MMT SKRIPTA ZA INTEGRALNI

BY HAME

PITANJA:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Navesti i opisati tipine tehnologije za realizaciju osnovnih faza kontejnerskog transportnog lanca . 4 Racionalizacija ................................................................................................................................. 4 Definisati TPS proces i nacrtati logistiku shemu podjele transportnih lanaca .................................. 5 RTC .................................................................................................................................................. 6 Prednosti i nedostaci Hucke-pack sistema sa stanovita drumskog i eljeznikog transporta ............ 7 Marketing logistika, struktura, zadaci i meuzavisnost podsistema .................................................. 8 Karakteristike homogene logisticke usluge I potrebni uslovi za nejnu realizaciju .............................. 8 Struktura i tehnoloke funkcije lukog kontejnerskog terminala ....................................................... 9

9. Kopneni kontejnerski mostovi:navesti sistem MMT kome pripada ova tehnologija, kao I specificnosti njene organizacije ............................................................................................................. 10 10. 11. 12. 13. 14. 15. Transport kao podsistem marketing logistike ............................................................................. 11 Prosti model zaliha koje se obnavljaju u vremenu ...................................................................... 12 Kooperacija i koordinacija .......................................................................................................... 14 Pretstaviti osnovni matematiki model za proraun skladinih kapaciteta .................................. 15 Pretovarna oprema RO-RO, prednosti i nedostaci ...................................................................... 16 Navesti i opisati matine brodove nosae bari u sistemu transporta bari rijenim saob ........... 17

16. Navesti elemente tehnike baze kontejnerskog transporta, zatim navesti tehnologije koje kontejnerski sistem obuhvata, kao I osnovne prednosti I nedostatke kontejnerskog transporta ............ 18 17. Navesti i definirati tehnologije I varijante tehnologija sistema intermodalnog transporta VOZILOVOZILO .................................................................................................................................................. 19 18. 19. Koje su prednosti, nedostaci parka za vlasiste potrebe ............................................................... 20 Navesti i opisati tehnologije koje obuhvataju kontejnerski sistem transporta ............................. 20

20. Skladitenje kao podsistem marketing logistike; navesti tehnoloke funkcije, definisati centralno skladite I skladite za isporuku ............................................................................................................. 21 21. Navesti i kratko opisati tehnike baze STBRS-a ........................................................................... 22

22. Koje su po vaem miljenju prednosti a koje nedostaci sistema transporta bari rijenog saobraaja ............................................................................................................................................. 23 23. 24. 25. Sutinska razlika izmeu transportnog lanca I logistikog lanca .................................................. 23 Podjela i osnovna tehnoloko-organizaciona svojstva industrijskog transporta ........................... 25 Potreba I nain utvrivanja kapaciteta skladita ......................................................................... 26

26. Specifikacija i kratak opis opreme za zahvatanje kontejnera, kao i opreme za obezbjeenje kontejnera u procesu transporta ........................................................................................................... 27 2

27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.

Postupak praenja i utvrivanja trokova logistike ..................................................................... 28 Uz pomo blok dijagrama pretstaviti osnovne zadatke tehnolokog projektovanja ..................... 29 Pretovarna i pretovarno-transportna oprema u lukom kontejnerskom terminal ....................... 29 Izvriti podjelu tokova logistike .................................................................................................. 31 Skicirati elemente paletnog lanca i objasniti sistem modularnog uskladitenja ........................... 31 Tehnika baza RO-RO transporta. Osnovne kategorije tehnologija u sistemu RO-RO transporta . 32 Tovarne jedinice u sistemu transporta barzi rijenog saobraaja ................................................ 33 Definicija I klasifikacija kontejnerskih terminal prema lokaciji I veliini ....................................... 34 Nacrtati emu tokova materijala I tokova informacija u logistikom lancu mat proizvodnje ........ 35 Koje su prednosti a koje nedostaci sistema paletizacije .............................................................. 36 Prednosti, nedostaci kontejnerizacije i koje mjere treba poduzeti da se otklone nedostaci......... 36

38. Tehnoloki parametric prijevoza I zakonitosti njihovog uticaja na brzinu dostave robe u eljeznikom transport: ......................................................................................................................... 37 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. Tehnoloki pokazatelji efikasnosti kontejnerskog transportnog lanca analitiki .......................... 38 Navesti osnovne faze izrade idejno-tehnolokog projekta za RTC ............................................... 39 Koja je razlika izmeu prevoznog I transportnog procesa ........................................................... 40 Konkretna istraivanja iz domena logistike: ciljevi, zadaci I metodoloki pristup ......................... 40 Pakovanje kako podstitem marketing logistike ........................................................................... 41 Modularno skladitenje kontejnera ............................................................................................ 42 Navesti sisteme integralnog transporta I najznaajnije tehnologije u okviru tih sistema ............. 43 Navesti kopnene sisteme MMT-a, tehnologije I tehnike baze ................................................... 43

47. Definisati i opisati faktore razvoja cargo terminala kao i pretovarno-transportna mehanizacija koja se najee koristi u cargo terminalu .............................................................................................. 44 48. 49. 50. Faze tehnolokog projektovanja: ................................................................................................ 45 Tehnologija kopneno-vazdunog klasinog transporta ............................................................... 46 Matematiki model za proraun optimalne koliine isporuke ..................................................... 47

51. Definirati tri osnovna principa razvoja transportnog sistema koje je postavila evropska komisija kao i preduslov za odriv i uravnoteen razvoj evropskog prostora ........................................................ 48

1. Navesti i opisati tipine tehnologije za realizaciju osnovnih faza kontejnerskog transportnog lanca Tipine tehnologije za realizaciju osnovnih faza kontejnerskog transportnog lanca se dijele u est grupa i oznaavaju se A, B, C, D, E i F: -Tipina tehnologija A (I i XI) Tipine tehnologije pripreme, punjenja i pranjenja kontejnera -Tipina tehnologija B (II) Tipine tehnologije obezbjeenja robe u kontejnerima -Tipina tehnologija C (V) Tipine tehnologije privrivanja kontejnera na transportnim sred -Tipina tehnologija D (III, IV, VII, VIII, IX) Tipine tehnologije manipulisanja kontejnera -Tipina tehnologija E (VI) Tipine tehnologije transporta kontejnera -Tipina tehnologija F (X) Tipine tehnologije skladitenja kontejnera u teminalima Osnovne faze su: I priprema i utovar u kontejnere II obezbjeenje robe u kontejnerima III uskladitenje kontejnera IV utovar kontejnera u transportno sredstvo V privrenje kontejnera na transportno sredstvo VI transport kontejnera VII pretovar kontejnera VIII istovar kontejnera sa transportnog sredstva IX odlaganje kontejnera na skladini plato X skladitenje kontejnera XI pranjenje kontejnera 2. Racionalizacija Racionalizacija u opem smislu je uvoenje svih tehnikih, tehnolokih i organizacionih metoda kojima se obezbjeuje minimum gubitaka ovjekove i pogonske energije, prostora, vremena i materijala. Ciljevi racionalizacije transporta su: optimiranje transportnog lanca minimizacija ukupnih trokova distribucije poveanje brzine dostave robe poveanje kvaliteta usluge poveanje konkurentnosti na tritu

humanizacija rada zatita okoline

Da bismo vrili racionalizaciju potrebno je poznavati dvije stvari: 1. Gdje vriti racionalizaciju? 2. Kako vriti racionalizaciju? Racionalizacija se vri tako to na transportni lanac ralanimo na komponente: statike (skladitenje, manipulacija, pretovar) dinamike (prevoz)

Da bismo znali gdje vriti racionalizaciju, za pomenute komponente moramo napraviti strukturu ponaanja: u klasinom cestovnom transportu, dinamika komponenta zauzima 40% ukupnog vremena u eljeznikom 30% ukupnog vremenskog prevoza u pomorskom 40 45% su dinamike komponente, a sve ostalo su statike.

3. Definisati TPS proces i nacrtati logistiku shemu podjele transportnih lanaca TPS proces je transportno-pretovarno-skladini proces koji predstavlja realizaciju transportnog lanca. Transportni lanac je niz uzastopnih tehniko tehnolokih, organizacijskih i drugih meusobno povezanih i sinhroniziranih postupaka i aktivnosti u okviru kojih se vri premjetanje materijalnih dobara od izvora do cilja, primjenom odgovarajuih tovarnih jedinica i transportnih sredstava.

TRANSPOTNI LANAC

Direktni transport
Direktni drumski i direktni eljezniki
KLASICNI TRASNPORT KOMADNE ROBE

Kombinovani transport
TRANSPORT SA PROMJENOM TR SUDA I TR SRETSTVA

TRANSPORT BEZ PROMJENE TR SUDA I SA PROM TR SREDSTVA

PRIMJENA STANDARDIZOV ANIH TMJ

KOMPLETNIH VOZILA ILI DIJELOVA VOZILA

KOMBINOVANI TRANSPORT KONTEJNERA

4. RTC Robno transportni centar (Logistiki centar) je vei broj neovisnih kompanija (pedicija, transportne organizacije, carina, poiljaoci i sl.), ija je djelatnost vezana za robni transport i odgovarajue (pripadajue) djelatnosti (skladitenje, odravanje, opravka i sl.). U RTC-u mora biti lociran najmanje jedan robni terminal. Osnovni sadraj RTC-a je: eljeznica zatvoreni skladini sistemi agenti drumski prevoznici carina pediteri i berza tereta terminal kontejnerski Hucke-pack komitenti Struktura RTC-a se sastoji iz tehnolokih podsistema i njihove tehnike baze.Tehnoloki podsistemi RTC-a su tehnoloke cjeline nosilaca transportnog procesa: razliitih vidova saobraaja, pedicije, carine, osiguranja,dopunskih i drugih d jelatnosti itd. Tehniku bazu RTC-a ine postojea infrastruktura, drumske saobraajnice, industrijski kolosijeci, prilazne saobraajnice, pretovarna mehanizacija, transportna sredstva, sredstva
6

vidova saobraaja koji se sueljavaju u RTC-u, skladini sistemi, itd. Osnovni cilj formiranja RTC-a je optimizacija transporta i distribucije materijalnih dobara, sa svim njihovim prateim djelatnostima i podsistemima, primjenom savremenih tehnologija transporta na logistikim principima. Osnovne karakteristike i svrha RTC-a je objedinjavanje svih bitnih logistikih djelatnosti u distribuciji i transportu. Osnovne funkcija RTC-a : Obavljanje djelatnosti dolaznog i odlaznog daljinskog i lokalnog transporta robe i tovarnih jedinica integralnog transporta Vrenje pretovara robe u unutranjem i meunarodnom saobraaju Sabirni i distributivni transport robe Pratee i uslune djelatnosti

5. Prednosti i nedostaci Hucke-pack sistema sa stanovita drumskog i eljeznikog transporta Prednosti Hucke-pack sistema sa aspekta drumskog transporta su: Uteda u asovima vonje Uteda u naknadi za vonju i odmor vozaa Uteda u pogonskom gorivu Uteda u trokovima voznog osoblja Uteda u varijabilnim trokovima Uteda u investicionim trokovima Uteda u trokovima voznog kapitala Nedostaci Hucke-pack sistema sa aspekta drumskog transporta su: Produena rastojanja prevoza u odnosu na direktni transport Terminali se obino nalaze na direktnim relacijama prevoza Pojava dodatnih trokova Pojava dopunskih trokova pretovarne mehanizacije Trokovi prilagoavanja postojeeg voznog parka Prednosti Hucke-pack sistema sa aspekta eljeznikog transporta: Masovni prevoz robe Snienje transportnih trokova Rastereenje putnih saobraajnica Poveanje stepena bezbjednosti drumskog saobraaja Snienje trokova za odravanje drumskih puteva
7

Poboljanje uslova zatite ivotne sredine Bolje koritenje voznog parka Smanjenje nelojalne konkurencije izmeu ceste i eljeznice

Nedostaci Hucke-pack sistema sa aspekta eljeznikog transporta: Slobodni eljezniki tovarni profil Trokovi prilagoavanja eljeznikih teretnih kola Osovinsko optereenje Investicije u vagone specijalne izvedbe

6. Marketing logistika, struktura, zadaci i meuzavisnost podsistema Marketing logistika pretstavlja jedan dio cjelokupnog podruja logistike I obuhvata podruje na kome se realizuje isporuka robe klijentu.

MARKETING LOGISTIKA KAO SISTEM

PODSISTEM REALIZACIJE PORIDZBINE

PODISTEM PAKOVANJA

PODSISTEM SKLADISTENJA

PODSISTEM TRANSPORTA

OSNOVNE FUNKCIJE SVAKOG OD PODSISTEMA

-IZDAVANJE PORUDBINE -FORMIRANJE TOVARNE JEDINICE -FORMIRANJE TRANSPORTNE JEDINICE -KONTROLA

-ZATITNA -SKLADITENA -TRANSPORTNA -MANIPULATIVNA -INFORMACIONA

-DRANJE ROBE U SKLADITU -KAPACITET SKLADITA -STEPEN TEHNOLOGIJE -RAZMJETAJ MJESTA U SKLADITU

-IZRADA RACIONALNE KONCEPCIJE TRANSPORTA I ORGANIZACIJA TRAN ROBE -IZBOR TRAN SRETSTVA -PRIMJENA TOVARNIH JEDINICA MMT

TRANSPORT

-NARUIVANJE -PAKOVANJE -SKLADITENJE

7. Karakteristike homogene logisticke usluge I potrebni uslovi za nejnu realizaciju

Homogene logistike usluge su usluge koje se proizvode u logistikim centrima. 8

Homogena logistika usluga ima vie komponenti svrstanih u tri dimenzije:

Da bi se ostvarila distribucija prave robe u pravo vrijeme, u u odgovarajucem stanju i na pravom mijestu (Z) potrebno nam je tehnika i tehnologija (X), kao i organizacija i upravljanje tim procesom (Y).Ovakva usluga se moze ostvariti u R-D centrima odnosno logistickim centrima Zajedniko koritenje postojee infrastructure kao I meusobna kooperacija u radu pojedinih podsistema RTC-a stvara realne preduslove za ponudu homogenih logistikih usluga. 8. Struktura i tehnoloke funkcije lukog kontejnerskog terminala Kljune operacijske funkcije koje se izvode u terminali su: Utovar/istovar kontejnera sa/na brodove Prebacivanje kontejnera iz/do skladinih zona i slaganje/premjetanje kontejnera u /iz skladinih zona Prebacivanje kontejnera na/sa eljeznice ili druma Podsistemi lukog kontejnerskog terminala ine: a) Pristanite (operativna obala) Tu se izvode operacije istovara/utovara kontejnera sa/na brod. b) Zona skladitenja kontejnera Podruje koje ine ranirna zona i skladina zona. Zone mogu biti podijeljene na uvozne i izvozne. c) eljezniki subterminali Tu se vri otprema i prijem. Vri se ukljuivanje iz terminala na kolosijeke. Tu spada zona
9

aktivnog skladitenja za vertikalnu manipulaciju kontejnerima. eljezniki subterminal se moe nalaziti i izvan terminala. d) Ulazna kapija Vee saobraajnu infrastrukturu sa kontejnerskim terminalom. Sastoji se od kontrolirane ulazne take, odgovarajue zgrade-carinskog dijela, te prostora za obavljanje sitnih bitnih usluga vezanih za prelaz sa kopnenog na pomorski transport. e) Saobraajna infrastruktura Tu spadaju drumske saobraajnice i eljezniki kolosijeci. Zadatak je da efikasno integrira sve naprijed navedene elemente strukture, garantujui brzo i sigurno manipulisanje. Osnovni infrastrukturni objekti su: a) saobraajno-manipulativne povrine b) otvorene skladine povrine c) zatvorena skladita za robu d) obalska pretovarna mehanizacija e) manipulativno-transportna mehanizacija f) transportna sredstva g) informacioni sistemi h) uprava i) tehniko-servisni dio Lucki terminal sastoji se iz 3 zone: -pretovarna zona -skladisna zona -svi ostali sistemi 9. Kopneni kontejnerski mostovi:navesti sistem MMT kome pripada ova tehnologija, kao I specificnosti njene organizacije Kopneni kontejnerski mostovi pripadaju kontejnerskom sistemu transporta. Ova tehnologija zasniva se na novom pristupu organizaciji kombinovanom kopneno-pomorskom transport kontejnera. Pomorski transport j eomogucavao nize troskove prevoza kontejnera ali su brzine prijevoza I pored napredka brodske tehnike postale nedovoljne za odreene vrste robe koje se prevoze kontejnerima. Osim brzine brodova problem u brzini dostave robe u kontejnerima pomorskim putem pretstavlja I zakrenje pojedinih luka I plovnih puteva koji skracuju pomorske rute kao to su Panamski i Suetski kanal. Praksa je pokazala da se organizovanjem kopnenog mosta za projevoz kontejnera omoguava ne samo skraenje vremena transporta ve su mogue utede u trokovima transporta.
10

Tehnologija transporta kontejnera primjenom kopnenih mostova pretstavlja specifican oblik pomorsko-kopnene tehnologije transporta gdje se jedan dio transporta puta kontejnera, koji je uobicajeno u cjelini savladava brodovima realizuje sretstvima kopnenog transporta. Kopneni most se formira organizovanjem kopnenih vidova transporta tako da je omoguen prihvat kontejnera na jednom kraju kopnenog mosta, njihov brz prijevoz i predaja, odnosno utovar na brod u luci, koja pretstavlja drugi kraj kopnenog mosta. Osnovne karakteristike ove tehnologije su efikasnost I sinhronizacija aktivnosti koje omogucava da se I pored povecanog broja manipulacija postigne uteda vremnea I smanjenje trokova. Da bi se ovo postiglo potrebno je da se sto vise pretovara obavlja direktno bez usputnih zadrzavanja I viska operacija. Ovakva koncepcija kombinovanog transporta kontejnera izaziva niz posljedica meu kojima su: smanjenje znaaja nekih pomorskih puteva promjene u znaaju postojeih I razvoj novih luka poveanje ulaganja u modernizaciju kopnene saobraajne infrastructure I sretstava smanjenje obima skladistenja robe u toku transporta opte unapreenje tehnologija transporta kontejnera

10. Transport kao podsistem marketing logistike Transport je tzv stabilni podsistem marketing logistike . od velikog je znacaja za marketing logistiku, ostvaruje vezu sa klijentima te uslovljava najvece ucesce u troskovima logistike

NAJZNACAJNIJI UTICAJ SA ASPEKTA MARKETING LOGISTIKE JE: -DA GOTOVE PROIZ DOSTAVI OD MOMENTA ZAVRSETKA PRAOIZV PROCESA DO SKALDISTA ZA ISPOORUKU -DA IH DOSTAVI OD SKL ZA ISPOR DO DISTRIBUTIVNE MREZE -DA IH DOSTAVI OD DISTRIB MREZE DO KRAJNJEG POTROSACA

OSNOVNA FUNKCIJE TRANSPORTA KAO PODSISTEMA MARKETING LOGISTIKE: -IZRADA RACIONALNE KONCEPCIJE TRANSPORTA I ORGANIZACIJE TR -IZBOR TR SRED -PRIMJENA TOVARNIH JEDINICA

11

ZADACI KOJI SE POSTAVLJAJU PED ORGANIZACIJU TRANSPORTA SU: -IZBOR NAJJEFTINIJEG TR SRED -IZBOR NAJPOVOLJNIJEG NOSIOCA TR -KOORDINACIJA OTPREME I DOPREME ODREDJENIH VRSTA I KOLICINIA PROIZVODA -PLANIRANJE TR LINIJA -NADZOR I KONTROLA SVIH TR USLUGA -KONTROLA MOGUCIH IZMJENA TOKOM TR PROCESA Radi bolje organizacije transposrta potrebno je prikupiti sto vise podataka o posiljaocu, primaocu, uestalosti, trokovima, tarifama NAJZNACAJNIJA PODJELA TRANSPORTNIH SREDSTAVA JE NA: -TRANSPORT SRED U JAVNOM SAOBR -TRANSPORT SRED ZA VLASTITE POTREBE 11. Prosti model zaliha koje se obnavljaju u vremenu OVAJ MODEL JE DINAMICKI MODEL ZA ODREDJIVANJE STANJA ZALIHA TO JE FORD HARISOV MODEL KOJI IMA SIROKU PRIMJENU A POSEBNO KOD HOMOGENIH SKL ADISTA ZADATAK MODELA JE UTVRDITI OPTIMALNU VEL JEDNE NABAVKE q* UZ SLEDECE PRETPOSTAVKE: -POTROSNJA U JED VREMENA JE KONST I U DUZEM VREM PERIODU IZNOSI X -POSTOJE TR KOJI SU PROPORCIONALNI SREDNJEM NIVOU ZALIHA I ONI SU PO NOVANOJ JEDINICI U DUEM VREMNESKOM PERIODU JEDNAKI p -POSTOJE TROKOVI KOJI SU PROPORCIONALNI BROJU NABAVKI, A PO JEDNOJ NABAVCI IZNOSE N -MOGUCNOST IZBORA SNADBJEVACA SU NEOGRANICENE U ODNOSU NA NARUCENE KOLICINE IZVRENJE NARUDZBE JE NEPOSREDNO -NE POSTOJE OGRANICENJA U SISTEMU ZALIHA

12

Q1

SREDNJI NIVO ZALIHA

q X= kom/t= kg/t= m3/t X

a)
T

c-jedinicna cijena p-koeficijent proporcionalnosti q-veliina isporuke

T

Tz

b)
q*

Tn
q

S-koliina koja se porui u nekom sirem vrem period N-troskovi za jednu nabavku - br nabavki u godini

2 SN=

13

12. Kooperacija i koordinacija Koordinacija je strategija i politika razvoja. Pojam koordinacije obuhvata koordinaciju investicija i koordinaciju koritenja sredstava. Koordinacija u saobracaju znaci birati investicije I koristiti sretstva na nacin koji je najkorisniji za zajednicu. Vrste koordinacije su operativna i perspektivna. Takoer moe biti: plansko -ekonomska, tehnika, tehnoloka, organizaciona i pravna. Ciljevi koordinacije: Obezbjeenje optimalnog razvoja saobraajnog sistema Razgranienje sfere primjene razvoja grane saobraaja Obezbjeenje kooperacije izmeu njih i organizovanje prevoza

Kooperacija je zajednika saradnja u realizaciji transportnih lanaca, odnosno transportnih usluga. Kooperacija predstavlja oblik za jednikog rada i saradnje u istim ili povezanim procesima proizvodnje, u ovom sluaju transportnim procesima, odnosno proizvodnji usluge. Vrste kooperacije prosta i sloena. U transportu je prisutna sloena kooperacija. Osnovni cilj kooperacije jeste to racionalniji proces transporta, u okviru kojeg transportne usluge realizuju najmanje dva uesnika u transportu. Ciljevi kooperacije: Obezbjeenje svih tehnolokih i ekonomskih prednosti Ostvarenje minimalnih troko va distribucije Vrste kooperacije u transportnom lancu: Kooperacija u oblasti upravljanja Kooperacija u oblasti tehnologije Vertikalna kooperacija Horizontalna kooperacija OBLICI KOOPERACIJE U TRANSPORTU: 1. Kooperacija izmeu eljeznikog i cestovnog transporta
14

U kooperaciji izmeu eljeznice i druma postoji: klasina (tradicionalna) kooperacija u kombinovanom prikljunom transportu moderna (savremena) kooperacija u kombinovanom integralnom transportu

2. Kooperacija izmeu rijenog i ostalih vidova kopnenog transporta Postoje, uglavnom sljedei oblici: svi poslovi u pristanitu, tj. saobraaj brodova, pretovar, skladitenje robe i eljezniki saobraaj su objedinjeni i njima rukovodi pristanina organizacija eljezniki saobraaj je izdvojen i obavljaju ga same eljeznice.

3. Kooperacija izmeu pomorskog i kopnenog transporta 4. Kooperacija u transportnom lancu: Postoje dvije mogunosti kooperacije u transportnom lancu: kooperacija u oblasti upravljanja kooperacija u oblasti tehnologije

13. Pretstaviti osnovni matematiki model za proraun skladinih kapaciteta Kapacitet skladita C se definie kao maksimalan broj TEU jedinica koje se mogu smjestiti u skladini park u zavisnosti od vrste koritenog pretovarnog sistema i raspoloivog prostora, I moe se izraziti kao:

C- kapacitet skladitenja u TEU A-ukupna povrina prostora za skladitenje u hektarima u-sveukupni factor iskoritenja ap-osnovna povrina

ukoliko se factor u podjeli sa prosjenom visinom slaganja H, dobije se stepen iskoritenja prostora . To daje sledee odnose sa teorijskim kapacitetom skladitenja:

15

Osim toga bitno je napomenuti da definicija skladitenja ne uzimaju u obzir sljedee faktore: -umanjenje efekta obima prema operaciji preskladitenja kretanja kontejnera -uveanje efekta vremena od indexa obrta slota Najee se iz matematikih modela za optimizaciju zaliha pojavljuje max koliina koja se moe nai u skladitu. Max koliina jednog artikla koji s emoe nai u skladitu pretstavlja PARCIJALNI KAPACITET SKLADITA TOG ARTIKLA pod uslovom da nema ispomoi meu prostorom za razliite article. Zbir parcijalnih kapaciteta za sve article pretstavlja kapacitet skladita sa aspekta mirovanja. 14. Pretovarna oprema RO-RO, prednosti i nedostaci Pretovarna oprema RO-RO transporta je brodska pretovarna rampa koja moe biti postavljena na: pramcu, krmi i bonoj strani. irina je 8m, nosivost od 200-450t, a duina od 2-50m.

16

Prednosti RO-RO sistema su: a) tehnoloke potpuna integracija kopnenog transporta realizacija transporta od vrata do vrata nije neophodna izgradnja skupih infrastrukturnih objekata visoka produktivnost rada skrauje se vrijeme trajanja o brta realizacija non-stop b) ekonomske manja angaovanost radne snage manji trokovi pretovarne opreme manji trokovi uvanja tereta i osiguranja manji trokovi odravanja i eksploatacije opreme i terminala vea produktivnost radne snage Nedostaci RO-RO sistema su: od 20-25% skuplja izgradnja RO-RO brodova slabo iskoritenje tovarne zapremine RO-RO broda Neutralizacija nedostataka vri se poveanjem broja obrta na rastojanjima manjim od 1500 nautikih milja. 15. Navesti i opisati matine brodove nosae bari u sistemu transporta bari rijenim saob Nosae bari dijelimo u dvije osnovne kategorije: Sea-bee brodovi Lash brodovi

Specifinost ovih brodova je da se sva pretovarna oprema nalazi na njima. Sea-bee brodovi prevoze sea-bee bare. Ovi brodovi posjeduju opremu za horizontalan pretovar, odnosno posjeduju lift platformu nosivosti 2000t. Karakteristike: nosivost 43000t, brzina 26 nautikih milja/h, kapacitet 38 bari, snaga motora 26000 konjskih snaga, trajanje utovara 13h; Lash brodovi prevoze lash bare. Ovi brodovi posjeduju opremu za vertikalni pretovar, odnosno imaju montiranu mosnu dizalicu nosivosti 500t. Karakteristike: nosivost 30000t, brzina 23 nautike milje/h, kapacitet 75 bari
17

BACAT -katamarani, dvotrupni brodo vi, koji pomou tegljaa vre naguravanje bari izmeu trupa broda To su brodovi manjih dimenzija, nosivost 2600t, brzina je 20 nautikih milja/h, pretovar traje 6h. 16. Navesti elemente tehnike baze kontejnerskog transporta, zatim navesti tehnologije koje kontejnerski sistem obuhvata, kao I osnovne prednosti I nedostatke kontejnerskog transporta Kontejner je: Tovarna jedinica, cija zapremina nije manja od 1m3, dovoljno je izdriva za viestruko koritenje. Tehnolosku bazu (kontejnersko transportnog lanca) cine: Pretovarna i transportna mehanizacija Transportna sredstva Uredaji i sredstva za formiranje kontejnera, rasformiranje kontejnera i obezbjedjenje istih Kontejnerski terminali sa potrebnom infrastrukturom Kontejneri

Tehnologije koje obuhvata Tehnologija kopnenog transporta kontejbera Tehnologija kopneno rijecno transporta kontejnera Tehnologija kopneno pomorskog transporta kontejnera Tehnologija kopneno vazdunog transporta kontejnera Tehnologija kopnenih kontejnerskih mosotva

Prednosti primjene kontejnerizacije: smanjenje zadrzavanja na robnim operacijama cuvanje robe pri prijevozu smanjenje troskova pakaovanja ubrzan obrt prevoza ubrzanje administrativnih poslova smanjenje potreba za skladisnim prostorom povecan stepen produktivnosti i iskoritenje transportnih sredstava mogucnost kooperacije i koordinacije

Nedostaci primjene kontejnerizacije:

18

Visoka ulaganja u sredstva pretovara Teskoce prilagodjavnju voznog parka Nuzno postojonaje praznih voznji Veliki mrtav teret

17. Navesti i definirati tehnologije I varijante tehnologija sistema intermodalnog transporta VOZILO-VOZILO
Intermodalni sitem VOZILO-VOZILO uglavnom sainjavaju sljedee tehnologije:

tehnologija transporta izmjenjivi transportni sudovi tehnologija transporta sedlastih prikolica tehnologija transporta kompletnih vozila drumskog saobraaja

Izmjenjivi transportni sudovi predstavljaju tovarni prostor vozila drumskog saobraaja sanduk koji se moe skidati sa asije drumskog vozila. Kod prevoza izmjenjivih transportnih sudova prevozi se minimalna koliina mrtvog tereta tara. Prevoz se obavlja specijalnim eljeznikim teretnim kolima. Prevoze se bez vunog sretstva I bez postolja asije. Na taj nain sretstvo je za vrijeme transporta tovarnog prostora na raspolaganju da se koristi za druge radnje. Kod prevoza sedlastih prikolica ne prevoze se vuna sretsvra ime se kod ove tehnologije stvaruje povoljniji odnos izmedju korisne I mrtve tezine nego kod prevoza auto-vozova I sedlastih vozila drumskog teretnog saobraaja. Odvajanjem vunog sretstva od sedlaste prikolice znatno se smanjuju troskovi vezanog kapitala z avrijeme prevoza sedlastih prikolica transportnim sretstvima eljeznikog saobraaja. S druge strane odvajanje vunog djela omoguva poveanje kapaciteta. Sedlast e prikolice se mogu pretovarati vertikalnim I horizontalnim sistemom pretovara. Kod tehnologije transporta kompletnih drumskih vozila pokretne auto-strade kompletan auto-voz prevozi se transportnim sretstvima eljeznikog saobraaja. Pokretna auto-strada pretstavlja transport kompletnih drumskih teretnih vozila primjenom roll-on I roll-off tehnike u eljeznikim kompozicijama sastavljenim od eljeznikih vagona sa sputenim tovarnim podom. Imamo tri varijante sistema vozilo vozilo: -piggy back tehnologija-koristi se u SAD I Kanadi za prevoz svih vrsta drumskih transportnih sretstava -kangourou tehnologija-koristi se u Francuskoj samo za prijevoz drumskih prikolica -Hucke-pack tehnologija- koristi se u srednoj Evropi

19

18. Koje su prednosti, nedostaci parka za vlasiste potrebe Osnovne prednosti parka za vlastite potrebe: vee jemstvo za isporuku u ogovorenom roku usluga isporuke kao argument za prodaju ispunjavanje zelja korisnika kombinacija uvanja I nege u sklopu transporta neposredno preuzimanje porudbine od strane vozaa stalno raspolaganje vozilima dranje u pripravnosti specijalnih vozila utede u materijalu za pakovanje kao I troskovima za pretovar

Nerjetko se koristi vozni park sastavljen od tuih I svojih vozila gdje se tua vozila koriste za duze relacije a vlastita za lokalne voznje. To se opravdava visokim trokovima I nedostatkom tereta. Nedostaci: visoki trokovi za nabavku vozila visoki trokovi pogonskog goriva plaanje radnika veliko uee raznog tranja

19. Navesti i opisati tehnologije koje obuhvataju kontejnerski sistem transporta Tipine tehnologije koje obuhvataju kontejnerski sistem transporta su: a) Tehnologija kopnenog transporta Tehnologija kopnenog transporta ima tri osnovna oblika: -tehnologija kopnenog transporta malih kontejnera (sa tokovima ili bez tokova) -tehnologija kopnenog transporta srednjih kontejnera (univerzalni kontejneri i specijalni kontejneri sa tokovima)
-tehnologija kopnenog transporta velikih kontejnera (ukljuuje posjed ovanje kopnenih

kontejnerskih terminala) b) Tehnologija kopneno rijenog transporta Tehnologija kopneno rijenog transporta se realizuje kopnenim i rijenim transportnim sredstvima. S obzirom na vrste saobraaja koje ukljuuje, imamo:
-

drumsko-rijeno-drumski
20

eljezniko-rijeno-eljezniki kombinovano (drum-eljeznica)-rijeno-kombinovani

c) Tehnologija kopneno pomorskog transporta Tehnologija kopneno pomorskog transporta je uslovljena razvojem kontejnerskih terminala. Koristi se samo kada postoje dovoljno veliki robni tokovi. d) Tehnologija kopneno zranog transporta Kod ove tehnologije je glavni prevoz zranim putevima koji se realizuje avionima ili helikopterima. Kopneni transport slui za dostavu robe do aerodroma. Najea kombinacija je drumsko-zrano-drumski transport. Karakteristike ove tehnologije su visoka cijena, velika potronja goriva, velika koliina mrtvog tereta i sl. e) Tehnologija kopnenih kontejnerskih mostova U ovom sluaju kontejneri se transportuju kopnom u cilju smanjenja duge prevozne rute. Ova tehnologija predstavlja jedan vid specifinog kopneno -pomorskog transporta. 20. Skladitenje kao podsistem marketing logistike; navesti tehnoloke funkcije, definisati centralno skladite I skladite za isporuk u Zadatak podsistema skladitenja jeste ublaavanje neravnomjernosti izmeu vremenskih I koliinskih razliitih robnih tokova koji naputaju proizvodnju, odnosno robe koju trgovina nabalja I kasnije isporui korisniku. Tehnolok efunkcije podsistema skladitenja: -dranje robe u skladitu -kapacitet skladita -stepen tehnizacije -tehnologija skladitenja Centralna skladita omoguavaju visok stepen pouzdanostikao I visok stepen mehanizacije I automatizaije poslova skladitenja, pretovara, I procesa realizacije porudbine, izdavanje brzih I tanih transportnih dispozicija kao I utvrivanje potrebnih transportnih sretstava I vremnea njihova izlaska iz skladita -Skladista za isporuku su manjeg kapaciteta;u slucaju kada postoji prostorna disperzija potro aca i u drugom slucaju kada su u pitanju robe koje se isporucuju u velikim kolicinama. Njegova izgradnja je opravdana ukoliko je tranja toliko velika das u trokovi skladitenja manji od utede na trokovima transporta. Nain utvrivanja optimalnog broja skladita za isporuku je prikazan na slici:
21

TROKOVI

3 1

1. TROKOVI SAMOG SKLADITENJA 2. TRANSPORTNI TROKOVI OD SKL DO POTR 3. TRANSPORTNI TROKOVI OD PROIZVODNJE

BROJ SKLADITA

OPTIMALAN BROJ SKLADITA ZA ISPORUKU

21. Navesti i kratko opisati tehnike baze STBRS-a U tehniku bazu bari spadaju: bare rijenog transporta brodovi-nosai bari pretovarna postojenja i oprema brodovi tegljai(remorkeri) Bare rijenog transporta predstavljaju dio skladinog brodskog prostora, koje kada se odvoje od broda mogu biti samostalno rijeno plovilo, ali bez vlastitog pogona. Postoje etiri vrste bari: Lash, Sea-bee, Bacat i RO-RO. Osnovni dijelovi bari su: spojnice, spremnik za robu i pontonski poklopac koji je hermetiki zatvoren. Nain pretovara: Sea-bee bare horizontalan pretovar pomou lift platforme nosivosti 2000t i Lash bare vertikalni pretovar pomou mosne dizalice nosivosti 500t. Brodovi nosai bari su Lash brodovi i Sea-bee brodovi. Specifinost ovih brodova je da se sva pretovarna oprema nalazi na njima. Sea-bee brodovi prevoze sea-bee bare. Ovi brodovi posjeduju opremu za horizontalan pretovar, odnosno posjeduju lift platformu nosivosti 2000t. Karakteristike: nosivost 43000t, brzina 26 nautikih milja/h, kapacitet 38 bari, snaga motora 26000 konjskih snaga, trajanje utovara 13h; Lash brodovi prevoze lash bare. Ovi brodovi posjeduju opremu za vertikalni pretovar, odnosno imaju montiranu mosnu dizalicu nosivosti 500t. Karakteristike: nosivost 30000t, brzina 23 nautike milje/h, kapacitet 75 bari Postoje jo katamarani, dvotrupni brodovi, koji pomou tegljaa vre naguravanje bari izmeu trupa broda. To su brodovi manjih dimenzija, nosivost 2600t, brzina je 20 nautikih milja/h, pretovar traje 6h. Remorkeri brodovi tegljai su manji brodovi, velike snage koji se koriste za naguravanje
22

bari izmeu trupa katamarana. 22. Koje su po vaem miljenju prednosti a koje nedostaci sistema transporta bari rijenog saobraaja Ovo emo najbolje uoiti ukolio napiemo prednosti I nedostatke oba sistema. Prednosti sistema barzi rijecnog saobraaja: -Vea brzina utoavara I istovara broda -Krae zadravanje broad u luci sto omoguava nejgov brzi obrt -Uteda na lukim trokovima -Manji trokovi pretovara terete u potisnice -Vei uinak lukih radnika -Uteda na trokovima potiskivanja, tegljenja I povezivanja -Zbog brzog pretovara otpada prekovremeni rad -Manja opsanost od kraa, oteenja -Bare se mogu iskoristiti ko mali brodovi -Vijek trajanja Prednosti RO-RO: potpuna integracija kopnenog transporta realizacija transporta od vrata do vrata nije neophodna izgradnja skupih infrastrukturnih objekata visoka produktivnost rada skrauje se vrijeme trajanja obrta realizacija non-stop Neodstaci sistema barzi rijecnog saobraaja: Visoke investicije u brodove nosae Zavisnost od vremneskih I klimatskih uslova Ne postojanje plovnih puteva Fider sistem mora uploviti u luku

Nedostaci RO-RO: Investicije RO-RO brodova su 20% vee nego kod klasinih Slabo iskoritenje tovarne zapremine broad 1/3 Za duge relacije obrt je vei

23. Sutinska razlika izmeu transportnog lanca I logistikog lanca Transportni lanac je niz uzastopnih tehniko tehnolokih, organizacijskih i drugih meusobno
23

povezanih i sinhroniziranih postupaka i aktivnosti u okviru kojih se vri premjetanje materijalnih dobara od izvora do cilja, primjenom odgovarajuih tovarnih jedinica i transportnih sredstava.
TRANSPOTNI LANAC

Direktni transport
Direktni drumski i direktni eljezniki
KLASICNI TRASNPORT KOMADNE ROBE

Kombinovani transport
TRANSPORT SA PROMJENOM TR SUDA I TR SRETSTVA

TRANSPORT BEZ PROMJENE TR SUDA I SA PROM TR SREDSTVA

PRIMJENA STANDARDIZOV ANIH TMJ

KOMPLETNIH VOZILA ILI DIJELOVA VOZILA

KOMBINOVANI TRANSPORT KONTEJNERA

MATERIJALNA PROIZVODNJA LOGISTICKIH USLUGA

TEHNOLOSKI ZAHTIJEVI INTEGRACIJA FUNKCIJA REPRODUKCIJE PROMJENA PRINCIPA LOGISTIKA F-JA CILJA

Snizavanje troskova distribucije

RAZVOJ TRANSPORTNE TEHNIKE I TEHNOLOGIJE

RAZVOJ TELEKOMUNIKACISKE I RACUNARSKE TEHNOLOGIJE

24

24. Podjela i osnovna tehnoloko-organizaciona svojstva industrijskog transporta Industrijski transport je jedan specifian dio reprodukcije materijalnih dobara. Dijeli se na unutranji i spoljnji industrijski transport. Unutranji industrijski transport se dijeli na procesni i meupogonski industrijski transport. Ciljevi razvoja industrijskog transporta su: ujedinjavanje procesnog i meupogonskog transporta redukovanje manipulativnih i skladinih operacija na najmanji mogui obim povezivanje javnog transporta sa procesom proizvodnje pretovarna mehanizacija pretovarno-transportna mehanizacija saobraajna infrastruktura transportna sredstva skladini sistemi pomoni objekti

Struktura industrijskog transporta :

Razlozi visokog uea industrijskih trokova : trokovi industrijskog transporta se nisu pratili i nije se znalo njihovo uee u cijeni proizvoda nizak nivo tehnologije industrijskog transporta zapostavljanje uloge i znaaja industrijskog transporta

25

25. Potreba I nain utvrivanja kapaciteta skladita

STRATEGIJA UPRAVLJANJA ZALIHAMA KARAKTERISTI KE ZALIHA UPRAVLJANJE ZALIHAMA OGRANIENJA

ELJENO STANJE
IZLAZNI REZULTATI U ZAVISNISTI UPRAVLJANJA ZALIHA Q*,ru*,W, Zn*
RASPOREIVANJE VJEROVATNOA Ru*+q*,u

TROKOVI MODELA USVAJANJA VJEROVATNOA PRIHVATANJA ZALIHA

NE
HOMOGENA STRUKTURA

DA

UTVRIVANJE PARCIJALNIH KAPACITETA ZA ZALIHE HOMOGENE SA ASPEKTA USKLADITAVANJA

UTVREN KAPACITET SKLADITA

L+1 i

Najvaniji dio posla kod izrade skladita je izvravanje prorauna skladita. Proraun se vri prije: idejnog projekta tehnologije tehnike baze graevinskih parametara

prije kapacitea u m3 I m2 mora se utvrditi kapacitet u koliini materijala za uskladitenje tj max koliina materijala koja se moe nalaziti u svakom trenutku u skladitu. U matematikom modelu za proraun kapaciteta najee figuriu dva parametra:
26

mjerodavna koliina isporuke Q* optimalan nivo, zatitni nivo zaliha u skladitu Zn*

Kapacite raunamo K=Q*+Zn* Za svaku homogenu granu Ki=Qi*+ Zi* Pod zatitnom zalihom podrazumjeva se koliin amaterijala koja obezbjedjuje normalno odvijanje tehnolokog postupka pri prekoraenju srednjeg vremena isporuke.

q(t)
q MAX

ROK ISPORUKE

NARUDBA

an Kn rn Zn

KONKRETAN

AKO ROK ISPORUKE

Rn-nivo pri kojem se naruuje roba pri sluajnom roku isporuke Kn-nivo pri kojem se naruuje roba pri konkretnom ro ku isporuke 26. Specifikacija i kratak opis opreme za zahvatanje kontejnera, kao i opreme za obezbjeenje kontejnera u procesu transporta etiri osnovna sredstva (ureaja) za zahvatanje kontejnera su: Spreder Uad Viljuke Klijeta

Spreder je ureaj koji slui za zahvatanje kontejnera i moe se montirati na svako sredstvo
27

vertikalnog pretovara. Spreder ima elini ram sa rotacionim epovima i moe biti: Top spreder sa 4 rotaciona epa (hvatanje kontejnera odozgo) eoni spreder sa 2 rotaciona epa (hvatanje kontejnera sa bone strane)

Boni spreder sa 4 rotaciona epa (hvatanje kontejnera sa eone strane Viljuke se manje koriste zato to nemaju svi kontejneri ulaze za viljuke, a problem je nosivost viljukara. Nauglice su take za fiksiranje, najee se nalaze na uglovima gornje ili donje stranice kontejnera (krova i poda) i slue za prihvaanje rotacionih epova ili drugih ureaja kako bi se ostvarilo dizanje, slaganje ili privravanje kontejnera. Podesivi sprederi su oni sprederi koji su opremljeni ureajima za automatsko pozicioniranje i elektronsku kontrolu blokiranja rotacionih epova. 27. Postupak praenja i utvrivanja trokova logistike Trokovi logostike su svi trokovi koji nastaju u robnim tokovima. Uee trokova logistike u svim granama privrede dostiglo je veliki nivo i ima dalju tendenciju rasta. Svaka kompanija vri analizu praenje i evidenciju trokova logistike Analiza trokova logistike treba da obezbjedi : Dobijanje informacija o udjelu trokova logistike u ukupnim trokovima Trokovi logistike pretstavljaju instrument z aplaniranje optimalnog prizvodnog programa utvrivanje optimalnog kvaliteta logistike usluge izradu kalkulacije za vei broj varijantnih postupaka obezbjeenje varijantnih postupaka za izbor optimalnog logistikog postupka Trokovi logistike se dijele na: direktne i indirektne. Polazna osnova za utvrivanje trokova logistike je: cilj poslovanja poslovni program potraba za uslugama Poveanje uea trokova logistike deava se zbog : poveanja manipulativne mase proizvoda poveanja broja proizvoda poveanja prevoznog puta poveanja vrijednosti robe
28

poveanja brzine isporuke robe

Cilj odreivanja praenja trokova ogleda se u dobijanju informacija o udjelu trokova logistike u ukupnim trokovima i u tome da trokovi logistike predstavljaju instrument za planiranje optimalnog proizvodnog programa. 28. Uz pomo blok dijagrama pretstaviti osnovne zadatke tehnolokog projektovanja

29. Pretovarna i pretovarno-transportna oprema u lukom kontejnerskom terminal

Ovisno o funkcionalnoj i logistikoj situaciji, luka oprema se moe grupisati u tri kategorije: 29

1. Oprema na obali; 2. Oprema na terminalu; 3. Ureaji za mjeovitu upotrebu. Kontejnerski istovarivai i vienamjenski kranovi su sastavni dio ove kategorije. Istovarivai su portalni kranovi instalirani na obali, sa normalnim razmakom izmeu kolosijeka od 15 do 30 m. Zahvatni ureaj je opremljen teleskopskim sprederom i ciklino prenosi jedinic e intermodalnog transporta (ITU) sa broda na obalu i obratno. Vosoki nivo produktivnosti se dostie zahvaljujui velikoj brzini dizanja, koja se kree kod utovara od 60 m/min do 130 m/min. Svi kranovi su opremljeni strijelom dizalice koja se ne smije produ avati dalje od ivice pristanita, kako bi se izbjegla kolizija sa konstrukcijom kontejnerskih brodova tokom manevriranja Kranovi se razlikuju zavisno od sistema koritenja strijele dizalice: Kranovi sa visoko profiliranom okretnom strijelom, Dio strijele dizalice koji se produava na obalnoj strani se moe podii koritenjem ekrka koji mu omoguava okretanje za 75/80, gotovo vertikalno, ostavljajui tako slobodnim prostor za brodove koji pristupaju obali ili se kad se ovaj ureaj ne koristi. Kranovi sa nisko profiliranom uvlaivom strijelom Kranovi sa uvlaivom strijelom su odreeni strijelom dizalice koja se kree horizontalno po specijalnim valjcima unutar konstrukcije portala: moe se u potpunosti uvui unutar ivice obale i tako osloboditi prostor za brodove koji pristaju; i moe se smjestiti u srednju poziciju, bilo prema obali ili kopnu, to omoguava optimalno koritenje kapaciteta strijele dizalice. Vienamjenski kranovi Iako vienamjenski kranovi nisu u irokoj upotrebi za istovar kontejnera na specijalnim lukim terminalima sa visokim nivoom produktivnosti treba spomenuti- ne samo radi davanja potpune slike nego zato to se jo koristi na obalama koje rade sa robom u kutijama, neupakiranom robom i jedinicama intermodalnog transporta mobilni kran na samohodnoj platformi sa pneumaticima. Zavisno od koritenog sistema montiranja, ovi kranovi se mogu klasificirati u dvije grupe:

vienajmjenski kranovi montirani na inama; vienamjenski kranovi na pneumaticima.

OPREMA NA SKLADINOM PROSTORU U ovu kategoriju spadaju portalni kontejnerski kranovi, bilo da se kreu po kolosijecima ili na pneumaticima, opremljeni fiksnim ili univerzalnim teleskopskim sprederima. Zavisno od instaliranog sistema koji se koristi, ovi kranovi se dijele u dvije grupe: portalni kranovi na inama; portalni kranovi na pneumaticima.

-eoni utovarivai 30

-Portalni skladistari -Jahaci

PRATECI UREDAJI ZA MJESOVITU UPOTREBU Uredjaj za obrtanje kontejnera Antisway uredjaj Antisnag uredjaj Protuolujni ureaj Uredjaj za zastitu od isklizivanja iz sina

30. Izvriti podjelu tokova logistike 1. tokovi sirovina pomonih I pogonskih materijala od dobavljaa do skladita u proizvodnom programu (nabavna logistika) 2. tokovi materijala u procesu proizvodnje (tvornika logistika) 3. tokovi gotovih proizvoda od mjesta proizvodnje preko skladista gotovih proizvoda pa do neposrednih kupaca ili trgovinske radnje 4. tokovi gotovih proizvoda od trgovinske mree do krajnjih korisnika 31. Skicirati elemente paletnog lanca i objasniti sistem modularnog uskladitenja Pod modul sistemom palete podrazumjevamo podjelu povrine palete na one veliine koje osiguravaju njihovo najracionalnije koritenje. Svrha modularnog uskladitenja pakovanja sa paletnim sistemom je ostvarenje potpune dimenzionalne usklaenosti kao i usklaenosti velikog broja tehnikih elemenata koji realizuju odgovarajue zahtjeve u lancu. Osnovni modul usklaivanja je 400x600mm. Standardne (ISO) palete su dimenzija 1200x800mm i 1200x1000mm. Modul sisitem zahtjeva: Svaki stepen ukrupnjavanja pretstavlja sadrzinu za naredni transportni su za prethodni stepen Idealnu tovarnu jedinicu Prednosti modularnog uskladitenja: smanjeni trokovi manipulisanja voenje raznovrsnih oblika ambalaa izraena u velikim serijama uvoenje paletizera i depaletizera
31

racionalno iskoritenje skladinog prostora smanjenje moguih kraa titi se potroa

Elementi transportnog paletnog lanca: paleta oprema za manipulisanje ambalaa i pakovanje ureaj za formiranje tovarnih jedinica skladini sistemi i oprema transportna sredstva kontejneri i druge tovarne jedinice
POVEANI 1200X400 1200X600 1200X800 1200X1000 800X600
1200 400 800 400

OSNOVNI 600X400

SMANJENI 600X200 300X200 150X200 150X100 120X20

POVEANJE OSNOVNIG MODULA 1200 X 800mm

600 1200

600

400 1000 600

POVEANJE OSNOVNIG MODULA 1200 X 1000mm

400

400

400

32. Tehnika baza RO-RO transporta. Osnovne kategorije tehnologija u sistemu RO-RO transporta Roll On Roll Off (RO-RO) predstavlja sistem transporta razliitih tovarnih jedinica na brodovima. Tehniku bazu RO-RO sistema ine:
32

RO-RO brodovi Pretovarna oprema RO-RO terminali

RO-RO brodovi: Koriste horizontalni pretovar. Duine su i do 1200m. Prema dubini gaza mogu biti: klasa A (gaz < 6m) i klasa B (gaz > 6m). Prema kategorijama plovidbe mogu biti za obalnu i prekomorsku plovidbu. Prema namjeni imamo za prevoz eljeznikih kompozicija, za prevoz motornih vozila drumskog saobraaja i za transport vozila i standardnih tovarnih jedinica integralnog transporta. Oko 70% flote RO-RO brodova se koristi na kratkim i srednjim relacijama. Brodska pretovarna rampa: Prilagoena je samo za horizontalni pretovar. RO-RO brodovi malog kapaciteta imaju samo jednu, dok veliki imaju vie pretovarnih rampi, koje se mogu nalaziti na krmi, na pramcu, na krmi i pramcu, na boku. Rampe mogu biti razliite izvedbe. Najea irina pretovarne rampe je 8m, nosivosti 200-450t, a duina 20-50m. RO-RO terminali: To su ogromne povrine. Potrebna je drumska saobraajnica i prostor za pristajanje RO -RO brodova. Tehnologija RO-RO sistema moe da se realizuje u tri kategorije, i to: Produenje relacija kopnenog prevoza preko moreuza Prevoz drumskih prikolica i eljeznikih vagona, koriste se na due relacije
Duge relacije prevoza, transport drumskih prikolica i drugih standardnih tovarnih jedinica

33. Tovarne jedinice u sistemu transporta barzi rijenog saobraaja Bare rijenog saobraaja su tovarne jedinice u ovom sluaju Bara je dio skladinog brodskog prostora koji kad se odvoji od broad postaje samostalno rijeno plovilo ali bez pogona. Svaka bara sa spoljne strane ima spojnice za kaenje radi vue ili giranja I radi spajanja vie bari u tzv plovn esastave. Potonski poklopac koji zatvara hermeticki spremnike da ne bi prodrla voda. Vrste bari: LASH bara SEA-BEE bara BACAT bara RO-RO bara

33

SEA-BEE LASH BACAT RO-RO

DUZINA 30-36 18,6 16,8 PLOVEE

IRINA 12-15 8,5 4, 7 PLATFORME

VISINA 4,5-5,5 3,9 3,5

GAZ 3,5 2,7 2,4

NOSIVOST 750-900 t 350-375 t 150t

RO-RO bare mogu prihvatiti do 200 prikolica Najee se koriste SEA-BEE I LASH barze I naini pretovara sui m horizontalni I vertikalni. 34. Definicija I klasifikacija kontejnerskih terminal prema lokaciji I veliini Kontejnerski terminali se dijele na: Kontejnerski terminali intermodalnog transporta Kopneni kontejnerski terminali

Kopneni kontejnerski terminali intermodalnog tr koji su opremljeni postrojenjima za modalni transfer jedinica intemodalnog transporta JIT podlijeze osnovnoj podjeli: Terminali kombiniranog kopnenog transporta u kojima se realizuje sistem HUCKE PACK tr odnosno intemodalni sistem VOZILO-VOZILO Kopneni kontejnerski terminali

Terminali I intermodalni terminali su namjenjeni za gravitacijska podruja teretnog saobracaja sa specijaliziranim modalnim transferom, koji zahtjeva visoku transposrtnu traznju. Kopneni kontejnerski terminali se po velicini dijele na: Mali terminali: Pretovarni kapacitet 70-80 ITU Manipulacijska oprema kran Duzin aoperacijskih kolosjeka 250 m Povrsina 10000-15000 m2 Srednji terminali: Pretovarni kapacitet 140-150 ITU Manipulacijska oprema 1 ili 2 krana

34

Duzin aoperacijskih kolosjeka 400 m Povrsina 40000-50000 m2 Veliki terminali: Pretovarni kapacitet do 250 ITU Manipulacijska oprema portalna dizalica Duzin aoperacijskih kolosjeka 550 m Povrsina > 70000m2

35. Nacrtati emu tokova materijala I tokova informacija u logistikom lancu mat proizvodnje

DOBAVLJAI NABAVKA

SKLADITE
PROIZVODNJA KOMERCIJALNA UPRAVA

PRODAJA KLIJENTI

PROTOK MATERIJALA PROTOK INFORMACIJA

35

36. Koje su prednosti a koje nedostaci sistema paletizacije Prednosti: Mogunost smanjenja obima pretovarnih operacija Optimalno koritenje skladinih kapaciteta Optimalno koritenje tovarne povrine I zapremine tr sretstava Visok stepen preglednosti utovarene I uskladitene robe Brzo sprovoene administrativnih operacija Smanjenje trokova distiribucije

Nedostaci: Paleta je mrtav teret u transport Nemogunost potpunog ukidanja vraanja palete Obavezno koritenje mehanizacije du paletnog lanca

37. Prednosti, nedostaci kontejnerizacije i koje mjere treba poduzeti da se otklone nedostaci Prednosti primjene kontejnerizacije: smanjenje zadrzavanja na robnim operacijama cuvanje robe pri prijevozu smanjenje troskova pakaovanja ubrzan obrt prevoza ubrzanje administrativnih poslova smanjenje potreba za skladisnim prostorom povecan stepen produktivnosti i iskoritenje transportnih sredstava mogucnost kooperacije i koordinacije

Nedostaci primjene kontejnerizacije: Visoka ulaganja u sredstva pretovara Teskoce prilagodjavnju voznog parka Nuzno postojonaje praznih voznji Veliki mrtav teret

Mjere za ublaavanje nedostataka su: Moramo imati veliki obim robnih tokova Moramo izvriti unificiranje proizvodnje kontejnera Moramo vriti pretovar u glavnim saobraajnim tokovima gdj ese formiraju kontejnerski terminali Moramo obezbjediti kooperaciju I koordinaciju svih uesnika u realizaciji transportnog lanca Savremena I mehanizovana saobraajna privreda

36

38. Tehnoloki parametric prijevoza I zakonitosti njihovog uticaja na brzinu dostave robe u eljeznikom transport: Parametric procesa prevoza su: Eksplataciona komercijalna brzin Ve(k) Vrijeme vonje tv Vrijemem provedeno na robnim operacijama - trob Vrijeme usputnih zadravanja tz Svi ovi parametric utiu na brzinu dostave robe Vr:

Kvalitet funkcionisanja sistema: Ve(k) tv= Vk raste tv opada

Vrijeme provedeno na robnim operacijama: Trob=tut+tist , trob opada Vrijeme usputnih zadravanja: Tz= tz opada

Smanjenje navedenih vremena, brzina dostave se poveava:

Vr (km/h)
Vr(km/h)

Vr0
8

Tz (- 80%) Lr (-80%)

Vr ( +80%)

Vro

100

200

300

400

Lr(km)

335

Lr (km)

37

Lr 335 (km) (Vk)<(tz)<(trob) na kraim relacijama smanjiti trob Lr 335 (km) (Vk)<(trob)< (tz) na kraim relacijama smanjiti tz Analizom structure prijevoza eljeznicom po zonama udaljenosti uoava se da je procentualno uee prevoza na 500 km oko 22% I na 100 km oko 18% od ukupnog prevoza.

40 35 30 25 20 15 10 5

R D
50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600
Lr(km)

39. Tehnoloki pokazatelji efikasnosti kontejnerskog transportnog lanca analitiki OBRT KONTEJNERA:

PROIZVODNOST KONTEJNERA:

38

KOEFICIJENT KORISNOG PREVOENJA:

OBRT KONTEJNERA ZA CIJELU MREU U TOKU GODINE:

POTREBAN BROJ KONTEJNERA:

KOLIINA ROBE KOJA SE MOE PREVESTI SA RASPOLOIVIM KONTEJNERIMA:

40. Navesti osnovne faze izrade idejno-tehnolokog projekta za RTC Idejno-tehnoloki projekat RTC-a pretstavlja kompleksan istraivaki projekat sa logistikim redoslijedom istraivanja, koji sadri osnovne dijelove I korake I to: 1. Korak: istraivanje transportnih tokova I distirubitvnih procesa na konkretnim relacijama I njihove pogodnosti za realizaciju u RTC-u 2. Korak: tehnoloko prostorna rjeenja potrebnih tehnolokih cjelina I njihovo uklapanje u RTC 3. Korak: tehnoloko-ekonomsko vrednovanje drutveno ekonomskih opravdanosti izgradnje pojedinih tehnolokih cjelina RTC-a 4. Korak: prijedlog tehnoloko -prostornog rjeenja RTC-a Idejno tehnoloki projekat budueg RTC-a na konkretnoj lokaciji poslije izvrenih koonkretnih istraivanja treba da utvrdi osnovne tehnoloko -transportne, prostorne I ekonomske zahtjeve za razvojem pojedinih podsistema RTC-a

39

41. Koja je razlika izmeu prevoznog I transportnog procesa Osim prevoznog procesa transportni process se bavi I opsluivanjem I poslovima s tim u vezi (spediterske aktivnosti, obezbjedjenje robe, ambalaziranje )

PREVOZNI PROCES

UTOVAR POSTAVLJANJE TR SRETSTVA ZA UTOVAR PREVOZNI RAD OBEZBJEENJE TERETA

UKLANJANJE OBEZBJEENJA

POVRATAK TR SRETSTVA U BAZU

ISTOVAR

42. Konkretna istraivanja iz domena logistike: ciljevi, zadaci I metodoloki pristup Ciljevi istraivanja su: Poveanje kvaliteta usluge isporuke Smanjnje trokova distribucije

Osnovni zadaci koji se postavljaju su: Ispitati da lis se u podruju marketing logistike realizuje tehnoloko -organizaciono objedinjavanje aktivnosnti iz podruj amarketing logistike Identifikacija I analiza izvrenja zadataka marketing logistike sa tehniko -tehnolokog I organizaciong aspekta
40

Definisanje tehnoloko-organizacionih mjera koje trab poduzeti u podsistemimam logist ike u cilju smnajenja trokova distirbucije I poboljanja kvaliteta usluge isporuke.

KRITERIJ OPTIMALNOS TI MINIMALNI TROKOVI MAX DOBIT

DEFINISATI CILJEVE ISTRAIVANJA ANALIZA I SINTEZA POSTOJEEG STANJA DIJAGNOZA POSTOJEEG STANJA PROGNOZA BUDUIH POTREBA PREZENTACIJA REZULTATA ISTRAIVANJA

-SMANJITI TROKOVE DISTRIBUCIJE -POVEANJE KVALITETA USLUGE ISPORUKE

TEHNOLOGIJA

PRIJEDLOG TEHNOLOKIH RJEENJA

SRETSTVA

43. Pakovanje kako podstitem marketing logistike Podsistem pakovanja ima 5 funkcija: ZATITNU: dostavljanje neosteene robe Aktivna Pasivna SKLADINU: Mora ispunjavati zahtjeve postrojenja I ureenja skladita svojim oblikom I dimenzijama ime omoguuje bolje iskoritenje skladinih prostora. TRANSPORTNA: Pakovanje mora biti usklaeno sa zahtjevima veliine lanova transportnog lanca MANIPULATIVNA: Pakovanje treba da olaka formiranje tovarnih jedinica I njihovu manipulaciju
41

INFORMACION: Obiljeavanje na osnovu kodova I nekih oznaka. 44. Modularno skladitenje kontejnera Kopnei kontejner je razvijem kako bi se uklopio u dimenzije evropskog drumskog vozila i bio kompatabilan sa euro paletom. Specifikacija: Vanjska irina 2,5 m unutranja korisna irina 2,44 m Slaganjae u box izvedbi u tri reda Max visina 2,6 m Manipulisanje odozgo

Modularno skladite kontejnera zahtjeva: Idalnu tovarnu jedinicu Svaki stepen ukrupnjavanja pretstavlja sadrinu za naredni tovarni sud

4,5t 4,5t 4t 4t 4t 7,5t 7,5t 7,5t 7,5t 7,5t 7,5t 7,5t

42

45. Navesti sisteme integralnog transporta I najznaajnije tehnologije u okviru tih sistema Transport robe ueem dva ili vie vidova saobraaja uz primjenu jedne t e iste tovarne jedinice ili drumskog teretnog vozila bez promjene transportnog suda naziva se integralni transport. Sistemi integralnog transporta su: Paletni sistem Kontejnerski sistem RO-RO sisitem Hucke pack sistem Sistem barzi rijenog saobraaja

Najznaajnije tehnologije su: Paleta Kontejner Prikolica Poluprikolica Izmjenjivi transportni sudovi

Tehnologija kopneno pomorskog transporta: ISO kontejneri Tovarne jedinice Ro-Ro sistema Transport barzi rijenog transporta

Tehnologija kopneno-vazdunog transporta: Iso kontejneri Specijalni kontejneri Palete

Tehnologija kopnenih kontejnerskih mostova: ISO kontejneri

46. Navesti kopnene sisteme MMT-a, tehnologije I tehnike baze Kopneni sistemi MMT-a su: Sistem paletnog transporta Sistem kontejenrskog transposrta Sistem vozilo-vozilo Tehnologije:
43

Sistem vozilo vozilo: Izmjenjivi tr sudovi Transport sedlastih prikolica Transport kmpletnih vozila drusmkog saobraaja pokretna autostrada

Sistem kontejnerskog transporta: Tehnologija kopnenog transporta Tehnologija kopneno-pomorskog tr Tehnologija kopneno-vazdusnog tr Tehnologija kopneno-rijenog tr Tehnologija kopnenih kontejnerskih mostova

Sistem paletnog transporta: Paleta

Tehnika baza paletnog sistema: Paleta Specijalni ureaji Pretovarna oprema

Tehnika baza kontejnerskog sistema: Kontejner Terminali Pretovarna oprema Transportna sretstva Specijalni ureaji

Tehnika baza sistema vozilo-vozilo: Specijalna vozila ili djelovi Specijalna pratea oprema terminali

47. Definisati i opisati faktore razvoja cargo terminala kao i pretovarnotransportna mehanizacija koja se najee koristi u cargo terminalu Tehniko - tehnoloke inovacije koju su omoguile intezivan razvoj teretnog zranog transporta su: Uvoenje u zrani saobraaj irokotrupnih aviona velikih kapaciteta koji su veom tovarnom zapreminom i veim brzinama pretovarnih i transportnih operacija obezbijedili nie trokove transporta Ukljuivanje u zrani saobraaj transportno-manipulativnih jedinica integralnog
44

transporta, odnosno paleta i kontejnera univerzalne ili specijalne izvedbe Razvoj savremene tehnologije kombinovanog kopneno-zranog transporta kontejnera, kod koje se kontejneri na najduem dijelu transportnog puta preveze sredstvima zranog saobraaja.

Sredstvima kopnenog saobraaja vri se odvozno -dovozni transport kontejnera. Za realizaciju tehnologije kopneno-zranog transporta kao i kod drugih modernih tehnologija, bilo je potrebno da se steknu odreeni uslovi. Pojavom irokotrupnih aviona omogueno je da se u avion mogu utovariti i kontejneri ISO dimenzija. Cargo terminali imaju funkciju prijema obrade i cargo otpreme tereta, iji zadaci se realizuju u sljedeim tehnoloko organizacionim cjelinama: robni transport u domaem saobraaju robni transport u meunarodnom saobraaju transport pote i slobodna carinska zona Sredstva mehanizacije za obradu tereta mogue je podijeliti u tri osnovne grupe i to: Manipulativna oprema na prihvatno-otpremnom prostoru koju sainjavaju: mobilna i stabilna sredstva Manipulativna oprema u teretnom sk laditu koju sainjavaju: mobilna i stabilna sredstva Manipulativna oprema za utovar-istovar na teretnoj pristaninoj platformi koju sainjavaju: samohodne lift platforme, vozila sa podiznom platformom, samohodni transporteri, utovarivai, viljukari, autodizalice, traktor za vuu prikolica, autokarete sa kolicima, teretna vozila i dr. Dijelovi cargo terminal: Teretno skladite-objekat terminal Teretna pristanina platform Teretni prihvatno-otpremni proctor Potanski terminal Slobodnu carinsku zonu

48. Faze tehnolokog projektovanja: Pred proces tehnolokog projektovanja postavlja se pet najznaajnijih zadataka: izbor elemenata sistema dimenzionisanje izabranih elemenata uklapanje tih elemenata u tehniku cjelinu i sistem utvrivanje naina upravljanja i organizacije u sistemu obezbjeenje potrebnih i dovoljno aplikativnih podloga za ostale projektante i izvoae za pokretanje procesa.
45

IZRADA ALGORITMA TEHNOLOKOG PROJEKTOVANJA IDENTIFIKACIJA TEHNOLOKIH ZAHTJEVA IDENTIFIKACIJA TEHNOLOKIH ELEMENATA

FORMIRANJE MATRICA
KVANTIFIKACIJA TEHNOLOKIHZAHTJEVA I ELEMENATA

IZBOR KRITERIJA OPTIMALNOSTI

VREDNOVANJE TEHNOLOKIH KONCEPATA PREMA ODABRANOM KRITERIJU

IZBOR VARIJANTNOG TEHNOLOKOG RJEENJA

49. Tehnologija kopneno-vazdunog klasinog transporta Kod ove tehnologije najdui dio puta kontejneri se prevoze sretstvima vazdunog saobraaja. Sredstva kopnenog transporta slue za dovoz i odvoz robe, a sredstva vazdunog transporta za prevoz robe na velikim rastojanjima. Primjena kontejnera u vazdunom transport ej novijeg datuma.. do pojave irokotrupnih aviona transport kontejnera obavljao s esamo izuzetno. Koristili su se kontejneri tipa igloo koji se nisu mogli koristiti u drugim vidovima transporta zbog oblika I dimenzija. Bez obzira na naedostatke vazduno-kopnei saobraaj se odvijajo u kombinaciji sa putnikim transportom. Pojavom irokotrupnih avijona omugueno je da se u avion mogu utovariti ISO kontejneri. To je omoguilo integraciju vazdunog I ostalih vodova transporta. Prednosti: Izuzetno velika brzina prevoza Mogunost prevoza u reone i geografske predele nedostupne drumskom, eleznikom i vodnom saobraaju
46

Nedostaci: Nizak koeficijent iskorienja teine (oko 25-30%) Veliki gubitak energije Veliko uee potronje goriva po jedinici transporta u odnosu na druge vidove saobraaja

Vazduni transport se koristi za prevoz najskuplje, brzo pokvarljive, ekspresne i robe manje specifine teine. Osnovni kriterijum opredeljenja za kopneno -vazduni transport je brzina dostave robe. Ne postoji potreba formiranja skladita velikog kapaciteta jer je est direktan pretovar. 50. Matematiki model za proraun optimalne koliine isporuke Matematiki model za proraun optimalnih koliina isporuke se formulie po kriteriju dinamike potronje. U matematiki model treba ukljuiti rok isporuke s obzirom da je u praksi najei problem prekoraenje roka isporuke. Rok isporuke se ponaa kao sluajna promjenjiva te ga treba definisati da obezbjedi realizaciju sa vjerovatnoom 0,99. Sluajna promjenjiva veliina ima funkciju raspodjele vjerovatnoe. Opisuje se pomou gustine raspodjele vjerovatnoe a koja se dalje opisuje pomou GAUSOVE KRIVE. Vjerovatnoa da se sluajna promjenjiva veliina nae u interval ispod gausove krive je jednaka povrini ispod Gausove krive . Karakteristika normalne raspodjel je tzv 3 uz koje bi nae maximalno vrijeme isporuke bilo:

47

51. Definirati tri osnovna principa razvoja transportnog sistema koje je postavila evropska komisija kao i preduslov za odriv i uravnoteen razvoj evropskog prostora Tri osnovna principa razvoja transportnog sistema koje je postavila evropska komisija su: Interconnectivity (meusobna povezivost razliitih saobraajnih mrea) Intermodality (meugranska povezivost usluga) Interoperability (meugranska i unutargranska povezanost usluga) to je osnova filozofije odrivog razvoja na podruju transporta.

Preduslovi za odriv i uravnoteen razvoj evropskog prostora su: plansko ureenje infrastrukture, kao elementa integralnog prevoznog puta, uvoenje principa slobodnog pristupa do nje pod istim uslovima za sve uesnike, uvoenje naela plaanja svih trokova za sve uesnike, unifikacija opreme i sredstava, standardizacija kvaliteta usluge uz ubrzano uvoenje telematskih podsistema za podrku.

48