BIBLID 03501426 (206) 36:2 p.

3537

OCENA ENERGETSKIH KARAKTERISTIKA

ZELENIH KROVOVA
Podaci o zelenim krovovima u letnjem periodu pokazuju znatno manji maksimum temperature povrine krova, kao i viu temperaturu povrine u toku noi. Maksimalna srednja dnevna temperatura povrine konvencionalnog krova bila je 54C, dok je maksimalna srednja dnevna temperatura povrine zelenog krova bila 33C, ili 21C nia od temperature povrine konvencionalnog krova
Kljune rei:  zeleni krov; temperatura povrine krova; toplotni fluks kroz krov JEFF SONNE, Florida Solar Energy Center, Building Research Division, Cocoa, SAD

EVALUATING GREEN ROOF ENERGY PERFORMANCE

Summertime data indicate significantly lower peak roof surface temperatures and higher nighttime surface temperatures for the green roof. The maximum average day temperature seen for the conventional roof surface was 54C while the maximum average day green roof surface temperature was 33C or 22C lower than the conventional roof. Key words: g  reen roof; surface temperature; roof heat flux rate

Zeleni ili krov sa rastinjem postaje sve popularniji u SAD. Upeatljivi primeri amerikih zelenih krovova su Gradska skuptina ikaga i Fordovo postrojenje za proizvodnju kamiona u Dearborn-u, koji imaju ukupnu povrinu zelenih krovova veu od 4 ha. ikago poinje da daje subvencije u cilju pomoi vlasnicima rezidencijalnih i malih komercijalnih zgrada za instalisanje zelenih krovova. Zeleni krovovi se koriste u Evropi vekovima, a mnogo skorije postaju znaajan fenomen u SAD. Nemaka se javlja kao lider u modernoj tehnologiji i korienju zelenih krovova i procenjuje se da postoji vie od 800 takvih krovova, to ini preko 10% svih ravnih krovova [1, 2]. Pored smanjenja oticanja kinice i estetskih pogodnosti, studije su otkrile da zeleni krovovi znaajno smanjuju temperaturu povrine krova i toplotni fluks. Studija u Torontu je pokazala da dva zelena krova sa minimalnom vegetacijom redukuju maksimum temperature povrine krova gimnazije u letnjem periodu za vie od 1,6C, i toplotni fluks kroz krov za 70 do 90%, u poreenju sa konvencionalnim krovom za istu zgradu [3]. Simulacije takoe pokazuju smanjenje rashladnog optereenja od zelenog krova izmeu 1 i 25%, u zavisnosti od specifinosti zgrade i karakteristika zelenog krova [4, 5]. Ovaj lanak ocenjuje studiju zelenog krova instalisanog na dvospratnoj zgradi zavrenoj u junu na Univerzitetu Centralna Florida. Ovaj projekat je vodila Central Florida,s

Stormwater Management Academy (Akademije za upravljane olujnim vodama Univerziteta u centralnoj Floridi), uz pomo Ministarstva za zatitu ovekove okoline drave Florida. Ministarstvo energetike SAD finansijski je podralo program poreenja energetskih karakteristika zelenog i konvencionalnog krova. Polovina krova u okviru ovog projekta (307 m2) je konvencionalni, svetlo obojeni, membranski krov (slike 1 i 2).

Slika 1. Zeleni krov 28. aprila 2005.

35

2 2007

kgh

Zeleni krov

Konvencionalni krov Povrina krova

Medijum za biljke

Izolacija

Donja povrina krova

Drugi sprat

Prvi sprat

Slika 2. Zeleni krov 18. avgusta 2005. Druga polovina sa istom membranom ima zeleni krov sa travom i malim biljkama koje pokrivaju razmatranu povrinu. Ona se sastoji od biljaka izmeu 0,15 i 0,2 m i razliite primarne prirodne vegetacije Floride do oko 0,6 m visine. Zeleni krov se zaliva dva puta nedeljno po oko 15 minuta svaki put, sakupljenom kinicom, ako je ima. Test solarne refleksije za povrinu krova uraen je 18. avgusta za konvencionalni i zeleni krov u skladu sa metodologijom ASTM standarda E1918-97 [6]. Refleksivnost konvencionalnog i zelenog krova iznosila je 58% odnosno 12%. Energetski aspekti ove studije su fokusirani na poreenje temperatura krova i toplotnih flukseva izmeu konvencionalne svetlo obojene polovine krova i zelenog krova. Geometrija krova i dreniranje su uraeni tako da i konvencionalni i zeleni krov imaju slinu izolaciju (kao slika u ogledalu) i odgovarajuu lokaciju temperaturnih senzora, kao to je prikazano na emama povrine krova i preseka zgrade (slike 3 i 4). Poloaj termoparova

Slika 4. Presek zgrade Podaci u letnjem periodu za zeleni krov pokazuju znatno nie maksimalne temperature povrine krova i vie temperaturu povrine tokom noi. Na slici 5 je prikazano poreenje temperatura povrine konvencionalnog i zelenog krova za svako od 6 mernih mesta (tri za konvencionalni i 3 za zeleni krov) izmeu 4. jula i 1. septembra. Maksimalna srednja dnevna temperatura povrine konvencionalnog krova bila je 54C, dok je za zeleni krov ona iznosila 33C, ili za 21C manje od konvencionalnog krova. Znaajna promena se deava u periodima maksimalne temperature. Maksimalna temperatura povrine konvencionalnog krova je oko 13 asova, dok ovaj maksimum za zeleni krov nastaje oko 22 asa.
140 F

120 F

100 F

80 F

60 F

11 13 15 17 as tokom dana

19

21

23

Konvencionalni krov Zeleni krov

istok konvencionalnog istok zelenog

sredina konvencionalnog sredina zelenog

zapad konvencionalnog zapad zelenog

Slika 5. Poreenje srednjih dnevnih temperatura povrine krova Minimalna srednja temperatura povrine krova je za konvencionalni krov bila 21C, a za zeleni krov 29C. Nie temperature tokom noi konvencionalnog krova su posledica direktne izloenosti nonom nebu, dok je povrina zelenog krova pokrivena biljkama.

Slika 3. ema krova sa poloajem senzora Temperaturska merenja podrazumevaju merenja temperature gornje i donje povrine krova, unutranjeg vazduha i povrine medijuma u koji su ukopane biljke koje ine zeleni krov. Meteoroloka merenja ukljuuju merenje temperature ambijentalnog vazduha, ukupno horizontalno solarno zraenje, koliinu kie, brzinu i pravac vetra. Svi senzori mere na 15 sekundi i merenja se osrednjavaju i sumiraju svakih 15 minuta. Monitoring je trajao tokom jula 2005. i jula 2006. godine.

Poetne procene toplotnog fluksa su uraene za svaku od 6 mernih lokacija na krovu u istom periodu. Toplotni fluks je proraunat na bazi merenja temperatura gornje i donje povrine krova i pretpostavljene vrednosti koeficijenta prolaza toplote za izolaciju, koji se, zbog drenanih suenja, kree od priblino 15 kod drenaa, do 60 na istonom i zapadnom kraju svakog krova. Slika 6 prikazuje srednje toplotne flukseve krova tokom dana. Toplotni fluks za konvencionalni krov ima maksimum od priblino 9,15 W/m2 u rano popodne (na srednjoj lokaciji senzora), dok se kod zelenog krova maksimum od oko 1,89 W/m2 (takoe na lokaciji srednjeg senzora) dostie oko ponoi.

kgh 2 2007

36

3,00 Toplotni fluks, Btu/h ft 2 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 0,50 1 3 5 7 9 11 13 15 17 as tokom dana 19 21 23

jui snagu ventilatora i distribucione gubitke) i da je ukupna povrina krova 307 m2, jeste da je prosena potronja energije da bi se odvelo dodatno toplotno optereenje od konvencionalnog krova tokom posmatranog letnjeg perioda priblino 700 Wh/dan. Veina komercijalnih krovova sa blagim nagibom je tamnija od konvencionalnog krova prouavanog u ovoj studiji [7]. Tako, ukoliko je boja konvencionalnog krova blia uobiajenoj, prednosti zelenog krova mogu biti vee nego to je ovde prikazano. Tokom vremena, biljni zastor zelenog krova e se iriti i najverovatnije redukovati toplotne dobitke, dok e konvencionalni krov potamneti i apsorbovati vie toplote. Test refleksivnosti sunevog zraenja je planiran za sledee leto u cilju dokumentovanja promena u refleksivnosti konvencionalnog i zelenog krova. Dodatna poreenja temperatura i toplotnih flukseva takoe e biti izvrena u to vreme, da bi se stekao uvid u odgovarajue promene karakteristika krova.

istok konvencionalnog istok zelenog

sredina konvencionalnog sredina zelenog

zapad konvencionalnog zapad zelenog

Slika 6. Poreenje srednjih toplotnih flukseva kroz krov Tablela 1 prikazuje srednji toplotni fluks u periodu izmeu 4. jula i 1. septembra. Srednji toplotni fluks tokom ovog perioda za zeleni krov je 1,23 W/m2, ili 18,3% manji od srednjeg toplotnog fluksa za konvencionalni krov od 1,51 W/m2, sa najznaajnijim razlikama koje se javljaju blizu sredine krova u takama sa najtanjom izolacijom. Tabela 1. Srednji toplotni fluks procenjen za perod od 4. jula 2005. do 1. septembra 2005.
Lokacija Istok Sredina Zapad Priblina vrednost koe- Srednji fluks Srednji fluks za ficijenta prolaza toplote za zeleni krov konvencionalni krov 38 0,33 0,36 17 0,53 0,74 38 0,31 0,34

Literatura
[1] W ark, C.G. and W. Wark, 2003, Green roof specifications and standards: Establishing an emerging technology, The Construction Specifier 56(8). [2]  *** The Green Roof Research Program at MSU. Michigan State University, Oct. 28, 2002. Retrieved Nov. 29, 2005. www.hrt.msu. edu/faculty/Rowe/Green_roof.htm. [3] Liu, K. and B. Bass, 2005, Performance of green roof systems, Cool Roofing.. Cutting Through the Glare Proceedings. Atlanta, Ga. May. [4] W ong, et. al., 2003, The effects of rooftop garden on energy consumption of a commercial building in Singapore, Energy and Buildings 35:353364. [5] Christian, J. and T. Petrie, 1996, Sustainable roofs with real energy savings, Proceedings of the Sustainable Low-Slope Roofing Workshop, Oak Ridge, Tenn. [6]  *** ASTM E1918-97, Standard Test Method for Measuring Solar Reflectance of Horizontal and Low-Sloped Surfaces in the Field. [7]  *** Cool Roofs. 2006, Retrieved Jan. 9, 2006. www.epa. gov/heatisland/strategies/ coolroofs.html.

Procenjeni uticaj zelenog krova na utroak energije za zgradu na neki nain zavisi od individualnih karakteristika zgrade kao to su veliina, iskorienost, broj spratova i izgled krova i potkrovlja. Uporedne studije monitoringa esto su dodatno komplikovane zbog lokalnih merenja, budui da je teko razdvojiti energiju za sistem KGH za deo zgrade koji je pod konvencionalnim u odnosu na deo koji je pod zelenim krovom. Gruba procena, pretpostavljajui da svi toplotni dobici kroz krov moraju biti odvedeni sistemom za klimatizaciju i da je efikasnost sistema za klimatizaciju 3 W po vatu (ukljuu-

kgh

37

2 2007

kgh