You are on page 1of 56

khi ni m v kh trong phong thy

PGs L Ki u


Kh l khi ni m c t h gi l ph bi n v bao t rm ca phong
t hy. Trong i sng hng ngy t h kh hoc hi l mt t rng t hi ca vt
cht c mt l ong, t hng t hng l l l ng t rong khng gi an. Ngoi ra kh
c t h cha t rong nhng khong khng gi a cc ht rn, ha t an t rong t h
l ng. Nhng kh t rong phong t hy l i t ru t ng hn v phong t hy cho rng
kh t n t i mi ni v cu t o nn vn vt . Kh khng ngng bi n ha,
khng ngng vn ng. Kh chuyn ng t o ra gi ( phong). Kh t ch t s
bi n t hnh nc( t hy) chy t rong mch ngm, t rong sng ngi hoc t t rong
ao h. Cho nn nghi n cu Phong Thy t h ch nh l nghi n cu s bi n ha
ca kh m t hi . y l nhng khi ni m duy vt v kh . Phong t hy l i c
nhng l un l duy t m v kh khi xem xt nhng khi ni m nh si nh kh , t
kh , dng kh , m kh , t h kh , a kh , t ha kh , np kh , kh mch . . . l
nhng suy di n sn phm ca t duy t ru t ng v s bi n ha ca kh . L
kh - t hut x l v kh - l s suy on ca t hy phong t hy v s vn ng
ca kh t heo nhng c s hi u bi t ca t hy l un ra si nh kh , t rnh l ng
t kh .

Phong t hy quan ni m rng t h gi i t khng n c. Kh l nguyn
gc. T kh si nh i t hnh m dng. Sau l i phn t hnh nm vt cht l
ki m, mc, t hy, ha, t h. S t h nh, suy, cn mt ca nhng vt cht ny c
nhng qui l ut ca n. Ngoi ra nhng vt cht ny l i gn vi nhng i u
may mn v i u t ai hi v c t h d bo c nhng i u may mn hay t ai
hi ny.

Si nh kh l i u mong c v i u phi t nu mun c l nh. T kh
l i u d cn t rnh v t m mi cch t rnh. Mi t hng, t heo phng v ,
si nh kh hoc t kh xut hi n phng v khc nhau. ng t h phng v
si nh kh t h t t l nh, nu ng t h phng v c t kh t h ch u i u d.

Phong t hy quan ni m rng kh m dng t h di l gi , bay l n l
my, ri xung l ma, di chuyn t rong l ng t l si nh kh . Si nh kh t o ra
vn vt . Thc cht t h quan ni m ny pht si nh t nhng quan st t h s v
s chuyn ha ca nc m t hi . Ti sao ngi xa cho rng kh di chuyn
t rong l ng t t o ra si nh kh . l do quan st khi c dng ngm di t ,
cy c t rn mt t c t i t t hn. C T Ao xa khuyn rng, khi l un
nh l ong mch, t c l nh n nhn mch kh t rong t phi quan st t h t
bi t hng mch di chuyn. Nhi u khi mch i khng phi ch l ra b mt
t m nh n cy c t rn mt t c t h l un on mch ngm. C mch si nh
kh chy ngm t h cy c bn t rn t i t t , nu mch t kh t h kh cn chy
xm. Mch l i c mch cng, mch nhc, mch si nh, mch t . Th mch
hng v , t o l n, t hy u l mch cng. Mch nh nh, t hanh nh l mch
nhc. Mch nh n l i nh ng nh rng t rn t hn, vy ui l mch si nh.
Mch un un ngay bp bnh nh c cht ni t rn dng nc l l
mch t .

Khi quan st t m mch phi am t ng a l , a cht , a mo, t hy
vn v a cht t hy vn. Nhng ki n t hc ca cc l nh vc ny nhun
nhuyn t hnh mt dng t ng hp n bi n t hnh cm t h t hi n nhi n. Xem
xong mt t h t , ngi quan st sau khi l un on bng ki n t hc v l gi c
phi bi n t hnh mt t h t nh cm rung ng bng t ri t i m t hy t t ri vi
con ngi ha nhp t hnh mt t h ha ng.

Trc ht phi nhc l i ni m c bn ca D ch hc l : Thi cc v
Lng nghi . D ch hu Thi cc, t h si nh Lng nghi , Lng nghi si nh T
t ng, T t ng si nh Bt qui . Ch si nh y c hi u nh bi n ha
t hnh. Phong t hy t h nhn t hc rng Thi cc l mt t h kh t i n t hi n
v cng huyn di u t rong t i m n nguyn l m Dng. Lng nghi l
m v Dng. m v Dng ha quyn khng t ch ri m ch c t l t ng
t h t rong bi n i m t o t hnh vn vt . y cng l khi ni m rt c bn
bi n ha t i p ra cch sp t phng v t rong t hi Trung hoa c.

xc nh phng v khi i kho st t ai , ngh phong t hy dng
dng c gi l l a bn. La bn l n gi l La ki nh. La bn nh gi l t rc l ong.
Trn l a bn, l a ki nh hay t rc l ong v nhi u vng t rn v cc vch xuyn t m
chi a phng v .

i Mi nh c T chi Mc son " La ki nh nh mn t rm" c 2 quyn ch
nam t rm. Sch ny cho rng l a ki nh l c c 24 hng , b qun 12 chi ca
t i n t hi n, nn t hm 12 chi , chi a l m 33 t ng, t r nh by bng ch v h nh v.
Ngoi ra, sch cn mt ph l c do Chu Chi Tng v.
Thm Thng i Mi nh cng son "La ki nh t i u np ch nh t ng" bn v
t i u np kh t rong 72 l ong mch.

Ch nh gi a l a bn gn mt ki m nam chm c t r quay. Phn di ki m
l cc vng t rn ng t m v nhng t i a i qua t rc ki m nam chm ghi
phng v . Trong cc vng t rn ( t hng l ba vng) t h vng t rong cng l
vng a bn, vng gi a l vng nhn bn v vng ngoi cng l vng t hi n
bn. La ki nh c t h c t i 13 vng.
Nu ch c ba vng t h vng t hi n bn dng xem hng nc t , nc
chy. Vng a bn n nh l ong mch. Vng nhn bn l un s t t xu
ca cc g ng ( m phong t hy gi l cc sa). Vng t rn c chi a t hnh
24 , mi ng vi 15
o
( t on vng 360
o
).

Nu l y vng a bn l m gc t h vng t hi n bn l ch v phi na v
vng nhn bn l ch v t ri na .
Ti t m t hng l m mt vng nh, chi a t hnh h nh m, dng. Nhn
t hc l Thi cc si nh Lng nghi . Lng nghi si nh T t ng. T t ng l
Thi dng, Thi m, Thi u dng, Thi u m. ch nh l bn phng ng,
Ty, Nam , Bc. Cch xc nh phng v t rc t hi Tn chp: Khi i , t rc
mt l chu t c, t h sau l ng l huyn v, cn bn t l t hanh l ong t h bn
hu, bch h. i u ny c ngh a l , t rc mt l nam t h sau l ng l bc, bn
t ri l ng t h bn phi l t y.

Ch nh Bc ghi ch T, ch nh Nam ghi ch Ng, ch nh ng ghi ch
Mo, ch nh Ty ghi ch Du. K t heo chi u ki m ng h t h l n l t 24
nh sau: Mo, t , Th n, Tn, T, B nh, Ng, i nh, Mi , Khn, Thn, Canh,
Du, Tn, Tut , Cn, Hi , Nhm, T, Qu, Su, Cn, Dn, Gi p.

T t ng si nh Bt qui , ngoi t t ng c l p l i t rong bt qui cn
t hm bn hng ca Bt qui l : Cn , Khn, Cn, Tn. ch nh l cc
hng Ty bc, Ty nam, ng nam, ng bc.

Nh t h, phng ng c Gi p, Mo, t . ng Nam c Th n, Tn, T.
Nam c B nh, Ng, i nh. Ty Nam c Mi , Khn, Thn. Ty c Canh, Du,
Tn. Ty Bc c Tut , Cn, Hi . Bc c Nhm, T, Qu. ng Bc c Su,
Cn, Dn.
Cc hng t huc a ch l : T, Su, Dn, Mo, Th n, T, Ng, Mi ,
Thn, Du, Tut , Hi ( 12 hng a ch ). Tm hng t huc t hp can l :
Gi p, t , B nh, i nh, Canh, Tn , Nhm, Qu ( b Mu, K t rong t hp can).
Cc hng xp i xng gi l bt sn i di n gm: Cn-Tn, Khm-
Ly, Cn-Khn, Chn-oi . Bc t huc Khm, ng t huc Chn, Nam t huc
Ly, Ty t huc oi .

Phn v t heo Ng hnh t h ch nh gi a l hnh Th, Bc t huc hnh
Thy, ng t huc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Ki m. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vi n t hng, Mc l Khc t rc, Ki m l Tng
cch, Th l Gi a t ng.

Trn y t a ch xt n Ch nh ng hnh dng ph bi n t rong phong
t hy. Ngoi ra cn Bt qui ng hnh v Hng phm ng hnh cng l l oi
ng hnh t hng dng. Cn T ki nh ng hnh, Tam hp ng hnh, T si nh
ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng hnh, Hng t hng ng
hnh, Np m ng hnh . . . khng t h k ht c.

C t h ca phong t hy t h t h t t rn l Ki m, t h di l Mc, t h nhn
l Ha, t h vung l Th. t h nh sng gn l Thy.

Khi chn t phi da vo ng hnh t ng si nh m l un on. Trnh
ng hnh t ng khc l i u t hy phong t hy t m ni m hng ngy.

Ngoi ra quan h gi a Thi n, a, Nhn cn c quy c: T l Nhn
huyt , Cn l Qu mn, Tn l a h, B nh l a huyt , Khn l Nhn
mn, Canh l Thi n huyt , Cn l Thi n mn.

Trong qu t r nh xem xt phng v t h t i n t hi n bt qui ca Phc hi
phi hp m Dng. Hu t hi n bt qui ca Vn vng xp cc Ho
Tng.

Nh t rn bi t , d dng t rch l phong t hy xem v nh ca hay
m t rch xem v m m u phi ch n nhn si nh kh , t rnh t kh .
Mi t hng t rong nm v t r si nh kh , t kh xut hi n t hay i .
Thng Gi ng si nh kh t i T, Qu , t kh t i Ng, i nh.
Thng Hai si nh kh t i Su, Cn , t kh t i Mi , Thn.
Thng Ba si nh kh t i Dn, Gi p, t kh t i Thn Canh.
Thng T si nh kh t i Mo, t , t kh t i Du, Tn.
Thng Nm si nh kh t i Th n, Tn, t kh t i Mu, Can.
Thng Su si nh kh t i T , B nh, t kh t i T , Qu .
Thng By si nh kh t i Ng, i nh, t kh t i T , Qu .
Thng Tm si nh kh t i Mi , Khn, t kh t i Su, Cn.
Thng Ch n si nh kh t i Thn, Canh, t kh t i Dn, Gi p.
Thng Mi si nh kh t i Du, Tn, t kh t i Mo, t .
Thng Mi mt si nh kh t i Mu, Can, t kh t i Th n, Tn.
Thng Mi hai si nh kh t i Hi , Nhm, t kh t i K, B nh.

Khi l un v l kh , t rc t i n l i chi u mt t c t h vi l a bn
nh phng v ri t heo t ra cu xem ng vi t hi gi an bi t si nh kh , t
kh . Cn t y yu cu cng vi c cn d bo m xem ho t ng ( cc qu)
phn on t i p.

Thc ra t h t huyt l kh cn rt mng l ung, cha cn c khoa hc
xc nh sai ng. N t n t i nh mt dng sn phm t i nh t hn c gi
l hi n t ng vn ha. Hi u n cng l i u t h v . / .














PHUOXG VI TROXG PHOXG THU\

Gs. L Ki u

Phong t hy t n t i t rn hai ngh n nm m cc t h nh l t hi Mi nh ,
Thanh bn Trung quc, khong nm 1369 n u t h k ny.
Phong t hy nghi n cu v t hi n vn , v sao t ri , v t r , v t ri t ,
v kh t ng, v a t h l m nh, t m m nn va gn vi con ngi l i
va xa con ngi . L l un c bn ca phong t hy ( ki nh d ch, m dng ng
hnh) t h rt t ru t ng, t hut ng s dng t h khc l vi ngn t dng hng
ngy t o ra cho phong t hy mt dng v b hi m. c phong t hy v nghe v
phong t hy t hy mt khng kh sng, cht an xen , t t ri ha nhp, r
khng ra r, m khng ra m l m cho qun chng t i n t h c t h t i n, c t h
khng t i n t h cng s. Thy phong t hy l i t hu dt bao chuyn l y k, gn
mt s quan ni m phong t hy vo cc s ki n l ch s, t v cho phong t hy
c b mt t hn b .

L l un v t hc t i n ca phong t hy v cng phc t p. xem mt t h
t t m phn l n t hy a l phi nh gi a ch c nm t ri , sng cm
ru ri i ngm ngh a t t ri rong rui ngoi ng. Chi u v c sch (
chng hi u sch g ), khnh dui t duy ri sm chi u l i cm ru. Nm
nay ngi cht , xem t mt nm ch nm sau ci t ng t vo ni t chn.
Thnh k nh v i ch t pht . Ch mi khng t hy pht l i ngm suy t i
m nh t m cha t hnh, l ng cha k nh hay t hm ch hi v i t hy cha hu.

Ngay vi nm gn y t rong cu chuyn l m nh t a, chc khng t
ngi cy t hy phong t hy. Vo nhng nm 1991-1993 nh t vo cn t h nh
vng t h nhi u ngi l m nn n ra t ng u nh v nh t hy m pht .
Nhng sang 1995-1996 nh vay t i n l m, nhng mong t y t hu t hu hi
vn nhng bi n t reo " house for rent " c t hi gi an di di chng ai ng hi .
N vn cht chng, l i m l i con, chc cng chng ai i t rch t hy phong
t hy. Thy phong t hy no chng ni nh t p nhy, l i m nhng t nh
mi nh ng, huyn v, bch h, t hanh l ong, ch nh ch cn cch gt u l i a
l a xut xoa khen t hy v t ho m nh c t ngang m nh cng t hy o
cao c t rng.

Nc Trung hoa t sau 1949 t hut phong t hy b k ch nng n,
khng dm cng khai l di n nhng n l i c Hng cng, i l oan nng
. N c dai dng t n t i c l c r h nh, c l c l u m, k n o.

i u khng nh l n t n t i dai dng. Vy ci l n t n t i l ci
g . C ngi xp phong t hy nh mt hi n t ng vn ha, v n sng t rong
phn hn ca con ngi .

Trong phong t hy v t hut phong t hy c ci l gi i c t heo khoa
hc l a h nh, a t h l m nh ch u nh hng ca a cht cng t r nh, a
cht t hy vn, vi kh hu. Xem t h t l m nh ch nh l chn cho ngi nh
t heo cc i u ki n t hun l i v phng v , kh hu, a cht cng t r nh t t ,
a cht t hy vn ph hp. y ch nh l khu i u t ra c bn chn a
i m xy dng. T mi t rng vi kh hu t t m ch nh c sc khe t t , tm
l t t , l m nn n ra. y l nhng nhn t t ch cc.

Lm cho phong t hy t hn b , v on nh t h t ny t h au mt , t h
t ki a con gi l i ga chng l i u nhm nh .

c phong t hy, t m hi u phong t hy t m ra yu t n t n t i
nh hi n t ng vn ha, dng nhn quan khoa hc khen ci c, ch ci
b a t l i u cn l m. i chi u nhng i u c t rong phong t hy v
t hut phong t hy, gn c khi t rong vi phong t hy l i u c t h l m
c.

xc nh phng v khi i kho st t ai , ngh phong t hy dng
dng c gi l l a bn. La bn l n gi l La ki nh. La bn nh gi l t rc l ong.
Trn l a bn, l a ki nh hay t rc l ong v nhi u vng t rn v cc vch xuyn t m
chi a phng v .

i Mi nh c T chi Mc son " La ki nh nh mn t rm" c 2 quyn ch
nam t rm. Sch ny cho rng l a ki nh l c c 24 hng , b qun 12 chi ca
t i n t hi n, nn t hm 12 chi , chi a l m 33 t ng, t r nh by bng ch v h nh v.
Ngoi ra, sch cn mt ph l c do Chu Chi Tng v.
Thm Thng i Mi nh cng son "La ki nh t i u np ch nh t ng" bn v
t i u np kh t rong 72 l ong mch.

Ch nh gi a l a bn gn mt ki m nam chm c t r quay. Phn di ki m
l cc vng t rn ng t m v nhng t i a i qua t rc ki m nam chm ghi
phng v . Trong cc vng t rn ( t hng l ba vng) t h vng t rong cng l
vng a bn, vng gi a l vng nhn bn v vng ngoi cng l vng t hi n
bn. La ki nh c t h c t i 13 vng.
Nu ch c ba vng t h vng t hi n bn dng xem hng nc t , nc
chy. Vng a bn n nh l ong mch. Vng nhn bn l un s t t xu
ca cc g ng ( m phong t hy gi l cc sa). Vng t rn c chi a t hnh
24 , mi ng vi 15
o
( t on vng 360
o
).

Nu l y vng a bn l m gc t h vng t hi n bn l ch v phi na v
vng nhn bn l ch v t ri na .
Ti t m t hng l m mt vng nh, chi a t hnh h nh m, dng. Nhn
t hc l Thi cc si nh Lng nghi . Lng nghi si nh T t ng. T t ng l
Thi dng, Thi m, Thi u dng, Thi u m. ch nh l bn phng ng,
Ty, Nam , Bc. Cch xc nh phng v t rc t hi Tn chp: Khi i , t rc
mt l chu t c, t h sau l ng l huyn v, cn bn t l t hanh l ong t h bn
hu, bch h. i u ny c ngh a l , t rc mt l nam t h sau l ng l bc, bn
t ri l ng t h bn phi l t y.

Ch nh Bc ghi ch T, ch nh Nam ghi ch Ng, ch nh ng ghi ch
Mo, ch nh Ty ghi ch Du. K t heo chi u ki m ng h t h l n l t 24
nh sau: Mo, t , Th n, Tn, T, B nh, Ng, i nh, Mi , Khn, Thn, Canh,
Du, Tn, Tut , Cn, Hi , Nhm, T, Qu, Su, Cn, Dn, Gi p.

Chuyn l u t ruyn, khi Qun L ( i Tam quc) i v ph a Ty gp
m V Hu Ki m t h t han t h , khng vui m nhn xt : Cy ci t uy nhi u m
t l u khng c bng, bi a m l i ghi hoa m nhng khng c hu gi
g n, huyn v khut mt u, t hanh l ong khng c chn, bch h ang ngm
xc cht , chu t c ang rn r , mi nguy phc khp bn b, ha di t t c
t l sp n, khng qu hai nm s ng nghi m.

Quch Phc t rong Tng ki nh dn rng: Thanh l ong bn t ri , bch h
bn phi , chu t c ng t rc, huyn v ng sau, mun c m yn m
p t h huyn v phi ci u, chu t c dang cnh, t hanh l ong un khc, bch
h quy t hun. Khi nh n t h t ng t hi phi nh n mu t . Nu t a t hm n
t x t c cng vi n Trung Sn Bc Ki nh t h t hy phng ng t hanh l ong,
t mu xanh cy c, phng Ty Bch h mu t t rng bc, phng Nam
chu t c t mu hng, phng Bc huyn v t c mu en. Gi a n
cng, t mu vng t ng t rng cho Ngi .

T t ng si nh Bt qui , ngoi t t ng c l p l i t rong bt qui cn
t hm bn hng ca Bt qui l : Cn , Khn, Cn, Tn. ch nh l cc
hng Ty bc, Ty nam, ng nam, ng bc.

Nh t h, phng ng c Gi p, Mo, t . ng Nam c Th n, Tn, T.
Nam c B nh, Ng, i nh. Ty Nam c Mi , Khn, Thn. Ty c Canh, Du,
Tn. Ty Bc c Tut , Cn, Hi . Bc c Nhm, T, Qu. ng Bc c Su,
Cn, Dn.
Cc hng t huc a ch l : T, Su, Dn, Mo, Th n, T, Ng, Mi ,
Thn, Du, Tut , Hi ( 12 hng a ch ). Tm hng t huc t hp can l :
Gi p, t , B nh, i nh, Canh, Tn , Nhm, Qu ( b Mu, K t rong t hp can).
Cc hng xp i xng gi l bt sn i di n gm: Cn-Tn, Khm-
Ly, Cn-Khn, Chn-oi . Bc t huc Khm, ng t huc Chn, Nam t huc
Ly, Ty t huc oi .

Phn v t heo Ng hnh t h ch nh gi a l hnh Th, Bc t huc hnh
Thy, ng t huc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Ki m. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vi n t hng, Mc l Khc t rc, Ki m l Tng
cch, Th l Gi a t ng.

Trn y t a ch xt n Ch nh ng hnh dng ph bi n t rong phong
t hy. Ngoi ra cn Bt qui ng hnh v Hng phm ng hnh cng l l oi
ng hnh t hng dng. Cn T ki nh ng hnh, Tam hp ng hnh, T si nh
ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng hnh, Hng t hng ng
hnh, Np m ng hnh . . . khng t h k ht c.

C t h ca phong t hy t h t h t t rn l Ki m, t h di l Mc, t h nhn
l Ha, t h vung l Th. t h nh sng gn l Thy.

Khi chn t phi da vo ng hnh t ng si nh m l un on. Trnh
ng hnh t ng khc l i u t hy phong t hy t m ni m hng ngy.

Theo Hng V cm t h l un v ng hnh t ng ng t h t hy gi ao t hy,
nam n t t dm. Phng Bc t huc Thy. Nu c nc t hm nhp t phng
Bc vo khu t t a hay m phn t h con ci khng n t ha. Nu dng nh
quay mt hng Nam t h sau nh l huyn v. Huyn v phi l t h t nh
cao , c g t hoi mi t hun, mi p. G t hoi l t h huyn v ci u. Nu
sau nh l i l m nc hoc vch ni dng t h c khc g huyn v mt u
m Qun L ch bai t rn.
Phng Nam l Ha m t h t li nhn khc no nh l a gp l a, t heo
phong t hy t h t y hay gp i u ki n t ng. Phng Ty ca mi ng t
i t ng xem xt l Ki m m c t h t rn ( Ki m ) t h gi a ch s gi u c,
t h nh vng. Ph a ng nh l hng Mc l i c t h t di l mc t h mc
mc t ng si nh, t rai gi t rong nh gi u sang, ph qu.

Ngoi ra quan h gi a Thi n, a, Nhn cn c quy c: T l Nhn
huyt , Cn l Qu mn, Tn l a h, B nh l a huyt , Khn l Nhn
mn, Canh l Thi n huyt , Cn l Thi n mn.

Trong qu t r nh xem xt phng v t h t i n t hi n bt qui ca Phc hi
phi hp m Dng. Hu t hi n bt qui ca Vn vng xp cc Ho
Tng.

Ra n a h nh c t h t h khu t c t h bng phng l dng t h g
ng ni cao l i l m. t sn cc nhi u g cao, ni l n l m t h t hung
l ng bi bng t rong khung cnh i ni l i l dng. Chn t h t l m nh
hay t m t rc ht phi t rng khu cn bng m dng. t sn cc
cng dng nn chn l m nh , t m ni c mch nh ( l ong gy). t
b nh dng bng phng nn chn v t r hi cao t a l c ( khi t ). Khu
t p bn t ri c t hanh l ong ( mch nc) , bn phi c bch h ( ng
di ), t h t ng t rc c ao m t a rng ( chu t c), ng sau c g t rn
t a l ng ( huyn v) . Long l dng, H l m. Long-H t ng nhng t h
gi a nh ha t hun, t rai gi xum vy.

Ni ch t nh ( ng yn) l m t h nc chy ( ch ng) l dng.
Th t p l t h t c ni ch t nh quay u nh ng. Nc ch ng
l ng l n rng nh chy, nh khng, l u l uyn dng dng. Ni v nc hi n
ha bn nhau , cp k vi nhau, bo v nhau, nui dng nhau l t h t p.
Ki u l un l nh t h l da vo c s t rong dng c m, t rong m c dng.
i u ha m dng l i u quan t rng. Lun m dng ri t on ng hnh sao
cho mi suy t nh khng t rng i u xu.

Chn cc t h t , cch chn hng , suy cho cng sau khi l oi b
nhng i u t hn b v m t n t h cng l chn a i m hp vi i u ki n a
h nh , a cht cng t r nh, a cht t hy vn , vi kh hu cho mi t rng sng
c t ha ng.

Thut phong t hy nghi n cu nhng vn ng t nhi n ca mi t rng
sng ca con ngi mu cu s t i n nghi cho cuc sng gn l i n vi t hi n
nhi n. By gi t cht , ngi ng l y u ra t rng t m t hanh l ong,
bch h. Gp hng ngh ch t h dng gi i php che nng, chn gi . Nng bc
qu t h bt i u ha nhi t .

Phong t hy ghi l i du ca mt hi n t ng vn ha xa. i nay bi t
m xem ngi xa mu cu t i n nghi cuc sng ra sao. Thc ra t h ngi xa
ch t c ra t hut phong t hy cng ch l cch t m hi u t hi n nhi n v s vn
ng ca t hi n nhi n ri t m cch hn ch t c ng t i u cc ca t hi n nhi n
cuc chung sng vi mi t rng sao c l i cho con ngi . Nu l oi nhng
i u m t n v s l i dng phong t hy l e b p t hi n h ki m cm t h
phong t hy u c ch l d oan. / .
























kh v l kh
L Ki u

Kh l khi ni m rt t ru t ng t hi c i Trung hoa. Kh l v t r
quan c bn ca t hut phong t hy. Ngun gc ban u ca kh l mt khi
ni m duy t m: ngi xa cho rng kh l vt pht si nh t t i nh t hn ra v
n l gc ca vn vt . Sau khi a ra ni m ban u ca kh t h s vn
ng bi n ha ca n l i c xem xt mt cch rt bi n chng.

Thut phong t hy cho rng kh bi n ha v cng. S bi n ha ca kh
hi u t heo t hi xa l da vo nhng nhn xt t hi n nhi n n s v nhng
khi ni m nng v quan st m cha c nhng phn t ch v mt bn cht ha
l ca s vt . Th d t hut phong t hy quan ni m rng : kh l m ca nc,
nc l con ca kh . Kh chuyn ng, nc chuyn ng t heo: nc dng,
kh cng dng. M con xon xut bn nhau. Nh t h t h ni l n mt t
t hy c l nc cn d ch chuyn t rong l ng t khng c vt t ch l
kh . Nhng do kh v nc quyn l n vi nhau nn quan st nc chy t rn
mt t m l un ra kh di l ng t , hoc ngc l i l un v kh di ngm
m bi t c nc t rn mt t .

Thut phong t hy cho rng kh quyt nh ha phc ca con ngi . C
t l c kh . Con ngi si nh ra l c kh , ngi sng l c kh ngng t
t hnh xng ct , khi cht l t r v vi kh , t an bi n t hnh kh , ha quyn vi
kh . Tng, chn l t i p nhn si nh kh , phn kh ni ct t o ra phc m.
Kh vn ng t rong t t h hi n t hnh a t h. Kh t l i do t h dng. Ni
i l t hn kh , g ng l cnh nn kh di chuyn t t hn n cnh. Kh gp
gi s t n ra, gp nc t h t l i . Php nghi n cu phong t hy l t kh
khng cho t n i , l m sao phi l un c kh vn vn hnh m l i t ng
i m mong mun.

Si nh kh ban u ch c mt ( nguyn kh ) sau khi bi n ha vn ng
m t hnh v cng v t n. Tri khng c kh t h khng c g cho t . t
khng c kh t h khng c g cha. Si nh kh n t rong l ng t , nh n khng
t hy m phi l y l t m ra n. l php l un t hy kh , cn gi l l
kh . Lp l un l l ng t rong kh , kh c nh t hnh ra h nh, quan st h nh c
t h l un ra kh . Ngi xa cho rng hi ct cha m l gc ca con chu.
H nh t h ca con chu l cnh nhnh ca cy cha m. Gc v cnh t ng
ng. Tng hoc ng ni t l nh t h t hn l i nh yn n, con chu t h nh
vng.

Trong bo ny s t rc, chng t i c nu: si nh kh , t kh xut hi n
t heo t hng ca nm ng vi phng v . Khi ni n phng v phi ch t a
ang ng t i u quan st m xc nh, bi v gi l t ri t h c phi so
vi t rc t hn t a. Gi l t rn t h c di so vi ch t a ang ng. Gi l ng
t h c t y so vi a i m xem xt . l nhng khi ni m t ng i v v
t r .
Theo cch l un si nh kh v t kh ph t huc t hng t rong nm, t a t hy
c nhng i u m ngi xa quan st s t hun ngh ch ca cc i u ki n
t hi t i t . i u ki n t hi t i t ch nh l phn nh s vn ng ca t ri t
chung quanh mt t ri . r hn, chng t a t hy nh t hng Gi ng ( m l ch)
phong t hy cho rng si nh kh T, Qu v t kh Ng, i nh. Ta nh cu
ca dao ni v gi t ri t hi t i t gy kh ch u cho con ngi : u nm sng
mui , cui nm gi nm. u nm c t hng Gi ng m l ch. Thng ny gi
Bc t hun v gi Nm ngh ch. Gi Bc vo t hng ny t uy l nh nhng ng
t i t nn con ngi d ch u cn gi Nm t uy m nhng t ri gi , d l m cho
ngi nhc m. Bc hay Bc l phng v cha T-Qu. Nm hay Nam l
phng v cha Ng-i nh. Hay l i l y t hng Su, si nh kh t i T -B nh, t kh
t i T-Qu. Chng t a d dng t hng nht vi gi t hng Su t T -B nh t i l
gi t hun cng nh gi t i t T-Qu l gi ngh ch. V c t heo s hp vi
t hi t i t t rong nm t h cch suy l un si nh kh -t kh l t h ch hp vi cc si nh
vt t heo i u ki n t hi t i t ca Bc Bn cu. Cn vi c ng t h t heo phng
v c si nh kh vn l i u m h. Nghi n cu phong t hy khng t h ch l
nhng i u t hc dng c t h v phn l n phi l kh . Phi t hu o l
t huyt t h mi c t h nh n r c ci c t h. Ci c t h ca phong t hy
cng l i rt m h bi n l kt qu ca l un l m ra.

Sch phong t hy c ghi l y t i n t hi n bt qui ca Phc Hy phi
hp m dng, l y hu t hi n bt qui ca Vn vng sp xp ho t ng.
Cng nh nhi u nn vn ha khc ca Trung hoa c, ci gc, ci c s vn l
Ki nh D ch v t huyt Thi cc - m dng- Ng hnh. Phc Hy l mt v vua
t hn t hoi Trung hoa c. Phc Hy cn gi Bo Hy khng bi t vo i cch
y my ngh n hay my vn nm nhng ngi Trung hoa c vn coi l t hy
t ca ki nh D ch. T Phc Hy n t rc Vn vng ch yu Ki nh D ch vn
ch bi u di n bng nhng vch l i n v vch t . Vch l i n l vch l l m ph
hi u cho kh Dng. Vch t l vch chn l ph hi u cho kh m.
Ct t y ca Ki nh D ch l D ch hu Thi cc, t h si nh Lng nghi ,
Lng Nghi si nh T t ng, T t ng si nh Bt qui ( D ch c Thi cc, t
y si nh Lng nghi , ri Lng nghi si nh T t ng, T t ng si nh Bt
qui ). Si nh y c ngh a l bi n t hnh. Bi n t hnh t ci c t hnh ra
ci khc ch khng phi t ci khng c t hnh ci c.

Thi cc ca Ki nh D ch c t hut Phong t hy xp l Kh , mt t h
Kh Ti n Thi n m t rong bn t hn n cha ng Lng Nghi l m v
Dng. Nu Kh l mt khi ni m t i n t hi n, l duy t m, t h bn t hn Kh
cha ng m-Dng ( Lng Nghi ) , t heo cch gi i t h ch l t rong Dng c
m v t rong m c Dng, hai nhn t mu t hun t i m n ngay t rong mt
t hc t h. n y l i rt duy vt bi n chng.

Khi khi ni m ra m-Dng t h mi s bi n ha s t r nn v cng,
v t n. M khi ni m nh nu, t rong Dng c m, t rong m c Dng
t h chui bi n ha t r nn si nh ng.

Quy l ut Mu t hun t rong Duy vt Bi n chng ghi nhn bn t hn ni
t i vt cht cha ng ngun gc ca mu t hun. Qu t r nh pht t ri n ca s
vt l qu t r nh pht t ri n ca cc mt mu t hun, l ng i , cht i n
khi t bi n t hnh s vt mi m ni t i l i cha ng ngun gc mu t hun
mi .
D ch hc nhn rng: Cc hu Thi cc ngh a l khng c s vt no
m t n khng phi l Thi cc. Ngay t rong Thi cc Lng nghi t h mi
Nghi cng l mt Thi cc, t uy Dng t rong m hay m t rong Dng t h khi
phn no qu l n t rong hai t h l i c coi nh l mt Thi cc. Nh t h,
d l mt phn t b nh, ri rc n bc no i na t h cng cha ng y
mt t on t h nh ci i t on t h ca v t r ( Chaque at ome a pour
vol ume, l e vol ume de l Uni vers. LAt ome nest pl us l e monde mi croscopi que
et cl os que nous i magi nons peut -t re. Il est l e cent re i nfi ni t si mal du monde
l ui -mme - P. Tei l l ard de Chardi n , t m d ch : Mi ht nguyn t u gm c
ci vc dng ca ci vc dng ca v t r. Nguyn t khng ch cn l mt
ci t i u cn khn ri ng l v khp k n nh chng t a t ng t ng . N cn
ch nh l mt t rung t m cc t i u ca v t r). Phi chng y ch nh l Nguyn
l Phi hp ( pri nci pe de correspondance) t rong Tri t hc Duy vt ?

Chng t a bi t v m Dng Lng Nghi cng cn l u khi gi i
quyt mt t h t cho Dng t rch ( Nh ) hay m phn ( M m) l phi
l y s hi ha m Dng l m gc.

Ra n a h nh c t h t h khu t c t h bng phng l dng t h g
ng ni cao l i l m. t sn cc nhi u g cao, ni l n l m t h t hung
l ng bi bng t rong khung cnh i ni l i l dng. Chn t h t l m nh
hay t m t rc ht phi t rng khu cn bng m dng. t sn cc
cng dng nn chn l m nh , t m ni c mch nh ( l ong gy). t
b nh dng bng phng nn chn v t r hi cao t a l c ( khi t ). Khu
t p bn t ri c t hanh l ong ( mch nc) , bn phi c bch h ( ng
di ), t h t ng t rc c ao m t a rng ( chu t c), ng sau c g t rn
t a l ng ( huyn v) . Long l dng, H l m. Long-H t ng nhng t h
gi a nh ha t hun, t rai gi xum vy.
Ni ch t nh ( ng yn) l m t h nc chy ( ch ng) l dng.
Th t p l t h t c ni ch t nh quay u nh ng. Nc ch ng
l ng l n rng nh chy, nh khng, l u l uyn dng dng. Ni v nc hi n
ha bn nhau , cp k vi nhau, bo v nhau, nui dng nhau l t h t p.
Ki u l un l nh t h l da vo c s t rong dng c m, t rong m c dng.
i u ha m dng l i u quan t rng. Lun m dng ri t on ng hnh sao
cho mi suy t nh khng t rng i u xu. / .
LK.

mt s thut ng thng dng trong phong thy
L Ki u

Nh nhi u bi t rc, chng t i t r nh by, c mt s ngi c l m
cho phong t hy c mu sc huyn b mong ki m l i , c t h l l i v vt
cht , hoc cng c khi ch l l i v danh. d h nh dung ra ni dung ca
phong t hy, cn t hng nht mt s khi ni m t hng qua nhng t hut ng
t hng c nhc n nhi u t rong phong t hy.

Bt sn, c t h hi u l t m ngn ni . Ni nm t m hng bt qui
hoc c ni no t heo hng ca bt qui t h t t n ni t y t heo hng.
Trong bi La ki nh, l a bn , mt cng c ca phong t hy ng t rn t p
ch ny, chng t i gi i t hi u bt qui ng vi cc phng Bc, Nam,
ng, Ty, ng Bc, ng Nam, Ty Bc, Ty Nam. Theo cch gi ca Chu
D ch t h l cc hng t ng ng Khm, Ly, Chn, oi , Cn, Tn, Cn,
Khn. Nh t h , bt sn s l Khm sn, Ly sn, Chn sn, oi sn, Cn
sn, Tn sn, Cn sn, Khn sn. Bt sn i di n l cc v t r i di n nhau
t rong bt qui l Cn-Tn , Khm- Ly, Cn -Khn, Chn -oi . Dng bt
qui phi hp vi Sn on s l nh d khi xem phng hng phong t hy.

Bt phong ch t m l oi gi t hi . Gi t hi t heo hng so vi v t r
ng l m mc ca con ngi . Khi ngi ng, phong t hy c l c gi ph a
t rc, ph a sau, bn phi , bn t ri , cao ngang vai c hai hng l cao
ngang vai t ri , cao ngang vai phi , cao ngang hai chn cng c gi
t heo hng chn t ri v chn phi . Nh t h c t m ki u hng gi . Nh vy
t h v bn t ri c ba l oi gi , v bn phi cng c ba l oi gi .

H t h sa l ni xut t hy t heo mt phng. Ni c nc chy ra m
c sa ( m, g t nh cao) l ni t pht . Dng nc chy m c ni n l
ni kt pht . Nc chy t rc huyt m r t ri hay phi t h bn t ri hay phi
y l h t h. Th t c h t h t rng i p t h ch nh l ni t kt t o.













Thuyt kh khi xem t lm nh

L Ki u

Chng t a l m quen vi mt s khi ni m v phong t hy t heo quan
i m ca ngi l m cng t c khoa hc. i vo mt s vn c t h nh l
t huyt kh dng t rong vi c chn t l m nh ca ngi xa t h cn nhi u ch
m h, t uy nhi n cng c mt s i m gi i t h ch nghe c.
Thuyt kh t rong khi t m t l m nh c gi t heo t hut ng Hn Vi t
l dng t rch kh . Ch yu t rong vi c t m t l m nh c s dng t huyt
np kh v t huyt sc kh .
Np kh cp n kh t rong t ( a kh ) v kh t heo ca n, hoc
i (mn kh ). Kh l khi ni m t ru t ng nh l t i n ca l kh . D a
kh hay mn kh cng l suy l un m t hy, t hm ch cm nhn m t hy ch
khng t h dng gi c quan t hng t hng m nhn t hc c.
Ch t huyt ca np kh l mun ni gi a ch l m n ph qu c
t h c a kh l n mn kh phi cng vng. Mt t rong hai t h kh y m suy
t h khng t rnh khi l n bi khi t i a i m ny.
Ly c s ca t huyt Ng hnh l un kh t h kh t phng si nh n,
t rong nh c si nh kh ( kh t o ngun sng). Kh t phng khc n t h
t rong nh nhi m t kh ( kh gy i u ri ro).
Khi l y ng i m l un xt t h ng m xc vo nh, l l ai
mch. ng i ngang t rc nh, l gi i t hy.
Kh n nh t phng no t rong bt qui t h ghp t n phng y
t hnh t n kh . Ta nh l i , bt qui l cc hng Bc, Nam, ng, Ty, ng
Bc, ng Nam, Ty Nam, Ty Bc. Theo phng v phong t hy t h t ng
ng l Khm, Ly, Chn, oi , Cn, Tn, Khn, Cn. Nh vy c Khm kh ,
Ly kh , Chn kh , oi kh , Cn kh , Tn kh , Khn kh , Cn kh .
Nh , nu c vng kh ca t ri , qu kh ca t t h gi a ch t t t ph
qu .
i u m h np kh l l m sao nhn ra c kh ? V nh phong t hy
l un t h kh l gc ca vn vt , kh bi n ha v cng, kh t t h t o h nh, kh
t n t h t hnh gi , kh ni bn t rn l nc, kh ch m di l t . Vy ch c
t h cm nhn c kh qua khi ni m rt duy t m: kh l vt cht do t i nh
t hn si nh ra, cn khi n bi n ha l i t heo nhng suy on l un l t c s
ca m dng, ng hnh m bi n ha. Np kh y, l vng hay l hung
cng do t hy phong t hy l y cm nhn ca m nh, l y t ri t hc l un l t heo m
dng, t heo ng hnh ca m nh bi n gi i , t hm ch l y ki n t hc x hi
ng t hi m phn nh cho ch nh t i n m t hi .
T nh c ngi nh t rong ng, ng vo cht hp, mt t i n n ng
nh cao. Khi vo nh t c anh ch, nhng t hy phong t hy l i phn, ngi nh
c vng kh bi t bao. Chng qua v t hy c t hng t i n t rc ch nh v quy
hoch m ng ci l n m ngi nh s l mt t i n ra ph, nu khng hng
vng l m n t h c nhng i cng c gi t ht hi t hy phn i .
Chuyn Tu nm t rc ng t rn t un bo Tun t i n t c v con ng
quy hoch l m t hng i qua khu m T, con chu mun gi m T khng
phi chuyn nn t r nh vi c quan duyt l un chng rng nn cho ng i
vng vo quanh m ngi i t hy c cnh p non sng, du khch t hy
ci v i ca t quc. V ngi t a l m ng i vng t ht . V nu ng
l n bn phi ngi m T t h t hy phong t hy l i c t h ni rng ngi nh
ca T c Bch h, ng di , t o, rng, con chu t ha h m snh sang.

Sc kh l xem v ca kh m l un ct , hung. Phong t hy ni rng nh
t i t n nhng sc kh sng sa, rng r t h ngi t rong nh s n nn l m
ra. Nh mi m m m, m nht t h l m n l n bi . Vo nh, d ch i vng
m vn t hy m cng t h ch nh s l m n t h nh vng. Vo nh nh t hy
nh ho quang, ch nhn chc s t c ph. Vo nh m t hy bng bc nh
sng, nh khi t h t ai ha p n chng cn xa.
Chuyn l u t ruyn khi Qun L ( i Tam quc bn Tu) i v hng
Ty gp m V Hu Ki m t h t han vi hc t r rng : Ngi m ny cy ci t uy
nhi u m t l u khng c bng. Trn bi a m ghi l i hoa m nhng khng
c hu gi g n si nh kh . Huyn v t h khut mt u, t hanh l ong khng c
chn, bch h ngm xc cht , chu t c ang rn r , mi nguy phc bn
b, ha di t t c t l sp n, khng qu hai nm s ng nghi m.
Chc rng Qun L l ngi c quan i m nhn si nh bt ng vi V
Hu Ki m hoc gi l ngi ng hng vi V Hu Ki m, vn sn l ng
nhn t , a cm, t hy V Hu Ki m t ht l c khi t ht t h m cm t hn chng?
Cng c t h l khi Qun L i ngang qua m V Hu Ki m vo l c t hu t n,
ng t i nn cy kh t r cnh khng c l , cnh nhi u nhng l rng ht ,
cn u m kt t n, t o bng.
Sc kh hay l l y t m l i nh cm nhn t hay nhn t hc t hc t i l un
v nh, v t t h t hc l m h. Ch nh c sc khe, ch nh l m n t hnh
t t hng c t m l ci m vi bn b. Chung quanh anh t a rc r khng
kh l c quan, t t i n. Ngi ngoi t hy ci l e sng hay ci m m l t rng
t hi t m l khi n t hm nh, kt hp dng v, ci h nh c t h ca ngi nh,
ca phng c vi nhn t hc ch quan v khng kh quanh ch nh, nhng t h
ha t hnh ci cm nhn ch quan c nhn. i u l un on da vo i u
ki n t m l ch nh y c t h ng n t m chc phn t rm.
Cn nh t hu dt qu i cho phong t hy t hm t hn b t h ngi t a cn
bo: vo nh t hy nh ho quang nh l a bp bng t h ha t ai sp n, t rong
nh kh t rng bng bc t h sp c t ang, nh en m t hm m t hong c kh
mu t h t ai ng sp ht , ca nh l i vui v b nh an. . . Nhng i u l un on
da vo t rng t hi t m l ca ch nh cng l cch on da, on phng m
t hi .

Ch Hn Vi t t h t rch l nh. Nhng t rch cn c nghi l l a chn,
nh t rch l n s ( chn l ng gi ng m ). Phong t hy rt ch n mi
t rng t ngi nh, hay ng hn, mi t rng cho con ngi sng. Phng
v t ngi nh rt quan t rng. Chuyn xa chp rng L Ai cng mun l m
nh hng Ty. S quan can ngn ni rng hng Ty l ni cc bc t n k nh
. M nh cn l ngi t rn mt t h t khng c nh m ra hng Ty. Vi
t nc Vi t nam t a t h l i s quan hay ho qu. N hay v hng Ty nng
chi u gay gt , t 11 gi t ra kh ch u ri . Nu m c nh ra hng
Nam hay ng Nam n gi mt ma h, che gi bc ma ng, t rnh gi
nng ma h t t bi t my.
Phng v ngi nh cho p, chng t i bn khi ni v La ki nh v s
t ng nhng m dng. p phng v ch nh l l y mi t rng v cnh
quan ni xy dng sao hp vi v t r a l , vi a h nh ca khu vc xy
dng, vi vi kh hu ca v t r l m nh. t ngi nh t rong i u ki n mi
t rng c t h, khi t hi t k ki n t rc, quy hoch phi t o cho cuc sng t i n
nghi nht cho ngi s dng, nh t h t h i b phn t ng v dng t rch
s t rng hp gi a ki n t rc s vi t hy phong t hy.

Thy phong t hy cng nh ki n t rc s u nht qun l cng t r nh
ki n t rc phi hi ha vi t hi n nhi n. Nh v mi t rng cha ng ngi
nh gn b vi nhau, t n t hm dng v v t i n nghi cho nhau l i u t uyt
vi . Thy phong t hy xa mun l m nh bn sng, k ni . Chng t a khng c
i u ki n t l a chn t l m nh cho m nh t heo ki u t chn nh t h ,
nhng khi t hi t k nhng ni ngh ngi , gi i t r , chng t a cng chn v t r
t heo cch ngi xa. Nh t h Mc i ng ni v ni Cu Hoa, cha
n t rong my, sng Thanh Qua, cu vn cnh l i u. Bn t a t h : k a non non
nc nc my my, nht ng hi rng y c phi nh t h Dng Khu
ni v Cha Hng nh t h.
Khi xem t l m nh, i u c bn ca phong t hy xa l xem t h ni
t h nc. Mch v kh l hai t h c bn. Ngoi ra, s t ng quan v t ,
ng x, sng sui c quan h mt t hi t , chng t i khng cp l i v
c t c gi vi t ri ( xem t hm Chn hng nh v b t r ni t ht t heo t hut
phong t hy ca Nguyn H d ch, NXB Xy dng, 1996).
Phong t hy ni v nh l m nhi u ci k nhau ( nh ki u t rong ph) l i
nghi m hn chng t a ang xy nh ph hi n nay. Th d Hi Chu bn
Tu, t hy phong t hy khuyn dn l m nh nu cng mt dy t h mt t i n n
cng mt ng t hng cho t hng nht mt l ong. Nh l m k nhau phi cao
t hp bng nhau. Nh l m nh ra khi mt t i n ca c dy l m vo t h c
nhn xut u( con chi m nhn l u ra ph a t rc) t h ch nh t b n
bng, chng cht chng t h cng ga v. Nh l i l i so vi dy chung hng
ph gi l t h t hc nha ( rng khnh) , v chng l un l c c. Nh l m
t rong cng dy cao t hp khng u t h nh cao kh ca nh t hp. Nh bn
t ri c t h cao hn nh bn phi , t uyt i nh bn phi khng c cao hn
nh bn t ri . L do ca i u ny l : bn t ri l rng xanh ( t t hanh l ong),
bn phi l h t rng ( hu bch h). Rng v h cng ngang t rn mt cao
m a rn vi nhau t h dn yn, ph m. Nu hng khi m bay cao t h rng
bay cao l t hun. H nhy rn l n cao t rn rng l i u ngh ch, ngc. Dn
ph s chng sng ha t hun c vi nhau.
Ca ca ngi nh c t hy phong t hy ht sc coi t rng. Phong t hy
quan ni m rng ca l b mt ca ngi nh, l yt hu ca ngi nh. V t r ,
k ch t hc ca quyt nh s t h nh suy ca ch nh. Bn t rn ca t i p t hi n
kh , bn di ca t i p a kh . Ca phi sao n kh l nh m ngn kh d.
Hai nh i di n ca t h nn l m cc ca bng nhau v c cao bng
nhau. Nu khng s t nnh nhau m hng ph si nh bt ha. Phong t hy cho
rng mc bu di ca ca nh no cao t h s b ngho hn nh c ca t
t hp hn. Nh no c ca t o hn t h s gi u hn. Nh khng m ca ra i
di n vi cng s, cng t hnh, ca nh t . Nu m nh t h s ri vo ng
quan t ng, ki n co, t y.
Ca s l m sao c t h chi m ngng c cnh quan t hi n nhi n
mi l i u t t . Qua song ca, du ban ngy t nh m ch hay ban m nhn
nht nh t rng, t h cnh ngoi song ca l m cho ch nhn xao xuyn hn
t h, yn l ng vi ci t o ha ban cho m nh. Cng m k ch c va phi ,
t ng xng vi nh. Phng v m cng t h t heo ct hung ca phng v v
phng si nh kh .
Khng nn c vt cn t m mt kh ch u khi m cc l oi ca. Nu b vt
cn t h d ch chuyn ca. Bt qu t h b t l i . Nh n vt cn gy kh ch u
t rong xut c i ngi nh t h sng t rong nh sao t hoi mi c. / .
LK.
























PHOXG THU\, CHU\X XGUI XUA CHOX T LM XH

PGs. L Ki u
Tr ng i hc Ki n t r c

Phong t hy t n t i t rn hai ngh n nm m cc t h nh l t hi cc t ri u
nh Mi nh , nh Thanh bn Tu, vo khong nm 1369 n u t h k ny.

Hai khi ni m m nhi u ngi ha t rn t hnh mt , hoc l v t nh hay
hu khng phn bi t , l phong t hy v t hut phong t hy. Phong t hy l
a t h, a h nh , l t , l nc quanh t a. Phong t hy l mi t rng sng
m con ngi t n t i t rong . Thut phong t hy l nhng l un l , nhng suy
ngh ca con ngi v cch t h ch ng cuc sng ca con ngi khi nm t rong
ci phong t hy y. Nh t h, phong t hy l t n t i khch quan cn t hut
phong t hy l sn phm ca t hc l i n quan n phong t hy.
Phong t hy cn c ngh a rng l nhng hot ng nghi n cu v t hi n
vn , v sao t ri , v t r , v t ri t , v kh t ng, v a t h l m nh, t
m m nn va gn vi con ngi l i va xa con ngi . L l un c bn ca
phong t hy ( ki nh d ch, m dng ng hnh) t h rt t ru t ng, t hut ng s
dng t h khc l vi ngn t dng hng ngy t o ra cho phong t hy mt dng
v b hi m. c phong t hy v nghe v phong t hy t hy mt khng kh sng,
cht an xen , t t ri ha nhp, r khng ra r, m khng ra m l m cho
qun chng t i n t h c t h t i n, c t h khng t i n t h cng s. Thy phong t hy
l i t hu dt bao chuyn l y k, gn mt s quan ni m phong t hy vo cc s
ki n l ch s, t v cho phong t hy c b mt t hn b .

L l un v t hc t i n ca phong t hy v cng phc t p. xem mt t h
t t m phn l n t hy a l phi nh gi a ch c nm t ri , sng cm
ru ri i ngm ngh a t t ri rong rui ngoi ng. Chi u v c sch (
chng hi u sch g ), khnh dui t duy ri nhp nhong t i l i cm ru.
Nm nay ngi cht , xem t mt nm ch nm sau ci t ng t vo ni t
chn. Thnh k nh v i ch t pht . Ch mi khng t hy pht l i ngm suy
t i m nh t m cha t hnh, l ng cha k nh hay t hm ch hi v i t hy cha
hu.

Ngay vi nm gn y t rong cu chuyn l m nh t a, chc khng t
ngi cy t hy phong t hy. Vo nhng nm 1991-1993 nh t vo cn t h nh
vng t h nhi u ngi l m nn n ra t ng u nh v nh t hy m pht .
Nhng sang 1995-1996 nh vay t i n l m, nhng mong t y t hu t hu hi
vn nhng bi n t reo " house for rent " c t hi gi an di di chng ai ng hi .
N vn cht chng, l i m l i con, chc cng chng ai i t rch t hy phong
t hy. Thy phong t hy no chng ni nh t p nhy, l i m nhng t nh
mi nh ng, huyn v, bch h, t hanh l ong, ch nh ch cn cch gt u l i a
l a xut xoa khen t hy v t ho m nh c t ngang m nh cng t hy o
cao c t rng.

Nc Trung hoa t sau 1949 t hut phong t hy b k ch nng n,
khng dm cng khai l di n nhng n l i c Hng cng, i l oan nng
. N c dai dng t n t i c l c r h nh, c l c l u m, k n o. My nm
gn y, t rong khng kh ci cch chung v ki nh t Trung quc ngi t a li
nghi n cu v bn l un v phong t hy t rn sch v.

i u khng nh l n t n t i dai dng. Vy ci l n t n t i l ci
g . C ngi xp phong t hy nh mt hi n t ng vn ha, v n sng t rong
phn hn ca con ngi .

Trong phong t hy v t hut phong t hy c ci l gi i c t heo khoa
hc l a h nh, a t h l m nh ch u nh hng ca a cht cng t r nh, a
cht t hy vn, vi kh hu. Xem t h t l m nh ch nh l chn cho ngi nh
t heo cc i u ki n t hun l i v phng v , kh hu, a cht cng t r nh t t ,
a cht t hy vn ph hp. y ch nh l khu i u t ra c bn chn a
i m xy dng. T mi t rng vi kh hu t t m ch nh c sc khe t t , tm
l t t , l m nn n ra. y l nhng nhn t t ch cc.

Lm cho phong t hy t hn b , v on nh t h t ny t h au mt , t h
t ki a con gi l i ga chng l i u cha hn d t i n.

c phong t hy, t m hi u phong t hy t m ra yu t n t n t i
nh hi n t ng vn ha, dng nhn quan khoa hc khen ci c, ch ci
b a t l i u cn l m. i chi u nhng i u c t rong phong t hy v
t hut phong t hy, gn c khi t rong vi phong t hy l i u c t h l m
c.
Phong t hy gn l i n vi t ai , vi phng v . Tri t hc v phong t hy
khng t h t ch ri vi nhng khi ni m c bn v phng v hi u t heo cch
ca ngi Tu c.
xc nh phng v khi i kho st t ai , ngh phong t hy dng
dng c gi l l a bn. La bn l n gi l La ki nh. La bn nh gi l t rc l ong.
Trn l a bn, l a ki nh hay t rc l ong v nhi u vng t rn v cc vch xuyn t m
chi a phng v .

i Mi nh c T chi Mc son " La ki nh nh mn t rm" c 2 quyn ch
nam t rm. Sch ny cho rng l a ki nh l c c 24 hng , b qun 12 chi ca
t i n t hi n, nn t hm 12 chi , chi a l m 33 t ng, t r nh by bng ch v h nh v.
Ngoi ra, sch cn mt ph l c do Chu Chi Tng v.
Thm Thng i Mi nh cng son "La ki nh t i u np ch nh t ng" bn v
t i u np kh t rong 72 l ong mch.

Ch nh gi a l a bn gn mt ki m nam chm c t r quay. Phn di ki m
l cc vng t rn ng t m v nhng t i a i qua t rc ki m nam chm ghi
phng v . Trong cc vng t rn ( t hng l ba vng) t h vng t rong cng l
vng a bn, vng gi a l vng nhn bn v vng ngoi cng l vng t hi n
bn. La ki nh c t h c t i 13 vng.
Nu ch c ba vng t h vng t hi n bn dng xem hng nc t , nc
chy. Vng a bn n nh l ong mch. Vng nhn bn l un s t t xu
ca cc g ng ( m phong t hy gi l cc sa). Vng t rn c chi a t hnh
24 , mi ng vi 15
o
( t on vng 360
o
).

Nu l y vng a bn l m gc t h vng t hi n bn l ch v phi na v
vng nhn bn l ch v t ri na .
Ti t m t hng l m mt vng nh, chi a t hnh h nh m, dng. Nhn
t hc l Thi cc si nh Lng nghi . Lng nghi si nh T t ng. T t ng l
Thi dng, Thi m, Thi u dng, Thi u m. ch nh l bn phng ng,
Ty, Nam , Bc. Cch xc nh phng v t rc t hi Tn chp: Khi i , t rc
mt l chu t c, t h sau l ng l huyn v, cn bn t l t hanh l ong t h bn
hu, bch h. i u ny c ngh a l , t rc mt l nam t h sau l ng l bc, bn
t ri l ng t h bn phi l t y.

Ch nh Bc ghi ch T, ch nh Nam ghi ch Ng, ch nh ng ghi ch
Mo, ch nh Ty ghi ch Du. K t heo chi u ki m ng h t h l n l t 24
nh sau: Mo, t , Th n, Tn, T, B nh, Ng, i nh, Mi , Khn, Thn, Canh,
Du, Tn, Tut , Cn, Hi , Nhm, T, Qu, Su, Cn, Dn, Gi p.

Chuyn l u t ruyn, khi Qun L ( i Tam quc) i v ph a Ty gp
m V Hu Ki m t h t han t h , khng vui m nhn xt : Cy ci t uy nhi u m
t l u khng c bng, bi a m l i ghi hoa m nhng khng c hu gi
g n, huyn v khut mt u, t hanh l ong khng c chn, bch h ang ngm
xc cht , chu t c ang rn r , mi nguy phc khp bn b, ha di t t c
t l sp n, khng qu hai nm s ng nghi m.

Quch Phc t rong Tng ki nh dn rng: Thanh l ong bn t ri , bch h
bn phi , chu t c ng t rc, huyn v ng sau, mun c m yn m
p t h huyn v phi ci u, chu t c dang cnh, t hanh l ong un khc, bch
h quy t hun. Khi nh n t h t ng t hi phi nh n mu t . Nu t a t hm n
t x t c cng vi n Trung Sn Bc Ki nh t h t hy phng ng t hanh l ong,
t mu xanh cy c, phng Ty Bch h mu t t rng bc, phng Nam
chu t c t mu hng, phng Bc huyn v t c mu en. Gi a n
cng, t mu vng t ng t rng cho Ngi .

T t ng si nh Bt qui , ngoi t t ng c l p l i t rong bt qui cn
t hm bn hng ca Bt qui l : Cn , Khn, Cn, Tn. ch nh l cc
hng Ty bc, Ty nam, ng nam, ng bc.

Nh t h, phng ng c Gi p, Mo, t . ng Nam c Th n, Tn, T.
Nam c B nh, Ng, i nh. Ty Nam c Mi , Khn, Thn. Ty c Canh, Du,
Tn. Ty Bc c Tut , Cn, Hi . Bc c Nhm, T, Qu. ng Bc c Su,
Cn, Dn.
Cc hng t huc a ch l : T, Su, Dn, Mo, Th n, T, Ng, Mi ,
Thn, Du, Tut , Hi ( 12 hng a ch ). Tm hng t huc t hp can l :
Gi p, t , B nh, i nh, Canh, Tn , Nhm, Qu ( b Mu, K t rong t hp can).
Cc hng xp i xng gi l bt sn i di n gm: Cn-Tn, Khm-
Ly, Cn-Khn, Chn-oi . Bc t huc Khm, ng t huc Chn, Nam t huc
Ly, Ty t huc oi .

Phn v t heo Ng hnh t h ch nh gi a l hnh Th, Bc t huc hnh
Thy, ng t huc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Ki m. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vi n t hng, Mc l Khc t rc, Ki m l Tng
cch, Th l Gi a t ng.

Trn y t a ch xt n Ch nh ng hnh dng ph bi n t rong phong
t hy. Ngoi ra cn Bt qui ng hnh v Hng phm ng hnh cng l l oi
ng hnh t hng dng. Cn T ki nh ng hnh, Tam hp ng hnh, T si nh
ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng hnh, Hng t hng ng
hnh, Np m ng hnh . . . khng t h k ht c.

C t h ca phong t hy t h t h t t rn l Ki m, t h di l Mc, t h nhn
l Ha, t h vung l Th. t h nh sng gn l Thy.

Khi chn t phi da vo ng hnh t ng si nh m l un on. Trnh
ng hnh t ng khc l i u t hy phong t hy t m ni m hng ngy.

Theo Hng V cm t h l un v ng hnh t ng ng t h t hy gi ao t hy,
nam n t t dm. Phng Bc t huc Thy. Nu c nc t hm nhp t phng
Bc vo khu t t a hay m phn t h con ci khng n t ha. Nu dng nh
quay mt hng Nam t h sau nh l huyn v. Huyn v phi l t h t nh
cao , c g t hoi mi t hun, mi p. G t hoi l t h huyn v ci u. Nu
sau nh l i l m nc hoc vch ni dng t h c khc g huyn v mt u
m Qun L ch bai t rn.
Phng Nam l Ha m t h t li nhn khc no nh l a gp l a, t heo
phong t hy t h t y hay gp i u ki n t ng. Phng Ty ca mi ng t
i t ng xem xt l Ki m m c t h t rn ( Ki m ) t h gi a ch s gi u c,
t h nh vng. Ph a ng nh l hng Mc l i c t h t di l mc t h mc
mc t ng si nh, t rai gi t rong nh gi u sang, ph qu.

Ngoi ra quan h gi a Thi n, a, Nhn cn c quy c: T l Nhn
huyt , Cn l Qu mn, Tn l a h, B nh l a huyt , Khn l Nhn
mn, Canh l Thi n huyt , Cn l Thi n mn.

Trong qu t r nh xem xt phng v t h t i n t hi n bt qui ca Phc hi
phi hp m Dng. Hu t hi n bt qui ca Vn vng xp cc Ho
Tng.

Ra n a h nh c t h t h khu t c t h bng phng l dng t h g
ng ni cao l i l m. t sn cc nhi u g cao, ni l n l m t h t hung
l ng bi bng t rong khung cnh i ni l i l dng. Chn t h t l m nh
hay t m t rc ht phi t rng khu cn bng m dng. t sn cc
cng dng nn chn l m nh , t m ni c mch nh ( l ong gy). t
b nh dng bng phng nn chn v t r hi cao t a l c ( khi t ). Khu
t p bn t ri c t hanh l ong ( mch nc) , bn phi c bch h ( ng
di ), t h t ng t rc c ao m t a rng ( chu t c), ng sau c g t rn
t a l ng ( huyn v) . Long l dng, H l m. Long-H t ng nhng t h
gi a nh ha t hun, t rai gi xum vy.

Ni ch t nh ( ng yn) l m t h nc chy ( ch ng) l dng.
Th t p l t h t c ni ch t nh quay u nh ng. Nc ch ng
l ng l n rng nh chy, nh khng, l u l uyn dng dng. Ni v nc hi n
ha bn nhau , cp k vi nhau, bo v nhau, nui dng nhau l t h t p.
Ki u l un l nh t h l da vo c s t rong dng c m, t rong m c dng.
i u ha m dng l i u quan t rng. Lun m dng ri t on ng hnh sao
cho mi suy t nh khng t rng i u xu.

Chn cc t h t , cch chn hng , suy cho cng sau khi l oi b
nhng i u t hn b v m t n t h cng l chn a i m hp vi i u ki n a
h nh , a cht cng t r nh, a cht t hy vn , vi kh hu cho mi t rng sng
c t ha ng.

Thut phong t hy nghi n cu nhng vn ng t nhi n ca mi t rng
sng ca con ngi mu cu s t i n nghi cho cuc sng gn l i n vi t hi n
nhi n. By gi t cht , ngi ng l y u ra t rng t m t hanh l ong,
bch h. Gp hng ngh ch t h dng gi i php che nng, chn gi . Nng bc
qu t h bt i u ha nhi t .

Phong t hy ghi l i du ca mt hi n t ng vn ha xa. i nay bi t
m xem ngi xa mu cu t i n nghi cuc sng ra sao. Thc ra t h ngi xa
ch t c ra t hut phong t hy cng ch l cch t m hi u t hi n nhi n v s vn
ng ca t hi n nhi n ri t m cch hn ch t c ng t i u cc ca t hi n nhi n
cuc chung sng vi mi t rng sao c l i cho con ngi . Nu l oi nhng
i u m t n v s l i dng phong t hy l e b p t hi n h ki m cm t h
phong t hy u c ch l d oan. / .
LK.





XG HXH V PHOXG THU\

L Ki u

Ng hnh l : Thy , Ha , Mc , Ki m , Th.

Phng v t heo Ng hnh t h ch nh gi a l hnh Th, Bc t huc hnh
Thy, ng t huc hnh Mc, Nam hnh Ha, Ty hnh Ki m. Cn cch gi
khc : Thy l Nhun h, Ha l Vi n t hng, Mc l Khc t rc, Ki m l Tng
cch, Th l Gi a t ng. l Ch nh-Ng-hnh.
Ha( Nam)


Mc ( ng) Ki m(Ty)
Th

Thy( Bc)

Nh h nh ny t h Th khng cc phng m nm ngay ch nh gi a.
Thut phong t hy ch n t a sn, hng t hng, t hc t ng hnh ch s
dng t hnh cho nn cn c t n ca ng hnh l t ki nh ng hnh.
Dn, Ng, Tut hp t hnh nhm Ha. T Du Su hp t hnh nhm Ki m.
Thn T Th n hp t hnh nhm Thy. Tn Mo Mi hp t hnh nhm Mc. Mi
nhm c ba phng : si nh, vng, m hp t hnh nn gi l t am hp ng
hnh.
Bt qui ng hnh phn bi t khc vi ch nh ng hnh v cc l oi ng
hnh khc.
Bt qui ng hnh ch t rng l y h nh t h ghp t hnh cm m l un
ng hnh. Bt qui l Cn, Khn, Chn, Cn, Ly, Khm, oi , Tn.
Theo t i n t hi n bt qui t h Cn Nam, Khn Bc; Ly ng,
Khm Ty; oi ng Nam, Chn ng Bc; Tn Ty Nam v Cn
Ty Bc. n hu t hi n bt qui t h a v ca t m qu hon t on t hay i .
S t hay i ny do l un l m ng gi ao hp m t hnh nn.
Cn l Dng t hun, ht kh m ca Khn bi n t hnh Tn. Cn bi n
ha l n hai t hnh Ly; bi n ha l n ba t hnh oi . Khn l m t hun ot
dng kh ca Cn bi n l n u t hnh Chn, l n hai t hnh Khm, l n ba
t hnh Cn. Lun vo ng hnh t h Chn t huc Mc, Canh ghp vi Chn, Hi
Mi phi hp vi Chn do Canh, Hi , Mi u t huc Mc. Tn t huc
Mc, Tn ghp vi Tn do Tn cng t huc Mc. Cn t huc Ki m, Gi p
ghp vi Cn nn Gi p cng t huc Ki m. oi t huc Ki m. i nh ghp vi
oi , T Su phi hp vi oi nn i nh, T, Su u t huc Ki m. Khm
t huc Thy, Khm phi hp vi Qu. Qu t huc Thy. Thn, Th n phi hp
vi Khm nn cng t huc Thy.
Li t huc Ha. Cn phi hp vi Nhm t huc Ha. Dn, Tut hp vi Li nn
cng t huc Ha. Khn t huc Th. t ghp vi Khn nn t cng t huc Th.
B nh ghp vi Cn nn B nh cng t huc Th.
Tng t rng ca bt qui t h Cn l Tri , Khn l t , Cn l Ni ,
Khm l Nc, oi l m nc, Ly l l a, Chn l Sm v Tn l Gi .
Bt qui ch yu dng mi nh nh phng v . Chu D ch ch r: Vn vt ra i
t Chn, Chn l phng ng, b nh t i Tn. Tn l ng Nam. Ly l sng
sa, vn vt gp nhau nn Ly l phng Nam. Thnh nhn quay mt v
phng Nam xt vi c t hi n h. Khn l t nui vn vt . oi l gi a
ma Thu, l s t huyt ca vn vt . Cn ch phng Ty Bc, ni m Dng
st k nhau. Khm l nc, l phng ch nh Bc, l ni quy t ca vn vt .
Cn ch ng Bc, l ni kt t hc cng l ni m u ca mi vi c.
Hng phm ng hnh phn bi t khc t rn nh sau:
Gi p Dn Th n Tn Mu Khm Tn Thn t huc Thy
Chn Cn T t huc Mc
Li Nhm B nh t t huc Ha
oi i nh Cn Hoi t huc Ki m
S Qu Khn Canh Mi t huc Th.
Trn y l vi l oi ng hnh t hng dng. Ngoi ra cn rt nhi u l oi
ng hnh khc nh T si nh ng hnh, Song sn ng hnh, Huyn khng ng
hnh, Hng t hng ng hnh, Np m ng hnh, Ti nh ng hnh, Hn
t hi n ng hnh, Thi n can ng hnh, a ch ng hnh . . . nhi u v k.

C t h ca phong t hy t h t h t t rn l Ki m, t h di l Mc, t h nhn
l Ha, t h vung l Th, t h nh sng gn l Thy.





Ki m h nh Mc h nh Thy h nh Ha h nh Th h nh

Khi chn t phi da vo ng hnh t ng si nh m l un on. Trnh
ng hnh t ng khc l i u t hy phong t hy t m ni m hng ngy.
Tuy t h s vn dng ng hnh t rong phong t hy rt l ung t ung. Thy
phong t hy cho rng ng hnh l cng l nh ca m-Dng, l quyn ca
To Ha cho nn mi vi c t rong ngh phong t hy u phi da vo ng
hnh.
Mi phng n l p t hnh u do l un l da vo ng hnh m phn
on. Hi n nay t a c t h coi rng nhi u l un on l v on. Tuy t h, c
mt s l un on l kh t n.
Lun on ki u ng hnh t ng ng, i l oi xem s si nh-khc ra sao,
xem khi phi hp s dn n kt qu t h no. Xi n dn ra y mi nh chng
nhng i u l un on ca t hy phong t hy, chng t a t hy mt cch l un
l , khng phi y l cch l un l chung nht v i u ng sai cn phi bn.
Khi t hy gp t hy t hng dn n i u khng t t , gi a nh dm l on.
Phng Bc l t hy m c nc ngm vo nh, vo m t h khng t t . Phng
Nam l Ha m c t h t h nh t am gi c nhn, nh t h Ha gp Ha t hy
phong t hy on rng ni t y t hng si nh ki n t ng. Phng Ty t huc
Ki m m c t h t dng t rn ( Ki m h nh) t h nh nh t h ca ci n n ko
n. Phng ng t huc Mc m t h t l i c h nh di (Mc h nh), gi a ch
s c con ci hu, gi u sang ph qu.
i vi mnh t l m nh hay ni huyt t ng, nu l y v t r ngi nh
hay ngi m l m mc phng v t h phong t hy gi bn t ri l t hanh l ong,
bn phi l bch h, ng t rc l chu t c, mi ng t st ngay t rc nh l
mi nh ng, ng sau l huyn v.
Tt nht t h bn t ri c dng nc nh chy l ng l cho ng ngh a
t hanh l ong( con rng xanh). Bn t ri c nc chy t heo dng, cha v con t rai
vi nh hi n mt mt vi i . Bn phi c bch h ( h t rng) l i c ng di
men t heo r a t t h con gi t rong nh m ang, sung sng. Bch h m l i
c nh cha, mi u mo hoc l vng ng ngp l i u ki ng k. t nh
t h d si nh t bi t t rong nh. Trc nh c ao h m o nh h nh t rn t h
con ci t rong nh v vang, ph qu . Chu t c c sng di bao bc l m t hnh
n t h nh h nh ci bn k t rc nh, t rc m t h con chu t rong nh gi u
sang vi nh hi n. Th t ny gi l Thi n cc( c l u gc nh t ri ). Sau nh
t h t n t rn nh my n, xm x t xum vy gi l huyn v c t h b ch
i ( i bi c), l c hng l u di , t ruyn gi a mi mi . i u k c l c h
su huyn v. Sau nh, sau m, nht t hi t khng c h su. Truyn
t huyt k rng sau m t Khut Nguyn bn Tu c h su nn ng ny cht
ung.

Ni non, sng nc t hi n nhi n, g ng, l ong mch sp xp t rn mt
t t o nn ha phc cho ngi l u t i . Thy phong t hy cho rng m nh
c nhi m v t m ra c ch , ch t ng cho ngi , con chu ngi t ng
c i u l nh, c phc m. Mun c t h t nh phi hc qua l kh m
t hu t m. i u ht sc quan t rng t rong phong t hy bn t hn ngi t hy phi
t u nhn t ch c. Ti n t ch c, hu t m l ong : ci gc ca t m t l t hy
phi n , ngh suy cho c nhn bn, c o l l m ngi . gi l t ch c
t h khng phi ngy mt , ngy hai m c ngay c. Ch hm h t m t t h
s b t ri che mt mt , l ng d t i t m, t p t rc mt m nh m, khng
t hy c. c sng t h khi c t h t hay, chng cn l un l cu k m t m
c vi t hi n nhi n ng cm, l ng t hy ngt ngy t n hng. M khi
t ch c, t u nhn t m cho l t h l i chng cn t p xu l m g . Nhng
ngi t o l y, t t hn nhn t hc ci c vi ci khng hu nh ha
quyn. n y, cu chuyn phong t hy dn t hnh t ri t l cuc sng, khng
cn n t hun l php a l t hc hnh na. Ti p t c bn khng phi l i
t ng ca bi vi t ny. / .





v phong thu v m m cc vua,
cc hu nh minh , nh Thanh

L Kiu

Trong l ch s Trung quc t h t huyt phong t hu cc t h nh vo t hi
nh Mi nh, nh Thanh. C hai khi ni m m nhiu ngi thng ho t rn
l m mt l phong t hu v t hut phong t hu. Duy danh nh ngh a t h
phong t hu l gi v nc. Gi v nc t o nn nhng nhn t hc s khi
v v t r quanh t a. C t h t h phong t hu c hiu l t ai, a th,
a hnh, a mo, t hu vn, phng hng, t rng t hi vi kh hu quanh
ta. C th ni khi qut phong thu l mi trng vt cht cha con
ngi si nh t n t rong . Thut phong t hu l nhng suy ngh , l un l
ca con ngi v cch t h ch ng ca con ngi khi nm t rong mi
trng phong t hu y.

Nhng nh nghi n cu Trung quc hc cho rng t hi Ti n Tn bt
u t hai nghn, n Tn Hn bt u pht si nh t hut phong t hu nhng
phi qua i Ngu Tn t hut phong t hu mi c t ruyn b.
Bt u i Tng, t hut phong t hu bt u t h nh hnh. Nhng
phi n Mi nh, Thanh t hut phong t hu mi c cng nhn ch nh t hc
v c ph bi n cng khai , hp php.

Trc y phong t hu bao hm m dng hc, a l hc v t hut
s. m dng hc nghi n cu v t hi n vn, t i nh tng. m dng hc
cng nghi n cu v a l l ni con ngi si nh, t rng v nh n t hy
tri. Phng php l un c bn ca m dng hc l m dng ng hnh.
m dng hc c cng nhn ch nh t hc t t ri u Nguyn (Ch Nguyn,
nm t h 28) m i tng c cng nhn l cng vi c nghi n cu ,
quan st s vn hnh ca v t r, xem t ri , xem sao on vi c l nh d
ca hin tng t hi n vn, d bo t hi t i t, xem t l m nh, xem t t
m, m, nh l ch phc v t l , gi p nh t hi v sn xut nng nghi p.
n i Mi nh Hng V, nm B nh dn, ngy 5 t hng 5 m l ch, vua
Hng V nh Mi nh quyt nh t chc quan coi v m dng hc,
chuyn l o qun l v o t o cc i tng ca m dng hc nh va
ni t rn.

Thi Mi nh t r i , t vi c chn t l m t h , ki nh n l m
nh, t m m u c xem xt cn t hn. Nhi u ngi nh c hi u
bi t , ham l gi i phong t hu m vi nh hi n. Ngc l i c nhi u ngi v
chn sai ngy, chn t h t vua khng a m khng nhng bn t hn
t hi t mng l m l i n l u n ch n h b cht u.


M m l t hnh t quan t rng bc nht i vi cuc sng t i nh t hn
l c t r v cng nh khi xy ra ci cht ca vua cha t khi c t hut
phong t hu. Ngay sau khi l p xong nh Mi nh, Chu nguyn Chng l i n
hi qun t hn t i Nam Ki nh bn vic xy l ng m. Ti Nam ki nh l c
c Chung Sn l t c t h p t m m nhng l i dy c l ng m
chn. Chu nguyn Chng c quyt nh t l ng t m t i Chung Sn.
Tuy c d ch khu m ch nh ca dng h m nh xung ph a Nam nhng h
Chu cho di chuyn i ht cc l ng m t rn ni Chung Sn ny i .
n rng h Chu ch gi l i m Ng vng Tn quyn ( mt trong ba
chn vc Tam quc) v Ng vng ch c coi nh k gc m cho dng
h Chu nh Mi nh.

Sau c Li u Qun Khanh l t hy phong thu kh t i nh t hng
gi i t hi u cho Mi nh Thnh T ( 1403-1426) mt qu ni cu t o t t
st hong t h huyn Xng B nh, Bc Ki nh xy hong l ng. Chu
( Mi nh Thnh T) rt ng v i t n ni t t hnh Thi n Th Sn.
n cui t ri u Mi nh, t i y t ng 13 v hong Nh Mi nh nn gi
l Thp Tam Lng.

Lng m Thp Tam Lng xp ng t heo t r nh t t h h, cn c
vo ng hnh tng si nh Mc, Ho, Th, Ki m, Thu m t t n t heo t h
t nh Chc , , C, Trn, Ngc, Thm, ng, Chi u , Thng, Hu,
Qun, Hi u, Ki m ( t n cc Hong c t ng t rong Thp Tam Lng).

Trong khi phong ki n nh Mi nh l o xy l ng m cho Hong t c nh
m nh nhng li s nh Hu Kim s hng vng v t hay t h dng h
m nh nn cho t ay chn l n ni Phng Sn o t l ong mch, di t l ong
kh ca m t ngi Kim. Th m Hu Kim vn pht t ri n l n mnh,
t hnh nh i Thanh sau ny thng t r Trung quc t rn 200 nm.

i nh Thanh, vua Thanh Th T ( 1643-1661), ni n hi u Thun
t r , l c cui i cho xy dng m m cho cc vua dng h m nh t i
chn ni Xng Thu, huyn Tun Ho, t nh H Bc. y l t h t rt
p, sn mch un khc nh phng ma, rng bay. Bn t ri c ni
chu v ph , bn phi cng c ni hng t a, un chu. Tri , phi l i
c sng chy km hai bn ri t hi ni Long H Cc. Ni ny l c u
ch l Hi u Lng, sau m rng t hnh Thanh ng Lng. Ti y t ng
cc vua nh Thanh l Thun tr, Khang Hy, Cn l ong, Hm Phong, ca
cc hu v phi l T Hi , Cnh phi , Cnh song phi , D phi , nh phi ,
Hu phi v mt l ng cng cha.

Khu Thanh ng Lng cch Bc ki nh 125 km. Chi u rng ca khu
vc l ng t heo hng ng Ty l 26 km, t heo hng Bc Nam l 125
km di n t ch khu t l ng xp x 3000 km2 bao gm cc huyn Tun
Ho, K, Mt , Vn . . . Dn chng tuyt i khng c xm phm t
ai ca l ng. Thm ch vo ki m ci cng b t r t i rt nng. Ngi a
cht t hy gi p khu vc l ng c m bc nhng khi t u xi n khai t hc ,
vua Thanh Hm Phong , nm 1853, ban ph l i t chi , khng cho
khai thc:
" Tuy Tang Vi n Sn c m bc, l i khng cng l ong mch vi
V Li nh Sn ca ng l ng, nhng d sao cng gn vi khu vc phong
t hu ca l ng phi bo t n, khng c khai m".

Khu vc Thanh ng Lng c sp xp rt p, xt t heo cch
nh n ca Ki n t rc s. y l ci p cn xng, nghi m ch nh, c t rc,
c hng ng n. Mi l ng ca Hong u xy dng t heo t duy
nghi m ch nh, l y t rc ch nh gi a t heo hng Bc Nam song song vi
ng ki nh t uyn l m t rc i xng. Cc ki n t rc vt u quay mt
nh n hng Nam. u Bc ca cc cng t r nh bm t heo t rc t rung t m l
Long n i n nm t rong t hnh h nh vung. Hai bn ng t rc ny l
t ng cp hng mc cng t r nh ki n t rc i xng qua t rc. Vo xem
l ng m nh vo t hm cung nh t rang nghi m, tng nh vua cn sng.

Mt c im r nt ca cc lng t ri u nh Thanh l s kt hp
hi ho gi a cc hng mc cng t r nh vi t hi n nhi n. Mi l ng u c
mch ni chy ngang ph a t rc xa xa l m l chn. Ph a sau l ng l i c
ni cao hn l m ra t h huyn v t a u. Knh mng khi nhn t o
thot nc, l m t hnh dng chy l un c nc rc rch. Hai b mng
k . Vt qua mng un ln l m nhng cu nh t u t heo a h nh m
t o dng cho n nhp. C sn ni nh cng t t , nu t heo phong cnh v
a t h cn t hi t t h p t hm ni nh. Trn ni nh l m cc nh nh v
t heo ki u nh t hong, ct mi cong, mi ci mt ki u, kho l o t i
hoa.

Sp xp ki n t rc l ng t m nh Thanh t h hi n nhng t rung t m
kh m nt . Trong Thanh ng l ng th Hiu lng, lng vua Thun tr
c l y l t rung t m . Bn ph a Ty l Cnh l ng, l ng ca vua Khang
hy, v ph a ng l D l ng, l ng ca vua Cn l ong.

Tuy l ng t m t vo quy hoch nhng n i vua no l i
chn cho m nh v t r t heo t h ch. Nh vua Cn l ong chng hn, Khi
ng t ui , vua Cn l ong bt u ngh n ch nm l c v gi . Vua Cn
l ong chn cho m nh khu t c t n "Thng Thu Cc" xy D l ng
cho m nh. Theo t hy phong t hu t h Thng Thu Cc c t h l ong bn h
c, t i nh cung vn l i n m nh l un on t h t t l nh n vn nm.

T Hi t hi hu rt t i n phong t hu. Khi chn ch cho m nh l c v
gi , nhi u l n t hi hu n ki m t ra vi c xy t ng a cho m nh. Thi
hu t ng ci chui ht nh 18 vin ngc t rn chu nm xung huyt
t rn t ma s nhng nhi u. Khi b cht , t rong m chn t ng rt nhi u
vng, bc, chu bu. Chuyn k rng khi cht mm b ngm vi n ngc
d mi nh chu m nu cha a vo t rong quan t i t h cch t rm bc,
nh nh sng ca vi n ngc m c t h nh n t hy nhng si t c t rn u.

Vo nhng nm cui nh Thanh, u Dn quc, Tn Di n Anh,
nh qun phi t Trung hoa o m T Hi l y ca. Sau qun t h
ph cng o ht cc l ng cc vua Khang Hy, Hm Phong, ng Tr
l y ca ci .

Ngy nay nhng l ng t m c t u b l i . Thanh ng Lng
t hnh ni t hng cnh, t hu ht kh nhi u khch du l ch. Ln nh gi a
ca Xng Thu Sn nh n chung quanh, ni non ln un, nh n xung
t hp cng t r nh ki n t rc nhp nh t ng hng, t ng dy. Thi n nhi n
mnh mang, sc l ao ng ca con ngi v t n. Phong cnh t ht ho
hng. Khch t ham quan khen p nhng cng kh t rnh khi ngm ngi
cm khi trc l huyn di u v v t nh ca t hi gi an. / .


































phong thu v nh ca

PGs L Ki u
i hc Ki n t rc H ni

Thi xa, nhng gi a nh c hc, c t i n, hoc l quan chc, khi
l m nh cn xem phong t hu rt cn t hn. V t r t ngi nh t hng
chn ni c dng nc un quanh, ng sau xa xa c i hoc l ni
t hp n gi . Ngi nh gn vi t hi n nhi n , c mu xanh cy l , c dng
nc mt d u, nh t n cnh, cnh l m ni bt nh. a t h l m nh nh
vy l nhn kh t hi ng sng ni , t i nh hoa ca mt t ri , mt t rng.
Khng gi an khong t thun l i cho vi c di dng t i nh t hn, rn l uyn
ch . Nhng chuyn nh t h, ngy nay t m u ra vi cnh t cht ,
ngi ng.
V t r l m nh ngy xa chn ni : " Ni Cu Hoa, cha n t rong
my, sng Thanh Qua cu vn nhnh l i u". Thn xm nm gn t rong
vng m ca hng l i u, c dng nc un ln, ph a Bc xa xa c ni
xanh nh b nh phong chn ng. ng v t nh hi ho l m cho con ngi
si nh sng t rong mi t rng t ht l d ch u.
Phong t hu c c mt kho l t huyt di dng ch dn cch t m
t l m nh. Nh l m t rn vng ni t h xem t h ni , l un l ong mch
xc nh ng v t h nh. Vng g i ni rng t hong t h bn ph a
phi nh qui chu. Khng c qu t rng t ri , khng c vc hoc nh
t h t t rt , t rt . Vng ng bng phi c l ong mch, c ng quanh
bn phi , c ngi nc bn tri, trc nh c sn v vn rng, xa na
l h, l ao. Sau nh t t o t h nh my n, khi t o.
Mt cch khi qut t h l un v nh ca cng cn da vo l t huyt
c bn ca phong t hu l kh v l kh.
Kh l khi ni m c t h gi l ph bi n v bao t rm ca phong
t hy. Trong i sng hng ngy t h kh hoc hi l mt t rng t hi ca
vt cht c mt l ong, t hng t hng l l l ng t rong khng gi an.
Ngoi ra kh c th cha t rong nhng khong khng gi a cc ht rn,
ha t an t rong t h l ng. Nhng kh t rong phong t hy li t ru t ng hn
v phong t hy cho rng kh t n ti mi ni v cu to nn vn vt . Kh
khng ngng bi n ha, khng ngng vn ng. Kh chuyn ng to ra
gi ( phong). Kh t ch t s bi n t hnh nc( t hy) chy t rong mch
ngm, t rong sng ngi hoc t t rong ao h. Cho nn nghi n cu Phong
Thy t h ch nh l nghi n cu s bi n ha ca kh . y l nhng khi
ni m duy vt v kh . Phong t hy l i c nhng l un l duy tm v kh
khi xem xt nhng khi ni m nh si nh kh , t kh , dng kh , m kh ,
t h kh , a kh , t ha kh , np kh , kh mch . . . l nhng suy di n sn
phm ca t duy t ru t ng v s bi n ha ca kh . L kh - t hut x l
v kh - l s suy on ca t hy phong t hy v s vn ng ca kh t heo
nhng c s hi u bi t ca t hy l un ra si nh kh , t rnh l ng t kh .
Phong t hy quan ni m rng t h gi i t khng n c. Kh l
nguyn gc. T kh si nh i t hnh m dng. Sau li phn t hnh nm
vt cht l ki m, mc, t hy, ha, t h. S t h nh, suy, cn mt ca nhng
vt cht ny c nhng qui l ut ca n. Ngoi ra nhng vt cht ny li
gn vi nhng i u may mn v i u t ai hi v c t h d bo c
nhng i u may mn hay t ai hi ny.
Si nh kh l i u mong c v i u phi t nu mun c l nh. T
kh l i u d cn t rnh v t m mi cch t rnh. Mi t hng, t heo
phng v , si nh kh hoc t kh xut hin phng v khc nhau. ng
t h phng v si nh kh t h t t l nh, nu ng t h phng v c t
kh t h ch u i u d.
Phong t hy quan ni m rng kh m dng t h di l gi , bay l n
l my, ri xung l ma, di chuyn t rong l ng t l si nh kh . Si nh kh
to ra vn vt . Thc cht t h quan ni m ny pht si nh t nhng quan st
t h s v s chuyn ha ca nc m t hi . Ti sao ngi xa cho rng
kh di chuyn t rong l ng t to ra si nh kh . l do quan st khi c
dng ngm di t , cy c t rn mt t c t i t t hn. C T Ao
xa khuyn rng, khi l un nh l ong mch, t c l nh n nhn mch kh
trong t phi quan st th t bi t hng mch di chuyn. Nhi u khi
mch i khng phi ch l ra b mt t m nh n cy c t rn mt t c
t h l un on mch ngm.
Thut phong t hy cho rng kh bi n ha v cng. S bi n ha ca
kh hi u t heo t hi xa l da vo nhng nhn xt t hi n nhi n n s v
nhng khi ni m nng v quan st m cha c nhng phn t ch v mt
bn cht ha l ca s vt . Th d t hut phong t hy quan ni m rng :
kh l m ca nc, nc l con ca kh . Kh chuyn ng, nc chuyn
ng t heo: nc dng, kh cng dng. M con xon xut bn nhau. Nh
t h t h ni l n mt t t hy c l nc cn d ch chuyn t rong l ng
t khng c vt t ch l kh . Nhng do kh v nc quyn l n vi
nhau nn quan st nc chy t rn mt t m l un ra kh di l ng t ,
hoc ngc l i l un v kh di ngm m bit c nc t rn mt t .
Thut phong t hy cho rng kh quyt nh ha phc ca con
ngi . C t l c kh . Con ngi si nh ra l c kh , ngi sng l
c kh ngng t t hnh xng ct , khi cht l t r v vi kh , t an bi n
t hnh kh , ha quyn vi kh . Tng, chn l t i p nhn si nh kh , phn
kh ni ct to ra phc m. Kh vn ng trong t t h hi n t hnh a
t h. Kh t li do t h dng. Ni i l t hn kh , g ng l cnh nn
kh di chuyn t t hn n cnh. Kh gp gi s t n ra, gp nc t h t
li . Php nghi n cu phong t hy l t kh khng cho t n i , l m sao
phi l un c kh vn vn hnh m l i t ng i m mong mun.

Si nh kh ban u ch c mt ( nguyn kh ) sau khi bin ha vn
ng m t hnh v cng v t n. Tri khng c kh t h khng c g cho
t . t khng c kh t h khng c g cha. Si nh kh n t rong l ng
t , nh n khng thy m phi l y l t m ra n. l php l un
t hy kh , ch nh l l kh . Lp l un kiu nh l ng t rong kh , kh c
nh t hnh ra h nh, quan st h nh c t h l un ra kh . Ngi xa cho rng
hi ct cha m l gc ca con chu. H nh t h ca con chu l cnh
nhnh ca cy cha m. Gc v cnh t ng ng. Tng hoc ni c ng
ni t l nh t h t hn l i nh yn n, con chu t h nh vng.
Thuyt kh v nh ch yu l thuyt np kh v t huyt sc kh .
Np kh gm a kh v mn kh . a kh l kh t rong t t i ni l m
nh. Mn kh l kh t cng a vo, t ca vo nh. Sc kh l mu
sc cm nhn c qua ngi nh. Cn ni r cho khch quan l chng t a
cha phn t ch ng sai m ch mi a ra nhng l un i m c bn ca
phong t hu s dng khi l m nh.
l un ra a kh t rong t hn p hay ph x l i u m h. Khi
l m nh khng t h b qua phng v . a kh l un c t phng v
dn kh . Chng hn nh Mc t i nh, Ki m t i nh, Th t i nh, l m nh y t h
con chu l m nn , n ra. Ho t i nh l l ong t hn cn bc hon ( di d ch,
hon ci ), nu khng chng ra g . Thu t i nh cn t hi t h ca ci n
nh. Mi nh ng ( t rc nh) cn rng v bng phng.
T phng v ( v t r t heo hng), t l un v t hanh l ong ( mch
nc), bch h (ng ci cnh nh ), mi nh ng, chu tc ( t ai ,
h nc trc nh ), huyn v ( t sau nh), phong t hu c nhng i u
lu quan t rng nh:
Li ra vo ca sn ni hoc t hung l ng, t rnh l m nh. Trc nh phi
c mi nh ng rng, t hong. Huyn v khng c qu cao. Bn t ri
nh c dng nc quanh co, nc khng c t t ng m cng khng
c chy xi t . Bn phi nh c ng i rng nhng cng khng
phi l l i i t p np, n o, d di. Nh khng l m t rn nn gi ng l p.
Nh t rnh ng ba ng ci m c li xc thng m vo mt tin.
Nh khng l m ni ng ct . Khng chn v t r nh gn n cha, mi u
mo. . . . Phong t hu c t h gi i t h ch t heo quan i m ca m nh nhng
i u cn t rnh va nu. Chng hn nh l m ni ca ni , ca t hung l ng
t h gi c vo nh, gi a nh l y t n. Lm nh t rn nn gi ng c t h gi a
ch m au. Lm nh t rong ng ct gi a ch n ci . Lm nh gn n
mi u gi a ch t m t hn bt nh. Lm nh m ph a sau c ni cao ch
nh cung ch. . .
K ch thc ca ngi nh , ca cc b phn nh ca t heo phong
t hu cng c qui t c kh cht ch. o chi u di , ngi xa s dng
"b" t hay cho " t hc" ( xch). Chn thc l hai b. Mi thc xp x
40 cm ngy nay. S lng "b" nh cho t ng b phn nh hoc t on
nh cng c php t c. Mt "b" gi l ki n, hai "b" l t r, ba ' b' l
mn, bn " b" l b nh, nm "b" l nh, su "b" l chp, by "b" l
ph, t m "b" l nguy, ch n "b" l t hnh, mi "b" l t hu, mi mt
"b" l khai, mi nai "b" l b. n "b" t h 13 t h l p l i chu k
trn.
Ki n l kch t hc c bn, t r l b bt, mn l y , b nh l
va phi , nh l khng c t hay i , chp l nn nm l y, ph l t an v,
nguy l khng yn n, t hnh l t c i u hay, t hu l nhn l y, khai
l m mi , b l dng, l t c. Theo nh t h m chn l y i u mong
mun khi nh k ch t hc nh v cc b phn nh. K ch t hc l i c
l un on t heo l nh d rt khi n cng. Chng hn nh ki n l nguyn
ct ( gc ca i u l nh), t r l sng sa, mn l t hi n h nh, b nh l
quyn t hi t ( un li ), nh l ki m qu( t hc vng), chp l t hi n c,
ph l xung st , nguy l ngc ng, t hnh l t am hp, t hu l t c ki p(
cp gi t ), khai l si nh kh , b l t ai ho. Nn chn k ch t hc t heo
ki n, mn, b nh, t hu . K ch t hc chp nhn c l t r, nguy, nh,
chp. Thnh, khai dng t t . Ht sc t rnh cc k ch t hc t rong b b,
ph. Chi u rng nh khng chn mn, b nh, t hu, b. Chi u di nh l y
t heo t r, nh, chp, khai . S "b" ca nh hp vi qui t c t r, nh,
chp, nguy, khai , ki n t h t rong nh y sm si nh qu t . Nh c s
"b" hp vi qui t c t r, nh, nguy, khai , chp, ki n t h ngi t rong
nh mau t hng quan t i n chc.
Thut phong thu ht sc coi trng s m ca ca nh. Ca, cng,
n a mn kh m nh l kh lun th mn kh cng vi a kh l hai
t i u ch quan t rng nht ca ngi nh. Ca c t h t i p t hi n kh nu
hng ln trn, hng xung di t h t i p a kh , n l nh, t rnh d.
quyt nh ca ca ngi nh, cn cn nhc phng v ca ca, xem
ca nn m ra khng gi an no, chi u cao, b rng ca ca, vt i di n
vi ca u ht sc quan t rng. Ca nh n ra khng gi an t hong ng
c t h, khi ngc l n t h ngm t rng, nhn my , coi ngang t m mt t h
ngm cy, nh n hoa, p bi t my.
S t rn t hi t t rong nh cng c nhng qui t c t heo phong t hu.
Ni t bi v t h cng t rnh i di n vi phng Thi Tu. t bi v
vo cc nm T , Su, Dn, Hi ki ng quay mt hng Bc. t bi v
vo cc nm Mo, Th n phi ki ng quay mt hng ng. Cc nm T,
Ng, Mi ki ng quay mt hng Nam. Cc nm Thn, Du, Tut ki ng
quay mt hng Ty. Nh t h, t heo phong t hu, mi nm phi t l i
bi v mt ln. Xa nay, nhiu nh ch t hng bi v mt l n u c
phi h l m n sa st .
Cn t chc khng gi an t rong ki n t rc mt bng cn t heo nhng
qui nh cng kh cht ch nh cn m bo cc qui t c i xng, ngay
ngn, rng hp. Cy ci t rong ki n t rc sn vn ca khun vi n nh
cng cn cn t hn. Trng cy du t rc nh l i u ki ng k v i u
ng ngh a vi t ang mn t hn. chng qua v t i ng Tu, t ang l du,
ng m vi t ang l nh c m nn ki ng m t hi . Sau nh l i khng
nn t rng cy ho m phi t rng ni n khch. v mun t r nh ra
ci ch t am cng nguyn c. Truyn xa k Vng D t hi Tng t rng
ba cy ho sn t rc v ni : " Hu t h ca t a s c ngi l m n t am
cng ( t m, t , t khng) t ht l t ho ch ca t a".
Phong Thu bt u pht si nh t Ti n Tn bn Tu, dai dng ko
di n by gi cn nhi u ngi b nh hng.
Thut phong t hu, t rn t h xem t hi n vn, di xt a l . L t huyt c
bn t hc t huyt t hi cc, m dng, ng hnh, t i nh tng cc k b
hi m. Thy phong t hu t hu dt chuyn l i k , gn ghp nhi u s ki n
l ch s, t hi phng s t rng hp ngu nhi n t cho phong t hu mu sc
k o, l m cho dn chng cm t hy t hn b .
Hy hi c vua cha no xy cung, t m m khng vi thy
phong t hu t ham mu ch nh cho m nh. Nhng c i vua cha no v nh
hng t n t i . Khi t hun t hi, nh xy cho t hu khen c t hy t t ,
coi hng l m nh. Khi m khch t hu nh my nm nay, gi a ch ai
n t rch t i t hy phong t hu.
Thit k kin trc gii quyt t t cng nng, kt cu bn vng,
ng dng hi ho, gi a ch phn khi l m nn n ra. l ci phong
t hu t t nht cho ngi sp l m nh vy. / .
































v phong thu v m m cc vua,
cc hu nh minh , nh Thanh

L Kiu

Trong l ch s Trung quc t h t huyt phong t hu cc t h nh vo t hi
nh Mi nh, nh Thanh. C hai khi ni m m nhiu ngi thng ho t rn
l m mt l phong t hu v t hut phong t hu. Duy danh nh ngh a t h
phong t hu l gi v nc. Gi v nc t o nn nhng nhn t hc s khi
v v t r quanh t a. C t h t h phong t hu c hiu l t ai, a th,
a hnh, a mo, t hu vn, phng hng, t rng t hi vi kh hu quanh
ta. C th ni khi qut phong thu l mi trng vt cht cha con
ngi si nh t n t rong . Thut phong t hu l nhng suy ngh , l un l
ca con ngi v cch t h ch ng ca con ngi khi nm t rong mi
trng phong t hu y.

Nhng nh nghi n cu Trung quc hc cho rng t hi Ti n Tn bt
u t hai nghn, n Tn Hn bt u pht si nh t hut phong t hu nhng
phi qua i Ngu Tn t hut phong t hu mi c t ruyn b.
Bt u i Tng, t hut phong t hu bt u t h nh hnh. Nhng
phi n Mi nh, Thanh t hut phong t hu mi c cng nhn ch nh t hc
v c ph bi n cng khai , hp php.

Trc y phong t hu bao hm m dng hc, a l hc v t hut
s. m dng hc nghi n cu v t hi n vn, t i nh tng. m dng hc
cng nghi n cu v a l l ni con ngi si nh, t rng v nh n t hy
tri. Phng php l un c bn ca m dng hc l m dng ng hnh.
m dng hc c cng nhn ch nh t hc t t ri u Nguyn (Ch Nguyn,
nm t h 28) m i tng c cng nhn l cng vi c nghi n cu ,
quan st s vn hnh ca v t r, xem t ri , xem sao on vi c l nh d
ca hin tng t hi n vn, d bo t hi t i t, xem t l m nh, xem t t
m, m, nh l ch phc v t l , gi p nh t hi v sn xut nng nghi p.
n i Mi nh Hng V, nm B nh dn, ngy 5 t hng 5 m l ch, vua
Hng V nh Mi nh quyt nh t chc quan coi v m dng hc,
chuyn l o qun l v o t o cc i tng ca m dng hc nh va
ni t rn.

Thi Mi nh t r i , t vi c chn t l m t h , ki nh n l m
nh, t m m u c xem xt cn t hn. Nhi u ngi nh c hi u
bi t , ham l gi i phong t hu m vi nh hi n. Ngc l i c nhi u ngi v
chn sai ngy, chn t h t vua khng a m khng nhng bn t hn
t hi t mng l m l i n l u n ch n h b cht u.


M m l t hnh t quan t rng bc nht i vi cuc sng t i nh t hn
l c t r v cng nh khi xy ra ci cht ca vua cha t khi c t hut
phong t hu. Ngay sau khi l p xong nh Mi nh, Chu nguyn Chng l i n
hi qun t hn t i Nam Ki nh bn vic xy l ng m. Ti Nam ki nh l c
c Chung Sn l t c t h p t m m nhng l i dy c l ng m
chn. Chu nguyn Chng c quyt nh t l ng t m t i Chung Sn.
Tuy c d ch khu m ch nh ca dng h m nh xung ph a Nam nhng h
Chu cho di chuyn i ht cc l ng m t rn ni Chung Sn ny i .
n rng h Chu ch gi l i m Ng vng Tn quyn ( mt trong ba
chn vc Tam quc) v Ng vng ch c coi nh k gc m cho dng
h Chu nh Mi nh.

Sau c Li u Qun Khanh l t hy phong thu kh t i nh t hng
gi i t hi u cho Mi nh Thnh T ( 1403-1426) mt qu ni cu t o t t
st hong t h huyn Xng B nh, Bc Ki nh xy hong l ng. Chu
( Mi nh Thnh T) rt ng v i t n ni t t hnh Thi n Th Sn.
n cui t ri u Mi nh, t i y t ng 13 v hong Nh Mi nh nn gi
l Thp Tam Lng.

Lng m Thp Tam Lng xp ng t heo t r nh t t h h, cn c
vo ng hnh tng si nh Mc, Ho, Th, Ki m, Thu m t t n t heo t h
t nh Chc , , C, Trn, Ngc, Thm, ng, Chi u , Thng, Hu,
Qun, Hi u, Ki m ( t n cc Hong c t ng t rong Thp Tam Lng).

Trong khi phong ki n nh Mi nh l o xy l ng m cho Hong t c nh
m nh nhng li s nh Hu Kim s hng vng v t hay t h dng h
m nh nn cho t ay chn l n ni Phng Sn o t l ong mch, di t l ong
kh ca m t ngi Kim. Th m Hu Kim vn pht t ri n l n mnh,
t hnh nh i Thanh sau ny thng t r Trung quc t rn 200 nm.

i nh Thanh, vua Thanh Th T ( 1643-1661), ni n hi u Thun
t r , l c cui i cho xy dng m m cho cc vua dng h m nh t i
chn ni Xng Thu, huyn Tun Ho, t nh H Bc. y l t h t rt
p, sn mch un khc nh phng ma, rng bay. Bn t ri c ni
chu v ph , bn phi cng c ni hng t a, un chu. Tri , phi l i
c sng chy km hai bn ri t hi ni Long H Cc. Ni ny l c u
ch l Hi u Lng, sau m rng t hnh Thanh ng Lng. Ti y t ng
cc vua nh Thanh l Thun tr, Khang Hy, Cn l ong, Hm Phong, ca
cc hu v phi l T Hi , Cnh phi , Cnh song phi , D phi , nh phi ,
Hu phi v mt l ng cng cha.

Khu Thanh ng Lng cch Bc ki nh 125 km. Chi u rng ca khu
vc l ng t heo hng ng Ty l 26 km, t heo hng Bc Nam l 125
km di n t ch khu t l ng xp x 3000 km2 bao gm cc huyn Tun
Ho, K, Mt , Vn . . . Dn chng tuyt i khng c xm phm t
ai ca l ng. Thm ch vo ki m ci cng b t r t i rt nng. Ngi a
cht t hy gi p khu vc l ng c m bc nhng khi t u xi n khai t hc ,
vua Thanh Hm Phong , nm 1853, ban ph l i t chi , khng cho
khai thc:
" Tuy Tang Vi n Sn c m bc, l i khng cng l ong mch vi
V Li nh Sn ca ng l ng, nhng d sao cng gn vi khu vc phong
t hu ca l ng phi bo t n, khng c khai m".

Khu vc Thanh ng Lng c sp xp rt p, xt t heo cch
nh n ca Ki n t rc s. y l ci p cn xng, nghi m ch nh, c t rc,
c hng ng n. Mi l ng ca Hong u xy dng t heo t duy
nghi m ch nh, l y t rc ch nh gi a t heo hng Bc Nam song song vi
ng ki nh t uyn l m t rc i xng. Cc ki n t rc vt u quay mt
nh n hng Nam. u Bc ca cc cng t r nh bm t heo t rc t rung t m l
Long n i n nm t rong t hnh h nh vung. Hai bn ng t rc ny l
t ng cp hng mc cng t r nh ki n t rc i xng qua t rc. Vo xem
l ng m nh vo t hm cung nh t rang nghi m, tng nh vua cn sng.

Mt c im r nt ca cc lng t ri u nh Thanh l s kt hp
hi ho gi a cc hng mc cng t r nh vi t hi n nhi n. Mi l ng u c
mch ni chy ngang ph a t rc xa xa l m l chn. Ph a sau l ng l i c
ni cao hn l m ra t h huyn v t a u. Knh mng khi nhn t o
thot nc, l m t hnh dng chy l un c nc rc rch. Hai b mng
k . Vt qua mng un ln l m nhng cu nh t u t heo a h nh m
t o dng cho n nhp. C sn ni nh cng t t , nu t heo phong cnh v
a t h cn t hi t t h p t hm ni nh. Trn ni nh l m cc nh nh v
t heo ki u nh t hong, ct mi cong, mi ci mt ki u, kho l o t i
hoa.

Sp xp ki n t rc l ng t m nh Thanh t h hi n nhng t rung t m
kh m nt . Trong Thanh ng l ng th Hiu lng, lng vua Thun tr
c l y l t rung t m . Bn ph a Ty l Cnh l ng, l ng ca vua Khang
hy, v ph a ng l D l ng, l ng ca vua Cn l ong.

Tuy l ng t m t vo quy hoch nhng n i vua no l i
chn cho m nh v t r t heo t h ch. Nh vua Cn l ong chng hn, Khi
ng t ui , vua Cn l ong bt u ngh n ch nm l c v gi . Vua Cn
l ong chn cho m nh khu t c t n "Thng Thu Cc" xy D l ng
cho m nh. Theo t hy phong t hu t h Thng Thu Cc c t h l ong bn h
c, t i nh cung vn l i n m nh l un on t h t t l nh n vn nm.

T Hi t hi hu rt t i n phong t hu. Khi chn ch cho m nh l c v
gi , nhi u l n t hi hu n ki m t ra vi c xy t ng a cho m nh. Thi
hu t ng ci chui ht nh 18 vin ngc t rn chu nm xung huyt
t rn t ma s nhng nhi u. Khi b cht , t rong m chn t ng rt nhi u
vng, bc, chu bu. Chuyn k rng khi cht mm b ngm vi n ngc
d mi nh chu m nu cha a vo t rong quan t i t h cch t rm bc,
nh nh sng ca vi n ngc m c t h nh n t hy nhng si t c t rn u.

Vo nhng nm cui nh Thanh, u Dn quc, Tn Di n Anh,
nh qun phi t Trung hoa o m T Hi l y ca. Sau qun t h
ph cng o ht cc l ng cc vua Khang Hy, Hm Phong, ng Tr
l y ca ci .

Ngy nay nhng l ng t m c t u b l i . Thanh ng Lng
t hnh ni t hng cnh, t hu ht kh nhi u khch du l ch. Ln nh gi a
ca Xng Thu Sn nh n chung quanh, ni non ln un, nh n xung
t hp cng t r nh ki n t rc nhp nh t ng hng, t ng dy. Thi n nhi n
mnh mang, sc l ao ng ca con ngi v t n. Phong cnh t ht ho
hng. Khch t ham quan khen p nhng cng kh t rnh khi ngm ngi
cm khi trc l huyn di u v v t nh ca t hi gi an. / .



































MT DUXG CU CUA TH\ IA L XUA

PGs L Ki u


Trong mi ngh nghi p t hng dng mt s dng c hoc t hi t b
chuyn , c t rng cho cng vi c . Trong ngh a l xa , rt hay dng n
ci l a bn . La bn l dng c gm mt ki m nhi m t ch nh gi a c gn mt
t r quay. Phn di ki m l mt mt t rn ghi nhng t hng t i n t rc t i p s
dng khi dng l a bn .

Loi l a bn nh c gi l t rc l ong ( t m l ong mch )v l n l l a
ki nh hoc l a bn .

Trn mt l a bn v nhi u vng t rn m t m l t m quay ca ki m nhi m
t . Thng l m ba vng ng t m m vng ngoi cng gi l vng Thi n
bn , vng gi a l vng Nhn bn , vng t rong cng l vng a bn . i
vi nhng l a bn l n ngi t a l m s vng t rn 13 vng. Thc cht nhng
vng ny l t hng t i n cha sn t ra cu t heo chuyn m ngi s dng
cn t m .

Nu ch l c ba vng t h vng Thi n bn dng xem hng nc t ,
nc chy . Vng a bn dng n nh l ong mch . Vng Nhn bn nh
s t t xu ca cc sa ( Sa l cc g ng , cc h nh t hi ca mt t ). Vng
t rn c chi a t hnh 24 , mi ng vi 15
o
( t on vng c 360
o
) . Vch
chi a nh sau : Nu l y vng a bn l m gc t h vng Thi n bn l ch v
phi na v vng Nhn bn l ch v t ri na .

Ch ghi t rn cc vng nh sau :

Ch nh ng t rng ch Mo
Ch nh Ty t rng ch Du
Ch nh Nam t rng ch Ng
Ch nh Bc t rng ch T .

Nu k t heo chi u ki m ng h t Mo t r i t h t a c 24 ( ca) nh
sau : Mo , t , Th n , Tn , T , B nh , Ng , i nh , Mi , Khn , Thn ,
Canh , Du , Tn , Tut , Cn , Hi , Nhm , T , Qu , Su , Cn , Dn ,
Gi p .
Nh vy , phng ng c : Gi p Mo t ; ng Nam c Th n Tn T
, Nam c B nh Ng i nh ; Ty Nam c Mi Khn Thn ; Ty c Canh Du
Tn ; Ty Bc c Tut Cn Hi ; Bc c Nhm T Qu ; ng Bc c Su Cn
Dn .

Cc hng t huc a ch l : T Su Dn Mo Th n T Ng Mi Thn
Du Tut Hi ( 12 hng a ch ).
Tm hng t huc t hp Can l : Gi p t B nh i nh Canh Tn Nhm
Qu ( b Mu , K t rong t hp can).
Bn hng bt qui l : Cn Khn Cn Tn .
Cc hng sp xp i xng gi l Bt Sn i di n l Cn - Tn,
Khm - Ly , Cn - Khn , Chn - oi .
Bc t huc Khm , ng t huc Chn , Nam t huc Ly , Ty t huc oi .
Theo Ng hnh t h Ch nh gi a l hnh Th , Bc t huc hnh Thy,
ng t huc hnh Mc , Nam hnh Ha , Ty hnh Ki m .

ng vi T l Nhn huyt , ng vi Cn l Qu mn , ng vi Tn l
a h , ng vi B nh l a huyt , ng vi Khn l l Nhn mn , ng vi
Canh l Thi n huyt , ng vi Cn l Thi n mn .

Trn y l nhng t hng t i n c bn cho mt l a bn . Vi c s dng l a
bn vo mc t i u no yu cu ngi s dng phi t i nh t hng t hut l . Ngh
xy dng ng chm nhi u n t hut phong t hy m ci gc l un phong
t hy l y m dng , ng hnh l m cn bn .

Th t b nh phng l dng t h g ng ni cao hn l i l m . t
sn cc nhi u g cao , ni cao , l m t h t hung l ng bi bng t rong khung
cnh i ni l i l dng . Chn t h t cn l y s cn bng m dng l m
t rng . t sn cc cng dng nn chn v t r ni c mch nh (Long
gy ). t b nh dng t hp phng nn chn v t r cao t a l c ( khi t ).
Bn t ( t ri ) c nc chy l t h Thanh Long , Bn hu ( phi ) c
ng di l t h Bch H . Th t c ao , m ng t rc l Chu Tc . Th
t ng sau c g ng ni non l t h Huyn V .
Long l dng , H l m . Long H phi t ng nhng nhau t h gi a
nh ha t hun , t rai gi xum vy .
Ni ch t nh ( ng yn ) l m t h nc chy ( ch ng ) l dng .
Th t p l t h c ni ch t nh quay u nh ng , nc ch ng n
rng l ng l nh chy , nh khng , l u l uyn dng dng. Ni v nc cp
k bn nhau , bo v nhau , nui dng nhau l t h t t uyt vi .

Ngoi phng hng t heo Ng hnh t h t t rn l Ki m , t h di l
Mc , t h nhn l Ha , t h vung l Th , t h nh sng gn l Thy.

La bn ch l cng c , ki n t hc v ki nh nghi m quyt nh t i ba ca
ngi l m ngh a l t hi xa . / .






















. LE KIEU
Professor of Hanoi
Uni versi t y of Ci vi l Engi neeri ng
______________________ Hanoi l e 20 Decembre 1995

Chre Mme Ket t y LE- LAROCHE
Rond Poi nt de Mazargues
13009 Marsei l l e
France


Nous sommes profondment affl i gs d' avoi r appri s que Mme DIANE
LETHANG , ma t ant e , est dcde l e 7 Decembre 1995 . En vous expri mant
comment nous voudri ons part ager avec vous cet t e pert e si i mmensurabl e ,
nous vous pri ons de recevoi r , chre Ket t y , nos t rs si ncres condol rances .



Ton cousi n









v phong thu v m m cc vua,
cc hu nh minh , nh Thanh

L Kiu

Trong l ch s Trung quc t h t huyt phong t hu cc t h nh vo t hi
nh Mi nh, nh Thanh. C hai khi ni m m nhiu ngi thng ho t rn
l m mt l phong t hu v t hut phong t hu. Duy danh nh ngh a t h
phong t hu l gi v nc. Gi v nc t o nn nhng nhn t hc s khi
v v t r quanh t a. C t h t h phong t hu c hiu l t ai, a th,
a hnh, a mo, t hu vn, phng hng, t rng t hi vi kh hu quanh
ta. C th ni khi qut phong thu l mi trng vt cht cha con
ngi si nh t n t rong . Thut phong t hu l nhng suy ngh , l un l
ca con ngi v cch t h ch ng ca con ngi khi nm t rong mi
trng phong t hu y.

Nhng nh nghi n cu Trung quc hc cho rng t hi Ti n Tn bt
u t hai nghn, n Tn Hn bt u pht si nh t hut phong t hu nhng
phi qua i Ngu Tn t hut phong t hu mi c t ruyn b.
Bt u i Tng, t hut phong t hu bt u t h nh hnh. Nhng
phi n Mi nh, Thanh t hut phong t hu mi c cng nhn ch nh t hc
v c ph bi n cng khai , hp php.

Trc y phong t hu bao hm m dng hc, a l hc v t hut
s. m dng hc nghi n cu v t hi n vn, t i nh tng. m dng hc
cng nghi n cu v a l l ni con ngi si nh, t rng v nh n t hy
tri. Phng php l un c bn ca m dng hc l m dng ng hnh.
m dng hc c cng nhn ch nh t hc t t ri u Nguyn (Ch Nguyn,
nm t h 28) m i tng c cng nhn l cng vi c nghi n cu ,
quan st s vn hnh ca v t r, xem t ri , xem sao on vi c l nh d
ca hin tng t hi n vn, d bo t hi t i t, xem t l m nh, xem t t
m, m, nh l ch phc v t l , gi p nh t hi v sn xut nng nghi p.
n i Mi nh Hng V, nm B nh dn, ngy 5 t hng 5 m l ch, vua
Hng V nh Mi nh quyt nh t chc quan coi v m dng hc,
chuyn l o qun l v o t o cc i tng ca m dng hc nh va
ni t rn.

Thi Mi nh t r i , t vi c chn t l m t h , ki nh n l m
nh, t m m u c xem xt cn t hn. Nhi u ngi nh c hi u
bi t , ham l gi i phong t hu m vi nh hi n. Ngc l i c nhi u ngi v
chn sai ngy, chn t h t vua khng a m khng nhng bn t hn
t hi t mng l m l i n l u n ch n h b cht u.


M m l t hnh t quan t rng bc nht i vi cuc sng t i nh t hn
l c t r v cng nh khi xy ra ci cht ca vua cha t khi c t hut
phong t hu. Ngay sau khi l p xong nh Mi nh, Chu nguyn Chng l i n
hi qun t hn t i Nam Ki nh bn vic xy l ng m. Ti Nam ki nh l c
c Chung Sn l t c t h p t m m nhng l i dy c l ng m
chn. Chu nguyn Chng c quyt nh t l ng t m t i Chung Sn.
Tuy c d ch khu m ch nh ca dng h m nh xung ph a Nam nhng h
Chu cho di chuyn i ht cc l ng m t rn ni Chung Sn ny i .
n rng h Chu ch gi l i m Ng vng Tn quyn ( mt trong ba
chn vc Tam quc) v Ng vng ch c coi nh k gc m cho dng
h Chu nh Mi nh.

Sau c Li u Qun Khanh l t hy phong thu kh t i nh t hng
gi i t hi u cho Mi nh Thnh T ( 1403-1426) mt qu ni cu t o t t
st hong t h huyn Xng B nh, Bc Ki nh xy hong l ng. Chu
( Mi nh Thnh T) rt ng v i t n ni t t hnh Thi n Th Sn.
n cui t ri u Mi nh, t i y t ng 13 v hong Nh Mi nh nn gi
l Thp Tam Lng.

Lng m Thp Tam Lng xp ng t heo t r nh t t h h, cn c
vo ng hnh tng si nh Mc, Ho, Th, Ki m, Thu m t t n t heo t h
t nh Chc , , C, Trn, Ngc, Thm, ng, Chi u , Thng, Hu,
Qun, Hi u, Ki m ( t n cc Hong c t ng t rong Thp Tam Lng).

Trong khi phong ki n nh Mi nh l o xy l ng m cho Hong t c nh
m nh nhng li s nh Hu Kim s hng vng v t hay t h dng h
m nh nn cho t ay chn l n ni Phng Sn o t l ong mch, di t l ong
kh ca m t ngi Kim. Th m Hu Kim vn pht t ri n l n mnh,
t hnh nh i Thanh sau ny thng t r Trung quc t rn 200 nm.

i nh Thanh, vua Thanh Th T ( 1643-1661), ni n hi u Thun
t r , l c cui i cho xy dng m m cho cc vua dng h m nh t i
chn ni Xng Thu, huyn Tun Ho, t nh H Bc. y l t h t rt
p, sn mch un khc nh phng ma, rng bay. Bn t ri c ni
chu v ph , bn phi cng c ni hng t a, un chu. Tri , phi l i
c sng chy km hai bn ri t hi ni Long H Cc. Ni ny l c u
ch l Hi u Lng, sau m rng t hnh Thanh ng Lng. Ti y t ng
cc vua nh Thanh l Thun tr, Khang Hy, Cn l ong, Hm Phong, ca
cc hu v phi l T Hi , Cnh phi , Cnh song phi , D phi , nh phi ,
Hu phi v mt l ng cng cha.

Khu Thanh ng Lng cch Bc ki nh 125 km. Chi u rng ca khu
vc l ng t heo hng ng Ty l 26 km, t heo hng Bc Nam l 125
km di n t ch khu t l ng xp x 3000 km2 bao gm cc huyn Tun
Ho, K, Mt , Vn . . . Dn chng tuyt i khng c xm phm t
ai ca l ng. Thm ch vo ki m ci cng b t r t i rt nng. Ngi a
cht t hy gi p khu vc l ng c m bc nhng khi t u xi n khai t hc ,
vua Thanh Hm Phong , nm 1853, ban ph l i t chi , khng cho
khai thc:
" Tuy Tang Vi n Sn c m bc, l i khng cng l ong mch vi
V Li nh Sn ca ng l ng, nhng d sao cng gn vi khu vc phong
t hu ca l ng phi bo t n, khng c khai m".

Khu vc Thanh ng Lng c sp xp rt p, xt t heo cch
nh n ca Ki n t rc s. y l ci p cn xng, nghi m ch nh, c t rc,
c hng ng n. Mi l ng ca Hong u xy dng t heo t duy
nghi m ch nh, l y t rc ch nh gi a t heo hng Bc Nam song song vi
ng ki nh t uyn l m t rc i xng. Cc ki n t rc vt u quay mt
nh n hng Nam. u Bc ca cc cng t r nh bm t heo t rc t rung t m l
Long n i n nm t rong t hnh h nh vung. Hai bn ng t rc ny l
t ng cp hng mc cng t r nh ki n t rc i xng qua t rc. Vo xem
l ng m nh vo t hm cung nh t rang nghi m, tng nh vua cn sng.

Mt c im r nt ca cc lng t ri u nh Thanh l s kt hp
hi ho gi a cc hng mc cng t r nh vi t hi n nhi n. Mi l ng u c
mch ni chy ngang ph a t rc xa xa l m l chn. Ph a sau l ng l i c
ni cao hn l m ra t h huyn v t a u. Knh mng khi nhn t o
thot nc, l m t hnh dng chy l un c nc rc rch. Hai b mng
k . Vt qua mng un ln l m nhng cu nh t u t heo a h nh m
t o dng cho n nhp. C sn ni nh cng t t , nu t heo phong cnh v
a t h cn t hi t t h p t hm ni nh. Trn ni nh l m cc nh nh v
t heo ki u nh t hong, ct mi cong, mi ci mt ki u, kho l o t i
hoa.

Sp xp ki n t rc l ng t m nh Thanh t h hi n nhng t rung t m
kh m nt . Trong Thanh ng l ng th Hiu lng, lng vua Thun tr
c l y l t rung t m . Bn ph a Ty l Cnh l ng, l ng ca vua Khang
hy, v ph a ng l D l ng, l ng ca vua Cn l ong.

Tuy l ng t m t vo quy hoch nhng n i vua no l i
chn cho m nh v t r t heo t h ch. Nh vua Cn l ong chng hn, Khi
ng t ui , vua Cn l ong bt u ngh n ch nm l c v gi . Vua Cn
l ong chn cho m nh khu t c t n "Thng Thu Cc" xy D l ng
cho m nh. Theo t hy phong t hu t h Thng Thu Cc c t h l ong bn h
c, t i nh cung vn l i n m nh l un on t h t t l nh n vn nm.

T Hi t hi hu rt t i n phong t hu. Khi chn ch cho m nh l c v
gi , nhi u l n t hi hu n ki m t ra vi c xy t ng a cho m nh. Thi
hu t ng ci chui ht nh 18 vin ngc t rn chu nm xung huyt
t rn t ma s nhng nhi u. Khi b cht , t rong m chn t ng rt nhi u
vng, bc, chu bu. Chuyn k rng khi cht mm b ngm vi n ngc
d mi nh chu m nu cha a vo t rong quan t i t h cch t rm bc,
nh nh sng ca vi n ngc m c t h nh n t hy nhng si t c t rn u.

Vo nhng nm cui nh Thanh, u Dn quc, Tn Di n Anh,
nh qun phi t Trung hoa o m T Hi l y ca. Sau qun t h
ph cng o ht cc l ng cc vua Khang Hy, Hm Phong, ng Tr
l y ca ci .

Ngy nay nhng l ng t m c t u b l i . Thanh ng Lng
t hnh ni t hng cnh, t hu ht kh nhi u khch du l ch. Ln nh gi a
ca Xng Thu Sn nh n chung quanh, ni non ln un, nh n xung
t hp cng t r nh ki n t rc nhp nh t ng hng, t ng dy. Thi n nhi n
mnh mang, sc l ao ng ca con ngi v t n. Phong cnh t ht ho
hng. Khch t ham quan khen p nhng cng kh t rnh khi ngm ngi
cm khi trc l huyn di u v v t nh ca t hi gi an. / .





































phong thu v nh ca

Gs Mc Thin
Thi xa, nhng gi a nh c hc, c t i n, hoc l quan chc, khi
l m nh cn xem phong t hu rt cn t hn. V t r t ngi nh t hng
chn ni c dng nc un quanh, ng sau xa xa c i hoc l ni
t hp n gi . Ngi nh gn vi t hi n nhi n , c mu xanh cy l , c dng
nc mt d u, nh t n cnh, cnh l m ni bt nh. a t h l m nh nh
vy l nhn kh t hi ng sng ni , t i nh hoa ca mt t ri , mt t rng.
Khng gi an khong t thun l i cho vi c di dng t i nh t hn, rn l uyn
ch . Nhng chuyn nh t h, ngy nay t m u ra vi cnh t cht ,
ngi ng.
V t r l m nh ngy xa chn ni : " Ni Cu Hoa, cha n t rong
my, sng Thanh Qua cu vn nhnh l i u". Thn xm nm gn t rong
vng m ca hng l i u, c dng nc un ln, ph a Bc xa xa c ni
xanh nh b nh phong chn ng. ng v t nh hi ho l m cho con ngi
si nh sng t rong mi t rng t ht l d ch u.
Phong t hu c c mt kho l t huyt di dng ch dn cch t m
t l m nh. Nh l m t rn vng ni t h xem t h ni , l un l ong mch
xc nh ng v t h nh. Vng g i ni rng t hong t h bn ph a
phi nh quy chu. Khng c qu t rng t ri , khng c vc hoc t h
t t rt , t rt . Vng ng bng phi c l ong mch, c ng quanh bn
phi , c ngi nc bn t ri , t rc nh c sn v vn rng, xa na l
h, l ao. Sau nh t t o t h nh my n, khi t o.
Mt cch khi qut t h l un v nh ca cng cn da vo l t huyt
c bn ca phong t hu l kh v l kh ( Tp ch Xy dng s 4/ 1999).
Thuyt kh v nh ch yu l thuyt np kh v t huyt sc kh .
Np kh gm a kh v mn kh . a kh l kh t rong t t i ni l m
nh. Mn kh l kh t cng a vo, t ca vo nh. Sc kh l mu
sc cm nhn c qua ngi nh. Cn ni r cho khch quan l chng t a
cha phn t ch ng sai m ch mi a ra nhng l un i m c bn ca
phong t hu s dng khi l m nh.
l un ra a kh t rong t hn p hay ph x l i u m h. Khi
l m nh khng t h b qua phng v . a kh l un c t phng v
dn kh . Chng hn nh Mc t i nh, Ki m t i nh, Th t i nh, l m nh y t h
con chu l m nn , n ra. Ho t i nh l l ong t hn cn bc hon ( di d ch,
hon ci ), nu khng chng ra g . Thu t i nh cn t hi t h ca ci n
nh. Mi nh ng ( t rc nh) cn rng v bng phng.
T phng v ( v t r t heo hng), t l un v t hanh l ong ( mch
nc), bch h (ng ci cnh nh ), mi nh ng, chu tc ( t ai ,
h nc trc nh ), huyn v ( t sau nh), phong t hu c nhng i u
lu quan t rng nh:
Li ra vo ca sn ni hoc t hung l ng, t rnh l m nh. i u ny d
hi u v nhng l i ny t hng b hn ch v kch thc chi u rng. Gi
t hi qua nhng l i ny c vn t c l n hn nhng ch khc nn t uy c
ci mt m nh gi lu t hng t c cao nhng cng d v t h m c t h
con ngi t rong nh d nhi m l nh. Gi l un l ch vo nh d t o ra
l ung gi l a, nh y hc c t ruyn, d t o ra cm mo phong hn. Trc
nh phi c mi nh ng rng, t hong. i u ny c t h hi u l t rc nh
c khng gi an rng n nng, l m rng t m mt cho con ngi t hoi
mi . Huyn v khng c qu cao. Sau nh khng b chn cn l m cho
khi ma, nc e do x xung sau nh, t hm ch t c t h sp p k n
ngi nh t a . Tuy t h, sau nh cng khng c c h su. C h su
sau nh, phong t hu rt ki ng k . Bn t ri nh c dng nc quanh co,
nc khng c t t ng m cng khng c chy xi t . Bn phi nh
c ng i rng nhng cng khng phi l l i i t p np, n o, d
di . Nh khng l m t rn nn gi ng l p. Nh l m t rn gi ng l p s t
lp cha hon t h s l n st t rong nh hoc t ra t o vng m t hp do
t xp cha nc nhi u hn ch t nguyn. Nh t rnh ng ba ng
ci m c l i xc t hng m vo mt t i n. Nh khng l m ni ng ct .
Thng nhng ni ny hay c l ung gi qun, a bi bn vo
nh. Khng chn v t r nh gn n cha, mi u mo. . . . Phong t hu c
t h gi i t h ch t heo quan i m ca m nh nhng i u cn t rnh va nu.
Chng hn nh l m ni ca ni , ca t hung l ng t h gi c vo nh, gi a
nh l y t n. Lm nh t rn nn gi ng c t h gi a ch m au. Lm nh
t rong ng ct gi a ch n ci . Lm nh gn n mi u gi a ch t m t hn
bt nh. Hng ngy con ngi cn l ao ng t n t i m l un l un
t i p xc vi khng kh t hn t hnh, sao m n nh t m l c. Lm nh
m ph a sau c ni cao ch nh cung ch. . .
K ch thc ca ngi nh , ca cc b phn nh ca t heo phong
t hu cng c qui t c kh cht ch. o chi u di , ngi xa s dng
"b" t hay cho " t hc" ( xch). Chn thc l hai b. Mi thc xp x
40 cm ngy nay. S lng "b" nh cho t ng b phn nh hoc t on
nh cng c php t c. Mt "b" gi l ki n, hai "b" l t r, ba ' b' l
mn, bn " b" l b nh, nm "b" l nh, su "b" l chp, by "b" l
ph, t m "b" l nguy, ch n "b" l t hnh, mi "b" l t hu, mi mt
"b" l khai, mi hai "b" l b. n "b" t h 13 t h l p l i chu k
trn.
Kin l kch thc c bn, tr l b bt , mn l y , b nh l
va phi , nh l khng c t hay i , chp l nn nm l y, ph l tan
v, nguy l khng yn n, thnh l t c i u hay, thu l nhn l y,
khai l m mi , b l dng, l t c. Theo nh t h m chn l y i u mong
mun khi nh k ch t hc nh v cc b phn nh. K ch t hc l i c
l un on t heo l nh d rt khi n cng. Chng hn nh ki n l nguyn
ct ( gc ca i u l nh), t r l sng sa, mn l t hi n h nh, b nh l
quyn t hi t ( un li ), nh l ki m qu( t hc vng), chp l t hi n c,
ph l xung st , nguy l ngc ng, t hnh l t am hp, t hu l t c ki p(
cp gi t ), khai l si nh kh , b l t ai ho. Nn chn k ch t hc t heo
ki n, mn, b nh, t hu . K ch t hc chp nhn c l t r, nguy, nh,
chp. Thnh, khai dng t t . Ht sc t rnh cc k ch t hc t rong b b,
ph. Chi u rng nh khng chn mn, b nh, t hu, b. Chi u di nh l y
t heo t r, nh, chp, khai . S "b" ca nh hp vi qui t c t r, nh,
chp, nguy, khai , ki n t h t rong nh y sm si nh qu t . Nh c s
"b" hp vi qui t c t r, nh, nguy, khai , chp, ki n t h ngi t rong
nh mau t hng quan t i n chc.
Thut phong thu ht sc coi trng s m ca ca nh. Ca, cng,
n a mn kh m nh l kh lun th mn kh cng vi a kh l hai
t i u ch quan t rng nht ca ngi nh. Ca c t h t i p t hi n kh nu
hng ln trn, hng xung di t h t i p a kh , n l nh, t rnh d.
quyt nh ca ca ngi nh, cn cn nhc phng v ca ca, xem
ca nn m ra khng gi an no, chi u cao, b rng ca ca, vt i di n
vi ca u ht sc quan t rng. Ca nh n ra khng gi an t hong ng
c t h, khi ngc l n t h ngm t rng, nhn my , coi ngang t m mt t h
ngm cy, nh n hoa, p bi t my.
S t rn t hi t t rong nh cng c nhng qui t c t heo phong t hu.
Ni t bi v t h cng t rnh i di n vi phng Thi Tu. t bi v
vo cc nm T , Su, Dn, Hi ki ng quay mt hng Bc. t bi v
vo cc nm Mo, Th n phi ki ng quay mt hng ng. Cc nm T,
Ng, Mi ki ng quay mt hng Nam. Cc nm Thn, Du, Tut ki ng
quay mt hng Ty. Nh t h, t heo phong t hu, mi nm phi t l i
bi v mt ln. Xa nay, nhiu nh ch t hng bi v mt l n u c
phi h l m n sa st .
Cn t chc khng gi an t rong ki n t rc mt bng cn t heo nhng
qui nh cng kh cht ch nh cn m bo cc qui t c i xng, ngay
ngn, rng hp. Cy ci t rong ki n t rc sn vn ca khun vi n nh
cng cn cn t hn. Trng cy du t rc nh l i u ki ng k v i u
ng ngh a vi t ang mn t hn. chng qua v t i ng Tu, t ang l du,
ng m vi t ang l nh c m nn ki ng m t hi . Sau nh l i khng
nn t rng cy ho m phi t rng ni n khch. v mun t r nh ra
ci ch t am cng nguyn c. Truyn xa k Vng D t hi Tng t rng
ba cy ho sn t rc v ni : " Hu t h ca t a s c ngi l m n t am
cng ( t m, t , t khng) t ht l t ho ch ca t a".
Phong Thu bt u pht si nh t Ti n Tn bn Tu, dai dng ko
di n by gi cn nhi u ngi b nh hng.
Thut phong t hu, t rn t h xem t hi n vn, di xt a l . L t huyt c
bn t hc t huyt t hi cc, m dng, ng hnh, t i nh tng cc k b
hi m. Thy phong t hu t hu dt chuyn l i k , gn ghp nhi u s ki n
l ch s, t hi phng s t rng hp ngu nhi n t cho phong t hu mu sc
k o, l m cho dn chng cm t hy t hn b .
Hy hi c vua cha no xy cung, t m m khng vi thy
phong t hu t ham mu ch nh cho m nh. Nhng c i vua cha no v nh
hng t n t i . Khi t hun t hi, nh xy cho t hu khen c t hy t t ,
coi hng l m nh. Khi m khch t hu nh my nm nay, gi a ch ai
n t rch t i t hy phong t hu.
Thit k kin trc gii quyt t t cng nng, kt cu bn vng,
ng dng hi ho, gi a ch phn khi l m nn n ra. l ci phong
t hu t t nht cho ngi sp l m nh vy. / .


Bn c bi t?

ki n trc nh v phong thu

Gs Mc Thi n

Ngi Trung Hoa c t ra "nghi l " ht sc t n t rng s ngay
ngn, c t rc i xng t rong mt bng ki n trc vt . Nhng ngi gi
nc t a t heo Nho hc cng ht sc ch t rng qui t c ny. Ti c mt k
ni m v ng ca mt ngi bn t hn khi cn nh. Thy t i t heo hc
cht t Hn t, c rt mn. C mt tt ti c hu cm c. Ngi nh
t t rong mm a bnh t rng ct hai nht cho t heo bn i m gc bnh
v hai nht t hng t heo t rc i xng cc phng t gi a bnh. y l
cch ct bnh t rng vung thng t hng ngy Tt . C bt ngi nh i
chi c bnh khc v ni : " Anh y c t a xem nh ngi qun t, v
ngi qun t bt ch nh bt t hc". ni ngi qun t khng ch nh
ng, khng n, nhng cng c ngh a ct cho, khng vung vc, khng
n. Ngi nh phi i chi c bnh khc v ct t heo 16 mi ng vung,
mi cnh 4 mi ng.
Nh c Trung hoa u l m sn ph a t rc v c tng ro vy
quanh. Tng ro l bi n gi i ngn cch t h gi i t rong nh v x hi
bn ngoi. N phn nh b mt thng t rm ca i sng bn t rong ngi
nh. Tng ro nn bao khu t t rn cha ngi nh h nh vung. l v
ngi xa ngh t heo t huyt t ri t rn, t vung t l l t t ri ho
hp, con ngi yn vui . Vo cng l n di n t ch c mi nhng khng
vy tng gi l nh. Qua sn n phng l n t a hay gi l snh, ngi
xa gi l ng. Pha sau ng l phng ng gi l tm. Bn tri
cng nh bn phi ng l sng , cn gi l hi n nh. Bn t ri v bn
phi sn l nh hc. Nh vy, quanh sn , ph a cng l nh, ph a sau l
ng, bn phi , bn t ri l nh hc.
Tu t heo s b t r ki n t rc khi l m nh hay khi sa nh , t hy
phong t hu t ra cch gi t hm cc khng gi an cho t hp mt bng
ki n t rc nh . Chng hn nh phng mi ci ni vo t rc hoc sau
phng c t h gi l phng mi cm cnh ( xp x phng). Nh ci ni
t hm hai bn ng gi l cy thm tai cho ng ( song nh phng).
ng t rc hay st sau ng l m nh nh t ch ri ng nhng t ng t h
gn t rong ki n t rc chung gi l nh cu t ( bc i nh phng), v. v. . .

Phng c chi a t heo nm hnh dng t rong ng hnh: Ki m, Mc,
Thu, Ho, Th.
Phng c dng Ki m l phng rng, t hong, bn ph a quanh phng
u c hi n v t cc hin c t h nh n t hy nhau qua phng ( t di u).
Phng dng Mc c nc nh cao, cng c hi n bn ph a. Phng dng
Thu nghi m ch nh, t i nh khi t . Phng dng Ho , c t ng vy ba mt
lu gi gi ( c v t ng phong), nc nh khng c nhn. Phng dng
Th, c v vung vc, ngay ngn, bn mi hin bng nhau, tng khng
c li, lm. Ngc vi iu va m t l ngh ch, khng t t . Th d,
Phng c dng Ki m m mt ph a khng c hi n cho kh cn, phng
dng Mc l i c mt mi ct t h l n, phng c dng Thu m xi u vo,
dng Ho m t hon nhn, dng Th m r xung, u l nhng phng
khng t t .
Thy phong t hu gn dng phng, dng nh vi i u l nh, d.
Chng ti cha t m t hy c s khoa hc gi i t h ch cho nhng i u
l nh d ki u ny. Th d t hy bo nh ki u ch Kim, u bng, ngi
c gi u sang, l m con, nhi u chu. Nh ki u ch bt ngi sng t rong
nh ngho kh, m ci . Nh h nh ci qut t h ngi ch nh vt v, lnh
nh.
C nhng i u m t heo chng t i t h t hy phong t hu l y cm
ngh ca m nh l un on, ghp cho ngi ch nh phi ch u nhng
suy tng do t hy ngh ra nh l qu gi ang nh nh m ct t o qu c t h
y t khi nh ch nh, hay nh ct nh, qu gi ang t o t h ch nh l un b
t hi n h p o, bt nt .
Mt s qui t c m t hy phong t hu yu cu khi l m nh phi t un
t heo, c l do s t i n nghi s dng nhng l i c gn vi i u l nh d
nn l m cho khng kh phong t hu khi xy dng nh t r nn t hn b .
Th d cao t r nh nn nh t h t hy phn l ph a t rc nn cao pha sau
t hp dn. i u ny ngc vi t hut phong t hu v qui hoch cao
quanh nh: t h t l m nh m t rc nh cao, vo nh t hp b gi l th
v th c m t hy phong t hu cho l ngi t rc gi u, sau l n bi
t hnh ngho dn. Mt bng nh t h nn t rc hp, sau ni rng ra. Gi a
ch rt s t h t t ht ui chut v ngh rng ca ci t rong nh ngy
mt mn gi m i nh ci ui chut, cng di cng t eo l i . Mt bng
khu t m l m bn gc phi t rnh xy nh. ng l mi ng t vung
vc th d b tr nh nhng bi t phn chi a mi ng t ra, chn l y h nh
vung vc l m nh, u t ha cho cy cnh , hn non b cng u c
xu.
Thy phong t hu cho rng b su nh di hn mt t i n t h phc
trch di lu. Mt tin rng hn chiu su th ca ci vo nh ri li ra
nhanh. iu ny cha lun c. Ca ci l do lm n sinh ra. Vo ra
l u, nhanh do ch nh sch ca ngi s dng. By gi c mt t i n nh
rng l c i u ki n t i p xc vi t h t rng d dng, nu c ch nh sch
ki nh doanh t t , lu gi ca ci u ph thuc l ng nh nng, su.
Thut phong t hu l i c nhng cch suy di n kh chp nhn nh
gn s phng t rong mt ngi nh vi ct hung. Th d nh nh mt
phng t h khng ni l m g , hai phng chp nhn c, ba, bn phng
t h khng nn, nm, su , by phng l t t nhng t m phng l i khng
t t . S nn hay khng nn khng c s s no v b t r ki n t rc l gi i
c. Ti sao l i l nn hoc khng nn nh t hy phong t hu v on,
i u ny cn m h.
Ki n t rc t heo phong t hu Trung hoa rt coi t rng t hnh t ngi
nh. Nh c kho cha lng t hc t h kho t huc Th, nn b t r t i
phng Th s c sinh vng. Theo ng hnh ch nh ki nh t h Th nm
gi a nh. C l v vn bo v lng t hc nui sng gi a ch m t hy
khuyn th chng? Theo chng t i y l s l un on Ng hnh tng
si nh v tng khc mt cch my mc m ra khuyn co ny.
Hi n c phong t hu coi l t ay chn ca ngi nh. Khi coi
nh t h, t hy phong t hu v l un, khng c chn t ay t h t hn t hnh v
dng. Nh t h, v t un t heo phong t hu m nh nht t hi t phi c hnh
l ang, c hi n. C hnh l ang sau phi c hnh l ang t rc ( v qui t c i
xng), i u gi ng nh c hnh l ang t ri phi c hnh l ang phi . y
l nhng l l cu n t heo mt " nghi l " vung vc, i xng, cn t rc
m ra. Thc cht , nn vn ho t heo Nho gi o Trung Hoa mun h nh
t hnh khun php chun mc t rong ch " ch nh" cho ngi qun t .
B t r ni t ht cng c phong t hu ch kh cn t hn. Quan
t rng t rong vi c t rn t hi t mt ngi nh l s b t r ban t h. t bi v
vo cc nm T , Su, Dn, Hi ki ng quay v hng Bc. t bi v vo
nm Mo, Th n, ki ng quay v hng ng. t bi v vo cc nm T ,
Ng, Mi , ki ng quay v hng Nam. Cc nm Thn, Du, Tut , ki ng
hng Ty. Nh t h, nu mun t t t h mi nm phi quay hng ban t h
mt l n. Tht l nhi u kh, phi n t oi . Lm nh chng c ban t h m h
vn t n t i , n nn, l m ra. i b phn cc nh gi v t r ban t h ht
nm ny qua nm khc m u c l n bi .
Ging khng nn k i din vi ca bung hoc gng soi . Gm
ging khng cc t h c nt . Nm ging nh n l n t rn khng c
di x ngang. iu ny nghe cng hp l . i di n vi ca d cm
l nh, i di n vi gng d c o gi c, vt c nt di gm l chut,
b, x t rn u nu c s c ri t rng mt cht ngay.
Hng bp khng c i di n vi ca bung. Ca bp t rnh
hng nh hng xm nh n t hng t hng vo bp. Ca bp khng i di n
vi ca chung g. Ca bp khng nh n ra ng ci . Nhng l i khuyn
ny chn t hnh khng phi v t hut phong t hu m v s an t on, v si nh
cho ngi s dng.

Phong t hu bn v nh khng ch nhng i u t rn y nhng
nhng iu ny l nhng ch nh cho nh . V nh , t i ng Trung Hoa
dng ch trch. Trch l nh ng ngha l s la chn. Nh t h,
t i ng Trung Hoa bao hm, l m nh phi l a chn t h t , v t r t v
l a chn cch t hp ki n t rc, l a chn vt l i u cng nh phng t hc
xy nh. Ch nh s l a chn cc gi i php t rong nghi n cu ki n t rc
cng l mt phng php hnh ngh ki nh i n ca ki n t rc s ngy
nay. /.








IA L- PHOXG THU\- KHAM DU

PGs L KIU

Nh ng bn Tu bt u khong nm 618 dng l ch, t i p t c
chi m gi nc t a sau nh Ty, t rong s sch t o nn t hi k nc t a b Bc
t huc l n t h ba t rong 336 nm. Thi k ny c cc l nh t nc t a nh Mai
Hc ( 722), Phng Hng (791) ni l n chng Tu v l m vua t ng t hi
on ngn.

Truyn t huyt k rng v i ng Trung t n c Cao Bi n c
phong An nam Ti t s sang h nc t a l ngi gi i a l . Ngoi
nhi m v cai t r , Cao Bi n cn i u t ra t ai nc t a nhm mc ch ym
nhng t h t kt l n s si nh ra ngi chng Tu. Vi c ym ph ca Cao
Bi n khng t hnh cng v cc v t hn l i nh ca sng ni nc Vi t l m t ht
bi m mu ny. Ti u bi u l cc v t hn ni Tn vi n v t hn sng T l ch.
Cao Bi n dng cho vua ng sch " Cao Bi n Tu t h a l Ki u t " v
cc t h t m ngi ny i u t ra c xi n c duyt y ym ph.

a l c ngi Tu hi u l phong t hy t rong mt t hi gi an di . Gi
l phong t hy c t nh khi qut hn v ch ng i t ng hn v mt hi n
t ng vn ha Tu , t n t i dai dng hng ngh n nm nay.

Phong t hy khng phi nh ngi t a ngh l t hut t m, t m hng
nh, m l c mt bi n ki n t hc mnh mng. Phong t hy va l l l un, va
l t hc hnh , va l vn ha, va l khoa hc. Thi c phong t hy
khng phi ch l t hu nhn t hng t i n mi m cn l s cm t h t hi n nhi n
nhn bi t c ci mnh mang ca t t ri , ra ci rung ng khi ng
t ri cai bao l a ca v t r, ci t hnh k nh khi ngh v ngi xa, ci nhn t
khi nh n ngi nay.

Vy phong t hy l g ?

C hai khi ni m m nhi u ngi ha t rn t hnh mt l phong t hy
v t hut phong t hy. Phong t hy nu duy danh nh ngh a l gi v nc.
Gi v nc t o nn khi ni m t t ri bao l a. C t h hn t h phong t hy l
a t h, a h nh, a mo, t hy vn, phng hng, t rng t hi vi kh hu ca
khu t l i t ng xem xt . Phong t hy l mt t n t i khch quan ca mt
khonh nm t rn v t ri t . Phong t hy l mi t rng vt cht cha ng
con ngi t rong . Thut phong t hy l nhng suy ngh , l un l ca con
ngi v cch t h ch ng cuc sng ca m nh khi nm t rong ci phong t hy
y. Nh t h phong t hy l khch quan, t n t i ngoi t hc con ngi cn
t hut phong t hy l sn phm ca t hc l i n quan n phong t hy. y
ch nh l s cm t h ca con ngi v t hi n nhi n quanh t a, t m hi u v n
mong vn dng nhng l un l hay ki nh nghi m t m c y em n mt
cuc i cho m nh v ngi t hn ca m nh t t p hn.

Phong t hy cn c gi di ci t n khc : kham d. Kham d c
ngh a l t ri t . Kham l t ri , d l t . Nhn t hc ki u t hut phong t hy
t h kham l t hi n o ( o ca t ri ), d l a o ( o ca t ). Kham cn
c ngh a na l t ( xuyn) ch phn t nh cao khi mt bng. Kham
cng cn c ngh a l khm ch s i u t ra a h nh a mo t rn mt t ,
mch nc chy l hay chy ngm di t . Cng hi u t heo t hut phong t hy
t h kham d khng cn ch c ngh a l t ri t , l t n t i khch quan nh
t rn dn m kham d ch qu t hn, ch phn hn t ra nhn t hc v
t ri t . Nh t h, ni v kham d l ni v t t ri v nhng xc cm v t
t ri .

m cui nm m l ch vi ngi Vi t m nh chng hn, chng khc l
nhi u vi vi m t rc , nhng l m cui cng ca mt nm qua m
cng l m khi u ca mt nm mi , vi phong t c dn gi an , vi s rung
cm t rc t t ri , khi cng gi ao t ha, con ngi c mt cm gi c t hnh k nh
l ng l ng c bi t . Mi ngi c mt t r nh hc vn khc nhau, i sng
t i nh t hn ca mi ngi khc nhau nn s cm nhn t hi n nhi n cng c
nhng kh a cnh khc nhau. Nh t h, phong t hy hay kham d cng vi t h
gi i bn t rong con ngi ha quyn vi nhau t hnh mt hi n t ng vn ha.
Phi chng t hut phong t hy l s t nh t on ca con ngi v nhng i u
ki n ca mi t rng t hi n nhi n mong chn cho m nh i u l nh, t rnh i u
d. Phong t hy t hnh mt t p t c dn gi an l u t ruyn l u i nc
Trung hoa, nn vn ha Trung hoa v nhng nn vn ha ch u nh hng
Trung hoa , mt l oi hc vn v hon cnh c l i n quan n con ngi , c
phng php l un ri ng ca m nh.

Nhn t hc t t ri m t hc cht l nhn t hc t hi n nhi n t y t huc
mi ngi t o ra v t r quan ca mi ngi . Mi ngi v l mt ch t h
ri ng nn nhn t hc v t t ri cng rt ri ng. Ngi t h t m hi u t t ri
mong t hy ci kha chung mang t hc nghi m l m cho cuc sng kh hn.
Li c mt s ngi t h t coi m nh l t hy t ca nhng t ri t hc v t t ri
ri mu cu danh l i . Nhng t t ri t h bao l a m sc ngi , t r ngi
l i c hn, l ng ngi v t n v cng, t t c, xu c, v t c, t ham l am c,
cng mi nh c, v l i c, l m cho s cm nhn t t ri ca phong t hy t r
t hnh mt m bng bong. Mt t hi gi an di t hut phong t hy b coi l m
t n. Tuy gi y mc bn v phong t hy khng t nhng n nhi u qu, phc t p
qu. Ngi bn l i ng t rn ci t i ca m nh nn c cch bn t ht t ng
mi nh, khng t ngi l m t hm cho vn phc t p t r nn m t mng (
man t h, man ngn ). V t h, c ngi cho phong t hy l hc vn, ngi
khc cho l h t hng nh gi cnh quan, nhng cng c nhng t hi gi an
di , t hut phong t hy b cm bn bc, b coi l sai t ri .

Mt t hc t khch quan l t hut phong t hy t n t i , khi t , khi m.
Ngi vi t v phong t hy mt cch khch quan cng l m m k vi t n nh
mt t h g t hn b cng chng t hn. C T Ao xa c coi l nh a l
Phong t hy c t i nc t a nhn xt : Ngi l m a l t hc t h t , ngi
da vo a l mu si nh t h nhi u, ngi nghi n ngm uyn bc, hnh
ngh t heo ng l ng t m t h t , m k i l t l a ngi cng l m .
C vi t t rong a o di n ca :

K a ai a l v t ng
Chng c ng php cng dng v s.

ng sai mp m, t ht gi l n l n. Nhng chng t a hy cng nhau c
phong t hy v t hut phong t hy t heo mt cch nh n mi ca phng php
l un khoa hc bi n chng, chng t a t m ra nhng kh a cnh ca hi n t ng
vn ha v ng t hi cng nh n ra nhng i u no cha cn c bi n mi nh
m rng t m nh n ca m nh.

Nh t h, t heo cch nh n hi n nay t h t rong phong t hy v t hut phong
t hy c nhng phn t n t i khch quan c xp vo l oi khoa hc t hc
nghi m. l nhng phn xt nh hng ca phong t hy, ca mi t rng
nh hng n t m l , si nh l con ngi sng t rong mi t rng y. Cng nh
vt l hc, phong t hy xc nh s vi c t hng qua quan st cc s ki n v
xc nhn cc s vi c ny t hng qua quan st t i p. Sau khi phn l oi v phn
t ch cc s vi c ny, ngi nghi n cu t m ki m nhng mi l i n h nhn qu
m h t i n l ng. Khi khi qut ha hay l nhng gi t hi t c ki m
nh v mc ch nh xc v dng nh ng, phn nh v gi i t h ch c t hc
t i v do c gi t r d bo cho ci g xy ra t rong nhng hon cnh t ng
t , chng s c gi l nguyn t c.

Thut phong t hy gi i t hi u mt s nguyn t c m cc nguyn t c ny
l i ph t huc l n nhau t o nn mt mng ki n t hc l n. Ln n mc m cn
rt nhi u l hng cha c bi p hoc bi p hng ngn nm nay m
vn nh nm vi n si xung h nc rng. Nhn t hc phong t hy khng ch
bng c m cn cm nhn phong t hy bng con t i m ca m nh na. nhn
bi t t hut phong t hy phi dy cng nghi n ngm. hnh ngh phong t hy
l i kh khn hn ch khng phi nh man s t nhn cho m nh c c ci
t i ri ng nhn bi t t heo ki u t m l i nh m khuych danh, v l i . Phong t hy
l khoa hc t hc nghi m cho nn bi t t rong sch cha m phi bi t ngoi
ng, phi am t ng t hc a. C T Ao vi t :

Chng qua ra n ngoi ng
T mch, t nc, t l ong mi t ng. . .

Nh t h, c T Ao i vo ci c t h t rong phong t hy. Mt s sch
vi t hay d ch gn y cng i vo ci c t h ny. C t h l ci s c, t hy
c ca phong t hy, l ci hnh t rong ci t ri . Nh xut , phong t hy l
dng khoa hc t hc nghi m, t ci hnh m t m ra nhng nguyn t c t ri .
T ci t ri soi ri cho ci hnh. Qu t r nh nghi n cu phong t hy l qu t r nh
t ri hnh an xen, phi hp.

Nu xp phong t hy l mt c t rng vn ha t h t hut phong t hy
cng c nhng l l un c bn, cng c nhng t ri t hc c s.

Gi ng nh ngun gc ca nhi u vn ha Trung hoa t h l l un c bn
ca phong t hy vn l ki nh D ch. Tri t hc c s ca phong t hy vn l
t huyt m dng, ng hnh. Ly ci t hy c ca t n t i khch quan, em
nn t ng ki n t hc ca ki nh D ch, phng php ca ng hnh xy dng
l un l ca phong t hy. y l phng php l un c bn ca phong t hy.

Ci khng l v ki n t hc ca ki nh D ch, ci bi n ha khn cng ca
m dng ng hnh l m cho ngi nghi n cu v phong t hy t r nn t hy
bi xem voi , cng nghi n cu cng t hy m nh nh b, cng t m hi u cng
t hy ki n t hc ca m nh chng ng bao nhi u, cng suy ngm t h t hy m nh
cng phi n di n. y l nhng cm nhn u t i n ca ngi i t m t hut
phong t hy. i u ny cng l ngun gc cho phong t hy t r nn t hn b .
Thut ng s dng kh hi u vi ngi t hc hoc t quen vi ch Hn,
chuyn t hu dt cho l y k , cho t hm huyn b l i qu nhi u l m cho phong
t hy t r t hnh ci g l i nh t hi ng, t o t hnh khu vc mu m cho nhng
t hy rm ( man s) c t t ung honh.

Phong t hy xa bao hm m dng hc, a l hc v t hut s.

m dng hc nghi n cu v t hi n vn, t i nh t ng. m dng hc
cng l un v a l l ni con ngi si nh t rng v nh n t hy t ri . Phng
php l un ca m dng hc l m dng ng hnh. m dng hc cng ch
c cng nhn ch nh t hc t t ri u Nguyn ( Ch Nguyn , nm t h 28) m
i t ng l quan st s vn hnh ca v t r, d bo t hi t i t , on l nh d
ca hi n t ng t hi n vn, xem t l m nh, t m m, xem ngy, nh
l ch. . . n i Mi nh, t Hng V, nm B nh dn, ngy 5 t hng 5, Vua Hng
V cho vi L B Truyn n l un m v phong t hy, L B Truyn dng
Hng V Cm Th. T y t ri u nh ch nh t hc t chc quan v m dng
hc. Mi ph, chu, huyn c mt chc quan chuyn l o v gi ng dy v qun
l cc cng vi c v m dng hc.

Phong t hy ngh a hp c t h ch coi l nhng t ri t hc v a h nh, a
mo, ni non, sng ngi . C mt t hi gi an di n vi t rm nm, phong t hy
Trung hoa b gom vo mn a l . Cng c nhi u t ri u i l i coi phong
t hy nh l t hut s. Phn nhi u nhng ngi l m t hut s l i l man s nn
l m nh hng n phong t hy, l m phong t hy l u m mt t hi . Nhng
phong t hy vn t n t i v bn cht n l mt hi n t ng vn ha. Mi t hi
i c nhng t hay i t heo t i n t ri n khoa hc cng ngh ca n. Nhng vn
ha ghi l i i sng t i nh t hn ca con ngi ca mt t hi , khng l g m
i sau l i khng t m hi u. c l i phong t hy t heo mt t hi khch quan
cng l i u b ch. Khng v on, khng nh ki n, cha mc vng
chc ca l un c t h cha t i n. Gn c khi t rong t m hi u mt hi n t ng
vn ha t n t i hng ngn nm l i u cc k kh. / .

You might also like