Medsos 42

Ôñßìçíç Ýêäïóç ôïõ Äéêôýïõ Ìåóüãåéïò S.O.S.
ãéá ôïí ðïëéôéóìü êáé ôï ðåñéâÜëëïí ôçò Ìåóïãåßïõ

15 ×ñüíéá Ìåóüãåéïò SOS
Ôåý÷ïò 42
ÔéìÞ: 3 åõñþ
1
ÉáíïõÜñéïò-ÌÜñôéïò 2004
15 ×ñüíéá
Ìåóüãåéïò SOS
ÊÜèå ëéìÜíé êáé äñÜóç
Óõììåôï÷éêÝò áðïöÜóåéò: êé üìùò åßíáé åöéêôÝò!

Åõñù-ìåóïãåéáêÞ óõíåñãáóßá óôçí ðñÜîç
Èá ðÜù êé åãþ åèåëïíôÞò
Ðñïóôáôåýïõìå ôéò áêôÝò êáé ôç èÜëáóóá
ÄñÜóç ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò
Åêðáßäåõóç êáé âéùóéìüôçôá
2 Ôåý÷ïò 42 ÉáíïõÜñéïò - ÌÜñôéïò 2004

ÅôÞóéá óõíäñïìÞ ðåñéïäéêïý: 12 Åõñþ.
ÅôÞóéá óõíäñïìÞ ìÝëïõò-õðïóôçñéêôÞ, ðåñéïäéêïý: 30 Åõñþ
Ãéá óõíäñïìÝò êáé ðëçñïöïñßåò: ×áñïýëá ÃåííçìáôÜ
Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS, ÌáìÜç 3, 10440 ÁèÞíá.
Ôçë./Fax: 210 8228795 http://www.medsos.gr e-mail: medsos@medsos.gr
Êáëëéôå÷íéêÞ åðéìÝëåéá - Ó÷åäßáóç:

Áíôþíçò Êáðßñçò - TANGRAM Creations
Ôï ðåñéïäéêü ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ôõðþíåôáé
óå áíáêõêëùìÝíï ÷ùñßò ÷ëþñéï ÷áñôß.
Åêôýðùóç: Áöïß Ì. ÐáððÜ & Óßá ÁÅÂÅ.
Öéëìò-ÌïíôÜæ: L PRESS Ð. Ðáðßäáò & Óßá Ï.Å.
Ðåñéå÷üìåíáôåý÷ïò42
4 • Ìåóüãåéïò SOS - ÐÜñå ìÝñïò óôç ëýóç!
6 • ÊÜèå ëéìÜíé êáé…äñÜóç
8 • Óõììåôï÷éêÝò áðïöÜóåéò: êé üìùò åßíáé åöéêôÝò
10 • Áðåéëïýìåíá åßäç - öõóéêÝò ðåñéï÷Ýò: ìüíéìç Ýãíïéá
11 • Ïé íÝïé ðñùôáãùíéóôÝò ôïõ áýñéï...
12 • Åõñù-ÌåóïãåéáêÞ óõíåñãáóßá óôçí ðñÜîç
ÄñÜóåéò êáé ðñïãñÜììáôá ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS
16 • ÊáëÞ ðüëç ç áñãÞ ðüëç!
17 • Íåñü - ÍÝá ðñïóÝããéóç óå Ýíá êñßóéìï æÞôçìá
18 • Èá ðÜù êé åãþ åèåëïíôÞò…
24 • Ðñïóôáôåýïõìå ôéò áêôÝò êáé ôç èÜëáóóá
27 • Áëéåßá ìå ìÝëëïí
28 • ÄñÜóç ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò
31 • Ðïëéôéóìüò êáé êáèçìåñéíüôçôá. ÄéÜëïãïò ðïëéôéóìþí
32 • Åêðáßäåõóç ãéá ôç âéùóéìüôçôá
35 • Êáé ôï ôáîßäé óõíå÷ßæåôáé...
3
editorial
Ôï ôåý÷ïò áõôü äåí åßíáé óõëëåêôéêü ìüíï åðåéäÞ
Ý÷ïõìå «ãåíÝèëéá», áëëÜ êé åðåéäÞ ðñïóðáèÞóáìå
íá ÷ùñÝóïõìå óå ôñéÜíôá Ýîé óåëßäåò, 15 ïëüêëçñá
÷ñüíéá äñÜóçò. Ãéá íá ìáèáßíïõí ïé íåüôåñïé, íá
èõìïýíôáé ïé ìåãáëýôåñïé êáé íá ðñïóâëÝðïõìå
üëïé óå Ýíá ðéï... âéþóéìï ìÝëëïí.
Ôé íá ðñùôïèõìçèåß êáíåßò êáé ôé íá áöÞóåé. Óß-
ãïõñá, áöïý ç áñ÷Þ åßíáé ôï Þìéóõ ôïõ ðáíôüò, ôçí
ðñþôç åêóôñáôåßá ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ôï
1990. Ôï êáñáâÜêé ìáò Ýðéáóå, ïýôå ëßãï ïýôå ðïëý,
25 ëéìÜíéá ôçò ÅëëÜäáò áðü ôçí Åëåõóßíá ìÝ÷ñé ôçí
ÊáâÜëá, êé áðü åêåß ìÝ÷ñé ôá Êýèçñá êáé ôï Éüíéï, ìå
êáôÜëçîç ôï ÖÜëçñï. Êáé áðü ôüôå, êÜèå ÷ñüíï êÜ-
íïõìå êé áðü Ýíá ôáîßäé, óå äéáöïñåôéêÝò ðåñéï÷Ýò,
ìå ðáñåìöåñÞ üìùò ðñïâëÞìáôá. Óå êÜèå ëéìÜíé óõ-
íáíôïýìå áíèñþðïõò ìå åíäéáöÝñïí êáé áíçóõ÷ßåò
ãéá ôïí ôüðï ôïõò. Ìáæß êáèáñßóáìå ðáñáëßåò, ïñãá-
íþóáìå çìåñßäåò, óõæçôÞóáìå ôéò áãùíßåò ôïõò.
Êáé óå üëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá, äåêÜäåò äñÜóåéò. Ðüôå êáôÜ
ôùí ðõñçíéêþí äïêéìþí êáé ôùí ó÷åäßùí ôùí áíåðôõã-
ìÝíùí ÷ùñþí ãéá åðÝêôáóç ôçò ÷ñÞóçò ôçò ðõñçíéêÞò
åíÝñãåéáò - áöïý ôï «ðÜèçìá ôïõ ÔóÝñíïìðéë» äåí Ýãéíå
ìÜèçìá. Ðüôå ãéá ôçí êëéìáôéêÞ áëëáãÞ, ìå êåíôñéêü óýí-
èçìá «Ìçí áëëÜæåôå ôï êëßìá – ÁëëÜîôå ðïëéôéêÞ» ôï 1997,
ðüôå ãéá ôç Ìåóüãåéï, ùò óôáõñïäñüìé ðïëéôéóìþí, ðïõ
ìáò Ýäùóå ôçí áöïñìÞ ãéá íá ïñãáíþóïõìå ôç óõíåýñåóç
íÝùí áðü äéáöïñåôéêÝò êïõëôïýñåò, èñçóêåßåò, ÷þñåò, ðïõ
Ý÷ïõí üìùò êïéíÝò áíçóõ÷ßåò êáé áíôéìåôùðßæïõí ðáñüìïéá
ðñïâëÞìáôá. Äéåèíåßò óõíáíôÞóåéò ìå äéáöïñåôéêÞ èåìáôïëï-
ãßá êÜèå öïñÜ, ìáò Ýäùóáí ôç äõíáôüôçôá íá óõíåñãáóôïýìå,
íá áíôáëëÜîïõìå ðñïâëçìáôéóìïýò êáé éäÝåò êáé íá ïñãáíþ-
óïõìå êïéíÝò äñÜóåéò. Ôá åêðáéäåõôéêÜ ðñïãñÜììáôá, ïé åêèÝ-
óåéò öùôïãñáößáò, ïé óõíáõëßåò, Ýñ÷ïíôáé íá óõìðëçñþóïõí
ôïí ðïëý÷ñùìï êáìâÜ.
¼ëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá óõíåõñåèÞêáìå ìå ðïëëïýò áíèñþðïõò,
ðïëëïß ðáñáìÝíïõí, Üëëïé áðïìáêñýíèçêáí, íÝïé Ýñ÷ïíôáé êáé
ðëáéóéþíïõí ôçí êÜèå êßíçóÞ ìáò. Áõôü åßíáé ðïõ äßíåé æùÞ óôï
Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS íá óõíå÷ßæåé. Ãéáôß ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ
SOS åßóôå, ðÜíù áðü üëá, åóåßò!
Ôñéìçíéáßá Ýêäïóç ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS

ãéá ôïí ðïëéôéóìü êáé ôï ðåñéâÜëëïí ôçò Ìåóïãåßïõ
Åêäüôçò: Íßêïò ×ñõóüãåëïò

ÓõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ: Ì. Èåïäùñüðïõëïò, Ð. ÉùÜííïõ,
Ã. ÊáëëÞò, Â. ÊïõêéÜóáò, Áë. ÐáíáãéùôÜêçò, Â. Ôomassini,
Å. Öñåæïýëç, Í. ×ñõóüãåëïò.
Ìüíéìïé óõíåñãÜôåò: Ã. Äåóðïôüðïõëïò, Ö. Êõñêßôóïò,
×. ÊùíóôáíôÜôïò, Ê. ÐëáóóáñÜ
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS

ãåííÞèçêå ôï 1990 áðü ìßá ïìÜäá
áíèñþðùí ïé ïðïßïé ìïéñáæüìáóôáí ìéá êïéíÞ
áíôßëçøç êáé áíçóõ÷ßá ãéá ôá ðåñéâáëëïíôéêÜ
ðñïâëÞìáôá ôá ïðïßá âéþíáìå óôç ÷þñá ìáò. Ç Üíáñ÷ç êáé
ïëïÝíá åðåêôåéíüìåíç ïéêïäüìçóç, ï ìáæéêüò ôïõñéóìüò, ç
ñýðáíóç ôçò èÜëáóóáò êáé ôùí õäÜôùí, ç áëëáãÞ ôïõ êëßìáôïò,
ç êáôáóôñïöÞ ôùí äáóþí, ç õðåñáëßåõóç êáé ç åîáöÜíéóç óðÜíéùí
åéäþí Üëëáæáí, êáé áëëÜæïõí, ãéá ðÜíôá ôï ðåñéâÜëëïí óôï ïðïßï æïýìå
Ìåóüãåéïò SOS
êáé áãáðïýìå êáé óôï ïðïßï èá ìåãáëþóïõí ôá ðáéäéÜ ìáò. ÈÝëáìå
íá êÜíïõìå êÜôé ãé’ áõôü, íá ìç ìÝíïõìå, áðëþò, ðáñáôçñçôÝò.
Êáé äåí Þìáóôáí ìüíïé. ÌÝóá óå ëßãá ÷ñüíéá ç óõììåôï÷Þ ðïëëá-
ðëáóéÜóôçêå êáé óÞìåñá åßìáóôå ìéá ïñãÜíùóç ìå ìåñéêÝò
÷éëéÜäåò ìÝëç-õðïóôçñéêôÝò óôçí ÅëëÜäá. Óõíåñãáæüìáóôå
óôåíÜ ìå äåêÜäåò Üëëåò ðåñéâáëëïíôéêÝò êáé êïéíùíéêÝò
ïñãáíþóåéò óôçí Ìåóüãåéï êáé óôçí Åõñþðç, óõììå-
ôÝ÷ïõìå êé Ý÷ïõìå óõìâÜëëåé óôç äçìéïõñãßá
óçìáíôéêþí äéêôýùí óõíåñãáóßáò
óå ðåñéâáëëïíôéêÜ êáé ðïëéôé-
óìéêÜ èÝìáôá.
ðåñéï÷Ýò êáé ìéëÜìå ìå ôïõò ðïëßôåò ìåôáöÝñïíôáò ôéò áíçóõ÷ßåò

5
ôïõò óôïõò éèýíïíôåò, äéïñãáíþíïõìå óõììåôï÷éêÝò äéáäéêáóßåò
óå ôïðéêü åðßðåäï ðñïùèþíôáò ôï äéÜëïãï, ðñïôåßíïõìå ðïëéôéêÝò
óå ôïðéêü, åèíéêü êáé åõñùìåóïãåéáêü åðßðåäï, ðéÝæïõìå ãéá ëýóåéò.
Êáé äåí ìÝíïõìå ìüíï åêåß. ¼ðïôå ÷ñåéÜæåôáé âãáßíïõìå óôïí äñüìï,
áíôéóôåêüìáóôå êáé äéáìáñôõñüìáóôå. Êáé üðïõ ìðïñïýìå äñïýìå
ïé ßäéïé ìáæß ìå ôïõò åèåëïíôÝò ìáò, êáèáñßæïíôáò ðáñáëßåò, óõìâÜë-
ëïíôáò ìå ðñáêôéêü ôñüðï óôç äéáôÞñçóç êáé äéá÷åßñéóç ïéêïëïãéêÜ
åõáßóèçôùí ðåñéï÷þí, îáíáöôéÜ÷íïíôáò îå÷áóìÝíá ìïíïðÜôéá, âï-
çèþíôáò ôçí áðïêáôÜóôáóç ðáëéþí êôéñßùí êáé ôç ÷ñÞóç ôïõò ãéá
ðåñéâáëëïíôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò.
ÅíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí íÝùí

Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ðéóôåýïõìå üôé ïé íÝïé Ý÷ïõí íá
ðáßîïõí Ýíá óçìáíôéêü ñüëï óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí
ðñïâëçìÜôùí êáé óôç äçìéïõñãßá ìéáò íÝáò, ïéêïëïãéêÞò êïéíùíßáò.
Ãé’ áõôü ôï ëüãï ðçãáßíïõìå óôá ó÷ïëåßá êáé ìéëÜìå ìå ôïõò ìáèçôÝò
Þ äéïñãáíþíïõìå óõíáíôÞóåéò êáé ðñïãñÜììáôá êáôÜñôéóçò íÝùí
áðü üëç ôç Ìåóüãåéï, äßíïõìå ìåãÜëç Ýìöáóç óôç óõììåôï÷Þ ôùí
ÐÜñå ìÝñïò
íÝùí óå üëåò ôéò äñáóôçñéüôçôåò.
óôç ëýóç
ÁëëÜæïõìå ôç æùÞ ãýñù ìáò,
áëëÜæïõìå ôïí êüóìï ãýñù ìáò ÄñÜóç ðÝñá áðü óýíïñá
Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ðéóôåýïõìå Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS îÝñïõìå üôé ôá ðñïâëÞìáôá ôçò ÷þ-
üôé ôá ðåñéâáëëïíôéêÜ ðñïâëÞìáôá Ý÷ïõí ñáò ìáò äåí åßíáé ìïíáäéêÜ. Ôá ìïéñáæüìáóôå ìå Üëëïõò ëáïýò óôï
ðñùôßóôùò êïéíùíéêÜ áßôéá. Ç óõíå÷þò áõîá- «êïéíü ìáò óðßôé», ôç Ìåóüãåéï, áëëÜ êáé ôçí Åõñþðç. Ðñïùèïýìå
íüìåíç - êáé üëï êáé ðéï ðáãêïóìéïðïéçìÝíç ôçí åðéêïéíùíßá ìåôáîý ôùí ëáþí ôçò Ìåóïãåßïõ êáé ôçò Åõñþðçò êáé
- êáôáíÜëùóç, ç åðéêñÜôçóç êáôáóôñïöéêþí ôç óõíåñãáóßá ãéá ôçí åðßëõóç êïéíþí ðñïâëçìÜôùí. Óôç äéáöïñÜ
ãéá ôï ðåñéâÜëëïí ðñïôýðùí, ôï áäéÜêïðï ôùí ðïëéôéóìþí âëÝðïõìå ìßá ðçãÞ ãíþóçò êáé äçìéïõñãéêüôçôáò êáé
êõíÞãé ôïõ êïíôüöèáëìïõ êÝñäïõò êáé ôçò ü÷é ìéá åóôßá áíôéðáëüôçôáò êáé óõãêñïýóåùí. Åðéäéþêïõìå ôï äéÜ-
áíÜðôõîçò ãéá ôçí áíÜðôõîç, ç åíôåéíüìåíç ëïãï êáé ôç ãíùñéìßá ôùí ðïëéôéóìþí, ôçí áëëáãÞ ôùí óôåñåïôýðùí
áíéóüôçôá êáé ç êïéíùíéêÞ ðåñéèùñéïðïßçóç ðïõ ïäçãïýí óôï öüâï áðÝíáíôé óôï îÝíï êáé ôï äéáöïñåôéêü. Óõíåñ-
ïìÜäùí ôïõ ðëçèõóìïý, áëëÜ êáé ðåñéï÷þí ãáæüìáóôå ìå Üëëåò ÌÊÏ áðü üëç ôç Ìåóüãåéï ãéá íá ðéÝóïõìå ôéò
ïëüêëçñùí ôïõ ðëáíÞôç, åßíáé ïé ãåíåóéïõñ- êõâåñíÞóåéò ìáò ãéá ôçí õéïèÝôçóç ðåñéâáëëïíôéêþí êáé êïéíùíéêþí
ãÝò áéôßåò ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí ðñïâëçìÜ- ðïëéôéêþí. Ìïéñáæüìáóôå ôçí åìðåéñßá ìáò êáé ôïõò ðüñïõò ìáò ìå
ôùí. Ó’ Ýíáí êüóìï ðïõ áëëÜæåé, äåí ìÝíïõìå Üëëåò ïñãáíþóåéò áíÜ ôç Ìåóüãåéï ïé ïðïßåò ôþñá îåêéíïýí ôçí
ðáèçôéêïß èåáôÝò, áëëÜ áãùíéæüìáóôå ãéá íá ðñïóðÜèåéÜ ôïõò. ÂïçèÜìå ìå ðñïôÜóåéò, åêðáßäåõóç, áíáðôôõîéáêÜ
óôñáöåß ðñïò ôç âéùóéìüôçôá. ðñïãñÜììáôá, êïéíùíßåò ðïõ äåí Ý÷ïõí óÞìåñá ôá ìÝóá íá ðåôý÷ïõí
ôçí ïéêïëïãéêÞ êáé êïéíùíéêÞ âéùóéìüôçôÜ ôïõò.
Ìüíï ìÝóá áðü ôç óõíå÷Þ áëëáãÞ
ôçò êáèçìåñéíÞò æùÞò ìáò, áëëÜ êáé ôçò
êïéíùíßáò, ôùí ìïíôÝëùí ðáñáãùãÞò êáé Ãéá íá äõíáìþóåé ç êïéíùíßá ôùí ðïëéôþí
êáôáíÜëùóçò, ìðïñïýìå íá ðåôý÷ïõìå ôç
ëýóç ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí ðñïâëçìÜôùí. Åßìáóôå ìßá ïñãÜíùóç ðëïõñáëéóôéêÞ, äçìïêñáôéêÞ êáé áíåîÜñ-
Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS äéåîÜãïõìå ôçôç áðü ïðïéïäÞðïôå ðïëéôéêü êüììá, äçìüóéï Þ éäéùôéêü öïñÝá.
êáìðÜíéåò åíçìÝñùóçò êáé åõáéóèçôïðïßç- ×ñçóéìïðïéïýìå êñáôéêïýò ðüñïõò ìüíï ãéá ôç ÷ñçìáôïäüôçóç
óçò, äçìüóéåò åêäçëþóåéò, happenings êáé óõãêåêñéìÝíùí ðñïãñáììÜôùí êáé öñïíôßæïõìå íá ìçí åîáñôþìáóôå
åðéóôçìïíéêÝò çìåñßäåò, åðéóêåðôüìáóôå ðïôÝ áðü ìßá ðçãÞ ÷ñçìáôïäüôçóçò. Äå÷üìáóôå ÷ïñçãßåò áðü éäéþ-
ôåò áëëÜ ìüíï åöüóïí ïé ðñáêôéêÝò ôïõò åßíáé óýìöùíåò ìå ôéò áñ÷Ýò
ìáò êáé äåí óõíäñÜìïõí óôçí åðéâÜñõíóç ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò.
¼ìùò ãéá íá ãßíïõìå ðéï áðïôåëåóìáôéêïß, ãéá íá ðáñáìåßíïõìå
áíåîÜñôçôïé êáé, åí ôÝëåé, ãéá íá óõíå÷ßóïõìå ìå ðåñéóóüôåñç åíÝñ-
ãåéá Ýíá óçìáíôéêü ïéêïëïãéêü, ðïëéôéóìéêü êáé êïéíùíéêü Ýñãï, ÷ñåé-
áæüìáóôå ôç äéêÞ óáò âïÞèåéá êáé óõììåôï÷Þ.
Åëðßæïõìå üôé ôï ôåý÷ïò ðïõ êñáôÜôå óôá ÷Ýñéá óáò èá óáò ðåßóåé
üôé áîßæåé ôïí êüðï!
ÊÜèå ëéìÜíé
êáé…äñÜóç
Áðü ôï 1990, ðÝñáóáí Þäç 15 ÷ñüíéá åíåñãÞò äñÜóçò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS,
÷ñüíéá ãåìÜôá ôáîßäéá, ðåñéðÝôåéåò, ÷áñÝò, åðéôõ÷ßåò êáé áðïãïçôåýóåéò áëëÜ
êáé åðéìïíÞ. Ìéá óýíôïìç ðåñéÞãçóç óôïõò êõñéüôåñïõò óôáèìïýò êÜèå ÷ñïíéÜò
äåí èá ìðïñïýóå íá ëåßøåé áðü Ýíá ôåý÷ïò áðïôßìçóçò ôçò äñÜóçò ìáò…
1990
Ç ðñþôç åêóôñáôåßá ìáò ìå êáúêé. Ôï “ðëïßï ôçò ïéêïëïãßáò” èá ðéÜóåé, óôïí Ýíá ìÞíá ôáîéäéïý óôá
ãáëÜæéá íåñÜ ôïõ Áéãáßïõ êáé ôïõ Éïíßïõ, 25 ëéìÜíéá îåêéíþíôáò óõìâïëéêÜ áðü ôçí Åëåõóßíá êáé öôÜíï-
íôáò ìÝ÷ñé ôçí ÊáâÜëá, áðü åêåß ìÝ÷ñé ôç ÌÞëï êáé ôá Êýèçñá, êáé áðü ôçí ËåõêÜäá ìÝ÷ñé ôïí ÐåéñáéÜ.
¹ôáí ìéá óõãêëïíéóôéêÞ åìðåéñßá êáôáãñáöÞò ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí ðñïâëçìÜôùí êáé åíçìÝñùóçò -
åõáéóèçôïðïßçóçò ðïõ ìáò Ýðåéóå ïñéóôéêÜ íá äñáóôçñéïðïéçèïýìå ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôçò Ìåóïãåßïõ
ùò óôü÷ï æùÞò. Ðáíôïý óõæçôÞóåéò êáé åêäçëþóåéò ìå ôïðéêïýò öïñåßò, ðåñéâáëëïíôéêÝò ïñãáíþóåéò
êáé ðïëßôåò. ÐÜíù áðü 1000 Üôïìá óôç ×áëêßäá, åíôõðùóéáêÞ õðïäï÷Þ óôç Èåóóáëïíßêç. Ôï ôáîßäé
ôïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS åß÷å Þäç ãßíåé óýìâïëï áðü ôçí ðñþôç ÷ñïíéÜ.
1991
Ç áðüöáóÞ ìáò Þôáí ðëÝïí åíôåëþò …öõóéêÞ: êÜèå êáëïêáßñé êáé äéáöïñåôéêÞ ðåñéï÷Þ, ìå óõãêåêñé-
ìÝíá êÜèå öïñÜ èÝìáôá êáé êáèïñéóìÝíïõò óôü÷ïõò. Êåíôñéêü èÝìá ôçò åêóôñáôåßáò ìáò ìå êáúêé ôç
÷ñïíéÜ åêåßíç, óôçí áíáôïëéêÞ Ðåëïðüííçóï êáé ôç Âüñåéá ÊñÞôç, ôá ðñïâëÞìáôá áðü ôéò ìåôáöïñÝò
åðéêßíäõíùí êáé ôïîéêþí õëéêþí êáé ç ìåßùóç ôçò ñýðáíóçò ôùí èáëáóóþí êáé ôùí áêôþí áðü ðåôñå-
ëáéïåéäÞ.
1992 óõíåñãáóßá, åéñçíéêÞ åðßëõóç äéáöïñþí, âéùóéìüôçôá åßíáé ìüíï

7
ìåñéêÝò áðü ôéò Ýííïéåò êëåéäéÜ ôïõ Äéêôýïõ MARE. ÊáìðÜíéá ãéá ìéá
Ôñßôç ÷ñïíéÜ æùÞò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS êé áðïôåëåß ðáñÜäïóç
âéþóéìç áíÜðôõîç ôùí íçóéþí ôïõ Áíáôïëéêïý Áéãáßïõ ìå Ýíá ôáîßäé
ðëÝïí ãéá ìáò ç äéïñãÜíùóç åèåëïíôéêþí êáèáñéóìþí êÜèå ÌÜéï óå
áðü ôç ËÞìíï, ôç ËÝóâï, ôç ×ßï, ôç ÓÜìï ìÝ÷ñé ôçí Êù, ôç Ñüäï êáé
äéáöïñåôéêÝò ðáñáëßåò. ÐáñÜäïóç êáé ôï êáëïêáéñéíü ôáîßäé ìå êáúêé.
ôçí ÊÜëõìíï.
ÁõôÞ ôç ÷ñïíéÜ, óôá ëéìÜíéá ôçò äõôéêÞò ÐåëïðïííÞóïõ êáé ôùí íçóéþí
ôïõ Éïíßïõ ãéá “ìéá áëéåßá ìå ìÝëëïí” êáèþò êáé ãéá ôçí “ðñïóôáóßá ôùí
áðåéëïýìåíùí åéäþí êáé ôùí âéïôüðùí ôçò ðåñéï÷Þò”.
2001
ÄñÜóç ÷ùñßò óýíïñá. «ÕðïóôÞñéîç ôçò Âéþóéìçò Äéá÷åßñéóçò ôùí
Áêôþí ôïõ ËéâÜíïõ» óå óõíåñãáóßá ìå ôç ëéâáíÝæéêç ÌÊÏ Green
1993 Line, ôïðéêïýò öïñåßò, åñåõíçôéêÜ éäñýìáôá, åíþóåéò øáñÜäùí,
«Ï Óáñùíéêüò ìðïñåß íá æÞóåé» ôï êåíôñéêü ìÞíõìá ìéáò ìåãÜëçò ó÷ïëåßá.
åêóôñáôåßáò ü÷é ìüíï ìå óêÜöïò áëëÜ êáé ìÝóá áðü ôéò óåëßäåò ôïõ «Ìåãáëïõðüëåéò êáé ÐåñéâÜëëïí» êáé ç «×Üñôá ôùí íÝùí ãéá ôç âéþ-
“ÂÞìáôïò” êáé ôçò ñáäéïöùíéêÞò óõ÷íüôçôáò ôïõ “Flash”. Ðñþôåò óéìç ðüëç ôïõ áýñéï» ìå íÝïõò áðü äéÜöïñåò ìåóïãåéáêÝò ÷þñåò.
äåóìåýóåéò ãéá ôïí Óáñùíéêü, õéïèÝôçóç ôçò ðñüôáóÞò ìáò ãéá ÁëëÜ êáé «Åêðáßäåõóç ÍÝùí Óôåëå÷þí ÌÊÏ óå èÝìáôá Âéùóéìüôçôáò
äçìéïõñãßá åíüò ôáìåßïõ ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôçò èÜëáóóáò (ãáëÜæéï êáé ÅõñùìåóïãåéáêÞò Óõíåñãáóßáò» ìå ôç óõììåôï÷Þ íÝùí áðü êÜèå
ôáìåßï). ãùíéÜ ôçò Ìåóïãåßïõ. ÁëëÜ êáé ç êáèéåñùìÝíç êáëïêáéñéíÞ êáìðÜ-
íéá ìå óêÜöïò óôá íçóéÜ ôùí ÊõêëÜäùí.
1994,1995:
Åêóôñáôåßá ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí áêôþí óôçí ÁôôéêÞ (1994, 1995)
êáé óôçí Ðåëïðüííçóï (1995).
2002
¸ôïò óôáèìüò ãéá ôïí ðëáíÞôç. Ç Ðáãêüóìéá ÓõíäéÜóêåøç ãéá
ôç Âéþóéìç ÁíÜðôõîç óôï Ãéï÷Üíåóìðïõñãê, äçìéïýñãçóå ðïëëÝò
ðñïóäïêßåò áëëÜ ôåëéêÜ äåí Ýöåñå ôá áðïôåëÝóìáôá ðïõ èá èÝ-
1995 ëáìå. Ôï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS Þôáí åêåß êáé öõóéêÜ äåí èá ìðïñïýóå
«Áò óåâáóôïýìå ôï ðåñéâÜëëïí êáé ôïí ðïëéôéóìü ôùí ÊõêëÜäùí» ôï íá ìåôÝ÷åé áðñïåôïßìáóôï. Ìå ðáñüìïéïõò ðñïâëçìáôéóìïýò ôá-
êåíôñéêü ìÞíõìá ôçò åêóôñáôåßáò óå åðôÜ íçóéÜ ôùí ÊõêëÜäùí (ÊÝá, îéäÝøáìå óôçí Éôáëßá, ôçí Êýðñï êáé ôçí ÅëëÜäá áíáæçôþíôáò ôéò
Óýñï, ÐÜñï, ÍÜîï, Óßöíï, ÌÞëï, ÓÝñéöï). ÁîÝ÷áóôç èá ìáò ìåßíåé ç äõíáôüôçôåò áíÜðôõîçò öõóéêþí ðñïóôáôåõüìåíùí ðåñéï÷þí êáé
õðïäï÷Þ óôç ÍÜïõóá ôçò ÐÜñïõ. ÊéíçôïðïéÞóåéò åíÜíôéá óôéò ãáëëé- äçìéïõñãßáò «ðñÜóéíùí» èÝóåùí åñãáóßáò. ÁëëÜ êáé «Ç öõóéêÞ
êÝò ðõñçíéêÝò äïêéìÝò Ýîù áðü ôç ÃáëëéêÞ Ðñåóâåßá, ìÝ÷ñé êáé óôï ïìïñöéÜ óõíáíôÜåé ôï ìýèï óôéò áêôÝò ôçò ÓáìïèñÜêçò, ôçò ËÞ-
…Íáýðëéï óå ìéá ðñïóðÜèåéá áðïêëåéóìïý ìå …êáúêé ìéáò ãáëëéêÞò ìíïõ êáé ôçò Êýðñïõ».
öñåãÜôáò!
1996
Êýñéï áíôéêåßìåíï ôçò ìéáò áðü ôéò äõï êýñéåò åêóôñáôåßåò ìå ôï
óêÜöïò åßíáé ç ðñïóôáóßá ôùí êëåéóôþí èáëáóóþí - ôïõ Óáñùíéêïý,
ôïõ Åõâïúêïý, ôïõ Ìáëéáêïý êáé ôïõ Ðáãáóçôéêïý. 10 ÷ñüíéá áðü ôï
Ôóåñíïìðßë êáé ç áëëçëåããýç ìáò ðñïò ôá èýìáôÜ ôïõ óõíïäåýåôáé
êáé áðü ìéá ìåãÜëç êáìðÜíéá ãéá ôçí Ýîïäï áðü ôçí áðåéëÞ ôçò ðõ-
ñçíéêÞò åíÝñãåéáò.
1997
ÊáìðÜíéá óå íçóéÜ ôïõ Áíáôïëéêïý Áéãáßïõ, ôáîßäéá áðü ôç ÓÜìï
ìÝ÷ñé ôçí ¢íäñï ãéá “ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðëïýôïõ ôùí íçóéþí”. ÁëëÜ
êáé ìåãÜëç êáìðÜíéá ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò:
«Áêïýóôå ôç öùíÞ ôïõ ðëáíÞôç, ìçí áêïýôå ôïí ðëáíçôÜñ÷ç. Óþóôå
ôï êëßìá». Ç Ðáãêüóìéá ÓõíäéÜóêåøç óôï Êéüôï ãéá ôï êëßìá äåí ìðï- 2003
ñïýóå íá ìáò áöÞóåé áäéÜöïñïõò/åò. ÅèåëïíôéêÜ ðñïãñÜììáôá óå ÓáìïèñÜêç, ÍÜîï, ¢íäñï, Óßöíï, Ëßìíç
Åýâïéáò, ËÞìíï êáé Óêýñï.
1998
«ÐåñéâÜëëïí-Õãåßá-Áëëçëåããýç-Âéùóéìüôçôá». Êåíôñéêü èÝìá ôùí
äñáóôçñéïôÞôùí ìáò óå óõíåñãáóßá ìå ðåñéâáëëïíôéêÝò êáé áíèñù-
2004
Óõíôïíéóìüò ôçò ÐáíåëëáäéêÞò åêóôñáôåßáò êáèáñéóìïý áêôþí
ðéóôéêÝò ïñãáíþóåéò ôçò Ëåõêïñùóßáò, ôçò Ñùóßáò, ôçò Ïõêñáíßáò
28-29-30 ÌáÀïõ óå óõíåñãáóßá ìå ôçí ðáí-ìåóïãåéáêÞ åêóôñáôåßá
êáé ôçò Ãåñìáíßáò.
êáèáñéóìïý áêôþí ðïõ óõíôïíßæåé ç Legambiente. ÅèåëïíôéêÜ ðñï-
ãñÜììáôá óôç Óßöíï êáé ôç ÓáìïèñÜêç ôï êáëïêáßñé 2004.
1999
«Ìåóüãåéïò, ôï êïéíü ìáò óðßôé». ÈÝôïõìå óôá ×áíéÜ ôéò âÜóåéò ãéá
ôçí åíäõíÜìùóç êáé ôç óõóôçìáôïðïßçóç ôçò óõíåñãáóßáò ìå Üëëåò Åßíáé áäýíáôïí íá ÷ùñÝóïõí ïé äñáóôçñéüôçôåò ôùí 15 áõôþí
ìåóïãåéáêÝò ïñãáíþóåéò. ÷ñüíùí óå äõï óåëßäåò. Áêüìá ðéï äýóêïëï üìùò åßíáé íá áðïôõ-
ðùèïýí ìå ëüãéá ïé åìðåéñßåò êáé ôá óõíáéóèÞìáôá. ÎåêéíÜìå ëïé-
ðüí ãéá íÝá ôáîßäéá, êáé óôï ðëïßï ôïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS õðÜñ÷ïõí
2000 ðÜíôá èÝóåéò ãéá üóïõò èÝëïõí íá åðéâéâáóôïýí êáé íá ðñïóöÝ-
Áðü ôç ×ßï âÜëáìå ðëþñç ìáæß ìå åêðñïóþðïõò 60 ìåóïãåéáêþí ñïõí… ÊÜðïéïé áãáðçìÝíïé ößëïé êáé åêëåêôÝò ößëåò ìáò ëåßðïõí,
ïñãáíþóåùí ãéá ôç äçìéïõñãßá ôïõ åõñù-ìåóïãåéáêïý ïéêïëïãéêïý üðùò ç ÌÜñèç ÊáíÜêç, ï Óðýñïò Áíôßï÷ïò, ç ÅëÝíç. ¸öõãáí
êïéíùíéêïý äéêôýïõ íÝùí MARE – ÊïéíÝò äñÜóåéò, áíôáëëáãÞ ðëç- ðïëý íùñßò ãéá Ýíá ðïëý ìáêñéíü ôáîßäé ÷ùñßò åðéóôñïöÞ. ºóùò
ñïöïñéþí, éäåþí êáé ðñïôÜóåùí, äéÜëïãïò ðïëéôéóìþí, áëëçëåããýç, áðü åêåß øçëÜ íá ìáò óõíôñïöåýïõí óôá ôáîßäéá ìáò...
8
Ç åðï÷Þ êáôÜ ôçí ïðïßá «ïé åéäéêïß áðïöÜóéæáí» êáé «ïé ðïëéôéêïß äéÝôáóóáí»
Ý÷åé ðåñÜóåé áíåðéóôñåðôß. Ç ðïëõðëïêüôçôá ôùí ðåñéâáëëïíôéêþí ðñïâëçìÜôùí
áðáéôåß ìéá íÝá ó÷Ýóç ìåôáîý åðéóôÞìçò êáé êïéíùíßáò ôùí ðïëéôþí.
Êñßóåéò, üðùò áõôÞ ôùí «ôñåëþí áãåëÜäùí»,
áíáäåéêíýïõí ôï ôé ìðïñåß íá óõìâåß
üôáí ïé åðéóôÞìïíåò áðïöáóßæïõí
ãéá åìÜò ÷ùñßò åìÜò.
Óõììåôï÷éêÝò áðïöÜóåéò:
Ç
óõììåôï÷Þ ôùí ðïëéôþí óôéò áðïöÜóåéò ðïõ áöïñïýí ôçí êïé-
íüôçôÜ ôïõò áðïôåëåß å÷Ýããõï äçìïêñáôéêüôçôáò. Äéáóöáëßæåé
üôé ïé áðïöÜóåéò ïé ïðïßåò ëáìâÜíïíôáé áðïôåëïýí ðñïúüí óõ-
íáßíåóçò êáé Üñá åßíáé õëïðïéÞóéìåò. Óõãêñïýóåéò, üðùò ïé ðñüóöá-
ôåò óôçí ÷þñá ìáò ãéá ôç ÷ùñïèÝôçóç ôùí ÷ùìáôåñþí, ìðïñïýí íá
áìâëõíèïýí Þ êáé íá îåðåñáóèïýí ìÝóá áðü ôïí äéÜëïãï. Ìéá óõììå-
ôï÷éêÞ äéáäéêáóßá äåí Ý÷åé óôü÷ï ìüíï íá ðëçñïöïñÞóåé ôïõò ðïëßôåò
áëëÜ êáé íá ôïõò êáôáóôÞóåé êïéíùíïýò ôçò ëýóçò.
Ç ÷þñá ìáò, ùò ìÝëïò ôçò Å.Å., åßíáé óõìâÜëëïí ìÝñïò óôç äéå-
èíÞ ÓõíèÞêç ôïõ ¢áñ÷ïõò ãéá «ôçí ðñüóâáóç óôçí ðëçñïöïñßá, ôç
óõììåôï÷Þ ôïõ êïéíïý êáé ôçí ðñüóâáóç óôç äéêáéïóýíç óå èÝìáôá
ðåñéâÜëëïíôïò». ¼ëåò ïé íÝåò ÅõñùðáúêÝò Ïäçãßåò (üðùò ç Ïäçãßá
Ðëáßóéï ãéá ôï Íåñü Þ ç ôñïðïðïßçóç ôçò Ïäçãßáò ãéá ôéò ÌåëÝôåò
Ðåñéâáëëïíôéêþí Åðéðôþóåùí) åíóùìáôþíïõí ôçí õðï÷ñÝùóç ãéá ôç
äéåíÝñãåéá äéáäéêáóéþí äéáâïýëåõóçò êáé óõììåôï÷Þò.
Åßìáóôå Ýôïéìïé ãéá êÜôé ôÝôïéï óôçí ÅëëÜäá; ºóùò ïé ðåñéóóüôå-
ñïé íá íïìßæïõí üôé áñêåß ü,ôé ãéíüôáí Ýùò ôþñá (ð.÷. ìå ôéò ÌÐÅ),
äçëáäÞ íá ôïé÷ïêïëëéÝôáé ç áðüöáóç óôá êáöåíåßá, íá ãßíåôáé ìéá
óõíÝëåõóç üðïõ ï êáèÝíáò ëÝåé ü,ôé ôïõ êáôÝâåé, ïé ðïëßôåò Þ ïé ïé-
êïëüãïé íá ôóáêþíïíôáé ìå ôïõò ìåëåôçôÝò êáé ýóôåñá ï êáèÝíáò íá
ðçãáßíåé óðßôé ôïõ ÷ùñßò ôßðïôá íá áëëÜæåé. Ïé íÝåò ïäçãßåò ôçò Å.Å.,
üìùò, åéóÜãïõí êÜôé ôåëåßùò êáéíïýñéï ãéá ôá äåäïìÝíá ôçò ÷þñáò
ìáò. ÁíáöÝñïíôáé óå èåóìïèåôçìÝíåò äéáäéêáóßåò äéáâïýëåõóçò, óå
åíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí ðïëéôþí êáé óôçí õðï÷ñÝùóç ôùí áñ÷þí íá
åîçãïýí ðþò åíóùìÜôùóáí ôá áðïôåëÝóìáôá áðü áõôÝò ôéò äéáäéêá-
óßåò óôéò ôåëéêÝò áðïöÜóåéò (êáé áí ü÷é, ãéáôß).
Óõììåôï÷Þ äåí óçìáßíåé åëåýèåñç óõæÞôçóç. Óôï åîùôåñéêü

Ý÷åé áíáðôõ÷èåß ïëüêëçñïò åðéóôçìïíéêüò êëÜäïò ó÷åôéêÜ ìå ôçí
áíÜðôõîç åñãáëåßùí ôá ïðïßá íá õðïóôçñßæïõí ôéò óõììåôï÷éêÝò
áðïöÜóåéò êáé ôïí óõììåôï÷éêü ó÷åäéáóìü. Ìåèïäïëïãßåò üðùò ôá
åñãáóôÞñéá óåíáñßùí (scenario workshops), ïé óõíáéíåôéêÝò óõíå-
ëåýóåéò (consensual conferences), ôá äéêáóôÞñéá ðïëéôþí (citizens’
juries), êáé ïé óõììåôï÷éêÝò ðñïóïìïéþóåéò (participatory modelling)
åßíáé åëÜ÷éóôá ãíùóôÝò óôç ÷þñá ìáò. Êïéíüò óôü÷ïò ôùí äïìçìÝíùí
áõôþí ìåèïäïëïãéþí åßíáé ç õðïóôÞñéîç ôïõ äçìéïõñãéêïý äéáëüãïõ.
Ðñïò áõôü ôïí óêïðü ÷ñçóéìïðïéïýí êáé óýã÷ñïíá åñãáëåßá áðü ôçí
åðéóôÞìç ôçò ðëçñïöïñéêÞò.
Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS åðéèõìïýìå íá ðñïùèÞóïõìå ôçí
åöáñìïãÞ ôÝôïéùí äéáäéêáóéþí êáé åñãáëåßùí êáé óôçí ÅëëÜäá êáé
íá ðåßóïõìå êõâÝñíçóç êáé ôïðéêïýò öïñåßò üôé ç óõììåôï÷Þ óôéò
áðïöÜóåéò åßíáé ü÷é ìüíï áðáñáßôçôç áëëÜ êáé åöéêôÞ.
Óôçí çìåñßäá ìáò ãéá ôï íåñü óôçí ×ßï ôï êáëïêáßñé æçôÞóáìå
ôçí âïÞèåéá ôïõ êáèçãçôÞ Å. ÂëÜ÷ïõ (Associate Director, Sociology
Department of Colorado State University, Ç.Ð.Á.) êáé ïñãáíþóáìå ìéá
«äçìïêñáôéêÞ óõíÝëåõóç ãéá ôï íåñü». ÁêïëïõèÞóáìå ìéá äéáäéêáóßá
üðïõ ïé óõììåôÝ÷ïíôåò Ýèåóáí ôéò ðñïôåñáéüôçôåò ôïõò ãéá ôç äéá-
÷åßñéóç ôïõ íåñïý óôï íçóß ôïõò, áíáãíþñéóáí ðéèáíÝò äñÜóåéò êáé
óôï ôÝëïò øÞöéóáí ôéò êáëýôåñåò ðñïôÜóåéò. Ôüóï ç äéáäéêáóßá üóï
êáé ôá áðïôåëÝóìáôÜ ôçò åíôõðùóßáóáí ôïõò óõììåôÝ÷ïíôåò.
êé üìùò
åßíáé åöéêôÝò!
Ôá åðüìåíá ÷ñüíéá èÝëïõìå íá áíáðôýîïõìå äýï ìåèüäïõò óõììåôï÷éêþí äéáäéêáóéþí:
1. Ôá ôïðéêÜ «åñãáóôÞñéá óåíáñßùí» êáôÜ ôá ïðïßá ïìÜäåò ðïëéôþí, ðïëéôéêþí, ôå÷íéêþí êáé
åêðñïóþðùí ôùí ðáñáãùãéêþí ôÜîåùí, óõíåñãÜæïíôáé ìå óêïðü íá äéáìïñöþóïõí Ýíá
êïéíü üñáìá – óåíÜñéï (óõíÞèùò ìå áíáöïñÜ óå Ýíá ìåëëïíôéêü Ýôïò, ð.÷. ôï 2020) ãéá
ôçí ðåñéï÷Þ ôïõò (ð.÷. âéþóéìç ×ßïò) Þ ãéá Ýíá óõãêåêñéìÝíï èÝìá (ð.÷. âéþóéìç äéá÷åßñéóç
íåñïý). Ç äéáäéêáóßá äéáìüñöùóçò êáé åîåéäßêåõóçò ôïõ ïñÜìáôïò ïëïêëçñþíåôáé ìÝóá
óå 2-3 çìÝñåò. Áðáéôåß ôç óõììåôï÷Þ 25-40 áôüìùí êáé 1-4 áßèïõóåò ãéá ôçí äéåíÝñãåéá
ïëïìÝëåéáò êáé åñãáóßáò óå ïìÜäåò.
2. Ôç äéáäéêáóßá ôùí «äéêáóôçñßùí ðïëéôþí». Ç äéáäéêáóßá áõôÞ åíäåßêíõôáé ãéá óõãêñïõóé-
áêÝò ðåñéâáëëïíôéêÝò áðïöÜóåéò üðïõ õðÜñ÷åé áíôéäéêßá ãýñù áðü ôá åðéóôçìïíéêÜ äå-
äïìÝíá (ð.÷. ÷ùñïèÝôçóç ÷ùìáôåñþí). Óýìöùíá ìå ôç äéáäéêáóßá áõôÞ, óõóôÞíåôáé Ýíá
Üôõðï «óþìá åíüñêùí» áíôéðñïóùðåõôéêÞò óýíèåóçò ôïõ ðëçèõóìïý ôçò åìðëåêüìåíçò
ðåñéï÷Þò (ãõíáßêåò-Üíäñåò, çëéêßåò, åéóïäÞìáôá) áëëÜ ìå ôõ÷áßåò êáé ü÷é åðéëåãìÝíåò
ðñïóêëÞóåéò. Ïé «Ýíïñêïé» êáëïýí ìÜñôõñåò ãéá ôï õðü áðüöáóç èÝìá, äçëáäÞ åðéóôÞ-
ìïíåò, ðïëéôéêïýò, åêðñüóùðïõò ðåñéâáëëïíôéêþí ïñãáíþóåùí êáé éäéùôéêþí öïñÝùí.
Áêïëïýèùò äéáôõðþíïõí óå áõôïýò óåéñÜ åñùôÞóåùí ðñïêåéìÝíïõ íá äéáìïñöþóïõí
ôçí êñßóç ôïõò ãéá ôï æÞôçìá. Ç äéáäéêáóßá åßíáé áðáéôçôéêÞ êáé áðáéôåß áñêåôÝò þñåò
åñãáóßáò. Ïé «Ýíïñêïé» êáôáëÞãïõí óå ìßá ôåëéêÞ Ýêèåóç ôùí åõñçìÜôùí êáé ôùí èÝóåùí
ôïõò ôçí ïðïßá ïöåßëïõí íá óôïé÷åéïèåôÞóïõí ëåðôïìåñþò. Ç áðüöáóç ðáñïõóéÜæåôáé
óå óõíÝíôåõîç Ôýðïõ. Ç äéáäéêáóßá åßíáé áíïéêôÞ óôï åõñýôåñï êïéíü, ôï ïðïßï ìðïñåß íá
ðáñáêïëïõèÞóåé ôçí åîÝôáóç ôùí åéäéêþí êáé íá èÝóåé êáé áõôü åñùôÞóåéò.
Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS áíáæçôïýìå óõíåñãáóßåò ìå öïñåßò ïé ïðïßïé èá Þèåëáí

íá åöáñìüóïõí ôéò ðáñáðÜíù äéáäéêáóßåò Þ ðáñáëëáãÝò áõôþí óå ðñáãìáôéêÝò áðï-
öÜóåéò (ð.÷. ÌÐÅ Þ ÷ùñïèÝôçóç ÷ùìáôåñþí). Åßìáóôå áíïéêôïß óå óõíåñãáóßá ìå ðåñé-
öåñåéáêÝò áñ÷Ýò ïé ïðïßåò áíáæçôïýí õðïóôÞñéîç óôç äéåíÝñãåéá ôùí – õðï÷ñåùôéêþí
áðü ôçí Ïäçãßá-ðëáßóéï ãéá ôï íåñü – äéáäéêáóéþí äéáâïýëåõóçò êáôÜ ôçí Ýãêñéóç ôùí
äéá÷åéñéóôéêþí ó÷åäßùí ôùí ëåêáíþí áðïññïÞò.
Åðßóçò, áêüìá êáé áí äåí óõíôñÝ÷åé óõãêåêñéìÝíïò ëüãïò áðüöáóçò, ïé ðáñáðÜíù
äéáäéêáóßåò ìðïñïýí íá åöáñìïóèïýí (ðåéñáìáôéêÜ) ùò åñãáëåßï åíçìÝñùóçò ôùí ðïëé-
ôþí êáé êéíçôïðïßçóçò ôçò ôïðéêÞò êïéíùíßáò. Åßíáé ðïëý ðéï áðïôåëåóìáôéêÝò ìáèçóéá-
êÜ êáé åðéêïéíùíéáêÜ áðü êëáóéêÝò äéáäéêáóßåò üðùò ìéá çìåñßäá ìå ðáñïõóéÜóåéò, áöïý
ïé ðïëßôåò óõììåôÝ÷ïõí åíåñãÜ êáé êáëïýíôáé íá óõìâÜëëïõí óôç óõæÞôçóç.
10
Áðåéëïýìåíá åßäç - öõóéêÝò ðåñéï÷Ýò:
ìüíéìç Ýãíïéá
Ç
áíÜãêç ãéá ðñïóôáóßá êáé áíÜäåéîç ôùí öõóéêþí ïéêïôüðùí, ôçò
÷ëùñßäáò êáé ôçò ðáíßäáò, Ý÷åé ïäçãÞóåé óå íïìïèåôéêÝò ðñùôï-
âïõëßåò óå åõñùðáúêü åðßðåäï êáé óôç óýóôáóç ôïõ Åõñùðáúêïý
Äéêôýïõ Ðñïóôáôåõüìåíùí Ðåñéï÷þí, NATURA 2000. Ç ðñïóôáóßá ôïõ
ðåñéâÜëëïíôïò äåí áíôéìåôùðßæåôáé ùò ðåñéïñéóìüò ãéá ôçí áíÜðôõîç
ïéêïíïìéêþí äñáóôçñéïôÞôùí, áëëÜ ùò ðñïûðüèåóÞ ôïõò. Ï ÷áñáêôç-
ñéóìüò ìéáò ðåñéï÷Þò ùò ðñïóôáôåõüìåíç ôçò äßíåé Ýíá åíáëëáêôéêü
áíáðôõîéáêü ðëåïíÝêôçìá.
Áí êáé áêüìá óôç ÷þñá ìáò, ôá åðßðåäá äéá÷åßñéóçò êáé ðñïóôáóß-

áò ôùí öõóéêþí ðåñéï÷þí áðÝ÷ïõí êáôÜ ðïëý áðü ôá åðéèõìçôÜ êáé ï
Ç ÅëëÜäá åßíáé ìéá áðü ôéò ÷þñåò êáèïñéóìüò ìéáò ðåñéï÷Þò ùò ðñïóôáôåõüìåíç åðéöÝñåé óõ÷íÜ ñÞîåéò
êáé óõãêñïýóåéò óôéò ôïðéêÝò êïéíùíßåò, åßíáé ãåãïíüò üôé Ý÷åé ãßíåé ìéá
ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò áñ÷Þ ìå ôï Åèíéêü Äßêôõï NATURA 2000. ×ñåéÜæåôáé, üìùò, áêüìá ðéï
ìåãÜëç ðñïóðÜèåéá þóôå áðü åäþ êáé ðÝñá íá ðåôý÷ïõìå ïõóéáóôéêÞ êáé
âéþóéìç ôïðéêÞ ïéêï-áíÜðôõîç. Ìå ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS Ý÷ïõìå
ìå ôç ìåãáëýôåñç âéïëïãéêÞ ðïéêéëüôçôá. áíáðôýîåé ïõóéáóôéêÝò óõíåñãáóßåò ìå ôïðéêÝò êïéíùíßåò, óå öõóéêÝò
ðñïóôáôåõüìåíåò ðåñéï÷Ýò, êáé, ìÝóá áðü óõíå÷Þ äéÜëïãï êáé äéáâïý-
Ç ðïéüôçôá ôïõ öõóéêïý ðåñéâÜëëïíôïò ëåõóç, Ý÷ïõìå êáôáèÝóåé ìéá óåéñÜ åíáëëáêôéêþí ðñïôÜóåùí, ðïõ áðü ôç
ìßá èá åîáóöáëßóïõí õøçëÜ åðßðåäá ðñïóôáóßáò ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò, êáé
áðü ôçí Üëëç èá ðñïùèïýí ôçí ôïðéêÞ âéþóéìç áíÜðôõîç êáé ôçí ìáêñï-
(áêôÝò, ôïðßï, èÜëáóóá, ïéêïóõóôÞìáôá- ÷ñüíéá åõçìåñßá ôçò êïéíùíßáò ìå ôçí ðáñÜëëçëç äçìéïõñãßá «ðñÜóéíùí»
åðáããåëìÜôùí.
âéüôïðïé) êáé ç éäéáéôåñüôçôá ¸÷ïõìå óõíåñãáóôåß ðïëëÝò öïñÝò óå ãåíéêüôåñï åðßðåäï Þ êáôÜ ôü-
ðïõò ìå ôïõò öïñåßò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôçí ðñïóôáóßá áðåéëïýìåíùí
ôïõ äïìçìÝíïõ êáé ðïëéôéóôéêïý åéäþí êáé âéïôüðùí êáé Ý÷ïõìå õðïóôçñßîåé ôéò ðñïóðÜèåéåò ôïõò (ôáîßäéá
ôï êáëïêáßñé ôïõ 1990 êáé 1991, ÆÜêõíèïò, Áëüííçóïò ê.á.). Ôï êýñéï âÜ-
ðåñéâÜëëïíôïò ôçò ÷þñáò ìáò, ñïò ôçò äïõëåéÜò ìáò, üìùò, äåí åßíáé ôüóï ç ðñïóôáóßá áðåéëïýìåíùí
åéäþí êáé ïéêïôüðùí, üóï ç ðñïþèçóç ôçò âéþóéìçò áíÜðôõîçò óå åõñý-
ôåñï åðßðåäï Þ êáé ôïðéêÜ, þóôå íá åîáóöáëßæåôáé êáé ç ðñïóôáóßá ôïõ
(éóôïñéêÜ ìíçìåßá, ðáñáäïóéáêïß ïéêéóìïß) öõóéêïý ðëïýôïõ ð.÷. ðñïþèçóç åíüò ìïíôÝëïõ áëéåßáò ðïõ èá åîáóöá-
ëßæåé ôüóï ôçí åðéâßùóç ôùí äåëöéíéþí üóï êáé ôùí ðáñÜêôéùí øáñÜäùí
áðïôåëåß ðïëýôéìç êëçñïíïìéÜ êáé ôùí ôïðéêþí êïéíùíéþí.
Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ý÷ïõìå áíáðôýîåé ìéá óåéñÜ áðü ôïðéêÝò ðñùôï-

ãéá ôéò åðüìåíåò ãåíéÝò. âïõëßåò, óå óõíåñãáóßá ìå áñ÷Ýò áõôïäéïßêçóçò êáé öïñåßò, ðïõ áðïóêï-
ðïýí óôçí åíçìÝñùóç êáé åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðïëéôþí ó÷åôéêÜ ìå ôéò
ðñïóôáôåõüìåíåò ðåñéï÷Ýò NATURA, êáèþò êáé ôéò ïéêï-áíáðôõîéáêÝò
ðñïïðôéêÝò áõôþí ôùí ðåñéï÷þí, üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá óôç ÓáìïèñÜêç,
ôç ËÞìíï, ôç Â. Åýâïéá, ôç Óßöíï, ôç ÍÜîï êáé ôçí ÔÞíï. Óå áõôÝò ôéò ðåñé-
ï÷Ýò ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS Ý÷åé ðïëõåôÞ ðáñÝìâáóç ìå ôç ðñáãìá-
ôïðïßçóç åíçìåñùôéêþí, åêðáéäåõôéêþí êáé åèåëïíôéêþí äñÜóåùí, êáèþò
êáé ìå ôçí õëïðïßçóç ðñïãñáììÜôùí ðåñéâáëëïíôéêÞò äéá÷åßñéóçò.
Áîßæåé íá áíáöåñèïýìå óôï ðñüãñáììá «H öõóéêÞ ïìïñöéÜ óõíáíôÜåé

ôï ìýèï óôéò áêôÝò» ðïõ ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS õëïðïßçóå óå óõ-
íåñãáóßá ìå ôç êïéíüôçôá Êïõêëéþí ÐÜöïõ Êýðñïõ, ôï ÄÞìï Ìïýäñïõ
ËÞìíïõ êáé ôç ÄçìïôéêÞ Åðé÷åßñçóç ÁíÜðôõîçò ÓáìïèñÜêçò, ôï 2001.
ÌÝóá óôï 2004 áñ÷ßæïõìå ôçí õëïðïßçóç ôïõ ôñéåôïýò ÐñïãñÜììáôïò
«Âéþóéìç Äéá÷åßñéóç ôçò ðåñéï÷Þò Natura Óßöíïõ», óå óõíåñãáóßá ìå ôï
ÄÞìï êáé öïñåßò ôçò Óßöíïõ, óôá ðëáßóéá ôïõ ðñïãñÜììáôïò ÅÔÅÑÐÓ
ôïõ ÕÐÅ×ÙÄÅ. ÓõììåôÝ÷ïõìå, åðßóçò, óôçí ïìÜäá ôùí 8 ðåñéâáëëïíôé-
êþí ÌÊÏ ðïõ åêðñïóùðïýíôáé ìå äýï ôáêôéêÜ êáé äýï áíáðëçñùìáôéêÜ
ìÝëç óôçí åèíéêÞ åðéôñïðÞ ÖÕÓÇ 2000 ðïõ åðïðôåýåé êáé óõìâïõëåýåé
ôïõò öïñåßò äéá÷åßñéóçò ðñïóôáôåõüìåíùí ðåñéï÷þí Natura.
Ìå åíäéáöÝñïí èá óõíåñãáóôïýìå ìå ôïðéêïýò öïñåßò ðïõ

èÝëïõí íá ðñïùèÞóïõí ðñüôõðá ó÷Ýäéá âéþóéìçò áíÜðôõîçò
óå ôïðéêü åðßðåäï êáé éäéáßôåñá óå öõóéêÝò ðåñéï÷Ýò.
11
Ôçí ôåëåõôáßá äåêáåôßá ç êïéíùíßá âéþíåé óõíå÷åßò êáé áðüôïìåò áëëáãÝò ðïõ
óõìðáñáóÝñíïõí ó÷Ýóåéò, éóïññïðßåò, áîßåò êáé äéêáéþìáôá, ðïëéôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ,
ðïõ äéáìïñöþèçêáí ôïí ôåëåõôáßï áéþíá. Ãéá íá ìðïñÝóïõí ïé íÝïé íá óõììåôÝ÷ïõí
åíåñãÜ óå áõôüí ôïí óõíå÷þò ìåôáâáëëüìåíï êüóìï, ðñÝðåé íá áíáðôýîïõí äéÜöïñåò
Ïé íÝïé
äåîéüôçôåò, óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí ôùí éêáíïôÞôùí íá åßíáé ðñïóáñìïóôéêïß êáé
áõôüíïìïé, åõÝëéêôïé êáé êñéôéêÜ óêåðôüìåíïé. ÁõôÝò ïé «ìáëáêÝò» äåîéüôçôåò, üðùò
ïíïìÜæïíôáé, ìðïñïýí íá áðïêôçèïýí ìÝóù ìç-ôõðéêþí ìåèüäùí ìÜèçóçò, êáèþò êáé
ìÝóá áðü ôçí åíáó÷üëçóç óå Ìç ÊõâåñíçôéêÝò Ïñãáíþóåéò.
ðñùôáãùíéóôÝò ôïõ áýñéï...

Ù
ò åêðñüóùðïé ôçò êïéíùíßáò ôùí ðïëéôþí, ïé ÌÊÏ, êõñßùò áõôÝò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå èÝìáôá íåïëáßáò êáé ðåñéâÜëëïíôïò,
åßíáé ðñùôïðüñåò åäþ êáé ÷ñüíéá óôçí ðñïþèçóç êáé ôçí áíáãíþñéóç ôçò ìç-ôõðéêÞò åêðáßäåõóçò êáé óôï íá ÷ôßæïõí ãÝöõ-
ñåò áíÜìåóá óôïõò äéÜöïñïõò ôïìåßò ôçò êïéíùíßáò.
Ìáò áíçóõ÷åß ç óõíå÷þò áõîáíüìåíç áðïóôáóéïðïßçóç ôùí íÝùí áðü êïéíùíéêÜ èÝìáôá, áðü ôçí ðïëéôéêÞ êáé ôç óõëëïãéêÞ
äñÜóç, ðïõ åíôåßíïõí ôï ëåãüìåíï äçìïêñáôéêü Ýëëåéììá. Ìå ôéò äñÜóåéò ìáò áðü ôï 1990 ðñïùèïýìå ôç ìç-ôõðéêÞ -áðü íÝïõò
ãéá íÝïõò- åêðáßäåõóç êáé êáôÜñôéóç, êáèþò ðéóôåýïõìå üôé åßíáé Ýíáò ðïëý äçìéïõñãéêüò ôñüðïò êáé Ýíá äõíáôü åñãáëåßï óôá
÷Ýñéá ôçò êïéíùíßáò ôùí ðïëéôþí ãéá íá âïçèÞóïõìå ôïõò íÝïõò áíèñþðïõò íá áíáðôýîïõí äåîéüôçôåò þóôå íá óõììåôÝ÷ïõí
åíåñãÜ óôçí êïéíùíßá êáé ôçí áãïñÜ åñãáóßáò, íá ðñïùèÞóïõìå ôçí äéáðïëéôéóìéêÞ åðéêïéíùíßá êáé ôçí áëëçëåããýç.
ÌÝóá áðü ôç äéáñêÞ åíáó÷üëçóÞ ìáò ìå íÝïõò ðïõ èÝëïõí ìßá áíïé÷ôÞ, ðëïõñáëéóôéêÞ êáé äçìïêñáôéêÞ Åõñþðç êáé ü÷é ìéá
Åõñþðç öñïýñéï, äçìéïõñãïýìå Ýíá åõñù-ìåóïãåéáêü ðëáßóéï óõíåñãáóßáò êáé óõììåôï÷Þò ìå ôçí áíÜðôõîç ôùí éêáíïôÞôùí,
áôïìéêþí êáé óõëëïãéêþí, ôçò êïéíùíßáò ôùí ðïëéôþí êáé ðÜíù áð’ üëá ôùí íÝùí ðïõ áðáó÷ïëïýíôáé åèåëïíôéêÜ Þ êáé åðáã-
ãåëìáôéêÜ óôïí Ôñßôï ÔïìÝá êáé ôéò ÌÊÏ. Áõôïý ôïõ åßäïõò ç åíáó÷üëçóç ðñïóöÝñåé óôïõò íÝïõò ôçí åõêáéñßá íá ðåéñáìá-
ôéóôïýí êáé íá áíáêáëýøïõí íÝåò éäÝåò ìÝóá óå Ýíá ðåñéâÜëëïí ðïõ óõìâÜëëåé óôçí áíÜðôõîç ãíþóçò, êïéíþí ïñáìÜôùí êáé
êñéôéêÞò óêÝøçò. Áðü ôï 2000 ìÝ÷ñé ôï 2003 êáé óôá ðëáßóéá ôïõ ðñïãñÜììáôïò ôçò ÅõñùðáúêÞò ÅèåëïíôéêÞò Õðçñåóßáò
(EVS) öéëïîåíÞóáìå Ýîé íÝïõò ðïõ åñãÜóôçêáí åèåëïíôéêÜ ãéá Ýíá äéÜóôçìá Ýîé ìçíþí Ýùò åíüò ÷ñüíïõ áðïêïìßæïíôáò
óçìáíôéêÝò åìðåéñßåò ðÜíù óôç ëåéôïõñãßá ôùí ÌÊÏ, ôéò ïðïßåò ìåôÝöåñáí óôç ÷þñá ôïõò. ÅèåëïíôÝò ìáò åñãÜóôçêáí
óå Üëëåò ÷þñåò. ÅêáôïíôÜäåò íÝïé áðü ôçí ÅëëÜäá êé Üëëåò ÷þñåò Ý÷ïõí óõììåôÜó÷åé óå äéåèíåßò óõíáíôÞóåéò ðïõ Ý÷åé
äéïñãáíþóåé ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS, ìå óôü÷ï ôçí åêðáßäåõóç, åõáéóèçôïðïßçóç êé åíåñãïðïßçóç ôùí íÝùí, êáé ôçí
åðåîåñãáóßá ðñïôÜóåùí êáé èÝóåùí.
ÁëëÜ êáé óôï ôïðéêü åðßðåäï Ý÷ïõìå åñãáóôåß ìå ðñùôïâïõëßåò íÝùí áíÞóõ÷ùí áíèñþðùí. Óôï ðëáßóéï ìéáò ìá-
êñï÷ñüíéáò ðáñÝìâáóçò óôï Â. Åõâïúêü ðñáãìáôïðïéÞèçêå ìå åðéôõ÷ßá óõíåñãáóßá ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ìå
ðñùôïâïõëßá 25 íÝùí áðü ôç Âüñåéá Åýâïéá, üðïõ äéáôõðþèçêáí ðñïôÜóåéò ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç ôïõ Â. Åõâïúêïý
êáé ôç äçìéïõñãßá «ðñÜóéíùí» åðáããåëìÜôùí. Ïìïßùò, óôï ðëáßóéï ôïõ ðñïãñÜììáôïò «Ðñùôïâïõëßá ÍÝùí ãéá ôç Âé-
þóéìç ÁíÜðôõîç óôç ÍÜîï», ìéá ïìÜäá äåêáðÝíôå íÝùí áðü ôçí ðåñéï÷Þ óå óõíåñãáóßá ìå åèåëïíôÝò åðåîåñãÜóôçêáí
ðñïôÜóåéò ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç ôçò ïñåéíÞò ÍÜîïõ.
Åßìáóôå ðÜíôá ðñüèõìïé íá ðñïóöÝñïõìå ìå ôéò äñáóôçñéüôçôÝò ìáò äõíáôÝò åìðåéñßåò

êáé óõãêéíÞóåéò óå üëïõò ôïõò áíÞóõ÷ïõò íÝïõò ðïõ èÝëïõí íá óõììåôÜó÷ïõí óå ìéá äéåèíÞ óõíÜíôçóç
Þ Ýíá ðñüãñáììá áíôáëëáãÞò åèåëïíôþí áëëÜ êáé íá õðïóôçñßîïõìå ðñáêôéêÜ êáé åðéóôçìïíéêÜ
ìáèçôéêÝò- íåáíéêÝò ðñùôïâïõëßåò êáé äñáóôçñéüôçôåò.
12
Ô
ï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS Ý÷åé áíá-
ðôýîåé óõóôçìáôéêÝò ó÷Ýóåéò, êïéíÝò
äñÜóåéò êáé ðñïãñÜììáôá ìå ôçí áõôï-
äéïßêçóç, êïéíùíéêïýò êáé ðåñéâáëëïíôéêïýò
öïñåßò áðü ôçí ÅëëÜäá, ôç Ìåóüãåéï êáé ôçí
Åõñþðç. ÓõììåôÝ÷åé óå äéåèíÞ äßêôõá êáé
åßíáé åôáßñïò ôïõ UNEP/MAP (Ðñüãñáììá
ôïõ ÏÇÅ ãéá ôï ÐåñéâÜëëïí / Ìåóïãåéáêü
Ó÷Ýäéï ÄñÜóçò). ÐñïóêëÞèçêå, åðßóçò, íá
óõììåôÜó÷åé óôï Åõñù-Ìåóïãåéáêü ºäñõ-
ìá Äéáðïëéôéóìéêïý Äéáëüãïõ.
Ïé íÝïé ùò ìåëëïíôéêïß ðïëßôåò - êáé óõì-

ìÝôï÷ïé óôéò áðïöÜóåéò - ìðïñïýí «íá êÜ-
íïõí ôç äéáöïñÜ». ÌÝóá áðü ðïëëáðëÝò
äñáóôçñéüôçôåò, åðéäéþêïõìå ôçí åíäõíÜ-
ìùóç ôçò áëëçëåããýçò, ôçò áëëçëïêáôáíü-
çóçò êáé ôçò óõëëïãéêÞò åñãáóßáò íÝùí áðü
ôéò ÷þñåò ôçò Åõñù-ÌåóïãåéáêÞò æþíçò. Óå
êÜèå êïéíÞ äñÜóç êáé äéåèíÞ óõíÜíôçóç öñï-
íôßæïõìå íá ïñãáíùèïýí ðïëéôéóôéêÜ åñãáóôÞ-
ñéá ìå ìïõóéêÞ êáé ðáñáäïóéáêÞ êïõæßíá áðü
äéÜöïñåò ÷þñåò, åðéóêÝøåéò óå öõóéêÝò ðåñéï-
÷Ýò, åðáöÝò ìå ôïðéêïýò öïñåßò. Ç åíçìÝñùóç êé
åõáéóèçôïðïßçóç, ç ðáñï÷Þ ãíþóåùí, ðëçñïöï-
ñéþí êáé «åñãáëåßùí» õðïóôçñßæïõí ôéò ôïðéêÝò êáé
äéåèíåßò ðñùôïâïõëßåò ôïõò.
Áðü ôéò ðéï óçìáíôéêÝò ðñùôïâïõëßåò ìáò õðÞñîå ç

ßäñõóç (ôï êáëïêáßñé 2000, óôç ×ßï) ôïõ Åõñù-Ìåóïãåé-
áêïý Êïéíùíéêïý Ïéêïëïãéêïý Äéêôýïõ ÍÝùí MARE, ìå ôç
óõììåôï÷Þ 70 íÝùí åêðñïóþðùí 60 ÌÊÏ áðü üëç ôç Ìåóü-
ãåéï. Ïé óôü÷ïé ôïõ ÌÁRE åêöñÜæïíôáé óôçí éäñõôéêÞ äéáêÞñõîç
ôïõ «ãéá Ýíá åéñçíéêü êáé áíåðôõãìÝíï ìÝëëïí ãéá ôïõò ëáïýò ôçò
Ìåóïãåßïõ êáé ãéá íá îåðåñáóôïýí ïé áíôéèÝóåéò»:
Åõñù-ÌåóïãåéáêÞ
óõíåñãáóßá
ÄñÜóåéò êáé ðñïãñÜììáôá ôïõ Äéêôýïõ
H ðñïóôáóßá ôïõ öõóéêïý êáé ðïëéôéóìéêïý ðëïýôïõ êáé ç ðñïþèçóç ôçò âéþóéìçò
áíÜðôõîçò óôç Ìåóüãåéï ìðïñåß íá åðéôåõ÷èåß ìüíï ìÝóá áðü ôçí åéëéêñéíÞ, éóüôéìç
êáé ìå óåâáóìü óôç äéáöïñåôéêüôçôá óõíåñãáóßá. Éäéáßôåñïò åßíáé ï ñüëïò ôùí Ì.Ê.Ï.
• Ðñïþèçóç ôçò óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôçò Åõñþðçò êáé ôùí

13
õðüëïéðùí ÷ùñþí ôçò Ìåóïãåßïõ ìå ôç äçìéïõñãßá äéáýëùí
åðéêïéíùíßáò êáé äéáëüãïõ. Ïé ðåñéâáëëïíôéêÝò êáé êïéíùíéêÝò
ïñãáíþóåéò ìðïñïýí íá ðáßîïõí óçìáíôéêü ñüëï.
• Ðñïþèçóç ôçò ðïëõ-ðïëéôéóìéêüôçôáò êáé ôïõ äéáëüãïõ, ìá-

êñéÜ áðü ôçí Ýëëåéøç áíï÷Þò êáé ôïí öáíáôéóìü.
• Âåëôßùóç ôïõ åðéðÝäïõ æùÞò ãéá üëïõò ôïõò êáôïßêïõò ôçò

Ìåóïãåßïõ áíåîÜñôçôá áðü êáôáãùãÞ, åèíéêüôçôá, öõëÞ,
èñçóêåßá, ãëþóóá êáé öýëï. Ç âéþóéìç áíÜðôõîç, ðïõ óÝ-
âåôáé ôï ðåñéâÜëëïí êáé ôïí ôïðéêü ðïëéôéóìü, áíáóôÝëëåôáé
óôéò áíáðôõóóüìåíåò ÷þñåò áðü ôçí ýðáñîç ôïõ ôåñÜóôéïõ
÷ñÝïõò ðñïò ôéò áíåðôõãìÝíåò ÷þñåò êáé ôçí Ýëëåéøç äßêáé-
ùí êáíüíùí åìðïñßïõ.
• ÁíÜðôõîç áíïé÷ôþí äçìïêñáôéêþí êïéíùíéþí, ìå åíèÜññõíóç

ôçò óõììåôï÷Þò ôùí ðïëéôþí óôç äéáäéêáóßá ëÞøçò áðïöÜóåùí
êáé õðïóôÞñéîç èåóìþí ôçò êïéíùíßáò ôùí ðïëéôþí, üðùò ïé Ìç-
ÊõâåñíçôéêÝò Ïñãáíþóåéò. Óåâáóìüò ôùí áíèñùðßíùí äéêáéùìÜ-
ôùí, éäéáßôåñá áõôþí ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôéò ðïëéôéêÝò åëåõèåñßåò
üðùò ôï äéêáßùìá óôçí åëåýèåñç Ýêöñáóç, ç ðñïóôáóßá áðü áõ-
èáßñåôåò óõëëÞøåéò, âáóáíéóôÞñéá êáé óõëëïãéêÞ ôéìùñßá.
• Ðñïþèçóç äéìåñþí êáé ðïëõìåñþí óõíåñãáóéþí ðïõ ìðïñåß

íá ëåéôïõñãÞóïõí ùò ðáñÜãïíôåò ðñüëçøçò óõãêñïýóåùí.
ÁõôÝò ðñÝðåé íá áíôéìåôùðßæïíôáé óôá ðëáßóéá ôïõ äéåèíïýò
äéêáßïõ êáé ôùí áñ÷þí ôùí ÇíùìÝíùí Åèíþí.
Ïé ïñãáíþóåéò ðïõ óõììåôÝ÷ïõí óôï MARE áíôáëëÜóóïõí

ðëçñïöïñßåò êáé éäÝåò, óõíäéïñãáíþíïõí êáìðÜíéåò êáé äñÜóåéò
ãéá ôçí ðñïþèçóç ôçò ðåñéâáëëïíôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ âéþóéìçò áíÜ-
ðôõîçò êáé ôçò Åõñù-ÌåóïãåéáêÞò Óõíåñãáóßáò. ÓõììåôÝ÷ïõí óå
ëßóôåò çëåêôñïíéêÞò åðéêïéíùíßáò, åíþ ïé êïéíÝò äñáóôçñéüôçôåò
êáé ôá ðñïãñÜììáôá ðáñïõóéÜæïíôáé óôï internet óôç äéåýèõíóç
www.mare.net.gr êáé óôï newsletter «MARE Nostrum». Óçìáíôéêü
ìÝñïò ôçò óõíôïíéóôéêÞò êáé ãñáììáôåéáêÞò äïõëåéÜò Ý÷åé áíáëÜâåé
ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ðïõ «öéëïîåíåß» ôçí Ýäñá ôïõ äéåèíïýò
äéêôýïõ MARE óôçí ÁèÞíá. Ðñüóöáôá äéïñãáíþóáìå óõíÜíôçóç
óôçí ÁèÞíá ãéá ôç èåóìéêÞ áíáãíþñéóç ôïõ ùò åíüò íåáíéêïý äéêôýïõ
Åõñù-ÌåóïãåéáêÞò åìâÝëåéáò.
óôçí ðñÜîç
ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS
14
ôá ãéá íÝïõò
ÌåãÜëåò Ðüëåéò êáé ÐåñéâÜëëïí:
ÄéåèíÞò ÓõíÜíôçóç ÍÝùí,
ÁèÞíá, 5-15 ÃåíÜñç 2001.
25 åèåëïíôÝò áðü ðåñéâáëëïíôéêÝò êáé ôïðéêÝò ïñãáíþóåéò
íÝùí áðü ôçí ÁèÞíá, ôç Ìáóóáëßá, ôç Ñþìç êáé ôç ÂáëÝíèéá
ðáñïõóßáóáí ôçí éóôïñßá, ôéò éäéáéôåñüôçôåò, ôá ðñïâëÞìáôá
ôùí ðüëåùí ôïõò. ¸ìáèáí áðü åéäéêïýò, áíôÜëëáîáí åìðåéñßåò
êáé äéáôýðùóáí ðñïôÜóåéò ãéá âåëôßùóç ôùí ðüëåùí. ÄéïñãÜíù-
óáí ÷Üðåíéíãê óôï Óýíôáãìá êé åðåîåñãÜóôçêáí óõëëïãéêÜ ìéá
«×Üñôá ôùí ÍÝùí ãéá ôç Âéþóéìç Ðüëç ôïõ Áýñéï».
Âéþóéìç Äéá÷åßñéóç Öõóéêþí Ðüñùí:

Ëßìíç Åõâïßáò, 1-14 Éïõëßïõ 2001
33 íÝïé, ðïõ äñáóôçñéïðïéïýíôáé óå ðåñéâáëëïíôéêÝò êáé ðïëé-
ôéóôéêÝò ïñãáíþóåéò óôçí ÅëëÜäá, ôçí Éôáëßá, ôçí Áßãõðôï, ôçí
Ôïõñêßá êáé ôï Ëßâáíï óõæÞôçóáí, áíôÜëëáîáí åìðåéñßåò êáé
áðüøåéò ãéá ôç äéá÷åßñéóç ôùí öõóéêþí ðüñùí ìå Ýìöáóç óôéò
áêôÝò êáé ôç èÜëáóóá, åðéóêÝöèçêáí óçìáíôéêÝò ðåñéâáëëïíôéêÜ
ñÜììá
êáé ðïëéôéóôéêÜ ðåñéï÷Ýò ôçò Â. Åýâïéáò, óõììåôåß÷áí óå åíçìåñù-
ôéêÝò êáé ðïëéôéóôéêÝò åêäçëþóåéò óôçí ðåñéï÷Þ.
Åêðáßäåõóç ÍÝùí Óôåëå÷þí

Ìç Êõâåñíçôéêþí Ïñãáíþóåùí
óå èÝìáôá Âéùóéìüôçôáò
êáé Åõñù-ÌåóïãåéáêÞò Óõíåñãáóßáò:
Óßöíïò, 16-25 Áõãïýóôïõ 2001.
ÄéåèíÞ ðñïã
75 íÝïé 50 ïéêïëïãéêþí êáé êïéíùíéêþí ïñãáíþóåùí áðü 28 ÷þñåò ôçò

Ìåóïãåßïõ êáé ôçò Åõñþðçò óõììåôåß÷áí óôç óõíÜíôçóç ìå âáóéêïýò
óôü÷ïõò:
- Åêðáßäåõóç íÝùí åêðáéäåõôþí êáé óôåëå÷þí ìåóïãåéáêþí ìç-êõâåñíçôéêþí
ïñãáíþóåùí óå èÝìáôá ó÷åôéêÜ ìå ôçí åêðáßäåõóç ãéá ôç âéùóéìüôçôá êáé ôçí
Åõñù-ÌåóïãåéáêÞ Óõíåñãáóßá
- Áðüêôçóç äåîéïôÞôùí ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêÞ äéá÷åßñéóç èåìÜôùí âéùóéìüôç-
ôáò, êáèþò êáé áíôáëëáãÞ áðüøåùí ãéá ôç äéáóõíïñéáêÞ óõíåñãáóßá.
- Ðñïþèçóç ôïõ äéáëüãïõ ôùí ðïëéôéóìþí óôç Ìåóüãåéï êáé ôçí Åõñþðç.
ÅéóçãÞóåéò, óõììåôï÷éêÜ “åñãáóôÞñéá”, ðáé÷íßäéá ñüëùí, ðáñïõóßáóç åñãáóéþí
êáé êïéíþí ðñïôÜóåùí äñÜóçò, Ýñåõíåò, áíôáëëáãÞ åìðåéñéþí ìå Ýíá åíåñãü
ôñüðï óõíÝâáëëáí ü÷é ìüíï óôçí áëëçëïêáôáíüçóç êáé ôï ãêñÝìéóìá óôåñåüôõðùí
áëëÜ êáé óôçí áðüêôçóç ãíþóåùí êáé éêáíïôÞôùí ãéá ôçí ðñïþèçóç ôçò âéùóéìüôç-
ôáò êáé ôçò Åõñù-ÌåóïãåéáêÞò Óõíåñãáóßáò. Ç åêðáßäåõóç Þôáí ôìÞìá ôïõ ðñï-
ãñÜììáôïò «Äçìéïõñãßá êáé ÁíÜðôõîç ôïõ Äéêôýïõ MARE» êáé õëïðïéÞèçêå ìå ôçí
õðïóôÞñéîç ôçò ÅõñùðáúêÞò ÅðéôñïðÞò (YOUTH/EUROMED Program), ôïõ UNEP/
MAP, ôçò Íïìáñ÷éáêÞò Áõôïäéïßêçóçò ÊõêëÜäùí êáé ôïõ õðïõñãåßïõ Áéãáßïõ.
ÍÝïé ôçò Ìåóïãåßïõ êáé Ñßï+10,

ÁèÞíá, 13-24 Áðñßëçò 2002
Ãéá ôçí êñéôéêÞ áðïôßìçóç ôùí 10 ÷ñüíùí áðü ôç ÓõíäéÜóêåøç óôï Ñßï êáé ôçí ðñüï-
äï ôçò âéþóéìçò áíÜðôõîçò óôç Ìåóüãåéï äéïñãáíþèçêáí ðïëýðëåõñåò äñáóôçñé-
üôçôåò. Ìåôáîý Üëëùí, 75 íÝïé êáé íÝåò áðü ïñãáíþóåéò 12 ÷ùñþí (ÅëëÜäá, Éôáëßá,
Ãåñìáíßá, Ãáëëßá, Áããëßá, Êñïáôßá, Âïóíßá êáé Åñæåãïâßíç, Ð.Ã.Ä.Ì., Áßãõðôïò,
Éïñäáíßá, Ôïõñêßá êáé Ëßâáíïò) Ýëáâáí ìÝñïò óå äýï Äéåèíåßò ÓõíáíôÞóåéò ÍÝùí,
ìå èÝìá «ÍÝïé ôçò Ìåóïãåßïõ êáé Ñßï+10», ðïõ äéïñãáíþèçêáí óôçí ÁèÞíá êáé
ôï Áìðñïýôóï ôçò Éôáëßáò (24/4-7/5/2002), áðü ôï Äßêôõï Ìåóüãåéïò SOS êáé ôçí
ARCI-Chieti, áíôßóôïé÷á.
Ìå ôç äéáìüñöùóç ÄéáêÞñõîçò ðïõ äéáíåìÞèçêå óôï Ãéï÷Üíåóìðïõñãê, ïé íÝïé
áóêïýí ôçí êñéôéêÞ ôïõò áëëÜ äéáôõðþíïõí êáé ôéò éäÝåò, ðñïôÜóåéò êáé äåóìåý-
óåéò ôïõò ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç óôç Ìåóüãåéï.
Äçìéïõñãßá ÈÝóåùí Åñãáóßáò ÊñéôéêÞ óôÜóç ôùí íÝùí

15
óå ÖõóéêÝò Ðñïóôáôåõüìåíåò Ðåñéï÷Ýò, áðÝíáíôé óôçí êáôáíÜëùóç
ÄéåèíÞò Ìåôáöåñüìåíç ÓõíÜíôçóç ÍÝùí, ÈÝëïõìå íá åßìáóôå êñéôéêïß êáôáíáëùôÝò êáé íá êÜíïõìå ðåñéâáëëïíôéêÞ êáé êïéíù-
25 ÌÜç - 7 Éïýíç 2002 íéêÞ ðïëéôéêÞ ìÝóá áðü ôçí êáèçìåñéíüôçôá êáé ôéò áãïñÝò ìáò; Ìðïñïýìå; Ôé Üðïøç
Ý÷ïõí ïé íÝïé; Tï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS, ç ÏéêïëïãéêÞ Åôáéñåßá Áíáêýêëùóçò êáé ïñ-
23 íÝïé, ìÝëç êáé åèåëïíôÝò ôùí ìç êõâåñíçôéêþí ïñãáíþóåùí ARCI-VASTO (Éôáëß- ãáíþóåéò áðü ôçí Éôáëßá, ôï ÂÝëãéï, ôçí Ðïñôïãáëßá, ôçí Ôïõñêßá, ôï Ëßâáíï, ôçí Éïñ-
á), Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS (ÅëëÜäá) êáé ÁÊÔÇ (Êýðñï) óõììåôåß÷áí óå ìéá äéåèíÞ äáíßá êáé ôçí Ôõíçóßá óõíåñãÜæïíôáé óå Ýíá åõñùðáúêü ðñüãñáììá (ÍÅÏËÁÉÁ-ÄñÜóç
óõíÜíôçóç ðïõ Ýãéíå äéáäï÷éêÜ óôçí Éôáëßá, ôçí ÅëëÜäá êáé ôçí Êýðñï. Ïé óõììå- 5) ìå óôü÷ïõò ôçí ðëçñïöüñçóç ôùí íÝùí óå èÝìáôá âéþóéìçò ðáñáãùãÞò êáé êáôá-
ôÝ÷ïíôåò åß÷áí ôçí äõíáôüôçôá íá äïõí ðïëëÜ ðáñáäåßãìáôá ôïðéêÞò áíÜðôõîçò, íÜëùóçò, ôç äéáìüñöùóç êñéôéêÞò óôÜóçò êáé ôçí åíåñãü óõììåôï÷Þ ôùí íÝùí óôçí
îåêéíþíôáò áðü ôï ðéï âéþóéìï êáé êáôáëÞãïíôáò óôï ëéãüôåñï. ðñïþèçóç ðåñéâáëëïíôéêÜ/êïéíùíéêÜ õðåýèõíçò êáôáíÜëùóçò óôéò êïéíùíßåò ôïõò.
Óôü÷ïò Þôáí íá åõáéóèçôïðïéçèïýí ïé íÝïé ðïõ æïõí ìÝóá Þ êïíôÜ óå öõóéêÝò ðñï- Ìéá Ýñåõíá ìå ôç âïÞèåéá åéäéêÜ ó÷åäéáóìÝíïõ åñùôçìáôïëïãßïõ èá äþóåé ÷ñÞóéìåò ðëç-
óôáôåõüìåíåò ðåñéï÷Ýò ãéá ôéò äõíáôüôçôåò ïéêïíïìéêÞò êáé êïéíùíéêÞò áíÜðôõîçò ñïöïñßåò ãéá ôçí êáôáíüçóç ôçò êáôáíáëùôéêÞò óõìðåñéöïñÜò ôùí íÝùí áðü äéáöïñåôé-
ðïõ ìðïñåß íá ðñïóöÝñåé ìéá ðñïóôáôåõüìåíç Þ êáëÜ äéáôçñçìÝíç öõóéêÞ ðåñéï÷Þ êÝò ÷þñåò êáé êïéíùíéêÝò óõíèÞêåò. Óôï ðëáßóéï ôïõ ðñïãñÜììáôïò ðñáãìáôïðïéïýíôáé
óôçí ôïðéêÞ êïéíùíßá êáé êõñßùò óôïõò íÝïõò ðïõ æïõí åêåß. ôïðéêÝò äñÜóåéò óå êÜèå ÷þñá, êáé ðáñÜãåôáé åíçìåñùôéêü õëéêü óå äéÜöïñåò ãëþóóåò.
Ç ðïëýôéìç ðñáêôéêÞ åìðåéñßá ðïõ áðïêôÞèçêå õðïóôçñß÷ôçêå êáé ïëïêëçñþèçêå ìå
óõæçôÞóåéò, åñãáóôÞñéá êáé çìåñßäåò (ËÞìíïò, Êïýêëéá Êýðñïõ) ãéá ôç äçìéïõñãßá ÍÝïé êáé íÝåò åèåëïíôÝò ìðïñïýí íá óõììåôÝ÷ïõí óôéò äñáóôçñéüôçôåò êáé ôá
èÝóåùí åñãáóßáò óå «ðñÜóéíá åðáããÝëìáôá» (ïéêïôïõñéóìüò, âéïëïãéêÞ ãåùñãßá, ïé- ðñïãñÜììáôá, áðïêôþíôáò åìðåéñßåò, éêáíüôçôåò êáé ãíþóåéò, áíáëáìâÜíïíôáò
êïîåíÜãçóç, áíáâÜèìéóç ðáñáäïóéáêþí åðáããåëìÜôùí ðïõ óõíõðÜñ÷ïõí áñìïíéêÜ ðñùôïâïõëßåò, ãíùñßæïíôáò Üëëïõò íÝïõò êáé ðïëéôéóìïýò, âåëôéþíïíôáò ôéò äåîéü-
ìå ôï öõóéêü ðåñéâÜëëïí, ê.ëð.). ôçôÝò ôïõò óå óçìáíôéêÜ ðåñéâáëëïíôéêÜ êáé êïéíùíéêÜ èÝìáôá ìå ìéá äéåèíÞ ïðôéêÞ.
õ î éá ê Þ âïÞèåéá óôç Ì
á ð ô åóüã
í áí åéï
, ôç
õ îç
ð ô
íÜ
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS äåí áðåõèýíåôáé ìüíï
óôïõò íÝïõò. ¸÷åé áíáðôýîåé, åðßóçò, äñáóôçñéüôçôåò ãéá ôçí ðáñï÷Þ
áíèñùðéóôéêÞò âïÞèåéáò, ãéá ôç óõóôçìáôïðïßçóç ôçò óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôùí
á
öïñÝùí ôçò êïéíùíßáò ôùí ðïëéôþí óôçí Åõñù-ÌåóïãåéáêÞ æþíç êáé ðñïùèåß ðñïãñÜììáôá
ç
áíáðôõîéáêÞò óõíåñãáóßáò óôç Ìåóüãåéï áëëÜ êáé åõñýôåñá.

óéì
âéþ
Ðñïþèçóç âéþóéìçò äéá÷åßñéóçò ôùí áêôþí ôïõ ËéâÜíïõ (2001)

ôç
Óå óõíåñãáóßá ìå ôç ëéâáíÝæéêç ðåñéâáëëïíôéêÞ ïñãÜíùóç GREEN LINE êáé óôï ðëáßóéï ôïõ ðñïãñÜììáôïò áíáðôõîéáêÞò
óõíåñãáóßáò DAC-ÕÐÅ×ÙÄÅ 2000-2001 óõìâÜëëáìå óôçí ðñïþèçóç åíüò ó÷åäßïõ ãéá ôç âéþóéìç äéá÷åßñéóç ôùí áêôþí ôïõ
þí,
ËéâÜíïõ. ÓõíåñãáóôÞêáìå ìå öïñåßò ôçò áõôïäéïßêçóçò, óõëëüãïõò øáñÜäùí, åêðñïóþðïõò êõâåñíçôéêþí êáé ìç- êõâåñíçôéêþí
öïñÝùí, åñåõíçôéêÜ êÝíôñá. ÊáôáãñÜøáìå óå ðéëïôéêÞ ìåëÝôç ðïëéôéêÝò, êáôåõèýíóåéò, êáëÝò ðñáêôéêÝò ãéá ôç âéþóéìç äéá÷åßñéóç
ôùí áêôþí ôïõ ËéâÜíïõ. ÂïçèÞóáìå óôçí ðñïåôïéìáóßá õëéêïý (öùôïãñáöéêü õëéêü, óëÜéôò, âéíôåïôáéíßá) ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêå áðï-
êïéíùíßá ôùí ðïëéô
ôåëåóìáôéêÜ áðü ôï ëéâáíÝæï åôáßñï óå äñáóôçñéüôçôåò åíçìÝñùóçò. ×éëéÜäåò ìáèçôÝò êáé ðïëßôåò îåíáãÞèçêáí óôçí Ýêèåóç öùôï-
ãñáößáò “ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ: ÔÏ ÊÏÉÍÏ ÌÁÓ ÓÐÉÔÉ” óôç Âçñõôü. Åêðáéäåýóáìå ðñïóùðéêü êáé åèåëïíôÝò ôçò GREEN LINE ãéá åíçìåñùôéêÝò
ðáñïõóéÜóåéò óå ó÷ïëåßá ó÷åôéêÜ ìå ôéò áêôÝò. Ìáæß ó÷åäéÜóáìå åêðáéäåõôéêü õëéêü. Åíäõíáìþóáìå ôç óõíåñãáóßá ìåôáîý ËéâáíÝæùí
êáé ÅëëÞíùí êïéíùíéêþí åôáßñùí.
Ç ðïëý óçìáíôéêÞ åðéôõ÷ßá ôïõ ðñïãñÜììáôïò åêöñÜóôçêå êé áðü ôç ìåãÜëç óõììåôï÷Þ öïñÝùí êáé ðïëéôþí óôçí çìåñßäá ðáñïõóßáóçò
ôùí áðïôåëåóìÜôùí óôç Âçñõôü, óôéò 8/12/2001, áðü ðñïôÜóåéò ãéá íÝá óõíåñãáóßá (äçìéïõñãßá øáñáãïñÜò óôçí Ôýñï) áëëÜ êáé ôéò öéëßåò
êáé ôá äßêôõá ðïõ äõíÜìùóáí Þ áíáðôý÷èçêáí. Óôá èåôéêÜ, êáé ïé áëëáãÝò ðïõ óõíôåëÝóôçêáí óôç äéá÷åßñéóçò ôçò ðáñÜêôéáò æþíçò óôçí
Ôýñï áðü ôï ÄÞìï, ç ðñïþèçóç ó÷åäßùí ãéá ôçí åðåîåñãáóßá ôùí ëõìÜôùí êáé Þðéùí ðáñåìâÜóåùí óå ðñïóôáôåõüìåíåò áêôÝò.
Åêóôñáôåßá áëëçëåããýçò êáé õðïóôÞñéîçò óôá èýìáôá ôïõ Ôóåñíïìðßë (1999)

Ï ðëáíÞôçò ìáò åßíáé Ýíá ìéêñü ÷ùñéü. Ãé áõôü, óå óõíåñãáóßá ìå ôéò ÌÊÏ «Ãéá ôá ÐáéäéÜ ôïõ Ôóåñíïìðßë” êáé “ÄéåèíÞ ÏñãÜíùóç ãéá ôçí
ÁíèñùðéóôéêÞ Óõíåñãáóßá” îåêéíÞóáìå åêóôñáôåßá áëëçëåããýçò êáé õðïóôÞñéîçò óôá èýìáôá ôïõ Ôóåñíïìðßë. ÐñïçãÞèçêå ç äéïñãÜíùóç
áðü ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óõíÜíôçóçò 35 åèåëïíôþí ðåñéâáëëïíôéêþí êé áíèñùðéóôéêþí ïñãáíþóåùí áðü Ëåõêïñùóßá, Ñùóßá, Ïõ-
í
êñáíßá êáé Ãåñìáíßá ìå èÝìá «ÐåñéâÜëëïí –Õãåßá –Áëëçëåããýç –Âéùóéìüôçôá» (ÊñÞôç, 15-30 Éïõíßïõ 1999). ÐáñïõóéÜóáìå, óôï Äçìáñ÷åß-
ç
ï ×áíßùí, ¸êèåóç ìå óõãêëïíéóôéêÝò öùôïãñáößåò êáé æùãñáöéÝò ðáéäéþí áðü ôçí ìïëõóìÝíç ðåñéï÷Þ óôï Ôóåñíïìðßë, êáèþò åðßóçò êáé
ô
ìå õëéêü áðü Ñùóßá, ÅëëÜäá, Ëåõêïñùóßá êáé Ïõêñáíßá ó÷åôéêÜ ìå ôá ðñïâëÞìáôá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò. ÌïõóéêÜ åñãáóôÞñéá, óõæçôÞóåéò,
äçìüóéåò åêäçëþóåéò, åêèÝóåéò öùôïãñáößáò, ó÷Ýäéá ãéá êïéíÝò äñÜóåéò áðïôÝëåóáí óôïé÷åßá ìéáò áëçóìüíçôçò åìðåéñßáò. ÁëëÜ êáé
Ãéá
ç áöåôçñßá áíèñùðéóôéêÞò êáìðÜíéáò: ìå åéäéêÝò åêäüóåéò, ôçëåïðôéêÜ óðïô êáé óõíåñãáóßá ìå ÌÌÅ êáé ó÷ïëåßá åõáéóèçôïðïéÞóáìå
êáé óõãêåíôñþóáìå ÷ñÞìáôá ðïõ áðïäüèçêáí óôéò ëåõêïñùóéêÝò ïñãáíþóåéò, óôá ôÝëç ôïõ 1999. ÂïçèÞóáìå, Ýôóé, óôç ëåéôïõñãßá
îåíþíùí ãéá ôïõò ðñüóöõãåò ôïõ Ôóåñíïìðßë, âñåöïíçðéáêþí óôáèìþí, áãïñÜò éáôñéêï-öáñìáêåõôéêïý õëéêïý ê.á.
16
ÊáëÞ ðüëç ç áñãÞ ðüëç!
Ç æùÞ óôéò ðüëåéò ãßíåôáé ìÝñá ìå ôç ìÝñá üëï êáé ðéï äýóêïëç
êáé åêíåõñéóôéêÞ. Êßíçóç, ñýðáíóç êáé íÝöïò, èüñõâïò,
êáôáóôñïöÞ ôïõ öõóéêïý ðåñéâÜëëïíôïò, ôóéìåíôïðïßçóç
êáé ìåßùóç ôùí åëåýèåñùí äçìüóéùí ÷þñùí.
Ìðïñïýìå íá áíôéóôñÝøïõìå áõôÞ ôçí êáôÜóôáóç
êáé íá îáíáêÜíïõìå ôéò ðüëåéò ìáò âéþóéìåò;
Ð
üëåéò óôéò ïðïßåò èá åõ÷áñéóôéüìáóôå Ýíáí ðåñßðáôï, óôéò ïðïßåò èá óõíáíôÜìå êáé èá óõæçôÜìå ìå ôïõò ãåßôïíåò
ìáò; Ðüëåéò óôéò ïðïßåò ôá ðáéäéÜ ìáò èá ìðïñïýí íá ðáßæïõí åëåýèåñá Ýîù áðü ôïõò ôÝóóåñéò ôïß÷ïõò ôïõ äéáìå-
ñßóìáôïò; Ðüëåéò üðïõ èá ÷ñçóéìïðïéïýìå ôï ðïäÞëáôï êáé ôá ìÝóá ìáæéêÞò ìåôáöïñÜò ãéá íá ðÜìå óôçí äïõëåéÜ
ìáò êáé èá áíáðíÝïõìå åëåýèåñá ôïí áÝñá, èá ðßíïõìå Üöïâá ôï íåñü êáé äåí èá âëÝðïõìå óêïõðßäéá ðáíôïý;
Ðéóôåýïõìå üôé ìðïñïýìå. Äåí áñêåß üìùò ç åöáñìïãÞ ìåìïíùìÝíùí ôå÷íïëïãéþí Þ ç åðéâïëÞ åðéëåãìÝ-
íùí ìÝôñùí. ×ñåéÜæåôáé óõíïëéêÞ áíáäéáìüñöùóç ôùí ðüëåùí, ôçò æùÞò ìáò óå áõôÝò êáé ôùí áîéþí ðïõ
äéÝðïõí ôç óõìðåñéöïñÜ ìáò. Êáé êõñßùò áðáéôåßôáé ç åíåñãÞ óõìâïëÞ ìáò ùò ðïëßôåò óôç äéáìüñöùóç
ôçò ßäéáò ôçò ðüëçò ìáò.
Óôï ôåý÷ïò 37 ôïõ ðåñéïäéêïý ìáò, ìå áöïñìÞ ôéò äçìïôéêÝò åêëïãÝò ôïõ 2002, êáôáèÝóáìå ôéò
éäÝåò ìáò ãéá ôï ðùò ðñÝðåé íá áëëÜîïõìå ôéò ðüëåéò ìáò. Ôïí ÉáíïõÜñéï ôïõ 2001 êáëÝóáìå
óôçí ÁèÞíá íÝïõò áðü Üëëåò ìåãáëïõðüëåéò ôçò Ìåóïãåßïõ, ôç Ìáóóáëßá, ôç Ñþìç êáé ôç
ÂáëÝíèéá, êáé óõæçôÞóáìå ôá êïéíÜ ìáò ðñïâëÞìáôá áëëÜ êáé ôéò ëýóåéò ðïõ Ý÷ïõí äïêé-
ìáóèåß óå êÜèå ðüëç. ÊáôáëÞîáìå óå ìßá ÷Üñôá íÝùí ãéá ôçí ðüëç ôïõ áýñéï êáé ôçí
êïéíïðïéÞóáìå óôïí Ôýðï êáé óôéò áñ÷Ýò ôùí ôåóóÜñùí ðüëåùí.
Ìå ôï åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôçí «ðñÜóéíç ãåéôïíéÜ» èÝëïõìå íá öÝñïõìå
ôá èÝìáôá ôçò âéùóéìüôçôáò óôéò ó÷ïëéêÝò áßèïõóåò, íá óõìâÜëëïõìå óôçí
åíçìÝñùóç êáé ôçí åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ìáèçôþí êáé íá åíèáññýíïõìå
ðñùôïâïõëßåò êáé äñÜóåéò áðü ôïõò ßäéïõò, ôüóï óôï ó÷ïëåßï üóï êáé
óôçí åõñýôåñç êïéíüôçôÜ ôïõò. Ôï ðáêÝôï êáé ç åðáããåëìáôéêÞ õðï-
óôÞñéîç ìáò ãéá ôç äéåíÝñãåéá åíüò ïëïêëçñùìÝíïõ åêðáéäåõôéêïý
ðñïãñÜììáôïò åßíáé äéáèÝóéìï óôïõò åíäéáöåñüìåíïõò äáóêÜ-
ëïõò êáé êáèçãçôÝò ôçò ðñùôïâÜèìéáò êáé äåõôåñïâÜèìéáò
åêðáßäåõóçò.
Áðü ôï 2003 îåêéíÞóáìå ôï íÝï ðñüãñáììÜ ìáò ìå
óôü÷ï ôç äéáóðïñÜ ôçò éäÝáò ôçò «áñãÞò ðüëçò»
óôçí ÅëëÜäá. Ôï «êßíçìá ôùí áñãþí ðüëåùí»
îåêßíçóå áðü ôçí Éôáëßá ðñéí äÝêá ÷ñüíéá êáé
óÞìåñá áñéèìåß ðÜíù áðü 50 äÞìïõò-ìÝëç
áðü üëç ôçí Åõñþðç. Ãéá íá ãßíåé Ýíáò äÞìïò
ìÝëïò ôïõ äéêôýïõ ïöåßëåé íá ðëçñïß ìåôáîý
Üëëùí óõãêåêñéìÝíá êñéôÞñéá öéëïîåíßáò,
÷ñÞóçò ôïðéêþí ðñïúüíôùí, ðåñéâáëëïíôé-
êþí õðïäïìþí, äçìüóéùí ìåôáöïñþí êáé êïé-
íü÷ñçóôùí ÷þñùí. ÍÝïé äñüìïé ôá÷åßáò êõêëï-
öïñßáò, ðïëõåèíéêÝò áëõóßäåò êáôáóôçìÜôùí êáé
fast food, áíåîÝëåãêôåò ÷ùìáôåñÝò êáé ðáñáôçìÝíá
ðÜñêá äåí Ý÷ïõí èÝóç óôçí «áñãÞ ðüëç».
Ùò Äßêôõï Ìåóüãåéïò SOS åõåëðéóôïýìå óå óõíåñ-
ãáóßá ìå ôïðéêïýò öïñåßò, äÞìïõò êáé êïéíüôçôåò áíÜ ôçí
ÅëëÜäá, ïé ïðïßïé èá Þèåëáí íá ãßíïõí ìÝñïò ôïõ äéêôýïõ ôùí
áñãþí ðüëåùí. Ìðïñïýìå íá âïçèÞóïõìå óôï ó÷åäéáóìü êáé
ôçí åöáñìïãÞ ôùí áíáãêáßùí ìÝôñùí, óôçí åîåýñåóç ôùí áíáãêáß-
ùí ðüñùí ìÝóù åõñùðáúêþí Þ åèíéêþí ÷ñçìáôïäïôéêþí ðñïãñáììÜ-
ôùí, óôç óýíäåóç ìå ôï ðáíåõñùðáúêü äßêôõï ôùí áñãþí ðüëåùí êáé óå
ðñïãñÜììáôá áäåëöïðïßçóçò ìå ôïõò óõììåôÝ÷ïíôåò äÞìïõò. ÌÝóá áðü
åðéëåãìÝíá ðñïãñÜììáôá åðßäåéîçò óå óõãêåêñéìÝíïõò äÞìïõò åõåëðéóôïý-
ìå íá ôñáâÞîïõìå êáé ôï åíäéáöÝñïí Üëëùí, áêüìá êáé ôùí ìåãáëýôåñùí, óôï
ðåßñáìá ôçò áñãÞò ðüëçò êáé óéãÜ-óéãÜ íá äçìéïõñãÞóïõìå Ýíá «êßíçìá» êáé óôç
÷þñá ìáò.
Ãéá íá áðïäåßîïõìå ìå áðôÝò ðñÜîåéò üôé ìéá Üëëç, áíèñþðéíç ðüëç åßíáé äõíáôÞ êáé üôé
äåí åßíáé üëïé ïé äÞìïé ôçò ÷þñáò ìáò êáôáäéêáóìÝíïé óôçí ìïßñá ìéáò «ìéêñÞò ÁèÞíáò».
Íåñü
17
ìá
Ôï íåñü áðïôåëåß æùôéêü
óôïé÷åßï ãéá ôçí åðéâßùóç ôïõ
Þôç
áíèñþðïõ êáé ôç äéáôÞñçóç ôïõ
öõóéêïý ðåñéâÜëëïíôïò. Êé üìùò,
ðÜíù áðü 1 äéóåêáôïììýñéï Üíèñùðïé
óå üëï ôïí êüóìï äåí Ý÷ïõí ðñüóâáóç óå
ïæ
ðüóéìï íåñü.
Óôïí «áíåðôõãìÝíï» êüóìï, óôïí ïðïßï
áíÞêåé êáé ç ÷þñá ìáò, íÝá öñÜãìáôá ÷ôßæïíôáé
óéì ãéá íá éêáíïðïéÞóïõí ôéò áêüñåóôåò áíÜãêåò ìáò,

êáôáóôñÝöïíôáò ôïõò ôåëåõôáßïõò åíáðïìåßíáíôåò
õãñïâéüôïðïõò. ×çìéêÜ êáé öõôïöÜñìáêá êáôáëÞãïõí
êñß
áíåîÝëåãêôá óôá õðüãåéá íåñÜ, õðïèçêåýïíôáò ôï
ìÝëëïí ìáò. Ôï êëßìá áëëÜæåé (Þ ìÜëëïí ôá áõôïêßíçôÜ ìáò
êáé ôá åñãïóôÜóéÜ ìáò ôï áëëÜæïõí) êáé ôï êáëïêáßñé Ý÷ïõìå
îçñáóßåò êáé ôï ÷åéìþíá ðëçììýñåò.
íá
Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS äåí âëÝðïõìå ôï ðñüâëçìá ôïõ

íåñïý ùò Ýíá éóïæýãéï «æÞôçóçò êáé ðñïóöïñÜò» ôï ïðïßï ëýíåôáé
åÝ
ìå íÝá Ýñãá. Äåí èåùñïýìå üôé áíôéìåôùðßæïõìå ìéá ÷ñüíéá «áíåðÜñ-

êåéá» íåñïý Þ üôé ôá ðïôÜìéá «÷Üíïíôáé óôç èÜëáóóá». Ôï íåñü åßíáé
Ýíáò áíáíåþóéìïò ðüñïò êáé õðÜñ÷åé áñêåôü ãéá üëïõò ìáò. Ôï ðñüâëçìá
çó
åßíáé üôé èÝëïõìå üëï êáé ðåñéóóüôåñï. Áõôü ðïõ ðñÝðåé íá êÜíïõìå åßíáé
íá ðåñéïñßóïõìå ôçí êáôáíÜëùóÞ ìáò. Ôá ðñïâëÞìáôá ôïõ íåñïý åßíáé Üññçêôá
óõíäåäåìÝíá ìå ôçí êïéíùíßá ìáò, ôéò êáôáíáëùôéêÝò óõíÞèåéåò êáé ðñüôõðÜ ìáò
êáé åí ôÝëåé ôéò åðéëïãÝò ìáò ãéá ôïí êüóìï ôïí ïðïßï èÝëïõìå íá öôéÜîïõìå. Ç íÝá
ãéó
êïõëôïýñá ãéá ôï íåñü ôçí ïðïßá ðñïùèïýìå äßíåé Ýìöáóç óôéò ôïðéêÝò ëýóåéò êáé óôçí
åîïéêïíüìçóç. Äßíåé Ýìöáóç óôç óõììåôï÷Þ ôùí ðïëéôþí óôéò áðïöÜóåéò êáé óå êïéíüêôçôá
ìïíôÝëá äéá÷åßñéóçò. Äåí áíôéìåôùðßæåé ôï æÞôçìá ôïõ íåñïý áðïìïíùìÝíá ùò Ýíá ôå÷íéêü
óÝã
èÝìá, áëëÜ óå óõíäõáóìü ìå åõñýôåñåò áíáðôõîéáêÝò åðéëïãÝò êáé ôéò ïéêïíïìéêÝò, ðåñéöåñåé-
áêÝò, ÷ùñïôáîéêÝò êáé êïéíùíéêÝò ðïëéôéêÝò ïé ïðïßåò ôéò êáèïñßæïõí.
Óôéò êáëïêáéñéíÝò ìáò åêóôñáôåßåò óôá íçóéÜ ôá ðñïçãïýìåíá ÷ñüíéá óõæçôÞóáìå ìå ôïõò ðïëßôåò
êáé ôïõò ôïðéêïýò öïñåßò ôá ðñïâëÞìáôá ðïõ áíôéìåôùðßæïõí. Ôï íåñü Þôáí êõñßáñ÷ï èÝìá óõæÞôçóçò.
ðñï
ÊáôáãñÜøáìå ôéò áíçóõ÷ßåò ôïõò êáé ôéò äéáâéâÜóáìå ðñïò ôá áñìüäéá õðïõñãåßá, óõæçôÞóáìå ìáæß ôïõò
ëýóåéò êáé ôïõò ðëçñïöïñÞóáìå ãéá ðåôõ÷çìÝíá ðáñáäåßãìáôá áðü ôï åîùôåñéêü.
Ôïí Áýãïõóôï ïñãáíþóáìå çìåñßäá óôçí ×ßï. Ãéá íá áðáíôÞóïõìå óôá åñùôÞìáôá êáé ôéò áíçóõ÷ßåò ôùí
ôïðéêþí öïñÝùí êáé ôùí êáôïßêùí êáëÝóáìå åðéóôÞìïíåò-åéäéêïýò áðü óðïõäáßá åêðáéäåõôéêÜ éäñýìáôá ôïõ
íÝá
åîùôåñéêïý. ÌåôÜ ôéò ðáñïõóéÜóåéò áêïëïýèçóå ç óõæÞôçóç. ¼ëïé ìáæß, åéäéêïß, ôïðéêïß öïñåßò êáé ðïëßôåò, êáèßóá-
ìå óå Ýíá äùìÜôéï êáé êáôáèÝóáìå åëåýèåñá ôéò éäÝåò ìáò, ôéò ðñïôÜóåéò ìáò êáé ôéò ðñïóäïêßåò ìáò.
Áðü ôï 2000, ç ÅëëÜäá ìáæß ìå ôéò Üëëåò ÷þñåò ôçò ÅõñùðáúêÞò ¸íùóçò êáëåßôáé íá åöáñìüóåé ôçí ÅõñùðáúêÞ
Ïäçãßá ãéá ôï íåñü, ç ïðïßá èÝôåé ùò áäéáðñáãìÜôåõôï óôü÷ï ôçí êáëÞ ïéêïëïãéêÞ ðïéüôçôá üëùí ôùí õäÜôéíùí óùìÜôùí
êáé ôçí áíôéóôñïöÞ öáéíïìÝíùí ñýðáíóçò ðñïôÜóóïíôáò ôç äéá÷åßñéóç óôï åðßðåäï ôçò ëåêÜíçò áðïññïÞò. Ôï Äßêôõï ÌÅ-
ÓÏÃÅÉÏÓ SOS óõììåôÝ÷åé óå ðáíåõñùðáúêÜ äßêôõá ôá ïðïßá åñãÜæïíôáé ãéá ôçí åðéôõ÷ßá ôçò Ïäçãßáò êáé ðáñáêïëïõèïýìå ôçí
ðñüïäï óôç ÷þñá ìáò, åðåìâáßíïíôáò üðïõ êñßíïõìå áíáãêáßï. Óêïðåýïõìå íá äéïñãáíþóïõìå óåìéíÜñéá ðëçñïöüñçóçò ôïõ
êïéíïý êáé ôùí ôïðéêþí öïñÝùí ãéá ôçí Ïäçãßá êáé åßìáóôå äéáèÝóéìïé ãéá óõíåñãáóßåò ìå ôïðéêÝò áñ÷Ýò ïé ïðïßåò èÝëïõí õðïóôÞ-
ñéîç óôçí ðñïåôïéìáóßá ôùí êáèçêüíôùí ôïõò üóïí áöïñÜ óôçí õëïðïßçóç ôçò Ïäçãßáò. Éäéáßôåñá, åíäéáöåñüìáóôå íá õðïóôçñßîïõìå
ðåñéöÝñåéåò, íïìáñ÷ßåò êáé äÞìïõò óôç äéåíÝñãåéá ôùí äéáäéêáóéþí äéáâïýëåõóçò ìå ôï êïéíü, ïé ïðïßåò åßíáé õðï÷ñåùôéêÝò âÜóåé ôçò
íÝáò Ïäçãßáò (âëÝðå ó÷åôéêü Üñèñï óå áõôü ôï ôåý÷ïò).
Áðü öÝôïò îåêéíÜìå ôï íÝï ðñüãñáììÜ ìáò ãéá ôçí åîïéêïíüìçóç íåñïý óå ôïðéêü åðßðåäï. Áíáæçôïýìå óõíåñãáóßåò ìå äÞìïõò/ÄÅÕÁ,
íïìáñ÷ßåò, ðåñéöÝñåéåò Þ ïñãáíéóìïýò (Üñäåõóçò, ê.ëð.) ïé ïðïßïé áíôéìåôùðßæïõí ðñïâëÞìáôá êáé èá Þèåëáí íá åöáñìüóïõí ïëïêëçñùìÝíá
ðñïãñÜììáôá åîïéêïíüìçóçò óôçí ðåñéï÷Þ ôïõò. ÁõôÜ ìðïñïýí íá ðåñéëáìâÜíïõí ôüóï ôå÷íéêÝò åðåìâÜóåéò (ð.÷. ðñïãñÜììáôá åëÝã÷ïõ ôùí
äéáññïþí óôá äßêôõá Þ áíôéêáôÜóôáóçò ïéêéáêþí õäñáõëéêþí óõóêåõþí), üóï êáé êïéíùíéêÝò äñÜóåéò (åêóôñáôåßåò åíçìÝñùóçò ôïõ êïéíïý,
åðéóêÝøåéò êáé ðáñï÷Þ óõìâïõëþí óå åðéëåãìÝíïõò ÷ñÞóôåò ãéá ìåßùóç ôçò êáôáíÜëùóçò). Ãé’ áõôü ôïí óêïðü óõíåñãáæüìáóôå ìå åîåéäéêåõìÝíåò
ïìÜäåò ôïõ åîùôåñéêïý óå èÝìáôá åîïéêïíüìçóçò ôïõ íåñïý (ÊÝíôñï Ïéêïëïãßáò êáé ÁíÜðôõîçò ôçò ðüëçò ôçò Óáñáãüóá óôçí Éóðáíßá, Åèíéêü ÊÝíôñï
Äéá÷åßñéóçò ôçò ÆÞôçóçò ôçò ÌåãÜëçò Âñåôáíßáò), ôçí ôå÷íïãíùóßá ôùí ïðïßùí ìðïñïýìå íá ìåôáöÝñïõìå óôçí ÅëëÜäá.
18
Èá ðÜù êé åãþ åèå

ÄéáêïðÝò áñá÷ôïß óôéò ðáñáëßåò Þ êÜôé ðéï «æüñéêï»;
Ôï ðñïçãïýìåíï êáëïêáßñé ìéá åêáôïóôÞ åèåëïíôÝò ìÜæåøáí ôá ìðáãêÜæéá ôïõò,
ðÞñáí êáðÝëá êáé áíôéçëéáêÜ, êáé îáìïëÞèçêáí óôá üñç êáé ôéò ðáñáëßåò
ãéá íá åñãáóôïýí ãéá ôï ðåñéâÜëëïí.
Êáé ìÜëëïí ðÝñáóáí êáëÜ, áöïý áðü ôï ÃåíÜñç Üñ÷éóáí íá ÷ôõðïýí
ôá ôçëÝöùíá óôï ãñáöåßï êáé íá êáôáöèÜíïõí ôá e-mail ðïõ ñùôïýóáí
ãéá ôá öåôéíÜ ìáò ðñïãñÜììáôá. Éäïý, ìéêñÞ ìüíï, ãåýóç ôïõ ôé Ýãéíå ðÝñóé,
ìéá êáé áõôÝò ïé åìðåéñßåò äåí ÷ùñÜíå óôéò óåëßäåò åíüò ðåñéïäéêïý!
19
åëïíôÞò…
Ô
ï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óå óõíåñ- Ïé óôü÷ïé ôïõ ðñïãñÜììáôïò Þôáí:
ãáóßá ìå ôïðéêïýò öïñåßò õëïðïßçóå
ôï åèåëïíôéêü ðñüãñáììá «ÄñÜóç åèå-
ëïíôþí ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç óå öõóéêÝò,
• ç Ýìðñáêôç ðñïóôáóßá êé áíÜäåéîç ôïõ öõóéêïý
íçóéùôéêÝò ðåñéï÷Ýò» ôï êáëïêáßñé 2003. ðëïýôïõ êáèþò êáé ç ðñïþèçóç ôçò âéþóéìçò
Áðü ôçí 1ç Éïõëßïõ Ýùò ôéò 30 Áõãïýóôïõ áíÜðôõîçò êé åõçìåñßáò ôùí ðåñéï÷þí áõôþí
2003, ðåñßðïõ 90 åèåëïíôÝò åñãÜóôçêáí
óôçí ïñåéíÞ ÍÜîï-ÄÞìï Äñõìáëßáò, ôçí ¢í-
äñï, ôç Óßöíï, ôç ËÞìíï-ÄÞìïò Ìïýäñïõ, ôç • ç åíåñãïðïßçóç êé åõáéóèçôïðïßçóç ôùí óõì-
ÓáìïèñÜêç, ôç Óêýñï, ôç Â. Åýâïéá-Ëßìíç, ìåôå÷üíôùí åèåëïíôþí óå èÝìáôá âéþóéìçò
ãéá 15 çìÝñåò óå ïìÜäåò êõñßùò ôùí 14 åèå- áíÜðôõîçò, ðñïóöÝñïíôáò åèåëïíôéêÜ ôï ÷ñüíï
ëïíôþí (2 ïìáäÜñ÷åò êáé 12 åèåëïíôÝò).
êáé ôçí ðñïóùðéêÞ ôïõò äçìéïõñãéêüôçôá êáé
ÏñéóìÝíåò áðü ôéò ðåñéï÷Ýò áõôÝò åß÷áí ðñùôïâïõëßá
ðëçãåß éäéáßôåñá áðü ôá ðåñõóéíÜ áêñáßá
êáéñéêÜ öáéíüìåíá êáé ç óçìáóßá ôïõ ðñï- • ç áíÜðôõîç áðü ôïõò åèåëïíôÝò ðåñéâáëëïíôéêÞò
ãñÜììáôïò õðÞñîå ìåãÜëç ãéáôß áðÝäåéîå
üôé ðáñÜëëçëá ìå ôçí õðï÷ñÝùóç ðïõ Ý÷ïõí óõíåßäçóçò, éêáíïôÞôùí êáé äåîéïôÞôùí ðïõ ìðï-
ç êåíôñéêÞ, ç íïìáñ÷éáêÞ êáé ç ôïðéêÞ äéïß- ñïýí íá áîéïðïéÞóïõí óôçí êáèçìåñéíüôçôÜ ôïõò
êçóç íá âïçèÞóïõí ïéêïíïìéêÜ êáé ôå÷íéêÜ üóï êáé óôçí ðñïóùðéêÞ êáé êïéíùíéêÞ æùÞ ôïõò
óôçí áðïêáôÜóôáóç ôùí æçìéþí, êáé ç êïé-
íùíßá ôùí ðïëéôþí ìðïñåß íá Ý÷åé åíåñãü
ñüëï êáé íá äåßîåé ôçí áëëçëåããýç ôçò ðñïò • ç ãíùñéìßá ôùí åèåëïíôþí ìå ôï öõóéêü êáé ðïëéôé-
áõôÝò ôéò ðåñéï÷Ýò ìå ðñáêôéêü ôñüðï, ð.÷. óìéêü ðëïýôï ôçò ðåñéï÷Þò óôçí ïðïßá åñãÜóôçêáí,
åíäéáöÝñïí ïëüêëçñçò ôçò êïéíùíßáò ãéá ôéò
ðåñéï÷Ýò ðïõ Ý÷ïõí ðñüâëçìá, åñãáóßá åèå-
êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ðáñáìïíÞò ôïõò åêåß
ëïíôþí åðß ôüðïõ, óõíåñãáóßá åèåëïíôþí ìå
ôïðéêïýò öïñåßò êáé êáôïßêïõò, ìåôñßóéìá • ç óõíåéäçôïðïßçóç áðü ôç ôïðéêÞ êïéíùíßá ôïõ óçìáíôé-
êáé ðñáêôéêÜ áðïôåëÝóìáôá áðïêáôÜóôáóçò êïý öõóéêïý ðëïýôïõ ðïõ äéáèÝôåé, ðïõ ìðïñåß íá áðïôå-
êáé ðñïóôáóßáò ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò.
ëåß ôç âÜóç ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîÞ ôçò ìáêñï÷ñüíéá
• ç ãíùñéìßá êáé ç óõíåñãáóßá ôùí åèåëïíôþí ìå êáôïßêïõò êáé

öïñåßò ôùí ðåñéï÷þí áõôþí, ç äçìéïõñãßá äéáðñïóùðéêþí
ó÷Ýóåùí êáé ìéáò ðïëý-ðïëéôéóìéêÞò êïõëôïýñáò.
20 Ïé äñáóôçñéüôçôåò ôùí åèåëïíôþí áöïñïýóáí ÷Üñáîç

ìïíïðáôéþí, Þðéá ðåñßöñáîç áììüëïöùí óôçí ðáñá-
ëéáêÞ æþíç, óõíôÞñçóç êé áðïêáôÜóôáóç îåñïëéèéþí,
÷áñôïãñÜöçóç ÷ëùñßäáò-ðáíßäáò, êáôáóêåõÞ ðéíáêß-
äùí, ìåëÝôåò ãéá áðïêáôÜóôáóç êôéñßùí ìå óôü÷ï ôçí
ðåñéâáëëïíôéêÞ ÷ñÞóç ôïõò êá.
Ç õëïðïßçóç ôïõ åèåëïíôéêïý ðñïãñÜììáôïò

õðÞñîå ìéá ìïíáäéêÞ åõêáéñßá ãéá ôçí åíäõíÜìùóç
ôùí ó÷Ýóåùí ìå ôéò ôïðéêÝò êïéíùíßåò êáé ôçí áõôï-
äéïßêçóç êáé åîüðëéóå ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ìå
óçìáíôéêÞ åìðåéñßá ãéá íá åðáíáëÜâåé ôï åã÷åßñçìá
áõôü êáé ôï åðüìåíï êáëïêáßñé.
Ôï ÷ñïíéêü ôùí äñÜóåùí

Ç õëïðïßçóç ôïõ åèåëïíôéêïý ðñïãñÜììáôïò
îåêßíçóå ôïí Éïýíéï ôïõ 2003 ìå ôç óýóôáóç êáé
åêðáßäåõóç ôçò ïìÜäáò ôùí åèåëïíôþí ïìáäáñ÷þí
êáé ïëïêëçñþèçêå óôï ôÝëïò Áõãïýóôïõ ìå ôç ëÞîç
ôùí åñãáóéþí óôéò ôåëåõôáßåò ðåñéï÷Ýò äñÜóçò êáé
ôç óýíôáîç ôïõ áðïëïãéóìïý, ôçí êáôáãñáöÞ ôùí
åìðåéñéþí, ôùí åðéôåõãìÜôùí áëëÜ êáé ôùí áäõíáìé-
þí, þóôå íá åßíáé êáëýôåñá ïñãáíùìÝíá êáé ðåñéóóü-
ôåñï áðïôåëåóìáôéêÜ ðñïãñÜììáôá ôÝôïéïõ åßäïõò.
Åêðáßäåõóç ôùí ïìáäáñ÷þí

Ç çìÝñá îåêßíçóå íùñßò ìå Ýíá êáèáñéóìü ôïõ áñ÷áé-
ïëïãéêïý ÷þñïõ ôçò Åëåõóßíáò áðü åèåëïíôÝò ðïõ èá
áðïôåëïýóáí ôïõò ïìáäÜñ÷åò ôùí ðåñéï÷þí óå óõíåñãá-
óßá ìå ðïëßôåò êáé ôï ðñïóùðéêü ôïõ ÄÞìïõ ôçò Åëåõóßíáò.
Óôç óõíÝ÷åéá êáé ìåôÜ áðü Ýíá åëáöñý ãåýìá, ïé ïìáäÜñ÷åò
êáé ïé åêðáéäåõôÝò ôïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ óõíáíôÞèçêáí óôï ðíåõ-
ìáôéêü êÝíôñï ôïõ ÄÞìïõ Åëåõóßíáò Ç óõíÜíôçóç åß÷å óáí
óôü÷ï ôçí êáëýôåñç ðñïåôïéìáóßá ôùí ïìáäáñ÷þí ðñïêåéìÝ-
íïõ íá áíôáðïêñéèïýí óôéò áíÜãêåò ïñãÜíùóçò êáé ïìáëÞò ëåé-
ôïõñãßáò ôùí åèåëïíôéêþí ïìÜäùí. Ðéï óõãêåêñéìÝíá ôá èÝìáôá
ðïõ óõæçôÞèçêáí áöïñïýóáí ôçí:
• Ãíùñéìßá êáé åýñõèìç ëåéôïõñãßá ôçò ïìÜäáò ôùí åèåëïíôþí

(ðáñïõóéÜóåéò ãíùñéìßáò áðü ôïõò ïñãáíùôÝò êáé ôïõò åèåëï-
íôÝò, êáôáíïìÞ åñãáóéþí, ïñãÜíùóç ïìÜäáò, ôå÷íéêÝò åðßëõóçò
äéáöïñþí, ê.á.)
• ÅíçìÝñùóç ãéá ôá éäéáßôåñá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò êÜèå ðåñéï÷Þò

åèåëïíôéêÞò åñãáóßáò, ôç öýóç ôçò åñãáóßáò, ôéò õðï÷ñåþóåéò ôçò
ïìÜäáò.
• Óõíåñãáóßá ìå ôçí ôïðéêÞ êïéíùíßá êáé ôïõò íÝïõò ðïõ - óå êÜ-

ðïéåò ðåñéï÷Ýò - èá óõììåôåß÷áí óôç äñáóôçñéüôçôá.
ÌåôÜ ôçí åêðáßäåõóç ôùí ïìáäáñ÷þí ïñãáíþèçêáí óõíáíôÞóåéò ôùí

ïìÜäùí (åèåëïíôþí êáé ïìáäáñ÷þí) áíÜ ðåñéï÷Þ ðáñÝìâáóçò, ìå ôç
óõììåôï÷Þ üóùí åèåëïíôþí Þôáí åöéêôü, ðñïêåéìÝíïõ íá åíçìåñù-
èïýí ãéá ôá éäéáßôåñá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôùí ðåñéï÷þí, ôï áíôéêåßìåíï
åñãáóßáò ôïõò êáé íá ãíùñéóôïýí ìåôáîý ôïõò.
¢íäñïò, 1-15 Éïõëßïõ

Ôï ðñüãñáììá õëïðïéÞèçêå óå óõíåñãáóßá ìå ôï Åðáñ÷åßï ôçò
¢íäñïõ, ðïõ öéëïîÝíçóå ôïõò åèåëïíôÝò óå ó÷ïëåßï êáé ôïõò ðáñåß÷å
ôá áðáñáßôçôá õëéêÜ êáé âïÞèåéá ãéá ôéò åñãáóßåò. Ïé äñÜóåéò ðïõ
õëïðïéÞèçêáí áðü ôïõò åèåëïíôÝò êáôÜ ôç äéáìïíÞ ôïõò åßíáé ïé
áêüëïõèåò :
• êáèáñéóìüò êáé óÞìáíóç ìïíïðáôéþí ðïõ ðñïûðÞñ÷áí áëëÜ

21
åß÷áí êëåßóåé ìå ôçí ðÜñïäï ôïõ ÷ñüíïõ êáé ôç ìç ÷ñÞóç ôïõò,
• áíáóôÞëùóç îåñïëéèéþí (ðïëëÝò êáôáóôñÜöçêáí ìåôÜ ôéò ðå-
ñõóéíÝò ðëçììýñåò ðïõ Ýðëçîáí ôï íçóß) óå óõíåñãáóßá ìå
óõíåñãåßï ôïõ ÄÞìïõ.
• êáèáñéóìïß ðáñáëéþí áðü óôåñåÜ áðïññßììáôá êÜèå åßäïõò.
ÓáìïèñÜêç, 3-18 Éïõëßïõ

Ïé åèåëïíôÝò öéëïîåíÞèçêáí óôï õðÝñï÷ï äçìïôéêü camping åëåý-
èåñçò äéáâßùóçò. ÁíáëõôéêÜ ïé äñáóôçñéüôçôÝò ôïõò ðåñéåëÜìâáíáí:
• ÅíçìÝñùóç êáé äéÜëïãï ìå ôïðéêïýò ðáñÜãïíôåò óôï Äçìáñ÷åßï,

óôç ×þñá ÓáìïèñÜêçò.
• Åðßóêåøç óôïõò êáôáññÜêôåò ôïõ ÖïíéÜ êáé êáôáãñáöÞ ÷ëù-
ñßäáò áðü 2 åèåëïíôÝò/ ðåñéâáëëïíôïëüãïõò êáé äçìéïõñãßá
öõôïëïãßïõ ìå ÷áñáêôçñéóôéêÜ äÝíôñá êáé èÜìíïõò ðïõ óõíá-
íôÜåé ï åðéóêÝðôçò óôçí áíÜâáóÞ ôïõ ðñïò ôéò âÜèñåò. Åðßóçò
êáôáãñáöÞ ïñáôþí ðéÝóåùí óôï ïéêïóýóôçìá.
• Âéíôåïóêüðçóç êáé öùôïãñÜöçóç ÷ëùñßäáò, ðáíßäáò êáé åíôü-
ìùí áðü 2 åèåëïíôÝò.
• Êáèáñéóìü ìÝñïõò ôïõ ìïíïðáôéïý ðïõ ïäçãåß ìÝ÷ñé ôïí ôñßôï
êáôáññÜêôç ôïõ ÖïíéÜ áðü 2 åèåëïíôÝò ìå åìðåéñßá óôç äéÜ-
íïéîç ðåñéðáôçôéêþí ìïíïðáôéþí.
• Ó÷åäéáóôéêÞ êáé öùôïãñáöéêÞ áðïôýðùóç íåñüìõëùí óôçí
¢íù ÌåñéÜ êáé ôç ×þñá ÓáìïèñÜêçò áðü ôçí ïìÜäá ôùí
åèåëïíôþí, ìå åðéêåöáëÞ åèåëïíôÞ/ áñ÷éôÝêôïíá, êáé ôçí
õðïóôÞñéîç ôïõ áñ÷éôÝêôïíá ôïõ ÄÞìïõ ÓáìïèñÜêçò.
• Åðßóêåøç êáé êáèáñéóìüò ôùí ðáñáëéþí ÊÞðïé, ÈÝñìá,
Êáìáñéþôéóáò, ÊáëáìÜêé êáé óôï camping.
• Åðßóêåøç óôç ÃñéÜ ÂÜèñá êáé êáèáñéóìüò ìïíïðáôéïý.
• Åðßóêåøç óôï Ëáïãñáöéêü Ìïõóåßï (×þñá ÓáìïèñÜ-
êçò) êáé óôï Áñ÷áéïëïãéêü Ìïõóåßï (Ðáëáéüðïëç).
Áêïëïýèçóå êáèáñéóìüò áñ÷áéïëïãéêïý ÷þñïõ.
• Ðïñåßá ìå ôïí Ïñåéâáôéêü Óýëëïãï ÓáìïèñÜêçò êáé
áíÜâáóç ìÝ÷ñé ôéò ðçãÝò ôïõ ðïôáìïý ÖïíéÜ. ÓÞ-
ìáíóç ôïõ ìïíïðáôéïý ìÝ÷ñé ôç «Êëåßäùóç».
• Äçìéïõñãßá ðéíáêßäùí ãéá óÞìáíóç ôçò ïñåéâáôé-
êÞò äéáäñïìÞò ãéá ôï üñïò ÖåããÜñé óå óõíåííüç-
óç ìå ôïí Ïñåéâáôéêü Óýëëïãï ÓáìïèñÜêçò
• Åðßóêåøç óôï êáôáäõôéêü êÝíôñï êáé áíÜëõóç
ôçò õöéóôÜìåíçò êáôÜóôáóçò ôçò èáëÜóóéáò
âéï-ðïéêéëüôçôáò ìå ôïí õðåýèõíï ôïõ êÝíôñïõ.
Óßöíïò, 5-25 Éïõëßïõ

Ïé åèåëïíôÝò öéëïîåíÞèçêáí óôï äçìïôéêü
camping êáé óõíåñãÜóôçêáí ìå ôç ÄçìïôéêÞ Åðé-
÷åßñçóç ÔïõñéóôéêÞò ÁíÜðôõîçò Óßöíïõ êáé ôï ÄÞìï
Óßöíïõ ðïõ öñüíôéóå, åðßóçò, ãéá ôçí ðáñï÷Þ ôùí
õëéêþí êáé åñãáëåßùí êáé ãéá ôçí êáôáóêåõÞ åíüò îý-
ëéíïõ åíçìåñùôéêïý ðåñéðôÝñïõ õøçëÞò áéóèçôéêÞò.
Ïé äñáóôçñéüôçôåò ôùí åèåëïíôþí áöïñïýóáí:
• Ëåéôïõñãßá ôïõ ðåñéðôÝñïõ åíçìÝñùóçò ãéá ôçí

ðñïóôáóßá ôçò ðáñÜêôéáò æþíçò óôçí ðáñáëßá
ÊáìÜñåò. ÌÝëç ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS
ðñïåôïßìáóáí åíçìåñùôéêÜ ôáìðëþ ðïõ ôïðï-
èåôÞèçêáí óôï ðåñßðôåñï. Ïé åèåëïíôÝò åíçìÝ-
ñùíáí êáèçìåñéíÜ ôïõò ðáñáèåñéóôÝò ãéá èÝìáôá
ðñïóôáóßáò ôùí áêôþí, êáèáñéóìïý ôçò ðáñáëßáò
êáé ôçò èÜëáóóáò, ðéï õðåýèõíçò ðåñéâáëëïíôéêÜ
óõìðåñéöïñÜò êëð.
22 • ÊáôáóêåõÞ åíçìåñùôéêþí ðéíáêßäùí ãéá ôç óçìáóßá

ôïõ öõóéêïý ðëïýôïõ ôçò ðáñáëßáò, ðïõ áò óçìåéùèåß
äéáôçñåß áêüìá áììüëïöïõò êáé ÷áñáêôçñéóôéêÞ ðáñÜ-
êôéá âëÜóôçóç, ðáñÜ ôçí Ýíôïíç äüìçóç óôçí ðåñéï-
÷Þ. Ùò áðïôÝëåóìá ôùí Ýíôïíùí âñï÷ïðôþóåùí ôïõ
÷åéìþíá åß÷áí ðñïêëçèåß ïñéóìÝíåò êáôáóôñïöÝò óå
õðïäïìÝò ôçò ðáñáëßáò (ðïõ Ý÷åé ÃáëÜæéá Óçìáßá)
áëëÜ êáé îáíáäçìéïõñãÞèçêáí äýï ìéêñÝò ëßìíåò
ðïõ åß÷áí áðïîçñáíèåß ðñéí áðü äýï ðåñßðïõ
äåêáåôßåò. Ç åõáéóèçôïðïßçóç ôùí êáôïßêùí åß÷å
ùò áðïôÝëåóìá íá äéáôçñçèïýí ïé äýï ëßìíåò êáé
íá áñ÷ßóïõí íá åìöáíßæïíôáé îáíÜ ðïõëéÜ, üðùò
ïé åñùäéïß.
• ÄéïñãÜíùóç ðåñéâáëëïíôéêþí-âéùìáôéêþí ðáé-
÷íéäéþí óôçí ðáñáëßá. Ôá ðáéäéÜ ðïõ óõììåôåß÷áí
åõáéóèçôïðïéÞèçêáí ìÝóá áðü ôç äéáóêÝäáóç. Ôï
áðïôÝëåóìá Þôáí ç åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðáéäéþí
ìÝóá áðü ôï ðáé÷íßäé êáé ôç äéáóêÝäáóç.
• Åèåëïíôéêüò êáèáñéóìüò ôçò ðáñáëßáò ÊáìÜñåò
ü÷é ìüíï ãéá íá êáèáñéóôåß ç ðáñáëßá áðü áðïñ-
ñßììáôá áëëÜ êõñßùò ãéá íá åõáéóèçôïðïéçèïýí
ðåñéóóüôåñï ïé êÜôïéêïé êáé ïé åðéóêÝðôåò êáé
• ¹ðéá ðåñßöñáîç ôùí áììüëïöùí ìå öõóéêÜ
õëéêÜ (êïììÝíá êëáäéÜ áðü öõôÜ ôçò ðáñÜêôéáò
æþíçò, îýëá ðïõ åß÷áí åêâñáóôåß áðü ôï êýìá êëð)
êáèþò êáé óÞìáíóç ôùí áììüëïöùí êáé ôùí öõôþí
ôçò ðáñáëßáò ÊáìÜñåò.
Âüñåéá Åýâïéá, 15-30 Éïõëßïõ

Ïé åèåëïíôÝò öéëïîåíÞèçêáí óôï äçìïôéêü camping óôç
Ëßìíç Åõâïßáò êáé ïé ðåñéóóüôåñåò åñãáóßåò Ýãéíáí óôïí
ÊáôáññÜêôç Äñõìþíá êáé ôï ÄÜóïò ÊåñáóéÜò. Ïé äñÜóåéò
ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí áöïñïýóáí:
• ÁðïêáôÜóôáóç, êáèáñéóìü êáé óÞìáíóç ìïíïðáôéïý êáé îý-

ëéíçò ãÝöõñáò óôïõò êáôáññÜêôåò Äñõìþíá êáé ôçí ðåñéï÷Þ
ÊåñáóéÜ, ðïõ öéëïîåíåß áðïëéèùìÝíï äÜóïò
• ÊáôáãñáöÞ åéäþí ôïõ ïéêïóõóôÞìáôïò, ôùí áëëáãþí êáé ôùí
áëëïéþóåùí ðïõ Ý÷ïõí óõìâåß óôçí ðåñéï÷Þ óå óõíôïíéóìü ìå
ôï äáóáñ÷åßï.
Ôï ðñüãñáììá ðñáãìáôïðïéÞèçêå óå óõíåñãáóßá ìå ôïí ÄÞìï
Åëëõìíßùí êáé ôï äáóáñ÷åßï Ëßìíçò Åõâïßáò êáé êáè’ üëç ôç äé-
Üñêåéá ôùí åñãáóéþí Þôáí ðáñüíôåò õðåýèõíïé ôïõ Äáóáñ÷åßïõ
ðïõ óõìâïýëåõáí êáé êáèïäçãïýóáí ôïõò åèåëïíôÝò.
Óêýñïò, 16-30 Éïõëßïõ

Ôï ðñüãñáììá õëïðïéÞèçêå ìáæß ìå ôï ÄÞìï Óêýñïõ áëëÜ êáé ìå ôç
óçìáíôéêÞ óõíåñãáóßá ôçò ôïðéêÞò êïéíùíßáò. Ïé åèåëïíôÝò öéëïîå-
íÞèçêáí óå ÷þñïõò ôïõ Ãõìíáóßïõ ôçò ðåñéï÷Þò êáé óõììåôåß÷áí óå
êáèáñéóìïýò:
• ôçò ðëáôåßáò Ìðñïõê êáé ôïõ ìïíïðáôéïý ðïõ ïäçãåß åêåß,

• ôùí ðáñáëéþí ôçò ÊáëïãñéÜò, ôùí Áóðþí, ôçò Êáëáìßôóá êáé ôùí
Ìáãáæéþí.
Ïé åèåëïíôÝò Ýöôéáîáí, åðßóçò, ðåñßðïõ 50 ðéíáêßäåò ãéá óÞìáíóç

ìïíïðáôéþí êáé êÜäïõò áðïññéììÜôùí.
Ïé åèåëïíôÝò Ýìåéíáí åíôõðùóéáóìÝíïé ìå ôç öéëïîåíßá êáé ôçí îåíÜ-
ãçóç ôùí íôüðéùí öïñÝùí, áëëÜ êáé áðü ôç ãíùñéìßá ìå ôï ðåñéâÜë-
ëïí êáé ôïí ðïëéôéóìü ôçò Óêýñïõ.
ÏñåéíÞ ÍÜîïò, 1-15 Áõãïýóôïõ

23
Ïé åèåëïíôÝò öéëïîåíÞèçêáí óå îåíþíá óôï ÷ùñéü ÊùìéáêÞ êáé ïé
äñÜóåéò ðïõ ðñáãìáôïðïßçóáí áöïñïýóáí:
• Ëåéôïõñãßá åíüò êéíçôïý ðåñéðôÝñïõ åíçìÝñùóçò óôá ÷ùñéÜ ôïõ
ÄÞìïõ Äñõìáëßáò ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç ôçò ïñåéíÞò ÍÜîïõ
• Êáèáñéóìü ñåìÜôùí êáé õðáñ÷üíôùí ìïíïðáôéþí êáé óÞìáíóç
ôïõò ìå ôïðïèÝôçóç åéäéêþí óõìâüëùí êáé ðéíáêßäùí óôá üñéá
ôïõ ÄÞìïõ Äñõìáëßáò
• ÁíáóôÞëùóç îåñïëéèéþí ðïõ åß÷áí õðïóôåß êáôáóôñïöÝò áðü ôéò
ðñüóöáôåò ðëçììýñåò ðïõ Ýðëçîáí ôï íçóß.
Ôï ðñüãñáììá ðñáãìáôïðïéÞèçêå óå óõíåñãáóßá ìå ôï ÄÞìï Äñõìá-

ëßáò ÍÜîïõ êáé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí åñãáóéþí Þôáí ðáñüíôåò õðåýèõ-
íïé êáé ðñïóùðéêü ôïõ ÄÞìïõ.
ËÞìíïò, 15-30 Áõãïýóôïõ

Ïé åèåëïíôÝò öéëïîåíÞèçêáí óôïí îåíþíá ôïõ ÄÞìïõ Ìïýäñïõ
ËÞìíïõ êáé ïé äñÜóåéò ðïõ ðñáãìáôïðïßçóáí óå óõíåñãáóßá ìå ôï
ÄÞìï Ìïýäñïõ áöïñïýóáí:
• ôç óõíåñãáóßá ìå ôï Ðåñéâáëëïíôéêü ÊÝíôñï ÅíçìÝñùóçò ðïõ

ëåéôïõñãåß óôï ÷ùñéü Êáëëéüðç
• ôçí åíçìÝñùóç ôùí ðáñáèåñéóôþí êáé ôùí êáôïßêùí ãéá ôïí
öõóéêü ðëïýôï ðïõ äéáèÝôåé ç ðåñéï÷Þ ùò âÜóç ãéá ôçí åõ-
çìåñßá ôçò ôïðéêÞò êïéíùíßáò, ôç äçìéïõñãßá èÝóåùí áðá-
ó÷üëçóçò (ðñÜóéíá åðáããÝëìáôá), ôç âéþóéìç áíÜðôõîç
ôçò ðåñéï÷Þò
• ôçí Þðéá ðåñßöñáîç ìå öéëéêÜ óôï ðåñéâÜëëïí õëéêÜ (îýëá
áðü êëáäÝìáôá öõôþí ôçò ðåñéï÷Þò, êáëÜìéá, ó÷ïéíéÜ
áðü öõóéêÜ õëéêÜ) ôùí áììüëïöùí ðïõ õðÜñ÷ïõí óôçí
ðáñáëßá ÊÝñïò ôïõ ÄÞìïõ Ìïýäñïõ, ðïõ äéáôçñåß Ýíá
ðëïýóéï ïéêïóýóôçìá, óçìáíôéêÞ ÷ëùñßäá êáé ðáíßäá,
êáèþò êáé ôïðïèÝôçóç åíçìåñùôéêþí æùãñáöéóôþí
ðéíáêßäùí
• ôïí êáèáñéóìü ôçò ðáñáëßáò ÊÝñïò áðü áðïññßì-
ìáôá êáé ôçí ïñéïèÝôçóç ôïõ õðÜñ÷ïíôïò ÷þñïõ
ðÜñêéíãê ìå ôçí êáôáóêåõÞ îýëéíïõ öñÜêôç êáé
ôçí ôïðïèÝôçóç ðéíáêßäùí þóôå íá ìçí äéÝñ÷ï-
íôáé Þ ðáñêÜñïõí áõôïêßíçôá óôçí ðáñáëßá
• ôç äéïñãÜíùóç ðåñéâáëëïíôéêþí-âéùìáôéêþí ðáé-
÷íéäéþí óôçí ðáñáëßá, óôá ïðïßá óõììåôåß÷áí ìå
åíèïõóéáóìü ôüóï ðáéäéÜ ìüíéìùí ïéêïãåíåéþí
üóï êáé êáëïêáéñéíþí åðéóêåðôþí
• åêðüíçóç ìåëÝôçò áðïêáôÜóôáóçò ôïõ êôéñßïõ
ôïõ ðáëéïý ó÷ïëåßïõ óôï ÷ùñéü Ñïõóóïðïýëé,
ðïõ Ý÷åé óçìáíôéêü áñ÷éôåêôïíéêü åíäéáöÝñïí
êáé èá ìðïñïýóå íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá äñá-
óôçñéüôçôåò ôçò ôïðéêÞò êïéíùíßáò ê.á.
¸íáò óçìáíôéêüò áñéèìüò åèåëïíôþí áðü ôçí ÅëëÜ-

äá êáé ôï åîùôåñéêü åêäÞëùóå ôï åíäéáöÝñïí ôïõ íá
óõììåôÜó÷åé óôá êáëïêáéñéíÜ ðñïãñÜììáôá.
¼ôáí ãñÜöïíôáí ôï Üñèñï áõôü (ìÝóá Ìáñôßïõ 2004),

ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ó÷åäßáæå ôï ðñüãñáììá ôùí
åèåëïíôéêþí äñáóôçñéïôÞôùí ôïõ ãéá ôï êáëïêáßñé 2004.
Ãéá ôçí êáëïêáéñéíÞ ðåñßïäï (Éïýëéïò- Áýãïõóôïò 2004)
ðñïâëÝðïíôáé ðñïãñÜììáôá åèåëïíôéêÞò åñãáóßáò óôç
Óßöíï êáé ôç ÓáìïèñÜêç. Åðßóçò, ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ
SOS óõíôïíßæåé ãéá ôï ôñéÞìåñï 28-29-30 Ìáúïõ 2004 åèå-
ëïíôéêïýò êáèáñéóìïýò áêôþí, âõèïý, ñåìÜôùí êáé öõóé-
êþí ðåñéï÷þí óå üëç ôç ÷þñá óå óõíåñãáóßá ìå ôïðéêïýò
öïñåßò. Ãéá ðåñéóóüôåñåò ðëçñïöïñßåò ìðïñåßôå íá åðéêïé-
íùíÞóåôå ìå ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS, ÌáìÜç 3, ÁÈÇÍÁ
10440, ôçë/FAX: 210 8228795, 2108253435, www.medsos.gr,
e-mail: medsos@medsos.gr
24
Ðñïóôáôåýïõìå
ôéò áêôÝò
êáé ôç èÜëáóóá
Ôï ðáñÜêôéï ðåñéâÜëëïí
óôçí ÅëëÜäá
Ç ÅëëÜäá êáëýðôåé Ýêôáóç ðåñßðïõ
131.000 ôåôñáãùíéêþí ÷éëéïìÝôñùí ìå ôï 20%
áõôÞò íá áíôéóôïé÷åß óôá ðåñßðïõ 3.053 íçóéÜ
ôçò. Ç 17.000 ÷ëì. áêôïãñáììÞ áíôéóôïé÷åß
óôï 1/2 ðåñßðïõ ôçò óõíïëéêÞò áêôïãñáììÞò
ôçò Ìåóïãåßïõ. Ç ðáñÜêôéá æþíç (ìÝ÷ñé 50
÷ëì. áðü ôç èÜëáóóá) «öéëïîåíåß» ôï 85% ôïõ
ðëçèõóìïý, ôï 80% ôçò âéïìç÷áíßáò, ôï 90%
ôïõ ôïõñéóìïý, ìåãÜëï ìÝñïò ôçò ãåùñãßáò
êáé ôï óýíïëï ó÷åäüí ôçò áëéåßáò êáé ôùí
é÷èõïêáëëéåñãåéþí.
Ç ÅëëÜäá åßíáé áêüìá ìéá áðü ôéò ðëïýóé- äéïßêçóçò ðïõ õðïâáèìßæïíôáé áíôß íá ðñï- âéþóéìçò äéá÷åßñéóçò ôùí èáëÜóóéùí êáé ðá-
25
åò óå âéïðïéêéëüôçôá ÷þñá, ìå ðïëëÜ åíäç- óôáôåýïíôáé ïé ðáñÜêôéåò ðåñéï÷Ýò. ¸íá ìå- ñÜêôéùí ðüñùí.
ìéêÜ åßäç öõôþí êáé æþùí, ðáñÜ ôéò ðéÝóåéò ãÜëï ðïóïóôü ôùí êáíïíéóôéêþí ñõèìßóåùí Ç ðïëéôéêÞ áõôÞ ðñÝðåé íá óôï÷åýåé ìåôáîý
ðïõ äÝ÷åôáé ôï ðåñéâÜëëïí, éäéáßôåñá ôéò äåí Ý÷åé åöáñìïóôåß Þ Ý÷åé ðáñáãêùíéóôåß Üëëùí óôçí åðéëïãÞ ïéêïíïìéêþí äñáóôç-
ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò. Ç åëëçíéêÞ ðáñÜêôéá ìåôÜ áðü ìéá ðåñßïäï åöáñìïãÞò. ñéïôÞôùí êáèþò êáé ôçí ðñïóáñìïãÞ ôùí
æþíç ÷áñáêôçñßæåôáé áðü ìåãÜëç ðïéêéëßá Äåí õðÜñ÷åé åíéáßï êáé éêáíïðïéçôéêü õðáñ÷üíôùí ðïõ èá ëáìâÜíïõí õðüøç êáé
åéäþí (÷ëùñßäáò êáé ðáíßäáò), ãåù-ìïñöï- íïìéêü ðëáßóéï ãéá ôçí ïëïêëçñùìÝíç (âé- èá åíóùìáôþíïõí ôçí ðåñéâáëëïíôéêÞ êáé
ëïãéêþí ÷áñáêôçñéóôéêþí, ðáñáãùãéêþí þóéìç) äéá÷åßñéóç ôçò ðáñÜêôéáò æþíçò. Ç ôçí êïéíùíéêÞ äéÜóôáóç. Ç ðñïóôáóßá êáé
ïéêïóõóôçìÜôùí áëëÜ êáé áðü Ýíôïíåò äéá÷åßñéóç ðáñÜêôéùí ðüñùí óôçñßæåôáé óå âéþóéìç äéá÷åßñéóç ôùí áêôþí ìðïñåß íá äçìé-
áíèñþðéíåò äñáóôçñéïôÞôåò (øõ÷áãùãßá, ÷ùñéêÝò êáé ôïìåáêÝò ðïëéôéêÝò ðïõ áöï- ïõñãÞóåé èÝóåéò áðáó÷üëçóçò ìå êïéíùíéêÞ
áóôéêÞ êáé âéïìç÷áíéêÞ áíÜðôõîç, êôë.). Ïé ñïýí áðïóðáóìáôéêÜ ôçí áóôéêÞ áíÜðôõîç, êáé ðåñéâáëëïíôéêÞ óçìáóßá, äéáôçñÞóéìåò
êýñéïé ôýðïé èáëÜóóéùí ìåóïãåéáêþí ïéêïôü- ôïí ôïõñéóìü, ôç âéïìç÷áíßá, ôç ãåùñãßá êáé ìáêñï÷ñüíéá. Ç êáôáóôñïöÞ ôùí áêôþí åßíáé
ðùí áðáíôþíôáé óôçí ÅëëÜäá êáé ÷ùñßæïíôáé ôï ðåñéâÜëëïí. ðïëý ðéï åýêïëç, âñá÷õðñüèåóìá ìðïñåß íá
óå åðôÜ ïìÜäåò èáëÜóóéùí êáé ðáñÜêôéùí ¸íá êýñéï ðñüâëçìá óå äéïéêçôéêü -ïñãá- åðéöÝñåé êÝñäç óå ëßãïõò Þ ðåñéóóüôåñïõò,
ïéêïôüðùí. ¸÷ïõí êáôáãñáöåß êáé ðåñéãñá- íùôéêü åðßðåäï åßíáé ç Ýëëåéøç ìç÷áíéóìþí ìáêñïðñüèåóìá üìùò ôï êüóôïò ðåñéâáëëï-
öåß 31 èáëÜóóéïé êáé 132 ðáñÜêôéïé (îçñÜò óõíôïíéóìïý. Ç ôñÝ÷ïõóá ðïëéôéêÞ áíôßëçøç íôéêÜ, êïéíùíéêÜ êáé ïéêïíïìéêÜ åßíáé ôåñÜóôéï.
êáé õãñïôüðùí) ôýðïé öõôéêþí åéäþí. Óôéò áðïâëÝðåé óôçí åðßëõóç åê ôùí õóôÝñùí Ïé êÜôïéêïé ôçò ÁôôéêÞò ðïõ êÜðïôå ìðïñïý-
åëëçíéêÝò èÜëáóóåò Ý÷ïõí êáôáãñáöåß ðåñß- ðñïâëçìÜôùí áðïõóéÜæåé ðëÞñùò ç ðñïóðÜ- óáí íá êïëõìðÞóïõí óôéò ìáãåõôéêÝò ðáñáëß-
ðïõ 450 åßäç øáñéþí, ïñéóìÝíá áðü ôá ïðïßá èåéá ðñüëçøçò êáé ðñüâëåøçò ìåëëïíôéêþí åò ôïõ Áóðñüðõñãïõ Þ íá äïêéìÜóïõí ôïðéêÜ
åßíáé åßäç ðïõ ìåôáíÜóôåõóáí ôéò ôåëåõôáßåò ðñïâëçìÜôùí. øÜñéá (üðùò ôï ìðáñìðïýíé ôçò Åëåõóßíáò)
äåêáåôßåò áðü ôïí Éíäéêü Ùêåáíü êáé ôçí ôþñá ðñÝðåé íá äáðáíÞóïõí ÷ñüíï êáé ðïëý
ÅñõèñÜ ÈÜëáóóá, ìÝóù ôçò Äéþñõãáò ôïõ ÷ñÞìá ãéá íá âñåèïýí óå êÜðïéá ðáñáëßá. Öç-
ÓïõÝæ Þ åîáéôßáò ôùí ðëïßùí. ÓçìáíôéêÞ
ÁíÜãêç ãéá ÏëïêëçñùìÝíç ìéóìÝíåò ðåñéï÷Ýò äéáâñþèçêáí, ôïõñéóôéêïß
åßíáé êáé ç ðáñïõóßá 12 åéäþí äåëöéíéþí Äéá÷åßñéóç ôçò ðáñÜêôéáò æþíçò ðñïïñéóìïß ðïõ äåí áðÝêôçóáí Ýãêáéñá ôéò
êáé öáëáéíþí (êçôþäç), áðü ôç öÜëáéíá áíáãêáßåò õðïäïìÝò ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ
–öõóçôÞñá ìÝ÷ñé ôo äåëößíé Æiphius. Ðå- Ïé ôïðéêÝò êïéíùíßåò, ïé ðåñéâáëëïíôéêÝò ðåñéâÜëëïíôïò îÝðåóáí êáé óÞìåñá âñßóêï-
ñßðïõ 110 Üôïìá ôçò ìåóïãåéáêÞò öþêéáò êáé êïéíùíéêÝò ïñãáíþóåéò, ïé åñåõíçôéêïß íôáé áíôéìÝôùðåò ü÷é ìüíï ìå ðåñéâáëëïíôéêÞ
Monachus monachus æïõí áêüìá óôéò èÜ- öïñåßò, ïé åðáããåëìáôéêÝò åíþóåéò (ð.÷. øá- áëëÜ êáé ïéêïíïìéêÞ êñßóç.
ëáóóåò ìáò êáé âñßóêïõí êáôáöýãéï ðëÝïí ñÜäåò, ôïõñéóôéêÝò åðé÷åéñÞóåéò êá) ðñÝðåé Ç áðïêáôÜóôáóç ìéáò õðïâáèìéóìÝíçò ðå-
óå áðïìáêñõóìÝíåò óðçëéÝò. Ç èáëÜóóéá íá óõììåôÜó÷ïõí áðü êïéíïý ìå ôçí êåíôñéêÞ ñéï÷Þò åßíáé åîáéñåôéêÜ äýóêïëç õðüèåóç êáé
÷åëþíá Caretta caretta ãåííÜåé ôá áõãÜ ôçò äéïßêçóç (ðïõ ðñïò ôï ðáñüí áäõíáôåß ìá áðáéôåß óçìáíôéêïýò ðüñïõò êáé óõíåðÜãåôáé,
óå Ýíá áñéèìü åëëçíéêþí áêôþí, åíþ äýï ðñïóôáôåýóåé ôç èÜëáóóá êáé ôéò áêôÝò) óôç ðéèáíþò, óçìáíôéêÝò áíáêáôáôÜîåéò äñáóôçñé-
Üëëá åßäç èáëÜóóéùí ÷åëùíþí, ç ðñÜóéíç äéáìüñöùóç êáé ôçí åöáñìïãÞ ìéáò ðïëéôéêÞò ïôÞôùí, ó÷Ýóåùí êáé óõìöåñüíôùí.
÷åëþíá (Chelonia mydas) áëëÜ êáé ç äåñ-
ìáôï÷åëþíá (Dermochelus coriacea) Ý÷ïõí
ðáñïõóßá óôéò åëëçíéêÝò èÜëáóóåò. ÅííÝá
(9) ðåñéï÷Ýò Ý÷ïõí ÷áñáêôçñéóôåß ùò ÅéäéêÝò
Ðñïóôáôåõüìåíåò Ðåñéï÷Ýò óýìöùíá ìå ôç
ÓõíèÞêç ôçò Âáñêåëþíçò (4ï Ðñùôüêïëëï).
Áðü ôéò 238 ðåñéï÷Ýò ðïõ Ý÷ïõí ðñïôáèåß
áðü ôçí ÅëëÜäá ãéá Ýíôáîç óôï Åõñùðáúêü
Äßêôõï Öõóéêþí Ðñïóôáôåõüìåíùí Ðåñé-
ï÷þí NATURA (ÖÕÓÇ) 2000, ðåñßðïõ 120
ðåñéÝ÷ïõí èáëÜóóéïõò êáé ðáñÜêôéïõò ïéêï-
ôüðïõò êáèþò êáé ïéêïôüðïõò ãéá óçìáíôéêÜ
åßäç. ÐïëëÜ íçóéÜ êáé âñá÷ïíçóßäåò Ý÷ïõí
ðáñüìïéåò ðåñéï÷Ýò. ÓçìáíôéêÝò Ðåñéï÷Ýò
ãéá ôá ðïõëéÜ âñßóêïíôáé êïíôÜ óôçí ðáñÜ-
êôéá æþíç.
Ôá ðñïâëÞìáôá ðïõ áíôéìåôùðßæåé Ïé äñáóôçñéüôçôåò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS

ç ðáñÜêôéá æþíç
Ïé ðáñÜêôéåò ðåñéï÷Ýò áíôéìåôùðßæïõí Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS, âáóéæüìåíï óôç ðïëýðëåõñç åìðåéñßá ôïõ êáèþò êáé óôç
ðëçèþñá ðñïâëçìÜôùí áðü ôéò ïëïÝíá áõ- ìáêñï÷ñüíéá äñáóôçñéïðïßçóÞ ôïõ äéïñãáíþíåé:
îáíüìåíåò áíèñþðéíåò åðåìâÜóåéò: ìåãÜëç
óõãêÝíôñùóç ðëçèõóìïý êáé ïéêïíïìéêþí Åêóôñáôåßåò åíçìÝñùóçò êáé åõáéóèçôïðïßçóçò
äñáóôçñéïôÞôùí óôéò áêôÝò, ñýðáíóç ìå ëý-
ìáôá êáé êÜèå åßäïõò áðüâëçôá, óõññßêíùóç Äåí ìåßíáìå ìüíï óå äéáðéóôþóåéò êáé ðñïôÜóåéò óôá ÷áñôéÜ. Áðü ôï 1990, ó÷åäüí
öõóéêþí êé áäüìçôùí ðåñéï÷þí, åîáöÜíéóç êÜèå êáëïêáßñé äéïñãáíþíïõìå, ì’ Ýíá îýëéíï (óõíÞèùò) ðáñáäïóéáêü óêÜöïò ìåãÜëåò
ïéêïëïãéêþí ÷áñáêôçñéóôéêþí ôùí áêôþí (ðá- åêóôñáôåßåò åíçìÝñùóçò óå óõíåñãáóßá ìå öïñåßò êáé ÌÌÅ. Ôï ðñþôï ôáîßäé ìáò îåêßíç-
ñÜêôéá âëÜóôçóç, áììüëïöïé, õãñüôïðïé êá). óå óõìâïëéêÜ áðü ôçí Åëåõóßíá êáé ìå ôï êáúêé äéáó÷ßóáìå ìÝóá óå Ýíá ìÞíá ó÷åäüí üëåò
ôéò èÜëáóóåò, åðéóêåðôüìåíïé ëéìÜíéá ìÝ÷ñé ôçí ÊáâÜëá, êáé áðü åêåß ìÝ÷ñé ôá Êýèçñá êáé
ôá Éüíéá, ôïí Êïñéíèéáêü êáé ôï Óáñùíéêü. ÓõíïëéêÜ Ý÷ïõìå äéïñãáíþóåé åêóôñáôåßåò óå
Äéá÷åßñéóç ôùí ðáñÜêôéùí ðüñùí ðÜíù áðü 300 ðáñÜêôéåò ðåñéï÷Ýò ôçò ÅëëÜäáò, ó÷åäüí óå üëåò ôéò ìåãÜëåò êáé ìåóáßåò
óôçí ÅëëÜäá ðáñÜêôéåò ðüëåéò êáé óôá ðåñéóóüôåñá áðü ôá êáôïéêçìÝíá íçóéÜ , óôçí ßäéá ðåñéï÷Þ óõ-
÷íÜ ðÜíù áðü äýï -ôñåéò öïñÝò.
Ôá ó÷Ýäéá – üôáí õðÜñ÷ïõí - äéá÷åßñéóçò ÅõáéóèçôïðïéÞóáìå ÷éëéÜäåò ðïëßôåò. ÄïõëÝøáìå ìáæß ìå åíþóåéò øáñÜäùí, ôïðéêïýò
ôïõ ðáñÜêôéïõ ðåñéâÜëëïíôïò äåí Ý÷ïõí öïñåßò, ðñùôïâïõëßåò íÝùí. ÁîéïðïéÞóáìå Ýñåõíåò êáé åðéóôçìïíéêÜ óôïé÷åßá. Ïñãáíþ-
áðïôåëåóìáôéêÞ åöáñìïãÞ. Óõ÷íÜ åßíáé ìå óáìå äéÜëïãï ìå ôïðéêïýò êáé åñåõíçôéêïýò öïñåßò. ÅðåîåñãáóôÞêáìå ðñïôÜóåéò ãéá ôçí
åõèýíç ôçò êåíôñéêÞò áëëÜ êáé ôçò ôïðéêÞò ðñïóôáóßá êáé áíáâÜèìéóç ôùí êëåéóôþí èáëáóóþí, ôçí áíÜäåéîÞ ôïõò óå ìéá åõêáéñßá
26 äçìéïõñãßáò íÝùí èÝóåùí åñãáóßáò êáé áíÜðôõîçò ïéêïíïìéêþí äñáóôçñéïôÞôùí óõìâá-

ôþí ìå ôçí ìáêñï÷ñüíéá ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò. ÁîéïðïéÞóáìå óýã÷ñïíá ïðôéêï-
áêïõóôéêÜ ìÝóá, êéíçôÝò åêèÝóåéò êáé åêðáéäåõôéêü õëéêü. Äïõëåýïõìå, åðßóçò, ìáêñï-
÷ñüíéá ãéá ôçí áíáâÜèìéóç, ðñïóôáóßá êáé âéþóéìç äéá÷åßñéóç éäéáßôåñá äõï óçìáíôéêþí
êëåéóôþí èáëÜóóéùí ðåñéï÷þí: ôïõ Óáñùíéêïý êáé ôïõ Â. Åõâïúêïý. Ôï åíäéáöÝñïí ìáò
óå üëç ôç Ìåóüãåéï, óôéò áêôÝò êáé ôç èÜëáóóá ôçò Ôïõñêßáò Þ ôïõ ËéâÜíïõ, ôçò Éôáëßáò Þ
ôçò Ôõíçóßáò, ôçò Éóðáíßáò Þ ôçò Áëâáíßáò. Ìáæß ìå ôïõò øáñÜäåò äéáìïñöþóáìå ðñïôÜ-
óåéò ãéá óõìðëçñùìáôéêÜ åéóïäÞìáôá (ïéêïîåíÜãçóç, íÝïò ñüëïò ôùí ðáñÜêôéùí áëéÝùí
ãéá ôçí ðáñáôÞñçóç êáé äéáôÞñçóç ôïõ èáëÜóóéïõ ðëïýôïõ óôï ðëáßóéï ìéáò íÝáò ÊïéíÞò
ÁëéåõôéêÞò ÐïëéôéêÞò). ÐéÝæïõìå ãéá íá ãßíïõí íÝåò ìåëÝôåò ãéá ôçí êáôÜóôáóç ôùí áëéåõ-
ìÜôùí óôïí Â. Åõâïúêü. ÖÝñáìå óôç äçìïóéüôçôá êáêÝò ðñáêôéêÝò ðïõ õðïâáèìßæïõí ôç
èÜëáóóá êáé ìåéþíïõí ôïí ðëïýôï ôçò. ÓõìöùíÞóáìå ìå óõëëüãïõò ðáñÜêôéùí øáñÜäùí
ãéá ôç äçìéïõñãßá ðåñéï÷þí üðïõ èá ðåñéïñßæåôáé ç áëéåßá óå óõíåííüçóç ìå ôïõò øáñÜ-
äåò, ìå óôü÷ï íá äéåõêïëýíåôáé ç öõóéêÞ áíáðáñáãùãÞ ôùí øáñéþí êáé ï åìðëïõôéóìüò
ôçò ðåñéï÷Þò ìå øÜñéá êáé íá äéáóöáëßæåôáé Ýôóé ôï åðÜããåëìá ôùí ðáñÜêôéùí øáñÜäùí
üóï êáé ç âéïðïéêéëüôçôá êáé ï ðëïýôïò ôçò èÜëáóóáò.
ÅèåëïíôéêÜ ðñïãñÜììáôá êáé êáèáñéóìïß áêôþí

ÊÜèå ÷ñüíï ïñãáíþíïõìå Þ/êáé óõíôïíßæïõìå åèåëïíôéêïýò êáèáñéóìïýò áêôþí óôïõò
ïðïßïõò óõììåôÝ÷ïõí åèåëïíôÝò êáé ìÝëç, ìáèçôÝò, åõáéóèçôïðïéçìÝíïé ðïëßôåò, ôïðéêïß
êáé êïéíùíéêïß öïñåßò. ÓõìâÜëëïõìå ìå åèåëïíôéêÞ äñáóôçñéüôçôá áëëÜ êáé ìå ôçí õëïðïß-
çóç ðñïãñáììÜôùí óôçí ðñïþèçóç ðñùôïâïõëéþí ðñïóôáóßáò êáé âéþóéìçò äéá÷åßñéóçò
ôçò ðáñÜêôéáò æþíçò óå ôïðéêü åðßðåäï, ðÜíôá óå óõíåñãáóßá êáé ìå ôçí åíåñãÞ óõììåôï-
÷Þ ôùí ôïðéêþí êïéíùíéþí., üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá ôïðïèÝôçóç åíçìåñùôéêþí ðéíáêßäùí,
óÞìáíóç êáé Þðéá ðåñßöñáîç åéäþí ôçò ðáñáëßáò êáé áììüëïöùí, êáèáñéóìïß ïéêïëïãéêþí
åõáßóèçôùí ðåñéï÷þí.
ÊñéôéêÞ, áëëÜ êáé èåôéêÝò ðñïôÜóåéò

ÓõíôÜóóïõìå åêèÝóåéò ãéá ôçí êáôÜóôáóç ôçò ðáñÜêôéáò æþíçò êáé ôá õðÜñ÷ïíôá
ðñïâëÞìáôá ôüóï óå ôïðéêü üóï êáé óå åèíéêü åðßðåäï, åðéóêåðôüìåíï ôéò ðåñéï÷Ýò,
óõíåñãáæüìåíï ìå ôïðéêïýò öïñåßò. Äéáôõðþíïõìå èåôéêÝò ðñïôÜóåéò áëëÜ áóêïýìå êáé
ôåêìçñéùìÝíç êñéôéêÞ, üðïôå ÷ñåéáóôåß, áîéïðïéþíôáò ôç óõíåñãáóßá ìå äéåèíÞ Äß÷ôõá êáé
ôçí åðéóôçìïíéêÞ ãíþóç, ôçí ðåñéâáëëïíôéêÞ åõáéóèçóßá êáé ôï êïéíùíéêü åíäéáöÝñïí ôùí
ìåëþí êáé ôùí óõíåñãáôþí ôïõ.
ÅíçìÝñùóç êáé åêðáßäåõóç

Åêôüò áðü ïðôéêïáêïõóôéêü (âéíôåïôáéíßåò, ôçëåïðôéêÜ óðïô) êáé Ýíôõðï (öõëëÜäéá,
áößóåò) õëéêü, íïýìåñá æïãêëÝñ, èåáôñéêÜ ðáé÷íßäéá, ðñïâïëÝò óëÜéôò óôï äñüìï, ðåñé-
âáëëïíôéêÜ ðáé÷íßäéá ãéá ðáéäéÜ, ìéá öùôïãñáöéêÞ Ýêèåóç ðïõ ðáñïõóéÜæåôáé ìÝóá óôï
óêÜöïò, êéíçôÝò åêèÝóåéò óôï äñüìï ðñïóåëêýïõí ôï åíäéáöÝñïí ÷éëéÜäùí ðïëéôþí, ìå
óôü÷ï ôçí åíçìÝñùóç êáé åõáéóèçôïðïßçóç ôïõò óôçí ðñïóôáóßá ôùí áêôþí. ÐÜíù áðü
400.000 êÜôïéêïé êáé åðéóêÝðôåò ôùí ðåñéï÷þí Ý÷ïõí óõììåôÜó÷åé ìÝ÷ñé óÞìåñá óôéò åê-
äçëþóåéò. ÌåñéêÝò ÷éëéÜäåò ðáéäéÜ Ý÷ïõí ðáßîåé ìáèáßíïíôáò Þ Ý÷ïõí ìÜèåé ðáßæïíôáò.
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óõíåñãÜæåôáé êáé åêðáéäåýåé ôïðéêïýò êáé ìç êõâåñíçôéêïýò
öïñåßò óå èÝìáôá âéþóéìçò äéá÷åßñéóçò ôùí áêôþí, åöáñìïãÞò êáëþí ðñáêôéêþí, óõììåôï-
÷Þ ôùí ðïëéôþí óôç äéáìüñöùóç êáé ëÞøç áðïöÜóåùí. ÓõììåôÝ÷åé óå äéåèíÞ äßêôõá ãéá ôçí
ðñïóôáóßá ôùí áêôþí (E.U.C.C- The Costal Union, Friends of Coasts), êáé óõíåñãÜæåôáé ìå
äéåèíåßò ïñãáíéóìïýò (åðßóçìïò ìç êõâåñíçôéêüò åôáßñïò ôïõ UNEP/MAP).
Åíåñãïðïéçèåßôå ìå ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS

ÏìÜäåò åõáéóèçôïðïéçìÝíùí ðïëéôþí, ìáèçôÝò, óýëëïãïé, ðåñé-
âáëëïíôéêÝò ïñãáíþóåéò ìðïñïýí íá õéïèåôÞóïõí ìéá áêôÞ, íá áíá-
ãíùñßóïõí ôïí ïéêïëïãéêü ðëïýôï ôçò, íá ôçí ðñïóôáôåýïõí êáé íá
êéíçôïðïéïýíôáé óå êÜèå ðñïóðÜèåéá õðïâÜèìéóçò ôçò Þ ñýðáíóçò.
Ìðïñåßôå íá óõììåôÜó÷åôå ùò ìÝëç Þ ìÝëç õðïóôçñéêôÝò ôïõ
Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óå Ýíá óýíïëï äñáóôçñéïôÞôùí ãéá ôçí
ðñïóôáóßá ôùí áêôþí óå ôïðéêü, åèíéêü êáé Ìåóïãåéáêü åðßðåäï óå
äñÜóåéò åíçìÝñùóçò êáé åõáéóèçôïðïßçóçò ãéá ôéò áêôÝò ôïðéêÞò Þ
åèíéêÞò åìâÝëåéáò, óå åèåëïíôéêïýò êáèáñéóìïýò áêôþí, óôç óõëëï-
ãÞ êáé åðåîåñãáóßá ðëçñïöïñéþí ãéá ôçí êáôÜóôáóç ôùí áêôþí êáé
ôç âéþóéìç äéá÷åßñéóÞ ôïõò. Íïéþóôå ôçí éêáíïðïßçóç üôé âïçèÞóáôå
êáé åóåßò íá ðñïóôáôåõèïýí ïé ôåëåõôáßïé áììüëïöïé Þ Ýíáò ìéêñüò
õãñüôïðïò, üôé óõìâÜëëáôå óôçí åíçìÝñùóç êáé åõáéóèçôïðïßçóç
ìåñéêþí äåêÜäùí Þ åêáôïíôÜäùí ðáéäéþí Þ ìåãáëýôåñùí, íôüðéùí Þ
åðéóêåðôþí ìéáò ðåñéï÷Þò, üôé âïçèÞóáôå ìéá ôïðéêÞ êïéíùíßá óôçí
áíáêáßíéóç åíüò ðáëéïý êôéñßïõ Þ óôçí åðáíá÷ñçóéìïðïéÞóç åíüò
ìïíïðáôéïý.
27
Áëéåßá ìå ìÝëëïí
Åðéäéþêïõìå Ç ñýðáíóç êáé õðïâÜèìéóç ôçò èÜëáóóáò, ç õðåñ-åíôáôéêÞ áëéåßá, óõ÷íÜ óå
óå óõíåñãáóßá
ìå ôïðéêÝò êïéíùíßåò åðï÷Þ áíáðáñáãùãÞò ôùí øáñéþí, ç ÷ñÞóç óõñüìåíùí åñãáëåßùí âõèïý
êáé óõëëüãïõò êáé ðáñÜíïìùí ìÝóùí áëéåßáò (äõíáìßôç êáé ÷çìéêþí ïõóéþí), Ý÷ïõí
ðáñÜêôéáò áëéåßáò
íá ðñïùèÞóïõìå ìåéþóåé äñáìáôéêÜ ôïõò ðëçèõóìïýò ôùí áëéåõìÜôùí êáé áðåéëïýí óïâáñÜ,
íÝá ìïíôÝëá áëéåßáò,
óå óõíäõáóìü
ü÷é ìüíï ôï èáëÜóóéï ðëïýôï, áëëÜ êáé ôï åðÜããåëìá ôïõ ðáñÜêôéïõ øáñÜ.
ìå ôç äéáôÞñçóç
ôïõ èáëÜóóéïõ ðëïýôïõ,
ðïõ èá åîáóöáëßæïõí Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óõíåñãÜæåôáé ìå óõëëüãïõò ðáñÜêôéùí øáñÜäùí
ôï ìÝëëïí êáé Ý÷åé ïñãáíþóåé åêóôñáôåßåò, çìåñßäåò êáé åêäçëþóåéò ãéá ôï æÞôçìá.
ôùí ðáñÜêôéùí øáñÜäùí
êáé èá äçìéïõñãïýí ÂáóéêÜ óçìåßá ôçò ðïëéôéêÞò ôïõ åßíáé:
âéþóéìåò èÝóåéò
• Ç áðïöõãÞ ôçò õðïâÜèìéóçò ôçò èÜëáóóáò ìÝóù êáôáóôñåðôéêþí ðñáêôéêþí (õðåñáëßåõóç, ÷ñÞóç
åñãáóßáò.
äõíáìßôç Þ ÷çìéêþí, áðïññßììáôá, áðüâëçôá, ðåôñåëáéïåéäÞ, êáôáóôñïöÞ øáñüôïðùí, êëð).
• Ç õðïóôÞñéîç ôçò ðáñÜêôéáò áëéåßáò êáé ç áíáãíþñéóç ôïõ ñüëïõ ðïõ ìðïñïýí íá Ý÷ïõí ïé
ðáñÜêôéïé øáñÜäåò óôçí ðñïóôáóßá ôïõ èáëÜóóéïõ ðëïýôïõ. Áðáéôïýíôáé íÝá åñãáëåßá êáé äõíá-
ôüôçôåò ãéá óõìðëçñùìáôéêÜ åéóïäÞìáôá ãéá ôïõò ðáñÜêôéïõò øáñÜäåò, þóôå íá ðáßîïõí Ýíá äéðëü
ñüëï, íá åßíáé äçëáäÞ ðáñáãùãïß ìÝóùí äéáôñïöÞò õøçëÞò ðïéüôçôáò áëëÜ êáé ðñïóôÜôåò - öýëá-
êåò ôïõ èáëÜóóéïõ ðëïýôïõ êáé ôïõ ïéêïóõóôÞìáôïò.
• Äçìéïõñãßá äéêôýùí ðñïóôáôåõüìåíùí ðåñéï÷þí, ôüðùí öõóéêÞò áíáðáñáãùãÞò ôùí øáñéþí êáé åìðëïõ-
ôéóìïý ôçò èÜëáóóáò, ìå óôü÷ï ôç äéáôÞñçóç ôçò áöèïíßáò èáëÜóóéùí åéäþí óå ìáêñï÷ñüíéá âÜóç.
• Ðñïþèçóç ðåñéïñéóìþí Þ êáé ðëÞñïõò áðáãüñåõóçò ôçò ÷ñÞóçò êáôáóôñïöéêþí åñãáëåßùí, áëéåßáò
åéäþí ìéêñïý ìåãÝèïõò, óå áíáðáñáãùãéêÞ ðåñßïäï Þ óå ðåñéï÷Ýò óçìáíôéêÝò ãéá ôçí öõóéêÞ áíáðáñá-
ãùãÞ êáé åìðëïõôéóìü ôçò èÜëáóóáò.
• ÈåóìïèÝôçóç áõóôçñþí ðñïäéáãñáöþí êáé ìç÷áíéóìþí ïõóéáóôéêïý åëÝã÷ïõ ó÷åôéêÜ ìå ôéò é÷èõïêáë-
ëéÝñãåéåò, ðñïôåñáéüôçôá óôéò åêôáôéêÝò êáé ü÷é óôéò åíôáôéêÝò ìïíÜäåò, þóôå áõôÝò íá ìçí åðéâáñýíïõí ôï
èáëÜóóéï ðåñéâÜëëïí êáé íá áíôáãùíßæïíôáé Üëëåò äñáóôçñéüôçôåò.
ÌåñéêÝò áðü ôéò ðéï óçìáíôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò

ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ãéá ôç âéþóéìç áëéåßá:
• Ç óõíåñãáóßá ìå óõëëüãïõò áëëÜ êáé åõáéóèçôïðïéçìÝíïõò ðáñÜêôéïõò øáñÜäåò
åßíáé óôåíÞ áðü ôçí åðï÷Þ ôçò äçìéïõñãßáò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS êáé óôï
ðëáßóéï ôùí ðåñéóóüôåñùí åêóôñáôåéþí, éäéáßôåñá ôá êáëïêáßñéá ôïõ 1990
(ôáîßäé óå 25 ëéìÜíéá), 1991 (âüñåéá ÊñÞôç), 1992 (Éüíéá, ÄõôéêÞ ÅëëÜäá), 1995 êáé 2001 (ÊõêëÜäåò),
1996 (Óáñùíéêüò, Åõâïúêüò, Ðáãáóçôéêüò, Ìáëéáêüò, Áí. Ðåëïðüííçóïò), 2000 (Á. Áéãáßï).
• Ç åêóôñáôåßá ôïõ 1992 óôï Éüíéï Ýèåóå ôéò âÜóåéò ãéá ìéá ðéï óõóôçìáôéêÞ åñãáóßá õðïóôÞñéîçò ôçò Þðéáò
áëéåßáò, ôçò ðáñÜêôéáò áëéåßáò, ìå óôü÷ï ôüóï ôçí ðñïóôáóßá ôïõ åðáããÝëìáôïò üóï êáé ôçí áíáâÜèìéóç ôïõ
èáëÜóóéïõ ïéêïóõóôÞìáôïò.
• Äéáôýðùóç ðñïôÜóåùí ãéá ôçí áíáèåþñçóç ôçò ÊïéíÞò ÁëéåõôéêÞò ÐïëéôéêÞò. ÐáñåìâÜóåéò óôï Õðïõñãåßï
Ãåùñãßáò êáé óå Íïìáñ÷ßåò ó÷åôéêÜ ìå ôçí áëéåßá.
• ÊáìðÜíéá ãéá õðïóôÞñéîç ôùí ðáñÜêôéùí øáñÜäùí êáé ãéá Üñíçóç áãïñÜò áëéåõìÜôùí ðïõ Ý÷ïõí áëéåõèåß ìå
ðáñÜíïìá ìÝóá.
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS Ý÷åé äéïñãáíþóåé ôñåéò çìåñßäåò ó÷åôéêÜ ìå ôá èÝìáôá ôçò áëéåßáò:
• Óôéò 12/4/92, óôï ÁìöéèÝáôñï ôçò ÉáôñéêÞò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, ìå èÝìá ôá “ïéêïëïãéêÜ ðñïâëÞìáôá ôçò
Ìåóïãåßïõ”, ìå ôç óõììåôï÷Þ åêðñïóþðùí ôùí ïñãáíþóåùí SOS AKDENIZ (Ôïõñêßá) êáé SOS ADRIATICO (Éôáëß-
á), åðéóôçìüíùí, åíþóåùí øáñÜäùí, ïéêïëïãéêþí ïñãáíþóåùí êáé êïéíùíéêþí öïñÝùí
• Óôéò 30/5/1993 ãéá ôçí Þðéá áëéåßá ìå óõììåôï÷Þ åêðñïóþðùí óõëëüãùí øáñÜäùí, ðåñéâáëëïíôéêþí ïñãáíþ-
óåùí, ðáíåðéóôçìéáêþí êáé åêðñïóþðïõ ôçò ÃåíéêÞò Äéåýèõíóçò ôçò Å.Å. ãéá ôç Ãåùñãßá êáé ôçí Áëéåßá.
• Óôéò 6/5/2001, óôç ×áëêßäá óå óõíåñãáóßá ìå ôçí ¸íùóç Ëéìíßùí, ôçí «Ðñùôïâïõëßá ÍÝùí ãéá ôç Âéþóéìç
ÁíÜðôõîç ôïõ Â. Åõâïúêïý», ôïðéêïýò öïñåßò êáé óõëëüãïõò øáñÜäùí ìå èÝìá «Ðñïóôáóßá êáé Âéþóéìç ÁíÜ-
ðôõîç ôïõ Âïñåßïõ Åõâïúêïý». Óôçí çìåñßäá áõôÞ, åêôüò áðü ôïõò äéïñãáíùôÝò, óõììåôåß÷áí êáé åêðñüóùðïé
õðïõñãåßùí, åñåõíçôéêþí êÝíôñùí, ôçò ôïðéêÞò áõôïäéïßêçóçò, ê.á..
28
ÄñÜóç ãéá ôçí ðñïóôáóßá
ôïõ Ðáãêüóìéïõ Êëßìáôïò
ÊÜèå ÷ñüíï ùò áðïôÝëåóìá áíèñùðïãåíþí äñáóôçñéïôÞôùí, äéóåêáôïììýñéá
ôüíïé äéïîåéäßïõ ôïõ Üíèñáêá (CO2) êõñßùò áðü ôçí êáýóç ôùí ïñõêôþí êáõ-
óßìùí (ðåôñÝëáéï, Üíèñáêáò, öõóéêü áÝñéï) êáèþò êáé Üëëùí áåñßùí, üðùò ôï
ìåèÜíéï êáé ôï õðïîåßäéï ôïõ áæþôïõ, áðåëåõèåñþíïíôáé óôçí áôìüóöáéñá áë-
ëÜæïíôáò ôç óýóôáóç ôùí áåñßùí ðïõ ðáñÝìåíå óôáèåñÞ ãéá äåêÜäåò ÷éëéÜäåò
÷ñüíéá. Ç áíáôñïðÞ áõôÞ áíáìÝíåôáé íá áëëÜîåé äñáóôéêÜ ôï êëßìá ôéò åñ÷üìå-
íåò äåêáåôßåò. Óýìöùíá ìå ôéò åêôéìÞóåéò ôùí åðéóôçìüíùí, áíáìÝíåôáé ìÝóá
óôéò åðüìåíåò äåêáåôßåò ìéá åðéðëÝïí áýîçóç ôçò ìÝóçò èåñìïêñáóßáò óôçí
åðéöÜíåéá ôïõ ðëáíÞôç êáôÜ 1,5-5,2 ˚C, áýîçóç ðïõ äåí Ý÷åé ðñïçãïýìåíï óôçí
áíèñþðéíç éóôïñßá. Ç áíáìåíüìåíç áõôÞ õðåñèÝñìáíóç ôçò åðéöÜíåéáò ôïõ
ðëáíÞôç ïöåßëåôáé óôï åíôåéíüìåíï «öáéíüìåíï ôïõ èåñìïêçðßïõ».
29
Ô
á ôåëåõôáßá 50 ÷ñüíéá ðáñáôçñåßôáé óå ðáãêüóìéï åðßðåäï óôáèåñÞ áýîçóç ôçò óõ÷íüôçôáò (õðåñ-
ôåôñáðëáóéáóìüò) ôùí öõóéêþí öáéíïìÝíùí ìåãÜëçò Ýíôáóçò (ðëçììýñåò, ôõöþíåò êá) áëëÜ êõñßùò
ôçò óöïäñüôçôÜò ôïõò, ìå áðïôÝëåóìá íá õðåñ-äåêáðëáóéáóôåß ôçí ßäéá ðåñßïäï ôï ýøïò ôùí æçìéþí
ðïõ ðñïêáëïýí óôéò õðïäïìÝò. Óôá åðßóçìá óôïé÷åßá ðñÝðåé íá ðñïóèÝôïõìå êáé ôï êüóôïò ðïõ óõíåðÜãåôáé
ç ìåßùóç ôçò ðáñáãùãÞò (ãåùñãéêÞ, êôçíïôñïöéêÞ, áëéåõôéêÞ, ôïõñéóôéêÞ êá), ç Üíïäïò ôùí ôéìþí ôùí ó÷å-
ôéêþí ðñïúüíôùí, ç áðþëåéá èÝóåùí åñãáóßáò (ìåôáîý Üëëùí êáé ç ðôþ÷åõóç áóöáëéóôéêþí åôáéñéþí) êáé ç
êáôáóôñïöÞ óôï ïéêïóýóôçìá ðïõ äåí áðïôéìÜôáé óå ÷ñÞìáôá.
Ôçí ôåëåõôáßá äåêáðåíôáåôßá ãéíüìáóôå ìÜñôõñåò êáé óôç ÷þñá ìáò óçìáíôéêþí ïéêïíïìéêþí êáôáóôñïöþí
áêñáßùí êáéñéêþí öáéíïìÝíùí ðïõ åðáíáëáìâÜíïíôáé ìå üëï êáé ðéï ìåãÜëç óõ÷íüôçôá óå ó÷Ýóç ìå ôï ðáñåë-
èüí: ëßãåò áëëÜ êáôáññáêôþäåéò âñï÷Ýò, ðëçììýñåò, ðáñáôåôáìÝíç îçñáóßá êé áíïâñßá, åìöÜíéóç ðéï áêñáßùí
õøçëþí êáé ÷áìçëþí èåñìïêñáóéþí, ìåãáëýôåñç åðßäñáóç ôïõ êëßìáôïò ôçò åñÞìïõ óôçí äéêÞ ìáò êëéìáôéêÞ
æþíç. Åßíáé ðéá ü÷é ìüíï äéáðßóôùóç ôùí åðéóôçìüíùí áëëÜ êáé ôùí êáèçìåñéíþí áíèñþðùí üôé ôï êëßìá Ý÷åé
áëëÜîåé («ï êáéñüò ôñåëÜèçêå»!!!).
Ãßíåôáé üëï êáé ðéï öáíåñü üôé ç õðïâÜèìéóç ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò Ý÷åé óçìáíôéêü êüóôïò, ðåñéâáëëïíôéêü,
êïéíùíéêü áëëÜ êáé ïéêïíïìéêü. Ïé åðéðôþóåéò óôéò õðïäïìÝò, ôçí ïéêïíïìßá êáé ôçí êïéíùíéêÞ æùÞ áðü ôá áêñáßá
êáéñéêÜ öáéíüìåíá ìáò èÝôïõí ìðñïóôÜ óå äýï Üìåóåò áíÜãêåò:
• áöåíüò íá åðáíáðñïóäéïñßóïõìå Üìåóá ôéò ðïëéôéêÝò, ôéò ðñáêôéêÝò êáé ôéò óõíÞèåéåò ìáò ìå óôü÷ï Ýíá ìïíôÝëï
áíÜðôõîçò óõìâáôü ôüóï ìå ôçí ìáêñï÷ñüíéá åõçìåñßá ôùí êïéíùíéþí üóï êáé ìå ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò óå
ôïðéêü, åèíéêü êáé ðáãêüóìéï åðßðåäï, éäéáßôåñá ìå ôçí ðñïóôáóßá ôïõ êëßìáôïò, ôùí öõóéêþí ðüñùí êáé ôçò âéïðïéêéëü-
ôçôáò, êáé
• áöåôÝñïõ íá ðñïóáñìüóïõìå ôéò õðïäïìÝò êáé ôï âáèìü åôïéìüôçôáò ôçò êïéíùíßáò óôá íÝá äåäïìÝíá ðïõ ðñïêýðôïõí
áðü ôçí áíáôñïðÞ ôïõ êëßìáôïò, Ýôóé þóôå íá ìðïñïýìå íá áíôéìåôùðßæïõìå ðéï áðïôåëåóìáôéêÜ ôá áêñáßá êáéñéêÜ öáé-
íüìåíá ðïõ èá åìöáíßæïíôáé ðëÝïí ìå ìåãáëýôåñç óõ÷íüôçôá.
Óýìöùíá ìå ôçí ÁôæÝíôá 21 (1992), ôï Ðñùôüêïëëï ôïõ Êéüôï, ôï Ó÷Ýäéï Åöáñìïãþí ôïõ Ãéï÷Üíåóìðïõñãê
(2002) áëëÜ êáé ìå ôï Åèíéêü Ðñüãñáììá ãéá ôéò ÊëéìáôéêÝò ÁëëáãÝò (ÕÐÅ×ÙÄÅ, 2002) ðñÝðåé íá áíáëçöèïýí
ðñùôïâïõëßåò óå äéåèíÝò, åèíéêü êáé ôïðéêü åðßðåäï ðñïò ôçí êáôåýèõíóç áëëáãþí ôùí õöéóôÜìåíùí ðïëé-
ôéêþí åðéëïãþí, ôùí ìïíôÝëùí ðáñáãùãÞò êáé êáôáíÜëùóçò áëëÜ êáé ôïõ ôñüðïõ æùÞò ôùí ðïëéôþí. ¸íá
óçìáíôéêü âÞìá ðñïò áõôÞ ôçí êáôåýèõíóç êáé ìéá áðïôåëåóìáôéêÞ ðïëéôéêÞ ðñïóôáóßáò ôïõ êëßìáôïò ðñï-
ûðïèÝôåé êáé áðáéôåß åíçìåñùìÝíïõò, åõáéóèçôïðïéçìÝíïõò êáé åíåñãïýò ðïëßôåò óå èÝìáôá ðïõ áöïñïýí
ôï öáéíüìåíï ôïõ èåñìïêçðßïõ, ôéò áñíçôéêÝò åðéðôþóåéò ôùí êëéìáôéêþí áëëáãþí êáé ôçí åîïéêïíüìçóç
åíÝñãåéáò.
Ìå ôç äéïñãÜíùóç çìåñßäùí, óõãêÝíôñùóç ÷éëéÜäùí õðïãñáöþí, äéáíïìÞ åíçìåñùôéêïý õëéêïý,

ðñïâïëÞ ôçëåïðôéêþí óðïô, äéïñãÜíùóç èåáôñéêþí êáé ìïõóéêþí äñþìåíùí / ÷Üðåíéíãê) ôï Äßêôõï ÌÅ-
ÓÏÃÅÉÏÓ SOS åðéäéþêåé ôçí åíçìÝñùóç êé åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðïëéôþí, ôçí Üóêçóç ðßåóçò ãéá ôçí
áëëáãÞ ðïëéôéêþí áëëÜ êáé ôçí åêðáßäåõóç ôùí ðïëéôþí ãéá ôç ìåßùóç ôçò óðáôÜëçò åíÝñãåéáò êáé ôç
óõììåôï÷Þ óôçí ðñïóðÜèåéá áëëáãÞò ôùí ìïíôÝëùí ðáñáãùãÞò êáé êáôáíÜëùóçò ðïõ åõèýíïíôáé ãéá
ôçí áðïóôáèåñïðïßçóç ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò.
Ìåñéêïß óôáèìïß óôéò äñáóôçñéüôçôåò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ãéá ôï êëßìá
• Äéçìåñßäá (26-27/11/95), óôï áìöéèÝáôñï ôïõ éíóôéôïýôïõ GOETHE, óå óõíåñãáóßá ìå ôï åëëçíéêü ôìÞìá
ôïõ Ðáãêüóìéïõ Ôáìåßïõ ãéá ôç Öýóç (WWF) êáé ôï Éíóôéôïýôï GOETHE, ìå èÝìá “Ôï öáéíüìåíï ôïõ èåñ-
ìïêçðßïõ: êïéíùíéêÝò êáé ðåñéâáëëïíôéêÝò óõíÝðåéåò”. Óõììåôåß÷áí ðáíåðéóôçìéáêïß êáé åñåõíçôÝò áðü
ôçí ÅëëÜäá êáé ôç Ãåñìáíßá.
• Åêóôñáôåßá åíçìÝñùóçò ìå óõãêÝíôñùóç 40.000 õðïãñáöþí, ðïñåßá-÷Üðåíéíãê Ýîù áðü ôéò ðñåóâåß-
åò ôùí ÇÐÁ, ôçò Éáðùíßáò êáé ôá ãñáöåßá ôçò ÅõñùðáúêÞò ´Åíùóçò ìå óýíèçìá «Ìçí áëëÜæåôå ôï êëßìá,
áëëÜîôå ðïëéôéêÝò», ìå ôçí åõêáéñßá ôçò ÓõíäéÜóêåøçò óôï Êéüôï ôçò Éáðùíßáò (1997). ÐïëõÜñéèìá
äçìïóéåýìáôá êáé óõíåíôåýîåéò âïÞèçóáí óôçí åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðïëéôþí.
• ÄéïñãÜíùóç ìïõóéêþí êáé èåáôñéêþí äñþìåíùí óôçí ðëáôåßá ÓõíôÜãìáôïò ìå ôç óõììåôï÷Þ ôçò
ïìÜäáò êñïõóôþí ôïõ Í. ÔïõëéÜôïõ.
• Óõììåôï÷Þ ðáñáôçñçôÞ óôéò óõíïìéëßåò óôï ÌáñáêÝò (Ìáñüêïõ) ãéá ôçí áëëáãÞ ôïõ ðáãêüóìéïõ
êëßìáôïò (COP 7 -2001).
• Óõììåôï÷Þ åèåëïíôþí (2-14/10/2002) óå ÄéåèíÞ ÓõíÜíôçóç ÍÝùí óôçí Éïñäáíßá ìå èÝìá ôç äçìéïõñ-
ãßá äéêôýïõ ìåóïãåéáêþí íÝùí ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ êëßìáôïò
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ðñïùèåß ôç äçìéïõñãßá åíüò Äéêôýïõ ÏÔÁ êáé ÌÊÏ áðü ôç Ìåóüãåéï
ðïõ èá óõíåñãáóôåß óôåíÜ ìå ôï åõñùðáúêü Äßêôõï ôùí Ðüëåùí ãéá ôçí Ðñïóôáóßá ôïõ Êëßìáôïò
êáé Üëëá ó÷åôéêÜ äßêôõá.
Ôï 2004 îåêéíÜåé ìéá ìåãÜëç åêóôñáôåßá åíçìÝñùóçò êáé åõáéóèçôïðïßçóçò ôùí ðïëéôþí ãéá ôçí
ðñïóôáóßá ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò, ãéá ôá áßôéá ôçò êëéìáôéêÞò áëëáãÞò, ôéò åðéðôþóåéò ôùí
êëéìáôéêþí áëëáãþí óôï ðåñéâÜëëïí, ôçí ïéêïíïìßá êáé ôçí êïéíùíßá êáèþò êáé ãéá ôéò ðñùôïâïõ-
ëßåò êáé áëëáãÝò ðïõ ìðïñïýí íá ðñïùèÞóïõí ïé ðïëßôåò (åîïéêïíüìçóç åíÝñãåéáò, ÁÐÅ, ìåßùóç
áðïâëÞôùí, eco-efficiency êëð) ìå óôü÷ï ôçí åðáíá-óôáèåñïðïßçóç ôïõ êëßìáôïò.
30 Ç åêóôñáôåßá åíçìÝñùóçò êé åõáéóèçôïðïßçóçò èá áðïóêïðåß:

• óôçí åíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí ðïëéôþí –êáé éäéáßôåñá êïéíùíéêþí ïìÜäùí, üðùò åßíáé ïé ìáèçôÝò, ïé
ãõíáßêåò, ïé íÝïé ê.á. – óôçí ðñïóôáóßá ôïõ êëßìáôïò,
• óôçí ðñïþèçóç áëëáãþí óôïõò ôñüðïõò æùÞò, þóôå íá åßíáé ðéï óõìâáôïß ìå ôçí áíÜãêç ðñïóôáóßáò ôïõ
êëßìáôïò,
• óôç äéáìüñöùóç ôïðéêþí ðïëéôéêþí ðïõ èá óõìâÜëïõí åíåñãÜ óôçí ðñïóôáóßá ôïõ êëßìáôïò,
• óôç äçìéïõñãßá äéêôýùí (ìåôáîý ÌÊÏ, êïéíùíéêþí öïñÝùí, ÏÔÁ) óå åèíéêü áëëÜ êáé äéåèíÝò åðßðåäï, êáé
ôç óõíôïíéóìÝíç ðñïóðÜèåéá ðñïóôáóßáò ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò.
ÅíÝñãåéá áðü ôïí Üíåìï êáé ôïí Þëéï, êáëýôåñá åíåñãïß ðáñÜ ñáäéåíåñãïß
Ç åîÜñôçóÞ ìáò ãéá ôçí ðáñáãùãÞ åíÝñãåéáò áðü ôá ïñõêôÜ êáýóéìá Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôüóï
ôçí åðéâÜñõíóç ôçò áôìüóöáéñáò ìå ñýðïõò üóï êáé ôçí áðïñýèìéóç ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò. Áí
êáé ç ðõñçíéêÞ åíÝñãåéá îáíá-ðñïâÜëëåôáé áðü ôï ðõñçíéêü ëüìðé (ìåôÜ áðü áñêåôÜ ÷ñüíéá) óáí
åíáëëáêôéêÞ ëýóç “öéëéêÞ óôï ðåñéâÜëëïí” ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí êéíäýíùí áðü ôçí áëëáãÞ ôïõ
êëßìáôïò, äåí ðñÝðåé íá îå÷Üóïõìå ôï ðÜèçìá áðü ôï Ôóåñíïìðßë. Ç ðõñçíéêÞ áõôÞ ôñáãùäßá Ýäåéîå,
áêüìá êáé óå áõôïýò ðïõ äåí Þèåëáí íá ôï êáôáëÜâïõí, ôï ìÝãåèïò ôùí óõíåðåéþí ôçò ëåãüìåíçò
“åéñçíéêÞò ÷ñÞóçò” ôçò ðõñçíéêÞò åíÝñãåéáò. Áí êáé Ý÷ïõí ðåñÜóåé ôüóá ÷ñüíéá áðü ôüôå, ïé èáíÜ-
óéìåò óõíÝðåéåò ðïõ åß÷å ãéá ÷éëéÜäåò áíèñþðïõò èá ìåßíåé áäéÜøåõóôïò ìÜñôõñáò ôçò áðåéëÞò ðïõ
ëÝãåôáé ñáäéåíÝñãåéá.
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óôáèåñÜ ðñïóáíáôïëéóìÝíï óå ìéá ðïëéôéêÞ ðñïþèçóçò ôùí áíáíåþ-
óéìùí ðçãþí åíÝñãåéáò êé åîüäïõ áðü ôçí ðõñçíéêÞ åíÝñãåéá, ôï ëéãíßôç êáé ôï ðåôñÝëáéï (êÜôé ðïõ
óå ïñéóìÝíåò ÷þñåò Ý÷åé Þäç ðñïãñáììáôéóôåß Þ Ý÷åé åðéôåõ÷èåß ìåñéêþò) óõíÝâáëëå:
• óôç óõíå÷Þ åðáãñýðíçóç ôùí ðïëéôþí êáé ôç óõíåñãáóßá ôïõò ìå ôá áíôéðõñçíéêÜ êéíÞìáôá. éäéáßôåñá ôùí
ãåéôïíéêþí ÷ùñþí, ãéá ôçí áðïôñïðÞ ôçò ðõñçíéêÞò áðåéëÞò, ôüóï óôçí “åéñçíéêÞ” ôçò ìïñöÞ (Áêïýãéïõ, Êïæ-
ëïíôïýé) üóï êáé óôçí ðïëåìéêÞ ôçò (ðõñçíéêÜ üðëá, üðëá áðåìðëïõôéóìÝíïõ ïõñáíßïõ, ðõñçíéêÝò äïêéìÝò),
• óôçí åíçìÝñùóç óå èÝìáôá áíáíåþóéìùí ðçãþí åíÝñãåéáò ôüóï óå ôïðéêü üóï êáé óå åèíéêü åðßðåäï,
ìÝóá áðü ðïëõÜñéèìåò åêóôñáôåßåò, Ýêäïóç åíçìåñùôéêïý õëéêïý, ðåñéïäéêþí êëð.
Ìåñéêïß óôáèìïß óôéò áíôéðõñçíéêÝò äñáóôçñéüôçôåò

ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS:
• ÁíôéðõñçíéêÝò êéíçôïðïéÞóåéò Ýîù áðü ôç ÃáëëéêÞ Ðñåóâåßá (13/7/1995, óôéò 8/9/1995 êáé óôéò
29/12/1995), óôïí ðïäïóöáéñéêü áãþíá Ðáíáèçíáúêïý-Íáíô (27/9/1995), ðñïóðÜèåéá áðïêëåé-
óìïý ãáëëéêÞò öñåãÜôáò óôï ëéìÜíé ôïõ Íáõðëßïõ (5/10/1995) åíÜíôéá óôéò ãáëëéêÝò ðõñçíéêÝò
äïêéìÝò óôïí Åéñçíéêü, óôï ðëáßóéï äéåèíþí êéíçôïðïéÞóåùí.
• ÅêäÞëùóç äéáìáñôõñßáò êáé ìíÞìçò óôçí ðëáôåßá ÓõíôÜãìáôïò (25/4/1996) êáé äéïñãÜíùóç
çìåñßäáò (27/4/1996) ãéá ôá 10 ÷ñüíéá áðü ôçí ðõñçíéêÞ êáôáóôñïöÞ êáé ôéò åðéðôþóåéò óôçí
õãåßá êáé ôï ðåñéâÜëëïí áðü ôï áôý÷çìá óôï Ôóåñíïìðßë. Óôçí çìåñßäá óõììåôåß÷áí åéäéêïß áðü
ôç Ëåõêïñùóßá, ôç Ãåñìáíßá, ôçí Ôïõñêßá, ôç FYROM êáé ôçí ÅëëÜäá.
• Óõíåñãáóßá ìå äéåèíÞ ïéêïëïãéêÜ êáé áíôéðõñçíéêÜ êéíÞìáôá êáé ìå ôï ôïõñêéêü áíôéðõñç-
íéêü êßíçìá (óõììåôï÷Þ óå áíôéðõñçíéêÝò óõíáíôÞóåéò óôçí Ôïõñêßá, äéïñãÜíùóç çìåñßäáò,
áíôáëëáãÞ ðëçñïöïñéþí, êïéíÝò åêäçëþóåéò, êëð.) ãéá íá áðïôñáðåß ç êáôáóêåõÞ ðõñçíéêþí
áíôéäñáóôÞñùí.
• Óõììåôï÷Þ óå óõíÝäñéá, ìåôáîý Üëëùí áõôü óôç Ëåõêïñùóßá (ÌÜñôçò 1996) ãéá ôá 10
÷ñüíéá áðü ôçí êáôáóôñïöÞ óôï Ôóåñíïìðßë.
• ÅíçìåñùôéêÝò åêäçëþóåéò, óõììåôï÷Þ óå åêðïìðÝò êáé ðïëõÜñéèìåò óõíåíôåýîåéò ãéá
ôçí ðõñçíéêÞ áðåéëÞ, ãéá ôï ó÷åäéáæüìåíï (ôüôå) ðõñçíéêü åñãïóôÜóéï óôï Áêïýãéïõ ôçò
Ôïõñêßáò, ãéá ôï ðõñçíéêü óõãêñüôçìá óôï Êïæëïíôïýé ôçò Âïõëãáñßáò.
• ÓõãêÝíôñùóç õðïãñáöþí êáé ðñïâïëÞ ôçëåïðôéêïý óðïô ãéá ôçí ó÷åäéáæüìåíç (ôüôå)
êáôáóêåõÞ ðõñçíéêïý áíôéäñáóôÞñá óôï Áêïýãéïõ ôçò Ôïõñêßáò êáé ãéá ôï êëåßóéìï ôùí
áíôéäñáóôÞñùí óôï Êïæëïíôïýé ôçò Âïõëãáñßáò.
• ÐáñáãùãÞ ôçëåïðôéêïý õëéêïý êáé âïÞèåéá óôá “ÐáéäéÜ ôïõ Ôóåñíïìðßë” (äéïñãÜíùóç äé-
åèíïýò óõíÜíôçóçò üðïõ óõììåôåß÷áí íÝïé áðü ôç Ëåõêïñùóßá êáé Ïõêñáíßá, óõãêÝíôñùóç
÷ñçìÜôùí ãéá áãïñÜ öáñìáêåõôéêïý õëéêïý êáé ðïëõâéôáìéíþí, êëð.).
• ÐáñåìâÜóåéò, åêäçëþóåéò, åíçìÝñùóç ãéá ôéò åðéðôþóåéò áðü ôç ÷ñÞóç üðëùí áðåìðëïõ-
ôéóìÝíïõ ïõñáíßïõ óôç Ãéïõãêïóëáâßá êáé ôï ÉñÜê, êáèþò êáé óå áóêÞóåéò óôçí ÅëëÜäá, óõì-
ìåôï÷Þ óôéò äéåèíåßò êéíçôïðïéÞóåéò ãéá ôçí áðáãüñåõóç ôçò ÷ñÞóçò ðáñüìïéïõ åîïðëéóìïý.
• ÅíçìÝñùóç êáé õðïóôÞñéîç ðñïãñáììÜôùí åîïéêïíüìçóçò åíÝñãåéáò êáé ðñïþèçóçò áíá-
íåþóéìçò åíÝñãåéáò óå åèíéêü êáé ôïðéêü åðßðåäï, óôçí êáôïéêßá, ôçí åñãáóßá êáé ôï ó÷ïëåßï.
31
Ð
ïëéôéóìüò äåí åßíáé Ýíá ðñïúüí ðïõ ðáñÜãåôáé ìüíï áðü êÜðïéïõò åéäéêïýò (êáëëé-
ôÝ÷íåò) êáé áðåõèýíåôáé óå åéäéêïýò Þ «êáôáíáëùôÝò». ÐÜíù áð’ üëá åßíáé ç êáèç-
ìåñéíüôçôÜ ìáò, ï ôñüðïò ðïõ áíáðôýóóïõìå ôéò ó÷Ýóåéò ìáò ìå ôïõò ãýñù ìáò
áëëÜ êáé ìå ôï ðåñéâÜëëïí.
¼ëá áõôÜ ôá ÷ñüíéá ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ïñãáíþíåé ðïëõÜñéèìåò äñáóôçñéüôç-
ôåò ðïõ ðñïùèïýí ôçí ðïëõðïëéôéóìéêüôçôá êáé ôï äéÜëïãï âïññÜ –íüôïõ, ÷ñçóéìïðïéþíôáò
ôïí ðïëéôéóìü ùò åñãáëåßï ãéá áìïéâáßá áíáêÜëõøç êáé áðïäï÷Þ ôùí äéáöïñåôéêþí ðïëéôé-
óìéêþí ðáñáäüóåùí.
Ìéá áðü ôéò ðéï óçìáíôéêÝò äñáóôçñéüôçôåò ìáò åßíáé ç ðåñéïäåßá ôçò ¸êèåóçò Öùôïãñá-
ößáò «Ìåóüãåéïò, Ôï Êïéíü Ìáò Óðßôé» óôçí ïðïßá ðñïóÝöåñáí õëéêü áñêåôïß öïñåßò (Green
Line ËéâÜíïõ, ÅëëçíéêÞ Êïéíüôçôá ÁëåîÜíäñåéáò, ê.á.) êáèþò êáé åðáããåëìáôßåò êáé åñáóéôÝ-
÷íåò öùôïãñÜöïé. Ç ¸êèåóç áðïôåëåßôáé áðü 120 öùôïãñáößåò êáé ìéëÜ ãéá ôç Ìåóüãåéï ðïõ
áíôéóôÝêåôáé êáé ôïí ðëïýôï ôçò ðïõ ÷Üíåôáé, ôçí ÁêôÞ, ôç Ãç, ôï Íåñü, ôïõò Êáôïßêïõò ôçò
(áíèñþðïõò, æþá, öõôÜ), ôéò ÁðåéëÝò êáé ôçí áíÜãêç Óõíýðáñîçò ðåñéâÜëëïíôïò, êïéíùíßáò
êáé äéáöïñåôéêþí ðïëéôéóìþí. Áðü ôï 1999 ç ¸êèåóç Ý÷åé ðáñïõóéáóôåß ìå åðéôõ÷ßá óå ðïëëÝò
ðåñéï÷Ýò ôçò ÅëëÜäáò, óôç Âçñõôü ôïõ ËéâÜíïõ, êáé ôìÞìá ôçò óõíüäåõóå ôéò Åêóôñáôåßåò
ÅíçìÝñùóçò êáé Åõáéóèçôïðïßçóçò ãéá ôçí Ðñïóôáóßá ôùí Áêôþí, ôï 2000 êáé ôï 2001.
Ç ¸êèåóç Öùôïãñáößáò åßíáé êáô’ áñ÷Þí, åñãáëåßï åíçìÝñùóçò êáé åõáéóèçôïðïßçóçò ìáèç-
ôþí ó÷ïëåßùí, êáôïßêùí êáé åðéóêåðôþí ôùí ðåñéï÷þí, ôáõôü÷ñïíá áðïôåëåß åõêáéñßá ãéá ôç äé-
ïñãÜíùóç, óõ÷íÜ óå óõíåñãáóßá êáé ìå ôçí õðïóôÞñéîç ôïðéêþí öïñÝùí, ðáñÜëëçëùí åêäçëþ-
óåùí: óõíáõëéþí ìåóïãåéáêÞò ìïõóéêÞò, ðñïâïëÞò ôáéíéþí Þ ïðôéêïáêïõóôéêþí áöéåñùìÜôùí,
çìåñßäùí êáé óõæçôÞóåùí. Óôá÷õïëïãïýìå áðü ôá äõï-ôñßá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôéò äõï âñáäéÝò ìå
èÝáôñï êáé ìïõóéêÞ óôç Óßöíï, ôçí ðáñïõóßáóç ôçò Ýêèåóçò óôï ðëáßóéï ôïõ Eco-Cinema óôç
Ñüäï, åíþ óôç ÍÝá Óìýñíç ôç óõíáõëßá ìå ôç Óáâßíá ÃéáííÜôïõ, ôï ç÷üñáìá “ÖÜñïé, ôçò íý÷ôáò
ôï öùò” ôïõ ÃéÜííç ÓêïõëÜ, ôá ìïõóéêÜ “Êýèçñá” ôçò ÔæÝëçò ×áôæçäçìçôñßïõ, ôçí ðáñïõóßáóç
ôïõ ÁëÝîáíäñïõ ÖñáíôæÞ ãéá ôéò “ÖÜëáéíåò êáé ôá Äåëößíéá ôçò Ìåóïãåßïõ”. Ðáñüìïéåò åêäç-
ëþóåéò äéïñãáíþèçêáí óôïí Áã. ÄçìÞôñéï, ôç ËéâáäåéÜ, ôçí ÊåöáëïíéÜ, ôï Åëëçíéêü.
Óôï ðëáßóéï ôçò Äéåèíïýò ÓõíÜíôçóçò ÍÝùí «Ìåóüãåéïò, ôï Êïéíü Ìáò Óðßôé», ôï êáëïêáß-
ñé ôïõ 1999, ï ìïõóéêüò êáé åñåõíçôÞò Ross Daly åðéìåëÞèçêå êáé ðáñïõóßáóå åñãáóôÞñé ãéá
ôéò êïéíÝò ñßæåò ôçò ÌåóïãåéáêÞò ìïõóéêÞò. Ôï «ìÜèçìá» ïëïêëçñþèçêå ìå óõíáõëßá ôïõ
óôï ðÝôñéíï èåáôñÜêé ôïõ ÊÝíôñïõ Íåüôçôáò ôçò Ïñèüäïîçò Áêáäçìßáò ÊñÞôçò, óôá Íù-
ðÞãåéá ÊéóóÜìïõ. Ç ËÜìéá Ìðåíôßïõé êáé Üëëïé êáëëéôÝ÷íåò óõíïäåýïõí óõ÷íÜ ôéò ìïõóéêÝò
âñáäéÝò ðïõ Ý÷ïõí ïñãáíùèåß ìå äéÜöïñåò åõêáéñßåò…
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ðáñÜãåé óðïôÜêéá, âéíôåïêáóÝôåò, CD-Rom, êáé Üëëï ïðôé-
êïáêïõóôéêü õëéêü ãéá ôçí ðñïþèçóç ôçò ðñïóôáóßáò ôïõ åëëçíéêïý êáé ìåóïãåéáêïý
öõóéêïý êáé ðïëéôéóìéêïý ðåñéâÜëëïíôïò. Óôç ðñüóöáôåò ðáñáãùãÝò ïðôéêïáêïõóôéêïý
õëéêïý óõãêáôáëÝãïíôáé ôï ôçëåïðôéêü óðïô ãéá ôï öõóéêü êáé ðïëéôéóìéêü ðëïýôï ôçò
Ìåóïãåßïõ ìå ôçí õðïóôÞñéîç ôçò UNEP/MAP, ìßá âéíôåïôáéíßá 30’ óôá åëëçíéêÜ êáé
áñáâéêÜ «ÈÜëáóóá, ï ðëïýôïò ôïõ ËéâÜíïõ», ìßá âéíôåïôáéíßá 30’ ãéá ôïí Â. Åõâïúêü
êáé ìßá Üëëç áíÜëïãçò äéÜñêåéáò ãéá ôçí ÊåöáëïíéÜ, Ýíá CD Rom ãéá ôç âéþóéìç äéá-
÷åßñéóç ôçò ïñåéíÞò ÍÜîïõ. Åðßóçò, ðáñÞ÷èç Ýíáò öÜêåëïò ìå öùôïãñáöéêÜ óëÜéôò
áðü ôçí ÓáìïèñÜêç, ôï Ìïýäñï ËÞìíïõ êáé ôçí ÐÜöï, CD-rom, óõíïäåõôéêü åêðáé-
äåõôéêü õëéêü, ìå èÝìá “Ç öõóéêÞ ïìïñöéÜ óõíáíôÜåé ôï ìýèï óôéò áêôÝò”.
Ðïëéôéóìüò êáé êáèçìåñéíüôçôá

ÄéÜëïãïò
ðïëéôéóìþí
«Óå ïëüêëçñç ôç Ìåóüãåéï ï ôñõãçôüò Þôáí
áöïñìÞ ãéá óõëëïãéêÞ åõèõìßá, ó÷åôéêÞ åëåõ-
èåñéüôçôá êáé ëßãç ôñÝëá. …Ðþò íá åíáíôéù-
èåßò óôç óõììá÷ßá ôïõ êáëïêáéñéïý êáé ôïõ
êáéíïýñãéïõ êñáóéïý êáé íá âÜëåéò öñÝíï
óôá óõëëïãéêÜ îåöáíôþìáôá ðïõ îåðçäïý-
óáí åäþ êé åêåß, ôç ìéá ìå áöïñìÞ ôç óõãêï-
ìéäÞ ôùí óýêùí êáé ôçí Üëëç ìå áöïñìÞ ôï
ìÜæåìá ôùí öýëëùí ôçò ìïõñéÜò….»
F. Braudel, «ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ, O Ñüëïò ôïõ

Ðåñßãõñïõ» (1993, Ìïñöùôéêü ºäñõìá
ÅèíéêÞò ÔñÜðåæáò)
32
Åêðáßäåõóç
ãéá ôç âéùóéìüôçôá
H
åöáñìïãÞ ôùí áñ÷þí ôçò âéùóéìüôçôáò, äçëáäÞ ôçò åíóùìÜôùóçò ôçò ðåñéâáëëïíôéêÞò êáé
êïéíùíéêÞò äéÜóôáóçò óôéò ïéêïíïìéêÝò äñáóôçñéüôçôåò, ðñïûðïèÝôåé áëëáãÝò óôéò ðïëéôéêÝò,
íïìïèåôéêÜ êáé ïéêïíïìéêÜ åñãáëåßá, äéáöïñïðïßçóç ôùí ìïíôÝëùí ðáñáãùãÞò êáé êáôáíÜëù-
óçò áëëÜ êáé åíåñãÞ óõììåôï÷Þ óõíåéäçôþí êáé ðëçñïöïñçìÝíùí ðïëéôþí. Ç åíçìÝñùóç-åõáéóèçôï-
ðïßçóç êáé ç åêðáßäåõóç ôùí ðïëéôþí, Þäç áðü ôçí ðáéäéêÞ çëéêßá, áíáãíùñßæåôáé – êáé óôï êåöÜëáéï 36
ôçò Agenda 21, ôï âáóéêü êåßìåíï ðïõ ðñïÝêõøå áðü ôç ÓõíäéÜóêåøç óôï Ñßï ãéá ôçí ÁíÜðôõîç êáé ôï
ÐåñéâÜëëïí, üôé åßíáé ìßá êñßóéìç ðáñÜìåôñïò ãéá ôçí ðñïþèçóç ôçò âéùóéìüôçôáò.
Ç åíçìÝñùóç êáé ç åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðïëéôþí åßíáé áðü ôéò ðñïôåñáéüôçôåò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏ-
ÃÅÉÏÓ SOS. Ïé äéÜöïñåò åêóôñáôåßåò ðïõ äéïñãáíþíåé êáé ôá åñãáëåßá åêðáßäåõóçò ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß
äåí áðåõèýíïíôáé ìüíï óå Þäç åõáéóèçôïðïéçìÝíïõò ðïëßôåò áëëÜ – êõñßùò - óå ðïëßôåò ðïõ äåí Ý÷ïõí
óõíåéäçôïðïéÞóåé áêüìá ôçí Ýêôáóç ôçò ïéêïëïãéêÞò êáôáóôñïöÞò, óå ðïëßôåò ðïõ äåí Ý÷ïõí áðïöáóß-
óåé íá óôáìáôÞóïõí íá åßíáé ìÝñïò ôïõ ðñïâëÞìáôïò êáé íá áðïôåëÝóïõí óõíåéäçôÜ ìÝñïò ôçò ëýóçò.
Óôá ðñïãñÜììáôá åêðáßäåõóçò êáé åõáéóèçôïðïßçóçò ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ÷ñçóéìïðïéåß:

33
• «êëáóéêÜ ìÝóá», üðùò ïé ïìéëßåò, ôá óåìéíÜñéá êáé ïé çìåñßäåò, ç ðáñáãùãÞ Ýíôõðïõ
êáé ïðôéêïý åêðáéäåõôéêïý õëéêïý (ôçëåïðôéêÜ êáé ñáäéïöùíéêÜ óðïôò, âéíôåïôáéíßåò,
CD rom, ðüóôåñò), ç óõãêÝíôñùóç êáé åðåîåñãáóßá óôïé÷åßùí êáèþò êáé ç äéáôýðùóç
ôåêìçñéùìÝíùí ðñïôÜóåùí óôçí êáôåýèõíóç ôçò âéùóéìüôçôáò
• «ìç-êëáóéêÜ ìÝóá», üðùò ç åêðáßäåõóç ìÝóá áðü ôï ðåñéâáëëïíôéêü êáé èåáôñéêü ðáé-
÷íßäé, ôá äñþìåíá óôï äñüìï / ÷Üðåíéãêò, ïé ðåñéâáëëïíôéêÝò ðáñïõóéÜóåéò ìå êáôÜë-
ëçëï ïðôéêü õëéêü/ óëÜéôò óå ó÷ïëåßá, ðáéäéêÝò êáôáóêçíþóåéò áëëÜ êáé óå ðëáôåßåò,
ëéìÜíéá êáé ðáñáëéáêÝò ðåñéï÷Ýò óôç äéÜñêåéá ôùí êáëïêáéñéíþí åêóôñáôåéþí, ç îåíÜ-
ãçóç óå ìßá Ýêèåóç öùôïãñáößáò ê.á.
Tá êëáóéêÜ ìÝóá äåí åðáñêïýí ãéá ôçí ðñïóÝããéóç ôùí ìç-åõáéóèçôïðïéçìÝíùí ðïëéôþí,
üðùò ç ðïëý÷ñïíç åìðåéñßá ìáò Ý÷åé äéäÜîåé. Ìßá ïìéëßá óå Ýíá êëåéóôü ÷þñï ßóùò óõãêå-
íôñþóåé ôï åíäéáöÝñïí ïñéóìÝíùí ðïëéôþí, áëëÜ áõôïß åßíáé óõíÞèùò ïé Þäç åõáéóèçôïðïéç-
ìÝíïé. Ç ÷ñçóéìïðïßçóç, üìùò, ùò ìÝóïõ åêðáßäåõóçò åíüò êáôÜëëçëá (åðáíá)ó÷åäéáóìÝíïõ
äçìïöéëïýò ðáéäéêïý ðáé÷íéäéïý, ðïõ óõíäõÜæåé äéáóêÝäáóç êáé ðåñéâáëëïíôéêÞ åêðáßäåõóç,
ìðïñåß íá äþóåé ôçí åõêáéñßá óôá ðáéäéÜ íá äéáóêåäÜóïõí áëëÜ êáé íá áðïêôÞóïõí åìðåéñßåò,
ãíþóåéò êáé åõáéóèçóßåò. Ï åèåëïíôéêüò êáèáñéóìüò ìéáò áêôÞò åßíáé óßãïõñá ìéá áîÝ÷áóôç
åìðåéñßá ãéá ôïõò óõììåôÝ÷ïíôåò Þ êáé ãéá üóïõò äïõí ôï âïõíü ôùí óêïõðéäéþí ðïõ ìáæåý-
åôáé óõíÞèùò áðü ìßá áêôÞ.
Îåêéíþíôáò áðü áõôÞ ôç äéáðßóôùóç ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ÷ñçóéìïðïéåß üëï êáé ðå-
ñéóóüôåñï «ðñùôüôõðá», ìç êëáóéêÜ ìÝóá åõáéóèçôïðïßçóçò êé åêðáßäåõóçò óôá ðñïãñÜì-
ìáôá ôïõ. Áò äïýìå ìåñéêÜ ðáñáäåßãìáôá:
1. Ðñïóôáóßá êáé âéþóéìç äéá÷åßñéóç ôùí áêôþí. Áðü ôï 1990, ó÷åäüí êÜèå êáëïêáßñé ôï Äß-
êôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS äéïñãáíþíåé, ìå Ýíá óõíÞèùò îýëéíï ðáñáäïóéáêü óêÜöïò, åêóôñáôåß-
åò åíçìÝñùóçò-åõáéóèçôïðïßçóçò óå ðáñÜêôéåò ðåñéï÷Ýò. Ïé ßäéåò ïé åêóôñáôåßåò åíçìÝñùóçò
üðùò ïñãáíþíïíôáé åßíáé Ýíá ìÝóï åêðáßäåõóçò ìå ìç óõìâáôéêÜ ìå, ü÷é ìüíï ôùí åèåëïíôþí
ðïõ óõììåôÝ÷ïõí áëëÜ êáé ôùí ðïëéôþí ãåíéêüôåñá. ÈåáôñéêÜ êáé ìïõóéêÜ äñþìåíá, ðåñéâáë-
ëïíôéêÜ ðáé÷íßäéá, êéíçôÝò åêèÝóåéò, ðñïâïëÞ ïðôéêïáêïõóôéêïý õëéêïý óõíïäåýåé «êëáóéêÜ»
ìÝóá åíçìÝñùóçò, üðùò åßíáé ôá Ýíôõðá, ïé ïìéëßåò, ïé óõíåíôåýîåéò óôá ÌÌÅ.
2. Ðñïóôáóßá ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò. ÌÝóá áðü Ýíá óõíäõáóìü êëáóéêþí äñáóôçñéïôÞ-
ôùí (äéïñãÜíùóç çìåñßäùí, óõãêÝíôñùóç ÷éëéÜäùí õðïãñáöþí, äéáíïìÞ åíçìåñùôéêïý õëéêïý,
ðñïâïëÞ ôçëåïðôéêþí óðïô) êáé ìç êëáóéêþí (äéïñãÜíùóç èåáôñéêþí êáé ìïõóéêþí äñþìåíùí
/ ÷Üðåíéíãê) åðéäéþêåôáé ôáõôü÷ñïíá ç åíçìÝñùóç êé åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðïëéôþí, ç Üóêçóç
ðßåóçò ãéá ôçí áëëáãÞ ðïëéôéêþí áëëÜ êáé ç åêðáßäåõóç ôùí ðïëéôþí ãéá ôç ìåßùóç ôçò óðá-
ôÜëçò åíÝñãåéáò êáé ôç óõììåôï÷Þ óôçí ðñïóðÜèåéá áëëáãÞò ôùí ìïíôÝëùí ðáñáãùãÞò êáé
êáôáíÜëùóçò ðïõ åõèýíïíôáé ãéá ôçí áðïóôáèåñïðïßçóç ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò.
3. Âéþóéìç áíÜðôõîç, Agenda 21. Ãéá ôçí åðßôåõîç ôçò âéùóéìüôçôáò åßíáé áðáñáßôçôç ç
óõììåôï÷Þ ôçò êïéíùíßáò êáé éäéáßôåñá ôùí áíáãíùñéóìÝíùí ùò êñßóéìùí êïéíùíéêþí ïìÜäùí
(ÌÊÏ, íÝïé, ãõíáßêåò êá) óôçí êñéôéêÞ áðïôßìçóç ôçò ðïñåßáò åíóùìÜôùóçò ôùí áñ÷þí ôçò
âéùóéìüôçôáò óôéò äéÜöïñåò ðïëéôéêÝò óå ôïðéêü, åèíéêü, ìåóïãåéáêü êáé ðëáíçôéêü åðßðåäï.
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS ó÷åäßáóå êáé õëïðïéåß ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ýíá ðñüãñáììá åíç-
ìÝñùóçò êé åêðáßäåõóçò ðïõ áðåõèýíåôáé êõñßùò óôïõò íÝïõò (áëëÜ ü÷é ìüíï óå áõôïýò) êáé
óõíßóôáôáé áðü óõíäõáóìÝíåò äñÜóåéò, üðùò:
• ðåñéâáëëïíôéêÝò ðáñïõóéÜóåéò óå ó÷ïëåßá ôçò äåõôåñïâÜèìéáò åêðáßäåõóçò ìå ôç
÷ñÞóç óåéñÜò 50 åðéëåãìÝíùí óëÜéôò ðïõ áíôéóôïé÷ïýí èåìáôéêÜ óôï ðåñéå÷üìåíï ôùí
äéáöüñùí êåöáëáßùí ôçò Agenda 21,
• Ýñåõíåò ìáèçôþí óå ôïðéêü êáé åèíéêü åðßðåäï ìå óôü÷ï íá äéáðéóôùèåß ï âáèìüò åíç-
ìÝñùóçò ôùí ðïëéôþí áëëÜ êáé ç áîéïëüãçóç ôçò óõìðåñéöïñÜò ôùí ðïëéôþí óå ó÷Ýóç
ìå ôçí Ágenda 21,
• óýíôáîç áðü íÝïõò áëëÜ êáé ÌÊÏ ìå ôçí õðïóôÞñéîç ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS
åêèÝóåùí ãéá âéþóéìç áíÜðôõîç, ôç âéþóéìç ðáñáãùãÞ êáé êáôáíÜëùóç
• äéïñãÜíùóç ìéáò óåéñÜò «äñþìåíùí óôï äñüìï»
• Ýêäïóç åêðáéäåõôéêïý êáé åíçìåñùôéêïý õëéêïý
4. Âéþóéìç áíÜðôõîç óå ôïðéêü åðßðåäï.

Ïé ðñïôÜóåéò êáé ïé äñáóôçñéüôçôåò ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óå äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò óå
óõíåñãáóßá ìå ôïðéêïýò öïñåßò ãéá ôçí ðñïþèçóç ó÷åäßùí âéþóéìçò áíÜðôõîçò, óõíïäåýï-
íôáé áðü äñÜóåéò åíçìÝñùóçò êé åêðáßäåõóçò, üðùò:
• ðáñáãùãÞ åêðáéäåõôéêþí ðáêÝôùí (ðïõ ðåñéÝ÷ïõí åðéëåãìÝíåò óåéñÝò óëÜéôò, âéíôå-
ïôáéíßá, Þ CD rom, áößóåò, óõíïäåõôéêü êáé åðåîçãçìáôéêü Ýíôõðï õëéêü) ãéá ðáñïõ-
óéÜóåéò óå ó÷ïëåßá (üðùò ãéá ðáñÜäåéãìá óôï ðëáßóéï ôçò «ðñùôïâïõëßáò íÝùí ãéá
ôç âéùóéìüôçôá ôïõ Â. Åõâïúêïý Þ óôï ðëáßóéï ôïõ ðñïãñÜììáôïò «Ç öõóéêÞ ïìïñöéÜ
óõíáíôÜåé ôï ìýèï óôéò áêôÝò»),
• áíôáëëáãÞ åìðåéñéþí, äéÜäïóç êáëþí ðñáêôéêþí êáé åêðáßäåõóç ìÝóá áðü ôçí áðüêôç-
óç Üìåóùí åìðåéñéþí óå èÝìáôá êáèçìåñéíüôçôáò,
• äéïñãÜíùóç äéåèíþí óõíáíôÞóåùí íÝùí ìå óôü÷ï ôçí áíôáëëáãÞ åìðåéñéþí, ôçí áðü-
êôçóç êáé âåëôßùóç ôùí ãíþóåùí ôùí óõììåôå÷üíôùí áëëÜ êáé ôùí ôïðéêþí öïñÝùí
ìÝóá óå Ýíá ðïëý-ðïëéôéóìéêü ðåñéâÜëëïí,
34 • åêðáßäåõóç ãéá ôï öõóéêü êáé ðïëéôéóìéêü ðëïýôï ìå Üìåóåò åðéóêÝøåéò êáé ãíùñéìßá ìå áõôüí
ôï ðëïýôï («åêðáßäåõóç ãéá ôç öýóç ìÝóá óôç öýóç»)
5. Ðñïóôáóßá ðåñéâÜëëïíôïò êáé ðïëéôéóìïý óôç Ìåóüãåéï. Óõíýðáñîç Êïéíùíßáò êáé ÐåñéâÜëëï-
íôïò áëëÜ êáé ôùí äéáöïñåôéêþí ðïëéôéóìþí óôçí Ìåóüãåéï.
Ç åêðáßäåõóç óôç óõíýðáñîç êïéíùíßáò êáé ðåñéâÜëëïíôïò áëëÜ êáé ìåôáîý ôùí äéáöïñåôéêþí ðïëé-
ôéóìþí óôç Ìåóüãåéï äåí ðñïùèåßôáé ìüíï ìÝóá áðü èåùñçôéêÝò áíáëýóåéò, çìåñßäåò, åêäüóåéò áëëÜ
ðïëý óõ÷íÜ ìÝóù ôçò óõíåñãáóßáò êáé ôçò óõíýðáñîçò óôçí ðñÜîç êáé óå êïéíÜ áíôéêåßìåíá, êõñßùò
íÝùí –êáé ü÷é ìüíï- áðü äéáöïñåôéêÝò ÷þñåò, äéáöïñåôéêïýò ðïëéôéóìïýò êáé èñçóêåßåò. ¸÷ïõìå ðåéóôåß
üôé ôï êáëýôåñï ó÷ïëåßï ãéá ôá ìÝëç, ôïõò ößëïõò, ôïõò åèåëïíôÝò åßíáé ç äéáðïëéôéóìéêÞ óõíåñãáóßá
ðÜíù óå êïéíÜ åíäéáöÝñïíôá êáé óôü÷ïõò. ¸ôóé êáôáíïåßò êáëýôåñá ôïí ôñüðï óõìðåñéöïñÜò, îåðåñíÜò
ôá óôåñåüôõðá ðïõ Ý÷ïõí äçìéïõñãçèåß, êáôáíïåßò ôéò äéáöïñåôéêüôçôåò üôáí åßíáé êïíôÜ óïõ êáé íá
äÝ÷åóáé óõíåéäçôÜ üôé üëïé åßìáóôå ßóïé áëëÜ êáé äéáöïñåôéêïß. ÌÝóá áðü ôÝôïéåò óõíáíôÞóåéò äçìéïõñ-
ãïýíôáé öéëßåò ìåôáîý áíèñþðùí áðü äéáöïñåôéêÝò ÷þñåò, ðïõ ïé åðßóçìïé öïñåßò ôéò êáôáôÜóóïõí óå
«å÷èñïýò».
Ïé ðïëõÜñéèìåò óõíåñãáóßåò ðïõ Ý÷åé ðñïùèÞóåé Þ óõììåôÜó÷åé ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óå
äéìåñÝò, ðïëõìåñÝò êáé ìåóïãåéáêü åðßðåäï åßíáé ìéá óçìáíôéêÞ åìðåéñßá, åßíáé ó÷ïëåßï ôüóï ãéá ôïõò
óõììåôÝ÷ïíôåò üóï êáé ãéá ôçí ßäéá ôçí ïñãÜíùóç. ÁõôÞ ç ãíþóç êáé åìðåéñßá, ç åõáéóèçôïðïßçóç ãéá
ôá êïéíÜ –ðïõ óå ðïëëïýò Üëëïõò ìïéÜæïõí ìáêñéíÜ – ðñïâëÞìáôá, åêöñÜæåôáé ìÝóá áðü ôéò ðñïôå-
ñáéüôçôåò ðïõ Ý÷ïõí äïèåß ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá óôï Ýñãï ìáò, ôïí ôñüðï ó÷åäéáóìïý ôïõ õëéêïý ôïõ,
ôçí Ýìöáóç ðïõ äßíåé üëï êáé ðåñéóóüôåñï óôçí óõíåñãáóßá ãéá âéþóéìç áíÜðôõîç ü÷é ìüíï óå ôïðéêü
åðßðåäï óôç ÷þñá ìáò, áëëÜ êáé óå Üëëåò ÷þñåò, óôçí Êýðñï, ôï Ëßâáíï, ôçí Ôïõñêßá, ôçí Ôõíçóßá,
óå üëç ôç Ìåóüãåéï.
Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS õëïðïéåß ìéá óåéñÜ åêðáéäåõôéêÜ ðñïãñÜììáôá

óå óõíåñãáóßá ìå ó÷ïëåßá, üðùò:
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôç âéþóéìç äéá÷åßñéóç ôùí áêôþí. ÁöïñÜ óôç ó÷Ýóç ôïõ áíèñþðïõ ìå ôéò áêôÝò
êáé ôç èÜëáóóá äéáìÝóïõ ôùí áéþíùí êáé óôá ðñïâëÞìáôá áðü ôçí áíèñþðéíç äñáóôçñéüôçôá óôá ðáñÜëéá ôçò
Ìåóïãåßïõ. Áíé÷íåýåé áðáéôïýìåíåò áëëáãÝò ðñïêåéìÝíïõ íá äéáôçñçèåß ï ðáñÜêôéïò êáé èáëÜóóéïò ðëïýôïò,
þóôå ï Üíèñùðïò íá ìðïñåß íá óõíå÷ßóåé íá æåé êïíôÜ óôç èÜëáóóá êáé íá äéá÷åéñßæåôáé ôïõò ðüñïõò ôçò ìå
âéþóéìï ôñüðï.
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ ðáãêüóìéïõ êëßìáôïò. Óôï÷åýåé óôï íá åíçìåñþóåé ãéá ôá
áßôéá ôçò êëéìáôéêÞò áëëáãÞò êáèþò êáé ôéò áëëáãÝò óôçí êáèçìåñéíÞ æùÞ ôùí ðïëéôþí ðïõ ìðïñïýí íá
óõìâÜëëïõí óôçí åðáíáóôáèåñïðïßçóç ôïõ êëßìáôïò. Áíáæçôïýìå ìáæß ìå ôïõò ìáèçôÝò ëýóåéò ðïõ ìðï-
ñïýí åýêïëá êáé ìå ìéêñü êüóôïò íá åöáñìïóôïýí óôï óðßôé Þ óôï ó÷ïëåßï.
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç. Áðïóêïðåß óôï íá öÝñåé ôá èÝìáôá ôçò âéùóéìüôçôáò
óôéò ó÷ïëéêÝò áßèïõóåò, íá óõìâÜëåé óôçí åíçìÝñùóç êáé åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ìáèçôþí, íá åíèáññý-
íåé ðñùôïâïõëßåò êáé äñáóôçñéüôçôåò áðü ôïõò ìáèçôÝò êáé ôçí åêðáéäåõôéêÞ êïéíüôçôá, íá õðïóôçñß-
îåé ðñïãñÜììáôá ðåñéâáëëïíôéêÞò åêðáßäåõóçò áëëÜ êáé áëëáãÝò óôçí êáèçìåñéíÞ æùÞ.
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç óôçí ïñåéíÞ ÍÜîï, ðñïúüí óõíåñãáóßáò ìå íÝïõò áðü
ôçí ðåñéï÷Þ. ÐáñïõóéÜæåé ôïí ðëïýôï ðïõ õðÜñ÷åé óôçí ïñåéíÞ ÍÜîï êáé äßíåé Ýìöáóç óå ðñïôÜóåéò
âéþóéìçò áíÜðôõîçò ðïõ ìðïñïýí íá ðñïùèçèïýí áðü ôïõò íôüðéïõò óå óõíäõáóìü ìå ôéò óçìåñéíÝò
áó÷ïëßåò (ç ãåùñãßá, ç êôçíïôñïößá, ç ìåëéóóïêïìßá, ê.ëð.). ÐåñéëáìâÜíåé 45 óëÜéôò êáé «îåíÜãç-
óç» óôçí ïñåéíÞ ÍÜîï, óõíïäåõôéêü Ýíôõðï êáé ïðôéêïáêïõóôéêü åíçìåñùôéêü õëéêü, êéíçôÞ Ýêèåóç
åíçìÝñùóçò, ðáñïõóßáóç ðáñáäåéãìÜôùí êáé êáëþí ðñáêôéêþí.
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôç âéþóéìç áíÜðôõîç óôï Â. Åõâïúêü, ðñïúüí óõíåñãáóßáò ìå íÝïõò
áðü ôçí ðåñéï÷Þ. Äßíåé ôçí åõêáéñßá óôïõò ìáèçôÝò íá öáíôáóôïýí êáé íá ðÜñïõí ðñùôïâïõëßåò
óå ìéá ðåñéï÷Þ ðïõ äéáôçñåß ìåí óçìáíôéêü öõóéêü êáé ðïëéôéóìéêü ðëïýôï áëëÜ ç áðïâéïìç÷Üíéóç
Ý÷åé ïäçãÞóåé óå ðïëý õøçëÜ åðßðåäá áíåñãßáò êáé åãêáôÜëåéøçò ôçò ðåñéï÷Þò. ÐåñéëáìâÜíåé
êéíçôÞ Ýêèåóç ìå 20 åíçìåñùôéêÜ ôáìðëþ, óëÜéôò, âéíôåïôáéíßá êáé åéäéêÞ Ýêäïóç ôïõ ðåñéïäéêïý
ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS.
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï «Ç öõóéêÞ ïìïñöéÜ óõíáíôÜåé ôï ìýèï óôéò áêôÝò», ðñïúüí óõíåñãáóßáò
ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS, ôïõ ÄÞìïõ Ìïýäñïõ ËÞìíïõ, ôçò ÄçìïôéêÞò Åðé÷åßñçóçò ÁíÜðôõ-
îçò ÓáìïèñÜêçò êáé ôçò Êïéíüôçôáò Êïõêëéþí Êýðñïõ óôï ðëáßóéï ôïõ ÈÑÁÊÇ-ÁÉÃÁÉÏ- ÊÕÐÑÏÓ.
Îåíáãåß ôïõò ìáèçôÝò óôá ïéêïëïãéêÜ êáé ìõèïëïãéêÜ-éóôïñéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ áêôþí. Óôü÷ïò ç
åõáéóèçôïðïßçóç ôùí ðïëéôþí ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôïõò êé ç äçìéïõñãßá åíüò Äéêôýïõ Áêôþí óôç
Ìåóüãåéï, ðïõ óõíäõÜæïõí öõóéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ìå ß÷íç ìõèïëïãßáò, éóôïñßáò êáé óõíÜíôçóçò
ôùí ðïëéôéóìþí. ÐåñéëáìâÜíåé óëÜéôò áðü ôéò 3 ðåñéï÷Ýò, CD Rom êáé åéäéêÞ Ýêäïóç ôïõ ðåñéïäéêïý
ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS.
• Åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï ãéá ôçí ðñïóôáóßá ôùí áêôþí ôïõ ËéâÜíïõ. Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS óõ-
íåñãÜóôçêå ìå åêðáéäåõôéêïýò êáé åèåëïíôÝò áðü ôï Ëßâáíï êáé åêðáßäåõóå ìÝëç ôçò GREEN LINE
ãéá ôçí ðñïþèçóç ãéá ðñþôç öïñÜ ðñïãñÜììáôïò åêðáßäåõóçò óôá ó÷ïëåßá ãéá ôéò áêôÝò ôïõ ËéâÜíïõ.
ÄçìéïõñãÞóáìå ìáæß Ýíá åêðáéäåõôéêü ðáêÝôï, ðïõ ðåñéëáìâÜíåé: 50 óëÜéôò êáé óõíïäåõôéêü õëéêü,
âéíôåïêáóÝôá, åéäéêÜ åíçìåñùôéêÜ Ýíôõðá ãéá åíÞëéêåò êáé åêðáéäåõôéêÜ öõëëÜäéá ìå ðáé÷íßäéá ãíþóçò
ãéá ôïõò ìáèçôÝò.
35
Êáé ôï ôáîßäé óõíå÷ßæåôáé...
Îå÷ùñéóôü áõôü ôï ôåý÷ïò.
15 ÷ñüíéá äñÜóçò óõìðëçñþíåé ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS êáé ôï áíÜ ÷åßñáò ôåý÷ïò
äåí èá ìðïñïýóå ðáñÜ íá ðñïóðáèÞóåé íá óõìðõêíþóåé óå ëßãåò óåëßäåò ôéò äñÜóåéò,
ôéò ðñùôïâïõëßåò, ôéò áíçóõ÷ßåò, ôéò ðñïóäïêßåò üóùí óõììåôÝ÷ïõí óôçí ðñïóðÜèåéá áõôÞ.
Ôõ÷üí ðáñáôçñÞóåéò, ðñïóèÞêåò, åíôõðþóåéò áðü ôéò äñÜóåéò ìáò,
êáé âÝâáéá ðñïôÜóåéò ãéá ôçí åðüìåíç ...15åôßá åßíáé ðÜíôá åõðñüóäåêôåò...
Ôåý÷ïò 32 Ôåý÷ïò 33 Ôåý÷ïò 34 Ôåý÷ïò 35 Ôåý÷ïò 36

Éïýëéïò-ÓåðôÝìâñéïò 2001 Ïêôþâñéïò-ÄåêÝìâñéïò 2001 ÉáíïõÜñéïò-ÌÜñôéïò 2002 Áðñßëéïò-Éïýíéïò 2002 Éïýëéïò-ÓåðôÝìâñéïò 2002
ÁöéÝñùìá: Âüñåéïò Åõâïúêüò ÁöéÝñùìá: Áéãéáëüò ÁöéÝñùìá: Åëåõóßíá ÁöéÝñùìá: ÁöéÝñùìá: Âéþóéìç ÁíÜðôõîç
ÓáìïèñÜêç, ËÞìíïò, Êýðñïò
Ôåý÷ïò 37 Ôåý÷ïò 38 Ôåý÷ïò 39 Ôåý÷ïò 40 Ôåý÷ïò 41

Ïêôþâñéïò-ÄåêÝìâñéïò 2002 ÉáíïõÜñéïò-ÌÜñôéïò 2003 Áðñßëéïò-Éïýíéïò 2003 Éïýëéïò-ÓåðôÝìâñéïò 2003 Ïêôþâñéïò-ÄåêÝìâñéïò 2003
ÁöéÝñùìá: Ðüëåéò ÁöéÝñùìá: ÍÜîïò ÁöéÝñùìá: ÅíÝñãåéá ÁöéÝñùìá: ÈáëÜóóéá Ñýðáíóç ÁöéÝñùìá: Íåñü
Ãñáöôåßôå óõíäñïìçôÝò ÁðïêôÞóôå ôá ðñïçãïýìåíá ôåý÷ç

ÏÍÏÌÁÔÅÐÙÍÕÌÏ:........................................................................................... Ðáñáêáëþ íá ìïõ óôåßëåôå ìå áíôéêáôáâïëÞ
ÄÉÅÕÈÕÍÓÇ:......................................................................................................... ôá ðñïçãïýìåíá ôåý÷ç:.......................................................................................
ÇËÉÊÉÁ:.................................................................................................................. Ôåý÷ç 1-30 (1,5 Åõñþ/ôåý÷ïò)
ÔÇËÅÖÙÍÏ/FAX/E-mail:......................................................................................
Ôåý÷ç 31-41 (3 Åõñþ/ôåý÷ïò)
ÅôÞóéá óõíäñïìÞ ìÝëïõò-õðïóôçñéêôÞ+óõíäñïìÞ ðåñéïäéêïý: 30 Åõñþ
ÅôÞóéá óõíäñïìÞ ðåñéïäéêïý: 12 Åõñþ
Ìå ôá÷õäñïìéêÞ åðéôáãÞ ÏÍÏÌÁÔÅÐÙÍÕÌÏ:...........................................................................................
Óôçí ÔñÜðåæá Åñãáóßáò óôïí ëïãáñéáóìü 15/92043-00010-29 ÄÉÅÕÈÕÍÓÇ:.........................................................................................................

Ìå ôçí ðéóôùôéêÞ óáò êÜñôá ìÝóá áðü ôï ðñüãñáììá ÇËÉÊÉÁ:..................................................................................................................
Win For Life ôçò ÔñÜðåæáò Ðåéñáéþò. Åðéóêåöèåßôå ôçí éóôïóåëßäá
http://www.winforlife.gr/_main.asp êáé åðéëÝîôå ôï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS. ÔÇËÅÖÙÍÏ/FAX/E-mail:......................................................................................
36
Ðáíåðéóôçìßïõ êáé Êñéåæþôïõ

Óýíôáãìá - ÁèÞíá. Ôçë.: 210 3632750
Ë. Áéãáßïõ 36 (Ðñïêõìáßá) 821 00 ×ßïò
Ôçë.: 22710 81600, Fax: 22710 81601
Êáñüëïõ Íôçë 15, 54623 Èåóóáëïíßêç
Ôçë.: 2310 250205-6 , Fax: 2310 250209

Medsos 42

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Medsos 42

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ôñßìçíç Ýêäïóç ôïõ Äéêôýïõ Ìåóüãåéïò S.O.S.

ãéá ôïí ðïëéôéóìü êáé ôï ðåñéâÜëëïí ôçò Ìåóïãåßïõ

Óõììåôï÷éêÝò áðïöÜóåéò: êé üìùò åßíáé åöéêôÝò!

2 Ôåý÷ïò 42 ÉáíïõÜñéïò - ÌÜñôéïò 2004

Êáëëéôå÷íéêÞ åðéìÝëåéá - Ó÷åäßáóç:

Ôñéìçíéáßá Ýêäïóç ôïõ Äéêôýïõ ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS

Åêäüôçò: Íßêïò ×ñõóüãåëïò

Ôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS

ðåñéï÷Ýò êáé ìéëÜìå ìå ôïõò ðïëßôåò ìåôáöÝñïíôáò ôéò áíçóõ÷ßåò

ÅíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí íÝùí

1992 óõíåñãáóßá, åéñçíéêÞ åðßëõóç äéáöïñþí, âéùóéìüôçôá åßíáé ìüíï

Óõììåôï÷Þ äåí óçìáßíåé åëåýèåñç óõæÞôçóç. Óôï åîùôåñéêü

Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS áíáæçôïýìå óõíåñãáóßåò ìå öïñåßò ïé ïðïßïé èá Þèåëáí

Áí êáé áêüìá óôç ÷þñá ìáò, ôá åðßðåäá äéá÷åßñéóçò êáé ðñïóôáóß-

Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá Ý÷ïõìå áíáðôýîåé ìéá óåéñÜ áðü ôïðéêÝò ðñùôï-

Áîßæåé íá áíáöåñèïýìå óôï ðñüãñáììá «H öõóéêÞ ïìïñöéÜ óõíáíôÜåé

Ìå åíäéáöÝñïí èá óõíåñãáóôïýìå ìå ôïðéêïýò öïñåßò ðïõ

ðñùôáãùíéóôÝò ôïõ áýñéï...

Åßìáóôå ðÜíôá ðñüèõìïé íá ðñïóöÝñïõìå ìå ôéò äñáóôçñéüôçôÝò ìáò äõíáôÝò åìðåéñßåò

Ïé íÝïé ùò ìåëëïíôéêïß ðïëßôåò - êáé óõì-

Áðü ôéò ðéï óçìáíôéêÝò ðñùôïâïõëßåò ìáò õðÞñîå ç

• Ðñïþèçóç ôçò óõíåñãáóßáò ìåôáîý ôçò Åõñþðçò êáé ôùí

• Ðñïþèçóç ôçò ðïëõ-ðïëéôéóìéêüôçôáò êáé ôïõ äéáëüãïõ, ìá-

• Âåëôßùóç ôïõ åðéðÝäïõ æùÞò ãéá üëïõò ôïõò êáôïßêïõò ôçò

• ÁíÜðôõîç áíïé÷ôþí äçìïêñáôéêþí êïéíùíéþí, ìå åíèÜññõíóç

• Ðñïþèçóç äéìåñþí êáé ðïëõìåñþí óõíåñãáóéþí ðïõ ìðïñåß

Ïé ïñãáíþóåéò ðïõ óõììåôÝ÷ïõí óôï MARE áíôáëëÜóóïõí

Âéþóéìç Äéá÷åßñéóç Öõóéêþí Ðüñùí:

Åêðáßäåõóç ÍÝùí Óôåëå÷þí

75 íÝïé 50 ïéêïëïãéêþí êáé êïéíùíéêþí ïñãáíþóåùí áðü 28 ÷þñåò ôçò

ÍÝïé ôçò Ìåóïãåßïõ êáé Ñßï+10,

Äçìéïõñãßá ÈÝóåùí Åñãáóßáò ÊñéôéêÞ óôÜóç ôùí íÝùí

áíáðôõîéáêÞò óõíåñãáóßáò óôç Ìåóüãåéï áëëÜ êáé åõñýôåñá.

Ðñïþèçóç âéþóéìçò äéá÷åßñéóçò ôùí áêôþí ôïõ ËéâÜíïõ (2001)

Åêóôñáôåßá áëëçëåããýçò êáé õðïóôÞñéîçò óôá èýìáôá ôïõ Ôóåñíïìðßë (1999)

óéì ãéá íá éêáíïðïéÞóïõí ôéò áêüñåóôåò áíÜãêåò ìáò,

Óôï Äßêôõï ÌÅÓÏÃÅÉÏÓ SOS äåí âëÝðïõìå ôï ðñüâëçìá ôïõ

ìå íÝá Ýñãá. Äåí èåùñïýìå üôé áíôéìåôùðßæïõìå ìéá ÷ñüíéá «áíåðÜñ-

Èá ðÜù êé åãþ åèå

• ç ãíùñéìßá êáé ç óõíåñãáóßá ôùí åèåëïíôþí ìå êáôïßêïõò êáé

20 Ïé äñáóôçñéüôçôåò ôùí åèåëïíôþí áöïñïýóáí ÷Üñáîç

Ç õëïðïßçóç ôïõ åèåëïíôéêïý ðñïãñÜììáôïò

Ôï ÷ñïíéêü ôùí äñÜóåùí

Åêðáßäåõóç ôùí ïìáäáñ÷þí

• Ãíùñéìßá êáé åýñõèìç ëåéôïõñãßá ôçò ïìÜäáò ôùí åèåëïíôþí

• ÅíçìÝñùóç ãéá ôá éäéáßôåñá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôçò êÜèå ðåñéï÷Þò

• Óõíåñãáóßá ìå ôçí ôïðéêÞ êïéíùíßá êáé ôïõò íÝïõò ðïõ - óå êÜ-

ÌåôÜ ôçí åêðáßäåõóç ôùí ïìáäáñ÷þí ïñãáíþèçêáí óõíáíôÞóåéò ôùí

¢íäñïò, 1-15 Éïõëßïõ

• êáèáñéóìüò êáé óÞìáíóç ìïíïðáôéþí ðïõ ðñïûðÞñ÷áí áëëÜ

ÓáìïèñÜêç, 3-18 Éïõëßïõ

• ÅíçìÝñùóç êáé äéÜëïãï ìå ôïðéêïýò ðáñÜãïíôåò óôï Äçìáñ÷åßï,

Óßöíïò, 5-25 Éïõëßïõ

• Ëåéôïõñãßá ôïõ ðåñéðôÝñïõ åíçìÝñùóçò ãéá ôçí

22 • ÊáôáóêåõÞ åíçìåñùôéêþí ðéíáêßäùí ãéá ôç óçìáóßá

Âüñåéá Åýâïéá, 15-30 Éïõëßïõ

• ÁðïêáôÜóôáóç, êáèáñéóìü êáé óÞìáíóç ìïíïðáôéïý êáé îý-

Óêýñïò, 16-30 Éïõëßïõ

• ôçò ðëáôåßáò Ìðñïõê êáé ôïõ ìïíïðáôéïý ðïõ ïäçãåß åêåß,

Ïé åèåëïíôÝò Ýöôéáîáí, åðßóçò, ðåñßðïõ 50 ðéíáêßäåò ãéá óÞìáíóç

ÏñåéíÞ ÍÜîïò, 1-15 Áõãïýóôïõ

Ôï ðñüãñáììá ðñáãìáôïðïéÞèçêå óå óõíåñãáóßá ìå ôï ÄÞìï Äñõìá-

ËÞìíïò, 15-30 Áõãïýóôïõ