Indijanci

Indijanci je naziv kojim su beli osvajai pogreno nazvali prastanovnike Amerike koji su nastanjivali prostore od arktike Kanade i Aljaske do Ognjene zemlje (. Tierra del Fuego u !ileu i Argentini koji se medusobno razlikuju po jezicima" kulturi i #izikom izgledu. Kolumbo je mislio da je stigao u Indiju i zato je ljude sa kojima je dolazio u dodir nazivao Indijancima (. indios .

Indijanci Kali#ornije $%$&.

'e(inom su to lovako)sakupljaka drutva. * nji+ove najrazvijenije narode koji su uspeli podi(i viso korazvijene civilizacije spadaju narodi Olmeka" ,olteka" -aja i Asteka iz -eksika i Inka iz .erua. /anas mnogi 0ive u rezervatima" osobito u Kanadi" 1jedinjenim /r0avama i 2razilu.

Ime
Ime su dobili po Indiji jer se mislilo da se radi o obali Indije" a ne o novootkrivenom kontinentu Americi. 1tanovnici 1A/)a i+ u novije vreme slu0beno vie ne nazivaju Indijancima (345. Indians nego amerikim domorocima (345. Native Americans . 6aziv crvenokoci (345. Redskins ili 78. Peaux-Rouges je uvredljiv. 9rtve su jednog od najve(i+ genocida u istoriji ljudskog roda" poinjenog od strane panski+" portugalski+" engleski+ osvajaa i kasnije ameriki+ doseljenika i ostali+.

Plemena

Indijanci podarktika u Kanadi i Aljasci su: Cree" Chipewyan" plemena utchin i hotana i niz drugi+ manji+ plemena. Kultura ovi+ Indijanaca je prilino slina. 6jeni esti simboli su krplje" kanu" tobogan" sne0ne naoare. Ode(a je krznena. ;ov i ribolov im je glavno zanimanje. Indijanci 1everozapadne obale su bez sumnje najbogatija plemena Indijanaca 1everne Amerike. Oni nastanjuju podruje uz .aci#iku obalu 1everne Amerike od Kali#ornije na jugu" do zaliva <akutat u Aljasci na severu. .redstavnici ove kulture pripadaju velikim grupama poznatim kao wakiutl" Tsimshian" Tlingit" !aida" "ella Coola" Coast #alish i manja plemena iz Kali#ornije" Oregona i 'aingtona. /rutva sa juga ovog podruja znatno su siromanija" a i nji+ove zajednice su znatno manje. Ovom krugu pripada kultura gradnje veliki+ totema" gradnje kedrovi+ ku(a sa krovovima na dve vode" prekrasno tkanje c+ilkat)ogrtaa" okrenutost moru" izgradnja drveni+ veliki+ kanua i nadasve veoma poznate sveanosti poklanjanja =potlac+=.

Indijanci sa .latoa naseljavaju kraj u podruju reke Kolumbije. Ovde je rairena kultura ribara i kopaa korenja camas i s+anata>ue. .lemena ovog podruja pripadaju grupama 1+a+aptin" ?aiilatpuan" 1alis+an" Kituna+an" @+inookan" ;utuamian i At+apaskan. Oni su se sezonski pokretali u potrazi za ribom i biljem. Kali#ornijski Indijanci naseljeni su u Kali#orniji i imaju tipinu kulturu sakupljaa 0ira. Ipak treba naglasiti da ne pripadaju sva kali#ornijska plemena ovoj grupi" jer su neki predstavnici Indijanaca 1everozapadne obale. .rijateljica i dobra poznavateljka Indijanaca Ava ;ips" navodi da su sva ova plemena veoma dobro u+ranjena" na tome za+valjuju 0iru od kojega naroitim postupkom dobijaju brano i peku +leb od 0ira. Blavna plemena su: -aidu" -iCok" @+umas+" Dokuts" 1+asta" @+imariko" Ac+omaCi" AtsugeCi" Dana" Da+i" ?intu" 6omlaki" .atCin" Duki" .omo" ?appo" 6isenan" @ostanoan" 1alinan" Asselen" Kitanemuk" AkCa=ala" Ipai" ,ipai" Kamia" @upeEo" ;uiseEo" @a+uilla" <uaneEo" BabrieleEo" 6icoleEo" FernandeEo" 1errano. Indijanci 'elikog bazena. * podruju 'elikog slanog bazena naseljena su siromana sakupljaka plemena Goona koji su u stvari bili =noga=)Indijanci. Oni su neprekidno bili u pokretu za +ranom" bobicama" korenjem" raznim plodovima" sitnom divljai i drugim. <elo se bukvalno sve. <ugozapadni Indijanci nastanjuju krajeve amerikog <ugozapada od 6ovog -eksika preko Arizone do donjeg toka Kolorada. Ovde zapravo nalazimo ratarsko stanovnitvo iz grupe Dumanski+ i .imanski+ plemena" kao i posebnu grupu seoski+ plemena sa pueblo kulturom. * pueblo ili seoska plemena ubrajaju se HuEi" oonsko pleme Iopi i plemena grupe ,anoan. Apaka plemena kao i .apago su nomadi. su stanovnici prerija" podruja od reke 1askatc+eCan na severu do ju0nog ,eLasa. Ovamo pripadaju najslavnija plemena ameriki+ domorodaca. Oni su nomadski ja+ai i lovci na bizone. .oto su navikli na prostranstva i lutanja pru0ali su naj0e(i otpor belim osvajaima. .redstavnici su im: .rerijski Kri" @rne 1tope" Bros 'entre" Iidatsa" 'rane" Arikara" ,eton" /akote" @+eMenne" Arapa+o" Oma+a" .aCnee" KioCa" Komani.
Goonski kamp" oko $%JJ. Indijanci Kavnice

Indijanci 1everoistoni+ uma pripadaju porodicama Iro>uoian i Algon>uian. ,o je domovina vigvama" veliki+ drveni+ ku(a opasanim palisadama. Oni su lovci i ribari ali i uzgajivai kukuruza. Odavde su dole i kokice koje su Irokezi nosili sa sobom prilikom odlaska u viednevne lovove ili ratne po+ode. 6ajpoznatija plemena ovog podruja su Irokezi" Iuron Indijanci" Arie" 1us>ue+anna" ?appinger" ?ampanoag" -o+ikanci" -etoac" .oC+atan" 6anticoke" @onoM" .ennacook i drugi. <ugoistoni Indijanci. 6ji+ova podruja obu+vataju jugoistok 1everne Amerike" od atlantske obale na zapad do istonog ,eLasa" na sever do unutranjosti 'ird0inije. <ugoistona plemena su seosko ratarsko stanovnitvo. Ovde su na ceni kukuruz i njegova sveanost =.les zelenog kukuruza=. .lemena ovog podruja pripadaju porodicama -usk+ogean" 6atc+esan" @addoan" 1iouan" Attacapan" @+itimac+an i ,unican. Blavna plemena su: @reek" 1eminole" ,imucua" Duc+i" 2iloLi" @+itimac+a" Atakapa" ,unica"

6atc+ez" @+octaC" @+ickasaC" Akokisa" Iasinai" Adai" ,aensa" Kado+adac+o" 6atc+itoc+es" @+akc+iuma" .ascagoula" 2aMagoula" AvoMel" @+aCas+a" ?as+a" @+atot" @+ia+a" Damasee" Fres+ ?ater" Ais" @alusa" ,e>uesta" <eaga" @usabo" @ongaree" @ape Fear" ?aL+aC" ?inMaC" @+erokee" ?occon" -ana+oac" ,utelo" -onacan" Ano" 1ugeree" @ataCba" 6a+Mssan" Iitc+iti" Koasati" Alabama" ,o+ome" Au#aula" itd.

Verovanja
Iako meNu starosedeocima amerikog kontinenta postoje ogromne razlike u pogledu jezika" porekla" naina 0ivota i pogleda na svet" ipak se mogu prona(i neke crte zajednike svim plemenima.

6a prvom mestu to je verovanje u jedno bi(e koje razliita plemena nazivaju razliitim nazivima: veliki du+" sveti du+" manitu" mistina sila" itd. ,akoNe je kod svi+ indijanski+ plemena veoma izra0eno potovanje prirode i verovanje u prirodnu mudrost i sudbinsku uslovljenost prirodom" kao i dubinsku povezanost oveka i prirode.