Ainu NT

o
LIBRARY OF THE
JVjLassacnusetts
Jjiole iSociety
Catalog
No. Ai.
-J/kT
Id'ni
Family A/NU OuD-xamily

Jjrancn
trroup
Language
AfNU
Di lalect.
Locality
Contents. ..N.Bw Te-S7- AAîf Afir
Version
Translator l^?V,Jpt!K'Ba.cK
(9
Put liske J by B\
Date
(r
Place VokoK^Mvifl^
k ^riî iif*' C*7Vi f fxt Lfr 3'-pqs:n

>'
/.rt.7
Accession
ô.
5^ >
J{j>
Accession T) ate ÂHr
l^J
CHIKORO UTARAPA NE
YESU KIEISTO
ASHIRI AEUITAKNUP
OMA KAMBI.
THE
NEW TESTAMENT
OK
OUR LOKD AND SAVIOUK
JESUS CHRIST
IN AINU
TRANSLATED OUT OF THE GREEK

BY THE
Eev.
JOHN BATCHELOR
(SAPPORO, JAPAN).
C.M.S.
PRINTED
FOR THE BIBLE SOCIETIES' COMMITTEE FOR JAPAN
BY THE YOKOHAMA BUNSHA.

1897.
CONTENTS
OSHKE OMAP.
MATTAIOS
OROWA NO ASANGE
PIRIKA SHONGO.
1
Ik.
Abraham
polio
ikiri
lie
Dabid koro pobo Yesu Kiristo

;
ekasbi sbinrit
2
B
auiiye kambi.
Abraham aiiak ue Isaak sangere Isaak anak ne Yakob sangere Yakob anak De Yuda iiewa Yûda koro akutari sangere Yûda anak ne Tamara tura Perez anak ne Ezrom Perez newa Zera sangere sangere Ezrom anak ne Aram sangere Aram anak ne Am in ad ab sangere Aminadab anak ne Naasson Sarasangere Naasson anak ne Saramon sangere mon anak ne Rakab tura Booz sangere Booz anak
;
10
ne Kut tnra Obeed sangere Obeed anak ne Yessai sangere Y'essai anak ne moshiri esapane guru Dabkl sangere nisa ruwe ne. Dabid anak ne hoshiki no an Uria koro machi tnra Soromon sangere Soromon anak ne Eoboam sangere Eoboam anak ne Abia sangere Abia anak ne Asa sangere Asa anak ne Yosapat sangere Yosapat anak ne Yoram sangere Yoram anak ne Ozia sangere Ozia anak ne Yoatam sangere Yoatam anak ne Akaz sangere Akaz anak ne Ezekia sangere Ezekia anak ne Manasse sangere
;
;

2
MATTAIOS.
[1. 11-21.
Manasse anak ne Axnon

11
;
safigere
Anion anak ne
12
13
14
15
16
17
18
Yosia sangere Babironia moshiri orota teke apaskte wa atura ita, Yosia anak ne Yekonia newa Yekonia koro akutari sangere nisa ruwe ne. Babironia mosbir'otta teke apasbte wa atiira okaketa, Yekonia anak ne Saratiru sangere Saratiru anak ne Zorobaberu sangere Zorobaberu anak ne Abiod sangere Abiod anak ne Eriakeim sangere Eiiakeim anak ne Azoro sangere Azoro anak ne Sadok sangere Sadok anak ne Akein:i sangere Akeim anak ne Eriod sangere Eriod anak ne Ereazar sangere Ereazar anak ne Mattan sangere Mattan anak ne Yakob sangere; Yakob anak ne Maria koro boku Yosep sangere tan Maria orowa Yesu ani aye Kiristo bekatu nisa ruwe ne na. Tambe gusu, aukotania cbiki Abrabam orowa no Dabid pakno ine ainu ikiri ikasbima wan ainu ildri an Dabid orowa no Babironia mosbiri orota teke apasbte wa atura pakno ne yakka ine ainu ikiri ikasbiina wan ainu ikiri an ruwe ne sbui, Babironia moshiii orota teke apasbte wa atura orowa no Kiristo pakno ine ainu ikiri ikasbima wan ainu ikiri an ruwe tapan na. Yesu Kiristo bekatu katubu anak ne tapne ne
; ; ;
; ;
;
19
20
21
ruwe ne Koro habo Maria anak ne Yosep otta akopakasbnu wa an rapoketa, naa sbomo uorepa ita, Asbkanne Eamat gusu bonkoro wa an-i anukan ruwe ne. Koro hoku Yosep anak ne oupeka ainu ne, awa, mosbima guru tek samata nei sbiwentep yainikorosbmare niukesb, tambe gusu, nuina no uosuruba Aige, tap ambe eyaikosbiani yainu nisa ruwe ne. ramse rapoketa beta, ingar'an Utarapa uitekbe wendarap ani Yosep orota ek bine ene itak-bi Dabid sanike ne Yosep, e kon macbi bonkoro katubu anak ne Asbkanne Bam at an ambe ne gusu, e koro macbi koro kuni iteki isbitoma. Nei sbiwentep anak ne okkai po bekature kusu ne na orowa, Shinuma anak ne koro utara koro katpak isamka kuni gusu ne aiai ne gusu, Yesu ani an reihei ani kore yan, sekoro
:
:

1.
22.-2.
6.]
MATTAIOS.
3
ne,
22
itak.
Tap ambe an katu anak
Okkai eramuslikare shiwentep houkoro 'a okkai aiai hekature, Reihei anak ne Immanueru sekon reihei ani areikore kusu ne,
23 24
25
sekoro Utarapa orowa no uweingara guru aitakte hawehe auweomare kuni gusu an ambe ne ruwe ne Immanueru sekoro an itak ibebe anak ne, Kamui un tura no an ruwe ne ani an itak ibebe ne ruwe ne. Orowa, Yosep mosb, aige, bopuni wâ Utarapa uitekbe ikasbpaotte nei no ki wa koro macbi kon ruwe ne awa, po koro pakno samata botke sbomoki ruwe ne
;
;
nei bekature
pobo
na.
YESU
2 Ik.
ani
an
reibei ani reikore
nisa
ruwe ne
3
4
Mosbiri esapane guru Herod sbikiui wa an rapoYesu Yudea mosbiri ta an Betrehem kotan ta hekatu nisa rawe ne awa, iiigar'an, mosbiripa wano pawetok koro utara Yerusarem kotan ta araki wa Yudea raosbir'un utara esapane ene bawe okai-bi gusu bekatu gur'anak ne bunakta an ruwe be an ? Mosbiripa ta koro nocbiu cbi nukara, awa, ongami kuni gusu cbi araki asb ruwe ne, sekoro itak. Mosbiri esapane guru Herod anak ne tan orusbpe nu obiki, Yerusarem kotan ta okai utara tura sbineikinne keutum cbiukopoye nisa ruwe ne. Aige, Herod anak ne Kamui kora kenru esapane utara obitta, kambi-nuye utara tura uwekarire wa Kiristo bunakta an kotan ta bekatu kusu ne ya, sekoro sbinuma uwepekennu nisa ruwe ne. Nei utara ese wa ene bawe okai-bi
keta,
;
:
Yudea moshir'un Betrehem kotan,
Ku ororo Israeru nn ntara epungine knni giisn an ap Eani orowa no hekatu kusu ne gusu, Aokai anak ne Yudea uu esap;uie gnvu tuinugeta ivotâ koshnep shomo e ne rune ne
;
sekor'an itak uweingara gnru nuye kambi-sosb kasbiketa anuye wa an gusu, Yudea mosbir'un Betrebem
MATTAIOS.
kotan ta hekatu kusu ne, sekoro
7
iiei
[2. 7-16.
utara ese
iiisa
ruwe ne na. Orowa, Herod anak ne nuina no pawetok koro utara hotuyepakara wa nei nochiu bembarata anukarape an sekoro usa pisblâni nwepekere im. Aige, Betrebem kotan oran payere wa ene itak-bi Ecbi pajê wa pon aiai orusbpe tomte no bimara wa nu yan. Aine, ecbi pa cbiki kanna:
12
13
14
1(3
sbui bosbippa wa en nure wa en kore yan, orota kuani ne jâkka ku oman wa ongami ku ki gusn ne na, sekoro itak. Orowa, nei utara mosbiri esapane guru ye itak nu okere koro paye aige, ingar'an, mosbiripa ta anukara nocbiu sbui anukara, awa, nei nocbiu sbinuma utara kotcbaot oman bine aiai an usbike lâsbilêgeta an wa an pakno ki nisa ruwe ne. Nei nocbiu nukara cbiki sbi no ara enupetne ruwe ne. Orowa, cbisei orun abup wa aiai koro babo Maria tura no an wa nukara, aige, bepoldcbiu wa Sbinuma ongarui, samata, ikoro o sbuop maka bine kongani, senko, motsuyaku sapte wa, orota yange nisa ruwe ne. Korolca, iteki Herod otta bosbippa yan, sekoro wendarap ani akasbpactte wa gusu, nei utara oya ru kaii koro kotan un bekcmba nisa ruwe ne na. Nei utara paye wa isam okaketa, ingar'an, Kamui uitekbe wendarap ani Yosep orota ek bine ene itakbi Herod anak ne aiai I'aige kuni ne bun ara kusu ne gusu. bopuni wa aiai unubu tura Ecbipt nx)sliir'otta ekira, Kuani Ku yep e nure kuni pakno nei kotan ta okai yan, sekoro itak. Orowa, Yosep bopuni wa, aiai unubu tura wa ancbikara ta Ecbipt mosbiri orun paye ruwe ne awa, Herod rai wa isam pakno nei mosbir'otta okai tap ambe anak ne, Utarapa orowa Ecbipt mono uweingara guru cbiitakte b awe-be sbiri orowa Ku Pobo Ku botuyekara na, sekoro aye itak auweomare kuni gusu an okaibe ne ruwe ne. Pawetok koro utara orowa no akokandama a an sekoro Herod eramu an koro, sbi no irasbka, aige, nei pawetok koro utara otta usa pisbkani anu pakibi esanniyo bine ipawetenge sange wa Betrebem kotan ebitta okari tu pa tukariketa an okkai aiai obitta
: :

2.
17. 3.
5.]
MATTAIOS.
ne.
5
gasu, uweingara
17
ronnu yara nisa ruwe guru Yerimia 3ê itak,

Rama
Tambe
lo
kotau ta bawe auii, Chish axahe newa poro yaituwasbkarap au, Rakeru auak ue koro polio gusu chisli Aige isam Ava gusu aratchire eaikap,
;
sekor'an
itak
chiki,
auweomare
ingar'an,
wa
20
21
isam
Utarapa
ruwe
ne.
Hero:l rai uitekbe Echipt
22
28
an Yosep orofca wendarap ani ek moshir'otta hine ene ifcak-hi Aiai inotu ebunara utara rai wa okere gusu, bopuni wa aiai unubu tura wa Orowa, Israeru mosbiri orun pave yan, sekoro itak. sbinunia bopuni wa aiai unubu tura bine Tsraera Koroka, onaba Herod mosbiri orun ek nisa ruwe ne. sbiribine iVrukeraus anak ne mosbiri sbikkasbnia wa an sbiri sekoro orusbpe sbinuma inu koro, nei mosbiri orowa, wendarap orun paye kuni isbitoma ruwe ne ani aeramande wa gusa Gainraya mosbir' otta hekomo, aige, Nazaret ani aporose macbiya otta osbiroma nisa ruwe ne tap ambe anak ne, Nazaret un guru ani
:
areikore
kusu
lie
sekoro
uweingara utara ye itak

na.
auweomare kuni gusu an ruwe ne

8 Ik.
1
2 3
Nei tobo ta Baptisiua kore Yoannes anak ne Yudea mosbir'un nup otta ek wa upaskuma ki buie ene kando mosbiri yaikokatpak yan Ecbi itak-bi ebange no an ruwe ne gusu ne lia ani itak. Tambe
:
anak
Nup
otta aiuu liawe auu,
Utarapa ruhu etokooiki, Koro apkash ru kuwauuo kara yau,
sekoro uweingara guru Isaya itak bawe epeka gun'ne. Yoannes yaikota koro mip anak ne Eakuda numaba ani akara amip ne, kut anak ne tonto kut ekut kon
rawe ne
5
aep anak omakirasb newa kim un soyai
Nei ita Yerusarem kotan un ninge ne ruwe ne na. utara bembem, 5ûdea mosbir'un utara bembem,
MATTAIOS.
[3. 6-16.
6
7
8
9
10
11
12
13
14
16
Yorodan pet ebitta sbikapneka no okai utara hemhem Yoannes orota paye, orowa koro wen-buii eyaipnshi wa Yorodan pet otta baptisnia akore nisa ruvve lie. Koroka, Baptisma akore kuiii ne Parisee iin utara iiewa Saddokai un utara iniie no araki sbiri nukara cbiki, orota ene hawe okai-bi Paskuru tokkoni koro saiiike ne ecbi utara, iyosbi no ek irusbka anibe orowa no ecbi kira kuni, inaii guru ecbi epakasbnu ruwe be an ? Tainbe gusu, yaikokatpak kopakeat buii ecbi ki yan orowa, cbikoro iiiicbi anak ne Abrabani ne sekoro, iteki ecbi keutura ta ye kuni ainbe esaimiyo yan inambe gusu ne yakun, ecbi otta ku ye, Kaiiiui anak ne tan sbuma ani Abrabam pobo ne gusu betukure Taiie poka niukara easbkai ruwe ne gusu ne iia. anak ne ni sbinrit otta aande ruwe ne tambe gusu, pirika ibebe sbomo betukure obitta no okai cbikuni anak ne aotuiba wa abe osbiketa aosuruba kusu ne. Ecbi yaikokatpakte laiiii gusu son no newa kuaiii wakka ani baptisma eclii kore asb na koroka, en osb ek guru anak ne en akkari kiroroasbnu guru ne, Sbinuina koro keirebe ku ani poka pakno an guru Sbinuma anak Asbkanne sbomo ku ne ruw-e ne Raiuat newa abe ani baptisma ecbi l\ore kusu ne na koro tekebe otta niui koro wa tointe no koro atuituye usbike asbkannere kusu ne orowa, mungi uwekarapare wa pubu otta omare, raurubu anak ne ausbka eaikap abe ani ubuika kusu ne na Okake an koro, baptisma akore kuni gusu Y'esu anak Gariraya mosbiri orowa no Yorodan pet samata an Yoannes orota ek. Koroka, Yoannes analc ne Yesu Aokai orowa etokotuye kuni aramu bine ene itak-bi no kuani baptisma a en kore Icunip ne awa, en otta Aokai ek ya ? sekoro itak. Koroka orota Yesu ese bine Cbi utara anak ne tambe nei no obitta ene itak-hi no okai oupeka buri ki kuni aesanniyop ne gusu, tane en ukte wa en kore. Orow'a no akore nisa ruwe ne. Orowa Yesu anak baptisma akore cbiki, naiii wakka orowa no yan: aige, ingar'an, Sbinuma gusu kando kotoro makke, awa, Kamui kon Eamat kusuwep
:

3.
17.-4. 1-10.]
MATTAIOS.
17
wa ran hine Shinuma kashiketa anukan ruwe iia orowa, ingar'an, kando orowa no bawe ami wa ene ifcak-hi -Tambe anak, Ku o:nap, Sbi no ku enupetne Pobo ne ruwe ne, ari itak nisa ruwe ne na.
katnliii
nepkoro an
reu sbiri
4 Ik.
1
'2
Nei oro Yesu anak ne nitne kaniui orowa no akorainnalcara kuni ne Eamat ani nupuri orota atura nisa rawe ne na. Avva, kunne rereko tu botne rereko,
tokap rereko tu botne rereko uturufca sbomo ramnu ki, okaketa Sbinuiua satnbe-tasaske nisa ruwe ne. Aige ikorauinukarape Sbinuma orota ek wa ene itakAokai anak ne Kamui Pobo E ne cbiki, tan bi sbuma aep ne akara kuni gusu kasbpaotte yan, sekoro Koroka, Sbinuma ese wa itak. Ainu anak ne ouse aep an gusu asbiknure sboniold, koroka, Kamui parobo wano san pisbno okai itak an gusu sbiknu kusu ne, sekor' an itak anuye wa an ani an itak ari itak nisa ruwe ne. Orowa no, nitne kamui anak ne Shinuina tura wa asbkanne inacbiya orun paye, aige, Kamui kora kenru kifcaigeta asbte wa ene italc-bi Aokai anak ne Kamui Pobo E ne yakun, E kon netobake berasbi osura inambe gusu ne yakun, ene cbiesbinnuye wa an na
:
Aokai gasii
E
7
sliiiuima anak ne koro liautuimibe kashpaoUe koro kemalia iteki shuma eokte kuni ne, Koro teke kata e punire kuni kusu ne na sekoro itak.
;
Orota Yesu E koro Utarapa ne Kamui iteki koramnukara yan sekor' an itak ne yakka anuye wa an raw:e ne, ani ye nisa ruwe ne. Sbui, nitne kamui anak ne Yesu tura wa sbi no ri nupuri orota paye wa
:
itak-bi
10
cbitomtep obitta nukare wa ene orun kokkae-sbirotlve wa en ongami yak anal^ ne tan okaibe obitta e kore asb kusu ne, sekoro itak. Orowa sbinuma orun Yêsu ene itak-bi Satan, oyakta oman, E koro Utarapa ne Kamui otta ongami,
ingi mosbir' otta okai
:
Aokai
en
MATTAIOS.
[4. 11-22.
ouse Bhinuma otta patek yaishieiwangere e ki kusu
11
na,
ne na, sekor' an itak anuye wa an ruwe ne gusu ne sekoro ye nisa ruwe ne. Orowa no, nitne kamui Shinuma ekobopi, awa, Kamui hauturunbe
12 13
14
araki wa Shinuma otta yaishieiwangere nisa ruwe ne na. Orowa, Yoannes anak ne upakashnu chisei otta aahunge wa an orushpe Yesu nu child Shinuma Gariraya moshiri orota oinan nisa ruwe ne Nazaret kotan ekohopi wa Zeburon kotaii newa Napfcari kotan okari an atui samta okai Kapernaum kotan orota oman wa an nisa ruwe ne ta-nbe anak ne
; ;
15
16
Yorodau pet kuslita, atui samta okai, Zeburon kotan liene, Naptari kotan bene, Oya mosbir'uu guru koro Garirajâ mosbiri, Kunne-i osbiketa rok utara Poro nupeki nukan nis3,
Sbui, rai kurihi an usbiketa rok utara otta, Nei utara otta pekere betuku nisa rmve ne na,
17
18
19
20
21
sekoro uweingara guru ne Isa3'a ye itak auweoiiiare kuni gusu an ambe ne ruwe ne na. Tande oro Yesu upaskuma ki kuni heasbi wa ene itak-hi Echi yaiicokatpak yan kando moshiri ehange no an ruwe ne gusu ne na, ani itak. Yesu Gariraya moshiri atui sainata apkash wa an ita iriwak ne utara tun mikan nisa ruwe ne, reihei anak ne Simon ani aye Petros newa koro iriwak ne Andreas ne ruwe ne nei utara anak ne chep koiki utara ne wa gusu, Ivoro ya atui otta turupa wa okai shiriki ruwe ne. Awa, orota Sbinuma ene itak-hi En osh araki yan, ainu perai-kara utara echi ne kuni gusu echi kara ash na, ari itak. Orowa nani koro ya osurupa wa nei utara Yesu osh paye
:
22
ruwe ne. Imakaketa nei i wano arupa, aige, moshima okai tu iriwak ne utara Zebedee koro poho Yakob newa koro iriwak Yoannes newa nukan nisa koro nrichi Zebedee tura no cinp otta okai wa ya oske wa okai, awa, shinuma nei utara ne yakka hotuyekara. Orowa, nani koro michi newa koro chip kane ande wa Shinuma osh paye nisa ruwe ne na.
nisa
shui
4.23.-5.1-9.]
MATTAIOS.
23
'24
Orowa, Yesu anak ne Gariraya raoshir' ebitta apkash wa Kamui kora kenru ta epakashnu hemhem ki, moshiri gusu an pirika shongo ye wa upaskuina hemhem ki naa samata, ainu tumugeta okai usa tashum newa usa shiyeye iwaiigere nisa ruwe ne na. Orowa, Siria moshir' ebitta Shinuma sbiassuru ashte wa an, awa, usa okai tashum koro utara hemhem,
:
25
usa okai iunin newa shiyeyepa utara hemhem, nitnep shikatkari utara hemhem nochi-iush utara hemhem, tushushke tashum ki utara hemheui, obitta atura wa Shinuma orota araki, aige, aiwangere nisa rawe ne. Orowa no, Gariraya moshhi hemhem, Dekaporis moshiri hemhem, Yudea moshiri hemhem, orowa, Yorodan pet kushta okai utara hemhem, shi no inne
no Shinuma osh paye nisa ruwe ne na.

e5
Ik.
Orowa, inne utara nukara wa Shinuma nupuri
hemesu
2 3 4
5
aige,
wa
:
an
koro, orota
koikara utara
araki nisa
ruwe ne
orowa Shinuma paro maka hine

;
utara epakashnu, aige, ene itak-hi Eamat gusu otek-sak utara anak ne anunuke ne kando moshiri nei utara korope ne gusu ne na. Yaituwashkarap utara anak ne anunuke ne nei
;
utara
aomaoma ruwe ne kusu ne gusu ne
na.
;
nei Ramu-rotcha utara anak ne anunuke ne utara moshiri eikeshkoro ruwene kusu ne gusu ne na. Ibe rusui iku rusui korachi oupekap kon rusui utara anak ne anunuke ne nei utara akironnure ruwe ne
;
kusu ne gusu ne na.

7
ne nei utara aerampokiwen ne gusu ne na.

;
Erampokiwen wa kore utara anak ne anunuke wa akore ruwe ne kusu
8
9
utara
Keutum turu-sak utara anak ne anunuke ne; Kamui nukan ruwe ne kusu ne gusu ne na.
;
nei
Kamui Poho
gusu ne na.
Itomo ashte utara anak ne anunuke ne nei utara utara ne ani areikore ruwe ne kusu ne
10
10
-1
MATTAIOS.
[5. 10-19.
12
13
14
15
16
Oupeka-ainbe gusu aepokba iitara anak ne anuimke ne kando moshiri nei ntara korope ne ruwe ne kusu ne gusu ne na. Ku ankusbkerai gusu mosbima guru orowa no ecbi obaigeakara an, orowa, aekesbke an, samata, usa sbunge" itak sange wa ecbi wen no aye cbild, ecbi anunuke ne. Nupetne yan, sbi no yaikopuntek yan kando osbiketa ecbi gusu an pummaba anak ne porope ne ruwe ne gusu ne na orowa, ecbi etokofca okai nweingara utara ne yakka tambe nei no aepokba nisa ruwe ne gusu ne na. Ecbi okai utara anak ne toitoi sbippo ne ruwe ne koroka, sbippo anak ne koro niawebe turainu cbiki bemanda ani tu sbui nei mawebe aomare ruwê be an? nei no an sbippo aeiw-ange usbike ka isam, soita aosura wa ainu orowa no aotereke kuni patek an raka an ruwe ne. Ecbi utara anak ne niosbiri pekere ecbi ne, nupuri kasbiketa an macbiya anak ne anuina eailvap ruwe ne. Naa samata. ratcbako ubuika wa cbomba cboropoketa ande guru ka isam, set kasbiketa nei ambe ande, yakun, cbisei ta obitta no okai utara otta nupeki at ruwe ne. Tauibe koracbi, ecbi ki pirika ikip mosbima guru nukara wa kando otta an ecbi koro Micbi koiramye kuni gusu, ecbi koro pekere inosbima utara kotcbaketa atte
:
17
18
19
Tuitak bene uweingarape bene isamka kuni ne Ku ek sbiri ani iteki yainu yan, isamka kuni gusu Ku ek sbomoki, uweomare kimi gusu Ku ek nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, son no ecbi otta Ku ye, kando newa toitoi newa isam palcno nep ne yakka auweomare sbomoki cbiki, tuitak pon no -bene amras pakno bene ne yakka aisamka sbomoki kusu ne. Tambe gusu, nen ne yakka tap iyotta pon ikasbpaotte otereke, orow-a, mosbima okai utara nei ambe otereko'kuni epakasbnu gur' anak ne, kando mosbir* koroka, nen ne otta iyotta pon guru ani aye kusu ne
:
yakka nei tuitak nei no ki wa guru otta epakasbnu gur' anak

môsbir'
nei
ambe mosbima
kando
ne, nei guru
otta
pase guru
ne ani 'aye kusu ne na.
5.20-3].]
MATTAIOS.
11
20
oupeka-i anak ne Parisee un utara bene kambi iiuye utara bene koro oupeka anibe eakkari sliomoki cbiki kando mosbiri orun oara ecbi abup eaikap riiwe ne sekoro ecbi otta Ku ye ruwe ne gusu
Eclii koro
ne na.
21
Iteki keuk, nen ne yakka keuk gur' anak ne ayaikikip no akoipisbi knsn ne, ari an teed a itak ekasbi otta ayebi sekoro ecbi nu wa okai koroka, Kiiani ecbi otta Ku ye, nen ne yakka koro iriwak gnsii irusbka gur' anak ne aeyaikikip no akoipisbi kusu ne oi'owa, nen ne yakka koio iriwak Eaka ani porc^se anak ne ukoramkoro ki utara gusu gur' ae\aikikip no an kusu ne ruwe ne orowa, nen ne yakka More ani porose gar' anak ne abe onia Gebenna gusu aeyaikikip no an ruwe ne kusu ne na. Tainbe gusu, ayange kunip an, aige eani gusu koro iriwak irusbka ika an ani esbkarun cbiki, koro yange lûnip yange-set kotcbaketa ande bine bosbiki no iriwak otta on:ian wa irenga usaraye, orowa, olâketa ek wa ayange kunip yange yan. lyepokba guru ru kasbi tura no an cbiki, tunasbi no iipakbare yan ikineipeka nei iyepokba guru ]<oipisbi guru otta ekosbi, orowa, ikoipisbi guru anak no tutanu an guru otta e ekosbi wa ipakasbnu cbisei otta ika e abunde an kuni gusu ne na. Son no e otta Ku ye, aniras pakno
:
:
22
28
21
25
26
27 28
29
30
an ambe ne yakka sbomo e sange yak anak ne e soine eaikap kusu ne ruwe ne na. Iteld omoinu, sekor' an italc ecbi nu nisa koroka ecbi otta Ku ye, nen ne yakka wen -bun' ki kuni rusui gusu sbiwentep orun nukara gur' anak ne keutum ta nei sliiwentep tura omoinu koro okere ruwe ne. Orowa, e sbimon sbikibi e epetcbiure cbiki, oasbinge wa osura yan kon netobake ebitta Gebenna otta aeyapkire kasu no netolâke ]<oro sbine awebe aisamka ambe anak eani gusu naa pirika ruwe ne kusu ne gusu ne na. E sbimon tekebe epetcbiure cbiki, otuye wa osura yan netobake ebitta Gebenna otta aeyapkire sbomoki no koro sbine awebe aisanika-i anak, eani gusu pirika ruwe ne kusu ne gusu ne na.
;
12
31
MATTAIOS.
[5. 31-45.
32
33
34
35
36
37
38
40
41
4:2
Nen ne yakka koro machi osurupa chiki, aosurupa ruwe ne aiii anuye kauibi kore yan, sekor' an itak ne yakka an nisa, koroka, echi otta Ku ye, boiyo moshinia aiube ûsu koro machi osurupa gur' anak ne, nei sbiwentep ani oinoinu koro guru ne kan ruwe ne orowa nei aosurupa sbiwentep koro guru ne yakka oiiioinu kon ruwe ne. Sbui, iteki sbunge no ekambakbe ki, koroka, Kanrai gusu e ki ekambakbe kara yan, sekoro deeda an itak ecbi nu koroka, ecbi otta Ku ye, iteki nep ka ko-ye no ekajnbakbe ki yan, kando anak ne Kamui amset ne wa gusu, kando ko-ye wa iteki ekambakbe ki yan. Sbui toitoi anak ne Kamui koro kemaba andep ne wa gusu, toitoi ko-ye wa iteki ekambakbe ki yan Yerusarem kotan anak ne poro sapane guru koro macbiya ne wa gusu, Yerusarem kotan ko-ye wa iteki ekambakbe ki yan. Sbui ecbi utara sbine otop tu retara bene kunne bene ecbi kara eaikap ruwe ne gusu, koro sapaba ko-ye we iteki ekambakbe ki. Koroka, ruwe un anak ne ruwe un api ye, sbomo anak ne shomo ani ye, tapan itak kama itak ambe anak ne wen be orowa no an ambe ne. Orowa, sbiki gasu sbikihi, nimaki gusu nimakibi sekor' an deeda itak ecbi nu okere, koroka, ecbi otta Ku ye, iteki wenbe eumontasbpa yan, koroka, nen ne yakka ecbi shiujon notakam kokik guru an cbiki mosbima an notakam ne yalvka akik kuni ne kobosari yan. Orowa, cbarange wa ecbi borowasbi amip uk rusui g"uru an cbiki, bokamiasbi mipibi ne yakka kore yan. Ecbi tura wa sbine tem arapare guru an cbiki, tu tem pakno tura no oman yan. Ecbi orota koramkoro guru an cbiki, kore, orovva, ecbi orowa
; ;
;
etun rusui guru an cbild iteki sbisbipnoye yan. A-un guru omap wa, epokba guru etunne yan,
sekor'an
ye, ecbi
itak
44
45
ecbi
nu
okere, lôroka, ecbi otta
Ku
epokba utara omap yan, echi kesbke utara rengap gusu inonno itak ki yan kando otta an ecbi lôro Micbi pobo ecbi ne lami gusu tambe nei no ki yan inambe gusu ne yakun, Sbinuma anak ne wen
;
5.
46.-6.
1-7.]
MATTAIOS.
13
gum
46
47
48
gusu ne yakka pirika guru gusu ne yakka koro tokap chup hetukure, orowa, keutum oupeka guru otta ne yakka keutum oheuge guru otta ne yakka Eclii omap utara apto ashte ruwe ne gusu ne na. ecbi koomap yakun, nep eyaiepirikarep ecbi koro ya ? Yaku efcaye utara ka nei no ki shomoki ya ? Echi koro iriwak utara otta patek echi rangarap yakun, nep inoshima guru kasu no aki ya ? Oya utara ne yakka Tambe gusu, kando otta an nei no ki shomoki ya ? ecbi koro Micbi aeramusbinne wa an koracbi, ecbi utara ne yakka aeramusbinne no okai yan.
6 Ik.
Anukara kuni gusu raosbima guru tek samata ecbi oupekap iteki kara yan, anukara kuni gusu oupekap ecbi ki yakun, kando otta an ecbi koro micbi anak ne pummaba sbomo kore ruwe ne. Tambe gusu eungeraitep kore cbiki, anun utara otta ramuaye kuni gusu kankapkapeka utara nei no uwekari cbisei ta bene macbiya otta bene iteki ecbi kotSon no ecbi otta Ku cbaketa rappa arektere yan. ye, sbinuma utara anak ne pummaba koro okere ruwe
Koroka, eungeraitep ecbi Ivore cbiki, nei akorep nuina no an kuni ne, sbimon tek ani echi kip anak ne bariki tek otta iteki nukare yan yakun, nuina otta nukara ecbi koro micbi anak ne pummaba ecbi kore
ne.
;
8 4
kusu
5
ne.
Oi'owa inonno-itak ecbi ki

:
cbiki
kankpakapeka
i)
sbinuma utara anak ne utara nei no iteki ki yan moshima utara orowa no anukara kuni ne, uwekarapa cbisei ta bene macbiya ututta bene rosbki koro, Son no ecbi inonno-itak ki-bi nupure ruwe ne. orota Ku ye, nei utara anak ne pumujaba koro Koroka, eani anak ne inonno-itak okere ruwe ne.
ki
ashi
7
koro tumbu ta abun, orowa, apa-usbta nuina no e koro Micbi otta inonnoitak ki yan, yakun nuina otta nukara e koro ^licbi Orowa anak pummaba e kore kusu ne na.
cbiki,
cbiki
14
MATTAIOS.
inonno-itak ki chiki oya utara
[6. 8-21.
korachi raka isam

:
8
9
10
11 12
no an ramma shine itak iteki ki yan nei utara poron no itak ki gusu anu kusQ ne aiii yainu ruwe ne. Tambe gusu iteki nei no okai yan echi inonno-itak ki etokota echi kon rusuibe echi koro Michi eramu an wa an ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, tap korachi inonno-itak ki yan Kando otta an chikoro Michi, E kon reihei orota aeoripak kuni ne ki wa un l?ore. E koro moshiri ekte wa un kore. E lôr' irenga kando otta an korachi, moshu'otta ne yakka une no aki kuni ne ki wa un kore. Kesto kesto chi e kunip tanto ne yakka un kore. Chi utara anak ne chikoro
:
13
14
15
16
17
ashosere utara tusare okere korachi, chikoro shosep ne yakka tusare wa un kore. Chi utara anak ne iteki akorainnukara kuni ne ki wa un kore koroka wenbe orowa no un ohaitare wa un kore. Inambe gasu ne yakun, moshima guru koro katpak echi tusare yakun, kando otta an echi koro michi ne yakka echi tusare kusu ne. Koroka, moshima guru koro katpak shomo echi tusare yak anak ne, echi koro Michihi ne yakka echi koro katpak shomo tusare kusu ne. 8hui, shomo ramnu echi ki rapoketa kankapkapeka utara nei no iteki ok iporo oma yan, nei utara anak ne shomo ramnu ki sekoro moshima guru orowa no anukara kuni gusu yaiiporosakka ruwe ne. Son no echi otta Ku ye, nei utara analc ne pummaha koro okere ruwe ne. Koroka, eani anak
;
ne shomo ramnu 18
furaye yan
;
ki
ita
sapaha karakara nanuhu

ki
aokai
shomo ramnu
sekoro
moshima
;
19
20
2
guru otta nukara shomoki no nuina wa an e koro Michi orowâ no anukara kuni gusu tannbe nei no ki yan yakun, nuina otta ingara e koro Michihi anak ne pummaha eclii koropare kusu ne na. Hhish newa shikopopbe gusu aisamka, ikka guru opattekka wa ikka tan moshir'otta itel<i ikoro eumashnu yan koroka, shish ne yakka shikopopbe ne yakka isamka shomoki, ikka guru opattekka wa ikka shomoki kando otta ilôro eumashnu jân inambe gusu ne yakun, echi ikoro an ushiketa echi keutum ne yalvka
: :
6. 22-3a.]
MATTAIOS.
15
22
23
24
25
26
27 28
29
30
31
32
33
an kusu ne gusu ne na. Netobake gusu an ratchako ruwe ne tainbe gusu, ecbi sbikibi pekasbnii yakiin netobake ebitta apekereka kusu ne. Koroka, ecbi sbikibi anak ne wen yalam, kon netobake ebitta ekureok esbik kusu nen:uwe ne. Tarn be gusu ecbi osbiketa an pekere ekureok ne cbiki, nep Tu sapane guru orota yaishiporo ekureokbe bumi eiwaiigere easbkai guru isam inambe gusu ne yakun, sbinen lôpuri pirika, sbinen kowen, sbinen oinap sbinen kopuri wen nangoro; Ecbi okai utara Kamui newa ikoro newa tup ne kane orota yaisbieiwangere Tambe gusu, ecbi otta ku ye, ecbi eaikap ruwe ne. isbu gusu bemanda ecbi e, bemanda ecbi ku, samata, netobake gusu bemanda ecbi mi, ari an ambe gusu Inotu anak ne aep kasu no iteki nisbomap yan. pase ambe sbomo ne ruwe be an ? Netobake anak ne amip kasu no pase ambe sborao ne ya ? Eik peka oman cbikap ingara yan, nei okaibe toita sbomoki, nanke ka sbomoki, pu otta eumasbnu ka sbomoki, yakka kando otta an ecbi koro Micbibi anak ne nei okaibe ibere ruwe ne. Ecbi utara nei cbilsap akkari pase ambe sbomo ne riiwe be an? Ecbi tumugeta inan gum ka nisbomap wa sbii^.e ik pakno bene yaikewe porore easbkai ya? Hemanda gusu ecbi mi kunip enisbomap ya ? Napuri kata an nonno nekoii ne wa betuku ya, sekoro esainiiyo yan monraige sbomoki, isbitaige ka sbomoki yakka ecbi otta Ku ye, Horomon ne yakka iyotta tomte wa an ita anak ne tan nonno pakno eyaitomcbiin."e sbomoki ruwe tapan na. Koroka, Kamui anak ne tan to nup otta okai wa, nisbatta aubuika mun nei no tomte no kan rawe ne cliiki nei akkari ecbi okai utara okai gusu sbomo]<i ya ? aa eisbokor-i pon utara bumi tambe gusu, liemanda cbi e, bemanda cbi ku, sbui, nelson a amip ani ayaimire ya ? sekoro ye bine iteki nisbomap yan obitta tan okaibe anak ne oya guru bunarape ne ruwe ne koroka, kando otta an ecbi koro Micbi anak ne obitta tan okaibe ecbi koro kunip ne sekoro eraman wa an ruwe tapan na. Koroka iyotta
anal^ ne shildlii ne
:
!
16
MATTAIOS.
hoshiki no Shinuraa moshiri oupeka-i hemhem hunara yan
[6.34.-7.1-12.
hemhem,
:
Shinuma
jâkun, tapan okaibe
34
obitta echi akore

iteki
kusu iie. Tambe gusu, nishatta gusu nishomap yan nishatta anak ne yaikota gusu nishomap kusu ne. Toho kor'ewenbe anak nei toho gusu pakno ne ruwe ne na.
:
7 Ik.
Echi utara shomo akoipishi kuni ne, iteki koipishi Inambe gusu ne yakun, koipishi wa esanniyo nei no, echi akoipishi wa aesanniyo kusu ne orowa, pakari wa echi kore korachi, echi gusu ne yakka apakari wa Orowa, nep gusu yaikota koro shikihi 8 akore kusu ne. oshiketa an umanki-ni shomo nukara wa,iriwak shikihi 4 otta an pana numi esanniyo ya ? Samata, yaikota koro shikihi oshiketa umanki-ni an, aige, nekou ne wa koro iriwak otta, e koro shikihi oshiketa an pana 5 numi en ukte yan, ani italc 3â ? Kankapkapeka guru, yaikota koro shikihi otta an umanki-ni hoshiki no oashinge, yakun, iriwak shikihi oshiketa an pana numi oasbinge kuni gusu nukara eashkai nangon na. Ashkanne okaibe iteki seta kore, orowa, buta 6 kotchaketa echi koro shinju itelvi osura yan, ika ikineipeka buta anak ne kema ani shinju otereke, orowa, hosari wa echi kubaba nangon na 7 Koramkoro yan, yakun echi akore kusu ne humara yan, yakun, echi pa apa ushta shirikik inambe 8 yan, yakun, echi gusu amajca kusu ne na gusu ne 3âkun, nen ne yakka koramkoro chiki akore hunara guru pa apa ushta shiiikik guru otta amaka Koro poho shito koramkoro yak anak 9 kusu ne na. ne, otta shuma kore guru echi tumuta okai ya ? 10 Chep koramkoro chiki okokko kore guru an rawe he an? Wen buri koro echi utara ne yakka pirika 11 eikrap koro poho otta koropare katu aramu yakun, kasu no kando otta an echi koro michihi anak ne koramkoro guru otta pirikap shomo koropare ruwe 12 he an ? Tambe gusu, moshima guru orowa no nep
1
yan
7. IB -26.]
MATTAIOS.
echi koii rusui
17
13
14
15 16
17
Jiei no, shinuma otta iie yakka tambe anak ne Kamui ikashpaotte newa uweingarape ne ruwe ne na. Hutne apa kari almp yan aisamka an i orun arapa ru anak ne sep, orowa apa poro, te oro abup utara inne ruwe ne gusu ne na. Inotu an otta Oman ru anak ne butne, apa usbta pon, tan ru kari abup utara anak ne nioyo ruwe ne gusu ne na. Shunge uweingara utara yaitubare yan nei utara hitsuji rusb yaiiiiire wa araki, koroka, keutum anak Nei utara ene nivven borokeu lôracbi ne ruwe ne. Ainu anak ne iki ikip ani aeraniu an kusu ne. emauri ni orowa no bat uk ya ? Anzami orowa no Tap ne korachi, nep piiika icbijiku uk ruwe he an ? cbikuni ne yakka pirika ibebe koro, koroka, wen cbikuni anak ne wen ibebe betukbare ruwe ne.
ki
ambe
yan
ki
18
19
20
21
22
Pirika cbikuni wen ibebe koro eaikap, wen cbikuni pirika ibebe koro eaikap ruwe ne. Nep cbikuni ne yakka pirika ibebe betukure sbomoki cbiki, aotuye wa abe orota aomare ruwe ne. Tambe gusu, nei aeramu an ruwe tap an utara ene ikibi ani En otta Utarapa, Utarapa, ani ye guru anak ne na. pisbno kando mosbir'otta abup sbomoki ouse kando otta an Ku goro Micbi irenga nei no ki guru patek aban kusu ne na. Nei tobo ta inne utara En ene ye-bi Utarapa, Utarapa, E otta reibei rengap gusu uweingara sbomo cbi ki ya? reibei rengap gusu nitne kamui oasbinge sbomo cbi reibei rengap gusu usa kiroro an ikip ki ya ? sbomo cbi ki ruwe he an ? sekoro itak kusu ne.
;
:
23 24
25
Nei
ita
Kuani ene
ese itak-bi
Kuani
kare,
wen
buii ki utara, oyakta
paye yan,
2(i
kusu ne. Tambe* gusu, tap Ku no ki utara anak ne, watara kata koro chisei kara wayashnu guru ukoberaye ruwe ne aplo ran, okimumbe san, rera rui wa nei chisei epslâ yakka, horak sbomoki ruwe ne watara kata asama aande wa an ruwe ne gusu ne na. Orowa, tap Ku ye itak nu wa nei no ki sbomoki utara anak we ota kata
:
:
eramushKu ye ye itak nu wa nei

echi
ari
18
cliissi
MATTAIOS.
[7.
27.-8.
1-9.
27
kara ramu isam gura ukoheraye rawe ne. Apto ran, okimumbe san, rera rui wa iiei cliisei epeka iiei borak ambe auak Jie gusu borak poro ruwe
;
tapan
iia.
28
29
Yesu tan okai itak ye okere cbiki, nei inne utara anak ne nei epakasbi gusu iyokuiinure ruwe ne in ambe gusu ne yakuii, kambi-nuye utara nei no epakasbnu sbomoki, monduin nei no an koracbi epakasbnu nisa ruwe ne gusu ne na.
8 Ik.
Sbinuma nupuri orowa no ran cbiki inne utara nei osb paye nisa rawe ne na. Orowa, munin tasbuio ki guru sbinen Yesu orota ek wa ongami Inne ene itak-bi Utarapa, Aokai eramuosbnia yakun, ku kon i]etol)ake asbkannere easbkai ruwe ne sekoro itak. Orowa Yesu tekebe tuii wa nei guru tomosbma bine ene itak-bi: Ku raniuosbma na, e asbkannere asb na-sekoro itak orowa, n:iunin tasbum anak ne nani isam nisa ruwe ne na. Orowa, nei guru otta Yesu ene ye-bi Nen ne yakka otta iteki tan orusbpe nure Kamui kora kenru esapane guru otta Oman wa yainukare, samata, pawetesbu ne gusu Mose kasbpaotte ayangep yange 3ân, sekoro Yesu
:
itak nisa
5
ki,
ruwe ne na. Orowa, Sbinuma Kapernaum kotan
ta sbirepa cbi-
6 7
asbikne botne tumi-koro utara esapaiie guru koramkoro wa Sbinuma otta ek bine ene itak-bi Utarapa, Ku uni ta sbine beikacbi tususbke tasbum sbi no yupke bike ki wa botke wa an, ani itak. Orota Sbinuma ene ye-bi Ku ek wa iwangere kusu ne sekoro itak. Utarapa, ku kgt'cbisei kitai cboropoketa abun-i sbi no ku oripak an, oase itak ye wa en kore, yakun, ku goro beikacbi aiwangere kusu ne. Kuani ne yakka mondum korope ku ne ruwe ne, en tutanu tumi-koro utara okai sbinen otta, oman ani ku itak cbiki, oman sbui ek ani mosbima guru otta ku ye koro, ek orowa, ku ussbiune guru otta tambe
:
:

; ;
8- 10-21.]
MATTAIOS.
19
kara yan sekoro ku ye yakmi, kaii niwe ne gusu iie na sekoro nei tiiini-koro utara esapane gura ye rawe
10
ne.
Orowa, Yesu tan
italv
nn
cbiki iyokuniiure, aige,

:
osh araki utara otta ene itak-hi Son no echi otta Ku ye, Israeru un utara tumugeta ne yakka naa slionio tap korachi an poro eishokor-i Ku nukara
11
eraniushkare.
Orowa
echi otta
Ku
ye, cliupka
wano
12
13
14 15
bene cbuppok wano bene inne utara araki wa Abrabani bembeui Isaak benibeni Yakob bembem tura Rbine ikinne Kando mosbir'otta rok ruwe ne koroka, niosbiri pobo utara anak ne iyotta kunne usbike orun aokeuba kusu ne, nei usbiketa cbisb ambe newa niyorokara ambe an ruwe ne kusu ne na. Orowa, nei sapane guru otta Yesu ene itak-bi Oman, eani eisbokor-i an nei no eani gusu aki ruwe ne, ani itak. Orowa, nei pakibi waino nei a tasbum ki beikacbi iwange no an ruwe ne na. Orowa, Yêsu anak ne Petros koro cbisei ta abun
:
koro sbuito-babo seisekinau tasbum ki wa botke wa an siu'ri nukara. Orowa, Sbinunia nei sbiwentep koro tekebe to:noosbma, aige, seisekinau tasbu:n koboppa orowa, sbinuma bopuni wa otta 16 yaisbieiwangere nisa ruwe ne. Orowa sbiri-onuman an koro, utara anak ne nitne kamui sbikatkari utara poron no tura wa araki: aine, itak ani Sbinuma nitne kauiui soyumbare, orowa, tasbum ki utara obitta 17 iwangere nisa ruwe ne na tambe anak ne, Nei guru yaikota cbikoro katcbakbs uina bembem ki cbikoro tasbum sei bembem ki ruwe ng sekor'an uweingara guru Isaya ,ye itak ambe auweomare kuni gusu an ambe ne ruwe ne na. 18 Yesu yai sbirokari ta inne utara okai ruwe nukara cbiki ikusli un paye kuni kasbpaotte nisa ruwe ne na. 19 Orowa, sbine kambi-nuye guru ek wa Sbinuma otta ene itak-bi -Epakasbnu guru, nean E oman yaklva
cbiki,
;
20
21
guru otta ejie peka o:nan cliikap anak ne reusbi usbi an, koroka, Ainu Pobo anak ne sapa eninui usliilê ka sak ruwe ne. Orowa,
itura
:
ku
itak-bi
Obironnup anak ne sbui
kusu
ne, ari itak.
Yesa
nei
koro, rik
20
MATTAIOS.
[8.22-34.
moshima an Bbinuma koikara guru naa
wa ene
22
itak-hi
Utarapa, kuani hosbiki nooiDau

itak.
;
sliinen
ek
vva
ku micbi
iyurui otta
:
wa
ene
rai
en kore,
itak-bi
En
aiii
ku omare kuni ramuosbma Koroka, Yesu nei guni otta osh ek yan rai guru anak ne koro
23 24
25
2fi
27
28
29
30
31
guru iynrui otta omarere yan, sekoro itak. Orowa Sbinuma cbip o, awa, koikara utara ne yakka tiira no o rawe ne. Orowa, ingar'an, atui nosbiketa rui man sbirosbnm vva cbip maanibungo akarnure pakno riri poro ruwe ne koroka, Sbinuma anak ne niokoro wa an ruwe ne. Koikara utara sbinuma otta araki wa niososo bine ene itak-bi Utarapa, im kasbiobiuki wa nn kore, tane aisamlâ ange sbiriki na, sekoro itak. Nei utara otta Sbinuma ene itak-bi Eisbokor-i aabak utara bemanda gusu ecbi isbitonia ya? sekoro itak. Orowa, Sbinuma bopuni wa rera newa Orowa, atui kopao orowa, easbka ratcbi neto aii na. Tan guru nei utara iyokunnure wa ene itak-bi nekon a an guru ne ruwe be an ? Atui ne yakka rera ne yakka koro itak nu, sekoro itak. Orowa, atui kusbketa an Gadara niosbiii orun Sbinuma arapa chiki, tusbiri orowa no araki sbi no niwen nitne kamui sbikatkari utara tun etunangara, mosbiina guru nei ru kari apkasb eaikap pakno ne ruwe ne. Orowa ingar'an, nei utara bawe sange wa ene itak-bi -Kamui Pobo Yesu, un otta nep irenga an a ? Naa etoko an aine teda ek wa un panakte Hangeko no an sbiri ruwe be an ? sekoro itak. usbiketa ibe wa okai buta poron no an, awa, nitne -Aokai un oasbinge kamui Sbinuma otta ene itak-bi yakun, buta tamu un abup asb kuni ramuosbma wa
:
:
32
33
34
un kore, sekor'an itak ani koramkon nisa ruwe ne. Paye yan, sekoro Sbinuma itak orowa, nitne kamui soyunba wa buta tumugeta abup, nige, buta obitta rauneusbike orowa rap wa atui otta abnp bine esnmba wa rai nisa ruwe ne na. Orowâ no, buta resbpa utara anak ne macbiya ko-kira wa paye, aige, tan orusbpe newa nitne kamui sbikatkari utara orusbpe ye nisa ruwe ne. Orowa, Yesu etunangara kuni gusu macbi;
9.
Ill]
MATTAIOS.
obitta araki
;
21
ya koro uiara
chiki,
nei Ivotan
awa, Shinuma nukara orowa no paye kuni koramkon nisa
riiwe ne im.
9.
Ik.
4
6
10
11
Orowa, Shiimuia chip otta abun aige, atui tomotuye koro kotan orota ek nisa rawe ne. Awa, utara anak ne hotke wa an tususbke tasbum ki sbiiie ainu Sbinmua otta sei wa araki ruwe ne orowa, Yesu nei utara koro eisbokor-i nukara koro tususbke tasliuui ki guru otta ene itak-bi Pobo, keutum ritetkere yan, e koro cbikokatpak atusare ruwe ne gusu ne na. Orowa, kambi-nuye utara tumugeta okai utara anak ne koro keutuui ta, tan guru Kamui koatcba ruwe ne, ari itak. Yesu nei utara yainu-bi eramu an wa ene itak-hi Hemanda gusu ecbi utara keutumu ta wen no ecbi yaikosbiratnse ya ? E koro cbikokatpak atusare wa an sekoro itak ye, newa, e hopuni wa apkasb, sekoro itak ye-bi anak ne, inambe ye katu isaika itak ne ruwe be an ? Koroka, Ainu Pobo sbiri kata an wa cbikokatpalv tusare monduni koro wa an ani anibe ecbi eramu an kuni gusu (tususbke tasbuni ki guru otta ene itakbi sbotki cbupu wa e uni ) e bopuni bine e koro un bosbipi, sekoro itak. Orowa, nei guru bopuni wa koro cbisei orun arapa lusa ruwe ue. Koroka, inne utara tap anibe nukara cbiki isbitonm sbiriki, orowa, tap koracbi an nônduiu ainu otta koropare Kauiui ko oripak nisa ruwe ne na. Yesu tewa no oiiian wa sbirikusb, aine, yaku etaye cbisei otta a wa an Mattaios ani aye ainu nukara bine orota ene itak-bi En osb ek yan, Orowa, nei guru bopuni wa Sbinuma osli ouian nisa ruwe ne na Orowa, Sliinunia ibe gusu cbisei ta a rapoketa, yalcu etaye utara bene cbikokatpak utara bene inne no Yesu newa koro koikara utara tura rok wa okai nisa ruwe ne. Aige, Parisee un utara anak ne tap
;
wa
22
MATTAIOS.
[9. 12-20.
12
13
14
16
16
17
ene itak-lii gusu yaku etaye utara bembem cbikokatpak utara bembein tiuâ aep e ya ? Koroka, Sbinuoia tap ambe nu cbiki uei all itak. utara otta ene itak-bi Iwange no okai utara arak ne potara guru irammkka ruwe ne, ouse tasbum koro utara patek kon rusui ruwe ne. Koroka, Kuani raujpoken Ku kon rusui wa ayange kunip kon rusui sbomoki na, sekor'an itak ambe nek on a ikkewebe an itak ne ya ? ani ecbi paye wa ramepa,kari yan Kuani oupeka utara botuyekara kuni gusu ek ka sbomoki, katpak isoro utara botuyekara gusu Ku ek nisa ruwe ne gusu ne na. Nei ita Yoannes koro koikara utara Sbinuma oriui araki wa ene itak bi Cbi utara bembem Parisee un utara bembem kanna-kanna sbomo ramnuki, koroka, e koro koikara utara sbomo ramnu ki ka sbomoki ambe anak ne inambe gusu ne ya ? ari itak. Orowa, Tane matakore guru Yesu nei utara otta ene itak-bi an rapoketa, nei marapto gusu an utara anak ne yaituwasbkarap easbkai ruwe be an ? Okaketa tane matakore guru auk tobo ek kusu ne, nei ita Cbiworo-at ani sbomo ramnu ki kusu ne im. nei no ki yakun, fusbko araip utapke guru isain autapke ambe anak ne fusbko ambe orowa no yara, Sbui, orowa, nei yara usbike naa poro ne ruwe ne asbiii tonoto fusbko kapu-pukuru ta omare guru nei no ki yakun, pukuru patke wâ tonoto isam ecbikiki, orowa, kapu-pukuru aisamka ruwê Jie koroka, asbiri tonoto anak ne asbiri kapu-pukuru ta aomare, yakun, tup ne kane akoro wa okai.
Ecbi epakaslmu guru

:
aiiibe Diikara chiki nei koikara iitara oruii
iiep
18
19 20
okai itak nei utara otta ye rapoketa, sbine sapane guru ek wa ongami bine ene itak-bi Ku matnepo tane poka rai etokooiki wa an koroka, Aokai ek wa kasbiketa tekebe ande wa en kore, yak anak ne sbiknu kusu ne, sekoro itak. Orowa, Yesu bopuni wa koikara utara tui*a no nei guru osb oman ruwê ne. Orowa, ingar'an, tu pa
ingar'an,
:
Sbinuma tan
ikasbima,
wan pa kemnu tasbum
ki
sbiwentep Yesu
9.21-33.]
MATTAIOS.
i
23
oshiDaketa ek
2J
22
23
24
25
26
27
wa koro aiiiip cbingi tomoosbma isa ruwe ne, inambe gnsu ne yakiin, Shinuma mipi ouse tomoosbma yak ne a en kaobinki kusu ne, ani keutum ta yainu nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, Yesn bosari wa nei sbiwentep nukara bine ene Matkacbi, keutum ratcbire, e koro eisbokoro itak-bi kasbiobiuki nisa ruwe ne na, sekoro itak. i anak ne e Aige, nani nei sbiwentep kaobiuki wa an ruwe ne na. Orowa, Yesu nei sapane guru uni ta abun cbiki, top rekte utara newa inne utara sakayo bau nukara lôro Makta paye yan nmtkacbi anak ne ene itak-bi rai sbiri sbomo ne, oase rtiokon ruwe ne, ani itak. Aige, nei utara emina esapse nisa ruwe ne na. Koroka, inne utara asoyumbare okaketa, Sbimima awa, abun wa nei matkacbi koro teke kisbima Nei assurubu matkaclii bopuni nisa ruwe ne na. anak ne nei kotan ebitia sbipirasa nisa ruwe ne. Orowa, Yesu tande oro oman, aige, tu sliiknak
:
28
29 30
wa liawe asbte bine ene koro Pobo Aolca, un erampokiwen wa un kore, ari itak. Orowa, Sbinum.a cliisei orun abun cbiki, nei sbiknak utara Sbinuma orota araki Kuani tap awa, Yêsu nei utara otta ene itak-bi ambe Ku kara easbkai ani ecbi eisbokoro ya ? ari itak orota nei utara, Utarapa, ruwe un, ani ese wa ye ruwe ne. Tata otta Sliinuma nei utara koro Ecbi eisbokor-i sbikibi tomoosbma wa ene itak-bi an koracbi akara na, sekoro itak. Orowa, koro
utara Sliinuma osb araki
:
itak-bi
Dabid
sbikibi
makke.
Aige,
Yesu yupke
:
ikasbpaotte
31
guru
iteki
Yaitubare no mosbima ene itak-bi nu kuni ki 3ân, ari itak. Koroka, nei
wa
no
nei
utara
utara paye
wa
sbiri
ebitta
Yesu assuru asbte
nisa
ruwe
32 38
lie
na.
Nei utara soyumba, aige, nitne kamui sbikatkaii an sbine sliomo-itak guru Sliinuma otta atura wa ek. Nei nitne kamui aosbinge cliiki. sbomo- itak guru itak orowa, inne utara iyokunnure wa ene itaklii Israeru uu utara tumugeta naa sbomo tap ne kane okaibe anukara eramusblâre na, ari itak.
wa
^4
34
MATTAIOS.
[9.
34.-10.
1-7.
Koroka, Parisee un utara anak ne, Sbinuma
iiitne
kamui esapanep
iia,
aiii
iiitne
kainui oashiiige ruwe ne
sekoro itak.
35
36
37
38
Orowa, Yesu shiri ebitfca iiiachiya bene kotau bene okari omaii wa uwekarapa cbisei ta epakasbou, aige, mosbiri gusu an pirika orusbpe eupaskuma, samata, usa okai tasbum De yakka usa okai sbiyeye ne yakka iwangere nisa ruwe ne. Koroka, Sbinuma in ne utara Dukara cbiki, gusu erauipokiwen wa kore na, oresbpa guru sak no an bitsuji cbikoikip koracbi yairambekonio wa sbifccbari wa okai ruwe ne gusu ne na. Nei ita koro koil<ara utara otta Sliiminia ene itak-bi Anai:!ge kunip anak ne iiuye an, koroka, nionraige utara moyo ruwe ne. Tambe gusu, anange kuni usbi koro Utarapa anak ne nionraige gusu an utara kot toi oruti payere kuni gusu koranikoro yan, ari itak.
10 Ik.
1
Orowa, Sbinuma anak ne koro koikara utara ne tun
4
5
wa niu sbibekote botuyekara, aige, icbakkere ramat oasbiiige kuni mondum bembem nep tasbum ne yakka nep sbiyeye ne yakka iwangere kuni mondum bembem koropare nisa ruwe ne. Orowa nei tun ikasbima wan koikara utara reibei anak ne tambe ne ruwe ne Hosbiki, Petros ari an reibei koro Simon newa koro iriwak Andreas an Zebedaios pobo Yakob newa koro iriwak ne Yoannes an Pirippos newa Bartoromaios an Tomas newa yaku etaye guru ne Mattaios an Arpaios koro pobo Yakob an Taddaios an Kanaan mosbir'un guru ne Simon newa Yesu ekosbi Kaiiot kotan un Yôudas an ruwe ne. Yesu anak ne tan tun ikasbima wa niu payere bine kasbpaotte wa ene itak-bi Oya uirup koro ru oro-peka iteki paye yan, samata, Samaria un utara koro kotan orota ne j-aldâ iteki abup koroka, ouse Israeru cbisei un ru turainu wa Orowa, ecbi okai bitsuji cbikoikip otta paye yan. paye, aige upaskuma ki wa Kando mosbiri ebange
ikasbima
: ;
;
10. 8-20.]
MATTAIOS.
25
no an
10
mwe ne, -ari an itak ari itak yan. Tasbum utara iwaiigere, rai utara hetopo-sbiknure, raunin tasbinn ki utara asbkannere, nitne kaniui oasbinge yan oro isam no ecbi eungerai, oro isain no koropare yan. Kongani bene, sbirokani bene, sbiuninkani bene ecbi koro kani o pukurn ottaiteki omare orowa, payekai pusaru iteki koro, tu aniip bene, keirebe bene,
:
11
V2 13
kuwa bene iteki koro yan inambe gusu ne yakun, monraige guru anak ne aep uk kunip ne ruwe ne. Orowa, nep macbiya ta bene nep kotan ta bene ne yakka ecbi kusb cbiki, nei usbiketa okai pirika guru bunara yan orowa, ebopiru wa oman pakno nei guru otta reusbi yan. Orowa cbisei ta ecbi abup Orowa, cbisei koro guru ecbi cbiki ko-ongami yan. koroka, lôr'irenga kon rasui yakun, kore yaii
:
14
15
sbouioki yak anak ne, ecbi koro irenga Icanna bosbipire yan. Orowa, nen ne yakka ecbi uk sbonioki no ecbi ye itak sbomo nu yakun, nei cbisei bene nei macliiya bene orowa no ecbi ebopiru wa paye cbiki, Son no ecbi ecbi cbikiri usb koponcbi tuituye yan.
otta
Ku
ye,
koipisbi
tobo
ta
Sodom
newa
16
17
18
19
20
Gonioron kotan akore panakte-i anak ne nei kotan kasu no kasusb knsu ne. Ingar'an, Kuani ecbi payere asb katu anak ne bitsuji horokeu turnu un abupte koracbi ne tanjbe gusu, okokko pakno wayasluiu no okai, kusuwep puri-ratcbi pakno puri-ratcbi wa okai yan. Koroka, utara inambe gusu ne yakun, utara anak yaitubare yan ne ulvorauikoro utara otta ecbi sange, orowa, Icoro uwekaii cbisei ta ecbi kosbirkik kusu ne gusu ne na ruwe un, Ku rengap gusu inosbiri esapane utara sliiksamata bene, njosiiiri epungine utara tek samata bene ecbi niniba an knsu ne, tainbe anak ne nei utara gusu bene, oya mosbir'un utara gusu liene sbirosb ne kusu ne na. Koroka, ecbi asange ita, nekon a, bemanda an itakani itak ya gusu iteki nishoniap yan beniaiida gusu ne yakun, nei ita eclii ye kuni itak anak ne akoropare kusu ne gusu ne na. Ecbi yaikota ye itak sbonio ne wa, ecbi koro Micbi kon liainat ecbi keutum
:
26
21
oshiketa itak
irivvakihi
MATTAIOS.
[10.21-33.
22
23
.
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Orowa, iriwak anak anak iie koro poho sange kusu ue samata, po utara aiiPok ne koro 01] a koro unu koiyouDuppa wa raigere kusu ne. Orowa, echi utara anak ne Ku reihei ankushkeraipo obitta no okai utara orowa no aetunne kusu ne koroka, okese pakno yaisbiporore gur'anak ne, nei gur'anak kasbiaobiuki kusa ne. Koroka, tan macbiya ta utara ecbi kesbke cbiki, nei samalce an niacbiya orun kira yan son no ecbi otta Ku ye, Ecbi utara Israeru un macbiya ebitta kusb sboraoki, aine, Ainu Pobo ek kusu ne na. Koikara guru anak ne epakasbnu guru kasu no an a:iibe sbomo ne, aussbiunere guru anak ne kon nisbpa kasu no an ambe sbomo ne ruwe ne. Koikara guru anak ne Icoro epakasbnu guru nei no an, aussbiunere guru kon nisbpa nei no an ambe anak ne pakno ne ruwe ne cbisei kon nisbpa Beeruzeboru ani reikore yakun, kasu no nei cbisei un utar3> ne yakka sbomoki kusu ne ya ? Tambe gusu iteki nei utara koisbitoma yan inambe gusu ne yakun," akamure wa anukare sbomoki ambe isam, anuina wa asarare sbomoki ambe sbinep ka isam ruwe ne. Kuani kunne ita ecbi nure asb ambe, pekere otta ye yan orowa, kisara ani pi-nu no ecbi nup anak ne, cbisei kitaige wa rui bawe ani sbiassuru asbte yan. Netobake raige easbkai, koroka rainat raige eaikap utara iteki koisbitoma yan koroka, ramat bembem netobake bembem tup ne kane Gebenna orota isamka easbkaibe koisbitoma yan. Tu amam e cbikap anak ne sbine issen gusu sbomo aeiyok ruwe be an ? yakka, sbiiiep ne yakka ecbi koro Micbi eramusbkare no sbiri kata bacbiii sbomoki ruwe ne koroka, ecbi sapaba usb otop-tu katap obitta apisbki wa an na. Tambe gusu, iteki isbitoma yau, ecbi utara anak ne inne aman e cbikap kasu no oro an ambe ne. Tambe gusu, nen ne yakka mosbima guru tek-samta en eyaipusbi wa ye guru an cbiki Kuani ne yakka kando otta an Ku Micbi tek-samKouoka, nen ne ta nei gara eyaipusbi wa ye kusu ne.
riiwe ne.
bawe ne
ne
araigere gusu ekoshi, michilii

:
10. 34.-11. 1-2.]
MATTAIOS.
27
34
85
8(i
87
8S
8r<
40 41
4*2
yakka rnoshima guru tek-samta en eshikaslike guru an cbiki, Kuani ne 3âkka kando otta an Ku goro Michi tek samta nei guru eshikashke kusu ne na. Kuani anak ne niosbiii otta itomo sange kuni gusu Ku ek shin iteki yainu yan itomo sange gusu Ku ek sbomoki, emush asange gusu Ku ek ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Ku ek katu anak ne ainu koro michi eukopire, matne pobo ne yakka koro habo eukopire, kosbmat koro sbiuto-babo eukopire kuni gusu Ku ek nisa ruwe ne orowa, ainu epokba utara anak ne yaikota koro uni un utara ne kusu ne ruwe ne. En akkari koro michi bene koro habo bene kasu no koomap gur'anak ne, En ko-oripak sbomoki ruwe ne orowa, En akkari koro okkai pobo bene matne po bene kasu no koomap gur'anak ne, En ko-oripak shomoki gun'ne. Orowa, koro utasap uk wa En osb shoino ek gur'anak ne En ko-oripak sboiuoki guru ne ruwe ne. Kon ramat pa gur'anak ne, nei ambe turainu kusu ne orowa, Ku rengap gnsu kon ramat turainu gur'anak ne, ramat pa kusu ne ruwe ne na. Ecbi uk gur'anak ne En uk ruwe ne, orowa, En uk gur'anak ne En omandep uk ruwe ne na. Uweingara guru ne gusu uweingara guru uk gur'anak ne uweingara guru koro pummaba uk kusu ne orowa oupeka guru ne gusu oupeka guru uk gur'anak ne oupeka guru koro pummaba uk Icusu ne ruwe ne. Orowa, nen ne yakka En koikara guru ne gusu teda okai shine nokan gTiru otta nam wakka shine itangi patek poka kure gur'anak ne, son no ecbi otta Ku ye, nei gui'U anak koro pummaha earikinne turainu shomoki kusu ne ruwe ne na.
;
:
11 Ik.
1
Orowa, Yesu anak ne koro tun iK'asiiima wa niu ne koikara utara kasbpaotte okere cbiki okai macbiya
otta
upaskuma heinhem
ki
epakashnu hemliem
ki
kuni gusu nei kotan ekohopi wa oman nisa ruwe ne. Ipakashnu chisei ta an Yoannes anak ne Kiristoiki
28
aiiibe
MATTAIOS.
[11.3-lJ.
3
4
[asere wa kuni ainu anak ne Aokai ne iQwe? sbui, Dnoshima ainu cbi ehu.ye ruwe he an ? sekoro itakle. Orowa Yesii ese wa iiei utara otta ene j-e-hi Echi paye wa, echi niip hemliem ecbi nukarape hemhem Yoannes otta nine yan shiknak utara aingare, hera utara aapkashte, munin tashuni ki utara aashkannere, ashpa utara ainure, rai utara hetopo-ashiknure, orowa, pirika shongo anak ne irapokkari utara otta anure riiwene. Orowa, nen ne 7/akka En gusu epetchiu laiiii ika nukara shomoki guru anak ne anunuke ne ruwe ne -sekoro itak. Nei utara paye shiri rapoketa Yesu Yoannes orushpe Ecbi okai gusu inne utat'topaba otta ene ye-bi utara nep nukara gusu kijnta ecbi paye ya ? Eera ani asbuyesbuye rapembe nukara kuni gusu ecbi paye Koroka, nep nukara gusu ecbi paye nisa ruwe be an ? ya ? Sarambe aniip nri guru nukara kuni gusu ecbi paye nisa ruwe be an ? Sarambe amip ani ini utara anak ne Mosliiriesapane guru kot' cbisei ta okai ruwe ne. Koroka, nep gusu ecbi paye ya'^ Uweingaraguru nukara kuni gusu ne ruwe be an ? Son no un Kuani ecbi otta Ku ye uweingara guru kasu no pase guru nukara gusu ecbi paye nisa ruwe ne na.
child,
koi'o
]>:oikara
:
nu
Shiiiuina otta ene yere
lii
Ek
utara
10
E kotchaot Ku sliongo
e kon rubii etoko-oiki gusu, kore guru e imiiuhu kotcliaketa
Ku omaude kusu
ne
11
,
12
13
14
wa an itak anak ne tan guru epeka ne ruwe ne na. Son no ecbi otta Ku ye, sbiwentep utara bekatparep tumugeta Baptisma kore Yoannes kasu no pase guru naa sbonio bopuni nisa ruwe ne yakka, kando mosbir'otta an iyotta pon guru ne yakka nei guru kasu no pase guru ne ruwe ne na. Orowa, Baptisma kore Y'oannes an tobo wano tane pakno kando niosbiri aeyaikoniwen ruwe ne, awa, niwen no iki ulara anak ne nei ambe kon ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, obitta no okai uweingarape newa nep tuitak an yakka obitta Yoannes ek pakno uweingara nisa ruwe iie. Orowa, ecbi utara rengaine uk yak anak ne, okaketa ek kusu
sekoro anuye
no aye
itak
11.15-25.]
MATTAIOS.
29
15 16
'
17
18
19
Nu kuni tau guru ne ruwe De. lie Ericba anak gusu an kisara koro giir'anak ne nu yan. Koroka, tane okai utara ikiri nep otta Ku koberayere kiisu ne ya ? Ihok ushiketa rok wa, koro katairotke utara otta Chi utara hotuyepakara wa ene ye poho iikoberaye anak ne ecbi gusu top rekte asb ruwe ne, awa, ecbi rimse sbomoki, chi chisb ash nisa, koroka, ecbi sarachisb sbomoki ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Yoannes anak ne ibe sbomoki iku sbomoki no ek, aige, nei guru nitne karaui sbikatkari ruwe ne, âni utara ye ruwe ne. Ainu Poho anak ne ibe bembem In iku hemhem ki koro ek, awa, ingara, ibe rui tonoto iku rui ainu, cbikokatpak utara newa yaku etaye koro Wayaari utara ye ruwê ne. katairotke guru ne sbnu ambe anak ne yaikota ki ambe gusu oupeka no
:
aattere
ruwe
ne.
20
no, orota iyotta poron no kiroro an ikip iki macbiya koro utara anak ne yaikokatpak sbomoki gusu, Shinuma kosakayokara beasbi bine ene itak-
Orowa
21
bumi
22
23
24
Korazin kotan, aeyaisambepokasbbe e ne e ne Ecbi osbiketa Ku ki kiroro yupu ikip aiiak huini ne Turos kotan ta bene Sidon kotaji ta bene akara yak anak ne, nei utara fusbkone bai ani akara amip newa uiiia ani yaikokatpak kusu ne. Yakka ecbi otta Ku ye, koipishi tobo ta Turos kotan newa Sidon kotan otta akore panakte-i anak ne, ecbi otta akorep kasu no kasush ne kusu ne. Aa Kapernaum kotan, eani anak ne kando pakno arikinde kusu ne ruwe be an ? Hedes pakno aeraiige kusu ne inambe gusu ne yakun, e osbiketa kiroro yupu an ikip anak ne Sodojn kotan otta aki yak anak, nei kotan tane pakno an koipishi nangoro gusu ne. Yal^ka, ecbi otta Ku ye tobo ta, Sodom kotan akore panakte-i anak ne ecbi otta akorep kasu no kasusbbe ne ruwe ne kusu
hi
:
Aa
! !
Aa Betsaida kotan aeyaisambepokasbbe
25
ne na, Nei
sekoro
ita
itak.
Yêsu ese
wa ene
itak-bi
Kando
newa
mosbiri koro Utarapa ne Ku Micbi, tan orusbpe wayasbnu utara newa oramush utara gusu nuina wa
30
aiai otta
iia
:
MATTAIOS.
[11. 26.-12. 1-7.
26 27
28
29
30
rmkare iiisa ruwe ue gusu, Ku yaiiraige ash ruwe ne wa, Micbi, tap koracbi E ki kuui ambe anak iie e esanniyop ne ruwe ue gusu ne na. Nep ne yakka obitta Ku Micbi orowa no A en koropare nisa ruwe ne orowa Micbi mosbima Pobo eranau an guru sbinen Iva isani saiuata Pobo newa koro Micbi otta Pobo nukare ainu mosbima, Micbi eramu an guru isam ruwe ne. Nen ne yakka nônraige wa kososb no ashikere utara anak ne Ed otta araki yan, yak an, Kuani ecbi sbinire asb kusu ne na. Kuani anak ne ramu-sbiroma wa keutum yaieoripakka ambe Ku ne ruwe ne gusu, Ku rekucbi orunbe uk wa Eii orowa no eyaibannokkara yan yak anak ne ecbi keutum gusu sbiui usbi apa kusu ne. Ku goro rekucbi orunbe bauge, Ku sbikebe kosbnep ne ruwe
: :
ne gusu ne na.
12 Ik.
1
sbini tobo ta mungi toi'kusb koro koikara utara ibe rusui gusu n:iungi upusb tuiba wa ibe beasbi koroka Parisee uii utara tap ambe nukara cbiki Sbinuma otta eoe itakIngar'ai), E koro koikara utara anak ne sbini bi tobo ta aki yak ne cbikokatpal^ iiep ki koro okai ruwe ne, ani itak. Koroka, nei utara otta Sbinuma ene ye-bi Dabid newa tura no okai utara ibe-rusm ita bemaiida ki orusbpe nei guru Kamui kora kenru orun abun wa Kamui otta yaisbieivvangere utara mosbima okai utara e ko cbikokatpak ne sekoro Kamui otta ayangep uk wa yaikota newa tura no okai utara ibe ambe ecbi oro-uitak sbomoki ya ? Sbui, sbini tobo ta Kamui kora kenru un utara anak ne sbini tobo otereke yalvka katpak isam ruwe ne a ambe ne yakka Kamui tuitak kasbiketa ecbi oro-oitak
ita
Nei
Yesu anak ne
aige,
wa
omaii
6 7
sbomoki ruwe be an ? Korolâ, ecbi otta Ku ye, kora kenru kasu no porobe teda an ruwe ne. Koroka, Kuaiii anak ne ramu-bauge ambe Ku kon rusui wa ayange kunip Ku koJi rusui sbomoki ruwe
Kamui
12.8-22.]
MATTAIOS
sekor'aii
81
ne an
8
9
anuye
vva
wa
okai
yalvun,
an itak ikkewebe ecbi eraniu Ivatpak sak iitava kokatpakte
shoino ecbi ki nangoro kiisu ne.

sbini tobo Ivoro
Ainu Pobo anak ne

ne.
Utarapa ne ruwe
10
11
Orowa Sbinuma nei oro ekobopi wa oiiian, aige, nei utara koro uwekari cbisei ta abun nisa rawe ne awa, Orowa, ingar'an, oatteke sbipesbte sbine ainu an. ei3ônnappa ika bunara rusui gusu ntava uwepekennu Sbini tobo ta iwangeie anibe wa otta ene ifcak-bi anak ikasbpaofcte an i koracbi ne niwe be an ? Nei utara otta Sbinuuia ene itakari itak ruwe ne. bi : Ecbi utara tumugeta inan guru sbine bitsuji cbikoikip koro wa an wa nei ambe sbini tobo ta sbui oro:
.
12
13
14
15 16
osbuia cliiki kisbima wa yange sbomoki ya ? Hitsuji kasu no ainu anak ne nep oro an-i aesanniyop bumi! Tanibe gusu sbini tobo ta pirikap ki anibe anak ne Orowa, nei pirikap an i ne ruwe ne na, ari itak. E teke turi yan, ani Sbinuuja ye. Orowa, ainu otta aturi, aige, mosbima an ambe koracbi atuinasbnure Koroka, Parisee un utara soyuniba nisa ruwe ne. wa Sbinuma raige kuni eukorauikon nisa ruwe ne, Aige, Yesu tambe eraman gusu nei kotan wano ekobopi wa Oman aine, inne utara nei osb paye. Orowa, Sbi:
numa
ne.
2^7
l^'i
nei utara obitta iwangere, aige, rnosbirna utara otta sbou:io iamkirire kuni ne kasbpaotte nisa ruwe
miinoe
Kit ouiap
wa ku uitelc aiuu wa Ku keiitum euupetiie aiuu

;
iugara yau
Slmmuia kashiketa Ku lauiat Ku aiide wa, Oya uiriip ofta Ku ikaslipaotte nure kusu ne.
IP,
19
20
Nei guru etushinak shomoki, rui hau sange ka sliomoki Orowa machiya otta koro hau ueu ne yakka orowa no ami ka shoiiioici kusu ne Orowa, ikaK!i])aotte akire pakno phi o rapembe kaye sliomoki. Epuipuise Iiai ushka ka shomoki. Orowa, Oya moshir'un utara nei ainu kon reihei ankushkerai chipachipa kusu ne,
:
21
sekoro
22
Isaya aitakte bawebe uweiiigara guru auweomare kuni gusu ne na. Tande imakake nitne kaniui sbikatkari gusu sbiknak sbomo-itak gura sbinen Sbinuma otta atura, awa,
32
MATTAIOS.
[12. 23-33.
23
24
Shiniima nei gura ingara hemhem Ivi, ifcak hemhem ki kuni lie iwangere nisa ruwe ne. Orowa iniie utara tambe Dukara, aige, eoyamokte waeneitak-bi Tan guru anak ne Dabid koro Pobo ne ruwe be an ? sekoro itak. Koroka, Parisee un ufcara nei ambe nu, aige, eneitak-bi Tan guru anak ne ouse Beeruzeboru ani aporose nitne kamui esapanep ani nifciiep soyum:
25
Sbinuma nei utara yaiim-hi eramu an wa otta ene itak-bi In an mosbiri uirup ne yakka yaikota gusu utasbpa uwekopi yak anak ne, nei mosbiri aboknsbte kusu ne sbui, inan macbiya bene in an cbisei bene ne yakka, yaikota gusu uwekopi yakun okai eailâp kusu ne na orowa, Satan anak ne
bare rawe ne, ari itak.
:
26
27
28
29
30
31
32
33
yakun, Satan yaikota gusu yaiekopi ruwe ne yak anak ne nekon a sbinuma koro mosbiri asb easbkai 5â ^ Sbui, Kuani anak ne Beeruzeboru ani nitnep soyumbare yakun, ecbi pobo utara inan Tambe guru ani nei ambe soyumbare ruwe be an ? gusu nei utara anak ne ecbi koipisbi kusu ne ruwe ne na. Koroka, Kuani anak ne Kamui Kaniat ani nitnep soyumbare yakun, Kamui mosbiri ecbi orota ek wa an ruwe ne. Sbui, Ainu anak ne bosbiki no okirasbnu garu tupetupe sbomoki yakun, nekon a iki wa sbinuma kot cbisei ta abun wa nei okirasbnu Atupetupe guru korope akoisamka kusu ne ya En okere clnki kot cbisei koisamka kusa ne na. tura no iki sbomoki gur'anak ne En epokba gun'ne orowa, En tura no uwgkarapare sbomoki gur'anak ne Tambe gusu ecbi otta Ku ye, cbiesbitcbari ruwe ne. nep cbikokatpak ne yakka, nep ko atcbap ne yakka utara gusu atusare kusa ne, koroka, Ramat epeka no an koatcbap anak ne atusare sbomoki kusa ne ruwe ne. Orowa, nen ne yakka Ainu Pobo epeka sempiroitak ki guru an yakka atusare kusu ne, koroka, nen ne yakka Asbkanne Ramat epeka sempiroitak ki guru ana,k ne, tan mosbir'otta ne yakka, ek kasbki mosbir'otta ne yakka atusare sbomoki kusu ne ruwe ne. Cbikuni anak ne koro nikaop tura pirika ruwe ne ani ye yan shomo ne yakun, cbikuni nikaop tura wen
Saltan soyurabare
;
'?
12. 34-44.]
MATTAIOS.
lie ari
:
33
34
35
36
37
38
39
40
41
ye yan inambe gusu ne yakuD, cbikuiii koro iiikaop giisu aeranian ruwe ne. Paskiiru okokko koro saiitek utara, echi wen w'a giisn nekon Keutuni osbiketa a echi iki wa pirikap ye eashkai ya ? nuye an no aii-i wano parobo itak sange ruwe ne gusu ne iia. Pirika ainu anak ne piiika ikoro an usbike wâno piiikap sange ruwe ne, wen ainu anak ne wen ikoro an usbike wano wenbe sange rTiwe ne. Orowa, ecbi otta Ku ye, nep ikkewe sak no an itak ani ye yakka, akoipisbi tobo ta nei ambe gusu aesanniyo kusu ne. JH ye itak gusu eani aopekare kusu ne, orowa e ye itak gusu akokatpakte kusu ne gusu ne na. Orowa, kambi-nuye utara tumugeta okai utara newa Parisee un utara tumugeta okai utara anak ne Sbinuma orun ese wa ene itak-bi Epakasbnu guru, ki sbirosb sbinep anukan cbi okai utara anak ne rusui ruwe ne, aii itak. Koroka, Sbinuma nei utara otta ese wa ene itak-bi Wen newa om'oinu koro ainu ikiri anak ne sbirosb bunara ruwe ne aige uwêingara guru Yona koro sbirosb mosbima anak sbirosb akore sboinoki Toiia anak ne tokap-to rereko kunne-to re ancbikara uturuta poro rep un cbikoikip boni osbiketa an koracbi, tambe nei no Ainu Pobo ne yakka tokap-to rereko kunne-to re ancbikara uturuta toitoi sambe osbiketa an kusu ne. Ninepe kotan un utara anak ne tane okai ainu ikiri gusu bopuiiiba bine koipisbi wa kokatpakte kusu ne inambe gusu ne yakun, nei utara anak ne Yona ki
aiiak
iie
:
ruwe
E
:
42
upaskuma gusu yaikokatpak nisa ruwe ne, awa, ingar'an, Yona kasu no pase guru teda an ruwe ne. Pikata un inosbiri esapane sbiwentep anak ne bopuni
wa
43
tane okai ainu

:
ikiri
gusu koipisbi
wa
kokatpakte
44
inambe gusu ne yakun, sbinuma anak ne Soron:on koro wayasbnu atnbe nu kuni gusu mosbiiigesb wano ek nisa ruwe ne awa, ingar'an, Sororaon kasu no pase guru teda an ruwe ne. Koroka, icbakkere ramat anak ne ainu orowa no soine cbiki sbini usbike bunara gnsu wakka-sak ikusbwa oman, aige, Kuani pa sbomoki ruwe ne. Orowa no ene ye-bi
kusu ne
;

3-i
MATTAIOS.
[12. i5.-13. 1-6.
45
46
47
48
49
50
auak ne orowa Ku soiiie cbisei slmi orun Ku hoshipi kusu ne, ari itak orowa, ek, aige, nei cliisei oha, achashnure wa an, atomtere ruwe ne ari nukan ruwe ne. Orowa no shinuma oman wa moshima an yaikasu no wen arawan ramat uina wa tura no ahup wa okai ruwe ne orowa, nei ainu hosbiki no an katu kasu no iyosbi no an katuhu anak ne naa wen ruwe ne. Tajie okai wên ainu ikiri otta ne yakka tauibe nei no an kusu ne na. Sbinuina anak ne inne topaba utara orota itak rapoketa, ingar'an, koro babo koro iriwak utara tura Sbinutna otta itak rusui gusu soita rosbki wa okai Awa, sbine ainu Sbinutna otta ene itak-bi Ingar'an, E koro babo E k'oro iriwalc utara tura E otta itak rusui gusu soita rosbki wa okai ruwe ne, ani itak. Koroka, nei guru otta Sbinuma ese wa ene itak-bi Ku goro babo nen ne ? Ku goro iriwak utara nen ne ruwe be an ? ari itak Orowa, Sbinuma koro koikara 'Ingar'an, Ku utara oro untekebe turi wa ene itak-bi Inambe gusu ne goro babo Ku goro iriwalv utara yakun, in an guru ne yakka kando otta an Ku goro Micbi irenga ki gur'anak ne sbinuma analv Ku okkai ainu iiiwak ne, Ku mat ainu iriwak ne, Ku babo ne ruwe ne na.
;
13 Ik.
1
2
3
Kei tobo ta Yesu cbisei soine bine atui samta a nisa ruwe ne, awa, poro inne utara uwekarapa gusu, Shinuma chip orun abun wa a nisa ruwe ne uwekarapa utara anak ne atui samata rosbki wa okai nisa ruwe ne na. Awa, itak-maukusbte-itak ani Sbinuma
;
4
5
usausa okaibe nei utara otta ye, aige, ene itak-bi Ingar'an, Piyebe etoita sbine ainu oman wa piyebe etoita etoita orola ru paruru ta bacbiri ambe an, orowa, aige, cbikap reu wa nei ambe e nisa ruwe ne sbuma-usb kapan no toi an usbiketa bacbiri ambe an, awa, toitoi abak gusu nani betukba aige, cbup ri samata, sbinrit isamV)e ne gusu cbiki sbukus-cbire
: ;
: :
13. 7-19.]
MATTAIOS.
36
shuinutiige wa isam nisa ruwe ne. Orowa, inoshiinap aiiak Be ai-usli oi an ushiketa hachiri awa, ai-ush ni
;
hetukba
wa
nei ainbe ateye
nisa
ruwe ne
shui,
10
11
12
mosliiina arabe anak ne toitoi pirika ushike ta hachiri wa hefcukba, aine, ashikne hotne pakno bene, re hotne pakno bene, wanbe ikashima hotne pakno bene shipiraspa nisa ruwe ne na. Kisara koro guru, nu yan. Orowa, koikara utara araki wa Shinuina orota ene ye-hi Hernanda gusu itak-maukushte-itak ani nei utara otta itak ya ? Sbinunia ese wa orota ene bawe oka-bi Kando mosbir'otta aiiuinap eram'an-bi anak ne echi otta akore wa an, koroka, nei utara otta sboino akore ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nen ne ya]<ka koro guru otta akore wa nuye an no sbinuma koro kusu ne koroka, nen ne jâkka koro
:
E
:
13
sbomoki gur'anak ne, lôro wa an ambe ne yakka auk kusu ne gusu ne na. Nei utara ingara wa nukara sbomoki, inu wa nu ka shouioki, shui, ramepakari sbomoki wa okai gasu tambe gusu itak-maakashteitak ani Ku ye ruwe ne.
echi-nu, Icoroka, oaia erampeutek ; echi iiuK-arn, koroka, ramepakari ka sbomoki Tan utara anak ne slukibi ani shomo nukara, Kisara imi sliomo nu, Keutum ani sliomo eram'an lami, Aige, Ku iwangere gusu sliomo liosari kuni ne
li'iî
24
â
Iiigara
wa
J-&
Tan
Koro
utara Itoro sambe nislito ne,

kisiira
ashpa ne,
;
Sbikihi sliildcamuktek ne
16
17
18 19
sekoro uweingara guru Isaya koro uweingarape tan utara gusu auweomare ruwe ne na. Koroka, echi koro sbikihi anak ne nukara gusu, echi koro kisara nu gusu anunuke ne. Inambe gusu ne yakun, son no echi otta Ku ye, inne uweingara utara bene, inne oiipeka utara ne yakka eclii nukarabe nukan rusui a koroka, sboino nukara echi nu ambe nu rusui a koroka, nu ka sbomoki nisa ruwe ne. Tainbe gusu piyebe etoita guru gusu an itak-maukushte-itak nu yan. Nen ne
;
yakka
neim.osliiri
gusu an orusbpe nu
wa erampeutek

36
child aiiak
MATTAIOS.
[13.20.-30.
20
21
iê, wenl^f^ ek wa nei gum keutum oshiketa ehekem wa uk ruwe ne. Tain be aiiak ru parnru ta aetoita gnru lie ruwe iie. Orowa, sliumaiisli nshiketa aetoita gur' anak ne, tarn be anak itak nu, orow'a, iiaiii j-aikopuntek bine kon ruwe ne yakka koro keutum ta sbinrit isamma gusu, irukai-tomta
aetoitap
22
aige, nei itak gusu aeramchuptekbe bene aepokbap bene betuku yakun, uani epetcbiu ruwe ne. Orowa, ai-usb ni an usbiketa aetoita gur' anak ne, tambe anak nei itak nu orowa, kanna mosbiii gusu an nisbomap ambe bene, aeoteknu ambe gusu an kokandarea ambe bene gusu, nei itak ateye,
yaisbiporore
23
aio;e,
ibebe
sbomo betukure gun'ne.

aetoita gur'anak
;
Orowa
toitoi
pirika usbiketa
ne, tam])e ana!< nei
itak
24
orowa, son no poka sbinuma pakno bene, re botne pakno bene, wanbe ikasbirca botne pakno bene betukure guru ne ruwe ne, ari itak. Sbinuma naa sbine itak-ma.ukusbte-itak nei utara Kando mcsbiri anak ne otta sange wa ene jê-lii
ibe o, asbikne botne
:
nu wa eram'an
kot
toi
otta
;
25
ruwe ne
piyebe etoita guru akoberayere koroka, utara mokon rapoketa epokba guru
pirika
20
27
wa mungi tumugeta zizania mun etoita wa Oman ruwe ne. Awâ, nei raba betukba wa ibebe
sbinen ek
asbippa
koro
anak
ne
zizania
toi
mun
:
ne
yakka
anukan
toi
nisa iTiwe ne.
Orowa,
28
aussbiune utara araki wa otta pirika piyebe e toita sbomo ki ya? aige, bem.anda gusu zizania miui betukba niW'e be an ? Toi kon nisbpa ene bawê an-bi sekoro itak.
:
koro guru orota Nisbpa, e kot ene itak-bi
Tambe anak ne en epokba guru

sekoro itak.
ki ikip
ne ruwe ne,
:
29
30
Orowâ, orota uitek utara ene ye-bi Tap ne ne bawe ne yakun, paye ash w-a nei a zizania mun uwekarire yak pirika ya ? sekoro itak. Sbon]o, nei ambe ecbi risbpa yak anak ne mungi ne 3âkka Anange paba pakno tura no akoiisbpa nangon na.
aotuye ita, otuye tup ne kane iteki ekottanu yan Ecbi paye- wa utara orota ene ku ye kusu ne-bi bosbiki no nei zizania mun uina wa ubuika kuni ne
:
:
13. 31.-42.]
MATTAIOS.
:
37
31
32
33
ne kara koroka niungi anak lie ku pnbu otta oniare yan, sekoro ku itak kusu ne. Naa shine itak-maukusbte-itak Shinuma nei utara otta sange wa ene ye-bi Kando mosbiri anak ne sbine karasbi piyebe koberaye rawe ne an ainu nei ambe nk wa kot toi otta etoita awa, nei piyebe anak son no poka mosbiina okaibe kasn no pokasbnu nokanbe ne a koroka, betuku koro anak ne niosbima okai barn kasii no poro, aige, rik peka kusb cbikap arald wa nei tekebe kata reusbi mwe ne. Naa sbine itak-maukusbte-itak ani nei utara otta Sbinuma ye nisa ruwe ne Kando mosbiii anak ne
111113^6
:
31
35
sbiwentep orowa auk wa lôbo re cbomba osbilêta anuina, nei okaibe obitta sbipusbkere pan-dane koberaye ruwe ne, ani itak. Tan orusbpe obitta Yesu itak-maukusbte-itak ani nei inne topaba utara' otta ye wa nure nisa ruwe ne, aige, itak-maukusbte-itak isam no nep ne yakka utara otta ye sbo noki tambe anak,
:
Itak-maiiknshte-itak gusu ku paroho ku maka kusn ne, Moshiri heashi-i wano auuina wa aii oruslipe Ku ye kiisu ne,
sekoro uweingara guiTi ye itak auweoniare kuui gxisu
36
37
38
39
40
41
42
an ap ne ruwe ne na. Orowa, Sbinuma nei inne topaba utara ekobopi wa cbisei orun abun awâ, koro koikara utam otta araki bine ene itak-bi Toi otta aetoita zizania mun gusu an itak-maukusbte-itak pita wa un kore, ari itak. Orota Sbinuma ese wa ene itak-bi Pirika piyebe etoita gur'anak ne Ainu Pobo ne ruwe ne toi anak ne mosbiri ne pirika piyebe anak ne mosbir' un gun' ne zizania mun anak ne nitnep koro pobo ne nei ambe etoita epokba gur'anak ne nitne kan.iui ne ruwe ne anange pa anak ne nôsbiii sbiolvere-i ne otuye utara anak ne Kamui bautur'un utara ne ruwe ne na. Tambe gusu, zizania mun anak ne auwekarire wa abe ani aubuika koracbi, mosbiri aokere-i ta ne yakka nei no an kusa ne. Ainu Pobo anak ne koro uitek utara payere wa koro mosbiri orowa no nep ne yakka epetcbiurep bene wenbe ki utara bene etayere wa,
:
: ;
38
MATTAIOS.
;
[13. 43.-55.
4,3
a be sokot otta osiirare kusu ne nei ita chish ambe bene Diyorokara an kusu ne. Nei ita aimk ne tokap chnp niipeki atte korachi oupeka utara ne yakka koro micbi koro iiioshiri ta nupeki atte kusu ne na.
Kisara koro guiu, nu yan.
44
45
46
47 48
49 50
51
52
63
54
55
Kando n:ioshiri anak ne toi tumugeta anuina wa an ikoro koheraye ruwe ne ainu nei ambe pa cbiki nuina orowa, yaikopuntek gusu oman, aige, yaikota korobe obitta eibok wa nei toi bok ruwe ne. Sbui, Kando mosbiii anak ne pirika shinju sbikhunara rambasbne guru koberaye ruwe ne aige, nei guru ataye yupke sbinju sbinep apa cbiki oman wa yaikota korope obitta eibok wa nei ambe bok nisa ruwe ne. Sbui, Kando mosbiri anak ne atui otta aare wa usa nei ya okai cbep-rup okarire ya kobereye ruwe ne sbikno an koro anak ne utara ya ta etaye wa yange orowa, rok wa pirika ilve saranip oro omare, koroka wen ike osuruba ruwe ne. Mosbiri sbiokere-i ta ne yakka nei no aki kusu ne Kamui bauturumbe araki wa oupeka utara tumuge wano wen utara numge nei ita cbisb bine abe sokot otta osurupa kusu ne ambe bene niyorokara bene an kusu ne. Ecbi utara anak ne tan okai orusbpe obitta eram'an ruwe be an ? Orota, cbi eram'an ruwe ne ari nei Orowa, orota Shinuma ene ye-bi utara ye ruwê ne. Tambe gusu nen ne yakka kando mosbiri gusu akoikare kambi-nuye ainu anak ne, koro ikoro orowa no fusbko ambe bene, asbiripe bene sange cbisei-koroguru koberaye ruwe ne, ari itak nisa ruwe ne na. Orowa, Yesu tan okai itak-maukusbte-itak ye okere cbiki, nei kotan ekobopi wa oman nisa ruwe ne. Orowa, koro kotan ta ek wa uwekarapa cbisei orun abun bine utara epak^sl^nu nisa ruwe ne Tan ainu aige, nu utara iyokunnure wa ene itak-bi anak ne nei no okai wayasbnu ambe bene kiroro an mondum bene bunak wa kon ruwe be an ? Tambe anak ne pancbo ainu koro pobo sbomo ne ruwe be an ? Koro babo anak ne Maria ani an reibei koro
; ; ;
:

13. 56.-14. 1-9]
MATTAIOS.
?
39
sbiwentep shomo ne ya
iriwak ntp.ra anak ne
samata koro okkai ainu
56
57
Yakob newa Yosep newa Simon newa Yûclas newa ani aye utara shomo ne ya ? Orowa, koro mat ainu iriwak utara ne yaklâ un tura no okai shomo ne ruwe he an ? Ta an guru anak ne nei no okaibe hunak wa koro ya ? ari itak. Orowa, Shinuma ejus a nei utara aureepetchiure nisa ruwe
ne na. Koroka, Yesu nei utara otta ene itak-hi Uweingara guru anak ne yaikota koro moshiri ta bene koro unihi ta bene mosbima an usbiketa ne yakun aeoripakbe ne, sekoro itak. Orowa, nei utara eumbipka keutum gusu, Shinuma nei kotan ta kiroro an iki ikip poron no shomo iki nisa ruwe ne na.
:
58
14 Ik.
1
Kei ita Tetrakes Herod anak ne Yesu gusu an orusbpe nu wa Tan guru anak Baptism a kore Yoannes ne, rai orowâ no betopo-sbiknu nisa ruwe ne, tambe gusu otta tan okai kiroro unbe aki ruwe Inambe gusu ne ne, ari koro uitel^ utara otta ye. yakun Herod anak ne koro iriwak Piiipos koro macbi Herodias gusu Yoannes kisbima wa tupetupe bine upakashnu chisei orota oraare yara nisa iTiwe ne. Nei sbiwentep koro ambe anak ne ipawetenge ehaitap ne ruwe ne, ari orota Yoannes ye nisa rawe ne gusu ne na Orowa, shinuma Yoannes raige !<uni ramu, awa, inne utara koishitoma ruwe ne, nei guru anak ne uweingara guru ne ani utara esanniyo nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, Herod bekatu tobo ek ita anak ne Herodias koro matne-po ainu tunita rimsei wa Aige, nep ne yakka eikoramkorobe Plerod nupetnere. e kore a,sh kusu ne, ari shinuma nei matkatchi otta sbiyuppa no eitakamkire nisa ruwe ne. Orowa, koro habo orowa no aonisbnishi wa, ISfima kasbiketa Baptisma kore Yoannes sapaba aande wa teda en Orowa, sapane guru oknatara Iwroka, kore aii itak. ibe gusu tm-a no rok utara gusu bemhem, koro eitakamkire ambe gusu bemhem, nei ambe akore
MATTAIOS.
[14. 10-23.
40
10
11
12
13
kuni kashpaotte nisa, aige, ainu omande wa upakacbisei ta an Yoannes sapaba otu^êre yara nisa ne. Oiowa, sbinuina sapaba nima kasbiketa akoro wa ek wa nei matkacbi otta akore aine, matkacbi anak ne koro babo otta koro wa oman nisa ruwe ne. Orowa, koro koikara utara araki bine nei kaise uk wa iyurui orota omare orowa, paye wa Yesu nure nisa ruwe ne na. Yesu tan orusbpe nu cbiki ekobopi bine cbip o wa sbinen ne utara isani no an usbi oran oman nisa ruwe ne orowa inne utara nu cbiki macbiya orowa no
sbnu ruwe
14
15
wa Sbinuma oslii araki nisa rawe ne. Aige, Sbinuma ek wa poro ainu topaba ndkara, awa, erampokiwen wa kore bine koro tasbum ki utara iwangere nisa ruwe ne. Sbiri-onuuian an cbiki, koro
payelâi
16
1
utara Sbinuina otta araki wa ene itak-bi usbike anak ne nepka isam usbi ne, orowa tane moire okere ruwe ne inne topaba utara yaikota gusu aep bok kuni ne macbiya oiTin payere wa un kore, ani ye. Koroka, nei utara otta Yêsu ene itak-bi Oman kuni ika isam ecbi utara ibere yan, ari itak. Ted a anak ne Sbinuma orota nei utara ene itak-bi ouse pan asbikne tak newa tu cbep patak an ruwe ne.
koika..ra
:
Tan
18 19
20
21
Ete-un koro wa araki Orowa Sbinuma ene itak-hi yan. Orowa, Sbinuma nei topaba utara niun kata rokte kuni kasbpaotte nisa ruwe ne awa, nei asbikne pantak bembem nei tu cbep bembem uina bine kando orun bepuni wa yaiiraige ki, orowa, mesbpa wa koikara utara otta pantak kore, aige, koikara utara anak utara topaba otta koropare nisa ruwe ne. Utara orowa, nei obitta ibe wa akironnure ruwe ne amesbpa pantak ikaslrima ike anak ne tu saranip ikasbima wan saranip pakno umoinare nisa ruwe ne na. Awa, sbiwentep utara newa pon utara mosbima e ainu pisbki-i anak ne go sen nin ne ainu ebange
: ; :
ruwe
2*2
ne.
Orowa Sbinuma nani inne utara payere okere

pakno koro koikara utara cbip ore wa kotcbaot ekusb Orowa, inne utara payere un omande nisa ruwe ne
23
14
24-36.]
MATTAIOS
41
24
25
26
27
28
29
30
31
okaketa Shinuma inomio-itak ki gusu oyakta an orowa, onuman an koro sbinen ne nupuri hemesu an ruwe ne. Koroka, chip anak ne tane atui kata an wa riri gusu ra.iouchuptek rera wen wa gusu ne na. Orowa anchikara ine ikinne no an pungi pakita anak ne Shinuma atui kata apkash wa nei utara orota ek nisa ruwe ne. Aige, koikara utara anak ne Shinuma atui kata apkash shiri nukara chiki yaikoweTukap ne, sekoro itak awa, ishitoiua pekere hine Koroka, orota Yesu gusu ha we ashte nisa ruwe ne. nani itak sange wa ene itak-hi :Eama-ritetke yan Kuani ne iteki ishitoma yan, ari itak. Orowa, -Utara pa, Petros Shinuma orota ese wa ene itak-hi Aokai ne yakun, wakka kashiketa ku apkash wa E orun ku oman kuni ne en kashpaotte wa en kore, ari Orowa, Ek, ani Shinuma ye nisa ruwe ne. itak. Tata otta Petros chip orowa no yan, aige, Yesu otta ek kuni gusu wakka kata apkash nisa ruwe ne. Koroka, rera yupkep nukara chiki ishitoma, awa,
:
heashi, aige, hawe ashte wa Orowa, Utarapa, en kaobiuki wa en kore, ari itak. Yesu nani tekehe turi hine shinuma kishima wa orota
wakka tumuge un ren
32 33
34 35
36
Aa eishokoro-i pon guru, hemanda gusu ene itak-hi keutum utumashi ya ? Orowa, chip otta ahup chiki, Awa, chip otta okai utara rera okake an ruwe ne. Son no poka Aokai anak Shinuma ko-ongami wa ne Kamui Poho E ne ruwe ne, ari an itak ani ye nisa ruwe ne na. Orowâ, atui-tomotuye wa ya ta yap chiki GenAige, nei kotan nesaret kotan ta araki nisa ruwe ne. un utara Shinuma eamkiri koro anak ne nei kotan okari teshkara wa tashum guru obitta Shinuma orun awa, Shinuma mipihi koro wa araki nisa ruwe ne nen aige, paruruge tomooshma kuni koramkoro ne yakka nei ambe tomooshma gur'anak ne aiwangere nisa ruwe ne na.
:
:
MATTAIOS
15 Ik.
[15.1-15.
42
bemhem wa ene
Parisee un utara Yesii orota araki itak-hi koro koikara utara anak ne ekasbi oina obaita ruwe be an ? Inambe gusu ne yakun, ibe etokota sbonio tekebe furaye ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Sbinuma Hemanda gusu ecbi utara ne ese wa ene itak-hi yakka yaikota koro oina gusu Kamui ikasbpaotte Inambe gusu ne yakun, e koro obaita ruwe be an ?
kotaii
Orowa, Yerusarem
:
wano
kaixibi-nnye iitara
hemhem Hemanda gusu
8
y
onaba e koro unubu kooripak yan orowa, koro ona koro unu obaigekara guru anak ne son no poka rai kusu ne, ari an itak ani Kaniui itak. Koroka, nen ne yakka Ani eani epirikare kuni gusu an a]nbe anak ne ayange okere ari an itak ani koro ona koro unu sbinuma aoak koro onaba otta ye guru anak ne kooiipak sbomoki knsu ne ruwê ne. Ecbi utara anak ne koro oina gusu Kamui itak isamka ruwe ne. Kankapkapeka ecbi utara, Isaya anak ne irammakaka ecbi epeka no uwêingara wa ene ye bi
;
Tan
utara anak ne patoi ani en kooripak
Koroka, kentum anak ne En orowa no ukattuima no okai rawe ne. Koroka, Ainu kara epakashi epalcashuu gusu, Raka isam no en koougami ruwe ne,
10
1
12
13
14
15
Orowa, Sbinuma topaba utara sbibekote botuyekara Parobo Nu wa eramu yan W' a orota ene itak-bi orota abunbe anak ne ainu turu-usbtep sbomo ne koroka, parobo orowa no oasbinbe anak ne tambe Orowa, koikara utara ainu turu usbte iTiwe ne. Parisee un utara tap itak nu araki w-a ene itak-bi ita irusbka ruwe ne, sekoro Aokai eramu an ya? Nep aetoitap Koroka, Sbinum.a ese wâ ene itak-bi ne yakka kando otta an Ku goro Micbi orowa no aetoita sbomoki yak anak ne arisbjja kusu ne na. Kei utara miosbima okai yan sbiknak ru-epakasbnu utara ne rawe ne. Orowa, sbiknak guru anak ne sbiknak guru ru epakasbnu cbiki, tun kane sbui oroosbima kusu ne. Orowa, Petros anak ne Sliinuma
:
MATTAIOS.
:
15. 16-28.]
43
16
17
18
19
20
22
23
Tan itak-iiiaukushte-itak un wa ene itak-hi gnsu pita wa en kore, ari itak. Sbinuma ene ye-hi Tane ne yakka naa ecbi utara poka erau:)peutek rnwe be an ? Nep ne yakka parobo otta abiinbe anak ne boni osbiketa ran wa rera otta aoasbinge ruwe ne, 'sekor'ambe ecbi eranipeutek ya ? Koroka, paro orowa no betukup anak ne keutum orowa no ek ruwe ne nei okaibe anak ainu turu-usbtep ne. Inambe gusu ne yakmi, wen yainu-bi bene, keuklje bene, onioinu ambe bene, boiy^p bene, ikka ambe bene, sbunge pawetesbu ki ambe bene, sakayokara ambe bene, ainu keutum wano betuku ruwe ne gusu ne na tan okaibe anak ne ainu turu-usbte okaibe ne ruwe ne koroka, tekebe furaye sbomoki no ibe katu anak ne ainu tui'u-usbte sbomoki ruwe ne na. Orowa Yesu nei i wâno paye wa Turos newâ Sid on kotan pisbkanikepeka orun arapa nisa ruwe ne. Awa sbine Kanaan mosbir'un sbiwentep nei samake ta an kotan wano ek wa bawe asbte bine ene itak-bi Aa Dabid Pobo ne Utarapa, en erarapokiwen wa en kore, ku matne po anak ne yupke no nitne kamui sbikalkari wa an na, sekoro itak. Koroka, Yesu anak ne sbine itak ani ka ese sbomoki ruwe ne. Orowa, koikara utara araki wa Sbinuma kora.nkoro bine ene Tan sbiwentep un osbi bawe asbte gusu itak-bi
otta ese
: ;
:
24
25
26
27
28
un omande wa un kore, ani itak nisa ruwe ne. Kuani anak Koroka, Sbinuma ese wa ene itak-bi ne ouse Israeru cbisei un ru turainu bitsuji otta patek a en omandep ne, sekoro itak. Koroka, nei a sbiwentep ek wa Yesu ko-ongami bine ene itak-bi Utarapa en kaobiuki wa en kore, ari itak. Sbinuma ese wa ene itak-bi Pobo utara gusu an aep uk wa seta otta koropare-i anak ne pirikap shomo ne ruwe ne, sekoro itak nisa ruwe ne. Koroka, sbiwentep ese wa ene itak-bi Euwe un, Utarapa, yakka seta anak ne kon nisbpa set cboropoke un rapapse aep uibe e ruwe ne, sekoro itak. Orowa, Yesu nei guru orota ese wa ene itak-bi Aa sbiwentep, e koro eisbokor-i anak ne porobe ne ruwê eani e kon rusui koracbi
oyalê
:

44
aki
MATTAIOS
[15.29-39.
'29
30
kusa ne, sekoro itak. Orowa, iieiLa nani koro matne-po aiwangere nisa riiwe ne iia. Orowa, Yesu nei kotaii ekobopi wa Gariraya atai saDiakeun eknisa ruwe ne awa, nupuri hemesu wa a nisa ruwe ne. Orowa, orota poro topaba utara, bera
;
31
utara bene, sbiknak utara bene, sboino-itak utara bene, yaiewen utara bene, naa mosbima utara bene, inne no tura wa araki bine Sbinuma cbikiri sainaketa are nisa rawe ne aige, Sbinuma iwangere nisa ruwe ne awa, topaba utara anak ne nei sbo;no-itak utara
;
bawe bembem, yaiewen gQra aiwangere wa okai kata bembem, bera utara apkasb katu bembem, sbiknak utara ingara katu bembem nukara cbild Israeru un utara koro Kamni ko-iramye nisa ruwe ne
itak
na.
32
33
utara sbibekote Topaba utara tane orota ene itak-bi rere-ko sbomo ibe no En tura no okai gusu, Ku erampoldwen wa kore ruwe ne orowa, ikineipeka ru bontomo ta ika sambe esbingi kuni ne, sliomo ibere no Ku payere niukesb ruwe ne, sekoro itak. Orowa, Sbinuma otta koikara utara ene itak-bi Ani tap okai poro topaba utara kironnure kuni pakno an pantak tap koracbi an nepka isam usbi ta bunak wa
Orowa, Yesu anak ne koikara
botuyekara
wa
34
35
36
37
38 39
Orota Yesu ene itak-bi Pantak bempakbe ecbi koro ya ? Orota, Arawanbe an, orowa, cbeppo anak pon no ka an ruwe ne, ari itak. Orowa, topaba utara sbiri kata rok kuni Sbinuma kasbpaotte, aige, nei arawan pantak newa nei cbep uina aine, yaiiraige ki wa mesbpa, orowa koikara utara kore, awa, koikara utara anak ne topaba Nei utara obitta utara orota koropare nisa ruwe ne. ibe wâ akironnure orowa, amesbpa wa ikasbma ike arawan saranip pakno umomare nisa rawe ne. Ibe ainu anak ne pobo utara newa sbiwentep utara mosbima, sbi sen nin ne ainu ne ruwe ne. Orowa, nei topaba utara payere, aige, cbip otta abun bine Magadan kotan kosbirepa nisa ruwe ne na.
koro
ya,
ari
itak.
16. 1-12.]
MATTAIOS.
16.
45
Ik.
2
3
6
7
iitara newa Saddokai mi utara koramnukara ^va kando orowa sbirosh niikare kuni koramkon nisa rawe ne iia. Onmnan Koroka, orota Shinuma ese wa ene itak-hi aiiak lie kando kotoro fnre giTsu, shiri pirika kusu ne Orowa, knnneiwano anak ne sekoro echi ye rawe ne. kando kotoro fure, nisbknru ram gusu, tanto sbiri wen kusu lie sekoro ecbi ye ruwe ne. Kando kotoro uwande wa ecbi eranian, koroka, pakihi gusu an Wen wa omoinu sbiiosb ecbi erampeutek ruwe ne. koro sanikiri anak ne sbirosb bunara ruwe ne, koroka, Yona gusu an sbirosb mosbima anak sbirosb akore sbomoki kusu ne na. Orowa, Sbinuma nei utara ekobopi wa onian nisa ruwe ne na. Oro\^'a, koikara utara anak ne atui kusbta sbirepa, awa, pantak koro kuni ambe oiia nisa ruwe ne. Parisee un utara Orowa. orota Yesu ene itak-bi newa Saddokai un utara koro pandane yaitubare yan. Aige, nei utara anak ne utasbpa uwe-upaure wa ene itak-bi Tap ambe anak ne pantak cbi oira gusu an itak ne. ari itak. Awa, Yesu tambe eramu an wa ene itak-bi Aa eisbokor-i pon utara, bemanda gusu pantak ecbi oira gusu uwe-upaure ruwe be an?
Orowa, Parisee un
araki hine Shiiinma
10
11
12
Kei go sen nin ne ainu newâ nei asbikne pantak, orowa, saranip bempakbe ecbi mromare ambe bene samata, sbui, nei sbi sen nin ne ainu newa arawan pantak orowa saranip bempakbe ecbi umomare amlje bembem, ecbi rairepakari wa esbikarun sbomoki ruwe bean? Kuani anak ne pantak epeka gusu ecbi utta Ku ye sbomoki ambe bemanda gusu sbomo Koroka, Parisee un utara ecbi ramepakari ya ? newa Sf^dokai un utara koro pandane ya.itubare yan. Tambe gusu, Sbinuma anak ne pantak pandane gusu yaitubare kuni ye ambe sbomo ne, koroka Parisee un utara newa Saddokai un utara koro epakasbi gusu an itak ne, sekoro koikara utara eraman liisa ruwe ne na.
;
^
46
13
MATTAIOS.
[16.13-23.
14
16
17
IB
19
20
21
22
Orowa, Yesu. anak iie Kaisarea Pirippos kotao an wa an ita, koro koikara utara ofcta ene uwepekennu-hi Ainu Poho anak ne nen ne kuni utara ye ruwe be okai ? Orota nei utara ene itakhi Baptisma kore Yoannes ne ye utara ka okai Ericba ani ye utara ka okai Yeremia liene, uweingara tumuoje un shine uweingara utara guru bene ye utara ka okai ruwe ne, ari ye nisa Ecbi utara ruwe ne. Orota, Sbinuma ene itak-bi anak Kuani nen ne kuni ecbi ye ruwe be an ? Simon -Aokai anak ne Kiristo Petros ese wa ene itak-bi ne, Isbu Kamui koro Pobo E ne ruwe ne, ari itak. Orowa, sbinuma otta Yesu ese wa ene itak-bi Simon Bar-Yona, tap ambe e epakasbnu gur'anak ne kam newa kem sbomo ne, kando otta an Ku Micbi anak tan orusbpe e eramande nisa ruwe ne gusu, anunuke ainu e ne ruwe ne. Orowa, tambe ka e otta Ku ye, Aokai anak ne Petros ne, orowa tan watara kata Ku karisia Ku asbte kusu ne orowa, Hedes apa nei ambe annokara sbomoki kusu ne ruwe ne, Kuani anak ne kando mosbiri apa kangi e kore asb kusu ne orowa, nep ne yakka mosbiri kata e tupetupe yakun, kando otta ne yakka atupetupe kusu ne orowa, nep ne yakka mosbiri kata e pita yakun, kando otta ne yakka apita laisu ne na. Orowa Sbinuma anak ne Kiristo ne sekoro iteki mosbima guru otta nure kuni koikara utara eikasbpaotte nisa ruwe ne na. iS'ei i orowa no Yesu anak ne Yerusarem kotan orota Oman wa ekasbi orowa no bembem Kamui kora kenru esapane utara orowa no bembem, kambinuye utara orowa no bembem inne okaibe gusu ramuasbitnere, aige, araige bine rere-ko an ita betopoa-sbiknure kusu ne aii an ambe koro ôikara utara Orowa, Petros otta epakasbnu beasbi nisa ruwe ne. anak ne Sbinuma uk wa kosakajôkara bine ene itakushita ek
:
bi
23
Aerampokiwen wa akore, Utarapa, tap okaibe anak ne ara E epeka sbomoki kusu ne na, sekoro itak. Koroka, Sbinuma bosari wa Petros otta ene
:
16. 24.-17. 1-4.
MATTAIOS.
47
;
itak-hi
Satan,
En oshmake un oman
eani
anak
ne
24
25
26
27
28
gusu an ureepetcbiurep e ne, eani anaJv ne Kaniui gusu an orushpe esanniyo shomoki, ainu gosu an orushpe esaniyo rawe ne gasu ne na, sekoro itak. Orowa no Yesu anak ne koro koikara utara otfca ene itak-hi Nen ne yakka En osh ek kuni ramu guru an chiki, yaikota yaieshina wa koro utasap ani wa En osh ek van. Inambe gusu ne yakun, nen ne yakka kon ramat kaolnuki kuni esanniyo guru anak ne nei ain])e turainu kusu ne orowa, Ku rengap gusu kon ramat turainu gur'anak ne nei ambe pa kusu ne ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Ainu anak ne moshir' ebitta eyaiepirikare wa kon ramat evaiewende yak anak ne, hemanda ani aeyaiepirikare ruwe he an ? Orowa, ramat shirihine ainu anak ne nep koropare ruwe he an ? Inambe gusu ne yakun, Ainu Poho anak ne koro Michi nupekihi hemhem, koro uitekbe hemhem tura no ek kusu ne nei ita anak ne Shinuma obitta no okai utara pish no ikichi Son no buri an-i korachi kore rawe ne kusu ne na.
: ;
En
echi otta
Ku ye, teda okai utara tunuigeta roshki utara anak ne Ainu poho koro moshiri tura wa ek shiriki-hi nukara pakno, oara rai auibe sapke shomoki kusu ne na.
17 Ik.
Orowa, iwan rereko okaketa Yesu anak ne Petros newa, Yakob newa, Yakob koro iriwak ne- Yôannes newa tura wa oyakta an ri nupuri hemesu nisa ruwe ne awa, nei utara shik samata Shinuma katuhu oya kat ne akan nisa ruwe ne: koro nanubu anak ne
;
chup korachi heri at, naipibi anak shiripekere Orowa ingar'an, Mose hempakno retan ruwe ne hem, Ericha hemhem Shinuma tura ukowepekere wâ Aige, Petros ese wa okai katu anukan nisa ruwê ne. Utarapa, teda chi okai kuni Yesu otta ene ital^-hi ambe anak ne pirika ruwe ne: Aokai E ramuoshma yakun, kuani teda kash rep-pish ku kara kusu ne
tolcap
:
48
MATTAIOS.
sbinep aiiak ne Aokai
gusn,
.sbinep
aiiak
[17. 5-18.
g*u.su, sbinep aimk ne Mose ne Ericba gusu ne ruwe ne. Sbinuma naa ye rapoketa in gar 'an, peken nishkurn sbinep enkasbike kamii orowa, ingar'an, nei nisbTambe kiUTi orowa no ban anu wa ene bawe okaibi anak Ku omap sbi no Ku enupetne Pobo ne ruwe ne,
;
6
7
Orowâ, koikara Sbinuma nu yan, ari bawe asb. utara nei bawe nu cbiki, enpuina no bacbiri, aige, sbiri Awa, Yesa ek wa nei utara isbitoma nisa ruwe ne. tomoosbma, aige, Hopuni, iteki isbitoma yan, ari itak.
iiigara cbiki nen ne yakka nukara Yesu patek riukan nisa iTiwe ne na. Orowa, nupuri wano rap koro an ita, Yesu ikasb'Ainu Pobo rai orowa no paotte wa ene itak-bi betopo-asbiknure an pakno tap ecbi nukarape nen ne Orota koro 5-akka ika nure yan, ari ki ruwe ne. Yakun, koikara utara uwepekennu wa ene itak-bi kambi-nuye utara anak ne Ericba bosbiki no ek kusu Sbinuma ese wa ene itakne, ari nep gusu itak ya ? bi Ericba anak ne son no ka ek wa nep ne yakka
8
9
Orowa, bepuni wa
sbouioki, ouse
10
11 12
koroka, ecbi otta Ku ye, Ericba ek okere ruwe ne, orowa, utara anak ne sbomo
bosbipire kusu ne
;
18
14
15
16
17
18
sbinuma eamkiri wa rengaine otta ikicbi nisa r-uwe ne. Tambe koracbi Ainu Pobo ne yakka nei utara orowa no aeramusbitnere kusu ne, ari itak. Orowa, Eaptism.a kore Yoannes epeka no Sbinuma itak ruwe ne ani koikara utara eramu an wa an ruwe ne na. Orowa, inne utara orota araki cbiki anak ne sbine ainu.Sbinuma orota ek wa kokkaea bine ene itak-bi L'tarapa, ku okkai pobo erampokiwen wa en kore sbinuma nupitke tasbujn ki wa sbi no aeramusbitne ruwe ne, kanna-kanna abe otta bacbiri, kanna-kanna wakka otta ne yakka bacbin niwe ne. Aige, E koro lôikara utara otta ku tura wa ek a koroka, iwangere Orowa, Yesu ese wa ene itak-bi: eaikap ruwe ne. Aa, eisbokoro-i sak wa obeuge ikiri, bembara pakno Hembara pakno ecbi tura no Ku an kusu ne ya ? Nei guru En otta ecbi eyaisbiporore kusu ne ya ? Orowa, Yesu sakayo itak tura wa ek yan, ari itak.
:
:
17 19-27.-18.
ki
2.]
MATTAIOS.
;
49
19
20
21 22
23 24
25
26
27
aige, nei i orota nei awa, nitne karani oashin Orowa, koikara heikachi aiwangere nisa ruwe ne na. utara arorokishne no Yesu otta araki wa, Hemanda gusu chi utara nei ambe oashin ge eaikap ruwe he an, Echi eishokorOrota Shinuma ene itak-hi ari itak. son no echi otta pon ruwe ne gusu ruwe ne i Ku ye, karashi piyehe pakno eishokor-i echi koro child, tan nupuri otta ne yakka, toani un oman yan orowa, echi ki ani itak yakun oraan kusu ne eaikapbe oara isani kusu ne na. Orowa, Gariraya moshiri ta okai rapoketa, nei utara Ainu Poho anak ne utara otta Yesu ene itak-hi orowa utara orowa no teke otta aekoshi kusu ne araige, aige, rereko an ita hetopo-a-shiknure kusu ne, Orowa, nei utara shi no oknatan nisa ruwe ari itak. ne na. Orowa, Kaperunaum kotan ta araki chiki didrakma kani akore kuni guru Petros otta araki wa, koro epakashnu guru anak ne didrakma kani shomo sange iiiwe he an ? Sange, ani Petros ese ruwe ne. Orowa, chisei orun ahun chiki Yesu hoshiki no shinuma otta Simon, nekon a e yainu ya ? Moshiri ene itak-hi esapane utara anak ne, nekon a okai utara orowa no yaku etaye ya ? Poho utara orowâ no hene ya, oya utara orowa no hene ya ? Orowa, Oya utara orowa no auk ani shinuma ye chiki, orota Yesu ene Yakun, poho utara shomo sange ruwe ne, itak-hi koroka, nei utara iteki aepetchiure kuni ne, atui orun e oman wa perai-kara, orowa, hoshiki no ayange chep uk nei chep paroho e maka chiki, kani shine
; :
anukara kusu ne nei ambe uk wa Kuani newa eani gusu nei utara otta kore yan, ari itak nisa ruwe
stata
:
ne.
18 Ik.
1
Nei ita anak ne koikara utara Yesu orota araki wa Yâkun, kando moshiri ta hunna iyotta ene itak-hi pase guru ne ruwe he an ? ani itak. Orowa, Yesu shine
:
50
MATTAIOS.
[18.3-13.
pon guru shihekote hotuyekara wa nei utara noshiSon no echi otta Ku ye, keta ande wa ene itak-hi echi utara hosari wa pon utara okai-i korachi ne shomoki yak anak ne, oara Kando moshiri ahup Tambe gusu, nen ne yakka tan eaikap kusu ne. pon poho an i korachi yaieoripakka guru anak ne mosturi ta iyotta pase nei guru anak Kando guru ne ruwe ne. Orowa, nen ne yakka Ku reihei ankushkerai gusu tap korachi an shine pon guru uk gur'anak ne En uk ruwe ne koroka, En eishokoro wa an shine pon guru epetchiure guru an chiki, nei guru poro shuma-nishu rekuchi aunu wa ooho atui otta arende-i anak, nei guru gusu pirika ruwe ne. Epetchiure-i an gusu moshiri yaisambe:
10 11
12
13
pokash humi inambe gusu ne yakun, epetchiure-i anak ne ek gusu ne ap ruwe ne koroka, gusu epetchiure ambe hetuku guru yaisanibepokash ruwe Orowa, e teke bene e chikiri bene e epetchiure ne. yak anak ne oattuye wa osura yan inambe gusu ne yakun, tu teke bene tu chikiri bene koro wa hembara pakno ne yakka ush shomoki abe otta aeyapkiri ambe kasu no hera bene yaiewen bene ne wa ishu-i Orowa, otta ahun katu eani gusu naa pirika ruwe ne. e shikihi e epetchiure yak anak ne oashinge wa osura yan inambe gusu ne yakun, tu shikihi koro wa Gehenna un abe otta aeyapkiri ambe kasu no shine shiki koro wa ishu-i otta ahun katu eani gusu naa Tap pon utara tumuge un shinen ka pirika ruwe ne. inambe^ gusu ne yakun, echi otta Ku iteki etunne ye, nei utara koro hauturunbe anak ne hembara ne yakka kando otta an Ku Michi nanuhu nukan ruwe ne. Nekon a echi yainu ya ? ashikne hotne ainu an wa nei shinep ru hitsuji chikoikip koro turairm child, shinepesambe ikashima wan e ashikne hotnep are wa nupuri otta oman bine nei aturainu Orowa, pa yak hike hunara shomold ruwe be an ? anak ne, son no echi otta Ku ye, aturainu shomoki shinepesambe ikashima wan e ashikne hotne bike gusu kasu no nei a turainu hike naa enupetne ruwe
;
;
'
: ;
18. 14-25.]
MATTAIOS.
51
14
15
16
17
18
19
20
ne. Tap korachi tan okai pon utaia shinen ne yakka isam kuni ambe anak ne, kando otta an echi koro Michi kor'irenga shomo ne ruwe ne. Orowa, e koro iriwak anak ne e epeka no chikokatpak an chiki, e oman wa tun patek echi an ita otta nure e ye itak nu chiki, eani anak ne koro iriwak epirika ruwe ne. Koroka, e ye itak nu sbouioki yak anak ne tun bene ren bene paweteshu guju gusu obitta no okai itak asonnere kuni ne mosbima shinen tun tura yan. Orowa, nei paweteshu utara ye itak nu shomoki chiki, karisia otta ye karisia ye itak ne yakka nu shomoki yak anak ne shinuma yaku-etaye guru bene oya guru bene korachi otta iki yan. Son no echi otta Ku ye, nep ne yakka kanna moshiri ta echi tupetupep anak ne kando otta ne yakka atupetupe kusu ne orowa, nep ne yakka kanna moshiri ta echi pitap anak ne kando otta ne yakka apita kusu ne. Shui, echi otta Ku ye, nep ne yakka echi ikoramkorobe gusu echi tun ne wa ukoramkoro eramusbinne chiki, kando otta an Ku Michi anak ne nei no ki kusu ne. Inambe gusu ne yakun, Ku reihei ankushkerai tun ren uwekarapa wa okai ita, Kuani nei utara tumugeta an
;
ruwe
21
ne.
22
23
24
25
Orowa, Petros ek wa shinuma otta ene itak-hi Utarapa, En epeka no ku iriwak anak ne katpak ki chiki, hembak shui ku tusaj:e kusu ne ya ? arawan shui pakno kusu ne ya ? sekoro itak. Orota Yesu ene itak-hi Ai'awan shui pakno tusare yan sekoro Ku ye shomoki, koroka, arawan shui ikasbima wan e ine botne shui pakno ki yan, sekoro Ku ye ruwe ne. Tambe gusu, Kando moshiri anak ne koro ussbiune utara tura esanniyo ki shine moshiri esapane guru ukoherayere ruwe ne. Orowa, esanniyo beashire koro ashikne shine wan botne taranton sange kunip ne a guru shinen nei sapane guru otta atura wa ek ruwe ne. Koroka, sange kuni kani sak ruwe ne gusu, kon nishpa o):owa no nei guru bemhem koro macbi bemhem po utara hembein korope bemhem

52
obitta aeihokte
MATTAIOS.
[18.26-35.-19.2.
wa
nei ata3ê sange kuni
ne akash:
26
27
28
29
30
31
Tambe gusii, nei ausshiupaotte nisa ruwe ne im. nei"e guru sbiri-karau wa ongami bine ene itak-bi Utarapa en gusa yaiyupupu wa en kore, 3'akun, Orowa, sapane obitta ku sange kusu ne na, aii itak. giiru anak ne nei aussbiunere guru gusu erampokiwen wa kore bine omande wa nei a sbosep tusare Koroka, nei aussbiunere guru oman nisa ruwe ne. wa yaikota asbikne botne denaria sbosere tura no iki auitek guru nukara wa, nei guru uk wa rekucbi Ku sboserep sange yan, kisbima bine ene itak-bi Aige, tura no auitek guru sbiri-kan:iu wa ari itak. En gusu yaiyupupu koramkoro bine ene itak-bi wa en kore, yakun, nei sbosep ku sange kusu ne, koroka, oman wa Nei gTiru kopan sekoro ita,k. sange kanip asange pakno upakasbnu cbisei otta Tambe gusu, tura nisa ruwe ne. abunge
:
32
33
34
35
aeiwangere utara nei iki ambe nukara koro sbi no oknatara wa araki bine aki orusbpe obitta kon nisbpa Orowa, kon nisbpa anak otta nure nisa ruwe ne. ne nei no iki guru sbibekote botuyekara wa ene Wen aussbiunere guru e ne, eani en koramitak-bi koro gusu nei a sbose ambe obitta ku tusare kuani e erampokiwen wa kore koracbi eani ne yakka tura auitek guru otta erampokiwen wa kore kusu ne ap Orowa, kon sbom.o ne ruwe be an ? sekoro itak. nisbpa irusbka wa nei a sbosep obitta sange pakno ipanakte guru otta omande nisa ruwe ne na. Ecbi utara ne yakka pisbno pisbno ramu-ossbi wano ecbi koro iriwak tusare sbomoki cbiki, kando otta an Ku Micbibi ne yakka nei no ecbi otta ki kusu ne na.
19 Ik.
1
Orowa, Yesu tan itak ye okere cbiki Gariraya mosbiri ekobopi oman wa Yorodan pet kusbketa an Yudea mosbiri eepaketa ek ruwe ne awa, inne awa, topaba utara Sbinuma osb araki ruwe ne toad a Sbinuma nei utara iwangere nisa ruwe ne na.
;
19-3-14.]
MATTAIOS.
53
10
11
12
Orowa, Parisee un utara Shinmna koramnukara -Nep ikkewehe ari gusu orota aralii wa ene itak-bi yakka ainu anak ne k'oro machi osurupa yakun pirika ruwe he an ? Shiiiuina ese wa itak ari ene itak-bi Atpaketa Kamui ainu kara ita anak okkai ainu new a niatne ainu kara, orowa ene ye-bi: Tanibe gusu ainu anak ne koro ona koro unu are wa kon macbi tura ko-an kusu ne orowa, nei tun anak ne sbine kani ne ruwe ne, sekor'anibe echi oro-oitak sbomoki ruwe be an ? Tanibe gusu nei utar.i anak ne tun sbo:no ne, sbine karii ne ruwe ne, Tambe gusu, Kaniui orowa no aukotulds:a anibe nen ne yakka iteki usa and.e yan. Nei utara Sbinuma Yakun, ainu anak ne koro macbi otta ene itak-bi osurupa cbiki, aosurupa kambi sange yan, ani nep gusu Mose ikasbpaotte nisa ruwe be an ? Orota Ecbi sambe-nisbte wa gusu, Yesu ene italc-bi ecbi koro macbi osurupa ambe Mose ramu-osbma nisa ruwe ne koroka, atpake wano nei no an sbomo ne ruwê tapan na. Orowa, ecbi otta Ku ye, nen ne yakka ramupekere ika mosbima ajnbe gusu koro macbi osurupa wa mosbimap abupkara gur'anak ne omoinu kon ruwe ne orowa, nei aosurupa sbiwentep abupkara guru ne yakka omoinu Icon ruwe ne. Orowa, koikara utara Sbinuma otta ene itak-bi Umurek guru tapne ne bawe ne yakun, macbi sbomo Koroka, orota abupkara ambe pirika ruwe ne. Sbinuma ene itak-bi Ainu obitta tap Ku ye itak uk eaikap, ouse uk kuni mondum akore guru patek tan itak koro easbkai ruwe ne. Hekatu orowa no eunokos ka okai ruwe ne ainu orowa no akara eunokos ka okai ruwe ne orowa, Kando mosbiri ankusbkerai gusu yai-kara eunokos ka okai ruwe ne.
:
Tap ambe uk
18
14
easbkai guru, uk yan. Orowa, kasbiketa koro tekebe ande wa inonnoitak kuni ne nokan utara atura wa okai ruwe ne awa, koikara utara kopao nisa ruwe ne. Koroka, Yesu ene itak-lii Nokan utara En otta araki-i ramu-osbma, iteki battoki yan Kando mosbir'unbe
;
:
54
MATTAIOS.
[19.15.-28.
15
16
17
18 19
20
21
22
23
24
25
26
27
auak ne nei no okail3e ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, Shinuma nei utara kashiketa teke ande orowa no nei kotan wano paye nisa ruwe ne na. Orowa, ingar'an, shine ainu Shinuma otta ek wa ene itak-hi Epakashnu guru, hembara pakno ne yakka isani shomoki inotu a en kore kuni ne, nekon a pirika ambe ku iki yak pirika ya ? Orota Shinuma ene itak-hi Hemanda gusu pirika ambe gusu En orun uwepekennu ruwê he an ? Pirika guru shinen an koroka eani ishu-i orun ahun rusui chiki, ikashpaotte shikkashima yan, Nei guru, Inambe, ari itak ruwe Iteki keuk yan, iteki omoinu ne. Yesu ene itak-hi koro yan, iteki ikka yan, iteki shunge paweteshu ki yan, e koro ona e koro unu ko-oripak yan orowa, yai-omap korachi moshima an guru omap yan. Nei okaibe obitta Orota nei upen ainu ene itak-hi ku shikkashima nisa ruwe ne naa uhaita ushike an Uhaita sak no an Orota Yesu ene itak-hi a ? kuni e kon rusui chiki anak ne, oman wa e korobe eihok, orowa, irapokkari guru otta kore, yakun, kando oshiketa ikoro koro kusu ne orowa, ek wa En osh ek yan. Koroka, nei upen guru tan itak nu chiki, oknatara wa oman, poro ikoro koro gui'u ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, Yesu anak ne koro koikara utara otta ene itak-hi Son no echi otta Ku ye, Ikoro koro guru Kando moshir'otta ahun-i anak ne hokamba ruwe Shui echi otta Ku ye, ikoro koro guru Kamui ne. moshir'otta ahun ambe kasu no rakuda chikoikip kem-pui oboso wa oman-i anak ne naa isaika ruwe ne. Orowa koikara utara tap itak nu chiki shi no Yakun, kashi-a-obiuki enushkari hine ene itak-hi eashkai guru nen ne ruwe he an ? Orowa, Yesu nei Tambe anak utara orun ingara wa ene itak-hi ne ainu gusu eaikapbe ne, koroka, Kamui gusu nep ne yakka aeaikapbe isam ruwe ne. Orowa, Petros
:
28
ese wa Shinuma otta ene itak-hi Ingar'an chi utara anak ne nep ne 3âkka ande wa E oshi araki ash, tambe gusu nep chi koro kusu ne? ari itak. Nei
:

19. 29.30.-20. 8]
MATTAIOS,
:
55
29
30
utara otta Yesa ene itak-hi Son no echi otta Ku ye, En osh araki ntara echi utara anal^ ne asliino hekatu ita, Ainu Poho nupeki aniset kata a kusa ne ita, echi utara ne yakka tup ikashima wan amset kashiketa rol^ wa Israeru un tup ikashima wan ikiri Orowa, nen ne ne okai utara koipishi kusu ne. yakka chisei hene, ainu uiriwak hene, matne uiriwak hene, ona hene, unu hene, poho hene, toi hene, Ku rengap gusu ande chiki, ashikne hotne pakno koro, orowa, hembara pakno ne yakka shiokere shomoki Koroka, inne iyoshi no an inotu eikeshkoro kusu ne. ambe anak ne hoshiki no ne, hoshiki an ambe anak
iyoshi
ne kusu ne na.
20 Ik.
1
3
4
Kando moshiri anak ne koro hat toi otta monraigere kuni ne aro-kunneiwano monraige utara nishuk gusu soine chisei-koro guru koheraye ruwe ne. Orowa, shine to range shine denaria sange kusu ne sekoro nei monraige utara tura ukoramkoro okere Orowa, ku chiki, koro hat toi otta payere ruwe ne. pakita shui soine wa usa okaibe ehok ushi ta ji rooshima okai utara toranne wa roshki wa okai-i nukara wa, echi utara ne yakka hat toi otta ahup yan orowa, nep echi uk kunip yakka echi kore ash na, sekoro itak. Orowa no nei utara paye nisa ruwe ne. Shui, ju ni ji pakita hene san ji pakita hene soine wa kanna-shui nei a-i korachi ki nisa ruwe ne. Orowa, go ji pakita soine wa moshima okai utara roshki wa okai-i nukara, awa, orota ene itak-hi Nep gusu echi utara ramne to toranne wa teda roshki Orota nei utara ene itakruwe he an ? sekoro itak. hi Un nishuk guru isarama gusu ne, sekoro itak. Nei guru, echi utara ne yakka hat toi otta ahup yan, ani itak. Orowa, onuraan an koro hat toi kon nishpa anak ne korobe epunginere ainu otta ene itak-hi Monraige utara hotuyekara wa, iyoshi no anishuk utara orowa no hoshiki anishuk utara pakno
: :
56
9
MATTAIOS.
[20.9-21.
10
11
kore yan, ari itak. Orowa, go ji pakita anishuk utara araki wa shinen range shine denaria uk nisa rawe ne. Orowa, liosliiki anishuk utara araki koro, naa kasu no akore nangoro ani yainu wa okai, awa, nei utara ne yakka sbinen range shine denaria uk nisa ruwe ne. Orowa, nei ambe akore okere chiki chisei koro guru orun oromam wa ene
icbi
pumma
12
13
14
15
16
17
18
Tan okai iyoshi no araki utara ouse shine kan utaruta patek monraige, awa, chi utara anak kunneiwano orowa no tokap popkemau eyaishiporore, awa, orota ukorachi ki ruwe ne, selvoro itak. Koroka, chisei-koro guru ese wa nei utara sbinen otta ene itak-bi Ainu, eani gusu wenbe sbomo ku ki shine denaria gusu en tura ukoramkoro shomoki ya ? E korobe uk wa oman e kore ash pakno tan iyoshi no araki utara otta ne yal<ka ku kore-hi anak ne ku keututn ne ruwe ne. Kuani anak ne yaikota korobe ani rengaine ku ki yakun wen ya ? Kuani pirika ne ruwe ne gusu e shikihi wen ya ? Tambe gusu, iyoshi no ambe hoshiki ne, boshiki no an ambe iyoshi ne kusu ne. Oro^va, Yesu Yerusarem kotan orun oman ita, tun ikasbima wan koikara utara tui'a wa ainu isam ushi kush wa orota ene itak-bi Ingar'an, chi utara anak ne Yerusarem kotan orun paye orowa, Ainu Poho Kamui kora kenru esapane utara newa kambi-nuye utara orota aekoshi kusu ne orowa, Shinuma araige kuni ne nei utara orowa no aesanniyo, samata, aeminaitak-bi
ji
: :
esapse,
akosbirikik,
ita
19
kokikkik kuni ne orowa, rereko an

ari itak.
Oya
utasa chikuni otta a kungi utara otta ekoshi kusu ne betopo-a-sbiknure kusu ne na,
;
20
21
Orowa, Zebedee koro poho unuhu anak ne po utara

tura wa shine eikoramkoro-i an gusu Shinuma otta ek Orowa, nei shiwentep wâ ko-ongami nisa ruwe ne. otta Shinuma ene itak-bi Nep e kon rusui ya ? Orota shiwentep ene itak-bi koro mosbiri ta tan shimon tek samata, ku tu poho anak ne shinen
:
E
E
sbinen
hariki tek
samata a kuni kashpaotte
wa en
20. 22-34.]
MATTAIOS.
:
57
22
23
24
25
Koroka, Yesu ese wa ene itak-hi E eikoramkorobe e erampeutek ruwe ne. Echi utara auak ne tane Ku iku kusu ne itangi echi iku eashkai ya ? Orota nei utara Iku ash eashkai ruwe ne ari itak. Otta Shinuma ene itak-hi Son no newa Ku iku itangi echi iku kusu ne koroka, Ku shimon tek satnata a hene, Ku hariki tek samata a hene anak ne Ku kore kunip shomo ne koroka, Ku Michihi orowa no aetokooiki gusu an utara otta akore kusu ne, sekoro itak. Orowa, wa niu ne koikara utara tap anibe nu cbiki nei tu uiriwak utara koirushka ruwe ne. Koroka, Yesu nei utara shihekote hotuyekara wa ene ifcak-hi Oya utara esapane utara anak ne shiramniukesh yara wa epungine, orowa, nei pase utara
kore.
:
26
ishioushi ko-ki
27
28
ruwe ne. Echi okai tumugeta nei no an shomoki kusu ne koroka nen ne yakka echi tumugeta pase rusui guru anak ne echi auitek guru ne kusu ne orowa, nen ne yakka echi tumugeta esapane rusui gurai anak ne echi usshiune guru ne kusu ne tambe korachi Ainu Poho anak ne moshima guru eiwange kuni ne ek ka shomo ne, yaishieiwangere kuni gusu ek ruwe ne orowa, inne utara kikiraye gusu kon ramat kore gusu ek nisa ruwe
:
; :
;
tapan na.
29
30
31
32
33 34
Yeiiko machiya orowa no paye koro utara Shinuma oshi paye nisa ruwe ne. Aige, 1^1 parugeta rok wa okai tu shiknak ainu an awa, Yesu shirikush shiri humi nu chiki hawe ashte bine ene itak-hi Dabid koro Poho ne Utarapa, un erampokiwen wa un kore, ari itak. Orowa, inne utara nei guru hawe more kuni ne kopao nisa ruwe ne koroka, nei utara naa naa liawe ashte wa Dabid koro Poho ne Utarapa, un erampokiwen wa un kore, ani itak nisa ruwe ne. Orowa, Yesu ash bine nei Kuani anak ne utara hotuyepakara wa ene itak-hi echi utara gusu nepi iki ambe eikoramkoro, ya ? Utarapa, chikoro Orota nei utara ene itak-hi Orowa, Yesu shiki amaka kuni chi koramkoro ash. erampokiwen wa kore bine shikihi tomooshma orowa,
no,
Orowa
poro inne
MATTAIOS.
[21.1-12.
58
nani nei utara aingare, orowa, Yesu oshi paye nisa
ruwe
ne.
21 Ik.
1
Orowa, nei utara anak ne Yemsarem kotan ebange no araki wa Betpage kotan un Kanran-usb nupuri orota shirepa chiki, Yesu tu koikara utara teshkara wa orota ene itak-hi Ikushketa an kotan orun paye, yakun, nani asbirikote wa an roba po tura anukara kusu ne pita wa En orun tura wa aral<i yan. Nen ka ecbi otta nep ka ye cbiki, Utara pa tambe kon rusui, ani ye yan yalam, nani omande kusu ne na, sekoro itak. Tapne aki katu anak ne,
:
Ingar'an, e esapane
Sion matne po otta ene ye yan, gnm anak ne ramu-rotclia, Roba newa roba polio ne pon roba Kashiketa o wa e otta ek ruwe ne,
5 6 7
8
9
10
sekoro uweingara guru ani cbi itakte itak auweomare kuni ne aki nisa ruwe ne na. Orowa, koikara utara paye wa Yesu orowa akasbpaotte nei no poka ki bine, roba newa pon roba tura wa araki, aine, kata koro mipi ande, awa, Sbinmna nei kasbiketa o nisa ruwe ne. Orowa, inne utara poro sereke anak ne koro mipi ru otta pirasa mosbima okai utara cbilûni nitek otuiba wa ru otta piraspa nisa rawe ne. Orowa, Sbinuma kotcbaot paye inne utara bembem, osbi araki utara bembem bawe asbte wa ene itak-bi Utarapa Dabid koro pobo otta Hosanna an na iyotta rikun reibei ani ek guru anak ne anunuke ne ari itak. Orowa, Yeruusbiketa Hosanna an na sarem kotan orota Sbinuma ek cbiki, macbiya an utara obitta keutum cbiukopoye wa ene itak-bi
; :
Tan guru nen ne ruwe be an ? Tan guru anak nei Gariraya un Nazaret kotan wano ek Yesu ne ruwe
ne, sekoro inne utara ye nisa
12
ruwe ne. Orowa, Yesu Kamui kora kenru orun abun wa nei osbiketa okai eibok utara newa bok uta.ra obitta esoyun okeuba, orowa, kani itasari utara koro set
21. 13-22.]
MATTAIOS.
.59
13
14
bene, kusuwep eibok utara koro set bene bokusbte Ku kora nisa ruwe lie aige, utara otta eiie itak-hi kenra anak ne inonno-itak kuni cbisei ani aye kusu ne, sekor'an itak aiiuye wa an, koroka, ecbi utara anak ne nei kenru ani ikka guru cbisei ne kan nisa ruwe ne, sekoro itak. Orowa, shik-nak utara newa
:
15
16
bera utara anak ne Kamui kora kenru ta an Sbinuma orun abup nisa ruwe ne aige, Sbinuma nei utara iwangere nisa ruwe ne. Koroka, Kamui kora kenra esapane utara newa kambi-nuye utara anak ne Sbinuma iki iyokunnure ikip bene, Kamui kora kenra ta okai wa, Dabid pobo otta Hosanna an na, ari an itak ani, pobo utara bawe asbte-bi bene nukara cbiki, Tan utara irusbka bine Sbinuma otta ene itak-bi ye itak E nu ya ? ari itak. Orota Yesu ene itak-bi O un Aiai utara newa tonun utara parobo orowa no Aokai anak ne ramuyere kuni ambe eramusbinnere
;
nisa
17
18 19
20
21
22
ruwe ne, ari an itak ecbi oro-oitak sbomoki rawe be an ? Orowa, Sbinuma nei utara ande wa nei macbiya ekobopi wa on:ian bine Betania kotan ta reusbi nisa ruwe ne na. Orowa, kunneiwano Sbinun:ia macbiya orun bosbipi Awa, ru paruruta sbine icbiita, ibe rusui ruwe ne. jiku cbikuni an wa nukara bine orota omaii wa ibebe sak cbikuni ne, ouse bam patek an ruwe ne nei ambe Tewa no bembara pakno orota Sbinuma ene itak-bi ne yakka iteki nikaop betukure yan, ari itak. Orowa, nani nei a icbijiku cbikuni sbumumge nisa ruwe ne. Aige, koikara utara nei ambe nukara Nep tunasbi no nei cbiki enusbkari wa ene itak-bi Orowa, Yesu ese icbijiku cbikuni sbumumge ruwe ? Son no ecbi otta Ku wa nei utara otta ene itak-bi ye, ecbi utara anak ne utumasbi sbomoki no eisbokoro yakun tan icbijiku cbikuni otta aki Ivoracbi ecbi ki kusu ne ambe patek sborao ne, koroka, tan nupuri Eani auk wa atui osbiketa aosura wa otta poka Orowa, ani ecbi ye cbiki, aki kusu ne. okai yan nep ne yakka ecbi eisbokoro wa inonno-itak ani koramkoro yakun obitta akore kusu ne na.
:
60
23
Oi'owa,
chiki
MATTAIOS.
[21. 23-32.
Shinuma Kamui kora kenm ornn abun
utara koro ekashi utara hembem Shinuma epakashnu wa an rapoketa orota araki wa ene itak-hi -Nep inondum e koro gusu tap okaibe e iki ya ? Tan mondum e kore
:
nei kenni esapane utara hernhe;ii
24
25
26
27
28
29
30
31
32
guru nen ne ruwe be an ? ari itak. Orota Yesu ese ene ital^-bi Kuani ne yakka ecbi otta sbine itak Ku uwepekennu kusu ne, ecbi En nure cbiki anak ne Kuani ne yakka nep mondum Ku goro wa gusu tap okaibe Ku iki ya ecbi nure asb kusu ne. Yoannes kore Baptisma nei wano ekbe ne ruwe ? Kando orowa no ekbe ne niwe ? Ainu orowa no ekbe ne ruwe be an ? Orowa, nei utara utasbpa upaure wa, ene itak-bi Kando orowâ no ekbe ne ani cbi ye cbiki, Nep, gusu ecbi utara Yoannes eisbokoro sbomoki ya ? Ari Sbinuma itak nangoro. Koroka, ainu orowa no ekbe ne ani an itak cbi ye yak anak ne inne utara koisbitoma asb ruwe ne, inambe gusu ne yakun, obitta no okai utara anak ne Yôannes uweinOrowa, gara guru ne sekoro yainu wa okai ruwe ne. Cbi eramusbnei utara Yesu otta ese wa ene itak-bi kari, ari itak. Orota Sbinuma ne yakka ene itakbi Nep mondum Ku goro wa gusu tap okaibe Ku iki ya ne yakka ecbi nure asb sbomoki ruwe ne. Koroka, nekon a ecbi yainu ? Shine ainu tu po kon ruwe ne awa, kiyanne-po orota sbinuma oman wa ene itak-bi Ku pobo, tanto e oman wa ku kot toi otta sbomo ku oman, monraige yan. Nei guru ese wa ari itak orowa, okaketa sbinuma yaikokatpak wa oman nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma anak ne tutanu an pobo otta ukorachi an itak ani ye nisa ruwe ne. -Nisbpa, ku oman kusu ne ari Orowa, pobo ese wa Tan tun ututta inan itak koroka, oman sbomold. guru michi kor' irenga ki nisa ruwe be an ? Nei Hosbiki an gun'ne, ari itak. Orota Yesu ene utara itak-bi Son no ecbi otta Ku ye, yaku-etaye utara newa ramupekere shiwentep utara anak ne ecbi Inambe etokota Kamui mosbiii orun abup ruwe ne. gusu ne yakun, Yoannes anak ne oupeka an ru kari
wa

21. 33-43.]
61
MATTAIOS.
echi otta ek nisa
ruwe
ne,
awa, echi eumbipka nisa

:
ruwe ne
33
koroka, yaku-etajê utara newa ramupekere sbiwentep aiiak ne eishokon nisa ruwe ne aige, echi uiara nei ambe nukara, cbiki okaketa sbinuma eishokoro kuni ne yaikokatpak ka sbomoki nisa ruwe ne. Kaa shine itak-maukushte itak nu yan. Chisel koro ainu shinen an, awa, sbinuma hat toi kara wa okaii ankura rosbki, orowa, toi osbiketa ani tonoto orun akara nisbu ande, naa samata, sbiruwe kuni cbisei kara, aige, toi kara utara otta eirusa w-a oya
:
34
nioshir'otta
oman
nisa
ruwe
ne.
Orowa, nikaop
35
36
37
okai ushi epa ebange ko anak ne nei ambe uina kuni gusu toi kara utara orota koro usshiune utara payere nisa ruwe ne, awa, toi kara utara anak ne koro usshiune gurai shinen shirikik, shinen raige, sbunia ani Shui, hoshiki no shinen kopiyekara nisa ruwe ne. apayere aussbiunere utara kasu no pase utara payere,
38
39
40
41
awa, kanna-sbui orota nei no iki nisa raiwe ne. Koroka, okaketa, nei utara anak ne ku poho ko-oripak kusu ne ari ye wa orota koro poho omande nisa ruwe ne. Koroka, toi kara utara nei poho nukara cbiki utasbpa Tan guru anak ne eikesbkoro gum ne ene itak-bi hetak, raige wa nei eikesbkoro ambe aukro, ari itak. Aige, nei utara Sbinuma kishima wa bat toi orowa no eyoniak wa raige nisa ruwe ne. Tambe gusu, hat toi kon nisbpa ek cbiki, nei a toi kara utara otta nekon a iki nangoro ya ? Orota nei utara ene itak-bi
:
Sbinuma
42
nei
epa ita iotta utara orun bat toi eirusa kusu ne, otta Yesu ene itak-bi
:
wen utara wen noisamka, orowa nikaop koropare kuni mosbima okai toi kara
ari itak.
Nei utara
Chisei kara utara emaka sliuuia anak ne Chisei shikkeu sapanep ne akan nisa mwe ne
Tambe anak Utarapa orowa no an ap ne

Chi shik samata aehoiuatup ne ruwe ne,
sekor'
43
oitak
ye,
wa
an itak Kamui kambi-sosh kasbiketa echi orosbomoki ya ? Tambe gusu, echi otta Ku Kamui mosbiri anak ne echi orowa no auk gusu betukure kuni nikaop hetukui-e uirup
62
MATTAIOS,
otta
[21. 44-46.-22* 9.
44
45
46
kusu ne. Orowa, nei shuma kashigur'anak ne humne apereke kusu ne koroka, nen ne yakka kashiketa tan shuina hachiri guru anak ne, toitoi koponchi apatu korachi apatu kusu ne, ari itak. Orowa, Kamui kora kenru esapane utara newa Parisee un utara koro itakmaukushte itak nu cbiki, shinuma utara epeka no aye itak ne-i sekoro eraman nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma kishima kuni hunara chiki, inne utara koisbitoma ruwe ne, iuambe gusu ne yakun, Shinuma anak ne uweingara guru ne sekoro esanniyo nisa ruwe ne na.
akore
keta
:
hachivi
22 Ik.
1
2
3
Orowa, Yesu ese wa shui itak-maukushte itak ani nei utara otta ene ye-hi Kando moshiii anak ne
:
koro poho gusu shuke iwai kara moshiii esapane guru koheraye ruwe ne, nei marapto otta araki kuni ahotuyepakara utara tak gusu ausshiunere utara payere ruwe ne koroka, araki nukuri nisa ruwe ne. Shui, Shinuma moshima okai ausshiunere utara payere wa ene -itak-hi Ingar'an, kuaui ku marapto etokooiki okere ku beko bemhem mimush chikoikip hemhem aronnu, nep ne yakka etoko-a-oiki an okere : shuke iwai orota araki yan, ari abotuyepakara utara otta itak yan, ani ye. Koroka, nei utara anak ne nei ambe isaika no esanniyo wa paye, kot toi otta Oman guru an, iraugetupa gusu oman guru ka an, orowa, moshima okai utara nei ausshiunere utara kishima wa wen no epeka bine ronnu nisa ruwe ne. Koroka, moshiii esapane guru irushka wa tumi-koro topaha payere wa nei keuk utara isamka yara, orowa, koro machiya uhuyekare nisa ruwe ne. Shuke Orowa, koro usshiunere utara otta ene ye-hi iwai anak ne etoko-a-oiki an okere, koroka, orota abotuyepakara utara araki kuni upak utara shomo ne ruwê ne. Tambe gusu, ru eukopi ushita paye wa nen ne yakka echi nukara guru obitta shuke iwai otta tak yan.
:

22.10-23.]
MATTAIOS.
^
63
10
11
12
13
Orowa, nei ausshiuuere utara ru omn paye wa nen ne yakka nukara guru, pirika guru bene wen guru bene uwekarapare aige, marapto urokte utara inne nisa ruwe ne na. Koroka, aurokte utara nukara gusu nioshiri esapane guru ahun chiki marapto eshiyuk amip shomo mi wa an guru nukan ruwe ne awa, orota ene itak-hi -Katairotke gura, nekon a e iki wa marapto eshiyuk amip shomo mi no eteun e ahun nisa ruwe he an ari itak. Orowa, nei guru mo no an ruwe ne. Tata otta moshiri esapane guru anak ne koro
:
'?
14
uitek utara otta ene itak-hi Tan guru chikiri newa teke echi tupetupe wa soita an kunne-i otta eyapkiii yan nei ita chish hemhem niyorokara hemhem an
:
kusu
15
ne.
Inne utara ahotuyepakara wa
okai, koroka,
16
anumge utara moyo ruwe ne gusu ne na. Orowa no Parisee un utara paye wa Shinuma ye itak ani oitaksakte kuni eukoramkon nisa ruwe ne. Awa, shinuma utara koro koikara utara Herodian un utara tura Shinuma otta payere wa ene itakte-hi Epakashnu guiTi, Aokai anak ne sone an guru ne ruwe ne, orowa, son no Kamui ruhu epakashnu wa nen ne
:
17
18
19
20
21
yakka koishitoma shomoki ruwe ne ainu E esanniyo shomoki ruwe ne gusu ne na. Tajnbe gusu, nekon a E yainu ya ? Un nure wa un kore, Kaisaros otta yaku koropare-i anak ne oupeka ambe ne ya ? Shomo ne ya ? Un nure wa un kore, ari itak. Koroka, Shinuma nei utara wen koro ambe eraman wa otta ene itak-hi Echi kankapkapeka utara, hemanda gusu echi En koramnukara ya ? Yaku koropare kuni ichen En nukare yan. Nei utara shine denarion koro wa Tan nokaha araki nisa. Orota Shinuma ene itak-hi newa kashiketa anuye wa an ikiri nen korope ne ruwe he an ? Kaisaros korope ne shinuma utara ye nisa ruwene. Orowa, nei utara otta Shinuma ene itak-hi:
;
22
Tambe gusu Kaisaros otta Kaisaros korope koropare yan Kamui korope anak ne Kamui otta yange yan, ari itak. Nei utara tan itak nu chiki iyokunnure wa
;
Shinuma moshima no okai bine paye

23
nisa
ruwe
ne.
Nei tobo ta hetopo-shiknu-ambe isam
ari
ye Saddo-
64
kai
MATTAIOS.
[22. 24-38.
24
25
un utara Shinuma orota araki wa uwepekennu Epakashnu guru, po sak no ainu hine ene itak-hi rai chiki koro iriwak nei machihi ahupkara wa iriwak otta kese kore kuni po hetukure yaii, ari Mose itak Tap, ainu uiriwak arawa niu okai nisa ruwe ne.
:
26
27
awa, kiyanne guru mat ahupkara, orowa no rai ruwe ne po sak gusu koro akihi otta machihi hoppa nisa ruwe ne tutanu an ainu ne yakka nei no iki, naa otutanu an ainu hemhem arawan uotutanu an ainu pakno hemhem nei no iki nisa ruwe ne. Ainu uiriwak obitta rai wa isam okaketa nei a shiwentep ne yakka
;
28
29
30
gusu, hetopo-shiknu ita anak ne arawa niu otta inan gxiru machihi ne Obitta kon nisa ruwe ne gusu ne na, aii itak. iTiwe ? Koroka, nei utara otta Yesu ese wa ene itak-hi Echi utara anak ne, Kamui kambi-sosh newa Kamui mondum erampeutek wa gusu ohaita ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, hetopo-shiknu ita anak ne mat ahupkara ambe hoku ahupkara am be, mat akore am be hoku akore ambe isam ruwe ne, koroka, kando otta an Kamui hauturumbe ukorachi ne ruwe ne.
rai okere.
Tambe
nei shiwentep
31 32
Koroka,
rai
guru hetopo-shiknu ambe gusu anak,
33
34
35
36
37
38
Kuani anak ne Abraham koro Kamui ne, Isaak koro Kamui ne, Yakob koro Kamui Ku ne ruwe ne, ari Kamui ye itak echi oro-oitak shomoki ruwe he an ? Kamui anak ne rai guru koro Kamui shomo ne, koroka, ishu guru koro Kamui ne ruwe tapan na. Inne utara tan itak nu chiki, Shinuma koro epakashi koenushkari nisa ruwe ne na. Koroka, Shinuma anak ne Saddokai mi utara hau more ruwe ne sekoro Paiisee un utara nu chiki yaiuwekarapare nisa ruwe ne. Awa, Kamui tuitak pita guru shinen Shinuma koramnukara hine uwepekennu Epakashnu guru, tuitak tumugeta wa ene itak-hi pase ikashpaotte inambe ne ruwe he an ? sekoro itak. Orota Shinuma ene itak-hi Eani sambe osslii pakno hemhem, keutum osshi pakno hemhem, ramu an pakno hemhem, Utarapa ne e koro Kamui omap yan. Tambe anak pase newa hoshiki no an ikashpaotte ne
:

22. 39.-23. 1-7.]
MATTAIOS.
65
39
40
41
42
43
ruwe lie. Tutaiiu an ap anak lie tambe iiei no an ruwe ne, Eani yaikota yaioraap korachi aofca un guru ne yakka omap yari. Tan tu ikashpaotte kaf.a tnitak newa uweingarape obitta akopasbte wa okai ruwe ne. Orowa, Parisee un utara uwekarapa wa okai rapoketa Yesu sbine uwepekennu-i nu wa ene itak-bi Sbinuma inan Kiristo gusu ecbi nekon a yainu ? guru koro pobo ne ya ? Aige, Dabid pobo ne sekoro Orota Sbinuma ene nei utara ye nisa ruwe ne.
:
itak-bi
Yakun,
Ku
Alii
E epokba utara e sliimon tek samata a,

Utarapa
aiiak
cliikiii
clioropoketa ku ande pakiio,
ne ku Utarapa otta ye,
44
45 46
Dabid anak ne ramat pobo epeka no Utarapa ani reikore ya ? Dabid anak iie Sbinuma Utarapa ani ye cbiki, nekon Orowa shine itak a iki wa gusu koro pobo ne ya ? ani poka ese easbkai guru sbinen ka isam, aige, nei tobo wano Sbinuma otta uwepekennu easbkai guru sbinen ka isam nisa ruwe ne na.
sekor'an itak ani nep gusu
osbikefca koro
23 Ik.
1
2 3
Nei ita Yesu anak ne inne utara newa koikara Kambi-nuye utara newa utara otta ene itak-bi Parisee un utara Mose koro set kasbiketa rok ruwe ne tambe gusu nep ne yakka nei utara ecbi kasbkoroka, paotte cbiki, nei no ki wa sbikkasbima yan nei utara ki ikip nei no iteki ki yan, nei utara ye,
:
koroka, yaikota iki sbomoki ruwe ne gusu ne na. Buwe un, nei utara anak ne pase wa sei bokamba sbikebe kara wa ainu utara tapsutu kata ande, koroka, koro sbine asbilêpet ani nei ambe kosbnere sbomoki ruwe ne. Nei utara anak ne aesbikkoingara kuni ne
ikip ki
ruwe ne
inambe
gxisu
ne yakun, sbinuma
6
7
utara sep pirakteria usbi, orowa, amip cbingi porore ruwe ne, orowa, marapto an-i ta sapaiie usbiketa rok katu bembem, Karaui kora kenru sapane set liembem, iraugetupa usbita ako-ongami-i b<embem, utara orowa
66
MATTAIOS.
[23.8-20.
10
11
12
13
no Kabbi ani aye-i hemhem konobiiru ruwe ne gusn ne na. Koroka, echi utara anak ne iteki Eabbi ani aye yan inambe gnsu ne yakun, echi koro epakashnii guru anakne sbinen ne, aige, ecbi ufcara obitta uiriwak ne ruwe ne. Naa samata, kanna moshiri ta nen ne yakka niicbi ani iteki ye yan, inambe gusu ne yakun, kando otta an sbinen anak ne ecbi koro Micbi ne ruwe ne. Naa sauiata, nisbpa ani iteki aye yan, inambe sjLTSU ne yakun, ecbi kon Nisbpa sbinep ne, Kiristo ne ruwe ne. Koroka, ecbi tuiiiuo;eta an i3ôtta pase Orowa, gur'anak ne ecbi koro uitek guru ne kusu ne. nen ne yakka yaikota yairikta ande gur'anak ne aeoripakka kusu ne orowa, yaikota yaieoripakka guru anak ne arikta ande kusu ne. Aa kankapkapeka kambi-nuye utara newa Parisee Inambe gusu uii utara, ecbi yaisanibepokasb bumi ne yakun, utara gusu Kando mosiiiri ecbi koapasbi
: ;
!
14
15
16
17
IB
19
abup sbonioki, orowa, abup kor'an utara etokotuye ruwe ne gusu ne na. Aa kankapkapeka kambi-nuye utara newa Parisee un utara, ecbi yaisambepokasb bumi sbine koikara guru Icara kuni ne rep oro ya oro ecbi nikkutama ruwe ne orowa, koikara guru anere cbiki ecbi kasu no tup pakno Gebenna un po ne kan ruwe ne gusu ne na. Nen ne yakka Kamui kora kenra koye wa ekambakbe kara cbiki, nep ne ka aramu sboino ne koroka, nen ne yakka Kamui kora kenru un kongani koye wa ekambakbe ki yakun, sbosei guru ne ani ye sbiknak ru epakasbnu ecbi utara yaisambepokasb bumi! kongani bene Haita newa sbiknak ecbi utara kongani asbkanuere Kamui kora kenru bene inambe pase ambe ne ruwe be an ? Sbui, nen ne yakka yange set koye wa ekambakbe kara cbiki, nep ne ka aramu sbomo ne koroka, nen ne yakka 3'ange set kasbiketa okai ayangep koye wa ekambakbe ki cbiki, sbosei guru ne ruwe ne. Sbiknak ecbi utara ayangep bene ayangep asbkannere yange set bene, inambe pase
ecbi utara yaikota
!
20
ambe ne ruwe be an ? Tambe gusu, yange set koye wa ekambakbe kara guru anak ne yange set newa
23. 21-29.]
MATTAIOS.
67
21
22
23
2-J
kasliiketa okai iiep lie yakka nkotamge no koye wa ekambakbe ki riiwe ne. Orowa, Kaiiiui kora kenrn koye wa ekambakbe kara guru anak ne Kauiui kora kenru newa orota an Kamui ne yakka koye wa ekambakbe ki ruwe ne. Orowa, kando koye wa ekambakbe kara guru anak ne Kamui amset newa kasbiketa a Kannii koye wa ekambakbe ki ruwe ne na. Aa kankapkapeka kambi-nuye utara newa Parisee Inambe giisu un utara, ecbi yaisarabepokasb bumi ne yakun, ecbi utara anak ne bakka mun gusu bembem, uikiyo mun gusu hemhera, makin mun gusu bembem, yaku ecbi sange ruwe ne, koroka, tuitak gusu an aesanniyop newa rampoken newa eisbokor-i nei no an pase ambe sbomo ecbi kan ruwe ne koroka, tap okaibe ecbi ki kunip ne, orowa nei ambe ne yakka ecbi sbomo ki no an katu anak ne wen ruwe ne. Shiknak ru epakasbnu utara, etutanne
!
kikiri
gusu ecbi rekucbi
iun, Icoroka,
rakuda cbikoikip
ecbi ruki
ruwe
ne.
25
Aa kankapliapeka lâmbi-nuye utara newa Parisee
2(3
Inambe gusu im utara, ecbi yaisambepokasb bumi ne yakun, itangi newa orowa aibe sei soige ecbi asbkannere ruwe ne, koroka, onnaige anak ne ibesbikasbure aîibe newa eikaunu ambe ani esbik ruwe ne. Sbiknak Parisee un guru, itangi newa orowa aibe sei soige ne yaklva aasbkannere kuni ne bosbiki no nei
!
onnaige asbkannere yan.
27
Aa kankapkapeka kambi-nuye
un
utara
!
utara, ecbi yaisambepokasb huuri
newa Parisee Inambe gusu
ne 'yakun, ecbi utara anak ne aretaraka tusbiri koracbi ne ruwe ne, nei soige anak ne atomte ne, koroka, onnaige anak ne rai guru koro pone newa obitta no
28
Tap koracbi okai icbakkere ambe ani esbik ruwe ne. ecbi utara ne yakka ainu sbik orogeta oupeka utara ukorachi anukara, koroka, ecbi onnaige anak ne kankapkapeka ambe newa wen-buri ani esbik ruwe
ne gusu ne na. Aa kankapkapeka kambi-nuye utara newa Parisee Ecbi utara un utara ecbi yaisambepokasb bumi
!
20
68
MATTAios.
[23.
:-''0.-24:. 1.
30
31
32 33
34
35
36
37
38
39
anak ne uweiugara iitara koro tusLiii kara, oro\â, oupeka iitara koro iyurui tomtere ruwe do, aige, ene itak-hi Ekashi okai ita chi iitara ne yakka shiknu a cbiki, nei utara tura do chi utara anak ne uweiiiTaml;e gusu gara utara sliomo ronnu, ari echi itak. echi utara anak ue uweiiigara utara ronnu guru koro poho utara echi ne sekoro yaiyepaweteshu echi ki ruwe ue. Tambe gusu echi koro ekashi koro chomba eshikte yau. Okokko utara, paskuru tokkoni koro sanike ne echi utara, Geheuua oum aesanniyop nekon Tambe gusu, ingai'an, a echi ehaita kusu ne ya ? uweingara utara hemhem wayashnu utara hembem kambi-nuye utara hemhem echi orun Ku pay ere orowa, echi utara anak ne nei tumugeta sereke okai utara ronnu wa ntasa chikuni otta kungi kokikkik kusu ne, sereke utara Kamui kora kenru otta shirikik, orowa, machiya orow'a no oya machiya otta keshke kusu ne tambe anak ne moshiri kata aohetu oupeka kem, oupeka Aberu kem orowa no yange set newa Kamui kora keniTi ukouturugeta echi raige Barakia poho Zakaria kem pakno obitta echi kata aande kuni ne echi ki kusu ne. Son no echi otta Ku ye, tane okai ainu ikiri otta tap okaibe ek kusu ne. A a uweingara utara ronnu, orota apayere utara shuma ani kopiyekara Yerusarem kotan, Yerusarem kotan niwatori chikap koro tekkup choropoketa pon chikap uwekarire korachi, hembak-shuiKuani neyakka echi poho Ku uwekarire rusui ? x\wa, echi kopan Ingar'an, echi kot chisei anak ne po sak chisei korachi echi gusu an ruwe ne. Echi otta Ku ye, Utarapa reihei ani ek gur'anak ne anunuke ne ari an itak ani echi ye pakno echi En liukara slîomoki kusu ne gusu ne
:
na.
24 Ik.
Orowa, Yesu anal^ ne Kamui kora kenru orowa no

soine
wa oman
shiiiki, aine,
koikara utara araki
wa
24.2-11.]
MATTAIOS.
69
4
5
8 9
10
11 12
13 14
kenru akara aiiibe orota niikare nisa Koroka, nei utara otta Sbiiiuma ese \va Tan okaibe ecbi niikara sboinoki ya ? ene itak-]ii Son no ecbi otta Ku ye, Tan ukata okai sbomo abacbire kusu ne a sbunia anak ne sbine sbuma poka sbo:no aande kusu ne na. Orowa, Sbinuuia Kanran-usb nupuri kata a wa an rapoketa, koikara utara Pvrorokisbne no orota araki Tan okaibe benibara ta betuku ya ? wa ene itak-bi orowa, E ek kuni sbirosb bembem, mosbiri sbiokere kuni gusu an sbirosb bembem, nekon a an sbirosb ne ya ? un nure wa un kore, ai-i itaiv. Yesu ese wa nei utara otta Inan guru orowa no ne yakka iteki ecbi ene itak-bi kokandama kuni ne yaitubare yan. Inambe gusu ne Kuani yakun, inne utara Ku reibei ye bine araki wa anak ne -Kiristo ku ne, ari itak, aine, inne utara ru Orowa, tumi-koro orusbpe bene turainure kusu ne. tumi pabau bene ecbi nu kusu ne iteki kimatek no okai yan: inainbe gusu ne yakun, tap okaibe anak ne betuku gusu ne ap ruwe ne koroka, sbiokere-lii anak ne naa sbomo ruwe ne. Uirup anak ne uirup kotuini koro, mosbiri anak ne mosbiri kotumi-l?oro kusu ne orowa, usa okai kotan ta kemusb bene iki, sbirisbimoye bene an kusu ne. Koroka, obitta tan okaibe anak ne nuwap an kuni-i atpake ne ruwe ne. Nei ita anak ne ecbi aeranicliuptekte gusu ecbi ekosbi wa orowa, Ku reibei ankusbkerai ecbi raige kusu ne obitta no okai uirup orowa no ecbi aepokba an kusu ne. Orowa, nei ita. anak ne inne utara ureepetcbiu, aige, utasbpa uwe-ekosbi, utasbpa uwe-etunne kusu ne. Orowa, inne sbunge uwêingara utara bopuni wa Samata, [)oron no okai utara ru turainure kusu ne. wenbe aporore an kusu ne gusu, inne utara koro omap-i nin kusu ne. Koroka, okese pakno yaisbiOrowa, porore gur'anak ne kasbi-a-obiuki kusu ne. ol)itta no okai uirup utara orota an pawetesbu ne gusu, ingi-mosbiri ta tan mosbiri gusu an pirika orusbpe aeupaskuma kusu ne orowa, sbiokere ambe anak ne ek kusu ne na.
nei
Ivora
Kamni
iie
ruwe
na.
70
15 16 17 18
MATTAIOS.
[24.15-30.
Tambe orusn nweingara guru ue Dairiera ani ayere aetuniie iwendep nei asbkaDiie asbita asb sbiri ecbi Dukara chiki (orooitak guru ramepakari yar.) Yudea
orun kokira cbisei l?ata an guru gnsu iteki ran orowa toi otta an guiTi bokannashi mip uk gusu iteki bosbipi yan. Koroka nei ita bonkoio guru nevva tononde utara yaisambepokasb limiii Orowa, ecbi kira-i anak ne iteki jnata otta bene Sbini tobo ta bene an kuni korarakoro yan mosliiii beasbi wano lane pakno, orowa, te wano bembara pakno ne yakka isani pakno nei ita anak ne poro aerainucbuptekbe betaku kusu ne na. Orowa, nei tobo atalaiere sbomoki cbiki anak ne, nen ne jâkka sbomo kasbi a-obiuki iTiwe ne a an na koroka, anuinge wa okai utara gusu nei tobo ataknere kusu ne. Orowa, nei ita Kiristo anak ne teda an, toada an sekoro ecbi otta ye guru an cbiki, iteki eisbokoro yan. Inambe gusu ne yakun, inne sbunge Iviristo newa sbunge uweingara guru hetuku wa poro sbirosb poro iyokunnurep nukare orowa, easbkai cbiki anak ne anumge utara ne yakka kokandama kusu ne. Ingar'an, etoko wano tap ecbi nure asb na. Tambe gusu, sbinmna anaic ne nupuri iteki kata an sekoro nei utara ecbi otta ye cbiki paye orowa, ingar'an, cbisei onnaigeta an tumbu ta an, sekoro ecbi otta ye cbiki, iteki eisbokoro yan. Inambe gusu ne yakun, imeru anak ne niosbiri-pa wano betuku wa mosliiri-gesb pakno anukara koracbi Kaniui Pobo ek katu ene ani ne. Xeita ne yakka kaisei an ita anak ne nei ita kapacbiri kou\^-ekarapa kusu ne na. Koroka, nei tobo ta betuku aerainucbuptekbe nani okaketa, tokap cbup alainnere, kunne cbup koro pekere atte sbomoki, nocbiu cbup anak ne kando orowa no rapapse, orowa, kando kiroro asbuyesliuyere kusu ne orowa, Ainu Pobo koro sbirosb kando otta anukara kusu ne orowa no mosbiri otta okai mosbir'un utara obitta yaituwasbkarap, orowa, kiroro newa poro nupeki koro wa kando nisbkuru kata o wa ek
ta okai utaia nupuri
:
chisel otta okaibe uina
19 20
21
22
23
24
25 26
27
28
29
30
24. Hl-47 ]
MATTAIOS.
71
31
82
33
34
35
36
37
38
39
Ainu Poho luikara kusu lie Orowa, rappa poro Immi ashte bawe tura Sbinunia anak ne koro uitekbe pajêre wa me rera orowa no kaiiclo-pa wano kandogesl] wano koro Bunige utara uwekarapare kosu ne. Icbijiku cliikuni gnsii an shine itak-maukushte itak nu van koro ni-tek tane hapuru wa bam betukuxe yak anak ne, sak ebange ruwe ne sekoro ecbi eraman tap koracbi ecbi utara ne yakka tan okaibe obitta nukara cliiki, Bbinurna ebange no an, apa samaketa an sekoro ecbi onnere yan. Son no ecbi otta Ku ye, tap ambe obitta auweonjare pakno tane okai ainu ikiri isajii sbomoki kusu ne. Kando newa toi anak ne aisamka kusu ne, koroka, Ku itak anak aisamka sbomoki kusu ne na. Koroka, nei tobo newa pakibi eraman guru isam, kando otta okai bautnrumbe ka eram]3eutek, Pobo ne yakka eramu an sbomoki, ouse Micbi patek eram'an ruwe ne. Orowa, Noa tobo an koracbi Ainu Pobo ek pakibi ne yakka ene ani ne. Inambe gusu ne yakun, pe-san etokota Noa cbip otta abun pakno utara anak ne ibe wa okai iku wa okai, mat akore boku
:
40
41 42
43
44
45
wa okai wa pe-san betuku wa nei utara isamka pakno nei utara erampeutek koracbi, Ainu Pobo ek pakibi ene ani ne. Nei. ita anak ne tu ainu toi otta okai wa sbinen auk sbinen aande kusu ne tu sbiwentep nisbu otta uta, sbinen auk sbinen aande kusu ne. Tauibe gusu sbiruwande yan ecbi koro Utarapa inan tobo ta ek ya ecbi erampeutek ruwe ne gnsu ne na. Koroka, tambe ecbi onnere yan ikka guiTi inan pakibi pakita ek ya sekoro cbisei kon nisbpa eraman chiki, sbiruwande wa koro cbisei iteki aopattekka kuni ne kan nangon na. Tambe gusu ecbi utara ne yakka etokooiki wa okai yan inambe gusu ne yakun, ecbi esanniyo sbomoki pakibi ta Ainu Pob.o ek kusu ne. Cbisei koro guru koro
akore
obitta
: :
: ;
cbisei
4i
47
epunginere aussbiunere kipniukesb wayasbnu utara nen ne ruwe be an ? Nei utara otta nei pakibi epa ita aep koropare kusu ne. Kon nisbpa ek ita nei no iki guru nukai-a cbiki anunuke ne ruwe ne Son
72
110
MATTAIOS.
[24.
48.-25.
U.
48
49
50
51
obitta
ari
ecbi otta Ku ye, iiisbpa anak iie koro wa okaibe nei guru esapanere kusu iie. Koroka, wen
aussbiunere guru keutumu ta ku kon iiisbpa ek moire ye aige, tura no okai auitek utara sbirikik, orowa, ibosbki utara tura no ibe benibem ki iku berabem ki cbiki, nei ussbiune guru esanniyo sbomoki tobo ta, ek kuni aramu sboinoki pakibi ta kon nishpa ek wa nei guru sbiri sbirikik, orowa, kankapkapeka utara tura no eimekbe koropare kusu ne nei ita anak ne cbisb benabem niyorokara bembeiu an kusu ne na.
; :
25 Ik.
1
2
3
4
5
6
Kando mosbiri anak ne ratcbako koro wa sbine naatabupkara guru elânok gusu paye wa niu ne boku-sak sbiwentep utara koberaye ruwe ne. Asbikne niu anak ne wayasbnu ne, asbikuen anak ne wayasap ruwe ne. Inam]:)e gusu ne yakun, wayasap utara anak ne ratcbako koro wa paye ita, sbuni amba sbotnold nisa ruwe ne koroka, wayasbnu utara anak ratcbako tura sbum op amba ruwe ne. xlwa, mat-abupkara guru
:
moire
wa
gusu, nei utara obitta rubotke
wa mokon
8
9
10
11
ruwe ne. Aige, an nosbike pakita, ingar'an matabupkara guru ek an na, betak, bopumba wa ekanok gusu soyumba wa araki yan, ari an bawe anu ruwe ne. Tata otta, nei boku-sak sbiwentep utara obitta bopumba wa koro ratcbako kan nisa ruwe ne. Awa, wayasap utara anak ne wayasbnu utara otta Cbi kon ratcbako tane oraitek gusu, ene itak-bi Koroka, ecbi koro sbum pon no un kore, ari itak. Ecbi paye wa wayasbnu utara ese wa ene itak-bi ildneipeka ecbi okai ecbi eiwange kunip bok yan bembem cbi okai bembem eipak sbomoki nangon na, sekoro itak. Orowa, nei utara sbum bok gusu paye wa isam rapoketa, mat-abupkara guru sbirepa nisa ruwe ne aige, iyetokooiki wa okai utara anak ne nei sbuke iwai gusu mat-abupkara guru tura abup ruwe ne orowa, apausbta aasbi nisa ruwe ne. Okaketa mosbima okai wayasap utara ne yakka araki
:
25.12-24.]
MATTAIOS.
:
73
wa
12
ene itak-bi apa niaka wa

otta
;
Utarapa,
;
iiii
kore, ari itak.
Utarapa, cbi utara giisu Koroka, nei utara

:
13
14
15
sbinuma ese wa ene itak-bi Son no ecbi otta ku ye ecbi eraniusbkare asb na, aii itak. Tainbe gusu sbiruwande yan inambe gusu ne yakun, toho ne yakka pakibi ne yakka ecbi erampeutek ruwe ne gusu ne na. Sbine ainu oya niosbiri ta Sbui, ene ani ne Oman, aine, otta l<oro nssbiune utara botuyekara wa, yaikota korobe sbikkasbiinare nisa rawe ne. Awa,
:
16
17
IB
19
20
2i
22
23
24
shinen otta asbikne taranton kore, sbinen otta tup kore, sbinen otta sbinep kore nei utara pisbno okai kj no an mondum rainepakari wa koropare nisa ruw'e ne, Asbikne taranton orovva, payekai wa oi nan ruwe ne. akore gur'anak ne nani nei ambe koro wa ani iraugetupa bine naa ashiknep epirika nisa rawe ne Tup akore garu ne yakka oman wa naa tup epirika Koroka, sbine taranton akore gar' nisa ruwe ne. anak ne ornan wa toitoi obori bine kon nisbpa koro icben nuina nisa rawe ne na. Obon no sbir'an ko anak ne nei aussbiunere utara kon nisbpa ek wa tura no ukosanniyo nisa rawe ne. Awa, asbikne taranton akore gui''anak ne naa niosbima asbiknep koro wa ek wa ene itak-bi Nisbpa, ashikne taranton e en kore, awa, naa niosbima okai asbiknep ku epirika nisa rawe ne na, sekoro itak. Otta kon nisbpa ene itak-hi : Pirika, ikipniakesb wa pirika ussbiune garu pon no ambe gasu e ikipniukesb, awa, poron no ambe esapane kuni e kara asb kusu ne e kon nisbpa Ivoro nupetne-i otta abun, ari itak. Orowa, tup akore guru ne yakka ek wa ene itak-bi Utarapa, tu taranton e en kore, awa, naa tup ku epirik'a nisa ruwe ne. Otta kon nisbpa ene itak-bi Pirika, ikipniukesb wa pirika ussbiune gura pon no amiê gusu e ikipniukesb, awa, poron no ambe esapane kuni e kara asb kusa ne e kon nisbpa koro nupetne-i otta abun, ari itak. Orowa, sbine taranton akore garu ne yakka ek wa ene itak-bi Utarapa, aokai anak ne lêutuii yupke garu a ne wa etoita sbomoki usbike wa
;
:
74
25
MATTAIOS.
[25. 25-37.
nange ruwe ne, e cbari shomoki ushike wa umomare ruwe lie, sekoio ku eramu an, awa, kii ishitoma wa
Oman
26
hiiie e
;
koro taranton
toi
tiinita
ku nuina
:
iiisa
ruwe ne
ingar'an, e korope a koro an na, ari itak. Koroka, otta kon nishpa ese wa ene itak-hi newa toranne usshiune guru, ku etoita sliomoki ushike
Wen
27
wa ku nange, orowa, ku cbari shomoki ushike wa ku umomare sekoro e eramu an, awa, tambe gusu, ku
goro ichen ku korope gusu, nei koro guru
28 29
ginko otta e omare lûnip ne, aige, ku ek ita Tambe risoku tura auk easblâi ruwe ne. guru koro shine taranton uk wa, wanbe Inauibe gusu ne yakun, otta kore yan.
:
30
31 32
33
34
nen ne yakka koro giu'u otta akore kusu ne, aige, sbinuma nuye an no koro koroka, koro shomoki guru orowa no korobe poka auk kusu ne na. Tan raka isam usshiune guru kishima wa soita an kunne nei ita anak ne chish hemushike un eyapkiri yan hem niyorokara hemheuj an kusu ne na. Koroka, Ainu Poho anak ne koro arakuru newa Kamui hauturunbe obitta tura no ek ita anak ne, nei ita Sbinuma arakuru oma amset kata a kusu ne orowa, mosliiri uirup ol:)itta Sbinuma kotchaket a uweakarapare kusu ne orowa, bitsuji chikoikip pungi anak ne yangi chikoikip tumuge wâno bitsuji usaare koracbi,nei utara orowa, oshimon samta ne yakka ausaare kusu ne bitsuji are, koroka, ohariki samta yangi are kusu ne. Kei ita anak ne oshimon samta okai utara otta Mosbiri Ku Michi orowa no Shikkasbima guru ene itak-hi anunuke utara, araki wa mosbiii asamaba aande
:
:
35
36
pakibi wano echi utara gusu aetokooiki mosbiri eikesbkoro yan inambe gusu ne yakun, Ku ibe rusui, Ku iku rusui, awa, echi En awa, echi En ibere ikure oya guru Ku ne, awa, echi kot chisei ta En ahunde Ku atusa, awa, echi En mire tasbum Ku
:
37
awa, echi En hotanukara ipakashnu chisei ta Ku Nei an, awa, En orota echi araki nisa ruwe ne na. ita anak ne oupeka utara ese wa ene itak kusu ne-bi Utarapa, bembara Aokai ibe rusui ruwe chi nukara wa E ibere ash ya ? Hembara E iku rusui ruwe chi
ki,
:
25.38.-26.1-2.]
MATTAIOS.
75
38
39
40
41
42
43
44
4.5
46
nukara wa E ilvure asb 3'a ? Orowa, hembara Aokai anak ne oya guru a kopa asb wa cbisei otta E abunde ya ? Sbui, beinbara E atusa ruwe cbi nukara wa E imire ya ? Orowâ, bembara E tasbuni ruwe bene, ipalâsbnu cbisei otta E an wa botanu kara gusu araki asb ya ? Mosbiri Sbikkasbima guru nei Son no echi utara otta ese wa ene itak kusu ne-bi otta Ku ye, tan Ku iriwak ne utara tumuge un sbinen otta, iyotta ponbe poka ecbi ki nisa ruwe ne Nei ita anak ne gusu, En otta aki nisa ruwe ne na. obariki samta okai utara otta ka ene itak kusu ne-bi Aiyoitakusbi ecbi utara. En orowa no paye wa Nitnep newa koro bauturunbe gusu etokooiki wa an bembara pakno ne yakka usb sbomoki abe otta abup yan inainbe gusu ne yakun, Ku ibe rusui, awa, ecbi En ibere sbomoki: Ku i!\U rusui, awa, ecbi En ikure sbomoki oya guru Ku ne, awa, ecbi kot cbisei orun En abunde sbomoki atusa, awa, ecbi En mire sbomold Ku tasbum bene Id, ipakasbnu cbisei ta Ku an, awa, ecbi En botanukara gusu araki sbom.oki Orowa no, nei utara ese nisa ruwe ne gusu ne na. Utarapa, E ibe rusui wa ene itak kusu ne-bi hembem ki, E iku rusui bembem ki, B oya giu'u ne bembem, E atusa bembem, E tasbum bembem, ipakasbnu cbisei ta E an-i bembem, bembara cbi nukara wa E otta yaisliieiwangere sbomoki nisa ruwê be an ? Tata otta Sbinuma ese wa ene itak kusu Tan okai utara tumuge un iyotta pon guru ne-bi otta sbomo ecbi ki nisa ruwe ne gusu. En otta ecbi Orowa, tan iki sbomoki nisa ruwe ne, sekoro itak. utara anak ne bembara palino ne 3'akka okere sbomoki apanakte i orun paye koioka, oupeka utara anak beinl)ara pakno ne yakka inotu ani orun abup kusu ne na.
:
26 Ik.
1
Orowa, Yesu tan itak

koikara utara
otta
obitta ye olvere cbild, koro

itak-lii
:
ene
Tut
ko okaketa
76
MAITAIOS.
[26. 3-16.
4
5
kama-kusli marapto an kiisu ne-hi eclii eraman, orowa, Ainu Pobo anak ne utasa chikuni otta araige gusu aekosbi ruwe ne. Nei pakibita Kamui kora kenru esapane utara newa utara koi'o ekasbi utara anak ne Kaiapa ari an reibei ani areikore Kamui kora kenru iyotta pase esapane gum koro tumbu ta uwekarapa wa okai ruwe ne, awa, arorokisbne no Yesu kisbima wa raige kuni ukoramkon nisa ruwe ne. Koroka, ene itak-bi : Marapto tobo ta sbomo, ikineipeka utara tuniiigeta sakayo bopuni kusu ne na,
ari itak.
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
Orosama, Yesu anak ne Betania kotan un munin ki Simon ani aye gui'u koto cbisei ta an ita, sbine sbiwentep sbi no oro an no an sbum o sei sbintoko sbinep koro wa ek bine, Shinuma a wa ibe rapoketa, koro sapa kasbiketa ota nisa ruwe ne na. Koroka, koikara utara nei anibe nukara cbiki irusbka Kep gusu tap akoisainka am be bine ene itak-bi Tan sbum ataye rui no aeibok wa irapokan a kari utara otta aeungeraite aeasbkaibe ne ruwe ne gusu ne na, ari itak. Koroka, Yesu tambe eraman Nep gusu, sbiwentep ecbiramuwa otta ene itak-bi sarakka ya ? Sbinuma En orun pirikap iki nisa ruwe ne gusu ne na. Irapokkari utara anak ne rammalâne ecbi tura no okai, koroka, Kuani anak ramina pakno sbomo ecbi tura no an ruwe ne. Tan sbiwentep Ku netobake kasbiketa tan sbum ota ambe anak ne iyurui orota a en omare kuni gusu etokooilîre kusu Son no ecbi otta Ku ye, ingi-mosbiii ta tan nep ne. pirika sbongo aeupaskuma ita, nei ita anak tan sbiwentep ild ikip sbomo aoira kuni ne tan orusbpe aye kusu ne na. Tun ikasbima wa niu tumugeta an Kariot kotan un Yudas ani an reibei ani areikore sbine ainu anak ne Kamui koTa kenru esapane utara orota oman wa ene Kuani Sbinuma ecbi otta ekosbi yakun, nei itak-bi pakno ecbi en kore kuni aramu ya ? ari itak. Orowa no nei utara sbirokani wanbe e tu bot pakno pakaii wa Ivore nisa ruwe ne. Nei orowa no nei guru
tasbum
'?
26. 17-29.]
MATTAIOS.
i
77
anak ne Sliiimma ekoshi kuni

ne.
bunara
shiri
an vuvve
17
18
19
20
2i
22 28
24
25
26
27
28
29
Orosaiiia, paiidane sak pan niarapto atpake an tobo ta koikara utara an ale ne Yesu otta araki wa ene itak-bi Kama-kusb nmrapto E ibe gusu neita Sbinuma etokocbioiki kuni E rauin ya ? sekoro itak. Macbiya onm paye wa nei an ^niru ene itak-bi Ku Epakasbnu guru ene itak-bi otta ene ye yan Kuani Ku koikara utara. tura e pakihi ebange no an kot cbisei ta Kama-kusb niarapto Ku iki kusu ne, ari an itak ani ye yan. Orowa, Yesu kasbpaotte koracbi nei koik'ara utara Ivara wa Kama-kusb marapto etoOrosama, onuman an koro kooild nisa ruwe ne. Sbinuma nei tun ikasbinia wan koikara utara tura no awa, ibe rapoketa Sbia wa ibe sliiri an ruwe ne numa ene itak-bi: Son no ecbi otta Ku ye, ecbi utara tumuge an sbinen anak ne En ekosbi kasu ne. Orowa, nei utara sbiii ramu-oknatara bine pisbno Utarapa, kuani ne ruwe pisbno ene bawê beasbiii ki Orowa Sbinuma ese wa ene itak-bi -En tura no tekebe nima otta oniare gur'anak ne, nei guru En ekosbi kusu ne Guso cbiesbinnuye wa an koracbi Ainu Pobo Oman ruwe ne koroka, ani xVinu Pobo ekosbi Nei guru sbiko gur'anak ne yaisan^.bepokasb burai a sbomo ki a yak ne sbinuma gusu pirika a ambe ne. Orowa, Sbinuma ekosbi Yuclas anak ne ese wa ene itak-bi Rabbi, kuani ne ruwe be an ? Otta Sbinuma ene itak-bi E ye okere ruwe ne, ari itak. Orowa, ibe rapoketa Yesu pan-tak uk, aige, nunuke bine jiiesbpa orowa, koikara utara otta koropare wa ene itak-bi Uk wa ibe tambe anak ne Ku netobake ne ruwe ne. Orowa, Sbinuma itangi uk, aige, yaiiraige ki wa nei utara otta koropare bine ene itak-bi Ecbi utara obitta tambe iku yan tambe anak ne inne utara koro cbikokatpak atusare kuni ne aobeta aeuitaknu gusu an Ku kemibi ne ruwe ne. Koroka, ecbi otta Ku ye Ku Micbi koro raosbir* otta ecbi tura no asbiripe Ku iku palcno. tande orowa no bat pungara nikaop Ku iku sbomoki kusu ne na.
:

78
30
31
MATTAIOS.
[26. 30-42.
32
h3
Orowa, shine shinotcba ki okere chiki soynmba wa Kam-an-ush napuri orota paye iiisa niwe ne na. Nei ita Yesu nei utara otta ene itak-bi Ecbi utara obitta tan ukuran En pusu aepetcbiare kusu ne inambe ousa ne yakun, bitsuji pungi Ku sbirikik, orowa bitsuji anak ne oyakta acbatcbari kusu ne sekor' anibe anuye wa an ruvve ne gusu ne na. Koroka, Kuani betopo a skiknure imakake ecbi kotcbaot Gari:
31
35
36
37
38
raya kotan otta Ku oiiian Ivusu ne. Koroka, Petros wa Sbinunia otta ene itak-bi Ainu obitta Aokai gusu aepetcbiure yalcka, kuani ramma pakno ne yakka sbomo, ari itak. Bbinunia otta Yesu ene itak-bi Son no e otta Ku ye, tan ukuran, niwatori cbikap bau-koro sboujoki pakno, eani re sbui En esbina kusu ne. Petros Sbinunm otta ene itak-bi E tura no ku rai yakka E esbina sboinoki kusu ne, ai'i ye. Mosbima okai koikara utara ne yaldva obitta nei no ye nisa ruwe ne na. Orowa, Yesu anak ne nei utara tui'a Getsemane ari aye usbike ta ek, awa, koio koikara utara orota ene itak-bi Tnonno-itak Ku ki ûsu toani un Ku oman rapoketa, teda ecbi rok yan, ari itak. Orowa, Sbinunia Petros newa Zebedee koro tu pobo tura wa oinan, aige, ok wa sbi no ramu-oknatara beasbiri. Nei ita Sliinuina nei utara otta ene itak-bi Ku ru rai pakno Ku keutum sbiri 5'airarakoiki ruwe ne teda
ese
:
39
40
Orowa, tura no sbiruwande yan. Sbinu'na pon no bosbiki no oraan wa nanubu kosbirikata pakno bacbiri wa inonno-itak liine ene itakbi Aa Ku Micbi, aeasbkaibe ne yak anak ne, tan itangi En orowa no sbiniaka aoraye kuni ne ki wa En kore korok'a, Ku rengai ne koracbi sbonio ne, rengai ne koracbi ki wa En kore, ari itak. Orowa, Sbinuma koikara utara otta ek bine niokoro wa okai-i nukara, orowa Petros otta ene itak-bi Hemanda, sbine pakibi pakno En tura no sbiruwande easbkai
ecbi tere
:
wa En
41
42
sbomoki ya ? Iteki akoraranukara Icuni ne sbiruwande wa inonno-itak ki yan ramat anak ne ki rusuibe ne, koroka kam anak katcbakbe ne ruwe ne. Sbui,
:
26. 43-55.]
MATTAIOS
79
itak-hi
48
44
45
inonno-itak hine ene Ku iku sbonioki chiki shiiiiaka aoraye eaikap yakun kor'irenga aki kusu ne, ari itak. Orowa, shui Shinuma ek wa nei utara mokoro wa okai-i nukara, sbikihi pase rawe ne gasu ne rawe ne na. Orowa, sliui, Shinuma nei utara ancle wa Oinan, awa, re ikinne inonno-itak bine ubunak aye-bi koracbi kanna-sbui ye nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma anak ne koro koikara utara otta ek wa orota
:
Shinunua kaniia
Aa Ku Michi,
oiimii,
aige,
taiiibe
ene itak-bi
Tane
ingar'an, pakibi change
mokoro wa echi shini yan no an ruwe ne, Ainu JPoho

:
46
47
anak ne katpak koro utara tekebe otta aekoshi wa an ruwe ne. Hopumba wa paye anro ingar'an, En ekosbi garu ebange no an ruwe ne. Orowa, Shinuma itak rapoketa tun ikasbima wa niu tumugeta an sliinen ne Yudas anak ne, sbirikik kuwa
:
48
49
50
51
52
53
54 55
bemhem emush bemhem koro inne topaba tura, Kamui kora kenru esapane utara newa utara koro ekashi utara orowa no ek nisa rnwe ne. Shinuuja ekosbi guru anak ne utara otta shine shirosh kore wa ene itak-hi Nen ne yakka ku chopchopsekara guru anak ne Sliinuma ne, kisbima yan. Orowa, nani nei guru Yesu otta ek orowa, wa ene itak-bi Rabbi be, irangarapte Shinuma chopchopsekan nisa rawe ne. Orota Yesu ene itak-bi Katairotke guru, gasu e ek ambe ki yan, ari itak. Orowa no utara araki wa Yêsu kisbima nisa ruwe ne na. Orowa. ingar'an, Yesu tura no okai utara tumuge un shinen anak ne, teke turi wa emush etaye bine Kamui kora kenru esapane guru koro ussbiane guru ko kik wa oat-kisaraba oattuye ruwe ne. Orota Yesu ene itak-hi E koro enuisb shirika eushi yan inambe gusu ne yakun, enuisb koro utara anak ne ohitta einusli tura no aisamka gusu ne. Ku Miclii otta Ku koramkoro yakun, tane Shinuma En otta tu ikasbima wan Eegeon pakno an liauturanbe ette sbomoki kuni echi ramu 3â ? Koroka, nei no Ku ki yakun auweomare kuni gusu an Kamui Nei ita utara ari itak. itak nekon a aiki easbkai ya Einush bemhem topalia otta Yesu ene itak-hi
:
'?
80
MATTAIOS.
[26. '^6-65.
5.6
57
58
59
60
6
sbirikik ki.iwa hen:ibem koro wa ikka guru kisliima kuni korachi En orota echi araki riiwe he an ? Kuani kesto epakaslinu gusu Kamui kora kenru ta Ku a, awa, nei ita echi En kishinia shornoki. Koroka, tap okaibe betuka ambe anak ne, Uweingara utara imye anibe auweoniare kuni gusu an ap ne ruwe ne, ari Nei ita anak ne koikara utara obitta Yesu itak. ekohopi wa shaot nisa ruwe ne na. Orowa, Yesu kishima utara anak ne kambi-nuye utara newa ekashi utara uvvekarapa wa okai Kamui kora kenru esapane guru Kaiapa otta Sbinuma tura Koroka, Petros tuinia no Sbinuma oshi nisa ruwe ne. ek, aine, nei okese ambe nukara kuni gusu, Kamui kora keiu'u esapane guru koro ipishi tumbu orota abun wa tono utara tura a nisa ruwe ne. Awa, Kamui kora kenru esapane utara obitta no ukoramkoro utara tura Yesu raige kuni sbunge paweteshu ambe bunara ruwe ne aine, inne sbunge paweteshu ki utara araki yakka, nei ambe pa eaikap ruwe ne. Koroka, Tan guru yep anak okaketa tun araki wa ene itak-bi Ka-nui kora kenru Ku isamka wa rereko uturuta ne,
;
:
62
eashiri
Kamui
63
64
Orowa, kara easbkai ruwe ne, ari itak nisa. kora kenru esapane guru ash wa Sbinuma Eani nep ne yakka ese sboraoici ruwê be an ? otta no tan okai utara paweteshu ki ambe nep ta epeka E an? ari itak. Koroka, Yesu nep poka ye ka shornoki ruwe ne. Otta Kamui kora keniu esapane guru ese wa Eani Kamui Pobo ne Kiristo E ne ruwe ene itak-bi he an ? Shomo ruwe he an ? ari an ambe En otta E ye kuni ne, Isbu Kamui koye wa E ikasbpaotte Orota Yesu ene itak-bi ash ruwe ]ie, aii itak. ye okere ruwe ne yakka e otta Ku ye, tap irnakake Ainu Pobo mondum koro shimon-tek samta a bine
65
kando nisbkuru kasbiketa an wa ek shiri e nukara kusu ne ruwe ne, selvoro ilak. Orowa. Kamui kora kenru esapane guru anak ne yaikota mi amip yaspa
ene itak-bi nisa ruwe ne
-^Ya
: :
Sbinuma
ya
'?
Kaumi koatcha itak ye Nep gusu mosbima an paweteshu

Ingar'an, ecbi utara tane
ambe
chi
kon
insui
26. 06.-27. 1-2.]
MATTATOS.
81
:
66
67
68
Kaniui koatcba itak ainbe echi nu okere i-uwe ne echi yainu ya ? ari itak. Nei utara ese wa Araige kuiii gusu ne a guru ne ruwe ne, ene itak-hi Orowa, nei utara Shinuraa nanuhu kashi sekoro itak. topse-topse kara wa sliiriki, samta, para^tek ani kokik utara okai wa ene itak-hi Kiristo, e sbirikik giu'o anak in an gura ne ya uweingara wa un nure yan,
nei
Nekon a
ari itak.
69
70
71
72 78
Orowa, Petros anak ne nei ipishi tumbu soige wa an nshike ta a wa an ruwe ne awa, otta shine nmtkachi ek wa ene itak-hi Eani ne yakka Gariraya un Yesu tura no an gun ne, sekoro itak. Koroka, shinmna anak ne okai utara obitta kotchaketa eshina hine ene itak-hi E ye ambe ku eramushkare. Orowa, soine wa shem otta an ita, shui, shine matkachi shinunia nukara wa saniaketa ol<ai utara otta ene itak-hi Tan guru ne yalcka Nazaret un Yesu tura no an gun ne, ari itak. Orowa, shui shinuma toiko ye wa eshina hine kuani nei ainu eanikiri shomoki, ari itak. Naa pon no shiran ko
:
sainaketa roshki
ene
italc-lii
Boon no poka eani nei

;
wa
okai utara Petros otta araki
wa
utara tumuge an
74
75
shinen e lie e ki itak gusu e pashte an ruwe ne gusu ne na, ari itak. Orowa no Petros iyoitakushi wa toiko ye heashiri hine kuani nei ainu eanikiri shomoki, an itak. Orowa nani niwatori chikap hau-kon ruwe ne. Orowa, Petros anak ne niwatori chikap hau koro shojnoki pakno, eani re shui ne En eshina kusu ne, sekoro Yesu ye itak an a-i eshkarun nisa ruwe ne. Aige, shinuma soine wa shi no cliish nisa rawe ne na.
27 Ik.
1
Orowa, knnneiwano an ita anak ne obitta no okai Kanuii kora kenra esapane utara lieniheu], utara koro ekashi utara hemhem, Yêsu raige kuni eukoranikon nisa ruwe ne awa, Sbinuuia tupetupe wa itura hine kotan shikkashinia guru Pirato otta ekoshi nisa ruwe ne na.
:

82
3
MATTAIOS.
[27. 3-15.
8
9
10
11
12
13
14
15
Orowa, Yesu ekosbi Yudas anak ne Shinuma apanakte kunip ne aesaniiiyo-hi nu koro, yaikota yaikokafcpak wa nei shirokani wanbe e tu botnep koro bine Kamui kora kenru esapane utara newa ekasbi utara otta bosbippare, aine, ene itak-bi Katpak koro sbomoki ainu ka ekosbi, awa, katpalc ku ki nisa rawe ne, sekoro itak. Koroka, otta nei utara ene ye-bi Nei ambe anak ne cbikoro orusbpe ne bawe? E korobe nei ambe, sekoro ye nisa rawe ne. Orowa, sbinuma Kamui kora kenru osbiketa nei sbirokani tek-obosore wa oman aige, arapa wa yairikotte nisa ruwe ne na. Orowa, Kamui kora kenru esapane utara nei sbirokani uina bine ene itak-bi Tan kani anak ne kem ataye ne gusu, Kamui karauto oro omare yak aAiak ne ikasbpaotte oterekep ne, sekoro itak. Orowa no nei utara u!\oramkoro wa, oyak un guru tusbiri oro omare gusu, nei sbirokani ani sei sbintoko kara guru kot toi bok nisa ruwê ne na. Tambe gusu, nei toi anak ne tanto pakno kem toi ani aporose ruwe ne Tau orusbpe gusu Israeru un utara ataye kotukka ainu atayebe, wanbe e tu botne sbirokani an ataye nei utara uina wa Utarapa en kasbpaotte koracbi nei kani ani sei sbintoko kara gusu kot toi bok nisa ruwe ne, sekoro Uweingara guru ne Yeremia orowa no aye itak ambe auweo.nare nisa ruwe ne na. Orowa, Yesu anak ne nei esapane guru kotpokita asb awa, esapane guru Sbinuma otta nu wa ene itak-bi Eani anak ne Yudea un utara esapane guru E ne ruwe be an ? Orota Yesu ene itak-bi E ye na, sekoro itak. Orowa, Kamui kora kenru esapane utara. orowa no bembera, ekasbi utara orowa no beinbeni Sbinuma aeiyonupba ita, nep ne yakka ese sbomoki nisa ruwe ne Orowa, Sbinuma orota Pirato ene itak-bi Tan okai utara anak bembak poron no okaibe ani E eiyonupba-bi E nu sbomoki ruwe be an ? Aige, Sbinuma sbineitak ani poka sbomo sekoro itak. ese nisa rTiwe ne tambe gusu esapane guru anak ne Shui, marapto an ita sbi no enusbkarl nisa ruwe ne.
:
27. 16-'.6.]
MATTAIOS.
83
1(3
17
18
19
20
21
22
esapaiie ûvn anak ne okai utara rengaine upakashnu cliisei ta an shine apakasbnu garu tusare Awa, nei ita anak ne Barabbas biiri an luwe ne Tanibe ani aye assuni asb apakasbnu ainu an. gusu, utara uwekarapa wa okai ita, orota Pirato ene Kuani ecbi otta inan guru tusare wa kore ye-bi kusu ne ya ? Barabbas ne ruwe ? Kiristo ani aye Yesu ne ruwe be an ? sekoro itak. Inauibe gusu ne yakuii, nei utara anak ne eyaitunnap gusu Yesu eiyonupba oisa ruwe ne, sekuio eraman ruwe ne gusu ne na. Orovva, Pirato koipisbi set kata a sbiri an rapoketa, koro machi tesbkara wa orota ene yere-bi Nei oupeka ainu iteki ekottanu yan, kuani anak ne tan to wendarap ku ki wa nei guru rengap gusu poron no ku yairanikoiki nisa ruwe ne gusu ne na, Aige, Kamui ari an itak ani itakte nisa ruwe ne na. kora kenru esapane utara anak ne ekasbi utara tin-a no Yesu isanika wa Barabbas alvore knni-i ekorauikoro kuni ne eonisbnisbi nisa ruwe ne. Koroka, esapane guru nei utara otta ese wa ene itak-bi: Tan tun otta inan guru ku tusare kuni ecbi kon rusui ya ? Orowa, Pirato Orota utara Barabbas, ani itak.
Dei
:
nei
23
24
Yakun Kiristo ani aye utara otta ene ye-bi Yesu otta nekon a ku ki kusu ne ya ? Utasa cbikuui otta raige ayanro, utara obitta ye nisa ruwe ne. Hemanda gusu, nep katpak aki Pirato ene itak-bi Koroka, utara slii no bawe asbte ya ? sekoro itak. wa, utasa cbikuni otta raige ayanro, ari itak nisa. Orowa, ene akari ka isam kunak Pirato erauian wa, ouse sakayo patek tane bcjpuni kusu ne sekoro nukara cbiki, wakka uk wa, inne utara kotpoldta kom tekebe Tan oupeka guru koro furaye bine ene itak-lii ecbi okai utara ki yan, keinibi sboino ku ekottanu
: :
25
26
Utara obitta ese wa ene itak-bi sekoro itak. Shinunra koro keaiibi anak ne cbi okai utara cbikoro Orowa no, sanikiri utara kasbiketa aandero, ari itak. Pirato anak ne Barabbas nei utara gusu bonnere koroka, Yesu sbirikik orowa utasa cbikuni otta araige kuni ne otta ekosbi nisa ruwe ne na.
:

84
27
MATTAIOS.
[27.27-42.
Taiide orowa esapane guru koro tmui-koro utara Yesu Pretorium otta ahuuge, orowa, tura iki tumiobitfca otta uwekarire r.isaruwe dg. Awa, Yesu atusare wa, fure amip ainire nisa ruwe ne. Orowa, ai-ush-ni aiii sapa umbe akara wa 8hmun:a sapa unu, sair.ata, sbimou teke aiii ra.pembe
28
29
koro utara
80
81
sbinep kisbimare orowa, Ixotpoketa kokkaerok wa eoyaitak bine ene ye-bi Yudea un utara koio esapane guru, irangarapte aki na. ari ye. Orowa, nei utara Sbinuma kasbike topse-kara, naa samata, tekebe wano rapeinbe etaye wa ani sapa sbirikik nisa ruwe ne. Sbui, eoyaitak okere cbiki anak ne, nei fure uiipibi soslipa wa, yaikota koro uupibi amire, orowa, utasa cbikuni otta ra^ge kuni gusu Sbinun a
:
:
3-2
88 84
85
wa paye nisa ruwe ne na. Orowa, soyumba cbiki Binioi] ani an reibei lôro Kairene un sbine ainu anukara awa, nei guru utasa cbikuni seire kuni ne itura wa arapare nisa ruwe ne. Aige, Gorogota ani aye usbike orota arald cbiki (nei an^be anak ne " ujecbakko an usbike " sel-;oro an ambe ne), tonolo newa ninge aukopoyege wa Sbinmua ikure orowa, nei ambe sap]<e cliiki, iku sbonmki nisa ruwe ne. Orowa, utasa clii]<uni otta Bbinuina kungi
itui'a
:
86
87
akokikkik okere cbiki, nei utara ul<okor.cbi etaye wa koro raipibi ukousaraye. Aige, nei usbiketa rok wa sbiure nisa ruwe ne na. Awa, Sbinuma koro sapa kasbiketa Tamhe anak ne Yudea Mosliirvu utara esapane Yesu ne ruwe ne, ari an itak ani nuye wâ
:
88
89
40
41
42
ande nisa ruwe ne. Oiowa no, Sbinun a tura tu ikka guru koro sbin.on tek san ata sliinen, bav;ki tek sauâta sbiiien akungi kokikkik nisa ruwe ne. Orowa, sbirikusb utara analc ne koro sapaba sliuye sbuye wa Sbinuma esapse bineene itak-bi Kan mi kora kenru isamka wa rerelô uturuta asbin no kara guru, yaikota yaikaobiuki yan Kamui Pobo E ne yak anak ne Sbui, an no utasa cbikuni orowa ran yan, ari itak. koracbi Kamui kora kenru esapane utara anak ne kam])i-nuye utara bene ekasbi utara tura eoyaitak Slnnuma anak ne niosbima lUara wa ene ye-bi
:

27. 43-55.]
MATTAIOS.
iiisa,
85
kashiobiuki
ue ruwe
utasa
ne.
koroka, yaikota yaikaobiuki eaikapbe Israeru uii ufcara esapane ûru ne tane
;
43
44
45
46
47
48
yak anak ne Shinuma ausu cbi eisbokoro ash kusu ne na. Karnni irenga Sbinamaeyaikopasbte, awa, Kamui anak ne Sbinunaa kon msui chiki, tane kashiobiuki 5âk pirika Kamiii Poho Kn ne ani ani itak ani ye nisa mwe ne pusu ne Orowa, tura na, sekoro nei utara ye nisa ruwe ne. no utasa chikuni otta akungi kokikkik ikka guru ne yakka ukorachi eoyaitak nisa ruwe ne na. Orowa, iwan ikinne an pakihi wano shinepesan ikinne an pakibi palcno ixioshir'ebitta shirikunne ruwê ne Orowa, shinepesan ikinne an pakihi pakita Eri, Eri, ramci Yesu rui hau sange wa ene itak-bi Tan italc eepaketa aye sabaktani ! sekoro itak. yakun, " Ku goro Kainui, ku goro Kaniui, nep gusu Orowa, Aokai en ande ya ? " sekor'an itak ne. saniaketa roshki utara tumugeta okai utara tan itak ^Tan guru Ericha nisbuk na, nu wa ene itak-hi Orowa, nani shine aiiiu boyupu wa sekoro itak. atui wata uk bine shukkakep wata oro eshikte, orowa, rapembe etu eush bine Yesu ikure ruwe ne.
cbikiiiii
orowa no
ran,
49
50
51
52
53
54
55
Iteki ekottanu; Koroka, moshima okai utara: Ericha ek wa Shinuina kashiobiuki ya, shonio ya, anukara kusu ne, sekoro itak. Orowa, Yesu shui sange, orowa no, ramat arapare nisa rui bawe ruwe ne. Awa, ingar'an Kamui kora kenru ta an otbe anak ne horikashi wano ra oro pakno tup ne ayaske wa aeukohopi saniata, shirishinioye an orowa, tushiri amaka wa orowa watara yasaske mokonnoye wa okai inne ashkanne utara hetopo ashiknure aige, Shinania hetopo shiknu okake, koro tushiri orowa no araki wâ ashkanne machiya otta ah up bine inne utara otta yainukare nisa ruwe ne na. Orosania, nei kenturion newa tura no Yesu shiure tunii-koro guru anak ne, nei shirishinioye heuihem usa-okai ikip hemhein nukara koro, toiko ishitoma bine Soon no poka tambe anak ne Kannii ene itak-hi Poho ne a an, sekoro itak ruwe ne. Orowa, gusu
;
; ; ;
86
MATTAIOS.
[27.56-66.
56
57
58 59 60
yaisbieiwangere Gariraya iiiosbiri orowa no Yesu osb araki inne sbiwentep utara otiiima sbitta rosbki wa ingara wa okai nei utara tumugeta Makdarene un Maria bembem an, Yakob newa Yoses koro babo Maria bembem an, orowa, Zebedee koro pobo ntara koro babo an ruwe ne. Sbirikunne an koro x\iiinatea kotan un Yosep ani aye oteknu guru ek na, shinuma yaikota ne 5âkka Yesu koikara gun'ne ruwe ne tan ainu anak ne Pirato orun oinan wa Yesu kaisei eikoramkon nisa ruwe ne. Orowa, Pirato ipawetenge wa orota nei
:
:
ambeakore nisa ruwe ne na. Orowa, Y'osep nei kaisei uk wa, asbkanne senkaki otta kokarakari bine, watara
an yaikota koro asbiri tusbiri orota ande orowa, poro sbunia tusbiri apa orota lôbine karakarasere esesbke wa oraan. Orowa, Makdarene un Maria bembem mosbiina an Maria bembem tusbiri samaketa rok wa okai ruwe ne na. Orowa, nisbat ta an k'oro, Etoko-oiki tobo eoyasbimge tobo ne wa, Kamui kora kenru esapane utara Parisee un utara tnra Pirato orota uwekarapa wa ene Nisbpa, tan ikokandama guru anak ne itak-bi sbiknu wa an rapoketa Kuani rere-ko imakake betopo ku sbiknu kusu ne ari an itak ani itak a-i cbi esbkarun ruwe ne. Ikineipeka nei koikara utara ika Sbinuma betopo sbiknu araki wa lâisei eikka, orowa, wa an, sekoro iteki utare otta ye kuni ne rere-ko palcno nei tusbiri sbikkasbimare wa un kore sbomo yak anak ne ekanaita an ikokandania-i kasu no iyosbi no an usbike naa wen kusu ne, sekoro itak. Pirato nei utara otta ene itak-bi, Ecbi otta epungine utara okai pave wa ecbi easbkai pakno nei an^be tumasbnure Oi'owa no, nei utara epungine yan, sekoro itak. utara tura no paye wa nei a shuma otta numpe usbi wa iiammakaka nei tusbiri tanasbnure nisa ruwe ne
aobori
wa
:
ruwe ne
61
62
63
64
65
66
na.
28.1-12.]
MATTAIOS.
87
28 Ik.
1
8 4
5
10
Orowa, sbini tobo iiôire do an-kesb paketa nei iDawari atpake an tobo ebaDê ita, Makdarene un Maria beiiibeiii, inosbima an Maria beinbein utura bine tasbiri nul<ara gnsu araki nisa ruwe ne. Aige, ingar'an, poro sbirisbimoye an kando orowa no Kaniiii uitekbe ran bine ek wa nei poro shurna oyakta karakarasere wa kata a nisa ruwe ne gusu ne na. Koro katubii anak ne imeru koracbi ne, inipibi anak ne upas pakno retan ruwe ne orowa, pungi utara sbinunia koisbitonia gusu tususbke, aine, rai guru iporo koracbi ipukitara ruwe ne Orowa, Kamui uitekbe Iteki ese wa nei sbiwentep utara otta ene itak-hi isbitoma yan ecbi utara utasa cbikuni otta araige Yesu bunara wâ ecbi okai wa ku eranian ruwe ne gusu ne na. Sbinmna teda isam, bosbiki itak koracbi betopo-sbiknu nisa laiwe ne gusu ne na. Ai'aki wa Utarapa bosbiki otta botke-i ingara yan. Orowa no tuiiashi no paye wa koro koikara utara otta Sbinunia rai orowa no betopo-sbiknu wa an sekoro nure yan, orowa, ecbi kotcbaot Gariraya mosbiri oran o^nan nisa ruwe ne nei ita ecbi nukara kusu ne ingar'an, kuani ecbi nure okere na. Orowa no nei utara yaitunasbka liine kimatek i^:oro sbi no yaikopuntek wa tusbiri ekobopi wa koikara utara otta nure kuni ne paye nisa ruwe ne na. Aige, ingar'an, Yesu nei utara etunangara, orowa, irangarapte ari itak. Orowa, nei utara araki wa Sbinuma koro Awa, nei kerna kisbinia wa ongami nisa ruwe ne. Iteki isbitoma yan utara otta Yesu ene itak-bi paye wa Ku uiriwak utara Gariraya mosbiri orota paye kuni ne otta ye yan, orota nei utara En nukara
;
:
11
12
ne na, ari itak. Nei utara paye rapoketa anak ne, ingar'an, pungi utara nimaraba macbiya otta paye wa Kamui kora kenru esapane guru orota nei betuku okere oruslipe obitta nure nisa ruwe ne. Orowa no nei utara anak ne ekasbi utara tura uwekarapa bine ukoranikoro
Ivusu
88
MATTAIOS.
okere, ichen kani poron
[28. 13.-20.
13
otta koropare hine ene itak-hi
tunii-koroutara utara mokoro ash rapoketa, anchikarata kuro lvoil<ara utara arald wa Shinuma eikka wa isaui ruwe ne, ani ecbi ye 3'an.
:
no sange wa
-Chi
iiei
14
15
Orowa, esapane guru anak ne tan orushpe nu yaknn, utara iteki nishomap kuiii ne, otta itak wa ouishnishi ash kasii ne na, ari itak. Tauibe gusu, nei utara anak ne nei kani uk, aige, aepakashnu korachi ki nisa ruwe ne orowa, tan orushpe anak ne Yudea moshir'un utara otta assura ashte wa tanto pakno an
echi
:
ruwe
16
17
ne.
18
19
*20
Koroka, nei shinen ikashima wan koikara utara anak ne Yesu bosbiki Gaiiraya mosbiri ta nunige shine nupuri otta paye nisa ruwê ne. Orowa, Shinuma nukara cliiki, ko-ongami nisa ruwe ne koroka, utuinasbire utara okai. Orowa, Yesu nei utara otta ek wâ itak sange ha we ene ani Mosbiri kata ne yakka kando osbiketa ne yakka obitta no an monduni Tanibe gusu ecbi paye wa ingia en kore an na. moshiri uirup ani koikara gun'ne kara yan, aige, Michi reihei otta ne yaklâ Poho reibei otta ne yakka Ashkanne Eainat reihei otta ne yakka baptisma orowa, nep ne yakka Kuani ecbi kashpaotte koie orowa, okaibe nei utara sbilikasbiina kuni ne ki yan ingar'an mosbiri ko-onne pakno Kuani anak echi tura no an kusu ne na.
:
MARKOS
OKOWA NO ASANGE
PIRIKA SHONGO,
1
Ik.
Kaiimi Poho ne Yesu Kiristo koro piiika shongo

lieasbi aiube.
*2
Uweingara guru Isaya kambikata chiesbinnuye wa

ail
koracbi,
Ingar'au, e
nauuhu
kotcliaketa,
E
3
kou
nihil etoko-oiki giisii
Ku
ye,
sliongo kore guru
kii
omaiide
Nup
otta aiuu liawe
ami wa
Utavapa riilm etoko-oiki, Koro apkash ru kuwanno kara van,
4
5
Yoannes ek, aige, nup otta baptisiiia sekorobe ne. kore bine cbikokatpak atusave gusu yaikokatpak kuni
baptismaeupaskuina
paye
;
ki.
Orowa, Yudea
obitta
iijosbir'ebitta
newa Yerusaiem kotan un utara

orowa,
Sbinuma orota
cbikokatpak
eyaipusbi liine Yôrodan
6
7
pet otta sbinunia orowa no baptism a akore nisa ruwe ne. Yoannes rakuda nuiiiaba eyaiiiiire, ton to kut eknt koro, omakirusb newa nup un soyai ninge ibe
nisa
En
ruwe
osbi
ne.
Shinuma upaskuma
ki
wa
ene itak-bi
anak ne en akkari kiroro koro guru ek, Sbinuma koro keirat ku pita katap ku botku tukareke-po ureecbiuruwe ne. Kuani anak ne wakka ani baptisma
90
ecbi kore ash
MARKOS.
[1. 9-22.
na
koroka,
Shinuma anak Asbkanne
10
11
12 18
Raraat ani baptism a ecbi kore kusu De iia. Nei tobo ta Yesu anak ne Garira^â mosbir'un Nazaret kotan wano Yorodan pet otta ek wa Yôaimes orowa no baptism a akore nisa ruwe ne. Aige, wakka omwa no nani van cbiki kando kotoro ayaske-eukopi, awa, Ramat anak ne knsuwep nei no an wa Sbinuma kata ran ap anukara orowa, kando wano bawe ami: Aokai anak ne Ku omap an Pobo E ne, Kuani sbi no Aokai ennpetne ruwe ne, ari itak. Orowa, Eainat nani niip oran Sbinmna omande. Tu botne rere-ko uturuta Sbinuma nup otta Satan orowa no akoramnukara, samata, puri yupke cbikoikip tura no an orowa, Kamui bauturunbe Sbinuma
otta yaisbieiwangere nisa
14
15
Yoannes aekosbi
oka]<eta
ruwe ne. Yesu
analv ne Gariraya
mosbiri orota ek, aige,
wa
ene
itak-bi
mosliiri
ebange
Kamui pirika sbongoeupaskiima Pakibi uweaoraare an, Kamui ecbi yailcokatpak wa pirika sbongo
eisbokoro yan.
16
17
Orowa, Gariraya mosliiri atui sam sliirikusb ita Simon newa Simon iriwak ne Andreas anak ne koro ya atui otta turupa sbiri Sbinunia niikara nei utara Orota Yesu cbep koiki utara neruwe ne gusu ne na.
:
18
19
ene itak-bi En osb aralci yan, ainu peraikara utara Orowa, ecbi ne kani gasu eclii kara asb na, ari itak. nani nei utara anak ne koro ya ande wa Sbinuma osb paye nisa ruwe ne. Orowa, naa pon no arupa an, aige, cbip osbiketa koro ya oske wa okai Zebedee
:
20
21
2.2
pobo Yakob newa koro iriwak Yoannes nukan ruwe ne. Awa, Sbinuma nani nei ntara botuyekara, orowa, cbip osbiketa an koro micbi Zebedee newa tura no okai auitek utara ande wa Sbinuma osb paye nisa ruwe ne na. Orowa, nei utara Kapernaum kofcan ta paye awa, sbini tobo ta Sbinuina nani Uwekarapa cbisei ta abun wa epakasbiiu Utara anak ne Sbinuma koro epakasbi eiyokonnui'e inambe gusu ne yakun, kambinuye utara nei no epakasbnu sbomoki, mondum koro
:
:
1.23-37.]
MARKOS.
91
23
24
na.
koracbi utara ko-epakasbnu nisa ruwe ne gusu ne Orowa, nani nei Uwekarapa chisei ta ichakkere ramat shikatkari guru shinen an awa, shinuma
aslite
25
2G
27
2S
29
80
81
un Yesu un nep irenga an a ? Un isauika gusu E ek a ? Aokai Den ne ruwe sekor'ambe ku eram'an, Kamui Asblcannep E ne ruwe ne, ari itak. Orowa, Yesu nei Iteki nep ye ambe ko sakayokara wa ene itak-bi no shinuma orowa no oashin yan, ari itak. Aige, ichakkere ramat shinuma yasa bine poro bau ant bawe asbte wa oashin nisa ruwe ne. Qtara obitta eoyamokte awa, utashpa uwepekennu bine, Tap Shinuma ambe nep ta an ? Asbiri epakashi mondum koro wa ichakkere ramat kashpaotte wa itaknu ruwe ne. Orowa Shinuma gusu an assurubu anak ne nani Gariraya u'oshir'ebitta sbi]<apneka no aashte nisa ruwe ne. Orowa nani Uwekarapa chisei orowa no soyumba cbiki Yakob newa Yoannes tura Simon newa Andreas koro uni nn ahup nisa ruwe ne. Awa, Simon koro shiuto-habo seisek mau tashum ki bine hotke wa an
ha we
otta
wa
ene itak-hi
Nazaret
:
32
33 34
35
36 37
nani nei shiwentep orushpe Shinuma anure orowa, Shinuma ek wa nei shiwentep koro teke kishima bine punire ruwe ne aige, seisek mau tashum aisamka, orowa, shinuma anak ne okai utara otta yaishieiwangere nisa ruwe ne na. Orowa, shiri-onuman chup ahun ita, utara anak ne obitta no okai tashum ki utara bemhem, nitne kamui sliikatkari utara bemhem Shinuma orota koro wa araki. Orowa, mp.chiya un utara obitta apa samaketa uwekarapa. Awa, Shinuma usa-usa an tashum ki inne utara iwangere bemhem ki. inne nitne kamui oashinge hemheia ki awa, nitne kamui Shinuma eamkiri gusu, itak kuni hattoki nisa ruwe ne na. Orowa, shiri aro kunneiwano, naa shomo tokap an ita, Shinuma hopuni wa soine bine kim un ushike orun Oman, aige, nei ita inonno-itak ki nisa ruwe ne. Orowa, Simon newa tura no okai utara Shinuma osh Utara obitta paye orowa. pa cbiki orota ene itak-bi
aige,
;
02
8S
MARKOS.
[1.
38--2.
1-4.
89
40
41
4*2
43 44
45
Oiota SLinuira cne haw6 an kotan ta paye yanro, nei ita iie yakka upaskunia Ku ki kusa ne, taiube guRu Ku soiiie nisa ruwe iie na. Orowa, Gariraya mosbir'ebifcta kiish wa koro Uwekarapa cbisei orun abmi, aige, npaskunia beinbem ki, iiitne ka-imi oasbinge bembem ki nisa ruwe ne im. Orowa, miinin tasbuiii ki sbine ainu Sbiiiuma orota ek wa korauilôro, aige, kotpokita kokkaea liiiie ene itak-bi Aolcai raiiinosbiua yakun en asbkannere easbkai ruwene. Orowa, Sbinuina rampoken keutuin sange gusn, koro tel<e turi wa tomoosbma, aige, orota ene itak-bi Ku ramuosbraa na, e asbkannere ash na, ari itak. Orowa, nani munin tasbum anak ne sbinmna boppa, awa, aasbkannere nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma nei guru yupke no kasbpaotte wa nani soinere bine otta ene itak-bi Nep) ne yakka mosbima guru otta iteki ye koroka, e oman wa Kaniui kora kenru esapane guru otta yainukare, orowa, nei utara otta pawetesbu ne gusu Mose eikasbpaotte ayangep e aasbkannere wa an gusu yange yan, sekoro itak. Koroka, sbinuma soine
okai-hi
:
hunara
Oyalce
sbirikl, ari itak.
nil okari
wa Yesu anukan no macbiya otta abun eaikap pakno poron no upaskuma beasbire bine nei orusbpe assuru asbte tanibe gusu Sbinuma kini un usbiketa an awa, nei ita pakno nei wa ne yakka utara anak ne Sbinuma orota araki nisa ruwe ne.
;
:
Ik.
3 4
Sbinuma Kapemlium okaketa sbui abun cbiki, Sbinuma anak ne cbisei ta an sekoro orusbpe assuru aasbte nisa ruwe ne. Awa, inne utara uwekarapa, naa cbisei abup eaikap pakno, apa saraake katap okai eaikap pakno sbiri-esbik ruwe ne: orowa, Sbinuma nei utara otta itak ye nisa ruwe ne. Orowa, ine ainu sbine tususbke tasbum ki guru ani
Nei
tobo
macbiya
otta
wa
inne
araki utara okai, awa, atura utara okai gusu ko-ebange
wa
araki.
Aige,
no araki eaikap
2. 5-10.]
MAKKOS.
93
:
(5
Sbinmiia an chisei kitai iiiaka nisa rinve i e yaspa aokere yakun tiisushke laslium ki guru kata hotke wa an atarabe range nisa ruwe ne. Orowa, Yesu nei utara koro eisbokor i nukara wa tususbke tasbuni ki guru otta lôlio, e koro katpak Koroka, nei atusare wa an ruwe ne,' ari itak. usbiketa rok wa okai kambi-nuye u ara tumugeta keutuni ta upaore, aige, Tan guru bemanda gusu Kaniui koatcba ruwe ne Sbinen nei no itak ya
chiki,
Dei anibe
'?
niosbiuia,
Kamui mosbima katpak
10
11
12
nen ne ruwe ? ari ild ruwe ne. anak ne sbinunia utara keutum oshiketa. nei no okaibe upaore katu eram'an koro, orota ene itak-bi Henânda gusu ecbi keutiuii ta tap okaibe ecbi upaore ya ? Tususbke tasbura ki guru otta e koro kati ak atusare wa an sekoro itak ye newa bopuni wa atara] e ani wa apkasb yan, sekoro itak ye anak ne, ina.ml e ye itak katu isaika itak ne ruwe be aii ? K(;roka, Ainu Pobo sbiii kata an wa katpak tusare niondmn koro wa an ai i anibe ecbi eraniu an kur.i gusu (tususbke tasbuin ki guru otta ene itak-bi) e otta Ku ye, liopuni wa koro atarape ani wa e uni un oman yan, ari itak. Oi'owa, nei guru bopuni bine nani atarape koro wa obitta no okai utara kotcbaketa soine okai utara obitta oyan:okte, cTowa, nisa ruwê ne Tamle nei no iane Kanuii ko oripak wa ene itak-bi pakno naa sbon.o cbi nukara asb nisa ruv,e ne na,
Yf-su
;
:
tusare easbl<aibe lioro raiiiat ani nani
ari itak.
13
14
15
Sbni, Sbinmna atui san:i un on:an, aige, obitta no okai inneula.ra Sbinuii aorotaaraki, awa, Sbinumanei Orowa, Sbinunia utara epakasbnu nisa ruwe ne. sbirikusb an ita, Arupeus koro pobo Eebi yaku-etaye usbiketa a wa an i nukara, awa, otta En osn ek yan, ani itak. Orowa, sbinunia bopuni wa I osb oman nisa ruwe ne. Orowa sbiinunm koro cbisei ta ibe gusu a wa an, aige, inne yaku-etaye utara newa cbikokatpalc
16
utara Yesu newa koro koikara utara tura rok wa okai nei utara inne w'a Sbinuma osh paye nisa ruwe ne gusu ne na. Parisee im utara koro kan)bi-nuye
;
94
MARKOS.
[2. 17-25.
17
utara anak ne Sbinuma cbikokatpal^ utara newa yakuetaye utara tiira ibe kafcu nukara cbiki koro koikara utara otta ene itak-bi Sbinuma yaku-etaye utara newa cbikokatpak utara tura ibe hembem ki iku beiDbem ki ruwe ne, ari itak. Yesu tap ambe nu yakun nei utara otta ene itak-bi Iwange no okai utara anak ne potara guru irannal^ka, ouse tasbuiii an guru patek kon rusui ruwe ne Kuani anak ne oupeka utara botuyekara gusu Ku ek ka sbonioki, katpak koro utara Ku botuyekara gusu Ku ek nisa ruwe ne
:
na.
18
19
*20
21
'22
23
24
Orowa, Yoannes koro koikara utara newa Parisee un utara koro koikara utara anak ne sbomo ramnu ki kor'aii, awa, Sbinuma orun utara araki wa orota ene itak-bi Hemanda gusu Yoannes koro koikara utara newa Paiisee un utara koro koikara utara sbomo ramnu ki a koroka E koro koikara utara sbomo ramnu ki ka sbomoki ]Tiwe be an? Omta YesQ ene itak-bi: Tane mat-abupkara guru koro tumbu ta abup utara anak ne nei mat-abupkara guru an ita sbomo ramnu ki easbkai ruwe be an? Tane mat-abupkara guru anak ne utara tura no an rapoketa sbomo ramnu ki eaikap ruwe ne na. Koroka, nei mat-abupkara guru auk tobo ek kusu ne, nei tobo ta utara sbomo rannu ki kusu ne na. Cbiworo-at ani fusbko a- nip utapke guru isam nei no ki ya!mn autapke asbiribe anak ne fusbko ambe orowa no yara, orowa, nei yara usbike naa aporore ruwe ne. Sbui, asbiri tonoto fusbko kapu pukuru ta omare guru isam nei no ki yakun tonoto anak ne pukuru patkere, orowa, tonoto newa pukuru aisamka ruwe ne koroka, asbiri tonoto asbiri kapu pukuru orota aomare ruwe ne. Orowa, Sbini tobo ta Sbinuma mungi toi kusb wa
:
Oman
kor'an
awa, koro koikara utara paye rapoketa

nisa
mungi pusb tuiba beasbi utara Sbinuma otta ene
ruwe
:
itak-bi
Ingar'an, bemanda
ne. Aige, Parisee
un
25
gusu nei utara Sbini tobo ta aki yak ne tuitak otereke nep ki koro okai ruwe be an? Orota Sbinuma ene
2.
26.-3.
1-8.]
MABKOS.
:
95
26
itak-hi Dabid newa tura no okai utara ibe rusui wa aeisbiranmep an ita iki orusbpe naa sbomo ecbi oroKauiui kora kenru iyotta pase esapane oitak ya? guru Abiatar an ita, sbinuiiia Kamui kora kenru orun abun wa Kamui kora kem-u esapane utai'a mosbinm okai utara e ambe tuitak oterekep ne Kamui otta
t37
^8
ayange pan uk wa yaikota e, sauiata, tura no okai utara ne yakka ere ambe ecbi oro-oitak sbonioki ruwe Sbini he an ? Orota sbui Sbinuuia ene itak bi tobo anak ne ainu gusu akarape ne, ainu anak ne Sbini tobo gusu akarape sbomo ne ruwe ne tambe gusu, Ainu Pobo anak ne Sbini tobo poka enisbpane ruwe ne na.
:
3
1
Ik.
cbisei
Orowa, sbui Sbinuma Uwekarapa
orun abun
awa
2
nei
ita
teke sbipesbte guru sbinen an
wa
an.
3 4
anak ne Sbinuma eiyonnupba kuni ikkewe tobo ta sbinuma iwangere kusu ne ya nukara gusu orun osbitkurukote nisa ruwe ne. Orowa, Sliinuma teke sbipesbte guru otta, Utara tumugeta asb yan, ari itak. Aige, utara otta Sbinuma Sbini tobo ta pirikap ki bene wenbe ene itak-bi ki bene, rainat sbiknure bene raige bene iki liatu inambe ikasbpaotte uweomarepe ne ruwe be an ? Koroka, nei utara mo no okai ruwe ne. Orowa, Sbinuma nei utara sambe nisbte wa gusu yairamkoiki
Aige, utara
kon
rusui gusu Sbini
bine irusbl<a wa orun ekesbne ingara koro, nei ainu E teke turi yan, ari itak. Orowa koro teke Awa, Paiisee turi, aige, atumasbnure nisa ruwe ne. un utara soyu:nba wa, nani nekon a iki wa Sbinuma isamka easbkai ya, sekoro Herod un utara tura
otta,
eukoratnkon nisa ruwe ne. Orowa, Yesu anak ne koro koikara utara tura atui awa, Gariraya wano an poro imie orun ekobopi utara nei osb paye nisa ruwe ne samata, Yudea
:
wano
Yerusarem wano bene, Idumea wane bene, Yorodan pet ikuslita wano bene, Tiros newa
liene,
96
MARKOS
[3.9-23.
10
11
12
13
14
15
Ifi
17
IS
19
20
2i
22
23
Sidon kotan okari wano bene, poro inne utara hemaiida porobe Bhinuina kara kata iiu wa olcai gusu Orowa, ikiiieipeka inne orota araki nisa riiwe lie. atara orowa no iki ararapa kuni ne koro koikara nta,ra pon chip etokooiki kuni ^nsu ye nisa luwe ne inambe gusu ne yakun, Bbinimia inne utara iwangere tambe gasu, nen ne yakka sbiyeyepa utai-a okere tonôoslima kuni ne Sbinmna ukonumba shiriki okai ruwe ne. Orowa, Icbakkeri raniat anak ne beiiil ara ne yakka Shinuma nukara cbiki, kotpoketa bacbiripa. Aokai anak ne orowa, bawe asbte bine ene itak-bi Kaniui Pobo E ne ruwe ne, ari ital^. Orowa, iteki mosbima guru otta Sbinmna anikirire kuni ne sbiri yupke no kasbpaotte nisa ruwe ne na. Orowa, Sbinuma nupuii beraesn, awa, orota rengaine utara botuyepakai-a, aige, abotuyepakara Orowa, utara Sliinuma otta paye nisa ruwe ne Sbinuma tu niu ikasbima wa niu tura no okai kuni ne, samata, upaskunia ki kuJii ne payere gusu, orowa, nitne kamui oasbinge kuni jnondurn akore kuni gusu are nisa ruwe ne orowa, Simon anak ne Petros ani reikore sbui, Zebedaios lôro pobo Yakob newa sbinuma koro iriwak Yoannes, tan utara Boanerges ani reikore, tambe anak Kamui -bum pobo ikkewe ani orowa, Andreas bene, Piiipos bene, an itak ne Bartoromaios bene, Mattaios bene, Tomas bene, Arapaios pobo ne Yakob bene, Taddaios bene, Kanaan un Sin:on bene, orowa, Sbinuma ekosbi Kariot kotan un guru ne Yudas bene ne ruwe ne. Orowa, Sliinun:a chisei orun abun. Awa, sbui, aep ibe eaikap pakno inne utara uwekarapa nisa ruwe ne. Aige, Sbinuma koro uiriwak utara anak Sbinuma cbiitasare ruwe ne, nei orusbpe nu cbiki, Orowa, ari itak koro kisbima kuni ne soyumba. Yerusarem kotan wano sap kambi-nuye utara anak ne, Sbinuma Beruseinib koro, orowa, nitne kamui esapanep ani nitne kamui oasbinge ruwe ne. sekoro Orota Sbinuma nei utara sbikekote botuyepaitak. Satan kara wâ ita,k-maukusbte itak ani ene itaU-bi
: ;
:
3.24.-4.1.]
MARKOS.
97
24 25 26
27
28
29
30
31
32
33
34 35
aimk ne nekon a ki wa Satan oashinge easbkai ya ? Moshiri uirup anak ne yaikota gusu utashpa uwekopi wa okai cbiki, nei mosbiri asb eaikap ruwe ne. Samata, cbisei un utara anak ne yaikota gusu utasbpa uwekopi Orowa, cbiki, nei cbisei an eaikap kusu ne ruwe ne. Satan anak ne bopuni wa yaikoiki cbiki, yaiuwekopi an aige, okai eailâp wa aokere ruwe ne. Koroka, bosbiki no kiroroasbnu guru tnpetnpe sliomoki yakun, nei kiroroasbnu guru koro cbisei orun abun wa korobe atupetnpe yakne koro cbisei kowende eikka eailcap Utara pobo rnwe ne. Son no eclii otta Ku ye utara koro obitta no okai cbikokatpak newa koatcba ani iki koatcba ainbe anak ne atusare kusu ne koroka, nen ne yaklâ Asbkanne Eaniat koatcba gur'anak ne nei pakno ne yakka atusare sbonioki kusu ne, Ivoroka, nei guru koro cbikokatpak bembara pakno ne yakka an ap ne ruwe ne: Sbinuma anak ne Icbakkere ramat kon ruwe ne, ari nei utara ye nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, k'oro babo newa koro ainu iriwâk utara araki, aige, soita rosbki wa Sbinuma botuyekara gusu Awa, inne utara Sbinuma teshkan nisa ruwe ne. okari ta rok wa okai aige, Sbinuma otta utara anak Ingar'an, E koro balô E koro ne ene itak-lii ainu ii'iwak utara soita okai bine E bunara wâ okai Ku ba,bo ruwe ne. Slnnuma ese wa ene itak-bi newa Ku ainu iriwak utara inambe ne ruwe be an ? Orowa, Sbinuma okari rok wa okai utara orun bosari Ku goro babo Ku goro ingara wa ene italc-bi Inambe gusu ne ainu iriwak utara ingara yan yakun, nen ne yakka Kamui irenga ki gur'anak ne, sbinuma anak Ku okkai ainu iriwak ne, Ku mat ainu iriwak ne, Ku babo ne ruwe ne gusu ne na, ari itak nisa ruwe ne.
; ;
:
4 Ik.
1
Orowa
nisa
sbui
ne.
ruwe
Sbitmma atui samta epakasbnu beasbi Awa, orota sbiri poro inne utara
98
MARKOS.
[4. 2-16.
3 4
5
6
7
10
uwekarapa, Shinuiua chip otta abun wa atui lâta a pakno ne mwe ne inne ntara ol)itla atui saiii uii ya ta okai. Orowa, itak-ii:auknsbte itak aiii inne orushpe epakashnu nisa ruvve ne epakashnu rapoketa eiie ingar'an, Piyehe etoita gusu shine -ISu van itak-hi etoita rapoketa ru toita guru oman nisa mwe ne paruruta hacbii-i piye an, awa, cbikap reu wa nei ambe e ruwe ne. Orowa, n:iosbiujap anak ne watarausb kapan no toi an usbiketa bacbiri nani nei ambe betukba, toitoi kapara usbike ne ruwe ne gusu ne na orowa, sbinrit isanibe ne gusu cbup ri koro sbukusOrowa, ai-ush cbire, aige, sbumumge nisa rmve ne. ni tuniugeta bacbiiipe an, awa, ai usb ni lietukba wa nei piyebe eteyeba, aige, ibe-o sbomoki ruwe ne. Orowa, niosbima an piyebe anak ne toitoi pirika usbike kata bacbiri, orowa, ibe-o, betukba wa poro ne orowa, wan e tu botne pakno bene, re botne pakno bene, asbikne botne pakno bene, sbipiraspa Nu kuni kisara Sbui ene itak-bi nisa ruwe ne. koro guru nu yan. Orowa, Sbinunia pui no an ita tun ikasbima wa
;
:
11
12
13
14.
niu tura no okai, okari un utara Sbinuma otta nei itak-maukusbte-itak gusu uwêpekennu nisa ruwe ne. Kamui mosbiri Orowâ, orota Sbinuma ene itak-bi gusu an anuina ambe anak ne ecbi otta akore koroka, soita okai utara otta obitta no okaibe itak-maukusbteikineipeka nei utara iteki itak ani akan ruwe ne hosari wa atusare kuni ne, ingara wa nukara, yakka, ramepakare sbomoki inu wa nu, yakka, eram'an sbomoki ruwe ne gusu ne na. Orowa, orota Bbinuma Tan itak-maukusbte-itak ecbi eram'an ene itak-bi
:
15
16
Yakun, bemanda ani obitta no okai sbomoki ruwe ? Toita itak-maukusbte itak eram'an kusu ne ya ? gura anak ne itak etoita ruwe ne. Itak aetoita wa ru parurugeta okai utara anak ne tambe ne ruwe ne nei utara nu okere koro nani Satan ek wa nei oshiOrowa, watara-ush keta aetoita itak uina ruwe ne. kapan no toi an usbiketa aetoitap sbem koiacbi, nei utara itak nu cbiki nani yaikopuntek wa koro orowa,
;
4. 17-31.]
MARKOS.
99
17
nei utara yai-osbiketa sbinrit isain, koroka irukai okai
18 19
20
21
22
23
24
25
26
27
23
29
orowa, itak gusu aerauicbuptek bene aepokbap bene betnku cbiki imni ureecbiu rawe ne. Orowa, mosbiuia tan utara okaibe ai-nsb ni tuinugeta aetoitap lie anak itak nu, orowa, niosbiri o-usu an nisboniap bene, ikorobe kokandaiiia ainbe bene, orowa, mosbinia okai anibe ibesbikasbure-bi abup wa itak eteye bine ibe-o sbomoki ruwe ne iia. Orowa, pirika toi kata aetoitap anak ne tambe ne, nei utara itak nu wa koro, orowa, wan e tu botne pakno bene, re botne pakno bene, a-sbikne botne pakno bene ibe-o ruwe ne, Orowa, orota Sbinmna ene itak-bi Ratcbako koro wa ek cbiki set kata aande gusu sbomoki no cbomba cboropoketa bene sbotki cboropoketa bene aande gusu ne ruwe be an ? Nep ne yakka anuinap anak ne asarare gusu anuina ruwe ne orowa, nep ne yakka akamurep anak ne anukare gusu akamure ruwe ne na. Nu kuni kisara koro guru an cbiki, nu yan. Orowa, orota ene itak-bi Henianda ecbi nu ya yaltubare yan ecbi pakari wa kore nei no, ecbi gusu apakari kusu ne, orowa, naa ecbi otta akore kusu ne na. Inanibe gusu ne yakun, koro guru otta a]<ore kusu ne koro sbomoki guru orowa no koro wa an ambe ne yakka aetaye kusu ne gusu ne na. Orowa, Sbinuma ene itak-lii : Kamui mosbiri anak ne ainu toi kata piyebe cbari koracbi ne nei guru kunne-to ta bene tokap-to ta bene botke bembem ki bopuni bembem ki, orowa, nekon a aetoita piyebe betuku wa sbukup ya eramusbkare. Toitoi rengaine
; :
30
31
bosbiki no ra an, orowa no pusb an, orowâ no pusb otta okai epa ibebe an ruwe ne. Koroka, nei ibebe cbi yakun, nani iyoklê aomare, nange kuni pa epa ruwe ne gusu ne na. Nekon a Kamui Orowa, Sbinuma ene itak-bi Nekon a itakmosbiri cbi koberayere kusu ne ya ? maukusbte-itak ani nei ambe pita kusu ne ya ? Sbine karasbi piyebe koberaye rawe ne, nei ambe sbiii kata aetoita cbiki, toi kata an o])itta no okai piyebe kasu no pokasbnu nokanbe ne a yakka aetoita cliiki
ibe-o
;
100
32
MARKOS.
[4.B2.-5.1-'i.
33
34
hetuku, orowa, luoshima okai bara Ivasu no poro ne, samata, poro teke piraspa rik nii cbikap nei seinpiiiketa shiiii eashkai pakno lie ruwe ne Da, sekoro itak. Okai iiiara anak ne nu eashkai pakno Sbinuma itak-niaukusbte-itak ani orota itak nnre nisa luwe ne itak-mankusbte-itak isam no otta Sbinmna ye sbomoki koroka, yaiikiri no okai ita koro koikara utara otta
;
35 36
37
38
rawe ne na. Kei tobo ta sbiri-onuman an ita, ikusbta paye yanro, ari ntara otta ye. Orowa, inne utara ande \va cbip otta Sbinmna an koracbi tura wa atui-tomotuye nisa ruwe ne. Orowa, mosbima an cbip ne yakka tura no okai ruwe ne. Awa sbiii rui rera mau betaku, riri anak ne cbip abun, cbip sbikte koro pakno abun nisa ruwe ne. Sbinunia yaikota anak ne cbip urnta aige, utara cbieninuibe koro wa mokon ruwe ne Epakasbnu Sbinuma mososo wa orota ene itak-bi guru, cbi utara aisamka ange sbiriki-i x4okai raniuobitta pita nisa
:
39
40
41
eunin ruwe ? Aine, Sbinuma n:osb wa rera kopao, samata, Eatcbi, mo no an, ari an itak ani atui otta Orowa, rera isam wa poro neto an iiiwe ne. ye. Hemanda gusu ecbi isbitoma Orowâ, nei utara otta ya ? Naa sbomo ecbi eisbokon ruwe be an ari itak. Orowa, utara poron no isbitoma wa utasbpa ene itakYakun, tan guru nen ne ruwe be an ? Eera ne bi yakka atui ne yakka koro itak nu ruwe ne.
Ik.
Orowa, atui kusbta Gerasene un utara koro niosb.ir ruwe ne. Awa, cbip yan koro, nan tusbiii orowa no ek Icbakkere ramat sbikatlâri guru
ta sbirepa nisa
sbinen Sbiimma etunangara, nei guru tusbiri ani uni orowa. sbinuma tupetupe ne kon nisa ruwe ne easbkai guru isam, kani sbinkop ani ka tupe eaikap ruwe ne nei guru kanna-kanna cbikiri eok sbinkop newa kani sbinkop ani atupetupe, yakka kani sbinkop yasa cbikiri eok sbinkop kaye nisa ruwe ne gusu ne ne samata, sbinuma ratcliire gusu eipak ]\iroro koro
:
5.5-19.]
MARKOS.
101
6
7
isaui niwe ue iia. Orowa, kumie-to ta bene, tokap-to ta bene shinunux raiiirna tusliiri otta bene nup otta bene an wa bav/e asbfce beinbeiu ki sbuma Nei guru tnimano ani yai-taye bembem ki ruwe ne. an usbike wano Yesu nukara, awa, boyupu bine orota ko-ongami orowa, rui hau ani hawe asbte wa ene itak-bi lyotta rik un Kamui Pobo Yesu, E otta nep irenga'ku an a ? Iteki Aokai en panakte kuni ikasbpaotte asb na, ari itak. ne Kamui ani ku
auxii
:
8
9
10
11 12
13
14
15
Inaiube gusu ne yakun, Icbakkere raniat, nei guru orowa no oasbin yan, ani an itak ani Sbinuma ye nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nekon a reibei e koro Cbi utara iinie ne gusu, ku ya, ari Sbinuma nu. Orowa, reibei anak ne Begion ne ruwe ne, ari itak. iteki nei niosbiri wano sliinunia utara aokeuba kuni gusu nei ainu poron no Sbinuma koramkon nisa ruwe ne. Nei nupuri kotoro ta ibe wa okai poro buta topaba an ruwê ne. Icbakkere ramat utara Sbinuma Buta osbiketa cbi abup koramkoro wa ene itak-bi asb kuni ne un payere waun kore. Orowa, Sbinuma raiuu-osbma. Awa, Icbakkere raniat oasbip bine aige, ])uta topa rauge usbike buta osbiketa abup nei pisbki-bi anak ne abup ra|) wa atui orun wan sbine wan botne ebange ruwe ne nei okaibe Orowa, nei bota atui otta a-eteyeba nisa ruwe ne. resbpa utara kira wa macbiya otta bene kotan otta bene nei orusbpe assuru asbte nisa ruwe ne. Orowa, nekon a orasbpe betuku nisa ruwe be an ingara Aige, Yesu gusu utara anak ne araki nisa rawe ne.
:
K)
17
18 19
wa nitn.e lîamui sbikatkari guru, bosbiki no Eegion koro guru a bine mi ambe ami wa keutuin awa, isbitoma nisa yai-easbirikara wa an-i nukara ruwe ne. Orowa, nei okaibe nukara utara anak ne nitne kamui sbikatkari guru orusbpe bene, buta Awa, koro kotan orusbpe bene nure nisa ruwe ne. wano Yesu paye kuni ne nei utara Ivoramkoro beasbi. Orowa, cbip orun abun kor'an ita bosbiki nitne Sbinuma ukoiram no an-i lca:iiui sbikatkari guru Ivoramkoro. Aige, ramu-osbma sbomoki no orota ene
otta araki
nei
:

102
MAEKOS.
[5.20-33.
20
21
italv-bi : E uni nn, e koro titara orun oman wa eani gusu Utarapa Bekon a porobe ki aiobe newa e erarnpokiwen wa kore anibe nuie j'an, ari itak. Orowa, Dei guru oinan wa, Yesn sbinnma gusu nekon a porobe ki-i, Dekaporis kotan ta assnru asbte beasbi, orowa, iitara obitta eniisbkari iiisa niwe ne na. Orowa, Yesu cbip o wa sbui ikusbiin aliii tomo-
tuye cbiki poro
22
23
24
25 26
27
28
29
30
31
32 33
iii]:ie utaia Sbinuiua otta nwekarapa awa, Sbinnma anak ue atui samta an ruwe lie. Aige, Yairos ani an reibei koro, Uwekarapa cbisei esapane shine ainn ek bine Yesu nukara koro, keraa sainaketa bacliiri, aine, koramkoro wa ene itak-bi Ku pon niatkacbi rai ebange ruwe ne sbinuma kasbi-a-obiuld wa asbiknure kuni gusu ek wa kaOrowa, sbiketa tekehe ande wa en kore, ari ilak. nei guru tura Sbinuma oman aige, inne utara nei osb paye wa Sbinun.a eukonumba nisa ruwe ne. Orowa, tu pa ikasbiii:a wan pa keiiinu tasbum ki wa inne potara guru gusu poron no aiuninkare, orowa, korobe obitta eivvangei-e, yakka, apirikare sbomo ne no, koroka, naa tasbum yupke sbine sbiwentep Yesu gusu an orusbpe nu cbiki Sbinunâ osbmaketa okai inne utara tumugeta ek bine koro amip tomoosbma nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Sbinuma mipibi poka ku tomoosbma katap ku iwange kusu ne, ari itak. Aige, nani nei kein betuku usbike sat nisa ruv/e ne orowa, nei sbiyeye aisamka wa an kuni kon netobake ta eram'an ruwe ne. Orowa, nani yaikota orowâ no kii'oro oasbin ari an ambe, Yesu keutum ta eram'an wa inne utara orun bosari bine, Ku mipi tomoosbma guru anak Orota, kcikara inan guru ne ruwe be an, sekoro itak. utara anak ne inne utara E eukonumba katu E nukara, yakka, En tomoosbma guru nen ne ruwe be an ani E ye ya ? Orowa, nei ambe ki guru nukara gusu bosari wa ingan' nisa ruwe ne. Koroka, nei sbiwentep isbitoma wa tususbke bine otta akaiabe eram'an, aige, ek wa Sbinuma kotchaketa bacbiri bine son no an okaibe obitta nure nisa ruwe ne.
: : : ;
;
5.B4.-6.1-2.]
MARKOS.
:
lOB
eisho-
34
Orota Shinniiia ene itak-hi
Matne-po e koro
rnwe
ne,
koro-i ariak ne e kaobiuki nisa
mo
no paye
wa
85
e ki sbiyeye esbini yan, ari itak. itak an aine Uwekarapa cbisei esapane gnrn koro uni wano utara araki wa ene itak-hi
Sbinnma
86
37
88
89
40
41
42
48
koro matne-po rai okere rawe ne nep gusu naa Epakasbnn guru sbingere ya ? Koroka, Yesu anak ne nei ye itak sbiramsamte wa nei esapane giiru otta, Iteki isbitonja yan, eisbokoro patek ki yak pirika na, Orov\a, Petros newa YalK)!^ newa Yakob ari itak. koro iriwak ne Yoannes mosbima nen ne 3âkka tura no paye katu Sbinuuia etokotuye nisa ruwe ne. Awa, nei sapane guru koro cbisei ta sbirepa, aige, sakayo anukara, poron no cbisb an rai-cbisbkara bau an ruwe ne. Orowa, Sbinuma abun cbiki utara orota ene itak-lii : Hemanda gusu sakayo bembeui ki, cbisb bembem ecln ki ya Pon guru anak ne rai an ka sbomo ne, mokon ruwe ne, ari itak. Okai utara Sbinuma emina esapse nisa ruwe ne. Koroka, Sbinuma nei utara obitta soyumbare okere cbiki pobo on a newa unu tura no okai utara ani wa pobo an usbike un abun. Orowa, pon guru tekebe kisbima wa orota, Tarita kumi, ari an itak an itak tan itak ibebe anak ne, Matkacbi, bopuni ani ku itak, sekor'an itak ibebe ne ruwe ne. Orowa, nani nei matkacbi liopuni wa apkasb sbinuma tu pa ikasbima wan pa pakno epa matkacbi ne rawe ne gusu ne na. Aige, utara anak ne nani poro aeoyamolvtep ani oyamokte nisa ruwe ne. Orowa, iteki njosluma utara otta tan orusbpe nure kuni ne Sbinuma yupke no ikasbpaotte nisa ruwe ne samata, aep iere gusu ye nisa rawe ne na.
:
'?
6 Ik.
1
Orowa no, nei usbike wano Sbiimma soine, awa, koro kotan orun ek aine, koikara utara nei osb paye Sbini tobo an koro Uwekarapa cbisei nisa ruwe ne. ta epa]<asbnu beasbi orowa, inne utara nu wa iyo; :
104
kminure, awa,
okaibe
MARKOS.
eiie itak-bi
ysi ?
:
[6. 3-13.
Tan
guru anak ne tap

ikip
bunak wa koro
telce
ambe koro
3
ani ki
Tap okai kiroro an kuui iDondum tan guru
otta
akore wayasbnu-i nekon a anibe ne iTiwe be an? guru, Maiia koio pobo sborno ne ya? Yakob bene, Yoses bene, Youdas bene, Simon bene, koro okkai ainu uiriwak sbonio ne be an ? Sainata, koro matne ainu uiriwak teda an tura no okai sbomo ne ruwe be an ? aii itak. Orowa, nei utara Sbinuma gusu epetcbiu nisa ruwe ue. Orowa nei utara orota Yesu ene itak-bi Uweingara guru anak ne yaikota koro kotan ta bene, koro uiriwak utara tumta bene, koro uni ta bene sbonio ne cbiki aeoripak sak no an ambe sbomo ne ruwe ne, ari itak. Orowa, nei ita kiroro an ikip iki eaikap ruwe ne, ouse moyo no okai tasbum ki utara kata koro Nei utara teke ande wa iwangere nisa ruwe ne. eiunbipkap Sbinunia enusbliari nisa ruwe ne na.
Tambe auak ne bancbo ne
10
11
12
Orowa, Sbinuma okari okai kotan orun oman wa epakasbnu nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma nei tu niu ikasbima wa niu shibekote botuyekara wa tun range payere beasbi awa, Icbakkere ramat oasbinge kani mondum koropare samata, payekai gusu kuwa mosbima nep ne yakka aep bene, pusaru koro sboraoki kuni kasbpaotte bene, icben o pukuru otta liani bene iteki koro kuni kasbpaotte koroka, sbutu keire usb koro paye samata, tu amip iteki yaitomcbiure kuni kasbpaotte Nep cbisei Orowa, orota ene itak-bi nisa ruwe ne. ta ne yakka ecbi abup cbiki ecbi ebopiiTi wa paye pakno nei cbisei ta reusbi yan. Orowa, nep usbike ne yakka eclii uk sbomoki no sbomo ecbi nu cbiki, nei usbike orowa no ecbi paye koro, nei utara epeka no an pawetesbu ne gusu ecbi cbikiri pok usb koponOrovva, nei utara paye wa cbi tuituye yan, ari itak.
;
;
;
13
utara yaikokatpak kuni upaskuma ki nisa ruwê ne. Samata, inne nitne kamui oasbinge, orowa, inne tasbum ki utara kata sbum ota wa iwangere nisa
ruwe ne na.
6.14-24.]
MARKOS.
105
] 4
15
16
17
18
19
20
21
Orowa, Moshiri shikkashima guru Herod anak ne orushpe iiu Bbinuma kon reihei assuru aaslite wa Baptisnra an ruwe ne gusu ne na aige, ene itak-bi kore Yoannes rai-i orowa no betopo-a-shiknure, tainbe gusu tap kiroro an ambe Sbinunia osbiketa iki ruwe ne, ari itak. Koroka, Ericba ne ruwe ne ani ye utara okai. Orowa, uweingara guru bene uweingara guru Korokoracbi bene ne ruwe ne ani itak utara okai. ka, Herod nu cbiki, sapaba ku otuye yara Yoannes ne, Inanibe gusu betopo-a-sbiknure wa an na, ari itak. ne yakun, Herod ya,ikota anak ne koro iriwak Piripos koro niacbi Herodias gusu tesbkara wa Yoannes kisbimare bine tupetupe wa upakasbnu cbisei orota omare yara nisa ruwe ne sbinuma nei sbiwentep abupkan nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, e koro iriwak koro inacbi e abupkara ambe anal<: ne tuitak oterekep ne, sekoro Yoannes Herod otta ye nisa ruwê ne gusu ne na. Orowa, Herodias anak ne sbinuma kesbke bine raigere rusui a koroka eaikap ruwe ne in ambe gusu ne yakun, Herod anak Yoannes koisbitoma, sbinuma oupekanewa asbkanne guru ne sekoro eram'an wa irammakaka sbikkasbima nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, sbinuma nu cbild usa keutum utumasbi ki samata, yaikopuntek wa sbinuma ye itak nu nisa ruwe ne na. Orowa, ki kuni pirika tobo an koro, Herod anak ne koro bekatu tobo ta koro
nei
;
:
:
22
nisbpane utara bene, tumikoro utara esapane utara bene, Gariraya mosbir'un pase utara hem gusu marapto koro orowa, Herodias koro matne po abun v\a rimse bine Herod newa ibe gusu tura no rok utara nupetnere awa, Mosbiri sbikkasbima guru anak ne
; ;
23
24
otta, nep ne yakka e kon rusuibe e en koranikoro cbiki e kore asb kusu ne, ari itak. Samata, otta sbinuuja sbiyuppa no ekambakte ki wa nep ne yakka aokai en koramkorobe, ku mosbiri nimara pakno, e kore asli na, ari itak. Orowa, sbinuma soine wa nep ku koramkoro kusu ne ya kunak orusbpe koro babo otta nu. Orota koro babo ene italc-bi Baptisma kore Yoannes sapaba ekoram-
nei niatkacbi
106
25
koro yan,
ari itak.
MARKOS.
[6.25-37.
Orowa, nani shinuma chashiiu

:
no Moshiri sbikkasbirua gura
26
27
koro hine ene itak-hi Niraa kashiketa Baptisma kore Yoannes sapaha aiide wa tane en kore kuni ku koraiTikon na. Orowa, Moshiri shikkashima ûru shiri yairamkoiki ruwe ne koroka, shiynppa no ekarnbak itak an ^nsa newa ibe gusu tnra no rok utara îisii nei matkachi ekatupase sbonioki. Awa, nani Mosbiri sbikkasbinia guru yaikota epungine gusn okai sbme tumi-koro giUTi omaiide wa Yoannes sapaha koro wa ek kuni kashpaotte nisa ruwe ne awa,
;
otta
ahnn wa kovara-
28
29
30
?>!
32 33 34
3o
36
37
an Yoannes koro sapa otuye, aige, ninia kata ande wa koro wa ek bine rcatkacbi otta koropare noatkacbi anak ne koro babo orota kore nisa ruwe ne. Orowa, Yoannes koro koikara utara anak ne nei orusbpe nu cbiki araki hine nei kaise uk wa iyurui orota omare nisa ruwe ne na. Orowa, apostoro utara anak ne Yesu orota uwekarapa aige, orota nep ne yakka kai'ape, nep ne yakka ki epakashnu anibe nure nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuum nei utara orota, Echi yaikota oyakta an kim un ushike paye wa irukai shini anro, ari itak. Inne utara araki heinhem ki pa^'e hernbem ki wa aep ibe Orowa, chip katap pakibi isam ruwe ne gusu ne na. o bine oyake un kim mi ushike paye nisa rnwe ne. Paye shiri utara nukara koro inne no eauikiri gasu obitta no okai machij'a orowa no hoyupu wa ya peka nei ushiketa etoko uwekarapa nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuuia ek wa poro inne utara nukara, aiue, erampokiwen wa kore, nei utara reshpa guru sak hitsuji orowa, Shichikoikip koracbi ne ruwe ne gusu ne na numa inne orushpe epakashnu heashi nisa ruwe ne. Orowa, tane tokap okere ebange ita orota koikara Tan ushike kiinta ne, utara araki wa ene itak-hi tokap anak ne aokere nei utara yaikota gusu nepka aep hok kuni ne okari okai niacbiya otta bene kotan Koroka, Shinuina ese otta bene payere yan, ari itak. Echi utara ibere yan. Orota nei wa ene itak-hi -Ghi paye ash wa wan hot denaria utara ene itak-hi
chisei
shinmna oman wa upakasbnu

;
ta
6. 28-53.]
MAEKOS.
107
38
89
40
41
42 43 44
45
pakno an aep hok wa ibere ya ? Orota Sbinuina ene : Pantak herapakbe ecbi koro? Oman wa Orowa eram'an cbiki, asbiknep iDgara, ani itak. Orowa, okai, samata, tu cbep an niwe ne, ari itak. Sbinuma anak ne okai utara ikiri ranpje ikiri range fnkinani mun kata rok kuni kashpaotte nisa ruwe ne. Awa, ikiri range, asbikne hotne range no an ikiri bene, wan e re botne an ikiri range bene rok nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma nei asbikne pantak newa tu cbep uina bine kando orun bepuni inc^âra wa nunuke ki, orowa, pantak mesbpa aige, nei tu cbep Awa, obitta no okai utara otta eimek nisa ruwe ne. Orowa, utara obitta ibe wa kironnu nisa ruwe ne. amesbpa uibo tu saranip ikasbima wan saranip umoNei pantak mare, cbep ne yakka shem koracbi ne. ibe utara anak ne go sen nin ne ainu ne ruwe ne. Orowa, nani Sbinuuia yaikota inne utara payere
itak-hi
;
46 47
48
49 50
51
52
rapoketa koro koikara utara cbip ore wa kotcbaot ekusb un Betsaida orun paye kuni kasbpaotte ruwe ne. Orowa, Sbinuina utara etukopak okere cbiki, inonnoitak ki gusu nupuri orun oman nisa ruwe ne. Orowa, onmnan an koro cbip atui nosbike an, awa, Sbinunia anak sbinen ne ya ta an ruwe ne. Aige, rera wen wa gusu nei utara cbip o kuni monraige esbingi siiiri Bbinuma nukara cbiki, an ine pungi pakita a.tui kata apkasb wa orota ek ruwe ne aine, nei utara koakkari kotoni an, awa, nei utara Sbinuma atui kata apkasb sbiri nukara, aige, ainu tukap ne kunak yainu gusu nei utara obitta Sbinuma bawe asbte ruwe ne nukara wa keutum cbiukopoye ruwe ne. Koroka, Sbinuma nani otta itak ki, awâ, Eamu ritetke yan Orowa, Kuani ne iteki isbitoma yan, aii itak. Sbinuma nei utara otta cbip orun abun aige, rera isam awa, nei utara koro keutum ta sbiri enusbkari inambe gusu ne yakun, nei pantak nisa ruwe ne oruslipe erampeutek, koroka, koro sambe anisbtere wa an iiisa ruwe ne gusu ne na.
;
:
53
Orowa, atui-tojnotuye wa ya ta sbirepa, aine, Gennesaret kotan orun araki wa atui samta cbip

108
o4 55
MARKOS.
[6.54.-7.1-9.
56
kote nisa rawe ne. Orowa. chip yap, aine, nani utara Shinuma eamkiri gusa, obitta nei kotan shikapneka no paye wa atarape kata hotke wa okai tashum ki utara Sbinama an ushike nu wa orota ani wa araki beashi. Orowa, neita ne yakka nep kotan orun bene, inachiya orun bene, usbike orun bene, oman 5âkun, utara anak ne ibok usbiketa tasbum ki utara are, orowa, ouse Sbinuma koro niipibi cbingi patek tornoosbma kuni koramkoro orowa, nen ne yakka nei
:
ambe touroosbma guru anak

ruwe ne
na.
7 Ik.
1
obitta
iwangere nisa
2
3
Orowa, Sbinuma koro koikara utara tumugeta okai utara use tekebe ani, sbomo afuraye teke ani, koro aep ibe katu nukara Yerusarem wano araki Parisee un utara newa kanilî-nuye utara Sbinuma otta uwekarapa. Parisee un utara newa obitta no okai Yudea un utara anak ne ekasbi koro oina sbikkasbinia gusu irammakaka tekebe yasbke sbonôld cbiki, aep sbomo ibe ruwe ne orowa, nei utara ibok usbike orowa no araki ita yai-faraye sboiiioki cbiki, ibe sbomoki samata, tuki bene, itangi bene, sbiunin-kani op bene, faraye koracbi an no okai niosbima an buri koro wa sbikkasbiina ruwe ne. Orowa, Parisee un utara newa
:
utara Sbinuma otta ene itak-bi gusu E koikara utara anak ne ekasbi koro oina nei no apkasb sbomoki no use teke ani aep ibe Kankapkapeka ya?arinu. Orota Yesu ene itak-bi utara, ecbi utara gusu cbiesbinnuye wa an koracbi, Isaya pirika no uweingara Ivi
kambi-nuye
Hem and a
utara niiak ne koro papush ani en ko-oripak, Koroka, koro keutum anak ne en kattuima no okai riiwe ne. Koroka, raka isam no nei utara en ko-ongami, Ainu kara epakaslii ani ipawetenge nei no epakaslmu ruwe ne na.
Tan
8 9
wa
Ecbi utara anak ne Kamui sange kasbpaotte emaka Sbui, orota ainu kara oina sbikkasbima ruwe ne. Ecbi koro oina nei no ecbi ki Sbinuma ene itak-bi
:
7. 10-24.]
MARKOS.
109
10
ikaRlipaotte earikiime eclii ekatupase Iimnibe giisu iie yakun, Mcse ene itak-bi E koro ona e koro miu eoripak 33,11, orowa, koro on a koro unu gnsu wen itak sange gnr'anak ne son
laiui ne,
Kamni
riiwe ne.
11
12
13
14
15
16 17
18
19
20
21 22
no poka nei rai ambe erairero ari Mose itak. Koroka, nen ne yakka ani en orowa no e yai-epirikare easbkaibe Korban ne, nei ambe anak, Kamui otta ayangep ne ari an itak ani koro ona koro unii otta ye cbiki, nei 01m unn gusu nep ne yakka ki kuni ecbi battoki ruwe ne ecbi iita,ra anak ne ecbi saiige oina ani Kamui itak isamka samata, iime nei no okaibe ecbi ki ruwe ne. Orowa, kanna sbui inne utara sbibekote botuyekara wa orota ene itak-bi Ecbi utara obitta En nu wa eramu yan nep ne yakka ainu soige wa an okaibe ainu osliike un abun wa sbinuma turu-usblep isama koroka, ainu orowa no oasbin an:ibe anak ne ainu tura-usbte ruwe ne. Orovâ, Sbinuma inne utara boppa wa cbisei orun abun cbiki, koio l\oikara utara anak ne nei itak-maukusbte-itak nu nisa ruwe ne. Orota Sbinuma ene itak-bi Ecbi utara ne yakka ene ramu-sakya? Nep ne yakka soita an okaibe anak ne ainu osbike un abun wâ sbinuma turu-usbte eaikap nei ambe anak ne sbinuma koro keutum orun abun sbomoki no boni osbiketa ran, aige, rera otta oasbin ruwe ne, ani an ambe ecbi eramu an sbomoki ya ? Nep aep ne yakka turu-asaktep ne ruwe ne, ari itak. Ainu orowa no Orowa, ene itak-bi oasbinbe anak ne nei ambe anak sbinuma turu-usbte ruwe ne Inambe gusu ne yakun, osbike wano, ainu utara keutum wâno wen yainu-bi bene, boiyo ambe bene, ikka ambe bene, keukbe bene, omoinu ambe bene, yaikosbipuinere-bi bene, wen-buri bene, kokandama ambe bene, ramupekere bene, wen-sbiki bene,
:
; ; :
23
24
koatcba ambe bene, sbiokunnure a,mbe bene, baitatap okaibe obitta onnaige wano betuku wa ainu turu-usbte ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Orowa, Sbinnnâ bopuni wa nei kotan wano paye liine Turos newa Sidon kotan onm oman nisa rawe Awa, cbisei orun abun wa nen ne vakka sbomo ne.
buri bene
;

110
eraiii'aii lûni
MARKOS.
kon
rusui
;
[7.25-37.
koroka, anuina eaikap ruwe
25
ne.
Aige,
koro
pon iimtkachi
Ichakkere
ramat
sbikafckari
26
shine sliiwentep anak ne Sbinaina gusu an orashpe nu wa nani ek bine Sbinuma cbikiri Nei sbiwentep anak oya samaketa bacbiri ruwe ne. kotan 111] gan'ne, Saropenisia un gura sanike ne ruwe
ne.
wa an
27
28
29
30
31
Sbinuma nei matkacbi orowa no Icbakkere Orota Sbiramat oasbinge kuni ne ekoramkon na. -Hosbild no pobo utara kironnure numa ene itak-bi yan po utara koro aep uk wa seta otta koropare ambe anak ne pirikap sbomo ne ruwe ne gusu ne na, Koroka, nei sbiwentep Sbinuma otta eiie ari itak. Kuwe un Utarapa, yakka set cboropoke un itak-bi Orota seta anak ne po utara aep uibe ibe ruwe ne. oêi no e itak an gusu, oman yan, Yesu ene itak-bi e koro matnepo wano nitne kamui oasbin wa isam ruwe ne, ari itak. Orowa, sbinuma anak ne koro uni un oman wa pobo sbotki kata botke wa an sbiri nukara, awa, nitne kamui oasbin wa isam sbiri ne ruwe ne. Orowa, sbui Sbinuma Turos kotan boppa bhie
:
Sidon kotan orun arapa,
aige,
Dekaporis kotan no-
32
sbike kusb
33
31
35
36
37
Awa, utara anak ne itak eaikap asbpa uwopuk guiu sbinen Sbinuma otta tura wa araki aine, sbinuma kata Orowa, Sbinuma inne tekebe ande kuni koramkoro. utara orowa no oyake un ainu isam usbiketa, nei guru ani wa arapa, orowa, kisara otta asbikepet omare orowa, bine topsekara, aige, parumbe tomoosbma kando ouun bepuni ingara bine tanne beisei ki, aine, Eppata, ani itak tan itak anak ne, nei guru otta *' amaka yan," sekor'an itak ne ruwe ne. Orowa, koro kisara amaka, parumbe ricbi apita, samata, sbinuma itak nisa ruwe ne. Orowa, nei utara iteki mosbima guru nure kuni kasbpaotte koroka, Sbinuma poron no ikasbpaotte pakno, naa masbkin no nei orusbpe utara assmru asbte nisa ruwe ne na. Orowa, Sbiutara sbiri iyokunnure kasbpa wa ene itak-bi guru asbpa kan'nisa no pirika yakka ne numa nep
wa Garuaya
atui orun ek.
8. 1-12.]
MARK(3S.
Ill
itakte
lie
yakka
luire,
sbonio
itak garu
ruwe
ne,
sekoro itak.
8 Ik.
1
Nei tobo ta sbni poro iiine utara okai, awa, aep isama, nei ita orota Sbinuma koikara utara sbihekote Inne utara rampokiwen botuyekara wa eiie itak-bi wa Ku kore na, tane rereko ta En tura no okai wa
:
8 4
8
9
10
11
i\e gusu ue na payere cbiki, ru bontoiiiota sambe-torauDe nangoro samata, ebangeko no an-i wano araki utara okai ruwe ne, ari itak. Orota Nei wano teda koikara utara ese wa ene itak-bi tan kiui un usbiketa aep ani tan okai utara kironnure easbkai ya ? sekoro itak. Orowa, Sbinuma pantak bempakbe ecbi koro ya ? aii nu. Orota, arawanbe an ani nei utara itak. Orowa, inne utara sbiui kata aige, Sliinuma nei rok kuni Sbinuma kasbpaotte arawan pantak uk, awa, yaiiraige ki okere cbiki, mesbpa bine inne utara kotcliaketa sange gnsu koro koikara utara otta koropare nisa ruwe ne awa, nei utara anak ne inne utara kotcbaketa sange nisa ruwe ne na. Samata, cbeppo anak moyo no kon ruwe ne nei am be Sbinuma nunuke okere cbiki, cbep ne yakka utara kotcbaketa sange kuni ikasbpaotte nisa ruwe ne. Orowa, utara ibe wa akironnare orowa, amesbpa wa ikasbima uibe arawan saranip pakno umomare nisa ruwe ne. Nei utara pisbkibi aukotama orowa, Sbinuma nei cbiki sbi sen nin ne ainu ne Orowa, nani Sbinuma utara payere nisa ruwe ne na. koro koikara utara tura cbip o wa Darmanuta un liotan orim ek nisa ruwe ne na. Orowa, Parisee un utara araki wa Sbinuma ko-
iiep lie
yakka
ibe
sbomoki nisa ruwe
sboiuo raniriu ki do
Ku
12
uwepekennu beasbi, aige, koramnukara wa kando orowa no aki sbirosb ek kuni bunara ruwe ne. i^wa, Sbinuma keutum ossbi wano tanne beisei ki wa ene itak-bi Nep gasu tan ainu ikiri sbirosb bunara ya ? Son no ecbi otta Ku ye, tan ainu ikiri otta sbirosb
:

112 13
MARKOS.
[3. lB-27.
14
15 16
17
akore shomoki knsu ne ruwe ne, ari itak. Orowa, Shinuma nei utara inoshima no ande wa chip orun abnn liine iknsb un ara})a nisa ruwe ne iia. Orowa, pan koro kuni oira samata, tura no chip oshiketa shine pantak kasu no pan isaui rawe ne. Avvâ, Shinuma nei utara kashpaotte wa ene itak-hi Ingar'an, Parisee un utara koro pan-dane hene Herod koro pan-dane heue yaitubare yan. Orowa, nei utara utashpa uwe-upaore wa, Pan isam gusu ne, ari itak. Yesu tambe eramu an wa orota ene itak-hi: Hem and a gusu pan sak gusu echi upaore ya ? Naa
;
shomo
18
19
ki
20
21
eramu hemhem ki ramepakari hemhem Echi keutum anisbtei'e ya ? Shiki koro wa shomo echi nukara ? Kisara koro wa shomo echi nu ? Shomo echi eshkarun ya ? Go sen nin ne ainu otta ashikne pantak Ku mesh pa ita, nei an:esbpa uibe umomare wa ani herapak no okai saranip echi shikte ya ? Orota, tu saranip ikashima wan saranip ne, ari itak. Orowa, shi sen nin ne ainu otta arawan pantak an ita ameshpa uibe ani bempak saranip echi shikte ya ? Orota nei utara, Arawanbe, ari itak. Orota Shinuma ene itak-hi Naa shomo echi ramepakari
echi
ya
'?
ya?
22
Aige, utara
23
Orowa, Betsaida kotan orun araki nisa ruwe ne. anak ne shik-nak gunr sbinen Shinuma otta tura bine, Shinuma tomooshma kuni koramkoro. Orowa, Shinuma nei shik-nak guru koro teke kishma
wa
24
25
l<otan soige
un
itura
aige, shiki
kata topsekara
26
27
ande koro, nepka e nukara ya, ari uwepekennu. Nei guru hepuni ingara wa, utara ku nukara, chikuni nei no anukarabe apkash kor'anOrowa, shui Shinuma nei hi ku nulvara na, ari itak. guru shiki kata teke ande ruwe ne orowa, shinuma irammakaka ingara koro aiwangere, aige, nep ne yakka irammakaka nukan nisa ruwe ne na. Orowa, koro uni orun Shinuma nei guru omande bine ene Iteki kotan otta ahun poka ki yan, ari itak. itak-hi Orowa, Yesu newa koro koikara utara anak ne paye wa Kaisarea Piripos kotan otta abup nisa ruwe
chiki kasbiketa teke
;
:

8. 28-38.]
MAEKOS.
:
113
28
ne awa, ru hoiitomota koikara iitara otta Shinnma Kuani anak ne nen ne uwepekennii wa ene itak-hi kuni utara ye ya ? Orota nei utara eiie ye-hi Baptisma kore Yoannes ne ari ye utara okai Ericha
:
29
30
31
82
33
34
koroka, raosliium utara anak, ye utara okai uweinâra utara tumuge un shine uvveingaia guru E ne ruwe ne, ani ye ruwe ne, sekoro itak. Tata otta Ecbi utara anak Kuani nen ne Shinuma ene nu-hi kuni ecbi ye ruwe be an ? Petros ese wa orota ene Aokai anak ne Kiristo ne ruwe ne. Orowa, itak-bi : tan orusbpe iteki mosbima guru otta nure kuni Sbinuma kasbpaotte nisa ruwe ne. Orowa. Ainu Poho poron no araiuusbitnere wa ekasbi utara orowa no bembem, Kamui kora kenru esapane utara orowa no hembem, kambi-nuye utara orowa no benibem aemaka bine araige, saniata, rereko an ita betoposbiknu kuni orusbpe nei utara otta epakasbnu bdasbi Sbinuma tan itak anu no ye nisa ruwe nisa ruwe ne. ne. Orowa, Petros Sbinuma uk wa ko-sakayokara Koroka, Sbinuma bosari wa koro heasbi ruwe ne. koikara utara nukara bine Petros orun ko-sakayokara Satan, En osbmake un oman eani wa ene itak-bi anak ne Kamui orusbpe esanniyo shomoki no ainu orusbpe esanniyo ruwe ne gusu ne na, aii itak. Orowa, orota inne utara newa koro koikara utura En tura sbiliekote botuyekara wa otta ene itak-hi osh ek kuni esanniyo guru an chiki, yaikota yaiesbina
ani
;
35
bine koro utasap ani
wa En
oshi ekte yan.
Inambe
36
37
gusu ne yakun, kon ramat shiknure kuni esanniyo gur'anak ne nei ambe turainu kusu ne orowa, Ku rengap gusu bemhem pirika shongo rengap gusu hembem kon ramat turainu gur'anak ne, nei ambe shiknure kusu ne gusu ne na Ainu anak mosbir'
;
38
kon ramat turainu chiki nep ruwe he an? Sau:iata, kon ramat sbiiibine ainu anak ne nep itasa kore kusu ne ya ? Inan guru ne yakka tane okai hoiyo newâ wen ainu ikiri ta Ku goro orusbpe newa Ku goro italc eyainikoroshma gur'anak ne, Ainu poho ne yakka
ebitta eyaiepirikare, aige,
aeyaiepirikarep
an
114
MARKOS.
[9. 1-12.
asbkanne liauturumbe tura no koro Miclii arakuru koYO wa ek ita, nei gura eyaiDikoroshma kusu ne.
9 Ik.
1
4
5
Orowa, orota Shinuma ene itak-hi Son no echi Ku ye, tan okai utara tumugeta teda roshki wa okai utara anak ne Kauiui moshiri anak ne kiroro ani ek shiri nukara pakno oara rai ambe sapk^ katap sbomoki kusu ne ua, sekoro itak. Orowa, iwan rereko okaketa Yesu anak ne Petros newa Yakob newa Yoannes tura wa ainu isam ri nupuri bemesu nisa ruwe ne awa, nei utara sbik samata katuhu oya kat ne akan ruwe ne koro mipibi anak ne sbikayekaye wa sliiri rctan ruwe ne amip retaraka giu'u inipibi iretaraka eaikap pakno retan ruwe ne. Orowa, Ericha anak ne Mose tura anukara, awa, Yesu tura uweneusara sbiri an. Tata otta Rabbi, cbi Petros ese wa Yesu otta ene itak-bi utara teda okai ambe anak ne pirika ruwe ne kasb reppisb clii kanro sbinep Aokai gusu, sbinep Mose gasu, sbinep Ericba gusa ne na, ari itak. Nep nei utara itak ani itak yak pirika ya erampeutek sbiri isbitouia shiriki nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei utara enkasbike kashi-kamu sbine nislikuru ek aige, nisbkuru wano, Tanibe anak ne Ku oiiiap an Pobo ne 8binuD:ia ecbi nu van, sekor'an bawe an ruwe ne. Orowa, ekusbkonna ekeshne ingara koro, ouse tura no an Yesu mosbima nen ne yakka anukaia. sbomoki nisa ruwe ne na. Nupuri orowa no rap sbiri an ita, Ainu Pobo rai i orowa no betopo-sbiknu pakno iteki nen ne yakka
:
otta
10
otta nei orusbpe nure kuni kasbpaotte nisa ruwe ne. Awa, sbinunia utara tan itak sbikkasbima orowa no, rai i orowa no betopo-sbiknu sekor'an italc itak ibebe, nekon a ibehe ne nangoro ya ani an ambe ani utasbpa
;
11
uwepekennu
12
Orowa, utara anak ne nisa ruwe ne. Sliinuma otta, Ericba bosbiki no ek kusu ne, ani kambi-nuye utara ye ambe gusu uwepekennu. Orota,
9-^:^-2''-]
MARKOS.
:
115
13
11
15
K)
17
18
19
20
21
22
28
24
25
Shinutna ene itak-hi Son do ka iin, Ericba lioshiki no ek wa p.ep ne yakka iki orowa, Ainu Polio benianda okaibe ani ayairanisbitnere wa otta sbomo yaikatanu aki katu cbiesbinnuye wa an a ? Koroka, ecbi otta Ku ye, Eiicba ek okere, aige, gusu cbiesbinnuye wa an koracbi utara anak ne rengaine nei guru gusu iki nisa ruwe ne na, ari itak. Orowa, koikara utara otta araki cbiki nei okari poro iinie utara newa kanibi-nuye utara ko-uwepekennu sbiri anukara. Awa, nani inne utara obitta Sbinuina nukara cbiki sbiri kiiiiatek wa orota boyuppa bine ko-ongami nisa rawe ne. Aige, orota nu wa Sliinuma ene itak-bi Kei utara tura bemanda ecbi uwepekennu ruwe be an ? Orowa, inne utara osbiketa sbinen anak ne esewa ene itak-bi -Epakasbnu guru, sbomo itak raniat sbikatkare ku pobo e otta ku tura wa ek awa, neita ne yakka asbikatkare yupke ita ayasa orowa, koisbmn oasbinge wa niniaki niyorokara, orowa, sattek ne ruwe ne E koro koikara utara nei raniat oasbinr/e gusu ku koranikoro, koroka, eaikap ruwê ne, sekoro itak. Nei utara otta Sbinmna ese wa ene itak-bi A a eisbokor-i sak ikiri, bembara Henibara pakno ecbi tura no Ku an kusu ne ya pakno ecbi gusu Ku yaisbiporore ya? En orota ani wa ek yan, ari itak. Orowa, Sbinuma otta atura wa araki awa, nei guru Sbinuroa ingara cliiki nani ram at anak ne. yupke no pitkere aine, sbiri kata. bacbiri wa tesbke-tesbke bine koisbmn oasbinge nisa ruwe ne. Orowa, bembara wano tan tasbum ki ruwe, koro niicbi oLta Sbinuma inu. Ponram orowa no ani nei guru ye. Orowa, kanna-kanna sbinuma rtiige kuni ne abe otta liene wakka osbiketa bene eyapkiri ruwe ne, koroka, Aokai nep ka ki easbkai cbiki, un erampokiwen wa un kasbiobiuki wa un kore, sekoro Eisboitak. Orota Yesu ene itak-hi Ki easbkai koro guru otta anak ne nep ne yakka an easbkaibe ne. Nani nei micbi anak ne liawe asbte wa, ku eisbokon ruwe ne, ku eisbokor-i sakbe kasbiol)iuki wa en kore. Orowa, inne utara lioyuppa wa uwekarapa sbiri Yesu
:
:
*?
116
iiLikara child,
MARKOS
[9. 20 37.
ene. itak-bi
26
27
28 29
30
31
Icbakkere ramat ko-sakayol<ara waotta ashpa uwopuk rauiat, nei giira wano oasbin wa, kannasbui iteki otta abun yan, Orowa, bawe asbte koro sbiri ari ku kasbpaotte na. sbinuraa pitkere cbiki oasbin: awa, nei guru rai guru sbinuma rai okere ari inne utara poro koracbi ne Koroka, Yesu anak sereke ye pakno ne ruwe ne. ne koro tekebe kisbima wa punire, orowa, sbinuma bopuni nisa ruwe ne. Orowa, cbisei orun abun cbiki koilâra utara anak ne arorokisbne no Sbinuma otta, Cbi utara nei ap oasbin ge eaikap ikkewebe nu ruwe ne. Aige, orota, nei okaibe anak ne mosbima ambe gusu sbomo ne, ouse inonno-itak an gusu oasbinbe ne ruwe ne, ari itak. Orowa, sbinuma utara nei kotan wano pave wa Gariraya mosbiri kusb nisa ruwe ne awa, nen ne yakka iteki nei ambe eramu an kuni Sbinuma kon Orowa, Sbinuma koikara utara rusui ruwe ne. Ainu Pobo anak ne epakasbnu wa, ene itak-bi
:
Shomo-itak
utara teke otta aekosbi, aige, nei

;
utara
Sbinuma
raige
32
33
'34
35
36
37
kusu ne araige okere cbiki rereko orowa no betoposbiknu kusu ne, ari itak. Koroka, ntara anak ne nei itak ibebe erampeutek, samata, otta ibebe nu kuui isbitoma ruwe ne. Orowa, Kaperuaum kotan ta araki awa, cbisei ta okai koro, Ku bontomota nepi ecbi eukoyupekere ya ? ani Sbinuma nu ruwe ne. Koroka, nei utara nep ka ye sbomoki inambe gusu ne yakun, iyotta pase guru nen ne ruwe be an sekor'ambe ani nei utara ru bontomota uwe- eukoyupekere nisa ruwe ne gusu ne Orowa, Sbinuma a, aige, orota nei tu niu ikasbina. Sapane rusui ma wa niu botuyekara wa ene itak-bi guru an cbiki, nei guru iyotta keseke un gim ne, obitta no okai utara koro uitek guru ne kusu ne na, Orowa, Sbinuma sbine pon guru uk wa sekoro itak. orowa, tek omare wa nei utara nosbiketa ande Nen ne yakka Ku reibei utara otta ene itak-bi rengap gusu tap koracbi an pon guru uk gur'anak ne En uk ruwê ne orow'a, nen ne yakka En uk
:

9. 38-50.]
MARKOS.
117
38
39
f][ur'anak ne En uk siiouioki koroka En omandep uk rawe ne, ari itak. Yoannes anak ne Sbiniinia otta ene itak-bi Epakasbnu guru, E reibei ankushtapne nitne kaniui oasbinge guru sbinen cbi nukara, awa, nei guru un osb ek sbonjoki gusu cbi battoki asb nisa ruwe ne, ari Iteki battoki yan itak. Koroka, Yesu ene itak-hi
: :
inainbe gusu ne yakun, Ku reibei ankusbtapne kiroro umbe ki wa tunasbi no En obaigekara guru isam
40
41
ruwe ne gusu ne na. Un epokba sbomoki gur'anak ne un raniuosbma ruwe ne. Orowâ, nen ne yakka eciii utara anak Kiiisto koro utara ecbi ne na gusu iku
sbine itangi ecbi lôre gur'anak ne, son Ku ye, nei guru oara koro pummaba Orowa, nen ne yakka tap turainu sbomoki kusu ne. okai En eisbokoro pon guru sbinen ure-epetcbiure gur'anak ne, nei guru koro rekucbi otta poro sbunianisbu aunu wa atui otta aeyapkiri katu nei guru gusu koro tekebe e epetcbiure kasu no pirika ruwe ne. yakun, oattuye yan: inambe gusu ne yakun, tu teke e ]<oro wa Gebenna un, ausbka eaikap abe un, oman kasu no eani bera wa isbu-i otta abun katu anak ne eani gusu naa pirika ruwe ne gusu ne na. Orowa, e cbikiri e epetcbiure yakun, oattuye yan inambe gusu ne yakun, e koro tu cbikiri koro wa Gebenna otta aeyapkiri kasu no yaiewen wa isbu-i otta abun katu anak ne eani gusu naa pirika ruwe ne gusu ne na. Orowa, e sbikibi e epetcbiure yakun, oasbinge yan tu sbikibi koro wa Gebeima otta aeyapkiri kasu no, sbine sbik koro wa Kamui rnosbiri orun abun katu eani gusu naa pirika ruwe ne gusu ne na nei usbiketa koro mososbpe rai sbomoki, saujata, abe anak ne sbomo ausbka ruwe ne. ISlen ne yakka, obitta abe ani sbippo ausbte Ivusu ne
kuni
wakka
no ecbi
otta
42
43
45
47
48
49 50
gusu ne na. Sliippo anak ne pirika ruwe ne korolâ, nei sbippo anak koro runnu mawe turainu cbiki, nep Ecbi utara yaikofca ani nei nmwebe aoniare ya ? osbiketa sbippo koro wa utasbpa itotno an no okai
:
yan.
118
MARKOS.
10 Ik.
[10.1-15.
Orowa,
Shiuuma bopuni bine

:
nei
kotaii
wano
Oman wa Yorodan
pet kusbta an Yiidea raosbiri orun ek nisa ruwe ne orowa, kanna-sbui inne utara Sbinuma otta uwelâiapa awa, ramma koracbi sbui Sbinuma epakasbnu nisa ruwe ne na. Orosama, orota Parisee un utara araki wa korarnnukara bine
;
:
3
4
6
7
8
9
10
11
32
ene uwepekennu-bi Ainu anak ne koro machi osurupa cbiki kasbpaotte ebaita ruwe be an, ani nu. Orota Sbinuma ese wa ene itak-bi Mose anak ne nep ani ecbi kasbpaotte ya Tata otta nei utara ene ye-bi Mose anak cbi utara uwosiirupa kambi kore wa sbiwentep osurupa kuni ranmosbma nisa ruwe ne, sekoro italc. Koroka, Yesu nei utara otta ene itakbi Ecbi koro sambe nisbte wa gusu Mose nei ikasbpaotte ecbi gusu nuye nisa ruwe ne. Koroka, mosbiri akara beasbi ta okkai sbinen matne sbinen alcan ruwê ne. Tambe gusu, ainu anak ne koro ona koro unu ande wa kon macbi tura ko-an kusu ne orowa, nei tun anak ne sbine kam ne kusu ne na tambe gusu nei utara naa tun sbomo ne sbine kam ne ruwe ne. Tambe gusu, Kamui ukotul<kare utara nen ye yakka iteki usa ande yan. Orowa, cbisei ta okai ita anak ne koro koikara utara sbui nei orUsbpe gusu Sbinuma otta nu nisa ruwe ne. Orota Sbinuma Nen ne yakka kon macbi osurupa wa ene itak-bi mosbima an sbivventep ani macbi ne kara gur'anak ne sbinuma gasu omoinu kon ruwe ne samata, nei sbiwentep yaikota anak ne koro boku osurupa wa mosbin'ja an ainu ani boku ne koro cbiki sbinuma
:
'?
13 34
omoinu kon ruwe ne. Orowa, atomoosbmare kuni ne utara anak ne Sbinuma orota nokan utara tura wa araki nisa ruwe ne awa, koikara utara kopao nisa ruwe ne. Koroka, Yesu nei ambe nukara cbiki irusbka bine orota ene
:
itak-bi:
Nokan utara En otta araki kuni ambe ramuosbma iteki hattoki yan Kamui mosbir'umbe
;
:
15
anak ne nei no okaibe ne
ruwê ne gusu
ne na.
Son
10.
H''-27.]
MAKKOS.
119
16
17
IH
Kn ye, nen ne yakka nokaii guru nei no moshiri uk shojnoki gur'anak ne, earikinne nei moslnri orun ahun shonioki kusu ne, ari itak. Oro.wa, Shinuma nei nokan ntara otekomare wa kashiketa tekelie ande koro sbinnunuke nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma payekai kor'an ita, orota shine ainu hoyupu wa kotcbaketa kokkaea bine ene itaklii Pirika epakasbnu guru, kuani bembara pakno ne yakka sbiokere sboiiioki inotu lû eikesbkoro kuni ne nekon a ku ki yak pirika ya ? sekoro nu. Orota
no echi otta
Kamui
19
Yesu ene itak-ln Hemanda gusu pirika ani En ye ya? Sbinen mosbima pirikap isarna, nei ainbe atiak Kamui ne ruwe ne. Eani ikasbpaotte erara'an, Iteki lêuk yan, Iteki omoinu koro yan, Iteki ikka yan,
:
Iteki
sbunge paweteshu
:
ki yan, Iteki
20
koro ona,
21
nei guru, pon ram orowa no tap okaibe obitta ku sbikkasbima nisa ruwe ne. Orowa, Yesu nei guru orun nukara wa omap ki, e om.an
newa unu ko-oripak yan, guru ene itak-bi Epakasbnu
aii itak.
iramisamka, E Orota
orota ene itak-bi baita ambe sbinep an wa e korobe obitta ebok bine irapokkari guru otta koropare, yak anak ne kando osbiketa
aine,
:
;
22
23
24
25
2(i
27
aeoteknup e l<oro kusu ne orowa no ek wa En osb apkasb yan, ari itak. Koroka, sbinuma nei itak nu koro enanbacbire, aige, oknatara wa oman nisa ruwe ne nei guru sbiri poro ambe koro guru ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, Yesu ekesbne orun ingara wa koro koikara utara otta ene itak-bi Nep bokamba no aeoteknu ambe koro utara Kamui inosbiri orun abup b.umi Orowa, koikara utara Sbinuma ye itak eoyaniokte. Koroka, Yesu sliui ese wa nei utara otta ene itak-bi Pobo, aeoteknu ambe eyaikopasbte utara Kamui mosbiri oi'un abup-i nep bokamba ruwe Aeoteknu guru Kamui mosbiri orun abun-i kasu no rakuda cliikoikip kem-pui oboso wa oman-i anak ne naa isaika ruwe ne. Orowa, nei utara sbi no iyokunnure wa otta ene itak-bi Yakun, kasbi-a-obiuki easbkai guru inan guru ne ruwe be an ? Yesu nei utara oriin ingara
;
:
120
MARKOS.
[10. 28-36.
wa
28
Tambe anak ne ainii gusu eaikapbe Kamui gusu shouio ne ruwe ne inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne nep ne yakka ki eashkai ruwe ne gusu ne na. Orota Petros itak heashi wa
ene itak-hi
koroka,
:
lie,
29
30
31
32
33
84
35
36
ene itak-hi Ingar'an, Chi utara anak nep ne yakka ande ash wa E osh araki ash ruwe ne, sekoro itak. Son no echi otta Ku ye, Ku Yesu ene itak-hi rengap gusu hemhem, pirika shongo rengap gusu hemhem, chisei bene, okkai ainu uiriwak bene, matne ainu uiriwak bene, unu bene, ona bene, po utara bene, toi bene are wa, tane an pakibi ta ashikne hotne pakno shomo akore guru isam ruwe ne chisei benahem, okkai ainu uiriwak hemhem, matne ainu uiriwak hemhem, unu hemhem, po utara hemhem, toi hemhem, aepokbap tura no koro orowa, ek kushki moshiri ta hembara pakno ne yakka shiokere shomoki inotu kon ruwe ne kusu ne na. Orowa, inne bosbiki no okai utara iyoshi no ne kusu ne samata, iyoshi no okai utara bosbiki no ne kusu ne na. Orowa, nei utara Yerusarem kotan orun bemesu kor'an, awa, ru bontomota okai Yesu nei utara ratcbaot oman shiri an aine, utara oyamokte samata, osh pa^ê utara ishitoma nisa ruwe ne Orowa, shui, Shinuma nei tun ikashima wa niu uk bine yaikota gusu hetuku kusu ne orushpe nure Ingar'an, chi utara Yeruheashi wa ene okai-bi sarem kotan orun bemespa orowa, Ainu Pobo anak ne Kamui kora kenru esapane utara newa kambinuye utara otta aekoshi orowa, nei utara Shinuma raige kuni esanniyo wa Oya uirup utara otta ekoshi nei utara anak ne Shinuma eoyaitak hemhem ki, kata topsekara hemhem ki, shirikik hemhem ki, orowa no raige hemhem ki kusu ne orowa, rereko okaketa Shinuma betopo-sbiknu kusu ne na. Orowa, Zebedee koro pobo Yakob newa Yoannes Shinuma karange no araki bine orota ene itak-hi Epakashnu guru, nep ne yakka Aokai otta chi koramkorobe un gusu iki kuni cbii kon rusui ruwe ne. Hemanda echi ousu Ku kara kuni echi kon Orota
:
chi
10. B7-48.]
MARKOS.
ya
? ari
121
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Shinunia itak. Orota iiei utara ene itakkoro nujjeki otta chi utara aiiak ne shinen E shimon tek saiiiata, shinen E liariki tek samata rok kuni kara v/a un kore. Koroka, Yesu nei utara otta ene itak- hi Echi eikoranikorobe echi erampeutek ruwe ne. Echi utara anak ne Ku iku kuni itangi Samata, Ku uk kuni baptisma echi ku eashkai ya? Orota, eashkai ani baptisma echi uk eashkai ya ? ruwe ne, aii nei utara ye ruwe nisa ne. Orota Yesu ene itak-hi Ku iku kuni itangi echi ku kusu ne; samata, Ku uk kuni baptisma ani baptisn:ia echi akore kusu ne na koroka, Ku shimon tek samata a hene, Ku hariki tek samata a hene ani an ambe anak ne Ku kore kunip shomo ne koroka, gusu aetokooiki utara Orowa, nei wa otta akore kusu ne na, sekoro itak. niu nei itak nu chiki Yakob newa Yoannes ko-irushka heashi nisa ruwe ne. Orowa, Yêsu nei utara shiheOya uirup kote hotuyekara wa orota ene itak-hi utara esapane kuni aesanniyo utara anak ne enishpane iki wa epungine, orowa, nei pase utara anak ne shiramniukesh mondum ko-ki ruwe ne. Koroka, echi utara tuinugeta nei no an shomo ne kusu ne koroka, nen ne yakka echi tumugeta pase rusui gur' anak ne echi auitek guru ne kusu ne orowa, nen ne yakka echi tumugeta sapane rusui gur'anak ne echi Inambe obitta gusu an usshiune guru ne kusu ne na gusu ne yakun, son no newa Ainu Poho anak ne moshima utara eiwange kuni gusu ek shomo ne, koroka, yaishieiwangere kuni gusu ek, inne utara kikiraye gusu, koro inotu kore kuni gusu ek nisa rawe
riisui
hi
ne na. 46
utara
Orowa n.o, Yeriko ta araki awa, koro koikara newa inne utara tura no Yeiiko orowa no laye
:
47
koro, Timaios poho Bartimaios ani an reihei koro Orowa, shilvnak iyahup guru ru samta a wa an.
48
Nazaret kotan un Yesu ne sekoro nei guru nu chiki, Dabid koro Polio hawe ashte heashi wa ene itak-lii Orowa, Yesu, en erampokiwen wa en kore, ari itak. inne utara shinuma mo no an kuni ne ko-sakayokara
:
122
MARKOS.
[10. ^9.-11. 1-8.
49
koroka, shimima naa kasu no eaiikiiine hawe ashte, Dabid koro Pobo ne Aokai. en erampokivven wa en kore, ari an itak ani ye. Orowa, Yesu asb wa nei guru botu3êkara yan, ari ye. Orowa, okai utara nei
50
51
52
sbiknak guxii botuyekara wa, ramu ritetke yan Hopiini, Sbinuma e botuyekara an na, ari itak. Orowa, sbinuma anak ne koro mipi emaka bine Orota bopnnikatta wa Yesu orota ek nisa ruvve ne. Yesu ese wa ene itak-bi E otta Ku ki kuni nep e kon rusui ya ? Orota sbiknak guru ene itak-bi Ka]:)boni, ku inaara kuni ku kon rusui ruwe ne. -Paye 3ân e koro Sbinuma orota Yesu ene itak-bi eisbokor-i anak ne e iwangere nisa ruwe ne na, ari itak. Orowa, nei guru nani nukara wa ru otta Yesu osb Oman nisa ruwe ne na.
:
11 Ik.
Orowa,
nei utara
Betania kotan un
Kan ran
Yerusarem nevva Betpage newa usb nupun orota karange

tu koikara utara
no araki
2
ecbi
cbiki,
:
ene itak-bi
Ikusbta an kotan orun paye

ita
Sbinuma
omande wa
yan
:
aine,
4
5
nani ainu naa sbomo o asbirikote wa an pon roba cbikoikip ecbi nukara kusu ne, nei am be pita bine nimba wa araki yan. Orowa no, nen -Hemanda gusu nei no ecbi ki ya ? ari an itak ka ani ye guru an yak anak ne, " Utarapa kon rusui, orowa nani teda sbui omande kusu ne na," ari itak yan. Orowa, nei utara paye, aine, soita cbisei okan un ru otta apa saraaketa asbirikote wa an pon roba nukara,
abup kor'an
awa, pita nisa ruwe ne. Orowa, nei usbiketa rosbki Pon roba pita guru tumugeta okai utara anak ne gum, nep ecbi ki ya ? ari itak. Orowa, nei utara Yesu ye koracbi itak nisa ruwe ne awa, aomande ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne nei pon roba Yesu otta nimba wa araki, aige, kasbiketa koro mipi ande orowa, Sbinujna ore nisa ruwe ne. Orowa, inne utara anak ne koro mi; ru kata pirasa, samata,
:
11.9-18.]
MAEKOS.
123
moshima utara okim wane

9
iiisa
ruvve ne hemheiii, iiei

:
asbte-bi
iiitel^ otuiba wa piraspa h'owa, Yesu kotcbaofc paye utara osb araki utara hembeui, ene bawe Hosanna Utarapa reibei ani ek ,c:iu'anak
iia.
(
;
:
10
ne anunuke ne ek kusbki u:iosbiri, ek kusbki akoro Micbi Dabid korobe anunuke ne iyotta likun kando otta Hosanna an na, ari an bawe ani bawe asbte nisa
:
11
ruwe ne. Omwâ, Sbinmna ^'erusarem kotan ta oman wa Kanaui kora kenrii orun abun awa, nep ne yakka
;
otta ekesbne ingara cbiki tane sbiri-onuman koro iiei tun ikasbima wa niu tura no Betania kotan orota
oman
12
1?>
nisa
ruwe
ne.
Orowa no, nei sbimge tobo ta Betania kotan wa soyumba ita, Sbinuma ibe-rusui, awa, ebangeko no an
usbiketa baui o icbijiku cbikuni nukara, aige, nepka ibebe ao kuni raniu wa orota ek awa, otta ek cbiki bam mosbima nep ne yakka isam ruwe ne ibe o kuni
:
14
If)
IT)
17
18
pa sbomo ne ruwe ne gusu ne na. Sbinuma ese wa Nen ne yakka tewa no nei cbikuni otta ene itak-bi bembara pakno ne yakka eani orowa no betuku Nei koikara utara tan nikaop iteki ibe yan, ari itak. itak nu nisa ruwe ne na. Orowa, Yeriisarem kotan ta araki awa, Katnui kora kenruoiun abun wa nei osbiketa eibok utara newa bok utara esoyumbare beasbi, samata, ichen itasari utara koro set beiie, kusuwep eibok utara koro set bene bokasbte nisa ruwe ne orowai, nen ne yakka oro-omap ani wa Kamui Ivora kenru kusb wa oman ambe ramuosbiua sbonjoki ruwe ne. Orowa, Sbinuma epakasbnu wa utara otta ene itak-bi Ku kot cbisei anak ne iiigi-mosbir'un utara gusu an inonnoitak cbisei ne aporose kusu ne, sekor'ambe cbiesbinnuye wa an sbomoki ruwe be an ? Korolva, ecbi utara anak ne ikka utara cbisei ne kan nisa rnwe ne na, ari itak. Orowa, Kamui kora kenru esapane utara bembem, kambi-nu3ê utara bembein, nei orusbpe nu, awa, Sbinuma isamkji kuni ika bunara ruwe ne nei utara Sbinuma ko-isbitoma gusu, samata,
:
124
MARKOS.
[11- 19-^1-
inne utara obitta nei epakashi eiyokunnure

nisa
kor'an
19
20
21
gusu iieîia. Orowa, shiri-onuman range nei machiya wano arapa nisa ruwe ne. Orowa, kaniieiwaiio sbirikusli kor'an ita nei ichijiku chikuni sbinrit pakno sbumumge wa an sbiri armkara. Petros nei cbikuni gusu an orusbpe esbkarun wa Rabbi, ingar'an, Aokai Sbinuma orota ene itak-bi
iie
;
ruwe
22 28
24
25
27
28
29
30
81
okere ruwe ne, Kaniui sekoro itak. Yesu ese wa orota ene itak-hi Son no ecbi otta Ku ye, nen ne eisbokoro yan. yakka tan nupuri otta, eani aulc wa atui osbiketa e aeyapkiri yan, ani an itak ani ye cbiki, samata, keutum ta utumasbi sbomoki no ye itak koracbi uwe-aomare kusu ne sekor'ambe eisbokoro yakun, akara Nep ne kusu ne na. Tambe gusu, ecbi otta Ku ye yakka ecbi koro kuni gusu koranikoro wa inonno-itali cbiki, obitta nei okaibe ecbi koro kusu ne ani eisbokoro yan, yakun, akore kusu ne na. Orowa, kando otta an ecbi koro Micbi anak ne ecbi koro cbikokatpak tusare kuni ne, bembara ne yakka ecbi rosbki wa inonno-itak ki ita mosbima guru ecbi otta ki katpak an yakun tusare yan. Orowa, sbui sbinuma utara Yerusarem kotan ta araki awa, Yesu Kainui kora kenru upsborota apkasb kor'an ita Kamui kora kenru esapane ut-ara new a, kambi-nuye utara newa, ekasbi utara tura, Yesu orota Nep nionduni E koro araki aige, orota ene itak-bi wa gusu tap okaibe E ki ya ? Tap okaibe E ki kuni mondum E kore guru nen ne ruwe be an, ari itak. Kuani Orowa, nei utara otta Yesu ene itak-bi sbine itak ecbi otta Ku nu kusu ne, ecbi utara En orun ese italc ki yakun, Kuani nep mondum Ku goro wa gusu tap okaibe ki ya ecbi nure asb kusu ne. Yoannes kore baptisma anak ne kando orowa noekbe ne ruwe, ainu orowa no ekbe ne ruwe ? En orun ese yan. Orowa, nei utara utasbpa upaore wa ene itakhi : Kando orowa no ekbe ne ani cbi ye ko anak ne, yakun, nep gusu ecbi utara sbinun:ia eisbokoro sbooitalûsbi icbijiku cbikuni
:
sbumumge

11.32.-12.1-0.]
MARKOS.
125
82
mold ya ?
ka,
83
Koroavi an itak aiii Sliinuma ye naugoro. Utara ainu orowa no ekbe ne ani cbi ye chiki ko-isbitoma Yoannes anak ne uweingara guru ne ani utara obitta eisbokou nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, Yesu otta, Chi eraniusbkari, ani ese itak Nep ki nisa ruwe ne. Orota Yesu ene itak-hi inoiidunj Ku goro wa gusu tap okaibe Ku ki ya bene sbomo ecbi uure asli na, ari itak.
:
12 Ik.
3 4
8
9
Orowa, itak-maukusbte-itak ani utara otta ye Shine ainu anak ne bat toi beasbi nisa ruwe ne. etoita, nei okari ankura ashte, orowa, orun touoto kara kuui uishu oma gusu sbui ouri, saniata, sbiruwe chisei kara, aige, toi-kara utara otta eirusa wa oya Awa, ibe o ush-i njosbiri orun oman nisa ruwe ne. epa ita hat toi un nikaop toi-kara utara orowa no uiua kuni ne orota shine uitek guru oniande nisa ruwe ne. Aige, toi-kara utara anak ne shinuma kishima wa shirikik bine nep ka sak no arapare. Orowa, sbui, naa shine uitek guru nei utara otta aomande, awa, utara anak ne nei guru sapa piri omare bine otta Orowa, naa sbinen sbonio yaikatanu ki ruwe ne. omande, awa, nei utara shinuma raige nisa ruwe ne aige, sereke orowâ, moshiina okai inne utara payere Toi kon shirikik, sereke ronnu nisa ruwe ne na. nishpa naa sbinen poka koro, omap an poho ne awa, iyotta okal'ieta nei utara otta shinuma omande wa Ku pobo ko-oiipak nan goro, ari itak. Koroka, toi-Tan guru anak kara utara utashpa ene uwê itak-hi ne eikesblioro gun'ne hetak, shinuma raige, yak anak ne nei eikeslikoro kunip cbi korobe ne kusu ne na, an itak. Tata otta nei utara shinuma kisbima wa raige, orowa no, hat toi wano emaka nisa ruw'e Tambe gusu, hat toi kon nishpa nekon a Ivi ne. nangora ? Shinunua ek wa nei okai toi-lâra utara isauika, aige, nioshima utara otta nei bat toi koropare
:
;
:
:
126
10
MARKOS.
kusu ne na.
[12. 10-19.
Tan
cbieshinnuye
'?
shomo
11
ecbi orooitak ya>
wa an
itak lea
naa
Cliisei kara vitara osuia sliuma auak,
Nei ambe sliikkeu sapalia sbnma ne akau iiisa ruwe ue Tambe analc ne Utarapa oiowa no an ambe ne, Cbi sLik samata aennshkarip ne ruwe ne
:
12
sekoi'o
Yesu
;
itak.
Orowa, utara anak ne Shinuma
13
14
15
16
17
kisbima rusui a koroka, inne utara ko-isbitonia, nisa Sbinuraa nei utara epeka no nei itak-inaukusbte-itak ye sbiri ramepakari wa okai ruwe ne gasu ne na orowa no, nei utara Sbinmna niosbima no ande wa pave nisa ruwe ne na. Orowâ no, Sbinuma oitaksakte kuni ne utara anak ne Parisee un utara newâ Plerodian un utara Sbinuma Awa, orota araki chiki orota payere nisa ruwe ne. Epakasbnu isjuru, Aokai Sbinuma otta ene itak-bi anak ne sone an gun'ne, nen ne yakka E ko-isbitoma ainu katubu sboinoki ruwe ne sbiri cbi eram'an Aokai esanniyo sbomoki no son no newa Kamui ru epakasbnu ruwe ne gusu ne na Kaisaros otta yakuicben koropare-ambe anak ne kasbpaotte nei no an Cbi utara anak ne nei ambe an:ibe ne ya, sborao ya ? sange kunip ne ya, sbomo sange yak pirika ya ? ari itak. Koroka, Sbinuma nei utara kankapkapeka ISTep gusu ecbi ambe eram'an wa orota ene itak-bi En koramnukara ya? Denaria sbinep koro wa araki wa En nukare. Orowa no, korowa araki. Tata otta Tan nokaba Sbinuma nei utara otta ene itak-bi newâ kasbiketa anuye wa an ildri inan guru korope ne ruwe be an ? sekoro itak. Orota, Kaisaros korope ne ani nei utara ye ruwe ne. Tata otta Yesu nei Kaisaros otta Kaisaros koroutara otta ene itak-bi be koropiare yan, Kamui otta Kamui korobe koropare Orowa no, nei utara sbi no enusbkari yan, ari itak.
ruwe ne
;
nisa ruwê ne na.
IS
19
Orowa, betopo-sbiknu ambe isam selvoro ye SaJdokai un utara anak ne Yesu otta araki bine uwepeEpakasbnu guru, Mose arjak kenna wa ene itak-bi Ainu ne un gusu kambi-iuiye katu ene okai-bi
:
12.20-30.]
MARKOS.
127
20
21
22
23
24
25
26
koro aimi iriwak rai wa koro nmchi boppa, aiê, po sak chiki, rai ejuru koro ainu iiiwak anak nenei machi koro wa iriwak ofcta kese kore kuni po hetukiire yan, ani ne ruwe iie. Arawaii ainu uiriwak okai kiyanne guru uâcbi koro, orowa no po sak no rai tutanu an ainu nei shivventep koro, aine, po hoppa shomoki no rai nei otutanu an ainu sbeni koracbi arawan utara po ancle shomoki nisa ruwe ne. Okaketa nei shiwentep ne yakka rai nisa ]"uwe ne na. Hetoposbiknu-i ita anak ne nei sbiwentep anak nei utara otta inan guru koro iijacbibi ne kusu ne ya ? arawa Orota nia macbi ne kon nisa ruwe ne gusu ne na. Ecbi utara anak ne Kaniui nuyere Yesu ene itak-hi kambi-sosb newa Kamui kiroro ecbi erampeutek wa gusu, tambe gusu, ecbi obaita shomoki ruwe be an ? Rai orowa no betopo-sbiknu ita anak ne mat abupkara ambe, ainu abupkara ambe, mat koie, ainu kore i isauia koroka, kando otta an Kamui bauturunbe ukorachi ne ruwe ne. Koroka, rai guru betopo-a-sbiknure gusu an ap anak Mose nuye kambi-sosh kata nei cbaha orusbpe cbieshinnuye wa an usbiketa, nekon a itak ani shinuma orota Kamui ye ya ? Naa
:
shomo
koro
Kuani anak ne Abraham ecbi orooitak ya ? Kamui ne, Isaak koro Kamui ne, Yakob koro Kamui ne ruwe ne, ari an itak ani Kamui itak nisa.
27
28
29
30
Shinuma anak ne rai guru koro Kau:iui shomo ne, shiknu guru koro Kamui ne ruwe ne ecbi utara poron no ohaita ruwe ne na. Orowa, kambi-nuye guru shinen ek, awa, nei utara utashpa uwepekenuu shiii nu, samata, Yesu anak ne pirika no nei utara otta ese itak ki sekor'ambe lyotta eram'an koro, orota ene uwepekennu-hi sapane an ikashpaotte nekon a ambe ne ya, ari itak. Yesu ese wa ene itak-hi lyotta sapanep anak ne tambe ne Israeru un utara inu yan, Utarapa ne chikoro Kanmi anak shine Utarapa ne eani anak
:
sambe osshi wano bemhem, keutum osshi wano hemhem, ramu osshi wano bemhem, orowa, kiroro an pakno bemhem, Utarapa ne e koro Kamui omapyan.
128
31
S'l
MARKOS.
:
[21.31-41.
38
34
85
86
Nei otutainip anak ne tanibe ne Eani yaikota yaiomap korachi aota un gura oniap yaii. Tan ikasbpaotte kasu no pasep isain ruwe ne. Shinuraa orota nei kanibi-nuye guru ene itak-bi Son no poka, Epakasbnu guru, Bbinnina anak ne sbinep ne, orowa, nei Karnui mosbiuia Utarapa isam, ani E ye katu pirikap ne ruwe ne orowa, sanibe ossbi wano benihem, raiBU an pakno benibem, kiroro an pakno bemhem, Sbinuma ko-omap, samata, yaiomap koracbi aota un guru omap anibe anak ne obitta no okai ubuyeka-yangep newa yange kunip kasu no earikinne ikasbima an ainbe ne na, sekoro itak. Orowa, nei guru orainusb no ese ruwe ne sekoro Yesu nukara koro, orota ene itak-bi Aokai anak ne Kamui mosbiri orowa no ebangeko no an sbon:io ne, ani itak. Orowa no, nei wano nen ne yakka Yesu otta nepka uwepekennu kuni guru isani ruwe ne na. Orowa, Yesu Kamui kora kenru ta epakasbnu wâ Hemanda gusu kambian ita ese wa ene itak-bi nuye utara anak ne Kiristo anak Dabid koro pobo ne ani itak ya Dabid anak ne yaikota Asbkanne
:
'?
Eamat
ani,
:
Utarapa anak ne ku Utarapa otta, ene itak-lii E epokba utara kata e cliikiri aande kunip ne ku kara pakno, Ku shiu'.on tek samata a,
37
sekoro itak.
38
39
40
Dabid yaikota Sbinuma Utarapa ani ye Hempaida gusu koro pobo ne ruwe ne ya ? Orowa, nei uwatte no an utara anak ne yaikopuntek no Sbinuma nunisa ruwe ne. Tanne Orowa, epakasbnu rapoketa ene itak-bi niipibi mi wa apkasb rusui, iraugetupa usbiketa akorangarap konobui'u, Uwekarapa cbisei ta iyotta sapane set kata, samata marapto an ita iyotta sapane usbiketa nei utara rok rusui kambi-nuye utara yaitubare yan
;
:
41
sbiyompiyara sbiwêntep koro cbisei isamka, orowa, akoingara kuni gusu tanne inonno-itak ki ruwe ne nei utara anak ne naa poron no apanakte kusu ne na. Orowa, Sbinuma anak ne Kamui yange icben karauto an usbilêta a w'a inne utara nei karauto
:

12 42.-13.
1-8.]
MARKOS.
:
129
42
osbiketa ichen omare katunukara orowa, inne oteknu utara anak ne poron no omare nisa ruwe ne. x\wa, shine otek-sak shiyompiyara shiwentep ek wa tu reptos omare nisa ruwe ne, nei ambe anak go rin
4:-^
pakno an ap
Son no
ne.
Orowa, Shinuma anak ne koro
44
orota ene itak-hi karauto otta icben omare guru kasu no tan otek-sak shiyompiyara shiwentep naa poron no omare nisa ruwe ne ina4nbe gusu ne yakun, nei utara anak ne ikashima an ambe orowa no uk wa omare ruwe ne koroka, tan shiwentep anali otek-sak yakka korobe obitta omare nisa ruwe ne gusu ne na, sekoro itak.
:
koikara utara hotuyekara

ecbi otta
wa
Ku
ye, nei
18 Ik.
1
Orowa, Shinuma Karaui kora kenru orowa no soine aige, koikara guru shinen Shinuum otta ene itak-hi -Epakashnu guru, tap nep okai shuma nep okai chisei ingara Orota Yesu ene itak-hi Tan okai poro chisei e nukara ya ? Ted a an ukata ukata okai shuma obitta ahachire wa shinep ka ukata ande shomoki kusu ne na, sekoro itak. Orowa, Shinuma Kamui kora kenru samake un Kanran ush nupuri kata a wa an ita, Petros newa Yakob newa Yoannes newa Andreu newa arorokishne no Shinuma otta ene nu-hi Tap okaibe hembara hetulcu ya ? orowa, tap orushpe obitta uweomare kuni kusu ne paha ta hemanda shirosh an nangoro ya ? nei ambe un nure wa un kore, ari nu. Orota Yesu ene itak heashi Iteki moshima guru echi shiren wa kokandama kimi yaitubare ySjU. Inne utara Ku reihei ani bine araki wa, Kuani Shinuma ne, ari itak wa inne utara shiren wa kokandama kusu ne. Orowa, tumiram bene, tumii'am assuru bene, echi nu chiki, iteki kimatek yan tap okaibe hetuku kunip ne ruwe Koroka, kesehe anak ne naa shomo ruwe ne ne Inambe gusu ne yakun, uirup anak ne uirup ko-tumi koro, moshiii anak ne niosbiri ko-tumi koro usa okai
wa Oman,
130
MARKOS.
;
[13. 9-21.
okaibe
9
10 11
12
IB
14
15
16 17
18 19
20
21
kotan ta sbiri-shimoye an kemusli iki kiisu iie tap unuwap eatpake ue ruwe ne iia. Korok^, echi utara yaitubare van iiianibe sjusu ne yakun, utara anak ne ukoramkoro utara otta ecbi ekosbi kusu ne: orowa no, Uvvekarapa chisel ta echi shirikik an, samata, nei utara epeka no paweteshu-i ecbi ne kuni Ku rengap gusu Esapane utara newa Moshiri shikkashima utara sbik-samata ecbi rosbki kusu ne. Orowa, ingi mosbir'un uirup otta Pirika shongo bosbiki no aeupaskuma kusu ne na. Orowa, utara ecbi ani wa ekosbi ita, nekon a katu an itak koroka, nei ani ye ya, iteki etokota nisbomap yan pakibi ta nep ne yakka ecbi koropare an ambe ani ecbi yaikota ye itak sbomo ne, eclu ye kusu ne Asbkanne Eaniat ye itak ne ruwe ne gusu ne na. Ainu iriwak anak ne koro ainu iriwak araigere gusu ekosbi, michi anak ne koro poho ekosbi kusu ne orowa, po utara anak ne koro eshikop kopiuki wa Samata, ecbi utara analv ne Ku raige kusu ne na. reibei rengap gusu obitta no okai utara orowa no aetunne kusu ne koroka, kesebe pakno yaisbiporore guru anak ne, nei guru anak kaslii-a-obiuki kusu ne na. Koroka, sbomo ash kuni usbiketa aetunne wendep ash sbiri echi nukara ita (orooitak guru iramu yan), nei ita Yudea un utara nupuri otta ko-kira orowa, cbisei kata an gum cbisei otta au okaibe uk kuni gusu orowa, toi otta an guru iteki ran wa ahun yan bokannashi mip uk gusu iteki hosbipi yan. Koroka, honkoro guru newa ito nonde guru yaisambepokash Tap okaibe iteki mata-pa otta an kuni bumi Inambe gusu ne yakun, nei tobo inonno-itak yan. ta anak ne Kamui kan rok moshiri beashi wano tane pakno bene, tane wano bembara pakno ne yakka isam pakno an aeramucbuptekbe hetuku kusu ne na. Orowa, Utarapa anak ne nei tobo taknere shomoki chiki, nen ne yakka sbomo kasbi-a-obiuki ruwe ne, koroka, Shinuma numge anunige utara rengap gusu Orowa, nei ita anak nei tobo atalaiere nisaruwe ne. ne, ingara, Kiristo teda an toada an ai'i an itak ani ye
:
:
13.22-85.]
MARKOS.
child,
iteki
131
;
22
guru an
eishokoro jân
3âkuii, sliunge Kiristo
inambe gusu lie sbunge uweingara utara hetuku
23
24
25
eashkai cbiki aiiuiDge utara sbiren wa turainure kuni gusu shirosh newa i^ôkuiiiiurep nukare kusu ne na. Koroka, ecbi yaitubare yan iiigara, etoko wano nep ne yakka echi nui'e ash nisa ruwe ne. Koroka, nei toho ta nei aeramuchuptekbe aokere ita anak ne, tokap chupakunnere, kunne chup pekere
wa
atte shoinoki,
ne.
orowa
iiocbiu
anak ne kando orowa no
rapapse, satnata, kando un Idroio ashuyeshuye kusu
26
27
Orowa, Ainu Pobo anak ne poro kiroro newa koro wa nishkuru o wa ek sbiri utara nukara kusu ne. Orowa no, Shinuma anak ne koro hautujumbe payere wa moshiripa pakno inoshirigesh pakno, kando-pa wano kando- gesh pakno ine rera wano koro numge utara uwekarapare kusu ne na.
nupeki-hi
Ichijiku chikuni ankushkerai
:
28
29
itak-maukushte-itak
nu yan koro nitek tane hapuru wa ham hetukure yak anak ne sak ehange ruwe ne sekoro echi eram'an
;
tap korachi ne yakka tan okaibe hetuku
shiri echi
30
31
32
33
34
35
nukara chiki, Shinuma ehange no an, apa samaketa an ruwe ne ari an ambe eraman yan. Son no echi otta Ku ye, tam]:)e obitta auweomare pakno tane okai Kando newa toi ainu ikiri isam shomoki kusu ne. anak ne isam kusu ne koroka, Ku ye itak anak ne isam shomoki kusu ne ruwe ne. Koroka, nei toho hene, pakihi bene, eram'an guru shinen isam, kando ta okai hauturumbe ka, Pobo ka, eramu an shomoki. Ouse Michi patek eram'an ruwe ne. Yairamatte wa shiruwande hemhem ki, inonno-itak bemhem ki yan nei pakihi hembara ta an ya ecbi erampeutek ruwe ne gusu ne na. Nei ambe anak, Koro usshiune utara otta mondum koropare, iki kuni inoni pishno gusu esanniyo, samata, apa pungi ne yakka shiruwande kuni kasbpaotte, oya mosbiri ta reushi gusu koro Tambe gusu, chisei ande ainu korachi ne ruwe ne. shiruwande yan:' inambe gusu ne yakun, chisei kon nishpa hembara ta ek ya, shiri-onuman ita bene, an noshike ta hene, niwatori chikap bau koro ita bene,
:
132
MAEKOS.
[13.
?S.-U.
1-9.
3(3
37
kiinneiwano ita bene, echi erainiisbkare ruwe ne giisu ne Da ikineipeka ika Sbiniima eknsbkoniia ek wa ecbi mokoro sbiri anukara na. Ecbi otta Ku 3'e itak obitta no okai iitara otta Ku ye : Sbiruwande
:
yan.
U
1
;
Ik.
Tiifc ko okaketa Kamakusb luarapto, Pandane sak pan marapto an orowa, Kaniui kora kenru esapane utara newa, Kambi-nnye utara anak ne nuina no Shinuma kisbima wa raige kuni bunara ruwe ne awa, ene itak-hi Marapto tobo ta sboiiio, nei tobo ta nei noki cbiki utara tmnugeta sakayo ulvobopuni nangoro kusu ne, sekoro itak. Orosama, Sbinmna Betania kotan un munin tasbum ki Simon koro cbisei otta an wa aep ibe rapoketa, shiue sbiwentep sbi no ataye rui turu sak nardos
:
4
5
sbuni o sei sbintoko sbinep koro wa ek, aige, nei pereke bine Sbijiuma sapa kata sbum ota nisa ruwe ne. Koroka, utara tumugeta irusbka utara okai wâ ene itak-bi Nep gusu tan sliuni akoatcba an a ? Tan sbum anak ne ashikne botne denaria ilvasbima sbine wan bot denaria gusu aebok wa otek-sak guru otta aeungeraite eashkaibe ne, ani itak. Orowa, nei sbiwentep kosakayo itak ki nisa ruwe ne. Nei sbiKoroka, Yesu ene itak-bi
ap
wentep mosbima no okai yan nep gusu sbinnma ramusaraklâ ya ? Sbinuma anak ne En otta pirika ikip ki nisa ruwe ne. Otek-sak ntara ramma ecbi tura no okai gusu bembara ne yakka ecbi rengaine nei utara pirikare easbkai koroka, Kuani anak ne ramma ecbi tura no an sbomo ne ruwe ne. Nei sbiwentep analc ne kara easbkai pakno ki tusbiri otta Ku neto])ake aomare gusu etokota kaslnketa sbum ota nisa ruwe ne. Orowa, son no ecbi otta Ku Ingi mosbir'ebitta Pirilva sbongo eupaskuma an ye usbiketa tap tan sbiwentep ikip anak ne aesbkarun kuni gusu aye kusu ne na, sekoro itak.
; :
:
:

14. 10-21.]
MARKOS.
133
10
11
Omwa, Dei tun ikasbima wa urn tmiiugeta an Kariot kotan un jjuru Youdas aiiak ue Shinaiua ekosbi kiini ;nsu Kamui kora kenru esapane utara orota oman iiisa ruwe ne. Awa, nei utara n\i cbiki yaikopuutek vva sliiuuma otta iclien kore kuui eitakamkire nisa ruwe ue. Orowa, shiiuima irasiiuiakaka Yesu ekoshi kuui
buuara nisa ruwe ne na. Orowa, Pandane sak pan niarapto eafcpake toho ta, Kaujakushbe yange tobo ta, lôikara utara anak
i
12
ne
18
Sbinuma
otta
ene itak-bi
Aokai
niarapto ibe kuni ne neita cbi paye asb
Kamakusb wa etokooiki
:
14
15
16
17 18
19
20
ramu ya ? ani itak. Orowa, Sbinuma utara tun payeie wa orota ene itak-hi Macbiya otta echi paye, yak anak ne wakka o sei op nei guru sei wa ek sliine ainu etunangara kusu ne osli paye: orowa, neita neyakka sbinuma ahun cbisei ta, nei cbisei koro guru otta ene itak yan Epakaslmu guru ene ye-hi Kuani Ku koikara utara tura no otta Kamakush marapto ibe kuni gusa an tumbu neita an a? ari ye yan. Orowa, nei guru yaikota so akara etoko-a-oiki wa an poro rikta an tumbu echi nakare kusu ne, nei ita etokooiki yan, sekoro Yêsu nei utara otta itak Orowa, koikara utara paye bine macbiya otta araki. aige, orota Yesu ye koracbi nukan nisa ruwe ne awa, Kamakusli marapto etokooiki nisa ruwe ne na. Orosama, onuman an koro Shitu^ma nei tun ikasbima wan koikara utara tura no araki ruwe ne. Orowa, rok wa ibe kor'an ita, Yesu ene itak-hi Son no echi otta Ku ye, echi shinen En tura no ibe kor'an guru anak ne En ekosbi kusu ne, sekoro itak. Awa, nei utara yairamkoild beashi, orowa, shinen range Orota shinen range, Kuani he ? ani ye Ijeashiriki. Sbinuma ene ital^-bi En tura no tekebe nima otta omare tun i]<asliima wa niu tutnugeta okai shine ainu
gusu
koikara
: :
2J
ne Inambe gusu ne yakun, gusu cliiesljinnuye wa an koracbi ka Ainu Pobo oman ruwe ne koroka, ani Ainu Pobo aekoshi gui'u anak ne yaisambepokash humi Nei guru shomo ashilcore yak ne sbinuma gusu pirika ruwe ne, selôro itak.
:

134
22
MARKOS.
[14. 22-35.
23
24 25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
Ibe rapoketa Shinuma pantak uk \va iiimuke koro nei utara otta kore wa ene itak-lii Uk yan, lambe anak Ku netobake ne. Samata, itaiigi uk koro yaiiraige ki cbiki utara otta kore orowa, nei utara iku nisa ruwe ne. Orosauia, orota Sbinuma ene itak-bi Tauibe anak ne inne utara gusu aobetu aeuitaknup gusu Ku kemibi ne ruwe ne. Son no ecbi otta Ku ye, Kamiii mosbir'otta ecbi tura no asbiripe Ku iku pakno, tande orowa no bat pungara ibebe Ku iku sbomold kusu ne ne, sekoro itak. Orowa, sbine sbinotcbaki ki okere cbiki Kanran usb-nupuri orota soyumlia wa }îaye nisa ruwe ne na. Orowa, nei utara otta Yesu ene itak-bi Ecbi utara obitta aure-epetcbiure kusu ne inambe gusu ne yakun, bitsuji cbikoikip resbpa guru ku sbirikik wa nei bitsuji oyake un sbitcbari luisu ne sekor anibe anuye wa an ruwe ne gusu ne na. Yakka, betopo a En asbiknure injakakeecbikotcbaot Gariraya mosbir' otta Ku Oman kusu ne na, sekoro itak. Koroka, S bin urn a otta Petros ene itak-bi Ainu obitta aureepetcbiure yakka, kuani anak sbomo, ani itak. Orota Yesu ene itak-bi Son no e otta Ku ye, tan to, tan ukuran, tu sbuine niwatoii cbilâp bau koro etokota eani re sbui ne En esbina kusn ne na, selwro itak. Koroka, sbinuma sbi no yupke itak ani, Aokai tura no ku rai yakka, lûani E esbina sbomoki kusu ne, aii itak. Samata, okai utara obitta nei no koracbi ye nisa ruwe ne na. Orowa, Getseinane ani aye kotan ta araki awa, Kuani inonno-itak Ku ki gusu, nei rapoketa teda ecbi rok yan, aii an itak ani Sbinui):a anak ne koikara utara otta ye nisa ruwe ne. Orowa, Sbinmna anak ne Petros benibeui, Y'akob benibeui, Yoannes benjbeni, tura wa paye, aine, sbi no Idmatek wa poron no ranuioknatara beasbi nisa ruwe ne. Orowa, nei utarn otta ene itak-bi Ku ru-rai pak no Ku keutum anak ne sbiri yairamkoiki ruwe ne teda ecbi okai wa sbiruwe yan, sekoro itak. Orowa, Sbinuma pon no hosbiki no oman wa sbirikata bacliiri, aige, aeasbkai
mesbpa, orowa,

14.36-47.]
; :
MARKOS.
135
3B
nei pakibi Shinuma orowa no bechaka inonno-itak iiisa rawe ne. Awa, ene itak hi: Abba, Michibi, Aokai ki eaikapl)e nep ne yakka isama tan itai:igi En orowa no uk wa En kore koroka, Ku lencraine korachi shomo ne, E rengaine
yak anak ne
kiuii
37
nei
no
ki
wa En
itak-hi
kore, ari itak.

i
Orowa, Shinuma ek
38
c,9
4'>
41
nukara, aige, Petros mol\oro ya? Shine Ecbi utara iteki pakibi eani shiure eaikap ya? akoramnukara kuni ne shiure wa inonno-itak ki yan ramat anak ne ki rusuibe ne, koroka, kam anak katchakbe ne ruwe ne, sekoro itak. Orowa, shui, Shinuma oyake un oman wa inonno-itak ki wa deeda yep korachi kanna-shui ye nipa ruwe ne. Orowa no, shui ek wa nei utara mokoro shiri nukara, shiki pase ruwe ne gusu ne na orowa, orota nep itak ani ese Orowa, itak ki kuni nei utara erampeutek ruwe ne. Tane Shinuma re shuine orota ek wa ene itak-hi
nei utara
wa
mokoro wa okai
otta
ene
: Simon,
42
yan pakno ne pakibi ek wa an ingara, Ainu Poho anak ne katpak koro utara koro teke otta aekoshi ruwe ne. Hopuni wa paye anro, hetak, En ekoshi guru eliange no an ruwe ne, ani an itak ani itak nisa ruwe ne.
echi
;
mokoro wa
shini
43
Orowâ,
nani,
Sliinuma
itak
rapoketa
nei
tun
wa niu tumugeta an sbinen ne Youdas anak ne emush hemhem, sbirikik kuwa hemhem koro wa, Kamui kora kenru esapane utara newa kambinuye utara newa ekashi utara newa orowa no
:kashima
44
45
aDmande inne utara tura no e]^ nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma elioshi guru anak ne nei utara otta shine sliirosh kore wa ene itak-hi Nen ne yakka ku chopchopsekara guru anak ne nei guru anak Shinuma ne kishima wa yaitubare no tura yan, ari itak. Oiowa, nei guru ek cbiki nani Sbinuma otta arapa
:
hiiie,
46 47
Eablî he Aige, chopchopsekan ene itak-hi ruwe ne. Orowa no. okai utara telie ani Yesu kishi.na ruwe ne. Koroka, samaketa roshki wa okai utara tura an sbinen anak ne koro emush etaye wa Kamui
:
!
nisa
kora,
kenru esapane
giu'u koro uitelv
guru kisaraha
136
48
MARKOS.
[14.48-61.
49
oattuye nisa ruwe ne iia. Nei utara otta Yesn ese wa eneitak-hi Emush hemhera, shirikik kuwa heinhem koro wa ikka guru kishima kuni koracbi echi araki wa, En kishitiia shiri he an ? Kuani kesto Kamui kora
:
ita
50
51
kenru ta echi tura no Ku an wa epakashnu, awa, nei ecbi En kishima shomoki koroka, tan okaibe anak ne Kamui kambi-sosh auweoma kuni ne ho pun: ambe ne ruwe ne, sekoro. itak. Orowa, ufcara obitta Yesu shaot nisa ruwe ne na.
: :
52 53
54
55
56
57
Orowa no, Yesu osb oman koro atusa netobake senkaki kokarakari shine upen ainu an awa, utara nei ainu kishima koroka, shinuraa anak ne koro senkaki ande wa atusa wa shaot nisa ruwe ne na. Orowa, utara anak ne Kamui kora kenru esapare guru otta Yesu tui'a nisa ruwe ne awa, shinuma ukoiram no Kamui kora kenru esapane utara obitta hemhem, ekashi utara hemhem, kambi-nuye utara herahem uwekarapa. Petros anak ne tuima no Shinuma osh ek wa ahun, Kamui kora kenru esapane guru Iwro ipishi tumbu otta ka ahun nisa ruwe ne orowa, auitek koro utara tura no abe-nupek samata a wa yaipopkere kor'an ruwe ne. Awa, Kamui kora ksnru esapane utara ukoramkoro utara anak ne Yesu raige kuni shunge paweteshu-i hunara ruwe ne koroica, pa eaikap. Inne utara Shinuma gusu shunge paweteshu ki yakka, lôro paweteshu-i uweoupak shomoki
:
ruwe
ki
ne.
Orowa, shinuma gusu shunge paweteshu

:
58
59 60
utara hopumba bine ene itak-hi Kuani ariak ne tekehe ani akara tan Kamui kora kenru Ku isa-mlca, orowa, rereko uturuta teke sak no akara ashiripe Ku kara kusu ne. ani tan guru ye itak chi nu nisa ruwe ne, sekoro itak. Tap koracbi ye yakka nei paweteshu-i
uweoupak shomoki
nisa ruwe ne. Orowa no Kamui kora Icenru esapane guru anak utara tumugsta ash
otta nu wa ene itak-hi Nep ne yakka E shomoki ruwe ? Eani gusu tan okai utara paweteshu ambe nekoii a ambe ne ya ? Koroka, Shinuma mo no an wa nep ka ye shomoki n/sa ruwe ne. Orowa, shui, Kamui kora kenru esapjine guru
:
wa Yesu
ese
61
14. 62-72.]
MAEKOS
:
137
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
Orota Yesa ene Ainu Poho kiroro sbimon tek samata a bine kando nisbkuru koro wa Orowa no, ek sbiri ecbi nukara kusu ne na, ari ifcak Kaniui kora kenru esapane guru yaikota mi amip okai ]>êp gusu mosbima yaspa wa ene itak-bi Nei koatcbap echi pawefcesbu-i cbi kon rusui ya ? nu: nekon a ecbi yainu ya ? Orowa, utara obitta Sbinuioa araiê kuni guru ne sekoro esanniyo nisa ruwe ne. Awa, Shinunja kata topse-kara bine koro narmbu kamure, orowa, sbirikik wa,uweingara yan, ani Sbinuma otta itak utara okai orowa no, auitek utara anak ne Sbinuma kokik koro kisbima nisa ruwe ne na. Orowa, Petros anak ne rata tumbu ta an ita Kamui kora kenru esapane guru uitek-mat sbinen ek awa, yaipopkere kor'an Petros nukara koro orun ingara wa, Eani ne yakka Nazaret un Yesu tura an guru e ne, sekoro itak. Koroka, sbinuma esbina E ye itak ku eramu ka sbomoki, ku wa ene itak-bi ramepakari ka sbon:ioki ruwe ne, sekoro itak koro, sbem otta soine nisa ruwe ne awa, niwatori cbikap bau kon nisa ruwe ne. Orowa, sbui, nei uitek-mat sbinuma nakara, aige, Tan guru anak ne nei utara un sbinen ne, sekor'an itak ani samaketa rosbki wa Koroka, okai utara otta ye beasbi nisa ruwe ne. kanna-sbui sbinuma nei ambe esbina nisa ruwe ne. Samata, naa pon no sbiran koro, samaketa rosbki wa Son no okai utara anak ne Petros otta ene itak-bi poka eani nei utara un sbinen e ne eani, Gariraya un guru e ne ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Koroka,
itak-hi
:
Shinmna otta iiu wa ene itak-bi Pobo ne Kiiisto E ne ruwe he an ?
A.nunukep koro
Buwe
ne
wa
orowa,
ki
72
itak bembem ki toiko ye bembem ye tan ainu ku eamkiri sbomoki, sekoro itak. Orowa nani tu sbuine niwatori cbikap bau kon ruwe ne. Tata otta, Tu sbuine niwatori cbikap bau koro etokota eani re sbuine En esbina kusu ne na, ani an itak ani orota Yesu ye itak Petros i\.wa, nei ambe esanniyo esbikarun nisa ruwe ne.
sbinuma iyoitakusbi
wa,
Gusu
ecbi
cbiki
sbinuma cbisb
nisa
ruwe ne
na.
138
MARKOS.
15 Ik.
[15. 1-14.
Orowa, kunneiwano an ita nani Kamui kora kenru esapane utara anak ne ekashi utara newa kaiiibi-
nuye utara
2
newa
obitta
ukoramkoro
eukoramkoro, orowa, Yesu tupetupe
wa
:
utara tura tura wa
j)aye hine Pirato otta ekoshi nisa rawe ne. Orowa, Pirato anak ne Shinuma otta ene nu-bi Eaui anak
6
7
8
9
10
11
13
14
ne Yudea un guru shikkasbima guru E ne iTiwe be an ? Sbinuma ese wa orota ene itak-bi E 5'e ruwe ne, sekoro itak. Orowa, Kamui kora kenru esapane utara poron no okaibe ani Sbinuma eiyonnupba nisa ruwe ne. Orowa, Pirato anak ne sbui Sbinuma otta Nep ka E ese sbomoki ya ? nu wa ene itak-bi Nep inne okaibe ani E eiyonnupba ki sbiri ingara Koroka, Yesu naa nep ne yakka ese itak ki ka sbomoki tambe gusu, Pirato anak ne enusbkari nisa ruwe ne na. Orosama, n:iarapto an ita okai utara rengaine koramkoro pakasbnu guru sbiuen bonnere buri an. Awa, nei ita anak ne Mosbiri sbikkasbima utara eiokbare wa keweuk utara tura no tupetupe wa an Barabbas ani an reibei koro guru an wâ an. Aige, inne utara Pirato otta paye wa ramma koracbi ki kuni koramkoro beasbi. Orota Pirato ese wa ene itak-bi: Yudea un utara sbikkasbima guru ku bonnere kuni ecbi kon rusui ya sekoro itak. Nei Kamui kora kenru esapane utara anak ne eyaitunnap gusu Yesu ekosbi nisa ruwe ne, sekoro sbinuma eram'an ruwe ne gusu ne na. Koroka, Barabbas abonnere wa otta akore kuni ne Kamui kora kenru esapane utara anak ne inne utara eonisbnisbi nisa ruwe ne. Yakun, Orowa, sbui Pirato ese wa orota ene itak-bi Yudea un utara sbikkasbima guru ani ecbi ye gum Orowa, sbin otta nekon a ku ki ya ? sekoro itak. nei utara anak ne, Utasa cbikuni otta Sbinmna kungi kokikkik, ani bawe asbte wa itak nisa ruwe ne. Hemanda gusu, nekon a wen buii Sbinuma ki ya ? Koroka sbui nei utara ani nei utara otta Pirato ye.
:

15.15-29.]
MARKOS.
139
15
hawe ashte wa, Utasachikuni otta kungi kokikOrowa, Pirato anak ue nei inne sekoro itak. utara ramusbinneie rnsui giisu, orota Barabbas bonnere, orowa, Yesii sbirikik okere cbiki, Utasa cbikuiii otta araige kiini ne utara otta ekosbi nisa
toiko
kik,
16
17 18
ruwe ne iia. Orowa, tumi-koro utara Sbinunia ani wa Pretoriam ani aye tumbu otta tura, orowa, tura do iki ikiri an utara uwekarapare nisa rnwê ne. Awa, fure amip ani
wa
19
20
mire, orowa, ai-ush ni ani sapa-urabe kara kasbiketa uiui orowa, Sbinunia ko-rangarap wa, Yuclea un utara sbikkasbima guru, irangarapte aki na, Orowa, rapenibe ani Sbinuma koro sapa ari itak. sbirikik, sanmta, otta topse-topse kara, samata, kokkaerok bine ko ongami nisa ruwe ne. Orowa no, eoya-itak okere koro nei t'ure amip sosbpa wa koro mipi mire. Orowa, utasa cliikuni otta Sbinuma raige kuni ne ani
Sbinuma
21
22
23
24
25
26
27
28
29
nisa ruwe ne. Orowa, okim un ek sbirikusb wa an Areksandros newa Eoupos koro micbi Kurene kotan un Simon anak ne nei utasa cbikuni sei kuni ne tura no aomande Awa, Gorogota ani aye usbike un nisa ruwe ne. Sbinuma tura no araki nei Gorogota ani an itak Mecbakko an usbike, ani an itak eepaketa yakun Orowa, Sbinuma otta itak ibebe ne rawe ne. motsuyaku ukopoyege wa an tonoto kore, koroka, Sbinuma nei ambe uk sbomoki nisa ruwe ne. Oiowa, nei utara anak ne Sbinuma utara cbikuni otta kungi kokikkik, samata, sbinen range inambe uk ya esanniyo kuni ne koro amip gusu ukokoncbi etaye wa nei Re pakibi ta nei mipibi uko-usaraye nisa ruwe ne. utara anak ne Yesu utasa cbikuni otta kungi kokikkik nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma kasbiketa tan anuye wa Yudea un utara an eiyonnupba ikiri anuye wa an SHIKKASHIMA GURU. Samata, Sbinuma tura tn ikka guru sbmen Sliinuma sbimon tek samata, sbinen Sbinuma bariki tek samata akungi kokikkik nisa ruwe ne. Orowa no, sbirikusb utara anak ne
wa paye
Sbinuma
eoya-itak bine koro sapa sbuye-sbuye
wa

140
30 ene itak-hi
:
MAEKOS.
[15.30-41.
Aha,
Kamni
kora ke^ra
isaiiika
wa
31
rereko utumta eashiii do kara guru, yaikaobiuki wa utasa chikuni wano ran yan, ari itak. Shui, an a-i korachi Kamni kora ken ru esapane ntara anak ne kambinuye utara tura Yesu ukoeoya-itak wa ene ye-bi Shinuma utara kashiobiuki, koroka, yaikota yaikao:
32
biuki eaikapbe ne rawe ne. Chi utara nukara wa eishokoro kuni ne, nei Kiristo nei Israeru shikkashima guru tane utasa chikuni wano ran yak pirika, sekoro
33 34
Samata, tura no utasa chikuni otta akungi kokikkik utara Shinuma esapse nisa ruwe ne na. Orowa no, iwan pakihi ek koro shinepesan pakihi pakno shiri ebitta shirikunne an. Awa, shinepesan pakihi ta Yesu rui hau sange wa ene itak-hi Eroi, eroi, rama sabaktani ? ari itak. Tan itak eepaketa yakan, Ku goro Kamui, Ku goro Kamui, nep gusu E en emaka ya ?
itak.
:
35
36
37 38
39
sekor'an itak ne. Orowa, samaketa roshki wa okai utara tumuge un utara nei itak nu chiki Ingara, Shinuma Ericha nishuk na, ani itak. Orowa, shine ainu hoyupu wa shukkakep ani atui-wata oro eshikte hine rapembe etu eush, orowa, Shinuma ku kuni kore wa ene itak-hi Iteki ekottanu Ericha ek wa Shinuma range ya shomo ya chi nukanro, ani itak. Orowa, Yesu rui ha we sange wa raujat arapare nisa ruwe ne. Orowa no, Kamui ]?ora kenru ta an otbe anak ne horikashi wano ra oro pakno tup ne ayaske eukopi nisa rawe ne. Orowa, Yesu sanmketa ash
an Kenturion anak ne Shinuma nei no ramat shiri nukara chiki Soon no poka tan guru anak ne Kamui Poho ne ruwe ne, sekoro itak.
wâ
arapare
40
Orowa
no, otuima-shitta roshki
wa okai ingara
kor'an
41
tumugeta Makdarene un Maria hemhem, Yâlcob newa pon Yoses koro habo Maria hemhem, Sarome hen:ihera okai ruwe ne Shinuma Gariraya moshiri ta an ita, tan utara nei oshi paye wa otta yaishieiwangere nisa rawe ne samata, Shinuma tura no Yêrasarem kotan otta araki moshima okai inne shiwentep okai ruwe ne na.
shiwentep utara
ka okai
nei

15.i2.-16.l-7.]
M.4RK0S.
141
42
43
44
Orowa, taiie sbiri-onuniaii an koro, Sbirii tobo etoko an tobo ta, Etokooiki ani reibei an tobo ne ruwe ne giisu, yaikota Kaniiii iiiosbiri ecbipacbipa wa an a ainu koro ukovanikoro guru Arimatea iin Yosep ek sbinunia rauietokkon no Pirato otta abim wa Yesu kon netobake Icoranikon nisa ruwe ne. Awa, Pirato anak ne tane Shinuma rai okere katu eniisb;
kari
orowa, nei KentfUrion tak vara bine Sbinuma
45
46
47
obon no rai ruue be an aninwepekennu. Orowa no, nei Kenturion orowa no tin cbiki, Yosep otta nei kaisei koropare nisa ruwe ne. Aine, nei guru senkaki bok, orowa, Sbinuma range bine nei senkaki otta kokara-' kaii wâ watara aouri wa an tusbiri orota ande, orowa no, poro sbuina tusbiri apa otta karakarasere nisa ruwe ne. Aige, Makdarene un Maria newa Yoses koro ba]:)o Ma via anak ne Sbinuma aande usbike nukan'nisa ruwe ne na.
-
16 Ik.
1
4
5
Orowa, Sliini tobo okere cbiki Makdarene un Maria newa Yakob koro babo Maiia anak ne Sarome utura bine ani Sbinuma kasbi ota gnsu pirika bura usbbe koro wa araki. Awa, Sliini tobo esbimge no an tobo ta aro-kunneiwano an ita, cbup betuku cbiki tusbiri orota araki nisa ruwe ne. xAige, un gusu tusbiri apa wano sbuma oyalita kokarakarasere guru bunna ruwe? ari itak aige, bepuni ingara cbiki, nei sbuma oyake un kokarakarase wa an, ani nukara nei ambe sbiri porobe ne gusu ne na. Orowa no, tusbiri otta abup koro sbimon samata a retara mipibi amire wa an sbine upen ainu anukara aige, nei utara kimatek nisa ruwe ne. Orowa, nei sbiwentep otta sbinuma ene itak-bi Iteki kimatek yan, ecbi utara anak ne utasa cbikuni otta a Ivungi Icoldkkik Nazaret kotan un Yesu ecbi bunara sbiri okai Sbinuma
; ; ; :
betopo-a-sbiknure wa teda isama, utara Sbinuma ande usbike ingara yan Koroka, ecbi paye wa Sbinuma anak ne ecbi kotcbaot Gariraya mosbiri un
!
142
MARKOS.
[16.
'^-IB.
Oman ruwe
echi iiukara
ue, edi'i otta ye koi'achi
iiei
inosliiri ta
kusu ne,
ari
an itak ani koro koikara
Orowa no, utara newa Petros otta ye yan, ari itak. nei utara soyumba wa tusbiri wano kira nisa ruwe ne inambe gusu ne ^âkun, nei utaia tususbke hembein ki, homatu heinhem ki ruwe ne crusu ne na orowa, nen ye yakka otta nep ka ye sbonioki isbitoma
:
nisa
10
H
12
ruwe ne gusu ne na. Orosama, Sbini tobo esbimge tobo ta aro-kunneiwano Sbinuma betopo-sbikiiu wa an ita, orowa no arawan nitne kaumi oasbinge Makdarene un Maria otta Nei guru anak ne liosbiki no, bosbiki no yainukare. Sbinuma tura no okai yaituwasbkarap beiiibeui ki, cbisb bembeni ki sbiri okai utara otta oman wa nure Awa, nei utara anak Sbinutoa sbiknu nisa ruwe ne. wa an, aige, nei sbiwêntep orowa no anukara sekor' orusbpe nu koro, eumbipka nisa ruwe ne.
13
Tap okaibe an okaketa nei utara tuinuge un tu nin kim ta apkasb rapoketa, oya katubu koro bine otta Sbinuma yainukare nisa ruwe ne. Awa, nei utara
paye wa mosbima okai utara nure yakka, nei utara ne yakka eisbokoro sbomoki nisa ruwe ne. Orowa, okaketa, nei sbiuen ikasbima wa niu ibe gusa rok wa olvai rapoketa otta Sbinuma anukan nisa ruwe ne awa, nei utara sambe nisbte eisliokor'i sak gusu kosakayokara ruwe ne, betopo-a-sbiknure okaketa Sbinuma nukara utara eisbokoro sbomoki nisa ruwe Orowa, Sbinuma nei utara otta ene ne gusu ne na. Ingi mosbir'otta ecbi paye wa obitta no okai itak-bi utara otta Pirika sbongo eapaskuma yan. 'Eisbokoro wa baptisma akore gam anak ne kasbi-a-obiuki kusu koroka, eumbipka guru anak ne katpak kon ne ruwe ne sekoro aesanniyo kusu ne na. Orowa, tap okai sbirosb anak ne eisbokoro guru osbi araki kusu ne Ku reibei ankusbkeraipo nitne l<amui oasbinge, orowa, asbiii itak ani ye kusu ne okokko kisbima, orowa, raige kuni iku ambe iku yakka oara a wende sbomoki tasbum utara kata teke ande cbiki aiwangere kusu ne na, sekoro itak.
; ;
:
14
15
16
17
18
16. 19-20.]
MARKOS.
143
19
20
Tambe
gasu, Utarapa ne Yesu anak ne ntara otta
itak okere cbiki
kando
otta
auk
wa
Karaui
sbiiiion
tek samata a nisa ruwe ne. Orowa, nei utara paye wa, neita ne yakka upaskuma ki, Utarapa nei utara tura no ki wa osbi ek shirosb ani koro itak asbte nisa
ruwe ne
na.
Amen.
KOUKOS
OROWA NO ASANGE
PIRIKA SHONGO.
1 Ik.
omare an
an Teopiros, nn tumngeta auwewano nukara utara, itak otta auitek utara iin koropare nei no, inne utara nei orusbpe ene ene koracbi nuye kuni yainu wa kambi nuye nisa ruwe ne gusu, tambe gusu, kuani ne yakka nep ne yakka okai orusbpe atpake wano obeuge sak no an-bi koracbi ku uwepekennu wa eram'an gusu, aokai aepakasbnu orusbpe son no ambe ne ya sbomo ne ya, aeramande kuni ne, e otta kambi ku onmnde yak pirika ruwe ne sekoro ku yainu. Yudea mcsbiri sbikkasbima gur-u Herod an ita anak ne Abicba ikiri otta Zakarias ani an reibei koro Kamui kora kenra esapane guru an awa, koro machi anak ne Aaron sanikiri ne, Eiizabet ani an reibei koro matnepo ne rawe ne. Nei umurek guru Kamui teksamata oupeka utara ne, obeuge sak no obitta no okai Utarapa ikasbpaotte newa esanniyop otta apkasb kor'an nisa ruwe ne. Orowa, Erizabet anak po sak sbiwentep ne wa gusu, santek isam ruwe ne, samata, nei tun anak ne tane pa poro utara ne ruwe ne na.
lyotta
oripak
okaibe, atpake
:
146
8
9
ROTJKOS.
[1. 8-21.
Orowa, sbinuma anak ne koro
ikiri
nokari
wa
Kamui teksamata Kamni kora kenru esapane guru ki kusu ne a-i ki ita, Kamui kora kenru esapane guru
buru an-i korachi, sbinuma Utarapa kenru otta ubuilva nisa ruwe ne. Awa, senko ubuika pakita utara topaba anak ne obitta soita okai wa inonno-itak ki ruwe ne. Orowa, senko ubuika gusu an set sbimon saraata asb wa an Utarapa koro sbine bauturumbe sbinuma otta yainukare ruwe ne. Aige, Zakarias nukara cbiki keutum cbiukopoye wa isbitoma nisa ruwe ne. Koroka, bauturumbe anak ne sbinuma otta ene itak-bi Zakarias, iteki isbitoma yan, inambe gusu ne yakun, e ki inonno-itak anu wa an na, e koro macbi Eiizabet eani gusu okkai pobo sbikore kusu ne, Yoannes ani an reibei ani sbinuma e reikore kusu ne aine, eani ayaikopuntektere anupetnere kusu ne na, samata, inne utara sbinuma sbiko gusu akopuntek kusu ne ruwe ne. Orowa, sbinuma anak ne Utarapa teksamata pase kusu ne, tonoto bene sikera bene iku sbomoki, orosama, koro babo orowa bekatu wano Asbkanne Ramat ani aesbik kusu ne na. Sbinuma anak ne Israeru un inne utara koro Utarapa Kamui otta bosbippare kusu ne. Samata, ona keutum pobo otta kirure, itak-kasbi utara oupeka utara koro wayasbnu-i otta kirure kuni gusu sbinuma anak ne Ericba ramat newa kiroro koro wâ Utarapa ratcbaot oman kusu ne Utarapa gusu etoko-a-oiki utara sbipini kusu ne gusu ne na. Zakarias anak ne bauturumbe otta ene itakbi Nepi ani kuani tapne ambe ku eram'an kusu ne ya ? Onne guru ku ne ruwe ne, ku macbi ne yakka onne ruwe ne na. Orota bauturumbe ese wa ene itak-bi Kuani Kamui teksamata asb Gabrieru ku ne ruwe ne orowa, e otta itak wa tap pirika sbongo e nure asb gusu e otta a en omande nisa ruwe ne. Ingar'an, nei paki epa cbiki auweomare kusu ne ku ye itak e eisbokoro sbomoki nisa ruwe ne gusu tan okaibe epa tobo pakno mo no e an wa itak eaikap kusu ne, ari itak. Orowa, utara anak ne Zakarias ek
ki
10
11
abun wa senko
12 13
14
15
16 17
18
19
20
21
1' 22-35.]
ROUKOS.
147
22
23
24
25
kuni ehnyepa wa okai, awa, Kamui kora kenru ta shinuina obon no an-i enusbkari rawe ne. Awa, Zalvarias soine ita, okai utara orofca itak eaikap tambe gusu, sbinuina Kaiimi kora kenru ta anukarepe luikara a an ruwe ne sekoro aerani'an samata, Zakarias utara otta sbirosb iki wa sbonio itak wa an ruwe ne. Awa, Kamui kora kenru ta yaisbieiwangere pakibi okere cbiki anak ne koro uni un bosbipi nisa ruwe ne. Orowa, nei tobo okaketa koro macbi Erizabet sbinnaikat iyeunu, aige, asbikne cbup jâinuina, awa, ene itak-bi Utat'tmnuge wano ku aeyainikorosbniare ambe isamka gusii Utarapa en koingara ita, tapne en
:
:
26 27
2S
29
ruwe ne, ari itak. Orowa, iwan ikinne an cbup ta Gariraya mosbir'un Nazaret ani aye kotan ta an Dabid sanikiri ne Yosep ani an reibei koro guru otta akopakasbnu wa an sbine okkai eraniusbkare sbiwentep otta Kamui bauturumbe ne Gabriera Kamui orowa no aomande nisa ruwe ne nei okkai erainusbkare sbiwentep reibei anak INIaiia ne ruwe ne. Hauturumbe sbinuma otta abun wa ene
otta ki nisa
;
itak-bi
Irangarapte,
pirika
irenga
akore
guru,
30
31
Utarapa e tura no an ruwe ne, ari itak. Koroka, sbiwentep nei itak nu koro sbi no yaiossereke koro tan rangarap-itak nekon a ambe ne ya sekoro yaikosbiramse nisa ruwe ne. Orota nei bauturumbe ene itakbi
:
Maria,
iteki
isbitoma yan,
Kamui
irenga e Ivoro
82
38
34
35
gusu ne na. Orowa, ingar'an, e boni ta e bonkoro wa okkai pobo e bekature kusu ne, aige, Yesu ani an Sbinuma anak ne veiliei ani e reikore kusu ne na. pase guru ne kusu ne, lyotta Rikumbe Pobo ani aye kusu ne Utarapa Kamui anak ne koro micbi Dabid amset Sbinuma otta kore aige, otusasbuisbiri pakno ne yakka Sbinuma Yakob sanikiri epungine kusu ne, samata, nei mosbiri sbiokere sboi]ioki kusu ne, ari Ainu itak. Hauturumbe orota Maiia ene itak-bi eraniusbkare guru ku ne ruwe ne, aine, nep gusu tapne ambe an ya ? ari itak. Tata otta nei bauturumbe ese wa sbinuma otta ene itak-bi Asbkanne Earaat ekasbi keta ek wa lyotta Rikunube kiroro e kamu
:
: :

148
;
EOUKOS.
[1.36-53.
36
'
37
SB
39
40
41 42
43
44
45
46
kusu ne tambe giisii, eani orowa no hekatu Imsu ne ap aiia,k ne " Ashkannep " ani aye, Kamui Poho ani aye kusa ne na. Orowa, ingjar'an, E apaha ne Erizabet anak ne onne, koroka, shinuma ne 3âkka okkai poho katkon ruwe ne tane po-sak ani aye guru iwan ikinne an cliup ne ruwe ne. Kamui orowa no an itak anak obitta kiroro sakbe shomo ne kusu ne ruwe ne gusu ne na, ari itak. Orowa, Maria ene itak-hi -Utarapa uitek mat ku ne ruwe ne gusu e ye korachi en otta anro, sekoro itak. Orowa, nei hauturumbe shinuma orowa no oman nisa ruwe ne na. Orowa, nei toho ta Maria hopuni wa tunashi no huru ush kotan ta, Yuda un machiya orun oman, awa, Zakarias koro chisei otta ahun wa Erizabet erangarap Orowa, Erizabet anak ne Maria nisa ruwe ne. erangarap itak nu ita, honi ta an aiai tereke nisa ruwe ne tata otta Erizabet Ashkanne Eamat ani aeshikte aige, rui hawe ani hawe ashte wa, ene itak-hi Shiwentep ututta anmuike guru e ne ruwe ne, samata, e honi esanbe anunuke ne ruwe ne. Orowa no, nep gusu ku Utarapa koro habo en otta ek a ? E ki rangarap hau anak ne ku kisara otta ahun ita, ku honi ta an aiai nupetne gusu tereke nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, eishokoro shiwentep anak ne anunuke ne, Utarapa orowa no Shinuma otta anure orushpe auweomare kusu ne gusu ne na. Tata otta Maria ene itak-hi
:
47
Ku
4B
4J
Kii keiitum anak ne Utarapa pasere, rainat anak ne en kashiobiuki Kamui enupetne ruwe ne. Koro uitek-inat raka isambe Shinuma ko-ingara gusu ne ruwe ne : lugara, tancle oro ainu ikiri ol)itta kuani anunuke guru ne sekoro en ye kusii ne. Inambe gusu ne yakun, kiroro koro guru anak ne porope ki nisa
50
51 oZ
ruwe ne Shinuma reihei anak ne " Ashkanne " ne ruwe Shinuma ko-ishitoma utara Ikiii ikiri otta poro rampoken an ruwe ne. Koro teke ani kirorobe kan ruwe ne.
;
ne.
Keutum ta shiokunnure yainu ki utara charichari Amset orowa no sapane utara range ruwe ne wa, Utara keshi un utara rikta ande nisa ruwe ne.
Pirikap ani ibe-rusui utara kironnure
;
nisa
ruwe
ne.
5o
1. 54-69.]
ROUKOS.
149
04
5D
iitara oha no omande iiisa ruwe lie. Shiuuma chikoro ekaslii oinu Hembara pakuo lie jâkka okai Abraham sauikiii oriui ye koracbi, Koro poho lie Isiaeru ikashiu kuiii, Rampokeu esbkarun nisa ruwe iie, sekoro itak.
Orowa, oteknii
56
57 58
59
60
61
Cy2
63
64
65
Orowa, Maria anak ne Erizabet tura re chnp pakno okake an cbiki koi-o uni ta hosbipi nisa ruwe ne. Orowa, Erizabet anak ne po sbikorekusu ne pakibi epa aige, okkai pobo bekatu nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma ofcta Utarapa anak ne ranipoken porore ruwe ne sekoro koro apaba ntara newa ami utara nu, awa, Orowa, tupesan tura no ukonupetne nisa ruwe ne. ikinne an tobo ta nei aiai okarituye buri akire gusu awa, koro micbi uwekarapa wa okai rawe ne reibei an koracbi Zakarias ani an reibei ani reikore kuni yainu koroka, sbomo, Yoannes ani an reibei ani reikore kusu ne sekoro koro babo ese wa itak nisa ISIei no ruwe ne na. Orota nei utara ene itak-bi an reibei koro guru e koro apaba utara otta isam ruwe Orowa, aiai koro nuicbi otta sbirosb ki ne, ari itak. wa, nekon a an reibei ani areikore kusu ne yak pirika ya ? ani nu. Sbinuma anak ne nuye-ita kana, aige, Sbinuma reibei anak ne nuye wa ene itak-bi Yoannes ne ruwe ne, ani nuye. Oro^va no, utara Orowa, Sbinuma Ivoro obitta enusbkari nisa ruwe ne. parobo nani amaka, koro parurabe eiwange wa itak Orowa no, sbinuma ani Kamui nunuke ruwe ne.
an,
;
66
utara pisbkaniketa okai osbiroma utara isbitoraa nisa ruwe ne aige, tap orusbpe obitta Yuda mosbiri un buru sbikapneka no assuru-a-asbte nisa ruwê ne. Nei orusbpe nu utara anak ne obitta tap okaibe koro
;
67
keutum ta eumasbnu wa ene itak-bi: Yakun, tan Utarapa tekebe aiai nekon a ambe ne kusu ne ya ? sbinuma tura no an ruwe ne gusu ne na, ari an itak ani itak nisa ruwe ne na. Koro m.icbi Zakarias anak ne Asbkanne Eamat
ani aesbik
wa uweingara
bine ene itak-bi
53 69
Israeru utara Icoro Kaniui ne Utarapa auak ne anunuke ne Koro ntara ko-ingara, utara kikiraye nisa ruwe ue gusu ne na. Koro poho Dabid ikiri tuniugeta
;
150
Un
ROUKOS.
[1.70.-2.1-7.
70
71
/'2
(Mosliii-i
Un
kashiobiuki Kiraii clii iTtara orusu liopuuire iiisa rinve lie. lieaslii waiio taiie pakiio liekatn Aslikaime iiweiugara utara paio aiii je kovaclii), epokba utara iiewa uu etuiiBe utara teke orowa no un oliaitare
;
73
^7-1
Cbikoro ekasbi Koro asbkanne Cbikoro ekasbi Cbi rai pakno

"\va
otta
rampoken kore, eitakanikire itak esbkartin gusu ue ; Abrabam orota sbiyuppa itak aiii ye ; turu-sak wa oupeka no Sbiiiuina tek samata okai
75
Isbitonia sboinoki no
ne,
Shinuma
otta cbi utara yai-eiwangere kuni
Un
76
7
Ruwe un Pobo, Eani anak ne

kotcbaot
e
epokba utara tekebe wano un bonnere ruwe ne. koro ru etokooiki gusu Utarapa
oiuan gusu,
Orowa, Icatpak atusare kuni Kasbiobiuki utara otta eraniaude gusu Aokai anak ne lyotta Rikunbe koro uweiugara guru aui aye kusu
ne.
78 79
Cbikoro Kamui ramu-bauofe rampoken an gusu Rik oro nisat pekere uu otta betukure wa Mo an ru otta cbikoro kema aomande kuni ne, Rai kuribi otta bene, kunne-i otta bene rok wa okai cbi utara gusu atte pekere ruwe ne, ari Zakarias itak.
80
Orowa, aiai sbukiip wa ramat tuniashini, orosama, Israeru un utara otta yainukare pakno kimta an nisa ruwe ne na.
2 Ik.
Orowa no, nei toho pakibi ta anak ue ingi-moshir'un utara auwatori kuni Kaizaros Augustos orowa no ipawetenge san, awa tan auwâtori-i anak ne Kurinius Siria mosbiii esapane an ita abeasbire nisa ruwe Orowa, utara obitta yai-uwatori kuni otta ne.
;
6
7
bekatu kotan orun paye nisa ruwe ne. Awa, Yosep anak ne Dabid sanildri, Dabid cbisei un guru ne wa gusu, sbinuma ne yakka yaikota ne yakka akopakasbnu an sbinnai kateiyeunu Maria tura auwatori kuni gusu, Gariraya mosbiri un Nazaret kotan orowa no Yudea mosbir'un Betrehem ani aye Dabid kotan Oiowa, sbinuma utara orota onian nisa ruwe ne. anak ne nei kotan ta okai rapoketa, Maria po koro Awa, koro kiyanuekuni pakibi epa nisa ruwe ne. po sbikore wa tanne amip kokarakari bine orun um-

2.8-20.]
ROUKOS.
151
;
ma
8
9
reushi eibe kitcbi otta hotkere nisa mwe ne ushiketa aliup kuni tuiiibu isain ruwe ue gasu ne ua. Nei moshiri ta ancbikara kimta okai wa koro cbikoikip topaba epungine bitsuji cbikoikip resbpa utara okai. Awa, Ufcarapa koro sbine bauturiimbe i saraa-
10
keta asb, aige, Utarapa nupeki i pislikanike ta atfce awa, nei utara toiko isbitoma nisa i]isa luwe ne rawe ne. Tata otta Kamui bauturumbe i otta ene ingar'an, ecbi utara Iteld isbitoma yan itak-hi
:
11
12
13
gusu poron no akopuntek kuni sbongo ecbi nure asb na, nei ambe anak ne obitta no okai utara gusu an ap ne kusu ne gusu ne na inambe gusu ne yakun, tan to Dabid kotan ta Utarapa ne Kiristo ani an kasbiobiukip ecbi utara gasu asbikore nisa ruwe ne. Aine, tambe anak ne ecbi gusu an sbirosb ne nei aiai tanne amip ani akokarakari wa orun umma eibe Tata kitcbi otta botke wa an-i ecbi nukara kusu ne. otta, ekusbkonna nei bautui'umbe tura inne kando un topaba okai bine Kamui ramye wa ene itak-bi
:
14
lyotta rikiui
kaudo
otta
an Kamui oiuu iinpeki au,

itoiiio
Moshiri kata okai pirika irenga koro utara otta ran itak ani ye nisa ruwe ne.
au ua, seko-
15
16
Orowa no, uitekbe anak ne nei utara wano paye bine kando orun likin wa isam okaketa bitsuji cbikoikip Utarapa un nure resbpa utara utasbpa ene itak-bi tan betuku wa an orusbpe nukara gusu, tane Betrebem kotan orun paye anro, sekoro itak. Orowa no, sbinuma utara tunasbi no araki wa Maria newa Yosep nukara, orowa, otta umma eibe kitcbi orota
:
17
botke
wa an
aiai
nukan
nisa
ruwe
ne.
Nei ambe
18
19
luikara cbiki, tan aiai gusu an orusbpe assuru asbte Awa, bitsuji cbikoikip resbpa utara nisa ruwe ne. orowa no aye orusbpe nu utara anak ne obitta nei Koroka, Maria itak gusu enusbkari nisa ruwe ne. anak ne obitta tan okai orusbpe koro keutum ta
20
sbikkasbima wa eyaikosbiramse ruwe ne. Orowa, orota aye koracbi obitta nukara bembem ki, nu bem-
bem ki gusu, nei bitsuji cbikoikip resb.pa utara Kamui ko-oripak wa iramye koro iibsbippa nisa ruwe ne.

152
21
.
EOUKOS.
[2. 21-35.
22
Orowa, Yesn okarituye buri akore kiini tupesan rereko epa koro aiiak ne Shinuma naa sboiuo ebonkoro etokota uitekbe reikore koracbi Yesn ani an reihei ani areikore iiisa rawe lie. Orowa no, Mose tuitak nei no sbinuma utara turusakte buri ki tobo epa cbiki anak ne, Utarapa otta aiai yange gusu, (Ufcarapa tuitak oma kambi kasbiketa cbiesbin-nuye wa an koracbi " Honibi
nei
23
24
25
26
27
28
29 30
Utarapa otta turusakbe aye kusu ne,") naa samata, Utarapa tuitak an koracbi ayange kuni, kim un kusuwep newa cbisei un kusuwep-po tup range yange gusu, Yerusarem Orowa, Yerusarem kotan otta araki nisa ruwe ne. kotan ta Simeon ani an reibei koro sbiue ainu an, nei gui-u anak ne oupeka newa Kan:iui eoripak ainu ne, Israeru un utara omaoma kunip cbipacbipa kor'an ruwe ne awa, Asbkanne Eamat sbinuma kasbiketa an ruwe ne. Nei guru Utarapa koro Kiristo nukara pakno rai sbomoki sek'or'ambe anak ne Asbkanne Eamat ani sbinuma aeramande nisa ruwe ne, Nei garu Eamat aani wâ Kamui kora kenru orun abun orowa no esbikop anak ne atuitak wa nisa ruwe ne an buri nei no ki gusu, Kamui kora kenru otta Yesu koro wa araki cbiki sbinuma anak ne Yesu temkoro omaie wa Kamui nunuke bine ene itak-bi Aa Utarapa, E ye-lii koracbi, Mo uo au wa E iiitek guru taue E liosliipire ua
obifcta
:
maka okkaipo anak ne
31
Inj?i utara sliik
32 33
samata tambe Aokai etokooiki E koro kasbiobiuki-i ku sbikihi anak ne nukan'nisa ruwe ne gusu ne ua. Ova utara aekambak an kuni pekere ne, E koro Israei-u un utara nupeki-hi ne ruwe ne,
sekoro itak.
Orowa, koro ona koro unu anak ne Sbinuma gusu aye orusbpe enusbkari koro an, awa,
34
Simeon
nei utara
:
Ingar'an, tan aiai anak ne Israeruun otta ene itak-bi inne utara bacbiripa bembem ki bopumba bembem ki,
nunuke, orowa, koro babo Maria
35
samata, gusu sempirike-oitak sbirosb ne kuni ne aande ruwê ne ruwe newa, emusb anak ekon ranaat otke tambe inne keutum yainu-bi ekusbna kusu ne
; ;
2.36-48.]
EOUKOS.
153
36
37
38
39
anukara knni gi.isu ne rnwe iie, ani itak. Orowa, Aser ainu ikiri un Panueru koro inatne-po Anna ani an reibei koro shine uweingara sliiwentep an ruwe ne (tan sbiwentep sbi no pa poro guru ne, hoku koro orowa no arawan pa pakno tura an, orowa, ine pa ikasbima ine liotiie pa pakno sbi^'ompiyara ne ruwe ne), nei sbiwentep inonno-itak newa sbomo ramnu kip ani Kamui otta yaisbieiwangere wa kunne-to ta bene tokap-to ta bene Kamui kora kenru orowa no oman sbomoki nisa ruwe ne. Nei paki ita sbinuma ek wa Kamui ko-yaiiraige, samata, Yerusarem kotan kikiara3'e kuni cbipacbipa utara otta Sbinuma gusu ye nisa ruwe ne. Orowa no, nei utara anak ne Utarapa tuitak gusu an okaibe obitta ki okere cbiki, Gariraya mosbir' un koro kotan Nazaret macbiya otta bosbippa nisa ruwe ne na.
aiai sbukup wa tumasbnu ne, wayasbnup ruwe ne, orosanm, Kamui irenga nei kasbiketa an ruwe ne. Sbinuma koro esbikop anak ne Kamakusb marapto an gusu ne pakita kespa Yerusarem kotan orun paye range nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma tu pa ikasbima wan pa epa ita nei marapto buri an gusu Yerusarem kotan otta paye nisa ruwe ne nei marapto an tobo aokere cbiki bosbippa koro an ita beikacbi ne Yesu anak ne Yêrusarem kotan ta iyokajie nisa ruwe ne koro esbikop anak tambe eramusbkari wa, utara tura an sekoro yainu bine sbine to paye ruwe ne awa, iriwak utara tumngeta bene uonnere utara tumugeta bene Sbinuma bunara ruwe ne aige, pa sl]on:ioki gusu bunara koro Yerusarem kotan otta bosbippa nisa ruwe ne. Awa, rereko okaketa Kamui kora kenru ta okai epakasbnu utara tumugeta a wa itak nu bembem ki, uwepekennu bembem ki wa an wa anukan nisa ruwe ne, Orowa, Sbinnma nu utara anak ne obitta nei eramu ambe lâtu bembem ese itak ki katu bembem eoyamokte nisa ruwe ne. Orowa, Yesu nukara cbiki iyokunnure nisa ruwe ne aige, orota koro babo ene itak-bi Pobo, nep gusu tap koracbi un otta E
40
Orowa,
ani esbik
41
42 43
44
45
46
47
48

154
ki 3â ?
EOUKOS.
[2.i9.-.3. 1-7.
49
koiiio
wa E hunara rawe
koro micbi newa kuani anak ne ^âiramhene, sekoro itak. Nei utara
:
50 51
otta Shinuma eiie itak- hi Nep gusu echi En hunara ruwe he an ? Ku Michihi kora kenru ta Ku an kuni gusu ne ap sekor'ambe echi erampeutek a ? ani itak. Orota Yesu ye itak ikkewehe nei utara erampeutek nisa ruwe ne na. Orowa, Shinuma eshikop tura no
ojnan hine Nazaret kotan ta arapa, orowa, koro eshikop koitaknu nisa ruwe ne koro habo anak ne tan orushpe obitta koro keutum ta shikkashima nisa ruwe
;
ne.
52
Orowâ no, Yesu wayashnu ne, shukup ruwe ne samata, Kamui irenga hemhem, utara irenga hemhem akore nisa ruwe ne na.
3 Ik.
shikkashiuja ikinne an paha ta Pontio Pirato anak Yudea moshiri epungine wa an Herod anak ne Gariraya moshiri esapane wa an koro iriwak Piripos anak ne Itouraya kotan newa Trakonitis kotan esapane wa an Eusanios anak ne
Tibirias
Kaisaros
anak ne moshiri
ashikiie ikinne ikashima
wan
Abirene kotan esapane wa an orowa, Anna newa Kaiapa anak ne Kamui kora kenru esapane guru ne ruwe ne, awa, nei ita Kamui itak kimta otta an Zakarias poho Yoannes otta ek nisa ruwe ne. Aige, shinuma Yorodan pet pishkanike ebitta ek wa katpak tusare kuniyaikokatpak baptisma eupaskuma uweingara guru Isaya itak chieshin-nuye wa an kambi kashiketa an ap korachi ne
; ;
:
Niip otta ainu hawe anu ^â ye,
6
7
Utarapa ruhu etokooiki, Koro apkasli lu kuwaiiuo kara yan. Obitta no okai piimai anak ue pishno asliikte laisu ne Nupuri newa liuru anak ne pishno aiamde kusu ne Oheugep anak ne kuwanno ne akara, Tokitokik rii anak teslinatara ne kusn ne, Orowa, utara obitta Kamui kaskiobiuki-i uukara kusu ne na.
;
;
Aine, baptisma akore gusu otta paye inne utara
orota
shinuma ene
itak-hi
Paskuru okokko sanike
3.-17.]
ROUKOS.
155
10
11
12
13 14
ek kusbki irushka-i orowa no kira kuni-i, nen echi epakashna ruwe he an ? Tambe gusu, yaikokatpak uweepeka ibebe betukure yan, orowa, cbikoro michi gusu Abrabam an sekor'an yainu-bi ani ecbi keutuui ta iteki ye beasbire yan inambe ûsu ne yakun, ecbi otta ku ye, Kamui anak ne teda okai sbuuia ani Abrabaui gusu pobo betuluire easbkai ruwe ne. Tane ne yakka mukara anak ni sbinrit ta aande wa an tambe gusu, pirika nikaopsbomo betukure cbikuni anak ne obitta otuiba wa abe osbiketa aeyapkiri ruwe ne. Orowa, inne topaba utara sbinuma otta uwepekennu wa ene itak-bi Yakun, cbi utara nekon a iki cbiki pirika ya ? Orota sbinuma ene ese-bi Tu amip koro guru anak ne araip sak guru otta kore aep koro guru ne yakka sbein koi*acbi ki yan, ariitak. Orowa, yaku-etaye utara ne yakka baptisnm akore kuni gusu araki wa sbinuma otta ene itak-bi Epakasbnu guru, cbi utara nekon a iki cbiki pirika ya? Orota sbinuma ene ye-bi -Aesanniyo wa an yaku icben kasu no iteki sangere yan, ari itak. Orowa no, tumikoro utara sbinuma otta nu wa ene itakbi Cbi utara anak, nekon a cbi ki yak pirika ya ani itak. Orota sbinuma ene itak-bi -Iteki mosbima guru erarau-nisbte yan, samata iteki sbunge pawetesbu ki yan orowa no, ecbi pumnm gusu yaiyainuwere yan, ari itak.
uii utara,
;
:
:
'?
15
Orowa
no, utara cbipacbipa w'a okai
wa
okai rapo-
keta, aige, utara obitta
16
Yoannes gusu koro keutum ta yailsosbiramse wa, sbinuma Kiristo ne ya oyap ne ya ? sekoro yainu kor'an ita anak ne obitta no okai Son no utara orota Yoannes ese wa ene itak-bi
:
17
baptisma ecbi kore asb koroka, en kasu no kiroroasbnu guru ek, koro keir'at sbiku pita katap tukarike ku ure-ecbiu ruwe ne numa Asbkaime Kamat newa abe ani baptisma ecbi kore na koro teke otta mui koro w-a irammakaka atuituye usbike asbkannere bine mungi uwekarapare wa koro pu otta omare koroka, ausbka eaikap abe ani raurubu ubuika kusu ne na.
ani
;
:
newa kuani wakka
156
18
19
BOUKOS.
[3.18-32.
onishnisbi
20
21 22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
Orosama, shinuuia anak ne poron do moshima an an itak ani Pirika shongo utara otta eupaskuma nisa ruwe ne koroka tetrarkes Herod anak ne koro ainu iriwak koro raachi Herodias gusu bemhem, samata naoshima okai Herod ki wen buri gusu bemhem, Yoannes orowa no akopakasbnu nisa ruwe ne gusu upakasbnu chisei ta sbinuma abunge pakno naa wen buri lâsbi-iyo nisa ruwê ne na. Orowa, utara obitta baptisma akore imakake Yesu ne yakka baptistna akore, awa, inonno-itak lî rapoketa kando makke, aige, Asbkanne Eamat kusuwep netobake katubu nei no an katubu koro wa ran bine Aokai kasbiketa ek, saiuata, kando orowa bawe anu, anak ne Ku omap an Pobo ne Kuani xlokai sbiri enupetne ruwe ne, ari itak. Orowa, Yesu yaikota beasbi ita anak ne wan pa e tu botne pa pakno ebange ruwe ne, awa, (ainu yaikosbiramse-i ne yakun) Yosep pobo ne, nei guru Heri pobo ne, nei guru Mattat pobo ne, nei guru Eebi pobo ne, nei guru Meruki pobo ne, nei guru Yannai pobo ne, nei guru Yosep pobo ne, nei guru Mattatios pobo ne, nei guru Amos pobo ne, nei guru Nabum pobo ne, nei guru Esri pobo ne, nei guru Naggai pobo ne, nei guru Maat pobo ne, nei guru Mattatios pobo ne, nei guru Senieein pobo ne, nei guru Yosek pobo ne, nei guru Yoda pobo ne, nei guru Yoanan pobo ne, nei guru Eesa pobo ne, nei guru Zorobaberu pobo ne, nei guru Saratieru pobo ne, nei guru Neii poho ne, nei guru Meruki pobo ne, nei guru Addi pobo ne, nei guru Kosani pobo ne, nei guru Ermadam pobo ne, nei guru Er pobo ne, nei guru Yesu pobo ne, nei guru Eriezar pobo ne, nei guru Yoreim pobo ne, nei guru Mattat pobo ne, nei guru Eebi pobo ne, nei giiru Simeon pobo ne, nei guru Yudas pobo ne, nei guru Yosep pobo ne, nei guru Yonara pobo ne, nei guru Eriakeim pobo ne, nei guru Merea pobo ne, nei guru Menna poho ne, nei guru Mattata pobo ne, nei guru Natan pobo ne, nei guru Dabid pobo ne, nei guru Yessai pobo ne, nei guru Obed polio ne, nei guru
;
3.
33.-4.
1-8.]
ROTJKOS.
157
33
34
35
36
37
38
Eooz poho ne, nei guru Sarumon pobo ne, nei gum Kaasson poho ne, nei guru Aminadab poho ne, nei giu'u Arnei poho ne, nei guru Esron poho ne, nei ûra Pares, poho ne, nei guru Yuda poho ne, nei guru Yakob poho ne, nei guru Isaak poho ne, nei guru Abraham poho ne, nei guru Tara poho ne, nei guru Nakor poho ne, nei guru Sarouk poho ne, nei guru Begau poho ne, nei guru Parek poho ne, nei guru Eber poho ne, nei guru Sara poho ne, nei guru Kainan poho ne, nei guru Arpaksad poho ne, nei guru Sem poho ne, nei guru Noe poho ne, nei guru Eamek poho ne, nei guru INIatausara poho ne, nei guru Enok poho ne, nei guru Yared poho ne, nei guru Marereeru poho ne, nei gnru Kainan poho ne, nei guru Enos poho ne, nei guru Set poho ne, nei giU'U Adam poho ne, nei guru Kamui poho ne ruwe ne na.
4 Ik.
2
3
Orowa, Yesu i\shkanne Pamat ani aeshik wa Yorodan pet wano hoshipi, aige, Pamat ani nupuri otta tu hotne rere ko atura bine, nitne kamui orowa no akoramnukana nisa ruwe ne. Shinuma nei toho rapoketa nep ne yakka ibe shomoki awa, nei toho epa Orowa, okere chiki sambe-tasaske nisa ruwe ne. Aokai anak nitne kamui Shinuma otta ene itak-hi ne Kamui Poho A ne yakun, tan shuma anak ne pan:
:
tak
4
5
ne akora kuni ne kashpaotte yan, aii itak. Orota Yesu ene ese okai-hi Ainu anak ne ouse aep an gusu shiknu shomoki kusu ne, sekor'an itak anuye wa an na. Orowa Shinuma tura wa bemesu bine ar'ekushkonna-heta ingi-moshir'un ebitta no okai kotan nukare. Aige, orota nitne kamui ene itak-hi Tan okai mondum newa otta okai arakuru obitta E kore ash kusu ne en otta a en korep ne gusu, kuani ku rengaine nen ne yakka otta ku kore kusbki. Tambe gusu, Aokai anak ne en kotcbaketa ko-ongami chiki tap okaibe obitta E korope ne kusu ne na, ari itak. Utarapa ne e Orota Yesu ese wa ene itak-hi
:

158
EOUKOS.
[4. 9-20.
koro Kamui ko-ongami, Shinuma otta patek e yaishieiwangere kiisu ne, sekor'an itak chieshinnuye wa an
9
ruwe
ne, ani itak. Tata otta shinuma Yerusarem kutan otta I tura hine Kamui kora kenru un ri ushike kata ashte wa orota ene itak-bi Aokai Kamui Poho A ne yakun, te wano yaikota herasbi orun yaiosura
:
yan :
10
11
Aokai epuno;me kimi ûsu Shinuma analc ne Aokai gusu koro bauturumbe kashpaotte kusu ne
:
Orowa,
Ikiueipeka E cbikiri sbunia eokte kuni ne, Nei utara auak ne koro tekehe ani E punire knsn ne ruwe ne,
12
sekor'an itak anuye
wa an ruwe ne
:
Yesu
iteki
ese
wa ene
itak-hi
Utarapa
ari
koramnukara yan,
gasu ne na. Orota ne e koro Kamui an aml)e aye an ruwe
ne.
13
14
15
IB
Orowa, koramnukara katu obitta aokere chiki ne kamui pakibi an pakno Sbinunm orowa no oman nisa ruwe ne na. Orowa, Yesu anak ne Eamat kiroro ani Gaiiraya awa, Sbinuma gusu an assuru mosbir'otta bosbipi nei kotan sbikapneka no asbte wa a an ruwe ne. Orowa, Sbinuma nei utara koro Uwekarapa cbisei ta epakasbnu, aige, utara obitta Sbinuma ko-oripak nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma anak ne otta aresu kotan Nazaret
nitne
;
orota arapa, aige,
ramma
ki koi'achi Sbini
tobo ta
17
Uwekarapa cbisei otta abun wa kambi orooitak gusu asb nisa ruwe ne. Awa, orota Uweingara guru Isaya nuye kambi-sosb akore. Aige, nei kan:ibi-sosb maka
liine
tap koracbi anuye
wa an
usbike nukara
Ig
utarapa kon Ramat en kasbiketa an, Tiimbe gusu, otek-sak utara otta pirika sbongo eupaskmna kuni ne en kasbiota nisa ruwe ne gusu ne na Asbikkasbiuia wa okai utara otta apita katu bemhem, Sbik-nak utara otta pekere nukare katu benibem ku nure, Piri-ao utara ku bonnere, Utarapa uk kuni paba eupaskuma kuni gusu en omande nisa ruwe
:
lie.
20
Orowa, Sbinuma
nei
uitek guru otta kore, aige, a nisa
kambi-sosb ukocbupu wa ruwe ne Uwekarapa

:
4.21-33.]
EOUKOS.
159
chisel ta okai ufcara
koro shikihi obitta Shinuma orun

:
21
22
Orowa, Shinuma anak ne okai ruwe ne. Tanto tan iitara otta itak beashire bawe ene okai-bi anuye wa an itak ecbi kisara ta auweomare nisa ruwe Orowa obitta no okai utara Sbinuma ne, ari itak.
tokoko
wa
23
ki, aine, Sbinuma koro parobo wano sainata, Tan oasbin irenga no an itak enusbkari guru anak ne Yosep koro pobo sbomo ne ya ? ari itak. Oara Orosama, nei utara otta Sbinuuia ene itak-bi ecbi utara anak ne tan itak-maukusbte-itak ani En Potara guru, eani yai-iwangere otta ye nangoro
gusu pawetesbu
24
25
nep ne yakka Kapernaum kotan ta cbi nu an e id ikip tan e koro kotan ta ne yakka ki yan, sekor'an Orowa, Shinuma ene yeitak ani ecbi ye nangoro. Son no echi otta Ku ye, nep uweingara guru ne bi yakka koro kotan ta auk sbomo ne. Koroka, sonep ecbi otta Ku ye, Ericba an ita anak ne re pa iwan cbup uturuta kando aseshke wa mosbir'ebitta poro
yan
:
:
kemusb
26
iki ita,
Israeru mosbiri ta sbiyompiyara sbi;
27
wentep poron no okai wa an awa, nei utara otta Ericba aomande sbomo ne, ouse Sidon mosbir'un Zarepat kotan ta an sbine sbiyompiyara sbiwentep otta patek aomande nisa rmve ne na. Orowa, uweingara guru Erisba an ita anak ne, Israeru mosbiri ta munin tasbum ki utara poron no okai wa an awa, nei utara sbinen ka aasbkannere sbomoki ouse Syria mosbir'un guru Naaman patek aasbkannere nisa ruwe
;
28
29
ne,
ari
itak.
Orowa
no,
utara anak ne obitta nei orusbpe

;
Uwekarapa cbisei ta okai nu cbiki sbiri irusbka
30
31
ruwe ne aige, bopumba wa macbiya orowa no Sbinuma emaka, awa, buru kitai wano eboroka no osura kuni ne, lâsbiketa koro macbiya kara wa an buru otta tura wa paye nisa ruwe ne. Koroka, Sbinunia nei utara tumuge kusb wa oman nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma Gariraya mosbiri ta an Kapernaum kotan ta ran. Awa, Sbini tobo ta epakasbnu
32
33
wa an
aige,
ana,k ne
mondum
gusu ne na.
utara nei epakasbi eiyokunnure itak koi"0 koracbi an itak ne ruwe ne Orowa, nitne kamui icbakkere ramat
;
160
EOUKOS.
[4. 34-43.
34
85
36
37
koro shine ainu Uwekarapa chisei ta an, awa, rui bawe ashte wa Aa Nazarefc kotan un Yesu, mi otfca nep irenga an a ? Un isamka kuni gusu E ek ya ? Aokai anak ne nen ne ya ku eram'an Kamui koro Ashkannep E ne ruwe ne ari itak. Orowa, Yesu sliinuma ko-sakayokara wa ene itak-hi Iteki nep ye no nei garu orowa no oashin yan. Aige, nitne lâmui anak ne utara tiimugeta shinuma hokushte cbiki iwende sbomoki no orowa no oashin nisa ruwe ne. Utara obitta eoyaraokte wa utasbpa ene itak-bi Tambe nep itak ne rawe ta a ? Mondum newa kiroro ani icbakkere rainat kasbpaotte, orowa, oashin rawe ne gasu ne na. Orowa no, nei kotan sbikapneka no an usbike ta Yesu gusu an assuru shipirasa nisa ruwe ne na.
38
39
orowa no oman ruwe ne. Orowa, Simon koro shiuto-babo yupke seisek mau tashum ki wa an, awa, nei shiwentep gusu utara anak ne Shinuma koramkon ruwe ne. Awa Shinuma nei shiwentep samaketa ash wa seisek mau tashum ko-sakayokara, aige, tashum shinuma hoppa orowa, nei guru
Orowa Shinuma Uwekarapa
chisei
wa Simon kot'chisei orun abun
nisa
40
41
42
43
hopuni wa utara orota yaisbieiwangere nisa ruwe ne na. Orowa, chup abun koro ita usa okai tashum ki utara koro guru anak ne Shinuma orota aani wa araki, aige, pishno okai utara kashiketa koro tekebe ande wa iwangere nisa ruwe ne. Samata, nitne kamui ne Aokai anak ne Kamui Pobo yakka rui bawe ashte E ne ruwe ne, sekor'an itak koro inne utara orowa no Orowa, Shinuma nei ap kooaship nisa ruwe ne. sakayokara wa iteki nep ye kuni iki, Shinuma anak ne Kiristo ne sekor'ambe eram'an, ruwe ne gusu ne na. Orowa, tokap ne cbiki Shinuma nup an usbike orun Oman aige, inne topaba utara Shinuma bunara gusu orota araki, awa, nei usbike wano mosbima kotan orun iteki oman kuni ne eham rusui ruwe ne. Koroka, orota Shinuma ene itak-bi: Mosbima okai machiya otta ne yakka Kamui mosbiri gusu an
nani
:
4.
44.-5.
1-11.]
EOUKOS.
161
44
Pirika sliongo ku enpaskunia kiinip ne, iiei no ki gusu a En oinande nisa ruwe ne gusu ne na, ari itak. Orowa, Bbiniima Gariraya mosbiri un Uwekarapa chisei ta upaskunia ki kor'an nisa rawe ne na.
5 Ik.
itak
Orowa no, inne utara Sbiuuma eurarapa wa Kamui nu koran ita, Shinuma Gennesaret to samta ash
;
wa an
awa, nei to samta tu chip an

:
wa an
shiri
'">
6
7
10
11
Shinuma nnkara cbep koiki utara anak chip orowa no yap wa ya buraye koro okai nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma Simon koro shine chip otta ahun, aige, ya orowa no pon no oputuye kuni koramkon nisa rawe ne. Aige, Shinuma a bine chip otta an kane inne utara epakashnu nisa ruwe ne. OrovYa, Shinuma itak olêre cbiki Oobo ushike orun chip oputuye wa cbep rap lôiki gusu ya are yan ani Simon otta ye nisa ruwe ne. Orota Simon ese wa ene itak-bi Nisbpa, ancbikara ebitta chi monraige ash, awa, eomken ruwe ne, koroka, E ye itak an gusu ya ku are kusu ne, ari itak. Orowa, nei no ki cbiki poro cbep rupibi ya ekarire nisa i-uwe ne aige, koro ya pereke kor'an ruwe ne tambe gusu, mosbima an chip otta okai tura no ikichi utara araki wa ikasbiu kuni ne otta inisbuk. Orowa no, shinuma utara araki cbiki nei tu chip ren beashi pakno sbikte nisa ruwe ne. Tata otta, Simon Petros tap ambe nukara cbiki Yesu koro kokka san:iaketa hepokiki wa ene itak- hi Aa Utarapa, chikokatpak guru ku ne ruwe ne gusu, en orowa no oyakta oman wa en kore, sekoro itak. Inambe gusu ne yakun, Simon newa tura no okai utara nei akoiki cbep rup eoyamokte ruwe ne gusu ne na naa samata, Simon tura un utara Zebedee pobo Yoannes newa Yakob ne yakka enushkari nisa ruwe ne. Orowa, Simon otta Yesu ene itak-bi Iteki ishitoma yan te wano eani ainu utara koiki kusu ne, sekoro itak. Orowa no, nei utara ya oro pakno koro chip yange cbiki, obitta no okaibe hoppa wa Yesu osh paye nisa ruwe ne.

162
12
EOUKOS.
[5.12-21.
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Orowa, shinuma nei utaia koro sliine macbiya otta an ita, muiiin tasbum esbik no an guru sbinen an awa, sbinuma Yesu nukara cbiki nanu kosbiri kata bacbire wa Sbinuma koramkoro wa ene itak-bi Utarapa, Aokai ramuosbma yakun en asbkannere easbkai niwe ne, ani itak. Orowa, Sbinuma tekebe turi wa nei guru tomoosbma wa, Ku rau:iuosbtna, e asbkannere asb na, ari itak. Orowa no, nani nei munin tasbum anak ne sbinuma ande nisa ruwe ne. Aige, nen ne yakka iteki nure kuni ne Sbinuma kasbpaotte koroka, e oman v'a Kamui kora kenru esapane guru otta yainukare, samata, nei utara otta pawetesbu ne gusu ]Mose eikasbpaotte nei no e aasbkannere gusu an ayangep yange yan, ari italv. Koroka, Yesu assurii anak ne naa asbte, awa, nu gusu bene, katcbakbe aiwangere gusu bene, inne topaba utara Sbinuma otta araki nisa ruwe ne. Koroka, Sbinuma utat'tumuge wa yai-sbietaye wa kimta oman wa inonno-itak ki nisa ruwe ne. Nei sbine an tobo ta Sbinuma epakasbnu wa an awa, Gariraya mosbir'un kotan ebitta orowa no bembem, Yudea mosbiri orowa no hembem, Yerusarem macbiya orowa no bembem araki Pariseeûn utara newa kasbpaotte epakasbnu utara Slunuma samaketa rok wa okai orowa, Sbinuma anak ne tasbum isamka kuni gusu an Utarapa kiroro Sbinuma tura an Orowa no, utara anak ne sbotki nisa rnwe ne na. kata botke wa an tususbke tasbum ki guru sbinen ani Vv'a araki bine kotcbaketa ande kuni gusu cbisei Koroka, utara inne wa otta abunge rusui ruwe ne. otta abunge kuni usbike nuk'ara sbomoki gusu cbisei kitaigeta bemesu wa atarape kata botke wa an gusu rik orowa no Yesu kotcbaketa range nisa ruwe ne. Orowa koro eisbokor-i Sbinuma nukara cbiki Ainu, ari itak. e lioro cbikokatpak atusare wa an na Tata otta, Parisee un utara newa lâmbi-nuye utara Tan Kamui koatcbap upaore beasbi wa ene itak-bi ye guru nen ne ya ? Kamui mosbima anak cbikokatpak tusare easbkaibe inan guru ne ruwe be an ?
; :
:
5. 22-33.]
EOUKOS.
163
22
23
ani itak. Koroka. Yesu nei upaore ambe eram'an wa Nep gusn ecbi iitara keuorota ese wa ene itak-hi koro cbikokatpak atusare tain ta upaore ki ya ? wa an sekor'an itak ye newa e bopuni wa apkasb van sekor'an itak ani ye ambe anak ne inanibe ye katu
:
24
ruwe be an ? Koroka, Ainu Pobo sbiri kata an wa cbikokatpak tusare mondum koro wa an ani an ambe ecbi eram'an kuni gusn (tususblce tasbiiin ki
isaika
itak-hi) E otta Ku ye, bopuni wa koro Tata atarape ani bine e uni un oman yan, ari itak. otta nei garu anak ne nani utara kotcbaketa bopuni wa kata botke an ap ani wa Kamui ko-oripak bine Orowa no, nei utara koro uni ta oman nisa ruwe ne. obitta sbi no enusbkari wa Kamui ko-oripak ruwe ne Tanto aebomatup samata, earikinne isbitoma bine
garu otta ene
2o
2G
cbi
nukan
nisa
rawe ne na,
;
ari itak.
i
27
Tap okaibe okere cbiki Sbinuma nei orowa no oman rawe ne awa, Yaku icben uk kuni cbisei ta a wa an Yaku-etaye Eebi ani aye garu nukara aige,
orota
obitta
:
2B
29
En osb ek yanani
itak.
Orowa, sbinuma
30
31
32
33
no okaibe are wa bopuni bine Sbinuma osb Orowa, Eebi anak ne koro nisa rawe ne. cbisei ta Sbinuma gusu poro marapto kan ruwe ne awa, inne topaba ne Yaku-etaye utara bembem, mosbima okai utara bembem, tura no rok wa marapto Aige, Parisee un utara ibe kor'an nisa ruwe ne. newa koro kambi-nuye utara anak ne Sbinuma koikara Hemanda gasu utara otta oromam wa ene itak-bi ecbi utara anak ne Yaku-etaye utara newa katpak koro utara tura ibe bembem ki iku bembom ki ya ? Iwange no okai Orota Yesu ese wa ene itak-bi utara anak ne potara guru irannakka ne, ouse tasbum Kuani an guru patek potara guru kon rusui ruwe ne. anak ne oupeka utara yaikokatpakte gusu Ku ek ka sbomoki, katpak koro utara yaikokatpakte kuni gusu Ku ek nisa ruwe ne na, ari itak. Orota nei utara ene itak-bi Yoannes koro koikara utara anak ne kannakanna sbomo ramna bene ki, inonno itak bene ki ruwe ne Parisee un utara koro koikara utara
oman
164-
'
EOUKOS.
ne yakka nei no
utara anak ibe
ki
[5.34.-6.1-5.
ruwe ne
koroka,
:
koro koikara
ki
hemhem
ki iku
hemhem
34
35
36
37
38
39
Orota Yesu ene itak-lii Mat-ahupkara guru an rapoketa tura no okai ikatairotke utara sbomo ibe sbomo iku kuni kire easbkai ruwe be an ? Koroka, nei mat-abupkara gura auk tobo ek, nei tobo ta sbinuma utara sbomo ibe sbomo iku benibeni ki kusu ne na. Orowa, Sbinuma nei utara otta sbine itakraaukusbte-itak ne yakka ye nisa ruwe ne. Asbiri amip orowa no bumibi mesu wa ani fusbko amip otta utapke guru isam ruwe ne, nei no ki yak anak ne asbiri amip mesu, naa samata, asbiripe anak ne fusbkop gusu oupak sbomo ne ruwe ne. Orowa, fusbko kapubukuru orota asbiri touoto omare guru isam, nei no ki yak anak ne asbiri tonoto pukuru patke, orowa, tonoto aobetii, pukuru ne yakka awende kusu ne. Koroka, asbiri tonoto asbiri kapu-pukuru otta aomare kusu ne ap ruwe ne. Orowa, bekai tonoto ika guru anak ne asbiripe kon rusui sbomoki bekaibe pirika ruwe ne, ari nei guru ye ruwe ne gusa ne na.
ne.
:
rawe
wa okai
6 Ik.
Orowa, Sbini tobo ta Sbinmiia mungi toi kusb wa Oman, aige, koro koikara utara mungi pusb tuiba wa Korotekebe otta noyanoya bine ibe kor'an ruwe ne. ka, Parisee un utara tumugeta okai utara ene itak-Sbini tobo ta aki yak anak ne Kamui ikasbbi paotte otereke buri nep gusu ecbi ki ruwe be an ? ani Dabid itak. Orowa, orota Yesu ese wa ene itak-bi anak ne ibe-rusui ita tura no okai utara utura nekon a iki ya sekor'an orusbpe ka ecbi oro-oitak sbomoki ruwe ? Sbinuma anak ne Kamui kora kenru orota abun wa, ouse Kamui kora kenru esapane utara patek ibe kuni Kamui otta ayange aep uk wa e, orowa no, tura no okai utara otta koropare wa ere-i ecbi oroAinu Pobo anak ne Sbini tobo oitak sbomoki ya ?
:
6. 6-18.]
EOUKOS.
165
koL'o
otta ye iiisa
8
9
10
11
12
13
Utarapa ne ruwe ne, sekor'an itak ani Dei utara ruwe ne iia. Orowa no, moshima an Shini toho ta Sbinuuia Uwekarapa chisei ta ahun wa epakashnii wa an wa an mwe ne awa, shimon tek shipesbte shine ainu nei usbiketa an ruwe ne. Awa, ei3ônnuppa kuni ikkewe kon rusui gusu, Shini toho ta Shinuma ainu iwangere ya shomo ya nukara gusu, kambi-nuye utara newa Parisee un utara Sbinunia orun osbikkurukote nisa ruwe ne. Koroka, Shinuma nei utara yainu i erani'an aige, teke shipesbte guru otta Hopuni wa utara tumugeta ash yan ani itak. Orowa no, shinuma hopuni wa ash ruwe ne. Utara orota Yesu ene itak-hi :Ôrushpe Ku nu Shini toho ta pirikap ki bene, wenbe ki bene, ramafc shiknui'e bene, ramat raige bene, inambe kara katu ikashpaotte uweonmrepe ne ya ? Orowa, Shinuma utara orun ingara wa tekebe tuii yan ^nei guru otta ye nisa ruwe ne. Orowa nei no ki chiki tekebe aivvangere nisa. Koroka, nei utara wayasap kashpa, awa, Yesu otta nekon a iki kusu ne ya ani ntashpa ukoramkon ruwe ne. Nei toho ta anak ne inonno-itak ki gusu Shinuma nupuri hemesu, aige, anchikara ebitfca Kamui otta inonno-itak ki kor'an nisa ruwe ne. Orowa, tokap ne awa, nei chiki koikara utara shihekote hotuyekara tmnuge wano tu niu ikashima wa niu numge wa
:
11
15 16 17
18
Apostoro reibei ani reikore ruwe ne. Petros ani areikore Simon newa koro ainu iriwak Andreas an Yakob newa Yoannes an Piiipos newa Barutoromaios an Mattaios newa Tomas an Arupaios pobo Yakob newa Zerotes ani aye Simon an Yakob pobo Youdas newa Yesu ekoshi guru ne nisa Kariot kotan un guru Youdas an Shinuma nei utara tura san wa kapara ushketa inne topaha utara, Shinuma nu gusu hemhem, koro tashum aiwangere gusu bemhem akire gusu Yudea mosbiri ebitta wano bene, Yerusarem machiya wano bene, Tiros newa Sidon kotan un atui sam wano bene a,raki inne utara tura no ash wa an ruwe ue orowa, ichakkere ramat orowa no aramusarakka
;
;
'
166
19
EOUKOS.
utara aiwangere nisa ruwe ne.
obitta
sail
[6.19-31.
Shinuma tomooshma
20
21
wa an wa utara obitta gusu ne na. Orowa, Shinuma anak ne koro koikara utara orun ingara wa orota ene ifcak-hi Otek sak utara, echi utara, anunuke echi ne, Kamui moshiri echi korobe ne ruwe ne gusu ne na. Tane ibe-rusui utara, echi utara, anunuke ne, echi akironnure kusu ne gusu ne
:
topaha utara orowa no Idroro iwangere nisa ruwe ne

;
Awsl
;
rusui
na.
22
Tane chish utara, echi utara, anunuke ne, echi inina kusu ne gusu ne na. Ainu Poho rengap gusu, utara echi etunne hemhem ki, echi shinnai no ande
23
24
25
26
27
anak ne anunuke an. Kei toho la yaikopuntek wa tereke yan, kando otta an echi koro kuni pummaha porobe ne ruwe ne gusu ne na utara koro ekashi ne yakka uweingara utara otta shem korachi ki nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, oteknu utara echi utara, yaisambepokash humi aomaoma ambe echi koro okere ruwe ne gusu ne na. Tane akironnure wa an utara, echi utara, yaisambepokash humi echi ibe-rusui ruwe ne kusu ne gusu ne na. Tane mina, echi utara, yaisambepoixash liumi echi yaituwashkarap wa chish ruwe ne kusu ne gusu ne na. Utara obitta echi gusu pirikap ye ita anak ne echi yaisambepokash humi nei utara koro ekashi anak ne shunge uweingara utara otta nei no ki nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, nu wa okai echi otta Ku ye Echi epokba
ki,
hemhem
echi sakayokara
wa
echi reihei
wenbe korachi osura hemhem
ki ita
anak
ne,
28 29
utara omap yan, echi etunne utara epirikare yan, echi oitakushi utara nunuke yan, echi keshke utara gusu inonno-itak ki yan. Echi ara notakam kik guru otta
30
moshima an notakam ne yakka shikiru yan echi horawashi mip uk guru otta hokannashi mipi ne yakka uk kuni iteki hattoki yan. Nen ne yakka
;
SI
ekoramkoro guru an yakun, otta kore orowa, e korobe wa oman guru an yak anak ne iteki nei ambe hoshipire yan. Orowa, echi otta moshima an guru orowa no aki kuni echi kon rusuibe, echi utara ne
;
koro
6.32-42.]
EOUKOS.
167
82
yakka nei utara otta iki yan. Ecbi omap o'uru ecbi iyomap yakun, nekoii a irenga an ya ? chikokatpak utara ne yakka iyomap utara omap ruwe ne gusu Orowa bo echi pirikare utara otta echi 33 lie Da. epirikare yakun, nekon a ireiiga an ya ? Chikokatpak utara ne yakka nei no iki ruwe ne gusu ne na. 34 Orowa, sliui uk kuni cbipacbipa wa utara otta ecbi erusa yak anak ne nekon a irenga an ya ? Cbikokatpak utara ne yakka chikokatpak utara otta erusa 35 wa shui nei ambe pakiio uk ruwe ne. Koroka, ecbi pokba utara omap wa epirikare yan ecbi korobe erasa wa iteki nei ambe gusu nishomap yan yak anak ne echi pummaha porobe ne kusu ne lyotta Kikumbe pobo ecbi ne kusu ne na Shinuma anak ne wen utara otta ne yakka yaiiraige eramushkare utara 36 otta ne yakka eramu-bauge ruwe ne. Echi koro jNIicbi rampokiwen wa kore korachi, ecbi utara ne Iteki koipishi yan, 37 yakka rampokiwen wa kore yan. yakun, echi akoipishi shomoki kusu ne iteki katpak an sekoro esanniyo yan, yakun ecbi katpak an sekoro 38 aesanniyo shomoki kusu ne honnere yan, yakun, echi ahonnere kusu ne kore yan, yakun, ecbi otta a kore kusu ne pirika no apakari ararapa, eshiriotkeotke, Mosbiika pakno ecbi upsboro ta aomare kusu ne. ma an guru otta ecbi pakari wa kore korachi, echi otta ne yakka apakari wa a kore kusu ne na, sekoro
; ; ;
; ;
itak.
39
itak ne
40
41
4'2
Orowa, nei utara otta Shinuma itak-maukushteyakka ye Shiknak guru anak ne shiknak Tun kane shui ore oshma guru ani eashkai ya ? shomoki kusu ne ya Koikara guru anak ne koro epakashnu guru kasu no pase shomo ne koroka, in an guru ne yakka ramuashinnere chiki anak ne koro epakashnu guru korachi an kusu ne. Orowa, nep gusu yaikota koro shikibi otta an umanki-ni nukara shomoki no e iriwak shikibi oshiketa an pana e esanniyo ya ? Naa samata, yaikota shikibi oshiketa an umanki-ni e nukara shomoki, aige, nekon a koro iriwak otta -Ku iriwak, e koro shikibi otta an pana
:
'?
168
en oashingere yan
EOUKOS.
[6.
43.-7.
1-3.
ani
itak ya ?
Kankapkapeka guru,
yaikota sbiki otta au umanki-ni hoshiki no oashinge, orowa no, iriwak shikibi otta an pana oasbinge kuni ne irammakaka nukara easbkai nangon na.
43 44
Inambe gusu ne yakun, wen nikaop betukure

;
pirika
45
cbikuni isani samata, pirika nikaop betukure wen cbikuni ka isam ruwe ne. Nep cbikuni ne yakka yaikota kasbi o nikaop gusu aeram'an. Aiusb ni orowa no icbijiku nikaop auina sbonioki emauri ni orowa no utara anak ne bat uina sbomoki ruwe ne. Piiika ainu anak ne keutum ta okai pirika ikoro orowa no pirikap sange ruwe ne wen ainu anak ne
;
;
wen
46
47
48
49
orowa no wenbe sange ruwe ne inambe gusu ne yakun, keutum ta nuye an no an-i wano parobo anak ne itak ruwe ne. Orowa, eobi utara anak ne Ku yep nei no sbomo iki yakun, nep gusu Utarapa, Utarapa, ani En ye ya ? Nen ne yaklva En orun ek bine Ku ye itak nu wa nei no ki guru anak ne, nekon a auibe ukoberaye ya ani an ambe ecbi epakasbnu asb na Nei ainu anak ne cbisei kara guru koberaye ruwe ne, oobo pakno ouri wa watara kata asama ando ruvvê ne orowa, pe san wa wakka cbiu bine nei cbisei epeka yakka moimoigere eaikap pirika no akara cbisei ne ruwe ne guSu ne na. Koroka, nu wa nei no ki sbomoki gur'anak ne asamaba sak no toi kata cbisei kara gjiru Icobera^ê ruwe ne nei cbisei epeka wakka cbiu wa naiii teike aige, nei cbisei awende-i anak poro nisa ruwe ne na.
ikoro
;
:
7 Ik.
Orowa, Sbinuma ye orusbpe

anure okere cbiki
;
obitta
no okai utara
Kaperiiaura kotan orun
oman
nisa
2 3
ruwe ne. Orowa, sbine kentuiion koro aosbkoro ussbiune guru tasbum ki wa tane rai etokooiki ruwe ne. Awa, nei guru Yesu gusu an orusbpe nu cbiki, orota Yudea un utara koro ekasbi payere wa, Sbinuma ek wa koro ussbiune guru kasbiobiuki kuni koramkore nisa ruwe
7.4-15.]
ROUKOS.
169
4
5
10
12
13
14
15
Orowa shinuuia utara Yesu orota araki, aige, ramuossbi wano koraiiikoro vva ene itak-bi Shinuma gusu nei no ki kiiui nei guru oiipak an ainu ne cbi koro moshir'un utara ko katairotke, orowa, cbi utara gusu sbiiie Uwekarapa cbisei kan Di'sa ruwe ue gusu ne na, ari itak. Orowa, Yesu nei utara tura no Oman nisa ruwe ne. Tane Ivoro cbisei ebange no ek ita anak ne nei kenturion anak ne nimaraba teshkara wa Yesu otta ene itakte-bi : Utarapa, iteld yaikota Aokai ku kot cbisei kitai cboropoketa yai-sbingere abun sbiri ku eoripak an na kuani ne yakka yaikota E otta lai Oman kuni ko-oiipak ruwe ne gusu ne na koroka, itak ye wa en kore, yak anak ne ku goro beikacbi aiwangere kusu ne. Kuani ne yakka mondum koro guru ku. ne, en pokta tumi koro utara okai orowa, oman, ari nei guru otta ku ye cbiki, sbinuma oman mosbinia guru otta, ek, ani ku ye yakun, sbinuina ek ruwe ne orowa, tambe kara yan, ani ku ussbiuoe guru otta ku ye ko anak ne, sbinuma kan ruwe ne gusu ne na. Y'esu tan itak nu cliiki enusbkari, aine, osb araki topaba utara orun bosari wa orota ene itak-bi Ecbi otta Ku ye, Israeru un utara tumugeta tap koracbi an yupke eisbokor-i tane pakno Ku ]Tuka]:a sbomoki ruwe ne. Orowa, aetesbkara utara anak ne cbisei orun bosbippa wa nei ussbiune guru tumasbnu wa an i nukan nisa ruwe ne. Orowa, naa pon no okaketa Shinuma Nain ani aye macbiya orota oman koikara utara newa poro inne Awa, utara ne yakka tura no paye nisa ruwe ne. Shinuma nei macliiya apa ko-ebange no ek ita anak ne, ingar'an, rai guru macbiya orowa no aani sbiri an ruwe ne koro habo anak shiyompiyara ne, rai guru anak ne sbinuma sbinen ne pobo ne ruwe ne orowa, nei macbiya un inne utara nei sbiwentep tura no okai ruwe ne na. Utarapa nei sbiwentep nukara cbiki
ne.
:
otta
itak.
erampokiwen wa kore, aine, orota iteki cbisb, ani Orowa, Sbinuma ebange no ek wa ot ani set tomoosbma tata otta sei utara rosbki nisa ruwe ne. Upen guru, e otta, Orowa, Sbinuma ene itak-bi
;
:
170
hopuni,
liine a,
EOUKOS.
[7. 16-25.
16
17
18
19
20
21
22
23
Ku ye, sekoro itak. Aige, rai guru hopuni orowa, itak heashire nisa luwe ne. Orowa, koro habo otfca sbiimiiia akoropare nisa, awa, utara obitta isbitoma, aine, Kamui ko-oripak bine ene itakbi Uii otta poro uweingara guru bopuni wa an Kamui anak lie koro utara ko-iiigara ruwe ne, sekoro itak. Orowa, sbiuuma gusu tap an orusbpe assuru anak ne Yudea mosbiri bejie nei kotan sbikapneka no asbipiraspa nisa ruwe ne na. Orowa, Yoannes koro koilvara utara anak ne tap orusbpe obitta sbinunia otta nure nisa ruwe ne. Awa, Yoannes anak ne koro koikara utara tu niu sbibekote botu3êkara wa Utarapa otta payere wa ene itakte-bi: Ek kuni ainu anak ne Aokai ne ruwe ? Sbui mosbima ek kuni guru cbi ebuyepa kusu ne ya? Orowa, nei utara Sbiuuma orota araki wa ene itak-bi -Baptisma kore Yoannes anak ne, ek kuni ainu anak iVokai ne ruwe ? Sbui mosbima ek kuni guru cbi ebuyepa kusu ne ya? sekor'ambe nu gusu E otta un ette nisa ruwe ne, ani itak. Nei pakibita Sbinuma tasbum ki inne utara newa sbiyeye an inne utara newa nitne kamui sbikatkari inne utara newa iwangere, naa samata, sbiknak utara ingare nisa ruwe ne. Nei utara orota Sbinuma ese wâ ene itak-bi Ecbi paye wa ecbi nukarabe newa ecbi nu okaibe Yoannes orota nure yan sbiknak utara ingara, yaiewen utara apkasb, munin tasbum ki utara aasbkannere, asbpa utara inu, rai utara betopo-a-sbiknure, otek-sak utara otta Pirika sbongo aeupaskutna an ruwe ne. Orowa, En gusu aureepetcbiure sbomoki gur'anak ne anunuke
:
ne ruwe
ne, ari itak.
24
Yôannes, orowa no atesbkara utara paye okaketa, Yôannes gusu inne utara orota Sbinuma itak beasbi wa ene ye-bi Nep ecbi nukara gusu nup otta ecbi
:
25
paye ya ? rera aesbuyesbuye rapembe nukara gusu ne ya ? Koroka, nep nukara gusu ecbi paye ya ? Cbitomte sarambe amip mi guru nukara gusu ne ya ? cbitomte no ami utara anak ne Mosbiri sbikkasbima

7. 26-37.]
ROUKOS.
171
26
utara kot cbisei ta okai.

eclii
paye ya
otta
lie
Ka
ye,
Koroka, nep nukara giisu Uweingara sâru ne ya? Son no echi uweingara guru kasu no sbiii pase guru
kou
ruliu etokooiki
ruwe ue
i^
iia.
27
kotchaketa
gusu
kiisn ne,
Ku
sliongo Icore gniu
ratcliaot
Ku omaude
28
sekoro anuye wa an itak anak ne tan guru epeka no aye itak ne ruwe ne. Echi otta Ku ye, shiwentep utara hekatparep iumugeta Yoannes kasu no pase
29
30
guru isam ruwe ne yalika, Kamui nioshir'otta an pon guru poka Yoannes kasu no pase ruwe ne, ari itak. Orowa, utara obitta bembem yaku-etaye utara benibean Yoannes kore baptisnia otta baptisma akore wa okai gusu Kamui oupekare nisa ruwe ne. Koroka, Parisee un utara bembem Mose ikasbpaotte pita utara beinbeni Sbinuma orowa no baptisma akore shomold gusu yaikota gusu Kamui esanniyop
;
81
emaka
ikiri
nisa
ruwe
ne.
'?
Tambe
gusu, tane okai ainu
32
33
34
35
ukoberayere ya ? tan ikiri nep kobera3'e ruwe be an Ibok usbiketa rok wa utasa ukobotuyepa wa ene ye-bi nokan utara koberaye Cbi utara anak ne ecbi gusu top rekte asb nisa ruwe ne,-awa, ecbi tapkara sbomoki cbi yaituvvasbkarap, awa, ecbi cbisb sbomoki nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Baptisma kore Yoannes anak ne aep ibe sbomoki, tonoto iku sbomoki no ek, awa, sbinuma nitne kamui sbikatkari guru ne, ari ecbi ye. Ainu Pobo anak ne ibe bembem ki, iku bembem ki wa ek, awa, nei ibe-asbnu guru tonoto iku-asbnu guru cbikokatpak koro utara newa yaku-etaye utara ingara yan, ari ecbi ikatairotke ninmraba ye. Wayasbnu-i anak ne koro pobo ani oupeka no a
nep otta
Ku
36
37
ruwe ne. Orowa, sbine Parisee un guru anak ne tura no ibe gusu kon rusui. Awa, Sbinuma nei Parisee un guru kot cbisei ta abun wa ibe gusu a nisa ruwe ne. Orowa, ingar'an nei macbiya otta cbikokatpak an aige, Sbinuma anak ne Parisee sbine sbiwentep an un guru kot cbisei ta a wa ibe koro an sekor'orusbpe
attere
;
172
ROUKOS.
[7.38-48.
38
39
40
41
nu chiki, shum o sei shin toko koro wa ek, awa, Shinuma chikiri oshmaketa ash, orowa, chish hine koro nupe aiii koro kemaha teineika wa koro sapa otop ani piruba heashi, aine, koro kemaha poron no chopchopsekara wa kashiketa shum ota nisa rawe ne. Orowa, ibe gara Shinuma tak Parisee un guru nei ambe nukara chiki keutum oshiketa ye wa ene itak-hi Tan guru anak uweingara guru ne yakun, tane tomooshma shiwentep nekon a shiwentep ne ya? chikokatpak an gun' ne ruwe ne, sekor'auibe eram 'an n a n gor a Orota Yesu ese^wa ene itak-hi: Simon, e otta nepka Ku yep an. Epakashnu guru, ye wa en kore, ani shinuma itak ruwe ne. Shine shohosere guru otta
:
ashosere utara tun an shineii anak ne ashikne hot ikashima tu shine wan hot denariasliosei,shinen anak
:
42
43
44
45
46
an ruwe ne. Orowa, ruwe an ita, shohosere guru anak ne nei tun honnere nisa ruwe ne. Tambe gusu, tan tun otta in an garu iyotta nei gura omap kusu ne ya ? Simon ese wa ene itak-hi Poro shosei atusare gura nangoro kuni ku ramu. Orota Yesu ene itak-hi Aokai oupeka no esanniyo hawe ne, ani itak. Orowa, shiwentep orun hosari hine Simon otta ene itak-hi Aokai tan shiwentep nukara ruwe he an ? Kuani e kot chisei orun ahun, awa, Ku childri furaye kuni wakka e En kore shomoki koroka, tan shiwentep anak koro nupe ani Ku chikiri Eani teineika wa koro otop ani piruba nisa ruwe ne. En chopchopsekara shomoki, koroka, Kuani tan chisei orun ahun orowa no tane pakno tan shiwentep Ku kemaha chopchopsekara koro an ruwe ne. Ku
:
wan
e re hot denaria shosei wa nei sho ataye kara liuni ichen sak
47
48
sapa kashike eani shum ota shomoki, koroka, tan shiwentep anak Ku chikiri kata shum ota nisa ruwe Tambe gusu, e otta Ku ye, tan shiwentep koro ne. chikokatpak inne ne a koroka atusare ruwe ne shinuma poron no omap ki nisa ruwe ne gusu ne na koroka, otta pon no patek atusare guru anak ne pon no patek omap ruwe ne. Orowa, Shinuma nei shi;
7.49-8.1-9.]
EOUKOS.
otta e koro
173
wentep
49
50
katpak anak ne atusare wa an na, no rok utara anak ne koro keutum ta, katpak poka tusare tan guru nen ne ruwe he an ? ani itak Leasbi nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma nei sbi wentep otta ene itak-bi E koro eisbokor-i anak ne e kasbiobiuki nisa ruwe ne, itomo kon no paye yan, ari itak nisa ruwe ne.
ari itak.
Aige, ibe gusu tura
8 Ik.
1
Nei i pon no okaketa Shinuma anak ne upaskuma beinbeui ki, Karaui niosbiri gusu an Pirika shongo nure hem hem ki wa machiya newa Ivotan newa kusb wa arapa, awa, tun ikashima wa niu bemheni, wen Eamat bene katcbakbe bene koro aiwangere sbiwentep heinhem, orowa no arawan nitne kamui oashiii Magdarene ani aye Maria bembeui, Herod cbisei epungine Kousa koro rnacbi Yoanna beniheiii, Sousanna hemhem, samata, koro wa okaibe ani shinuma utara otta yaisbieiwangere inne mosbima okai sbi-
wentep heinhem Shinuma tura no paye nisa ruwe ne. Orowa no, inne topaha utara uwekarapa, samata, obitta no okai machiya orowa no utara Yesu orota kouwekarapa wa okai ita anak ne, Shinuma itakmaukushte-itak ani ye nisa ruwe ne. Etoita guru anak ne koro piyebe etoita gusu oman etoita rapo:
B
7
keta ra parurugeta hachiri piye an, awa, aotereke, orowa, rik pel<a kusb chikap nei ap ibe nisa ruwe ne. Orowa, watara kata hachiri piye an nei ap hetuku chiki nani shumumge wa isam, wakka sakbe ne gusu ne na. Orowa, ai-ush ni tumugeta hachiri piye an ai-usb ni anak ne tura no hetuku wa nei piyebe teyepa nisa ruwe ne. Orowa, mosbima an piyebe anak ne pirika toi otta hachiri wa hetuku, orowa, ashikne hotne pakno ibebe betukba nisa ruwe ne. Shinuma tan itak ye okere chiki nu kuni kisara koro guru, nu yai), sekoro rui hau ani itak nisa ruwe ne na. Orowa, tan itak-maukushte-itak nekon a ambe aye-i ne ya, koikara utara Shinuma otta uwepekennu nisa Kamui ruwe ne, awa, Shinuma ene itak-bi:
; ;

174
10
ROUKOS.
[8.10-21.
11 12
moshiri gusu an anuinap eraman knni-lii anak ne echi otta akore koroka, inoshima okai utara otta itak-maunei utara ingara, yakka, kushte-itak ani ayep ne nukara shomoki, nu yakka, shomo eraman kuni gusu ne gusu ne na. Tan itak-niaukushte-itak ene ani ne
:
13
anak ne Kamui itak ne ruwe ne. Eu parurugeta okaibe anak ne nu utara ne orowa, nitne kamui ek wa nei utara iteki eishokoro wa kasbiaobiuki kuni ne keutum orowa no itak etaye ruwe ne. Orowa, watara kata okaibe anak ne itak nu cbiki
;
Piyebe
14
15
16
17
18
19
yaikopuntek wa nei itak koro orowa, tan utara sbinrit sak wa irukai tomta eisbokoro, orowa, akoramnukara ita anak ne yaikoemaka ruwe ne. Orowa, ai-usb ni tumugeta bacbiribe anak ne, nei utara anak itaknu utara ne, koroka, oman aige, sbiknu gusu an nisbomap ambe bene, ikorobe gusu bene, kanna mosbiri la an sbiniwe gusu bene ateyepa wa ibebe epare sbomoki ruwe ne. Orowa, piiika toi otta okaibe anak ne, obeuge-sak newa pirika keutum koro wa itak nu bine yupke no sbikkasbima wa yaisbiporore wa ibebe betubare utara ne ruwe ne. Orowa, ratcbako ubuika orowa no nepka ani kamure bene ki, sbotki cboropoketa ande bene ki guru isama koroka, cbisei orun abup utara nei pekere Anuluikara kuni gusu set kasbiketa ande ruwe ne. kara sbomoki kusu ne anuinap isam. Akamure wa pekere otta sbomo ek wa sbomo aeramu ambe isam ruwe ne. Tambe gusu, nekon a ecbi nu yayaitubare yan inambe gusu ne yakun, koro guru otta naa akore kusu ne orowa, koro sbomoki guru orowa no koro wa an kuni sbinuma yainu ambe ne yakka auk kusu ne gusu ne na. Orowa, koro babo newa koro ainu iriwak utara Sbinuma orota araki, awa, inne utara okai gusu Sbi;
;
20
21
Aige, E araki eaikap ruwe ne. koro ainu iriwak utara soita rosbki waE nukan rusui, aii an ambe Sbinuo:ia otta aye nisa ruwe ne. Koroka, orota Sbinuma ese wa ene itak-bi Ku babo newa Ku ainu iriwak utara analv ne, Kamui
numa samake un
koro babo
8. 22-32.]
EOXJKOS.
175
itak
22
23
24
25
26 27
28
29
nu wa nei no ki utara ne ruwe ne, ari an itak ani ye nisa niwe ne na. Orowa, nei i pakita Yesu yaikota anak ne koro koikara ntara tura chip oriin abun awa, nei utara otta, to kuslita paye yanro, ani itak aiê, chip asange nisa ruwe ne. Koroka, to tomotuye rapoketa, Yesu raokon nisa rawe ne aine, yupke rera rui wa to epeka ruwe ne awa, chip wakka eshik kor'an gusu, nei Orowa, Sbinuma orota nei utara yaikikip no an na. utara araki wa mososo wa ene itak-hi Nishpa, nisbpa, a un isanika kushki na, ari itak. Orowa, Shinuma mosb hine rera newa yupke rayanibe kopao, aine, nei ambe tui wa neto an ruwe ne. Orowa, nei utara otta Shinmna ene itak-hi Echi koro eishokor'i neita an ruwe be an? ani itak. Orowa, nei utara ishitoma wa enusbkari, awa, utasbpa ene itakhi -Eera newa wakka kasbpa,otte chiki itak anu tan gura nen ne ruwe be an ? ari itak nisa rawe ne. Orowa, Gariraya mosbiri samake un Kerasene kotan ta sbirepa nisa ruwe ne. Awa, Sbinuma ya ta yap chiki macliiya orowa no ek nitne Kamui shikatkari shine ainu etunangara nei guru ohon no imi shonioki no an, orowa, chisei otta riya shomoki wa tushiri otta an ruwe ne. Nei guru Yesu nukara chiki hawe ashte hine Shinuma kotcbaketa hachiri wa oro mau soyoshma bine ene itak-hi 'lyotta rikun Kamui Pobo Yesu, E otta nep irenga ku an a ? Iteki en panakte kuni ku koraml<on na, ani itak. Inambe gusu ne yakun, nei ainu orovâ no ichakkere ramat oashin kuni ne Shinuma kasbpaotte nisa ruwe ne gusu ne na. Kanna-kanna nei ramat anak ne nei ainu turen gusu, sbinlôp newa chikiri eok shinkop ani atupetupe wa aepungine 3âkka, nei uokbe tuye wa nitne kamui
;
:
30
31
orowa no nup otta aomande nisa ruwe ne. Orowa, nekon a reihei e koro ya ? sekoro Yesu uwepelvennu aige, Eegion, ani shinuma ye oshiketa ahup nitne kannii inne utara ne ruwe ne gusu ne na Orowa,
; ;
32
iteld kasbpaotte wa asam sak ushike un apayere kuni gusu Shinuma koramkoro nisa ruwe ne. Orowa,
; ,
176
nei Icotan
EOUKOS.
[8. 33-42.
un nnpuri kata ibe wa okai inne biita topaha an ruwe ne awa, iiei buta tcunnge un aliup kiini
:
33
34
35
36
37
33
39
40
41
4*2
Shinuma rakamui utara nei ainu orowa no oaship wa buta orun ahup aige, buta topaba nupuri kotoro rap wa to orun abup bine eteye wa rai nisa ruwe ne. Buta resbpa utara anak ne nei betuku orusbpe nukara cbiki kira wa machiya otta bene kotan otta bene nure nisa ruwe ne. Awa, nei wa anibe nukara gusu utara paye orowa, Yesu orota araki cbiki orowa no nitne kamui oasbip aina amip imi wa keutuin yaieasbiri kara wa an wa Yesu cbikiri samaketa a wa an-i nukara, orowa no, sbinuraa Orowa, nei wa ambe utara isbitoma sbiriki okai. nukara utara anak ne tap araki utara otta nitne kamui sbikatkari ainu nekon a iki wa aiwangere ruwe Orowa, Kerasene kotan ne-i nure nisa ruwe ne. okari un obitta no okai utara anak ne Sbinuma oyake un Oman kuni ekoramkoro nei utara sbiri isbitoma wa okai nisa ruwe ne gusu ne na orowa, Sbinuma Koroka, cbip orun abun wa bosbipi nisa ruwe ne. orowa no nitne kamui oasbip ainu anak ne Sbinuma koroka Sbinuma nei tura no oman kuni koratnkoro B uiii un bosbipi wa gui'U omande wa ene itak-bi eani gusu nekon a porobe Kamui ki okere sekor'an Orowa, nei ainu oman orusbpe nure yan, ani itak. wa macbiya ebitta orun yaikota gusu Yesu nekon a porobe ki orusbpe eupaskuraa nisa ruwe ne. Orowa, Yesu bosbipi cbiki topaba utara Sbinuma enupetne wa uk nisa ruwe ne utara obitta Sbinun:ia ebuyepa wa okai ruwe ne gusu ne na. Orowa, ingar'an uwekarapa cbisei esapane Yairos ani an reihei koro sbine ainu Yesu orota ek wa Sbinuma cbikiri samta bacbiri wa koro cbisei orun ek kuni koramkoro inauibe gusu ne yakun, patek sbine nmtne pobo koro, tu pa ikasbima wân pa ebange pakno epa wa tane botke wa rai etokooiki kor'an nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, Yesu oman rapoketa inne utara Sbinuma eukonumba nisa ruwe ne.
nisa,
ramuoshmap koramkon
Aine,
mnoshma
nisa
ruwe
ne.
Awa,
nitne
;:
8. 43-56.]
ROUKOS.
177
43
44
45
46
47
48
49
Orowa, tu pa ikashiiwa wan pa keranu tashuin ki wa, korobe obitta potara guru ?;usii isamka, yakka, aiwanoere eaikap shine shiwentep anak ne Shinmna osbmaketa ek hine koro amip chingi tomoosbnia orowa nani nei kemnu usbi tui nisa rnwe ne. Awa, En tomoosbma guru nen ne ruwe be an ? ari Yesu itak. Orowa, utara obitta eshikasbke chiki, Petros new a tura no okai utara ene itak-bi Nishpa, inne topaha utara Aokai okari wa okai, aige, E rarapa ruwe ne. Koroka, Yesu ene itak-bi Nenka En tomoosbma nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, En orowa no kiroro oasbin katu Ku eram'an, ari itak. Orowa, nei shiwentep anuina eaikap sekoro eram'an chiki, tususbke wa ek, awa, Shinuma kotcbaketa hachiri wa olîtta no okai utara tek-samata nep gusu tomoosbma y a bemhem, orowa, nani aiwangere-i bemhem, otta ye nisa ruwe ne. Orota Sbinun:ia ene itak-bi Matne-po, e koro eisbokoro-i anak ne e iwangere nisa ruwe ne mo no an wa paye yan, an itak. Orowa, Shinuma itak rapoketa Uwekarapa chisei esapane guru koro uni wano shinen ek wa, E koro
:
matne-po
50
okere gusu, iteki Nisbpa shingere yan, Koroka, Yesu nei itak nu koro nei Iteki isbitoma, sapane guru otta ese wa ene itak-bi ouse eisbokoro yan, yak anak ne e koro matne-po
I'ai
sekoro itak.
61
52
53
54 55
56
aiwangere kusu ne, ari itak. Orowa, Yesu nei chisei ta ko-shirepa koro, Petros hene, Yoannes bene. Yâkob bene, orowa, pobo koro ona koro unu bene, moshima nen ne yakka tura no abup kuni ramuoshma shomoki nisa ruwe ne. Utara obitta chish newa rai-chish kara wa Iteki chish yan, okai koroka, Shinuma ene itak-bi shinuma rai ap shomo ne, ouse mokon ruwe ne, ari Orowa, nei matne-po rai okere sekor'ambe utara itak. eram'an gusu Shinuma emina esapse nisa ruwe ne. Koroka, Shinuma rai guru tekebe Idsbima hine hawe Orowa, sange wa, " Matkachi, hopuni," ari itak. kon ramat hoshipi wa shinuma nani hopuni nisa ruwe ne aige, shinuma aibere kuni Shinuma ikashpaotte nisa ruwe ne. Orowa, esbikop utara anak ne
:
178
EOUKOS.
[9. 1-11.
oyamokte
otta iteki
iiisa
koroka, taoe aki orushpe moshima utara nure kiini ne otta Shinuma eikasbpaotte ruwe ne na.
:
9 Ik. 1
Orowa, Shinuma nei tun ikashima wan koikara utara uwekarapare wa obitta no okai nitne kamui oashinge hemhem ki, tasham iwangere hemheiu ki kuni kiroro newa mondum koropare nisa ruwe ne. Orowa, Kamui moshiri eupaskuma hemhem ki, tumu wen utara iwangere hemhem ki kuni ne payere. Payekai kuni nep ne yakka Aige, orota ene itak-hi kuwa bene, pusaru hene, aep hene, ichen hene, iteki koro, naa samata, tu mipihi ne yakka iteki koro yan.
:
4
5
10
Samata, nep chisei ta echi ahup yakka nei chisei ta riya, orowa nei chisei wano paye. Orowa, nen ne yakka echi uk sbomoki utara, otta epeka paweteshu ne gusu, nei kotan ekohopi ita echi chikiri ush koponchi tuituye yan, ari itak. Orowa no, shinuma utara paye, aige, kotan akush wa Pirika shongo eupaskuma hemhem ki neita ne yakka tashum ki utara iwangere hemhem ki nisa ruwe ne na. Orowa, Tetrakes Herod anak ne aki oimshpe obitta nu awa, keutum chiutumasbbare wa an ruwe ne, inambe gusu ne yakun, Yoannes rai orowa no Ericha ek an hetopo-a-sbiknure ani itak guru okai na ani ye guru ka okai orowa, fushkotoita an shine uweingara guru shui hopuni an ani ye guru ka okai ruwe ne gusu ne na. Koroka, Herod anak ne ene Kuani Yoannes koro sapa ka otuye okere, itak-hi koroka, tap okai anu orushpe gusu an guru nen ne ruwe be an ? ari itak. Orowa, nei guru Shinuma nukan rusui ruwe ne. Orowa, Apostoro utara hosbippa wa yaikota ki orushpe Shinuma otta nure nisa ruwe ne. Orowa,
:
; ;
:
11
Shinuma nei utara tura wa Betsaida ani aporose koian orun shietaye nisa ruwe ne. Koroka, inne topaba utara nei ambe nukara chiki Shinuma
9.12-21.]
BOUKOS.
paye
:
179
12
13
14
15 16
Shiiuima nei utara enupefcne moshiri giisu an orushpe nure, samata, tashiim aiwangere knni okai utara iwangere nisa ruwe ne. Orowa, tokap-to aokere heashi ita anak ne, nei tun ikashima wan koikara utara Shinuraa orota araki wa ene itak-hi Inne utara aep koro beinhem ki, orota reushi hemhem ki kuni ne kotan otta bene okari an ushike orun bene payere yan, tan usbike nup ne ruwe ne gusu ne Koroka, orota Sbinurna ene itak-bi na, ari itak. Nei utara ecbi ibere yan, ari itak. Nei utara ene yebi: Tan inne utara gusu cbi paye wa aep bok sbomoki cbiki, asbikne pantak newa tu cbep kasu no aep sak ruwe ne, aui itak. Okai utara anak ne go sen nin ne ainu ne ruwe ne. Orowa, wan e re botne niu range sbineat no kara wa roktere kuni koikara utara otta Sbinuma ye nisa ruwe ne. Awa, nei utara
osb
orowa,
uk
wa
orota
Kaiiiui
obitta aroktere nisa
ruwe
ne.
Orowa, Sbinuma nei
17
asbikne pantak newa tu cbep uina bine kando orun bepuni wa nunuke, aige, niesbpa, orowa, inne utara kotcbaketa asange kuni ne koikara utara otta kore nisa ruwe ne. Orowa, utara obitta ibe we akironnure awa, nei amesbpa pan ae ikasbimap anak ne tu saranip ikasbima wan saranip pakno auina
:
18
19
20
ruwe ne. Orowa, Sbinuma sbinen ne po inonno-itak ki wa an, awa, koro koikara utara tura no okai ruwê Kuani anak inan guru Ku ne ya inne ne orowa topaba utara ye ruwe be an ani Sbinuma ko-uwepekennu. Nei utara ese wa ene itak-bi Baptisma kore Yoannes ne ari ye utara okai Ericba E ne ruwe ne ari ye utara ka okai koroka, fusbkotoita an uwêingara guru sbui bopuni ruwe ne ani ye utara ka okai ruwe ne, ari itak. Orota Sbinuma ene itakbi Koroka, ecbi okai utara anak ne inan guru Ku ne ya sekoro ecbi ye ruwe be an ? Petros ese wa Aokai anak ne Kamui koro Kiristo E ne ruwe ne,
nisa
: :
'?
21
ani itak.
Koroka, tan orusbpe iteki mosbima utara nure kuni ne Sbinuma kasbpaotte nisa ruwe ne
180
22
:
EOUKOS.
[9.22-33.
samata, ene itak-hi Ainu Pobo aimk ne' poron no aeyairamushitnere kiisu ne, aige, ekasbi utara orowa no bene, Kamui kora kenrn esapane utara orowa no bene, kambi-nuye utara orowa no bene aemaka, orowa, araioe wa rereko an ita hetopo-a-sbiknure
23
24
kusu ne na, ari itak. Orowa, Sbinmna obitta no okai utara otta ene ye-bi En osb ek kuni esannijô guru an cbiki yaikota yai-esbina wa kesto koro utasap ani wa En osb ek yau. Inainbe gnsu ne
:
25
26
27
yakun, kon ramat sbiknure kuni esanniyo guru anak ne raraat turainu kusu ne koroka, Ku rengap gusu kon ramat turainu gur'anak ne nei amlê sbiknare kusu ne. Ainu anak ne mosbir'ebitta eyaiepirikare wa yaikota yai turainu bene ki e5âiwende bene ki yak anak ne nep ani aeyaiepirikarep an ruwe be an ? Koroka, Kuani newa Ku ye itak eyainikorosbma guru an cbiki, Ainu Pobo yaikota newa koro Micbi newa Asbkanne bauturumbe newa koro nupeki otta ek ita anak ne Ainu Pobo ne yakka nei guru eyainikorosbroa kusu ne. Son no newa, ecbi otta Ku ye Kamui mosbiri sbomo nukara pakno rai-i sapke sbomoki utara tane teda asb wa okai ruwe ne, an'
;
itak.
28
29
Tan orusbpe aye orowa tupesan rereko ebange Hbinuma anak ne Petros hembem Yoannes bembem Yakob benibem tura wa inonno itak ki kuni gusu nupuri bemesu nisa ruwe ne. Awa, inonno-itak
pakita,
30
31
32
33
rapoketa koro nanu iporo sbinnai no an, orowa, koro njipibi retara wa kiaiusb nisa ruwe ne. Orowa, ingar'an, tu ainu Sbinuma tura itak kor'an, sbinen anak ne Mose ne, sbinen anak Ericba ne ruwe ne nei utara araguru otta anukara, awa, Sbinuma Yerusarem kotan ta ki kusu ne moshiri koboppa-i gusu itak nisa ruwe ne. Petros newa tura no okai utara anak ne mokon rusui wa okai, koroka, nei utara irammaka mosb an cbiki, Sbinuma koro aragiu'u bembem tura no rosbki wa okai tu ainu bembem nukara. Orowa, nei utara Sbinuma ekobopi wa paye koro okai ita, Petros anak ne Yesu otta ene itak-bi Xisbpa,
ki
;
:
9.34-45.]
EOUKOS.
181
84
35
36
37
ambe anak ne pirika ruwe kara ash sliinep Aokai giisu, sbinep Mose gU5U, shinep Ericlia orasu akara, ari icak shinuiiia yaikota ye itak erampeatek rawe ne gusu ne na. Orovva, tan itak ye rapoketa nisbkiiru ek wa sbinunia utara kashi-kamu awa, nishkuru otta abup Orowa, nishkuru wano aige isbitoina nisa ruwe ne. hawe anu wa ene ye-hi Tambe-anak Ku Poho ne, Ku numgep ne, Shinuma nu yan, ari itak. Orowa, nei hau aokere cbiki Yesu sbinen ne an wa anukara. Orowa, nei utara nep ka itak shomoki, nei tobo ta anukara ambe moshima utara otta nei pakiki ta nare shomoki nisa ruwe ne na. Orowa, nei sbirage tobo ta nupuri wano rap chiki, poro inne utara Shinuma etanangan nisa ruwe ne.
chi utara teda okai knni
;
ne
kash
reppisli
clii
38
Awa, ingar'an, inne utara tumuge wano shine Ainu Epakashnu guru, nekon hawe ashte wa ene itak-hi ka newa ku poho nukan-nukara wa en kore shinuma
:
39
40
41
42
ku sbinen ne poho ne ruwe ne orowa, ingar'an, rainat anak ne shinuma turen wa ekashkonna bawê ashte orowa, ramat shinuma yasa gusu koishum sange pakno ki ruwe ne, orowa, poron no piri o wa aineNei ambe oashingere aine orowa no oman ruwe ne kuni ne E koro koikara utara ku Ivoramkoro, awa,e.aikapbe, ari itak. Orowa, Yesu ese wa ene itak-hi Eishokor'i sak, ehaita ainu ikiri, hembara pakno echi tura no Ku an wa eyaishiporore ya ? E koro poho ani wa ek yan. Orowâ, naa ek aine nitne kamui shinuma hokusbte wa toiko macbitke nisa ruwe ne. Koroka, Yesu anak ne nei Ichakkere ramat kosaka:
43
yokara bine heikachi iwangere wa koro michi otta koropare nisa ruwe ne. Orowa, utara obitta Kamui poro pase ambe eiyokunnure ruwe ne. Koroka, utara obitta Shinuma ki ikip enushkari wa okai ita, koro koikara utara otta Shinuma ene itakhi
in
:
44
45
Tan
okai
itak
ecbi
kisara
otta
ahunge yan
gusu ne yakun, Ainu Poho anak ne utara Koroka, tekebe otta aekoshi kusu ne gusu ne na. nei utara tap itak erampeutek, nei ambe iteki aeram*
am be
182
EOUKOS.
"
[9.i6-58.
46 47
kuini ne anuina wa an kiisu ne gusu ne na orowa, tan itak giisu nwepekennu knni isbitoma nisa mwe ne. Orowa, inan guru iyotta pase guru ne kusu ne jâ sekor'an upakoiki am be anak ne nei utara tumta abun nisa ruwe ne. Koroka, Yesu nei utara koro keutum ta upaore an arnbe eraman koro, sbine pen guru uk wa yaikota samata ande wa nei utara otta
an
48
49
50
51
52
53
54
55 56 57
58
ene itak-bi Nen ne yakka Ku reibei rengap gusu tan pon guru uk guru anak ne En uk ruw'e ne samata, nen ne yakka En uk gur'anak ne En omande gum uk ruwe ne inambe gusu ne yakun, obitta no ecbi utara tumugeta an iyotta pon guru anak ne, nei guru anak pase ruwe ne, sekoro itak. Yoannes ese wa ene itak-bi Nisbpa, E reibei ani nitne kamui oasbinge guru sbinen cbi nukara awa, nei guru un tura no E osb ek sbomoki gusu cbi battoki nisa ruwe ne. Koroka, otta Yesu ene itak-bi Iteki battoki yan, inambe gusu ne yakun, ecbi epokba sbomoki guru anak ne ecbi tura no an ruwe ne gusu ne na, ari itak. Orowa, Sbinuma likta auk kuni tobo nanibungo auweomare kor'an wa an ita anak ne, Sbinuma Yerusarem kotan orun oman kuni gusu koro nanubu atte nisa ruwe ne awa, kotcbaketa sbongo kore utara pajêre aige, nei utara paye wa Samaria un utara koro sbine kotan orun abup wa Sbinuma ek kuni etokooiki nisa ruwe ne. Orowa, Yerusarem kotan orun oman noine an gusu, nei utara Sbinuma uk sbomoki nisa ruwe ne. Orowa, koro koikara utara ne Yakob newa Yoannes anak ne tap ambe Utarapa, cbi utara ikasbnukara cbiki ene itak-bi paotte bine Ivando orowa no abe rapte wa nei utara isamka kuni E ramuosbma ya? ani itak. Koroka, Sbinuma bosari wa nei utara kosakayokara ruwe ne. Aige, mosbima an kotan ta paye nisa ruwe ne. Orowa, nei utara payekai kor'an rapoketa sbine Neita E oman ainu Sbinuma otta ene itak-bi yakka E osb ku oman kusu ne na, ani itak. Otta Cbironnun anak ne sbui koro, Yesu ene itak-bi
: : :
9.
59-62.-10.
1-7.]
ROUKOS.
183
59
60
61
'
62
peka oman cbikap anak ne reuslii kuni nshike Ainu Pobo anak sapa eninui ushi ka sak rnwe ne, ari itak. Orowa, nioshima an guru En osh ek yan, ani itak. otta Yesu ene ita,k-hi Utarapa, hoshiKorolv'a, orota shinuma ene itak-hi ki no kn hoshipi wa ku goro micbi tusbiri otta omare Koroka, kuni raniuoshina wa en kore, ani itak. Yesu nei guru otta ene itak-bi Eai guru anak ne rai guru tusbiri otta omarere yan orowa, e oman wa Kanmi niosbiii assuru asbte yan, ari itak. Orowa, naa raosbima an guru ene itak-bi Utarapa, E osb ku ek kusu ne na, koroka, bosbiki ku bosbipi wa ku cbisei ta okai utara uwetutkopak kuni ranmosbma wa en kore, ari itak. Koroka, nei guru otta Yesu ene itak-bi Inan guru ne yakka toipusbup otta teke ancle wa iiosari inorara gur'anak ne Kanuii mosbiri gusu upak ambe sbonio ne ruwe ne, sekoro itak.
rik
koro, koroka,
10 Ik.
1
Tan orusbpe
aokere cbiki Utarapa anak ne niosbi-
ma
2
3 4
okai wa niu ikasbinia e ine botne niu nunige wa yaikota ek kusbki nep macbiya bene kotan bene tun range otta koro kotcbaketa payere nisa ruwe ne. Nange laini usbi nuye an Awa, otta ene itak-bi koroka, monraige utara nioyo ruwê ne tanibe gusu, Nange usbi kon nisbpa anak ne nange usbita monraige utara payere kuni gusu koramkoro yan. Ecbi
:
5 6
paye yan pon bitsuji cbilvoikip anak ne borokeu tumu un abupte koracbi ecbi payere asb na. Icben o pukuru bene, pusaru bene, keire bene iteki koro yan samata, payekai rapoketa iteki nen ne yakka erangarap yan. Orowa, nep cbisei ta ecbi abup Tan clnsei otta yakka bosbiki no ene itak yan itonio anro. Orowa, nei cbisei ta itonio pobo an sboino cbiki nei kasbiketa e koro itomo an kusu ne an cbiki nei ambe ecbi otta liosbipi kusu ne na. Orowa, nei cbisei ta ecbi reusbi wa ikore an aep ihe benibem ki iku bembein ki yan monraige guru anak
;
:
:

184
lie
ROUKOS.
[10.8-20.
pummaha nk
kuni guru ne rnwe ne gusu ne
iia.
10
11
12
13
Orovva, iteki cbisei pish no otta paye yan. Sauiata, nep machiya otta ne yakka ecbi ahup, aige, nei utara ecbi uina cbiki, ecbi kotcbaketa aande aep ibe yan orowa, nei macbiya otta okai ta,sbuin ki utara iwangere wa otta ene itak yan Kamui mosbiri anak ne ecbi koebange no ek ruwe ne, ani itak. Koroka, nep macbiya otta ne yakka ecbi abup wa okai utara ecbi uina sbomoki cbiki nei macbiya un pararu otta ecbi soyumba wa ene itak yan Cbikoro cbikiri usb ecbi koro macbiya un koponcbi poka ecbi epeka no cbi piruba ruwe ne yakka, Kamui mosbiri ebange no ek an sekor'ambe ecbi eramu yan. Ecbi otta Ku ye
;
:
14
15
16
17
18
19
20
Nei tobo ta anak ne nei macbiya kasu no Sodom kotan anak naa kasbusb no okai kusu ne. Aa Korazin kotan, aeyaisambepokasb bumi Aa Betsaida kotan, aeyaisambepokasb bumi Inambe gusu ne yakun, ecbi otta Ku ki kirorope anak ne Tiros kotan newa Sidon kotan ta akara yak anak ne fusbkotoi ta bai ani akara amip newa uina otta rok wa yaikokatpak kusu ne a an. Koroka, koipisbi ita anak ne eani kasu no Tiros newa Sidon kotan gusu naa kasusb kusu ne. Orowa, eani, Kapernaum kotan, eani anak ne kando pakno aerikinde an Icusu ne ya Hedes pakno e range an kusu ne na. Ecbi nu guru anak ne En iiu ruwe ne orowa, ecbi emaka En emaka gur'anak En emaka ruwe ne orowa guru anak ne En omande guru ne yakka emaka ruwe ne na. Orowa, nei wa niu ikasbima e ine botne niu anak ne yaikopuntek bine bosbippa wa ene itak-bi Utara pa, nitne kamui poka E reibei gusu cbi ki itak nu ruwe ne. Orota Shinuma ene itak-bi Satan anak ne imeru koracbi kando orowa no ran sbiri Ku nukan nisa. Ingar'an, ecbi utara anak ne okokko newa sasori kata otereke kuni, samata, epokbap kiroro esapane kuni mondum ecbi kore asb nisa awa, nep ne yakka son no newa ecbi ewende sbomold kusu ne. Koroka, tap ambe gusu, ramat utara ecbi ki itak nu
! !
'?
10. 21-30.]
ROUKOS.
;
185
21
ecbi kon reihei echi yaikopaotek yan okai gusa kaiido oshiketa anuye wa yaikopiintek yan. Nei pakita hita Sbinuiiia anak ne Ashkanne Kando nevva Eamat aiii nupetne, awa, ene ifcak-hi mosbiri Utarapa ne Ku Micbihi, Aokai anak ne tap okaibe wayasbnu utara newa rama an iitara wano nuina wa aiai otta niikare gasu Ku koyaiiraige asb na. Kuwe newa Micbibi, tambe koracbi an-i anak
gusQ, iteki
aoak
ne
i
22
23 24
25
26
27
ne Aokai aesanniyop ne ruwe ne gusu ne na. Nep ne yakka Ku Micbi wano a en koropare nisa rawe ne orowa, Pobo anak ne nen ne ruwe be an sekoro eram'an guru Micbi niosbima isam saraafca, Micbi anak ne nen ne ruwe be an sekoro eram'an guru, Pobo newa Pobo raniuosbn:)a wa otfca eram'ande guru isain rawe ne. Orowa, koro koikara utara otta bosa,ri Ecbi nukara okaibe wa arorokisbne no ene itak-bi ingara ecbi sbikibi anak ne anunuke ne inambe gusu ne yakun, echi otta Ku ye, inne uweingara utara newa Mosbiri sbikkasbinia utara anak ne ecbi nukarabe nukan rasui, awa, nukara sbonioki orowa, ecbi nu okaibe nu rusui a koroka nu sbomoki nisa ruwe ne na. Orowa, ingar'an, sbine ikasbpaotte pita gum asb wa Epakasbnu Sbinuma koraninukara wa ene itak-bi guru, raniraa okere sbomoki inotu ku eikeslikoro kuni nekon a ku ki kusu ne ya. Oiota Sbinuma ene itakTuitak otta bemanda cbi-esbinnuye wa an a ? bi Nekon a e orooitak ya ? Nei guru ese wa ene itak;
;
:
]ii
Hambe ossbi wano ben:ibem, keutum ossbi wano

:
hembem, kiroro an pakno bembem. rainu an pakno bembem, Utarapa ne e koro IKamui omap yan;
orowa yaiomap koracbi aota un guru ne yakka omap
28
29
Aokai yan, ani itak. Orota 8binun:ia ene itak-bi ouppka no ese itak nisa ruwe ne, tap koracbi ki, yak anak ne eani isbu kusu ne na, ani itak. Koroka, nei guru anak ne yaikota yaioupekare rusui wa Yesu otta Orowa, ku aota un guru nen ne ruwe ene itak-bi Sbine ainu anak be an ? Yesu ese wa ene itak-lii ne Yerusarem kotan wano Yeriko kotan orun san
:
30

186
iiisa
;
EOUKOS.
[10. 31-41.
31
32 33
34
35
36
37
38
39
40
41
awa, ikka utara orowa do ashikruwe ne kasbima, aige, iiei utara sbinuiDa atnsare wa sbirikik, orowa, ra-rai no aiide wa paye nisa ruwe ne. Orowa no po, uei ru kavi Kamiii kora kenru esapane gura sbinen oman nei guru sbinuuia iiukara cbiki o_yake un kusb wa arapa. Orowa, sbui nei no koracbi Kebi un guru nei usbike kari oman bine nnkara koro oyake un knsb wa oman nisa ruwe ne. Koroka, Samaria kotan un guru sbinen payekai bine nei guru an usbiketa ek aw'a, sbinunia nukara cbiki erampokiwen wa kore, orowa, orota ek wa koro piri kata sbum newa tonoto ota wa nei piri Icokarakara nisa ruwe ne samata, yaikota koro cbikoikip kata ore bine yando cbisei orun ani wa eyam no sbikkasbima nisa ruwe ne. Orowa no, nei sbirage tobo ta tu denaria sange w'a yando cbisei kon nisbpa otta kore wa ene itakhi Nei guru eyam no sbikkasbima orow?a, tambe kasu no e eiwange yak anak ne kuani ku bosbipi ita Tan ku sange wa e kore asb kusu ne na, ani itak ren tumugeta nei ikka utara orowa no asbikkasbima ainu otta inan guru ka aota un guru ne ya? Nekon a e yainu ya ? sekoro Yesu itak. Orota nei guru ene itakbi Iiampokiwen wa kore guru ne, ani itak. Orota Oman wa eani ne yakka nei no Yesu ene itak-bi koracbi kara yan, ani itak. Orowa, nei utara payekai kor'an ita, sbine kotan orun Sbinuma abun ruwe ne awa, Maruta ani aye sbine sbiwentep anak ne koro cbisei ta Sbinuma reusbire nisa ruwe ne. Nei sbiwentep otta Maria ani an reibei koro turesb-nmt an ruwe ne, sbinujna anak ne Utarapa koro cbikiri samaketa a w-a koro itak nu koro an nisa ruwe ne. Koroka, Maruta anak ne usaine okaibe gusu imontabirekasbpa an aige, Utarapa, ku sbinuma Yesu otta ek wa ene itak-bi turesb-mat anak ne sbinen ku ne po en yaisbieiwangere sliiri Aokai ramu-eunin ruwe V Tambe gusu sbinuma en ikasbui kuni ne kasbpaotte wa en kore, ari itak. Koroka, Utarapa, ese wa ene itak-bi Maruta, Maruta, eani anak ne inne okaibe gusu
; ; :
10.42.-11.1-11.]
EOUKOS.
;
187
42
116
Dishonmp wa ramusarak ruwe ne koroka, an kusu ap shinep an orowa, Maria anak ne orowa no auk shomoki pirika nshike nunige nisa ruwe ne na.
:
11 Ik,
1
3 4
6
7
10
11
Orowa, Shinuma an ushiketa an wa inonno-itak ki aokere chiki, koikara guru shinen Shinuma otta ene itak-hi Yoannes anak ne koro koikara utara inonno-itak ki katu epakaslinu korachi un otta ne yakka epakaslinu wa un kore, an itak. Kei utara Echi utara inonno-itak orota Shinuma ene itak-hi Michi, E reihei orota aeoripak ki ita ene korachi ye kuni ne ki wa un kore. E koro moshiri ekte wa un kore. Kesto kesto chi e kuni aep tanto ne yakka un Chi Chikoro chikokatpak tusare wa un kore kore. utara yaikota ne jâkka un orowâ ashohosere utara Orowa, chi utara pishno tusare ruwe ne gusu ne na. anak ne iteki akoramnukara kuni ne ki wa un kore. Echi Orowa, Shinuma nei utara otta ene itak-hi utara tumugeta inan guru ka shine ikatairotke guru an wa, an noshiketa shinuma otta oman hine Ikatairotke guru, pantak reppish orota ene itak-hi en erusa wa en kore ku nimaraha shinen payekai wa en orun ek, awa, ere kuni aep ku sak ruwe ne gusu ne na orowa, nei chisei ta okai guru ese wa Iteki en ramu-sarakka apa-ushta tane ene ye-hi ashi wa an, ku po utara en tura no hotke wa okai ku hopuni wa e kore ash eaikap ruwe ne, ari itak echi Echi otta Ku ye, tumugeta inan guru ka nei no ki ya ikatairotke guru ne wâ gusu, tambe gusu, hopuni wa koropare shomoki yakka, nei guru toiko koramkoro gusu hopuni wa kon rusui pakno koropare kusu ne. Orowa, echi otta Ku ye, Koramkoro yan, yakun, echi hunara yan, yakun, echi pa otta akore kusu ne shirikik yan, yakun, echi gusu amaka kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, nen ikoramkoro guru ne yakka uk, hunara guru pa shirikik guru otta amaka kusu ne. Orowa inan guru ka echi tumugeta michi
ita,
:
188
ROUKOS.
[11. 12-24.
12 13
14
ne yak anak ne otta koro poho pantak koranikoro cbiki shuma kore ya ? samata, chep koramkoro cbiki okokko kore ya ? Cbikap-nok koramkoro cbiki sasori kore ya ? Tambe gusii ecbi utara, "wen utara ecbi ne wa pirika ambe ecbi po utara otta koropare katu eram'an yakun, kasu no, otta koramkoro utara orota kando un Micbi anak koro Asbkanne Ramat koropare sbomoki ya ? Orowa, Sbinuma sbomo itak nitne kamui oasbinge
kor'an.
itak
Awa,
nei nitne
kamui oasbin
:
cbiki
sbomo
15
16
17
18
10
20
21
guru itak nisa ruwe ne aige, inne utara anak ne enusbkari nisa ruwe ne. Koroka, Sbinuma anak ne, nitne kamui esapane Beeruzebub ani nitne kamui oasbiiige ruwe ne ari ye utara okai. Orowa, mosbima okai utara anak ne Sbinuma koramnukara wa kando wano an sbirosb nukan rusui ruwe ne. Koroka, Sbinuma anak nei utara koro yainu-i eraman wa orota ene itak-bi: Nep mosbiri ne yakka utasbpa uweyaiukoupipi cbiki awende kusu ne samata, nep cbisei ne yakka utasbpa uweyaiukoupipi cbiki bokusb ruwe ne. Orowa, Satan ne yakka utasbpa uweyaiukoupipi cbiki, nekon a koro mosbiri okai easbkai ya ? Kuani anak ne Beeruzebub ani nitne kamui Ku oasbinge ruwe ne ani ecbi ye ruwe ne gusu ne na. Orowa, Kuani anak ne Beeruzebub ani nitne kamui oasbinge yakun, ecbi pobo utara bunna ani nei ambe oasbinge ya ? Tambe gusu, nei utara anak ne ecbi pisbi utara ne kusu ne. Koroka, Kuani anak ne
00
asbikepet ani nitne kamui oasbinge cbiki, Okirasbnu mosbiri ecbi otta ek nisa ruwe ne. guru esbipopkep koro wa koro cbasbi sbiriiwe an ita anak ne, korobe irammakaka okai koroka, nei guru kasu no naa okirasbnu guru ka ek ita anak ne
:
Kamui Kamui
sbinuma
annokara
kusu
ne,
orowa
no,
gusu
eyaikopasbte bayokbe auk
wa orowa no aukbe eimek
23
24
rawe ne. En tura no iki sbomoki gur'anak ne En epokba ruwe ne En tura no uwekarapare sbomoki gur'anak ne sbitcbari ruwe ne. Icbakkere ramat anak ne ainu orowa no oasbin cbiki, sbini usbike
;

'
11.25-34.]
EOrKOS.
;
189
25
26
27
28
29
hunara gnsu wakka sak i kusb \va onian aige, pa shomoki wa, kuani orowa do oasbin chisei orun Kix Ovowa no ek koro, nei boshipi na, sekoro itak. annkara. cbisei acbasbinire bine atonitere wa an Orowa, slunnnm oman wa yaikasu no wen arawan raniat uina koro nei ntara abnp wa okai ruwe ne orowa, nei ainu bosbiki no an i kasn no iyosbi no an i anal^ ne naa wen ne ruwe ne, sekoro itak. Orowa, Sbinunia tan orusbpe ye kor'an ita, inne utara tumuge an sbine sbiwentep anak ne koro bawe Aokai sange boni-bi asbte wa orota ene itak-bi bembein, Aokai non tobo bembem anuniike ne ruwe ne, sekoro itak. Koroka, Sbinunia ene itak-bi Euwe un, Kamui itak nu wa sbikkasbima utara anak ne, nei utara anak makangane anunuke ne ruwe ne. Orowa, Sbinuma orota inne utara uwekarapa
; :
kor'an
sbirosb
ita
:
ene ye-bi
Tane an ainu
anak
ne, orota
Sbinuma
ikiri
itak beasbi
wa
ne
:
analv ne
wen
ikiri
80
31
32
nukan rusui, koroka, Yona gusu an sbirosh mosbinia anak sbirosb akore sbomoki kusu ne na. Yona anak ne Iînepe kotan un utara gusu sbirosb ne akara koracbi, Ainu Pobo ne jâkka tane okai ainu Pikata un Mosbiri ikiii gusu sbirosb ne akan kusu ne. esapane sbiwentep anak ne koipisbi ita tane okai ainu ikiri tura bopuni wa, katpak an sekoro esanniyo kusu inambe gusu ne yakun, sbinuma anak ne ne Soromon koro wayasbnu ambe nu gusu mosbii-igesb wano ek nisa ruwe ne aige, ingar'an, nei ambe kasu no an ap teda an ruwe ne. Kinepe un utara koipisbi ita tane okai ainu ikiri tura no bopumlâ wa katpak an sekoro esanniyo kusu ne inambe gusu ne yakun, Yôna ki upaskuma nu wa eyaikokatpak nisa ruwê ne, aige, ingar'an Yona kasu no an guru teda an ruwe
:
33
34
ne gusu ne na. Eatcbako ubuika wa pokna un pu oro omare bembem ki cbomlm cboropoketa ande bembem ki guru isam, koroka cbisei orun abup utara pekere iiukara kuni gusu set kaia ande ruwe ne. E kon netobake e koro ratcbako anak ne e sbikibi ne ruwe ne
;
;!
190
sbikihi aiiak
HOUKOS.
[11. 35-45.
obitta pekere esbik
35 36
37
38
39
40 41
ne pekashnu ne cbiki, e kon netobake ruwe ne koroka, nei ap wen ne cbiki, e netobake ne yakka ekureok ani esbik ruwe ne, Tambe gusu, e osbiketa okai pekere anak ne ekureok sbomo ne kuni esanniyo yan. Tambe gusu, e kon netobake ekureok usbike sak no obitta pekere ani esbik wa an cbiki, ratcbako anak ne koro atte nupeki ani e kotomka pekere nukare koracbi, e kon netobake ebitta pekere esbik kusu ne ruwe ne. Orowa, Sbinuuja itak rapoketa, sbine Parisee un guru anak ne tura no ibe gusu botuyekan nisa ruwe ne awa, Sbinuma abun wa ibe gusu a ruwe ne. Orowa, Parisee un guru nei anibe nukara cbiki, ibe etokota Sbinuma sbomo yasbke gusu, enusbkari. Orota Utarapa ene itak-bi Tane ecbi Parisee un utara anak ne itangi newa sei-nima soige furaye koroka ecbi onnaige anak ne niwenbe newa wenburi Ecbi baita utara, soige kara guru ani esbik ruwe ne. anak ne onnaige ne yakka kara sbomold 3â ? Koroka, eungeraitep gusu onnaigeta okaibe kore yan yak anak ne nep ne yakka ecbi otta asbkanne ne
;
ruwe
42
ne.
43
44
45
Koroka, Parisee un ecbi utara yaisambepokasb bumi inambe gusu ne yakun, ecbi utara anak ne bakka mun bene uikyo mun bene obitta mosbima okai kinratasbkep bene ani wanbe un sbinep ecbi sange, aige, ipisbi newâ Kamui omap-i ecbi esbisbi ruwe ne koroka, tap okaibe ecbi ki kusu ne kunip ne, orowa, nei ambe ne yakka mosbima no ande kunip sbomo ne ruwe ne. Parisee un ecbi utara, inambe gusu ne yakun, yaisambepokasb bumi Uwekarapa cbisei otta iyotta sapane set bembem, akorangarap bembem ecbi iraugetupa usbiketa Ecbi yaisambepokasb bumi konobui'U ruwe ne. ecbi utara nuina wa an tusbiri koracbi ecbi ne, orowa, kasbiketa apkasb utara anak ne nei ambe tusbiri ne sekor'ambe eramu an sbomoki ruwe ne na. IkasbpaoLte pita guru sbinen anak ne ese wa Epakasbnu guru, tap Sbinuma otta ene itak-bi
!
; !
11. 4G.-12. 1.]
ROUKOS.
191
46
47
48
E ye koro wen no un epeka ruwe ne, ari itak. Ikasbpaotte pita echi Orota Shinuma ene itak-hi Ecbi utara anak ne utara yaisainbepokash bumi sei bokainbakashpa sbikebe ani utara seire wa ecbi utara koro sbine asbikepet ani nei sbikebe tonioosbma ka sbomoki ruwe ne gusu ne na. Ecbi utara Ecbi utara anak ne uweinyaisambepokasb bumi gara utara koro tusbiri kara, koroka, ecbi koro ekasbi utara nei uweingara utara ronnu nisa ruwe ne. Tambe gusu, ecbi ekasbi utara ikip gusu ecbi utara anak pawetesbu bembem ki, otta raniuosbnia bembem ki utara ecbi ne nei utara anak ne uweingara
ambe
:
utara ronnu
49
gusu Kamui wâyasbnu ambe gusu ne na. Nei utara orota uweingara utara bemene itak-bi bem Apostoro utara bembem ku omande kusu ne, aige, nei utara anak ne nei tumuge un sereke utara ronnu bembem ki, kesbke bembem ki kusu ne
:
wa ecbi Tambe
utara nei tusbiii kan ruwe ne
50 51
52
53
54
tambe anak ne, mosbiri beasbi wano ecbikiki obitta no uweingara utara koro kem, Aberu koro kem wano Kamui kora kenru newa yange set uturuta aisamka Zakarias koro kem pakno tane okai ainu ikiri otta abunara kuni gusu ne na ruwe ne wa, ecbi otta Ku ye, tane okai ainu ikiri otta abunara kusu ne na. Ikasbpaotte pita ecbi utara yaisambepokasb bumi Eramu an kuni kangi ecbi uk wa isamka orowa, ecbi utara yaikota abup sbomoki, samata, abup kor'an utara ecbi battoki nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma nei cbisei soine cbiki kambi-nuye utara newa Parisee un utara toiko Sbinuma kesbke beasbi bine inne okai orusbpe gusu Sbinuma itakte Sbinuma parobo ani aoitaksakte kuni itak etokotuye wa okai nisa ruwe ne na.
:
12 Ik.
1
Nei
ita,
ukata uweotereke pakno
sbiri
inne topaba
bosbiki
utara uwekarapa ita anak ne Sbinuma koro koikara utara otta ene itak beasbi
:
Parisee
no
un
192
ROUKOS.
[12.2-14.
utara koro pandane yaitubare van, nei ambe anak kankapkapeka ambe ne ruwe iie. Koioka, akainnre wa anukara shomoki ambe isam, anuina wa aeramu shomoki ambe isam ruwe ne. Tambe gusu, nap ne yakka kunne ta echi yep anak ne pekere otta anu kusu ne onnaige un tumbu ta kisara otta echi yep anak ne chisei kitaigeta assiiru aasbte kusu ne.
i
;
4
5
10
11
orowa no nep ne yakka moshimap ki eaikap utara iteki ko-ishitoma yan. Koroka, inamlê echi ko-ishitoma kunip ne ya echi nure ash na Kaige orowa no Gehenna otta eyapkiri mondum koro guru ishitoma yan Euwe un, Shinuma ko-ishitoma yan, ani Ku ye. Ashikne amam e chikap anak ne tu issen gusu shomoaeiyok ruwe he an ? Awa, amam e chikap shinep ne yakka Kamui tek samata aoira shomoki ruwe ne. Koroka, echi sapa ush otop katap obitta apishki wa an ruwe ne. Iteki shitoma yan inne amam e chikap kasu no echi utara anak ne oro an shiri an. Orowa, echi otta Ku ye, nen ne yakka utara kotchaketa En eyaipuslii guru an chiki Ainu Poho anak ne Kamui hauturumbe koichaketa nei koroka, utara guru ne yakka eyaipushi kusu ne kotchaketa En eshikashke ainu anak ne Kamui hauturumbe kotchaketa aeshikashke an kusu ne na. Orowa, nen ne yakka Ainu Poho epeka itak sange guru anak ne, nei ambe atusare kusu ne, koroka, Ashkanne Eamat koatcha guru anak atusare shomoki kusu ne na. Orowa, utara anak ne Uwekarapa
raige,
; : ;
Samata, netobake
Ku
ikatairotke
echi
utara
otta
Ku
ye,
12
13
14
esapane utara otta bene, mondum koro utara otta bene echi tak chiki, hemanda kn ye ya, nekon a katu an itak ani ku ese ya, gusu iteki enishomap yan inambe gusu ne yakun, nei ita anak ne nekon a itak ani echi itak kusu ne ap, Ashkanne Eamat echi epakashnu kusu ne na. Inne utara tumugeta an shine ainu Shinuma otta Epakashnu guru, ku ainu iriwak anak ene itak-hi ne eikeshkorobe en otta usaraye kuni ne ye wa en Koroka, nei guru otta Shinuma ene itak-hi kore.
chisei otta bene,
;
:
ROUKOS.
193
12. 15-27.]
15
17
18
19
20
21
Ainu, Kuani anak ne ecbi otta ipishi hemhem Id, usaraye hemhem ki kuni gusu En kara guru nen ne ruwe he an ? ani itak. Orowa, utara otta ene itakhi Iteki yaikoshipuinere kuni ne j'airamatte yan inambe gusu ne yakun, ainu inotu anak ne poron no korobe okai gusu an ambe shomo ne. Orowa, Shinuma shine itak-]naukushte-itak nei utara otta ye-hi Shine oteknu ainu kot toi nuye an no ibehe shipiraspa awa, nei ainu keutum ta yaikoshiramse wa ene itakhi Nekon a ku ki ya ? Ku ibehe eumashnu ushike ku sak ruwe ne gusu ne na. Orowa, tambe ku kara kusu ne, ani itak Ku puhu ku hokushte wa kasu no porobe ku kara orowa, nei oshiketa ku goro amam newa ku korobe obitta ku eumashnu kusu ne na. Orowa, ku ramat otta ene ku ye-hi Eamat, inne paha orusu poron no okaibe aeumashnu wâ okai shini yan, ibe hemhem ki, iku hemhem ki, orowa nuchattek wa okai yan, sekoro itak. Koroka, nei guru otta Kan:iui ene itak-hi Haita guru, tan ukuran e kon ramat auk kusu ne orowa, eani etokooiki okaibe, hunna korobe ne kusu ne ya ? ani itak. Yaikota gusu aeoteknup eumashnu wa Kamui epeka oteknu shomo ne an gur'anak ne nei no korachi ne ruwe ne
:
na.
22
23
24
25
26
27
Orowa, koro koikara utara orota Shinuma ene itakTambe gusu, echi otta Ku ye, echi shiknu kuni gusu hemanda echi e ya ? samata, echi kon netobake gusu hemanda echi imi ya? iteki nishomap yan. Inambe gusu ne yakun, ramat anak ne aep kasu no an ap ne, netolmke anak ne amip kasu no an ap ne ruwe Paskuru chikap esanniyo yan, nei okaibe toita ne. shomoki, nange ka shomoki eumashnu tumbu bene pu bene sak ruwe ne Kamui anak ne nei ambe ibere ruwe ne chikap kasu no hemanda ataye shiri echi Orowa, echi tumta inan guru nishomap wa okai gusu shine ik pakno kon ramat naa ohon no shiknure eashkai ya ? Tambe gusu, iyotta ponbe katap echi ki eaikap yakun, nep gusu moshima okaibe gusu echi nishomap ruwe ? Nonno shukup katu
hi
:
194
esanniyo yan
;
ROUKOS.
[12.28-40.
28
nei ambe monraige shomoki, isliitaigi ka shomoki yakka echi otta Ku ye, Soromon ne yakka cbitomte wa an ita anak ne tan shine nonno pakno atomte shomo ruwe tap an na. Koroka, Kamui anak ne tanto nup otta okai wa nishatta abe sokot oshiketa aeyapkiri mon katap nei no
;
mire
chiki, nei
29
eishokor-i
anda echi 30
akkari echi okai utara shomo ne ya, aa pon utara? Orowa, hemanda echi e, hemku kuni iteki hunara yan, samata, keutum
. ,
yan Inarabe gusu ne yalcun moshiri uirup utara obitta nei okaibe hunara ruwe ne koroka, tan okaibe anak ne echi koro kunip ne sekoro
iteki utumashire
31
echi koro Michi eram'an
ruwe
ne.
Yakka Shinuma
32
33
koro moshiri hunara yan, orowa, tap okaibe obitta echi otta kashi akore kusu ne na. Pon topaha, iteki ishitoma yan echi otta moshiri akore-i anak ne echi koro Michi pirika irenga ne ruwe ne. Echi korobe eihok wa eungeraitep kore yan fushko ne shomo ki ichen o pukura kara, ikka guru karange no ek shomoki,
;
shish
wende shomoki kando oshiketa
olêre
shomoki
34
35 36
37
38
39
40
aeoteknup ande yan. Inambe gusu ne yakun, echi aeoteknup an ushiketa echi keutum ne yakka an kusu ne gusu ne na. Echi kutkoro wa okai hine koro ratchako uhuika wa okai yan orowa, echi utara anak ne shuke iwai orowa no hoshipi kon nishpa untere, aige, shinuma ek wa apa kokik chiki nani orota sarare kuni okai utara Kon nishpa ek wa shiruwande wa korachi okai yan. okai anukara usshiune utara anak ne anunuke ne ruwe ne son no echi otta Ku ye, Kon nishpa anak ne yaikota yai-kutkoro wa, nei utara ibe gusu rokte, orowa, ek wa otta yaishieiwangere kusu ne na. Orowa, shinuma a^nak ne, tutanu an shiruwe ita ek bene, re otutanu an shiruwe ita ek bene, nei no okai wa nukara chiki, nei uitek utara anunuke ne ruwe ne. Koroka, tambe onnere yan, ikka guru inan pakita ek ya sekoro chisei kon nishpa eraman chiki, shiruwande wa chisei iteki aopattekka kuni ne kara. Echi utara ne yakka, etokooiki wa okai yan inambe
;
: :
12. 41-53.]
ROUKOS.
193
41
42
43
44
45
46
47
43
49 50
51
gusu ne yakun, ecbi esanni3-o snomoki pakihi ta Ainu Poho ek kusu lie na. Utarapa, uii otta tan Orowa, Petros ene itak-bi itak-maukusbte-itak E ye ya, obitta no okai utara otta poka E ye ya ? ari itak. Orowa, Utarapa ene itak-bi Pakibi epa ita utara otta uina kuni aep kore gusu kon nisbpa anak ne koro cbisei esapanere ikipniukesb wa wayasbnu guru nen ne ruwe be an ? Kon nisbpa ek wa nei no ki wa anukara wa an uitek guru anak ne anunuke ne ruwe ne. Son no ecbi otta Ku ye, korope ebitta esapanere kusu ne na. Koroka, nei ussbiune guru anak ne, kon nisbpa ek moire, sekoro keutum ta ye wa auitek-ainu beinbem, auitekmat bembem sbirikik, orowa, ibe bembem ki, iku bembem ki wa ibosbki cbiki, nei ussbiune guru kon nisbpa anak sbinuma ek sbomoki sekoro esanniyo tobo ta, eramu an sbomoki pakibi ta ek, aige, nei guru oattuye wa wen utara tura no aimekbe koropare kusu ne. Orowa, kon nisbpa koro ikasbpaotte eram'an wa etokooiki sbomoki, ikasbpaotte ne yakka nei no ki sbomoki aussbiunere guru anak ne poron no koroka eramusbkari no akokik ani akokik kusu ne kuni buri ki guru anak ne nioyo no ani akosbirikik kusu ne na. Orowa, otta poron no akoropare guru orowa no poron no auk kusu ne poron no sbikkasbimare guru orowa no naa poron no auk kusu ne ruwe ne na. Kuani anak ne sbiri kata abe Ku osura kuni gusu Ku ek awa, abe anak ne aare okere cbiki, nekon a Koroka, uk kuni baptisma an, nei ambe Ku ki ya
:
'?
52
53
auweomare okere pakno bemanda Ku ramu-pekamam Mosbiri kata itomo Ku kore kuni gusu Ku bumi ek sekoro ecbi yainu ya ? Sbomo, ecbi otta Ku ye, upipi ancle gusu ne na inambe gusu ne yakun, tewa no poka sbine cbisei ta asbikne niu okai wa utasbpa upipi, ren anak ne tun epeka, tun anak ne ren epeka no upipi kusu ne na. Ona anak ne okkai-po epeka, okkai-po anak ona epeka unu anak ne raatne-po epeka, matne-po anak unu epeka sbiuto-babo anak
!

196
EOUKOS.
[12. 54-59.-13. 1-5.
54
55
66
57 58
59
ne koshmat epeka, koshiijafc anak ne shiuto-habo epeka wa uko-upipi knsu ne na. Orowa, shui hnie iitara otta Shiniima ene itak-hi Chiippok ta nishkuru hetuka shiri echi nukara chiki, apto ek, ani nani echi itak, orowa no nei no an ruwe ne. Samata, pikata un rera rui shiri echi nukara chiki, shiri seisek ne kusu ne, ani echi ye orowa no nei no an ruwe ne. Kankapkapeka utara, moshiri newa kando kotoro uwande katu echi erani'an koroka, nep gusu pakihi uwande katu echi erampeutek ya ? Orowa, nep gusu echi utara yaikota oupekap gusa shonio ko-ipishi ya ? Orowa, ikineipeka, iteld e epokba guru anak ne koipishi guru otta e tak wa, nei ipishi guru anak yaku koro guru otta e ekoshi, orowa, nei yaku koro guru anak ne upakashnu chisei ta e ahunge kuni ne e epokba guru tura no sapane guru otta Oman ita, ru hontomota okai rapoketa nei guru orowa no ahonnere kuni ne kara van. Son no e otta Ku ye, shine reptos pakno an ambe ne yakka obitta shomo e sange pakno, nei wano oara e soine shomoki kusu ne na.
:
13 Ik.
1
3
.4
Kei pakita Pirato anak ne Kamui yangep newa Gariraya un utara koro kem ukopoyere orushpe Bhinuma nure utara araki ruwe ne. xWa, Shinuma Kei okaibe ani aramushitnere ese wa ene itak-hi gusu nei Gariraya un utara anak nioshima okai Gariraya un utara kasu no katpak koro utara ne ani Shomo, echi otta Ku ye koroka, echi yainu ya ? echi utara yaikokatpak shomoki yak anak ne, obitta Samata, nei no korachi aisamka kusu ne na. kashiketa Siroam un shiruwe chisei hokush wa aronnu tupesan niu ikashima wa niu anak ne Yerusarem kotan ta obitta no okai utara kasu no wen utara ne ani echi yainu ya ? Shomo, echi otta Ku ye koroka, echi utara yaikokatpak shomoki yak anak ne, obitta nei no korachi aisamka kusu ne na.
:
13. 6-17.]
ROUKOS.
197
10
'
11
'
V2
13
14
15
16
17
Orowa, Shiniuiia tan itak-mankusbte-ifcak ye-bi ainu anak ne koro bat toi ta aetoita wa an shine ichijiku chikuni koro awa, kasbiketa ibe ao kiini ramu wa ibebe bunara giisu ek, aige, ibebe sak ruwe ne.- Orowa, toita guru otta Sbinwna ene itakbi Ingar'an, Kuani re pa tan ichijiku cbikuni ibe o kuni ku ramu wa ibebe bunara gusu ku ek, awa, ibebe isam ruwe ne nei ambe otuye yan nap gusu nei amlê ne yakka raka isam no toi gusu aerannakka an ruwe be an ? Orowa, orota sbinuina ese wâ ene itak-bi Nisbpa, tan pa ne yakka iteki ekottanu w'a en kore, nei okari ku ouri wa teniraun ku omare kusu ne gusu n.e na orowa no, ibe o yak anak ne, pirika tarn pa gusu sbomo ibe o yak anak ne aotuye kr.su ne na, ari itak. Orowa, Shini tobo ta Shinuma anak ne shine Uwekarapa chisei ta an wâ epakashnu koro an. Awa, tupesan pa ikasbima wan pa uturuta katcbak ramat koro shine shiwêntep an aige, nei shiwentep shiri ikkewe-konio gusu oara yaikota ikkeu turi eaikap ruwe ne. Yesu anak ne nei shiwentep nukara chiki botuyekara wa otta ene itak-bi Shiwentep, e koro katcbakbe apita ruwe ne, ari itak. Orowa, kasbiketa Shinunm anak ne tekebe ande awa, nani, nei shiwentep ikkewe aturi wa Kamui ko-oripak nisa ruwe ne. Orowa, Yesu anak ne Shini tobo ta iwangere ki gusu Uwekarapa chisei esapane guru irushka wa inne utara otta ene itak-bi Otta utara monraige kuni tobo iwan tobo okai tambe gusu, nei tobo ta echi araki wa aiwangere yan, iteki Shini tobo ta araki yan, ari itak. Koroka, Utarapa anak ne nei guru otta ese wa ene itak-bi Kankapkapeka utara, Shini tobo ta obitta no okai echi utara anak ne kitchi orota asbirikote wa okai koro beko bene, koro roba bene pita wa wâkka an ushike un ani shomoki ya? Orowa, tupesan pa ikasbiuia wan pa uturuta Satan ani atupetupe wa an Abraham matne-po ne tan Shiwentep anak ne Shini tobo ta tan katcbakbe gusu apita kusu ne ap sbomo ne ya ? Orowa, Shinuma
Shine
:
198
ROUKOS.
[13.18-28.
tan itak ye child Shinnma epokba utara obitta ayainikorosbmare nisa rnwe ne orowa, inne utara obitta Shinuma ki arakuru an okaibe eyaikopuntek
:
nisa
ruwe ne na.
:
!
18
19
20
21
Shinuma ene itak-hi gusu, Kamui moshiri anak ne nepi koheraye ya Nepi otta Ku koherayere kusu ne ya ? Ainu uk wa kot toi otta omare shine karasbi piyehe koheraye ruwe ne nei ambe hetuku wa chikmii ne, orowa no, rik un chikap nei tekehe kata reushi nisa ruwe ne. Orowa, Shui itak-hi Nepi otta Karaui moshiri Ku koherayere
;
:
Tambe
3'a ?
Shiwentep uk wa
nuina,
aige,
amam
koho
koho
obitta
re
chomba
osbiketa
nei
shipushkere
22
23
24
25
pandane koheraye ruwe ne, ari itak. Orowa, Shinuma anak ne Machiya hemhem, kotan hemhem kush wa epakashnu hine Yerusarem kotan orun payekai nisa ruwe ne. Awa, shinen Utarapa, kashianak ne Shinuma otta ene itak-hi Orowa, utara a-obiuki utara moyo ruwe he an V Hutne apa otta ahup otta Shinuma ene itak-hi kuni etushmak yan inambe gusu ne yakun, echi otta Ku ye, inne utara ahup kuni hunara kusu ne, Orowa no, chisei kon nishpa koroka, ahup eaikap.
:
26
27
28
hopuni wa apa-ushta ashi okere chiki, aine, echi utara anak ne soita roshki heashi wa apa-ushta shirikik wa Utarapa, un otta apa sarare wa un ene itak-hi kore, ani echi ye ita nei ita Shinuma echi otta ese Echi utara anak nen ne wa ene itak kusu ne-hi ruwe ? Kei wano echi araki ya Ku erampeutek, ari ye nei ita anak ne echi ye heashi-i anak ene ani ne E teksamata chi utara ibe hemhem kusu ne-hi ki, iku hemhem ki, orowa no, Aokai anak ne chi koro machiya otta epakashnu nisa ruwe ne na Echi utara orowa, Shinuma ene itak kusu ne-hi nei wano araki jâ ku erampeutek ani ku itak Abraham, wên-buri ki utara, En oyake un paye yan. Isaak, Yakob newa obitta no okai uweingara utara anak ne Kamui moshiri ta okai wa, echi utara yaikota soita asovumbare shiri echi nukara chiki, nei ita
:
13. 29-35.-14. 1-3.]
EOUKOS.
199
29
ambe hemheni an, nimaki niyorokara hemhem an kusu ne na. Orowa no, utara anak ne cbupka wano hembem, chuppok wano bembem, arutoro
cbisli
30
wano bembem, pikata wano bembem araki wa Kamui mosbir'otta rok kusu ne na. Orowa, ingar'an, iyosbi no okaibe anak ne bosbiki no ne kusu ne, bosbiki no okai wa iyosbi no ne kusu ne utara ka okai ruwe ne. Nei paldbeta anak ne Parisee un utara araki wa
31
32
33
34
Oyakta paye yau, tewa Sbinuma otta ene itak-bi no Oman, Herod anak ne E raige kuni yainu wa okai Nei utara orota ruwe ne gusu ne na, ari itak. Ecbi paye wa nei cbironnup Sbinuma ene itak-bi In gar 'an, Kuani tanto bene nisbatta otta ene ye-bi bene nitne kamui Ku oasbinge bembem ki, tasbum utara iwangere bembem ki ruwe ne, orowa, oyasbim ne cbiki aokere ruwe ne. Yakka, tanto bembem nisbatta bembem, oyasbim bembem, Kuani payekai kuni kusu ne ap inambe gusu ne yakun, Uweingara guru anak ne Yerusarem kotan soigeta aisamka eaikap ruwe ne. Aa Uweingara utara ronnu bem: : :
bem ki, bembem
orota apayere utara otta ki Yerusarem kotan,
sbuma kopiyekara
Yerusarem kotan
35
Kiwatori-cbikap poka koro tekkup cboropoketa yaikota koro cbilvappo uwekarire koracbi, bempak sbui Kuani ne yakka ecbi koro pobo uwekarire rusui, yakka ecbi Ingar'an, ecbi kot chisei anak ne ecbi kopan ruwe koroka, ecbi otta Ku ye, Utarapa reibei otta aande ani ek guru anak ne anunuke ne, ari an itak ani ecbi ye pakno tewa no sbomo ecbi En nukara kusu ne na.
!
14 Ik
1
Orowa, Sbinuma anak ne Sbini tobo

gr.su Parisee
ta
aep ibe
2 3
un utara koro sbine esapane guru kot cbisei ta an, awa, utara anak Sbinuma orun osbitkurakote nisa ruwe ne. Aige, ingar'an, Sbinuma Orowa, kotcbaketa suiki tasbum ki sbine ainu an. Yesu ese wa kasbpaotte pita utara newa Parisee un

200
ROUKOS.
:
[14. 4-13.
4
5
utara otta ene itak-hi Sbini tobo ta iwangere ki-i anak iie kashpaotte nei no an ambe ne ya ? sbomo ne ya ? sekoro itak. Koroka, nei utara mo no okai nisa ruwe ne. Orowa, Shinuma nei guru uk, aige, iwangere wa omande ruwe ne. Orowa, nei okai utara otta Sbinuma ene itak-bi Ecbi utara tumugeta inan guru ka koro roba bene beko bene sbimpui otta bacbiri yakun Sbini tobo ta nani nei ambe yange sbomoki ya ? ani itak. Orowa, sbui nei utara tap okai itakbe gasu ese ki eaikap nisa
:
ruwe ne. Orowa,
nei ita
set
abotuyepakara utara anak ne iyotta

sbiri
sapane okai 8
numge
Yesu esanniyo
cbiki, otta
:
sbine itak-maukusbte-itak ye wa ene itak-bi ka sbnke iwai otta eani botuyekara cbiki
;
Nen
iyotta
10
11
12
13
inambe gusu ne sapane set otta iteki rok yan yakun, eani kasu no aeoripak an gura abotuyekara, aige, nei guru bembem eani bembem liotuyekara Oyakta oman, guru e otta ek wa ene itak-bi orowa no, sekoro itak: tan guru rokte yan, eani anak ne yainikorosbma wa iyotta rata an Koroka, eani abotuyekara cbiki usbiketa a kusu ne. orowa 6 oman wa iyotta rata an usbiketa a jmi no, e botuyekara guru ek wa e otta ene itak-bi Ikatairotke guru, naa sapane usbike un ek wa en kore, ani itak yak ne ibe gusu rok utara kotcbaketa Inambe gusu ne yakun, aeoripak an kusu ne na. nen ne yakka yaikota yairikande gur'anak ne aramde kusu ne orowa, yaikota yairamde gur'anak ne arikta ande kusu ne na. Samata, ibe gusu Sbinuma botuyekara guru otta Tokap ibe bene, kunne ibe ne yakka ene itak-bi bene, e kara cbiki, e ikatairotke utara bembem, iiiwak bembem, apaba utara bembem, aota un oteknu utara bembem, iteki botuyepakara yan nei utara botu5êpakara cbiki, sbui aokai abotuyekara wâ Koroka, marapto e ayaiyattasa an kusu ne na. kara cbiki, otek-sak utara bembem, bera utara bembem, yaiewen utara bembem, sbiknak utara hem:
14. U-2i.]
EOTJKOS.
201
14
hem hotiwepakara
an kusu ne
;
.yan yak anak ne aokai anunuke inamlje gusu ne yakun, nei utara anak ne eani gusu yaiyattasa eaikap orowa, oupeka utara hetopo-shiknu ita, eani aeyaiyattasa an kusu ne gusu
;
ne na.
15
16 17
18
Orowa no, ibe gusu tura no rok utara un shine aniu anak ne tap okaibe nu chiki, Shinmna orota ene Kamui moshiri ta aep i])e kusu ne guru itak-hi anak anunuke ne ruwe ne. Koroka, orota Yesu ene itak-hi Poro niarapto kara \va inne utara ahupte kuni shine ainu an awa, nei marapto shipini aokere chiki otta araki kuni aeahupte utara otta koro uitek guru omande wa ene itakte-hi Araki yan tane marapto etokoaoiki wa an na, ani itakte. Orowa, utara obitta shine ikinne yaiunashke heashi ruwe ne. Orota hoshiiki no an guru anak ne Kuani anak toi ku hok, awa, ku oman wa nei ambe
:
19
20
21
22
23
24
ku nukara kusu ne ap, nekon ka newa shomo ku ek kuni yaiunashke ku ki na, ani itak. Orowa, moshima an guru ene itak-hi Kuani anak ne ashikne tup range beko ku hok, awa, nei ambe uwande kuni gusu ku Oman kusu ne na nekon ka newa shomo ku ek kuni yaiunashke ku ki na, ari itak. Orowa, moshima an guru ene itak-hi Kuani anak ne machi ku ahupkara nisa, tambe gusu ek eaikap ruwe ne, sekoro itak. Orowa no, nei uitek guru ek wa tap orushpe kon nishpa nure nisa ruwe ne na. Tata otta chisei kon nishpa irushka wa koro uitek guru otta ene itakhi Tunashino machiya un para ru otta newa hutne ru otta e oman wa irapokkari utara hemhem, yaiewen utara hemhem, shiknak utara hemhem, hera utara hemhem eteun tura yan, ari itak. Orowa no, uitek guru ene itak-hi: E ikashpaottekorachi aki na, yakka ushike an ruwe ne, ani itak. Orota kon nishpa ene itak-hi Ku kot chisei aeshikte kuni gusu para ru otta bene, ankuraan ushike otta bene, e oman wâ utara ahup kuni ne ki yan, inambe gusu ne yakun, e otta Ku ye, marapto otta aeahupte kuni aye utara shinen ka nei marapto sapke shomoki kusu ne na, sekoro itak.
:
802
25 26
EOUKOS.
[14.25-35.-15.1-2.
27
28
29
30 31
32
83
34
35
Orowa, inne topaha utara Shinuma tura no paye Shinuma hosari wa otta ene itak-hi En orun ek guru anak ne yaikota koro ona hemhem, unu hemhem, po utara hemhem, okkai ainu iriwak hemhem, matne ainu iriwak hemhem, samata, yaikota kon ramat etunne shomoki chiki, En koikara guru ne eaikap ruwe ne. Nen ne yakka yaikota koro utasap ani wa En osh ek shomoki gur'anak ne En koikara guru ne eaikap ruwe ne. Echi utara tumuge an inan guru ka shiruwe chisei kara kusu ne kuni ramu yak anak ne, hoshiki no a wa kara gusu okaibe upak an ya shomo ya nukara kuni ne nei atayehe esanniyo shomoki ya ? shomo ne chiki, asama aande wa nei chisei kara okere eaikap shiri nukara utara obitta shinuma oran eoya-itak heashi wa ene ye-hi Tan guru anak ne chisei kara heashi, koroka, okere eaikapbe, ani ye. Samata, inan Moshiri shikkashima guru anak ne paye wa moshima okai Moshiii shikkashima guru tura kotumi koro chiki, hoshiki no rok wa shine ichi man nin ne ainu ani kotumi koro gusu ek tu ichi man nin ne ainu ukotumi koro eashkai ya shomo ya ukoramkoro shomold ya ? Shomo ne yakun, Shinuma naa ehangeko no an rapoketa itomo koramkoro kuni ne utara payere ruwe Tambe gusu, tap korachi echi utara tumuge an ne. nen ne yakka obitta no okai yaikota korobe emaka shomoki yakun, En koikara guru ne eaikapbe ne ruwe Tambe gusu, shippo anak ne pirika ruwe ne ne. koroka, shippo ne yakka pan ne chiki nepi ani mawehe aomare ya ? Toi gusu ne yakka tuimamindara gusu ne yakka raka isambe ne ruwe ne
aige,
:
nei
ambe
soita osura
ruwe
ne.
Nu
kuni Idsara koro
guru^nu yan.
15 Ik
1
Orowa, obitta no okai Yaku-etaye utara hemhem, chikokatpak utara hemhem Shinuma nu gusu karange no araki kor'an ruwe ne. Awa, Parisee un
15.3-15.]
Eomos.
203
utara
itak-hi
newa kambi-nuye utara newa oromam wa ene Tan guru anak ue cbikokatpak utara tura
:
ibe ruwe ne, sekoro itak. Orowa, Sbinuma nei utara otta tan itak-maukusbteitak ye wa ene itak-bi Ecbi utara tumugeta inan guru ka asbikne botne bitsuji cbikoikip koro wa nei
:
wa ukoiram no
okai sbinep turainu cbiki, sbinepesan ikasbima wan e asbikne botne cbikoikip kimta ande wa oman bine pa
pakno
apa
nei aturainup
bunara sbomoki ya
'?
Orowa,
yaikota koro tapsutu kata ani ruwe ne. Orowa, uui un ek koro, liimaraba newa aun utara uwekarire wa orota ene itak-bi En tura BO yaikopuntek wa en kore, aturainu ku bitsuji cbikoikip apa nisa ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Ecbi otta Ku ye, tap koracbi yaikokatpak kuni sbomoki sbinepesan i]\asbima wan e asbikne botne oupeka utara gusu kasu no, sbine cbikokatpak guru
cbiki
:
yaikopuntek
wa
yaikokatpak gusu an nupetne ambe anak ne kando

8
osbiketa naa an ruwe ne na. Sbni, inan sbiwentep anak ne drakma wanbe koro wa nei sbinep turainu cbiki, ratcbako ubuika wa so munuye bine pa pakno irammakaka bunara sbomoki
ya ? Orowa, nei ambe pa yakun, koro nimaraba newa aun utara uwekarire wa Ku turainu drak:
10
11
12 13
14
15
wa en kore, sekoro itak. Tap koracbi ecbi otta Ku ye, cbikokatpak an sbine guiTi yaikokatpak cbiki Kamui uitekbe kotcbaketa nupetne ambe an ruwe ne na. Orowa, Sbinuma ene itak-bi Tu po koro sbine ainu an poniune guru anak ne micbi orun ene itakbi Micbi, ku uk kuni ruokakep usaraye wa en kore, ani itak. Orowa, korope usaraye wa po utara otta koropare nisa ruwe ne. Pon no sbiran koro poniune guru anak ne korobe obitta uwekarire bine tuima mosbiri orun oman, aige, nei ita boiyo wa korope obitta ebocbari nisa ruwe ne. Orowa, obitta eiwange okere cbiki nei mosbiri ta.porokeman betaku ruwe ne, awa, nei guru gusu eisbiramnep an ruwe ne. Orowa, sbinuma oman wa nei mosbiri un sbine ainu otta aeyai
apa gusu en tura no yaikopuntek
:
ma
204
yatoinere,
aige,
ROUKOS.
[15. 16-28.
16
17
,18
19
20
21
22
23 24
25
26
27
23
buta reshpa kuni giisu ekim un lie. Awa, buta e push e wa yaikironiiure rusui wa an, orowa, nep ka koropare guru isam ruwe ne. Koroka, shinuma yainukara wa eue itak-hi Ku goro michi bempak niu ue uitek utara koro wa nei utara kironiiu pakno aep koro wa ikasbima wa an, awa, kuaui teda ku an wa rai etokooiki na Kuani ku bopuni wa ku micbi orun ku arapa, aine, ene itak ku ki-bi Ku micbi, kuani anak ne Kaniui epeka no bembem, e tek samata bembem, katpak ku ki, awa, e pobo ari aye kuni ku upak sbonio ne e uitek guru nei no en kara wa en kore, ani ku itak kusu ne na. Orowa, sbinuma bopuni wa koro ujicbi orun ek nisa ruwe ne. Koroka, naa ebangeko no an ita, koro micbi anak ne sbinuma nukara, aige, erampoken kasbpa bine boyupu wa rekucbi ruiruye wa cbopcbopse-kara ruwe ne. Orowa, pobo anak ne sbinuma orun ene itak-bi Micbi, kuani Kamui epeka no bembem, e tek samata bembem katpak ku ki tane e pobo ari aye kuni ku upak sbomo ne ruwe ne. Koroka, micbi anak ne ussbiune Tunasbi no iyotta pirika ucara orun ene itak-bi amip koro wa ek wa sbinuma mire tek-un-gani teke otta unu, orowa, kema otta keire usbte yan samata, mimush pon beko nimba wa ek wa raige, inambe orowa, cbi ibe ash wa nucbattek anro gusu ne yakun, tan ku po anak ne rai wa aturainu wa isam, awa, kanna sbiknu wa an an, awa, kauna apa nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei utara yainucbattek beasbi ruwe ne. Aige, kiyanne guru anak ne toi otta an awa, sbinuma unibi ebange no ek cbiki, tunun bawe newa tapkara bum nu nisa ruwe ne. Aine, sbine ussbiune guru botuyekara wa tap okaibe anak nekon a ambe ne ya sekoro uwepekennu nisa ruwe ne. Orota nei guru ene itak-bi E akibi ek an ruwe ne tasbum sbomoki no tumasbnu wa ek gusu e koro micbi mimush ponbeko raigere nisa ruwe ne na, ari itak. Koroka, sbinuma irusbka wa cbisei orun abun sbomold
aomande
iiisa
ruwe
'?
15. 29-32.-16. 1-0.]
ROUKOS.
205
29
30
31
32
koro michi soiiie wa shinnma ahun kuni Koroka, shinnma ese wa koro micbi orun ene itak-bi Ingar'an, kuani tan inne pa utaru e otta ku yaishieiwangere nisa, awa, tane pakno e ye ikasbyakka, kuani ku paotte ku otereke ka shomoki ikatairotke utara tura nucbattek kuni gusu pen yange ne yakka e en kore ka sbomoki, a\Ya, ocbakot utara gusu e korobe etaraka isamka tan e koro pobo ek cbiki, sbinuma gusu mimusb pon beko e raige nisa ruwe ne. Orota sbinuma ene itak-bi Ku pobo, eani anak ne ramma en tura no an, orowa, nep ku korobe ne yakka obitta e korobe ne ruwe ne. E akibi anak rai wa kanna sbiknu, aturainu wa kannasbui apa nisa ruwe ne, tau:ibe gusu, nucbattek bembem ki, yaikopuntek bembem ki ambe anak ne, aki kunip ne ruwe tapan na.
orowa,
onishnishi.
16 Ik.
1
itak-bi
Orowa, koro koikara utara otta Sbinuma ene Sbine oteknu guru an, aige, otta cbisei epunginere gusu an uitek guru an awa, nei uitek guru anak ne kon nisbpa korobe koatcba kor'an ani an ambe ani nisbpa otta aeiyonnupba nisa ruwe ne na. Tata otta sbinuma nei guru botuyekara wa otta ene itak-bi Eani gusu an ku nu orusbpe nekon a ambe ne ya ? Cbisei epungine gusu okai e esanniyop en nure yan, tewa no eani lax kot cbisei aepungmere eaikap ruwe ne gusu ne na, ani itak. Orowa, nei guru anak ne koro keutum ta ene itak-bi Nekon a ku ki kusu ne ya ? Ku kon nisbpa en emaka ruwe ne gusu ne na. Toi ku ta kuni ku tumsak ruwe ne orowa, ku iyabup gnsu ku yainikorosbma ruwe ne. Kuani a en emaka orowa no mosbima okai utara kot cbisei otta en ahungere kuni nekon a ku kara ya ku osbitcbiu na, sekoro keutum ta itak. Orowa, sbinuma anak ne kon nisbpa orowa no asbosere utara sbinen range botuyekara, aige, bosbiki no
:
206
ROUKOS.
:
ri6. 6-15.
10
11
12
13
14
15
an guru otta ene itak-bi Ku kon nishpa gusu e shoserep anak nei pakno an a ? Orota, Sham asbikne hotne chomba pakno ne, ani itak. Nei guru otta sbinuma ene itak-bi E koro sanniyokambi uk wa cbasbnu no a bine wan e re botne cbomba ani nuye yan, sekoro itak. Orowa,. mosbima guru otta, nei pakno aesbosere ya ? ani itak. Orota, komungi asbikne botne cbomba ne ruwe ne, sekoro itak. Orowa, nei guru otta sbinuma ene itak-bi E koro sanniyo-kambi uk wa ine botne cbomba ani nuye yan, ani itak. Orowa, kon nisbpa anak ne, nei oupeka sak cbisei epungine uitek guru wayasbnu no ki nisa ruwe ne gusu, iramye nisa ruwe ne na inambe gusu ne yakun, pekere un pobo kasu no anak ne mosbiri un pobo koro ikiri ta naa wayasbnu wa okai ruwe ne gusu ne na. Sbui, ecbi otta Ku ye, nei ambe isam kusu ne cbiki, sbiokere sbomoki osbiroma-i orun ecbi abuptere kuni gusu oupeka sak ikoro ani yaikota gusu ikatairotke utara kara yan. lyotta ponbe gusu ikipniukesb guru anak ne porobe gusu ne yakka ikipniukesb ruwe ne orowa iyotta ponbe gusu oupeka sak guru anak porobe gusu ne yakka oupeka sakbe ne ruwe ne na. Tarn be gusu, ecbi utara anak ne oupeka sak no an ikoro gusu ikipniukesb sbomoki yakun, son no ambe ecbi sbikkasbimare guru nen ne ruwe be an ? Samata, mosbima guru korope gusu ikipniukesb sbomoki yakun, yaikota ecbi korope ecbi koropare an guru nen ne ruwe be an ? Tu sapane guru orota yaisbieiwangere easbkai uitek guru isam, yak anak sbinen kone, sbinen kowen, sbinen ko-omap osbkoro, sbinen etunne kusu ne na. Ecbi utara okai, Kamui bembem, aeoteknup bembem tup ne kane otta yaisbieiwangere eaikap ruwe ne. Orowa, icben omap Parisee un utara anak ne obitta no okai tap orusbpe nu, awa, Sbinuma emina
:
esapse nisa ruwe ne.

otta ene itak-bi
:
Ecbi
Aige,
Sbinuma nei utara utara anak ne utara tek

16. 16-25.]
ROUKOS.
207
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
samata yaikatpak sakte ruwe ne, koroka, Kamui anak ecbi koro keutum eraman inambe gusu ne yakuD, utara tumugeta ariknarep anak ne Kamui tek samata aetunnep ne ruwe ne gusu ne na. Tuitak newa uweingarape anak ne Yoannes pakno an nei ita wano Kamui moshiri gusu an Pirika shongo eupaskuma a an, orowa, obitta no abup utara anak ne yaikoniwen wa abup ruwe ne. Koroka, tuitak un sbine iyotta ponbe bacbiri kasu no kando newa toitoi isam ambe isaika ruwe ne. Inan guru ne yakka koro macbi uosurupa wa mosbima okai sbiwentep ani macbi ne kara guru anak ne omoinu kon ruwe ne samata, koro boku orowa no aosurupa sbiwentep abupkara guru ne yakka omoinu kon ruwe ne na. Orowa, kesto irammakaka okai fure amip newa sarambe amip mi sbine oteknu ainu an orowa, nei oteknu guru koro ibe set wano rapapsep ani yai-ibere rusui bup esbik no oma Kazaros ani an reibei koro sbine iyabupkara guru sbinuma cbasbi apa samaketa aande nisa ruwe ne ruwe un, seta poka araki wa sbinuma koro piri kemkem nisa ruwe ne. Okaketa, nei iyabupkara gura anak ne rai, orowa, Kamui uitekbe sbinuma koro wa paye hine Abrabam upsboro ta ande nisa ruwe ne orowa, nei oteknu guru ne yakka rai wa tusbiri oro aomare nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma Hedes osbiketa panakte wa an, awa, sbiki bepuni bine koro upsboro ta Kazaros koro Abrabam kattuima no okai sbiri nukan nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma bawe asbte wa ene itak-bi Micbi Abrabam, en erampokiwen wa en kore, Kazaros anak ne koro asbikepet etu wakka oro omare bine ku goro parumbe memamka kuni gusu omande wa en kore tan abe nui osbiketa ku aiuninka ruwe ne gusu ne na. Koroka, Abrabam ene itak-bi Pobo, eani kanna mosbiri ta e an rapoketa e koro pirika okaibe e kon nisa ruwe ne, orowa, Kazaros anak ne nei no koracbi wen okaibe kon nisa ruwe
:
208
EOUKOS.
:
[16.
26-31.-17.
1-4.
26
27
ne-hi eshkarun yan koroka, tane anak sbinuma teda an wa aomaoma wa an, eani anak ne aiuninka wa an na. Samata, tan okaibe moshima, cbi utara newa ecbi utara uturata poro sbiii aatte wa an, te wano ecbi ornn paye rusui utara paye eaikap kuni gusu, samata, toani wano un oran kusb rusui utara araki eaikap kani gusa ne na, sekoro itak.' Orowa, sbinuma ene itak-bi Tambe gusu, micbi
:
28
29
30
31
ku goro micbi cbisei orun sbinuma omande kuni ka korarakon na inambe gusu ne yakun, ainu iriwak asbikne niu ku goro nei utara iteki tan panakte an usbike un abup kuni ne orota pawetesbu kire wa en kore, sekoro itak. Koroka, orota Abrabam ene itak-bi Nei utara otta Mose newa Uweingara utara okai; nei utara anak ne sbinuma utara nu yak pirika, aoi itak. Orowa, nei guru ene itak-bi Sbomo, micbi Abrabam koroka, rai guru orowa no sbinen oman cbiki, nei utara yaikokatpak kusu ne, sekoro itak. Orota sbinuma ene itak-bi Nei utara anak ne Mose newa Uweingara utara nu sbomoki yakun, rai orowa no sbinen betopo-sbiknu yakka inu sbomoki kusu ne na, sekoro itak.
;
:
17 Ik.
1
Orowa, Sbinuma anak ne koro koikara utara ene itak-bi Epetcbiurep sbomo ek katu anak ne aeaikapbe ne ruwe ne koroka, nei ambe ekte guru anak ne aeyaisambepokasb bumi Nei guru anak teda okai nokan utara un sbinen epetcbiure kasu no, sbinuma rekucbi otta sbuma-nisbu aunu bine atui otta aeyapkiri-i anak nei guru gusu naa pirika ruwe ne. Ecbi yaitubare yan e koro orowa, ainu iriwak katpak ki cbiki kopao yan Sbine sbinuma yaikokatpak yakun tusare yan. to ta arawan sbuine e epeka katpak ki wa arawan
otta
:
sbuine e otta bosbipi bine Ku yaikokatpak ne, ani itak yakun, sbinuma tusare yan.
:
ruwe
17. 5-15.]
EOUKOS.
209
Orowa, Apostoro utara aimk lie Utarapa otta ene itak-hi Chikoro eishokor-i naa porore wa un kore, ari itak. Orowa, Utarapa ene itak-hi Karashi piyehe pakiio an eishokor-i echi koro Eani arishpa yakiiD, tan sikaminos chikuni otta wa atui oshiketa aetoita yan, ani an itak ani ye yakan, nei ainbe echi ye itak nn kusu rnwe ne. Koroka, echi tumugeta inan guru toipushup koro hene ki, hitsuji chikoikip reshpa hene ki usshiune guru koro hine, nei guiu okim un san wa ek chiki, Nani ek wa ibe gusu a yan ani shinuma orota ye guru anak nen ne ruwe ? koroka, shoino nei no ki wa shinuma otta ene itak-hi Ku ibe kuni aep etokooiki yan, orowa no kut koro wa ku ibe hemhem ki, iku hemhem ki eramushinne pakno en orowa, okaketa eani ne otta yaishieiwangere yan
:
10
11
12 13
hemhem ki kusu ne, an itak ani shinuma otta ye shomoki ya ? Koro usshiune guru anak ne akashpaotte nei no Tambe ki gusu otta shinuma koyaiiraige ya ? korachi echi utara ne yakka echi ki kuni gusu aeikashpaotte wa an okaibe obitta echi ki okeie chiki Chi utara anak ne raka isam usshiune utara chi ne chi ki kusu ne kuni an okaibe chi ki nisa ruwe ne ani an itak ani ye yan. Orowa, nei utara Yerusarem kotan orun payekai kor'an ita anak ne, Shinuma Samaria moshiii newa Gariraya moshiri tumuge kush wa an nisa ruwe ne na. Awa, shine kotan ahun ita tuima no an ushiketa
yakka ibe
ani
hemhem
ki,
iku
roshki
wa
okai
:
munin tashum
:
ki
utara
wa
niu Shi-
numa
14
15
etunangara aige, nei utara hawe ashte wa ene itak-hi Yesu, Nishpa, un erampokiwen wa un kore, ari itak. Shinuma nei utara nukara chiki, orota ene itak-hi Echi paye wa Kamui kora kenru esapane utara otta yainukare yan, ani itak. Orowa, nei utara paye rapoketa, aashkannere nisa ruwe ne. Orowa, nei utara tumugeta an shinen anak ne yaikota iwange no an shiri nukara chiki, rui hau ani Kamui iramye wa hoshipi nisa ruwe
210.
ROUKOS.
[17.16-29.
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26 27
28
29
Shiiiuma chikiri samaketa nanu shiri kata otta koyaiiraige ki nei guru anak ne Samaria moshiri un gun'ne ruwe ne. Orowa, x\ashkannere utara anak Yesu ese wa ene itak-bi ne wa niu shomo ne ya ? Koroka, nei okai shinepesan niu ueita okai ruwe he an ? Tan oya un guru moshima boshipi wa Kamui iramye guru isam ruwe ? Orowa, nei guru otta Shinuma ene itak-hi Hopuni wa oman e koro eishokor-i anak e iwangere nisa ruwe ne na, sekoro itak. Orowa, Kamui moshiri hembara ek kuni orusbpe Parisee un utara Shinuma otta nu ita anak ne otta ene itak-bi Kamui moshiri anak ne aosbitkurukote no ek shomoki shui, teda an, toada an, ani Ingara, Kamui moshiri an itak ani aye shomoki anak ne echi tumugeta an ruwe ne. Orowa, koro koikara utara otta Shinuma ene itakEchi utara anak ne Ainu Poho tobo shinep hi echi nukan rusui tobo ek kusu ne, koroka, echi nukara shomoki kusu ne na. Orowa, utara anak Ingara, taada ne echi otta ene itak kusu ne-bi Toada un ani itak kusu ne ita iteki paye un yan, iteki nei utara osb paye yan kando cboropok wano shine an usbiketa imeru hetuku chiki, kando cboropok un moshima an ushike pakno pekere atte ruwe ne Ainu Poho ne yakka koro tobo ta nei no korachi an kusu ne na. Koroka, bosbiki no Shinuma inne no okaibe gusu aeramsbitnere wa tane okai ainu ikiri orowa no aemaka kusu ne. Orowa no, Noe okai rapoketa an korachi, nei ambe nei no Ainu Poho pakita ne yakka an kusu ne. Noe anak ne chip otta abun wa pe san bine obitta no ok li utara isamka pakno, nei ita okai utara anak ne ibe bemhem ki, iku bemhem ki, matkoro, bokukoro, matkore, bokukore bemhem ki nisa ruwe ne na. Utara anak Shui, Kot okai pakita ne yakka an ne ibe bemhem ki, iku bemhem ki, bok bemhem ki, eibok bemhem ki, toita bemhem ki, chisei kara bemhem ki nisa ruwe ne koroka, Rot anak ne
ne
aige,
kamure wa

17.30-36.-18.1-0.]
EOUKOS.
211
30 31
..
Sodom kotan orowa no oman tobo ta kando wano newa ivvau ran wa obitta no okai utara isamka nisa ruwe ne Ainu Pobo anukare tobo ta ne
abe
:
32 33
34
35
36
yakka nei no koracbi an kusu ne na. Nei tobo ta cbisei kitaigeta an wa korobe anak cbisei osbiketa an guru anak ne iteki nei ambe uk kiini ran yan orowa, kimta an orura ne yakka nei no koracbi iteki bosbipi yan. Kot koro macbi esbkarun yan. Nen ne yakka kon ramat eyaiepirikare kuni bunara guru anak ne nei ambe eyaiewende ruwe ne koroka, nen ne yakka kon ramat eyaiewende gur' anak ne nei ambe sbikiuu'e kusu ne na. Ecbi otta Ku ye, nei ancbikara ta tu ainu anak ne sbine sbotki kata okai, aine, sbinen auk, sbinen aande kusu ne na. Tu sbiwentep utara tu-unasbi yuta koro, sbinen anak ne auk, sbinen anak aande kusu ne na. Orowa, nei utara ese wa Sbinuma otta, Neita, Utarapa ? Orota, Sbinuma ene itak-bi Netobake an usbiketa nei ita anak ne kapacbiri uwesbineatki kusu ne ruwe ne, ari itak.
:
18 Ik.
1
2 3
Orowa, utara anak ne ramma inonno-itak ki wa ramu-rai kuni gusu sbine itak-maukusbte-itak Sbine an macbiya ta Kamui ye wa ene itak-bi ko-isbitoma sbomoki, ainu ka ko-oripak sbomoki koipisbi guru an samata, nei macbiya ta sbine sbiyompiyara sliiwentep an awa, nei sbiwentep anak ne kanna-kanna Sbinuma orota ek, aiiie En epokba guru gusu ikemnu wa en kore, ari itak orowa, sbinuma anak ne pon no uturuta sbomo ekottana, koroka, okaketa yaikota koro keutumta ene itakbi Kuani anak ne Kamui ko-isbitoma sbomoki, ainu ko-oripak sbomoki, yakka tan sbiyompiyara sbiwentep en ramu-sarakka gusu, ku ikemnu kusu ne, sliomo ne cbiki sbinuma kaiuia-kanna ek gusu en sbingere kusu ne na, ari itak. Orowa, Utarapa ene itak-bi Oupeka sak no an ko-ipislji guru ye
iteki
:

212
7
itak
ROUKOS.
[18.7-16.
10
11
Du yan. Orowa, tokapto ta bene kiiniie to ta bene orota ko-bawe asbte koro anumge wa okai utara gusn Kamui aiuik lie otta eramusbiporore wa ikemim kara sbomoki ya? Ecbi otta Ku ye, ebasbnu no iiei utara gusa Sbinuma ikemnu kusu ue Da. Yakka, Aiiui Pobo ek ita mosbiri kata eisbokor-i annkara kusn ne ya ? Orowa, keutum ta yaikota oupekaruwe ne ani an am be ani esanniyo wa mosbima okai utara pange utara otta Sbinuma tan itak-maukusbte-itak ne yakka ye-bi Inonno-itak ki gusu tu ainu Kamui kora kenru otta bemeslipa nisa ruwe ne sbiiien anak ne Parisee un guru ne, nei mosbimap anak yaku-etaye guru ne ruwe ne. Nei Parisee un guru asb kane yai otta tap okaibe ani inonno-itak ki Kamui, kuani anak ne mosbima okai utara koracbi, niwen no iki guru, oupeka sakbe, omoinu koro guru sbomo ku ne gusu, samata teda okai yakuetaye guru poka ku koberaye sbomoki gusu ku
:
12
Sbine mawari uturuta tu sbnine sbomo ramnu ku ki, nep ne yakka ku eyaiepirikarep wanbe un sbinep ku yange ruwe ne, ani
yaiiraige asb na.
13
14
15
Koroka, nei yaku-etaye guru anak ebangeko no an wa asb bine kando orun ka koro sbikibi bepuni poka sbomoki, koroka, koro penrarn sbiriKamui, cbikokatpak guru kik wa ene itak-bi ku ne gusu imommuye kara wa en kore, ani itak. Kei guru kasu no tan guru Ecbi otta Ku ye anak ne aoupekare no koro uni oruii san nisa ruwe ne na inambe gusu ne yakan, nen ne yakka yaikota yairikande gur'anak ne aramde kusu ne koroka, yaikota yairamde gur'anak ne arikta ande kusu ne na, sekoro itak. Orowa, atomoosbma kuni ne okai utara anak ne
itak.
:
16
koro aiai Sbinuma otta koro wa araki awa, koikara utara nukara cbiki nei utara kopao nisa ruwe ne. Koroka, Yesu nei utara sbiliekote botuyekara wa ene itak-bi Nokan utara en orota araki ambe ramuosbma wa iteki battoki yan Kamui mosbir'
:
:
18. 17-30.]
EOUKOS.
213
17
18
19
20
21
22
23 24
25 26
27
28
29
80
unbe anak ne iiei no okaibe ue rnwe ne gnsii ne Son no ecbi otta Ku ye Nen ne yakka nokan guru nei no Kamui mosbiri uk sbomoki gjur'anak ne oara nei mosbiri orun abun sbomoki kusn ne na. Orowa, sbine esapane guru Sbinuma otta nu wa ene itak-bi Pirika epakasbnu guru, kuani bembara pakno ne yakka okere sbomoki inotu eikesbkoro kuni nekon a ku ki yak pirika ya, ari nu. Orota Yesu ene itak-bi Nep gusu pirika ani En ye ya ? Sbinen mosbima pirikap isania, nei ambe anak ne Kamui ne ruwe ne. Eani ikasbpaotte eram'an, Iteki omoinu; Iteki keuk Iteki ikka Iteki sbmige pawetesbu ki E koro ona unu kooripak yan, ari itak. Nei guru ene itak-lii Tap okaibe obitta ponram orowa no ku sbikkasbima nisa ruwe ne, ani itak. Yesu nei itak nu cbiki otta ene itak-bi E sak no an ambe naa sbinep an nep ne yakka e korobe obitta ebok wa oteksak ufcara otta eimek, yak anak ne kando osbiketa ikoro e koro kusu ne orowa, ek bine En osb Oman yan, ari itak. Koroka, tap okaibe nu cbiki sbinuma sbiri yairamkoiki ruwe ne sbiri oteknu an guru ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, Yesu nei guru nukara koro ene itak-bi Nep bokamba no ikoro koro utara Kamui mosbiri orun abup bumi Ikoro koro guru Kamui mosbiri orun abun-i kasu no rakuda cbikoikip bem-pui oboso wa oman-i anak ne naa isaika ruwe ne. Orowa, nu utara anak ne ene itak-bi Yakun, kasbi-a-obiuki guru anak ne nen ne ruwe be an ? ani itak. Koioka, Sbinuma ene itak-bi Ainu utara otta aeaikapbe anak ne Kamui otta easbkaibe ne ruwe ne. Orowa, Petros ene itak-bi Ingara, cbi utara anak ne cbi korobe ande wa E osb araki wa okai ruwe ne, ari itak. Nei utara orota Sbinuma ene itak-bi Son lio ecbi otta Ku ye Kamui mosbiri rengap gusu cbisei bene, macbi bene,iriwak bene, esbikop bene, po utara bene are wa tane an
iia.
:
214
EOrKOS.
[18.31-43.
31
pakita naa kasii do poron no akove, aine, iyoshi no ek pakihita ramma okere sbomoki inotu sbomo akore garu anak ne isani rnwe lie iâ, ari itak. Orowa, Shinuma nei tun ikasliima wa niu uk Inorar'an, obi utara anakne wa orota ene itak-bi
:
32
Yernsarem kotan orun bemesbpa rnwe ne, ovowa, Uweingara iitara ani aniiye wa an obitta no okaibe Ainu Pobo otta auweomare knsu ne na. Inambe gusu ne yakun, Sbinuma anak ne Oya un utara
otta aekosbi, orowa,
aeoyaitak, otta
;
sbomo
yai-
33
34
35
36
37 38
39
katanu ki, kata topse-topse akara samata, nei utara anak ne Sbinurua sbirikik wa raige kusu ne orowa, rereko an ita Sbinuma betopo-sbiknu kusu ne na, sekoro itak. Orowa, nei utara anak ne tan okai itak obitta tap okaibe oara erampeutek nei utara otta anuina wa clcai gusu, aye okaibe ramepakari eaikap iiisa ruwe ne na. Orowa, Yeriko kotan ebange no ek ita anak ne sbine sbiknak guru ru parurugeta a bine eungeraiawa, nei guru tep koramkoro kor'an ruwe ne inne utara sbirikusb wa paye sbiri nu cbiki, nei paye-bi ikkewebe uwepekennu nisa ruwe ne. Orowa, Nazaret kotan un Yesu sbirikusb sbiri an sekoro anure nisa ruwe ne. Tata otta sliinuma ba^we asbte wa ene itak-bi Dabid pobo ne Yesu, Orowa, <-n erampokiwen wa en kore, ani itak. kotcbaketa paye utara anak ne sbinuma mo no an koroka, sbinuma naa kuni kopao nisa ruwe ne poron no bawe asbte wa: Dabid koro pobo, en
:
40
41
42
43
erampokiwen wa en kore, ani itak nisa ruwe ne. Orowa, Yesu asb wa orota nei guru atura w'a ek kuni kasbpaotte orowa, sbinuma ebange no an ita anak ne E otta Ku ki kuni nekon a e kon Nei guru ene ]nsui ya ani, sbinuma otta nu. itak-bi Utarapa, ku ingara kuni ne ku kon rusui, Ingara yan, e ani itak. Orota Yesu ene itak-bi koro eisbokor-i anak ne e iwangere nisa ruwe ne na, sekoro itak. Orowa, nani nei guru ingara wa Kamui ko-oripak bine Sbinuma osl] oman obitta
:
.^
19. 1-11.]
EOUKOS.
215
cbiki
Kamui ko-iramye
no okai ntara aiiak ne nei ambe iinkara iiisa ruwe iie na.
19 Ik.
2 3
Orowa, Shinuma Yeriko kotan otta ahnn, aige, Awa, ZakDei kotan kusli kor'aii iiisa ruwe.ne. keos ani an reihei koro, yaku-etaye utara esapane guru an shinuma oteknu guru ne ruwe ne. Nei guru Yesu nekon a an guru ne ya eraman kuni bunara gusu Sbinuma nukan rusui ruwe ne koroka, inne utara okai gusu nukara eaikap, ikkewe ram guru ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei
;
6
7
10
11
guru hoshiki no boyupu bine Sbinuma nukara kuni ne kuwa-no-ki cbikuni nimu nisa ruwe ne Sbinuma nei rukari kusb kusu ne gusu ne na. Orowa, Yesu nei usbike un ek cbiki bepuni ingara Zakkeos, tunasbi bine sbinuma otta ene itak-bi no ran tanto e kot cbisei ta Ku reusbi kusu ne Tata otta sbinuma tunasbi no ran na, ari itak. bine yaikopuntek wa Y^'esu tura nisa ruwe ne. Orowa, utara anak ne nei ambe nukara cbiki Sbinuma cbikoobitta oromam wa ene itak-bi katpak guru kot cbisei ta reusbi gusu oman ruwe ne. Orowa, Zakkeos asb wa Utarapa otta ene itak-bi Utarapa, ingar'an, ku korobe nimara pak samata, no otek-sak utara otta ku eungerai obeuge sak no inan guru orowa no ku sangere yak anak ne ine sbui pakno ku bosbipire rawe ne, ari itak. Orowa, orota Yesu ene itak-bi: Tanto kasbiobiuki ambe anak ne tan cbisei orun ek an, nei guru Abrabam koro pobo ne ruwe ne gusa ne na. Inambe gusu ne yakun, Ainu Pobo anak ne aturainu wa okai utara bunara wa kasbiobiuki kuni gusu ek nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, utara anak ne tap okaibe nu kor'an ita Sbinuma naa itak omare wa itak-maukusbte-itak ani ye, inambe gusu ne yakiin, Yerusarem kotan
;
:
ta ebange, orowa, okai utara
Kamui
mosbiri nani
216
ROUKOS.
[19. 12-24.
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
ek kusu ne kaiiak ramu nisa ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, iiei utara otta Shiuuma ene itak-hi Shine ottena ne guru an, shinuma yaikota gusu moshiri uk wa orowa no hoshipi kuni ebangeko no an moshiri orun arapa nisa ruwe ne. Orowa, koro wa niu ne usshiune utara hotuyepukara wa orota ichen wanbe koropare bine, ku liosbipi pakno iraugetupa yan, ari itak. Koroka, koro kotan un utara nei nisbpa etunne gusu nei oshi utara tesbkara bine Tan guru anak ne iteki un esapane kuni chi emaka ruwe ne, ani an itak ani itakte nisa ruwe ne. Orowa, nei nisbpa uk kuni moshiri uina wa hoshipi chiki, ichen akore usshiune utaia iraugetupa wa nei pakno eyaiepirikare orusbpe nu kuni gusa orota araki kuni ikasbpaotte nisa ruwe ne. Orowa, hoshiki no an guru sbiinima kotcbake un ek wa Utarapa, E koro shine ichen anak ne naa wan ichen epirikare nisa ruwe ne, ari itak. Orota, shinuma ene itak-hi Pirika, iki pirika usshiune guru e ne ruwe ne shiri ponbe gusu eani ikipniukesli ari anukara gusu, wan macbiya esapane yan. Orowa, tutaini an guru ek, aige, Utarapa, e koro shine ichen anak ne ashikne ichen epiiikare nisa ruwe ne, ari itak. Eani Orota shinuma ene itak-hi ne yakka ashikne macbiya esapane yan, ani itak. Orowa, moshima an guru ek wa Utarapa, ingara'n, senkaki otta kokarakari wa an ku shikkasbima e koro ichen teda an kuani anak ne e ko-ishitoma ash, aokai anak keutum niwen guru e ne ruwe ne gusu ne na shomo ancle ambe e uk, shomo e etoitap aokai nange ruwe ne na. Orota shinuma ene itak-hi Wen usshiune guru, e koro paro wano san itak ani ku e koipishi ash kusu ne. Kuani anak ne keutum niwen guru ku ne wâ, ku ande shomoki okaibe ku uk, shomo ku etoitap ku nange shiri eani eram'an tambe gusu, ku ek ita nei ambe risoko tura no ku uk easkkai kuni ne nep gusu ginko otta ku goro ichen e ande shomoki ya? Orowa, samaketa roshki wa okai utara otta ene
:
19. 25-39.]
EOUKOS.
:
217
25 26
27
Nei guru orowa no koro shine ichen uk wa, wan ichen koro guru otta kore yan, ari itak. Utarapa, shinuma wan ichen kon ruwe ne otta nei utara ye nisa ruwe ne. Echi otta Ku ye Nen ne yakka koro guru otta akore kusu ne koroka, koro shomoki guru orowa no koro wa an okaibe ne yakka auk kusu ne na. Samata, en epokba wa ka esapane kuni kopan utara eteun tura wa en kotchaitak-hi
:
28
keta ronnu yan, ari itak. Orowa, Shinuma tap okai itak ye okere child, nei utara kotchaketa oman wa Yerusarem kotan
29
30
orun hemesu nisa ruwe ne na. Orowa, Shinuma Betpage newa Betania kotan un Kanran-ush ani aye nupuri otta karange no ek chiki, koro koikara utara tu niu pay ere wa ene itak-hi: Ikushta an kotan orun paye nei kotan orun echi ahup kor'an ita ainu naa shomo o ashirikote wa an pon roba echi nukara kusu ne nei
31
32 33
34 35 36 37
nimba wa araki yan. Orowa no, nen ka nep gusu nei ambe echi pita ya ? ari an itak ani ye guru an yak anak ne, Utarapa kon rusui, ani ye yan. Orowa, aomande utara paye wâ orota Shinuma ye korachi nukara. Awa, pon
ambe
pita hine
roba pita kor'an
ita
Nep gusu pon roba

nei utara anak ne ani ese-hi. Orowa
aige,
:
koro utara nei utara otta echi pita ya ? ani itak. Orota Utarapa nei ambe kon rusui, no, Yesu otta nimba wa araki
:
pon roba kashiketa koro chimip ande wa Yesu ore nisa ruwe ne. Samata, oman aine utara ru otta koro amip piuaspa nisa ruwe ne. Orowa, karange no ek wa Kanran-ush nupuri ran orogeta an ita, obitta no okai inne topaha un koikara utara anak ne nukara okere obitta no okai kiroro an ikip gusu yaikopuutek hine rui hau ani Kamui iramye heashi wa ene itak hi Utarapa reihei ankush:
38
39
kerai
ek Moshiri shikkashima gur'anak ne anunuke ne Kando oshiketa itomo an, iyotta rik un ushiketa aeoripak ambe an na, ari itak. Omwa, topaha utara tumugeta okai Parisee un utara anak
:
218
EOUKOS.
:
[19.40-48.-20.1.
40
41 42
43 44
ne Shinuma otta ene itak-hi Epakashnn guru, koro koikara utara kopao wa un kore, ari itak. Orowa, Shinuma ese wa ene itak-hi Tan okai ntara mo no okai chiki, shuma anak hawe ashte kusu ne na. Orowa, shinuma ehange no ek wa nei machiya nukara chiki, gusu chish hine ene itak-hi Eani ka, eani, tan toho ta e gusu an itomo irenga e eram'an yakun humi Koroka, tane e shiki otta anuina ruwe ne. E epokba utara anak ne e okari no sakma roshki hine neita ne yakka iteki e soine kuni ne e nikkotama kusu ne, samata, eani newa otta okai poho utara newa shiri pakno hokushte kusu ne toho eani gusu ek kusu ne nei utara shine shuma ne yakka shuma ukata moshima no ande shomoki kusu ne eani anak ne ahotanukara paki erampeutek nisa ruwe ne gusu ne na, sekoro
itak.
45
46
.
47
48
Orowa, Shinuma Kamui kora kenru orun ahun hine eiyok utara soyumbare heashi, aige, nei utara otta ene itak-hi Ku kora kenru anak ne inonnoitak ki gusu an chisei ne kusu ne, sekor'ambe chieshinnuye wa an koroka, echi utara ikka utara kot chisei ne echi kan nisa ruwe ne na, sekoro itak. Orowa, Shinuma kesto Kamui kora kenru ta epakashnn kor'an nisa ruwe ne. Koroka, Kamui kora kenru esapane utara hemhem, kambi-nuye utara hemhem, utara koro pase utara hemhem, Shinuma raige kuni hunara ruwe ne awa, hemanda ki kuni i, nei utara esanniyo eaikap inambe gusu ne yakun, obitta no okai utara Shinuma nu gusu ko-okai shiriki an nisa ruwe ne gusu ne na.
:
20 Ik.
1
Nei rapoke un shine toho ta Shinuma Kamui kora kenru ta an wa utara epakashnn hemhem ki,
Pirika shongo eupaskuma hemhem ki ita, ekashi utara tura no Kamui kora kenru esapane utara
20.2-13.]
EOUKOS.
219
itak ki hine
hembem, kambi-nuye utara liemhem araki awa, Uu niire Shinuma orota ene ye-hi waunkore': Inan okai mondum e koro wa ûsu
:
4
5
'
10
11
12
13
Samata, nei mondum e kore he an ? ari ye. Sbinuma ese Kuani nei yakka ene itak-hi orowa En shine itak echi otta Ku nu kusu ne nme yan Yoannes kore baptisma anak ne kando orowa no ekbe ne ruwe, ainu orowa no ekbe ne ruwe ne ya ? Orowa, nei utara utashpa uweKando orowa no ekbe esanniyo wa ene itak-hi ne ani chi ye ko anak ne, yakun, nep gusu echi utara shinuma eishokoro shomoki ya ? ani Bhinuma itak mangoro. Koroka, ainu orowa no ekbe ne ani chi 3'e ko anak ne, obitta no okai utara shuma un kopiye-kara kusu ne Yoannes anak ne uweingara guru ne ani utara eishokoro ruwe ne Nei wano gusu ne na. Orowa, nei utara ese wa ekbe ne ya ? chi eramushkari ash na, ari itak. Nep Orowa, nei utara orota Yesu ene itak-hi mondum Ku goro wa gusu tap okaibe Ku ki ya bene shomo echi nure ash ruwe ne. Orowa, Shinuma tan itak-maukushte-itak utara Shine ainu anak ne otta ye beashi nisa ruwe ne hat toi etoita wa toi kara utara otta erusa nisa ruwe ne, orowa, ohon no okai gusu oya moshir' Awa, ibe o ush-i epa otta Oman nisa ruwe ne na. ita anak ne hat toi un nikaop akore kuni ne shine usshiune guru nei toi kara utara otta omande nisa ruwe ne koroka, toi kara utara anak ne nei guru shirikik wa nep ka sak no arapare nisa ruwe ne. Orowa, naa shine usshiune guru omande ruwe ne awa, nei utara shiinuma ne yakka sin'rikik wa otta shomo ko-oripak no ki hine nep ka sak no arapare ruwe ne. CJrowa no, naa re otutanu an guru omande nei utara anak ne shiinima ne yakka piri Orowa, nei hat toi ore wa emaka nisa ruwe ne. kon nishpa ene itak-hi: Nekon a ku ki ya? Ku omap an poho ku omande kusu ne nei utara
tap okaibe e ki ya?
gmu lien ue ruwe wa nei utara otta

:
220
ROUKOS.
[20. 14-22.
14
15
shiiiuma ko-oripak kiisu ne nangoro, ari itak. Koroka, iiei toi kara utara sbinuma nukara cbiki, -Tan gura anak utashpa upaore wa eue itak-hi nei eikesbkoro kunip cbi lie eikesbkoro guii'ne korobe ne kuni ne raige anro, ari itak. Orowa,
:
bat toi
wano sbinuma eyomak bine
raige
nisa
IG
17
nisbpa nei Sbinuma ek wa utara otta nekon a iki nangora ? nei toi kara utara isamka wa mosbima okai utara otta koropare kusu ne, ari itak. Orowa, okai utara nei ambe nu cbiki: Iteki nei no an kuni anro, sekoro itak. Koroka, Sbinuma nei utara orun ingara wa ene itak-lii Yakun, tap cbiesbinnuye wa an itak nekon a ambe ne ya?
ne.
ruwe
Tambe
gusu, bat toi kon
Cbisei kara utara eniaka slinma anak ue Sbikkeu sapaue sliuma ue akau nisa niwe ne
18
19
20
Nei sbuma kasbiketa bacbiri gur'anak ne bumne apereke kusu ne; koroka, neii ne yakka kasbiketa tan sbuma bacbiri guru an cbiki toitoi mana acbaricbari koracbi sbinuma gusu aki kusu ne na. Orowa, nei i epakigeta anak ne kambi-nuye utara newa Kamui kora kenru esapane utara Sbinuma kisbima kuni buiiara ruwe ne awa okai utara ko-isbitoma orowa, jâikota epeka no Sbinuma nei itak-maukusbte-itak ye nisa ruwe ne, sekoro, nei utara ramepakari nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei utara Sbinuma uwande, samata ye itak
:
oitak-sakte
21
wa esapane umbe otta bembem monkoro epungine guru otta bembem ekosbi kuni ne, orota yaikota sbioupekanere etokousb kuni Orowa, nei utara utara payere nisa ruwe ne.
dum
Epakasbnu Sbinuma otta nu wa eiie itak-hi guru, Aokai anak ne oupeka no ye bembem ki, epa:
kasbnu
22
ki, orowa, ainu esanniyo sbomoki, obeuge sak no Kamui rubu epakasbnu Cbi utara ruwe ne, ari an ambe cbi eram'an anak ne Kaisaros otta yaku koropare ambe anak ne ikashpaotte nei no an ambe ne ya, sbomo ne
bembem
koroka,
20. 23-37]
ROUKOS.
221
23 24
25
26
ya ? Koroka, Shinnma anak ne nei ntara koro iraDenaria sbinep rabe ei'am'an wa otta ene itak-bi En Dukare yau. Kasbiketa sbinuye wa an nokaba newa ikiri anak ne inan gurukorobe ne ya ? Otta, Kaisaros korobe ne, ani nei utaraitak. Orowa SbiYak anak ne numa nei utara otta ene itak-bi Kaisaros otta Kaisaros korobe koropare yan, Kamui otta Kaniui korobe koropare yan, ari itak. Orowa, nei utara anak ne utara kotcbaketa okai wa nei itak oitaksakte eaikap ruwe ne orowa, nei ese itak gusu enusbkari wa sbomo itak ki no
:
27
28
na. no, betopo-sbiknu ambe isam sekoro ye Saddokai un utara araki wa Sbinuma otta nu wa ene itak-bi Epakasbiju guru, Mose un gusu kambinuye katu ene okai-hi Ainu koro ainu iriwak anak ne macbi koro, orowa, po sak no rai cbiki, nei ainu anak koro iriwak boppa n:iachi koro wâ otta kese kore kuni po betukure kusu ne, ani nuye.
okai nisa
ruwe ne
Orowa
29 30
31
32 33
34
35
36
37
Arawan ainu uiriwak okai kiyanne guru macbi koro wa po sak no rai tu otutanu hembem, re otutanu bembem, nei no ne ruwe ne arawa niu ka nei sbiwentep koro, awa, po ande sbomoki no Okaketa, nei sbiwentep ne yakka rai nisa ruwe ne. rai nisa ruwe ne. Hetopo-sbiknu-i ita anak ne nei sbiwentep anak nei utara otta inan guru koro njacbi ne kusu ne ya ? arawa niu macbi ne k(Ui nisa ruwe ne gusu ne na. Orota Yesu ene itakTane okai pobo utara anak ne matakore boku bi akore ruwe ne koroka, nei mosbiri bembem akore, rai orowa no betopo-asbiknure kuni bembem aesanniyo utara anak ne matakore sbomoki boku akore sbomoki ruwe ne orowa, sliui nei utara annk ne naa rai eaikap Kamui bauturumbe nei no okaibe ne orowa, betopo-sliiknu pobo ne gusu Kamui pobo ne ruwe ne. Koroka, rai guru betopoasbiknure gusu an ambe anak, Mose poka nei cbaba orusbpe an usbiketa, Utarapa ani Abrabam Kamui, Isaak Kamui, Yakob Kamui sekoro ye ita
;
222
38
epakasliiuT
ROUKOS.
[20. 38-47.-21. 1-3.
ruwe
ne.
Shinuma
aiiak iie rai guru
Kamui shomo ne, shikiia guru koro Kamui ne ruwe ne Shinuma gusu obitta no okai utara anak
koro
:
39
40
41 42
ne sbiknu ruwe ne. Orowa, kambi-nuye utara ese Epakasbnu guru, Aokai pirika no wa ene itak-hi ye ruwe ne, ari itak. Orowa, okai utaia anak ne Shinuma otta naa itak uwepekennu kuiii ishitoma nisa ruwe ne na. Orowa, Shinuma nei utaia otta ene itak-hi: Hemanda gusu Kiristo anak ne Dabid koro poho ne ani utara ye ya ? Inambe gusu ne yakun, Dabid yaikota lyohaiochish oma kambi-sosh kata ene
:
itak-hi
4o
Utarapa anak ne ku ororo Utarapa otta ene itak-lii E epokba utara ani e cbikiri aande kimip ne ku kara pakuo, Ku sliimon tek samata a, ari itak.
:
44
45 46
Dabid anak ne Shinuma Utarapa ani ani koro poho ne ruwe ne ya ? Orowa, obitta no okai utara nu wa okai rapoketa koro koikara utara otta ene itak-hi Tanne amip mi wa apkash rusui hemhem ki, ii-augetupa ushiketa akorangarap hemhem, Uwekarapa chisei ta
gusu,
ye,
Tambe
hemanda
iyotta sapane set
hemhem, marapto an
;
ita iyotta
nishpane ushike
47
hemhem konoburu kambi-nuye
utara yaitubare yan nei utara anak ne shiyompiyara shiwentep koro chisei isamka, orowa, akoingara kuni gusu tanne inonno-itak ki tan utara
:
anak ne naa poron no apanakte kusu ne na.

21 Ik.
1 2 3
Orowa, Shinuma hepuni ingara wa oteknu utara kamui yange ichen shuop otta korarape omare shiri nukan nisa ruwe ne. Awa, nei shuop oshiketa tu reptos omare shine otek-sak shiyompiyara shiwentep nukara. Aige, Shinuma ene itak-hi Son ho newa echi otta Ku ye, obitta no okai nei utara kasu no tan otek-sak shiyompiyara shiwen:

21. 4-14.]
BOUKOS.
223
;
tep anak ne naa poron no omare nisa ruwe ne iDambe gusu ne yakun, obitta no tan okai utara anak ne ikashima an am be orowa no korarabe otta omare koroka, nei shiwentep anak ne korobe obitta omare nisa vuwe ne gusu ne na, an itak.
:
pirika
Orowa, Kamui kora kenru anak ne hemanda sbuma newa ayangep ani atomtere wa an
:
katu ye kor'an utara okai rapoketa, otta Shinuma ene itak-bi Tan okai ecbi nukarape gnsu anak, ahacbiri sbomoki no teda an ukata-ukata okai sbuma sbinep ne yakka sbuma ukata aaiide sliomoki tobo ek kusu ne na. Orowa, Sbinuma otta Epakasbnu nei utara uwepekennu wa ene itak-bi guru, tambe gusu, tap okaibe bembara pakita hetukuya? Orowa, tap orusbpe auweomare kuni kusu ne paba ta bemaiida sbirosb an kusu ne ya ? Iteki ari itak. Orowa, Sbinuma ene itak-bi mosbima guru ecbi kokandama kuni ne yaitubare yan inambe gusu ne yakun, inne ufcara Ku reibei Kuani Sbinuma ne, ani itak ani bine araki wa pakibi ebange no an nei utara otta iteki paye yan. Orowa, tumiram newa sakayo oiiisbpe inambe gusu ne ecbi nu cbiki, iteki isbitoma yan yakun, tap okaibe bosbiki no betuku kusu ne ap koroka, okesebe anak naa tunasb sbomo ne ruwe
ne.
10
11
12
13 14
Orowa, nei utara orota Sliinuma ene itak-bi Uirup anak ne uirup kotumi koro, mosbiri anak ne orowa, poro sbirisbimoye mosbiri kotumi koro an, usaine okai usbiketa keman newa turuse tasbum an samata, kando orowa no aeisbitomap newa poro sbirosb an kusu ne. Koroka, obitta no tap okaibe an etokota, utara anak ne Ku reibei rengap gusu ecbi kisbima wa ecbi epokba, aige, uwekarapa cbisei otta bemhem, upakasbnu cbisei otta bembem ecbi ekosbi bine Mosinri esapane utara newa epungine utara orun ecbi tura kusu ne. Nei ambe anak ne ecbi otta pawetesbu ne kusu ne. Tauibe gusu, nei etokota nekon a ecbi ese ya iteki yaiko:
224
EOUKOS.
[21. 15-26.
15
sbiraiiise knni echi keufcum ta oshitchiu yan inambe gusu ne yakuii, Kuani anak ne obitta no okai ecbi epokba utara eyoko hembem ki, otta ese
:
16
itak hembem ki eaikap parobo newa wayasbnu-i ecbi kore asb na. Koroka, ecbi utara anak ne esbi-
17
18
19
20
21
22 23
24
kop orowa no bene, iriwak orowa no bene, utara orowa no bene, nimavaba orowa no bene poka aekosbi kusu iie samata, ecbi tumiigeta okai sereke an utara aronnure kusu ne ruwe ne. Orowa, Ku reibei ankusbkerai gusu ecbi utara obitta no okai utara orowa no aetunne kusu ne. Orowa, echi sapa un shine otop tu ne yakka aisamka sbomoki. Ecbi yaisbiporore wa kon lamat ecbi koro kusu ne. Koroka, tumi-koro utara ikiri Yerusarem kotan nikkotama wa okai shiri ecbi nukara chiki, nei kotan wenderep ebange no an katu ecbi eram'an yan. Nei ita Yudea un utara nupuri otta kokira orowa, nei osbiketa okai utara soyumba yan orowa, kimta okai utara iteki nei oruii ahup yan. Inambe gusu ne yakun, tan tobo anak ne chieshinnuye wa obitta no okaibe auweomare kuni ikemnu tobo ne ruwe ne gusu ne na. Nei tobo ta shinnai kat iyeunu wa okai utara hembem, to nonde wa okai eyaisambepokasb bumi utara hembem inambe gusu ne yakun, mosbiri kata poro aramusarakkap an, tan okai utaia kata irusbkap an kusu ne gusu ne na. Orowa, nei utara emush notaku ani araige hembem ki, obitta no okai mosbiri uirup
;
:
25
26
orowa, Oya uirup otta teke-a-pasbte hembem ki utara pakibi anak ne auweomare pakno Yerusarem anak ne Oya uirup orowa no aotereke kusu ne na. Orowa, tokap chup otta bene, kunne cbup otta riri bene, nochiu otta bene shiroshi okai kusu ne newa atui sash humi gusu sambe-koknruse wa mosbiri kata okai uirup yairambekomo kusu ne mosbiri otta araki kusu ne okaibe araki kuni esanniyo gusu, utara isljitoma wa ramu-rai kusu
:
ne
kando un kiroro anak ne asbuyesbuye kusu
21. 27-38.1
B,OUKOS.
225
27
ne
giisu ne na. Orowa no, Ainu Poho anak ne kiroro newa poro nupeki koro wa nisbkuru otta ek shiri
28
29
30
31 32
33
34
35
36
anukara knsu ne. Koroka, tap okaibe betuku beasbi anak ne, hepiini iin ingara, ecbi koro sapa puni yan ecbi koro kikiaraye-i karange no ek ruwe ne giisu ne na. Orowa, nei utara otta Sbinnma itak-maukusbte-itak Icbijiku cbiknni bembeni, obitla no okai cbikuni ye bembeni insjara yan nei ambe anak ne tane cbucbu betukiire cbiki, ecbi nukara wa tane sak un pa ebange no an sbiri ecbi utara yaikota eraraan ruwe ne. Nei no koracbi ecbi utara anak ne tap okai orusbpe betuku-bi ecbi nukara cbiki, Kamui mosbiri ebange no an sbiii ecbi eraniu yan. Son no ecbi otta Ku Nep ne yakka an okaibe auweomare pakno, tan ye okai ainu ikiii isaiii sbomoki kusu ne. Kando newa toi anak ne isam kusu ne, koroka, Ku itak anak ne isam sbomoki kasu ne na. Koroka, ecbi keutuin anak ne ibesbikasure ambe ani bene, ibosbki ambe ani bene, sbiknu gusu an okaibe enisbomap ambe ani bene sbomo aesbik kasbpa wa iteki akbe koracbi ekusbkonna ecbi orun nei tobo ek kuni ne yaitubare yan inambe gusu ne yakun, mosbir'ebitta no okai utara awesamamba gusu nei ambe anak ne nei no koracbi ek kusu ne na. Ecbi utara anak ne araki kusu ne tap obitta no an okaibe obaita easbkai bine Ainu Pobo kotcbaketa rosbki kuni ne, inan pakibi ta ne yakka sbiruwe wa
ita
; :
37
38
inonno-itak ki yan. Orowa, kesto Sbinuma anak ne Kamui kora kenru t an wa epakasbnu ki kor'an nisa ruwe ne awa, kes ancbikara soine wa Kanran-usb ani aye nupuri otta Orowa, obitta no okai utara anak reusbi ruwe ne. ne, Sbinuma nu gusu aro-kunneiwano Kamui kora kenru orun araki nisa ruwe ne na.
;
226
ROUKOS.
[22. 1-15
22 Ik.
1
Orowa, Karaakush ani aye Pandane sak pan marapto ehange ruwe ne. Aige, Kamiii kora kenru esapane utara hemhem, kambi-nujê utara hemhein hemanda Shinuina raige- ilâ hunara wa okai awa, utara koishitoma iiisa ruwe ne. Orowa, Satan anal^ ne nei tun ikasbima wa niu tumugeta an Kaiiot kotan un guru ani aye Youdas onnaige ahun nisa ruwe ne. Aige, sliinuma oman
;
10
11
12
13
14 15
Kpaxiui kora kenru esapane utara newa tumi-koro utara esapane utara tura, hemanda ki wa orota Tesu ekoshi eashkai ya koesanniyo ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne yaikopuntek hine otta ichen kore kuni eitakamkire nisa ruwe ne. Awa, sbinunia ramuosbma wa inne utara isam rapoketa Sbinuma ekosbi kuni pirika pakihi hunara nisa ruwe ne na. Orowa, Kamakushbe jânge kuni gusu an Pandane Awa, Sbinuma Petros newa sak pan tobo ek. Gbi utara Yoannes pay ere bine otta ene itak-bi ibe kuni ne echi paye wa un gusu Kamakusb marapto Orota nei utara ene etokooiki yan, sekoro itak. Neita chi etokooiki kuni E ramu ya ? ari itak-bi Ingara, Macbiya Orota Sbinuma ene itak-bi itak. otta echi abup cbiki, wakka o sei op sei wa ek shine ainu echi etunangara kusu ne, nei guru, ahun chisei Orowa, nei chisei kon nisbpa otta sbinuma osb paye. Aokai otta Epakashnu guru ene otta ene itak yan ye-bi, Kuani Ku koikara utara tura no Kamakusb marapto ibe kuni gasu an tumbu neita an ruwe be an? ani itak yan. Orowa, sbinuma anak ne rikta an nei ita so akara wa an poro tumbu echi nukare Orowa, nei utara paye wa etokooiki yan, sekoro itak. orota Sbinuma ye korachi nukara orowa, Kamakusb marapto etokooiki nisa ruwe ne na. Orowa, pakihi ek cbiki, Sbinuma anak ne Apostoro un utara tura no rok nisa ruwe ne. Awa, nei utara
:
wa
otta
Sbinuma ene
itak-bi
Kuani
anak ne ayairam-
22.16-28.]
ROUKOS.
227
shitnere etokota tan
16
Ku
ibe rusui
Kamakiisb marapto ecbi tura no kasbpa nisa ruwe ne inambe giisu

:
ne yakun, ecbi otta

17
Ku
ye,
18
19
20
21
22
23
24 25
26
27
ibe kusu ne auweomare pakno sbomo nei na. Orowa, Sbinuma itangi uk, aige, yaiiraige okere Tainbe uk wa uwe-eimek yan cbiki ene itak-bi inambe gusu ne yakun, ecbi otta Ku ye, Kamui mosbiri ek pakno tewa no poka bat pungara ibebe sbomo Ku iku kusu ne gusu ne na. Orowa, Sbiuunia pantak uk wa yaiiraige okeie cbiki mesbpa, orowa, Tambe anak ne nei utara otta kore wa ene itak-bi ecbi utara gusu akore ku netobake ne En esbkarun kuni giisu tambe ecbi ki yan, ari itak. Orowa, kunneibe aokere ita nei no koracbi itangi uk wa ene itak-bi Tan itangi anak ne ecbi utara gusu aobetu Ku bem otta an asbiri aeuitaknup ne ruwe ne. Koroka, ingara, En ekosbi guru koro teke En tura no Inambe gTisu ne yakun, son no set kasbiketa an. newa aesanniyo okere wa an koracbi, Ainu Pobo anak ne oman ruwe ne gusu ne na koroka, orowa no aekosbi guru anak ne aeyaisambepokasb bumi sekoro itak. Orowa, nei utara anak ne tan okaibe ki kusu ne guru inan guru ne ruwe be an ? ani utasbpa uwepekennu nisa ruwe ne. Orowa, nei utara tuinugeta inan guru iyotta pasep ne ruwe, sekor'an sakayo bopuni. Orowa, nei utara otta Sbinuma ene itak-bi: Oya un utara sbikkasbima utara anak ne koro utara enisbpane ruwe ne, orowa, nei utara gusu mondum koro utara anak ne pirikare ki utara ani aye ruwe ne. Koroka, ecbi utara anak koroka, ecbi tumugeta ne nei no okai sbomo ne iyotta pase guru anak ne iyotta poniune guru nei no an yan orowâ, esapane guru anak ne yaisbieiwangere guru nei no an yan. Inan guru iyotta pase guru ne
:
Kamui ambe Ku
mosbir'otta
28
otta yaisbieiya ? ibe gusu rok guru bene ne ya wangere guru bene ne ya ? Ibe gusu rok guru iyotta pase sbomo ne ya? Koroka, Kuani anak ne ecbi tumugeta an wa yaisbieiwangere guru koracbi Ku ne ruwe ne. Koroka, ecbi utara anak ne a en koram'?

228
nulâra
: :
EOUKOS
[22.29-39.
29
rapuketa En tura no okai utara echi ne. Orowa, Ku goro michi anak ne Moshiri En shikkashimare korachi, Knani ne yalvka moshiri echi 30 shikkashimare ash rnwe ne echi utara Ku goro moshiri otta an set otta ibe hemhem ki, iku hemhenr ki kuni gusu ne orowa, echi utara anak ne amset kata echi rok wa Tsraera un tu ikiri ikashiraa wan ikiri no an utara koipishi laisu ne na, 31 Simon, Simon, ingara, komungi mui akara korachi Satan anak ne e akore wa e mui kara kuni ne koramkon nisa ruwe 32 ne koroka, e koro eishokor-i anak ne iteki nin kuni ne, eani gusu inonno-italc Ku ki nisa ruwe ne orowa, eani anak ne kanna hoshipi wa an ita e koro ainu 33 uiriwak tumashnure j'an, selioro itak. Orota, shmuraa ene itak- hi Utara pa, upakashnu chisei otta hene, rai-i otta hene Aokai tura no ku oman kuni ku 34 etokooiki wa an. Orowa, Shinuma ene itak-hi Petros, e otta Ku ye, Eani anak ne re shuine En eamkiri katu eshina pakno, tanto niwatori chikap hau koro shonioki kusu ne. 35 Orowa, nei utara otta Yesu ene itak-hi Kani o pukuru hene, pusaru hene, keire hene isam no echi payere ash ita nep ka eikohayep okai ya ? sekoro itak. Orowa, nep ne yakka shomo, ani nei utara ye. Orota S6 Shinuma ene itak-hi Koroka, tane anak kani o pukuru koro guru nei ambe uk, shui, pusaru ne yakka koro yan orowa, kani o pukuru koro shomoki guru anak ne koro mipihi eiyok wa emush hok yan. 37 Inambe gusu ne yakun, echi otta Ku ye: Tap chieshinnuye wa an orushpe En otta auweomare kusu ne ap Orowa, Shinuma anak ne kashpaotte otereke utara tura akoesanniyo nisa ruwe ne na inambe gusu ne yakun, En gusu an okaibe aokere 38 kusu ne, sekoro itak. Orowa, nei utara ene itak-hi Utarapa, ingara, teda tu emush an ruwê ne, sekoro itak. Pakno ne ruwe ne, ani Shinuma nei utara otta ye nisa ruwe ne na. 39 Orowa, Shinuma soine wa ramma korachi Kanranush nupuri otta oman orowa, koikara utara nei osh
;
22. 40-53,1
EOUKOS.
na.
:
229
nei ushiketa
40
41
paye nisa rnwe ne
utara otta ene itak-bi
42
43 44
utara iteki akoraranukara kuni ne iooniio-itak kiyan, sekoro itak. Orowa, Shiiiiima nei utara orowa do shuma yapkin no pakno an wa kokkaea hine inonno-itak ki wa ene itak-hi Michi, Aokai ramuoshma yakun, tan itangi En orowa no oyakta ande wa En kore koroka, Ku rengaine gnsu sbomo ne wa E rengaine ki wa en kore, ari itak. Orowa, kando wano Kanuii uitekbe anukara wa Sbi:
Ecbi
Awa,
an
wa
nei
numa tamasbnure nisa ruwe ne. Aige, Sbinuma ikoni wa naa sbiyiippa no inonno-itak ki awa, sange pop-pe wakka sbiri kata bacbiri, aine, bem num
:
45
koracbi ne ruwe ne. Orowa, inonno-itak orowa hopuni wa koikara utara orota ek, aige, nei utara ramusarak giisu mokoro wa okai sbiri nukara, awâ, orota ene
itak-bi
:
46
Hemanda gusu ecbi mokoro ya?

iteki ecbi
Hopum-
ba wa
47
akoramnukara kuni ne inonno-itak
yan, ani
itak.
itak an rapoketa, ingar'an, inne utara okai, orowa, nei tun ikasbima wa niu tumueje un Youdas ani aye sbine ainu, nei utara kotcbaot
Sbinuma naa
Oman sbinuma anak ne cbopcbopsekara gusu Yesu

;
48 49
otta ebange ene itak-bi
Youdas, cbopcbopsekara ambe ani Ainu

sekoro itak.
:
no ek nisa ruwe
ne.
Koroka, otta Yesu
okari
50
Orowa, Sbinuma anak ne betnku kusu ne ap nuUtarapa, emusb ani obi kara cbiki, ene icak-bi Nei sbinen anak ne sbirikik kusu ne ya ? ani itak.
Pobo
e ekosbi ya ?
wa
okai utara
51
Kamui kora kenru esapane gura koro uitek gura sbiiikik wa koro sbimon kisara oattaye nisa ruwe ne. Koroka, Yesu ese wa ene italc-bi Te pakno ramuosbma
:
52
orowa, Sbinuma nei kisara tomoosbma wa iwangere nisa ruwe ne. Orowa, Yesa anak ne epokba gusu araki Kamui kora kenru esapane utara newa epungine utara newa ekasbi utara otta ene
yan
itak-bi
Emusb
bembem,
sbirikik
kuwa bembem
koro
53
ikka guru kisbima kuni koracbi ecbi araki Kuani kesto ecbi tura no Kamui Ivora Ivenru ta sbiri? Ku an ita anak ne En kisbima kuni sliomo ecbi ki
wa
230
EOUKOS.
[22.51-G6
koroka, tambe aiiak ne ecbi koro pakilii ne, kunne-i

kiroro ne
rawe
ne.
54
55
56
57 58
69
60
61
62 63
64
65
Orowa, utara anak ne Shinama kishima bine tnra wa paye, aige, Kamni kora kenru esapane guru koro cbisei orun abup nisa rawe ne. Koroka, Petros anak ne ukatfcuima no nei osb ek. Awa, utara anak ne tumbuupsbottaabeare wa utura cbiki, Petros ne yakka nei utara tuinugeta a nisa ruwe ne. Orowa, sbine uitekmat anak ne sbinuma abe pekere otta a sbiii nukara cbiki, orun iramniakaka ingara wâ Tan guru ne yakka Sbinuma tura no an guru ne, ari itak. Koroka, sbinuma esbina wa ene itak-bi Sbiwentep, kuani nei guru ku eamkiri sbomoki, ani itak. Orowa, naa pon no sbiran koro naa sbinen sbinuma nulvara, Eani ne yakka nei utara un sbinen aige, ene itak-bi Koroka, Petros ene itak-bi e ne ruwe ne, ani itak. Ainu, kuani anak sbomo, ani itak. Naa sbine pakibi okaketa anak ne mosbima an naa sbinen Son no ubumasbi sbomoki no ye wa ene itak-bi newa tan guru anak ne Sbinuma tura no an guru ne sbinuma Gariraya un guru ne ruwe ne gusu ne na, Koroka, Petros ene itak-bi: Ainu, sekoro itak. bemanda e ye ya Ivu eramusbkare, ani itak. Orowa nani, naa itak an rapoketa niwatori cbikap bau kon nisa ruwe ne na. Orowa, Utarapa bosari wa Petros orun ingara. Awa, Petros anak ne Tanto, niwatori cbikap bau koro etokota, eani re sbuine En esbina kusu ne, ani an itak ani orota Utarapa ye itak esbkarun nisa ruwe ne. Aige, sbinuma soine wa poron no cbisb nisa ruwe ne na. Orowa, sbikl\asbima utara anak ne Sbinuma eo^-a:
66
sbirikik bembem ki nisa ruwe ne. kamure bine otta uwepekennu wa ene Uweingara yan E sbirikik guru inambe ne itak-bi Orowa, inne mosbima ruwe be an ? ani itak. okaibe ki wa Sbinuma orun koatcba wa wen no ye nisa ruwe ne na. Orowa, tolâp-to ne koro anak ne utara koro uwekari un ekasbi ikiri, samata Kamui kora kenru esapa-
itak
bembem
:
ki,
Samata,
sbiki
22. 67-71.-23. 1-7.]
EOUKOS.
;
231
67
68 69
70
ne utara, kambi-nujê iitara bene uwekarapa awa, koro ukoramkoro utara ornn Sbinuma tura wa ene itak-bi : Aokai anak ne Kiristo ne cbiki un nure yan, sekoro itak. Koroka, Dei utara otta Sbinuma ene itak-bi: Ecbi nure asb yakka eisbokoro sboiuoki samata, Kuani ecbi otta Ku nu yakka ecbi ese itak ki sbomoki kusu ne. Koroka, tewa no, Ainu Pobo anak ne Kamui kiroro un sbimon tek samata a kusu ne na, sekoro itak. Orowa, obitta no nei okai utara Yakun, Aokai anak ne Kamui Pobo E anak ne ne luwe be an ? ani itak. Orota Sbinuma ene itak-
71
Kuani Sbinuma ne, ani ecbi ye, sekoro itak. Orowa, nei utara ene itak-bi Hemanda gusu naa pawetesbu-i cbi kon rusiii ya? Cbi utara yaikota anak ne Sbinuma yaikota koro paro wano cbi nu nisa ruwe ne gusu ne na, sekoro itak
bi
: :
23 Ik.
1
6
7
no okai uwekarapa utara anak Pirato otta Sbinuma tura nisa ruwe Awa, eiyonnuppa beasbire wa ene itak-bi ne. Tan guru anak ne cbikoro mosbir'un utara esbisbire bine Kaisaros otta yaku sange kuni battoki, samata, Sbinuma yaikota Mosbiri sbiklâsbima guru Kiristo ne ruwe ne, ani itak. Orowa, Pirato Sbinuma otta nu wa ene itak-bi Eani anak Yudea un utara Sbikkasbima guru ne ruwe be an ? Orowa, Sbinuma ese wa ye ruwe ne, ani itak. Orowa, Pirato nei Kamui kora kenru esapane utara newa inne utara otta: Tan guru otta katpak ku nukara sbomoki,^ ari itak. Koroka, nei utara naa sbiyuppa wa Sbinuma anak ne Gariraya ta beasbire wa teda pakno ka utara sakayore kuni Yudea obitta sbilâpneka no epakasbnu rawe ne, sekoro itak. Koroka, Pirato tap
obitta
Orowa,
ne bopuni
wa
orusbpe nu cbiki, nei guru Gariraya mosbir'un guru ne ya, ani uwepekennu nisa rawe ne. Orowa, Herod sbikkasbima mosbir'un guru ne sekoro nu wa eram'-
232
ROUKOS.
23. 8-22.]
10
11
an koro, nei toho ta yaikota Yerusarem kotan ta an Herod otta fihinuma omande nisa ruwe ne. Orowa, Herod anak ne Yesu nnkara chiki, shi no yaikopuntek inambe gusu ne yakun, Hhinuma giisu an orushpe nu wa obonno Sbinuma nukan rasui nisa ruwe ne samata, Sbinuma nepka sbirosb ki-bi nukara kuni cbipacbipa kor'an ruwe ne gusu ne ruwe ne. Orowa, inne itak ani Sbinuma ko uwepekennu, koroka, iiep ne yakka Sbinuma ese itak ki sbomoki nisa ruwe ne. Awa, Kamui kora kenru esapane utara newa kambi-nuye utara rosbki wa sbiarikiki no Shinutna eiyonnuppa nisa ruwe ne. Orowa, Herod anak ne tumi-koro utara tura Sbinuma pange wa
:
eoya-itak,
orowa,
cbitomte mipibi mire
wa
Pirato
12
13
14
15
16 18
19
20
21
22
Orowa, Herod newa Pirato anak ne nei etobogeta utasbpa irenga uweusaraye nisa ruwe ne nei etokota utasbpa uweepokba utara ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, Pirato anak ne Kamui kora kenra esapane utara newa utara epungine utara uwekarapare wa orota ene itak-hi Tan guru anak ne utara sbisbire sbiri ecbi ye wa en oran ecbi tura nisa ruwe ne awa, kuani anak ecbi sbik-samata Sbinuma koipisbi, aige, aeij'onnuppap gusu an orusbpe ramepakari cbiki tan guru katpak koro sbomoki ku esanniyo Herod ne yakka nei no esanniyo ruwe ne un oran sbinuma bosbipire nisa ruwe ne gasu ne na orowa, sbui, ingar'an, araige kuni bui'i Sbinuma ki sbomoki ruwe ne na. Tambe gusu, kuani Sbinuma sbirikik wa bonnere yara kusu ne, ani itak. Koroka, nei utara sbine ikinne hawe asbte wa ene itak-bi: Tan guru oyakta omande wâ un otta Barabbas bonnere wâ un kore, ari itak Sbinuma anak macbiya otta Mosbiri sbikkasbima utara eiyokbare bembem ki, keuk bembem ki, upakashnu cbisei ta aabunge guru ne. Orowa, Pirato anak ne Yesu bonnere rusui wa kanna-sbui nei utara otta ye nisa Utasa ruwe ne. Koroka, nei utara bawe asbte bine cbikuni otta Sbinuma kungi kokikkik, utasa cbikuni Orowa, re sbuine otta kungi kokikkik yan, ani ye.
otta bosbipire nisa
ruwe
;
ne.
23. 23-33.]
ROUKOS.
otfca
:
'233
23
-Hemanda gasu ? Tan ene itak-hi ne nekon a wenburi ki ya ? araige kuni gusu an katpak Sbinuma otta ku nukara shomoki: tarabe gusu, ku shirikik wa honnere kusu ne na, sekoro itak. Koroka, nei utara tunashi naa rui hawe ani, Shinuma utasa chikuni otta akungi kokikkik kune ne koramkon nisa rawe ne na. Awa, nei bawe
iiei
utara
gum anak
24 25
anu
nisa
ruwe
ne.
Aine,
koramkorobe
nei
no
aki
gusu Pirato aesanni3ô-itak 3'e. Aige, akoranikoro koracbi mosbiri sbikkasbima utara ei3ôkbare bembem
keuk bembem Id upakasbnu cbisei wa an guru nei utara otta bonnere wa

ki,
otta aabunde kore koroka, nei utara kon rusui koracbi otta Yesu ekosbi nisa
:
26
27
ruwe ne na. Orowa, nei utara anak ne Sbinuma ani wa paye rapoketa, okim un san wa ek Kurene kotan un Simon ainu kisbima wa Yesu osbi utasa cbikuni sei wa ek kuni ne kasbiketa nei ap seire nisa ruwe ne. Orowa, utara inne topaba utara bembem, Sbinuma
ecbisb bembem ki, eyaituwasbkarap bembem ki lôro okai shiwentep utara Sbinuma osbi pa3ê nisa ruwe ne. Yerusarem Koroka, Yesu bosari wa orota ene itak-bi kotan un Matnepo utara, En gasu iteki cbisb, koroka, pobo utara gusu ecbi utara yaikota gasu bembem, bembem cbisb 3ân. Inambe gusa ne yakan, ingar'an,. Po sak utara bene, po sange sbomoki boni bene, to nonde sbomoki to bene anak ne anunake ne, utara ye Un tobo ek kusu ne gusu ne na. Nei ita anak ne kasbiketa bacbiri yan, ani nupuri otta bembem 3^6, Un kamure wa un kore, ani buru otta orowa bembem utara ye beasbire kusu ne na. Fu cbikuni otta nei utara tap okaibe ki cbiki, sat wa an cbikuni nekon a aki kasa ne ya, sekoro itak. Orowa, Sbinuma tura no araige kuni atura wa okai naa tu ainu okai, nei utara wenbari ki utara ne ruwe
:
2S
29
30
31
32
ne.
33
Orowa, " MecbsCkko " ani aye usbiketa araki cbiki

nei ita utasa cbikuni otta nei wenbari
Sbinuma kungi kokikkik koro utara ne yakka sbiuen anak ne
234
EOUKOS.
[23. 34-46.
34
35
Shinuma shimon tek sam, shinen anak hariki tek samata akangi kokikkik nisa ruwe ne. Orowa, Yesu Ku Michibi, nei utara bonnere wa En ene itak-hi koie bemanda ki sbiri eramusbkare wa okai ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Orowa, utasbpa Sbinuma koro mipibi eimek wa ukokoncbi etaye nisa ruwe ne. Utara anak ne ingara gusu rosbki wa okai. Orowa, esapane utara ne yakka Sbinuma koesapse wa ene
:
Mosbima utara Sbinuma kasbiobiuki nisa ruwe ne awa, nei guru Kamui koro Kiristo ne, Kamui
itak-bi
:
numgep ne yaknn,
36 37
yaikota yaikasbiobiukirero, ani itak.

:
38
Tumi-koro utara ne yakka Sbinuma esapse bine orota araki wa sbukkakep kore, aine, ene itak-bi Aokai anak ne Yuclea un utara esapane guru E ne yakun, Orowa, Sbinuma yaikota yaikasbiobiuki yan, ari itak. kasbiketa tap okai anuye wa an ambe an, Tan gueu
39
40
ANAK NE YUDEA MoSHIB'UN UTARA ESAPANE GURU NE RUWE NE. Orowa, aratkire wa an sbine wenburi koro guru Aokai anak ne Sbinuma lôatcba wa ene itak-bi Yaikota bembem, cbi utara Kiristo sbomo ne ya ? bembem kasbiobiuki wa un kore, sekoro itak. Koroka, mosbima an guru anak nei guru kopao wa ene ye-bi:
:
41
42 43
44
45
46
an panakte uk kuni aesanniyo eani ka ya? Cbi utara anak ne oupeka no apanakte wa an, cbikoro ki buri gusu an akore kunip cbi uk ruwe ne koroka, tan guru anak lie nep obeugep ne yakka ki sbomoki nisa ruwe ne, Yêsu, E kore mosbiri Orowa, ene itak-bi ani itak. Orota ta E ek ita en esbkarun wa en kore, ani itak. Sen no e otta Ku ye, Tanto Sbinuma ene itak-bi En tura no Paradeisos otta e an kusu ne na, ani itak. Orowa, iwan pakibi an, awa, sbinepesan pakibi pakno tokap cbup atte pekere nin wa sbiri ebitta samata, Kamui kora kensbirikunne nisa ruwe ne ru ta an otbe anak ne tup ne ayaske eukopi nisa ruwe Orowa, Yesu rui bau ani bawe sange okere cbiki ne. Micbi, E teke otta Ku ramat Ku ande ene itak-bi
Ukoracbi
Kamui
koisbitoma sbomoki
na, ari itak
orowa, tambe ye okere cbiki Sbinuma
23. 47-56.-24. 1-4.]
ROUKOS.
235
47
48
kon ramat arapare nisa ruwe ne. Orowa, lietuku okaibe nei tumi-koro utara esapane guru nukara cbiki, KatiKii kooripak wa ene itak-bi Son no newa tan guru anak ne oupelâ guru ne ruwe ne, selvoro itak. Orowa, tap okaibe nuliara gusu uwekara])a obitta no okai iune utara anak ne, nei hetuku orusbpe nukara
:
49
Aige, obitta
50
51
52
53
54 55
56
wa hosbippa nisa ruwe ne. no okai Shinuma eanikiri utara benibem, Gariraya orowa no tura no osb araki sbiweiitep utara bembem, ebangeko no an usbiketa rosbki wa nei okaibe nukan nisa ruwe ne na. Orowa, ingar'an, Yudea un utara koro x\rimatea kotan un ukoramkoro guru ne Yosep ani an reihei koro pirika newa oupeka guru an (sbinuma anak ne utara esanniyop bene, ki-buri bene ko-eramuosbma sbomoki guru ne), sbinunia Kamui niosbiri etere wa an tan guru anak ne Pirato orota on:ian wa Yesu kon netobake koramkon nisa ruwe ne, Orowa, sbinuma nei ambe range wa senkaki otta kokarakari bine, naa sbomo ainu aande sbuma aouri tusbiri orota ande nisa ruwe ne. Orowa, Etokooiki tobo ne, awa, Aige, Gariraya Sbini tobo aro-ebange ruwe ne na. orowa no Sbinmna tura no araki sbiwentep utara anak ne nei guru osbi paye wa tusbiri bembem nei netobake aande katu bembem nukara. Awa, bosbippa wa pirika bura usbbe newa sbum sbipini nisa ruwe
cbiki,
koro penram kokik
ne na.
24
Ik.
2 3 4
Orowa, nei utara anak ne tuitak an koracbi Sbini tobo ta sbini ruwe ne. Awa, Sbini tobo esbimge no an tobo ta aroankes pakita nei utara sbipini okere pirika bura usbbe koro wa tusbiri orota araki nisa ruwe ne. Aige, nei tusbiri wano sbuma kokarakarase wa an sbiri anukara. Awa, orota abup bine Utarapa ne Yêsu kon netobake nukara sbomoki. Orowa, nei utara tambe gusu keutum utumasbi wa okai, aige, pekere at amip mi wa okai tu ainu nei samaketa
236
5
KOUKOS.
roshki
:
[215-13.
6
7
8
9
10
iiisa ruwe ne awa, iiei utara kimatek wa shiri kata koro nanuhu hepolîki, aine orota nei ainu utara Nep gusu rai garu tumugeta shiknu ene itak-hi guru echi buiâra ya ? Shinuma teda isam, koroka, hetopo a-shikiiure nisa ruwe ne Shinuma naa Garira}' a kotan ta an rapoketa echi otta Ainu Poho anak ne katpak koro utara tekehe otta aekoshi wa utasa chikuni otta akungi kokikkik, orowa, rereko an ita hotopo-shikuu kusu ne ap, ani an itak ani ye katu echi eshkarun yan, ari itak. Orowa, nei utara anak ne Shinuma ye itak eshkarun, awa, tushiri wano hoshippa bine nei shinen ikashima wa niu otta hemhem, obitta no ok'ai moshima ut^ra otta hemheni obitta tap orushpe nure nisa ruwe ne. Orowa, xApostoro otta tap okai orushpe nure utara anak ne
:
11 12
13
Magdarene un Maria newa Yoanna newa Yakob koro habo Maiia newa nei utara tura no okai shiwentep ne ruwe ne. Awa, tap okai itak ambe anak ne haita itak nei no nei utara orowa no aeyainu wa aeumbipka nisa ruwe ne. Koroka, Petros anak hopuni bine tushiri orota hoyupu orowa, hotku wa nei onnaige orun ingara, aige, yaishineanda an wa an senkaki amip nukara; orowa, shinuma nei hetuku orushpe enushkari wa koro uni un oman nisa ruwe ne na. Orowa, nei utara tumuge un tun anak ne nei etohogeta, Yerusarem kotan orowa no re ichi ri pakno
:
14
15
an,
ki
Emmaus
wa
nisa
ani
hetuku
okai orushpe gusu utashpa ruwe ne. Orowa, nei utara

ki,
aye kotan oran paye kor'an. Awa, uweneusara uweneusara

ita,
hemhem
Yêsu
yaikota
tura
uwepekennu hemhem ki kor'an anak ne ehange no ek wa

ruwe
ne.
nei
16
17
utara utara
18
Koroka, nei iteki Shinuma eamkiri kuni ne koro shikihi akan nisa ruwe ne. Orowa, nei utara otta Shinuma ene itak-hi Echi payekai rapoketa hemanda orushpe gusu echi utashpa uwe-itak ya? ani itak^B Orowa, nei utara okna iporo yaikosange wa roshk|H nisa ruwe ne. Orowa, Kireopas ani an reihei koro nei^" Aokai shinen anak ne ese wa orota ene itak-hi
:
no oman nisa

24. 19-30]
EOUKOS.
237
19
20
21
22
23
24
25
26
shinen ne Yerusaieiii kotan ta okai wa tan tobo ta betuku orusbpe erampeutek ya ? sekoro itak. Orota, Sbiiuima aimk iie, iiep orusbpe ne ya, ani itak. Orota nei utara ene itak-bi Karaui tek samata bembem, obitta no okai utara tek samata bembem, itak otta bene, ki okaibe otta bene easbkai uweiiigara guru ne, Nazaret un Yesu gusu an orusbpe ne ruwe ne Kamui kora kenru esapane utara newa cbikoro un esapane utara anak ne Sbinuma araige kuni guru ne aesanuiyo gusu ekosbi wa, utasa chikuni otta kungi kokikkik nisa ruwe ne. Koroka, Sbinuma anak ne Jsraeru un utara kikiraye kuni gur'u ne kuni cbi utara cbipacbipa nisa ruwe ne. Awa, naa nei mosbin]a anak, tap okaibe betuku orowa no tanto rereko ne ruwe ne. Samata, un tura no okai sbiwentep utara anak ne aro-kunneiwano tusbiri otta paye wa un oyan:ioktere nisa ruwe ne nei utara Sbinuma kon netobake nukara sbomoki cbiki araki bine Sbinuma sbiknu wa an ani ye yainukare Kamui uitekbe ka nukan nisa ruwe ne, sekoro itak. Sbui, un tura no okai utara nei tusbiri (jrota paye wa sbiwêntep ye koracbi ka nukan nisa ruwe ne koroka, Sbinuma nukara sbomoki nisa ruwe ne, sekoro itak. Tata otta Sbinuma anak ne nei utara otta ene itak-bi Uweingara utara obitta no ayep an, aine, eisbokoro kuni moire keutum koro baita utara Kiristo anak ne tap okaibe gusu aeramusbitnere wa nupeki otta abun kuni gusu ne ap sbomo ne ya ? sekoro itak.
:
27
28
29
SO
Orowa, Sbinuma Mose newa obitta no okai Uweingarape orowa beasbi w a obitta no okai Kanmi kambi kata yaikota gusu an orusbpe nei utara otta pita nisa ruwe ne na. Awa, otta paye kotan orun karange no araki aige, Sbinuma naa payekai kusu ne kotom an. Aine, nei utara anak ne Sbinuma onisbnisbi wa ene itak-bi Un tura no reusbi wa un kore tane tokap kese ne, tobo tane aokere kusu ne gusu ne na, sekoro itak. Orowa, nei utara tura no reusbi kuni ne Sbinuma abun nisa ruwe ne. Awa, ibe gusu nei utara tura no Sbinuma a cbild,
;
:
238
pantak uk
kore
iiisa
ROUKOS.
[24.31.44.
31
32
bine meshpa, orowa, orota Tata otta nei iitara koro shikihi amaka kor'an, awa, Shinuma eamkiri nisa ruwe ne aige, nei utara shomo nukan no Shinuma paye wa isaui ruwe ne na. Orowa, nei utara utashpa ene
wa nunuke
ne.
ruwe
itak-lii
ki.
Eu
kari ta
Shinuma mi
otta itak
ki ita
hemhem
33 34
35
36
37
38
89
anak ne un oshiketa okai chikoro keutum paraparase shomoki 5â ? sekoro itak. Orowa, nei utara anak ne nei etokihigeta bopuni wa Yerusarem kotan orun boshippa, aige, son no newa Utarapa betopo-ashiknure wa an, orowa, Simon otta yainukare nisa ruwe ne, ani an itak ani itak koro okai uwekarapa wa an nei shinen ikashima wa niu bene, tura no okai utara bene nukan nisa ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne ru kari hetaku orusbpe hemhem, pantak meshpa ambe gusu Shinuma aeamkiii orusbpe hemhem nure nisa ruwe ne na. Orowa, nei utara tap okaibe ye rapoketa, Shinuma yaikota nei tumugeta ash wa, Echi otta itomo irenga an na, ani itak nisa ruwe ne. Koroka, nei utara ishitoma wa kimatek ruwe ne, awa, ramat nukan nisa sekoro yainu ruwe ne na. Orota Shinuma ene itak-hi Nep gusu echi yaikowepekere rawe ? orowa, hemanda gusu echi keatum oshiketa upaorep betuku ya ? Kuani yaikota ne sekoro echi eraman kuni ne Ku teke hemhem, Ku chikiri hemhem ingara yan
otta pita
:
Kamui kambi un
hemhem
40
41
teke ani En tomooshma wa ingara Ku an korachi ramat anak ne kam newa pone koro shomoki ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Orowa, tambe ye okere chiki, koro teke hemhem, chikiri hemhem nukare nisa rnwê ne. Orowa, nei utara yaikopuntek gusu eumbipka hemhem ki, enusbkari hemhem ki koro
:
42 43
44
Nepka okai rapoketa, orota Shinuma ene itak-hi teda aep an a ? sekoro itak. Orowa, ma-chep uibe kore nisa ruwe ne. Awa, Shinuma nei ambe uk wa nei utara kotcbaketa ibe nisa ruwe ne. Orowa, nei utara orota Shinuma ene itak-hi Kuani naa echi tura no an rapoketa echi otta Ku ye
:
:
24.45-53.]
ROUKOS.
239
45
46
47
ambe tambe ne rawe ne, Mose tuitak otta bene, Uweincijarape otta bene, lyobaiocbisb otta bene En ûsu okai obitta no anuye wa an okaibe auweoniare kusu ne ap ruwe ne na, sekoro itak. Orowa no, nei utara Kamui kambi eraman kuni ne Shinuina nei utara koro keutum niaka nisa ruwe ne orowa otta Tap koracbi anuj-e wa an, Kiristo anak ene itak-bi ne ayairauisbitnere wa rereko an ita rai orowa no betopo-sbiknu sarnata, yaikokatpakbe bene, katpak
itak
:
48 49
gusu Yerusarem no okai mosbiri uirup Ecbi utara anak ne otta aeupaskuma kusu ne na. tap okaibe gusu an pawetesbu ki utara ecbi ne.
tusare-i
reibei
bene Sbinuma kon
kotan ta beasbire
wa
obitta
50
51
52 53
Orowâ, ingar'an, Ku Micbi eitakarakire ambe ecbi kasbiketa Ku sange koroka, ri i orowa no kiroro ani ecbi mire an pakno macbiya otta untere yan, sekoro itak. Orowa, Betania kotan pakno Sbinuma nei utara tura wa oman aige, koro tekebe epuni wâ nunuke Aige, Sbinuma nunuke kor'an nisa ruwe ne na. rapoketa nei utara orowa no auk bine kando orun aani nisa ruwe ne, Awa, nei utara Sbinuma koongami, orowa, sbiri yaikopuntek bine Yerusarem
:
kotan orun bosbippa aige, ramma-kane Kamui kora kenru ta okai wa Kamui nunuke kor'an nisa ruwene
:
na.
240
yOANNES.
[1.1-12
YOANNES
OEOAVA NO ASANGE
PIRIKA SHONGO.
1
Ik.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Atpakela anak ue Itak an,.Itak anak Kamui tura anak r.e Kamui iie ruwe lie. Nei Itak anak ne atpaketa Kamui tura do an nisa ruwe ne. Obitta no an okaibe aiiak ne nei Itak orowa no akara, orowa, akarape shinep ne yakka Sbinuma isama no akara sbomoki nisa ruwe ne Sbinuma otta inotu an, inotu anak ne utara pekere ne ruwe ne. Nei pekere kunne-i ta at, kunne-i anak ne nei ambe eramusbkare nisa ruwe ne. Kamui orowa no atesbkara ainu an, reibei anak Yoannes ne ruwe ne. Nei guru pawetesbu-i gusu ek, utara obitta sbinuma gusu aeisbokcre kuni ne nei pekere gusu pawetesbu ki nisa ruwe ne na. Sbinuma anak ne nei a pekere sbomo ne, nei pekere gusu pawêtesbu ki kuni gusu an gun'ne. Mosbir'otta ek nen ne yakka otta pekere atte son no pekere an ruwe ne. Sbinuma mosbiri kata an, awa, mosbiri anak ne Sbinuma ani akara, orowa, mosbiri anak Sbinuma sbomo eamkiri nisa ruwe ne. Sbinuma yaikota koro uni otta ek, awa, yaikota koro utara sbomo Sbinuma uk ruwe ne. Koroka, obitta no okai Sbinuma uk utara otta, Sbian, Itak

; :
1.13-25.]
YOANNES,
241
13
14
15
nuina kon reihei eishokoro utara otta, Kamui Poho ne kuni mondum koropare nisa ruwe ne. Nei utara anak ne kem utari gusu ahekatpa shomo ne, kam irenga gusu hekatu shomo ne, ainu irenga gusu hekatu shoiDO ne, koroka, Kaniui orowa no ahekatparep ne ruwe ne. Orowa, Itak anak ne kara ne, un tura no osbiroma nisa ruwê ne (orowa, chi utara anak ne nei nupeki nukara, Michi orowa no an sbinen ne Poho nupeki korachi ne), irenga newa son-i ani aeshik wa an ruwe ne. Yoannes anak ne Shinuma gusu pawê-
16
17
18
En osh teshu ki wa hawe ashte hine ene itak-hi ek guru analc ne en kasu no ne ruwe ne Shinuma en etokota an ruwe ne gusu ne na, sekoro kn ye itak anak ne tan guru epeka no an itak ne ruwe ne. Shinuma aeshik-i wano chi obitta uina, irenga gusu Tuitak anak ne Mose irenga uina ash nisa ruwe ne. ani akoropare nisa ruwe ne irenga newa son-i anak Yesu Kiristo ani ek nisa ruwe ne. Hembara ne yakka Kamui nukan nisa guru isam, Michi upsboro ta an Sbinen ne poho anak ne, Shinuma anak Kamui
:
pita nisa
ruwe
:
19
Eani nen ne ya, sekoro Yoannes otta uu Orowa gusu Yudea un utara anak ne Yerusarem kotan wano Eebi utara newa Kamui kora kenru esapane utara
anak, Yoannes koro paweteshu-i tap koraShinuma eyaipushi wa eshina shomoki Kuani anak ne Kiristo shomo ku ne, ani eyaipushi Orota nei utara ene uwepekennu-hi nisa ruwe ne. Yakun, nep ta ? En'cha e ne ruwe he an ? Shinuma, shomo, sekoro itak. Nei Uweingara guru e ne ya ? Shomo ani itak nisa ruwe ne. Tambe. gusu Un payere shinuma otta nei utara ene hawe okai-hi Eani nen utara otta ese itak chi ki eashkai kuni ne ne ya ? un eramande wa un kore. Yaiepeka no nep Orota shinuma ene itak-hi e ye ya ? sekoro itak. Uweingara guru Isaya ye-hi korachi, Utarapa ruhu kuwanno kara yan, sekoro kimta hawe ashte hau ku ne ruwe ne, sekoro itak. Apayere utara anak ne Yoannes otta nei Parisee un utara ne ruwe ne.
payere
chi
ita
ne.
20
21
ne.
22
23
24 25
242
utara
YOANNES.
:
[1.26-38.
26 27
28
29
30
nu wa ene itak-hi Eani aiiak ne Kiristo shoEricha shomo ne, nei uweingara guru shomo e ne yak anak ne, nep gusu baptisma e kore ya? sekoro itak. Orota Yoannes ese wa ene itak-hi Wakka ani baptisma ku kore echi tumugeta echi eramushkare guru sbinen ash ruwe ne, Shiiiuina en osb ek gun ne, koro keir'at ku pita katap tukarike ku ureecbiu ruwe ne, sekoro itak. Tap okaibe anak ne Yorodan pet kusbke, Yoannes baptisma kore Betania kotan ta aki nisa ruwe ne. Nei shimge toho ta orota Yesu ek-i sbinuma nu-
mo
ne,
81
32
33
Moshiri katpak osb ek guru en kasu no ne ruwe ne Sliinuma en etokota an ruwe ne gusu ne na sekoro ku ye itak anak ne tan guru epeka no aye itak ne. Orowa, Sbinuma ku eamkiri shorn oki koroka, Sbinuma Israeru un utara orota anukare kuni ne, tambe gusu, ku ek wa wakka ani baptisma ku kore nisa ruwe ne, ari itak. Orowa, Yoannes pawetesbu Id wa ene itak-bi Eamat anak ne kusuwep nei no an katubu nei no ran wa Sbinuma kata reu sbiri ku nukan nisa ruwe ne, Orowa, kuani Sbinuma eamkiri sbomoki, koroka, wakka ani baptisma kore gusu en ettep anak ne, Sbinuma en orota Ram at ran wa kasbiketa reu guru e ene ye-bi
sei
kara, awa, ene itak-hi Kamui Pon-hitsuji

!
Ingar'an,
En
34
35 36
37
38
nukara cbiki, Sbinuma anak Asbkanne Eamat ani Baptisma kore guru ne ruwe ne, sekor'an itak ani en otta ye nisa ruwe ne. Orowa, ku nukan nisa, naa samata, tambe an ale ne Kamui Pobo ne ani pawetesbu ku ki nisa ruwe ne. Shui nei shimge toho ta Yoannes anak ne koro koikara utara tun tura no ash kor'an, awa, Yesu apkasb sbiri nukara, orowa, Ingar'an, Kamui Ponhitsuji ari an itak ani itak. Nei tu koikara utara Sbinuma ye itak nu wa Yesu osb paye nisa ruwe ne. Orowa, Yesu bosari wa nei utara osb araki sbiri nukara wa orota ene itak-bi Hemanda echi hunara ya Orota nei utara ene itak-bi '* Rabbi (tan itak iporose an katu " epakashna guru
.^

1.39-49.]
TOANNES.
243
39
40
41
42
aniaiiiporoseue), iieita Aokai oshiromaruwe he an ? Araki wa ingara yan. Orota Sbinuma ene ye-hi Tambe gusu, nei utara araki wa Shinuma oshiroma usbike nukara pakihi anak wan ikinne no an pakibi bi ne ruwe ne gusu nei tobo ta Sbinuma tura no reusbi nisa ruwe ne. Yoannes ye itak nu wa Sbinuma osb paye nei tu utara un shinen anak ne Simon Petros koro iriwak ne Andreas ne ruwe ne. Tan guru bosbiki no koro iriwak ne Simon koekari wa, Cbi utara Messia koekari ash nisa ruwe ne (tan itak iporose an katu anak ne " Kiristo " ani an iporose ne ruwe ne), sekoro orota ye ruwe ne. Orowa, sbinuma Yesu otta atura wa
:
43 44
45
Yesu sbinuma nukara wa ene itak-hi Yoannes pobo Simon e ne ruwe ne eani Kepas ani aye kusu ne (tan itak eipakita ne yakun " Shuma " ani an itak ani ibebe kon ruwe ne). Nei sbimge tobo ta Gariraya moshiri ta oman kuni esanniyo ruwe ne, awa, Piripos koekari, orowa, orota, En osb ek, sekoro ye nisa ruwe ne. Piripos anak ne Andreas newa Petros koro kotan, Betsaida kotan un gun' ne. Piripos Natanaeru koek.
:
:
ekari
wa
orota ene
itak-bi
Gusu
Mose
tuitak
46
47
48
49
kambi kata nuye, orowa, gusu Uweingara utara nuye Nazaret kotan un Yosep pobo Yesu cbi koekari nisa ruwe ne, ari itak. Piripos orota Natanaeru ene itak-bi Nep pirikap Nazaret kotan orowa no betuku easbkai ya ? Ek wa ingara, ani Piripos ye ruwe ne. Orota Natanaeru ek sbiri Yesu nukara cbiki, sbinuma epeka no ene itak-bi Ingar'an, keutumuta irara sak son no Israeru un guru an Natanaeru Shinuma otta ene itak-bi Nep gusu Aokai en eamkiii ya? Orota Yesu ese wa ene itak-bi Piripos e hotuyekara etokota, icbijiku cbikuni choropoketa e an ita, Kuani e nukan nisa ruwe ne, ari itak. Orota Natanaeru ene ese-bi Rabbi, Aokai anak ne Kamui Pobo E ne ruwe ne, Israeru un utara Shikkashima guru E ne ruwe ne, sekoro itak.
:
244
50
YOANNES.
Orota Yesu ese
[1.50-51.-2.1.-11.
wa ene
an
itak-hi
shiri
Eani
ichijiku
chikuiii choropoketa e
Ku
:
Ku
51
ho porope
e otta
ki-bi e
ye gusu, eani eishokoro ya ? e nukara kusu ne na, ani itak. Orowa, sliui, orota Shinuma ene itak-hi ^Son no, son no
nukara, sekoro Tap okaibe kasu
ki
Ku
ye,
kando sara wa Kamui hauturumbe

rikin
Ainu Poho kashi ran hembem

nukara kusu ne,
ari itak.
bemhem
2 Ik.
1
2
3
Gariraya moshir'un Kana kotan ta an tobo ta aukore-i an awa, Yesu koro babo ne yakka nei ita an ruwe ne samata, Yesu ne yakka koro koikara utara tura nei Aige, tonoto isam cbiki ita aeabunge nisa ruwe ne. Tonoto isam, sekoro ye koro babo Yesu otta Sbiwentep, ruwe ne. Orota Yesu ene itak-bi eani newa Kuani uturuta nep an bawe ? Ku pakibi anak naa sbomo an ruwe ne, sekoro itak. Nep ne yakka Sbinuma ecbi Koro babo anak ne otta ye cbiki, nei no ki yan, ani okai uitek utara Nei usbiketa Yudea un otta ye nisa ruwe ne. utara asbkannere buri gusu an ine to bene asbikne to bene omare easbkai sbuma sbu iwan sbu okai ruwe ne. Wakka ani nei sbu esbikte yan, sekoro Yesu nei utara otta ye, awa, paruruge pakno sbikte
Orowa,
rereko ikinne no
8
9
nisa
ruwe
ne.
Orowa
Tane etaye
wa marapto
10
11
eainukoro guru otta koro wa paye yan, sekoro nei Orowa, orota koro wa paye ruwe utara otta itak. Marapto eainukoro guru anak ne, tane tonoto ne. ne wakka sapke wa, nei wa ekbe ne ya sekor'ambe eramusbkare gusu (koroka, wakka ta uitek utara eram'an), mat-abupkara guru botuyekara wa orota Nen ne yakka bosbiki no sbisak ene itak-ki tonoto sange orowa, utara poronno iku orowa no katcbakbe sange ruwe ne, koroka, eani anak ne sbisak tonoto tane pakno eumasbnu wa ande nisa ruwe ne, sekoro itak. Tap atpake an sbirosb
:
2.12-23.]
YOANNES.
245
12
13
14
Gariraya mnsbiri un Kaua kotan ta Yesu ki wa, orowa no, koro iiupeki nukare nisa ruwe ne koikara utara Sbinuma eishokon nisa ruwe ne na. Tande orowa no Bhinuma hembem, koro habo bembem, iiiriwak utara bembero, koro koikara aige, nei utara tura Kapernaum kotan otta sap kotan ta obon no reusbi sbomoki ruwe ne. Yudea un utara koro Kamakusb marapto ebange no an, awa, Yesu Yeriisarem kotan orun bemesu Orowa, Kamui kora kenru ta beko nisa ruwe ne.
;
:
bembem,
15
bitsuji
bembem, kusuwep bembem ebok

:
utara nukara, naa samata, icben itasare utara rok
16 17
IS
19
20
21
22
wa okai sbiri nukan nisa ruwe ne awa, Sbinuma ka ani tusb kara wa bitsuji newa beko obitta Kamui kora kenru orowa no okeuba orowa, icben itasare utara koro icben obetu wakoro set borakte Tan okaibe oyakta kusuwep ebok utara otta koro wa paye, Ku Micbi kot cbisei ani ebok cbisei ne iteki kara yan, ari itak. Aine, E kora kenru gusu an keutum opopmau ambe anak ne en ibe kusu ne, sekor'an itak anuye wa an ambe koikara utara esbkarun nisa ruwe ne. Orowa, tambe gusu, Yudea un utara Sbinuma otta ese wa ene itak-bi Tap okaibe E ki gusu, nep sbirosb un nukare Tan ya ? ani itak. Orota Yesu ese wa ene itak-bi aslikanne usbike borakte, yak anak ne rereko ta Ku asbi kusu ne, ari itak. Tambe gusu, Yudea un utara ene itak-bi Tan asbkanne usbike akara-i anak ne iwan pa ikasbima tu botne pa uturu akara, awa, Eani anak rere-ko ututta asbi kusu ne ya? Koroka, Yesu anak ne yaikota koro netobake ani an asbkanne usbike epeka no ye nisa ruwe ne. Tambe gusu, Sbinuma rai-i orowa no betopo-a;
:
sbiknure cbiki, tap itak ani Sbinuma itak nisa sekoro koro koikara utara esbkarun orowa, Kamui kambi-sosb newa orota Yesu ye itak sbinuma utara eisbokon nisa ruwe ne.
;
23
Kamakusb marapto gusu Sbinuma Yerusarem kotan ta an, awa, marapto uturuta, Sbinuma ki

246
shirosh
TOANNES.
2.24-25.-3.1.-11.
24
25
nukara gusu, inne utara Shinuma kon gusu eishokon nisa ruwe ne na. Koroka, Yesu anak ne utara otta 3'aikota yaikopasbte sbiri shomoki, Ainu obitta erara'an wa ainu gusu moshima guru pawetesbu-i kon rusui sbomoki ruwe ^ne, ainu keutum uta an okaibe Sbinuma yaikota eram'an ruwe ne gusu ne na.
reihei
3 Ik.
1
Nikodemos ani aye Parisee un guru an, Yudea shinuraa un utara esapane guru ne ruwe ne ancbikara ta Yesu orota ek wa ene itak-bi Kabbi, Kamui orowa no ek epakasbnu guru E ne ruwe ne sekoro cbi eraman inambe gusu ne yakan,
:
:
ainu tura no an sbomoki cbiki, E ki tan okai shirosh kara eaikap ruwe ne gusu ne na. Orota Yesu ese wa ene itak-bi Son no, son no e otta Ku ye, ainu anak ne asbin no bekatu sbomoki cbiki Kamui mosbiri nukara eaikap ruwe ne, ari itak. Nikodemos Sbinuma orota ene itak-bi Ainu onne ko nekon a iki wa bekatu easbkai ya? Tu shui koro babo bonibi osbike un ahun wa bekatu easbkai ya ? sekoro itak. Yesu ene esehi Son no, son no e otta Ku ye, Ainu anak ne
Kamui
wakka newa Ramat

6
7
ani
bekatu sbomoki
cbiki
Kamui
mosbiri orun ahun eaikap ruwe ne.
Kam
10 11
gusu hekatup anak ne kam ne, Ramat gusu hekatup anak ne ramat ne ruwe ne. Echi asbin no bekatu kusu ne ap e otta Ku ye gusu iteki enusbkari. Rera anak ne rengaine rui wa nei bum e nu, koroka, nei wa ek a, ine un oman a eani erampeutek nen ne yakka Ramat gusu bekatu gur'anak ne nei no korachi an ruwe ne, sekoro itak. Orota Nikodemos ese wa ene itak-bi Tapne ambe nekon a betuknp easbkaibe ne ya ? sekoro itak. Orota Yesu ese wa ene itak-bi Aokai Israeru utara koro nei epakasbnu garu e ne wa tapne ambe e erampeutek a ? Son no, son no
:
3.12-23.]
YOANNES.
247
12
13 14 15
16
17
18
19
20
21
22
23
e otta Ku ye, cbi utara anak ne aerainu ambe ye, orowa, yaikota nukarape gnsu paweteshu ki ruwe ne, yakka, cbi ye pawetesbu-i ecbi nu sbomoki ruwe ne. Kuani tarn mosbiri gusu an orusbpe ecl]i nnre asb wa ecbi eisbokoro sbomoki yak anak ne, Kamui mosbiri gusu an orusbpe ecbi nure asb cbiki nekon a ecbi ki wa nei ambe eisbokoro ya? Kando orowa no ran wa kando otta an Ainu Poho mosbima, kando orun rildn guru isam. Orowa, Mose anak ne nup otta okokko asbi koracbi, tap koracbi Ainu Pobo ne yakka aasbi kusu ne nen ne yakka Sbinuma eisbokoro gur'anak ne ramma okere sbomoki isbu ramat koro kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne koro sbinen ne Pobo koropare pakno mosbiri omap ruwe ne, nen ne yakka nei Pobo eisbokoro guru obitta aisamka sbomoki no nei pakno ne yakka isbu ramat koro kuni ne kore nisa ruwe ne. Mosbiri koipisbi gusu Kamui anak ne koro Pobo mosbir'otta omande sbomoki, koroka, Sbinuma orowa no mosbiri kasbi-a-obiuki kuni ne aomande nisa ruwe ne gusu ne na. Sbinuma eisbokoro guru anak ne sbomo akoipisbi ruwe ne, sbomo Sbinuma eisbokoro guru anak akoipisbi okere nisa ruwe ne, Kamui sbinen ne Pobo reibei eisbokoro sbomoki nisaruwene gusu nena. Ipisbi aesanniyoi anak ne tapne an ruwe ne pekere mosbir'otta ek, orowa, utara ki ikip anak ne wen wa gusu pekere kasu no kunne-i omap nisa ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, nen ne yakka wenbe iki guru anak ne pekere etunne ruwe ne, orowa, iteki koro ki ikip aekopao kuni ne pekere otta ek sliomoki ruwe ne. Koroka, sonep ki guru anak ne koro ki ikip anukara kuni ne pekere otta ek, nei ambe anak ne Kamui otta aki nisa ruwe ne gusu ne na. Tap orowa no Yesu koro koikara utara tura Yudea mosbir'otta ek wa, sbinuma utara tura no Orowa, okai, orowa, baptisma kore nisa ruwe ne.
; ;
248
YOANNES.
[3. 24-H6.
Enon kotan samaketa au Sarim kotan

:
ta
wakka
24
25
26
27 28
29
30
31
32
33
34
35
36
poron no an gusu, Yoannes ne yakka nei kotan ta baptism a kore kor'an ruwe ne aw a, utara araki wa baptisma akore nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Yoannes naa shomo upakasbnu cbisei ta aahunge ruwe ne, Orowa, Yoannes koikara utara anak ne ashkannere buri gusu sbine Yudea un guru tura upabunara ruwe ne. Aige, nei utara Yoannes orota araki wa ene itak-bi Rabbi, gusu aokai pawetesbu Yorodan pet kusbta an guru anak ne baptisma kore kor'an wa utara obitta Sbinuma otta paye ruwe ne, ari itak. Yoannes ese wa ene itak-bi Kando orowa no akore sbomoki cbiki, ainu nep ne yakka koro eaikap ruwe ne. Kuani anak ne Kiristo sbomo ne wa Shinuma ratcbaot aomande guru ku ne ruwe ne ani an itak ani ku ye ambe aokai yaikota pawetesbu ki ruwe ne. Tane macbi ne kusu ne sbiwentep koro ainu anak matabupkara guru ne koroka mat-abupkara guru koro ikatairotke utara okai wa nei mat-abupkara guru hawe nu gusu sbi no yaikopuntek ruwe ne tambe gusu, ku yaikopuntek ambe anak ne auweomare no an ruwe ne. Sbinuma anak ne aeporore kusu ne, kuani anak aeponde kusu ne ruwe ne. Rik orowa no ran guru anak ne utara obitta enkasbiketa an toi orowa no ek gur'anak ne toi orowa no an gun'ne, orowa toi orusbpe ye ruwe ne kando orowa no ek guru anak ne utara obitta enkasbiketa an ruwe ne. Sbinuma anak ne nu ambe gusu, nukarape gusu pawetesbu ki orowâ, nen ne yakka nei ki pawetesbu ambe nu sbomoki ruwe ne. Nei pawetesbu ambe nu guru anak ne Kamui anak sonep ne ani an ambe otta koro ban omare nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui orowa no aomande gur'anak ne Kamui itak ye Sbinuma anak pakari wa Ramat kore sbomoki ruwe ne gusu ne na. Micbi anak ne Pobo omap wa nep ne yakka obitta koro teke orota omare nisa ruwe ne. Pobo eisbokoro sur'anak ne
:
4. 1-11-]
YOANNES.
koii
249
ranima okere sliomoki iuoLu
rawe
iie
koroka,
Pobo eishokoro sliomoki gur'anak ne inotu uukara sbomoki, Kamai kim-akarape shinuma kasbiketa
an
wa
an rnwe ne na.
4 Ik.
2
3
4
5
8
9
Yoannes kasn no Yesa anak ne inne koikara utara kara wa otfca baptisma kore kor'an sekoro Parisee un utara nii sbiii Utarapa eram'an cbiki (koroka, Yesu yaikota baptisma kore sbomoki no koro koikara utara baptisma kore), Sbinuma Yudea mosbiri ekobopi wa sbui Gariraya mosbir'otta Oman nisa ruwe ne. Awa, Sbinuma Samaria kotan kusb kuni gusu ne ap nisa ruwe ne. Aige, Yakob anak ne koro pobo Yosep otta koropare toitoi ebange no an Samaria un Sikar ani aporose macbiya ta kosbirepa nei usbiketa Yakob koro shimpui an. Yesu anak ne payekai esbingi gusu, sbimpui samaketa a nisa ruwe ne. Pakibi anak ju ni ji an pakibi ne ruwe ne na. Aine, Samaria kotan un sbine sbiwentep wakka ta gusu ek awa, orota Yesu ene itak-bi En ikure wa En kore, ani itak. Koro koikara utara aep bok gusu
:
:
10
macbiya orun paye wa isam ruwe ne gusu ne na. Nei Samaria un sbiwentep anak ne tambe gusu Sbinuma otta ene itak-bi Hemanda gusu Eani anak ne Yudea un guru E ne wa Samaria un sbiwentep en otta wakka koramkoro ya ? (Inambe gusu ne yakun, Yudea un utara anak ne Samaria un utara kopabaunu sbomoki ruwe ne.) Yesu ese wa orota ene itak-bi Eani anak ne Kamui
11
korarape hembem e eram'an, samata, En ikure wa En kore ani an itak ani e otta ye guru bembem e eamkiri yak anak, eani anak ne Sbinuma otta koramkoro kusu ne, orowa, Sbinuma isbu wakka e kore ash kusu ne na, ari itak. Orota nei sbiwentep ene itak-bi Nisbpa, wakka ta kuni eyairamokotep sbomo E Icoro, samata, sbimpui oobo ruwe ne
:

250
YOANNES
[4.12^24.
12
13
iiei ishu wakka E koro ya? Tan shimpui uii kore, samata, orowa do yaikota bemhem, koro pobo utara bembem, chikoikip bembem iku cbikoro micbi Yakob kasu no an guru E ne ya ? Orota Yesii ese wa ene itak-bi Nen ne yakka tan wakka ku guru anak ne sbui iku
tambe gusu, nei wano
14
15
16 17
18
rusui kusu ne koroka, nen ne yakka Ku koropare wakka iku guru anak ne ramma pakno iku rusui sbomoki koroka, otta Ku kore wakka anak ne ramma okere sbomoki inotu otta purupuruge wakka sbimpui nei kusu ne na. Sbinuma otta sbiwentep ene itak-bi Nisbpa, iteki ku iku rusui bene ki, iteki wakka ta bene ki gusu eteun ku ek kuni ne kara wa en kore. Orota, e oman wa e boku botuyekara bine eteun araki yan. Sbiwentep Hoku ku sak ruwe ne, ese wa otta ene itak-bi Orota Yesu ene itak-bi ani itak. Hoku ku sak sekor'an itak ani e ye katu anak ne pirika ruwe ne inambe gusu ne yakun, eani asbikne boku e kon
;
nisa,
19
sbomo ne ruwe ne sbunge sak no tap ambe nisa ruwe ne na. Orota nei sbiwentep ene
;
awa, tane e korobe ainu anak ne e boku e ye

itak-
bi
Nisbpa, Aokai anak ne Uweingara guru E ne
20
21
ruwe ne sekoro ku esanniyo. Cbikoro ekasbi utara anak ne tan nupuri ta Kamui ko-ongami, awa, Yerusarem kotan anak ne utara ongami kusu ne a usbike ne, ani ecbi ye ruwe ne, sekoro itak. Orota Yesu ene itak-bi Sbiwentep, En eisbokoro yan, ecbi utara anak ne tan nupuri ta bene,
:
22
23
24
ta bene Micbi sbomo ko-ongami ek kusu ne. Ecbi eramusbkarep ecbi koongami ruwe ne cbi utara anak ne eramu ambe ongami asb ruwe ne inambe gusu ne yakun, kasbiobiuki-i anak ne Yudea un utara wano an ambe ne ruwe ne gusu ne na. Son no ongami utara anak ne ramat newa sonep ani Micbi koongami pakibi ek ruwe ne, tane ek an ruwe ne Micbi anak ne nei no okai ongami utara bunara ruwe ne gusu ne na. Kamui anak ne Eamat ne
Yerusarem kotan
pa,kibi

: :
4. 25-38.]
YOANNES.
251
25
26
Shinuma ko-ongami ntara anak ne ramat newa ani ko-ongami knsu ne ap ruwe ne. Shinuma otta nei shiwentep ene itak-hi (Kiristo ani aye) Messia ek shiri kn eraman Shinuma ek chiki nep ne yakka an okaibe un nure kusu ne. Orota Yesu ene itak-hi E otta ye Kuani anak nei guru Ku ne ruwe ne, ari
sonep
:
:
itak.
27
28
29
30 31
32 33 34
Tata otta koro koikara utara araki awa, Shinushiwentep tura ko-itak an shiri enushkari nisa Hemanda e hunara ya hene, ruwe ne yakka nep gusu nei shiwentep tura ko-itak ya hene, ye guru isam ruwe ne. Aine, nei shiwentep anak ne koro wakka op ande wa raachiya orota oman hine Nep ne yakka ku iki ambe utara otta ene itak-hi obitta en nure guru nukara gusu araki wa ingara yan tambe anak ne Kiristo ne eashkaibe ne ruwe he an ? ari itak. Orowa, utara machiya wa soyumba hine Shinuma orun araki shiri okai. Nei
;
ma
35
36
37
38
rapoketa Shinuma koikara utara onishnishi wa ene itak-hi Rabbi, ibe yan, ari itak. Koroka, orota Echi eramushkare no an e Shinuma ene itak-hi kuni aep Ku goro, ari itak. Tambe gusu koikara Nen ka Sliinuma ibere utara utashpa ene itak-hi guru an a ? Orota Yesu ene itak-hi Ku aep anak ne En omande guru koro irenga hemhem ki, Shinumia moni kara okere hemhem ki ambe ne ruwe ne. Naa ine chup an, orowa, nange pa ek sekoro echi ye shomoki ya ? Echi otta Ku ye, ingara, echi shikihi hepuni wa toi orun ingara yan, tane nange pa gusu retan ruwe ne. Nange guru anak ne pummaha koro wa ramma okere shomoki toita guru newa inotu gusu ibehe eumashnu nange guru utura yaikopuntek kuni gusu ne na. Shinen etoita shinen nange sekor'an itak tambe gusu son no ambe ne. Otta shomo echi monraige ushike echi nange kuni gusu echi payere ash moshima okai utara monraige, awa, nei moni otta
:
echi ahup nisa
ruwe
ne.
252
39
YOANNES.
[4.
39 50.
40
41 42
Orowa, nei machiya orowa no iiine Samaria uu Nep lie yakka ku iki ambe obitta Sbinuma en nure, sekoro pawetesbu ki sbiwentep ye itak gusu eisbokon nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Sbinuma orota Samaria kotan un utara aiaki cbiki tura no reusbi kuni koramkoro awa, tut ko uturnta nei utara tura no reusbi nisa ruwe ne. Orowa, naa inne utara anak ne Sbinuma ye itak gusu eisbokoro aige, nei sbiwentep otta ene bawe okai-bi Tane anak ne e ye itak gusu cbi eisbokoro sbomoki cbi utara yaikota cbi nu wa son no newa tambe anak ne mosbiri kasbiobiuki kunip ne sekoro cbi eram'an ruwe ne gusu ne na,
iitava aiiak lie
:
ani itak.
43 44
45
Orowa, naa tut ko okaketa Sbinuma nei kotan wano Oman wa Gariraya mosbiri orun arapa nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, uweingara guru anak ne koro kotan ta akooripak sbomoki ruwe ne sekoro Yesu yaikota pawetesbu ki nisa ruwe ne. Tambe gusu, Sbinuma oman wa Gariraya mosbiri ta ek cbiki Gariraya un utara Sbinuma uk nisa
ruwe ne, nei utara ne yakka marapto an gusu paye wa Yerusarem kotan ta marapto an rapoketa Sbinuma ki okaibe obitta nukan nisa ruwe ne
gusu ne na.
46
kara
47
48
49
50
Sbinuma nei wakka tonoto ne mosbir'un Kan a kotan ta ek Orowa, Kapernaum kotan ta koro okkai pobo tasbum ki sbine tono an. Sbinuma Yesu anak ne Yudea mosbiri wano ek wa Gariraya mosbiri ta an sbiri nu cbiki, orota oman wa koro pobo iwaugere gusu Sbinuma san kuni ne koramkon nisa ruwe ne sbinuma rai ebange ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, nei guru otta Yesu ene itak-bi Ecbi utara anak ne sbirosb bembem, iyokunnurep bembem, nukara sbomoki yak analv ne oara ecbi eisbokoro sbomoki ruwe ne. Orota nei tono ene itakbi Nisbpa, ku pobo rai etokota san wa en kore. Orota Yesu ene itak-bi E oman, e pobo isbu
sbui
Tambe gusu,
Gariraya
4.51-5-4. 5.1-9.]
YOANNES.
lie,
253
Orovva, orota
kor'an ruwe
an*
itak.
Yesu ye
51
itak nei guru eishokoro hine oman iiisa ruwe ne Da. Awa, shiimma sail shiri an rapoketa koro us-
62
53
54
shiune utara etunangara wa, koro poho isliu shirian ruwe ne, ani itak. Tarnbe gusu, polio anak ne inan pakihi ta tumu nu lieasbi ruwe he an ? sekoro nei utara otta nu nisa ruwe ne. Tambe gusu, iiunian ichi ji pakihi ta seisekmau tashum shinuma ande ruwe ne, sekoro itak. Orowa, orota, E poho ishu kor'an, aui an itak ani Yesu ye pakihi ne sekoro orowa, shinuma yaikota hemnei michi eraman hem, uni un utara obitta hemhem, eishokon nisa ruwe ne. Tambe anak shui Yudea moshiri wano Gariraya moshiii ta ek okake Yesu tu ikinne no an kara shirosh ne ruwe ne na.
ki
:
5 Ik,
Tap okaketa Yudea un guru koro marapto an awa, Yesu anak ne Yerusarem kotan ta hemesu
;
nisa
8
9
ta hitsuji chikoikip apa samta ikushpe koro shine to an, nei ambe anak ne Hebrai an itak ani aye chiki Betesda ani aporosep ne ruwe ne. Inne tashum ki utara, shiknak utara, hera utara, shipeshte utara tan ushiketa hotke wa okai nisa ruwe ne na. Nei ita tupesan pa ikashima Wan e tu hotne pa uturu tum-sak wa an guru an. Awa, Yesu anak ne shinuma hotke wa an shiri nukara chiki, saiiiata, tane ohon no an shiri eraman koro, otta ene itak-hi Eani atumashnure rusui ruwe ? ari itak. Otta tashum ki guru ese wa ene itak-hi Nishpa, wakka amoimoyegere ita anak ne to oshiketa en omare kuni guru ku sak ruwe ne koroka, kuani ku ek rapoketa en Orota hoshiki no moshima an guru san ruwe ne. Yesu ene itak-hi Hopuni wa e koro atarape ani hine apkash yan, ari itak. Orowa, iiani nei guru
ruwe ne. Yerusarem kotan
ashikne
254
YOANNES.
[5.10-20.
10
11
V2
13
14
15
16 17
18
19
20
atumasbnure wa koro atarape ani wa apkash nisa ruwe lie iia. Nei toho anak Shini toho ne ruwe ne. Tambe gusu, Yiidea iin utara anak ne aiwangere guru otta Shini tobo ne ruwe ne, e koro atarape ani katu anak ne ikasbpaotfce oterekep ne ruwe ne. Koroka, nei utara orota Sbinuma ene ese-bi: En tumasbnure guru anak ne, nei guru anak, e koro atarape ani wa a.pkasb yaii, ani an itak ani en orun ye nisa ruwe ne, ari itak ruwe ne. Ani wa apkasb ani an itak ani e otta ye guru anak ne inan guru ne ainu ne ruwe be an? Koroka, nei aiwangere guru anak ne nen ne ruwe be an sekoro eramusbkare, nei usbiketa inne utara okai wa Yesu yaikota yaiesbisbire nisa ruwe ne gusu ne na. Tap okaketa nei guru Kamui kora kenru ta an sbiri Yesu nukara, aige, orota ene itak-bi Ingar'an, eani anak ne atumasbnure wa an iteki sbui katpak koro, ikineipeka naa kasu no wenbe e otta an na, ari itak. Orowa, nei ainu oman wa sbinuma tumasbnure guru anak ne Yesu ne ruwe ne sekoro Yudea un utara otta iiure nisa ruwe ne. Aige, tan ikkewe gusu, Sbini tobo ta tap okaibe kara gusu, Yudea un utara Yesu kesbke sbiri an nisa ruwe ne. Koroka nei utara otta Yesu ene ese-bi Tane pakno Ku Micbi iki, Kuani ka iki ruwe ne, ari itak ruwe ne. Tambe gusu, tan ikkewebe an gusu Yudea un utara naa Sbinuma raige kuni bunarakor'an ruwfi ne, inambe gusu ne yakuD, Sbinuma anak ne ouse Sbini tobo otereke patek sbomo ne, koroka, yaikota koro Micbi ani Kamui porose wa Kamui uweupak no yaikota yaikaii nisa ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, nei utara otta Yesu ese wa ene itak-bi Son no son no ecbi otta Ku ye, Pobo anak ne nukara sbiri Micbi karabe mosbima nep ne yakka yaikota kara eaikap orowa, nep ne yakka Sbinuma karabe tap okaibe Pobo ne yakka nei no kan ruwe ne. Inambe gusu ne yakun,
:

5. 21-32.]
YOANxNES.
255
21
22
23
24
25
26
27
28
29
Michi anak ue Poho omap wa nep ne yalcka yaikota karabe Shinuma otta nakare samata, eclii utara enushkari kuni ne tap okaibe iiaakasu no porobe Shinuma otta nukare kusu ne. Michi anak ne rai guru hetopo-hoshipire wa shiknure korachi, Poho ne yakka yaikota rengaine shiknure ruwe ne. Michi anak ne nen ne yakka koipishi shomoki, koroka, obitta no okai koipishi mondum Poho otta kore nisa ruwe ne nen ne yakka Michi ko-oripak nei no Poho ko-oripak kani gusu ne na. Poho ko-oripak shomoki gur'anak ne Shinuma omande Michi otta ne yakka shomo ko-oripak ruwe ne. Son no son no echi otta Ku ye, Ku itak nu wa En omandep eishokoro guru anak ne ramma okere shomoki inotu koro, orowa, akoipishi shomoki, koroka, rai-i orowa no paye wa inotii otta ahun Son no son no echi otta Ku ye nisa ruwe ne. Rai guru anak ne Kamui Poho hawe nu, orowa, un utara shiknu kusu ne pakihi ek, tane nei pakihi an ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Michi anak ne yaikota yaioshiketa inotu koro korachi, tambe nei no Poho ne yakka yaikota yaioshiketa inotu koro kuni otta Shinuma kore nisa ruwe ne samata, Shinuma anak ne Poho otta koipishi ki kuni mondum kore nisa ruwe ne, Shinuma anak Ainu Poho ne ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu iteki enushkari inambe gusu ne yakun, iyurui oshiketa okai utara obitta Shinuma koro hawe nu wa soyumba pakihi ek ruwe ne gusu ne na pirikap ki utara anak ne inotu otta hetopo-shiknu wenbe ikichi utara anak koipishi otta hetopo-shikiiu kusu
:
ne na.
30
31 32
Kuani anak ne yaikota nep ne yakka ki eaikap korachi ku koipislii ruwe ne Ku koipishi-i anak ne oupeka ambe ne ruwe ne Kuani yaikota koro irenga hunara shomoki. En omandep koro Kuani irenga Ku hunara ruwe ne gusu ne na. anak ne yaikota gusu paweteshu ki chiki, Ku ki paweteshu ambe anak sonep shomo ne. En gusu
:
Ku nu
256
TOANNES.
;
[5. 33-45.
33
34
35
36
37
paweteslm ki moshimap an En giisa Sbinuma ki pawetesbu-i anak ne son no an pawetesbu ambe ne ruwe ne sekoro Ku eraman. Ecbi utara anak ne Yoannes orota tesbkara, awa, sbinuma son no aiobe gusn pawetesbu ki nisa ruwe ne. Koroka, Kuani anak ne ainu ki pawetesbu Ku goro sbomoyakka, ecbi utara kasbi-a-obiuki kuni ne tap ki okaibe Ku ye ruwe ne. Sbinuma anak ne paraparase nupeki atte ratcbako ne orowa, ecbi utara pon no uturuta nei pekere enupetne kuni konoburu nisa ruwe ne, Koroka, Ku goro pawetesbu-i anak ne Yoannes kasu no pase ne inambe gusu ne yakun, Kuani Ku kara okere kuni gusu En otta Ku Micbi koropare ikip anak ne, tap Ku ki ikip anak, Micbi En omande ruwe ne sekoro En gusu pawetesbu ki ruwe ne gusu ne na. Samata, En omande Micbi anak Sbinuma ka En gusu paweteEcbi utara bembara ne sbu ki nisa ruwe ne. yakka Sbinuma koro bawe bene nu sbomoki, koro
: : :
38
39
40
41 42 43
44
45
katubu bene nukara sbomoki ruwe ne. Orowa^ Sbinuma koro itak anak ne ecbi osbiketa okai Sbinuma omandep ecbi eisbokoro sbomo ne sbomoki nisa ruwe ne gusu ne na. Ecbi utara anak ne Kamui kambi-sosli uwande ruwe ne, nei ambe gusu ramma okere sbomoki inotu ecbi kon ruwe ne ani ecbi esanniyo ruwe ne gusu ne na nei ambe anak ne En gusu pawetesbu ki ambe ne orowa, inotu ecbi koro kuni gusu En orun ecbi Kuani anak ne utara araki sbomoki ruwe ne. orowa no airamye ambe sbomo Ku goro. Koroka, Kuani ecbi eamkiri, ecbi yaiosbiketa Kamui omap-i sbomo koro utara ecbi ne. Kuani anak ne Ku Micbi reibei ani Ku ek, awa, ecbi utara En uk mosbima guru anak ne yaikota koro sbomoki reibei ani ek cbiki, ecbi utara anak sbinuma uk Utasbpa uwe-iramye wa Kamui kusu ne ruwe ne. orowa no an iramyep bunara sbomoki ecbi utara anak ne nekon a ecbi eisbokoro easbkai ya ? Kuani anak ne Micbi kotcbaketa e'cbi eiyonnuppa
; :
5.46-47.-6.1-11.]
YOANNES.
;
257
46
47
kusu ne sekoro iteki yainii yan echi eiyonnuppa guru an otta echi eyaikopashte Mose ue ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, ecbi utara Mose eishokoro shinuma anak ne En chiki En eishokoro kusu ne gusu nuye nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, shinuma nuye kambi echi eishokoro shouioki yak anak ne nekon a iki vva Ku ye itak echi eishokoro kusu ne
;
ya?
6 Ik.
1
2
3
un
Tap okaketa Yesu anak ne Tiberias atui, Gariraya Awa, tashum ki utara kata atui kushketa oman. Shinuma ki shirosh nukan nisa ruwe ne gusu, poro Aige, inne utara Shinuma osh paye nisa luwe ne.
Yesu nnpuri hemesu, awa, koro koikara utara tura no nei ita a nisa ruwe ne. Tane, Yudea un utara koro marapto, Kamakush marapto, ehange no an. Tamlê gusu, Yesu anak ne koro shikihi hepuni wa orota araki poro inne utara nukara koro Piiipos otta
ene
itak- hi
:
4
5
Tan
okai utara ibe kuni aep nei
wano
;
chi
8
9
10
11
hok ya ? sekoro itak. Koroka, tap itak ye ika anak ne shinuma uwande kuni gusu an ap ne Shinuma nekon a kara ya yaikota eraman ruwe ne Nei gusu ne na. Shinuma otta Piripos ene ese-hi utara obitta shinen range pon no poka e Ivuni shine wan hotne denaria pakno okai ae^^ an yakka upak shomo ne ruwe ne, sekoro itak. Simon Petros koro ainu iriwak Andreas ani aye shine Yesu koikara gura Omungi pantak anak ne Shinuma otta ene itak-hi ashiknep hemhem, tu chep hemhem koro shine heikoroka, tap okai inne utara otta kachi teda an tambe nep okaibe ne ya ? ari itak. Utara rokte yan, Nei ushiketa mun poron no okai. ani Yesu ye. Tambe gusu, nei ainu utara rok nisa ruwe ne, pishkihi anak ne go sen nin ne ainu ehange ruwe ne. Orowa, Yesu anak ne nei pantak uina awa, yaiiraige ki chiki rok wa okai utara otta eimek nisa ruwe ne shui, utara kon rusui pakno chep ani shem koracbi
:
::
258
12
ki nisa
YOANNES.
[6. 12-24.
mwe
ne na.
Orowa,
nei utara kironnu aokere
chiki koro koikara utara otta
Nep
13
Shinuma ene
itak-hi
14
aturainu kuni ne ikashima wa Tambe okai ameshpa uibe eumashnu yan, ani itak. gusu, nei utara anak ne ibe utara otta nei ashikne omungi pantak gusu ikashima wa okai ameshpa uibe eumashnu wa tu saranip ikashima wan saranip shikte Tambe gusu, Shinuma ki shirosh nisa ruwe ne na, Tambe anak ne nei utara nukara chiki ene itak-hi son no newa moshiri otta ek kusu ne uweingara guru
ne yakka
iteki
15
ne ruwe ne, ani itak. Okai utara anak ne Shinuma shikkashima hine Moshiri esapanere kuni gusu araki kusu ne shiri
sekoro Yesu eraman koro, tambe gusu, shui Shinuma yaikota shinen ne nupuri otta ekohopi wa oman nisa ruwe ne na. Orowa, shiri-onuman an chiki koro koikara utara anak ne rep ta sap nisa ruwe ne aige, chip otta ahup wa Kapernaum kotan otta atui-tomotuye kor'an Awa, tane shiiikunne an, orowa, orota nisa ruwe ne. Yesu naa shomo ek na. Samata, rui rera ash wa an gusu riii poro shiri an ruwe ne. Tambe gusu, nei utara ashikne stadia ikashima hotne stadia hene ta hotne stadia hene pakno chip o wa okai chiki, Yesu atui kata apkash wa chip change no ek shiri anukara ruwe ne awa, nei utara ishitoma nisa ruwe ne. Kuani Koroka, nei utara otta Shinuma ene itak-hi ne iteki ishitoma yan, ari itak. Tambe gusu, nei utara anak ne Shinuma chip orun ahun kuni ramuoshma aige, nani paye kuni kotan ta chip an nisa ruwe ne na. Nei shimge toho ta ikushketa an atui samata roshki wa okai utara anak ne nei ita shine chip moshima chip isam sekoro nukara, samata, Yesu anak ne koro koikara utara tura chip otta ahun shomoki no, koroka, koikara utara yai-tura paye ruwe ne sekoro nukara chiki (yakka, Utarapa yaiiraige ki okaketa aep ibe ushike change no Tiberias wano araki chip an) tambe gusu, Yesu newa koro koikara utara anak ne nei ushiketa isam sekoro inne utara nukara chiki,
;
16 17
18 19
20 21
22
23 24

6-25-37]
YOANNES.
259
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
yaikota chip otta ahup wa Yesu hanara gusu Kapernauui kotan ta araki nisa mwe ne na. Orowa, atui ikushketa Shinuma an shiri nei utara nukara chiki, orota ene itak-hi: Rabbi bembara ta teda E ek ruwe ? Orota Yesu ese wa ene itak-hi Son no son no echi otta Ku ye, shirosh echi nukara gusu shomo En hunara, nei aep echi ibe wa akironnure nisa ruwe ne gusu En hunara ruwe ne. Aisamka kusu ne aep gusu iteki monraige yan, Ainu Poho echi koropare kusu ne ramma okere shomoki inotu ari an aep echi koro gusu ki yan Michi Kamui anak ne Shinuma otta ban kotukka nisa ruwe ne gusu ne na. Tainbe gusu, Shinuma otta nei utara ene itak-hi Kamui ildp chi kara ash kuni gusu nekon a iki yak pirika ya? Orota Yesu ese wa ene itak-hi: Kamui aomande guru echi eishokoro kuni ambe anak ne, tambe anak Kamui ikip ne ruwe ne. Tambe gusu, Shinuma otta nei utara ene itak-hi Ghi utara nukara wa eishokoro kuni gusu nekon a shirosh E ki ya? Nepi E kara ya ? Shinuma anak ne kando orowa no nei utara otta aep koropare nisa ruwe ne sekor'an itak chieshinnuye wa an korachi, chikoro ekashi utara nup otta Manna ibe nisa ruwe ne na, ari itak. Tambe gusu, nei utara otta Yesu ene ifcakbi Son no son no echi otta Ku ye, kando orowa no nei aep echi kore guru anak ne Mose shomo ne koroka, Ku "Michi anak ne Kando orowa no son no aep echi kore ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui aep anak ne Kando wano ran wa moshiri otta inotu kore ambe ne ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Tambe gusu, Shinuma otta nei utara ene itak-hi Utarapa, ramma nei aep un kore wa un kore, ari itak. Nei utara otta Yesu ene itak-hi Kuani anak ne inotu oma aep Ku ne ruwe ne En orun ek gur' anak ne sambe-chinoiba shomoki. En eishokoro guru anak ne ramma iku rusui shomoki kusu ne. Koroka, echi utara En nukan nisa, yakka eishokoro shomoki, sekoro Ku ye nisa ruwe ne na. Nep ne yakka Michi En korep anak ne obitta En (jtta araki kusu ne ruwe

260
ne
;
YOANNES.
orovva,
[6.38-51.
38
39
40
41
42
48 44
45
46
47
48 49 50
51
orun ek guru anak ne oara Ku emaka ne. Kuani anak ne yaikota kor' irenga Ku ki gusu kando wano Ku ran shomoki, En omandep kor'irenga ki kuni gusu Ku ek nisa ruwe Orovva, En omandep koro irenga ne gusu ne na. anak ne tapne ne ruwe ne nep ne yakka Shinuma En koroparep otta shinep ka aturainu shomoki no, okese an toho ta nei ambe Ku hetopo-shiknure kuni ambe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Ku Michi irenga anak ne tapne ne nen ne yakka Poho nukara wa eishokoro guru anak ne ramma okere shomoki inotu koro kunip ne orowa, okese an toho ta Kuani anak ne shinunm hetopo Ku shiknure kusu ne na. Tambe gusu, Yudea un utara anak ne Yesu gusu oromam ruwe ne, Kuani anak ne kando orowa no ran aep Ku ne ruw-e ne, ari an itak ani Shinuma ye nisa Tan guru ruwe ne gusu ne na. Awa, ene itak-hi anak ne koro on a koro unu chi eamkiri Yosep koro poho Yesu shomo ne ya ? Hemanda gusu, Kuani anak ne kando orowa no Ku ran ruwe ne ani tane Shinuma itak ya ? sekoro nei utara itak nisa ruwê Iteki uweOrota Yesu ese wa ene itak-hi ne. oromam yan. En omande Michi anak ne ainu nimba shomoki chiki nen ye yakka En otta ek eaikap ruwe ne orowa, okese an toho ta shinuma hetopo Ku Obitta no okai nei utara anak ne shiknure kusu ne. Kamui orowa no aepakashnu an kusu ne, sekor'an orushpe uweingara kambi kata anuye wa an ruwe Nen ne yakka Michi otta nu wa eyaihannokkara ne. guru anak ne pishno En orun ek ruwe ne. Kamui orowa no ek guru moshima nen ne yakka Michi nukan nisa guni isam, Shinuma anak ne Michi nukan Son no son no echi otta Ku ye nisa ruwe ne. Eishokoro gur'anak ne ramma okere shomoki inotu koro shiri an na. Kuani anak ne inotu oma aep Ku ne ruwê ne. Echi koro ekashi utara anak ne nup Tan otta manna ibe orowa no rai wa isam ruwe ne. aep anak ne ainu ibe wa shomo rai kuni kando orowa no ran aep ne xnv,'e ne. Kando orowa no ran ishu
En
shomoki kusu
6. -32-04.]
YOANNES.
261
52
58
54
aep ibe guru an child ramiDa rawe un, moshiri inotu gusu Ku kore aep anak ne Ku kam ne ruwe ne na. Tambe gusu, Yudea un utara anak ne utashpa etusbmak wa ene itak-hi Hemanda iki wa tan guru anak ne Ivoro kam ani un ere eashkai ya ? Tambe gusu, nei utara otta Yesu ene itak-bi Son no son no ecbi otla Ku ye, Ecbi utara anak ne Ainu Poho koro kam ecbi e, samata Sbinuma koro kem ecbi iku sbomoki cbiki anak ne ecbi yaikota osbiketa inotu koro sbomoki ruwe ne. Ku kam e, Ku kem iku gur'anak ne rtimma okere sbomoki inotu koro orowa, okese an tobo ta Kuani sbinuma betopo Ku
aep
Ku
ne ruwe ne
tcan
:
pakjio islui kusu ne
55
56
57
sbiknure kusu ne na. Inan:ibe gusu ne yakun, Ku kam anak ne son no aep ne, Ku kem anak son no iku ambe ne ruwe ne. Ku kam ibe Ku kem iku gur'anak ne En osbiketa osbiroma, Kuani ka sbinuma osbiketa Ku osbiroma ruwe ne. Isbu Micbi anak ne En omande, orowa, Micbi an gusu Ku isbu wa an koracbi tap koracbi Eti ibe guru anak ne
;
58
59
60
61
62 63 64
Kuani an gusu ka isbu kusu ne na. Tambe anak ne kando orowa no ran aep ne ekasbi utara ibe wa rai wa isam nei no an ambe sbomo ne tan aep ibe gur' anak ne ramma pakno isbu kusu ne na. Sbinuma anak ne Kapernaum kotan ta epakasbnu wa an ita tap oruslipe sbine uwekarapa cbisei otta an wa ye nisa ruwe ne. Tambe gusu, koro koikara utara un inne utara nei orusbpe nu cbiki ene itak-bi Tambe anak ne bokamba itak ne nu easbkai guru nen ne ruwe be an ? ari itak. Koroka, tap itak gusu koro koikara utara oroman sbiri Yesu yaikota keutum ta eram'an wa orota ene itak-bi Tambe anak ecbi epetcbiure ya? yak anak ne etokota osbiroma usbike orun Ainu Pobo rildn l<atu ecbi nukara cbiki nekon a iki ya ? Sbiknurep anak ne ramat ne i-uwe ne kam anak raka sakbo. ne ecbi otta Ku ye itak anak ne ramat ne, inotu ne ruwe ne. Koroka. eisbokoro shou:ioki utara ecbi tumugeta okai, ani itak. Yesu
;
:
262
YOANNES.
[6.65-71.^7.1-5.
65
66
67
68
aoak ne atpake warso shomo eisbokoro utara hemhem, Shinuma ekoshi kusu ne guru herahem, eraman iiisa ruwe ne gusu ne na. Oiowa, Shinuma ene itakbi Tan ikkewehe an gusu, Michi orowa no akore shomoki yakun nen ne yakka En orun ek eaikap ruwe ne, ari an itak ani echi otta Ku ye nisa ruwe ne. Te wano koro koikara utara un inne utara anak ne oyake un paye wa naa Shinuma tura shomoki nisa ruwe ne. Av/a, tambe gusu, nei tun ikashima wa niu otta Yesu ene itak-hi Echi utara ne yakka paye kuni echi ramu ya? ari itak. Otta Simon
:
69
Petros ene ese-hi: Utarapa, inan guru otta paye ash kusu ne ya ? Aokai anak ne ramma okere shomoki inotu oma itak kon ruwe ne. Samata,
Aokai anak ne Kamui koro Ashkannep

ne, sekoro chi eisbokoio
70
71
E ne ruwe eraman nisa ruwe ne na, ani itak. Nei utara otta Yesu ene ese-hi: Echi tun ikashima wa niu Ku numge shomoki ya ? orowa, echi shinen anak ne nitne kamui shomo ne ruwe he an ? ani itak. Kariot kotan un Simon koro poho Youdas epeka no Shinuma ye nisa ruwe ne nei guru anak ne nei tun ikashima wa niu un shinen ne, awa, shinuma anak Yesu ekoshi kusu ne guru ne ruwe ne gusu ne na.
wa
chi
7 Ik.
ta
2 3
Tap okaibe okaketa Yesu anak ne Gaiiraya kotan apkash Yudea un utara Shinuma raige kuni ramu gusu Yudea kotan ta apkash shomoki nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, Yudea un utara koro marapto, kash kara marapto, ehange no an ruwe ne. Tambe gusu, koro ainu iriwak anak ne Shinuma otta ene itak-hi Te wano E oman wa E ki okaibe E koro koikara utara poka nukara kuni gusu Yudea kotan orun arapa 5ân. Inambe gusu ne yakun, yaikota
: :
aeaml<irire rasui
wa
Tap
5
okaibe
.ari
ki chiki
yan,
itak.
Koro
ki guru isama. moshiri uirup otta yainukare ainu iriwak utara ne yakka Shi-
nuina no ikip
7. 6-19.]
YOANNES.
263
6
7
numa eisliokoro sbomoki sbiri an rawe ne gusu ne na. Tambe gusu, nei utara otta Yesu ene itak-bi
:
Ku
ecbi
ikip
pakihi
anak ne naa sbomo ek ruwe ne koro pakihi anak rarama an ruwe ne

;
anak ne ecbi etunne eaikap anak ne wen ruwe ne ani an ambe pawetesbu Ku Nei marapto oran ecbi ki gusu En etunne ruwe ne. paye wa bemespa Kuani anak ne marapto otta naa sbonio Ku bemesu Ku pakibi anak ne naa sbomo auweomare ruwe ne gusu ne na, ari itak. Orowa,
:
koroka, Mosbiri koroka, nei arabe koro

;
10
11
12
13 14
15
16
17
18
19
Gariraya kotan ta reusbi nisa ruwe ne na. Koroka, koro ainu uiriwak nei marapto otta bemespa wa isam okaketa, Sbinuma ne yakka bemesu, yainukare wa sbomo ne, arorokisbne no an koracbi bemesu nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Yudea un utara anak ne marapto an rapoketa Sbinuma bunara wa Nei guru nei ita an ruwe be an ? ari itak. Awa, inne utara tumugeta Sbinuma gusu poron no oromam an ruwe ne Sbinuma pirika guru ne, ani ye utara okai, sbomo, inne utara sbiren ruwe ne, ani ye utara okai. Yakka, Yudea un utara ko-isbitoma gusu anu no Yesu orushpe ye guru isam ruwe ne. Koroka, tane marapto uturu an koro anak ne Y'esu Kamui kora kenru orun bemesu, orowa, epakasbnu nisa ruwe ne. Tambe gusu, Yudea un utara enusbkari bine ene itak-bi Nekon a iki wa tan guru anak ne eyaibannokkara sbomoki no nuye ikiri eraman ya ? ari itak. Tambe gusu, Yesu nei utara ko-ese wa ene itak-bi: Ku epakasbnu epakasbianak ne Ku korobe sbomo ne, En omandep korobe ne ruwe ne. Nen ne yakka Sbinuma irenga ki kuni osbitcbiu guru anak ne nei epakasbi Kamui orowa no ekbe ne ya bene, Kuani yaikota orowa no sangep ne ya bene eraman kusu ne na. Yaikota orowa no itak sange guru anak ne yaikota airamyere kuni gusu bunara ruwe ne koroka, yaikota omande guru ramu-a-yere kuni gusu bunara guiu anak ne, nei guru anak son no aujbe ne, Sbinuma osbiketa oupeka sak-i isam ruwe ne. Mose
nei utara otta tap okaibe ye okere cbiki,
:
264
YOANNES.
[7.20-31.
20
21
22
kore shomoki ya, orowa, iiei guru echi tumugeta isama ? Nep gusu En raige kuni echi hunara ya ? Inne utara ene ese-hi Eani anak ne nitne kamui ashikatkare an E raige kuni bunara guru nen ne ruwe he an ? Yesu ese wa nei utara otta ene itak-hi Kuani shine ikip Ku ki, awa, tan ikkewehe gusu echi utara obitta enushkari nisa ruwe ne. Mose anak ne okaiituye buri ecbi kore (nei ambe anak ne Mose orowa no hetuku buri shomo ne, ekashi orowa no asangep ne) orowa,
tuitak echi
tuitak nei
:
anak ne
no
ki
23
24
25
Shini toho ta ainu otta okarituye buri echi ki ruwe ne. Mose tuitak shomo ehaita kuni gusu Shini toho ta ainu anak ne okarituye buri akire chiki Kuani anak ne Shini toho ta ainu irammakaka tumashnure nisa ruwe ne gusu, echi En ko-irushka ya Anukara noine an ambe gusu iteki koipishi yan, oupeka koipishi ambe ani koipishi yan, ari itak. Tambe gusu Yerusarem kotan un utara sereke ene itak-hi Tan guru anak ne utara raige kuni gusu
;
'?
26
27
23
29
30
31
hunara guru shomo ne ya ? Yakka, Shinuma nuina shomoki no itak ki kor'an, awa, otta nep ne yakka ki shomoki ruwe ne. Tambe anak ne son no newa Kiristo ne sekoro sapane utara eraman eashkaibe ne ruwe ? Koroka, chi utara anak ne tan guru nei wa ek guru ne ya chi eraman koroka, Kiristo ek chiki, Shinuma nei wa ekbe ne ya, nen ne yakka erampeuTambe gusu, Yesu anak tek ruwe ne na, ari itak. ne Kamui kora kenru ta hawe sange wa epakashnu Echi utara anak ne En eamkiri hine ene itak-hi hemhem ki, nei wano Ku ekbe ne ya echi eramu hemhem ki orowa, Kuani yaikota yai Ku omande shomoki, koroka, En omandep anali ne son no ambe ne, echi utara anak ne Shinuma eamkiri shomoki ruwe ne na. Kuani Shinuma eamkiri Kuani anak ne Shinuma orowa no Ku ek, orowa, Shinuma En omande nisa iniwe ne gusu ne na. Tambe gusu, nei utara anak ne Shinuma kishima kuni hunara awa, Shinuma koro pakihi naa shomo an gusu kashiketa Koroka, topaha utara teke ande guru isam ruwe ne.
: :
7.32-43,1
YOANNES.
265
;
32
33
34
35
36
37
38 39
40
41
42
43
aine, ene ek chiki tan guru ki shirosh kasu no naa innep ki kusu ne ruwe he an? ari itak. Inne utara tap okaibe ani Yesu gusu oroniain wa ye shiri Parisee un utara nu ruwe ne awa, Kamui kora kenru esapane utara nevva Parisee un utara anak ne Shinuina kisbima kuiii ne uitek utara payere nisa Tanibe gasu, Yesu ene itak-hi ruv/e ne. Naa pon no uturuta ecbi tura no Ku an, orowa no En omandep otta Ku arapa kusu ne. Ecbi utara En hunara wa shonio En nukara kusu ne na orowa, Ku an usbike un ecbi araki eaikap ruwe ne, ari itak. Tambe gusu, Yudea un utara anak ne utasbpa ene itak-hi :^ Sbomo cbi nukara kiini inan usbike orun tan guru Oman ya ? Herenes un utara tumugeta chichari wa okai utara otta oman wa nei Herenes un utara epakashnu kusu ne ruwe he an ? Ecbi utara En hunara wa shomo En nukara orowa, Ku an usbike un ecbi araki eaikap, sekor'an Shinuma ye tan itak anak ne nekon a an itak ne ya ? ari itak. Orowa, nei okese an toho ta, marapto gusu an pase toho ta anak ne, Yesu ash wa ha we sange bine ene Iku rusui guru an yakun, Eii otta ek wa iku itak-hi En eishokoro gur'anak ne, Kamui nuyere yan. kambi ye korachi, shinuma koro honi orowa no ishu wakka an pet san kusu ne na, ari itak. Koroka, Shinuma tan itak ye katu anak ne Shinuma eishokoro kusu ne utara uk kuni Ramat epeka no an itak ne inambe gusu ne yakun, Yesu naa shomo anupektere Tambe gusu, Bamat anak ne naa shomo an ruwe ne. gusu, inne utara un serekehe anak ne tan itak nu chiki ene itak-hi: Son no poka tambe anak nei uweingara guru ne, ari itak. Shui, Tambe anak ne Kiristo Koroka, Hemanda, Kiristo ne, ani ye utara okai. anak ne Gariraya wano ek ruwe he an ? Kiiisto anak ne Dabid sanikiri ne, orowa, Dabid koro kotan, Betrehem kotaii orowa no hetuku kuni ne sekoro Kamui nuyere kambi ye shomoki ya ? ari an itak ani ye utara okai. Oiowa no, Shinuma gusu inne utara
un inne utara anak ne Shinuiiia eishokoro

:
itak-hi
Kiristo
266
44
YOANNES.
[7.
44-53.-8. 1-5.
45
46
47
Orowa, Shinuma tumiigeta eukopi an ruwe ne. kishima rusui utara okai, koroka, kasbiketa koro teke ande guru isam ruwe ne. Tambe gusu, nei auitek utara anak ne Kamui kora kenru epapane utara ne\\-a Parisee un utara orota araki awa, nei utara anak ne auitek utara otta, Hemanda gusu Sbinuma ani wa araki sbomoki ya ? ari itak. Auitek utara, Tan guru ye koracbi ramma pakno nen ne yakka ye sbomoki ruwe ne, ani ese itak Tarijbe gusu, Parisee un utara anak ne otta ene ki.
:
ese-bi
48 49
50
51
52
Ecbi utara ne yakka sbiren wa okai ruwe ? Esapane utara bene Parisee un utara bene Sbinuma eisbokoro ruwe ? Koroka, tuitak eramusbkare tan inne utara anak ne akoatcba utara ne ruwe ne, ari Nikodemos nei utara otta ene itak-bi (Sbinuma itak. anak bosbiki no Yesu otta ek gura ne, orowa, nei Cbikoro tuitak anakne bosbiki utara un sbinen ne): no ainu yaikota otta nu wa sbinuma nekon a ambe ki ya sekor'an orusbpe eraman sbomoki cbiki katpak an sekoro esanniyo ya? ari itak. Orota nei utara ese Eani ne yakka Gariraya un guru e wa ene itak-bi ne ya ? Hunara wa ingara yan, Gariraya wano uweingara guru bopuni sbomoki ruwe ne na, ari itak.
:
8 Ik.
63
1
[Orowa, nei utara anak ne obitta koro cbisei orun paye nisa ruwe ne koroka, Yesu anak Kanran usb
:
ruwe ne. Orowa, aro-kunneisbui Kamui kora kenru orun abun, awa, obiita no okai utara Sbinuma otta araki nisa utara epakasbnu nisa ruwene; aige, Sbinum.a Orowa, kambi-nuye utara newa Parisee ruwe ne.
nupuri otta
nisa
oman
wano Sbinuma
awa
un utara anak ne omoinu

tura
4
5
ki sJairi anukara sbiwentep awa, nei sbiwentep nosbiketa asbte koro Sbinuma otta ene itak-bi: Epakasbnu gurii, tan sbiwentep omoinu koro wa akisbima, omoinu ki Mose anak ne sbiri an ita anukan nisa ruwe ne. koro tuitak otta nei no okai guru sbuma akopiyekara
wa
araki
8. t^-iÔ
YOANNES.
267
8
9
10
11
ikashpaotte nisa ruwe ue: tan shiwentep nek on a E ye ya ? ari itak. Tan itak ye katu anak ne Shinuma koramnukara wa otta eiyonnuppa ikkewehe koro kuni gusu an katu ne rnwe ne. Koroka, Yesn hotku wa ashikipet ani shiri kata nnye nisa ruwe ne. Koroka, nei utara ramma Shinuma otta nu chiki Shinuma yai ikkewe turi wa orota ene Echi utara tumugeta an chikokatpak isam itak-hi gur'anak ne hoshiki no nei shiwentep otta shuma kopiyekara yan, aii itak. Orowa, shui, Shinuma hotku wa koro ashikipet ani shiri kata nuye nisa ruwe ne. Orowa, okai utara anak ne nei itak nu chiki, ekashi wano heashi wa iyotta upen guru pakno shinen range soine nisa ruwe ne orowa, noshike un ushiketa an shiwentep hemhem Yesu hemhem yaiOrowa, Yesu yaikota tura no aande nisa ruwe ne. Shiikkewehe turi hine shinuma otta ene itak-hi wentep, nei utara neita okai ruwe ta okai ? Nen ne yakka katpak e kore shomoki ya ? Nei shiwentep Utarapa, chikokatpak en kore guru ene itak-hi Orowa, Yesu ene itak-hi isam ruwe ne, ani itak. Kuani ne yakka katpak e kore shomoki e oman wa, te wano poka naa iteki katpak krro yan, sekoro
kiini iiD
gnsii
itak.]
12
13
gusu, shui Yesu nei utara otta itak wa ene ne moshiri pekere Ku ne En osh ek guru anak ne kunne-i otta apkash shomoki Tambe gusu, no, ishu un pekere koro kusu ne na. Eani Shinuma otta Parisee un utara ene itak-hi ki paweteshu anak ne yaikota gusu paweteshu ki
Tambe
:
ye-hi
Kuani anak
14
ambe anak son no ambe shomo

ese
ne,
:
wa
nei utara otta
ene itak-hi
Kuani
;
an
itak.
Yesu
yaikota
15
16
gusu paweteshu Ku ki yakka Ku ki paweteshuanak ne sonep ne inambe gusu ne yakun, nei wano Ku ek ya, ine un Ku oman a Ku eraman koroka, nei wano Ku ek a, ine un Ku oman a echi utara erampeutek ruwe ne na. Echi utara anak ne kam nei no koipishi, Kuani anak ainu koipishi shomoki ruwe ne. Koroka, Kuani koipishi yakka, Ku ki koi;

268
YOAKNES.
pishi ainbe aiiak son
:
[8. 17-26.
17
18
lU
20
do ambe ne ruwe ne Kuani kurok'a, Kuani henihem En omande Michi bembeiii okai ruwe ne gusu ne na. Euwe un, ecbi koro taifcak otta anak ne tu utara ki pawetesbu ambe anak son no ambe ne, sekor'ambe cbiesbinnuye wa an ruwe ne. Kuani anak ne yaikota gusu pawetesbu ki gura Ku ne, samata. En omande Micbi En gusu pawetesbu ki ruwe ne. Tambe gusu, Sbinuma otta nei utara ene itak-bi E koro Micbi neita an ruwe? Yesu ene ese-bi Ecbi utara anak ne seenne En eamkiri bene ki, seenne Ku Micbi eamkiri bene ki ruwe ne ecbi En eamkiri cbiki, Ku Micbi ne yakka ecbi eamkiri kusu ne ap, ari itak. Tan okaibe Sbinuma Kamui kora kenru ta epakasbnu wa an, nei yange icben sbuop an tumbu ta Sbinuma an ita ye nisa ruwe ne orowa, Sbinuma koro pakibi naa sbomo an gusu, nen ne yakka Sbinuma kisbima sbomoki nisa ruwe ne na.
anak yaitura shorao
iie,
21
Tambe gusu, sbui Sbinuma nei utara otta ye-bi Kuani arapa wa isam, orowa, ecbi utara En bunara
:
22
23
21
25
26
kusu ne, orowa, yaikota ecbi ki katpak ecbi koro wa kusu ne Ku oman usbike un ecbi araki eaikap ruwe ne na, ari ye. Tambe gusu, Yudea un utara ene itak-bi Ku oman usbike an ecbi araki eaikap ani an itak ani ye wa Sbinuma yaikota yai-raige ya? Ecbi utara anak ne ra Orota Sbinuma ene itak-bi wano okai utara ecbi ne Kuani anak rik wano an guru Ku ne ruwe ne ecbi utara anak ne tan mosbir' un utara ecbi ne Kuani anak tan mosbir'un guru sbomo Ku ne ruwe ne. Tambe gusu ecbi utara anak ne yaikota ecbi ki katpak ecbi koro wa rai kusu ne, sekoro Ku itak nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, Kuani anak ne Sbinuma ne sekoro ecbi eisbokoro sbomoki yakun, koro katpak ecbi koro wa ecbi rai kusu ne gusu ne na. Tambe gusu, Aokai anak ne nen ne ruwe be an ? sekoro nei utara Sbinuma otta Atpaketa ecbi otta Orota Yesu ene itak-bi ye. Ku ye guru Ku ne ruwe ne. Ecbi utara gusu Ku ye
rai
:
bembem
ki,
koipisbi
bembem
ki
kuni inne
ambe
okai
8. 27-30 J
YOANNES.
269
ne sonep ne
;
koroka,
Sbinuiiia
En omandep
otta
aiiak
orowa,
27
28
29
30
31
32 33
34
okaibe moshiri otta Kn nure ruwe ne, ari itak. Micbi epeka no Sbinun:ia ye sbiri an sekoro nei utara ramepakari sbomoki nisa ruwe lie na. Tanibe gusu, Yesu ene itak-bi Ecbi utara anal<: ne Ainu Pobo rikosbma okere cbiki, nei ita anak Kuani Sbinuma ne ruwe ne sekoro ecbi eraman, samata, Kuani anak ue yaikota regaine nep ne yakka Ku ki sbomoki, koroka, Micbi En epakasbnu koracbi Ku ye ruwe ne, aiii ecbi eraman kusu ne Da. Orowa, En omandep aimk ne En tura no an Sbinuma En yaiande sbomoki bembara ne yakka Bbinuma nupetnerep Ku ki gusu ne na, ari itak. Orowa, Sbinuma tap okaibe ye koro anak ne inne utara Sbinuma eisbokon nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Sbinuma eisbokoro Yudea un utara otta Yesu ene itak-bi Ku itak otta ecbi osbiroma cbiki, son no newa Ku goro koikara utara ecbi ne samata, sonep ecbi eraman kusu ne, orowa, nei sonep anak ne ecbi bonnere kusu ne na. Orota nei utara ene ese-bi Cbi utara anak ne Abrabam sanikiri cbi ne, tane pakno nen ne yakka otta sbomo cbi aussbiunere asb ruwe ne bemanda Ecbi utara abonnere kusu ne, ani ye ya ? Orota Yesu ene ese-bi Son no son no ecbi otta Ku ye, nen ne yakka cbikokatpak an gur'anak ne katpak otta aussbiunere an
iiu
:
Ku
35
86
37
38
39
guru ne ruwe ne. Ussbiune guru anak ne ramma pakno cbisei ta osbiroma sbomoki, pobo anak ramma pakno osbiroma ruwe ne. Tambe gusu, Pobo anak ne ecbi bonnere cbiki, son no poka ecbi abonnere an kusu ne. Ecbi utara anak ne Abrabam sanikiri ne sekoro Ku eraman yakka, Ku itak anak ne ecbi onnaigeta an kuni usbike sak gusu En raige kuni ecbi bunara koran ruwe ne. Ku Micbi orowa no a en nukare orusbpe Ku ye orowa, ecbi koro Micbi orowa no anure orusbpe ecbi utara ne yakka iki ruwe ne. Sbinuma otta nei utara ese wa ene itak-bi Orota Cbikoro micbi anak ne Abrabam ne ruwe ne. Yesu ene itak-bi Ecbi utara anak ne Abrabam
; ;
: :
270
YOANNES.
[8.40-51.
40
41
42
43
44
45 46
47
48
49
50
51
Pobo utara ecbi iie chiki Alu'aham koro ikip echi ki kusu ne. Koroka, tane anak ne Kamui otta Ku nu sonep echi otta nure gura ne En raige kuni ecbi bunara ruwe ne Abrabam anak ne tap koracbi iki sbomoki nisa ruwe ne. Ecbi utara anak ne ecbi koro micbi ikip ecbi ki ruwe ne, ari itak. Orota nei utara ene itak-bi Hoiyo gusu cbi bekatu asb ambe sbomo ne sbine micbi cbikoii ruwe ne, Kamui ne, ari itak. Orota Yesu ene itak-bi Kamui anak ne ecbi koro micbi ne cbiki, ecbi utara Ea omap kusu ne, Kuani anak ne Kamui orowa no ek wa Ku an ruwe ne gusu ne yaikota rengaiue Ku ek sbomoki, Sbinuma En omande nisa ruwe ne gusu ne na. Nep gusu Ku yepi sbomo ecbi onnere ya ? Ku ye itak ecbi nu eaikap ruwe ne gusu ne na. Ecbi utara anak ne nitne kamui ne ecbi koro micbi orowa no okai, orowa, ecbi koro micbi ki rusui buri ecbi ki kuni ecbi ramu. Sbinuma auak ne atpake wano keukbe ne, orowa, sonep otta asb sbomoki, koro onnaigeta sonep isam ruwe ne gusu ne na. Sbunge itak ki cbiki jâikota kerobe ye Sbinuma anak sbunge guru ne, sbunge l<oro n:iicbi ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, sonep Ku ye gusu Ecbi utara tumugeta ecbi En eisbokoro sbomoki. katpak an sekoro En esanniyo guru anak ne nen ne ruwe be an ? sonep Ku ye yakun, bemanda gusu ecbi En eisbokoro sbomoki ya ? Kamui orowa no an guru anak ne Kamui itak nu tan ikkewebe an gusu nei ambe ecbi nu sbomoki, Kamui orowa no an Yadea okaibe sbomo ecbi ne ruwe ne gusu ne na. Eani un utara ese wa Sbinuma otta ene itak-bi anak ne Samaria un guru ne, nitne kamui ituren guru E ne ruwe ne, ani sbomo cbi ye ya ? Yesu ene esebi Nitne kamui En turen sbomoki koroka, Ku Micbi ko-oripak Ku ki, orowa, ecbi utara En ko-sbomo yai-katanu ki ruwê ne. Koroka, Kuani yaikota ramuayere kuni ambe Ku bunara sbomoki bunara wa koipisbi ki sbinen an ruwe ne. Son no, son no, ecbi otta Ku ye, Ainu anak ne Ku ye itak sliikkasliima yakun, ramma pakno rai-i sliomo nukara kusu
: :

8.
52-59.-9.
1-3.]
TOANNES.
:
271
52
53
54
55
56
57
58
59
ne na. Orota Yadea un utara ene itak-bi Eani anak ne nitne kamui itiiren wa an sekoro tane chi eraman, Abraham bembem uvveingara utara beinbem rai wa isam orowa, Ainu anak ne Ku ye ilak shikkasbiina yakun, ramma pakno rai-i sapke sbonioki, sekoro Eani itak. Eai wa isam cbikoro micbi Abraham kasu no E pase rawe he an? Uweingara utara ka rai wa isam Eani anak ne yaikota inan goru yaikara ya ? Kuani anak ne Yesu ene ese-hi yaikota yai-nupekte chiki, Ku nupeki anak ne raka sak ruwe ne En nupekte guru anak ne Ku Micbi ne rawe ne Shinuma anak echi koro Micbi sekoro echi ye rawe ne orowa, echi utara anak ne Shinuma eamkiri shomoki koroka, Kuaiii anak Shinuma eamkiri ruwe ne orowa, Shinuma Ku eamkiri shomoki sekoro Ku ye yak anak ne, echi utara korachi shunge guru Ku ne kusu ne ap koroka, Kuani anak ne Shinuma eamkiri wa koro itak Ku shikkashima ruwe ne na. Echi koro micbi Abraham anak ne Ku tobo nakara kuni enupetne ruwe ne orowa, shinuma nei tobo nukara wa yaikopuntek nisa ruwe ne. Tambe gusu, Shinuma otta Yudea un utara ene itak-bi Eani anak ne naa shomo wan pa ikasbima tu hotne pa pakno pa poro ruwe ne, aige, Abraham E nukan nisa rawe he an ? sekoro itak. Orota Yesu ene itak-bi Son no, son no, echi otta Ku ye, Abraham naa shomo betuku etokota Ku an nisa ruwe ne, sekoro itak. Okai utara anak ne tambe gasu Shinuma kopiyekara gusu shuma uina nisa rawe ne koroka, Yesu anuina wa an wa Kamui kora kenra orowa no soine nisa ruwe ne na.
;
:
:
9 Ik. 1
Orowa, Shinuma shiuikusb kor'an

otta koikara utara
ita
wano shiknak guru shinen anukara.
anak ne bekatu Awa, Shinuma

:
Kabbi, tan nu wa ene itak-bi guru shiknak wa bekatu gusu shinuma yaikota bene, koro esbikop bene, inan guru katpak ki ya ? Yesu
272
eiie
YOANNES.
ese-bi
:
:9.
4.-16.
4
5
guru ne yakka, koro eshikop ne shomoki ruvve ne koroka, shinuma otta Kamui ikip anukara kuni gusu an ap ne ruwe ne. T(kap-to an ita anak ne En oraandep koro ikip chi ki kusu ne ap nen ne yakka nep ki eaikap kunne-to ek kusu ne na. Moshiri otta Ku an rapo-
Tan
Id
yakka katpak
6 7
10
11
12
13
14 15
16
keta, mosbiri pekere Ku ne ruwe ne. Tambe ye okere koro, sbiri kata topse-kara wa nei non ani teinei toi kara bine ani nei guru koro sbikibi ausbi, orowa, otta ene itak-bi Oman wa Siroam to otta yasbke yan, aii itak (nei ambe eepakita cbiki aomande ani an itak ne ruwe ne). Tambe gusu, sbinuma oman wa yasbke, orowa, nukara koro ek nisa ruwe ne na. Tambe gusu, aota nn utara bembem, sbinuma etokota boito guru ne ani nukara utara bembem, ene itak-bi Tan guru anak ne a wa iyabupkara guru sbomo ne ya ? ari itak. Sbinuma ne, ani ye utara okai sbomo, sbinuma koberaye guru ne ari ye utara ka okai. Kuani anak ne sbinuma ne, sekoro nei guru yaikota ye nisa ruwe ne. Tambe gusu, okai utara anak ne sbinuma otta ene itak-bi Kekon a iki wa e koro shiki amaka ya ? ani itak. Sbinuma ene ese-bi Yesu ani aye ainu teinei toi kara bine ku sbiki ausbi, aige, Siroam otta e oman wa yasbke aii an itak ani en otta ye nisa ruwe ne tambe gusu, ku oman wa yasbke, orowa, ku nukan ruwe ne, sekoro itak. Orota, nei guru neita an ruwe be an, ari nei utara itak. Ku eranmsbkari sekoro sbinuma ye nisa ruwe ne na. Orowa, utara anak ne etokota sbiknak wa an guru Parisee un utara otta tura wa arald nisa ruwe ne. Yesu teinei toi kara wa sbinuma koro sbiki maka tobo anak ne Sbini tobo ne ruwe ne. Awa, tambe gusu, sbui, Parisee un utara anak ne nekon a iki wa gusu nukara easbkai orusbpe sbinuma otta inu. Orowa, nei guru anak ne, Sbinuma ku sbildbi kata teinei toi ande, orowa, kuani yasbke wa nukara kor'an ruwe ne, ari nei utara otta ye. Tambe gusu, PariTan guru see un sereke utara anak ne ene itak-bi
:
9. 17-26.]
TOANNES.
278
17
anak ne Shiiii toho shikkashima sbomoki gusu Kaorowa no ekbe shoino ne ruwe ne, ari itak. Koroka, nekon a iki wa tap korachi an shirosh katpak koro guru ki eashkai ya nioshima okai utara ye nisa ruwe ne. Orowa no, nei utara tumugeta eukopi an na. Tambe gusu, sbui nei utara anak ne nei
mm
18 19
20
21
22
23
24
25
26
shiknak guru otta ene itak-bi E koro sbiki maka gusu Sbinuma epeka no nekon a e ye ya, ari itak. Sbinuma anak uweingara guru ne, ani nei guru ye Tambe gusu, sbiki atumasbnure guru nisa ruwe ne. koro esbikop hotuyekara wa. Tan guru anak ne sbiknak wa hekatu ari ecbi ye pobo ne ya? nekon a sbinuma tane nukara ya ? oroia ye pakno sbinuma sbiknak wa bekatu wa atumasbnure gura ne sekor'an orusbpe Yudea un utara eisbokoro sbomoki nisa ruwe ne na. Koro esbikop ese wa ene itak-bi Tan guru anak ne cbikoro pobo ne, sanmta, sbinuma sbiknak wa bekata nisa ruwe ne sekoro cbi eraman koroka, benianda tane sbinuma nukara katu cbi eramusbkare koro sbiki malâ guru nen ne ya cbi erampeutek sbinuma pa an gusu otta nu yan aige, sbinuma yaikota gusu ese itak ki kusu ne na, ari itak. Yudea un utara koisbitoma gusu nei esbikop anak tap itak ani ye nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, nen ne yakka Sbinuma anak ne Kiristo ne ani eyaipusbi guru an yakun uwekarapa cbisei orowa no aemaka kusu ne, sekoro Yudea un utara ukoramuosbima okere nisa ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, Sbinuma pa an gusu, sbinuma otta nu 3ân ani an itak ani koro esbikop utara ye nisa ruwe ne na. Tambe gusu, nei utara tu sbuine nei sbiknak guru botuyekara wâ otta ene itak-bi Kamui iramjê yan tan guru anak katpak koro guru ne sekoro cbi eraman, ani itak. Tambe gusu, sbinuma ene ese-bi: Sbinuma anak ne katpak koro guru ne ya, ku erampeutek kuani sbiknak wa ku an, awa, tane ku nukara kor'an, sekor'an sbine orusbpe anak ne ku eram'an ruwe ne, ari itak. Tambe gusu, orota nei utara ene itak-bi E otta nekon a Sbinuma iki ya ?
:
:
274
YOANNES.
[9. 27-39.
Nekon
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36 37
38
a iki wa e koro sbiki SbiniTiiia maka nisa ruwe Tane poka ecbi be an ? Orota sbiiiuma eiie ese-bi nure asb, awa, ecbi nu sbomoki sbui ecbi nu rusui ecbi utara ne yakka Sbinuma koikara utara 3â ? Tata otta nei utara anak ecbi ne rusui ya? ari itak. Eani ana,k ne sbinuma oitakusbi wa ene itak-bi ne Sbinuma koro koikara guru e ne koroka, cbi utara anak Mose koro koikara utara cbi ne ruwe Kamui anak ne Mose otta ye orusbpe cbi ne. koroka, tan guru anak nei wano an eram'an guru ne ya, cbi erampeutek ruwe ne, ani itak. Orota Hemanda te otta nei guru ese wa ene itak-bi aenusbkarip an, Sbinuma nei wano an guru ne ya ecbi era'.npeutek, yakka, ku sbikibi Sbinuma maka nisa ruwe ne. Kamui anak ne katpak koro guru sbomo nu sekor'ambe cbi eram'an koroka, nen ne yakka Kamui kooripak, Sbinuma kor'irenga ki guru an yak anak ne, Kamui nei guru nu ruwe ne. Musbiri beashi wano ainu anak ne sbiknak wa bekatu an guru kor.) sbiki maka orusbpe naa anu sbomoki ruwe Tan guru anak ne Kamui orowa no an guru ne. sbomo ne yakun, nep ne yakka ki eaikap ruwe ne, Nei utara ese wa sbinuma otta ene itak-bi ari itak. Eani anak ne oara katpak otta bekatu, awa, eani Orowa no, sbinuma emaka nisa un epakasbnu ya ruwe ne na. Sbinuma aemaka wa an orusbpe Yesu nu orowa, ipa wa nukara cbiki otta ene itak-bi Eani anak ne Kamui Pobo eisbokon ruwe be an Utarapa, kuani Nei guru ese wa ene itak-bi eisliokoro kuni anak ne Sbinuma inan guru ne Eani Orota Yesu ene itak-bi ya ? ari itak. anak ne Sbinuma nukara okere, orowa, e tura Sbikoitak guru anak ne Sbinuma ne ruwe ne. Utarapa, ka eisbokon ruwe numa ene itak-bi
:
'?
'?
39
no, Sbinuma ko-ongami nisa Nukara sboruwe ne. Aige, Yesu ene itak-bi moki utara ingara, nukara wa okai utara sbiknak
ne, ari itak.
Orowa
ne kuni ne, koipisbi
ki
gusu tan mosbir'otta
Ku
9.
40-11.-10. 1-10.]
YOANINES.
275
40
41
ek nisa ruwe ne,

1311
ari itak. Tura no okai Parisee utara tap okai itak uu wa Shinuma otta, Chi utara ne yakka shikiiakbe ne luwe he an? Nei utara otta Yesii eiie itak-hi Echi utara aiiak ne
:
shiknak chiki katpak echi koro shomoki kusu ne ap koroka, tane aiiak ne chi luikara ash ruwe ne, sekoi'O echi ye aine, echi koro katpak okai ruwe
: :
ne.
10 Ik.
1
2 3
10
Sou no, sou no, echi otta Ku ye, hitsuji topa ûsu an chashi otta apa kari ah an shomoki no, oya ru kari ta yan o;ur'anak ne, shinuma anak ikka guru ne, niwen no iki ikka guru ne ruwe ne. Koroka, apa kari ahun guru anak ne hitsnji koro reshpa guru ne. Apa pungi Shinuma gusu apa maka orowa, hitsuji anak ne Shinuma koro hawe nu samata, Shinuma yaikota kofo hitsuji areikore an reihei ani hotuyekara vva soyumba wa tura ruwe ne. Sliiuuma anak ne obitta no yaikota korobe soyumbare chiki, nei kotchaketa oman vva liitsuji nei osh paye ruwe ne koro hawe kiri ruwe ne gusu ne na. Nei hitsuji anak ne oya guru oshi paye shomoki, koroka, orowa no kira ruwe ne oya utara koro hawe kiri shomoki ruwe ne gusu ne na. Yesu tan itak-maukushte-itak utara otta ye koroka, orota Shinuma ye oiushpe ibehe nei utara erampeutek nisa ruwe ne na. Tambe gusu, shui, nei utara otta Yesu ene itakhi Son no, son no, echi otta Ku ye, Kuani anak ne hitsuji apa Ku ne ruwe ne. En etokota aiaki obitLa no okai utara anak ne ikka utara ne, niwen no iki ikka utara ne koroka, hitsuji anak ne nei utara ko-nu shomoki nisa ruwe ne. Kuani anak nei apa Ku ne En kari otta ahun guru an chiki, kashi-a-obiuki kusu ne, oiowa, ahun hemhem ki, soijie hemhem ki wa aep koro kusu ne na. Ikka liemhem ki, ronnu hemhem ki, isamka hemhem
;
: :
276
ki
YOANNES.
[10.11-22.
11
12
13 14 15
16
17
18
knni gnsn mosbinia ikka guru Rnak ne ek shoKu ek ikkewehe aiuik ne echi i)e iitara iiiotu koro, Duye an no eclii koro kuni gnsii ne ruwe ne na. Knani pirika hitsuji reshpa guru Ku ne nei pirika reshpa guru anak ne hitsuji gusu koro inotu ande ruwe ne. Nei hitsuji koro shomoki reshpa guru shomo ne no an ayatoine guru anak ne, horokeu ek shiri nukara wa kira hine nei hitsuji ande ruwe ne, orowa, horokeu anak ne hitsuji kishima hemheni ki, chari henihem ki ruwe ne nei guru ayatoine garu ne wa gusu hitsuji shomo ko-eyam no an ruwe ne gusu ne na. Kuani anak ne pirika reshpa guru Ku ne yaikota Ku korobe Ku eamkiri, orowa, Ku korobe anak En eamkiri ruwe ne, Michi anak ne En eamkiri, Kuani anak Michi Ku eamkiri ukorachi ne na orowa, hitsuji gusu Ku inotu Ku ande Tan hitsuji topaha gusu an chashi ruwe ne. shomo tura an moshima okai hitsuji Ku koro nei ambe ne yakka Ku ani kusu ne ap, orowa, nei ambe Ku hawe nu kusu ne na aige, shine topaha, shine reshpa guru an kusu ne na. Tambe gusu, Ku Michi anak ne En omap ruwe ne, shui nei ambe ku uk kuni gusu ku ande ruwe ne gusu ne. En orowa no nei ambe uk guru isam, koroka, Kuani rengaine nei ambe ku ande ruwe ne. Nei ambe ande kuni mondum Ku koro, shui, uk kuni
moki rawe
mondum Ku
19 20
kon ruwe
ne.
Ku
Michi orowa no
21
tan ikashpaotte a en kore nisa ruwe ne na. Shui, tan itak gusu, Yudea un utara tumugeta eukopi hopuni nisa ruwe ne. Shinuma anak ne nitne kamui shikatkare wa chiitasare an Nep gusu Shinuma otta echi nu ya ? ani an itak ani inne utara ye ruwe ne. Orowa, Tan itak anak ne nitne kamui shikatkare guru ye itak sliomo ne. Nitne kamui anak ne shiknak guru koro shiki maka eashkai ruwe he an? moshima utara ye nisa ruwe ne.
;
22
Orowa, Yerusarem kotan ta Kamui kora kenru yange marapto an mata-pa ne ruwe ne awa,
:
10.23-37.]
YOANNES.
277
23 24
Yesu Kaiijui kora keiirii un Soromoii ikashpe Tambe gusa, Yudea un tiunta apkash kor'au.
25
26
27
28
29
30
31 32
33
34
35 36
37
wa otta ene utumashire ya ? x\okai Kiiisto ne yakun irammakaka un nure yan, ari itak Orota Yesu ene ifcak-lii Ku echi nure asb nisa, awa, ecbi sliomo eisbokoro Ku Miclii reibei ankusbkeiaipo Ku ki ikip anak ne En gusu pawetesbu ki ruwe ne. Koroka, ecbi ufcara anak ne Ku koro hifcsuji cbikoikip sbomo ne gusu eishokoro shomoki ruwe ne. Ku koro bitsuji anak ne Ku bawe nu, samata, Kuani anak ne nei ambe eamkiri, nei ambe anak En eainkiri wa Eu osh araki orowa, orota raniuaa okere sbomoki inotu Ku kore ruwe ne nei ambe hembara ne yakka aisamka shomoki, orowâ, Ku teke wano nei ambe etaye gurn isam kusu ne na. En otta nei ambe kore Ku Michi anak ne nen ne yakka kasu no eitasa pase ruwe ne orowa, Ku Michi tekehe wano etaye eashkai guru isam ruwe ne. Kuani newa Ku Michi anak ne shinep ne ruwe ne, ari itak. Orowa, shui, Shinuma kopiyekara gusu, Yudea un utaia shuma uina nisa ruwe ne. Orota Yesu ene ese-bi Kuani anak ne Michi orowa no iune pirika ikip ecbi nukare awa, nekon a an ikip gusu ecbi En kopiyekara ya? Orota nei Yudea un utara ene ese-bi Pirika ikip gusu E kopiyekara ash shomoki, Eani Kamui koatcha gusu orowa, Eani ainu E ne wa Kamui yaikara ruwe ne gusu ne na. Orota Yesu ene ese-bi Kamui utara ecbi ne sekoro Ku ye, ani an itak ambe anak ne echi koro tuitak kambi kata anuye wa an shomo ne ya? Otta Kamui itak ek utara, Kamui utara ani shinuma reikore yak anak ne (orowa, Kamui nuyere italv aotereke eaikapbe), Miclii oripak wa mosbiri kata omaiide guru epeka, no, Kuaui anak ne Kamui Poho Ku ne ani Ku ye gusu, Eani Kamui koatcha, ari echi ye ya Ku Michi koro ikip Ku iki shomoki yak anak ne iteki En eishontara aiiak ne Sbiiiuiiia okari
itak-hi
:
Hembara
uii
aiaki
pakiio
un
.?
278
38
YOANNES.
[10. 38-42.-11. 1-9.
39
40
41
42
koro yan. Koroka, iiei arabe Ku iki ya,knn, echi utara Eii eisliokoro sbomoki yakka, iiei ikip eishokoro yaii Micbi aiiak ue En onnaigeta an, Kuani anak Micbi onnaigeta Ku an sbiri ecbi eraman wa ramepakari kuni gnsii ne na, ari itak. Sbiii uei utara Sbinuma kisbima kani ramu, koroka, nei tek^he wano oman nisa ruwe ne na. Orovva, etokota Yoannes baptismakore Yorodan pet kushta an iisbiketa Yesu sbui onian wa an Awa, inne iitarfC Sbinnnia orota nisa rnwe ne. araki wa ene itak-bi Son no poka, Yôannes anak ne shirosb ki sbomoki koroka, tan giiiTi gnsu Yôannes ye obitta no okai ornsbpe anak ne son no Orowa, toan nsbiketa okai anibe ne, sekoro itak. inne utara Sbinuma eisbokon nisa ruwe ne na.
: :
11 Ik.
1
ta,
6
7
8
9
Orowa, Maria newa koro sapo Maruta koro kotan Betania kotan ta, Kazaros ani aye sbine ainu tasbum ki wa an ruwe ne. Tasbum ki Razaros anak ne Utarapa kata sbuni ota wa koro otop ani Sbinuma koro cbikiri piruba Maria koro ainu iriwak ne ruwe ne. Tambe gusu, mat uiriwak utara Yesu orota tesbkara wa ene itakte-bi: Utarapa, E ikatairotke a guru tasbum wa an ruwe ne, ari itakte. Koroka, Y'esu nei am be nu wa: Tan tasbum anak ne rai gusu an tasbum sbomo ne, ani Kamui Pobo nupektere, Kamui nupeki gusu an tasbum ne, ari itak. Yesu anak ne Maruta bembem, Maruta koro turesli bembem, Razaros bembem omap nisa ruwe ne. Tambe gusu, sbinuma tasbum wa an sek(;r' ambe nu cbiki, tane an usbiketa naa tutko okai nisa ruwe ne. Orowa, tap okaketa koikara utara otta: Sbui Yudea mosbir'otta paye anro, ari itak. Rabbi, tap Orota koikara utara ene itak-bi naliun Yudea un utara E sbuma kopiyekara rusui,
Tokapto
awa, sbui nei orota E oman a ? Yêsu ene ese-bi ta tup ikasbima wan pakibi isam ruwe
11. 10-24.]
YOANNES.
279
10
11
12 13
14 15
be an ? Tokapto iituruta aiim apkasb ko anak ne epetchiu shomoki, taii-moshiri iin pekere nukara riiwe ne gusa ne na. Ivoroka, kunne to ta ainu apkasb ko anak ne epetcbiu rawe ne, pekere anak ne koro osbiketa isam ruwe ne giisu ne na. Yesu tap ambe ye Orowa no, Cbikoro ikatairotke koroka, Ku Bazaros anak ne mokon ruwe ne Oman kata anak ne sbinuma mososo kiini gnsu an ambe ne. Tambe gnsu, koikara utara Sbinuma Utarapa, sbinuma mokoro cbiki otta ene itak-bi: Koroka, Yesu analv ne riten kusu ne, ari itak. anak ne sbinuma rai-i epeka no tap ye nisa ruwe ne koroka, Razaros mokoro wa sbini wa an sekoro, Sbinuma ye ani nei utara yainu ruwe ne. Tambe gusu, Razaros rai ruwe ne, sekoro nei
:
16
17
Orowa, Kuani utara otta Yesu irammakaka ye. toada isam-i ecbi utara gusu Ku yaikopuntek, echi yakka orota utara eisbokoro kuni gusu ne na paye anro, ari itak. Tambe gusn, Didimos ani aye Tomas anak ne tura an koikara utara otta, Cbi utara ne yakka paye wa Sbinuma tura rai anro, ari itak. Yesu ek koro anak ne sbinuma tane ine rereko uturu tusbiri oro aomare a an wa an ani nil ruwe
;
18
19
20
Betania kotan anak Yerusarem macbiya ebange wa arawan cbo ikasbima botne cbo pakno patek kattuima ruwe ne awa, koro ainu iriwak gusu Maruta newa Maria ramu-ritenga kuni ne Yudea un utara araki wa okai ruwe ne. Tambe
ne.
;
gusu, Yesu ek kor'an sekoro Maruta nu cbiki, ekanol^ gusu oman iiisa ruwe ne koroka, Maria
:
21
22
23 24
anak ne naa cbisei ta a kane an ruwe ne. Orowa, Yesu otta Maruta ene itak-bi Utarapa, Aokai teda E an cbiki ku iriwak rai a sljomoki ruwe ne. Tane ne yakka nep ne yakka Aokai Kamui koramkorope anak ne Kamui E kore sekor'ambe ku eram'an, ani Maruta itak. B koro ainu iriwak betopo-sbiknu kusu ne, ari sbinuma ye ruwe ne. Orota Maruta ene itak-bi Okese an tobo ta an
:

280
YOANNES.
befcopo-shikim-i ta shin u ma Orota, ne-hi ka eram'aD.
[11.25-38.
hetopo-shikiia
kusu
:
'2.5
Yesu ene
ifcak-hi
26
27
Kaani anak iie hetopo-shikmi ambe Ku ne, inotu Ka ne ruwe ne En eishokoro gavu anak ne rai yakka ishu kusu ne samafca, nen ne yakka ishu wa En eishokoro ûi'u anak ne bembara pakno ne yakka rai shomoki ruwe ne. Eani anak tap anibe
:
Ruwe un, Utarapa, Aokai eishokoro ya ? Orofca anak ne moshiri orota ek shiri Kaniui Pobo ne Kiristo E iie ruwe ne, sekoro ku eishokon nisa
:
28
ruwe
Tan itak ye ne, ani Maruta ye ruwe ne. okere chiki shinuma oman wa arorokishne no koro Epakasbnu guru ek saha Maria botuyekara wa wa an bine e botuyekara ruwe ne, sekoro itak.
:
29 30
31
Shinuma
nei
wa
orota
ambe nu chiki chashnu no hopuni oman nisa ruwe ne. (Yesu naa shomo
32
33
34
II
37
38
machiya orota ek, Maruta etunangara usbiketa naa an ruwe iie na.) Awa, chisei otta tura no okai wa shinuma omaoma Yudea un utara, Maria ekushkonna liopuni wa soita oman-i nukara chiki, shinuma rai guru echishkara gusu tushiri orota oman kuni ramu gusu, shinuma osh paye nisa ruwe ne. Tambe gusu, Maria anak ne Yesu an ushi ta ek wa Shinuma nukara chiki, koro chikiri samaketa bachiri wa orota ene itak-hi Utarapa, Aokai teda E an chiki, ku ainu iriwak anak ne rai a shomoki ruwe ne, ari itak. Tambe gusu, Yesu shinuma chish shiri nukara, samata, tura no araki Yudea un utara ne yakka chish shiri nukara chiki, shinuma keutum ta oro omande wa Yaikota yaichiukopoyere ruwe ne, aige, In an usbiUtarapa, keta shinuma eciii ande ya ? ari itak. ek wa ingara, sekoro nei utara ye nisa ruwe ne. Yesu chish. Tambe gusu, Ingara, nep katairotke ari Yudea un ki gusu Shinuma ikatairotke bumi utara ye nisa ruwe ne. Koroka, sereke okai utara ene itak-hi Shiknak guru koro shiki maka tan guru anak ne, nei guru ne yakka iteki rai kuni ne kara eaikap ya? Tambe gusu, Yesu shui keutum
:
!
11.39-50.]
YOANNES.
281
39
40
41
42
43 44
45 46
47
48
49
50
orota ek vuwe lie. orowa, sbuiiia apa otta Shuma ak yan, ani aekopasbte wa an rawe iie. YesLi itak. Rai guru koro mat iiiwak Maruta Utarapa, taiie bura at Yesu otta ene itak-bi Orota Yesu ene iiie rere ko an ruwe gusu ne na. itak-bi: Eani eisbokoro yak anak ne Kamni nupeki e iiukara kiisu ne, ani e otta Ku ye sbomoki ya ? ari itak. Orowa no, nei sbuma auk ruwe ne. Micbi, Aokai Awa, Yesu liepuni wa ene itak-bi En iiu nisa ruwe ne gusu Ku yaiiraige asb na. Aokai ram ma En iiu sbiri Ku eraman koroka, okari ta rosbki wa okai utara gusu Ku ye, nei utara anak ne Kuani E orowa no aomande guru Ku ne sekor'i eisbokoro kuni ne tap Ku ye nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma tap ambe ye okere cbiki, rui bau Bazaros, soine wa ek, ari an itak ani ye ruwe ani lie. Orowa no, rai guru anak ne senkaki ani teke iiewa cbikiri akokarakari, iianubu senkaki ani akamure wa an sbiri soine nisa ruwe ne. Pita wa omande yan, ani Yesu utara otta ye ruwe ne. Tarn be gusu, Maria tura no araki Yudea un inne utara sbinuma iki ambe nukara cbiki, eisbokon nisa ruwe ne. Koroka, tumugeta okai utara anak ne Parisee un utara orota paye wa, Yesu ki ikip nure nisa ruwe ne. Tambe gusu, Kamui kora kenru poro esapane utara newa Parisee un utara ukoramkoro wa ene Nekon a cbi ki ya? tan guru poron no itak-bi: Tap koraokai sbirosb ki ruwe ne gusu ne na. cbi Sbinuma mosbima no cbi ande asb cbiki, ainu obitta Sbinuma eisbokoro orowa, Eoma inosbir'un utara ek wa cbikoro kotan bembem, utara uirup bembem, isamka kusu ne, ari itak. Koroka, nei tumugeta an sbine ainu, Kaiapas ani an reibei koro ainu, nei paba ta Kamui kora kenru esapane utara esapane guru ne, nei guru anak ne utara otta ene itak-bi Ecbi utara nep ne yakka eram-
uta oro
omande hine
tnsbiri
Tushii'i aiiak iie
pom
iie,
peutek, naa saniata, uLara
ikiri
obitta rai
sbomoki
282
YOANNES.
[11.51-57.-12.1-3.
51
52
53
54
55
56
57
kuDi lie, utara sbirihine sbine ainn rai kusu ne kunip echi esanniyo sbomoki ruwe ne, ari itak. Tap am be ye katu anak ne yaikota rengaine ye sbomoki koroka, nei paba ta Kamui kora kenru esapane iitara esapane guru ne wa gusu, utara sbiribine Yesu rai kusu ne, ani uweingara nisa nei utara sbiribine patek sbomo ne, ruwe ne mosbiri kata cbicbari wa okai Kamui pobo utara sbineanda uwêka,rapare kuni gusu ne na. Tambe gusu, nei tobo wano Sbinuma raige knni nei utara esanniyo sbiriki okai ruwe ne. Tambe gusu, Yesu te^va no poka yainukare no Yudea un utara tumugeta apkasli sliomoki no, nupnri samaketa an kotan Epraim macbiya otta oman awa, koro koikara utara tura no reusbi nisa ruwe ne. Orowa, Yudea un utara koro Kamakusb marapto ebange ruwe ne awa, yaiasbkannere kuni ne inne utara Kamakusb marapto etokota kotan pisbkaneke orowa no Yerusarem macbiya orota paye nisa ruwe ne. Taml)e gusu, nei utara Yesu bunara wa, Kamui kora kenru ta Nekon a ecbi rosbki kane, utasbpa ene itak-bi yainu ? Sbinuma marapto gusu ek kuni ecbi ramu ya? Orowa no, Kamui kora kenru esapane utara newa Parisee un utara anak ne, nen ne kuru ka Sbinuma an i eraman guru an yakun, akisliima kuni ne orota nure, ani ikasbpaotte uisa ruwe ne na.
;
I'l
Ik.
Aige,
Kamakusb marapto iwan

rai
rereko etokota
orowa no betopo-sbiknure Kazaros an kotan Betania kotan orota ek nisa rawe ne. Nei kotan ta Sbinuma gusu kunne-ibe akara awa, Maruta a.nak ne yaisliieiwangere nisa ruwe ne koroka, Eazaros anak ibe gusu Sbinuma tnra no a Aine, Maria anak sbi no oro an kor'an ruwe ne. no an turu-sak nardos sbum sbine ikkin koro bine
Yesu anak ne

12. 4-K3.]
YOANNES.
283
4
5
Yesii koro cbikiri kasbi-ota wa yaikota koro otop ani iiei cbikiri piruba iiisa ruwe iie orowa, nei hnra cliisei npsboro obitta etusbnatki nisa ruwe ne. Koroka, koro koikara iitara tumiiDêta an Sbi:
imina ekosbi kusn ne Kariot kotaii iin Yoiidas anak ne ene itak-bi Hemanda gusu tan sbum asbikne botne denaria ikasbima sbine wan botne denaria gnsu aebok wa irapokkari utara otta akoropare sbomoki ya ? sekoro itak. Nei guru anak ne irapokkari utara raniu-ebaiige gnsu tambe ye sbomoki, koroka, sbinuma ikka guru ne, orowa, sbuop koro wa nei osbiketa aomare okaibe ani wa oman Tambe gusu, Yesu ene itak-bi nisa ruwe ne. Mosbima no okai yan, tusbiri oro Ku aomare kuni tobo gusn tan siiiwentep nei no ki nisa ruwe Irapokkari utara ramma ecbi tura no okai, ne. koroka, Kuani anak ramma ecbi tura no an sbomo ne ruwe ne gusu ne na, ari itak. Tambe gusn, Sliinuma anak ne nei usbiketa an
:
10
11
sbiri Yudea un utara tumugeta okai use utara eraman awa, ouse Yesu rengap gusu patek sbomo ne, koroka, Sbinuma rai orowa no sbiknure Kazaros nukara kuni gasu araki ruwe ne. Koroka, Kamui kora kenru esapane utara anak ne Kazaros ne yakka raige kuni eukoramkoro sbinuma gnsu inne utara paye wa Yesu eisbokon nisa ruwe ne
;
;
12
18
14 15
IG
gusn ne na. iSlei sbimge tobo ta marapto gusu araki poro inne utara anak ne Yesu Yerusarem kotan ta ek kusu ne sbiri nu cbiki, sburo cbikuni ni-tek koro wa ekanok gusn paye, orowa, itak sange bawe ene okai-bi Hosanna Utarapa reibei ankusbkerai ek Israeru un utara Sbikkasbima guru airamye an na, ari itak. Orowa, Yesu pon roba pa cbiki kata o nisa ruwe ne Zion matnepo iteki isbitoma yun, ingara, Aokai gusu an Mosbin sbikkasliima guru anak ne roba po kata o wa ek rnwe ne, cbiesbinnuye wa an koracbi ne na. Koro koikara utara anak ne atpaketa tap okaibe
:

284
:
YOANNES.
[12. 17-27.
17
18
19
erampeutek koroka, Yesa aiiak anupekte okaketa, aimk ne tap okaibe Shiimma gasu chieshinnuye wa an shiri, samata, tap okaibe Yesu gusu iki nisa rawe ne sbiri, esbkarun iiisa ruwe ne na. Sbinuma anak ne tnsbiri orowa no Eazaros hotuyekara wa soinere hine rai orowa no betopo-shiknure ita tura no okai utara pawetesbu ki nisa ruwe ne. Tan ikkewe an gusu ne yakka inne utava paye wa Sbinuma ekanok ruwe ne. Sbinuma anak tan sbirosb iki nisa ruwe ne sbiri nei utara nu okere ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, Parisee un utara anak ne utasbpa ene uweitaic-bi Ecbi utara nep ne yakka ki okaibe raka isambe sbiii ingara yan; ingar'an, mosbir'ebitta nei osb paye nisa ruwe
iiei ita
;
ne, ari itak.
20
21
22
23 24
Orowa, marapto an ita ongami gusu bemespa utara tumugeta Herenes un utara okai nei utara anak ne Gariraya mosbiri ta an Betsaida kotan un Piripos otta araki bine nu wa ene itak-bi Nisbpa, Yesu cbi nukan rusui, ari itak. Piripos anak ne ek wa Andreas otta nure orowa, Andreas newa Piripos anak araki wa Yesu nure nisa ruwe Ainu ne na. Orota Yesu ese wa ene itak-bi Poho anupekte kuni pakibi ek an ruwe ne. Son no, son no, ecbi otta Ku ye, munge piye num anak
; : :
:
ne
25
toi
tumu
bacbiri
wa munin sbomoki yakun,

;
yaikota sbinep ne a an ruwe ne koroka, munin yak anak ne poron no ibebe o ruwe ne. Kon ramat omap gur'anak ne nei ambe turainu ruwe ne orowa, tap mosbiri kata an wa kon ramat etunne gur'anak ne ramma okere sbomoki isbu-i
;
26
27
nei ambe sbikkasbima kusu ne. Nen ne yakka En gusu yaisbieiwangere kuni rama guru an yakun, En osb araki yan Ku an usbiketa Ku goro uitek guru ne yakka nei ita an kusu ne nen lie yakka En gusu yaisbieiwangere guru an cbil<i, Ku Micbi anak ne sbinuma kooripak kusu ne na. Tane Ku ramat anak ne cbiukopoye ruwe ne Hemanda Ku ye kusu ne ya ? Micbi, tan pakibi
otta
12. 28-39.]
YOANNES.
285
28
29
80
31
32
33
34
En oh ai tare wa En kore. Koroka, tambe gusu Michi, E reibei nnpekte tan pakihi pakno Ku an. wa En kore, ari itak. Tambe gusu, kando orowa 110 hawe aijn, Kuani anak ne nei ambe iiupekte nisa ruwe ne, oiowa kanna Ku nupekte kusu ne Samaketa roshki wa okai iia, ene bawe anu. utara nei bawe nu cbiki, Kamui-bumi asb, selcoro Orota Kamui bauturumbe itak nisa ruwe itak Yesu ese waêne itak-hi ne, ani ye utara okai. En gûsu tan bawe ek ka sbomoki, ecbi utara gusu ek nisa ruwe ne. Tane anak ne tan mosbiri tane anak ne tan mosliiri un koipisbi an ruwe ne esapanep aoasbinge kusu ne na. Orowa, Kuani anak ne sln'ri wruo a en ayange yakun, yaikota orun ingi-utara Kn nimba kusu ne na, ari itak. Koroka, tan itak ye katu anak ne nekon a rai katu ani ekot kusu ne i epeka no aye katu ne ruwe ne. Tambe gusu, inne utara Sbinuma otta ene ese-bi Kiristo anak ne ramma an kusu ne sbiri tuitak kata cbi nu awa, nekon a Ainu Pobo ayange kusu ne ap sekoro E ye ya? Tan Ainu Pobo nen
:
35
36
ne ruwe be an ? Tambe gusu, nei utara otta Yesu ene itak-bi Naa irukai pekere anak ne ecbi tuinta an. Sbirikunne ecbi osbkoni sbomoki kuni gasu pekere ecbi koro rapoketa apkasb yan sbirikunne ta apkasb gur'anak ne ine un oman sbiri erampeutelc ruwe ne. Pekere pobo ecbi ne kuni gusu nei pekere ecbi otta an rapoketa, nei pekere
:
37
38
eisbokoro yan. Yesu tap okaibe ye okere koro, oman wa nei utara gusu yai-nuina nisa ruwe ne na. Koroka, okai utara kotcbaketa nei pakno sbirosb ki a yakka Sbinuma eisbokoro sbomoki nisa ruwe ne tambe anak uweingara guru ne Isaya ye ene okai itak auweomare kuni gusu nep,
:
Iiiaii
Utarapa, cliikoro shongo eishokoro gunx neu ne ruwe ? guru otta Utarapa koro aiunniui auukare niwe he an
39
gusu, nei utara anak ne eisliokoro eaikap ruwe ne, orowa, Fsaya sbui ene ye ruwe ne gusu
Tambe
286
ne
iia,
YOANNES.
[12. iO-50.
40
Shiuuma auak ue uei utara koro

iiisliteie
sliiki
shik-uakte,
koro sainbe
ruwe ne
Ikuieipeka, sliomo
sliiki
ani nukara,
keutum aui ramepakari,
Orowa, hosliipi hine Nei utara Ku iwangere Uimi gusu ne na.
41
Isaya anak ne
Shinuma koro araknrn nnkara gusu

:
42
43
44
45
46 47
orowa, Shiimma gusa tan okaibe ye iiisa ruwe ne Yakka, esapane utara itak ki nisa riiwe ne na. tumngeta okai inne iitara anak Shinuma eishokon nisa ruwe ne koroka, uwekarapa cbisei orowa no iteki aemaka kuni ne Parisee on utara okai gusu eyaipushi shomoki ruwe ne Kamui orowa no airamye kuni ambe l<asu no ainu orowa no airamye kuni ambe omap nisa ruwe ne gusu ne na. En Orowa, Yesu hawe asbte wa ene itak-bi eisliokoro gur'anak ne En eisbokoro sbomoki, Samata, koroka. En omandep eisbokon ruwe ne.
; ;
:
48
49
50
nukaia gur'anak ne En omandep nukan ruwe En eisbokoro guru anak ne iteki kunne-i ta osbironja kuni gusu mosbir'otta ek pekere Ku ne ruwe ne. Orowa, Ku ye orusbpe nu wa nei ambe sbikkasbima sbomoki guru an cbiki, Kuani anak inambe gusu ne sbinuma koipisbi sbomoki yakun, mosbiri koipisbi gusu Ku ek ka sbomo ne, mosbiri kasbiobiuki gusu Ku ek ruwe ne. En emaka wa Ku ye orusbpe koi'o sbomoki guru gusa anak ne sbine koipisbi ki guru an Ku ye okere itak anak ne nei ambe okese tobo ta sbinuma koipisbi kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Kuani yaikota orowa no Ku ye sbomoki koroka. En omande Micbi anak Ku ye kuni orusbpe, Ku sange kuni itak, En ikasbpaotte nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma ki ikasbpaotte anak ne ramma okere sbomoki isbu ambe ne sekoro Ku eraman tambe gusu, orusbpe Ku ye-bi anak Ku goro Michi En nure koracbi nei ambe Ku ye ruwe ne.
En
ne.
13. 1-12]
YOANNES.
13 Ik.
287
Nei Kamakusli marapto etokota moshiri hoppa pakilii ek an shiti Yesu eraman, aioje, moshiri ofcta okai yaikota korobe omap vva okese pakiio oinap nisa ravve iie. Orowa, marapto e rapoketa nifcne kainui anak iie Simon poho Kariofc kotan un Youdas koro keutum ta
wa Micbi ouun ouian kuui
4
5
10
11
12
Shinuma ekosbi kuni yainu-bi tane omare okere, samata, koro tekebe otta Micbi anak ne nep ne yakka koropare an, orowa, Sbinuma Kamui orowa no ek bine Kamui orota oman sekoro eraman wa, ibe orowa no bopuni bine koro mipibi ande aioje, tekpiribap koro wa kat kon rawe ne. Orowa no, tukibacbi oro wakka omare wa koikara ufcara koro cbikiri I'uraye bine ani akulkoro tekpiribap ani nei cbikiri piraba beasbi nisa rawe ne. Awa, Simon Petros orota ek. Aige, Sbinuma otta Petros ene itak-bi: Utarapa, ku goro cbikiri E furaye ya? Orota Yesu ese wa ene itak-bi Ku iki ambe anak ne tane eani erampeutek; koroka, okaketa eraman kusu ne na. Orota Petros ene itak-bi Aokai anak ne oara ku cbikiri furaye sbomoki kusu ne, ari itak. Orota Yesu ene ese-bi Kuani e furaye asb sbomoki yak anak ne En otta ireuga e koro sbomoki ruwe ne, sekoro itak. Orota Petros ene itak-bi Utarapa, ouse ku cbikiri patek sbomo i]e, ku teke bembem, ku sapa bembem. Orota, Yesu ene itak-bi Sus okere guru anak ne ouse koro cbikiri patek furaye yak pirika, netobake ebitta turu-sak ruwe ne gusu ne na, ecbi utara anak ne turu-sak ruwe ne, yakka, obitta turu-sak sbomo ne ruwe ne, ari itak. Sbinuma ekosbi kusu ne guru eraman ruwe ne gusu, tambe gusu, ecbi okai utara obitta turu-sak sbomo ne ruwe ne, ani Sbinuma ye nisa ruwe ne na. Orowa nei utara koro cbikiri Sbinuma furaye okere wa koro mipibi uk bine sbui a, aige, nei utara orota ene itak-bi Eclii otta Ku karape ecbi
;
288
18
YOANNES.
[13. 13-25.
14
15
16
17
18
19
20
21
22
28 24 25
Echi utara aiiak ne Epakasbnii guru an itak ani bene Utarapa ari an itak ani bene En ye nei no ye katu anak ne pirikap ne nei ambe Ka ne ruwe ne giisn ne na. Tarabe gnsu, Utarapa Kii ne Epakasbnu guru Ku ne wa ecbi koro chikiri Ku furaye okere yak anak ne, ecbi utara ne yakka utasbpa cbikiri uwe-furaye kusu ne kunip ne ruwe ne. Inauibe gusu ne yakun, ecbi utara gusu Ku kara koracbi ecbi utara ne yakka kara kuni ne epakasbi ecbi kore asb na. Son no, son no, ecbi otta Ku ye, koro nisbpa kasu no anak ussbiune guru anak ne pase sborno ne samata, apostoro anak ne sbinuma omande guru kasu no pase sbomo ne ruwe ne. Tap okai orusbpe ecbi eraman wa nei no ki yakun ecbi anunuke an ruwe ne. Obitta no okai ecbi utara epeka no Ku ye sbomoki Kuani Ku numge guru Ku koroka, Kamui nuye itak auweomare eraman kuni gusu, Ku goro aep ibe guru anak ne En epeka Te wano nei koro kesbup puni nisa ruwe ne. okaibe betuku etokota ecbi nure asb na, nei ambe beiuku cbiki Kuani Sbinuma ne sekoro ecbi eisbokoro kuni gusu ne na. Son no, son no, ecbi otta Ku ye, nen ne yakka Ku omande guru uk gur' anak ne En uk ruwe ne orowa, En uk gur'anak ne En omandep uk ruwe ne. Yesu a,nak ne nei itak ye okere cbiki keutum cliiukopoye ruwe ne, awa, ene pawetesbu-bi Son no, son no, ecbi otta Ku ye, ecbi utara sbinen Orowa, anak ne En ekosbi kusu ne, ari itak. koikara utara anak ne inan guru gusu Sbinuma ye sbiri utumasbi wa utasbpa orun uwe-ingan nisa ruwe ne. Aige, Yesu omap sbiri an koro koikara guru sbinen anak ne Yesu upslioro ta ekopasb wa an. Tambe gusu, Simon Petros anak Inan guru gusu Sbinei guru ornn nisbuk wa numa itak ya nure wa un kore, orota itak. Hoshiki no an koracbi Yesu kotpara ta nei guru ekopasb wa, Utarapa, inan guru ne ruwe be an? ari itak.
ari
:
eraman ya?

[13. 26-38.
YOANNES.
:
289
aep
26
Tambe gusa, Yesu eiie ese-bi Gusu omare wa ofcta Ku koie ûru ne ruwe ue,
Orowa, Sbinuma
iin
Ku
ari itak.
27
iiei aep oro omare okere cbiki Simon pobo Youdas otta koropare nisa ruwe ne. Nei aep okaketa Satan anak ne nei guru otta abun. Tambe gusu, sbinuma otta
Kariot kotan
Yesu ene itak-bi

28 29
yan,
ari itak.
ki
okaibe tunasbi no kara
30
31
Tura no ibe utara tumugeta nep ikkewebe an gusu Sbinuma nei no itak ani sbinuma otta ye ya eramusbkari ruwe ne. Koroka, Youdas anak ne sbuop koro wa an gusu, marapto otta eiwange kuni gusu an okaibe bok yan bene, irapokkari guru otta nep ka kore kuni an itak ani bene Yesu sbinuma otta ye ruwe ne, ari yainu. Orowa, nei guru anak ne nei aep uk wa nani soine awa, ancbikara ne ruwe ne na, Orowa, sbinuma soine wa isam cbiki Yesu ene itak-bi Tane anak ne Ainu Pobo aeoripak ruwe ne, orowa, Kamui anak ne Sbinuma otta aeoripak
:
:
32 33
34
35
36
37
38
samata, Kamui anak ne yaikota otta Sbikooripak kusu ne, orowa, nani Sbinuma kooripak kusu ne ruwe ne. Nokan utara naa pon no uturuta ecbi tura no Ku an. Ecbi utara En bunara kusu ne orowa, Yudea un utara otta, Ku Oman usbike un ecbi araki eaikap ruwe ne, Ku ye korachi, tane ecbi otta Ku ye ruwe ne. Ecbi utara utasbpa uweomap kuni asbiri ikasbpaotte ecbi kore asb na Kuani ecbi omap asb koracbi, ecbi utara ne yakka utasbpa uweomap kuni gusu ne na. Ecbi utara anak ne utasbpa uweomap sbiri an yakun, Ku koro koikara utara ecbi ne sekoro utara obitta eraman ruwe ne kusu ne na. Orota Simon Petros ene itak-bi Utarapa, ine orun E oman ya ? ari itak. Yesu ene ese-bi Ku oman usbike un tane En osb e ek eaikap ruwe ne koroka, okaketa En osb e ek kusu ne na. Utarapa, bemanda gusu tane ne yakka E osb Ku ek eaikap rnwe be an? Aokai sbiribine ku rai kusu ne, ari itak. Yesu ene ese-bi En sbiri-
an na
numa
290
'?
YOANNES.
[14. 1-11.
hine e rai ya son no, son no, e otta Ku ye, re shuine eani En eshikeshke pakno niwatori-chikap hau koro shomoki kusu ne na, sekoro itak.
14 Ik.
1
4 5
10
11
Iteki echi sambe chiukopoye yan Kamui eishokoro, samata En eishokoro yan. Kn Michi chisei ta inne oshiroma kuni nshike okai shomo ne yakun, Kuani echi nure ash na echi utara okai kuni ushike Ku etokooiki gusu Ku arapa ruwe ne gusu ne na. Echi okai kuni ushike Ku etokooiki gusu Ku arapa yak anak ne, shni Ku ek wa, Ku an ushiketa echi utara ne yakka okai kuni gusu Kuani Yaikota En tura no echi koande ash Otta Ku oman ushike echi eraman, ruwe ne. Orota samata, nei ruhu echi eraman ruwe ne. oman ushike Tomas ene itak-hi Utarapa, otta hemanda ani nei ruhu chi erachi erampeutek man ya? ani itak. Orota Yesu ene itak-hi Kuani anak ne ruhu ne, sonep ne, inotu Ku ne ruwe ne En kari shomoki no Michi orunek guru isam ruwe Echi utara En eamkiri yak anak ne, Ku ne. Michi ne yakka eamkiri kusu ne ap te wano echi utara Shinuma eamkiri, orowa, Shinuma nukan Shinuma otta Piripos ene itaknisa ruwe ne na. Utarapa, Un otta Michi nukare wa un kore, hi yakun chi ramuashinnere ash kusu ne, ani itak. Tap ohonno echi tura Orota Yesu ene itak-hi no Ku an wa eani En eamkiri shomoki ya ? En nukara guru anak ne Michi nukan nisa ruwe ne Michi un nukare, sekoro hemanda e ye ya ? Kuani anak ne Michi oshiketa Ku an, orowa, Michi anak ne En oshiketa an sekoro shomo eishokoro ya ? Echi otta Ku ye itak anak ne Kuani yaikota orowa no a ye shomoki ruwe ne koroka. En oshiketa oshiroma wa an Michi anak koro ikip ki ruwe ne. Kuani anak ne Michi oshiketa an, orowa, Michi anak ne En oshiketa an sekoro eishokoro yan shomo ne
:

: :
14. 12-24.]
YOANNES.
ikip
291
12
13
14
15
gusu eisbokoro yan. Son no, son no, En eishokoro guru anak ne Kn ki ikip nei guru ne yakka ki kusu ne orowa, tarabe kasu no poro ikip ki kusu ne Micbi orota Ku arapa ruwe ne gusu ne na. Orowa, Pobo osbiketa Micbi anak ne aeoripak kuni ne, Ku reibei ankusbkerai nep ne yakka echi koramkorope Ku kara kusu ne. Nep ne
yakun, aki
echi otta
Ku
ye,
16
kara kusu ne. Ecbi utara En omap yakun, ki ikasbpaotte ecbi sbikkasbima kusu ne. Orowa, Micbi Ku koramkoro wa bembara pakno ne
yakka yakun
Ku Ku Ku
reibei
anlaisbkerai ecbi
En koramkoro
17
18
19
20
yakka ecbi tura no an gusu Sbinuma mosbima no an Kotcbane ki kunip ecbi kore kusu ne, nei arnbe anak ne Sone an Ramat ne niosbid anak Sbinuma uk eaikap Sbinuma nukara sbomoki samata sbomo Sbinuma eamkiri gusu ruwe ne gusu ne na, ecbi utara anak ne Sbinuma eamkiri ecbi tura no osbiroma wa ecbi otta an kusu ne gusu ne na. Esbikop sak no Kuani ecbi ancle asb sbomoki, ecbi otta Ku ek kusu ne na. Naa nisako ta mosbiri anak ne En nukara sbomoki kusu ne, koroka, ecbi utara anak En nukan ruwê ne Kuani isbu gusu, ecbi utara ne yakka isbu kusu ne. Nei tobo ta Kuani anak ne Ku Micbi
:
otta
Ku
an, orowa, ecbi utara

ecbi otta
En
wa
otta okai, samata,
Kuani anak
21
ne na.
Ku
an
sbiri ecbi
eraman kusu
Ku
ikasbpaotte koro
nei
ambe
:
sbikka-
22
sbima gur'anak ne En omap gun'ne orowa, En omap gtiru anak ne Ku Micbi orowa no aomap kusu ne, orowa, Kuani anak sbinuma omap wa otta yaikota Ku yainukare kusu ne na. Sbinuma otta Youdas
ene itak-bi Utarapa, nep betuku wa an gusu Aokai anak ne mosbiri otta sbomo ne no koroka un otta yainukare ya ? sekoro itak. Orota Yesu ese wa ene itak-bi Ainu En omap yakun Ku itak sbikkasbima kusu ne orowa, Ku Micbi anak ne nei guru omap kusu ne, orowa, nei guru otta cbi araki asb wa tura no osbiroma asb kusu ne ruwe ne. En omap sbomoki guru anak ne Ku itak sbikkasbima sbomoki ruwe ne
(Kariot kotan
ne)
:
:
un guru sbomo
23
24
292
oi'owa, ecbi
YOANNES.
[14.
25-31-15.
1-4.
25 26
na itak aiiak no Ku korobe shomo ue, omaiide Michi korobe ne ruwe ne. Ecbi tura no Ku an rapoketa tap okaibe ecbi otta Ku ye nisa ruwe ne. Koroka, Ku reibei rengap gusu Ku Micbi omande Kotcbane kuni Asbkanne Earaat
koroka,
En
27
anak ne, Sbinuma anak obitta no okaibe ecbi epakasbnu kusu ne, orowa, ecbi otta obitta no okai Ku ye ambe ecbi esbikarunde kusu ne na. Itomo ecbi Ku goro itomo ecbi kore asb na otta Ku boppa mosbiri kore nei no Kuani ecbi kore sbomoki ruwe ne. Iteki ecbi sambe yaikowepekerere, iteki sambe kima:
28
oman wa sbui ecbi otta Ku ek kusu tekte yan. ne ani an itak ani Ku ye-bi ecbi nu nisa. Ecbi utara En onmp yakun, Kuani Micbi otta Ku arapa
Ku
29
80
31
gusu ecbi yaikopuntek kusu ne En kasu no Micbi anak ne pase ruwe ne gusu ne na. Orowa, tane nei ambe betuku etokota Kuani ecbi nure asb nisa, nei ambe betuku cbiki ecbi utara eisbokoro kuni gusu ne ruwe ne. Te wano poron no ecbi tura Ku koitak sbomoki, inambe gusu ne yakun, mosbiri esapanep ek orowa, En otta sbinuma nep ka koro sbomoki ruwe ne koroka, Kuani anak ne Micbi Ku omap sekor'ambe eraman kuni ambe ne, orowa, Micbi En Hopuni, te wano kasbpaotte nei no Ku ki ruwe ne. paye anro.
:
15 IK.
1
orowa,
2
Kuani anak ne son no bat pungara Ku ne ruwe ne, Ku Micbi anak nei toita guru ne ruwe ne. En otta okai ibe o sbomoki ni-tek, Sbinuma obitta oyake un on:iande orowa, obitta no okai ibe o ni-tek anak ne naa kasu no ibe o kuni gusu, Sbinuma turuTane ecbi otta Kn ye okere itak sakte ruwe ne. gusu ecbi utara anak ne turu-sak wa okai ruwe ne.
:
osbiketa ecbi okai yan, orowa, ecbi osbiketa Ku Ni-tek anak ne pungara otta sbomo ne. kotuk cbiki yaikota ibe o eaikap koracbi, ecbi utara ne yakka En otta okai sbomo ne cbiki ibe o eaikap
En
an kusu
15. 5-16.]
YOANNES.
ne.
293
8
y
Kiiani aiiak ne pungaiu Ku ne, echi utara ruwe ne: En oshiketa an wa, saniata, oshiketa Ku an guru anak ne, nei guru anak poron no ibe o rawe ne: En 03âkta an cbiki nep ne yakka echi ki eaikap niwe ne gasa ne na. Ainu anak ne En oshiketa an sbonio ne child, ni-tek korachi oyakta aosura wa shummnge ruwe ne orowa, utara nei anibe eumashnu wa abe otta osura, aige, auhuyeka ruwe ne. Echi utara En oshiketa okai, orowa, Ku itak anak echi oshiketa an chiki, nep ne yakka echi rengaine koramkoro yakka, ecln gasu akara kusu ne na. Tambe otta Ku Michi anak ne aeoripak an, echi ufcara poron no ibe o Ku goro koikara utara echi
nei ni-tek
]je
:
mwe
10
11
12
13
14 15
16
ne ruwe ne kusu ne na. Michi poka En oniap korachi, Kuani ne yakka echi omap ash nisa ruwe ne Ku omap ambe oshiketa echi okai yan. Echi utara Ku ki ikashpaotte shikkashinia chiki, Ku omap ambe oshiketa echi okai kusu ne Kuani anak Ku Michi ki ikashpaotte Ku shikkashima wa Shinuma oniap ambe oshiketa Ku an korachi ne ruwe ne. Ku ki 3âikopuntek-i anak ne echi oshiketa an wa echi ki yaikopuntek-i auweoraare kuni gusu tap okaibe echi orun Ku ye nisa ruwe ne. Kuani eclii omap ash korachi echi utara utashpa uweomap ]mni ambe anak ne, tambe anak Ku ki ikashpaotte ne ruwe ne Ainu anak ne ikatairotki guru gusu yaikota kon ramat ancle ambe kasu no naa poro omap ambe isama. Echi utara anak ne Ku ki ikashpaotte nei no ki yakun, Ku katairotki utara echi ne ruwe ne. Te wano usshiune utara ani an itak ani echi reikore ash shomo Ku ki usshiune guru anak ne kon nishpa iki ambe erampeutek ruwe ne gusu ne na k'oroka, katairotki utara ani Kuani echi reikore ash nisa ruwe ne in ambe gusu ne yakun, obitta Ku Michi orowa no Ku nu okaibe echi nure ash nisa ruwe ne gusu ne na. Echi utara anak ne En numge shomoki, koroka, echi paye wa ibe o, samata, echi o ibehe okai kuni gusu Kuani echi numge wa ande nisa ruwe ne orowa, nep ne yakka Ku reihei rengap gusu Michi otta echi koram: ; ;
:
294
17
YOANNES.
[15. 17-27.-16. 2.
18
19
20
21
22
23 24
25
26
27
korobe aiiak ue akore kuDi gusu ne ruwe ne. Echi utara utashpa uweomap gusu, tap okaibe echi kasbpaotte ash na. Mosbiri anak ne ecbi etunne yakun, ecbi etokota En etunne nisa rawe ne, sekoro eraman. Mosbiri orowa no an okaibe ecbi ne yakun, mosbiri anak ne yaikota korobe omap kusu ne koroka, mosbiii orowa no an okaibe sbomo ecbi ne wa mosbiri wano Kuani ecbi numge asb gusu, tambe gusu, mosbiri anak ne ecbi etunne rawe ne. Ecbi otta Ku ye itak esbkarun yan Aussbiune guru anak ne kon nisbpa kasu no sbomo ne ruwe ne. Utara anak ne En epokba yak anak ne, ecbi utara ne yakka aepokba kasu ne na nei utara anak ne Ku ki itak sbikkasbima yak analv ne, ecbi ki itak ne yakka sbikkasbima kusu ne na. Koroka, nei utara anak ne En omandep eamkiri sbomoki gusu Ka reibei rengap gusa obitta no okai tap okaibe ecbi otta ki kusu ne na. Kuani anak ne ek wa nei utara otta Ku ye a sbomoki yakun, katpak koro sbomoki kusa ne ap koroka, tane anak nei lâtpak gusu yaiunasbke usbike sak ruwe ne. En etunne guru anak ne Ku Micbi ne yakka etunne rawê ne. Mosbima garu kara sbomoki ikip nei utara tumageta Ku lâra sbomoki yak anakne, katpak ki a sbomoki koroka, nei utara tane Kuani bembem, Ku Micbi bembem un nukara bembem ki, etunne bembem ki nisa ruwe ne na. Koroka, nei utara koro tuitak otta anuye wa an ap auweomare kuni gusu, Îkkewe sak no nei utara En etunne nisa ruwe ne. Koroka, Micbi orowa no ecbi utara otta Ku omande laisu ne Kotcbane ki kunip, Micbi orowa no betuku Sone an Eamat ek cbiki, Sbinuma anak ne En gusu pawetesbu ki kusu ne orowa, ecbi utara ne yakka atpake wâno En tura no okai nisa rawe ne gusu,
:
:
pawetesbu ecbi
ki
kusu ne na.
16 IK.
Ecbi utara sbomo aureepetcbiure kuni gusu tap Utara anak ne Uweokaibe ecbi otta Ku ye nisa.
16.3-15.]
YOANNES.
:
295
karapa chisei orowa no echi emaka ruwe ne wa, nen ne yakka echi ronnu guru anak ne Kamui otta yaishieiwangere kuni ramu kusu ne pakihi ek ruwe
3 4
ne. Nei utara Michi eamkiri shomoki, En eamldri ka Koroka, tan sbonioki gusu tap okaibe ki kusu ne. orusbpe ecbi otta Ku ye ikkewebe anak ne, nei pakihi hetuku chiki, nei orusbpe Kuani echi nure ash a ambe echi esbkarun kuni gusu an ap ne ruwe ne. Orowa, atpake wano tap okai orusbpe shomo ecbi orun Ku ye, echi tura no Ku an nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, tane anak ne En omandep otta Ku Oman ruwe ne aige, Ine un oman ya ? sekoro Koroka, tap echi utara tumugeta nu guru isama. okaibe ecbi otta Ku ye gusu echi sambe anak ne ok ani aeshik ruwe ne. Yakka, son no anibe ecbi nure ash na Kuani Ku oman-i anak ne echi utara gusu piriUap ne inambe gusu ne yakun, Ku oman
;
6
7
10 11
12
13
14
15
shomoki chiki nei Kotchane ki kunip echi otta ek shomoki kusu ne na lôroka, Ku oman yakun ecbi Orowa, otta Shinuma Ku omande kusu ne na. Shinuma anak ne ek chiki, chikokatpakbe gusu hemhem, oupeka ambe gusu bemhem, koipishi ambe gusu hemhem mosbiri kokatpakte kusu ne chikokatpakbe gusu ne ap anak, nei utara En eishokoro shomoki gusu ne oupeka ambe gusu ne ap anak, Kuani Michi orun Ku oman wa naa echi utara En nukara shomoki gusu ne koipishi ambe gusu an ap anak, tan moshiii un esapanep akoipishi nisa ruwe ne gusu ne gusu ne na. Echi otta Ku ye kuni okaibe poron no okai, koroka, tane echi nu eaikap ruwe ne. Koroka, nei Sone an Ramat anak ne ek wa an chiki, Shinuma anak obitta no okai sonep otta echi ani wa tura kusu ne inambe gusu ne yakun, Shinuma anak ne Yaikota orowa no ye shomoki koroka, Shinuma nu kusu ne okaibe obitta ye kusu ne gusu ne na orowa, Shinuma anak ne ek kusu ne okaibe echi nure kusu ne ruwe ne. Shinuma En ko-oripakte kusu ne Ku Icorobe Shinuma uina wa echi nure kusu ne gusu ne na. Nep ne yakka
;
:
; ;

296
obitta
TOANNES.
[16. ir)-25.
16 17
no Ku Micbi korobe aimk ne Ku korobe ne tambe gusa, Sbinuma Ku korobe uina wa ecbi nukare kusu ne, ani Ku ye nisa ruwe ne na. Nisako ta naa ecbi En nukara sbomoki ruwe ne orowa, sbui nisako
:
18
19
nukai-a kusu ne, sekoro itak. Tambe gusu, koro koikara utara ene utasbpa uweitak-bi Tap nisako ta naa ecbi En nukara sbomoki luwe ne orowa, sbui nisako ta ecbi En nukara kusu ne orowa, Micbi otta Ku oman kusu ne gusu ne na, ani Sbinuma ye itak, nekon a itak ambe ne ya ? Taujbe gusu, nei utara ene itak-bi Sbinuma ye, Nisako ta, ani itak, nekon a ambe ne ya ? Sbinuma ye itak cbi eramusbkari. Orowa, nei utara anak ne tan orasbpe nu rusui sekoro Yesu eraraan wa otta ene itak-bi
ta ecbi
:
En
20
21
22
23
24
nukara sbomoki ruwe ne, orowa, sbui nisako ta ecbi En nukara kusu ne ani Ku ye itak gasu ecbi utara utasbpa uwepekennu ruwe be an ? Son no, son no, ecbi otta Ku ye, ecbi atara anak ne cbisb bembem ki, esaracbisb bembem ecbi ki, koroka, mosbiri anak yaikopuntek kusu ne ecbi oknatara kusu ne, koroka ecbi oknatarap anak ne yaikopuntekbe ne akara kusu ne na. Po usapte sbiri an sbiwentep anak ne koro pakibi epa gusu oknatara koroka, po sbikore okere yakun, mosbir'otta ainu betuku gusu an yaikopuntek-i gusu nei eramcbuptekbe naa esbkarun sbomoki ruwe ne. Tambe gusu, ecbi utara anak ne tane oknatara koroka, sbui, Kuani ecbi nukara wa ecbi yaikopuntek kusu ne, orowa, nei okai ecbi koro yaikopuntek-i ecbi orowa no uk guru isama. Nei tobo ta nep ne yakka En otta ecbi uwepekennu sbomoki. Son no, son no, ecbi otta Ku ye Nepka Ku Micbi otta ecbi koramkoro yakun, Sbinuma Ku reibei rengap gusu ecbi kore kusu ne. Tane pakno Ku reibei rengap gusu nep ne yakka ecbi koramkoro sbomoki koranjkoro yan, orowa, ecbi yaikopuntek-i auweoma kuni gusu ecbi akore knsu ne na
Nisako ta naa ecbi
:
En
25
Itak-maukusbte-itak ani tap okaibe ecbi otta Ku ye nisa itak-maukusbte-itak Ku eiwange sbomoki
:
16. 26-33-17. 1-3.]
YOANNES.
297
26
27
28
no, koroka, ami no Micbi orushpe echi niire ash pakibi ek ruwe ne. Nei toho ta Ku reihei rengap gasu echi koramkoro kusa ne orowa, echi utara gusu Kuani anak ne Michi otta ku koramkoro sekoro'echi otta Ku ye shonioki; inambe gusu ne j^'akuo, Micbi anak ne yaikota echi omap ruwe ne, echi utara En omap wa Micbi orowa no Ku ek an sekoro echi eishokon nisa ruwe ne gusu ne na. Kuani Michi orowa no Ku ek wa mosbir'otta Ku an shiri ne shui, moshiri Ku boppa wa Micbi orota Ku onian ruwe ne.
;
:
29
30
31 32
33
vOrota koikara utara ene itak-bi Tane anak Aokai anak ne itak-maukusbte-itak ani ye shomoki no, anu no E ye ruwe ne Tane anak ne Aokai obitta no an okaibe eraman, orowa, inan guru ne yakka Aokai otta korauikoro sbouioki yakka pirika shiri chi eraman tambe gusu, Aokai anak ne Kamui orowa no ek an sekoro chi eisbokon ruwe ne. Orota Yesu ene esehi Tane echi eishokoro ya ? Ingar'an, echi utara anak pishno yaikota korobe otta acharichari wa mosbima no En ancle pakibi ek ruwe ne wa, tane nei pakibi ek shiri an ruwe ne yakka, Micbi anak ne En tura no an gusu shinen nepo Ku an shomo ne ruwe ne na. Echi utara anak ne En osbiketa itomo
:
nisa
irenga echi koro kuni gusu tap okaibe echi otta Ku ye ruwe ne. Moshiri otta echi aeramchuptekka kusu ne koroka, ramu-ritetke yan Kuani anak Moshiri annokan nisa ruwe ne na.
: ;
17 Ik.
Yesu tap okaibe ye; orowa, kando orun shikibi hepuni wa ene itak-bi Michi, pakibi ek an Pobo anak ne E ko-oripak kuni ne E koro Pobo ko-oiipak wa En kore Aokai anak ne Shinuma otta kore ot)itta no okai kam esapane kuni mondum kore korachi, nep ne yakka Shinuma orun Aokai korarape otta Shinuma raijima okere shomoki inotu kore kuni gusu ne na. Orowa, nei utara anak ne patek shinen
:
298
YOANNES.
[17. 4-14.
4
5
10
11
ne an sone an Kamui newa Aokai omande Yesu tambe anak ne ramma okere shomoki inotu ne ruwe ne. Kn ki kuni Aokai En kore ikip Ku kara okere gusu moshiri kata E oripak ash nisa ruwe ne. Orowa, tane, KnMichihi, moshiri naa shomo an etokota E tura no Ku an wa a En kooripakte-i ani, E yaikota E tura no En ko-oripakte wa En kore. Moshiri orowa no En otta Aokai koropare utara otta E kon reihei Ku eramande nisa ruwe ne nei utara E korope ne, awa, Aokai anak ne En kore nisa ruwe ne orowa nei utara E koro itak shikkashima nisa ruwe ne na. Aokai En kore nep ne yakka obitta no okaibe anak ne E orowa no ekbe ne, tane nei utara eraman inambe gusu ne yakun, Aokai En kore itak nei utara otta Ku kore nisa ruwe ne orowa, nei utara nei itak uk, samata, son no newa, Kuani E orowa no ek shiri eraman, orowa, Aokai En omande nisa ruwe ne sekoro eishokon nisa ruwe ne na. Nei utara gusu Ku koramkoro moshiri gusu Ku koramkoro shomoki, koroka, Aokai En kore utara gusu Ku koramkon na nei utara Ku korope ne gusu ne na orowa, nep ne yakka Ku korope anak ne E korope ne, orowa, E korope anak Ku korope ne ruwe ne orowa, nei ambe otta Kuani a En ko-oripak an ruwe ne. Orowa, naa moshiri otta Ku an shomo ne, tan utara anak ne
Kiristo eamkiri-i anak,
: : :
12
moshiri otta okai, orowa, Ashkanne otta Ku ek. Michi, Cbi utara shinep ne korachi, nei utara shinep ne an kuni gusu En otta Aokai koropare utara reihei otta shikkashima wa En kore. Kuani nei utara tura no Ku an rapoketa, Aokai En kore reihei otta nei utara Ku shikkashima nisa ruwe ne Kuani nei utara Ku epungine nisa ruwe ne, orowa, Kamui nuyere itak auweomare kuni gusu aisamka kuni poho
13
14
moshiraa shinen ka seenne isam ruwe ne. Koroka, tane anak ne E orun Ku ek aige, nei utara otta Ku yaikopuntek-i auweomare kuni gusu tap okaibe moshiri otta Ku ye. E kor' itak nei utara otta Ku koropare orowa, Kuani anak ne moshiri orowa no
;
17. 15-26.]
YOANNES.
299
15
16
17
18
19
20
an ambe shomo Kn ne korachi, nei utara moshiri orowa no an okaibe sbomo ne gusu, mosbiri anak ne nei utara etunne rawe ne. Moshiri orowa no Aokai anak ne nei utara uk kuni Ku koramkoro sbomoki, koroka, wenbe orowa no ohaitare kuni ne Ku koNei utara anak ne Kuani mosbiri ramkon na. orowa no an arabe shomo ne korachi moshiri orowa no an okaibe shomo ne ruwe ne. E koro sonep otta nei utara ashkannere wa En kore E koro itak anak ne sonep ne ruwe ne na. Aokai anak ne moshiri otta En omande korachi, Kuani nei utara ne yakka Nei utara gusu moshiri otta Ku payere ruwe ne. Kuani yaikota Ku ashkannere, nei utara yaikota ne yakka sonep otta aashkannere kuni gusu ne na. Tan utara gusu patek Ku koramkoro sbomoki ruwe ne,
:
21
22
23
24
25
26
koroka, nei utara ki itak gusu En eishokoro utara gusu ne yakka Ku koramkoro; obitta no okai nei utara anak ne shinep ne kuni gusu ne Aokai, Ku Michi En oshiketa an, orowa, Kuani E oshiketa an korachi, nei utara ne yakka un oshiketa okai kuni gusu ne Aokai anak ne En omande nisa ruwe ire, sekoro Oi-owa, En otta mosbiri eishokoro lami gusu ne na. kore arakuru Kuani nei utara otta Ku kore nisa ruwe ne chi utara shinep ne korachi, nei utara ne yakka shinep ne kuni gusu ne na nei utara shinep otta aokere kuni gusu, Kuani nei utara oshiketa Ku an, orowâ, Aokai En oshiketa an samata, Aokai anak ne En omande wa En omap korachi, nei utara ne yakka Aokai omap shiri moshiri eraman kuni gusu ne na. Miclii, Aokai En kore utara anak ne Ku an ushiketa nei utara ne yakka En tura no okai kuni Ku kon rusui nei utara anak ne Aokai En kore arakuru nukara kuni gusu ne na Aokai anak ne moshiri heashi etokota En omap nisa ruwe ne gusu ne na. Aa oupeka an Michihi IMoshiri anak ne Aokai eamkiri sbomoki, koroka, Kuani anak ne E eamkiii nisa ruwe ne orowa, tan okai utara anak ne Aokai En omande sekor'ambe eraman nisa ruwe ne orowa, nei utara otta E reihei Ku eramande, orowa naa
;
300
YOANNES.
[la
1-11.
eraniande kusu ue na, ani Aokai En omap omapambe aiiak nei utara oshiketa an, orowa, Kuani nei utara oshiketa Ku an kuni gusn ne na.
18 Ik.
1
Yesu tap okai itak ye okere chiki, koro koikara utara tura no sainaketa toi an Kedron ani aye nai kush, awa, Sbinmna koikara utara tura nei toi otta ahun nisa ruwe ne. Orowa, Yesu ekosbi Youdas ne yakka Yesu kanna-kanna koro koikara nei usbike eraman utara tura no nei usbike orun arapa nisa ruwe ne gusu
:
Awa, Youdas anak ne Kamui kora Ivenru ne na. esapane utara newa Parisee un utara orowa no tumikoro utara sbine ikiri beinbeni, uitek utara bemhem koro wa, ratcbako bene, sbune-ni bene, esbipopkep bene ani wa nei usbike oiota ek nisa ruwe ne. Tanibe gusu, Yesu anak ne yai otta betuku kusu ne obitta no okaibe eranian bine nei utara otta oman wa orota ene itak-bi Inan garu ecbi bunara ya ? ari itak. Orota, Nazaret kotan un Yesu, sekoro nei utara ese wa itak. Kuani ne, ani nei utara otta Yesu ye nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma ekosbi Youdas ne yakka Tambe nei okai utara tura no asb wa an ruwe ne. gusu, nei utara otta, Kuani ne, ani Yesu itak cbiki, nei utara boroka paye wa sbiri kata bacbiri nisa ruwe Tainbe gusu, sbui, nei utara otta, Inan guru ne. Orota, Nazaret ecbi liunara ya ? ari Bbinuina nu. kotan un Yesu ne, sekoro nei utara ye nisa ruwe ne. Kuani ne, ari ecbi nure asb awa, Yesu ene ese-bi tambe gusu, ecbi utara En bunara yakun, tan okai tainbe anak ne, utara oyakta payere yan, ari itak -Aokai En kore utara tuniuge un sbinen ka Ku turainu sbomoki, sekor'an itak auweomare kuni gusu an ap ne ruwe ne. Orowa, Simon Petros anak ne emusb koro wa an gusu etaye wa Kamui kora kenru esapane guru koro ussbiune guru tauge wa sbimon Nei ussbiune guru kisaraba mesbpa nisa ruwe ne na. kon reibei anak ne Marukos vie ruwe ne. Tambe
:
8
9
10
11
18.12-21.]
YOANNES.
Petros otta Yesu ene itak-hi
:
801
gusu,
shoiiio
shirika oro
Ku
omare yan En iku kusu ne ya ?

:
otta
Ku
E koro emnsli Micbi kore itangi
axi itak.
12 13
14
15
16
17
18
ikiri heinhetii, esapano guru liemhem, auitek utara hemhem anak ne Yesu tupetupe wa, hoshiki no Annas otta tura wa paye Annas anak ne nei palia ta Kaniui kora ]<enru iyotta esapane guru Kaiapa koro Michi ne ruwe ne gusu ne na. Orosama, nei Kaiapa anak ne utara shirihine shine ainu rai kusu ne kunip ne an orushpe ani Yudea un utara otta esanniyo wa ye a guru ne ruwe ne. Orowa, Simon Petros newa inosbima an shine koikara guru Yesu osh paye nisa ruwe ne. Nei koikara guru anak ne Kaniui kora kenru iyotta esapane guru otta aeamkiri wa an, awa, Yesu tura no nei Kamui kora kenra esapane guru koro tuuibu otta ahun koroka, Petros anak ne soita apa sainaketa ash kane an. Tambe gusu, nei esapane guru otta aeamkiri wa an moshima an koikara guru anak ne soine wa apa epungine matkachi otta ye wa Petros ahunge nisa ruwe ne. Tambe gusu, apa epungine Eani ne matkachi anak ne Petros otta ene itak-hi yakka tan guru koro koikara guru e ne ruwe ne, ari ye. Shomo, sekoro, shinuma itak. Aige, ausshiunere utara newa uitek utara anak ne paspas ani abe are wa nei ushiketa roshki wa okai nisa ruwe ne me an ruwe ne gusu abe kuru kor'an rnwe ne orowa, Petros ne yakka nei utara tura no ash wa abe kuru wa an
Omwa,
nei tumi-koro utara
shiri ki.
19
20
Orowa, Kamui Icora kenru iyotta esapane guru anak ne Yesu koro koikara utara gusu hemhem, koro epakashi gusu hemhem Shinuma otta inu nisa ruwe Anu no moshir'otta Ku ne. Orota Yesu ene ese-hi ye otta obitta no okai Yudea un utara uwekarapa
:
Uwekarapa
chisei ta
hemhem, Kamui kora

nisa
:
keviru ta
21
ruwe ne arorokishne no nep ne yakka Ku ye shomoki ruwe ne na. Hem and a gusu En otta E nu ya ? Orota Ku ye ingar'an, nei atara utara otta Ku ye orushpe nu yan
;
hemhem Ku epakashnu
302
TOANNES.
[18. 22-32.
22
anak ne Ku ye itak eramaii ruwe ne, ari itak. Orowa, Sbinuma tan okaibe ye okere cbiki samaketa ash wa an shine uitek guru anak ne kuwa ani Nei no Eani Kamui Yesu shirikik hine ene itak-hi
;
:
23
24:
25
26
kora kenru iyotta esapane guru ko-ese ya ? Orota Wenbe Ku ye a chiki, nei wenbe Yesu ene ese-hi gusu paweteshu Id wa en kore yan koroka, pirikap nei yaknn, henianda gusu, eani En shirikik ya ? ari Tambe gusu, atupetupe wa an wa Annas anak itak. ne Kamui kora kenru iyotta esapane guru Kaiapa otta Shinunia oniande nisa ruwe ne na. Orowa, Simon Petros anak ne ash wa abe kuru Tambe gusu, Eani ne yakka kor'an ruwe ne. Shinuma koro koikara guru shomo e ne ruwe he an ? Shinuma eshikashke wa, Kuani otta utara itak. anak shomo, sekoro itak. Kamui kora kenru iyotta esapane guru koro usshiune guru shinen anak ne, koro kisara Petros meshpa guru iriwak ne wa, Eani
:
nei toi otta
an
shiri
ku nukara shomoki ya
:
? aii
27
itak.
Tambe
gusu, Petros shui eshikashke
orowa,
28
nani niwatori chikap hau kon nisa ruwe ne na. Tambe gusu, utara anak ne Kaiax3a orowa no Yesu awa, aro-kunneitura wa ipishi tumbu otta ahunge wano ne orowa, nei utara anak ne iteki yaituru-ushte, koroka, Kamakush marapto ibe kuiii gusu, yaikota
:
;
29
ipishi
gusu, Pirato
hi
:
ahup shomoki nisa ruwe ne. Tambe anak ne soine wa nei utara otta ene itakTan guru gusu nekon a eiyonnuppa ambe ani
tumbu
otta
30
31
Nei utara ese wa orota ene guru wen-buri koro guru shomo ne .chiki, e otta Shinuma ekoshi ash shomoki kusu ne, Tambe gusu, Pirato anak ne nei utara sekoro itak. Echi utara 3?aikota tan guru uk wa otta ene itak-hi Orota echi koro tuitak nei no koipishi yan, ari itak. Inan guru ne yakka nei Yudea un utara ene itak-hi chi utara raige ash kuni ambe anak ne ikashpaotte
echi ki ya ? ari itak.
:
itak-hi
Tan
32
oterekep ne, ari itak tambe anal^, nekon a rai ambe ani Shinuma ekot ya sekoro Yesu ye wa epeka no an itak auweomare kuni gusu an orushpe ne ruwe ne.
:

18. 33-40.-19. 1-2.]
YOANNES.
303
33
bi
Tambe
otta
:
34
35
gusu, Pirato anak ne shui nei ipishi tumbu ahun wa Yesu hotayekara, orovva, otta ene itakEani anak ne Yudea un utara shikkashima guru ne ruwe be an ? ari itak. Yesu ene ese-hi Eani
36
37
38
39
40
mosbiina utara En gusu tambe e nure ya ? sekoro itak. Pirato ene ese-bi Kuani anak ne Yudea un guru Ku ne ya ? E koro beru utara bemhem, Kamui kora kenru esapane utara benibem en otta E ekosbi nisa ruwe ne Nekon a ambe E ki ruwe be an ? ari itak. Yesu ene ese-bi : Ku goro mosbiri anak ne tan mosbir'umbe sbomo ne Ku goro mosbiri anak ne tan mosbir'umbe ne yak anak iteki Yudea un utara a en ekosbi kuni ne Ku uitek utara tumi-koro kor'an kusu ne na koroka, tane Ku goro mosbiri anak te orowa no sbomo ne ruwe ne, ari itak. Tambe gusu, orota Pirato ene itak-bi Yakun, Eani anak ne Mosbiii sbikkasbima guru E ne ruwe be an ? Yesu ene ese-bi -Mosbiri sbikkasbima guru Ku ne ani e ye ruwe ne. Tambe gusu A en sbikore ruwe ne, tambe gusu mosbir'otta Ku ek ruwe ne, sonep gusu pawetesbu Ku ki kuni gusu ne na. Nen ne yakka sonep orowa no an guru anak ne Ku bawe nu ruwe ne, ari itak. Orota, sonep anak ne nekon a ambe ne ya ? ari Pirato ye nisa ruwe ne. Pirato tap okaibe 3ê okere cbiki, sbui soine wa Yudea un utara otta ene itak-bi Nei guru otta cbikokatpak ku nukara sbomoki ruwe ne. Koroka, Kamakusb marapto ta ecbi gusu sbine ainu Ku bonnere buri ecbi otta an ruwe ne Yudea un utara Sbikkasbinaa guru ku bonnere kuni ecbi kon rusui ya ? ari itak. Tambe gusu, sbui nei utara bawe asbte Tan guru sbomo, korolca Barabbas wa ene itak-bi un kore, ari itak. Barabbas anak ne niwen no iki ikka guru ne ruwe ne.
yaikota tap
ambe
e ye
ya
19 Ik.
1
nisa
Tata otta, Pirato anak ne Yesu uk wa sbirikik ruwe ne. Orowa, tumikoro utara anak ne ai-ush

304
YOANNES.
[19. 3-12.
ani sapa-mxibe kara wa Sbinuma sapa eusbi, samata, fure amip ani mire nisa ruwe ne orowa, Yudea un utara sbikorota araki wa ene itak-hi kasbima guru, Irangarapte ari itak orowa, teke ani Sbinuma sbiiikik nisa ruwe ne na. Aine, sbui Pirato soine wa nei utara otta ene itak-bi Ingar'an, nei guru otta katpak ku nukara sbomoki ruwe ne sbrii ecbi eramande kuni ne tura wa Ku ek na, ani itak. Tambe gusu, nei ai-usb ni sapa-umbe sapa aeusbi, orowa, nei fure amip ami wa Yesu soine nisa ruwe Nei ne. Orowa, nei utara otta Pirato ene itak-bi Tambe gusu, Kamui kora ainu ingara yan, ani itak. kenru esapane utara bembem, uitek utara bembera Sbinuma nukara cbiki bawe asbte wa ene itak-bi Utasa cbikuni otta kungi kokikkik utasa cbikuni otta kungi kokikkik yan, ani itak. Nei utara otta Pirato Ecbi utara yaikota Sbinuma uk wa ene itak-bi utaâ cbikuni otta kokikkik yan Kuani anak ne Sbinuma otta katpak nukara sbomoki ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Orota, Yudea un utara ene esebi Cbi utara otta tuitak an, nei tuitak gusu Sbinuma rai kusu ne ap, Sbinuma anak yaikota ani Kamui Pobo yai-nere nisa ruwe ne gusu ne na, sekoro itak.
:
8
9
gusu, Pirato anak ne tan itak nu cbiki naa isbitoma aige, sbui nei ipisbi tumbu otta abun wa, - Aokai nei wano an guru ne ya ? ani an itak ani
:
Tambe
10
Yesu otta nu nisa ruwe ne. sbomo ese itak ki nisa. ruwe
Pirato ene itak-bi
:
Koroka, Yesu anak ne

ne.
En
:
Tambe
sbomo
gusu, orota
orun
itak
ya ?
goro,
Kuani anak ne bonnere asb mondum bene ku
11
utasa cbikuni otta kungi kokikkik asb mondum bene lui goro sbiri erampeutek ruwe be an ? ani itak. Otta Yesu ene ese-bi Eik orowa no e koropare
12
sbomoki yak anak ne En epeka no mondum e koro sbomoki kusu ne ruwe ne tambe gusu, e otta En ekosbi gur'anak ne naa poro katpak an, sekoro itak. Tata otta, Pirato anak ne Sbinuma bonnere kuni bunara ruwe ne koroka, Yudea un utara bawe asbte wa ene itak-bi Eani anak ne tan guru
: : :

19.13-21.]
YOANNES.
305
13
14
15
honnere yakun, Kaisaros tura no iki guru shomo e ne ruwe ne: nen ne yakka yaikota ani Moshiri shikkashima guru yai-nere guru anak ne Kaisaros epokba no ye ruwe ne. Tambe gusu, Pirato tan itak nu cbiki, Yesu soinere, orowa, Apirasa-sbuma ani aye ushiketa (tan usbike anak Hebrai un itak ani Gabbata aui ayep ne) an koipisbi set kata a nisa ruwe ne. Tane Kamakusb marapto gusu etokooiki toho ne iwan pakibi paketa ne ruwe ne. Orowa, Yudea un Ecbi koro Mosbiri utara otta sbinuma ene itak-bi sbikkasbima guru ingara yan ani itak. Tambe gusu, Oyake un nei utara bawe asbte wa ene itak-bi omande, oyake un omande, Utasa cbikuni otta kungi kokikkik yan, sekoro itak. Orota Pirato ene itak-bi Ecbi koro Mosbiii sbikkasbima guru utasa cbikuni Nei Kamui otta akokikkikte kusu ne ya ? ani itak. Kaisaros kora kenru esapane utara ene ese-bi mosbima un otta Mosbiri sbiklcasbima guru isam
:
16
17
18
19
ne, ani itak. Tambe gusu, Sbinuma utasa cbikuni otta akungi kokikkik kuni ne nei utara otta ekosbi nisa ruwe ne na. Tambe gusu, nei utara Yesu tura aige, Sbinuma yaikota gusu utasa cbikuni sei wa Hebrai un itak ani Gorogota aporose, Mecbakko un usbike orota oman nisa ruwe ne nei usbiketa utara anak ne Sbinuma utasa cbikuni otta kokikkik, orowa, uren tek samata sbinen range mosbima okai utara Sbinuma tura no akokikkik, Yesu anak ne nei nosbiketa an nisa ruwe ne na. Orowa, Pirato anak ne anuye ikiri ne yakka nuye wa utasa cbikuni kata ande nisa ruwe ne.
ruwe
20
Orowa, nei anuyep otta, Yudea un utaea ShikKASHiMA GURU Nazaret kotan UN Yesu, sekorobe an ruwe ne. Tambe gusu, inne Yudea un utara nei
Yesu utasa cbikuni otta akoanak ne nei macbiya ebange no an i ne ruwe ne gusu ne na samata, nei ambe anak ne Hebrai un itak ani bembem, Eoma un itak ani bembem, Herenes un itak ani bembem anuye wa an nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Yudea un utara koro Kamui kora
ikiri
anuye
oro-o-itak
kikkik usbike
21
: : ; :
306
kenrn esapane
yaii
;
YOANNES.
[19. 22-29.
Yudea un utara Sbikkashiiiia
ufcara
anak ne Pirato
22
23
Kuani anak korolâ, Sbikkasbima guru Ku ne ani an itak ani Shinuma ye, sekorobe nuye wa un kore, ani itak. Ku nuye okerep anak ne Ku nuye nisa ruwe ne na, ani Pirato ese nisa ruwe ne. Tambe gusu, tumi-koro utara anak ne Yesu utasa
kungi kokikkik okere cbiki, Sbinuma koro amip uk bine inep ne usaraye, okai tumi-koro utara sbinen range uk kuni usaraye nisa ruwe ne bopoknasbi amip ne yakka nei no an ruwe ne nei bopoknasbi aniip anak ne ukauukau ikiri sak no an wa kasbike wano ebitta asbitaigi amip ne ruwe ne. Tambe gusu, nei utara utasbpa ene itak-hi Nei amip iteld yaspa, koroka, inan guru koro kusu ne ya ingara gusu ukokoncbi etaye yanro, sekoro itak
cbikuni otta
: :
otta ene itak-hi guru ani iteki nuye ne Yudea un utara
24
tambe anak
Nei utara anak ne ntashpa Ku mipihi uweusaraye, Ku mi amip gusu ukokoncbi etaye nisa ruwe ne na,
sekor'an
ap ne. 25
Kamui nuyere itak auweomare kuni gusu an Tambe gusu, tumi-koro utara anak ne tap
26
27
Koroka, Yesi) koro utasa okaibe ki nisa ruwe ne na. cbikuni samaketa Sliinuma koro babo bembem, koro babo koro turesb bembem, Kuropas koro macbi Maria bembem, Makdarene un Maria bembem rosbki wa Tambe gusu, samaketa rosbki wa okai nisa ruwe ne. okai koro babo bembem, Sbinuma omap koro koikara guru Yesu nukara cbild, koro babo otta ene itak-bi koro pobo ingara yan Sbiwentep, Orowa, nei koikara guru otta, koro babo ingara yan ani itak. Orowa, nei pakibi wano nei koikara guru anak ne yaikota koro uni orun sbinuma tura wa ande nisa
ruwe ne
28
na.
Tap
gusu,
okaketa, tane nep ne yakka

itak
aokere
sekoro
Yesu eraman wa, Kamui nuyere
29
iku rusui, ani an itak ani itak nisa ruwe Nei usbiketa sbukkakep ani sbikno an sbine op anak ne aande wa an ruwe ne tambe gusu, utara
ne.
;
Ku
auweoma kuni

19. 30-41.]
TOANNES.
307
shukkakep
30
ani atui-wata shikte bine hisop kata eushi
wa Shinuma koio paro otta kotukka nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Yesu nei sbnkkakep uk okere cbiki, xôkere na, ani itak orowa, sapaba bepokiki wa kon
;
ram at arapare
31
nisa
rawe
ne.
Tambe gusu, Etokooiki

anak
tobo ne gusu, Yudea un utara
ne, nei kaisei Sbini tobo ta sboino utasa cbikuni
32
33
34
kata an kuni ne (nei Sbini tobo pase tobo ne gusu), nei utara koro cbikiri kajêre wa aeiwak kuni Pirato otta koramkon nisa ruwe ne. Tambe guisu, nei tumi-koro utara araki wa bosbiki no an guru bembem, tura no utasa cbikuni otta akokikkik tutanu an guru bembem koro cbikiri kaye nisa ruwe ne: koroka, Yesu otta araki wâ Sbinuma rai okere sbiri nukara cbiki,
35
36
koro cbikiri kaye sbomoki ruwe ne yakka ibe op koro sbine tumi-koro guru anak ne Sbinuma koro ut eotke, aige, nani kem newa wakka anak ne oasbin nisa ruwe ne. Orowa, nukan nisa guru anak ne pawetesbu ki nisa ruwe ne, orowa, nei guru ki pawêsbinuma son no ambe sbu-i anak ne son no ambe ne ye-bi sbinuma eraman, ecbi utara ne yakka eisbokoro kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Tap Sbinuma koro sbine okaibe betuku ikkewebe anak ne,
:
37
38
39
40
41
pone ne yakka sbomo kaye kusu ne, ari an Kaniui nuyere itak auweoma kuni gusu an ap ne. Orowa, sbui Kamui nuyere mosbima no an itak ene ye-bi Aotke guru or an nei utara ingara kusu ne na. Tap orusbpe okaketa Yudea un utara koisbitoma gusu arorokisbne no Yesu koikara guru ne Arimatea un Yosep anak ne Yesu koro kaisei koro wa oman kuni Pirato ekoramkon nisa ruwe ne orowa, Pirato ramuosbma nisa ruwê ne. Tambe giisu, sbinmna ek wa nei kaisei uk. Samata, bosbiki ancbikara ta Yêsu orota ek Nikodemos ne yakka motsuyaka newa rokwai ukopoyegep ukotamge asbikne botne sbine ikkin koro wa ek nisa ruwê ne. Tambe gusu, nei utara anak ne Yesu koro kaisei uk wa Yudea un utara iwak buri nei no pirika bura usbbe tura senYesu akungi kaki otta kokarakaii nisa ruwe ne.
: :
308
kokikkik usbiketa
TOANNES.
;
[19. 42.-20. 1-12.
42
orowa, iiei toi otta toi an mwe lie aande ashiri tushiri an. Yudea un utara Etokooiki buri an gusu nei usbiketa Yesu ande nisa ruwe ne (nei tusbiri ebange no an ruwe ne gusu ne na).
naa shomo
ainii
20 Ik.
1
10 11 12
Orowa, Mawari afcpake an tobo ta, naa sbirikunne ita, Makdarene un Maria anak ne tusbiri otta ek, awa, nei tusbiri wano sbuma auk wa an sbiri nukara. Tambe gusu, sbinuma boyupu bine Simon Petros newa mosbima an Yesu omap koikara guru otta ek Nei utara anak ne tusbiri wa orota ene itak-bi orowa no Utarapa uk, awa, neita Sbinuma ande ya Tambe gusu, cbi erampeutek ruwe ne, sekoro itak. Petros nevvâ nei mosbima an koikara guru soyumba wa tusbiri orun paye. Aige, nei tun anak ne ukotura boyuppa nisa ruwe ne awa, nei mosbima an koikara guru anak ne Petros kasu no nitan wa bosbiki no tusbiri otta ek ruwe ne orowâ, botku wa tusbiri ornn ingara wa nei senkaki amip aande wa an sbiri Orowa, yakka, abun sbomoki iTiwe ne. nukara Simon Petros ne yakka sbinuma nosbpa wa ek bine tusbiii orota abun awa, nei aande wa an senkaki amip bembem nulcara, samata, ani Yesu koro sapa akokarakaii senkaki bembem, nei senkaki amip tura sbomo ne, niki akara wa mosbima an usbiketa sbinep ne po aande wa an sbiri nukan nisa ruwe ne. Tata otta bosbiki no ek nei mosbima an koikara guru ne yakka abun, aige, nukara, orowa, eisbokon nisa ruwe ne. Eai orowa no Sbinuma betopo-sbiknu kusu ne ap sbiii an Kamui nuyere kambi naa nei utara erampeutek ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, koikara utara anak ne yaikota koro uni orun sbui paye nisa ruwe ne. Koroka, Maria anak ne cbisb koro soita tusbiri samaketa asb wa an ruwe ne awa, cbisb sbiri an koro botku wa tusbiri orun ingan nisa ruwe ne aige, retara amip mi wa okai tu Kamui bauturumbe nukara,
an
20.13-21.]
YOANNES.
309
13
14
15
16
17
IB
19
kon netobake aande usbiketa, shinep nei sapaba an nsbike sbinep nei cbikiri an usbiketa Nei utara sbinuma otta ene a wa an ruwe ne. itak-bi Sbiwentep, bemanda gusu e cbisb ruwe Nen ka he an ? Orota sbinuma ene itak-bi Ka goro Utarapa koro wa paye wa isama, neita Sbinuma ande usbike Ku erampeuteli ruwe ne gusu ne Sbinuma nei no ye okere cbiki osbmake na, ari itak. oran bosari bine Yesu asb kor'an sbiri nukara, awa, Yesu ne sekoro erampeutek. Orota Yesu ene itakbi Sbiwentep, nep gusu e cbisb rawe be an ? Inan guru e bunara ruwe ? ari itak. Nei guru anak ne toi kara guru ne kuni sbinuma yainu koro, orota ene itak-bi Nisbpa, te wano Aokai anak ne Sbinuma ani wa oman yak anak ne, neita aande usbike en nure wa en kore, orowa Kuani Sbinuma ani wa oman kusu ne na, ari itak. Orota, " Maria," ani Yesu itak. Orowa, nei sbiwentep yai-bosari wa Hebrai un itak ani Eabboni, ari itak tan itak ikkewebe analc ne Epakasbnu guru ani an itak ildcewebe ne ruwe ne. Orota Yesu ene itak-bi Iteki En tomoosbma yan naa shomo Micbi otta Ku rikin nisa ruwe ne gusu ne na koroka, Ku iriwak otta arapa wa, orota, Kuani anak ne Ku goro Micbi newa ecbi koro Micbi, Ku goro Kamui newa ecbi koro Kamui otta Ku rikin ruwe ne, ani an itak ani ye yan, ari itak. Mal^darene un Maria ek wa Sbinuma koro koikara utara otta ene itak-bi Utarapa Ku niikan nisa,. orowa, tap okaibe Sbinuma orowa no a en nure an na, ari itak. Orowa, nei tobo ta, Mawari atpake an tobo ta anak, sbiri-onuman an koro, Yudea an utara ko-
Yesu
20
21
isbitoma wa okai gusu, koikara utara okai usbiketa an apa-usbta asbi wa an, awa, nei ita Yesu ek bine utara tuniugeta asb wa, Ecbi utara otta itomo anro, ani ye. Orowa, tap ye okere cbiki koro teke bembem, ut bembem nei utara otta nukare nisa ruwe ne na. Awa, koikara utara Utarapa nukara cbiki, jâikopuntek nisa ruwe ne. Orowa, sbui nei utara otta Yesu ene itak-bi Ecbi otta itomo anro Micbi

310
YOANNES.
[20.22-31.
22
anak ne En oniande korachi, Kuani echi payere ash ruwe ne, sekcro itak. Tap ambe ye okere cbiki nei
utara
kashiketa heise ki
echi
wa
orota ene itak-hi

:
23
24
25
nen ne yakka koro katpak echi tusare yakuii, atusare ruwe ne, orowa, nen ne yakka koro katpak echi ande yakun, aande ruwe ne kusa ne na, sekoro itak. Koroka, nei tun ikashima wa niu tumuge un Didimos ani areikore Tomas anak ne, Yesu ek ita, nei utara Awa, moshima tura no an shoraoki nisa ruwe ne. Utarapa chi nukara okai koikara utara anak ne ash nisa, ani an itak ani shinuma otta 5'e. Koroka,
Ashkanne Eamat
uk yan
nei utara otta shinuuia ene itak-hi:
Shinuma
koro
26
27
28 29
teke otta okai kungi kochi ku nukara, orowa, nei kungi kochi otta ku ashikipet ku omare, samata, koro ut otta ku teke ku omare shomoki yakun, ku eishokoro shomoki kusa ne na, ani itak. Orowa, tupesan rereko okaketa shai koikara utara anak ne chisei ta okai, awa, Tomas nei utara tura no an nisa ruwe ne. Aige, apa-ushte ashi wa an, awa, Yesu ek wa utara tumugeta ash, aige, ene itak-hi Echi otta itomo anro, ani itak. Orowa, Tomas otta Eteun e koro ashikipet turi Shinuma ene itak-hi wa Ku teke ingara e koro teke tnii wa Ku ut otta omare yan orowa, iteki eishokor-i sak no an, eishoTomas ese wa Shinuma orota ene koro yan, ani itak.
:
:
itak-hi
Yesu ene
Ku goro Utarapa, Ku goro Kamui. Orota Eani En nukan nisa ruwe ne gusu
itak-hi
:
eishokon nisa ruwe ne, awa, nukara shomoki no eishokon nisa utara anak ne anunuke ne ruwe ne,
ani itak.
30
31
Tambe
gusu, tan kambi-sosh kashiketa chieshin-
nuye shomoki poron no moshima okai shirosh Yesu anak ne koikara utara tek-samata kan nisa koroka, teda anuye wa an okaibe anak ne, Yesu anak Kiristo
;
ne,
Kamui Poho
gusu chieshinnuye
Shinuma
ne, sekoro echi utara eishokoro kuni wa an orowa, echi eishokoro wa reihei ani inotu echi koro kuni gusu ne na.
;
21. 1-12.]
YOANNES.
21 Ik.
311
4
5
Tap okaketa Yesu anak ne Tiberias ani aye atui samta sbui koikara utara otta yainukare nisa ruwe ne awa, tap korachi yainukare. Simon Petros hemhem, Didimos ani aye Tomas hemhem, Gariraya moshiri ta Kana kotan un Natanaeru hemhem, Zebedee koro poho utara hemhem, naa moshima okai tu koikara utara hemhem shineanda okai nisa ruwe ne. Nei utara otta, Kuani anak ne chep koiki gusu Ku arapa, ari Simon Petros ye ruwe ne. Chi utara ne yakka e tura no ariki ash na, ani shinuma orota nei utara ye. Orowa, nei utara paye wa chip orun ahup awa, nei anchikarata eoraken nisa ruwe ne. Koroka, tane peken-nisat koro, Yesu atuisam kata ash ruwe ne aige, Yesu ne sekoro koikara utara erampeutek ruwe ne. Tambe gusu, nei utara otta Yesu ene itak-hi Poho utara, nep ka aep echi koro ya ? Shomo, ani an itak ani nei utara ese nisa ruwe ne. Orota Shinuma ene itak-hi Chip oshimon samta ya eyapkiri yan, yak anak ne chep auk kusu ne, ari itak. Tambe gusu, ya eyapkiri, aige, tane chep inne ne gusu ya etaye eaikap ruwe ne. Tambe gusu, nei Yesu omap koikara guru anak ne,-Ûtarapa ne, ari an itak ani Petros otta ye. Orowa, Utarapa ne sel<oro Simon Petros nu chiki koro amip kut koro wa (shinuma atusa ne wa gusu), atui otta yai osura , koroka, nei moshima an koikara guru anak ne pon chip o hine otta chep okai ya etaye wa ek (atui-sam ehangeko no an shomoki, go jikken nepkoro pakno kattiuina ruwe ne). Aine, yap wa ya ta sap chiki
;
10
11
12
paspas abe anukara, orowa, nei kaskiketa chep an, samata, pantak an iTiwe ne. Nei utara orota Yesu ene itak-hi Tane echi koiki chep koro wa ek yan, ari itak. Tambe gusu, Simon Petros anak ne chip ahun wa ya ta nei ya etaye, poro chep aiii ya eshik ruwe ne rep pish ikashima wan e tupesan hotnep okai ruwe ne nei pakno inne chep okai yaklca ya pereke shomoki nisa ruwe i:ie na. Nei utara otta
:

312
:
TOANNES.
[21.13-21.
13
14
Echi araki wa ibe yan, ari itak. Yesu ene itak-bi Orowa, Sbinuraa anak ne Ufcarapa ne sekoro koikara Aokai nen ne ruwe be an ? ani ntara eratDan gusu, Orowa, Yesu ek wa nu easbkai guru isam ruwe ne. nei pantak uk bine utara otta kore, cbep ne yakka sbem koracbi. Tambe anak ne Yesu rai orowa no
betopo-a-sbiknure okake re sbui ne koro koikara utara otta ayainukare usbi ne ruwe ne na. Nei utara ibe okere cbiki Petros otta Yesu ene itakhi Yoannes pobo -Simon tap okaibe kasu no aokai En omap ya ari itak. Orota, Euwe un, Utarapa, Kuani E omap asb sbiri Aokai eraman, ruwe ne, sekoro ye. Orota, Ku pon bitsuji ibere yan, ari Sbinuma itak nisa ruwe ne. Kanna, tu otutanu sbui Yoannes pobo Simon, aokai En omap ya ? ari orota, Ruwe un, Utarapa, itak. Orota sbinuma ene itak-bi Kuani E omap asb sbiri Aokai eraman ruwe ne, ari Orota, itak. Ku bitsuji resbpa yan, ari Yesu itak. Re otutanu sbui orota, Yoannes pobo Simon, aokai En omap ya ? ari itak. Re sbuine aokai En omap ya ? ani an itak ani orota ye gusu, Petros anak ne Awa, orota ene itak-bi oknatara ruwe ne. Utarapa, Aokai anak ne nep ne yakka E eraman Kuani E omap asb sbiri Aokai eram.an ruwe ne, ani itak. Orota, Ku liitsuji ibere yan, ani an itak ani Aokai Yesu itak. Son no, son no, e otta Ku ye upeu ita anak ne yaikutkoro wa e rengaine neita ne yakka apkasb nisa ruwe ne koroka, e onne koro anak tekebe e turi bine mosbima guru e kutkoro wa e Oman rusui sbomoki usbike orun e tura kusu ne na, Sbinuma tap ambe ye katu anak ne, Petros aii itak.
:
15
'?
16
17
18
19
nekon a rai ambe ani Kamui nupekte kusu ne ya epeka no ye nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma tambe
20
ye okere cbiki, orota,
bosari
osb ek, ani itak. Petros koikara guru osb ek sbiri nukara nei guru anak ne onuman ibebe ki rapoketa Sbinuma koro kotparata ekopasb wa, Utarapa, ekosbi guru nen ne ruwe be an, sekoro ye gun'ne.
En
wa Yesu omap
;
21
Tambe
gusu, Petros nei guru nukara, aige, Yesu otta
21.22-25.]
YOANNES.
:
313
22
Utarapa, tan guru gusu nekoD a ambe ruwe ? sekoro itak. Ovota, Yesu ene ifcak-hi Sbinuma Ku ek pakiio an sekoro Kiiani ramuoshaia yakun, e otta nep an a ? Eani En osb ek yan, sekoro
ene itak-bi
ikichi
23
Tambe gusu, nei koikara guru rai sbonioki kusu ne sekor'an orusbpe utara tumuge orun asbipiraspare wa an ruwe ne koroka, sbinuma rai sboiiioki kusu ne, ani an itak ani Yesu ye sbomoki nisa ruwe ne koroka, 8bii]uma Ku ek pakno an sekoro Kuani ramuosbnia yakun, e otta nep an a ? ani an itak ani
itak.
:
Sbiiuin:!a
ye nisa ruwe ne.

ki,
24
Tan okaibe gusu pawetesbu berabeni

:
tan okaibe
25
nuye benibem ki guru anak ne nei koikara guru ne ruwe ne orowâ, nei guru ki pawetesbu-i anak ne son no ambe ne sekoro echi eraman ruwe ne. Orowa, naa mosbiraa Yesu iki poron no okaibe an, nei okaibe obitta pisbno pisbno anuye an cbiki, mosbiri yaikota ne yakka nei nuye kambi-sosb koro eaikap kuni Ku ramu ruwe ne.
APOSTORO
IKIP
OMA KAMBI.
Ik.
2 3
Teopirus, eesbiri Kanibi-sosh ka heasliire, awa, nei karabi kata Yesa aiiak ne koro luiiDge Apostoro utaia otta Asbkamie Ramat ani eikasbpaotte yara okaketa, Sbiiinma arikiiide toho pakno kara hembem ki epakasbini hembem ki beasbire obitta no
Sbinuma okaibe gusu ku iiiiye iiisa ruwe ne ayairamsbitiiere okaketa inue no okai sliirosli ani sbiknu wa an wa nei iitara otta yainukare ne yakka ki bine tu botne rereko utornta nei ntara otta anukara wa, Kamui mosbiri ^nsu an orusbpe nure nisa ruwe ne aige, nei ntara tura no uwekara: :
pa wa an ita Yerusarem kotan orowa no sbomo paye kuni ne, koroka, En orowa no ecbi nu a
5
Micbibi kara aeitakamkire ambe ebiiye wa okai inambe yan ani ikasbpaotte ki nisa rnwe ne gusu ne yakun, Yôannes anak ne son no poka wakka ani baptisma kore koroka, ecbi utara anak ne naa pon no okake an koro Asbkanne Ramat ani baptisma a-kore na. Tambe gusu nei utara uwekarapa wa okai ita, Utarapa, Aokai Sbinuma otta nu wa ene itak-bi tane an pakita Israeru un utara otta mosbiri bosbipire ruwe be an ? Orota Sbinuma ene itakhi Micbi anak ne yaikota koro mondura rengaine esanniyo pakibi hembem paba hembem aeramande kuni-bi anak ne shorao ecbi akore na. Koroka,
:
316
APOSTORO IKIP OMA KAMBI.
[1.9-16.
Ashkanne Raniat
echi
echi kashiketa an chiki, kiroro akore kusu ne orowa, echi utara anak ne Yerusarem kotan otfca bene, Yudea moshir'ebitta bene, Samaria moshir'otta bene, mosbiripa pakno mosbirigesb pakno bene, En gusu pawetesbu ki utara echi ne kasu ne, sekoro itak. Orowa, nei okaibe Shinuma ye okere cbiki, utara ingara kor' an rapoketa, Sbinuma arikinde nisa ruwe ne awa, nei utara sbiksam wano nisbkaru Sbinuma
:
10
11
12
uk nisa ruwe ne. Orowa, Sbinuma rikin uturuta, nei utara kando orun kasbioingara rapoketa, ingar' an, retara amip mi tu ainu nei samakegeta rosbki Gariraya wa okai awa, itak omare ene oka-bi un ecbi utara, nep giisu ecbi rosbki kane kando orun ingan ruwe be an? ecbi orowa no kando otta auk tan Yesu kando orun oman ambe ecbi nukara okere koracbi, nei no Sbinuma ek kusu ne na, sekoro itak. Orowa nei utara anak ne Kanran-usb ari aye
:
13
14
15
16
nupuri orowa no Yerusarem kotan orun bekomba ruwe ne nei nupuri anak ne Yerusarem kotan ebange, Kamui tobo ta paye-bi pakno an usbike ne ruwe ne. Orowa abup an cbiki, otta okai sbiri rikta an tumbu orun rikin nisa ruwe ne nei ita Petros bembem Yoannes bembem Yakob bembem Andreas bembem okai, Piripos newa Tomas, Barutoromaios newa Mattaios, Arupeus koro Yakob, Zerotes ne Simon, orowa, Yakob koro Youdas okai ruwe ne. Tan utara obitta sbineikinne sbiwentep utara tura, samata, Yesu koro babo Maria newa Sbinuma koro akibi utara tura ramma-kane inonno-itak sbiriki okai kor'an nisa ruwe ne na. Orowa, nei tobo ta Petros anak ne iriwak utara tumugeta asb wa ene itak-bi (nei ita inne utara uwekarapa wa okai, iwan botne niu pakno ebange Iriwak utara, Yesu kisbima utara otta ruwe ne) ru epakasbnu Youdas gusuetokota Ashkanne Ramat Dabid paroho ani ye Kamui kambi auweomare
nisa
;

1. 17-26.;
317
17
18
ambe anak ne nekon a ka hetiika kunip jie ruwe Iimmbe gusu ne yakun, nei guru anak un tura aepishki wa tan yaishieiwangere-hi otta iki kuni ikip akore nisa ruwe ne. (Tan guru anak ne wenbe pummaba ani sbine toi bok orowa, eboroka bacbiri wa onnaige fcuye pereke, orowa,
ne.
;
19
20
korokankan obitta soyosbma nisa ruwe ne. Orowa, tail orushpe Yerusarem kotan ta osbiroma wa okai utara obitta nu nei ufcara koro itak aui nei toi Akerudama ari an itak ani aporose pakno aeramanbe ne nei itak ibebe anak ne '' kemusb " toi ari an ibebe ne ruwe ne). Inambe gusu ne yakun, lyobaicbisb oina kambi kata ene cbi;
:
esbinnuye wa an
Nei guru kot cliisei mun konclii kore Orowa, nei chisei ta iien ne yakka iteki osliiioma knui ne kara
yan.
Sbui,
Shinuma koro kuni nsîike oya guru sliikkashimare van, ambe annye wa an ruwe ne gnsu ne na.
sekor'
21
Tambe gusu, Yoanneskore baptisma wano beasbi wa Sbinuma un orovvâ no arikinde pakiio ramma
Utarapa ne Yesu un tumugeta soyun sbiri bemki abun sbiri bembem ki rapoketa un tura no ail tedaokai utara otta sbinen anak ne Sbinuma betepo-a-sbikiiure ambe gusu uu tura pavvetesbu ki kuni kusu ne na, sekoro itak. Orowa, nei utara tun atte, sbinen anak ne Yosep ari areikore Barsabbas Yustus ne, sbinen anak Mattias ne ruwe ne na. Orowa, nei utara inonno-itak ki wa ene itak-bi Aokai, Utarapa, obitta no okai utara koro keutum eraman Kamui E ne ruwe ne koro usbike orun oman kuni ne orowa no obaita Yôudas kon nisa tap otta yaisbieiwangere kunip newa Apostoro ki kuni ambe ukouina gusu tan tun otta Aokai numgep inambe ne ya sekoro un eramande wa un kore, ani itak. Orowa, nei guru gusu ukokoncbi etaye awa, Mattias epeka nisa ruwe
bem
22
23
24
25
2(3

318
APOSTORO IKIP DMA KAMBI.

ne
:
[2. 1-12.
wa
na.
nil!
orowa, shinnma anak ne iiei shinen ikashima ne Apostoro tara aipisbki nisa ruwe ne
2 Tk. 1
Oi'owa, Pentekoste toho tane aiiweomare sbiri an ita anak ne, nei utara obitta sbineanda uwekarapa wa okai. Awa, ekusbkonna kando orowa no poro rera pasli bumi bmnkosanu bine, otta nei utara rok wa okai cbisei upsboio etusbnatki nisa ruwe ne. Aige, aasaraye wa okai abe-o nepkoro parunibe nei utara otta anukara, awa, pisbno okai nei utara kata rok iiisa ruwe ne.
Orowa
nei
aige, nei
Ramat
utara Asbkanne Ramat ani aesbik, yere koracbi, oya mosbir'un itak
ruwe ne. kando cboropoketa obitta no okai mosbiri uirup wano araki aainukoro Yudea un utara Yerusareni kotan ta osbiroma nisa ruwe ne. Awa, tan bumi anu cbiki, inne utara uwekarapa, orowa, okai utara anak ne pisbno pisbno yaikota koro kotan un itak ani nei utara ye bawe nu gasu, sambe-a-kokuriise nisa ruwe ne. Aige, utara obitta
ani itak lieasbire nisa
Nei
ita
8
9
10
11
12
wa enusbkari bine ene bawe oka-bi Ingar'an, tap ye utara anak ne obitta Gariraya un utara sbomo ne ya ? Yaknn, nekon a cbi utaia anak pisbno pisbno otta sbiko mosbir'un itak anu ya? Partos un utara bene, Medea un utara bene, Eram un utara bene, samata, Mesopotamia, Yudea, Kapadokia, Ponto, xAsia, Furngia, Pamfiiria, Ecbipt newa Kurene samaketa an Bibua kotan un utara bene, orowa, Roma otta rensbi utara, Yûdea un utara newa Yudea un epakaslii koikara kuni akara utara }iene, Kurete un utara newa Arabia un utara bene, cbikoro kotan un itak ani nei utara anak ne Kamui kiroro ki ikip ye-bi cbi nuruwe ne, sekoro itak. Orowa, nei utara obitta oyamokte v/a kentum cbintumasbbare, aige; Tap okaibe
o^âmokte
:

2. 13-23.]
319
18
ikkewehe nekon a ambe iie ya? ari ai] itak ai]i utashpa ye nisa ruwe ue. Koroka, moshima okai utara anak ne eoya-itak wa ene bawe oka-bi Nei utara asliiri tonoto aesbik no okai ruwe ne na,
:
ari itak nisa.
14
15
16
Koroka, Petros anak ne nei sbinen ikasbima niu tura no asli wa bawe sange bine orota ene itak-bi ^Yudea un nisbpa utara, sbui, Yerusarem kotan ta ne yakka osbiroma utara uwesainamba tambe uonnere yan, tap ku ye itak inu wa en kore yan. Ecbi yainu-bi nei no tan utara anak ne ibosbki utara sbomo ne rawe ne ouse tokap re ikinne an pakibi ne ruwe ne gusu ne na koroka, tambe anak ne uweingara guru ne Yoeru parobo cbiitakte bawe ne
wa
17
Kamui ene
itak-lii
Okese an tolio
ta,
Kuaui anak ne kusu ne

:
obitta
no okai kaiu kata Kii Kanmt
Ku
olietii
Aige. echi koro okkai polio newa inatne polio uweingara ki, Eclii koro okkaibo utara anak ne anukampe nukara,
Echi koro
ekaslii utara weiularap

tolio
ta,
nukara kusu ne
18
Piuwe un, nei

utara kata
kn goro ussliiune okkai ussliiune niatne

;
Ku Ramat Ku
kusu ne na.
1 'J
olietu
kusu ne
aine,
nei
utara
uweingara
ki
Oi'owa, rikta an kando ta aeiyolcunnure auibe bene, Rata an niosbiri kata bene sliirosb Ku iiukare kusu ne Kem uewa abe newa sliupuya pa ne rawe ue
:
^Ji\J
Aige, Utarapa koro tolio, Nei poro newa ashitonia tobo ek etokotd, Tokap eliup anak ne kunne ne kuni aitasare, Orowa, kunne chup anak ne kem ne kuni aitasare kusu ne
zl
22
Orowa, inan guru ne yakka Utarapa ne kasbi-a-obiuki kusu lie na.
reiliei
konisbuk
gur'auak
Israeru un ecbi utara tap an itak nu wa ikore P^cbi utara yaikota ecbi erainan koracbi, ari Kamui anak ne ecbi tumugeta iki ari Kamui sonnere kiroro an ikip newa iyokunnurep newa
yan
23
newa kara Nazaret un Yêsu anak ne Sbinuma, Kamui etoko wano an eraman irenga newa aesanniyo esanniyop an gusu aekosbi okere cliiki, ecbi utara anak ne ikasbpaotte otereke utara
sbirosbi

320
APOSTOEO IKIP OMA KAMBI.

'2. 24-34.
24
25
koro teke ani, utasa chikuni otta kuDgi kokikkik wa raigere nisa ruwe ue Kainui anak ne rai giisu an nuwapbe pita cliiki Shinnma hetopo-shikuiire nisa iimmbe gusu ne yakim, nei ambe ani Shinnma ashikkasbima eaikapbe ne ruwe ne. Sbiniuna gusu Dabid ene itak-hi
: :
:
Eamnia ku shik-samata Utarapa kn nukau Sliiiiuma kn shimou-tek saiuata au gusu

kusii ne
:
nisa
slioiuo a en
moimoigere
26
Z
Tambe gusu
nisa
;
k\\
sambe
yainncliattek, oiowa, kn
parumbe nnpetne
na,
Orosama, ku
i
kam auak ne
cbipacliipa
wa osLiroma kusu ne
luambe gnsu ne jakim, Aokai anak ne Hedes oshiketa kn ramat

ande sbomoki,
Shui, e koro
Ashkanne Guni
iteki
munin knni ne
kara knsn
ne gnsu ne na.
28 29
Ishu oma rn Aokai en eraniande nisa OroAva, Aokai au gnsu vainuchattek-hi ani
;
en sLikte kusu ne na.
30
31
32
33
Iriwak ntara, akoro kensbut ne Dabid gusu rametok-kon no ku ye yak piiika, sbinuma rai wa iyurui orota aomare nisa, aige, tanto pakno sbinuma gusu an ashni an na. Sbinuma anak ne uweingara guru ne wa gusu, orosama, koro amset kata rok kuni guru sbinuma etumam nosbke wa betuku kusu ne ari an ambe ani Kamui sbiyuppa no itak wa uitaknu nisa ruwe ne sekoro eraman gusu sbinuma tap okaibe etoko wano eraman ^va Kiristo betopo-sbiknu-bi epeka no ye Sbinuma Hedes osbiketa sbomo aande nisa, koro kam sbomo munin nisa ruwe ne na. Kamui anak ne tan Yesu betopo-sliiknure nisa, nei ambe gusu pawetesbu ki utara cbi ne ruwe ne. Sbinuma anak ne Kamui sbimon-tek samata arikta ande wa an gusu, orowa, Micbi orowa aeitakamkire
;
;
okere Asbkanne
Ramat
ki
akore
gusu,
ki
tap
echi
nukara
nisa
bembem
inu
bembem
ambe obetu
34
ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Dabid anak ne kando

:
ornn rikin sbomoki

itak-bi
:
koroka yaikota yaiotta ene
2. 35-46.]

E
321
epokba
Utarapa anak ne ku goro, Utaraiia otta ene itak-hi: utara aui e chikivi andep ne ku kava pakno,
35 36
Ku
sliiniou-tek sairmta a yan. ari itak.
Israeru
37
ikiri mi utara obitta utumashi shomoki no tambe uonnere yau, Kamui anak ne, tan echi ntara utasa cbikiini otta raige Yesu ani Utarapa newa Kiristo ne kan nisa ruwe ne na. Aige, nei utara anakne ta,p an itak nu chiki,
koro sambe aotke-otke wa Petros newa mosbima Iriwak utara, nekon okai Apostoro utara otta, 38 a cbi ki yak pirika ya ? ari itak. Oiota Petros Yaikokatpak yan, orowa, koro katpak ene itak-bi atusare gnsu pisbno pisbno Yesu Kiristo kon reibei yak anak ne Asbkanne otta baptisma uina yan 39 Ramat ari an korarabe akore kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, nei aeitakamkire ambe anak ne ecbi koro sanikiri gusu bembem, otta konisbuk cbikoro Utarapa ne Kamui koro utara gusu, ebangeko no an usbiketa okai utara gusu bembem an ambe 40 ne ruwe ne, sekoro itak. Orowa, inne mosbima okai itak ani sbinuma pawetesliu ki wa onisbnisbi Tan olieuge ainu ikiri orowa bine ene ita.k-bi 41 no yaikota yaiobaitare yan. Tata otta sbinuma ye itak uina utara anak ne baptisma akore nisa aige, nei tobo ta sbinuma utara otta san sen nin ne 42 utara tura no akopisbki nisa ruwe ne. Avva, nei utara ramma-kane Apostoro epakasbi koro bine tura no ukopoye, aine, nei pan mesbpa bembem ki nei inonno-itak bemliem ki sbiriki okai nisa ruwe ne na. Orowa, nei utaia pisbno pislino isbitoma, awa, 43 Apostoro utara ani inne iyoknnnurep newa sbirosb Orowa, obitta no okai eisbokoro utara 44 aki nisa. anak ne ukotura no okai wa nep ne yakka utura ouse 45 no koro aige, ikoro newa korobe newa eiyok wa nen ne yakka aeisbiramne-bi an nei no obitta no 46 okai utara gusu eimek nisa ruwe ne. Orowa, to pisbno sbine ikinne ramma keutum atte wa Kamui kora kenru ta okai bene ki, koro uni ta pan
:
322
iiiesbpa
APOSTOBO IKIP OMA KAMBI.

bene
ki,
aiiie,
[2.
47.-3.
1-10.
obeuge
sak
do
an
47
keutum koro wa yainucbattek no aep ibe bene ki, Kamui ramye bene ki, obitta no okai utara gusa irenga koro bene ki wa okai nisa ruwe ne na.
Aige,
Utarapa anak ne kasbiaobiuki utara kesto range ko-are nisa ruwe ne.
3 Ik.
sbiri
okai
1
*2
ki kani pakibi ta, ku ji newa Yoannes auak ne Kamui kora ]<:enru or an bemesbpa kor'an. Awa, koro liabo boni wa san orowa no bera ruwe ne a an
Orowa, inoiino-itak
ta,
pakibi
Pefcros
3
4
5
ainu anak ne aani wa, Kauuii kora kenru ta abup utara otta eungeraitep koranikoro kuni ne, nei kenru koro Cbitomtep ari an itak aui aporose apauslita sainaketa abotkere wa an nisa ruwe ne nei guru anak ne tane Kamui kora kenru ta abup kor'an sbiri Petros newa Yoannes nukara Aige, cbiki, eungeraitep koi'amkon ruwe ne. Petros anak ne Yoannes tura sbinuma orun osbitknrukote wa lorun ingara yan, ani itak. Orowa, sbinuma nep ka akore kuni aramu wa nei utara eun ikokanu nisa ruwe ne. Koroka, Petros ene itak-bi Sbirokani bene kongaiii bene ku sak a koroka, koro wa ku an okai be e kore asb na. Niizaret kotan un Yesu Kiiisto reibei ankusbkeraipo apkasb yan, ari itak. Aige, sbinuma sbimon-teke kisbima wa bopunire awa, nani koro kema newa tokom-pone atumasbnure nisa ruwe ne. Aine, nei guru matkosanu wa asb, orowa apkasb beasbi
ruwe ne
liene ki,
aige,
sbinuma apkasb
iiene
ki,
Kamui ramye bene ki wa nei utara no Kamui iiora kenru ta abun nisa ruwe
boripi tura ne.
10
Orowa, obitta no okai utara sbinuma apkasb wa Kamui ramye-bi nukara: aige, sbinuma anak ne eungeraitep akore gusu Kamui kora kenru ta an Cbitomte apa samaketa a kane an gun'ne sekoro eraman orowa, sbinuma gusu betuku orusbpe
:
3. 11-20.]

nfcara sbiri
lie.
323
gasu Dei
nisa
oyamokte wa ara enusbkari

Petros
ruwe
11
Nei guru anak

iiure bine
iie
newa Yoannes kisbima

utai'a sbiri
kor'aii rapoketa, obitta

1'2
no okai
iyokun-
Soromon koro sbem avi aye usbike un uwekarapa nisa ruwe ne. Aige, Pefcros anak ne nei ambe nukara cbiki, utara otta ese vva ene itakbi Israeru un ecbi utara, bemanda gusu tapan orusbpe gusu ecbi enusbkari ruwe be an? Samata
:
13
nep gusu cbi utara yaikota koro kiroro ani bene Kamui kooripakbe pirikap ani bene tan guru cbi apkasbte korachi un orun osbitkurukote ruwe be an ? Ecbi utara ekosbi wa Pirato anak ne 8biiiuma bonnere kusu ne sekoro esanniyo ita, nei kotcbaketa ecbi esbikesbke okere, Abrabani newa
sbui,
14
Isaak newa Yakob koro Kamui, cbikoro ekasbi koro Kamui anak ne koro Pobo ne Yesu nupekte nisa ruwe ne. Koioka, ecbi utara anak ne nei
15
16
17
18
Asbkanne Oupeka ambe esbikasbke, aige, keuk guru ecbi kore kuni koranikoro, Inotu esapanep ecbi raige Kamui anak ne rai oiowa no Sbinuma betopo-sbiknure, aine, cbi uta,ra anak ne Sbinuma gusu an pawetesbu ki utara cbi ne ruwe ne. Orowa, tane ecbi nukara wa eamkiri guru anak ne, Sbinuma reibei eisbokoro ankusbkeraipo atumasbnure a an ruwe un, Sbinuma gusu an eisbokoranak ne, obitta no okai ecbi utara kotcbaketa tapan ara nisasbnu ambe betukure nisa ruwe ne. Awa, tane iriwak utara, ecbi esapane utara poka iki koracbi, ecbi utara ne yakka eramusbkare no iki kuni ku ramu. Koroka, obitta no okai uweingara utara koro parobo ani etoko wano Kamui
;
:
19
20
eupaskuma okaibe, koro Kiristo ayairamsbitnere kuni ambe, tambe nei no auweomare nisa ruwe ne. Tambe gusu, ecbi koio katpak ausbka kuni ne, yaikokatpak wa bosbippa yan, tambe anak Utarapa tek-sam wano sambe-sbiturire pakibi an kusu ne kuni ambe ne sbui, ecbi utara gusu aasbte Kiristo Siiinuma ette kuni ambe ne, Sbinuma anak Yesu
;
324
21
lie
APOSTORO IKIP OMA KaMBI.

:
l3-
21. 4.
1-5.
22
ruwe ne obitta no okaibe kanna aatte pakihi pakiio kaiido anak ne Sbinnma iik kunip ne ambe gusn mosbiri heasbi wano koro nei Asbkanne nweingara utara parobo ani Kamui Ecbi Mose ene itak-bi itak nisa ruwe ne. koro iiiriwak utara tumuge wano, en koracbi
:
23
24
25
26
ne uweingara guru nep ne yakka ecbi otta Sbinuma itak cbiki ecbi inu kusu ne na. Orowa, nei uweingara orun inu sbomoki inan guru ne yakka utara tumuge wano ara ausbtekka kusu ne na. Ruwe newa, obitta no okai uweingara utara, Samueru okake araki obitta no okai itak sange utara, nei utara ne yakka tapan tobo gusu ye nisa ruwe ne na. Eclii utara anak ne uweingara utara koro san-ikiri ecbi ne, sbui E koro santek gusu obitta no okai mosbiri uirup anunuke kusu ne- ari an itak ani Abrabam otta ye Kamui koro aeuitaknup oma pobo ecbi ne ruwe ne. Kamui anak ne koro Pobo betoposbiknure wa ecln' utara pisbno koro wen-buri wano shikirure an ainbe ani ecbi nunuke kuni ne, bosbilii no ecbi orota Sbinuma omande nisa ruwe ne
Utarapa
bopunire
ne Kamui kusu ne
;
anak
iiep
na.
4 Ik.
1
Orowa, utara otta itak kor'an rapoketa anak
ne,
Kamui kora kenru esapane utara newa tumikoro utara esapane guru newa Saddokai un utara tura nei
2
Yesu anlaisbkeraipo rai-i orowa no betopo-sbiknu ambe ani eupaskuma ki wa utara epakasbnu gusu sbi no yairamkoiki nisa ruwe ne gusu ne na. Aige, tek-koldsbima wa nei sbimge tobo pakno sbikkasbima nisa ruwe ne tane onuman ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, nei itak nu inne utara eisbokon nei ainu utara pisbki-bi anak ne go sen nin ne nisa ainu ukoracbi ne ruwe ne. Orowa, nisbatta an cbiki, sapane utara newaekasbi
utara orota araki
; :
4.6-16.]
325
newa kambi nuye utara tura Yeriisarem kotaii uwekarapa wa okai an awa, Kauuii kora lênrii esapaiie iyotta poro guru ne Annas bembeni, Kaiapas benibem, Yoannes benibem, Areksandros hembem,
utava
ta
;
sbui,
Kamui kora kenru esapane
iyotta poro
guru
koro utaribi
7
ani,
bemhem
obitta
okai
8
9
10
11 12
13
14
15
16
Orowa, tumugeta nei utara are cbiki, nep reibei ankusbkerai gasu, tap okai orushpe ecbi ki ya ? ari an anibe ani uwepekennu nisa ruwe ne. Tata otta Petros anak ne, Asbkanne Karaat ani aesbik wa nei utara orota ene itak-bi Utara esapane ecbi utara newa ekasbi utara, tan to sbine katcbak ainu otta aki pirika ikip gusu, nekon a atnbe ankusbkeraipo tan guru kasbiaobiuki ruwe be an ? selôr'an orusbpe gusu, ebi utara akoipisbi yakun, obitta no okai ecbi utara ne yakka, Israeru un obitta no okai utara ne yakka tambe uonnere yan ecbi utara utasa cbikuni otta kungi kokikkik rai orowa no Kamui hetopo-sbiknure Nazaret kotan un Yesu Kiristo kon reibei ankusbkerai, Sbinuma gusu iwange no an wa tan guru teda ecbi kotcbaketa asb kor'an ruwe ne na. Cbisei kara ecbi utara orowa no aemaka sbuina anak ne Sbinuma ne ruwe ne, awa, sbikkeu sapa nep ne akan nisa ruwe ne. Sbinuma gusu sbomoki yakun kasbiobiuki ambe isam ruwe ne inambe gusu ne yakun, kando cboropolêta utara tumta akore nei reibei mosbiuja un kasbiobiuki kuni reibei isam ruwe ne gusu ne na. Orov/a nei utara anak ne Petros newa Yoannes koro rametok korobe nukara, samata, kambi-erampeutek wa eramusb utara shomo ne ari an ambe eraman cbiki, enusbkaii nisa ruwe ne aige, nei utara Yesu tura no okai utara ne sekoro eraman. Orowa, aiwangere ainu nei utara tura no asb wa an i nukara cbiki, nei ambe gusu nep eiyonnuppa itak ye eailâp ruwe ne. Koroka, nei ukoramkoro usbi wano soyuinba kuni al<asbpaotte cbild, utasbpa uweukoramkoro bine ene italc-ln Tan utara eun nekon a cbiki kusu ne ya ? Sbi noassuru asb sliirosb
:
ruwe ne. nekon a inondum

nisa
326
[4. 17-27.
nei utara gusu aki sekor'ambe anak, Yerusarein kotaii
17
18
19
20
21
22
23
24
25
osbirouia ntara obitta eraiiian, aine, cbi utara esbikasbke eaikap rawe iie. Koroka, utara tumta tap orasbpe sbomo sbipirasa kaiii gusu, nei utara tewa no tan ainu reibei gusu sbomo itak kuni pakasbnu yanro, aii itak. Orowa, Dei utara anak ne ihotuyekara wa Yesu reibei gusu epakasbim bene itak bene ara sbonioki kuni ne ikasbpaotte nisa ruwe ne na. Koroka, Petros newa Yoannes anak ne nei utara orun ese wa ene itak-bi: Kamui tek-samata,Kamui orun koitaknu bene ki, ecbi orun koitaknu bene ki-bi anak, inambe pirika ambe ne ya, sekor'ambe ecbi esanniyo yan inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne nukarape bene inu ambe bene mosbiuâ 3'e eaikap ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei utara anak, naa pakasbnu cbiki, bonnere nisa ruwe ne utara okai gusu panakte kuni ika pa eaikap ruwe ne gusu ne na inambe gusu ne yakun, nei akara orusbpe gusu obitta no okai utara Kamui ramye wa okai nisa ruwe ne gusu ne na. Aige, otta tapan iwangere sbirosb aki aiau paba anak ne tu botne pa ikasbima an pa ne ruwe ne. Orowa, abonnere cbiki, nei utara anak ne koro utari orun paye wa, otta Kamui kora kenru iyotta pase esapane utara newa ekasbi utara ye orusbpe Awa, nei ambe anu cbiki, obitta nure nisa ruwe ne. sbine-ikinne Kamui orun bawe asbte wa ene itak-bi Aa Utarapa, Aokai anak ne kando newa toitoi newa atui newa, samata, osbiketa obitta no okaibe kan nisa ruwe ne Aokai anak ne Asbkanne Ramat Dabid ani, E koro uitek guru ne cbikoro micbi parobo ani, ene itak-bi
ta
Nep gusu Oya
uinip utara stikayo ki
? ?
Orowa, uep gusu utara oliap ramepakari ya
26
Mosliiri sliikkasliima utara yaikota yaiyatte,
Utara epuugiue utara anak ne Utarapa epeka no liemhem, Shiuuma koro Kiristo epeka no liemliem uwekarapa ruwe ne
27
inambe gusu ne yakun, son no newa tan macbiya otta Aokai kasbiota E koro asbkanne Uitek guru ne Yesu epeka no Herod newa Pontio Piiato anak ne
4.
28.-5.
1-2.]
327
28
29
30
31
32
33
34
35
36
Oya uinip iitara newa Israeru un iitara iuva, etoko waiio E teke newa E ki esanni3ôp hetukure kusu ne esanniyo okaibe olîtta ki kuni gusu uwekarapa iiisa ruwe ne. Awa, tane, Utarapa, nei utara ki pakashnu itak orun ingara ai<4e, koro ussbiune utara rametokkon no E koro itak ye kuni ne kara, rapoketa, iwangere knni gusu tekebe tnri wa un kore sbui, E koro asbkanne Uitek guru ne Yesu kon reibei ankusbkeraipo sbirosb newa iyokunnure ikip aki kuni gusu akoramkon na. Orowa, inonno-itak aokere cbiki otta uwekarapa wa okai us bike asbuyesbuj'e aige, nei utara obitta Asbkanne Eamat ani aesbikte, orowa rametokkon no Kamui itak ye nisa ruwe ne na. Orowa, eisbokoro wa okai nei inne utara anak ne sbine sambe sbine keutum koro aige, iieii ne yakka koro wa an okaibe anak ne yaikota korobe ne ari sbomo itak ruwe ne, koroka nep nep ne yakka utura ouse no kon nisa ruwe ne na. Aine, poro kiroro ani nei Apostoro utara anak ne Utarapa ne Yesu betoposbiknu amlê gusu koro pawetesbu ki nisa ruwe ne awa, obitta nei okai utara kasbi poro irenga an ruwe ne. Samata, nei utara tuuiugeta nep ne yakka gusu eikobaye guru isani inambe gusu ne yakun, inan guru ne yakka toitoi bene cbisei bene koro yakun, sbinuina nei ambe eiyok, aige, eiyok oro koro wa araki bine Apostoro cbikiii samta are aine, pisbno pisbno eishiramne-i aesanniyo wa aeiniek nisa iTiwe ne na. Orowa, Barnabas ari an reibei ani iVpostoro utara
:
orowa no areikore Yosep anak ne (Barnabas

37
ari
an itak
ibebe anak kotcliane ki pobo ne ruwe ne), Eebi ikiri un guru ne. Kuprios un uirup otta an gun'ne sbinuma toi koro, awa, nei ambe eiyok, aige, auk icben koro wa ek bine Apostoro kot'cbikiri samta ande nisa ruwe ne.
;
5 Ik.
1
ne
2
Koroka, Ananias an an reibei koro an guru anak l<oro maclii Sappeira tura ukosanniyo wa, korope eiyok, aige, oro emko anire, koro niacbi ne yakka nei
328
APosTorto ikip
aiBbe eraiuan, awa, an
oma kambi.
koro
[5. ^-i^.
emko
wa ek
ne.
hine Apos-
toro kofc'chikiri
samta ande nisa ruwe

:
Peti'os ene itak-bi
Ananias, Asbkanne
Koroka,
otta
Eamat
6
7
kosbunge wa nei toi oro emkobo anire kuni ne nep giisu Satan anak ne e koro sambe sbiktere nisa ruwe be an ? nei ambe an ita anak ne eani yaikota korope sbomo ne ya ? Samata, aeiyok okaketa e koro kiroro ta an sbomo ne ruwe be an? Henianda gusu tap ambe e koro keutum ta e esanniyo ya ? Ainu eun sbomo e sbunge koroka, Kamni otta e ko-sbunge nisa ruwe ne. Orowa, Ananias anak ne nei itak nu cbiki bacbiri bine ramat arapare nisa aine, obitta no okai nei orusbpe nu utara sbiri isbitoma nisa ruwe ne. Orowa, upen utara bopumba wa sbinuma kokarakari bine ani wâ iyurui otta omare nisa ruwe ne. Orowa, re icbi ji kan paki okaketa, koro macbianak ne nei orusbpe erampeutek no abun nisa ruwe
:
ne.
10
Awa, orota Petros ese wa ene italc-bi Nei oro gusu nei a toi ecbi eiyok nisa ruwe be an ? Euwe un, nei oro gusu eiyok nisa ruwe ne na, ari nei sbiwentep Hemanda itak. Koroka, orota Petros ene itak-bi gusu ecbi utara anak ne Utarapa Ramat koramnukara kuni utura ukoramkon nisa ruwe be an ? Ingar'an, e koro boku iyurui orota omare utara kot'cbikiri anak ne apa samaketa okai, aine, e ani wa soyumba kusu ne na, ari itak. Orowa, nani nei sbiwentep anak ne
: :
11
12
13'
14
samta bacbiii wa ramat arapare upen utara abup wâ sbinuma rai sbiri an sekoro nukara cbiki, ani wa koro boku samaketa iyurui otta omare nisa ruwe ne. Orowa, ramne karisia kata ne yakka, tap orusbpe nu obitta no okai iitara kata ne 3âkka, poro isbitoma-bi betuku nisa ruwe ne na. Orowa, Apostoro koro teke ani inne no okai sbirosbi newa iyokunnurep anak ne utara tumugeta aki nisa aige, nei utara obitta sbineatki no Soromon ruwê ne koro sbem otta okai nisa ruwe ne. Koroka, mosbima okai utara anak nei utara tura no okai kuni niukesb yakka, utara anak ne nei utara pasere orowa, naa
sbinuma
nisa
:
kot'cbikiri
aige, nei
5.
15-25]
APOSTORO IKIP OMA KAMBl.
629
16
17
18
naa eishokoro ki utara, iniie no okai ainu ne yakka shiwentep ne yakka Utarapa otta ako-okaire nisa ruwe ne utara anak ne machiya riihu otta tashum ki utara sei wa sbotki kata bene atarape kata bene hotkere pakno ne, tambe anak Petros sbirikusb cbiki koro kuriibi poka nei utara tumuge un utara kasbke-kamu kuni ne akarape oe ruwe ne. Saniata sbui, Yerusarem okari an macbiya orowa no ne yakka inne utara anak ne tasbutn ki utara newa icbakkere ramat asbikatkare utara newa sei wa araki awa, pisbno aiwangere nisa ruwe ne na. Koroka, Kamui kora kenra iyotta esapane guru anak ne tura no okai utara obitta tura bopuni (nei utara anak ne Saddokai un utara ne), awa, ikoitupa
;
:
19
20
21
aesbik koro, teke ani Apostoro utara kisbima bine utara gusu an ipakasbnu cbisei ta abupte nisa ruwe ne. Koroka, Utarapa uitekbe ancbikara ta ipakasbnu cbisei koro apa maka wa nei utara soyumbare bine ene itak-bi Ecbi paye wa Kamui kora kenru ta rosbki bine tan Inotu gusu an obitta no okai itak utara otta ye yan, ari itak. Orowa, nei utara tap ainbe nu cbiki, kunne-nisat pakita Kamui kora kenru
:
ta
abup wa epakasbnu
nisa
ruwe
ne.
Koroka, Kamui
22 23
24
25
kora kenru iyotta pase esapane guru anak ne tura no okai utara tura ek, aige, ukoramkoro kuni utara newa Israera un utara koro tono utara uwekarapare, awa, nei utara atak gusu ipakasbnu cbisei ta teshkara nisa ruwe ne. Koroka, auitek utara araki cbiki, nei utara ipakasbnu cbisei ta isam sbiri niikara aige, bosbippa wa oriisbpe nure bene ene itak-bi Son no newa nei ipakasbnu cbisei asesbke wa an sbiri cbi nukara, samata, nei apa samta pungi utara okai an koroka, apa maka asb cbiki, nen ne yakka isam ruwe ne na, ari itak. Kamui kora kenru epungine tono newa nei kenru esapane iyotta pase utara tap orusbpe nu cbiki, bunak wa betuku an orusbpe ne ya ? sekor' Awa, okaibe gusu sbi no utumotne nisa ruwe ne. Ingar'an, sbine ainu ek wa orota ene nure-bi ipakasbnu cbisei ta ecbi abupte utara anak ne Kamui
:
330
[5. 26-36.
26
27
28
29
30 31
82
kora kenru ta roshki vva utara epalcasliDU sliiri okai ne, sekoro itak. Tata otta Kamui kora kenru epungine pase nishpa anak ne tono utara tura arapa wa niwen shomoki no nei utara ani nisa inambe gusu ne yakun, ikineipeka utara orowa no shuma ari apiyekara kuni aramu wa koishitonia wa okai ruwe ne gusu ne na. Orowa, atura wa okai yakun, nei ukoramkoro ki utara kotpokita roshkire nisa ruwe ne. Aige, Kauiui kora kenru esapane iyotta pase guru anak ne nei utara otta uwepekennu wa ene itak-hi Tan reihei gusu iteki epakaslniu kuni ne yupke no akashpaotte ash nisa awa, ingar'an, echi utara echi koro epakashi ani Yerusarem kotan shikte okere, aige, tan guru koro kem un kashi-omare kuni ecbi esanniyo Koroka, Petros newa lôran ruwe ne, ari itak. Ainu utara orun Apostoro utara ese wa ene itak-hi koitaknu kuni ainbe kasu no, Kamui orun koitaknu kunip chi ne ruwe ne. Chikoro ekashi koro Karaui an ale ne chikuni otta echi eokte wa raige Yesu Shinuma anak ne hetopo-shiknure nisa ruwe ne. Sapane guiTi newa kashiobiukip ne kuni ne koro nei arabe shiinon tek sam un Kamui liknare nisa anak ne Israeru un utara ayaikokatpakte wa koro chikokatpak atusare kuni ne aki ruwe ne. Awa, ohi utara anak ne tap orushpe gusu paweteshu ki utara chi ne, saniata, otta koitaknu utara eun Kamui koropare Ashkanne Bamat ne yakka ene ani ne ruwê ne
ruwe
33 34
na, ari itak. Koroka, nei utara anak ne tambe nu chiki, sauibe Koroka, aotte gusu, ronnu kuni yainu nisa ruwe ne. nei ukoranjkor-i ta Gamarieru ari an reiliei koro shine Parisee un guru, tuitak epakashnu guru, obitta no
okai utara orowa no aainukoro guru ash
wa
nei utara
35
irukai gusu asoyumbare kuni kashpaotte nisa ruwe ne. Israeru un echi utara, Aiê, otta ene itak-hi
:
36
utara gusu nekon a echi ikichi kuni orushpe yaikota yaikota yaitubare yan. Inambe gusu ne yakun, tap etokota Teudas hopuni wa yaikota nenka ne sekoro ye aige, ine ashikne hotne utara shinuma
nei
;
5.
B7. 6.
1-4.]

: ;
331
37
38
39
40
41
42
awa, nei ûru araige orowa, shinuma otta kotiik koitaknu utara obitta shitchari wa isam rawe ne. Tan guru okake, auwatori an tobo ta, Gaiiraya un Youdas hopuni wa okai utara sbiren sbinuma ne yakka aisamka orowa, sbinmna koifcaknu utara obitta Orowa, tane ecbi otta ku ye, shitcbari nisa ruwe ne. tan okai utara iteki ekottanu yan, mosbima no okai yan iuambe gusu ne yakun, tan esainiiyo bene, tan iki ikip bene ainu utara orowa no an ambe ne cbiki, koroka, Kamui orowa no an ap aisanika kusu ne ne yakun, ecbi utara anak ne nei utara isamka eaikap ruwe ne ikineipeka ecbi utara Kaniui epeka Orowa, ukoiki kuni anukara kusu ne na, sekoro itak. aige, Apostoro orota nei utara ramuosbma nisa utara sbibekote botuyekara cbiki, sbirikik wa Yesu reibei gnsu iteki ye kuni ikasbpaotte, aine, bonnere nisa ruwe ne. Tambe gusu nei utara anak ne nei ukoramkoro usbi wano paye, aige, nei Eeibei gusu akoatcba kuni aesauniyo utara ne sekoro aramepakari gusu Orowa no kesto Kamui yaikopuntek nisa ruwê ne. kora kenru ta bene koro uni ta bene, yomne sbouioki no Yesu anak ne Kiristo ne sekoro epakasbnu bene ki eupaskuma bene ki nisa ruwe ne na.
:
6 Ik.
1
koikara utara pisbki-bi ainnere sbiwentep kesto gusu an ambe kama ruwe ne gasu Herenes un utara t'amta Hebrai un utara epeka no oromam bopuni nisa ruwe ne. Tata otta nei tun ikasbima wa niu anak ne orota nei inne koikara utara sbibekote botuyekara wa Cbi okai utara anak ne Kamui itak ande ene itak-bi wa set gusu yaisbieiwangere-bi anak ne pirikap sbomo ne ruwe ne. Tambe gusu, iriwak utara, ecbi tumugeta okai pirilca assmXi koro, Bamat newa wayasbnu-bi ani aesbik arawa niu numge, aige, tap okaibe esapanere kuni gusu asbte asb kusu ne. Koroka, cbi utara anak ne sbine-ikinne ramma-kane inonno-itak liem-
Orowa, tan tobo
ta,
koro eungerai
ita,
sbiyompiyara
:;
332
[6. 5-15.
Id, itak otta yaishieiwangere hembem Id kusu na, ari itak. Awa, tan itak anak ne obitta no aige, nei utara eishokor-i okai inne utara napetnere
hem
lie
hemhemhem, Nikanor hemhem, Timon hemhem, Parmenas hemhem, Antiok kotan wano an koikara guru ne
newa Ashkanne Ramat
hem
6
ani aeshik Stepanos numge, shui, Piripos hemhem, Prokoros
Nikoras hemhem numge nisa tan okai utara orowa, inonno-itak Apostoro kotchaketa aroshkire ki okere chiki, kashiketa koro teke ande nisa ruwe
: :
ne.
Orowa, Kamui itak shipiraspa shui, koikara utara anak ne Yerusarem kotan ta shi no ainnere nisa samata, Kamui kora kenru esapane utara tumuge un shiri inne utara nei eishokor-i koitaknu nisa ruwe
;
ne.
8
9
10
11
Orowa Stepanos anak ne irenga newâ liiroro ani aeshik no an wa, utara tumuge ia poro aeiyokunnure ambe newa shirosh iki nisa ruwe ne. Koroka, Ribertin ari an ambe ari aye uwekari un utara hemhem, Kurene un utara hemhem, Areksandria un utara hemhem, Pirikia newa Asia un utara hemhem hopumba wa Stepanos tura upahunara nisa. Orowa, ani shiiiuma itak wayashnu ambe newa Eamat nei utara shisamchashnure eaikap ruwe ne. Tata otta nei okai utara anak ne moshima utara eiyonnupbare
ene itakte-hi Tan guru anak ne Mose epeka ne yakka Kamui epeka ne yakka koatcha itak sangehi chi nu nisa, ari itakte. Orowa, nei utara anak ne ouse utara newa ekashi utara newa kambi-nuye utara oyupupu wa orota araki hine shinuma kishima aige, ukoramkoro utara orun tura, orowa, shunge pawe: ;
wa
12
13
teshu ki utara ashte wa ene itakte-hi Tan guru okere shomoki no tan ashkanne ushike epeka hemhem, tuitak epeka hemhem, itak Range ruwe ne
:
14
15
inambe gusu ne yakun, Nazaret kotan un "Yesu anak ne tan ushike isamka, orowa Mose un koropare buri itasare kusu ne ari an itak ani shinuma ye ambe chi nu nisa, ari itakte. Orowa, nei ukoramkoro ushi rok

7. 1-10-]
APOSTOKO IKIP OMA KAMBI.

okai utara obitta shinuina
333
wa
aige,
nanuhu nukara chiki Kamui bauturumbe an nanubu nepkoro anukan na.

7 Ik.
oran oshikkurakote, nei no
Orowa, Kamui kora kenra

guru ene
itak-bi
:
Tap okaibe tapne ne ruwe be an

itak-bi
:
iyotta
pase esapane
?
Aige, orota
sbinuma ene
10
Iriwak utara newa ekasbi utara inu yan. Haran kotan ta osbiroma etokota, Mesopotamia mosbiri ta an ita, arakuru koro Kamui anak ne cbikoro ekasbi Abrabam orota yainukare bine, orota ene itak-bi koro mosbiri wano, e koro utaribi wano oman wa, Kuani e nukare asb kotan orun arapa yan, ari itak. Nei ita sbinuma Karudea un utara koro mosbiri wano orowa, koro arapa wa Haran kotan ta osbiron:ia micbi rai wa isam okake, nei kotan wano otta tane ecbi osbiroma mosbiri ta atupte nisa ruwe ne orowa, tan mosbiri ta eikesbkorobe sborao akore, ruwe un, kasbiketa kema ande kuni i pakno sbomo akore nisa ruwe ne orowa, naa sbomo sbinuma po an etokota, sbinuma newa koro santek tan mosbiri aeikesbkore i<uni sekoro eitakamkire nisa ruwe ne. Orowa, tap koracbi itak nisa, koro sanikiri oya mosbiri ta riya, aige, nei mosbir'un utara orowa no aussbinnere, orowa, tu sbine wan botne paba uturuta wen no ikicbi wa akore kusu ne, sekoro itak. Orowa, orowa no aussbinnere uirup ku koipisbi kusa ne, ari Kamui itak orowa, okaketa nei utara araki wâ tan usbiketa En otta yaisbieiwangere kusu ne na. Orosama, Sbinuma anak ne nei utara otta okarituye buri om;i, aeuitaknup kore tambe gusu Isaak asangere cbiki, tupesan ikiime an tobo ta okarituye buri akire nisa orowa Isaak anak ne Yakob sangere, orowa, Yakob anak ne ne tun ikasbima wan mak-un ekasbi sangere nisa ruwe ne na. Orowa, nei mak-un ekasbi anak ne eyaitimnap gusu Ecbipt mosbiri orota Yosep ebok awa, Kamui sbinuma tura no an, aige, obitta no okai
:
334
APOSTORO IKTP OMA KAMBI.
[7. 11-24.
11
aeyairaracbuptekbe orowa no obaitare, orowa, Echipt mosbiii esapane Parao kotcbaketa irenpra kore wa wayasbnure nisa samata, Ecbipt mosbiri newa koro cbisei epnnginere nisa bawe ne na. Okake an koro
;
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Ecbipt newa Kanaan mosbir'ebitta kem-ush iki wa sbi no aeyairamcbuptekka, ai^ê, cbikoro ekasbi gusn aep isain niwe ne. Korolca, Ecbipt mosbiri ta aep an sekoro Yakob nu cbiki, atpaketa cbikoro ekasbi utara payere nisa. Orowa, nei okaketa paye cbild, Yosep anak ne koro irivvak otta yaieamkire nisa aige, Yosep koro iiirup Parao orun aeamkiri nisa ruwe ne na. Orowa, Yosep tesbkara wa koro micbi ne Yakob obitta no okai utaribi tura tak, nei utara pisbkibi anak ne asbikne niu ilcasbiraa wa niu e ine Orowa, Yakob anak ne hotne niu ne ruwe ne. Ecbipt mosbir'otta san aine, sbinuma ne jâlcka, awa, nei cbikoro ekasbi utara ne yakka rai nisa utara Sbekem kotan orota aani wa, sbirokani oro gusu Al^rabam Sbekem kotan ta okai Emmor koro pobo otta hok iyurui orota ande nisa ruwe ne. Koroka, Kamui anak ne Abrabam gusu koeitakamkire ambe epa kuni pakibi epa ebange cbiki, utara anak Ecbipt mosbiri ta uare wa ainnere nisa, Yosep eamkiri sbomoki no mosbima an nei mosbiri esapane guru betuku pakno ne ruwe ne. IseA esapane guiii anak ne cbikoro utaribi gusu irarape ki, awa, sbomo isbu kuni ne koro pobo osurupa kuni cbikoro ekasbi oran wen no ikicbi nisa ruiwe ne na. Nei ita anak ne Mose sbiko, aine, Kamui sbiretok kon rawe ne
; ;
;
22
23
24
cbup uturuta aoresa, orowa, asoinere cbiki, Parao koro matnepo sbinuma uk bine, yaikota koro pobo koracbi ioresu nisa ruwe ne. Orowa, Mose anak ne Ecbipt mosbir'un utara koro wâjâsbnu ambe gusu aepakasbnu; aige, itak gusu ne yakka ki ikip gusu ne yakka sbinuma kiroroasbnu nisa. Koroka, sbinuma tane tu botne pa pakno pa poro ebange cbiki, koro iriwak ne Israeru un utara botanukara gusu arapa kuni keutum atte Awa, sbinen aiwende sbiriki nukara cbiki, nei nisa.
awâ, lôro micbi kot cbisei ta re
7. 25-3G.]
335
25
guru kikikara, aige, aepokba guru Ecbipfc mosbiri un guru sbirikik nisa
ikemnu wa nei ruwe ne orowa,

:
26
27
2S 29
30
31
32
33
34
35
36
ne sbinuma koro teke aiii koro iriwak utara kasbiobiuki kusu ne sekoro nei utara eraman kuni sbinuma ramu nisa ruwe ne a koroka, erampeutek ruwe ne. Orowa nei sbimge tobo ta, nei utara ukoiki Vv'a okai ita, sbui, sbinuma irenga ratcbire kuni Nisbpa utara, uiriwak a ramu, aige ene itak-bi: nep gusu ufcasbpa iwende ruwe be an^? utara eciii ne Koroka, nei a-un guru wencle gar'anak ne oyak un sbinuma oputuye wa ene itak-bi Hunna eani ani un esapane wa koipisbi guru ne kuni kara ya ? Numan nei Ecbipt mosbir'un guru e raige koracbi e en raige rusui ruwe be an ? Orowa, tap itak an gusu Mose kira, aige, Midian mosbiri ta riya, awa, nei mosbiri ta tu okkai pobo sangere nisa ruwe ne. Aine, tu botne pa epa cbild, paraparase basb abe-nui osbiketa nei imp otta an Sina nupuri ta Kamui bauturumbe sbinuma orun yainukare nisa. Orowa, Mose anak ne nei anukarabe nukara cbiki, gusu iyokunnure awa, ingara gusu karange no ek cbiki, Utarapa bawehe anu-bi: Kuani anak ne e koro ekasbi utara koro Kamui Ku ne, Abrabain koro Kamui, Isaak newa Yakob Ivoro Kamui Ku ne ruwe ne, ari bawasbi. Orowa, Mose tususbke wa ingara kuni isbitoma ruwe ne. Awa, orota Utarapa ene itak-bi E kema wano keire pita yan kata e asb usbike anak ne Asbkanne toi ne ruwe ne gusu ne na. Son no newâ Kuani anak ne Ecbipt mosbiri ta okai Ku goro uirup wen no akore ambe nukara hembem ki, asbte oromande bawe nu bembem Ku ki, awa, nei utara kasbiobiuki gusu Ku ran ruwe ne betak, tane ek, aige, Ecbipt mosbir'otta e omande kusu ne, ari itak. Hunna eani un esapane wa koipisbi guru ne kuni kara ys, ? ari an itak ani ye wa esbisbi tan Mose anak, basb osbiketa, orota yaiimka re bauturumbe koro teke ani esapane guru newa kikiI'ayep ne kuni gusu Kamui anak ne sbinuma omande nisa ruwe ne. Tan guru anak ne nei utara tura,
Kamui anak

336
[7- 37-46.
37
38
39
40
41
42
Ecbipt moshiri ta ne .yakka Kokai atui otta ne yakka, saiiiata, tu bofcne pa uturuta nup otta ne yakka iyokunnure ikip newa shirosh ki nisa ruwe ne. En korachi, echi koro iriwak utara tumnge wano echi utara gusu Kamui aiiak ne uweinaara guru hetukure kiisu ue, ad an itak ani Israeru utara otta je Mose anak ne tan guru ne ruwe ne. Tan guru anak ne Sina nupuri kata otta ye hauturumbe tura bene, cbikoro ekasbi utara tura bene, nup otta an uwekari ta an gun'ne un otta koropare kuni ne sbinmna anak ne isbu sbongo akore nisa cbikoro ekasbi utara anak ne sbinuma oiTin koitaknu sbomoki, koroka, yai orowa no oputuye wa sambe ani Ecbipt n:iosbiri orun bosaii, aige, Aaron otta ene itakbi Un kotcbaketa paye kani Kamui kara yan inambe gnsu ne yakun, Ecbipt mosbiri wano un tui'a tan Mose gusu anak ne, nekon a aki koro okai ya, cbi erampeutek ruwe ne gnsu ne na, ari itak. Awa, nei tobo ta nei utara anak ne pon beko kara, aige, potoki orun yangep yange wa koro teke karape eyaikopuntek nisa ruwe ne na. Koroka, Kamui anak ne bosaii, aige, kando topa otta yaisbieiwangere kuni gusu nei utara yaikorere nisa uweingara kambi kata cbiesbinnuye koracbi ne
; : :
im utara, tu hotne pa utura nup otta okai rapoketa Echi utara anak ne iraje chikoikip newa yange kunip En orun yange nisa niwe he an ?
Israeni chisei
Aa
4o
Orowa, Morok koro kash newa Repan Kamui koro nochiu echi uk, Ongami gnsu nei nokaha echi kon nisa
na.
Orowa, Babyronia moshiri ikushketa kuani echi tupte ash kusu ne
44
45
46
Cbikoro ekasbi utara anak ne, nup otta Mose akasbpactte koracbi, pawetesbu gusu an kasb koro, anukara nokaba an nei no akara Ivuni ne aki nisa. Orowa, cbikoro ekasbi utara ne j' akka, nei okake uirup korope aeikesbkore ita Yesu tara nei ambe koro wa ek Kamui anak ne Dabid tobo pakno cbikoro ekasbi nan kotcbake wa ]iei uirup okeuba nisa nei Dabid anak
;
;
7. 47-59.]
337
47 48
ne Karaui tek-samata irenâ koro, aine, otta Yakob koro Kamui oshiroina ushi pa kmii gasu koramkon Koroka, Soromon aiiak ne Shinuma nisa ruwe ne. gusu kenru kara. Yak a 3âkka, lyotta Ri Ambe anak ne teke ani akara ushiketa shomo oshiroma ruwe ne uweingara guru ye-hi koracbi ne,
;
49
Kando anak
iie Ku goro aniset ne, Toitoi anak kasLiketa Ku kemaha ancle kunip ne nekon a kenru eclii kara kusu ne ya ? ari Utarapa itak En gusu Shui, otta Ku shim kuni usliike nekon a ambe ne ya ?
:
50
51
Ku
goro teke anak ne obitta tap okaibe sliomo kan nisa ruwe he
an?
52
53
Okkeu nitturinne sau:ibe newa kisaraba sbomo okarituye buri akire utara, rarama Asbkanne Eamat ecbi sbisbire ruwe ne ecbi koro ekasbi utara koracbi, Ecbi koro ekasbi utara nei no ecbi ikicbi ruwe ne. sbomo kesbke uweingara utara inauibe ne ruwe ? Kei utara anak ne etoko wâno ek knsbki Oupeka Ambe gusu eupaskuma ki utara ronnu nisa ruwe ne ecbi utara tane nei Oupeka Ambe ekosbi wa keweuk utara ne okere bauturumbe aasbte tuitak ecbi uina* nisa, awa, sbomo nei ambe sbikkasbima utara ecbi
:
ne, ari Stepanos itak.
54
55
Orowa, utara anak ne tap okaibe nu

tuitui
cbiki,
sambe
56
57
58
nimakibi ko-nirewe nisa ruwê ne na. Koroka, Stepanos anak ne Asbkanne Bamat ari aesbik wa kando oiam yaikasbioingara pirika, awa, Kamui nupeki nukara, samata, Kamui sbimon teksamata asli wa an Yesu nukan'nisa rawe ne aige, ene itak-lii : Tngar'an, kando raakke sbiri ku nukara, Orowa, Kamui sbimon tek-samata Ainu Pobo asb Koroka, nei utara sbiri ku nukao'na, sekoro itak. rui hawe asbte wa koro kisaraba cbisesbke bine sbineorowa, nei ikinne sbinuma tusbtek no kopiuki
w-a
;
59
macbiya orowa no eyomak wa otta sbuma ani piyeka.ra orowa, pawetesbu ikicbi utara anak ne Sauros ari aye upen guru cbikiri samata koro mipibi ande nisa ruwe ne. Stepanos anak ne, Utarapa Yesu ku ramat uk wa en kore ari an itak ani ve wa bawe
;
333
[7.
60. 8.
1-11.
60
ashte rapoketa shuma ani piyekan nisa rawe ne. Awa, shinuma kokkaea bine poro ha we ani hawe ashte wa, Utarapa, tan katpak
iteki iiei
utara kashio-
mare wa en kore, ani ye. Orowa, tap okaibe ye okere chiki shinuma mokon'nisa ruwe ne.
8 Ik.
1
Orowa, Sauros anak ne shinuma araige kuni-hi
ramuoshma wa an ruwe
ne.
4
5
6
7
8
9
10
11
Orowa, nei toho ta Yerusarem kotan ta an karisia epeka yupke epokba ambe hopuni awa, apostoro utara shomo ne wa okai utara anak obiita Yudea kotan shikapneka no shitchari nisa ruwe ne. Aige, aainukoro utara anak ne Stepanos iyurui orota omare, orowa, shinuma gusu poron no raichishkan nisa ruwe Koroka, Pauros anak ne karisia kowende, aige, ne. chisei pishno orun ahun wa okkai ainu ne yakka matne ainu ne yakka nin:iba hine upakashnu chisei ta ahunde nisa ruwe ne. Tambe gusu, shitchari wa okai utara anak ne Orowa, payekai wa itak eupaskuma nisa ruwe ne. Piripos anak ne Samaria machiya ta san wa orota Aige, topaha utara inu w-a aki Kiristo eupaskuma. shirosh nukara chiki, shine ikinne Piripos ye orushpe orun ikokanu nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, rui hawe ani hawe ash ichakkere ramat inne utara orowa no oaship orowa, tusushke tashum eshiyeyeba utara bene, hera utara bene, inne no aiwangere Awa, nei machiya ta poro yaikopunnisa ruwê ne. tek-hi an ru\ve ne na. Koroka, Simon ari an reihei koro shine ainu an, shinuma anak ne teeda nei machiya ta pon-itak ki wa Samaria un uirup eoyamoktere, aige, yaikota anak nenka pase gun ne sekoro ye ruwe ne utara obitta pon guru wano poro guru pakno Tan ainu shinuma oran ikokanu wa ene itak-hi anak ne Pase aii aye Kamui koro kirorope ne ruwe ne, ani itak. Orowa, shinuma ohon no uturuta koro
;
: :
8. 12-24.]
339
12
pon-itak ani utara eo^âinoktere gusu orun ikokanu Koroka, nei utara anak ne Piripos nisa ruwe ne. eupaskuma Kanuii niosbiri gusu an pirika shoiigo
hem hem, Yesu

13
Kiristo
kon
reihei
liemhem
eisho-
koro chiki, ainu ne yakka shiwentep ne yakka Orowa, Simon yaikota ne baptisma akore nisa. yakka eisholcoro aige, baptisma akore cbiki* ramma-kane Piripos tura no an orowa, shirosh newa poro kirorope aki-hi nukara bine eoyamokte nisa ruwe
:
14
ne na. Orowa, Yerusarem kotan ta okai Apostoro utara anak ne Samaria kotan Kamui itak akore ruwe ne
15
16
nu cbiki, orota Petros newa ruwe ne awa, shinuma utara sap okere yakun, Ashkanne Eamat akoropare kuni
sekor'an
orusbpe
Yoannes payere
lusa
17
18
19
20
21
gusu inonno-itak ki nisa inambe gusu i:ie yakun, nei ouse utara kata Ashkanne Bamat naa sboino ran Utarapa ne Yêsu reibei otta baptisma akore na. Orowa no, nei utara Icata teke ande, aige, Ashkanne Eamat akore nisa ruwe ne na. Orowa, Apostoro tekehe aande gusu Ashkanne Bamat akore ruwê ne sekoro Simon nukara chiki, ichen kore kuni ki wa eoe itak-bi Nen nen ne yakka kata teke ku ande chiki, Ashkanne Bamat akore kuni ne en orun ne Koroka, yakka tap an kiroro en Icore, ari itak. E koro shirokani shinuma orota Petros ene itak-bi eani tura no miinin na, eani anak ne ichen ari Kamui korarape hok easblâi ani an ambe ani e yainu nisa ruwe ne gusu ne na. Tan orushpe gusu eani anak ne irenga newa moni isam, e koro sambe Kamui tek: :
:
22
23 24
oupeka shomo ne ruwe ne gusu ne na. gusu, tan e ki wenbuii gusu yaikokatpak yan, orowa, Utarapa orun koramkoro, yak anak ne e keutum ta e esanniyo yainu-bi atusare kusu ne nangon na. Eani anak ne shiunin ninge ta an, wen])e ani atupetupe wa an ari an aujbe ku nulcara, ari itak. Ika tan e ye Orowa, Simon ese wa ene itak-bi okaibe en gusu ek kuni en gusu Utarapa koramkoro wa en kore, sekoro itak.
samata
Tambe

340
25
[8. 25-35.
26
27
gusu, nei iitara anak ne paweteshu Id wa ye okere chiki, Yenisarem otta hekomba, aige, Samaria nn utara koro inne okai kotan ta pirika sboiigo eupaskuina nisa ruwe ne. Koroka, Utarapa koro baiitiiLunibe Piripos otta itak wa ene hawe oka-bi Hopuni wa to nosbike ta Yerusarem wano Gaza orun paye an pikata peka orun oman, nei usbike anak nup ne. Orowa, sbinuma bopnni wa oman aige, ingar'an, Etiopia nn utara esapane Kandake ani an reibei koro sbiwentep pokta poro mondum akore Etiopia un sbine ainu ne Eunokos an, nei ainu anak ne nei sbiwentep koro ikoro obitta esapane guru ne, awa, sbinuma ongami
Tambe
Utarapa
ifcak
28
29 30
31
42
gusu Yerusarem otta ek nisa ruwe ne aige, nei guru anak ne koro nisbinda otta a wa an wa bosbipi ita, Isaya uweingarape orooitak kor'an nisa ruwe ne. Orowa, Eamat anak ne Piiipos otta karange no arapa wâ tan nisbinda orun yaitura 5ân an itak. Orowa, Piripos boyupu bine nei guru Isaya uweingarape orooitak sbiri nu, aige, otta ene itak-bi Esbinuma ka e orooitak ambe eraman ruwe be an ? ari itak. Orota sbinuma ene itak-bi En epakasbnn guru isam cbiki, nekon a ku eraman easbkai ya ? ari itak. Orowa, Piripos nei nisbinda o wa tura no rok knni akoramkon nisa ruwe ne. Kamui kambi kata orooitak kor'an usbike anak ne tambe ne ruwe ne
;
33
Araige knni hitsuji koraclii Shiuuma atura nisa Orowa, pon hitsuji anak ne ari amemke Icuni uotakop kotcliaketa 1110 no an koraclii, Tambe nei no Sbinuma ne yakka koro paro sbomo basa nisa ruwe ne Sbinuma aeyaieoripakkare wa an ita akore kuni aesanniyo-i auk Sbinuma ikiri bumm ye kusu ne ya ? Sbinuma kor'inotu mosbiri wano auk ruwe ne gusu ne na.
; :
34
35
Orowa, nei Eunokos anak ne Piripos otta ese wa ene itak-bi Nekon a ka, inan guru gusu uweingara guru anak ne tap an itak ye ya ? Yaikota gusu ne ya ? mosbima guru gusu ne ya ? ari itak. Orowa, Piripos anak ne paro maka bine tan Kamui kambi ani beaslii wa, orota Yesu eupaskuma nisa ruwe ne.
:
8.36.-9.
1-8.]
APOSTORO IKIP OMA. KAMBI.
341
;
36
Payekai, aige, wakka an usbike orun araki awa, nei Eunokos ene itak-hi Ingar'an, teda wakka an; shomo baptisnia a en kore kimi nep ahatto an a ?
:
38
39
40
mo no ash kuni akashpaotte, tun wakka oshiketa sap, Piripos ne yakka ne Eunokos ne yakka awa, baptisma akore nisa. Orowa, nei wakka orowa no yap cbiki, Utarapa Earn at Piripos uk wa isara aige, tewa no nei Eunokos anak ne sbomo sbinuma nukara, orowa, 3âinucbattek wa paye nisa ruwe ne na. Koroka, Piripos anak ne Azotos kotan ta anukara orowa, nei kotan alûsh cbiki, Kaisaria kotan kosbirepa pakno obitta
Orowa,
nei nishinda
aige, nei
;
:
no olvai raacbiya otta ruwe ne.
pirika sbojigo
eupaskuma
nisa
9 Ik.
1
Koroka, Sauros anak ne Utarapa koro koikara utara gusu sakayo newa iraye hawe asbte wa okai rapoketa, Kamui kora kenru iyotta poro esapane guru otta Oman bine Damaskos kotan ta okai uwekarapa cbisei orun arapa wa, toada nei Kubu koro ainu i:ie yakka sbiwentep ne yakka anukara cbiki, tupetupe wa Yerusarem l?otan otta tekepasbte kuni karabi korarakon nisa ruwe ne na. Awa, sbinuma payekai rapoketa Damaskos kotan ta karange no ek aige, ekusbkonna lândo orowa no pekere an wa sbinuma okari atte nisa ruwe ne orowa, sbinuma sbirikata bacbiri, aige, orota ene ye bawe anu-bi Sauros, Sauros, nep gusu eani en kesbke rawe be an? Orowa, Sbinuma ene itak-bi Utarapa, Aokai nen
;
:
:
6 7
ne ya ? Sbinuma ene ese-bi E kesbke Yesu Ku ne iiiwe: koroka, bopuni wa machiya otta abun, aige, nekon a e iki kuni okaibe anure kusu ne na. Orowa, tura no payekai utara anak ne nepi ye sbomoki no rosbki, awa, nei itak bawe nu, koroka, nen ne yakka sbomo nukan nisa ruwe ne na. Okaketa, sbiri wano Sauros anak ne bopuni aine, koro sbiki amaka cbiki, nep ne yakka nukara eaikap ruwe ne awa, utara
:
342

shinutiia koro teke
[9. 9-20.
10
aiii bine paye wa Daumskos kotan Orowa, shinuma rereko ta orota tura nisa ruwe iie. ibe shoniold ikii sbomoki no sbiknak wa an mwe ne. Orowa, Daniaskos kotan ta Ananias ani ai'eikore
11
12
sbine koikara guru an awâ, sbinuma otta anakarabe Ananias orota shinuma ani Utarapa ene itak-bi Sbinuraa Utarapa, ingara, kuani ne. ene itak-bi bopuni wa Kuorota Utarapa ene bawê oka-bi wanno ari aye ra otta otnan wa Youdas kot cbisei ta Tarsus un guru Sauros ari areikore ainu gasu uwepekennu yan ingara, sbinmna inonno-itak ki kor'an
; :
:
13
14
15
16
17
IS
19
20
Ananias ani an reibei koro ainu nei cbisei otta abun wâ sbinuma ingare kuni ne kasbiketa tekebe ande-bi nukan nisa rawe ne. Koroka, AnaUtarapa, inne utara orowa no tan nias ene ese-lii guru gusii an orusbpe ku nu, awa, sbinuma YeiTisarem kotan otta E koro asbkaniie utara wen no kara ambe ku nu okere orowa, obitta no okai E kon reibei ko-nisbuk utara tupetupe kuni mondum Kamui koia kenru poro esapane utara orowa no akore na. E oman yan, sbiKoroka, orota Utarapa ene itak-bi numa anak ne oya-mosbir'uii utara tek-samata bene, mosbiri sbikkasbima utara tek-samata bene, Israeru un utara tek-samata bene, Ku reibei ani kuni anumge wa an ap ne ruwe ne gusu ne na orowa, Ku rengap gusu sbinuma inan okaibe gasu ramuasbitnere kusu ne ya ku nukare kusu ne na. Orowa, Ananias oman wa nei cbisei otta abun aige, sbinuma kata teke Ku iriwâk ne Sauros, eani ek ande wa ene itak-bi iTi bontomota e otta yainukare Utarapa ne Yesu anak ne aokai ingare kuni gusu, samata xlsbkanne Ramat ani E aesbikte Imni gusu en tesbkan nisa ruwe ne. Orowa, nani sbinuma koro sbiki wano ramram nepkoro okaibe rapapse nisa ruwe ne, awa, ingan nisa ruwe ne orowâ, sbinuma bopuni wa baptisma akore; okaketa aep ibe wa atumasbnure nisa ruwe ne na. Orowa, sbinuma Damaskos kotan ta okai koikara Orowa, utara tura no an tobo pakno an ruwe ne. nani Uwekarapa cbisei ta, Yesu anak ne Kamui
saniata,
:
9.21-31.]

lie
343
21
22
-
23 24
25
an ambe ani eupaskuma nisa niwe ne. no okai nu utara anak ne oyaniolcte hine Tan guru anak ne Yerusarein kotan ta ene itak-bi okai tan reibei ko-nisbuk utara toiko-wende guru sbomo ne ruwe be an? Orowa, sbinuma teda ek ikkeu anak ne nei utara tupetupe wa Karaui kora kenru poro esapane guru otta rura kuni anibe ne. Koroka, Sauros anak ne naa naa atumasbnure wa tambe anak ne Kiristo ne sekor'ambe sonnere ki wa Daniaskos kotan ta okai Yudea un utara sambekokurusere nisa ruwe ne na. Orowa, inne toho aokere cbiki Yudea un utara sbinuma raige Ivuni ukoramkon nisa. Koroka, nei osbke ambe anak ne Sauros otta anu. Orowa, Sbinunm raige kuni ne tokap bene an bene nei utara abun-apa pungine nisa koroka, koro koikara utara anak ne ancbikarata sbinuma uk wa cbasbi tumama kari range, totta saranip osbiketa range nisa ruwe
Polio
ari
Awa,
obitta
ne.
26
Orowa sbinuma anak ne Yerusarem kotan

cbiki,
ta ek
27
koikara utara otta yaikotukka kuin aramu: awa, utara obitta sbinuma koisbitoma, koikara guru Koroka, ne kuni eumbipka ruwe ne gusu ne na. Barnabas anak ne sbinuma uk wa Apostoro utara orun tura, aige, ru bontomota Utarapa nukara hemhem ki, otta koitak bembem ki, samata, rametokkon no Damaskos kotan ta Yesu reibei gusu ye ambe
28
bembem
29
30
31
Orowa, nei utara otta nure nisa ruwe ne. sbinuma anak ne Yerusarem kotan ta an wa nei utara tura abun-sbiri soyun-sbiri an wa rametokkon aige, sbinuma, no Utarapa reibei gusu ye sbiriki Herenes un utara tura wa upabunara; koroka, nei utara anak ne sbinuma raige kuni bunara nisa ruwe ne. Orowa, iriwak utara nei ambe nu cbiki, Kaisaria kotan ta itura wa Tarsos orun omande nisa ruwe ne. Orowa, Yudea ebitta newa Gariraya newa Samaria un karisia anak ne itoino an, awa, aasbte nisa aige, Utarapa koisbitoma wa Asbkanne Eamat ani aomaoma wa apkasb bine ainnere nisa ruwe ne na.
: ;
344
32 83
[9. B2-43.
34
35
Orowa, Petros anak ne obitta no okai ushike kush ita, Bidda kotan ta osbiroma ashkanne Awa, tupeutara orota ne yakka san nisa ruwe ne. san pa ututta koro shotki kata botke x\.ineas ari an nei guru reibei areikore an ainu apa nisa ruwe ne anak tususbke sbiyeye etasbum wa an na. Orowa, Yesu Kiristo e sbinuma orota Petros ene itak-bi bopuni wa sbotki cbupu, ari itak. iwângere na Orowa, nani sbinuma bopuni nisa ruwe ne. Orowa, Ridda newâ Sbaron kotan ta osbiroma utara obitta nei guru nukara, aige, Utarapa orun bosari nisa ruwe
wa Oman
ne.
36
37
38
39
40
41
42 43
Orowa, Yoppa kotan ta Tabita ari an reibei koro koikara sbiwentep an, nei ambe eepakita yakun, Dorkas ne ruwe ne nei sbiwentep analv ne pirika ikip poron Awa, nei ita no ki, orowa, eungeraitep kore gun'ne. sbinuma tun:isak wa rai orowa, afuraye cbiki rikta an tumbu ta aande nisa ruwe ne. Aine, Eidda kotan anak ne Yoppa kotan ebange wa gusu, koikara utara anak ne Petros nei kotan ta an sekoro nu cbiki, orota utara tesbkara bine, tunasbi no ek kuui koramkon nisa. Orowa, Aige, Petros bopuni wa tura no arapa. ek cbiki, nei rikta an tumbu ta tura awa, obitta no okai sbiyompiyara sbiwentep anak ne samaketa rosbki wa cbisb, orowa, tura no an ita Dorkas kara aikusbte amip newa cbimipi sbinuma nukare. Koroka, Petros anak ne obitta no okai utara soyumbare cbiki, kokkaea bine inonno-itak ki orowa, nei kaisei orun Orowa, bosari wa Tabita, bopuni yan, ari itak. teke kosbisbimare wa bopunire aige, asbkanne utara newa sbiyompiyara sbiwentep botuyepakara wa sbiknu no koropare nisa ruwe ne. Orowa, tap orusbpe anak ne Yoppa sbikapneka no anu aine, inne utara Utarapa eisbokon nisa ruwe ne. Orowa, Petros anak ne olionno Yoppa kotan ta an kepuru kara guru ne Simon cbisei ta an nisa ruwe ne na.
: ;
10. 1-15.]

10
Ik.
ari
345
Kaisaria
Italia ari
kotan
aporose
ta
Kornirios
an
reibei
koro
ikiri
otta kotuk ashikne kotuini-
koro guru esapane guru an, Shinuma anak ne Kamui kooripak, koro uni un utara ebitta tura Kamui koishitoma guru ne, orowa, poron no okai eungeraitep utara otta kore, saniata, ramma Kamui ko-ioonno-
6
7
8
9
10
11
12
13 14
15
ruwe ne. Shinuma iramasure no anukarape nukara, awa, tokap to ta shinepesan pakihi pakita, Kornirios ari an itak ani ye orota abun sbiii an, Kamui hauturumbe an. Orowa, sbinuma orun nukara cbiki isbitoma wa ene itak-bi Utarapa, nep ta ? Orota, E ki inonno-itak newa eungeraitep anak ne Kamui esbkarun ruwe ne. Tane, Yoppa kotan ta utara tesbkara wa Petros ari an reibei koro Simon sbinuma anak ne kepuru kara guru Simon tak yan tura reusbi kor'an, kot cbisei anak ne atui-sam ta an Orowa, nei orusbpe ye ruwe ne, sekoro itak. hauturumbe arapa wa isam cbiki, nei guru anak ne koro uitek utara tun newa ramma otta yaisbieiwangere Kamui kooripak tumi-koro guru sbinen botuyekara orowa, tap orusbpe obitta nure cbiki Yoppa kotan orota payere nisa ruwe ne. Nei sbimge tobo ta sbinuma utara payekai wa macbiya ebange no araki ita, Petros anak ne iwan pakibita, inonno-itak gusu cbisei kitai korikin aige, sbinuma sambe cbinoiba wa ibe-rusui a koroka, utara aep etokooiki rapoketa, sbinuma kurukokonna sbiknatara aige, ingar'an, kando makke, orowa poro senkake nepkor'an ap ine sbikkeu ani kando wa aorange nei senkake upsborota niosbiri kata an usa okai cbikoikip newa reyep kane rik kusb cbikap tura okai an. Awa, orota ek bawe ene oka-bi Hopuni, Petros, raige wa ibe yan, ari itak. Koroka, Petros ene itak-bi Sbomo, Utarapa kuani anak ne tane pakno nep ne yakka use okaibe bene turu-usbbebene sbomo ku e, ari itak. Orowa, kanna-sbui sbinuma orota bawe anu-bi Kan:iui turu-saktep iteki use
itak ki
346
16
[10. 16-28.
17
18
19
20
21
okaibe ne sekoro esannijô yan, ari itak. Orowa, re shuine tap korachi aki awa, Dei ap nani kando oruii auk wa isam. Orowa, Petros anak ne nukara okere nukarabe nekon a ikkewe an a gusu yai oshiketa shiri cbiukopoye ita, ingar'an, Kornirios orowa no ateshkara utara anak ne Simon kot chisei uwepekennu okere koro okai wa, nei apa samta rosbki kane, Petros ari aye Simon nei cbisei ta reusbi sbiri an a nu nisa ruwe ne. Orowa, Petvos anak ne nei nnkarape gusu yaikosbiramsbniba rapoketa, sbinuma orota Eamat ene itak-bi Ingar'an, re ainu e bunara kor'an. Koroka, bopuni wa ran bine, iitumasbi sbomoki no, tura no arapa yan Kuani nei utara tesbkara nisa ruwe ne gusu ne na, ari itak Orowa, Petros nei utara otta san wa ene itak-bi Ingar'an, ecbi bunara
:
:
22
23
24
25
26
27
28
guru ku ne ruwe ne nep gusu ecbi araki ruwe ? ari itak. Oupeka wa Orowa, nei utara ene ital?-bi Kamui Iwisbitoma, samata, Yudea un uirup ebitta orowa no pirika assuru akore asbikne botne tumi koro utara esapane Kornirios anak ne tesbkara wa kot cbisei ta e tak wa e otta itak nu kuni ne Kamui* asbkanne bauturumbe ani apakasbnu nisa ruwe ne, ari itak. Tambe gusu sbinuuia nei utara abupte wa reusbire nisa ruwe ne na. Orowa, nei shirnge tobo ta sbinuma bopuni wâ nei utara tura arapa, aige, Yoppa kotan ta okai iriwak utara ne yakka tura no pa3ê nisa ruwe ne. Aine, nei sbimge tobo ta sbinuma Kaisaria kotan ta abun. Awa, Kornirios anak ne koro apaba utara newa ikateomare utara uwekarapare wa okai wa sbinuma ebuye sbiribi an na. Orowa, Petros anak ne abun cbiki, Kornirios sbinuma ekanol<, aige, koro cbikiri ta sbirikoteike wa ko-ongarai nisa ruwe ne. Koroka, Petros anak Hopuni yan ; ne sbinuma rosbkire wa ene itak-bi Orowa^ kuani, yaikota ne yakka ainu ku ne ruwe ne. tura no itak kor'an rapoketa sbinuma abun, aige, inne utara uwelc arapa wa okai-bi nukara cbiki, orota ene itak-bi Yudea un guru anak ne raosbima okai uirup
: :
10. 29-38]
347
29
30
31
32
orun ahun bene ki, otta yaikotuklca bene ki kuni ambe anak ne tuitak otereke ambe ne sekoro echi utara yaikota echi eraman ruwe ne orowa, inan giaru ne yakka usep ne bene turu-usbbe ne bene iteki ku ye kuni Kauiui en epakashnii nisa ruwe ne tambe gusu, kuani ne yakka abotuyekara cbiki, tasa itak shomo sange no ek nisa ruwe ne. Tambe gusu, bemanda gusu ecbi en botuyekara gusu utara tesbkara nisa ruwe be an ? ku nu rusui ruwe ne. Orowa, Ine tobo etoko, tane an pakiKornirios ene itak-bi bi ta pakno, tupesan pakibi ta ku kot cbisei ta inonaige, ingar'an, nupeki at amip no-itak ku ki kor'an mi sbine ainu en kotcbaketa asb wa an wa ene itakbi E ki inonno-itak anu wa an, orowa, Kamui kotcbaketa e kore eungeraitep anak ne aesbkarun wa Tambe gusu, Yoppa kotan ta tesbkara wa an. Petros aii an reibei koro Simon botuyekara yan sbinuma anak ne atui-samta an kepuru kara Simon
;
: :
33
kot cbisei
ta
reusbi
kor'an, sekoro
;
itak.
Tambe
34 35
36
37
38
gusu nani e orun ku tesbkara orovva, en orun e ek-i anak ne piiika ruwe ne. Tambe gusu, tane cbi utara anak ne obitta teda Kamui tek-samata okai, aige, Utarapa orowa e ikasbpaotte okaibe obitta nu kuni gusu ne na. Orowa, Petros anak ne koro paro maka bine ene itak-bi Son no newa, Kamui anak ne utara eangesb Kamui sbomo ne ari an ambe ku nukan ruwe ne koroka, inan mosbiii uirup otta Sbinuma koisbitoma oupekap ki guru an cbiki Sbinuma enupetnere Yesu Kiristo gusu itomo an kunip ne ruwe ne. pirika sbongo aeupaskuma Israeru un utara otta omande itak (Sbinuma anak obitta no okaibe koro Utarapa ne) Yoannes baptisma eupaskuma ki okaketa, Gariraya mosbir'otta beasbire wa Yudea mosbiri sbikapneka no assuru aasbte itak ecbi utara yaikota eraman Sbinuma anak ne Nazaret un Yesu ne, Kamui anak ne kiroro newa Asbkanne Eamat Sbinuma kasbiketa ota nisa ruwê ne orowa, Sbinuma pirikap iki wa apkasb bine nitne kamui asbikatkari
:
348

utara iwangere nisa ruwe ne
;
[IQ. 39-48.
Kamui Shinuma
tura
39
40
41
42
43
44
45
46
47
43
Oiowa, Yudea moshir iin utara koro moshir'otta ne yakka, Yerasarem kotan otta ne yakka obitta no Shinuma ki ambe gusu chi utara anak ne paweteshu ki utara clii ne ruwe ne nei utara chikuni otta Shinuma atte wa raige nisa ruwe ne. Orowa, re ikinne an toho ta Kamui Shinuma hetopo-shiknure, awa, obitta no okai utara otta shomo ne, koroka, etoko wano Kamui orowa no anumge Shinuma rai orowa no hetopo-shiknu okaketa tura no ibe hemhem ki, iku hemhem ki, paweteshu ki kuni chi utara otta Shinuma nukare nisa ruwe ne. Orowa, tan guru anak ne rai guru bene shiknu guru bene koipishi kuni gusu Kamui orowa no aesanniyo guru ne sekoro paweteshu chi ki bine utara otta eupaskuma ki kuni ne un kashpaotte nisa ruwe ne. Nen ne yakka Shinuma eishokoro guni anak ne Shinuma kon reihei ankushkeraipo katpak atusare kusu ne sekoro Shinuma gusu obitta no okai uweingara utara paweteshu ki ruwe ne na. Petros anak ne tan itak ambe naa ye kor'an rapoketaheta, itak nu obitta no okai utara kata Ashkanne Eamat ran nisa ruwe ne. Orowa, Petros tura no araki eishokoro wa okai okarituye buii akore utara obitta eoyamokte, inambe gusu ne yakun, Ashkanne Eamat ari an aikrap Oya utara otta ne yakka Nei utara anak echikiki nisa ruwe ne gusu ne na. ne moshima okai itak ani ye wa Kamui pasere ambe nu nisa ruwe ne gusu ne na. Kurukashike Petros Chi utara korachi Ashkanne Eamat uina ene ese-hi: utara anak ne shomo baptisma akore kuni wakka Orowa, Shihattoki eashkai guru okai ruwe he an ? numa kashpaotte wa Yesu Kiristo kon reihei otta baptisma korara nisa ruwe ne. Orowa no Shinuma toada naa an toho ta reushi kuni ne nei utara koramkon nisa ruwe ne na.
no an ruwe ne gusu ne na.
:
11. 1-15.]

11 Ik.
849
Orowa, Yudea
iriwak utara
kotaii ta okai Apostoro utara
newa
Kaniui itak
anak ne, Oya uirup utara ne yakka uk ok ere ari an ambe nu nisa. Aige,
;
3 4
'^
Petros anak ne Yerusarern kotan ta ek chiki okarituye buri oma utara shinuma gusu utumashire wa Eani anak ne okarituye buri shomo ene itak-hi akire utara orota ahun wa tura no ibe nisa ruwe ne, ari itak. Orowa, Petros anak ne ikiri ikiri an no nei orusbpe pita wâ ene itak-bi Kuani anak ne Yoppa macbiya ta inonno-itak ki kor'an awa, ku kurukokonna sbiknatara wa nukarape ku nukara, aige, poro senkake neplôr'an ap ine sbikkeu ani kando wano aorange aine, en otta polâ ek nisa nei ambe sbild ani anukara bine ku ramepakari cbiki, mosbiri kata okai ine cbildri usb cbikoikip, niwen cbikoikip, reye okaibe ne yakka rik kusb cbikap tura ku nukara. Samata, en orun ye bawe ku nu wa ene itak-bi Hopuni, Petros, raige wa ibe yan, at'i itak. Koroka, kuani Sbonio, Utarapa, tane pakno nep ne ene itak-bi yakka use okaibe bene turu-usbbe bene ku paro ta
:
sbomo abun
9
:
10
11
12
13
14
15
nisa rawe ne gusa ne na, ari ku itak. Koroka, kanna-sbui an bawe kando wano ene esebi Kamui turu-saktep iteki use okaibe ne sekoro esanniyo yan, ari itak. Ee sbuine tap koracbi aki orowa, obitta no okaibe sbui kando ornn rikna aetaye nisa rawe ne na. Orowa, ingar'an, Kaisaria kotan wano en orun araki otta cbi olâi cbisei eropsbi ta re ainu rosbki. Orowa, sbinnai no are sbomoki no nei utara tura no ku oman kuni ne Ramat anak ne en kasbpaotte nisa ruwe i:e. Aige, tan okai iwa niu ne yakka en tura, awa, nei ainu kot cbisei ta cbi abup asb aine, sbinuma anak ne kot cbisei ta asb wa an bauturumbe ene itak sbiri nukara, Yôppa kotan orun utara tesbkara wa Petros ari an reibei koro Simon tak yan ani eani ne yakka koro iini un utara obitta kasbiobiuki kuni gusu an itak ambe e nure kusu ne, an italv. Orowa, itak ku beasbire,

350
aine,
[H.
16-26.
16
17
Ashkanne Eamat, atpaketa ud otta an korachi, yakka an nisa ruwe ne. Orowa, Yoannes anak ne wakka ani son no baptisma kore, koroka, ecbi utara anak ne Ashkanne Eamat ani baptisma akore kusu ne ari an itak ani Utarapa ye ambe kii esbkarun nisa ruwe ne. Tambe gusu, chi utara Utarapa ne Yesu Kiristo eishokoro ita Kamui anak ne un kore koracbi an korarabe nei utara otta ne yakka kore yakun, nekon a ainu ku ne wa Kamui
nei utara kata ne
? Tap okai orusbpe nei utara okai wa Kamui iramye bine er.e itakhi Yakun, oya uirup otta ne yakka asbiknure kuni yaikokatpak ambe Kamui koropare nisa ruwe ne na,
18
hattobo ki easbkai ya
na
cbiki,
mo no
ari itak.
19
20
Tambe gusu, Stepanos gusu bopuni aramucbuptekbe ankusbkerai usa-pisbkane sbitcbari utara anak ne Poinikea newa Kupros newâ Antiok pakno payekai wa ouse Yudea un utara otta patek nei itak ye nisa ruwe ne. Koroka, nei utara tumugeta Kupros newa Kurenai utara okai, nei utara Antiok kotan ta araki
cbiki,
Utarapa ne Yesu eupaskuma wa Herenes un

:
21
Orowa, utara otta ne yakka itak Id nisa ruwe ne. Utarapa tekebe nei utara tura no an awa, sbiri inne no okai eisbokoro utara anak ne Utarapa orun bosari
22
23
24
25 26
ruwe ne. Orowa, nei utara gusu an pabau anak ne Yerusarem kotan ta okai karisia koro kisara otta anu nisa ruwe ne, awa, nei utara Antiok kotan pakno Barnaaige, sbinuma ek wa Kamui irenga bas omande nukara cbiki nupetne nisa ruwe ne orowa, nei utara obitta lêutum yupu bine Utarapa otta ko-okai kuni ne onisbnisbi nisa ruwe ne sbinuma pirika ainu ne, Asbkanne Eamat newa eisbokor-i ani aesbik wa an gun'ne orowa, inne utara Utarapa otta akoande nisa ruwe ne na. Orowa, sbinuma Sauros bunara gusu Tarsos kotan ta arapa awa, sbinuma anukara Orowa, cbiki, Antiok kotan orun tura nisa ruwe ne. nei utara ramne sbine pa poka nei karisia tura uwekarapa wa okai bine inne utara epakasbnu nisa ruwe
nisa
:
11.27. 12.
1-6.]

Icoikara
351
ne
aige,
hosbiki
no
Kiristian
utara anak ne Antiok kotan ta ari an reihei ani areikore nisa

pakifca
^7
rawe ne na. Orosama, tapan toho
Yerusarejn
kotan
28
wano Antiok kotan otta sap wa araki uweingara utara okai. Awa, nei utara tumuge an Agabos ari
an reibei koro sbine ainu anak ne asb wa ingimosbir'ebitta poro kemusb iki kusu ne sekoro Eamat nei keman anak ne Kurauani nure nisa ruwe ne dios an ita auweomare nisa ruwe ne. Orowa, koi:
*29
30
kara utara pisbno anak ne easbkai pakno tesbkara wa Yudea mosbir'otta okai iriwak utara gusu kasbiobas kuni ramu-osbitcbiu, aige, nei no ki bine Barnabas newa Sauros teke a.ni ekasbi utara otta nei arnbe omande nisa ruwe ne na.
12 Ik.
Orowa, nei pakibigeta mosbiri sbikkasbiuia guru Herod anak ne karisia un serelce utara orun wen no Orowa, sbiiki kuni gusu teke turi nisa ruwe ne. nunm Yoannes koro iriwak ne Yakob tani-eraige nisa ruwe ne. Awa, nei no iki wa gusu Yudea un utara
anupetnere ari an ambe nukara cbiki, Petros ne yakka kisbima nisa ruwe ne. Nei tobo anak ne panOrowa, dane-sak-pan inarapto tobo ne ruwe ne. akisbiira cbiki, ipakasbnu cbisei ta abunde bine, aepunginere kuni iwanbe ikasbima wan tumikoro awa, Kannakush utara otta ekosbi nisa ruwe ne marapto aolêre cbiki utara otta asange kusu ne kuni Tambe gusu, Petros anak esanniyo nisa rawe ne. ne ipakasbnu cbisei ta asbikkasbinia wa an ruwe ne na koroka, sbinuraa gusu karisia anak ne sbiarikiki no Kamui otta inonno-itak ki nisa rnwe ne. Orowa, Herod anak ne tane sbinuma sange kuni etoko-oiki Petros anak ne tumikoro ita, nei eancbikarageta utara nosbilcegeta botke wa an, awa, tu kani-sbinkop orowa, pungi ani atupetupe wa an nisa ruwe ne utara anak ne ipakasbnu cbisei apa-kikkara wa okai
;
:
352
7 nisa
[12. 7-16.
rawe ne. Orowa, iiigar'an, Utarapa hauturumbe shinuma samaketa ash, aige, nei tumbu upshorota pekere at nisa ruwe ne awa, shinuma Petros koro ut kashike shirikik wa mososo hine, tnnashi no hopuni yan, ari an itak ani itak nisa ruwe ne. Orowa, nei
:
kani-shinkop shinuroa koro tekehe wano epichi. Aige, kut koro, keire eushi yan, sekoro shinuma otta nei hautuiTimbe ye chiki, nei no ki nisa ruwe ne na. Orowa, mipihi utomchiure wa en osh ek yan, ari an
itak ani
10
shinuma otta ye. Orowa shinuma esoyun oshiraiba chiki nei oshi arapa nisa ruwe ne awa, nei hauturumbe ki ambe aiiak ne son no ambe ne ya aeramushkare, koroka, keutum anukarabe ne ari yainu nisa ruwe ne na. Orowa, shine otutanu an tu
:
11
12
13 14
15
16
otutanu an tumbu ikiri kush okere chiki machiya otta Oman kani apa koshirepa nei apa anak rengaine makke orowa, nei utara apa kari oshiraiba wa shine ikiri an machiya un ru kush ruwe ne orowa, nani nei hauturumbe Petros kohoppa wa paye nisa ruwe ne. Orowa no, Petros anak ne yaieshlcarun chiki ene itak-hi Tane Utarapa anak ne koro hauturumlê omande wa Herod teke wano hemhem, obitta no okai Yudea un utara chipachipa kuni ambe wano hemhem en ohaitare nisa iTiwe ne, sekoro son no ka un, ku eraman ruwe ne, ari itak. Orowa, nei orushpe eyaikoshiramshuiba okere chiki, Markos ari an reihei koro Yoannes koro habo Maria kot chisei ta ek nei ushiketa inne utara uwekarapa wa okai wa inonnoitak ki shiriki olâi. Aige, shinuma anak ne ahun apa kokik chiki, Eoda aii an reihei koro matkachi ahunde gusu ek. Awa, Petros koro ha we kiri yakun, yaikopuntek gusu apa-ushta sarare shomoki, koroka, chisei orun awekatta wa Petros anak ne apa samta ash wa an i ye nisa ruwe ne. Utara anak ne Eani chiitasare wa an na aii matkachi otta itak. Koroka, shui, son no ambe ne ari shinuma ye. Shinuma koro iturumbe ne sekoro nei utara itak. Koroka, Petros anak ne ramma apa kokik shiii an aige, apa sarare chiki, shinuma nukara, aine, eoyamokte ruwe ne.
;
:
12.
17 13.
1-]
353
17
Koroka, nei utara
mo no okai kuni ue shinuma kotekpaiTipara, aige, ipakasbnu cliisei wano Utarapa
18
19
20
21
22
23
24 25
anak ue isoiiiere orusbpe nure nisa. Orowa, tap orusbpe Yakob newa iiiwak utara mire wa en koie, ari itak. Orowa sbinuma arapa wa oya usbike iin Oman wa isam. Tokap ne ko anak ne, Petros bunakta an a sekor'an orusbpe gusu tumi-koro utara tumta saure sbomo ne an sakayo hopani. Orowa, Herod anak ne sbinuma hunara wa isam cbiki, pungi utara koipisbi, aine, aronnu kuni ne kasbpaotte nisa ruwe ne na. Orowa, sbinunia Yudea wano Kaisarea orun san wa riya nisa ruwe ne na. Orowa, sbinuma anak ne Turos newa Sidon kotan un uirup gusu sbi no irusbka aige, nei utara sbine ikinne sbinuma orota araki, orow'a, Mosbiii esapane ne guru sbotki tumbu epungine guru ne Brastos ani katairotke guru ne kara cbiki, itomo irenga koramkon nisa, koro kotan anak ne esapane guru koro mosbiri orowa no oresbpa wa okai ruwe ne gusu ne na. Orowa, aesanniyo an tolio ta Herod anak ne koro sbiyulc amip ani j'aitomcbiure w'a koipisbi set kata a kane nei utara orota itak sange nisa. Awa, okai utara anak ne ebaukasbu wa Kan:iui bawe ne, ainu bawe sbomo ne ari itak Orowa nani Utarapa bauturarabe sbinuma kokik, Kamui koarakure sbomoki nisa ruwe ne gusu. ne na orowa, tonin ani ae wa ram at koropare nisa ruwe ne. Koroka, Kannii itak anak ne sbipirasa wâ ainnere
:
ruwe ne. Orowa, Barnabas newa Sauros
anali ne gusu yaisbieiwangere kuni ambe aokere cbiki, Markos ari an reibei koro Yoannes tura wa Yerusarem kotan ta
hekomba
nisa
ruwe
ne.
13 Ik.
utara
Orowa, Antiok kotan ta an karisia ta uweingara newa epakasbnu utara okai, Barnabas newa
354
APOSTOItO IKTP
OMA KAMBI.
[I3. 2-12.
10
11
12
Niger ari an ambe ani aye Simeon olâi, Knrenai un Eoukios newa Tetrakes Herod koro tura iresu akihi iiewa Sauros okai ruwe iie. Awa, nei utara Utarapa otta yaishieiwaiigere wa shonio ranmu ki rapoketa, Asbkanne Earn at ene itak-bi Gusu Ku botuyekara wa tak moni otta Barnabas newa Sauros sbinnai no ande yan, ari itak. Tata otta nei utara sbomo ramnu bene ki, inonno-itak bene ki, kata koro teke ande ki bene okere cbiki payere nisa ruwe ne. Tambe gusu, nei utara Asbkanne Ean:iat ani apayere okere cbiki Sereukeia kotan orun sap orowa, nei i wano Kupros orun atuitomotuye nisa ruwe ne. Aige, Saramis kotan ta okai rapoketa, Yudea un utara koro uwekari cbisei ta Kainui itak eupaskuma nisa auitek guru ne gusu Yoannes ne yakka tura no an na. Orowa, nei repun-mosbiri ebitta akusb wa Papos kotan ta sbirepa cbiki, sbine pawetok koro guru, sbunge-uweingara guru, Yudea un guru, Baryesu ari an reibei koro guru nukan !iisa ruwe ne nei guru anak ne eramusb garu ne Sergios Pauros ari an reibei koro nei mosbiri epungine guru tura no an ruwe Sbinuma Kainui itak nu kuni gusu Barnabas ne. newa Sauros sbibekote botuyekara. Koroka, nei pawetok koro guru ne Erumas anak ne (nei guru reibei ikkeu anak ne ene ani ne) nei utara sbisanicbasbnure bine mosbiri epungine guru nei eisbokor-i Koroka, wano ebaitare kuni bunara ruwe ne. Pauros ari an reibei ani aye Sauros anak ne Asbkanne Ramat ani aesbik wa, sbinuma orun sbikkurukote wa ene itak-bi Obitta no okai irarape newa -obitta no okai wenbe newa ani aesbik, nitne kamui koro pobo, obitta no okai oupeka ambe epokba guru, Utarapa koro oupeka rubu obaitare kuni ambe sbomo e okere kusu ne ya ? Orowa, tane, ingar'an, Utarapa teke e kata an, aige, e sbiknak wa pakibi uturu pakno tokap cbup sbomo e nukara kusu ne na, ari itak. Orowa nani sbinuma otta urara nepkoro kunne-i an aige, nenka teke ani tura guru bunara gusu apkash nisa ruwe ne. Tata otta, nei mosbiri epungine guru tap
:

13. 13-24.]
355
13
*
14
15
16
ikip nukara cbiki, eishokoro, Utarapa epakashi gusu iyokunnure shiriki an ruwe ne gusa ne na. Orowa, Pauros anak ne tura no okai utara tura Papos wano atuitomotaye hine Pampuria uioshiri ta an Perga kotan ta araki aige, Yoannes anak ne nei utara wano oman wa Yerasarem kotan ta hoshipi. Koroka, nei utara anak ne Perga sbirikush wa Pisidia mosbiri ta an Antiok kotan ta araki awa, sbini tobo ta uwekari cbisei ta abup wa rok nisa ruwe ne. Orowa, tuitak newa uweingarape oroaoitak okere cbiki, uwekari cbisei esapane utara anak ne otta tesbkara wa ene itak-bi Iriwak utara, utara gusu onisbnisbi itak an cbiki, ye wa ikore yan, ari itak. Orowa, Pauros asb wa kotekeparuparu wa ene itakiki
:
bi
17
18 19
20 21
Israeru un utara newa Kamui kooripak utara nu Tan Israeru un utara koro Kamui anak ne yan. cbilcoro ekasbi numge nisa, aine, Ecbipt mosbiri ta riya rapoketa utara pasere, orowa, ri amunin ani nei mosbiri wano tura nisa ruwe ne. Orowa, tu botne pa uturuta nei nup otta kosbiratki. Orowa, Kanaan mosbiri ta arawan uirup isamka okere cbiki, iwan pa ikasbima tu botne pa newa tu sbine wan botne pa uturata, eikesbkorope ne gusu nei mosbiri koropare nisa ruwe ne orowa, tap okaibe okaketa uweingara guru ne Samueru pakno koipisbi utara akore. Sbui, okaketa, nei utara analv ne Mosbiri
:
22
23
24
Sbikkasbima kuni guru koramkoro aige, Kamui botne pa uturu, Benyamin ikiri ta an guru ne Kisb koro pobo Sauros koropare nisa. Orowa, Kamui sbinuma oyakta ande cbiki, nei utara sbikkasbima kuni ne Dabid bopunire sbinuma gusu Kamui pawetesbu ne yakka ki wa ene itak-bi obitta no okai Ku irenga ki, Ku keutum kopakeat guru ne Yessai koro pobo Dabid Ku pa nisa, ari itak. Tan guru koro santek otta aeuitaknup an koracbi Israeru un utara gusu Kamui anak ne Yesu ari an reibei koro Kasbiobiukip sange nisa; hosbiki no Sbinuma ek etokota Yoannes anak ne obitta no okai Israeru
:
tu
356
[13.25-36.
25
26
27
28
29
80 31
un utara otta yaikokatpak kuni baptisma eupaskurna iiisa ruwe ne. Orowa, Yoannes aiiak yaikota ki kuni aiube ki rapoketa, ene itak-bi Hunna kn ne ya ari ecbi yainu ya ? Kiiani anak Sbinuma sbomo ku ne. Koroka, ingar'an, en osb ek guru an, Sb? nuQia koro cbikiii eusb keire pita kuni katap ku Iriwak utara, Abrabam eoripak an na, ari itak. sanike utara, samata, ecbi tumugeta Kamui koisbitoma utara, tan kasbiobiuki gusu an itak anak ne un otta asange wa an ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Yerusarem un utara newa koro sapane utara anak ne Sbinuma bembera, Kamui to kesto range aoro-oitak wa an uweingara utara koro bau bembem, erampeutek wa Sbinmr.a koipisbi bine katpakte gusu nei an:ibe uweomare nisa ruwe ne. Orowa, raige kuni ikkewebe anukara sbomold yakka nei utara anak ne Sbinuma araige kuni gusu Pirato otta koramkon nisa ruwe ne. Orosama, Sbinuma gusu cbiesbinnuye wa an obitta no okaibe uweomare cbiki, nei cbikuni orowa no Sbinuma range bine iyurui otta ande nisa mwe ne. Koroka, Kamui anak ne rai-i orowa no Sbinuma betopo-sbiknure orowa, Gaiiraya orowa no Yerusarem pakno Sbinuma tura no araki
:
32
33
34
35
36
utara otta inne tobo uturuta anukara, tane nei utara anak ne Sbinuma gusu utara otta pawetesbu ki utara ne ruwe ne. Orowa, Kamui anak ne Yesu betoposbiknure gusu ekasbi otta aki eitalvamkire ambe cbikoro po utara gusu Sbinuma uweomare ruwe ne, sekor'an pirika sbongo ecbi nure asb na nei ambe anak tu ikinne no an iyobaiocbisb otta ka cbiesbinnuye ne wa an koracbi ne Aokai anak ne Ku Pobo ruwe ne, tanto E betukure asb na. Orowa, tewa no poka, sbui, muninbe otta sbomo bosbipi kuni ne, Kamui rai-i orowa no Sbinuma betopo sbiknure gusu tap koracbi ye Kuani anak ne Dabid koro Asbkanne son no an ap E kore asb na, ari itak. Inambe gusu ne yakun, mosbima an usbiketa ka E koro Asbkannep munin kuni sbomo E kore kusu ne, ani an itak ani ye ruwe ne gusu ne na. Dabid anak ne
;
:

13. 37-47.]
357
37 38
39
40
sanniyo an koracbi koro ainu ikiri otta yaishieiwangere okere okaketa, mokonnoye wa koro ekashi tura aande, orowa, muninbe nukan nisa mwe lie koroka, Kamui hetopo shikniire guru anak lie muninbe sbomo nukan nisa. Tariube gusu, iriwak utara, tambe onnere yan, tan guru gusu echi otta katpak tusare ambe eupaskmna aki luwe ne saniata, Mose sange tuitalv ani ecbi utara aoupekare eaikap obitta no okaibe gusu nen ne yakka eisbokoro ki guru anak ne Sbinuma ani aoupekare ruwe ne. Tambe gusu, uweingara oma kambi kata anuye wa an ap ikineipeka ecbi otta ika ek kuni ne yaitubare yan
: :
Kamni
41
Etunne ki iitara iiigara hine iyokunnnre wa isam yau Inambe gusu ne jakun, echi okai tolio ta shine ikip Kn ki, Nei iki ikip nen ka echi otta nuie yakka, oara echi eishokoro shumoki kusti ne na,
; ;
42 43
Orowa, nei utara so3'nmba

sbini tobo ta nei itak aye kuni
chiki,
nei
okake an
nisa.
koramkon
Aige,
uwekarapa utara paye wa isam cbiki inne no okai Yudea un utara newa Yudea un utara koro eppokasbi eishokoro Kamui kooripak utara anak ne Pauros newa Barnabas osbi araki awa, nei utara ramma
:
Kamui
44
45
46
ruwe Orowa, nei okake an shine toho ta naanihungo machiya un utara obitta Kamui itak nu kuni gusu uwekarapa nisa. Koroka, Yudea un utara anak ne nei poro topaha nukara chiki, ikoitupa aeshik wa Pauros ye onishpe eutastasa hine koatcha nisa ruwe ne. Orowa, Pauros newa Barnabas anak ne rametokkon no ye wa ene itak-hi lyotta hoshiki no Kamui itak echi orun anure kuni ambe anak aki kunip ne. Aige, echi utara anak ne nei ambe emaka wa otusashuishiri pakno an inotu uk kuni utara shomo echi
:
irenga ta okai kuni ne na.
onisbnisbi
wa
ye nisa
47
ne sekoro esanniyo gusu, ingar'an, Oya uirup orun chi paye ash na. Inambe gusu ne yakun, Utarapa un kashpaotte wa ene itak-hi
:
Oya uinip pekereka gusu Kuani e ashte ash, Moshiii-gesh pakno moshiri-pa pakno kashiobiuki ambe gusu ne na,
e ki
kuui
358
48
ari itak.

Orowa,
[13.
48. 14.
1-8.
3'aikopiintek, aige,
Oya uirup tap ambe inu Kamui itak pasere orowa,

:
chiki,
otusa-
49
shuishiri pakno an inotu gasu aatte utara anak ne eishokou nisa ruwe ne. Orowa, Utarapa ilak anak
50
51 52
ne obitta nei kotan shikapneka no shipiraspa nisa ruwe ne. Koroka, Yudea un utara anak ne nei machiya ta okai aoripak an aainukoro shiwentep utara newa esapaiie okkai utara onishnisbi wa Pauros newa Barnabas nei kotan okeuba kuni epokbare nisa ruwe ne. Koroka, nei utara anak ne macbiya un utara epeka cbikiri usb koponcbi tuituye wa, Ikoniom kotan ta araki. Orowa, koikara utara anak ne nupetne ambe newa Asbkanne Kamat ani aesbik nisa ruwe ne na.
14 Ik.
2 3
6
7
Orowa, Ikoniom Ivotan ta nei utara anak ne utura Yudea un utara koro uwekari cbisei ta abup, aige, inne no okai Yudea un utara newa Herenes un utara eisbokore pakno itak sange nisa ruwe ne. Koroka, itakkasbi okai Yudea un utara anak ne Oya uirup sambe cbiukopoye wa nei iriwak oruii wen no ikire nisa ruwe ne. Tambe gusu, obonno nei kotan ta riya wa rametokkon no Utarapa gusu ye, aige, Sbinuma anak ne nei utara koro teke ani sbirosb newa iyokunnure ambe akire bine koro irenga gusu an itak gusu pawetesbu ki nisa ruwe ne. Koroka, nei macbiya un inne utara anak ne aeukonimara anak ne Yudea un utara tura no pi an okai, nimaraba Apostoro utara tura ko-okai ruwe Orowa, Oya uirup newa Yudea un utara ne. newa koro esapane utara tura wen no iki wa sbuma kopiyekara gusu kopiuki kuni ambe an Eustra cbiki, nei utara eraman wa Rukaonia, newa Derbe ari aye macbiya bembem, nei okari ta okai kotan ta bembem kokira awa, nei usbiketa
;
:
pirika
sbongo eupaskuma nisa ruwe ne. Orowa, cbildri katcbak, koro babo boni wano
14. 9-19.]
B59
10
11
12
18
14
15
wa ramma shomo apkasli an guru a kane an. Nei guru auak ne Pauros itak shiri an i nu aige, shinuma orun Pauros anak ne oshikkurukote bine kashiaobiuki kuni gusu an eisbokor-i koro wa an ambe nukara cbiki, rui bawe ani E cbikiri kata oupeka no asb yan, sekoro itak. Aine, sbinuma matkosanu wa apkasb nisa ruwe ne. Orowa, inne ufcara anak ne Pauros iki ambe nukara cbiki, bawe asbte wa Rukaonia un itak ani, Ainu nokaba koro wa Kamui utara un orun rap wa okai iia, ari itak. Orowa, Zeus ani Barnabas reikore, aige, Hermes ani Pauros reikore nisa, sbinuma anak ne itak sapane guru ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei macbiya samaketa an Zeus otta yaisbieiwangere guru anak ne beko newa nonno-mui apa otta koro wa ek bine inne utara tura no yange kuni aramu. Koroka, apostoro utara ne Barnabas newa Pauros anak ne nei ambe nu cbiki, koro mipi yaspa wa inne utara tumta abup bine bawe asbte wa ene itak-bi Nisbpa utara, bemanda gusu tap ambe Cbi utara ne yakka ecbi utara koracbi ecbi ki ya ?
hera
:
16
17
18
19
sbinep ne an oibe koro utara cbi ne, aine, pirika orusbpe ecbi nure kuni utara cbi ne, ecbi utara tap okai raka isambe oyakta ande wa kando newa toitoi newa atui newa otta okaibe obitta kara isbu Kamui orun ecbi bosarire kuni ki utara cbi ne Sbinuma anak ne obitta no okai mosbiri uirup yaikota rengaine kon rubu ta apkasb kuni mosbima no ande nisa ruwe ne. Yakka, Yaikota gusu pawetesbu isam no ki sbomoki, inambe gusu ne yakun, Sbinuma pirikap ki wa kando wano apto kore bene ki nuye an no paba kore bene ki, samata, aep ani bene yaikopuntek ambe ani bene ecbi koro sambe sbikte nisa ruwe ne, ari itak, Orowa, tap an itak ani aine-aine bokamba no nei utara nei yangep iteki orota yange kuni iki nisa ruwe ne na. Koroka, Antiok newa Ikoniom kotan wano Yiidea un utara nei kotan orun araki orowa, inne utara onisbnisbi okere cbiki sbuma ari Pauros
:
360
APOSTORO IKIP
kopiyekara,
O:\IA
KAMBI.
[14.
20. 15,
1-2.
awa,
ramu
20
giisu
21
22
23
24 25
26
27
28
i ta koikara utara rosliki wa okai rapoketa, shiimma hopuni wa machiya ta ah an orowa, nei shimge toho ta Barnabas tara Derbe kotan ta arapa nisa ruwe ne. Awa, nei machiya otta pirika shongo eupaskuma okere chiki, samata, inne koikara utara kara okere chiki, Rustra newa Ikoniom newa Antiok kotan ta hoshippa, aine, koikara utara kon ramat tumashnure hiiie nei eishokor-i ta ramma okai kuni onishnishi hemhem ki, samata, inne no okai aeramchuptekbe akash wa Kamui moshiri ta ahup kuni etokosh ruwe ne ari an ambe nure nisa ruwe ne. Orowa, obitta no okai karisia oshiketa nei utara gusu ekashi ateknumgere bene ki, shomo ramnu ki wa inonno-itak ki okere chiki, gusu eishokoro Utarapa orun ikoande nisa ruwe ne. Orowa, Pisidia kotan akush wa nei utara Pampuria kotan koshirepa. Awa, Perga kotan ta itak ye okere chiki, Attaria kotan ta sap orowa, auweomare okere moni ki kuni gusu Kamui irenga otta akoropareita orowa no hopumba kotan Antiok kotan orun atuitomotuye nisa ruwe ne. Aige, araki wa karisia uwekarapare chiki, tura no Kamui ikichi obitta no okaibe hemhem, Oya uirup gusu eishokor-i kuni an apa Shinuma maka orushpe hemhem ye wa nure nisa ruwe ne. Orowa, irukai shomo ne no nei utara anak ne koikara utara tura riya nisa ruwe ne na.
Koroka,
nei okari
shinnma rai okere ari kuDi machiya wano nimba wa paye.

:
15 Ik.
1
Orowa, Yudea moshiri wano okai utara anak ne wa epakashnu hine ene itak-hi Mose oma buri l\orachi okari tuye buri akore shorn oki yak anak ne kashiaobiuki eaikap ruwe ne. Orowa, Pauros newa Barnabas anak ne nei utara tura saure shomo ne an upaukoiki ambe newa uwepekennu ambe ki chiki, Pauros newa Barnabas anak ne
sap
:
15. 3-12.]
361
okai utara tura Yerusareiii kotan ta tap an upahuiiara ambe gusu apostoro utara newa puresbnteros utara ofcta iiui kani gusu aesanniyo iiisa ruwe ne. Tambe gusu, nei utara anak ne karisia un utara ankusbkerai apayere koro, Poinekia newa Samaria kotan ta Oya uirup orowa, obitta no okai iriwak hosari ambe ye utara nupetnere nisa ruwe ne na. Orowa, Yerusarem kotan ta araki cbiki, nei karisia newa puresbuteros utara newa apostoro utara orowa no auk, aige, tura no Kamui iki obitta no okaibe nure Koroka, Parisee ikiri un okai nisa ruwe ne na. eishokoro utara anak ne bopumba wa okarituye buri akire wa Mose tuitak ashikasbimare kunip
moshima
hemespa
vvâ
ne, ari itak.
6 7
Orowa, apostoro utara newa puresbuteros utara anak ne tap ambe esanniyo gusu uwekarapa. Aige, poron no upaukoiki okere cbiki, Petros bopuni wa nei utara orota ene itak-hi Iriwak utara, etokota Kamui anak ne ecbi tu:
muge wano en numge wa Oya uiriip utara pirika sbongo oma itak nu bine eisbokoro kuni ne ki
8
nisa sekor'ambe ecbi eraman ruwe ne. Orowa, keutum eraman Kamui anak ne nei utara gusu pawetesbu ki wa, un orun koracbi, nei utara otta ne yakka Asbkanne Ramat kore nisa ruwe ne aige, nei utara newa cbi utara gusu sbiimai no are sbomoki no eisbokor-i ani koro keutum asbkanTambe gusu, tane bemanda gusu ecbi utara nere.
;
10
11
12
anak ne cbikoro ekasbi ne yakka cbi utara ne yakka sei eaikap no an rekucbi orumbe koikara utara koro rekucbi eunu wa Kamui koramnukara ruwe be an ? Koroka, nei utara koracbi, cbi utara ne yakka Utarapa ne Yesu kor'irenga ankusbkeraipo kasbiaobiuki kusu ne na ari cbi eisbokon ruwe ne, ari itak. Orowa, nei inne utara anak ne mo no okai
;
aige,
ani
Oya uirup ututta Kamui kara

ildp
sbirosh
newa iyokunnure
nei utara orota
Barnabas

362
[I5. 13-24.
13
14
newa Pauros ye ambe inu koi'aii iiisa ruwe ne. Orowa, ye okere child, Yakob ese wa ene itak-hi Iriwak utara en orun inu wa en kore yan Kamui anak ne hoshiki no Oya uirup orota ek wa yaikota kon reihei gusn nei utara tumiige wano utara uk kuni orushpe Simeon un nure nisa ruwe
:
15
ne.
Orowa, uweingarape oma itak tane kopakeat

;
ruwe ne
16
ene chieshinnuye wa an
lioshipi
Tap okaibe an okaketa Ku
wa
;
Dabid koro borak wa an kasb kanna Ku kara Nei awende usbi kanna Ku kaia, Aine, nei ambe asbte kiisu ne na
:
17
Tambe anak ne ojokane
v.
a okai utara, samata,
Kasbita Ku reibei aye Oya uivup utara Utarapa bunara kimi gusu an ambe ne.
lb
19
Sekoro, mosbiri beasbi wano tap okaibe eramaude Utarapa ye
ruwe
ne.
20
gusu, Oya uirup tumta Kamui orun bosari utara sbomo chiukopoyere yak pirika kuni ku ramu koroka, nei utara anak ne potoki icbakkerepe bembem, boiyop bembem, rekuchi anum:
Tambe
21
22
bap bembem, kem bembem sbomo ekottanu kuni ne orun tesbkara wa ye kuni ku esanniyo ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, fusbkone okai ikiri wano obitta no okai macbiya upsbotta Mose eupaskuma utara okai, sbini tobo range uwekari cbisei ta aoro-oitak wa an ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Tap orowa no apostoro utara newa puresbuteros utara obitta no karisia un utara tura, tura no
ikicbi utara
tumuge wano ainu utara numge wa
23
24
Pauros newa Barnabas tura Antiok kotan orun payere kuni pirika kunak yainu, aige, iriwak tumta okai pase utara ne Barsabas ani aye Yudas newa Siras anumge nisa ruwe ne awa, nei utara ani ene ene nuye nisa, Apostoro utara newa puresbuteros utara anak ne Antiok newa Suria newa Kirikia kotan ta okai Oya uirup wano okai iriwak utara otta, rangarap an na un orowa no paye an utara anak ne itak ani ecbi cbiukopoyere bine ecbi kon ramat utumasbire nisa ruwe ne sekoro
15. 25-37.]

;
363
25
26
27
28
29
30
31
32
33
35
36
37
nu ruwe ne gusu nei utara anak ne un orowa no shomo akasbpaotte ruwe ne na tambe gusu, cbi utara anak ne sbine keutuni koro wa ukoramkoro okere gusu utara numge wa cbikoro omap an Barnabas newa Pauros tura ecbi orun omancie kuni pirika kunak cbi yainu nisa, nei utara anak ne cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo kon reibei gusu koro inotu eyaiotupekare sbomoki nisa ruwe Tambe gusu, Youdas newa Siras pay ere asb, ne. aige, nei utara ne yakka yaikota paro ani tap okai orusbpe ecbi nure kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, tap okai an kuni gusu ne ambe mosbima an poro asbikerep ani sbomo ecbi sbikere kani Asbkanne Ramat otta ne yakka, un otta ne yakka pirika kunak aramu nei ambe anak, potoki otta ayangep bemliem, kem bembem, rekucbi anumbap bembem, boiyop bembem sbomo ekottanu ambe ne tap okaibe gusu ecbi yaikota ekottanu sbomoki cbiki, ecbi gusu pirika ruwe ne. Ratcbitara no okai yan. Tambe gusu, nei utara anak ne apayere okere yakun, Antiok kotan ta sap aige, inne utara uwekarapare cbiki, nei kambi koropare. Orowa, nei ambe aoro-oitak cbiki, nei omaoma ambe gusu nupetne ruwe ne. Orowa, Youdas newa Siras anak ne yaikota uweingara utara newa inne itak ani iriwak utara onisbnisbi bembem ki tumasbnure bembem ki nisa ruwe ne. Awa, an pakibi uturuta nei kotan ta okai cbiki, orowa no atesbkara iriwak utara orun itomo an no abosbippare. Koroka, Pauros newa Barnabas anak ne Utarapa itak epakasbnu bene eupaskuma bene ki gusu Antiok kotan ta riya, sbui, mosbima okai inne utara ne yakka tura ruwe ne. Orowa, an tobo okake an koro, Otta Utarapa itak cbi eupaskuma macbiya pisbno orun paye asb bine iriwak utara botanukara wa nekon a ikicbi wa okai ya nukanro, ari Pauros anak ne Barnabas otta ye nisa ruwe ne. Orowa, Barnabas
chi
;
;
364
[15.
3S. 16.
7.
38
39
40
41
anak ne Markos ari an reihei ani areikore Yoannes ne yakka tura kani ramu. Koroka, Pauros anak ne Pampuria kotan ta an ita nei utava ekobopi wa hoshipi bine tura no ikichi shomoki gura tura no arapare ambe pirika sbomo ne sekoro ramu. Aine, utasbpa sbiu upaekoiki ambe bopuni, nei utara uwekopi pakno ne ruwe ne, orowa, Barnabas anak ne Markos tura wa Kupros orun atuitomotuye wa paye koroka, Pauros anak ne Siras numge, aige, iriwak utara ani Utarapa kor'irenga otta aikoande wa paye nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma karisia tumasbnure wa Suria newa Kirikia kotan kasb nisa ruwe ne na.
;
16 Ik.
1
Orowa, sbinuma Derbe newa Rustra kotan otta ne aige, ingar'an, eisbokoro sbiriki an yakka ek nisa sbine Yudea un sbiwentep koro okkai poho Timoteos
:
ari
an
reibei
koro koikara guru an, koroka, koro micbi
anak ne Herenes un guru ne ruwe ne na. Nei guru anak ne Rustra newa Ikoniom kotan ta okai iriwak utara tumta pirika assuru akore guru ne rawe ne. Pauros anak ne sbinuma itura rusui aige, nei kotan ta okai Yudea un utara gusu sbinuma uk wa okarikoro micbi anak ne Herenes tuye buri kire nisa un guru ne sekoro obitta no okai utara era man nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, okai macbiya akasb wa paye rapoketa, apostoro utara newa Yerusarem
: :
kotan ta okai puresbuteros utara esanniyo ipawetenge asbikkasbimare kuni ne otta koropare nisa ruwe ne. Tambe gusu, karisia un utara anak ne eisbokor-i gusu atumasbnure, aige, to pisbno auinnere nisa ruwe ne
na.
utara Purigia newa Garatia kotan mosbiri ta itak nure kuni Asbkanne Ramat orowa no abattoki nisa ruwe ne gusu ne na aige, Musia kotan ebange no araki cbiki, Bitunia kotan orun paye kuni aramu nisa awa, Yesu kon Ramat
Orowa,
nei
kusb,
Asia

16. 8-17.]

;
365
8
9
ramuoshma
cbiki
shoinoki nisa rnwe ne aine, ^lasia aknsh Troas kofcan ta sap. Orowa, an noshketa Pauros otta anukarape an Makedonia inoshir'iin guru shinen ash hine orun koramkoro sbiriki an wa
;
10
Aige,
un kaobiuki wa un kore, ari an itak sbinuma tan anukarape nukara

ufcara Tvlakedonia
ani itak nisa.

cbiki,-
nani cbi kuni bunara, nei utara otta pirika sbongo eupaskuma kuni ne Kamui un nisbuk sekoio esanniyo asb nisa ruwe ne gusu ne na.
niosbiri ta pa5ê asb
11
Tainbe gusu, kaya lire wa kuwanno atui-toinotuye bine Samotrake kotan ta ek, orowa, nei sbinige tobo ta Neaporis kotan ta sbirepa orowa, nei i wano
;
12
Piripoi
kofcan
ta
ek,
nei
13
14
15
ruwe ne aige, an tobo uturu nei macbiya ta riya asb nisa ruwe ne na. Orowa, sbini tobo ta nei macbiya apa osoine asb wa inonno-itak kuni gusu an ariayainu pet samta an usbike orun paye asb nisa ruwe ne aige, rok asb bine uwekarapa wa okai sbiwentep ufcara otta ifcak nisa ruwe ne. Orowa, murasaki senkaki ebok Tuateira mosbiri ta an macbiya un Eudia ari an reibei koro sbiwentep an, sbinuu:ia anak ne Kamui koongami guru ne, aine, un orun nu nisa ruwe ne na nei sbiwentep Pauros ye ital< gusu ikokanu kuni ne Ufcarapa anak nei sambe maka nisa iTiwe ne. Orowa, sbinuma anak ne koro cbisei un ufcara tura baptisma akore okere cbiki, un koramkoro wa ene ifcakbi Kuani anak ne Ufcarapa gusu ikipniukesb garu ku ne ari ecbi esanniyo cbiki, ku kot cbisei ta abup bine riya wa en kore ani itak. Orowa, sbinuma sbiyuppa no
:
mosbiri ta an macbiya ne, usbi ne, aatupte ufcara korobe ne
ambe anak Makedonia nei kofcan un atpake an
16
nei no ki nisa ruwe ne. Orowa, inonno-ifcak
kuni usbike orun paye ki asb ifca anak ne, tusu ki wa gusu kon nisbpa ufcara poron no epirikare pon ifcak ki ramat sbikatkare sbine
17
matkacbi un efcunangara nisa ruwe ne. Awa, sbinuma anak ne Pauros newa un osbi ek wa bawe asbte bine ene itak-bi Tan utara anak ne lyotta
:
366

Eikun Kamui koro ussbiune
16. 18-28.
iitara ne, echi utara gusu kashichiobiuki kuni rnhu assuru asbte utara ne ruwe
18
19
Inne tobo uturuta sbinmna nei no ki Koroka, Pauros anak ne sbi no yairamkoiki wa gusu bosari bine nei ramat otta ene itakbi : Yesu Kiristo kon reibei ankusbkerai nei guru orowa no oasbin kuni e kasbpaotte asb na, ari itak. Aige, nei pakibigeta nei ambe oasbin nisa ruwe ne. Orowa, ani aeyaiepirikare kunip anak ne oasbin wa isam ari an ambe nei sbiwentep kon nisbpa utara nukara cbiki, Pauros newa Siras kisbiraa bine eijôk
ne, ari itak.
nisa
ruwe
ne.
20
21 22
23
usbike ta okai esapane utara orun nimba, aige, tono utara otta itura yakne ene itak-bi Tan utara anak ne Yudea un utara ne, awa, sbi no akoro macbiya cbiukopoyere ruwe ne samata, Eoma un utara cbi ne, aine, uk bene sbikkasbima bene ki kuni batto an buii asbte ruwe ne, sekoro itak. Orowa, inne utara bopumba wa nei utara kopiuld aige, tono utara iii]ipibi asosbpa wa sbirikik kuwa ani akokik kuni kasbpaotte nisa ruwe ne. Orowa, poron no akosbirikik okere cbiki, upakasbnu cbisei ta iyabupte, aige,
:
24
25
cbisei pungi anak ne iraujmakaka sbikkasbima kuni kasbpaotte nisa ruwe ne na awa, nei no akasbpaotte gusu upakasbnu cbisei onnaige an tumbu ta abupte bine koro cbikiri cbikuni otta irammalâka kote nisa ruwe ne. Koroka, an nosbike paketa Pauros newa Siras anak ne Kamui otta inonno-itak
nei
bembem ki sbinotcba-ibebe sbinotcba bembem sbiiiki wa okai an, awa, okai apakasbnu utara
26
ki
nei
27
28
aige, ekusbkonna poro sbirisbiupakasbnu cbisei asamaba amoimoigere pakno an ruwe ne orowa, nani apa-usbta obitta makke samata, obitta no okai utara koro atupepeoktep apita nisa ruwe ne. Orowa, upakasbnu cbisei pungi anak ne amososo wa an wa upakasbnu cbisei apausbta makke wa an sbiri nukara cbiki, apakasbnu utara kira wa isam lami ramu gusu, koro rangetam Koroka, etaye bine yairaige etokooiki ruwe ne. Pauros anak ne rui bau ani bawe asbte wa ene itak-
ambe moye
inu
kor'an
an, nei
16. 29-40.]

Iteki
367
hi
yaiewende yan
chi utara obitfca teda okai
29 30
ruwe ne gusu ne
ria, ari itak.
Orowa, shinuma shune
31
32
33
34
35
36
37
akoro wa ek kuni bawe aslite, aige, aotereke ahun wa isbitoma gusu kotususatki bine Pauros newa Siras kotpoketa sbirikamu, orowa, nei utara soyumbare wa ene itak-bi Nisbpa utara, kasbiaobiaki kuni ne nekon a ku ki yak pirika ya ? Orowa, nei utara ene itak-bi: Qtarapa ne Yesu eishokoro yan, yakun e kasbicbiobiuki kusu ne, eaui newa e koro uni un utara tura, ari itak. Orowa, sbinuma newâ koro uni ta obitta no okai utara orun nei utara anak ne Utarapa gusu an itak ye nisa ruwe ne. Aige, an nosbke nei epakibigeta sbinuma nei utara uk wa koro sbirikik piri furaye orowa, nani sbinuma anak ne obitta no okai koro utara tura baptisma akore. Samata, koro cbisei orun nei utara tura wa kotpoketa aep ande, orowa, Kamui eisbokoro gusu, obitta no okai koro uni un utara tura sbi no yainucbattek nisa ruwe ne. Koroka, tokap ne cbiki tono utara anak ne uitek utara tesbkara biue ene ifcakte-bi Nei utara bonnere yan. Orowa, nei upakasbnu cbisei pungi anak ne nei itak Pauros nure wa ene itak-bi Ecbi utara ahonnere kuni tono utara tesbkara sbongo ek na tambe gusu itomo an no soyumba wa en kore, ari itak. Koroka, orota Pauros ene itak-bi Eoma kotan un utara cbi ne, awa, nei utara anak ne un kokatpakte sboinoki no anukan no un sbirikik bem:
hem
nisa
;
ki
upakasbnu
cbisei ta
aige, tane arorokisbne

? sbi
;
un abupte bembem ki no un soyumbare ruwe
38
39
40
an no shomo koroka, nei utara yaikota un soyumbarero, ari itak. Orowa, auitek utara anak ne tono utara oran tap orusbpe nure nisa awa, Roma kotan un utara ne sekor'ambe nei utara inu cbiki, isbitoma ruwe ne aige, araki wa koramkon nisa ruwe ne orowa, soyumbare cbiki nei kotan wano paye kuni onishnisbi nisa ruwe ne. Orowa, upakasbnu cbisei wano soyumba cbiki Eudia uni un ahup aige, iriwak utara nukara yakun onishnisbi wa paye nisa ruwe ne na.
he an
araki bine
:
;
368

17 Ik.
[17. l-H.
Orowa,
;
iiei
utara anak ne Ampiporis
newa Aporo-
nia kotan akush okere cbiki, Tessaronika kotan akoshirepa nei kotan ta Yudea un utara koro uweka-
rapa chisei an
orowa, Pauros anak ne
ramma an
bind korachi, nei utara orun ahun, aige, re shini toho pakno Kaniui kambi-sosh koro wa tura no eukojûpekere, awa, Kiristo anak ne ayairamsbitnere wa rai i
orowa no betopo-sbiknu kuni gusu an ap ne ari an ambe pita wa ye samata, ecbi orun ku eupaskuma Yesu anak ne nei Kiristo ne sekoro ye nisa ruwe ne na. Orowa, okai sereke utara aeisbokore wa Pauros newa Siras tura ko-okai Kamui ko-oripak Herenes un inne utara newa moyo shomo ne okai pase shiwentep utara ne yakka ki ruwe ne. Koroka, Yudea un utara anak ne eyaitunnap ki wa gusu nupan wenbe ikicbi utara koro wa topaba utara uwekarapare bine nei macbiya ta sakayo bopunire aige, Yason koro cbisei kopiuki wa utara otta sbinuma utara Royumbare kuni bunara ruwe ne. Orowa, sbomo anukara cbiki, nmcbiya esapane utara kotpoke orun Yason newa okai inwak utara nimba wa araki bine
:
8
9
10
11
ene bawe asbte-bi Mosbiri uirup kuttoko nere utara teda ne yakka araki wa okai awa, Yason anak ne nei utara uina aige, nei utara obitta Kaisaros ipawetenge otereke wa Mosbijna an Mosbiri Esapane guru ne Yesu an ari itak sbiriki wâ okai ruwe ne, all itak. Orowa, topaba utara newa nei macbiya esapane utara tap orusbpe nu cbiki cbiukopoye ruwe Orowa, Yâson newa mosbima okai utara orowa ne. no aekuwakorep auk cbiki bonnere nisa ruwe ne. Orowa, nani iriwak utara anak ne ancbikarata Beroia kotan orun Pauros newa Siras payere awa, nei kotan akosbirepa cbild Yûdea un utara koro uwekarapa cbisei ta abup. Aige, nei kotan un utara anak ne irenga an keutum sange wa nei itak uk, aine, nei orusbpe ene ani ne ya ingara kuni ne to pisbno Kamui kambi-sosh uwande nisa ruwe ne gusu, Tessa:
17. 12-21.]
APOSTORO IKIP OMA KAMBL
369
12
13
ronika un utara kasu no iiupuru utara ne ruwe ne. Tarabe gusu nei utara inue no eishokoro sbui, aainukoi'o Herenes un shiwentep utara ne yakka, moyo shomo ne okai okkai utara ne yakka eishokon nisa ruwe ne na. Koroka, Pauros anak ne Beroia kotan ta ne yakka Kamui itak assuru ashte wa an shiri Tessaronika kotan ta okai Yudea un utara inu cbiki, nei kotan ta ne yakka afaki wa inne topaha utara
;
14
15
16
17
18
19
20
cbiukopoyere bine utumasbire nisa ruwe ne. Awa, nani iriwak utara anak ne atui-sam pakno orun arapa kuni ne Pauros omande orowa, Siras newa TimoKoroka, Pauros teos anak ne naa nei kotan ta riya. tura utara anak ne Atens kotan pakno sbinuma tura aige, Siras newa Timoteos anak ne tunasbino sbinuma orota araki kuni akasbpaotte an irenga akore cbiki, nei utara nani paye nisa ruwe ne. Orowa, Pauros anak ne Atens kotan ta nei utara araki kuni ebuye wa an sbiri rapoketa, nei macbiya anak potoki ani aesbik wa an i nukara cbiki, osbke Awa, sbinuma un koro keutum aparaparasere. Yudea un utara newa Kamui ko-oripak utara tura uwekarapa cbisei ta bene, samata, otta araki utara tura eibok usbiketa bene kesto range eukoyupekere Orowa, Stoik newa Epikuria un utara nisa ruwe ne. koro epakasbi gusu eramusb an utara anak ne sbiAige, Tan patacbinne guru numa etunangara. bemanda itak ani itak sange kusbki ya ? ari itak sbui, sbinuma anak ne Oya Kamui utara okai assui u asbte guru ne kotom an, ari itak utara ka Sbinuma anak ne Yesu newa betopo-sbiknu okai ambe eupaskuma ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei utara anak ne sbinuma kisbima wa Areo nupuri ta tura bine ene itak-hi E ye tan ashiri epakasbi nekon a ambe ne ya ? un nure wa un kore. Inambe gusu ne yakun, aokai anak ne usa okai oya orusbpe tambe gusu, tap orusbpe assuru asbte kor'an
: :
21
(Obitta no okai ikkewebe cbi nu rusui ruwe ne. Atens un utara newa nei kotan ta riya utara anak ne asbiri orusbpe nure bene ki inu bene ki patek ramma
370
22
[17. 22-31.
23
24
25
26
kane ikichi mwe ne gusu ne na). Orowa, Pauros anak ne nei Areo nupuri tumta ash wa ene itak-hi Atens kotan un okkai ainu utara, nep ne yakka gusu echi utara anak ne Kamui ko-oripak kashpa utara echi ne kuni ku nukara. Inambe gusu ne yakun, ku apkash rapoketa otta echi ko-ongami okaibe ku ingara chiki, Aeramushkari Kamui gusu ani an itak ani kashita auuye wa an Yange set ku nukan nisa ruwe ne gusu ne na. Eran:ipeutek no echi koongami ambe kuani echi nure ash na. Ingi-moshiri newa otta okaibe obitta kara Kamui anak ne, Shinuma anak, kando newa moshiri newa koro Utarapa ne wa gusu, teke ani akara chisei ta oshiroma shomoki shui, Shinuma anak ne nep ka eishiramne korachi, ainu teke ani aeyaishieiwangere eaikapbe ne ruwe ne Shinuma yaikota anak ne obitta no okai utara otta inotu hemhem, heisepa hemhem, nep ne yakka hemhem koropare ruwe ne gusu ne na orowa, moshir'ebitta ko-oshiroma kuni ne shinen orowa no
:
27
28
pishno okai moshiri uirup kara, aige, nei utara okai kuni pakihi hemhem oshiroma kuni ushike hemhem esanniyo nisa ruwe ne Shinuma anak ne pishno okai chi utara orowa no ehangeko no an shoinoki a yakka, nei utara Kamui hunara wa Shinuma gusu chi utara shitembatemba hine pa kuiii ambe ne
; ;
29
anak ne Shinuma otta ishu hemhem ki, moimoige hemhem ki, an katuhu koro bene ki ruwe ne gusu ne na yaikota echi koro yukara ki utara ye-hi korachi Chi utara anak ne Shinuma koro santek chi ne ruwe ne na. Tambe gusu, Kamui koro santek utara chi ne ruwe ne gusu, Kamui anak ne aiim ramepakari
wa
30
bene,
31
yainu gusu eshinnuye kongani bene, shirokani shuma bene ne kuni aesanniyo kunip shomo ne ruwe ne. Tambe gusu Kamui nei eramsak an pakihi emoshma no ande nisa koroka, tane anak neita okai yakka obitta no okai utara yaikokatpak kuni kashpaotte ruwe ne Shinuma anak esanniyo okere ainu ani oupeka no ingi moshiri uirup koipishi kuni toho aige, Shinuma anak atte nisa ruwe ne gusu ne na
; : ;
17.
32. 18.
7.]
371
32
33
34
ne nei gum rai i orowa no hetopo-shiknure-hi aiii an arabe ani obitta no okai utara gusu nei aaibe sonnere nisa ruwe ne na. Nei utara anak ne rai i orowa no hetopo-shiknu orushpe nu cbiki, eoya itak utara ka okai koroka, mosbima okai utara anak ne Tap orusbpe gusu kanna-sbui e orun cbi lui kusu ne na, ari itak. Tambe gusu, Pauros anak ne nei utara tumuge wa ouian. Koroka, an utara anak ne sbinuma tura no ko-okai wa eisbokoro nei utara tumugeta Areo nupuri un Dionusios ka an, orowa, Damaris ari an reibei koro sbine sbiwentep an, saniata, nei utara tura mosbima utara okai ruwe ne na.
18 Ik.
1
Tap orusbpe betuku okaketa sbinuma anak ne arapa wâ Koiintos kotan ta ek. Awa, nabun I tar a kotan wano ek Pontikos uirup un Akura ari an reibei koro Yudea un guru, koro macbi Priskira tura nukara nisa ruwe ne obitta no okai Yudea un utara Roma kotan wano paye kuni ne Kraudios
A tens wano
i
kasbpaotte nisa ruwe ne gusu ne na aige, nei utara abun nisa ruwe ne orowa, sbinuma anak ne ukoracbi an moni gusu iki guru ne wa gusu, tura no reusbi liine iki nisa ruwe ne iki kuni gusu an moni anak ne kasb karape ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, sbinuma sbini tobo range uwekarapa cbisei ta eukoyupekere wa Yudea un utara ne yakka Herenes un utara ne yakka eisbokore kuni ki nisa ruwe ne. Koroka, Siras newa Timoteos anak ne Makedonia kotan wano sap cbiki itak ani Pauros akire wa Yesu anak ne Kiristo ne sekoro Yudea un utara otta pawetesbu ki. Orowa, nei utara anak ne esbisbi wa koatcba yakun, sbinuma koro mipi tuituye wa ene itakbi Ecbi koro kein anak ne yaikota ecbi koro sapa kata an na Kuani anak ne turu-sakbe ne tewa no Oya uirup orun ku oman kusu ne na. Orowa, sbinuma Oman wa Titos Yustos aii an reibei koro sbine
:
otta sbinunaa
372
APOSTOEO IKTP OMA KAMBI.
[18.8-18.
10
11
12
13
14
15
16
17
ainu kot chisei ta ahun, nei guni anak Kamui koongami guru ne, kot chisei anak ne nei uwekarapa chisei samaketa an ruwe ne. Orowa, nei uwekarapa chisei esapane guru Krispos anak ne koro chisei un utara obitta tura no Ufcarapa eishokon nisa ruwe ne samata, Korintos kotan un inne utara nu wa eishokoro, aine, baptisma akore nisa ruwe ne. Orowa, anchikara ta Utavapa anak ne anukarape ani Pauros otta ene itak-bi Iteki ishitoma, koroka itak wa iteki mo no an ysm Kuani anak ne e tura no an, orowa, e iwende gusu in an guru ne yakka shomo e kopiuki kusu ne tan machiya ta inne utara ku koro ikiri an ruwe ne gusu ne na, sekoro itak. Orowa, shinuma tu pa e eniko nei ita riya bine nei utara tumta Kamui itak epakashnu nisa ruwe ne na. Orowa, Gario anak ne Akaia kotan epungine wâ an rapoketa, Yudea un utara shine-ikii:ine Pauros kopiuki gusu bopumba, aige, koipishi set kotcbake un shinuma tura wa ene itak-bi Tan guru anak ne tuitak nei no an shomo ne no Kamui ko-ongami kuni ne utara onisbnishi ruwe ne. Koroka, Pauros tane paro maka kusu ne ita, Gario anak ne Yudea un utara orun ene itak-bi Yudea un echi utara, tap orushpe anak ne son no newa chikokatpak bene wen boiyop bene gusu an ambe ne yak anak ne echi orun ku inu yak pirika ruwe ne, a koroka echi koro itak bene, reihei bene, yaikota koro tuitak bene gusu an upabunara ambe ne yak ne, echi utara yaikota nei ambe esanniyo yan kuani anak nei no okai ousbpe gusu shomo koipishi ki kusu ne kuni ku ramu. Orowa, shinuma anak ne nei utara koipishi set wano okeuba nisa ruwe ne. Aige, nei utara anak ne uwekarapa
;
chisei
esapane guru Sostenes kisbima kane, koipishi set kotchaketa shirikik nisa ruwe ne. Awa, Gario anak ne tap okai orushpe gusu iteki ekottanu nisa ruwe ne. Orowa, Pauros anak ne naa inne tobo ta nei kotan ta reushi chiki, iriwak utara kouwetutkopak bine Siria moshiri ta oman kuni atuitoraotuye nisa, Priskira newa Akura shinuma tura no paye nisa ruwe ne
;
18. 19-28.]
373
19
memke
20
21
shinnraa aeuitaknup an gusu Kenkrea kotan ta sapa Aige, iiei utara Epesos kotan nisa ruwe ne. ta kosbireba, awa, nei kotan ta nei utara hoppa koroka, sbinuma yaikota nei nwekarapa cbisei ta abun wa Yuclea iin utara tura eukoyupekere nisa ruwe ne. Orowa, naa obon no nei kotan ta riya kuni akoramkoroka, sbinuma koro cbiki, shomo ramuosbma uwetutkopak ki, aine, Karnui rengaine an cbiki sbui
: ;
22
23
ecbi orun ku bosbipi luisu ne aii itak koro, Epesos kotan wano atuitomotuye wa oman nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma Kaisarea kotan ta 3ân yakun, bemesu wa nei karisia korangarap, orowa no, Antiok kotan Aige, nei kotan ta an pakibi uturu reusbi, ta san. orowa no oman, awa, Garatea newa Purigia mosbiri ikiri an no aknsb wa koikara utara turaasbnure nisa
24
ruwe ne. Orowa, Ariksandria un

;
25
26
27
28
ikiri an eramusb guru ne Aporos ari an reibei koro sbine Yudea un guru anak ne Epesos kotan ta ek Bbinuma anak ne Kamui Tan guru kambi-sosb gusu kiroroasbnu guru ne. anak ne Utarapa rubu gusu paro ani aepakasbnu okere ruwe ne awa, sbinuma ramat seisek wa onse Yoannes kore baptisma eraman bine Yesu gusu an orusbpe gusu irammakaka ye bembem ki, epakasbnu bembem ki nisa ruwe ne sbinuma anak ne rametokkon. no nei uwekarapa cbisei ta itak beasbire. Koroka Priskira newa Akura anak ne sbinnma nu cbiki auk wa naa irammakaka sbinuma orota Kamui Orowa, sbinuma Akaia rubu pita nisa ruwe ne. kotan orun kusb wa oman kuni aramu cbiki, iriwak utara anak ne sbinuma reiki, orowa, auk kuni ne koikara utara orun kambi omande nisa ruwe ne aige, ek cbiki, sbinuma anak ne Kamui irenga gusu eisbokoro utara poron no ikasbiu nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, sbinuma sbiarikiki no Yûdea un utara tura paekoild wa annokara, anu no Kamui kambi-sosb ani Yesu anak ne Kiristo ne sekoro nukare ruwe ne na.
; :
374

19 Ik.
[19. 1-13-
1 2
10
11 12
13
Orowa, Aporos anak ne Korintos kotan ta an rapoun kotan kush wa Epesos kotan orowa, orota ta ek, aine, okai koikara utara nukara Echi eishokoro ki ita anak ne shinuma ene itak-hi Ashkanne Ramat akore nisa ruwe he an ? orota nei ShoiDO, Ashkanne Ramat an a-i utara ene itak-hi Yakun, nepi orota seenne chi nii ap, sekoro itak. echi baptisma akore an a ? Yoannes kore baptisma Orowa, Pauros ene itak-hi orota akore na, ari itak. Yoannes anak ne yaikokatpak gusu an baptisma kore, aige, i oshi ek garu nei ambe anak, Yesu ne ruwe ne, eishokoro kuni ne utara otta ye nisa ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne tap orushpe nu chiki, Utara pa ne Yesu kon reihei otta baptisma akore nisa Awa, nei kata Pauros anak ne tekehe ruwe ne. ande yakun, Ashkanne Ramat nei utara kashiketa ek, aige, usa an itak ani ye hemhem ki, uweingara hemhem ki nisa ruwe ne. Nei utara pishki-hi anak ne tun ikashima wa niu ehange ruwe ne na. Orowa, shinuma anak ne uwekarapa chisei ta ahun, aige, re chup uturuta rametokkon no itak ki, awa, paekoiki hine Kamui moshiri gusu an orushpe gusu onishnishi nisa ruwe ne. Koroka, sereke an utara anak ne keutum nishte wa itakkashi hine topaha kotchaketa nei Ruhu gusu wen no ye koro okai chiki, shinuma nei utara wano oman, aige, koikara utara shinnai no are, orowa, to pishno Tirannos koro epakashnu ushita paekoiki nisa ruwe ne na. Tambe anak ne tu pa uturuta akip ne tambe gusu, x\sia moshiri ta oshiroma utara obitta Yudea un utara bene, Herenes un utara bene, Utarapa itak nu nisa ruwe ne. Orowa, Kamui anak ne Pauros teke ani makangane an kiroro an ildp ki nisa shinuma orowa no pon senkaki bene, maitari bene, shiyeyepa utara orota aomande, yakne, tashum isam hemhem ki, wen Koroka, ran:iat oashin hemhem ki pakno ne ruwe ne. okai keshirikari wa pon-itak-ki Yudea un utara ne
keta, Pauros peiia
:
19. 14-25.
375
14
15
yakka, wen ramat shikatkare utara kasbi Utarapa ne Pauros eiipasYesu reihei konishuk wa ene itak-bi kuma Yesu aiii Uuani e ikashpaotte ash na, ari itak. Orowa, Yiidea un guru ne Kamui kora kenru esapane guru Skefa ari a reihei koro an guru koro arawan
:
16
17
Aige, wen ramat okkai poho nei no ki nisa ruwe ne. Yesu ku eamkiri, Pauros ese wa orota ene itak-hi ku eamkiri; koroka, echi utara inan utara echi ne ya ? Orowa, wen ramat shikatkare ainu anak ne nei utara kashike un tereke, aige, nei tun annokara wa aapkan nisa, aige, atusa bine piriao wa nei chisei wano kira nisa ruwe ne. Orowâ, Epesos kotan ta okai Yudea un utara ne yakka Herenes un utara ne aige, obitta no okai utara yakka tap orushpe nu
:
18
19
ishitoma, orowâ, Utarapa ne Yesu reihei anak ne Eisbokoro okere utara poron apasere nisa ruwe ne. no ne yakka araki, aige, eyaipushi bine koro iki ikip Samata, pon-itak-ki buri ikichi ye nisa ruwe ne.
20
21
22
23 24
25
shomo moyo no okai utara anak ne koro kambi-sosb uwekarapare wa obitta no okai utara kotcbaketa uhuyeka nisa ruwe ne orowa, nei kambi oro esanniyo chiki, go man shirokani pakno an oro an ambe ne, Ta pakno kiroro an no Utarapa sekoro anukara. koro itak poro wa shipiraspa nisa ruwe ne na. Tap okai oiTisbpe aokere chiki, Pauros anak ne Makedonia newa Akaia kotan ta kush okere yakun, Yerusarem lôtan ta oman kuni keutum oshitchiu nisa ruwe ne, aige, nei kotan akush okaketa Roma kotan ne yakka ku nukara kusu ne ap, ari itak. Orowa, otta yaisbieiwangere tu ainu ne Timoteos newa Erastos Makedonia kotan ta payere okere yakun, sbinuma yaikota naa Asia mosbiri ta an nisa ruwe ne. Tane an pakita nei Eubu gusu shomo saure no an Inambe gusu ne yakun, Artimis sakayo bopuni. gusu shirokani pon chisei kara shirokani-kik guru ne Demetrios ari an reihei koro shine ainu anak ne, ponbe shomo ne an moni nei iki utara hetukure sbinuma anak ne nei no an moni gusu monraige utara Nisbpa utara tan uwekarapare wa ene itak-hi
:
376

moni an
[19- 26-35.
26
ari
gusii chi iitara anak iie yaiotekiiure ruwe ne, an ambe echi eraman. Shui, Epesos kotan ta
patek shomo ne, lioroka, yaani Asia mosbir'ebitta tan Pauros anak ne Tekebe ani akai-a okaibe Kamui sbomo ne aii itak ani ye wa inne utara eisbokore bine
27
28
29
30
31
32
33
34
35
bosarire ruwe ne ari an ambe ecbi nukara wa inu orowa, cbikoro moni awende ebange patek sbomo ne koroka, Asia newa ingi mosbiri uirup ko-ongami nei pase matne lâmui Artimis kora kenru ne yakka apange, samata, sbinunm koro arakura aisamka kuni ayaikikip no an ruwe ne na, sekoro itak. Orowa, nei utara tan itak nu cbiki sbi no irusbka wa bawe asbte bine ene itak-bi Epesos un utara koro Artimis anak ne pase ambe ne, ari itak. Awa, nei macbiya anak ne sakayo aesbik aige, nei utara anak ne Pauros tura payekai Makedonia kotan un Kaios newa Aristarkos kisbima bine sbine-ikinne sbibai cbisei orun awekatta. Orowa, Pauros anak ne nei cbisei ta okai utara orun abun kuni ramu cbiki, koikara utara ebam nisa ruwe ne. Orosama, katairotke wa okai Asia un esapane tono utara amak ne sbinuma nei sbibai cbisei oran iteki yaiabunde kuni ne tesbkara nisa rawe ne. Tanibe gusu, uwekarapa wa okai utara anak ne sambe-kokuruse wa gusu tapne ye utara ka okai, uwesbinnai no ye utara ka okai ruwe ne orowa, poro seieke anak ne bemanda gasu uwekarapa ika erampeutek nisa ruwe ne na. Orowa, Yudea un utara anak ne nei inne utara tumuge wano Areksandros turare wa sange nisa ruwe ne. Awa, Ai'eksandros anak ne tek ani nisbuk wa utara otta yaikikkara itak kuni ramu iki. A koroka, sbinuma anak ne Yudea un gura ne kunak anukara yakun, nei utara obitta sbine ikinne sbine icbi ji kan uturu pakno bawe asbte bine, Epesos un utara koro Artimis anak ne pase ambe ne, ani itak. Orowa, nei macbiya un sbokikwan anak ne inne utara more okere cbiki, ene itak:
Epesos kotan un ecbi utara, Tan Epesos macbiya anak ne kando wa ran nei pase Artimis l?ora kenra sbikkasbima macbiya ne sekor'ambe erampeubi
:
19.
36. 20.
6.]
AP0STOR(J IKIP
OMA KAMBI.
377
36
tek guru inan guru iie ruwe he an ? tap orushpe aeutastasa eaikapbe ne
37
Tambe gusu, wa gusu echi utara anak ne nep koetaraka iki sbomoki no mo no Inanibe gusu ne yakun, Kamui kora okai kunip ne. kenru eikka bene Id sbomoki, cbikoro Kamui koatcba bene ki sbomoki tan utara eteun ecbi tura wa araki
nisa
ikicbi utara
38
39
40
41
ruwe ne gusu ne na. Deaietrios newa tura no anak ne nen ka gusu eiyonnupbe kunip an cbiki, koipisbi kuni cbisei an, epungine utara ka okai, tambe gusu, uwe-eiyonnupbarero. Koroka, mosbima okai orusbpe gusu nepka ecbi bunara yak anak ne aeipawetenge an uwekari ta aesanniyo kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, son no newa ikkewe sak no an tan an to betuku upaukoiki ambe cbi utara anak ne ayaikikip no aeiyonnupba ange sbiriki okai aige, tap uwekarapa ambe gusu an ika ye eaikap kusb tap ne sbiriki. Orowa, sbinuma tambe ye okere cbiki nei uwekari payere nisa ruwe ne.
20 Ik.
Orowa, nei sakayo cbakkosanu yakun, Pauros anak ne koikara utara araki kuni tesbkara wa onisbiiisbi okere cbiki, uwetutkopak bine Makedonia mosbiri ta oman kuni bopuni nisa ruwe ne. Awa, nei pisbkanike an kotan akusb wa poron no onisbnisbi okere Orowa, sbinuma anak cbiki, Kirisia mosbiri ta ek. ne nei kotan ta re chup riya cbiki, samata, sbinuma epokba gusu Yudea un utara anak ne esanniyo yakun, tane Siria mosbiri oro peka atuitomotuye change gusu Makedonia akusb wa bosbipi kuni esanniyo nisa ruwe Aige, Asia pakno itura utara okai Berea kotan ne. Tessaronike kotan un un Pirus pobo Sopater an Derbaios kotan un Aristarkos newa Sekoundos okai samata, Asia moGaios an, Timoteos an ruwe ne sbir'un utara Tikikos newa Tropimos okai ruwe ne. Koroka, tan utara anak ne bosbiki no paye wa Troas kotan ta untere wa okai sbiriki. Orowa, pandane sak pan tobo okake an koro cbi utara anak ne Piripoi
;
;
378
kotaii
[20. 7-17.
8
9
10
11
12 13
wano atuitomotaye wa ashikne rereko toho ta Troas kotan ta okai nei utara orota akoshirepa aige, nei kotan ta arawan rereko uturuta riya nisa ruwe ne. Orowa, nei mawari atpake an toho ta pantak meshpa kuni ne uwekarapa wa okai ita, Pauros anak ne nei sbirage toho ta oyake un arapa kuni esanniyo okere gusu, utara tura eukoyupekere ki koro an, awa, an noshike palmo itak ki nisa ruwe ne. Otta uwekarapa wa okai rikta an tumbu ta abe o ratchako poron no okai ruwe ne. Orowa, puyara otta Eutikos ari an reihei ani areikore shine upen ainu mokon-noye wa a kane an awa, Pauros naa ohon no eukoyupekere iki, aine, nei guru mokon-noye gusu re ikinne an choroka wano herashi hachiri, aige, rai an no aaninisa. Orowa, Pauros ran wa nei guru kashi-kamu hine Ika sakayo iki shinuma otekomare wa ene itak-hi shiknu wa an ruwe ne gusu ne na. Orowa, shinuma hemesu wâ pantak meshpa hine ibe, orowa, ohonno no, peken-nisat pakno, itak okere chiki, oman nisa ruwe ne. Orowa, shiknu an no nei heikachi ani hine
;
; :
14 15
16
17
aomaoma ruwe ne. Koroka, chi utara anak ne hoshiki no chip otta paye wa Assos kotan ta arapa kuni ne atuitomotuye, nei kotan ta Pauros ore kuni aramu, nei no shinuma esanniyo, aige, shinuma yaikota ya oro peka oman kuni ramu nisa ruwe ne gusu ne na. Awa, Assos kotan ta shinuma un etunangara chiki, chip aore wa Orowa, nei kotan wano Mitirene kotan ta araki. atuitomotuye koro, nei shimge toho ta Kios kotan samake un araki shui, nei shimge toh.o ta Samos kotai3 ta araki orowa, nei shimge toho ta Miretos Pauros kotan ta lôshirepa ash nisa ruwe ne na. anak ne Asia moshiri ta reushi kuni ramu gusu Epesos kotan samake peka atuitomotuye kuni esanniyo nisa inambe gusu ne yakun, shinuma eashkai ruw-e ne chiki, Pentecoste toho ta Yerusarem kotan ta an kuni yaitunashka shiriki okai nisa ruwe ne gusu ne na. Orowâ, Miretos orowa no Epesos orun shinuma
shorao saure no
; ; ;
teshkara
wa
orota
nei karisia
un ekashi utara tak

20. 18-30.]
379
:
18
19
ruwe ne. Awa, araki chiki, orota ene itak-hi Asia moshiri ta kn ek atpake an toho wano nekon a ku iki wa ramma kane ecbi tura no ku an bine, sbiri keutuin yaieoiipakka bene ki, nnpe yaikorange bene ki, Yudea iin utara en gusu osbke esanniyo an gusu a
nisa
en koramnukara ambe bene an

yaikusbieiwangere a
i
wa Utarapa
otta
ecbi utara yaikota ecbi
eraman
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
nep ne yakka ecbi pirikare kuni ambe nure guru sborao ku esbisbi, anu no ecbi epakasbnn, cbisei pisbno ta Yudea un utara otta bene Herenes un utara otta bene, Kamui gusu yaikokatpak, Utarapa ne Yesu Kiristo gusu eisbokor-i atte kuni pawetesbu ku ki nisa ruwe ne. Orowa, tane ingar'an, ramat atupetupe wa Yerusarem orun ku arapa, aige, nei ita nekon a orusbpe en gusu betuku kusu ne ya ku erampeutek ouse, pisbno an macbiya ta Asbkanne Ramat en gasu pawetesbu ki wa atupepeoktep newa aeramcbuptekbe en tere skiriki ari itak ruwe ne. Koroka, ku inotu anak ne en gusu aosbkorobe ne sekoro ku esanniyo sbomoki, aine, ku iki kuni usbike ku okere bemheni ki, Kaniui irenga gusu an pirika sbongo epawetesbu kuni ari an Utarapa ne Yesu orowa no a en kore yaisbieiwangere-bi bembem ku ki kuni an ap ne ruwe ne. Orowa, tane ingar'an, tumuge un ku apkasb wa nei mosbiri eupaskuma obitta no okai ecbi utara anak ne tewa no poka ku nanubu sbomo ecbi nukara kusu ne sekoro ku eraman. Tambe gusu, obitta no okai utara koro kem gusu turusakbe ku ne ruwe ne ari an ambe ani ecbi kotcbaketa tan an to pawetesbu ku ki na. Inambe gusu ne yakun, Kamui esanniyop obitta no ecbi nure kuni ambe sbomo ku esbisbi nisa ruwe ne. Yaikota gusu bembem, Asbkanne Ramat ecbi epunginere topaba ebitta gusu bembem yairamatte okai bine, Sbinuma yaikota koro kemibi ani auk Kamui karisia resbpa yan. Ku oman okaketa niwen borokeu ecbi tumta abup wa topaba mosbima noande sbomoki kusu ne-bi ku eraman sbui, koikara utara tura wa sbiren gusu ebaita ambe ye utara ecbi yaikota tumuge
ruwe ne
380
31
[20-
31. 21.
3.
32
33
34
35
wa hopumba kusu ne. Tambe gusu, sbiruwe yan, orowa, re pa utiirufca kuani nupe poka yaikorange iki bine kunne-to ta bene tokap-to ta bene yomne sbomoki no ecbi pisbno ku epakasbnu nisa rawe ne a ambe esbkarun yan. Orowa, tane, Kamui otta bene Sbinuma kor'irenga gusu an itak otta bene ecbi ikoande asb ne, nei ambe anak ne ecbi rosbkire bembem ki, obitta no okai aasbkannere utara tumugeta ecbi In an guru ne eikesbkore easbkaibe ne ruwe ne. yakka koro sbirokani bene, kongani bene, cbimipi bene sbomo ku eyaikosbipuinere ruwe ne. Tan teke anak ne kuani yaikota gusu an eisbiranme ambe gusu bene en tura no okai utara gusu bene iki nisa ruwe ne Nep ne a ambe ecbi yaikota ecbi eraman ruwe ne nei no yakka gusu kuani ecbi epakasbnu nisa ecbi monraige wa tumsak utara kaobiuki kunip ecbi ne, orowa, Utarapa ne Yesu Shinuma yaikota ye itak ahupkara kasu no kore katu anak naa anunuke ambe ne ruwe ne, sekor'an ambe ecbi esbkarun kunip ne
;
ruwe
36 37
ne.
33
Orowa, sbinuma tapne ye okere cbiki, kokkaea bine, Aige, obitta no okai utara tuua inonno-itak ki nisa. utara obitta poron no cbisb, awa, Pauros koro rekucbi kata bacbiri bine cbopsekan nisa rawe ne aige, naa koro nanubu sbomo nukara kusa ne ari an itak ani sbinuma ye itak gusu iyotta yairambekomo ruwe ne. Orowa, cbip ore pakno nei utara anak ne sbinuma rura nisa ruwe ne.
;
21 Ik.
1
Ol'owa, nei utara akoboppa
cbiki,
wa kaya
kuwanno atuitomotuye wa Kos kotan
rosbki okere ta kosbi-
Eodos kotan
2
repa asb nisa ruwe ne, orowa, nei sbimge tobo ta ta araki, orowa, nei wano Patara kotan orota araki asb rawe ne orowa, Poinike mosbiri oro peka Oman kuni cbip anukara cbiki, cbip o wa atuitomotuye nisa ruwe ne. Orowa, Kupros kotan anukara pakno ne cbiki, nei barikitek sam akusb bine
:
21. 4-14.]

paye
381
Siria kotaii ta
ne
nei kotan
anak
nei chip
wa Taros kotan ta yan nisa ruwe oma shikehe iyapte kuni
rawe ne gusu ne na. Orowa, koikara utara anukara yakun, arawan toho ta nei kotan ta reiishi ash awa, Ashkanne Ramat ankushkerai Pauros anak ne iteki Yerusarem kotan ta oman kuni ne nei koiOrowa, nei toho kara ntara itak nisa ruwe ne.
usbi ne
:
auweoiiiare chiki, chi hopumba ash wa payekai nisa aicre, nei utara obitta, koro machi newa poho utara
nmchiya soyumba wa akohoppa pakno un awa, atui-sam kata kokkaerok bine inonnoitak ash, orowa, utashpa uwetutkopak nisa ruwe ne na orowa, chi utara anak ne chip o, koroka, nei utara anak kanna shui koro uni un hoshippa nisa
tura, nei
rura
ruwe ne. Orowa, Turos kotan wano atuitomotuye okere

ki
;
chi-
awa, iriwak utara Ptoremais kotan koshirepa Orowa, 8 korangarap yakun, shine to tura no reushi. nei shimge toho ta paye ash wa Kaisarea kotan ta araki aige, nei arawa niu tumuoje un shinen ne pirika shongo eupaskuma guru Piripos kot chisei ta ahup wa Tan guru otta uweingara 9 tura no riya nisa ruwe ne. 10 ki hoku sak matne po inen okai. Orowa, inne toho uturu nei ita liya ash wa okai ita, Agabos ari an reihei koro shine uweingara guru Yudea moshiri wano 11 san wa ek nisa. Awa, shinuma un orun ek bine Pauros koro kut uk wa yaikota koro chikiri newa teke kane Ashkanne Eaniat tupetupe, aige, ene hawe oka-hi Yerusarem kotan ta okai Yudea un ene itak-bi utara anak ne tap korachi tan kut koro guru tupetupe wa Oya utara koro teke otta ekoshi kusu ne na, ari itak. 12 Orowa, tap orusbpe chi nu chiki, chi utara ne yakka nei kotan ta okai utara ne yakka, sbinuma iteki Yerusarem kotan ta oman kuni onishnishi nisa ruwe Hemanda 13 ne. Tata otta Pauros ene ese-bi gusu echi chish wa ku sambe iuninkare ya ? Kuani anak ne ouse atupetupe kuni patek shomo ne, koroka, Yerusarem kotan ta Utarapa ne Yesu kon reihei gusu Orowa, shinu14 rai kuni yak pirika ruwe ne, ari itak.
:
:
382
[21. 15-26.
15
16
17 18
shoino nu gusu chi atara mo no okai wa Utarapa irenga koracbi aki na, ari cbi ye nisa rnwe ne. Tap okaketa chi utara anak ne koro shike sbuppakara wa Yerusareni kotan orun hemeshpa nisa ruwe ne. Orowa, Kaisarea kotan wp.no okai koikara utara iin tnra no paye, awa, otta echi reusbi asb kuni arotunasbi wano an koikara garii ne Kuprios kotan un Mnason atura nisa ruwe ne na. Orowa, Yerusarem kotan ta akosbirepa cbiki, irivvak utara nupetne no un uk nisa ruwe ne. Awa, nei sbimge tobo ta Pauros anak ne un tura no
:
ma
Yakob
19
orota arapa, ekasbi utara obitta okai
wa
okai
ruwe
20
21
22 23 24
25
26
Orowa, sbinuma koerangarap okere yakun, koro yaisbieiwangere-bi ani Oya utara tumta Kamui iki ikip pisbno pisbno nure nisa ruwe ne. Aige nei utara nu cbiki Kamui ramye aine, sbinuma otta ene itak-bi Ayupnisbpakebe, Yudea un utara tumugeta eisbokoro okere utara hemanda inne no okai sbiri e nukara orosama, nei utara anak ne obitta tuitak gusu eyaitunnap ki sbiii okai awa, aokai gusu anak ne Oya utara tumugeta obitta no okai Yudea un utara koro pobo sbomo okarituye buri akire bene ki, kotan buri nei no ne yakka sbomo ki bine Mose emaka kuni ne e epakasbnu ruwene, sekoro nei utara otta aye nisa ruwe ne. Yakun, nekon a am be ne ya ? Aokai ek v.'a an sbiri nei utara son no nu kusu ne. Tambe gnsu tap e orun cbi ye ambe ]<i wa un kore yan un otta euitaknup ki ine ainu okai nei utara uk wa tura no yaiturusakte, orowa, koro sapaba amemke kuni ne, gusu ataye sange yan yak anakne aokai gusu aye orusbpe otta sonep isam ruwe ne sekoro obitta no okai utara eraman nangon na koroka, aokai yaikota tuitak sbikkasbima wa oupeka no apkasb Koroka, eisbokoro Oya sbiri aeraraan nangon na. utara gusu cbi nuye okere nei utara anak ne potoki otta ayangep gusu bembem, kem gusubembem, rekucbi anumbap gasu bembem, hoiyop gusu bembem yaisbikkasbiina kunip ne aesanniyo ruwe ne, ari itak. Tata otta Pauros anak ne nei sbimge tobo ta riei
ne.
:
21. 27-85.]
383
utara uk wa tura do yaituru-sakte bine Kamui kora kenru ta ahun, aige, nei utara pisbno gusu ayange kunip ayange pakno tura-sakte kuni tobo uweomare-hi
asbte
sbiriki.
27
Orowa, nei avawan tobo tane auweomare ange

ki cbiki,
sbiri-
Asia
wano
araki
Yudea un utara
aiiak ne
28
sbinuma Kainui kora kenra ta an-i nukara koro, inne utara obitta bopumbare wa tek-kokisbimare bine ene Israeru un okkai utara, kaobiuki wa bawe asbte bi un kore yan utara gusu beuibem, tuitak gusu bembem, tan usbike gusu benibem epokba anibe obitta no okai utara epakasbnu gur'anak ne tan ainu ne samata sbui, tan kenru otta Herenes un utara abunde wa tan asbkanne usbike turu-usbte nisa ruwe ne.
:
29
30
31
32
33
34
35
nei macbiya tumta Epesos kotan un guru ne Tropimos sbinuma tura no an i anukara, awâ, Pauros anak ne nei guru Kaniui kora kenru ta abunde kuni aramu nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei macbiya obitta aukopoye, awa, aige, Pauros tek-kokisbiutara boyuppa uwekarapa n:ia bine Kamui kora kenru orowa no esoyun nimba Orowa, utara aine, nani apa asesbke nisa rawe ne. anak ne sbinuma raige kuni bunara sbiriki okai ita, Yerusarem kotan ebitta cbiukopoye wa an sekor' orusbpe tumi-koro utara ikiri esapane guru otta anure Aige, sbinuma tumi-koro utara newa nisa ruwe ne. asbikne tumi-koro utara esapane utara tura wa nei utara orun boyuppa wa rap awa, nei utara anak ne tumi-koro utara ikiri esapane guru newa tumi-koro utara nukara cbiki, Pauros sbirikik kuni eyomne nisa Tata otta tumi-koro utara ikiri esapane ruwe ne guru karange no ek wa sbinuma kisbima, aige, tu kani-sbinkop ani atupetupe kuni ne Ivasbpaotte nisa ruwe ne orowa, nekon a an ainu ne ya ? bemanda Awa, ild guru ne ya ? uwepekennu nisa ruwe ne. inne utara tumta tapne bawe okai utara ka okai, mosbimap ye wa bawe okai utara ka okai aige, nei sakayo son no ikkewe eranuan ka eaikap cbiki, cbasbi Orowa, orota atura kuni ne kasbpaotte nisa ruwe ne.
:
Inambe gusu ne yakun,

884

[21.
36. 22.
5.
36
37
38
39
40
shinuma Dei shunaa-nikara kata ek chiki, inne utara Diwen wa gusu tumi-koro utara aeaiii nisa inambe gusu lie yakuii, inne utara kasbirari araki bine Oyake UD omande yan, ari bawe okai ruwe ne. Orowa, Pauros aiiak ne tane nei cbasbi otta aabunde ange cbiki, sbinuma nei tumi-koro utara ikiri esapane guru otta ene itak-bi E otta pon no ku ye yak pirika ya ? Orota sbinuma ene itak-bi Eani Herenes un itak ani itak easbkai ya ? Tan tobo etokota esapane guru eokbare kuni ne utara cbiukopoyere wa sbi sen nin ne keweuk utara nup otta tura wa arapa nei Ecbipt mosbir'un guru sbomo e ne rawe be an ? ari itak. Koioka, Pauros ene itak-bi Kuani anak ne Kirikia mosbiri ta saure macbiya sbomo ne an Tarsus macbiya un Yudea un guru ku ne ruwe ne tan utara orun ku itak kuni e koramkoro asb na, ari itak. Awa, ramuosbma yakun, Pauros nei sbuma-nikara kasbita ash wa utara orun tekkonisbuk orowa, utara sbiii mo no okai cbiki sbinuma Hebrai un itak ani itak wa ene bawe oka-bi
;
22 Ik.
1
Triwak utara newa ekasbi utara, tane ecbi otta ku yaikikkara itak nu wa en kore yan. Orowa, sbinuma anak ne Hebrai un itak ani ye sbiri utara nu cbiki naa mo no okai ruwe ne awa, sbinuma ene bawe ani Kuani anak ne Yudea un guru ku ne, Kirikia mosbiri un Tarsus macbiya ta asbikore, koroka, tan kotan ta an Kamarieru cbikiri samata a en sbukup an, awa, cbikoro ekasbi tuitak gusu oupeka no a en
Id
:
:
epakasbnu an,
4
koracbi
aige,
tanto
obitta
no
ecbi
utara
kuani ne yakka Kamui gusu eyaitunnap ku ki nisa ruwe ne aine, rai pakno tan Kubu ku epokba wa okkai ainu ne yakka matne ainu ne yakka tupetupe bine ipakasbnu cbisei ta aabupte kuni lie ekosbi nisa ruwe ne. Kamui kora kenru esapane guru ne yakka obitta no okai ekasbi ikiri tura
:

: :
22. 6-17.]

:
385
10
11
12
13
en gusu nei no paweteshu ki nei utara orowa no iriwak utara orun kambi ku koro, awa, Damaskos kotan ta okai utara atupetupere wa apanakte kuni ne Yerusareni kbtan ta ku tura kuni ne nei kotan orun ku payekai shiiiki okai nisa rawe ne. Aige, payekai shiri an wa, to noshike pakita, Damaskos kotan ta koehange no ek chiki, ekushkonna kando orowa no en okari ta poro nupeki at nisa ruwe ne. Orowa, shiri kata ku hachiri, aige, en orun ene itak ki hawe ku nu Sauros, Sauros, hemanda gusu eani anak ne en epokba ruwe he an ? ari itak. Awa, ene ku ese-hi Utarapa, x\okai anak ne hunna ne ruwe he an ? En ovota Shinuma ene itak-hi E epokba Nazaret kotan un Yesu Ku ne rawe ne, ari itak. Orowa, en tura no okai utara anak ne nei nupeki nukara poka ki nisa ruwe ne a koroka en orun ye hawe seenne nu nisa ruwe ne. Orowa, Utarapa, hemanda ku ki yak pirika ya, ani ku itak. Utarapa en orun ene hawe oka-hi Hopuni wa Damaskos kotan ta oman yan yakun, nep ne yakka e ki kuni aesanniyop anak ne e orun anure knsu ne na, ari itak. Orowa nei nupeki arakuru gusu ingara eaikap chiki en tura no okai utara ku teke ani hine Damaskos kotan ta ku ek nisa ruwe ne. Orowa, nei kotan ta oshiroma obitta no okai Yudea un utara orowa no akopaweteshu ki, tuitak gusu aainukoro Ananias ari an reihei ani areikore shine ainu anak ne en orota ek, aige, en samaketa ash hine ku iriwak ne Sauros, ingara kuni mondum akore
14
15
16
17
Awa, neiepakihigeta ku ingara wa shinuma ruwe ne. Orowa, shinuma ene itak-hi Chikoro ekashi koro Kamui anak ne koro irenga e eraman hemhem ki, nei oupeka ambe nukara hemhem ki, koro paro wano itak hawe nu hemhem a ki kuiai ne esanniyo nisa ruwe ne. Shinuma gusu obitta no okai utara orun e nukara hemhem ki nu hemhem ki orushpe epaweteshu ki kusu ne gusu ne na. Aige, tane hemanda e ehuye ya ? Hopuni wa baptisma akore hine Shinuma reihei konishuk, orowa, Orowa, chikokatpak furaye wa isamka yan, ari itak.
na, ari itak.
ku nukan
nisa
E
386
[22. 18-27.
18
19
9>0
21
22
23
24
25
26
27
kuani Yerusarem kotan ta ku hoshipi wa Kamui kora kenru ta inonno-itak ku ki rapoketa ku l^nrukokonna shiknatara, aige, en orun Shinunia ene ye-hi ku Dukara Tunashino ran wa Yerusarem kofcan wano Oman yan, inambe gusu ne yakun, En gusu e ye paweteshu ambe nei utara sboino uk kusu ne ruwe ne gusQ ne na Orowa, ene ku itak-bi: Utarapa, obitta no okai uwekarapa cbisei ta E koeisbokoro utara ipakasbnu cbisei ta ku abupte bembem ki sbirikik bembem ki nisa ruwe ne ari an ambe nei utara yaikota erainan orowa, Aokai gusu pawetesbu ki guru ne Stepanos koro kem aec])ikiki ita, kuani ne yaldâ nei samaketa asb wa ramuosbma, samata, sbinuma raige utara koro mipi ku sbikkasbima nisa ruwe ne na, sekoro ku itak. En otta Sbinuma eue itak-bi Oman tewa no ebangeko no an Oya utara orun e arapare asb kusu ne na. Tapan itak pakno nei utara ikokanu ruwe ne orowa no bawe asbte wa ene itak-bi Tap okaibe ouiande nei guru iki ambe mosbiri wano oyakta sbiknu kuni gusu an ambe sbomo ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei utara bawe asbte bembem ki, koro mipi sbiraraye bembem ki, koponcbi berikasbparure bembem ki gusu, nei tumi-koro ulai-a ikiri esapane guru anak ne sbinuma cbasbi otta abunde kuni ne kasbpaotte nisa ruwe ne samata, bemanda gusu nei utara anak ne sbinuma orun bawe asbte ruwe be an erainan kuni ne, akosbirikik wa koipisbi kuni ye Orowa, nei utara at ani sbinuma kote nisa ruwe ne. yakun, Pauros anak ne nei samaketa asb sbine asbikne botne tumi-koro utara esapane guru otta ene Akokatpakte sbomo ne an Koma un guru itak-bi sbirikik ambe anak ne tuitak nei no an ambe ne ruwe be an ? Nei asbikne botoe tumi-koro utara esapane guru tap itak nu cbiki, sbinuma nei tumi-koro utara ikiri esapane guru otta oman bine nure wa ene itakNekon a e iki etokusb ruwe be an ? Tan guru bi anak ne Eoma un guru ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, tumi-koro utara ikiri esapane guru ek vvâ,
:
22. 28.-23. 6.]
387
28
29
30
Aokai anak ne Koma un guru e ne niwe be an ? en nure wa en kore yan, ari Pauros otta itak. Orowa, Euwe un, ani shinuma ye. Orovva, nei sapane guru ene ifcak-hi Poro ataye ku sange nei no an kuni ambe ku bok nisa ruwe ne, ari itak. Koroka, nei no ku bekatu nisa ruwe ne, ani Pauros ye ruwe ne. Tata otta sbinuma koipisbi kusu ne a utara anak ne nani oyakta paye orowa, sbinuma Boma un guru ne sekoro eraman bene ki gusu, samata, tupetupe nisa ruwe ne gusu, nei tumi-koro utara ikiri esapane guru anak ne isbitoma nisa ruwe ne na. Koroka, nei sbinige tobo ta, Yudea un utara orowa no aeiyonnupba kuni son no ikkewebe eraman rusui gusu, nei sapane guru sbinmna pita nisa ruwe ne orowa, Kamui kora kenru esapane utara newa obitta no okai ikoramkoro utara uwekarapa kuni ne kasbpaotte, aige, Pauros sange wa nei utara kotcbaketa ande nisa ruwe ne na.
:
23 Ik.
1
4
5
Orowa, Pauros anak ne nei uwekari orun oshikkurukote wa ene itak-bi Iriwak utara, tanto pakno kuani anak ne Kainui tek-saniata pirika keutum kon no an wa an ruwe ne. Orowa, Kamui kora kenru iyotta pase esapane guru ne Ananias anak ne sbinuma koro paro kokik kuni ne samaketa rosbki Awa, otta Pauros utara kasbpaotte nisa ruwe ne. Aretaraka tumama, Kamui anak ne e ene itak-bi sbirikik kusu ne tuitak ani en koipisbi gusu e a wa, nei tuitak ebaita wa a en sbirikik kuni e ikasbpaotte ruwe be an ? Orowa, samaketa rosbki wa okai utara ene itak-bi Kamui kora kenru iyotta pase esapane Iriwak guru e oitakusbi ya ? Pauros ene itak-bi utara, sbinuma anak ne Kamui kora kenru iyotta pase esapane guru ne sekoro ku eramusbkari awa, e koro utara esapane guru gusu iteki wenbe ye yan, ari ani itak cbiesbinnuye wa an ruwe ne gusu ne na, ari itak. Koroka, nei utara tumugeta an sereke utara anak ne
:

388
[23.7-15.
Parisee
10
11
12
13 14
15
Saddokai un utara ne, orowa, sereke utara anak ne un utara ne sekoro Pauros eraman chiki, nei Qwekari turange wa hawe ashte bine ene itak-hi Iriwak utara, Kuani anak ne Parisee un guru ne, Parisee un utara koro santek ku ne rai-i orowa no betopo-shiknu kuni chipachipa ambe gusu a en koipisbi an na, ari itak. Orowa, nei no itak okere cbiki, Parisee un utara newa Saddokai un utara tumta sakayo bopuni aige, nei uwekari eukopi an na. Inambe gusu ne yakun, betopo-sbiknu ambe isara, Kan]ui bautururabe isaro, ramat isam, ari Saddokai un utara itak koroka, tap okaibe an ruwe ne sekoro Parisee un utara ye ruwe ne gusu ne na. Orowa, poro pasbrototke bopuni awa, Kambi-nuye utara newa Parisee un utara an sereke rosbki kane ukoiki wa ene itak-bi Tan guru gusu wenbe sbomo cbi nukara koroka, ramat bene, Kamui bauturumbe bene, sbinuma otta itak a cbiki nekon a ambe ne ya ? Orowa, poro sakayo bopuni cbiki nei tumi-koro guru ikiri esapane guru anak ne nei utara gusu Pauros bumihi apetpa kuni eisbitoma gusu, tumi-koro utara rap wa nei utara tumuge wano sbinuma uk wa cbasbi orota abunde kuni kasbpaotte nisa ruwe ne. Nei eoya ancbikara ta Utarapa anak ne sbinuma samaketa asb kane ene itak-bi Eamu-ritetke yan; eani anak ne Yerusarem kotan ta en gusu pawetesbu ki nisa ruwe ne koracbi, Eoma kotan ta ne yakka pawetesbu e ki kusu ne ap ruwe ne na. Orowa tokap ne ko anak ne Yudea un utara uwekarapa bine iyoitakusbi ambe aki koracbi ukoramkoro wa Pauros raige pakno ibe bembem iku bembem sbomo ki kusu ne, ari osbitcbiu wa ye nisa ruwe ne. Awa, tap ambe osbke utara anak ne tu botne niu ikasbima ne ruwe ne. Aige, nei utara anak ne Kamui kora kenru iyotta pase esapane utara newa ekasbi Cbi utara anak ne utara otta araki wa ene itak-bi: yaikota gusu poro iyoitakusbi ki wa Pauros raige sbomoki pakno nep ne yakka sbomo sapke kuni Tambe gusu, aokai anak ne naa osbitcbiu okere.
: :
23
16-23.]
389
16
17
18
19
20
21
tomte no shinuma gusu orushpe esanniyo kuni noine korachi, nei guru arange kuDi De ukoramkoro utara tura nei tumi-koro utara esapane guru otta kashpaofcaige, shinuma karange no ek cbiki te wa un kore chi utara anak ne raige kuni etere ruwe ne kusu ne na, aii itak. Koroka, Pauros koro saha koro pobo anak ne nei utara nunme an ambe inu cbiki sbinama nei cbasbi otta abun wa Pauros nure nisa ruwe ne. Orowa, Pauros anak ne Asbikne botne tumi-koro utara esapane guru sbinen botuyekara wa otta ene Tan upen guru tumi-koro guru ikiri esapane itak-bi guru otta tura yan anure kuni orusbpe an ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu sbinuma nei guru ani wa tumi-koro guru ikiri esapane guru otta tura bine ene Apakasbnu wa an Pauros anak ne yai orota itak-bi en botuyekara wa e orun nep ka ye kuni orusbpe koro tan upen guru e otta ku tura kuni ye nisa ruwe Orowa, nei tumi-koro guru ikiri esapane ne, ari itak. guru anak ne nei guru teke ani, aige, oyakta tura bine arorokisbne no Nekon a en nure kuni orusbpe Orota sbinuma ene e koro ya ? ari uwepekennu. itak-bi Aokai anak ne naa tomte no sbinuma gusu nu rusui kuni noine koracbi an wa nisbatta Pauros ukoramkor-i otta atura gusu Yudea un utara e koramkoro kuni ukosanniyo okere. Tambe gusu, iteki ramu-osbma yan inambe gusu ne yakun, yaikota gusu poro iyoitakusbi ki wa sbinuma raige sbomoki pakno nep ne yakka sbomo ibe bembem ki sbomo iku bembem ki kuni osbitcbiu okere tu botne niu ikashima sbinuma gusu numne an utara okai ruwe ne aige, tane nei utara anak ne e ramuosbma kuni
: :
ambe ecbipacbipa
22
ari itak.
Tambe
bine etokooiki wa okai ruwe ne, gusu, tumi-koro guru ikiri esapane
23
guru anak ne nei upen guru omande, aige, tap orusbpe e en eramande ambe iteki nenka nure yan ari San:iata, asbikne botne kasbpaotte nisa ruwe ne. tumi-koro utara esapane utara tun botuyekara wa Ancbikara re pakibi an itaKaisaria otta ene itak-bi kotan pakno paye kuni sbine wan botne tunji-koro
:

390
utara,
APOSTOEO IKIP OMA KAMBT.
[23. 24-35.
umma
24
25 26 27
ani utara shine
o utara re hot ikashima wa niu, ibe-op wan hotne utara etokooiki yan orowa,
:
28
29
30
31
32 33
34
35
Pauros o kuni chikoikip etokooiki wa sapane guru ne Ferik orun tura kuni ye. Samata, shinuraa kambi nuye ambe ene ambe ne Kraudios Eusias iyotta aeoripak an sapane guru Ferik korangarap an na. Tan ainu anak ne Yudea un utara orowa no ashikkashima wa araige ange shiriki an wâ an, awa, shinuma anak Konia un gura ne ari ku eraman chiki, tami-koro utara ku tura wa nei utara orun oinan hine shinuma ku kashiobiuki nisa ruwe ne. Aige, nekon a ikkewehe an gusu shinuma aeiyonnupba ambe ku eraman rusui gusu nei utara koro ukoramkor-i otta ku tura nisa rawe ne, aine, nei utara Icoro tuitak gusu an upahunara ambe gQsu aeiyonnupba ruwe ne aii an ambe ku nukara, koroka, araige kuni gusu an ika gusu bene aetupetupe kuni gusu an ika gusu bene aeiyonnupba kunip isama. Orowa, nei ainu gusu aoshkep an sekor'ambe a en nure chiki, nani e orun ku omande, samata, eiyonnupba utara e orun shinuma gusu an aieyonnupbap itak kuni ku ye nisa ruwe ne na. Tambe gusu akashpaotte korachi nei tumi-koro utara anak ne Pauros uk hine anchikara ta Antipatris kotan pakno tura. Koroka, nei shimge tobo ta, umma o utara turare wa chashi otta hoshippa aige, nei utara anak Kaisaria kotan ta koshirepa wa sapane guru otta nei kambi akore yakun, Pauros ne yakka shinuma kotchaketa aande nisa ruwe ne. Orowa, nei ambe orooitak chiki inan moshiri wano ek a guru ne ya uwepekennu aige, Kirilda moshiri un guru ne sekoro eraman yakun, e eiyonnupba utara araki wa okai cbiki aokai gusu an orushpe ku nu kusu ne na ari itak orowâ, Herod koro praitorion ta aahunde kuni kashpaotte nisa ruwe ne na.
:

24. 1-13.]

24
Ik.
391
3 4
10
11
12
13
to okaketa Kamui kora kenru guru Ananias anak ne okai ekashi utara newa Terturros ari an reihei koro shine pawetok koro guru tura ran aige, Pauros gusu esapane guru Orowa, shinukotchaketa eiyonnuppa nisa ruwe ne. nia atak yakun, Terturros eiyonnuppa itak heashire him ene itak-hi Iyotta aeoripak an Ferik, aokai an gusu chi utara anak ne itomo an no okai, samata, e ankushkeraipo tan uirup aepirikare wa an na, tambe gusu neita pakno newa ne yakka shi no koyaiiraige ash ruwe ne. Koroka, iteki naa kuani e eshingere ash kuni ne, nekon a ka un eramuhaugere wa lôre hine, pon no chi ye itak gusu nu kuni iyekarakara gusu akoramkon na. Inambe gusu ne yakun, anukar'hike tan wen ikiyap anak ne ingi mosbiri ta okai Yndea un utara obitta no tiimta sakayo hopunire gun ne, Nazaret kotan un utara koro epakasbi oma utara esapanep ne shinunia anak ne Kaniui kora kenru poka otereke kuni aramu a koroka, chi utara shinuma shikkashima nisa ruwe ne aine, aokai yaikota shinurna koipishi yakun, gusu chi eiyonnuppa obitta no okai orushpe shinuma paro orowa no eramu eashkai kuni aramu ruwe ne na, ari itak. Nei Yudea un utara ne yakka tura no eiyonnuppa ki wa, nei orushpe ene ani ne sekoro ye nisa ruwe ne. Orowa, itak kuni ne shinuuia orota nei esapane guru nishuk yakun, Pauros ene ese-hi Aokai anak ne inne paha uturuta tan mosbiri uirup koipishi ambe ku eraman gusu, yaikopuntek no yaikikikara kuni itak ku ye ruwe ne ouse tutko ikashiina wan to patek etokota kuani inonno-itak ki gusu Yerusarem kotan ta ku hemesu ambe ku eramande ash na aige, Kamui kora kenru ta ainu tura eukoyupekere hemhem ki topaha sakayore hemhem ki, samata, uwekarapa chisei ta bene machiya ututta bene nei no ku ki-hi shomo a en nukan na. Orowa, tane ani a
Orowa, asbikne
iyotta pase esapane
392
[24. 14-24.
14
en eijônnuppa orashpe nei "utara sonnere eaikap ruwe Koi'oka, tambe e orun kii eyaipushi ash na, tuitak an nei no uweingarape kata cbieshinnuye wa an okaibe obitta no ku eisbokoro koroka ohoge an ambe ari teda okai utara esanniyo Eubu korachi kuani cbikoro ekasbi koro Kamui ofcta ka yaishieiwangei'e 15 ruwe ne aine, teda okai utara ne yakka yaikota etere wa okai oupeka utara ne yakka oupeka-sak utara ne yakka betopo-a-shiknure kuiii ambe Kamui gusu 16 ku cbipacbipa asb ruwe ne. Tap okaibe gusu poka ramma Kamui epeka none yakka ainu epeka no ne yakka ureepetcbiu isam no an keutaui ku koro kuni 17 ne yaikota ku ikicbi iiiwe ne na. Awâ, an paha okake an koro eungeraitep newa ayange kunip ku goro uirup otta yange gusu ku ek nisa ruwe ne aige, 18 tap ambe ku ki wa Kamui kora kenru ta yai-turusakte wa an wa tap topaba utara tura no sbomo ne, sbui, sakayo ne yakka sbomo ku ki no an rapoketa-beta koroka, Asia wa no okai tan utaia en nukan nisa 19 Yudea un utara an, Nei utara en gusu eiyonnuppa ika koro yakun tane e kotcbaketa okai kuni kusu ne 20 utara ne ruwe ne. Sbomo ne yakun, nei ukoramkor-i kotcbaketa ku asb rapoketa nep wen-buri ku ki kuni anukara ya teda okai utara a^êre yak pirika na, 21 isama ne cbiki, nei utara tumugeta ku asb rapoketa tan sbine bawe ani bawe ku asbte ika gusu ne Kai-i orowa betopo-sbiknu kuni ambe gusu tanto ecbi kotcbaketa a en koipisbi an na, ari itak. 22 Koroka, Ferik anak ne naa tomte no nei Eubu eraman gusu nei utara ande wa ene itak-bi Tumikoro utara ikiri esapane guru Eusias ran cbiki, e Orowa, sbinuma 23 kor'orusbpe ku esanniyo kusu ne sbikkasbima wa eramu-baugere kuni ne, samata, koro utara sbinuma otta yaisbieiwangere kuni sbomo battoki kuni ne sbinuma epungine Kenturion kasbpaotte nisa ruwe ne na. 24 Koroka, an toho okake an koro, Ferik anak ne koro machi ne Yudea un guru Drusirra tura ek bine, Pauros botuyekara wa Kiristo Yesu gusu an eisbokor-i
lie.
: :
24.
25. 25-
8-]
393
25
Du
Disa
ruwe
ne.
Orowa, shinuma oupeka ambe
26
27
gusu hembem, yaishikkashima ambe gusu hembem, ek kusbki koipishi ambe gusa beinhem eukoyiipekere Tane gusu rapoketa, Ferik kimatek \va ene itak-bi paye yan pirika pakibi ku nukara wa e botuyekara asb kusu ne na, ari itak. Pauros anak ne sbinuma otta kani koropare kusu ne kuni poka cbipacbipa wa an tambe gusu, naa kanna-kanna sbinuma hotuyekara wa tura no ukowepekere nisa ruwe ne. Koroka, tu pa auweomare cbiki, Ferik sbirine Porkios Festos ek wa an aige, Yudea un utara kor'irenga kon rusui gusu, Ferik anak ne Pauros atupetupe an no ande nisa
:
ruwe
ne.
25 Ik.
1
Tambe gusu, Festos nei kotan ta ek rere-ko okake an koro Kaisaria wano Yerusarem orun bemesu nisa ruwe ne. Awa, Kamui kora kenru esapane iyotta pase utara anak ne Yudea un pase utara tura sbinuma otta Pauros gusu an orusbpe ye nisa ruwe ne aige, sbinuma Yerusarem kotan ta atak kuni ne irenga koramkoro nei utara sbinuma raige gusu ru otta numme sbiriki wa okai ruwe ne. Koroka, Pauros anak ne Kaisaria kotan ta asbikkasbima wa an, samata, sbinuma yaikota naa pon no sbiri an ko nei kotan ta arapa kusu ne ari an itak ani Festos ese itak ki nisa ruwe ne. Tambe gusu, ecbi tumugeta okai mondum koro utara en tura no sap, aige, sbinuma gusu wen-buri an cbiki eiyonnuppa yan, ari itak. Orowa, tupesan to bene wan to bene ikasbima sbomo ne no nei utara tumta an cbiki, sbinuma Kaisaria kotan ta san aige, nei sbimge tobo ta koipisbi set kata a wa Pauros atak kuni kasbpaotte nisa ruwe ne. Orowa, sbinuma ek cbiki Yêrasarem wano ariki wa okai utara anak ne sbinuma okari ta rosbki, aine, sonnere eaiUap poron no wen orusbpe ani eiyonnuppa nisa ruwe ne awa, Pauros sange yaikilîkara itak ene ani, Yudea un utara koro
: :
394
[25. 9-17.
10
11
12
13
14
15
16
17
tuitak epeka ne yaklia, Kamiii kora kenra epeka ne yakka, Kaisaros epeka ne yakka katpak shomo ku ki nisaniwene. Koroka, Festosanakne Yudeamintara koro irenga kon rusui gusu Pauros otta ese wa ene itak-hi Eani anak ne Yerusarem kotan ta arapa wa en kotchaketa tap okaibe gasu akoipisbi kusu ne ya ? Koroka, Pauros ene itak-hi A en koipishi knni gusu an Kaisaros koro koipishi set kotchaketa ku ash ruwe ne Yudea un utara epeka no nep wen-buri ne yakka shomo ku ki ambe aokai ne yakka pirika no eraman ruwe ne. Tambe gusu, wen-buri ikichi guru ku ne wa a en raige kuni guru an ika nepka ku ki a yakun, rai kuni ambe shomo ku yaiunashke ruwe ne; koroka, ani ted a okai utara en iyonnuppa ambe anak sonep ne yak anak ne nei utara otta en ekoshi kuni guru isam ruwe ne na. Kaisaros orowa no a en koipishi kuni ku koramkoro. Tata otta Festos anak ne nei ukoramkoro kuni utara tura ukoramkoro okere chiki ene ese-hi Kaisaros orowa no akoipisbi kuni e koramkon nisa Kaisaros otta e Oman kusu ne na. Orowa, an toho aokere chiki, Moshiri shikkashima guru ne Agrippas newa Bernike anak ne Kaisaria kotan koshirepa, awa, Festos korangarap nisa ruwe ne. Aige, inne toho uturu nei kotan ta reushi gusu, Festos anak ne nei orushpe Moshiri shikkashima guru nure bine ene itak-hi Ferik hoppa shine pakashnu kuni guru an Yerusarem kotan ta ku an rapoketa shinuma gusu an orushpe Yudea un utara koro Kamui kora kenru esapane iyotta pase utara newa l?oro ekashi utara en nure nisa, aige, apanakte kuni ne en koramkon nisa ruwe ne. Nei utara otta ene ku ese-hi, eiyonnuppa an guru anak ne eiyonnuppa utara konannukara wâ, gusu aeiyonnuppa orushpe gusu yaikikikara kuni pakibi akore shomoki yalûn inan guru ne yakka shomo ekoshi buri Eoma kotan un utara otta an na, ari ku itak. Tambe gusu, nei utara teda uwekarapa wa okai chiki, ku tere shomoki, koroka, nei shimge toho ta koipishi kuni set kata ku a wa nei
:
25. 18-27.]

:
395
18 19
20
21
22
23
24
25
26
27
guru atak kuiii ku kashpaotte nisa ruwe ne Shigusu nei eiyonnuppa ki utara roshki child, ari kuni yainu wen oruslipe gusu eiyonnuppa shonioki, a koroka, yaikota koro epakasbi gusu an upahunara ambe hemhem, shiknu wa an ari Pauros ye rai Vv'a isam Yesu gusu an orusbpe gusu hemhem epeka nisa ruwe ne. Orowa, kuani anak ne tap okai orushpe ko-uwepekennu ambe gusu keutum utumashi gusu shinuma Yerusarem kotan ta arapa wa nei kotan ta tap okai orushpe gusu akoipishi yak pirika ya ? ari ku nu nisa ruwe ne. Koroka, Pauros anak ne Ahokote Nishpaesanniyo-hi an pakno ashikkashima kuni koramkoro yakun, Kaisaros orun ku oumnde pakno asliikkashima kuni ku kashpaotte nisa ruwe ne, ari itak. Orowa, kuani ne yakka yaikota nei ainu ku nu rusui ari Festos otta Agrippas ye nisa ruwe ne. Yakun, nishatta aokai nei guru nu kusu ne na ari shinuma itak. Tambe gusu, nei shimge toho ta Agi-ippas anak ne Bernike tura poro arakuru koro bine ek wa tumi-koro utara pase esapane utara newa machiya un pase utara utura inu kuni tumbu ahup okere chiki, Festos ipawetenge gusu Pauros aahunde nisa ruwe ne. Orowa, Festos ene itak-hi Moshiri shikkashima Agrippas, samata, tane un tura no okai ainu utara uwesamamba, Yerusarem kotan ta ne yakka tan kotan ta ne yakka uwatte no an Yudea un utara en otta eiyonnuppa wa naa shilvnu kuni an guru shomo ne, sekoro gusu ari an itak ani ye tan ainu echi ingara kor'an. Koroka, gusu araige kuni buri shomo shinuma iki kuni ku esanniyo orowa, shinuma yaikota Ahekote Nishpa orowa no akoipishi kuni ne koraujkon nisa ruwê ne gusu, otta ku omande kuni ku oshitchiu nisa ruwe ne. Awa, shinuma orushpe gusu ku kon nishpa orun nekon a son no an aeiyonnuppa ambe an kuni ku nuye ya ku erampeutek. Tambe gusu, shinuma akoipishi orowa no, gusu nepka ku nuye kuni ambe an kuni ne, echi utara kotchake un, makangane Moshiri shikkashima Agrippas e kotchaketa, ku sange nisa ruwe ne. Inambe
numa

396
[26.
110.
giisu i\e ypJam, ipakashnu guru oinande ita, gusu eiyonnuppa ikkewehe tura no sboiiio aiapare-hi aiiak ne, obaitap ne ari ku jâinu ruwe ne gusu ne na.
26 Ik.
1
Eani yaikota gusu Orowa, Pauros otta Agrippas sange yak pirika, ani an itak aiii itak iiisa ruwe Aige, Pauros anak ne koro teke turi wa yaikikne.
:
ifcak
kara itak sange auibe ene oka-hi Mosbiri sbikkasbima Agrippas, gusu Yudea un utara en eiyonnuppa obitta no okai orusbpe epeka tanto e kotcbaketa ku yaikikkara gusu ku yaikopuntek ruwe niakangane aokai anak ne Yudea un utara ne
:
8
9
10
tumugeta obitta no okai upabunara ambe newa buri gusu eramusb guru e ne ruwe ne gusu ne na tambe gusu, aokai yaiyupupu wa en nu kuni ku koramkoro. Ponram orowa ku sbukup tuika anak ku goro uirup tumugeta bene Yerusarem kotan ta bene an wa nekon a arabe ne ya Yudea un utara obitta eraman ruwe ne atpake wano nei utaia en eamkiri, aige, pawetesbu ki kuni aramu cbiki, cbikoro iyotta oupeka epakasbi ta an Parisee un utara sbikkasbimap koracbi ku kon nisa ruwe ne. Awa, cbikoro ekasbi utara otta Kaniui eitakanikire gusu an cbipacbipa ambe gusu a en koipisbi kuni ne tane ku asb ruwe ne aige, gusu cbikoro tun ikasbima wan uirup anak ne kunne ne yakka tokap ne yakka sbiarikiki no yaisbieiwangere Orowa, bine akore kuni cbipacbipa kor'an ruwe ne. aa Mosbiri sbikkasbima nisbpa, tap cbipacbipa ambe gusu Yudea un utara orowa no a en eiyonnuppa ruwe ne. Kamui anak neraiguru betopo-sbiknure yakun, bemanda gasu Aokai tap orusbpe anak ne eumbipka kunip ne ari e esanniyo ya ? Son no poka kuani yaikota ne yakka Nazaret kotan un Yesu sekor'an reibei epeka inne kesbkep ikicbi ambe ku ki kunip ne sekoro ku yainu nisa. Awa, Yerusarem kotan ta nei no ku ki nisa ruwe ne aine, Kamui kora kenru iyotta esapane utara orowa no mondum a en kore cbiki,
: ;
26. 11-20.]
397
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
inne do okai asbkanne utara ipakasbnu cbisei ta ku abupte bembem ki, samata, nei utara aroniiu child kiiani iie yakka ramnosbma sbirosb sange beiiibeiii ku ki nisa luwe ne. Orowa, kauiia-kanna obitta no okai uwekarapa cbisei ta nei utara ku panakte wa koatcba kuni ne ku ki nisa ruwe ne orowa, nei utara gusu sbi no ku koirusbka gusu. oya kotan un macbiyaoro pakno poka kukesbke nisa ruwe ne na. Aige, Kanrai kora kenru iyotta esapane utara sange niondum akore kunip ku koro wa Damaskos macbiya orun ku payekai kor'an rapoketa, an Mosbiri sbikkasbima Nisbpa ru akusb shiriki ita kando wano kotoni tokap cbup kasu no nupeki an pekere en okari newa en tura no payekai utara okari newa at sbiri ku nukan Awa, cbi utara obitta sbiri kata bacbinisa ruwe ne. ripa cbiki, Hebrai un utara itak ari en otta ye bau Sauros, Sauros, nep ku nu-bi ene bawe oka-bi gusu eani en kesbke ruwe be an ? Nei ai-o-kuwa enitoniosbma ambe anak eani gusu bokambap ne, Orowa, kuani ene itak-bi Aokaj nen ne ari itak Utarapa ? Orowa, Utarapa ene itak-bi ya, kesbke Yesu Ku ne ruwe ne. Koroka, e bopuni wa inambe gusii ne yakun, tapan cbikiri kata asb yan ikkeu gusu e oiun Ku yainukare nisa, otta eani en nukara okere okaibe gusu bembeui eani otta Ku yainukare kusu ne okaibe gusu bembem pawetesbu bene ki otta eani aeyaisbieiwangerere asb bene ki kusu kuni gusu ne na samata, otta e omande asb uirup newa Oya utara wano Kuani e obaitare asb, aige, nei utara kunne-i wano pekere otta iiene, Satan koro kiroro wano Kamui otta bene abosarire, aine, koro cbikokatpak atusare bine En eisbokoro ankusbkerai gnsu aasbkannere utara tumta eikesbkorobe alcore kuni ne ruwe ne gusu ne na, ari itak. Tambe gusu Mosbiri sbikkasbima guru Agiippas, nei kando orowa no an anukarabe gusu seenne sbomo koiiaknu ku ki ruwe ne koroka, bosliiki no Damaskos kotan un utara,orowaYerusarem kotan newa Yudea mosbiri sbikapnekano okai utara, sanmta
; :
:

398
03â
[26. 21-30.
hosari
21
'22
un ntara ne yakka 5'aikokatpak wa Kamni otta ben:! hem ki, yaikokatpak kuni oopak Imri bembem ki kuni ]ie, ofcta kn ye nisa mwe ne, Tap ikkewe an gusu Yudea un utara anak ne
nisa
Kamui kora kenru

iki
ruwe
ne.
Tambe
ta en kisbma, awa, en raige gusu gusu, Kamui orowa no an
28
24
kaobiuki ankusbkerai tanto pakno ku an wa pon utara otta ne yakka rupne utara otta ne yakka pawetesbu ku ki ruwe ne, koroka, uweingaia utara newa Mose ye ek kusu ne okaibe mosbima sbomo ku itak ruwe ne na nei ambe anak ne Kiristo ayairamsbitnere, ?jge, Sbinuma kosbiki no rai orowa no betcposbiknu ambe gusu utara otta ne yakka Oya un utara otta ne yakka pekere eupaskuma ki kusu ne ambe ne ruwe ne na. Orowa, tap koracbi sbinuma yaikikkara itak sange rapoketa, Festos anak ne rui bawe ani ene itak-bi Pauros, eani anak ne cbiitasare wa an na poron no
;
:
25
26
27
28
29
eramusb gusu acbiitasarere ruwe ne. Koroka, PauAeoripak an Festos, kuani anak ne ros ene itak-bi sbomo cbiitasare gun'ne koroka, so ne an itak, keutum yaieasbirikara gusu an itak ani ku ye ruwe Aige, otta rametok-kon no ku ye Mosbiri sbikkane. sbima guru tap okaibe eraman ruwe ne: sbinuma gusu tap okaibe sbinep ka anuina sbomoki kunak ku eisbokoro inaujbe gusu ne yakun, tambe anak sbikMokiu otta aki ikip sbomo ne ruwe ne gusu ne n a. sbiri sbikkasbima guru Agrippas, aokai anak ne uweingarape eisbokon ruwe be an ? Aokai eisbokon ruwe ne sekoro ku eraman. Pauros otta Agi-ippas ene itak-bi Pon no ka en onisbnisbi wa Kiristian Pauros ene ani en kara kuni e ramu rusui ruwe ne. itak-bi Poron no anine yakka pon no ani ne yakka,
:
30
aokai patek sbomo ne, koroka, tanto en nu sbiriki obitta no okai utara ne yakka, tap atupepeoktep mosbima, en koracbi ne akara kuni Kamui ku koramkon na, ari itak. Orowa, Mosbiri sbikkasbima guru newa esapane guru newa Bernike anak ne tura no rok utara tura

26.
31. 27.
lO.J

:
399
31
liopumba
itak-hi
:
Tan giirn anak
aige,
ekobopi
wa paye
lie
hine ukoye
wa
ene
32
tupe gasu bene nep iie Tan ne. Orowa, Festos otta Agrippas ene itak-bi guru anak ne Kaisaros orowa no akoipisbi kmn koramkoro sbonioki a yaknn, abc-nnere yak pirika ruwe
:
araige gusii bene atupeyakka ki a shorn oki nisa ruwe
ne.
27 Ik.
1
4
5
Orowa, nei iifcara Itaria niosbiri orun atuitonjotaye kuui aesanniyo okere cbiki, Yurios ari an reibei koro Augusta ikiri un shine kenturion otta Pauros newa mosbima okai epakasbiiu utara ekoshi nisa rnwe ne. Orowa, Asia atui-sam un kotan epeka gusu tane atuitomotuye kusbki Adramittinom kotan un chip orun ahup cbiki bopumba nisa ruwe ne, Tessaronike inosbiri ta an Makedonia kotan un guru ne Aristarkos un tura no an ruwe ne. Nei shimge tobo ta Sidon kotan ta akosbirepa ash Yuiios anak ne Pauros eramubauge wa koro bine koro katairotke utara hotanukara wa yaieasbirikara kuni raniuosbma nisa ruwe ne. Orowa, nei kotan wano bopumba ash wa atuitomotuye, aige, rera wen wa gusu Kupros kotan sempirike
:
6
7
10
Orowa, Kiiikia newa Pampuria un atui akusb akusb cbiki Kikia moshir'un Mira kotan ta kosbirepa ash. Awa, nei ita kenturion anak ne Itaria orun paye kusbki Ariksandria raosbir'un chip nukara cbiki, otta un ore nisa ruwe ne. Orowâ, inne tobo uturu rera wen wa gusu noratcbitara atuitomotuye wa an aine Knidos kotan samake araki ash cbiki, Sarmone mosbiri samta an Kuretos kotan sempirike akusb orowa bokamba no nei atui-sam tomotuye wa Pirika Tomari Easaia ari Q>ye macbiari aye ushike akosbirepa ash ya nei ushike ebange ruwe ne na. Orowa, ohon no uturuta iki, aine, sbomo ramnu ki ambe aokere wa tane paye ambe 5'aikipte ruwe ne gusu, Pauros nei utara onisbnisbi wa ene itak-bi Nisbpa utara, tan atuitomotuye ambe gusu aiuninka
:
400
"
[27. 11-22.
newa poron no akoisamka ambe iki knsu ne iia, chip sbike gusu patek shomo ne, koroka, cbi koro iiiotu
11
12
13
14
15
16 17
18
19
20
21
22
gusu poka ne na, ari itak. Koroka, nei Icentiirion anak ne Pauros ye itak kasu do cbip esapane gxiru newa cbip koro guru otta ikokanu wa nu nisa ruwe ne. Orowa, mala uturuta liya koninei tomari pirika sbomo ne wa gnsn, nei nsbike wâno atuitoniotuye bine neum poka aine Poineka kotan l<osbirepa wa niata riya kuni ne utara poro sereke onisbnisbi nisa ruwe ne nei kotan anak ne Kuretos niosbiri ta an matnau newa okoipok un rera oro epeka bosari wa an tomari ne ruwe ne. Orowâ, okoipok un rera bauge no asb cbiki, aosbitcbin anibe tane an ari yainu gusu, kaite yange wa Kuretos mosbiri atui sam ebanKoroka, irukai ge no atuitomotuye nisa ruwe ne. tomta payekai koro, Eurakuron p.ri aye yuplve rera nei i wano soyoshma aige, cbip aepeka gusu nei rera eun bosari eaikap cbiki, rera ebose wa paye asb nisa ruwe ne na. Orowa, Kanda ari aye pon rupun sbiri sempirike pasb koro, an aine bokainba no pon cbip uk easbkai awa, nei ambe yange cbiki, cbip ikasbiu gusa cboropol<e un tusb akusbte wa ani aeatyupu orowa, Suifcis kata ayange l-iuni isbitoma gusu kaya-ni omap rapte, aige, nei no rera Orowa. sbiariki no nei rerasbiu ebose nisa ruwe ne. gusu monraige asb, awa, nei sbinjge tobo ta utara anak ne cbip orowa no sbikebe osurupa beasbi aige, rereko ikinne an tobo ta yaikota koro tekebe ani chip otta aeyairamokotep osurupa nisa ruwe ne. Orowa, inne tobo uturu tokap chup ne yakkanocbiu ne yakka un kashi kotom sbomoki gusu, samata, un otta saure sbomo ne an rerasbiu an gusu, tane kasbicbiobiuki kuni gusu an chipacbipa ika aetaye nisa ruwe ne na. Orowa, ohonno uturuta sbomo ramnu ki cbiki, Pauros nei utara tumugeta asb wa ene itak-bi Nisbpa utara, echi utara anak ne en orun ikokanu wa Kuretos wano sbomo bopumba yak pirika na yak anak ne tapan iunimbe newa akoisanjka ambe isam nangon na. Tane echi ramu-ritetke kuni echi onisbnisbi ash
;
:
27. 23-86.]

gusii lie
401
23
24
25
26
27
28
29
yakun, chip patek aisaiiika kusu De, shomoki kusu ne gusu ne na. Tan iikuran otta ku yaisbieiwaDgere poka en koro Kamui koro hautuiTimbe anak ne en samaketa asb wa ene itakhi Panros, iteki isbitoma yan eani anak neKaisaros kotcbaketa asb kunip ne orowa, ingar'an. Kamui anak ne e tura no chip o ntara obitta e kore nisa ruwe Tambe gusu, Nisbpautara, ramu-riletke ne, ari itak. yan en otta aye korachi betuku kusu ne kuni ambe Yakgusu kuani anak ne Kamui eishokon ruwe ne. ka, an repun-shiri a un ayange kunip ne luwe ne na. Orowa, inep ikasbima wan ancbikara ek an cbiki, Adria atui kata ekesbne-ekeshne aebose rapoketa, an nosbike pakita chip o utara anak ne nep mosbiri koehange ruwe ne kunak yainu awa, atui pakari cbiki botne biro ne orowa, naa pon no sbiran ko shui pakari, Orowa, aige, asbikne ikasbin:ia wan biro ne ruwe ne, ikineipeka watara ush atui sam kata ayange kuni koisbitoma gusu chip osoro wâ ine kaite range, orowa,
inambe
ainii rai
30
Orowâ, chip o nisbat ecbipacbiya nisa ruwe ne. utara anak ne chip sapa wa kaite range kuni sbinere,
31
koroka, pon chip range wa echaot kuni bunara cbiki. Pauros nei kenturion newa tumi-koro utara otta ene itak-bi: Chip osbiketa okai shomoki yakun echi
32 33
34
Orowa no, tumikasbicbiobiuki eaikap ruwe ne. koro utara anak ne chip tush otujê wa chip haOrowa, tokap ek kor'an ita chire nisa ruwe ne. anak ne obitta no okai utara aep ihe kuni ne Nep ne yakPauros onishnishi wa ene itak-bi ka shomo echi ibe wa shcmo ramnu ki wano ine ikinne ikasbima wan ikinne an tobo ne ruwe ne. Tambe gasu aep ibe kuni echi onishnishi ash ruwe nei tambe anak ne irammakaka echi okai kuni nep echi sapa un otop-lu shinep poka aisamka sho:
35
moki kusu ne gusu ne na.
Orowa, shinuma tambe

:
36
ye ok ere cbiki aep uina, orowa, obitta no okai utara kotcbaketa Kamui koyaiiraige aige, nei ambe meshpa wa ibe heashi nisa ruwe ne. Tata otta obitta no okai utaia anak ne ramuritetke, orowa, yaikota aep
402
37
ibe nisa
APOSTORO IKIP OMA K*AMBI.
[27.
37.-28.
4.
38
39
40
rawe ne na. Nei chip osbiketa okai utara anak ne tu ik newa ivvaii ikashima wan e ine hotne niu ne ruwe ne. Orowa, pakno ibe okere cbiki atui orun osbiketa an mungi osurupa wa cbip kosbnere nisa ruwe ne. Awa, tokap ne cbiki nei mosbiri eraniusbkari koroka, otamoi an usb nakara wa nei kasbiketa cbip aebose easbkai 3'a ukoramkon nisa rawe ne. Orowa, kaite apita wa atui osbiketa
pishki-hi
:
41
42
43
44
ancle, sbui, nei rapoketa kancbi tusb ne 3âkka pita orosama, cbip sapa ta an kaya asbte wâ atui sam oropeka paye. Koroka, tu atui uwetasa cbiu an usbita paye cbiki, cbip otoitomeusb aige, cbip sapa moimoige eaikap pakno otoieusb, awa, cbip nanta riri yupkep epereke nisa ruwe ne. Orowa, ikineipeka ika ipakasbnu utura tumuge un utara ma wa paye bine kira gusu, tumi-koro utara ronnu kuni eukoramkon nisa ruwe ne. Koroka, kenturion anak ne Pauros kaobiuki rusai gusu nei no ki kuni ambe ebam aige, ma easbkai utara atoi un yaieyapkiri wa bosbiki no ya ta paye kuni kasbpaotte nisa ruwe ne orowa, mosbima okai utara sereke ni kata bene sereke cbip orowa no an okaibe kata bene paye ruwe ne. Aine, obitta no okai utara anak ne sbiknu no ya ta kosbirepa nisa iTiwe ne na.
; ;
28 Ik.
1
Orowa, cbi utara aeyaikaobiuki cbiki, nei rep un anak ne Merite ari ayep ne sekoro cbi eraman. Awa, nei mosbiri uirup anak ne pon no patek sbomo ne an no un eramubauge wa kore aige, tane apto asb gusu bembem me an gusu bembem, abe are wa un olDitta sbopki nisa ruwe ne. Orowa, Pauros anak ne cbikuni muye eumasbnu wa abe kata are cbiki, nei seisek mau wano sbine paskuru okokko oasbin wa sbinuma koro teke yaikotukka nisa ruwe ne. Aige, nei kotan un uirup anak ne nei cbikoikip sbinuma koro teke wano ratki wa an ambe nukara Tan guru anak ne son no cbiki utasbpa ene itak-bi
sbiri
: :
28. 5-15.]
APOSfORG IKIP OMA KAMBI.
403
keweiik guru imngoro, atiii orowa no aeyaiobaitare yakka, Oapeka nep aiiak ne sbinuma sbiknure shomoki riiwe ne, ari itak. Yakka, sliinuma tek-tarifcari wa nei cbikoikip abe osbiketa osura, aige, iuninka sbomoki nisa ruwe ne. Koroka, sbinuma biip kuni bene, ekusbkonna rai wa bacbiri kuni bene nei utara yainu nisa korolâ, obon no uturata nei no aramu yakka nep ka ianinka sbomoki sekoro nukara cbiki, yainu itasare wa, nei guru anak kamui ne ari itak
:
nisa
ruwe
ne.
usbike saniakeia Poprios aii an reibei koro nei rep-un-sbiri un sbine pase guru kot toi an rawe ne awa, nei guru anak ne un uk wa rereko uturufca un Aige, Poprios koro micbi anak sbopki nisa ruwe ne. ne seisek mau tasbmn newa osbke araka tasbuin ki
ISêi
;
wa botke wa an ruwe ne awa,

:
otta
Pauros abun
wa
10
orowa, kasbita koro teke ancle bine Orowa, tanibe aki okere cbiiwangere nisa ruwe ne. ki nei repun sbiri ta mosbima okai tasbum ki utara aige, nei utara ne yakka araki wa aiwangere nisa poron no aeoripakbe ani un ainukoro orowa, bopumba wa atuitoinotuye cbiid nep cbi eisbirainne okaibe
inonno-itak
ki,
:
11
cbip otta omare nisa ruwe ne na. Orowa, re cbup okere cbiki nei repun sbiri mata riya Dioskouros ari an reibei ari areikore Arikasandria
12
1
un cbip o wa atuitoniotuye asb nisa ruwe
ne.
Awa,
14
lo
Surakousa kotan ta araki cbiki nei ita rereko uturuta okai ruwe ne. Orowa, nei wano bopuraba yakun Eegios kotan ta akosbirepa aige, sbine to an cbiki pilâta rera betuku, aine, tu ikinne an tobo ta Potioros kotan ta araki asb nei kotan ta iriwak utara anukara, awa, arawan rereko uturuta tura no reusbi kuni akoramkon nisa aige, nei no Koma kotan ta akosbirepa asb nisa ruwe ne. Awa, nei kotan ta okai iriwal^ utara anak ne un gusu an orusbpe nu cbiki, Appios Poros newa Trion Tabernou pakno un ekanok gusu araki nisa ruwe ne aige, Pauros anak ne nei utara nukara yakun Kamui koyaiiraige wa yairametokte nisa ruwe
: :
ne.

404
16
APOSTOEO IKIP OMA EAMBI.

Orowa, Eoina
lie
i
[28.16-25.
17
18 19
20
21
22
23
24 25
kotaii ta abiip ash yakun, Panros puDgi tumi-koro guru samake an wa yaitura osbiromare nisa ruwe lie. Eereko okake an koro shinunia anak ne Yudea un utara koro pase utara uwekarapare nisa ruwe ne awa, uwekarapa wa okai cliiki otta sbinunia ene itak-hi Kuani, ku iriwak utara, nep ka ani utara epeka wen no iki sbomoki, samata, cbikoro kotaii buri wen no epeka sbonioki, jâkka, Yerusarein kotan wano Eonia un utara teke otta a en ekosbi an na nei utara en koipisbi okere yakun en bonnere rusui, a en raige kuni Koroka, ika en otta isam nisa ruwe ne gusu ne na. Yudea un utara nei no an anibe kopan ari ye cbiki, Kaisaros otta ku oman kuni ku ]<oramkoro ambe mosbinia ene akari ka iâni rnwe ne orowa sbui, ku goro uirup eiyonnnppa kuni ambe isaui ruwe ne. Tambe gusu tan ikkewebe an gusu kuani ecbi nukara wa tura no ukoitak kuni ku korprakon nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, Israeru un utara ki cbipacbipa ambe gusu tan sbinkop ani a en tupetupe an ruwe ne gusu ne na. Orota ne utara ene itak-hi Aokai orusbpe gusu Yudea moshiri wano kambi cbi uina sbomoki, samata, iriwak utaia anak ne teda ek wa aokai gusu wen no ambe ye bene ki assuru asbte bene ki ka sbonioki nisa ruwe ne. Koroka, aokai anak ne nekoii a e yainu ya cbi nu rusui inambe gusu ne yakun, tan epakashi onia utara gusu anak ne nei ita ne yakka wen no aye ambe ne ruwe ne gusu ne na, ari itak. Orowa, nei utara anak ne toho esanniyo cbiki, inne no shinuma reushi cbisei ta araki nisa ruwe ne awa, otta shinuma nei orusbpe pita, aige, Kamui moshiri gusu paweteshu hemhem ki, kunneiwano orowa no onuman pakno Mose tuitak newâ uweingarape wano Yesu kor'orushpe gusu onishnishi hemhem ki nisa ruwe ne. Orowa, utara sereke anak ne aye orusbpe
aiiak
eishokoro, sereke
nei utara
anak eumbipka nisa ruwe ne. Orowa, anak ne uwe-shine keutum koro eaikap cbiki, Pauros shine itak ye okaketa pave nisa ruwe ne ene
;

shinuma
26
27
itak-bi
:
405
ne Isaya
Asbkaniie
wa ene
Kamat anak
:
ani echi koro ekashi otta eiie itak-hi
Tan uirap
otta e arapa
itak yan,
:
Inn wa echi nu koroka oara echi eraman shomoki ktisn ue Ingara wa eclii iiiikara koroUa oara echi onuere shomoki laisxi ne Tan uirup koro samhe niimi-ush okere, Koro kisara nu ewen, Samata, ikineipeka ika koro shiki ani nukara koro kisara ani uu. Koro sambe ani eraman hine
;
Kanna
hosari
wa
Kn
iwangere kuni ne Koro shiki ukotukka nisa ruwe ne na,
28
Taiiibe gusu tambe ecbi onnere yan, tan Kamui ild kasbiobiuki ambe anak ne Oya titara otta aoiiiande
30
31
ruwe ne nei utara anak ne nu poka Id kusu ne na. Orowa, sbinnma ramnie tu pa uturuta ^âikota koro etun cbisei ta osbiroma wa otta abup obitta no okai utara sbopki bine Kamui mosbiri eapaskuma bembem ki, poro rametok koro wa Utarapa ne Yesu Kiristo gusu an orusbpe epakasbnu bembem ki, aige, nen ka battobo ki guru isam ruwe ne na.
:
KOM A
rx UTAEA OTTA
APOSTORO NE PAUROS OMANDE

KAMBI.
1 Ik.
Apostoro ue kuni gnsu anishuk, Kamui pirika shoiigo gusu sbinnai bo aande, Yesa Kiiisto koro usshuine guru De Pauros Etoko wano koro uweingara utara ani asbkanne kambi kata iiei pirilva sbongo an wa koro Pobo gasu Sbinuma eitakainkire nisa nei Pobo kam gusu Dabid sanikire ne akara, rai-i orowa no betopo-asbiknure-bi gusu, monduui koro Kamui Pobo ne ani Cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo ne aesanniyo Sbinuma ani irenga newa Apostoro ne kuni mondmn a un koropare nisa, tambe anak sbiouma kon reibei reiigap gusu obitta no okai mosbiri uirup tumugeta eisbokor-i oma ifcaknu ambe akire kuni ambe ne ecbi utara ne yakka nei utara tumugeta okai bine Yesu Eoma Kiristo koro abotuyepakara utara ecbi ne kotan ta obitta no okai Kamui orowa no aomap an utara, asbkanne utara ne kuni gusu akonisbuk utara otta ecbi utara otta cbikoro Micbi ne Kamui newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no irenga newa itomo an na. Hosbiki no anak obitta no okai ecbi utara gusu Yesu Kiristo ani ku koro Kamui orun ku koyaiiraige
: :
1. 9-18.]
ROMA.
;
407
iia
wa an rawe ne gusu ne
eiwanejere esbkaruin
;
ecbi koro eisbokor-i moshir'ebitta assuru-a-asbte Aioe, koro Pobo gusa iia.
10 11
12
13
14
15
16
17
18
an pirika shongo osbiketa, keutuin ani otta ku yaisbiKamui anak ne, sbiokere sbomoki no ecbi rawe ne sekoro en gusu ikokanu wa an ruwe ne benibara ne yakka inonno-itak ku ki wa, nekon a ka, tane an aine, Kamui rengaine ecbi orun Inambe a en arapare kuni gusu ku koramkoro. gusu ne yakun, ecbi utara aasbtere gusu, nepka ramat oma eikrap ecbi kore asb kuni ne, kuani ecbi nukara kuni ku eyaikatekara ruwe ne nei aiiibe anak ne ecbi tura no ku an wa ecbi korobe ne yakka ku korobe ne yakka uko-iki eisbokor-i ani tura no aomaoma kuni gusu an ap ne ruwe ne. Orowa, raoshiina okai oya uirup utara iriwak utara, tumugeta an nei no ecbi tumugeta ne yakka ibebe ku koro kuni ne, kanna-kanna ecbi orun ku arapa kuni ku esanniyo a-bi ecbi onnere sbomoki ambe ku kopan (koroka tane pakno sbinneKuani Herenes un utara tusb nisa ruwe ne na). gusu ne yakka, Oya un utara gusu ne yakka, wayasbnu utara gusu ne yakka, wayasap utara gusu ne yakka, sbose koro gusu ku ne ruwe ne. Tambe gusu, sbiarikiki no ecbi utara otta, Eoma kotan ta okai utara otta poka pirika sbongo eupaskuina ki kuni ku sbipini wa an ruwe ne na, Kuani anak ne pirika sbongo gusu sbomo yainikorosbma ruwe ne inambe gusu ne yakun, nei ambe anak ne bosbiki no Yudea un guru gusu ne yakka, Herenes un guru gusu ne yakka, orowa, pisbno pisbno okai eisbokoro guru gusu ne yakka kasbiobiuki kuni gusu an Kamui kiroro ne ruwe ne gusu ne na. Nei osbiketa eisbokor-i wano eisbokor-i pakno Kamui oupeka-bi aekan.ibakte wa an Kororuwe ne ene cbiesbinnuye wa an koracbi ne ka, oupeka utara anak ne eisbokor-i atte gusu isbu kusu ne gusu ne na. Oupeka sak wa sonep sbirikonumba wa okai utara koro obitta noolâi Kamui koatcba ambe newa oupeka sak-i gusu, Kamui irusbka-bi kando orowa noaekam;
:
408
19
EOMA.
[1. 19-28.
20
21
22
23
24
25
26
inambe gusa ne yakun, Kamui gusu aonnere kuni easbkaibe anak ne nei utara osbiketa anukara wa an Kamui anak nei utara otta nukare nisa ruwe ne gusu ne na. Inambe ûsu ne yakun, mosbiri akara orowa no an Shinuma koro anukara eaikapbe anak ne irammakaka anukara wa okai, akara wa an okaibe gusu aeramu am be ne ruwe ne gusu ne na Shinuma koro otusasbuisbiri pakno an kiroro newa Kamui-oibe ne tambe gusu, nei utara gusu yayapapu ki eashkai gasu an usbike ka isam ruwe ne nei utara anak ne Kamui eraman bine Kamui otta aki kuni korachi shomo kooiipak, sbomo koyaiiraige nisa koroka, raka sak no an ramepakari ki, aige, koro ramu-isam sambe akunnere nisa ruwe ne. Wayasbnu utara ne sekoro yaikota gusu ye wa, oibe-sakbe ne, aige, munin eaikap Kamui koro nupeki itasare wa munin kuni ainu bene, cbikap bene, ine cbikiri koro chikoikip bene, bonoyanoya wa payep bene koro nokaba un katubu ne kan nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Kamui anak ne nei utara koro keutum ta okai kon rusuibe gusu icbakkere ambe otta ekosbi nisa, kon netobake uwetasbpa akoatcha kuni gusa ne na nei utara anak ne koro shunge ani Kamui sonep itasare bene, okaibe kara Kamui sbirine akarabe koongami bene ki, otta yaisbieiwangere bene ki nisa ruwe ne gusu ne na Shinuma anak ne otusasbuisbiri pakno anunukep ne ruwe ne. Amen. Tapan ikkewehe an gusu Kamui anak ne akoatcha
;
; ; ; :
bak wa an
27
ambe Id rusui keutum otta nei utara ekosbi nisa inambe gusu ne yakun, koro matne utara anak ne gusu aki kuni an buri itasare bine aki kuni sbomo ne an buri koro orowa shui, okkai utara ne yakka, matnep gasu ki kuni buri ancle wa uorun wen-buri ki rusui sambe paraparasere nisa, okkai anak okkai orun shomo
:
28
yaikatana ambe kara, aige, yaikota osbiketa koro obaita buri gusu an pummaba uina nisa ruwe ne na. Orowa, nei utara anak ne koro lieutum ta Kamui ramepakari poka kopan nisa ruwe ne gusu, aki kuni
1.
29-32.-2.
1-7.]
ROMA.
nei ntara iki kani
:
409
ne aeiiiaka kuni
29
shomo ne ambe
keatuin
otta
30 31
ekoshi nisa obifcta no okai oupeka sak-i, wen-buri, yaikoshipuinere ambe newa weiibe ani aeshikte wa okai eyaitunnap, keuk, upaore, kokandaina newa wen-katcbam ani sbikno wa okai pinu no itak utara, obaigekara utara, Kamui etunne,
;
Kamui
32
sbomo yaikatanu, pakesara, yaiyomonnure, wenbe osbkep, esbikop itakkasbi, ramu-sakbe, ukoramkorobe otereke, omap ki keutum sak, ramii-nishte utara ne ruwe ne nei utara anak ne nei no okaibe ikicbi utara araige kuni gusu an utara ne sekor'an Kamui esanniyop eraman, aige, nei ambe ki patek sbomo ne, koroka, mosbima okai ikicbi utara otta ramuosbma
:
ruwe ne na.
2 Ik.
1
Tarabe gusu, Ainu, Aokai gusu ne yakka inan yakka obitta yayapapu ki easbkai usbike ka isam inambe gusune yakun, aokai anak ne mosbima guru koipisbi cbiki, yaikota katpak an sekoro yaiesanniyo ruwe ne koipisbi lei aokai anak ne nei okaibe ki ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakan, nei okaibe ki utara gusu Kamui koipisbi-bi anak ne sonep ne auabe ne sekoro cbi eraman.
koipisbi ki garu gusu ne
:
Sbui, tap okaibe ki utara koipisbi, aine, yaikota nei ki ainu aokai anak ne Kau:iui koipisbi -bi eyaisbisbire kusu ne sekoro e esanniyo ya ? Sbui, Kamui
ambe
6
7
koro pirika irenga e yaikokatpakte kunip ne sekoro e erampeutek wa, Sbinuma koro pirika irenga oma aeoteknu ambe newa yaisbikleasbima ambe newa ramusbiporore ambe newa e etunne rawe be an? Koroka, e koro nisbte newa sbomo yaikokatpak sambe gusu, eani anak ne irasbka tobo newa anukare kuni Kamui oupeka koipisbi tobo gusu irusbka-hi eumasbnu koran ruwe ne Sbinuma anak ne obitta no okai utara iki ikip an koracbi pisbno pisbno koropare kusu ne pirika ikip kara kuni yaiyupupu bine nupeki newa aeoripakbe newa sbomo muninbe bunara utara
; ;
410
8
9
EOMA.
:
[2. 8-22.
ki
otta otusashuishiri pakno no an inotu koroka, sakayo wa sonep itakkashi, aige, oupeka sakbe koitaknu
10
11
12
13 14
15
16
17
newa kinrakarape, eramcbuptekbe newa ^âiranikoiki ambe, pisbno pisbno vvenbe iki ainu ramat kata an, boshiki no Yudea un guru otta, koroka, pisbno orowa, Herenes un utara otta an na pisbno pirikap iki guru otta nupeki newa aeoripakbe newa itomo an, bosbiki no Yudea un guru otta, orowa, Herenes un guru otta an na inambe gusu ne jâkun, Kamui otta utara eankesbbe isani ruwe ne gusu ne na. Taitak sak no katpak ki obitta no okai utara anak ne, tuitak sak no aisamka kusu ne orowa, tuitak akore wâ katpal< ki obitta no okai utara anak ne, tuitak ani alcoipisbi kusu ne gusu ne na tuitak nu utara anak ne Kamui tek-samata oupeka ne ambe sbomo ne, koroka, tuitak sbikkasbima utara aoupelvare kusu ne gusu ne na tuitak akore sbomoki Oya uirup anak ne koro keutum buri an gusu nei tuitak ta an okaibe sbikkasbima yak ne, tan utara tuitak sale no okai yakka, yaikota gusu tuitak ne ruwe ne nei utara koro san:ibe kata tuitak ikip anujê wa an-bi nukare, koro keutum nei ambe tura pawetesbu ki, orowa, koro esanniyo-bi anak ne utasbpa eiyonnuppa nei amloe bene ki, tusare bene ki ruwe ne Yesu Kiristo ani, ku koro pirika sbongo an koracbi, Kamui anak utara aenuina.p koipisbi tobo ta an na. Koroka, aokai anak ne Yudea un guru an reibei ani areikore bene aki bine tuitak otta eyaikopasbte
iitara otta, irusbka-i
:
:
:
bene
18
19
ki,
Kamui gusuyaiyomonnure bene

eraman bene
Id,
ki,
Sbinuma
kor'irenga
20
21
orowa, tuitak gusu aeyaipakasbnu wa uwesbinnai no an okaibe uwande bene ki, samata, aokai yaikota sbiknak utara ru epakasbnu guru ne, kunne-i ta okai utara gusu aiai pekere ne, pakasbnup ne, ramu-isambe
22
epakasbnup ne, tuitak osbiketa eran:iusbbe newa sonep katubu koro tambe gusu mosbima an guru epakasbnu guru, aokai yaikota yaiepakasbnu sbomoki ruwe be an ? Iteki ikka yan ari an itak ani upaskuma ki guru, eani ikka ya ? Iteki omoinu koro yan ari an
;

2.
23-29.-3.
1-4.]
EOMA.
411
23 24
25
26
27
28
29
guru, aokai arak ne omoinu koro ya ? Potoki etunne guru, aokai anak ne Kamui cbisei unbe Tuitak gusu yaiyomonnure guru, aokai e ikka ya ? aimk ne tuitak otereke wa Kamui sbomo koyaikatanu ki ya ? Inambe gusu ne yakun, anuye wa an koracbi poka, ecbi rengap gusu Oya uirup turata Kainui x\okai anak ne tuitak iki cbiki reibei akoatcba an. okaiituye buri anak epirikare ruwe ne koroka, tuitak 6 otereke yakun, e ki okaiituye buri anak ne sbomo Tambe gusu, okariokarituye buri anere ruwe ne. tuye buri sbomo iki utara anak ne tuitak oma ipawetenge sbikkashima yakun, nei sbomo okarituye buri iki ambe anak ne okarituye buri ne sekoro aesanniyo sbomoki ruwe be an ? Orowa, rengaine an sbomo okarituye buri iki ambe anak ne tuitak uweomare yakun, ikiri newa okarituye buri koro wa tuital^ otereke guru ne eani koipisbi sbomoki kusu ne ruwe be an ? Inambe gusu ne yakun, anukan no an no an guru anak ne Yudea un guru sbomo ne, sbui, anukan no an wa kam otta an ambe anak ne okarituye buri sboiiio ne koroka, onnaigeta an no an guru anak Yudea un gun'ne orowa, okarituye buii anak ne
itak ani ye
: : ;
keutum an ambe ne, ildri otta an ambe sbomo ne, ramat unbe ne ruwe ne nei okaibe ramuayore-bi anak ne utara orowa no an ambe sbomo ne, koroka, Kamui orowa no an ap ne ruwe ne na.
;
3 Ik.
1
2 3
Yakun, Yudea un guru gusu nep kasu no an irenga an a ? Sbui, okarituye-buri gusu nep yaiepirikare ambe an a ? Nekon a ka porop ne boshiki no nei utara Kamui sbongo asbikkasbimare nisa ruwe ne. Nei utara tumugeta eisbokoro sbomoki utara okai a yakka nelcon a ? Nei eisbokor-i sakbe anak ne Kamui eisbokor-i raka-sakte kusu ne ya ? Ara sbonio ruwe un, Kamui anak ne sonep ne a koroka, obitta no okai ainu pisbno sbungep ne sekoro aesanniyore yan ene cbiesbinnuye wa an koraclii ne
:
ROMA.
[3.5-20.
412
Aokai anak ne koro itak gusu oupekap ne aesanniyo, Orowa, akoipishi ita Aokai annokara ki kuni gusu ne na.
Koroka, chikoro oupeka-sakbe anak ne Kamui oupeka ashte yakun, nekon chi ye kusu ne ya ? Irushka irenga sange Kamui oupeka-sakbe ne ruwe be an ?
ambe
6 7
10
Ara sbomo nei (ainu itak koracbi ku itak ruwe ne). no ne yak anakne bemanda Kamui anak mosbiri koipisbi kusu ne ya ? Koroka, ka ki sbungep anak ne Kamui koro nupeki gusu Shinuma sonep asbte yakun, bemanda gusu kuani ne yakka katpak ki guru ku ne sekoro a en esanniyo ruwe be an ? Orowa, sbui, (un Pirikap abetukure gusu, wenbe ki obaigekara wa) yanro (sekor'an itak ani cbi ye ruwe ne sekoro ye nep gusu sbomo cbi ki ya ? Nei utara itak koracbi) utara gusa an aesanniyo-bi anak ne oupekap ne ruwe nena. Yakun, nekon a? Nei utara kasu no cbi utara anak ne pirika irenga kon ruwe be an ? Sbomo, son no sbomo inambe gusu ne yakun, Yudea un utara ne yakka, Herenes un utara ne yakka, obitta akokatpakbe ne sekoro teeda cbi esanniyo wa ye nisa ruwe ne gusu ne na ene cbiesbinnuye wa an koracbi ne
:
W
][2
]^
Oupeka guru isam, ruwe uu, shiuen ka isaiu ruwe ue Eraman guru isam, Kamui hunara guru isam, ^î utara obitta ru esbishi wa sliiue-ikinue raka-isambe ne Pirikap ki guru isam, ruwe un, sbinen pakno poka isam ruwe ne Koro rekucbi anak ne amaka wa an tusbiri ne ;
;
14 15 16
Koro parumbe ani kokandama ki Koro papusb cboropoketa kinasbutunbe surugu an Koro parobo anak ne iyoitakusbi newa sbiuninbe ani aesbik Kemnure gusu koro cbikii-i pikan Isamka ambe newa yairamkoiki ambe anak ne nei utara kon ru
:
otta okai
17 18
Orowa, itomo irenga an rubu nei utara erampeutek nisa ruwe ne Koro sbik-samata Kamui koishitoma ambe isam ruwe ne na.
19
20
Nep ne yakka tuitak ye okaibe anak ne nei tuitak cboropoketa okai utara otta ye ruwe ne sekoro cbi eraman tambe anak ne obitta no okai utara koro parobo asesbke bine mosbir'ebitta Kamui orowa no akoipisbi kusu ne a ambe ne inambe gusu ne yakun, tuitak iki wa gusu nep kam ne yakka Sbinuma tek-samata
;
:
3.
21-31.-4.
1.]
ROMA.
:
413
oupeka
21
22
tuitak i:ie sekoro shouio aesaiiDiyo kusu ne aiikusbkerai katpak aeraman ruwe iie gusu r.e na. Koroka, tane tuitak oyapiKaimii orowa no an oupeka ambe anukare okere, tuitak newa uweingarape nei ambe gusu paweteshu ki ruwe ne nei ambe anak Yesu Kiristo eisbokor-i ani obitta no okai eisbokor-i atte utara gusu an Kainui oupeka ambe ne uwesbiii; ;
23
24
25
nai no an ambe isam ruwe ne gusu ne na orowâ, obitta no okai utara anak ne katpak ki okere bine Kamui
;
26
27
nupeki ebaita ruwe ne gusu ne na aige, oro-isam no Kiristo Yesu gusu an kikiraye ambe ani Sbinuma kor'irenga ankusbkerai aoupekare sbiri an Sbinuma koro lêmibi gusu, eisbokor-i ani, imommuye ne akara kuui ne Kamui sbinuma gusu esanniyo nei ambe anak ne Kamui yaisbikkasbima bine etoko wano aki katpak mosbima no ande wa koro oupeka ambe erauiande kuni ne tane an pakibi ta Sbinuma koro oupeka ambe eramande kunip ne Sbinuma yaikota oupeka wa Yesu eisbokoro guru oupekare kuni gusu an ambe ne ruwe ne na. Yakun, yaiyoraonnure kuni usbike
;
:
neita
ikip ani
28
29
30
an a ? Asoyekatta. Nekon a tuitak ani, Iki ruwe ? Sbomo koroka, eisbokor-i sekov'an Tuitak ikip oyapi an wa ainu tuitak ani ne rnwe ne. anak ne eisbokor-i ani aoupekare ruwe ne sekoro cbi esanniyo ruwe ne gusu ne na. Kamui anak ne Yudea un utara koro Kamui patek ne ruwe be an ? Sbui, Oya uirup koro Kanmi sbomo ne ruwe he an ? Euwe un, Oya utara koro Kamui ne yakka ne ruwe ne Kamui anak ne Sbinep ne wa eisbokor-i gusu
:
:
31
okarituye-buri akire utara oupekare, orowa, eisbokor-i ani okarituye-buri sbomo akire utara oupekare yak anak ne ene ne ruwe ne. Tambe gusu, cbi utara anak ne eisbokor-i ani tuitak raka sakte ruwe be an ? Ara sbouio koroka, tuitak asbte ruwe ne.
:
4 Ik.
1
Yakun, kaui gusu chikoro ekasbi Abrabam anak ne nekon a ambe pa nisa ruwe ne sekoro cbi ye ya ?

414
2
ROMA.
[4.2-12.
Inarabe gnsu ne yakun, Abraham anak ne Id ikip gusu aoupekare yak anak ne yaiyomonnure kuni ushike an a yakka, Kamui tek-samata isam ruwe ne. Nei Kamui kambi bemancla ye ya ? Orowa Abraham anak ne Kamui eisbokoro, aige, tambe anak sbinuma gusu oupelca ambe ne sekoro aesanniyo nisa ruwe ne. Monraige ki guru gusu an iwayehe anak ne irenga nei no an ambe ne sekoro shomo aesanni3ô ruwe ne, koroka ashosevep koracbi aesanniyop ne. Koroka, shomo ikip ki koroka, Kamui kooripak shomoki utara oupekare Kaiiuii eishokoro guru gasu, sbinuma koro eishokor-i anak oupeka anibe ne sekoro aesanniyo ruwe ne. Aki ikip oyapi an wa oupeka ne sekoro Kamui orowa no aesanniyo ainu gnsu Dabid ]Doka nunuke ambe ye koracbi ne ene ani ne
;
: ;
g
9
Ikashpaotte otereke ambe atusare, Koro katpak akamiire \va an gur'anak ne anumike ne rnwe ne. Otta Utarapa katpak shomo kasliioniare guru anak ne anunuke ne.
guru otta
10
Tan nunuke ambe anak ne okarituye-buri aldre patek san ruwe? shui, okarituye-buri shomo akire guru otta ne yakka san ruwe he an ? Abraham In ambe gusu ne yakun, ene chi ye-hi koro eishokor-i anak ne sbinuma gusu oupeka ambe kuni aesanniyo sekoro chi ye. Yakun, henianda nei
:
no aesanniyo ya Okarituye-buri ne ya ? akire okaketa bene ne ya

'?
akire etokota bene

?
11
12
Okarituye-buri no aesanniyo ruwe ne orowa, sbinuma anak ne okarituyeburi an shirosh koro, nei ambe anak ne sbinuma naa shomo okarituye-buri akire etokota okai koro eishokor-i gusu an oupeka ne kuni ban aomarep ne ruwe ne tambe anak sbinuma obitta no okai eisbokoro utara koro michi ne kuni gusu an ambe ne shui, yakka, nei utara okarituye-buri akire shomoki otta oupeka ambe aesanniyo kuni gusu an ambe ne ruwe ne orowa shui, ouse okarituye-buri akire utara koro michi ne kuni gusu shomo ne, koroka, akoro michi Abraham naa shomo okarituye-buri akire etokota eishokoro ki koracbi, obitta no okai eishokoro ki
akire okaketa
shomo
;
ne, akire etokota nei
4. lB-23.]
ROMA.
koro michi ne kuni gasu an aiiibe
iie
415
iitara
niwe
iie
13
na.
Inambegusuneyakun, Abraham mosbiri eikeshkoro kuni ari an eitakamkire ambe anak, Abraham
otta bene, koro sanikebe otta bene tuitak an gusu aki sbomo ne, koroka, eishokor-i gusa an oupeka
14
ambe an gusu
yakun,
aki
ruwe ne
na.
Inambe
gusii
ne
15
16
anak ne ohap ne akara, samata, eitakamkire ambe raka asakte ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, tuitak anak ne irushka ambeiki koroka, tuitak isam ushiketa ohaitaTambe gusu irenga buri ne yakka isam ruwe ne. nei no an wa eishokor-i gusu an ambe ne nei ambe anak ne eitakamkirep obitta no okai santek otta an
okai utara tuitak choropoketa eikesbkoro utara ne chiki, eishokor-i anak
; ;
ouse nei tuitak otta kotuk kuni gusu an ambe ne santek gusu patek ne ambe shomo ne, koroka, Abraham koro eishokor-i otta kotuk santel^ gusu
;
17
18
19
20
21
22
23
Shinuma anak ne yakka an ambe ne ruwe ne ne otta ko-eishokoro guru kotchaketa, Kamui samaketa obitta no okai chi utara lôro michi ne ruwe ne (ene chieshinnuye wa an korachi ne : Inne moshiri uirup koro michi e ne kuni Kuani e kara ash nei Kamui anak ne rai-guru nisa ruwe ne na) shiknure, orowa okai korachi isambe hotuyekan ruwe ne. E koro santek ene ani ne kusu ne na sekor'an aye- hi korachi, inne moshiri uirup koro michi ne akara kuni ne, chipachipa gusu chipachipa ki nisa ruwe ne. Orowa, eishokor-i shomo atumsakte wa tane rai korachi an kon netobake (shinuma tane ine hotne pa pakno pa poro change ruwe ne) samata, Sara koro rai okere honihi esanniyo nisa ruwe newa, Kamui eitakamkirep orun ingara wa eishokor-i sak no an. wâ utumashire shomoki no an nisa ruwe ne, koroka eishokor-i ani yaitumashnure nisa ruwe ne aige, Kamui anak ne ki eitakamkire ambe nei no kara eashkai kuni aeramushinne no oshitchiu wa eishokoro hine Shinuma pasere nisa ruwe ne. Tambe gusu nei ambe anak ne Shinuma gusu oupeka ambe ne sekoro aesanniyo nisa ruwe ne na. Nei ambe anak ne Shinuma gusu
:

; ;
416
BOMA.
[4.
24-25.-5.
1-9.
24
25
oupeka ambe ne sekoro aesanniyo nisa ruwe ne ari an itak anak ne shinuma gusu patek sbomo chieshinniiye ruwe ne, korolca, gusu aesanniyo kusu ne chi utara chikoio Utarapa ne Yesu rai orowa no hetopo-shiknure Kaniui eishokoro wa okai chi utara gusu ne yakka nei ambe chieshinnuye wa an na Shinuma anak ne cbikoro katpak gusu aekoshi, orowa, a un oupekare gusu hetopo-ashiknure nisa ruwe ne na.
5 Ik.
gusu, eishokor-i ankushkerai aoupekate wa Kamui epeka no Yesu Kiristo kor'irenga gusu itomo chi koro shiriki Shinuma gusu, eishokor-i ankushkerai, otta roshki wa okai irenga orun karange no arakire kuni ambe a un koropare nisa orowa,
Tambe
okai gusu,
Kamui nupeki gusu

3
chi ki
cbipachipa ki
wa yaiyomonnure
ruwe ne. Nei ambe gusu patek shorn o ne, koroka, chi ki eramchuptelibe gusu ne yakka yaiyomonnure ash ruwe ne inambe gusu ne yakun, aeram:
chuptekbe anak ne yaiyupupu ambe monraigere orowa, yaiyupupu a7iibe anak ne auwande-hi hetukure auwande ambe anak ne chipachipa kuni ambe atte ruwe ne sekoro chi eraman orowa, chipachipa ambe anak ne yainikoroshmare shomoki ruwe ne inambe gusu ne yakun, Kamui omap-hi anak ne chi;
koro keutum ta a un koropare Ashkanne Eamat ani aohetu nisa ruwe ne. Chi utara lâtchak wa okai rapoketa, pakihi epa chiki, Kiristo anak ne Kamui kooiipak shomoki utara gusu rai nisa ruwe ne gusu ne na. Aine-aine hokamba no oupeka guru shirine nen ka rai guru an nangoro, yakne, pirikap gusu nen ka rametok koro wa rai guru an na. Koroka, chi utara anak ne katpak koro utara ne wa okai rapoketa Kiristo un gusu rai nisa ruwe ne a ambe ani Kamui un epeka no sange omap ambe ashte nisa ruwe ne. Tambe gusu, naa eetasa no, Shinuma koro kem otta aoupekare wa okai gusu, Shinuma ankushkeraipo irushka-hi orowa iio aohaitare ash kusu ne
5. 10-19.]
KOMA.
417
10
rapoketa, koro
11
ne yakun, epokba utara chi ne a rai ambe ankusbkerai Kamui eramuriten yak anak ne, tane masbkin, aeraniuriten wa okai gusu Sbinuma koro inotu otta kasbiobiuki kusu ne na nei ambe patek sbomo ne, koroka, gusu cbi utara aeramuritenka cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo ankusbkerai Kamui oran cbi yaiyomonnure asb ruwe
na.
giisu
Inambe
Poho
ne.
12
13
14
15
16
17
18
19
Tambe gusu, sbine ainu ankusbkerai katpak anak ne mosbir'otta abun, orowa, katpak ankusbkerai raiambe abun koracbi rai ambe anak ne obitta no okai utara koturuse, utara obitta katpak kon ruwe ne gusu Tuitak pakno katpak mosbiii ta an koroka, ne na tuitak isam ita anak ne katpak sbomo kasbiaomare ruwe ne. Yakka, Adam wano Mose pakno rai ambe anak ne esapane ki nisa ruwe ne, ek kusu ne guru koro nokaba ne Adam ki obaitap nei no katpak sbomo Koroka, nei ki utara ne yakka esapane ruwe ne. obaita ambe koracbi eikrap ne yakka an sbomo ne. Inambe gusu ne yakun, sbinen ki obaita ambe ankusbkerai inne utara rai nisa ruwe ne a cbiki, naa naa Kamui irenga newa nei korarape sbine ainu ne Yesu Kiristo ankusbkerai inne utara gusu nuye an no an na. Orowa, sbinen katpak ki gusu nei korarape an sbomo ne. Inambe gusu ne yakun, akoipisbi wa akokatpakte kuni aesanniyo anibe anali ne sbinen orowa no an, koroka, nei eikrap anak ne aesanniyo gusu inne obaitap orowa no an ruwe ne. Nei sbinen ki obaitap rengap gusu rai-ambe anak ne sbinen ankusbkerai esapane cbiki naa naa nuye an no nei irenga newa aoupekare oma korarape akore utara anal<: ne nei sbinen gusu, Yesu Kiristo Tambe gusu, sbiknu wa esapane ruwe ne na. gusu, sbine obaitap ankusbkerai obitta no okai utara akokatpakte koracbi, tambe nei no sbine aoupekarep ankusbkerai obitta no olcai utara asbiknure gusu aoupekare ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, sbine ainu itakkasbi ambe gusu inne utara akokatpakte nei no, tap koracbi Sbinen itaknu ambe gusu nei inne
;
:
418
20
ROMA.
[5.20-21.-6.1-10.
21
utara aoupekare kusu ne na. Orowa, ohaifcap shipiraspa gusu fcuitak aiiak ne ahun nisa ruwe ne koroka, kafcpak shijjiraspa ushikefca, irenga anak ne naa nuye an no shipiraspa nisa ruwe ne nei ambe anak, rai otta katpak anak ne esapane ki nisa ruwe ne a korachij tambe nei no chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo rengap gusu irenga anak ne aoupekarep ankushkerai ofcusashuishiri pakno an inotu otta esapane kuni gusu an na.
; :
6 Ik.
1
Yakun, hemanda
aporore kuni gusu,
chi
ye kusu ne ya?
chi ki
Irenga
rammakane katpak
kusu ne
8
9
10
ya ? Ara shomo. Katpak otta rai okere chi utara anak ne hemanda tewa no nei ambe otta shiknu kusu ne ya ? Kiristo Yesu otta Baptisma akore chi utara anak ne obitta Shinuma rai-hi otta baptisma akore na sekor'ambe echi erampeutek ruwe he an ? Tambe gusu, chi utara anak ne baptisma gusu rai-hi otta Shinuma tura no aomare Kiristo anak ne Michi nupeki gusu rai orowa no hotopo-a-shiknure korachi, chi utara ne yakka ashiri inotu oma wa apkash kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, chi utara anak ne Shinuma rai-hi otta tnra no an chiki, Shinuma hotopo-shiknu-hi otta ne yakka unepkoro ne ruwe ne chikoro onne ainu Shinuma tura no utasa chikuni otta akotukka, chikokatpak an netobake aisamka wa tewa no chikokatpak orun ausshiunere shomoki kuni gusu chi eraman wa an ruwe ne gusu ne na inambe gusu ne yakun rai okere guru anak ne katpak atusare ruwe ne gusu ne na. Koroka, chi utara anak ne Kiristo tura no rai a chiki, Shinuma tui'a no shiknu kusu ne Kiristo anak ne rai-i sekoro chi eishokon'ruwe ne. orowa no hotopo-a-shiknure wa kanna rai shomoki kasu ne rai-i anak tewa no shinuma esapane shomoki ruwe ne, sekoro chi eraman. Inambe gusu ne yakun, Shinuma ekot rai-ambe anak arasbui ne katpak otta rai okere nisa ruwe ne koroka, Shinuma
;
6. 11-22,1
ROMA.
419
11
12
ishu iiiotii anak Kauiui otta shikiiu rawe ne iia. Nei no korachi eclii utara ne yakka yaikota anak katpak otta son no ecbi rai nisa ruwe ne sekoro esanniyo yan, koroka, Kiiisto Yesu gusu Kamui otta ishu ruwe ne ani sanniyo yan. Tambe gnsu, nei ambe kon rusuibe sbomo ecbi ki
13
14
kuni ne, koro rai kuni netobake ta iteki katpak esapanere yan sbui, oupeka-sakbe ki kuni giisu an esbipopkep nei no iteki ecbi koro awebe katpak otta koropare yan koroka, rai-i orowa no sbiknu koracbi Kamui otta yaikota yaiyange, orowa, oupekap ki kuni gusu an esbipopkep nei no ecbi koro awebe Kamui otta yange Katpak anak ne sbomo ecbi esapane kusu ne yan. tuitak cboropoketa okai utara sbomo ecbi ne, koroka, irenga cboropoketa ecbi okai ruwe ne gusu ne na.
;
15
Yakun, nekon a
okai
Tuitak cboropoketa sbomo cbi

?
wa
irenga cboropoketa okai gusu, tarabe gusu kat-
16
pak
cbi ki
kusu ne ya
Ara sbomo.
Itaknu
ki
kuni
yaiussbiunere guru gusu, katpak gusu an rai-ambe otta bene, oupekap gusu an uitaknu ambe otta bene, koro itak nu wa ki cbiki, nei guru koro ussbiune utara ecbi ne sekoro
otta yaikota ecbi yaikoropare
wa
17
sbomo
ecbi
koyaiiraige na
eraman ruwe be an ? Koroka, Kamui eclii utara anak ne etoko wa katpak

;
18
19
20
21
22
koro ussbiune utara ecbi ne, awa, otta ecbi akore epakasbi aikoikarape ramu-ossbi wano itaknu ki utara ecbi ne nisa ruwe ne aige, katpak orowa no aboimere wa oupekap otta aussbiune utara ecbi ne nisa ruwe ne. Ecbi koro kam anak ne katchakbe ne ruwê ne gusu, kuani ainu ye koracbi ku ye ruwe ne inambe gusu ne yakun, ecbi utara anak ne icbakkere ambe gusu katpak wano katpak otta koro awebe ecbi ussbiunere koracbi, tewa no awebe aasbkannere gusu oupeka-i otta ussbiunere yan. Katpak koro aussbiune utara ecbi ne rapoketa, oupekap gusu oupeka sakbe ecbi ne nisa ruwe ne na. Tane ecbi eyainikorosbma ambe gusu, nei rapoketa nekon a ibebe ecbi kon nisa ruwe he an ? Nei okaibe gusu betukup anak ne rai-ambe ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, tane katpak gusu ahon;
:
420
EOMA.
[6.
23.-7.
1-7.
23
nere utara chi ne wa Kamui uitek utara eohi ne gusu, ashkannere-i gusu an ibehe echi koro, neioro betukup anak ne shiokere shomokiinotu ne ruwene. Inambe
rai
gusu ne yakun, katpak gusu an puramaba anak ne ambe ne ruwe ne koroka, Kamui sange eikrap anak ne cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristootta ram ma pakno sbiokere sbomoki inotu ne ruwe negusune na.
;
7 Ik.
1
Iriwak utara (tuitak eraman utara otta ku ye), ainu anak ne mosbiri koboppa pakno tuitak ani aenisbpane wa an sekoro ecbi erampeutek ya ? Hoku koro sbiwentep anak ne koro boku sbiknu wa an rapoketa sbinuma tuitak ani atupe wa an koroka, nei boku rai cbiki, koro boku tuitak orowa no abonnere ruwe ne. Tambe gusu, koro boku sbiknu wa an rapoketa nei sbiwentep anak ne mosbima ainu otta akore cbiki, omoinu koro sbiwentep ani aye kusu ne koroka, koro boku rai wa isam okaketa, mosbima ainu otta akore yakka, omoinu koro guru sbomo ne,
;
;
nei tuitak otta abonnere
ruwe ne gusu ne na.
Tambe
gusu, ku iriwak utara, Kiristo kon netobake ankushkerai ecbi utara ne yakka tuitak epeka no rai utara ne akara nei ambe anak ne mosbimap otta rai orowa no betopo-a-sbiknure guru otta akore wa
;
Kamui gusu ibebe betukure kuni gusu an ap ne. Inambe gusu ne yakun, kam otta ecbi okai rapoketa, tuitak ankusbkeraipo cbikoro katpak oma ayairamsbitnere ambe anak ne cbikoro awebe tumta monraige wa rai gusu an ibebe betukure kuni iki nisa ruwe
Koroka, tane anak nei tuitak orowa no cbi utara abonnere wa okai, teed a ani atupe ambe orun tambe gusu, cbi utara rai nisa ruwe ne gusu ne na auak ne aussbiune wa asbin no ramat otta iki, nei fashko ikiri otta sbomo iki ruwe ne na. Yakun, bemanda cbi ye kusa ne ya ? Tuitak
ne.
;
anak ne katpak ne ruwe be an ? Ara sbomo. Yakka, tuitak ankusbkerai sbomo ne yakun, katpak
7. 8-20.]
ROMA.
:
421
'
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
ku erampeutek ruwe ne Iteki yaikosbipuinere yan, an itak ani nei tnitak ye a shomoki yak anak ne ibeporore ambe ku erampeutek koroka, katpak anak ne nep ika an gusu, ikasbpaotte ankusbkerai en onnaigeta usa okai yaikosbipuinere ambe inambe gusu ne yakun, tuitak kire nisa ruwe ne Orowa, teeda oyapi ne cbiki, katpak rai ruwe ne. tuitak oyapi leu sbiknu nisa koroka, ikasbpaotte ek cbiki katpak sbui sbiknu wa kuani rai nisa orowa, shiknure knni ikasbpaotte anak ne, tambe anak raige kuni ambe ne sekoro ku nukan nisa ruwe ne inambe gnsu ne yakun, katpak anak ne, nep ika an gusn, nei ikasbpaotte ankusbkerai en kokandama, Tambe orowa, ani en raige nisa rnwe ne gusu ne na. gusn, nei tuitak anak ne asbkannep ne, orowa, nei ikasbpaotte anak ne asbkannep, oupekap, piiikap ne ruwe ne. Yakun, pirikap anak en gusu rai ambe ne Koroka, katpak Ara sbomo. nisa ruwe be an ? anak ne katpak ne aesanniyo kuni gusu, nei pirikap ankusbkerai rai ambe iki rawe ne nei ambe anak ikasbpaotte ankusbkerai katpak naa kasu no akokatpakbe ne akara kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, nei tuitak anak ne ramat unbe ne sekoro cbi eraman koroka, kuani anak ne kam unbe ne, katpak ckoropoketa aebokbe ku ne ruwe ne. Ku iki ambe ku erampeutek sbomo ku ki rasuibe, nei ambe ku kara koroka, ku etunne ambe, nei ambe ku ki ruwê ne gusu ne na. Koroka, sbomo ku ki rusuibe, nei ambe ku ki yak ne, tuitak piiikap ne Tambe gusu nei sekoro ku ramuosbma ruwe ne. ambe kara guru analc ne kuani sbomo ne, koroka, en onnaigeta osbiroma katpak iki ambe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, en onnaigeta, ku kam onnaigeta, sbine pirikap poka sbomo osbiroma rnwe ne sekoro ku eraman ki rusui keutum ku koro, koroka, pirikap ki kuni ambe anak isam rawe ne gnsu ne na. Inambe gusu ne yakun, ku ki rusui pirikap sbomo ku kara koroka, ku ki kopan wenbe, nei ambe ku kan rawê ne gusu ne na. Koroka, sbomo
ari
: ;
422
EOMA.
[7.21-25.-8.1-7.
21
22
23
24 25
ku Id rusuibe, nei ambe ku ki yak lie, nei ambe ki guru anak iie kuani shomo ne, koroka en onnaigeta osbiroma katpak iki ambeneruwe ne. Tambe gusu, pirikap ki rnsui gura ka ne en otfca wenbe an rawe ne sekor'an tuitak ku niikara. Onnaige un ainu esanniyo cbiki, Kamui tuitak ku enupetne ruwe ne koroka, ku goro awebe onnaigeta mosbima an tuitak ku nukara, nei tuitak anak ne lû keutum ta kotumi koro wa ku goro awebe ta okai katpak tuitak otta en tekepasbte kor'an ruwe ne. Aa, eyaisambepokasb guru ku ne bumi tan rai kuni netobake oiowa no en obaitare guru nen ne ruwe be an ? Cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo ankusbkerai gusu, Kamui koyaiiraige na. Tambe gusu, kuani yaikota koro
:
!
keutum
ne
;
ani
koroka,
Kamui tuitak otta yaiussbiunere ruwe kam ani katpak tuitak otta ne ruwe ne.
8 Ik.
Tambe gusu, Kiristo Yesu osbiketa okai utara gusu Inambe gusu ne tane katpak akore-i isam ruwe ne. yakun, Kiristo Yesu osbiketa inotu oma Eamat un tuitak anak ne, katpak newa rai ambe un tuitak orowa no en bonnere nisa ruwe ne. Nei tuitak kam ankusbkerai gusu katcbak wa ki eaikapbe anak ne, Kamui, katpak rengap gusu katpak oma kam nokaba nepkoro yaikota koro Pobo omande wa kam osbiketa katpak kokatpakte nisa ruwe ne nei ambe anak ne, kam nei no apkasb sbomoki, koroka, ramat nei no apkasb kor'an un osbilieta nei tuitak aesanniyop auweomare kuni gusu an ambe ne. Kam nei no okai utara anak ne kam gusu an okaibe esanniyo koroka, ramat nei no okai utara anak ne ramat gusu an okaibe esanniyo ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, kam nei no an keutum anak ne rai ambe ne ramat nei no an keutum anak ne inotu ne, itomo aige, kam nei no an ne ruwe ne gusu ne na
:
keutum anak ne Kamui epokba ruwe ne, Kamui tuitak koitaknu sbomoki ruwe ne gusu ne na,
8.8-20.]
ROMA.
:
423
8
9
shni, otta koitaknu eaikap rawe ne orowa, kam otta okai ntara aiiak ne Kamni nnpetnere eaikap.
10
11
Echi onnaigeta Kaiiiui Ramat anak uni ne koro yak anak ne kam onnaigeta shomo echi okai, koroKoroka, ka, rainat onnaigeta echi okai ruwe ne nen ne yakka Kiristo l<on Ramat shomo koro gara an child nei guru anak Shinnma otta ko-an giirii shomo ne rnwe ne. Orowa, Kiristo anak ne echi onnaigeta an chiki, katpak gasn netobake anak rai wa okere koroka, oupekap gusu ramat isha ruwe ne. Koroka, rai-i orowa no Yesu hetopo-shikiiiirep kon Eamat echi onnaigeta nni koro yakmi, rai-i orowâ no Kiristo Yesu hetopo-shiknurep anak ne echi onnaigeta uni koio Shinuma kon Ramat ankushkerai gusu echi koro rai kuni netobake shiknure kusu
;
ne na.
12
13
14
15
16
17
18 19
20
Tambe gusn, iiiwak utara, chi utara anak ne kam gusu shiknu wa, kam otta isbu kuni ambe shomo chi ne ruwe ne inambe gusu ne yakun, kam gusu echi shiknu chiki, echi rai kusu ne ap koroka, netobake iki ikip ramat ani echi raige yakne echi shiknu kusu ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui Ramat ani atura utara, obitta nei utara anak Kamui poho utara ne ruwê ne gusu ne na Echi utara ishitoma gusu kanna-shui ausshiune utara ne kuni gusu ramat akore shomoki, koroka, nei ambe ani Abba, Michihi, ari an itak ani ye kuni poho ne akara kuni gusu an ramat Ramat yaikota chikon echi kore nisa ruwe ne na. ramat tura chi utara anak ne Kamui poho ne sekor'an paweteshu ambe ki ruwe ne orowa, poho ne chiki, eikeshkoro kuni utara ne Kamui eikeshkoro utara ne, Kiristo tura eikeshkoro kuni utara ne ruwe ne chi utara Shinuma tura yairamshitnere yakne Shinuma tura anupekte kusu ne ruwe ne. Tane okai ayairamshitnere ambe anak ne un otta anukare kusu ne a arakuru otta aukopa gusu uweepeka shomo ne kuni ku esanniyo. Akara okaibe earikinne echipachipap anak ne Kamui poho utara anukara-hi etere ruwe ne. Akarabe anak ne raka:
::
424
isambe otta itaknuie
ne, koroka,
;
ROMA.
[8.
21-30.
21
22
23
24
25
wa okai, yaikofca rengaine shomo okeJbe itaknure guru gosu ne ruwe ne tambe anak ne akara okaibe yaikota ne yakka munin kuni ausshiune ambe oiowa no ahonnere wa Kamui pobo utara mondura koro nupeki akore kuni cbipacbipa rawe ne. Obitta no okai akarabe anak ne tane pakno utura nuwap hembem ki, yaieldmatek bemhem ki sekoro cbi eraman ruwe ne gusu ne na. Tambe patek sbomo ne, koroka, cbi utara ne yakka. Ramat hettikure aro-ibebe koro cbi utara ne yakka, yai-osbiketa nuwap wa pobo ne akara-bi chi tere netobake kikiaraye kuni-bi cbi tere koro okai ruwe ne. In ambe gusu ne yakun, cbipacbipa asb gusu cbi utara kasbiobiuki nisa koroka, anukara wa aecbipacbipa ambe anak ne cbipacbipa ambe sbomo ne inambe gusu ne ynkun, nukara okaibe gusu cbipacbipa guru anak ne iiian guru ne ruwe? Koroka, sbomo nukarabe gusu cbi utara cbipacbipa asb yakun yaiyupupu wa nei ambe koro kuni etere ruwe
iiei
;
:
ne.
26
27
28
29
30
Orowa, nei no koracbi Ramat anak ne cbikoro katcbakbe ikasbiu ruwe ne inambe gusu ne yakun, nekon a inouno-itak ki kuni kusu ne a-i cbi erampeutek lôroka, nei Ramat yaikota aye eaikap pakno an oromande wa un gusu yaikurukata koramkon ruwe ne orowa, sambe cbimcbimi guru anak ne Ramat koro keutum eraman, Kamui irenga nei no asbkanne utara gusu yaikurukata koramkon ruwe ne gusu ne na. Orowa, Kamui ko-omap utara gusu obitta no okaibe anak ne utura no iki wa pirikap ne ruwe ne sekoro cbi eraman aesanniyo nei no anisbuk luambe gusu utara gusu poka ene ani ne ruwe ne. ne yakun, Kan:iui anak ne etoko wano eraman utara, inne no okai uiriwak tumugeta iyotta kiyanue guru ne kuni gusu, koro Pobo nokaba nei no akatkore kuni etoko wano esanuiyo poka ki nisa ruwe ne orowa, Sbinuma etoko wano esanniyo utara, sbui, Sbinuma nei utara nisbuk orowa, Sbinuma nisbuk utara, sbui, Sbinuma oupekare orowa, Sbinuma
: ;

8.31-39.-9.1-3.]
ROMA.
iiisa
425
oupekare utara, shut, Shinuma nupekikore

lie.
ruwe
31
32
33 34
Yaknn, tap okaibe gusu hemaDda chi ye kusu ne Kamui uii gusu an yakun, iiu epokba gara gum lie ya ? Yaikota koro Pobo shihopinupka sbonioid, koroka, un gnsu Shinuma ekosbi gur'anak ne, nekon a iki wa Shinuma tura oro-isam no obitta no okaibe un koropare ne yakka shomoki rawe he an ? Kamui aiiumge utara eiyonnuppa guru in an guru ne ya? Nei utara oupekare Kamui ne ruwe he an ? Katpak kore guru nen ne ruwe ? Rai, shui,
ya ? ill an
makangane hetopo-shiknu wa Kamui shimon-tek

35
36
samata an bine un eikotchanne ne yakka ki Kiristo ne ruwe lie an ? Kiristo koro omap-hi wano un oyaklfa ande guru inan guru ne ya ? Aeramchuptekbe bene ya ? Yairamkoiki ambe bene ya ? Aepokbap bene ya ? Kem-an bene ya ? Atusa ambe bene ya ? Ayaikikipbe bene ya ? Rangetain bene ya ? Chiesbinnuye wa an korachi poka ne
:
Aokai reiigap gusu to ebitta a un ronnu wa okai, Araige kuui gusu an hitsuji chikoikip nepkoro a esauniyo an ruwe
ne.
37
38
39
Son no un, obitta tap okaibe gusu un omap guru ankusbkeraipo annokara kasbpa ki utara chi ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, rai ambe bene, inotu bene, bauturumbe beiie, esapanep bene, tane an okaibe bene, ek kusu ne ambe bene, kiroro unbe bene, ri-ambe bene, oobo-i bene, nep ne yakka mosbima an okaibe bene, chikoro Utarapa ne Kiristo Yesu osbiketa an Kamui omap-bi wano un oyakta andeeaikap ruwe ne, sekoro ku esanniyo ]<oro an ruwe ne na.
9 Ik.
Ku sambe
ta
ramma shomo
poron no oknatara sonep ku ye wa keutum ne yakka pawetesbu ki ruwe
okere tun nn wa ruwe ne sekoro Kiristo oshiketa shomo ku sbunge ruwe ne, ku Asbkanne Ramat gusu en tura ne na. Inambe gusu ne yakun,
426
EOMA.
L9. 4-16.
kam
rine
giisu
ku apaba ntaraîe kn iriwak ntara

:
shi-
kuani yaikota Kiristo orowa no Biyoitakushi
6
7
10
11
12
18
14 15
16
knni kn koramkoro eashkai shiriki nei ntara aiiak ne Israeru nn ntara iie aahupkara kniii pobo ntara De, Dei nupeki hemhem, aenitakiinp hemhem koro, otta tuitak ne yakka, yaishieiwange ambe ne yakka, aeitakaml<irep ne yakka akoropnre rnwe ne ekasbi koro ntara ne, kam gnsii Kiristo anak ne nei ntara orowa no an, Sbinuma anak obitta no okaibe kasbita otnsasbnisbiri pak no an sbiiinnnnke Kainui ne rnwe ne. Amen. Koroka, Kamni itak aisamka okere noine an ambe sbomo ne. Inambe gnsn ne yaknn, Israeru orowa no san ntara anak ne obitta Israern nn ntara sbomo ne sbni, Abrabam koro santek ne gnsn, obitta pobo sbomo ne koroka, Isaak gnsu e santek areikore knsu ne na. Tan ikken anak ene ani ne Kam gnsu an ntara anak ne Kamni pobo sbomo ne koroka, eitakamkire gnsu an pobo ntara anak ne santeic ne aesanniyo rnvNê ne. Inamlê gnsu ne yaknn, tambe anak eitakamkiieitak ne, Tane an pakibi aesanniyo wa Ku ek, orowa no Sarab anak ne okkai pobo koro knsu ne. Tambe patek sbomo ne koroka, Eebekka ne yakka sbinen gnsu, cbikoro micbi Isaak gnsu konkoro aige, nei okaibe naa sbomo sbiko, slini, naa sbomo pirikap bene wenbe bene ki etokota, annmge an-i koracbi Kamni esanniyop asb knni ne, iki ikip gnsu sbomo ne, koroka, nisbnk gnrn gnsu ne ruwe ne, nei sbiwentep otta ene aye nisa, Kiyanne gnrn anak ne poniune guru otta yaisbieiwang;ere knsu ne na, ari itak. Sbni, cbiesliinnnye wa an koracbi ne, Yakob ku omap, koroka, Esau lai etunne nisa rnwe ne. Yaknn, nekon a cbi ye knsu ne ya ? Kamni tura Inambe gnsu ne onpeka-sak-i an a ? Ara sbomo. Ku evamyaknn, Sbinuma Mose otta ene itak-bi pokiwen wa kore rusni guru gnsu Kn erampokiwen wa kore Icusu ne, orowa, cbisbikiraine wa kore rusui guru gnsu, Ku cbisbikiraine wa kore knsu ne na. Tambe gnsu, esanniyo kuni yainu guru gusn an ambe sbomo ne, hoyupu guru gnsu sbomo ne, koroka,
; :
: :

9.17-27.]
ROMA.
427
17
18
vva kore Kamui gusu an ap ne ruwe ne. Inaiiibegnsaiie yakun, Parao otta Kamui Kambi ene itak-bi Ku koro kiroro e nukare ash hem hem ki, Diosbiii kata Ku reibei assuru aasbte kuni gusu hembem aki kuni ne tap ambe gusu Kuani e bopunire ash nisa ruwe ne. Tambe gusu Shinuma erauipokiwen wa sange rusui utara gusu erampokiwen wa kore,
erampoldwen
:
19
20
21
22
23 24
25
orowa, nisbtere rusui guru nisbtere ruwe ne na. Yakun, bemanda gusu Sbinuma oromam ya ? Sbinuma koro ukoran:ikor-i, sbisaracbasbnure guru in an guru ne ya ? ani an itak ani aoka en otta ye kusu ne. Iteki, koroka, Kamui orun tasa itak ye aokai anak ne nen ne ruwe ? Katu akorep anak ne Hemanda gusu tap nei nei katubu kore guru otta no en kara ya, ari an itak ani ye kusu ne ya ? Sbui, sei-sbintoko kara guru anak ne rengaine nei toi gusu, nei sbinepne an epunipushbe ani aainukorobe ne kara bene ki akoatchap ne kara bene ki kuni kiroro sbomo kon ruwe be an ? Yakun, Kamui anak ne koro kinrakarape nukare bembera ki, koro kiroro asbte hembem ki kuni irenga koro wa aisamka kuni gusu an aekinrakarape poron no eramusbiporore yak hemanda ruwe ? Sbui, etoko wano nupeki gusu etokooiki erampokiwen wa akore utara kata, Ouse Yudea an utara wano patelc sbomo ne, koroka, Oya un utara wano ne yakka Sbinunm nisbuk utara, chi utara kata yakka koro nupeki oma oteknu ambe eramande kuni gusu ne chiki, nekon a P Hosea kata ene ye-hi 1? orach
Etol<ota
Ku uirup slionio ne utara aui Ku iiirup ne kuni Ku ye kusu ne Orowa, sliomo aomap an guru ani aoraapbe ne kuni Ku ye kusu ne
;
na.
26
Orowa,
otta Echi utara anak ne ku goro uirup itak ani aye ushiketa okai utara anak ne,
isliu
shomo ne
polio
ari
an
Nei ushiketa okai utara anak areikore kusu ne na.
Kamui koro
utara ani
27
Orowa, Israeru un utara gusu Isaya ene bawe asbhi Israeru poho uta\*a pishki-hi anak ne atui ota koracbi ne a yakka kashiaobiuki kuni utara nei pon
:

428
28
'
ROMA.
:
[9.
28-H3.-10.
1-6.
29
rawe ne kusu ne iia inambe gusu ne yakun, Utarapa anak ne mosbiri kata kor'itak nei no ki bine, nei taknere wa okere kusu ne na. Sbui, etokota Isaya ye koracbi ne
sereke ne
i
:
Sabaot koro Utarapa anak ne un gusu santek ande shomoki cliiki, Sodom kotan korachi ne, orowa, Gomorra kotau nei no akan na.
30
Yakun, bemanda cbi ye kusu ne ya? Oupekap sbomo keseamba Oya un utara anak ne, oupeka ambe, eisbokor-i gusu an nei oupeka ambe, kon nisa
31
32
33
ruwe ne sekoro cbi ye kusu ne ya ? Koroka, Israeru anak ne oupekap gusu an tuitak keseamba bine nei tuitak sbomo kosbiripa nisa ruwe ne. Hemanda gusu ? eisbokor-i ani sbomo ne wa, iki ikip nei no an wa ani okai nisa ruwe ne gusu ne na. Nei utara anak ne nei ureepetcbiure kuni sbuma olta epetcbiu nisa ruwe ne ene cbiesbinnuye wa an koracbi ne,
;
Ingar'an, Zion otta ureepetcliiure kuni shuma, epetchiure kuni
watara Ku ande kusu ne Orowa, nei ambe eisliokoro gur'anak ne sliomo ayainikoroslimare kusu ne na.
:
10 Ik.
1
4
5
Iriwak utara, nei utara gusu keutum ta ku kon rusuibe newa Kamui orun eikoranakorobe anak, nei utara kasbiaobiuki kuni gusu an ambe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nei utara Kamui gusu keutum opopmau kara sbiiiki ruwe ne sekoro pawetesbu ku ki, koroka, eramusb koracbi an ap sbomo ne. Kamui oupeka ambe eramusbkare wa yaikota korope asbte kuni bunara bine Kamui oupeka-i gusu yaikota yaiitaknure sbomoki nisa ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, obitta no okai eisbokoro utara aoupekare kuni gusu Kiristo anak ne tuitak aeramusbinnep ne ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, Mose ene nuye ruwe ne: Tuitak gusu an oupeka-bi iki gur'anak ne nei ambe ani sbiknu kusu ne. Koroka, eisbokor-i gusu an oupeka-bi anak ne ene itak-bi Kando orun rikin kusu ne guru bunna ruwe he an ? (nei ambe anak ne Kiristo range kuni gusu
10. 7-18.]
ROMA.
:
429
10
11
12
i3
an itak aiii iteki keutuin ta ye jân shui, asam-saki ran kusu ne guru bunna ruwe be an ? (nei ambe anak rai-i orowa no Kiristo yange kuni gusu nep) iteki ye yan. Koroka, beraanda aye ya ? Nei itak anal^ ne e saniaketa an, e koro parobo ta an, e koro keutum ta an nei ainbe anak cbi utara eupaskuma eisbokor-i an itak ne ruwe ne na Yesu anak ne Utarapa ne sekoro parobo ani e pusbpusu cbiki, samata, Kamui anak ne Sbinunia rai-i orowa no betopo-sbiknure sekoro keutum ta eisbokoro yakne, eani kasbi-a-obiuki kusu ne inambe gusu ne yakun, aoupekare ambe gusu ainu anak ne Iceutum ani eisbokoro orowa, kasbi-a-obiuki gusu parobo ani pusbpusu wa ye ruwe ne gusu ne na. Nen ne yakka Sbinuma eisbokoro guru anak ne sbomo ayainikorosbmare kusu ne ari an itak ani Kamui Kambi ye ruwe ne gusu ne na. Yudea un guru newa Herenes un guru gusu uwecbutko no an ambe isama inambe gusu ne yakun, nei ukoracbi an ambe anak ne obitta no okai utara gusu sbine Utarapa ne, aige, otta ko-nisbuk guru gusu oteknu ruwe ne gusu ne na orowa, inan guru ne yakka Utarapa reibei ko-nisbuk cbiki kasbiBe) ari
: : ; ; : :
14
Yakun, nekon a a-obiuki kusu ne. eisbokorobe otta nei utara ko-nisbuk
iki
wa,
sbomo
kusu ne ya?
15
16
Samata, nekon a iki wa gusu sbomo ami ambe eisbokoro kusu ne ya ? Sbui, eupaskuma ki guru isam cbiki nekon a iki wr nu easbkai ya ? Orowa, sbomo aetesbkara cbiki, nekon a iki wa eupaskuma ki kusu ne ya ? Anuye wa an ambe koracbi poka ne Pirika okaibe gusu an pirika sbongo koro wa araki utara koro cbikiri nep iramasure buini Koroka, nei utara obitta anak ne pirika sbongo
:
otta
sbomo
inu.
Awa, Isaya ene
itak-bi
Utarapa,
17
18
cbikoro sbongo eisbokoro guru nen ne rmve be an.? sekoro itak. Tambe gusu, eisbokor-i anak ne nu gusu an ambe ne, nu ambe anak Kiristo koro itak gusu an ambe ne ruwe ne. Koroka, ku ye nei utara sbomo nu nisa ruwe be an ? Euwe un, son no poka,
;
Nei utara
ki
hawe moshir'ebitta orota anu,

430
Koro
itak moshiripa na.
ROMA.
pakno
mosliirigesli
[10. 19-21.-11. 1-7.
pakuo omau nisa ruwe ne
19
eraman
itak-hi
Koroka, ku ye, Israeru un utara anak ne sboino nisa ruv^ e he an ? Hosbiki no Mose ene
:
Kuani, moslairi uirup sliomo ue a ambe ani echi eyaitimnapte ash
Eamu-sak
kusii ne, mosliiri uirup ani
Kuani echi irushkare ash kusu ne
na,
sekoro itak.
20
Orowa,
Shorao
Isa5â shi
no
ram.efcok
koro wa ene itak-hi

;
En
21
utara orowa no a en pa nisa ruwe ne gusu uwepekennu shomoki utara otta a en nukan nisa na, sekoro itak.
:
En hunara
ruwe ne
Koroka, Israeru un utara otta ene itak-hi Eamne to ta eunibipka newa eutastasa utara otta teke ku tempirasasa nisa ruwe ne, sekoro itak.
11 Ik.
6
7
Yakun, tambe ku ye Kamui anak ne koro utara osurupa nisa ruwe he an ? Ara sboiuo. Kuani ne yakka Israeru un guru ku ne, Abraham sanikiri ne, Benyamin iri un guru ku ne ruwe ne gusu ne na. Kamui anak ne etoko wano eranian koro utai'a shomo osurupa nisa ruwe ne na. Shui, Ericha kambi kata aye itak echi erampeutek ruwe he an ? Shinuma Kamui Utarapa, nei utara otta Israeru utara eiyonnuppa ki anak ne E koro uweingara utara ronnu hemhem ki, E koro yange set ouri-hokushte hemhem ki nisa orowa, kuani shinen ne po an, aige, ku ramat uk kuni hunara shiriki. Koroka, shinuma orun Kamui eseitak nelson a ? Baaru orun kokka-komo shomoki utara arawan sen nin ne ainu Kuani yaikota gusu ku Tambe gusu, tane iie yakka, are nisa ruwe ne. irenga gusu an anumge-hi nei no, sereke an ruwe ne na. Orowa, irenga gusu ne chikitane ki ikip ankushshomo ne yakun, irenga anak keraipo shomo ne Yakun, nekon a? ne tane irenga shomo ne na. koroka, Israeru hunarape sbon]o shinuma koro
: ;
anumgep
nei
ambe kon
nisa
ruwe
ne, aige,
moshima

11.8-20.]
ROMA.
431
okai utara anak ne anishtere nisa rnvve ne na cliieshinnuye wa an korachi ne Karaui anak ne nei utara otta rene ramat bene, shomo nukara kuni shikihi bene, sbomo nu kuni kisara bene tane an tobo pakno koropare nisa ruvve ne. Orowa, Dabid ene
:
itak-bi
XO
Nei utara koro set kutek newa akbe iiewa Ureepetchiure kunip ne akara, orowa, gusu iwayelie ne akara Iteki nukara kuni ne koro shikihi kunnere, Orowa, ramma koro seturu hotkure wa en kore.
11
12
13
ye-bi Nei utara anak ne bacbiripa kuni ne epetcbiu nisa ruwe be an ? Ara sbomo koroka, aeyaitunnapte kuni gusu, nei utara bacbiripa ambe ankusbkerai Oya un utara orun kasbiobiuki-bi an ruwe ne. Aige, nei utara eikokaye ambe anak ne mosbiri oteknure auibe ne cbiki, orowa, nei utara so no ki-bi anak Oya un utara oteknure ambe ne a cbiki naa kasu no benibak pakno nei utara aeupaktebi? Koroka, Oya un ecbi utara otta ku itak. Kuani anak ne Oya un utara gusu an Apostoro ku ne a
:
Tambe gQsu ka
14
15
nei
gusu, otta aeyaisbieiwangere-bi ku pasere ruwe ne um poka, nekon a ka kam gusu ku iri utara
:
16
17
IS
19
20
aeyaitunnapte bme sereke utara kasbiobiuki kuni gusu ne na. Inanibe gusu ne yakun, nei utara aosurupa ambe anak ne mosbiri aeramuritenka nep ne cbiki, nei utara abupkara ambe anak, rai orowa no an inotu mosbiina, nekon a ambe ne ya? Orowa, nei aro-ibebe asbkanne cbiki, epunipusbpe ne yakka asbkanne ruwe ne orowa, sbinrit asbkanne ne cbiki, awebe ne yakka ne ruwe ne na. Koroka, okai sereke awebe okayepa bine, aige, nupuri ta an kanran cbikuni ne aokai anak ne nei uturuta aukonisbisbkere wa tura no nei kanran gusu an sbinrit oma mimi ecbi koro yakun nei awebe gusu iteki yaiomonnure van koroka, e yaiomonnure cbiki, aokai anak ne sbinrit sei sbomoki, koroka, sbinrit anak ne e sei ruwe ne. Kuani aukonisbisbkere kuni gusu, nei awebe okayepa nisa ruwe ne, ani e ye kusu ne ya ? Pirika, nei utara
:

432
: ;
ROMA.
eumbipka gusu okayepa
iiisa
[11.21-31.
ruwe
ne,
orowa, aokai
21
22
23
ruwe ne. IteKi inambe gusii yaiesanniyorire, koroka, ishitoum yan lie yakun, Kaiiiui anak ne nei rengaine gusu hetukii kuni awehe shihopinupka shomoki chiki, sbui, aokai ne yakka aesbibopinupka sboinoki kusu ne na. Tanibe gusa, Kamiii piiika irenga newa yupke irenga ingara bacbiripa utara epeka, yupke irenga koroka, aokai epeka, Sbinuma sange pirikap otta e an cbiid, Kamiii pirika irenga an na sbomo ne cbiki aokai aotuye kusa ne na. Orowa, nei utara ne yakka, naa sbomo eumbipka sbik sbiriki cbiki, aukouisbisbkere kusu ne Kamui anak ne
aiiak ne eishokor-i gusii ash shiriki
:
:
24
sbui nei utara ukonisbisbke easbkai ruwê ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, rengaine an buri gusu
25
26
nupuri un kanran cbilami orowa no aotuye, aige, gusu sbomo rengaine an kunip an no pirika kanran cbikuni otta e aukonisbisbkere cbiki bemanda naa kasu no tan rengaine gusu an ap yaikota koro kanran cbikuni otta aukonisbisbkere sbomoki ya ? Triwak utara, ika yaikota gusu ecbi yaikowayasbnure kuni gusu tan anuinap aerampeutek kuni ku kopan, Oya un aabupte utara aeramusbinnere pakno Israeru un sereke utara ana kne aenisbtere ruwe ne orowa, Israeru uii utara obitta kasbiaobiuki Ivusu ne ene cbiesbinnuye wa an koracbi ne
:
:
27
Zion orowa no Kasiiiobixildp ek kusu ue Sliinunia anak ne Yakob orowa no shomo Kamui kooripak sbishire kusu ne Orowa, nei ntara koro katpak ku isamka ita, Tambe anak ku ki aeuitakuup ne ruwe ue na,
;
ambe
28 29
Pirika Sbongo gusu, nei utara anak ne ecbi utara gusu epokba utara ne koroka, anumge-bi gusu, ekasbi utara ankusbkerai aomap wa okai ruwe ne. Kamui eikrap newa konisbuk ambe anak ne aeyaikokatpakbe
:
30
31
na. Inambe gusu ne yakun, teeda ecbi utara anak ne Kamui koitakkasbi koracbi, koroka, tane nei utara it^kkasbi ambe gusu eranipokiwen wa akore nei no, tambe nei no ecbi
sbomo ne ruwe ne gusu ne
11. 32-36.-12. 1-4.J
ROMA.
433
32
aerampokiwen \va alôre ankushkerai gusii nei utara yakka aerampokiwen wa akore gusu, tarie itakKamui anak ne kasbi iie yakka ki nisa ruwe ne. obitta no okai utara itakkashi utara ne sekoro esanniyo nisa, tanibe anak obitta no okai utara lôerarapokiwen wa kore kuni gusu an ambe ne ruwe ne na.
i\e
33
Aa Kamui aeoteknu an wayasbnu ambe newa eramushbe oobo ambe Shinun:ia esanniyop bemanda
!
34 35
36
Sbinuraa rubu nep chimicbimi eramu eaikap kasbpap bumi Utarapa keutum eramu an guru nen ne ruwe ? Sbinuma tura eukoramkoro guru bunna ruwe he an Sbui, bunna bosbiki no Sbinuma orun kore, aine, otta aeyaiyattasa guru nen ne ruwe? In ambe gusu ne yakun, Sbinuma orowa, Sbinuma gusu, Sbinuma otta obitta no okaibe okai ruwe ne na. Otusasbuisbiri pakno ne yakka Sbinuma otta
aebunara
eaikapl)e,
'?
arakuru an na.
Amen.
12 Tk.
Tambe gusu, iriwak utara, ecbi kon netobake isbu, ashkanne, Kamui nupetnere ayange kunip ecbi yange kuni ne, Kamui rampoken ankusbkerai ecbi onisbnisbi asb ruwe ne, tambe anak ne ecbi ki kuni gusu an ongami kunip ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, tane okai pakibi nei no iteki ecbi yaikara yan, koroka, nei pirika, aenupetne an, aerau:iusbinne an Kamui keutum uwande wa eraman kuni ne, ecbi koro keutum asbinno akar-i ani oya kat ne yai akara wa
okai yan.
Inambe gusu ne yakun, a en koropare irenga an gusu, ecbi tumugeta okai pisbno an ainu otta ku yehi, yai-esanniyo kuni kunip kasu no iteld eikaunu no yai-esanniyo yan, Kamui anak ne pisbno an ainu otta eisbokor-i eimelc wa kore nei no yairamatte wa esanniyo yan. Inambe gusu ne yakun, cbikon netobake otta inne no okai awebe an a yakka nei awehe obitta ki kuni ikip anak sbomo ukoracbi an ambe nei
434
5
110,
EOMA.
[12.5-20.
chi utara ne 5âkka inne utara ne, koroka, Kiristo otta shine netobake chi ne, orowa, pishno pishno uwe-
utashpa an awehe chi ne ruwe ne na Orowa, a un koropare irenga nei no utashpa uweshinnai no an eikrap chi koro wa okai gusu, uweingara chiki, koro eishokor-i an a-i nei no aki yanro yaishieiwangere kani ambe ne chiki, yaishieiwangere yanro epakashnu kuni ambe ne chiki, epakashnu yan onishnishi kuni ambe ne chiki, onishnishi yan eungeraitep kore kuni ambe ne chiki, eikaun no koropare yan epungine kuni ambe ne chiki, yuptek no epungine yan rampoken sange kuni ambe ne chiki, yaikopuntek no
; ;
; ; ; ;
ki
yan.
Kankapkapeka
etunne
shomoki
no omap
;
yan.
10
11 12
13
Wenbe
14
1.5
16
17
18 19
20
Iriwak utara ko-omap wa uwe-eramuhaugere yan aainukoro wa uwe-eoripak yan monraige otta iteki etoranne yan keutum nuwashnu wa Utarapa otta yaishieiwangere yan chipachipa wa nupetne aeramchuptek ita yaiyupupu ramma ramuosshi pakno inonno-itak ashkanne utara eishiramne-i gusu koropare ikateomare ambe ki yan. Echi epoklm utara nunuke yan nunuke wa iteki ijôitakushi yan Nupetne okai utara tura no nupetne yan chish wa okai utara tura no chish yan. Uweutashpa chishineramkore yan. Iteki ri okaibe jâinu yan, koroka, ra un okaibe ani yaiaturare yan. Yaikota gusu iteki yaiko-wayashnu ne. Wenbe gusu inan guru otta ne yakka iteki wenbe eumomtasa yan. Obitta no okai utara tek-samata aeoripakbe kunip esanniyo yan. Aeashkai chiki, ramuosshi pakno, obitta no okai utara gusu itomo irenga koro yan. Omap an utara, yaikota gusu iteki ikemnu yan, inambe koroka, irushka kuni an ushike kara yan Ikemnu ki kuni ambe anali ne en gusu ne yakun, otta an ruwe ne, Kuani jâiattasa Ku ki kusu ne na, ari an itak ani Utarapa ye, sekor'ambe chieshinnuye wa an ruwe ne gusu ne na. Koroka, e epokba guru ibe rusui chiki, ibere yan iku rusui chiki, ikure yan: inambe gusu ne yakun, nei no e Id chiki nei guru koro sapaha kashiketa abe o usat aeikiri-kara kusu ne gusu
pirikap otta ko-an.
;
wa
12. 21.-13. 1-9.]
ROMA.
435
21
ne na.
ani
Wenbe
ani iteki aannokara, koroka, pirikap
wenbe annokava yan.

13 Ik.
8
9
Obitta no okai utara pase mondum koro guru koitaknu yanro Kamui orowa no an mondum mosbima mondum isam ruwe ne gusu ne na orowa, okaibe anak ne Kamui attep ne ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, mondum koro guru koitakkashi gur' anak ne Kamui attep esbishi ruwe ne nei ambe gusu sbisamcbasbnure utara anak ne yaikota kusu ne. Esapane utara anak ne akoipisbi pirikap isbitomarep sbomo ne, koroka, wenbe isbitomarep ne ruwe ne. Orowa, aokai anak ne sbomo mondum koro guru koisbitoraa kuni kon rusui ya ? yak anak ne, pirikap kara yan, yakun nei ambe gusu ecbi ramuaye kusune nei ambe anak ne eani pirikare gusu an Kamui uitek guru ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, wenbe e ki yak anak ne, isbitoma yan, sbinuma raka isam no rangetam koro sbomoki Kamui uitekbe ne, wenbe ki gusu hetuku irusbka-i sange wa panakte ki guru ne ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, echi utara anak ne koitaknu ki kusu ne ap ne, ouse irushka-i an gusu sbomo ne, koroka, koro Tambe keutum gusu ne yakka itaknu kusu ne ap gusu ecbi utara yaku ne yakka sange ruwe ne nei utara anak ne tap ambe gusu ramma Kamui mongo Id uitek utara ne rTiwe ne gusu ne na. Nen ne yaklîa akore kunip sange yan yaku akore kuni utara otta yaku koropare zei akore kuni utara otta zei sange koisbitoma kuni utara ko-isbitoma ko-oiipak kuni utara ko-oripak yan. Utasbpa uweomap mosbima nen ne yakka gusu iteki sbose koro yan mosbima guru omap ainu anak ne Tnambe tuitak uweomare nisa ruwe ne gusu ne na. gusu ne yakun, Iteki omoinu, Iteki keuk, Iteki ikka, Iteki yaikoshipuinere, orowa, nei mosbima i'uasbpaotte an yakun, Yaiomap koracbi aota un guru omap yan,
: ;
: :
'
436
10
EOMA.
[13. 10-14.-14. 1-6.
sekor'an tan itak osbiketa oiim ruwe iie. Oiimp-ambe anak ne aota un guru otta shomo wenbe ki tarn be gusu, omap-ambe anak tnitak uweomare aiube ne 111 we lie na.
:
11
Orowa, tambe sbui, paha oiniere yaii, taiie anak mokoro orowa no sbi no niosb gusu an paldhi ne ruwe ne chi iitara anak ne eisbokojo eatpake kasu no tane anak nn kasbiobiuki-bi ebange no an ruwe
;
12
13
14
ne gusu ne na. Kunne-tonaaiiibungo aokere, tokaptambe gusu. kurokok buri sbiraito taiie an kusbki raye wa pekere bayokbe yainiire anro. Tokap an to koracbi oupeka no apkash anro iku-sakayo newa ibosbki ambe otta bene, omoinu newa ramu-pekere otta bene, upaore newa eyaitunnap otta bene iteki apkash anro. Koroka, Utarapa ne Yesu Kiristo yaimire wa kani gusu an kon rusuibe gusu iteki
:
etokooild yan.
14 Jk.
1 2
Elsbokor-i tum-sak guru uk yan, koroka, utuma-
4
'
gusu shomo ne. Shinen anak ne nep ne yakka ibe koroka, tumsak guru anak ne kina-ratasbtep ibe ruwe ne. Ibe gur'anak ne iteki shomo ibe guru pange yan orowa, shomo ibe gur'anak ne iteki ibe guru koipishi yan Kamui anak ne shinuma uk nisa ruwe ne gusu ne na. Moshima guru koro uitekbe koipishi aokai anak ne hunna ? Nei gur'anak ne yaikota kon nishpa gusu ash bene ki bacbiri bene ki ruwe ne. Euwe un, shinuma anak ne aashte kusu ne Utarapa anak ne shinuma ashte kuni eashkai ixiwe ne gusu ne na. Shinen anak ne shine to kasu no moshima toho ainukoio kunip ne sekoro esanniyo koroka, moshima gur'anak ne obitta no okai toho ukorachi nep kuni esanniyo ruwe ne Ainu pishno yaikota koro keutum Nei toho esanta aeramushinne no oshitchiu yan. niyo gur'anak ne Utarapa gusu esanniyo ruwe ne orowa, ibe gur'anak ne Utarapa gusu ibe, Kamui
shire kuni upaore
eishokor-i atte gusu

14.7-19.]
EOMA,
:
437
10
11
ruwe ne gasu ne na shui, slioino ibe e;ur' Utarapa gusu shomo ibe, aige, Kamui koyaiYaikota gusu shiknu guru isauj, iraige ruwe ne na. orowa, yaikota gusu rai gui'u isauia. luambe gusu lie yakun, shiknu ash yakka, Utarapa gusu shiknu tambe gusu rai yakka, Utarapa gusu rai ruwe ne shiknu yakka, rai yakka, Utarapa korope chi ne ruwe ne. Tap an ikkewehe gusu Kiristo rai wa shiknu ruwe ne, rai guru bene shiknu guru bene enishpane Koroka, aokai gusu, henianda kuiii gusu ne na. gusu eani e koro iriwak koipishi ruwê he an ? Shui, aokai gusu, hemanda gusu eani e koro iriwak pange ruwe he an ? Chi utara obitfca Kamui koro koipishi Inambe kuni aniset kotchaketa roshki kusu ne na. gusu ne yakun, ene chieshinnuye wa an na
lioyaiiraige
aimk
lie
Ku isliu gusu En oiuu obitta no okai utarapa ene itak-lii kokkasap auak ne komo kusu ne, anak Kamui oriui eyaipushi kusu parumbe Orowa, obitta no okai
:
ne.
12
13
Tambe gusu chi utara pishno yaikota gusu an orushpe Kamui oruii ye kusu ne na. Tambe gusu, (ewa no poka, iteki utashpa ukokoroka, koro iriwak kotchaot iteki yanro ureepetchiure kuiiip iteki hachire kuni ika aande kuni Yaikota gusu nep ne ne makangane esanniyo yan. yakka turu-ush shomo ne sekoro Utarapa ne Yesu ankushkerai ku eramaii wa ku esanniyo ruwe ne ouse nepka turu-ushbe ne sekoro nenka esanniyo chiki, shinuma gusu turu-ushbe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, aep gusu e koro iriwak aoknatare chiki, koro tane omap ki no shomo e apkash ruwe ne. aep ani, gusu Kiristo rai guru iteki isamka yan. Kamui mosliiri koro pifikap iteki wen no ayere yan anak ne ibe bene ki iku bene ki ambe shomo ne, koroka, oupekap newa itomo irenga newa Ashkanne Eamat gusu akopuiitekbe.ne ruwe ne gusu ne na. Aine, tap okaibe aiii Kiristo otta yaishieiwangere guru anak ne Kamui nupetnerep ne, orowa, utara orowa
koipishi
: :
14
15
16
17
18
19
no
aeramuoshmap
ne
ruwe
ne.
Yakun, itomo
438
irenga epeka kuni
ROMA.
[14.
20-23.-15.
1-8.
20
kani
iteki
ambe hemhem, utasbpa uashte ambe bembem keseamba yanro. Aep giisu Kamui karape isamka yan. Nep okaibe ne
;
21
yakka sone tura-sakbe ne yakka, epetcbiure no ibe guru gusa wen rawe ne na. Kam sbomo ibe hemki, tonoto shomo iku bembem ki, samata, gusu nep ne yakka e iriwak aepetcbiure bembem sbomo ki ambe anak ne pirikap ne rawe ne. E atte eishokor-i giisu anak Kamui tek-samata yaikota gasa koro yan. Aenwandep gasu yaikota akoipisbi kunip sbomo anukara guru anak ne anunuke ne. Koroka, utumashi sbiriki no an wa ibe gur'anak ne katpak an sekoro aesanniyo ruwe ne, eisbokon no ibe sbomoki ruwe ne gusu ne na orowa, nep ne yakka eisbokor-i gusu sbomo ne ambe analv katpak ne ruwe ne.
hem
22
23
15 Ik.
2 3
Tumasbnu wa okai utara anak ne yaikota yainupetnere sbomoki no, tum-sakbe koro katchakbe sei kunip ne. Aasbte gusa, pirikap otta pisbuo aota an guru nupetnere yanro. Inambe gusu ne yakun, Kiristo ne yakka yaikota ya,inupetnere sbomoki nisa kosakayokara utara koroka, anuye wa an korachi
:
E
;
ki
sakayo en kasbita aare nisa ruwe ne. Nep ne yakka etoko wano anuye okaibe anak neobitta un epakashnu gusu cbiesbinnuye nisa ruwe ne cbi utara anak ne
yaiyupupu ambe gusu bembem, Kamui nuyere itak gusu betuku omaoma ambe gusa bembem cbipacbipa kuni gusu ne na. Echi utara anak ne shine ikinne shine paroho ami chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Michi ne Kamui koiramye kuni ne, yaiyupupu
ambe newa omaoma ambe koro Kamui anak,
Kiristo
Yesu nei no ecbi utara shine keutum ani utasbpa uorun yaikoshiramsbuiba kuni gusu akoramkon na. Tambe gusu, Kamui ramuayere kuni gusu Kiiisto ne yakka ecbi shopki korachi, ecbi utara ne yakka utasbpa uwesbopki yan. Inambe gusu ne yakun, ene ku ye-bi Kamui son-i gusu Kifisto anak ne
:
ROMA.
15- 9-19-]
439
Okarituye-buri gusn aeyaisbieiwanorerep ne akara, ekashi otta aye eitakamkire amloe asbtere beiiibein ki, sainata, Oya no utara anak ne Kamui rampokeii gusu
Sbinuma koiraiiiye bembem ki kuni gusu ue na tambe anak ne ene ene koracbi anuye wa an na,
Tanibe gusu, Oya un
utai-a
turaugeta kuaiii e koyaiiraige
asli
na,
10
11
E reibei otta sliiuotcha ku ki kusu ne. Oiowa, sbui Sbinuma ene itak-bi
Oya nn
eclii utara,
:
Sliinuma
]?oro utara tura
no nupetue yan,
Orowa, sbui
Obitta no okai Oya un ecIii utara, Utarapa koiramye yan Obitta no okai nioshiri uirup Sbinuma koiramye yanro.
12
Orowa,
sbui,
Isaya ene itak-bi
Yessai orowa no shiniit an, Oya un utara epungine kuni guru hetuku kusu ne Oya un utara Shinuma gusu chipachipa ki kusu ne na, sekoro
;
itak.
13
14
16
17
IB
19
Ecbi utara Asbkanne Eamat kiroro ani poron no ecbi cbipacbipa kuni ne ecbi eisbokoro wa cbipacbipa ambe sange Kan:iui anak ne itomo irenga newa nupetne irenga ani ecbi sbiktere Ivuni akoramkon na. Orowa, ku iriwak utara, ecbi utara yaikota pirilâp ani aesbik, obitta no okai eramusbbe ani aesbik, aine, utasbpa uepakasbnu easbkai kuni ku eisbokon ruwe ne na. Koroka, pon no ka naa raraetok kon no ecbi utara gasu ku nuye, aige, sbui ecbi esbkarunde ruwe ne, Kamui orowa no a en Ifore irenga gusu, kuani Oya un utara gusu an Kiristo Yesu koro yaisbieiwangere guru ku ne nei ambe anak ne Oya un utara ayange-bi Asbkanne Bamat ani Aasbkannere wa Kamui nupetnerep ne kuni ne Kamui pirika sbongo gusu ku yaisbieiwangere ruwe ne na. Tambe gusu, Kamui gusu an okaibe anlcusbkerai Yesu Kiristo gusu ku yaioomonnare ruwe ne. Kuani anak ne, itak otta, ikip otta, sbirosb newa iyokunnurep kiroro ani, Asbkanne Kamat kiroro ani, Oya un utara aitaknure kuni gusu Kiristo en l<ari ikicbi ambe mosbima ku ye niukesb ruwe ne Yerusarem wano sbikapneka no Tririkom ornn pakno poka, uweoman no Kiristo koro
; ;
440
20
pirika
ROMA.
[15. 20-31.
21
orushpe eupaskuma ku ki nisa rawe ne ruwe moshiuia guru aande asamaha kata sbomo ku iki kuiii ne, otta Kiristo orushpe iiaa shomo anure ushikefca, nei pirika sbongo eupaskuiDa kuni otupekari ku ki nisa ruwe ne koroka, ene cbiesbinnuye wa an korachi De En gusu au orushpe sliomo anure utara anak ne en nukara kusu
;
iin,
ne,
Orowa, shomo nu utara anak ne eraman kusu ne na.
22 23
24
Tambe gusu ka Icuani ecbi orun arapa kuni kannakaDiia sbiniiaatush nisa ruwe ne: koroka tane, tan nioshiri ta okai kuni usbi isam gusu, samata, tap inne paha uturuta ecbi orun arapa kuni ku eyaikatekara gusu, bembara ne yakka Spania orun ku ou:ian cbiki
(inambe gusu ne yakun, payekai ita ecbi nukara kuni ku chipacbipa asb, samata, bosbiki no ecbi tura no an wa pon no ka ecbi gusu ku eramusbinne cbiki, ecbi orowa no a en payekaire kuni ku cbipachipa ruwe ne), koroka tane, Asbkanne utara gusu yaisbieiwangere k'uni ne Yerusarem orun ku arapa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Makedonia newa Akaya un utara anak ne pirika irenga sange wa, Yerusarem kotan ta an asbkanne utara tumta okai otek-sak utara gusu eurep koropare kuni kan nisa, ruwe un, tambe anak nei utara pirika irenga ne aige, nei utara asbosere utara ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Oya un utara anak ne tura no nei utara koro Imni ramat gusu an okaibe akore utara ne akan nisa yakun, itasa netobake gusu an okaibe sbinuma utara gusu ka eiwangere kuni utara ne ruwe ne na. Tambe gusu, nei okaibe ku ki okere bine tapan ibebe nei utara orun ban aomare kuni aeramusbinne cbiki, ecbi utara koro kotan akusb wa Spania ornn ku arapa kusu ne. Orowa, ecbi orun ku ek cbiki, Kiristo shinnunuke ambe ani aesbik wa ek kusu ne sekoro ku eraman. Orowa, iriwak utara, kuani Yudea kotan ta okai itakkasbi utara orowa no aobaitare kuni bene, gusu Yerusarem otta a en eiwangerep anak ne asbkanne utara nupetnere kuni bene, Kamui irenga ankush;
25 26
27
28
29
30
31
15. 32-33.-16. 1-14.]
ROMA.
441
32
33
keraipo nupetne no echi otfca ku ek wa ecbi tura no sbini kuni bene ûsu, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo gusu beinbem,Ramatomap ainbe ûsu bembem, ecbi utara inonno-itak ki wa en gusu Kamui otta en tura kiroro yupn vva ki kuni ecbi onisbnisbi asb na. Orowa, itonio irenga koro Kamui obitta no okai ecbi Amen. utaia tura no an kuni akoramkon na.
16 Ik.
1
3 4
6
7
8
9
10
11 12 13
Kenkvea kotan ta an Karisia otta yaisbieiwangere akoro saba Poibes ecbi sbiamkirere asb na asbkanne utara upak no an buri koro nei no, Utarapa gusu sbinuma uk, orowa, rengaine sbinurna nep-nep kon nei sbiwentep yaikota rusuibe an cbiki ikasbiu yan sbui, en ne yakka inne utara kasbiobiuki nisa kasbiobiuki nisa ruwe ne gusu ne na. Kiristo otta en tura no iki Priska newa Akira uwekap an, nei utara ku inotu gusu yaikota koro okkeu sbinuma utara otta kuani patek ancle n.isa ruwe ne sbomo ne, koroka, Oya un utara tumta obitta no okai Ivarisia ne yakka koyaiiraige na orowa, nei utara Asia ta an Kiristo kot cbisei ta an karisia uwekap an. gasu aro-ibe ne ku omap Epainetos uwekap an. Ecbi Ku apaba utara gusu poron no iki Maria uwekap an. Qtara. en tura ipakasbnu cbisei ta okai Apostoro tumta assuru an, en bosbiki no Kiristo otta okai Andronikos newa lonnias uwekap an. Utarapa otta aeomap an Ampriatos uwekap an. Kiristo otta un tura no iki Ourbanos newa ku omap Stakus uwekap an. Kiristo Aristobouros otta auwande an Aperes uwekap an.
: :
kot cbisei
Herodion uwekap an.
14
uwekap an. Ku apaba Utarapa otta okai Narkisos Utarapa otta iki Tripaicbisei un utara uwekap an. nas newa Triposas uwekap an. Utarapa otta poron no iki aeo:uap Persis uwekap an. Utarapa otta anumge Eoupos sbinuma newa ku goio babo tura uwekap an. Asinkritos newa Pregon newa Hermes newa Patrobas iêwa Hernias newa tura no okai utara
ta
okai
utara
442
15
EOMA.
[16. 15-27.
uwekap
an. Pirorogos newa Yiuia newa Nereas koro saha tura, saiimta, Orinipas newa nei utara tura no
16
17
an obitta no okai ashkanne utara uwekap an. Ejristo otta Chopcbopse kara wa utashpa uwekap an an obitta no okai karisia ecbi uwêkap ruwe ne na. Iriwak utara, ecbi aepakasbnu epakasbi ecbutko
.
no,
uwekoppa newa aepetcbiure kunip betukure utara
18
19
20
21
22 23
24
25
26
27
Inanibe gusu ne yakun, nei utara anak ne Utarapa ne Kiristo otta yaisbieiwangere sbomoki no koro bonibi eyaisbieiwangere utara ne orowa koro bauge-itak koro pirika-itak aui wen-buri sak utara koro sambe kokandama ruwe ne. Ecbi iki itaknu arabe anak ne obitta no okai Tambe gusu kuani ecbi enupetne utara otta anu. asb na koroka ecbi utara pirikap gusu wâyasbnu orowa wenbe gusu rotcba kuni ku kon rusui. Orowa itomo irenga koro Kamui anak ne naa pon no sbiran ko ecbi koro cbikiri pokta Satan piriore kusu ne na, Cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo kor 'irenga ecbi tura no an kuni akoranikon na. En tura no iki Timoteos anak ne ecbi uwekap ruwe ne sbui, Eoukos newa Yason newa Sosipatros ne yakka. Tan kambi nuye Tertios kuani anak ne, Utarapa otta ecbi uwekap na. Otta ku reusbi cbisei koro guru ne Kaios newa karisia ebitta ecbi uwekap Tan macbiya asbikkasbimare Ei-astos ruwe ne. newa koro iriwak Konartos ecbi uwekap na. Orosama, ku sange sbongo newa Yêsu Kiristo aeupaskunia ambe an nei no, otusasbuisbiri wai:io an pakibi pakno anu sbomoki no asbikkasbima, koroka, tane uweingara utara nuye kanibi ani nukare anuinap aekambakte-i nei no, otusasbuisbiri wano otusasbuisbiri pakno an Kamui ikasbpaotte gusu mosbiri uirup eisbokor-i atte wa aitaknure kuni gusu an ambe nei no ecbi asbte easbkaibe otta Yesu Kiristo gusu patek wayasbnu Kamui otta, Sbinuma otta otusasbuisbiri pakno nupeki an na. Amen.
esbisbi kuni ecbi onisbnisbi asb na.
; :
; ;
KOKINTOS UN UTAllA
OTTa A0:\rANDE
ATPAKE AN KAMBI.
1
Ik.
Kaiuui irenga ankushkerai Yesa Kiristo koro Apostoro ne kuni gusu anisbuk Pauros newa akoro iriwak ne Sostenes anak ne Korintoa ruachiya ta an Kamui karisia orun, Kiristo Yesu ofcta aasbkannere, ashkanne utara ne kuni gusa anishuk, inan ita ne yakka nei utara newa chikoro Utarapa ne Yesa Kiristo konishuk utara orun echi utara orun chikoro Michi ne Kainui newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no irenga newa itomo an na.
:
Eamma kane ecbi utara gusu, Kiristo Yesu oshiketa echi otta akoropare Kamui irenga gusu, ku goro
ash na tamhe nep ne echi aoteknure nep itak otta ne yakka, nep eraman-i otta ne yakka ne echi utara oshiketa Kiristo gusu an paweteshu ambe anak ne atuinasbnure wâ an korachi ne tainbe gnsu, nep eikrap gusu ne yaklâ shomo echi ehaita ruwê ne chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo anulâra kuni ambe echi untere wa okai ruwe ne ecbi utara anak ne chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo tobo ta wen- burl sak no ka okai kuni ne Shinuma anak okese pakno echi tumashnure kusu ne na. Kamui anak ne ikipniu-
Kainui otta
otta
koyaiiraige
yakka
Shinuma gusu
444
I.
KORINTOS.
[1- 10-19.
kesbbe ne, Sbinuuia ankusbkerai koro Poho cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo tura no iki kani a un hotuyekara an na.
10
Iiitvak utara,
aige, ecbi
tutnugeta
ecbi utara obitta sbine itak sange, utumkusb keutum isam kuni ne,
11
12
cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo kon reibei ankusbkoroka, ecbi keraipo ecbi onisbnisbi asb ruwe ne utara sbine keutum koro, aige, sbine esanniyop ki bine ukoiram no aeramusbinnere gusu aki na. Inambe gusu ne yak an, ku iriwak utara, ecbi tumugeta upaore an sekoro Kroe cbisei un utara orovva no ecbi Tan ikkewebe an utara gusu a en eramande an na. Kuani na, pisbno pisbno ecbi ye bawe ene ani
;
:
13
14
15
16
17
anak ne Pauros otta an kuani anak Aporros otta an Kuani anak ne Kepas otta an kuani anak ne Kiristo Kiristo anak otta an, ari an itak ani ecbi ye ruwe ne. ne auwekopire an ruwe be an ? Ecbi utara gusu Pauros anak ne utasa cbikuni otta akungi kokikldk nisa ruwe be an ? Sbui, Pauros kon reibei otta baptisma ecbi kore an a ? Krispos newa Gaios raosbima ecbi tumuge ta okai utara baptisma ecbi kore asb sbomoki gusu Kamui ku koyaiiraige ruwe ne ikineipeka ku kon reibei otta baptisma a en kore na sekoro Sbui, Stepanos uni un ika ecbi ye kuni gusu ne na. utara otta baptisma ku Icore nisa nei utara mosbima otta baptisma ku kore guru an ya ku eramusbkare. Inambe gusu ne yakun, baptisma kore kuni ne Kiristo anak ne en omande sbomoki koroka, Pirika sbongo eupaskuma kuni gusu en omande nisa ruwe ne itak
;
;
wayasbnu ambe
18
ani
sbomo
ne, ikineipeka Kiristo koro
19
utasap ika arakasakte kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, utasap gusu an itak anak ne aisainka kor'an utara gusu baita ambe ne koroka, kasbiaobiuki kor'an cbi utara gnsu anak Kamui koro kiroro ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, ene cbiesbinnuye wa an na.
;
Knani anak ne AA'ayaslinn utara koro wayashnu ambe ku isamka kusu ne, Orowa, eramush utara koro eramuslibe ku emaka kusu ne na.
1.20-31.]
I.
KOKINTOS.
445
20
Wayasbnu guru
an a
?
21
an a? kambi-nuye gum neita upahunara guru neita an a ? Kamui anak ne mosbiri gusu an wayasbnu aiube ani aeramu-isambe ne kara sbomoki nisa ruwe bean? Inambe gusu ne yakun, Kamui koro wayasbnu-bi ankusbtapne mosbiri anak ne yaikota koro wayasbnu ambe ani Kamui eamkiri sbomoki nisa ruwe ne gusu, Kamui anak ne upaskuma aeramusakbe ani eisbokoro
iieita
Tan ainu
ikiri
ta
22 23
utara kasbiobiaki kuni pirika irenga sange nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Yudea un utara anak ne sbirosb bunara, orowa, Herenes un utara wayasbnu ambe bunara ruwe ne gusu ne na koroka, cbi utara anal^ ne utasa cbikuni otta akungi-kokikkik Kiristo eupaskuma asb, tambe anak Yudea un utara gusu aure:
24
epetcbiurep ne, orowa, Oya utara gusu aeramusambe ne ruwe ne koroka, anisbuk wa okai utara gusu, Yudea un utara ne yakka Herenes un utara neyakka, Kiristo anak ne Kanûi koro kiroro ne, Kamui wa;
25
yasbnu ambe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui koro ramusakbe anak ne utara kasu no wayasbnu ambe ne orowa, Kamui okirasapbe anak ne utara kasu no okirasbnu ambe ne ruwe ne gusu ne
;
na.
26
27
Inambe gusu ne yakun, iriwak utara, otta ecbi aeniambe ingar'an, kam gusu wayasbnu utara inne no sbomo ne, inne no okai mondum koro utara sbomo ne, inne no okai nupuru utara sbomo ne ruwe ne koroka, wayasbnu utara yainikorosbmare larni gusu Kamui anak ne mosbiri ta okai ramuisambe numge nisa
sbulc
:
28
orowa, kiroroasbnu okaibe yainikorosbmare kuni ne Kamui anak ne kirorosakbe numge nisa ruwe ne na orowa, an okaibe isamka kuni ne Kamui tan mosbir'un nupanbe newa aepange okaibe, nei isam okaibe
;
29
30
numge nisa ruwe ne: tambe anak nep kam ne yakka iteki Kamui tek-samata yaiouionnure kuni gusu an
ap ne ruwe
ne.
Koroka, Sliinuma ankusbtapne ecbi
31
Yesu Kiristo osbiketa okai bine un gusu Kaujui orowa no wayasbnu ambe, oupeka ambe, asbkanne ambe, kikiaraye ambe ne akara, cliiesbinutara anal^ ne
446
T.
KOBINTOS.
:
l2. 1-11-
Yaiomonnure Duye wa an koraclii an ambe nep guru Utarapa otta yaiomonnurere jân.
2 Ik.
1
3
4
5
Orowa, iiiwak ntara, echiotta ku ekita anak ne pawetokkoro itakanihene wayashnu itak ani bene Kamui nuinap echi ornn eiipaskuma sbomoki nisa ruwe ne. Inambe giisu ne yaknn, Yesu Kiristo newa utasa cbikuni otta aknngi kokikkikbe mosbima, ecbi tumugeta nep ne yakka ku erarapeutek kuni ku ramuOrowa, ecbi tura no ku an osbitcbiu nisa ruwe ne. ita, katcbak no, isbitomo wa sbiii tususbke wa an ruwe ne. Aige, ecbi koro eisbokor-i anak ne utara koro wayasbnu ambe ta an sbomoki, koroka, Kamui kiroro ta an kuni ne, ku ye itak newa upaskuma anak wayasbnu an onisbnisbi itak gusu an ambe ani sbomo ne, koroka, Bamat newa kiroro gusu asbte kuni an itak ani ne ruwe ne. Yakka aeramusbinne okere utara tumugeta wayasbnu ambe cbi ye, aine, nei wayasbnu-bianak ne tan mosbir'un wayasbnu ambe sbomo ne, sbui, isam kusbki tan mosbir'un epungine utara korobe sbomo ne ruwe ne koroka, anuina no an ambe ani Kamui wayasbnu ambe cbi ye, nei ambe anak ne anuina wa an, awa, cbikoro nupeki gusu mosbiri etoko wano tan mosbiri epungine utara aesanniyo okerep ne inambe gusu ne yakun, obitta erampeutek ruwe ne nei utara eraman cbiki, nupeki koro Utarapa utasa cbikuni otta kungi kokikkik sbomoki a nangon na koroka, cbiesbinnuye wa an koracbi,
: :
Sliikihi sliomo iiukara, Idsaralia sliomo
iiii,
Ainu keutum ta shomo aliunbe anak, I-omap utara gusu nep ne yakka Kamui etokooiki okaibe ne.
10
11
Kamui anak ne Kamat ankusbkeraipo nei un eramande nisa inambe gusu ne yakun, Eamat anak ne obitta no okaibe cbimicbimi, ruweun, Kamui oobo-i cbimicbimi ruwe ne gusu ne na. Inambe
Koroka,
okaibe
:
gusu ne yakun, utara tumugeta, ainu osbiketa an ainu
2. 12-lG.
-3.
1-5.]
I.
KOllINTOS.
447
rainat inosbiina, ainu ûsu an oriisbpe eratnan guru inainbe ne ruwe he an ? Tap korachi Kainui Kamat
32
13
14
15
16
jSûsu an orashpe eraman guru oara Koroka, cbi utara anak ne moshiri kon ramat shomo uina, koi'oka, Kamui orowa no an ramat a un kore an nei ambe anak Katnui orowa no a un eungeraite ambe cbi eraman kuni gusu ne na. Nei okaibe ka cbi ye, ainu waâsbnu ambe epakasbnu itak ani sliouio ne, koroka, Eamat epakasbnup ani ye ruwe ne ramat oma okaibe ani ramat otna okaibe ukonukara wa iki ruwe ne na. Eengaine an ainu anak ne Kamui Kamat gusu an okaibe sbomo uk ruwe ne: sbinuma gusu nei okaibe ramusakbe ne ruwe ne gusu ne na sbui, sbinunia nei ambe eraman eaikap, ramat ani koipisbi kuni gusu an okaibe ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, ramat. oma gur'anak r.e obitta no okaibe koipisbi aige, sbinuma yaikota inan guru orowa no ne yakka akoipisbi sbomoki ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Utarapa epakasbnu Ivuni gusu Sliinuma koro lêutum eraman guru nen ne ruwe ? Koroka, cbi utara anak ne Kiristo koro keutum kon ruwe ne.
iDOshima
Kamui
ne.
isani
ruwe
8 Ik.
1
Orowa, iriwak utara, kuani anak ne ramat oma utara otta koiacbi ecbi otta ku ye eaikap, koroka, kam oma utara otta koracbi Kiristo gusu aiai utara Kam ani sbomo ne, Icoroka, otta koracbi ku ye nisa. naa ecbi utara nei tope ani kuani ecbi ere asb nisa kam uk eaikap ruwe ne gusu ne na ruwe un, tane poka ne yakka ecbi ulv eaikap ruwe lie inam])e
;
: ;
gusu ne yakun, ecbi utara tane ne yakka kam oma utara ecbi ne ecbi tumugeta eyaitunnap newa upaore ambe an cbiki, kam ecbi oma v/a ainu utara koracbi sbomo ecbi apkasb ruwe be an ? Kuani anak ne moshima an guru anak Pauros otta an shinen ye kuani Aporros otta an sekoro ecbi ye cbiki, ainu utara sbomo ecbi ne ruwe be an ? Yakun, Aporros
:
448
I.
KORINTOS.
[3. 6-17.
anak ne nep
kushkerai
;
ta ?
Panros nep ta riiwe he an
Ab-
6
7
rawe ne Knani anak ne etoita, Aporros cbi ne ruwe ne na. wakka cban koroka, Kaiiiui anak ne shipiraspare Tambe gusu, etoita guru ne yakka Jiisa luwe ne. wakka cbari guru ne yakka nep ne ka aramu kunip shomo ne, koroka, sbipiraspare Kamui anak aramu kunip ne ruwe ne. Etoita guru newa wakka cbari guru anak ne sbinep ne koroka, pisbno pisbno yaikota iki
; :
eishokoro ^âishieiwangere utara ne pishno pishno Utarapa shinuma kore koraechi
ikip
10
11
12
13
14 15
16
17
an nei no yaikota koro pummaba akore kusu ne. Inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne Kamni tura no ikip iki utara cbi ne echi utara anak Kamui kara kot toi ne, Kamui aasbtep ne ruwe ne. En koropare an Kamui irenga nei no kuani anak ne wayashnu chisei kara esapane guru korachi asamaba ku ande nisa, aige, nei kasbiketa mosbima guru iki wa kan ruwe ne. Koroka, utara pisbno bemanda nei kasbiketa iki wa kara ya yairamatte Inambe gusu ne yakun, aande okere asamaba van. mosbima inan guru ne yakka asamaba ande eaikap ruwê ne gusu ne na nei asamaba anak Yesu Kiristo ne ruwe ne. Koroka, nei asamaba kata iki wa kongani bene, shirokani bene, oro an no shuma hene^ chikuni bene, mun bene, kin a bene ashte guru an cbiki pisbno an guru iki ikip anukare kusu ne inambe gusu ne yakun. nei tobo anak nei ambe sarare, abe ani anukare kusu ne gusu ne na orowa, abe yaikota anak ne pisbno an guru iki ikip nekon a ambe ne ya anukara gusu uwande kusu ne na. Kasbiketa akara inan ainu iki ikip ne yakka shiroma Ainu iki ikip inan yakun, pummaba akore kusu ne. korope ne yakka ubuye wa isam yakun, nei guru akoisamka kusu ne, a koroka, sbinuiua yaikota anak kasbicbiobiuki, yakka, abe orowa no an korachi nep. Echi utara anak ne Kamui koia kenru echi ne wa Kamui Eamat echi osbiketa oshiroma ambe echi erampeutek ruwe be an ? Kamui kora kenru isamka inan guiu ne yakka an cbiki, Kamui anak shinuma
:

3.
18-23.-4.
1-5-:
I.
KORINTOS.
449
iatnka kusu ne
ne.
kenru anak ne ashkar.nep ne,
inanibe gusii ne yakun, Kamui kora iiei ainbe ecbi ne ruwe
18
yan.
iteki yaikota yaikokandaina moshir'otta echi tumugeta nen ka wayashnu ne sekoro yaikota giisu yai-yainu gum an chiki,
Inan guru ne yakka,
Tan
19
20 21
22
wayasbnu guru ne kuni ne, ramu-isambe ne kuni gusu yai-kara yan. Inambe gusu ne yakun, tan mosbir'un wayasbnu ambe anak ne Kauiui kotcbaketa ramu-isarabe ne ruwe ne gusu ne na. Ene cbiesbinnuye wa an na Koroirarabe gusu Sbinuma anak ne wayasbnu utara kisbiraa ruwe ne orowa sbui, Wayasbnu utara upaure anibe anak ne raka isambe ne sekoro Utaiapa eranian ruwe ne. Tambe gusu inan guru ne yakka iteki ainu utara gusu yaioraonnure yan. Inambe gusu ne yakun, obitta no okaibe ecbi korobe ne Pauros bene, Aporros bene, Kepas bene, mosbiri bene, inotu bene, rai ambe bene, tane an
:
23
ecbi korobe ne
;
okaibe bene, ek kusbki okaibe bene, obitta no okaibe ecbi utara anak ne Kiristo korobe ne Kiiisto anak ne Kamui korobe ne ruwe ne na.
;
4 Ik.
1
Cbi utara anak ne Kiristo koro yaisbieiwangere Kamui anuinap asbikkasbimare utara cbi ne kunak ainu un esanniyo yan. Teda anak okaibe ashikliasbimare guru anak ne ikipniukesbbe ne sekoro anukara kunip ne ruwe ne na. Koroka, ecbi utara orowa no bene, ainu orowa no bene a en koipisbi-hi anak ne sbi no kosbne ambe ne kuni ku ramu ruwe un, kuani anak ne yaikota yaikoipisbi sbomo ku ki na. Inambe gusu ne yakun, ani yaikota yaieiyonnupbap ku nukara sliomoki ruwe ne yakka, tambe gusu laiani aoupekare sbomo ne ruwe ne koroka, en Iwipisbi guru anak ne Utarapa ne ruwe ne. Tambe gusu, ipisbi ki kuni pakibi etokota, Utarapa ekpakno, iteki koipisbi yan, Sbinuma ka kunne-i ta anuina wa an okaibe sarare ka ki, sanmta, keutum osbiketa an
utara,
:
;
450
I.
KORINTOS.
;
[4. 6-15.
iie nei ita anak ne ainu pish no ramua3ê kusu ne na. Orowa, ku iriwak utara ne echi utara gusu itakrnaukusbte an sbirosh ani tap okaibe kuani yaiotta newa Aporros otta ne yakka ku kotukka nisa ruwe ne cbi utara gusu iteki cbiesbinnu3'e wa an okaibe kama kuni ne ecbi eyaibannokkara samata,
yainu-i anukare kusu
Kamui orowa no
10
11
nen ne yakka uwe-epeka ecbi tumugeta iteki an guru gasu pittarane kuni gusu ne na. Hunna ecbi uweecbutkore rawe be an ? Samata, sboino akore ambe bemanda ecbi kon ruwe be an ? Koroka, akorep ne cbiki, bemanda gusu sbomo nei ambe ikore an nei no ecbi yaiomonnure ruwe be an ? Tane ecbi aesbik okere, ecbi otekiiu okere, cbi utara isam no ecbi epungine okere ruwe ne ruwe un, ecbi tura no cbi utara ne yakka epungine gasu ecbi utara epungine kuni ku kon rusui. Inambe gusu ne yakun, araige kani aesanniyo utara nei no, Kamui anak ne iyotta okeseta Apostoro ne cbi utara un are nisa ruwe ne sekoro ku yainu ruwê ne mosbiri gusu ne yakka, bauturumbe gusu ne yakka, utara gusu ne yakka, cbi utara anak ne sbibai un utara nepkoro ne alv'an na. Kiristo rengap gusu cbi utara anak ne ramu-isambe cbi ne, koroka, ecbi utara anak ne Kiristo otta wayasbnu utara ecbi ne cbi utara anak ne katcbakbe ne koroka, ecbi utara anak ne okirasbnup ne ecbi utara aeoripakbe ne, cbi utara anak ne a sbomo eyaikatunup cbi ne ruwe ne. Tane an pakibi pakno poka cbi utara ibe-i'usui bembem ki,
: :
iku-riisui
bembem
ki,
atusa
bembem
;
okai, akosbirikik
;
12
13
14
15
monraige samata, uni sak no okai ruwe ne yaikota koro teke ani ikicbi aiyoitakusbi cbiki, nunuke asb, aepolvba cbiki, eyaisbiporore asb iyobaigekara cbiki, koraujlôro asb tane pakno poka mosbiii temnion koracbi, obitta no okaibe gusu an turu koracbi, a un kara wa an na. Ecbi yainikorosbmare kuni gusu tap okaibe sbomo ku nuye, koroka, ku goro omap an pobo utara pakasbnu gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Kiristo
okai,
; ;
wa wa
4. 16-21. 5. 1-5.]
I.
KOEINTOS.
451
16
17
18
19
20
21
osbiketa icbi man ]iin ne epakaslmu ufcara echi koro yakka, itme no okai micbihi sboino ecbi kon ruwe ne: kiristo Yesu osbiketa pirika sbongo ani kuani ecbi Tanibe gusu, ecbi en sbikore nisa ruwe ne gusu ne na. ikoisamba kuni gusa kuani ecbi onisbnisbi asb ruwe Tapan ikkewebe gusu, Utarapa osbiketa an ku ne. onmp ikipniukesb pobo Tinioteos ecbi orun ku onianneita ne yakka okai pisbno an de nisa ruwe ne karisia otta i^Ji epakasbnu koracbi poka, sliinunia anak ne Kiristo osbiketa ku an wa iki buri ecbi esbkarunde kusu ne. Ecbi orun sbomo ku ek kusu ne koracbi sereke atara pittarane okai ruwe ne gusu ne na. Koroka, Utarapa raniuosbn:ia cbiki, naa pon no aige, nei pitsbiran ko kuani ecbi orota ek Icusbki tarane utara koro itak sbomo ne, koroka, nei kiroio ku eraman luisbki na. Inambe gusu ne yakun, Kamui mosbiri anak ne itak gusu an ambe sbomo ne, Nepi ecbi koroka, kiroro gusu an ainbe ne ruwe ne. kon rusui ya ? Kuwa ku koro wa ecbi orun ku ek ambe ecbi kon rusui bene ya ? Ramu-sbiroma keutum koro bine uraap ki wa ku ek ambe ecbi kon I'usui ruwe be an ?
; ;
[k.
Ecbi tumugeta boiyo an sekor'ambe anu no assuru aasbte wa an na Oya uirQ[) tumta sbomo aye pakno an boiyop ne, ecbi sbineii anak ue koro micbi Orowa, tan koro macbi koro aiube ne ruwe ne. okaibe iki guru anak ne ecbi tumuge wano auk kuni ne sbomo echi yaituwasbkarap a koroka, ecbi pittarane bine okai. Son no newa, kuani anak ne netobake gusu isam a koroka, ramat gusu an wa, ecbi tura no okai koracbi, tap okaibe ikiclii guru koipisbi okere ruwe ne cbikoro Utarapa v.e Yesu kon reibei anlvusbkeraipo ecbi utara newa ku kon ramat anak ne cbikoro Utarapa ne Yesu koro kiroro tura uwekarapa wa Utarapa ne Yesu koro tubo ta nei guru kon ramat kasbicbiobiuki kuni ne koro kam
;
452
I.
KORTNTOS.
[5.
6-13.-6.
1-3.
6
7
aisamka gusu nei no an gnru Satan otta ekosbi yan. Echi yaiomonnure ambe anal?: ne piiikap shomo ne. Pon no an pandane anak ne nei ramne taku shipushkere ambe sborno ecbi eraman ya ? Pandane sak no poka ecbi okai koracbi, asbiri takubii ecbi akara kuni gusu, nei fiisbko pandane oasbinge yan. Inambe gnsu ne yakun, cbikoro kanjaknsbbe ne Kiristo ne yakka ayange nisa ruwe ne tambe gasu, nei niarapto l<iro, fushko pandane koro sbonioki, samata, wenbe newa wen-katcbam oma pandane Iva koro sbomoki, koroka. turu-sak an sonep ne pandane sak pan koro
:
10
11
bine kiro. Iteki boiyo utara tura no ecbi ko-okai Icuni ne kauibi kata ku nu3ê nisa oara tan niosbii'nn boiyo utara tura bene yaikosbipuinere newa niwen no ikicbi utara tura bene, potoki ko-ongaini utara tura bene iteki ko-okai yan yakun, mosbiri wano ecbi paye kunip ne ruwe ne na koroka, tane, iriwak ari aporose guru anak ne boiyo bene ki, yaikosbipuinere bene ki, potold ko-ongau]i bene ki, kosakayokara bene
;
12
13
ibosbki bene ki, niwen no ikicbi liene ki yakun, sbinuma tura no ko-okai kuni ku nuye ibe gusu poka iteki nei no an guru tura no okai yan. Soita okai utara koipisbi gusu nep irenga ku goro ya ? Ecbi utara anak ne onnaigeta okai utara sbomo koipisbi luwe be an ? Aige, Kaiiiui anak ne soita okai utara
ki,
ileki
koipisbi
ruwe
ne.
Ecbi tumuge wano nei wen guru
einaka
wa
en kore yan.
6 Ik.
aun guru epeka no aeiyonnupbap asbkanne utara sbomo ne no okai oupekasak utara kotcbake un tak wa koipisbi pakno an wenrametokbe koro guru an a ? Samata, asbkanne utara anak ne mosbiri koipisbi kusu ne ambe sbomo ecbi eraman ya ? Orowa, mosbiri anai< ne ecbi orowa no
Eclii
tun:iugeta
an
cbiki,
akoipisbi cbiki, iyotta saure anjbe gusu koipisbi kuni
ecbi
oupak sbomoki ruwe be an
Cbi utara anak ne
6- 4-i3.]
I.
KOEINTOS.
453
6 6
8
9
Kamni hauturumbe koipishi kusu ne ambe echi erampeutek ruwe he an? Yakun, iiaa hemaiida pakno taiie an ishu-i gasu an ambe gnsu shomoki ya ? Tarabe gusu, tane an ishu ambe gusu an orushpe echi koipishi kunip ne a yakun, karisia orowa no nepka aramu shomo ne okai utara koipishi kuni ne echi ashte ruwe he an ? Echi yainikoroshmare gnsu tarabe ku ye ruwe ne. Koro iriwak uturu esanniyo eashkai shine wayashnu guru anukara eaikap gusu eishokoro shomoki utara kotchake un echi paye Wa koipishire poka pakno echi ki ya ? Euwe un, utashpa atak wa ukoipishire ambe anak ne tane ne yakka echi utara gusu ara eikohaye ambe ne ruwe ne. Hemanda gusu nei iki ambe shixihine aeyaiwendere shomoki ya? Hemanda gusu nei ambe shirihi ne korobe akoukte shomold ruwe he an ? Euwe un, koroka, echi utara yaikota wen no iki wa koro iriwak utara koropekouk ruwe ne. Samata, oupeka sak utara Kamui moshiri shomo eikeshkoro kusu ne ambe echi erampeutek ruwe he an ? Itelci yaikokandama yan hoiyo utara bene, potoki ko-ongami utara bene, omoinu ikichi
:
10
kuroma buii ki utara bene, okkai turu wen-buri iki utara bene, ikka utara bene, yaikoshipuinere utara bene, ihoshki utara bene, kosakayokara utara bene, ehekem utara bene, Kamui moshiri eikeshkoro shomoki kusu ne na. Echi sereke utara anak ne deeda nei no okai utara echi ne a koroka, tane echi ayashke okere, koroka, echi aashkannere an
utara bene,
na, koroka, chikoro Kamui kon Eamat newa Utarapa ne Yesu Kiristo kon reihei otta echi utara aoupekare nisa ruwe ne na. Nep okaibe ne yakka en gusu ikashpaotte kopakeat ruwe ne, koroka, obitta no okaibe en gusu pirika kunip shomo ne. Nep okaibe ne yakka en gusu ikashpaotte kopakeat koroka, nep okaibe koro mondum ne yakka kuani en esapanere ash shomoki kusu ne na. Honihi gusu aep, aep gusu honihi koroka, Kamui anak ne netobake ne yakka nei okaibe ne yakk'a isamka kusu ne. Koroka, netobake anak ne hoiyo
;
;
12
13
454
I.
KORINTOS.
[6.
14-20-7.
1-5.
14
15
16
17
18
19
20
gusu an ambe sbomo ne, koroka, Utarapa sjusu an ambe ne orowa, Utarapa ne yakka netobakecjusii an ambe ne ruwe ne awa, Kamui anak ne Utarapa betopo-sbiknure nisa ruwe ne, samata, Sbinuma koro kiroro ani un betopo-sbiknure kusu ne na. Ecbi kon netobake anak ne Kiristo koro awebe ne sekor'ambe ecbi erampeutek ruwe be an ? yakun, kuani anak ne Kiristo koro awebe ku uk wa boiyo ki sbiwentep koro awebe ne kara kusu ne ya ? Oara sbomo ruwe ne. Samata, boi3ô ki sbiwentep otta koan gur'anak ne sbine netobalce ne sekor'ambe ecbi erampeutek ruwe be an ? Inambe gusu ne yakun, Nei tun anak ne sbine kam ne, ari Sbinuma itak nisa ruwe ne na. Koroka, Utarapa otta koa,n gur'anak ne sbine ramat ne ruwe ne. Hoiyo wano sbaot yan. Ainu iki obitta no okai cbikokatpak aiuik ne netobake soige an koroka, boiyo ki guru anak ne yaikota kon netobake epeka cbikokatpak ki ruwe ne. Orosama, ecbi kon netobake anak ne Kamui orowa no akore ecbi onnaigeta an Asbkanne Eamat kora lênru ne ari a,n anjbe ecbi erampeutek ruwe be an V Aige, ecbi utara anak ne yaikota yaikorobe sbomo ne oro ani ecbi abok oivere ruwe ne gusu ne na tambe gusu ecbi kon netobake otta an Kamui ko-oripak yan.
; :
Ik.
Tane, gusu ecbi nuye okere orusbpe Okkai-ainu anak ne niat-ainu sbomo tomoosbma ambe anak pirika ruwe ne koroka, boiyop an gusu ainu pisbno koro macbi yaikota koro yan, sbui, sbiwentep pisbno koro boku yaikota koro yan. Akore kuni an^be boku anak ne koro macbi otta kore yan sbui, macbi ne yakka koro boku otta sbem koracbi ki yan. Macbi anak ne yaikota kon netobake gusu mondum sbomo koro, koroka, koro boku kon ruwe ne sbui, boku anak sbem koracbi yaikota kon netobake gusu monduni sbomo koro, lôroka, koro macbi kon ruwe ne. Ouse iruka an pakibi gusu inonno-itak gusu mosbima iteki
:
:
:
7. 6-15.]
I.
KORINTOS.
455
6
7
10
11
12
13
14
15
utashpa uwe ehunara yan, orowa, echi ^âi-^âishikkasbiiiia eaikapbe gnsQ Satan anak ne iteki echi koramnukara gusu kaiina-shiii iikotura koan yan. Koroka, tambe anak ku ikasbpaotte wa aye-bi sbomo ne, koroka, akoramuosbma gusu ku ye ruwe ne. Inambe ûsu neyakun, obitta no okai ainu ufcara en Yakka, ainu koracbi poka an kuni ku kon rusui. i:)isbno Kau:iui orowa no an aikrap koro, sbinen nei no an ambe koro sbinen tapne an aml^ kon ruwe ne. Koroka, umurek guru ne a sbomo ne utara newa shiyompiyara sbiwentep otta tap ku ye, nei utara en koracbi okai ambe anak ne nei utara gusu pirika ruwe ne. Koroka, yaisbikkasbima eaikap cbiki, umurek ne akara yan: inambe gusu ne yakun, paraparase kasu no an ambe anak ne uabupkara cbiki piiika ruwe ne. Koroka, uabupkara an utara otta ikasbpaotte ku ki, ku ikip sbomo ne, koroka, Utarapa ikip ne. Macbi anak ne iteki koro boku osurupa yan, (koroka, osurupa cbiki, iteki kanna-sbui boku abupkara, sbomo ne yakun, koro boku tura irenga usaraye wa okai yan), sbui, boku anak ne iteki koro macbi osurupa }ân. Koroka, mosbimap gusu kuani yaikota ku ye, Utarapa sbomo Nep iriwak ne yakka sbomo eisbokoro macbi koro cbiki, aige, nei sbiwentep sbinuma tura no osbiroma kuni ambe konoburu yakun, nei ainu iteki sbinuma osurupa yan. Sbui, sbiwentep anak ne sbomo eisbokoro boku koro cbiki, aige, nei ainu sbinuma tura no osbiroma kuni ambe konoburu yakun, nei sbiwentep iteki sbinuma osurupa yan. Tnambe gusu ne yakun, sbomo eisbokoro boku anak ne koro macbi gusu aasbkannere, orowa, sbomo eisbokoro macbi anak ne nei iriwak gusu aasbkannere ruwe ne sbomo ne cbiki ecbi koro pobo utara turu-usbbe ne, koroka, tane asbkanne utara ne ruwe ne. Yakka, sbomo eisbonei ainulioro guru paye cbiki, paye yak pirika iriwak ne yakka mat-iriwak ne yakka nei no okaibe gusu aussbiunere ambe sbomo ne koroka, Kamui anak ne itomo an gusu un botuyekara nisa ruwe ne
: : :
:
456
16
na.
I.
KORINTOS.
[7. 16-28.
17
18
Macbihi, eaiii anak ne e koro holvu kashiobiuki knsu ne ya nekon a e eraman ya ? Sbui, bokubu, eani anak ne e koro macbi kashiobiuki kasu ne ya Ouse, Utarapa anak nekon a e eraman ruvve be an ne pisbno an ainu otta eimek nei no, Kamui anak ne pisbno an gUL'u botnyekara nei no, ene koracbi apkasb yan. Obitta no okai karisia cûsu nei no kii Okaritiiye-buri akire an no ipawetenge ruwe ne. Yakun, iteki nenka abotuyekara nisa rawe be an
"?
*?
19
20
21
sbomo okarituye-buri ne kara yan. Okarituye-buri akire sbomo ne an no nenka abotuyekara ya ? Yakun, iteki okarituye-buri akire yan. Okarituye-buri anak ne nepka sbomo ne, sbui, sbomo okaiituye-buri akire-bi ne yakka nep ka sbomo koroka, Kamui ikasbpaotte sbikkasbima ambe ne anak ne nepka ne ruwe ne. Ani abotuyekara an ap
nei okarituye-buii
ani
22
23
24
25
26
27
28
Aussbiune an guru an otta ainu pisbno an yan. Yakun, nei rapoketa e abotuyekara an ruwe be an ambe nep ne ka sbomo aramu jân koroka, aebonInambe nere easbkai child, nei ambe eiwange yan. gusu ne yakun, ausshiunere wa an, aine, Utarapa gusu abotuyekara gur'anak ne, Utarapa koro abonnere wa an gun'ne nei no koracbi, abonnere wa an, aine, abotuyekara gar'anak ne Kiristo koro ussbiune guru ne ruwe ne. Oro an no ecbi utara abok nisa iteki mosbima an guru gusu aeyaiussbiunere nei no Iriwak utara, otta aebotuyekara pisbno akara yan. an gar'anak ne nei ambe otta osbiroma yan. Tane, umurek guru sbomo ne utara gusu Utarapa orowa no an ikasbpaotte sbomo ku kon ruwe ne koroka, ikipniukesbbe ne kuni gusu Utarapa orowa no akore rauipoken koro guru koracbi aesanniyop ku sange na. Tane an sbirikirap gusu ainu anak ne tane an koracbi an kuni ambe sbinuma gusu pirika ruwe ne sekoro ku yainu ruwe ne. Macbi gusu eani abekote ya ? Yakun, iteki abonnere kuni bunara. Macbi gusu e abonnere an a ? Yâkun, iteki macbi bunara yan. Koroka, mat e abupkara yakka cbikokatpak isam sbui, sbiwentep boku abupkara
'?
: :
7. 29-38.]
I.
KORINTOS.
457
29 30
31
Yakka, yakka cbikokatpak isain ruwe ne iia no okai utara anak ne kain gusii aeramcbuptekorowa, kuaiii ecbi sbikopinupka ash ka kiisu lie rawe ne. Koroka, taiiibe ku ye, iriwak utara, pakihi anak ne ataknere wa an, tambe gasu, tewa no macbi koro utara anak ne mat sak korachi ne orowa, cbisb nupetne utara anak ne sborao cbisb koracbi ne utara anak sbomo nupetne koracbi ne bok utara sbomo koro koracbi ne orowa, moshiri eiwange masbkin koracbi ne kuni gusu an ap ne inambe gusu ne yakun, tan mosbiri katubu anak ne isatii kusu ne
nei
;
; ;
32
H3
gusu ne
34
35
36
37
38
Koroka, ecbi utara gusu aenisboniap ku kon rusui. Mat sak guru anak ne Utarapa nupetnere kuni ne Utarapa korope gusu nisbomap rawe ne, mat koro guru anak ne kon macbi nupetnere kani ne tan mosbiu'unbe gusu nisbomap ruwe ne. Sbui, boku koro sbiwentep newa boku sak sbiwentep uturu uwecbutko no an usbike an. Hoku sak sbiwentep anak ne netobake gusu ne yakka ramat gusu ne yakka asblânne kuni ne Utara]<orol<a, boku pa korope gusa nisbomap ruwe ne koro gui'ti anak ne koro boku nupetnere kuni ne tan Orowa, ecbi mosbir'unbe gusu nisbomap ruwe ne. ecbi utara kata aeyaiepirikare kuni ne tambe ku ye tupep ku oiiiare gusu sbomo ne, koroka, ecbi aeoripak kuni, ecbi akokurusere keutum isaui no Utarapa otta pirika no yaisbieiwangere kuni gusu, kuiki ruwe ne na. Koroka, ainu anak ne koro matnep epeka oupeka ambe sbomo ki kor'aii ari yainu cbiki, aige, nei matnep paba epa okere yakun, samata, koro sbomoki cbiki wen yakun, sbinuma keutum rengaine ki yak pirika cbikokatpak isam abupkara yak pirika ruwe ne. Kcu'oka, koro kuni ika isam wa gusu koro keutuni atte bine, yaikota koro rengaine an monduni gusu kiroro koro wa koro matnep sbikkasbima kusu ne ari an ambe koro sambe ta osbitcbiu yakun, pirika ruwe ne. Tambe gusu, aabupkara kuni gusu koro matnep kore gnr'anak ne pirikap ki orowa, aabupkara kuni ne sboino kore gur'anak ne naa kasu no pirikap ki ruwe
iia.
ambe
isain kuni
458
39
lie
I.
KOEINTOS.
[7.
39-40.-8.
1-9.
40
Koro hoku shiknu wa an pakno inachihi ahekote an na koroka, koro hoku rai cbiki, rengaine sbui hoku abnpkara yak pirika ouse Utarapa osbiketa koracbi ruwe ne. Koroka, an koracbi an yakun naa iramniakaka an kusii ne ari ku esanniyo aine, kuaiii ne yakka Kamui Eamat kon
na.
anak
iie
ruwe ne
ari
ku yainu.
8 Ik.
1
2
Tane potoki otta ayangep gasu, cbi utara obitta eramusb ruwe ne ari cbi eraman. Eramusbbe anak ne pittarannere, koroka, omap ambe anak ne asbte ru\^'e ne. Nenka nepka eraman ari yainu guru an cbiki sbinuma anak ne eraman kuni kusu ne ap koracbi naa erampeutek ruwe ne koroka nenka Kamui ko-omap cbiki, Sbinuma orowa no aeamkire ruwe ne. Tambe gusu, potoki otta ayangep ibe ambe gusu, potoki anak ne mosbir'otta nep ne ka aramu sbomoki kuni ambe ue, orowa, Sbine Kamui niosbima Kamui isama ari cbi eraman ruwe ne. Orowa, kando otta ne yakka mosbir'otta ne yakka Kamui ari an reibei ani areiliorep inne ne a yakka, Kamui inne Utarapa inne ne koracbi yakka, cbi utara gusu anak, Sbine Kamui an, Sbinuma Micbi ne, Sbinuma gusu obitta no okaibe okai, orowa cbi utara anak ne Sbinuma osbiketa okai ruwe ne samata, Sbine Utarapa an, Yesu Kiristo ne ruwe ne, Sbinuma ankusbkerai nep ne yakka okai, orowa cbi utara anak ne Sbinuma ankusbkerai okai ruwe ne. Yakka obitta no okai utara otta nei no an eramusb-i isam koroka, arage okai utara anak ne tane pakno potoki koro gusn, potoki otta ayange ambe nei no ibe aige, koro keutum katcbakbe ne gusu turu-ausbte ruwe ne. Koroka, kara gusu cbi utara anak ne Kamui tek-samata sbomo rosbki asb sbui, sbomo ibe yakka aewende sbomoki sbui, ibe yakka aepirikare sbomoki ruwe ne na. Koroka, tapan ecbi koro rengaine an mondum anak ne iteki katcbak wa okai
;
8. 10-13,-9. 1-9.]
I.
KOBINTOS
459
10
utara gusu aeureepetcliiurep ne akara kani ne Inambe gusu ne yakun, eramusbbe yaitubare yan. e koro wa potoki cliisei ta a bine ibe kor'an ambe
cbiki, sbinun:ia katcbakbe ne yakun, koro keutum arametokte wa potoki otta ayange arnbe ibe sbomoki knsu ne ruwe bean? E ki eraujusbbe gusu nei a katcbak guru, gusu Kiristo rai akoro iriwak ne guru, aisamka ruwe ne. Orowa, tain be nei no iriwak ne utara epeka Ivatpak ecbi ki wa katcbal^ wa an rapokeia nei utara koro keutum ecbi piriore gusu Kiristo epeka katpak ecbi ki ruwe ne. Tambe gusu, aep anak ne ku iriwak ureepetcbiure yakun, iteki ku iriwak ku epetcbiure kuni ne, ramma pakno kam sbonô ku ibe kusu ne na.
nenka nukara guru an
11
12
13
9 Ik.
1
4
5
6
7
8
9
Eengaine an ambe sbomo ku ne ruwe be -an ? Apostoro sbomo ku ne ya Cbikoro Utarapa ne Yesu sbon:!0 ku nukan nisa ruwe be an Utarapa osbiketa ku ki ikip sbomo ecbi ne ruwe be an ? Mosbima okai utara epeka apostoro sbomo ku ne a yakka, eclji utara gusu poka nei no ku an ruwe ne samata, Utarapa osbiketa ku ki Apostoro lamip gusu an ban ecbi ne ruwe ne. En koipisbi utara otta ku ki yaikikkara itak tambe ne ruwe ne. Ibe bene ki iku bene ki kuni rengaine an raondum sbomo cbikon ruwe be an ? Samata, mosbima oka,i apostoro utara iki koracbi, Utarapa koro iriwak utara iki koracbi, sbui Kepas iki koracbi eisbokoro wa okai macbibi ekesbne ani wa apkasb kuni rengaine an mondum sbomo cbikon ruwe be an ? Sbui, ouse kuani newa Barnabas patek sbomo monraige kuni rengaine an mondum sbomo kon ruwe be an ? Pumma uk sbomoki tumi-koro guru inan guru ne ruwe ? Hat-toi etoita wa orowa betuku ibebe sbomo e guru inan guru ne ruwe ? Samata, cbikoikip resbpa wa nei tope sbou:io ibe guru inan guru ))e ruwe be an ? Ainu yebi koracbi tapan okai be ku ye ya ? Tuitak ne
'? '^
:
460
I.
KORINTOS.
[9. 10-18.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
yakka ukovacbi shomo itak ruwe he an ? Inambe gusu ne yakuii, Mose saiige tuitak kata eiie cbieshinnuye wa an, Mungi ibehe aosbinge beko otfca iteki Nei beico esaiuiiyo gusu para-saranip unu yan. Kamui anak ne ene ye ya ? Cbi ntara gusn ene aye ya ? En we un, cbi ntara gusu cbiesbinnuje wa an na inambe gasu ne yaknn, toi-pusbu guru aiiaKne cbipacbipa wa pnsbu kuuip ne, samata, ibebe aosbinge guru anak ne koro kuni cbipacbipa wa iki knnip ne ruwe ne. Ecbi utara gusu raniat unbe cbi etoita cbiki anak ne ecbi koro kaui imbe cbi nange yak porobe ne ruwe be an ? Mosbiiua okai ntara anak ne auk kunip ne okaibe an gusu ecbi korobe Yakka uina cbiki, cbi utara naa kasu no ruwe ne. kunip ne a an mondum eiwange asb iki nei sbomoki nisa ruwe ne koroka, Kiristo koro pirika sbongo iteki sbinneatusb kuni ne nep ne yakka cbi Asblcannepotta yaisbieiutara yaisbiporore ruwe ne. wangere ntara anak ne Kamui kora kenru ta okaibe ibe ruwe ne, orowa, yange set otta yaisbieiwangere utara anak yange set ta okai aeimekbe uina ruwe ne Tap koracbi sekor'anibe sbomo ecbi eraman ya ? piiika sbongo eupaskunia ki utara ne yakka pirika sbongo gusu an okaibe gusu sbiknu laisu ne-bi U taraKoroka, tap okaibe pon pa esanniyo nisa ruwe ne na no ka ku eiwange sbomoki nisa ruwe ne orowa, en gusu nei no aki kuni ne tap okaibe sbomo ku nuye ruwe ne inambe gusu ne yakun, nenka ku ki yaiomonnure anibe raka-sakte kasu no ku rai yakne pirika ruwe Pirika sbongo kueupaskuma cbiki, yaiomonnure ne. ene akari ka isam no an wa a en usbike isam kire an ruwe ne gusu ne na aige, pirika sbongo ku eupaskuma sbomoki yakan, ku yaisa'nbepokasb bumi ? Inambe gusu ne yakun, kuani ku rengaine koroka, ku tambe iki yakun, iwayebe ku goro rengaine sbomo ne no ku ki yakun, otta aeyaisbieiwangere kunip a en sbikkasbiiiiare an na. Yakun, ku uk iwayebe nepta ? Pirilâ sbongo ku eupaskuma ita oro isam no nei pirilâ sbongo ku ki kuni ambe
9. 19
27.-10.
1-'2.J
I.
KORJNTOS.
461
19
20
ne, okese pakno pirika shongo gusu an ku atarimaye shomo ku eiwange kuni gusu ne ruwe ne na. Obitta no okai utara gusu kuani abonnere wa an a yakka, naa ku eyaiepirikare kuni gnsu, obitta no okai utara gusu ku yaiussbiunere nisa ruwe ne. Yudea un utara ku epidka gusu, Yudea un guru ne kuni ku
21
orowa, tuitak cboropoketa okai utara nisa gusu, yaikota tuitak cboropoketa sbomo ku an a yakka, tuitak cboropoketa nepkoro ne, nei tuitak cboropoketa okai utara ku epirika kuni nep ne ruwe ne toitalc sak utara gusu, Kamui epeka tuitak sak no sbomo ku an a koroka, Kiristo gusu tuitak an, yakka, tuitak sakno okai utara ku epirika kuni gusu, tuitak sakno koracbi
yailvan
; ;
22
23
24
25
Katcbak utara ku epirika gusu katcbakbe nep. nekon a ka arage an utara ku nepkoro ku ne kaobiukire kuni gusu, inan guru gusu ne yakka nep ne yakka koracbi ku yailân nisa. Orowa, pirika sbongo gusu nep ne yakka ku ki, nei ambe uweukouk kuni gusu ne na. Hoyuppa uwetusbmak usbiketa boyuppa utara anak ne obitta boyuppa, koroka, ouse sbinen aungeraitere ari an auibe sbomo ecbi erainan ya ? Ecbi utara eungeraitep aukte kuni ne hoyuppa yan. Uwetusbmak wa iki gur'anak ne nep nep ne yakka gusu yaisbikasbima ruwe ne. Onnere yan, nei utara anak ne munin kuni sapa-umbe eungerai gusu
:
26
27
anak sbomo muninbe eungerai Tambe gusu, kuani anak ne noratcbitara koracbi, sbomo ku boyupu rera sbirikik koracbi sbomo ku koiki koroka, ku netobake ku ikineipeka mosbima sbirikik wa nei ambe ussbiunere utara otta eupaskuma ku ki orowa no sbomo kuani
ki
ruwe
ki
ne, cbi utara
gusu
ruwe ne na.
yaikota
aemakap ne kuni gusu ne

10 Ik.
na.
Iriwak utara, cbikoro sbinrit utara anak ne obitta nisbkuru cboropoketa okai, obitta atui tumu kusb wa paye atui otta ne yakka nisblcuru otta ne yakka obitta une no an obitta Mose orun baptisma akore
;
;
462
3
I.
KOEINTOS.
obitta
10.3-17.
ramat oma aep
ibe
une no an ramat oma iku

:
6
7
sekor'ambe echi erampeatek kani ku kopan nei utara anak koro osbi paj'e ramat oma Watara otta iku nisa riiwe ne gusu ne na, nei Watara anak Yakka, nei utara poro sereke Kiristo ne ruwe ne. Kamui aenupetne sbomoki awa, uup otta aisamka Tap okaibe anak ne nei utara iki nei nisa ruwe ne. no cbi utara iteki wenbe iki rusni knni ne un gusu hetuku kocbihi ne ruwe ne. Utara anak ne ibe gusu bene iku gusu bene rok, orowa sbinot gusu bopumba nisa ruwe ne, sekoro cbiesbinpuye wa an koracbi,
ambe
iiai
10
11
kon no okai 3^ an. Sbui, nei utara tumugeta okai utara boiyo iki wa sbine to ta ni man niii ne utara ikasbima san sen nin ne utara ekot nei Sbui, Utarapa utara iki koracbi iteki boiyo ki yanro. koramnukara wa gusu okokko ani aronnu utara nei Orowa sbui, no, iteki Utarapa koramnukara yanro. oromam wa isamka kunip ani aisamka utara nei no
iteki potoki
;
iteki ecbi
oromam
yan.
Tap
okaibe nei utara otta

:
12
betukup anak ne kocbibi nei no an ambe ne orowa, otta mosbiri okese-bi an cbi utara gusu, un epakasbnu Tambe kuni gusu cbiesbinnuye wa okai ru\ve ne.
gusu, asb kor'an sekoro yainu guru, ifceki bacbiri kuni ne yaitubare yan. Ainu sei eaikap ikoramnukara-bi ecbi utara gusu isama koroka, Kamui anak ne sonep ne, ecbi yaisbi])orore easbkai kasu no ecbi utara akoramnukara kuni ramuosbma sbomoki kusu ne koroka, ecbi yaisbiporore easbkai kuni ne nei koramnukara-bi tura obaitare kuni usbi kan ruwe ne gusu ne na.
; :
13
14 15 16
Tambe gusu, ku omap utara Wayasbnu utara otta koracbi ku
potoki
emaka
;
yan.
17
ye ruwe ne ku ye Cbi nunuke asb sbinnunuke an itak esanniyo yan. itangi anak ne Kiristo koro kenjibi gusu an ukotura Cbi mesbpa asb ildcbi ambe sbomo ne ruwe be an ? pantak anak ne Kiristo kon netobake gusu an ukotura Cbi utara inne ikicbi ambe sbomo ne ruwe be an ? a yakka, sbine pantak ne, sbine netobake ne ruwe ne inambe gusu ne yakun, cbi utara obitta sbine pantak
:
10. 13-31.]
I.
KORINTOS.
463
18
19
20
Kam gusa an ibe ruwe iie gusu ne na. un utaia ingar'an ayangep ilê utara anak ne yange-set tura ikichi utara shomo ne ruwe he an ? Yakun, nekon a ku ye ya ? Potoki otta ayangep anak ne nep ka ne aramu ? Samata, potoki anak ne nep ka ne aramu ya? Koroka, Oya uimp yange
eimek wa
Israelii
:
21
chiki, Kamui otta ayange ambe aig;e, echi ne, nitne kaniui otta ayangep ne utara anak ne nitne kaniui tura ukokicbi ambe ku kopan ruwe ne. Utarapakoro itangi newa nitnep
yangep gusu ne
sbomo
22
23
24 25
26
27
28
Utarapa koro itangi tup ne kane ecbi iku eaikap koro set unbe newa nitnep koro set unbe tup ne ]<ane 8hui, Utaiapaeyaitunnapte eclii ibe eaikap ruwe ne. Sbinuma kasu no chi utara anak cbi ki ruwe be an ? ne okirasbnu ruwe be an? Kep ne yaldâ an okaibe ikasbpaotte kopakeat a yakka, obitta no okaibe auina gusu pirika sbomo ne. Nep ne yakka an okpjbe ikasbpaotte kopakeat a koroka, obitta utara rosbkire sbomo ki ruwe ne. Inan guru ne yakka yaiepirikare gusu iteki esanniyo Nep ne yan, koroka, aota an guru esanniyo yan. yakka kam eiyok usbita eiyokbe ibe yan, aine, koro keutum gusu iteki nei ambe gusu uwepelênnu inambe gusu ne yakun, toitoi newâ otta okai aesbikbe Eisbokoro sliomoki no an obitta Utarapa korope ne. guru anak ne ibe gusu ecbi eabunge, aige, ecbi oman chiki, nep ne yakka echi kotcbaketa aandep ibe yan, Koroka, orowa, keutum gusu iteki uwepekennu yan. tambe anak ne ayange okerep ne, ari nenka e otta ye
:
chiki, nei
29
gusu
30
hemhem, keutum yan keutum gusu ku ye, awa, e korobe gusu shomo ne, koroka, nei guru gusu ne; inambe gusu ne yakun, Henmnda gusu moshima guru koro keutu'n ani ku ahonnere an ambe akoipishi ruwe he an ? Kuani anak ne irenga ku goro gusu ibe chiki, gusu ku yaiiraige ki ambe ankushtapne hemanda gusu a en ohaigekara an ruwe
ambe
e nure guru gusu
hemhem
iteki nei
ambe
ibe
31
he an ? Tambe gusu ecbi ibe bene ki iku bene ki nep ne yakka ecbi ki a yakka, obitta no Kamui
464
?'2
I.
KOEINTOS.
:iO. H2-3H.-11. 1-10.
33
Yudea un utara gusii ne yakka Herenes un utara gusu ne yakka Kauuii koro karisia gasu ne yakka iteki ureepetchiure ambe ande yan Kuani anak ne nep ne yakka gasu obitta no
iiujeki gusu ikicbi yan.
:
okai utara nupetnere koracbi nep, aine, utara kaship.obiukigusuinne no okai utara epirikare kuni esanniyo
wa
ne
yaikota eyaiepiiikare
ruy\-e
ambe sbomo yainu koracbi
ne na.
11
Ik.
2
8
4
5
Kuani anak ne Kiristo ikoisamba koracbi ecbi utara ne yakka en ikoisan:iba yan. Ecbi utara anak ne nep ue yakka an a yakka en esbkarun gusa, sauiata, otta ecbi kore asb nei Jio nei oina ecbi sbikkasbiina gusu ku iraraye asb na. Koroka, pisbno an guru koro esapanep anak ne Kiristo ne sekoro ecbi eramankuni ku kon rusai nât-ainu esapanep anak ne okkai ainu ne Kiristo esapanep anak ne Kamui ne ruwe ne. Inan guru ne yakka inonno-itak bene ki
; ;
B
9
10
u\yemgara bene ki ita sapa akamure cKiki, koro sapa sbomo yaikatanu ki ruwe ne. Koroka, inan matainu ne yakka sapa akamure sbomoki no inonno-itak bene ki uweingara bene ki cbiki koro sapa otta sbomo yailâtanu ki inambe gusu ne yakun, nei no an wa iki cbiki, otop aiuemke ukoraclii ne ruwe ne na. Mat-ainu anak ne sapa kamure sbomoki yakun^ otop aocba yak pirika koroka, mat-ainu otop aocba bene amemke bene aeyainikorosbma ambe ne cbiki, sapa kamure yak pirika ruwe ne. Ainu anak ne Kamui noiâ newa arakaru ne ruwe ne gusu, koro sapa akamure kunip sbomo ne ruwe ne koroka, mat-ainu anak okkai-ainu koro arakuru ne ruwe ne gusu ne na. Okkai ainu anak ne mat-ainu orowa no an ap sbomo ne koroka, mat-ainu anak ne okkai-ainu orowâ no an ap ne sbui, okkai-ainu anak ne mat-ainu gusu akarape sbomo ne koroka, mat ainu anak ne okkaiainu gusu akan nisa ruvv'e ne tambe gusu, Kamui bauturumbe an gusu, mat-ainu anak ne sapa kasbike
otta
: :
11. 11-23.]
I.
KOETNTOS.
465
n
12
13
14
15
ruwe ne. Yakka, Utarapa anak ne okkai-ainu sak no an ambe shomo ne, shui, okkai-ainn anak ne mat-ainu Inatnbe gusu sak no an anibe shomo ne ruwe ne. i)e yakun, umt-ainu anak ne okkai-ainu orowa no an ambe ne koracbi, okkai-ainu anak ne mat-ainu ankoroka, obitfca no okaibe Ivusbkerai an ambe ne Ecbi utara Kanuii orowa no an ap ne ruwe ne. mat-ainu anak ne sapa yaitumta esanniyo yan akamure sbomoki no Kamui otta inonno-itak ki ambe anak pirika ruwe be an ? Okkai-ainu anak ne tanne
raonduiii akoi-e kunip ne
oshiketa
inat-ainu
Ifi
17
IS
19
20
21
koro 3âkun, gusu ayainikosbma-bi rengaiiê Koroka, aeram ancle shomoki ruwe be an ? mat-ainu anak ne tanne oiop koro yakun, gusu arakuru ne ruwe ne inambe gusu ne yakun, sbinuma akamure gusu otta akorep ne ruwe ne na. Koroka, nenka upaukoiki konoburu kuni anukara cbiki, cbi utara bene Kamui karisia bene nei no an buri sbomo kon ruwe ne. Koroka, tap ambe ani ikasbpaotte leu ki wa ecbi ramye asb sbomoki ruwê ne, pirikap gusu sbomo ne no wênbe gusu eclu uwekarapa ruwe ne gusu ne na. Hosbiki no, karisia otta ecbi uwekarapa ita, ecbi tumugeta eukopi an sekoro ku nu orowa, kuani pon no nei ambe ku eisbokon ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, ecbi tumugeta auwande wa okai utara anukara kuni ne ecbi tumugeta Kamui orusbpe oboge yainu ambe ne yakka an a anibe ne ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, ecbi uwekarapa ita, Utarapa onumanibebe aki eaikapbe ne inan:ibe gusu ne yakun, ecbi
otop
ecbi
22
23
gusu yaikola koro kunne-ibe pisbno ecbi e orowa, sbinen anak ne sambe-chinoiba, mosbima guru anak ihosbki ruwe ne gusu ne na. Hemanda ? otta ecbi ibe kuni ecbi iku kuni cbisei ecbi sale ruwe be an ? Samata, Kamui karisia etunne wa nep ka sak utara yainikorosbmare ruwe be an ? Ecbi otta bemanda ku ye kusu ne ya ? Tap okaibe gusu ecbi ramye asb kusu ne ya? Sbomo ecbi ramye asb na. Inambe gusu ne yakun, ecbi nure asb okaibe ka Utarapa orowa a en
il'e
;
466
KORINTOS.
[11.
24-34.-12.
1-2.
24
25
26
korep ne, Utarapa ne Yesu anak ne aekoshi ancbikara ta pan uk orowa, yaiiraige ki okere chiki, meshpa, aige, ene itak-hi Tambe anak ecbi utara gusu an ku netobake ne, En esbkarun gusu tap koracbi ecbi ki yan, ani itak. Nei no koracbi ibe Tan okeve cbiki tuki ne yaklca koro wa ene itak-bi tuki anak ne asbiri aeuitaknup gusu an ku kem ne hembara ne yakka ecbi ku ita En esbkarun gusu tambe ki yan, ani itak. Inambe gusu ne yakun, bembara ne yakka tan pan ecbi ibe benbem ki, tuki
; :
ecbi iku
rai
27
28 29
30
31
32
33
34
Utarapa ekpakno Sbinuma ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, nen ne yakka oripak sbomoki no nei pan ibe bene ki, Utarapa koro tuki iku bene ki guruanak ne, Utarapa kon netobake newa koro kem gusu katpak ki ruwe ne. Koroka, ainu anak ne yaikota ejâiuwande, orowa no nei pan ibe bembem ki, nei tuki iku bembem ki yan. Inambe gusu ne yakun, ibe bembem ki, iku bembem ki quyu anak ne nei netobake esanniyo sbomoki cbiki, yaikota gusu akokatpakte an ambe ibe bene ki, iku bene ki ruwe ne gusu ne na. Tap ambe gusu, ecbi tumugeta okai inne utara tumsak wa tasbum ki, orowa, raokoro utara sbomo moyo ruwe ne. Koroka, chi utara anal< ne yaikota Koroka, yaiesanniyo cbiki sbomo akoipisbi ruwe ne. akoipisbi ita mosbiri tura no iteki akokatpakte kuni ne Utarapa orowa no apakasbnu ruwe ne. Tambe gusu, ku iriwak utara, ibe gusu ecbi uwekarapa ita, uweuntere yan. Ecbi uwekarapa ambe anak ne iteki pokokatpakte an kuni ne sambe-cbiuoiba guru an cbiki koro cbisei ta ibe yan. Sbui, mosbimap anak ne ku ek ita ku oupekare kusu ne na.
ki cbiki,
bembem
ambe
ecbi assuru asbte
12 Ik.
1
Iriwak utara, ramat unbe gusn, ecbi utara eramusbku kopan. Ecbi utara Oya utara ecbi ne a rapoketa, ecbi rengaine atura koracbi, sbomo itak potoki otta ecbi atura nisa ruwe ne sekoro ecbi
kare-i
12.3-16.]
I.
KORINTOS.
467
4
.5
10
11
12
Tambe âisu, nen ne yakka Eamat chiitakte erainan. gasu Yesu ANATEMA ne sekoro ye guru isama ari an ambe ecbi nure asb rawe ne sbui, Asbkanne rainat cbiitakte gusii sbomoki yakne, Yesu Utarapa ne sekoro nen ne yakka ye eaikap ruwe ne na. Aeikrap anak ne usaine okai koroka, line no an Eauiat ne. Yaisbieiwangere anibe anak ne nsaine okai, koroka, une no an Utarapa ne. Iki ikip ki kuni-bi anak ne usaine okai, koroka, obifcta no okaibe osbiketa nep ne yakka iki Kamui an ale, une no an Kamui ne ruwe ne. Koroka, utara pisimo otta ani aeyaiepiiikare liuni gusu Eamat asange wa akoropare nisa ruwe ne. Inatnbe gusu ne yakun, sbinen otta wayasbnu itak Ramat ani akore mosbiuia guru otta une no an Eamat orowa eramusb itak akoropare sbinen otta une no an Eamat gusu eisbokoro kuni ambe an n:iosbima guru otta nei sbine Eamat iwangere kuni an aeikrap akoropare sbinen anak ne kiroro un ikip aldre mosbima guru auweingare orowa sbinen anak ne ramat uwandere uioshima guru anak oya mosbir'un itak ani ayere sbui, mosbima guru anak ne oya mosbir'un itak itasare koroka, sbine Eamat, une no an ramat rengaine utaia otta pisbno sbinep range oljitta tap okaibe eimek ruwe ne na. Netobake anak ne sbinep ne wa inne awebe koro, orowa, netobake koro obitta no okai awebe iimep ne wa sbine netobake ne koracbi tapne nei no Kiristo ne yakka an ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Yudea un guru ne yakka Herenes un guru ne yakka, aussbiunere guru ne yakka, rengaine an guru ne
;
14
15
16
yakka sbine Eamat ani cbi utara. obitta sbine netobake otta baptisraa akore nisa ruwe ne aine, sbine Eamat aikure nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, netobake anak ne sbine awebe patek sbomo ne, koroka innep ne ruwe ne. Gbikiri anak ne, Kuani anak teke sbomo ku ne gusu netobake unbe sbomo ku ne ruwe ne ari itak chiki, tambe gusu, netobake unbe sbomo ne ruwe be an ? Sbui, kisaraba anak ne,
;
468
I.
KORINTOS.
:12. 17-29.
17
18
19 20 21
Kuani aiiak sbikihi shomo ku ne gasu netobake nnbe shomo ku ne ruwe ne ari itak cbiki, tambe gusu, netobake unbe sbomo ne ruwe he an ? E koro ramne netobake anak ne shiki patek ne chiki, inn niondum neita an ruwe be an ? E koro ramne netobake anak ne inu mondum patek ne chiki hura-nu niondum neita an ruwe he an ? Koroka, Kamui anak ne tane rengaine pishno an awehe nei netobake otta ande nisa ruwe ne. Aigê, nei ambe anak ne ouse shine awehe ne child, nei netoba neita an ruwe he an ? Koroka, tane chi utara anak ne inne awehe ne a koroka, shine netobake chi ne ruwe ne. Orowa, shikihi anak ne teke otta, kuani e erannak ruwe ne ari itak
shui, sapa anak ne teke otta, kuani e erannak ye eaikap ruwe ne. Ara shomo, koroka, netobake ta okai iyotta kiroro sak awehe anak kasu no okai kunip ne ruwe ne orowâ, pokashnu aeoripak kuni ari ayainu awehe gusu, nei okaibe kasu no eoripak ruwe ne aige, anukara kuni ipokashbe chitomtere ruwe ne koroka, shiretokbe anak chitointere kunip shomo ne na Kamui anak ne nei netobake uweunu nisa, aine, eikohayep otta kasu no eoripakte nisa ruwe ne tambe anak ne netobake otta utumkushbe isam ruwe ne gusu ne na samata, nei awehe anak ne utashpa uwe-eyam kuni gusu ne ruwe ne. Shui, shine awehe ramushitne yakun, obitta no okai awehe tura no ramushitne ruwe ne orowa, shine awehe airamye yakim, obitta no okai awehe tura no nupetne ruwe ne. Echi utara anak ne Kiristo kon netobake ne, orowa, okai kuni gusu an ushike kotuk awehe echi ne ruwe ne. Orowa, Kamui anak ne koro karisia osniketa utara are okere, hoshiki no anak ne Apostoro utara ne, tu-otutanup anak ne uweingara utara ne, re ikinne an ap anak ne epakashnu utara ne, orowa, kiroro unbe okai, orowa, utara iwangere gusu an irenga okai, ikashiube okai, esapane utara okai, usa okai itak kutcharaa eraman utara okai ruwe ne. Obitta no okai utara anak ne Apostoro utara ne ruwe ? Obitta no okai utara anak epakashnu utara ne ruwe ?
eaikap
iia
22
ari
23
24
25
26
27
2^^
29
12.^0-31.^13. Ml-:
I.
KOEINTOS.
469
30
31
no okai atara l<iroro iinbe iki ya ? Obitta no anak ue iwangere kuni irenga koro ya 01:)itta no okai utara anak oya moshir'un itak ani itak ya ? Obitta no okai utara itak itasave ya ? Koroka, shiarikiki no iyotta pase eikra-ireiiga oshkoro yan. Sbui, naa pirika rnbu kuani ecbi nukare asb na.
01)itta
ol<ai
iitara
'?
18 Ik.
J
Usa okai ainu
itak ani
bene Kamui bauturuinbe itak
omap anibe ku sak cbiki, bumi asb shiunin kani bene, iyenenuinba nyobacbi bene koracbi ku ne ruwe ne. Orowa, uweingara ku ki, nep ne yakka okai mukkep newa aeramu kuni sbui, nupari moiinoyegere ainbe ku eraman yakka pakno an obitta no o'kai eisbokor-i ku goro yakka, omap aiube ku sak cbiki, raka isambe ku ne ruwe ne. Orowa, utara ibere gusu obitta no okai leu korobe ku sange bene ki, aubuyeka gusu ku netobake kore bene
ani bene ku itak yakka,
;
6
7
yakka, omap ambe ku sak cbiki, en epirikare sbomoki ruwe ne. Omap ambe anak ne ramusbiporore wa ramubaugep ne omap ambe anak ne sbomo eyaitumiap ki omap ambe anak ne sbomo sbiokunnere, sbonîo pittarane, sbomo-yaikatanu ambe sbomo ki, yaikotakorobe sbomo bunara, sbomo irusbka, wenbe
ki
;
sbomo esanniyo, oupeka-sakbe gusu sbomo nupetne, koroka, son no arabe tura enupetne ruwe ne nep ne yakka kamure, nep ne yakka eisbokoro, nep ne yakka ecbipacbipa, nep ne yakka yaisbiporore ruwe ne. Omap ambe anak ne ramnia pakno shonio aokere koroka, uweingara ki ambe an cbiki aisamka kusu ne usa itak ani ye ambe an cbiki aokere aeramusbbe an cbiki aisamlea kusu ne. Inambe gusu ne yakun,
;
:
10 11
cbi ei'aman, nimara ani uweingara cbi ki, koroka, aeramu sbiinie okaibe ek cbiki, nei nimara ani an okaibe anak ne aisamka kusu ne. Kuani anak ne pon guru kn an ita, pon guru koracbi ku ye, pon guru koracbi yainu, pon guru koraclii ku esanniyo nisa ruwê ne rupne guru pakno kn sbuliup an ita,
:
nimara ani
470
I.
KOEINTOS.
ta
113.
12-13.-14.
1-8.
pon pura okaibe oyak

12
ku ande
;
iiisa
ruwe
ne.
Inambe gusu ne yakun, tane anak ne honiaiiDo

yaikunnukarabe aoi cbi imkara koroka, nei ita anak ne uweDitonjom no nukan kusu ne rawe ne tane anak ne iiimara ani ku erainan koroka, nei ta anak kuaDi ka a.ra a en aeraman koracbi, ara ku eraman Orowa, tane anak eisbokor-i heinbem, kusu ne.
:
;
13
cbipacbipa-ainbe bembem, omap-ambe bembem an, tan re okaibe an koroka, tap otta iyotta pasep anak ne omap anibe ne ruwe ne na.
;
14 Ik.
1
'2
anibe keseamba yan yakka, makangane ki easbkai kuni ne ramuossbi wano ran. at unbe kon rusui no okai yan. Inambegusu neyakun, oya un itak ani ye gur'anak ne ainu utara otta itak sbomoki, koroka, Kanuii otta itak ruwe ne, ainu anak ne itak inu sbomoki ruwê ne, koroka, ramat ani inukkep ye ruwe ne. Uweingara ki guru anak ne
;
Omap
uweingara
arosbikire
gusu bembem,
aomaoma gusu bembem,
Oya un itak onisbnisbi gusu bembem ki ruwê ne. ani ye gur'anak ne yairosbkire ruwe ne, koroka, uw'eingara ki guru anak ne karisia rosbkire ruwe ne.
Ecbi uiara obitta oya un itak ani ye yak pirika, koroka, ecbi uweingara kuni ku kon rusui ruwe karisia arosbikire kuni ne itak itasare ne aine, sbomoki yakun uwêingara ki guru anak ne oya un Koroka, itak ani ye guru kasu no pirika ruwe ne. tane iriwak utara, ku ek ita oya un itak ani ye, aige, anukarape gusu bene, eramusbbe gusu bene, uweingarape gusu bene, epakasbnu ambe gusu bene ku iki sbomoki yakun bemanda ecbi epirikare asb kusu ne ya ? Inotu sak no an okaibe poka, fuyetop yakka, koto yakka, bumi aasbte ita, uwesbinnai no rek sbomoki cbiki, bemanda ani aasbte bawê arekte bawe araman an a ? Inambe gusu ne yakun, nei rappa anak ne utotnutne bawe asange yakun, tumi gusu yaisbipini guru nen ne ruwe be an?
makangane
:
14. 9-22.]
I.
KORTNTOS.
471
10
11
12
18 14
15
\(j
17
18 19
20
21
22
no echi utara poka, aeramu kiini isaika an shomoki chiki, aye orusbpe hunna eraman kusu ne ya ? kiyannakun, rera otta aye-hi nep koro an na. Mosbiri otta inne no okai uwesbinnai no an bawe an, aige, ikkewe sak no an bawe Taiube gasii itak bawe ikkeu ku isam nangoro. erampeutek cbiki itak sange guru gusu oya kotan un guru koracbi ku nu, orowa, itak sange guru ne yakka en gusu oya kotan un guru koracbi ne nanTanibe nei no ecbi utara ne yakka ramat unbe goro. gusu seisek keutuin koro wa gusu, ecbi iki bine Tambe gusu, oya karisia asbte kuni ne bunara yan. un itak ani ye guru anak ne nei itak itasare kuni ne Inambe gusu ne yakun, oya un inonno itak akirero itak ani ku inonno itak cbiki, ku ramat inonno-itak ruwe ne, a koroka, ku eraman mondum anak ibebe Yakun, nekon ne ya ? Kuani anak sak ruwe ne na. ne ramat ani ne yakka, eraman mondum ne yakka, inonno-itak ku ki kusu ne ramat ani ne yakka, eraman mondum ani ne yakka, sbinotcba ku ki kusu ne na. Eamat ani e nunuke cbiki, eram-sak nepkoro an guru e ye itak ikkeu erampeutek gusu, nekon a iki wa e koyaiiraige ita sbinuma anak ne Amen ari itak ya ? Eani anak ne pirika no yaiiraige Id a koroka, mosbima an guru anak ne aasbte sbomoki ruwe ne. Ecbi utara obitta kasu no inne no okai oya un itak ani ku itak gusu Kamui ku koyaiiraige asb na yakka, karisia tumta nei cbiki Oya un itak ani sbine icbi man itak ani aye-bi kasu no, ani mosbima utaia epakasbnu gusu asbikne aeraman no an itak aiii ku ye kuni ku konoburu ruwe ne. Iriwak utara, keutum gusu iteki pon utara ramkoro yan yakl:a wenbe gusu aiai koracbi okai, koroka, keutum gusu rupne utara nei no okai yan. Tuitak Oya un itak koro kata ene cbiesbinnuye wa an na utara ani, Oya un utara koro papusb ani, kuani tan aige, nei no iki yakka uirup otta ku itak kusu ne en nu sbomoki kusu ne, sekoro Utarapa ye ruwe ne. Tambe gusu, Oya un itak ani aye-bi anak ne sbirosb-i
nei
Tambe
itak ani itak ye
472
I.
KORINTOS.
[14.23-35.
23
24
ne ruwe ne, eishokoro okere utara gusu sbomo ne, koroka, eisbokoro shomoki utara gusa an ap ne. Tambe gasu karisia un utara obitta uwekarapa wa okai ita, aige, obitta oya un itak aoi ye yakun, aine, eram-sak garu bene eisbokoro sbomoki guru bene abup cbiki, ecbi utara cbiitasare ruwe ne, ari nei utara ye sbomoki ruwe be an ? Koroka, utara obitta
25
2b
uweingara cbiki, aine, eisbolwro sbomoki garu bene, eram-sak guru bene, abun yakun, sbinuma obitta no okai utara gusu akokatpakte, obitta no okai utara gQsu akoipisbi ruwe ne keutum ta aesbinap anak ne asarare an aige, nei guru nanu sbirikamu wâ Kamui koongami bine nei Kamui ecbi tumugeta an kunak ye kusu ne na. Yakun, nekon a iriwak utara ? Ecbi utara uweka;
;
rapa
ita
pisbno pisbno iyobaiocbisb an, epakasbi an,
27
28
29
30
31
aeramandep an, oya itak an, itak itasare ambe an. Nep ne yakka utara asbte gusu aki kuni kara yan. Nenka oya itak ani ye guru an cbiki, tun bene, iyotfca inne ne j-akun, ren bene uwôkari no kire yan samata, sbinen itak itasarare yan koroka, itak itasare guru isam cliiki, nei karisia tumta sbinuma Dio no an kuni ki yan samata, yaiotta bene Kamui otta bene itakte yan. Orowa, uweingara utara tun ren range itakte, aige, mosbima okai utara nei itak uwandere 5^ an, Koroka nei samaketa a garu otta aeramandep an cbiki, bosbiki no an guru mo no an yak pirika. Inambe gusu ne yakun, ecbi utara obitta
: :
32 33
34
35
sbinen sbinen ne uweingara ki easbkai, aige, obitta no okai utara aepasbnu wa aonisbnisbi kani gusu ne na, orowâ, uweingara kuni gusu an ramat anak ne uweingara utara aitaknure ruwê ne inambe gusu ne yakan, Kamui anak ne acbatcbari ambe koro Kamui sbomo ne, itomo koro Kamui ne, asbkanne utara ne obitta no okai karisia otta an koracbi nep ne ruwe ne. Karisia onnaigeta sbiwentep anak ne mo no an yak pirika nei utara ye kuni sbomo aeramuosbma, koroka, tuitak ta aye-bi koracbi, nei utara aitalcnurere yan ari an ambe an ruwe ne gusu ne na. Orowa,
; :
14. 36-40.-15.
1-8.]
I.
KOEINTOS.
473
rusui cbiki, koro uni ta lôro hoku pirika inaiiibe gusu ne yakuii, karisia osbikefca shiwentep ye- hi anakne yainikoroshma
iiei
ntara nepka
iiu
otta
uwepekennu yak
36
ambe ne ruwe ne gusu ne
na.
Hemanda
Kainui
ifcak
37
38 39
40
anak ne ecbi utara orowa no san aiube ne rawe be an ? Sbui, ecbi utara oran patek nei auibe ek nisa ruwe be an ? Koroka, nenka uweingara guru bene ne, rainat un guru bene ne kuni yaiyainu guru an cbiki, ecbi orun ku nuye olâibe anak Utarapa ikasbpaotte ne sekoro erarnan no an yak pirika. Koroka, nenka eranipeutek guru an cbiki erampeutek no an yan. Tambe gusu, ku iriwak utara, uweingara kuni ambe sbiarikiki no bunara yan, aige, oya un itak ani ye ambe iteki battoki. Koroka, nep ne yakka irammakaka ikiri an no aki kuni iki yan.
15 Ik.
4
5
Orowa, iriwak utara, ecbi otta eupaskuma ki a sbongo ecbi eramande asb na, nei ambe ecbi koro otta ecbi rosbki, gusu ka ecbi kasbiaobiuki ruwe ne, nekon a itak ani ecbi otta nei ambe eupaskuma ku ki-bi ani, raka isam no ecbi eisbokoio sliomoki no nei ap ecbi sbikkasbima cbiki ecbi nure asb na. Ecbi utara otta iyotta bosbiki no ku sangep anak, Kamui kambi-sosb kata cbiesbinnuye wa an koracbi, Kiristo anak ne cbikoro katpak gusu rai wa iyurui orota aomare orowa sbui, Kamui kambi-sosb kata anuye wa an koracbi rereko an ita betopo-apirika
;
sbiknure awa, Kepas otta yainukare okaketa, nei tu niu ikasbima wa niu otta liembeiu orowa, asbilaie ik ikasbima an iriwak utara arasbuianda yainukare, nei utara poro sereke tane pakno okai, koroka, nei utara
;
okai sereke mokonnoye ruwe ne nei okaketa Yakob otta yainukare okaketa, obitta no okai Apostoro otta yainukare orowa, iyotta okaketa,. epa kuni an ita betulvu an koracbi en otta ne yakka
tun:iugeta
;
; ;
474
9
I.
KOEINTOS.
[15.9-19.
10
11
12
18
14
luaiube gusu ne yakun, liisa ruwe lie. anak ne Apostoro un utara iyotta ponbe ne, Apostoro aiii a en ye kuni ka eikobaye guru ku ne ruwe ne, Kajnui koro karisia epokba nisa ruwe ne gusu ne na. Koroka, Kamui irenga gusu kuani ku an koracbi okaibe ku ne ruwe ne orowa, a en koropare Sbinuma koro irenga anak ne seenne raka isam no a en koropare ruwe ne sekoro anukara koroka, obitta no okai nei utara kasu no kuani naa poron no ku monraige nisa ruwe ne na yakka, kuani shomo ne, koroka, a en koropare Kamui irenga iki ruwe ne. Tambe gusu, nei auibe kuani ne a yakka, nei utara ne a yakka, nei no upasknnm cbiki, orowa, nei no ecbi eisbokon nisa ruwe ne na. orowa no betopo-ax4ige, Kiristo anak ne rai sbiknure okere ari an anibe aeupaskuma cbiki, nekon a ecbi tuniugeta an sereke utara anak ne rai orowa no hetopo-sbiknu ambe isaui ari itak ya ? Koroka, rai orowa no betopo-sbiknu ambe isam cbiki Kiristo anak ne sbomo betopo-a-sbiknure na orowa, Kiristo
yainukare
kuaiii
; ; :
:
15
sbomo betopo-a-sbiknure cbiki, cbi eiipaskuma ambe anak ne raka isam, samata, aeisbokor-i ne yakka raka isam ruwe ne. Kuwe un, cbi utara anak ne Kaiuui gusQ sbunge pawetesbu utara ne kuni anukara ruwe ne inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne Kiristo betopo-sbiknure nisa ruwe ne sekor'orusbpe gnsu
;
16
17
18
19
Kamui koro pawetesbu utara cbi ne aige, rai utara Sbinuma anak hetopo-a-sbiknnre sbomoki cbiki, sbomo Kiristo betopo-sbiknure nisa ruwe ne gusu ne Inambe gusu ne ^-akun, rai utara sbomo na, betopo-a-sbiknure cbiki, Kiristo ne yakka sbomo betopo-a-sbiknure ruwe ne orowa, Kiristo anak ne sbomo betopo-a-sbiknnre yakun ecbi koro eisbokor-i anak raka-sakbe ne ecbi cbikokatpak osbiketa tane poka ecbi okai ruwe ne na. Orosama, Kiristo osbiAige, tane keta mokoro utara aisainka okere ruwe ne. an isbu-i rapoke patek Kiristo gusu cbipacbipa cbiki, obitta no okai mosbima utara kasu no sbi no eyaisambepokasb utara cbi ne ruwe ne na.
:
: ;
15. 20-33.]
I.
KOEINTOS.
475
20
21
22
23
24
Koroka, tane Kiristo anak ne rai orowa no hetopoa-shiknure, mokoro wa okai utara koro atpake an Ainu gusu rai anibe an koraaro-ibehe ne ruwe ne. chi, ainn gusu rai guru hetopo-a-shiknure ambe ne yakka an ruwe ne. Adam gusu utara obitta rai koracbi, Kiristo gusu utara obitta asbiknure kusu ne gusu ne na. Koroka, utara ebitta nei ikiri an koracbi ne bosbiki no Kiristo; orowa no, Sbinuma ek ne ruwe ne. Orowa no ita, Kiristo koro utara
:
sbiokere-i an, nei ita
Sbinuma Micbi ue Kamui
otta
25
26
27
mosbiri koropare kusu ne, nei ita Sbinuma obitta no okai esapane-i bene obitta no okai mondum bene Orowa, kiroro bene isamka kusu ne a an na. Sbinuma epokba obitta no okai utara ani koro cbikiri cboropoketa aande pakno esapane kusu ne gusu ne na. lyotta okaketa aisamka kuni epokbap anak ne rai-
2R
29
30 31
32
33
Inambe gusu ne yakun, obitta ne. no okaibe itaknure wa koro cbikiri cboropoketa ande kusu ne gusu ne na. Koroka, obitta no okaibe itaknure ari an itak ani ye cbiki, Sbinuma orowa no obitta no okaibe itaknurere guru anak ne umosbma no a an ruwe ne sekor'ambe aeramu ambe ne ruwe tapan na. Orowa, obitta no okaibe Sbinuma orowa no aitaknure cbiki, nei ita Pobo anak obitta no okaibe itaknurere onru. otta yaikota yai-itakanure kusu ne, Kamui anak ne obitta no okaibe otta esapanep ne kuni gusu ne na. Sbomo ne cbiki, rai-guru gusu baptisma akore utara anak ne nekon a ki kusu ne ya ? Eai-guru betopo-a-sbiknure sbomoki yakun, bemanda nei utara gusu baptisma akore ruwe be an ? Nep gusu ramma Iriwak ayaikikipi otta cbi utara ne yakka okai ya ? utara, Cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo otta ecbi utara rengap ani ku yaikopuntek gusu, kesto ku rai ruwe ne, ani an ambe ani ku ye ruwe ne. Ainu koracbi Epesos kotan ta cbikoikip tura ku koiki yakka, nep a en epirikarep an a ? Eai-guru betopo-asbiknure sbomoki cbiki, betak, nisbatta rai asb kusu ne gusu ibe bembem ki iku bembem ki yanro. Iteki
ambe ne ruwe
476
I.
KORINTOS.
;
[15.34-47.
31
35
36
37
aejâikokandama yan wen ufcara tura ukookai ambe anak ne pirika buri wendep ne rawe ne. Oupeka an no mosh wa iteki katpak ki an utara anak ne Karaui eramushkare ruwe ne gusu ne na ecbi utara ayainikorosbmare kuni gusu tambe ku ye ruwe ne. Koroka, rai-guru bembara betopo-a-sbiknure ya ? Orowa, nekon a netobake koro wa araki ya V ani ye guru an nangoro. Bamusak guru, aokai yaikota e etoitap anak ne rai sbomoki cbiki asbiknure sbomoki ruwe ne. Orowa, e etoitap anak ne okaketa an kusu
:
33
39
ne a netobake sbomo ne, ouse atusa piyebe num ne, raungi bene mosbinia (^kaibe bene ne ruwe ne koroka, Kamui rengaine nei ambe otta netobake kore, pisbno an piye num otta kon netobake koropare ruwe tapan na. Obitta ne okai kam anak ne ukoracbi an kam sbomo ne koroka, ainu kam an,
;
mosbima
40
cbikoildp
kam ka
an,
cbiri
kam ka
;
an,
41
42
43
44
45
46
47
cbep korobe ne yakka an ruwe ne. Kando un netobake ka okai, toi kata an netobake okai koroka, kando umbe koro nupeki anak ne sbinep ne, toi kata an okaibe koro nupeki mosbimap ne ruwe ne. Tokap cbup nupeki an, mosbima okai kunne cbup nupeki nupeki gusu an, sbui, nocbiu nupeki an ruwe ne nocbiu anak ne uwesbinnai ruwe ne. Kai-guru betopo-a-sbiknure-i ne yakka nei no an ruwe ne. Munin kunip ne wa aetoita sbomo munin kunip betopo-a-sbiknure akoatcba an no aetoita nupeki an no betopo-a-sbiknure katcbak an no aetoita kiroro an no betopo-a-sbiknure rengaine an nepkoro ramat umbe ne betopo-anetobake ne aetoita Eengaine an nepkoro netobake an cbiki, sbiknure. ramat un netobake ne yakka an ruwe ne. Bne anuye wa an koracbi: Hosbike no an Ainu ne Adam anak ne sbiknu ramat ne. lyosbi no an Adam anak Koroka, Eamat umbe sbiknure ramat ne ruwe ne. anak ne bosbiki no an ap sbomo ne nei rengaine an nepkoro an ap bosbiki no an ambe ne ruwe ne orowa Hosbiki no an ainu no, Eamat umbe an ruwe ne. anak ne toi orowa no an wa toi-usbbe ne tutanu an
; ;
:
:;
15. 48-58.-16. 1.]
I.
KORINTOS.
477
48
49
50
51
ainu kando orowa no an ambe ne. Toi-uslibe an koracbi, mosbitna okai toi-usbbe ne yakka ene ani ne orowa, nei kando umbe an koracbi, mosbima Orowa, toi-ush okai kando umbe sbem koracbi ne. guru koro nokaha obi koro wa sei koracbi, kando un guru koro nokaba ne yakka a sei kusu ne na. Iriwak utara, tambe ku ye Kam newa kem anak ne Kamiii mosbiri eikesbkoro eaikap rawe ne samata, mnnin kunip anak ne sbomo muninbe Ingara yan, mukke eikesbkoro sbomoki ruwe ne. Obitta no okai cbi utara an ap ecbi nure asb na anak ne mokoro sbomoki kusu ne, koroka, ekusbkonna, sbine sbik inraprapu otta, okaketa rappa bau aasbte
;
:
52 53
54
55 56
57
ita anak ne, cbi ufcara aifcasare no akara kusu ne inambe gusu ne yakun, nei rappa burai aasbte wa rai utara anak iteki munin kuni-bi otta betopo-a-sbiknure, Tan orowa, cbi utara aitasare kusu ne gusu ne na. munin kuni an ambe anak ne sbomo munin kunip utomcbiure, tan rai kuni ambe anak sbomo rai-ambe kunip utomcbiure etokusb ruwe ne gusu ne na. Koroka, tan munin kuni okaibe anak ne sbomo muninbe ani mire, orowa tan rai kuni ambe sbomo Bai-i aannokara rai-ambe utomcbiure cbiki, nei ita wa aisamka sekor'an itak auweomare kusu ne gusu ne a ambe ne ruwe ne. Aa rai-ambe, E koro annokara kuni mondum neita an ruwe ? Aa rai-ambe, e koro ai nei ita an ruwe be an ? Eai-ambe koro ai anak ne katpak ne katpak koro kiroro anak tuitak ne koroka, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo gusu un
;
:
58
annokare
Kamui
otta koyaiiraige na.

utara, kiroro atte
ku omap an iriwak ne
ikip
;
Tambe gusu, wa moimoyege
sbomoki no okai yan, ramma Utarapa gusu ki kuni kara yan Utarapa gusa ki kuni ikip sbomo raka-sakbe ne sekoro ku eraman ruwe ne gusu ne na.
16 Ik.
ambe
Tane, asbkanne utara gusu eungeraitep umomare gusu, Garatea un karisia utara otta ku
478
2
I.
KORINTOS.
[16.2-15.
4
5
ikashpaotte korachi, nei no echi iki yan, Kuani ku ek ita enngeraitep iteki umomare kuni ne, echi utara pishno aeyaiepirikare an nei no mawari atpake an Orowa, ku ek ita, kambi ani toho ta eumashnu yan. echi numge utara, nei utara Yerusarem kotan orun echi sange eungeraitep koro wa paye kuni ku payere kusu ne orowa, kuani ne yakka oman kuni oupak ne chiki, en tura no pa5ê kusu ne na. Koroka, Makedonia moshiri akush okere chiki echi orota ku ek kushld Makedonia moshiri ku kush kusu ne gusu ne na koroka, echi tura no ku reushi hene, mata riya
:
8
9
10
11
12
13
14 15
hene poka ku ki ya" aerampeutek a yakka ku oman ushike echi en omande kuni gusu nep ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, ouse payekai rapoke patek echi nukara ash rusui shomoki, koroka, Utarapa ramuoshma chiki, irukai echi tura no an kuni ku Koroka, Pentekoste pakno chipachipa ruwe ne. Epesos kotan ta ku riya kusu ne inambe gusu ne yakun, en gusu poronewa iki kunieashkai apa asarare wa an, samata, epokba utara inne ruwe ne gusu ne na. Temoteos ek child, shinuma ishitoma shomoki no an kuni kara yan inambe gusu ne yakun, kuani poka iki korachi, shinuma ne yakka Utarapa moni iki ruwe ne tambe gusu inan guru ne yakka shomo shinuma epange yak pirika. Koroka, shinuma en orun ek eashkai kuni ne, itomo an no payekaire wa en kore tura shinuma an kuni ku iriwâk utara yan chipachipa ruwe ne gusu ne na. Koroka, iriwak ne Aporros gusu anak, utara tura no echi orun shinuma ek kuni shiarikiki no ku onishnishi nisa ruwe ne a koroka, tane ek kuni ambe anak ne aeaikapbe ne yakka, eashkai ita ek kusu ne na. Shiruwande yan, eishokor-i atte wa nishuwamne no roshki yan, okkaiyo ramkoro yan, yaitumashnure yan. Nep ne yakka echi ikichi ambe anak ne omap ki gusu ikichi yan. Iriwak utara, (Stepanas chisei un utara anak ne
;
Akaya moshiri un aro-ibehe anak ne ashkanne utara
ne, orosama, nei utara
gusu
yaishieiwangere
16. 16-24.]
I.
KORINTOS.
479
16
17
18
19
20
21 22 23
24
knni gusu yaiatte iiisa ruwe ne sekor'aiiibe echi eraman,) nei no okai utara otta bene, tap ikip gasu ild wa monraige pisbno an guru otta bene ecbi itaknu kuni kuani ecbi onisbnisbi asb rnwe ne. Orowa, Stepanas newa Portunatos newa Akaikos bene araki an gusu ku yaikopuntek ruwe ne inambe gusu ecbi utara gusu an eikobayep anak ne Inambe gusu ne nei utara sange nisa ruwe ne na. yakun, nei utara anak ne kuramat ne yakka ecbi kon ramat ne yakka sambe sbiturire nisa tambe gusu nei no okai utara orun ramuosbma yan. Akiras newa Asia un karisia utara ecbi ekap na. Priska anak ne koro cbisei ta an karisia tura poron no Obitta no okpj iriwak utara ecbi ekap. ecbi ekap na. Asbkanne cbopsekara ainbe ani utasbpa uwekap yan. Kuani ne Pauros anak ne yaikota koro teke ani Utarapa sbomo ko-omap guru an ecbi ekap na. Utarapa ek. Utarapa ne cbiki, aiyoitakusbi an na. Yesu Kiristo kor'irenga ecbi tura no an kuni ku Kiristo Yesu osbiketa ecbi utara obitta korauikoro. orun ku oiuap-i an na. Amen.
:
KORINTOS UN UTAEA
OTTA AOMAXDE
TU IKINNE AN KAMBI.
1
Ik.
Kamui ireiiga ankushkeiai Kiristo Yesu koro Apostoro ne Pauros, akoro iriwak ne guru Timoteos tura Korintos kotan ta an Kamui karisia otta bene Akaya moshir'ebitta ta okai ashkaiine utara otta bene kambi omande na cbikoro Micbi ne Kamui newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no irenga newa itomo ecbi gusu an na. Cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Kamui newa
:
Micbi,
rampoken newa
obitta
;
no okai omaoma ambe

ani cbi utara
koro Micbibi airamye an na
Kamui
orowa no aomaoma an nunuke ambe ari, nap aeramcbuptek utara cbi omaoma easbkai kuni ne, nep aeramcbuptekbe cbi ki a yakka Sbinuma un omaoma ruwe ne. Inambe gusu ne yakun Kiristo ki aeyairamsbitnere ambe un gusu nuye an no an koracbi, tambe nei no cbi ki omaoma auibe poka Kiristo gusu nuye an no an ruwe ne gusu na. Koroka, cbi utara anak ne aeramcbuptekka cbiki ecbi aomaoma kuni gusu bene ecbi kasbiaobiuki kuni gusu bene an ambe ne sbui, cbi utara aonmoma an cbiki, nei an^be anak cbi utara poka iki ukoracbi an aeramcbuptekbe ecbi ramu,
;
; :
1- 7-16.]
II.
KOKINTOS.
481
10
11
12
shiroma do eyaishipororere kuni ^nsii an omaoma ambe ne ruwe iie gusu ne iia ecbi utara gusii cbi iki cbipacbipa ambe anak ne tumasbnu ne ecbi utara utura aeyairamcbnptekka an koracbi aomaoma kusu ne sekor'ambe eraman ruwe ne gusu ne na, Inambe gusu ne yakun, iriwak utara, Asia mosbiri ta iki aeramcbuptekbe gusu an orusbpe ecbi erampeutek-bi cbi utara kopan ruwe ne esbiporore kiroro isam pakno yupke no a un sbirikirapte an, tane rai kusbki sekoro yainu pakno an ambe ne ruwe un, cbi utara yaikota yai-osbiketa rai kuni aesanniyo-bi an a an, tambe anak cbi utara yaiotta yaiekopasbte sbomoki no, rai guru betopo-sbiknure Kamui eyaikopasbte asb kuni gusu ne ambe ne Sbinuma anak ne ene poro rai ambe orowa no un obaitare nisa, sbui obaitare kusu ne na Sbinuma naa un kaobiuki kuni ne, gusu cbi utara ecbipacbipa sbiriki okai asb ecbi utara ne yakka, koramkoro ki bine utura ikasbiu ruwe ne tambe anak, inne utara ankusbkerai aikrap a un koropare an gusu, cbi utara gusu inne utara yaiiraige ki kuni gusu an ambe ne ruwe ne na. Cbi ki yaiomonnure ika anak ne cbikoro keutum iki pawetesbu ambe ne, Kamui orowa no an asbkanne ambe newa sonep gusu, kam oma wayasbnu-bi ani
:
iki,
13
14
sbomo ne, koroka, Kamui irenga ani mosbir'otta ikip makangane ecbi utara otta ikicbi nisa ruwe ne gusu ne na. Awa, ecbi utara orooitak bembem eraman bembem mosbima nep ne yakka ecbi gusu sbomo cbi nuye ruwe ne aige, okese pakno ecbi utara nei ambe eram.an kuni ku cbipacbipa ruwe ne aine, Utarapa ne Yesu tobo ta ecbi utara gusu cbi utara yaioujonnure koracbi cbi utara ne yakka ecbi
;
15
16
utara gusu yaiomonnure kuni ne, ecbi utara poka sereke gusu en eraman ruwê ne gusu ne na. Orowa, tap ku eisbokoro wa ecbi utara naa sbine irenga akore kuni ne nei etokota ecbi orun ku oman kuni ku ramu nisa aige, ecbi koro kotan akusb cbiki Makedonia mosbiri ta arapa, orowa sbui, Makedonia wano arapa yakun ecbi orun ek bine Yudea mosbiri
:
482
II.
KORINTOS.
[1.
17-24.-2. 1-2.
17
18
19
20
21
22
orun oinan gusu a en payekaire kmii gusu ne na. gusu, nei no ku ramu ita anak ne koshne keutum ku sange nisa ruwe he an? Ku ramuoshitchiu chiki, en otta "ruwe un," "ruwe un," "shorno," " shomo," ani an ambe an gusu kaui esanniyo wa ku ramuoshitcbiu ruwe be an ? Koroka, Kainui anak ne sonep ne gusu ecbi orun cbi ye itak anak ne, " ruwe un," newa " sbomo," ari an itak ambe sbomo ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, ecbi utara tumugeta kuani nev\â Siruanos newa Timoteos ne cbi utara orowa no aeupaskuraa Kamui koro Pobo Yesu Kiristo anak ne, " ruwe un " newa " sbomo " ari an itak ani an ambe sbomo ne, koroka, Sbinuma gusu " ruwe un " ari an ambe ani ne ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Kamui eitaivamkire ambe anak ne nei oro pakno inne ne a " yakka, Sbinuma osbiketa nei ambe anak " ruwe un ne ruwe ne gusu ne na tambe gusu cbi utara gusu Kamui arakuru ankusbkerai, Sbinuma gusu ne yakka " Amen " ari an ambe an ruwe ne na. Orosama, ecbi utara tura no Kiristo gusu un rosbkire bembem ki, un kasbiota bembem ki guru anak ne Kamui ne ruwe ne; Sbinuma anak ne un otta ban omare,
Tambe
aine, cbikoro
sambe osbiketa Ramat emkoso kore
nisa
ruwe
23
ne.
Koroka, kuani anak ne Korintos orun sbomo ek ambe anak ne ecbi eramu-bauge asb gusu an ambe ne sekoro ku keutum kata Kamui ku konisbuk wa
ipawetesbure
eisbokoro
ecbi rosbki
24
ruwe
ne.
Cbi
utara
anak ne
koroka,
ecbi
ecbi
amde enisbpane sbomoki,
nupetne kuni ikasbui utara cbi ne: eisbokor-i an gusu ruwe ne gusu ne na.
2 Ik.
Koroka, sbui kuani oknatara wa ecbi otta sbomo ek kuni ambe yaiosbiketa ku esanniyo okere. Inambe gusu ne yakun, kuani ecbi ramusarakka asb cbiki, ku ramusarakka asb utara mosbima, en nupetnere guru
2. 3-U.]
11.
KORINTOS.
'?
483
inan gura
Aige, tap an ambe kii rawe he an ku ek ita, gusu ku enupetne kuni ufcara ankushkerai a en oknatarare rawe ne kusu ne na aine, ecbi utara obitta gusu ku nupetne kusu ne Inanibe gusu ne yakun, sekoro ku eisbokon ruwe ne. poron no ku sbirikirap bine sambe-ikoni an gusu tambe anak poron no an nupe tura ku nuye nisa echi gusu koroka, ne, shomo gusu echi ramusarakka ku ki nuye an no an otnap ambe ecbi eraman kuni
iie
nuye
;
nisa, ikineipeka
6
7
8
9
10
11
12
13
14
gusu ne na. Koroka, ramusarakka guru an cbiki, sbinuma en ramusarakka sbon:ioki, koroka, (yupke kasbpa sbomo ku ki gusu) sereke ne yakun, obitta no okai echi utara ramusarakka nisa ruwe ne na. Nei no an guru anak ne inne utara ankushkerai apanakte ruwe ne gusu, pakno ne ruwe ne tambe gusu, ecbi utara anak ne shinnai-kane nei guru tusare wa omaoma yak pirika, ikineipeka ika nei no an guru ramusarak kasbpa wa Tapne ne wa gusu, kuani anak ne ecbi utara okere na. nei guru epeka no an omap ambe tumasbnure ash ruwe ne. Tan ikkeu an gusu poka kambi ku nuye nisa, nei ambe anak ecbi utara obitta no okaibe gusu itaknu ruwe be an ari an ambe sbirosh ku eraman kuni gusu ne na. Koroka, gusu ecbi utara anak ne okaibe tusare guru, kuani ne yakka tusare ruwe ue inambe gusu ne yakun, ku tusare okere okaibe anak, atusare ambe an yakun, Kiristo ankushkerai echi rengap gusu ku tusare nisa ruwe ne tambe anak ne Satan iteki un annokara kuni gusu nep ne inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne sbinuma osbkep gusu erampeutekbe shomo cbi ne ruwe ne gusu ne na. Kiristo pirika shongo gusu Troas otta ku ek ita, shui, Utarapa oshiketa en gusu apa asarare wa an ita anak ne, ku iriwak ne Titus shomo anukara gusu ku ramat shiturire eaikap nisa ruwe ne aige, uwetutkopak wa Makedonia mosbiri orun ku oman nisa ruwe ne. Koroka, ramma Kiristo oshiketa un ani wa un annokare hemhem ki, obitta no okai usiiiketa cbi utara ankushkerai koro eramusbbe hura assuru ashte
;
484
15
II.
KOBINTOS.
[2.
15-17.-3. 1-7.
16
17
ki Kamiii otta koyaiiraige an na. Inambe ne yakun, kasbicbiobiuki sbiri an uta.ra otta ne yakka, aisamka sbiri an utara otta ne yakka cbi iitara anak ne Kaniiii orota Kiristo koro pirika bnra usbbe cbi ne ruwe ne oatteke an utara gusu rai wano rai otta an bura ne oatteke an utara otta inotu wano inotu otta an bura ne ruwe ne gusu ne na. Aige, tapan okaibe gusu upakno an guru inan guru ne ruwe be an ? Cbi utara anak ne Kamui itak eoyap kopoye sbiriki inne utara nepkoro sbonio cbi ne koroka, an koracbi nepkoro ki utara, Kamui orowa no an koracbi Kamui tek-samata an koracbi, Kiristo osbiketa cbi ye ruwe ne gusu ne na.
hemhem
giisu
3 Ik.
1
2 3
4
5
Cbi utara anak ne kanna-sbui yaiean:ikinre beasbi ya y Shui, an utara koracbi, ecbi otta bene ecbi orowa no bene a un eamkirire kambi un gusu an kuui am be ne ruwe be an ? Ecbi utara. anak ne cbikoro keutum ta anuye wa an, obitta no okai utara orowa no aorooitak an, cbikoro kam.bi ecbi ne ruwe ne ecbi utara anak ne Kiristo koro kambi ne sekoro anukarabe ne, un orowa no aeiyaisbieiwangere utara ecbi ne, sumi ani anuye ambe sbomo ne, koroka, isbu Kamui kon ramat ani anuye utara ecbi ne sbuma ita kata sbomo ne, koroka, bam oma ita kata cbiesbinnuyep ne ruwe ne. Orowa, Kiristo gusu Kamui orun nei no an eisbokor-i atte keutum cbikon ruwe ne: cbi utara orowa no nep ka an sekoro aeyaiesanniyo upakbe sbomo cbi ne, koroka, cbikoro upak no an ambe anak Sbinuma ka nei ne Kamui orowa no an ap ne asbiri uitaknup gosu upak no an yaisbieiwangere utara ne kuni un kara nisa ruwe ne anuye ikiri gusu sbomo ne, koroka, nei ramat gusu ne ruwe ne; in ambe gusu ne yakun, anuye ikiri anak ne raige ruwe ne, koroka, ramat anak ne sbiknure ruwe ne gusu ne na. Koroka, anuye wa an, sbuma kata sbinnuye wa an rai-bi gusu aeiwangere ambe anak
;
;
3. 8-18.]
II.
KOEINTOS.
485
ne, koro
imnuhu nupeki an gusu Israern nn utara anak Mose koro sancha oriin ingara eaikap pakno, aisamka
gusii
8
9
10
11
12 13
14
15
16
17
18
an nupeki ek yakun, nekon a ramat gusu aeiwangeie ambe naa kasu no nupeki-ushbe sbomo ne ruwe be an ? Inambe gusu ne yakun, katpak kore gusu an aeiwangere ambe anak ne nupeki ne cbiki, oupekare gusu an aeiwangere ambe anak nupeki gnsu kasu no nuye an no nupeki- usbbe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, son no newa, eikaunu an no an nupeki an gusu, anupekte an ambe anak ne ene Okere wa nei no sbomo anupekte nisa ruwe ne. isambe anak ne nupeki-usbbe ne cbiki, kasu no isam sbomoki ambe anak nupek otta an ambe ne ruwe ne gusu ne na. Tap koracbi an cbipacbipa ambe cbi koro gusu, aige, sbiri rametok koro itak cbi eiwange ruwe ne okere kusu ne sbiri an okaibe okese Israeru un utara kashioingara sbomoki kuni ne nankamup ani koro nanu sesbke Mose ukoracbi sbomo cbi ne ruwe ne. Koroka, ]iei utara koro keutum anisbtere an inambe gusu ne yakun, tane an etobogeta pakno fusbko aeuitaknu kambi oroaoitak ita, nei nankamup auk sbomoki no an ruwe ne; awa, Kiristo osbiketa nei ambe aisanika nisa ruvê ne na. Koroka, tanto pakno, bembara ne yakka Mose oroaoitak an ita anak nankamup kata ne nei koro keutum utara an wa an ruwe ne. Koroka, bembara ne yakka sbinuma anak Utarapa orun bosari yakun, nei nankamup auk ruwe ne. Utarapa anak ne nei Eamat ne ruwe ne aige, Utarapa kon Eamat an usbiketa rengaine an ambe an ruwe ne. Koroka, obitta no okai cbi utara anak ne nankamup isam no yaikunnukarape otta an nei no Utarapa koro nupeki nukara bine Eamat ne Utarapa orowa no an koracbi poka nupeki wano nupeki otta nei sbinep ne an noka nepkoro a un ekarakara an ruwe ne na.
;
486
II.
KORINTOS.
4 Ik.
[4. 1-11.
gusu an kunip koro

2
anak ne tan yaishieiwangere aerampoldwen wa akore korachi shomo ramurai ruwe ne koroka, anuina
g;usii,
Tambe
chi utara
wa
okai gusu,
okai gusu yainikoroshma kuni ambe chi wa, irarabe gusu apkash shomoki, samata,
itak
wa
emaka
Kamui
10
1
shunge no eiwange shomoki ruwe ne; koroka, sonep nukare gusu Kamui tek- samata obitta no okai utara koro keutum otta yaikota yaiashte ruwe ne. Koroka, chi ye pirika shongo akamure chiki, aisamka kor'an utara gusu akamure ruwe ne tan moshiri gusu an Kamui anak ne eumbipka utara koro keutum shiknakte nisa ruwe ne Kamui nokaha ne Kiristo koro nupeki otta an pirika shongo oma pekere anak naa shomo nei utara orun hetuku kuni gusu ne na, Inambe gusu ne yakun, chi utara anak ne yaieupaskuma shomoki, koroka, Kiristo Yesu anak Utarapa ne korachi an orusbpe eupaskuma ki, samada, Yesu kor'irenga gusu chi utara anak echi koro uitek utara chi ne sekor'ambe eupaskuma ruwe ne gusu ne na. Yesu Kiristo koro nanuhu otta Katnui nupeki gusu an eramanbe oma pekere koropare kuni gusu chikoro keutum ta pekere kotomka Kamui anak ne kunne-i wano pekere at kusu ne, ari an itak ani ye Kamui ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, nei shiri poro kiroro anak ne un orowa no shomo ne, Kamui orowa no an kuni gusu, toitoi op oshiketa chi utara tan ikoro kon ruwe ne hunak peka wano ne yakka aeurarapa an a yakka, shomo yairamkoiki ruwe ne keutum chiutumashbare an a yakka, shomo ramu-nin aekeseamba an a yakka, sbomo akohoppa an ahachire an a yakka, shomo aisamka an na Yêsu koro inotu poka chikon netobake oshiketa anukara kuni ne, ramma kane akon netobake otta Yesu araige ambe sei shiri an ruwe ne. Yesu koro inotu poka chikoro rai kuni ]<am oshiketa anukara kuni ne, ishu wa okai chi utara anak ne ramma kane Yesu rengap gusu rai-i orota aekoshi sbiriki an ruwe
:
;
4. 12-18.-5.1-1-]
II.
KOEINTOS.
487
12
13
14
giisu rai ambe anak ne un onnaigeta iki koroka, inotu anak ne ecbi onnaigeta iki Koroka, nkoracbi an eisbokor-i oma ramat sbiriki. cbikoro bine ene ene cbiesbinnuye wa an koracbi, Ku eisbokon nisa, tanibe gasii ku ye ruwe ne cbi utara ne yakka eisbokoro, tambe gusu itak ne yakka ki ruwe ne Utarapa ne Yesu betopo-sbiknurep anak ne Yesu tura un hetopo-sbiknure poka ki bine ecbi
ne.
Tambe
ne,
ruwe
15
tura no un yange kusbld ambe cbi eraman sbiriki Inambe gusu ne yakun, obitta no okai ruwe ne. okaibe anak ne ecbi rengap gusu an ambe ne, tambe anak nei irenga inne utara gusu naa nuye an no
16
wa Kamui arakuru ankusbkerai koyaiiraige ambe aporore kuni gusu an ambe ne ruwe ne. Tambe gusu cbi utara sbomo ramu-rai koroka, cbikoro soige an ainu anak ne munin koran a yakka,
akara
;
17
18
onnaigeta an ainu anak ne to pisbno asbirilâra an ruwe ne. Inambe gusu ne yalam, irukai patek an kusbki cbikoro kosbne aeramcbuptekbe anak ne cbi utara gusu naa kasu no kasu no an aokere shomoki aine, cbi utara anak ne pase arakuru kan ruwe ne anukara okaibe orun ingara sbomoki, koroka, sbomo anukara okaibe orun ingan ruwe ne: inambe gusu ne yakun, anukara okaibe anak ne a,okere lamip ne koroka, anukara sbomoki okaibe anal^ aokere sbomoki kusu ne na.
; ;
5 Ik.
3 4
Cbikoro kasb ne toitoi oma cbisei isam yakun, isam sbomoki kando osbiketa Kamui orowa no akarape an, teke ani sbomo akarape cbisei an ari an ambe cbi eraman ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, son no newa cbi utara oromande bine kando orowa no an cbisei ani aeyaitomcbiure kuni eyaikateaine, aeyaitomcbiure cbiki atusa kara ruwe ne Son no poka tan kasb koracbi sbomo anukan na. osbiketa okai cbi utara anak ne pase no asbikere wa oromande tambe anak asbirarayere rusuibe gusu
:
488
II.
KORINTOS.
[5. 5-16.
shomo
lie,
ne, koroka, kashi chiutouicbiure rusuibe

rai Ivuni
gusu
ambe anak ne inotu ani aruki kuni gusu ne na. Tap an ambe gusu un kara guru anak ne Kamui ne ruwe ne, aige, Sbinuma anak Earaat emkoso un kore nisa ruwe ne na. Tambe gusu
aige,
ramma rametok
7
chi
koro, aige, koro uni ne netobake ta
8
9
10
11
12
an ambe anak ne nukarabe gusu sboino ne koroka eishokor-i gusu apkasb asb ruwe ne) cbi utara rametok koro ari ku ye, aige, netobake ande wa Utarapa tura uuita an rusui ruwe ne. Tambe gusu, unita ne yakka, oyakta an yakka Sbinuma nupetnere kuni ne iki rusui ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne netobake ani cbi kichi okaibe gusu, pirikap bene v/enbe bene, nei okaibe gusu a un koropare kunip uina kuni ne, pisbno pisbno Kiristo koro koipisbi gusu an amset kotcbaketa anukara kusu ne gusu ne na. Tambe gusu, Utarapa asbitoma ambe eraman gusu, cbi utara anak ne ainu utara onisbnisbi ruwe ne a aine, ecbi koroka, Kamui otta aeyainukare an na koro keutum ta ne yakka a un aeyainukare kuni ambe ku cbipacbipa ruwê ne. Cbi utara anak ne
okai rapolêta, Utarapa
ari
wa eoyake an
eraman (inambe gusu ne yakun,

;
cbi utara
]ânna-sbui ecbi otta yaieamkire sbiri sbomo ki, koroka, soige wa yaiomonnure wa keutum ta iki sbomoki utara orun ese itak ecbi ki easbkai kuni ne, ecbi utara yaiomonnure ika akore ruwe ne. Cbi utara
14
15
16
yakun, nei ambe anak Kamui gusu an yakun, ecbi utara gusu ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kiristo koro omap ambe anak ne un ekarire ruwe ne sbinen anal^ ne obitta no okai utara gusu rai nisa, tambe gusu obitta no okai utara rai okere ruwe ne ari cbi esanniyo asb ruwe ne awa, sbiknu wa okai utara anak ne tewa no yaikota gusu isbu sbomoki, koroka, nei utara kotcbane rai wa betopo-sbiknu guru gusu isbu kuni ne Sbinuma anak obitta no okai utara kotcbane rai nisa ruwe ne. Tambe gusu, tewa no poka, cbi utara anak ne kam gusu an aiiiu eamkiri sbomoki aige,
cbiitasare
ambe ne
sbui, yaieasbirikara
5.
17-21.-6. 1-5.]
n. KOEINTOS.
489
17
18
19
gusu an Kiristo chi eamkiri nisa a yakka, tane anak ne nei no chi eamkiri shomoki ruwe ne gusu ne Tambe gusu, inan ne yakka Kiristo oshiketa an na. chiki, shinuma anak ashiiipe ne fushko okaibe paye wa isama ingar'an, asbiripe ne akan nisa ruwe ne. Koroka, obitta no okaibe Kamui orowa no an ambe ne, awa, Shinuma anak ne Kiristo gusu yaikota epeka un eramuritenka, aige, nei aeramuritenka koeyaishieiwangere-hi un kore nisa ruwe ne na nei ambe anak ene an ambe ne, Kamui anak Kiristo oshiketa an wa yai otta moshiri eramuritenka shirild an, awa,
:
kam
moshiri koro ohaita buri shomo esanniyo; aige, ramuritenka gusu an itak un shikkashimare nisa ruwe
ne.
20
21
gusu, chi utara anak ne Kiristo gusu utara ani chi ne, Kamui chi utara Chikokatpak eramushonishnishi shiriki korachi nep. kare guru anak ne chi utara gusu akokatpakbe ne akara tambe anak ne chi utara shinuma oshiketa Kamui oupeka auabe ne akara kuni gusa ne na.
Tambe
ateshkara
6 Ik.
1
Orowa, ukomonraige wa
iteki
irenga echi akore kuni ne ne
raka isam no Kamui yakka koramkoro ash

nisa,)
eclii
ruwe
2
ne.
pirika ita eclii otta
(Auu kuui
ku inu
Orowa, kashiobiuld kuui
tolio ta
kuaui
ikashui nisa ruwe
iie,
ani an itak ani Shinuma ye nisa ruwe ne gusu ne na ingar'an, (ingar'an, tane anak auk kuni pakihi ne tane anak ne kashiol>iuki kuni toho ne ruwe ne) otta chi utara yaishieiwangere ambe anak ne iteki achipayere kuni gusu, nep ne yakka gusu ureechiure kuni koroka, nep ne yakka otta ika iteki koropare na Kamui gusu yaishieiwangere utara chi ne korachi poron no an yaikota yairamatte no okai anro yaiyupupu ambe otta bene, aeramchuptekbe otta bene,
; ;
: ;
aeishiramne-hi hene, shirikik
otta
bene,
otta
yairamkoiki
bene,
ambe
otta
chisei
ambe
ipakashnu
490
otta
II.
KOEINTOS.
otta
[6. <3-16.
6
7
bene, saka}^ otta sbiure ambe otta bene, sbomo ramnn ki ambe otta bene turu-sakbe otta bene, eramatu a^mbe otta bene, ramusbipoiore otta bene, ramubaiige-bi otta bene, Asbkanne Earn at otta bene, sbunge sak no an omap ambe otta bene, son no an itak otta bene, Kamui kiroro otta bene sbimontek samata ne yakka bariki-tek samata ne yakka ou-
aomare
inoni
ambe
bene,
otta
bene,
10
11 12
13
peka ne bayokbe ani, aeoiipakbe ani ne yakka ayainikorosbmarep ani ne yakka, areika assuru ani ne yakka, wen assuru ani ne yakka kokandama ki utara koracbi ne a yakka, son no ambe ne sbomo aeamkiri utara koracbi ne a yakka, pirika no aeamkiri rai utara koracbi ne a yakka, ingar'an, sbiknu ash ruwe ne apakasbnu yakka, sbomo aronnu oknatara koracbi ne a yakka, ramma nupetne, oteksak koracbi ne a yakka, inne utara oteknure nep ne yakka sak no an koracbi ne a yakka, obitta no okaibe kon ruwe ne na. Korintos un utara'' ecbi utara gusu cbikoro parobo maka wa an, cbikoro sambe aporore wa an na. Ecbi utara anak ne cbi utara gusu yairamkoiki sbomoki, koroka, yaikota ecbi koro keutum gusu yairamkoiki ruwe jie. Aige, gusu ukoracbi an iwa3'ebe epeka (nokan utara otta aye-bi koracbi nep) ecbi utara ne yakka aporore wâ an yan.
; ; ; ;
14
userekotukka
15
16
utara tura iteki aoubaita no ikasbpaotte otereke ambe anak oupeka ambe gusu nep tura no ikicbi kuni ambe an a ? Orowa, nekon a pekere anak ne kunne-i tura ikoan ruwe be an? Sbui, Kiristo anak ne Beriaru gusu nep irenga an a? Samata, eisbokoro guru anak ne sbomo eisbokoro guru tura Orowa, Kamui kora nepi usbike kon ruwe be an? kenru anak ne potoki-noka tnra nepi uweramuosbmap ana? Inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne isbu Kamui kora kenru cbi ne Kamui ene ye -hi poka koracbi ne, Kuani anak ne nei utara osbiketa
eisbokoro
js,n
;
Sbomo
Ku
osbiroma,
osbiketa
Ku
apkasb kusu ne
aige,
6,
17-18.-7. 1-7.]
II.
KORINTOS.
491
kuaiii nei ntara
17
nei utara
Nei
ari
koro Kamui ku iie kiisu ne, orowa, ku goro nirup ne knsa ne. Tambe pjusu,
nyake oUai
yaii,
titara tiiinnge waiio arald \va nei
Utarapa
ital?,
IB
Saraata tuin-usbbe iteki touioosliiua yaii Yakuii, Kuani eclii uiiia kiisu ne, Aine, echi utara gusn Micliilii Ku lie knsu ne, Eclii utara anak ne Ku okkai polio Ku nnitne poho eclu ne kusu
;
ne na,
ari
nep ne yakka
ki easlikai
Utarapa ye
nisa
rawe
ne.
Ik.
Tambe gusu, iriwak utara, tan eitaka/nkire ainbe cbikoro wa okai gusu, kam newa raniat otta an obitta no okai turn gusu yaituru-sakte yanro, aine, Kainui koisliitonm wa asbkanne ainbe eramushinnere ki. Un gusu ecbi koro sambe sarare yan cbi utara anak ne inan guru ne yakka sbomo wende, inan guru ne yakka sboino koisamka, inan guru ne yakka
;
6
7
kokandauia gusu yaiepirikare ambe sbomo cbi ki ruwe ne. Tap ambe ku ye-bi anal?: ne ecbi akokatpakte gusu sbomo ne inambe gusu ne yalcun, teeda ku ye-bi koracbi, utura rai utura sbiknu kuni gusu, echi utara anak ne cbikoro keutum ta okai ruwe ne gusu ne na. Ecbi epeka ku ye itak anak ne sbiri rametokkorobe ne, ecbi ankusbkerai ku yaiomonnure ambe anak ne poro ruwe ne aomaoma ambe ani kuani aesbikte wa an, obitta no okai cbi ikicbi eramcbuptekbe tuuita nupetnep eika ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne Mailed onia orota araki wa okai yakka cbikoro kam wa ne gusu sbini usbike isam a koroka nei yakka eramcbuptekka anjbe an; soigeta ukoiki an, Yakka, onnaigeta isbitomap an ruwe ne gusu ne na. yaieoiipakka utara omaoma Kamui anak ne, Titus ek-bi ani un omaoma ruwe ne ouse sbinuma ek ambe ani patek sbomo ne, koroka, ari sbinuma echi
: :
492
II.
KORINTOS.
[7.
8-U.
10
11
12
13
14
ankashkerai aomaoma ambe, echi ki eyaikatekara ambe, ecbi yaituwasbkarap ambe, en gusu ecbi seisek man keutum koro ambe un nure sbiuiki ambe gusu ne yakka ne nei ambe gusu naa masbkin ku impatne mwe ne. Ku omande kambi gusu kuani echi oknatare ash, awa, teeda ku eyaikopasb a yakka tane shorao ruwe ne nei kambi anak ecbi oknatare nisa sekor'ambe ku nukara, koroka, ouse an pa.kibi ufcuru patek ne ruwe ne na. Ecbi utara anak ne aoknatare gusu ku nupetne sbomoki koroka echi ayaikokatpakfce pakno ecbi aoknatare ambe ku enupetne ruwe ne: inambe gusu ne yakun, un gusu nep ne yakka shomo echi akoisamka kuni ne, Kamui kooripak korachi echi aoknatare an. Kamui kooripak an oknatara ambe anak ne kashiaobiuki kuni gusu an yaikokatpakbe hetukure, aige, nei ambe gusu yaikopash ushike isam ruwe ne koroka, moshiri gusu an oknatara ambe anak ne rai ambe hetukure ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, tapne an ambe ingar' an, Kamui kooripak nei no echi aoknatare gusu anak ne, echi tumugeta nep yuptek no echi iki bumi ruwe un, nep kikikara ambe ruwe un, nep lînrakara ambe! ruwe un, nep ishitoma ambe! ruwe un, nep eyaikatekara ambe ruwe un, nep seisek mau keutum ruwe un, nep ikemnu a'nbe bumi! nep ne yakka nei orushpe gusu echi utara anak ne turu-sakbe ne sekoro echi yaiashte nisa ruwe ne. Tambe gusu kuani anak ne echi orun kambi ku omande nisa a yakka, wenbe iki guru gusu bene, akoiwende guru gusu bene shomo ku JRiye, koroka, un gusu yuptek no echi ikichi ambe anak ne Kamui shik-samata echi orun anukara kuni gusu nep ne. Tambe gusu, chi utara anak ne aomaon:ia okere rapoketa aige, aomaoma shiriki Titus iki nupetne ambe gusu, chi utara naa shiri nupetne ash nisa ruwe ne, obitta no okai echi utara gusu Shinuma kon ramat shiturire nisa ruwe ne gusu ne na. Nep ne yakka epeka echi utara gusu shinuma ankushkerai ku yaiomonnure yakun shomo a en yaiuikoroshmare nisa ruwe ne koroka, soiiep ani
;
; : ! ! !
7.15-16.-8.1-9.]
II.
KORINTOS.
493
15
16
no okaibe ecbi otfca cbi ye koracbi, Titus kotchaketa ku ki yaiomonnure ambe ne yakka sonep ne anukan nisa ruwe ne. Orowa sbinuma onnaigeta an oixiap ambe anak ne ecbi atara gasa naa nuye an no an aige, ecbi utara anak ne bemanda isbitoma wa tnsasbke bine sbinuina uk, aine, ecbi obitta no iki koitaknu ambe esbkarun ruwe ne gusu ne na. Nep ne yakka gusu ecbi ankusbtapne ku ramuritetke gusu ku nupetiie ruwe ne na.
obifcta
;
8 Ik.
1
Nei samaketa, iriwak utara, Makedonia mosbiri ta okai karisia utara otta akore okere Kamui irenga ecbi nnre asb nisa awa, nei utara poron no aeramcbup;
4
5
tekka gusu auwande rapoketa sbi no nupetne, aige, nei utara son no irapokkari ne a yakka nuye an no aeoteknup gusu ne a an na. Inambe gusu ne yakiin, Nei utara kiroro an tambe epawetesbu ku ki-bi pakno, ruwe un, kiroro eikaun pakno rengaine iki nisa, kurukasbike tap irenga gusu bembem, utura asbkanne utara otta yaisbieiwanp;ere kuni gusu benibem poron no un koramkon nisa ruwe ne aine, nei no iki wa cbi utara cbipacbipa asb koracbi sbonio ne, koroka, bos hike no yaikota Utarapa oLta yaikoropare, orowa no Karaui irenga gusu un Etoko wauo Titus otta yaikoropare nisa ruwe ne na. anak ne eatpake ki koracbi sbinuma ecbi osbiketa tan irenga ne yakka eramusbinnere kuni ne cbi utara sbinuma onisbnisbi pakno ne ruwe ne. Koroka, bemhem, itak gusu bembem, eisbokor-i gusu eramusbbe gusu bembem, yuptek no iki ambe gusu bembem, un omap kuni ambe gusu bembem, orowa nep ne yakka gusu bembem ecbi nuye an no okai ruwe ne koracbi, tambe nei no tan irenga gusu ne yakka nuye an no okai kuni ki wa en kore. Ipawetenge nepkoro an no sbomo ku itak, koroka, njosbima okai utara yuptek no iki ambe ankusbkerai ecbi koro omap-bi sonep ne yakka ku sonnere ruwe ne. Cbikoro
;
494
II.
KOBINTOS.
[8. 10-20.
10
11
12
13
14
15
16
17
IB
19
20
Utarapa ne Yesu Kiristo koro ireiiga echi eramaii ruwe ne gusn ne na Sbinuma anak ne oteknu rawe ne a yakka, echi utara gusu oteksakbe ne akara, tambe anak ne Bbinmna ki oteksak-bi ankusbkeraipo ecbi utara aeoteknure kuni giisu ne na Tata otta esanniyop ku sange na sbine pa etokota bosbiki no beasbire ecbi utara anak ne ouse iki ambe gusu patek sbo?no ne, koroka, keutum atte ambe gusu ne yakka, ecbi ki kunip ne ruwe ne. Koroka, tane nei iki kuni ambe eramusbinnere yan keutum atte wa ild rusui pambe an nei no, ecbi ki kat an koracbi, nei no eramusbinnere kuni gusu ne na. Tnambe gusu ne yakan iki rusui sarabe an yakun, ainu koro koracbi aespnniyo ruwe ne, sbon:io koro nei no aesanniyo sbomo ki ruwe ne. Koroka, mosbima okai utara asbinire wa ecbi eyairamcbuptekka gusu nep sbomo ne koroka, uweerepak no an ambe ne gusu an ap ne ruwe ne tane an ecbi koro nuye an no an ambe anak ne nei utara eikobayep upakte ruwe ne, nei utara koro nuye an no an ambe ne yakka echi eikobayep upakte ruwe ne uweerepak no an ambe an kuni gusu ne ruwe nenarene cbiesbiiinuye wa an koracbi an na Poron no enmasbnu guru anak elâsbimap pon no ka slionio koro, orowa, pon no eumasbnu guru gusu eikobayep isam ruwe ne. Koroka, nei ukoracbi an ecbi utara gusu seisek no iki rusui keutum Titus koro sanjbe ta omare Kamui otta koyaiiraige an na. Sbinuma son no poka cbi ki onisbnisbi-bi inu, koroka, sbi no seisek keutum koro wa an gusu, yaikota rengaine eclii ortm oman nisa ruwe ne. Orowa, obitta no okai karisia tumta pirika sbongo gusu iramye assuru-liu koro iriwak sbinunm tura omande asb okere ruwe ne nei ambe patek sbomo ne, koroka, Utarapa koro araguru gusu otta cbi utara yaisbieiwangere asb tan irenga ankusbtapne un tura no payekai wa cbi ki rusuibe ecbi nure kuni ne karisia utara orowa no ne yakka anujê nisa ruwe ne: samata, inan guru ne yakka otta cbi yaisliieiwangere asb nuye an no ambe gusu iteki un kokatpakte
; : ;
;
8.21-24.-9.1-5.]
II.
KORINTOS.
495
21
22
23
24
kuni ild koro an: inambe gusa ne yakun, Kaiiiui shik-sam patek shomo ne, koroka, utava shik-sainta ne yakka pirika okaibe eyaikosbirainshuiba asb ruwe ne giisu ne na. Sbui, inne okaibe gusu kanna-kanna seisek keiituni koro kunak ecbi uwande cbikoro iriwak nei iitara tura no payere asb ruwe ne, aige, tane sbinuma anak ne naa sbi no seisek keatuni koro, ecbi ntara gusu sbiri poron no eisbokor-i atte wa an ruwe Titus gusu uwepekennu guru an ne gusu ne na cbiki, sliinuma analv ecbi utara gusu en tura no iki wa nionraige kor'an ruwe ne cbikoro iriwak utara gusu ecbi uwepekennu cbiki, nei utara anak karisia utara koro a]}ostoro utara ne, Kiristo koro araguru ne ruwe ne. Tambe gusu, karisia utara kotcbaketa nei utara otta ecbi ikicbiomap ambe bembeni, ecbi utara gusu cbi ki yaiomonnure anibe ika benibeiu nukare wa en kore yan.
;
9 Ik.
1
Asblvanne utara otta yaisbieiwangere ambe gusu ku
nuye katu anak ne ecbi utara gusu ikasbima an ambe ne ruwe ne inanibe gusu ne yakun, ecbi ki rusui kat ku eraman, aige, ecbi utara gusu Makedonia kotan un utara otta ku yaiomonnure ki, awa, x4kaya kotan anak samata, sbine pa etoko wano etokooiki pakno ne ecbi lioro seisek no iki keutum anak ne nei utara tun:ita okai inne utara paraparasere nisa ruwene gusu Koroka, tapne amjoe gusu ecb utara ankusbne na. tapne an cbi ki yaiomonnure ambe anak ne il<a raka asakte kuni ne ecbi orun iriwak utara ku arapare nisa ruwe ne tambe anak, ku ye-bi koracbi, ecbi utara ikineipeka etokooiki an okere kuni gusu an ambe ne nekon a, Makedonia mosbiri wano en tura no araki utara oka wa, sbomo ecbi etokooiki an ambe anukara cbiki, cbi utara anak ne (ecbi utara, sbomo cbi ye na) tap an ikkewe gusu sboujo aeyainikorosbmare kuni ruwe ne. Tambe gusu, onisbnisbi ku ki wa. iriwak utara anak ne etokota ecbi orun paye bine etoko
: ; ;
:

496
II.
KORINTOS.
[9- 6-14.
wano ecbi eitakamkire eikrap hosbiki no akare kuni ambe anak ku ki kunip ne sekoro ku esanniyo nisa nei ambe aimk ne aetokooiki wa an korarape ne-bi aeyaikoshipuinere an anibe nei no an ambe sbomo
6
7
nep kuni gasu ne na. Sbibopinupka wa etoita Koroka, tambe ku ye-bi gur'anak ne sbibopinupka no nange kusu ne, eikanno Ecbi etoita gur'anak ne eikanno nange kusu ne na.
:
utara yaikota yaikota koro

lacbi ki
keutum ta esanniyo kosambe oknatara sbomo ne no, asangere ûsu sbomo ne no ki yan, Kamui aimk ne nupetne no Orowa, koropare guru omap ruwe ne giisu ne na. Kamui anak ne obitta no okai irenga ecbi utara gusu nuye an no Icara easbkai tambe anak, nep ne 5'akka gusu ramma-kane ecbi ara yaiyainuwere bine obitta no okai pirika ikip otta nuye an no iki kuni gusu ne Ene cbiesbinnuye wa an koracbi ne ruwe ne
yan
;
Shimmia anak ne lit we ne

;
cliieshitchari. otek-sak
gum
orota koropare nisa

na.
Shiniima koro oupeka ambe anak
ramma pakno au kusu ne
10
11
12
13
14
Orowa, etoita giiru otta piyebe sange, ibe kuni gusu aep sange gur'anak ne aetoita gusu ecbi koro piyebe poroie wa kore bembera ki, ecbi ki oupeka an ibebe innere bembem ki kusu ne na ecbi utara nep ne yakka gusu ara eikaunno aepirikare an na, tambe anak un gusu Kamui lôyaiiraigere ikip ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, tap an moni gusu yaisbieiwangere aml)e anak ne asbkanne utara eisbiramne-i unjomare patek sbonjo ne, koroka, Kamui otta inne no okai nei koyaiiraige ambe betukure poka ki ruwe ne utara anak ne tap an aeyaisbieiwangere-bi uwande ankusbkerai, Kiristo koro Piiika sbongo gusu an eyaipusbi-bi ekoitaknu ambe gusu bembem, nei utara otta ne yakka obitta no okai utara otta ne yakka nuye an no tura no ecbi ikicbi gusu bembem Kamui koiran^ye sbiriki okai an ruwe ne aige, nei utara yaikota ne yakka, ecbi utara gusu inonno itak ki bine, ecbi onnaigeta an Kaiuui poro irenga gusu
:
:
9.
15.-10.
1-10.]
II.
KORINTOS.
497
15
Koro ye ecbi eyaikatekara sbiri okai ruvve ne na. eaikap palaio an eikrap gusn Kamui koyaiiraige an na.
10 Ik.
3
4
10
Echi tumugeta an ita yaieoripakka, koroka, tane oyakta an wa ecbi epeka rametokkoro Pauros ne kuani anak ne, Kiristo gusu an ramusbironia ambe newa rotcba anibe giisu ecbi onisbnishi asb na ruwe un, kam nei no apkasb koracbi utara cbi ne sekoro esanniyo an utara epeka echi tura no ku an ita rametokkorobe ku epukitara kuni ku esanniyo, atte keutuni gusu an rametokkorobe shonio ku sange kuni ne kn koramkon na. Inambe gusu ne yakun, chi utara anak ne karu oshiketa an wa apkasb yakka, kam iki nei no sbomo tumicbikon ruwe ne (tumi giTsu an chi koro eshipopkep anak ne kam orowa no an ambe sbomo ne, koroka, kiroroashnu ambe hokushte gusu Kamui tek-samata okirasbnup ne ruwe aesanniyo ambe newâ nep ne yakka Kamui ne) eramnshbe epokba arikuare an ri ambe obitta hokushte, samata, obitta no okai yainu-hi Kiristo oTta koitaknure kuni ne usshiunere ruwe ne orowa, echi ikichi itaknu ambe auweomare chiki, obitta no okai itakkashi ambe koikemnu gusu etokooiki an ambe ne ruwe ne na. Echi utara anak ne eclii nan kotpoketa korobe ne sekoro Kiristo orun ingara shiriki. yaioshiketa eishokoro inan guru ne yakka an chiki, yai-tura kaima-shui tambe yaikoshiramshuibarero shinuma anak ne Kiristo korobe ne-hi koracbi, cbi utara ne jâkka ene ani ne ruwe ne. (Echi hokushte gusu sbomo ne a koroka ecbi roshla're ash lami gusu Utarapa koropare) cbi koro niondum gusu nekon a pon no poro no ku yaiomonnure yakka sbomo kuani echi yainikoroshmare ash kusu ne: tambe anak ku omande kambi ani echi ishitomare noine an ambe sbomo a en esanniyo kuni gusu nep ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, shinuma ette kambi anak ne pase newa yupkep ne koroka, koro tumama kat anak
:
498
II.
KORINTOS.
:iO.
11-1811.
1-2.
11
katchakbe iie, koro itak nep iie aramu kunip shouio ne ruwe ne, ani nei utara ye ruwe ne ausu ne iia. Nei no sbidki an gur'anak ne, cbi utara oyakta an wa kambi kata anuye wa an itak an nei no, ecbi tura okai ita ne yakka nei no ikicbi utara cbi ne ruwe ne Inambe gusu ne yakun, cbi 12 sekoro esanniyorero. utara anak ne yaikota yaiasbte seieke an utara tura ukonukara bene tura no okai wa aesanniyo kuni bene koroka, nei utara ki rusai kasbpa utara sbonjo cbi ne yaibekota anak ne utasbpa yaikota yaiuwepakari bembem ki, yaitura yaiuweukonukara bembem Id 13 bine eranisakbe ne ruwe ne. Cbi utara anak ne yaiomonnure kaslipa sbomo cbi ki kusu ne, koroka, ecbi orun poka epa kuni pakno Kainui un ousu koimek wa kore aepakari nei no an ikiri koracbi ki 14 kusu ne gusu ne na. Inanibe gusu ne yakun, cbi utara anak ne ecbi oro pakno sbomo epa nei no, njasbkinno yaituriri kasbpa koracbi sbomo ne ruwe ne ecbi oro pakno poka Kiristo koro pirika sbongo osbiketa bosbiki araki asb nisa ruwe ne gusu ne na 15^ mosbima utara iki ikip gusu eetasa poron no yaionionnure sbomoki koroka, ecbi eisbokor-i attep sbukup koracbi, cbi utara ikicbi ikiri nei no naa nuye a,n no an ambe betukure gusu ecbi tumta a un 16 poiore kuni cbipacbipa asb ruwe ne tambe anak ne ecbi eikusbketa okai usbike ta pirika sbongo eiipaskuma asb bine niosbitna utara iki ikiri cbi teksainata etokooiki ambe gusu sbomo yaiomonnure kuni gusu an ambe ne ruwe ne. Koroka, yaiomon17 nure guru an cbiki, Utarapa gusu yaiomonnurero. 18 Inamlê gusu ne yakun, yaibekota yaiasbte gur'anak ne auwande wa iramye kunip sbomo ne, koroka, Utarapa asbtep anak ne airamye an na.
:
:
11 Ik.
1
Ku rau:iat-sakbe gusu pon no ecbi eyaisbiporore kuni ku kon rusui: son no poka en eyaisbiporore ecbi Kamui san ikoitupa ambe ani ecbi ki nisa ruwe ne.
11. 3-12.]
n. KORINTOS.
499
utara gusu ku ikoitupa rnwe iie: inambe giisa ne yakun, shine boku ne guru otta kuani echi kore
okere, tnru-sak-iiiat nei
no Kiristo otta kuani ecbi yange asb kuni gusu ne na. Koroka, ikineipeka nekon a ka, okokko irara wa Hefa kokandama korachi, ecbi koro keutuin anak Kiristo epeka kuni gusu an sonep newa tnru-sakbe gusu awende kuni ku Hemanda gusu ne yakun, ek isbitoma ruwe ne. cbi utara eupaskuum asb sboino anak ne kusbld guru niosbima an Yesu eupaskuma bene ki yakun, sbui, teeda ecbi akore ramat ruosbima an ramat ecbi uk bene ki yakun, saniata, sborao ecbi uk okere mosbima an pirika sbongo ecbi uina hene eclii ki yakun, Kuani anak ne nei iyotta eyaisbiporore yak pirika pase Apostoro utara gusu pon no ka pokasbiiu guru sbomo ku ne ruwe ne ari ku yainu ruwe ne gusu ne na. Koroka, itak gusu rainat-sakbe ku ne a yakka, eramusbbe gusu ramat-sakbe sbomo ku ne son no newa, ecbi utara gusu obitta no okai utara tumugeta nep ne yakka sarare asb nisa ruwe ne. Sainata, ecbi utara ariknare kuni ne kuani yaieoripakka bine oro sak no Kamui pirika sbongo ku eupaskuma gusu katpak ku ki nisa rawe be an ? Kuani anak ne ecbi utara gusu yaisbieiwangere kuni ne, mosbima okai karisia orowa no pummaba l<;o-uk bine ko-ikka nisa ruwe ne; orowa, ecbi tura no ku an wa eisbiratnnep an ita anak ne, inan guru ne yakka
sbomo ku iramu-ikurukurure nisa iriwak utara Makedonia kotan orowa no araki ita ku eisbiramnep eramusbinnere nisa ruwe ne gusa ne na orowa, nep
;
;
10
11
12
iramu-ikurukuru kuni ne leu yaisbikkasbiina nisa ruwe ne sbui nei no ku an kuni ku yaisbikicasbima kusu ne na. Kiristo koro sonep anak ne en onnaigeta an ne-bi koracbi, Akaya mosbiri ta tapan yaiomonnure auibe gusu inan guru ne yakka en onnere sbomoki nangon na. Heinanda gusu? Kuani sbomo ecbi omap asb ruwe ne gusu ne ya ? Kamui eratnan. Koroka, iki ika kon rusui utara gusu an ikkeu ku isamka kuni ne ku ki kor'an okaibe
ne yaklca gusu
iteki ecbi
500
II.
KORINTOS.
[11. 13-23.
ikichi kiishki im, otta
nei utara yaioinonDure gnsu,
13
anukara kuni p;usu ne na. Inaiube gusu ne j'akmi, nei no okai utara anak ne
chi utara korachi Dei utara
chinore
apostoro
ne,
kokandama
ikichi
utara
ne,
14
15
nep kuni ne yaikota yainere utara ne ruwe ne gusu ne na Tambe anak iyokunnure kuni ambe shomo ne inambe gusu ne yakun, Satan poka yakota Kareui koro nupeki an liauturunibe nep kuni ne yainere ruwe ne. Tambe gusu, sbinuma otta yaisbieivvangere utara ne yakka oupeka ambe otta yaisbieivvangere kuni nep yainere chiki poro ambe shomo ne uei utara gusu an okake an ambe anak ne koro ikichi ikip nei no an ambene
Kiristo koro Apostoro
;
;
ruw'e ne.
16
17
18
19
20
Shui ku ye, inan guru ne yakka kuani anak raraatsakbe ne sekoro iteki yainu yan koioka, nei no aeyainu yakun, pon no ka ku yaiomonnure kuni ne, ramat-sakbe nei no en uk wa en kore. Ku ye itak anak ne Utarapa orowa no an ambe nei no shomo ku ye, koroka, ramat-sakbe korachi nep, tapan yaiomonnure an asamaha an no iki ruwe ne. Inne utara kam gusu yaiomonnure gusu, kuani ne yakka yaiomonnure ruwe ne. Echi utara wayashnu gusu yailôpuntek no wayasap utara eyaishiporove ruwe ne. Inambe gusu ne yakuji, nen ka echi ussliiiine kara,
;
21
tekepashte, yaikota yairiknare, echi chiki, nei guru echi utara eyaishiporore ruwe ne. Chi utara anak ne katchakbe ne korachi. yainilvoroshnmrep ku ye na. Yakka, nen ne yaklâ nep otta ka ran:ietokkoio chiki (wayasap no
ruki, echi
echi
koro
nanului
kokik
22
23
ku ye), kuani ne yakka rametok kon ruwe ne. Nei utara anak ne Plebrai un utara ne ruwe ? Kuani ne yakka ene ani ne. Israeru un utara ne ya ? Kuani ne yakka ene ani ne. Abraham sanikiri ne ya?
Kuani ne yakka ene
ani ne.
Kiristo otta yaishi-
eiwangere utara ne ya ? (ramu-isam guru korachi ku ye) Kuani naa kasu no ne ruwe ne nei utara kasu no poron no ku iki nei utara kasu no poron no upakashnu chisei ta ku an poron no a en shirikik
:
11. 24-3B.-12. 1-2.]
II.
KORINTOS.
501
24 25
niasbkin, Ivanna-kamm rai otta ku an ruwe ne i)a. Asbikne sbuir.e Yudea un utara orowa no In hotne Ee sbuine shirikik otta sbinep ebaita no a en kik an.
26
kuwa ani a en Ivik an, arasbuine sbuma ari a en piyekara an, re sbuine ku mimam-awende ruwe ne, sbine kunne-to sbine tokap-to ututta ooboi otta ku an kanna-kanna payekai an, pet gusa ayaikikipi an, ayaikikipi kn goro ikka utara gusu an, mosbir'un ukoracbi an ainu gusu ayaikikipi an, oya mosbir'un utara gusu ayaikikipi an, raacbiya
;
otta ayaikikipi an,
nup
otta
ayaikikipi an, atui otta
27
28
29
eSO
31
32
33
sbunge iriwak utara tumugeta ayaikikipi an, imontabire wa nuwap kanna-kanna sbiruwande ki, ibe rusui iku riisui, kanna-kanna sbonio-raranu ki, Tap ku ye mosbiina meraige newa atusa ruwe ne. kesto-kesto a en seire obitta no okai karisia gusu nisbomap ambe an ruwe ne. Nen ka katcbak wâ kuani ne yakka sbomo katcbak ne ya? Nen ka aurecbiure wa ku keiitum sboujo seisek ruwe be an? Kuani yaioinonnure ki gusu ne ap cbild, ku katcbakbe gusu ku yaiomonnure knsu ne na. Utarapa ne Yesu Kiristo koro otusasbuisbiri pakno anunuke an Micbi ne Kamui anak ne, sbomo sbunge ku Ui na sekor'ambe eranmn. Dainaskos kotan ta Mosbiri sbikkasbima guru ne Aretas pokta an sapane guru anak ne en kisbima kuni ne Damaskos un utara koro macbiya sbiruwande nisa ruwe ne awa, puyara kari tumama samta saranip osbike un a en orange wa sbinuma koro teke ku obaitare nisa ruwe ne na.
ayaikikipi an,
; :
12 Ik.
1
AepiriK'are kunip sbomo ne a yakka, nekon a ka ku yaiomonnure ruwe ne korok'a, Utarapa orowa no
;
an anukarape tane ku ye. Kiristo osbiketa sbine ainu ku eamkiri, ine pa ikasbinia wan pa etoko (netobake osbiketa an bene ne ya ku eraniusbkare netobake soigeta an bene ne ya ku eramusbkare Kamui eraman), nei a an guru anak ne re ikiniiC an
;
;
; ;
502
3
II.
KORINTOS.
[12. 3-12.
4
5
kando orun auk iiisa ruwe ne. Awa, Dei do an ainu ku eaiukiri (netobake osbiketa an bene ne ya, netobake sak no an bene ne ya ku eramusbkare Kaniui eraman), Dei gura anak De Paradaisos orun auk wa ainu ye koro ikasbpaotte oterekep ne ari an ye Nei a an guru eaikap an itak nu nisa ravve ne. ankusbkerai ku yaiomonnure kusu ne koroka, ku katcbakbe gusu mosbima yaikota gusu sboiuo ku yaiomonnure kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, ku yaiouionnure rusui yakka, baita guru sbonio ku ne koroka, son no anibe ku ye kusu ne gusu ne na nei no sborao ku ki ruwe ne, a en nukara wa an ambe bene en orowa no nu ambe kasu no bene, ikineipeka ika nenka en esanniyo kuni gusu ne na. Orowa, nei anukarabe sbiri porobe an ikkeu ne gusu tambe gusu, iteki masbkin no a en aeyairiknare kuni ne, en
:
:
8
9
sbirikikgusu kam osbiketa nit ai, Satan koro auitekbe, a en kore nisa, tambe anak iteki masbkin no ku Tap yairiknare kuni gasu an ambe ne ruwe ne.
ambe anak en orowa no oyakta aomande kuni ne

;
10
11
x\ige sbuine Utarapa ku koramkon nisa. Ku sange irenga aokai gusu upak no an ambe ne Ku kiroro anak ne katchakbe osbiketa aeramusbinnere ruwe ne gusu ne na, ari an itak ani Sbinuma en orun ye nisa ruwe ne. Tambe gusu, Kiristo koro kiroro en kasbike apiraspare kuni ne, sbi no yaikopantek no leu katcbakbe gusu ku yaiomonnure kusbki na. Tambe gusu, Kiristo kor'irenga ankusbtapne kuani katcbalibe gusu, aeiwendep gusu, aeisbiiamnep gusu, aepokbap gusu, yairamkoiki ambe gusu ku enupetne ruwe ne inambe gusu ne yakun, lâtcbak no ku an ita, nei ita anak ku kiroroasbnu ruwe ne gusu ne na. Eamat-sakbe ku ne okere nei no ku an kuni ne ecbi utara orowa no a en aasbte ecbi ikicbi okai kunip ku ne inambe gusu ne yakun, kuani nep ka aeramu kunip sbomo ku ne a yakka, iyotta pase apostoro utara pokasbnu an ambe sbomo ku ne ruwe
:
: :
re
12
ne gusu ne na. Son no newa sbirosb ar.i beuibem, iyokunnurep ani bembem, kiroro ani benabem, Apos-
12. 13-20.]
II.
KOEINTOS.
503
13
iie oMtta no an yaiyupupu tumngeta aki nisa ruwe iie. Kuani yaikota ecbi tumngeta an wa sbomo ecbi iramuikurukurure mosbinm an ika gusu, iiep ika an gusu uiosbinia okai karisia pokta ecbi pokasbnu ruwe be an ? Tap an wenbe gusu raniubauge no irenga
toro giisu
ai]
sbirosh aiiak
aoma wa
ecbi
14
15
16
usaraye wa en kore yan. Ingara'an, tanibe anak ne kuani ecbi orun ku ek kuni re ikinne an etokooiki okere an amlê ne ruwe ne awa, sbomo ecbi iramu-ilairukurure asb kusu ne inambe gusu ne yakun, ecbi korobe sbomo ku ebunara, pobo koroka, ecbi ku ebunara sbiriki ruwe ne utara anak ne esbikop utara gusu okaibe eumasbnu kuni ambe sbomo ne, koroka, esbikop anak pobo utara gusu eumasbnu kunip ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, ecbi koro keutum gusu kuani ara yaikopuntek no ku eiwange bembem ki, a en eiwangere kuni bemhem ku ki kusu ne. Naa eikaun no kuani ecbi omap asb yakun, naa pokasbnu no a en omap an ruwe be an ? Koroka, nei no an yan, kuani yaikota
;
:
17
18
l\oroka, ki-katani ecbi sbi]<e pasere sbomoki nisa korobe lai ne ruwe ne gusu, in^.okbe ani ecbi uina asb Ecbi orun ku payere utara tuumge nisa ruwe ne na. un nen ka an guru ankusbtapne kuani ecbi kokandama wa yaiepirikare nisa ruwe lie an '? Titus ku
;
onisbnisbi nisa, oiowa, guru ku oniande Titus

eyaiepirikare nisa olta sbom.o cbi
kocliibi otia
sbinuma tura nei irivvak ne anak ne eel kokandama wa

li
'?
ruwe be an ? Ukoracbi an Kamat Ukoracbi an apkasb asb ya sbomo apkasb asb ruwe be an?
19
20
Cbi utara tap ramma-kane ecbi utara gusu yaiyapapu asb ruwe ne ari ecbi ramu. Kamui teksamata okai wa Kiristo osbiketa cbi ye ruwe ne. Koroka, aeomap utara, obitta no okaibe anak ecbi Ikineipeka ku ek aroslikire asb gusu nep ruwe ne. ita anak ne nekon a ka sbomo ku kon rusui nei no ecbi anukara, samata, sbomo ecbi kon rusui nei no a en nukara kuni ambe ku isbitoma ruwe ne ikineipeka nekon a ka ika upaore ambe bene, eyaitunnap bene,
;
504
'
II.
KORINTOS.
12. 21.-13. 1-7.
kinrakarape bene, sakayo bene, obaigekara ambe bene, pinu no itakbe bene, pittarane auibe bene, acbatcbari
21
ambe bene an na ikineipeka ika kanna ecbi otta ku ek ita, ku goro Kamui anak ne ecbi sbik-sainata en yainikorosbnnare bine, tap etokota katpak ki wa ikicbi tura iisbbe newa boiyop newa ramupelcere ambe newa eyaikokatpak sbomo ki nei atara turn age un inne
;
no okai
ufcara gasii
ka yaituwasbkarap gasu ne
13 Ik
na.
Tambe anak
ambe ne ruwe
ecbi orota ku ek kuni re ikinne an ne. Obifcta no okai ifcak anak ne
pisbno tu pawetesbu utara gusu bene re pawetesbu utara gusu bene asonnere kusu ne. Teeda ku ye
6
7
ku 3ê, tu ikinne an ita koracbi, tane poka isara yakka, tap etokota katpalv ki utara newa obitta no okai mosbima utara otta ne yakka ku ye, kanjia-sbui ka ek cbiki ecbi mosbima no ku an sbomoki kusu ne en osbiketa itak sange Kiristo koro sbirosb ecbi bunara; Sbinuma anak ne ecbi epeka no katcbakbe sbomo ne, koroka, ecbi onnaigeta kiroroashnup ne ruwe ne inambe gasu ne yakun, Sbinu-na katcbakbe ankusiitapne utasa-cbikuni otta akungi-kokikkik yakka Katnui kiroro ankusbtapi]e Sbinuma isbu ruwe ne. Cbi utara ne yakka Sliinuma tura katcbakbe ne, koroka, ecbi epeka no an Kamui kiroro ankusbkeraipo Sbinuma tura no isbu kasu ne gusu ne na, Ecbi utara eisliokor-i ta okai ruwe he an, sboino ruwe be an, yaikota yaikoramnukara yan, yaikota yai-uwande yaji. Yesu Kiristo anak ne ecbi onnaigeta an sekoro yaikota gusu ecbi erampeutek rawe be an ? Sbomo ne cbiki ecbi utara aemakbap ne nangora. Koroka, aemakbap sbomo cbi ne sekoro ecbi eraman kuni ku cbipacbipa ruwe ne. Nep wen-buri ne yakka sbomo ecbi iki kuni Kamui otta tane cbi inonno-itak asb cbi utara anak ne auwande okere kanak anukara kuni gusu sbomo ne, koroka, aemakbap koracbi cbi
okere, shui bosbiki no
;
13. 8-14.]
II.
KORINTOS.
505
8
9
10
11
12
13
ne a yakka, echi ntara anak pirikap iki kuni gusu an anibe ne. Inauibe giisii ne yakiiii, cbi utara anak ne nei sonep epokba eaikap, koroka, nei ambe gusu Ecbi utara iki easbkaibe ne ruwe ne gasu ne na. anak ne tumasbnu vva cbi utara katcbakbe ne ita, nupetne asb ruwe ne aige, ecbi utara aeraniusbinnere kuni ambe, tap anibe gusu poka inonno-itak asb na. Tambe gusu ku isani rapoketa tap an okaibe ku nuye, ecbi tura no an ita, bacbirepa gusu sbomo ne, koroka, rosbkire gusu Utarapa en kore monduni ani an koracbi, sbomo niwen no ku iki kuni gusu ne na. Orowa, ku iriwak utara, sarampa. Aeramusbinne no okai yan, aomaoma no okai yan sbine keutum koro yan itomo an no okai yan aine, oinap ambe newa itomo koro Kamul ecbi tura no an liusu ne. Tum-sak no an cbopsekara ambe ani ukouwekap
:
; ;
yan. Obitta
no okai asbkanne utara

na.
anak
ne
ecbi
uwekap an
14
i
Utarapa
ne
Yesu
Kiristo
kov'ii-enga
bembem
Kamui omap-i bembe;n, Asblcanne Ramat ukopo3êgebembem obitta no okai ecbi utara tura no an kuni
akoramkon
na.
GARATEA
UN UTARA OTTA AOMANDE
PAUROS NUYE KAMBI,
Ik.
3 4
(UTAEA orowa no sbomo iie, ainu ani shomo ne, koroka, Yesu Kiristo newa Shiiiuma rai-i orowa no betopo-sbikimre Micbi ne Kanuii ani) Apostoro ne akara Pauros newa en tura no an obitta no okai iriwak utara Garatea on karisia utara otta kanjbi oraande na Cbikoro Micbi ne Kaniui kor' irenga nei no tane okai wen ikiri orowa no un obailare koni ne, cbikoro katpak giisu yaikota yaiyanc;e cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo newa Micbi ne Kanuii orowa no irenga newa itouio ecbi utara orusu anro Sbinuma otta sbasbuisbiri wano sbasbuisbiri pakno arakuru an a an. Amen.
: :
Kiristo
kor'irenga
otta
ecbi
botuyekara
Kamui
orowa no tap koracbi cbasbnu no ecbi utara sbinnai no an pirika sbongo gusu ecbi yaiatupte-i ku enusbkari ruwê ne nei an^be anak ne mosbima an ap
;
koroka, ecbi keutuni cliiukopoyere Wa Kiristo koro sbongo itasare utara okai ruwe ne. Koroka, cbi utara ne yakka, kando orowa no an bauturumbe ne yakka, ecbi orun cbi eupaskuraa okere pirika sbongo mosbima, nei mosbinm an pirika
sbomo ne
1. P-22.]
GAKATEA.
507
10
11
12
13
14
15
16
17
18
shongo enpaskuma cbiki, nei guru aiyoitakusbi an na. Teeda cbi ye koracbi, tane sbui ku ye, ecbi uk okere iiiosbima an pirika sbongo ecbi orun eupaskuma ki guru an cbiki, sbinunja anak aiyoitakusbi an na. Tane kuani anak ne utara onisbnisbi ruwe he an? Kaniui onisbnisbi ruwe be an ? Sbui, utara nupetnere Tane poka utara kuni anibe ku bunara ya ? nupetnere ku ki cbiki, Kamui usshiune guru sborao ku ne ruwe ne na. Inambe gosu ne yakun, ku iriwak utara, en orowa no aeupaskunm pirika sbongo gusu ecbi nure asb na, nei ambe anak ainu orowa no betukup sbomo ne ruwe Ainu orowa no sbomo nei ambe kuuk, sbui, sbomo ne. nei ambe ani a en epakasbnu, koroka, Yesu Kiristo en eramande gusu an ambe ne ruwe ne. Teeda Yudea un epakasbi gusu ku ki buri ecbi nu nisa, kuani Kamui karisia epokba masbkin wa wênde ruwe ne orowa, ekasbi koro oina gusu ku keutum sbi no seisek wa gusu, nei rapoke ku goro kotan nn utara kasu no naa Yudea un epakasbi otta ku aeyairamusbinnere nisa ruwe ne. Koroka, Kamui rengaice ku goro babo bonibi wano en usa ande wa, oya utara tumugeta eupaskuma kuni ne en osbiketa koro Pobo nukare bine koro irenga ani en tak ita anak ne, nani kuani kam newa kem tura ukoramkoro sbomoki sbui, Yerusarem kotan ta okai en etokota Apostoro ne utara koroka, Arabia otta sbomo ku bemesu ruwe ne mosbiri orota ku arapa orowa sbui, Danmskos kotan ta ku bosbipi nisa ruwe ne na. Orowa, re pa okaketa Kepas botanukara gusu Yerusarem kotan ta ku bemesu wa asbikne to ikasbima
;
;
wan
19
to uturu
sbinuma tura ku
riya nisa
ruwe
ne.
20
2
L
22~
Koroka, Utarapa koro iriwak ne Yakob mosblma ne cbiki, mosbima olâi Apostoro sbongo ku nukan nisa ruwe tapan na. Tane ku nuye wa ecbi otta omande orusbpe gusu, ingar'an, Katnui teksamata, sbomo sbunge ku ki na. Nei okaketa Suria newa Kirikia kotan ta ku ek. Awa, Kiristo otta an Yudea mosbir'un kaiisia utaia orowa no nei rapoketa sbomo ku nanubu
508
23
24
:
GARATEA.
[1.
23-24.-2.
1-9.
aeamkiri an na koroka, teeda un epokba guru anak ne etokota v/ende aeisbokoro orusbpe taiie eupaskuma kor'an, sekor'an assuru nu nisa niwe ne aio;e, en gusu nei utara Kamui ramye nisa ruwe tapan na.
;
2 Ik.
1
2
'
Orowa, ine pa ikashiina wan pa okaketa kuani ne yakka ani wa Barnabas tara sbui Yerusarem kotan orun ku bemesu nisa ruwe ne. Awa, ku oman-i anak ne a en nukare gusu ku oman nisa ruwe ne aige, Oya utara tumugeta ku eupaskuma pirika sbongo nei utara otta ku nure, koroka, pase ne aesanniyo utara otta arorokisbne no ku nure, ikineipeka tainbe anak kuani raka sak no sbomo boyupu kor'an bene ki, raka sak no sbonio boyupu okere bene ki gusu ne na. Koroka, en tura no an Titus anak Hereues un guru ne a yakka okarituye buri akire kuni sbotno aki ruwe ne nei ambe anak nuina no aabupte sbunge iriwak utara gusu an ambe ne nei utara un ussbiune utara ne akara kuni ne, Kiristo Yesu otta cbikoro leiigaine an niondum nukara kuni gusu arorokisbne no abup nisa ruwe ne Pirika sbongo oma sonep ecbi otta an kuni ne, nei utara otta sbijie pakibi pakno ka sbomo cbi utara koitaknu nisa ruwe ne. Koroka, pase ne aesanniyo utara orowa (nei utara anak nekon a ambe ne a yakka, en gusu isam koracbi ne Kamui anak ainu ne nep koro sbou:io uk ruwe ne) nei pase ne aesanniyo utara anak nep ne yaklia en kore sbomoki ruwe ne, sekoro, ku ye koroka, sbinnai kane, Petros otta okarituye buri akire utara gusu pirika sbongo
Titus
;
:
asbikkasbimare koracbi, sbomo okarituye buri akire utara gusu nei pirika sbongo a en sliikkasbimare ne sekoro nei utara nukara cbiki (inambe gusu ne yakun, okarituye buri akire utara gusu Petros otta i]<i Apostoro ne kara Kamui anak ne, Oya utara gusu en otta iki w'a en kara nisa luvve ne na) orowa, en orun koropare an irenga nei utara nukara cbiki, ikusbpe ne
;
2. 10-17.]
GABATEA.
509
aesaniiiyo wa an Yakob iiewa Kepas newa Yoannes aiiak ne iriwak ne kuni sbimon tekebe eu olta newa Barnabas otta koropare nisa ruwe ne, tambe anak
nei utara okai'ituye buvi akire utara otta paye, orowa, cbi utara anak ne Oya utara otta paye asb kuni gusa
10
11
12
an ambe ne ouse cbi utara otek-sak utara esbkariin kuni ne nei utara kon rusui ruwe ne nei no ka ki-bi anak kuani son no yuptek no ka iki ambe ne ruwe tapan na. Koroka, Kepas anak ne Antiok kotan ta ek ita, sbinuma akokatpakte kuni guru ne wa gusu ]<uani sbinunm kopao nisa rawe ne. Inanjbe gusu ne yakun,
: ;
Yakob orowa no utara araki etokota, sbinuuia anak ne Oya utara tura no ibe nisa ruwe ne koroka, nei
:
13
utara araki wa okai cbiki sbinuuia okarituye buri akire utara isbitoina gusu, yaisbietaye wa yaisbinnaire Sbui niosbima okai Yudea un utara nisa ruwe ne. ne yakka sbinuma tura kankapkapeka auibe iki nisa
14
15 16
17
Barnabas kankapkapeka akire pakno nei rawe ne na. Koroka, nei utara an.ak pirika sbongo oma sonep nei no oapeka no sbomo apkasb ambe ka nukara cbiki, obitta no okai nei utara i\.okai anak kotcbaketa Kepas otta ene ku itak-bi ne Yudea un guru a ne wa, Yudea un utara sbomo ne no Oya utara koracbi e an cbiki, bemanda gasu, Oya utara anak Yûdea un utara koracbi okai kuni ne e ki ya? Cbi utara anak ne katpak koro Oya utara sbomo cbi ne wa, asbikore wano Yudea uii utara cbi ne ruwe ne, yakka, ainu anak tuitak ikip gusu aoapekare sbomoki no ouse Yesu Kiristo eisbokoro ari an ambe ani aoupekare ne sekoro cbi eraman gusu, cbi utara ne yakka tuitak ikip gusu sbomo ne wa Kiristo eisbokoro aii an ambe ani a un oupekare Ivani ne Kiristo Yesu eisbokcn nisa rawe ne na. Inambe gusu ne yakun, inan kam aye yakka taitak ikip gusa sbomo aoupekare kusa ne gusu ne na. KoroKa, cbi utara Kiristo otta aoapekare kuni cbi banara rapolêta, cbi utara yaikota katpak koro utaia ne anukara cliiki, Kiristo anak ne katpak betukure gusu yaisbieiwangere
ruwe ne
utara
iki
nisa
510
18
GARATEA.
[2.18-21.-3.1-8.
19 20
21
guru De ruwe he an ? Oara sbomoki ruwe ne. Kuani teeda ku isamka okaibe sbui ku kara cbiki, kuani obaita guru ne sekoro a en yaiesanniyo ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kainui gusu ku isbu kuni ne, tuitak ankusbkerai gusu tuitak epeka ku rai nisa ruwe ne. Kuani Kiristo tura no utasa cbikuni otta akotukka okere jâkka, ku isbu wa an kuani sbomo ne, koroka, en osbiketa Kiristo isbu ruwe ne orowa, tane kam otta ku isbu inotu anak eisbolôro ambe an gusu an ambe ne ruwe ne, nei ambe anak en omap wa en gusu yaiyange Kaniui Pobo gusu an ambe ne ruwe tapan Kamui irenga sbomo ku isamka inambe gusu na. ne yakun, aoupekare ambe anak ne tuitak gusu an ainbe ne cbiki, Yesu raka-isam no rai nisa ruwe ne gusu ne na.
; ; :
8 Ik. 1
2
3
6
7
Eamu-isambe Garatea un utara, ecbi koro sbik samaLa Yesu Kiristo aande wa anukan no utasa cbikuni otta araige, awa, ecbi sbiren guru nen ne ruwe be an ? Tambe patek ecbi otta ku nu rusui, tuitak ikip gusu nei Kamat ecbi akore ruwe be an ? Eisbokoro an sbongo gusu akore ruwe be an? Nei oro pakno Eamat gusu ecbi beasbi ecbi ramusakbe ne ruwe ? wa tane kam gusu ecbi aeramusbinnere ya ? Eakaisam no tap koracbi poron no okaibe ecbi aramusbitne ruwe be an ? nei ambe son no raka-sakbe ne cbiki. Tambe gusu, ecbi orun Eamat kore, samata, ecbi tumta kirovo ikip iki Kamui anak ne tuitak ikip gusu nei ambe ki ya? eisbokoro an sbongo gusu Sbinuma nei anibe Abrabam anak ne Kamui eisbokoro, ki ruwe be an ? aige, tambe anak sbinuma gusu oupeka ambe ne selvoro Tambe gusu, aesanniyo koracbi poka ne ruwe ne. tambe uonnere yan, eisbokoro ki utara anak ne, nei Orowa, utara anak Abrabam pobo utara ne ruwe ne. Kamui anak ne eishokor-i an ambe ani Oya utara oupekare kusu ne sekoro Kamui kambi-sosb teeda wano nukara gusu, Aokai gusu obitta no okai mosbiri

3.9-18.]
GARATEA.
ikiri
511
ne,
uirup
pirika
anak ne annkanniikara kusu

aiii
sekor'an
sbongo
etoko
wano Abraham
otta eupas-
kunia
10
11
12 13
Tambe gusu, eisbokor-i atte ki nisa ruwe ne. utara anak ne nei eisbokoro ki Abrabaui tura annkanInambe gusu ne jâknn, tuitak niikara rawe ne ikip gusu iki utara anak ne obitfca aiyoitaknsbi anibe cboropoketa okai tuitak kasbiketa cbiesbinniiye wa an obitta no okaibe ki kuni ne, sbomo nei okaibe otta obitta no okai utara anak pisbno pisbno aiyoitakusbi an Kamui sekoro anuye wa an ruwe ne gusu ne na. leksamata tuitak gusu nen ne yakka sbouio aoupekare ari an ambe anak ne anukarape ne: inambe gusu ne yakan, aoupekare utara anak ne eisbokor-i gusu isbu kusu ne; orowa, tuitak anak ne eisbokor-i gusu an ambe sbomo ne koroka, nei okaibe iki guru anak ne
:
;
kusu ne. Kiristo anak ne un gusu aiyoitakusbi ambe ne akara gusu, tuitak gusu an iyoitakusbi ambe orowa no un kikiraye nisa ruwe ne
nei
ambe
otta isbu
14
15
16
inambe gusu ne yakun, ene cbiesbinnuye wa an: Cbikuni kata aeokte obitta no okai utara pisbno aiyoitakusbi an na sekor'an itak anuye wa an ruwe ne gusu ne na tambe anak ne Kiristo Yesu osbiketa Abraham gusu an nukannukarabe Oya utara Ivata okai kuni gusu an ambe ne tambe anak eisbokor-i an gusu aeitakamkire an Ramat a un kore kuni gusu an ambe ne ruwe tapan na. Iriwak utara, ainu ye-bi l<oracbi ku itak ruwe ne nei ambe anak ne ouse ainu ki uitaknup ne a yakka, iki aeramushinne chiki, nei ambe isamka bene ki, otta mosbima okaibe kashiomare bene ki guru isam ruwe ne. Eitakamkirep anak ne Abraham newa Abraham koro sanike otta aye nisa ruwe ne. Innep gusu aye korachi, koro sanike utara, ari an itak ani seenne ye, Ivoroka,
shinep gnsu ye nei no,
E koro sanike,
ari
an itak ani ye
17
18
ruwe ne, nei ambe anak ne Kiristo ne ruwe ne. Orowa, tambe ku ye Tu shine wan hotne pa ikashima wan e tu hotne paha okaketa ek tuitak anak ne aeikambaktep raka sakte kuni hoshiki no Kamui orowa no aashte Inambe gusu eitakan:ikirep isamka shomoki ruwe ne.
;
512
lie
GARATEA.
yaknn, ruokake ambe anak
lie
[3. 19-29.
tuitak
an gusu
lie
19
okaibe ne chiki, eitakamkire an gosu sbomo lie: koroka, Kaniiii anak ne eitakamkire ambe ani Abrabam otta iiei ambe koropare nisa ruwe ne na. Yakun, tuitak anak ne nekon a ambe ne ya? Giisu nei eitakamkire aki sanike ek pakno, oiibaita ambe an s;iisu kasbiiyop ne ruwe ne iyuturu oma guru ani
;
20
21
Kamui bauturun guru orowa no aaiicle nisa ruwe ne na. Iyuturu oma guru anak ne sbinep gusu an ambe sbonô ne korolâ, Kamui anak sbine Kamui ne ruwe ne. Yakun, tuitak anak ne Kamui ki eitakam;
22
23
24
25 26
27
28
29
ruwe be an ? oara sbomo inambe gnsu ne yakun, sbiknure easbkai tuitak akoropare wa okai cbiki, son no ka uii, oupeka ambe anak ne tuitak an gnsu an ap ne. Koroka, Yesu Kiristo eisbokoro gusu an eitakamkirep anak ne eisbokoro ki utara otta akoropare knni ne, Kamui kambi-sosb anak obitta no okaibe otta cbikokatpak kasbiomare nisa ruwe ne na. Koroka, eisbokoro-i ek isam etokota, cbi utara anak ne tuitak gusu a un sbikkasbima nisa, okake anukare l<usu ne aeisbokor-i otta a un koapa sbi nisa ruwe ne. Tambe gusu, tuitak anak ne eishokor-i ani a un oupekare kuni ne Kiristo otta un tura gusu an un epakasbnup ne ruwe ne. Koroka, taiie anak ne eisbokor-i ek wa an gusu, cbi utara sbomo un epakasbnu guru otta ko-okai. Inambe gusu ne yalani, obitta no okai ecbi utara anak ne Kiristo Yesu otta eisbokor-i an gusu Kamui pobo ecbi ne. Ecbi utara tumugeta Kiristo otta Baptisma akore obitta no okai utara anak ne Kiristo yaitomcbiure nisa ruwe ne gusu ne na. Yûdea un guru bene, Herenes un guru bene okai eaikap, aussbiune guru bene, rengaine an guru bene okai eaikap, okkai bene matnep bene okai eaikap ruwe ne: inambe gusu ne yakun, Kiristo Yesu otta obitta no okai ecbi utara anak ne sbinep ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, Kiristo korobe ecbi ne yakun, Abrabam koro sanike ecbi ne, aige, eitakamkirep an koracbi eikesbkoro utara ecbi ne ruwe tapan na.
kirep epokba
:
4. 1-1^-]
GARATEA.
4 Ik.
513
4
5
8
9
10
11
Koroka, tarn be ku ye, eikesbkoro kuni guru anak ne iiokan rapoketa, nep ne yakka koro Nishpa ne a yakka ussliiuiie guru echutko no an shonio ne koroka, koro niicbi esanniyo paba epa pakno korobe sbikkasbimare guru newa epunginere guru orowa no Cbi utara ne yakka pon aesapanere wa an ruwe ne. rapoketa mosbiri gusu an isaika epakasbi otta akoussbiune wa okai nisa ruwe ne koroka, epa kuni paba epa cbiki, Karaui anak ne koro Pobo sange Sbinuma sbiwentep orowa no bekatu, tuitak otta bekatu tambe anak ne tuitak otta okai utara kikiraye kuni gusu an ambe ne, cbi utara anak pobo ne akara kuni gusu an ambe ne ruwe ne. Orowa, echi utara pobo ecbi ne wa gusu, Kauiui anak ne koro Pobo kon Eamat cbikoro keutuni ta abunge wa, Abba, Micbibi, yere nisa ruwe ne. Tanibe gusu, eani anak ne naa tane ussbiune guru sbomo ne, pobo e ne ruwe ne orowa, pobo e ne cbiki, Kainui gusu eikesbkoro guru e ne ruwe ne. Koroka, nei ita anak ne ecbi utara Karaui eainkiri sbomoki wa, sbomo Kamui ne okaibe otta aussbiunere nisa ruwe ne koroka, tane Kamui ecbi eamkiii, tane Kamui orowa no ecbi aeamkiri an bine, bemanda gusu, otta kanna-sbui aussbiunere rusui katcbak aepange an isaika ambe otta kosbikiru ya? Ecbi utara anak ne tobo enomi, cbup enomi, unpa enomi, paba enomi ruwe ne. Ikineipeka kuani raka-sak no ecbi utara gusu ku iki sekor'ambe ku sbitoma ruwe
: :
ne.
12
13
14
Iriwak utara, ecbi utara en koracbi okai kuni ecbi onisbnisbi asb, inambe gusu ne yakun, kuani anak ne ecbi utara koracbi lai an ruwe ne koroka, ku kam otta katcbak usbike an gusu, atpaketa ecbi otta pirika sbongo ku eupaskuma nisa ruwe ne sekoro ecbi eraman orowa, ku kam gusu echi
:
koramnukara ambe anak sbomo ecbi etunne, sbomo

514
echi
GAEATEA.
[4. 15-27.
15
16 17
18
19
rnwe ne koroka, Kamui hauturunibe Yesu koracbi echi utara en uk nisa ruwe ne. Yakun, ecbi ûsu an sbinnunuke anibe Inanibe gusa ne yakun, tap neita an rawe be an ? ku pawetesbu ku ki-bi, ecbi easbkai cbiki, ecbi utara anak ne yaikota lôro sbikibi oasbinge wa en kore kusu ne na. Son no ambe kuani ecbi nure asb gusu, ecbi epokba guru ku ne rawe be an ? Nei utara anak ne sbiarikiki no ecbi bunara ruwe ne koroka pirikap gusu sbomo ki ecbi utara nei guru bunara kuni gusu, nei utara anak ne ecbi soita koapa sbi rusui ruwe ne na. Ouse ecbi tura ku an ita patek sbomo ne, koroka, ranima-kane pirikap gusu sbiarikiki no bunara ambe anak ne pirika ruwe ne. Ku goro nokan ulara, Kiristo anak ne ecbi
emaka nisa korachi, Kiristo
20
osbiketa akara pakno, sbui, ecbi utara gusu ku ki ruwe un, tane ecbi tura no ku an wa
;
unuwap
ku bawe
itasare rusui; ecbi utara
gusu ku keutum utumasbire
ruwe ne gusu ne
21 22
na.
23
24
25
26
27
Tuitak cboropoketa okai rusui utara tambe en nure yan, nei tuitak ecbi nu sbomoki ruwe be an ? Inambe gusu ne yakun, Abrabam anak ne tu po koro, sbinen anak auitek-mat orowa no asbikore, sbinen auitek sbomo ne an mat orowa no asbikore nisa ruwe ne, sekor'ambe cbiesbinnuye wa an ruwe ne gusu ne na. Koroka, auitek-mat orowa no asbikorep anak ne kam irenga gusu an ambe ne nei sbomo auitek an mat orowa no asbikorep anak eitakamkire an irenga gusu an ap ne ruwe ne. Tapan okaibe otta aki maukusbte ikip an inambe gusu ne yakun, nei sbiwentep anak ne tu aeuitaknup ne sbinen anak ne Sinai nupuri wano an wa aussbiune kuni pobo bekatu, nei ambe anak ne Hagar ne ruwe ne. Orowa, tan Hagar anak ne Arabia mosbiri ta an Sinai nupuri ne wa tane an Yerusarern epeka ruwe ne sbinuma anak ne pobo tura aussbiune an ruwe ne gusu ne na. Koroka, rikta an Yerusarern anak ne aussbiune ambe sbomo ne, sbinuma anak cbikorounu ne ruwe ne. Ene cbiesbin;
nuye wa an ruwe ne gusu ne na
4.
28-31.-5. 1-8.]
GARATEA.
;
515
Po sliikore shonioki po-sak guru iiupetne yau Niiwap shomoki guru hawe aslite yan Inambe gnsu lie yakuu, yaikoan guru koro polio anak ne lioku koro guru koro polio kasu bo iiaa inue ruwe ne gusu ne na.
;
23 29
30
Hetak, iriwak utara, Isaak korachi
clii
utara ne
yakka eitakamkire an irenga gusu an poho cbi ne ruwe ne. Koroka, nei ita kam irenga gusu betuku poho anak ne Ramat irenga gusu lietukup keshke Yakka, koracbi, tane ne jâkka ene ani ne ruwe ne.
Kamui kambi-sosb bemanda yeya?

:
Nei uitek-niat
31
pobo tura einaka yan inambe gusu ne yakun, uitekinat koro pobo anak ne sbon:io auitek an mat koro pobo tura okaibe eikesbkoro sbomoki gusu ne na. Tanibe gusu, iriwak utara, cbi utara anak ne nei uitek-niat koro pobo sbomo cbi ne, koroka nei sbomo auitek an niat koro pobo cbi ne ruwe ne na.
5 Ik.
Kiristo
Son no reiigaine an niondum ari an an ambe ani anak ne un bonnere nisa ruwe ne tambe gusu, rosbki wa iteki aussbiune an rekucbi orunbe gusu
:
2
3
aeyaiussbiunere yan. Ingara yan, kuani, Pauros anak ne ecbi otta ku ye, ecbi utara okarituye buri akire cbiki, Kiristo anak ne
4
5
sbomo ecbi pirikare kusu ne. Euwe ne wa, non ne yakka okarituye buri akire pisbno pisbno an gur'anak ne obitta no okai tuitak ki kunip ne sekoro ku ye ruwe ne. Tuitak gusu aoupekare kuni esanniyo ecbi utara anak ne Kiristo orowa no aemakap ne, Kamui Inambe gusu ne irenga ebaitap ne ruwe ne na yakun, cbi utara anak ne cbipacbipa ki bine eisbokori ani Eamat gusu oupeka ambe untere ruwe ne gusu ne na. Kiristo Yesu osbiketa okarituye buri akire-bi
bene,
sbomo okarituye
;
buri
akire-bi bene, epirikare
shomoki
7 epirikare
koroka,
omap
iki
wa
eishokor-i
patek
Ecbi utara anak ne piiika no hoyuppa nisa, awa, son no ambe sbomo ecbi ki kuni sbinnetusb guru nen ne ruwe ? Tan onisbnisbi ambe
ruwe
ne.
516
GAEATEA.
[5.0-20.
10
11
12
13
aimk ne echi bofuyekara ambe orowa no an ambe shomo ne. Pon no pandane anak ne nei epunepusbbe obitta sbipushkere rnwe ne. Ecbi utara anak ne sbinnai no esanniyo sbomoki kusu ne sekoro Utarapa gusa ku yainu ruwe ne koroka, nen ne yakka echi cbiukopo3'ere gnr'anak ne nei akoipisbi ambe sei kusu ne na. Koroka, iriwak utara, kuani anak ne okarituye orusbpe eupaskuma yakun, nep gusu tane ne yakka, a en kesbke wa an a? Yale anak ne utasa cbikuni gusu an ureepetcbiurep anak aisanika nisa ruwe ne na. Ecbi cbiukopoyere utara anak ne ecbi orowa no paye kuni ku kon rasui ruwe ne. Iriwak utara, ecbi utara anak ne rengaine an mondum akore kuni ne abotuyekan nisa ruwe ne
;
14
15
kam irenga gusu iteki nei a ecbi akore rengaine an mondum eiwange yan, koroka, omap ki wa gusu uweutasbpa uweyaiussbiunere yan. Inambe gusu ne yakun, tuitak e)3itta, shine itak ani auweomare ruwe ne, nei ambe anak ene ani ne Eani yaikota yaiomap koracbi aota un guru omap yan, sekorobe ne. Korokâ, ecbi utara anak ne, uweutasbpa uwekuba
awa,
;
bemhem
utara yan.
ki,
uweibe
bemhem
ki chiki, ikineipeka, echi
sbomo utashpa uweaisamka kuni ne yaitubare

:
16
17
18
19
20
Eamat otta apkasb yan Koroka, ene ku ye-bi yakun, kam gusu ibeporore ambe sbomo ecbi uweomare kusu ne. Inambe gusu ne yakun, kam anak ne ramat gusu ibeporore ki, orowa, ramat anak ne kam gusu ki ruwe ne gusu ne na nei okaibe utashpa uweepokba ruwe ne gusu, echi ki rusuibe ecbi kara eaikap ruwe ne. Koroka, ecbi utara anak ne Eamat an aani yakun, tuitak choropoketa echi okai shomoki ruwe ne. Kam gusu iki ikip anak ne anukara wa an ruwe ne IIoi3ôp bene, ichakkere aige, tapne an ruwe ne: ambe bene, ramupekei'ep bene, potoki ko ongami ambe bene, aesaman ambe bene, epokbap bene, upaore bene, ikoitupap bene, kinrakarabe bene, sakayo karabe bene, uweleoppa an ambe bene, Kamui orusbpe oboge yainu ambe bene, eyaitunnap ki ambe bene, iboshki
;
5.21-26.-6.1-8.]
GAEATEA.
517
21
22
23
21
bene, iku-sakayo bene, nei no okaibe anak kam ne tap okaibe gusu etokota ecbi niire ash koracbi, irainmakaka echi nure na, nei okaibe iki utara anak ne Kauiiii mosbiri eikesbkoro sbomoki kusu ne na. Koroka, Ramat betukure ibebe Omap-bi bene, akoanak ne tauibe ne niwe ne puntek ambe bene, itomo bene, ramusbiporove ainbe bene, raniubauge-bi bene, pirika-bi bene, eisbokor-i atte ambe bene, raniusbiroma ambe bene, yaisbikkasbima ambe bene ne ruwe ne nei okaibe epokba Orowa, Kiristo Yesu koro tuitak isam rawe ne. utava anak ne kam bene, kain gusa an ayairamsbitnere ambe newa ibeporore ambe tura utasa cbikuni oLta
ambe
giisa iki ikip iie ruvve
25 20
kotukka nisa ruwe ne na. Cbi ntara Eamat gusu isbu cbiki, Eaîiafc gusu apkasb ne yakka ki yanro. Cbi utara iteki yaionônnure ki wa utasbpa uweirusbkare uweeyairainikasbuie ki yanro.
6 Ik.
2
3
6
7
Iriwak utara, nen ka katpak ani aosbkoni guru an tumugeta an Ramat oma guru ramusbiroma yaikota iteki akorambine sbinuma oupekare yan nukara kuni ne yai yaitubare no ki yan. Uweutasbpa koro asbikerep uweseire bine, Kiristo koro tuitak uweomare yan. Orowa, nen ne yakka nep aramu ka sbomoki ita yaikota yaiokkainere guru an cbiki, sbinuma analc ne yaikokandama ruwe ne. Koroka, ainu pisbno yaikota ki ikip uwandere yan, yakun, sbinuma ouse yaikota gusu yaiomonnure ki, mosbima guru gusu sbomo omonnure ki kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, ainu pisbno yaikota sei kuni aseirep sei kusu ne gusu ne na. Itak gusu aepakasbnu gur'anak ne, epakasbnu ki guru otta nep ne yakka pirika okaibe \\i\ yan. Iteki yaikosbunge yan Kamui akokandama aeaikap ainu anak ne nep ne yakka etoita koracbi nei ambe ka nanke kusu ne gusu ne na. Yaikota koro kam gusu
cbiki, ecbi
;
; ;
518
etoita gur'anak iie
Icoroka,
GARATEA.
[6. 9-18.
10
gusu muninbe nanke kusu ne Eamat gusu kusu ne na. Orowa, pii'ikap iki gusu iteki yaisbingere inairibe gusu ne yakun, ramurai sbomoki cbiki, paba epa ita nanke kusu ne gusu ne na. Tambe gusu, ki kuni gusu an i an rapoketa obitta no okai utara gusu pirikap ki yanro eisbokor-i aite iri utara gusu makacgane nei no ki
Eaniafc gusn etoita gar'anak, otusashuishiri pakno an inotu naiike
;
kam
yanro.
11 12
13
14
Nekon a poro ikiri ani yaikota ku tekebe ani ecbi utara gusu ku nuye arabe ingara yan. Kam gusu iramasure ambe nukare kuni kon rusui obitta no okai utara anak ne okarituye buri ecbi kire ruwe ne ouse nei utara Kiristo utasa cbikuni gusu iteki aekesbke kuni gusu nei no ki ruwe ne na. Okarituye buri akire utara poka yaikota tuitak sbikkasbima sbomoki ruwe ne koroka, ecbi otta koro kam gusu yaiomonnure kuni ne ecbi otta okarituye buri kire rusui mwe ne. Koroka, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro utasa cbikuni gusu mosbima oara sbomo ku yaiomonnure ku ki na nei ambe ani en gusu mosbiri utasa cbikuni otta akotukka, samata, n:iosbiri gusu kuani utasa cbikuni
; ;
;
15
otta akotukka nisa
ruwe
ne.
Inambe gusu ne yakun,

sbomoki
okarituye buri
akire yal^ka gusu aepirikarep isama,
sbomo
16
ne.
akire
yakka
aepirikare
ruwe
ne,
koroka, asbiribe ne akara
ambe anak
epirikare
ambe
okai
17
18
kari wa ikiii an no apkasb obitta no kata ne yakka, Kamui koro Israeru kata ne yakka, itomo newa rampoken an kuni ku koramkoro. Tewa no poka, nen ne yakka iteki en ramusarakka yan, inambe gusu ne yakun, Yesu koro kocbibi ku netobake otta ku sei ruwe ne gusu ne na. Iriwak utara, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo kor' irenga ecbi kon ramat tura no an kuni ku koramkon
Tapan
utara
ikiri
na.
Amen.
EPE SOS
PAUROS NUYE KAMBL

1
Ik.
Kaiiini rengaine an gusu Kiristo Yesu koro Apostoro ne Pauros anak ne Epesos kotan ta okai aashkannere utara iiewa Kiristo Yesu gusu ikipniakesh ufcara otta Chikoro Michi ne Kamui newa kanibi omande Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no irenga newa itomo ecbi gusu an an. Kiristo oma kando osbiketa obitta no okai ramat gusu an Itasbnukarape ani un nunuke cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Micbi ne Kamui sbinnunuke ne: cbi utara anak ne Sbinuma teksamata onmp ki bine, asbkanne newa piri-sak no okai kuni ne, rnosbiri naa sbonio akara etoko wano Kiristo gusa nei Kamui anak ne un numge nisa ruwe ne Sbinuma etoko wano Yesu Kiristo anlvusbkerai gusu Kamui 3âikota koro pobo ne kuni un kara gusu an ambe esanniyo, awa, Sbinuma koro Omap an guru gusu un otta nuye an no koropare arakuru newa irenga gusu ramuaye kuni ne koro keutum pirikap rengaine ambe an koracbi nei no ki nisa ruwe ne na Sbinuma koro kemibi gusu cbi utara anak ne kikiaraye wa katpak tusare ambe koro, tambe anak ne Kamui koro irenga
:
: :
520
EPESOS.
[1. 9-21.
10
11
12 13
14
15
16
17
18
19
20
21
oteknu ambe an koracbi obitta no obai wajâsbnu ambe newa eramu ambe gusu un koropare nisa ruwe ne Shinuma koro keututn ta an anuinap reiigaiiie a un eramande tap ambe anak ne epa kuni paba epa ita Sbinuma gusu aesanni3'o kando otta an okaibe ne yakka, toi kata an okaibe ne yakka, obitta no an okaibe Kiristo otta aukotamgere kuni gusu an ambe ne nep ne yakka yaikota rengaine ukoramkoro wa iki, aige, keutum an koracbi etoko wano un esanniyo wa koro eikesbkorobe ne kuni un kava nisa ruwe ne tambe anak etoko wa Kiristo gusu cbipacbipa ki cbi utara anak ne, Sbinuma koro arakuru gusu ecbi utara airan:iye ambe ne kuni ne aki na ne yakka son no an itak, ecbi kasbiobiaki gusu an pirika sbongo ecbi nu okaketa, orowa, Sbinuma gusu eisbokoro ki okere cbiki, Asbkainie Bamat gusu an eitakamkirep ani ecbi ban aomare ruwe ne tambe anak ne Kamui nupeki ramuayere kuni gusa an Kamui yaikota iki kikiraye ambe epeka Kamui eikesbkorobe emkoso asangep ne ruwe tapan na. Tambe gusu, kuani ne yakka, ecbi utara Utarapa ne Yesu otta eisbokoro ki ambe bene, obitta no okai Asbkanne utara gusu ecbi ki ikip ku nu gusu, inonnoitak ku ki ita ecbi esbkarun wa ramma ecbi utara gusu yaiiraige ku ki ruwe ne aige, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Kamui, nupeki koro Micbi, ecbi utara Sbinuma ei-amande kuni ne ecbi wayasbnure newa eramande gusu an ranjat ecbi koropare sbui, ecbi keutum ta okai sbikibi makke bine, gusu ecbi utara abotuyekara an cbipacbipa ambe bembem, Asbkanne utara eikesbkoro kusu ne nupeki gusu an oteknu ambe bembem, orowa, eisbokoro wa okai cbi utara gusu Sbinuma Kiristo otta okirasbnu an kiroro yupu wa iki Sbinuma sbi no poro kiroro ecbi eramande kuni gusu an ambe ne, Sbinuma Kiristo rai orowa no betopo-sliiknure wa obitta no okai esapane ambe bene, mondum korobe bene, kiroro bene, enisbpare ambe bene, sanmta, tan nôsbir'otta okai patek sbomo ne, koroka. iyosbi no ek mosbiri ta ne yakka obitta no okai
; ; ; ; ; ;
;
1.22-23.-2.1-10.]
EPESOS.
521
22 23
aporose reihei kasu no pasere kuni gusu, kando osbiketa sbituontek sauiata Shiimiim rokiere nisa ruwe lie orowa sbui, Shinama obitta no okaibe Kiristo koro cbikiri cboropoketa aiide \va itaknure, sanmta, koro Detobake lie, ani nep ne yakka sbikte Kamui koro sbikte-i lie, karisia gusu obitta no okaibe esapanere nisa ruwe ne na.
2 Ik.
1
4
5
6
7
8
9
10
Kaniui anak ne koro oubaitap newa cbikokatpak gusu rai okere ecbi utara kanna sbiknure nisa ruwe ne teeda ecbi utara tane an ainu ikiri kara koracbi sbui, nei oubaitap newa cbikokatpak kaii apkasb tane okai itakkasbi ki pobo osbiketa iki ramat ne taskoro-niau un kiroro esapanep nei no teeda ecbi apkasb nisa etokota ecbi utara ne yakka nei utara tumugeta okai wa kani gusu an ibeporore ambe koro, kain newa yainu-bi gusu an okaibe ki rusui wa mosbima oliai utara koracbi sbiko orowa no irusbka gusu an pobo ecbi ne nisa ruwe ne: koroka, Kamui anak ne nuye an no rauipoken koro wa, cbi utara koro katpak gusu rai okere yakka, poro omap-i ani un ouiap poka bi bine, Kiristo tura un sbiknure nisa ruwe ne (irenga ankusbkerai gusu ecbi utara kasbiaobiuki nisa ruwe ne), orowa, Sbinuma tura uii betoposbiknure wa, Kiristo Yesu gusu Sbinuuia tura no kando un usbiketa un rokte nisa ruwe ne na tanibe anak iyosbi no ek paba ilviri ta Kiristo Yesu osbiketa okai un epeka no an irenga iiewa iyerainubauge arabe sbi no nuye an no an ambe un nukare kusu ne okaibe ne inambe gusu ne yakun, irenga ani eisbokor-i ankusbkerai ecbi kasbiaobiuki nisa ruwe ne ecbi koroka, utara yaikota gusu an ambe sbomo ne Kamui kore ambe ne ruwe ne inan guru ne yakka sbomo yaiomoimure ki kuni ne, ki ikip gusu eclii kasbiaobiuki sbomo ki ruwe ne. Cbi utara anak ne Sbinuma karape ne, pirikayj iki gusu Kiristo Yesu otta akan nisa ruwe ne nei pirika ikip otta apkasb
;
;
;
522
kuni ambe ne na.
EPESOS.
[2.11-21.
Kamui anak ne
teeda etoko-oiki nisa rawe
11
12
Taiiibe gusu, tambe uoiinere yan, etokota kam gusu utara echi ne wa, teke ani kam otta akara Okarituye buri akire utara orowa no, Shomo-okarituye buri akire utara ani echi aporose nisa ruwe ne awa, nei rapoketa, ecbi utara Kiristo sak no okai, Israeru uii utara koro ikiri gusu uwoyakta aande wa okai, eitakarnkire gusu an uitaknup shomo koro, chipachipa
Oya
13
14 15
16
17
IS
19
kunip isam no Kamui sak no moshiri kata okai utara ne nisa ruwe ne. Koroka, tane poka teeda ukattuima no okai ecbi utara anak ne Kiristo Yesu osbiketa, Kiristo koro kem gusu, ebange no arakire an ruwe ne. Sbinuma anak ne cbikoro itomo ne wa gusu, nei tup ani sbinep ne kara, Shiiiuma nei tumugeta asb wa usaraye gusu an tumama bokusbte wa ikasbpaotte oshiketa okai ipavvetenge gusu an tuitak, koro kam ani nei uwe-epokba ambe isamka ruwe ne tambe anak ne Sbinuma nei tap ani yaikota yaiosbiketa sbine asbiii ainu kara wa itomo betukure kuni gusu an ambe ne orowa sbui, nei ambe ani nei uwe-epokba ambe araige wa, utasa cbikuni gusu, nei tup sbine netobake koro bine Kamui tura irenga aratcbire kuni gusu an ambe ne ruwe ne; orowa, Sbinuma ek wa ukattuima no okai ecbi utara otta itomo gusu an pirika sbongo eupaskuma ki, sbui, ebange no okai utara otta ne yakka itomo irenga eupaskuma ki nisa ruwe ne na inambe gusu ne yakun, Sbinuma gusu tup ne okai cbi utara anak ne sbine Eamat otta Micbi orun ebange no arakire nisa ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, ecbi utara anak ne tane Oya utara bene, payekai utara bene shomo
ecbi
; ;
ecbi ne, koroka, Asbkanne utara tura, Kamui uni un utara tura sbine moshiri uirup utara ecbi ne ruwe ne
20
21
Apostoro newa uweingara utara kasbiketa asama aande wa akarabe an utara echi ne, Kiristo Yesu yailcota nei sapane shikkeu nep ne ruwe ne Sbinuma otta pishno okai aasbte kunip anak ne auweunu wa Utarapa gusu Asbkanne kenru ne
2.
22.-3.
1-13.]
EPESOS.
;
523
22
slinkup ruwe ne Shinunia otta eclii utara ne yakka Raniat ani Kamui giisu an osbiroma-i ecbi kara an
na.
3 Ik.
Tanibe gusu, Oya utara echi utara rengap gusu Kiristo
2
3
Yesa koro apakashnu guru Pauros ku ne anak,

;
ecbi
4
5
utara gusu Kamui en sbikkasbimare kuni en koropare irenga ecbi nu nangora eesbii'i moyo an itak ani ku nuye koracbi, ekarabakbe ani ujukke wa an okailê a en eramande ruwe ne; nei ambe ecbi oro-oitak cbiki, kuani Kiristo koro mukkep ku eraman ambe ecbi onnere kusu ne na tane Kamat ani koro Apostoro utara newa uweingara utara otta aekambal^te nei no, nei an:) be anak mosbima okai ikiri ta ainu pobo utara otta sbomo aeramande nisa ruwe ne Oya utara anak ne Pirika sbongo gusu uko eikesbkoro utara ne, ukotura sbine netobake un awebe ne, Kiristo Yesu koro eitakamkire ambe uko-uina utara ne ruwe ne koro kiroro ikip an gusu a en koropare Kamui irenga ne korarape an koracbi, kuani anak ne nei Pirika sbongo otta yaisbieiwangerere guru ku ne ruwe ne na. Obitta no okai Asbkanne utara tumugeta an
; ;
;
iyotta
10
11
ponbe kasu no pokasbnu guru ne en otta bunara eaikap pakno an Kiristo koro aeoteknup oya utara otta eupaskuHia ki kuni irenga a en kore samata, olîtta no okai ikiri wano nep ne yakka kara Kamui osbiketa mukke wa an asbikkasbimarep obitta no okai utara otta nure kuni irenga a en koropare nisa ruwe ne tanibe anak ne Kamui cbikoro Utarapa ne Kiristo
;
Yesu
giisu sbasbuisbiri
wano an keutum an
koracbi,
12
13
tane kando un kiroro newa raondum koro utara otta karisia ani Kamui inne no okai wayasbnu ambe anure kuni gusu ne na cbi utara anak ne Sbinuma eisbokoro gusu rametok koro wa ebonnai sbomoki no Kamui otta karange no araki ruwe ne na. Tambe gusu, echi utara gusu ku ki aeramcbuptekbe gusu iteki
;
524
echi ramurai kuni echi orusu
EPESOS.
;
[3.
14-21.-4.
1-7.
14 15 16
17
18 19
ku koramkoro nei ambe anak ne an nupeki ne mwe ne gusu ne na. Tambe gusu, orowa no kando otta ne yakka mosbjri kata ne yakka pishno pishno okai uirup Sbinuma areikore Micbi otta ku kokkaea ruwe ne anak ne koro nupeld an ikoro esanniyo wa echi onnaigeta an ainu Shinuma kon ramat gusu kiroro ani atumasbnure bembein ki, orowa, eisbokor-i an gusu Kiristo anak ne ecbi koro keutum ta okai, samata, ecbi utara anak ne omap ambe orun sbinrit oma bine asanoa aande wa, obitta no okai Asbkanne utara tura aesanniyo eaikap an Kiristo koro omap-i erainan bine, nei tomotuye ambe bene, epesb ambe bene, ri-bi bene, oobo-i bene, ecbi atumasbnure wa onnere ki, orowa, Kamui koro aesbikbe ani ecbi aesbiktere kuni ne ku
;
koramkon
20
21
iki kiroro an koracbi, cbi utara koramkoro bene ki, esanniyo bene ki kasu no naa nuye an no kara easbkaibe otta, Sbinuma otta sbasbuisbiri pakno karisia osbiketa bene, Kiristo Yesu osbiketa bene nupeki anro. Amen.
Un
na. osbiketa
4 Ik.
1
5 6 7
TaoDbe gusu, Utarapa gusu apakasbnu guru kuani anak ne, ecbi okai utara yaieoripakka bene ki, ramusbiroma bene ki, rainusbiporore bene ki, uwe-utasbpa omap bene ki bine uwe-eyai-sbiporore bene ki, orowa, gusu ecbi atak wa okai atak ambe kopakeot no apkasb bene ki, samata, itomo ari an kut ani akutkoro bine, sbiarikiki no Eamat gusu an sbinep ne ambe sbikkasbima bene ecbi ki kuni ecbi onisbnisbi asb na. Ecbi utara poka atak wa okai wa nei atak ambe gusu sbine cbipaobipap an koracbi, sbine netobake, sbine Eamat an Sbine Utarapa, sbine eisbokor-i, sbine baptisma,
;
utara obitta enisbpare gusu sbine Micbi ne Kamui an, Sbinuma anak ne obitta no okai utara kasbiketa an, obitta no okai utara gusu an, obitta no okai utara otta an ruwe ne. Koroka, Kiristo sange aikrap apakari

4. 8-19.]
EPESOS.
525
wa
8
ail wa, pisbno pisbno okai un otta ireiiga a un Tainbe gusu, shinuma ene itak-bi kore uisa.
;
Sliinuma
ri
ushike orim rikiu
ita,
teke-apashte
ambe
teke-pashte
nisa ruwe ne.
Orowa,
iitara otta
aikrap koropaie uisa ruwe ne ua.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
(Tapan Sbinu^na rikin, sekor'an itak Sbinunia mosbiri pokna an-i otta ne yakka ran mosbima benianda ne ya? Kan guru anak ne nep ne yakka sbikte kuni gusu, obitta no okai kando ara kasbike orun ne yakka Orowa, rikin guru uoyap sboino ne ruwe ne). Sbinuma koropare aikrap anak ne Apostoro ne kuni sereke an uweingara guru ne kuni sereke an pirika sbongo akore guiu ne kuni sereke an epungine guru newa epakasbnu guru ne kuni sereke an ruwe ne tauibe an cbi utara obitta sbinep ne an eisbokor-i ki bine Kamui Pobo eraman wa rupne guru ne, Kiristo gusu an aesbikte ambe upak an kewe ri pa,kno sbukup asb kuni ne, sbieiwangere-bi gusu Kiristo kon netobake aasbte gusu, Asbkanne utara eramusbinnere kuni gusu an ambe ne tewa no cbi utara anak ne nokan utara sboino cbi ne wa, irara wa utara cliinorep gusu sboino asbiren wa obitta no okai epakasbi gusu kosbunge an kokandama ambe ari aye rera ani iteki ekesbne-ekesbne asbisbuye kuni gusu an ambe ne koroka, omap wa sonep ki bine nep ne yakka gusu sapaba ne Kiristo otta sbukup kuni gusu an ambe ne ruwe ne na Sbinuma gusu pisbno okai ikra koropare ambe an gusu, netobake ebitta irammakaka aurukire wa uweyupu bine pisbno an awebe ki ikip an koracbi, omap ki wa netobake sbukupte wa yaiasbte ruwe ne. Tambe gusu, tapne ku ye wa Utarapa gusu pawetesbu ku ki Oya utara ka keutum raka-sakbe otta, koro osbike un ramusakbe gusu, koro sambe nisbte wa gusu, Kamui inotu orowa no uwoyakta an wa eraman kuni mondum akunnere wa an gusu apkasb koracbi, iteki nei no ecbi apkash yan nei utara yainikorosbmap erampeutek wa yaikosbipuinere bine obitta no okai icbakkere ambe iraugetupa kuni
; ;
526
EPESos.
-4.20.32.-5.1-3.
20
21
22 23 24
25
2G 27 28
29
30
31
32
ne rainnpekere otta yaikoropare nisa ruwe ne. Koroka, utara anak ne nei no korachi shomo Kiristo eyaibannokkara ruwe ne echi utara Yesu oshike un son no ambe an koracbi Sbinunm otta "ko-nu wa Sbinuma otta aepakasbnure an nisa ruwe ne nei arabe tapne ne, kokandama oina iki rusuibe gusu awende wa an fusbko ainu etoko an buri tura oyakta ande bine, ecbi keuturn oma ramat asbin no akara wa Kaniui gusu, oiipekap gusu henibem, son no unbe newa turu-sakbe otta beniliena akara asbiri ainu yaiinire kuni auibe ne ruwe ne na. Tambe gusu, ecbi utara anak ne sbungep ande wa pisbno pisbno aun guru otta son no ambe ye yan cbi utara anak ne uwe-utasbpa an awebe ne ruwe ne gusu ne na Irusbka wa iteki katpak ki cbup abun pakno iteki irusbka yan samata, nitne Kamui gusu Ikka nisa guru anak ne tewa usbike iteki kara yan. koroka, eisbiramne guru otta no iteki ikka yanro koropare kuni okaibe an kuni ne, rnonraige wa koro Ecbi paro wâno iteki wen teke ani pirikap ki yan. itak sange yan, koroka, nu utara otta irenga an kuni gusu easbkai pakno wayasbnure pirikap sange yan. Kikiraye kuni tobo pakno aiii ecbi utara Imn aomare Kamui koro Asbkanne Eamat iteki oknatare yan. Obitta no okai iporo-sbiube bene, kinrakarabe bene, irusbka ambe bene, iram'botarare ambe bene, ]<oatcba ambe bene, obitta no olcai wenbe tura oyakta ande yan orowa, utasbpa uweranmbauge ki bine uweramubapuru yan, Kamui anak ne Kiristo gusu ka ecbi koro cbikokatpak tusare koracbi, ecbi utara ne
ecbi
; : : :
yakka uweutasbpa tusare yan.

5 Ik.
1
2
3
Tambe gusu, aom,ap an pobo utara nei no Kamui eikosamba utara ne yan orowa, omap ki wa apkasb, Kiristo ne yakka ecbi omap wa un rengap gusu niwa bura an ailvrap newa ayange kunip gusu Kamui otta Koroka, boiyo yaikota yaiyange koracbi ki yan.
;
;;
5. ^-18.]
EPESOS.
527
obitta no okai icbakkere aiiibe bene, yaikosbipuinere ainbe ne yaklâ, asbkanne kiini iitara an koracbi, ecbi tumugeta porose poka iteki ki yan samata, tura-usbbe bene, katcbak itak bene, eoyaitak ambe bene, iteki porose yan, tap okaibe oupak no an aihbe sbomo ne riiwe ne koroka, inakangane ko-yaiiraige ki yan. Ecbi utara pirika no tanibe uonnere na, boiyo ki gura bene, icbakkere guru bene, yaikosbipuinere ki guru bene, potoki ko-ongami guru bene, Kiristo newa Kanjui mosbiri oara eikesbkoro
:
newa
8
9
10 11
12
13
14
15
16 17
18
sbomoki ruwe ne gusu ne na. Oba itak ani nenka orowa no iteki aeyaikokandama kuni okai yan inambe gusu i]e yakun, tap okaibe an gasu itakkasbi utara kasbiketa Kamui irusbka-bi kasbiaoniare ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, itelî nei- utara tura ukouiiia yan inambe gusu ne yakun, teeda ecbi utara kurokokbe ecbi ne a koroka, tane anak Utarapa otta pekerebe ecbi ne ruwe ne gusu ne na pekere pobo koracbi apkasb yan (pekere betukup analv ne pirikap otta bene, oupekap otta bene, sonep otta bene an ambe ne ruwe ne gusu ne), Utarapa nupetnere ambe uwande wa okai yan sbui, ibe-sak no an kurokok buri sbomo ukokoro wa nei ambe koipisbi wa esanniyo j^n, inambe gusu ne yakun, nuina no nei utara ki ikip aporose yakka yainikorosbmarep ne ruwe ne gusu ne na Koroka, obitta no okaibe akoipisbi wa aesanniyo cbiki pekere gusu anukare ambe ne inambe gusu ne yakun, nep ne yakka pekereka ambe anak ne pekere ne ruwe ne gusu ne na. Tau:ibe gusu, Sbinuma ene itak-bi Mokoro wa an guru mosb wa rai-bi orowa no betopo-sbiknu yan, orowa, Kiristo anak ne e orun pekere atte kusu ne na. Tanobe gusu, nekon a ecbi apkasb ya yaitubare yan wayasap guru koracbi sbomo ne no wayasbnu guru nei no ki yan tobo wen wa gusu pakibi kikiraye yan. Tambe gusu iteki ramii-sak no okai yan, koroka, Utai'apa irenga nekon a ambe ne ya esanniyo yan. Samata, otta esanasapte an toi:ioto gusu iteki ibosbki yan, koroka, Eamat ani aesbik no okai yan
:
528
1
EPESOS.
[5.
19-33.
20
21
22 28
orowa, ijôbaiochish aiii bene, sbinotcba ani bene, ramat oraa yairap ani bene, uweutasbpa itak, orowa, koro l?eutum ta Utarapa gusu sbinotcba Id wa bau asbte yan ramma nep ne yakka gusu cbikoro Utarapa ne
;
Yesu Kiristo kon
reibei
Kamui
otta kojâiiraige ki; samata,
ankusbkerai akoro Micbi ne Kiristo gusu an
isbitoma-bi koro wa uweutasbpa yai-uitaknure yan. Macbi ne utara, Utarapa otta itaknu koracbi, ecbi koro boku otta ne yakka ki yan. Inambe gusu ne
24
yakun, boku ne guru anak ne koro macbi sapaba ne, Kiristo poka karisia koro sapaba ne wa, yaikota nei netoba]\e kasbiobiuki ambe koracbi ne na. Koroka, karisia an ale ne Kiristo otta koitaknu koracbi, tambe nei no macbi ne utara ne yakka nep ne yakka gusu
koro boku otta koitaknu yan. Hoku ne utara, Kiristo anak ne karisia omap wa nei ambe gusu yaiyange nei no, ecbi utara poka sbem koracbi koro macbi omap
3ân
;
25
26
27
Sbinuma
otta furaye
wa
nei no ki ambe anak ne, itak ani wakka nei karisia turu-sakte, aige, asbkannere
28
29
30
31
32
33
ki wa, ecbi ne wa ukokomonse nei no an okaibe sak no, koroka, asbkanne, turu-sak no Sbinuma nei karisia ani nupeki an karisia yaikota otta kore kuni kan nisa ruw-e ne. Tap koracbi poka boku ne utara anak ne yaikota koro netobake omap koracbi koro macbi ne yakka omap kuni gusu ne a ambe ne. Yaikota koro macbi onmp guru anak ne yaikota yaiomap ruwe ne yaikota koro kam etunne guru sbinen ka isam koroka, Kiristo anak ne koro karisia poka omap leoracbi, utara anak ne koro kam ne yakka resbpa wa nitata ruwe ne; cbi utara Sbinuma kon netobalce oma awêbe cbi ne ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, ainu anak ne koro ona koro unu ande wâ ko]'o macbi tura ko-an, orowa, nei tun anak ne sbine kam ne kusu ne. Tan mukkep anak ne poro koroka, Kiristo newa karisia epeka no Ivu ye na. Yakka, ecbi utara pisbno yaikota yaiomap koracbi yaikota koro macbi omap yan ^ orowa, macbi ne guru anak ne koro boku ko-oripak yan.
bene
6. 1-13.]
EPESOS.
6 Ik.
529
1 2
6
7
10
11
12
13
Nokan utara, Utarapa gusu ecbi koro eshikop otta koitaknu yaD fcambe echi ki kunip ne ruwe ne gasu ne na. Aokai irammakaka ohonno iiiosbiri koishu kuni ne e koro ona e koro uiiu ko-oripak yan (tambe anak uitaknii koro atpake an ikasbpaotte ne ruwe ne na). Orowa, Micbi ne ecbi utara, iteki ecbi koro pobo irusbkare yan koroka, Utarapa gusu an pakasbnu ambe bene, onisbinisbi atnbe bene ani resbpa yan. Aussbiune an ecbi utara, Kiristo otta koracbi, sbine keutum koro wa tususbke newa isbitoma kane ki bine kaiu gusu an ecbi kon nisbpa gusu koitaknu yan utara nupetnere anukara kuni gusu sbonio ne no, koroka, sambe ossbi wano Kanuii irenga ki bine irenga Kiristo koro ussbiune utara koracbi ki yan keutum koro wa utara otta koracbi sbomo ne no, Utarapa otta iki koracbi yaisbieiwangere yan: aige, nep ne yakka pisbno okai ecbi utara ki pirikap gusu, ussbiune guru ne a yakka, rengaine an mondum koro guru ne a yakka sbui nei ambe Utarapa orowa no Orowa, akore kusu ne na, sekoro uonnere yan. nisbpa ne ecbi utara, sbinuma utara gusu nei no ki wa, iteki kosakayokara yan aige, nei utara kon nisbpa ne yakka ecbi kon nisbpa ne yakka kanclo osbiketa an sekoro esanniyo yan, orowa, Sbinuma anak ne ainu cbari ainu kowen keutum sbomo kon ruwe ne na. Tewa no, Utarapa newa Sbinuma koro kiroro oma tumasbnu ambe gusu aeyaitumasbnure no okai yan. Ecbi utara nitne kamui kokandama ambe esbisbi easbkai kuni ne, Kamui bayokbe utomcbiure yan. Inambe gusu ne yakun, cbi ki ukotereke ambe anak ne kenj newa kam tura ikip sbon:o ne, koroka, esapanep tura bene, mondum korobe tura bene, tapan kunne-i mosbiri esapanep tura bene, kando un usbiketa okai wen ram at tura bene ukotereke ambe ne ruwe ne. Tambe gusu, wen tobo ta ecbi esbisbi bembem ki, orowa, obitta no okaibe kara wa ecbi rosbki bembem ki eashkai kuni ne, Kamui koro obitta no okai
: :
530
14 15
16
17
EPESOS.
,
[6. li-24.
18
19
20
21
22
23
24
hayokbe koro yan. Taiube gusn ecbi roshki kane sonep ani kutkoro, oupeka ainbe ani rerara-kotukbe koro, itomo an pirika sbon,e;o etokooiki-bi ani cbikiri otta eusbi samata, ani nitnep koro obitta no okai abe-o ai usbka easbkai gusu an eisbokor-i ari an kikbumbe koro yan. Orowa, kasbiobiuki-bi ani kane pon kasa ne koro, samata, Kamui itak ari an Eamat un rangetam ne koro yan sbui, rarnma-kane Ramat otta obitta no okai inonno newa koramkorobe aiu inonno-itak ki, orowa, nei okaibe gusu sbiure wa obitta no okai asbkanne utara gusu yaisbiporore bine koramkoro, sainata, ku parobo kn maka wa pirika sbongo gusa an anuina anibe ku eupaskuma ebonnai sbomoki no a en itakte kuni ne, nei ambe gusu sbouio ebonnai no ku ki wa ku ye kusu ne ap koracbi ka ye kuni ne, en gusu koramkoro yan nei ambe gusu kani sbinkop eok atesbkara guru ku ne ruwe ne na. Koroka, ecbi utara anak ne kuani nekon a iki ya, en gusu an orusbpe ne yakka ecbi nu kuni gusu, aomap an iriwak ne Utarapa otta ikipniukesb wa yaisbieiwangere Tikikus anak obitta no okaibe ecbi nure kusu ne na tambe gusu, ecbi orun sbinuma ku arapare ruwe ne, ecbi utara un gusu an orusbpe aeramande wa ecbi keutum aomaoma kuni ne ruwe tapan na. Micbi ne Kamui newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no iriwak ne utara otta itomo newa eisbokor-i Turu-sak tura omap ambe an kuni ku koramkoro. no cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo omap obitta no okai utara otta irenga an na.
;
PIKIPOI
UN UTARA OTTA AOMAXDE
PAUROS NUYE KAMBI.

1 Ik.
4
5
Kiiisto Yesu koro usshiune utara iie Panros newa Timoteos anak De Piripoi kotan ta okai ashkamie utara episkopos newa deakonos tura orota kambi omaiide na chikoro Michi ne Kamui newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no irenga newa itomo echi gusu an an na. Atpake an tobo wano tane pakno pirika sbongo otta ecbi utara en tura no ko-okai gusu, rannna ecbi esbkarun wa ku goro Kamui ot!a yaiiraige ku ki; orowa, ramma obitta no okai ecbi utara gusu pisbno pisbno an ku ki inonno-itak yaikopuntek wa ku ki na echi osbiketa pirika ikip beasbire Kamui anak ne
:
Yesu
7
Kiristo koro tobo
pakno neiambeeramusbinnere
kusu ne a ambe, tambe gusu, ku eisbokon ruwê ne obitta ecbi utara gusu tap koracbi poka ku esanniyo ambe anak ne pirikap ne, inambe gusu ne yakun, ku goro tupep otta bene, pirika sbongo gusu kikikara wa asbte ambe otta bene, ecbi utara obitta en tura irenga koro utara ecbi ne pakno, ecbi koro keutam ta en esbkarun ruwe ne gusu ne na. Yesu Kiristo koro keutum ta obitta no okai ecbi utara gusu ku yaikate-
532
9
PIRIPOI.
[1. 9-21.
kara ambe Kamui pawefceshu ruwe ne. Orowa, tambe gnsu inoiuio-itak ku ki echi ki omap ambe anak ne
:
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
naa naa eramu ambe ofcta bene, obitta no okai ramepakari otta bene aporore wa iyotta pirika okaibe ecbi esaimiyo kuni ne ruwe ne samata, Kamni aram5ê kuni an, otta nupeki atte kuni an Yesu Kiristo gusii betuku onpelâ oma ibebe ani aesbik wa Kiristo koro tobo palmo ecbi turu-sak wa sbomo ureepetcbiiire kuni an ambe ne ruwe ne. Tambe, iriwak utara, ecbi onnere kuni ku kon rusui, en gusu betuku oruslipe anak ne makangane pirika sbongo assuru asbte gusu an ap ne Kiristo gusu ku tupep anak ne esapane guru epungine obitta no okai tumikoro utara otta bembem, obitta no okai mosbima utara otta benibem anukarape pakno an ap ne orowa, sbui, Utarapa gusu an iriwak utara poro sereke anak ne ku goro tupep gusu rametokkoro wa naa kiroro yupu bine isbitoma sbonioki no Kamui itak ye ruwe ne. Eyairamikasbure newa upaore gusu poka Kiristo eupaskunm ki utara okai sbui, pirika irenga an gusu ki utara ka okai eatteketa okai utara anak ne kuani pirika sbongo kikikara gusu aasbte guru ne sekoro eraman gusu, omap ki wa upaskuma ki ruwe ne sbui, eatteketa okai utara anak ne kuani atupetupe an-bi kashita en eramucbuptekka rusui gusu, son no keutuni koro shomoki no sakayo an gusu Kiristo orusbpe assuru asbte ruwe ne na. Yakun, nekon a an 'be ne ya? ouse nekon a ka, sbunge ani bene ya, son no ambe ani bene ya, Kiristo anak ne assuru aasbte ruwe ne tambe gusu, ku nupetne ruwe ne, ruwe un, tambe gusu ku nupetne kusu ne. Inam be gusu ne yakun, tap okaibe anak ne ecbi koro ki koramkorobe newa Yesu Kiristo kon Eamat ikasbui ambe an gusu en kasbiobiuki kusu ne na, sekoro ku eraman kuani ara kon rusui wa cbipacbipa ambe anali ne ene ar.i ne, nep ne yakka gusu sbomo a en yainikorosbmare, koroka, ramma koracbi tane poka, ku sbiknu yakka, ku rai yakka, Kiristo anak ne ku netobake otta pasere kuni ambe ne ruwe tapan na. Kuani gusu sbiknu ambe
;
1.
22-30.-2.
1.]
PIRIPOI.
Kiristo ue, rai ainbe
ne,
533
anak
22
aiiibe
iie
anak ne yaiepirikare
Koroka,
ne ruwe ne gusii ne na.
sbiknu
ambe anak
fcambe
kam
otfca
anak ku monraige
23
24
2
')
26
27
28
29
30
gusu an hetuku ibebe ne cbiki, yakun, bemanda ka nurage kusu ne ya, sekoro ku erampeutek rawe ne. Koroka, tan tup gusu ku ututnasbire ruwe ne, ku Oman wa Kiristo tura no ku an rusni tambe anak kasu no pirika" ruwe ne yakka, katn otta ku ani anak ne ecbi utara gusu naa an kunip ne ruwe tapan na. Orowa, tap koracbi ku eisbokoro gusu, ku an wa riya sekoro ku eraman, ruwe ne wa, ecbi utara eisbokoro ki wa naa nupetne no okai lûni ne obitta no okai ecbi tura no ku an wa ku riya kusu ne; tambe anak ne sbui kuani eclii tura no l<u an bine ku rengap gusu Kiristo Yesn osbiketa naa kasu no ecbi raniuritetke wa okai kuni gusu ne na. Koroka, eclii ki buri anak ne Kiristo koro pirika sbongo kopalceat kuni ne ki yan tambe anak, kuani ku ek wa ecbi nukara bene ki, sbomo ku ek no ecbi koro orusbpe ku nu bene ku ki cbiki ecbi utara sbine keutum koro wa iiwetusbmak no pirika sbongo gusu sbikkasbima bine sbine ramat otta tumasbnu no ecbi roshki Imni ne kara yan orowa, ecbi ipokba utara gusu okai nep orusbpe an yakka iteki isbitoma no okai ya^n nei ambe anak ne, nei utara gusu an aisamka kuni anukara sbirosbi ne, koroka, eclii utara gusu Kaîuii orowa no an kasbiobiuki-bi gusu an ap ne ruwe tapan na inambe gusu ne yakun, Kiristo ankusbkerai ecbi utara anak ne ouse Sbinuuia eisbokoro patek sliomo ne, koroka, Sbinuma rengap gusu ayairamsbitnere kuni-bi ne yakka ecbi otta akore ruwe ne sbui, teeda en osbiketa ecbi nukara, orowa sbui, tane an en otta an sekoro anu yairamkoiki ambe ecbi utara kon ruwe ne na.
; :
:
2 Ik.
1
i
Tambe
gusu, Kiristo otta
aomaoma ambe an, omap-
gusu keutum ratcbire ambe an, Kamat gusu ukopo-
53-J:
PIRIPOI.
:2. 2-14.
2 3
5'ege aiube an, kuroma newa rampokiwen wa akore anihe an cbiki, ecbi utara shine yainu-hi ki, sbine omap ambe kisbima, Sbine keiitum koro, sbineatki no ramuosbma wa en nupetnere tva en eramusbinnere yan
4
5 6
10
11
anak ne sakayo newa yan, koroka, keutum yaieoripakka wa tnosbima okai utara anak ne yaikota kasa no pirikap ne sekoro pisbno pisbno esanniyo yan pisbno ecbi utara anak ne iteki yaikota korobe otta ingara yan, koroka, ecbi pisbno mosbima an guru korobe ne yakka nukara yan. Kiristo Yesu koro keutum ta tap esanniyo koracbi ecbi utara ne yakka esanniyo yan Sbininna anak ne Kaniui kat nep koro an, aw a, Kaniui tura ueripak an ambe anak aosbkoro kasbpa knnip ne sekoro esanniyo sbonioki nisa ruwe ne, koroka, Sbinunia anak ne yaikota yaiohare bine aussbiune guru kat nep koro uk, awa, ainu nokaba koracbi ne nisa ruwe ne orowa, koro katubu anak ne ainu nei no an ap anukarape ne gusu, Sbinuma yaieoripakka wa rai pakiio itaknu ki, ruwe un, utasa cbikani otta araige pakno itaknu ki nisa ruwê ne na. Tambe gusu ka Kamui anak ne sbi no Sbinuma pasere wa kando otta bene, mosbiri kata bene, mosbiii cboropoketa bene obitta no oliai reibei kasu no assuru an reibei koropare nisa ruwe ne Yesu ari an reibei otta obitta no okai kokkasap anak ne komo bembem ki, samata, obitta no okai parumbe anak ne Micbi ne Kamui nupeki gusu Yesu Kiristo anak Utarapa ne sekoro eyaipusbi kuni bembem ki ruwe ne gusu ne
ki
ita
nep ne yakka ecbi yaiomonnure gusu
iteki
ki
na.
12
Tambe gusu, ku onuap an utara, ecbi utara anak ne ramma kane itaknu ki wa ouse ku an rapoketa
sbomo ne no, koroka, naa kasu no ku isam ne yakka isbitoma wa tususbke bine kasbiaobiuki kuni gusu ki yan in ambe gusu ne yakun, Kamui anak ne koro pirika irenga rengaine gusu ecbi onkoracbi
ita
;
13
naigeta
iki
wa
ecbi
keutum
attere
bembem
ki,
ecbi
14
monraigere bembem ki ruwe ne gusu ne na. Ecbi utara cbikokatpak sak newa pekasbnu bine wen wa
2. 15-27.J
PIRIPOI.
535
15 16
17
18
19
20
21
22
23 24
25
oheuge ainu ikiri tumta turusak no an Kanuii poho Qtara ecbi ne, aige, nei utara tan:inge un n:oshir'otta echi okai wa inotu onia itak eukoturire tombe kdrachi aniikava kuni ne, oromani newa upaore sbomoki no nep ne yakka kara yan kiiani raka sak no sbomo ku hoyupu, raka sak no sbomo ku nionraige wa, Kiristo koro tobo ta kuani yaiomonnure usbike an kuni ne nei no Id yan. Euwe un, ecbi koro eisbokor-i gusu an ayangep newa yaisbieiwangere ambe gusu a en enomi cbiki, ku nupetne, obitta no okai ecbi utara fcura ratnu-ritetke ruwe ne nei no koracbi ecbi ntara ne yakka nupetne bine en tura no ramu-ritetke yan. Koroka kuani ecbi orusbpe lai nu wa aomao ua kuni gasu, nabun Utarapa ne Yesu irenga gusu ecbi orota Timoteos ku omande kunibe koro yainu ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, son no newa sbinutna koiacbi ecbi gusu an orusbpe kasbirauju kusu ne a guru isam ruwe ne. Obitta no okai utara anak yaikota korobe bunara, Yesu Kiristo korobe sbomo bunara ruwe ne gusu ne na. Koroka, Sbinuma anak ne nekon a auwancle-i an a ainu ne ya sekoro echi eraman, pobo koro inicbi ikasbui koracbi, sbinuma pirika sbongo assuru asbte-bi gusu en ikasbui nisa ruwe ne na. Tambe gusu, en gusu nekon a akara ya ku eraman cbiki, nani ecbiotta sbinuma ku omande kunibe koro yainu ruwe ne koroka, kuani yaikota tewa no tunasbi no ecbi orun ku oman kuni Utarapa gusu ku cbipacbipa ruwe ne. Koroka, ku iriwak ne guru, tura no monraige, tura no tumikoro guru ne, ecbi orowa no aette wa ku eisbiramnep gusu yaisbieiwangere an Epaproditus ecbi orota nekon a ka aomande kunip ne sekoro ku esanniyo nisa ruwe ne
: :
26
27
inambe gusu ne yakun, sbinuma anak ne tasbum ki ruwe ne sekoro ecbi nu a gusu, nei guru sbi no yairamkoiki wa ecbi enisbomap nisa ruwe ne gusu ne na son no poka sbinuma rai ebange pakno tasbum ki koroka, Kamui anak ne sbinuma ko-erampokiwen wa kore nisa ruwe ne orowa, shui, Sbinuma patek sbomo ne, koroka, kuani anak yairamkoiki wa naa
;
536
PIEIPOI.
[2.
28-30.-3.
1-8.
28
29 30
yairamkoiki kashpa shorno ku ki kuni ne, en poka ko-eranipokiwen wa kore nisa ruwe ne na. Tambe gusQ echi ntara kanna-shui sbinuma nukara chiki, yaikopuntek, sauiata, kuani ne yakka naa isaika no yairamkoiki kuni ne yaikikip no ecbi orun ku omande nisa ruwe ne na. Tambe gusu, Utarapa osbiketa sbinuma uk wa nupetne yan samafca, tiei no okai ainu ko-oripak yan: inambe gusu ne yakun, sbinuma anak Kiristo koro moni gusu rai ebange nisa ruwe ne, ecbi utara en gusu yaisbieiwangere kunip aeikobayep epakte gusu koro inotu aeyaikikip no aisamka ange sbiri iki nisa ruwe ne gusu ne na.
;
3 Ik.
1
2
3
iriwak utara, Utarapa osbiketa Ukoracbi an ap ecbi utara gusu ku nuye ambe anak ne ku erannak poka sbomo ku ki ruwe ne, koroka, echi utara gusu pirikarep ne. Nei
Orokeseta,
ku
enupetne yan.
6
7
seta yaitubare, wenbe ki utara yaitubare, tuye ki utara yaitubare yan: inambe gusu ne yakun, Kamui Eamat ani ongarai bene ki, Kiristo Yesu otta yaiomonnure bene ki, samata, kam gusu sbomo eyaikopasbte-i bene ki cbi utara anak ne son no oUarituye buii akire utara cbi ne ruwê ne koroka, kuani yaikota anak ne kam gusu poka eyaikopasbte usbike an na nenka mosbioDa guru anak ne kam gusu eyaikopasbte-i an sekoro yainu cbiki, kuani anak ne naa kasu no an tupesan ikinne an tobo ta okarituye buri akire, Israeru sanikiii ne, Benyamin koro ikiri un guru ne, Hebrai un utara un Hebrai un guru ku ne ruwe ne tuitak gusu Parisee un guru ne, keutam opopniau kara gusu
: :
tiiitak gusu an oupeka ambe gusu obeuge sak no anukan nisa ruwe ne. Yakka, en epirikare ambe anak ne Kiristo gusu so-no-ld ambe ne sekoro ku esanniyo nisa ruwe ne na. Kuwe ne wa, son no un, ku goro Utarapa ne Kiristo Yesu eramambe pirikap gusu kuani obitta no okaibe so-no-ki ambe Sbinuma gusu obitta no okaibe ari ku esanniyo nisa
karisia kesblve
3. 9-21.]
PIKIPOI.
537
sekoro ku esanniyo
;
kiiani so-no-ki
taiiibe
wa aemakbap ne
10
Sbinuiua oshiketa a en iiukara, saraata, tuitak gusu hetuku yaikota koro onpeka ambe koro shomoki, koroka, Kiristo otta au eisbokor- gusu betuku oupeka ambe, eisbokor-i gusu Kamui orowa uo betuku oupeka ambe ku koro kuni ûsu an ambe ne orowa, kuani anak ne Sbirnima nevva Sbinuma betopo-sbiknu ambe gusu an kiroro newa Sbinuma tura ayairamsbitnere
epii'ikare
i
anak ne Kiristo ku
wa
11 12
13
14
15
ki bine ku eraman wa Sbinuma ki rai ambe nep koro koracbi a en kara aige, nekon a ka kuani rai-i orowa no betopo ku sbiknu kuiii gusu aki na. Kuani koro okere nei no sbomo ne, samata, kuani aeramushinnere okere nei no sbomo ne koroka, nekon a ka, gusu Kiristo Yesu ani a en sbikkasbima okaibe, kuani ne yakka sbikkasbima kuni gusu ku kesbke na. Iriwak utara, kuani sbikkasbima okere sekoro yaikota sbomo ku esanniyo koroka, tan sbinep an, osbmake un okaibe ku oira hine kotcbake un okaibe orun ku tuii, aige, Kiristo Yesu osliiketa Kamui lik oro atak kuni aosbkorobe ari an osbikpekarep orun ku kesbke ruwe ne. Tambe gusu, aeramnsbinne okere obitta no okai cbi utara anak ne nei no esanniyo asbro orowâ, nep okaibe gusu sbinnai no ecbi sanniyo cbiki
ambe
16
17
tambe poka Kamui anak ne echi eramande kusu ne ouse pakno sbirepa asb okere-bi gusu nei no koracbi apkasb asbro.
chi utara ani aikoikarabe ne kara bine
18
19
20
21
Iriwak utara, en tura eikoisamba utara ne wa, apkasb utara esanniyo yan. Inambe gusu ne yakun, gusu kannakanna ecbi nure asb utara, samata, tane ku cbisb poka ecbi nure asb inne utara apkasb, aige, Kiristo koro utasap gusu kesbke utara ne ruwe ne nei utara okere-i anak ne aisamka ambe ne, koro Kamui anak koro bonibi ne, aeyainikorosbma kuni ambe iramye, moCbikoro mosbiri sbir'otta okaibe esanniyo ruwe ne. anak ne kando otta an nei i wano Utarapa ne Yesu Kiristo aii aye kasbiobiukip ek kuni poka cbi ebuye wa okai ruwe ne: Sbinuma anak ne ani obitta no
;
538
piKiPoi.
[4. 1-10.
okaibe yaikota otta itaknure eashkai iki-hi nei no an no chikoro aeoripakka an netobake ashinno kara hine koro nupeki an netobake koracbi kara kusu ne na.
4 Ik.
1
Tambe
gusu,
aomap
an,
aeyaikatekara
an,
ku
4
5
10
nupetne ainbe, ku sapa-umbe ne iriwak utara, tap koracbi akoro omap an utara Utarapa otta rosbki yan. Utarapa otta sbine keutum koro kuni ne Euodia ku onisbnisbi, Sintike ne yakka ku onisbnisbi ruwe ne. Euwe ne wa, en tura son no nionraioê ki guru aokai ne yakka ku onisbnisbi ruwe ne, tan sbiwentep utara ikasbiu yan, inambe gusu ne yakun, nei utara anak ne Kurementos ne yakka, orowa reosbima okai kon reibei inotu un kanibi-sosb kata anuye wa an en tura moniaige utara poka pirika sbongo otta n:ionraige nisa ruwe ne gusu ne na. Raimna Utarapa enupetneyan: sbui, nupetne yan, ani ku ye. Ecbi kon rotcba keutum obitta no okai Utarapa ebange no an. Nep utara otta nukare yan. ne yakka gusu iteki nisbomap yan koroka, nep ne yakka gusu iyaiiraige wa inonno-itak ani, korarakor-i Orowa, obitta ani ecbi eisbiraranep Kannii nure yan. no okai eraman kuni niondura akkari kara Kamui itomo irenga, Kiristo Yesu gusu ecbi yainu-bi bembem ecbi keutum liembem epungine kusu ne na. Orokeseta, iriwal?: utara, nep ne yakka son no ambe, nep ne yakka aeoripak kuni ambe, nep ne yakka oupeka ambe, nep ne yakka turu-sak ambe, nep ne yakka aomap kuni ambe, nep ne yakka pirika assuru koro ambe nep ka buri pirika usbike an cbiki, nep ka ramye kuni usbike an cbiki, tap okaibe esanniyo yan. Ecbi utara anak ne eyaibannokkara bene ki, akore bene ki, nu bene ki, en otta nukara bene ki okaibe, tap okaibe kara yan orowa, itomo koro Kamui ecbi tura an kusu ne na. Koroka, tane an aine ecbi utara anak ne sbui en esbkarun gusu, Utarapa otta sbi no ku nupetne ruwe
;
4. 11-23.]
piRiPOi.
iiei
539
11
12
13
14
15
16
17
18
anak ne esbkaran poka kusa ne isaiii ruwe ne na. Kimni nepka eikohaye gnsu kii ye shomoki inambe an a yakka nei ambe gusu ne yakun, nekon a guRU aeramusbinne kuni ku eyaibannokkara okere. Yaisbiwennere ambe bene, nuye an no koro ambe nep ne yakka gusu, obitta no bene, ku erauian okaibe ;asu, akironnu ambe bene sambe-cbinoiba ambe bene, nuye an no koro ambe bene, eikobaye ambe bene, ku eyaibannokkara nisa ruwe ne. En tumasbnure Kamui osbiketa kuani nep ne yakka ki easbkai ruwe ne, Yakka ecbi utara anak ne ku ki aeramucbuptekbe gusu en tura no ecbi ki-bi anak pirika ruwê ne. Orowa, Piripoi un ecbi utara, pirika sbongo eatpakebeta, kuani Makedonia kotan orowa no ku bopumba ita anak ne, ecbi utara mosbima, kore bene ki akore bene ki orusbpe gusu, en tura no ki karisia isam, sekoro, ecbi utara yaikota ecbi eraman Tessaronike otta poka kuani aeisbiramnep an gusu kanna-kanna en otta ecbi tesbkara nisa ruwe ne gusu ne na. Aikrap ku bunara gusu sbomo ne koroka, ecbi utara gusu nuye an no betuku ibebe ku bunara gusu ne ruwe tapan na. Koroka, nep ne yakka ku koro wa nuye an no ku an Epaproditos koro wa ek ecbi orowa no okai sbisak bura pirikap, uk
ne
:
ambe gnsu
echi utara
ecbi ki nisa, koroka, kara
19
20
kuni ayangep, Kamui nupetnere okaibe, ku uk okere gnsu kuani kironnu wa an ruwe ne. Orowa, ku goro Kamui anak ne Kiristo Yesu osbiketa nupeki otta okai lôro otelcnu ainbe an a-i koracbi obitta no an Tane ecbi eisbiramne ambe uweomare kusu ne na.
sbasbuisbiri
wano
sbasbuisbiri
pakno cbikoro Kamui
ne Miciii orota arakuru an na.
Amen.
21
22
23
asbkanne guru pisbno rangarap yan. En tura no okai iiiwak utara anak ne ecbi otta rangarap ki. Obitta no okai Asbkanne utara echi otta rangarap an, Kaisaros cbisei un utara anak ne makangane nei no ki na. Utarapa ne Yesu Kiristo kor'irenga ecbi kon ramat tura an kuni akoramkon na.
Kiristo otta
Yesu
KOKOSAI
PAUROS NUYE KAMBI.

1 Ik.
rengaine an gusu Kiristo Yesa koro Aposne Pauros newa akoro iriwak ne Timoteos anak ne, Korosai kotaii ta osbironm Kiristo oshiketa okai ashkanne utara newa ikipninkesh uiriwak utara orun kambi omaiide na chikoro Micbi iie Kamui orowa no irenga newa itomo ecbi gusu anro. Cbi utara anak ne cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Micbi ne Kamui otta koyaiiraige ki bine ramraa ecbi utara gusu inonno-itak ki na eesbiri ecbi otta ek pirika sbongo oma son no ambe an itak ani ecbi nu kando otta ecbi utara gusu eumasbnu wa an aetoro
:
Kamui
cbipacbipa
ki
ambe
kor-i bene, obitta
gusu, Kiristo Yesu otta ecbi ki eisbono okai asbkanne utara gusu ecbi
:
omap ambe bene cbi nu nisa ruwe ne gusu ne na ambe poka mosbir'ebitta ta okai wa ibebe betukure bine sbipiraspa, aige, nei ambe ecbi nu wa son no ka un Kamui irenga ecbi eraman tobo wano ecbi otta ne
nei
ecbi utara gusu Kiristo koro ikipniukesb aeyaisbieiwangere guru ne cbikoro omap an tura iki ussbiune Epapras orowa no ka ecbi yaibannokkara koracbi ne sbinuma anak, sbui, Kamat otta an ecbi omap ambe un nure nisa ruwe ne.
; ;
yakka koracbi ne
; ;;
1.9-20.]
KOROSAI.
541
Tambe
giisii,
cLi
utara
ne yakka, nei orushpe
nu tobo orowa no ecbi utara aimk iie obitta no okai ram at oma wayasbim ambe newa eraman-i otta Sbinuma koro ireiiga eramanbe ani ecbi aesbikiio an knni
10
otta ecbi apkasb bine obitta
11
12
13
bene, samata, Utarapa nupetnere kuni kopakeatbe no okai pirika ikip otta ibebe betukure wa Kamui oma eramanbe otta naa sbukiip knni ne okere sbomoki no -inonno-itak cbi ki wa koramkoro sbiriki okai Sbinuma koro nupeki ani kiroro an koracbi, nnpetne bine obitta no okai yaiyupupii ambe newa ramnsbiporore ambe gusu, obitta no okai kiroro ani atunjasbnure orowa, pekere otta okai asbkanne utara tura aeikesbkoro kuni an ambe cbi nina kuni ne un kopakeatte Micbi otta koyaiiraige ki Sbinunm anak ne kunne kiroro orowa no un obaitare wa, koro omap an Pobo koro mosbiri orun un
; :
14
15
abupte nisa ruwe ne

Isikiaraye
samata, Sbinuma ankusbkerai
ambe cbi koro, aige, cbikoro katpak atusare an na: Sbinunm anak ne anukara eaikap Kamui koro
nokaba ne, obitta no okai akarabe etoko betukup ne inambe gusu ne yakun, kando osbiketa okai yakka, mosbiri kata oka,i yakka, anukarabe ne a yakka, anukara eaikapbe ne a yakka, anjset bene, enisbpane ambe bene, esapane ambe bene, mondum korope bene ne yakka obitta Sbinuma otta akan nisa ruwe ne obitta no okaibe Sbinuma ankusbkerai akara, Sbinuma otta akan na aige, Sbinuma anak ne obitta no okaibe etokota an, samata, Sbinuma gusu obitta no okaibe rosbki ruwe ne. Orowa, Sbinuma anak ne nei netobake ne karisia koro sapaba ne atpake an ap ne, rai-i orowa no bosbike betukup ne ruwe ne Sbinuma obitta no Inambe okaibe gusu esapanep ne kuni gasu ne na. gusu ne yakun, obitta no okai eupakte-i Sbinuma osbiketa osbiroma kuni ambe anak Sbinuuja irenga ne ruwe ne gusu ne na samata, koro utasap kennbi ani itomo asbte bine, Sbinuma ankusbkerai gusu yai otta obitta no okaibe irenga usaraye kuni gusu ue na mosbiri kata okaibe ne a yakka, kando osbiketa okaibe ne a yakka, Sbinuma ankusbkeraipo aratcbire kuni
; ;
:
16
17
18
19
20
542
21
KOROSAI.
[1.21-29.-2.1.
22
23
24
25
26
27
28
29
Orowa, echi utara anak lie etoko wa echi ecbi koro keutum osbke uwoyake an bine epokba utara ecbi ne a yakka, Sbinuina kotcbaketa asbkanne newa turu-sak newa wen-buri sak no ecbi rosbkire kuni ne, tane, Sbinun:ia rai ambe lôro kani netobake osbiketa irenga usaraye nisa ruwe ne: ecbi utara anak ne nei eishokor-i ta asamaba ande bine yaiatte wa kando cboropoketa an obitta no okaibe otta ecbi nu okere aeupaskuma pirika sbongo gusu an cbipacbipa auibe orowa no sbonjo oyakta okai wa ecbi okai yakun, nei no an ruwe ne Pauros ne kuani anak ne gusu yaisbieiwangere guru ku ne ruwe ne na. Tane anak ne echi utara gusu ku iki yairamsbitnere ambe ku enupetne ruwe ne, aige, kuani anak Kiristo iki aeramcbuptekbe eikobaye ambe karisia ne Sbinuma kon netobake gusu ku kam otta kasbi iyo wa upakte ruwe ne otusasbiri wano okai uirup ikiri otta esbina wa an mukkep ne Kamui itak uweomare kuni gusu, ecbi utara epeka a en kore Kamui en kara ambe nei no koracbi, nei karisia otta aeyaisbieiwangerere guru ku ne ruwe ne koroka, tane anak ne nei ambe Sbinuma koro asbkanne utara otta aeramande, awa, Oya utara tumugeta tapan mukkep gusu an arakuru koro oteknu-bi eramande kuni ap Kamui keutum ne, nei ambe anak arakuru ecbipacbipare ambe ne, ecbi osbiketa an Kiristo ne ruwe ne na cbi utaia anak ne pisbno an ainu Kiristo osbiketa aeramusbiniie wa atte kuni ne, wayasbnu no pisbno an ainu onisbnisbi bene ki, pisbno an ainu epakasbnu bene ki bine, Kiristo eupaskunm asb ruwe ne nei ambe gusu poka kuani anak, en onnaigeta kiroroasbnu no iki, Sbinuma kara ambe nei no kiroro yupu bine ku monraige ruwe ne.
gusn nep.
wen
ikicbi
ambe gusu
2 Ik.
1
Inambe gusu ne yakun, ecbi utara gusu beiiibem, Eaodikia un utara gusu bembem, kam oma ku nanubu sbomo nukara obitta no okai utara gusu bembem,
2. 2-13.]
KOROSAI.
543
4
5
heii:ianda yiipke no kiroro atte hine ku iki ambe echi eraman kuni ku kon rusui rnwe iie tambe aimk nei utara koro sambe aoniaoina kuni gusu an ap ne, aige, shinuma utara omap ambe ani aurukire hine eraman no an shomo utumashire an ambe gusu befcuku aeoteknup otta an kuni gusu ne tambe anak nei utara Kamui mukkep eraman kuni gusu nep nei mukkep anak ne Kiristo ne, aige, Shinuma oshiketa waj-ashnu ambe newa eramushbe oma aeoteknup anuina wa an Inan guru ne yakka iteki shisak itak ani echi na. kokandama kuni ne, tambe ku ye ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, kam gusu echi tura no ku an shomoki yakka, ramat gusu echi tura no ku an, aige, echi ikiri an no an ambe hemhem, Kiristo gusu echi atte eishokor-i yupkep hemhem ku nukara waku nupetne ruwe
;
ne na.
6
7
10
11
12
13
Tambe gusu, echi utara Utarapa ne Kiristo Yesu akore korachi, Shinuma oshiketa apkash yan Shinuma oshiketa shinrichi koro hine aeyairoshkire, aige, aepakashnu an korachi poka, iyaiiraige an keutum koro wa echi ki eishokor-i atte yan. Kiristo gusu shoujo ne, koroka, utara koro oina gusu bene, moshiri gusu an isaika epakashi gusu bene, koro aeramasure eramushbe newa oha kokandama itak ani iteki echi shiren guru an kuni 3'aitubare yan inambe gusu ne yakun, aeramushinne an kamui-oibe anak netobake an nei no Kiristo oshiketa oshiroma ruwe ne, aige, Shinuma oshiketa echi utara aeramushinnere an na, aine, Shinuma anak ne obitta no okai esapanep newa mondum korobe koro sapaha ne ruwe ne: Shinuma oshiketa teke ani shomo akore okarituye buri ani echi utara anak ne okarituye buri ani akore poka ki nisa ruwe ne, tambe anak Kiristo koro okarituye buri ne, kam netobake shiraraye au:ibe ne ruwe ne aige, Shinuma tura baptisma eun aomare hine rai-i orowa no Shinuma hetopo-shiknure Kamui iki ikip ani eishokor-i ankushkerai Shinuma tura echi Oroutara ne yakka hetopo-ashiknure nisa ruwe ne. wa, echi utara anak ne, koro chikokatpak newa kam
;
;
544
KOEOSAI.
[2. 14-23.
14
okarituye buri ankushkerai gusu rai okere echi utara anak ne, obitta no okai chikoro chikokatpak 8hiiiuma tusare bine Sbinuma orowa no Sbinuma tura ashiknure nisa ruwe ne aige, un epeka wa un epokba
;
oma
15
ipawetenge nei no ikiri koro telê ani anaye karabi isamka aine, nei ambe oyakta koro wa utasa cbikuni otta kangi kokikkik nisa ruwe ne samata, yaikota yai orowa no esapane ambe newa mondum korobe sosbpa okere cbil<:i, anukan no nei ambe nukare bine, gusu nei ambe epeka yaiokkainere nisa ruwe ne
:
na.
16
Tambe gusu, ibe ambe gusu bene, iku ambe gusu bene, iwai an tobo gusu bene, asbiri kunne-cbup gusu bene, sbini tobo gusu bene, iteki nen ka ecbi koipisbi kuni ne ki yan tap ambe anak ne ek kusbki okaibe
:
18
19
20 21
22
23
gusu an kurihi ne koroka netobake anak ne Kiristo korobe ne ruwe ne. Iteki nenka iki rengaine an yaieoripakka ambe newa Kamui hauturumbe koongamire ambe ani ecbi koro iwayebe eikkare yan nei no ikicbi gur'anak ne anukarabe an ambe kata rosbki, raka-sak no koro kam-usb keutum gusu pittarane, aige, ari netobake ebitta ikra newa kut-rit ankusbkerai gusu aresbpa bine Kamui orowa no asbukupte wa sbukup nei sapaba yupke no sboino sbikkasbima ruwe ne na. Tam mosbiri gusu an isaika ambe epeka Kiristo tura ecbi rai nisa ruwe ne a yakun, bemanda gusu, mosbiri gusu koisbu koracbi, utara epakasbi nei no utara ikasbpaotte nei no ipawetenge nep koran esanniyop koitaknu ya ? (nei ambe anak, iteki teke ani kisbima, iteki sapke, iteki tomoosbma ari an ap ne). Tap an okaibe anak ne rengaine an keutum ani Kamui koongami ambe gusu hembem, yaieoripakka ambe gusu bembem, netobake epeka eramu-yupke kore ambe gusu bembem wayasbnu kotom ambe ne sekoro anukara lôroka, kam iki rusuibe epeka raka-sak no an ambe ne ruwe ne.
; ; ;
3. 1-13-]
KOROSAI.
3 Ik.
645
2
8
Tambe gusu echi utara anak ne Kiristo tura hetopoaslnknure chiki, Kamui sbimon tek-samata a koran Kiristo oshiroma usbiketa an okaibe bunara yan. Kikta an okaibe esaniiiyo wa iteki niosbiri kata an okaiInambe gusu ne yakun, ecbi utara be esanniyo yan. anak ne rai nisa ruwe ne, echi koro inotu Kiristo tura Kamui otta anuina wa an ruwe ne. Chikoro inotu ne
Kiristo
anak ne anukara kusu ne
ita,
nei ita
anak echi
utara ne yakka Shinuraa tura no nupeki otta anukara
kusu ne na.
5
6
7
gusu, mosbiri kata okai echi koro awehe yan hoiyo bene, ichakkere ambe bene, wenkatcbam bene, wen be ki rusui keutum bene, potoki koong-ami ari an yaikosbipuinere ambe bene raige yan tap okaibe rengap gusu itakkashi pobo utara otta Kamui irushka ambe ek ruwe ne orowa, tap okaibe otta echi shiknu wa an rapoketa, otta eeshiri echi utara ne yakka apkash nisa ruwe ne na. Koroka, irushka ambe bemhem, kinrakarabe bemhem, wenbe hemhem,
raige
; ;
;
Tambe
10
11
12
13
koatcha ambe hemhem, paro wano san yainikoroshma ambe bemhem, tane tap okaibe obitta oyakta are yan iteki utashpa shunge yan fushko ainu koro iki ikip tura echi shioraye bine ashiri ainu echi utomchiure okere ruwe ne gusu ne na nei ambe anak ne orowa no akara Kamui koro katubu nei no eramanusbbe gusu ashinno akara kor'an ruwe ne nei usbiketa Herenes bene Yudea unbe bene, okaritujê buri akore ambe bene okarituye buri sbomo akore ambe bene, oya kotan un guru bene, Skitia un guru bene, aussbiune an guru bene, rengaine an guru bene isama koroka, Kiristo anak ne obitta no okaibe okkashi an, obitta no okaibe onnaigeta an ruwe ne na. Tambe gusu, Kamui koro anumge asbkanne newa aomap an utara korachi, rampokiwen an keutum hemhem, pirika irenga hemhem, yaieoripakka ambe hemhem, ramu-rotcha ambe hemhem, ramu-shiporore ambe hemhem, utomchiure yan utashpa uwe-shiyupupu
itak
: ; ; : :
546
KOEOSAI.
[3.
14-25.
14
15
nep ne yakka eiyonnuppa kuni ushike an chiki uweusaraye yan Utarapa ecbi tusare korachi ecbi utara lie yakka nei no ki yan orowa, tap okaibe l<asu no pasere wa omap ambe utomcbiure 3ân tambe anak ne aeraSbui, Kiristo irinsbinne gusu an kut ne ruwe ne na.
; ; ;
16
17
18 j9
20
21
22
23
24
25
itomo ecbi keutum ta esapanere yan, tainbe gusu ka sbine netobake otta ecbi abotuyekara wa okai ruwe ne na orowa, yaiiraige an no okai yan. Sbi no wayasbnu no nuye an no Kiristo kor'itak ecbi osbiketa osbiroinare yan iyobaicbisb ani bene, sbinotcba ani bene, ramat ouia yairap ani bene ecbi koro keutum ta irenga koro wa Kaniui otta sbinotcba ki wa utasbpa uwe-epakasbnu bembem ki, uwe-onisbnisbi beuibem Orowa, itak otta bene ikip otta bene nep ne ki yan. yakka ecbi ki cbiki Utarapa ne Yesu Kiristo reibei ankusbkeraipo ki, aine, Sbinuma kor'irenga gusu Micbi ne Kamui otta ko-yaiiraige yan. Macbi ne utara, Utarapa gusu kopakeat kuni ne Hoku ne utara, ecbi koro boku otta koitaknu yan. ecbi koro macbi omap wa otta iteki iporo-shiuka yan. Pobo utara, nep ne yakka gusu ecbi koro esbikop koitaknu yan, tambe anak ne Utara nupetnere ambe Micbibi utara, ecbi koro ne ruwe ne gusu ne na. pobo utara iteki ramu-rai kuni ne iteki irusbkare yan. Aussbiune okai utara, nep ne yakka gusu kam epeka an ecbi esapane utara koitaknu yan ainu nupetnere gusu aesbikkoingara kuni koracbi sbomo ne, koroka, Utarapa gusu iki nei no obeuge sak sambe koro yan nep ne yakka ecbi ki cbiki, ramu-ossbi wa ki yan, utara gusu sbomo iki no Utarapa gusu iki koracbi ki yan Utarapa orowa aeikesbkorobe gusu an iwayebe aige, Utarapa ne akore kusu ne ambe eraman Inambe gusu Kiristo gusu ecbi yaisbieiwangere na. ne yakun, wênbe ikicbi gur'anak ne aki okere wenbe gusu tasa akore kusu ne aine, utara kowen utara kopirika keutum isam ruwe ne gusu ne na.
Icoro
;
4.1-12.]
KOllOSAl.
547
4 Ik.
1
Nishpa ne utara, ecbi koro nssbiui]e iitara otta aige, ecbi onpeka newa oupak an ainbe kore 3'an utara ne yakka kando osbiketa Nisbpa kon ruwe ne
;
kunak eramii yan.

2 3
4
5
Sbiyuppa no inonno-itak ki, iyaiiraige koro wa iki samaketa, un giisu ne yakka bine sbirawande yan iki, Kiristo gusu an anuina ambe aye bine itak ambe abun gusu, un orun Kainui apa maka ktini ne ki yan, samata, nekon a i]ei okaibe gusu ku atupetupe an na katu ani ku ye kunip ne ya aeraniande kuni gusu ki yan. Soifca okai utara epeka pakibi kikiraye koracbi wayasbnu no apkasb yan. Nekon a katu ani pisbno an guru oiun koese kunip ne ya sekoro ecbi eraman kuni ne, ramuia kane ecbi ye itak irenga tura asange wa sbippo eoraare yan. Obitta no okai ku goro orusbpe gusu anak Tikikos ecbi nure kusbki, nei guru anak ne Utarapa osbiketa
; ;
10
iriwak ne, ikipniukesb yaisbieiwangere guru no iki aussbiunere an gun'ne ruwe ne ecbi utara un gusu an orusbpe eraman, orowa, sbinuma ecbi sambe oinaoma kuni gusu an, tapan son no ikkewebe an gusu ecbi orun kuani sbinuraa omande nisa ruwe ne ecbi tumuge wano an nei ikipniukesb newa aomap an iriwak guru ne Onesimos tura ku omande ruwe ne na. Nei utara anak ne teda an orusbpe obitta ecbi nure kusbki na. En tura no ipakasbnu cbisei ta an Aristarkos ecbi ekap an na, Barnabas koro karaku Markos ne yakka ecbi ekap na (sbinuma gusu ecbi kasbpaotte asb okere aige, sbinunm ecbi orun ek cbiki uk wa en kore
ne, tura
:
aomap an
11
yan), samata, okarituye-buri oraa Youstos ari aporose
12
Yesu ne yakka ecbi ekap na tan utara patek Kamui mosbiri gusu tura no ikicbi utara ne, gusu a en omaoma utara ne ruwe ne. P^cbi tumuge wano an Kiristo Yegu koro ussbiune guru ne Epapras anak ne ecbi ekap na, ecbi utara aeramusbinne no rosbki bine Kamui koro oma-irenga utumasbi sbomoki no eraman
:
548
kuni ne,
KOEOSAI.
[4. 13-18.
ramma kane shinuma shiyuppa no inonno-itak
13
14 15
Echi utara gusu ne yakka, Raodikia un utara gasu ne yakka, Hieraporis un utara gusa ne 5âkka poro shinuma iki ambe epeka shinuma gusu paweteshu ku ki ruwe ne. Aomap an potara guru
ruwe
ne.
ne Eoukos newa
Demas
echi
ekap na.
Eaodikia un
16
iriwak utara hemhem, Numpas hemhem, Numpas kot chisei ta an karisia hemhem rangarap yan. Orowa, tan lâmbi echi tumugeta oro-a-oitak okere chiki,
17
18
Eaodikia un utara ne karisia otta ne yakka orooifcakte wa en kore samata, Eaodikia orowa no an kambi ka echi utara ne yakka orooitak yan. Orowa, Arkippos orun ene itak yan Utarapa orowa no akore an otta e iki kuni yaishieiwangere ambe aomare kuni ne yaitubare yan. Pauros ne kuani anak ne yaikota koro teke ani rangarap ikiri ku nuye na. Ku goro tupep eshkarun wa en kore yan. Irenga echi tura an na.
; :
TESSARONIKE
PAUROS NUYE ATPAKE AN KAMBI.
1 Ik.
Pauros newa Sirounos newa Timoteos aiiak ne Micbi ne Kamui osbiketa an Tessaronike un karisia otta kambi omande na irenga newa itomo ecbi utara gusu anro. Chi utara anak ne inonno-itak ki ita ecbi kor' orusbpe ye bine rainma-kane obitta no okai ecbi utara gusu Kamui koyaiiraige na aige, Micbi ne cbikoro Kamui kotcbaketa an eisbokor-i oma ikip newa omap oma monraige ambe newa cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo osbiketa cbipacbipa oma yaiyupupa ambe newa cbi esbkarun wa iki na aine, Kamui orowa no aomap an iriwak utara, ecbi anumge an ambe eraman sbiriki, inambe gusu ne yakun, cbikoro pirika sbongo anak ne ouse itak ani patek ecbi otta ek ka sbomoki, koroka, kiroro ani ne yakka, Asbkanne Kamat ani ne yakka, sbi no aesbikno an ambe ani ne yakka ek nisa rawe ne ecbi tuu:iugeta cbi okai rapoketa ecbi rengap gusu ecbi epeka no nekou a ainu cbi ne ya ecbi eraman poka koracbi ne ruwe ne na. Orowa, ecbi utara anak ne poroti no aeramcbuptek ambe newa Asbkanne
: ; ;
Eamat oma
yaikopaiitek-bi
tura itak
uk bine
cbi
550
utara
I.
TESSARONIKE.
[! '7-10. 2.
l-o.
a un eikoisamba utara ne akan Makedonia newa Akaya kotan ta obitta no okai eisbokovo utara gusu aikoilârabe ecbi ne pakno ne ruwe ne. Inambe ,ûsu ne yakun, Utarapa koro itak echi orowa no assuru-aasbte okere, ouse Make-
newa Utarapa
;
ruwe ne
donia
newa Akaya
otta patek
sbomo
;
ne, koroka, inan
10
Karaui epeka no an ecbi koro eisbokor-i anak ne assuru an na tambe gusu nepka cbi ye sbomoki yakka aeraiuan ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nei utara yaikota ye wa nekon a cbi ki bine ecbi tuniugeta abnp asb ya un gusu assuru asbte ruwe ne samata, isbu newa son no an Kamui gusu yaisbieiwangere bembem ki, kando orowa no ek Sbinmna koro Poho untere bembem ki kuni ne potoki ecbi emakba wa Kamui orun bosari an ambe ye nisa ruwe ne Kamui anak ne rai i orowa no Sbinuma betopo-sbiknure nisa ruwe ne. tambe anak, ek kusu ne irusbka-i orowa no un obaitare Yesu ne ruwe ne
:
usbiketa ne yakka
na.
2 Ik.
1
Inambe gusu ne yakun, iriwak utara, cbi utara anak ne ecbi tumuge un abup asb katu anak ralâ isara no an ambe sbomb ne sekoro ecbi eraman
koroka, ecbi onnere koracbi, etokota Piripoi kotan ta aeraniusbitnere wa a un kosbomo yaikatanu okere cbiki, cbi utara anak ne Kamui gusu yai-rametok koro bine sbi no yairamkoiki wa Kamui Pirika Sbongo ecbi orun ye nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, cbi ki onisbnisbi ambe anak ne oubaita ambe orowa no bene, icbakkere ambe orowa no bene irarape gusu an ambe bene sbomo ne iiiwe ne koroka, piiika sliongo a un sbikkasbimare kuni pakno an utara cbi ne kunak Kamui anak esanuiyo koracbi tambe nei no cbi ye ruwe ne; atara napetnere kuni koracbi sbomo ne, K'oroka cbikoro sambe uwande wa ingara Kamui nupetnere kuni gusu itak ruwe ne. Inambe
:
gusu ne yakun, ecbi eraman koracbi, bembara ne
2. 6-14.]
X.
TESSARONIKE.
551
yakka panore itak eivvange bene ki, yaikushipuinere ambe kamure gusu bene iki-bi sekoro sbomo a un nukan ruwe ne ari an atiibe gusu Kajnui pawetesbu ruwe ne samata, Kiristo koro Apostoro utara ne-bi koracbi an wa ecbi orowa no a un eoripakte kuni ne ki easbkai ita anak, ecbi orowa no ne yakka, mosbima utara orowa no ne yakka, ainu utara orowa no ne yakka airamye kuni ambe sbomo cbi bunarapa ruwe ne na. Koroka, iyopakkai-usbi guru yaikota koro pobo utara resbpa k'oracbi, cbi utara anak ne ecbi tumugeta ratcbitara no okai asb nisa tambe nei no cbi utara anak ne sbi no ecbi kon rusui gusu, Kamui koro pirika sbongo ecbi kore patek sbomo ne, koroka, yaikota koro sanibe ne yakka yainucbattek no ecbi kore kuni aramu, ecbi utara sbi no un gusu aosbkorobe ne nisa ruwe ne gusu ne na. Inambe
;
:
10
11
12
13
14
gusu ne yakun, iriwak utara, cbi ki monraige ambe newa nuwap ambe ecbi esbkarun inan guru ne yakka sbomo iramukurukuru kuni ne, tokap to ta bene kunne to ta bene monraige ki, aine, Kanuii pirika sbongo Hemanda ecbi otta eupaskuma asb nisa ruwe ne. Kaniui ko-oripak an no, oupeka an no, obeuge sak no eisbokoro wa okai ecbi utara epeka yaikota cbi iki ya ecbi nukan ruwe ne: micbi anak ne yaikota koro pobo utara otta iki nei no cbi utara ne yakka pisbno no an ecbi utara onisbnisbi asb bembem ki, ranietokte asb bembem ki, yaikota koro mosbiri newa araguru orun ecbi nisbuk Kamui kopakeot no ecbi apkasb kuni ne bembem ki wa pawetesbu cbi kon nisa sekor' ambe ecbi eraman koracbi ne ruwe ne na. Orowa, ecbi utara anak ne nei a cbi ye itak ambe, nei a Kamui korobe ecbi akore ita, ainu itak ambe nei no sbomo auk, korol<:a, son no an ambe nei no, eisbokoro sbiri ecbi utara onnaigeta iki poka ki Kamui itak nei no ecbi uk nisa ruwe ne, tan ikkewebe an gusu ne yakka okere sbomoki no Kamui koyaiiraige asb rawe ne. Inambe gusu ne yakun, iriwak utara, ecbi utara anak ne Yesu Kiristo osbiketa Yudea kotan ta okai Kamui karisia ikoisaniba utara ecbi ne nisa ecbi
: :
552
I.
TESSAEONIKE.
-2.
15-20. 3.
1-^-
15
utara ce yakka yaikota koro mosliiri ta okai hine, nei utara anak lie Yudea un utara orowa no aeramushitnere korachi nei no an ambe gusu echi eramushitne ruwe ne gusu ne na nei utara anak ne Uta.rapa ne Yesu newa uweingara utara ronnu, orowa, un okeuba
:
heuihem
16
ki, shomo Kauiui nu^Detnere okai utara epokba bembeni ki no obitta
bemhem
;
ki,
aige,
Oya un
ruwe ne
;
utara kasbicbiobiuki kuni ne cbi itak katu battoki aine, ramma-kane koro cbikokatpak epa koroka, okese pakno nei utara kasbita irasbka sbiriki
;
ambe ek an ruwe ne
17
na.
18
19
20
Iriwak utara, keutuni gusu sbomo ne a koroka tumama gusu anak irukai tomta ecbi isama gusu, cbi utara son no sbiariki no ecbi nanubu nukara kuni ne iki nisa inambe gusu ne yakun, kanna kanna Pauros ne kuani anak, ecbi orun araki asb rusui aige, Satan un sbinnatusb nisa ruwe ne na. Gusu aecbipacbipa ambe bene, aenupetnep ne bene, aeyaiomonnure sapaumbe bene nekon a ambe ne ruwe be an ? Ek kusbki cbikoro Utarapa ne Yesu kotcbalêta ecbi utara sbomo ne ambe ne ruwe be an ? Ecbi utara anak ne cbikoro aeyaiomonnure ambe ne, aenupetnep ne ruwe ne gusu ne na.
:
3 Ik.
1
Tambe gusu naa yaisbiporore eaikap cbiki cbi utara puine no Atens kotan ta aboppa yak pirika sekoro ecbi rosbkire bembem ki, ecbi iki aige, yainu
;
eisbokor-i
gusu aomaoma bembem ki gusu, Kiristo koro pirika sbongo gusu Kamui otta yaisbeiwangere guru cbikoro iriwak ne Timoteos ecbi orun arapare nisa ruwe ne tambe anak, inan guru ne yakka tapan aeramcbuptekbe gusu sbomo amoimoigere kuni gusu an ap ne inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne tambe gusu aatte utara cbi ne sekoro ecbi yaikota eraraan ruwe ne gusu ne na. Son no newa, ecbitura no okai asb ita anak ne ecbi utara aeramcbutekte kusu ne a ambe irammakaka ecbi nure asb nisa iki
; ;
3.
5-13. 4.
!]
I.
TESSAROXIKE.
553
korachi nep, ecbi eraman koracbi ne ruwe ne gusu ne Tan ikkewehe an gusu kuani poka, naa yaishina. porore eaikap cbiki, echi iki eishokor-i eraraan kuni ne ku teshkan nisa ruwe ne, nekon a poka ika nei a ikoramnukarape ecbi koramnukara, aige, cbi utara iki Koroka, monraige iteki raka-sak kuni gusu ne na. Timoteos anak ne tane ecbi orowa no un orun ek ita
8
9
10
11
12
13
newa omap ambe gusu an pirika sbongo bembem cbi utara ecbi nukan rusui koracbi ecbi un nukan rusui wa raniuia-kane pirika no un esbkarun auibe bembem un nure nisa ruwe ne tapan ikkewebe an gusu, iriwak utara, obitta no okai cbi iki kunip newa eramcbuptekbe an ita ecbi iki eisbokor-i ankusbkeraipo aomaouua nisa ruwe ne inainbe gusu ne yakun, Utarapa osbiketa pirika no ecbi rosbki cbiki, cbi utara isbu ruwe ne gusu ne na. Kamui teksamata ecbi ankusbkerai, ani cbi eyaikopuntek nupetne ambe gusu, sbui Kamui otta ecbi utara gusu nekon a yaiiraige an ambe cbi yange easbkai ruwe be an ? ecbi kon nanubu cbi nukara bine ecbi eisbokor-i ta eikobaye ambe eran:iusbinnere kuni ne kunne to ta ne yakka tokap to ta ne yakka sbiarikiki no inonno-itak ruwe ne na. Tane, cbikoro Kamui newa Micbibi yaikota, orowa, cbikoro Utarapa ne Yesu anak ne ecbi orun araki asb gusu un epakasbnu kuni ne akorau:ikoro, aige, ecbi epeka cbi utara ne yakka iki nei no Utarapa anak ne uweutasbpa ecbi omap wa nuye an no ecbi kire kuni akoramkon na tambe anak ne cbikoro Utarapa ne Yesu obitta no okai koro asbkanne utara tura no ek
ecbi iki eisbokor-i
; ; ;
ita, Sbinuma anak cbikoro Kamui newa Micbibi kotcbaketa asbkanne ambe gusu obeuge-sak no ecbi koro sambe asbte kuni gusu an anabe ne.
4 Ik.
1
ani apkasb
ya,
Orosaraa iriwak utara ecbi utara, nekon a ambe wa Kamui nupetnere kusu ne a ambe ne
un otta ecbi nu a gusu,
nei
no koracbi ecbi apkasb
554
I.
TESSAEONIKE.
[4.2-14.
3 4
5
6
kuni ne naa naa ecbi nuye an do okai kuni gusu Utarapa ne Yesu Kiristo gusu koramkoro wa echi onishnishi ash ruwe ne. Echi utara anak ne nekon a ikashpaotte ani Utarapa ne Yesu gusu chi utara echi kashpaotte nisa ruwe ne ya, echi eraman ruwe ne gasu nena. Kamui keutum anak ne ene ani ne, echi
turu-sak wa shoino hoiyo ki pishno pishno echi utara anak koro aeramhekotep turu-sak no aeoripak an no
;
10
11
12
shikkashima ambe echi eraman wa, shomo Kamui eamkiri oya utara nei no wenbe ki rusui yainu-hi koro shomoki no okai inan guru ne yakka tap ambe otta iteki eikaunu Id bine koro iriwak ika kokandama na inambe gusu ne yaknn, chi utara teecla anu no chi ye wa nure ash korachi, tap okaibe gusu Utarapa anak ikeninu ki ambe ne ruwe ne gusu ne na. Kamui anak ne ichakkere ambe un kire gusu un nishuk shomoki, un turu-sakte gusu un nishuk nisa ruwe ne. Tambe gusu, emaka gur'anak ne ainu emaka shomoki, koroka, echi otta Ashkanne Eamat koropare Kamui emaka ruwe ne na. Koroka, iriwak utara otta omap ki ambe gusu anak, sbomo ecbi orun kambi ku omande yak pirika ruwe ne: inambe gusu ne yakun, echi yaikota anak uweutasbpa uwe-omap kuni ne Kamui orowa no aepakasbnu wa an ruwe ne gusu ne na son no poka Makedonia moshiri ta obitta no okai iriwak epeka echi iki shiriki okai ruwe ne na. Koroka, iriwak utara, naa naa echi nuye an no okai kuni ne ecbi onishinishi ash samata, echi kasbpaotte korachi koro teke ani monraige bine yaikota koro moni esanniyo wa nô no okai kuni ne ramepakari samata shui, nep ne yakka echi eisbiramne ushike isam wa soita okai utara epeka oupeka keutum kon no apkash kuni ne ecbi onishnishi
;
ash na.
13
14
Koroka, iiiwak utara, mokonnoye utara gusu echi erampeutek-hi cbi kopan aechipacbipa kuni ushike sak no moshima no okai utara korachi iteki echi ok keutum koro kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Yesu rai w'a hetopo-sbiknu sekor'ambe chi
;
4.15-18. 5.
1-7.]
I.
TESSARONIKE.
555
eishokoro yakun, nei no korachi Yesu ankushkerai niokonnoye utara anak Shinuma tnra Kamui ani wa
15
16
17
18
ek kusu ne. Utarapa itak ani tambe echi orun chi ye, sbiknu wa okai cbi utara, Utarapa ek-bi pakno okai utara anak, son no poka raokonnoye utara Inambe gusu ue etokota paye sbomoki kusu ne. yakun, Utarapa yaikota anak ne bawe asbte, sapane an bauturumbe koro bawe ani, Kaniui rappa koro wa kando orowa no ran kusu ne: aige, Kiristo osbiketa rai utara bosbiki no betopo-sbiknu orowa no, sbiknu wa okai utara, aboppa wa okai utara anak, rik-mau tunita Utarapa awetunangara kuni ne nei aine, utara tura no nisbkuru orun auk kusu ne ramma pakno Utarapa tura no okai kusu ne na. Tambe gusu, tap okai itak ani uwe-utasbpa onisbnisbi
:
:
yan.
5 Ik.
Koroka, pakibi newa paba epeka anak, iriwak ku nuye ika isaixi ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Utarapa tobo anak ne an nosbiketa ek ikka guru koracbi ek kusu ne-bi sekoro irammakaka ecbi yaikota eraman ruwe ne gusu ne na. Itomo an, aeyaikikipbe isam, sekoro nei utara ye ita anak, nei ita po sbikore sbiwentep gusu ikoni an koracbi, ekusbkonna nei utara epeka isanika ambo betuku kusu ne, aige, oara nei utara yaiobaitare sbomoki kusu ne na. Koroka, ecbi utara anak ne,
utara, ecbi gusu
iriwak utara, ikka utara,

5
iki koracbi nei tobo ecbi osbkoni kuni ne kunne-i osbiketa okai utara sbomo ecbi ne ruwe ne inambe gusu ne yakun, ecbi utara obitta pekere un polio ecbi ne, tokap to un pobo ecbi ne ruwe ne gusu ne na ancbikara unbe sbomo cbi ne, kunne-i unbe sbomo cbi ne ruwe ne tambe gusu, mosbima utara iki koracbi iteki mokoro asbro, koroka, sbiruwande bene ki yairamatte bene ki yanro. Mokoro utara anak ne ancbikara ta mokon ruwe ne;
: :
556
I.
TESSAEONIKE.
[5- 8-24.
giisu
iboshki utara anak ne anchikara ta ihoshki ruwe ne ne na. Koroka, chi utara anak ne tokap to un utara chi ne ruwe ne gusu, eishokor-i newa omap an rerara-kotakbe unu hine yairamatte wa okai anro samata, kane-pon-kasa gusu kasbichiobiuki ne chipa-
10 11
12
13 14
15
16 17 18 ^^
21
ambe koro anro. Inambe gusu ne yakun, irusbka anibe gusu sbonio ne, koroka, un gusu rai cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo ankushkerai kasliicbiobiuki anibe a un kore kuni ne, Kamui anak ne un atte nisa ruwe ne tambe anak, shirawande ash yakka, mokoro ash yal^ka, Shinuma tara no ishu ash kuni gusu ne na. Tambe gasu, echi iki shiri poka koracbi utashpa uweomaoina hemhem ki utashpa uweashte hemhem ki yan. Koroka, iriwak utara, echi tamugeta monraige hemhem ki, Utarapa oshiketa echi epungine hemhem ki, echi epakashnu hemhem ki utara onnere kuni echi onishnishi ash ruwe ne; samata, koro iki ikip gusu omap wa kooripak an no esanniyo yan. Yai utaru ta Orowa, iriwak utara, itomo irenga sange yan. uottamashi utara pakashnu, keutum katchak utara omaoma, tumsak utara nitata orowa obitta no okai utara epeka ramu-shiporore kuni echi onishnishi ash ruwe ne. Wenbe gusu iteki nen ne yai^ka wenbe koroka, uwe-utashpa eumontasa kuni ingara yan hemhem, obitta no okai utara epeka hemhem, ramma Ramma nupetne yan okere shomoki pirikap iki yan. no inonno-itak ki yan nep ne yakka gasu yaiiraige
chi pa
;
22 23
24
inambe gusu ne yakun, echi epeka no tambe anak Kiristo oshiketa Kamui koro irenga ne rawe ne gusu ne na. Iteki Ramat ushka yan uweingarape nep ne yakka uwande yan pirika iteki pange yan okaibe shikkashima yan nep wen noine an ap a yakka eshishi yan. Orowa, itomo irenga koro Kamui yaikota anak samata, (cbikoro echi ebitta ashkannere kusu ne Utarapa ne Yesu Kiristo ek pakno) echi kon ramat newa keutum newa netobake anak ne turu-sak no ramne no akoshiratki kuni akoramkoro. Echi
ki 3ân
: ; : ; ; ;
5. 25-28.J
I.
TESSARONIKE.
557
nisbukiê
^5 26 27
anak ne ikipniukeshbe ne, aige, nei no kara poka iki kusu ne na. Iriwak utara, un gusu inonno-itak ki wa un kore
yan.
28
Asbkanne cbopsekara ambe ani obitta no okai Tan kambi anak ne obitta iriwak iitara ekap yan. no okai iriwak utara otta aorooitak kuni Utarapa ani ecbi Ivasbpaotte asb rawe ne. Gbikoro Utarapa ne Yesii Kiristo kor'irenga ecbi tura no an kuni akoramkon na.
TESSARONIKE
PAUROS NUYE TU IKINNE AN KAMBI.

1
Ik.
Panros newa Sirounos newa Timoteos auak ne Michi ne Kaiiaii newa Utarapa ne Yesn Kiristo osbiketa an Tessaronike kotan un karisia otta kambi omande na Michi ne Kauiui newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no irenga newa itomo echi gusu an na Iriwak utara, oupak an no koracbi ramraa-kane ecbi utara gusu Kamui koyaiiraige ash kunip ne, echi iki eishokor-i nuye an no sbukup, samata, uwe-utashpa pishno echi iki omap auibe ecbi obitta gusu aporore wa an ruwe ne gusu ne na obitta no okai echi eyaishiporore aekeshke ambe newa aeramchuptekbe uturu echi ki yaiyupupu ambe newa eishokor-i gusu Kamui karisia tumta echi utara gusu chi utara yaiomonnure ash pakno ne ruwe ne tambe anak ne Kamui oupeka an koipishi gusu an anukara shirosh ne gusu l?a echi ramushitne hine Kaniui moshiri uina kuni oupak no okai utara echi ne sekoro echi esanniyo an kuni gusu ne na Kamui erampeutek utara newa chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro piiika shongo koitaknu shomoki utara koikemnu hine paraparase
chikoro
;
; ;
1.
8-12. 2.
1-4.]
II.
TESSARONIKE.
559
abe
oma
koro kiroro un bauturuixibe utara tura kaudo

iie
wano ek Utarapa
8
Yesu anukara
ita ecbi
ramuchup-
10
11
12
tekka utara epeka tasa iramucbuptekka wa kore ambe bembem, aeraiiicbuptekka wa okai ecbi utara un tura no asliinire anibe bembem anak ne Kamui tek-samata oupeka ambe ne nanaon iia Sbinuma anak koro asbkanne utara onnaigeta anupekte bembem ki, orowa, nei tobo ta (ecbi nure asb pawetesbu ambe aeisbokoro okere gusu) obitta no okai eisbokoro okere utara orowa no aenusbkari kuni gusu ek liembem ki ita, nei utara anak ne apacbigoatte kusu ne, Utarapa koro nanubu newa Sbiimma koro kiroro oma nupeki orowa no otusasbaisbiri pakno alwisamka kusu ne na. Cbikoro Kamui anak ne gusu ecbi anisbuk ambe epeka oupak no an utara ecbi ne bunak sanniyo bine kiroro ani obitta no okai pirikap kon-rusuibe newa eisbokor-i iki ikip uweomare kuni ne, ramnja-kane ecbi utara gusu cbi utara ne yakka inonno-itak asb ruwe ne tambe anak cbikoro Kamui irenga newa Utarapa ne Yesu Kiristo an nei no, Cbikoro Utarapa ne Yesu Kiiisto kon reibei ecbi osbiketa, samata, ecbi utara Sbinuma osbiketa anupekte kuni gusu an ambe ne ruwe ne na.
:
;
2 Ik.
Iriwak utara, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo ek kusu ne a ambe newa Sbinuma orun cbi utara uwekarapa asb ambe newa gusu ecbi koramkoro ash ruwe ne tambe anak Utarapa tobo tane an sekorobe gusu iteki ecbi keutum autumasbire tunasb, ramat ani ne yakka, itak ani ne yakka, un orowa no aette kambi ani ne yakka, iteki keutum cbiukopoyere kuni an ambe ne nep ne yakka gusu iteki inan guru ne yakka ecbi kokandamare yan inambe gusu ne yakun, bosbiki no eyaikoemaka ambe an, samata, nei a cbikokatpak ainu, nei a aisamka ambe pobo anukara sbomoki cbiki, nei tobo sbomo an ruwe ne nei guru anak ne obitta no okai Kamui aporosep okkeukasbi
; ; : ;
560
II.
TESSlEONlKE.
[2. 5-16.
6
7
bene ongami kunip okkeukashi bene yairiknare epokbap ne Kamni kora kenru ta a kane yaikota Kamui ne kara pakno poka iki guru ne rawe ne. Kuaiii ima echi tura no ku an rapoketa tap okaibe gusu ecbi nure asb nisa sekor'ambe ecbi esbkarun sbomoki inwe be an ? Nei guru yaikota koro pakibi ta anukare kuni ne tane
;
10
11
12
13
14
15
16
sbinuma sbinnatusb ambe ecbi eraman ruwe ne. Inanibe gusu ne yakun, ikasbpaotte otereke mukkep aiiak ne tane monraige sbiri-ki ouse nei guru oyake un auk pakno sbinnatusbbe an ruwe ne. Orowa, okake an koro, TJtarapa ne Yesu anak koro paro oma beisepa ani raige wa iki koro ek wa an ambe ani isamka nei ikasbpaotte otereke guru anukare kusu ne na aige, nei utara anak ne kasbiaobiuki kuni ne sonep omap ambe sbomo uina nisa ruwe ne gusu, nei guru anak ne Satan iki-bi koracbi, usa okai kiroro newa sbirosbi newa sbuuge iyokonnurep, samata, aisamka kuni gusu an utara gusu usa okai kokaudama ambe newa oupeka-sakbe koro wa ek ruwe ne. Nei utara anak ne sbungep eisbokoro kuni ne, tambe gusu Kamui nei utara orun oubaitap ikicbi kuni ambe omande ruwe ne tambe anak ne sonep eisbokoro sbomoki wa oupeka-sakbe enupetne obitta no okai utara akoipisbi kuni gusu an ap ne ruwe ne. Koroka, Utarapa orowa no aomap an iriwak utara, atpake wano Kamui anak ne Earn at asbkannere ambe newa sonep eisbokoro ambe otta ecbi numge wa kasbiobiuki gusu, ramma-kane ecbi utara gusu Kamui koyaiiraige kunip cbi ne ruwe ne cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro nupeki akore kuni ne, Sbinuma anak ne cbikoro pirika sbongo anl<usbkerai tata otta ecbi nisbuk nisa ruwe ne. Tambe gusu iriwak utara, tumasbnu no rosbki, orowa, itak ani bene ne ya cbi nuye kambi ani bene ne ya aepakasbnu oina sbikkasbima yan. Tane cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo yaikota bembem un omap wa irenga ankusbkerai otusasbiri pakno
: ;
: :
an omaoma ambe newa pirika cbipacbipa ambe un koropare cbikoro Micbi ne Kamui bembem anak ne.
2.
17.-3.
1-10.]
II.
TESSARONIICE.
obitta
561
17
ecbi koro
ikip
sambe omaoina bine

itak otta roslikire kuni
newa
no okai pirika akoramkon na.
3 Ik.
Orokeseta, iriwak ntara, ecbi tumta koracbi poka, XJtarapa koro itak sbipiraspa wa anupekte kuni ne, un gusu inonno-itak ki wa un kore sainata, sainbe obeuge newa wen utara orowa no cbi utara aoubaitare kuni ne inonno-itak yan obitta no okai utara anak
; ;
shomoki ruwe ne gusu ne na. Koroka, XJtarapa anak ne ikipniukesbbe ne bine ecbi rosbkire bembem ki, wenbe gusu ecbi kosbiratki bembeni ki kusu ne na. Orowa, ecbi kasbpaotte asb okaibe ecbi iki sbiri okai sekorobe ben:ibem, ecbi iki kusu ne sekorobe ka bembem, ecbi utara gusu XJtarapa osbiketa eishokoro asb ruwe ne. XJtarapa anak ne Kamui omap-i otta bembeu), Kiristo gusu an yaiyupueisbokor-i atte
pu ambe otta hembeu:i ecbi koro sambe tura kuni akoramkon na. Orowa, iriwak utara, un orowa no akoropare oina koracbi sbomoki wa uottumasbi apkasb pisbno okai iriwak wano yai-sbisbire kuni, cbikoro XJtarapa ne Yesu Kiristo kon reibei ankusbkerai ecbi kasbpaotte asb na. Inambe gusu ne yakun, ecbi utara anak ne un eikoisamba kunip ne sekoro ecbi yaikota eraman ruwe ne cbi utara yaikota anak ne ecbi tumugeta okai rapoketa uottumasbi ki ka sbomoki nisa ruwe ne gusu ne na: samata, oro sange sbomoki no inan guru koro aep sbomo cbi e, koroka, ecbi tumuge un inan guru ne yakka iteki airamukurukuru kuni ne tokap ne yakka ancbikara ne yakka monraige wa nuwap nisa ruwe ne sbomo uk kuni utara cbi ne wa gusu an ambe sbomo' ne, koroka, ecbi utara anak un
: :
10
eikoisamba kuni ne, ecbi gusu aikoikarabe ne yaikara nisa ne ruwe ne a ambe ne na. Inambe gusu ne yakun, ecbi tumugeta okai asb rapoketa, tambe ikasbpaotte asb nisa ruwe ne Inan guru ne yakka
:
562
II.
TESSABONIKE.
[3.
11-18.
11
12
shomo iDonraige yakun, shinuma iteki ibe yak pirika. Inambe gusu ne yakun, echi tumugeta uottumasbi iki bine pon no ka shomo monraige, koroka, katukari utara okai sekoro chi nu ruwe ne gusu ne na. Tane
no okai utara mo no monraige wa yaikota koro aep ibe kuni ne Utarapa ne Yesu Kiristo osbiketa onishnishi wa kashpaotte ash ruwe ne. Koroka, echi utara gusu anak, iriwak utara, pirikap iki gusu iteki shingi yan. Nen ka tan kambi kata anuye wa an cbi ki itak koitaknu shomoki guru an cbiki, nei guru shirosh omare yan, aige, iteki echi aeyainikoroshmare kuni ne shomo shinuma tura yan. Yakka aepokba kuni guru ne sekoro iteki esanniyo, koroka, iriwak ne guru nei no epakashnu yan. Nei ta pakno nei wa ne yakka itomo koro Utarapa yaikota echi orun itomo irenga sange kuni akoramkoro. Utarapa obitta no okai echi utara tura no an kuni
nei
13
14
15
16
akoramkon
17
na.
18
Pauros ne kuani anak ne yaikota koro teke ani ekap an itak nuye na, nei ambe anak pishno ku sange kambi kata ku goro shirosh ne nei no ku nuye ruwe ne. Chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo kor'irenga obitta no okai echi utara tura no an kuni akoramkon na.
:
TIMOTEOS
ORUN AOMANDE
HOSHIKI AN KAMBI.
1
Ik.
Chikoro uii kasbiobiukip ne Kamui ikasbpaotte newa, giisu ecbipacbipa asb Kiiisto YesQ anlcasbkerai Kiristo Yesa koro Apostoro ne akara Pauros ka ne anak ne, eisbokor-i gusu son no an ku pobo ne Timoteos ofcta kanibi ku oinande na Miclii ne Kauiui newa cbikoro Utarapa ne Kiristo Yesu orowa no irenga bembem, rampoken benibem, itomo berabem ecbi kore an kani akoramkon na. Etokota Makedonia niosbir'otta ku arapa ita eani anak ne Epesos kotan ta riya bine, okai an utara anak ne mosbima an epakasbi iteki epakasbnu, samata, eisbokor-i oma Kaniiii orowa no asbikkasbiniare an:ibe sbomo ne no an, koroka, uiakangane upabunara ambe betukure uwepekere newa ainu ikiri reibei gusu an orusbpe iteki ekotanu wa esanniyo kuni ne ku ikasbpaotte asb koracbi, tane ne yakka ku iki na. Koroka, nei ikasbpaotte eramusbmnere ambe anak
:
turu-sak sainbe wano oniap-bi oasbinge ambe bembem, aotkeotke sbomo ne an keutum korobe bembem, kankapkapeka sak no an eisbokor-i atte ambe liembem ne ruwe ne tapan okaibe gusu serekeokai utara ibaita wa oba-itak eun esbiribosbi benoye nisa ruwe ne nei utara anak ne yaikota sange itak bene
;
564
I.
TIMOTEOS.
[1. 8-17.
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
sbiyuppa no ye orushpe ikkeu bene erampeutek a yakka, tuitak epakasbnu utara ne rusui ruwe lie. Koroka, ainn aiial^ ne obeuge sak no nei tuitak eiwange yakun, tuitak anak pirikap ne sekoro cbi eran]an taml)e ka cbi eranian, tnitak anak ne oupeka utaia gusu akarape sboujo ne, koroka, ibaita keutuin koro utara newa itakkasbi utara gusu Kamui kooripak sbomoki utara newa cbikokatpak utara gusu, turuusb utara newa momok utara gusu, micbibi raige utara newa unubu raige utara gusu, keweuk utara gusu, boiyo utara gusu, ukokateaikap utara gusu, ainu eikka utara gusu, sbunge utara gusu, ikosbunge utara gusu, samata, nep ne yakka nisasbnu epakasbi kopakeat sbomo ne ambe an cbiki, nei ambe gusu tuitak akan na tambe anak en sbikkasbimare sbinnunuke an Kamui arakuru gusu an pirika sbongo nei no an ap ne ruwe ne na. En easbkaire cbikoro Utarapa ne Kiristo Yesu ku koyaiiraige na, Sbinunm anak ne ikipniukesb guru ku ne sekoro esanniyo bine otta ku yaisbieiwangere kuni ne en atte nisa ruwe ne gusu ne na etokota Kamui koatcbap ku ne, kesbke guru ku ne, sbomo yaikatanu ki guru ku ne a yakka aige, ku eumbipka wa erampeutek no nei no ku iki nisa ruwe ne gusu aerampokiwen wa a en kore an na orowa, cbikoro Utarapa kor'irenga anak Kiristo Yesu osbiketa an eisbokor-i newa omap ambe tura sbi no nuye an no an nisa ruwe ne na. Kiristo Yesu anak ne katpak koro utara kasbiobiuki gusu mosbir'otta ek nisa ruwe ne ari an itak anak ne son no ambe ne, utara sbikkasbima kuni an itak ne ruwe ne na nei utara tunûge ta iyotta wen.be ku ne ruwe ne Yakka, tapan ikkewebe an gusu a en erampokiwen wa akore ruwe ne, tewa no sbiokere sbomoki inotu aoma kuni ne Sbinuraa eisbokoro ntara epeka sbirosbi ne gusu iyotta wenbe ne en otta Yesu Kiristo anak ne obitta no okai koro ramusbiporore ambe nukare kuni gnsu ne na. Tane, otusasbuisbiri pakno an, munin sbomoki, anukara eaikap, patek Kamui ne, Mosbiri sbikkasbiujap otta
;
1.
18-20. 2.
1-9.1
I.
TIMOTEOS.
565
na.
aeoripakbe newa arakuru
newa ramma-ramraa an
Amen.
18 19
pobo ne Tinioteos, ani pirika tumi e kotuiiiikoro kuni ne, teeda e kasbita etoko aiapa uweingarape aotke-otke an koracbi, ku e ikasbpaotte asb na sbomo ne an keutum ani koracbi eisbokor-i atte yan sereke okai iitara anak ne nei aml:)e epeka eyaikoeraaka bine eisbokor-i gusu mimam-awende okere ruwe ne nei utara tnmugeta Hnmenaios newa Areksandros okai aige, nei utara iteki Kaiimi koatcba kuni ne aepakasbnu gusu, Satan otta ku arapare nisa ruwe
iki
; : ;
Ku
20
ne na.
2 Ik.
1
Obitta no okai utara gusu korainkoro itak bembem, inonno-itak bembem, Kamui anisbuk itak bembem, yaiiraige an ambe bembem, bosbiki no aye kuni kuani e onisbnisbi asb na Mosbiri sbikkasbinâ utara newa pase mondum Icoro utara gusu ne yakka tambe anak nekon a ka Kamui kooripak an no yaikatanu bine ratcbitara wa itonjo kon no osbiroma kuni gusu ne na. Nei no ikicbi anjbe anak ne un kasbiobiukip ne
; ;
4
5
pirika newa nupetnere ambe ne no okai utara kasbiaobiuki wa sonep eraman kuni ambe anak ne Sbinuma koro keutum ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, sbine Kamui an, Kamui rewa ainu uturu sbine iyuturuoma guru an, ainu ne, Kiristo Yesu ne, Sbinuma anak ne obitta no okai utara kiiviraye gusu yaikota yaiyange nisa ruwe ne aige, yaikota koro pakibi ta aepawetesbu an ambe ne na nei ambe assuru asbte guru newa Apostoro ne kuni gusu a en atte okere (sonep ku ye, ku sbunge sbomoki,) eisbokor-i newa sonep Oya un utara epakasbnu gusu a en atte an na. Tambe gusu nei ita ne yakka okai utara anak ne kinrakara newa utumasbi keutum isam no turu-sak tekebe puni bine inonno-itak ki kuni ku kon rusui ruwe ne. Tambe nei no shiwente utara oripak an
o]~>itta
;
;
Kamui tek-samata
566
I.
TIMOTEOS.
[2.
10-15. 3.
1-7.
10 11
12
13
14
15
hine yaikatanu wa pirikap kopakeat amip ani yaimire otop oshke ambe ani bene kongani ani bene ikani ani bene ataye yupke amip ani bene iteki ki yak pirika koroka, (Kamui kooripak sekoro ye sbivvente utara kopakeat koracbi) pirika ikip ani ki yan. Sbiwente guru anak ne itaknu wa eyaibannokkara yak pirika. Koroka, sbiwentep anak ne epakasbnu wa okkai esapane ambe ku ramuosbma sbomoki, koroka, mo Inambe gusu ne yakun, Adam no an yak pirika anak ne bosbiki no akara, okaketa Hefa sbui, Adam akokandama sbomoki, koroka, nei sbiwentep akokandama wa cbikokatpak ki okere ruwe ne koroka, nei utara yaikatanu ambe tura eisbokor-i atte bembem ki, omap ambe bembem lî, atuiu-saktep otta an ben:ibem iki yakun, pobo sbikore ita akaobiuki kusu
;
:
ne na.
3 Ik.
1
Nei itak ambe sonep ne. Nen ka episkopos moni gusu yaisbieiwangere-bi bunara guru an cbiki, sbinuma pirika ambe kon rusui ruwe ne. Tambe gusu episkopos anak ne aekot kuni usbike sak, ouse
sbine mat koro, yairamatte wayasbnu keutum koro, irammakaka an, ikateomare ki, epakasbnu easbkai, sbomo iku-sakayo ki, ainu kokik sbomoki guru ne kunip ne; koroka, yaikatanu keutum koro, koiki kopan, aetunne kuni ani eyaiepirikare ambe sbomo ko-omap guru ne kunip ne pirika no yaikota kot
:
4
5
cbisei epungiiie bine

;
6
7
nep yaikatanu sunhe tura koro (koroka, ainu anak ne nekon a polio itaknure yaikota koro uni epungine ambe erampeutek cbiki, hemanda iki wa Kamui karisia sbikkasbima easbkai ruwe be an ? tanebo baptisn:ia akore guru sbomo ne, ikineipeka sbinuma pakesara wa nitne kamui nei no Naa aesanniyo koracbi aesanniyo kusu ne na. mosbima, soita okai utara anak sbinuma gusu pirika pawetesbu ambe koro kunip ne ikineipeka sbinuma aesapse wa nitne kamui koro akbe oro-osbma kusu
;
3 8-16.-4.
1-3.]
I.
TIMOTEOS.
567
8
9
10
11
12
13
14 15
16
Diakonos ntara ne yakka yaikataiiu kunip parumbe koro, iku rui shomoki, aetunne kuni ani yaiepirikare aiiibe kon rusui shomoki turusak keutum ani eisbokor-i gusu an iDukke ambe Tan utara hosbiki no aesbiruwande sbikkashima. orowa, wen-buri sak yakun, diakonos koracbi 3âra Sbiwente utara ne yakka yaishieiwangerere yan. yaikatann kunip ne, sbomo obaigekara, yairamatte, nep ne yakka gusu son no ambe ki kunip ne ruwe ne. Diakonos utara anak ne ouse sbine mat koro wa irammakaka yaikota koro uni newa pobo utara Inambe gusu ne yakun, diakonos ki kuni epungine. moni epeka pirika no yasbieiwangere okere utara anak ne yaikota gusu pirika assuru koro, samata, Kiristo Yesu otta an eisbokor-i gusu sbi no rametok kon no an kusu ne ruwe ne gusu ne na. JSIaa pon no okaketa e orun ku oman kuni ku cbipacbipa wa tapan okaibe ku nuye ruwe ne koroka, obon no uturuta sbomo ku ek yakun, Kamui kora kenru ta ainu utara anak ne nekon a iki yak pirika ya e eraman kuni gusu ne na, nei ambe anak ne isbu Kamui koro karisia ne, sonep gusu an ikusbpe newa asamaba ne ruwe ne. Orowa, sbomo aye a yakka, Kamui kooripak gusu an mukke ambe anak ne poro ruwe ne Sbinuma anak ne kam osbiketa anukara, ramat osbiketa oupekap ne aesanniyo, Kamui bauturumbe orowa no anukara, mosbiri uirup tumuge ta aeupaskuu)a, mosbiri kata aeishokoro an, arakuru orun auk okere na.
ne
iia.
ne, iteki tu
4 Ik.
Koroka, okake an pakibi ta sereke okai utara anak ne kokanda?na ramat newa nitne kamui utara koro epakasbi inu bine sbunge iiak ki utara kankapkapeka ambe ankusbkerai seisek kani ani koracbi koro keutuin aubuyeka wa eisbokor-i gusu eyaikoemaka kusu ne ari Eamat anak irammakaka ye ruwe ne nei utara
;
568
iiiatakore
I.
TIMOTEOS.
[4.4-16.
ambe battoki hemhem Ivi, soiiep eishokoro erarnan utara iyaiiraige koro auina kuni Kamui kai-a aep gusu sboiiio rainnu ki ambe kasbpaotte beai-
wa
4
5
bem
ne,
ruwe an keutam ani auina yakan, aeinaka kuni ambe isam ruwe ne. Eani anak ne tapan okaibe iriwak utara esbkarunde cbiki, Kiristo Yesu koro pirika diakonos e ne wa, eisbokor-i gusu an itak otta bembera, e iki pirika epakasbi otta bembem aresbpa guru e ne kusu ne na koroka, raomok uwepekere newa bakko ramkoro an uwepekere esbisbi yan. Orowa, Kainui kooripakbe ani yaikota yairiterite yan: inambe gusu ne yakuu, netobake gusu an yairiterite ambe anak ne pon no ka
ki
rawe
ne.
Kaiiiui karape obitta pirika
aige,
i3âiiraige
epirikare
kunip ne, koroka, Kan:iui kooripak ambe
10
anak ne nep ne yakka gusu epirikare kunip ne, aige, tane an inotu gusu ne yakka, okaketa an inotu gusu lie yakka eitakamlcire aeoma an ambe ne ruwe ne gusu ne na. Nei itak ambe anak ne sonep ne, auk Tan ikkewebe an gusu kuni oupak an ambe ne na. cbi utara anak ne monraige wa sbiyuppa no iki, inambe gusu ne yakun, cbi utara anak ne obitta no
okai utara, makangaue eisbokor-i atte utara, koro kasbiobiukip ne isbu Kamui gasu cbipacbipa ruwe ne
11 12
13 14
15
okaibe kasbpaotte bembem ki, epakasbnu yan. Inan garu ne yakka iteki e paba ponbe esapse kuni ne ki yan koroka, itak otta ne yakka, iki buri otta ne yakka, omap ambe otta ne yaklva, eisbokor-i otta ne yakka, turu-sakbe otta ne yakka, eisbokoro wa okai utara gusu aekoikarabe ne yaikara yan. Ku ek pakno, kambi-orooita1^ ambe, onisbnisbi ambe epakasbnu ambe ki yan. Paresbuteros utara koro te]<e e kasbiketa aande-bi tura uweingara ambe Tap an ani akore an eikrap iteki isaika no koro yan.
na.
Tap
bembem
ki
16
okaibe gusu mucbinasbnu no iki yan nei ambe orun raume no yaikoropare yan; e ki ikip obitta no okai Yaikota gusu utara otta anukara kuni gusu ne na.
;
ne
yakka
iki
yaitubare yan.
Tap okaibe
epakasbnu ambe gusu ne yakka osbiketa riya yan inambe

;
5. 1-11-]
I.
TIMOTEOS.
569
gusu ne yakun, tap ambe e Id child, eaiii anak iie yaikota ne yakka e nu utara ne yakka e kasbiobiuki kusu ne na.
5 Ik.
3 4
Ekashi ne cbiki iteki kopasbirota, koroka, niicbi koracbi onisbnisbi yan upen utara ne yakun uiriwak utara koracbi rupne sbiwentep utara ne yakun, babo koracbi, upen mat ne yakun, nep turu-usbbe sak no, Son no okai sbiyoinpiyara turesb koracbi iki yan. sbiwentep kooripak yan. Koroka, nei sbiyoinpiyara
; ;
;
6
7
10
11
sbiwentep anak pobo bene niitpo bene koro yakun, nei utara anak ne yaikota koro uni uii utara epeka bosbiki no kooripak ki bene koro esbikop utara tasa tambe anak ne Kamui kore kuni iki yak pirika nupetnerep ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, son no newa sbiyonipiyara ne bine sbinen ne po an sbiwentep anak ne Kamui ecbipacbipa, aige, kunne to ta ne yakka tokap to ta ne yakka rainma-kane Kainui koranikoro bembetn ki inonno-itak bembem ki ruwe ne. Koroka, sbiniwe patek gusu iki sbiyoinpiyara sbiwentep anak ne sbikuu rapoketa rai wa an ruwe Nei utara anak ne aekot kuni usbike isam kuni ne. ne tap okaibe ne yakka kasbpaotte yan. Koroka, inan ainu ne yakka yaikota korobe gusu, inakangane yaikota koro uni un utara gusu, etoko-oiUi sboinoki yakun, sbinuma anak aeisbokor-i esbikasbke rawe ne, aige, eisbokoro sbomoki guru kasu no wen guru ne ruwe ne na. Ouse sbine ainu kon macbi ne, saiuata, pirika buri gusu pirika assuru koro bine botne pa pokasbnu pa an yakun, iteki sbiyoinpiyara oma kainbi kata sapa nuye yan, nei guru anak ne pobo utara resbpa yakun, atcbi un utara ayando kore yakun, asbkanne utara cbikiri uraye yakun, yairambekoino utara kaobiuki yakun, sbiarikiki no obitta no okai Koroka, pirika ikip nei no iki yakun, sapaba nuye yan. upen sbiyoinpiyara sbiwentep gusu iteki sapaba nuye
;
570
yan
:
I.
TIMOTEOS.
[5. 12-24.
12
13
nei utara Kiristo gasu ehaita chiki, shui soshipi rusui aige, nei utara anak ne atpakta koro eishokor-i atte keutum eyaikoemaka gusu ekokatpakte ruwe ne na. Samata, nei no okai utara anak ne toranne iki wa chisei pishno shioyapkire apkash toranne patek sbomo ne koroka paro-rui ne yakka ki, mosbima guru orusbpe orun isaikako, aige, sbomo aye kuni itak ye ruwe ne.
inambe gusu ne yakun,
keutum
14
Tambe gusu, upen sbiwentep utara anak ne boku koro wa pobo sbikore, orowa, epokba guru oitakusbi gasu
an ika sbomo kore bine koro uni sbikkasbima kuni ku kon rusui ruwe ne inambe gusn ne yakun, sereke an utara anak ne tane ne yakka Satan orun benoye okere ruwe ne. Eisbokoro iki sbiyompiyara sbiwentep koro sbiwentep an cbiki, sbinuma nei utara kaobiuki yak pirika, aige, son no an sbiyompiyara kaobiuki easbkai kuni ne iteki karisia seire yan. Pirika no epungine puresbuteros utara eusamanu aainukoro kunip ne sekoro esanniyo yan, makangane nei itak gusu ne yakka epakasbnu ambe gusu ne yakka monraige utara epeka nei no iki yan. Inambe gusu ne yakun, aman:i ibebe oasbinge beko otta iteki etukarip eunu yan, sekor'ambe Kamui kambi kata anuye wâ an ruwe ne gusu ne na. Samata, monraige guru anak ne koro pummaba akore kunip ne ruwe ne na. Tun ren pawetesbu guru iki ambe sbomo ne yakun, puresbuteros epeka eiyonnuppa ambe iteki uk yan. Cbikokatpak utara okai cbiki, mosbima okai utara isbitoma kuni ne obitta no okai utara sbiksamata pakasbnu yan. Obeuge sak no tap okaibe e iki, ainu kasbiramu gusu sbomo ki no nep ne yakka ki kuni ne Kamui tek samata nevva Kiristo Yesu teksamata newa anumge w'a okai Kamui bauturnmbe teksamata newa e ikasbpaotte asb na. Yaitunasbka wa ainu kata iteki teke ande, sbui, mosbima guru tura iteki cbikokatpak lôro yaituru-sak no e an kuni ki yan. Tewa no ouse wakka patek sbomo iku, koroka, e bonibi gusu bembem kanna-kanna e etasbumka ambe gusu tonoto pon no ka eiwange yan. Sereke
;
:
15 16
17
18
20
21
22
23 24
5.
25.-6.
1-9.]
I.
TIMOTEOS.
til
aeramanbe
;
okai utara koro cbikokatpak aDak ne etoko wano aige, aesauniyo kuni ne hoshiki no i:ie, arapa orowa, sereke okai iitara korobe gusu anak, nei
25
Tambe nei no ne iyosbi no arapa ruwe ne. yakka anukarape ne pirika ikip okai orowa, pirika sborno ne aujbe anak anuina eaikap mvve ne.
am be
6 Ik.
6
7
8
9
Eekut unbe pokta aussbiune wa okai utara yaikota koro nisbpa aainukoro kunip ne sekoro esanniyo yak pirika, tambe anak ne Kamui reibei newa nei epakasbi Orowa, eisbokor-i sboQio akoatcba kuni gusu ne na. atte nisbpa utara koro utara anak ne, iteki nei utara pange yak pirika, iriwak utara ne ruwe ne gusu ne na koroka, makangane otta yaisbieiwangere yak pirika, inambe gusu ne yakun, nei pirika ikip koro utara anak ne eisbokoro utara ne, omap ki utara ne ruwe ne. Tap okaibe epakasbnu wa onisbnishi yan. Mosbima okai epakasbi epakasbnu bine, nisaslinu itak, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro itak otta bembem Kamui kooripak koracbi an epakasbi otta bembem ranouosbma sbomoki guru an cbiki nei garu anak nep ne yakka erampeutek wa pittaranne, koroka, Kamui kooripak ambe anak ani eyaiepirikare kunip ne sekoro yainu wa eyaitunnap keutum bembem, upaore ambe bembem, Kamui koatcba ambe bembem, wenbe eyainu aml-)e bembem, keutum munin wa sonep sak wa oheuge upabunara bembem patek iki Koroka, Kamui kooripak wa guru ne ruwe ne. yaiyainuwere ambe anak ne poro aepirikarep ne nep ne yakka koro wa mosbir'otta araki asb sbomoki, samata nep ne yakka koro wa mosbiri koboppa eaikapbe ne ruwe ne gusu ne na: koroka, aep newa amip cbi koro bine yaiyainuwere ki kusu ne na. Koroka, yaieoteknure rusui utara anak ne, isamka ambe newa wen usbike ta utara esumba wa aronnu koracbi an akoramnukara ambe newa akbe newa inne
;
: :
572
I.
TIMOTEOS.
[6. 10-19.
10
no okai ohaita iwende ibeporore ambe oro-oshma ruwe Inambe gusu ne yakun, ichen omap ambe anak lie usa okai wenbe koro shinrib ne ruwe ne sereke okai utara anak ne nei ambe epa kuni iki bine
ne.
.
eishokor-i
wano
ani jâiotke
kusbna
ashiren, aige, inne no okai shirikirap nisa ruwe ne na.
11
Koroka,
eshaot
Kamui
;
yan
aige,
koro ainu e ne gusu, tap okaibe oupeka ambe, Kamui kooripak
12
13
14
15
16
17
ambe, eisbokor-i atte ambe, omap ambe, yaiyupupa ambe, ramushiroma ambe keseamba yan. Eisbokor-i gusu an pirika tumi iki yan, otusashuisbiri pakno an inotu sbikkasbima yan, nei ambe gusu e nisbuk an okere, samata, inne utara sbik-samafca pirika paweteshu ambe e ki nisa ruwe ne. Obitta no okaibe shiknu kuni ne koshiratki Kamui tek- samata ne yakka, Pontio Pirato kotchaketa pirika pawetesbu ambe ild Kiristo Yesu sbik-samata ne yakka e.kasbpaofcte asb na chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo anukara pak no, ecbi sak no, aekot kuni usbike isam no, nei ikasbpaotte sbikkasbima yan yaikota koro pakibi ta Sbinuma nei ambe nukare kusu ne, Sbinuma anak ne sbinnunuke an pa tek Sapanep ne Abekote nisbpa utara ok kasbi an xlbekote Kamui ne, utarapa utara ok kasbi an Utarapa ne ruwe ne Sbinuma patek sbomo rai-ambe koro bine otta karange no arapa eaikap shiripekere ta osbiroma ruwe ne inan guru ne yakka naa sbomo Sbinuma nukara, samata, Sbinuma orun Sbinuma nukara eaikap ruwe ne otusasbuisbiri wano otusasbuisbiri pakno an aainukorobe newa kiroro an na. Amen. Tan mosbiri ta okai wa oteknu utara anak ne iteki yaiesanniyorire bene ki, iteki autumotne an ikoro eyaikopasbte bene ki, koroka, ani eyainupetnere kuni gusu nuye an no obitta no okaibe un kore Kamui
; :
18 19
iki,
eyaikopasbte kuni ikasbpaotte yan nei utara pirikap pirika iki ambe gusu nuye an no iki, eimek wa utara tura no koro bine iyosbi no ek kusu ne pakihi gusu, yaikota gusu pirika asamaba ande wa nei inotu, son no inotu, aeumasbnure kuni ne kasbpaotte yan.
;
6. 20-21]
I.
TIMOTEOS.
573
20
21
Aa Timoteos, e sbiklâshimare an okaibe epungine hine momok an oba-hawe orowa no bene sbunge no aye eramnsbbe epokbap orowa no bene yaiobaitare yan sereke okai utara anak ne nei okaibe eisbokoro kunak ye wa eisbokor-i obaita nisa ruwe ne na. Irenga e otta an kuni akoraiukon na.
;
; :
TIMOTEOS
OEUN AOMANDE
TU IKINNE AN KAMBI.
1 Ik.
Yesu oshiketa an inotu akore kuni eitakaman korachi Kamui irenga ai^kushkerai Kiristo Yesu koro Apostoro ne Pauros ku ne anak ne, ku omap an poho Timoteos otta kambi omande na irenga hemhein rampoken bemheni itomo bembem Micbi ne Ka mui newa cbikoro Utarapa ne Kiristo Yesu orowa no an kuni akoramkon na. Tokap ne yakka kunne ne yakka ecbi nukan rusui bine okere sbomoki no ramroa ecbi esbkarun wa ku inonno-itak, aige, ku goro ekasbi utara wano aotkeotke sbomo ne an keutum ani otta ku yaisbieiwangere Kaiuui ku yaiiraige na, ecbi nupe ku esbkarun wa sbiri ku nupetne kuni ne nei no ku ki na orowa, e onnaigeta an kankapkapeka sak eisbokor-i a en esbkarunde an bosbiki no nei aaibe anak ne e koro hucbi Eois newa e koro babo Euneike osbiketa an orowa, e onnaigeta ne yakka an sekoro ku eisbokon ruwe ne. Tapan iklêwebe an gusu, ku teke e kasbita ku ande ankusbkerai Kamui orowa akore am be e paraparasere kuni ne e esbkarunde asb ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne isbitoma kuni gusu an ram at un kore sbomoki, koroka, kiroro
Kiristo
kire
;
;
1. 8-18.]
II.
TIMOTEOS.
575
yaieashirikara kuni
iiewa
raiDat
omap ambe newa keutiim

un kore
nisa
ruwe
ne.
Tambe gusu chikoro Utarapa gusu an paweteshu ambe bene, Sbinuma gusu upakasbnu cbisei ta an
iteki yainikorosbma yan no an pirika sbongo tura wenbe gusu eyairanikoiki yan Sbinama anak ne un kasbiobiaki nisa, asbkanne nusbuk ambe ani un tak, ikip nei no an koracbi sbomo ne, koroka, iki otusasbuisbiri an pakihi etokota Kiristo Yesu osbiketa okai wa un kore Sbinuma yaikota koro keutum newa aige, nei ambe anak ne irenga an koracbi nep cbikoro un Kasbiobiukip ne Kiristo Yesu ek-bi ani anukare nisa ruwe ne Sbinuma anak ne rai ambe isamka wa pirika sbongo ankusbkerai inotu newa sbomo muninbe sarare nisa ruwe ne nei ambe gusu eupaskuma ki guru, Apostoro ne guru, epakasbnu guru ne kuni akara ainu ku ne ruwe ne. Tap ambe gusu obitta no tan okaibe ku eramusbitne wa an yakka ku yainikorosbma sbomoki ruwe ne inambe gusu ne yakun, ku eisbokoro okere guru lû eamkiri, orowa, ku sbikkasbimare okaibe Sbinuma nei tobo gusu epungine easbkaibe ne sekoro ku eisbokon ruwe ne gusu ne na. En orowa no e nu okere nisasbnu an itak katubu gusu anak, Kiristo Yesu osbiketa an eisbokor-i atte anibe newa omap ambe ani sbikkasbima yan. Aokai asbikkasbimare okere pirika auibe gusu anak, e onnaigeta osbiroma wa an Asbkanne Eamat
guru ne kuani gusu bene

koroka,
Kamui
kiroro nei
10
11
12
13
14
ankusbkerai epungine yan.

15
16
17
18
Tambe e eraman, Asia mosbjri ta okai utara obitta en orowa no bosari okere nei utara tumugeta Pugeros newa Hermogones okai ruwe ne. Onesiporos koro uni un utara Utarapa erampokiwen wa kore kuni ku lôramlvoro iiiambe gusu ne yakun, sbinuma anak ne kanna-kanna en sambe sbiturire nisa, orowa, ku sbinkop gusu sbomo yainikorosbma ki koroka, Eoma kotan ta an ita irammakaka en bunara bine en pa nisa ruwe ne (Utarapa tobo ta Utarapa anak ne sbinuma erampokiwen wa kore kuni ku koram;
:
576
II.
TIMOTEOS.
[2. 1-13.
koro); samata, Epesos kotan ta hempak iiine okaibe ani shinuma en gusu yaisliieiwaiigere ambe aokai pirika no eraman ruwe ne na.
2 Ik.
6
7
8
9
10
11
12
13
Tambe gusu ku poho ne aokai, Kiristo Yesu oshiketa an irenga otta yaitumasbnure yan. Orowa, inne pawetesbu utara tumugeta en otfca e nu okere okaibe, epakasbnu easbkai sone an niosbima utara otta ne yakka sbikasbinmre yan. Kiristo Yesu koro pirika tumi-koro guru korachi uturu wenbe eyairamshitne yan. Nep tumi-koro gusu iki guru ne yakl<a tan mosbiri ta isbu kuni gusu an okaibe gusu sbomo yainishomapte ruwe ne tambe anak ne tumi-koro guru gusu sbinuma sapaba nuye guru nupetnere kuni gusu ne na. Samata, nei sbinot gusu ukirorowande guru an cbiki, ikashpaotte nei no iki shomoki yakun, sapa-umbe sbomo aunu ruwe ne Monraige wa etoita gur'anak ne bosbiki no nei betuku ibebe ibe kunip ne. Ku ye itak esanniyo yan nep ne yakka gusu Utarapa anak ne e eramande kusu ne gusu ne na. Ku iki sbongo nei no an, Dabid sanikiri ne, rai-i orowa no betopo-sbiknu Yesu Kiristo esbkarun yan nei sbongo gusu wen-buri ki guru koracbi a en tupetupe wenbe eyairamshitne wa an na koroka, Kamui itak anak ne atupetupe sbomoki ruwe ne, Tanabe gusu, anuujge wa okai utara gusu obitta no okaibe ku eyaisbiporore ruwe ne, nei utara ne yakka Kiristo Yesu tura otusasbuisbiri pakno an arakuru ne kasbiobiuki ambe akore kuni gusu Nei aye itak ambe sonep ne inambe gusu ne na. ne yakun, Sbinuma tura no cbi rai yakun, Sbinuma tura no sbiknu asb ne yakka ki kusu ne yaisbiporore yakun, Sbinuma tura no epungine kusu ne Sbinuma esbikasbke ash yakun, Sbinuma un esbikashke ne yakka ki kusu ne cbi utara anak ne sone ambe sbomo
; ; : ;
ne a yakka, Shiiuima ramma sonep ne yai- esbikasbke eaikap ruwe ne gusu ne na.
Sbinuma
2. 14-25.]
II.
TIMOTEOS.
iêi
577
14
15
utara esbkarunde yan, aige, nu utara oheugere kuni itak guso iipahunara ambe iiei utara itek iki kuni lie Utaiapa kotchaketa kasbpaotte yan. Oupeka no sone an itak koro, yainikorosbma kuni ika sak no an nionraige guru nepkoro, Kamui iramye nei no an guru koracbi yaikoropare kuin ne shiarikiki no iki yan.
ani eyaiepirikare eaikaplie,
Tapan okaibe gusu
16
17
18
Koroka, n:iomok an oba-bawe esbisbi yan inambe gusu ne yakun, nei okaibe anak ne sbonio Kamui kooripakbe gusu naa iki kuni okaibe ne, orowa, koro itak anak ne nini sbipirasa koracbi sbipiraspa ruwe ne nei utara tuujugeta Huinenaios newa Piritos okai ruwe ne nei utara anak ne sonep gusu obaita, aige, heiopo-a-sbiknure ambe anak ne aokere ruwe ne sekoro ye bine sereke okai utara eisbokor-i bokusbte
:
19
ruwe
20
21
Yakka, Kamui koro nisbuwamne asamaba ban aomare ?n na: Utarapa anak ne yaikota koro ulara eranjan orowa, Utarapa reibei ye obitta no okai utara oupeka-sakbe orowa no Poro cbisei onnaigeta ouse kongani op sbikiru yan. newa sbirokani op patek okai sbomo ne, koroka, cbikuni op newa toitoi op ne yakka okai samata, mon:iokbe gusu aeiwange kunip okai, aeoripakbe gusu aeiwange kuni ambe okai ruwe ne. Tambe gusu, ainu anak ne nei okaibe gusu yaituru-sakte cbiki, sbinuma anak aeoripakbe kuni gusu an op ne, asbkannep ne, kon ISlisbpa orowa no aeiwange kuni oupalvbe ne, nep
ne.
aatte
wa
an, aige, tan
pirika ikip gusu aetokooiki
kunip ne akara kusu ne na.

esbisbi
22
Koroka, upen guru

turu-sak sambe
iki
rusui wen-buri
bine
23 24
wano Utarapa konisbuk utara tura, oupeka ambe bembem, eisbokor-i bem.bem, omap ambe bembem, itomo irenga bembem keseamba yan. Koroka, ramu-sak, aeranjpeutekbe an upabunara ambe
esbisbi yan, e
eraman
koracbi, nei okaibe
anak ne
25
Orowa, Utarapa na. koro ussbiune guru anak ne ukoiki kunip sbomo ne, koroka, obitta no okai utara epeka rotcba wa an, epakasbnu easbkai no an, wenbe gusu eyaisbiporore wa an, lamu-sbiroma no yaiatte wa epokba utara
ukoiki
ambe bopunire ruwe ne
578
II.
TIMOTBOS.
[2.
26.-3.
IH.
pakasbnu kuni an guru ne kunip ne ruwe ne; Katimi anak ne nei utara yaikokatpakte wa sonep eramande,
26
orowa, nei utara yaieasbirikara hine nitne
Kamui
atte
akbe
aohaitare,
aine,
Kamui
irenga
ankushkerai
shinuma ani auk kuni gusu ne

3 Ik.
na.
Koroka, tambe onnere yan, okese an tobo ta Inambe gusu ne bokainba pakibi ek kusu ne yakun, utara anak ne 5âi-omap utara ne kusu ne, icben omap utara ne kusu ne, yaion:ionnure ki, sbitunikanere, Kamui koatcba bembem ki, esbikop epeka itakkasbi, sbomo yaiiraige an no okai, turu-usbbe,
4
5
omap
ki keutum sak, utara epokba, yaisbilvkasbima eaikap, niwen, pirikap sbomo koomap, ainu ekosbi,
10
11
koetaraka iki, pa.kesara, Kamui koomap kasu no yainupetnere an:ibe koomap utara ne Kamui kooripak noine an katubu koro, koroka, nei kiroro esbikasbke tap okai utara wano eyaisbisbire yan. Tap okai utara wano usa cbisei orun reyepa abup bine cbikokatpak sei ebaita sbiwentep tek-pasbte, usa okai wenbe ki rusui keutum an gusu aani, riimma eyaibannokkara, koroka, ramma sonep eraman kuni pakno epa Orowa, Yannes newa eaikap utara ne ruwe ne Yambres anak ne Mose sbisamcbasbnure koracbi, tan utara ne yakka sonep sbisamcbasbimre ruwe ne keutum munin utara ne wa eisbokor-i gusu yaikoemakl)ap ne ruwe ne. Koroka, nei utara anak ne tewa no naa iki sbomoki kusu ne inambe gusu ne yakun, nei tun iki obaita ambe anak ne obitta no okai utara sbik-samata anukara wa an koracbi, nei ulara gusu an orusbpe ne yakka anukara kusu ne gusu ne na. Koroka, aokai anak ne ku epakasbnu ambe. ku iki buri, ku keutum, ku eisbokor-i, ku ramu-sbiporore ambe, ku omap ambe, ku yaiyupupu ambe, a en epokba ambe, aeyairamsbitnere ambe e ikoisamba nisa ruwe ne Antiok kotan ta, Ikoniom kotan ta,
;
3.
12-17.-4.
II.
TIMOTEOS.
;
579
12 13
14
15
Rustra kotan ta en gusa nep okaibe lietuku ya nep aepokba ambe ku eyaisbiporore ya aige, obitta nei okaibe orowa no Utarapa en obaifcare nisa ruwe ne. Ruwe un, inan guru ne yakka Kiristo Yesn osbiketa Kamui kooripak an no isbu kusu ne sekoro ramuKoroka, osbitcbiu gur'anak ne aepokba kusu ne. wen utara newa tnsa ikicbi utara uwepaketa wen ne kusu ne, aine, mosbima guru kokandama bembeni ki, yaikota akokandania aiki kusu ne na. Koroka, eani anak eyaibannokkara okere okaibe, sonep ne seKoro e eraman okaibe sbikkasbima yan, aige, inan guru otta eani nei okaibe eyaibannokkara ya eraman no okai yan orowa, Kiristo Yesu osbiketa an eisbokor-i ankusblcerai kasbicbiobiuki gusu e wayasbnure eash: ;
kai
i\.sbkanne kauibi
na.
ponram orowa no
eraman
16
ruwe ne
17
Nep Asbkanne kambi ne yakka obitta Kamui pariri, aige, epakasbnu gusu bemhem, sbirosh ne gusu bembem, oupekare gusu hembem, oupeka an ambe epeka pakasbnu gusu bembein epirikare ambe ne Kamui koro ainu anak ne aeramusliinne no an wa nep pirika ikip gusu irammakaka etokooiki an kuni
:
gusu ne na.
4 Ik.
sbik-jm guru ne yakka guru ne yakka koipisbi Kiristo Yesu sbik-samata bembem, samata, Sbinuma ek kusu ne a ami)e newa koro mosbiri ankusbtapne e onisbnisbi asb na nei itak eupasls:uma yan; pakibi pirika ita ne yaklva, pirika pakibi isam ita ne yakka ramma-kane iki yan; sbi no ramu-sbiporore wa epakasbnu tura koipisbi wa esanniyo, pakasbnu, onisbnisbi yan. Inambe gusu ne yakun, nei utara anak ne nisasbnu an epakashi kopange pakibi ek kusu ne koroka, mayaige Icisara koro bine yaikota koro iki rusui keutum kopakeafc epakasbnu utara yaikota gusu rosbki kusu ne orowa, sonep orowa no koro kisara bosari bine uwepekere
; ;
Kamui sbik-samata bembe.n,
rai
580
5
II.
TIMOTEOS.
[4. 5-18.
orun
atte lûsu ne. Koroka, nep ne yakka gusu yairaniatte yan, enishte yan, pirika sbongo eupaskuma
6
7
kuni ikip ki yan, otta yaishieiwaiigere ambe Iimnibe gusu ne yakuii, tane kuani a en ayange okere, ku oman kuni a-i epa nisa ruwe Pirika ukoiki ambe ku ki okere, pakno ku hoyune. pu kuni-hi ku oman okere aeishokor-i ku shikkasbima nisa ruwe ne tewa no en gusu oupeka sapa-umbe
guru
ki
uweomare yan.
eumasbnu wa an oupeka no koipisbi ki Utarapa nei tobo ta nei ambe en kore kusu ne orowa, en otta patek sbomo ne, koroka, Sbinuma ek kuni ambe omap
; :
obitta
jQ
no okai utara otta ne yakka akore kusu ne ruwe ne. Tunasbino en ornn ek kuni iki yan inambe gusu ne yakun, Demas anak ne tane okai mosbiri omap
:
gusu en emaka wâ Tessaroniki orun

;
oman wa isam
11
12
13
ruwe ne gusu ne na orowa, Kureskens anak Garatea otta arapa, Titus anak ne Darmatea otta oman nisa ruwe ne. Roukos patek en tura no an ruwe ne. Markos tura wa ek yan nei guru anak yaisbieiwangere otta en gusu raka an guru ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, Epesos otta Tikikos ku omande nisa. Troas kotan ta an Karpos otta ku boppa mipibi samata, kambi-sosb, orowa makangane anuye kambi,
:
14
16
17
18
wa en kore yan. Fure-kani kik guru ne Areksandros anak ne sbi no en wende nisa ruwe ne Utarapa anak ne sbinuma ki ikip esanniyo wa koropare kusu ne aokai ne yakka nei guru gusu yaitubare yan inambe gusu ne yakun, sbinuma earikinne cbi ki itak sbisamcbasbnure nisa ruwe ne na. Atpake an ku iki kikikara itak ku sange ita anak ne en tura sbinen poka sbomo iki, koroka, obitta en emaka nisa ruwe ne tap ambe ika nei utara epeka wa aesanniyo kuni ku koramkoro. Koroka, Utarapa anak ne en samaketa an, awa, en tumashnure nisa ruwe ne tambe anak ku ankusbkerai nei orusbpe naa irammakaka aasbte kuni, samata, obitta no okai Oya un utara inu kuni ne aki na orowa nei sbisbi paro wa a en obaitare nisa ruwe ne na. Utarapa
e ek cbiki koro
:
4. 19-22.]
n. TIMOTEOS.
581
anak ne pishno no an wen ikip orowa no en ohaitare kusu ne, orowa, kando un moshiri gusn en kashiobiuotusasbuiskiri wano otusashuishiri pakno ki kusu ne Shinuma orun araknru an na. Amen.
:
19
20
21
Priskas newa Alîras newa Onesiporos koro uni un ntara tnra ekap yan. Erastos anak ne Korintos kotan ta riya nisa koroka, Tropimos tashum wa gusa INIiretos kotan ta ku boppa nisa ruwe ne. Mata etokota ek kuni ne sbiarikild no iki yan. Eubouros e ekap
:
22
na Pondes ka, Einos ka, Krandia ne yakka obitta no okai iriwak utara tnra e ekap ruwe ne. Utarapa e kon ranmt tura no an kuni akoraD:ikoro. Irenga e tura no an kuni ku koranjkon na.
;
TITUS
ORUN AOilANDE
PAUROS NUYE KAMBI

1
Ik.
Kainui koro usshiuoe gum ne, sainata, Kamui anurnge wa okai utara atte eisbokor-i newa Kamui kooripak ambe nepkoro an sonep eramii ambe nei DO an wa Yesu Kiristo koro Apostoro ne Paiiros ku ne anak ne sbunge eaikap Kamui ofcusasbuisbiri wano an pakihi etokota eitakamkire otusashuisbiri pakno an inotu ecbipacbipa bine obitta no okai utara koro eisbokor-i gusu ku pobo ne Tifcus eun kambi ku omande na koroka, Sbinuma anak ne koro pakibi ta nei sbongo ani koro itak sarare, aige, cbikoro u.n kasbiobiukip ne Kamui kasbpaotte nei no nei ambe a Micbi ne Kamui en sbikkasbimare niaa ruvve ne newa cbikoro Utarapa ne Kiristo Yesu orowa no irenga newa itomo an kuni akoramkon na. Tambe gusu, Krete kotan ta e ande asb nisa ruvve ne, eikobaye okaibe e sbitcbasbnure bene ki, ku e kasbpaotte asb koracbi, pisbno an macbiya osbiketa nenka ekasbi atte bene e ki kuni ne e ande nisa wen-buri sak, sbine mat koro, rurisama eyanasapbe sbomo ne, itakkasbi sbomo ne okai eisbokor-i atte pobo koro yakuo. Inambe gusu ne yakun, episkopos anak ne Kamui korobe asbikkasbimare guru koracbi
Icoro
:
;
1. B-16.]
TITUS.
583
;
wen-buri sak do okai kunip ne yaikota koro keutum eikaunu shoiiioki, shorno niikoshiie, sbomo iku sakayo ki, ainu koiki sbomoki, aetunne kuni ani eyaiepirikare koroka, ikateomare ki, ainbe kon rusui sbomoki pirikap kooiuap, yaikatanu wa an, oupeka, asbkanne keutum koro, yaisbikkasbima kunip ne orowa, sbinuma anak ne nei nisasbr.u an epakasbi gusu onisbnisbi
;
;
easbkai
kai
10
11
12
13
14 15
16
ne, nei epakasbi kopakeat no an sone an itak sbikkasbima kani guru ne ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, inne no okai itakkasbi utara, raka-sak itak sange wa kokandama ki utara okai, makangane okarituye-buri oma utara nei rô nei okai, aige, nei utara koro paro asesbke kunip ne utara anak ne ramne an cbisei bokusbte utara ne wa aetunne kuni ani eyaiepirikare ambe gusu sbomo epaNei utara tumuge kasbnu kunip epakasbnu ruwe ne un sbinen, nei utara yaikota koro sbine uweingara Krete kotan un utara anak ne guru ene itak-bi ramma sbunge utara ne, wen cbikoikip, toranne ibekasbpa utara ne ruwe ne, ari itak. Tan pawetesbu ambe anak ne son no ambe ne. Tambe gusu sbiyuppa no nei utara pakasbnu yan aige, nei utara eisbokor-i gusu nisasbnu no okai wa Yudea un utara koro uwepekere newa sonep wano obaitare kuni ainu ki ikasbpaotte newa iteki ekottanu yan. Turu-sak guru otta obitta no okaibe anak turu-sak ruwe ne koroka, turu-usb wa eumbipka utara otta nep ne yakka sbomo turu-sal^ ruwe ne aige, koro sanibe ne yakka keutum ne yakka turu-usb be ne ruwe ne na. Nei koroka, utara anak ne Kamui eamkiri ari itak aetunnep ne, itakkasbi utara ne, nep pirika ikip gusu ne yakka aemakbap ne wa gusu koro iki ikip ani Sbinuma esbikesbke utara ne ruwe ne.
; :
bembem ki, bembem ki lami
eatastasa utara oitaksakka easb-
584
TITUS.
[2. 1-14.
2 Ik.
Koi'oka, eani
2
3
kopakeatbe ye yan
aimk ne iiei nisasbnu an epakashi onne utara yairamatte, yaikatanu

: :
keatum
yaieasbirikara, eishokor-i gusa nisashnu, oinap
4
5
6 7
ki, yaiyupupu no okai kuni kara yan orowa, huchi utara ne yakka oripak an katu koro, ohaiêkara sbomoki, tonoto gusu yaiussbiunere sbomoki, pirika orusbpe epakasbnu kuni kara yan upen sbiwentep anak ne aeyaieasbirikara bine koro boku koomap, koro pobo utara koomap kuni ne kara yan, sbui, keutum yaieasbirikara, turu-sak, koro unita monraige, ramu-bauge, Kaniui itak iteki akoatcba kuni ne yaikota koro boku koitaknu kuni kara yan upen ainu ne yakka keutum yaieasbirikara kinii kara yan nep ne yakka gusu eani anak ne pirika ikip epeka yaikota yaiikoikarabe ne yai kara yan epakasbi gusu obeuge sak, yaikatanu, pakekosbne eaikap nisasbnu itak sange yan tambe anak un epeka sbomoki utara, un
;
:
10
11 12
gusu sange wen itak isam no, yainikorosbma kuni gusu nep ne na. Aussbiune okai utara anak ne yaikota kon nisbpa koitaknu bine nep ne yakka gusa nupetnere kuni ne kara yan iteki tasa itak ki iteki eameokte, koroka, ikipniukesb no okai tambe anak ne nei utara nep ne yakka gusu cbikoro un kasbiobiuki Kamui koro epakasbi tointere kuni ne iki ambe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui irenga betuku an wa obitta no okai utara eun kasbicbiobiuki
;
; ;
13
14
ambe kore ruwe ne, aige, sbomo Kamui kooripakbe newa kanna mosbiri gusu an wenbe kon rasui keatum newa emaka wa keutum yaieasbirikara bine, oupeka no, Kamui kooripak an no tam mosbiri koapkasb kuni gusu un epakasbnu ruwe ne orowa, nei a sbinnunuke an aecbipadiipa ambe newa cbikoro pase Kamui newa un kasbiobiukip ne Yesu Kiristo koro arakuru betuku ambe ebuye asb ruwe ne Sbinuma
;
anak ne obitta no okai ikasbpaotte otereke amlê orowa no un kikiraye bembem ki, pirika ikip sbiariki-
2.
15.-3.
1-9.]
TITUS.
iki
585
Id
15
yaikota korope ne gusu utara turu-sakte ruwe ne na. Ikashpaotte an koracbi tap okaibe ye herahem ki, onishnisbi benibeni ki, pakasbnu bembem ki yan. Inan guru ne yakka iteki e pange kuni ne ki yan.
DO
heinheiii ki kuni ne yaiyaDge nisa
3 Ik.
2 3
4
5
Nei utara anak ne esapane utara newa niondutn koro utara kotpoketa yairapokekara wa koitaknu kuni ye yan, samata, nep pirika ikip gusu ne yakka yaietokooikire, iteki nen ne yakka obaigekara, iteki ukoiki, rotcba keutum koro, obitta no okai utara epeka ramubauge no okai kuni 5ê yan. Enanibe gusu ne yalvun, cbi utara ne yakka, etokoko waiio raniu-sak utara cbi ne, itakkasbi, akokandama an, usa okai wenbe kon rusui keutum koro wa yaisbiniupare, wenbe newa eyaitunnap ikicbi, aetunne, uwe-enupitara cbi ne nisa. Koroka, un kasbiobiukip ne Kauiui ramu-bauge arabe
6
7
newa ainu epeka no an o:nap ambe betuku an cbiki, yaikota cbi iki oupeka an ikip ankusbkerai sbomo ne, koroka, kanna-sbikore furaye ambe newa Asbkanne Eamat asbin no kara ambe ankusbkerai betukup ne, Sbinuma anak ne cbikoro un kasbiobiukip ne Yesu Kiristo ankusbkerai nuye an no nei ambe un kasbita tambe anak ne cbi utara ecbikiki nisa ruwe ne Sbinuma koro irenga gasu aoupekare wa otusasbuisbiri pakno an inotu ecbipacbipa ambe an koracbi eikesbkoro utara ne akara kuni gusu an ambe ne ruwe ne. Nei itak ambe sonep ne, orowa, tap okaibe gusu anak, Kainui eisbokoro okere utara anak ne
;
esanniyo bine pirika moni iki kuiii ne, yupke no e ye kuni ku kon rusui ruwe ne. Tapan okaibe anak ne ainu utara gusu pirika newa pirikare ambe ne koroka, ramu-isanr upa-bunara ambe bene, ainu ekasbi ikiri bene, upaore ambe bene, ukoiki ambe bene, tuitak gusu upaukoiki ambe bene esbisbi yan nei okaibe anak ne pirikare ambe sbomo ne wa raka-sakbe ne
:
;
586
10 11
TITUS.
[3.
10-15.
12
13
14
15
na. Kamui orushpe oboge yainu gur'anak ne ara-shui tu-sbui epakasbnu okake esbisbi yan nei no an guru obeuge wa cbikokatpak an bine aeyaiesanniyo okere ruwe ne ari eraman yan. Artemas bene Tikikos bene e orun ku arapare cbiki, Nikaporis kotan ta en otta e ek kuni irannnakaka iki yan .nei kotan ta ku mata-riya kuni ku esanniyo okere ruwe ne gusu ne na. Nep eikobayep isam kuni ne ipavs'etenge pita guru ne Zejias newa Aporros irammakaka ette yan. Koro kuni eisbiramne ambe cbikoro utara ne 3 akka uina kuni ne pirika moni iki ambe eyaibannokara kara yak pirika, iteki ibebe sak kuni gusu ne na. En tura no obitta no okai utara anak ne e orun
ruwe ne gusu ne
;
ekap na. Eisbokor-i osbiketa un omap utara ekap wa en kore. Irenga obitta no okai ecbi utara tura no an kuni ku
koramkon
na.
PIKIMON
OROTA AOMANDE
PAUROS NUYE KAMBI,
Kiristo Yesu koro apakashnu guru Pauros newa akoro iriwak ne Timoteos anak ne, un tura no iki aomap an akoro Pirimon otta hemhem, akoro matiriwak ne Appia otta hemhem, akoro tura no iki tum-koro guru ne Arkippos otta hemhem, orowa, e kot chisel ta an karisia otta hemhem kambi omande na chikoro Michi ne Kamni newa Utarapa ne Yesu Kiristo orowa no ireoga newa itomo echi otta an kuni
:
akoramkon na.
Eamma-kane ku
ki
goro Kamui ku koyaiiraige wa ku inonno-itak otta e reihei ku ye ruwe ne e ki omap

;
ambe gusu ne yakka, Utarapa ne Yesu epeka

eishokor-i
e atte
gusu ne yakka, orowa, ashkanne utara epeka e iki ambe gusu ne yakka ku nu ruwe ne aige, echi onnaigeta an pishno okai pirikap eramu an ambe Kiristo orun tura no e atte eishokor-i anak ne iki kuni kiroroashnup ne kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, e koro omap ambe gusu poron no ku nupetne wa aomaoma an, ku iriwak ne guru, e ankushkerai ashkanne utara koro keutum sambe-shiturire nisa ruwe ne gusu ne na.
;
588
8 9
PIKIMON.
[8-22.
Tambe gusu, oupak no an ambe e ikashpaotte ash kuni, Kiristo oshiketa, nep rametokkorobe ka ku goro yakka, omap ambe ankushkerai ku onishnishi ash
onne Pauros ku ne gusu, samata, tane Yesu koro epashkanu guru ku ne wa gusu ne na atupetupe wa an rapoketa ku shikore ku poho ne Onesimos gusu e orun ku koramkon ruwe ne, shinuma anak ne etoko wa en gusu raka-sak guru ne, koroka, tane anak ne en gusu ne yakka aokai gusu ne yakka rak an gun ne ruwe ne nei guru yaikokuani ta, ku keutum tura, e orun ku hoshipire na anak ne pirika shongo gusu an tupep a en eokte wa an rapoketa e shirihine Shinuma en otta yaishieiwangere kuni ku reushire rusui, a koroka, e keutum shomo ku nu chiki nep ne yakka shomo ku iki e koro pirika keutum anak asangere gusu an ambe shomo ne wa rengaine hetuku ambe ne kuni gusu ne Ramma pakno aokai anak ne shinuma koro na. kuni gusu, an pakihi uturu shinuma oyakta an nangora tewa no ausshiunere wa an guru korachi shomo ne, koroka, ausshiunere wa an guru kasu no pasep korachi ne, aomap an iriwak ne guru korachi, makangane en gusu, koroka, kam otta ne yakka Utarapa Kuaotta ne yakka naa kasu no aokai gusu ne na. ni anak ne e tura no iki guru ku ne kunak e esanniyo Koroka, chiki, en korachi shinuma uk wa en kore. shinuma e kowende bene ki cbiki, e orun shohose bene an chiki, ku goro sanniyo kambi kata nuye wa en kore yan Pauros ku ne anak ne yaikota ku goro teke ani ku nuye ruwe ne, nei ambe ku sange kusu ne na aige, aokai yaikota anak ne nei a moshima yaikota en orun sange kunip ne sekoro shomo ku ye
ruwe
:
ne,
Kiristo
10
11
j3
14
15
16
17
18
19
20
21
22
kuni gusu ne na. Ruwe un, iriwak ne guru, aokai gusu XJtarapa oshiketa a en kaobiuki kuni ne ki yan Kiristo oshiketa ku sambe shiturire wa en kore yan. Aokai anak ne itaknu ki kuni ku eishokoro gusu e orun kambi ku nuye ruwe ne, ku ye -hi kasu no poka Koroka, e ki kusu ne sekoro ku eraman ruwe ne na. moshima shui, reushi kuni ushike ne yakka en gusu
:
1. 23-25.]
PIEIMON.
:
589
23 24
25
inambe gusu iie yakuo, e ki etokooiki wa en kore inonno-itak aukushkerai e orun a en omande kiisu ne sekoro ku chipacbipa ruwe ne gusu ne na. Kiristo Yesu oshiketa en tura apakashnu wa an Epapras e ekap na saraata, en tura no iki Markos bemhem, Aristarkos bembeni, Demas bembem, Eoukos bembem ne yakka. Chikoro Utarapa ne Yesu Kiristo e kon ramat tura no an kuni akoramkon na. Amen.
;
HEBKAIOS
KAMBI.
1 Ik.
Fushkotoita poron no ausarayep newa usa okai ari, uweingarape ani ekashi otta itak ye Kamni anak ne, tan okese an toho ta obitta no okaibe eikeshkore kiini gusu atte, ani mosbir'ebitta ne yakka kara Poho tesbkara wa un orota itak sange Shinuma anak ne Kaniui nupeki oma nisa ruwe ne tomtep ne, Kamui katiibu oraa son no nokaba ne, koro kiroro an itak ani obitta no okaibe nitatpa ruwe ne Sbinuma anak ne cbikoro katpak gusu furaye ambe ki okere cbiki, rik un Pasep sbimon samata a nisa ruwe ne Sbinuma anak ne Kamui uitekbe kon reihei kasu no eitasa pirika reibei ani areikore pakno, nei Kamui uitekbe ka kasu no pirika ne ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, Kamui uitekbe utara tumugeta okai inambe otta bembarata ene ene ye ya ? Aokai anak ne Ku Polio ne,
katuhu
Tauto Kuani
e hekature ash na.
Orowa
shui,
En gusu
Shinuma gusu Knani Miclii ku ne kusu ne, anak Shinuma Poho ne kusu ne na.
sbui, mosbiri otta
:
Orowa
kiyannepo ahunge
cbiki,
ene itak-bi
Obitta no okai
Kamui
uitekbe
Shinuma koongamirero.
HEBRAIOS.
uitekbe giisu eiie itak-hi
:
591
1.
7-U.-2.
1-3.]
Orowa Kamui
Shinuma anak koro uitekbe ani rera ne kara, Koro yaishieiwangere utara ani abe-uui ne kara
Koroka Poho gusu

Aa Kamui, E
shiri
koro amset anak ne otusashuishiri wano otusashuipakno an ambe ne Aokai esapaue kuui moudum anak ne oupeka mondum ne ruwe
;
ne.
Aokai anak ne oupekap omap wa wenbe etunne nisa ruwe ne Tambe gusu, Kamui anak ne, E koro Kamui anak e koro utara
;
akkari
wa
Yaikopuntek oma shum ani
kasbiota nisa ruwe ne ua.
10
Orowa,
Utarapa, Aokai anak ne atpaketa toitoi asama
ne,
ande nisa ruwe
1][
tekebe karape ne ruwe ne Nei okaibe anak aisam kusu ne koroka Aokai
: ;
Kando ne yakka
shiri ki
ramma pakno an
22
Amip koi'acbi nei ambe fusbko ne kusu ne Amip aukoniko koracbi Aokai anak ne nei ambe ukoniko kusu Amip koracbi, orowa, nei ambe cbiitasare kusu ne
;
:
ne,
E
18
Koroka, Aokai anak ne an a-i koracbi an, paba anak aokere sbomoki kusu ne ua.
Koroka, koro hautuvuiiibe utara tumugeta okai inambe orun hembarata ene ene ye ya ?
E epokba utara ani e cbikiri audep Ku sbimon tek-samata a yan.

14
ne ku kara pakno,
Nei okaibe anak ne kashichiobiuki ambe eikeshkoro kushki utara rengap gusu auitek kuni ne aomande yaishieiwangere ramat shonio ne ruwe he an ?
2 Ik.
Tanibe gusu chi utara anak ne anu okere orushpe gusu naa iramnaakaka ikokanu Icunip ne, ikineipeka chi mom wa ehaita ruwe ne kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Kamui hauturumbe ani asange wa an itak aashtere wa an yak anak ne, aige, pishno an ehaitap newa shomo-itaknu ambe oupeka an no an pummaha akore yakun ene poro kasbiobiuki-hi ikorampoktuye chiki, nekon a ahonnere ash kusu ne
;

592
HEBRAIOS.
[2.4-12.
ya? Nei ambe anak ne atpaketa Utarapa orowa no ambe nu utara ani un orun sonnere nisa ruwe ne Kamui ne yakka sbirosh newa iyokunnurep newa inne no okai kirorobe newa yaikota rengaine an mondum an nei no Asbkanue Eamat eiaiekbe newa ani nei utara tura no pawetesbu ki nisa rawe ne na.
aye, awa, nei
;
Inambe gusu ne yakun, gusu aye ek kusbki mosbiri Sbinuma anak ne bauturumbe otta itaknure sbomoki nisa rawe ne. Koroka, nei ita an nep usbiketa pawetesbu ki
wa
ene itak-bi
Aokai orowa uo aeshkarun kuni gusu aiuu auak ue nekon a ambe ne ya ? Otta Aokai arapa kuui gusu aiuu polio nekon a ambe ne ruwe he
an? 7
Aokai ouse pon no patek hautuvumbe kasu no sbinuma pokashnure, Aige, araguru newa nupeki ani sapa unure rawe ne, Orowa E teke ani akarape nei guru esapanere
:
Nep ne jakka sbinuma kema pokta E
are nisa
ruwe
ne.
10
11
12
Inambe gasu ne yakun, Sbinuma anak ne obitta no okaibe nei guru otta itaknure nisa ruwe ne gusu, otta aitaknure sbomoki ambe nep ne yakka isam ruwe ne na. Koroka, tane anukara cbiki obitta no okaibe naa sbomo Sbinuma ko-itaknu. Koroka^ Kamui irenga ankusbkeraipo pisbno pisbno okai ainu sbiribine bauturumbe kasu no pon no pokasbnu no akara bine rai ambe .sapke wa, rai-i oma aeyairamsbitnere ambe gusu araguru newa aeoripakbe ani sapa aunure Yesu cbi nukara asb ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, gusu obitta no okaibe an, ankusbkeraipo obitta no okaibe betuku ambe auak ne inne no okai pobo utara arakuru otta tura sbiriki ita ayairamsbitnere ki wa gusu nei utara koro kasbiobiukibi hetukurep eramusbinnere kuni oupak ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, aturu-sakte sbiriki utara newa turu-saktep anak ne obitta sbinep orowa no an ambe ne tambe gusu, Sbinuma anak ne nei utara iriwak ani porose kuni yainikoroshma sbomo ki ene itak:
bi
2.
13-18.-3. 1-4.]
HEBRAIOS.
;
593
Ku iriwak utara otta E reihei ku nure kusu ne Karisia tumugeta E orun ramye sliinotcha ku ki kusu 13 14
lie iia.
15
16
17
18
Orowa shui, kuani shinuma gusu eyaikopashte ash kusu ne. Orowa, shui, ingar'an, kuaiii newa Kamui en kore poho utara ne. Poho utara anak ne kem newa kam utura kon ruwe ne gusu, Shinuma yaikota ne yakka shem korachi nei ambe kon ruwe ne tambe anak Shinuma rai ambe ani nitne kamui ari aye rai-i kiroro korobe isamka kuni gusu ne na samata, rai ambe koishitoma gusu moshiri koapkash rapoketa ausshiunere wa okai utara honnere kuni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Shinuma anak ne Kamui hauturumbe koro sanike kishima shomoki, koroka, Abraham koro sanike nep kishima nisa ruwe ne. Tambe gusu, Shinuma anak ne nep ne yakka gusu koro iriwak utara nei no akara kuni oupakbe ne tambe anak Shinuma utara koro katpak gusu imommuye kara kuni ne erampokiwen wa kore ikipniukesh Kamui korope gusu yaishieiwangere esapane guru ne kuni gusu an ambe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Shinuma yaikota akoramukara wa ayairam; ;
shitnere gusu,
akoramnukara wa okai utara kaobiuki
eashkai ruwe ne na.
3 Ik.
Tata otta ashkanne iriwak utara, kando orowa no ahotuyepakara utara, chi eishokoro ash okaibe nei apostoro newa Kamui korope gusu yaishieiwangere esapane guru Yesu esanniyo yan Mose anak ne obitta no Shinuma kora kenru gusu ikipniukesh korachi, Shinuma ne yakka ashtep gusu ikipniukesh ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, chisei kasu no nei chisei kara guru anak ne aeoripakbe ne-hi pakno, Shinuma ne yakka Mose kasu no aeoripakbe kunip ne aesanniyo nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nep chisei ne yakka nenka orowa no aetokooiki ruwe ne koroka, obitta no okaibe etokooikip anak ne
;

594
5
HEBRAIOS.
[3.5-18.
ne. Orowa, Mose anak ne auitek guru korachi Shinuma kot chisei ODnaigeta ikipniukesh l:uwe ne, tarn be anak okaketa aye kusu ne okaibe gusu paweteshu ambe ne kuni gusu ne na koroka, Kiristo anak ne poho korachi Shinuma kora kenru esapanep ne aige, chi utara anak ne okese pakno tumashnu no rametok koro wa chipachipa gusu an yaiyomonnure-hi shikkashima yakun, Shinuma kora kenru chi ne na. Tambe gusu, Ashkanne Eamat ye-hi korachi poka
;
Kamui ue ruwe
Tanto Shinuma koro liau ecbi nu kusu ue yak ue, Nei nup ta koramnukara an toho nei no,
Q
9
Koro kinrakara sambe asangere

tere yan,
nei no, iteki ecbi
keutum nish-
Nei ambe ani ecbi sbinrit utara en uwande wa en koramnukara, Aine, tu botne pa uturu Ku ki ikip nukan nisa ruwe ne.
20
21
Tambe gusu, tan ainu ikiri gusu Ku irusbka bine ene Nei utara anak ne ramma-kane koro keutum ta obaita Koroka, Ku rubu nei utara erampeutek
: ;
itak-bi
Aige, nei utara Ku shini-i otta abup sbomoki kusu ne, Sekoro, Ku irusbka wa sbij'uppa no ku ye nisa ruwe ne.
12
13
14
15
Iriwak utara, ikineipeka nenka echi tmnugeta an guru anak eishokor-i sak wen keutum koro hine ika ishu Kamui wano eyaishishire kuni ne yaitubare yan koroka, tanto ari aporosep an rapoke pakno, kesto utashpa uwe-onishnishi yan ikineipeka nenka echi tumugeta an guru anak ne chikokatpak kokandama ambe gusu anishtere kushki na inambe gusu ne yakun, okese pakno chi utara anak ne shiyuppa no akoro aatte oibe shikkashima yakun, Kiristo tura no ukouina utara no akan ruwe ne na ene itak-hi,
;
:
Tanto sbinuma koro ban ecbi nu kusu ne yak ne, Koro kinrakara sambe asangere i nei no, iteki ecbi keutum nisbtere yan.
16
17
Nu
18
okere orowa no irushkare guru nen ne ruwe he an ? Mose orowa no atura wa Echipt Moshiri wano araki shomo ne ruwe ? Samata, tu hotne pa uturu pakno hunna epeka Shinuma koirushka ruwe he an ? koro tumama-awehe nup otta hachiripa chikokatpak ki utara shomo ne ruwe? Orowa, hunna epeka no
3.
19.^4.
1-8.]
HEBEAIOS.
595
19
koro shini-i otta ahiip shomoki kusu ne sekoro shinushiyuppa no ye ya ? Itakkashi utara epeka gusu sbomo ne ruwe he an ? Nei utara anak ne eishokori sakbe ne wa gusu otta ahup eaikap ne sekoro chi nukara ash ruwe ne na.
ma
4 Ik.
Tambe
chi
nei
gusu, ikineipeka Shinuraa koro shini-i otta
ahup ash kuni gusu an aeitakamkirep ahoppa wa, anibe epa kuni shomo nep ne echi anukara an
sekorobe ishitoma anro. Inambe gusu ne jâkun, son no poka nei utara otta korachi un otta ne yakka pirika orushpe aeupaskuma an na koroka, anu itak anak ne nei utara pirikare shomoki, eishokor-i ani nei utara anak ne anure utara tura shomo ukopoye nisa ruwe ne gusu ne na. Eishokoro okere utara anak ne nei shini-i otta ahup ruwe ne shinuma ye korachi
:
poka ne,
Nei utara ku shini-i otta ahnp shomoki kusu ne, Sekoro, Ku irushka wa shiyuppa no Ku ye nisa ruwe ne
moshiri asamaha aande paki
wano
nei iki ikip aokere-
Shui Shinuma anak ne an ushiketa nei arawan ikinne an ap gusu ene itak-hi. Orowa, Kamui anak ne obitta no okai kara ikip otta nei arawan ikinne an toho ta shini nisa ruwe ne orowa, shui tan ushiketa ne yakka, Nei utara Ku shini-i otta ahup shomoki kusu ne.
pa yakka ne.
gusu, nei ambe otta ahup kuni ambe an gusu, etoko wa otta pirika shongo aeupaskuma utara itakkashi gusu ahup shomoki sekor'ambe anukara gusu, Shinuma shui shine an toho epeka wa
Tambe
samata,
Dabid
etoko
otta,
wa
an pakihi aokere orowa. aye-hi korachi nep,

keutum nishtere yan, ani
itak.
Tan to,
ari itak,
Tanto Shinuma koro hau echi nu kusu ne yak ne,

Iteki echi
Inambe gusu ne yakun, Yoshua anak ne nei utara shinire okere chiki, okaketa moshima an toho gusu
596
9
HEBRAIOS.
[4.
9-165.
1-2.
10
11
12
13
14
15
16
Tarabe gusu, Kamui na. koro utara gusu shini-i an na. Inambe gusu ne yakun, Sbinuma koro shini-i otta ahun guru anak ne, KarQui ikichi korachi, yaikota koro iki ikip otta eshini okere ruvve ne. Tambe gusu, inan guru ne yakka iteki nei no an itakkasbi ambe koikara wa bachiri kuni gusu, nei a shini-i otta ahup ash kuni ne shiariInambe gusu ne yalûn, Kamui kiki no iki anro. itak anak ne ishu wa iki kuni kiroroashnu, tu ibe oma rangetam kasu no eenbe ne, keutum newa ramat, ikra newa kiripu usaraye pakno kushna-otke, samata, sambe yainu newa ramepakari ambe esanniyo tunashbe ne ruwe ne. Orowa, Shinuma shiksamata shomo anukara okaibe ara isam ruwe ne koroka, gusu chi iki ambe koro shiki kotchaketa nep okaibe ne yakka obitta atusa bine asarare wa an na. Tambe gusu, kando oboso wa ahun Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase guru ne Kamui koro Poho Yesu an gusu, chikoro eishokoro ambe shiyuppa no shikkashima anro. Inambe gusu ne yakun, chikoro katchakbe nu wa eramu eaikap Kamui otta yaikoroka, nep ne shieiwangere guru un otta isam yakka chi utara korachi akoramnukara nep a yakka chikokatpak isam ruwe ne. Tambe gusu, a un erampokiwen wa akore kuni ne, samata, aeishiramne an ita chikaobiuki gusa an irenga a un kore kuni ne, rametokkon no irenga koro amset otta karan-
shomo shinuma ye nangon
ge no araki anro.
5 Ik.
Inambe gusu ne yakun, pish no okai Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase guru anak ne, ainu utara tumuge wa auk bine Kamui gusu an okaibe gusu ainu utara ankushkerai aatte ruwe ne, nei ambe anak chikokatpak gusu akorep newâ ayangep yange kuni gusu ne na nei gui'u yaikota ne yakka katchakbe ani aokarire wa an gusu, eramsakbe newa ohaita
:

6.3-14.]
597
HEBRAIOS.
;
utara erainu-haugere eashkaibe ne aige, oei ikkewehe an gasu moshiina okai utaua gusu nei no, yaikofca
gusu ne yakka, chikokatpak gasa an ayangep yange kunip ne ruwe ne. Aine, inan guru ne yakka yaikota gusu rengaine tapan aainukorobe koro sbomoki, Aaron koracbi, Kamui orowa no anisbuk cbiki kon ruwe ne. Tanibe nei no Kiristo ne yakka Kamui otfca yaisbieiwangere iyotta pase guru ne kuni yaiatte sbomoki, koroka, Sbinuma otta aye-bi koracbi ne
:
Aokai Tanto
analv
ne
Ku
polio e ne
niwe
ne,
e hetiikure
ash na
Sbui,
mosbima an usbiketa ne yakka ye
Aokai anak ne Merukisedek koraclii Otusasluxishii-i pakno Kamui otta yaisbieiwangere guru ne,
8
9
Sbinuma anak ne kam netobake koro ifca, rai-i orowa newa nupe tura, inonno'itak newa koramkorope yange okere cbiki, orowa, oripak an no isbitotna gusu anu okere cbiki, Sbinuma pobo ne a yakka aeyairamsbitnere an okaibe
obaitare easbkaibe otta, rui-cbisb
10
11
12
13
14
gusu itaknu arabe eyaihannokkan nisa samata, Sbinuma aeramusbinnere okere cbiki, otta koitaknu obitta no okai utara gusu otusasbuisbiri pakno an kasbicbiobiuki ambe koro ikkewe ne akan na aige, Merukisedek ikiri koracbi Kamui otta yaisbieiwangere guru ne ari Kan:iui orowa no areikore nisa ruwe ne. Nei ambe gusu aye kuni ambe poron no okai, awa, ecbi utara nu ewen utara ne ruwe ne gusu, apita kuni bokamba ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, pakibi gusu ecbi utara anak ne mosbima utara epakasbnu kuni gusu an utara ecbi ne kunip ne, awa, Kamui orusbpe gusu an iyotta atpake an ap koro isaika ambe aepakasbnu wa eyaibannokkara kuni utara ecbi ne aige, nisbte aep sbomo ne no an tope eisbiramne Inambe gusu ne yakun, utara ecbi ne okere ruwe ne. tope ibe inan guru ne yakka oupeka an itak gusu eram-sakbe ne sbinuma teinep ne ruwe ne gusu ne na. Koroka, nisbte aep anak ne sbukup okere utara gusu an ambe ne, eiwange gusu koro mondum-kat
;
598
HEBBAIOS.
[6. 1-11.
anak ne pirikap newa wenbe shinnai-are nep ne ruwe ne.

6 Ik.
ufcara
gusu
Tambe gusu, Kiristo atpake an itak moshima no wa aeramushinne an ap sbikkasbima anro rai an ikip gusu sbui yaikokatpak asamaba beinbem, Kamui gusu eisbokor-i atte-i bembem, baptisma gusu an epakasbi bembem, tekebe ande-bi bembem, rai-i orowa no betopo-sbiknu ambe bembem, orowa, otusasbuisbiri pakno gusu an koipisbi ambe gusu bembem
an
;
4
5
an asamaba kanna-sbui sbomo ande no okai anro. Aige, Kamui ramuosbma yakun, nei no cbi ki kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, arasbuine apekereka wa kando orowa no an eikrap sapke bembem ki,
Asbkanne Eamat akore bembem ki, Kamui pirika itak newa ek kusbki pakibi gusu an kiroro newa sapke bembem ki bine orowa sbui eyaikoemaka utara gusu anak, nei utara anak ne ayaikokatpakte wa asbirikinne easbinno akara eaikapbe ne ruwe ne nei utara yaikota gusu Kamui Pobo kanna-sbui utasa cbikuni otta kokikkik wa anukan no Sbinumayainikorosbmare ki ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, kanna-kanna kasbiketa ek apto iku wa, koro toi-kara utara gusu baru betukure toitoi anak ne, Kamui orowa no pirika irenga koro koroka, ai-usbni newa anzami betukure cbiki aemaka wa aeyoitakuaige, okake an koro sbi kunip ebange ruwe ne aubuyeka ruwe ne na. Koroka, aeomap utara, tambe nei no cbi itak a yakka, ecbi utara gusu an okaibe newa kasbicbiobiuki;
:
bi
10
II
kopaketa an okaibe gusu naa pirika cbi esanniyo asb ruwe ne Kamui anak ne ecbi utara teeda ne yakka tane ne yakka asbkanne utara otta yaisbieiwangere ani an ambe ani Sbinuma kon reibei gusu ecbi iki ambe bene omap ambe bene oira kuni oupekaOrowa, okese pakno sak Kamui sbomo ne imwe ne.
:
6.
12-20.-7.
1.]
HEBRAIOS.
599
ecbi utara pishno pishno ukorachi an yuptek no aeshik no an cbipachipa ambe ki kuni cbi kon rasui
12
ruwe ne toranne utara shomo ne, koroka, eisbokor-i newa yaiyupupu arabe ankusbkerai eitakamkirep eikesbkoro utara ecbi ikoisamba kuni akon rusui ruwe
:
ne.
13
14
Inambe gusa ne yakun, Karaui anak ne Abrabam

ita, naa kasu no pasep epeka sbiyuppa no ye eaikap gusu, Sbinunna yaiepeka wa sbiyuppa Son no newa, nunuke ku ki no ye bine ene itak-bi
otta eitakamkire
wa
15
nunuke asb kusbki, innere

ari itak.
Ku
nei
ki
wa
e innere
asb kusu ne,
Aige, tap koracbi
yaiyupupu
wa
16
yaisbiporore
gusu,
sbinuma
aeitakan:ikirep
17
18
19
akore nisa ruwe ne. Inatnbe gusu ne yakun, ainu utara anak ne ijôtta pase ambe epeka wa sbiyuppa no ye orowa, nep upaure ambe an a yakka nei utara ki sbiyuppa itak anak ne okaibe sonnere kuni ambe ne aesanniyo gusu auk ruwe ne. Tambe otta, Kamui anak ne aeitakamkirep eikesbkoro utara orota koro esanniyop sbomo aitasare ambe naa eitasa no nukare kuni ne, sbiyuppa no an itak ani iyuturu omare nisa ruwe ne tambe anak, gusu Kamui sbunge eaikap tu itasare sbomoki an:ibe ani, un kotcbaketa aande wa an cbipacbipa ambe asbikkasbimare gusu numne kuni usbike orun kokira cbi utara anak ne sbiyuppa no aonisbnisbi kuni gusu an ambe ne ruwe ne nei ambe anak ne cbikon ramat gusu an cbip kaite nepkor'an ambe ne, nisbuwamne newa osbinnu bine nei otbe
;
:
20
osbmake un abun
nei no
Yesu anak ne Merukizedek ikiri an koracbi otusasbuisbiri pakno an Kamui otta yaisbieiwangere iyotta pase guru ne akara wa cbi utara gusu nei oshike un abun nisa ruwe ne na.
;
Ik.
Iyotta
Tan Merukizedek anak ne Sarem esapane guru Rikun Kamui otta yaisbieiwangere guru
'
ne,
ne,
awa, sbinuma anak ne
nei mosbiri
sbikkasbima utara
600
HEBRAIOS.
ronnu-i orowa no hoshipi kor'an
[7.2 12.
Abraham etunangara orowa, Abraham anak ne obitta no okaibe gusu wanbe un shinep Shinuma orota kore
wa shinnunuke
nisa
nisa,
ruwe
ne, aige
shinuma ramma-kane Kamui
otta
yaishieiwangere gm'U ne ruwe ne na (nei reihei apita yakun, hoshike no Oupekap esapane guru ari an ikkeu ne, orowâ no, Itomo esapane guru ari an ambe ne ona sak, unu sak, ikiri sak, toho gusu atpake isam, ishu ambe gusu shiokere shomoki, koroka, Kamui
Poho
4
10
nei no akara an na). Tane, otta nei ekashi mak un ekashi ne Abraham anak ne iyotta pirika auina okaibe gusu wanbe un shinep koropare tan an guru nep pase ambe ne sekoro esanniyo yan. Orowa, Kamui otta aeyaishieiwangere kuni ne anumge okai Eebi poho utara anak ne son no newa tuitak nei no utara orowa no wanbe un shinep uina kuni akashpaotte ruwe ne, awa, nei utara Abraham tumam-noshke san wa koro iriwak ne a yakka shiriki an na koroka, nei utara orowa no san ikiri shomo ne an guru anak ne Abraham orowa no wanbe un shinep uina, aige, eitakamkirep akore guru shinnunuke nisa ruwe ne. Koroka, pase guru orowa no pokashnu an guru anunuke an ruwe ne sekor'ambe gusu anak upaure ambe isam. Orowa, teda anak ne koroka, toada rai kuni utara wanbe un shinep uina anak ne shinen uina ruwe ne, aige, shinuma ishu ruwe ne sekoro aepaweteshu an na. Orowa, wanbe un shinep akore Eebi ne yakka Abraham kari wanbe un inambe gusu ne shinep sange okere korachi nep yakun, Merukizedek etunangara ita shinuma anak ne koro michi koro tuman-noshiketa an ruwe ne gusu ne
:
na.
11
12
Nei Eebi gusu an Kamui otta yaishieiwangere ambe gusu aeramushinne-hi an chiki (inambe gusu ne yakun, nei ambe pokta utara okai bine tuitak akore nisa), Aaron ikiri nei no aesanniyo shomo ne no Merukizedek ikiri ne no aesanniyo Kamui otta yaishieiwangere guru hopuni kuni naa okai aeshiramne ushike nep an a ? Inambe gusu ne yakun, nei Kamui otta

7. 13-25.]
; ;
HEBRAIOS.
601
Vd
14
yaishieiwangere moni anak ne aitasare an gusu, nekon Aige, gusu a ka tuitak ne yakka aitasare kunip ne. tapan okaibe aye guru anak ne oya ainu ikiri un gun'ne, awa, nei ikiri orowa no an wa nei yange-set otta yaishieiwangere guru isam ruvve ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, chikoro Utarapa anak ne Youda orowa no hetukup ne, aine, tan ikiri wano okai Kamui otta yaishieiwangere utara gusu Mose
15
16
17
anak ne nepka shomo ye nisa ruwe ne. Orowa, Merukizedek nepkoro an, kam gusu aeikashpaotte tuitak nei no shomo ne, koroka, ramma okere shomoki inotu kiroro nei no an, Kamui otta yaishieiwangere guru hetuku yakun, tap okaibe naa aeramu-isaikap Inambe gusu ne yakun, paweteshu ambe anak ne.
ene ani ne,
Aokai anak ne Merukizedek korachi Otusashuishivi pakno Kamui otta yaishieiwangere guru ne,
18 19
kiroro-sak wa pirikare eaikap gusu hoshike no an ikashpaotte anak ne aisamka an na (inambe gusu ne
20 21
yakun, tuitak anak ne nep ne yakka eranmshinnere eaikap), shui, gusu chi utara anak ne Kamui koehange hine nei kashita naa pirika no an chipachipa kunip aahunge ruwe ne. Orosama, shiyuppa no ye shomoki no nei ambe shomo iki gusu inambe gusu ne yakun, nei utara anak ne shomo shiyuppa no ye wa Kamui otta yaishieiwangere utara ne akara koroka, nei guru anak ne Shinuma gusu itak wa shiyuppa no ye guru ani iki, ene hawe okai-hi
:
utarapa shiyuppa ekambakte wa eyaikokatpak shomoki, Aokai anak ne otusashuishiri pakno Kamui otta yaishieiwangere guru ne)
;
22 23
nei oro
pakno ka Yesu anak ne naa pirika aeuitaknup gusu an eikotchanep ne ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne son no poka rai hine okai eaikap gusu,
Kamui
24
25
koroka,
otta
yaishieiwangere inne
utara
ne akara
Shinuma anak ramma pakno an gusu, chiitasare shomo ne an Kamui otta yaishieiwangere moni kon ruwe ne. Tambe gusu, Shinuma anak ne utara gusu koramkoro kuni ne ramma ishu shiriki, aine,
602
HEBEAIOS.
C7.
26-28.-8. 1-5.
26
27
28
kari Kamui koehange no araki utara earikinne kaobiuki eashkai ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, nei no an, ashkanne, wenburi isam, turu-sak, chikokatpak utara wano shinnai no aande wa kando kasu no eetasa ri no akara Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase guru un gusa aatte ruwe ne Shinuma anak ne hoshike no yaikota koro chikokatpak gusu, orowa no nei okaketa utara korobe gusu, nei Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase utara korachi kesto range ayange kunip yange kuni guru shomo ne inambe gusu ne yakun, Shinuma yaikota yaiyange ita arashui patek iki nisa ruwe ne gusu ne na. Tuitak anak ne katchak wa okai utara ani Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase utara ne atte koroka, tuitak okake an shiyuppa no ye itak anak ne ramma pakno aeramushinne an Poho
Shinuma
atte
ruwe
ne.
8 Ik.
Tane aye an orushpe ikkeu anak ne ene ani ne Nei no an Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase esapane guru un gusu an, aige, Shinuma anak kanda oshiketa pasep koro am-set kata a, orosama, Shinuma ashkanne okaibe gusu ainu ashte shomo ne, Kamui ashte son no an kash gusu yaishieiwangere ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui otta yaishieiwangere obitta no okai iyotta pase guru anak ne akorep newa ayangep yange kuni aatte ruwe ne tambe gusu, Kamui otta yaishieiwangere tan guru ne yakka nep ka yange kunip koro kuni ambe ne. Aine, Shinuma anak ne kanna moshiri ta an yakun,. Kamui otta yaishieiwangere guru shomo ne, inambe gusu ne yakun, tuitak nei no akorep yange kuni utara okai nei utara anak ne kando oshiketa an okaibe koro kochihi newa kurihi gusu yaishieiwangere, Mose anak tane nei kash kara kushki ita Kamui orowa no aepakashnu poka korachi nep inambe gusu
:
;
:

8. 6-13.-9. 1-2.]
HEBBAIOS.
:
603
Ingar'aii, nei nune yakuD, ene Shinuma itak-bi pnri kata e niikare an okaibe katabu nei no kara Koroka, tane Sbinuma anak ne gusu yan, ani itak. naa eitasa pirika yaisbieiwangere kuni anibe akore Sbinuma naa piiika aeitakamkire ambe gusu aki eitasa pirika euitaknup gusu an iyuturu oraa guru poka pakno ne ruwe ne na. Inambe gusu ne yakun, nei bosbiki an ap piri-sak yakun, tutanu an ap gusu an usbike sbomo anukan na. Aine, nei okaibe otta piri nukara wa ene itak-bi
:
Utarapa eiie itak-lii : Ingar'an, tolio ek, Nei ita Kuaiii Israera cliisei tiira hemhem, Youda cliisei tura hemhem, ashiri aeuitaknup ku kara kusu ne Kiiani nei utara Echipt moshiri orowa tura gusu koro teke Ku ani
;
toho ta Koro ekashi utara tura iki aeuitaknup korachi shomo ne Inambe gusu ne yakun, nei utara anak ne Ku iki euitakuu ambe
;
shomo riya, Aige, Kuani shomo nei utara ekottanu nisa ruwe
otta
itak.
ne, ani Utarapa
20
22
Utarapa ene itak-hi Nei toho okaketa Israeru chisei tura ku iki kushki euitaknup anak ne tambe ne ruwe ne Koro keutum ta Ku goro tuitak Ku omare kusu ne, Orowa, koro sambe kata nei ambe Ku uuye kusu ne Shui, nei utara gusu Kamiii Ku ne kusu ne, Aige, En gusu nei utara uirup ne kusu ne na Orowa, nei utara pishno anak ne heru machiya un guru hene, Utara pishno koro iriwak otta hene Utarapa eamkire yan, ari an ambe aui shomo epakashnu kusu ne Inambe gusu ne yakun, nei utara iyotta ponbe orowa no iyotta porobe pakno, Obitta En eamkiri kusu ne gusu ne na. Aige, nei utara koro wen-buri gusu erampokiweu wa Ku kore, Orowa, koro chikokatpak tewa no shomo Ku eshkarun kusu ne na.
:
13
Asbiripe ari an itak ani Sbinuma ye gusu, atpake an ap fusbko ne akara an. Koroka fusbko ne akara wa uwepaketa onne ambe anak ne isam kuni ebange
ruwe
ne.
9 Ik.
Nei atpake an ap otta poka Kamui otta aeyaisbieiwangere gusu aesanni^'op hembem an, tan mosbiri ta asbkanne usbike bembem an. Inambe gusu ne
604
HEBEAIOS.
[9. B-12.
yakun, hoshiki no, oshiketa nei ratchako hemhem, hemhem, automoraye pantak hemhem, efcokoaoiki nei ushike anak ne Ashkanne kash an ruwe ne Orowa, nei tutanu ushike ari aporose ruwe ne na. an otbe oshmaketa Ashkanne gusu Ashkannep ari aporose kash an ruwe ne nei oshiketa anak ne Senko uhuika kuni gusa kongani yange set hemhem, shui, onnaigeta okai manna o kongani itangi newa niye hetaku Aaron koro kanni newa aeuitaknup oma shuma-ita newa okai upishkan utorosamaha kongani akokapa shuop an orowa, nei kashiketa imommuye kuni set ekamu arakuru koro Kerubim okai ruwe ne tap okaibe pishno gusu tane chi itak eaikap ruwe ne. Aine, tap okaibe anak ne tambe nei no etokoaoiki wa an wa, otta aeyaishieiwangere kuni ambe iki gusu
set
; ;
ramma-kane Kamui
7
otta yaishieiwangere utara
anak
10
11
12
ne nei hoshiki an kash oran ahup, koroka, shine pa ta arashui range, kem sak shomoki no, nei Kamui otta yaishieiwangere iyotta pase guru anak shinen ne nei tutanup orun ahun ruwe ne, aige, yaikota gusu hemhem uirup koro ouhaitap gusu hemhem nei ambe yange ruwe ne nei hoshiki no an kash ash wa an rapoketa Ashkanne ushike oruu paye kuni ruhu naa shomo asarare an sekorobe Ashkanne Eamat nei ambe ani epakashnu ruwe ne tane an pakihi ta anak tap okaibe itak-maukushtep ne nei ambe an korachi keutum gusu Kamui koongami ambe eramushinnere eaikap no an akorep ne yakka yange kunip ne yakka eyange ruwe ne, nei ambe anak ashin no aeashii-ikara kuni gusu an pakihi pakno aashte kam oma aesanniyop ne (aep hemhem, iku ambe hemhem, usa yashke ambe hemhem tura ikip ne ruwe ne). Koroka, Kiristo anak ne hetuku kusu ne pirikap gusu Kamui otta yaishieiwangere utara Esapanep ne hine, kasu no poro naa aeramushinne an kash ani, teke ani shomo akara, shomo tan moshit'ta akara kash, samata, shomo yangi newa pon beko koro kem gusu, koroka, yaikota koro kem ani shashuishiri pakno an kikiarayep kara wa arashui no nei ashkanne
:
9. 13-24.]
HEBRAIOS.
605
13
14
15
16 17
18 19
20
21
22
23
24
Inambe gusu ne ushike otta ahun nisa ruwe tie na. yakun, yangi newa pinne beko koro kem, sarnata, upen matne beko koro uina ani kasbiachari ambe turu-usb ufcara koro kam turu-sakte wa asbkannere cbiki sbashuisbiri pakno an Eamat gusu opiri sak no Kamui otfca yaikota yaiyaiige Kiristo koro kem anak ne ecbi utara isbu Kainui otta yaisbieiwangere gusu echi koro keutum ta okai rai an ikip asbkannere kuni naa kasu no sbomoki ruwe he an? Orowa, tambe gusu, Sbinuma anak ne asbiri aeuitaknup gusu an eikotcbane guru ne ruwe ne atpake an aeuitaknup an ita betuku katpak kikiraye kuni rai anibe an gusu, anisbuk wa okai utara sbasbuisbiri pakno an eitakaraAeuitaknup an kirep eikesbkore kuni gusu ne na. cbiki, oara nei ambe ki guru rai sbomoki ko aeaikapbe Inambe gusu ne yakun, rai ambe an cbiki nei ne. aeuitaknup aki kunip ne ruwe ne koroka, nei ambe ki guru sbiknu wa an rapoketa aki kunip ne ruwe be an ? Tambe gusu, atpake an ap poka kem isam no aasbtep sbomo ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, tnitak an koracbi obitta no okai utara otta pisbno an ikasbpaotte Mose orowa no anure okere cbiki, sbinuma anak ne pon beko newa yangi kem, wakka bembem fare wata bembem bissop bembem koro bine, nei kambi-sosb yaikota bene obitta no okai utara Tambe anak ne ecbi bene kocbari wa ene itak-bi utara gusu Kamui kasbpaotte an aeuitaknup oma kem ne ruwe ne. Samata, Sbinuma anak ne nei no koracbi kem ani nei kasb bene Kamui gusu eiwange gusu an aerambekotep bene ne yakka kocbari nisa ruwe ne. Sbui, tuitak gusu aye cbiki, obitta no okaibe kem ani aasbkannere ruwe ne, ari ku ye yak pirika orowa, kem aobetu ambe isam cbiki tusare ambe isam ruwe ne. Tambe gusu, kando otta an okaibe koro nokaba tap ambe ani aasbkannere- bi anak aki kunip ne ruwe ne koroka, kando otta an okaibe yaikota tap okai ayangep kasu no naa pirikap ani akara kuni an ambe ne. inambe gusu ne yakun, Kiristo anak ne son no
; ;
: :

606
HEBBAIOS.
[9.
25-28.-10. 1-5.
25
26
27 28
an ambe koro rokaha nei no, teke ani akara ashkanne usbjke otta shonio ahun koroka, Shinuma anak ne tane cbi utara gusu Kamui tek-samata an kuni ne kando otta abun nisa ruwe ne samata, Karaui kora kenru poro esapane guru anak ne yaikota korobe sbomo ne an kem ani wa kespa range asbkanne usbike otta abun koracbi, Sbinunia kanna-kanna yaiyange sbomoki ruwe ne sbomo ne yakun, mosbiri akara wano tane pakno Sbinuma kanna-kanna ayairamsbitnere nangoro koroka, tane inosbiri paba okese an paba ta Sbinuma yaikota yaiyange wa katpak isamka kuni ne arasbui no anukan nisa ruwe ne na. Orowa sbui, ainu utara arasbui no rai bine nei okaketa akoipisbi kusa ne a ambe aesanniyo wa an koracbi, tap koracbi Kiristo ne yakka inne utara koro katpak sei gusu arasbui no ayange, awa, Sbinunâ katpak sei sbomoki no ecbipacbipa wa okai utara otta kanna-sbui anukare bine kasbiobiuki kusu ne na.
;
: ;
:
10 Ik.
3 4
5
Inambe gusu ne yakun, tuitak anak ne okaketa ek kusbki pirikap koro kuribi ne wa, nei okaibe son no nol<aba sbomo ne gusu, nei utara anak ne kespa range ramma ukoracbi an ayangep ani karange no araki utara oara eramusbinnere eaikap ruwe ne gusu ne na. Sbomo ne cbiki, nei ambe ayange kuni-hi aokere sbomoki kusu ne a ambe ne, inambe gusu ne yakun, nei Kamui ko-ongami ki utara anak ne arasbui no aasbkannere wa naa katpak gusu an yaikowepekere keutum sak ruwe ne gusu ne na. Koroka, nei a ayangep gusu kespa range katpak aesbkarunbe an ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, pinne beko newe yangi koro kem anak ne oara katpak isamka Tambe gusu, Sbinuma eaikap ruwe ne gusu ne na. mosbiri otta abun ita, ene itak-bi
:
Ayange kimip newa aikrap sliomo

Koroka, en gusu netobake
ken
rutni,
etoko-oiki
iii.sa
ru-oe ne

10. 6-18.]
607
HEBRAIOS.
Q
7
gusii an ramue uliuyeka ayangep uewa aikrap otta Aokai sliomo etiupetiie ruwe ne Aa Kamui, iugav'an, Nei ita ene kn itak-lii (En gusu uei Kambi-sosli kata aimye wa an) E kor'iveuga ki kuui gusu ku ek ruwe ue, ari ku itak.
Katpak
10
11
12
13
14
15
Ayange kunip newa aikkasbikefca ene ye-bi rap newa ramne uhuyeka ayangep newa katpak gusu an ayange kunip newa shomo E kon rusui, shomo nei okaibe otta Aokai enupetne (tap okaibe tuitak an gusu ayange nisa ruwe ne), sekoro itak orowa Ingar'an, E kor'irenga ki kuni gusu tanibe aye na ku ek ruwe ne, sekorobe aye an nisa. Tutanu an okaibe asbte kuni gusu nei atpake an ap shinuma uk ruwe ne. Tap ambe ani Yesu Kiristo kon netobake arasbui no ayange okere gusu, chi utara anak ne aasbkannere nisa ruwe ne na. Orowa, Kamui otta yaisbieiwangere pisbno okai uitek guru anak ne son no kesto asb wa iki bine lânnakanna ukoracbi an ayange kunip yange ruwe ne nei anibe oara katpak isamka eaikapbe ne ruwe tapan na koroka, Sbinuma anak ne arasbui no katpak gusu sbine ayange kunip yange okere cbiki, Kamui sbimon-tek samata ramma awa, tewa no ikesbke utara gusu a nisa ruwe ne na Sbinuma cbikii-i gusu an aandep ne akara kuni pakno cbipacbipa koran ruwe ne. Inambe gusu ne yakuii, Sbinuma anak ne sliine ayange kunip ani aasbkannere utara ramma pakno eramusbinnere nisa ruwe ne na Orowa, Asbkanne Eamat ne yakka un otta
Tap
pawetesbu
ki
wa
26
Nei tolio okaketa nei utara tura no Utarapa ene itak-hi Ku ki kusu ne aeuitakuup anak ne ene ani ne Nei utara koro sambe ta Ku tuitak Ku omare, Koro keutuin kata ue yakka uei okaibe Ku nuye kusu ne, ani
:
itak,
17
Xei no ye okere cbiki ene itak-bi

Orowa
nei utara koro katpak bene, koro wen-buri bene naa eshkarun sbomoki kusu ne,
Ku
18
ari an itak ani itak. Orowa, tap okaibe atusare ambe an yakun, katpak gusu ayange kuni ambe isam ruwe
ne.
608
19 20
21
HEBBAIOS.
[10. 19-33.
22
23
24
25
Tambe gusu, iriwak utara, Yesu koro kem ani, chi utara gusu akara ashiri shiknu an ru kari, otbe ne Shiuuma kon netobake kaii, raiiietokkon no nei ashkanne ushike otta ahup ash eashkai gusu; samata, Kaiuui kora kenru esapane pase Kamui otta yaishieiwangere guru an gusu, chi utara anak ne eishokor-i eshik wa son no keutum ani, keutum oma wen yainuhi gusu akochari wa ashkanne wakka ani chikon netobake ayashke hine karange no araki yanro chi utara utumashi shoinoki kuni ne aeyaipushi an chipainambe chipa ambe yupke no shikkashima yanro gusu ne yakun, eitakamkire Kamui anak ne ikipniukeshbe ne ruwe ne gusu ne ruwe ne na orowa
: ;
26
27
28
29
30
31
32
33
utashpa pirika ikip kire hemhein ki, omap henihem moshima okai kire kuni gusu uwe-esanniyo yanro utara ki buri korachi iteki uvvekarapa kuni ambe oira, shui, nei toho karange koroka, uwe-onishnishi yanro no ek an-hi echi nukara wa naa nei no ki yanro. Inambe gusu ne yakun, sonep eraman kuni mondum akore orowa no rengaine chikokatpak chi ki yak anak ne, nei chikokatpak gusu an ayange kunip isam ruwe ne, koroka, akoipishi kuni ambe newa pokba utara isamka kusu ne a opopmau an abe aramu-hi Mose tuitak koishitoma ambe newa an ruwe ne. otereke ainu anak ne shomo aerampokiwen wa akore no tun ren paweteshu utara gusu rai ruwe ne awa, Kamui Poho ekema-pok-otereke hemhem ki, orowa, ani aashkannere aeuitaknu kemihi use ambe ne ari yainu hemhem ki, orowa, irenga an Kamat gusu shomo eyaikatanu hemhem ki utara anak ne, hf^manda naa yupke no apanakte kunip ne sekoro echi ramu ya ? Inambe gusu ne yakun, panakte kuni ambe anak ne Ku ki kunip ne, Kuani itasa iki kusu ne ari an itak Shui an, Utarapa anak ne ani ye guru chi eraman. koro utara koipishi kusu ne. Ishu Kamui koro teke otta hachiri ambe anak ne ashitomap ne ruwe ne na. Koroka, echi utara apekereka okaketa aeyairamshitnere gusu an poro ukoiki ambe eyaishiporore teeda an toho eshkarun yan oattekeheta, aesapsep
;
10. 34-39.-11. 1-5.
HEBEAIOS.
609
gusu ne
gusu
ne
yakka
aerarachuptekbe
;
yakka
34
aeiyoroingara utara me akava shui oattekeheta, nei no akara utara ukotura utara echi ne rawe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, echi utara anak ne atupetupe an utara erampokiwen wa kore hemhem ki yaiko-
35
puntek no yaikota korobe akoisainka ambe eshiporore hemhem ki nisa, echi utara yaikota naa pirika newa riya an okaibe echi koro ambe echi eraman ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, shi no oro an no an
pummaha
36
koro echi koro raraetokkorobe
iteki
osura
yan
Inambe gusu ne yakun, yaiyupupu auibe anak
echi koro kunip ne,
Kamui
irenga echi ki okere chiki,
nei eitakarakirep koro kuni
gusu ne na.
ol
Naa
slii
uo irukai okaketa,
:
OO
tere sliomoki no. ek kusu ne, Koroka, kn goro oupeka guru eisliokor-i gusu sliiknu kusu ne Aige, Shiniama yaisliietaye jâkuu, Shiuuma gusu sliomo ku keutum enupetue ruwe ne.
Ek kuni gum,
39
Koroka, chi utara anak ne aisamka kuni-hi pakno yaishietaye utara shomo chi ne aine, ramat epirikare gusu eishokor-i atte utara tura ikichi utara chi ne
;
ruwe
ne.
11 Ik.
1
ambe ikkeu shomo anukarabe uwandep ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nei ambe anknshkerai ekashi utara Moshiri otta paweteshu ambe aki nisa ruwe ne. anak ne Kamui itak ani akara an sekoro eishokor-i gusu chi eraman, tambe gusu anukarabe anak ne hetuku an okaibe orowa no shomo akan na. Eishokor-i an gusu Aberu anak ne Kain kasu no eetasa
Eishokor-i anak ne chipachipa kuni
ne,
pirika yange kuiiip Kamui otta yange nisa, nei atnbe ankushkerai Shinuma anak oupeka guru ne sekoro otta paweteshu an, aige, shinuma ayangep epeka Kamui paweteshu ki, aine, nei guru rai okere yakka Eishokor-i an nei ambe gusu itak sange ruwe ne. gusu Enok anak ne rai ambe shomo nukara kuni ne
610
eishokor-i
HEBRAIOS.
gasu
[11.6-14.
auk
nisa
anukara,
Kamui shinama uk
awa, shinuraa shomo nisa ruwe ne gusu ne
iDambe gusu De yakun, sbinuma auk etokota, aenupefcne ruwe ne sekor'an paweteshu ambe an ruwe ne gusu ne na orowa, eisbokor-i sak cbiki Kamui nupetnere eaikap ruwe ne inambe gusu ne yakun, Kamui otta ek guru anak ne Kamui an sekoro eisbokoro, samata, Sbinuma ibunara utara epirikare Kamui ne sekoro eisbokoro kunip ne ruwe ne. Eisbokor-i an gusu Noa anak ne naa sbomo anukarabe epeka Kamui orowa no anure gusu Kamui kooripak an isbitoma keutum atte gusu. koro uni un nei utara sbiknure kuni ne cbip kan nisa ruwe ne ambe ankusbtapne sbinuma mosbiri kokatpakte, aige, eisbokor-i kari an oupekap aeikesbkore guru ne akara. Eisbokor-i an gusu Abrabam anak ne anisbuk ita,
na
Kamui
aeikesbkoro kuni usbike orun arapa kuni koitaknu nisa awa, nei oro arapa ya eramusbkare no sbinuma Oman nisa ruwe ne. Eisbokor-i an gusu sbinuma anak ne, yaikota korobe sbomo ne an koracbi nei aeitakamkire mosbiri ta, payekai guru ne, aige, tura no nei beru aeitakamkirep uina Isaak newa Yakob
;
10
11
koracbi kasb otta osbiroma inambe gusu ne yakun, sbinuma anak ne asamaba an macbiya bunara nisa, nei ambe esanniyo wa kara guru anak Kamui ne ruwe ne gusu ne na. Eisbokor-i an gusu Sara poka yaikota poro sbukup ita sbinnaikat iyeunu kuni kiroro
;
12
13
14
sonep ne selôro esanniyo tambe gusu poka rai okere guru koracbi an sbine ainu orowa no kando un nocbiu nei no inne, atuisam ota koracbi sbiri poron no betuku nisa ruwe ne. Tapan obitta no okai utara anak ne aeitakamkire ambe sbomo uina no eisbokor-i atte wa rai pa nisa, koroka ebangeko no nei ambe ingara wa ekap, aine, nei utara mosbiri koapkasb wa oya utara ne payekai Inambe gusu ne utara ne kunak ye nisa ruwe ne. yakun, nei no okaibe ye utara anak ne yaikota koro kuni mosbiri bunara sbiriki okai sekoro irammakaka
akore, eitalâmkire guru nisa ruwe ne gusu ne na
:
11. 15-26.]
HEBRAIOS.
ne.
611
sbui,
15
epakasbnu ruwe
moshiri
iiei
Orowa
orowa no oaship
a chiki, boship-
utara ramepakari poka
iki
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
pa kuni ika an nangon na. Koroka, tane nei utara anak ne naa pirikap, kando ne an ap kon rusui tambe gusu, koro Kamui ne aporose kuni ambe, Kamui nei utara gasu sbonio eyainikorosbma sbirild nei utara gusu Sbinuma anak ne sbine macbiya kan nisa ruwe ne gusu ne na. Eisbokor-i an gusu Abrabana anak ne auwande ita Isaak yange nisa rawe un, yaikopuntek no nei aeitakamkirep akore guru anak ne yaikota koro sbinen ne pobo yange sbiriki an nisa sbinuma otta Isaak gusu e sanike anak ne aporose gusu ne ari itak: Kamui anak ne rai-i orowa no poka betopo-sbiknure easbkai kunak esanniyo nisa rawe ne awa, ikiniauknsbte ikip gasu ka rai-i wano sbinuma betopouina nisa ruwe ne na. Eisbokor-i an gasu Isaak anak ne, ek kasbki okaibe gusu ne yakka, Yakob newa Esau sbinnunuke nisa. Eisbokor-i an gusu Yakob anak ne, rai sbiri an rapoketa, Yosep koro pobo utara pisbno sbinnunuke nisa aige, Icoro kaniii sapa eyaikopasbte bine ongami nisa ruwe ne. Eisbokor-i an gusu Yosep anak ne, tane onne ebange ita, Israeru un utara payekai kuni ambe ye nisa aige, yaikota koro pone gusu kasbpaotte nisa ruwe ne. Eisbokor-i an gasu Mose anali ne sbiko yakun, koro esbikop utara orowa no re cbup uturu anuina, pirika aiai ne sekoro nukan nisa rawe ne gusu ne na samata, nei utara anak ne mosbiri sbikkasbima garu sange oma-irenga sbomo koisbitojna an na. Eisbokor-i an gusu Mose anak ne sbukup okere yakun, Parao matnepo koro pobo aporose katu ekatupase an pakibi uturu cbikokatpak an ambe ani yainupetnere kasu no, Kamui koro utara tura aeramunisbte wa akore katu pirikap ne sekoro yainu ruwe ne samata, Kiristo gusu wen no aye-bi anak ne Ecbipt mosbiri ta okai ikoro kasu no oteknu ambe ne sekoro esanniyo nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, sbinuma anak ne pummaba gusu an iwayebe ecbipacbipa nisa ruwe ne
:
:
612
27
HEBEAIOS.
[11. 27-38.
gusu ne na. Eishokor-i an gusu shinuma anak ne, moshiri shikkashima guru irushka ainbe koishitoma shomoki no Ecbipt moshiri emaka nisa ruwe ne inambe gusu ne yakun, anukara eaikapbe orun nukara
koracbi yaisbiporore nisa ruwe ne.
Eisbokor-i an
28
gusu sbinuma anak ne, nei kiyanne utara isamka ambe sbinuma utara iteki orooiki kuni ne, Kamakusb
29
30
31
marapto newa kem cbari ainbe atte nisa ruwe ne. Eisbokor-i an gusu sat toi akusb koracbi nei utara anak ne Kokai atui kusb nisa ruwe ne aige, Ecbipt mosbir'un utara nei no iki kuni beasbire, awa, akamure nisa ruwe ne. Eisbokor-i an gusu Yeriko koro cbasbi tumama anak ne, arawan tobo uturu anikkotama okere cbiki, bacbiri nisa ruwe ne. Eisbokor-i an gusu boiyo-buri koro Eabab anak ne, itomo iienga
:
sange
wa
nei inukara utara uk, aine, itakkasbi utara
32
33
sbomo aisan^ka nisa ruwe ne. Orowa sbui, tambe mosbima beioanda ku ye kusu ne ya? Inambe gusu ne yakun, Gedeon bene, Barak bene, Samson bene, Yeppata bene orowa mosbima sbui, Dabid newa Sarnoueru newa uweingara utara gusu ye pakibi isam ruwe ne gusu ne na nei utara anak ne eisbokortura
;
:
34
35
36
an]<usbkerai moshiri annokara, oupekap iki, eitakamkirep akore, shishi chikoikip koro paro seshke, abe kiroro ushka, rangetam-ibe eyaiohaitare, katcbakbe ne a yakka atumasbnure, tumi gusu tumashnu, oya un utara koro tumi -koro topaha okeaba nisa ruwe ne. Hetopo-ashiknure gusu shiwêntep utara anak ne koro rai utara uina mosbima okai utara anak ne aeramushitnere, aige, kikiraye kuni ambe ekatupase tambe anak naa pirika betopo-sbiknu-bi akore kuni gusu an ambe ne orowa, mosbima okai utai'a anak ne auwande wa aeoyaitak bine akosbirikik an, ruwe ne wa, nei a mosbima, atupetupe bembem aki, ipakasbnu
:
37
38
abupte bembem aki ruwe ne sbuma ani apiyekara bene aki, ekusbna acba bene aki, akoramnukara bene aki, atameraige bene aki bitsuji cbikoikip rusb bene yangi cbikoikip rusb bene mi wa apkasb otek-sak wa eyairamsbitnere, otta wen no
cbisei ta
: : ;

11. 39-40.-12. 1-8.]
HEBRAIOS.
613
iki
an (mosbiri anak ne nei utara gusuupak shomoki),

otta bene, iworo otta bene,
nup
sbui
pom
otta bene, toi
un
39 40
bene ekesbinne yaimunkopoiba mwe ne. Tap okai utara anak ne obitta yaikota koro eisbokor-i ankusbkerai pawetesba ambe akore, awa, aeitakamkirep sbomo akore, tambe anak ne cbi utara wane oyakta okai bine nei utara sbomo aerarausbinnere kuni gusa an ap ne, Kaniui anak ne un gusu naa pirika an okaibe raniepakari nisa rtiwe ne gusu ne na.
otta
12 Ik.
1
4
5
Tambe gusu, cbi utara ne yakka, tap koracbi an nisbkuru nepkoro inne pawetesbu ki utara koro wa okai gasu, ene iraramakaka un nikkotama obitta no okai aeosbirokokbap newa cbikokatpak oyakta ande bine, yaisbiporore wa un kotcbaketa aatte wa an uwetiiRbmak kuni anjbe otta boyuppa anro, aige, cbikoro eisbokor-i esapane beuibem ki, erainusbinnere benibem ki Yesu orun ingara anro, Sbinuma anak ne yaikotcbaketa aatte wa an enupetne kunip gusu, aeyainikorosbmarep pange bine, utasa cbikuni eyaisbiporore nisa, orowa, Kamui amset osbimon samta Ecbi utara anak ne iteki ecbi keutum a sbiriki an. ta ramu-rai bine ecbi sbingi kuni ne, yaikota gusu cbikokatpak utara iki ene upaure ambe eyaisbiporore guru esanniyo yan. Ecbi utara anak ne cbikokatpak epeka yupki no iki wa kem oro pakno naa sbonao esbisbi ruwe ne samata, pobo utara tura eukoyupekere koracbi ecbi tura iki onisbnisbi ambe ecbi oira okere
:
:
Kii polio, Utarapa saiige sliirikik ambe iteki isaika no esauuiyo yan, Slmi, Shiiiuina orowa no apakashuu cbiki iteki ramu-rai jan
t)
luambe gusu ne yakun, Utarapa anak ne omap gun; pakasbnu, Orowa, Sbinuma uk obitta no okai pobo sbirikik rmve ne gusu ne
na.
Ecbi utara anak ne apakasbnu gusu yaiyupupu pobo koracbi Kamui ecbi gusu iki na koro Micbi orowa no sbouio apakasbnu pobo inan guru ne ya ? Koroka,
; ;
614
ani obitta ecbi utara
HEBEAIOS.
[12. 9-19.
10
11
12 13
no okai utara apakashnu ari an ainbe ani sbomo apakasbnu cbiki, chieappise ecbi ne wa pobo sbomo ne ruwe ne. Sbai, cbikovo kam gusu an micbi anak ne un pakasbnu. aige, cbi utara sbinuma ko-oripak yakun, naa kasu no un sbiknure kuni ne raiuat koro Micbi otta ko-itaknu sbomoki kusu ne ya ? Son no newa, nei utara kata rengaine irukai un pakasbnu, koroka, Sbinuma anak un pirikare gusu, Sbinuma koro oupeka ambe a un koropare kuni gusu UD orun iki nisa ruwe ne na. Nep sbirikik ambe an yakka iki an rapoketa eyaikopantek kuni gusu an ambe sbomo ne wa eokiiatara kuni gusu an ambe ne sekoro anukara yakka, okake an koro nei ambe gusu apakasbnu utara otta itomo an ibebe, oupeka an ambe, Tambe gusu, racbicbi teke betukure ruwe ne. sbipesbte yan, tususbke kokl?asap ne yakka; orowa, bera ambe anak ne I'U obaita sbomoki no aiwangere an kuni gusu, ecbi kemaba gusu kuwanno no an rubu
; ;
kara yan. 14 15
Obitta no okai utara epeka iton:io nosbpa yan, samata, sak no ne yakun nen ne yakka Utarapa sbo;no nukara aea.sbkannere ambe nosbpa yan nen ka Kamui irenga gusu eyaikoemaka guru an ya sbomo ya irammakaka ingara yan ikineipeka sbia sbinrit ika betuku wa ecbi keutum-cbiukopoyere bene ki, ani inne utara turu-usbte bene ki na orowa, boiyo ki guru bene, yaikota koro kuni eikesbkorobe sbine rai no an aep oro gusu ebok Esau nei no an sbomo oripak an guru bene an ya isam ya ingara yan. Inambe gusu ne yakun, sbinuma nei okaketa sbinnunuke an amlê aeikesbkore rusui poka ki ita, nupe yaikorange tura nei ambe sbiarikiki no bunara yakka (yaikokatpak kimi
:
;
16
17
18
19
sbomo sbinuma nukara gusu), aemaka nisa sekorambe ecbi eraman ruwe ne gusu ne na. [nambe gusu ne yakun, ecbi utara anak ne aton:ioosbma kuni usbike otta bene, abe ari ubuye usbike otta bene, ekureok an usbike otta bene, kunne-i otta bene, rera-mau-sbiuyupu-i otta bene, rappa bunn otta bene, orowa, itak bawe an ambe otta bene sbomo
usbike
12.20-29.]
HEBEAIOS.
615
ecbi koehange
ruwe ne
nei
hawe
inn utara anak ne
20
21
22
an kuni gusu iki ruwe ne: inambe gusu ne yakun, nei utara anak Cbikoikip poka nei ne ene aekasbpaottep sei eaikap nupuri tomoosbrna yakun akopiyekara kusu ne ari an ambe ne ruwe ne gusu ne na orowa, kuani sbi no isbitoma wa tususbke sbiriki ari an itak ani Mose ye pakno, nei annkarape asbitonia ruwe ne koroka, ecbi utara anak ne Sion nupuri otta, isbu Kamui koro macbiya otta, kando un Yerusarem otta araki wa
korainkoro
nisa
wa
otta kaiina iteki itak
28
24
25
26
27
28
29
topaba otta, Kamui bautururabe uwekari otta, kando osbiketa auwatore an bosbiki no betuku karisia otta, obitta no okai utara koipisbi Kamui otta, aeramusbinnere okere oupeka utaj-a kon ramat otta ecbi araki wa okai, sbui, asbiri aeuitaknup gusu an iyuturu oma Yesu otta, gusu Aberu korobe kasu no pirika okaibe ye acbari kem otta ecbi araki wa okai ruwe ne. Itak sange sbiriki an guru iteki ekatupase kuni ne yaitubare yan. Inambe gusu ne yakun, mosbiri kata an wa nei utara anak ne epakasbnu guru ekatupase cbiki sbomo aobaitare yakun, naa eitasa no cbi utara anak kando wano un epakasbnu guru eyaisbisbire cbiki sbomo yaiobaitare ruwe ne Sbinuma koro bawe anak ne mosbiri sbimoyere nisa koroka, tane anak Sbinuma eitakamkire wa ene itak-bi: Kanna arasbui ne Kuani anak ne mosbiri patek sbomo ne, koroka, kando ne yakka ku tususbkere kusu ne na. Orowa, tan Kanna arasbui ne sekor'ambe anak ne, akara okaibe nei no koracbi an wa asbimoyere ajmbe anak oyakta aomande kunip ne sekor'an ikkewe an itak ne, aige, sbomo sbimoyepa okaibe anak an kusu ne gusu ne na. Tambe gusu, asbimoyere eaikap mosbiri a un kore gusu, kooripak ambe newa isbitoma ambe tura, ani Kamui nupetnere yaisbieiwangere iyaiiraige an keutum koro anro inambe gusu ne yakun, cbikoro Kamui anak ne okaibe isamka abe ne ruwe ne gusu ne na.
okai, orowa, inne
:

616
HEBRAIOS.
[13. 1-13.
13 Ik.
1
Iriwak utara koomap ambe ramma-kane an kuni Oya utara koomap kuni ambe iteki oira yan inambe gusu ne yakun, an utara anak ne eramushkare no Kamui bauturunabe reushire nisa ruwe ne. Tura no atupetupe korachi atupetupe wa okai utara esbkarun yan ecbi utara ne yakka netobake ta okai wa okai gusu otta wen no iki an utara esbkarun yan. Obitta no okai utara tumuta umurek guru nei-bi bembem, akoatcba sbomoki sbotki berabem kooripak yan inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne boiyo utara newa omoinu koro utara koipisbi kusu ne gusu ne na. Icben sbomo koomap no okai yaikorobe gasu yaiyainuwere yan inambe gusu ne yakun, Sbinuma yaiKuani anak ne son no mosbima kota ene itak-bi no e ande sbomoki, e emaka sbomoki kusu ne. Tanibe gusu, rametokkon no ene itak-bi
ki yan.
:
Utarapa anak ne en ikasliiube ne shomo ku ishitoma kusu ne Ainu anak ne en epeka hemanda iki kusu ne ya ?
;
Ecbi epungine utara, Kamui itak ecbi orun ye utara esbkarun yan orowa, nei utara ene mosbiri koapkasb
;
wa
8
9
ikicbi
ambe esanniyo
bine, koro eisbokor-i koikara
10
11
12
Yesu Kiristo anak ne numan ne yakka tanto ne yakka otusasbuisbiii pakno ne yakka upakitara an Usa okai newa oya an epakasbi gusu iteki na. aeyaiutumasbire yan inambe gusu ne yakun, irenga gusu keutum aetumasbnure ambe pirika ruwe ne; otta apkasb utara anak ne sbomo eyaiepirikare aep gusu sbomo ne na. Cbi utara gusu sbine yange-set an, aige, nei kasb otta eyaisbieiwangere utara anak Inambe nei ambe gusu ibe kunip sbomo ne ruwe ne. gusu ne yakun, katpak ankusbkerai Kamui otta yaisbieiwangere utara esapane guru asbkanne usbike orun ani wa ek kemibi gusu an cbikoikip kon netobake anak ne, kasb-tai soita ubuyeka ruwe ne. Tambe gusu, Yesu ne yakka, yaikota koro kemibi ani utara
yan.
:
13
ruwe
asbkannere kuni ne, apa soigeta aeyairamsbitnere nisa Tambe gusu cbi utara ne yakka Sbinuma ne.
13. 14-24.]
HEBRAIOS.
617
14
15
16
17
18
19
20
gusu an aesapse ambe sei wa kash-tai soigeta an Shinuma oran paye anro. Inambe gusu ne yakun, teda anak ramma an kuni machiya shomo chi koro, koroka, ek kusu ne ambe chi hunara ash shiriki okai ruwe ne. Yakun, Shinuina ankushkerai ramma-kane chi utara Kaniui orun iramye an ayange kunip yange anro, tambe anak, Shinuma kon reihei orun eyaipushi papush wano hetuku ambe ne ruwe ne. Pirikap bene nei no okai ki, tura bene iki ambe iteki oira yan ayange kunip Kamui shiri enupetne ruwe ne gusu ne Echi epungine utara koitaknu wa otta yairapona. kikara yan nei utara anak ne echi kon ramat gusu shiruwande wa okai, gusu aesanniyo kusu ne utara korachi nep nei utara nuwap shomoki no, nupetne no iki kuni ne kara yan shomo ne yakun, tambe echi gusu raka-isambe ne ruwe ne gusu ne na. Un gusu iuonno-itak ki wa un kore chi utara anak ne oheuge keutum sak wa nep ne yakka gusu oupeka no moshiri koapkash rusui ruwe ne sekoro chi ramu Orowa, naa tunashino echi ash ruwe ne gusu ne na. orota a en omande kuni ne, tap korachi echi ki kuni naa kasu no echi onishnishi ash ruwe ne. Orosama, nei hitsuji chikoikip koro pase epungine guru ne Yesu Kiristo, otusashuishiri pakno an aeuitaknup gusu an kemihi ankushkerai, rai-i orowa
:
:
21
no hetopo-shiknure irenga koro Kamui anak ne, pishno an pirika ikip ani Shinuma irenga echi kara kuni ne echi eramushinnere, aige, Yesu Kiristo gusu shinuma nupetnere kunip un onnaigeta ikichi kuni ne
ku koramkon na otusashuishiri wano otusashuishiri pakno Shinuma orun arakuru an na. Amen.
;
22
23
24
Koroka, iriwak utara, onishnishi an itak echi inu kuni echi onishnishi ash na moyo no an itak ani echi orun ku nuye nisa ruwe ne gusu ne na. Chikoro iriwak ne Timoteos anak ne ahonnere okere sekoro eramu yan shinuma naa pon no okaketa ek yakun, tura no echi nukara ash kusu ne. Obitta no okai echi epungine utara, obitta no okai
: ;
ashkanne utara
tura,
ekap yan.
Itaria
un utara
echi
618
HEBEAIOS.
[13.25.
25
ekap an na. Irenga anak ne obitta no okai kuni akoramkon na. Amen.
echi utara tura
an
YAKOB SANGE
KATORIK KAMBI.
1 Ik.
Karaui newa Utarapa i\e Yesu Kiristo koro usshiuDe ûru Yakoh ku ne anak lie chiusacbari wa okai tu ikashima wan aina saiiikiri un uirup otta irangarap ku
ki na.
Ku iriwak utara, echi koro eisbokor-i auwande ambe anak yaiynpupu ambe betukure ruwe ne sekoio eranian
wa, cbi utara usa okai akorarnnukar-i koekari cbiki aenu peine gusu an ambe ne sekoro esanniyo yan. Orowa, ecbi utara aeramusbinne newa ranine no okai wa nep ne yakka otta sbomo eikobaye kuni gusu yaiyupupu ambe ara monraigere yan. Koroka, ecbi utara tumugeta wayasbnu-i gusu eikobaye guru an cbiki, iiuye an no obitta no okai utara otta koropare bine kosakayokara sbomoki Kamui otta koramkoro yan yakun akoropare kusu Koroka, eisbokor-i wa utumasbi sbomoki no ne na. koramkoro yan inambe gusu ne yakun, yaiutumasbire guru anak ne rera ani apata wa akaikaire an Nei no an guru anak atui riri koracbi ne ruwe ne. ne Utarapa orowa no nep ka akore kusu ne na sekoro iteki yainu yan tu keutum o guru ne, nep ne yakka gusu maunmaun ruwe ne gusu ne na.
;
620
9
YAKOB.
[1. 9-23.
10
11
12
13
14
15
16 17
18
19
20 21
22
23
Koroka, eraratki an irivvak anak ne arikande gasu nupetne yan orowa no, oteknu guru aeraratki gusu nupetne yan mun epuige koracbi isam kusu ne gusu ne na. Shirisliumpa rera utura chup hetuku chiki, nei uiun sbumunigere ruwe ne orowa, epuige rapapse bine nei betuku aekiroro an-i aisainka ruwe ne tap koracbi ka ikoro koro guru anak ne koro apkasb ru otfca isam kusu ne na. Koramnukara wa yaisbiporore gur'anak ne anunuke ne sbinuma auwande aokere cbiki, Utarapa oinap utara otta akoropare kuni aitakatnkire wa an Nen iootu oma sapaumbe akore kusu ne gusu ne na. ne yakka akoramnukara ita, kuani anak Kamui orowa no a en koramnukara an ifceki ye yan inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne wenbe gusu akoramnukara eaikapbe ne, sbui, Sbinuma yaikota sbomo ainukoramnukara ruwe ne koroka, ainu pisbno yaikota koro iki rusui keutum gusu apasbte wa sbiren cbiki akoraninukan ruwe ne. Orowa, yai-keutum iki rusuibe yairafc cbiki, katpak o orowa, katpak anak sbukup cbiki rai-ambe betukure ruwe ne. Aomap an ku iriwak Obitta no okai utara iteki akokandama wa okai yan. pirika aikrap, obitta no okai aeramusbinne an aikorep anak ne, rik orowa no an ap ne, yaiutasare sbomoki, bosari gusu kuribi kara sbomoki pekere koro Micbi orowa no sap ruwe ne. Sbinuma yaikota irenga gusu cbi utara anak ne Sbinuma kara okaibe otta aro-ibebe ne kuni ne, son no an itak ani iin betukure nisa ruwe ne na. Ku omap an iriwak utara, onnere yan. Koroka, pisbno an guru anak ne nu gusu cbasbnu, itak gusu inambe gusu ne moire, irusbka gusu moire yanro yakun, ainu ki irusbka ambe anak ne Kamui oupekap sbomo kan ruwe ne. Tambe gusu, obitta no okai turu-usbbe newa wenbe eikaunu kasbpap ande wa ecbi kon ramat kasbicbiobiuki easbkai onnaige un bekatu Koroka, wa an itak ramu-rotcba wa uina yan. ecbi utara anak ne nei itak ki, iteki ouse nei ambe nu wa ecbi yaikota yaikokandama yan. Inambe gusu
; ;
; :
1.
24-27.-2.
1-6.]
YAKOB.
621
24
25
2(3
27
ne yakun, inan guru ne yakka nei itak nu wa shomo ambe ki chiki, yaikunnukarabe otta abetuku an koro iianubu esaiiniyo guru koberaye ruwe ne: sbinuma yainukara orowa oman wa nekon a anukarabe ainu ne ya ari an ambe oira ruwe ne gas a ne na. Koroka, aeraniusbinne an, rengaine an mondum onia tuitak otta botku wa ingara wa okai gur'anak ne, sbinuma oira no an nu guru sbomo ne, koroka, ikip ki guru ne wa gusu, tan guru anak ne iki wa Ina.n guru ne yakka, Kamui alôingara kusu ne na. otta yaisbieiwangere gar a ne sekoro yaiyaina wa, koro parumbe sbikkasbiina sbomoki no, kon ramat kokandama cbiki, iiei guru ki yaisbieiwangere ambe anak ne raka isambe ne ruwe ne. Cbikoro Kamui newa Micbibi tek-samata an turu-sak newa sbomo ecbi yaisbieiwangere-bi anak ne, tambe ne ruwe ne,
nei
Aeramcbuptek
esbikop sak utara newa sbiyompiyara sbiwentep utara botanukara, samata, iteki mosbiri ani yaitarukotacbi kaui ne yaisbik-
wa
okai
kasbima ambe ne ruwe ne.

2 Ik.
1
4
5
Ku iriwak utara, ainu yaikoramu ki wa gusu iteki cbikoro Utarapa ne nupeki koro Yesu Kiristo gasu an Inambe gusu ne yakan, eisbokor-i sbikkasbima yan. kongani tek-oranbe aunu, sarambe amip yainure garu ecbi koro uwekari ta abun cbiki, samata, sbui, wen amip ami otek-sak garu ne yakka abun yakun, aige, nei sarambe amip yaitomcbiure guru oran nukara wa hetak tan pirika usbiketa a wa en kore ani ye, aine, toada asb bene, teda an ku goro cbikiri set samta a bene otek-sak guru otta e ye cbiki keutum ta utara usbinnai are wa wen yainu-bi gusu koipisbi ki utara sbomo ecbi ne ruwe be an ? Ku omap an iriwak utara nu yan Sbinuma omap utara otta aeitakamkire wa an mosbiri eikesbkore gusu Kamui anak tam mosbiri gusu irapokkari wa eisbokor-i gusu otekim utara numge sbomoki ruwe be an ? Koroka, ecbi utara anak ne
;
622
YAKUB.
nei irapokkaii guru epeka
[2.
7-19.
shomo yaikatanu
aDak ne
luwe ne na.
Oteknu
iitara
ki nisa ecbi lammiishte
10
11
12 13
kore bine akoipishi set otta echi nimba sbomoki ? Ari ecbi reikore an aeoripak an reibei Yakka, ecbi nei utara koatcba sbomoki ruwe be an ? utara anak ne Kamui kambi kata cbiesbinnuye wa an Eani yaikotayai-omap koracbi aota nn guru omap yan, ari an sapane an tuitak uweomare cbiki, pirikap koroka, ecbi utara ainu yaikoramu iki ecbi iki na yakun, katpak ecbi ki na, aige, akatpakte an utara koracbi tuitak gusu katpak an sekoro aesanniyo rnwe ne na. Inambe gusu ne yakun, nen ne yakka tuitak ebitta ki wa sbinep gusu ureepetcbiu cbiki, nei guru anak obitta ebaita ruwe ne. Iteki omoinu koro yan, sekoro ye Kamui anak ne, sbui, iteki keuk yan ne yakka ye nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, eani anak ne omoinu sbomoki yakka, koroka, kenk cbiki, tuitak ebaita guru e ne ruwe ne. Eengaine mondum an tuitak ani akoipisbi kusu ne utara nei no koracbi ye Inambe gusu ne yakun, erampokiwen yan, iki yan. wa kore sbomoki guru anak ne sbcmo aerampokiwen
wa
luwe be an
wa
14
ye
lo
akoipisbi
kusu ne na
koipisbi
ambe anak ne
rampoken gusu anrapoki
Ku
akari kusu ne ruwe tapan na. iriwak utara, ainu anak ne eisbokor-i an sekoro wa ki ikip isam cbiki nep yaiepirikarep an a ?
'?
16
17
18
19
Nei eisbokor-i anak ne nei guru kasbiobiuki easbkai Okkai ainu iriwak bene mat ainu iriwak bene atusa bene ki, kesto e kuni aep sak bene ki, aige, orota ujO an no paye wa yaipopkere bene ki, ibe yaieramusbinnere bene ki yan, sekoro ecbi tumuyakka, netobake gusu nei geta nenka ye cbiki aeisbiramnep koropare sbomoki yakun, nep epirikarep an ya? Tap koracbi eisbokor-i anak ne ki ikip sak no an cbiki, yaikota gusu rai w"a an ruwe ne. Ruwe un, Eani anak ne eisbokor-i koro, orowa, kuani anak ki ikip an, sekoro ye kusu ne guru an ki ikip sak no an e koro eisbokor-i en nukare yan, yakun, kuani anak ku ki ikip ani ku goro eisbokor-i e nukare asb na. Kamui sbinep ne sekoro eani eisbokoro ki nei ambe
ruwe be an
2.20-26.-3.14.]
YAKOB.
:
623
pii'ika
ne
nitnep ne yalcka eisbokoro
wa
iususlike
20
21
22
niwe ne. Aa haita guru, ki ikip sak no an eishokor-i anak ne toirenbe ne sekoro onnere sbotnoki ya ? Yange set kasbiketa koro pobo Isaak yange gusu, cbikoro micbi ne Abrabam anak ne nei ki ikip gusu aoupekare sbomoki iiisa rawe be an? Sbinuma koro
ki ikip tura eisbokor-i ki,
i
samata, ki ikip gusu eisbokor-
23
24
25
26
anak aeramusbinnere nisa ruwe ne sekoro eani nukara awa, Abrabain anak ne Kainui eisbokoro, aige, tauibe anak sbinuina gusu oupeka atnbe ne sekoro aesanniyo nisa ruwe ne selôrobe ye Kaniui kauibi auweoinare nisa ruwe ne orowa, sbinuma anak ne Kamui koro ikatairotke guru ne ani aye nisa ruwe ne na. Ainu anak ne ki ikip gusu aoupekare wa ouse eisbokor-i gusu sbono ne ruwe ne sekoro ecbi nukan ruwe ne. Tanibe nei no yaiupsboro cbari gun'ne Rabab ne yakka nei atesbkara utara abupte, orowa, oya ru kari payere-bi gusu seenne aoupekare sbomoki ruwe be an ? Inambe gusu ne yakun, raraafc sak no an netobake anak ne rai koracbi, tambe nei no ki ikip sak no an eisbokor-i anak ne rai wa an ap ne ruwe
;
;
ne na.
3 Ik.
1
Ku iriwak utara, cbi utara anak ne naa yupke no aesanniyo wa akoipisbi kusu ne sekor'ambe eraman wa inne no ecbi utara anak ne iteki epakasbnu utara ne yan. Inambe gusu ne yakun, inne no okaibe gusu cbi utara obitta ureepetcbiu ruwe ne gusu ne na. Itak gusu ureepetcbiu sbomoki guru an cbiki, sbinuma anak aeramusbinne ainu ne, kon netobake ne yakka elîtta sbikkasbima easbkaibe ne. Shui, cbikon rusuibe akire kuni ne, umma parobo otta kucbivvâ o:nare yakun, koro tumama ne yakka Cbip ne yakka ingara yan, ebitta benoyere uuwe ne. nei ambe anak ne ene poro sbiriki, aine, yupke rera ani apasbte yaklva, kancbi koro guru rengaine nei sbiri pon kancbi gusu benoyere easbkai ruwe ne.
624
5 6
YAKOB.
[3. 5-17.
Tap
10
11 12
korachi parumbe anak i\e ponbe ne a koroka porobe gusu yaiomoiiDure shiiiki. Tiicrara gusu, nep poro nitai ^pon abe aiiak iibuye niwe Orowa, parumbe anak ne abe ne netobake ebitta tnrusakte cbikoro tiimaai awebe tumta an oiipeka sak mosbiri ne, Gebenna gusu aare wa mosbir'ebitta ubuyeka ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nep cbikoikip bene, cbikap bene, reye arabe bene, rep un okaibe bene, aratcbitara sbioniaparare an, Ainu orowa no aratcbitara sbiomaparare nisa ruwe ne koroka, parumbe ratcbitara sbiomaparare guru isam nei ambe anak ne sbinire bokamba wen be ne, rai omsy surugu ne ruwe ne na. Nei ambe ani cbi utara anak ne Utarapa newa Micbi ne Kanuii ramye ruwe ne sbui, nei ambe ani Kamui katuhu nepkoro koracbi akara ainu iyoitakushi ki ruwe ne sbine paro wâno ramye ambe newa iyoitakusbi ambe san ruwe ne. Ku iriwak utara tap ambe anak ene okaibe an kunip sbomo ne ruwe tapan na. Sbine pui orowa no pituru wakka newa sbiunin wakka tup ne kane asangere easbkaibe ne ruwe he an ? Ku iriwak utara, icbijiku cbikuni anak ne kanran nikaop betukure easbkai ya ? Sbui, bat pungara anak ne icbijiku nikaop betukure easbkai ya? tap koracbi, runnu wakka anak ne pituru wakka sangere eaikap ruwe
!
13
14
15
16
17
ne na. Ecbi tumta wayasbnu wa eramusb guru nen ne ruwe ? Nei guru isbu wa pirika buri koro bine ramurotcba an wayasbnu ikip nukare yan. Koroka, keutum ta ikoitupa sbiuninbe newa sakayo kane echi koro chiki, iteki yaiomonnore, iteki sonep gusu sbunge ki yan. Tapne an wayashnu-i anak ne rik orowa no ran ap sbomo ne, koroka, mosbiri umbe ne, rengaine an keutum umbe ne, nitne kamui umbe ne ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, ikoitupa an^be newa sakayo an ita anak ne, nei usbiketa eramu-bokasusu ambe newa obitta no okai wen -buri an gusu ne na. Koroka, rik orowa no an wayasbnu-i anak ne bosbiki no turusakbe ne, orowa, itomo irenga korobe ne, rotcba
3.
18.-4.
1-9.]
YAKOB.
625
ne, yairotchare kasusb ne

pirika ildp
aiii
ambe
ne, ratnpoken
newa
18
utomotne sbomoki, kankapkapeka sbomoki ruvve ne. Orowa, oupeka gusu an ibebe anak ne itomo an no itomo irenga sange utara
aeshik,
ani aetoita
ruwe ne
na.
4 Ik.
Ecbi tuinugeta okai iki tumi newa ukoiki ambe anak ne bunak wa betuku ya ? Ecbi koro awebe ta an keutum gusu sbomo betuku ya? iki eikaunu Ecbi utara ibeporore ki, koroka, sbomo koro ecbi keuk bembem ki, ikoitupa bembem ki, koroka, uina ukoiki ecbi ki, tumi ecbi koro eaikap ruwe ne sbomo ecbi koramkoro gusu sbomo ecbi koii ruwe ne. Ecbi koramkoro, aige, sbomo akore na, eikaunu an no yaikota gusu nei ambe eiwange kuni ne wen no ecbi koramkoro ruwe ne gusu ne tja. Om,oinu koro utara, mosbiri kateomare ambe anak ne Kau'iui epokbap ne sekoro sbomo ecbi eraman ya ? Tambe gusu, nen ne yakka mosbiri kateomare kuni ramu gur'anak ne, Kamui epokba guru ne yaikara ruwe ne. Samata, ikkewe isam no Kamui kambi ye ruwe ne sekoro ecbi yainu ya ? Un onnaigeta Shinuma sbiromare ramat anak ne eyaitunnap iki ruwe be an ? Koroka, Sbinuma anak ne irenga naa an no un koropare. Tambe gusu, Kamui anak ne
:
pakesara utara esbisbi,

otta irenga koropare
;
koroka,
yaieoripakka utara
ruwe ne, ari itak. Tambe gusu, Kamui koitaknu yan koroka, nitne kamui esbisbi yan, yakun sbinuma ecbi orowa no sbaot kusu ne na. Kamui orun karange no araki yan, yakun, Sbinuma Katpak koro ecbi orun karange no ek kusu ne. tu keutum utara, ecbi koro teke asbkannere yan Yairamkoro utara, ecbi koro sambe turusakte yan. koiki bene ki, yaituwasbkarap bene ki, cbisb bene ki yan ecbi mina ambe itasare wa yaituwasbkarap ne kara, ecbi nupetne-bi itasare wa oknatara ambe ne
; ;
626 10
11
kara yan.
YAKOB.
[4.
10-17.-5.
1-4.
yakun Shinuma
Utarapa tek-samata yaieoripakka yan, echi riknare kusu ne na.
Iriwak utara, utasbpa iteki oliaigekara yan. Koro iriwak gusu ohaigekara heoe ki, iriwak koipishi bene ki gur'anak ne taitak ohaigekara, tuitak koipishi ruwe ne koroka, eaoi anak ne tuitak koipishi chiki, tuitak
:
12
guru shomo e ne, koipishi ki guru e ne ruwe ne. Tuitak sange wa koipiship shinep an, nei ambe anak ne kashiobiuki bene ki isamka bene ki easbkaibe ne koroka, aota un guru koipishi eani anak ne nen ne
ki
:
ruwe
13
14
15
nisbatta bene nei kotan paye ash bine shine pa reushi, orowa, iraugetupa wa yaiepirikare kusu ne, ari an itak ani ye utara betak tane esanniyo yan nisbatta betuku kusu ne okaibe nekon a ambe ne ya sekoro echi erampeutek ruwe ne gusu ne na. Echi koro inotu nekon a ambe ne ya? Echi utara anak ne irukai an, aige, ush wa isam paba echi ne ruwe ne gusu ne na. Utarapa rarauoshma yakun cbi
:
Tan to bene
16
17
wa tambe bene ki nei ambe bene ki kusu ne na ari an itak ani echi ye kuni an ambe ne. Koroka, pakesara wa tane echi yaiomonnure ruwe ne tap korachi yaiomonnure ambe anak ne wenbe ne ruwe ne na. Tambe gusu, pirikap ki katu eraman wa nei ambe shomo iki guru an chiki, shinuma gusu katpak ne ruwe ne na.
utara sbiknu
:
5 Ik.
1
2 3
Oteknu an echi utara, tane paye wa echi otta ek kusbki yairamkoiki ambe gusu chish yan, bawe Echi koro ikoro munin, echi koro amip ashte yan. Echi koro kongani, echi koro shish ae ruwe ne. nei shikopopbe anak ne echi shirokani shikopop gusu pawetesbn ki, abe korachi echi koro kam ibe kusu ne na. Okese an tobo ta ikoro echi eumasbnu
;
nisa
ruwe
ne.
wa echi kot toi mose-kara gusu pummaba bawe ashte ruwe ne

:
Ingar'an, echi utara iramisamka ki auitek utara koro u:ios6-kara ki utara
5. 0-16.J
YAKOB.
627
8
9
10
koro hawehe anak ne Sabaot koro Utarapa kisaraha orun abun iîsa rawe ne na. Moshiri kata aep osbiroum no ecbi isbu wa yai yainucbattekte nisa, raige kuni toho ta keutum ecbi ritetkere nisa' rawe ne. Katpak kore wa oupeka gura ecbi i-aige sbinaina esbisbire sbomoki ruwe ne na. Tambe gusu, ku iriwak utara, Utarapa an pakno Ingar'an, toita gara anak ne ranuisbiporore yan. aro-apto okake apto ek pakno ramusbiporore wa toi wano an nuparu ibebe untere ruwe ne. Ecbi ufcara koro keutum atte yan poka ramusbiporore yan Utarapa ebange no an rawe ne gusu ne na. Ku iriwak utara, sbomo ecbi akoipisbi an kuni ne, iteki utasbpa oroinam ki yan ingar'an, koipisbi ki Kamui anak ne apa samaketa an rawe ne. Ku iriwak Utarapa reibei gusu ye uweingara utara utara. koikara bine yairamkoiki wa ramusbiporore yan.
;
11
12
Ingar'an, yaisbiporore ki a utara anunuke ne sekoro Yob ki yaisbiporore ambe ecbi nu nisa, orowa, Utarapa anak ne cbisbikiraiue ani aesbik wa rampoken kore Utarapa ne sekoro ecbi nukan nisa ruwe ne na. Koroka, ku iriwak utara, tambe makangane yaitubare yan, kando epeka no bembem, toitoi epeka no bembem, mosbima okaibe epeka no bembem iteki sbiyuppa no ekambakbe ki yan koroka sbomo ecbi
cbi ye
:
:
13
14
15
16
an kuni ne, ruwe un anak ne rawe un ani ye, sbomo anak ne sbomo ani ye yan. Ecbi tumugeta wenbe gusu yairamkoiki guru an Yainucbattek ya? yakun, inonno-itak ki yan. yakun, iramye sbinotcba ki yan. guru an ya ? Ecbi tumugeta tasbum ki guru an ya ? yakun, Karisia un ekasbi utara botuyekara wa sbinuma gusu inonno-itak ki, aige, Utarapa reibei ankusbkerai kasbiketa sbum ota yan orowa, eisbokoro an inonnoitak anak ne tasbum guru sbiknure, Utarapa anak ne Sbinuma iwangere kusu rie na samata, sbinuma katpak ki a cbiki atusare kusu ne na. Tamb.e gusu,
akoipisbi
:
ecbi ki katpalc utasbpa uwe-eyaipusbi yan, ecbi utara
628
YAKOB.
[5. 17-20.
yan.
17
18
aiwangere lami ne uweutaslipa gusu inonno-itak ki Oupeka guru ki inoiiDo-itak aiiak ne porobe iki rawe ne na. Ericba anak ne cbi utara koracbi aina buri koro, aige, apto sbomo asb kuni ne sbinuma inonno-itak ki nisa luwe ne, aine, re pa re cbup uturuta niosbiri kata apto isam nisa ruwe ne na. Orowa, sbui sbinuma inonno-itak ki awa, kando anak ne apto koropare, aige, toitoi ibebe betukure
;
nisa
ruwe
ne.
19
Ku
ebaita,
;
iriwak
aige,
utara,
ecbi
tumugeta nen ka sonep
mosbima guru sbinuma yaikokatpakte
20
cbiki tambe onnere yan, koro obaita katpak eyaikokatpakte guru anak ne rai-i orowa no ram at obaita re kusu ne, samata, inne no okai katpak kamure kusu ne na.
PETEOS SANGE
ATPAKE AN KATORIK KAMBI.
1 Ik.
Yesu Kiristo koro apostoro ne Petros anak ne, Micbi ne Kamui etoko wano erainan koracbi, Yesu Kiristo koro Ivein aota ambe newa itaknn ambe gusu Bam at ani aasbkauiiere wa, Pontns, Garatia, Kappadokia, Asia newa Bitunia ta cbicbari bine ri3'a wa
okai
anumge
ufcara otta
kambi omande
irenga
newa
okai
itomo ecbi gusii aporore an na.
Okese an
ita
eisbokor-i ani kasbiaobiuki
wa
aetoko-oiki wa okai Kauiui kiroro ani aepungine ecbi utara, kando osbiketa eumasbnu wa an niunin sboinoki, turu-sak wa, sbonio
knnak anukara kuni ne
sbamiimge eikesbkorobe sbikkasbinmre kuni ne, rai orowa no Yesu Kiristo betopo-sbiknure ambe ani koro
poro ranipoken gusu isbu cbipacbipa kuni ambe otta betopo un sbikore, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Micbi newa Kaixiui anak ne airau:iye an na. Tambe otta, ecbi koro eisbokor-i akoramnukara ambe anak ne, abe ani taru-sakte yakka munin kongani kasu no nupuru wa, Yesu Kiristo anukara ita airamye, anupekte, aeoripakka an kuni ne, tane irukai aki etokosb yakun, inne no okai auwande ambe an gusu ecbi oknatara yakka, poron no cbi utara nupetne ru-
we
ne.
Sbomo Sbinuma
ecbi
nukara yakka ko-omap
630
I.
PETEOS.
[1. 9-20.
10
11
12
lie tane shomo ecbi nukara yakka, Shinuma eisbokoro wa iiupeki ani aeshik aye eaikap pakno an liupetne auibe ani ecbi poron no enupetne rawe ne aige, gasu ecbi eisbokoro ki ambe, ecbi kou ramat Nei kasbiokasbiaobiuki ambe ecbi kon ruwe ne iia. biuki-bi gusu, ecbi utara gusu an irenga gusu uweingara ki uweingara utara anak ne sbiariki1?i no bunara wa uwepekennu nisa ruwe ne nei utara onnaigeta an Kiristo kon Eamat anak ne, etoko wano Kiristo ayairamsbitnere ambe bene, okaketa an kusu ne nupeki ambe pawetesbu ki ita nekon a paba epeka ruwe be au ? nei utara cbimcbimi uisa ruwe ne. Kando orowa no aette Asbkanne Ramat ani ecbi orota pirika sbongo eupaskuma ki utara ankusbkerai ecbi anure tan okaibe yaikota gusu ki sboraoki no, ecbi utara gusu ki ruwe lie ambe nei utara aeramande Kamui bauturumbe nei okaibe nisa ruwe ne na
ruwe
13
14
15
16
17
18
19
20
esanniyo rusui nisa ruwe ne na. Tambe gusu, ecbi koro keutum ta kut koro wa yairamatte yan, orowa, Yesu Kiristo anukara ita ecbi utara gusu betuku irenga utumasbi sbomoki no itaknu poho utara koracbi ki wa ecbipacbipa yan eramusbkare ita ki koracbi iteki ibeporore ambe otta koroka, eclii tak Kamui anak ne yaikoropare yan turu-sak koracbi, nep ne yakka gusu ecbi utara ne yakka turu-sak no okai yan kuani anak ne asbkanne ruwe ne gusu, ecbi utara ne yaklâ asbkanne ne kusu ne, sekoro cbiesbinnuye wa an ruwe ne gusu ne na. Orowa, ainu kasbiramu sbomoki no pisbno pisbno an guru koro ikip an koracbi koipisbi Kamui, Micbi nep koro koracbi ecbi konisbuk yak anak ne aige, tambe onisbitoma an on teda osbiroma yan nere yan, ecbi utara anak ne ecbi koro ekasbi epakasbnu raka isam no an ki buri orowa no, munin kuni sbirokani ani bene kongani ani bene ecbi kikiaraye sbomo ne, koroka, turu-sak no ecbi-sak no an pon bitsuji koracbi an Kiristo koro nupuru kem ani poka Sbinuma anak ne mosbiri ecbi kikiaraye an na asama aande etoko wano aeramu ambe ne, koroka,
;

1.
21-25.-2.
1-6.]
I.
PETKOS.
631
echi utara gusu paldbi okeseketa anukare nisa
ruwe
21
ne
ecbi utara
anak ne Kamiii
otta eisbokoro bene ki
22
23
cbipacbipa bene ki knni ne, Sbinuuia rai-i orowa no hetopo-sbiknure wa otta nupeki koropare Kauiui otta, Sbinnma gusu eisbokor-i ki utara ecbi ne rawe ne. Ecbi utara anak ne obeuge sak no irivvak utara omap bembem ki, sonep otta itaknu bembem ecbi ki-i ani kon ramat ecbi turu-sakte okere gusu, orowa, munin kuni pi37ebe ani sbomo ne, koroka, sbiknu wa okai
24
Kamni itak ani munin sbonioki pi3'ebe ani ecbi belcatu wa an gusu, sbiarikiki no ramuossbi wano utasbpa uweomap yan. Inambe gusu ne yakun,
Obitta BO okai kam anak ue mim korachi iie. Nei tombe-i anak ne mun ijonuo ukorachi ne rawe ne. Mun anak ne sliiimnmge, nei nouno rapapse Koroka, Utarapa itak anak ne otusasliuishiri pakuo an ruwe tapan
:
Ô
na.
Orowa
an
pirika
tan itak anak ne ecbi utara otta eupaskama sbongo ne ruwe ne na.
2 Ik. 1
2
3 4 5
Tanibe gusu obitta no okai wenbe bene, obitta no okai kokandama aujbe bene, kankapkapeka ambe bene, eyaitunnap ki ambe bene, obitta no okai wen itak sange ambe bene oyakta ande yan kasbiaobiuki gusu ecbi sbukup kuni ne, tane sbiko aiai koracbi, Utarapa anak ne irenga an ambe ne sekoro ecbi sapke wa nu okere cbiki, wenbe sak no an ramu oma utara orowa no aenmka yakka, tope ekatnu yan Kamui numge sbiknu wa an aeoripak an sbuma ne Sbinun:ia orota araki yan ecbi utara ne yakka sbiknu sbuma ne koracbi, Yesu Kiristo ani Kamui nupetnere
;
:
ramat oma yangep yange kuni ne, Kamui otta yaisbieiwangere asbkanne utara ecbi ne kuni gusu, ramat oma cbisei ne ecbi kara an na. Inambe gusu ne yakun, Kamui kambi kata ene an na
;
Ingar'an, Zion otta anumge, aeoripak an sapane sbikkiu nep
Ku
ne
ande ruwe ne
Nei ambe eisbokoro gur'anak ne sbomo ayainikorosbmare
kiisu
632
7
I.
PETROS.
[2. 7-16.
Taii:ibe gusu, eishokoro ki echi utara gasu tan aeoripak anibe an koroka, shomo eishokoro ki utara gusu,
:
Cbisei kaia utara einaka sliuma anak ne,
Nei shuma anak
sliikkiu
sapaue shuma ue akara uisa ruwe ne
Orowa,
Esliitcliiure
kuui shuma, epetcliiure kuni watara ue akan uisa ruwe
ne
inambe gusu ne yakun, nei utara itakkashi wa esbitcbiu ruwe ne nei ambe gusu poka nei utara anak ne aashte nisa rawe ne. Koroka, kunne-i wano koro iyokunnure an pelêre otta ecbi tak Kamui koro pirika ambe assuru asbte kuni ne ecbi utara anak ne anuujge an utara ecbi ne, esapane guru koro Kamui otfca yaisbieiwangere utara ecbi ne, asbkanne uirup
;
10
11
1'2
13 14
yaikota sbikkasbima kuni utara ecbi etokota anak ne uirup utara sbomo ecbi ne, koroka, tane anak Kamui utara ecbi ne ruwe ne etokota anak erampokiwen wa akore sbomoki, koroka, tane aerampokiwen wa okai na. Aomap an utara, ecbi utara anak ne payekai utara ne, irukai reusbi utara koracbi ecbi ne wâ gusu, ramat kotumikoro wa okai kam oma ibeporore ambe sbomo ecbi ki kuni ecbi onisbnisbi asb na Oya utara tumugeta okai rapoketa yairamatte wa okai yan nei utara ecbi iyobaigekara wa wenbe ki auru ecbi ne sekoro ye cbiki, ecbi ki pirika ikip nukara bine aesanniyo tobo ta nei utara Kamui ramye kuni ne nei no kara yan. Utarapa gusu utara aasbtep otta koitaknu yan iyotta pase Abekote nisbpa otta bene, wen-buri ki utara panakte bembem ki, pirikap ki utara ramye
ecbi ne,
Kamui
:
ne ruwe ne
bembem
15
ki
kuni Sbinuma orowa no aette epungine
16
Inambe gusu ne utara otta bene ne yakka ki yan. yakun, ecbi utara anak ne pirikap ki-bi ani ramu-sak utara erampeutekbe more kuni ambe anak ne, Kamui irenga ne ruwe ne rengaine an mondum koro yakka wenbe akamurep ne gusu iteki nei a ecbi koro rengaine an mondum koro yan koroka, Kamui ussbiune
:
2.
17-25.-3.
1-3.]
I.
PETROS.
633
17
18
19
utara korachi ecbi okai yan. Obitta no okai utara ko-oripak yan. Iriwak ne utara omap yan. Kamui Abekote nisbpa ko-oripak yan. koisbitoina yan. Auitek utara, isbitoma ki wa koro nisbpane utara ous8 pirikap newa rotcba guru otta koitaknu yan otta patek sbojno ne, koroka, niwen guru otta ne yakka ki yan. Nen ka Kainui ko-oripak an gusu ikkewe sak no ayairamsbitnere, aige; nei sambe oknatara ambe eyaisbiporore yakun, tambe anak ne irenga
;
20
21
ne rawe ne. Katpak ecbi ki gusu sbirikik an wa ecbi yaisbiporore yakka, nekon a airamye kuni ambe an a ? Koroka, pirikap ecbi iki wa gusu ecbi ayairamsbitnere bine eyaisbiporore cbiki, tambe anak Kamui gusu an irenga ne ruwe ne. Tambe gusu, ecbi anisbuk nisa ruwe ne in ambe gusu ne yakun, Kiristo ne yakka ecbi utara gusu ayaira^nsbitnere, awa, nei kocbi otta ecbi kari kuni ne, ecbi utara gusu aikoika:
22 23
rabe ande nisa ruwe ne seenne ki, koro paro otta

sbi ita,
Sbinuma anak ne katpak kokandama ambe ne yakka

:
anukara sbomoki nisa ruwe ne
Sbinuma, aiyoitakuayairamsbitnere
:
sbomo
tasa oitakusbi ki
;
ita
24
25
kosakayokara sbomoki koroka, oupeka no koipisbi guru otta yaikoropare nisa ruwe ne Sbinuma yaikota kon netobake osbiketa cbikoro cbikokatpak koro bine cbikuni otta sei wa arapa, nei ambe anak ne cbi utara katpak otta rai wa oupekap otta sbiknu gusu ne Sbinuma akore sbirikik -bi gusu ecbi a ambe ne utara aiwangere nisa ruwe ne. Hitsuji cbikoikip koracbi ecbi ru turainu sbiriki wa okai, awa, tane ecbi kon ramat anak ne koro sbiure guru ne ecbi epungine guru otta bosbipi wa an ruwe ne na.
;
3 Ik.
1
Tap
boku
koracbi, macbi ne ecbi utara,
yaikota koro
2 3
poka itak otta ko-nu sbomoki no, nei itak sak no an a yakka, ecbi puri pirikap ne oripak ambe nukara bine, koro macbi ki buri ani aitaknure kuni gusu ne na. Yaitomte kara
otta itaknu
:
yan
nei utara
634
I.
PETEOS,
[3. 4-14.
chiki, shomo anukara kiini sapa shiocha bene ki, shomo koDgani an tombe una bene ki, mipilii utomcbiure bene sbomo ki, koroka, Kamui tek-samata sbi no ataye nupuru, keutum osbiketa anuina wa an guru, munin sbomoki ramii-sbiroma newa rotcba keutum ani yaitomte kara yan. Inambe gusu ne
yakun, tap koracbi fusbkotoita okai Kamui gusu cbipacbipa asbkanne sbiwentep utara anak ne yaikofca koro boku otta ko-itaknu wa yaitomte kan nisa ruwe ne Sara anak Abrabam otta itaknu wa nisbpa ari an itak ani porose ruwe ne ecbi utara anak ne piiikap ecbi ki wa, nep asbitomare ambe gusu sbomo isbitoma cbiki, tane sbinuma koro pobo ecbi ne ruwe
: :
ne.
Tap
itak
koracbi boku ne ecbi utara, shomo aerannakbe ne kuni
koro macbi tura sbiknu irenga koro awebe ne aesanniyo
ecbi koro inonnogusu, eraman no osbiroma, aige, ecbi utara ukotura
wa okai gusu, sbinuma tumsak wa ko-oripak yan.

keutum
kore, sbine-
Orosama
atkire,
okeseketa, ecbi utara obitta
utasbpa uwerampokiwên
:
wa
uiriwak
koracbi omap ki, uweiyeramubauge an keutum koro, yaieoripakka wa okai yan wenbe gusu iteki wenbe
bekiru,
akowenpasbuipa gusu
bekiru,
iteki
kowenpasbuipa
makangane nunuke yan inambe gusu ne yakun, nunuke ambe ecbi eikesbkore
koroka,
ambe
kuni gusu ecbi anisbuk nisa ruwe ne gusu ne na.
20
Jnotu omap wa, PiriKa toho nukaii rusui gur'auak ne, Weube wauo koro parumbe esliisliire, Koro patoi iteki ii-arabe ye kuni kara yan
11
12
Nei guru wenbe eshishi wa pirikap ki Itomo hunara wa nei ambe nosLpa kuni ki yan. Inambe gusu ne yakun, Utarapa shikilci anak ne oupeka utara
kashiketa an,
Nei utara koro iuonno-itak otta koro kisara ikokanu wa okai Koroka, wenbe ikicbi guru kashiketa Kamui nanuhu an ruwe ue gusu ne na.
:
13 14
Orowa, ecbi utara pirikap ki kuni ecbi Idroro yupu wende garu nen ne ruwe be an ? Koroka, oupekap gusu ecbi ayairamsbitnere an yakun, ecbi
cbiki, ecbi
; ;
3.15-22.-4.1.]
I.
PETROS.
635
15
16
17
iteki nei ufcara asbitoiua ambe gusu aiiunuke iie isbitoma yan, iteki yaikota eyairamusarakka yan koroka, Kiristo aimk lie Utarapa ne sekoro ecbi keutum ta esanniyo yan ecbi osbiketa okai cbipacbipa ambe ikkewebe ramu-rotcba wa isbitoma an no nen ne yakka otta ese-itak sange kuni ne rainina-kane etokooiki wa okai yan ecbi obaigekara an wa, Kiristo otta ecbi iki pirikap wen no ye utara anak ne ayainikoroslnnare kimi gusu, katpak isam no an keutum Kamui rengaine nei no esanniyo cbiki, koro yan. ecbi utara wen be ecbi ki gusu aeramsbitnere kasu no, pirikap ecbi ki wa gusu aeramsbitnere-hi anak ne
: :
18
19
20
22
naa pirika ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kiristo anak ne Katnui otta uii tura kuni ne arasbui no katpak gusu ramsbifcnere nisa ruwe ne, tambe anak oupeka sak utara sbirine oupeka an guru aeyairamsbitnere ainbe ne Sbinuma anak ne kam gusu araige, koroka, ramat gusu asbiknure nei ambe ani Sbinuma upakasbnu usbilê ta okai ramat otta oman wa upaskuma ki, nei ramat anak ne fusbkotoita, Noa okai wa sbinuma kara cbip aetokooiki wa an Kamui ramusbiporore ki wa untere rapoketa itakkasbi utara ne nei cbip otta moyo utara, tupesan niune utara wakka gusu kasbiaobiuki nisa ruwe ne na nei wakka anak ne tane un kasbio])iuki baptisma koro son no nokaba ne ruwe ne, iambe anak ne kam oma icbakkerep isamka gusu sbomo ne, koroka, Yesu Kiristo betoposbiknu-bi an gusu Kamui epeka no keutum yaikowepekere sbomoki-i gusu an ambe ne ruwe ne Sbinuma anak ne kando otta abun wa Kamui sbimon tek-samata an ruwe ne orowa, Kamui bauturumbe
;
bene,
ma
korobe bene, kiroro umbe bene, Sbinugusu akoitaknure an ruwe ne na.
mondum
4 Ik.
1
Tambe Kiristo anak ne kam otta ayairamsbitnere gusu, tambe gusu, ecbi utara ne yakka nei no an yainu-bi ani yaikota ecbi yaimutkare yan inamlê
;
636
PETROS.
[4.2-12.
gusu ne yakuii, kam ofcta ayairaiushitnere gura anak ne katpak sbiokere nisa ruwe ne na tambe anak ne ecbi utava tewa no poka utara koro eikaunu ambe gusu kam otta sbomo ecbi utara isbu, koroka, Kamui irenga nei no ki wa mosbivi ecbi ko-isbu knni gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, oya mosbiri uu utara ki rusuibe gusu sbiokere pakil:ii anak ne pakno ne nangoro, saniata, ramupekere ambe otta bene, ibeporore
;
ofcta
4
5
otta bene, iku-rui ambe otta bene, iku-sakayo bene, iku ambe bene, katpak an potoki ko-ongami ambe ofcta bene, apkasb gusu sbiokere pakibi anak ne pakno ne nangoro ecbi utara tap koracbi ki wa nei utara fcura no wen-sakayo bopunire sbomoki gusu aeoyamokte wa aobaigekar'an na nei utara anak ne
: :
ambe
guru bene koipisbi gusu sbipini wa an Kamui otta yaieorusbpe nu yara kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, rai guru anak ne sbiknu guru nep koro akoipisbi, koroka, ramat otta Kamui koracbi sbiknu kuni gusu, orota pirika sbongo anure
sbiknu guru bene
rai
nisa
ruwe
;
ne.
8
9
10
11
Koroka, obifcfca no okaibe aokere-bi anak ne ebange ruwe ne tambe gusu, keutum yaieasbirikara bine orowa, utasbpa yairamatte wa inonno-itak ki yan makangane ara uweomap ki yan inambe gusu ne yakun, omap ambe anak ne uwatte no okai katpak kamure ruwe ne gusu ne na oromam sbomoki no uweutasbpa ikateomare yan ecbi utara pisbno pishno aikrap akore an nei no, Kamui inne no okai irenga gusu pirika no okai asbikkasbimare utara koracbi, uweutasbpa nei ambe gusu yaisbieiwangere yan itak ye guru an cbiki, Kamui sbon^^ô an koracbi yero yaisbieiwangere guru an cbiki, Kamui orowa no akotambe anak Yesu ropare kiroro an koracbi kiro Kiristo rengap gusu nep ne yakka ofcfca Kamui akonupeki newa kiroro kane oripak kuni gusu ne na sbasbuisbiri wano sbasbuisbiri pakno Sbinuma korobe
: ;
: :
ne.
Amen.
utara, ecbi utara tumugefca an
12
Aomap an
abe o
koramnukarabe gusu aoyainoktep ecbi gusu betuku
4. 13-19.-5. 1-i-]
1.
PETROS
:
687
13
14
15
16
17
18
19
koroka, Kiristo iki ayairamutara eclii ne ruwe ne gusu anak Sbinunia koro iinpekibi anukara ita ne yakka, poron no ramuritetke wa, ecbi nupetne gusu ne na. Ecbi utara anak ne Kiristo reibei gusu akosakayokPura an cbiki, ecbi anunuke ne inambe gusu ne yakun, nupeki Eamat iiewa Kamui Eainat anak ne ecbi kasbikefca okai sbiii ne gusu ne na. Koroka, keweuk guru koracbi bene, ikka guru koracbi bene, wen-buri iki guru koracbi bene, mosbimsb guru korope ekottanu guru koracbi bene gusu koroica, Kiristian iteki ayairarasbitnere kuni ki yan gusu nenka ayairainsbitnere cbiki, iteki yainikorosbnia yan koroka tan reibei an gusu Kaniui rainy e yan. Inambe gusu ne yakun, Kamui kora kenru ta akoipiaige, bosbiki no sbi beasbi kuni pakihi anak ne an un gusu abeasliire cbiki, Kamui pirika sbongo koitaknu sbomoki utara okesebe anak ne nekon a ambe ne kusu ne ya ? Orowa, oupeka guru anak ne bokamba no kasbiaobiuki cbiki, Kamui shomo kooripak utara newa katpak ki utara nei ita anukarape ne ruwe be an ? Tambe gusu, Kamui irenga gusu ayairamsbitnere utara poka pirikap iki wa ikipniukesb mosbiri kara Kamui otta koropare yan,
iteki
an sekoro
yainu yan
shitnere anibe tura do tarabe nupefcne yan

;
ilî
5 Ik. 1
Tura no
iki
ekasbi, samata, Kiristo
iki
yairamsbit-
pawetesbu ki, samata anukara kusu ne nupeki ne yakka tura no koro guru ku ne anak ne, tambe gusu, ecbi tumugeta okai ekasbi utara onisbnisbi Hsb na Ecbi tumugeta okai Kamui koro topaba resbpa yan, nekon a ka akire wa an gusu sbomo ne wa koroka, Kamui an gusu eyaitupa keutum koro wa esapane yan samata, aetunne kuni yaiepirikare ambe gusu sbomo ne no, etoko-oiki wa an keutum koro wa ki yan sbui, ecbi epungine kuni gusu akorep enisbpane sbomo ne, koroka, nei topaba gusu aekoikarape gusu yaikara yan. Orowa, nei esapane
nere-bi gusu
:
, ;
638
I.
PETEOS.
[5.
5-U.
6
7
10
reshpa guru anukara ita ecbi utara aimk ne nin sbomoki nupeki oina sapa-umbe ecbi akore an kusu ne na. Samata, ecbi okai upeure utara, ekasbi otla koitaknu yan. Buwe un, ecbi utara obitta uweutasbpa ukoyaisbieiwangere gusu oripak ainbe ani yai kosbaye wa okai yan inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne sbiokunnure utara esbisbi, Ivoroka, oripak an utara otta irenga sange wa koropare ruwe ne gusu ne Tambe gusu paldbi epa kuni ita ecbi rikta aande na. kuni gusu, Kamui kiroro un teke cboropoketa ecbi ecbi ki nisbonmp ambe okai wa yaioripakka yan obitta Shinuma otta seire, Sbinuma ecbi esanniyo ruwe ne gusu ne na. Yaisbikkasbima wa yairamatte yan ecbi epokba nitnep anak ne bawe asbte sbisbi koracbi e kuni guru hunara gusu apkasb kor'an ruwe ne ukoracbi an aeramsbitnere ambe anak ne mosbiri otta okai ecbi iriwak utara otta ne yakka an sekoro ecbi eraman wa, utumasbi sbomoki no eisbokoro wa Orowa, Kiristo nei ipokbap sbisamchasbnure yan. osbiketa koro aokere sbomoki nupeki otta ecbi tak obitta no okai irenga koro Kamui anak ne, pon no uturuta ecbi eramusarak okaketa, Sbinunâ yaikota ecbi ramusbinnere, ecbi rosbkire, ecbi tumasbnure
;
11
kusu
ne.
Sbasbuisbiri
wano
sbasbuisbiri
pakno
Sbi-
numa
12
Amen. otta kiroro a.n na. Cbikoro ikipniukesb iriwak ne sekoro ku esanniyo Sirouanos ani takne no ecbi gusu karabi ku liuyere
ku
ki,
yara, aine, onisbnisbi
samata, tambe anak ne
13
Kamui son no irenga ne sel<oro, pawetesbu ku ki ruwe ne nei ambe otta utunoasbi sbomoki no rosbki yan. Ecbi tura no anumge Babironia kotan ta okaibe ecbi
;
14
ekap ruwe ne sbui, ku pobo ne Markos ne yakka nei no ki na. Omap an cbopcbopse ambe ani uweutasbpa
;
uwekap yan.
Kiristo osbiketa
obitta
no okai
ecbi
utara
gusu
itomo an a an na.
PETEOS SANGE
TU IKINNE AN KATORIK KAMBI
1
Ik.
Yesa Kiristo koro ussbiune gjuru newa Apostoro ne SitTion Petros anak ne, cbikoro Kaniui newa un Kasbiobiuldp ne Yesa Kiristo koro oupeka-i otta un tura no ukoracbi an aoshkoro eisbokor-i akore iitara otta, kambi omande na Kamui newa cbikoro Utarapa ne Yesu erauian-i otta irenga newa itomo echi gusu aporore na yaikota koro nupeki newa pirika ambe ani un takbe eraman-i gusu, koro Kaniui oma kiroro anak ne inotu newa Kamui ko oripak-i otta an obitta no okaibe un koropare nisa tanibe gusu, Sbinuma anak ne koro aosbkoro newa sbi no poro uitak:
;
nup un koropare
nisa
tap okaibe ani, ecbi utara anak
ne ibeporore anibe gusu niosbiri otta okai niuninbe orowa no obaita okere wa, Kainui oma oibe ecbi orota alcoropare kiini gusu an ambe ne ruwe ne. Iiuwe newa, tapan ikkewebe an gusu obitta no okai yuptekbi ecbi kashiomare yan, ecbi ki eishokor-i otta pirika ambe iyo orowa, pirika ambe otta eraman-i iyo orowa, eraman-i otta yaisbikkasbima ambe iyo orowa, yaisbikkasbima ambe otta yaisbiporore ambe iyo orowa, yaisbiporore ambe otta Kamui lô-oripak ambe iyo orowa, Kamui ko-oripak ambe otta iriwak utara kokatairotke ambe iyo orowa iriwak utara katajrotke ambe otta omap ambe iyo yan. Inambe gusu ne yakun, tap okaibe ecbi korobe ne wa nuye an cbiki, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo eraiiian-i otta sbomo
;
;
640
9
II.
PETROS.
[1.9-19.
toranne, shomo ibehe sak no echi kava an na Inambe gusu ne yakun, tap okaibe sak ûyvl anak ne shik-
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
nakbe ne, koro fusbko katpak aasbkannere-hioira wa onse ebange no an anibe nukan ruvv'e ne giisu ne na. Tainbe gusu, iriwak utara, echi atak an aiiibe newa anumge an ambe anak ne atnumshnure kuni ne naa sbiavikiki no kara yan inambe gusu ne yakun, tap okail)e echi kara cbiki, ramma pakno sbomo ecbi ureepetcbiu kusu ne na orowa, tapne kane cbikoro Utarapa newa Kasbiobiukip ne Yesu Kiristo koro sbasbuishiri pakno an mosbiri orun ahup-i anak ne nuye an no echi kore an ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, tap okaibe ecbi eraman, samata, ecbi tnra an sonep orota ecbi rosbki wa okai yakka, tap okaibe echi esbkarunde kuni ne rauima-kane ku etoko-oiki wa an ruwe ne kusu ne na. Orowa, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo en epakasbnu korachi, ku goro kasb oyakta ande-i tunashi no ek na, sekoro, ku eraman bine kuani anak ne tan kash orota an wa, an pakno ecbi esbkaiunde wa echi keutum paraparasere kuni-bi pirika rnwe ne selôro ku esanniyo ruwe ne na. Ruwê ne wa, ku isam okaketa raumia-kane tap okaibe ecbi eshkarun eashInambe kai kuni ne shiarikiki no ku ki kusu ne na. gusu ne yakun, echi utara anak ne clnkoio Utarapa ne Yesu Kiristo koro kiroro newa ek an-i ecbi nure ash ita, ashkai no aosblê uwêpekere koro w-a ki shomoki, koroka, chi utara anak ne Shinutna koro poro pase ambe shiki ari nukara utara chi ne ruwê ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Sbinuma orota, Tambe anak ku omap, sbi no ku enupetne Pobo ne ruw-e ne. selôr'an nepkoro bawebe son no tomte no an nupeki wano ek ita, Sbinuma anak ne INIicbi ne Kamui orowa no aeoripak-i newa nupeki akore nisa ruwe ne gusu ne na orowa, chi utara anak ne Sbinuma tura nei asbkanne nupuri ta okai ita, tan bawebe kando wano asange-bi cbi nu nisa ruwe ne. Orosama, naa atumasbnu.re wa an uweingara itak chi koro; orowa, kunne-nisat betuku pakno, echi koro
: :
1.20-21.-2.1-8.]
11.
PETROS.
641
20
21
tokap-nochiu betuku pakno, kunne usbiatte ratcbako iie-hi koracbi, nei ambe gnsu ecbi yaitubai-e cbiki pirika na bosbike no tainbe onnere yan, Kaiuui Kambi kata obitta no okai nweingarape anak ne rengaine gusu apita kur.i ambe sboiDo ne rowe ne. Inambe gnsri ne yakun, nep nvveingarape ne yakka ai'nn rengaine gnsu asangep sbomo lie koroka, utara anak ne Aslikanne Eainat
keutum
ta
keta
luipeki
ani apariri
wa Kamui orowa no
cbiitakte nisa
ruwe
ne gusu ne na.
2 Ik
1
Koroka, nei ntara tnnmgeta sbunge uweingara utara ka bopuinba nisa ruwe ne tambe nei no, cbasbnu no an aisamka-i yaikoropare, orowa no nei utara bok
;
Nisbpa poka esbikasbke, Kamui orusbpe oboge yainu nuina no abupte sbunge epakasbnu utara ecbi tutnugeta ne yakka bopumba kusu ne na. Orowa, inne utara anak ne nei utara koro ramupekere iki buri kara kusu ne tambe gusu, nei utara okai gusu son no an rubu anak ne akoatcba laisu ne na. Orowa, yaikosbipuinere ki wa shiwayasbnure itak ani ecbi iraugetupa kusu ne nei utara gusu an aesanniyop anak ne fusbko wano tane poka tere sbomoki, koro aisamka-i mokoro sbomoki ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, Kamui anak ne katpak ki bauturumbe bonncre sboiroki koroka, akoipisbi kuni gusu asbikkasbimare wa Tartaros otta an kunne sbui orun okeuba cbiki, orowa, fusbko mosbiri bonnere sbomoki koroka, sliomo Kamui ko-oripak mosbiri uirup gusu pesambe betukure ita, oupekap eupaskuina INoa newa tura no okai arawa niu ne utara sbiknure cbiki samata, sbon.'o Kamui ko-oripal^ no mosbiri koisbu utara pakasbnu gusu Sodom newa Gomorra kotan uina ne kara bine wentoikantoi akokiru wa panakte aige, obaita utara koro ramupekere iki buri gusu sbi no yaioknatara wa an oupeka JRot kasliiobiuki (inambe gusu ne yakun, nei oupeka guru anak ne nei utara
an:ibe
;
642
II.
PETEOS.
[2.9-19.
10
ki inu bene ki kesto-kesto nei utara obaita ikip gasu, kon rainat iuninkare nisa rawe ne iiah Utarapa anak ne Kaiiiui ko-oripak utara akoraii:inakara-i obaitare katu eraman, samata, koipisbi tobo pakno apaimkte kani gusu oupeka sak utara sbikkasbima katu eramaii makangane
\va,
;
tumugeta osbirouia bine, nukara bene
turu-usbbe kam eikaunu no apkasb bene ki, enisbpane ambe etunne bene ki utara otta kara katu Utarapa
11
12
eraman ruwe ne. Wen rametok koro, lêututn eikaunu no ki wa nupeki ambe koatcba wa sbomo tususbke ruwe ne koroka, Kainui bauturusn'be anak ne, nei utara kasu no naa tutnasbnu wa kiroro koro yakka, nei utara gusu Utarapa kotcbaketa koatcba akoipisbi itak sange sbonioki ruwe ne. Koroka, tan utara anak rarau-sakbe, cbikoikip nepkoro gusu aki kuni an buri koro wa akoiki bene ki awende bene ki kuni ne bekatu erampeutekbe koatcba, tan utara anak ne,
;
13
14
koro ki oupeka sak pummaba gusu aewende, iwende wa son no poka awende kusu ne na tolâp to ta ko ibesani kuni ambe aenupetnerep ne sekoro yainu, ecbi newa piri-usbbe, ecbi tura no niarapto ki ita ecbi koro omap gusu an marapto ko ibesam ruwe ne koro
ki
; ;
anak ne omoinu ani aesbik eaikap; utumasbi keutum sbiren

sliikibi
katpak okakeanka
koro sambe yai;
15
16
17
18
19
oupeka rubu emaka, aige, oupeka sakbe iki gusu an pummaba konoburu Beor pobo Beraam kon ru otta apkasb wa, ru turainu nisa ruwe ne koroka, Sbinuma anak ne yaikota ki obaita buri gasu apakasbnu nisa ruwe ne sbomo-itak roba anak ne, ainu bau sange bine nei uwêingara guru kon ramusakbe battoki nisa ruwe ne na. Tan utara anak ne wakka sak sbimpui ne, rerasbui pasbte rakura ne nei utara gusu kurokok kunnep aeumasbnu wâ an na. Inambe gusu ne yakun, raka-sak asbipusbkere wa an ambe sange bine, wenbe ki wa isbu utara orowa no obaitare sbiri okai utara, ramupekere ambe ani, kain oma ibeporore otta sbiren ruwe ne gusu ne na yaikota aisamka gusu an ambe otta yaiussbiunere wa okai rapoketa, rengaine
kosbipuinere
sbiri ki
;
aiyoitakusbi pobo
2.20-22.-3.1-7.]
n. PETEOS.
643
20
an mondum koropare kuni eitakanikire ruwe ne inambe giisu ne yakun, orowa no aannokara gusu anak ne^ nei ambe otta aiissbiunere wa an na. Nei utara anak ne Utarapa newa Kashiolmikip ne Yesu
Kiristo eramu-an-i gusu moshiri turu-usbbe aohaitare okaketa, sbui nei ambe gusu alîsbinaa wa aannokara cbiki, atpake an katuhu kasu no iyosbi no an katubu anak nei utara gusu naa wen be ne ruwe ne gusu ne na. Inambe gusu ne yakun, oupeka an rubu eraman orowa no, orota akoropare asbkanne ikashpaotte emaka ambe kasu no, nei ambe atpaketa sboino eraujan Nei utara gusu kuni i anak naa pirika ruwe ne na. Seta nei son no an ifcak-maukushtep korachi an na anak ne yaikota sange eatup orun bosari, afuraye okere matne buta anak yacbi osbiketa yaikirukiru
:
21
22
gusu bosari ruwe tapan na.

3 Ik.
1
an utara, tambe anak ne ecbi utara gusu ku nuye kambi ne ruwe ne orowa, nei tup otta ecbi esbkarunde wa ecbi koro so ne an keutum ku cbiukopoyere na; asbkanne uweingara utara etokota ye itak bene ecbi esbkarun, samata, ecbi koro Apostoro utara gusu an Utarapa newa Kasbiobiukip sange ikashpaotte bene ecbi esbkarun kuni pjnbe ne tambe hoshiki no uonnere yan, okese an tobo ta eoya-itak ki utara araki, orowa, yaikota koro ibeporore an keutum nei no kara wa eoya-itak ki, aige, ene itak kusu ne-bi Sbinuma ek kuni eitakamkire ambe bunakta an a? inambe gusu ne yakun, elvasbi utara mokonnoye orowa no, mosbiri akara beasbi wano, nep ne yakka ramma-ramma an na, ari an itak ani itak kusu ne. Nei utara anak ne bolfamgin'no tambe oira, Kanmi itak an gusu, fusbko wano kando an, orowa, wakka orowa no etuk, wakka
tu ikinne an
;
:
;
Aomap
6
7
osliiketa rosbki toitoi ks,
an na
nei oliaibe ari nei
rapoketa an mosbiri anak ne wakka ani akamure wa aisamka koroka, tane okai kando, toitoi tura kane,
:
644
nei shinep ne
II.
PETKOS.
[3.8-17.
10
11
12
13
an itak ari, akoipishi kuni toho, Kamui koatcha utara aisamka kuni toho pakno ashikkashinia wa abe gnsu aaiide.wa an na Koroka, aomap an utara, tan sbine ambe iteki oira yan Utarapa otta sbine to anak ne asbikne sbine wan hotne pa ukoracbi ne, orowa, asbikne sbine wan botne pa anak shine to koracbi ne ruwe ne. Okai utara esanniyo koracbi Utarapa anak ne koro eitakamkire gusu moire sbomo ne koroka, nen ne yakka aisauika kuni ambe Shinuma konoburu shomoki no, utara obitta yaikokatpak kuni ambe konoburu wa, Korol^'a, echi utara gusu ramusbiporore ruwe ne na. Utarapa toho anak ne ikka guru koracbi ek kusu ne nei ita kando anak ne poro humi asbte wa isaraa, orowa, kando orunbe sbiri seisek Vv-a nin, orowa, toitoi bene otta okai ikip bene aubuyeka wa aisamka kusu ne na. Tap koracbi tap okaibe nin wa aisamka kuni ambe ne sekoro cbi eraman gusu, turu-sak no mosbiri koishu bene ki, Kamui ko-oripak bene ki, gusu kando uhuye wa nin, kando orunbe sbiri seisek wa ru Kamui toho ek kuni ambe shi no chipacbipa bine ebujê bene ki wa, nekon a okai utara cbi ne kunip etokosh ruwe bean? Koroka, Sbinuma ki eitakamkire ambe nei no, otta oupeka ambe osbiroma asbiri kando asbiri
; ;
toitoi cbi
ehuye kor'an ruwe
ne.
14
Tambe gusu, aomap an utara, tap olâibe echi ehuye wa okai gusu, ecbi utara anak ne Sbinuma tek-samata
an no anukara kuni no kara yan. Orowa, chikoro Utarapa ramu-sbiporore-hi anak ne kashiobiuki ambe ne sekoro esanniyo yan chikoro oinap an iriwak ne Pauros ne yakka orota akore wayashnu-i koracbi ecbi gusu nuye nei no ki yan Sbinuma anak v,e obitta nuye kambi kata poka tap okaibe gusu ye na nei osbiketa eianmhokamba orusbpe okai, aine, erampeutek wa utumashire utara anak ne yaikota isamka gusu moshima okai Kamui kambi poka obeugere koracbi, nei ambe ne yakka obeugere ruwe ne. Tambe gusu, aomap an utara, ecbi utara anak ne etoko wano eraman gusu,
ecbi sak no, piri isam no, itomo
15
ne
shiarikiki
16
17
3.
18]
ikineipeka,
II.
PETEOS
645
18
katpak koro utara koro ohaitap ani aekira wa, yaikota koro utumasbi sboiiioki ainbe iteki autumasbire kuni ne yaitubare yan. Kovoka, cbikoro Utarapa newa un Kasbiobiakip ne Yesu Kiristo gusu an irenga newa eraniusbbe osbiketa sbukiip yan. Sbinunia orota tane ne yakka otusasbaisbiri pakno ne yakka nupeki an na. Amen.
YOANNES SANGE
ATPAKE AN
KATORIK KAMBL
1
Ik.
Atpake wane an, cbi utara nu, sbikibi ani cbi nukara, ingara wa koro teke ani cbi tomoosbma inotu an Itak gnsn an ap (orowa, nei inoiu anak ne anukara wa cbi nukan'nisa, gusu pawetesbu cbi ki, Micbi tura no an, awa, un otta anukara, nei inotu, nei raiinna pakno sbiknu an inotu orusbpe gusu ecbi nure asb
;
cbi nukarabe bembem, cbi nup hembem ecbi ne yakka nure asb ecbi utara ne yakka un tura no sbine-ikinne okai kuni gusu ne na ruwe newa, cbi utara anak ne Micbi tura bembem, INIicbi koro pobo Yesu Kiristo tura bembem sbine-ikinne okai ruwe ne orowa, tap okaibe cbi nuye ikkewebe anak ne ecbi utara anupetneue ambe aesbik kuni gusu ne ruwe ne na.
na)
otta
646
5
I.
YOANNES.
[1.5-10.-2.1-6.
6
7
8 9
10
Samata, Shinuma orowa no chi nu wa echi nure ash sboDgo anak ene aiii ne, Kamui anak ne pekere ne, Shiiiuma ofcta pon no kunne-i ka isain ruwe ne. Shinuma tura cbi utara kookai ruwe ne sekoro chi itak wa, kunne-i otta apkash cbiki, shuiige chi ye, son no ambe shomo cbi ki ruwe ne koroka, Shinuma anak ne pekere otta an korachi cbi utara ne yakka pekere otta apkash yakun uwe-utashpa uwekookai ruwe ne, orowa Shinuma kouo Poho Yesu koro kem anak ne obitta no okai chikoro katpak isamlâ wa un ashkannere ruwe ne. Katpak cbi sak sekoro cbi itak cbiki, yaikokandama ruwe ne, orowa. son-i anak ne un osbiketa isam ruwe ne na. Koro katpak cbi eyaipushi ash cbiki, Shinuma anak ikipnuikesh oupekap ne gusu chikoro katpak tusare hemhem ki, obitta no okai oupeka sak-i ashkannere hemhem ki ruwe ne. Shomo katpak cbi ki na sekoro cbi ye cbiki, Shinuma shungere ruwe ne, orowa, Shinuma kor'itak un osbiketa isam ruwe tapan na.
Ik.
Ku goro nokan utara, echi utara anak ne iteki katpak ki kuni ne tap okaibe echi gusu ku nuye ruwe Orowa, nen ne yakka katpak ki guru an cbiki, ne. Michi otta chi utara gusu eikotcbanep an, oupeka Yesu Kiristo ne Shinuma anak ne chikoro katpak gusu an imommuyep ne ruwe ne ouse chikoro katpak gusu patek shomo ne, koroka, ingi-mosbiri gusu aii ap gusu ne yakka ne ruwe ne na. Shinuma ki ikasbpaotte shikkasbiiua ash yakun, tata ani cbi utara Shinuma eamkiri ruwe ne sekoro chi eraman. Shinu;
;
eamkiri ari ye wa koro ikasbpaotte shomo shikkashima gur'anak ne, shunge itak ki gun'ne, aige, son no ambe nei guru onnaigeta isam ruwe ne koroka, Shinuma ye itak shikkashima gur'anak, son no poka, Shinuma onnaigeta Kamui omap-bi aeramushinne Shinuma onnaigeta cbi okai ruwe nisa ruwe ne na. Shinuma onnaigeta ne sekoro tambe ani cbi eraman
ma ku
2.7-16.]
I.
YOANNES.
647
kii
riya sekoro ye gui'anak ne, Hbinuma apkasli nisa koracbi nei guru poka yaikota apkash kiinip ne ruwe
tapan na.
7
iitara giisii asbiri ikasbpaotsboiuo ku naye, koroka, atpake wauo ecbi koro fiTsbko ikasbpaotte ku nnye na: nei fnsbko ikasbpaotSbui, te anak ne ecbi nu okere itak ne ruwe ne.
AoQiap an utara, ecbi
te
10
11
gusu ku nuye na, nei ambe anak ne Shinuma osbiketa ne yakka ecbi osbiketa ne yakka son no auibe ne; inambe gusu ne yakun, kunne-i okere koran, orowa, son no pekere nupeki Pekere otta an ani atte wa an ruwe ne gusu ne na. ye wa koro iiiwak etunne gur'anak ne tane pakno poka kunne-i otta an ruwe ne. Koro iriwak omap
asbiri ikasbpaofcte eclii
gu.r'anak ne pekere otta osbironm, aige, Sbinuma Koroka, osbiketa ureepetcbiuie ika isa.m ruwe ne. koro iriwa]^ etunne gur'anak ne kunne-i osbiketa an wa kunne-i otta apkasb, orowa, ine un oman a sbinu-
ma
12 13
sbikibi sbiknakte nisa
14
anak ne sbinuuja koro ruwe ne gnsu ne ria. Nok.an utara, Sbinuma kon reibei rengap gusu ecbi koro k'a.tpak atusare wa an., tambe gusu eclii gusu kanibi ku nuye na. Micbi utara, atpake wano an guru ecbi eamkiri gusu, tambe gusu ecbi otta kambi ku nuye. Upen utara, wenbe ecbi annokara okere gusu, tan:ibe gusu, ecbi otta kanibi ku nuye. Noka^n utara, Miclii ecbi eaiokiri gusu, tambe gnsu, ecbi otta kanibi ku nuye. Micbi utara, taujbe gusu, atapake wano an guru ecbi eamkiri gusu, ecbi otta kanibi ku nuye Upen utara, ecbi utara
erampeutek,
kunne-i
15
16
okirasbnu wa an, Kamui itak ecbi onnaigeta an, samata, ecbi utara anak ne wenbe annokara okere gusu, tambe gusu ecbi utara otta kambi ku nuye na. Mosbiri bene mosbir'otta okaibe bene iteki onmp yan, mosbiri ko-omap guru an cbild Micbi lôro omap ambe anak ne sbinuma osbiketa isam ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, mosbir'otta an obitta no okaibe, kam eikaunu ambe bene, sliiki eikaunu ambe bene, isbu gusu pakesara ambe bene, Micbi orowa no betukup
: ; ;
648
I.
YOANNES.
[2.17-27.
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26 27
ne, koroka, mosbiri orovva no an ambe ne rawe ne gasu ne na. Orowa, mosbiri bene, mosbiri gasu eikaunu anibe bene aokere kusu ne koroka, Kamui iienga ki gur'anak ne ramma pakno okai kusu ne na. Nokan utara, tane anak keseke an pakibi ne orowa, anti-kiristo ek kasu ne sekoro ecbi nu nisa, tane poka inne no okai anfci-kiristo betukba wa okai tambe gusu, tane anak keseke an pakibi ne ari an ambe cbi eraman ruwe ne. Nei utara anak ne un orowa no soyumba, koroka un tura no okai utara sbomo ne inambe gusu ne yakun, nei utara anak ne un tura no okai utara ne rawe ne a cbiki, un tura no ramma okai kusu ne gusu ne na koroka, nei utara un tura no okai utara sbomo ne sekoro aeraman kuni gusu an okaibe ne ruwe ne na. Ecbi utara anak ne Asbkannep orowa no kasbiketa aota utara ecbi ne wa obitta no okai ecbi utara anak ne nep ne yakka eraman ruwe ne na. Ecbi utara son no ambe sbomo eraman gusu ku nuye sbomoki,. koroka, son no ambe ecbi eraman, samata, sou no ambe orowa no ketuku Sbunge slumgep isam ruwe ne gusu ku nuye na. guru nen ne ruwe ? Yesu anak ne Kiristo ne sekor' Michi newa Poau:iloe esbikasbke guru sbomo ne ya bo kane esbikasbke gur'anak ne, -sbinuma anak antiNen ne yakka Pobo esbikasbke kiristo ne iTiwe ne. gur'anak ne nei guru anak Micbi sbomo koro Pobo pusbpusu guru anak ne Michi ne yakka kon ruwe ne. Ecbi utara gusu atpake wano ecbi nu orusbpe ecbi osbiketa osbiromare yan. Atpake wano ecbi nu orusbpe ecbi osbiketa osbiroma cbiki, ecbi utara poka Pobo osbiketa bembem, Micbi osbiketa bemhem osbiroma kusu ne. Un gusu Sbinuma eifcakamkire uitaknup anak ne sbiokere sbomoki inotu ne ruwe ne. Ecbi sbiren v/a turainure utara gusu tap okaibe ku nuye nisa. Ecbi utara gusu Sbinuma orowa no ecbi kore an kasbiaota ambe anak ne ecbi osbiketa osbiroma cbiki ecbi epakasbnup isam yak pirika na koroka, nep ne yakka Sbinuma ki kasbiota ambe ecbi epakasbnu, aige, nei ambe son no ambe ne wa sbunge
shomo
'?
2.28-29.-3. 1-B]
YOANNES.
649
sbomo ne
28
gusu, echi aepakasbnu wa an koraclii, Orowa, Shiniiraa osbiketa echi oshiroma ruwe ne. tane nokan utara, Shinuma osbiketa osbiroma yan Sbinuriia aniikara cbiki, cbi utava rametok-koro, oro;
29
wa, Sbinuma ek ita cbi utara shomo yainikorosbma kusu ne gasii okai yan. Orowa, Bbinuuia oupeka arabe ne sekoro ecbi eraman cbiki, nen ne yakka oupekap ki guru anak ne Shinuina orowa no betukurep poka onnere yan.
6
Ik.
3
4
5
Cbi utara anak ne Kamui Pobo ne aporose kuui ne Micbi un koropare omap arnbe nekon a okaibe ne ya selcoro ingara yan eiie ani ka cbi ne ruwe ne. Tambe gusu, mosbiri anak ne un eauikiri sbonioki, shonio Bhinuma eamkiri nisa ruwe ne gusu ne ua. Aomap an utara, tane anak ne cbi utara Kamui pobo cbi ne ruwe ne, kovoka, nekon a okaibe cbi ne kusu Sbine ya sel<or'ambe naa sbomo anukare ruwe ne. numa anak ne anukara cbiki, cbi utara Sbinuma koberaye kusu ne sekor'ambe cbi eraman Sbinuma an korachi cbi nukara asb kusu ne gusu ne na. Orowa, Slunuma gusu tapne no cbipacbipa gur'anak ne, Sbinuma ka turusak koracbi yaikota yaiturusakte ruwe ne Nen ne yakka katpak ki gur'anak ne kasbpaotte oterekep ne yakka ki ruwe ne: katpak anak ikasbpaotte oterekep ne ruwe ne. Orowa, Sbinuma anak ne katpak sei kuni gusu anukan nisa ruwe ne sekoro ecbi eraman orowa, Sbinuma osbiketa katpak isam ruwe ne. Sbinun:ia osbiketa osbiroma nen ne gur'anak ne sbomo katpak ki ruwe ne yakka katpak ki gur'anak ne sbomo Sbinuma nukara, sbonio Sbinuma eamkiri nisa ruwe ne na. Nokan utara, iteki niosbima guru orowa no ayaisbirende oupekap ki gur'anak ne, Sbinuma oupeka katpak Id guru anak korachi, oupekap ne ruwe ne ne nitnep orowa no an ambe ne atpake wano nitnep anak katpak ki ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu.
:
;
650
I.
YOANNES.
[3.9-20.
10
11
12
13
14
Kamui Polio anukan luwe ne, nitnep ki ikip isamka kuDi gusu lie na. Nen ne yakka Kamui orowa no hekatu gur'anak ne katpak shomo ki rawe ne. Shin lima koro piyehe nei guru onnaigeta osbiroma ruwe ne gusu ne na nei guru anak ne katpak Id eaikap, Kamui orowa no hekatu nisa ruwe ne gusu ne na. Tata otta Kamui poho utara hemhem nitnep koro poho utara hemhem anukan ruwe ne nen ne yakka oupekap shomo ki guru hene, koro iriwak shomo omap guru hene, Kamui orowa no an ap shomo ne. Atpake wano echi nu ok ere shongo anak ne ene ani ne, chi utara utashpa uweomap kuni an ambe ne nitnep orowa no an wa koro akihi kewe-uk Kaiu korachi shomo ne ruwe ne Orovva, nep gusu shinuma kewe-uk a? koro ki ikip wen wa, akihi ki ikip oupekap ne ruwe ne gusu ne ruwe tapan na. Iriwak utara, moshiri anak ne echi etunne chiki, iteki enushkari yan. Chi utara anak ne iriwak utara omap gusu rai-i orowa no paye wa ishu-i otta ahup ash nisa ari an ambe chi eraman ruwe ne.
: :
l-ii
15
Shomo omap ki gur'aiiak ne rai-i otta riya ruwe ne. Nen ne yakka koro iriwak etunne gur'anak ne keweorowa, nen ne yakka kewe-uk gur'anak ramma okere shomoki inotu koro shomoki ruwe ne ari an ambe echi eraman. Shinuma anak ne un gusu koro inotu ande-hi gusu, tambe gusu omap ambe chi eraman chi utara ne yakka iriwak utara gusu koro inotu ande kusu ne ap ruwe ne. Koroka, nen ne yal^ka tam'moshir'un okaibe koio, nukara wa rampoken aige, koro iriwak aeishiramne keuium seshke guru an yakun, nek on a Kamui omap-i Nokan utara, iteki itak nei guru oshiketa okai ya ? ani, paiumbe ani, omap ki, koroka, iki-buri newa sonep Tata otta chi utara anak ne son-i ani omap yan. orowa no oka- hi chi eraman. orowa, nep gusu ne yakka chikoro keutuin anak un katpakte yakka, Shinuma tek-samata chikoro keutum ratchi wa okai ruwe ne Kamui anak ne chikoro keutum kasu no pase wa nep ne yakka eraman ruwe ne gusu ne na.
uk gun'ne
ne,
nei
oshiketa
16
17
18
19
20
3.21-24.-4.1-6.]
I.
YOANNES.
651
21
Aomap an
;
utara, chikoro
te shoinoki chiki
Kamni gusu
keutum anak ue un katpakchi raraetokkon ruwe
22
23
24
ne orowa, Sbinuma sange ikashpaotte chi shikkashima wa Shinuma iiupefcnere kuni buri chi ki ruwe ne gusu, tambe gusu, nep ne yakka koramkoro yakka Sliinuma un koropare ruv/e ne. Orowa, chi utara anak i^.e Bhinuma koro Poho Yesu Kiristo kon reihei eishokoro, sauiata, un kashpaotfce korachi utashpa uwe-omap kuni an ambe anak ne, tarabe anak Sbinuma sange ikashpaotte ne ruwe ne. Orowa, sbinuma sange ikashpaotte shikkashima gur'anak ne Shinuma otta riya, orowa, Shinuma anak ne nei guru otta riya ruwe ne. Orowa, a un koropare Eamat ani gusu, chi utara anak ne sbinuma nn otta riya ruwe ne sekoro chi eraman. 4 Ik.
Aomap an utara, obitta no okai ramat pisljnoiteki eishokoro yan, koroka, Kamui oi'owa no okaibe ne ya shomo ne ya ingara kuni ne, nei ramat uwande yan: inambe gusu ne yakun, inne no okai sluinge uweingara utara moshiri orota paye nisa ruwe ne gusu ne
ani Kamui Ramat echi eraman Yesu anak ne kam otta ek na sekoro pusbpusu nep ramat ne yakka Kan:iui orowa no an ambe ne orowa, Yesu pushpusu shomoki nep ramat ne yakka Kamui orowa no an ambe shomo ne ruwe ne orowa, ek Icusu ne sekoro echi nu anti-kiristo korobe anak tanibe ne ruwe ne tane ne yaklca nei ambe moshir'otta an ruwe ne. Nokan utara, echi utara anak ne Kamui orowa no an okaibe echi ne, nei utara annokara olcere echi ki nisa ruwe ne: echi oshiketa okaibe anak ne mosliiri oshiketa okaibe kasu no naa porobe ne ruwe ne gusu ne na. Nei utara anak ne moshiri orowa no an ambe ne tambe gusu moshiri gusu ye, orowa, mosliiri anak nei utara nu ruwe ne gusu ne na. Chi utara anak ne Kamui orowa no an ambe chi ne: Kamui earakiri guru un nu ruwe ne: Kamui oiovva
2
3
na.
Tambe
Kiristo
652
I.
YOANNES.
[4.7-17.
10
ne an guru anak ne un nu shomoki ruwe ani son no an ramat newa ohaifca wa an ramat chi eraman ruwe ne na. Aomap an utara, chi utara, anak ne utashpa uweomap anro: omap-hi anak ne Kamui orowa no an ambe ne ruwe ne gusu ne na orowa, obitta no okai omap ki gur'anak ne pishno Kamui orowa no hekature gun'ne, orowa, Kamui eamkiri ruwe ne. Shomo omap ki gur'anak ne Kamui eamkiri shomoki ruwe ne Kamui anak ne omap ambe ne ruwe ne gusu ne na. Shinuma rengap gusu chi utara ishu kuni ne Kamui anak ne yaikota koro Shinen ne Poho moshir'otta sange nisa ruwe ne gusu, tambe ani chi utara gusu Kamui omap ambe anukare nisa ruwe ne na. Chi utara anak ne Kamui omap nisa ruwe ne a gusu shomo ne, koroka, Shinuma un omap wa chi koro chikokatpak imommuye kuni gusu koro Poho ette ari an ambe otta,
no
shoiiio
ne.
Tambe
11
12
13
14
15
tata otta omap-hi an. Aomap an utara, nei oro pakno Kamui un omap yakun, chi utara ne yakka utashpa uweomap ki kuni utara chi ne ruwe ne. Hembarata ne yakka Kamui nukara ainu isam chi utara utashpa uweomap ki chiki, Kamui un oshiketa riya ruwe ne, orowa, un oshiketa Shinuma omap-hi aeramushinne an ruwe ne; Shinuma anak ne kon Ramat un koropare gusu chi utara Shinuma oshiketa riya, Shinuma ka un oshiketa riya ari an ambe chi eraman ruwe ne. Orowa chi nukara, awa, Michi anak ne moshiri kashiobiukip ne kuni gusu nei Poho ette nisa ruwe ne ari an ambe paweteshu chi ki ruwe ne. Nen ne yakka Yesu anak ne Kamui Poho ne sekoro pushpusu wa ye gur'anak, nei guru oshiketa
i
:
Kamui
16
riya,
orowa,
Kamui
oshiketa nei guru riya
17
ruwe ne. Orowa, un gusu Kamui sauge omap-hi ari an ambe chi eishokoro wa chi eraman ruwe ne. Kamui anak ne omap ambe ne orowa, oraap-hi otta riya guru anak ne Kamui otta riya, orowa, Kamui anak shinuma otta riya ruwe ne. Chi utara anak ne akoipishi toho ta rametok koro wa okai kuni gusu, tambe otta un tura omap ambe eramu;
4.
18-2L-5.
1-7.J
I,
YOANNES.
;
653
18
19
20
21
ashinnere an ruwe ne inambe gusu ne yakun, Shian korachi, chi utara ne yakka tam-moshir'otta okai rawe ne gusu ne na. Omap-hi otta isbitomap isaraa koroka, aeramusbinne an omap ambe anal^ ne isbitoma ambe soyumbare ruwe ne ishitoma auibe otta panakfce-i okai ruwe ne gusu ne na orowa, ishitoma ki guru anak ne omap-bi otta seenne aeramusbiiinere ruwe ne. Sbinuma hosbiki no un omap nisa ruwe ne gissu, chi utara omap ki ruwe ne. Koro iriwak etunne wa Kamui ku omap ari ye guru an cbiki anak ne, sbunge itak ki gun'ne inambe gusu ne yakun, nukara a-bi iriwak sbomo ko-omap cbiki, sbomo nukara Kamui omap eaikap ruwe ne gusu ne na. Kamui omap guru anak ne koro iriwak ne yakka omap kuni sekor'an ipawetenge Sbinuma orowa no a un kore nisa ruwe ne na.
iiuraa
; ; ;
:
5 Ik.
eisbokoro gur'anak ne
:
Nen ne yakka Yesu anak ne Kiristo ne ari an ambe Kamui orowa no bekatu ruwe ne sbui, bekaturep omap gur'anak ne Sbinuma gusu bekatup ne yakka omap ruwe ne. Kamui omap wa
'
sbinuma koro ikasbpaotte cbi ki cbiki, tambe gusu cbi utara anak ne Kamui pobo utara omap asb sekoro 3 cbi eraman ruwe ne. Koro ikasbpaotte sbikkasbima ambe anak ne, tambe anak Kanaui omap ambe ne ruwe ne gusu ne na orowa Sbinuma koro ikasbpaotte anak ne sei bokambap sbomo ne ruwe ne. 4 Inambe gusu ne yakun, nep ne yakka Kamui orowa no abekature ambe anak ne mosbiri annokan ruwe ne orowa, mosbiri annokan nisa kiroro anak ne, tambe anak cbikoro eisbokor-i ne ruwe ne. Yesu 5 anak ne Kamui Pobo ne selior'ambe eisbokoro guru mosbima mosbiri annokara guru anak nen ne ruwe be an ? Wakka newa kem gusu ek gur'anak, tambe 6 anak ne Yesu Kiristo ne ruwe ne; ouse wakka gusu patek sbomo ne, koroka, wakka gusu ne yakka kem gusu ne yakka an ap ne. Orowa, pawetesbu ki ambe 7
: :
.
'
654
I.
YOANNES.
[5.8-18.
anak ne Ram at iie, Eair.at anak ne son no ambe ne ruwe ne gusu ne na. Paweieshii ki ambe anak ne
rep ne, Ramafc bene an, wakka bene an kem bene an, orowa, tan reppisb anak ne sbinep otta uweepak ruwe ne. Ainu ki pawetesbu-bi cbi uina yakun, Kamui ki pawetesbu ambe anak naa pase ruwe ne. Kamui ki pawetesbu-bi anak ne tapne ne koro Pobo gusu Sbinuma pawetesbu ki nisa ruwe ne a ambe ne. Kamui Pobo eisbokoro gur'anak ne, koro osbiketa nei pawetesbu-bi koro sbomo Kau:iui eisbokoro guru
;
: :
10
11
12
13
inambe nisa ruwe ne gusu ne yakun, koro Pobo gusu Kamui ki pawetesbubi eisbokoro sbomoki nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei aki pawetesbu ambe anak ne tambe ne, Kamui un otta sbiokere sbomoki inotu un koropare, orowa, tan inotii anak ne Sbinuma koro Pobo otta an Nei Pobo koro gur'anak ne nei inotu koro ruwe ne Kamui Pobo koro sbomoki gur'anak, nei inotu sbomo
;
anak ne Sbinuma sbungere
kon ruwe
ne.
14
Sbiokere sbomoki inotu ecbi koro koran ruwe ne a ambe ecbi eramande kuni ne Kamui Pobo kon reibei eisbokoro utara gusu ecbi otta tap okaibe ku nuye nisa ruwe ne na. Orowa, Sbinuma gusu cbi utara rameSbinuma tok koro ki a ambe anak ne tapne ne kor'irenga an koracbi nep ne yakka cbi koramkoro
:
15
yakka,
16
Sbinuma un nu ruwe ne orowa, nep ne koramkorobe Sbinuma nu sekoro cbi eraman cbiki, otta cbi koramkorobe anak a un kore ari an ambe cbi eraman ruwe ne. Nen ne yakka sbomo
:
yakka
cbi
17
18
rai kuni katpak koro iriwak ki-bi nukara, orowa, koramkoro yakun, nei sbomo gusu rai kuni katpak ki utara akore kuni ne Sbinuma nei utara otta inotu koropare laisu ne na Gusu rai kuni katpak an nei ambe gusu sbinuma koranikoro kuni sbon.o ku ye ruwe ne. Nep oupeka-sakbe ne yakka obitta katpak ne sbui, sbomo gusu rai kuni katpak an ruwe ne. Nen ne yakka Kamui orowa no bekatu gur'anali ne lâtpak sbomo ki ruwe ne sekoro cbi eiaman koroka, Kamui orowa no bekaturep anak ne Sbinuma
gusu
5. 19-21.]
I.
YOANNES.
655
19
20
21
shikkasbima, orowa, wenbe anak ne sbomo sbinuma tomoosbma ruwe iie. Cbi utara anak ne Kamui orowa uo okai utara cbi ne sekoro cbi eraman, orowa, Oroingi-mosbiri anak ne wenbe otta okai ruwe ne. wa, sone an guru cbi eamkiri kuni ne Kamui Pobo ek wa un otta eraman mondum koropare nisa ruwe ne sekor'ambe cbi eraman, orowa, sone an guru otta, Sbinuma koro Pobo Yesu Kiristo otta, cbi okai ruwe ne. Tan:ibe anak son no Kamui ne, sbiokere sbomoki inota ne ruwe ne. Nokan utara, potoki gusu yairamatte yan.
YOANNES SANGE
TU IKINNE AN KAMBI.
Ekasbi anak ne son no ku omap anunge wa an sbiwentep koro pobo utara tura kane orota kambi omande na ouse kuani pateli sbonô ne, lôroka, son no ambe eraman obitta no okai utara ka e omap ruwe ne; tambe anak ne un osbiketa osbiroma wa ramma pakno un tura no okai sonep rengap gusu an ambe ne ruwe ne irenga bembem, aerampokiwenbe bembem, itomo bembem, son no, omap an no, Micbi ne Kamui newa Micbi koro Pobo Yesu Kiristo orowa no an wa un tura no okai kusu ne na. Micbi orowa no akore ikasbpaotte nei no e koro pobo tumuta okai utara anak ne son no apkash wa oka-bi ani an ambe ku nukan nisa ruwe ne gusu, sbi no ku nupetne ruwe ne. Orowa, tane akoro sbiwentep, onisbnisbi ku ki-bi asbiri ikasbpaotte aokai gusu ku nuye koracbi sbomo ne, koroka, atpake wano cbikoro;
656
be
6
II.
YOANNES.
[6-13.
lie, nei ambe anak iie, uweutasbpa uweomap ash ambe ne ruwe ne. Shinuma Id ikasbpaolte nei no apkasb ambe anak ne, tambe anak omap ambe ne.
Otta apkasb kuni gusu an atpake waiio ecbi nu ikasbpaotte tambe ne ruwe ne na. Tone no okai kokandama ki utara anak ne moshiri orota araki wa olcai, Yesu Kiristo ainu netoba koro wa ek sekoro ambe sbomo pushpusu utara tambe ue ruwe ne.
Tambe anak kokandama

8
9
10
11
12
13
ki guru ne, nei a auti-kiristo Aki okere okaibe sbomo aturainu, koroka, pummaba obitta ecbi koro kuni ne yaikota yaitubare yan. Nen i:ie yakka iki wa Kiristo koro epakasbi otta oshiroma sbomoki gur'anak ne, Kamui koro sbomoki ruwe ne Shinuma koro epakasbi otta oshiroma gur'anak ne, Shinuma anak Michi bemhem Poho bemhem kon ruwe ne na. Nen ka e orun aralvi wa tap epakashnu ambe koro sbomoki chiki, iteki e kot chisei ta ahunge, iteki shinuma rai^garap yan: inambe gusu ne yakun nei guru korangarap ki gur'anak ne shinuma koro wen ikip tura ki ruwe ne gusu ne na. Aokai gusu ku nuye kuni inne okaibe an koroka, kambi newa sumi ani shomo ku ki na shui, poron no eani nupetne kuni gusu e orun ku arapa wa uwenitomom no ku ye kuni ku chipachipa ruwe ne. koro anumge an turesh koro poho anak ne e Icorangarap ki na.
ne ruwe tapan na.
1-11-J
III.
YOANNES.
657
YOANNES SANGE
RE IKINNE AN KAMBI.
1
2
3
Ekashi anak ne, son no ambe gusu kn omap, omap an Gaios orota kambi omande na. Aomap an guru, e kon ramat aepirikare an koracbi, nep ne yakka gusu aokai yaiepirikare wa nisasbnu an kuni ne inonno-itak ku ki na. Iriwak utara araki wa
pawefcesbu ki Icoracbi aokai anak ne sonep otta apkash koran sekoro en nure ita, poron no ku nupetne nisa ruwe ne gusu ne na. Kn goro pobo utara sonep otta apkasb lôran ruwe ne ari an ambe nu kasu no en nupetnerep isam ruwe ne na. Aouiap an guru, nep ne yakka iriwak utara newa oya un utara poka gusu e iki chiki ikipniukesb no e ki ruwe ne nei utara anak ne karisia kotcbaketa e koro oinap ambe gusu pawetesbu ki Kaniui kopakeot buri an no nei utara payekai kuni arura yan inambe gusu ne yakun nei Eeibei irenga gusu nei utara oya kotan un utara orowa no nep ne yakka uk sbomoki no paye nisa ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, cbi utara sonep gusu tura no iki utara cbi ne kuni ne, nei no okai utara uk kunip ne ruwe ne. Karisia gusu nepka ku nuye nisa koroka, nei utara tumugeta esapane rusui Diotrepes anak ne sbonio un uk ruwe ne. Tambe gusu, ku ek cbiki wen itak ani un obaigekara iki ikip ku esbkarunde kusu ne tambe anak pakno ne sekoro nei guru esanniyo sbomoki
;
:
6
7
10
11
bine sbinuma yaikota iriwak utara uk sbomoki, orowa, uk rusui utara ne yakka battoki wa karisia orowa no emaka ruwe ne. Aomap an utara, wenbe iteki
koikara, koroka, pirikap
koikara
yan.
Pirikap
iki
658
III.
YOANNES.
:
[12-14
1-4.
12
13 14
o;ur'anak ne Kanini orowa no an gun'ne wenbe iki gnr'anak ne sboivio Kamui nukan ruwe ne. Demetrius anak ne obitta no okai utara ki paweteshu ambe koro, samata, sonep yaikota gusu an pawetesbu-bi kon rawe ne ruwe ne wa, cbi utara ne yakka pawetesbu ki aige, cbi ki pawetesbu ambe anak ne sonep ne sekoro aokai eraman ruwe ne na. Aokai gusu ku nuye kunip inne ne, koroka, sunii
: ;
newa nuyep
ani
ku nuye ambe ku kopan naa nisako

:
ne cbiki e nukara kuni ku cbipacbipa, yakun, uwenitomom wa utasbpa ye kusu ne. Itomo irenga e otta an na. Utara anak ne e Icorangarap na. Utara reibei pishnopisbno ye wa uwekap an na.
YOUDAS SANGE
KATORIK KAMBI.
Yesu Kiristo koro ussbiune guru ne Yakob koro iriwak Youdas anak ne. abotuyekara wa okai, Micbi ne Kamui otta aomap, Yesu Kiristo gusu asbikkasbiraa wa okai utara otta kambi omande na echi utara gusu rampoken newa itomo newa omap ambe newa ainnere an na. Aomap an utara, cbi utara gusu an kasbiobiuki
:
ambe gusu
esanniyo
ecbi otta
ita,
ecbi utara
ku nuye kuni irammakalâ ku anak ne nei arasbui no asb-
kanne utara otta akore aeisbokor-i gusu sliiarikiki no uwetusbmak ki kuni nekon a ka ecbi onisbnisbi asb kusu ne sekoro ku yainu wa ku nuye nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nuina no abup utara okai nei utara anak ne tap aesanniyo ambe gusu fusbkotoi
;
wano aasbte utara
ne,
sbomo Kaniui
Ico-oripak, cbi-
5 14.]
youDAS.
659
koro Kamui sange irenga ani rarnupekere ne kara, patek chikoro Nisbpa newa Utarapa ne Yesu Kiristo sbikashke iitara ne ruwe ne gusa ne na. Orowa, arasbui no obitna no okaibe ecbi erainan a yakka, kuani ecbi esbkarunde asb rusui na Utarapa anak ne Ecbipt mosbiri wano utara kasbiobas, awa,
;
okaketa, eisbokoro sbomoki utara isamka nisa ruwe Samata, yaikota koro esapane kuni usbike sbone. mo sbikkasbinia, koroka, okai kuni osbiroma-i ande uitek utara, Shinunia nei poro tobo koipisbi an-bi
10
11
12
pakno kunne-i otta ramnia pakno an tupep ani Orowa, Sodom newa sbikkasbima nisa ruwe ne. Gomorra, samata nei okari an inacbiya poka, nei usbike koracbi yaikota boiyo ki wa oya kam otta paye gusu, ratnma okere sbomoki abe ani apanakte wa Yakka, okai wa epakasbnup gusu aashte ne ruwe ne. tan utara ne yakka nei no koracbi wendarap ki wa kam turu-asbte, orowa, esapane ambe esapse bene ki, nupeki ainbe koatcba bene ki ruwe ne. Koroka, sapane uitekbe ne Mikaeru anak ne nitne kamui tura upabunara iki ita koatcba koipisbi itak sange sbomoki no, Utarapa e kopao kusu ne ari an itak ani ye nisa ruwe ne. Koroka, tan utara anak ne yaikota eramusbkare ambe gasu koatcba ki orowa, ramu-sak no an okaibe rengaine eramanbe koracbi, nei utara nei ambe eraman, tap okaibe gusu aisamka Karuwe ne na. Nei utara yaisambepokasb bumi in koro micbi kari a])kasb, pummaba gusu Baraam koro obaitap gusu yaiemaka, Kora Ainu ki tasa itak gusu aisamka nisa ruwe ne. Tan utara anak ne ecbi tura no marapto ki ita ecbi koro omap gusu an marapto osbiketa okai nuina no an watara ne, isbitoma sbomoki yaiibere resbpa utara ne, rera pasbte wakka sak
:
!
nislikuru ne, ibe sak
13
14
cbukpa un cbikuni, ta sbui sbukomesup ne ruwe ne yaikota koro yainikorosbma kuni koisbum sange atui un yupke riri ne, gusu sbasbuisbiri wano kunne kurokokbe eumasbnu wa okai ekesbne paye nocbiu ne ruwe ne na. Tan utara gasu, Adam orowa no arawan ikinne
nmmge,
sbinrit
; :
660
YOUDAS.
[1-5-25.
an ainu
hi:
Ingara yan, Utarapa anak ne koro tuni-sak inne
rie
Enok anak ne uweingara
ki
wa
ene itak-
15
16
topaha tura wa ek bine, obitta no okai utara koipisbi, Kamui koatcba obitta no okai utara koatcba an wa obitta no okai koatcba ki ikip gasu bembem, Sbinuma obaigekara wa koatcba wen-buri koro utara ye bokamba itak gusu bembem ki kusu ne na. Tan utara anak ne oromam ki utara ne, iyaisbirikara utara ne,
koro boiyo keutam nei no esbipa ki (parobo an poro yaiomonnure itak ye) ani yaiepirikare gusu an utara panore rawe ne. Koroka, aomap an ecbi utara, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro Apostoro utara ye okere itak esbkarun yan okese an paki ita yaikota koro Kamui koatcba an boiyo keutum nei no apkasb wa eoyaitak ki utara araki kusu ne, ari an itak ani ecbi epakasbnu gusu ye nisa ruwe ne. Nei utara anak ne uwekopi ki utara ne, Ramat koro sbomoki no rengaine an keutum koro utara ne ruwe ne. Koroka, aomap an utara ecbi utara anak ne Asbkanne Eamat osbiketa inonno-itak ki, Kamui omap-i otta yaisbikkasbima, sbiokere sbomoki inotu gusu an cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo koro rampoken etere bine, ecbi koro iyotta turu-sak an eisbokorope kata yaiasbtere yan. Orowa, ecbi epeka upabunara utara erampokiwen wa kore an utara abe orowa no yange wa lâsbiobas isbitoma ki wa an utara erampokiwen wa kore samata, kam gusu cbikosamtek amip poka etunne
;
17
18
19
20
21
22
23
yan.
21
25
Orowa sbui, iteki ecbi ureepetcbiu kuni ne ecbi sbikkasbima, orowa, turu-sak no sbi no nupetne no koro kotcbaketa ecbi asbte easbkaibe orota, cbikoro Utarapa ne Yesu Kiristo gusu patek cbikoro un kasbiobiuki Kamui orota iiupeki newa, pase ambe newa, kiroro newa, mondum kane, paki-i etoko ne yakka, tane ne yakka, sbasbuisbiri pakno ne yakka an kuni akoramkon na. Amen.
1. l-'7-J
EKAxMBAKBE OMA KAMBI.
661
KAMUI EEAM-USH GURU NE

YOANNES SANGE EKAMBAKBE OMA KAMBI.
1
Ik.
Naa iruka ne koro hetuka kasu ne, koro usshiuiie utara orun nukare kuiii gusu, Shinuaia orota Kamui koropare Yesu Kiristo koro ekambakbe orowa, shinunia anak ne koro hauturuiiibe teshkara bine koro
:
ussliiane guru Yoannes eramande Dei guru anak ne Kamui itak gusu hembein, Yesu Kiristo koro pawetesbu aujbe gusu hembeu^, nep ne yakka sbinuuia nukarabe gusu bembeni pawetesbu Id nisa ruwe ne. Tan uweingarape oro-oitak bene ki, nu bene ki, orowa, nei kasbiketa cbiesbinnuye wa an okaibe sbikkasbima gur'anak ne anunuke ne pakibi ebange no an ruwe ne gusu ne na.
;
:
Yoannes anak Asia

orota kamV)i
ta okai
:
arawan
;
karisia utara
omande na an wa an, an nisa, orowa, ek kusu ne Kamui orowa no bembem sbui, Sbinuma koro amset kotcbaketa okai arawan Eamat orowa no
bembem
orosama, ikipniukesb pawetesbu ki, rai guru orowa no bosbiki no abetukure, njosbiri sbikkasbima utara epungine Yesu Kiristo orowa no bembem, ecbi Un omap utara gusu irenga newa itomo an na. bembem ki, koro kera ani cbikoro katpak gusu un
;
furayepa bembem ki orowa, nei mosbir'un utara ne kuni un kara, koro Micbi newa Kamui otta un yaisbieiwangererep otta anak Sbinuma otta shasbuisbiri
: ;
wano sbasbuisbiri pakno aralvuru newa mondum an na. Amen. Ingar'an, Sbinuma nisbkuru ani ek sbiri ki
662
obitta
EKAMBAKBE OMA KAMBI.

no
[1.8-18.
okai shikihi pishiio Shinuma iiakara, otke utava Shinuuia nukara kusu ne; orowa, obitta no okai moshiri uirap Shinuma gasu
Shinuma
10
11
ne na. Kawe un. Amen. Kuani anak ne, An wa an, an nisa, ek kusu ne, nep ne yakka ki eashkai, Arupa newa Omega Ku ne ruwe ne, sekoro, Utarapa ne Kamui ye ruwe ne. Yesu osbiketa an aeramcbuptekbe hemhem mosbiri bembem yaiyupupu ambe hemhem e tura no iki e koro iriwak ne Yoannes kuani anak ne, Kamui itak newa Yesu gusu an paweteshu ambe newa gusu Patmos ari aporose repun shiri ku an nisa ruwe ne. Utarapa toho ta kuani anak ne Eamat osbiketa an, awa, en osbmaketa rappa bumi korachi poro hawe ku nu, aige, ene itak-bi: E nukarape kambi-sosh kata nuye bine nei arawan karisia oiiin omande yan Epesos otta, Sumurna otta, Pergamos otta, Tuateira
rayaise kusu
otta, Sardeis otta, Piradarpeia
otta,
Eaodikeia otta
12
13
omande yan.
14
15
16
17
18
Orowa, en orun itak bawe ku nukara gusu ku bosari nisa ruwe ne. Aige, hosari an chiki arawan kongani ratcbako ku nukara orowa, nei ratcbako tumugeta ainu poho nepkoro an guru ku nukara, Shinuma amip iyo kesbupkacbuire an, orowa, kongani kut ani yarupokkepeka ekutkon ruwe ne. Orowa, Shinuma koro sapa newa otop retarape anak ne retara wata korachi, upas korachi ne koro shikihi anal^ abe nui nepkoro ne kemaha anak ne abe-sokot osbiketa aturu-sakte nei no an bereatte sbiunin kani korachi nep, orowa, koro hawe anak inne wakka korachi an hawe ne ruwe ne. Koro shimon tek osbiketa arawan nochiu akoro koro paro wano een uren no notaku ibetam hetuku ruwe ne: koro nan-katu anak ne kiroroashnu no hereat tokap chup korachi ne ruwe ne na. Awa, Shinuma ku nukara chiki rai guru nepkoro an no koro chikiri samta ku bachiri nisa ruwe ne. Aige, Shinuma anak ne en kasbiketa koro teke ande wa ene itak-bi Iteki ishitoma yan Kuani anak ne atpake an ap ne, iyoshi no an ap ne, Ishu ambe Ku ne ruwe ne Ku rai nisa, awa, in; ;
; : :
1.19-20. 2.
1-9.]

otusasbuishiri
663
ishu ruwe ne,
gar'an,
ramma
rai
pakno
gusii
Ka
19
20
Ku kon ruwe ne. Tambe gusu, e imkara okere okaibe hembem, an olcaibe bembem, okaketa betuku kusu ne okaibe bembein nuye yan Ku sbimon-tekehe kala e nukara arawan nocbiu newa nei arawan kongani Nei ratcbalô newa gusu an raukke ambe tapne ne. arawan nocbiu anak ne nei arawan karisia koro bauturumbe ne nei arawan ratcbako anak ne arawan karisia ne ruwe ne na.
orowa,
anibe
newa Hedes
an kangi
2 Ik.
1
4
5
6
7
8
9
Epesos kotan ta an karisia koro bauturumbe gusu ene nuye yan Koro sbinion teke osbiketa nei arawan nocbiu koro guru, nei arawan kongani ratcbako tuniuE iki ambe geta apkasb sbiri an guru ene itak-hi bembem, e tumutui ambe bembem, e yaiyupupu ambe bembem, samata, wen utara tura e an eaikapbe, orowa, Apostoro sbomo ne okai bine apostoro ari an reihei ani yaiporose utara uwande wa sbunge utara ne sekoro e nukara ambe Ku eraman aige, eaui yaiyupupu an wa Ku reibei gusu yaisbiporore bine sbomo tumutui ruwe ne. Koroka, aokai anak ne atpaketa e iki omap ambe eyaikoemaka gusu, e eiyonnuppa kuiiip an ruwe ne na. Tambe gusu, hunak oro e bacbiri an ambe esbkarun yan, orowa, sbomo ne yaikokatpalv wa atpake an ikip iki yan cbiki, e yaikokatpak sbomoki cbiki, e orun Ku ek bine koro usbike wano e koro ratcbako Ku uk kusu ne. Koroka, tambe. e otta an ruwe ne, Nikoraitan un utara iki ikip e etunne, Kuani ne yakka nei okaibe Ku etunne ruwe ne na. Kisara koro guru anak ne Ankarisia utara orun Ramat ye itak ambe nu yan. nokara guru otta Kamui Paradeisos ta an inotu oma cbikuni nikaop sbinuma Ku ibere kusu ne na. Orowa, Sumurna kotan ta an Karisia l<oro bauturumbe gusu ene nuye yan Atpake an, iyosbi no an, rai okere wa isbu ambe
;
:
664
ene itak-hi

:
[2. 10-17.
ki
eramchuptekbe newa e irapokkari
10
11
12 13
14
15
1
17
eraiuan (koroka oteknu ambe e ne), saiiiata, Yudea un utara ne ari yaikota ye a koroka Yudea un utara sbomo ne Satan uwekari uii utara ne sekor'an utara iki koatcba ambe Ku eran:au. Tane e iki kusu ne a ramusbitnere okaibe gusu iteki isbitoma yan ingar'an, ecbi utara auwande kuni ne nitnep anak ne ecbi sereke okai utara ipakasbnu cbiaige, wan sei ta oinare kuni etokooiki kor'an ruwe ne Eai pakno to uturuta ecbi eramcbuptek kusu ne na. ikipniukesb no okai yan, yakun, Kuani inotu onia sapa-umbe e kore asb kusu ne na. Kisara koro guru anak ne karisia utara orun Eamat ye itak ambe nu yan. Annokara ki guru anak ne tu ikinne an rai * ambe gusu awende sbomoki kusu ne na. Orowa, Pergamos kotan ta an karisia koro bauturumbe gusu ene nuye yan Nei uren notaku ibetam koro guru ene itak-bi: Otta 6 osbiroma usbike, Satan koro amset an usbike Ku eraman orowa, eani anak ne Ku reihei sbiyuppa no sbikkasbima, aige, Satan osbiroma usbiketa, ecbi tumugeta araige Ku goro ikipniukesb gura, en gusu an pawetesbu ki Antipas tobo ta poka en gusu an eisbokor-i sbomo e esbikasbke aml)6 Ku eraman. Koroka, e epeka pon no okaibe an, Israeru un utara anak ne potoki otta ayange ambe ibe bembem ki, boiyo bembem iki kuni ne nei kotcbaketa ureepetcbiure kuni nep Barak ande gusu epakasbnu Baraam iki epakasbi koro utara e tura no an ruwe ne gusu ne na. Sbui, nei no koracbi, Nikoraitan iki epakasbi koro sereke an utara e. tura no an ruwe ne. Tambe gusu, yaikokatpak yan sbomo ne cbiki tunasbino e oran Ku ek wa Ka paro un rangetam ani Kisara koro nei utara epeka tumi-koro kusu ne na. gur'anak ne karisia utara orun Bamat ye itak ambe nu yan. Annokara iki guru otta, Sbinuma otta anuina wa an manna Ku ibere kusu ne, orowa, retara sbuma Ku kore, nei sbuma kata al\ore guru mosbima eraman guru isam no an asbiri reibei cbiesbinnuye wa an na.
an ambe
Ku
2.18-27.]
EKilMBAKBE OMA KAMBI.

ta
665
18
Orowa, Tuateira kotan
an karisia koro hautu-
19
lumbe gusu ene nuye yaii Abe Tiui nepkoro an sbiki koro, aturu-sakte sbiuninkaiii nei no an kemaba koro Kamiii Pobo ene itak-bi E iki ikip bembem, omap ambe bembem, eisbokor-i bembem, yaisbieiwang;ere ambe bembem, yaiyapupu ambe bembem Ku eraman, orowa, iyosbi e iki ikip anak ne bosbiki no an ambe kasu no inne
20
21
22
23
21
25
26
27
sekor'ambe Ku eraman. Koroka, e epeka gusu an ambe an, yaikota uweingara guru ne ari itak nei a sbiwentep anak ne Yesaberu e aude ruwe ne gusu ne na nei sbiwentep anak ne Ku goro ussbiune utara boiyo bembem ki, potoki otta ayange okaibe ibe bembem ki kuni epakasbnu wa kokandama ruwe ne. Nei sbiwentep yaikokatpak kuni gusu an pakibi Ku kore nisa awa, koro boiyo ambe gusu sbinuma yaikokatpak ki kuni-bi kopan nisa ruwe ne. Ingar'an, Kuani nei sbiwentep sbotki kata Ku osura kusu ne, orowa, koro iki ikip gusu yaikotkapak sbomoki yakun, nei guru tura omoinu koro utara utura poro aeraincbuptek an usbike un Ku osurupa kusu ne na. Orowa, rai ambe ani nei sbiwentep koro pobo utara Ku ronnu kusu ne aige, Kuani anak ne kinop newa sambe cbimiobimi guru Ku ne rawe ne ari an ambe obitta no okai karisia utara eraman kasa ne samata, ecbi ikip an nei no pisbno okai ecbi utara orota Ku kore kusu ne na. Koroka, ecbi utara otta, Tuateira kotan ta mosbin:ia okai utara otta, tap epakasbi sbomo koro obitta no okai utara, utara ene ene itak-bi koracbi an Satan oobo ambe erampeutek utara otta, ene Ku ye-bi Nep mosbima an pase ambe ecbi kasbita sbomo Ku seire kusu ne. Yakka, ecbi koro wa an ambe Ku ek pakno sbiyuppa no sbikkasbima yan. Orowa, annokara ki wa okake an pakno Ku ikip sbikkasbima guru otta, sbinuma otta mosbiri uirup ok kasbita mondum Ku kore kusu ne: aige, Sbinuma anak ne yaiyan-kani kuwa koro wa nei utara epungine kusu ne, sei-sbintoko kara guru akarape bumne apereke koracbi nep Kuani ne yakka
;
GG6
[2.28-29.-3.1-8.
'28
29
Ku goro Micbi orowa no a en kore korachi an ambe ne orowa, kanne-nisat nochiu nei gum orota Ku kore kusu ne na. Kisara koro gur'anak ne karisia utara orun Kamat ye itak ambe nu yan.
:
3 Ik.
1
Orowa, Sardeis kotan be gusu ene nuye yan

;
ta
an
karisia koro
bauturum-
Kamui arawan Eamat newa nei arawan nocbiu newa koro gur'anak ne ene orusbpe ye-bi E ki ikip
:
Ku
2
eraman,
aige, eani
reibei e koro, aine,
anak ne isbu kor'an kunak Eani anak rai okere ruwe ne.
an ikasbitna okaibe
sbiruwande, orowa,
rosbkire yan
:
rai etokooiki
inambe gusn ne yakun, Ku goro Kamui kotcbaketa auweomare an e ki ikip sbomo Ku nukan ruwe ne gusu ne na. Tanibe gusu, nekon a ecbi akore bene ya, ecbi anure bene ya, esbkarun yan orowa, sbikkasbima wa yaikokatpak yan. Tanibe gusu, sbomo e sbiruwande kusu ne cbiki, ikka guru koracbi Ku ek kusu ne, aige, inan pakibi pakita e orun Ku ek ya e eramusbkare kusu ne na. Koroka koro mipibi sbomo turu-usbte rnoyo an reibei Sardeis kotan ta ekoro: aige, nei utara retarape imi wa En tura apkasb kusu ne nei utara oupak utara ne ruwe ne gusu ne na. Annokara iki guru anak ne tap koracbi retarape amip ani amire kusu ne orowa, Kuani anak inotu oma kambi-sosh wano sbinuma reibei oara sbomo Ku usbka kusu ne, orowa, Ku goro Micbibi kotcbaketa ne yakka, Sbinuma koro bauturumbe kotcbaketa ne Kisara yaklca sbinuma reibei Ku pusbpusu kusu ne.
;
; ;
koro gur'anak ne karisia utara orun
Eamat ye
itak
ambe nu
7
yan. Orowa, Piradarpeia kotan ta an karisia koro bau-
turumbe gusu ene nuye yan Asbkanne guru, son no an guru, Dal-tid koro kangi sbikkasbima wa apa maka bine nen ne yakka sesbke eaikap, aige, sesbke bine nen ne yakka maka eaikap, Sbinuma tap okaibe ye ruwe ne e ki ikip Ku eraman
:
3.9-17.]
667
(ingar'aii,
nen ne yakka seshke eaikap asarare wa an apa e kore ash im), eani anak ne pon no kiroro koro,
orowa, Ku itak shikkasbiuia, aige, Ku reihei shomo esbikasbke nisa ruwe ne. Ingar'an, Satan koro iiwekari un utara, orowa, Yudea un utara shomo ne, koroka, shunge wa Yudea un utara ne kunak yaiporose utara orowa akore ash ruwe ne ingar'an, nei utara anak ne e chikiri kotchaketa koongami kuni ne Ku arakire kusu ne, orow'a, Kuani e omap ash an
;
10
11
12
nei utara eramande kusu ne na. Eani anak ne Ku yaiyupupu oma itak shikkasbima nisa ruwe ne gusu, nei sbirawande kuni gusu an ek kusbki pakibi orowa no, moshiri kata osbiroma utara shiruwande kuni ne, ingi-moshir'un utara kata ek kusbki pakibi orowa no e shisbire ash kusu ne na. Tunashino Ku ek ruwe ne nenka ika e koro sapa-umbe uk kuni ne, shiarikiUi no e koro wa an okaibe shikkashima yan. Kuani anak ne, Ku goro Kamui ashkanne
:
ambe Kuani
kenru onnaigeta, annokara iki guru ani ikusbpe ne kara, aige, shinunâ naa nei ushike wano shomo esoine arapa kusu ne: orowa, shinuma kata Ku goro Kamui kon reihei liembenj, Ku goro Kamui wâno
13
kando onnaige orowa no ran rok Ku goro Kamui koro macbiya reihei bemhein, yaikota Ku korope asbiri reihei hem hem Ku nuye kusu ne na. Kisara koro gur'anak ne karisia utara orun Eamat ye itak ambe
nu yan.
14
15
15
17
Orowa, Eaodikeia kotaii ta an karisia koro hauturumbe gusu ene nuye yan Nei a Amen, nei a oupeka newa sonep ne an paweteshu ki guru, nei a Kamui karape atpake an guru tap okaibe ye-bi e iki ikip Ku eraman, eani anak ne nam sliomo ne seisek shomo ne ruwe ne; eani nam bene seisek bene an kuni Ku kon rusui. Tambê gusu, eani anak ne tuwara wa seisek shomo
;
:
nam shomo ne wa gusu, Ku paroho wano e eatu ash kusu nena. Yaikota anak ne oteknu ne, aeoteknu ambe Ku goro wa eisbiramne ushike isam sekoro e ye gusu samata, yairamkoiki ambe e ne, yaisambene,
;
668
[3.
18-22. 4.
1-5.
18
pokashbe e ne, irapokkari guru e ne, sbiknak guru e guru e ne sekoro e eraiupeutek ruwe ne gusu oteknu guru e ne kuni ne abe ani aturu-sakte lôngani en orowa no bok kuni samata, eani yaimire wa e atusa yaiuikorosbma ambe sbomo anukara kuni ne retara amip bok kuni samata, ingara kuni ne e koro sbiki eusbi gusu an sbik kusuri bok kuni ne e
ne, atusa
:
19
20
*21
22
utara obitta Ku tambe gusu, opopmau keutura koro wa yaikokatpak yan. Ingar' an, nei apa samta Ku asb kane kikkik sbiri an inan guru ne yakka Ku bawe nu wa apa uiaka cbiki, otta Ku abun bine sbinuma tura no Ku ibe, orowa, sbinuma ka en tura no ibe kusu ne. Annokara iki guru anak ne en tui'a no Ku amset kata rok kuni Ku kore kusu ne, Kuani ne yakka annokara iki wa Ku goro Micbi tura no Sbinuma koro amset kata Ku rok koracbi ruwe ne. Kisara koro gur'anak ne karisia utara orun Kamat ye itak ambe nu yan.
onisbnisbi asb
ruwe
ne.
Ku omap
pakasbnu wa
Ku
sbirikik
ruwe ne
4 Ik.
1
Tap okaketa ku nukara, awa, ingar'an, kando otta amaka apa an, awa, bosbike no ku nu bawe anak ne en otta ye rappa koracbi an bawe ne, nei guru ene
bawasbi: Eteun rikin yan, yakun, okaketa betuku kusu ne okaibe e nukare asb na sekoro itak. Nani Karnat otta ku an: awa, ingar'an, Kando otta sbine amset aande wa an, orowa, nei amset kata sbinen a kane an ruwe ne auiset kata a guru otta ingara bike kongo-seki newa fure-meno otta ingara koracbi ne; orowa, nei amset pisbkaneketa sbine raiocbi an, nei ambe orun ingara bike analc ne sbiunin tama-num otta ingara koracbi ne ruwê ne na. Orowa, nei amset pisbkanegeta ine amset ikasbima botne amset okai nei amset kasbiketa retara amip utomecbiu ine ekasbi ikasbima botne ekasbi rok wa okai orowa, koro sapa Orowa, nei kata kongani sapa-umbe aunu ruwe ne. amset orowa no tammeru bene, bau bene, kamui-bum bene betuku nisa ruwe ne. Orowa, amset kotcbaketa
;
;
4.
6-11. 5.
1-3.]
C:i^9
arawan paraparase ratcbako an, nei ambe aiiak ne Karaui koro arawan Eaiiiat ne ruwe ne orowa, amset kotcbaketa konru-sbuma koracbi pekere pindoro atui an orowa, amset tmnugeta newa pisbkaneketa anak ne kotcbakegeta ne yakka osbmakegeta ne yakka sbikibi ani esbik ine sbiknu okaibe okai ruwe ne. Atpake an sbiknup anak ne sbisbi koberaye ruwe ne, otutannp anak ne pon-beko koberaye ruv^ê ne, re otutanup anak ne ainu nan kon ruwe ne, ine otutanup anak ne bopumba koran kapacbiri koberaye nisa ruwe ne. Orowa, nei ine sbiknu okaibe anak ne iwan tekkup range koro, okari ne yakka onnaige ne yakka sbikibi ari esbik ruwe ne orowa, tokap-to bene kunneAsbkanto bene sbini sbomoki no ene bawe oka-bi ne, Asbkaime, Asbkanne, nep ne yakka ki easbkai Utarapa ne Kamui, Sbinuma an nisa, orowa, an wa an, orowa, ek kusu ne na, aii itak. Orowa, nei ine sbiknu ol<aibe anak ne ainset kata a sbasbuisbiri pakno isbu Katnui otia ko-iraniye bembem ki, kooiipak beinbeio
:
10
ki,
koyaiiraige
bembem
ki cbiki, nei ine
ekasbi ikasbi-
11
hotne ekasbi anak ne amset kata a sbasbuisbiri pakuo isbu Karaui kotcbaketa bepokiusb wa otta ko-ongami bine nei amset kotcbaketa koro sapa-uinbe osura wa ene itak kusu ne-bi: Cbilvoro Utarapa ne cbikoro Kamui, Aokai anak ne iramyep bembem, aeoi'ipak-bi bembem, kiroro bembem koro kuin oupak Kauuii E ne ruwe ne: Aokai anak ne obitta no okaibe ne yakka kara, E kor'irenga gusu nei okaibe an wa akan nisa ruwe ne gasa ne na, sekoro itak.
ma
5 Ik.
Orowa, nei amset kata rok guru sbimon tekebe ta, osbike ne yakka osbmake ne yakka, anuye wa an kambi-sosb ku nukara, aige, arawan ban ani irani-
makaka ban aomare an luwe ne. Orowa, tan kambi-sosb pirasa wa nei ban pita kuni upak guru nen ne ruwe, ari an bawe ani bawe asbte sbine kiroroasbnu bauturumbe ku nukan
nisa.
Orowa, kando
670

oshiketa ne yakka, moshiri kata
[5.4-12.
4
5
lie yakka, moshiri pokta ne yakka, nei kambi-sosh pirasa bene ki orun ingara bene iki easbkai guru sbinen ka isam ruwe ne. Aige, nei kambi-sosb pirasa bene ki orun ingara bene ki kuni oupak guru anukara sbomoki nisa ruwe ne gusu, poron no ku cbisb nisa ruwe ne aine, nei a ekasbi un sbinen anak ne en otta ene itak-bi Iteki cbisb ingar'an Yuda keusbut ikiri un nei a Sbisbi, Dabid koro Sbinrit anak ne nei kambi-sosb newa koro awawan ban maka kuni ne annokara iki nisa ruwe ne, Orowa, nei amset tumta, nei ine sbiknu sekoro itak. okaibe tumta, nei ekasbi tumta araige okere koracbi an Pon-bitsuji cbikoikip ka nukara, aige, Sbinuma arawan kirawe koro, arawan sbikibi koro, nei ambe anak ingi-mosbiri ta apayere an Kamui koro arawan Earn at ne ruwe ne. Orowa, Sbinunna ek wa nei a amset kata rok guru koro teke wano nei ambe uk Aige, Sliinuma nei a kambi-sosb uk nisa ruwe ne. okere cbiki, nei ine sbiknu okaibe newa nei inen ikasbima wâ niu ne ekasbi anak ne pisbno range sbine koto bembem, Asbkanne utara koro inonno-itak ne senko ani aesbik wa an kongani don:iburi bembem koro wa, nei Pon-bitsuji Icotcbaketa bacbiripa nisa ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne asbiri sbinotcba Aokai anak ne nei kambi-sosb iki wa ene itak-bi
:
:
10
uk bembem iki, nei ban maka bembem iki Icuni oupakbe E ne ruwe ne inambe gusu ne yakun, Aokai anak ne araige an, awa, obitta no okai ainu ikiri wano bembem, parumbe wano bembem, utara wano bembem, mosbiri uirup wano bembem, E koro kemibi ani Kamui gusu utara bok nisa ruwe ne, aige, nei
:
11
12
utara ani cbikoro Kamui gusu Kamui otta yaisbieiaine, nei utara anak ne wangere utara ne kara Orowa, mosbiri kata epungine kusu ne gusu ne na ku ingara, aige, nei amset newa nei sbilmu okaibe newa nei ekashi utara newa okari ta inne no okai bauturumbe koro bawe ku inu; awa, nei utara pisbkiporo bi anak sen sen man man utara ne ruwe ne Araige an Pon-bitsuji bawe ani nei utara ene itak-bi
;
:

5.
13-14. 6. 1-5]
671
13
14
anak ne mondum newa aeoteknup newa wayashnu-bi newa kiroro newa aainukorobe newa arakuru newa sbinnunuki ambe newa koro kiini oupakbe Orowa, kando osbiketa an akara okaibe ne ruwe ne. ne yakka, mosbiri kata an akara okaibe ne yakka, niosbiri cboropoketa an akara okaibe ne yakka, atai kata an akara okaibe ne yakka, nei usbiketa an akara okaibe ne yakka obitta ene itak bawe ku inu nisa ruwe ne, x\uiset kata rokbe orun, samata, nei Pon-bitsuji obikoiliip orun ne yakka, otnsasbuisbiri wano otusasbuisiiiri pakno sbinnunuke ainbe an, aainukorobe Aige, nei an, birakuru an, epungine mondum an na. ari an ilak ani a ine shil^nu okaibe anak Amen Orowa, nei ekasbi utara bacbiripa itak nisa ruwe ne. wa koongami nisa ruwe ne.
cbikoikip
6 Ik. 1
Orowa, Pon-bitsuji cbikoikip anak ne nei arawan ban oma sbine ban sbirosb maka ambe ku nukara, awa, nei ita ine sbiknu okaibe un sbinep anak kamuibum nepkoro an bawe ani Ek yan ani an itak ani Orowa, ku nukara, awa, itak katu ku inu nisa.
ingar'an, sbine retara
umma
:
an,
;
aige,
kasbiketa o
guru anak ne sbine ku koro aine, sbinuma orun sapa umbe akore an na sbinuma anak annokara iki, samata, annokara iki kusbki gusu ek nisa ruwe ne
na.
3
4
Orowa, Sbinuma nei tutanu an ban sbirosb maka okere cbiki, nei tu ikinne an sbiknu okaibe Ek yan ani an itak ani ye bawe ku inu. Aige, naa sbine UQ:ima, fure umma oasbin nisa ruwe ne: orowa, nei umma kata o guru otta anak ne mosbiri ka wa ilomo uina bine utara utaspa uronnu gusu mondum akore: samata, sbinuma otta poro rangetam akore nisa ruwe ne na. Orowa, nei re otutanu an ban sbirosb Sbinuma nmka cbiki, nei re ikinne an sbiknu okaibe Ek yan ani an itak ani ye bawe ku inu. Awa, ingar'an, ku
672

nukara
;
[6. G-13.
10
11
chiki, shine kunne umma an aige, nei unima kata o guru anak ne koro teke ta pakarip kon ruwe ne. Orowa, nei ine shiknu okaibe tumuge wa ene ye shine denaria gusu mungi koraclii an hau ku nu shine chomba an, orowa, shine denaria gusu omungi aige, shum newa hat-tonoto iteki re chomba an na wende yan, sekoro itak. Orowa. nei ine otutanu an han shirosh Shinuma maka chiki, nei ine ikinne an shiknu okaibe Ek yan Awa, ingar'an, ku ani an itak ani ye hawe ku inu. nukara chiki shine aokashige uQima an aige, nei unima kata o guru an, reihei anak EAI ari an reihei ne ruwe ne awa, Hades anak ne shinuma kashirari nisa ruwe ne. Orowa, shinuma anak ne rangetam ani hemhem, keman ani hemhetn, uwetoita tashum ani hemhem, toi kata an niwen chikoikip ani hemhem ronnu kuni gusu, moshiri ebitta inep un shinep okkeu kashi mondum akore nisa ruwe ne na. Orowa nei ashikne ikinne an han shirosh Shinuma n:iaka chiki, yange set choropoketa okai Karaui itak gusu hemhem, iki paweteshu atnbe gusu hemhem aronnu utara kon ramat ku nukara awa, nei utara shiri poro hawe ani hawê ashte wa ene itak-hi Aa Esapane-iiishpa, ashkanne newa sonep, hembara pakno aokai anak ne moshiri kata oshiroma utara epeka chikoro kem gusu shomo koipishi wa ikemnu ya ? Orowa, pishno an nei utara otta retara mipihi akore nisa ruwe ne aige, naa pon no pakihi uturu, nei utara yaikota anak aronnu okere Ivorachi, tura no ikichi utara newa koro iriwak utara ne yakka aronnu pakihi auweomare pakno, shini kuni ne akashpaotte nisa
:
12
ruwe ne. Orowa,
nei
iwan ikinne an han shirosh Shinuma

;
13
poro shirishimoye an awa, tokap-chup anak ne nuuia ani akara kunne amip pakno kunne ne, samata, kunne-chup ebitta kem korachi ne akan nisa orowa, poro rera ani ashuyeshu3ê ita ichijiku chikuni anak ne koro fu nikaop hachirepa korachi, kando un nochiu toi kata hachiripa nisa ruwe ne na.
chiki,
;
maka
: :
6.
14-17. 7.
1-5.]
673
14
Aige,
nisa
15
16
kambi akokarakari iiei no kando akokarakari oiowa, obitta no okai nupuri newa repun shiri anak an ushike wano oyakta aarapare nisa ruwe ne. Orowa, moshiri esapane utara bembem, nishpane ntara hemheni, turai-koro utara esapane utara hemhem, oteknu utara hemhem, kiroroasbnu utara hemhem, pishno okai ausshiunere utara newa rengaine an monduin koro utara hemhem, poru oshiketa bene aine, nupuri un watara oshiketa bene yainuinak
;
17
Un kashiketa nupuri newa watara otta ene itak-hi hachiripa bine nei amset kata rokbe otta hemhem nei Pon-hitsuji iki kinrakarape otta heu:ihem un nuina wa un kore: inambe gusu ne yakun, nei utara gusu an poro kinrakara tobo ek an na, aige, bunna roshki eashkai ruwe he an ?
:
7 Ik. 1
Tap okaketa ku nukara

ka, atui kata ne yakka,
iteki
chiki moshiri kata ne yaknep chikuni kata ne yakka
2
3
rera ash kuni ne, moshiri koro ine shikkiu ta roshki wa moshiri koro ine rera shikkasbima hauturumbe inep ku nukara. Orowa, ishu Kamui koro ban shirosh koro wa ochuka un hetuku naa shine
awa, sbinuma poro bawe newa wende kuni kiroro akoropare ine hauturumbe oriin bawe ashte wa ene itak-bi Chi utara anak ne chikoro Kamui koro ausshiune utara keputuru ta shirosh omare shonôki pakno, toitoi bene, atui bene, chikuni bene iteki wende yan, ari itak. Orowa, nei shirosh aomare utara apisbki ikiri ku nu nisa. Isiaeru un ntara san pishno okai uirup otta shirosh aomare utara anak ne shi sen nin ne ainu ikasbima ju-shi man nin ne ainu ne ruwe ne
hauturumbe ku nukara
ani, otta toitoi
newa
atui
na.
Yuda
ichi
ikiri
man
Euben
ichi
man
otta tu sen nin ne ainu ikasbima shine nin ne ainu shirosh aomare ikiri otta tu sen nin ne ainu ikasbima shine nin ne ainu shirosh aomare
:: :
674
[7. 6-12.
icbi
Gad ikiri otta tu sen niii ne ainu man nin ne ainu shirosh aomare
ikashiiua sbine
Aser ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine nian nin ne ainu shirosh aomare Neptareim ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare Manasse ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare Simeon ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare: Rebi ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare Issakar ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aoa:iare Zaburon ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare Yosep ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare Benyamin ikiri otta tu sen nin ne ainu ikashima shine ichi man nin ne ainu shirosh aomare nisa rawe
ichi
:
ne na.
9
Tap okaketa ku nukara,

okai moshiri uirup orowa no
aige, ingar'an,
obitta
no
hembem, nep ainu shinrit ikiri orowa no hembem, nep utara orowa no hembem, nep itak ani ye utara orowa no hembem, nen ne yakka pishki eaikap pakno an
an:iip
newa
10
shiri inne utara, retara mi, teke otta shuro chikuni koro wa nei amset Pon-hitsuji kotcbaketa rosbki wa okai-hi ka
nukara
itak-bi
:
Nei
orowa, nei utara poro hawe ashte wa ene amset kata rok chikoro Kamui otta
Pon-bitsnji otta
hembem,
11
hembem
kasbiobiuki
ambe
Orowa, obitta no okai Kamui hauturumbe anak ne nei amset newa ekasbi utara newa nei shilmu okaibe pisbkanigeta rosbki wa okai rawe ne aige, amset kotcbaketa sbirikamu wa Kamui ko-ongami
an na,
ari itak.
;
12
bine ene itak-bi Amen Anunuke ambe bene, arakuru bene, wayashnu ambe bene, yaiiraige ambe bene,
:
aeoripak ambe bene, tumashnu ambe newa kiroro anak ne shashuisbiri wano shashuisbiri pakno chikoro
7.
13-17. 8.
1-4.]
675
13
14
Amen, ari itak nisa mwe ne. otta an na. Orowa, nei ekashi un shinen aiiak ne en orun ese wa ene itak-hi Ketara araip ani utomchiure wa okai tapan utara hunna rawe, samata, bunak wa araki an Shinunia ofcta ene ku itak-hi: utara ne ruwe he an Aige, en otta Ku kon nishpa, aoka eraman. shiniima ene itak-hi Tap okai utara anak ne poro aeramchuptekbe wano oashippa utara ne, aine, koro
Kamui
'?
15
mipihi farayepa wa Pon-hitsuji koro kein oshiketa retaraka nisa ruwe ne. Tambe gusu nei utara anak
16
17
ne Kamui arasefc kotchaketa okai aige, Shinuma kora kenra ta okai bine tokap-to ta ne yakka kunne-to ta ne yakka Shinuma otta yaishieiwangere ruwe ne: orowa, nei amset kata rokbe anak ne nei utara kashiketa koro kash pirasa kusu ne na. Orowa, nei utara tewa no naa shomo ibe rusui, naa shomo iku rasni samata, tokap chup ne yakka seisek-mau ne yakka nei utara kataêpeka shomoki kusu ne inambe gusu ne yakun, nei amset oshiketa an Pon-hitsuji anak ne nei utara epungine kusu ne, aige, inotu oma wakka purupurnge-i tara wa ani kusu ne: orowa Kamui anak ne obitta no okai nupe nei utara koro shiki wano piruba wa isamka kusu ne na.
;
;
:
8 Ik.
1
Orowa,
nei
maka
2
chiki,
arawan ikinne an ban shirosb Shinuma shine ichi ji kan nimara pakihi pakno
kanclo onnaige mo no an ruwe ne. Orosama, Kamui kotchaketa roshki nei arawan hauturumbe ku nukara; awa, nei hauturumbe otta ai-awan rappa akore nisa
ruwe ne. Orowa, otta senko uhuyeka kuni kongani op koro moshima an hauturumbe ek wa yange set samaketa ash nisa ruwe ne orowa, obitta no okai Ashkanne utara koro inonno-itak tura amset kotchaketa an nei kongani yange-set kashiketa iyo kuni gusu poron no an senko anak nei hauturumbe akore ruwe ne. Aige, nei senko shupuya anak ne ashkanne utara koro
;
676
inonno-itak
5

tura
nei
[8. 5-13.
Kamui kotchake orun

shine bautiirumbe
rikin nisa
hauturumbe Ivoro teke wano ruwe ne. Orowa

;
yange
aine,
set
oma abe
kamui-bum
nei senko-op iik aige, nei ani shikte wa sbiri kata osura aD, bawe an, imeru an, orowa, shine
anak ne
shirishimo3'e an.
Orowa, nei arawan rappa koro arawaii hauturumbe anak ne rappa rekte gusu yai-etokooiki nisa ruwe ne.
Orowa, hoshiki no an ap rekte, aige, keni ukopoye kaukau newa abe an, awa, nei ambe mosbiri kata aosurupa orowa mosbiri re sereke ubuye wa isam, chikuni re sereke ubuye wa isara, samata, obitta no okai shiunin mun ubuye wa isan:i ruwe ne na. Orowa, tatanu an bautarumbe anak ne rekte, aige,
:
10
abe gusu paraparase poro nupuri nepkoro ambe atui on n aige un aeyapkiri orowa, atui re sereke kem ne akara aige, atui oshiketa okai inotu korope re sereke rai orowa, chip re sereke aisamka nisa ruwe ne. Orowa, re ikinne an hauturumbe rekte, aio;e, ratcbako paraparase korachi an poro nochiu kando
:
orowa no
11
bachiri, aine, nei
ambe
pet re sereke
;
newa
wakka purupuruge-i kata
bachiri
nei nochiu reihei

:
12
13
anak ne Inchin ari aporose ruwe ne orowa, wakka aige, nei wal^ka re sereke anak ne inchin ne akara gusu inne ainu raipa, nei wakka sbiu ne akan nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, ine ikinne an hauturumbe rekte, aige, tokap chup re sereke, kunne chup re sereke, nochiu re sereke aepeka tambe anak ne nei re sereke akunnere bine tokap-to re sereke gusu shomo nupeki at, samata, kunne-to shem korachi ne kuni gusu ne na. Orowa, ku nukara, awa, kando noshke bopumba shiriki an shine kapa.chiri poro bawe ani ene ene ye ambe ku inu: ISiaa okaketa bumi ashte Ivusu ne nei re hauturumbe koro rappa koro moshima an bawe
;
;
gusu mosbiri kata oshiroma utara eyaisambepokash, eyaisambepokash, eyaisambepokash bumi.
;:
9. 1-11-]

9
Ik.
677
Orowa, ashilcne ikinne an haiiturainbe rekte, aioê, kando orowa no moshiri kata bacbiri awa, shiDuiiia oran nei asau}a sak no an sbui gusu an kangi akore nisa riiwe ne Orowa, sbinmna nei asania sak no an shui maka aine, poro sokot wano shupuya rikin korachi, nei sbui orowa no sbupujâ rikin nisa rawe ne orowa, nei sbui wano lietuku sbupuya gusu tokap-cbup newa rera-raau akunnere an na. Orowa, nei sbupuya orowa no mosbiri eun patta oasbip aige, mosbiri kata an sasori kiroro koro wa ok'ai nei no, kiroro alvore nisa ruwe ne. Awa, toi kata an mun bene, nep sbiunin kina bene, nep cbikushine Dochiu
; ;
8
9
ni bene, iteki kowende kuni ne akasbpaotte, koroka, ouse koro keputuru ta Kanuii ban sbirosb sbomo aonmre ainu utara patek iwende kuni ne akaslipaotte nisa riiwe ne. Orowa, iteki nei utara ronnu kuni ne akore, koroka, asbikne chup uturu aramusliitnere kuni nep ne aige, ani aeramusbitnere ambe anak ne sasori ainu kopiuki nepkor'an aeramusbitne ambe ne ruwe ne. Orowa, nei tobo uturuta ainu utara anak ne rai kuni ambe bunara, koroka, oara sbomo rai-i apa rai an rusui, koroka, rai ambe anak ne nei utara wano kira kusu ne. Orowa, nei patta katuhu anak ne tumi gusu sbipini okere umma ukoberaye ruwe ne; aige, sapaba kasbiketa kongarji sapa-umbe nepkoro ambe okai, nanubu anak ainu nan ukoracbi nep. Koro otop
:
anak ne sbiwentep
otopibi nepkoro ne, nimaki
sbisbi cbikoikip ukoracbi
an ap ne I'uwe
;
ne.
anak Orowa,
nei utara rerara-kotukbe koro, yaiyara-kaiii nepkor'an rerara-kotukbe ne ruwe ne tekkup bumi anak ne nisbinda bumi koracbi nep, tumi gusu inne umma
10
11
pasb bum ulvoracbi ne ruwe ne. Orowa, sasori saraba ukoracbi an saraba koro wa ai oma orowa, asbikne cbup uturuta ainu utara wende kuni gusu an kiroro kon ruwe ne. Orowa, nei utaia okkeu kasbita an sapanep anak ne asam-sak sbui koro bauturumbe ne Hebraios un itak ne cbiki kon reibei
; ;
678

Abaddon ne ruwe
i\e
[9.12-21.
12
13
14
15
ne, Herenes un itak ani aye cbiki ruwe ne. Atpake an aeyaisarabepokashbe aokere, inâr'an, tap okake naa tu aeyaisambepokasbbe an na. Orowa, iwan ikinne an hauturuint)e rekte, aige, Kamui kotchaketa an kongani yange-set koro kirau wano an sbine ban ku inu, nei a hawe anak ne nei rappa koro hauturambe otta ene itak-hi Nei poro Eaprates pefc ta atiipetupe wa okai ine bautiiruiiibe pita yan ari itak. Orowa, ainu iitara re sereke ronnu
Aporrion
kuni ne, shine

pa, aetokooiki
16
17
ji kan, sbine to, shine chup, shine okai nei ine bauturumbe apita nisa ruwe ne. Orowa, umnia o tumi-koro utara topaba pisbki-bi anak ne tu sbuine an man-man ne ruwe ne nei pisbki-bi ku inu nisa ruwe ne na. Orowa, tap koracbi nei anukarape otta nei umma ku nukara, aige, kasbiketa o utara anak ne abe irobo newa sbiunin iroho newa iwau irobo newa an rerara-kotukbe koro
ichi
wa
18
19
20
umma sapaba anak ne shisbi sapaba ukoberaye orowa koro parobo orowa no abe newa sbupuya newa iwau oasbip nisa ruwe ne. Tap okai re shirikikbe ani, nei okaibe koro paro orowa no oasbippa abe newa sbupuya newa iwau ani, ainn utara re sereke aronnu nisa ruwe ne. Inambe gusu ne yakun, nei umma koro kiroro anak ne koro parobo newa saraba ta an rawe ne koro saraba anak okokko koracbi ne wa sapaba kon ruwe ne gusu ne na, aige, nei ambe ani iwende ki ruwe ne. Orowa, tan shirikikbe gusu shomo aronnu moshima okai uirup utara anak ne koro teke ani iki ikip gusu, nitne kamai hemhem,
awa,
;
:
21
sbirokani potokipotoki-noka tiembem, shuma potoki-noka hemhem, chikuni potoki-noka hemhem, shomo koongami kuni ne yaikokatpak shomoki nisa ruwe ne nei okaibe anak ingara eaikap, nu eaikap, apkash eaikapbe ne samata, nei utara anak ne koro kewe-ukbe gusu, koro esaman-ikip gusu, iki boiyop gusu, ikka ambe gusu shomo eyaikokatpak
kongani
potoki-noka
hemhem,
noka hemhem, shiunin-kani
nisa
ruwe
ne.
10. 1-10.]

10 Ik.
679
2 3
Orowa, lai nukara cbiki, nishkuru iitoincbiure wa an kando orowa no ran shine haiiturunibe an awa, koro sapa kata raiochi an, koro nanu tokap-chup nepkoro an, chikiri anak abe ikusbpe ukoberaye ruwe ne aige, koro teke otta sbine pon kambi-sosb pirasa wa an ruwe ne orowa, sbinuma anak ne koro sbinion
;
kema
atui kata ande, orowa, bariki

;
kema
:
toitoi
kata
ande nisa ruwe ne aige, sbisbi bawe asbte koracbi sbinuma poro bawe ani bawe asbte aine, sbinuma bawe asbte cbiki, nei arawân kamui-bum anak ne Orowa, nei arawan koro bawe sange nisa ruwe ne. kamui-bum koro bawe sange okere cbiki ku nuye kuni ku ramu: awa, kando orowa no an ene itak Nei arawan kamui-bum sange orusbpe bawe ku nu Orowa atui kata bembem esbina wa iteki nuye yan. toitoi kata bembem asb wa an ku nu1<ara bauturumbe anak ne kando eun l<oro sbimon teke puni bine, kando newa kando osbiketa nep okaibe ne yakka, mosbiri newa^nosbiri osbiketa ne yakka, atui newa atui osbiketa ne yakka lâra wa otusasbuisbiri wano otusasbuisbiri pakno an Kamui epeka ye wa, tewa no poka pakibi isam kusn ne ari sbiyuppa no ekambakbe koroka, nei arawan ikinne an bauiki nisa ruwe ne turunjbe koro bawe an tobo ta, sbinuma rekte etokooiki an ita, koro uweingara utara ne ussbiune guru orun eramande pirika sbongo an koracbi, Kamui Orowâ, kando wano koro mukkep aokere ruwe ne. an ku nu bawe sbui en otLa itak sbiri ku inu, ene itak-bi Arapa wa atui newa toitoi kata asb wa an bauturumbe koro teke ta apirasa wa an kambi-sosh uk yan, ari itak. Orowa, nei bauturumbe otta ku arapa wa nei pon kambi-sosb en kore kuni ku ye. Uk wa isam Aige, sbinuma en orun ene itak-bi pakno ibe yan aine, nei ambe e koro boni sbiu ne
:
10
kara, korol<a, e paro onnaigeta soyai-ninge pakno topembe ne kusu ne, ari itak. Orowa, kuani nei bauturumbe koro teke wano nei pon kambi-sosb ku uk
680
bine

;
[10.
H. 11.
1-8.
11
isaiii pakno ku ibe avva, ku paro gusu soyai-ninge pakno topembe ne aige, nei ambe ibe olcere chiki ku boni anak ne sbiu ne akan nisa mwe ne. Orowa, nei iitara en otta ene itak-bi Aokai anak ne inne utara nevva nirup nevva parumbe newa niosbiri sbilvkasbima utara newa epeka uweingara ki kusu ne na, ari itak.
:
:
11 Ik.
1
Orowa, kanni nepkor'an sbine rapembe a en kore aige, sbinen en orun ene itak-hi Hopuni wa Kamui kora kenru newa yange set newa nei kenru osbiketa ongami utara newa pakari yan. Orowa. nei lienru soige an niimdara mosbima no an wa iteki pakari yan nei ambe anak ne mosbiii uirup otta akore nisa ruwe ne gusu ne na orowa, nei asbkanne macbiya anak ne tii cbup ikasbima tu botne cbup ukuruta aotereke kusu ne na. Orowa, Ku goro tu pawetesbu ki utara anak ne bai ani akara ainip mi wa iwan sbine wan botne to newa re botne to uturuta uweingara kuni akore kusu ne. Tap utara anak' ne niosbiri koro Utarapa kotc'naketa rosbki wa nei tu kanran cbikuni newa nei tu ratcbako ne ruwe ne Orowa, nei utara iwende rusui guru an cbilî, koro paro wano abe oasbin bine nei epokba utara isamka nen ne yakka nei utara iwende rusui guru an kusu ne a cbiki tap koracbi araige kusu ne kunip ne ruwe ne. Uweingara ki tobo uturuta iteki apto asb kuni ne kando sesbke kiroro nei utara kon ruwe ne: sanmta, wakka kem ne kara kuni l<iroro an, rengaine kanna-kanna iki rusui nei no obitta no okai sbirikikbe ani mosbiri epeka kiroro kon ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne koro iki pawetesbu ambe okere cbiki, nei asam-sak usbike wano berasbi ek cbikoikip anak tura no tumi-koro bine annokara wa ronnu kusu ne. Orowa, koro kaise anak ne nei poro macbiya un paruru ta an, ramat oma itak ani nei ambe aporose cbiki Sodom newa Ecbipt ari ayep ne, nei usbiketa nei utara koro Utarapa utasa cbikuni otta akungi kokiknisa
:
:
11.9-18.]
EKA.MBAKBE OMA KAMBI.
6S1
kik nisa ruwe

ikiri
ine
iie. Orowa, moshiri uirup newa ainu newa parambe newa tuinuge un utara anak ne to e emko utumta nei kaise orun iiigara, aine,
10
11
12
13
orun aomare kani ne iki kusu ne na. Orowa, moshiri kata oshiroma utara anak ne nei okaaige, utasbpa ibe gusa nupetne wa yaikopuntek iiiambe gusu ne yakun. tan eikrap korara kusu ne tu uvveingarape moshiri kata oshiroma utara panakte Orowa, to e emko e ine to nisa ruwe ne gusu ne na. an chiki, Kamui inotu oma heisepa nei onnaige un ahun, aige, nei utara anak kema kata roshki awa, ingara utara anak ne shi no ishitoma nisa ruwe ne. Aine, nei utara otta ye kando orowa no an poro hawe Aige, nei anu wa ene itak-hi Eteun rikiu yan. utara nishkuru onnaige ahup bine kando orun rikin, awa, epolvba utara nei ambe nukan nisa ruwe ne na. Nei pakihi ta poro shirishimoye an, aine, machiya wan sereke hokush orowa, shichi sen nin ne ainu ne awa, mosbima okai a shirishimoye gusu aronnu utara anak ne kimatek bine kando koro Kamui ramye
iteki tashiri
;
; ;
:
nisa
ruwe
ne.
:
14
15
ikinne an aeyaisambepoiâsbbe aokere ingar' an, nei re ikinne an aeyaisambepokasbbe tunashino ek na. Orowa, nei arawan ikinne an bauturumbe rappa rekte aige, kando onnaigeta poro hawe hetuku wa
;
Tu
16
17
18
Moshiri esapane kuni ambe anak ne chikoro Utarapa newa Shinuma koro Kiristo korobe ne akara awa, Shinuma ramma-ramma pakno esapane kusu ne na. Orowa, koro amset kata Kamui kotcbaUeta rok kane okai nei inen ikashima botne ekasbi utara koro nan kata hachiripa bine Kamui koongami bine ene itak-hi Aa Nep ne yakka ki eashkai, an wa an, an nisa Utarapa ne Kamui, chi Aokai utara anak ne E koyaiiraige ash ruwe ne anak ne E koro poro kiroro uina wa esapane iki nisa ruwe ne gusu ne na. Orowa, moshiri uirup irushka, aine, E iki irushka ambe hetuku an, sauiata, rai an
ene itak-hi
:
utara akoipislii kuni pakihi
hemhem,
koro uitek
682
[11.19.-12.1-7.
19
utara ne uweingara utara otta ne yakka, ashkanne utara otta ne yakka, E reihei kooripak pon guru bene poro guru bene otta pummaha koropare laini pakihi ne yakka ek an na orowa, moshiri koisamka utara isamka kuni pakibi ka ek an ruwe ne na, ari itak, Orowa, kando osbiketa an Kamui kora kenru asarare nisa awa, Sbinuma kora kenru onnaigeta Sbinuma koro aeuitaknu o shuop anukara aine, imeru newa, bawe iiewa, kamui-bum newa, shine sbirisbimoye newa, poro kaukau newa betuku nisa ruwe ne.
;
; :
12 Ik.
1
2
3
Orowa, poro sbirosb kando osbilêta anukara tokap cbup ani yaitomcbiure sbiwentep ne, kema pokta kunne-cbup an, sapa kata tu ikasbima wan nocbiu oma sapa-umbe an awa, nei sbiwentep sbinnaikat iyeunu wa an na aige, sbinuma po sbikore gusu, bekatu gusu an ikunuu gusu bawe asbte ruwe Orowa, naa sbine sbirosb kando osbiketa anune. kara awa, ingar'an, arawan sapaba newa wan kirawe koro sbine poro fure kinasbutunguru an, aige, koro sapaba kata arawan inaoru aunu wa an ruwe ne. Orowa, sbinuma koro saraba anak ne kando o nocbiu re sereke nimba wa mosbiri kata osurupa nisa ruwe ne aige, nei kinasbutumbe anak tane po sbikore kusbki sbiwentep kotcbalêta asb awa, bekatu yakun koro Aine, nei sbiaiai ibe wa isamka kuni gusu ne na. wentep anak ne yaiyan-kani kan-ni ani obitta no okai mosbiri uirup epungine kuni gusu a,n okkai pobo, ainu awa, koro aiai Kamui orun, pobo, sbikore nisa Kamui l<oro amset rikna ebekem nisa ruwe ne. Orowa, nei sbiwentep anak ne iwan sbine wan botne to ikasbima ine botne to uturu aioresbpa kuni ne, nup osbiketa Kamui sbipini okere usbike orun kokira
;
:
nisa
ruwe ne. Orowa, kando osbiketa tumi an

;
Mikaeru newa
koro uitek utara kinasbutunguru tura ukotumikoro gusu paye awa, kinasbutunguru anak ne koro uitek
12. 8-17.]

ruwe ne
;
683
8
9
ntara tura tumikon nisa

saraata,
nei
i
wano kando
10
11
12
13
14
15
16
17
kuni nshiketa ka isam ruwe kinasbiitunguru, nei fusbko okokko, nei Satan bene nitne kainui bene aii an reibei ani aporose ingi-njosbiri uirnp kokandama ambe anak ne aetopara mosbiri sbirilâta pakno aetopara, koro uitek utara ukotura Orowa, kando osbiketa aetopan nisa ruwe ne na. poro bawe ku nu, aige, ene itak-bi Tane anak ne kasbiobiuki ambe newa, kiroro newa, cbikoro Kamui mosbiri newa, Sbinuma koro Kiristo koro mondum newa ek wa an ruwe ne inambe gusu i.e yakun, tokap-to ta bene, kunne-to ta bene cbikoro Kamui tek-samata cbikoro iriwak utara eiyonnupba ki i3'onnupbap anak ne aetopan nisa ruwe ne giisu ne na. Orowa, sbinuma utara nei Pon-bitsuji koro kem ankiisbkerai gusu, orowa, koro pawêtesbu ki itak an gusu nei ambe annokan nisa ruwe ne orowa, rai oro pakno ne yakka koro inotu sbomo oniap ruv/e ne. Tambe gusu, aa kando newa kando otta okai utara, nupetne van. Mosbiri newa atui newa yaisambepokasb bumi Inambe gusu ne yakun, nitne kamui anak ne irukai patek okai kuni aixibe eraman wa sbi no irushka bine ecbi oiota san wa an ruwe ne gusu ne na. Orowa, mosbiri eim aetopara wa an kunak nei kinasbutunguru nukara cbiki, nei ainu polio sbikore sbiwentep kesbke nisa ruwe ne. Orowa, sbiwentep anak ne nei kinasbutunguru koro nan wano kira wa sbine pakibi newa inne pakibi newa pakibi nimaraba newa uturuta otta aioresbpa kuni gusu an nup oriin bopumba kuni ne poro kapacbiri tel^kup tuppisb akore nisa ruwe ne. Awa, sbiwentep nai cbiwe gusu amomka wa aisamka kuni ne, nei kinasbutunguru anak ne koro parobo orowa no pet koracbi wakka sbinuma osbmake oasbinge nisa ruwe ne. Awa, toitoi nei sbiwentep ikasbiu, aige, toitoi anak koro paro maka bine kinasbutunguru yaikota koro paro orowa no oasbinge pet ruki nisa ruwe ne. Orowa, kinasbutungjuru anak
;
:
aige, ash eaikap, osbiketa nei ambe okai ne na. Orowa, nei poro
684
[13.1-8.
ne nei shiwentep epeka irusbka, aige, Karaui ikasbpaotte shikkasbima wa Yesu iki pawetosbu ambe koro mosbima okai nei shiwentep koro san-ikiri epeka kotumikoro gusu arapa nisa rawe ne orowa, nei ambe atui-sam kata asb kane an na.
:
13 Ik.
1
Orowa, wan kirawe newa arawan sapaba koro sbine chikoikip atui orowa no oasbin ambe ku nukai'a, awa, koro kirawe kata wan inaoru okai, samata, koro
12
Kamui koatcba reibei oka ruwe ne. Aine nnkara cbikoikip anak ne byo cbikoikip nepkoro ambe ne, cbikiri anak chiramantep korobe ukoberaye, koro paro anak ne sbisbi koro paro koracbi nep orowa, nei kinasbutungura anak ne yaikota koro kiroro newa amset newa poro mondum newa sbinuma Orowa, sbine sapaba ofcta koropare nisa ruwe ne. anak ne ekot knni pakno araige nepkor'an, awa, araige kuni gusu an akosbirikik ushike tuk nisa aige,
sapa kata
lû
:
mosbiri uirup ebitta nei cbikoikip koenusbkari orowa, utara anak ne kinasbutungura koongami, nei cbikoikip orun koro mondum kore nisa ruwe ne gusu ne na aine, utara anak ne chikoikip koongami wa ene Chikoikip ukoberaye guru inan guru ne ya? itak-hi Sbinuma epeka kotumi-koro eashkai guru nen ne ya? Orowa, porobe newa Kamui koatcba ambe ari itak. newa ye kuni paroho shinunna otta akore orosaraa, sbinuma tu cbup ikasbinm tu botne cbup uturu pakno an kuni mondum akore nisa ruwe ne. Orowa, shi;
ne Kamui epeka bemhem, Kamui kon epeka bemhem, Kamui koro kash epeka hemhem, kando oshiketa osbiroma utara epeka bemhem koatcba ambe ye gusu koro paro maka ruwe ne. Orowa, sbinuma anak ne asbkanne utara epeka kotumi-koro wa annokara kuni gusu akore nisa samata,
numa anak
reibei
pishno okai ainu ikiri newa utara newa parumbe newa moshiri uirup newa koro okkeu kashi mondum akore nisa ruwe ne na. Orowa, mosbiri asamaha aande i
13. 9-18-]
685
otta araige Pon-hitsuji chikoikip koro inotu oiiia
kam-
bi-sosh kata Icon reihei shonio anuye wa an moshiri kata oshiroma utara obitta shinuma Icooiigauii kusu
10
Kisara koro guru an cbiki, nei guru anak nu ne. Teke pasbte guru an yakun, teke apasbte kusu yan. ne: rangetam ani raige guru an yakun, rangetani ani Tata otta ashkanne utara iki yaiyuaraige kusu ne.
pupu arabe newa

11
eishokor-i an ruvve ne.
12
13
14
orowa no oasbin sbiriki naa sbine cbikoikip ku nukara awa, pon bitsuji cbikoikip nepkor' an tu kirawe koro, aige, kinasbutunguru koracbi itak Orowa, sbinuma anak nei atpake an nisa ruwe ne. cbikoikip koro mondum sbinu!na kotcbake ta eiwange ruwe ne. Orowa, niosbiri newa mosbiri kata osbiroma utara nei a raige kuni pakno kosbirikik an usbike tuk atpake an chikoikip koongamire nisa ruwe ne. Oi'owa, sbinuma poro shirosb iki, utara kotcbaketa kando orowa no toi kata eun abe rapte pakno poka Aige, nei cbikoikip kotcbaketa iki kuni kusu ne. akire kuni gusu an sbirosb ankusbkerai sbinuma anak
Orowa,
toitoi
;
15
ne mosbiri kata osbiroma utara kokandama nei a rangetam esbirikik piri koro wa sbiknu cbikoikip gusu nokaba kara kuni ne mosbiri kata osbiroma Orowa, nei cbikoikip koro utara otta ye ruwe ne. nokaba anak ne itak sange bembem ki, cbikoikip nokaba sbomo koongami utara obitta aronnu bembem
;
16
17
18
kuni ne, otta inotu akore, cbikoikip nokaba otta poka inotu akore nisa ruwe ne. Orowa, obitta no okai utara, pon guru ne yakka, poro guru ne yakka, oteknu guru ne yakka, otek-sak guru ne yakka, rengaine an mondum koro guru ne yakka, aussbiunere guru ne yakka, koro sbimon tek kata bene koro keputuru kata bene sbirosb aomare kuni ne sbinuma orowa, nei sbirosb, nei cbikoikip kon iki ruwe ne reihei bene kon reihei koro pisbki sbirosb bene koro guru mosbima, inan guru ne yakka bok bembem Id Ted a eiyok bembem ki eaikap kuni ne kan ruwe ne. wayashnu an:ibe an na. Eramusb guru anak ne nei nei ambe cbikoikip koro pisbki sbirosli pisbki yan
ki
; ;
686
[14. 1-7.
11 ei
anak ne ainu koro pisbki ne ruwe ne gasu lie na aige, ainu koro pishki shirosb anak ne re shine wan hot newa iwanbe ikashima re hotne ne rnwe ne.
:
14 Ik.
1
Orowa, kn
niikara, awa, ingar'an, Zion nupuri kata
nei Pon-hitsuji ash shiriki, orowa, koro Ueputura ta Shinnma kon reibei henjhem, koro Michi kon reihei
hembem anuye wa an ju-shi-nmn nin ne ainu ikashima sbi-sen nin ne ainu Shinuma tiira roshki wa okai
2
Orowa, inne wakka huunbi korachi, poro kashiri. mui-hmn korachi, kando wano san bavve ku nu ku nil hawe anak ne koto rekte utara koro koto rekte wa humi ashte hawehe nei no an riiwe ne orowa, nei
:
utara anak ne ashiripe noine an yairap nei amset kotchaketa newa ine shiknu okaibe newa nei ekashi
kotcbaketa newa ki rawe ne aige, inosbiri orowa no abok nei ju-shi-man nin ne ainu ikashima sbi-sen nin ne ainu moshima nei jâirap eyaihannokkara eashkai guru isam ruwe ne. Tan okai utara anak ne shiwentep tura sbomo yaituru-usbte ruwe ne shiwentep eramusbkare utara ne ruwe ne gusu ne na. Tan utara anak nei Pon-bitsuji inanta oman yakka nei osb paye utara ne. Tan utara anak Kamui gusu hembem, Pon-bitsuji gusu hembem, aro bosbiki no okai kunip ne kuni gusu ainu tumuge orowa no abok utara ne ruv/e ne. Orowa, nei utara koro parobo oshiketa shunge sbomo anukara turu-sak utara ne
:
ruwe ne na. Orowa, otusasbuisbiri pakno an
pirika shongo koro bine moshiri kata osbiroma utara otta, obitta no okai jBOsbiri uirup otta hembem, ainu ikiri otta hembem, parumbe otta hembem, utara otta hembem eupaskuma kuni gusu an kando tumugeta hopumba naa shine
bauturumbe ku nukara
7
hawe
ma
Kamui koishitoma wa Shinuaui ene itak-bi reika yan Shinuma koipishi am]:)e iki kuni pakibi
: ;
awa, shinuma anak ne poro
ek an ruwe ne gusu ne na
orowa, kando
newa
toitoi

14. 8-15.]
687
10
atui newa wakka purupuruge-i iiewa kara Kamui koongami yan, ari itak. Orowa, naa shine, iiaa otutaiiu an bauturnmbe nei Hokusb okere, okaibe okake ek wa ene itak-bi: koro boiyo gusu an irushka auibe on:ia tonoto orowa no obitta no okai niosbiri uirup ikure nei poro Babironia anak hokusb okere an na, ari ifcak. Orowa, naa shine hautarumbe, nei re ikinne an ap anak ne, nei utara okake ek wa poro hawe ani ene Inan guru ne yakka nei a chikoikip newa itak-bi koro nokaha newa koongami bene ki, koro keputuru ta bene koro tekehe ta bene chikoikip koro shiroshi aomare yakim, nei guru analc chiukopoye shomoki no etoko-a-oiki wa an okere Shinuma irushka anrbe oma itangi, Kaniui kinrakarape oraa tonoto iku ne yakka iki kusu ne orowa, ashkanne hauturambe shik-samata
newa
newa
11
nei
Pon-hitsoji
shik-samata newa abe newa

:
12
13
14
15
iwau ani apanakte kusu ne orowa, akore panakte ainbe gusu an shupuya anak ne otusashuisbiri pakno aige, nei chikoikip newa koro noka rikin kusu ne newa koongami utara, kon reiiiei ne shirosh akore utara anak ne, nei utara anak tolcap to ta ne yakka kunne to ta ne yakka shini eaikap ruwe ne. Kamui ikasbpaotte newa Yesu gusu an eishokor-i newa sbikkashima utara otta, tata otta yaiyupupu anibe an na. Orowa, kando orowa no an ene itak hawe ku inu Nuye yan, tewa no Utarapa oshiketa ekot w'a rai an utara anak ne shinnunuke ne ruwe un, ari Banât itak, nei utara anak koro monraige-i otta eshini kuni gusu ne na koro iki ikip nei utara oshi arapa ruwe ne gusu ne na. Orowa, ku nukara, awa, ingar'an, shine retara nishkuru an aige, nei nishkuru kata ainu poho nepkoro an kat koro shine guru a kane an ambe an, koro sapa kata kongani sapa-umbe an, koro tekehe ta Orowa, naa shine hautueen iyopbe kon ruwe ne.
; : :
rumbe Kamui kora

kuru
Icata o
:
lênru
wano
soine bine nei nish-
ene itak-bi
kane an ambe orun poro hawe ashte wa E koro iyopbe omare wa nange yan
688
EK4MBAKBE OMA KAMBI.

;
[14.16-20. 15.1-3.
16
Dange kiini gusu an pakihi ek an moshiri kata an anange kiinip chi kashpa ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei nishkuru kata o ambe anak ne moshiri kata koro
iyopbe oinare
;
aige, moshiri
anange.
17
18
Orowa, naa moshima an hauturumbe kando oshiketa an Kamui kora kenru orowa no soine nisa, shinuma ne j'akka een i3'0pbe koro. Orowa, naa shine hauturumbe yange-sefc orowa no oashin, shinuma anak abe epeka mondum kon ruwe ne awa, shinuma anak ne poro hawe ani nei een iyopbe koro
;
19
20
koro een iyopbe omande moshiri pungara oma push uina yan koro hat chi okere ruwe ne gusu ne na. Orowa, nei hauturumbe moshiri eun koro iyopbe omare, aine, moshiri pungara op icha bine Kamui kinrakara hat nishu, nei poro nishu otta omare nisa ruwe ne. Orowa, nei hat nishu anak ne machiya soigeta aotereke-numba, awa, nei hat nishu orowa no kemihi oashin, umma omonkai
guru otta ene itak-hi
wa
epa poka
ne.
iki,
shichi ju go ichi
ri
pakno epa nisa ruwe
15 Ik.
1
Orowa, kando oshiketa naa shine shirosh ku nukara, porope ne, iyokunnurep ne, arawan shirikikbe koro arawan hauturumbe an, nei ambe anak okese an okaibe ne, nei okaibe gusu Kamui kinrakarape nf.lêre ruwe ne gusu ne na. Orowa, abe ukopoye wâ an pindoro nepkor'an atui ku nukara samata, nei chikoikip newa cbikoikip koro nokaha newa chikoikip kon reihei pishkibi newa orowa no araki annokara iki utara nei pindoro-ush atui kata Kamui koto koro wa roshki ambe ku nukara. Orowa, nei utara anak ne Kamui usshiune guru Mose koro shinotcha-ibehe newa nei Pon-hitsuji koro shinoAa Utarapa tcha-ibebe sbinotcba ki wa ene itak-hi ne Kamui, Nep ne yakka ki eashkaibe, E iki ikip anak ne poro wa iyokunnurep ne Otusashuishiri wano okai utara esapanep E ne wa E iki ambe anak ne oupeka
;
:
15. 4-8. 16. 1-4]
689
kooripak,
iki
newa sonep ne ruwe ne. Aa Utarapa, shomo E shomo E koiramye guru inan guru ne y^ ? Ouse Aokai patek ashkanne ruwe ne gusu ne na E
;
oupeka
ikip
anukara
wa
okai gusu obitta no okai
wa E kotcbaketa ongami ki kusu ne gusu ne na. Orowa, tap okaibe okaketa ku nukara, awa, kando osbike un Kamni kora keniu ta an pawetesbu ambe koro kasb makke aige, nei arawan panakte ambe koro nei arawan bauturumbe Kamui kora kenru orowa no soyumba, awa, turu-sak no an pekasbnu shuma ani yaitomcbiure, orowa, kongani kut ani tumam-kosbaye ruwe ne. Aige, nei ine sbiknu okaibe un sbinep anak ne otusasbuisbiri wano otusasbuishiri pakno ishu Kamui iki kinrakarape ani esbik wa an arawan kongani patcbi nei arawan bauturumbe eun Orowa, Kamui kora kenru anak kore nisa ruwe ne. ne Kamui araguru newa Sbinuma koro kiroro gusu an sbupuya ani aesbik awa, nei arawan bauturumbe koro arawan panakte ambe aokere pakno inan guru ne yakka nei kenru orun abun eaikap ruwe ne na.
mosbiri uirup araki
:
16 Ik.
1
Orowa, Kamui kora kenru wano an poro hawe nei arawan bauturumbe otta ene ye atube ku nu Ecbi paye wa Kamui kinrakarape iyo nei arawan patcbi
;
mosbiri kata ecbikiki yan,

2
ari itak.
Orowa,
nei atpake
;
an ap arapa bine mosbiri kata

aige, nei cbikoikip
koro patchi ecbikiki
koro sbirosb
aomare wa sbinuma koro nokaba koongami utara kata wen newa iuninka hup hetukure nisa ruwe ne. Orowa, nei tu ikinne an ap anal^ ne atui kata koro
guru koro kemibi nei no no okai sbiknu okaibe, atui osbiketa okaibe, raipa nisa ruwe ne. Orowa, nei re ikinne an ap anak ne pet kata hemhem wakka purupuruge-i kata hemhein koro patchi ecbikiki aige, nei okaibe anak ne kem ne akara.
;
patchi ecbikiki
;
aige,
rai
akan na
aine,
obitta

: ;
690
5
[16.5-15
Orowa, Vvâkka koro hauturumbe eiie ye hawe ku Aokai aiiak ne an wa an, an nisa, aine, tap inu korachi E esanniyo luwe ne gusii, oupeka ambe E ne ruwe ne na inambe ûsu ne yakun, nei utara anak ne ashkanne utara newa uweingara utara koro kem
:
echikiki nisa, aige,
Aokai anak ne
ikire
kuni gasu nei
utara otta kemihi koropare nisa ruwe ne gusu ne na nei utara nei ambe gusu oupakbe ne ruwe ne, ari itak. Orowa, yange-set ene itak bawe ku inu Kuwe un, Aa nep ne yakka ki eashkai Utarapa ne
:
Kamui,
8
9
iki
esanniyop anak ne sonep newa oupeka

ne.
ambe ne ruwe
Orowa,
10
11
12
13
14
15
an ap anak ne tokap cbup kata koro patchi ecbikiki aige, abe ani ainu utara cbire kuni akore nisa ruwe ne. Orowa, ainu utara anak ne sbiri seisek-i ani sbukus-cbire awa, tap okai panakte ambe esapane kuni mondum akore Kamui kon reibei ainu utara anak ne koatcha nisa ruwe ne aine, utara anak ne Sbinuma iramye kuni gusu yaikokatpak sbomoki nisa ruwe ne na. Orowa, nei asbikne ikinne an ap anak ne nei cbikoikip koro amset kata koro patcbi ecbikiki aine, koro mosbiri akunnere av/a, utara anak ne ianin gusu koro parumbe kuikui, orowa, koro ikoni newa bup gusu kando un Kamui koatcba aige, koro iki ikip gusu sbomo eyaikokatpak nisa ruwe ne na. Orowa, nei iwan ikinne an ap anak ne nei poro pet, Euprates pet kata koro patcbi ecbikiki aige, cbup betuka usbike wano araki mosbiri esapane utara gusu Orowa, etokooiki kuni ne, nei wakka sat ruwe ne. nei kinasbutunguru koro paro orowa no bembem, nei cbikoikip koro parobo orowa no beniibem, nei sbange uweingara guru koro parobo orowa no bembem, otereke-ibe nepkoro an icbakkere ramat reppisb oasbip sbiriki ambe ku nukara nei utara anak ne sbirosb aige, nep iki nitnep kon ramat ruwe ne gusu ne na ne yakka ki easbkai Kamui koro poro tobo ta an Ivusu ne tumi gusa auwekarapare kuni ne, ingi-mosbir'un sbikkasbima utara kata paye utara ne ruwe ne. (Innei ine ikinne
; :
16. 16-21. 17. 1-3.]
691
16
Ika atusa no nulâra kuni ne, shiure wa koro mipihi shikkasbima gur'anak ue shinOrowa, nei utara anak ne Dunuke an ruwe ne). Hebrai un itak ani Har-inagedon ari an itak ani apogar'an, ikka gnrn koracbi
Ku
ek na.
apkash hine ntara
nei atusa
ambe
rose usbike ta yaiuwekarapare nisa
17
Orowa,
nei
ruwe ne. arawan ikinne an ap anak ne rera-niau

;
:
18
kata koro patcbi ecbikiki aige, Kamui kora kenru ta an amset wano poro bawe ek bine ene itak-bi Orowa, imeru bembeni an, Aki okere an na, ari itak.
bawe benibem
ne
;
an,
Kamui bum bembem an ruwe
19
20
21
samata, poro sbiri-sbimoye an, raosbiri kata ainu betuku orowa no tane pakno naa sbomo anukara ene poro sbiri-sbimoye, ene yupkep isam ruwe ne na. Orowa, nei poro raacbiya anak ne re sereke ne aeukopi, awa, mosbiri uirup koro macbiya bacbiripa aige, koro niwen kinrakarape ne tonoto o itangi akore kuni ne, nei a poro Babironia anak Kamui tek-samata aesbkarun nisa ruwe ne. Orowa, obitta no okai repunsbivi pisbno kira wa isam, nupuri ka anukara sbomoki. Oi-owa, sbine taranton pakno pase kaukau nnmi kando orowa no ainu utara kata rap awa, nei kaukau ipak an gusu ainu utara Kamui koatcba nisa ruwe ne nei ipak ambe sbi no porobe ne ruwe ne gasu ne na.
: ;
17 Ik
1
Orowa, nei arawan patcbi koro nei arawan bauturumbe un sbine bauturumbe ek bine en tura itak wa Eteun ek yan, yakun, inne wakka kata a ene ye-bi nei poro boiyo iki guru gusu an esanniyo ambe e nukare asb kusu ne sbinuma tura mosbiri sbikkasbima utara anak ne boiyo iki, orowa, mosliiri kata osbiroma utara anak sbinuma boiyo iki ambe oma tonoto gusu aibosbkire nisa ruwe ne na, ari itak. Orowa, nei bauturumbe anak ne Eamat osbiketa sbine nup orun en ani nisa ruwe ne: awa, ku nukar'bike fure
:
irobo an cbikoikip kata a sbine sbiwentep ku nukara,

; ;
692
[17.4-11.
koatcha reihei esbik, orowa, arawan sapaba newa wan kirawe koro. Orowa, iiei sbiwentep murasaki newa fuie araip ani yaitoracbiure wa an, samata, kongani newa oro an sbuma newa ikani ani ae3âitomtere wa an, orosarna, aetunne kuni arabe ani esbik kongani itangi koro teke ta kon mwe ne, nei ambe anak sbinuiua iki boiyo turu-usbbe ne ruwe ne orowa, sbinuma koro keputuruta reiliei anuye wa an na MUKKEP, PORO BABIEONIA, HOIYO KI UTARA NEWA
; :
MOSHIRI KATA AN AETUNNE KUNI AMBE KORO HABO

6
10
11
ne ruwe ne. Orowa, ku nukar'bike nei sbiwentep anak ne asbkanne utara koro kemibi newa Yesu gusQ paweteshu iki utara koro kemibi ani ibosbki ambe ku nukara. Aige, nei sbiwentep ku nukara cbiki, poro iyokunnure ambe ani ku i3ôkunnure nisa ruwe ne. Orowa, bauturuujbe anak ne en orun ene itak-bi Hema^nda gusu aokai iyokunnure ruwe he an ? Nei sbiwentep gusu an mukke ambe hemhem nei arawan sapaba newa wan kirawe koro sbiwentep aore clnkoikip gusu an mukke ambe hembem e nure ash kusu ne. E nukara cbikoikip anak ne an nisa, aine, isam awa, tane asaujasak usbike wa oasbin bine aisamka kuni usbike orun arapa kuni Orowa, mosbiri kata oshietokooiki kor'an ruwe ne. roma wa, mosbiri asamaba aande orowa no inotu oma kambi-sosh kata kon reibei sbomo cbieshinnuye wa okai utara anak ne nei cbikoikip an nisa ambe, isam ambe, an kusu ne ambe nukara cbiki iyokunnure kusu ne. Ibebe koro wayasbnu ambe anak ne teda an na, Nei arawan sapaba anak ne kata nei sbiwentep a sbiri an arawan nupuri ne ruwe ne aige, arawan mosbiri sbikkasbima guru okai asbiknen anak ne bacbiripa okere, sbinen an, naa mosbima an sbinen anak ne naa ek isam ruwe ne sbinunia ek cbiki irukai an kusu ne kunip ne ruwe Orowa, nei a an nisa, tane isam cbikoikip anak ne. ne sbinuma yaibekota ne yakka tupesambe an ap ne, aige, nei arawanbe orowa no an ap ne ruwe ne aine, sbinuma aisamka kuni usbike orun arapa ruwe
:
17. 12-18. 18.1-2.JeKAMBAKBE
OMA KAMBl.
693
12
13
14
Orowa, e nukara okere wan kirawe anak ne wan ne. moshiri sbikkasbima iitara ne, nei atara naa sbomo esapane kuni raosbiri uina koroka, sbine icbi ji kan pakibi uturuta nei cbikoikip tura mosbiri sbikkasbima Tan utara anak utara koracbi mondum akore na. ne sbine keutuin koio, orowa, koro kiroro newa mondam nei cbikoikip otta kore rawe ne. Tan utara
;
anak ne nei Pon-hitsuji cbikoikip epeka tumi-koro kusu ne, aige, Pon-bitsuji cbikoikip anak nei utara anrapokikara wa annokara kusa ne, Sbinuma anak ne utarapa utara koro Utarapa ne, mosbiri sbikkasbima utara koro Mosbiri Sbikkasbima Kamui ne ruwe ne gusu ne na orowa, Sbinuma tura no okai utara anak
;
15
10
17
18
ne anishuk wa an, anumge an, ikipniukesh utara ne Orowa, en orun nei bauturumbe ene itakruwe ne Otta boiyo guru a sbiri an wakka utara anak bi ne utara ikiri ne, inne topaba utara ne, mosbiri uirup Orowa, e nuutara ne, parurabe utara ne ruwe ne. kara wan kirawe newa nei cbikoikip anak ne, tap utara anak nei boiyo guru etunne kusu ne, aige, sbinuma koisamka wa atusare kusu ne, samata, sbinuma koro kam ibe, orowa, isam pakno abe ani ubuyeka kusu ne na. Inambe gusu ne yakun, Kamui irenga nei no iki kuni ne sbine keutum koro bembem ki, Kan:iui itak auweomare pakno koro mosbiri nei cbikoildp otta akore bembem ki kuni ne Kamui anak ne E nunei utara koro sambe ta iki nisa ruwe ne na. kara sbiwentep anak ne mosbiri kata okai Mosbiri sbikkasbima utara esapane sbiriki an nei poro macbiya ne ruwe ne.
:
18 Ik.
1
Tap okaibe okaketa poro mondum koro wa an kando orowa no ran sbiri naa sbine bauturumbe ku nukara aige, sbinuma koro araguru gusu mosbiri apekereka nisa ruwe ne. Orowa, sliinuma rui bau ani bawe asbte wa ene itak-bi Hokusb okere, nei poro Babironia bokusb wa an wa nitne kamui koro
;
:
694
[18.3-10.
osbiroma-i ue akara, nep icliakkere ramat ne ^âklâ, nep turu-sak wa aetunne kuni gusu an chikap ne yakka okai kuni pakashnu usbike ne akan na. Inambe gusu ne yakun, obitta no okai mosbiri uirup utara anak ne sbinunia koro boiyo gusu a.n kinrakarape oma tonoto ankusbkerai bacbiripa nisa ruwe ne orowa, mosbiri sl)ikkasbima utara anak ne sbinuma tura boiyo iki, aine, mosbiri ta okai ibok utara anak ne sbinunaa iki yaiomonnure am be kiroro gusu yaio-
teknure okere ruwe ne gusu ne na,
ari itak.
4
iki
Orowa, kando orowa no an naa sbine bawe ku

inu, ene itak-bi
Sbinuma iki cbikokatpak tura iteki kuni ne, samata, sbinuma akore ipak ambe ani sbomo utura apanakte kuni ne, Ku goro utara, nei sbiwentep orowa no soyumba yan inambe gusu ne yakun, sbinuma koro cbikokatpak anak ne kando pakno epa okere, orowa, Kamui anak ne sbinuma koro wen-buri esbkarun nisa ruwe ne. Sbinuma mosbima utara epeka no iki koracbi sbinuma epeka ne yakka iki yan, sbinuma iki ikip tup ukotamge pakno kore yan sbinuma ukopoj-e itange tup ne pakno ukopoye w-a kore yan. Sbinuma anak ne yaikota yairiknare wa yaiomonnure pakno, nei oro pakno sbinuma panakte wa yaituwasbkarapte wa kore yan inambe gusu ne yakun, mosbiri sbikkasbima sbiwentep ku ne wa sbiyompiyara sbomo ne, orowa, oara yaituwasblârap sbomo ku ki kusu ne na, ari keutum ta itak ruwe ne gusu ne na. Tambe gusu, sbine tobo ututta sbinuma akore ipak ambe araki kusu ne, rai ambe an, yaituwasbkarap an, kerne an ambe an orowa, sbinuma anak ne isam pakno abe ani aubuyeka kusu ne sbinuma koipisbi wa esanniyo Utarapa ne Kamui anak kiroroasbnu Kamui ne ruwe ne gusu ne na.
: :
10
Orowa, sbinuma tura no yaiomonnure no isbu bine no boiyo iki mosbiri sbikkasbima utara anak ne sbinuma ipak ambe isbitoma gusu ukattuima no rosbki wa nei guru ubuye sbupuya nukara cbiki ecbisb Eyaisambepokasb, erayaise wa ene itak kusu ne-bi Eyaisambepokasb, nei poro nmcbiya, Babironia, nei
tura
:

18. 11-19-]

!
695
11
12
tumashnu iimcbiya shine icbi ji kan pakihi ntutta an aesanniyo ipak ek an na. Orowa, mosbiri kata okai ibok ufcara anak ne sbiniima ecbisb wa 3âifcawasbkarap, sbinuraa ibokbe tewa no bok guru isain ruwe ne gusu ne na aibok kuni kongani an, sbiro-kani an, oro an no an sbuma an, ikani an, ane
eani gusa
;
13
14
15
senkaki an, niurasaki an, fare anibe an nsa okai kaorigi cbikuni, zo kite-niniaki ani akara usa okai op, iyotta aosbkoro chikani ani akara op, shiunin-kani op, yaiyan-kani op, roseki sbmna op samata, nikkei cbikuni kapu an, rataskep an, senko an, bura pirika gbum an, raotsuyaku an, tonoto an, pene sbuni an, nokan no akara kobo an, mimgi an, beko an, bitsuji cbikoikip an orowa, umrna bembein nisbinda benabem turaama bembem ainu ramafc bembem an ruwe Orowâ, e kon ramat ibesbikasbure wa uina rnsiii ne. ambe anak ne oyakta paye wa isaui, aige, nep ne yakka sbisakbe newa cbitomte okaibe obitta eoyake un paye wa isama, aine, naa oara apa sbomoki kusu ne na. Orowa, tapan okaibe ebok wa sbinunia gasii yaioteknore utara anak ne sbinuma iki ipak ambe koisbitoma bine ebangeko no rosbki wa cbisb bembem ki yaitu; ; ;
16
wasbkarap bembem ki kusu ne aine, ene itak-bi Eyaisambepokasb, eyaisambepokasb, nei poro macbiya, sbinuma anak ne ane senkaki newa murasaki
:
17
fure ambe newa ani yaitomcbiare nisa, saniata, kongani newa oro an no an sbuma newa ikani newa ani yaitomtere nisa awa, sbine icbi ji kan pakibi tituruta ene poro aeoteknu ambe aisamka ruwe ne gusu ne na. Orowa, pisbno an cbip esapane guru bembem, nei oro ne yakka atuitomotuye pisbno an guru bembem, cbip o utara bembem ne yakka, samata, atui gusu yairesbpa obitta no okai utara ne yakka
newa
18
ebangeko no roshki bine sbinuma ubuye sbupuya

Nei orun ingara wa bawe asbte, aige, ene itak-bi poro macbiya ukoberaye ambe inambe ne ruwe? Orowa, nei utara anak ne yaikota koro sapaba kata koponcbi kasbi-ota bine cbisb wa yaitu wasbkarap, aige, ene itak-bi 'Eyaisambepokasb, eyaisambepo: :
19
696
EKA.MBAKBE OMA KAMBI.
[18. 20-24. 19.
1.
20
kash, nei poro machiya, koro aeoteknup ankushkerai no okai utara anak shinuma oshilêta yaioteknure nisa ruwe ne shine ichi ji kan uturuta korobe aisamka ruwe ne gusu ne na. Kando ne Aokai hemhem, ashkanne utara ne echi utara hemhem, Apostoro utara ne echi utara hemhem, uweingara utara ne echi utara hemhem shinuma okkeu-kashi nupetne van inambe gusu ne yakka aokai utara gusu an esanniyo ambe Kamui esanniyo nisa
atui kata koro chip koro obitta
!
21
ruwe ne gusu ne na. Orowa, shine okirashnu hauturumbe anak ne shine

poro nishu nepkor'an shuma uk, aio;e, atui oshiketa eyapkire wa ene itak-hi Tap korachi an sliiri yupke hokush ambe ani Babironia niachiya, nei a poro
:
22
machiya ahokushte kusu ne, aine, naa oara anukara shomoki kusu ne. Orowa, koto rekte utara koro ha-
we bene, usa okai arektep rekte utara koro hawe bene, top rekte utara koro hawe bene, rappa rekte utara koro hawe bene tewa no oara e onnaigeta anu
shomoki kusu ne samata, nep monraige iki guru ne a yakka oara e onnaigeta anukara shomoki kusu ne orowa, nishu humi oara e onnaigeta anu shomold kusu ne orosama, ratchako pekere oara e onnaigeta at shomoki kusu ne samata, mat akore guru hawe hoku akore guru hawe oara e onnaigeta anu shomoki kusu ne na inambe gusu ne yakun, e tura iki ibok utara anak ne moshiri esapane utara ne ruwe ne gusu ne na awa, obitta no okai moshiri uirup analc ne e iki aesaman ambe ankushkerai akokandama ruwe ne Orowa, nei machiya oshiketa uweingara gusu ne na. uta.ra kemihi, ashkanne utara lêmibi, samata, moshiri kata aronnu obitta no okai utara koro kennihi anukan nisa ruwe ne.
;
;
23
24
19 Ik.
1
Tap okaibe okaketa kando oshiketa an poro inne utara koro poro hawebe nepkor'ambe ku iim, aige, ene itak-hi Arrerouya Kashiobiuki ambe hemhem,
:
19.2-10.]
697
(3
10
arakuru heiiihem, kiroro bemhem, akoro Kamui koroSbiiiuma esanniyop aiiak lie soiiep iiewa be ne oupeka aiiibe ne ruvve ne gusu ne na inanibe giisa lie yakun, koro boiyop ani uiosbiri muninka nei poro boiyo gum Kamui anak ne koipisbi wa panakte nisa, sainata, Shinurna ussliiunere utara koro kemibi gusu nei sbiweiitep epeka ikeinnu nisa ruvve ne gusu ne na. Orowa, kaniia-sbui, Arrerouya ari nei utara ye. Aine, raniina-ranima otusasbuisbiri pakno nei sbiwentep koOrowa, nei inen ikasbiina ro sbupuya rikin ruwe ne botne ekasbi newa nei ine sbiknu okaibe anak ne yaibachire wa nei amsefc kata rok Kamui koongami bine Orowa, nei amset Arrerouya. ene itak-bi Amen Kamui orowa no sbine bawe betuku wa ene itak-bi orowa no aussljiunere obitta no okai ecld utara, 8binmna kooripak ecbi utara, ponbe ne yakka porobe ne Orowa, poro yakka, akoro Kamui koiramye yan. inne utara ashte bau nei no an bawe koraclii inne wakka asbfce bau nei no an bawe koracbi, yupke kamui bum asbte bau nei no an bawe koracbi an bumi ku inu, awa, ene itak-bi: Arrerouya: Obitta lio okai kiroro koro cbikoro Kamui ne Utarapa anak ne esapane kor'an ruwe ne gusu ne na. Nupetne wa sbiri yainucbattek yanro, Sbinuma pasere yanro nei Pon-bitsuji mat-akore kuni pakibi ek an wa akore kuni macbibi yaietokooikire an ruwe ne gusu ne na. Orowa, Sbinuma anak ne ane senkaki, bereat wa turusak senkaki ani yaitomcbiure kuni ne akore nisa nei a ane senlcaki anak asbkanne utara iki oupeka buri ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, sbinuma en oruii ene itak-bi: Nei a Pon-bitsuji mat-akore gusu an iwai otta iyabupte utara anak ne sbinnunuke ne, ari nuye yan, sekoro itak. Orowa en orota ene itak-lii Tap itak anak ne Kamui sonep ne an itak ne ruwe ne. Aige, otta koongami gusu sbinuma kotcbaketa ku yaihacbire nisa ruwe ne. Awa, en orun sbinuma ene itak-bi Iteki en koongami yan Kuani ne yakka Yesu pawetesbu ambe koro e tura no ne yakka e koro iriwak utara tura no ne yakka iki auitekbe ku ne ruwe
:
698
:

:
[19- H-l^-
ne Kamui koongami yan Yesu gasu an paweteshu ambe ikip anak ne uweingara ramat ne rawe ne gusu
11
12
13
14
ne na. Orowa, kando ma^kke ambe ku nukara av/a, ingar' an, sbine retara umma an, aige, kata o guru anak ne Ikipniukesh newa Sonep ani aporose orowa, shinuma oupeka no koipisbi hembem ki tumi henibem kon ruwe Sbinuma koro sbikibi anak ne abe-nui nepkor' ne. ambe ne, koro sapa kata inne inaoru aunu saraata, yaikota mosbima nen nen ne yakka erampeutek anuye Orowa, kerai otta aomare mipireibei kon ruwe ne. kon reibei ana-k Kamni Itak ani bi yaitomcbiure ayep ne ruwe ne. Orowa, kando osbiketa okai tumikoio utara ikiri anak ne ane senkaki, retara wa
;
15
lb
turu-sak senlvaki aeyaimire wa retara umma kata o Aige, ani Sbinuma anak ne bine SbinuQia osbi paye. mosbiri uirup sbirikik kani ne Sbinuma parobo wano een rangetam oasbin ruwe ne orowa, Sbinuma anak yaiyan-kaiii kanni ani nei utara epungine kusu ne na samata, Sbinuma obitta no okai kiroro koro Kamui irusbka ambe oma kinral<ara tonoto nisbu otereke Koro mipibi newa koro om kata sbine ruwe ne.
:
cbiesbinnuye wa an, MOSHIEI shikkashima DTARA KORO SHIKKASHIMA GURU, UTARAPA UTARA KORO UTARA FA, ne ruwe ne.
reibei
17
18
Orowa, tokap-cbup onnaigeta asb wa an sbine bauturumbe ku nukara aige, sbinuma rui bawe ani bawe asbte wa kando kotoro nosbke bopumba obitta no okai cbikap otta ene itak-bi: Kamui etokooiki poro marapto orun yaiuwekarapare yan yakun, mo;
19
sbikkasbima utara koro kam bembem, tumi-koro utara esapane utara koro kam bembem kiroro-asbnu utara koro kam bembem, umma newa umma opa utara koro kam bembem, obitta no okai utara, rengaine an mondum koro utara ne yakka aussbiunere utara ne yakka, ponbe ne yakka porolie ne yakka koro kam ecbi ibe kusu ne na. Orowa, ku ingar'nike, nei a cbikoikip bembem, mosbiri sbikkasbima utara bembem, koro tumi-koro
sbiri
19.20-21.-20.1-5.]
EKAMBAKBE OMA KAMBl.
699
20
utata tura, nei iiiuina kata o ûru newa Sbinuma koro tunii-koro utara epeka kotumi-koro knni gusu uwekarapa ainl)e ku nukara. Orowa, nei a chikoikip akisliima, sainata, ani nei cliikoikip koro sbirosb aomare iitara newa shinuina koro nokaha koonâmi utara kokandama shinaraa sbik-samata sbirosb iki sbange uweingara garu nei cbikoikip tura no akisbima tan tun anak ne sbiknu wa an wa nisa ruwe ne
:
21
iwau ani paraparase abe oma to orun aeyapkiri nisa ruwe ne orowa, nei uuuna kata o c/uru parobo wano oasbin lanrêtam ani mosbima okai utara anak aronnn nisa: aige, obitta no okai cbikap anak ne nei utara koro kam gusu aeyai-kironnure nisa ruwe ne na.
:
20
1
Ik.
Orowa, asam-sak-i gusu an kangi koro, tekebe ta poro kani-sbinkop ani wa an shine hautururabe kando orowa no ran ambe ku nukara. Awa, sbinuma anak ne Nitnep newa Satan ani aporose nei a kinasbutunguru, nei a fusbko okokko, Idsbima wâ asbikiê shine wan hotne pa uturu paktjo gusu tupetupe bine nei a asaur-sak-i orun eyapkire, aige, nei anibe seshke wâ sbinuma kasbita nunipe ani kotukka nisa tambe anak ne nei ashikne shine wan hotne pa aokere pakno tewa no moshiri uirnp ireki kokandanja kuni gnsu an arabe ne nei okaketa irukai uturuta apita kusu ne na. Orowâ, inne amset newa kasbita rok shiri okai utara ku nukara, awa, nei utara koipishi iki kuni mondura akore nisa rawe ne samata. Yesu gusu an paweteshu
;
:
iki
ambe gusu henihem, Kamui itak gusu hemhem, nei a chikoikip newa chikoikip koro noka shomo kcongauji ambe gusu benjhem, koro keputuru lâta
bene koro teke kata bene cbikoikip koro sbirosb shomo aomare ambe gusu liembera sapa otuye utara kon raraafc ku nukan nisa ruwe ne aige, nei utara ishu wa ashikne shine wan hotne pa uturuta Kiristo tura epungine ruwe ne. Orowa, mosbima okai rai an utara anak ne nei ashikne shine wan hotne pa aokere
;
700
[20.6-13.
shomold pakno ishu shomoki rawe ne. Tambe anak ne atpake an betopo-a-sbiknure ainbe ne ruwe ne. Nei atpake an betopo-a-sbiknure-bi ta aomare gur' anak ne sbinnunuke newa asbkannep ne ruwe ne tan utara okkeu kasbi tu ikinne an rai-aiube anak mondum isama koroka, nei utara Kaniui newa Kiristo gusu yaisbieiwangere iitara ne wa asbikne sbine wan botne pa nturuta Sbinuma tura epungine kusu ne na. Orowa, nei asbikne sbine wan botne pa aokere cbiki, Satan anak ne apita wa kovu pakasbnu cbisei wano soine, aige, mosbiri ine skikkeu ta okai uirap
;
kokandama wa Gog newa Magog tami-koro
iki
kuni
10
ne uwekarapare kuni gusu sbinuma oasbin kusune: nei utara pisbkibi anak ne atuisani ota koracbi ne ruwe ne. Orowa, nei utara anak ne mosbir'ebitta kamu pakno beniesbpa, aige, asbkanne utara koro osbiroma kasb newa nei omap an niacbiya nikkotama aine, kando orowa no abe rap bine nei utara isamka nisa ruwe ne. Orowa, nei utara kokandama nitne kamui anak ne nei abe newa iwau to osbike
:
;i
11
12
13
un aeyapkiri nisa, nei usbiketa nei a cbikoikip newa sbunge uweingara e:uru ne yakka okai ruwê ne awa, tokap to ta ne yakka, kunne to ta ne yakka ramma otusasbuisbiri pakno aiuninkare kusu ne na. Orowa, poro retara amset, saniata, nei kasbiketa rokbe ku nukara, awa, Sbinuma koro nanubu wano toitoi newa kando newa Idra nisa ruwe ne, aige, okai kuni usbike sbomo anukan ruwe ne na. Orowa, nei amset kotpokita porobe rai utnra ne yakka ponbe ra,i utara ne yakka rosbki sbiriki-bi ku nukan nisa orowa, nei kambi-sosb apirasa sbui mosbinia an kanibi-sosb ne yakka apirasa ruwe ne, nei ambe anak inotu oma kauibi-sosb ne ruwe ne na orowa, rai utara anak ne nei kambi-sosb kata cbiesbinnuye wa an koracbi, ki Orowa, atui ikip an nei no, akoipisbi iiisa, ruwe ne. anak ne osbiketi okai rai utara sange rai-i newa Hedes kane koro osbiketa okai rai utara sange nisa ruwe ne orowa, nei utara j^îsbno-pisluio ki ikip an
;
;
20. 14-15. 21.i-7.]ekambakbe
oma kambi.
701
14
koraclii
15
Orowa, rai-i alôipishi nisa ruwe ne iia. newa Hedes anak ne abe to orota ae3âpkin. Tambe anak, tan abe to anak ne, tiitana an rai atnbe ne ruwe ne. Orowa inan gum ne yakka nei inota oma kainbi-Rosb kata reibei sbomo aniiye wa an sekoro anukara cbiki, nei abe to orota aeyapkiri nisa ruwe
ne na.
21 Ik.
Orovva, asbiri kando newa asbiri moshiri newa ku nulcan nisa inambe gusu ne yakun, nei atpake an kando newa njosbiii anak ne isam wa isama sainata, Orowa, ku nukar'bike, atui ne yalvka isam ruwe ne.
:
;
asbkanne macbiya, asbiri Yerusarem macbiya, koro boku gusu sbipini wa yaitomtere okere tane akore kusu ne mat nei no an wa Kamui orowa no Orowa no, nei a kando wano ran ap ku nukara. Inamset wano oasbin bawe ku inu, ene itak-bi gar'an, Kamui koro kasb anak ne ainu utara tura no an, aige, Sbiimma nei utara tura no kasb koro kusu ne, orowa, nei utara anak ne Sbinuma koro uirup utara ne kusu ne, aine, Kamui yaibekota anak nei utara tura no rok wa koro Kamui ne kusu ne na oi'owa, Sbinuma anak ne nei utara koro sbikibi otta pisbno an nupe piruba wa isamka kusu ne samata, rai-ambe naa isam orowa, tewa no poka yaituwasbkarap isam, cbisb ambe isam, aiuninka ambe isam kusu ne atpake an ambe isam wa okere ruwe ne na. Orowa, nei a amset ka|a rokbe ene itak-bi: Ingar* Samata, an, obitta no okaibe asbin no Ku kara. Nuye yan tapan itak am]:)e anak ne oupekap ne sonep ne ruwe ne gusu ne na, ani an itak ani Sbinuma ye nisa ruwe ne. Orowa, en orun Sbinuma ene itakbi Auweomare an na. Kuani ana,k ne Arupa ne Omega ne, atpake an ap Ku ne, okake an ap Ku ne ruwe ne. Aige, iku rusui guru otta inotu oma wakka purupuriige-i wano an ap oro isam no Ku kore kusu ne na. Aunokara iki guru anak ne tap okaibe eikesbnei
:
702

koro kiisu oe
Kaiiiui
;
[21.8-16.
guru koro pobo ue kusu ne na. Koroka, ashitoina utara bemliem, eumbupka iki utara heiDhein, aetunne utara hemhem, kewe-uk utara hemheiu, hoiyo utara heiDhein, ponitak-hi utara beuibem, nokaba koongami utara bembera, orowa obitta no okai sbuuge ki utara bembem abe newa iwau ani paraparase to osbiketa akore kunip uk kusu ne tainbe anak ne tutanu an rai-ambe
Kiiai:ii
orowa,
anak ne
nei
Ku
lie,
aige, nei
guru anak
iie
Ku
10
11
12
13
11
ne ruwe ne. Orowa, iyotta okake an nei arawan sbirikikbe o arawan domburi koro bauturuuibe un sbinen anak ne en orun ek wa ukoitak bine ene itak-bi Eteun ek yan, yalam, nei Pon-bitsuji koro maclii ne a akore kuni sbiwentep e nukare asb kusu ne, ari itak. Aige, sbinuma anak ne Bamat oma bine poro newa ri nupuri orun en ani, aine, Kamui arakuru koro, kando osbke wa Kamui orowa no san sbiri an nei a asbkanne Yerusarem macbiya en nukare koro cbup anak ne sbiri nupuru sbuma ukoberaye, kongoseki sbuma nepkor'an wâ konru- sbuma koraclii pekasbnu poro newa ri cbasbi an samata, tu ikasbima wan abun apa an, orowa, nei apa samta tu ikasbima w'an bauturambe okai ruwe ne orosanja, nei ambe kata reibei cbiesbinnuye wa an, nei ambe anak ne Israeru un utara koro tu ikasbin:ia wan ikiri kon reibei ne ruwe ne na mosbiripa samba ta re apa okai, menasbtoro samba ta re apa okai pikata samba ta re apa okai, orowa, mosbirigesb samba ta re apa okai ruwe ne. Orowa, nei macbiya koro cbasbi otta tu ikasbima
:
wan asamaba
15
16
okai, aige, kasbita nei Pon-bitsuji koro Apostoro tu ikasbima wan reibei an ruwe ne na. Orowa, en orun ital^ guru anak iê nei macbiya bembem, macbiya koro apa bembem, koro cbaslu bembem pakari kuni gusu kongami rapembe pakarip kon ruwe ne. Nei macbiya anak ine samba no an, epesh anak ne tomotuye ambe pakno poro ruwe ne awa, sbinuma nei rapembe ani macbiya pakari, aige, ropbiyaku sbine icbi ri an epesb newa tomotuye ambe newa
:
; :
21. 17-2().]

anak ne ukorachi ne ruwe
ne.
703
17
ri-bi
Orowa, shinuma
nei cbasbi palvari, aige, ainu pakari
ambe
nei no,
ijei
18
bautarutrjbe pakari a!Dl)e nei no cbiki biyakii sbi ju sbi sbine icbi kubifc nei ruwe ne. Orowa, ani nei cbasbi
19
20
akara sbama anak ne kongo-seki ne aige, nei macbiya anak turu-sak pindoro nepkor'an turii-sak kongani ne rawe ne. Macbiya cbaslii koro asamaba anak ne oV)itta no an usa okai napura sbmna ani atomtere an na Atpake an asania analc ne Ivongoseki ne tu ikinne an ap anak ne sbiianin-sliunia ne re ikin.ne an ap analc ne fure-sbuina ne ine ikinne an ap anak ne niidoii-sbuma ne asbikne i!<inne an ap anak ne kui'ena,i nieno-sbunia ]ê: ivvan ikinne an ap anal? ne cbuncbube-sbuma ne arawan ikinne an
;
;
;
21
22
23
24
25 26
ap anak ne kapara cbuncbube usb-sbuma ne tupesan ikinne an ap anak ne niizu-iro-sbnina ne sbinepesainbe an ap anak ne karenai-sbiiina ne wan ikinne an ap anak ne niidoii-sbuma ne sbine ikasbinia wan ikinne an a]) anak ne koki-kiu'enai-sbuma ne tu ikasbima wan ap anak ne jnurasaki-sbnina ne ruwe Orowa, nei tu ikasbima wan abnn apa anak ne ne. tu ikasbima wan ikani ne ruwe ne nei apa-usbta pisbno range sbine ikani ne aige, nei macliiya un para-ru anak ne turu-sak kongdni ne kusbna aoingara neplôro anibe ne rawe ne. Orowa, nei osbiketa Kainui kora kenru sbomo ku nnkara inambe gusu ne yakun, nep kiroro ne yakka lôro Utarapa ne Karaui n.ewa nei Pon-bitsuji anak ne nei kenru ne ruwe ne gusu ne na Orowa, kasbita tomka kuni tokap-cbup bene kunne-cbup bene alcore rusuii)e kunip isam inambe gusu ne yakun, Kainui arakuru nei ambe pekereka nisa, aine, gusu an ratcbako anak ne nei a Pon-bitsuji ne ruwe ne gusu ne na. Orowa, mosbiri uirup anak ne nei pekere tumta apk'asb kusu ne orowa, mosbiri sljikkasljima utara anak ne nei ambe orun koro arakuru koro wa araki sbiri an ruwe ne. Koro apa anak ne tokap to uturuta oara asesbke sbomoki kusu ne (nei usbiketa kunne to isama) orowa, mosbiri uirup koro arakuru newa aeoripakbe
;
;
; ;
704
27

kimip otta koro
[21. 27. 22. 1-8.
wa
araki an kusa ne
orowa,
iiep
ne
yakka tiiru-nshbe bene, nep ne yakka aetunne arabe
newa
sbiino-e
newa karape
:
abun sbomoki kusu ne
koro inotu oma ufcara patek abup kusu ne na
bene, oara nei usbik-eta koroka, oiise nei Pon-bitsuji kaiiibi-sosb kata cbiesbinnuye wa an
^
22 Ik.
1
Orowa, sbinnioa anak ne

Karaiii
nei
nacbiya onnaigeta,
newa nei Pon-bitsuji koro aniset wano betuku koniu sbuma koracbi pekasbnu inotu oma san pet en nukare nisa. Awa, nei pet otamba un tosbka ta beinbem. okusbun tosbka ta bembem, kesb cbup range tu ikasbima wan sbuine nikaop betukure inotu
orowa, nei cbikuni baui anak ne iwangere kuni gusu an ambe ne ruwê ne. Orowâ, tewa no aiyoitakusbi ambe isam kusu ne samata, nei onnaigeta Kamui newa Pon-bitsuji koro amset an kusu ne orowa, Sbinuma koro ussbiune utara anak ne Sbinuma otta yaisbieiwangere kusu ne na aige, nei utara anak ne Sbinuma koro nanuiiu nukara kusu ne sbui, Sbinuma kon reibei Nei nei utara I'oro keputuru ta an kusu ne na. usbiketa ancbikara isam ratcbako pekere newa cbup pekere eisbirau:me sbomoki Utarapa ne Kamui anak ne nei utara otta pekere atte laisu ne gusu ne na orowa, nei utara otusasbuisbiri pakno epungine kusu
cbikuni an
:
oma
niosbiri uirup
4
5
ne.
^Tapan itak Orowa, en orun sbinuma ene itak-bi anak ne oupekap ne sonep ne ruwe ne aige, Uta.rapa anak ne, uweingara utara oma rainat koro Kamui anak, naa pon no okaketa betuku lauii gusu an okaibe koro
:
uitek utara nure gusu koro bauturuml)e tesbUan nisa

7
ruwe ne. Ingar'an, Tunasbi no Ku ek kusbki. Tan kambi kata okai uweingara itak sbikkasbima gur'anak ne sbinunuke an ruwe ne na. Orowa, Yoannes ne kuani anak ne tap okaibe nu bembem ki nulcara bembem ki guru ku ne ruwe ne.
22. 9-18]
705
10
11
Aige, ku nu hembem iiukara bembein ki chiki, tap okaibe en nukare bautururabe cbikiri kotcbaketa koonOrovva, en garni gusu ku yaibacbire nisa rawe ne. Iteki nei no ki yan e oran sbbiuma ene itak-bi tura no ne yakka, uweiiigara utara ne e koro iiivvak utara tura no ne yakka, tan Icambi oma itak ambe sbikkasbitna utara tinu no ne yakka iki uitek âru ku ne ruwe ne Kauiui koongami yan. Tan kanibi Orowa, en oran sbinunia ene itak-bi oma uweingara itak anibe iteki ko-sesbke yan pakibi
:
12
13
14
15
16
17
18
ebange no an ruwe ne gusu ne na. Oupeka-sak no an gur'anak ne naa oupeka sak no iki yan oupeka gur' anak ne naa oupeka no iki yan asbkanne gur'anak ne naa aasbkannere no an yan. Ingar'an, tunasbi no Kn ek na aige, koro ikiikip an nei no pisbnoan guru oriui Ku koropare kuni gusu an punimaba Ku kon ruwe ne. Kuani anak ne nei Arupa newa Omeka Ku ne ruwe ne, bosbike an ap ne, iyosbian ap Ku ne. atpake an ap ne, okake an ap Ku ne ruwe ne. Koro mipibi nei utara anak ne nei furaye utara sbinnunuke an inotu oma cbikuni epeka mondum akore, sbui, abunapa kari nei nmcbiya orun abup kuni gusu an ap ne ruwe ne gusu ne na. Soigeta anak seta okai, pon-italv okai, ki utara okai, lioiyo utara okai, keuk utara potoki-koongami utara oka,i, orowa, sbunge omap wa sbungep iki ambe koomap obitta no okai utara pisbno an ruwe ne na. Yesu ne Kuani anak ne karisia utara gusu tap okaibe ecbi orun pawetesbu iki kuni ne Ku bauturumbe Ku arapare nisa ruwe ne. Kuani anak ne Dabid koro sbinrit newa santek Ku ne, nei beriat kunne-nisat-nocbiu Ku ne ruwe ne. Oi'owa, Ramat newa nei boku akore laini mat anak iie " Araki yan," ari itak. Orowâ. nu gur'anak Samata ne, sliinuma anak " Araki yan," ari jê yan. iku rusui guru, araki yan kon rusui gin'U anak ne rengH.MK^, ore isam no nei inotu oma wakka uk yan. Tan kambi-sosb oma uweingara itak nu obiita no Inan okai pisbno an guru otta tapne Ku ye-bi
: ; ;
:
:
706
[22. 19-21.
guru ne yakka tap okai itak ambe eun nepka kashiiyo chiki, Kauuii aiiak ne tan kambi-sosh kata chie19
tan kambi-sosh oma uweingara orowa no uk wa isamka inan guru ne yakka an chiki, Kamui anak ne tan kambi kata chieshinnuye wa okai nei guru akore kuni gusu an nei inotu oma chikuni orashpe hemhein, nei ashkanne machiya orushpe hemhem shinuma orowa no uk kusu ne. Tap okaibe ye guru anak ne: Kuwe ne wa tunashi no Ka ek kusu ne, ari itak. Amen ek wa en kore yan, Utarapa ne Yesu. Utarapa ne Yesu Ivor'irenga ashkanne utara tura no an kuni ku koramkon na. A men.
kiisu
:
shinnuye ne
wa
okai shirikikbe nei guru euu kashi-iyo
orowa,
itak
20
*21
<^sfS^^. -^% ^^^mi^'^^'.
k<3i>-
p
o
S
CQ
o
Co
O
EH
o
o
Pi

Ainu NT

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ainu NT

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

o

Family A/NU OuD-xamily

Contents. ..N.Bw Te-S7- AA^if Afir

k ^ri^i iif*' C*7Vi f fxt Lfr 3'-pqs:n

Accession T) ate ^AHr

OUR LOKD AND SAVIOUK

TRANSLATED OUT OF THE GREEK

BY THE YOKOHAMA BUNSHA.

Dabid koro pobo Yesu Kiristo

Manasse anak ne Axnon

Tap ambe an katu anak

reibei ani reikore

Yudea moshir'un Betrehem kotan,

ronnu yara nisa ruwe guru Yerimia 3^e itak,

Hero:l rai uitekbe Echipt

uweingara utara ye itak

auweomare kuni gusu an ruwe ne

otta aiuu liawe auu,

Utarapa ruhu etokooiki, Koro apkash ru kuwauuo kara yau,

aep anak omakirasb newa kim un soyai

ouse Bhinuma otta patek yaishieiwangere e ki kusu

no Shinuma osh paye nisa ruwe ne na.

Orowa, inne utara nukara wa Shinuma nupuri

orowa Shinuma paro maka hine

aomaoma ruwe ne kusu ne gusu ne

kusu ne gusu ne na.

ne nei utara aerampokiwen ne gusu ne na.

Erampokiwen wa kore utara anak ne anunuke wa akore ruwe ne kusu

yakka nei tuitak nei no ki wa guru otta epakasbnu gur' anak

ne, nei guru

ne ani 'aye kusu ne na.

okere, l^oroka, ecbi otta

Oi'owa inonno-itak ecbi ki

korachi raka isam

sapaha karakara nanuhu

j^akun, tapan okaibe

obitta echi akore

buii ki utara, oyakta

eramushKu ye ye itak nu wa nei

ruwe ne na. Orowa, Sbinuma Kapernaum kotan

Orowa, Yesu tan

cbiki iyokuniiure, aige,

Obironnup anak ne sbui

ne, ari itak.

moshima an Bbinuma koikara guru naa

Utarapa, kuani hosbiki nooiDau

awa, Shinuma nukara orowa no paye kuni koramkon nisa

Ecbi epakaslmu guru

aiiibe Diikara chiki nei koikara iitara oruii

wan pa kemnu tasbum

Yesu assuru asbte

Koroka, Parisee un utara anak ne, Sbinuma

kainui oashiiige ruwe ne

Orowa, Sbinuma anak ne koro koikara utara ne tun

araigere gusu ekoshi, michilii

10. 34.-11. 1-2.]

Shiiiuina otta ene yere

e kon rubii etoko-oiki gusu, kore guru e imiiuhu kotcliaketa

Aa Betsaida kotan aeyaisambepokasbbe

[11. 26.-12. 1-7.

an itak ikkewebe ecbi eraniu Ivatpak sak iitava kokatpakte

shoino ecbi ki nangoro kiisu ne.

Ainu Pobo anak ne

k ^ri^i iif' C7Vi f fxt Lfr 3'-pqs:n