Hatrlatma

Elektrik Devrelerinin Temelleri dersinde ne yapacaz? Ama: Fiziksel devrelerin elektriksel davranlarn ngrme
akm ve gerilim

Teori oluturken ie nasl balarz?

Tanmlanmam byklkler Aksiyomlar Sonra ne yaparz?

Yeni byklkler iin: Tanmlar Yeni sonular iin: Teoremler

Hatrlatma

Elektrik Devre Teorisi

Tanmlanmam byklkler

Akm
i(t) [A] uyumlu ift
1 1 (t)

Gerilim
v(t) [V]

+
v1 (t) 2

Hatrlatma

Aksiyomlar
Ne demek?

1. Toplu Parametreli Devre

Fiziksel devrede her aletin ularndaki akm i(t) ve gerilim v(t) her t annda tam olarak tanmlanmsa, devre toplu parametreli devredir.
Kirchhoffun Gerilim Yasas (1845)
nce biraz hazrlk

n dm olan toplu parametreli, birleik bir devrede herhangi bir dm referans dm olarak se. seilen referans dmme gre n-1 tane dm gerilimi tanmla
1

+
e 1 e2

+
e3

. . . k

k. dm ile j. dm arasndaki gerilim fark: vkj

n-1

Vkn-1

+.
ek en-1

. .

__ _ __ en=0 n

Hatrlatma

2. Kirchhoffun Gerilim Yasas (KGY) Tm toplu parametreli birleik devrelerde referans dm keyfi seilmek zere tm k, j dm iftleri iin, her t annda

vkj (t ) ek (t ) e j (t )
bants geerlidir. 2. Kirchhoffun Gerilim Yasas (KGY)

Tm toplu parametreli birleik devrelerde tm kapal dm dizileri iin, her t seilen kapal bir dm dizisi iin dmden dme gerilimlerin cebirsel toplam sfrdr.
Teorem:

Dm gerilimleri cinsinden KGY

Kapal dm dizileri cinsinden KGY

Hatrlatma

Kirchhoffun Akm Yasas (KAY)

+ _
Gauss Yzeyi

ii ve d tanml, sadece devre elemanlarn birletiren balantlar kesecek ekilde izilmi yzey

3. Kirchhoffun Akm Yasas (KAY)

Tm toplu parametreli devrelerde, tm Gauss yzeyleri iin her t annda Gauss yzeyini kesen akmlarn cebirsel toplam sfrdr. 3. Kirchhoffun Akm Yasas (KAY) (Dmler iin) Tm toplu parametreli birleik devrelerde, her t annda, herhangi bir dmden kan akmlarn cebirsel toplam sfrdr.

KAY ve KGY toplu parametreli devrelerde geerli

KAY ve KGY elemanlarn zelliklerinden bamsz

KAY ve KGY ile elde edilen denklemler katsaylar 1,-1,0 olan lineer lineer, cebrik, homojen denklemler

Graf Teorisi

Leonard Euler (1707-1783)

1736da Knigsbergin yedi kprs problemini graf teorisinden yararlanarak zd

Bir graf nasl tanmlanr?

G {V , E}

dm kmesi
1 9 1

izgi kmesi
2 2

6
8 5

7 6

3 4 5 4

Elektrik devrelerine ilikin izeceimiz graflarda izgi ynldr

GD VD , ED 1,2,3,4,5,6 , 1,2,3,4,5,6,7,8,9

2-ulu elemana ilikin u-graf

1 1 Sadece ok yeterli, neden?

+
v1 (t) 2

1 (t)

_
2

Tanm: (Ani G)

p(t ) v(t )i(t )

[Watt] [Volt] [Amper]

Ani g, t annda elemann bal olduu devre tarafndan elemana aktarlan g

3-ulu elemana ilikin u-graf

_
1

1 (t)

V21 2 (t)

+_

3- ulu eleman

3 3 (t)

_
3

Hangisini, nasl seeceiz? 3

Referans nerede?
1 2 1 2

1 (t)

2 (t)

3- ulu eleman

1 (t)

2 (t)

_ _
3
3

Referans 3 dm

Referans nerede?

1 (t)

V1

3- ulu eleman

1 (t) 2

3 (t)

3 (t)

+
3

Referans 2 dm

Referans nerede?

_
1

V2 2 (t)

_
3- ulu eleman

2 2 (t) 1 2

3 (t)

3 (t) 3

Referans 1 dm

Bu graf gsterimleri ile bireyler kayboldu, neler?

Kaybolanlar nasl bulacaz?

_
1

1 (t)

V21 2 (t)

+_

3- ulu eleman

G1

Kapal dm dizisi iin KGY yazalm

v21(t ) v13 (t ) v32 (t ) 0

G1 Gauss yzeyi dizisi iin KAY yazalm

3 (t)

_
3

i1 (t ) i2 (t ) i3 (t ) 0

n-ulu elemana ilikin u-graf

2 1

1 (t)

2 (t)

k(t)

k 1 2 k k(t) 2 (t) n-1 (t)

n-1

n- ulu eleman

1 (t)

n-1(t) n
n-1

Tanm: (Ani G)

p(t ) vk (t )ik (t )
k 1

n 1

Devre graf: Verilen bir devre iin devredeki her elemana ilikin u graf izilerek elde edilen grafa devre graf denir.

iki kapllar eklemeyi unutma