‫‪1‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.

IR -‬‬

‫ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‬

‫) ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ(‬

‫ﺭﺣﻴﻢ ﺟﻌﻔﺮﻱ‬
‫ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻱ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺍﺯﺍﺩ ﻣﺸﻬﺪ‬

‫ﭼﮑﻴﺪﻩ‪:‬‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺷﮑﻮﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺩﻧﻴﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﮑﻮﻩ ﺧﻮﺩ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺷﺪﺕ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﻧﻴﺎﺯ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ‬
‫ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻳﺰﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺧﺸﺘﻲ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﺍﻳﻨﻘﺪﺭ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ‬
‫ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻫﻢ ﺟﻮﺍﺏ ﻧﻤﻲ ﺩﻫﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺁﺳﻴﺐ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫﺎ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻢ ﻣﺮﻣﺖ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﻣﺖ‬
‫ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺳﻌﻲ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻤﺎﺕ ﮐﻠﻴﺪﻱ‪ :‬ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺳﺎﺯﻱ‪ ،‬ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ‪ ،‬ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ‬

‫‪ -١‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬
‫ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻬﺪ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺗﻤﺪﻧﻬﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ‪ ،‬ﭼﻪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ‪،‬‬
‫ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻋﻬﺪ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻲ ﻭ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﻭ ﭼﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺷﺎﻫﻜﺎﺭﻫﺎﺋﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺟﺰﺀﮔﺮﺍﻥ ﺑﻬﺎﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺮﺍﺛﻬﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺯ ﮔﺰﻧﺪ ﺣﻮﺍﺩﺙ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﮔﺬﺷﺖ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺣﻮﺍﺩﺙ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﻧﺎﺑﻮﺩﻱ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺭﻭﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮﺩ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻫﺎﻱ ﻫﻨﮕﻔﺘﻲ ﺍﺯ‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮﺭﻳﺴﻢ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﮕﺮﺩﻱ ﻋﺎﻳﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﻨﺎ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻳﻲ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺴﻴﺎﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺁﺑﺎﺩ ﺭﺍ‬
‫ﻫﻤﻮﺍﺭ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺭﺯﺵ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﮑﻢ ﻳﮏ ﮐﺘﺎﺏ ﻣﺼﻮﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﺳﺖ ﻓﺮﺍﻣﻮﺵ ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻼﻑ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﺋﻲ ﻳﺎ ﺷﻬﺮﻱ ﺁﺟﺮﻱ ﻭ ﺧﺸﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺮﺏ ﺗﺎﺏ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ‬
‫ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻫﺎﻱ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﻗﻮﻱ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﺧﺴﺎﺭﺍﺗﻲ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻠﻲ‬
‫ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺑﻌﻴﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺨﺮﺏ ﻫﻢ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ‬
‫ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.IR -‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻓﻮﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻪ ﺭﻓﺘﺎﺭﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺯﻟﺰﻟﻪ‬
‫ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺯﻣﻴﻦ ﻟﺮﺯﻩ ﻭﻳﺮﺍﻧﮕﺮ ﺑﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻭﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮔﺮﺩﻳﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ‬
‫ﺣﺎﺩﺛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺷﻮﻙ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻫﺎﺋﻲ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ‬
‫ﺧﺴﺎﺭﺍﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻓﺮﻭﺑﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﻧﻘﺎﻁ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﺭﻫﺎﺋﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻫﻜﺎﺭﻱ ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻱ‬
‫ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺑﻪ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ ) ﺑﺎ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﭼﻨﺪ ﻗﺮﻥ ﻗﺪﻣﺖ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻨﻄﻮﺭ ﺑﻴﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺭﺳﻲ ﻗﺒﻠﻲ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﻛﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -۲‬ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﻣﺴﺠﺪ‪:‬‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺮﻣﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﺳﺎﻝ ‪ ١٣٨٥‬ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ‪.‬ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‬
‫ﻣﺮﻣﺖ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﻣﺤﻠﻪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺁﺑﺎﺩ ﺳﻔﻠﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﮐﻤﻲ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﮏ ﺗﻴﻢ ﺍﺯ‬
‫ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻧﻈﺎﻭ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻭ ﻳﮏ ﺗﻴﻢ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻃﺮﺡ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻫﻤﮑﺎﺭﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ ..‬ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﻭ ﻣﺮﻣﺖ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺳﻨﮓ ﻓﺮﺵ‪،‬‬
‫‪ -٢‬ﺁﺟﺮﻓﺮﺵ‪،‬‬
‫‪ -٣‬ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﺑﺨﺸﻲ‪،‬‬
‫‪ -٤‬ﻧﻤﺎﺳﺎﺯﻱ‪،‬‬
‫‪ -٥‬ﮐﺎﻫﮕﻞ ﻭ ﮔﭻ ﺑﺮﻱ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﻲ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺯﻧﺪﻳﻪ‬
‫ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﺳﻌﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ‪ ٢٠٠‬ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﻭ ﻓﻀﺎﻱ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﺨﺎﻧﻪ ﻭ ﺯﻣﺴﺘﺎﻧﺨﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻓﻀﺎﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﻭ ﺣﻴﺎﻁ ﺍﺳﺖ ﻭ‬
‫ﺩﺭ ﮐﻨﺎﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﻭ ﺁﺏ ﺍﻧﺒﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ‪ ٦٠٠‬ﺍﺛﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻝ ‪ ٤٤‬ﺍﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ،‬ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﻲ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ‪ ٢٨٥‬ﺑﺎﺏ ﻣﺴﺠﺪ ﺩﺭ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ ‪ ١٠‬ﻣﺴﺠﺪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻠﻲ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.IR -‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ – ١‬ﻣﺤﺮﺍﺏ ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻬﺮﻳﺰ ﻳﺰﺩ‬

‫‪ -۳‬ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﺪﻡ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ ﺁﺛﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺣﺮﻳﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺮﺳـﻮﺩﻩ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﺋﻲ ﺍﺯ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺴﺘﺴﻨﺎﺀ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺑﻌﻼﻭﻩ ﺍﻳﻨﮑﻪ ﺩﺍﺋﻤﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﻮﻟﻴـﺎﻥ ﺁﻧﻬـﺎ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﺩﺧﻞ ﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺑﺎﺯﺳﺎﺯﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺪﺍﺧﻞ ﺑﺎﻓﺘﻬـﺎﻱ ﺗـﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﻓﺮﺳـﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﺤـﻮﻩ ﺩﺧﺎﻟـﺖ ﺩﺭ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺪﺗﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﻲ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﻫﺎﻱ ﻛﺎﻟﺒـﺪﻱ‪ ،‬ﺗـﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﻫـﻮﻳﺘﻲ ﺑﺮﺧـﻲ ﺑﺎﻓـﺖ ﻫـﺎ ﺍﺯ ﺳـﻮﻱ ﺑﺮﺧـﻲ ﺷـﺮﻛﺖ ﻫـﺎﻱ‬
‫ﻣﺪﺍﺧﻠــﻪﻛﻨﻨــﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﻣــﺮ ﻧﻮﺳــﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴــﺎﺯﻱ ﻫﻤﭽﻨــﻴﻦ ﺗﻌﻠــﻞ ﺳــﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴــﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕــﻲ ﻭ ﮔﺮﺩﺷــﮕﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﻌﻴــﻴﻦ‬
‫ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﺤﻮﻩ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑـﻴﺶ ﺍﺯ ﭘـﻴﺶ ﺍﻳـﻦ ﻋﻨﺎﺻـﺮ‬
‫ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻧﺰﻭﺍ ﻓﺮﻭ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.IR -‬‬

‫ﺗﻌﻠﻞ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺍﺻﻔﻬﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺎﻧﻪ ﺻـﻔﻮﻱ‬
‫ﺑﺮﻭﺯ ﻛﺮﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺍﺟﺒﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑـﺮﺍﻱ ﺣﻔـﻆ ﺧﺎﻧـﻪﻫـﺎ ﻭ ﺑﻨﺎﻫـﺎﻱ ﺗـﺎﺭﻳﺨﻲ‬
‫ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻮﺯﻩﺍﻱ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻗﻬﺮﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ‪ ۳۶‬ﺷﻬﺮ ﻃﺮﺡ ﻧﻮﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺑﻼﻍ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻫﺎ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ‪ ،‬ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻫـﺎﻱ ﺗﺠﻤﻴـﻊ ﻭ ﻧﻮﺳـﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻣﺴﻜﻦ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎﻱ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻭ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑـﻮﺩ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎﻱ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺗﺮﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬

‫ﺍﺯ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎﻱ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺑﺎﻓﺖﻫـﺎﻱ ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﺍﺭﺯﺷـﻤﻨﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﮔﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺗﻚﺑﻨﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺭﻭﺵ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻮﻓﻮﻟـﻮﮊﻱ ﻭ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻮﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﺩﺭ ﻏﻴـﺮ ﺍﻳـﻦ ﺻـﻮﺭﺕ‬
‫ﻫﻮﻳﺖ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﻮﻡ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﻡ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺍﺣﻴﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎﻱ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺷﻬﺮﻱ ﻃﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷـﺪ‪ .‬ﭘـﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺗﺼﻮﺭﻱ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﻫﺎﻱ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺩﻗﻴﻖ ﻣﺴـﺎﺣﺖ ﺑﺎﻓـﺖ‬
‫ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ‪ ۱۴‬ﻫﺰﺍﺭ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺷﺪ‪ ،‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻣﻌﻄﻮﻑ ﺑـﻮﺩ‪ .‬ﺍﻣـﺎ ﺑـﻪ ﺩﻧﺒـﺎﻝ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟـﻪ ﺳـﺎﻝ ‪) ۸۴‬ﺑﻨـﺪ ﺏ ﺗﺒﺼـﺮﻩ ‪،(۶‬‬
‫ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ‪ ۳۶‬ﻫﺰﺍﺭ ﻫﻜﺘﺎﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﻓﻘﻂ ﺩﺭ ‪ ۵۰‬ﺷﻬﺮ ﺁﻥ ﻫﻢ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﺣﺘﺴﺎﺏ ﻣﻌﺎﺑﺮ ﻭ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯ ﺛﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﺭﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪-۴‬ﺷﺎﺧﺼﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ‪:‬‬

‫ﺩﻭ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻭﺳﻌﺖ ﻭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻛﻞ ﺑﺎﻓـﺖ ﺷـﻬﺮﻱ‬
‫ﻭ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻞ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻭﺿـﻌﻴﺖ ﻟـﺮﺯﻩﺧﻴـﺰﻱ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭﻫـﺎﻱ ﺍﺻـﻠﻲ ﺩﺭ‬
‫ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﻳﻦ ﺷـﻬﺮﻫﺎ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟـﺮﺯﻩ ﺧﻴـﺰﻱ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﺮﭘﺎﻳـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎﺕ ﭘﻬﻨـﻪ ﺑﻨـﺪﻱ ﺯﻟﺰﻟـﻪ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ ﺳـﺎﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﺯﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺧﻄﺮ‪ ،‬ﭘﺮﺧﻄﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﻛﻢ ﺧﻄﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫‪5‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.IR -‬‬

‫ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻃﺮﺡ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻭﻳﮋﻩ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﻃـﺮﺡ ﻫـﺎﻱ ﻭﻳـﮋﻩ ﺗﻬﻴـﻪ ﺷـﺪﻩ ﺩﺭ‬
‫ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻀـﻤﻴﻦ ﻧﻮﺳـﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴـﺎﺯﻱ ﺑﺎﻓـﺖ ﻫـﺎﻱ ﻳـﺎﺩ ﺷـﺪﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳـﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪-۵‬ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‪:‬‬

‫ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺳﺎﺯﻱ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺳﺎﺯﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﻔﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺍﻳﺮﺍﺩﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﮐﻨﺎﺭ ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻭﻡ ﺳﺎﺯﻱ ﺍﺑﻨﻴﻪ‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﻭﺭﻩ ﺍﻱ‪ ،‬ﻣﺘﻨﺎﻭﺏ‪ ،‬ﻣﺪﺍﻭﻡ‪ ،‬ﻓﺼﻠﻲ ﻭ ﻳﺎ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺑﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺩﺭ ﺍﻋﺼﺎﺭ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻫﺎﺋﻲ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻲ ﺧﺎﺹ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺭﮒ ﻧﻮﺑﻨﻴﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻣﺮﻣﺘﺶ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺎﺟﻲ ﻗﺎﺳﻤﻲ‬
‫ﻳﺰﺩ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﺑﻮﺩﻳﻢ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﻋﺪﻡ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺪﻳﻢ‪.‬‬

‫‪ -۲‬ﺗﻌﺪﺩ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﮑﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺁﺳﻴﺐ ﻫﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻋﺼﺎﺭ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪)،‬ﺩﺭ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﻓﺮﺳﻮﺩﻩ‬
‫ﻏﻴﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻋﺪﻡ ﻗﺪﻣﺖ‪ ،‬ﻭ ﻋﺪﻡ ﻧﻴﺎﺯ ﻣﮑﺮﺭ ﻭ ﻳﺎ ﮐﻢ ﺑﻮﺩﻥ ﺷﺪﺕ ﺁﺳﻴﺒﻬﺎﻱ ﻭﺍﺭﺩﻩ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺩ‬
‫ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺩ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻞ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺳﻲ ﻭ ﺳﻪ ﭘﻞ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ۲۰۰‬ﺑﺎﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﻣﺖ ﺟﺰﺋﻲ ﻭ ‪۱۰‬‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻴﻤﻪ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ‪ ۳‬ﺑﺎﺭ ﻣﺮﻣﺖ ﮐﻠﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﻞ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺧﻮﺍﺟﻮ ﻫﻢ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺪﺩ ﻣﺮﻣﺖ ﻭ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﺭﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻳﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻳﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﻞ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ‬
‫ﻇﻞ ﺍﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪( .‬‬
‫‪ -۳‬ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺷﺪﻳﺪ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺳﺎﺯﻩ ﮐﻪ ﺩﺍﺋﻤﺎ ﺩﺭ‬
‫ﻣﺠﺎﻭﺭﺕ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺨﺮﺏ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﺏ ﺑﺎﺭﺍﻥ‪ ،‬ﺳﻴﻼﺏ ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻢ ﺯﻣﻴﻦ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺟﺎﻧﺪﺍﺭﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺷﺖ‬
‫ﺁﺳﻴﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻱ ﺑﺎﻻ ﺩﺳﺘﻲ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮐﻤﺘﺮﻱ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﻋﺪﻡ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﺭﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ‪ ،‬ﻣﺼﺎﺡ ﺑﮑﺎﺭﺭﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺟﺰﺍﺀ ﺳﺎﺯﻩ‪ ،‬ﺷﺪﺕ ﺁﺳﻴﺐ ﻭﺍﺭﺩﻩ‪ ،‬ﻋﻤﻖ ﭘﻲ ﻭ‬
‫ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﻨﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺒﺎﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺣﺘﻤﺎﻻ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻱ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺑﻨﺎ‪.‬‬

‫‪-۶‬ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ‪:‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.IR -‬‬

‫ﻟﺮﺯﻩ ﺧﻴﺰﻱ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺯﻟﺰﻟﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺍﻧﺠـﺎﻡ ﺷـﺪﻩ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﺮﺧﻄﺮ‪ ،‬ﭘﺮﺧﻄﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻭ ﻛﻢ ﺧﻄﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌـﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻭﺍﺟـﺪ‬
‫ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻃﺮﺡ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮﺡ ﻫﺎﻱ ﻭﻳﮋﻩ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿـﻮﺍﺑﻂ‬
‫ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻮﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪-۷‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺮﻣﺖ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‪:‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳـﺎﻛﻦ ﺩﺭ ﻣﺠـﺎﻭﺭﺕ ﺍﺑﻨﻴـﻪ ﺗـﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺭ ﻋـﻴﻦ ﺍﺳـﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ‪ ،‬ﺗﻤـﺎﻳﻠﻲ ﺑـﻪ ﻣﺸـﺎﺭﻛﺖ ﺩﺭ ﻧﻮﺳـﺎﺯﻱ ﻭ‬
‫ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺩﺭ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ‪ ،‬ﻫـﺪﻑ ﺍﺻـﻠﻲ ﻣﺎﺳـﺖ ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻭﻳﮋﻩﺍﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﮐﺖ ﺩﺭ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﺴـﻬﻴﻼﺕ ﮐﻮﺗـﺎﻩ‬
‫ﻣﺪﺕ ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺕ ﻭ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺕ ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﻱ ﻫﺎ ﻭ ﺷﻮﺭﺍﻫﺎﻱ ﻣﺤﻠـﻲ ﺑﻬـﺮﻩ ﻣﻨـﺪ ﺷـﻮﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﻋـﺎﻣﻠﻲ ﺑـﺮﺍﻱ ﺍﻳﺠـﺎﺩ‬
‫ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﺣﻔﻆ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺑﺮﺧـﻮﺭﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﺯﻳﺮﺳـﺎﺧﺖ ﻫـﺎﻱ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴـﺎﺭ ﻣـﺮﺩﻡ ﺍﺳـﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨـﻲ ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﻭ‬
‫ﻧﻮﺳﺎﺯﻱ ﺑﻨﺎ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﺎﻛﻨﺎﻥ ﺁﻥ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬

‫‪-۸‬ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻲ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‪:‬‬

‫ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻧﻲ ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻬﺪ ﺗﻤـﺪﻥ ﺑﺸـﺮﻱ ﺩﺭ ﺟـﺎﻱ ﺟـﺎﻱ ﺧـﻮﺩ ﺍﺑﻨﻴـﻪ ﺗـﺎﺭﻳﺨﻲ ﻣﺘﻌـﺪﺩﻱ ﺩﺍﺭﺩ ﮐـﻪ ﺍﻳـﻦ‬
‫ﮔﺴﺘﺮﺩﮔﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪-۹‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻣﻮﺿﻮﻉ‪:‬‬
‫‪7‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي – ‪ -88/2/30‬ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‪www.Ficvsr.Civilica.IR -‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻨﻮﻉ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﺪﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸـﺎﻫﺪﻩ ﻣـﻲ‬
‫ﮔﺮﺩﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺮﻣﺖ ﻫﺎﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﻫـﺎﻱ ﺑﻴﺸـﺘﺮ‬
‫ﻧﻴﺰ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪-۱۰‬ﻧﺘﺎﻳﺞ‪:‬‬

‫ﺁﻧﭽﻪ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺧﺎﻟﻖ ﻭ ﻣﺨﻠﻮﻕ ﺍﺳـﺖ‪ ،‬ﻭ ﺩﺭ ﺳـﺎﺧﺖ ﺁﻧﻬـﺎ ﻋﺸـﻖ ﺧـﺎﺹ ﻣﺨﻠـﻮﻕ‬
‫ﺩﺧﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﻳﺪﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺟﺒﺮﺍﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﻟﺬﺍ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﺰﻣـﻲ ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺴﺎﺯ ﻱ ﻭ ﻣﺮﻣﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﺩ‪.‬‬

‫‪-۱۱‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﺷﺎﻳﺎﻥ ﺫﮐﺮ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻣﺴﺎﺟﺪ‪ ،‬ﺣﺴﻴﻨﻴﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﮑﻴﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺘﺎﺩﻱ ﻣﺘﺸﮑﻞ ﺍﺯ ﮐﻠﻴﻪ‬
‫ﻣﺘﻮﻟﻴﺎﻥ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺮ ﺑﻬﺴﺎﺯﻱ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺷﺪﺕ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬

‫‪ -۲‬ﺑﺎ ﮐﺎﺭ ﺍﺻﻮﻟﻲ ﻭ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎﺭﻱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎ ﻫﻬﺎ ﺍﺯ ﻣﺮﻣﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﻣﺘﻮﻟﻲ ﮔﺮﺍﺋﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ -۳‬ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﺷﺎﺧﺺ ﻣﺮﻣﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﺩ ﻭ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﭘﺎﻳﻠﻮﺕ ﺟﻬﺖ ﻣﺮﻣﺖ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﮑﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫‪-١٢‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﻣﻌﻤﺎﺭﻳﺎﻥ‪ -‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﮔﻮﻥ ﻫﺸﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮﻭﻧﮕﺮﺍ ‪١٣٨٤،‬‬

‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﮔﺎﻩ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻢ ﺍﻭﻝ ﺍﺭﺩﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ 1383‬ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻢ‬
8 www.Ficvsr.Civilica.IR -‫ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﻘﺪس – ﺗﺎﻻر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ‬-88/2/30 – ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي‬

‫ ﻣﺤﻤﺪﺭﺿـﺎ‬،‫”ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮﺍﻓﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻟﺮﺯﻩﺍﻱ ﺁﺑﺮﻓﺖ“؛ ﭘﺮﻭﮊﻩ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳـﻲ ﺍﺭﺷـﺪ ﺧـﺎﻙ ﻭ ﭘـﻲ‬
.١٣٧٥ ‫ ﺩﻳﻤﺎﻩ‬،‫ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺮﻳﻒ‬،‫ﺩﻫﻘﺎﻧﻲ‬

Richardson.G.N & Feger.A & Lee. K.L, “Seismic testing of reinforced earth walls”, journal of
geotechnical engineering, Div. ASCE 103 (1), 1977, pp. 1-17.
1

Au, S. K., 2001, ‘‘Fundamental study of compensation grouting in clay.’’ PhD thesis,
University of Cambridge, U.K.