T.C.

EGE NVERSTES
DHEKML FAKLTES
D HASTALIKLARI VE TEDAVS
ANABLMDALI



KLORHEKSDNN ENDODONTDE KULLANIMI

BTRME TEZ





Stajer Dihekimi : Sercan YAZAN

Danman retim yesi : Prof. Dr. Ouz AKTENER





ZMR-2007
NSZ
Bu tezin tarafma verilmesini onaylayan ve almalarmda bana yardmc olan
Prof. Dr. Ouz Aktenere , renim yaamm boyunca bana katklarndan dolay
aileme ve be yl birlikte geirdiim tm sevdiim dostlarma destekleri iin
teekkr ederim
Sercan YAZAN ZMR 2007



















NDEKLER
Giri ......................................................................................................................... 1
Genel Bilgiler .......................................................................................................... 2
Klorheksidinin Endodontide Kullanm.......................................................... 3
1. rigasyon Solsyonu Olarak Kullanm ..................................... 5
2. Kanal Medikamenti Olarak Kullanm ....................................... 10
3. Kavite Dezenfektan Olarak Kullanm ...................................... 11
Kaynaklar ................................................................................................................. 14
zgemi................................................................................................................... 17
















GR
Kanal tedavisinin biyo-mekanik preperasyon blm, pulpa dokusunun,
nekrotik debrislerin, predentinin ve tm enfekte yzeyel dentin tabakasnn
karlmasn kapsar . rrigasyon solsyonlar kk kanallarnn biyo-mekanik
preparasyonunda nemli bir rol oynar. Kk kanallarnn irrigasyonunda kullanlan
maddeler nemli fiziksel ve biyolojik yararlar salar.
Baz yazarlar, esitli anatomik defektlerin , genelde kk dentininin tm
yzeyinin temizlenmesine ve kanal aletleri ile geniletilmesine izin vermedii
gereine ramen ; eeler yada reamerlar ile yaplan mekanik geniletmeninklinik
endodontide en nemli safha olduunu dnrler . Bununla beraber; kk kanal
duvarndan mikroorganizmalar uzaklatrmasnda , kk kanalnn geniletilmesi en
nemli basamak olmasna ramen baz snrlamalara sahiptir.

1. Var olan anatomik kntlar ve girintilere eeleme ile ulalamaz.
2. Apikal 2-3 mm. hari , geniletme tm duvarlarda eit olmayp en ok libgual
veya palatinal kk kanal dentininde olur.
Kanal preparasyonunda irigasyon solsyonu ile dolu bir ortam salandgnda,
dentin talalar pulpa odasnda ykselerek ortamdan uzaklatrlabilir.Bylece dentin
talalarnn apeks evresinde birikmesi ve apeksi tkamas olasl azalr.
rigasyon solsyonlarkanal eeleme srasnda ve sonrasnda kanal aletlerinin
keskinliini arttrmak ve debrisleri ykayarak uzaklatrmak iin kullanlmlardr.
rigasyonun etkisi yalnz solsyonun kimyasal yapsna degil , solsyonun kalitesi ve
ssna , solsyonun temas sresine , irrigasyon inesinin derinliine , eidine ve
ynne , irigasyon solsyonunun yzey gerilimine ve solsyonun tazeliine bal
olarak deiir.

GENEL BLGLER
Baarl bir kanal tedavisi; kk kanallarnn mekanik preparasyonunu ,
irrigasyonu ve szdrmaz ekilde doldurulmas gibi tedavi basamaklarnn tam ve
hatasz bir ekilde yaplmas ile gerekletirilebilir. Kk kanallarndaki dentin
talalarnn temizlenmesi ve nekrotik doku kalntlarnn kanaldan ckarlp
uzaklatrlmas , endodontik tedavide en nemli tedavi basamaklarndan biridir . Bu
basamak ; mikroorganizmalarn saylarnn azaltlmasn ya da tamamen yok
edilmesini ya da kanal boluu yoluyla dar atlarak uzaklatrlmasn ierir. Bu
nedenle , kanal tedavisi srasnda farkl amalarla esitli solsyonlar kullanlr. Bu
solsyonlarn kullanlma sralar deise de etkileri benzemektedir.
Kullanm amalarna gre bu slsyonlar unlardr.
alma Solsyonu: Bu amala kullanlan solsyonlar kanal preparasyonu
srasnda kanal aletleri vastasyla kanal boluuna tanr ve ncelikle kanal
aletlerinin kk dentini zerinde daha kolay kaymasn salayarak , kanal aletlerinin
dentini daha kolay kesmesini salar. Bylece irigasyon etkisi direkt olarak
salanmasa da , sv veya jel ile dolu lubrikant bir ortam yaratlarak olumu olan
dentin talalar , bakteri rnleri ve nekrotik doku artklarnn prepare kk
yzeyinden uzaklaarak sv ierisinde dalmalar salanr. Bu ilemlerin
tekrarlanmas sonucunda eeleme ile oluturulan debrislerin bir ksm kanaldan
uzaklatrlm olur.
rigasyon Solsyonu: Kanal eeleme ilemi srasnda mevcut nekrotik
artklar ve dentin talalarnn bir ksm kanal aletleri ile darya karlabilir , ancak
bu oluumlarn byk ksm ise kanal ierisinde kalr . Bu artk maddeler her kanal
aletinden sonra kanaln 0,5-1 ml. Miktarnda bir solsyon ile ykanmas sonucu
kanaldan darya atlr.Bu amala kullanlan solsyonlara irigasyon solsyonlar
denir.
Son Ykama Solsyonlar: Eeleme ilemleri bittikten sonra geniletilmi
kk kanallar , kanal duvarlarnda hibir artn kalmamasn salamak , temiz dentin
yzeyleri elde etmek ve bazen de kullanlan kimyasal maddeleri ntralize etmek iin
bol miktarda solsyon ile ykanmaldr.Bu solsyonlara son ykama solsyonlar
denir.
Kanal Medikamenti: Nekrotik pulpal diin endodontik tedavisi en az iki
seans yaplr.Seans aralarnda bakteriler tekrar reyebilir. Seanslar aras
antimikrobiyal ajanlarn kullanm genelde kanal ii medikasyonu olarak adlandrlr.
Kavite Dezenfektan: Mekanik preparasyonla ortamdan uzaklatrlamayan
mikroorganizmalar etkisiz hale getirerek seconder rk oluumu , post operatif
hassasiyet ve pulpa irritasyonlarn nlemel iin kullanlan solsyon ve jellerdir.












KLORHEKSDNN ENDODONTDE KULLANIMI
Sentetik bir kemoterapik ajan olan klorheksidin 1953 ylndan beri genel tpta
yaygn olarak kullanlmaktadr. Piyasada en ok dihidroklorit , diasetat ve diglukonat
tuzlar eklinde bulunur. Bu tuzlar kimyasal olarak stabildirler. Dihekimliinde
daha ok klorheksidin diglukonat halinde kullanlr. Dier klorheksidin tuzlarnn
aksine su da serbeste cznebilen klorheksidin diglukonat , fizyolojik pH larda
pozitif ykl klorheksidin bileenlerine ayrr(1-2).
Klorheksidin pH 5.5 ile 7 arasnda deien antimikrobiyal aktivitesi olan
katyonik bisguanidir. Klorheksidin aerop ve anaeroplar da dahil olmak zere hem
Gram (+) hemde Gram (-) bakterilere , bakteriyel sporlara , lipofilik virslere ,
dermatofitlere, mayalara ve mantarlara kar etkilidir. Mantar sporlarna kar dk
bir antimikrobiyal etkinlie sahiptir. Dk konsantrasyonda bakteriyostatik ve
yksek konsantrasyonda bakterisit etki gsterir ve dental dokular ve mukoza
membran tarafndan absorbe edilir ve tedavi edici dzeylerde uzun sreli salnmla
etki gsterir(3-4). Bakterisit etkisi negatif ykl hcre duvarna balanan pozitif
ykl molekllere baldr. Dk konsatrasyonlarda hcre membran enzimlerini
inhibe eder ve hcre zarnn geirgenliini arttrr.Bu etki bakteriyostaz olarak
adlandrlr.Yksek konsantrasyonlarda sitoplazmik organallerin presipitasyonuna yol
aarak bakterisit etki gsterir.Bakteri hcre duvarn paralar ve hcre ii
komponentlerin hcre dna ckmasna neden olarak etki yapar (5). Klorhekisidini
dier antiseptiklerden ayran en nemli zellii organik ve inorganik yaplara
balanma yeteneidir. Ayrca klorheksidin uzun sre antibakteriyel etki gsterir.(6-
7). bu etkide solsyonun yava salnm yapmasnn byk rol vardr.



1. RGASYON SOLSYONU OLARAK KULLANIMI
Endodontik ykama solsyonu olarak piyasada mevcut klorheksidin
preparatlar , Peridex ( Procter-Gamble, Cincinnati,OH,USA) ,PeriGard
(Colgate,conton MA) veya Klorhex(Drogsan) gibi gargara yada el dezenfektan
formlardr. Gargara solsyonlar %0.2 lik klorheksidin ierdii iin endodontik
irigan olarak kullanmnn mikroorganizmalarn eleminasyonunda yetersiz oldugu
vurgulanp daha yksek konsantrasyonlarda kullanlmas nerilirken (8-9) buna
karsn deneysel alsmada kullanlm ve endodontik amala kullanlmasn
kstlayabilecek herhangi bir yan etkinin olmadgn bildiren almalar da vardr(7-
10-11).
Kavite dezenfeksiyonunda etkili bir antimikrobiyal aktivitesi yannda , doku
irkiltici etkiye sahip olmamas , tad ve kokusunun hastalar tarafndan tolere edilebilir
olmas gibi zelliklerinden dolay endodontik tedavide sodyum hipoklorite yerine
alternatif ykama solsyonu olarak kullanm yaygnlamaktadr. 1982 ylnda
Delany ve arkadalar (8) yaptklar in vitro almann bulgularna dayanarak
klorheksidinin antimikrobiyal etkisinden dolay hem kanal medikamenti hemde
irigasyon solsyonu olarak kullanlabilecegini bildirmilerdir.Ayn yl yaplan baka
bir alsmada ringel ve arkadalar %0,2 lik klorheksidinin antimikrobiyal
etkinliinin %2.5 NaOCl den daha dk olduunu gzlemlemilerdir(9). Bu
almann aksine daha sonra yaplan in vitro almalarda %0,2lik klorheksidinin
%5,25lik NaOCl den daha stn olduu iddia edilmitir.(15-16).
Yeilsoy ve arkadalar ise in vitro artlarda %0,12 klorheksidin glukonatn
antibakteriyel etkisinin %0i5 NaOCl den daha fazla oldugunu ancak %5,25lik
NaOCl ile eit etkinlie sahip olduunu bildirmitir(11).Benzer bir alma yapan
Jeansone White %0,2 ve %2 konsantrasyonlardaki klorheksidinin ve NaQCl in ,
Vahdaty ve arkadalar (17-18) E. Faecalis ile enfekte ettikleri kk kanallarnda %
2lik klorheksidinin ve % 5.25 NaOCl in edeer antimikrobial aktivite
gsterdiklerini ileri srmlerdir.Aratrclar her 2 solsyonda da rneklerin %50
sinde enfekte dentin kanallarnn kaldn bildirmilerdir.
na ve arkadalar yaptklar almada gerek %2 klorheksidin glukonat
gerekse % 2 klorheksidin ve %0,2 setremit ieren Cetrexidin solsyonlarnn E.
Feacalis zerine olan antibakteriyel etkinliinin % 5,25 NaOCl den daha stn
olduu belirtmiler , yine ayn aratrmaclar ,in vitro ortamda da anaerobik bakteriler
zerinde benzer etkiyi saptamlardr(15).
Klorheksidinin antifungal etkisini NaOCl ile karlatrmal olarak inceleyen
en ve arkadalar smear tabakas varlnda her iki solsyonun da eit antifungal
etkinlik sergilediklerini ve bu etkinin ortaya kabilmesi iin solsyonlarn kanal
duvar ile bir saat temasa gecmesi gerektiini belirtmilerdir. Aratrmaclar smear
tabakas kaldrldnda NaOCl antifungal aktivitesinde bir hzlanma gzlemlerken
klorheksidinde byle bir etki saptayamamlardr(19).
Heiling ve arkadalarnnin vitro bir almada E. Feacalisle enfekte ettikleri
sr dilerinin dentin kanallar zerinde kontroll salnm apereyi ile uygulanan
klorheksidini ve pat formundaki Ca(OH)2 in etkisini karlatrmlar ve klorheksidin
glukonatn kulland rneklerde bakteri poplasyonunda belirgin bir azalma
gzlenirken kalsiyum hidrooksitte ble bir etki saptayamamslardr(20).
Aratrmaclar klorheksidinin katyonik zelliklerinin hidroksil apatit tarafndan
emilmesini kolaylatrdn, bunun da dentin kanallar iindeki bakteriler zerinde
daha etkili olmasn saladn bildirmilerdir.


Klorheksidinin di sert dokularna balanarak yava salnm yapmas
endodontik kullanm iin de byk avantajdr(4-21).White ve arkadalar %2lik
klorheksidinin S.mutans zerindeki etkisini incelemi sonute solsyonun
antimikrobiyal aktivitesinin 72. saatte bile devam ettiini , %0.12 konsantrasyonda
ise , bu etkinliinin ancak 6-24 saat srdn bildirmilerdir(4). Siqueira ve Uzeda
farkl kanal medikamentlerinin antibakteriyel etkilerini karlatrdklar in vitro
almada %0,12 klorheksidin jelinin pat formundaki kalsiyumhidrooksit distile su
karmndan ok daha etkili olduunu bulmulardr(22).
Sanchez ve arkadalar tarafndan yaplan bir almann sonularna gre ,
klorheksidinin bakterisit konsantrasyonlarnda kpek embriyonik fibroblastlarnn
tahrip ederken , sitotoksik olmayan konsantrasyonlarda ise S.aureusA etkili
olmadn tespit etmilerdir(23).
Tatnall ve arkadalar klorheksidin , hidrojen peroksit ve sodyum hipokloridin
kltr edilmi insan fibroblastlar , bazal keratinositis ve deitirilmi keratinositis
hcreleri zerindeki etkilerini incelemilerdir. Yara temizlii iin tavsiye edilen
konsantrasyonlardaki tm ajanlar btn hcre tiplerine % 100 ldrc olduu ve
klorheksidinin toksisitesinin NaOClye gre daha dk olduu tespit edilmitir(24).
Benzer konsantrasyonlardaki klorheksidin ve sodyum hipokloridin in vitro
olarak antimikrobiyal etkinliklerinin eit olduu gsterilmitir. Bu yzden sodyum
hipoklorid alerjisi olan hastalarda toksisitesi daha dk olan klorheksidin
nerilebilir.(18-25).


Klorheksidinin topikal uygulanmas srasnda deiik duyarllk semptomlar
ve anafilaktik reaksiyonlar rapor edilmitir . Klorheksidinin insan dieti zerindeki
toksisitesinin incelendii in vitro bir almann sonularna gre , klorheksidinin
toksisitesi uygulama sresine ve uygulanan maddelerin ieriine baldr(26-27-28).
Agarwal ve arkadalar %0,005lik konsantrasyondaki klorheksidinin 5 dakika
iinde krevikular ve periferal kan ntrofillerini hzla harap ettiini onun ntrofille
inhibe edici etkisinin eritici zelliinden kaynakland ileri srlmtr. Yeilsoy ve
arkadalar klorheksidinin ksa dnemli toksik etkilerini domuzlarn subkutanz
dokularnda incelemiler. Sonuta 2. gnn sonunda orta derecede enflamasyon ve
bunu takiben yabanc cisim granlomu formasyonunun 2. haftada gelitiini tespit
etmilerdir. na ve arkadalar cetrexidin ve klorheksidin %2lik glukonatn doku
toksisitesi asndan %5.25lik NaOCl den daha az oldugunu
gzlemlemilerdir(11,15).
Klorheksidin sodyum hipokloride oranla biouyumluluu daha ii bir madde
olmasna karn nekrotik dokuyu zc etkiye sahip olmamas ve kullanmndan
sonra bireylerin %50 sinin dileri, dili ve mukozamembranlarnda sar kahverengi
renklenmeye yol amas iki dezavantajdr(1-32).
Drtlk bir amonyum bileii , katyonik bir deterjan yzey aktif ajan olan
setremitin ilavesi ile antiseptik solsyonlarn antimikrobiyal etkisini artrmaktadr.
Setremit suda znr, kimyasal olarak sabunlarla geinemezken , katyonik bir
molekl olan klorheksidin ile geimlidir. Setremit ilave edildiinde klorheksidin
glukonatn yzey geriliminin derek kanal boyunca akn ve derinlere
penetrasyonunun kolaylat bildirilmitir. % 0,2 klorheksidin glukonat ve %0,2
setremit ieren bir irrigasyon solsyonu Cetrexidin ad altnda piyasaya srlmtr .
retici firma bu solsyonun ykamadan sonra olgularn % 80 inde kesin bir
dezenfeksiyon salandn , sitotoksik olmadn smear tabakasn ortadan
kaldrdn iddia etmilerdir(15-33)
Klorheksidin glukonat ve Cetrexidin toksik ve nekrotik doku zc etkilerini
% 5.25 ve hatta% 0,5 NaOCl den bile dk olduunu izlemilerdir ; ancak doku
reaksiyonu asndan %5,25 lik NaOCl 48 saat- 2 hafta sonra bile iddetli doku
reaksiyonu devam ederken dier test solsyonlar 48. saatte orta derecede reaksiyon
olutururken , 2. haftada enflamasyonun iddetinin giderek azald belirtilmitir(33).
Galliani ve arkadalar NaOCl ve cetrexidini karlatrdklar almalarda her
iki solsyonun da smear tabakasn uzaklatrmamasna ramen NaOCl ile ykanan
rneklerde pulpal artklarn temizlendiini , Cetrexidin grubunda ise pulpal artklarn
ortadan kaldrlamadn gzlemlemilerdir. Buna karsn Somma ve arkadalar
Cetrexidinin debris ve smear tabakasn uzaklatrmada son derece etkili olduunu
ileri srmlerdir(34-35).
Abbot ve arkadalar ise %0,3 setremit ve %0,3 klorheksidin ieren salvonun
debris ve smear tabakasn uzaklatrmada konvansiyonel tekniin baarl olmadn
, ultrasonik yntemle ksmen baarl olduunu vurgulamlardr(10).

2. KANAL MEDKAMENT OLARAK KULLANIMI
Nekrotik pulpal ve periapikal lezyonlu olgularda kk kanalndaki bakterilerin
gerek saylar gerekse eitlilii kk kanalnda vital pulpa ieren olgulardan ok daha
fazladr.zellikle bu tip olgularda kron ve kk pulpas biomekanik preperasyonla
tamamen uzaklatrlsa bile kk kanal sisteminde bu ilemlerin ulaamad yan
kanal, apikal blgedeki deltalar, dentin kanalcklar gibi blgeler vardr.Bu blgeler
nekrotik pulpa ierdii gibi odontoblastik uzant ve dentin lenfi gibi morfolojik
yaplarda ierebilir . Ayrca bu blgeler mikroorganizmalar iin iyi bir besin kayna
olduu kadar barnma ilevide grr(36).Kk kanal sisteminin hayrete drc
karmaklnn rnekleri kimyasal yntemlerle effaflatrlan dilerde
grlebilir(37).Mekanik enstrmentasyon ile ulalamayan alanlar , sadece bu
blgelere ulaabilecek ykama solsyonlar ile temizlenebilir . daha etkin bir
antibakteriyal aktivite ancak intra kanal medikasyonu ile gercekleebilir.
Enfekte kk kanallarnda yaayan bakterilerin eliminasyonu , mekanik
preparasyon, irigasyon ve kanal ii medikamentlerle salanr.Bu ilemlerin bakteri
eliminasyonundaki etkinliinin incelendii almalarda irigasyon ile desteklenen
mekanik preparasyonunun kk kanalndaki bakteri saysn nemli lde drd
, ancak kanallarn yaklak %20-50 sinde seans sonunda hala bakterilerin varl
tespit edilmitir(38-39).Yaamaya devam eden bu bakterilerin says genelde
dktr , eer kk kanalnda bi medikament uygulanmassa seanslar arasnda
bakteriler kolaylkla yeniden toplanr ve hzla sayca artmaya balarlar.Seanslar aras
bakterilerin bymesi , tedaviden nce kk kanalnda var olan bakteri saysna
yeniden ulalmasna neden olabilir . oalan bakteri iin en uygun besin kayna ,
periapikal dokulardan kk kanalna giren sv akmdr(40). Gemi yllarda
antimikrobiyal ajanlarn toksisitesine duyulan endie ve mekanik enstrmantasyona
olan ar gven nedeniyle enfekte dilerin kk kanal tedavilerinde kanal ii
medikasyon kullanlmazd. Fakat , bu tr bir davran biomekanik preparasyonun
yararlarn snrlar. Kanaln enstmantasyon ve antimikrobiyal irigasyonunun
seanslar aras antimikrobiyal ajanlarla desteklenmesi arttr.
ntrakanal medikamenti olarak alan dezenfeksiyonu ve ykama solsyonu
%0,12-2 klorheksidin glukonat zeltisi kullanlabilir.
Siqueira ve Uzeda farkl kanal medikamentlerinin antibakteriyel etkilerini
karlatrdklar in vitro almada %0,12 klorheksidin jelinin pat formundaki
kalsiyumhidrooksit distile su karmndan ok daha etkili olduunu
bulmulardr(22).

3. KAVTE DEZENFEKTANI OLARAK KULLANILMASI
Restorasyonun altnda devam eden bakteriyal aktivitenin ikincil rk ve
pulpal enfeksiyonlarn en nemli sebebi olduu bilinmektedir(43).
Bakterilerin neden olduu pulpal enflamasyonu , postoperatif hassasiyeti ve
ikincil rk geliimini nleyebilmek iin pek ok almada antibakteriyal zellii
olan restoratif materyallerin ve kavite dezenfektanlarnn kullanmnn gereklilii
vurgulanmaktadr(44).
Yaplan almalarda %2 klorheksidin glukonatn kavite dezenfektan olarak
kullanlabilecegi jel formlar vardr.
Bisguanid bileiklerinden olan klorheksidin geni spektrumlu antibakteriyal
etkisi ile gram(+) ve gram (-) fakltatif anaerob ve aerob mikroorganizmalar zerine
bakteriostatik etki gsterir. Pozitif ykl olmas nedeniyle katyoniktir ve negatif
ykl yzeylere ( bakteri hcre duvar , extraselller polisakkaritler, hidroksiapatit,
pellikl, tkrk musinleri ve oral mukoza) afinite gsterir(45).
Kesici aletler ile yaplan kesme ve andrma ilemleri sonucunda dentin
yzeyi kan, tkrk ,bakteri apatit ve kristalleri ve denature kollagenden oluan bi
tabakayla kaplanr. Bu tabakaya smear tabakas ad verilir. Eick ve arkadalar
tarafndan ilk kez 1970 ylnda tanmlanan bu tabaka yaklak 1-5 mikron
kalnlnda olup amorf yapdadr. Smear tabakas dentin tbllerini tkadnda 1-5
mikron uzunluunda smear tkalar oluur. Bu tabaka dentin tbllerini tkad gibi
dolgu maddesinin dentin yzeyi ile direkt temasn da engeller. Dentin tbllerinin
aznn tkal olmas mikroorganizmalarn pulpaya girmesini engelledii halde
toksinlerin pulpaya girmesini engelleyemez. Bunun dnda smear tabakas
bakterilerin yerlemesi iin son derece elverilidir(46).
Rezidel bakteriler dentin tbllerine invaze olmaktadr. Kavitede braklan
bakterilerin bir yldan daha uzun sre yaayabildikleri ve preparasyondan sonra kalan
bakterilerin saylarnn , restorasyon yapldktan bir ay sonra iki katna kt
bilinmektedir. Buda bakterilerin dentin tblleri iine invazyon ansn
arttrmaktadr.
Mine dentin snrnda oluabilecek mikro aralklar bakteri invazyonu iin uygun
ortam oluturmaktadr.
Kavitenin hazrlanmas srasnda ykanp kurutulmas aamasnda kavite
yeniden enfekte olabilmektedir.
Restorasyonun altnda devam eden bakteriyel aktivitenin ikincil rk ve pulpal
enfeksiyonlarn en nemli sebebi olduu bilinmektedir. Bakterilerin sebep olduu
pulpal enflamasyonu nleyebilmek iin , pek ok almada antibakteriyal zellii
olan restoratif materyallerin ve kavite dezenfektanlarnn kullanmnn gereklilii
vurgulanmaktadr.


Gnmzde kullanlan klorheksidin ierikli kavite dezenfektanlar ledir.
Concepsis %2 klorheksidin glukonat
Ultradent(Kaliforniya,ABD)
Savlex %1,5 klorheksidin glukanat ; %1,5 Setremit
Drogsan( Ankara,Trkiye)


KAYNAKLAR
1. Greenstein G , et. al. Chlorhexidine. An adjuct to periodontal therapy. J
period 57, 370-7, 1986.

2. Merck Index: An encyclopedia of chemicals , drugs , and biologicals. 11. ed ,
Merck and Co, Inc , USA,2095,1988.

3. JeansonneMj , white RR. A comparison of 2.0% chlorhexidine gluconate and
5.25% sodium hypochlorite as antimicrobial endodontic irrigant. J endod 20,
276-8,1994.

4. White RR, et al. Residual antimicrobial activity after canal irrigation with
chlorhexidine J endod 24 , 472-6,1997.

5. Hennesey T. Some antibacterial properties of chlorhexidine . J period Res
8,64-7,1973.

6. Emilson CG. Susceptibility of various microorganisms to chlorhexidine. Scand
J Dent Res 85,255-65,1977.

7. Leonardo MR , et al. In vivo antimicrobial activity of % 2 chlorhexidine used
as a root canal irrigation solution J Endod 25, 167-71,1999.

8. Delany GM, et al. The effect of the chlorhexidine gluconate irrigation on the
root canal flora of freshly extracted necrotic teeth. Oral Surg Oral Med Oral
Pathol 53,518-23,1982.

9. Ringel AM, et al. In vivo evalacation of . J endod 8:200-4,1982.

10. Abbott PV , et al. An SEM study of the effects of different irrigation
sequences and ultrasonics. Int endod J 24,308-16,1991.

11. Yeilsoy C , et al. Antimikrobial and toxic effects of established and potential
root canal irrigants. J Endod 21, 513-5,1995.

12. Ferraz CCR, et al. In vitro assesment of the antimicrobial action and the
mechanical ability of chlorhexidin gel as an endodontic irrigant. J Endod
27,452-5,2001.

13. Meiers JC , Cavity disinfectants and dentin bonding , Oper dent 21 , 153-
9,1996.

14. Tulunolu , et al. The effects of cavity disinfectant on microleakage in
dentin bonding systems. Clin Pediatr Dent 22,299-304,1998.

15. na, et al. Comparison of the antimicrobial and toxic effect of various root
canal irrigant . Int Endod J 36,423-32,2003.

16. Trkn M, et al. Indogine comparative degli omparative degli effetti
antibatterici Giomale Italiano di endodonzia 13,141-5,1999.

17. Davies A. The mode of action of chlorhexidin .J Period Res 8,68-75,1973.

18. Vahdaty A, et al. Efficacy of cloridine in disinfecting dentinal tubules in vitro .
Endod Dent Traumotol 9,243-8,1993.

19. en BH, et al. Antifungal effects of sodium hypochloride and chlorhexidine in
root canal . J endod 25,235-8,1999.

20. Heiling I, et al. Efficacy of a sustained-release device containing chlorhexidine
and CAOH in preventing secondary infection dentinal of tubules. Int endod J
25,20-4,1992.

21. Cervone F, et al. Antimicrobial effect of chlorheksidine in an controlled
release delivery system . endod dent traumatol 6 ,33-6,1990.

22. Squeira JF, Uzeda M. Intracanal medications , J endod 23,167-9,1997

23. Sanchez IR, et al. Chlorhexidine diacetate and povidoneiodine cytotoxicity to
canine embryonic fibroblast and s. Aureus. Veter surg 17,182-5,1988.

24. TATnall FM , et al. chlorhexidine and CAOH in preventing secondary
infection Skin Pharmacol 157-63,1997.

25. Davies A. Antimicrobial effect of chlorheksidine in an controlled Int endod J
36,75-85,2003.

26. Bergqvist-karisson A. Delayed and immediate and hypersensitivity to
chlorhexidine Contact Dermat 44 ,84-8,1988.

27. Lauerma AL. Simulteneous immediate and hypersensitivity to CHG. Contact
dermamtit 44,59,2001.

28. Babich H, et al. An invitro study on the cytotoxicity of CHX to human
gingival cells. Cell Biol Toxical 11,79,88,1995.

29. Boyce ST, et al. Cytotoxicity testing of topical antimicrobial agents on human
keratinocytes and fibroblasts fot cultured skin grafts. J Burn Care Rehab 16,97-
103,1995.

30. Agarwal S, et al. Efects of sanquinarium,Jperiod Res 32,335-44,1997.

31. Trkn M , ark. Farkl endodontik ykama solsyonlarnn toksik ve nekrotik
doku zc etkilerinin karlatrmal olarak incelenmesi. Dihek Fak Derg
32,87-94,1998.

32. Bergqvist-karisson A. Efficacy of cloridine in disinfecting dentinal Int endod
J 36,75-85,2003



33. Trkn M , ark. Farkl endodontik ykama solsyonlarnn toksik ve nekrotik
doku zc etkilerinin karlatrmal olarak incelenmesi. Dihek Fak
Derg32,335-44,1997.

34. Gagliani M, et al. Detersione dello spazio SEM.Rivista tal Stomatol Gennaio
9-15, 1996.

35. Somma F , et al. Analisi al SEM di irrigant canalari.II dent Moderno 5 , 1-6-
1995.

36. Sundqvist G,et al. chlorhexidine gluconate solution and sodium hypocholorite
solution as root canal irrigants Blackwell Sci, oxford , UK,p.243-80,1998.

37. alkan MK,et al. Root canal morphology of human permanent teeth in a
turkish population. J endod 21,200-4,1995.

38. Bystrm A, Sundqvist G. Bacteriologic evalation of the efficacy of
mechanical root canal instrumentation in endodontic therapy.Scand J Dent
Res89,321-8,1981.

39. Ringel AM, et al. In vivo evalacation of chlorhexidine gluconate solution and
sodium hypocholorite solution as root canal irrigants. J endod 8:200-4,1982.

40. Sundqvist G,et al. Ecology and pathogenecity of the root canal flora . Oral
surg oral med oral patho 78,522-30,1994.

41. Martin DM, Irrigation and medication of the root canal. Int endod J 12 , 55-
64,1979.

42. Torabinejad M, et al. Clinical implication of the smear layer in endodontics .
A rewiev. Oral surg oral med oral patho 94,658-66,2002.

43. Akay I. Farkl aamalarda uygulanan kavite dezenfektanlarnndentin
balayc sistemlerin mikrosznts zerine etkileri. EGE . Bitirme Tezi,2001

44. S.grgan, .bolay, A. Kiremiti Effect of disinfectant application methods on
the shear bond strenght of composite to dentin. Oral Rehabilition J 26 , 836-
847,1999.

45. S.matthijs, P.A. Adriaens Clorheksidine varnishes .journal Clinical
Pewriodontal 29 :1-8,2002.

46. nal B. Dentin adezivler izmir dihekimleri odas dergisi 8 24-25,1997.





ZGEM

Adm Sercan YAZAN , 1984 orlu/TEKRDA doumluyum. lkokulu
Alipaa lkretim Okulunda okudum. Ortaokul lise yllarm orlu Mehmet Akif
Ersoy Anadolu Lisesinde geti.Daha sonra SS snavnda 206.5 saysal puanyla
EGE . Dihekimlii Fakltesine kaydm yaptrdm. Hayatmn son 5 yln bu
blmde ve zmirde geirdim. Bu bitirme tezi ile birlikte serbest dihekimi olarak
grev yapmay planlyorum.