Pensyarah Pembimbing: En.

Tan Beng Tiam Disediakan oleh: Broneka Uding Kirew Haslinda bt Baadu Masjuwita bt Mohd Ebit

Perlengkapan

Suis Penetap Lampu Soket Keluar Plag

Perkakas

Seterika Periuk Cerek Pemanggang Roti Pengisar Ketuhar

Suis digunakan untuk menyambung atau

memutuskan aliran arus di dalam litar dari sumber kuasa yang dibekalkan daripada bateri ke unit kerja atau unit kerja ke bateri.

Pelbagai jenis fius yang digunakan dalam sistem

elektrik kenderaan samada beroperasi secara

manual, automatik dengan sensor, tekanan, tekanan daripada minyak atau suhu.

 Badan

dan penutup suis mestilah diperbuat

daripada bahan penebat yang baik dan tahan daripada arus beban yang mengalir melaluinya. Biasanya bahan yang digunakan ialah daripada jenis baklit.

 Terdapat

dua atau lebih terminal (bergantung

kepada jenis suis) bagi punca sambungan diantara pengalir fasa bekalan dan beban.
Kendalian

pemutusan suis terdiri daripada

dua jenis iaitu sambung dan putus cepat (quick make and break) dan celah mikro

SUIS TOGEL

Terdapat satu batang tuil merupakan suis operasi tangan dengan memetik batang tuil yang kecil pada arah yang bertentangan. Ini membolehkan sesentuh yang terdapat di dalam suis bergerak menyentuh antara satu sama lain. Mungkin digunakan untuk lampu kabus atau lain komponen yang dikawal pada dashboard.

SUIS ROTARY

Rotary switch merupakan suis yang boleh dipilih atau membuat dan memutuskan litar elektrik. Dengan memusingkan suis membolehkan satu atau lebih sesentuh bergerak bersentuh dengan sesentuh utama. Biasanya digunakan pada suis penyalaan (ignition swtich) seperti menghidupkan kenderaan

SUIS TEKAN Direka dengan butang spring berbeban di mana apabila ditekan akan menyebabkan penyambungan atau pemutusan litar elektrik antara dua sesentuh. Sesuai digunakan untuk hon, screen wash dan juga untuk penghidup.

SUIS SEESAW Sesuai digunakan untuk sistem tingkap kuasa.

LEVER SWITCH

Lever suis merupakan gabungan suis yang ditempatkan pada satusatu bahagian. Ia mengandungi lebih daripada satu suis di mana terdapat perbagai kegunaan. Biasanya lever suis ini ditempatkan ditengkuk stereng memandu. Antara kegunaan suis ini adalah untuk lampu rendah dan tinggi hadapan, lampu belakang, lampu isyarat, pengelap cermin, screen wsasher dan dimmer.

SUIS TERMAL

Ia boleh terbuka dan tutup secara automatik dengan kehadiran suhu. Jenis ini menggunakan bi-metal strip (dua jenis logam yang berbeza diikat bersama). Apabila suhu sejuk bi-metal strip ini akan membengkok menyebabkan suis sesentuh di dalam terbuka. Apabila suhu meningkat menjadi panas dua logam pada lengan bi-metal arm akan mengembang dalam keadaan yang berbeza. Ini menyebabkan lengan membengkok dan suis sesentuh tertutup. Thermal suis ini boleh digunakan untuk mengesan suhu enjin panas lampau dan menghidupkan lampu amaran pada dash board.

SUIS TEKANAN

Suis tekanan (pressure switch) beroperasi berdasarkan perubahan tekanan dalaman. Kebanyakkannya mempunyai internal diaphragm yang dipasangkan pada sesentuh elektrik. Apabila tekanan rendah, diaphragm ini tidak bergerak menyebabkan sesentuh terbuka. Apabila tekanan meningkat pada tahap yang mencukupi, diaphragm membengkok untuk mengerakkan sesentuh tertutup. Contoh penggunaannya adalah untuk mengesan tekanan minyak enjin.

 Alat

ini diperlukan untuk menyambungkan

bekalan kepada peralatan elektrik mudah alih.

Soket

alur keluar mempuyai dua atau tiga

alur terminal
Saiz

piawai bagi peralatan tersebut

adalah 2A, 5A, 15A dan 30A

 Tapak

soket alur keluar dibuat daripada

tembikar, kaca bakelit, plastik, atau daripada bahan penebat yang teguh.
Hujung

sentuhan di belakang soket ditutup

agar tidak bersentuh dari luar, kecuali disebelah palam dimasukkan.

Umumnya, litar akhir untuk kediaman boleh dibahagikan kepada kumpulan berikut: - Litar akhir pada kadaran arus kurang daripada 15 A. - Litar akhir pada kadaran arus lebih daripada 15 A. - Litar akhir pada kadaran arus lebih daripada 15 A tetapi tertumpu pada soket alur keluar 13 A sahaja.

 Digunakan

untuk menyambungkan

peralatan elektrik dengan soket alir luar

Terdapat

pelbagai jenis dan bentuk plag

mengikut kegunaan dan kuasa alatan yang disambungkannya

PLAG 2-PIN
2 AMPERE

Digunakan untuk alatan berkuasa kecil seperti radio, pencukur elektrik dan jam elektrik

PLAG 3-PIN
13 AMPERE

Digunakan untuk kebanyakan perkakas elektrik di rumah Mempunyai fius kartrij 13 Ampere untuk tujuan keselamatan

PLAG 3-PIN 15 AMPERE Digunakan untuk kelengkapan berkuasa tinggi seperti pendingin udara dan pemanas air Mempunyai pin bentuk bulat dan tidak menggunakan fius

Seterika

Periuk

Cerek

Pemanggang roti

Pengisar

Ketuhar

 Semua

aksesori pendawaian yang digunakan hendaklah diluluskan oleh Suruhanjaya Tenaga dan dilabelkan dengan label yang dikeluarkan oleh SIRIM.

Bagi

semua pendawaian menggunakan pembuluh UPVC: a) Suis, soket alir kuasa, palam 3 pin, ros siling, penyambung, soket-bahan binaannya hendaklah terdiri daripada enis polycarbonate.

Bagi semua pendawaian menggunakan pembuluh logam: a. Suis, soket alir kuasa dan penyambung-bahan binaannya hendaklah terdiri daripada jenis berperisai logam (metal clad). b. Semua aksesori hendaklah dibumikan secara berkesan.
o

Suis fius yang digunakan pada pemasangan pendawaian fasa tunggal mestilah mempunyai fius yang dipasang secara tetap dan tidak bergerak bersama suis.

Fius suis yang digunakan pada pemasangan kediaman sistem 3 fasa juga mempunyai fius dan suis. Penyambung fius dipasang bersama bagi membolehkan fius bergerak secara serentak.

 LAMPU a.

Bagi lampu kalimantang yang menggunakan magnetic ballast (watt loss tidak melebihi 6 watt) mesti dilengkapkan dengan pemuat (capacitor) jenis kertas kering. Bagi lampu kalimantang yang menggunakan pencekik elektronik (electronic ballast) atau high frequency electronics ballast tidak memerlukan pemuat (capacitor)).

b.

c.

Bagi pemasangan lampu di luar rumah kediaman, hendaklah menggunakan lampu kalis cuaca dan kalis air.

MAGNETIC BALLAST

d. Voltan bagi semua pemasangan lampu dalam air (seperti kolam renang, fountain dan lain-lain_ mestilah menggunakan lampu kalis air dengan kadar voltan tidak boleh melebihi 12 Volt AC. PEMANAS AIR ELEKTRIK a. Terbahagi kepada dua jenis, iaitu pemanas air seketika dan pemanasan air setoran (jenis tangki setoran).
o a.

Pemanas air jenis seketika mesti dilengkapkan dengan kawalan suis 2 kutub dan peranti arus bakinya sendiri. Manakala pemanas air jenis setoran pula hendaklah dipasang dengan pengasing dan peranti arus bakinya sendiri.

c. Pemanas air elektrik yang melebihi 3kW hendaklah disambung secara tetap kepada pemutus litar.fius.20A/30A beserta suis pengasing dan peranti arus baki.
PEMASAK ELEKTRIK a. Pemasak elektrik yang melebihi 3kW, mestilah mempunyai litar yang tersendiri yang disambung secara tetap kepada pemutus litar atau fius 30A beserta suis pengasing dan unit kawalan pemasak yang digandingkan bersama soker alir keluar 13A. b. Dua atau lebih alatan memasak boleh dipasang dalam bilik yang sama dengan jarak tidak melebihi 2 meter.
o

MOTOR ELEKTRIK a. Pintu pagar, penghawa dingin, kolam renang, kolam ikan dan pam air.
o

b. Motor elektrik ini melebihi 373W tetapi tidak melebihi 2238W, mestilah disambung terus secara tetap kepada pemutur litar/fius berkadaran 20A/30A beserts pengasing, penghidup motor dan soket alir bersama sesentuh, geganti beban lampau dan kawalan mula-henti.
c. Pemutus litar/fius yang mengawal litar motor mesti berkeupayaan menahan arus permulaan beban motor tersebut.

LOCENG ELEKTRIK a. Litar mestilah mengandungi suis tertekan (push button) dan pengubah AU/AT.
o