JOHN G.

MILLER

QBQ! T DUY THONG MINH

QBQ! THE QUESTION BEHIND THE QUESTION

Ba 4

Trach nhiem ca nhan la cong cu tuyet vi e kham pha va m ra nhng canh ca b mat tren hanh trnh cuoc i.
QBQ! - T duy thong minh se giup ban nhan dien gia tr thc cua mnh, dam nhn thang vao trach nhiem cua ban than t trong suy ngh e vach ra nhng phng hng hanh ong that thong minh. Bang cach thc hanh theo nhng g QBQ hng dan, cuoc song cua ban se thay oi ngay mot tot ep hn, va thanh cong ban at c trong cong viec se ngay mot cao hn.

LI GII THIEU
Cuoc song cang phat trien, cang soi ong bao nhieu th con ngi cang b cuon vao vong xoay cua no manh bay nhieu. Va trong vong quay tat bat o, chung ta de dang lang quen hay bo sot nhng gia tr tot ep ben trong e chay theo nhng ieu m tng ben ngoai. Chung ta lang quen trach nhiem oi vi gia nh, to chc, xa hoi, tham ch ngay ca vi ban than mnh. Cung co luc chung ta cht nhan ra ieu o, nhng roi s phai oi au vi nhng kho khan, ngan tr, s phai thay oi chnh mnh ma chung ta chap nhan buong xuoi... Chung ta lan la, chan ch va luon tm cach un ay cho ngi khac ma khong dam nhan trach nhiem ve mnh e tm cach giai quyet. Chung ta khoac len mnh chiec o cau an va t nhu rang Phai the thoi, bay gi ai cung lam vay ca. Nhng nh vay, vo tnh chung ta se lam mat dan i gia tr thc s cua mnh, chung ta thoai lui trc nhng c hoi e phat trien ban than mot cach toan dien va khong phat huy c het nhng kha nang tiem an cua mnh. QBQ!(1) - T duy thong minh la mot cong cu giup ban nhan dien gia tr thc s cua mnh, dam nhn thang vao trach nhiem cua ban than t trong suy ngh e vach ra nhng phng hng hanh ong that thong minh. Ban se khong con phai lo au, boi roi hay hoang mang v nhng cau hoi khong li giai ap ve nhng vng mac ma mnh gap phai trong cong viec va cuoc song. Ngc lai, ban se tm thay nhng cau tra li ng y nhat t chnh nhng cau hoi tch cc do tinh than QBQ mang lai. Bang cach thc hanh theo nhng g QBQ hng dan, cuoc song cua ban se thay oi ngay mot tot ep hn, va hieu qua cong viec cua ban se ngay cang nang cao. Hay tran trong nhng g ban co va ng quen ieu nay: Trach nhiem ca nhan chnh la cha khoa thao g moi kho khan, rac roi trong cuoc song cua moi chung ta. - First News

QBQ! : Viet tat cua the Question Behind the Question!.

1 Tinh than trach nhiem

Vao mot ngay ep tri, toi en th tran Mineapolis va dng chan tai nha hang Rock Bottom e dung ba tra. Do ang voi nen toi nhanh chong chon vai mon an nhanh co san tren quay. Vai phut sau, mot cau phuc vu tre khe ne be mot khay ay bat a cua thc khach a dung i ngang qua, co le cau ay thay tren ban toi cha co mon an nao nen dng lai va hoi toi: - Tha ong, ong a goi c mon cha? - Cha. Toi muon goi mon xa lach tron va vai chiec banh cuon. - Toi ap. - Toi se mang lai cho ong, tha ong. Ong muon uong g a? - Cho toi mot lon Coca Cola danh cho ngi an kieng. - O toi xin loi, chung toi ch co Pepsi. Ong dung tam Pepsi nhe? - A, khong, cam n. - Toi mm ci ap lai. - Cho toi mot ly nc chanh vay. - Co ngay tha ong! Roi cau ta tiep tuc i. Toi khong phai i ch lau, t phut sau cau ay a tr lai vi mon xa lach, banh cuon va ly nc chanh tren tay. Sau khi cam n cau phuc vu tre, toi bat au thng thc ba tra. Nhng ch mot thoang sau bong co ban tay at len ban toi mot lon Coca p lanh. o la loai Coca danh cho ngi an kieng. - O, xin cam n. - Toi het sc ngac nhien. - Khong co chi, tha ong. - Cau phuc vu ap lai vi nu ci than thien. - Toi c ng ay khong co ban Coca Cola? - ung, tha ong, chung toi khong ban Coca Cola. - Vay anh lay lon nc nay t au? - Tha, t tiem tap hoa goc pho. Qua that, cau phuc vu a lam toi het sc ngac nhien v phong cach phuc vu khach hang tan tuy vt xa cac nhan vien khac ma toi a tng gap t trc en gi. Cau ta a tao cho toi mot cam giac rat hai long, toi lien hoi cau ay vi ve ay cam kch: - Toi thay cong viec cua anh cung het sc ban ron, vay lam sao anh co the i mua nc ve nhanh en vay? Anh phuc vu n mot nu ci va tra li trc s ng ngang cua toi: - Toi khong i mua nc cho ong, toi nh ngi quan ly cua toi mua ho. That la ieu kho tng tng! Lam sao mot anh phuc vu lai co the yeu cau sep cua mnh lam ieu o? o la s trao quyen hay con ieu g khac na? Chac han trong moi chung ta ai cung thch thu khi tng tng ra canh mnh trc tiep en gap sep va noi: i mua giup toi mot lon Coca danh cho ngi an kieng. Gia s ban than ban vao hoan canh o th ban se x ly tnh huong ay nh the nao? Luc ay ang la gi cao iem cua ba tra va ngi phuc vu ang rat ban ron vi vo so viec phai lam, nhng anh ta van co gang tiep nhan cac nhu cau cua tng thc khach, mac du that ra trong trng hp ay anh cung khong nhat thiet phai e tam v

no nam ngoai thc n cua nha hang. Nhng anh a chon cach thc hien tat ca nhng ieu anh co the lam. Anh tan tnh va co gang het kha nang e lam thc khach hai long. o khong n thuan ch la tinh than trach nhiem ma con la thai o tch cc oi vi nghe nghiep, cong viec, trong khi vi nhieu nhan vien co the ho se ngh khac, nh: - Tai sao toi lai phai lam tat ca moi viec ay? - Ai chu trach nhiem am ng cong viec khu vc nay thay toi? - Khi nao th quan ly se cung cap them san pham cho chung toi? - Khi nao mi cham dt tnh trang thieu nhan lc e chung toi khong phai lam viec qua tai? - Tai sao khach hang khong chu oc ky thc n co nhng g trc khi goi? Cung de hieu khi phan ln chung ta eu de dang sa vao nhng suy ngh nh vay, ac biet la nhng khi chung ta ang chu ap lc hay mang tam trang buon bc. Nhng ay that s la nhng cau hoi ng ngan v chung chang giup giai quyet c g. Tham ch no con mang tnh tieu cc ro rang: An ang sau nhng cau hoi ay la mot oi hoi co mot ai o hoac ieu g o phai chu trach nhiem cho cac rac roi hay nhng tnh huong kho khan phat sinh. o la hnh thc thoai lui, lan tranh trach nhiem ban than c nguy trang ma thoi. ang tiec, cac cau hoi nay luon la nhng y ngh au tien xuat hien trong au khi chung ta ri vao tam trang khong vui hay buoc phai oi mat vi th thach. Thng khi gap kho khan, khi phai chu trach nhiem ve mot ieu g o th phan ng au tien cua chung ta la theo hng t bao ve mnh bang nhng cau hoi xem ai se la ngi chu loi v nhng van e ma ta ang gap phai. o la mot khuynh hng tieu cc. Vao khoanh khac nhng cau hoi tren xuat hien trong au, chung ta co mot s chon la: mot la chap nhan chung nh tam khien bao ve mnh, hoac la chon cho mnh nhng cau hoi tch cc hn - chang han nh: Toi co the lam g khac na? hay Toi co the lam g e ho tr cho ong nghiep cua toi?. Hay co nhng chon la tot hn bang cach at ra nhng cau hoi tch cc. o chnh la nhng g cau phuc vu ban a lam. Cau ay khong bo qua nhu cau cua khach hang hay quy o trach nhiem cho ngi khac, ma thay vao o, trong khoanh khac o, cau a co gang lam nhng g co the e thc khach hai long nhat. Co the cau ay cung a t at cho mnh nhng cau hoi ay trach nhiem: Trong tnh huong nay toi nen lam g? Lam the nao e lam hai long khach?. Nhng chon la cho cau tra li ay a tao nen s khac biet rat ro gia cau va cac nhan vien khac. Hom o khi ri nha hang, toi a thng cho chang trai tre ay mot khoan tien e bay to s hai long v cung cach phuc vu tan tuy cua cau. Toi ngh bat ky ai khac cung se lam nh toi. Vai thang sau, toi co dp toi tr lai nha hang ay va hoi tham ve ngi phuc vu ma toi tng co an tng rat tot, nhng toi khong gap cau. Hoi nhng nhan vien ay th c biet cau a khong con lam phuc vu ay na. 5

Niem han hoan trong toi lap tc tan bien, toi cam thay that ng ngang. Trc ve ngac nhien cua toi, ngi phuc vu nhn toi va de dat hoi: - Tha ong, toi co the giup g cho ong? Qua thc toi khong the tin rang nha hang a e ngi nhan vien tot nhat cua mnh ra i. Toi cung muon biet nguyen do cua s ra i ot ngot o, nen gang hoi co phuc vu: - Sao anh ay lai bo viec ay? - O khong tha ong, Jacob a c thang chc quan ly roi. Th ra la vay. Toi a cam thay het sc vui mng khi nghe cau noi ay. Cau phuc vu tre tuoi hoan toan xng ang c thang tien. Chnh cach suy ngh cua cau ay ve trach nhiem ca nhan a mang lai thanh qua o. Tuy nhien, ngoai s thang tien th chien thang ve vang hn ca trong thanh cong cua cau ay chnh la cach cau cam nhan ve trach nhiem ban than e co nhng chon la ung an.

2 Chon la ung an
Chang bao lau sau khi toi chuyen en Denver, toi a kham pha them mot ieu ma khi song nhng vung khac toi cha tng biet en, o la loai thc vat gai hoa vang(2). Moi khi nhn vao nhng chiec gai nhon hoat cua nhng day co nay toi lai t hoi, neu chung rung xuong at va cha thang vao giay hay banh xe cua mnh th ieu toi te g se xay ra? Mot ngay cua ban co the i tong v nhng chiec gai tai quai ay. The nhng neu ban song lau vung at mien Tay nay th ban cung se quen dan vi nhng truc trac kieu ay. Neu lop xe cua ban b h do nhng chiec sng de ay gay ra, ban se chang ngac nhien may hay mat cong phan nan g ma se nhanh chong thay mot vo xe khac va vu i. Moi ngay cua chung ta nh mot chang ng ngan trong suot hanh trnh cuoc i, o co vo so nhng chon la ma chung ta phai thc hien e tiep tuc tien ve pha trc. Chung ta a va ang chon la nhng g? ieu quan trong khong phai la ban chon cach hanh ong nh the nao, ma la suy ngh ke tiep cua ban ra sao. Neu van gi cho mnh nhng suy ngh sai lam, tieu cc, chung ta se luon tm cach o loi, phan nan vi ngi khac tham ch vi ca ban than mnh, t o dan en viec tr hoan hanh ong ma le ra chung ta a thc hien e giai quyet van e. Nhng vi cach suy ngh tch cc, ung an, chung ta se hai long hn vi cuoc song, biet cach chap nhan va hanh ong theo hng ngay mot tot ep hn. Tuy nhien, oi khi moi ngi van ngh rang ho khong co s la chon nao khac va thng t bao cha cho mnh bang nhng cau ai loai nh: Toi phai, Toi khong the. Nhng s that la chung ta luon co quyen la chon nhng suy ngh cho mnh. Luon luon la nh the. Ngay ca khi quyet nh khong chon la g ca th o cung la mot s la chon cua chung ta. Nhan thc c ieu nay va chu trach nhiem cho nhng la chon cua chnh mnh la mot bc tien dai e tao nen nhng ieu ky dieu trong cuoc song. Ban muon tranh cac phien toai va lam c nhng viec ln lao hn? Hay co nhng la chon ung an!

(2) Ten tieng Anh cua loai cay nay la goat head, mot loai thc vat gai hoa vang moc nhieu vung Denver nc My.

3 QBQ - An y sau cac cau hoi

Nh cac ban a thay, cuoc song con biet bao ieu oi hoi chung ta phai la chon cach x ly sao cho kheo leo va thong minh e thu c ket qua tot nhat. Nhng ieu quan trong ma chung ta can phai nh o la ng bao gi quen i trach nhiem ca nhan cua mnh trong cuoc song. o khong ch la hnh thc t duy thong minh ma con la mot cong cu hu ch ho tr chung ta trong moi hoan canh. Chng trnh thc hnh trach nhiem ca nhan nay c xay dng da tren quan sat thc tien ve cach phan ng cua nhieu ngi khi gap phai nhng chng ngai, t n gian en phc tap. Va ket qua thu c that bat ng: a phan nhng phan ng au tien cua chung ta thng la tieu cc va gi len trong tam tr nhng cau hoi thieu sang suot. Tuy nhien trong nhng thi khac quyet nh ay, neu chung ta biet cach suy xet chn chan cac cau hoi cua mnh th chac han giai phap cung en vi chung ta mot cach de dang va nhanh chong. Mot trong nhng nguyen tac o la Cau tra li nam trong chnh cau hoi vi muc ch chuyen tai mot s that: Neu chung ta a ra cau hoi tch cc th cau tra li cung se tch cc. Nhng lam the nao e a ra mot cau hoi tch cc trong mot tnh huong khong may thuan li? Sau ay la nhng hng dan can ban giup ban nam c nguyen tac chung cua qua trnh thc hanh QBQ mot cach hieu qua trc khi tm hieu chi tiet hn ve qua trnh nay. Khi ng trc nhng tr ngai: 1. Hay bat au bang cau hoi: ieu g? hay bang cach nao? (thay v hoi tai sao?, khi nao? hoac ai se lam?). 2. Hay a ra nhng cau hoi ham cha ai t nhan xng la toi (khong phai ho, nhng viec ay, chung toi hoac ban). 3. Tap trung vao hanh ong. Phng phap nay co nhieu cach nhn nhan khac nhau. Trong cac chng tiep theo, chung ta se kham pha cac kha canh o va xem xet tam anh hng cua phng phap QBQ khi c ap dung vao cuoc song cua chung ta.

4 ng hoi tai sao?

Ban a tng nghe hay a tng thot ra cac cau hoi nh the nay bao gi cha: - Tai sao anh ta khong lam viec cham ch hn? - Tai sao ieu nay lai xay ra vi toi? - Tai sao ho lai can tr cong viec cua toi? Hay that long noi ra cam giac cua ban luc o. Ban cam thay thoai mai nh trut c moi u phien, tm ra phng cach giai quyet van e cua mnh hay ch cang cam thay be tac hn? Nhng cau hoi vi y phan nan, than trach nh the khong phai la nhng li giai ap hp ly, chung tao cho ta cam giac b don ep nh mot nan nhan ang tm kiem s cam thong t ngi khac. Tuy nhien, nhng cau hoi tai sao nh the lai la nhng cau ma chung ta thng hay at ra nhat. Bat ky ai cung co the ri vao cai bay cua nhng cau hoi tai sao nay. Co lan trong cuoc tro chuyen ngan vi ngi quan ly mot sieu th nho, toi hoi anh ta: Anh co bao nhieu nhan vien?. Anh ta ap: Khoang sau ngi. Va sau o nh muon trut u phien, anh ta tuon ra mot trang nhng nhan xet ve nhan vien cua mnh di hnh thc nhng cau hoi to ve khong c hai long: Tai sao toi khong the tm c nhng nhan vien co nang lc va co trach nhiem hn vi cong viec?, Tai sao the he tre bay gi khong chu lam viec mot cach nghiem tuc?, Tai sao chung toi khong nhan c s hng dan cua v quan ly cap cao nao?... Qua o, chung ta co the xem anh chang quan ly nay nh mot ien hnh cua nhng ngi co nang lc yeu kem. Mot khi con t at ra nhng cau hoi nh vay th anh ta con be tac trong viec tm li giai ap thoa ang nhat, va o la ai dien cua mau ngi co suy ngh tieu cc xuat hien ay day trong xa hoi ngay nay. Theo kinh nghiem thc te cua mnh, toi nhan thay rang nhng suy ngh tieu cc xuat hien hau khap moi ngi, bat ke ho la ai, lam nghe g, co v the ra sao trong xa hoi, song sung tuc hay thieu thon o thc s nh mot can benh chung cua toan xa hoi. Toi va nhan c e-mail cua mot quy ong tho lo rang trong suot 10 nam phuc vu trong quan ngu, moi khi co quan nhan nao vi pham ky luat th cau noi duy nhat c chap nhan se la: Khong bien minh, tha ngai!. Ong a chap nhan, tin tng va song vi ieu o. Sau thi gian tai ngu, ong tr ve va lam viec cho mot cong ty ln trong nganh thc pham vi vai tro quan ly. Tuy nhien, ong a khong am trach tot cong viec nh cap tren mong i va ngay chnh ban than ong cung khong hai long ve nang lc cua mnh. Ong thng at ra nhng cau hoi ay buc xuc vi cap tren cua mnh: - V sao ong khong cho toi them thi gian? - V sao ong khong ch day toi nhieu hn? - V sao chung ta khong san xuat them nhieu san pham mi?

- V sao cac chieu thc tiep th khong ho tr chung ta hn na? Va ong a ket thuc e-mail cua mnh bang dong ch: Toi a nhan ra ieu nay khi hoc chng trnh QBQ, rang t chien trng en thng trng, ch trong vai nam ngan ngui, toi lai tr thanh ngi ma toi ghet nhat: nan nhan. Neu ngi an ong nay, sau mi nam song va thc hanh vi triet ly Khong bien minh lai sa vao nhng suy ngh nh vay th khong co g phai ban khoan khi tat ca chung ta phai luon can trong e khong ri vao hoan canh tng t trong suot cuoc i mnh. Ngay ca nhng ngi ma chung ta ng la a u ay, thanh at va thuoc tang lp tr thc trong xa hoi cung oi luc vng phai loi suy ngh tieu cc. V vay chung ta hay ng th vi can benh chung nay cua xa hoi v tng ca nhan chung ta ang hnh thanh nen xa hoi ay, trong o co ca ban va toi. Cach tot nhat chung ta co the lam c la loai bo dan thoi quen suy ngh tieu cc trong ban than moi chung ta. Hay tap cho mnh nhng cau hoi: ieu g/Cai g?, Lam cach nao? roi tm li giai ap cho no, thay v noi Tai sao?, Khi nao? hoac Ai?. Ban hay thay the 3 cau hoi tai sao au chng bang 3 cau hoi sau va xem co bien chuyen mi nao dien ra khong nhe: - Lam the nao e hom nay toi lam viec tot hn? - Toi co the lam g e cai thien tnh hnh? - Bang cach nao toi co the hp tac vi moi ngi trong cong viec?

10

Stress!
Mot so ngi, sau khi trai qua thi gian cang thang a cho rang chnh nhng moi quan he va nhng s kien xay ra trong cuoc song hang ngay a khien ho lam vao tnh trang mat kiem soat, moi met, chang han nh nhng van e trong quan he vi cap tren, ong nghiep, khach hang, hay cac van e ve t nhien, xa hoi nh tnh trang giao thong, thi tiet, th trng Nhng ho a sai. Stress la mot s chon la. Neu ban phai kho s v stress th o la v ban a chon lay ieu o! ung la phai tha nhan rang co rat nhieu ieu khong nh mong muon xay ra trong cuoc song: kinh te tr tre, nhng canh tranh mot mat mot con trong kinh doanh, s tuot doc cua th trng chng khoan, tnh trang that nghiep, s bat tuan cua thuoc cap, bat hoa trong hon nhan, cong viec nh on, vuot mat mot d an kinh doanh beo b, that thoat nhan tai trong cong ty Nhng ban hoan toan co the chon thai o e oi dien vi chung. Neu ban chon cach lo lang, gian d hay im lang e che giau cam xuc, he qua tat yeu se la stress. Nen nh rang moi ngi trong chung ta co quyen chon la cach phan ng khac nhau trong cung mot hoan canh. Va stress chnh la mot s chon la. Trc kho khan, neu chung ta chon cach t dan vat ban than bang cau hoi: Tai sao ieu nay xay ra vi toi? ngha la chung ta a t tao cho mnh cam giac bat lc trc s viec xay ra. ieu nay se khien ta cam thay mnh la nan nhan cua hoan canh va gay nen s cang thang, oan trach, gian d trong ta. Ngay ca khi ta that s la nan nhan cua mot hoan canh nao o th cach at van e nh vay cung chang mang en bat ky li giai ap thoa ang nao, ma ch lam cho suy ngh cua chung ta tieu cc hn. Hay ghi nh ieu nay!

11

6 Bnh tnh trc moi hoan canh

Khi Stacey tron 12 tuoi, co a cung cha mnh - mot phi cong, dao chi tren chiec phan lc mot ong c Cessna. Ch t phut sau khi may bay cat canh va bay c khoang hn mot dam ngoai ho Michigan th niem vui c kham pha canh vat t tren cao cua co con gai nho bong nhien b gian oan. ong c b truc trac. Cha cua Stacey quay sang con gai, bnh than noi: Con yeu, ong c ngng hoat ong roi. Ba se lai may bay theo mot cach khac. Hn ai het, cha cua Stacey hieu rang ong can x ly ngay tnh huong xau trc mat, neu khong th tnh mang cua con gai ong va ong se b e doa. e khi ong lai, ho can them sc gio. Cha Stacey bao rang ong can ieu chnh lai he thong ieu khien trong khi cho may bay lon vong xuong. (Ngha la cho may bay lao thang xuong ho Michigan e lay a tac ong vao ong c). Neu thanh cong th khong phai noi, nhng neu that bai th co le ca may bay se am vao lan nc gia lanh. Co be Stacey dng nh cung hieu c chuyen g ang xay ra va co gat au ung ho ke hoach cua cha mnh. Cha Stacey bat au giam o cao va co gang gi cho may bay thang bang khi lao xuong roi bam nut khi ong, nhng ong c van im lm. Khi may bay a gan sat mat nc, cha cua co lai bao: Stacey, chung ta th lai lan na nhe. Con bam chat vao!. Ho chao may bay lan na va khi may bay at c toc o can thiet, ngay lap tc cha co nhan nut khi ong ong c. Ban au ch la nhng tieng no kho khoc ri rac nhng sau o la nhng tieng vo vo eu tai. ong c a hoat ong tr lai, a hai cha con thoat khoi tnh trang tham khoc. Hai mi phut sau, cha con Stacey a ha canh an toan. Luc nay, ngi cha can am va ran roi nh rang nui Gibraltar quay sang co con gai yeu 12 tuoi cua mnh va noi: Con yeu, con thay khong, chung ta co the lam c moi viec!. Toi rat thch cau chuyen nay. No khong ch la mot cau chuyen ay kch tnh, ma thong qua o, no con day toi cach oi mat vi nhng kho khan bat ng. Khi oi dien vi tnh huong xau, cha cua Stacey a co phan ng kp thi e giai quyet van e mot cach bnh tnh. Ngc lai, neu ong chan ch hay hot hoang, thay v hanh ong ngay, ong lai danh thi gian e lo lang hay than van vi nhng suy ngh nh: Oi, toi cha gap phai chuyen nay bao gi! hay at ra nhng cau hoi tieu cc nh: Tai sao toi phai oi mat vi nhng viec toi te the nay? th co le hai cha con ong a co mot ket cuc rat khac. Con ban, ban co phai oi mat vi nhng thay oi bat li en vi mnh khong? Gan ay, ban co gap truc trac nao trong cuoc song hay cong viec khong? Neu co, hay at ra cho mnh nhng cau hoi tch cc e giai quyet van e. Va cau hoi tot nhat ban

12

can at ra trong moi tnh huong la: Lam the nao e toi thch nghi vi s thay oi khong ngng cua the gii?.

13

7 Cai thien moi quan he vi ngi khac

Toi a tng tiep xuc vi rat nhieu ngi, ac biet la vi nhng nha quan ly, nhan vien van phong va oi ngu cong nhan trong cac xng san xuat, co mot ieu luon lap i lap lai het lan nay en lan khac o la moi khi toi hoi: Ban thng gap phai van e g trong quan he vi ong nghiep? th nhn chung cac cau tra li thng na na nhau. T nha quan ly en cong nhan, ai cung than trach nhng cau nh: Tai sao khong ai hieu toi?, Tai sao toi cam thay kho khan trong viec giao tiep vi moi ngi?. That s, thong qua giao tiep chung ta khong ch c thau hieu ma con co the thau hieu ngi khac. Giao tiep la mot cha khoa rat quan trong e con ngi m ra cac moi quan he, trong cuoc song cung nh trong cong viec. Nhng oi khi chnh chung ta a t lam mat chiec cha khoa cua mnh, roi quan quanh mai vi nhng cau hoi tai sao khong co li ap. V vay, cau hoi can phai at ra trong trng hp nay la: Toi can lam g e ngi khac hieu ro ve toi? va Lam cach nao toi co the hieu ro ban hn?. Tm kiem cau tra li cho hai cau hoi ay cung chnh la tm lai moi day lien lac gia chung ta vi moi ngi. o mi la ieu can thiet va hu ch.

14

8 ng hoi khi nao?

- Khi nao ho se quan tam en van e nay? - Khi nao khach hang se goi lai cho toi? - Khi nao chung ta co ay u thong tin can thiet e sm a ra quyet nh? Khi chung ta hoi khi nao?, tc la chung ta khong co s chon la nao ngoai viec ch i va tr hoan moi hanh ong en mt thi iem khac. Nhng cau hoi khi au bang t khi nao thng dan en s tr hoan, lang ph thi gian. Toi tin rang khong ai trong chung ta co tnh tr hoan cuoc song cua mnh, ke ca nhng ke li bieng nhat. Chang ai khi au mot ngay bang cach ri khoi ging va t nhu: Hom nay toi se tr hoan moi viec, nhng s tr hoan la mot van e co that va ang am tham dien ra moi ngay. Chung ta thng di lai mot ieu g o mot chut, mot chut na, roi them mot chut na, trc khi nhan ra rang nhng viec b ton ong qua lau a tr thanh mot van e nghiem trong. S tr hoan khong ch dien ra trong cuoc song cua tng ca nhan, ma o con la van e cua nhieu tp th, to chc. Khi o, khong nhng chung ta lam mat i thi gian cua chnh mnh ma con gay anh hng xau en nang suat lao ong cung nh tien o chung cua moi ngi. Khi cong viec b ton ong chong chat, chung ta bat au cam thay qua tai va anh mat niem vui trong cong viec. Tiep sau o chac chan la stress. Co mot cau noi ma toi rat thch la: Nhng hoach nh lau dai mang tam chien lc la nhng cong cu tuyet vi nhng chung ta can phai hoan tat mot ieu g o trc gi an tra!. Vay, v sao chung ta lai tr hoan? Toi chac rang chung ta co the vien ra vo so ly do, nhng thanh that ma noi, toi muon ban ve giai phap hn la nguyen nhan. Va giai phap duy nhat la: ngng at ra nhng cau hoi bat au bang t khi nao. Thay vao o chung ta hay at nhng cau hoi nh: Trong luc nay, toi can a ra giai phap g? Lam cach nao toi co the tiep can khach hang mot cach sang tao hn? Toi can lam g e nam ro tnh hnh va a ra quyet nh nhanh chong, chnh xac? Cau tra li se nam ngay trong cau hoi cua ban!

15

9 ng tr hoan bat c ieu g, du o la viec nho

Toi co mot chiec ban kha rong nhng lau ngay khong s dung en nen quyet nh tang cho mot ngi ban. Khi anh ay en ch chiec ban, nhn thay tam knh phu tren mat ban day ti 10 mm, anh a thao ra e lai cho toi v no qua nang va khong tien van chuyen ng xa. Toi tien tay dng no da vao bc tng ngay trong gara xe. Trc khi tam biet, ban toi a khong quen dan do: Tot hn het la anh nen cat tam knh vao ni an toan. Du a ap la Toi se lam nhng toi lai nhu tham: Mnh se lam viec nay sau. Toi c e o va ban ron vi viec xen co ngoai vn, sn lai hang rao va hang ta cong viec khac du moi lan i ngang qua tam knh, toi eu t dan long rang toi nen di no i trc khi no nga ap xuong. Nhng roi tam knh van nam o vi y ngh Mnh se lam sau trong toi. V toi mot lan nhn thay tam knh cung a lo lang: Em ng la anh a cat tam knh nay vao kho roi ch?. Nhng cung nh bao lan khac t ha vi mnh, toi bao vi co ay la toi se di chuyen no sau. Mot hom, ca nha toi ra ngoai an toi, luc tr ve nha toi cht nhn thay chiec keo nho ta cay ang nam di tham chui chan gan voi phun nc. Toi thuan mieng bao Mike, cau con trai nho chn tuoi cua toi: Con giup ba em cat chiec keo nay vao gara nhe?. Mike thng ngay von rat thch vao gara; c toi cho phep, cu cau chay i ngay. o han se la mot toi th bay tnh lang va em em nh moi toi th bay khac, neu khong co am thanh loang xoang khung khiep nh co hang ong chen da b ap v trong gara. Khi nghe am thanh o, toi biet ngay ieu g a xay ra va hot hoang chay thang vao gara tm con. Tri i, con toi ang nam tren san vi xung quanh la nhng manh thuy tinh nhon chet ngi! Cu cau khoc ngat trong tay toi v s hai khi toi va chay va bong con ra hien nha. Toi om con trong long, kiem tra xem no co b thng khong ma long run len v lo s ieu xau nhat co the xay ra. Nhng chung toi a vo cung may man v con toi khong b vet thng nao nguy hiem. Neu khong, co le toi se phai hoi han suot i. Tai nan nay a canh tnh toi rat nhieu. That ra toi ch can vai phut e cat tam knh i nhng toi a tr hoan. T lan o, toi that s tham tha cau noi: Hay x ly nhng viec nho khi chung con la viec nho!.

16

10 ng ch i nhng ieu kien ly tng

Luon co nhng ngan tr, nhng mat han che trong moi viec chung ta lam; va khi phai oi mat vi nhng kho khan ay, chung ta lai c ao co c nhng cong cu mi, nhng quy trnh cai tien, them nhan lc va them ngan sach... Tuy nhien khi xet that ky van e th ta thay rang, nhng kho khan o khong phai do s thieu hut nguon lc ho tr ma la do trc o chung ta a chan ch, khong biet cach tan dung va bo tr nguon lc mot cach hp ly. Chung ta a tao ra mot to chc vi nhng ca nhan tr tre, khong quyet oan khi a ra quyet nh, luon trang thai thu ong ch i co ay u moi ieu kien thuan li roi mi a ra giai phap. Ho khong nhan ra rang, that ra, viec xuc tien cong viec vi tat ca nhng thong tin co c se giup chung ta at c nhieu thanh cong hn mong i. Hay lang nghe li khuyen cua Deb Webber, nhan vien cong ty bao hiem State Farm: Moi khi toi co gang thc hien moi viec vi nguon thong tin va nguon lc san co, toi luon tm ra c nhieu phng phap mi hn e giai quyet van e. Trong ch vao nhng th khong nam trong tam tay ch lam tieu ton thi gian cung nh sc lc cua chung ta ma thoi. ng ch i en khi co ay u moi phng tien, hay t hoi mnh va tra li ngay t bay gi: Lam the nao toi co the hoan tat cong viec vi nhng cong cu san co?.

17

18