Tm toplu parametreli devrelerde, her t annda herhangi bir kesitlemeye

ilikin akmlarn cebirsel toplam sfrdr.

3. Kirchhoffun Akm Yasas (KAY)
Teorem:
Gauss Yzeyleri iin Dmler iin Kesitlemeler iin
KAY KAY KAY
Tant: (1) (2)

Gauss yzeylerini dmleri ierecek ekilde se Dmler iin KAY

(2) (3)

Her kesitleme dmleri iki gruba ayryor.
Gruplardaki her dm iin yazlan KAYlar toplanrsa
kesitleme iin yazlan denklem elde edilir.
(3) (1)

Her kesitlemeye ilikin yazlan KAYsna ilikin denklem
kesitlemeye kar den Gauss yzeyine ilikin yazlan
KAYsna ilikin denkleme denk gelmektedir .
Hatrlatma
Lineer Bamsz Denklem Takm
0 .... ) ,..., , (
3 2 1 2 1
3 2 1
= + + + + =
n i i i i n i
x x x x x x x f
n
o o o o m i ,... 1 =
(.)
i
f
lerin belirledii ...... bilinmiyenli ........denklemin lineer bamsz bir
denklem takm oluturduunu nasl anlarz?
n m

=
=
m
i
n i i
x x x f k
1
2 1
0 ) ,..., , (
n
x x x ,..., ,
2 1

iin salayan sfrdan farkl ler varsa bu

denklem takm ...................................
i
k
lineer bamldr.
m denklem lineer baml ise ................................................................. ifade
edilebilir.
baz denklemler dierleri cinsinden
rnek:
0 18 5 11 4 ) , , , (
0 4 3 2 ) , , , (
0 3 ) , , , (
4 3 2 1 4 3 2 1 1
4 3 2 1 4 3 2 1 1
4 3 2 1 4 3 2 1 1
= + + =
= + =
= + + =
x x x x x x x x f
x x x x x x x x f
x x x x x x x x f
Lineer bamszlar m?
n
d
dml bir grafta n
d
dm iin yazlan KAY sna ilikin denklemler
lineer bamsz bir denklem takm oluturur mu?
n
d
dml bir grafta n
d
dm iin yazlan KAY sna ilikin denklemler
lineer bamsz bir denklem takm oluturur mu?
1
2
3
4
5
6
7 8
9
1
2
3
4
5
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(
(
(

0
0
0
0
0
0 0 0 1 1 0 0 0 0
0 0 0 1 0 1 1 1 1
1 0 1 0 1 1 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1 1
9
8
7
6
5
4
3
2
1
i
i
i
i
i
i
i
i
i
A
a

Boyutu ne?
i

9 bilinmiyenli
5 denklem
var.

=
0
1
1
ik
a
k. elemann akm i. dmden
dar ise
k. elemann akm i. dme
doru ise
k. eleman i. dme bal deil
ise
1.d
2.d
3.d
4.d
5.d
...... bilinmiyenli ........denklem var ise lineer bamsz bir denklem takm
oluturup oluturmadklarn nasl anlarz?
rank inceleriz sfr satr oluturacak ekilde satr/stun ilemleri yaparz
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(

0
0
0
0
0
0 0 0 1 1 0 0 0 0
0 0 0 1 0 1 1 1 1
1 0 1 0 1 1 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
9
8
7
6
5
4
3
2
1
i
i
i
i
i
i
i
i
i
2.d
3.d
4.d
5.d
A Boyutu ne?
Rank ne?
A
a
nn rank ka?
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(

0
0
0
0
0
0 0 0 1 1 0 0 0 0
1 0 1 0 1 1 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1 1
9
8
7
6
5
4
3
2
1
i
i
i
i
i
i
i
i
i
1.d
2.d
3.d
5.d
A
Boyutu ne?
Rank ne?
ndirgenmi dm matrisi A
Ai=0
Teorem: n
d
dml birleik bir grafta n
d
-1 dm iin yazlan KAYlar
lineer bamsz bir denklem takm oluturur.
Tant:
n
d
-1 tane denklemden k tanesi lineer baml olsun:


k i
i i i i i i f
i
k
i
ne ne i i
,..., 2 , 1 , 0
,..., , 0 ) ,..., , (
1
2 1 2 1
= =
=

Birleik graf
k dm ve n
d
k dm ayr iki grup olarak
dnelim. Bu dm gruplarn birletiren bir
graf eleman mutlaka vardr.
Bu graf elemanna ilikin akm k denklemde sadece bir defa
gzkecektir.
Yazlan k denklemde bu akm dier akmlar cinsinden ifade
edilemez.
k denklem lineer baml olamaz.
n
d
-1 denklem lineer baml olamaz.
KGY lar ile elde ettiimiz denklemler lineer bamsz bir denklem takm
oluturuyor mu?
1
2
3
4
5
6
7 8
9
1
2
3
4
5
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(

(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

9
8
7
6
5
4
3
2
1
4
3
2
1
0 1 0 1
0 0 1 1
0 1 1 0
1 0 0 0
1 1 0 0
0 1 0 0
0 0 1 0
0 0 0 1
0 0 0 1
v
v
v
v
v
v
v
v
v
e
e
e
e
Matrise dikkatle bakn !!!!
(
(
(
(

=
0 0 0 1 1 0 0 0 0
1 0 1 0 1 1 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1 1
A
M
M A
T
=
Teorem: (Tellegen Teoremi)
n
e
elemanl bir G grafnda KAYsn

salayan bir kme, KGYsn salayan bir

kme olsun
| | i i i i
T
ne
= ...
2 1
| | v v v v
T
ne
= ...
2 1
0 = i v
T
Tant:
Referans dmn belirle ve A matrisini tanmla
0 = Ai
v e A
T
=
i e A i v
T T T
) ( =
i A e
T T T
) ( =
Ai e
T
= 0 =
Tellegen Teoremi ne dikkat edersek:
v ve i birbirleriyle ilgili deil sadece G graf iin KGY ve KAY salamamlar
Yeterli. G iin v ve v KGY, i ve i KAYyi salyorsa
0
0
0
0
=
' ' ' '
=
' ' '
=
' ' '
=
' '
i v
i v
i v
i v
T
T
T
T
Tellegen Teoremi sadece devrenin topolojisine baldr
Lineer bamsz akm ve gerilim denklemlerini elde etmenin
baka yolu var m?
1
2
3
4
5
6
7 8
9
1
2
3
4
5
KAYs ve KGYsn baka nerede yazdk?
KAYden balayalm
K
1

K
2

K
3

K
4

K
5

K
6

K
7

(
(
(
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(
(
(
(
(
(

0
0
0
0
0
0
0
1 1 0 1 0 1 1 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
1 0 1 0 1 1 0 0 0
1 0 1 1 0 1 0 0 0
0 0 0 1 1 0 0 0 0
0 0 0 1 0 1 1 1 1
1 1 0 0 0 0 0 1 1
9
8
7
6
2
5
4
3
1
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Burada aslnda ka tane lineer
bamsz denklem var?
Bu say ayn zamanda neye eit?
Q
a

1
2
3
4
5
6
7 8
9
1
2
3
4
5
Bir aa seip temel kesitlemeleri belirleyelim
Aa: {1,3,4,5}
temel kesitlemeler
TK
1
: {1,2,8,9}
TK
2
: {3,7,8}
TK
3
: {4,6,7,9}
TK
4
: {5,6}
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(

0
0
0
0
0 0 0 1 0 1 0 0 0
1 0 1 1 0 0 1 0 0
0 1 1 0 0 0 0 1 0
1 1 0 0 1 0 0 0 1
9
8
7
6
2
5
4
3
1
i
i
i
i
i
i
i
i
i
I Q
L

Q
0 = Qi
imdi de KGYsna bakalm
1
2
3
4
5
6
7 8
9
1
2
3
4
5
evreleri belirleyelim

1
: {1,2}

2
: {2,3,8}

3
: {3,4,7}

4
: {4,5,6}

5
: {7,8,9}

6
: {1,3,8}

7
: {1,4,7,8}

8
: {1,5,6,7,8}

9
: {2,4,9}

10
: {2,5,6,9}

11
: {2,5,6,9}
(
(
(
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

0
0
0
0
0
0
0
0 0 1 1 1 0 1 0 0
1 0 0 1 1 0 0 1 0
1 0 0 0 0 1 0 1 0
0 1 1 1 1 0 0 0 1
0 1 1 0 0 1 0 0 1
0 1 0 0 0 0 1 0 1
1 1 1 0 0 0 0 0 0
0 0 0 1 1 1 0 0 0
0 0 1 0 0 1 1 0 0
0 1 0 0 0 0 1 1 0
0 0 0 0 0 0 0 1 1
9
8
7
6
5
4
3
2
1
v
v
v
v
v
v
v
v
v
Burada aslnda
ka tane lineer
bamsz denklem var?
1
2
3
4
5
6
7 8
9
1
2
3
4
5
imdi de temel evreleri belirleyelim
Aa: {1,3,4,5}
temel evreler

1
: {1,2}

4
: {1,3,8}

3
: {3,4,7}

2
: {4,5,6}

5
: {1,4,9}
kiriler: {2,6,7,8,9}
(
(
(
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(
(
(

0
0
0
0
0
0
0
0 1 0 1 1 0 0 0 0
0 0 1 1 0 1 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 0 1
5
4
3
1
9
8
7
6
2
v
v
v
v
v
v
v
v
v
I
B
t

B
0 = Bv
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(

=
0
0
0
0
0 0 0 1 0 1 0 0 0
1 0 1 1 0 0 1 0 0
0 1 1 0 0 0 0 1 0
1 1 0 0 1 0 0 0 1
9
8
7
6
2
5
4
3
1
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Q
(
(
(
(
(
(
(
(
(

=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(

(
(
(
(
(
(

=
0
0
0
0
0
0
0
0 1 0 1 1 0 0 0 0
0 0 1 1 0 1 0 0 0
0 1 1 0 0 0 1 0 0
1 1 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 0 0 0 0 1
5
4
3
1
9
8
7
6
2
v
v
v
v
v
v
v
v
v
B
0 = Qi
0 = Bv
v v Q
t
T
=
Dallar: {1,3,4,5}
Kiriler: {2,6,7,8,9}
i i B
l
T
=
Toplam Lineer Bamsz Denklem Says
0 = Qi
n
d
-1 denklem


0 = Bv
n
e
-n
d
+1 denklem


Toplam say n
e

Bilinmiyen says ka? 2n
e
Eksik denklemleri nereden bulacaz?
Teorem: Bir birleik Gnda seilen T aac iin Q ve B srasyla temel
kesitleme ve temel evre matrisi olsun
Tant:
v v Q
t
T
=
0 = Bv
t t
T
v v BQ = 0
0 =
T
QB
0 =
T
QB
KGY kapal dm dizileri, dm gerilimleri cinsinden eleman gerilimleri,
evreler iin yazlyor
KAY Gauss yzeyleri, kesitlemeler, dmler iin yazlyor
KAYna ilikin bamsz denklem takm n
d
-1 dm iin yazlan denklemler
KAYna ilikin bamsz denklem takm temel kesitlemeler iin
yazlan denklemler
KGYna ilikin bamsz denklem takm temel evreler iin
yazlan denklemler