Forenzika fizika hemija

Mati Aleksandra

Eksplozije
prof. dr Borivoj Adnaevi Fakultet za fiziku hemiju Eksplozija je brz fiziki, hemijski ili nuklearni proces promene stanja nekog sistema prelaskom njegove potencijalne energije u kinetiku energiju estica odnosno mehaniki rad. bzirom na karakter eksplozije se dele na fizike, nuklearne i hemijske eksplozije. ! zavisnosti od naina pobuivanja hemijske reakcije, karakteristika eksplozivne materije i uslova procesi eksplozivnog razlaganja odvijaju se po razliitim mehanizmima. "ipovi eksplozivnih procesa su sagorevanje i detonacija. #agorevanje mo$e biti obino i eksplozivno i prostire se po masi, a detonacija se prostire sabijanjem materijala udarnim talasom. Eksplozivne materije su hemijska jedinjenja koja pod dejstvom spoljnih udara preu u stabilno stanje, pri emu se oslobaa velika koliina toplote i gasova. %rema agregatnom stanju eksplozivne materije se dele na gasovite, tene i vrste, a prema eksplozivnom pretvaranju i primeni na inicijalne, brizantne, pogonske i %"#. &nicijalne eksplozivne materije dovode do pobuivanja detonacija brizantnih eksplozivnih materija i sagorevanja pogonskih eksplozivnih materija. &maju kratko vreme postizanja maksimalne brzine detonacije i u njih spadaju $ivin fulminat i olovo azid. Brizantne eksplozivne materije imaju punjenja ubojnih sredstava i veu stabilnost. ! ovu grupu spadaju nitro jedinjenja na primer trinitrotoluen '"("). Eksplozivni procesi su *esov zakon, toplota formiranja, toplota detonacije, temperatura eksplozivnog razlaganja i bilans kiseonika. "oplota detonacije je ona koliina toplote koja se oslobaa pri detonaciji jednog mola eksplozivne materije. "emperatura eksplozivnog razlaganja je maksimalna temperatura koju dosti$u zagrejani produkti razlaganja eksplozivne materije. +etonacija je proces nadzvunog prostiranja fronta reakcije hemijskog razlaganja kroz eksplozivne maerije pomou udarnog talasa. +etonacija uvek prati kretanje sredine usled razlike u specifinim zapreminama eksplozivnih materijala i produkata. na je hemijski i hidrodinamiki proces. vo predstavlja hidrodinamiku teoriju detonacije. (a proces detonacije utiu razliiti parametri kao ,to su prenik punjenja, gustina, agregatno stanje, veliina estice, karakter obloge, "- i %-. %oveanje prenika eksplozivnog punjenja poveava brzinu detonacije do maksimalne. #tacionarni proces detonacije se javlja samo kod punjenja iji je prenik vei od minimalnog prenika. ! eksplozivne sme,e spadaju amatoli, amonali, pentolini, heksolini, plastini i privredni eksplozivi. %lastini eksplozivi dovode do ru,enja elinih i armirano betonskih konstrukcija na zemlji i pod vodom. %rivredni eksplozivi se dele na plastine i pra,kaste i tu spada dinamit na bazi nitroglicerina. %irotehnike sme,e se sastoje od oksidansa i goriva. +ele se na pripalne, osvetljavajue, signalne, trasirajue, zapaljive i dimne sme,e. Eksplozivi su odreena hemijska jedinjenja ili sme,e koja se pod uticajem visoke temperature, udara ili trenja raspadaju velikom brzinom, pri emu se oslobaa velika koliina gasova. .a identifikaciju eksploziva koristimo hemijske test metode i fiziko hemijske metode. &dentifikacija eksploziva hemijskim testovima se zasniva na identifikaciji nitrata ili nitrita koji se nalaze u sastavu eksploziva. (itrati se odreuju difenil aminskom probom a nitriti /risovim reagensom. d fiziko hemijskih metoda u upotrebi su gasna hromatografija, tankoslojna hromatografija, infracrvena spektrofotometrija i !0 0&# spektrofotometrija.