A 2003

TA YTA

 -
1
1. 1
1. 1.1.

:
: -

:
....
: .

:


...


15784
.: 210-7277522
-mail: info@keda.gr
Website: http://www.keda.gr
:
:
E : - Borloz-
:





: K
:
To .
- :

TA YTA

E K A

KENTPO IAOITIMIKH AH
A 2003


..........................................................................................................................

...................................................................................................................

................................................................................................................

10

................................................................................................

13

......................................................................................................

14

...........................................................................................

21

................................................................................................................

25

................................................................................................................................

27

............................................................................................................

28

.......................................................................................................................

30

...........................................................................................................

36

..................................................................................

38

.............................................................................

41

.................................................................................................................................

44

- O ........................................................................................................................

47

E .....................................................................................................

50



.

. , . .

.
, .

.
,
.
.
:
- - - , , .
:
.
, .
.
, , .

.
(- -)

.
1.
, ,
, .

 ,
.
.
.
.

:



;

:



,

.


100 .

.

: , , , .
. ,
.
.
.
.

10

 ;
2/3 .
, .
, .

,
9.000.000

.
,

.

11

mjedisi jo I
prshtatshm

fara

fosili

plepi

rrapi

dafina

organizmi

marr frym

prshtaten

riprodhohem

mbrohem

armiku
ushqimi
lviz
shfaqem
algat
dinosauri
bimt halore
boa (e pishs)
zinxhiri ushqimor
barngrnsi
mishngrnsi
unaza

( )
.

B.

; .

12





.

o

.

( )

.



.

krcelli
toka
shpie/oj
lndt ushqyese
gjethja
fruti
lulja/konxhja

dega
trungu
rrnja
bitma, filizi i holl
qimet thithse
zhvillohem

13

 ...

.
.

.

.

.
.

14

...

-

.
.

.

.

-

,
.

-
().

, ,
().

15

16

17

B.

.
.

;
.
, .
, .

,
2,5 .
1,5
.
2,5
.

18

,
.

.
, 10 - 60 .
.
, .

( , 70 , ,
, ,
)

.
. . .
. .

( , , 20-40
, , , )

19



. 30 .
.
500 - 2000 . .
, .

(, , 10 - 12 , , ,
, , , )

, -, -
, -, -

lartsia
trungu I drunjt
shkurrja
bim barishtore
I/e brisht
pem q mbajn
gjethet gjat gjith vitit
, -, - pem q u bien gjethet
gjat gjith vitit
, -, -
nj vjear/e
, -, -
shum vjear/e

fieri

likenet
shkurre me gjemba

20

mani
trumza
k rpudha
k rpudha
perimetri
vetia
kultivohem
mbin
klima mesdhetare
kam prejardhjen
toka t gurta dhe
jopjellore
lnda e drurit pr ndrtim
hipsometri

:


.

(,
, , ..).

.
.

.

21

A.

.

. 13;
.

B.

!
:




1. 40 . .
. . 30 .
2. .
.
3. .

! , .

22

1. , .
.

2. , .
.

3. , .
.

4. , .
.

A.

(, , ,
).

1. , , , .
2.

3.

4.

23

B.

.
, .
.

konturi

( ) skeleti

/ bishti I gjethes

lngu

vazhdimi

sharra

gjethja (pjesa e gjer)

, -, -

n form sharre

,-,-

i/e/t gjer

gshtenja

gypi

pllmba

forma

, -, -

n form pllmbe

, -, -

me maj

vreshti

zon malore

, -, -

i/e/t ndar

, -, -

shpator/e

trheq pas vetes/marr

, -, -

halor/e

me vete

, -, -

I,e dhmbzuar

soda

landri

24

shpata

, :
1.
2. ( )
3. .
;

, ( ), .
.
( )
.

25

 , , .
, : . , . ,
.

,
. ,
: .

A.

.
, , . . .
!
. ;

26

.
.

. , ,
, .
, , .
.

, ,
.
, !

( )

27

. . .
.
;

,
, .
, .
,

. .

, .
,
.

.

A. .
:

. . 6 . .
8 .
, .

B. .
. .
; ;

28

. .
;
:
, , , , ,

. !

.

. , .

( )

fotosinteza
energjia diellore
gazi karbonik
klorofili
substanca
ky mbyll
goja (e gjethes)
thith
ndahem
elementi
oksigjeni
hidrogjeni
lidhem
glukoza
prodhoj
zhvillimi
amidoni
proteinat
jodi
frymmarrja
glukoza
zbrthehet

, -, -

, -, -

liroj
fotosinteza
transpirim
i/e tejdukshm
spangoja
djersitem
plotsoj
thatsira
zgjatja
arrij
teproj
avulloj
atmosfera
funksionimi i bims
ena
niveli
kaktusi
shkrettira
rra
depozitoj
i/e dyfisht

29

, , .
, ,
,
.

.
,
. .

.
.
.

A. .
.
;
;

B. O .

30

T
.
.

, . , .
.

,

.

.
.
, .


,
.

, ,
.

, .
.
, .

31

 , .
( ). .

, .

. .

, ( ).
( )
.

.
.

, .
, .

. ,
.
; . ,
, , . , .
. .

32

A.

(, , ,
, , , , ..).
.
.

...

. .

, .
.

.

A. .
. .
,
.
.
.
,
;

33


,
.
,
, . .
, .

.
.

.
.

;
, .
, () , , , , .
.
..
.


.

34











, -, -

, -, -

riprodhimi
bima lulembajtse
pjalmorja
pjalmi
indi
veza (qeliza)
vezorja
pistili
organi
mashkullor/e
maja
femror/e
lulet thjeshta
lule komplexe
pjallmimi
kokrra
qeliza
pllenoj
transportimi
insekti
vetpjallmimi
bashkohem
fara
bulbi; qeporja
depozita; depoja
qeporja (pjesa nn dhe)

,-, -

bitmja
fraula
indirekt/e
vyshkem
prpajna
kulpra
meristema
shndrrimi
petalja
bizelja
lisi
boa e pishs
mbjell
marr prsipr
drejtohem
dal
farat mikroskopike
pluhuri
shtrati i spors
lagshtia
shumzohem
rasti
karafili

35

.
.
.

A. . ; ; ;

36

.
.
.

 ;


.
,


.

T . M . T . T
.

ngacmueshmria
reagoj
ngacmimi
heliotropi
errsohet

mbshtes
nepenta
gracka
gjymtyrt
tres

37

.
.

.

.
,

.

,


.

3
2/

ETPEAIOKHIA

A.

.

38

B. .
:
,

1.
, . .
2. .
.
,
, .
3. .
.

39

,-,-

mbaj
largoj
prmbytja
grumbullohem
mbes
pjellor/e
ndotja

pengohem
shtoj
paksohet
ruaj
letrthithse
zbukuroj, stolis

40

E
A.

1
1

3
2

5
6

OPIZONTIA
1. M , .
2. E .
3. T .
4. H .
5. A .
6. A .
KAETA
1. , .
2. H .
3. .
4. T .
5. B .
6. T , ...

41

B. A , !
)

2.

T ,

3.

4.

5.

) T

6.

. : ;

42

.
.

. .
, , , ,
, , , ,
, , , , , , ,
,

. .

. .

.
;

INOPO

KAOKAIPI

.
T

,

.

ANOIH

O
.

T
,

XEIMNA

43

!

. 12
, ,
.
.
.
.
. 19-20

. . 70 ., , . , , .

. 40
. , . .

. 12 . . . . .
. 24
,
. .

, , .
.

44

. 26

. .

. 28
.
.

. 29
.
.
.
.
. 30
////

. 36
. .
, .

.

. 38

. , . .

45

. 41

1
2

3
4

5
6

1
2

3
4

5
6

. 42

4, 3, 1, 6, 2, 5

. 42
1.
2.
3.
4.
5.
6.

. 43

, , , , , , , , , , ,
, , , , ,

46


A
, -, - = pem q mbajn
gjethet gjat gjith vitit
= mbshtes
, = gjymtyrt
, = rra
, = vreshti
, = amidoni
= mbrohem
= marr prsipr
= riprodhohem
, = riprodhimi
= plotsoj
= marr frym
, = frymmarrja
, = zhvillimi
= zhvillohem
, = pjalmorja
, = lulja/konxhja
, = bima lulembajtse
, = shkurre me gjemba
= reagoj
, = lulet thjeshta
= depozitoj
, = depozita; depoja
, = fosili
= largoj
, = qimet thithse
= thith
, = bizelja
, -, - = mashkullor/e
, = atmosfera
= shtoj
, = vetpjallmimi
, = mjedisi jo I
prshtatshm

, = krcelli
, = bulbi; qeporja

, = karafili
, = glukoza zbrthehet
, = glukoza
= pllenoj
, -, - = pjellor/e
, = pjalmi

, = dafina
, = dinosauri
= zbukuroj, stolis
, = transpirim
, = zgjatja
= ruaj
, -, - = i/e tejdukshm
, = gazi karbonik
, -, - = i/e dyfisht
, = ena

E
, = toka
, = gjethja (pjesa e gjer)
= liroj
= pengohem
= shfaqem
, = insekti
= bashkohem
= avulloj
, = pjallmimi
, = ngacmimi
, = ngacmueshmria
, = shkrettira
, = armiku

, = lisi
, -, - = halor/e

47

, = energjia diellore
, = heliotropi

, = krpudha
= vyshkem
, / , = meristema
, = klima mesdhetare
= lviz
, = shndrrimi
= shpie/oj
, = transportimi
, = farat mikroskopike
, / , = bishti I gjethes
, = ndotja
, -, - = nj vjear/e
, = mani
, = k rpudha
, -, - = me maj

, = shkurrja
, -, - = femror/e
, = lndt ushqyese
, = trumza

I
, = vetia
= djersitem
, = jodi

K
, = kaktusi
= kultivohem
, = fruti
, = gshtenja
, = prpajna
= kam prejardhjen
= drejtohem
, = dega
, = kulpra
, = kokrra
, = qeporja (pjesa nn dhe)
, = trungu
, = maja
, = boa e pishs
, = unaza
, = qeliza
, = boa (e pishs)
, = bimt halore

, = funksionimi i bims
, = likenet
, = plepi
= paksohet
, = shpata
, -, - = shpator/e

48

N
, = nepenta

= dal
, = thatsira
, = lnda e drurit pr ndrtim
, = trungu I drunjt

O
, -, - = I,e dhmbzuar
, = oksigjeni
, = organizmi
, = organi
, = zon malore
, = substanca

, = gracka
, = pllmba
, -, - = n form pllmbe
= prodhoj
= mbes
, = bitma, filizi i holl
= trheq pas vetes/marr me vete

, = bitmja
, = konturi
, = rasti
= teproj
, = perimetri
, = petalja
, = toka t gurta
dhe jopjellore
= arrij
, = landri
, -, - = indirekt/e
, = rrapi
, -, - = i/e/t gjer
, = prmbytja
, = bim barishtore
= shumzohem
, -, - = shum vjear/e
, = sharra
, -, - = n form sharre
= prshtaten
, = proteinat

P
, = rrnja
= mbjell

, = mishngrnsi
, ( ) = skeleti
, = pluhuri
= errsohet
, = soda
, = spangoja
, = fara
, = shtrati i spors
, = niveli
, = indi
, = elementi
, ( ) = goja (e gjethes)
, = letrthithse
= grumbullohem
= mbaj

= lidhem
, = vazhdimi
, = forma
, -, - = i/e/t ndar
, = gypi

T
, = lule komplexe
, = ushqimi
, = zinxhiri ushqimor
, -, - = I/e brisht

Y
, = lagshtia
, = lngu
, = hidrogjeni
, = pistili
, = hipsometri
, = lartsia

, = fraula
, = fieri
, = algat
= ky mbyll
, = gjethja
, -, - = pem q u bien
gjethet gjith vitit
, = barngrnsi
= mbin
, = fotosinteza
= fotosinteza

X
, = klorofili
= tres
= ndahem

, = veza (qeliza)
, = vezorja

49

1.

, . (Dorling Kindersley)

2.

, . ... -

3.

: , . (Dorling
Kindersley)

4.

(: ), . (Dorling Kindersley)

5.

(: ), . (Parramon Ediciones)

6.

, . (Two Can Publishing)

7.

, . (Grisewood and Dempsey)

8.

(: ), . (Larousse)

9.

( : ), . (
)

10.

, (: ), .
(Dami Editore)

11.

(: ), . E A

12.

(M ), . E

50