FalsafahPendidikanKebangsaan Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan

bersepaduuntukmewujudkaninsanyangseimbangdanharmonisdari segiintelek,rohani,emosi,danjasmaniberdasarkankepercayaandan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia,bertanggungjawab,danberkeupayaan mencapaikesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmurankeluarga,masyarakat,dannegara.

FalsafahPendidikanGuru Guru yang berpekerti mulia, berpandangan progresif dan saintifik, bersedia menjunjung aspirasi negara serta menyanjung warisan kebudayaan negara, menjamin perkembangan individu, dan memelihara suatu masyarakat yang bersatu padu, demokratik, progresif,danberdisiplin.

CetakanPertama2009

KementerianPelajaran Malaysia
Hak cipta terpelihara. Kecuali untuk tujuan pendidikan yang tidak ada kepentingan komersial, tidak dibenarkan sesiapa mengeluarkan atau mengulang manamana bahagian artikel, ilustrasi dan kandungan buku ini dalamapaapajugabentukdandenganapaapacarapun,samaadasecara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat izin bertulis daripada Pengarah Pendidikan Guru, Kementerian Pelajaran Malaysia.

Kandungan

MukaSurat

1.0 Pengenalan 2.0 PenggunaanModul 2.1 2.2 2.3 2.4 KandunganModul ObjektifModul SistemPenyampaian StrukturPelaksanaanModul

1 1 1 2 2 3 5 5

3.0 KandunganPengetahuan/Kemahiran Unit1 PengenalankepadaKanakkanakdiKawasan Pedalaman Pengurusan Pedalaman Tingkah Laku Kanakkanak

Unit2

25

Unit3

PengurusanAktivitiPengajarandanPembelajaran KelasBercantum Kepelbagaian Strategi dalam Pengajaran dan Pembelajaran PedagogiBahasaMelayuSekolahPedalaman PedagogiBahasaInggerisSekolahPedalaman PedagogiSainsSekolahPedalaman PedagogiMatematik SekolahPedalaman Pentaksiran dan Penilaian Terhadap Pencapaian KanakkanakPedalaman

36

Unit4

50

Unit5 Unit6 Unit7 Unit8 Unit9

60 85 96 115 131

4.0 JadualPelaksanaan PanelPenggubalModul

143 145

1.0

PENGENALAN Modul Pengajaran dan Pembelajaran Kursus Perguruan Lepas Ijazah Sekolah Rendah (KPLI SR) Sekolah Pedalaman ini merupakan bahan tambahan (add on) kepadaSukatanPelajaranKPLISRsediaada. Sebagai modul pengajaran dan pembelajaran, bahan ini dihasilkan untuk menjadi garis panduan kepada pensyarah yang mengajar KPLI SR Ambilan Jun 2009 di semua Institut Pendidikan Guru Malaysia yang terlibat. Di samping itu, modul ini jugabolehmenjadisalahsatusumberrujukankepadapelajarapabilamerekaberada di sekolah pedalaman bagi membantu mereka melaksanakan tugas dengan lebih berkesan. Kandungan modul pengajaran dan pembelajaran ini mengandungi dua komponen iaituPengetahuanKemahiran(SkillsKnowledge)danTugasan/LatihanPelajar.

2.0

PENGGUNAANMODUL 2.1 KandunganModul ModulpengajarandanpembelajaranKPLISRSekolahPedalamaniniterdiri daripada09unitsepertiyangberikut: Unit1 : PengenalankepadaKanakkanakPedalaman Unit2 : PengurusanTingkahLakuKanakKanakPedalaman. Unit3 : PengurusanAktivitiPengajarandanPembelajaranKelasBercantum Unit4 : KepelbagaianStrategidalamPengajarandanPembelajaran Unit5 : PedagogiBahasaMelayu(SekolahPedalaman) Unit6 : PedagogiBahasaInggeris(SekolahPedalaman) Unit7 : PedagogiMatematik(SekolahPedalaman) Unit8 : PedagogiSains(SekolahPedalaman) : Unit9 Pentaksiran dan Penilaian Terhadap Pencapaian Kanakkanak Pedalaman SetiappelajaryangmengikutiProgramKPLISRSekolahPedalamanAmbilan Jun 2009 dikehendaki mengikuti semua 09 tajuk yang disediakan di dalam modulini,tanpamengambilkirabidangpengkhususandalamprogram KPLI SRyangsedangdiikutiolehmereka.

2.2

ObjektifModul Secara keseluruhan penyediaan dan penggunaan modul pengajaran dan pembelajaran KPLI SR Sekolah Pedalaman ini untuk mencapai objektif kursussepertiyangberikut: i. Membekalkan ilmu pengetahuan dan kemahiran kepada bakal guru sekolah pedalaman, supaya dapat membantu muridmurid pedalaman menguasai Mata Pelajaran Teras di sekolah (Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris,MatematikdanSains). Memahamilatar belakang,budaya, bahasa, pengaruhpersekitaran dan keperluanmuridmurid/kanakkanakpribumidipedalaman. Membantu pelajar bertindak atau mengambil langkahlangkah secara profesionaldalammengurustingkahlakumuridmuridpedalaman. Membolehkan pelajar menguruskan aktiviti pengajaran dan pembelajaran di dalam Kelas Bercantum jika mereka ditempatkan di SekolahKurangMurid(SKM). Membantupelajarmembuatpentaksirandanpenilaiansecarabijakdan tepat terhadap pencapaian/kebolehan kanakkanak pedalaman, dan seterusnya mengambil tindakan susulan bagi memupuk/menggilap potensisemulajadiyangadapadakanakkanakpedalamantersebut. Meningkatkan daya inisiatif, kreativiti dan inovatif guru dalam pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran bagi mendorong minat muridmuridpedalamansupayarajinkesekolahdanbertambahmotivasi untukbelajar.

ii. iii. iv.

v.

vi.

2.3

SistemPenyampaian Modul ini akan dimanfaatkan oleh pensyarah dan pelajar melalui tiga mode penyampaian,iaitu: Kuliah Latihankendiri/berkumpulan/tugasan Tutorial/PembentanganLatihan/tugasan Dalamsesikuliah,pensyarahakanmelaksanakanaktivitiaktivitipengajaran pembelajaransepertiyangberikut: Memberidefinisi/menjelaskankonsepkonsep/istilahistilah. Menyampaikanideautamadanideasokonganberkaitantajuk. Memberikancontohcontohyangrelevan. Membuat hubung kait dengan aktiviti pengajaran dan pembelajaran di dalambilikdarjah. Mengaplikasikan/memberi tunjuk cara pelaksanaan aktiviti pengajaran danpembelajaransebenardidalambilikdarjah.

Latihan kendiri/berkumpulan/tugasan yang diberikan kepada pelajar pula adalah secara terarah (guided) berdasarkan templat/borang pengurusan grafikyangdisediakandidalammodul. Latihan/tugasan ini perlu dibentangkan dalam sesi tutorial untuk diberi peneguhanolehpensyarah.Melaluisesiinipelajarlainjugaakanmendapat pengetahuan tambahanmelaluipemerhatian(observation).

Dalamsesipembentangantugasan/latihanolehpelajar,pensyarahmembuat rumusan terhadap hasil tugasan dan penyertaan pelajar dalam sesi pembentangan tersebut dengan membuat catatan pada borang yang disediakandibawah: *SilatandaXpadaruanganberkenaan Bil NamaPelajar/Kumpulan Tugasan Penyertaan Dalam SesiPembentangan

Catatan: Pada akhir kursus, pelajar akan diberi Sijil Penyertaan sebagai bukti bahawa mereka telah diberi pendedahan tentang pengajaran dan pembelajaranSekolah Pedalaman selama10hari (02 minggu) semasa mengikutiprogramKPLISR diIPG. SijilPenyertaantersebutakandiberikanolehIPGmasingmasing.

2.4

StrukturPelaksanaanModul Modulpengajarandanpembelajaraniniakandigunakandalammasa10hari (02minggu).Strukturpelaksanaannyasepertidibawah: Minggu1: Hari I II III IV V Modul PengenalankepadaKanakkanakPedalaman PengurusanTingkahLakuKanakkanakPedalaman PengurusanAktivitiP&PKelasBercantum Kepelbagaian Pembelajaran Strategi dalam Pengajaran dan Jumlah Jam 6jam 6jam 6jam 6jam 3jam 27jam

Pentaksiran dan Penilaian Terhadap Pencapaian Kanak kanakPedalaman Jumlah

Minggu2: Hari I II III IV V Modul PedagogiBahasaMelayu(SekolahPedalaman) PedagogiBahasaInggeris(SekolahPedalaman) PedagogiMatematik(SekolahPedalaman) PedagogiSains(SekolahPedalaman) Sambungan Pentaksiran dan Penilaian Kanakkanak Pedalaman.(Membinaitemsoalan) Jumlah Jumlah Jam 6jam 6jam 6jam 6jam 3jam 27jam

Jumlahkeseluruhan=54jam Jadual waktu pelaksanaan kursus setiap hari dilampirkan di dalam modul.

3.0

KANDUNGANPENGETAHUANDANKEMAHIRAN PENGENALANKANAKKANAKPEDALAMAN

UNIT1: 1.1

Pengenalankanakkanakpedalaman 1.1.1 Konsepkawasanpedalaman Setakat ini, tidak ada satu huraian yang lengkap atau bersifat menyeluruh untuk mentakrifkanistilahpedalamandengantepat.Hampirsebahagianbesar,pengertian istilah ini memberi penekanan kepada aspek tertentu. Kamus Dewan (2007:307) mendefinisikan istilah pedalaman sebagai daerah yang jauh dari pantai (yang terletak di ceruk pelosok atau di hulu negeri). Kementerian Pelajaran Malaysia melaluiPekelilingPerkhidmatanBilangan9Tahun1980danPekelilingPerkhidmatan Bilangan 9 Tahun 1991 pula menyatakan erti pedalaman berdasarkan keperihalan sesuatukawasanyangmencakupikriteriakriteriasepertiyangberikut: i. Kemudahanasasyangtidaksempurna(tiadabekalanairpaip,bekalanelektrik) dan ii. Kemudahan asas yang tidak sempurna (tiada pengangkutan awam, telefon awamdankemudahanperubatan). Ringkasnya,dapatlahdikatakanbahawaistilahpedalamanmerujukperihalkawasan ataudaerahyangterletakdicerukpelosokataudihulunegeridankurangatautiada mempunyai kemudahan asas yang sempurna seperti kemudahan bekalan air paip, bekalanelektrik,pengangkutanawam,telefonawamdankemudahanperubatan. 1.1.2 Siapakanakkanakpedalaman Secaraperbandingan,kanakkanakyanghidupdipedalamancukupberbezadengan kanakkanak yang menetap di kawasanbandaratau pinggir bandar(Arshad: 2007). Perbezaantersebutmeliputiamalansepertiberikut: i. Budaya Taylor(1871, dalam Abbas Mohd. Shariff: 2002), budaya bererti sebagai keseluruhan yang kompleks yang mengandungi ilmu pengetahuan, kepercayaan,kesenian,moral,adat,undangundang dan sebarangbentuk keupayaan dan kebiasaan yang diperoleh oleh seseorang sebagai ahli masyarakat. Kanakkanak pendalaman sensitif dengan perkara yang berkait dengan keturunan Ibu bapa dan masyarakat kanakkanak pedalaman tidak mempunyai pendidikan formal. Situasi ini mempengaruhi motivasi anakanak mereka untukpergikesekolah. Kanakkanak pedalaman terikat kuat dengan cara hidup dan sistem kepercayaanyangdiamalkanolehibubapamereka. Status kehidupan kanakkanak pedalaman bercorak sara diri, berpindah randah dan serba serbi kekurangan. Contohnya, kaum Penan. Mereka akan hadir ke sekolah pada awal tahun, tetapi apabila tiba musim menanam padi dan menuai mereka tidak hadir ke sekolah dalam tempoh yangagakpanjang.

ii.

Bahasa Darisegikomunikasisamaadaformalataunonformal,bahasayangkerap digunakanolehkanakkanakpedalamanadalahbahasaibundaataudialek setempat. Terdapatkosakata,frasadanayatbahasaibundakanakkanakpedalaman mempunyai makna yang berbeza dengan Bahasa Melayu khususnya dari segimaknabudaya.Contohnya: /lawa/ BahasaMelayubaku DialekSarawak

perihalcantik sombongatauego

Sensitiviti perihal penggunaan bahasa perlu difahami oleh guru agar hubungandengankanakkanakpedalamandapatdiperkukuhkan

iii.

Persekitaran Lokasi sekolah jauh dari tempat kediaman mereka(kanakkanak pedalaman) corak perhubungan ke sekolah agak sukar. Contohnya, menggunakan perahupanjang,bot,berjalankakidalamjarakjauhdanlainlain. Kanakkanak pedalaman menghadapi masalah kekurangan zat makanan. Menumakananmerekatidakseimbang.Merekahanyamakandan minum sekadarmemenuhikeperluan hidup.Contohnya,buburataunasibersama garam. Kanakkanak pedalaman bermasalah dalam mendapatkan sumber air bersih. Kanakkanaktinggaldirumahyangkurangselesa.Contohnya,bilanganisi rumahramai,keperluanasaskuranglengkapdansebagainya. Kanakkanakpedalamankurangterdedahdenganmasyarakatluar.

1.1.3 Ciricirikanakkanakdikawasanpedalaman Menurut Kamaruddin Abu Hassan dan Narendra Kumar Anopchand (2009:3), kebiasaannyakanakkanakpedalamanmempunyaiciricirisepertiberikut: i. Tahap pencapaian rendah dalam semua mata pelajaran yang diajarkan di sekolah Kanakkanak pendalaman tidak menguasai kemahiran asas membaca, menulisdanmengira(3M) ii. Masalahbutahuruf Kanakkanak pedalaman sebahagian besar menghadapi masalah buta hurufdantidakmengenalhurufvokaldankonsonandanfungsisetiaphuruf tersebut iii. Ketidakhadirantanpasebabkesekolah Catatan kehadiran kanakkanak pedalaman ke sekolah merosot dan tidak adaperubahanyangketaradalamhalini.

iv. Keciciran Kanakkanak pedalaman ketinggalan dalam semua mata pelajaran dan tidakmendapatkelulusanyangbaikdalampeperiksaan. v. Pontengdantidakminatbelajar Kanakkanak pedalaman tiada ada sebarang motivasi untuk mendorong merekahadirsekolahsepertimuridmuridlain. vi. Tidakmempunyaicitacita Kanakkanakpedalamantidakmemahamidantidakmempunyaikesedaran terhadapkepentinganpelajarandalammembaikihidupmereka. vii. MasalahKemiskinan Latar belakang ekonomi keluarga sangat rendah dan di bawah paras kemiskinan menyebabkan kanakkanak pedalaman kekurangan serba serbi. viii. Sangatpemalu Kanakkanak pedalaman mempunyai sifat pemalu yang tebal. Oleh itu, merekatidakberkongsimasalahyangdihadapidenganguru. ix. Pelupa Kanakkanak pedalaman tidak menyimpan maklumat untuk dijadikan panduanhidup.Keadaaninimenyebabkanmerekamemilikibudayapelupa. x. Lambatmenerimaperubahandansukardididik Kanakkanak pedalaman tidak mempunyai citacita hidup yang tinggi dan berpadadengankehidupanyangsediaada. xi. Bermasalahpembelajaran Kanakkanakpedalamanyangtercicirdalampelajaran,terdirijugadaripada kanakkanakyangbermasalahpembelajaransepertiberikut: o Disleksia o Hiperaktif o Autistikyangringan o Sindromdown o Slowlearner o Terencatakal o Gangguanemosiyangringan

1.2

Kepelbagaiankeperluankhaskanakkanakdikawasanpedalaman Muridmuridpedalamansepertimuridmuridyanglainterdiridaripadapelbagaitahap kebolehan dan keupayaan mereka yang boleh dikembangkan dan dipertingkatkan dari semasa ke semasa. Adalahperlu sebagai seorangguru kita perlu mengetahui danmenguasaibeberapaaspekpengetahuandankemahirandalammendidikmurid muridyangberkategorikeperluankhasdanyangmenghadapimasalahpenguasaan kemahiranasasmembaca,menulisdanmengira.

1.2.1 Definisikeperluankhas Jabatan Pendidikan Khas, Kementerian Pelajaran Malaysia (2003) mendefinisikan murid berkeperluan khas adalah kanakkanak yang mempunyai masalah kognitif (kerencatan akal) yang dianggap boleh diajar (educable)danbolehmendapatmanfaatpendidikanformal.Kategorikanak kanakbermasalahpembelajarandibawahKementerianPelajaranMalaysia adalah: o SindromDown o Austismeringan o Hiperaktif(AttentionDeficitHyperactivityDisorders/ADHD) o Terancatakalminimum o Kurangupayadalampembelajaran(LearningDisabilities) o Kurangupayadalampembelajarankhusus(Disleksia) o Pintarcerdas Menurut The Individuals with Disabilities Education Act (IDEA 1990) menyatakan pelajar bermasalah pembelajaran adalah pelajar yang menghadapi masalah khusus dalam satu atau lebih proses psikologi yang melibatkan kefahaman atau penggunaan pertuturan, dan penulisan yang mengakibatkan kurang kebolehan memikir, bertutur, membaca, menulis, mengeja dan mengira. Golongan pelajar yang termasuk dalam pelajar bermasalahpembelajaranadalahsepertiberikut o Hiperaktif o Autistikyangringan o Sindromdown o Slowlearner o Terencatakal o Gangguanemosiyangringan o Multipleproblemchildren Sebagai bakal guru berkemungkinan terdapat pelajar di dalam kelas yang diajar mempunyai kategori di atas. Oleh itu perlu bagi seorang guru mempunyai pengetahuan atau kemahiran untuk mengenal pasti dan seterusnyamembantumuridmuridini . Beberapamaklumatasasperludiketahuiuntukmengesanmuridmuridyang disyaki mempunyai masalah atau kecacatan supaya guru boleh mengambil langkah awal bagi menjalankan program pemulihan dan tindakan susulan terhadap kanakkanak ini. Berikut adalah beberapa contoh senarai semak pengesanankanakkanakyangmempunyaiciriberkeperluankhas.

i. SenaraisemakDisleksia Petunjuk Pencapaian yangrendahdi sekolah Masalahingatan Masalahmembaca,mengejaataumenulis Kerjasekolahtidakmenggambarkan kebolehansebenar Gurumenjangkapencapaianyangtinggi Sukarmengingatiarahan Masalahmempelajarikemahiranbahasa yangasassepertiabjaddanbunyi Sukarmengingatiperkataanyangbaru dibaca Masalahmempelajarisesuatuyang melibatkanurutan,sepertijadualdarab (multiplicationtables) Sukarmengingatiejaansesuatuperkataan untuktempohlama Kelirudenganurutanhurufdandigitseperti 31,pakardanpakar Masalahmatematik,mengiradengan menggunakanjari Menyalindengantidaktepat Kesalahanejaanyangsamadanberulang Masalahsusahmendapatperkataansesuai semasabercakap Masalahmenyebutperkataanyang panjangsepertipenyelarasan Masalahmenyebutbunyiyangbergabung sepertisahsiah Masalahmengenalpastidanmembaca rhymes Masalahmengenalpastidanmembaca perkataanyangbermuladengansukukata yangdekatsepertibapabaca Masalahmempelajarifonik LebihlewatdarikanakkanaklainUntuk kemahiranbertutur Masalahstrukturbahasadalampenulisan Lambatuntukmendapatiperkaitanantar bunyidanhuruf Mampumengejasesuatuperkataansecara lisantetapitidakdapatmenuliskan perkataantersebut Sukarmenyampaikanideasecarabertulis Terjangkauatauterlebihperkataandalam penulisannya Membacaperkataanyangtidakadapada buku Pembacaanyangkurangkelancarandan kelajuanyangtidaksesuai Lambatmendapatkemahiranmenulis 9 Catatan

Masalah pertuturandan fonologikal

Masalah menggabungkan bahasalisan danbahasa bertulis

Masalahvisual

Petunjuk motor berbandingkanakkanaklain Hasilkerjayanglemah,tidakkemas,comot dandayamenulisyangtidaksesuai Kelirudenganhurufkecildanhurufbesar Lambatmenghabiskankerjasekolah Koordinasifizikalyanglemahdan pergerakanyangkekok Hilangbarissemasamembaca Menulishurufdannomborsecaraterbalik contohbdand Masalahsemasapenulisanlama,tangan mudahmenjadiletih Posturyangtidakbetuldantidakstabil semasabekerjapadamejaataududukdi lantai Selaluberkhayalatauberangandalamkelas Senangtertarikdenganrangsanganlain Didiagnostikbermasalah AttentionDeficit Disorder Tidakbolehdudukdiam,selalumerengek Bertindakmengikutgerakhatimembutatuli (impulsif),bergeraktanpaberfikirdanselalu menjerit Melakukanbanyakkesilapancuai Hanyabolehbertumpupadapembacaan untukjangkamasayangpendek Organisasidiriyanglemah,selalulupa tentangmanaletaknyasesuatu Hargadiriyangrendahmengenaikerja sekolahnya Mengelakkanpembelajarancontohnya menghilangkanbuku Tidakmenjangkadirinyaakanberjaya,jadi tidakbekerjabersungguhsungguh Keberatanmenerimabantuandannasihat oranglain

Catatan

Masalah tumpuan

Masalahsosio emosi

(Sumber:PengesananKanakkanakdenganKeperluanKhas)

10

ii. Senaraisemakkanakkanakpintarcerdas Petunjuk Perkembangan awal (maklumat yangboleh dikumpulkan melaluitemu bualdaripada ibubapa /penjaga Kebolehan kognitifyang tinggi Lebihresponsifpadaperingkatbayi Bolehberjalanawal Bolehbercakaplebihawal Perkembanganbahasayangmajupada peringkatkanakkanak Menguasaikemahiranmembacayangawal Kemahiranmelukisyangmajuberbanding rakansebaya Perkembanganpemahamanmatematikyang awal Guruprasekolahdanpenjaga menganggapnyasangatcerdik MendapatskorIQyangmelebihi130pada ujiankecerdasan Mampumemahamikonsepyangcanggihdan kompleks Meminatipermainanrumitdanmencabar sepertipermainancaturdankomputeryang tertentu Meminatipermainanrumitdanmencabar Menggunakandanmemahamikosakatayang lebihcanggih Selalubertanyasoalanyangmencabardan inovatif Selalumembacabukuyangberdasarkan faktasepertiensiklopedia,menonton dokumentari menunjukkanpemahamanyangmatangdan canggih Tidakmudahmenerimajawapanyang ringkas,ingintahuyangmendalam Sukamemahamisebabdanakibatsesuatu perkarasepertibagaimanasebuahmesin berfungsi Sukamenciptadanmelakukaneksperimen Menonjoldalampemahamanpembacaan Menonjoldalammatematik Menonjoldalambahasabertulis Kebolehanartistikyangluarbiasaseperti muzik,senidantarian Pandaiberjenaka Kebolehanbersukanyangluarbiasa Kebolehanmembinadanmerekacipta contohnyasemasabermainblok Kemahirankepimpinanyangluarbiasa Menghabiskanmasayangpanjanguntuk aktivitiyangdiminati 11 Catatan

Sifatingintahu

Perkembangan akademikyang menonjol Bakatyang istimewa

Gaya pembelajaran

Petunjuk Menolaktugasanyangmudahdanringkas Minatyangmendalampadatopiktertentu Memahamidandapatmenanganimasalah barudengancepat Tidaksukakepadakerjayangberulang sepertilatihtubi Tertarikkepadacabaranataurangsangan baru Cenderungmenyempurnakantugasanmudah yangdiberidengancarayangkompleks Menanganimasalahdengancarayangpaling pintasdankreatif Sukamenjawabsoalanmatematiktanpa merujukoperasimatematik Masalahsuai Mendapatirakansebayalebih denganrakan mengecewakan,lebihsukabergauldengan sebaya kawanyanglebihdewasa Lebihsukabersendirian,sepertimembaca bukudiperpustakaansepertiwakturehat Tidaksukabekerjakumpulan,lebihsuka bekerjabersendirian Sukardifahamiolehkanakkanakyanglain Masalah Kadangkadangbermasalahdalam akademik pembacaan,penulisanataupunmengeja Bermasalahdalammatematik Tidakaktif Jangkaanyangtinggi,keberatanuntuk melakukankesalahan Keberatanmelakukantugasanpadaperingkat umurnya Pencapaianyangtidakkonsisten(pencapaian yangtinggidibawahgurutertentudan sebaliknyamerosotdibawahbimbinganguru yanglain) Masalahemosi Memahamiisuperingkatdewasadanberasa dantingkah kerisauan,sepertiisukeamanandunia laku Menjaditidaksabardenganrakanyang lambat Berdebatdenganorangdewasadanselalu adajawapanyangtersendiri Senangmenjadibosandantidakmelibatkan diri/menggangguoranglain (Sumber:PengesananKanakkanakdenganKeperluanKhas) iii. Senaraisemakkerencatanintelekminimum Petunjuk Lambatdalam perkembangan Lambatbercakap Perkembanganfizikallebihlambat(duduk, berjalan) 12

Catatan

Catatan

Petunjuk Masalahsosial Tidakmatang dalamaktiviti mainandan rekreasi Lambatmenguasaikemahiranpengurusandiri dengansendiri(toilettraining) Sukarberkawandenganrakansebaya Selaludiejekdandibuliolehrakanlain Tidakmatangdalamaktivitiataupergaulan sosial Terlalusenangmempercayaiataumengikut oranglain,senangditipu Tidakpandaimengawalemosi Menganggapseseorangitukawan,walaupun hanyakenalanbiasa Selalubermaindengankumpulankawanyang lebihmuda Sukakepadamainan,buku,programTVatau aktivitiyangsesuaibagikanakkanakyang lebihkecil Menjadikelirudenganpermainanyangsesuai denganperingkatumurnya Bertindakkasarataubodohdalampermainan yangberorganisasi Perkembanganbahasayangmundur berbandingdenganrakanlain Pergerakanyangkurangcekap(physically clumsy) Masalahpendengaranataupenglihatan Ahlikeluargayanglainjugabermasalah mental Terlaluaktifdansukarmemberibantuandalam kelas Mengelakkankerjasekolah Terlalubergantungkepadaoranglain Memerlukanperhatianguruyangberlebihan Tertekanatautidaksukabekerjasamadengan oranglainapabiladiberitugasan Tidakbertanyauntukmendapatkanbantuan apabilamenghadapimasalah Perkembanganakademikyanglambat berbandingdenganrakanlain Mundurdalampencapaiansemuabidang kurikulum Memerlukantugasandipecahkankepada bahagianyanglebihkecil Memerlukanbanyakperulanganuntuk menguasaisesuatukemahiran Memerlukanpengalamanyangkonkritdan barangyangmaujud Memerlukanpengajaranyangjelasdan eksplisit Pemahamanpembacaanyanglemah 13

Catatan

Masalahlain Masalah dalambilik darjah Masalah dalam pembelajaran

Petunjuk Susahmemahamikonsepyangabstrak Lukisandanhasilkerjayangtidakmatang Usahayangtinggitetapitidakmencapaihasil yangsetimpal Pencapaiansemakinmundurkebelakang berbandingrakanyanglaindenganperedaran masa (Sumber:PengesananKanakkanakdenganKeperluanKhas) iv. SenaraisemakAutism Petunjuk Kurang upayadalam komunikasi bukanlisan Kurang upayadalam empatisosial danemosi Masalah persahabatan Masalah memahami tingkahlaku yangsesuai Kurangkontakmatauntukmenyampaikan perasaan Kurangmemahami/memberiresponkepada kontakmata Kurangmenggunakanpergerakanfizikalatau bahasabadanuntukmenyampaikanmaksudnya Tidakbanyakmenunjukkanmimikmuka Susahmemahamimimikmukaoranglain Tidakkerapmembalassenyumankepada oranglain Tidakbegituberminatdenganbelaiankasih sayang,pelukandanlainlain Susahmenilaijaraksosialyangsesuai,berdiri terlaludekatataujauh Tidakmemahamiperasaanoranglain Tidakberkongsisesuatuyangdiaminatidengan oranglain Tidakrapatdenganoranglain,kecualiahli keluarganyasendiri Hanyarapatdengansatuatauduaahlikeluarga Tidakbanyakmenunjukkankasihsayang Tidakmudahmenirutingkahlakuoranglain Tidakmemahamikonsepsosialyangabstrak menjadibudakbaik Tidakmenyedarikehadiranoranglain Tidakcubaberkawandenganoranglain Mencubatetapitidakberjayadalamberkawan denganoranglain Tidakmenyertaiaktivitipermainan Sangatmenyedarikehadiranorangasing Tidakmemahamikonsepberkongsi,contohnya mainan Tidakmemahamimengambilgiliran,contohnya semasabermain Bercakapataumelakukansesuatuyangtidak sesuaisecarasosial Tidakberasasegandengantingkahlakuyang tidaksesuai 14

Catatan

Catatan

Petunjuk Kurang upaya komunikasi Mannerisme fizikalyang luarbiasa Minatyang tidakfleksibel danterikat denganrutin Menanyakansoalanyangeksplisitcontoh Adakahsayabercakapterlalubanyak? Bahasalisanyanglemah Perkembanganyanglambatdalambahasalisan Mengulangiapayangbarudiucapkanoleh oranglain Mengulangiapayangbarudiucapkanolehnya sendiri Menggunakanperkataanataufrasayangpelik dantidakbermakna Mendengar,tetapitidakmemberiresponsyang sesuaiapabiladiberitahu Susahmenunggugiliransemasaberbual Mengulangicorakperbualanyangsama berulangkali Sukamenirupercakapanatautingkahlaku oranglain Tidakmemahamibahasayangtersirat Tidakterlibatdalammainimaginatif Susahmemahami pantomime(berlakontanpa bahasa) Pergerakanyangberulang,seperti mengayunkantangan Menggerakkanjarididepanmukanya,dan merenunginya Koordinasibadanyanglemah Berjalandenganpergerakanyangkaku Sangatsensitifdenganbau,teksturdanrasa yangtertentu Ketahananyangtinggikepadakesakitan,suhu yangtinggi/rendah Mencederakandirisendiri,contohnyamenggigit, menghentakkankepala Obsesidenganobjekatautopikyangtertentu, contohnyakunci,api,keretaapidanlainlain Tertangguhdenganperubahankecilpadarutin Menegaskanrutinyangtidaksemestinyaperlu, contohnyarotimestidipotongdalambentuk empatsegi Terlaluberminatdenganbahagianobjek Berminatdenganobjekyangberpusingatau berkelip Aktivitiperulangan,contohnyamenyusun mainanmengikutcoraktertentusecara berulangulang Ingatanluarbiasauntukmaklumattertentu, contohnyajadualketibaankeretaapi Kemahiranteknikalyangluarbiasa,contohnya dalammuzik(walaupunkurangmenunjukkan ekspresikreatif) 15

Catatan

Kemahiran atauingatan spesifikyang luarbiasa

(Sumber:PengesananKanakkanakdenganKeperluanKhas) v. SenaraisemakMasalahPenumpuandanHiperaktifatauADHD(Attention DeficitHyperactivityDisorder) Petunjuk Tumpuanyang lemah Selalubermimpisiangatauseolaholahdalam duniasendiri Tempohtumpuanpendek Melupakantugasanyangsepatutnya dihabiskan(tertarikdenganaktivitiyanglain) Bercakapsesuatuyangtidakdijangkadan tidakadaperkaitandenganperbualanatau tugassemasa Kadangkadangdijangkabermasalah pendengaran Mengambilmasayangterlalupanjangdengan tugasharian,sepertiberpakaiandan bersarapan Lambatmemberiresponsapabiladitanyaatau dimintamelakukansesuatu Selalukehilangansesuatuyangdiperlukan untuktugasatauaktiviti Selalukehilangansesuatuyangdiperlukan untuktugasatauaktiviti Tidakbolehmengorganisasikantugasan sekolahyangdiberikansepertikelirudengan apayangperludilakukandahulu Tidakmerancangterlebihdahulu,tertangguh sehinggasaatakhir Mejasekolah,almariberkuncidanbeg sekolahselalubercelarudantidakterurus Bencimenunggu Selalubergegasdanterlewat Menjaditidaksabardenganpermainandan aktivitiyangmemerlukankesabaran Konsepmasayanglemah,melakukansesuatu terlalulama Menyentuhbaranganwalaupundiberiamaran Bertindakdanbercakapsebelumberfikir Seringmengulangikesalahanyangsama Menjeritdanbercakapdalamkelassemasa pelajarsepatutnyamendengarataumenunggu gilirannya Menyiapkankerjadengancepatdan melakukankesalahanyangtidaksepatutnya berlaku Menyampukapabilaoranglainbercakap Kelihatankesaldengankesalahannyatetapi mengulangikesalahanyangsamaselepasitu Menjaditerlaluseronokdanhilangkawalan semasatidakmengikutirutin 16 Catatan

Organisasidiri yanglemah

Ketidaksabaran Kawalan terhadap tingkahlaku impulsif

Senang terangsang

Petunjuk Tidakbolehberhentiapabilabermainatau berjenaka Keletihanmenjadikannyasemakinliar Sukarmengawalemosinya,sepertimenjadi marahatassesuatusebabyangremehtemeh Aktivitisecara Selalubergerak,nampaknyalebihbertenaga fizikal berbandingdenganyanglain Banyakpergerakansepertibermainjari, pergerakantangansemasabercakap Sukarditenangkan Koordinasidanpergerakanfizikalyanglemah Masalahsosial Tidakdisukaikeranatingkahlakuyangamat aktif Kanakkanaklaintidaksukacarabermaindan tingkahlakuyangagresif Susahbekerjasamadalamkumpulanseperti mengambilgiliran,tidakbolehkalahdancepat menjadimarah Ingatanyang Selalutidakingatarahan lemah Susahbelajarsecarahafalan,sepertijadual darab (Sumber:PengesananKanakkanakdenganKeperluanKhas) vi. Senaraisemakkemurungan Petunjuk Perasaan yang negatif Mudahtersinggungperasaandansensitif Tidaksukakepadakebanyakanperkara Selalumengaduberasatertekan Selalumengaduberasabosan Kelihatanmurungdanselalusedih Kelihatandingindantidakberemosi Panasbarandancepatmengaduh Mudahmenangis Kehilanganminatdenganaktivitiyangdisukai sebelumini Kehilanganperasaankecindan,tidakberjenaka atauterhiburdenganjenaka Nampakmalasdantidakmengendahkanapa yangberlaku Tidakberminatdengankejayaandisekolah, sukandanaktivitilain Sukardihiburkan Menganggapsemuanyatidakbermakna Selalumengadu Tidaksukamenyertaiaktivitikeluargaataurakan sebaya Terperukdibilikbersendirian Tidakbanyakkawan 17

Catatan

Catatan

Kehilangan minatdan keceriaan

Masalah sosial

Petunjuk Menganggaporanglainsengajamenjadikannya marah Kehadiransekolahyangmerosot Menafikanmasalahemosisendiri Bergantung Terlibatdalamaktivitiberisikodenganrakan kepada sepertimerokok rakan Mencabardisiplinyangditetapkanorangdewasa, sebaya sepertisengajabaliklewatmalam Memerlukanbanyakperhatianorangdewasa, mungkindengancaramenyalahiperaturanatau mengganggukelas Corak Susahuntuktidur pemakanan Senangterjagadaritidur dantidur Tiduruntukmasayangterlalupanjang berubah Makandengansedikit,kehilanganselera Tidurpadabilabilamasa Hargadiri Tidakberminat/menjangkatentangkejayaan yang Seringmenyatakandirinyabodoh rendah Sukarmenerimakritikan Mengatakandirinyabaikmati Menganggapibubapalebihsukakepadaanak yanglain Rasabersalahyangtidakperlu Berasakesaldenganperkarayangkecil Dihantui Tingkahlakuyangberisiko,menunjukkan pemikiran kecenderunganmemusnahkandirisendiri, yang contohnyamengambilpiltidurberlebihankerana negatifdan susahtidur tidaksihat Tertarikdenganlagu,beritaataufilemyang berkaitandengankematian,keganasandan bencana Menyebuttentangmembunuhdiri (Sumber:PengesananKanakkanakdenganKeperluanKhas)

Catatan

Senaraisemakdiatasdipilihberdasarkankemungkinanterdapatkategoridi atasdi dalam kelasperdanadikawasanpedalaman.Senaraisemakdiatas adalah sebagai contoh instrumen yang boleh digunakan untuk mengukur tahapatau kemampuan kanakkanakatauawal remajadi antara umur 418 tahun.Senaraisemakiniakanmembantukitauntuklebihmemahamikanak kanaktersebutberdasarkankebolehanmereka. Setiap kanakkanakadalah unik dan tersendiri.Kitaharus memerhatisetiap perkembangan dan cara hidupnya. Para profesional dan ibu bapa akan mengisi maklumat ini untuk mengenal pasti kecenderungan individu sama ada ianya normal atau berbeza atau mengalami gangguan kecacatan. Penyeliaan yang berterusan perlu dijalankan untuk mendapat respon dan tindakbalasdarisegipersonaliti,tingkahlakudanpersekitaran.Berdasarkan analisa senarai semak itu, muridmurid berkeperluan khas di dalam kelas biasadapatdibantubagimenjalaniprosespemulihannanti. 18

1.3

PengenalanMuridMuridPemulihan Pendidikanperingkatrendahialahpendidikanyangbertujuanmelahirkaninsanyang seimbang serta berkembang secara menyeluruh dan bersepadu dari segi intelek, rohani,emosidanjasmaniselarasdenganfalsafahpendidikannegara.Penguasaan kemahiran asas 3M perlu dikuasai lebih awal bagi membolehkan muridmurid berkomunikasi danmenimbailmu pengetahuan.Justeru, Program Pemulihan Khas mengutamakanprinsip menyelesaikan masalahseawal mungkinagar masalahini menjadikroniksehinggaketahap2atauperingkatpersekolahanmenengahrendah. Perbezaan minat, pengalaman, bakat dan gaya belajar individu mengakibatkan segolongan mereka lebih lambat atau terkebelakang dalam menguasai sesuatu kemahiranberbanding rakan sebayanya. Sekiranya mereka tidakdiberipengajaran pemulihan,mereka mungkin gagal memperolehpendidikan yangperlu dan potensi mereka terbenam. Justeru, melalui program pemulihan khas, keperluankeperluan muridberprestasirendahdapatdikenalpastidandipenuhi. Program sistem menarik keluar (withdrawal) telah diperkenalkan, di mana murid murid yang belum menguasai kemahiran3M dikeluarkan daripada kelas biasa dan dikumpulkandalamkumpulankeciluntukdipulihkanmelaluiprogrampemulihankhas yang dilaksanakan oleh guru pemulihan khas bagi mata pelajaran Bahasa Melayu danMatematik.Olehitu,guruseharusnyamempunyaipengetahuandankemahiran asasdalammendidikmuridmuridyangmemerlukanpendidikanpemulihan. Berikutadalahciricirimuridpemulihandaribeberapaaspek: Aspek Emosidan Tingkahlaku Pemerhatian Perasaanrendahdiri. Perasaanrisau. Perasaansedih,hibaatauduka. Perasaan cepat bosan atau jemu terhadap pelajaran. Perasaantakutakanperkaraperkarabaru. Degil,tidakpatuhpadaperaturanperaturandan sukamelawan. Pasif. Malas Gelisah dan selalu bergerak di dalam darjah sertamengganggukawankawan. Lemah/kuranginteraksidenganrakan. Gemarmenghisapataumenggigitjari/kuku. Selalutidakhadir kesekolahdenganberbagai bagaialasan. Menangisengganmasukdarjah. Hiperaktif. Lemahtubuhbadansertakurangzatmakanan. Tumbesarantubuhbadantidakseimbang (gemuk/kurus). Tumpuanperhatianterhad(masalahpenglihatan). Lemahgerakkanmotorkasardanhalus. Kesihatan terganggu seperti selalu sakit, sakit terlalulamadanteruk. Kurangmenjagakebersihandiri. 19 Catatan

Sosial

Kesihatan

Aspek Kesediaan Belajar

Pemerhatian Belumbersediauntukbelajar. Perbendaharaankatakurang. Lemahpemahaman. Kurangkeyakinandiridanrangsangan. Kurang matang IQ tidak seimbang dengan umur hayat. Tidakkenalperbezaanbentuk,saiz,warnadan turutan. Lemahpendengaranbunyidanrentak. Keliruterhadapkonsepruangdanmencariarah. Lambatmengkelaskanbenda. Kesukaran mengaitkan pelajaran yang lama denganyangbaru. Tidakdapatmenyelesaikanmasalah. Sukar ambil bahagian dalam permainan dan tidakfahamundangundang. Tidakkreatif. Lemahpergerakandanperbuatan. Lemahdayapemikiran/ingatan. Tidakbolehmengingatkembali.

Catatan

Pengamatan

1.3.1 Bagaimanamengenalpastimuridmuridpemulihan i. ii. iii. iv. v. vi. Melalui perbincangan dengan guru kelas atau guru mata pelajaran. Rekodrekodprestasi Rekodkesihatan Kerjakerjaharianmurid LaporanAdabBelajar(LAB) Melaluipemerhatian

Kesimpulannya, bakal guru yang ditempatkan di kawasan pedalaman harus mempunyai asas kemahiran dalam memberikan pendidikan yang sebaik mungkin untukmuridperdanadanmuridyangmengalamimasalahdalampembelajaranbagi menyuburkan emosi, mental, sosial, dan intelek terutama bagi muridmurid yang datangkawasanpendalaman.Seterusnya,bakalgurudapatmemberipeluangatau keseronokan kepada muridmurid untuk belajar dan merasa gembira di atas kejayaandankemajuanyangdicapaiwalaudimanamerekaberada.

20

1.4

Tugasan Tugasan1 Setiap kanakkanak pedalaman mempunyai potensi diri untuk dibangunkan dari semasa ke semasa. Berdasarkan ciriciri kanakkanak pedalaman di bawah, cadangkan langkahlangkah atau tindakan yang sesuai untuk membantu meningkatkankeupayaankendirimereka. Tindakanataulangkahlangkah membantumengatasimasalahyang dihadapikanakkanakpedalaman

Ciricirikanakkanakpedalaman

3.1 Tahap pencapaian rendah dalam semua mata pelajaran yang diajarkandisekolah

3.2 Masalah tidak menguasai kemahiran asas membaca, menulisdanmengira(3M)

3.3 Ketidakhadiran tanpa sebab ke sekolah

3.4 Keciciran

3.5 Ponteng

3.6Tidakminatbelajar

3.7Tidakmempunyaicitacita

3.8Sangatpemalu

3.9 Pelupa

3.10Lambatmenerimaperubahandan sukardididik

21

Tugasan2 Masalah ketidakhadiran murid pedalaman ke sekolah telah menjejaskan proses pengajaran danpembelajaran.Sebagai seoranggurupermulaan yang ditempatkan di sekolah pedalaman, anda diminta untuk merancang satu pelan operasi untuk mengubahsenariodiatasberdasarkanboranggrafikyangdisediakan.

Bil.

Aktiviti

PetunjukPrestasi

Peneraju

Tugasan3 Cikgu Amin telah mengajar di Tahun 2 Mawar selama satu bulan. Sepanjang pengajarannya, Cikgu Amin mendapati beberapa orang muridnya menunjukkan tingkah laku seperti di bawah. Bincangkan aktiviti P&P yang sesuai dan berkesan bagimembantugolonganpelajarini. Tingkahlakuyangdibantu Perasaancepatbosanataujemu terhadappelajaran Perasaantakutakanperkaraperkara baru Degil,tidakpatuhpadaperaturan peraturandansukamelawan Pasif Malas Lemah/kurangberinteraksidengan rakan Rasaingintahuyangtinggi 22 AktivitiP&P

Rujukan

AbbasMohd.Shariff.2002.BudayadanFalsafahOrangMelayu.EDNMedia:Singapura. H.Lee Swanson,Karen R. Harris & Steve Graham. 2006. Handbook of Learning Disabilities.London:TheGuilfordPress Individuals with Disabilities Education Act Amendments. 1990.P.L.104476. Washington DC:US KamaruddinAbuHassandanNarendraKumara/lAnopchand.2009.Pelaksanaanprogram KIA2M sekolahangkat pendidikananakorang asli peribumi: Satu bicaraprofesional. SeminarPedagogiPeribumiKebangsaan,InstitutPendidikanGuruMalaysia,Kampus TengkuAmpuanAfzan,KualaLipis:Pahang. K.A.Razhiyah.2006.Menjadigurupendidikankhas.KualaLumpur:PTSProfesionalPub. Mohd. Kamal Mohd Ali dan Ab. Rahman Mahmud.2007. Amalan terbaik melaksanakan kelas intervensi awal membaca dan menulis. Seminar Kebangsaan Penyelidikan Guru, anjuran Bahagian Pendidikan Guru, Institut Perguruan Kota Bharu, Kelantan danInstitutPerguruanSultanMizanBesut,Terengganu. Mohd.SharaniAhmad.2004.Menguruskanakkanakyangsusahbelajar.KualaLumpur: PTSProfesionalPub. Sandiyao Sebestian. 2007. Pengesanan kanakkanak dengan keperluan khas. Kuala Lumpur:UniversitiMalaya

23

UNIT2: 2.1

PENGURUSANTINGKAHLAKU

Pengenalan Tingkahlakuadalahberbezadanmerupakanmanifestasifizikalsebarangsikapyang berasaskannilainilaitertentu.MenurutLewisM.Beaker(2001),tingkahlakuadalah sebarangperbuatanyangdilakukansamaadasecaraterusatautidak,secarasedar atauseparasedar. Manakala Garry Martin & Joseph Pear(2003) pula menyatakan bahawa tingkah laku merangkumi aktiviti, aksi, prestasi, bertindakbalas, tindakan, dan reaksi yang melibatkanotototot,kelenjar(glandular)danaktivitielektrikolehsetiaporgan. Carl Rogers (1999) menekankan bahawa seseorang individu bertingkah laku mengikut persepsi diri sendiri dan keadaan. Sekiranya individu itu mempunyai konsep kendiri yang positif maka dia berupaya berinteraksi dan bertindak dengan lebihyakin. Merujuk perspektif Islam, AlGhazali mengklasifikasikan tingkah laku manusia bertujuanagamadankemanusiaan. Tingkahlakumanusiamempunyaiciriciri berasaskandorongansertatujuan berkaitandenganperasaandankesedaranterhadapsatusatusituasiitu. MenurutahliTeoriBehaviorisme,pembelajaranmerupakanperubahanyang secara relatifnya kekal dalam tingkah laku, keupayaan atau sikap. Oleh itu tingkah laku boleh diajar dan dipelajari oleh semua. Sekiranya tingkah laku boleh dipelajari, berertitingkahlakujugabolehdiubahsebagaimanakatakataorangtuadahulukala Rupatidakbolehdiubahtapiperangai(tingkahlaku)masihbolehdiubah.Olehitu, modifikasi atau pengubahsuaian merupakan satu pendekatan berstruktur dan bersistematik bagi meningkatkan tingkah laku diingini, mengurangkan tingkah laku yang buruk dan mengekalkan tingkah laku sasaran melaluiaktiviti peneguhan bagi mencapaimatlamatpengubahsuaiantingkahlakudiingini. Konsepasaspengurusantingkahlakumeliputiperkaraperkarayangberikut: perancanganyangrapi tentukanindividuataukumpulan teknikintervensiyangberkesan penilaiansecaraobjektif

Beberapa perkara perlu diambil kira dengan teliti tentang muridmurid pedalaman sebelumprogrampengurusantingkahlakudilaksanakan,seperti: kepelbagaianmurid persekitaranmurid tiadasatucarayangberkesanbagisemuamurid program intervensi berdasarkan keperluan dan kehendak murid (meliputi aspek kognitif,afektifdanpsikomotor)

24

LangkahlangkahMengenalpastiTingkahLaku Tahukahandaapakahlangkahlangkahmengenalpastimasalahtingkahlakumurid? Antaralangkahyangperludilakukanguruadalah: i. Mengesantingkahlakubermasalah Ujian pengesanan perlu dilaksanakan supaya dapat mengenal pasti masalah sebenar yang menyebabkan seseorang murid itu tidak mencapai objektif pembelajaransertamenentukantahapdanarahpembelajaranmurid. Jenisjenisujianyangbolehdlaksanakanbagimembuatpilihan,mengklasifikasi keputusan, penilaian rawatan dan mendapatkan pengesahan hipotesis saintifik ialah: Ujianpencapaian Ujiankecenderungan Ujianminat Ujiankecerdasan,dan Ujianpersonaliti

ii. Memerhatidanmerekod Untuk mengkaji dan memahami proses yang berlaku dalam bilik darjah, pemerhatian merupakan teknik berkesan untuk digunakan dalam pengumpulan data. Lazimnya, dalam pemerhatian anda akan melihatlihat, mendengar, memerhatidan bertanya supaya dapat memahamisesuatu yangberlakudalam bilikdarjah. Melalui pemerhatian, anda dapat merapatkan diri dengan murid di samping memerhati dan mendengar apa yang berlaku dalam kelas. Dengan kehadiran dalam kelas, anda dapat menyaksikan perlakuan seperti berjalanjalan dalam kelas, meminjam buku murid lain, mengetuk meja dengan pensel, mengusik muridlaindansebagainya. Mengumpuldatamelaluipemerhatiandenganmenggunakanalatseperti: rekodberterusan timesampling soalselidikibubapa temubual pengalamansendiriatauoranglain rujukandaripadaartikelataujurnal iii. Mengenalpastitingkahlakuyangperludiubahsuai(berdasarkankeutamaan) Terdapat lima langkah perancangan pengurusan tingkah laku yang perlu dilakukanbagimengenalpastitingkahlakusasaranyangingindiubahsuai: Kenalpastitingkahlakusasaranyangingindiubahsuaisecaraspesifik Contoh:kurangtumpuan Kumpulmaklumat: o Bilakahtingkahlakuituberlaku? o Berapakerapiaberlaku? o Dalamkeadaanapaiaberlaku? 25

o Apaberlakusebelumtingkahlakuditunjukkan? o Adakah tingkah laku itu selalu berlaku sewaktu dia bersendirian/semasa di bawah penyeliaan guru/ semasa bersamaoranglain? Tafsirmaklumatyangdikumpul Analisisfungsional Stephen Starin (2007) mendefinisikan analisis fungsional sebagai satu proses mengenal pasti sebab atau fungsi sesuatu tingkah laku sebelum membentuk tindakanpemulihanyangsesuai. Analisisfungsionalmembantugurumembinaandaianmengenai: mengapaseseorangmuridterlibatdalamtingkahlakutersebut bilamuridberkemungkinanbesarmenunjukkantingkahlakutersebut keadaan apakah yang berkemungkinan mengurangkan tingkah laku tersebut Terdapat7komponenpentingdalamanalisisfungsional,iaitu: Definisioperasionalyangjelasmengenaitingkahlakubermasalah (Contoh:Williamengganmendengararahanguruklasifikasikanjenis arahan seperti disuruh diam, diminta membuat latihan, dan sebagainya sertatempohmasakeenggananmendengararahantersebut) Kenalpastimasa,tempatdankeadaandimanatingkahlakubermasalah berlakuatautidakberlaku Kenalpastifaktorfaktoryangterjadisebelumtingkahlakubermasalahitu berlaku(antesedent) Kenal pasti faktorfaktor selepas tingkah laku bermasalah itu berlaku (konsekuens) Menguji antesedentdankonsekuens tersebutbagimemerhatihubungan kesanantesedentdankonsekuenstersebutdengantingkahlakusasaran Pembentukan hipotesis atau andaian terhadap fungsi atau hubungan antara tingkah laku bermasalah itu dengan persekitaran seseorang bagi menghasilkanstrategiintervensi Pengumpulan data berterusan bagi memantau atau menyemak semula hubungan fungsional yang diandaikan dan/atau strategi intervensi yang dilaksanakan. iv. Rancangpengubahsuaian peneguhansemerta peneguhanbergantungkepadakekerapanganjaran peneguhanbergantungkepadaperubahantindakanlazimmurid peneguhanselepasbeberapabilangangerakbalasyangberubah v. Buatpenilaianterhadaprancangandanusahaanda vi. Mengkajipuncatingkahlakubermasalahyangdikenalpasti Tingkahlakubermasalahpositif Tingkahlakubermasalahpositifsepertirajinbertanyadansifatingintahu berlebihan yang boleh menimbulkan masalah kepada guru dan menggangguprosespengajarandanpembelajarandalambilikdarjah 26

 Tingkahlakubermasalahnegatif Tingkah laku bermasalah negatif iaitu tingkah laku yang menimbulkan masalah kepada dirinya dan orang lain seperti disruptif (mengganggu), pergantungan berlebihan, agresif, distruktif (suka merosakkan harta bendaawam),kemurungan,pengasingandiri,pontengdansebagainya. vii. Merancangprogramintervensiyangsesuai Contoh: Program Ekonomi Token bagi menghapuskan tingkah laku yang tidak diingini seperti ponteng sekolah, tidak menyiapkan tugasan padamasayangditetapkandanmerokok. 2.2 Puncasalahlaku Tingkah laku yang ditunjukkan oleh kanakkanak berpunca daripada faktorfaktor tertentu. Roger Stancliffe telah menyenaraikan 9 faktor yang dikaitkan dengan masalahtingkahlakukanakkanak,iaitu: persekitaran tekananpsikologikal ketakutandanfobia peneguhanyangkurangsesuai kemahirankomunikasidansosialyangterhad kesukarantugasan aktivitidantahaprangsangan kesihatandanperubatan jangkaantingkahlaku

2.2.1 Kesankesansalahlakuterhadappembelajaran Kesan masalah tingkah laku terhadap pembelajaran adalah seperti yang berikut: Kurangtumpuanterhadappengajaranguru Murid kurang memberikan tumpuan terhadap pengajaran guru kerana tidak berminat, letih, bahan yang digunakan tidak menarik atau sesuai dengantahappencapaiansertaminatmurid MenggangguprosesP&P Murid yang bermasalah tingkah laku akan mengganggu proses pengajaran dan pembelajaran dengan membuat bising serta mengganggurakanrakanmerekaatautidurdidalambilikdarjah.Halini secara tidak langsung akan menjejaskan suasana pembelajaran yang kondusif. Sukarmemahamipengajaranguru Murid menghadapi masalah untuk memahami pengajaran guru kerana keyakinan diriyangrendah,masalahemosisertakurangminatterhadap pelajaranyangdiajariguru. Gagalmenyiapkantugasanyangdiberi Muridyangkurangmotivasidanbermasalahtingkahlakuinikerapgagal menyiapkan tugasan atau latihan yang diberikan oleh guru dalam bilik darjah. Engganbekerjasamadenganrakandalamaktivitiberkumpulan Muridengganbekerjasamadenganrakandalamaktivitikumpulankerana sikapmerekayangsukardifahamidanlebihsukabersendirian. 27

2.2.2 Prinsipprinsipasasmengurustingkahlaku Mengurus tingkah laku memerlukan kemahiran guru yang khusus dalam bidang tersebut berlandaskan prinsipprinsip tertentu, seperti peneguhan, jenisjenispemerhatiandanpengurusantingkahlaku. 2.2.2.1 Prinsippeneguhan Peneguhan atau pengukuhan amat penting untuk mengekalkan minat, meningkatkan prestaswi atau mengurangkan tingkah laku bermasalah. Justeru, peneguhan (ganjaran atau dendaan) yang diberikanhendaklahsesuaidanberkesansertadapatditerimaoleh murid. Terdapat empat jenis peneguhan yang boleh diberikan kepada muridmurid,iaitu: (i) Peneguhan Ketara (tangible) seperti makanan / minuman / baranganyangdisukaimurid Peneguhan Deria (sentuhan / tactile, penggetar / vibratory, wangian/oltofactory,visual,auditori) Peneguhan Sosial (pujian, senyuman, beri perhatian/kasih sayangdanpersahabatan) Aktiviti (lawatan/pertandingan mewarna / teka silang kata/ menontonTVPendidikan)

(ii)

(iii)

(iv)

2.2.2.2 Jenisjenispemerhatian Untuk mengkaji dan memahami proses yang berlaku dalam bilik darjah, pemerhatian merupakan teknik berkesan untuk digunakan dalampengumpulandata.Lazimnya,dalampemerhatianguruakan melihatlihat,mendengar,memerhatidanbertanyauntukmemahami apayangberlakudalambilikdarjah. Melalui pemerhatian, guru dapat merapatkan diri dengan murid di sampingmemerhatidanmendengarapayangberlakudalamkelas. Dengankehadirandalamkelas,gurudapatmenyaksikanperlakuan seperti berjalanjalan dalam kelas, meminjam buku murid lain, mengetuk meja dengan pensel, mengusik murid lain dan sebagainya. Pemerhatian boleh dikategorikan mengikut tujuan dan aspek penilaianseperti: (i) (ii) (iii) memerhatitanpamembuattafsiran memerhatiperlakuanatausikapyangdikenalpasti memerhati untuk jangkamasa tertentu (jangka pendek dan jangkapanjang) 28

2.2.2.3 Prinsippengurusantingkahlaku Dalammelaksanakanprogrampengurusantingkahlaku,guruperlu memahamiprinsipprinsippengurusantingkahlakuyangberikut: (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) 2.3 kebanyakantingkahlakubolehdipelajari semuatingkahlakuadalahdirangsangsecarakhusus tingkahlakubolehdiajardandiubah matlamatperlujelasdankhusus programperlusecaraindividu program berbentuk semasa (tertumpu kepada masalah tingkahlakusemasa) programberfokuskanpersekitarankanakkanak

StrategiPengurusanTingkahLaku Tingkahlaku bermasalah yang ditunjukkan oleh murid perlu ditangani segera oleh guru dengan merancang program interevensi yang sesuai. Proses perubahan tingkahlakuperludilakukanmengikutlangkahyangtelahditetapkansepertimemilih tingkahlakusasaransertamerekodkandatadanmelaksanakaninterevensi. 2.3.1 Strategidanprosedurpengurusantingkahlaku (i) MeningkatkanTingkahlaku Tingkahlakuyangbaikatauyangdiinginisepertirajindatang kekelas, kerapmenyudahkanlatihanataukerjarumahyangdiberikangurupada masa yang ditetapkan atau menjaga kebersihan dan bilik darjah hendaklahditingkatkanlagiatausekurangkurangnyadikekalkan. Guru boleh meningkatkan tingkah laku ini dengan memberi ganjaran yang berbentuk pujian, piala kehadiran penuh pada akhir tahun (Anugerah MajlisKecemerlanganSekolah),sertamenjadikanmuridsebagaimodel kepadamuridmuridlain.Gurujugabolehmemberikanganjarandalam bentuk token seperti buahbuahan, pensil warna, cokelat, dan sebagainyasekiranyaindividuataukumpulanmuriddapatmengekalkan sesuatutingkahlakuyangdiinginiguru. (ii) MengurangkanTingkahLaku Penghapusan(extinction) Memerhatikan atau menyekat muridmurid daripada terus melakukan tingkah laku negatif secara beransuransur dengan menggantikannyadengantingkahlakubaruyangpositif. Misalnya, ketidakhadirankesekolahtanpasebab. Guru perlu merancang aktiviti yang berkesan dan menarik minat murid. Di samping itu, guru boleh membangkitkan keinginan murid untuk membuat kemajuan dalam pembelajaran melalui aktiviti 29

lakonan, main peranan, simulasi dan sebagainya dengan berlatar belakangkanpersekitaranmurid. Kursus motivasi dan kem bina semangat/jati diri juga dapat menghapuskanmuriddaripadaterusmelakukantingkahlakunegatif seperti ketidak hadiran ke sekolah tanpa sebab, sifat pemalu dan mengasingkan diri serta tidak mahu bekerjasama dengan rakan rakanlaindalamkumpulan. Hukuman/dendaan Contoh: Murid membuat bising di dalam kelas (sama ada secara individu atau kumpulan). Guru mengenakanhukumantahan kelas (lambat balik), denda fizikal, atau mengambil balik token/hak. Proses bagi mengatasi masalah tingkah laku kebisingan ialah dengan melakukan kaedah pemerhatian dengan mengikut urutan langkahlangkahyangberikut: (i) Melihatkekerapantingkahlakukebisingan (ii) Tempohmasa(bilatingkahlakubermasalahdilakukan) (iii) Dengansiapa (iv) Penilaian (v) Penambahbaikan(gurumelaksanakanpenambahbaikanatau pengubahsuaiankaedahpengurusantingkahlakumurid) Disensitisasi Tindakan secara beransuransur untuk menghilangkan rasa gugup atau takut yang berlebihan (takut bercakap di depan kelas, fobia) Muriddiberikanlatihanmenghafaldialogataubaitbaitpuisi(pantun, seloka, gurindam dan lainlain) serta mengungkapkannya di hadapan rakanrakan bagi mengatasi perasaan fobia atau takut. Latihan secara berulang kali atau melalui teater pembaca (teknik menyebutperkataandenganintonasidansebutanyangbetuldalam mata pelajaran bahasa) juga dapat membantu murid mengatasi kegugupandalampertuturansertamembinakeyakinandirimereka. Overcorrection Prosedur yang memerlukan pelajar memperbaiki keadaan/kesalahan yang dilakukan melebih keadaan sebelumnya. Teknik ini sesuai digunakan sebagai latih tubi bagi memperbaiki kesilapan ejaan atau kemahiran 3M (membaca, menulis dan mengiramurid)

Cuba anda renungkan caracara mengurangkan masalah tingkah laku dalam kalangan muridandadikawasanpedalaman

30

Contoh:

MasalahTingkah Laku 1. Autisme

Caramengurangkanmasalahtingkahlaku

1. Menggunakan kaedah time out iaitu membuat pengasingan di satu sudut bilik darjah dalam masa 10 minityangmasihbolehdipantauolehgurukelas. Contoh:MuridAtidakmembuatlatihanMatematik 2. Pintar Cerdas dan 1. Menggunakan teknik semasa dengan memberikan Berbakat ganjaran berbentuk positif atau menggunakan kaedah EkonomiToken 2. Contoh: Murid dapat melengkapkan aktiviti pengayaan bagimuridpintarcerdasdanberbakat 3. Kanakkanak Cacat PerananGuru Emosi i. Mengadakanperbincangandenganibubapa Contoh:Mengadakanaktivitikerjasama PerananIbuBapa ii. Ibu bapa meninjau tingkah laku anakanak dalam bentuk gerak balas tertentu setakat yang boleh dibilang. Contoh: Berapa kali kanakkanak itu memukul adiknya dalam jangkamasatertentu. Ibubapamemberiganjarankeatastingkahlakuyang diingini dan jangan mudah memberi hukuman terhadaptingkahlakuyangtidakdikehendaki. 3. PerananGuru i. Proseskaunseling ii. Kemmotivasi iii. Perkhemahan iv. Kolaboratifbersamaibubapa v. Kolaboratifbersamarakansejawat vi. BBMyangmenarik vii. KaedahP&Ppelbagai viii. Doronganibubapa i. Semasa di dalam kelas, jauhkan daripada sebarang gangguandengangurulainsemasawaktukeluar. ii. Murid dibawa ke bilik lain bagi menyelesaikan tugasan dalamtempohmasayangditetapkan

4. Muridtidak Bermotivasi Malas Tidakberminat datangke sekolah Lambat menerima perubahan 5. ADHD

2.3.2 Strategipengurusantingkahlakumengikutmodel Strategi pengurusan tingkah laku dilaksanakan berasaskan model pengurusan tingkah laku iaitu biofizikal, psikodinamik, behavioral dan persekitaran Biofizikal Modelinimenekankanbahawapuncatingkahlakuadalahsecaraorganik. Model ini melihat hubungan antara kecacatan fizikal, kekurangan zat 31

makanan, dan penyakit dengan tingkah laku individu. Strategi ini menekankanperanangurudalamintervensibiofizikaltersebut Psikodinamik Model psikodinamik melibatkan teknik kaunseling seperti temu bual dan terapireality,teknikmediaekspresifsepertilakonanbebas,puppet,main peranan, pergerakan kreatif, tarian, dan aktiviti fizikal. Manakala teknik tingkah laku yang dibuat secara terancang (planned ignore) mengurangkan ketegangan melalui gurauan dan sebagainya. Model psikodinamik melihat punca tingkah laku manusia daripada faktor dalaman individu itu sendiri. Melalui perspektif psikodinamik, perkembangan personaliti terjadi semasa kanakkanak berkembang melalui siri tingkat perkembangan psikoseksual (oral stage, anal stage, phallic,latency,genital ). Behavioral Punca tingkah laku manusia berlaku di luar diri manusia di dalam persekitarannya. Justeru tingkah laku manusia ditentukan oleh faktor luaran di sekelilingya. Pengurusan tingkah laku berasaskan model ini berteraskan teoriteori tingkah laku yang melibatkan rangsangan, ganjarandansebagainya. Persekitaran Intervensi tingkah laku berasaskan model ini termasuklah persekitaran strategi yang berpusatkan kanakkanak, berpusatkan persekitaran, berpusatkan.Pengaruhpersekitaranterhadaptingkahlakumanusiapada masa kini sangat ketara. Ahliahli mazhab persekitaran ini menekankan bahawa mengasingkan kanakkanak daripada persekitaran yang boleh menyebabkanberlakunya tingkahlakuitu bolehmengelakkanfenomena tingkahlakuituberlaku. 2.4 Tugasan 2.4.1 Andadimintamembuatrujukantentang: Definisipengurusantingkahlakuyang dilakukanolehtokohtokoh dalam bidangbehaviourisme,humanistik,dansosial Kajian pengurusan tingkah laku berasaskan model tingkah laku yang berteraskantigaelemenpentingrangsangan,tindakbalas,kesan/akibat 2.4.2 Di bawah ini diberikan beberapa contohcontoh tingkah laku yang dominan terdapatpadamuridmuriddikawasanpendalaman.Andadikehendakiyang mencatat tindakan yang sepatutnya dilaksanakan oleh seorang guru bagi menguruskan tingkah laku tersebut. Catat tindakan anda di dalam ruangan yangdisediakan.Andadikehendakimenyediakanjusifikasiyangmenyokong tindakantindakanyangandacadangkanitu.

32

Bil 1

2 3

Persekitarantidak mencabarminda 6 KanakkanakADHD Ibubapa/gurutidak dapatmengenal pastimurid bermasalah pembelajaran 7 Penampilandiritidak Ketidakupayaan kemas mendapatkan kemudahanasas yangterhad 8 Pergaulanyang Rasarendahdiri terbatas/tidakluas 9 Komunikasiterhad Penguasaanbahasa yanglemah 10 Adabmakantidak Kurangpendidikan teratur &pendedahanetika makan 2.4.3 Andatelahditempatkandi sebuah sekolahpedalaman, tugaspertama anda adalah mengenal pastimuridmuriddibawahtanggungjawabandadarisegi latar belakang, budaya dan pengaruh persekitaran bagi membantu anda mengurustingkahlakumuridmuridanda. Sediakan satu prosedur untuk membantu muridmurid anda supaya dapat menunjukkantingkahlakuyangdiinginisebagaiseorangmuridsekolahyang berkesan. Pelaksanaan pelan tindakan anda hendaklah merangkumi aspek aspekberikut: Perkara Strategi Tindakan Penunjukprestasidan Peneraju

Tingkahlakuyang perludiurusoleh guru Ibubapamelibatkan anakdalamaktiviti menuaihasil tanaman Kerapponteng sekolah Tidakmenumpukan perhatiandalam kelas Keupayaan pemikiranyangtidak berdayasaing Tidakcerdas

Punca/sebab Tenagaburuh

Tindakan

Justifikasi tindakan

Jaraksekolahyang jauhdarirumah Kurangtumpuan

Kurangzatmakanan

33

Rujukan: Jamila K.A.Mohamed.2005.Pendidikankhasuntukkanakkanakistimewa.KualaLumpur PTSProfessionalPublishingSdn.Bhd. Hamidah Sulaiman. 2007. Modul HBSE2203 Pengurusan Tingkah Laku Kanakkanak BerkeperluanKhas.KualaLumpur:OpenUniversityMalaysia. HasnahUdin.1988.Bimbingankanakkanakluarbiasa.KualaLumpur.DewanBahasadan Pustaka. SandraF.Rief.2007.Bagaimana mendekatidanmendidikkanakkanakADD/ADHD.Kuala Lumpur.InstitutTerjemahanNegaraMalaysiaBerhad. BahagianPendidikanGuru.2007.Modul1/3Pengurusantingkahlaku.dalamPendidikan Pemulihan.KursusPerguruanLepasIjazah(SekolahRendah)ModLatihanPerguruan BerasaskanSekolah.KualaLumpur: KementerianPendidikanMalaysia.

34

UNIT3:

PENGURUSAN AKTIVITI PENGAJARAN PEMBELAJARAN KELAS BERCANTUM

3.1

PengenalanKelasBercantum 3.1.1 Latarbelakangdankonsepkelasbercantum Setiap murid di negara ini perlu diberikan peluang untuk memperoleh pendidikan selaras dengan pendemokrasian pendidikan. Oleh sebab terdapat banyak sekolah kurangmuriddipedalaman,kelasbercantumdiadakan.Bilanganmuriddisekolah sekolahiniadalahminimadantidakmencukupiuntukdijadikansebuahkelasbiasa. Walaubagaimanapun, sekolah kurang muridtidak boleh ditutupoleh keranasetiap kanakkanakdinegarainiperludiberikanakseskepadakemudahanpersekolahandi tempatyangberhampirandengankediamanmereka.Disampingitu,bilanganguru disekolahsekolahtersebutjugaadalahsedikitdandenganitu,perlumengajarlebih daripadasatukelaspadamasamasatertentu. Sejarah kelas bercantum telah bermula sejak penjajahan British di negara ini di mana ia dikenali sebagai Multiple Class Teaching. Multiple Class Teaching dijalankan di Lower Primary School ketika itu oleh sebab keadaan bilangan guru yangsangatminimadankemudahanasassepertibilikdarjahdanpapantulistidak mencukupi. Konsep kelas bercantum merujuk kepada kelaskelas di sekolah rendah yang mengandungi muridmurid yang umurnyahampir sebaya misalnya tahun satu dan dua,tahuntigadanempatsertatahunlimadanenam. 3.1.2 Definisikelasbercantum Kelas yang mana seseorang guru mengajar lebih daripada satu kelas yang mempunyai muridmurid yang berbeza umur dan tahun persekolahan pada masa yangsama. 3.1.3 Ciricirikelasbercantum i. ii. iii. iv. v. Kelasiniwujuddisekolahrendahsahaja. Muridmuridberbezaperingkatumurdantahunpersekolahan Bilangan murid kurang daripada 10 orang dan dengan itu, tidak membolehkansatukelasbiasadibuka. Guru mengajar lebih daripada satu tahun persekolahan kerana peruntukan gurumengikutbilangankelas. Strategipengajarandanpembelajaranberbezadaripadakelasbiasa.

35

3.1.4 Kepentingankelasbercantum Kelasbercantumyangdiwujudkandisekolahsekolahkurangmuridkhususnyadapat mengatasimasalahbilanganmuridmuridnyatidakmencukupiuntukdijadikansatu kelas tunggal. Sehubungan itu, semua murid yang tinggal di kawasan pedalaman mendapatpeluanguntukbersekolahditempatsendiriwalaupunsekolahberkenaan mempunyaibilanganmuridyangterlalusedikit. Sekolahsekolah di pedalaman mempunyai hambatan daripada aspek kemudahan asas, infrastruktur dan kewangan. Oleh yang demikian, kelas bercantum boleh meminimumkan kekurangan berkenaan dengan perkongsian penggunaan yang maksimum. 3.2 PENGELOLAANDANPENGURUSANKELASBERCANTUM 3.2.1 KomposisiDalamKelasBercantum Kelas bercantum sebagai satu bentuk pengajaran yang mana seorang guru mengajarmuridmuridterdiridaripadabeberapagredataulebihdaripadasatugred di dalam sebuah bilik darjah. (UNESCO, 1988). Maka komposisi dalam kelas bercantumhanyaberlakudalamsituasisituasiberikut: i. ii. iii. iv. v. Kalau enrolmen tahun / darjah berkenaan ada 10 orang murid atau lebih, kelastidakperludicantum. Kalaubilangangurumencukupi,kelastidakperludicantum. Kalau bilangan guru tidak mencukupi dan bilangan murid adalah 10 orang ataukurang,kelasperludicantum. Seelokeloknyasatukelasbercantumtidakmelebihi20orangmurid. Umur muridmurid dalam satu kelas bercantum perlulah hampir sama dan dari tahap yang sama, misalnya darjah satu dan dua atau darjah dua dan tiga.

Walaubagaimanapunmungkinterdapatjugapercantumanyangberlainan:misalnya disekolahsekolahyangmanabilangangurunyamencukupi,darjahsatudandarjah enam sengaja tidak dicantumkan kerana difikirkan darjah satu itu memerlukan perhatianseoranggurukhasuntukmenanampelajaranasasyangkukuhdandarjah enam pula perlu diberi persediaan yang sistematik untuk menghadapi Ujian PencapaianSekolahRendah(UPSR). 3.2.2 PenyusunanBilikDarjahKelasBercantum Kerjakerja mengelola dan mengurus kelaskelas bercantum memerlukan banyak persediaan dan pendekatan yang mahir daripada pihak guru. Sebagaimana kita sediamaklum,satusatukelasbercantumitumempunyaimuridmuridyangberlainan umur dan pencapaian akademik yang berbeza. Bagi menjamin wujudnya suasana pembelajaran yang menggalakkan adalah mustahak bagi guru memberi pertimbangan sewajarnya kepada aspek pengurusan bilik darjah. Bilikbilik darjah yangterdapatdisekolahsekolahbukanlahdibinakhasuntukmengajarmuridmurid dalam situasi bercantum. Guruguru yang mengajardi kelas bercantum bolehlah 36

menggunakan kebijaksanaan mereka memikirkan caracara yang sesuai dan praktikalbagimenyediakanbilikdarjahkelasbercantum.Tujuanbahagianiniadalah untukmemberisatugambaranmengenaiaspekaspekpengelolaandanpengurusan kelas bercantum yang dipertimbangan supaya boleh menimbulkan suasana pengajaranpembelajaranyangberkesan. 3.2.3 PenyusunanBilikDarjahUntukPengajaranPembelajaran Satusatu kelas bercantum itu mengandungi muridmurid yang berlainan umur dan pencapaian akademik yang berbeza. Situasi ini memerlukan guru kelas tersebut mengajardenganmenggunakanpendekatanpendekatandankaedahkaedahyanlg berbagai corak misalnya, ada masanya beliau terpaksa mengajar muridmurid secarakelas,adamasanyasecarakumpulan,adamasanyaperludiberibimbingan secaraperseorangan,dan adamasanyapulabeliaumenggabungkankesemuanya. Oleh yang demikian, penyusunan kerusimeja dalam satusatu kelas bercantum itu perlulah diubahsuaikan dengan kaedah pengajaran yang berbezabeza dan yang boleh memberi peluang kepada muridmurid menyertai berbagaibagai aktiviti pembelajaran. Beberapa contoh penyusunan kerusi meja telah diberi dalam Buku Panduan Guru Kelas Bercantum PPK. Walau bagaimanapun, perlulah difikirkan bahawa contoh contohinitidaklahmenyeluruhdanmungkinadalagipenyusunanlebihsesuaiyang boleh dipertimbangkan. Dalam penyusunan bilik darjah beberapa garis panduan bolehlahdirumuskanuntukpanduanguru: i) Kerusimejahendaklahdisusundengansempurnasupayagurudapatmelihat muridmurid dari manamana tempat dalam bilik darjah. Ini juga dapat membantuguru mengawal semua yang berlakudanmemberi panduan dan bimbingankepadamuridmuridbilaperlu. Sudutsuduttertentuhendaklahdisediakanuntuksemuamatapelajarandan jugauntukaktivitipemulihan,bacaan,rehat,permainandansebagainya. Kerusimeja elok disusun semula dari semasa ke semasa untuk menyesuaikannyadengansituasipengajaranpembelajaranyangberlainan. Selain daripada itu, perlulah difikirkan juga kemungkinan mengadakan kemudahankemudahanlainseperti: a. Papanflenal, b. Papantulisbergerak, c. Tikar/linolium d. Biliksetoruntukpenyimpananbarang, e. Dawaidawaiyangdireganguntukmenggantungbahanbahan/hasil kerjamurid f. Tempatpenyimpan/pameranberoda.

ii) iii) iv)

3.2.4 PenyimpananRekod Dalam situasi kelas bercantum yang mana muridmurid terlibat dalam aktiviti yang berlainan, rekod murid yang teratur dan kemas kini hendaklah disediakan. Antara lainrekodtersebuthendaklahmenunjukkan:

37

i) ii) iii) iv)

Kedudukanmuridmuriddalamtiaptiapkumpulandanaktivitiaktivitiyang telahdikendalikanolehkumpulantersebut Aktivitiaktivitiyangtelahdikendalikanolehmuridmuridsecaraindividu Rekodkemajuanmuridmuriddalambentukmarkahdan/ataugred Rekodpemindahanmuridmuridsatukumpulankesatukumpulanyanglain.

3.3

PENGURUSANKURIKULUM 3.3.1 PengelolaanProsesPengajarandanPembelajaranKelasBercantum Kerjakerja mengelola kelaskelas bercantum banyak memerlukan persediaan dan pendekatan yang mahir daripada pihak guru. Tujuan bahagian ini adalah untuk memberisatugambaranmengenaiaspekaspekpengelolaankelasbercantumyang perlu dipertimbangkan supaya dapat menimbulkan suasana pengajaran dan pembelajaran yang berkesan. Di sekolahsekolah yang ada kelas bercantum mungkin terdapat seorang dua guru yang tidak terlatih. Dalam keadaan yang demikianperlulahdipastikankelaskelasbercantumdipertanggungjawabkankepada guruguruterlatihdanberpengalamansahaja. 3.3.1.1KaedahPengajarandanPembelajaranKelasBercantum Kebanyakan kerjakerja di sekolah rendah dijalankan di dalam bilik darjah dan kebanyakanmasabelajarmuridmuriddihabiskanbersamagurunya.Ini sudah tentu memerlukan arahanarahan daripada guru darjah setiap masa untuk membolehkan muridmurid memahami dan mengikut pengajarannya. Dalam situasi pengajaran secara kelas, muridmurid tidak dapat peluang belajar sepenuhnya, kerana tiaptiap murid mempunyai daya tanggapan, imaginasi, minat dan konsentrasi yang berbezabeza walaupun mereka dalam kumpulan umur yang sebaya. Oleh itu muridmurid di bawah jagaannya lebih sesuai dibahagikan kepada kumpulankumpulan kecil. Prinsipprinsippecahankepadakumpulanadalahsepertiberikut: i. ii. iii. iv. v. KumpulanSamaKebolehan KumpulanPelbagaiKebolehan KumpulanTahunPersekolahan KumpulanSosial KumpulanIndividu

3.3.1.2KumpulanSamaKebolehan Kumpulan yang sama kebolehan ini dikenali sebagai kumpulan akademik. Pelajaran seperti matematik dan bahasa amatlah sesuai diajar mengikut kumpulanini.Gurumemerhatidanmencatatpencapaianmuridmuriddalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran dan kemudian secara berhatihati membahagikan muridmurid pada kumpulankumpulan tertentu. Pembahagian muridmurid kepada kumpulankumpulan yang lemah. Cara pembahagianbeginiakanlebihcenderungmembawakepadabilanganmurid murid dalam kumpulan sederhana adalah lebih ramai daripada muridmurid 38

dalam kumpulan cerdas dan lemah. Guru hendaklah lebih menitikberatkan keperluankumpulanyanglemahini.

CANTUMAN KELAS: CANTUMAN TAHUN2 DAN 3 KAEDAH KUMPULAN SAMA KEBOLEHAN

PAPAN TULIS
Me Gu ja ru

SUDUT PEMBELAJARAN

3.3.1.3 KumpulanPelbagaiKebolehan Kumpulan ini terdiri daripada muridmurid yang pelbagai kebolehan. Kalau muridmuriddibahagikanmengikutkumpulanini,dalamtiaptiapkumpulanitu nantiterdiridaripadamuridmuridyangberkebolehandalampelbagaiaktiviti, ada yangpandai membaca,ada yangpandai melukis,ada penulisdanada juga yang aktif dalam kerjakerja praktikal. Murid yang cerdas dapat 39

SUDUT PEMBELAJARAN

SUDUT BACAAN

SUDUT PAMERAN

PETUNJUK:
TAHUN 2 TAHUN 3

KUMPULANA Tahun 2 dan 3yang lambat KUMPULANB Tahun 2 dan 3yang sederhana KUMPULANC Tahun 2 dan 3yang cerdas

membantu murid yang lambat. Biasanya kumpulan ini dibentuk untuk menjalankan satusatuprojek. Olehitu kumpulan yang mempunyai pelbagai kebolehan dapat menghasilkan kerja projek yang berjaya. Lembaran kerja puladisediakanmengikutkebolehanindividu. 3.3.1.4 KumpulanTahunPersekolahan Guru mengajar satu tahun tertentu, manakala masa yang sama kumpulan tahun persekolahan lain melakukan kerja sendiri. Sesuai bagi kemahiran yangberbeza.Setiapdarjahadakumpulan: lambat sederhana cerdas Guru mengajar mengikut darjah secara bergilir. Sediakan lembaran kerja untuksemuakumpulan.

P e n g e n d a lia n K e la s K K a a e e d d a a h h D a r ja h // T T a a h h u u n n P

s s e e c c a a rr a a e r s e k o la h a n

U R U
g u r u m s e c a r a e n g a j a r b e r g i l i r

T A H U

T A H U

k u m

p u la n

k u m

p u la n

3.3.1.5 KumpulanSosial Kumpulan ini berbeza dengan Kumpulan Aktiviti dan Kumpulan Pelbagai Kebolehan kerana kumpulan ini dibentuk berdasarkan kepada penyesuaian kanakkanak itu sendiri. Di sini kanakkanak diberi peluang memilih kumpulankumpulannya sendiri. Jenisjenis aktiviti yang dibuat biasanya termasuklah permainan, pelajaran muzik, drama atau pelajaran bercorak rekreasidankerehatan. 3.3.1.6 KumpulanIndividu Kaedahinibolehdigunakansetelahsemuakumpulanmuridtelahmelibatkan diri dalam aktiviti pembelajaran. Guru mengambil kesempatan untuk membimbingsecaraindividu.

3.3.2 RancanganPengajaranKelasBercantum 40

3.3.2.1PengubahsuaianSukatanPelajarandanHuraianSukatanPelajaran Guruguruyangterlibatdalamkelasbercantumperlusedarsukatanpelajaran yang disediakan oleh PPK adalah untuk kegunaan kelas biasa. Sukatan Pelajarantersebutperludiubahsuaisupayaselarasdengankehendakmurid muriddalamkelasbercantum. Guru yang mengajar kelas bercantum Tahun 4 dan 5 perlu meneliti isi kandungan sukatanpelajaran bagi keduadua tahun tersebut dan membuat penyesuaianbagisetiapmatapelajaransupayadapatdiajarserentak.(rujuk RancanganPengajaranHarian) Matapelajarandantajukyangsamabolehdiajarserentakmengikutprinsip prinsip kelas bercantum. Guru perlu mengubahsuai jadual waktu supaya mata pelajaran berkenaan dapat diajar dengan serentak. Namun jika dua tajukberlainanterpaksadiajarpadasatumasa,kaedahpengajarankumpulan perludititikberatkan.

GABUNGANKEMAHIRANDALAM MATEMATIK
KEMAHIRANNOMBORYANGSAMA Bil. Bil. 1 1 2 2 Tahun1 Nombor1 Nombor1 10 10 Tahun2 Nombor kurang300 Tahun3 Nombor kurang700

PENGGUNAANMASAKAEDAHDARJAH/TAHUNPERSEKOLAHAN

MASA

TAHUN2

TAHUN3

15minit

GuruMengajar

Kerjasendiri

15minit

Kerjasendiri 41

GuruMengajar

3.3.2.2 PenyediaanRancanganPengajaranHarianKelasBercantum Rancangan Pengajaran Harian merupakan saturekod yang sangat penting bagi guru berdasarkan surat pekeliling K.P Bil.256/1961. Rancangan PengajaranHariansangatpentingkerana: i. iasebagaisaturujukanpersediaanpelajaranharian. ii. ia dapat menentukan kemajuan sesuatu kelas dalam pelbagai mata pelajaran. iii. iasebagaipanduanberkenaankemajuandanprestasisesorangmurid. iv. dapat menyemak tugasantugasan yang sudah atau belum selesai dalamrancanganuntuksetahun. v. sebagai panduan dan membantu guruguru lain yang mengambil alih mengajarsesuatudarjah. Rancangan Pengajaran Harian terus dianggap sebagai rujukan penyediaan pelajaran harian tetapi lebih menekankan kepada pendekatan yang menyeluruhdansalingberkaitanbagikeduakelasyangdicantumkan.

42

CONTOH RANCANGANPENGAJARANHARIAN KELASBERCANTUM MATEMATIK TAHUN1DAN2 MataPelajaran CantumanKelas Bilanganmurid Masa Kaedah Tajuk Kemahiran : : : : : : : MATEMATIK Tahun1danTahun2 Tahun110orang Tahun210orang 60minit KelasdanTahun Tambahdalamlingkungan100 Tahun1 Menambahsebarangduanomborduadigit dengan satu digittanpamengumpulsemuladanhasiltambahnyatidak lebihdaripada100. Tahun2 Menambahsebarangduanomborduadigitdansatudigit dengan mengumpul semula dan hasil tambahnya tidak lebihdaripada100. Objekti : Padaakhirpembelajaranmuridmuriddapat a. menambah sebarang dua nombor dua digit dan satu digit tanpa mengumpul semula dan hasil tambahnyatidaklebihdaripada100. b. menambah sebarang dua nombor dua digit dan satu digit dengan mengumpul semula dan hasil tambahnyatidaklebihdaripada100. ObjektifKBKK : Menyusunaturdigitnombormengikutrumahdalam prosespenambahan. Mengamalkansemangatbekerjasama,teliti Tahun1 Muriddapatmenambahsebarangnombor2digit&1digit dalamlingkungan50,tanpamengumpulsemula. Tahun2 Muriddapatmenambahsebarangnombor 2digit&1digit dalamlingkungan50,denganmengumpulsemula.

NilaiMurni PSA

: :

43

Aktiviti Langkah Tahun1 Tahun2 (Masa) SetInduksi Gurubersoaljawabdenganmuridtentang (5minit) (2 jumlahmuridmuridTahun1 ii) jumlahmuridTahun2 iii) jumlahkeseluruhanmuridTahun1danTahun2 (dengancaramembilang/gunaoperasi+dalam bentuklazim)

Catatan

Kaedahkelas

Langkah1 (15minit)

Gurumenunjukkanbagaimanamenambahsebarangdua nombor dua digit dan satu digit tanpa mengumpul semuladanhasiltambahnyatidaklebihdaripada100. Contoh: (3 63+5= ////////// ////////// //////////////////// //////////////////// //////////+/////=////////// //////////////////// //////////////////// //// /////////

Muridmurid Tahun 1 dan Tahun 2 belajar bersama secara kelas.

Berdasarkan contoh di atas guru menunjukkan cara menulisdalambentuklazim PuSa 6464 +5 atau +5

______________ Gurumenekankansetiappengiraandalambentuk lazim dimulakandarirumahSa. Guruberi1contohserupalagi. Gurumemilihmuridsecararawakuntukmembuatlatihan dipapantulis. 1)82+682 +6

44

______ 2)88+5 88 +5 _______ LangkahII (15minit) Muridmurid membuat Guru mengajar bagaimana menambah sebarang dua lembarankerja nombor dua digit dan satu digit dengan mengumpul semula, hasil tambah tidak lebih daripada100 contoh: 46+5= //////////////////// //////////////////// //////////+/////=////////// //////////////////// //////////////// / tunjuk cara pengiraan dalam bentuklazim. PuSa 2736 +5 +6

_____________ guru ulang dengan contoh serupa. LangkahIII Guru dan murid hasil Murid membuat kerja dalam kerjabersama. kumpulankebolehan (20minit) Beripengayaan (lembarankerja) (lembarankerja) Gurusemakbersamamurid. Penutup (5minit) Gurumenanyakanmuridapakahyangdipelajarihariini untukrumusan Kaedahdarjah

Kaedahkelas

45

Bagisatucontohpenambahandalambentuklazim

3.3.2.3

PengurusanJadualWaktu

Jadual waktu hendaklah disusun mengikut masa yang diperuntukkan untuk sesuatu mata pelajaran. Sebaikbaiknya gabungan 23 waktu untuk satu mata pelajaran secara berterusan terutama mata pelajaran teras. Sebaik baiknyahanya5matapelajaransehari. Jadualwaktudisusunpadawaktuyangsamabagimatapelajaranyangsama mengikut kelas yang dicantumkan. Jadual waktu boleh juga disusun bagi mata pelajaran yang berlainan tetapi pendekatan dan kaedah pengajaran guruperludiubahsuaimengikutaktivitiyanghendakdikemukakan. Tumpuan perlu diberikan kepada mata pelajaran asas iaitu Bahasa Melayu bagi SK/SRK, Bahasa Tamil dan Bahasa Cina bagi SRJK, Matematik, BahasaInggerisdanSains.(RujukLampiran6:JadualWaktu) 3.3.3 BahanBantuMengajarKelasBercantum Guruguruyangmengajarkelasbercantumperlumenyediakanbanyakbahanbahan bantu mengajar yang sesuai untuk digunakan dalam kelas bercantum. Hal ini pentingkeranamuridmuridbolehmenggunakanbahanbahanyangdisediakanbila gurumerekamengajarkelompoktahunpersekolahanyanglain. 3.3.3.1 Garis Panduan Penyediaan Bahan Bantu Mengajar untuk Kelas Bercantum i. Tajuktajuk yang dipilih hendaklah sesuai dijadikan bahanbahan pengajaransendiri. ii. Bahanbahan disediakan secara bersiri yang disusun mengikut turutan supaya murid boleh menggunakan berdasarkan kebolehan dan tahap penguasaanmasingmasing. iii. Bahasa yang digunakan perlu diselaraskan dengan kebolehan murid murid. iv. Bahanbahanbolehdigunakantanpapengawasanguru. 3.3.3.2 Jenisjenisdansumberbahanbantumengajar Antarabahanbantumengajaryangbolehdigunakanuntukkelasbercantum ialahkadkerja,kitpembelajarandanbahanbahanpengajarangurusendiri. Kadkerjamerupakanlembarankerjayangdisediakandalambentukkadatau kertas yang seragam saiznya. Guru boleh menyediakan sendiri atau mendapatkan bahan tersebut dari Pusat Kegiatan Guru sekiranya ada. Terdapat juga syarikatsyarikat penerbitan yang menghasilkan kadkad berkenaanuntukdijualkesekolahsekolah.Kadkerjahendaklahdiletakkan ditempatatausudutyangmudahdiaksesolehmuridmuridsetiapmasa. 46

Kit pembelajaran terdiri daripada satu kit yang mengandungi kadkad kerja, pita kaset, carta, gambar slaid, radas dan bahanbahan berkaitan. Kit dibekalkan oleh syarikatsyarikat tertentu atau agensiagensi kerajaan. Guruguru dapat menggunakan kit ini dengan mudah berdasarkan modul ataumanualpenggunaanyangdisertakan. Selain daripada keduadua bahan bantu di atas, guru juga dapat menggunakaninisiatifdankreativitimasingmasingbagimenyediakanbahan merekasendiri.Walaubagaimanapun,guruperlupekakepadaaspekaspek seperti tajuk pengajaran, bahasa dan lembaran kerja yang bersesuaian dengankebolehanmuridmuridmerekadanberpandukansukatanpelajaran. 3.3.4 Penilaian Penilaian untuk muridmurid kelas bercantum adalah penting untuk mengukur pencapaianmuridmuridberkenaan.Sehubunganitu,guruguruyangmengajarkelas bercantumdapatmengenalpastikekuatandankekurangandalamprosespengajaran danpembelajaranmereka. Berikutialahcaracaramenilaimuridmuridkelasbercantum a. b. c. d. Pemerhatiansecaratidaklangsungdalambilikdarjah. Semakanuntuktugasankumpulan/individubolehdlakukandengankerjasama muriddidalamkelas. Ujianujianformaluntukmengujipencapaianmuridmuridberkenaan. Ujian diagnostik yang dapat mengenalpasti kelemahan/ penguasaan murid murid.

3.4

Tugasan/Latihan

Dalamkumpulanberdua,pelajardikehendakimelaksanakansalahsatutugasanberikut: Tugasan1: Antarabentuktingkahlakuadalahsepertiberikut.Catatkanhasilperbincanganandaseperti grafikyangdisediakandibawahmengenaitindakangurusertajustifikasitindakan. Bil. Bentuktingkahlakudi dalamkelasbercantum Murid mengganggu aktiviti pengajaranpembelajaran kumpulanlain Masalahkebisingan Murid tidak bahagian mengambil Tindakanguru Justifikasi tindakan

1.

2. 3.

4.

Pelajarhiperaktif Tingkahlakuyanglain 47

Tugasan2: Anda akan mengajar satu topik untuk mata pelajaran Bahasa Melayu kelas bercantum Tahun 4 dan Tahun 5. Anda perlu menyediakan bahan atau sumber pengajaran pembelajaran yang sesuai untuk kelas tersebut. Senaraikan bahan sumber serta contoh yang sesuai untuk pengajaran topik yang anda pilih serta cara penggunaannya. Gunakan contohgrafikberikut: JenisbahanP&P BahanuntukTahun BahanuntukTahun5 4 dan cara Dancarapenggunaan penggunaan

Tugasan3: PelajardikehendakimenyediakansatuRancanganPengajaranHarian(RPH)yanglengkap untuk sebuah kelas bercantum untuk muridmurid dua tahun yang berbeza. Nyatakan denganjelaslangkahlangkahpengajarandanpembelajaransertaalatABMyangdigunakan untukkelastersebut. RUJUKAN AnthonyCandia,(1989),PengurusanBilikDarjahDalamKonteksKelasBercantum. Asmahbt.HjAhmad,(1989), Pedagogi2,SiriPendidikanLogman. KementerianPelajaranmalaysia,(1982), BukuPanduanKhasKelasBercantum KurikulumBaruSekolahRendah. KementerianPendidikanMalaysia,(1980pindaan,1982),PusatPerkembangan Kurikulum,KementerianPelajaranMalaysia,PanduanKelasBercantum. MokSoonSang,(1994), MatematikKBSRdanStrategiPengajaran:SiriPendidikan PerguruanKumpulanBudimansdn.bhd.KualaLumpur. SiriPendidikanGuruKurikulumBaruSekolahRendah,(1992),Jilid5PengurusanBilik Darjah,KementerianPendidikanMalaysia. ____________(1982),SmallGroupWorkintheClassroom, (CurriculumBranch EducationDepartmentofWesternAustralia).

48

Unit4:KepelbagaianStrategidalamPengajarandanPembelajaran 4. ApaituPembelajaranBerasaskanProjek(PBL)? 4.1 PBLBerasaskanKurikulumdanSukatanPelajaran PBL memainkan peranan penting dalam memenuhi tuntutan sukatan pelajaran. Dalam PBL proses inkuiri bermula dengan membentuk soalan pencetus idea yang membantu pelajar menghasilkan projek secara kolaboratif merentasi pelbagaimatapelajaranberdasarkankurikulumyangditetapkan. 4.2 PBLPembelajaranSecaraMendalamdanBermakna PBLmemberipeluangkepadapelajaruntukmemperolehpengamalansecara handsonmelaluiaktiviti: o Lawatanlapangan o Eksperimen o Penghasilanmodel o PenghasilanPoster o Persembahanmultimedia Pelajarjugadiberipeluanguntukmempersembahkanhasilanmasingmasing melaluipelbagaicara. 4.3 PBL Meneroka Isu dan Tajuk untuk Menyelesaikan Masalah Kehidupan SebenardenganMerentasiKurikulumPelbagaiMataPelajaran Dalam P&P tradisional, pelajar mempelajari sesuatu secara berasingan berdasarkanmatapelajarantertentu. Dalam PBL, pembelajaran berlaku dengan merentasi kurikulum pelbagai matapelajaran Pelajarmempelajarisesuatusecaraholistik. Pelajar diminta untuk meneroka sesuatu tajuk secara mendalam yang berkaitanrapatdengankehidupansebenar Menarik minat pelajar kerana pembelajaran menyentuh kehidupan atau pengalamansebenarmasingmasing 4.4 PBL Menggalakkan Penerokaan Isuisu Kompleks secara Intelektual MelaluiTugasanyangDiberi PBLMenggalakkanpenguasaanpengetahuansecaraautentik Pelajar meneroka isu / masalah menilai maklumat yang diperoleh membuatinterpretasimensintesiskanmaklumatsecarabermakna. 4.5 KepentinganPBL PBL membantu membina kemahiran berasaskan pengetahuan dan masyarakatberteknologitinggi Kehidupandiabadke21memerlukanpelajarmemilikikeduaduakemahiran iaitu kemahiran asas (3M) dan kemahiran era digital (kolaborasi, menyelesaikan masalah, research gathering, pengurusan masa, mensintesiskanmaklumat,menggunakanperalatanberteknologitinggi). 49

 KemahiranAbadke21 (olehSecretarysCommissiononAchievingNecessarySkills(SCANS)) Tanggungjawabpersonaldansosial Merancang,berfikirsecarakritisdankreatif,danpenaakulan Kemahiran berkomunikasi yang mantap untuk memenuhi keperluan interpersonaldanpersembahan Kefahamanmerentasibudaya Membuatkeputusan Penggunaanteknologi o Bagaimana o Bila o Apa LaporanSCANSSCANSWorkplaceKnowHow 5Kompetensi Sumber KemahiranInterpersonal Maklumat Sistem Teknologi KualitiKemahirandanpersonal KemahiranAsas: membaca,menulis,mengira,bertuturdan mendengar KemahiranBerfikir: kreativiti,membuatkeputusan, menyelesaikanmasalah,penaakulandan mengetahuicarabelajar KualitiPersonel: tanggungjawab,pengurusandiri, penghargaandiri,bersosial,integriti

MaklumatuntukmencapaiKemahiranAbadKe21 5KompetensiuntukPekerjaProduktifdanEfektif Sumber Kebolehanuntukmerancangperuntukan masa,kewangan,bahan,ruang,dan sumberlain Kebolehanuntukbekerjadan berkomunikasidenganahlipasukandan pihaklain Kebolehanuntukmeneroka,mengumpul danmemprosesdatadalambentuk maklumatdanmembuatpembentangan tentangkeputusan Kebolehanuntukbekerjadan meningkatkanprestasisistemorganisasi, sosialdanteknologi Kebolehanuntukmemilihsecaraefektif, mengguna,menyenggara,danmembaik pulihperalatandankemudahan

KemahiranInterpersonal

Maklumat

Sistem

Teknologi

50

 KemahirandanKeperluanSCANS a. Sumber Peruntukanmasa,kewangan,bahan,ruang,dansumbermanusia AktivitiPBL: PelajarmerancangaktivitiuntuksetiapprojekPBL.Melaluipelaksanaan aktiviti mengikut perancangan projek , pelajar dapat memperoleh kemahiran dan pengetahuan menggunakan sumber yang terhad dalam masayangsuntuk. b. KemahiranInterpersonal Bekerja dalam pasukan, mengajar orang lain, melayan pelanggan, memimpin,berunding,danbekerjasecaraharmonidenganindividuyang berlainanlatarbelakangdanbudaya. AktivitiPBL Pelajar bekerja dalam kumpulan kecil. Guru membahagikan kumpulan tersebut mengikut ciriciri seperti kaum, budaya, jantina, dan gaya pembelajaran. Usaha tersebut memberi peluang kepada pelajar untuk mengusai kemahiran interpersonal dalam situasi pembelajaran yang diwujudkan. c. Maklumat Menggunakan komputer untuk memproses dan menguruskan maklumat Memperoleh dan menilai maklumat membuat interpretasi mensintesiskanmaklumatsecarabermakna AktivitiPBL Pelajar menguasai kemahiran mengurus maklumat kehidupan sebenar melaluikitaranprosesPBL:Menerokai Menyelesaikan Mencipta Berkongsi. d. Sistem Memahami sistem sosial, organisasi dan teknologi, memantau dan menambahbaikprestasi,merekabentukdanmeningkatkansistem. AktivitiPBL PBL memberi penekanan kepada pembelajaran secara holistik dan pengalaman kehidupan sebenar dalam proses P&P. Guru dan pelajar mendapat pendedahan dan mempelajari sistem sosial, organisasi dan teknologiyangterdapatdalamkomuniti. PBLdanpenggunaanICT KurikulummelaluiPBLmenggunakanICTdalamkontekskehidupansebenar menggalakkan pelajar menjadi pekerja berpengetahuan, pemikir yang kritis 51

dan pelajar sepanjang hayat. PBL bukan sekadar satu cara pembelajaran juga satu cara bekerja sepasukan. Pelajar mengambil tanggungjawab terhadap pembelajaran mereka menyediakan asas untuk mereka bekerja denganpihaklainuntukmasadepan. PBLmenawarkanpenilaianautentik Melalui penilaian autentik, perkembangan dan pencapaian pelajar didokumentasikansecarasistematik.PBLmenggalakkaniniberlakumelalui: Gurubolehmenjalankanpelbagaipeluangpenilaian Pelajar boleh mempamerkan kebolehan mereka melalui tugasan yang diberikan Pelajarbolehmengaplikasikankemahiransepertimelakukanpenyelidikan Membina kemahiran bekerja secara kolaboratif dan sepasukan dengan rakanrakan Gurulebihmengenalipelajar Membantu guru berkomunikasi dalam pelbagai isu secara berkesan denganpelajarsecaraindividudankumpulan.

PBLmenggalakkanpembelajaransepanjanghayat PBLmenggalakkanpembelajaransepanjanghayatmelalui: PBL dan penggunaan ICT membolehkan pembelajaran berlaku dengan lebihmeluasbukanhanyadisekolah Pelajarmenghayatibudayailmudanpembelajaransepanjanghayatdan Gurumembimbingpelajarmenguruspembelajaranmerekasebagaiasas pembelajaransepanjanghayat

ICTmembantupelajarmencapaipakardankajiandarisumberprimerdalam usahamerekamemperolehpengetahuanbaru. PBL menampung perbezaan pembelajaranmereka pelajar dan kepelbagaian gaya

Pelajar mempunyai gaya pembelajaran tersendiri dan belajar berdasarkan pengalaman dan latar belakang masingmasing. PBL mengambil kira perbezaan dalam kalangan pelajar melalui pelbagai aktiviti dalam tugasan yang disediakan. Pelajar akan berusaha memberikan yang terbaik jika melakukansesuatuyangmerekaminati.

52

4.6

PrinsipMerekaBentukProjek

MenetapkanHasil Langkahlangkahmerancangprojeksepertiberikut: Membangunkanidea Menentukanskopprojek Memilihstandard(SukatanPelajaran) Menggabungkanhasilserentak Bekerjaberdasarkankriteriarekabentukprojek Menyediakanpersekitaranpembelajaransecaraoptima PertimbanganSebelumMerancangProjek: SkopProjek Projekmelibatkankajianlapangan,temubual,tinjauanperpustakaan,dan inkuiri komuniti. Skop aktiviti ditentukan sebelum projek bermula dan berdasarkan kesediaan dan pengalaman pelajar, jadual sekolah, mata pelajaran,tahapkepakarandankeselesaananda. Guru sering bertanya tentang saiz sesuatu projek yang perlu dilaksanakan.Tiadasatupanduankhususuntukmenjawabpersoalanini, namunfaktorberikutmungkinrelevanuntukmembantuandamerancang. Tempoh Secara umum, tempoh sesuatu projek tidak kurang dari satu minggu. Kebanyakannyadilaksanakandalamtempohduaketigaminggu.Namun guruyangberpengalamanlebihcenderungmemilihtempohenamminggu ataulebih.

53

Koleksimaklumat/data Umumnya pelajar terlibat aktif di lapangan seperti temu bual, tinjauan perpustakaan, dan inkuiri komuniti. Aktivitiaktiviti ini memerlukan masa danseringberlarutan. PenglibatanOrangDewasa Projek yang berkesan lazimnya melibatkan orang dewasa, sama ada pakar atau wakil komuniti, sebagai rakan kongsi projek. Penglibatan orang dewasa boleh menambahkan kedalaman dan minat terhadap projek,namunperancangantambahandiperlukan. Isuisu Terdapat guru yang memilih soalan terbuka, luas, dan mempunyai pelbagai penyelesaian sebagai fokus projek. Projek seumpama ini memerlukan masa yang lebih untuk pelajar membuat persediaan dan penyelidikan. MerangkaSoalanPencetusIdea ApakahSoalanPencetusIdea? Berdasarkan tema atau idea besar sesuatu projek, sediakan soalan pencetus idea dalam bentuk permasalahan yang tidak mudah diselesaikan ataudijawab. CiriciriSoalanPencetusIdea Provokatif SoalanTerbuka(OpenEnded) Mendalamisesuatudisiplinatautajuk Mencabar Timbuldaridelimakehidupansebenaryangmenarikminatpelajar Selarasdengankurikulumdansukatanpelajar. 1. SoalanPencetusIdea Provokatif Adakahpenggunaanbag plastikmenggambarkan kesedaranseseorang terhadappencemaranalam sekitar? 2. SoalanPencetusIdea Mendalamisesuatudisiplin atautajuk Bagaimanakahairsungai kitabolehdiminumdengan selamat? Soalan ini bukan sekadar memaksa pelajar memberi fokus kepada pencemaran alam sekitar, tetapi juga merangsang mereka mengemukakan cadangan penyelesaian tentang masalah yangdihadapi Soalan ini memerlukan bukti saintifik dan pertimbangan profesional berdasarkan kriteria dalam bidang biologi, kimia, dan fisiologi. Untuk menjawab soalan ini, pelajar perlu mengkaji dan mengusai kriteriakriteria dalam bidangsaintifik. Soalan ini memerlukan pemeriksaan yang mendalam sama ada memihak atau membantah . Di samping itu,

3. SoalanPencetusIdea Terbuka(OpenEnded) Adakahwajarsyarikatrokok menajadalambidang 54

sukan?

pelajar juga berpeluang untuk memberi pendapat berdasarkan penaakulansendiri. Soalan ini menggalakkan pelajar untuk meneliti pelbagai cadangan hukuman yang berkesan walaupun akan melibatkan ahli keluargasendiri. Soalan ini menarik perhatian pelajar terhadap delima dalamisu penguatkuasaan undangundang alam sekitar yang tidak berkesan di samping mengemukakan cadangan untuk mengatasi masalahini. Soalan ini membantu pelajar mencapaihasilpembelajaranyang ditetapkan dalam kurikulum mata pelajaranSains(Tahun6)sekolah rendah.

4. SoalanPencetusIdea Mencabar Apakahhukumanyang setimpaluntukmencegah tabiatmerokok? 5. SoalanPencetusIdeaTimbul daridelimakehidupansebenar yangmenarikminatpelajar Bagaimanauntuk memastikanpenguatkuasa alamsekitarbenarbenar menjalankantugasdengan berkesan? 6. SoalanPencetusIdeaSelaras dengankurikulumdansukatan pelajar Bagaimanakahaktiviti manusiaboleh menyebabkanbencana alamsekitar? MerancangPenilaian

Penilaiandalamsesuatuprojekperludirancangsebelumprojekbermula. Amalanpenilaianyangberkesanmempunyaiciriciriberikut: Pelajarpatutdimaklumkantentangapayangmerekaperlulakukan Kriteriayangdigunakanuntukmenilaipencapaianpelajar Sejauh manakah pelajar menguasai isi kandungan tajuk projek? Isi kandungan utama boleh dinilai melalui persembahan, pameran, atau ujian. Adalah penting untuk pelajar menguasai konsep, prinsip utama dan perbendaharaan kata sesuatu tajuk. Penilaian direka bentuk untuk mengenal pasti sejauh mana pelajar telah melaksanakan tugasan. Sejauh manakah pelajar telah menguasai kemahiran utamadalamprojek? Aspekkemahiranmemainkanperananyangpentingdalam menentukan keberkesanan sesuatu projek. Namun kemahiran tidak boleh dinilai melalui ujian bertulis kerana penguasaan kemahiran perlu dipamerkan melalui tingkah laku. Penilaian pencapaian atau rubrik digunakan untuk mengukur kemahiran yang telah dikuasai dalam sesuatu projek. 55

Soalan1

Soalan2

Sejauh mana pelajar mengaplikasikan pengetahuan dan kemahirandalammenyediakanhasiltugasan? Duaaspekyangakandinilaidalamprojek: Proses o Contoh: menggunakan rubrik untuk menilai perkembanganprojek Hasiltugasan o Contoh: bahan bukti atau artifak seperti rekod kajian, nota temubual, dan dokumen lain yang menunjukkan usaha pelajar dan perkembangan projek.

Soalan3

3LangkahdalamMerancangPenilaianyangBerkesan: Sesuaikanhasiltugasandanpencapaiandenganhasilpembelajaran Tahu apa yang hendak dinilai sediakan kriteria untuk menilai setiap hasildanpencapaianprojek Menyediakanrubrikuntukmenilaiprojek

PemetaanProjek Pemetaan dalam sesuatu projek merujuk kepada usahausaha mengenal pasti keperluan pengajaran dan pembelajaran, merancang aktiviti, memperuntukkan masa, dan menyediakan sumber. Pemetaan memainkan peranan penting dalam menentukan keberkesananprojek.Pemetaan projek terdiridaripadaduaaspeksepertiyangditunjukkandalamRajah2.Bahagian ini memberi fokus kepada tugas pemetaan untuk membantu guru menjadi seorangperancangprojekyangberkesan.

Pemetaan Projek

Struktur

HahaTujudan Sokongan

Rajah2:AspekPemetaanProjek Struktur: Merancang pengajaran merupakan amalan biasa bagi seorang guru. Perbezaan di antara rancangan mengajar dan pemetaan projek ialah rancangan mengajar menekankan hasil pembelajaran. Guru merancang mengikut urutan menentukan hasilpembelajaran merancang aktiviti P&P dan tugasan menentukan penilaian. Manakala pemetaan projek yang berdasarkan reka bentuk UbD mengikut urutan mengenal pasti hasil pembelajaran menetapkanbuktihasilanuntukdinilai merancangaktiviti P&P 56

RancanganMengajar

PemetaanProjek(RekaBentuk UbD) Mengenalpastihasil pembelajaran

Menentukanhasilpembelajaran

MerancangaktivitiP&Pdantugasan Menetapkanbuktihasilanuntuk dinilai Menentukanpenilaian MerancangaktivitiP&P HalaTujudanSokongan Pemetaanmembantugurumengenalpastikemahirankemahiranyangperlu dikuasaidanditunjukkanolehpelajar,menentukantempohmasaprojek,dan mengumpulsumberyangdiperlukanuntukmenyokongaktivitiP&Pyang kritikaldalamprojek. Langkahlangkahutamadalammenghasilkanperancanganprojekyang berkesan Menguruskantugasandanaktiviti Memulakanprojek Mengumpulsumber MenyediakanJadualPelaksanaan MengurusProsesPBL Pengurusan berkesan sesuatu projek membimbing pelajar mengurus dan bertanggungjawabterhadapkerjamereka.Langkahpentingdalammengurus projek: Berkongsimatlamatprojekdenganpelajar Menggunakankitpenyelesaianmasalah Memantauprojek Merancangrefleksidanpenilaian Sebagaipemudahcara,perananguruberubahdarimenyampaikanmaklumat kepada menguruskan proses pembelajaran. Guru perlu menyediakan kit pengurusan untuk menguruskan PBL supaya projek kekal berfokus dan berjalanlancar. KemahiranMengurus Guru perlu memiliki kemahiran mengurus supaya boleh merancang dan melaksanakanprojekdenganberjaya.Kemahiranfasilitatordiperlukanuntuk membantu pelajar melaksanakan projek sepanjang proses penemuan dan refleksi. Membiasakan diri denganprosesinkuiridi samping menstrukturkan dan membimbing pelajar melengkapkan projek. Kemahirankemahiran tersebutdimantapkanmelaluipengalaman. 57

ApakahPengurusanBerkesan? Gurubolehmemilihuntukmembangunkanprojeksendiriantanpamelibatkan pelajar. Namun pelajar yang terlibat bersama dalam membangunkan projek mempunyai keyakinan diri yang tinggi seperti autonomi dan daya tahan. Salah satu strategi berkesan untuk melibatkan pelajar ialah berkongsi matlamat dan konteks projek dengan mereka seawal yang mungkin. Sama pentingnya melakukan perkongsian refleksi dan pendapat di akhir projek dalamkalanganpelajar. BerkongsiMatlamatProjekdenganPelajar Matlamat projek lebih mudah dicapai sekiranya projek tersebut mempunyai kepentingan dan berkaitan dengan kehidupan seharian pelajar. Sekiranya guru telah merancang sesuatu projek yang baik, berkongsi matlamat projek tersebut dengan pelajar. Pelajar diberi pendedahan bagaimanaprojekinimemberimanfaatkepadadirimereka,sekolah,dan komuniti. Lebih baik sekiranya matlamat projek dikaitkan dengan masa depanmereka.

MemurnikanProjek Gurumungkinmempunyaiprojekyangtelahdirancangdenganrapidanteliti, namun pelajar boleh memurnikan perancangan projek berdasarkan minat mereka. Ini boleh dilakukan melalui perbincangan atau aktiviti yang sediakan. Rujukan: McTighe,J.,&Wiggins,G.(2004).Understandingbydesignprofessionaldevelopment workbook.Alexandria,VA:AssociationforSupervisionandCurriculumDevelopment. NationalCenteronEducationandtheEconomy.(2007).ToughChoicesorToughTimes: TheReportoftheNewCommissionontheSkillsoftheAmerican Workforce.Washington,DC:Author. Partnershipfor21stCenturySkills.(2007).BeyondtheThreeRs:VoterAttitudesToward 21stCenturySkills.Tucson,AZ:Author. TheBuckInstituteforEducation.(2003).Projectbasedlearning:Aguidetostandards focusedprojectbasedlearningformiddleandhighschoolteachers(2nd,Ed.). Oakland,CA:Wilsted&Taylor.
nd Wiggins,G.,&McTighe,J.(2005).Understandingbydesign(2 ed.).Alexandria,VA: AssociationforSupervisionandCurriculumDevelopment.

58

UNIT5: 5.1

PEDAGOGIBAHASAMELAYUSEKOLAHPEDALAMAN

Pengenalan

Pedagogi Bahasa Melayu Sekolah Pedalaman bermaksud Pendekatan atau kaedah pengajaran yang disesuaikandengan muridmuridyang belajar bahasa Melayu di daerah daerah pedalaman. Pedalaman bermaksud daerahdaerah yang terpencil, jauh daripada bandarbandar atau pekanpekan yang kemudahan infrastruktur terhad. Masalah kemudahan infrastruktur kerap dikaitkan dengan masalah pembelajaran muridmurid di daerahpedalaman. Guruguru di pedalaman menghadapi masalah pengajaran bahasa Melayu berpunca daripada guru bukan opsyen mengajar bidang tersebut. Kebanyakan muridmurid di pedalamanpulaadalahterdiridaripadamerekayangbukanpenuturbahasabahasaMelayu. Sebagaibahasarasmidanbahasapengantardisekolah,merekawajibmenguasaibahasa Melayudenganbaik. Memandangkan permasalahan yang dihadapi, makaadalah perlu guruguru pelatih dalam pelbagai opsyen yang sedang menuntut di IPGM Sabah dan Sarawak dibekalkan ilmu tambahansebagaipersediaansebelumditempatkandisekolahpedalaman.

5.2

AplikasiPedagogiBahasaMelayuSekolahPedalaman

Pedagogi bahasa Melayu Sekolah Pedalaman perlu diubahsuaibagi memenuhi keperluan pembelajaran dalam ketigatiga aspek Kemahiran Bahasa Melayu iaitu kemahiran Lisan, membacadanmenulis.Guruguruharuslahsedarbahawakemahiranasasyangperludiajar dan dikuasai oleh muridmurid pedalaman ialah kemahiran bertutur, manakala kemahiran menulis merupakan kemahiran bahasa yang sukar dan perlu diajar dengan pendekatan yangsesuai.

5.2.1 Strategi,Pendekatan,KaedahdanTeknikPengajaran
a. StrategiPengajarandanPembelajaran

Strategimerupakanrancangansesuatutindakanatauoperasiyang teratur. Strategi dalam P&P sekolah pedalaman perlu dijuruskan ke arah keberkesanan proses pengajaran pembelajaran di sekolah pedalaman dengan memberi pertimbangan kepadaperkaraperkaraberikut. Penentuanpendekatanberdasarkanobjektifpengajaran Pemilihankaedahdanteknikmengajarberdasarkanpendekatanyang ditentukan Menyusunpendekatankaedahdanteknikmengajar Pengagihanmasasetiaplangkah Penggunaanbahanpelajaranmengikutkeperluankaedahdanteknik Pengurusankelasmengikutpendekatan.

Strategi pengajaran dan pembelajaran sekolah pedalaman memberi penekanan kepadapenguasaankemahirankemahiranasasbahasaiaitu: Lisan(Mendengardanbertutur) Membaca Menulis

59

Lisan(Mendengardanbertutur) Muridmuridsekolahpedalamanperludibimbingsupayadapatmemahamiapayang didengar dan memberi maklum balas/menjawab dengan betul dan tepat. Sewaktu mereka berlisan atau bertutur mereka sepatutnya dapat menggunakan perbendaharaankatayangtepatdengansebutanyangbetul. Membaca: Muridmurid pedalaman seharusnya dapat menguasai bacaan secara mekanis dengancaradapatmembunyikansebutanvokaldankonsonan,sebutansukukata, frasa,danayatdenganbetul.Kemahiranasasmembacainibolehmembantukanak kanakpedalamanuntukmembacadanmemahamiayatataupetikanyangdiberikan. Menulis: Muridmurid pedalamanperludiajar teknik menulisdengan cara yang betul supaya setiap huruf yang ditulis menunjukkan konsonan dan vokal yang sebenar. Murid muridperlumenguasaikemahiranpratulisandanpenulisanmekanis. b. PendekatanPengajaranPembelajaran

MengikutKamusDewan(1998),pendekatanmerupakancaraataulangkahlangkah yang diambil bagi memulakandan melaksanakan sesuatu tugas. Didalam konteks pendidikan,konseppendekatanbermaknacaramendekatisesuatu,misalnyaobjektif pelajaran yang ditentukan untuk pengajaran dan pembelajaran. Dengan perkataan lainpendekatanmerujukkepadacarabagaimanasesuatumatapelajarandiajarkan untukmencapaiobjektifnya. Pendekatanuntukmengajarmendengarbertutur,membacadanmenulis Pendekatan mengajar bahasa Melayu sekolah pedalaman perlulah mengambil kira latar belakang kehidupan muridmurid di sekolah dan alam sekitar perkampungan mereka. Ini adalah sesuai dengan amalan pedagogi iaitu belajar daripada dekat kepadajauhdandaripadamudahkepadayangsukar. c. KaedahPengajaranPembelajaran

Kaedahialahcaraatauperaturanuntuk melaksanakan sesuatu.Kaedahialah satu siritindakan guru yang sistematik untuk mencapaiobjektif pelajaran spesifikdalam jangka pendek. Kaedah mengajar ialah cara mendekati sesuatu objektif pelajaran denganlangkahlangkahpenyampaianyangtersusun. DefinisiKaedah Edward M. Anthony (1963), berpendapat bahawa kaedah merujuk kepada satu ikhtiarkeseluruhan,terbentukdalamsatusetproseduryangtersusun,berlandaskan suatupendekatanyangdipilih. Secara keseluruhannya, kaedah merupakan satu set siri tindakan guru yang sistematik dengan tujuan mencapai objektif pelajaran dalam jangka masa yang pendek. Kaedahmengajarbahasamelayujugaperludisesuaikanmengikutkeperluanmurid muriddisekolahpedalaman.KaedahkaedahpengajarandanpembelajaranBahasa Melayuyangbolehdiaplikasikanadalahsepertiberikut:

60

KemahiranLisan: KaedahAudioLingual KaedahDengardanSebut KaedahAskar/tentera KaedahOralAural(dengartutur) Kaedahterus KemahiranMembaca: KaedahAbjad KaedahFonik KaedahPandangSebut KaedahCampuran KemahiranMenulis: Dalam kemahiran menulis di sekolah pedalaman, muridmurid hendaklah didedahkan dengan kemahiran Pra tulisan. Untuk membolehkan muridmurid itu mempunyai kesediaan menulis, guruguru haruslah melaksanakan aktivitiaktiviti fizikal. Kemahirankemahiran dalam penulisan mekanis dimulakan apabila murid muridtelahmelaluilatihanintensifdalamkemahiranpratulisan. d. TeknikPengajaranPembelajaran

Teknik mengajar boleh ditakrifkan sebagai kemahiran atau kecekapan guru digunakan untuk mengelola dan pelaksanaan kaedah mengajar dalam sesuatu aktivitipengajarandanpembelajarandisekolahpedalaman. Antarateknikteknikpengajaranialah: Teknik simulasi: main peranan dan lakonan antara penduduk kampung dalam aktivitiharianmereka. Tekniktunjukcara:Demonstrasiberkaitanmembuatpekerjaansenipertukangan dananyamankepadarakan Teknik perbincangan : Membincangkan masalahmasalah kampung dengan rakanrakan Teknikkerjakumpulan:perbincanganmenyiapkanpekerjaandikampung Teknikpenyelesaianmasalah:masalahmasalahyangdihadapisemasamusim kemarauataumusimbanjir. Teknik lawatan sambil belajar : Melawat kebun atau dusun di sekitar kawasan kampung.

5.3

KemahiranLisan,MembacadanMenulis 5.3.1 KemahiranLisan

Konsepkemahiranmendengar Prosesmelibatkanduaperingkat i. Peringkatmenerimadanmembezakanbunyibunyibahasayang hampirsama Contohnya,menyebutbahasaMelayudenganbahasatempatan. ii. Peringkat memahami bunyi bahasa yang bermakna seperti perkataan, frasa, klausadanayatdalambahasatempatandanbahasaMelayu.

61

PeringkatPertama Pelajardapatmenerimadanmembezakanbunyibunyibahasayanghampir samabunyinya.Contoh: MuridmuriddarisukuDusundiSabahkerapmenyebuthurufzsebagaijdalam (ZainalJainal),usebagaiodalampulaupulou),csebagaisdalamkacang kasang)danmasalahpenyukuanseperti:karabauuntuksukukatakerbau. PeringkatKedua Pemahamanbunyibahasabergantungpadapengetahuan,pengalaman,budaya masyarakatsetempat. Untukmemahamibunyibahasasetempat,perlumemilikiunsurunsur kefahamanberikut: o Pengetahuan yang ada pada pendengar, seperti fakta dan budaya bahasa setempatyangdidengarsertabagaimanabahasadigunakan o Pengetahuantentangbahasatempatanberlakunyapertuturanyangdidengar danpengetahuantentangsistembahasa.

5.3.1.1

Kemahiranmendengar

Kemahiranmendengardanbertutursekolahpedalamandibahagikankepada beberapakaedah,iaitu

KaedahDengar danSebut

KaedahAskar/Tentera

KaedahKemahiran Mendengardan Bertutur KaedahAudio lingual KaedahTerus

KaedahOral/ Aural(dengar tutur)

a. KaedahAudiolingual
Pengenalan: Kaedahiniberdasarkankaedahterusdenganpembaharuandarisegiteknik, bahandanteknologi. Alatalatmengajarmodensepertialatrakamandigunakan. Lebihmementingkanpenggunaanbahasadaripadahuraianbahasa. Prinsipprinsip: Bahasaadalahpertuturanbukanpenulisan. Bahasamerupakansatukebiasaanataukelaziman. Pelajar diajar untuk menggunakan bahasa dan bukan diajar tentang pengetahuanbahasa. Bahasaialahapayangdipertuturkanolehpenuturnatif. Bahasaberbezaantarasatusamalain.

62

Objektif: Membolehkan muridmurid memperkembangkan keempatempat kemahiran bahasaiaitu mendengar,bertutur, membaca, dan menulis tetapi keutamaan lebihkepadakemahiranmendengardanbertutur. Membolehkan muridmurid memahami kebudayaan asing melalui amalan bahasa. CaraPelaksanaandisekolahpedalaman: Kaedah ini dimulakan dengan aktiviti mendengar dialog dalam bahasa Melayuyangdisampaikanolehpenuturnatif. Dialog yang diperdengarkan itu perlu dipelajari oleh muridmurid melalui prosesmenirudanmenghafal. Setelah menguasai sebutan,muridmurid dilatih tubiuntukberdialog. Aktiviti latihtubipolapolaayatdijalankanselepasaktivitiberdialog. Kelebihan: Kaedahini berjayamenghasilkan muridmurid yang mahir dalam kemahiran lisanbahasaMelayu. Sesuai untuk muridmurid pedalaman kerana pada dasarnya mereka suka menirudanmenghafalbahasa.

b. KaedahDengardanSebut
Pengenalan: Dicipta berdasarkan teori bahasa yang berpendekatan empirisis yang diutarakanolehLeonardBloomfield. Pada tahun 1964 Wilga M. Rivers telah menjadikan kaedah tersebut lebih konkrit dan memasukkan teori Skinner (khususnya dalam aspek pelaziman danlatihan)untukmembentukperlakuanbahasayangbetul. Pelaksanaan: Pengajarandanpembelajaranbahasadijalankansecaralisan. Guru bahasa harus peka tentang aspekaspek gangguan daripada bahasa ibundadandialektempatanmuridmuridpedalaman. Bagi mengatasi gangguan tersebut, guru perlu mengadakan latihan tubi fonologidanpolapolaayat. Mengadakan aktiviti bahasa yang sebenarbenarnya sama ada bahasa hariandisekolah,dandirumah. Murid diajar dan digalakkan menggunakan bahasa dengan betul melalui modelataucontohyangbaik. ProsedurPengajaransepertidalamlangkahlangkahberikut: Muridmurid belajar bertutur dengan betul menurut contoh yang diperdengarkan. Muridmuridkemudianmembacadanmenulistentangperkarayangdidengar dandibaca. Padatahappertamakaedahiniadalahuntukmelatihkefahamanmendengardan bertutur dalam bahasa sasaran, manakala pada tahap kedua adalah untuk latihan membaca dan menulis dan hanya dilakukan apabila murid sudah menguasaibahasalisan.

63

c.

KaedahAskar/Tentera

Pengenalan Dalamkaedahini,kemahiranlisanadalahmenjaditumpuanutama.Pelajaran hendaklah mencapai peringkat kemahiran bahasa yang sama dengan penggunapengguna dan penutur jati bahasa itu, baik dalam sebutan mahupundalambidangmemahamibahasaitu.Tulisantidakdipentingkan. Kaedahyangdigunakanadalahsamadengankaedahterusdimanalatihtubi dipergunakan dengan sehabishabisnya melalui instruktor yang terdiri dari penuturjati. Kaedahinimenggunakanteoribehaviorisatautanggapanbagaimanakanak kanakmempelajaribahasamerekadengancarasemulajadi. CaraPelaksanaandiSekolahPedalaman: Latihtubi,mimikdanhafazan. Menyediakan kumpulan 10 orang, mendengar pembacaan, menggunakan soalansoalanmudah,menggunakanskrip. Senaraiyangdisediakandiulangbeberapakalisecaraberamairamai. Kelas dibahagikan kepada dua dan masingmasing menyoal di antara satu samalain. Pelajarberpasangpasangan,menyoalantarasatusamalain. Penyelia latih tubi berjalan ke tiaptiap kumpulan dan membetulkan atau membaikibunyisetiapsebutan. Kebaikan Kaedahiniadalahkaedahsemulajadiataunaturalmethod. Iamenekankanoralskilldanbaikpadapermulaanpelajaran. Kaedahinimenjadikanpelajarpelajarpatuhmengikutataumeniruguru. Kaedahiniamatsesuaiuntukmengenalkannahudanperbendaharaankata. d. KaedahOralAural(dengartutur) Pengenalan Kaedah ini menggunakan dialog untuk dihafaz dan diikuti mimicry (ajukan).Kaedahinibermuladengansebutanlisan. Latih tubi dan dialog dijalankan dalam cara realistik dengan perhatian terhadapintonasinyayangbetul. Objektifbagikaedahiniialahsebutanpenuturjatibahasaitu. Bahan pita rakaman boleh digunakan sepenuhnya, lebihlebih lagi jika gurunyabukanpenuturjatibahasayangdiajaritu. Tujuan Untuk membolehkan pelajarpelajar memperkembangkan keempatempat kemahiranberbahasa(mendengar,bertutur,membacadanmenulis). Kaedahinijuga membolehkanpelajarpelajaruntuk memahami kebudayaan asingmelaluipengalamandalambahasa.

64

CaraPelaksanaandiSekolahPedalaman: Pelajarandimulakandengandialogtertentu. Guru mendengar sebutan penutur jati atau sebutannya sendiri melalui pita rakaman, kemudian muridmurid diminta menyebut rangkai kata selepas modelsehinggasebutanmerekamenjadilancar. Di peringkat awal mereka berlatih bersamasama, kemudian dipecahkan kepadabeberapakumpulankecil. Kalau terdapat kesalahankesalahan yang dilakukan, muridmurid akan diperbetulkandanmerekadimintamengulangsebutanyangbetulitu. Bila muridmurid telah mencapai kebolehan untuk menghasilkan sesuatu struktur, baharulah mereka diberi teks yang merupakan kesimpulan am daripadapolapolastrukturyangtelahdiubah.

e. Kaedah Terus
Pengenalan Kaedahyangmengutamakanprinsipprinsippsikologikanakkanak. Membolehkan kanakkanak menguasai keempatempat kemahiran berbahasa itu secara berkesan dan membolehkan mereka menggunakan bahasayangdipelajariitudidalammasyarakatberkenaan. AsasKaedahTerus Perhubungan secara langsung antara perkataan dengan benda atau ayat denganfikiranataudisebaliknya. Pengajaran harus dikaitkan dengan pengalamanpengalaman yang telah sediaada. Harus timbulkan perasaan ingin tahu kanakkanak melalui soalansoalan yangtelahdirancang. Pengajaran berpandukan kepada lunaslunas kanakkanak mempelajari bahasakandungmerekaiaitu: o Mengutamakan bahasa lisan, kemahiran mendengar harus mendahului kemahiranbertutur. o Muridmuriddihubungkanterusdenganbahasayanghendakdiajar. o Tidak mempelajari sebarang undangundang tentang bahasa yang hendakdipelajari. o Sebutan yang betul diutamakan dan oleh kerana itu kaedah ini memerlukanpengetahuanilmufonetik. o UlangandanPengukuhanharusdiperbanyakkan. o Harusmempelajarisesuatusecarakeseluruhan. o Harus mempelajari sesuatu yang mudah terlebih dahulu dan kemudian bergerakkepadayanglebihrumit. Kebaikan Kaedah ini sangat sesuai untuk mempelajari bahasa kerana sifatnya sama dengancarakanakkanakmenguasaibahasakandungmereka. Pengajaransecaraterusmemudahkanpencapaiantingkatansertamertadan muridmurid dapat menggunakan bahasa itu secara aktif dan seterusnya membolehkanmerekacepatdapatbertuturdenganlancardanfasih. CaraPelaksanaandiSekolahPedalaman Pelajaranbahasadimulakandengancaramenghubungkanmuridmuridterus kepadabahasaMelayu.

65

Segala makna perkataan yang tidak difahami oleh muridmurid dijelaskan olehgurudengancaraberikut: o Mengaitkanperkataanatauayatdenganbendayangsebenar. o Mengaitkanperkataanperkataanatauayatayatdengangambar,rajah rajah,lukisanatausebagainya. o Menggunakanperkataanseertiatauberlawan. o Denganmenggunakanaksiataulakonan. o Memberihuraianataucerita. o Denganmenjelaskannyadalamayatayat.

f.

Peringkatmendengarbagimuridmuridsekolahpedalaman
i. MendengarSecaraIntensif Dilakukan melalui latihan dan aktiviti formal dengan pengawasan guru. Dibahagikankepadaduajenis a. Berpusatkankefahamanmaknasecaraterperinci b. MenekankanlatihanmendengarbahasaMelayuyangdituturkan Latihanberpusatkankefahaman Mendengararahan Menjawabsoalankefahaman Mendengarmendapatkanmaklumat Membuatringkas Menyelesaikanmasalah ii. MendengarSecaraEkstensif BertujuanmeluaskanpenguasaankeseluruhanbahasaMelayu. Dilakukanmelaluiaktivitimendengarsecarakritisdanlogis. Mampumelatihmuridmemberipandangandanpendapat. MendengarSecaraAktif Mendengardenganmelakukantindakbalasdanbersifatduahala. Muridmuriddapatmenguasaisistembahasayangdidengarnya. Tindak balas berlaku mengikut bentuk dan jenis ujaran yang didengar. Mendengardenganberemosi Murid mahirdalambahasayangdituturkan Merekabolehmendengar,memahamidanbertindakbalas Berlakukeranaujaranitumembawamakna Mendengarsecaraberhatihati Mendengardengantelitidanbersungguhsungguh Perlu menumpukan kepada kata, rangkai kata dan ayat dalam pertuturan Bertujuanagarsetiapbutirankatadifahamidengantepatdanbetul Dapatdicapaidenganbanyaklatihanmendengar. Mendengarsecarakritikal Kemahiranmendengartahaptinggi Berupayamemilihdanmenentukanperkarayangbenardanpalsu 66

iii.

iv.

v.

vi.

 vii.

Dapat menentukan kesahihan fakta dan menyedari kelemahan bahasa Perlukanberfikirsecarakritisdenganmemberilatihansecaraintensif

Mendengardenganpengamatan Berlaku kepada muridmurid yang mencapai tahap berfikir secara kritikal Mendengardenganberasaskanpengalaman Ujaranperluadakaitandenganpengalamanpendengar

g. FaktorFaktorMempengaruhiKemahiranMendengar 1. 2. 3. 4. 5. Fizikal Jantina StatusSosioekonomi GangguanBunyi Mental

h. Prinsipprinsippengajarankemahiranmendengar 1. Kemahiranmendengarhendaklahdijalankanbersama kemahiranyang lain, murid tidak diminta mendengar sahaja tanpa memberitahu apa yang didengar. Kemahiran ini dikaitkan dengan kemahiran yang lain seperti bertutur, membaca dan menulis. Peruntukan masa yang lebih diberikankepadaaspeklisan. 2. Kemahiranmendengaradalahlatihanadalahkemahiranyangdianggap dinamikdanaktif.Latihanyangdirancangberteraskansesuatutugasan yang boleh membawa kepada sesuatu aktiviti tertentu. Aktiviti mendengar diikuti oleh aktiviti lain seperti melakukan sesuatu, menunjukkanaksi,membuatsesuatudansebagainya. 3. Muridmurid mempunyai kebolehan memahami lebih tinggi berbanding kemahiran bertutur atau menulis. Sesetengah murid mungkin memahami sesuatu petikan tetapi sukar menjawab soalan yang dikemukakan dalam ayat yanggramatis. Sebahagian pula, memahami apayangdidengartetapitidakmengaitkanisipentingyangadadalam petikan. Guru perlu berfikir bagaimana cara membolehkan murid bertindakbalassepertiaksi,iaitukemahiranlainyanglebihberkesan. 4. Kemahiran mendengar hendaklah dijalankan berperingkatperingkat dan dirancang dengan baik. Pada awal pengajaran, kemahiran mendengar haruslah dijalankan dengan memberi latihan mendengar secara keseluruhan dahulu. Setelah murimurid dapat mendengar dan menanggapi apa yang didengar baru mereka dibawa mendengar bahagianbahagiantertentulebihkursusdanterperinci. 5. Guru perlu ingat supaya jangan terlalu ghairah untuk menjalankan aktiviti mendengar sehingga boleh membebankan murid. Pilih aktiviti yangmenarik,sesuaisertamemberikesanyanglebihbaik. 6. Motivasi adalah penting untuk meningkat minat mendengar dalam kalangan murid. Pelbagai tugasan yang mencabar perlu disediakan. contohnyatugasanitubiarberupabeberapamasalahdanmuriddiminta 67

mendengar dan menyelesaikannya. Tugasan yang berbentuk latihan kefahamanmemerlukanmuridmenjawabsoalandaripadapetikantidak begitudigalakkan. 7. Guru hendaklah mengelakkan diri daripada menyoal murid setelah mereka mendengar rakaman. Berikan murid soalan terlebih dahulu sebelum mereka mendengar rakaman tersebut. Arahan dan soalan diberi sebelum murid mendengar supaya mereka menumpukan sepenuhperhatiankepadaapayangdiperlukan. 8. Guru harus memberi peluang kepada murid berlatih mendengar sebanyaksebanyaknyauntukmewujudkankeyakinan. 9. Bahan yang digunakan oleh guru untuk mengukuhkan kemahiran mendengar muridmurid hendaklah daripada bahan sedia ada. Bahan seperti ini boleh dijadikan bahan penggalak. Murid berasa puas jika dapatmenggunakanbahasayangdigunakandalamkehidupanseharian mereka.

5.3.1.2

KemahiranBertuturDiSekolahPedalaman

a. Konsepbertutur Sebagaiseorangguruharuslahmelatihmuridmuriddisekolahpedalamanuntuk berkomunikasi dengan baik. Ini sebagai persediaan muridmurid menghadapi masyarakat luar dan berurusan rasmi. Bertutur merupakan satu cara berkomunikasi yang kompleks dan melibatkan proses mental yang menggerakkan alat pertuturan untuk mengeluarkan bunyi bahasa yang bermakna. Bertutur ialah kegiatan melafazkan bunyibunyi yang dilahirkan daripada alatalat sebutan atau dikenali juga sebagai artikulator. Bertutur merupakankemahiranberinteraksidalamsuasanaberbahasadanberlakupada peringkatproduksi. Beberapakonseppertuturan Pertuturanialahgabunganbunyibunyibahasayangdilafazkan. Pertuturanberlakupadaperingkatproduksi.Iaberlakusetelahsipenuturitu dapatmendengardanmemahamidenganbaikapayangdidengarnya. Individu lebih banyak belajar bertutur melalui pengalaman daripada kecerdasan otaknya. Pertuturanyangbaikbolehdikuasaidenganmemberitumpuankepadaaspek fonologi,struktur,intonasidanpenguasaansistembunyiyanglain. Kemahiranmenyebutataumengajukbunyidansuara. Pengucapanyangberunsursosialdanbermoral. Bercerita sebagai cara untuk menyampaikan pengalaman dan perasaan individu. Berita dan laporan iaitu kemahiran melahirkan semula pengalaman dan pengamatan secaralisandalamstrukturayatdanfrasayangbaik. Perbincangan dan perbahasan iaitu kemahiran mengeluarkan pendapat di samping mempertikaikanpendapatoranglainsecaraserentak. Aspekaspekpentingdalamkemahiranbertutur 68

(a)Sebutan (b)Tekanan (c)Mora(panjangpendek) (d)Jeda(persendian) (e)Intonasi (f)Nada (g)Tatabahasa (h)Kelancaran (i)Kefasihan (j)Larasbahasa b. Tujuanbertutur Kemahiran bertutur diajarkan di sekolah pedalaman untuk membolehkan murid bertutur dan mengeluarkan buah fikiran dengan menggunakan bahasa yang sesuai dalam pelbagai keadaan perhubungan seperti perbualan dengan rakan rakan,guru,ibubapa. Dalam menguasai kemahiran tersebut, guru haruslah memastikan muridmurid pedalaman bolehbertuturdalambahasaMelayudenganbetuldarisegisebutan, intonasisertamenggunakanperkataandanayatdengantepat. Pengajarandanpembelajaranbertuturharuslahmembolehkanmurid MenyebutdenganjelasperkataanbahasaMelayustandard. Menyampaikanataumelahirkanpendapatperibadiberdasarkanperkaraatau peristiwadisekitarmereka. Menunjukkan arah tempattempat menarik di sekeliling mereka dengan mudah. Bertemuramahdenganpendudukkampung. Membinasoalanuntukmencarimaklumatberkaitansekelilingmereka. Bertutursecarabertatasusiladenganrakandanorangdisekelilingmereka. Bertuturmenggunakanbahasayangtepatdansesuaidenganpendengardan situasi. c. PeringkatPeringkatKemahiranBertutur Aktivitiyangbolehdijalankanpadaperingkatawalialah: Mengajukperkataandanayatayatyangdidengar. Menyoaluntukmendapatkanmaklumat. Menyoalsoalansoalanmudahberdasarkansituasitertentu. Bertindakterhadapsoalansoalanmudah. Memberiarahan. Membuatayatayatmengenaidirisendiri,rakan,ibubapadansebagainya. Membuatayatayatdaripadagambarsekitarsekolahataukampung. Aktivitibagiperingkatpertengahan: Membuatdeskripsitentangobjekataugambar. Berceritaberdasarkansatusirigambarataugambarbersiri Mendeskripsipengalamanatausesuatuperistiwa. Memberisatusiriarahanuntukmembuatsesuatu. Memberiucapanpendekdanmudah. Memberikomensecaramudah. Menyoal dan menjawab soalansoalan berhubung dengan peribadi seseorang bersekolah,persekitaran,dirumah. 69

SoalanTugasan Muridmurid pedalaman didapati menghadapi masalah dalam kemahiran LisanbahasaMelayu. 1. Bagaimanamengesandaerahdaerahkelemahanlisanmuridmurid? 2. Nyatakancaracaramemperbaikinya. 3. Nyatakan bahan bantu Mengajar (BBM) yang sesuai digunakan dalam pengajaranlisan(mendengardanbertutur). 4. Nyatakanteknikteknikyangsesuaidanbahanbantuyangdigunakandalam satusesipengajarandanpembelajaran. 5.3.2 KaedahMembacaSekolahPedalaman Sesunggguhnyabukansemuakanakkanakpedalamandapatmenguasaikemahiran membaca dengan mudah. Terdapat juga ramai kanakkanak yang tidak boleh membaca, yang susah membaca, tidak mahir membaca dan tidak suka membaca. Situasi inilah akan menyulitkan pengajaran guru. Terdapat pelbagai kaedah yang boleh digunakan untuk mengajar kanakkanak pedalaman membaca antaranya ialahkaedahpandangdansebut,kaedahabjaddankaedahfonik. a. KaedahAbjad Kaedah abjad merupakan satu kaedah yang telah lama diamalkan oleh kebanyakkangurubahasadisekola.Kaedahinidisebutjugasebagaikaedah hurufdankaedahmengeja. Mengikutkaedahinimuridmuriddiperkenalkandenganhurufhurufyangada di dalam sistem ejaan bahasa Melayu, iaitu hurufhuruf kecil a hingga f ,g hinggak,lhinggap,danrhinggaz. Menganal dan menghafal huruf kecil dan besar serta menghafal nama namanya. Setelah murid diperkenalkan huruf vokal asas a,i dan u dan daripadanya dibentuk suku kata untuk membentuk perkataan, iaitu dengan menggabungkanhurufhurufkonsonan,misalnya: babibu cacicu dadidu hahihu jajiju Daripada sukukataitudibentukperkataanmudah sepertibaca,babu,cucu, dada,dahi,budidansebagainya. Perkataanperkataan dieja mengikut nama hurufnya dan kemudian disebut perkataannya. Mengejaperkataanperkataanitu,iaitusecarahurufsatudemisatu,misalnya disebut b,a,t,u=batu, b,a,b,u=babu, 70

b,u,d,i=budi atausecarasukukata,iaitu cu,ci=cuci ba,ca=baca sa,ya=saya Kebaikannya ialah, kemahiran membaca dalam kalangan muridmurid diasaskanpadapengenalanhurufdan sukukata.Olehkeranasistemejaan bahasa Melayu bersifat fonemik, iaitu setiap huruf atau lambang mewakili satu bunyi yang tertentu dan keadaannya pula tetap, maka apabila murid muridbertemudenganapajuasukukata(gabunganbeberapabunyi/huruf), merekaakandapatmenyebutnyadengansebutanyangbetul. Dengan demikian mereka akan boleh membacaapa sahaja perkataan atau ayatayat yang dihadapkan kepada mereka walaupun mereka tidak memahamimaknaperkataanperkataan. Apabila mereka sudah menguasai kemahiran ini dengan baik, masalah membacatidaklagi.

b. KaedahFonik Muridmuriddiperkenalkandenganbunyihurufbukannamahuruf. Menggabungkannyabunyihurufhurufyanglainuntukmembentuksukukata danperkataan. Sebagaicontoh,lambangSdiperkenalkandenganbunyinyasss,lambang a dengan bunyi aaaa, lambang t dengan bunyi teeh, lambang b denganbunyibehdanseterusnya. Lambanglambangitutidakdiperkenalkanbunyinyasahaja. Bunyibunyiitukemudiannyadicantumkanmenjadisukukatadanperkataan, misalnyasatu(gabunganbunyisadantu)batu,susudansebagainya. Gambargambardisediakanjugabagikaedahinidenganpadananhuruf. Murid pada mulanya diajarkan dengan bunyibunyi yang tidak bermakna tetapi ia boleh menanamkan asas yang kukuh kepada kanakkanak untuk mengenali bunyibunyi yang dilambangkan oleh hurufhuruf dalam sistem ejaan. Kanakkanak membunyikan sukukata yangdiwakili oleh dua lambang bunyi seperting,ny,kh,ghdansy. Begitu juga dengan bunyi [] dan [e] yang di dalam tulisan, hanya dilambangkanolehhurufe. Membunyikan suku kata dan menyambungkandengansuku kata yanglain, misalnyaba,tang,=batang. Membunyikan hurufhuruf dahulu, lepas itu menjadikannya suku kata dan akhirnyaperkataan.Misalnya, b(beh),a(ah)=ba t(teh),u(uh)=tu ba+tu=batu

71

Kebaikannya Membaca dengan kaedahini sesuai dengan bahasa Malaysiakerana suku sukukatayanghampirtetapbunyinya. Membolehkankanakkanakmembacaperkataanperkataanbaharuwalaupun perkataanperkataanitudiluarperbendaharaankatamereka.

c. KaedahPandangSebut
Dikenalisebagaikaedahseluruhperkataan. Perkataan ditulis penuhadalah difikirkan lebih bermakna dari pecahan tiap tiaphurufnya. Menjadiasasuntukmengajarmuridmuridmulamembaca. Perkataanseiringdengangambar.

CaramenggunakanTeknikPandangdansebut. Muridmurid cuba mengenal keseluruhan lambanglambang itu untuk membaca. Mengenal beberapa puluh lambang perkataan sebelum boleh membaca ayatayat. Muridmuriddiajarmengejatiaptiapperkataan. Muriddiajarmengenalhurufhuruf. Carapelaksanaan Menyebutperkataan. Mencerakinkanperkataanmenjadisukukata. Membacaayat. Muridmurid disuruh menyebut perkataanperkataan itu dengan mengenali gambarnyasekali. Murid cuba mengenali lambanglambang (abjad) secara keseluruhan, iaitu lambanglambang yang membentuk sesuatu perkataan dan untuk boleh membacasebuahayatpendek, Hanya setelah mereka boleh menyebut perkataan, rangkai kata atau ayat, barulah mereka mengenali satu demi satu akan abjadabjad yang membentukperkataanperkataanitu. Kaedah ini timbul sebagai reaksi kepada kelemahan kaedah abjad, yang dianggap tidak bermakna kerana menekankan penghafalan hurufhuruf dan sukukatapadaperingkatawalpembelajaran. Kaedah ini dikatakan lebih bermakna kerana perkataan yang diperkenalkan itu secara tersendiri memang bermakna. Dengan kata lain, muridmurid memahami apa yang mereka baca dan ini dapat mengelakkan mereka daripadamerasabosan. Walaubagaimanapun,kaedahiniadajugakelemahannya. Kemahiran mengenal lambanglambang yang membentuk perkataan tidak munculdengancepat.Kanakkanakmembacabukanberdasarkanlambang lambang yang membentuk huruf tetapi berdasarkan gambar. Jadi, mereka sebenarnya menyebut nama gambar (kerana mereka mengenali benda dalamgambar)bukanmembacaapayangtertulismengenaigambaritu. Kaedahinimementingkanduaperkara: Membunyikanperkataanataurangkaikataberdasarkanpengalamanmelalui gambar. Membunyikanayatmelaluigambaryangadacerita.

72

Prosesnya Mengecam dan mengenal perkataan dengan memandang keseluruhannya dan terus menyebut perkataan itu. Pada peringkat permulaan, perkataan perkataanyangdisampaikanmengikutkaedahinidisertakandengangambar. Seterusnya kanakkanak diminta mengecam ayatayat yang pendek dan mudah dengan tidak mengeja satusatu perkataan yang terkandung di dalamnya.Setelahmengecam,kanakkanakdimintaterusmembaca. Pengulangansertalatihtubiperludiperbanyakkan. Kelebihannya Sesuaidengankehendakilmujiwakanakkanakkeranamerekamempelajari sesuatusecarakeseluruhankepadabahagiankecildanmenarikminatmurid murid. Kaedah ini dari awal mementingkan makna. Dengan itu kanakkanak dari mulamendapatlatihanmemahamapayangdibacaolehmereka. Gurudapatmelatihkanakkanakmembacadengansebutandanrentakirama ataupunalunansuarayangbetuldarimulanya. d. KaedahCampuran Kaedahcampuranyangmemberatkancerakinan. Kegiatanpramembacaadalahdiperlukanpadaperingkatawal. Melibatkanpendengarandanpenglihatan. Selepas kanakkanak menguasai kecekapan asas ini, kanakkanak akan didedahkan pada bahan bacaan, iaitu menguasai kecekapan yang mudah kepadamereka. Selepasitubarulahbacaanmekanis. Kaedahsukukatadankaedahbunyijugadiperlukansebagaisokonganbagi menguatkan pengecaman bunyibunyi huruf dan suku kata, serta bentuk bentuknya. Waktu membunyikan suku kata hanya bunyi huruf konsonan awal sahaja yang ditekankan dan seterusnya digabungkan dengan bunyi vokal yang mengikutinya,seterusnyahinggamenjadiperkataan. Dalam pengenalanhurufhuruf,penekananadalahpadabunyihurufitu,dan pengenalankepadanamahurufdibuatsecaratidaklangsung,dandigalakkan selepasbunyinyadikuasai. Tatacarapendekataninibolehlahdirajahkansepertiberikut:

KAEDAHPANDANGDANSEBUT (ayat/perkataan)

KAEDAHSUKUKATA KaedahSokongan KAEDAHHURUF/BUNYI

73

Ciriciri Bahanyangakandibacaharusdifahamidansebutannyadibetulkan. Seluruhperkataandidahulukanuntukmengaitkanlambangdankonsep. Pengecamansimbolhurufhurufdiberatkanmelaluipenggunaankaedahsuku katadankaedahhuruf/bunyiuntukpengecamanyanglebihteliti. Bahanbacaandiperingkatkanmengikutsenangsusah. Pemilihan perkataan dan bendabenda di sekeliling yang diketahui oleh murid. Aktivitipengukuhanyangmiripkepadabahanyangdibacauntuksetiapmurid dijalankan. Bahan Daripadasegibahanbacaan,perlumengikutprinsipdaripadasenangkepada susah. Peraturan berikut adalah sesuai bagi menentukan prinsip pemilihan bahan bacaanitu. 1.1. Duasukukataterbukabermuladenganvokal:i+bu 1.2. Duasukukataterbuka:ba+ju 1.3. Duasukukata 1.3.1.Terbuka+tertutup:bu+lan 1.3.2.Tertutup+terbuka:lam+pu 1.4. Duasukukatatertutup:sam+pah 1.5. Tigasukukataterbuka:ke+ru+si 1.6. Duasukukata: 1.6.1.Terbukayangmenggunakansy,ng,ny,gh,kh:nya+nyi 1.6.2.Terbuka+tertutup:kha+mis 1.7. Duasukukatabermuladenganvokal: 1.7.1.in+tan 1.7.2.em+pat 1.7.3.un+tung 1.8. Sukukatacampuran: 1.8.1.ber+la+ri 1.8.2.me+lu+kis 1.8.3.mem+ba+ca 1.8.4.me+nga+nga 1.8.5.pe+rem+pu+an 1.9. Duavokalbergandingtermasukdiftong: 1.9.1.Main,kain 1.9.2.Laut,taat 1.9.3.Buih,amboi Pengelolaan Tunjukkan gambar (baju) dan minta murid menamakan, kemudian berbual mengenainyadenganmenyerapkanisipengetahuandaripadamatapelajaran alamdanmanusia. Tunjukkankadperkataanbajudanmintamuridsebutperkataanitu. Gandingkan kad perkataan baju pada gambar tadi, dan minta murid sebut perkataantersebut. Ketepikankadgambar,mintamuridmenyebut(membaca)kadperkataanitu. Begitulahseterusnyadenganperkataanperkataanlain. Tanpa menggunakan gambar, guru tunjukkan kadkad perkataan dan minta muridmembacanya. Tunjukkankadkadsukukatasatupersatubagiperkataantadi. 74

Gandingkan suku kata ba + ju pada kad perkataan baju dan minta murid menyebutnyadenganmenelitipersamaanperkataanitu. Cantumkandengan segeradanmintamuridmuridmembacanya.Tunjukkan semulakadperkataanbajudanmintamuridmuridmembacanya. Pecahkansukukatatadipadahurufhurufdenganmenggunakankadlaindan mintakelasmembunyikanhurufhurufitu a(a),b(beh),u(u),j(jeh) = ba(ba),ju(ju) sebut (baju)

e. JenisJenisbacaan i. BacaanMekanis TujuanBacaanMekanis Membolehkan membaca dengan cekap dan pantas dengan sebutan dan intonasi yang betul serta jelas. Selain itu, membolehkan murid membaca dengan irama bacaan yang betul. Membolehkan murid tahu menggunakan tandatanda baca serta tahu berhenti pada tempattempat berhenti yang betul.Seterusnya membolehkan murid mencapai kemahiran dan kecekapan membacamekanis/bersuara. CaraMelaksanakanBacaanMekanis Guru memberikan satu petikan dalam satu masa khas untuk bacaan, sesuaidengankebolehandanumurmurid. Bersoal jawap dan membantu muridmurid dengan perkataan dan rangkai kata yang susah sama ada dari segi sebutan atau makna perkataanitu. Gurumembacasebagaicontohdanmuridmuridpulamenyemakbacaan guru. Gurumembacadanmuridmuridmengikut. Guru berbincang dan bersoal jawap dengan muridmurid tentang isi bacaan untukmengujikefahamanmambacamereka(dilakukansecara lisandanbertulis). Gurumembacasebagaicontohdanmuridmengikut. Gurumemandumuridmembacasecaraindividubergilirgilir. Bersoal jawab dan membantu murid murid dengan perkataan rangkai katayangsusahsamaadadarisegisebutanataumaknaperkataanitu. Guru memberi satu petikan dalam satu masa khas untuk bacaan dgn kebolehandanumurmurid. ii. BacaanMentalis TujuanBacaanSenyapadalahuntukmelatihmuridmuridsupayaboleh membacadengansendiri.Selainituuntukmelatihmuridmuridsupaya bolehmembacadanmemahamiapayangdibacanyadanmelatihmurid muridmembacasenyapdanpantasuntukmendapatkanpengetahuan.

75

CaraMelaksanakanBacaanSenyap Bacaaniniadalahbacaanuntukkefahaman Bahanbahan yang diajar mestilah berperingkatperingkat daripada bahan bahan yang sedikit dan senang kepada bahan bahan yang banyakdansusah Guru memberi dan menentukan bahan bacaan. Semasa pelajaran diadakangurumembantudanmembimbingmuridmuridyanglemah. Guru bersoal jawab dan membincangkan perkataan dan rangkai kata yangsusah.

SoalanTugasan 1. Nyatakanaktivitiaktivitipembelajaranmembacayangsesuaidengankaedah kaedahpengajaranmembacaberikut: a. KaedahAbjad b. Kaedahfonik c. KaedahPandangSebut d. KaedahCampuran 2. BilakahmasanyagurubolehmenggunakanKaedahbacaanmekanisdanbacaan Mentalisdalampengajarankemahiranmembaca? 3. Senaraikantujuantujuandalampengajarandanpembelajaranbacaan? 5.3.3 KemahiranMenulisSekolahPedalaman Selainkemahiranmembaca,muridmuriddisekolahpedalamanjugatidakterkecuali daripada menghadapi masalah kemahiran menulis. Sebagai seorang guru yang bertanggungjawabdanberdedikasiharusmelatihmuirdmuridsupayamahirmenulis dengancantik,kemasdanteratur. Menulis ialah proses merakam atau menghasilkan bahan yang berbentuk idea, pendapat,pengalaman,perasaan,maklumatdalambentuktulisanuntukberhubung denganoranglainataudengandirisendiri. MenurutKamaruddinHjHusin,(1988:178): Tulisanialahbahasayangbertulisdenganlambanglambangbunyi.Jika tulisanitudibunyikansemuaiadikatakanbahasa.Tulisanialahalatuntuk melahirkan fikiran dan perasaan. Ia merupakan bahasa yang tersusun yangberuparangkairangkaikatadanayatayat. MenurutWalshe,R.D.(1981)menyebut: Proses memilih, menyatukan, menyusun dan mengembangkan idea ke dalamayatdanperengganyangefektif.

76

MenurutDonBryne,(1979:1): Kita menggunakan simbolsimbol grafik semasa menulis, iaitu penggunaan hurufhuruf atau gabungan hurufhuruf yang berkaitan denganlambanglambangbunyiyangkitabuatsemasakitabercakap. a. Matlamatpenulisan Menulisdanmegarangmerupakansatukemahiran.Olehitumatlamatutama dalampenulisanadalah: Untukmengenalpastisubsubkemahirantersebut. Muridmuriddiajarolehgurumengenaisubsubkemahirantersebut. Untuk melatih dan meningkatkan kemahiran murid menulis dan mengarang. Untuk menguji kemahiran menulis dan mengarang murid bagi mengenalpastimasalahsupayakelemahanmerekadapatdiperbaiki.

b. Peringkatperingkatpenulisan Terdapat3peringkatdalamprosesmenulisataumengarang, 1. Peringkatpertama:Prapenulisan MengikutWilmadanDavidEbbitt(1978:5): Prewriting is discovering what you think and feel about your subject,itsfindingtheperspectivefromwhichyoullwriteaboutit. It includes whatever goes on before you make the purposeful efforttoproduceafirstdraft. * Berdasarkandaripadapernyataantersebut,antarakegiatanprapenulisan yangbolehdijalankandidalamkelasialah i. Brainstormingatausumbangsaranberdasarkanisisesuatutajuk. ii. Perbincangandidalamkelas. iii. Membuatrangkakasarmengenaitopikyanghendakditulis. iv. Mencari pendekatanyangsesuaiuntukmenyampaikanisi/idea.

2. Peringkatkedua:Menulis * * * Pada peringkat ini, kerja menulis dengan terperinci berdasarkan perancangan/rangkaisiyangtelahdibuat. Muridhendaklahmenulisapasahajaisiatauideayanhgtelahdirancang ataudirangkakantadi. Secara ringkasnya, kerja penulisan dalam peringkat ini melibatkan perkaraperkaraberikut i. Membina/mengembangkanisi/ideayangtelahdirancang. ii. Memberibukti/alasanyangkukuhuntukmenyokongkenyataanyang dibuat. iii. Membentukayatyangjelasuntukmengambarkanisi/idea. iv. Memberitandabacayangbersesuaianbagimemperjelaskanmaksud.

77

c. Latihanawalpenulisanbagimuridmuridsekolahpedalaman
Latihanawalmenulisdiperingkatrendahperlumenekankanbeberapa aktiviti,seperti: i. Peringkatmenyediakanmurid. ii. Peringkatmendirikanasas. iii. Peringkatlatihanmenulis. i. Peringkatmenyediakanmurid Peringkatinimemerlukanpersediaanseperti: Melakukanaktivitipergerakantangan. Menguasaigeraktanganyangbesaragarbolehmenulisdenganselesadan sempurna. Melakukanlatihanpergerakanmata. Melakukanlatihankordinasitangandanmata. Aktivitilatihanmenulisbolehdilakukandalambeberapacara,seperti: Latihanmembentukcorak. Latihanmewarnabentuk. Latihanbentukmenyerongdanmenegak. Latihanmelukisbentukgeometridanmewarnakannya. Latihanmembentukataumelukisbentukyangberkaitandenganbulatan. Aktivititersebutdapatdibentukdalampelbagaijenissamaadadengancara membesarkanataumengecilkansaiz,dimensidansusunanmelaluiaktiviti seperti: Menekap. Menyalinkembalihuruf/bentuk. Membentukhuruf/bentukdenganmenggunakantanahliat,adunantepung dansebagainyauntukmelatihkordinasitangandanmata. Menggunting/membentukhurufataucorak. ii. Peringkatmendirikanasas Dijalankanserentakdenganpengajaranbacaan. Muriddiperkenalkandenganlambanghurufyangbersesuaidengangambar, seterusnyamenulisayatpendek. Semasamenulis,muriddigalakkanmenyebuthurufdanmembacaperkataan itu. Bukutulisanpadaperingkatinisebaiknyatidakmempunyaigarisan. Apabilatulisanmuridberansurbaik,merekabolehmenulisdalambuku latihanbergaris. iii. Peringkatlatihanmenulis Padaperingkatini,muridmenulisayatayatyangdicontohkanolehguru. Bahasatulisanharuslahsamadenganbacaanyangdiajarkankepadamurid. Latihaninibertujuanmembolehkanmuridmenulisdenganjarakyangsesuai denganperkataandalamayat,menulisdengankemas,sertadengan kepantasanyangsesuai. Carainimempunyaikelebihannya,iaitu Ialebihcepatditulis. Keindividuandalamtulisanmudahdilihat. Tulisaninibiasanyadigunakandalamsuratmenyurat. 78

d. TujuanMengajarMenulisMuridmuridSekolahPedalaman 1. TujuanSemerta * Untuk mendirikan asas yang kukuh seperti kanakkanak boleh menulis denganbaik,cekap,danpantas. * Membolehkan kanakkanak mengeja perkataanperkataan dengan pantas dan menyusunayatayat dengan betul dan boleh difahami oleh pembaca. * Kanakkanak boleh mengulangi pelajarannya menerusi membaca tulisantulisan yang tercatat atau membaca bukubuku luar untuk menambahlagiisibacaannya. * Membolehkan kanakkanak melahirkan fikiran dan perasaan dengan sempurnadalambentuktulisan. * Membinaminatsukamenulisataumengarang. * Menambah dan meluaskan pengetahuan dalam perbendaharaan kata, perkembanganbahasadantulisan. * Menyediakankanakkanakuntukmenghadapipeperiksaan. 2. TujuanLanjut * Untuk meluaskan pengetahuan, pengalaman, perhubungan dan matlamatmenerusipenulisan. * Dapat memberikan kepuasaan jiwa dalam pemikiran, pengalaman dan perasaan. * Menyediakan kanakkanak dengan pengetahuan ini supaya dapat memenuhi kehendak dan hasrat masyarakat moden khasnya bagi kepentingandirisendiridanoranglain e. Jenisjenispenulisankarangan 1. Karanganterkawal * Merupakan karangan peringkat asas / pertama yang harus dilalui oleh setiapmurid. * Karangan terkawal ialah segala isi dan bahasanya sedia terkawal oleh guru. * Susunannyadikawalketatdansedikitsedikitdipimpimkearahkarangan bebas. * Karangan jenis ini menitikberatkan kelancaran dalam penggunaan bahasa dan mengeluarkan fikiran dengan tidak diganggu oleh soal bahasa. * Antaratujuankaranganterkawal,ialah i. Mengurangkankesilapanyangdibuatolehmurid. ii. Menjadi asas kepada karangan bebas. Murid dipimpin sedikit demi sedikit kearah karanganbebas yang menitikberatkan soalisi dan bahasa. iii. Membolehkan murid menggunakan bahasa dengan lancar dan mengeluarkan fikirannya dengan tidak diganggu oleh masalah masalahberbahasa. 2. Karanganseparaterkawal * Pada peringkat ini, murid masih diberikan kawalan walaupun tidak sepenuhnya.

79

Muirddiberipeluanguntukmenggunakansedikitdayapemikiranmereka untuk memilih perkataan dan menyesuaikannya dengan pengajaran guru. Contohnya, guru membacakan sebuah karangan pendek yang sedia ditulisdipapanhitamdan kemudianmuridmuriddimintamenggantikan beberapa perkataan yang telah dipadam dengan perkataanperkataan lainyangdisediakan. i. Karangan berpandu * Padaperingkatini,muridmuridmenerimasedikitkawalansahaja dimana seolaholah mereka dipandu dalam membuat karangan tersebut. * Pada peringkat ini juga, kemungkinan muridmurid akan melakukan kesalahankesalahan yang lebih besar.Tetapi ada kekecualian bagi mereka yang telah menerima latihanlatihan yang banyak dan dapat memahami sepenuhnya cara tersebut padaperingkatterkawaldanseparaterkawal. Contohnya, guru membaca sebuah karangan yang sudah disediakan.Kemudian muridmurid diminta menuliskan semula perengganperenggan tersebut berdasarkan garis panduan atau arahanyangdiberiguru. * Pada peringkat ini, guru masih memberikan bimbingan kepada muridmurid. ii. Karanganbebas * Karangan bebas hanya akan dapat dijalankan setelah murid murid sudah mula boleh menguasai bahasa yang diajar itu denganbaik. * Di peringkat ini, muridmurid diberi tajuk umum dan mereka diminta untuk terus menumpukan perhatian kepada apa yang hendakditulisdanbukanlagibagaimanahendakmenulisnya. * Jeniskaranganinidiperluaskanlagikepadabeberapabentukdan bentuk ini dibahagikan kepada lima bahagian, iaitu karangan bentuknaratif,deskriptif,imaginatif,kreatif,danargumentatif. * Bentuk karangan bebas ini dapat diperlihatkan dalam rajah di bawah

f. KecekapanBerbahasaUntukLatihanMenulis Pelajar dapat melahirkan secara bertulis fikirannya, perasaan dan pengalaman dengan jelas, tersusun, logik, dan menggunakan tatabahasa yangbetul. Mengembangkan daya cipta untuk menulis sesuatu yang kreatif atau kritis seperticerpen,ceritaimaginasi,pandangan,perbincangan,perbahasan,dan syarahan. Menterjemahkan bahan prosa bahasa tertentu ke dalam bahasa Malaysia Bakudenganmemeliharamaknaasalnya. Menghasilkanrumusandaripadapelbagaibahanprosa. Membolehkanpelajarberkomunikasisecarabertulisdalamurusanrasmiatau rakansebayauntukmemenuhipelbagaikeperluan. Kegiatanpembelajaranyangsesuaidijalankanolehguruuntukmeningkatkan kemahiranmenulisdikalanganpelajar: 80

Latihan imlak(dictation)dimanapelajardikehendakimenyalindenganbetul ayatatauperengganyangdipilih. Latihan menyempurnakan ayat atau urutan ayat dengan perkataan/frasa yangpalingsesuaidantepat. Latihan menyusun semula bahagianbahagian ayat supaya menjadi ayat yangbetultatabahasanya. Latihan mengatur semula sebilangan ayat supaya menjadi satu perengan yangtersusundanlogik. Penulisankaranganbergambarsamaadaberdasarkansebuahgambaratau satugambarbersiri. Penulisansuratbiasakepadaahlikeluargadansahabat. Penulisan surat biasa kepada guru, jabatan kerajaan, dan syarikat untuk pelbagaitujuan. Penulisannotis,ucapan,mesej,kadjemputan,dansebagainya. Latihan mengenal pasti dan membetulkan kesalahan (termasuk perbendaharaan kata, ejaan, tanda bacaan, imbuhan) dalam sebuah karangan. Menulisrangkakaranganyangtajuknyatelahdiberi. Menulis karangan berformat (laporan, perbahasan, syarahan, ceramah, dan sebagainya)berdasarkantugasyangdiberi. Menilaisuatukarangandarisegikekuatandankelemahannya. Mengenal teknikteknik untuk menghasilkan sebuah karangan yang baik termasukteknikmembuatpendahuluan,penyampaian,dankesimpulan. Membuatrumusandaripadapelbagaibahanprosa. MenterjemahkanpetikandaripadabahasatertentukebahasaMalaysiatanpa menjejaskanmaknaasalnya.

g. PrinsipprinsipPenulisan Latihan imlak mestilah diberi penegasan wajar kerana ia memberi latihan bertulisyang bergunakepadapelajardenganmemerlukanmerekamenyalin dengantepatsesuatuyangtelahdibacaolehguru. Latihan yang mencukupi perlu dijalankan untuk membolehkan pelajar membuat ayatayat yang betul untuk melahirkan fikiran dan perasaan tertentu. Pelajar mesti diberi latihan yang memadai untuk menulis perenggan yang terdiridaripadaurutanayatyangteraturdanlogik. Penulisan karangan pada peringkat awal (menengah rendah) mestilah bersifat terpimpin atau terkawal dalam erti kata guru memberi bantuan dari segiperbendaharaankatadan/ataukandungan. Gurumestilahmenitikberatkankesalahanyangseringdilakukanolehpelajar termasukkesalahanejaan,tandabacaandanimbuhan. Untuk membolehkan pelajar mengenal hasil penulisan yang bermutu tinggi, guru patutlah mendedahkan mereka kepada karya penulisan yang baik daripadapelbagaisumbertermasukbahanyangditulisolehrakansebaya.

81

SoalanTugasan 1. Huraikan matlamat, peringkatperingkat, dan latihan awal menulis yang perlu diketahuiolehseseoranggurudalampengajaranbahasaMelayu? 2. Kemahiran dalam penulisan mekanis dimulakan apabila muridmurid telah melalui latihan intensif dalam kemahiran pratulisan. Nyatakan beberapa aktiviti penulisanmekaniskepadamuridmuridyangtelahbersediauntukmenulis. 3. Terdapat beberapa cara menulis karangan seperti karangan terkawal, separa terkawal, berpandu, dan bebas. Bilakah masanya guru mengajar jenisjenis karangantersebutkepadamuridmurid? 5.3.4 PendidikanPemulihanBahasaMelayuSekolahPedalaman Pendidikan pemulihan perlu diambil perhatian serius oleh guruguru di sekolah pedalaman. Keadaanini adalahuntukmengelakkanbertambahnyabilangan murid murid yang buta huruf apabila tamat persekolahan peringkat rendah. Keadaan ini akan membebankan guruguru di sekolah menengah. Pendidikan pemulihan ialah aktiviti pengajaran dan pembelajaran untuk membantu muridmurid sekolah pedalamanyangmenghadapimasalahpembelajaran.Pemulihanperingkatpertama dijalankandalamkelasbiasaiaituselepaskelemahanmenguasaisatukemahiran berbahasa (focus utama/sampingan) dikesan melalui aktiviti penilaian. Sekiranya muriditumasihgagaldalampemulihanyangdijalankandalamkelasbiasa,mereka akan ditempatkan dalam bilik pemulihan khas dan akan menjalankan aktiviti pemulihanyangdirancangolehgurupemulihankhas. a. Rasionalpendidikanpemulihandisekolahpedalaman. Muridmempunyaipelbagaiperbezaan Gurumengajarmenggunakankaedahkeseluruhankelas Muridmuridtidakdapatmenguasaikemahiranasas Masalahpembelajarandiharaptidakberhimpunsehinggaakhirpersekolahan Muridlemahmemerlukanperhatiandanbimbingan Programpemulihanharusdisediakanbagimembantumenghadapimasalah pembelajaran b. Tujuanpemulihan Membantumuridmenghadapimasalahpembelajaran Membantumuridmenguasaikemahiranmengikutaktiviti Layananyangsesuaidengankebolehandankognitif Mengembangkanpotensidanminatmurid Peluangpendidikanyangsamadanaktivitisosialyangbaik Menanamsikappositifsertakeyakinandiri,berdikari Meneruskanpembelajarandalampersekolahanbiasa. c. PendidikanPemulihandalamKBSR DalamBukuPanduanAsasKBSR,gurudisarankanmerancangaktivitiP&P berdasarkankebolehandanperbezaanmurid. Muridmuriddibahagikepadatigakumpulaniaitucerdas,sederhanadan lemah. Semasakumpulancerdasdansederhanamenjalankanpengayaankumpulan lambatmenjalankanaktivitipemulihandanakandinilaisemula Muridyangberjayadipulihkanakandiberiaktiviti/pelajaranseterusnya 82

Muridyangmasihbelummenguasaikemahiranituakanditempatkandalam kelaspemulihankhas DalamrancanganKBSR,semuaprogrampemulihantertumpukepada kemahiranasasiaitulisan,membaca,menulisdanmengira.

SumberRujukan: JuriahLongdanrakanrakan,(1990),PerkaedahanPengajaranbahasaMalaysia,FajarBakti SdnBhdPetalingJaya,Selangor. KamaruddinHjHusin,(1986),KaedahPengajarandanPembelajaranBahasa, Selangor:PenerbitanSarjana(M)Sdn.Bhd. KamaruddinHjHusin,SitiHajarHj.AbdulAziz,(1997),PenguasaanKemahiran Menulis.Selangor:KumpulanBudimanSdnBhd. KamaruddinHj.Husin,SitiHajarHj.AbdulAziz,PengajianMelayu2,KualaLumpur: KumpulanBudimanSdnBhd,1996. MokSongSang,(1994),AsasPedagogi1dalamPengajaranPembelajaran,Kumpulan BudimanSdnBhd,Selangor. RaminahHjSabrandanRahimSyam,(1987),KaedahPengajaranBahasaMalaysia,Fajar BaktiSdnBhd,Selangor. http://www.djz.edu.my/kecheng/malay/drafsukatan.htm

83

UNIT6:ENGLISHLANGUAGEPEDAGOGYFORSCHOOLSINTHEINTERIORAREAS 6.1 AnIntroductiontotheEnglishLanguagePedagogyforSchoolsintheInterior Areas

6.1.1 Reflection(Groupwork:4groups) Eachgroupisassignedaquestionandallowedthreeminutesdiscussiontime. Grouprepresentativessharethecontentsoftheirdiscussion. a) Describethetermsbelow.Youmayuseanexampleinyourdescription: Strategy: Approach:.. Method:.. Technique: b) What is language? What are the main components/skills of the English Languagethatyouarerequiredtoteachtopupilsattheprimaryschoollevel? . . . . c) Whatpedagogical skills/knowledge have you learnt/gained while undergoing theteachertrainingprogramme?Listafewchallengesthatyouencountered whileundergoingthepracticum. . . . . d) WhichareaoftheEnglishLanguagewasthemostchallengingtoteachtothe pupils during the practicum? Which pedagogical skill/knowledge did you applytoovercomethatparticularchallenge? . . . .

84

6.1.2 Brainstorming a) Listsomechallengesthatyouthinkyouwillencounterwhenyouareposted to a remote school in the interior areas of Sabah/Sarawak to teach the EnglishLanguage. 1. 2. 3. 4. b)

Suggestsomemeanstoovercomethesechallenges. 1. 2. 3. 4.

c)

List some advantages of teaching in the interior/remote areas of Sabah/Sarawak. 1. 2. 3. 4.

d)

Suggesthowyouwouldprepareyourselfpersonallyandprofessionallyshould youbepostedtoaremoteschool PersonalPreparation 1. 2. 3. 4. ProfessionalPreparation Rationale

85

6.1.3 PointstoPonder. Strategy: Approach: Method: Technique: Manageallactivitiestoachieveobjectives. Choosing the correct approach in order to deliver what is to be deliveredtothepupils e.g.Inductiveapproach Procedures (teaching steps/ stages of implementation: teaching models) e.g.drill,repetition,readingaloud TheIntegratedLanguageSystem

Listening

Writing

IntegratedLanguage System

Speaking

Reading

UnderstandingLanguage Language is a symbolic system created to communicate ideas, experiences, emotions and anything else wished to be conveyed. Communication is successful when the party that wants to convey a message is able to produce the necessary symboliccodesforthemessageusingthecorrectrulesand thereceivingpartycan understandthecodestogetthemessage. TheCommunicationProcess

86

A lot of children with learning difficulties often have problems related to language. Most of these are the result of inadequate mastery of the skills related to the language components. In general pupils learning are affected by psychological, biologicalandenvironmentalfactors. Psychologicalfactors:Intelligenceandemotionalhealth. Biologicalfactors:PhysicalhealthandNeurologicalfunction Environmentalfactors:Languageformationandschoolpractice (Suggestedreference:PendidikanPemulihan,JaisSahok&MatNorHusin1990) Some problems faced by trained teachers teaching in the remote areas in Sabah/Sarawak (Arethesecurrentissues?Aretheseproblemstheteachersorthepupils?) 1. Lacking/Having superficial knowledge of pupils cultural background, pupils mothertongue,socialtaboos st 2. Codeswitching/Usingthe1 languagetoteachEnglish 3. Lackofresource&material,noteachersupport 4. Inabilitytoadapttolivingconditionsintheunfamiliarruralarealeadingtoinability toteachintheunfamiliarruralenvironment 5. Inabilitytoapplypedagogicalskills/Trainingdidnotpreparetheteachertoface thereality/challengesintheteachingprofession 6. Maslowshierarchyofselfactualisationconcept 7. Themajorityofpupilsarechildrenwithlearningdifficulties/pupilsarenotreadyto learn/pupilsunabletobridgecommunicationwithteacher TeachinginDifferentCommunicationalContexts TheEnglishsyllabusforthespecialeducationprogrammeforstudentswithlearning difficulties focuses on the English Language usage in different communicational contexts.TeachersteachingtheEnglishLanguagetothesestudentshavetocreate situations that will provide the platform for the English Language to be used appropriatelytoachievethepurposeofcommunication. CreatingnumeroussituationsthatwillallowpupilstospeaktheEnglishLanguageis a task that a capable and competent teacher can accomplish. These situations shouldbeabletotriggerpupilsinteresttospeaktheEnglishLanguage.However,it isessentialthatthelanguageappropriatetothecommunicationalsituationwillhave to be taught to the pupils first. It is best to remember that input precedes output, thereforeonemustbeequippedwiththenecessarylanguageknowledgeandskillsin ordertobeabletocarryoutanycommunicationaltask. The teacher needs to provide pupils the opportunity to acquire language via language activitiesinapupilfriendlyenvironment. Thisshouldcontainelementsof fun, be nonthreatening (accommodating, motivating, encouraging, rewarding) and provide plenty of room for success (achievements on the part of the pupils). Language activities should include creative and practical drills to help the pupils to acquire language items therefore enabling them to use the language appropriately andrelevanttosituations. Teachers can source for ideas from any books on the teaching of the English Language.Anyidea/situationcanbemodified/adaptedtosuit/catertothelearners needs.Thereforeitisessentialthattheteacherfindoutthecognitiveandlanguage 87

ability as well as the specific needs of the pupils to successfully plan teaching strategiesandactivities.

CULTURALLYEFFECTIVECOMMUNICATION Communicationisanessentialskillutilizedbyanyteacher.Itisimportanttobea culturally competent communicator. It is also important to identify the belief systemsofboththestudentandteachertospotblockstocommunication. ETHNOCENTRISM inabilitytoacceptanotherscultureworldview,mywayisthebest DISCRIMINATION Differential treatment of an individual due to minority status, actual and perceived,e.g.wejustarentequippedtoservepeoplelikethat STEREOTYPING Generalising about a person while ignoring presence of individual difference, e.g. shes like that because shes Asian all Asians are nonverbal CULTURALBLINDNESS Differencesare ignored and one proceeds as though differencesdidnot exist,e.g.theresnoneedto worryaboutapersonscultureifyourea sensitiveteacher,youdookay CULTURALIMPOSITION Belief that everyone shouldconformto the majoritye.g. we know whats bestforyou,ifyoudontlikeityoucangoelsewhere CONCEPTSRELATEDTOBRIDGINGCULTURALDIFFERENCES(ETHNIC) E T H Everyonehasaculture Taketimetocollectrelevantculturalinformation Holdalljudgements,i.e.becarefulaboutinterpretingtheculturally differentstudentsbehaviour,especiallyifunfamiliarwiththeculture Noticeandnegotiatedifferencesinunderstandingofteachingand learning Involveculturalresourcesasappropriate Collaboratetodevelopobjectivesandeducationalstrategies

N I C

88

6.2

PedagogicalApplication 6.2.1 Teaching&LearningStrategies(Groupwork) a) Listafewteachingandlearningstrategies. 1. 2. 3. 4. b)

List afew teaching aids thatwouldbe accessibleinthe primary schoolin a remoteareae.g.electricalappliances 1. 2. 3. 4.

c)

SuggestwaystoteachinschoolslabeledSKM(lowenrolmentschools)? 1. 2.

d)

Suggest some language activities that are fun, nonthreatening and could encouragepupilsparticipation. 1. 2. 3. 4.

89

e)

Suggestsomeactivitiesfortheteachingofthefollowing: Skill Activities Justification Listeningand Speaking Reading Writing Grammar

6.2.2 PointstoPonder 6.2.2.1 TeachingandLearningStrategies 1. Classroomteaching 2. Individualteaching(onetoone) 3. Groupteaching 4. Inductiveapproach/Inductiveteachingstrategies 5. Deductiveapproach/Deductiveteachingstrategies 6.2.2.2 Teachingaidsaccessibleintheprimaryschoolsinsomeremoteareas: 1. Radio 2. Television 3. Computers(Internetaccessi.e.schoolnet) 4. LongmanDictionaryofContemporaryEnglish(LDOCE) 6.2.2.3 Combinedclass:ameansofteachinginSKMschools (Adaptedfrom Asas Pedagogidalam PengajaranPembelajaran, Mok Soon Sang1994) 6.2.3 Someexamplesofactivities: 1. Songs/Actionsongs 2. Jazzchants ActionSong:Thisistheway 1. ThisisthewayIbrushmyteeth,brushmyteeth,brushmyteeth,Thisisthe wayIbrushmyteeth,earlyinthemorning. 2. ThisisthewayIcombmyhair. 3. ThisisthewayIgotoschool ActionSong:IAmEating(tothetuneofAreYouSleeping) Iameating,Iameating. Cantyousee?Cantyousee? Icanseeyoueating,Icanseeyoueating. SocanI.SocanI. Heiswalking(2X)Icanseehimwalking(2X) Sheisreading(2X)Icanseeherreading(2X) Itisraining(2X)Icanseeitsraining(2X) Wearesinging(2X)Icanseeyouresinging(2X) Theyarestanding(2X)Icanseethemstanding(2X) Youare jumping(2X)IcanseeImjumping(2X) NorizaIbrahim,MadiahMusa,ZaharimYusof. 90

TenTinyAnts(tothetuneofEnjitEnjitSemut) Tentinyants, Takeawayone, Therewillbenine. Ninetinyants, Takeawayone, Therewillbeeight. Eighttiny ants, Takeawayone, Therewillbeeight. Seventinyants, Takeawayone, Therewillbesix. Sixtinyants Gowalkingonalittlebranch. Sixtinylittleants Gowalkingonalittlebranch. Sixtinyants, Takeawayone, Therewillbefive. Fivetinyants, Takeawayone, Therewillbefour. BySaifulAdli&MuhamadMusa

TheCoconutTree(tothetuneofMulberryBush) Herewegoroundthecoconuttree Thecoconuttree Thecoconuttree Herewegoroundthecoconuttree Earlyinthemorning. Theduriantree Therambutantree Themangotree Thesoursoptree Thelangsattree Thebananatree Thegrapefruittree Thelemontree Thepapayatree Themangosteentree Thelongantree Theguavatree Thestarfruittree Theorangetree Thelimetree Thepulasantree Thebacangtree Thecikutree

SitiRosmizanIbrahim,NoraidaAbdullKhalid,SharifahSuliman,YeeMeiLing

91

JazzChant:

DearChildren Dearchildren,dearchildren How areyoutoday? How areyoutoday? Wearefinetoday, Thankyou! Haveyoueatenyourbreakfast? Yeswehave. Whatdidyouhaveforbreakfast? Whatdidyouhaveforbreakfast? Ihadbreadwithbutter. Ihadtoseiandtea. Ihadnasilemakandcoffee. Saravanan,TanLeeLee,NoorShahira.

Raining,Raining Itwasrainingrainingraininghard Itwasfallingonthesun Itwasfallingonthestars Itwasfallingonmyhead Itwasfallingonmyshoes Igotsoakingwet Igotsoakingwet Igotsoaking,soaking,soakingwet. Softrain.....raining,raining Sweetrain.....raining,raining Igottheflu Couldntgotoschool Igottheflu Couldntgotoschool Iwenttobed Andsleptinstead Iwenttobed Andsleptinstead Softdream.....raining,raining Sweetdream.....raining,raining Amiza,Vejaya,YongYokeLian

92

ImGoingToSchool Imgoingtoschooltomorrowmorning Imgoingtoschooltomorrowmorning Withmyfriends Withmyfriends Imgoingtoschooltomorrowmorning Withmyfriends RafedahMdNayan,SitiAsmidahAbdAziz&NorzainiAbdKadir .

WhatsYourName? StudentA Whatsyourname? Whatsyourname? MynameisDayang. AreyouDayang? Yes,Iam SoyoureDayang? Yes,Iam.Yes,Iam. NorhalizahHussain&DayangSaftuyahbt.AwangHidup. (Takenfrom NewSongs&JazzChants MalaysianSchoolsCfBTEnglishLanguageProject CurriculumDevelopmentCentreMinistryofEducationandCfBT(M)SdnBhd)
The oneswhowillbereallyhappyarethosewhohavesoughtandfoundhowto serve AlbertSchweitzer Moremanfailthroughlackofpurposethanlackoftalent BillySunday Ourgreatestgloryisnotinneverfalling,butinrisingeverytimewefall. OliverGoldsmith

StudentB MynameisDayang.

6.3

Workshop(2hours) Mr. Joseph is from Kuala Lumpur. He is assigned to teach in a remote school in Sabah/Sarawak.Theareagetselectricitysupplyviaageneratorthatrunsfrom6am to 10pm daily. Based on your knowledge of areas in Sabah/Sarawak where only generalbasicfacilitiesareavailable,statethetypeoflanguageactivitiesthat would bepossibleforMr.JosephtoemploytoteachEnglish. StatehowEnglishteachers can teach without having to code switch to pupils first language to define/explain/elaborate/demonstrate/exemplify/emphasize. You may use the LDOCE. You may apply First Steps materials. You may refer to any activity as a teachingstrategy.Usethetablebelowtopresentyourassignment. (Risetochallenges,addressproblems) 93

Scenario
e.g. Reserved pupils,shyto speakEnglish

Strategy

Action
Askquestionbyproviding stimulustotriggerinterestto speakbasedonfamiliar surroundingse.g.leaf,stone, lizard,leech

Justification
Pupilsfamiliarity withexisting surroundings (culture, environment)allow pupilstorelate newlanguage experiencewith existing experiences. (JeanPiaget)

Motivatepupils tospeak

Presentation(2hours) Grouppresentation.Courseparticipantsassessthecontentofeverypresentationandgive feedbackintheformofconstructivecommentsoraddingtoideas/sharingofexperience.

94

UNIT7:PEDAGOGISAINS(SEKOLAHPEDALAMAN) 7.1 PengenalanKonsepPedagogiSains(SekolahPedalaman): Sejajar dengan matlamat negara iaitu Pendidikan untuk Semua menjelang tahun 2015, KPM berusaha untuk memberi peluang pendidikan kepada semua kanak kanakdanremaja.JusteruituorangAslidiSemenanjung,Bumiputeradipedalaman SabahdanSarawakjugatidakterusterpinggirdaripadaaruspendidikanglobal. Dalam pengajaran dan pembelajaran sains, prinsip utama kita ialah berasaskan kepada pengalaman murid, pemerhatian, budaya dan persekitaran mereka. Pedagogi pribumi perlu mempertimbangkan tentang sistem dan ilmu yang berasaskanwarisanmereka(intellectualproperties)sepertitanah,hutandansistem socialsertabudayadanamalanbiasamurid.Makaaktivitipengajaranpembelajaran mestilahbersifatkonteksualdandisesuaikandenganpengalamanmuridsetempat. PendidikanSainsSekolahRendahmerangkumiaspekaspekberikut: i) ii) iii) iv) v) vi) Memberipengetahuandankonsepasassainskepadamurid Merangsangsikapingintahumuridsekolahpedalamandanmenanamminat merekaterhadapalamsekelilingmereka Merangsangkreativitimurid Memberipeluangkepadamuriddenganmenggunakankemahiranyang dipelajari Untukmembuatkeputusandanmenyelesaikanmasalahdan Menyedarikeperluanuntukmencintaidanmenjagaalamsekitar

KurikulumSainsSekolahRendah Tahap Tema 1. 2. 3. 4. Hidup Tajuk DiriKita Haiwan Tumbuhan BendaHidupdanBendaBukan

BendaHidup

TahapI

DuniadiSekeliling Kita

1. Deria 2. TenggelamdanTerapung 3. Terangdangelap 4. PanjangdanPendek 5. Bateri 6. MencampurkanBenda 7. TolakdanTarik 8. Magnet 9. Elektrik 10. Spring 11. Serapan 12. Tanah 13. MencampurkanBahan 1. BahanAslidanBahanSintetik 95

TahapII

MenyiasatAlam

Tahap

Tema Bahan 2. 3. 4. 5.

Tajuk Pepejal,CecairdanGas AsiddanAlkali Pengaratan PengawetanMakanan PengurusanBahanBuangan KuantitiFizik Kemagnetan Elektrik Haba Cahaya Bunyi Tenaga DayadanGerakan

MenyiasatDaya danTenaga

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

MenyiasatAlam Kehidupan

1. KepelbagaianHidupanDalam Alam 2. HidupandanProsesHidup 3. KemandirianHidupan 4. InteraksiAntaraHidupan 1. Bumi,Bulandanmatahari 2. FenomenaAlam 3. Astronomi 1. PerkembanganTeknologi 2. StrukturBinaan 3. Mesin

MenyiasatBumi danAlamSemesta MenyiasatDunia Teknologi

96

7.2

AplikasiPedagogiSainsdanSumberP&P

7.2.1 KaedahdanAktivitiPengajaranSains(SekolahPedalaman) 7.2.1.1 PembelajaranBerasaskanBudaya PembelajaranBerasaskanBudayamerupakansalahsatukaedahP&Pdimana murid didedahkan dengan aktivitiaktiviti yang mempunyai hubungan langsung dengan budaya mereka. Pengalaman berasaskan budaya memainkan peranan pentingdalammembentuksikap,nilaidancorakperlakuanmuriddipedalaman. Interaksipositif antara muriddengan budaya merekapadaperingkatawalakan membantu mewujudkan rasa takjub, seronok dan hormat muridmurid terhadap budayamereka. Melaluikaedahinimuridmuridjugaberupayamengalamisendiridanseterusnya meningkatkan keupayaan berfikir serta membuat keputusan yang rasional berdasarkan apa yang dialami, contohnya melalui aktiviti handson atau kerja lapangan. Contohaktiviti: AktivitiPengajarandanPembelajaranSainsSekolahRendah Tahun:5 Tema:MenyiasatAlamKehidupan Topik:Mikroorganisma Sumber P & P : Beberapa biji ragi, beras pulut, talam, senduk nasi, bekas kedapudaradankainpenutup. Pengetahuan sedia ada : Muridmurid telah mempelajari tentang jenisjenis mikroorganismadanciricirimikroorganisma HasilPembelajaran:Padaakhirpelajaran,muridakandapat: a) Melakukanprosespenapaian. b) Mengetahuifaktorfaktoryangmempengaruhihasilpenapaian. c) Mengetahuimikroorganismajugaberfaedahkepadamanusia. StrategiP&P:PembelajaranBerasaskanBudaya Proseduraktiviti: a) b) c) d) e) f) Pilihdanbasuhbersihberaspulut. Rendamkanpulutkedalamairsemalaman. Masakberaspuluttersebut. Sejukkanpulutyangtelahdimasakpadasebuahbekas/talam. Taburdangaulkanragisehinggasekata.(1bijiragiuntuk1kgberaspulut) Letakcampurandiataskedalamsebuahbekaskedapudarayangtertutup danbalutkandengankain. g) Letakkanbekasditempatyanggelap. h) Peramselama2haripadasuhubilik(prosespenapaianlengkapselepas2 hari).

97

7.2.1.2

PembelajaranBerasaskanPengalaman(ExperientialLearning) Pembelajaran berasaskan pengalaman merupakan salah satu kaedah P&P Sains sekolah rendah di mana murid belajar melalui pengalaman. Mereka didedahkandenganaktivitiaktivitiSainsyangsesuaidengankeupayaanmereka bagi meneroka sendiri alam Sains. Melalui Experiential Learning muridmurid berupaya mengalami sendiri dan seterusnya meningkatkan keupayaan berfikir dan membuat keputusan yang rasional berdasarkan apa yang dialami. Antara contohpembelajaranmelaluipengalamanialahmembuataktivitiaktivitiditempat yang sebenar. Contohnya aktiviti handson atau penjelajahan aktif (active exploration)sertakerjalapangan(fieldtrips). Contohaktiviti: AktivitiPengajarandanPembelajaranSainsSekolahRendah Tahun:5 Tema:MenyiasatAlamKehidupan Topik:PembiakanTumbuhan SumberP&P:CartaKitaranHidupTumbuhan Pengetahuansediaada:Muridtelahmempelajaripembiakanhaiwan. HasilPembelajaran: Padaakhirpelajaran,muriddapat: a) Menyatakandenganbetulcarabagaimanatumbuhanmembiak StrategiP&P:PembelajaranBerasaskanPengalaman Proseduraktiviti: b) Gurumengenalpastitempattempatyangsesuaiuntukdijadikankerja lapangandikawasan/persekitaransekolah c) Gurumenyediakanlembarankerjauntukmuridmenjawabsemasakerja lapangansepertiLembaranKerjaA. d) Gurumembawamuridmelawatkawasansekolahuntukmengenalpasticara caratumbuhanmembiaksepertiBryophyllum,Begonia,pokokjagung,pokok betik,pokokrambutan,pokokpisang,bunga,mengkuang,kangkung,tebu, pakupakis,pokokubikayu,bungaseripagi,lalang,rumput,ubikeladi,ubi keledekdll. e) Muridmenjawabsoalanlembarankerjaselepasperbincangansepertiberikut: Apakahnamatumbuhanini?(Gurumengambilgambardigital) Sekiranyakitainginmenanamtumbuhanini,bahagianmanakahyang haruskitagunakan?(Gurumengambilgambarbahagianyang menjadibahanpembiakan) f) Selepasbalikkebilikdarjahgurumenyemakjawapanbersamamurid. (SekiranyaadaLCD,gurubolehmengimbaskembaligambargambaryang diambiluntukpengukuhan) g) Gurumembuatrumusanterhadappelajaran. 98

LembaranKerjaA Nama:_______________________________ Kelas: _______________________________ Bilangan Carapembiakantumbuhan Tarikh:_________________ Contohcontoh a)pokokdurian 1 Menghasilkanbijibenih b) c) a) Bryophillum 2 Membiakmelaluidaun b)

a) Tebu 3 Menggunakankeratanbatang b)

a)Pakupakis 4 Menggunakanspora b)

a)Pokokpisang 5 Menggunakansulur/anakpokok b)

a)Rumput b) 99

Menggunakanbatangrayap

a)Halia 7 Menggunakanbatangbawahtanah b)

7.2.1.3

PembelajaranKoperatif Pembelajaran koperatif ialah pembelajaran yang melibatkan kumpulan murid yang bekerja sama bagi mencapai suatu matlamat atau tujuan bersamasama dalam keadaan yang berstruktur. Pembelajaran koperatif membolehkan murid pelbagaiaraskecerdasanbekerjadalam kumpulankecil.Melaluipembelajaran koperatif, murid dapat bekerjasama dan berkomunikasi antara satu sama lain bagi mencapai matlamat pembelajaran yang spesifik.Bagimuridmurid sekolah pedalaman, guru memberi peluang kepada murid untuk memperkembangkan kemahiranprosessainsdansikapdalampembelajaransains. Bagi menjayakan pelaksanaan pembelajaran koperatif, guru perlu memahami danmenggalakkanlimaunsursepertiberikut: a) Saling bergantung secara positif tiada murid yang dapat melengkapkan tugasanmelainkanbekerjasamabersamaahli b) Interaksibersemukaahliahlikumpulanbekerjasamadalamkumpulankecil. c) Bertanggungjawab individu setiap ahli kumpulan bekerjasama dalam kumpulankecil. d) Kemahiran interpersonal ahliahli kumpulan menggunakan kemahiran interpersonalmelaluiinteraksidankumpulanyangberkesan. e) Pemprosesankumpulanmembuatrefleksi,rumusandanmembentang. Contohaktiviti: AktivitiPengajarandanPembelajaranSainsSekolahRendah Tahun:5 Tema:MenyiasatBumidanAlamSemesta Topik:FasaBulan SumberP&P:CartaKitaranFasa,LembaranKerjaFasaBulandanciricirinya

100

Pengetahuansediaada:Muridtelahmempelajaribahawabulanmemantulkan cahaya HasilPembelajaran: Padaakhirpelajaran,muriddapat: a) Menamakan5fasabulandenganbetul b) Memadankanfasabulandenganciricirifasabulandenganbetul StrategiP&P:PembelajaranKoperatif(StudentTeamsAchievementDivision STAD) Proseduraktiviti: a) b) c) d) e) Muridmembentukkumpulankecilyangheterogen CartaKitaranFasaBulan(LembaranKerjaB)diedarkankepadasetiap kumpulan. Setiapahlikumpulanakanmendapatsekurangkurangnyasatunama fasabulandalamsampulsurat Selepasperbincangan,ahliahlikumpulanmeletakkan8namafasabulan padaruangruangyangdisediakandalammasa10minit. Kumpulantersebutakanmembentangkanhasildanguruakanmenyemak sertamembetulkannamafasabulantersebut.Setiapjawapanyangbetul akandiberisatumarkahuntukkumpulanberkenaan. SeterusnyasetiapkumpulandiberiLembaranKerjaCyangmengandungi fasabulandanciricirinya. Setiapkumpulanakanmembincangdanmemadankanfasabulanyang disediakanpadaruangyangbetuldansepadandenganciricirifasabulan tersebut. Kumpulantersebutakanmembentangkanhasilnyadanguruakan menyemaksertamembetulkannamafasabulantersebut.Setiap jawapanyangbetuldiberiduamarkahuntukkumpulanberkenaan. Jumlahmarkahkumpulanakandicatat.Kumpulanyangmendapat markahyangtertinggiakanmenjadipemenang.

f) g)

h)

i)

101

LembaranKerjaB (SilarujukkepadaLampiranyangdisertakanpadamukasuratsebelah)

C A H A Y A

GibbousBaru

GibbousLama

BulanSabitBaru

BulanSabitLama

Anakbulan

Bulansepara

BulanPurnama

BulanSeparaBaru

102

LembaranKerjaC

FASABULAN

CIRICIRI BulanberadadiantaraBumidan Matahari BahagiangelapBulanmenghadap Bumi Makakeadaaninimenyebabkan bulantidakkelihatankecuali menggunakanteleskop FasainiadalahdiantaraBulan barudanBulansepara Bulanberbentuksabit Bahagiansabitsebelahkanan sahajanampak Berlakusemingguselepasanak bulan. LebihkurangseparuhBulan sebelahkananyangnampak Bulantelahberedarsebanyaksatu sukuorbitnya. BerlakudiantaraBulanseparadan Bulanpurnama LebihdaripadaseparuhBahagian BulanmenghadapBumiadalah terang.

KEJELASAN(VISIBILITI)

Tidakdinampak

Hanyabahagiankanan sahajadinampak sebanyak149%

Hanyabahagiankanan sahajadinampak sebanyak50%

Sebelahkananbulan bolehdilihatsebanyak51 99%

Berlakuduamingguselepasanak bulan. Sepenuhnyadinampak IniberlakuapabilaBumi,Bulan danMatahariadalahsebaris BahagianterangBulanmenghadap Bumi

FasainiadalahdiantaraBulan Purnamadansukuyangketiga Bulanadalahterangdisebelahkiri

Sebelahkirinampak sebanyak5199%

Fasainiberlakusemingguselepas BulanPurnama. SeparuhdisebelahkiriBulan adalahdiantaraBumi.

SebelahkiriBulannampak sebanyak50%

IniFasaterakhirbulansebelum anakbulanmuncul. BulanSabitlamabermaksudbulan SebelahkiiriBulan nampaksebanyak149% iniberkurangandarisegisaiz sebelahkiriuntukmembentuk bulansabityangbaru. 103

104

7.2.1.4

InkuiriPenemuan Pengajaran inkuiri memerlukan guru berkemahiran dan berpengetahuan berkaitan isi kandungan dan pedagogi saintifik supaya dapat merangka pengalaman pembelajaran yang mencabar murid bagi membentuk dan mencadangkansoalan,membentukpembelajaranmelaluiperbincangansesama sendiridanoranglain. Salah satu cara pendekatan inkuiri ialah menyampaikan pembelajaran sains sebagaimasalahyangperludiselesaikandanbukanfaktayangharusdihafal. Pengajaran inkuiri membimbing murid melalui pengalaman. Murid membina kefahamanberkenaanideaideasaintifikmelaluipengalamanterusdaninteraksi dengan bahanbahan manipulatif, membuat rujukan, dan berbincang sesama sendiri. Contohaktiviti: AktivitiPengajarandanPembelajaranSainsSekolahRendah Tahun:6 Tema:MenyiasatDayadanTenaga Topik:Pergerakan SumberP&P:bolapingpong,kertaspasir(kotakdanpasir),kaca,papan kayu Pengetahuansediaada:Muridtelahmempelajaribahawadaya menambahkan kelajuanobjekyangbergerak,menyebabkanobjekpegunmulabergerakdan mengubahkanarahgerakanobjek HasilPembelajaran: Padaakhirpelajaran,muridakandapat: a)menyatakandenganbetulkesangeseranterhadappergerakanobjek StrategiP&P:InkuiriPenemuan Proseduraktiviti: a) b) c) d) Semuamuriddiberisatulembarankerjauntukdijawabselepasaktiviti. Muridmembentukkumpulankecil(56orang) Setiapkumpulandibekalkan3bijibolapingpongdan3jenispermukaan yangberbeza 3orangahlikumpulanakanmelepaskanbolapingpongsecaraserentak. Ahlikumpulanyanglainmemerhatikelajuanpergerakanbolapingpong tersebut. MuridmenjawabsoalansoalandalamLembaranKerjaDyang disediakan. 105

e)

LembaranKerjaD: Arahan: 1. Letakkan3papanyangmempunyaipermukaanyangberbezapadasatugarisan permulaan. 2. Lepaskan3bijibolapingpongsecaraserentakdibahagianataspapan. 3. Perhatikanbolapingpongyangmanaakansampaidihujungpapandahulu. BolaPingPong Papan

MEJA

Bil. 1 2 3

Jenispermukaanpapan PermukaanBerpasir Permukaankaca Permukaanpapankayu

KelajuanBolaPingPong

4. Apakahtujuanpenyiasatanini? 5. Padapendapatandapermukaanmanayangpalingmemperlahankanpergerakan? 6. Berikansebabbagijawapananda. 7. Padankanyangberikutdenganbetul

Apakahyangdimalarkan? . Apakahyangdiubah . Apakahyangdiperhatikan .

Jenispermukaan

JisimBolaPingPong

Kelajuanpergerakanbola

8. Apakahkesimpulananda? Selaindaripadamenjalankaneksperimen,teknikberbincang,tunjukcara,dan pembelajarankolaboratifjugabolehdilaksanakan. 106

7.2.1.5

PembelajaranBerasaskanProjek(ProjectBasedLearningPBL) PBL merupakan satu aktiviti pembelajaran yang menggunakan kaedah pemusatanmuriddimanagurumemberisatutajukmasalahuntukdibincangkan olehmurid. Projekialahpenyiasatanyangteratur,pembinaanatautugasanyangmenujuke suatu tujuan yang tertentu. Projek boleh dilakukan oleh seorang sahaja atau kumpulan kecil yang terdiri daripada dua atau tiga orang, dengan bimbingan minimumdaripadaguru.Projekbolehdijalankanuntukmenjelaskan,melanjutkan atau mengaplikasikan sesuatu konsep dan menyebabkan muridmurid menggunakanprosessains. Projek boleh dijalankan mengikut keperluan tajuk yang diajar. Selain itu projek boleh diadakan mengikut minat dan keupayaan murid terutama murid bermasalahpembelajaran.Tugasguruadalahmenyediakanpilihanprojekyang realistik, memberi garis panduan, mencadangkan bentuk persembahan dan memantauprogresspelaksanaandarisemasakesemasa.

Contohaktiviti: AktivitiPengajarandanPembelajaranSainsSekolahRendah Tahun:4 Tema :MenyiasatAlamKehidupan Topik :ProsesKehidupan SumberP&P:Pitapengukur,maskingtape,benangatautali Pengetahuansediaada: Pelajartelahmengetahuibahawasetiapbendahidupakanmembesar. HasilPembelajaran:Diakhirprosespengajarandanpembelajaran,pelajarakandapat: a. Mengetahuibagaimanakaedahasasuntukmenentukanusiasebatangpokok. b. Mengaplikasikankemahiranmanipulatif. StrategiP&P:PembelajaranBerasaskanProjek Kaedah: a. Kenalpastipokokuntukditentukanusianya.Catatkannamapokokdalamjadual yangdilampirkan. b. Letakkansekepingmaskingtapedibatangpokokdenganjarak2meterdaritanah. Gunakanpitapengukur. c. Ukurlilitbatangpokoktersebutbermuladarikawasanyangtelahdiletakkan maskingtapedenganmenggunakanpitapengukur. d. Catatkanbacaandalamjadual. e. Ulanglangkah14padapokokyanglainyanghendakditentukanusianya. 107

Jadual Namapokok Diameter Usiapokok

Kawasan:

Analisis: 1. Mengira usiapokok. Dengan menganggapukurlilitpokok membesar sebanyak2.5 cm setahun, maka usia pokok boleh ditentukan dengan menggunakan formula berikut: Usiapokok= Ukurlilitbatangpokok(cm) 2.5 2. Kiradancatatsemuausiapokokyangtelahandakenalpastidiruangkananjadual. 2.1 Berapakahusiapokokyangpalingmudadalamaktivitiini? 2.2 Berapakahusiapokokyangpalingtuadalamaktivitiini? 2.3 Kenalpastitahunyangpalingbanyakpokokhidupdaripadaaktivitiini? 2.4 Lakukansedikitkajian,mengapaukurlilitpokokbertambahsetiaptahun? Notauntukguru:Aktivitiinitidaksesuaiuntukpokokberkayukerasyangtua.

108

7.2.2

SumbersumberuntukP&PSains

SumberP&Pbolehdihasilkanolehgurusendiri,ataudenganmenggunakanperalatanyang terdapatdalambilikdarjahdanbiliksainssekolah.Selainitugurujugabolehmenggunakan sumberkomunitiataumenguruskanprojekkerjalapangandiluarbilikdarjah.Berikutadalah beberapacontohsumberpengajarandanpembelajaransainssekolahpedalaman: model(contohbendamaujudyangterdapatdisekitarkawasanpedalaman, hutan/kampung) bahanterbuang(botol,plastic,suratkhabar,dll) persekitaransekolah, dapur,rumah(familyscience) permainantempatan lawatan/projekataukajianlapangan elementeknologi(Astro,parabola,kenderaan,botberenjin,generator,dll)

Nota:Gurugurubolehmemikirkancontohcontohlainyangberkaitandanmudahterdapatdi pedalaman. 7.3 Tugasandanlatihan Tugasandalamkumpulankecil) Berdasarkan kepada pengalaman anda di kawasan pedalaman, rancangkan satu aktiviti P&P dengan memilih satu atau dua hasil pembelajaran dalam Huraian Sukatan Mata pelajaran Sains Sekolah Rendah. Berdasarkan strategi P&P yang sesuai sediakan satu aktiviti P&P untuk pembentangan kumpulan nanti. Penggunaan sumber alam sekitar di kawasan pedalaman amatlah digalakkan. Setiap kumpulan juga digalakkan mengguna strategi P&P yang berbeza. Contoh contohsumberyangdigunakanjugaperludisertakan. 7.4 Pembentangantugasan/latihan Setiap kumpulan yang membentangakandinilaioleh pensyarah serta rakanrakan daripadakumpulanlaindenganmenggunakanborangpenilaianyangdisediakan.

109

BorangPenilaianKumpulanSendiri

Namaahli_________________________________________

TajukTugasan_____________________________________

Tarikh___________________

Peranankumpulananda:

MenghabiskantugasantepatpadamasaYaTidak SemuaahlibekerjasamaYaTidak BerjayamenghabiskantugasandenganbaikYaTidak

Komen:

Sumbangan______________________________:

110

1.

2.

Komenlain:

111

BorangPenilaianPembentanganAktivitiKumpulan Namakumpulan:

1.

Kekuatanyangadapadakumpulanini?(nyatakansebab)

2.

ApakahunsurP&Pyangpalingberjayadalamaktivitiini?

3.Apakahpenambahbaikanyangperluada?(nyatakansebab)

112

Rujukan: FaujanH.Ahmad,AliasAbdullah&NurHudaFaujan.2008.NexusScienceUPSR. SasbadiSdn.Bhd.PetalingJaya. ZuridaIsmail,SyarifahNorhaidahSyedIdros&Mohd.AliSamsudin.2005.Kaedah MengajarSains.PTSProfessionalPublishingSdn.Bhd.KualaLumpur. ModulProgramPembelajaranSains,TeknologidanInovasiuntukPendidik.2008. PusatSainsNegara.KualaLumpur.

113

UNIT8:PEDAGOGIMATEMATIK(SEKOLAHPEDALAMAN) 8.1 PengenalanPedagogiMatematikSekolahPedalaman(1jam) Asas Matematik adalah salah satu pembinaan blok kepada semua bentuk pendidikan rendah. Pembelajaran untuk berfikir secara matematik adalah penting dalam dunia kehidupan kita. Kemahiran ini adalah amat penting dalam dunia pekerjaan. Kuasa matematik begitu besar sekali dan ianya boleh membawa hasil dankemajuandalamkehidupandanjugabolehmembawakemusnahanjikaberlaku kesalahan. Demikian juga kebolehan menyoal soalan yang betul dan mengenal pastikesalahanadalahfaktorpentingyangakanmenentukanmasadepankita. Matematik asas mengandungi satu set terdiri daripada bahagianbahagian yang digabungkansebagaiasasuntukmembentukkemahiranmatematikyanglebihtinggi. Asas matematik dibahagikan kepada dua komponen iaitu komponen perkiraan dan komponenpenyelesaianmasalah.Perkiraanadalahmanipulasidarinombornombor yang mengikut peraturan preset untuk menentukan ramalan dapatan. Ianya bermaksud hanya satu hasil atau jawapan yang boleh diterima. Ia dibahagikan kepada empat bidang kemahiran iaitu kesediaan, fakta nombor, perkiraan nombor bulatdanpecahan. Penyelesaian masalah adalah aplikasi kemahirankemahiran pengiraan yang telah dipelajariyangmerangkumicaraberfikirbagimemahamibeberapasituasiyangtidak diketahui.Masalahinidapatdilaksanakanmenggunakanpelbagaistrategi. 8.1.1 KajianSukatanPelajaranMatematikSekolahRendah Kandungan sukatan pelajaran Matematik sekolah rendah adalah seperti yang ditunjukkandalamjadualberikut: Bil 1 NomborBulat Topik Subtopik Kemahiran Perbandingankuantiti. Nomborbulathinggatujuhdigit. Penganggarandanpembundaran. Operasitambah,tolak,darabdan bahagimelibatkannomborbulat. Gabunganduaoperasitermasuktanda kurung.

NOMBOR Pengenalanpecahan. PecahanWajar. PecahanSetara. PecahanTakWajar. NomborBercampur. Perbandingannilaipecahan. Operasitambahdantolakmelibatkan pecahan.

Pecahan

114

Bil

Topik

Subtopik

Kemahiran Operasidarabpecahandengan nomborbulat. Gabunganduaoperasitambahdan tolakmelibatkanpecahan. Pengenalanperpuluhan. Penukaranpecahankepadanombor perpuluhandansebaliknya. Perbandingannomborhinggatiga tempatperpuluhan. Operasitambahdantolakmelibatkan perpuluhan. Operasidarabdanbahagiperpuluhan dengannomborbulat. Gabunganduaoperasitambahdan tolakmelibatkanperpuluhan. Pengenalanperatus. Penukaranpecahandannombor perpuluhankepadaperatusdan sebaliknya. Penentuannilaiperatus. Penggunaanperatus. Pengenalanmatawang. Penentuannilaiwang. Operasitambah,tolak,darabdan bahagimelibatkanwang. Gabunganduaoperasitambahdan tolakmelibatkanwang. Pengenalanmasadanwaktu. Pernyataanwaktutermasuksistem12 jamdan24jam. Penentuantempohmasa. Operasitambah,tolak,darab,dan bahagimelibatkanmasadanwaktu. Pengenalanunitpanjang. Pengukurandanpenganggaran. Penukaranunitpanjang. Operasitambah,tolak,darab,dan bahagimelibatkanpanjang. Pengenalanunittimbanganberat. Penimbangandanpenganggaran. Penukaranunittimbanganberat. Operasitambah,tolak,darab,dan bahagimelibatkantimbanganberat. Pengenalanunitisipaducecair. Penyukatandanpenganggaran. Penukaranunitisipaducecair. Operasitambah,tolak,darabdan bahagimelibatkanisipaducecair. Jenisbentukduamatra:Segiempat tepat,segiempatsama,segitiga

Perpuluhan

Peratus

2 WANG Wang

3 Masadan Waktu

Panjang UKURAN Timbangan Berat

IsipaduCecair

BENTUK

BentukDua 115

Bil

Topik DAN RUANG

Subtopik Matra

Kemahiran samakaki,segitigasamasisi,segi tigabersuduttegakdanbulatan. Ciriciribentukduamatra. Lukisanbentukduamatra. Perimetersegiempatdansegitiga. Luassegiempattepat,segiempat sama,segitiga samakaki,segitigasamasisidansegi tigabersuduttegak. Jenisbentuktigamatra:kubus,kuboid, pyramidtapaksegiempatsama, piramidtapaksegiempattepat, pyramidtapaksegitigasamasisi, prisma,sfera,silinderdankon. Ciriciribentuktigamatra. Lukisanbentuktigamatra. Isipadukubusdankuboid. Pengenalanpurata. Pengiraanpurata.

BentukTiga Matra

5 Purata

STATISTIK PerwakilanData

Pungutandata. Piktografdancartapalang. Maklumatdaripadapiktografdancarta palang. Pembinaanpiktografdancartapalang.

8.2

AplikasiPedagogiMatematikSekolahPedalaman

8.2.1 PendekatanKontekstualdanKonstruktivismedalampengajarandanpembelajaran MatematikSekolahPedalaman PendekatanKontekstualdankonstruktivismemerupakanduajenisPendekatanyang sesuai diamalkan bagi subjek Matematik di sekolah pedalaman. Keduadua pendekatan ini dapat meningkatkan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran matematik di kalangan murid pedalaman kerana ia berasaskan persekitaran murid danaktivitiyangberpusatkanmuridsertasumberpengajaranpembelajaran. a. PendekatanKontekstual i. Pengenalan Untukmembantugurumenjelaskandefinisipembelajarankontekstual, menghuraikan teori pembelajaran kontekstual, membincangkan kaedahkaedah pembelajaran kontekstual dan mengaplikasikan pembelajaran kontekstual ke dalam pengajaran dan pembelajaran dalamkelasagarmuridyangberkualitidapatdihasilkan. 116

Pembelajarankontekstualmerupakansatumodeldinamikdanterbuka. Pembelajaran kontekstual memastikan pelajar disediakan peluang untuk menjadikan pembelajaran bermakna melalui pengalaman dan informasi, dan menggunakan pengalaman serta informasi demi membina pengetahuan sendiri. Pemahaman pelajar menjadi semakin jelas apabila mereka berupaya mengaitkan pengetahuan yang diperoleh dalam bilikdarjahdapatdiaplikasikandengan situasidiluar konteksbilikdarjah. Pembelajaran kontekstual mempertimbangkan interaksi antara pelbagai tahap dan unsur pengajaran. Ini memerlukan proses pembelajaran yang luwes dan tidak mengikut susunan bukan kontekstualyangberbentukartifisial. ii. Definisi Pembelajaran kontekstual ialah kaedah pembelajaran yang menggabungkan isi kandungan dengan pengalaman harian individu, masyarakat dan alam pekerjaan. Kaedah ini menyediakan pembelajaran secarakonkrit yang melibatkanaktiviti hands ondan mindson. iii. Teori Mengikutteoripembelajarankontekstual,pembelajaranhanyaberlaku apabila pelajar dapat memproses maklumat atau pengetahuan baru dengan cara yang bermakna dalam rangka minda mereka. Teori pembelajarankontekstualadalahberdasarkanunsurunsurberikut: Konteks pembelajaran yang pelbagai budaya, sosial, psikologi, fizikal Kepelbagaian persekitaran pembelajaran Bilik darjah, Makmal, Tempatkerja,Kehidupanharian Kepelbagaian disiplin ilmu Matematik, Sains, Komunikasi, Kemanusiaan

Unsurunsur tersebut menegaskan bahawa pembelajaran akan menjadi lebih berkesan jika maklumat disampaikan dalam konteks yangpelbagaidanbermaknakepadamurid.Teoriinijugamenegaskan bahawa penekanan perlu diberi kepada kepelbagaian persekitaran pembelajaran untuk menghasilkan pembelajaran yang berkesan. Pendekatan kontekstual juga merentas pelbagai disiplin ilmu seperti Matematik, Sains, Komunikasi, Kemanusiaan, Teknikal dan Vokasional. iv. KaedahKaedahPembelajaranKontekstual Dalam proses pembelajaran secara kontekstual, pelajar akan melalui satu atau lebih daripada kaedahkaedah pembelajaran berikut , ia dapatdiringkaskanmenjadiREACT Relating(Menghubungkait): Pembelajaran dalam konteks menghubungkaitkan pengetahuan baru dengan pengalaman hidup merupakan suatu bentuk pembelajaran kontekstual yang biasanya berlaku di kalangan kanakkanak. Apabila kanakkanak membesar, adalah menjadi lebih sukar untuk menyediakan konteks pembelajaran yang bermakna. Kurikulum yang cuba menempatkan pembelajaran 117

dalam konteks pengalaman hidup mesti menumpukan perhatian pelajar kepada taakulan, peristiwa dan keadaan harian. Kemudiannya, taakulan, peristiwa dan keadaan harian itu dipautkan dengan maklumat baru untuk penyelesaian sesuatu masalah. Contoh murid melakukan aktiviti mengutip sampah di sekitar sekolah untuk menanam sikap cintakan kebersihan. Menerusi pengalaman ini murid dapat mengaitkan aktiviti yang dilakukan oleh ibu bapa mereka semasa membersihkan kawasan tempattinggalmerekasetiaphari. Experiencing(Mengalami): Pengalaman pembelajaran dalam kontekseksplorasi,penemuan dan reka cipta merupakan nadi pembelajaran kontekstual. WalaupunpelajarpelajarbolehdimotivasikandenganstrategiP&P seperti video, naratif, atau aktiviti berasaskan teks, tetapi mereka masih merupakan bentuk pembelajaran yang pasif secara bandingannya. Pembelajaran adalah lebih berkesan sekiranya pelajarpelajar dapat memanipulasikan alatan dan bahan serta melakukanbentukpenyelidikanyangaktif. Applying(Mengaplikasikan): Mengaplikasikan konsep dan informasi dalam konteks untuk digunakan dalam situasi yang lain. Dalam kursus pembelajaran kontekstual,aplikasiseringberdasarkanaktivitipekerjaan.Iniboleh dilakukan dengan teks, video, makmal dan amali. Kebanyakan sekolah akan mengadakan lawatan kilang, mentoring dan latihan kerja. Cooperating(Bekerjasama): Pembelajaran dalam konteks berkongsi, bertindak balas, dan komunikasi dengan pelajar lain merupakan strategi P&P yang utamadalampembelajarankontekstual.Pengalamanbekerjasama bukan sahaja membantu kebanyakan pelajar mempelajari bahan pengajian, malah ia juga dengan konsisten dengan fokus dunia sebenar tentang pengajaran kontekstual. Majikan mementingkan pekerja yang boleh berkomunikasi, berkongsi maklumat dan bekerjadenganselesanyadalampasukanditempatkerja. Transferring(Memindahkan): Pembelajaran sesuatuisidalam kontekspengetahuan yang sedia ada, atau memindahkannya adalah berlandaskan apa yang telah diketahui pelajar. Pendekatan ini menyerupai RELATING iaitu ia berasaskan perkaraperkara yang lazim dan diketahui. Secara tradisinya, kebanyakan pelajar menghadapi situasi pembelajaran yang baru tanpa sebarang kaitan dengan pengetahuan sedia adanya. Guru boleh membantu meningkatkan keyakinan pelajar dengan menyediakan panduan yang dapat menghubungkan pengalaman pembelajaran baru dengan apa yang telah diketahui pelajar.Contohmuridmempelajaricarauntukmendapatkansudut tegak dengan menggunakan Teorem Pythagoras. Murid boleh memindahkanpengetahuansegitigabersisi3m,4mdan5muntuk menghasilkan sudut tegak dalam aktiviti mengecat garisan gelanggangpermainan. 118

v. KumpulanMuridYangSesuaiUntukPembelajaranKontekstual Terdiri dari kumpulan yang sederhana, cenderung kepada aplikasi konsep, terdorong melakukan aktiviti handson dan tidak yakin mempelajariMatematiksecaraabstrak. vi. Pelaksanaan Pengajaran dan Pembelajaran Kontekstual memerlukan: ini

Motivasi Bertujuan untuk menarik minat dan mencetuskan idea asas terhadap sesuatu tajuk yang akan dibincangkan. Contoh mata pelajaran Sejarah, tajuk darurat guru boleh memperdengarkan rakaman bunyi tembak menembak berserta jeritan sebagai motivasi. Pemahaman Iamerangkumikemahiranmuridyangberkaitandengantajukyang dipelajari. Kaedah penyampaian maklumat harus dipelbagaikan agar dapat menarik minat murid terhadap sesuatu konsep itu. Murid diberikan kebebasan mengutarakan perkaraperkara yang berkaitan. Ini boleh dilakukan dengan bacaan, perbincangan kumpulandanmembuatkajian. Kemahiran Pengetahuan baru yang diperoleh murid dapat diaplikasikan bagi mencetuskanpemikiranmuriddandenganitudapatmenyelesaikan masalah harian. Contoh selepas muris mempelajari cara penggunaan ensiklopedia, guru menanyakan soalan yang akan mendorongmuridmenggunakanensiklopediasebagairujukan. Penilaian Penilaian boleh dilakukan dengan cara lisan, pemerhatian, perubahansikapdanbertulis.Aktivitibolehdilakukandengancara kuiz,perbincangankumpulandanpenyediaanportfolio.

vii. Kesimpulan Pembelajaran hanya akan berlaku apabila murid dapat memproses maklumatataupengetahuanbarudengancarayangbermaknakepada mereka. Minda seseorang akan cuba mencari makna dalam konteks dengan membuat hubung kait yang bermakna dan relevan dalam persekitarannya. Teori Pembelajaran Kontekstual menumpukan kepada kepelbagaian aspek persekitaran pembelajaran sama ada di bilik darjah, makmal, tempat kerja atau kehidupan harian. Teori ini menggalakkan pendidik memilih atau mewujudkan persekitaran pembelajaran yang merangkumi pelbagai pengalaman sama ada dalam konteks sosial, budaya, fizikal atau psikologi untuk mendapatkanhasilpembelajaranyangdihasratkan. Pendekatan kontekstual merupakan suatu kaedah pengajaran dan pembelajaran yang mencabar, berkesan dan menyeronokkan, seterusnya dapat menyumbang ke arah pemeringkatan penguasaan kemahirandanprestasimurid. 119

Dalamprosespembelajaransecarakontekstual,objektifpembelajaran dapatdicapaimelaluipelbagaibentuk.Antarabentukyangdiutarakan adalah menghubung kait, mengalami, mengaplikasikan, bekerjasama dan memindahkan. Setiap bentuk yang dibincangkan harus mengaitkan pembelajaran dengan pengalaman dan persekitaran. Muridyangmelaluikaedahpembelajaransecarakontekstualberupaya mengaitkan apa yang dipelajari dan mengaplikasikannya kepada situasilain. Pembelajaran kontekstual yang efektif memerlukan gabung jalin atau interaksi di antara kurikulum, kaedah pengajaran, situasi dan masa. Penglibatan masyarakat dan industri dalam merancang strategi untuk menjayakanwawasanbersamadenganpihaksekolahsangatpenting. Oleh itu sekolah, industri dan masyarakat perlu bersedia menerima perubahan dalam menjayakan pengajaran dan pembelajaran secara kontekstual. b. PendekatanKonstruktivisme Pembelajaran secara konstruktivisme penting dalam sistem pendidikan hariini. Intheconstructivisttheorytheemphasisisplacedonthelearnerorthestudent rather than the teacher or the instructor. It is the learner who interacts with objectsand eventsandtherebygainsanunderstandingofthefeaturesheldby objects or events. The learner, therefore, constructs his/her own conceptualisationsandsolutionstoproblems.Learnerautonomyandinitiativeis acceptedandencouraged.(Sushkin,N.,1999) i. Kelebihanpembelajaransecarakonsturktivisme: Murid lebih berfikir untuk menyelesaikan masalah, menjana idea, dan membuat keputusan yang bijak dalam menghadapi pelbagaikemungkinandancabaran Murid lebih faham kefahaman murid tentang sesuatu konsep danidealebihjelasapabilamerekaterlibatsecaralangsungdalam pembinaanpengetahuanbaru. Murid lebih ingat Setelah memahami sesuatu konsep, murid akandapatmengingatilebihlamakonseptersebutkeranamereka terlibatsecaraaktifdalammengaitkanpengetahuanyangditerima dengan pengetahuan sedia ada untuk membina pengetahuan baru. Murid lebih Yakin murid diberi peluang untuk membina kefahamanmerekatentangsesuatu.Inimenjadikanmerekalebih yakin kepada diri sendiri dan berani menghadapi and menyelesaikanmasalahdalamsituasibaru. Murid lebih berkemahiran sosial murid diberi peluang untuk berinteraksi dengan rakanrakan dan guru dalam membina pengetahuanmereka.

120

Murid lebih seronok murid diberi peluang untuk berinteraksi dengan rakanrakan dan guru dalam membina pengetahuan mereka.

ii. Perananyangdimainkanolehseoranggurukonstruktivisadalah sepertiberikut: menggalakkan murid menerangkan lebih lanjut jawapan kepada soalanyangditanya. menggalakkan penemuan oleh murid melalui pertanyaan soalan bercapah. menggalakkanmuridmenerangkanideamerekasertamenghargai pandanganmereka.

8.2.2 Contohcontohaktivitipengajarandanpembelajaranyangmenggunakanpendekatan kontekstualdankonstruktivismedalampedagogisekolahpedalamansepertiyang disenaraikanberikut: BIL AKTIVITI 1 Pertandingan Melastik/ menyumpit Anyaman BAHAN/SUMBER Kad/daunnombor Gelanggetah/ sumpit/lastik Tanahliat Mengkuang/daun kelapa KEMAHIRANMATEMATIK CATATAN Mengenalnombor Operasipenambahan Operasitolak Konsep/rumusluas Konsep/rumusperimeter Pecahan Peratus(10x10grid) Perpuluhan Pendekatan kontekstual

Anyamantikar Coraksegiempat sama Pendekatan konstruktivisme Pendekatan kontekstual Kolaborasi

Mainlompat lompat (Skiping)/ Sepakbulu ayam Pertandingan Lompatjauh/ parit Garisnombor

Tali/rotan Gelanggetah Buluayam

Membilang Gandaan Mengukurmasa

Rotan Pitaukur/ pembarismeter

Bijigetah Dawai/bambu

Menganggarjarak Mengukurjarakdengan unitsebarangan Mengukurjarakdengan unitmetrik Membilang Operasitambah,tolak, darabdanbahagi Membilang Operasitambahdan tolakdengan/tanpa mengumpulsemula Perpuluhan Nilaitempat 121

Pendekatan kontekstual

Pendekatan kontekstual

Dekakdekak

Bijigetah Dawai/bambu

Pendekatan kontekstual

BIL AKTIVITI 7 TamuTani

BAHAN/SUMBER Hasilhasil masyarakat setempat (buah,sayur,ikan masin,ulam) Buluayam Paku Gelanggetah plastisin Gelanggetah

KEMAHIRANMATEMATIK CATATAN Menyelesaikanmasalah harianmelibatkanwang Mengumpuldata (Statistikasas) Mengenalnombor Penambahan Pendaraban Membilang Ukuranpanjang Mengumpul/Perwakilan data Penyelesaianmasalah melibatkan4operasi asas Kontekstual Mainperanan

Pertandingan dart

Kontekstual

Pertandingan Maingelang getah Penyelesaian Masalah berbentuk cerita

Kontekstual

10

Daun Batu Bijigetah

Kontekstual Simulasi

8.2.3 ContohCarapelaksanaanaktivitipengajarandanpelajaran: Aktiviti1:Anyaman HasilPembelajaran: Menemuirumusluassegiempat Tahun:4 Sumber/Bahan: 1. Daunmengkuang/pandan/kelapa 2. KertasberbentukL Prosedur: 1. Gurumembekalkandaunmengkuang/pandan/kelapayangterdapatdipersekitaran murid.Lebardaunhendaklahsama. 2. Dalamkumpulan23orang,muriddimintamembinasatuanyamanmenggunakan dauntersebut(gridsegiempatsamabersaiz10x10unitpersegi)berpandukan tunjukcaraguru. 3. Muriddimintauntukmengirajumlahbilanganunitsegiempatsamadalamanyaman mereka. 4. Muriddimintamengirajumlahbilanganunitsegiempatsamauntukpanjangdan lebaranyaman. 5. Gurumengedarkanjadualsepertiberikut BENTUK JUMLAHBILANGANUNIT PERSEGISEGIEMPAT SAMA 1 100 2 3 4 BILANGANUNIT SEGIEMPAT SAMA(LEBAR) 10 BILANGANUNIT SEGIEMPATSAMA (PANJANG) 10

122

6. DenganmenggunakankertasberbentukLyangdisediakanolehguru,muriddiminta menutup sebahagian permukaan anyaman untuk membentuk segi empat pelbagai saiz(sekurangkurangnyatigabentuk). 7. Untuk setiap segi empat yang dibentuk, murid akan mengulangi langkah 3 dan 4, danmerekodkankiraanbilanganunitsegiempatyangdisediakan. 8. Berdasarkan jadual, murid dikehendaki mendapatkan hubungan di antara jumlah bilangan unit segi empat sama, dengan bilangan unit segi empat sama untuk panjangdanlebarbagisetiapbentuk. 9. Guru membuat kesimpulan tentang perkaitan dalam aktiviti 8 dengan memperkenalkanrumusluassegiempatsamadansegiempattepatsepertiberikut Luas segiempatsama/tepat=panjangxlebar Aktiviti2: Permainanmaingelanggetah

HasilPembelajaran: Membilang Tahun: Sumber/Bahan: 1. Gelanggetah 2. Kertasskor 3. Rantingkayu Prosedur: 1. Dalamkumpulanseramai3orangmurid,gurumembekalkan20gelanggetah kepadasetiapmurid. 2. Gurumemacak2batangrantingkayusecaraselaridandiikatsatugelanggetah menghubungkankeduaduarantingtersebutsebagaipalang. 3. Arahanpertandingan Ahlikumpulanmembuatpersetujuantentangbilangangelanggetahyang hendakpertaruhkan.Contohnya10getahsetiapmurid. Getahdikumpulkandandisusundiataspalang. Ahlikumpulanmembuatpersetujuanuntukmenentukanjarakdan menentukangilirandengancarayangkreatifcontohnyamenghumbangelang getahkegarisantertentu.Getahyangpalinghampirdengangarisan merupakanpemainpertamadanterjauhdarigarisanatauterkenagarisan sebagaigiliranterakhir. Darigarisanyangditetapkanpesertasecarabergilirakanmelastikgelang getahdiataspalang.Getahyangterjatuhakanmenjadimiliknya. Permainanberterusanmengikutmasayangditetapkan.Contohnya10minit. Pemenangditentukanberdasarkanbilangangelanggetahyangdiperoleh. Rajah: GarisanMelastik Rantingkayu Palanggetah 12

123

Aktiviti3:

MenggunakanDekakdekak

Getahgelang

HasilPembelajaran: Operasitambahdantolakdengan/tanpamengumpulsemula Tahun: Sumber/Bahan: 2 Bijigetah/warna/Dawai/bambu/buluh/papan/sepit

Prosedur: 1. Gurumembekalkanbijigetahdandawaiataubambu(buluh)terdapatdi persekitarankampong. 2. Dalamkumpulan3orang,muriddimintamembinasatudekakdekakberpandukan tunjukcaragurusepertiRajah1. 3. Muridmuriddimintamenggunakandekakdekakuntukmembuatoperasitambahdan tolakdengan/tanpamengumpulsemulasepertijadualberikut:

Bil 1 2 3 4

Operasiayatmatematik 27+12= 17+5= 4534= 2517=

Jawapan 39

Sepit

Tambahbijigetahpada tiangdekakmengikut nilaitempat

BuluhDiraut BijiGetah Buluh tens ones

Rajah1:Dekakdekak 4. Gurumemberilembarankerjamenyelesaikanmasalahyangberkaitanoperasi tambahdantolak.

124

Aktiviti4:

Penyelesaianmasalahberbentukcerita

HasilPembelajaran:Menyelesaikanmasalahyangmelibatkanoperasitambahdantolak dengan/tanpamengumpulsemula Tahun: 2

Sumber/Bahan: 1. Bijigetahberwarna 2. Buahbuahan 3. Bunga/daun/batukecil/lidi Prosedur: 1. Gurumembekalkanpembilangsepertiyangdisenaraikanolehguruyangboleh diperoleh dipersekitarankampong. 2. Gurumemberisatusituasimasalahberdasarkansuasanakehidupanseharian. AhLekseorangpekebunbuahbuahan.Diamengutip3bijibuahdurianpada awalpagi.Kemudiandiamengutiplagisebanyak5bijipadasebelahpetang. BerapakahjumlahbijiduriandikutipolehAhLek? 3. Denganmenggunakanbahanyangdisediakan,gurumenunjukkanproses menyelesaikanmasalahmelaluisimulasi.(contoh:sehelaidaun=sebijidurian)

4. GurumenunjukkanpenyelesaianmasalahberdasarkanModelPolyasepertiberikut: Langkah1:Apakahmaklumatyangdiberi? Langkah2:Apakahoperasiyangdigunakan? Langkah3:Selesaikan Langkah4:SemakJawapan. 5. Gurumenunjukkancontohlainyangmelibatkanoperasitolak. Basruada9ekorayam.4ekorayamtelahdicuriorang.Berapakahekor ayamBasruyangtinggal? 6 Denganmenggunakanbahanyangdisediakan,gurumenunjukkanproses menyelesaikanmasalahmelaluisimulasi.(contoh:sebijibatu=seekorayam) 125

7 GurumenunjukkanpenyelesaianmasalahberdasarkanModelPolyasepertidalam langkah4diatas.

Kaedahtakeaway 8. Muridmuriddimintamenyelesaikanmasalahberbentukceritayangdisediakanoleh gurudalamlembarankerjasepertijadualberikut: Bil 1 2 Masalahberbentukcerita Emakbeliduabijinenas.Bapabelitigabiji nenas.Berapakahbijinenassemuanya? Bobiemahumemelihara5ekorarnab. Pakciknyatelahberinya2ekorarnab. BerapakahekorarnablagiyangperluBobiebeli? Zubaidahbelilimabijikobis.Zainabbeliduabiji kobis.BerapakahbijikobisZubaidahlebih daripadakobisZainab? Penyelesaian/Ayat matematik

9. Gurumemberilembarankerjamenyelesaikanmasalahberbentukceritayang berkaitanoperasitambahdantolak. 8.3 Tugasan/latihanAktivitiPengajarandanPembelajaranMatematikSekolah Pedalaman PerbincangankumpulantentangaplikasipendekatanKontekstualdan KonstruktivismedalampengajarandanpembelajaranMatematiksekolahpedalaman. Arahan:Telitisenariodibawahiniuntukmembuattugasan/latihanbagiunitini. Kebanyakan muridmurid sekolah rendah di kawasan pedalaman menghadapi masalahpembelajaranmatematiksepertiberikut Tidakmenumpukanperhatianterhadappengajarangurudibilikdarjah Mengingatfaktaasas Memahamisesuatukonsep Memadankankuantitisuatuobjekdenganangka Tidakmenyiapkankerjarumah Muridpasif Berdasarkansenariodiatas,andadalamkumpulanberempatdikehendaki merancangsatuaktivitipengajarandanpembelajaranmatematikdenganmemilih satuatauduahasilpembelajaranmatematiksekolahrendahsepertiyang terdapatdalamhuraiansukatanpelajaranmatematiksekolahrendah.Aktiviti tersebuthendaklahdisesuaikandenganpersekitaranmuridmuridsekolah pedalaman. Berdasarkan kepada aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang dirancang, sediakansumberpengajarandanpembelajaranyangbolehmenarikminatmurid 126 muridpedalamanmempelajarimatematikdenganbaik.Hasilbengkelandaakan dibentangkanmengikutkumpulan

8.4

PembentanganTugasan/Latihan(2Jam) Setiap kumpulan diminta membentangkan tugasan/latihan. Di akhir sesi pembentangan,setiappelajarperlumembuatrefleksikendiri.Pensyarahdanpelajar bersoaljawabtentangaktivitipengajarandanpembelajaranyangdibentangkandan mencatat maklum balas berdasarkan pemerhatian terhadap tugasan/latihan kumpulanlaindidalamjadualmengikutformatyangdisediakansepertiberikut. Borangpenilaianpembentanganaktivitipengajarandanpembelajarankumpulan NamaKumpulan:___________________________ Topik: Perkara ___________________________ Komen

Kelebihan

127

Kelemahan

Cadangan penambahbaikan

128

Rujukan: BukuKonsepDanAktivitiPengajaranDanPembelajaranMatematikSekolahRendah (1998),PublishedByBPG L.W.Downes&D.Paling(1963).TheTeachingOrArithmeticInTropicalPrimarySchools. OxforUniversityPress:London PukalLatihanPenggunaanBahanManipularifDalamPengajaranPembelajaranMatematik SekolahRendah,BPG TroutmanA.P.,LichtenbergB.K.(1982).Mathematics:AGoodBeginningStrategiesfor nd TeachingChildren(2 Edition),Brooks/ColePublishingCompany,Monterey, California. J.A.Shaw&S.S.Blake(1998).MathematicsforYoungChildren.MerrillPrenticeHall: Columbus,Ohio NikAzisNikPa.(1999).Pendekatankonstruktivismeradikaldalampendidikanmatematik. KualaLumpur.UniversitiMalaya. PusatPerkembanganKurikulum(2001).Pembelajaransecarakonstruktivisme.Kuala Lumpur. Sushkin,N.(1999).[Online]Available: http://carbon.cudenver.edu/~mryder/itc_data/constructivism.html

129

UNIT9: 9.1

PENTAKSIRANDANPENILAIAN

KONSEPPENTAKSIRANDANPENILAIAN 9.1.1 Pengenalan Pentaksiran merupakan bidang untuk mendapatkan maklumat bagi mengenal pasti masalah yang dihadapi oleh seseorang murid. Dalam proses pengajaran dan pembelajaran guru perlu mengetahui maklumat yang dikumpulkan melalui pelbagai cara pengujian atau kaedah lain. Justeru, guru perlu menilai keberkesanan perancangandanpengajarannya. 9.1.2 Definisi MenurutGronlund(1993),pentaksiranmerupakanprosesmenentukan,mendapatkan dan memberikan maklumat yang berguna untuk membuat pertimbangan mengenai tindakan selanjutnya.Pentaksiran juga merupakan proses memerhati dan mencerap pembelajaran serta mengintepretasikan maklumat berhubung pembelajaran seorang murid. Kesimpulannya pentaksiran adalah satu proses mengumpulkan maklumat untuk merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran dengan cara yang lebih berkesan. Gay (1985) mengatakan penilaian adalah satu proses yang sistematik dalam pengumpulandananalisisdatauntukmenentukansamaadasesuatuobjektifitutelah dicapaiyangmembolehkansesuatupertimbanganataukeputusandibuat. 9.1.3 TujuanPentaksirandanPenilaian Tujuanutamapentaksiranialah: a) Memberimaklumbalaskepadamuriduntukmembaikipencapaian. b) Mendapatkan maklumat yangberkualitibagi membuat interpretasi yang sah danbolehdipercayaimengenaipembelajaranmurid. c) Mengenal pasti jika murid memahami kurikulum yang diperlukan dan mengajarsemulajikamuridtidakmemahaminya. d) Memberi maklumat kepada ibubapa/penjaga tentang prestasi pembelajaran anak/anakjagaanmereka. Dalam pendidikan khas pula tujuan pentaksiran dan penilaian adalah untuk mendapatkan maklumat mengenai keupayaan dan pencapaian muridmurid bekeperluankhas.Pentaksirandanpenilaianbagimuridbermasalahpembelajaran seharusnya dijalankan secara individudengan mengambilkira semuaaspekseperti berikut: a) Kemahirankognitif Kecerdasan Memori b) Kemahiranmotor Motorkasar Motorhalus 130

c) Kemahiranpersepsi Persepsivisual Persepsiauditori d) Pencapaianakademik Bacaan Tulisan Matematik e) Kemahiranbahasa Bahasaeskpresif Bahasareseptif f) g) h) i) j) 9.2 Tingkahlaku Keadaansosialdanemosi Kesihatan Pemeriksaanpenglihatan Pemeriksaanpendengaran

INSTRUMENPENTAKSIRANDANPENILAIAN a) PentaksiranAlternatif Pentaksiran alternatif adalah berasaskan pendapat bahawa murid boleh membuataksespembelajarankendiridanbelajardariprosespenilaiantersebut. Kaedah ini memberi peluang kepada murid untuk menyemak sendiri perkembangan linguistik dan proses pembelajaran. Satu contoh pentaksiran alternatif ialah pentaksiran pencapaian (performance assessment) seperti bermainalat muzik, menari, menggunaalat sains, menyumpit,memancingikan danlainlain. Pentaksiranpencapaianadalahberdasarkankepadapemerhatiandanpenilaian guru ketika murid sedang melakukan sesuatu aktiviti tingkah laku serta berinteraksi dengan orang lain. Pentaksiran pencapaian juga dikenali sebagai pentaksiranautentikkeranaiamenilaikebolehanmuriduntukmelakukansesuatu tugas dalam keadaan atau situasi yang sebenar (real life task/ situation). Pentaksiran jenis ini memberi peluang untuk mentaksir kreativiti, kemahiran merancang, kebolehan untuk mengintegrasikan pengetahuan dan kemahiran untukbekerjadenganoranglain. Pentaksiran alternatifboleh dilaksanakan dengan menggunakan senarai semak danrubrik. b) UjianSaringan Ujian yang dijalankan untuk mengenal pasti kanakkanak yang berisiko menghadapimasalah. Satualatpengukuranyangmenyeluruhmembantumengesanmuridyang lemah. Untukmengasingdanmenentukankumpulanmurid Dilaksanakanmelaluiujianformalatautidakformalsamaadasecaraindividu ataukumpulan 131

Dalam pendidikan pemulihan ujian saringan adalah satu instrumen pengukuran yang menyeluruh terhadap kekuatan dan kelemahan dalam penguasaan kemahirankemahiran asas oleh murid pemulihan secara individu untuk mengikuti sesuatu program. Ianya dapat mengenal pasti muridmuridyanglemahdanmemerlukanbantuanpemulihan.

c) UjianDiagnostik Ujian diagnostik adalah satu instrumen pengukuran yang membolehkan guru mengesan punca dan kawasan kelemahan secara spesifik yang dihadapi oleh seseorangmurid.Tujuannyaadalahuntuk: Mengenalpastisecarakhususkesulitankesulitanyangdihadapiolehmurid. Mengenalpastipuncakegagalanmuriduntukmenguasaisesuatukemahiran. Mengenal pasti kumpulan tertentu mengikut Kebolehan dan kawasan kawasankesukaranyangdihadapiolehmurid. Membantugurumerancangsatuprogrampengajaranyangkhususindividu ataukumpulandenganlebihtepatdansistematik. Membantugurumerancangobjektifpengajaran. Membolehkan guru merancang dan membina bahan bantu mengajar yang bersesuaianmengikuttahapmurid. d) AnalisisTugasan Bagi sebilangan murid, sesuatu tugasan yang diberi tidak dapat dilaksanakan denganbaik.Halinikeranatugasanyang dilakukansebenarnyaterdiridarpada satu siri kemahiran kecil yang perlu dilakukan dengan jayanya sebelum menguasai tugasan atau kemahiran yang lebih berat. Murid mungkin hanya bolehmelakukansebahagiandaripadakemahirankeciltersebut. Untukmengajarmuridmenjalankansesuatutugasandenganjayanya,kemahiran kecil yang masih tidak dapat dilakukan oleh murid perlu diajar. Guru perlu mengenalpastiapakahkemahirankemahirankecilyangterdapatdalamsesuatu tugasan,dankemudianmengujikebolehanmuridmenjalankantugasantersebut. Guru akan mengajar murid kemahirankemahiran kecil yang masih tidak dapat dikuasaiolehmurid. e) Portfolio Pentaksiran portfolio merupakan satu cara pentaksiran yang amat popular digunakan dalam kalangan guru. Pentaksiran jenis ini dijalankan secara berterusan. Kelebihan cara pentaksiran ini ialah sampelsampel kerja yang disimpandalam portfoliobolehmenunjukkankemajuan yangdicapaiolehmurid dengan ketara. Sampelsampel kerja tersebut boleh digunakan sebagai bukti pencapaiannya. f) Pemerhatian Pemerhatian merupakan satu alat yang biasa digunakan oleh guru untuk mengumpulmaklumatkhususnyayangberkaitandengantingkahlakuseseorang murid. Pemerhatian yang dibuat perlu direkodkan dan terdapat beberapa cara untuk merekod hasil pemerhatian. Pemerhatian juga sesuai digunakan untuk mengumpulmaklumatmengenaitingkahlakudankemahiransosialmurid.

132

g) Senaraisemak Senarai semak merupakaninstrumenpengumpulan maklumat yang berstruktur. Soalansoalan spesifik dikemukakan dan responden hanya memilih jawapan mengikutpandangannya. h) Temubual Kaedah temu bual sesuai digunakan bagi mendapatkan maklumat berkaitan murid dengan cara menemu bual ibu bapa, guruguru yang lain serta rakan sebayamurid. i) SkalaPengkadaran Bentuk skala pengkadaran hampir sama dengan senarai semak. Jika senarai semakmemerlukanresponyaatautidak,skalapengkadaranmemerlukansatu skalapersetujuandiberikandanrespondenperlumemilihdarjahpersetujuannya. 9.3 CARAMEMBINAINSTRUMENPENTAKSIRANDANPENILAIAN 9.3.1 AnalisisTugasan Contohaktiviti:AnalisisTugasanmemberusGigi a) b) c) d) e) f) g) Picittiububatgigiuntukmengeluarkanamaunyangwajardiatasberus Membukapiliair Berkumur Menggosokgigidengancarayangbetul Membersihkanmulutdenganairselepasgigidiberus Menutuptiububatgigi Menyimpanberusgigi

9.3.2 Portfolio Untukmemastikansupayaportfoliotidakmenjaditempatsimpananbagisemuahasil kerjamurid,pembinaanportfoliomestidirancangdengantelitiolehguru.Diperingkat awal, guru perlu merancang apakah yang harus dimasukkan dalam portfolio dan sediakansatugarispanduan. Garispanduanuntukmembinaportfolioadalahsepertiberikut: a) SenaraiIsiKandungan b) Penilaianguruterhadapkerjamurid o Contohnya: Dalambentukjurnal Dalambentuksenaraisemak Dalambentukrakamanaudio c) Sampelsampelkerjamuridyangterpilih o Contohnya: Sampelkerjadiperingkatpermulaan Sampelkerjaselepaspengajarandijalankan Hasilkerjayangterbaik Hasilkerjayangpalingtidakmemuaskan Sampelkerjabagikemahiranyangberlainan d) Penilaiankendiriolehmurid e) Soalselidiktentangaspekaspektertentuberkaitanmurid 133

9.3.3 SkalaPengkadaran LaporanKemajuanMurid 1. 2. 3. 4. Bil 1 2 Menunjukkankemajuan Masihperlutunjukkemajuan Tidaktunjukkemajuan Belumdiajar KesediaanMembaca Dapatmembezakanpersamaandanperbezaanobjek Dapatmembezakanpersamaandanperbezaandalam gambar Membacadarikirikekanan Mengenalwarna Dapatmelihatdanmengingatobjekdalamgambar Dapahmenghafalalamatdannombortelefon Mengetahuinamasendiri Mengetahuiharilahir Dapatmenulisnamadengantulisanyangtepat Dapatmemadanperkataannamawarnadenganwarna Dapatmenggunakangunting 1 2 3 4

3 4 5 6 7 8 9 10 11

134

9.3.4 SenaraiSemak ContohSenaraiSemakUntukMengenalPastiMasalahTingkahLakuMurid NamaMurid : Umur : AlamatRumah : Telefon : AlamatSekolah : Telefon : Tarikhdanwaktudijalankan : Silatandakan(/)padaruangyangdisediakan. Keterangan Bil 1) PerlakuanAgresif 1.1 Merosakkanhartabendasendiri/oranglain 1.2 Selalubergaduh/bertumbuk 1.3 Cepatmarah/meradang 1.4 Mengacauoranglain 1.5 Mencederakandiri 1.6 Panasbaran 1.7 Perlakuannegatifberlakudengantibatiba(abrupt behavior) 1.8 Hiperaktif 2) PerlakuanPasif 2.1memencilkandiri 2.2.sugul 2.3terlalupendiam 2.4Terlalumalas 2.5mudahtergangguperhatian 2.6terlalumalu 3) PerlakuanNegatifSosial 3.1Mengusik 3.2Bercakapbohong 3.3Tidakmenepatijanji 3.4Tidakmenurutperintah 3.5Berbahasakasar 3.6Terlalusukabercakap 3.7Selalubuangairdalambilikdarjah 3.8Sukamembuatbising 3.9Mengambilsesuatubarangtanpaizin 4) PermasalahanEmosi 4.1Gelisah 4.2Menipu/berbohong 4.3selalumengadusakit 4.4Menangisdalamkelas 4.5Memerlukanperhatianyanglebih 4.6Risau 4.7Mengkhayal 135 Ada Tiada Catatan

9.4 PENTAKSIRANINSTRUMEN 9.4.1UjianDiagnostik

UjianDiagnostikBahasaMelayu(Bertulis)
KEMAHIRAN3: SukukataV ArahanGuru: TulissukukataVberdasarkangambar.

_____lar

_____kan

___mak

___pi

___tik
136

___tak

9.4.1

Pemerhatian

Contohmelaporkanhasilpemerhatian: a) KemahiranSosial Murid A merupakan seorang murid yang mempunyai kemahiran sosial yang memuaskan. Hal ini digambarkan apabila dia mampu bermain, bergaul, berbual danberinteraksidenganrakandangurunya.Diajugabolehmenjawabsoalanjika ditanya dan memberi pandangan apabila perlu. Namun, beliau mengambil masa untukmesradengansesiapayangbarudikenalinya. b) KemahiranTingkahLaku Pemerhatian terhadap tingkah laku murid A memberi gambaran kepada saya bahawa murid A merupakan seorang murid yang mempunyai perwatakan yang sukardijangka.Diabolehmenjadiseorang yang periang,sukabermaindan suka bercakap tetapi kadangkala dia menjadi seorang yang pendiam, menyendiri dan lebihsukamemerhati. 9.5 PentaksiranMuridBekeperluanKhas 9.5.1 KemahiranPengurusanDiri

a) Keupayaanmenguruskandirisendiri(membersihkandirisendiri,memakaipakaian tanpabantuan, makan dengancara yangbetul dan mampu memenuhikehendak asasdirisepertimembuangair. b) Supayamuriddapatmenjagakeperibadiandirisendiridanberupayamenguruskan dirisendiritanpapertolonganoranglain 9.5.2 a) b) c) d) e) f) KemahiranSosialDanEmosi

Tingkahlakuyangbersesuaianuntukberinteraksidirumah,sekolahdanbersama masyarakat. Keupayaan sosial individu yang mampu mencapai kejayaan tanpa menggangu oranglain. Aspek dalam kemahiran sosialkemahiran berkomunikasi, asertif, bergaul, menyelesaikanmasalah. Tujuan pentaksiran adalah untuk mengenal pasti murid yang mempunyai kelemahandalambersosial. MembantumuriddalamprosesP&Pdankehidupanseharianmereka. Membolehkan mereka berinteraksi dan menjaga hubungan antara masyarakat denganbaikdanbersesuaianmengikutgolongan. PentaksiranPengamatanPenglihatan

9.5.3

a) PentaksiranKetajamanVisual Alat yang digunakan untuk menguji ketajaman penglihatan ialah Carta Snellen. Carta ini terdiri daripada nombor atau huruf E yang ditunjukkan pada berbagai bagai arah atau gambar tertentu yang ditulis dalam saiz yang berbezabeza. 137

Biasanya pesakit diminta membaca carta dari jarak 20 kaki (6 meter). Danhuruf terkecilyangdapatdibacadaripadacartatersebutdirekodkan. Hasil yang diperoleh akan dinyatakan dalam 6/6 menunjukkan ketajaman penglihatanyangbaik.Nilaiinimenunjukkanmatapesakitdapatmelihatdarijarak enammeterpadacartayangmemangdapatdilihatolehorangnormal.Jikamata pesakit yang berdiri enam meter dari carta dapat melihat hurufhuruf nombor penyebut bagi jarak 18m, skor bagi pesakit tersebut ialah 6/18. Semakin besar nombor penyebut, (nombor pada carta) semakin kecil ketajaman penglihatan. Pentinguntukdifahamibahawaujianketajamanpenglihatanadalahuntuksetiap mata. CARTASNELEN

b) PentaksiranKepekaanWarna Seseorang itu dikatakan buta warna jika dia tidak dapat mengenal warna. Mata yang normal memerlukan kon merah, biru dan hijau untuk membolehkannya melihat keseluruhan spectrum warna. Bagi menguji masalah buta warna satu kaedah iaitu Carta Isihara. Carta ini berupa plat yang tercetak di atasnya angka yangditulisdengantitiktitikberwarna.Angkainiditulisdiataslatarbelakangyang terdiri daripada titiktitik berwarna yang serupa bentuk. Angka itu terdiri daripada warnahampirserupadenganlatarbelakangbagiindividuyangbutawarna.

138

9.5.4

PentaksiranPendengaran

a) Pendengaranbiasa Murid boleh mendengar semua bunyi pertuturan walaupun pada peringkat perbualanyangperlahan. b) Kehilanganpendengaranminima Murid bermasalah untuk mendengar pertuturan yang perlahan atau tidak jelas. Perbualan oleh murid lain dan arahanarahan guru yang diberi secara pantas, terutamadidalamsebuahkelasyangbisingberkemungkinanbesarmengakibatkan maklumatyangdiberitidaksampai. c) Ringan Murid tidak dapat mendengar dengan baik sehingga 50% daripada perbincangan kelas terutamanya jika tahap pertuturan digunakan agak perlahan di dalam persekitaranyangbising. d) Sederhana Perbincangankelasdarijarak3hingga5kakibolehdifahamisekiranyastrukturdan penggunaanperkataandikawal. 9.5.5 PentaksiranKemahiranMotor

a) MotorKasar Keupayaanmuridmuridmelaksanakanaktivitiyangmemerlukanpenglibatanotot ototbesar. Contohnya,berjalan, berlari, melontar, melompat, berdirisebelah kaki, berenang dan sebagainya. Keupayaan mengimbangi kedudukan tubuh adalah elemenyangperludipertimbangkandalammembuatpentaksirankemahiranmotor kasar. b) MotorHalus Kemahiranmotorhalusmelibatkanotototothalussepertitangan,kaki,lidah,bibir, ototmukayangdigunakansemasamelakukantugasanyang lebihsusahataupun tugasan yang memerlukan kehalusan (delicate task). Contohnya kemahiran menulis, melukis, mencantum puzzle, meniru mimic muka, menjahit, menyebut perkataan, meniup buih, bersiul dan sebagainya. Kebanyakan muridmurid yang mempunyaimasalahdalammotorhalusbiasanyabermasalahdalammembunyikan perkataantertentu. 9.5.6 PencapaianAkademik

a) KemahiranLisan Ujian diagnostik lisan merupakan satu cara untuk mengetahui aras pencapaian muridmurid.Hasilujianakanmembantugurumengetahuitahappencapaianmurid dalam penguasaan huruf, suku kata, dan bacaan ayat mudah. Ujian diagnostik yangdicadangkanialah: Mengenalhurufbesarsecararawak Mengenaihurufkecilsecararawak Mengenal suku kata mengikut pemeringkatan KV, KVK, KVKK, VK, KVVK,KVV,KKV,KKVK,KVVV(KKonsonanVvokal)

139

b) Kemahiranmenulis Murid yang bermasalah dalam penulisan biasanya membuat kesilapan seperti berikut: bentukhuruftidakkonsistensaiznya jarakhurufatauperkataanyangtidakseimbang kecondonganhurufatauperkataantidakselari salahejaan Tulisankotorkerapdipadamdengangetahpemadam c) KemahiranMengira Keupayaan menguasai pengetahuan tentang perkara asas matematik seperti nombordanoperasimudah. Ujian diagnostik matematik digunakan untuk mengenal pasti secara khusus kekuatan dan kelemahan dalam kemahiran tertentu. Kemahiran yang terkandung dalamUjianDiagnostikMatematikialah: Kuantitidannilai Angkabulat Mengenalnombor Operasitambahdantolak

9.6 TugasanPelajar Sebagai seorang bakal guru anda perlu menghasilkan alatalat pentaksiran dan penilaian untuk mengumpul maklumat bagi membantu anda dalam proses pengajaran dan pembelajaran. a) Binasatusetujiandiagnostik(mengikutmatapelajaran) b) Kenal pasti satu masalah yang dihadapi oleh murid anda, kemudian laksanakan satu analisistugasanuntukmembantumuridmenguasaikemahirantersebut. c) Bina satu senarai semak untuk mengesan minat murid terhadap mata pelajaran yang andaajar. d) Kelab Bahasa telah melaksanakan satu pementasan drama. Sebagai guru penasihat, anda dikehendaki untuk menilai pencapaian setiap murid dalam drama tersebut. Bina satualatpentaksiranuntuktujuantersebut(contohsenaraisemak,rubrik). Nota: Setiapkumpulanhanyadikehendakimenjawabsatusoalansahaja. Tugasanperludibentangkansemasatutorial.

140

RUJUKAN Gay,L.R.1985.EducationalandEvaluationandMeasurement.CompetenciesforAnalysis nd andApplication.2 .Ed.Ohio:CharlesE.Merrill.

th Gronlund,N.E.1993.HowtoMakeAchievementTestsandAssessments.5 .Ed. NewYork:MacmillanCo.

Owen,R.EJr.1991.LanguageDisorders:AFunctionalApproachtoAssessmentand Internention.Boston:Allyn&Bacon. Pierangelo, R., & Giuliani, G. 2006. The Special Educators Comprehensive Guide to 301 DiagnosticTests.Rev.andexpandeded.SanFrancisco:JosseyBass. Rief,SandraF.,2007.BagaimanaMendekatidanMendidikKanakkanakADD/ADHD:teknik dan strategi praktikal untuk membantu kanakkanak yang menghadapi masalah penumpuandanhiperaktif.Terj.KualaLumpur:InstitutTerjemahanNegaraMalaysia Berhad. http://www.nclrc.org/essentials/assessing/alternative.htm http://www.aurbach.com/alt_assess.htm/ http://www.projectappleseed.org/index.htm/ http://jonathan.faculty.noctrl.edu.toolbox/whatisit.htm/

141

4.0

CADANGANJADUALPELAKSANAAN

MINGGU1:
MASA HARI 8.009.00 9.0010.00
Kepelbagaian KK* Kanakkanakdi Kaw.Pedalaman (Unit1.21.3)

10.00 10.30

10.3011.30

11.3012.30

12.30 2.00

2.003.00

3.004.00

ISNIN

Pengenalan Kanakkanakdi Kaw.Pedalaman (Unit1.1) Pengenalan Pengurusan TingkahLaku (Unit2.1) Pengenalan, Pengelolaan& PengurusanKB* (Unit3.13.2) Pengenalan PBL* (Unit4.1) Konsep Pentaksiran& Penilaian (Unit9.1)

Tugasan/Latihan: BengkelPengenalanKanakkanakdi Kaw.Pedalaman (Unit1.4)

PembentanganTugasan/Latihan (Unit1)

SELASA

Puncapunca SalahLaku (Unit2.2) Pengurusan KurikulumKB* (Unit3.3) Kepentingan PBL* (Unit4.2) Instrumen Pentaksiran& Penilaian (Unit9.2)

Strategi Pengurusan TingkahLaku (Unit2.3) Pengurusan KurikulumKB* (Unit3.3)

Tugasan/Latihan: Bengkel PengurusanT.L (Unit2.4) Tugasan/Latihan: Bengkel PengurusanKB* (Unit3.4)

PembentanganTugasan/Latihan (Unit2)

E PembentanganTugasan/Latihan (Unit3)

RABU

A T

KHAMIS

Tugasan/Latihan: PerancanganUnitP&P (Unit4.3) Caracara Membina Instrumen& Mentaksir (Unit9.39.4)

A PembentanganTugasan/Latihan (Unit4) T

JUMAAT

Petunjuk: KK* : KeperluanKhas KB* : KelasBercantum 142 PBL* : PembelajaranBerasaskanProjek

MINGGU2:
MASA HARI 8.009.00 Pengenalan PedagogiBM: SP* (Unit5.1) Pengenalan PedagogiBI SP* (Unit6.1) Pengenalan PedagogiSains SP* (Unit7.1) Pengenalan Pedagogi MatematikSP* (Unit8.1) 9.0010.00 Aplikasi PedagogiBM SP* (Unit5.2) Aplikasi PedagogiBI SP* (Unit6.2) Aplikasi PedagogiSains SP* (Unit7.2) Aplikasi Pedagogi MatematikSP* (Unit8.2) R 10.00 10.30 12.30 2.00

10.3011.30

11.3012.30

2.003.00

3.004.00

ISNIN

Tugasan/Latihan: BengkelAktivitiP&PBMSP* (Unit5.3) Tugasan/Latihan: BengkelAktivitiP&PBISP* (Unit6.3) Tugasan/Latihan:BengkelAktiviti P&PSainsSP* (Unit7.3) Tugasan/Latihan: BengkelAktivitiP&PMatematikSP* (Unit8.3) Pembentangan Tugasan/Latihan (Unit9) R

PembentanganTugasan/Latihan (Unit5)

SELASA

PembentanganTugasan/Latihan (Unit6) E PembentanganTugasan/Latihan (Unit7)

RABU

H A

H A

KHAMIS

PembentanganTugasan/Latihan (Unit8) T

Tugasan/Latihan: Tugasan/Latihan: Membina Membina JUMAAT Instrumen Instrumen (Unit9.5) (Unit9.5)

Petunjuk: SP* : SekolahPedalaman

143

PanelPenggubalModulKPLISRSekolahPedalaman Penyelaras:Pn.FatimahbintiDaud Unit1 : PengenalanKanakkanakPedalaman 1. Pn.RamlahbintiAlias 2. En.HalikWang PengurusanTingkahLakuKanakkanak 1. En.Arunb.Daud 2. Pn.NorhayatibintiIdris Unit3 : IPGMKampusKent IPGMKampusKeningau

IPGMKampusKent IPGMKampusTunAbdulRazak

Unit2 :

PengurusanAktivitiPengajaranPembelajaranKelasBercantum 1. En.ZulkarnainbinMohdNoor IPGMKampusBatuLintang

Unit4 :

KepelbagaianStrategidalamPengajarandanPembelajaran 1. Tn.Hj.MustaffarbinAbd.Majid 2. CikLimSiewGeck IPGMKampusPerempuanMelayu IPGMKampusIlmuKhas

Unit5 :

PedagogiBahasaMelayuSekolahPedalaman 1. En.ArunbinDaud 2. Pn.Norhayatibinti.Idris 3. En.JawingDongkok IPGMKampusKent IPGMKampusKeningau IPGMKampusGaya

Unit6 :

PedagogiBahasaInggerisSekolahPedalaman 1 En.Jausip@JosephYabai 2 Pn.AnneAnthonyLajinga IPGMKampusKeningau IPGMKampusBatuLintang

Unit7 :

PedagogiMatematikSekolahPedalaman 1. Tn.Hj.AlibinAbuBakar 2. Pn.ChoySauKam 3. Pn.RaitibtintiNaiman IPGMKampusGaya IPGMKampusBatuLintang IPGMKampusKeningau

Unit8 :

PedagogiSainsSekolahPedalaman 1. En.LingHauChing 2. CikKhawAiGuat 3. En.RuslanbinMapeala IPGMKampusRajang IPGMKampusTunAbdulRazak IPGMKampusTawau

Unit9 :

PentaksirandanPenilaianPencapaianKanakkanakPedalaman 1. CikAngieGaret 2. Pn.JoviniaLajiwinKudun 3. En.SukranNelamin IPGMKampusTunAbdulRazak IPGMKampusKent IPGMKampusTawau

144