Bn tho Nghim cm chia s hoc sao chp nu khng c s ng ca tc gi.

TRN NGC THNH

DU HC KHNG KH (Hy i du hc)

NXB .

Dnh tng cho tt c cc bn thanh nin Vit Nam c c m i du hc lp thn, lp nghip v phng s t quc.

Trn Ngc Thnh

Bn quyn 2013 Trn Ngc Thnh Bn quyn tc gi c bo h bi lut php ca Nc Cng ha X hi Ch ngha Vit Nam v cng c Bern. Mi s vi phm s b x l theo Lut php ca nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam v cc cng c quc t v bo h bn quyn m Vit Nam tham gia. Xut bn ln u nm 2013 bi Nh xut bn xxx. a ch: xxx Tt c cc quyn u c bo h. Khng mt phn no trong xut bn phm ny c php sao chp hay pht hnh di bt k hnh thc hoc phng tin no m khng c s cho php trc bng vn bn ca tc gi. Nghim cm mi hnh thc sao chp, trch dn, hoc chnh sa tr nhng trch dn cho mc ch bo ch hay ph bnh vn hc. Mi hnh vi vi phm s b x l. Mi kin ng gp, cu hi hay vn lin quan ti bn quyn xin vui lng gi v email: duhockhongkho@knowledgelinkgroup.com

MC LC
Li gii thiu ............................................................................................................................................... 7 B cc ca cun sch .................................................................................................................................. 7 Li cm n ................................................................................................................................................... 9 PHN I: C M, CH V NGH LC ............................................................................................ 10 1. Gic m du hc ................................................................................................................................. 10 2. Tm kim v theo ui am m du hc ......................................................................................... 10 3. ng di cha chc n sau ......................................................................................................... 10 4. Bin kh khn tr thnh ngh lc .................................................................................................. 19 5. Nu ngy mai bn khng cn nhn thy mt tri ......................................................................... 19 PHN II: NG LC PHN U ....................................................................................................... 22 1. V sao bn nn i du hc? ................................................................................................................ 22 2. Li ch ca vic i du hc: ............................................................................................................... 23 3. Ti sao cc bc ph huynh nn cho con i du hc? ..................................................................... 28 4. Hy tr v, t nc cn cc bn .................................................................................................... 30 - Ng Bo Chu.......................................................................................................................................... 30 PHN III: LP K HOCH & CHIN LC ..................................................................................... 33 1. Khi no th nn i du hc? .............................................................................................................. 33 2. Chun b tht tt............................................................................................................................... 33 3. Cc bc i du hc ...................................................................................................................... 33 4. Cc k hoch du hc ........................................................................................................................ 33 5. Thi gian i du hc .......................................................................................................................... 35 PHN IV: VT QUA NHNG RO CN ......................................................................................... 35 1. Ro cn ngoi ng ............................................................................................................................ 35 1.1 Ting Anh khng kh nh bn ngh ......................................................................................... 35 1.2 Ti sao bn nn hc ting Anh .................................................................................................. 35 1.3 Hc ting Anh th no cho hiu qu? ...................................................................................... 35 1.4 Nn chn thi bi Test ting Anh no? ..................................................................................... 35 1.5 B quyt thi TOEFL im cao.................................................................................................... 36 1.6 B quyt thi IELTS im cao ..................................................................................................... 36 2. Cc bi thi chuyn ngnh ............................................................................................................... 36 2.1 A-Level ........................................................................................................................................ 36 2.2 GRE ............................................................................................................................................. 36 2.3 GMAT .......................................................................................................................................... 36 2.4 SAT .............................................................................................................................................. 36 5

2.5 LSAT ............................................................................................................................................ 36 3. Gii ta cng thng khi n thi......................................................................................................... 36 PHN V: CHUN B THNH CNG ............................................................................................ 36 1. B h s xin hc bng gm nhng g?............................................................................................ 36 1.1 Nhng th bn khng th vit sng to.................................................................................... 36 1.2 Nhng th bn c th vit sng to .......................................................................................... 36 1.3 Thi gian chun b: .................................................................................................................... 37 1.4 Nhng lu khi chun b h s: ............................................................................................... 37 2. Vit sng to v ni bt thnh cng .......................................................................................... 37 2.1 Curriculum Vitae........................................................................................................................ 37 2.2 Personal Statement ................................................................................................................... 37 2.3 Study Objective .......................................................................................................................... 37 2.4 Research Proposal ..................................................................................................................... 37 2.5 Letter of Recommendation ...................................................................................................... 37 3. Phng vn du hc ............................................................................................................................. 37 3.1 Mc ch ca phng vn l lm g? ..................................................................................... 37 3.2. Bi cnh ca cuc phng vn? ................................................................................................. 38 3.3 Cn chun b nhng g? ............................................................................................................. 38 PHN VI: C HI TH SC .......................................................................................................... 43 1. Hy th sc ng s tht bi ........................................................................................................... 43 2. Cc c hi hc bng cho thanh nin Vit Nam............................................................................. 43 a. b. c. d. Hc bng giao lu vn ha ...................................................................................................... 43 Hc bng ngn hn................................................................................................................... 43 Hc bng bc i hc ............................................................................................................... 43 Hc bng chnh ph ................................................................................................................. 43

3. Cc c quan, cng thng tin v gio dc, du hc mi nc......................................................... 49 4. Cc trang web, din n du hc hay ca Vit Nam: .................................................................... 49 5. Cc blog chia s thng tin v hc bng ti Vit Nam ................................................................... 49

Li gii thiu Trn Ngc Thnh

B cc ca cun sch Cun sch ny c chia lm 5 phn chnh: Phn I: c m, ch v ngh lc: ti s ni v c m du hc ca mi ngi v tr li mt cu hi m nhiu bn tr quan tm l lm th no tm thy am m v duy tr ngn la am m trong mnh? Trong phn ny, ti cng chia s vi cc bn nhng cu chuyn v nhng con ngi bnh d nhng ngh lc v ch ca h gip h thnh cng vi cng vic du hc. H l nhng c nhn ngi tht vic tht gn gi vi tt c chng ta. Ti c gng la chn nhng c nhn khng qu kit xut hay xut chng cc bn c gi cm thy mnh c th t c thnh cng nh h mt ngy khng xa. Ti cng k cho cc bn nghe con ng m ti i n ngy hm nay cc bn thy rng vic du hc khng kh v hy kin tr theo ui gic m ca mnh. Con ng c th di v y chng gai, nhng ng di cha chc n sau, mi ngi c mt cch i n ch ca ring mnh. Hy la chn con ng ph hp vi bn, bn s thnh cng. Phn II: ng lc phn u: Trong phn ny, ti s gii p cho cc bn cu hi: ti sao bn nn i du hc bng cch gii thch cc li ch ca vic i du hc vi s pht trin ca bn thn v tr lc v nh hng ca vic i du hc vi s nghip v tng lai ca bn. Ti cng dnh mt phn vit cho cc bc ph huynh tr li cho h cu hi ti sao h nn cho con i du hc. y l mt cu hi m ti rt hay gp ti cc bui hi tho, hay giao lu v du hc khi cc bc ph huynh ht sc bn khon xem liu c nn cho con em mnh i hc khng? i du hc th c li g v nguy c ri ro g? Phn III: Lp k hoch v Chin lc: Nh cc bn bit, chng ta c nhng xut thn khc nhau, hng nn gio dc khc nhau, nng lc khc nhau, hon cnh gia nh khc nhau do vy con ng i du hc chc chn cng khc nhau. C ngi i du hc t thi cp 2, ngc li c ngi li gn 40 tui mi i du hc ly bng Tin S nc ngoi. Chnh v l , trong phn ny ca cun sch, ti s chia s vi cc bn v cch lp k hoch thc hin chin lc du hc ca bn. Ti s phn tch cho cc bn bit l bn nn i du hc khi no l ph hp? Bn cn chun b nhng g cho k hoch ca mnh? Ri ti chia s tng bc chun b cho tng k hoch du hc khc nhau: t cp 2, cp 3, i hc, thc s hay tin s. Phn IV: Sch lc hnh ng: Sau khi cc bn c c c m, xy dng xong cho mnh mt k hoch chin lc ph hp vi mnh, phn ny ca cun sch s gip cc bn
7

c nhng sch lc cho nhng hnh ng c th bin gic m du hc tr thnh hin thc. Ti s chia s cho cc bn nhng cch vt qua ro cn ngn ng, cch hc ting Anh hiu qu nhanh chng t yu cu ngn ng khi i du hc. Tip , ti s ch dn cho cc bn cc bi thi chuyn ngnh ph bin m cc bn du hc sinh thng phi n luyn chun b cho vic i du hc ca mnh. Ti cng s trnh by mt vi li khuyn c bn gip cc bn n luyn cc bi thi ny mt cch hiu qu. V cui cng, l mt vi li khuyn ca c nhn ti nhm gip cc bn gii ta stress khi n luyn my bi thi chuyn ngnh kh cng thng ny. Phn V: Chun b thnh cng: Trong phn ny, ti s trnh by v cc giy t m bn phi chun b np h s i du hc v xin hc bng. Trong b h s ca bn, ti chia lm 2 nhm: nhm cc loi giy t bn khng th sng to v nhm cc loi giy t bn c th vit sng to. Ti s tp trung phn ln phn ny vo chia s cc loi giy t m bn c th vit sng to thnh cng. Ti s gii thch cho cc bn hiu Personal Statement l ci g? Vit th no cho hp dn v ni bt. Study Objective l ci g? Vit th no cho mch lc v khng lan man? Ri th gii thiu th nn xin ca ai? T vit h k hay h vit? Ti s ch cho cc bn cch trnh by mt ci CV hay s yu l lch khoa hc sao cho n thc s n tng. Vi cc bn theo ui bng Tin S, ti s ni v vic chun b Research Proposal trong phn ny. Quan trng hn c l ti va phn tch v a mt vi v d ca mt s du hc sinh thnh cng trong vic i du hc cc bn c th hiu nhng g ti m t mt cch sinh ng v d hiu nht. Tuy nhin, ti cng mong l cc bn s khng sao chp hay dp khun nhng v d nh mt i bn sc ca ring mnh. Cui cng trong phn ny, ti s chia s kinh nghim trong phng vn du hc hay phng vn xin hc bng. Ti s lu vi cc bn nhng th cc bn cn phi lu tm v chun b thnh cng trong bui phng vn ca mnh. Phn VI: C hi th sc: Phn ny s ging nh mt kho tng cc bn khm ph cc c hi dnh cho mnh vy. N s cha ng cc thng tin v cc hc bng hin nay ang dnh cho thanh nin Vit Nam. Mt danh sch cc trang web, din n, blog hay v du hc cng c cung cp cho cc bn cc bn tha sc tm hiu. Cc trang web v hc bng cng s c cung cp trong phn ny ca cun sch cc bn c thm thng tin v th sc. iu quan trng nht m ti mun nhn nh vi cc bn l hy c mnh dn th sc, ng qu t ti, nu tht bi cng ng vi nn ch. Cuc sng cn nhiu c hi bn tip tc. Hy theo ui am m du hc ca mnh n cng, ri cc bn s thnh cng.

Li cm n Trc ht ti xin gi li cm n ti b m ti, nhng ngi cho ti c hi c sinh ra v trng thnh nh ngy hm nay. c bit l cm n m ti, ngi hy sinh rt nhiu cho chng ti mt cuc sng nh hin ti. Cm n gia nh cho ti mt im ta vng chc, mt ch tr n yn m ti c ni quay tr v sau mi chng ng di. Cm n v ti Trng L Minh Hiu dnh cho ti s sn sc tn tm v chu o, quan tm ti tng ba n, gic ng v cuc sng thng nht ti c th ton tm m dnh thi gian cho cun sch tm huyt ny ca mnh. V ti cng l ngi dnh thi gian nh my li nhng on ni dung ca cun sch ny do ti ghi m bi v ti qu bn rn hoc qu mt mi khi i lm v c th ngi nh my lin tc cun sch ca mnh. Mt s chng trong cun sch ny l do v ti son da trn nhng g ti ghi m li. Ti mun cm n cc bc tin bi, nhng ngi m t tng, hnh ng ca h truyn cho ti rt nhiu cm hng sng, lm vic v sng to theo l tng m ti t chn nim tin. l Fukuzawa Yukichi nh t tng v i ca Nht Bn tc gi ca hng lot tc phm c sc nh hng li ti s pht trin ca x hi Nht Bn. Hay l ch s yu nc Phan Bi Chu ngi khi xng phong tro ng Du a thanh nin Vit Nam sang hc tp Nht Bn cu nc. l Albert Einstein, nh khoa hc, trit gia, thin ti ca nhn loi th k 20 ngi m nhng tc phm ca ng v khoa hc, tn gio, chnh tr, vn ha c nh hng su m ti nhng g ti ang ngh, ang lm ngy hm nay. ng lun l thn tng ln nht trong ti. Ti mun dnh s cm n trn trng nht ti c gio c ca ti Nguyn Th Minh Phng v ng cho ti s dng bi vit xc ng v truyn cm hng ca c trong cun sch ca mnh. Ti cm n bn o Th Hng ngi c bit n vi tn gi Hng Mm Ruc chia s vi ti cu chuyn cuc i ca c y v ng ti chia s li cu chuyn trong cun sch ca mnh vi cc bn c gi. Hng cng dnh thi gian c v gp cho ti mt s phn ca cun sch m ti khng c chn chn. Ti mun dnh li cm n ti tt c cc bn trn Facebook Page ca ti, nhng ngi lun ng vin v khch l ti hon thnh cun sch m ti p t bao lu nay m mi n gi ny mi c th hon thnh c. Qu thc, khi bt tay vo vit cun sch ny, ti mi hiu vit sch n k cng v tn thi gian cng nh cng sc n nhng no. Chnh v l , ti dnh li cm n cui cng cho mt Trn Ngc Thnh chm ch v chu kh v thng c mt Trn Ngc Thnh li nhc v ch trong sut thi gian ti hon thin cun sch ny. Trn trng cm n!

Trn Ngc Thnh

PHN I: C M, CH V NGH LC
1. Gic m du hc 2. Tm kim v theo ui am m du hc 3. ng di cha chc n sau Ti cha bao gi vit trn blog v con ng m mnh tri qua i du hc, nhng ti quyt nh s vit v con ng m ti i n ci ch m ti nhm ti l i du hc. Cc bn hy hnh dung, i n ch c nhiu con ng khc nhau, c con ng ngn, c con ng di nhng quan trng l bn la chn c con ng ph hp vi chnh bn thn bn. Tt nhin, ai cng thch chn con ng ngn nht i nhng nu tt c u i vo con ng th s xy ra tc ng v c th bn b mc kt trong m ng , nhng nu bn chp nhn i con ng vng tuy di hn, nhng cha chc bn n sau. chnh l thng ip m ti mun chia s cc bn suy ngm khi la chn con ng i ph hp nht vi mnh n ch. Di y l cu chuyn v con ng m ti chn. Ti sinh ra Thnh ph Hi Dng, tnh Hi Dng trong mt gia nh cn b vin chc bnh thng. Ba ti v tnh tnh thng thn v cng trc nn khng c lng lnh o do b ngi ta cho v mt sc vi tin tr cp t i hng thng mc d l sc khe ca ba ti hon ton bnh thng. Khi ti cn b, cuc sng gia nh cng rt kh khn, m ti lm cng chc nh nc lng ba cc, ba ng, cn ba ti th phi ln li lm thm kh l vt v. C mt thi gian ngn khi ti cn rt b th ba ti phi vo trong Ty Nguyn lm ry c ph, ht tiu vi ch ti ba m con ti nh. Thi gian , v cuc sng kh khn v ti chnh m trong k c tui th ca ti l nhng trn ba m ti ci v rt cng thng m lc ti v em trai ti cn qu b hiu c l do ti sao. Cuc sng gia nh ti bt u tin trin tt hn khi chng ti chuyn ra khi khu tp th ca c quan chuyn v nh mi. cng l l do m ti phi chuyn trng khi ln cp 2. Sau ny, ti cng khng ngh cuc i mnh phi chuyn trng nhiu n vy. Nm 1997, khi tnh Hi Hng tch ra thnh 2 tnh Hi Dng v Hng Yn, m ti do qu gc Hng Yn nn c iu chuyn v Hng Yn cng tc. Khi ba b con chng ti Hi Dng v m ti th vn c i i v v gia hai ni. Hai anh chng ti sng cng ba v chu s qun l rt nghim khc ca ba. Ba ti l mt ngi rt nng ny nn chng ti rt hay b nh. Trong k c ca mnh v ba khng th thiu nhng trn n roi. Thc lng m ni, ti thi im ti ght ba ti lm, ti lun t hi ti sao ba ti li c th, lc no cng nh chng ti. Nhng n khi trng thnh, ti mi hiu l nu khng c s gio dc nghim khc ca ba c l gi ny ti khng c nh by gi. Chnh v ba ti ngh mt sc nh, m ti th i lm xa nn ba ti l ngi quan tm v chm lo ti chuyn hc hnh ca chng ti. Ba cn tham gia vo hi ph huynh hc sinh v rt quan tm ti chuyn hc hnh trn lp, thng xuyn trao i vi gio vin v s tin b trong hc tp ca chng ti. Mc d l ngi rt nng tnh v cc cn nhng rt l l ba ti chnh l ngi lun bt chng ti phi tp vit ch p, ri cho chng ti nghe Quan h, cng nh thng cho chng ti tin sau khi chng ti chp tht p nhng bi th ca B
10

Huyn Thanh Quan. Nhng th tng chng nhm chn , sau ny c nh hng rt ln ti kh nng cm th vn hc ca mnh. Cuc sng gia nh chng ti tr nn v cng m m, t i ting ci v v m ti i cng tc cui tun mi v, chng ti th hc hnh tin b v bt u bit nhn thc. Lc , ba m ti tnh ton rng m ti lm mt vi nm na ri v hu, tt c gia nh s nh c ti Hi Dng chng ti c th c hc mi trng gio dc tt, bi l khi Hng Yn sau ti lp mi th cn rt mi khi bt u t u. Nhng ngi tnh khng bng tri tnh, ba ti t ngt qua i v tai bin mch mu no. Khi ti hc lp 8 tc l 14 tui v em ti 12. Thc s l c sc qu ln vi nhng a mi ln tui ca chng ti, bi ba ti ra i qu i t ngt khng li mt li nhn nh, dn d. Mi th din ra nh mt cn c mng, tnh gic mi th ti t li l s tht ch chng h tan bin i. Lc , cuc sng ca gia nh ti xo trn thc s, chng ti ch c mt cht phng hng g na. Thi gian u, m ti vn phi i lm bn Hng Yn, chng ti sng cng vi cc ng, b qu ra trng nh h trong thi gian ngn. Sau khi m ti n nh ch bn Hng Yn, chng ti li chuyn nh v li khu tp th ca c quan sng cng m. V iu ng ngha vi vic ti phi chuyn trng. Lc ti rt bun v cuc sng ca ti ang rt vui v vi cc bn b ca ti thn thit Hi Dng. Khi sang Hng Yn, ti cm thy rt kh ha nhp vo mi trng hc tp mi, chnh v l ti khng c bn thn khi hc Hng Yn. Bn b thn thit ca ti, vn thng xuyn gi th t Hi Dng sang cho ti. n gi h vn l nhng ngi bn thn nht ca ti. Sau khi ti tt nghip cp 2 ti Hng Yn, ti ng trc hai la chn l thi vo trng nng khiu tnh hoc hc PTTH khng chuyn. M ti cho ti la chn v ti la chn phng n hai v ti rt ght ci tng luyn g chi v ti thch c hc nhiu th. Hi cp 3, lp ti l ngi duy nht la chn thi khi D, chnh v th lp cp 3 ca ti, ch c my bn quan tm ti Ting Anh. Ti c thy c gio rt qu mn. Thy gio dy Ton tin tng cho php ti n nh tr gip thy trong vic kim tra kt qu cc bi kim tra trc khi thy cho im. Ti c chn tham gia vo i tuyn thi hc sinh gii ca tnh mn Anh Vn - mn s trng ca ti mc d ti hc kiu rt lng t lun b c gio nhc nh v thiu tp trung. Ngoi ra ti cn c gi vo i tuyn vn v s ca trng. Nhng khi thy gio pht hin ra ti ng k tham gia thi Anh vn ri nn h b tn ti ra khi danh sch ng k thi hc sinh gii tnh cc mn . Ti hon thnh k thi tt nghip ph thng trung hc v ln H Ni n thi i hc. Ti nh nh mt ngi h hng ng Khut Duy Tin v hng ngy p xe sang khu Dch Vng Hu n luyn Ton v Vn do gio vin i hc S phm dy. Hi cn cha c ng Phm Hng nh by gi, nn hng ngy phi p xe vng qua ng Lng, ri sang Cu Giy i dc theo Xun Thy. Nm ti thi i hc 2002 cng l nm u tin p dng hnh thc thi ba chung nn chng ti kh l b ng bi trc ton n luyn theo cc thi ca tng trng. Lc , chng ti khng c khi nim g v vic hng nghip c. M ti lm S Ti Chnh m theo truyn thng con em trong ngnh th thng theo ngnh Ti chnh khi b m v hu s c xut vo lm trong S, nhng m ti th thi khi D1 nn chng th no thi Ti Chnh c. M ti c ci l rt tn trng kin con ci, khng h p t hay gy p lc g cho ti trong vic chn trng thi c. Ti cn nh l m ti ni vi ti i l ti chn trng no l do ti, trt hay l do ti chu trch nhim ch khng th li l do m chn. Chnh v th m ti hon ton c la chn trng m ti yu
11

thch. Lc ti thch my ngh sau: Bo Ch, Ngoi Giao. Trng Bo ch th ti khng thi c v hi h ch thi khi C ch cha c khi D1. Ngoi giao th ti rt thch v tnh ti thch giao du vi nhiu ngi, nhng m hi nghe my ngi i trc ni hc Ngoi giao ra kh xin c ng ngnh v phi c mi quan h mi c lm B Ngoi Giao th l ti nn v nm 2002 ti thi i hc cng chnh l nm m ti v hu. Ti xc nh l phi t lc m cnh sinh khng th trng i g vo s nh v hay mi quan h g c. Cui cng, ti np hai trng l Ngoi Thng ngnh Kinh t i ngoi v Ngoi Ng, i hc Bch Khoa. Ngy nhn giy bo thi ca i hc Ngoi Thng m ti ht hong v s bo danh ca ti rt to, m ti lo l nhiu s bo danh th ny chc thi rt ng nn t l chi n s rt cao, cnh tranh ln. Trong khi ngnh ny khng cng im h s, trong khi khoa Ngoi Ng, i hc Bch Khoa H Ni li cng im h s 2 mn Anh vn mn s trng ca mnh. Th l quyt nh cui cng ca ti l thi vo Khoa Ngoi Ng, i hc Bch Khoa H Ni. V ti vi s im cha cng h s tha ti u vo Khoa Kinh t i ngoi ca i hc Ngoi Thng, nhng ti thi im ti phi la chn gii php an ton v m ti rt k vng vo vic ti s u i hc lm gng cho cu em ti hc tp. Sau ny, ti cm thy khng h tht vng khi hc i hc Bch Khoa, mc d chng trnh hc tp ca chng ti nng hn Khoa Ngoi ng cc trng khc rt nhiu. Ti c my c bn hc Ngoi ng Thanh Xun (i hc H Ni by gi) nn ti bit h hc nhn th no. Trong khi chng ti ngoi hc Ngoi ng chuyn ngnh in, in t, c kh, mi trngv cc mn chuyn ng, chng ti cn phi hc c ton cao cp, xc sut thng k, logic hc, trit hc, chnh trch khc g khi A ca i hc Bch Khoa l my. Mc d hc hnh th rt vt v, nhng chnh vic c o to bi bn nh vy cng gip ch cho ti rt nhiu trong t duy v bin lun sau ny. Thi gian u hc trng i hc ti nhanh chng b chong ngp bi hu ht cc mn ging dy trn lp gio vin u ging bng ting Anh, gio trnh bng ting Anh v ci g cng bng ting Anh. Vi mt thng nh qu mi ln thnh ph nh ti, l mt s l lm khng d ha nhp. Bi l, khi hc cp 3 di Hng Yn, trong gi ting Anh, ngoi vic c gio c pht m t mi ra, ton b bi ging c u ni bng ting Vit ht. Chnh v s mi l n chong ngp trong mi trng hc tp mi i hc m nm u tin ti hc tp ht sc hng say m dn Bch Khoa hay gi l cy nh tru b c th bt kp vi tin v mi trng hc tp i hc. Chnh v iu m ti mi c hc bng ca trng. iu ny rt c ngha bi l n gim gnh nng ti chnh nn mt mnh m ti bi vi ng lng hu t i, m ti vn cn phi lo cho cu em ti hc cp 3 v sau l i hc. Ti sng trong K tc x gim chi ph thu nh cho gia nh. KTX ngay cnh trng nn hng ngy i b ln ging ng. Cn i u xa, ti dng xe bus v thng. Hi , v qu chi, h hng hi n ung i hc th no, mi ngi u ht hong khi ti ni n 3000VND/ ba bi mi ngi ni n ung sao t th, ly sc u m hc, nhng m ng l thi im 3000VND/ba l bn c mt ba tra no nn cng-tin Bch Khoa ri ch khng phi l tit kim n t. i sng sinh vin, ti i th c c sn m tm, lc no cng c mt thng u ging. i sinh vin tuy thiu thn, nhng m rt vui v ng nh. Ri ti i lm thm, cng vic u tin l dy thm ting Anh. Ti cn nh nh in l ln u tin, ti c trung tm mi gii gia s dn n mt ci nh trong ng Qunh khu
12

ni ting ca gii giang h H Ni. Ti gp 2 c gi n mc rt mt m v 2 cu thanh nin xm tr, mt mi rt d tn. Hai c gi kia ni vi ti l h mun hc ting Anh i tip khch nc ngoi. Lc ti rt s mc d ang c t ra bnh tnh. Ti tm l do khng dy c rt lui m lc p xe v vn cn ngoi li xem ti kia c ui theo mnh khng, tim p thnh thch. Sau ny, ti cng tm c mt gia nh t t v ti dy ting Anh cho cu con trai ca h. Cu b hc lp 8, ngoan ngon, nht nht. Ti ngoi vic dy ting Anh cho em , cn l ngi gip cu mnh dn v t tin hn khi giao tip v trao i. Lc , ti v cu b nh l 2 anh em. Mi ti khi ti n ging bi, cu y u tm s vi ti nhng g xy ra trn lp hm nay, chuyn trn tri di bin g cng k. Ri t mt cu b nht nht nhanh chng mnh dn a ra cc cu hi, thc mc v bi ging trn lp ca c hay nhng cu hi cha r v bi tp ti giao v nh. l lc ti bt u truyn t kin thc Anh vn ti hc c cho ngi khc. Cc bn bit y, ti khng c mc tiu lm nh gio, nhng ti thch c ng trn bc ging v c ngm nhng nh mt sng long lanh ca nhng hc vin. Lc , ti xc nh l ti s ch s dng Anh vn nh l mt th cng c ch khng phi l ngh nghip chnh. Do vy, ti khng chn hc tr thnh phin dch hay bin dch hay s phm. Ti mun lm vic cho cc t chc phi chnh ph (NGO) gip ngi ngho, ngi kh khn trong x hi. Hi , chng trnh ging dy rt l cng nhc, ch cha c o to theo tn ch nh by gi, nn ti khng th ngi ch s thay i c, ti la chn t thay i ph hp vi mc tiu ca mnh. Lc , ti la chn nhng mn hc m ti cho l cn thit cho cng vic ca mnh sau ny, dnh rt nhiu thi gian cho chng v dnh im cao. Cn nhng mn v l thuyt ngn ng, ti dnh t thi gian hn, hc ch thi t im qua trong k th cui k. Chnh v cch hc ny m ti khng c bng gii, nhng ti vn t c mt kt qu kh quan lt vo top 13 sinh vin tt nghip ca Kha c tt nghip bng lun vn thay v phi thi tt nghip nh cc bn khc. Ti bt u quan tm ti du hc ngay t nm th nht ca i hc. Bi l hi , c cu bn cng phng KTX vi ti, mi hc nm nht c hc bng i Nga hc. Ti c hi l xem cc thng tin hc bng u, cu ta ch ti ln bng thng tin ca Phng Quan h Quc t ca Trng. T , ti thng xuyn ln ln nh C1 ca i hc Bch khoa H Ni cp nht tin tc v cc c hi hc bng cho sinh vin ca trng. Mt iu rt bun l cc hc bng i Nga, i Sc, i Malaysia thi ch ton dnh cho sinh vin khi k thut ca trng, ch khng h c mt hc bng du hc no dnh cho sinh vin Ngoi ng c. Nhng ti khng chn nn. Ti mua bo Sinh vin Vit Nam v vn theo di cc thng tin v hc bng v du hc trn . Ti c i d cc bui hi tho v du hc nghe h chia s kinh nghim, rt nhiu hc bng h ch cho mt phn no , phn cn li th gia nh phi t chi tr. M nh bn bit ri y, hon cnh gia nh ti khng th cho php ti tr bt c khon ph g khi ti i du hc c. Cch duy nht m ti ngh c th cho ti du hc l xin hc bng ton phn. Lc ny, ti tp trung ton b s ch vo cc hc bng ton phn m cc chnh ph nc ngoi dnh cho cng dn Vit Nam nh JDS ca Nht, ADS ca c, Chevening ca Anh v Fulbright ca M. Mc d thi im , mc d cc hc bng ny ch dnh cho nhng ngi tt nghip v i lm t 3 nm tr nn nhng ti vn c n nghe cc bui chia s thng tin hc bng ly cc t ri, lng nghe phn trnh by v hi p ly kinh nghim. Khi , nhng thng ti liu chuyn t H Ni v nh ti nng tru cc t ri v cc trng, cc hc bng, cc c hi. Mi n sau
13

ny khi i du hc v, c dp dn dp ci kho ca mnh, ti mi bit l mnh chm ch tch gp nhiu thng tin th no. Khi tm hiu cc hc bng chnh ph, ti thy mt im chung l h ch tuyn sinh nhng ai tt nghip i hc v i lm t nht 3 nm kinh nghim, nn ti ngh mnh cn phi tp trung vo vic hc kt qu hc tp tt nghip tng i tt ra trng c c mt vic lm tt lm c s xin hc bng. Ti tp trung vo vic hc ng thi vi l tm cc c hi vic lm thm nng cao trnh , k nng khi ra trng. Bi lc , ti cng th i phng vn xin vic my ch, h u yu cu c kinh nghim. Ti ngh, va tt nghip m i hi c kinh nghim th ch c cch no khc phi va hc va lm. Ti quyt nh kim mt vic g gn vi mc tiu lm vic cho NGO ca mnh thay v i dy gia s v vit bo nh ti vn thng lm trc . Nm th ba i hc, ti tnh c ln mng thy mt t chc NGO ca Italy ti Vit Nam ang tuyn t vn gip h trin khai d n ti huyn Sn ng, tnh Bc Giang. Lc , ti bit l theo yu cu tuyn dng ca h, ti cha t yu cu, nhng ti c mnh dn np n. No ng, h gi ti ti phng vn. M tr s ca h l mt ch khng c xe bus no ti c, ti nh phi mn xe p ca ngi bn ti phng vn. Khi , ngi phng vn ti l mt ch ngi Italy nhng bui phng vn c tin hnh bng Ting Anh. Lc ra v, ti cng ngh l mnh i phng vn th sc, cng l mt c hi tt xem phng vn bng Ting Anh th no, chc ch c v ch kia ni l h phng vn nhiu ngi khc na. No ng v KTX my ngy ti nhn c email thng bo l h la chn ti v tr cho ti mc ph t vn 30USD/ngy m thi im vt gi lc , vi mt ngi sinh vin i hc y l mt khon tin rt ln. Ti xch ba l cng ti liu h trao ln ng. Ti t bt xe t bn xe Gia Lm ln Sn ng, lc i ti mi bit l Sn ng l huyn min ni ca tnh Bc Giang, cch H Ni hn 130 km v gip Lng Sn. Thi im l thi im chng ti c ngh n thi trc mi mn thi ht hc k. Ti m theo c sch v n thi. Ban ngy, cng vic ca ti l i thm cc h gia nh c tr em c hon cnh kh khn hoc b khuyt tt in cc thng tin cn thiu vo b h s bo tr ca t chc NGO Italy h gi v Italy xin ti tr cho cc em. Ti n lm vic vi UBND X v h c ngi dn ti xung tng thn bn rt xa, bng rng, li sui rt vt v.

14

Picture: ng vi ch tch UBND x Sn ng Ti v khch sn, ti li tranh th n bi thi, ni chung l khng hiu qu nh ti tng v sau mt ngy v n nh l ti mt mi gn nh r ri ra ri. Ri cng vic hon thnh mt cch tt p, ti c nhn ng tin t cng vic t vn u tin ca ti. Ti rt hnh phc vi nhng g ti lm v nhng g ti c c. Nm cui i hc, ti xin vo thc tp cho mt NGO ca M ti Vit Nam, khi h tuyn tr l d n, mt cng vic c c h tr mt t kinh ph. Khi , ti bt u bc vo giai on lm lun vn tt nghip nn ban ngy ti ti lm vic, ti v vit lun vn tt nghip ca mnh. Ti lm tr l trong mt d n v ti chnh vi m (microfinance). Lc u, ti ch ngh l mnh ch lm my cng vic dch dt, hnh chnh thi, ai d ch cn b d n, ngay t u qung cho ti mt cun sch v ti chnh vi m bng ting Anh bo ti v t hc v c g th hi. My tun u, ti bt u b chong bi trng i hc, ti quen c gio vin hng dn t m, ch cho cch lm, ch khng phi nh cch ch by cho ti th ny. c lc, ti cm thy chn n mun b vic, ti gi in v cho m ti v ku kh v ti ch c t chuyn mn g v ti chnh c. M ti ng vin ti lm tip, nhng m ti hm , ti thng bo cho m ti l mai con s n c quan np n xin ngh. Th m ch hiu th no, sng hm ti n vn phng rt sm v nhn ra l mnh rt yu ci ch ny. V qu tht l mt mt nu mnh vit n xin ngh vic v cng vic kh qu. Th l ti ct n vo trong ngn bn v bt u mt ngy lm vic y am m. Mt thi gian ngn, cc t chc NGO quc t ti Vit Nam trong t chc NGO ca M ti ang lm xin c mt khon ti tr ca Ford Foundation vn hnh mt ci mng li (network) cc t chc NGO cng lm v lnh vc ti chnh vi m. Khi , mc d vn cha chnh thc tt nghip, ti vn mnh dn ng tuyn vo v tr Coordinator (iu phi vin) ca ci mng li cp quc gia ny. Qu thc l ti rt may mn khi c la chn vo v tr ny khi cc ng vin cng tham gia u b cuc khi thy c cu t chc ca mt mng li mi thnh lp cn rt bp bnh,
15

trong khi ti th c kinh nghim nht nh khi lm trong lnh vc kh mi m ny v li xng xo, nng n. l mt cng vic mang li cho ti nhng tri nghim tuyt vi, bi l cng vic iu phi mt mng li quc gia cc t chc cho ti c hi c hc hi, quen bit rt nhiu ngi gii giang t khi cng, khi t v khi t thin. Cng vic kh, bi n ging nh lm du trm h vy. Mi ngi mt lm ti nhiu khi quay nh chong chng, khng bit gi ang thi chiu no. Sau hai nm, ti trng thnh nn rt nhiu sau rt nhiu nhng va vp khi m ti cha h c kinh nghim trong i nhn x th cng vi ci tnh thng thn, cng trc do nh hng ca ba ti. Qu thc, v tr cng vic l mt bc ngot trong cuc i ti, v khi ngm ngh li ti thy tht tuyt vi khi mnh khng ngh vic t chc NGO ca M kia, nu khng th chc chn ti s khng c chn vo v tr mi m ny. Hi , vi mt a cha tt nghip nh ti, m c nhn vo lm chnh thc vi mt mc lng ba con s ng trc k hiu US$ th bn tng tng n och th no. Nhng m ci ti hc c v tr l v gi bi l khi ti l ngi tr nht c lm iu phi vin mt mng li cp quc gia. i hp trn cc c quan Nh nc, ton phi gi my ngi l c, l ch v bit l mnh ch bng tui con ngi ta, nhng h th vn gi mnh mt cch thn mt l em. Ti vn i lm bnh thng v n ngy trao bng tt nghip th xin php ngh bui sng v trng nhn bng tt nghip, sau chiu li i lm bnh thng. Cng vic lin quan ti ti chnh vi m cng ngy cng cun ht ti vo ch mi m ny, v vo thi im mt s kin quan trng xy ra v c nh hng rt tch cc ti nim am m ca ti cho lnh vc ny l Gio s Muhammad Yunus ngi sng lp v iu hnh Ngn hng Grameen Bank cng vi Ngn hng ca ng c trao gii Nobel Ha Bnh.

Picture: Gio s Muhammad Yunus

16

Khi ti tm hiu v thn th v s nghip ca ngi n ng ny v ti cht pht hin ra l ng y l ngi Bangladesh, c trao hc bng Fulbright sang M hc kinh t, sau khi v nc, ng y gp nhng ngi ph n ngho v quyt nh cho h mn mt t tin h lm n, v sau h tr li cho ng s tin ng cho ngi ph n ngho khc vay. T tng ht sc n gin , ng gy dng v pht trin ngn hng Grameen Bank thnh mt ngn hng phc v hng triu ph n ngho trn khp t nc Bangladesh. V vi n lc khng bit mt mi trong vic gim ngho, ng v Ngn hng ca mnh c trao gii Nobel Ha Bnh nm 2006. Lc , vi mt chng trai tr ang say m vi lnh vc ti chnh vi m. Ti cht nhn ra l, y c l chnh l ngi n ng truyn cm hng cho mnh. V mnh s c gng hc tp con ng m ng y i. Ti bt u quan tm hn ti hc bng Fulbright. Nht k hnh trnh Fulbright ca ti Thng 12/2007, ti i d Trin lm Gio dc M (U.S. Education Fair) t chc ti Khch sn Sofitel, l ln u tin ti gp v hi chuyn ch Jessy Needham - cn b chng trnh Fulbright ca i s qun M ti H Ni v yu cu v s nm kinh nghim np h s cho Fulbright nm . Ch y tr li l 3 nm. Th l ti bit chc l mnh khng s nm kinh nghim np n ri. Nhng m ti vn nui quyt tm t hi cn l sinh vin i hc, nn lc ch chun b g, xc nh l v i lm thm 2 nm na. Th ri n thng 2/2008, Fulbright chnh thc ng thng tin tuyn sinh, th tht bt ng, nm nay h ch yu cu c 1 nm kinh nghim. Mnh cung c ln chun b bi v mi th gp qu. Mnh bt u nghin cu h s t thng 2/2008 nhng m do i lm bn qu nn ch vit c g. Mi n gn ngy n hn th mi vit xong h s, ri ch thn mang n khi mang n i s qun np, ch khng gi qua bu in mi an tm v s gi bu in b tht lc l qu hn. Tnh theo yu cu 1 nm kinh nghim tnh t ngy cp bng n ngy ht hn np h s, th s nm kinh nghim ca mnh l 1 nm 2 ngy. Tc l d ng 2 ngy. May m d ng 2 ngy ch thiu 2 ngy coi nh l h s khng hp l. Do y l nm u tin Fulbright ch yu cu 1 nm kinh nghim, nn ti bit chc chn l s c rt ng ngi np h s. Khng cn phi ni, chc mi ngi cng bit ti mc danh gi v ting tm ca hc bng ny. Ngy xa yu cu 3 nm kinh nghim cng c vi tram h s d tuyn ri. Nay i ch c 1 nm kinh nghim th s lng h s d tuyn chc s tng ln rt nhiu. M ti th l ln u tin np, trong khi c nhiu ngi np 2, 3 ln h s ny ri, trt h li np tip, vi li ti cng khng chun b k cng lm nn ti xc nh lun t u l c np th sc, c th tt, khng th nm sau s tip tc. Theo ng k hoch th khong thng 7/2008 s c kt qu vng 1 h s. Vng ny rt quan trng bi n ch ly c 50 h s t vi trm h s gi n. Khng bit do l do k thut g m mi n gn cui thng 8/2008, mi c kt qu. V tht hnh phc, ti trung tuyn vng 1. Chng trnh Fulbright gi cho mt ci th chc mng v dn d l chun b n thi v lo phng vn i. Ti y h s gi cho mt ci th thng bo c th v ngy gi v a im phng vn. Tuy l h dn n thi, nhng ni tht ti ch n ch no, v 2 l do: th nht, ti bn nhiu cng vic c quan, ban ngy i lm, ti v n nh l mt cht i c ton ln ng ri mi dy i n ti hoc khng th i chi gii to stress.
17

Nhng l do th hai quan trng hn c l ti khng bao gi lm ci g m khng c kt qu r rng. Khi cha bit kt qu phng vn m i n thi, phng vn m trt coi nh l mt cng. Trong thi gian chun b cho phng vn, ti rt lo lng. Bi vng phng vn l vng quyt nh chc chn ti c thnh cng hay khng. Trong vng phng vn h s ch ly khong 20-25 ng vin trong 50 ngi qua vng h s. Khng cn phi ni, chc cc bn cng bit 50 ngi ni bt th no khi h vt qua hng trm h s. Ti dnh rt nhiu thi gian ln mng tm kim v lin lc vi cc anh/ch c Fulbright ln trc hi xem bui phng vn din ra nh th no. V xin kinh nghim thnh cng ca cc anh/ch y. Tht may l ti gp c mt vi anh/ch rt tt, rt nhit tnh, dnh mt bui tip chuyn, email v in thoi chia s rt t m chn tnh. Thi gian trc bui phng vn, do tnh quan trng ca n, ti cc k lo lng, lo lng ti ni ti ng ton m c mng v bui phng vn, s tot m hi v bt dy trong m. Trc khi n ngy phng vn vi ngy, mt s c nghim trng xy ra. Ngy 26/9/2008, ci nh ti ang thu b cng an cng ch gii to. Sng ti i lm, c ch nh vn ni l c yn tm i lm, khng c vn g u, chiu ang ngi lm vic, cu thc tp sinh c quan gi in bo v ngay i ang thy gii ta. Ti vi phi xe my v nh v cnh tng ht sc th thm, ci nh ch cn l ng nt nh sau trn oanh tc ca my bay nm bomb vy. Ton b c ca ti b nht vo cc bao ti v vt ra l ng. Thc s lc ti cm thy sp , v nhng lo lng v phng vn, nhng cng thng trong cng vic, ri chuyn chia tay mi tnh u lm ti qu mt mi. Hm , vi s gip ca L Ch Hiu bn thc tp sinh c quan - ti dn ton b c ca ti tm thi v vn phng. Ti hm , ti qua nh bn ti nh. Nhng ngy , ti vi my cu bn cng KTX ngy xa rt vui. Ti ti nu cm n vi nhau, ti n ton nh Ch. Ti cng chi game v ch chun b g nhiu cho phng vn c v lc cng ch cn tm tr phng vn g na. Nh c nhng ngy sng , ti tm li s lc quan v hng khi cho bui phng vn. Ngy 1/10/2008, bui phng vn din ra Khch sn Daewoo. Ti giu khng cho cc cu bn bit, ch ni l n phng vn vo lm cho khch sn y. Bui phng vn din ra rt tt p. C 2 ngi phng vn ti, 1 ch ngi M rt nice, 1 anh ngi Vit Nam cng hc MPA M v. Ch kia hi rt nh nhng, cn anh Vit Nam th hi rt hc ba. Khi bc ra khi phng phng vn, ti ch bit nh gi th no, ch xem ng h thy hn 30 pht mt to. Phng vn xong, quay v vn phng lm vic. Ngy 2/10/2008, l ngy lm vic cui cng trn cng v cng tc ca ti, ng thi cng l bui hp cui cng vi Ban Thng Trc v tip 1 on khch quc t t Luxembourg sang. Cui ngy hm , ti nhn c thng bo t Chng trnh Fulbright Vit Nam l ti c la chn trao hc bng Fulbright nm . Bn khng bit nim vui v o trong ti lc nh th no u. Ti tht ln tht to lm cho my ngi ng nghip vn cn ang ngi trn phng hp hong ht khng bit c chuyn g. Ti gi in cho m, ti thng bo cho m bit l ti c hc bng Fulbright, ti s i M. M ti ch hiu hc bng Fulbright l ci g, danh gi th no. M ti ch bit ti c hc bng ton phn i M hc l m ti rt vui ri.
18

Cui cng, ti cng t c c m ca mnh v nhng g ti c c ngoi sc mong i ca ti. Cc bn thy y, con ng ti i l mt con ng vng, nhng ngi khc c th i du hc t hi ph thng, hay i hc v gia nh h c iu kin. Ti cng mun c nh h, nhng hon cnh gia nh ti khng cho php. Nhng iu khng lm cn tr ti theo ui c m du hc ca mnh. Qua cu chuyn ca mnh, ti ch mong cc bn nu c mt c m du hc, hy kin tr v quyt tm bin c m tr thnh s tht. Bn s gp phi nhiu kh khn, trc tr khi la chn con ng di hn, gp ghnh hn, nhng m khi n ch, bn s cm thy gi tr ca s thnh cng v n lc n ng gi bit nhng no. Ti mong cc bn bit rng, cu chuyn ca ti hay bt c cu chuyn ca ai khc trong cun sch ny cng ch mang tnh cht tham kho, ch n cha chc l con ng ph hp nht vi bn. iu duy nht m ti mun nhn nh vi cc bn l hy la chn mt con ng du hc ph hp nht vi hon cnh v iu kin ca bn. Khi bn chn mt con ng ph hp, cho d l ng xa, cha chn bn n sau. Chc cc bn c mt hnh trnh th v v nhanh chng n ch. 4. Bin kh khn tr thnh ngh lc
c b khim thnh, Hng mm ruc, Tun Ngc

5. Nu ngy mai bn khng cn nhn thy mt tri

nh: Chn dung c Nguyn Th Minh Phng

19

Ngi trong nh trn l c Nguyn Th Minh Phng, c gio c ca ti khoa Ngoi Ng, i hc Bch Khoa H Ni. T ngy ti tt nghip, ti v c mt lin lc. Mt ngy tnh c, ti c c bi vit ca c tham gia mt cuc thi vit cho du hc sinh. Mt bi vit rt xc ng, th hin mt ngh lc phi thng ca mt ngi vt qua mi kh khn, bnh tt thnh cng trong con ng du hc. C Minh Phng by gi ang l Nghin cu sinh ngnh Qun tr Gio dc i hc, i hc Massachusetts, Boston. C hc Master cng ti trng ny theo hc bng Fulbright. C hin cng l ging vin b mn Ting Vit, Khoa Ngn ng Hin i, i hc Massachusetts, Boston. Khi m tnh c tm li c c gio c, hai c tr tr chuyn rt lu v pht hin ra c rt nhiu im chung nh s thch vit lch, chia s, gip ngi khc. Sau khi chia s vi c v cun sch ca mnh v hi xin php c v vic s dng bi vit ny trong cun sch. C vui v ng . Ti xin chia s vi cc bn bi vit ca c Minh Phng nh l mt cu chuyn khch l tinh thn, truyn cm hng v c v cho cc bn c c m du hc. Ti hy vng rng cu chuyn ca c gio Nguyn Th Minh Phng s gip cc bn ang loay hoay i tm nh mt tri trong cuc sng ca mnh, s tm thy cho mnh mt ngh lc mnh m vt qua mi kh khn m vn ti nh sng. Hy sng v chy ht mnh vi am m nh th ngy mai l ngy cui cng ca bn vy. Bi vit ca c Minh Phng c ta "Nu ngy mai bn khng cn nhn thy mt tri"1 ---Nu ngy mai bn khng nhn thy mt tri, mi m c s chm trong bng ti, mi cnh ca cuc i u khp li, bn s lm g? Chc hn bn s au bun, khc lc, dn vt. Vui sao c khi giu hai con mt, kh hai bn tay m bn li khng cn i mt sng. Chc bn s trch tri cao, t dy sao qu bt cng. Bn c quyn lm th: c khc cho tha thch, c au bun cho n lc khng th bun hn c na. Nhng xin ng mt i nim vui sng v nim hy vng. Bit u cu chuyn ca ti c th lm cho bn khng bao gi mt nim tin vo nhng iu k diu trn i cho d bn trong bt k mt hon cnh kh khn no. Ti sinh ra vi cn bnh thoi ha sc t vng mc, cn bnh rt him, ch c 20 triu ngi trn th gii mc phi v cc chuyn gia nhn khoa hng u hin cn b tay. Cn bnh ny lm cho th trng cng ngy cng hp. Theo thi gian, con mt ch c m 10 , ri 5 , v khi no n v zero, th bn s khng nhn thy g na. Th lc cng suy gim r rt v iu quan trng nht l nhn thy bnh tin trin m nh bt lc n t t cp i kh nng nhn nh sng ca i mt. Khng c thuc c tr! Khng c phu thut no c th khc phc c. Hy ngi ch v n nhn mt cuc sng trong bng m hay sao? KHNG, ti khng chu u hng s phn. Hnh trang ca ti: Chic gy ba mu Khi cn nh, ti thng b m mng l ong. H mm cm gia nh, th 99% ti , c nh s nhn n v nht l khi c khch, b m ch c m n th v c a con v nh ti. Ti cng c gng th cng b mng m khng hiu sao mnh v th. C i t ch ti ra ch sng l ti chi mt v khng t ln ng b chng khi bc t rp chiu phim ra, khin ti v cng xu h. Cng ln, cn bnh cng pht trin, cho n mt ngy ti c m vo nhng cnh cy chn ngang li i. Ti ang dn dn b m m khng h bit. Bc s khuyn ti hn ch c sch v dng my tnh. Tri i, ti lm sao m ngng c c. Cuc sng ca ti ch c ngha khi
1

Bi vit ny ginh gii Nht cuc thi "Hnh trnh nc M" do Hi Thanh nin, Sinh vin Vit Nam ti Hoa K t chc.

20

lm vic, m cng vic i hi tm ti, c sch, nghin cu v vit. Ngng c ngha l cht. B ngoi tai li khuyn bc s, ti vn lao vo hc thi v ginh c Hc bng Fulbright. Cuc i m sang mt chng mi khi ti sang Boston hc chng trnh thc s v Hoa K hc. Nc M lm ti vng tin rng mnh tn m khng ph. Ni y, ngi khuyt tt c lut php bo v. Thi x hi lun cm thng, khuyn khch h phn u vn sng hnh phc nh bt c mt ngi lnh ln no. Khi i hc, h c to mi iu kin c th t kt qu mong mun. Mi cng mn hc u nu r sinh vin no cn tr gip c bit th cho gio s bit, h s thit k chng trnh, hoc c nhng bin php thch hp. Ti rt may mn c gio s v bn b cm thng, gip . H pht ring cho ti nhng tp ti liu ch to, ch ch mua sch audio v cc phn mm tr gip v tm nhng bc s nhn khoa gii nht th gii. iu quan trng hn c, h ng vin, khuyn khch ti phn u thnh cng. Gio s Jean Humez, thy hng dn ca ti, lun ni: Em c th mt kh nng nhn thy nh sng, nhng nht nh em phi tr thnh mt gio s gii, mt nh khoa hc c ch, ch cn em c gng v hy hc ch ni. Ti nghe li b. Sau khi hon thnh lun vn thc s, ti tip tc theo hc chng trnh tin s. Mt th thch ln. Ch c 30 pht l mt ti mt r ri, au nhc n tn c, trong mt nh c kim chm. Ti ch nhn thy l m trong khong cch 2 mt. Xa hn na, tt c la nha, ch cn nhng vt ti v sng k c khi eo knh. Khi c sch, ti dng knh lp, khi vit bi, ti dng phng ch 20-25. Ti dn mt vo mn hnh vi khong cch 20-25 cm. Mi khi lm bi xong, ton thn ti t di v ngi trong mt t th rt bt tin. C nh th, ti dn dn hon thnh cc kha hc ca chng trnh tin s v ang vit lun n. Mt cuc chy ua vi s phn, khng ch chim lnh nhng nh cao tri thc. Vi ti, y l mt cuc chy ua vi Bng Ti. Ti mun mnh phi sn sng vo cuc nu ngy mai hn n. Cho n gi, ti khng cn ngh l mnh km may mn khi mc phi cn bnh ny. Cu ni ti yu thch nht ca Karl Marx l: Khng ci g thuc v con ngi c xa l vi ti. Vng, tri nghim ca ngi m khng h xa l vi ti. Khng th ni l tri nghim m ti mong mun, nhng nh n, ti bit yu thng v cm thng vi con ngi hn. Ti bit trn trng nhng iu bnh d m hin nhin ta c: nh nng mt tri. Ai sinh ra chng c i mt v chng ta thn nhin n nhn nh sng m khng thy l hnh phc ln lao, l nim m c khng bao gi c c ca nhng ngi khim th. Ch khi no tri nghim c cm gic ca ngi m, chng ta mi thy qu tng giy tng pht c nhn thy nh sng. V khim th, ti tm n cng ng ca nhng ngi cng cnh ng. Ti n vi cc em trng Nguyn nh Chiu, H Ni. Ti tham gia Hi Vn ha Vit Boston, t chc cc hot ng t thin gy qu gip Ban nhc Hy vng, ban nhc ca cc em khim th ti trng Nguyn nh Chiu, do v chng ngh s n piano Tn Tht Trim v ca s Xun Thanh u. Ti c duyn may c gp cc em, nhng ngi sinh ra cha tng c nhn thy nh sng. Ti c thng thc mt chng trnh m nhc rt chuyn nghip do cc em biu din. Cc em chm ch nghe ti k chuyn nc M. Nhanh thon thot, cc em dt ti i thm k tc x. Cc em s dng my tnh thnh tho hc v c vit bo. Nhiu em ni ting Anh rt kh. Ni chuyn v mu sc, ti hi cc em thch mu g. Mt em ni: Mu hng. Ti nhn thy em mc o hng, trong tay l mt chic v cng mu hng. Cn mt em khc mc o xanh v ni: Em thch mu xanh c . Cc em on ti mc o mu ti. L cha, ti mc o mu en. Ti hi kinh nghim hc ch ni, cc em ci rt hn nhin: C i, ch ni hc d lm, ch khng kh nh hc tin s u. N ci hn nhin trn gng mt tr th vi nhng con mt m c c ng mi trong ti khin ti thy mnh c li nu c than thn trch phn rng mnh thiu may mn. Chnh cc em 21

 dt ti bc qua ni s v lm ti yu cuc sng hn. Ti mang n vi cc em, nhng ngi cng nhau, du nhau n lp vi chic gy tre trong khi ti c mi th, t chic gy ba mu, phn quang, c th gp li, b ti, v h ai nhn thy, h s gip ti, n nhng tr gip trng i hc cc em cha khi no dm m ti. Ti lao vo tm kim mi kh nng gip cc em. Ti vn ng bn b M ng gp tin bc, cng sc, mua gy v cc phn mm chuyn dng cho ngi khim th, ri tm cch chuyn v Vit Nam. Nhiu ngi M vit th trao i vi cc em v gip cc em hc ting Anh qua mng. Cc em dn dn thy tng lai khng cn b hp vi ngh vt tm hoc mt-xa, nh x hi thng ngh cc em ch lm c th. C em vo i hc, c em dy ting Anh cho chnh cc bn khim th. Cc em gi ti l c v ti l c gio, nhng chnh cc em mi l thy ca ti. Chnh cc em mang iu k diu l nim vui sng n vi ti, v chnh nc M: thy c, bn b, bc s, lm cho nim vui sng y lan ta n bao ngi, khng ch nhng ngi khim th. Cu ni ca V. I. Lenin: Hc, hc na, hc mi cng vi trit l hc sut i tr thnh thn dc cho ti. Mt khi cn hc c v c hc, ti thy mnh ang sng v hnh phc. Ti gp bc s Eliot Berson, chuyn gia hng u th gii v cn bnh ny khi ti va vit xong lun vn thc s. Khng khi ngc nhin khi bit ti c th lm c iu khi cn bnh ang tin trin, ng mm ci: Hy lm nhng g bn ang lm, chng g c th ph hng thm i mt ca bn. l liu thuc an thn ln nht m ti tng c trong i. Ti s lm g khi ngy mai khng cn nhn thy nh nng mt tri? Ti s nghe theo li khuyn ca bc s Berson l tip tc cng vic ti ang lm: hc, dy hc, vit bo, vit vn v gip cc em khim th thiu may mn hn ti. Ti lun thc c mt ngy no Bng Ti s n gn v ti s ni vi hn: Ta ch mi, ta chng a g mi, nhng s phn bt ta phi i cng mi, mi c th cp i nh sng ca ta, nhng mi ng hng lm ta gc ng, ta lun sn sng n nhn bt c iu g mi thch thc ta, v mi ng hy vng cp i nim vui sng trong ta. nh sng s n t tnh yu thng ca gia nh v b bn, t s cm thng chia s ca cng ng. nh sng s n t tri thc, kinh nghim, t nhng g ti cp nht, cht chiu, nng niu trong nhiu nm qua v s cn tip tc gom gp thy mnh lun c ch cho i. Hnh trnh H Ni-Boston ca ti l hnh trnh i tm nh sng, gn gi v chia s nh sng vi nhng ai cn n n. Medford, thng 7/2013

PHN II: NG LC PHN U

1. V sao bn nn i du hc?
C nhn Gia nh t nc Nht bn: Fukuzawa Yukichi Vit Nam: H Ch Minh

22

2. Li ch ca vic i du hc:
Hi thng 6/2013, ti c vit mt bi mang tn i du hc khng nh l m trn Facebook Page ca mnh (www.tranngocthinh.tk) chia s v nhng kh khn ca du hc sinh. Thc ra mc ch chnh ca bi vit khng phi l h da cc bn c c m du hc m tri li ti khuyn khch cc bn i du hc, nhng phi c mt ci nhn khch quan, trung thc, v trnh b o tng bi nhng th c t v hay ton mt mu hng. Sau , c rt nhiu bn mong mun ti vit v nhng iu tch cc hn ca du hc. Chnh v l , hm nay trong phn ny ca cun sch, ti s chia s vi cc bn nhng iu tch cc m du hc em li cho bn thn ti v nhng du hc sinh khc. Kin thc: Trc ht, mc ch chnh ca vic i du hc l hc tp, do vy du hc em li cho bn rt nhiu nhng kin thc mi. y, kin thc m cc bn tip thu c ng ngh n ch b hp trong khun vin ca trng, trn ging ng hay trong th vin. Khi u du hc, cuc sng mi l cho bn rt nhiu nhng kin thc mi m nu l ngi c c quan st tt th t nhng vic b nh mi ngy, nhng con ngi mi m bn gp cng c th cho bn thm mt bi hc, mt kin thc b ch. Nu c iu kin i du hc cc quc gia tin tin, bn s c hng th mt h thng gio dc vi cht lng hng u th gii khi kin thc cc bn tip thu s l rt ln v hon ton ph thuc vo nng lc tip thu ca cc bn m thi. Gio dc cc nc tin tin l gio dc m m ngi c l trung tm, gio vin ch ng vai tr ngi hng dn phng php th vic c thm cc kin thc mi l iu hon ton do bn ch ng. Hn na, trong mt mi trng hc thut cao, bn s c th hc hi khng nhng t nhng gio s, ging vin gii m cn c th hc hi t bn b t khp ni trn th gii na. Khi i du hc, hy thng xuyn lui ti th vin, cc trng i hc th th vin c coi nh l b no tri thc ca trng. Th vin cc trng i hc c hng vn, hng triu u sch vi rt nhiu ch , lnh vc khc nhau bn chn c. C rt nhiu sch qu v rt him, do vy bn nn tranh th s dng th vin hiu qu khi i du hc, khng v nc li tic v khng s dng ht s hu ch ca th vin khi i du hc.

Ngoi ng: i du hc l cch tt nht hc mt ngn ng nc ngoi. Cc bn bit

y, nu c iu kin c sang Anh hay sang M hc ting Anh th l iu l tng. Tuy nhin, khng phi ai cng c iu kin nh vy. Bn c th hc mt ngoi ng ti chnh nc mnh, tuy nhin vic hc ngn ng bn x ti quc gia bn x mang li cho bn nhng c hi tuyt vi bn nng cao trnh v kh nng vn dng ngoi ng vo cuc sng hng ngy. Khng c tri nghim ngn ng no tt vic c sng trong mi trng bn a v tip xc vi vn ha a phng mi ngy. Nh hi ti i du hc M, ting Anh ti phi s dng hng ngy thay cho ting Vit khi Vit Nam vy. Ln lp th phi trao i bi v vi thy c v bn b bng ting Anh, v nh th lm bi tp cng bng ting Anh, xem tivi cng ton ting Anh, tr chuyn vi bn cng phng cng bng ting Anh, tt c mi th sinh hot trong cuc sng cng phi s dng ting Anh ht. chng phi l c hi bn rn luyn kh nng s dng ngoi ng tuyt vi hay sao? Chnh v vy, li khuyn ca ti vi cc bn du hc sinh l khi sang nc ngoi hc, hy tm mi c hi giao lu vi ngi nc ngoi trau di ngoi ng v hc hi thm t h. ng sang nc ngoi du hc ri tm nm, tm ba my ngi Vit Nam ri thu nh chung vi nhau cm thy gn gi c ni ting Vit. Ch phi cc bn s ni ting Vit trong sut cuc i ca cc bn ri hay sao? Bn s thy l nu bn s dng ngoi ng hng ngy nh ting m th kh nng ngoi ng ca bn s tin trin rt nhanh m chnh bn thn bn cng khng kp nhn ra. iu quan trng nht vi du hc sinh Vit Nam l phi mnh dn hn trong giao tip, ng s mnh ni sai, ng ngi mnh pht m khng chun m ngi tip xc, ngi giao tip bng ngoi ng. Hy c mnh dn ln, chng ta trng thnh t nhng ln vp ng m, phi khng no? Hy tn dng mt li 23

ch rt ln ca du hc l c hi mnh nng cao trnh ngoi ng ca mnh. y cng l mt trong nhng li th ca du hc sinh khi v nc xin vic lm cc bn . Trnh : Du hc l c hi bn nng cao trnh . iu l chc chn ri. Cho d bn i du hc cp no: i hc hay sau i hc. Sau khi hc xong, trnh ca bn cng s t ln mt tm cao mi. Nu so snh vi mt ngi c bng cp tng t, bng cp c c sau qu trnh tu luyn nc ngoi ca bn bao gi cng c nh gi cao hn. Trong qu trnh lm vic ca mnh, ti nhn ra rng cc bn du hc sinh Vit Nam vi bng c nhn mt trng nc ngoi th c trnh nhn thc cao hn cc bn tt nghip i hc Vit Nam. iu ny cng d hiu bi trnh ca mt con ngi phn nh qua gio dc m ngi c hng th. nhng quc gia c nn gio dc tin tin, bc nht trn th gii, vic c mt tm bng ti mt trng danh ting cng l mt ch du cho cht lng v trnh ca sinh vin ni ri. K nng: Du hc l mt c hi rt tt bn rn luyn cc k nng m k nng chnh l ci rt thiu mi trng gio dc Vit Nam. Chng trnh gio dc nc ngoi h khng dnh chn thi gian cho phn l thuyt m dnh rt nhiu thi gian cho phn thc hnh. H cng rt ch trng ti vic pht trin cc k nng mm cho sinh vin nh l k nng giao tip, k nng thuyt trnh, k nng trnh by trc m ng, k nng thng thuyt, gii quyt vn , k nng gii quyt xung t, m phn,..vv. Cc k nng c lng ghp kho lo vo chng trnh ging dy thng qua cc bi tp nhm, bi tp phn vai, hay lp hc m phng. Tip xc cc bn sinh vin Vit Nam i du hc v th ti thy k nng mm ca cc bn tt hn so vi cc bn sinh vin cc trng i hc Vit Nam. Thc ra th ti khng ngh rng cc bn hc trong nc km ci hn, chng qua l cc bn i du hc th c nhiu c hi hn thc hnh, v quan trng hn c l h c mt mi trng gio dc ci m m ngi ta c khch l ni ln quan im, ngh ca mnh mt cch thoi mi m khng b tr dp hay ght b. i vi pht trin k nng, th s t tin c vai tr rt quan trng, m i vi sinh vin Vit Nam th tm l rt r, nht nht kh l ph bin. Thu nhp: Du hc l mt c hi rt tt bn nng cao thu nhp ca mnh. Nu sau khi hon thnh kha hc v c c hi li nc s ti lm vic th chc chn ti khng cn phn tch nhiu cc bn cng c th hiu thu nhp n khc bit nhiu nh th no. Th hi, liu khng i du hc, bn c c c hi lm vic ti nc ngoi nh vy khng? Chc chn l rt kh ri. Nhng m so snh thu nhp nc ngoi vi thu nhp trong nc th khp khing qu. Ti mun so snh y l thu nhp ca du hc sinh v nc vi nhng ngi hc trong nc. Chc chn bn s thy mt iu l bnh qun du hc sinh v nc thng c thu nhp cao hn mt ngi c bng cp tng ng m hc trong nc. Khi tham gia tuyn dng cho cc d n, ti nhn thy l cng tt nghip i hc, nhng ng vin tt nghip i hc nc ngoi c xu hng c nhn lng cao hn v d c la chn hn bi my l do v trnh , nng lc, v k nng c tm bng nc ngoi bo m. Vi kh nng ngoi ng hn hn, nhng bn du hc sinh thng c c hi c lm cho nhng tp on, cng ty nc ngoi m ch lng, thng ca h hn hn so vi cc cng ty trong nc. y, ti cng mun lu vi cc bn sinh vin l khi ni ti thu nhp cc bn ng ch ngh ti chuyn tin lng bi ngoi tin lng, c nhng th m cc bn c hng khng bng tin mt cng rt quan trng vi s pht trin con ngi v s nghip ca bn nh l cc c hi tham gia cc kha o to trong v ngoi nc, cc phc li x hi khc.vv

24

C hi vic lm: Nu trong mt cuc tuyn chn ng vin cho mt v tr trong mt t chc no , ti tin chc rng cc bn du hc sinh c mt s li th hn hn cc bn tt nghip trong nc, chnh v th li th ca cc bn du hc sinh trong xin vic lm l ln hn. C th khi mi v nc, cc bn s gp phi kh khn ban u trong vic tm mt vic lm ng vi trnh v bng cp ca mnh v phi chp nhn mt thc t l bn c kin thc, trnh nhng thi gian bn i hc bn cng nh mt tng thi gian kinh nghim thc tin ci m by gi nh tuyn dng quan tm hn mnh bng tt nghip. Nhng v di hn, th c hi vic lm cho cc bn du hc sinh v nc l rt nhiu. Cc bn c li th cnh tranh rt ln khi np h s ng tuyn cho cc v tr vo cc t chc, cng ty nc ngoi. Nhng ngi i du hc v thng c c hi nm gi v tr cao trong cc t chc coi trng ti nng v nng lc, do c hi thng tin cng rt l rng m vi cc bn l du hc sinh. Vic u t tin i du hc cng l mt s u t c li phi khng no. M, nhiu gia nh chp nhn vay tin cho con em h i hc cao hn v lm v tr c lng cao v ly lng tr n. Sinh vin vay n i hc l rt ph bin M. Vy chng ta, liu chng ta c dm u t vo gio dc, u t vo tng lai ca chng ta hay con ci chng ta? Kt ni: Du hc l mt c hi tuyt vi bn kt ni vi rt nhiu ngi t khp ni trn th gii. Th gii by gi phng hn v khi i du hc M chng hn, bn s khng ch gp ngi M m cn gp rt nhiu ngi trn th gii cng ti M ging nh bn, h n t nhiu quc gia khc nhau nh Trung Quc, n , hay t Chu u, Nam M. y l c hi tuyt vi bn lm quen, kt bn v to dng mt mng li cc kt ni x hi. N l mt dng thc ca vn x hi (social capital) m trong thi i th gii phng ny rt c gi tr trong cuc sng cng nh trong cng vic. Th tng tng, ti u bn cng c ngi quen, hoc ngi quen ca ngi quen gip th bn s cm thy tuyt vi th no. Ri sau ny, khi lm vic cc kt ni t thi du hc li gip bn c c nhng c hi hp tc, kinh doanh v gi m khng d g bn c c. Du lch, khm ph: Bn t du hc bao gm hai ch du v hc, nh vy du hc khng ch c mi vic hc m n bao hm c vic i du lch na. Vi bn ti, ti cho rng, hc khng phi ch l hc kin thc, sch v trn ging ng, m cn l hc t mi trng m bn sng, hc t nhng tri nghim v con ngi, v vn ha nhng ni bn ln u tin t chn n. Ngy cn i hc bn M, mi k ngh (ngh h hoc ngh ng) ti u dnh dm tin i ti nhng vng t mi ca nc M rng ln. Mi chuyn i, cho ti thm rt nhiu nhng tri nghim mi l v s hng v v p ti ca thin nhin nc M, hay tm hiu s a dng vn ha ca nc M, nhng chng ngi da ang tn ti trong lng nc M nh l mt phn lch s ca Chu M, hay nhng ngi Amish vn sng gin d, v xa lnh cuc sng hin i ngay trong lng nc M s mt th gii. Du hc l mt c hi c i ra khi t nc ca mnh, do vy, ti rt khuyn khch cc bn tranh th thi gian v c hi ny i du lch v khm ph cuc sng mi l xung quanh h. S hc l c i, nhng m c phi lc no mnh cng c dp sang y u. Tuy nhin, ti vn phi nhn mnh li l vi du hc th vic hc l quan trng nht, ch khng phi i du hc l du lch l chnh, cn hc l ph. Hy hnh thnh mt np sng hc ht sc, chi ht mnh. Khi no vo hc k, hy hc tp sing nng, chm ch v t thng cho mnh mt k ngh l i du lch, khm ph cn bng li cuc sng v tn hng nhng khong thi gian th v trong qung i du hc ca bn. Cng dn ton cu: Gi y, cho d l bn mang quc tch Vit Nam, nhng bn hc ph thng Singapore, hc i hc Anh, thc s M, ri lm tin s c l iu hon 25

ton c th xy ra. Sau bn lm vic cho nhng d n Y t Chu Phi chng hn. l biu hin sinh ng nht cho mt cng dn ton cu. Khi quc tch ch l vn mang tnh php l, ch n khng cn l ro cn c th cn tr vic bn tr thnh mt cng dn ton cu. Th gii tht l rng ln khi bn cha bao gi bc ra khi lnh th ca nc mnh. Nhng mt khi bn t chn sang mt quc gia khc, bn s thy gi y th gii tr nn v cng nh b. Vi s pht trin vt bc ca khoa hc v cng ngh, mi ni trn th gii u c th c bit n hoc c con ngi t chn n. Khi nim bin gii dng nh tr nn m nht hn, v khi nim cng dn ton cu s tr nn ph bin trong tng lai. Du hc l c hi tuyt vi bn c th tri nghim cuc sng ca mt cng dn ton cu. Bn c mun tri nghim khng? Hy xch ba l ln v i.du hc no. c c lp, t do: i du hc, bn s cm thy mnh thc s t do v bn xa s kim sot ca b m. Bn s l ngi t quyt nhiu ci cho chnh bn thn mnh. Bn c t ch, bn cm thy mnh trng thnh, c th sng xa b m, c th chu trch nhim v cch quyt nh ca mnh. Ci cm gic tht tuyt vi.

Bc nh ny ti chp ln u tin trong i ti c tc di. V l khi cn Vit Nam, khng bao gi m ti cho php ti tc di, ch cn hi di mt t l bt ct lin. Ch khi sang M, sng xa gia nh, c sng c lp v t do, khi ti mi c php l theo nhng g mnh mun. Cc bn thy y, i du hc th bn c t do, nhng iu cng ng ngha vi vic bn phi bit kim sot s t do ca mnh. Hy suy ngh ti nhng "hu qu" ca vic lm dng t do ca bn. Hn ai ht, chnh bn l ngi bit iu g l tt cho bn thn bn v cho gia nh bn. Nhng hy lng nghe kin ca b m, h cha bao gi khuyn bn iu g m lm hi bn c. Bn c th bt ng vi cha m khi cn tr, nhng ri trng thnh, ngm li nhng g h lm bn kh chu, bn s thm cm n h. Tri nghim nhng ci mi: i du hc cng l c hi tuyt vi bn tri nghim nhng iu mi m cha tng hoc ao c c tri nghim trong i. Tuyt l mt trong 26

nhng ci m bn mong mun c tri nghim m Vit Nam th bn khng th c tri nghim. Rt nhiu bn t m xem cm gic c a tay ra nm nhng bng tuyt trng tinh, lnh sut, nh nh bng trn bn tay nh th no. Cm gic ho hc ch c nhn thy tuyt ri ln u tin trong i n cng th v nh chng ta i ch thi khc giao tha vy. Bn s c chi cc tr chi vi tuyt rt vui nh nm tuyt, hay nn ngi tuyt hay trt mng tuyt, hay trt tuyt. l nhng tri nghim m bn s c th mt ln trong i khi i du hc. Tuy nhin, nh l mc m khng b cm lnh nh.

nh: Tc gi tung tuyt trc ta nh Quc Hi M Du hc vi ti khng ch l hc, m iu th v cng c th gi l li ch ca n, chnh l nhng c hi tri nghim nhng th ln u tin mnh c bit n trong i. Ci cm gic lm ta thy cuc sng tht th v v cn phi khm ph tip. Ngoi ra, cn rt nhiu nhng ci th v ln u tin trong i m khi du hc bn s c c hi khm ph, nh vn ha ca nc bn a, ngn ng, m nhc v cc mn c sn ca tng vng i din cho tinh hoa m thc ca nc bn a. chng phi l nhng th tuyt vi ln u tin trong i ta c tri nghim nh c i du hc hay sao. Chnh nhng tri nghim ln u trong i mi lm i sng du hc v cng th v v hp dn, n ging nh mt cuc phiu lu khm ph m bn l nhn vt chnh vy. Hin thc ha c m: Mt trong nhng li ch ca vic i du hc l bn c th bin c m s hu xe hi ca mnh tr thnh hin thc t khi bn cn l sinh vin, l do khng phi l v bn c nhiu tin hay l i gia m bi v xe hi bn nc ngoi rt r v ph bin nh xe my Vit Nam vy. Khong 3000-4000 USD l bn c th c mt chic xe hi c tm tm chy quanh quanh i ch, i chi cui tun. Nh chia s cu chuyn v cuc i mnh, nh ti khng giu c, hi i hc ti ch tit kim hc bng Fulbright my thng u mua mt chic Toyota Corrola chy. Chic trong nh ny l chic th hai mnh mua sau khi ci th nht b thng M tng hng. nh: Tc gi bn chic xe hi th hai ca mnh 27

 M hay nhiu quc gia khc, c 16 tui l bn c th c thi bng li , m thi khng kh nh thi sn chip Vit Nam v chi ph ly bng cng rt r ch khong 10-20 USD tc l 200k-400k so vi hng chc triu khi Vit Nam. Do vy, du hc l mt c hi tt thc hin c m s hu xe hi ca mnh. Bi l, nh cc bn thy y, xe hi Vit Nam rt t, nu khng mua M th chc v Vit Nam vi gi xe hi cao nh hin nay cng vi rt nhiu cc khon thu, ph th chc gic m c th mua xe hi s dng cn phi rt lu sau mi c th thc hin c. Cha k ng x Vit Nam th cht chi, ngi tham gia giao thng thiu thc, trm cp t nhan nhn, ri cc loi ph chng ph th vic mua c t cng mt mi vi bao nhiu chuyn ng sau v-lng ri. Do vy, i du hc cng l mt c hi bn t s hu mt chic x hp ca ring mnh. Mt phn ca vn ha M l vn ha xe hi. Hy tri nghim nu bn c iu kin v thc s mun iu . Trn y ch l mt v d v thc hin c m khi i du hc thi. Bn c th c nhiu c m khc, chng hn nh l ln u tin trong i c n thm tng N thn t do chng hn. nh: Tc gi chp khi n thm tng n thn t do Du hc l c hi bn hin thc ha cc c m ca mnh. Hy i du hc bin nhiu c m thnh hin thc, cc bn nh.

3. Ti sao cc bc ph huynh nn cho con i du hc?

Khi ti bt u vit blog v du hc, ti nhn c rt nhiu cu hi ca cc bn tr quan tm ti vic i du hc, bn cnh cng c khng t cu hi n t cc bc ph huynh lin quan ti quyt nh c nn cho con em h i du hc hay khng? Phn ny ca cun sch ti s chia s vi cc bc ph huynh l do ti sao h nn cho con em h i du hc: u t cho tng lai: L nhng bc ph huynh, ai ai cng mong mun nhng iu tt p nht cho con em mnh. V mt trong nhng iu l to c hi cho con em mnh c hng th mt nn gio dc tt nht. Chnh v l , u t cho gio dc lun l s la chn ca nhiu bc ph huynh. u t cho du hc chnh l u t cho tng lai ca con em mnh. Mc d cho con em i du hc th chi ph rt ln, nhng m nu gia nh c iu kin, ti khuyn khch cc bc ph huynh nn cho con em i du hc, bi l l s u t sng sut v sinh li nht i vi tng lai ca con ci. Nu qu v c nhiu tin, hy to c hi hc tp tt nht cho con em mnh, chng c th t lp trn chnh i chn ca mnh thay v tip tc sng da dm vo gia ti ca b m li. Du hc s gip con ci qu v rn luyn c bn lnh v tnh cch sng tch cc nu qu v thc s quan tm u t vo chuyn hc hnh ca con v theo di nhng tin trin ca qu trnh u t . Cn i vi cc bc ph huynh c iu kin kinh t kh khn hn, th hy th suy ngh xem liu mnh c th chp nhn vay ngn hng u t lu di cho tng lai ca con khng? Cn vi nhng h gia nh qu kh khn, vic du hc ch l gic m, ti mong rng, mi bc ph huynh hy khch l tinh thn con em mnh hc tht gii trong nc c th tm c mt c hi i du hc vi hc bng ton phn nh cch m ti i. Khch l, c v con ci hc tp tht gii cng l mt cch u t cho tng lai ca con ci, bi ti chnh khng phi l yu t quyt nh thnh cng ca vic du hc m chnh l ch phn u ca con em qu v. Rn luyn tnh cch, bn lnh: i du hc, xt v mt tch cc n s gip cho con em ca qu v hc c cch sng c lp, bit t lp lo liu cho bn thn mnh khi sng xa b m. cc nc phng Ty y l mt vn ct li trong gio dc tr v thnh nin. 28

Nhiu bc ph huynh s rt i ngc nhin khi con ci mnh khi cn nh th li bing, li, nhng sau 1-2 nm i du hc v i khc bit nu n, bit ra bt v bit t lm nhng vic cho mnh ch khng trng ch b m. Ri chng c thc t xoay s, ch khng vic g phi xin tin ca b m na, nh th chng phi l mt ch li tuyt vi ca du hc vi rn luyn bn lnh v tnh cch ca con em qu v hay sao. ng trao gia ti, hy trao cha kha: Cho con em i du hc, chnh l vic cc qu v ph huynh tng cho con em mnh mt chic cha kha m cnh ca bc vo tng lai. V tng lai vng bn ca con em mnh, ng choc ho chng ht gia ti ca bn ri chng n, ph bng ht, hy cho chng chic cha kha chng c th m ra nhng gia ti v gi khc. Vic i du hc, s trang b cho con ci qu v mt nn tng kin thc vng vng, nhng k nng cn thit trong cng vic v cuc sng thng ngy, ng thi rn luyn con ci qu v tr thnh nhng nh lnh o tim nng cho chnh gia nh chng, cho cng ng v cho x hi cho d chng sng bt c ni u. Nh th phi chng l qu v ang gieo mt ht ging tt cho i bng cch u t vo con ci qu v sao. Hy trao cho chng nhng chic cha kha, ng trao cho chng mt ng tin.

Mt vi li khuyn cho cc bc ph huynh d nh cho con i du hc: Di y l mt vi li khuyn ca ti dnh cho cc bc ph huynh d nh cho con em i du hc. Nhng li khuyn ny c tng hp li t nhng gii p ca ti dnh cho nhng bc ph huynh lin lc xin ti kinh nghim, ch dn v du hc cho con em h trong thi gian qua: ng nh gi qu thp kh nng ca con em qu v, hy cho chng th sc. Ti thy nhiu bc ph huynh khi c nh cho con i du hc thng nh gi thp kh nng ca con em mnh v mc nh l n km, n yu thnh ra lo lng. Ti khng ngh l cch tip cn tt nu qu v mun cho con em i du hc. ng qu ph thuc vo cc cng ty t vn du hc: Ti khng ni l cc cng ty t vn du hc khng gip ch c g, nhng ti mun ni l qu v ph huynh hon ton c th dnh thi gian tm hiu v nghin cu v c hi gio dc cho con em mnh thay v phi mt mt ng tin cho nhng th thng tin y ry trn mng internet. Hy tit kim tin cho con em i du hc th tt hn. Vic chnh qu v tm hiu, cng gip qu v hiu r hn v ni chn hc tp ca con em mnh. By gi, li cn c nhiu cng ty t vn du hc la o na, do vy mong qu v cn trng. ng lo lng thi qu: Ti thy nhiu qu v ph huynh, khi cho con em mnh i du hc th lo lng thi qu. No l lo chu khng sng c, lo chu vt v, lo chu i khvv Ti ch khuyn qu v n gin th ny. Con ci qu v khng phi l ngi u tin i du hc, vy th ti sao cc bn khc lm c m con ci qu v li khng? Phi chng qu v qu chiu chung con ci qu v mt cch thi qu? Hay bn thn qu v ang lo lng thi qu. Hy c bnh tnh v suy ngh thoi mi. Mi chuyn s n, v d sao con ci qu v c phi sng mt mnh u, cn bn b, cn thy c na c m. Thng xuyn lin lc vi con: Vic gi lin lc thng xuyn vi con khi i du hc nc ngoi c ngha rt quan trng vi c hai bn. V pha ph huynh, cc qu v s an tm hn v tnh hnh con ci, v quan trng hn c l nm bt c s tin b ca con em mnh trong qu trnh hc tp xa nh. Ti ht sc lu im ny bi nhiu qu v ph 29

huynh sau khi cho co i hc xong l l l kim tra, m khng bit rng khng phi ai i du hc cng sing nng, chm ch hc hnh, nu khng qun l, con ci qu v c th bin vic i du hc n thun ch l mt chuyn du h do b m ban tng. Cn i vi cc bn du hc sinh, th vic thng xuyn lin lc vi b m gip h nh nh v gii ta tm l, cng nh cng thng trong qu trnh hc tp vt v xa nh. Nhiu khi ch l nhng tm s nh to, nhng n gip ch cho cc bn du hc sinh ni t khch, qu ngi rt nhiu. Hy thng xuyn lng nghe v chia s vi con nh mt ngi bn tm giao hn l sut ngy la mng hay qut nt con, khin chng s khng mun ni chuyn vi b m na. Gi lin lc thng xuyn l , nu c iu kin ti chnh m sang thm nom th cng tt. m bo vn ti chnh: Li khuyn cui cng ca ti vi cc bc ph huynh cho con em i du hc t tc l hy m bo vn ti chnh trong sut qu trnh du hc ca con em mnh. Qu v c th khuyn khch con em mnh lm thm rn luyn tnh t lp v bit qu trng gi tr sc lao ng, nhng ng con em mnh ri vo hon cnh kh khn m phi lao ng qun qut khi i du hc. Qu v gi con i du hc, ch khng phi gi con i xut khu lao ng. Do vy, hy cn nhc vn ti chnh cho chc chn khi i du hc. K c nhng bc ph huynh khi c con em i du hc bng hc bng, cng nn tm hiu xem h tr ti chnh ra sao, nu cm thy n hy khuyn con em mnh i, cn khng th hy khuyn rn con cn nhc cn thn bi ng qua m lao lc, vt v thi qu.

4. Hy tr v, t nc cn cc bn
- Ng Bo Chu - Hng Mm Ruc - Cng vic t vn ca ti

Hnh trnh Vit Nam Hnh trnh nc M Ra i tr v - Kt thc bt u

Khi bt u hnh trnh nc M, ti cng nh bao bn tr du hc M khc u mang theo mnh mt kht vng chim lnh c thnh tu khoa hc, cng ngh v k thut ca cng quc s mt th gii lm giu vn kin thc ca mnh, c th trc ht nui sng bn thn mnh, gia nh mnh cng nh ng gp mt phn nh b vo s pht trin chung ca t nc ni chng ti sinh ra v trng thnh mnh t hnh ch S yu du c tn Vit Nam. Chng ti ra i vi tm nguyn rng phi rng hc, hc ci hay, ci p ca h. Chng ti lun ghi nh khng nn tuyt i ha bt c mt ci g v khng c g l hon ho, lun n nhn mi vn gc a chiu, cht lc kin thc v kinh nghim ph hp m p dng cho tng hon cnh lch s bi Hc tp khng c ngha l bt chc Ti cng nh bao bn tr Vit Nam khc c sang M du hc u hiu rng, chng ti sang y khng phi l hng th, khng ch c du m cn c hc m vic hc l quan
30

trng nht. i sng du hc sinh cha bao gi l y, d dng v m i. Bn cnh nhng bi v cht ng, nhng lo lng, bn khon, l nhng cm xc ln ln, an xen ca ni nh nh, s c n hay thm ch c lc tuyt vng. Nhng nhn v qu hng vi bao bn b lo toan ca cuc sng ni b m v ngi thn vn tn to cht chiu gip c m du hc ca chng ti thnh hin thc tip ng lc cho chng ti phn u nhiu hn na, vt qua mi kh khn. Du bit rng t nc mnh cn nhiu lc hu, nhiu ci bt cp, nhiu ci bc xc nhng m c c g khi m ngi ch trch thc ti t nc mnh hay tt hn l c gng lm cho n thay i tt p hn. Khi sang M, ti mi thy chnh dn M cng khng phi l lun hi lng vi chnh quyn ca h, nhng khng phi v th m h ght nc M m ngc li h rt yu nc M. Tnh yu qu hng, yu t nc khng h i thay cho d tri qua bao bin c lch s v n hon ton c lp vi chnh quyn. Chn l l bt di bt dch, cho d bt c ni u trn khp th gii ny. Chng ti ra i, nhng khng phi l lng qun, khng phi l trn chy thc ti m ra i lng vn hng v, vn au u mt ni ngng trng tin tc t ngi thn, gia nh v qu hng bn x. Chng ti vn mang trong mnh dng mu , chy di da vng vi nim t ho con ngi Vit Nam cho d u s k th vn cn ang tn ti trong x hi hin i. Nhng iu khng lm chng ti cm thy ti thn, bi chng ti c sinh ra nh vy mt s tht khng th thay i. Chng ti vn c bo mng, vn xem tivi trn internet cp nht tnh hnh thi s qu nh bn cnh CNN v NBC. Chng ti vn gn gi vn ha dn tc, vn nu nhng mn n truyn thng, vn biu din vn ngh Vit Nam gii thiu vn ha qu hng mnh cho bn b t khp ni trn th gii. Mc d chng ti khng cn c ngh tt m lch nh Vit Nam, nhng nm no cng c ba tic n nm mi gp chung nhng mn n c truyn nh bnh chng, mt tt. Chng ti vn nh Ha nhp nhng khng ha tan v mi du hc sinh chng ti l mt i s vn ha. C l trong mi du hc sinh chng ti, cu hi t vn ln nht m chng ti lun trn tr sau khi hc xong l li hay tr v. Bn thn ti ngh rng, th hin lng yu nc, hay s ng gp cho t nc khng phi c mc nh l phi v nc mi lm c iu . Bi nu t nc mnh cn thiu thn, cn lc hu, cn nhiu bt cp m v y th liu mnh c lm c g hay t bin mnh thnh ngi tha, thnh nhng c nhn lun bt mn, khng nim tin, khng ng lc. Hay tt hn l li ni mnh c th pht huy tt nht ti nng ca mnh, lm rng danh t quc nh cch m Gio s Ng Bo Chu lm? Cu tr li ty vo tng hon cnh. Khng th vn vo nhng bt cp m bin h cho hnh vi trn li ca mnh. Hy sng cho ng hong v sng phng, nu ra i bng hc bng chnh ph do tin thu ca nhn dn ng gp th hy thc hin nhng cam kt, nhng li ha ca mnh vi dn, vi nc bi ng hi t quc lm g cho ta, m hy hi ta lm g cho t quc. Du bit l kh khn, nhng chp nhn th hy ng lm h thn vi qu hng mnh, vi nhng ngi tin mnh, gip mnh. Nhng chng ti cng c nhng mong mi t pha chnh quyn l hy to iu kin cho chng ti cng hin. Chng ti khng cn tri thm , chng ti khng i hi nhng c cch, c n. Chng ti ch mong c mt mi trng lm vic y , lnh mnh, mt mc lng m chng ti c th nui sng bn thn v gia nh m khng phi lm nhng iu khut tt, xu xa, ton tm ton vi am m
31

cng hin ca mnh. V quan trng hn c, hy lng nghe ting ni ca chng ti, ting ni ca nhng ngi con yu nc tr v gia lng dn tc vi mong mun chn hng t nc. Xin ng nhn chng ti bng nh mt nghi k, coi chng ti l th h b ty no hay nhn t ca ci gi l din bin ha bnh. Chng ti tr v l do su thm nht l tnh yu thing ling dnh cho gia nh, dnh cho t nc. Ti cn nh lc m ti bn khon nht l nn li hc tip PhD hay tr v, ti gi in cho m. Ting gi ni t m khin ti v cng bi ri. Ti quyt nh tr v sau khi nghe bi ht m ti rt yu thch t hi cn Vit Nam. l bi Ta tr v ca ca s Jimmy Nguyn vi nhng ca t m ngi nghe trn t M mun a nc mt: Ta tr v, ta phi tr v Cy cn thng gc nc thng ngun L trn cnh cn v m t hung chi con ngi Ta tr v nay ta tr v Cha m nay tc bc mu Tng ngy qua vn mong sao s c n ngy thy con

Ka bng la cnh du, n em b trn my con tru Ka cy chui vn du, tri da non lc l trn u Ka nhng cnh c bay, nhn qu hng sao mt cay cay B vn u hiu, khi lam chiu

Ta tr v, ta phi tr v Nghe tng cu ht n cu v Ting ve su cn vng vng nhng khi tra h Ta tr v nay ta tr v Quay v sng ni ca Lc Hng Ny cng nhau hy vng vai ht sc gp mnh p xy

Hnh trnh nc M c th l mt hnh trnh tuy ngn nhng rt c ngha trong cuc i th h du hc sinh chng ti. Nhng hnh trnh nc Vit th li l mt hnh trnh di hn, quan trng hn, v ngha hn, m du hc sinh chng ti khng ai khc chnh l nhng
32

ngi quyt nh hnh trnh s a nc Vit ti u. Hnh trnh ca c cuc i gip t nc mnh pht trin, giu hn, tt hn, p hn v bn vng hn. Hnh trnh ang ch ti, ch bn, v ch tt c chng ta. Cho d bn u, hy ni vng tay ln cng bt u Hnh trnh Vit Nam.

PHN III: LP K HOCH & CHIN LC

1. Khi no th nn i du hc? 2. Chun b tht tt
Hc vn Ngoi ng Th lc Tinh thn

3. Cc bc i du hc
Tm trng - Chn trng Lm h s Xin hc bng (nu c) Chun b ln ng

4. Cc k hoch du hc
Du hc t cp 2 Du hc t cp 3

Giai on n thi i hc cng l thi im gp rt hon tt h s, chun b lm th tc du hc. Cng lng nghe mt s kinh nghim ngi tht vic tht ca c gi Hotcourses xem h u tin luyn thi hay chun b du hc nh. ng Phng Tho: Khng cn p lc u i hc L hc sinh lp 12 trng THPT Nguyn Th Minh Khai (Tp H Ch Minh), hin nay Phng Tho ang trong qu trnh chun b cho c hai phng n du hc v luyn thi i hc. V quyt nh du hc kh tr so vi cc bn nn cho n tn hc k I nm lp 12, Tho vn cha chc chn chuyn i hay cho nm hc ti. Ngay c vic n thi IELTS cng din ra gp rt trong vn vn 2 thng. H qu l Tho mt hai thng luyn thi IETLTS m c phn xao nhng bi v luyn thi i hc. Trc k thi quan trng, Phng Tho chia s c bn khng cn p lc u i hc d vn ng k thi Hc vin hnh chnh quc gia v s tht l c bn dnh nhiu thi gian hn cho vic chun b giy t, phng vn, xin hc bng du hc H Lan.
33

Hotcourses khuyn bn: trnh ri vo tnh hung ca Phng Tho, bn nn xc nh t trc vic i hay ca mnh, trnh tnh trng a quyt nh qu gp rt nh nhn vt. Nu xc nh i du hc t sm, bn c th s c nhiu thi gian hn trong vic tm trng hay c th trong trng hp trong bi l s khng phi thi IELTS qu gp gp. L Trung Hiu (du hc sinh ti Southampton, Anh quc) Trng hp ca mnh kh c bit v nm 12 mnh cn mt ni lo na, l tp trung thi Olympia. Theo mnh, vic n thi i hc rt c ch, khng ch c mt tm v vo i hc m cn gip tip thu c nhiu kin thc. Chng hn nh mnh, v nm 12 tp trung thi ng ln nh Olympia nn khng c thi gian n nhiu kin thc Ton L. Nh vo qu trnh n thi i hc m mnh c c nhng kin thc , cng thm nhng iu c hc ti nm th nht i hc Hng Hi cng gip ch kh nhiu trong vic hc k s ti Anh. Vic hc ton cao cp chc chn Vit Nam s gip bn nhn hn rt nhiu khi sang Anh du hc. Mt v d c th l Hng Hi bn s c dy c mt na hc k v ma trn, trong khi chng trnh ny Anh ch c hc trong hai tun. Li nhn t Hotcourses: Tt nhin l bn khng th quyt nh c suy ngh ca ngi khc, tuy nhin iu quan trng nht l bn phi tri li c mnh thc s mun g v tp b thi quen b nh hng bi nhng li vo ra ca ngi khc. Nu nhn mi chuyn theo hng ca Hiu, tc l nhn nhn mt tch cc ca qu trnh n thi i hc v nm nht hc i hc nh, th bn s khng c suy ngh l ph thi gian hay v ngha chng hn. Khi , bn s hiu c ngha thc s ca vic hc l v kin thc ch khng phi v mt thnh tch. Ngn Phm: Nu c chn li, mnh s hc i hc Vit Nam C bn du hc sinh nm nht ngnh Kinh t Besanon, Php l mt trong nhng du hc sinh u t c n thi i hc ln th tc du hc vo cng thi im. V vy, Ngn kh lunh qunh. Hn na, thi im Ngn cn b nhng anh ch i trc da l nu khng u i hc Vit Nam th cng s khng c nhn vo i hc ti Php. Thng tin ny l hon ton khng c c s v tri vi thc t m Ngn bt gp sau ny. Cng v l do trn m c bn chu nhiu p lc v suy ngh nu rt i hc ngha l s khng c i du hc. Chia s vi Hotcourses, Ngn cho bit nu c chn li c bn s hc i hc Vit Nam ri sau mi hc bc Thc s thay v i du hc ngay t nm th nht i hc m bo ti chnh, kinh nghim hc tp cng nh kh nng tip thu bi lp. Cn vi nhng bn thc s c nh du hc Php th hy u t vo vic hc ting v chun b giy t thay v n thi i hc, theo kin ca Ngn. Tip tip cho bn: Vic c nhn hc vo i hc cc trng nc ngoi khng lin quan lm n k thi i hc Vit Nam (ty trng c th), v th bn cn xc nhn thng tin trc khi ch tm vo quyt nh cui cng. Chnh bn mi l ngi bit c mnh thc s ph hp vi du hc hay hc i hc Vit Nam m u t cho tht chnh xc. Chc cc bn sng sut vi la chn ca mnh.
Du hc bc i hc Du hc bc Thc s 34

Du hc bc Tin s

5. Thi gian i du hc
Ngn hn: trao i <9 thng Trung hn: 1-2 nm Di hn: > 4 nm

PHN IV: VT QUA NHNG RO CN

1. Ro cn ngoi ng
1.1 Ting Anh khng kh nh bn ngh Ti bt u hc Anh vn t nm lp 6, ch hc theo chng trnh trong Sch gio khoa trng m khng hc thm trung tm no c. Ti c mt s yu thch c bit vi mn Anh vn. Hi , khi cn hc Hi Dng i hc v qua khu bn bn u xanh, bnh gai m cc on xe ch khch du lch nc ngoi hay dng li mua qu, ti thng dng li tm cch giao tip vi h. l nhng c hi thc hnh ting Anh u tin vi ngi nc ngoi m ti c c. Sau ny khi chuyn sang Hng Yn th nhng c hi khng cn na. Ti phi t hc v lc khi mi tch tnh c th x Hng Yn lc by gi cng khng c ni mt trung tm dy Anh vn. Ting Anh vi ti l mt nim am m, bi ti l ngi hng ngoi, rt thch giao lu, hc hi nhng ci mi l v th ti mun hc ting Anh c th giao tip v hc hi thm t nhng ngi nc ngoi. Thi k hc cp 3, khong 1999 g th ti mi c c hi c tip cn ti internet. Hi , ch dnh dm tin ra qun internet vo mng. l ln u tin, ti bit dng email gi th cho cu bn ngi Nht m ti quen khi i du lch Sapa. l email bng ting Anh u tin. 1.2 Ti sao bn nn hc ting Anh Ti sao ting anh li ph bin 1.3 Hc ting Anh th no cho hiu qu? 1.4 Nn chn thi bi Test ting Anh no? a) TOEIC b) TOEFL c) IELTS

35

1.5 B quyt thi TOEFL im cao a) Reading b) Speaking c) Writing d) Listening 1.6 B quyt thi IELTS im cao a) Reading b) Speaking c) Writing d) Listening

2. Cc bi thi chuyn ngnh

2.1 A-Level 2.2 GRE 2.3 GMAT 2.4 SAT 2.5 LSAT

3. Gii ta cng thng khi n thi

PHN V: CHUN B THNH CNG

1. B h s xin hc bng gm nhng g?
1.1 Nhng th bn khng th vit sng to - Application Form - Degree - Transcript - Transcript Supplement - Transcript Explanation - Community Work 1.2 Nhng th bn c th vit sng to - Inquiry Letter - Cover Letter hay Motivation Letter - Curriculum Vitae hoc Resume - Personal Statement - Study Objective - Research Proposal - Letter of Recommendation 36

1.3 Thi gian chun b: 1.4 Nhng lu khi chun b h s: - Application Form - Dch thut - Cng chng

2. Vit sng to v ni bt thnh cng

2.1 Curriculum Vitae 2.2 Personal Statement 2.3 Study Objective 2.4 Research Proposal 2.5 Letter of Recommendation

3. Phng vn du hc
Nh cc bn bit, khi np h s xin nhp hc hay xin hc bng i du hc, thng nh trng hay t chc cp hc bng s t chc nhng bui phng vn trao i trc tip vi bn. Nh vy c th thy, l sau khi bn lt qua vng h s tc l bn i c na chng ng, na chng ng cn li chnh l k phng vn c yu t quyt nh bn s c chp nhn nhp hc hay c cp hc bng hay khng. Do , bn s thy k phng vn ny quan trng nh th no vi mi bn ng vin du hc hay xin hc bng du hc. Do , bi vit ny ti vit chia s vi cc bn nhm gip cc bn chun b tt nht cho k phng vn quan trng ni trn. 3.1 Mc ch ca phng vn l lm g? Khi lm mt iu g , ti lun c mt thi quen t mt cu hi cho chnh mnh l mc ch ca vic ny l lm g? L do ti t cu hi l v khi hiu c mc ch ca vic nh lm, th mnh s bit cch la chn cch lm ph hp vi nng lc, hon cnh ca mnh t c mc ch t ra thay v cm u, cm c vo lm ngay. Nh cc bn bit, khi cc bn np h s xt chn, cc trng hay t chc cp hc bng nhng nc xa xi ch bit cc bn thng qua nhng g bn in vo h s xin nhp hc v cc bi lun. V th, mc ch chnh ca bui phng vn l hiu v bn nhiu hn, r hn, chn thc hn, h mun bn th hin c ci nng lc, ci c tnh, ci chuyn su ca bn, trnh trng hp bn thu trung tm t vn du hc hay ngi vit h cc bi lun th sao. Do vy, k phng vn ging nh l sng lc, la chn nhng c nhn xut sc v ni bt nht cho chnh xc, ko gp phi trng hp vui l c chng r khai h s l ging vin H Bch Khoa H Ni, khi n nh ra mt b m v tng lai, hai c chc mm thng ny c, ging vin i hc to, ai ng t ra l ch ging vin khoa th dc. Ni vy cc bn hiu l cho d bn c c gng nh bng bn thn hay khua mi ma mp trong h s th no m vng phng vn khng th hin c iu g n tng th kh lng m thnh cng. Do vy, c nhiu bn vit rt gii nhng ni th li d th cn phi rn luyn cch trnh by, din t sao cho ngn gn, sc tch, d hiu v i thng vo vn . ng a, ni lp, ng to lao, chm gi.

37

3.2. Bi cnh ca cuc phng vn? Tm hiu bi cnh ca bui phng vn l rt quan trng, n gip cho bn chun b tm l, kin thc v s t tin khi tham gia vo bui phng vn. Bn nn bit, bui phng vn c t chc u, khch sn hay i s qun, hay ni no khc. Phng phng vn l phng nh th no, phng b hay phng ln, cch b tr bn gh, ch ngi ra sao v bn s ngi i mt vi ngi phng vn nh th no. Nhng thng tin ny bn c th c c bng vic c k th mi phng vn, hoc hi thm nhng ngi phng vn trc. Ngoi ra, tm hiu bi cnh ca bui phng vn cn c ngha l bn tm hiu bi cnh kinh t, chnh tr, x hi ti thi im bui phng vn din ra. V d, nu nm bn phng vn l nm k nim 20 nm quan h ngoi giao gia Vit Nam v nc cho hc bng chng hn th bn nn tm hiu v lch s v thnh tu ca mi quan h ngoi giao bi c th ngi ta s hi bn. V nu bn tr li c c phi l im cng khng no. Hn na, tm hiu bi cnh ca hc bng hay bi cnh x hi s gip bn chng t mnh l ngi c hiu bit rng v c th sn sng tham gia trao i v nhiu ch ch khng phi ch hc t my cu hi phng vn qu quen thuc. Bn cng nn tm hiu v ngi s phng vn bn nu bn c bit trc h l ai. Khi , vic tm hiu v ngi phng vn bn s gip bn bit h thch g, quan tm ti ch no v h l ngi ra sao. l cch rt tt bn gy thin cm vi ngi phng vn v t dn dt cuc phng vn tr thnh mt bui tr chuyn th v. 3.3 Cn chun b nhng g? Do tnh cht ca bui phng vn rt quan trng 5 n 5 thua nn l cc bn c mi i phng vn lo lng l d hiu. Th nn cc bn c mi i phng vn cn phi c s chun b chu o, cn thn trc khi bui phng vn chnh thc din ra. Kinh nghim ca bn thn mnh th cc bn khng cn phi lo lng qu, hay chun b g gh qu c. Li khuyn ca ti l Hy l chnh mnh - Be yourself. C bn c n on ny ngh thm, sao tc gi ni tru tng th, l chnh mnh - Be yourself c th l nh th no? Vng, ni nh cch ni ca ngi Ngh Tnh l c rng, ni ra, tc l bn hy th hin ng nhng g bn c, khng cn cng iu, khng cn t v, phng i nn lm g. Nu bn xng ng, th hc bng s thuc v bn thi. C c gng chun b nhm to ra ci v bc gi to cng kh m thnh cng. Ngy trc khi phng vn Fulbright, ti cng rt lo lng lm, lo qu ha rnh ri nn chi game vi mi cu bn cng KTX cho gii ta cng thng. C hai iu m ti ngh cc bn nn lm chun b cho phng vn du hc l: Th nht, c li hiu v trng v hc bng bn ang np h s. Bn hiu g v trng? Bn hiu g v hc bng ny? Mc ch ca hc bng ny lm g? Ci ny l ci thng tin c bn m ai cng cn bit, ging nh i phng vn xin vic cng vy, h s hi bn l bn bit g v cng ty, v tp on ny. Ch khi bn hiu v n mt cch su sc v thu o bn mi c th thu phc c cm tnh ngay t pht ban u. Th hai l c li h s ca mnh, c cho k vo, nu c on no nh cht nh ngi vit h hay xin tng ca h th nh m hc cho thuc, khng khi vo phng vn h hi xoy 1 ci l nhe rng ci ti 30 pht l phi gi 115 ca thm Kim Tin cho i tim vc-xin vi xt nghim mu Ha c th cht =))

38

Khi vo phng vn, trn tay ngi phng vn chc chn l h s ca bn v cc bi lun, h s hi vo ci rt nhiu, do vy cc bn chu kh m c bi tht nhiu vo, c nhiu n ni m ci nh n in si quang xuyn qua ci knh dy my i-p c th lm xm c t giy y. Ngoi ra, nn dnh thi gian hi Mr. Google mt cht cp nht tnh hnh thc t hin nay lin quan n ngnh ca mnh. Ch bit cc bn th no, ch mnh c thi quen xem thi s 7h ti (nghe c v ging cc c ph huynh) nhng mnh thy xem thi s rt l tt cp nht kin thc x hi, sau ny i u ni chuyn, c ph, tn gi hay phng vn Fulbright cng c ci m ni, va cp nht, va hp dn. Ch hi ci g m em c nh l thnh vin gia nh ngi rng mi c n t Qung Tr tr v th thi sang M em bit ni g vi cc bn Ty. V d, nu bn hc v Y t cng cng, hy tm hiu xem h thng y t cng cng ca Vit Nam hin nay th no? Thm Kim Tin lm ci qui g m d lun lp c Facebook Page ku gi Thm t chc c ti hn 1,500 likes ng h. V tim vac xin lm 3 tr cht v sao? V xt nghim mu trng kt qu Hoi c th no? Cn nu bn lm v Education, th hy tm hiu xem nhng vn ca gio dc i hc Vit Nam ra sao? Cn ci cch g? Ci bn nh lm khi M ng gp g vo thnh tu v i m thm N Nun v cc ng nghip ang lm nh ci thng t cng im cho b m Vit Nam Anh Hng i thi i hc t va ri. Nh Fulbright hi nm sau nu Fulbright c chnh sch cng im cho Nhng ngi ph n 3 m ang khi apply hc bng th bn ngh sao, th cn c ci m ng ph tr li. Nu bn apply ngnh Banking v Finance th nn dnh thi gian tm hiu b ba bt kh thi m ngi Thng c Ngn Hng nh nc Vit Nam Nguyn Vn Bnh xin c trao gii Nobel n ra sao? Nhng ng gp vt bc ca ngi vo chnh sch tin t thng qua chnh sch vng, chnh sch t gi ra saoXin li, rt c th bn lm SBV m nu c hi cu hi v chnh sch do sp mnh ngh ra th ng c m qu extreme. Nu bn apply ngnh Quy hoch th hay Giao Thng th xem hin trng quy hoch th ca Vit Nam n ging cn mo ma ch no? Ti sao li nh th? Ti sao ng Vit Nam t nht nh th gii? Trc tnh hnh th bn nh lm g thay i. Thnh tu ca Thm Thng vi cc xut chnh sch tri i th no? Nu bn apply ngnh Ngoi Giao, QHQT hay International Studies, bn nn update tnh hnh bin ng, Triu tin, xem ci anh Kim Jong n con lo Kim Jong n lm ci g m c sinh nm 1984 m anh c ht hi, s mi 1 ci l cc nc c run nh con cy sy th? Tnh hnh bin ng hin nay th no? Vai tr ASEAN ra sao? Vai tr ca M u? Ti Campuchia la thy bn bn th no m li vt nh trong lch s ASEAN khng ra c thng co chung. Vvvv Nu bn apply ngnh Chnh sch cng, th nghin cu xem quy trnh lp php vit nam ra sao? Phn bin chnh sch th no? Nghin cu tc ng chnh sch ra sao? Ti sao Chnh ph Vit Nam nhiu GS-TS (g sng thin st) th m sao chnh sch no d tho l cng c a ln bo git title cho c gi nm v li tn B trng lin quan ra chi th. Liu c th lm g ci thin chnh sch cng. Bn no theo Public Admin v Public Policy c th tham kho thm bi vit ca mnh v ti ny hiu r v su hn v ngnh. https://www.facebook.com/notes/tr%E1%BA%A7n-ng%E1%BB%8Dcth%E1%BB%8Bnh/series-h%C6%B0%E1%BB%9Bng-nghi%E1%BB%87p-b%C3%A0i-2-publicaffairs/585457001501091 Nu bn apply ngnh MBA, th xem xem l tnh hnh qun tr cng ty (Corporate Governance) ca doanh nghip vit nam ra sao? Tnh hiu qu ca Doanh nghip nh nc th 39

no m c hng nm lm tht thot, thua l ngn sch vi ngn t m nh dn ta mt vi ngn ng th? Ri tnh hnh hot ng v pht trin ca Financial Markets Vit Nam ra sao? Th trng chng khon b thao tng bi cc ng bu, cc i gia th no? Cc cng ty nim yt gi ra sao m gi c r hn m rau mung th? Ri th trng bt ng sn na, gp phi c shock g m cc i gia BS mt thi vung tay qu trn by gi li nm bt ng v nhi mu c tim ra. Chu kh m vo c my trang hay v kinh t nh VnEconomy.vn hay my trang tng hp nh CafeF hay Gafin.vn cng c. Trn y l nhng v d minh ha v nhng th m cc bn c th tm hiu v chun b. Cc cu hi trn l do mnh vit trn s tng hp cc chia s ca mi ngi, km thm 1 cht mm mui cho n m , vui ti, phn khi ch khng phi l ly t b cu hi ca Fulbright u m cc bn chun b qun khn turban trn u ngi hc t m rt th ng c m bt n anh Thnh y. Ci ny l mnh phng tc, gi mang tnh nh hng thi, mnh ngh l khng nn chia s thng ra l cu hi phng vn chnh xc l nh th ny, hay nh th kia v mi ngi c th hi khc nhau, khng ai ging ai c. Nn ch chia s chung th thi, ch ng c mch ch Nga, ch Hnh bn Fulbright l cu hi ny l do anh Thnh tit l v anh Thnh c phi l ngi phng vn u m tit l =)) y th thi, tm li cc bn cn chun b 2 ci v mt kin thc: (1) v hc bng Fulbright, (2) v kin thc x hi, kin thc chuyn ngnh. Trc khi vo phng phng vn nh ht th tht su, v nh l phi lun BNH TNH v T TIN nhng ng T KIU & TINH VI m ci mt c ht ln trn trn nh tm con thch sng m s ti v rn (vn rt) gian c cu: Tinh vi s ti con thch sng =)) Mc g khi i phng vn? , cu hi ny th qu n gin vi cc bn nam ri, ch qun u s mi i giy l ok ri, lch s hn t na th khoc ci vest, trnh trng hong t trng th chi nguyn b vest cho lng ly, nhng quan trng khng phi l bn mc g, m bn ni g khi phng vn. i vi Nam th mnh khuyn cc bn mc cho lch s, trang nh, u tc gn gang, ng no c tc di ngh s nu ngnh kin trc, hi ha th buc li cho gn, ru ria th ct i cho ci mt n full bright mt to, ch ru che mt na mt ch cn half bright thi th d cho v nh bn half life nm sau chin li =)) Cn cu hi trn l mt ni trn tr mun i cho cc bn n. Khi m t qun o ra, h li ra 1 b, m vo ngi, mt nhn 1 b khc trong t, v s kin ny c th cho n khi h mc c vo ngi 1 b ri soi gng, ri ngm, thy cha n lm, ci ra v lp li quy trnh ban u. Sau khi mc xong h s trang im, bi bi, trt trt, k k, v v m m ti hay gi l vi ve. No c cn qu nh th khng cng nng ru tng lai ca Fulbright. Li khuyn ca mnh l hy n mc nh nhng, trang nh, duyn dng v lch thip. N c th mc vy, vi o khoc vest. Bn chn ngn, chn to, khng t tin mc vy lm th mc qun u, o s mi cng c. o di ? Hnh nh t hi mnh thi Fulbright n gi, mnh cha thy bn no mc o di i phng vn c. M y l phng vn Fulbright ch c phi l phng vn hoa hu u. Mnh thy l o di rt l p, nhng m ci t n c bay bay khin bn di chuyn kh. Do vy khng recommend lm. Cc bn ch cn n mc kn o, lch s, ng n mc h hang. Cho d c ng h phong tro khng mc o lt chng ung th v nh b Tng th i phng vn mc vo cho anh nh. Ch th rng, ri n mc sexy, mt xanh m bc vo thang my KS Daewoo gp thng Ty n tng hng th i. Anyway, mc n gin, nh nhng, lch s trang nh. Lm sao gy n tng v thin cm vi ngi i din, ng qu le lot, dim da hay phn cm. 40

Trc khi phng vn? Sng dy nh n ung cho y , ko vo phng m ca-m-run v i th kh. Nh m cn gi cho chun, p dng nguyn tc, th sm cn hn mun. Gi H Ni v Si Gn kt xe in cung, li thm vi trn ma hay chiu cng lm kt xe na th teo. Do vy, bn nn cn nhc khong cch t nh ti a im phng vn c th n sm trc 15 pht m ngi tnh tm, ngm ngha khng gian p ca khch sn v cc chn di, zai p ln l cho u c thanh thn. ng n mun, v cng ti k, v n mun theo 1 nghin cu y hc s to ra t cht gy c ch tm l thn kinh, lm mt khng vui, u khng khoi na. C nhm trong u cu ny ny Mnh i phng vn, c th c khng c th v i lm tip, phn u nm sau ch ng t gy sc p cho bn thn m bi ri, lo lng thi qu. Trong phng phng vn? Khi n lt bn, c ngi s mi bn vo phng phng vn. Hi mnh phng vn, mnh ng ca r lu, trong bng ngh : cht, hay l trong h ku mnh vo ri m mnh khng nghe r do n qu m khng vo bt h i, hay l bit u h cha gi m mnh t dng m ca xng vo th qu mt im. Cui cng th 1 v trong 2 v phng vn ra m ca mi mnh vo. Cc bn c bnh tnh, ng hi hp. Khc vi chnh sch bn b GD&T ca anh B trng Nun, c vo phng thi m in thoi chung reo l ci, nhm Chung reo l trt, bn Fulbright khng n ni th nhng m th tng tng ang phng vn m in thoi reo m kiu ringstone call me maybe chng hn th ch bit tm ch no m chui. Ci ny cc bn phi lu , v phng vn c th rt lu, 45 pht ln, bit u sp thy bui sng i u lu qu, hay ngi yu ngi i st rut qu gi xem tnh hnh th no, nn tt nht l tt chung hoc an ton hn c l tt my. Khi vo phng, bn nn ngi thoi mi thng lng, ng g lng m cho h thy bn khng t tin, ng n ngc (nu bn nh khoe hng khng) m thy mnh t i. nh mt ti vui, nhn thng, nhng ng nhn ngi ta trng trng hay nhn nh mun t cc o ca h vy. C gng gi eye contact vi h v d xem h phn ng ra sao vi li ni ca bn. Mt ng c o nh rang lc hay nhn i ni khc th hin bn khng thnh tht v t tin cho lm. Ging ni: nh nhng,t tn, khng cn phi ni iu , hay th hin iem y ging chun AnhAnh hay Anh-M. H khng chm phng vn bng ging hay, m l ni dung bn th hin do vy hy c gng ni chm, r, mch lc t c mc tiu giao tip. Nu bn nghe cu hi khng r th c th yu cu nh nhng h nhc li cu hi. Khi nghe cu hi, c gng tp trung nghe cho k, ri dnh khong 30s cho my ci chip trn u hot ng ri hng tr li. ng c va nghe cu hi xong, cha nghe r ri hng mu nn chm gi lm bay c tc gi ca ngi phng vn (nu c) th Fulbright cho hc bng bao nhiu th ly s ra m n =)) Quan im: Trong phng vn s c nhiu cu hi m c th xp vo dng nhy cm v n l dng cu hi mang quan im c nhn. V d nh bn ngh sao v cch Vit Nam ng x vi Trung Quc trong vn bin ng? Hay nu B Ngoi Giao, bn c th b hi l bn ngh sao v cc chnh sch i ngoi di thi B Trng Phm Bnh Minh 1 Fulbrighter. Cn nu bn t B Gio Dc th bn ngh g v chnh sch ca B Trng Nun? Bn ngh g v vic B Trng Nun c tn nhim thp nht? hay b Y t l bn thy B Trng Kim Tin c ng phi t chc nh ku gi ca d lun khng? y, mt vi v d v cu hi mang tnh nhy cm kiu . Vi dng cu hi ny, hy gi thi trung dung, chng mc, khng qu extreme. ng quen thi lm Nh nc quen nnh nt m n y nng bi cc sp, tht phn cm. Cng ng v t i c nhn, hay th ght v b nn bao lu nay, nay ngh chc mm s u Fulbright sang M ri m 41

ngi dm hng lnh o mnh khng thng tic. Ni chung l nu h hi th mnh c gng tr li cho n kho nh 1 nh ngoi giao thc th. Ghi nh iu ny, nhiu khi khng phi c tr li thng vo vn mi l cch tt nht gy n tng. Mt lot cc vn nhy cm khc m nu c th kim sot c bui phng vn, th bn nn trnh dn dt bui phng vn vo cc ni dung sau: t do tn gio, nhn quyn, wikileak, Snowden, vv Kim sot ni dung: y l dng phng vn m, tc l s khng c mt b cc cu hi no c, cc cu hi sau s lin quan ti cu hi trc, do vy cu tr li ca bn cho cu hi trc s dn n cu hi sau. Do , nh m suy ngh k trc khi tr li, ng c m chm gi hng qu m li ra gt chn asin l thi ri lm i. Lm sao dn dt bui phng vn cho n thnh mt bui caf nh nhng Highland, m ai cng c dp c ni, c chia s. ng bin 2 ngi phng vn thnh 2 khn gi bt c d ngi nghe bn chm gi, bi h s chn nu cch lp lun ca bn nghe thy mt. t cu hi: Khi bui phng vn bin thnh bui trao i th bn c th c t cu hi cho ngi phng vn. Nu khi b hi, m bn khng nm r, hy thnh tht v ni cc v l chuyn gia, ti mun c hc hi kin ca cc v, t ti s chia s quan im ca ti. Nh th l thnh tht, ng c khng bit m chm gi nh ng ri. Thng cui bui phng vn, 2 ngi kia s hi bn l bn c cu hi g khng? Th y l giy pht bn c th gy thin cm v cu gi nu thi gian phng vn qu ngn. Hy t cu hi m, to hng th, gn vi s thch, lp trng ca ngi kia th h s ging nh c gi ng ch nga m ngi chia s vi bn lu hn. Kt thc bui phng vn? Hy cho 2 ngi phng vn mt cch trn trng, cm n h, gi gm vi li cho tng laiBt tay, cho tm bit v ra v. Khi bc ra khi vng phng vn nh cho cn b Fulbright kim tra h s ca bn trc phng vn nh. Bc ra khi phng, vic u tin cn lm l g? Nu bun qa th vic u tin l tm s ngay vi William Cng. Hy vng khng ai s qu m phi thay xim y. Sau , vic tip theo l nh kim tra ng h xem l cuc phng vn ko di bao lu. Theo tp tc bao i nay ca phng vn Fulbright nu trn 45 pht m ni dung phng vn kh si ni, tm n th c th yn tm ch i kt qu nh. V nh, khng cn phi vit th cm n sau phng vn cho Fulbright u. Ch cn nh vit ngay nht k hay chia s ghi li nhng g bn tri qua, nhng cu hi m bn b hi, nhng cu hi bn hi h m chia s cho cc bn th h sau i sau mnh. ng lu qu, ri qun x n mt v mt tnh thi s. Cc bn c th gi tm s, hay chia s ca mnh sau bui phng vn v email ca mnh ti a ch tranngocthinh@gmail.com . Rt mong nhn c chia s ca cc bn. Chc cc bn c mt k phng vn thnh cng m mn.

1. 2. 3. 4.

Trang phc Thi C ch/ Hnh vi Ngn ng

Tuy vy, cc bn hy ghi nh cu ni ni ting ca Albert Einstein m ti rt thch l

42

Picture: Albert Einstein ngun: Internet Do vy, hy c gng trnh by vn mt cch d hiu nht 2 ngi phng vn bn c th hiu. C cho nh l h l dn ngoi o v bn ang c gng m t nhng d nh nghin cu chuyn ngnh ca bn th bn nn trnh by n sao cho n d hiu. Bn d nh lm nghin cu v sinh hc phn t, hy ni cho ngi ko lm ci cng hiu c. Bn nh lm v khoa hc my tnh, hy gii thch cho dn chuyn Ms Office bit ci bn no nh th no. Tt nhin bn ng lo lng qu l ngi phng vn h khng hiu g c, v du sao nh ni trn h u c lin quan ti ngnh ca bn. V lu , cho d l 1 vit 1 M hay 2 vit th h u phng vn bng ting Anh, do vy bn no cn yu khu phng vn bng ting Anh th lo luyn tp phng vn cho quen, ch vo y nghe cu hi xong, ci h h v ni cho em gii thch bng ting Vit c khng, ci ny kh gii thch bng ting Anh qu, l d c bn kia mm ci li v duyt h s cho du hc M Tho lun =)) Ni chung l ngi phng vn nice, nhng c khi h li thch ng vai c mt t th thch kh nng tranh lun cng nh bo v quan im l tng ca mnh. Vi cc vai th ny cn phi th hin tri tim nng, v ci u lnh, km thm ci mt lnh nh t USD na th tt, ng c m mt phng phng, qun x kim sot nhp tim lm mu bc ln u nhanh qu, m chm gi, m hng h l i M Tho cng ng c trch. 5. 6. 7. 8. 9. Chn chn Thi gian t cu hi Cu gi Phng vn qua in thoi hoc Skype

PHN VI: C HI TH SC
1. Hy th sc ng s tht bi 2. Cc c hi hc bng cho thanh nin Vit Nam
a. Hc bng giao lu vn ha b. Hc bng ngn hn c. Hc bng bc i hc d. Hc bng chnh ph Hc bng chnh ph l g? V n khc g so vi hc bng khc? Ngay nh tn gi ca hc bng gi , hc bng chnh ph l nhng hc bng c ti tr bi ngn sch ca cc chnh ph nhm h tr cc i tng p ng c iu kin ca hc bng nhn c ti tr i hc. Hc bng chnh ph c chia thnh 2 loi: 43

Hc bng chnh ph s ti l hc bng do chnh ph nc s ti cung cp cho cng dn nc mnh. Vit Nam, hc bng chnh ph bao gm hc bng 322, hc bng 911 (qun l bi Cc o To Nc ngoi, B Gio Dc & o To), hc bng 165 (Ban T chc T ng). Cc hc bng ny thng c cp cho cc cn b Nh nc, ging vin i hc cng lp v gn y m rng cho c sinh vin sang cc nc t bn theo hc. Hc bng chnh ph nc ngoi l hc bng do cc chnh ph nc ngoi cung cp cho Vit Nam thng qua hp tc song phng. Vit nam, ni ting nht l hc bng Fulbright (ca Chnh ph Hoa K), hc bng Chevening (ca Chnh ph Anh), BTC (ca Chnh ph B), Eramus Mundus (ca Lin minh Chu u), ADS, Endeavour, ALA (ca Chnh ph c)vv Cc hc bng ny thng c qun l bi cc i S Qun cc nc ti Vit Nam hoc cc t chc c thu ngoi.

Nh vy, c th thy ngay l hc bng chnh ph th xut pht t ngn sch Chnh ph do nhn dn nc ng thu v cc ngun thu khc ca Chnh ph, trong khi hc bng ca trng hay ca cc t chc khc th c ngun gc t ti tr ca cc c nhn giu c, hay qu hc bng ca trng, hay cc t chc t thin, phi chnh phvv Hc bng ca chnh ph nc ngoi dnh cho cng dn mt nc thng nm trong gi h tr pht trin chnh thc cho cng dn nc nhn h tr hoc do tha thun hp tc gio dc gia hai bn. Mt trong nhng c tnh khc bit ca hc bng chnh ph so vi hc bng khc l s gii hn v a l i vi ng vin d tuyn, iu c ngha l hc bng chnh ph ch p dng cho mt nhm i tng mt khu vc a l nht nh. V d hc bng Fulbright dnh cho Vit Nam th ch cng dn Vit Nam mi c np h s. iu khch bit ny quan trng bi nh vy nu so vi hc bng ca cc trng i hc th tnh cnh tranh ca n s khng cao bng. V d, nu bn np h s vo Harvard chng hn, th h s ca bn phi cnh tranh vi hng vn h s khc t cc nc khc nhau, trong khi nu bn np h s theo hc bng Chnh ph th bn s ch phi cnh tranh vi cc c nhn Vit Nam m thi. Ni nh vy khng c ngha l hc bng chnh ph khng cnh tranh, bi thc t vi s lng c hn th hc bng chnh ph danh gi c s canh tranh cng rt cao. Mt s khc bit rt quan trng na ca hc bng chnh ph l nhng rng buc km theo, m ph bin nht l iu kin hc xong phi quay v nc. Trn thc t, nhiu bn theo hc bng chnh ph Vit Nam nh 322, 165 li khng v sau khi hc xong. Cn vi hc bng chnh ph nc ngoi do quy nh visa ngt ngho hn nn kh trn li. iu ny rt quan trng bn cn nhc c nn np h s cho hc bng chnh ph khng, bi l nu ngnh hc ca bn cho bn mt c hi vic lm ti nc bn theo hc v bn cng mong mun li pht trin s nghip th vic la chn hc bng chnh ph khng phi l la chn ph hp vi bn. i tng ca hc bng chnh ph? C rt nhiu bn hi ti l Anh i, c phi hc bng xyz ch dnh cho ngi lm nh nc khng anh?. Phn ny ca bi vit ti c gng tr li cc cu hi v i tng ca hc bng chnh ph. Vi mi hc bng chnh ph, h u c quy nh rt r v i tng c np h s. i vi cc hc bng ca chnh ph Vit Nam th cc quy nh i tng thng l ngi lm trong khu vc cng hay l lm nh nc. Cc u tin thng dnh cho cc ging vin cc trng i hc cng lp, cc nghin cu vin cc vin nghin cu cng lp, hay cn b tr ca cc c quan Nh nc. iu ny cng lu vi cc bn tr l nu bn mun c hc bng tha mn c m du hc ca mnh th vic la chn lm ging vin i hc mt trng cng lp sau khi tt nghip l mt la 44

chn chin lc hin thc ha c m ca mnh. l chp nhn mc lng thp khong 2-3 triu VN/thng dnh hc bng 1000-2000USD/ thng sau ny. Ci ny gi l chin lc th con sn st, bt con c r. Tuy nhin, nu bn thc s tm huyt vi ngh s phm v thc s cam kt s quay v ng gp, th ti khuyn bn nn cn nhc phng n ny, ch ti khng khuyn cc bn li dng chnh sch ny nhm trc li c nhn, bi ti cho rng vic i du hc nu c i th hy i cho ng hong. ng c gng t c m bng mi th on nhm t c mc tiu ca mnh bng mi gi. Cn vi cc hc bng ca chnh ph nc ngoi, th i tng quy nh kh r rng v rt minh bch, khng c chuyn nh v hay con ng chu cha nh cc tiu cc c th xy ra trong vic xt duyt i tng ca cc hc bng ca Chnh ph Vit Nam. Thng thng th cc hc bng nc ngoi khng gii hn i tng m h cn khuyn khch cc i tng vng su, vng xa, c hon cnh kh khn, khuyt ttvv. C hc bng th u tin cho khi Nh nc nh hc bng ADS ca Chnh ph c, c hc bng th li khng u tin i tng no c m p dng nh nhau cho d ng vin lm lnh vc no, ngnh no, nhm no. Bn thn ti ngh, cch lm ny minh bch v cng bng hn, khng to ra phn bit i x. Nu bn c mt c m chy bng l i du hc m iu kin ti chnh ca gia nh bn khng c kh nng chi tr cho chi ph n hc ca bn th hc bng chnh ph l mt la chn ph hp gip bn thc hin c m du hc ca mnh. Yu cu ng tuyn c kh khng? Trong mt nhiu ngi, hc bng chnh ph nghe chng c v phc tp, v kh khn, nhng thc t th khng hn nh vy. Cc hc bng chnh ph nc ngoi u c quy nh kh r v yu cu m ng vin phi p ng khi np h s. Mi hc bng u c nhng quy nh khc nhau, nhng tu chung li th c my yu cu sau: Bng im: Mt s hc bng yu cu phi c im tng kt mt mc nht nh, ch khi cao hn mc bn mi c np h s. Qua tm hiu, th mnh thy rng im tng kt yu cu a phn l phi cao hn 7.0. Do vy, nu bn c d nh xin hc bng Chnh ph, hy u t cho vic hc tp ca bn ngay t by gi ng kt qu qu b bt l c. Bng i hc: i vi cc hc bng yu cu tt nghip i hc Giy chng nhn cng vic: nu cn chng minh bn lm cho khi Nh nc S nm kinh nghim i lm: rt nhiu bn hi ci ny, v d nh hc bng Fulbright th tnh s nm i lm k t ngy ghi trn bng tt nghip, ch khng phi l ngy bn bt u i lm bn thi gian khi ang hc. Do vy cc bn phi kim tra k cng xem mnh c iu kin cha? Nhiu bn hi, c cn phi lm cng 1 ch khng hay nhy vic c c tnh khng? Cu tr li l bn lm ton thi gian l c, khng nht thit phi lm 1 ni. im ting Anh: Hu ht cc hc bng i hi im ting Anh u vo cho ng vin. By gi do IELTS v TOEFL u c cng nhn ton cu do vy thi ci no m bn cm thy mnh thnh tho v t tin nht th thi. im s ti thiu vi TOEFL iBT phi l 70/120 v 6.0/9.0 cho IELTS. y khng phi l con s chnh xc, mi hc bng c mc khc nhau, nhng mnh a ra con s ny cc bn lm mc tiu m phn u trn mc ny mi c c hi. Ting Anh lun l mt ro cn ln cho cc bn khi ngh ti hc bng. Mnh bit nhiu bn gii chuyn mn, nhng m ting anh hi nn khng dm np h s hc bng. Do vy, li khuyn ca mnh l nu bn c c m du hc, hy u t hc 45

ting anh sm nht c th. Hy to ra cho mnh mt suy ngh th ny Nu bn l mt cng dn trong mt th gii ton cu ha, vic khng bit ting anh c th coi nh l bn ang m ch vy. T m c ng lc hc ting anh. Nhiu bn hi hc th no tt? Cu hi ny rt kh tr li, n ph thuc vo kh nng ca mi ngi. Bn thn ti ngh rng, hc ting Anh cn s sing nng, cn c, ch khng yu cu bn phi thng minh, lanh li. Hc ting Anh hiu qu khng ng ngha vi vic bn phi n cc trung tm ting anh nh IDP, British Council hay EQuest v nng c ng tin vo y, ti ton t hc v ti bit c nhiu bn t hc m kt qu cng rt cao. Mi trng l ci rt quan trng, nu bn lm t chc nc ngoi, hay bn thng xuyn dng ting Anh hng ngy, thng xem cc knh ting anh nh BBC, CNN th kh nng ting Anh ca bn s tng ln m nhiu khi bn khng nhn ra. Yu cu v b h s cho hc bng chnh ph? V c bn h s np cho mt hc bng chnh ph bao gm cc loi giy t sau: Mu ng k hc bng (Application Form) S yu l lch (Curriculum Vitae) Th gii thiu (Letter of Recommendation) Bi lun v bn thn (Personal Statement) Study Objective (Mc tiu hc tp) cng nghin cu (Research Proposal): Th chp nhn nhp hc (Admission Letter) Cc vn bng, chng ch, bng im (Grade, Degree, Certificate)

Tt c nhng th ny ti trnh by rt k Phn V ca cun sch ny, do vy ti khng trnh by li y na. Cc bn c th c li phn V nu qun. Li ch ca hc bng chnh ph? Cc hc bng chnh ph thng l hc bng ton phn v kh l ho phng trong vic chi tr cho sinh vin c nhn hc bng. Ty chnh sch tng hc bng, h s c nhng h tr khc nhau, nhng a phn cc hc bng chnh ph s trang tri cc chi ph sau y ca ngi c hc bng: Ton b tin hc ph Tin bo him V my bay kh hi Tin xin visa (khng phi tt c hc bng u h tr) Tin bo him y t khi theo hc Tin tr cp sinh hot hng thng (chi ph thu nh, n ung, lin lc,vv)

Hc bng chnh ph khng trang tri chi ph cho ngi i km nh v hoc con. iu ny rt quan trng bi rt nhiu ngi i hc bng chnh ph i lm v ln tui (so vi bn c thn), nn h thng mang gia nh theo. Bn nn tm hiu xem v d ni bn hc, con i hc ph thng c mt tin khng? Chi ph bo him mt nm l bao nhiu, v nn chun b ti chnh tt nu bn phi chi tr mt lng tin ln cho ngi i km. Ni chung l sinh hot ph hng thng cho sinh vin bin i ty theo tng hc bng. V d, Fulbright th t 1,200 USD n 1,800 USD/thng. Hc bng ADS hay Endeavour ca c th giao ng t 2000 AUD n 2500AUD/ thng. 46

Ni chung, ti i hc theo hc bng v i lm, th ti thy rng i hc va vui, va c tn hng cuc sng bn tri Ty t do thoi mi m li cn c khong 1,500 USD 2000 USD/ thng tiu vt. Trong khi v Vit Nam, kim c 2,000 USD/ thng cng kh vt v, mi trng lm vic th cnh tranh. Nu lm Nh nc m thng thn, trung thc ra th kh sng. Mi trng sng, cht lng sng H Ni, Si Gn th n o, bi bm v cht lng rt km. V th, nu l mt ngi tr tui thch bay nhy, yu cuc sng sinh vin th ti thy i du hc bng hc bng chnh ph thch hn i lm. C th y l suy ngh ca ngi tr nh ti, cn khng bit my anh ch ngoi 40 tui v c con h c th ngh khc. Nhng ti rt khuyn khch cc bn tr dnh cho mnh mt hc bng chnh ph ra nc ngoi hc tp. Cc hc bng chnh ph nc ngoi ni ting ti Vit Nam. Hc bng Fulbright Chng trnh hc bng Fulbright l chng trnh hc bng trao i quc t gia chnh ph M v 155 nc. Mi nm, c khong 1800 phn hc bng Fulbright c trao tng cho cc sinh vin quc t xut sc - nhng sinh vin mun theo ui bng tin s M. Chng trnh hc bng ny cung cp ton b chi ph trong qu trnh hc tp ca sinh vin bao gm hc ph, sch v, v my bay, chi ph sinh hot v bo him y t. Hc bng Chevening y l chng trnh hc bng ton cu ca chnh ph Anh. Mi nm, chng trnh cp hc bng cho khong 1000 sinh vin u t t 130 quc gia - nhng sinh vin m c nh theo hc nghin cu sinh Anh. Chevening l mt loi hc bng ton phn chu cp hc ph, chi ph sinh hot hng thng v cc khon tr cp khc cng nh cc chi ph i li. Hc bng Endeavour Endeavour l chng trnh hc bng gi tr quc t ca Chnh ph Australia, to c hi cho cc cng dn Chu Thi Bnh Dng, vng Trung ng, Cari-b, chu u v M c th hc tp, nghin cu, pht trin ngh nghip c. hc bng Edeavour chu cp hc ph, chi ph sinh hot hng thng, tr cp i li, n , bo him sc khe v i li. Hc bng DAAD B ngoi giao lin bang c, thng qua t chc trao i hn lm c (DAAD) a ra mt s lng ln hc bng dnh cho cc sinh vin, c nhn, nghin cu sinh v cc nh nghin cu tr ngoi quc xut sc t khp cc i hc, hc vin chuyn v tt c cc lnh vc k c m nhc, m thut v biu din ngh thut. Mi hc bng c ti tr khc nhau nhng nhn chung th mc chi ph sinh hot hng thng c ph cp da theo trnh hc vn v cng c th c tr cp c chi ph i li, bo him sc khe, giao thng cng nh bo him php l c nhn. DAAD mi nm trao tng hn 70000 hc bng. Hc bng t chnh ph Thy S Chnh ph Thy S cp hc bng cho cc sinh vin nc ngoi n t cc nc hc tp, nghin cu tt c cc lnh vc vi c hi c theo hc cc chng trnh sau i hc hoc nghin cu ti cc trng i hc, hc vin c ti tr cng khai Thy S. hc bng tr cp chi tiu hng thng khong 1600-1920 CHF. Hng nm, c 1000 sinh vin c tuyn vo trng th ch c 1/5 ( khong 200) trong s c trao tng hc bng. 47

Hc bng Eiffel Chng trnh hc bng ny c ti tr bi chnh ph Php v c pht ng nhm thu ht cc sinh vin nc ngoi nhng ngi ang mun theo ui bng thc s, k s v tin s Php. hc bng Eiffel khng chu cp ton b hc ph nhng li ph cp cc khon chi tiu hng thng, chi ph i li, bo him sc khe v c th cn c thm c tin tr cp ch . Mi nm c khong 400 hc bng Eiffel c trao tng.

Chng trnh Fulbright c thnh lp bi Quc hi Hoa K vo nm 1946 v cho n J. William Fulbright Ban hc bng nc ngoi Tng Thng b nhim trch nhim cho vic thit lp cc hng dn chnh sch chng trnh v a ra la chn cui cng ca tt c ngi tham gia Fulbright . Mc ch ca Chng trnh Fulbright trn ton th gii l " tng cng hiu bit ln nhau gia nhn dn M v nhn dn cc nc khc bng phng tin trao i gio dc v vn ha. " Phng Gio dc & Vn ha giao ca B Ngoi giao Hoa K (ECA) l ngi qun tr chnh ca Chng trnh Fulbright . Hoa hng hai quc gia , bao gm bnh ng ca M v cc i tc quc gia dn , phi hp Chng trnh Fulbright ti nm mi mt ca 140 quc gia tham gia . Trong nc m khng c hoa hng Fulbright , cn b i s qun / PAS M ti s qun Hoa K nc ngoi chu trch nhim qun l chng trnh nc ngoi v phi hp.

Chng trnh Fulbright ti Vit Nam , qun l v iu phi bi Cng v mc ( PAS) ca i s qun M ti H Ni , lm vic vi ngi Vit Nam ph hp v t chc gio dc v chnh ph M cung cp cc c hi hc tp v nghin cu trong cc ngnh khoa hc x hi v nhn vn cho tt c cc ng c vin iu kin thng qua cnh tranh m trn c s thnh tch hc tp v ngh nghip, khng phn bit chng tc , tn gio, gii hay quan h .

Chng trnh Fulbright ti Vit Nam bao gm cc thnh phn truyn thng v phi truyn thng , nh sau:

Cc Chng trnh Hc gi M

Chng trnh Hc gi Vit Nam

Chng trnh sinh vin M

Chng trnh Sinh Vin Vit Nam

Quc t Fulbright Khoa hc v Cng ngh tin s chng trnh 48

 Chng trnh Chuyn gia Fulbright Tm file word my tnh c quan

3. Cc c quan, cng thng tin v gio dc, du hc mi nc

a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. m. n. a. b. c. d. M Php Anh c Cananda Italy Ireland Hotcourse Scholarship Information VietMBA VietPhD USGuide VietAbroader Du hc TTVNOL Fulbright Weblog Follow your dream Tng Kevin VEF

4. Cc trang web, din n du hc hay ca Vit Nam:

5. Cc blog chia s thng tin v hc bng ti Vit Nam

49