BETON

Bolomey formlnn gelimi ekli; hava boluunun dayanma etkisini vurgulamak asndan ilgintir

Bu formlde dayanm etkileyen en !nemli fakt!r imento hamuru iindeki imento miktardr Bant ikin"i dere"edir #imento hamuru ha"mi "$s$h% imento miktar ise " dir

&raf forml imento "insinin etkisini formlde ak bir ekilde g!' !nne alan bir bantdr

BETON B()E*(+(N(N ,-.T-N+-,/ ()0E)E1( 2erhangi bir antiyede beton retimi bakmndan !yle bir durumla karlalr3 a 4a5lan statik% betonarme hesa5lar sonu"u ya5 elemanlarnn boyutlar% donatlar ve istenilen beton kalitesi bellidir b Beton retiminde kullanlmas istenilen agregann !'ellikleri deneylerle sa5tanmtr " 6emin iklim koullar belirlidir d Beton retim aralar% beton retiminde ala"ak 5ersonelin eitim% deneyim d'eyi bellidir Btn bu verileri gereki olarak deerlendirerek istenilen nitelikte% 7m8 betonu olutura"ak imento% agrega ve su miktarlarnn doru olarak sa5tanmas gerekir

Beton karm hesa5larn"a verileri deerlendirirken nokta g!' !nne alnr 7 9 Betonun 5ro:e dayanm Bu veri ya5nn betonarme hesa5larndaki beton snfdr ;rnein <=> -n"ak ilk hesa5larda betonun bir miktar ? daha yksek dayanml olmasna allr ;rnein =>$@A=@ NBmm= alnr Bu deere ama dayanm ad verilir ve 5ro:e dayanmndan ? kadar fa'la olur

= Beton retiminde kullanla"ak aralar ise% betonun kvam hakknda bir seim ya5lmasna imkan verir ;rnein beton ilenerek% tokmaklanarak yerletirile"ekse ak"% vibrat!rle sktrla"aksa 5lastik kvamda olmaldr

8 Betonun kullanm yeri% dayankll Cdurabilite9 y!nnden !nemlidir Bu veri imento miktarnn en a' deerini bulmaya yarar ;rnein bir betonarme ya5da imento do'a:nn <minA8>> kgBm8 den% deni' ya5larnda% endstri b!lgelerinde 8@> kgBm8 den a' alnmamas !nerilir

Beton 0arm sa5tamasnda iki aama vardr; Birin"i aamada beton bileenlerinin miktarlar% teorik yollardan veya tablolardan yararlanarak hesa5lanr (kin"i aamada sa5tanan deerlerle !rnek betonlar retilir Ta'e betonun ilenebilirlii% sertlemi betonun istenilen dayanm salay5% salamad kontrol edilir (stenilen sonu elde edilmemise gerekli d'eltmeler ya5lr ve retim iin kesin deerler bulunur

BETON 0-1/*/+ 2E,-.)-1/ 4ukarda aklanan tm fakt!rler g!' !nne alnarak teorik yollardan% beton karm hesa5lar aadaki ekilde ya5labilir ;rnek 'erinde ilemleri adm adm ya5alm ;1NE03 /lman bir b!lgede ya5la"ak bir betonarme ya5da betonyer ve vibrat!r kullanlarak <=@ snf beton retile"ektir Betonda aada !'ellikleri ya'l iki "ins m"r ve kum kullanla"aktr +al'emelerin aada verilmeyen dier tm !'ellikleriCorganik madde ierii gibi9 beton iin uygundur -grega en byk a5 8= mm alna"aktr

Elek No (mm) 32 1! " & 2 1 (# (2# 1

ELEKTEN GEEN MALZEME (%) I. MICIR II. MICIR 1 "# 2 # KUM 1 1 $2 "1 #! 32 2& 12

STENLEN SINIR DEERLER 1 "$%!2 ''%3" !!%23 #3%1& &2%" 2"%! 1#%2

1 &

)ZELLK *o+,-l,k(./01m3) (K,/,) *o+,-l,k(./01m3) (K.*.D.) S, emme (%) 23/3m 4513m A+6/l6k (k.0m3) 3me-7o *o+,-l,+, 3(1# k.08m3 K.*.D.9K,/, *:;e< Do<.,- 45l

I. MICIR 2!2 2!&1 (" 13#

II. MICIR 2!2 2!&1 (" 1&

KUM 2'1 2'&3 1(2 1!3

#;6D+3 7 (lk aamada agregalarn karm oranlar sa5tanr -grega b!lmnde verilen bilgilerle ya5lan deerlendirmeler sonu"u / +"rdan E8@% // +"rdan E=@% 0umdan EF> alnarak aada verilen granlometri de bir karm salanmaktadr

ELEK N= (mm) 32 1! " & 2 1 (# (2# 1

(3# (I. MICIR )> (2#(II. MICIR)> (& (KUM) Elek7e- Ge?e- (%) ( (3#)>1 ( (2#)>1 ( (& )@1

Elek7e K5l5- (%)

( (3#)>"#( (2#)>1

( (& )@!&('#

3#(2# #!(" !!(3# ''(! "'(2 $ (& $#(2

&( (3#)>2 ( (2#)>$2( (& )@&3(2 >#( (2#)>"1( (& )@33(!# > >#!( (& )@22(& > >32( (& )@12(" > >2&( (& )@$(! > >12( (& )@&(" -1el3k Mo8:l:( k@# "("01 @#( $ ToAl5m

# "("

= (kin"i aamada su ve imento miktarlarnn sa5tanmas gerekir Normal betonarme ya5larda minimum imento do'a: 8>> kgBm8 alnr ,u miktarnn sa5tanmas karmn in"elik modlne bal olarak ya5lsn3

,AGC7>Hk9 Tablodan GA8I alnr ,AGC7>Hk9A8IC7>H@%>J9A7K7%LI lt 7K= lt alnr

-kkanlatr" veya dier kimyasal maddeler kullanlmas durumunda su miktar a'altlabilir

#imento miktarnn sa5tanmas herhangi bir basn dayanm balantsndan bulunabilir Bu !rnekte &raf formlnden yararlanalm

Mormlde3 f" ama dayanm yerine =@$? alnmas gerekir ? istatistiksel bir byklktr

-n"ak hen' deneysel alma ya5lmadndan ilgili standartlardanCT, K>=9 ?AL% f"A87 NBmm= olarak alnmtr f"" imentonun standart dayanm olu5 8=%@ NBmm= olarak alnmaldr Bu deerler formlde yerine konursa3

Bu formlde 0& katsaysnn gerek deeri hen' bilinmemektedir Bunun gerek deeri an"ak !rnek betonlar retili5% krldktan sonra bulunabilir -n"ak yaklak bir deer% ;rnein 0&AF olarak imento miktarn hesa5layalm

<A8@@%@ kg

8@L kg bulunur

<A8@L kg N 8>> kg olduundan minimum do'a: koulu salanmaktadr #imento torba halinde kullanlmakta ise% 8@L kg deeri sorun yaratr Bu durumunda imento miktar I torbaC8@> kg9 al5 suBimento oran deimeye"ek ekilde mal'eme miktarlarnda ayarlama ya5lmaldr

8 Dn" aamada agrega miktarlar hesa5lanr Bu hesa5lamada birim ha"im denklemi ad verilen eitlikten yararlanlr Oier bir deyile 7 m8 skm ta'e beton iine giren mal'emelerin ayr ayr ha"imlerinin to5lam yine 7 m8 e eittir 7 m8A7>>> dm8A#imento ha"mi$su ha"mi$hava ha"mi$agrega ha"midir #imento 2a"mi A8@LB8%7@A778%>= dm8 ,u 2a"miA7K=B7A7K= dm8 2ava 2a"mi betonlarda >H8> dm8 arasnda deien deerler alr Bu !rnekte 2ava 2a"mi 7@ dm8 olsun

-grega O 2a"imler To5lamA778%>=$7K=$7@A87>%>= dm8 -grega 2a"miA7>>>H87>%>=ALKJ%JK dm8 bulunur

/ +/</1 // +/</1 0Q+

LKJ%JKP>%8@A=F7%FJ dm8 LKJ%JKP>%=@A7I=%@> dm8 LKJ%JKP>%F>A=I@%JJ dm8

To5lamALKJ%JK dm8 -grega -rlklar / +/</1 // +/</1 0Q+ =F7%FJP=L=>AL88 kg 7I=%@>P=L=>AF@= kg =I@%JJP=I7>AIFK kg

B!yle"e 7 m8 betonun teorik bileimi bulunmu olur #imento 8@L kg ,u 7K= kg / +/</1 L88 kg // +/</1 F@= kg 0Q+ IFK kg TO.)-+ =8I7 kgBm8C/slak birim ha"im arlk9

-gregalar kuru olarak hesa5lanmtr Bu nedenle bu miktarlarn kuru y'eyHdoygun konuma getirilmeleri gerekir / ve // Nolu +"rlarn kuru konumdan% kuru y'eyH doygun hale getirmek iin arlklarn E>%K i kadar CL88$F@=9P>%>>KAK%LK lt% kumu ise kuru y'ey doygun konuma getirmek iin IFKP>%>7=AK%JK ly su eklemek gerekir Betona K%LK$K%JKA7I%LLA7K lt su eklenin"e ,B< orannn bo'ulmamas iin ayn miktar suyu kartrma suyundan karmak gerekir ,uA7K=H7KA7LF lt

B!yle"e 4eni karm u ekli alr3 #(+ENTO ,Q / +/</1 // +/</1 0Q+ 8@L kg 7LF kg L8K kgC0 4 O 9 F@L kgC0 4 O 9 I@I kgC0 4 O 9

TO.)-+

=8I7 kgBm8

F O!rdn" aamada bulunan teorik deerlerle !rnek betonlar d!kl5 aadaki kontroller ya5lr a Ta'e betonun ilenebilme !'ellii aratrlr Ta'e betonda birim arl tayini ve slum5 testleri ya5l5% gerekli su miktar ve hava boluu y'desi kontrol edilir &erekli d'eltmeler bu aamada ya5lr b ,ertlemi betonun I ve =K gnlerdeki dayanmlar aratrlr Bulunan sonulara g!re gereinde karm yeniden ayarlanr