roku od 48 sati nakon prijema zahtjeva. Predsjednik skuptine lan 276. (1) Radu skuptine akcionara predsjedava predsjednik skuptine. (2) Predsjednik skuptine bira se na poetku sjednice ako je prijedlog u skladu sa ovim zakonom uvrten u dnevni red. (3) Predsjednik skuptine bira se u skladu sa osnivakim aktom ili statutom drutva. (4) Poslovnik o radu skuptine akcionara na prijedlog predsjednika skuptine donosi skuptina. Lista akcionara i dan utvrivanja sastava skuptine lan 277. (1) Pravo uea i pravo glasa na skuptini ostvaruje se na osnovu izvjetaja Centralnog registra koji sadri oznaku akcije, podatke o vlasnicima, broju i nominalnoj vrijednosti akcija sa stanjem na dan donoenja odluke o sazivanju skuptine. (2) Lista akcionara iz stava 1. ovog lana mora biti dostupna u sjeditu drutva svim akcionarima koji imaju pravo glasa na skuptini, radi ostvarivanja prava uvida i kopiranja, kao i mogunosti stavljanja prigovora na bilo koje neispravnosti na listi.

107

Lino glasanje ili glasanje preko punomonika lan 278. (1) Akcionar moe da glasa lino ili preko jednog punomonika, u skladu sa zakonom i statutom akcionarskog drutva. (2) Akcionar moe dati punomo u pisanoj formi odreenom licu, sa odreivanjem njegovog punog imena i podacima o broju, vrsti i klasi posjedovanih akcija za koje se daje punomo. Punomo se moe dati i elektronskim putem pod uslovom da je obezbijeena autentinost te izjave, ako se tako odredi osnivakim aktom ili statutom drutva. (3) Punomo se daje punomoniku i dostavlja u sjedite akcionarskog drutva. (4) Punomo se moe dati za jednu ili vie skuptina, na odreeno vrijeme ili do opoziva. Kada je punomo data za jednu ili vie skuptina vai i za ponovljenu skuptinu bez obzira na razloge ponavljanja. (5) Ako punomo sadri uputstva ili naloge za ostvarivanje prava glasa, punomonik je duan da postupa po njima, a ako punomo ne sadri uputstvo, punomonik ostvaruje pravo glasa savjesno i u najboljem interesu akcionara. (6) Direktor ili lanovi upravnog odbora, lanovi izvrnog odbora i kontrolni akcionari, ne mogu biti punomonici za akcionare zaposlene u drutvu i povezana lica u smislu ovog zakona. (7) Ako akcionar koji ima pravo glasa na skuptini prenese akcije na novog akcionara prije dana odravanja sjednice skuptine, a nakon dana utvrivanja akcionara u skladu sa lanom 277. ovog zakona, zadrava pravo uestvovanja na sjednici i pravo glasa. (8) Punomonik je duan da obavijesti akcionare koji su mu dali punomo o glasanju u skuptini. (9) Odgovornost punomonika akcionara za ostvarivanje prava glasa za akcionare u skladu sa st. 5. i 8. ovog lana ne moe se unaprijed iskljuiti ili ograniiti. (10) Akcionar koji je dao punomo moe je opozvati u bilo koje vrijeme prije glasanja na sjednici skuptine pisanim opozivom dostavljenim akcionarskom drutvu i punomoniku ili preutno linim prisustvom i glasanjem na skuptini akcionara. Komisija za glasanje lan 279. (1) Predsjednik skuptine akcionara imenuje zapisniara, dva akcionara koji ovjeravaju zapisnik i lanove komisije za glasanje, ako osnivakim aktom, statutom ili drugim optim aktom drutva nije drugaije odreeno. (2) Komisija za glasanje koja se sastoji od najmanje tri lana:

108

a) utvruje spisak prisutnih i zastupanih akcionara i njihovih punomonika i verifikuje identitet punomonika, b) utvruje ukupan broj glasova i broj glasova svakog akcionara i svakog punomonika, v) utvruje valjanost svake punomoi, g) broji glasove, d) utvruje i objavljuje rezultate glasanja, ) predaje glasake listie arhivi drutva na uvanje i e) vri i druge poslove u skladu sa bilo kojim pravilima postupka skuptine akcionara. (3) Komisija za glasanje duna je da postupa nepristrasno i savjesno prema svim akcionarima i o svom radu podnosi potpisani pisani izvjetaj koji je dokaz rezultata glasanja skuptine akcionara, ali koji moe da ospori bilo koji akcionar ako postupa u dobroj vjeri. (4) Kod akcionarskih drutava koja imaju vie od 50 akcionara, lanovi komisije za glasanje ne mogu biti direktor ili lanovi upravnog odbora, lanovi izvrnog odbora, kandidati za nove lanove ovih organa, kao i povezana lica u smislu ovog zakona. 10.4. Informisanje akcionara i djelokrug rada Posebno informisanje akcionara lan 280. (1) Na svakoj godinjoj skuptini akcionara, upravni odbor akcionarskog drutva duan je dati auran i kompletan izvjetaj akcionarima o stanju i poslovima drutva, ukljuujui naroito izvjetaj o finansijskom stanju drutva. (2) Ako drutvo stekne sopstvene akcije, upravni odbor u izvjetaju o finansijskom stanju drutva navodi i razloge sticanja, broj i nominalnu vrijednost steenih akcija, oznaenje da li ih je drutvo steklo sa naknadom ili bez nje i uz navoenje iznosa, broj sopstvenih akcija koje drutvo ve dri i broj tih akcija koje je ponovo izdalo. (3) Ako je akcionaru uskraeno obavjetenje u skladu sa st. 1. i 2. ovog lana, moe zahtijevati da se to navede u zapisniku sa sjednice skuptine akcionara, kao i razlog uskraivanja obavjetenja. (4) Akcionar ima pravo da kod nadlenog suda trai ostvarivanje prava na obavjetavanje u skladu sa st. 1. i 2. ovog lana, u roku od 15 dana od dana odravanja skuptine akcionara na kojoj je davanje predmetnog obavjetenja odbijeno.

109

Djelokrug i knjiga odluka lan 281. (1) Skuptina akcionara odluuje o: a) izmjenama osnivakog akta, ukljuujui naroito i promjene koje ustanovljavaju, poveavaju ili smanjuju odobreni broj akcija ili promjene prava ili povlastica bilo koje vrste ili klase akcija, poveavaju ili smanjuju osnovni kapital, ali ne ukljuujui promjene koje moe izvriti upravni odbor u skladu sa ovim zakonom, b) statusnim promjenama, promjeni pravne forme u drugu formu privrednog drutva i sticanje i raspolaganje imovinom velike vrijednosti, u skladu sa ovim zakonom, v) raspodjeli dobiti i pokriu gubitaka, ako osnivakim aktom ili statutom nije drukije odreeno, g) usvajanju finansijskih izvjetaja, kao i izvjetaja upravnog odbora i nezavisnog revizora u vezi sa finansijskim izvjetajima, d) politici naknada i nagradama lanovima upravnog odbora, ) izboru i razrjeenju lanova upravnog odbora drutva, e) prestanku drutva, ) izboru i razrjeenju internog revizora, nezavisnog revizora i odbora za reviziju, z) pitanjima podnesenim skuptini akcionara na odluivanje od upravnog odbora drutva, u skladu sa ovim zakonom, i) izdacima po osnovu nagraivanja direktora drutva ili lanova upravnog odbora putem izdavanja akcija, varanata i drugih finansijskih i nefinansijskih davanja i j) drugim pitanjima navedenim u ovom zakonu ili osnivakom aktu drutva. (2) Odluke donesene na sjednici skuptine akcionara unose se bez odlaganja u knjigu odluka. Usvajanje godinjih finansijskih izvjetaja i izvjetaja o poslovanju drutva lan 282. (1) Upravni odbor akcionarskog drutva podnosi godinjoj skuptini akcionara na usvajanje finansijske izvjetaje i izvjetaje o poslovanju, izvjetaj nezavisnog revizora, kao i druge izvjetaje u skladu sa zakonom. (2) Usvajanje finansijskih izvjetaja ili drugih izvjetaja od skuptine akcionara ne utie na prava akcionara ako se kasnije pokae da su bili netani ili pogreni.

110

(3) U izvjetaju o poslovanju otvorenog akcionarskog drutva mora se objektivno prikazati razvoj, rezultat poslovanja drutva i finansijsko stanje u kome se ono nalazi uz opis glavnih rizika kojima je drutvo izloeno. Ovaj izvjetaj sadri analizu rezultata poslovanja i finansijskog poloaja drutva, a ako je to potrebno i druge pokazatelje koji se odnose na pojedinane poslove ukljuujui i obavjetenje o zatiti okoline i radnicima. Kada je to potrebno, u analizi se moraju obrazloiti iznosi navedeni u godinjim finansijskim izvjetajima. (4) U izvjetaju se moraju prikazati i: a) svi vaniji poslovni dogaaji nakon isteka poslovne godine za koju se izvjetava, b) oekivani razvoj akcionarskog drutva, v) aktivnosti drutva na razvoju u budunosti, g) podaci o sticanju sopstvenih akcija drutva, d) podaci o postojanju poslovnih jedinica drutva i ) podaci o korienju finansijskih instrumenata, te podaci bitni za procjenu stanja imovine drutva, njegovih obaveza, finansijskog poloaja, dobiti i gubitka, nain upravljanja finansijskim rizicima i politikama, ukljuujui i politiku preduzimanja mjera zatite od gubitka. (5) Sastavni dio godinjeg izvjetaja o poslovanju otvorenog akcionarskog drutva ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite je i izjava o usklaenosti iz lana 309. stav 3. ovog zakona. 10.5. Postupak rada i odluivanja Kvorum lan 283. (1) Kvorum za sjednicu skuptine akcionara ine akcionari koji posjeduju veinu od ukupnog broja akcija sa pravom glasa o predmetnom pitanju (obina veina), ukoliko osnivakim aktom ili statutom drutva nije odreen vei broj glasova. U kvorum se raunaju i glasovi akcionara koji u skladu sa ovim zakonom mogu glasati i pisanim putem. (2) Ako je sjednica skuptine akcionarskog drutva odgoena zbog nedostatka kvoruma, moe biti ponovo sazvana sa istim dnevnim redom najkasnije 15 dana od dana odgaanja (ponovljena sjednica skuptine). Kvorum za ponovljenu sjednicu skuptine ini 1/3 od ukupnog broja glasova akcija sa pravom glasa, ako osnivakim aktom nije odreen vei broj glasova. (3) Ako na ponovljenoj sjednici skuptine nema potrebnog kvoruma ili se ona ne odri u propisanom roku, saziva se i odrava nova sjednica skuptine u skladu sa ovim zakonom.

111

(4) Kvorum na sjednici skuptine akcionara utvruje se prije otvaranja rasprave o takama dnevnog reda, na osnovu spiska komisije za glasanje, u skladu sa lanom 279. stav 2. t. a) i b) ovog zakona. (5) Promjena osnivakog akta kojom se mijenja utvreni kvorum ili se mijenjaju uslovi glasanja moe biti usvojena istim glasovima koji se trae za kvorum i uslove glasanja koji su postojei ili su predloeni promjenom osnivakog akta ako je predloeni kvorum vei od postojeeg. (6) Ako skuptina akcionara ima utvreni kvorum za odreena pitanja, moe odluivati samo o takama dnevnog reda za koji postoji kvorum. Propisno sazvana skuptina moe odluivati i o vremenu odravanja ponovljene sjednice skuptine u skladu sa st. 2. i 3. ovog lana. (7) Ako je osnivakim aktom akcionarskog drutva ili ovim zakonom predvieno glasanje akcionara odreene klase o odreenim pitanjima, kvorum za glasanje utvruje se u skladu sa st. 1. do 6. ovog lana. Veina za odluivanje lan 284. (1) Ako na sjednici skuptine postoji kvorum, odluke se donose obinom veinom glasova akcionara prisutnih lino ili preko punomonika koji imaju pravo glasa o odreenom pitanju, osim ako je ovim zakonom ili osnivakim aktom za glasanje o pojedinim pitanjima odreen vei broj glasova ili glasova klase akcija. (2) Kada je ovim zakonom propisana kvalifikovana veina za donoenje odluke o odreenom pitanju, ta veina predstavlja pozitivno glasanje najmanje 2/3 glasova akcionara koji posjeduju akcije sa pravom glasa o tom pitanju. (3) Osnivakim aktom ili statutom drutva moe da se odredi da se odluke iz stava 2. ovog lana donose veinom glasova svih akcija sa pravom glasa o odreenom pitanju ali ne manjom veinom od obine veine ukupnog broja akcija sa pravom glasa i ne manjom od obine veine svih akcija svake klase akcija sa pravom glasa o tom pitanju. Pravo glasa lan 285. (1) Svaka izdata obina akcija daje pravo jednog glasa o svim pitanjima o kojima se glasa na skuptini akcionara, a svaka izdata povlaena akcija kada daje pravo glasa to pravo mora ostvariti u okviru ogranienja iz lana 204. stav 6. ovog zakona, u skladu sa osnivakim aktom drutva, ako nije drugaije ureeno ovim zakonom. (2) Akcije koje dri akcionarsko drutvo kao sopstvene akcije ne daju pravo glasa. Hartije od vrijednosti koje nisu akcije ne daju pravo glasa.

112

(3) Akcije akcionarskog drutva ne daju pravo glasa na sjednici skuptine drutva ako je njihov akcionar, direktno ili indirektno, drugo drutvo u kome ovo akcionarsko drutvo ima, direktno ili indirektno, akcije ili udjele po osnovu kojih kontrolie glasanje tog drugog drutva (zavisno, podreeno drutvo). Ugovori o glasanju lan 286. (1) Ugovor kojim se akcionar ili punomonik obavezuje da e glasati po uputstvima akcionarskog drutva ili lana upravnog odbora, direktora ili lana izvrnog odbora, nitav je. (2) Ugovor kojim se akcionar obavezuje da e koristiti pravo glasa na odreeni nain ili da nee glasati, u zamjenu za pogodnosti ili druge usluge koje mu odobri drutvo ili lan upravnog odbora, direktor ili lan izvrnog odbora drutva, nitav je. Telefonske sjednice lan 287. Sjednice skuptine akcionara akcionarskog drutva koje nema vie od deset akcionara mogu se odravati i korienjem konferencijske veze ili korienjem druge audio i vizuelne komunikacijske opreme, tako da sva lica koja uestvuju na sjednici mogu da se uju i razgovaraju jedno sa drugim, pa se za lica koja na ovaj nain uestvuju na sjednici smatra da su prisutna sjednici. Nain glasanja lan 288. (1) Glasanje na sjednici skuptine akcionara je putem glasakih listia koji mogu biti prilagoeni potrebi kompjuterske obrade ako akcionarsko drutvo ima vie od 100 akcionara ili ako to zahtijevaju akcionari sa najmanje 10 % prisutnih ili zastupanih akcija sa pravom glasa o odreenom pitanju, kada se odluuje o: a) izboru ili razrjeenju direktora ili lanova upravnog odbora, nezavisnog revizora i likvidacionog upravnika i b) finansijskim izvjetajima, izvjetajima o poslovanju i usvajanju sistema nagraivanja direktora ili lanova upravnog odbora drutva. (2) Glasaki listi sadri: a) poslovno ime drutva, datum i vrijeme odravanja sjednice skuptine, b) pitanja o kojima se glasa po redoslijedu iz dnevnog reda, v) odredbu o glasanju "za", "protiv" ili "uzdran od glasanja" o svakom pitanju i g) u sluaju glasanja za direktora ili lanove upravnog odbora drutva ime svakog kandidata i naziv organa u koji se bira.

113

(3) U sluaju glasanja putem glasakih listia: a) glas o drugim pitanjima osim izbora organa drutva rauna se samo ako akcionar naznai jednu od tri mogue opcije u stavu 2. taka v) ovog lana, b) glas o izboru ili razrjeenju direktora ili lanova upravnog odbora drutva bez kumulativnog glasanja, u skladu sa ovim zakonom, rauna se samo ako akcionar glasa za broj kandidata koji ne prelazi ukupan broj lanova koji se bira i v) glas o izboru ili razrjeenju direktora ili lanova upravnog odbora drutva sa kumulativnim glasanjem rauna se samo ako akcionarov ukupan broj glasova za sve kandidate ne pree ukupan broj glasova koje ima taj akcionar. (4) Ako glasaki listi sadri vie pitanja o kojima se glasa, nepunovanost glasanja o jednom pitanju ne utie na punovanost glasanja o drugim pitanjima. (5) Glasanje na skuptini akcionara u sluajevima koji nisu obuhvaeni stavom 1. ovog lana drutva moe da se vri javno dizanjem ruke ili drugim javnim postupkom. Glasaka prava nekih vrsta dralaca akcija ili akcionara lan 289. (1) Pravo glasa na osnovu akcija datih u zalogu ima akcionar kao zalogodavac. (2) Pravo glasa na osnovu akcija ili udjela koje akcionarsko drutvo ima u drugom drutvu, moe ostvarivati punomonik ili zakonski zastupnik. (3) Pravo glasa na osnovu akcija preminulog lica, maloljetnika ili drugog lica koje nema poslovnu sposobnost, moe vriti zakonski zastupnik tog lica, bez prenosa tih akcija na ime tog zastupnika. (4) Pravo glasa na osnovu akcija koje za steajnog dunika dri steajni ili likvidacioni upravnik prilikom likvidacije drutva, moe vriti bez prenosa tih akcija na svoje ime ako je ovlaenje za to dato odgovarajuom sudskom odlukom u kojoj je takvo lice ovlaeno. Stupanje na snagu odluke skuptine lan 290. Odluka skuptine akcionara stupa na snagu danom donoenja, osim u sljedeim sluajevima: a) ako u odluci nije odreen neki drugi datum i b) kada zakon izriito ureuje da odluka stupa na snagu kad se registruje i objavi, u kom sluaju je dan registrovanja, odnosno njenog objavljivanja, dan stupanja na snagu.

114

Iskljuenje prava glasa lan 291. (1) Akcionar ne moe glasati u skuptini akcionara kada se odluuje o: a) oslobaanju ili smanjenju njegovih obaveza i obaveza sa njim povezanih lica prema drutvu, b) pokretanju ili odustajanju od spora protiv njega ili sa njim povezanih lica, v) odobravanju poslova u kojima postoji sukob interesa izmeu njega i/ili sa njim povezanih lica i drutva u skladu sa ovim zaknom, g) iskljuenju prava pree kupovine u postupku emisije akcija u privatnoj ponudi u kojoj je on i/ili sa njim povezano lice odreeno kao unaprijed poznati kupac, d) osnivanju i povezivanju sa drugim pravnim licem u kojem on i/ili sa njim povezano lice ima vlasniki udio vei od 5 % u osnovnom kapitalu i ) isplati dividende za zaposlene i lanove upravnog odbora u sluaju da to lice i/ili sa njim povezano lice imaju taj status u drutvu.

(2) Ogranienje prava glasa za akcionara drutva i njegovog zastupnika, odnosno punomonika iz stava 1. ovog lana ne primjenjuje se kad se odluuje o njegovom izboru ili razrjeenju kao lana upravnog odbora, direktora ili likvidatora drutva. (3) Glasovi akcionara ije je pravo glasa iskljueno u konkretnom sluaju ne uzimaju se u obzir ni prilikom utvrivanja kvoruma za odluivanje.

Zapisnik lan 292. (1) Svaka odluka skuptine akcionara unosi se u zapisnik koji vodi zapisniar. (2) Predsjednik skuptine akcionara odgovoran je za uredno sainjavanje zapisnika. (3) Zapisnik sjednice skuptine akcionara sainjava se najkasnije 15 dana od dana njenog odravanja. (4) Zapisnik sa sjednice skuptine akcionara sadri naroito: mjesto i dan odravanja sjednice skuptine, dnevni red, ime i prezime zapisniara, predsjedavajueg i lanova komisije za glasanje, kvorum, rezultat glasanja "za", "protiv" i "uzdran od glasanja" za svaku odluku, nain glasanja, saeti prikaz diskusije, kao i listu donesenih odluka na skuptini akcionara.

115

(5) Sastavni dio zapisnika sjednice skuptine akcionara je spisak uesnika i dokazi o propisnom sazivanju. (6) Zapisnik sjednice skuptine akcionara potpisuju predsjednik skuptine, dva imenovana akcionara (ovjerai zapisnika) i zapisniar. (7) Zapisnik skuptina otvorenih akcionarskih drutava ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite (kotirana) vodi notar.

10.6. Nitavost i pobijanje odluka skuptine akcionara 10.6.1. Opti osnovi nitavosti i pobijanja Osnovi lan 293. (1) Osim sluajeva iz lana 236. stav 2, lana 241. stav 3, lana 247. stav 3, lana 248. stav 2. i lana 265. stav 3. ovog zakona, odluka skuptine je nitava: a) ako je donesena na skuptini koja nije sazvana na nain propisan lanom 272. ovog zakona, osim ako su na njoj uestvovali svi akcionari, b) ako je u njenom donoenju uestvovao akcionar ije je pravo glasa trebalo biti iskljueno u smislu lana 291. ovog zakona ili mu je vrenje prava glasa zabranjeno u skladu sa zakonom, v) ako nije uvrtena u dnevni red na nain propisan lanom 275. ovog zakona, g) ako se njenim sadrajem ini povreda propisa kojim se iskljuivo ili preteno tite interesi povjerilaca drutva ili su doneseni radi zatite javnog interesa, d) ako je suprotna moralu i ) ako je pravosnanom presudom, donesenom po tubi za pobijanje odluke, proglaena nitavom. (2) Pobijanje odluka skuptine akcionara vri se pred nadlenim sudom: a) ako je nitava u smislu stava 1. ovog lana, b) ako odluka nije donesena na nain utvren ovim zakonom, osnivakim aktom ili statutom, v) ako je odluka suprotna zakonu, osnivakom aktu ili statutu i

116

g) u drugim sluajevima utvrenim ovim zakonom. (3) Tubu iz stava 2. ovog lana moe da podnese: svaki akcionar koji je na sjednici skuptine glasao protiv predmetne odluke, kao i akcionar koji nije bio propisno pozvan na sjednicu skuptine ili je onemoguen na drugi nain da bude na njoj. (4) Tubu iz st. 1. i 2. ovog lana moe podnijeti i svaki lan upravnog odbora. (5) Tuba za pobijanje odluke skuptine akcionara ne spreava njenu registraciju, ali registarski sud moe odgoditi upis ako to ocijeni kao opravdano. (6) Ako je izvrena registracija odluke koja je predmet pobijanja, sud moe na prijedlog lica iz st. 3. i 4. ovog lana donijeti rjeenje da se registruje zabiljeba spora. 10.6.2. Posebni osnovi pobijanja Pobijanje izbora direktora ili lanova upravnog odbora lan 294. (1) Odluka o izboru direktora ili lanova upravnog odbora akcionarskog drutva moe se pobijati, osim u sluaju iz lana 293. ovog zakona i ako: a) je upravni odbor sastavljen protivno odredbama zakona, osnivakog akta ili statuta, b) skuptina akcionara u upravni odbor izabere lice koje nije bilo predloeno u skladu sa zakonom, osnivakim aktom ili statutom, v) skuptina akcionara u upravni odbor izabere vie lanova nego to je to odreeno zakonom ili statutom i g) izabrano lice za direktora ili lana upravnog odbora u vrijeme izbora ne ispunjava propisane uslove za taj izbor. (2) Odredba stava 1. ovog lana primjenjuje se i na pobijanje izbora lanova odbora za reviziju, internog revizora i lanova izvrnog odbora. Pobijanje odluke o usvajanju finansijskih izvjetaja lan 295. (1) Odluka o usvajanju finansijskih izvjetaja, osim u sluajevima iz lana 293. ovog zakona moe se pobijati, ako: a) je sadraj finansijskih izvjetaja suprotan propisima kojima se iskljuivo ili preteno tite interesi povjerilaca akcionarskog drutva i b) nije izvrena nezavisna revizija finansijskih izvjetaja koja se obavlja u skladu sa zakonom ili to nisu obavila za to ovlaena lica.

117

(2) Pobijanje odluka skuptine akcionara o utvrivanju finansijskih izvjetaja, kao i pobijanje odluka upravnog odbora o utvrivanju prijedloga tih izvjetaja imaju za posljedicu pobijanje odluka skuptine akcionara o raspodjeli dobiti donesene na osnovu tih pobijanih odluka. 10.6.3. Iskljuenje pravila o pobijanju Izuzeci lan 296. Odluka skuptine akcionara ne moe se pobijati, ako: a) nepostupanje po odredbama osnivakog akta ili statuta ima za posljedicu manju povredu prava tuioca ili drugog lica, ili ako takvo nepostupanje nema neke znaajnije pravne posljedice, b) pobijanje bitno ograniava prava treih lica steena u dobroj vjeri i v) je osnov pobijanja odluke skuptine sazivanje suprotno zakonu, osnivakom aktu i statutu, koje je otklonjeno u skladu sa l. 273. i 274. ovog zakona. 10.6.4. Postupak pobijanja Tuba i postupak lan 297. (1) Tuba za pobijanje odluke skuptine akcionara podnosi se protiv drutva. (2) Tuba iz stava 1. ovog lana podnosi se u roku od 30 dana od dana saznanja za donesenu odluku, a najkasnije u roku od est mjeseci, odnosno kod otvorenog akcionarskog drutva ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite, u roku od 90 dana od dana donoenja. (3) Ako je tuilac bio prisutan na sjednici skuptine akcionara na kojoj je odluka donesena, rok iz stava 2. ovog lana poinje tei prvog narednog dana od dana kada je zakljuena sjednica skuptine akcionara na kojoj je odluka donesena, a ako tuilac nije prisustvovao sjednici na kojoj je donesena odluka, rok poinje prvog narednog dana od dana kada je za odluku mogao saznati. (4) Akcionarsko drutvo po tubi iz stava 1. ovog lana zastupa generalni direktor, odnosno lice ovlaeno osnivakim aktom kada je tuilac akcionar, a kada je tubu podnio lan upravnog odbora, drutvo moe zastupati poseban punomonik koga odredi skuptina akcionara, u skladu sa osnivakim aktom ili statutom ili prema okolnostima sluaja i sud u vanparninom postupku. (5) Sud moe na zahtjev akcionarskog drutva po slobodnoj ocjeni da naloi tuiocu da poloi obezbjeenje za pokrie mogue tete koja bi se tubom prouzrokovala drutvu.

118

(6) Sud moe da donese i privremenu mjeru radi spreavanja izvrenja donesene odluke za koju se tubom trai pobijanje, ako je vjerovatno da bi se njenim izvrenjem drutvu mogla priiniti znatna teta. (7) Ako se vodi vie postupaka za pobijanje odluke skuptine akcionara, postupci se spajaju. Postupak po tubi za pobijanje odluke skuptine akcionara je hitan. (8) Sud moe da odredi primjereni rok za usklaivanje odluke skuptine akcionara povodom koje je pokrenut postupak za pobijanje sa zakonom, osnivakim aktom ili statutom, ako ocijeni da je to potrebno i mogue, u protivnom, kao i u sluaju kada po isteku ostavljenog roka usklaivanje nije izvreno, sprovodi postupak pobijanja po podnesenoj tubi. (9) U sluaju da drutvo istakne prigovor manje povrede prava, odnosno prigovor nepostojanja znaajnije pravne posljedice iz lana 296. ovog zakona, sud ostavlja rok njegovom upravnom odboru da o tome prui odgovarajue dokaze. Ukoliko upravni odbor ne postupi po nalogu suda u ostavljenom roku, sud odbacuje prigovor i nastavlja postupak kao da prigovor o iskljuenju prava na pobijanje predmetne odluke skuptine akcionara nije ni dat. (10) Svaki akcionar moe da bude umijea u sporu. (11) Presuda kojom se pobija odluka skuptine akcionara djeluje u korist i protiv svakog akcionara i obavezujua je za odnose izmeu akcionara i drutva, kao i drutva i lanova organa drutva. (12) Ako je tuba za pobijanje odluke skuptine akcionara odbijena zbog nepostojanja osnova da se napadnuta odluka pobije, drutvu solidarno odgovaraju za prouzrokovanu tetu tuioci koji su podnijeli tubu zlonamjerno ili zbog grube nepanje. (13) Ako je odluka skuptine akcionara koja je pobijena bila registrovana, sud po slubenoj dunosti dostavlja registarskom sudu i presudu kojom je ona proglaena nitavom, radi registracije i objavljivanja. Presuda se registruje i objavljuje na isti nain kao to je objavljena i odluka koja je pobijena. (14) Ako se odluka skuptine akcionara koja je pobijena odnosi na promjenu osnivakog akta, sudskom registru se uz presudu podnosi potpuni tekst notarski obraenog, izmijenjenog osnivakog akta kako treba da glasi, uzimajui u obzir presudu suda i sve dotadanje izmjene tog akta. 11. Upravni odbor i izvrni odbor 11.1. Opte pravilo za direktora ili upravni odbor Obaveznost lan 298. (1) Zatvoreno akcionarsko drutvo ima direktora ili upravni odbor. (2) Otvoreno akcionarsko drutvo ima upravni odbor.

119

(3) Odredbe ovog zakona o upravnom odboru otvorenog akcionarskog drutva primjenjuju se i na direktora zatvorenog akcionarskog drutva kad nema upravni odbor. 11.2. Statusna pitanja upravnog odbora Broj lanova lan 299. (1) Broj lanova upravnog odbora otvorenog akcionarskog drutva utvruje se osnivakim aktom. (2) U otvorenom akcionarskom drutvu upravni odbor ima najmanje tri lana a najvie 15 lanova. Izbor i kumulativno glasanje lan 300. (1) lanove upravnog odbora akcionarskog drutva: a) biraju akcionari na godinjoj skuptini i b) mogu birati akcionari na bilo kojoj vanrednoj skuptini koja je sazvana radi tog izbora. (2) Kandidate za izbor lanova upravnog odbora predlau postojei upravni odbor, akcionari ili komisija za imenovanje upravnog odbora, ako je formirana (ovlaeni predlagai). (3) Broj glasova koje za svakog lana upravnog odbora ima svaki akcionar jednak je broju posjedovanih akcija. (4) U otvorenom akcionarskom drutvu lanovi upravnog odbora biraju se kumulativnim glasanjem ako osnivakim aktom ili statutom drutva nije drukije odreeno. (5) Pod kumulativnim glasanjem u smislu stava 4. ovog lana podrazumijeva se glasanje u kome svaki akcionar ili punomonik sa pravom glasa, broj glasova kojim raspolae mnoi sa brojem lanova upravnog odbora koji se biraju i moe sve te glasove dati jednom kandidatu ili ih raspodijeliti bez ogranienja svim kandidatima. (6) Osnivakim aktom ili statutom zatvorenog akcionarskog drutva moe se odrediti kumulativno glasanje za izbor lanova upravnog odbora drutva. Nezavisni i neizvrni lanovi upravnog odbora lan 301. (1) Otvorena akcionarska drutva ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite moraju u upravnom odboru imati veinu neizvrnih lanova upravnog odbora od kojih su najmanje dva nezavisna lana.

120

(2) Ovlaeni predlagai iz lana 300. stav 2. predlau najmanje tri kandidata za neizvrne lanove upravnog odbora. (3) Nezavisni lan upravnog odbora jeste lice koje samo ili sa lanovima porodice, u dvije prethodne godine: a) nije bilo zaposleno u drutvu, b) nije isplatilo drutvu niti primilo od drutva isplate vee od 20.000 konvertibilnih maraka, v) nije vlasnik vie od 10 % akcija ili udjela, direktno ili indirektno, u licu koje je isplatilo ili primilo od drutva iznos vei od iznosa iz take b) ovog stava, g) ne posjeduje direktno ili indirektno (ukljuujui i druga sa njima povezana lica u smislu ovog zakona) akcije drutva koje predstavljaju vie od 10 % osnovnog kapitala drutva, d) nije bilo direktor drutva ili lan upravnog odbora, osim ako nije bio kao nezavisni lan i ) nije bilo nezavisni revizor drutva. (4) Neizvrni lan upravnog odbora je lice koje nije lan izvrnog odbora u smislu ovog zakona. Mandat i popunjavanje sastava lan 302. (1) Mandat direktora ili lanova upravnog odbora akcionarskog drutva, ukljuujui i lanove koji se biraju za upranjeno mjesta lana, traje najvie pet godina uz mogunost ponovnog izbora, ali moe da prestane na svakoj godinjoj skuptini ako ne bude usvojen godinji izvjetaj o poslovanju. (2) Upranjeno mjesto u upravnom odboru popunjava se kooptacijom na prvoj narednoj sjednici odbora, ako osnivakim aktom ili statutom drutva nije drukije odreeno. (3) Ako se broj lanova upravnog odbora akcionarskog drutva smanji ispod polovine broja odreenog u osnivakom aktu ili statutu drutva i ako upravni odbor ne popuni upranjena mjesta u skladu sa stavom 2. ovog lana, preostali lanovi upravnog odbora sazivaju skuptinu akcionara radi popunjavanja upranjenih mjesta. Predsjednik lan 303. (1) Predsjednika upravnog odbora akcionarskog drutva bira izmeu svojih lanova upravni odbor veinom od ukupnog broja, ako osnivakim aktom ili statutom nije odreena druga veina.

121

(2) Upravni odbor akcionarskog drutva moe da razrijei i izabere novog predsjednika u bilo koje vrijeme. (3) Predsjednik upravnog odbora akcionarskog drutva moe da ima prava i obaveze predsjednika drutva ako je tako odreeno osnivakim aktom i statutom. (4) Predsjednik upravnog odbora akcionarskog drutva je generalni direktor drutva, ako osnivakim aktom ili statutom drutva nije drukije odreeno. (5) Predsjednik upravnog odbora akcionarskog drutva saziva i predsjedava sjednicama odbora i odgovoran je za voenje i uvanje zapisnika sa sjednica. (6) Do izbora predsjednika upravnog odbora akcionarskog drutva, kao i u sluaju odsustva izabranog predsjednika odbora, sjednicama predsjedava drugi lan odbora izabran na tim sjednicama veinom prisutnih lanova. 11.3. Djelokrug i nain rada Djelokrug lan 304. (1) Upravni odbor akcionarskog drutva nadlean je naroito za odluivanje o pitanjima koja se odnose na: a) upravljanje razvojem drutva i strategijom i nadziranjem izvrnih direktora i administracije drutva, b) utvrivanje ili odobravanje poslovnog plana drutva, v) sazivanje sjednice skuptine akcionara i utvrivanje prijedloga dnevnog reda, g) davanje i opozivanje prokure, d) utvrivanje prijedloga odluka skuptine akcionara i kontrolu njihovog sprovoenja, ) izdavanje akcija u okviru limita utvrenog osnivakim aktom i ovim zakonom, e) izdavanje zamjenljivih obveznica, obveznica, varanata ili drugih hartija od vrijednosti, u okviru limita predvienog osnivakim aktom i ovim zakonom, ) izbor i razrjeenje izvrnih direktora, odobravanje uslova ugovora koje drutvo zakljuuje sa njima i utvrivanje njihove naknade, z) utvrivanje iznosa i dana dividende, dana plaanja i postupka plaanja dividendi, kad mu osnivaki akt drutva da takvo ovlaenje i i) donoenje odluka o drugim pitanjima u skladu sa ovim zakonom, osnivakim aktom ili statutom drutva.

122

(2) Pitanja iz djelokruga upravnog odbora akcionarskog drutva mogu se prenijeti u djelokrug skuptine akcionara samo odlukom upravnog odbora, ako osnivakim aktom ili statutom drutva nije drugaije odreeno. Odgovornost za poslovne knjige lan 305. Direktor i upravni odbor akcionarskog drutva odgovorni su za voenje poslovnih knjiga i unutranji nadzor poslovanja, u skladu sa zakonom. Sjednice lan 306. (1) Upravni odbor akcionarskog drutva odrava najmanje etiri redovne sjednice godinje, od kojih jednu najkasnije 60 dana prije godinje skuptine akcionara. (2) Pored redovnih sjednica, upravni odbor akcionarskog drutva moe odravati i vanredne sjednice koje saziva predsjednik po sopstvenoj inicijativi ili na zahtjev jedne treine lanova upravnog odbora. Ako predsjednik upravnog odbora ne sazove sjednicu odbora, na pisani zahtjev treine lanova upravnog odbora sjednicu mogu sazvati i ti lanovi. (3) Pisani poziv za sjednicu upravnog odbora akcionarskog drutva dostavlja se svim lanovima najkasnije deset dana prije datuma odravanja vanredne sjednice, osim ako se sjednica zakazuje u hitnim sluajevima utvrenim statutom kada taj rok moe biti i krai. Prisustvo lana upravnog odbora sjednici na koju nije uredno pozvan otklanja nedostatak postupka sazivanja sjednice, osim ako taj lan prisustvuje sjednici odbora radi davanja prigovora zbog nezakonito sazvane sjednice odbora. (4) Upravni odbor akcionarskog drutva moe donijeti poslovnik kojim se blie ureuje nain rada odbora, osim ako to nije odreeno osnivakim aktom ili statutom drutva. Konferencijske sjednice i odluivanje bez sjednice lan 307. (1) Sjednice upravnog odbora akcionarskog drutva mogu se odravati i korienjem konferencijske veze ili korienjem druge audio i vizuelne komunikacijske opreme, tako da sva lica koja uestvuju na sastanku mogu da se uju i razgovaraju jedno sa drugim, ako osnivakim aktom ili statutom drutva to nije iskljueno. Smatra se da su lica koja na ovaj nain uestvuju na sjednici prisutna sjednici. (2) Ako osnivaki akt ili statut akcionarskog drutva odreuju da se odluke upravnog odbora akcionarskog drutva donose na sjednici, bilo koja odluka odbora koja moe biti donesena na sjednici moe biti donesena i bez sjednice ako nijedan lan odbora ne izrazi svoju nesaglasnost u pisanoj formi, koja se odnosi na donesenu odluku ili preduzetu radnju.

123

Komisije upravnog odbora lan 308. (1) Radi uvida, istraivanja, davanja preporuka ili preduzimanja drugih radnji o pitanjima koja su u djelokrugu upravnog odbora, upravni odbor otvorenog akcionarskog drutva ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite, obavezno formira dvije komisije koje imaju najmanje tri lana. (2) Komisije iz stava 1. ovog lana donose odluke veinom glasova od ukupnog broja lanova. (3) Komisije iz stava 1. ovog lana su: a) komisija za imenovanja predlae lica za lanove upravnog odbora ili lanove izvrnog odbora i daje preporuke za takva lica za cijeli odbor, ukljuujui i preporuke kandidata za lanstvo u odboru i ukljuenje u dnevni red za sljedeu godinju skuptinu akcionara i b) komisija za naknade predlae politiku drutva u vezi sa naknadama upravnom odboru i izvrnom odboru i internim revizorima, daje preporuke u vezi sa politikom naknada i iznosom za svakog lana odbora u cijelom upravnom odboru, uzimajui u obzir ukupne naknade, plate, nagrade, trokove i zarade zaposlenima, a takoe uzimajui u obzir standarde naknada propisane zakonom. (4) Uslovi za izbor, broj lanova, mandat, razrjeenje, naknade, sjednice i druga bitna pitanja statusa lanova komisije upravnog odbora utvruju se odlukom upravnog odbora ili statutom drutva. Kodeks ponaanja lan 309. (1) Upravni odbor otvorenog akcionarskog drutva ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite donosi svoj pisani kodeks ponaanja ili prihvata standarde korporativnog upravljanja koje donosi Komisija za hartije od vrijednosti Republike Srpske, koji kao minimum pokriva standarde strunosti i nezavisnosti direktora, odnosno lanova upravnog odbora, moralne standarde u njihovom ponaanju, odgovornost direktora, odnosno lanova upravnog odbora ukljuujui prisustvo sjednicama, panju u prouavanju materijala i pravila za objavljivanje i uvid u mogue sukobe interesa sa drutvom, politiku naknada direktorima, odnosno lanovima upravnog odbora, planiranje zamjene za lanove upravnog odbora i lanove izvrnog odbora, kao i druga pitanja upravljanja koja smatra znaajnim. (2) Akcionarsko drutvo kodeks ponaanja objavljuje na svojoj Internet stranici i ini ga dostupnim u tampanoj formi svakom akcionaru koji to zahtijeva.

124

(3) Na svakoj godinjoj skuptini upravni odbor akcionarskog drutva u godinjem izvjetaju o poslovanju daje izjavu o usklaenosti organizacije i djelovanja sa kodeksom ponaanja i objanjava svaku neusklaenost drutva sa kodeksom ponaanja ako je do nje dolo. (4) Izvjetaj iz stava 3. ovog lana sadri najmanje: a) podatke o kodeksu ponaanja koji je drutvo obavezno da primjenjuje, odnosno standardima korporativnog upravljanja koje drutvo dobrovoljno primjenjuje, b) da li drutvo odstupa od kodeksa ponaanja iz take a) ovog stava, navodei razloge tog odstupanja; v) opis osnovnih obiljeja sprovoenja unutranjeg nadzora u drutvu i upravljanja rizicima u odnosu na finansijsko izvjetavanje, g) podatke o povezanim licima i d) podatke o direktorima, lanovima upravnog odbora i lanovima komisija upravnog odbora. 11.4. Odluivanje Kvorum i veina za donoenje odluka lan 310. (1) Kvorum za rad i odluivanje upravnog odbora akcionarskog drutva ini veina od ukupnog broja lanova odbora, ako osnivakim aktom ili statutom nije odreen vei broj. (2) Smatra se da je odluka upravnog odbora akcionarskog drutva donesena ako se za nju izjasni veina prisutnih lanova, ako osnivakim aktom ili statutom nije odreen vei broj lanova za odluku. (3) Odluke upravnog odbora unose se bez odgaanja u knjigu odluka. (4) Odluke upravnog odbora akcionarskog drutva stupaju na snagu danom donoenja. (5) Ako su glasovi upravnog odbora akcionarskog drutva pri odluivanju jednako podijeljeni, odluujui je glas predsjednika, osim ako osnivakim aktom ili statutom akcionarskog drutva nije drugaije odreeno. Iskljuenje prava glasa lan 311. Odredbe ovog zakona o iskljuenju prava glasa akcionara u skuptini akcionara shodno se primjenjuju i na iskljuenje prava glasa lana prilikom odluivanja u upravnom odboru.

125

Zapisnik lan 312. (1) Na sjednicama upravnog odbora akcionarskog drutva vodi se zapisnik koji se podnosi odboru na usvajanje na prvoj narednoj sjednici. Zapisnik potpisuje predsjednik odbora ili drugo lice koje je predsjedavalo sjednici odbora i zapisniar koji je vodio zapisnik. (2) Zapisnik sa sjednice upravnog odbora akcionarskog drutva sainjava se najkasnije u roku od deset dana od dana odravanja sjednice. (3) Zapisnik sa sjednice upravnog odbora akcionarskog drutva obavezno sadri vrijeme i mjesto njenog odravanja, podatke o lanovima koji prisustvuju sjednici i o odsutnim lanovima, dnevni red sjednice, pitanja koja su bila predmet glasanja i rezultat svakog glasanja, saet prikaz rasprave o pitanjima iz dnevnog reda, ukljuujui i ime svakog lana koji je glasao "za", "protiv" ili koji se ''uzdrao od glasanja'' i odluke koje su donesene. (4) Proputanje postupanja u skladu sa st. 1. do 3. ovog lana ne utie na valjanost drugih radnji i odluka navedenih u zapisniku upravnog odbora akcionarskog drutva. 11.5. Izvrni odbor Pojam lan 313. (1) Otvoreno akcionarsko drutvo ima izvrni odbor. (2) Zatvoreno akcionarsko drutvo moe imati izvrni odbor. (3) Upravni odbor bira lanove izvrnog odbora. (4) lanovi izvrnog odbora u smislu ovog zakona su izvrni direktori. (5) Izvrni odbor bira se iz reda lica koja su lanovi upravnog odbora ili drugih lica, s tim da lanovi ovog odbora ine manje od polovine lanova upravnog odbora. (6) Djelokrug izvrnog odbora ukljuuje sprovoenje odluka upravnog odbora akcionarskog drutva i sva pitanja u vezi sa voenjem poslova i tekuim poslovima drutva, osim pitanja koja su u nadlenosti upravnog odbora i skuptine akcionara. (7) Izvrni odbor akcionarskog drutva duan je da potuje sva ogranienja svojih ovlaenja propisana zakonom, osnivakim aktom ili bilo kojom odlukom skuptine akcionara ili upravnog odbora drutva. (8) Osnivakim aktom akcionarskog drutva, statutom ili odlukom upravnog odbora drutva mogu se odrediti posebne funkcije, ovlaenja, dunosti i nazivi za lanove izvrnog odbora, kao i posebni postupci za sazivanje i odravanje sjednica izvrnog odbora i donoenje odluka.

126

(9) lanove izvrnog odbora akcionarskog drutva moe razrijeiti upravni odbor drutva u bilo koje vrijeme, sa posebnim razlogom ili bez njega, kada je to po ocjeni odbora u najboljem interesu drutva, s tim da takvo razrjeenje ne moe povrijediti ugovorna prava razrijeenog lica. Generalni direktor i zastupanje drutva lan 314. (1) Generalnog direktora akcionarskog drutva bira upravni odbor. (2) Generalni direktor akcionarskog drutva je predsjednik izvrnog odbora. (3) Generalni direktor akcionarskog drutva saziva sjednice izvrnog odbora i predsjedava njima, organizuje njegov rad i stara se o voenju zapisnika sa tih sjednica. (4) Generalni direktor zastupa akcionarsko drutvo nakon upisa u sudski registar, bez posebne punomoi. (5) Akcionarsko drutvo pored generalnog direktora mogu zastupati i drugi lanovi upravnog odbora, odnosno izvrnog odbora ako je tako odreeno osnivakim aktom drutva. (6) Ako vie lica iz st. 4. i 5. ovog lana zastupa drutvo, mogu postupati pojedinano, osim ako osnivakim aktom nije drugaije odreeno, registrovano i objavljeno, u skladu sa ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. 11.6. Posebne dunosti upravnog odbora i izvrnog odbora Izvjetaj upravnog odbora skuptini i izvrnog odbora upravnom odboru lan 315. (1) Upravni odbor akcionarskog drutva izvjetava skuptinu akcionara o: a) namjeravanoj poslovnoj politici i o drugim naelnim pitanjima koja se odnose na voenje poslova, ukljuujui i odstupanje od ranije utvrenih razloga za to, najmanje jednom godinje, b) ekonominosti, rentabilnosti i solventnosti drutva, na godinjoj skuptini, v) poslovanju drutva i njegovom finansijskom stanju estomjeseno i g) znaajnim poslovnim dogaajima, odnosno poslovima koji bi mogli biti od velikog znaaja za rentabilnost poslovanja i za solventnost drutva, da bi skuptina prema njima mogla blagovremeno da zauzme stav. (2) Izvjetaj iz stava 1. ovog lana ima isti sadraj za matino drutvo i sva zavisna drutva u smislu ovog zakona. (3) Na zahtjev skuptine akcionara upravni odbor drutva duan je da dostavlja izvjetaje o drugim pitanjima koja su od znaaja za poslovanje drutva.

127

(4) Izvjetaji upravnog odbora akcionarskog drutva koji se dostavljaju skuptini akcionara moraju biti sainjeni u pisanoj formi, potpuni i istiniti. (5) Upravni odbor akcionarskog drutva, odnosno svaki lan upravnog odbora moe u bilo koje vrijeme traiti od izvrnog odbora da ga obavijesti o poslovima koji bi mogli biti od veeg uticaja na poslovanje drutva i na poslovne odnose sa drugim drutvima, kao i o bilo kojem drugom pitanju u skladu sa ovim zakonom. (6) Izvrni odbor akcionarskog drutva duan je da stalno i potpuno informie upravni odbor drutva u vezi sa pitanjima iz stava 5. ovog lana. 11.7. Primanja lanova upravnog odbora i lanova izvrnog odbora Naela za primanja lan 316. (1) Nezavisni lanovi upravnog odbora ne mogu biti u radnom odnosu u drutvu. (2) lanovi izvrnog odbora su u radnom odnosu u drutvu. (3) Neizvrni lanovi upravnog odbora mogu biti u radnom odnosu u drutvu. (4) lanovi upravnog odbora koji nisu u radnom odnosu u drutvu izvravaju svoje dunosti na osnovu posebno zakljuenog ugovora sa drutvom kojim se odreuje visina naknade za rad, kao i druga pitanja koja se odnose na meusobna prava i obaveze lana i drutva. (5) Na ugovor iz stava 4. ovog lana prethodnu saglasnost daje skuptina akcionara. (6) Ugovor sa lanovima izvrnog odbora koji sadri elemente iz stava 4. ovog lana odobrava skuptina akcionara. U sluaju otvorenog akcionarskog drutva iznos naknade koja se plaa svakom lanu upravnog odbora akcionarskog drutva i svakom lanu izvrnog odbora drutva objavljuje se u skladu sa zakonom. 11.8. Odgovornost lanova upravnog odbora i lanova izvrnog odbora 11.8.1. Statusna odgovornost Ostavka lan 317. (1) lan upravnog odbora i lan izvrnog odbora akcionarskog drutva moe u svako doba podnijeti ostavku davanjem pisanog obavjetenja upravnom odboru ili predsjedniku tog odbora. (2) Ostavka ima pravno dejstvo od dana podnoenja, osim ako u njoj nije naveden neki kasniji datum.

128

(3) Ostavkom prestaje lanstvo u upravnom odboru. Za prestanak lanstva po ovom osnovu nije potrebna posebna odluka organa drutva. (4) Ostavka se moe opozvati samo uz saglasnost upravnog odbora akcionarskog drutva. (5) Odredbe st. 1. do 4. ovog lana primjenjuju se i na ostavku lana izvrnog odbora akcionarskog drutva. Razrjeenje lan 318. (1) lan upravnog odbora akcionarskog drutva moe biti razrijeen odlukom skuptine akcionara, sa navoenjem razloga ili bez njega, ako akcionari smatraju da je to u najboljem interesu drutva. (2) Razrjeenje lana upravnog odbora ima pravno dejstvo ako ga odobri najmanje veina glasova akcija sa pravom glasa za izbor lana upravnog odbora na skuptini akcionara, s tim da: a) lan upravnog odbora ne moe biti razrijeen na skuptini akcionara osim ako je u obavjetenju o skuptini akcionara iz lana 272. stav 5. ovog zakona navedeno da je svrha skuptine pored ostalog glasanje o razrjeenju lana upravnog odbora na skuptini i b) kad akcionarsko drutvo ima kumulativno glasanje za izbor lana upravnog odbora, a ne razrjeavaju se svi lanovi odbora, lan upravnog odbora moe biti razrijeen ako bi glasovi za njegovo razrjeenje bili dovoljni za njegov izbor u sluaju kumulativnog glasanja za izbor cijelog odbora. (3) Razrjeenje lana upravnog odbora akcionarskog drutva ne moe povrijediti prava koja nisu u vezi sa svojstvom lana upravnog odbora poslije razrjeenja koje lan upravnog odbora moe imati na osnovu ugovora sa akcionarskim drutvom. Izbor ili status lica kao lana upravnog odbora ne moe biti osnov za bilo koje takvo pravo lana upravnog odbora drutva. (4) lan izvrnog odbora akcionarskog drutva moe biti razrijeen odlukom upravnog odbora drutva sa navoenjem razloga ili bez njega ako odbor vjeruje da je to u najboljem interesu akcionarskog drutva, pri emu se primjenjuje odredba stava 3. ovog lana. 11.8.2. Imovinska odgovornost lana upravnog odbora i lana izvrnog odbora Sluajevi posebne imovinske odgovornosti lan 319. (1) lan upravnog odbora akcionarskog drutva koji prisustvuje sjednici odbora na kojoj je donesena odluka smatra se da je saglasan sa takvom odlukom, osim ako izrazi svoju

129

nesaglasnost i unese je u zapisnik sjednice. Lice koje nije prisutno na sjednici smatra se da je saglasno sa odlukom osim ako svoju nesaglasnost ne saopti pisano licu koje je predsjedavalo sjednici ili je vodilo zapisnik sjednice, odmah nakon obavjetenja o odluci. (2) lanovi upravnog odbora akcionarskog drutva i lanovi izvrnog odbora akcionarskog drutva naroito su odgovorni drutvu za tetu prouzrokovanu povredom svojih dunosti, ako su povredom zakona: a) vratili ulog akcionaru, b) platili kamate ili dividende akcionaru, v) prouzrokovali da drutvo upisuje, daje u zalog, stie i ponitava sopstvene akcije ili povlai i ponitava akcije, g) odobrili zajam ili kredit, d) izvrili plaanje u vrijeme likvidacije drutva, ) prouzrokovali da drutvo nakon odluke o prestanku vodi poslove, osim poslova koji su nuni za likvidaciju ili steaj drutva i e) povrijedili dunosti prema drutvu navedene u l. 32. do 34. i l. 36. i 38. ovog zakona. (3) Povredom dunosti iz stava 2. ovog lana stie se osnov za razrjeenje lanova upravnog odbora akcionarskog drutva i lanova izvrnog odbora drutva. 12. Nadzor 12.1. Osnovna naela Interna revizija i odbor za reviziju lan 320. (1) Osnivakim aktom ili statutom otvorenog akcionarskog drutva moe se odrediti, a kod otvorenog akcionarskog drutva ije su akcije uvrtene na slubeno berzansko trite, mora se odrediti da drutvo ima internu reviziju i odbor za reviziju. (2) Osnivakim aktom ili statutom zatvorenog akcionarskog drutva moe se odrediti da drutvo ima internog revizora ili odbor za reviziju. Broj lanova odbora za reviziju i status internog revizora lan 321. (1) Odbor za reviziju ima najmanje tri lana. Broj lanova odbora za reviziju mora biti neparan. (2) Poslove interne revizije vri interni revizor kao fiziko lice.

130

Izbor i razrjeenje internog revizora i lanova odbora za reviziju lan 322. (1) Internog revizora i lanove odbora za reviziju bira skuptina akcionarskog drutva iz reda nezavisnih lica u smislu ovog zakona. (2) Prvi interni revizor i lanovi odbora za reviziju odreuju se osnivakim aktom ili posebnom odlukom osnivaa. (3) Interni revizor i lanovi odbora za reviziju akcionarskog drutva mogu se razrijeiti odlukom skuptine lanova drutva, sa navoem razloga za razrjeenje ili bez njega (4) Interni revizor i lanovi odbora za reviziju akcionarskog drutva razrjeavaju se na isti nain na koji su i birani. (5) Razrjeenje internog revizora i lanova odbora za reviziju akcionarskog drutva ne utie na njihova prava nakon razrjeenja koja imaju na osnovu posebnog ugovora sa drutvom, s tim da taj ugovor ne moe iskljuiti pravo drutva iz stava 3. ovog lana. Djelokrug i nain rada lan 323. (1) Odbor za reviziju akcionarskog drutva: a) donosi plan rada interne revizije, b) razmatra izvjetaje interne revizije i daje preporuke po izvjetajima o reviziji, v) izvjetava upravni odbor o realizaciji preporuka po izvjetajima o reviziji, g) izvjetava skuptinu akcionara drutva o raunovodstvu, izvjetajima i finansijskom poslovanju drutva i njegovih povezanih drutava, d) izjanjava se o prijedlogu odluke o raspodjeli dobiti koju usvaja skuptina, ) izvjetava o usklaenosti poslovanja drutva sa zakonskim i drugim regulatornim zahtjevima i e) predlae skuptini izbor finansijskih izvjetaja. nezavisnog revizora, ako drutvo ima obavezu revizije

(2) U izvrenju svojih dunosti interni revizor akcionarskog drutva: a) kontrolie i izvjetava odbor za reviziju o vjerodostojnosti i kompletnostnosti finansijskih izvjetaja drutva, b) kontrolie i izvjetava odbor za reviziju o vjerodostojnosti i kompletnosti izvjetavanja akcionara drutva o finansijskim i drugim informacijama,

131

v) kontrolie i izvjetava odbor za reviziju o ugovorima sklopljenim izmeu drutva i lanova upravnog odbora drutva, kao i sa povezanim licima u smislu ovog zakona, d) kontrolie usklaenost organizacije i djelovanja drutva sa kodeksom ponaanja i ) kontrolie postupak rjeavanja prigovora akcionara drutva, lanova organa drutva ili drugih lica u vezi sa t. a) do d) ovog stava. (3) Odbor za reviziju podnosi izvjetaj akcionarima akcionarskog drutva na svakoj godinjoj skuptini, a na vanrednoj sjednici skuptine kada smatraju da je izvjetavanje prikladno i nuno ili kada to trai upravni odbor. (4) U izvravanju svojih dunosti interni revizor moe pregledati sva dokumenta drutva, provjeravati njihovu vjerodostojnost i podatke koji se u njima nalaze, zahtijevati izvjetaje i objanjenja od upravnog odbora i zaposlenih i pregledati stanje imovine drutva. (5) Odbor za reviziju dostavljaju poseban izvjetaj skuptini o ugovorima zakljuenim izmeu drutva i povezanih lica u smislu ovog zakona. (6) U izvrenju svojih dunosti interni revizor i odbor za reviziiju akcionarskog drutva mogu angaovati druga lica struna za odgovarajuu oblast i odrediti im plaanje razumne naknade. (7) Interni revizor, odnosno odbor za reviziju poslove iz st. 1. do 6. ovog lana, kao i druge poslove obavlja u skladu sa zakonom, osnivakim aktom i statutom drutva. (8) Ako zatvoreno akcionarsko drutvo ima internu reviziju, a nema odbor za reviziju, poslove iz stava 1. ovog lana obavlja interni revizor. (9) Ako zatvoreno akcionarsko drutvo ima internu reviziju, a nema odbor za reviziju, interni revizor izvjetaje iz stava 2. ovog lana dostavlja skuptini akcionara drutva. Nezavisni revizor lan 324. (1) Otvoreno akcionarsko drutvo ima nezavisnog revizora iji su poloaj i ovlaenja utvreni zakonom kojim se ureuje raunovodstvo i revizija. (2) Nezavisni revizor otvrenog akcionarskog drutva bira se na redovnoj godinjoj skuptini akcionara tekue godine za reviziju finansijskih izvjetaja za narednu poslovnu godinu. (3) Nezavisni revizor akcionarskog drutva moe biti biran na period odreen u skladu sa zakonom kojim se ureuje raunovodstvo i revizija.

132

(4) Nezavisni revizor akcionarskog drutva obavjetava se istovremeno sa obavjetavanjem akcionara drutva o odravanju skuptine akcionara ili odluivanju bez sjednice radi uestvovanja u radu skuptine u skladu sa statutom i zakonom. Struni povjerenik lan 325. (1) Na prijedlog manjinskih akcionara akcionarskog drutva koji raspolau sa najmanje 20 % osnovnog kapitala drutva, skuptina akcionara moe da izabere strunog povjerenika radi pregleda finansijskih izvjetaja kao i poslovnih knjiga drutva u posljednje tri godine. U glasanju o njegovom izboru ne moe u svoje ni u tue ime uestvovati lan upravnog odbora , ako se ispitivanje strunog povjerenika odnosi na ocjenu rada ovog organa ili nekog njegovog lana ili je u vezi sa pokretanjem sudskog spora izmeu drutva i nekog od tih lica. (2) Ako skuptina akcionara po zahtjevu akcionara iz stava 1. ovog lana ne donese odluku o izboru strunog povjerenika na zahtjev tih akcionara, sud u vanparninom postupku imenuje jednog ili vie strunih povjerenika, ako se uini vjerovatnim postojanje povrede zakona ili osnivakog akta. (3) Zahtjev iz stava 2. ovog lana podnosi se sudu u roku od 15 dana od dana odravanja skuptine akcionara na kojoj je odbijen prijedlog da se izabere struni povjerenik. (4) Prije imenovanja strunog povjerenika za akcionarsko drutvo sud uzima izjave lanova upravnog odbora. (5) Sud moe imenovanje strunog povjerenika usloviti polaganjem primjerenog obezbjeenja od podnosioca zahtjeva. (6) Za strunog povjerenika moe se izabrati lice koje ispunjava uslove propisane zakonom kojim se ureuje raunovodstvo i revizija. (7) Mandat, prava, dunosti i odgovornosti i druga pitanja statusa strunog povjerenika odreuju se u statutu akcionarskog drutva ili odlukom o njegovom izboru. (8) U vanparninom postupku na zahtjev akcionarskog drutva sud moe donijeti rjeenje kojim nalae Centralnom registru hartija od vrijednosti da izvri zabiljebu zabrane prenosa akcija akcionara koji je pokrenuo vanparnini postupak za imenovanje strunog povjerenika do zavretka rada povjerenika. Ovlaenja strunog povjerenika lan 326. (1) Struni povjerenik ovlaen je da pregleda poslovne knjige i dokumentaciju akcionarskog drutva i da trai obavjetenja i izjave od lanova upravnog odbora, kao i od lica zaposlenih u drutvu da bi utvrdio stanje poslovanja u drutvu. Lica od kojih struni povjerenik zatrai obavjetenja i izjave duni su da ih daju bez odgaanja i istinito.

133

(2) Naknadu za rad strunog povjerenika koga bira skuptina akcionara odreuje skuptina, a naknadu za rad strunog povjerenika koga imenuje sud, odreuje sud. Izvjetaj strunog povjerenika lan 327. (1) Struni povjerenik duan je da izvjetaj o izvrenoj posebnoj reviziji bez odgaanja dostavi upravnom odboru i odboru za reviziju akcionarskog drutva. (2) Akcionari drutva koji su podnijeli zahtjev za imenovanje strunog povjerenika od suda imaju pravo na uvid u njegov izvjetaj i u dokumentaciju koja mu je priloena. (3) Izvjetaj i dokumentacija iz stava 2. ovog lana stavlja se na raspolaganje zainteresovanim licima koja imaju pravo na uvid u poslovnim prostorijama drutva. (4) Upravni odbor i odbor za reviziju akcionarskog drutva duni su da na prvoj narednoj sjednici skuptine drutva podnesu izvjetaj strunog povjerenika i da zatrae da ona o njemu odlui nakon itanja tog izvjetaja u cjelini. (5) Ako iz izvjetaja strunog povjerenika proizlazi da su uinjene bitne povrede zakona, osnivakog akta ili statuta drutva, saziva se bez odgaanja vanredna skuptina akcionara. Na osnovu nalaza strunog povjerenika i sud moe po zahtjevu manjinskih akcionara iz lana 268. stav 1. taka v) ovog zakona naloiti drutvu da u odreenom roku odri skuptinu. (6) Na skuptini akcionarskog drutva koje raspravlja o nalazu strunog povjerenika, upravni odbor i odbor za reviziju drutva izjanjavaju se o svim utvrenim nepravilnostima i o mjerama koje predlae struni povjerenik ili koje sami namjeravaju da preduzmu. Upravni odbor akcionarskog drutva izjanjava se i o pravu drutva na naknadu tete. (7) Ako se iz izvjetaja strunog povjerenika utvrdi ispravnost finansijskih izvjetaja, odnosno da su poslovne knjige uredno voene, smatra se da zahtjev za sprovoenje posebne revizije nije bio opravdan. (8) U sluaju iz stava 7. ovog lana akcionari drutva koji su zlonamjerno ili grubom nepanjom traili da se sprovede posebna revizija, solidarno odgovaraju drutvu za tetu koja mu je time priinjena. 13. Sekretar drutva Izbor i status lan 328. (1) Otvoreno akcionarsko drutvo moe da ima sekretara, koga bira upravni odbor drutva. (2) Mandat sekretara otvorenog akcionarskog drutva utvruje se statutom.

134

(3) Zarada i druga prava sekretara otvorenog akcionarskog drutva ureuju se ugovorom izmeu sekretara i upravnog odbora drutva, na prijedlog predsjednika. (4) Sekretar akcionarskog drutva odgovoran je za voenje knjiga akcionara, za pripremu sjednica i voenje zapisnika skuptine akcionara i sjednica upravnog odbora, izvrnog odbora i odbora za reviziju drutva, registra zapisnika sjednica skuptine akcionara, registra zapisnika sjednica upravnog odbora i odbora za reviziju drutva i uvanje dokumenata utvrenih ovim zakonom i statutom akcionarskog dutva, osim finansijskih izvjetaja. (5) Sekretar otvorenog akcionarskog drutva odgovoran je za organizovanje rada i praenje izvravanja odluka skuptine akcionara, upravnog odbora i odbora za reviziju drutva. 14. Izmjena osnivakog akta 14.1. Izmjena odlukom upravnog odbora lan 329. Osnivaki akt akcionarskog drutva moe da se izmijeni odlukom upravnog odbora bez odravanja skuptine akcionara, ako: a) se izmjene i dopune odnose na promjene lica ovlaenih za zastupanje drutva ili druge izmjene kojima se ne diraju prava bilo kog akcionara i b) se izmjene i dopune odnose na poveanje broja izdatih akcija i osnovnog kapitala po osnovu izdavanja akcija od upravnog odbora drutva u skladu sa ovlaenjima iz lana 200. st. 4. do 6. ovog zakona. Izmjena odlukom skuptine akcionara lan 330. (1) Osnivaki akt moe se izmijeniti kvalifikovanom dvotreinskom veinom akcionara akcija sa pravom glasa po prijedlogu upravnog odbora. (2) Uz prijedlog upravnog odbora iz stava 1. ovog lana dostavlja se i pisano obrazloenje predloenih izmjena, izjava upravnog odbora da e izmjene biti ukljuene u dnevni red skuptine, kao i obavjetenje o pravu nesaglasnih akcionara na naknadu vrijednosti svojih akcija u skladu sa ovim zakonom. (3) Ako akcionari sa povlaenim akcijama imaju pravo glasanja kao klasa akcija o izmjenama osnivakog akta, smatra se da je ta izmjena usvojena ako je za izmjenu glasala kvalifikovana veina svake klase akcija, koja je ovlaena da glasa grupno, kao i ukoliko je za izmjenu glasala kvalifikovana veina od ukupnog broja akcija koje imaju pravo glasa.

135

Registracija izmjene osnivakog akta lan 331. (1) Izmjene i dopune osnivakog akta akcionarskog drutva smatraju se donesenim danom donoenja. (2) Izmjene i dopune osnivakog akta akcionarskog drutva notarski se obrauju, registruju i objavljuju u skladu sa zakonom. 15. Pitanja o kojima glasaju akcionari povlaenih akcija Glasanje klase akcija (grupno glasanje) lan 332. Akcionari ma koje klase akcija imaju pravo da glasaju kao grupa o pitanjima koja se odnose na: a) poveavanje ili smanjenje ukupnog broja odobrenih akcija te grupe (klase), b) izmjenu bilo kog prava ili privilegije akcija te grupe (klase), v) utvrivanje prava imalaca bilo kojih drugih akcija na zamjenu ili konverziju njihovih akcija u akcije klase koju dri ta klasa (grupa), g) izmjenu akcija akcionara te klase u razliit broj akcija ili u akcije druge klase, d) izdavanje nove klase akcija koje imaju prava ili preferencije nadreene ili u sutini jednake pravima te grupe, ili na poveanje prava ili preferencije bilo koje klase akcija koje imaju prava ili preferencije u sutini iste ili nadreene pravima te grupe (klase), ili na poveanje prava i preferencije bilo koje klase akcija koje imaju prava i preferencije ispod ovih te grupe (klase), ako ih to poveanje ini istim ili iznad ovih te grupe, ) limitiranje ili negiranje postojeeg prava preeg upisa akcija te klase, e) ponitavanje ili se odnose na druge naine koji pogaaju kumulativne dividende akcija te grupe (klase), ) limitiranje ili negiranje prava glasa akcija te grupe (klase) i z) druge naine kojima se mijenjaju prava ili preferencije akcija akcionara te klase tako da ih pogaaju. 16. Akta i dokumenta drutva Vrste lan 333. (1) Akcionarsko drutvo uva sljedea akta i dokumenta: a) otpravak osnivakog akta i sve njegove izmjene,

136

b) statut, ako ga drutvo ima, i sve njegove izmjene, v) rjeenje o registraciji, g) interna dokumenta koja su odobrena od skuptine i drugih organa drutva, d) akt o formiranju svake poslovne jedinice drutva i zastupnitva, ) dokumenta koja dokazuju svojinska i druga prava drutva, e) zapisnike i odluke skuptine akcionara i upravnog odbora, ) pisane naloge i odluke izvrnog odbora, z) zapisnike odbora za reviziju i njegove pisane naloge i zakljuke, i) finansijske izvjetaje, izvjetaje o poslovanju i izvjetaj nezavisnog revizora, j) prospekt za izdavanje akcija i drugih hartija od vrijednosti, k) knjigovodstvenu dokumentaciju i raune, l) listu povezanih drutava u smislu ovog zakona sa podacima o akcijama i udjelima u njima, u smislu ovog zakona,

lj) listu sa punim imenima i adresama svih lanova upravnog odbora i svih lica koja su ovlaena da zastupaju drutvo, kao i obavjetenje o tome da li lica ovlaena da zastupaju drutvo, to ine zajedno ili pojedinano, m) listu sa punim imenima i adresama lanova odbora za reviziju, internog revizora i nezavisnog revizora ako ga drutvo ima, n) listu svih prenosa akcija od akcionara, ukljuujui i zalog i druge prenose akcija kojima sticalac ne postaje akcionar i nj) spisak ugovora koje su sa drutvom zakljuili lanovi upravnog odbora i izvrnog odbora. (2) Akcionarsko drutvo duno je da uva dokumenta i akta iz stava 1. ovog lana u svom sjeditu. (3) Akcionarsko drutvo uva otpravak osnivakog akta i njegove izmjene trajno, a ostala dokumenta iz stava 1. ovog lana najmanje pet godina, a nakon toga ta dokumenta uvaju se u skladu sa propisima o arhivskoj grai. Pristup aktima lan 334. (1) Akcionarsko drutvo duno je ako posebnim zakonom nije drukije propisano da akta iz lana 333. ovog zakona stavi na raspolaganje svakom akcionaru ili ranijem akcionaru za period u kome je bio akcionar drutva, radi kopiranja i ostvarivanja prava uvida i to u radno vrijeme drutva u prostorijama drutva.

137

(2) Akcionarsko drutvo moe odrediti da lice koje zahtijeva pristup aktima treba da se identifikuje, kao i da dokae status akcionara prije obezbjeenja traene informacije. Pristup aktima po odluci suda lan 335. (1) Ako lanovi upravnog odbora akcionarskog drutva odbiju da stave na raspolaganje akta u skladu sa lanom 334. ovog zakona, u roku od pet dana od dana podnoenja pisanog zahtjeva, lice koje ima pravo na uvid moe traiti u vanparninom postupku od suda da mu omogui ostvarenje ovog prava. (2) Po zahtjevu iz stava 1. ovog lana, sud donosi odluku u roku od tri dana od dana podnoenja zahtjeva. (3) Lice koje dobije traene informacije u skladu sa st. 1. i 2. ovog lana ne moe da ih objavi ili prezentuje na nain kojim bi nanijelo tetu drutvu. (4) Izuzetno od stava 3. ovog lana objavljivanje akata i povjerljivih informacija dozvoljeno je ako je tako ureeno zakonom. 17. Prestanak drutva i druge mjere suda Razlozi za prestanak lan 336. Akcionarsko dutvo prestaje: a) istekom vremena za koje je osnovano, b) pravnosnanom odlukom skuptine akcionara koja se donosi kvalifikovanom veinom, v) pravnosnanom odlukom nadlenog suda kojom se odreuje brisanje drutva po slubenoj dunosti, g) odlukom steajnog suda o otvaranju i zakljuenju steajnog postupka kojom se odbija otvaranje glavnog steajnog postupka zbog nemogunosti da se iz steajne mase pokriju trokovi steajnog postupka, d) steajem i ) u drugim sluajevima utvrenim zakonom i osnivakim aktom drutva koji su navedeni kao osnov za prestanak drutva.

138

Prestanak drutva i druge mjere suda po zahtjevu manjinskih akcionara lan 337. (1) Po zahtjevu manjinskih akcionara koji u akcionarskom drutvu posjeduju najmanje 20 % akcija osnovnog kapitala drutva nadleni sud moe naloiti prestanak drutva ili druge mjere, ako: a) lanovi upravnog odbora drutva ne mogu da vode poslove drutva, zbog podjele ili drugih razloga, a akcionari drutva ne mogu da prekinu blokadu, tako da se poslovi drutva ne mogu vie voditi u interesu akcionara drutva, b) su akcionari blokirani u odluivanju i na najmanje dvije uzastopne godinje skuptine ne uspiju da izaberu lanove upravnog odbora drutva, tako da se poslovi drutva ne mogu voditi u interesu drutva, v) lanovi upravnog odbora drutva, kao i lanovi drugih organa drutva djeluju protivzakonito ili nepoteno prema akcionarima koji podnose takav zahtjev i g) se imovina drutva rasipa i umanjuje. (2) Po podnesenom zahtjevu iz stava 1. ovog lana sud moe da pokrene postupak prestanka drutva ili ako se radi o osnovu koji se moe otkloniti da mu ostavi rok do godinu dana za otklanjanje nepravilnosti. (3) Ako se u roku iz stava 2. ovog lana ne otklone nepravilnosti, pokree se postupak prestanka drutva likvidacijom u skladu sa ovim zakonom, kada sud ima ovlaenje da odredi i likvidacionog upravnika. (4) Ako sud ne pokrene postupak prestanka drutva moe naloiti jednu ili vie mjera, a naroito: a) razrjeenje bilo kog lana upravnog odbora ili izvrnog odbora, b) izbor lana upravnog odbora ili izvrnog odbora drutva, v) imenovanje privremenog zastupnika drutva, g) nezavisnu reviziju raunovodstvenih izvjetaja drutva i popis imovine drutva, d) plaanje dividende, ) kupovinu akcija manjinskih akcionara koji su podnijeli zahtjev za kupovinu od drutva po vrijednosti koju je utvrdio sud na osnovu nalaza nezavisnog procjenjivaa i e) naknadu tete bilo kom licu kome je prouzrokovana. (5) Zahtjev manjinskih akcionara iz stava 1. ovog lana podnosi se protiv akcionarskog drutva.

139

Dio trei DOBROVOLjNA LIKVIDACIJA, POVEZIVANjE I REORGANIZACIJA PRIVREDNOG DRUTVA I DOBROVOLjNA LIKVIDACIJA 1. Pojam i pokretanje postupka Pojam lan 338. Dobrovoljna likvidacija privrednog drutva sprovodi se u skladu sa ovim zakonom kada drutvo ima dovoljno finansijskih sredstava za pokrie svih svojih obaveza, a naroito: a) ako prestanu da postoje prirodni i drugi uslovi za obavljanje djelatnosti, b) istekom vremena za koje je osnovano i v) ako tako odlue ortaci, lanovi ili akcionari. Odluka lan 339. (1) Likvidacija privrednog drutva sprovodi se odlukom ortaka, lanova ili akcionara, i to: a) u sluaju ortakog drutva, jednoglasnom odlukom svih ortaka, ako osnivakim aktom drutva nije odreeno odluivanje veinom glasova, b) u sluaju komanditnog drutva, jednoglasnom odlukom svih komplementara, ako osnivakim aktom drutva nije odreeno odluivanje veinom glasova, v) u sluaju drutva s ogranienom odgovornou, odlukom koju donosi skuptina lanova drutva u skladu sa lanom 141. stav 2. ovog zakona i g) u sluaju akcionarskog drutva, odlukom koju donosi skuptina akcionara drutva, kvalifikovanom veinom u skladu sa lanom 284. stav 2. ovog zakona. (2) Odredbe ovog zakona, osnivakog akta, ugovora ortaka ili lanova drutva i statuta akcionarskog drutva koje se odnose na obavjetavanje i postupak odluivanja primjenjuju se i na odluivanje o likvidaciji drutva. Registracija i objavljivanje lan 340. Odluka o pokretanju postupka likvidacije privrednog drutva registruje se i objavljuje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

140

2. Likvidacija i povjerioci Individualno obavjetenje poznatim povjeriocima lan 341. (1) Privredno drutvo dostavlja poznatim povjeriocima pisano obavjetenje sa kopijom registracione prijave o pokretanju postupka prestanka drutva likvidacijom. (2) Obavjetenje iz stava 1. ovog lana sadri naroito: a) potansku adresu gdje se upuuje prijava potraivanja povjerilaca, b) rok u kome privredno drutvo u likvidaciji mora primiti prijavu, koji ne moe biti krai od 120 dana od dana dostavljanja pisanog obavjetenja i v) upozorenje da e potraivanje biti prekludirano ako prijava potraivanja ne bude podnesena u odreenom roku. (3) Potraivanje protiv privrednog drutva u likvidaciji je prekludirano ako nije prijavljeno privrednom drutvu u likvidaciji u roku iz stava 2. taka b) ovog lana ili ako povjerilac ije je potraivanje osporeno od drutva u likvidaciji ne pokrene postupak pred sudom u roku od 30 dana od dana prijema odluke o osporavanju potraivanja. (4) Potraivanje iz stava 3. ovog lana ne obuhvata potraivanje koje je nastalo nakon nastupanja dejstva odluke o likvidaciji privrednog drutva. Objava obavjetenja svim povjeriocima lan 342. (1) Privredno drutvo u likvidaciji objavljuje obavjetenje o odluci o likvidaciji u skladu sa lanom 340. ovog zakona. (2) Obavjetenje iz stava 1. ovog lana mora da: a) bude objavljeno najmanje tri puta u vremenskim razmacima ne manjim od 15 dana niti duim od 30 dana,

b) sadri pozivanje na odredbe ovog lana, v) sadri potansku adresu gdje se alje prijava potraivanja od povjerioca i g) sadri upozorenje da e potraivanje biti prekludirano ako ga povjerilac ne prijavi, odnosno ne pokrene sudski postupak u skladu sa ovim zakonom. (3) Potraivanja povjerilaca bie prekludirana: a) ako se ne prijave u roku od 30 dana od dana objavljivanja posljednjeg obavjetenja iz stava 2. taka a) ovog lana i

141

b) ako potraivanje bude osporeno a povjerioci ne pokrenu postupak pred nadlenim sudom u roku od 30 dana od dana prijema obavjetenja o osporavanju tih potraivanja. 3. Status drutva i likvidacioni upravnik Status drutva za vrijeme likvidacije lan 343. (1) Privredno drutvo ne moe preduzimati nove poslove, ve samo poslove u vezi sa sprovoenjem likvidacionog postupka kao to su prodaja imovine, plaanje povjerilaca, naplata potraivanja i druge poslove nune za likvidaciju drutva. (2) U postupku likvidacije privrednog drutva ne plaaju se dividende niti se imovina drutva raspodjeljuje ortacima, lanovima ili akcionarima prije plaanja svih potraivanja povjerilaca. Likvidacioni upravnici lan 344. (1) U postupku likvidacije djelatnosti, poslove privrednog drutva vode lica koja su imala ista ovlaenja i prije likvidacije, ako drutvo ne izabere drugo lice ili lica. (2) Lice ili lica koja imaju ovlaenja u postupku likvidacije privrednog drutva zovu se likvidacioni upravnici. (3) Na zahtjev bilo kog lica iz stava 1. ovog lana sud moe iz opravdanih razloga imenovati drugog likvidacionog upravnika radi zamjene likvidacionog upravnika izabranog od drutva ili radi zajednikog postupanja sa njima. Razrjeenje likvidacionog upravnika lan 345. Likvidacioni upravnik moe biti razrijeen na isti nain na koji je izabran, odnosno imenovan. Registracija i objavljivanje izbora, imenovanja i razrjeenja likvidacionog upravnika lan 346. Izbor, odreivanje (imenovanje) ili razrjeenje likvidacionog upravnika registruje se i objavljuje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

142

Poslovi likvidacionog upravnika lan 347. (1) Likvidacioni upravnik privrednog drutva zavrava tekue poslovanje drutva, naplauje potraivanja, izmiruje obaveze i unovava imovinu drutva. (2) U okviru svojih ovlaenja likvidacioni upravnik privrednog drutva odgovoran je za voenje poslova drutva. (3) Likvidacioni upravnik zastupa privredno drutvo u likvidaciji. 4. Likvidacioni bilansi Likvidacioni bilans stanja i finansijski izvjetaji lan 348. (1) Likvidacioni upravnik privrednog drutva sastavlja bilans stanja najkasnije 60 dana po otvaranju postupka likvidacije (poetni likvidacioni bilans stanja) i podnosi ga ortacima ili komplementarima, ili skuptini lanova ili akcionara na usvajanje. U bilansu stanja navodi se stanje aktive i pasive drutva, neophodne radnje za sprovoenje likvidacije i vrijeme potrebno za zavretak likvidacije. (2) Sva imovina privrednog drutva ukljuuje se u bilans stanja iz stava 1. ovog lana po njenoj trinoj cijeni ili procijenjenoj vrijednosti. (3) Likvidacioni upravnik privrednog drutva podnosi privremeni izvjetaj o svojim radnjama, sa obrazloenjem razloga zbog kojih se likvidacija nastavlja a nije zavrena, kao i finansijski izvjetaj, po isteku svake poslovne godine u roku koji je propisan Zakonom o raunovodstvu i reviziji. Obustava likvidacije i sprovoenje steaja lan 349. (1) Ako likvidacioni upravnik utvrdi da imovina privrednog drutva nije dovoljna za to da se podmire sva potraivanja povjerilaca, duan je da odmah obustavi postupak likvidacije i pokrene postupak steaja. (2) Ako je likvidacija obustavljena u skladu sa stavom 1. ovog lana, likvidacioni upravnik o tome izvjetava sudski registar radi registracije i objavljivanja u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

143

Izvjetaj o sprovoenju likvidacije i prijedlog za diobu likvidacionog ostatka lan 350. (1) Nakon podmirenja dugova privrednog drutva, likvidacioni upravnik sastavlja izvjetaj o sprovedenoj likvidaciji, zavrni likvidacioni bilans i prijedlog o podjeli likvidacionog ostatka drutva. (2) Zavrni likvidacioni bilans stanja privrednog drutva sadri prikaz izvora priliva i njihovu upotrebu, spisak imovine koja je otuena i prilive koji su tako ostvareni, izjanjenje da li postoje jo neka pitanja koja treba rjeavati i prijedlog njihovog rjeavanja, iznos trokova likvidacije i naknade likvidacionom upravniku. (3) Izvjetaj i zavrni likvidacioni bilans privrednog drutva usvajaju ortaci, odnosno skuptina lanova ili akcionara, ako u odluci o pokretanju postupka likvidacije ili u odluci nadlenog suda nije drukije odreeno. 5. Isplate vlasnicima vlasnikih udjela i okonanje likvidacije Isplate ortacima, lanovima ili akcionarima lan 351. (1) Imovina privrednog drutva u likvidaciji koja preostane nakon izmirenja potraivanja povjerilaca i drugih potraivanja raspodjeljuje likvidacioni upravnik, ortacima, lanovima i akcionarima. (2) Ako osnivakim aktom, ugovorom lanova, ugovorom ortaka, statutom drutva ili odlukom nadlenog suda nije drukije odreeno, raspodjela iz stava 1. ovog lana vri se u skladu sa pravilima prioriteta, i to: a) za plaanje ortaka, lanova ili akcionara sa povlaenim akcijama koji imaju pravo prioriteta na plaanje u likvidaciji u skladu sa osnivakim aktom, ugovorom ortaka, lanova ili akcionara drutva i b) za plaanje ortacima (u sluaju ortakog drutva ili komanditnog drutva), lanovima (u sluaju drutva s ogranienom odgovornou) srazmjerno udjelima u drutvu i akcionarima (u sluaju akcionarskog drutva) srazmjerno posjedovanim akcijama u drutvu.

(3) Komanditori komanditnog drutva, lanovi drutva s ogranienom odgovornou i akcionari akcionarskog drutva koji su primili isplate u dobroj vjeri nakon to je privredno drutvo u likvidaciji postupilo u svemu u skladu sa postupkom iz lana 341. i/ili lana 342. obavezni su na vraanje primljenog ako je to potrebno za namirenje povjerilaca drutva. (4) U sluaju spora u vezi sa raspodjelom imovine drutva u likvidaciji ortacima, lanovima ili akcionarima drutva, likvidacioni upravnik odgaa raspodjelu do konanog rjeenja spora, osim ako odlukom suda nije drugaije odreeno.

144

Naknada likvidacionom upravniku lan 352. (1) Likvidacioni upravnik ima pravo da mu se primjereno nadoknade trokovi koje je imao u sprovoenju likvidacije, kao i na isplatu naknade za rad. Visinu trokova i naknade za rad odreuju ortaci, odnosno skuptina lanova ili akcionara, a u sluaju spora sud. (2) U pogledu potraivanja iz stava 1. ovog lana likvidacioni upravnik smatra se povjeriocem drutva u likvidaciji. (3) Trokovi i naknade za rad likvidacionog upravnika plaaju se za vrijeme trajanja likvidacije, ako to ne utie na podmirenje obaveza prema povjeriocima drutva. Okonanje likvidacije lan 353. (1) Nakon okonanja postupka likvidacije privrednog drutva i odobrenja finansijskog izvjetaja sastavljenog sa danom zavretka likvidacije i izvjetaja o sprovoenju likvidacije od ortaka, komplementara, odnosno skuptine lanova ili akcionara, likvidacioni upravnik bez odgaanja dostavlja ove izvjetaje i odgovarajue odluke u sjedite drutva i registar, zajedno sa zahtjevom da drutvo bude brisano iz registra u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Ako se nakon okonanja postupka likvidacije privrednog drutva ortaci ili komplementari ne sastanu ili se sjednica skuptine lanova drutva ili akcionara zbog nedostatka kvoruma ne odri, likvidacioni upravnik zavrava postupak u skladu sa stavom 1. ovog lana i bez odobrenja finansijskog izvjetaja i izvjetaja o sprovoenju postupka likvidacije od ortaka ili komplementara ili skuptine lanova, odnosno akcionara. (3) Poslovne knjige i dokumenta privrednog drutva koje je prestalo likvidacijom uvaju se u skladu sa propisima kojima se ureuje arhivska graa. (4) Podatak o tome kod koga se uvaju poslovne knjige i dokumentacija privrednog drutva registruje se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (5) Zainteresovana lica mogu pregledati knjige i dokumenta drutva koje je prestalo likvidacijom, koja se u skladu sa zakonom smatraju javnim i dostupnim. (6) Ako se naknadno utvrdi da je potrebno sprovesti dalje radnje po okonanju likvidacije privrednog drutva, sud na prijedlog lica koje za to ima pravni interes, ponovo imenuje ranijeg ili novog likvidacionog upravnika.

145

Odgovornost likvidacionog upravnika za tetu lan 354. (1) Likvidacioni upravnik odgovara ortacima, lanovima i akcionarima privrednog drutva kao i povjeriocima privrednog drutva za tetu koju im prouzrokuje u izvrenju svojih dunosti, u skladu sa l. 32. do 34. i l. 36. i 37. ovog zakona. (2) Likvidacioni upravnik ne odgovara povjeriocima, kao ni ortacima, lanovima drutva ili akcionarima za bilo kakve gubitke privrednog drutva, obaveze ili smanjenja vrijednosti imovine koja su nastala kao rezultat donoenja savjesnih i razumnih poslovnih odluka u vezi sa sprovoenjem postupka likvidacije privrednog drutva. (3) Zahtjevi po osnovu odgovornosti likvidacionog upravnika za tetu iz stava 1. ovog lana zastarijevaju u roku od jedne godine od dana brisanja privrednog drutva iz sudskog registra. (4) Ako je vie likvidacionih upravnika odgovorno za istu tetu, oni odgovaraju solidarno. Odgovornost ortaka, lanova i akcionara po okonanju likvidacije lan 355. (1) Ortaci ortakog drutva i komplementari komanditnog drutva za eventualno neizmirene obaveze iz drutava u likvidacionom postupku odgovaraju nakon okonanja tog postupka i brisanja drutva iz sudskog registra solidarno. (2) Komanditori komanditnog drutva, lanovi drutva sa ogranienom odgovornou i akcionari akcionarskog drutva za eventualno neizmirene obaveze ovih drutava u likvidacionom postupku, odgovaraju nakon okonanja tog postupka i brisanja drutva iz sudskog registra solidarno do visine primljenog iznosa iz likvidacionog ostatka. Obavjetenje poreskog organa lan 356. Registarski sud obavjetava poreski organ o brisanju drutva iz sudskog registra. II POVEZIVANjE PRIVREDNIH DRUTAVA 1. Povezana drutva Pojam i vrste lan 357. (1) Povezana privredna drutva ine dva ili vie drutava u skladu sa ovim zakonom, koja se meusobno povezuju, i to:

146

a) ueem u osnovnom kapitalu ili ortakim udjelima (drutva povezana kapitalom), b) putem ugovora (drutva povezana ugovorom) i v) putem kapitala i putem ugovora (mjeovito povezana drutva). (2) Povezana privredna drutva iz stava 1. ovog lana obuhvataju jedno matino (kontrolno) i jedno ili vie zavisnih (podreenih) drutava. (3) Povezana privredna drutva (putem kapitala, ugovora, mjeovita) organizuju se kao koncern, holding, grupa drutava ili drugi oblik organizovanja u skladu sa ovim zakonom. (4) Povezana privredna drutva, u smislu ovog zakona, organizuju se kao koncern kada matino drutvo ima za pretenu djelatnost neku poslovnu djelatnost pored djelatnosti upravljanja zavisnim drutvima. (5) Povezana privredna drutva, u smislu ovog zakona, organizuju se kao holding kada matino drutvo ima iskljuivo djelatnost upravljanja i finansiranja zavisnim drutvima. (6) Povezana privredna drutva u smislu ovog zakona organizuju se kao grupa drutava kada matino drutvo obavlja djelatnosti iz st. 4. i 5. ovog lana. (7) Privredna drutva mogu se povezivati ugovorom i u druge oblike udruivanja (konzorcijum, klaster, poslovna unija, poslovni sistem, pul i dr.), da bi olakala i promovisala obavljanje privrednih djelatnosti koje ine njihovu djelatnost, ali tako da lanice iz toga ne ostvaruju dobit. Udruenje se moe osnovati i bez osnovnog kapitala. (8) Zabranjeno je povezivanje privrednih drutava suprotno propisima kojima se ureuje zatita konkurencije. Kontrolno uee u kapitalu lan 358. (1) Kontrolni lan drutva s ogranienom odgovornou ili kontrolni akcionar akcionarskog drutva u smislu ovog zakona jeste lice koje samo ili sa drugim licima koja sa njim djeluju zajedno (zajedniko djelovanje): a) ima vie od 50 % glasakih prava u privrednom drutvu na osnovu obinih akcija (veinsko uee) i b) na drugi nain vri kontrolni uticaj nad upravljanjem i voenjem poslova privrednog drutva na osnovu svog svojstva lana ili akcionara (ili na osnovu zakljuenog ugovora u skladu sa ovim zakonom). (2) Lice koje samo ili sa jednim ili vie drugih lica ima vie od 20 % glasova u skuptini privrednog drutva ima znaajno uee u smislu ovog zakona.

147

Zajedniko djelovanje lan 359. (1) Zajedniko djelovanje, u smislu ovog zakona, jeste: a) akt dva ili vie lica preduzet na osnovu meusobnog sporazuma radi sticanja, ustupanja ili izvrenja glasakih prava u odreenom drutvu i b) korienje glasakih prava radi izvrenja zajednikog uticaja na upravljanje, poslovne operacije tog lica, na izbor statutarnih organa tog lica (ili veine njegovih lanova) ili vrenje tog uticaja na drugi nain. (2) Lica koja u smislu stava 1. ovog lana djeluju zajedno su: a) pravno lice i njegov organ upravljanja ili lan tog organa, lica koja su direktno potinjena upravnom odboru ili izvrnom odboru tog pravnog lica i zastupnici i likvidacioni upravnici tog drutva ili povezana lica sa njima u smislu ovog zakona i b) lica koja ine povezana drutva u smislu ovog zakona. (3) Lica koja u smislu stava 1. ovog lana djeluju zajedno su: a) drutvo sa ogranienom odgovornou i njegovi lanovi ili samo njegovi lanovi, b) ortako drutvo i njegovi ortaci ili samo njegovi ortaci, v) komanditno drutvo i njegovi komplementari ili svi njegovi ortaci, g) povezana lica u smislu ovog zakona i d) druga drutva i drugi oblici organizovanja u skladu sa zakonom kojim se ureuje njihov pravni poloaj. 2. Posebna pravila za drutva povezana kapitalom Obavjetavanje zavisnog drutva lan 360. (1) Privredno drutvo ili drugo lice koje postaje ili prestaje biti kontrolni lan ili kontrolni akcionar drugog drutva u smislu ovog zakona duno je da obavijesti o tome to drutvo, Komisiju za hartije od vrijednosti i organ koji je odgovoran za zatitu konkurencije, u skladu sa zakonom kojim se ureuje zatita konkurencije. (2) Obaveza drutva ili drugog lica iz stava 1. ovog lana postoji i u drugim situacijama u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti.

148

Isticanje u poslovnom imenu lan 361. Zavisno drutvo u svom poslovnom imenu, memorandumu i drugim poslovnim dokumentima istie i poslovno ime matinog drutva. Odgovornost matinog drutva i direktora lan 362. (1) Na odgovornost matinog drutva zavisnom drutvu primjenjuje se l. 32. do 34. i l. 36. i 37. ovog zakona. (2) Direktori matinog drutva odgovorni su zavisnom drutvu u skladu sa l. 32. do 34. i l. 36. i 37. ovog zakona. Obaveza izrade konsolidovanog godinjeg izvjetaja i izvjetaj lanovima i akcionarima zavisnog drutva lan 363. (1) Upravni odbor matinog drutva sa sjeditem u Republici Srpskoj, koje ima zavisna drutva sa sjeditem u Republici Srpskoj ili izvan nje, mora godinjoj skuptini akcionara ili lanova drutva podnijeti konsolidovani godinji izvjetaj drutva, ako su jedno ili vie njegovih zavisnih drutava drutva kapitala. (2) U konsolidovanom godinjem izvjetaju drutva mora se konkretno prikazati najmanje razvoj i rezultat poslovanja i finansijsko stanje drutava ukljuenih u konsolidaciju posmatranih kao cjelina, uz opis glavnih rizika kojima su izloena. Ovaj izvjetaj mora da sadri analizu razvoja, rezultata poslovanja i finansijskog poloaja drutava ukljuenih u konsolidaciju posmatranih kao cjelina u skladu sa obimom i sloenou njihovog poslovanja. U cilju boljeg razumijevanja razvoja, rezultata poslovanja i finansijskog poloaja drutva, analiza mora ukljuiti finansijske i druge pokazatelje koji se odnose na pojedine poslove ukljuujui i obavjetenje o zatiti okoline i o radnicima, te dodatno objasniti pojedine iznose navedene u konsolidovanim godinjim finansijskim izvjetajima. (3) Konsolidovani godinji izvjetaj sadri: a) sve vanije poslovne dogaaje izmeu drutava nakon isteka poslovne godine za koju se izvjetava, b) oekivani razvoj tih drutava posmatrano kao cjelina, v) aktivnosti drutava na razvoju u budunosti,; g) podatke o broju i nominalnom iznosu svih akcija u imovini matinog drutva, u imovini zavisnog drutva ili kod lica koje djeluje u svoje ime, a za raun tih drutava,

149

d) podatke o korienju finansijskih instrumenata, te podatke bitne za procjenu stanja imovine drutava, njihovih obaveza, finansijskog poloaja, dobiti i gubitka, nain upravljanja finansijskim rizicima i politikama, ukljuujui i politiku preduzimanja mjera zatite od gubitka i ) opis glavnih obiljeja unutranjeg nadzora povezanih drutava i sistem upravljanja rizicima u odnosu na postupak pripremanja i sainjavanja konsolidovanih finansijskih izvjetaja kada se sa hartijama od vrijednosti nekog od tih drutava trguje na berzi ili drugom ureenom javnom tritu. (4) Izvjetaj iz stava 1. ovog lana mora biti objavljen na berzi ili na internet stranici matinog drutva . (5) Upravni odbor zavisnog drutva duan je da za godinju skuptinu akcionara ili lanova drutva pripremi pisani izvjetaj o odnosima sa ostalim lanicama drutava povezanih kapitalom u prethodnoj poslovnoj godini kao sastavni dio izvjetaja o poslovanju drutva. (6) Ako je nezavisna revizija finansijskih izvjetaja zavisnog drutva po zakonu kojim se ureuje raunovodstvo i revizija obavezna, to vai i za nezavisnu reviziju izvjetaja njegovog upravnog odbora o odnosima drutva sa drugim lanicama drutava povezanih kapitalom. (7) lanovi ili akcionari drutava povezanih kapitalom u smislu ovog zakona moraju imati cjelovitu informaciju o strukturi grupe, sistemu upravljanja, licima koja upravljaju grupom, poslovima koji se obavljaju unutar grupe, kao i o principima rjeavanja sukoba interesa pojedinog drutva i drugih povezanih drutava. 3. Pravila za drutva povezana posebnim ugovorom Ugovor o posebnim odnosima matinog i zavisnog drutva i prenosu dobiti lan 364. (1) Ako matino i zavisno drutvo zakljue ugovor o posebnim odnosima koji obuhvataju upravljanje u zavisnom drutvu od matinog drutva ili o prenosu dobiti zavisnog drutva matinom drutvu, matino drutvo odgovora za tetu koju prouzrokuje zavisnom drutvu neizvrenjem ili nepravilnim izvrenjem zakljuenog ugovora u skladu sa ovim zakonom. (2) Ugovor iz stava 1. ovog lana registruje se u sudskom registru u kome je registrovano zavisno drutvo i objavljuje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (3) Ugovor iz stava 1. ovog lana postaje punovaan registracijom i objavljivanjem te registracije u skladu sa ovim zakonom.

150

Sadrina ugovora i primjena lan 365. (1) Ugovor iz lana 364. ovog zakona, sainjava se u pisanoj formi, i sadri naroito: prava i obaveze matinog drutva; mjere zatite zavisnog drutva; obim prenosa dobiti i kompenzacije zavisnom drutvu; pokrivanje gubitaka zavisnog drutva od matinog drutva; zatitu ostalih akcionara ili lanova zavisnog drutva; kao i mjere zatite povjerilaca zavisnog drutva po prestanku ugovora. (2) Na odgovornost matinog drutva za naknadu prouzrokovane tete zavisnom drutvu, kao i na tu odgovornost direktora matinog drutva i zavisnog drutva i lica koja sa njima djeluju zajedno, primjenjuje se lan 362. ovog zakona, to ne ograniava i ne iskljuuje druga pravna sredstva za zatitu od povrede ugovora u skladu sa zakonom kojim se ureuju obligacioni odnosi. Odobrenje ugovora o posebnim odnosima matinog i zavisnog drutva i prenosu dobiti lan 366. (1) Ugovor iz lana 364. ovog zakona usvajaju skuptine matinog i svih zavisnih drutava kvalifikovanom veinom u skladu sa lanom 284. stav 2. ovog zakona. (2) Ako je ugovorna strana ortako ili komanditno drutvo, sa ugovorom moraju da se saglase svi ortaci sa neogranienom odgovornou, osim ako je osnivakim aktom ili ugovorom ortaka drukije odreeno. (3) Svakom akcionaru ili lanu drutva mora biti ostavljeno dovoljno vremena prije skuptine akcionara ili lanova drutva ili tokom sjednice da u prostorijama drutva izvre: a) uvid u predloeni tekst ugovora i b) uvid u druge znaajne informacije u vezi sa ugovorom i informacije o poslovanju svih drugih drutava koja su ugovorne strane. (4) Primjerak zakljuenog ugovora iz lana 364. ovog zakona prilae se uz zapisnik sa sjednice skuptine drutva. Prestanak i registracija prestanka lan 367. (1) Ugovor iz lana 364. ovog zakona prestaje otkazom, istekom roka ili na drugi nain u skladu sa tim ugovorom i zakonom kojim se ureuju obligacioni odnosi. (2) Prestanak ugovora iz lana 364. ovog zakona registruje se i objavljuje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata.

151

III REORGANIZACIJA PRIVREDNOG DRUTVA 1. STATUSNE PROMJENE 1.1. Osnovna naela Pojam reorganizacije lan 368. Pod reorganizacijom privrednog drutva u smislu ovog zakona podrazumijeva se statusna promjena privrednog drutva i promjena pravne forme privrednog drutva. Pojam statusne promjene lan 369. (1) Statusna promjena privrednog drutva u smislu ovog zakona je spajanje, podjela i odvajanje. (2) U statusnoj promjeni privrednog drutva mogu se kombinovati statusne promjene spajanja i podjele ili statusne promjene spajanja i odvajanja. (3) Odluka o statusnoj promjeni ne moe se pobijati zbog utvrene srazmjere zamjene akcija ili udjela u skladu sa ovim zakonom. (4) Ako u statusnoj promjeni uestvuju privredna drutva razliite pravne forme, na statusnu promjenu primjenjuju se i odredbe ovog zakona o promjeni pravne forme drutva ija se pravna forma mijenja statusnom promjenom. (5) Privredna drutva ne mogu vriti statusne promjene suprotno zakonu kojim se ureuje zatita konkurencije. Finansijski izvjetaj lan 370. (1) Svako privredno drutvo koje uestvuje u statusnoj promjeni sainjava finansijski izvjetaj (zavrni raun) prema stanju na dan spajanja, podjele i odvajanja u skladu sa zakonom. Na osnovu ovih finansijskih izvjetaja sainjava se poetni bilans u skladu sa zakonom koji ureuje raunovodstvo i reviziju, koji je osnov za upis statusne promjene. (2) Prijava za registraciju statusne promjene podnosi se najkasnije u roku od osam mjeseci od dana promjene iz stava 1. ovog lana.

152

Statusne promjene u likvidaciji lan 371. Statusne promjene mogu se vriti i ako je jedno ili vie privrednih drutava koja se spajaju ili dijele, u likvidaciji, pod uslovom da ta drutva nisu poela sa podjelom imovine svojim akcionarima ili lanovima i da donesu odluku o okonanju postupka likvidacije. 1.2. Vrste statusnih promjena Spajanje lan 372. (1) Spajanje privrednog drutva u smislu ovog zakona jeste: a) spajanje uz pripajanje i b) spajanje uz osnivanje. (2) Spajanje uz pripajanje jeste statusna promjena kojom jedno drutvo prestaje da postoji bez likvidacije (u daljem tekstu: drutvo prestalo pripajanjem) prenosei drugom postojeem drutvu cijelu svoju imovinu i obaveze (u daljem tekstu: drutvo sticalac), u zamjenu za izdavanje akcija ili udjela akcionarima ili lanovima drutva prestalog spajanjem od drutva sticaoca, a ako je potrebno i novanu doplatu koja ne prelazi 10 % nominalne vrijednosti tako izdatih akcija. (3) Spajanje uz osnivanje jeste statusna promjena kojom dva ili vie privrednih drutava prestaju da postoje bez likvidacije (u daljem tekstu: drutvo prestalo spajanjem) prenosei cijelu svoju imovinu i obaveze u zamjenu za izdavanje od novog drutva (u daljem tekstu: novo drutvo) akcija ili udjela akcionarima ili lanovima prestalog drutva i ako je potrebno, novanu doplatu koja ne prelazi 10 % nominalne vrednosti tako izdatih akcija. Podjela lan 373. (1) Podjela privrednog drutva u smislu ovog zakona jeste: a) podjela uz pripajanje, b) podjela uz osnivanje i v) podjela uz pripajanje i podjela uz osnivanje. (2) Podjela uz pripajanje jeste statusna promjena kojom privredno drutvo prestaje da postoji bez likvidacije (u daljem tekstu: drutvo prestalo podjelom) prenosei na dva ili vie postojeih drutava sa kojima se spaja uz pripajanje (u daljem tekstu: drutva sticaoci) svu imovinu i obaveze u zamjenu za izdavanje akcija ili udjela drutva sticaoca akcionarima ili lanovima drutva prestalog podjelom i ako je potrebno, novano plaanje koje ne prelazi 10 % nominalne vrijednosti tako izdatih akcija.

153

(3) Podjela uz osnivanje jeste statusna promjena kojom privredno drutvo prestaje da postoji bez likvidacije (u daljem tekstu: drutvo prestalo podjelom) prenosei na dva ili vie novih drutava koja se time osnivaju (u daljem tekstu: nova drutva) ili prenosei na dva ili vie drutava koja se spajaju sa do tada postojeim drutvom u nova drutva svu imovinu i obaveze u zamjenu za izdavanje akcija ili udjela novih drutava akcionarima ili lanovima drutva prestalog podjelom i ako je potrebno, novanu doplatu koja ne prelazi 10 % nominalne vrijednosti tako izdatih akcija. Odvajanje lan 374. (1) Odvajanje privrednog drutva u smislu ovog zakona jeste: a) odvajanje uz pripajanje, b) odvajanje uz osnivanje i v) odvajanje uz pripajanje i odvajanje uz osnivanje. (2) Odvajanje uz pripajanje jeste statusna promjena kojom privredno drutvo djeljenik prenosi jedan ili vie dijelova svoje imovine i pripadajui dio obaveza (u daljem tekstu: drutvo dijeljenik) na jedno ili vie postojeih drutava pri emu to drutvo ostaje da postoji kao pravno lice (u daljem tekstu: drutva sticaoci), a svi ili dio njegovih akcionara, odnosno lanova, uz ouvanje principa ravnopravnosti, postaju akcionari odnosno lanovi drutva sticaoca uz zamjenu akcija/udjela akcionarima ili lanovima drutva dijeljenika (i za taj iznos smanjenja njegovog osnovnog kapitala bez primjene odredaba ovog zakona o smanjenju tog kapitala u redovnom postupku) za akcije/udjele drutva sticaoca i ako je potrebno, novano plaanje koje ne prelazi 10 % nominalne vrijednosti tako izdatih akcija. (3) Odvajanje uz osnivanje jeste statusna promjena kojom privredno drutvo dijeljenik prenosi jedan ili vie dijelova svoje imovine i pripadajui dio obaveza na jedno ili vie time novoosnovanih drutava ili na jedno ili vie drutava sa kojima se spaja u novoosnovano drutvo (u daljem tekstu: novo drutvo), uz zamjenu akcija/udjela drutva djeljenika (i za taj iznos smanjenja njegovog osnovnog kapitala bez primjene odredaba ovog zakona o smanjenju tog kapitala u redovnom postupku) za izdavanje akcija ili udjela novih drutava koja se time osnivaju akcionarima ili lanovima drutva dijeljenika i ako je potrebno, novano plaanje koje ne prelazi 10 % nominalne vrijednosti tako izdatih akcija. (4) Na odvajanje uz pripajanje i odvajanje uz osnivanje, ako ovim zakonom nije drukije ureeno primjenjuju se odredbe ovog zakona o podjeli uz pripajanje i podjeli uz osnivanje.

154

1.3. Spajanje uz pripajanje akcionarskih drutava u redovnom postupku 1.3.1. Priprema Ugovor o spajanju uz pripajanje lan 375. (1) Upravni odbori akcionarskih drutava pripremaju nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje u pisanoj formi. (2) Ugovor o spajanju uz pripajanje sadri podatke o: a) vrsti, poslovnom imenu drutva, sjeditu i adresi svakog drutva prestalog pripajanjem i drutava sticaoca, b) srazmjeri zamjene akcija i iznosu bilo kog novanog plaanja, v) tanom opisu naina dodjele akcija akcionarima drutva prestalog pripajanjem pri njihovoj zamjeni,

g) danu od kog se smatra da su poslovi drutva prestalog pripajanjem preduzeti za raun drutva sticaoca (dan obrauna pripajanja), d) posebnim pravima koja drutvo sticalac daje imaocima akcija za koje su vezana posebna prava i imaocima drugih hartija od vrijednosti koje je izdalo drutvo prestalo pripajanjem ili o predloenim mjerama u vezi sa tim, ) pravima datim direktoru ili lanu upravnog odbora bilo kog drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje i e) druge podatke koje sadri osnivaki akt drutva u skladu sa ovim zakonom. (3) Sastavni dio ugovora iz stava 1. ovog lana su i prijedlog izmjena osnivakog akta i prijedlog statuta drutva sticaoca nakon spajanja pripajanjem. Izvjetaj upravnog odbora lan 376. (1) Upravni odbor svakog od drutava uesnika u spajanju uz pripajanje sainjava detaljan pisani izvjetaj sa objanjenjem ugovora o spajanju uz pripajanje, analizom rentabilnosti i trinog poloaja oba uesnika i sa ukazivanjem na zakonske i ekonomske osnove za spajanje uz pripajanje i objanjenjem srazmjere zamjene akcija. (2) Izvjetaj iz stava 1. ovog lana, ako je to potrebno, sadri i opis posebnih tekoa koje su nastale u procjeni imovine ili kapitala drutava koja se spajaju uz pripajanje. (3) Upravni odbor svakog od drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje informie skuptinu akcionara o znaajnijim promjenama imovine i obaveza izmeu dana potpisivanja ugovora o spajanju uz pripajanje i dana odravanja skuptine drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje.

155

Izvjetaj nezavisnog revizora lan 377. (1) Ugovor o spajanju uz pripajanje i izvjetaj upravnog odbora podlijeu nezavisnoj reviziji jednog ili vie nezavisnih revizora svakog drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje koga imenuje nadleni sud u vanparninom postupku po podnesenom zajednikom prijedlogu upravnih odbora tih drutava. (2) Nezavisni revizor spajanja uz pripajanje sastavlja pisani izvjetaj o nezavisnoj reviziji spajanja uz pripajanje koji se podnosi drutvima koja uestvuju u spajanju uz pripajanje najkasnije u roku od dva mjeseca od dana postavljenja i koji sadri naroito: a) obrazloeni prikaz svih vanih dijelova imovine i obaveza za drutva koja uestvuju u ovoj statusnoj promjeni, b) podatke o primijenjenom metodu procjene vrijednosti svih drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje, radi utvrivanja srazmjere zamjene akcija, koja je predloena u nacrtu ugovora o spajanju uz pripajanje, razloge zbog kojih je primijenjen taj metod i obrazloenje iz kojeg treba da se vidi da li je taj metod primjeren okolnostima tog sluaja i v) podatke o posebnim tekoama u procjeni vrijednosti drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje, ako ih je bilo.

(3) Nezavisni revizor je ovlaen da od svih drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje zatrai sve podatke i isprave potrebne za uspjeno obavljanje nezavisne revizije, kao i da preduzme sve ostale radnje potrebne za provjeru istinitosti podataka i isprava dobijenih od tih drutava, u skladu sa zakonom. Izvjetaj odbora za reviziju lan 378. Ako drutva koja uestvuju u spajanju uz pripajanje imaju odbor za reviziju, izvjetaj upravnog odbora i izvjetaj revizora o ugovoru o spajanju uz pripajanje dostavlja se i odboru za reviziju koji o tim izvjetajima sainjava svoj pisani izvjetaj. 1.3.2. Odluivanje Objavljivanje ugovora lan 379. Nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje dostavlja se sudskom registru i objavljuje se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata i to za svako drutvo koje prestaje spajanjem uz pripajanje i drutvo sticaoca najkasnije 30 dana prije dana odreenog za odravanje skuptine akcionara koja o njemu odluuje.

156

Uvid u isprave lan 380. (1) Privredno drutvo koje uestvuje u spajanju uz pripajanje duno je da u prostorijama svog sjedita omogui akcionarima, najkasnije 30 dana prije dana odravanja skuptine akcionara koja treba da odlui o spajanju uz pripajanje, uvid u isprave, i to u: a) nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje, b) izmjene osnivakog akta i statuta drutva sticaoca, v) finansijske izvjetaje svih drutava koja se spajaju uz pripajanje u posljednje tri godine, g) poseban raunovodstveni izvjetaj koji izraava stanje drutva najvie 90 dana, prije dana u kojem je sainjen nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje, ako se posljednji finansijski izvjetaj tog drutva odnosi na poslovnu godinu koja se zavrila vie od est mjeseci prije sainjavanja nacrta ugovora o spajanju uz pripajanje, d) izvjetaje upravnog odbora o spajanju uz pripajanje svih drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje ili njihov zajedniki izvjetaj i

) izvjetaj o nezavisnoj reviziji spajanja uz pripajanje svih drutava koja uestvuju u tom postupku ili zajedniki izvjetaj o nezavisnoj reviziji. (2) Poseban raunovodstveni izvjetaj iz stava 1. taka g) ovog lana sastavlja se primjenom istog metoda i u istom obliku (izgledu) kao posljednji finansijski izvjetaj. (3) Procjene vrijednosti u posebnom raunovodstvenom izvjetaju mogu da se zasnivaju samo na promjenama u knjigovodstvu drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje, u odnosu na stanje izraeno u posljednjem finansijskom izvjetaju bez sprovoenja popisa sredstava i inventara. (4) U posebnom raunovodstvenom izvjetaju iskazuju se knjigovodstvena smanjenja i poveanja vrijednosti sredstava do kojih je dolo u vremenu nakon posljednjeg finansijskog izvjetaja, kao i znaajnije promjene stvarne vrijednosti sredstava drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje, koja nisu izraena u knjigama. (5) Drutva koja uestvuju u spajanju uz pripajanje duna su da svakom akcionaru, na njegov zahtjev, predaju besplatan prepis ili kopiju svake isprave iz stava 1. ovog lana u cjelini ili izvode iz njih. Usvajanje ugovora odlukom skuptine lan 381. (1) Odluka o usvajanju ugovora o spajanju uz pripajanje donosi se na skuptini akcionara svakog drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje kvalifikovanom veinom u skladu sa lanom 284. stav 2. ovog zakona.

157

(2) Ako u drutvima koja uestvuju u spajanju uz pripajanje ima vie klasa akcija, odluku o usvajanju ugovora o spajanju uz pripajanje donose i akcionari svake klase akcija ija su prava povrijeena tom odlukom na glasanju grupe te klase u skladu sa stavom 1. ovog lana. (3) Nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje usvajaju u istovjetnom tekstu skuptine svih drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje. (4) Nakon to ga skuptine drutava koje uestvuju u spajanju uz pripajanje usvoje, ugovor se notarski potvruje. Ugovor potpisuju ovlaeni zastupnici drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje. (5) Sa odlukom o odobrenju ugovora o spajanju uz pripajanje usvajaju se na isti nain i sve potrebne izmjene osnivakog akta i statuta drutva sticaoca. (6) Ugovor o spajanju uz pripajanje prilae se uz zapisnik skuptine svakog drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje. Spajanje uz pripajanje bez odluke skuptine drutva sticaoca lan 382. (1) Spajanje uz pripajanje moe se vriti na osnovu odluke upravnog odbora drutva sticaoca, bez odluke njegove skuptine akcionara, pod uslovom da: a) nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje bude objavljen u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata i to najkasnije 30 dana prije dana kada bi sjednica skuptine akcionara drutva koje prestaje spajanjem uz pripajanje trebalo da bude odrana, b) akcionarima drutva sticaoca u njegovom sjeditu bude omoguen uvid u nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje, finansijske izvjetaje svih drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje u posljednje tri godine, poseban raunovodstveni izvjetaj za tekuu godinu, izvjetaj upravnog odbora, izvjetaj o nezavisnoj reviziji spajanja uz pripajanje, najkasnije 30 dana prije dana odravanja skuptine akcionara drutva koje prestaje pripajanjem na kojoj se odluuje o spajanju uz pripajanje i v) jedan ili vie akcionara drutva sticaoca sa najmanje 5 % uea u njegovom osnovnom kapitalu ne zahtijeva odravanje skuptine akcionara tog drutva radi odluivanja o spajanju uz pripajanje u roku od 30 dana od dana odravanja skuptine drutva koje prestaje pripajanjem na kojoj je usvojen nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje. (2) Uslovi iz stava 1. ovog lana moraju se ispuniti kumulativno.

158

1.3.3. Sprovoenje spajanja uz pripajanje Poveanje kapitala lan 383. (1) Poveanje osnovnog kapitala drutva sticaoca prilikom spajanja uz pripajanje sprovodi se u skladu sa odredbama ovog zakona o poveanju osnovnog kapitala akcionarskog drutva novim ulozima, osim to se na dodjelu akcija tog drutva akcionarima drutava prestalih pripajanjem ne primjenjuju odredbe o: a) zabrani poveanja osnovnog kapitala dok se upisani ulozi u cijelosti ne unesu u osnovni kapital, b) uslovima za upis novih akcija, odobrenju Komisije za hartije od vrijednosti za emisiju akcija, javnoj ponudi, prospektu, dokazima da su uplaeni novani ulozi, odnosno uneseni nenovani ulozi u osnovni kapital drutva kao prilozi prijavi za registraciju i druge odredbe nespojive sa zamjenom akcija u spajanju uz pripajanje drutava i v) pravima postojeih akcionara drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje na prvenstvo upisa novih akcija u odnosu na trea lica. (2) Akcionari koji su u drutvima prestalim pripajanjem upisali akcije prije zamjene, ali ih do zamjene za akcije drutva sticaoca nisu u cijelosti uplatili, nastavljaju sa uplatom upisanih akcija u tom drutvu pod uslovima po kojima su ih upisali prije zamjene do visine nominalne vrijednosti upisanih akcija. Zabrana stvaranja prividnog kapitala lan 384. (1) Ako drutva koja prestaju pripajanjem imaju akcije, direktno ili indirektno, u drutvu sticaocu ili obrnuto, poveanje osnovnog kapitala drutva sticaoca za iznos akcija koje ima u tim drutvima, kao i za iznos akcija koje ta drutva imaju u drutvu sticaocu nije doputeno. (2) Akcije drutava koja prestaju pripajanjem u drutvu sticaocu, kao i obrnuto, smatraju se sopstvenim akcijama drutva sticaoca nakon registracije spajanja uz pripajanje. (3) Drutvo sticalac ne moe u spajanju uz pripajanje da izdaje svoje akcije za: a) akcije u drutvima prestalim pripajanjem, iji je vlasnik to drutvo, lino ili preko treeg lica koje ih dri za njegov raun i b) sopstvene akcije drutava prestalih pripajanjem, bilo da su to akcije tih drutava direktno ili indirektno preko treeg lica koje ih dri za njihov raun. (4) Sopstvenim akcijama iz stava 2. ovog lana drutvo sticalac raspolae u skladu sa lanom 219. stav 2. ovog zakona.

159

(5) Drutvo sticalac moe uz saglasnost drutava prestalih pripajanjem da akcionarima tih drutava zamijeni njihove akcije za akcije drutva sticaoca koje ta drutva koja prestaju pripajanjem imaju u njemu umjesto da im izda nove akcije radi zamjene u spajanju uz pripajanje u skladu sa srazmjerom zamjene akcija utvrenom ugovorom o spajanju uz pripajanje. Osnovni kapital drutva sticaoca lan 385. Vrijednosti izkazane u finansijskom izjetaju drutava koja prestaju pripajanjem iskazuju se u finansijskom izvjetaju drutva sticaoca nakon spajanja uz pripajanje, u skladu sa zakonom. 1.3.4. Zatita povjerilaca Pravo na obezbjeenje i namirenje lan 386. (1) Povjerioci ija su potraivanja nastala do objave nacrta ugovora o spajanju uz pripajanje imaju pravo da u roku od 30 od dana te objave pisanim putem zahtijevaju obezbjeenje ili namirenje nenamirenih punovanih potraivanja, dospjelih, ali i onih nedospjelih, od drutva koje uestvuje u postupku spajanja uz pripajanje koje im je dunik. (2) Povjerioci koji nisu zahtijevali obezbjeenje ili namirenje potraivanja u roku iz stava 1. ovog lana imaju pravo da u roku od est mjeseci od dana objavljivanja registracije spajanja uz pripajanje, pisanim putem zahtijevaju obezbjeenje nedospjelih potraivanja ako uine vjerovatnim da se spajanjem uz pripajanje ugroava njihovo namirenje. (3) Povjerioci koji imaju dovoljno obezbijeena potraivanja, kao i povjerioci koji bi u steaju imali prava prvenstvenog namirenja nemaju prava iz st. 1. i 2. ovog lana. (4) U objavama iz st. 1. i 2. ovog lana povjerioci se obavjetavaju o pravu na obezbjeenja ili namirenja koje imaju povodom spajanja uz pripajanje. (5) Obezbjeenje potraivanja za povjerioce drutava koja prestaju pripajanjem i povjerioce drutva sticaoca moe da bude dato razliitim instrumentima obezbjeenja. (6) Upravni odbor drutva sticaoca duan je da upravlja imovinom svakog od drutava koja su prestala pripajanjem odvojeno sve dok se povjeriocima iz st. 1. i 2. ovog lana potraivanja ne namire ili dovoljno ne obezbijede. (7) Povjerioci svakog drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje imaju prednost u namirenju potraivanja iz imovine tog drutva koje im je prvobitni dunik u odnosu na povjerioce ostalih drutava koja se spajaju uz pripajanje.

160

(8) Povjerioci koji smatraju da je spajanjem uz pripajanje ugroeno namirenje njihovih potraivanja mogu nadlenom sudu podnijeti tubu za pobijanje odluke o spajanju uz pripajanje. (9) Ako upravni odbor drutva sticaoca radi zatite prava povjerilaca ne postupi u skladu sa st. 1. do 7. ovog lana, sud moe da poniti spajanje uz pripajanje po tubi povjerilaca, ako utvrdi da je spajanjem uz pripajanje bitnije ugroeno namirenje njihovih potraivanja. Zatita imalaca obveznica lan 387. Odredbe lana 386. ovog zakona primjenjuju se i na potraivanja imalaca obveznica i drugih hartija od vrijednosti, koje su izdala drutva koja prestaju pripajanjem, osim ako je drukije odreeno u odluci o emisiji ovih hartija od vrijednosti ili ako je drukije ugovoreno sa njihovim imaocima u skladu sa lanom 205. stav 10. ovog zakona. Zatita imalaca posebnih prava lan 388. (1) Drutvo sticalac imaocima hartija od vrijednosti sa posebnim pravima, koje je izdalo drutvo prestalo pripajanjem, a koje nisu akcije, kao to su zamjenljive obveznice, varanti, obveznice i druge hartije od vrijednosti, obezbjeuje najmanje ista posebna prava nakon spajanja uz pripajanje, osim ako je drugaije predvieno u odluci o emisiji ovih hartija od vrednosti ili ako je drugaije ugovoreno sa njihovim imaocima u skladu sa lanom 205. stav 10. ovog zakona. (2) Ako drutvo sticalac ne postupi u skladu sa stavom 1. ovog lana duno je da imaocima hartija od vrijednosti sa posebnim pravima isplati posebnu novanu naknadu za gubitak ili izmjenu tih prava, prema njihovoj trinoj vrijednosti, a ako nemaju trinu vrijednost prema vrijednosti koju potvrdi nezavisni revizor spajanja uz pripajanje. 1.3.5. Okonanje Prijava za upis lan 389. (1) Privredno drutvo koje prestaje pripajanjem i drutvo sticalac, podnose prijavu za registraciju spajanja uz pripajanje, u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Ako je pokrenut postupak pobijanja odluke o spajanju uz pripajanje sud ne prekida postupak registracije spajanja uz pripajanje ako ocijeni da preovlauje interes za hitnim odluivanjem i da su ispunjeni ostali uslovi za registraciju spajanja uz pripajanje.

161

(3) Pri odluivanju o preovlaivanju interesa za hitnim odluivanjem sud vodi rauna o pravima koja se tite u postupku za pobijanje, vjerovatnosti uspjeha tuioca, kao i o teti koja bi tim drutvima nastala usljed odgaanja upisa spajanja uz pripajanje. Registracija i objavljivanje lan 390. (1) Registracija spajanja uz pripajanje i objavljivanje registracije vri se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Drutvo sticalac poveava osnovni kapital istovremeno sa upisom spajanja uz pripajanje i registruje ovo poveanje po osnovu spajanja uz pripajanje osnovnog kapitala drutva sticaoca. (3) Drutvo sticalac, akcije koje daje akcionarima drutva prestalog pripajanjem upisuje u Centralni registar na ime akcionara tih drutava. Dejstvo lan 391. Registracijom spajanja uz pripajanje nastupaju sljedee pravne posljedice: a) imovina drutva koje prestaje pripajanjem, ukljuujui i nenamirena potraivanja prema treim licima prelazi na drutvo sticaoca,

b) dugovi i druge obaveze drutva koje prestaje pripajanjem prema treim licima prelaze na drutvo sticaoca, kao novog dunika, v) uzajamna potraivanja izmeu drutva koje prestaje pripajanjem i drutva sticaoca koja jo nisu namirena, gase se usljed sjedinjavanja dunika i povjerioca u istom licu, g) akcionari drutva koje prestaje pripajanjem postaju akcionari drutva sticaoca, d) drutvo koje se spaja uz pripajanje prestaje da postoji bez sprovoenja postupka likvidacije,

) akcije koje je drutvo koje prestaje pripajanjem izdalo povlae se i ponitavaju uz zamjenu za akcije drutva sticaoca ili novac, ako ugovor o spajanju uz pripajanje tako predvia, e) prava treih lica, kao to je zalog, plodouivanje ili drugo pravo, kojima se ograniava svojina na akcijama drutva koje prestaje pripajanjem, prelaze na akcije koje je istim akcionarima izdalo drutvo sticalac umjesto optereenih akcija ili na potraivanje novane naknade, koje se priznaje, pored ili umjesto zamjene akcija, u skladu sa ugovorom o spajanju uz pripajanje,

162

) dozvole, koncesije, druge povlastice i oslobaanja data ili priznata drutvu prestalom pripajanjem prelaze na drutvo sticaoca, osim ako je propisima kojim se ureuje njihovo davanje drugaije odreeno, z) punomonicima akcionara drutva koje prestaje pripajanjem u skuptini drutva sticaoca, lanovima njegovog upravnog odbora i odbora za reviziju, prestaju te dunosti u drutvu sticaocu, a mogu da ih nastave u tom drutvu samo u skladu sa ugovorom o spajanju uz pripajanje i i) lica zaposlena u drutvu prestalom pripajanjem nastavljaju da rade u drutvu sticaocu u skladu sa propisima o radu i ugovorom o spajanju uz pripajanje. 1.4. Spajanje uz pripajanje akcionarskog drutva u pojednostavljenom postupku Pojam lan 392. (1) Spajanje uz pripajanje akcionarskog drutva u pojednostavljenom postupku je spajanje uz pripajanje jednog ili vie podreenih drutava u kojima drutvo sticalac ima najmanje 90 % akcija sa pravom glasa, samo na osnovu odluke skuptine drutva prestalog pripajanjem, a bez odluke skuptine drutva sticaoca i bez nezavisne revizije spajanja uz pripajanje. (2) Odluka skuptine drutva sticaoca iz stava 1. ovog lana i izvjetaj upravnog odbora i izvjetaj o nezavisnoj reviziji spajanja uz pripajanje nisu potrebni, pod uslovom da: a) nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje bude objavljen najkasnije 30 dana prije dana odravanja skuptine akcionara zavisnog drutva, na kojem se odluuje o spajanju uz pripajanje, a ako je to drutvo otvoreno akcionarsko drutvo, objavljivanje se vri i najmanje u jednim dnevnim novinama koje se prodaju na cijelom podruju Republike Srpske, b) akcionarima drutva sticaoca u njegovom sjeditu bude omoguen uvid u nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje, finansijske izvjetaje svih drutava koja prestaju pripajanjem u posljednje tri godine i poseban raunovodstveni izvjetaj za tekuu godinu, ako je takav izvjetaj obavezan za spajanje uz pripajanje, najmanje 30 dana prije dana odravanja skuptine akcionara drutva prestalog pripajanjem na kojem se odluuje o spajanju uz pripajanje i v) jedan ili vie akcionara drutva sticaoca sa najmanje 5 % akcija sa pravom glasa o spajanju uz pripajanje, ne zahtijeva odravanje skuptine tog drutva radi odluivanja o spajanju uz pripajanje, u roku od 30 dana od dana odravanja skuptine drutva koje prestaje pripajanjem na kojoj je usvojen nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje. (3) Smatra se da drutvo sticalac ima 90 % uea u osnovnom kapitalu zavisnog drutva i kad ga jedno ili vie drugih lica dre u svoje ime, a za njegov raun.

163

(4) Na pitanja spajanja uz pripajanje akcionarskog drutva u pojednostavljenom postupku koja nisu ureena u st. 1. do 3. ovog lana primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje u redovnom postupku. Spajanje uz pripajanje potpuno zavisnog drutva lan 393. (1) Potpuno zavisno drutvo moe odlukom svoje skuptine da se spoji uz pripajanje matinom drutvu, kao svom jedinom akcionaru, i drutvu sticaocu u skladu sa lanom 392. ovog zakona o spajanju uz pripajanje u pojednostavljenom postupku. (2) Kad se potpuno zavisno drutvo spaja uz pripajanje sa matinim drutvom ne primjenjuju se odredbe ovog zakona o odgovornosti lanova upravnog odbora i nezavisnog revizora, niti drutvo sticalac, kao jedini akcionar drutva koje prestaje pripajanjem postaje sebi akcionar, kao ni druge odredbe koje su nespojive sa prirodom ovog spajanja uz pripajanje. 1.5. Spajanje uz pripajanje drutava sa ogranienom odgovornou Primjena lan 394. (1) Na spajanje uz pripajanje drutava sa ogranienom odgovornou primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje akcionarskog drutva, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (2) lan drutva sa ogranienom odgovornou iz stava 1. ovog lana smatra se akcionarom, a njegov udio u osnovnom kapitalu drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje skupom svih akcija koje jedan akcionar ima u akcionarskom drutvu. Priprema skuptine lan 395. (1) U pripremi skuptine lanova upravni odbor ili direktor drutava sa ogranienom odgovornou koja uestvuju u spajanju uz pripajanje nije duan da dostavi sudskom registru nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje i ne objavljuje ga u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Upravni odbor ili direktor drutva sa ogranienom odgovornou koje uestvuje u spajanju uz pripajanje besplatno dostavlja lino svakom lanu drutva, najkasnije 15 dana prije dana odravanja sjednice skuptine lanova koja odluuje o spajanju uz pripajanje, sljedee isprave: a) nacrt ugovora o spajanju uz pripajanje, b) finansijske izvjetaje drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje u posljednje tri godine,

164

v)

finansijske izvjetaje koji izraavaju stanje drutava koja uestvuju u spajanju uz pripajanje najvie 90 dana prije dana sainjavanja nacrta ugovora o spajanju uz pripajanje, ako se posljednji finansijski izvjetaj tih drutava odnosi na poslovnu godinu koja se zavrila vie od est mjeseci prije sainjavanja nacrta ugovora o spajanju uz pripajanje,

g) izvjetaje direktora ili upravnog odbora o spajanju uz pripajanje svakog drutva koje uestvuje u spajanju uz pripajanje ili njihov zajedniki izvjetaj i d) izvjetaj nezavisnog revizora, ako je nezavisna revizija za to drutvo obavezna, u skladu sa zakonom.

1.6. Spajanje uz pripajanje akcionarskog drutva i drutva sa ogranienom odgovornou Primjena lan 396. (1) Jedno ili vie akcionarskih drutava moe da se spaja uz pripajanje sa drutvom sa ogranienom odgovornou, kao to i jedno ili vie drutava s ogranienom odgovornou moe da se spaja uz pripajanje sa akcionarskim drutvom. (2) Odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje akcionarskih drutava shodno se primjenjuju i na spajanje uz pripajanje iz stava 1. ovog lana. Akcionarsko drutvo kao drutvo koje prestaje pripajanjem lan 397. (1) Ako je drutvo sa ogranienom odgovornou drutvo sticalac, a akcionarsko drutvo drutvo koje prestaje pripajanjem tom drutvu, ugovorom o spajanju uz pripajanje utvruje se nominalna vrijednost udjela koji se dodjeljuje svakom akcionaru tog drutva kao novom lanu u drutvu s ogranienom odgovornou. (2) Ako se otvoreno akcionarsko drutvo spaja uz pripajanje drutvu sa ogranienom odgovornou, u tom spajanju uz pripajanje mora da ispuni uslove za pretvaranje u zatvoreno drutvo ureene ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti, radi zatite akcionara i imalaca drugih hartija od vrijednosti koje je javno izdalo. (3) Ako drutvo sa ogranienom odgovornou kao drutvo sticalac akcionarima akcionarskog drutva koje prestaje pripajanjem, zamjenjuje akcije dodjelom sopstvenih udjela, umjesto da im dodijeli nove udjele, duno je da ugovorom o spajanju uz pripajanje navede sve akcionare kao svoje nove lanove kojima dodjeljuje sopstvene udjele, kao i nominalnu vrijednost svakog tako dodijeljenog udjela.

165

Drutvo sa ogranienom odgovornou kao drutvo koje prestaje pripajanjem lan 398. Ako je akcionarsko drutvo drutvo sticalac, a drutvo sa ogranienom odgovornou drutvo koje prestaje pripajanjem, ugovorom o spajanju uz pripajanje utvruje se nominalna vrijednost udjela svakog lana tog drutva i broj akcija, koji mu se prema srazmjeri predvienoj ugovorom o spajanju uz pripajanje dodjeljuje u drutvu sticaocu. 1.7. Spajanje uz osnivanje Spajanje uz osnivanje akcionarskih drutava lan 399. (1) Na spajanje uz osnivanje akcionarskih drutava primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje akcionarskih drutava, ako ovim zakonom nije drukije ureeno. (2) Spojena drutva iz stava 1. ovog lana smatraju se drutvima koja prestaju pripajanjem, novo drutvo drutvom sticaocem, a ugovor o spajanju uz osnivanje je ugovor o spajanju uz pripajanje. (3) Spajanje uz osnivanje ne moe se vriti bez odluke skuptine drutava prestalih spajanjem niti se moe vriti primjenom odredaba ovog zakona o pripajanju u pojednostavljenom postupku. (4) Ugovor o spajanju uz osnivanje je osnivaki akt novog drutva nastalog spajanjem postojeih drutava. (5) U ugovor o spajanju uz osnivanje upisuju se kao ugovornici spojena drutva sa podacima o poslovnom imenu, sjeditu, pravnoj formi i djelatnosti svakog od njih koji spajanjem prestaju da postoje, a njihovi akcionari postaju akcionari novog drutva. (6) Ugovor o spajanju uz osnivanje, pored elemenata ugovora o spajanju uz pripajanje utvrenih ovim zakonom sadri i elemente predviene za osnivaki akt akcionarskog drutva. (7) U ugovor o spajanju uz osnivanje, kao osnivaki akt novog drutva unose se odredbe o posebnim pravima, trokovima osnivanja, ulozima u stvarima i pravima i njihovom unoenju u novo drutvo iz osnivakih akata drutava prestalih spajanjem. (8) Na osnivanje novog drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona o osnivanju akcionarskog drutva i odredbe zakona kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (9) Drutva koja prestaju spajanjem uz osnivanje podnose prijavu za registraciju prestanka spajanjem i prijavu osnivanja novog drutva.

166

(10) Danom registracije novog drutva, drutva prestala uz spajanje briu se iz sudskog registra. Spajanje uz osnivanje drutava sa ogranienom odgovornou lan 400. Na spajanje uz osnivanje drutava sa ogranienom odgovornou primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje drutava sa ogranienom odgovornou i odredbe o spajanju uz osnivanje akcionarskih drutava. Spajanje uz osnivanje izmeu akcionarskih drutava i drutava sa ogranienom odgovornou lan 401. (1) Jedno ili vie akcionarskih drutava i jedno ili vie drutava sa ogranienom odgovornou mogu se spajati uz osnivanje. (2) Na spajanje uz osnivanje iz stava 1. ovog lana primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje izmeu akcionarskih drutava i drutava sa ogranienom odgovornou. (3) Spojena drutva smatraju se drutvima koja prestaju pripajanjem, novo drutvo drutvom sticaocem, a ugovor o spajanju uz osnivanje je ugovor o spajanju uz pripajanje, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (4) Ako se spajanjem iz stava 1. ovog lana osniva novo drutvo sa ogranienom odgovornou, na uee akcionarskog drutva u spajanju uz osnivanje shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje akcionarskog drutva drutvu sa ogranienom odgovornou. Ako se spajanjem uz osnivanje osniva novo akcionarsko drutvo, na uee drutva s ogranienom odgovornou u spajanju uz osnivanje primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje drutva sa ogranienom odgovornou akcionarskom drutvu. (5) Spajanje uz osnivanje ne moe se vriti bez odluke skuptine drutava koja prestaju spajanjem, niti se mogu primjenjivati odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje u pojednostavljenom postupku. (6) Ugovor o spajanju uz osnivanje je osnivaki akt novog drutva koje nastaje spajanjem postojeih. (7) U ugovor o spajanju uz osnivanje kao osnivai novog drutva upisuju se drutva prestala spajanjem, sa podacima o poslovnom imenu, sjeditu, obliku i djelatnosti svakog od njih koji spajanjem prestaju, a njihovi akcionari ili lanovi postaju akcionari ili lanovi novog drutva.

167

(8) Ugovor o spajanju uz osnivanje pored elemenata ugovora o spajanju uz pripajanje utvrenih ovim zakonom sadri i elemente osnivakog akta akcionarskog drutva ili drutva s ogranienom odgovornou. (9) U ugovor o spajanju uz osnivanje kao osnivaki akt novog akcionarskog drutva unose se odredbe o posebnim pravima, trokovima osnivanja, ulozima u stvarima i pravima i njihovom unoenju u drutvo iz osnivakih akata drutava koja prestaju spajanjem. (10) Na spajanje uz osnivanje novog akcionarskog drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona o osnivanju akcionarskog drutva i odredbe zakona kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (11) Ugovor o spajanju uz osnivanje novog drutva sa ogranienom odgovornou pored elemenata ugovora o spajanju uz pripajanje utvrenih ovim zakonom, sadri i elemente predviene ovim zakonom za osnivaki akt drutva sa ogranienom odgovornou. (12) Na registraciju i objavljivanje registracije spajanja akcionarskog drutva i drutva sa ogranienom odgovornou primjenjuju se odredbe ovog zakona o registraciji i objavljivanju registracije osnivanja akcionarskih drutava. 1.8. Podjela uz pripajanje akcionarskih drutava 1.8.1. Osnovna naela Shodna primjena lan 402. Na podjelu uz pripajanje akcionarskih drutava primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju uz pripajanje, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. 1.8.2. Nacrt ugovora o podjeli uz pripajanje Oblik i sadrina lan 403. (1) Upravni odbor drutva koje prestaje podjelom sainjava nacrt ugovora o podjeli uz pripajanje u pisanom obliku. (2) Ugovor iz stava 1. ovog lana sadri podatke o: a) poslovnom imenu, obliku i sjeditu svakog drutva uesnika podjele, b) srazmjeri zamjene akcija i iznos bilo kog novanog plaanja, v) nainu dodjele akcija drutva sticaoca, g) danu od kojeg akcionari drutva prestalog podjelom stiu pravo da uestvuju u dobiti drutva sticaoca po osnovu zamijenjenih akcija, kao i sve posebne uslove za ostvarivanje tog prava, ako tih uslova ima,

168

d) danu od kog se smatra da su poslovi drutva koje se dijeli preduzeti za raun drutva sticaoca (dan obrauna), ) posebnim pravima koja drutvo sticalac obezbjeuje imaocima povlaenih akcija i drugih povlaenih hartija od vrijednosti, koje je izdalo drutvo prestalo podjelom ili mjere predloene u vezi s tim, e) pravima koje imaju ili podjelom dobijaju direktor ili lanovi upravnog odbora drutava uesnika u podjeli, ) imovini i obavezama drutva koje se dijeli, a koje se prenose svakom drutvu sticaocu i

z) nainu dodjele akcija drutva sticaoca akcionarima drutva prestalog podjelom i kriterijum na kome se zasniva ova dodjela. (3) Sastavni dio nacrta ugovora iz stava 1. ovog lana je prijedlog izmjena osnivakih akata i prijedlog izmjena statuta drutava sticalaca. Nerasporeena sredstva i dugovi lan 404. (1) Sredstva drutva prestalog podjelom koja ugovorom o podjeli nisu dodijeljena nijednom drutvu sticaocu, niti mogu da se dodijele na osnovu uslova podjele iz tog ugovora, dodjeljuju se svim drutvima sticaocima srazmjerno ueu svakog od njih u neto imovini drutva prestalog podjelom utvrenoj ugovorom o podjeli. (2) Za obaveze drutva prestalog podjelom koje ugovorom o podjeli nisu rasporeene nijednom drutvu sticaocu, niti mogu da se rasporede na osnovu uslova podjele iz tog ugovora, solidarno odgovaraju sva drutva sticaoci. 1.8.3. Odluivanje Odluka lan 405. (1) Ugovor o podjeli uz pripajanje usvaja se na sjednicama skuptina akcionara drutava koja uestvuju u podjeli uz pripajanje, kvalifikovanom veinom u skladu sa lanom 284. stav 2. ovog zakona. (2) Ako u drutvu koje prestaje podjelom ima vie klasa akcija, ugovor o podjeli uz pripajanje usvajaju akcionari svake klase akcija ija su prava povrijeena podjelom uz pripajanje na glasanju grupe te klase akcija u skladu sa stavom 1. ovog lana. (3) Ugovor o podjeli uz pripajanje notarski se potvruje, a potpisuju ga zastupnici svakog drutva koje uestvuje u podjeli.

169

(4) Ugovor o podjeli uz pripajanje prilae se zapisniku skuptine svakog drutva koje uestvuje u podjeli uz pripajanje. Podjela bez odluka skuptina drutava sticalaca lan 406. (1) Podjela uz pripajanje moe biti izvrena i na osnovu odluke upravnog odbora drutava sticalaca, bez odluke skuptine akcionara tih drutava, pod uslovom da: a) je ugovor o podjeli uz pripajanje objavljen u skladu sa lanom 379. ovog zakona najmanje 30 dana prije sjednice skuptine akcionara drutva prestalog podjelom na kojoj treba da se donese odluka o podjeli uz pripajanje, je akcionarima svakog drutva sticaoca omogueno da ostvare uvid u sva dokumenta navedena u lanu 392. ovog zakona i jedan ili vie akcionara nekog drutva sticaoca ije je kapital uee najmanje 5 % nije zahtijevao odravanje skuptine akcionara radi donoenja odluke o podjeli uz pripajanje, u roku od 30 dana od dana odravanja skuptine drutva prestalog podjelom na kojoj je usvojen nacrt ugovora o podjeli uz pripajanje.

b) v)

(2) Uslovi iz stava 1. ovog lana moraju se ispuniti kumulativno. 1.8.4. Sprovoenje Zamjena akcija lan 407. Na zamjenu akcija drutva prestalog podjelom akcija drutava sticalaca shodno se primjenjuje lan 391. stav 1. taka ) ovog zakona o zamjeni akcija i o povlaenju i ponitenju akcija u sluaju spajanja uz pripajanje. 1.8.5. Zatita povjerilaca Solidarna odgovornost lan 408. Za obaveze drutva prestalog podjelom uz pripajanje koje su postojale prije registracije podjele i njenog objavljivanja solidarno odgovara svako drutvo sticalac, osim ako je sa odreenim povjeriocem drugaije ugovoreno.

170

1.8.6. Okonanje Prijava za registraciju lan 409. (1) Drutvo koje prestaje podjelom i svako drutvo sticalac podnose prijavu za registraciju podjele uz pripajanje u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. (2) Ako je pokrenut postupak pobijanja odluke o podjeli, registarski sud ne prekida postupak registracije ako ocijeni da preovladava interes za hitnim odluivanjem i da su ispunjeni ostali uslovi za registraciju podjele. (3) Pri odluivanju o preovladavanju interesa iz stava 2. ovog lana registarski sud vodi rauna o pravima koja se tite u postupku za ponitaj, vjerovatnosti uspjeha tuioca, kao i o teti koja bi drutvima uesnicima podjele nastala danom odgaanja registracije podjele. Registracija i objavljivanje lan 410. Registracija podjele i objavljivanje registracije vri se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. Dejstvo lan 411. Danom registracije podjele uz pripajanje nastupaju sljedee pravne posljedice: a) imovina drutva prestalog podjelom, ukljuujui i nenamirena potraivanja kao i druga prava i obaveze prema treim licima u skladu sa ugovorom o podjeli prelazi na drutva sticaoce, b) akcionari drutva prestalog podjelom postaju akcionari jednog ili vie drutava sticalaca, u skladu sa ugovorom o podjeli uz pripajanje, v) lica zaposlena u drutvu prestalom podjelom nastavljaju da rade u drutvima sticaocima u skladu sa propisima o radu i ugovorom o podjeli uz pripajanje i g) drutvo koje se dijeli prestaje da postoji.

1.9. Podjela uz osnivanje akcionarskog drutva Osnovno naelo lan 412. (1) Na podjelu uz osnivanje novog drutva shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona o podjeli uz pripajanje, o osnivanju odgovarajueg oblika drutva, kao i o spajanju uz osnivanje novog drutva.

171

(2) Ugovor o podjeli uz osnivanje kao osnivaki akt novog drutva usvaja skuptina akcionara drutva koje prestaje podjelom. (3) U ugovor o podjeli uz osnivanje kao osniva navodi se drutvo prestalo podjelom, sa podacima o poslovnom imenu, sjeditu, pravnoj formi i djelatnosti tog drutva i svakog novog drutva nastalog na toj osnovi, a akcionari drutva prestalog podjelom postaju akcionari novog drutva. 1.10. Odvajanje uz pripajanje i odvajanje uz osnivanje akcionarskog drutva Primjena lan 413. (1) Na odvajanje uz pripajanje akcionarskog drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona o podjeli uz pripajanje, a na odvajanje uz osnivanje akcionarskog drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona o podjeli uz osnivanje novih drutava, odnosno spajanju sa postojeim drutvom i osnivanju novih drutava na toj osnovi, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (2) Nacrt ugovora o odvajanju ureuje i nain smanjenja osnovnog kapitala i akcija drutva djeljenika po osnovu smanjenja zbog odvajanja iz stava 1. ovog lana. (3) Uz nacrt ugovora o odvajanju akcionarskog drutva prilae se zakljuni zavrni raun drutva dijeljenika i poetni bilans novog drutva, odnosno drutava sticalaca, kao i poetni bilans drutva dijeljenika iz kojeg se vidi stanje njegove imovine i obaveza nakon odvajanja. (4) Od dana kad se sastavlja zakljuni i poetni bilans, odnosno diobni bilans iz stava 3. ovog lana do dana podnoenja prijave za registraciju ne smije proi vie od osam mjeseci. (5) Osnivaki akt akcionarskog drutva dijeljenika mijenja se u skladu sa odredbama ovog zakona o izmjenama osnivakog akta datog drutva. (6) U sluaju odvajanja uz osnivanje ili odvajanja uz pripajanje akcionarskih drutava, osnivanje ili spajanje uz pripajanje registruje se tek poto se upie smanjenje osnovnog kapitala drutva dijeljenika. 1.11. Podjela i odvajanje drutava sa ogranienom odgovornou Primjena lan 414. Odredbe ovog zakona o podjeli i odvajanju akcionarskih drutava primjenjuju se i na podjelu i odvajanje drutava sa ogranienom odgovornou.

172

1.12. Podjela akcionarskog drutva i odvajanje poslovne jedinice (dijela) drutvo sa ogranienom odgovornou i obrnuto Kombinovana podjela lan 415.

drutva u

(1) Podjela akcionarskog drutva i odvajanje poslovne jedinice akcionarskog drutva u dva ili vie drutava sa ogranienom odgovornou ili kombinovanje ove dvije pravne forme drutava, kao i podjela i odvajanje dijela drutva s ogranienom odgovornou u dva ili vie akcionarskih drutava ili kombinovanje ove dvije pravne forme drutava, mogu se vriti u skladu sa ovim zakonom. (2) Odredbe ovog zakona o podjeli i odvajanju akcionarskih drutava i drutava sa ogranienom odgovornou shodno se primjenjuju i na podjele i odvajanja iz stava 1. ovog lana. 1.13. Statusne promjene i ortako i komanditno drutvo Spajanje, podjela i odvajanje sa ueem ortakog i komanditnog drutva lan 416. (1) Ortako i komanditno drutvo mogu se spajati sa drutvom sa ogranienom odgovornou i sa akcionarskim drutvom. (2) Na spajanje ortakog i komanditnog drutva sa drutvom s ogranienom odgovornou i akcionarskim drutvom primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju drutava sa ogranienom odgovornou, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (3) Na uee akcionarskog drutva u spajanju sa ortakim i komanditnim drutvom, bez obzira na to da li je akcionarsko drutvo drutvo sticalac, drutvo prestalo spajanjem uz pripajanje ili drutvo prestalo spajanjem uz osnivanje, primjenjuju se odredbe ovog zakona o spajanju akcionarskog drutva, ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (4) Ako se otvoreno akcionarsko drutvo spaja uz pripajanje ortakom ili komanditnom drutvu ili se sa njim spaja u novo ortako ili komanditno drutvo, u spajanju uz pripajanje, odnosno spajanju uz osnivanje mora da ispuni uslove za pretvaranje u zatvoreno drutvo ureeno ovim zakonom i zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. (5) Odluka o spajanju sa ueem ortakog ili komanditnog drutva donosi se u svakom drutvu uesniku u spajanju uz saglasnost onih lanova, odnosno akcionara, koji nakon spajanja postaju solidarno odgovorni prema treim licima za obaveze drutva koje je pravni sljedbenik u spajanju. (6) Na podjelu i odvajanje ortakog i komanditnog drutva, kao i na podjelu i odvajanje drutva sa ogranienom odgovornou i akcionarskog drutva po osnovu ega

173

nastaje jedno ili vie ortakih ili komanditnih drutava, primjenjuju se st.1. do 6. ovog lana i odredbe o podjeli i odvajanju drutva s ogranienom odgovornou i akcionarskog drutva. 2. PROMJENA PRAVNE FORME PRIVREDNIH DRUTAVA 2.1. Osnovna naela Pojam lan 417. Promjena pravne forme je prelazak iz jedne pravne forme u drugu, u skladu sa ovim zakonom. Promjena pravne forme u postupku likvidacije lan 418. (1) Privredno drutvo nad kojim se sprovodi postupak dobrovoljne likvidacije moe promijeniti pravnu formu do poetka diobe i isplate likvidacionog ostatka ortacima, lanovima ili akcionarima, koji preostane poto se podmire povjerioci drutva. (2) U sluaju donoenja odluke iz stava 1. ovog lana privredno drutvo je duno da obustavi postupak likvidacije, da to registruje i objavi. Registracija i objavljivanje lan 419. (1) Promjena pravne forme privrednog drutva registruje se i objavljuje. (2) Nakon promjene pravne forme privredno drutvo nastavlja da posluje kao isto pravno lice, ali druge pravne forme. Primjena i izuzetak od pobijanja odluke lan 420. (1) Na promjenu pravne forme privrednog drutva primjenjuju se odredbe ovog zakona o osnivanju date forme privrednog drutva ako ovim zakonom nije drugaije ureeno. (2) Odluka o promjeni pravne forme ne moe se pobijati zbog nepravilno utvrene srazmjere zamjene akcija ili udjela, u skladu sa ovim zakonom.

174

2.2. Vrste promjena pravne forme 2.2.1. Promjena pravne forme akcionarskog drutva u drutvo sa ogranienom odgovornou lan 421. (1) Akcionarsko drutvo moe promijeniti pravnu formu u drutvo sa ogranienom odgovornou na sljedei nain: a) upravni odbor akcionarskog drutva utvruje prijedlog odluke o promjeni pravne forme utvrene ovim zakonom, a odluku o promjeni pravne forme usvaja skuptina akcionara i b) akcionarsko drutvo obavjetava akcionare o sazivu sjednice skuptine u skladu sa lanom 272. ovog zakona najmanje 30 dana prije dana odravanja skuptine akcionara. (2) Obavjetenje iz stava 1. ovog lana sadri naroito: razlog sazivanja skuptine, mjesto u sjeditu drutva gdje se akcionarima stavljaju na uvid sljedea dokumenta: a) prijedlog odluke o promjeni pravne forme i izvjetaj upravnog odbora akcionarskog drutva koji objanjava uslove i zakonsku i ekonomsku osnovanost za promjenu pravne forme, kao i opis bilo kog problema koji je nastao u vezi sa uslovima promjene pravne forme,

b) preporuku upravnog odbora akcionarskog drutva u vezi sa odlukom o promjeni pravne forme i razloge za takvu preporuku i v) obavjetenje o pravima akcionara da ne prihvate odluku o promjeni pravne forme i o pravu na traenje procjene i otkupa njihovih akcija od drutva, u skladu sa ovim zakonom. (3) Odluka o promjeni pravne forme usvaja se na skuptini akcionara akcionarskog drutva koje mijenja pravnu formu kvalifikovanom veinom u skladu sa lanom 284. stav 2. ovog zakona. (4) Ako u drutvu koje mijenja pravnu formu ima vie klasa akcija, odluku o promjeni pravne forme usvajaju akcionari kvalifikovanom veinom iz stava 3. ovog lana svake klase akcija ija se prava umanjuju promjenom pravne forme na glasanju grupe te klase akcija. (5) O promjeni pravne forme iz stava 1. ovog lana obavjetava se Komisija za hartije od vrijednosti. Sadraj odluke o promjeni pravne forme lan 422. Odluka o promjeni pravne forme akcionarskog drutva sadri naroito:

175

a) poslovno ime, sjedite i adresu akcionarskog drutva koje mijenja pravnu formu i drutva s ogranienom odgovornou u koju formu se akcionarsko drutvo pretvara, b) uslove promjene pravne forme, v) nain i uslove konverzije akcija akcionarskog drutva u postupku promjene pravne forme u udjele u drutvu s ogranienom odgovornou ili u novac ili drugu imovinu, kao i nain kojim se ove akcije ili druga sredstva plaanja ustupaju akcionarima akcionarskog drutva i g) druge podatke u skladu sa zakonom, osnivakim aktom, statutom ili ugovorom lanova drutva. Registracija i objavljivanje lan 423. (1) Nakon okonanja postupka promjene pravne forme akcionarskog drutva u drutvo s ogranienom odgovornou u skladu sa lanom 421. ovog zakona, akcionarsko drutvo podnosi prijavu sa prilozima, u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata, o promjeni pravne forme, radi registracije i objavljivanja. (2) Po ispunjenosti uslova iz stava 1. ovog lana, registruje se i objavljuje odluka o promjeni pravne forme akcionarskog drutva i osnivaki akt drutva sa ogranienom odgovornou. Pravne posljedice promjene pravne forme lan 424. Registracijom promjene pravne forme akcionarskog drutva u drutvo sa ogranienom odgovornou nastaju sljedee pravne posljedice: a) drutvo koje uestvuje u postupku promjene pravne forme je drutvo koje se u odluci o promjeni pravne forme identifikuje kao drutvo s ogranienom odgovornou, a akcionarsko drutvo prestaje da postoji, b) drutvo s ogranienom odgovornou preuzima svu imovinu i obaveze akcionarskog drutva,

v) sudski i drugi postupci i potraivanja protiv akcionarskog drutva nastavljaju se protiv drutva sa ogranienom odgovornou, koje je pravni sljedbenik akcionarskog drutva, g) akcije akcionarskog drutva konvertuju se u udjele drutva sa ogranienom odgovornou, obveznice, novac ili drugu imovinu, u skladu sa lanom 422. ovog zakona i d) titularima zamjenljivih obveznica, varanata, drugih obveznica i drugih slinih hartija od vrijednosti, koje nisu akcije, obezbjeuju se najmanje ista posebna

176

prava nakon promjene pravne forme, osim ako je odlukom o izdavanju tih hartija drugaije predvieno ili ako je drukije ugovoreno sa njihovim imaocima, u skladu sa lanom 205. stav 10. ovog zakona. 2.2.2. Promjena pravne forme akcionarskog drutva u ortako ili komanditno drutvo Pretpostavke lan 425. (1) Akcionarsko drutvo moe promijeniti pravnu formu u ortako ili komanditno drutvo jednoglasnom odlukom svih akcionara koji stiu status ortaka sa neogranienom odgovornou. (2) U odluci skuptine akcionarskog drutva o promjeni pravne forme toga drutva u komanditno drutvo navodi se koji akcionari imaju status komanditora, a koji komplementara. (3) O odluci iz stava 1. ovog lana drutvo obavjetava Komisiju za hartije od vrijednosti u roku od sedam dana od dana donoenja odluke. Dejstvo registracije i objavljivanja lan 426. Registracijom i objavljivanjem registracije promjene pravne forme akcionarskog drutva u ortako ili komanditno drutvo: a) akcionarsko drutvo nastavlja kao ortako ili komanditno drutvo i time prestaje da postoji kao akcionarsko, b) ortako ili komanditno drutvo je pravni sljedbenik akcionarskog drutva, v ) prestaju sva ovlaenja organa akcionarskog drutva i g) nastupaju druge pravne posljedice, u skladu s prirodom ortakog ili komanditnog drutva nastalog promjenom pravne forme akcionarskog drutva.

2.2.3. Promjena pravne forme drutva sa ogranienom odgovornou u akcionarsko drutvo Odluka o promjeni pravne forme lan 427. (1) Odredbe ovog zakona o promjeni pravne forme akcionarskog drutva u drutvo sa ogranienom odgovornou primjenjuju se i na promjenu pravne forme drutva s ogranienom odgovornou u akcionarsko drutvo, ako odredbama ovog zakona koje se odnose na drutvo sa ogranienom odgovornou nije drugaije ureeno.

177

(2) Odredbe ovog zakona o minimalnom osnovnom kapitalu akcionarskog drutva i minimalnoj nominalnoj vrijednosti akcije primjenjuju se i na promjenu pravne forme drutva sa ogranienom odgovornou u akcionarsko drutvo. Izbor organa i registracija lan 428. (1) Sa odlukom o promjeni pravne forme drutva sa ogranienom odgovornou u akcionarsko drutvo, za registraciju se prilae i odluka o izboru upravnog odbora akcionarskog drutva, odnosno direktora. (2) Registracija promjene pravne forme drutva sa ogranienom odgovornou u akcionarsko drutvo objavljuje se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata. Konverzija udjela u akcije lan 429. (1) Nakon registracije promjene pravne forme, drutvo sa ogranienom odgovornou nastavlja kao akcionarsko drutvo. Udjeli drutva s ogranienom odgovornou postaju akcije akcionarskog drutva. Prava treih lica na udjelima u drutvu s ogranienom odgovornou pretvaraju se u prava treih lica na akcijama. (2) Udjeli drutva s ogranienom odgovornou zamjenjuju se za akcije ponitenjem u knjizi udjela i upisom u Centralni registar. (3) Za konverziju udjela u akcije, kao i za spajanje udjela otvorenih akcionarskih drutava potrebno je odobrenje Komisije za hartije od vrijednosti. Promjena pravne forme drutva sa ogranienom odgovornou u ortako drutvo ili komanditno drutvo lan 430. Na promjenu pravne forme drutva sa ogranienom odgovornou u ortako drutvo ili komanditno drutvo primjenjuju se odredbe ovog zakona o promjeni pravne forme akcionarskog drutva u ortako ili komanditno drutvo. 2.2.4. Promjena pravne forme ortakog i komanditnog drutva u drutvo sa ogranienom odgovornou i akcionarsko drutvo Pretpostavke lan 431. (1) Ortako drutvo i komanditno drutvo mogu odlukom svih ortaka ortakog drutva, odnosno svih komplementara promijeniti pravnu formu u drutvo sa ogranienom odgovornou i akcionarsko drutvo.

178

(2) Ortaci ortakog i komanditnog drutva koji odgovaraju solidarno za obaveze drutva, ostaju sa istom odgovornou za obaveze koje je drutvo preuzelo do registracije i objavljivanja registracije promjene pravne forme, u skladu sa ovim zakonom. (3) Na dejstvo promjene pravne forme ortakog ili komanditnog drutva u drutvo sa ogranienom odgovornou ili akcionarsko drutvo primjenjuju se odredbe ovog zakona o promjeni pravne forme tih privrednih drutava. Promjena pravne forme ortakog drutva u komanditno obrnuto lan 432. (1) Promjena pravne forme ortakog drutva u komanditno drutvo i obrnuto, pored ispunjenja optih uslova za promjenu pravne forme privrednog drutva u skladu sa ovim zakonom, punovana je ako svi ortaci drutva prihvate takvu promjenu pravne forme. (2) Na dejstvo promjene pravne forme ortakog drutva u komanditno drutvo i obrnuto, primjenjuju se odredbe ovog zakona o promjeni pravne forme tih privrednih drutava. IV STICANjE I RASPOLAGANjE IMOVINOM VELIKE VRIJEDNOSTI Pojam lan 433. (1) Pod sticanjem i raspolaganjem imovinom velike vrijednosti privrednog drutva, u smislu ovog zakona, smatra se prenos ili vie povezanih prenosa iji je predmet sticanje ili raspolaganje od privrednog drutva imovine ija trina vrijednost u trenutku donoenja odluke predstavlja najmanje 30 % od knjigovodstvene vrijednosti imovine iskazane u posljednjem godinjem bilansu stanja. (2) Sticanje ili raspolaganje u smislu ovog zakona oznaava sticanje ili raspolaganje bilo kojim nainom, ukljuujui naroito prodaju, zakup, razmjenu, zalog ili hipoteku, kao i zamjenu za ulog u drugom privrednom drutvu. (3) Imovina u smislu st. 1. i 2. ovog lana ukljuuje naroito pravo svojine i druga stvarna prava, posebno i prava industrijske svojine ili ugovorna prava, kao i pravo vlasnikog uea u drugim drutvima i novac. Postupak sticanja i raspolaganja imovinom velike vrijednosti akcionarskog drutva lan 434. (1) Sticanje ili raspolaganje imovinom velike vrijednosti akcionarskog drutva moe se izvriti na sljedei nain: drutvo i

179

a)

upravni odbor akcionarskog drutva usvaja odluku kojom preporuuje zakljuenje tog posla i

b) akcionarsko drutvo obavjetava akcionare u skladu sa lanom 272. ovog zakona o sazivanju skuptine najkasnije 30 dana prije dana koji je odreen za odravanje sjednice. (2) Obavjetenje iz stava 1. taka b) ovog lana sadri razlog sazivanja skuptine. (3) Sastavni dio obavjetenja iz stava 1. taka b) ovog lana je: a) izvjetaj o uslovima posla sticanja i raspolaganja imovinom velike vrijednosti,

b) preporuka upravnog odbora u vezi sa poslom sticanja i raspolaganja imovinom velike vrijednosti, ukljuujui i razloge takve preporuke i v) obavjetenje o pravima akcionara o neprihvatanju ugovora, kao i o pravu na procjenu i naknadu vrijednosti njihovih akcija po tom osnovu u skladu sa ovim zakonom. (4) Odluku o zakljuenju posla sticanja i rapolaganja imovinom velike vrijednosti donosi skuptina akcionara koji imaju pravo glasa o tom pitanju kvalifikovanom veinom i kvalifikovanom veinom akcionara svake klase akcija ija se prava mijenjaju ovim poslom. (5) Uz zapisnik sa sjednice skuptine akcionara iz stava 4. ovog lana prilae se i primjerak notarski potvrenog ugovora o sticanju ili raspolaganju imovinom velike vrijednosti.

V POSEBNA PRAVA NESAGLASNIH AKCIONARA I LANOVA Prava akcionara na nesaglasnost i na otkup akcija od akcionarskog drutva lan 435. (1) Akcionar moe da trai od drutva plaanje iznosa jednakog trinoj vrijednosti njegovih akcija ako glasa protiv ili se uzdri od glasanja za: a) promjene osnivakog akta drutva koje pogaaju njegova prava, o emu je imao pravo glasa u skladu sa lanom 330. ovog zakona, b) reorganizaciju privrednog drutva u formi statusnih promjena, o emu je imao pravo glasa, v) reorganizaciju privrednog drutva u vidu promjene pravne forme, o emu je imao pravo glasa, g) posao sticanja ili raspolaganja imovinom velike vrijednosti, o emu je imao pravo glasa i

180

d)

bilo koju drugu odluku drutva koja mijenja prava akcionara, ako je osnivakim aktom drutva odreeno da akcionar ima pravo na nesaglasnost i na naknadu trine vrijednosti akcija ili udjela od drutva u skladu sa ovim zakonom.

(2) Akcionar koji ima pravo iz stava 1. ovog lana ne moe osporavati odluku drutva na kojoj zasniva svoje pravo u skladu sa stavom 1. ovog lana, osim ako je ta odluka zasnovana na prevari ili ako je protivna zakonu ili predstavlja povredu lana 32. ovog zakona. (3) Trina vrijednost akcija iz stava 1. ovog lana rauna se na dan kada je donesena predmetna odluka drutva na skuptini akcionara, ne uzimajui u obzir bilo kakvo oekivano poveanje ili smanjenje vrijednosti kao posljedicu te odluke. (4) Ako je odluka na osnovu koje nastaju prava iz stava 1. ovog lana predmet glasanja na skuptini akcionara, poziv za sjednicu i glasanje mora sadravati obavjetenje da akcionari imaju ili mogu imati takva prava i upuivanje na ta prava. (5) Akcionar drutva koji namjerava da koristi svoje pravo na traenje otkupa akcija iz stava 1. ovog lana duan je da prije odluivanja na sjednici skuptine akcionara uputi drutvu pisano obavjetenje o namjeri da koristi to pravo ako se na skuptini donese predmetna odluka. Akcionar koji ne uputi ovo obavjetenje u prekluzivnom roku od 30 dana ili koji glasa za predloenu odluku nema pravo na otkup akcija u skladu sa ovim zakonom. (6) Ako je odluka na kojoj se zasnivaju prava iz stava 1. ovog lana usvojena na skuptini akcionara, akcionari koji su podnijeli obavjetenje o namjeri traenja otkupa akcija od drutva u skladu sa stavom 5. ovog lana duni su da poalju drutvu pisani zahtjev za otkup akcija sa navoenjem svog imena, odnosno poslovnog imena, prebivalita, odnosno sjedita i broja i klase akcija iji se otkup zahtijeva, u roku od 30 dana od dana donoenja odluke skuptine akcionara. (7) Po prijemu zahtjeva akcionara iz stava 6. ovog lana, drutvo plaa akcije u vrijednosti za koju vjeruje da je trina vrijednost, u roku od 30 dana od dana prijema zahtjeva. (8) Ako se akcionaru isplate iznosi na koje ima pravo u vezi sa stavom 1. ovog lana, a akcionar smatra da je plaeni iznos nii od trine vrijednosti akcija utvrene u skladu sa ovim zakonom ili ako drutvo propusti da izvri plaanje naknade, ima pravo da podnese zahtjev za procjenu vrijednosti akcija od nadlenog suda, podnoenjem takvog zahtjeva sudu u roku od 30 dana od dana isplate ili od dana kanjenja u isplati. (9) Akcionar koji koristi prava iz stava 1. ovog lana navodi u tubi svoju procjenu trine vrijednosti akcija, a drutvo bez odgaanja o tubi obavjetava druge nesaglasne akcionare u skladu sa lanom 272. ovog zakona. (10) Po podnesenoj tubi iz stava 9. ovog lana sud moe za utvrivanje trine vrijednosti akcija odrediti ovlaenog procjenjivaa ili drugog strunjaka radi utvrivanja

181

saglasnosti cijene koju je odredilo drutvo sa trinom vrijednou akcija, kao i da naloi drutvu isplatu te vrijednosti i snoenje trokova i naknade procjene. (11) Odluka suda iz stava 10. ovog lana odnosi se na sve nesaglasne akcionare, ako je dosuena vrijednost vea od iznosa koje je akcionarsko drutvo ponudilo u skladu sa stavom 7. ovog lana i objavljuje se u skladu sa lanom 272. ovog zakona. Utvrivanje trine vrijednosti lan 436. (1) U smislu ovog zakona trina vrijednost akcija jeste njihova prosjena cijena koja se redovno objavljuje na berzi ili drugom ureenom tritu, u periodu koji neposredno prethodi danu za koji se utvruje, a koji nije krai od tri, niti dui od est mjeseci. U sluaju da se akcijama ne trguje redovno ili ne postoji ureeno trite, njihova trina vrijednost utvruje se na osnovu procijenjene vrijednosti kapitala drutva primjenom odgovarajuih metoda procjene. (2) Trina vrijednost udjela utvruje se na osnovu procijenjene vrijednosti kapitala drutva primjenom odgovarajueg metoda procjene. (3) Trina vrijednost akcija i udjela utvruje se odlukom upravnog odbora drutva, izuzev sluajeva kad se ovim zakonom ili osnivakim aktom propisuje da se utvruje procjenom suda uz korienje nezavisnog procjenjivaa ili drugog lica ili tijela. (4) Ako jedan ili vie lanova upravnog odbora akcionarskog drutva ima lini interes u izvrenju posla na ijoj osnovi je plaena trina vrijednost akcionaru, tu vrijednost mogu da utvrde samo lanovi upravnog odbora koji nemaju lini interes u skladu sa lanom 34. ovog zakona. (5) Lica koja utvruju trinu vrijednost iz st. 1. i 2. ovog lana mogu angaovati nezavisnog procjenjivaa za ovo procjenjivanje, a duni su da angauju nezavisnog procjenjivaa u sluaju da je plaanje zahtijevano u skladu sa lanom 435. ovog zakona. Prava lanova drutva sa ogranienom odgovornou i ortaka ortakog i komanditnog drutva na neslaganje i otkup udjela od drutva lan 437. (1) Posebna prava akcionara predviena l. 435. i 436. ovog zakona mogu se predvidjeti i kao prava lanova u osnivakom aktu drutva sa ogranienom odgovornou, ortakog i komanditnog drutva, ugovoru lanova drutva ili ugovoru ortaka drutva ili u ugovoru o reorganizacijama ovih drutava (spajanje, podjele, odvajanje i promjena pravne forme). (2) U sluaju iz stava 1. ovog lana, l. 435. i 436. primjenjuju se na lanove i ortake, odnosno njihove udjele i naknadu ovih udjela u tim drutvima, do ogranienja predvienog tim aktima.

182

Prinudna prodaja lan 438. (1) Lice koje u postupku preuzimanja javnom ponudom otkupi najmanje 95 % akcija ciljnog drutva u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti u odnosu na ukupan broj akcija ima pravo da kupi i akcije na koje se javna ponuda odnosila od akcionara koji nisu prihvatili prodaju akcija po toj ponudi (nesaglasni akcionar), pod uslovima iz javne ponude. (2) Ako ponudilac ne otkupi akcije iz stava 1. ovog lana u roku od est mjeseci od dana isticanja javne ponude, gubi to pravo (prinudna kupovina). (3) Radi ostvarenja prava akcionara iz stava 1. ovog lana ponudilac nesaglasnom akcionaru upuuje pisani zahtjev za prinudnu prodaju njegovih akcija najkasnije u roku od 120 dana od dana isteka krajnjeg roka iz javne ponude, uz navoenje uslova kupovine akcija iz javne ponude, a kopiju tog zahtjeva upuuje upravnom odboru ciljnog drutva, u protivnom gubi pravo na prinudni otkup akcija. (4) Akcionar iz stava 1. ovog lana koji je u javnoj ponudi za preuzimanje dao akcionarima ciljnog drutva pravo izbora izmeu naknade u novcu ili u hartijama od vrijednosti ili drugim oblicima imovine, to pravo mora dati i nesaglasnom akcionaru u pisanom zahtjevu. (5) Ako akcionar iz stava 1. ovog lana ne primi odgovor o prihvatanju zahtjeva za prinudnu prodaju u roku od 30 dana od dana podnoenja tog zahtjeva, ima pravo da ciljnom drutvu poalje obavjetenje o otkupu akcija nesaglasnog akcionara i da tom drutvu uplati naknadu ili preda druge oblike imovine iz tog zahtjeva uz ovlaenje da tu naknadu ili druge oblike imovine ustupi nesaglasnom akcionaru. (6) Nakon prijema pisanog obavjetenja iz stava 5. ovog lana ciljno drutvo je duno da upie u Centralni registar ponudioca kao akcionara prinudno otkupljenih akcija, kao i u sudski registar u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata i da primljenu naknadu dri u svoje ime a za raun nesaglasnog akcionara, dok je ne primi taj akcionar. Prinudna kupovina lan 439. (1) Akcionar koji stekne 95 % akcija drugog drutva (veinski akcionar), obavezan je da kupi akcije preostalih akcionara na njihov zahtjev (manjinski akcionar). (2) Manjinski akcionar iz stava 1. ovog lana moe podnijeti pisani zahtjev veinskom akcionaru najkasnije u roku od est mjeseci od dana sticanja veinskog paketa od 95 % akcija, obavjetavajui ga o vrsti, klasi i broju akcija koje nudi na prodaju. (3) Veinski akcionar iz stava 1. ovog lana duan je da najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema zahtjeva za prinudnu kupovinu poalje pisani odgovor na taj zahtjev.

183

(4) Veinski akcionar iz stava 1. ovog lana duan je da otkupi akcije manjinskih akcionara po cijeni posljednje akcije po kojoj je stekao 95 % akcija. (5) Prinudna kupovina registruje se u skladu sa zakonom kojim se ureuje registracija poslovnih subjekata i upisuje u Centralni registar u skladu sa zakonom kojim se ureuje trite hartija od vrijednosti. Sudska zatita lan 440. Po zahtjevu nesaglasnog akcionara podnesenom u roku od 30 dana od dana prijema pisanog zahtjeva za prinudnu prodaju, nadleni sud je duan da u vanparninom postupku u roku od 30 dana od dana prijema zahtjeva zabrani ponudiocu iz javne ponude za preuzimanje tu kupovinu pod uslovima koji su razliiti od uslova iz javne ponude za preuzimanje. VI KAZNENE ODREDBE Prekraji privrednog drutva i odgovornog lica lan 441. (1) Novanom kaznom od 5.000 KM do 15.000 KM kaznie se za prekraj privredno drutvo, ako: a) ne prijavi upis ili brisanje poslovne jedinice u sudski registar zakona), (lan 3. ovog

b) suprotno ovom zakonu zloupotrijebi pravno lice (lan 15. stav 1), v) zloupotrijebi poslovno ime suprotno ovom zakonu (l. 17, 20. i 21) i ako pisma i poslovna dokumenta upuena treim licima ne sadre podatke predviene zakonom (lan 22), g) u svom poslovanju koristi skraeno ili modifikovano poslovno ime, suprotno ovom zakonu (lan 19), d) zastupnik privrednog drutva zakljui pravni posao izvan djelatnosti drutva navedenih u osnivakom aktu (lan 25. stav 4), ) suprotno ovom zakonu povrijedi dunost nekonkurencije privrednom drutvu (lan 36), e) suprotno ovom zakonu ne uplati u propisanom roku najmanje polovinu novanog dijela osnovnog kapitala (lan 107. stav 1. i lan 187. stav 3), ) suprotno ovom zakonu prua finansijsku podrku za sticanje akcija iz lana 185. ovog zakona, z) izda akcije suprotno odredbama l. 199. i 200. ovog zakona, i) povrijedi prava akcionara iz l. 203. i 204. ovog zakona,

184

j) rasporedi dividende i izvri druge usplate akcionarima protivno odredbama l. 210214. ovog zakona, k) stekne ili upie sopstvene akcije suprotno odredbama l. 215. i 216. ovog zakona, l) povrijedi pravilo o ogranienju isplate i zabranjenim isplatama iz l. 225. i 226. ovog zakona; lj) drutvo ne obavijesti nadlene organe propisane ovim zakonom o poveanju, odnosno o smanjenju osnovnog kapitala (l. 251, 260. i 261), m) smanji osnovni kapital suprotno lan 228. stav 5, l. 253. do 265. ovog zakona, n) suprotno lan 228. stav 5. i lan 230. st. 7, 8. i 9. ovog zakona ne odrava vrijednost osnovnog kapitala, nj) u zakonske rezerve ne unese iznose iz lana 231. ovog zakona, ili sredstva zakonskih rezervi upotrijebi protivno lanu 231. ovog zakona, o) za vrijeme likvidacije preduzima nove poslove ili plaa dividende ortacima, lanovima ili akcionarima (lan 343), p) ne sastavi izvjetaj o sprovedenoj likvidaciji, zavrni likvidacioni bilans i prijedlog o podjeli likvidacionog ostatka u sluaju propisanom ovim zakonom (lan 348), r) ne saini konsolidovani godinji izvetaj i izvjetaj lanovima i akcionarima zavisnog drutva (lan 363), s) suprotno ovom zakonu povrijedi zabranu stvaranja prividnog kapitala (lan 384), t) stie i raspolae imovinom velike vrijednosti na nain suprotan ovom zakonu (lan 434), ) povrijedi prava akcionara na neslaganje i na otkup akcija suprotno ovom zakonu (l. 435. i 437) i u) suprotno ovom zakonu povrijedi pravo akcionara na prinudnu prodaju akcija (lan 438). (2) Za radnje iz stava 1. ovog lana, kaznie se za prekraj i odgovorno lice u privrednom drutvu novanom kaznom od 500 KM do 3.000 KM (3) Novanom kaznom od 3.000 KM do 10.000 KM, kaznie se za prekraj privredno drutvo, ako: a) obavlja djelatnost suprotno ovom zakonu (l. 5. i 6), b) zastupnik privrednog drutva ne potuje ogranienja ovlaenja zastupanje propisana ovim zakonom (lan 25. stav 1), na

185

v) zakljui ugovor ili drugi pravni posao u sluaju postojanja sukoba interesa (lan 34), g) ne uva poslovnu tajnu (lan 38), d) povrijedi pravo na informisanje iz lana 43. Zakona, ) povrijedi zabranu izbora suprotno ovom zakonu (lan 45), e) izmijeni i dopuni osnivaki akt suprotno ovom zakonu (lan 50. stav 3, l. 88, 168, 329. i 330), ) ne izabere lice ovlaeno na zastupanje (l. 68, 86, 154. i 314), z) ne vodi knjigu udjela ili je ne vodi uredno (lan 114), i) ne vodi poslovne knjige u skladu sa ovim zakonom (l. 153. i 305), j) ne dri i ne uva akta i dokumenta na nain propisan l. 169. i 353. ovog zakona, k) ne vrati upisnicima uplaene iznose u sluaju neuspjelog osnivanja drutva (lan 195), l) ne sazove osnivaku skuptinu na nain propisan ovim zakonom (lan 193); ako ne vodi knjigu udjela i knjigu odluka na nain utvren ovim zakonom (lan 114, lan 131. st. 3. i 4, lan 146, lan 281. stav 2), lj) ne sazove sjednicu skuptine na nain propisan ovim zakonom (l. 133, 134, 267, 278. i 271), m) ne dri i ne uva akta i dokumenta na nain propisan ovim zakonom (l. 169, 333. i 335) i n) ne prijavi za upis u sudski registar podatke koje se po odredbama ovog zakona upisuju u taj registar i to ne uini u zakonom propisanom roku (l. 8, 30, 246, 240, 331,340, 346, 367, 389, 390, 409, 419, 423 i 428). (4) Za radnje iz stava 3. ovog lana kaznie se za prekraj i odgovorno lice u privrednom drutvu novanom kaznom od 200 KM do 1.500 KM. VII PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE Postojea privredna drutva lan 442. (1) Stupanjem na snagu ovog zakona, postojea privredna drutva i drugi oblici povezivanja i organizovanja za obavljanje privredne djelatnosti nastavljaju da rade na nain i pod uslovima pod kojima su upisani u sudski registar. (2) Privredna drutva i drugi oblici povezivanja i organizovanja za obavljanje privredne djelatnosti duni su da svoju pravnu formu, organe, akcionare i lanove, osnovni

186

kapital, akcije i udjele, poslovno ime, memorandume, poslovne jedinice sa odreenim ovlaenjima u pravnom prometu, kao i svoje opte akte, usklade sa odredbama ovog zakona u roku od dvije godine od dana primjene ovog zakona, ako ovim zakonom nije drukije ureeno. (3) Postojea akcionarska drutva zadravaju statut kao obavezan opti akt, a obavezu usklaivanja sa odredbama ovog zakona ispunjavaju odgovarajuim izmjenama statuta koji u odnosu na ta drutva ima znaaj i sadrinu osnivakog akta iz ovog zakona, s tim da izmjene statuta moraju biti notarski potvrene. (4) Postojea drutva sa ogranienom odgovornou obavezu usklaivanja sa odredbama ovog zakona ispunjavaju odgovarajuim izmjenama osnivakog akta koje se notarski potvruju, a ona drutva koja su nastala u postupku svojinske transformacije i koja nemaju osnivaki akt duna su da postupe na nain iz stava 3. ovog lana. (5) Ako postojea privredna drutva organizovana u formi drutva s ogranienom odgovornou ili akcionarskog drutva zadre tu pravnu formu, nisu duna da u postupku usklaivanja sa odredbama ovog zakona uz prijavu za prevoenje u sudski registar podnose dokaz o ispunjenju uslova u pogledu novanog dijela osnovnog kapitala utvrenog ovim zakonom. (6) Postojea privredna drutva i drugi oblici povezivanja i organizovanja za obavljanje privredne djelatnosti koji ne postupe na nain i u roku iz st. 2. do 4. ovog lana, prestaju da postoje nakon sprovedenog postupka likvidacije o troku subjekta likvidacije, koji po slubenoj dunosti pokree sud radi brisanja iz sudskog registra. Poeti postupci lan 443. Ako su sudskom registru do poetka primjene ovog zakona podnesene prijave osnivanja ili promjene osnivaa, ortaka, akcionara i lana drutva, iskljuenja ortaka ili lana drutva, kao i prijave postupka izbora organa i donoenja optih akata privrednih drutava i drugih oblika organizovanja za obavljanje privredne djelatnosti, postupak po ovim prijavama okonae se po odredbama propisa koji su bili na snazi u vrijeme podnoenja te prijave sudskom registru. Ogranienja osnivanja lan 444. (1) Od dana primjene ovog zakona, osnivai i ortaci ortakog i komplementari komanditnog drutva ne mogu biti drutvo sa ogranienom odgovornou, odnosno akcionarsko drutvo koja nemaju najmanje jednog lana, odnosno najmanje jednog akcionara sa znaajnim ueem kapitala u smislu ovog zakona. (2) Od dana primjene ovog zakona, osnivai i ortaci ortakog i komplementari komanditnog drutva ne mogu biti ni privredna drutva iji su osnivai privredna drutva iz stava 1. ovog lana.

187

Prestanak vaenja postojeih propisa lan 445. (1) Od dana primjene ovog zakona na novoosnovana akcionarska drutva i drutva sa ogranienom odgovornou nee se primjenjivati odredba lana 69. Zakona o notarima (Slubeni glasnik Republike Srpske, br. 86/04, 2/05 i 74/05). (2) Od dana primjene ovog zakona, prestaje da vai Zakon o preduzeima ("Slubeni glasnik Republike Srpske", br. 24/98, 62/02, 66/02, 38/03, 97/04 i 34/06). Stupanje na snagu lan 446. Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom glasniku Republike Srpske", a primjenjivae se od 1. jula 2009. godine.

Broj: 01- 1882/08 Datum: 25. novembar 2008. godine

PREDSJEDNIK NARODNE SKUPTINE Mr Igor Radojii

188