THEVENIN VE NORTON ESDEGER DEVRELERININ KULLANIMI It In

R1

+ Is + Vs _ Vt R2 Thevenin Norton

Vn

Ilk once iki devreyi de kisa devre yapalim ve bu durumda It = In Bu bize temel iliskiyi verir, V s = R1 It ,
Vt = Vn Buradan asagidaki iliski cikar Vt = Vs Vn = Is R2 It = In = 0 Vs ----- = It = In R 1
Vt = Vn = 0

Bu temel esitliklerden devre cozumunde faydalanabildigimiz gibi devre basitlestirmede de kullanabiliriz.

ORNEK:

V Degerini bul 60V 20 1.6 + 6 8 V 120V + 120V kaynagin bulundugu cevrim Norton esdegeri ile degistirilir 5 +

36A

20

60V

1.6 + 6

36A

120 V ------------ = 6A 20

5 -

Simdide ikinci gerilim kaynagi ve direnc Norton esdegeri ile degistirilir.

20

60V

1.6 5 36A 6

120 V ------------ = 6A 20

60 V --------- = 12 A 5 -

Simdi butun akim kaynaklari ve direncler toplanabilir

1.6 6 12 1 + 36 = 30 A 1-----------------------= 2.4 1- 1 1 ------+ + 20 5 6

Simdide Akim kaynagi Thevenin kullanilarak Gerilim kaynagina donusturulur

2.4

1.6

+ 30 ( 2. 4) = 72 V

Seri direncler toplanir ve sonucta V gerilimi bulunur.

4 72 V

+ -

8 V = 72 ---------- = 48 V 8 + 4

Superpozisyon
Birden fazla kaynagin bulundugu devrelerde kullanilabilen basit bir tekniktir. 1. Devredeki bir kaynagi sec, onun disinda: 2. Butun akim kaynaklari acik devre

3.Butun gerilim kaynaklari kisa devre 4. Normal devre gibi analiz et. 5. Sonraki gerilim veya akim kaynagini sec ve ikinci adima git 6. Her bir kaynak icin bulunan sonuclari topla ORNEK 6A 20 + 100V + V 40 2.5 10 V Gerilimini bulun

a) Ilk olarak Akim kaynagini secelim, 6A 20 + V 40 2.5 10

6A

10 +

2.5

1 ----------------= 13.3 1- ----1 ----+ 20 40 6A + Vs V s = 6 ( 2.2 ) = 7.73 V

V -

1 ------------------------------------ = 2.26 1 1 ------ + ---------------------2.5 10 + 13.3

Gerilim bolme kullanarak V Gerilimini buluruz 13.3 = 13.5 V V = Vs ---------------------10 + 13.3

b) Simdi de gerilim kaynaginin etkisini bulalim.Akim kaynagi kisa devre edilir. 20 + 100V + V 40 2.5 10

20
+ 100V + V 1 ------------------------------- = 9.52 1 1 ----- + ------------------40 10 + 2.5

9.52 = 32.25 V V = 100 ---------------------20 + 9.52

c) Sonuc olarak iki kaynagin etkisi toplanir V = 7.73 + 32.25 = 40 V

Maksimum Guc Aktarimi

Bir devreye yuk baglarken aktarilacak gucun maksimum olmasi amaclanir

Asagidaki durumu dusunelim:

Rs + RL VL -

Vs + -

Vs ve Rs kaynaga ait olmak uzere, Maksimum guc aktarimi icin RL ne olmalidir? Vs I = ----------------Rs + R L

V = IR L

V S 2 P L = IV L = --------------- R L R + R
S L

P = 0 RL L

R L = R S

Maksimum guc transferi icin

Devre zm Yntemleri
rnek zmler
Soru 1) ekildeki devrede R3 eleman zerinden geen akm sperpozisyon yntemiyle znz.

C1)

Soru 2) ekildeki devrede 8,65 zerinden geen akm thevenin teoremiyle znz.

C2)