You are on page 1of 218
Soan-gid THUQNG-TRUC gid ban quyén TRAT-DA COT-KHOA tT g ~w SID Khoa trj gay xvong bong gan Day di phuong phép sira, tiép xuong Thé thu§t chanh-cét Dai huyét bj thyong va thu6c gidi Phuong thuéc Bac, thuéc Nam gia truyén Dac bigt phurong thuéc bf truyén mign Trung Thay loi tua Khoa tri Bong-gén, Gay xuong thude vé Ngogi Khoa, tire lé Khoa Trét-dé. Xvra nay Béng-y thiéng cé Chuyén-gia Y-su, ve gia trayén, nén bi giit bi mét, it diye phi bién, lam mat cd sy huyén diga cia Khoa Tri-liéu nay. Khoa Trat-da cita Béng-y rét hay, so vei Tay-y, cd thé hon nhitu vl nhan thiy Tay-y chi chuyén cwa, cit, va ding bot, phan nhiéu dink nhon tro thanh phé-nhon, hote néu binh lanh efing con tat. D6i véi Déng-Y khoa nay lai c6 th tri lank khéng cwa edt, ma lai cling khong lew tat, trie trong hop qua néing khong the tri diegc, di8u nay phin dng ai ciing thira nhén si cong hiéu dy. Vinkan thay sw huyen-diéu va bi truyén cia khoa nay nen toi cB tam situ tim nghién citu, edt phd bién citu binh giip dei vd muc dich phat irién nén Béng-y nwéc nha duge phat trién. Dii voi Chuyén-khoa, mot nha chuyén mén clin phai dire tap luyén nhigu. Clin kink nghiém nhieu v8 thit phap ; thuéng xia nay chi danhsriéng cho céc nha gia traytn, nheng xét ky néu ching ta ¢6 Binh-Vién riéng chuyén vé khoa nay cho cde Y-St hanh nghé, c6 th? san khi te thre hdnh sé rit kink nghiém ban than thi cing tre thanh nhieng Y-St chuyén mdn, vd c6 the dite kél thank hé thing, phd bién thanh mgt phicong thudt Chuyén -khoa. Nay t6i xin irinh bay Khoa Trét-da@ ra da diy dét v8 thit phap va cdc phwong dirge tri li Déng-y ve chiyén mon, va Quy abe gid yéu ng. lap, dB gitip Quy ban mo Ot phit hug sau khi suru tun dé gitp quy ban 8, 06 the tr luyén t phiong phap tri ligu chic chin bao ddim ngdinh Chuyén-khoa nay, That vé Phuong duge Déng-y c6 nhiéu vi thude hay gitp tiép xuwong ti¢p gan, nhitng vi thude nay da cd cong hiéu tie méy nghin ntim khéng dirge nghién citu dé cho mai mot vi git bi trayén ma that lae. : Rat mong dwoc phat trién va su tim pho bién réng them nita, duge nhw vy nén Bong-y nurée nia ciing sé dat dén mite todn hao vé khoa tr] Gay xuong Bong gén. THUQ'NG-TRUC CHUONG 1 TRAT-DA COT-KHOA Trdt-da Cét- Khon la khoa tri Gay -awong Bong -gan thuge vi Ngoai-khoa ehuyén mon: Xia nay Déng-¥ khong 6 phd bia rong that IA mot thiéu sot ding tigc, chi vi khoa nay lai dinh riéng cho chuyén righi¢p gia truy®n, vi thé cde vi vin git bi mat, lam mor mot di. Trong ese sich Y:khoa Dong-y tuy c6 phd bign khoa Trat 44 nhung vi qué don gidn nén din cd ngwri mud hoe cting khong h8 Hah hoi diy di duoc mbit 1a thi: thuat-chuyén mon Khoa Trét-da muén thre hanh két qua cin phai hidu day ai va phin, Cét-khoa (BO xtong ngwei) va tha that, cing nhitng phurong Duge-liéu chnyén tri nh vay tie la phai chuyén mén héa nganh Ngogi-khoa nay, ching toi steu tim phd bin sau day dd gitp quy ban c6 dil tai liu hoc tap nghien ctu, TOAN THE BO XUONG NGUO} < Bd xong trong co thd 14 cdi khung c6t cita than tha, gitt cho than thé céeng ring, va ddng thoi nang d, che ché céc ca quan tang pha bén trong, Toan thd bd xwong cé 208 chigc; trong long bing 1/6 trong wong than th chia ra lam 3 phiin : Bau, Minh va Te chi (Tay Chan). A.— Dau. BO xuong diu gdm cé So va Mit. !— So. So 1a mot hop bln duc, So gdm cd mot vom xuong 6 tren va mot diy 6 dui, yom 89 cé 6 maoh xuung dep ti khop theo nhimng dung ring cua, 1) Ngach-cét 1a xwrong trdng ¢6 1 minh phia ben trai goi la Fhin-hitn-c6t, phia ben m&t 1a Thién-quj-c6t gdm ch khu mit va aip so. 2) Bainh-c6t 1a xwong dinh 6 2 m&nh goi la Dién-dand tive 1a Thién-dink, cling cb ten la Thién-linh-Céi, = ) 3) Nhi€p-c6t c6 2 minh tite la xwong Thai dirong, Mang-tang. 4) Chim-c6t cé mot manh goi la Tho-dai, Ngoc-chdm. 5) Diy so c6 2 xwong la xwong géc mili cd mot ban digm 1B dp gidy Thin-kink Khitu-gide di qua, Va xwong Buém tire Diép-cOt & mot vi tri then chét vi lién lac voi tit ca cde xwong khéc cia Se, X. Dinh . (Diah-o61) 7 _-X. Trin (Nehgch 6) , _X. Buon (HB-ditp, Y cap _- Hbc-mit (Chim-cSt) x. Mai ae --&. Mi {Quytareéi) X. Thatdwong 5 Mau ohim-tai, + X, Ham-tréa LB Thinh gidc. MiMi - X. Himmedgi “BO-XUONG-DAU; W.— M@t. Mit 06 14 xtrong phan ra nbw sau: 1) Thurgng-ham-cdt, 2 xwong him trén gin lita nhau, 2) Ha-him-cét, 1 xuong him dudi hinh mong ngya tke Gldp xa, Thira-cdt. 8) Hai xwong Khiu cdi cfu tao thank vom Khu cai. > 4) T§-gidp-c6t 2 xxrong mOi n6i li8n xuong ham trén_ voi so. 5) Luy-c6t, hay L¢-cbt 1a 2 xuong 6 mat hgp think mot ranh cho nurée mit chi. 6) Mt xwong 14 mia ngin 2 hBe mili. +7) Quytn-c6t, 2 xuong gd ma &n Kkhop voi khu mA cia xwong Thai duong. 8) Sir-c6t, 2 xtrong ddng gidc, & thanh héc mii. Trong 14 xuoug m&t chi cd xugng ham divi cir dong tye do duge va So khop voi xong Thai-dwong, con cic xuong khic du gin chit vio nhau, X. Tran... XK. Géo-Mat, X. La-mia--” X. Ham tréa ~* x Ham dbl «7 “xUOING WAT B.— Thén. Bo xvong Thin gdm cd xwong s6ng, xuong sudn, va xuong mé-ic. 1.—Xuong séng: Xuong séng lA ct try cha than thd chu tao bai 38 dét chdng lén nhan 1) Xwong cd co 7 dSt goila Cinh-chay-edt, hay Thién-try-cot. 2) Lumg, séng lung 6 12 dét goi 1A Ndi-chity-cét. 8) Thfic-lung, ehd co thiiclung 6 5 abt goi 1a Yéu-chiy-cét. 4) Ch3 Mong cd 5 dét hop thinh xwong Mong. 5) Xwong cul co 4 Adt nhd hoi cong gin litn thinh xwong cling goila Vp-dé-c6t hay Vg-lit-edt. Tir cd xudng cd dét cB the nlutt goi la xwong chéng 1A Thi edn cét nBivoi xwong dau, DSt xwong tht ohi 1A Khu-nitu-cdt goi la xuong tru ding lam truc quay eta diu. Tir d6t 3 dén dét 7 tip xtc voi xwong sdng lung. Xworg«d nhd, «rong séng lon, > Méi dét xwong séng lung gdm mot phin die goi la than dot, ding sau cé mot phiin hinh cung goi JA vanh Thin-kinh yoi ba mau mot min gai va 2 min ngang, gifra vanh 1a 18 dBt. Cac dét chong Ién nhan, ddt no cach dst kia mot dia sun, 13 cha cite dét tno thanh mot Ong tiiy sting, cdc ASt An khap voi nhau nho 3 miu khop va & 2 bén 0615 tiép hop dé day Thin kinh Tily di qua, é =Ht= _/ Xwong-Sudn, - . ) MES oe {7 Dot 5 Than-ase 4-7, j(Canh-chay) 5 Dét mong 4 Bt cut Vy-lit-cét) Dia-syn xuong séag “doe xuong s6ng I= Xvong suon. Hai ben xuang sng vong dén neue méi hem 06 12 doi la 24 xwong tir tren xudng 06 : 7 doi that, 3 doi gid, 2 do} lo-léeng. M6i ddi that lin voi xwong m’ Ae 6 trirse ngire bing mot doan sun riéig, 3 di gid chung nhau mit d san sun, con 2 ddi nhé lo Iteng phu khong li8n véi xurong mé de goi la Phit-cét Xuong swon hinh yong cung hoi xofn. \ Ill. Xvong mé ée ngye. Xuong nay 1a mot xuong dep & gitra | ngire hinh luwéi kiém. : Xuong suén va xuong m6 4c hgp thanh ling ngwrc, trong ding Tim va Phoi. ~ BO-XUONG-SUON €.— Tachi (Chan Tay) BQ xwrong Chin Tay durgc kién tao theo cing mt hoanh dd. Chin Tay déu gdm mot sé doan ngang nhau, méi doan cé mOt sé xirong bling nhan vA trong tng. : L— Tay, Bd xwong tay gdm mot Dai vai voi 3 xwong: Xwong ba vai, xwong don ganh va mu mé qua cia xtrong ba vai. Xwong vai tire 1a Téa-cBt, xwong nay néi cénh tay vao than, khong dinh voi-xuong sun, tr vin dong duge nén rit dé bi gay néu bj thuong tire xwrong quai xanh, hay la xwong don ganh bi giiy. Phia sau xvong ston cé mot manh xuong hinh nhe cdénh chim qte xwong bi-vai, cling goi 1A xwong Gidp-vai, xwong Kién-ngung, Kién-tinh ; C6 miu mé qua néi voi xwong Dd. sinh. Xuong canh Tay. Dwi vai 1a cénh tay co mot xrong c4nh tay, tire la xwong H”*ng-cdt ; xoin & phiin gitra, rdi dén khuju chi cho ; dui khuju la. 4 tay cO 2xwong nhé Lon; xwong phia ngodi 1a xuong tay-quay tirc la Nhiéu-cdt, xwong phia trong 1a Xich-cét, tire ta xwong tay-iry (Phia ugo tay cai lA Nhiéu-cét ; phia ngén tay dt la Xich-cSt). =—oa— Xuorg Nh‘éu-c6t va Xich-c6t_n6i voi nhaw ché khuju chi ch6, Dudi 2 xwong Nhidu-cdt va X e cbt la khop cd tay co 8 xuwong nhd xép thanh 2 hing tite 1a Uyen-c6t ; rai dén gan ban tay c6 5 cai suoug tire la Churdng-cét. TOAN-THE-80-XUONG-NGUOI + Boa-ginh | ei. Vyaj --X. Biwvall (Toi-c5:) X. Tay-quay c(Nhiéu-cdt) Cd chan. X, Ng6a chin / =—13 0 XUONG TAY CHAN : ‘X. CS tay 1X; Gan: ban (Uyzn-cét) tay. Bel- Hong (Bdn-Cot) sd Xweng ngén tag, CuBi cing 1 5 ngén tay e6 ci thiy 14 aBt tuong, mdi ngén 3 dét, trex ngon cAi cd 2 dBt, Bu goi la Chi-cét. W.— Chén. BO xrong chan gdm. Dai hong ; xwong hang, xworg Toa, chéng dé ton than: Xwong Bai-hong. Bo xwong nay hai ban goi 1: Khoa cét. Hop lai thanh hinh nhu cai chau nén fing goi la song Chau, phia didi xong chau tiép n6i voi xuong chan c6 118 tng nhur cai chén d& dlu xwong Dii ndi vao, Xwong chan. Dudi’ Dai-hong la 1 cai xuong Bui, xwong nay len hon lat cA cdc. xweng trong hd xuong, hinh tron dp trén 2 khop xwong Bn g6i tite 14 Bang-c6t goi la Bai-thd-c6t ; rBi dén du géi. tai day 06 1 cai xrong nhé goi la xwong Banh ch gitt khong cho chan quip ve ding toc. Dudi dau g6i la clin chan c6 2 xwong, wong 6ng chinh & trong hinh lng t-y tam gide goi la Hinh-cdt hen ngoai xwong Hinh-cét ¢6 1 cdi xwong phu goi la Phicdt nhd hon, an khép voi xwong chinh, xwong nay rit dé hi gay. Hai xwong nwong ta tifp nbau nhw cdi nan goi chung la xuong cn chin hay xwong Sng chan. Xirong Ban chan. Chd khép xwong cfin chan ni voi ban chan goi la khép mit ca chin ; n6i voi cB chin cé 7 cdi xuong nhé 1a: 1) Can cSt; 2) Cur-cdt, 3) Tac chan-cét, 4) Khé-cét I, 5) Khé-c6t 11,6) Kh€-cOt IM, 7) Dau-cét. Xwong ngén chén. Ti€p dén gan bin chin c6 5 manh xwong nhd {am thinh bQ xuong ban chin rdi dén 5 ngén chan 06 14 dét mdi ngén 3 dt, trix ngon cai 2 dBt. Cling goi la Chl edt. D.— Khép xvong. Noi hai dau xuong tiép nhou goi la khop-xwong, Cé 3loai khop: 1) Khép bat-dong. O chd khop 2 xwong khong cir dong duge vA gfn lids hou (wong mat) hay khép bing duong ring ca (xiong 0). 2) Khép ban dong. Hai xwong ct dong durge, nhirng trong mot pham vi ahd hep nh khep dét xurong sing 8) Khép dong. Hai xuong ci dong dé dang trong mi pham tong lon nhur cde khép khuyu tay, kop hang. O chd khép hai xxong rang bude voi nhau boi nhirns Py chéing két thanh mot Bao khép, cit dite day ching, hai xu shong coi ray ching t6 ap xudt khong khi di site gidt hai xuvag yen vp ; s1= fai d2n xtrong phi bling mét iép san khép, trong bao khop co ebt hoat-dich tron nhw diu, do mang hoat-dich tiét ra. Sun khép va hoat-dich lam gidm sy cg xét, giip cho str cir dong cita 2 xwong urge dé dang. Vay sco, kéo, té, ngi_manh thiréng gay ra nhiing tai nan ve khép xuong, day ching cé th8 bi dit (Ireo khop, bong gt) hay Kwong co thé trat ra ngoai 3 khop, Ite sai khop, sai xuonge _ _C Diw ching” trong : t * Khop Xveng Hing 0.— Sy céu tao cia xrong. Ngwdi ta co bon loai xuong : Xuong dai (xwong dui, xuong 5ng chan) Xwong dep (xwong so, xwrung hi vai) Xiong nein (cuong canh tay) Xuong dét nhd (xwong cuom tay, cudm chan, ngon tay ngon chan). pare” Xurong cfu tao bdi cae cdt-md, md xwong dc, ma xwang x6p va m6 sun 6 2 diu xuong, ty trong éng xuong. Cac m6 xurong tire cic t& bio xireng, cling goi la Cot bdo, Cot giao ; 6 lép sinh cot vi sinh duye chit xwong mui. =i — Yeu (8 c&u tao xwong do cdc chit, khodng chat ; Vitumine DCA. Cae hich-thich 16, Vay khi xwong bi gay, -bi hu, hay yéu sun cdng clin gitip thém céc chal nay cho «wong dé sinh, Tinh sinh c6t fy nhan thay 1 rng trong truéng hap bd xwong gay hay ghép xuons 1.— B6 xuong gay. OF chd gay, nén diit hai din xwong litn voi nhau ngoai bing bo that hur bing bot, kep edy durge it Iau Bt mé sinh ra xwong méi gin lign duge chd gay. U.— Ghép xuong. Khi xvong bi 8 mit mot miéng lon, Tay-¥ 6 thé ly mgt minh cdt mo & noi kha ghép chd b& mat ay, it lin san ct mo sinh ra xweng mdi, thé vao chd ay. Tong luda: Nhan xét str cfu tao cia xwong ching ta thay nhirng thye phim t& ding hing ngay va kich thich t6 cha cde tuyén noi tiét trong co th® anh hudng lén dén swhéa cbt, chirng minh mot su twong giao giita xwong va cae co quan tang phi sinh ly cha co thé véi tinh sinh cét tr nhién, vi thé nén khi bi giy xwong, be xwong sy ghép bé xtrong A digu chinh yéu, nhwng cling clin giip thém cdc chit 16 clin dang cho sy sinh cOt cia xwong. G.— Co, gan. Trén day ching ta hiéu so, qua vé bd xwong trong co tht; nhung sy van dng cia xwong Iai ién quan dén ede co gan, vi su cit dong co gan 1a nhitng co quan hoat dong. Diu: Co co nhai, ndng hay ha him dadi, co vong moi, vong mit, Than : c6 co xwong sdng, co hd hiip (co gian swn) co ngye, co lung, co ring cua 6 hai bén hong, co Dai-ta va Dai-trye co & phia truée bung. Chan tay : Tay & vai c6 co Delta ; cénh tay co co Nhi-din & phia trvéc, co Tam-diiu-& phia sau, & canh tay va ban tay cd co gip, va co dudi ngén tay. Chan: O méng cé co mong, Bui c6 co Nhi-diu dui & phia sau, Tit-diu & phia true ; ing chin va ban chin cé co sinh doi néi Voi got chan ¢6 gan Achille, co gip ya co duéi ngén chin. Co 6 hinh khéc nhau : Co hinh thoi (nhw cg biip tay, biip chin), Co dep nhw co thai dwrong, cich_mé, Co vong ahw co vong moi vong mat. 7... Se Co khi & ctmg mot iu c6 hai gin (co whj du) co ba gin (co tam din) cé bén gin (co tir du), Su céu tao cia co gan Co gin cifu tao boi nhitu soi nén go! lt gi co, nhiing “tn chit. Nhiém vu eta co gan Co gan c6 nhigm vu trong yéu trong sy ef dong va gift thing bing cho thén thé khi di, dirng, ngdi, Vay co gin bam vAo xwong va van hnydn xuong mdi khi ta cl dong ; n8i khi bi giy xvong sai khop, dirt gan thi co yan bj loi Jéng roi ra khong gilt dirgc, nén khong th® cir dong dire. Vi € tri gly xwong bong gan cing clin hidu vé co gin a8 khi thi hanh thi thuat 4p dung nan Iai cdc co gan cho khdi loi loug din, t ud t®p gan thi méi git xuong an toan, xuung mai co thd ty sinh hoa i p ndi tanh duoc. CO-GAN-CHINH CHUONG I XET DOAN THUONG CHUNG Trj Trat-d& (gly xiong bong gan) clin xét dodn cdc Throng ching afing nhe, nguy: idm, chirng chét, Day la ditu cSt yéu trong Khos Trat-da. : Ching ta hitu toan th8 bo xwong va bo phan d& dinh.cdch sip ghép xurong, khi lam san tri binh &1qnan sat toin co thé binh nhop ma nhau dinh chitng nhe hay aguy higm A’ phan dinh tri phép, név khong nhan dinh rd, chitng nhe lim ning, ching ning lam nhe, hoie giip ching nguy hiém. Chitng chét cho Ia tri durge lam cang, wi thé chit ciia binh nha, co quan ndi tang trong co th rat quan he 46i voi cdc thurong chirng (hi throng thi én quan dén ndi tang), Nhirng chirag nguy hiém. Chirag xem nhe ma thé chit bin nhos abu bi bink dau Tim, hoiic bi binh La lich sung lén, bi throng fam La Ich vo déu la chitng chét. (DSi voi nguoi thd chat mand ‘khée, tuy vét throng nang ulurng chira phai ta chimg chét.) Bi thong da lau ci miy thang. Ket qua tuy chira chét, ma ben trong noi tang bj thuoag, hose ra mau khong cim duge cing lb chirng khé cru, Chirng tr] duryc. Nhirng ching nguy hidm cé thd tri lanh duge ; aku trudng hyp bi throng & bung, ru)! loi ra, nhung khong bi ling rudt, ho&e bi throng & Than nan (hon dati) khong bi b¥, hose ngoo hanh khong bi hai. Truong hgp bi throng 6 Cd hiu ma Sng kh quan con nguyén, hole trang hop hén mé khong ndi, migng chiy nave gidi, thd khd, mat hoi, mach chwa tuygt. Truong hep Da-day bj thuong, thd ra mau, ra d3 an, nhung khéng dau don lim. Tét ch cdc chirng nay xem nguy hiém nhung con cé co hoi tri direc, © Trén day tng quat nhitng chirng trang khong tri dirge vA tr duge, nhung Thuong chimng phite tap, efing do sur kinh nghiém, lich tri cia chuyén gia, ngodi ra cén nhing Huyét-dao bi throng cfing rt quan hé, c6 thé di hai dén tinh mang bao nhiéu ngay, bao nhiéu thang hay trong may nam, cé ti’ chét, holic c6 thd citu chika, =—19 — Tri Tedt-a Y-sanh phai than trong va c6 tir tim cita tii thi moi co th thinh mt nha chuyan mon v8 ngoai khoa duge. Vay xét thuong chitng clin phan bigt sau day: CAC LOAI THUONG CHUNG NGUY HIEM (chéng chét). A.— Xét thong cheng lanh di. (Theo kink nghiém xée nhan bi throng niing, nhe theo nhing fin chufin sau day \ £) Xem xét mit vd trix mit. Xem 2 mit, c6 hoat db. g khong & Con hoat djng Id chitng mhe, krdrg hoat dong ta ering nyuy, Trong tring c6 gin min khong? vi néu ndi tang ben trong bi xiie tr thi trdug tring cd yin mia dd, gin nhigu lat nhidu, gan tt Lat it, ; 2) Sétim, xem mili. Lay tay A¥ nhe tai ving tim xem tim edn nhay lA chiFig nhe, khong dip lA chitng nguy, so mii xem hoi the con thé ra thé vao dirge la chitng nhe, nu khong la chitng nyuy. ~ 3) Xem dai (Dan 6ng) xem vit (Bar ba). Ban Ong con trai, dai khong thut vao la nhe, tut vio la nguy. } Dan ba va khong thut vio la nhe thut vito la ngny. 4) Xem site méng tay mérg chin. Lay ming tay Xn tran mong fay mong chin binh nhon ; néu fin vao thi ra sie (rd lai bink thu mg Tin a ching nhe, néu lu Bin Bin mei him tré lai ngavén sic la chitng ning, néu méng tay bign sic tim den la chirag nguy, 5) Xem ban tay va got chin. Bin tay got chin con hdng hugt la ching nhe, néu sie vang mét la chitng nguy. B.— Xét throng chieng BS phn & Diu, Mat. 1) Xr ng Pinh du bi vo thing vao, 6c nto chay ra la chirng chét. N&u khong tring sin vio con thd ctrn duge. 2) Trang lank mach tuyét. Hows vi trén cao té xndng md di ra nhw diu 1a chitng chét ; vi trang lanh mach tuyet 1 mach Tim hét nhay, md hdi ra nhur ditu la giao chm than-kinh bi thuoug ning nén ton la chirng chét. ¢ 9) MOi run dire howe mdi migng tim den la chitng chét, Moi dure 1a chd huyet Nhon-trung bi thirong tuy. cha dén tri mang, nhwng io di bi thirong. Sic tim den la. vi tang Tim bi thirong nén huv*t dich tei ‘on tré ngai, nhu thé la Tim va ‘Trung- khu Nao bi thueng la chua cudt. -v= 4) Son cin tite ngay gia 2 khudng mit ngay séng mii néw bi thong b fia ra 1a bo phan Bai-nio bi thirong la chieng chét. 5) Phiasau tai bithwong trong tai chay ra niréc trong lire 1a Nilo bo va Dien tiy bi thirung la chirng chét. 6) Ch3 Nhi-mon (tai ngay 18 tai) bi thereng ra mau néu cwdi mi (irc Nao bd da bi thiang la ching chét. 7) Ghd long chan may bi thurvng ning, chd nay efingilién he dé Trung khu Than-kinh efing 1A chitng chét, 8) Bi thuong, mat nhim, sfc Mat nhir man dat ; Cd: hia, Moj Khi sf khong ‘com tire’ hui thé da tuyét la chirng chét: 9) Bi thong migng ha, hoi thé-ra khong: hit: vao miéng ct hé hBe hoi phi phi tire tang Pdi i throng, néw xem matiohim ve ew mit bi throng lam hon mé, tie cdn hy vong cru chita, mit me trao tréo lite Dien ty di bi thuong 1a chirng chét. C.— Xét thirong chirng bé phgn toan than. 1) Bi thwong chd cd hau thi quin va thye dao Na, tke 1a ching: chét. ; 2) Thién-iru cét tire chd xwong quay dau ¢d bi lia, tre Trung. khu Nao bi throng la chitng chét, 3) Bo phan sun hong hi thong khoang xtreng thir 4, 5, 61am thé. déc, ste mit bac chin 1a bi thuong cdc tang Phdi, Tm, néu mach nhiy nhd, chim (Trim té) la chirng chét, 4) Bd phan swin chd va bi throng lam nit cuc tire bd phan Caéch-md hi throng 1a chitny chét. Niu phia vd hén trai hi thurong, thé dé, dan don andy la chon. Tim thdng, chd nay ban trong la Tang Timva Daiedong- ach chi; vi phia mit bi tiroag b3a trong la Can-dom bithwong, mira ra miu @tcr ila crvers chet. 5) Xirong mé-ae ngwe bi throng giy phit nit cue Ia HoAnh-cich md bi tong, chd xwong sun ngue bi giy doan phat ho suy’n ste cao lén Phdi da bi throng la ching ¢ 6) Da-day bi thwong qué ning hay 4% lau khong &n udng duge ming nong hoi thi, tire Da-day t huyét, sung 16 1a ching chét. 7) Dad Ja chirng ch ngy bj thong mia ra mia, ra dd dm tie Da day bi ligt = 21— ‘ 8) Chd gue va hung bi throng chay nwé- vang, nurée den hay 1a mau bm, hire Dom nan bi throng hoic trong bung bi & huyét lau chay ra d&u khong thé tri durge. 9) Than bd bi throng cwvi, khéc khong chirng tire thude binb Th* kinh nfo efing 1a chirng chet. )) Da day bi throng sau 46 phan ra dang miéng, cfing la ching ch ' (Binh thirng phan ra ding mi¢ng khong pai ching chét) Benb ni'on_ bi thitong qua ning, cho nén da day khong mo d6ng dug ma pos) & Bai-truyng nghich lén Da day ra dang migng la chirng chét. 11) Bong-d4i bi thong cir bit nhAy mii hoai khong dite, bung duroi day trong dan, nirge tidu ete chay ra la chirag chét. 12) Rudt gid bi throng diciu ra mau, mit 43, (Binh thing khéng hai) nhung vi bi thuong. qua nang; eye bi liét thoat ra la chitng chét. 13) Bung bi ling loi rndt, 1a chitng nguy hi&m nhung néu cd mii thi xéng ra ho%e phat 16 sung, dé 1a co rugt bi thdi cfing 1a ching chét. 14) Am bo (Mon dai, Am mon) bi thuong, nwéc tiku ctr ri ra tire éng tidu bi b’, dau bike khd sé, tam thin hon mé la chirng chét. 15) Xwang citng (V9-lit-c61) chd 4 dét cul bi thuong nung phan car chay ra tire Bui irwing di rach 1a chitng chét. 16) Tai huyé! HOi-Am (tru giang mOn, sau chi dai) cing goi la Hai-d2 huyét bi throng nfing hon mé khéng ndi ning gi, ding thude thdi mii eip cira khong nhay mii 1a chirng chét. 17) Ban ba chia bi thuong cir cudi mai 1a bj throng Dai-niio Than kinh la chirng chét. — Xét thong chirng tay chan. 1) Tay chan bi thong mach di dai bi gn tri hwén tie mach phay lién tiép lai biéa nhay cham rai dy la Thia-kinh qua suy nhuge Giao-cim Thin-kinh bi throng mang thugc ching chét. 2) Chd xuong ha vai bi throng nng lém sup vao trong. Néu bd phan Bai-doag-mach va Tim, Phbi di bi thong thi khong thd tri duge. ) | 3) Hai xwong cénh tay true, xwong tay quay vA tay tru (Xich céty Nhién ct) bi gay lia cA 214 chang nang cing kho khoi phue veo =i todn. Xwong Sng chin xtong 6ng chinh, xtong &ng phu (Minh c6t, Phi c6t) c& hai bi gay Na ttre chimg nang cing kh6 khoi phuc ven toAm 4) Nawai lon tudi, xuong dai vé (Dai thd 1) be nat, mau chay khong cim cfing la chitng kho tri (vi ngwdi gid xwong cOt khd khoi phuc). PHAN BiET GAY XUO'NG VA TRAT KHOP Tri gly xwong nén phan biét r6 hai chirng gdy xeorng “A rat khop. Tri giy xwong cin phai bé cay. Tri trat khop khong chi bd, cAu nban xét phan biét k¥ d& khdi phai tri sai thanh c6 tat. Hai chitng trang gin giéng nhau, vi cing sung, nhite bién hinh atu phia duéi khop xuong bi gay, chirng trang lai cang gi6ng het trat khop. Phan bigt 2 ching nay c&in phai dang céch do xuwong (b6 edt phap). ; Xwong bs din gia if hee Zs enters Xwong DO iting of t = 33— A.— Gly «rong. Phim bj thurzag xwong giylia lam 2 doan, bai diu xirong cO thé bi dam sta vao thit cit dit hay dam thing mach mau, Tnan- Kinh ¢6 khi xuyén phi ra ngoai da. Gay xwrong ching ahitag vi trys tiép va cham gay ngay tai chd cling c6 th® xiy ra gin tigp nhw bi té ngdi mi lai gy xtrong sing, bi viin treo bia chin lim gay xuong ng chan, vin treo gy xuong Sng tay, cdmh tay v.v. khong bdc Id ra ngodi, Cin xem xét 16 chirng trang phan bi@t sau day : 1) Sung abite, bign hinh (khi xwong gly thi co nhuc, gin mach Bi loi long tiay bi phd nén mit sy binh thuromg), 2) Chm lay djng nhe 6 tigug keu, vi bi gly lia thi 2 du co xél_nhau cé ting. 3 5) Ngnyén thé xwong bi thau ngtin tai. 4) Truvdng hop bj thirong tai cde Sng xwong nht dinh bi gay Na 2 doan, 5) C6 trudng hep bi tai nan xmong khong gly nhung ta du, dim gitta, bY khép. Cin so md ky mei nhan rd chirng trang. B— Trt khép. Tai ngn bi thirong trat khop ; ttre 2 khép xuong (rat ra ngodi sai vi tri, cfing higa hink va swag nhirc nh xwong gly. Nhung phan bist sau day ; 1) Trat khop tite khong diet doan nén khi lay dong khong co Xét 2 ditu xwong nén khong 6 ting. ®) Tay hay chin bi trat kop c6 khi (rt tei truco, trdt ra sauy ‘rAl ra ngoki, néu tay chin bi thong thuong dai hay ngin tay chitns trang. 3) Du Di thirong tai khép xwrong thi khép xuong trat ra lam cde bo phan lin quan cing bi thong tn. C.— Phan bigt bing céch do wrong (D6 cét phdp). Padm nhu thuong xwong gay lia thi 6 phan tirng doan, néu mun iétdai, van, hay chd khép xwong bi trat ra, etn phai do. True do ben bi thuong xtrong dai, vin, rdi do qua bén lan, xem sai higt whi thé nao ma phan biet Voy clin phai cha ¥ 48 4p dung thi phap, vi néu khong phan Dist oa vues yay va trat Khop ma tri sai, (xwong giy dung bo aby, biiag 19 “« khop khong clin bé cay, bing bot) thi xuoug gly 2h Muwng gly gang Khép oii cho tr3¢ Kwong vai g5y Xwong vai tay tree + t argo as san khi tri lanh, hofe chd trat khop s& bign hinh khac, ho&e lop hon, dy 1a vi thi thuat khi sita xurong khong-ding, nén xuong titp adi lai khong chinh, hodc vi nn bép khong ddng nén chd bh throng gdy hay ché khép bi trac, con tréng lam cét bao, hay tay Xirong sanh ra ngovi, lin Rin lon to ra. Vay clin phan biét a8 thie han’ kY thadt khdi sai Ich. PHUONG PHAP SUA XUONG CHANH COT PHAP Tri gly xwrong clin yéu phai hoc tap kf thi-thuat khong nén agd nhan thud» cé thé tre tip néixwong ma khéng d&t trong tam yao sur sira chita bfing thi-phap.- A.— Xuong aly c6 thé phyc hae Do tanh chat tr nhién sinh hoat efia chit xirong trong co thd, ché xuong gly cé thé tu igp mdi lai, vi thé tri way xirong, phuong phip tiép n6i xuony diduehd yéu la Ui phap stea awong cho neay lai (Chanh ct); Tiép nisi cho 2 fia xwong bi gay lia ngay naga lai, bing b6 cho chic lai khong nén lam lay dong vi chd xwonw bi gly ; thurdng sanh chit moi, chit voi nay lic phat sinh thi mam, thanh ch&t sun xwong rdi ln Lin cing lai thank xwong, Thoi gian xwong cimg lai lau hay mau do co th® manh yéu, thé chit tiy dai van, thong throng tir 14 ngay dén 40 ngay mdi co thd phuc nguyén lai, Ay 1 sir sinh héa thién nhitn cia chat xwong, Ap dung thém thudc tri gly xueng 1a lam cho khi huyét Iw thong sur twin hodn huyét dj h durge manh d@ dy pha chd bi tt tich, nndi dug sinh chat mévi lai (Kit & sanh tan, cwong trdng cAn cét) dd lam tang bd cdc loai sanh t6 dung the gitp cho xwong mau phye hdi lai. Nhung tri gly xwong nén chi y khi ding thudc uéng dB gitip xong lign lai, thi trong hic bo ngoai, phai trong thei gian 3 ngay 5 ngiy hay mt tuan nhut cin thao ra quan sat lai, vi Iie fy chit xurong c6 thé.sanh ra nhigu hon nguyén trang lim cho chd Sy bign hinh, néu thiy 4a thayen gidm clin dink-hin thuée va cht bé bing lai a2 gitt duge thang bing nguyén trang th8 xuong. Bay la didn cin yéu phai hitu r6 trong Khoa trj Trad’ chiét thiong, B.— Tho phap sira khép tiép xrong. Phuong phip sire xwong Nyoui khoa thudt phap nén hidu didu o6t yéu cin chi trong dén Thit pha. — 2% — Khon nay danh rigng cho chuyén khoa 1A vi phai biét cAch ap dung 2 tay tryc ti€p, dé an mfin mod chd vét thuong, khop xwong hay chd gay xwrong ma nfn sp lai cho chinh cho lin dung vi tr; duing hinh trang cia xwong cde bd phan trong co tht. Vay Y-sanb chuyén khoa phai clin than trong tiy chitng throng nang nhe ma 4p dung thi phap thich hgp, khong th® manh lam, hay yéu lfm, vi nu th&t nghi hodc chwa ding voi thuong thé thi khong th tri lanh duge, efing cin quan sat kf binh nhon th® chit nhu th€ nde ma 4p dung, khi lam sin tri binh phyrong phip tiy 2 tay cha minh chd xtrong b8 van hay gly doan duge s&p xép cho itn lai nhu efi, chd gin bi bong ra hay xodn lai, nfinsao cho phue hii trang thai, f Thi phip hay, ding diu binh thé niing ma sita ehita dive thich tng thi nfiny tr thanh nhe, cai thién binh thé ngay, ofu so xuft khong thich hop thi binh nhe cé th thanh n&ng nguy dén tanh mang. Vay day la Tam minh thitedo khong nén xem thudng. Phuong phip tri khoa Trd’-d@ chiée thurong thd thuat la chinh khong nén qua ¥ lai vao thude vi phurong duge Ia tre gidp khi mot vét throng dirge sira chita ding rdi Ap dung thuée durge thuyén gidim tire thoi, néu khong ding, thudc khong th® ty sira chika chd t6n thong hoan toan diye, nén cé khi tude lai khong 6 higu lire. Sita khép : Tiép «wrong, tiép gan phai theo cdc thuat ph4p san day: Mac tic min md; Tiép nBi lai; Boan lam cho chinh vi tri; DE ahic, dua lén; An ma xoa bép: Thdi na niin siip Iai. Tat ch thudt phip nay cin lnyén tap diéu luyén e6t Km cho xwong bi gay lia chinh dn lai hote khop xueng bi trac treo ra durge hi gidn lai ding vi tri nguyén trang, chd co gan bi throng efing phai tay chitng trang hink thiim) yan dung tay cho khéo, abit la khong nén Xoay agang hoc Lay dong ngang qua; vi nhirig cnfinh xwong gay chira Ha ra, néu bi xoay, diy ngang cé th? bi be yun, hoc lam throng dén Thin kioh, Huyét quan xuqg quanh Ham tang thm thé binh, « Vay that phip nén tuln tyr theo cée dong tic sau day : 1) Mac phap. Min mo; ly tay min md chd bi throng xem Ai ly doan hay be nat, howe chd khop trat ra, xem teat pia true hay phia sau, trat vae trong hay ra ngodi, cling cin min moxem gin bj ae thirong thé nao, howe bj ein hay din Ini, Ich qua hay tét ra, md xem cho that ky d8 nhan dinh Jam ding vét thong ma ap dung phuong phap tri cho thich hgp. 2) Tip phép. Voi lai, sau khi m‘in m® xem ding rBi thi bac din dang thi phip fa ni tip xuong bi gly Na hay be ad sip lai lam cho dinh 18a voi nhiw cho thing, theo thé vi ota xuong, khong nén Iam loi ra hay 16m vio (cdt that bing phing mdi khoi- Phuc lai dirge). 3) Doan phép. Sita chinh lai nguyén trang th xuong truéc ding tay niin chd yuong bi giy, hols tay duoi diy len, hay tréa aay xudng, hole phia troag dv ra nyodi, pria ngodi @ly vao trong, tuy hinh teang ch} bi turong Ap ‘dugthit pip tam sho agay khép hay ngay than xuong, durge nhir thé sau nay khi xtrong lanh khong bi bién hinh, ‘ 4) DE phap. Nv&- dita len, tire dem xwong bi aly sup xudnglén cho bing, cin xem bi lém sup xudng it hay nhidu, ning hay nhe d& lugag tay dua lén cho vira tim Tatre, ning nhe tay tiy hinh trang bi thuong, khong nén thai qué lam ting thém thé binh, ma néu khong dung mite (hat cap) thi cting sanh tat sau nay. 5) An ma phap, Xoa hép ; ly tay xoa nhe hop tir tir nhat 1a chd khop bi trai cin xoa bép cho hayét dish lun thong, cho gin mém diu lai, nhitag chd co ubus sung nhirs t8 dai cin thoa bop manh d2 mau phuc hdi lai. 6) Théi Na phdp. Nin sip ; \y tay clm chd xuong bi b8, bi gily hay sai khép nin ip lai cho ding vi tri tia) xwong, hay vi tri khop, ho&e chd gan bi venh veo lech sai dong dn cing dau kich cin nan lai cho thong huyét mach eo gan. C.— Phuong pp phd thong. ‘Tri gay xtrong, troug dan ching viing qué throng phd thong ding b6 bang ga con, va ding regu dim cua cing cong hia. Ding ga. Ap dung piureng prap nay tits sau khi sitaso chd bi thuong gay hay sai khop, ding 1 con ga con hode gi gid, nhd, lon, tay chd bj thireng ; gigt chét gah, nhd long, khong rita nue, dd nguyen cA con dim nhuyén, hose oO them thude, ding bé lai cho chic thei gian it ngay lay ra, chd xwong cfing lanh lai duge (tew-mg hop nhe), Phong pip nay phd bign nhung khong hitu nguyén nhaa thémae ¢o cong Wga, : eae ‘Theo nhan xét_nguyén ly tite cling cbi cSt gift chd bi thong ding nguyén vi tri va lam cho 1@ bao xwong dwong ting truéng gidp cho sy sinh hoal cia chit xuong khdi phuc lai binh throng, Ding regu dam cua ’ Pd thoug tri gly xwong, ving qué cling thur’mg thily phin dong dan ching dam cua (cd con) giim ruqu lec cho ubng. Nan xét cong hieu, vi phuwong thn6e nay tanh chit vé cua la ch&t voi, vach cua lim tan t huyét, bugt hnyét vi thé nan gitip cho mau huyét hr thong, giuip chit xwong man sanh truréng chit sun méi sauh mau ctrng lai vi thé ding tri g’y xwong cé cong higu. D.— Ky thugt Bang va barg bé- y xirong trat khop didu cin thigt 1a bing va ding bd. Noung chd bi thurong, sau khi ap du’ g 6 thi: phdp tren, xuong d& chinh d6n lai vi tri, cin phai ding bo Jai, thong throng ding tre hay cdy ché nlx bénh gidy lai nh bgnk sao , tay chd xirong lon nhd hay dai vin ma dp dung, bao xung qnanh chd bj thong cho chic, trong dé thndc, hay thudc cao rdi bao lai cho chiic, ngoai 16 th8 bao bang thém vai d? gir ky, néu chd cénh tay, chi chd chi cin bang treo cho ving khong duge lay dong. Pywong phap nay c6l git chit xwong gay ding nguyén vi tri Jam cho chit xwong sanh trvéng tinh lai khong biém binky va cfin« siip chd bi thvong mau lanh, San day xin phd biéa cdc loai biing vét throng. Co nhidu loai biing = Cudn bling bing vai stra mang (°6 bin sin) tity bling rong hep cb nhiéu c& dé thich trog cae vét thuong ; hoke rong 5 phan, ding d& birg cée ngén tay chin, bang 7 phan d@ biing ban tay, eénh tay, citi ché, bap tay, diu goi dng chan, ban chan, bing 10 phan a8 bane dui, vai, bung, ngre, lung. Bing nay thurdng co ban ting cugn. D.— C4ch bang vét throng % tay chan. Cam cuon bing ben tay pai, tay tri cing d&p du bing len vét throng va cudn bitag tay trai sé quiin bing tir trai sang phii. — Cac 16i bang nao cing phai quén 2 vong bing chong Ién nhau va lat ngwoe diu cing cho nfim gitta lop biing thir nbitt va thir obi nh vay biing sé khong bi tudt. —30— Sau khibang d&u két thic Iai bing 2 vong bing chdng lem ahee vt Ot m6i doi néu 1a bang vai mdng hay ghim Kim bing: Cu6iddo bing nén gép lai vai phan cho mi vio ghim kim bang ngoat (® trén xudng. Bing cng khong tndt, nhumg cfing khong nén qué chye law tate mach. CSch bang chd khép ~ Dau gi ‘VCkch bang bS Sng chan, crom chan~ =—3¢5 — Béing noi tay chan ihi nén bing theo hinh trén 6c hay bing theo kigu chir nhan, — Bang ngén tay ; phai quén bing noi cwdm tay, kéo bing {rén mu bin tay phit dn din ngon tay va gp lai mot hay 2 lop rdi quan mot yong bing quanh 1.g6n tay, — Bang than bink s6 8 vai loat va két thic bing 2 vong chét noi cwrém tay. — Bang cii ché va daa gdt. Quin 2 vong bing ngay nei diu khop xzong, Ti€p tue bing tulin ty vong sau & phia ngoai hay phta dwéi va et nhu wily 78 k6t thite | 8g 2 yong phia trén khép xuong, { Céch bang bé ban tay, ngén tay) — a — Being & chan, vd khop mat cd. Quéin 2 vong bing quanh got chan tr tren vong xudng git cho mit cé chin thinh vadn géc, tigp tue quifa nhida vong bang think hinh s6 8 tir ban chan vao got, va tir g6t chau lén etrom chan va két thiic bing 2 vong tai com chan, 5 Day a céch bang bang bang mong nhd ban = €éch bang bb ban: chan E.— Céch bang dau, mat. Bing gp géc bang each khai daw bing 2 vong hing Agang qua dau, quiin nhiba vong bing tir dita qua cim va két thie bing 3 duréng bing ngang diiu. : Hoke bing tir trang ra sau ét nhigu vong tram ch din, r3i_ ket thtic bing cach bing ngang qua trude tring cot lai trang giit lai. Bing Ham trén, Ham dui, mét mit hay 2 m; bi throng cing bang qua diu va két thiic tréo ra sau ot cot lai chive dé gilt cde vet thuong. Céch bang Ham dust Cheh bing Hata) ib] thuerng “(pbia truse) bj thueag (phia say) 95a G. - Bang Nowe: Byng, Lirng. Cae bd phan ngye, bung, lung bi thirong, ngwoi ta theéng dang nhitng miéng vai hinh chir nhat dé bé tron git cho chac bo phan ngttg bung. Va ding 16i bing treo kém gitt cdc lop bang chinh. Cach bang ving nguc’ - — 35 — (Sau) “ — Céch bang ving tirng” (Trude) H.— Bang big khin ba géc- Cée céch bing ciing c6 th ding miéng khan ba goc a8 bang cée vit throng. Cach biing nay cting thudng ding, Thudng thurng xép khan lai dite ngang chd vét thirong phia duéi Ta be dai chéo hinh ba goc ding d2 cot, céch bing nay gon, thuong diing bing ede vét thuong, dtu, citi ché, dtu géi, xwong Sng tay, Sng can. Baing & citi ché. Batu gSi: it chop khin trén phiin ngoai ei cho hoi co khufu tay lai, tréo vong 2 chéo khiin noi khuyu tay va bugc mot dung ngang bén ngoai trén citi, ché 1 chit, kéo chop. Ichin xudng cho Iudn vao méi cho chic. 2 Being ban tay, ban chan. Bit ban tay, ban chan Ién khin, chop khii: nim 6 crm tay, crm chan, giip mép khiin boc kin ngon tay ngon chan, tréo vong 2 chéo khan lai cot m6i 6 cuwdm tay ewom chan, Hiing mot phan éng tay Sng chan. Nguoi ta cing diing loai khan * tam gide dé boc thing noi bip tay; canh tay, dui va Ong chan, \ — 37 Dit chop khiin & phia tren; duéi khop xtrong lam thé nao cho bing ngang mot trong 2 mép cita goe yuong khiin, quin chéo khair Phia bén nay quin 2 chéo khan bude gitta canh tay hay chan, Bé khan cam gidc. Céch bang b6 ban tav, cram chan Khiin tam gide con hiru dung trong céc trudng hop : Néu xép lai lam nhiu bin thinh mot bing dai a lim day cot nep cdc vét throng gay xuong ; hoiic lam hing ép manh dé cim mau cdc vét thong dirt mach mau, Hoic ding bing tréo ec chd khop mit cd bi bong gin treo khop. arte B6 Khan tam aide. Cécn cing bé ng chén, ddu 96 L— Bang bang vai xé ra nhiéu nhanh Bang (nd). C6 cach bing ding mot miéng vai hinh chit nhul dai dé cé th8 xé & mbi dau 1, 2 hay 3 duwong nhanh tiy theo vét throng bing bé ciing rét tién loi ; c6 thé bing kin vét thuong, ding dirge ede chd khé quin bang cudn hay bing ba goc. Thong thurong ding loai bing nay truéc hét edt hai m6i & phia tren. Khi bing & chd'cim, trin, mili, diy gdi, cii chd phai cot cho 2méi day treo tréo voi hai méi diy dirsi. Khi bang cdc chd khuyu tay, hang, ngye, mdi trén ‘cot trén mi dui cot dedi, Bang & nach bing 3 méi: dat vai bing noi ké néch 2 chéo gifka bang tréo nhau trén vai va bude dwéi nach, 2 chéo ngoai budge quanh bap tay, 2 chéo trong choan bude qua ngue. a Bang ngie. Ding miéng khén xé 2 dau lam chéo méi bén hoke 3 chéo. Thong ding 2 chéo trén kéo bude trén vai bén phia khong bi throng, chéo dai cot ngang gua. Bang nay cing ding bing mt mit hay bing 18 tai ti¢n Igi- ge ngue Céch Bang ad. ~ es Céch bang bo xrong Cai cha Dav g6i K.— Bang treo cénh tay- ‘Thong bi thong giy xuong cénh tay, clin phai treo gitr lai, ding 1 cdi khan choang bing vai rong hinh ba géc hay vudng (vai vudn gip lai thanh hinh ba géc). Pat chop khiin xudi theo chi’u ngang cénh tay, choang 2 chéo khan qua cd ma bude lai cét dit cdnh tay trong khiin treo khong cho lay dong, nhw néu so khong gitt ving duge, ngudi ta ding mot khiin choan thir nhi dé bo ngang qua, mép khan nfm gée trén vai, chap khan giip vao trong citi ché; 2 chéo khan kéo ngang qua than minh bude chic lai duéi nach a2 git cho that ving, Céch bing treo cinh tay gay _-4- L.— Dang bé bing tre bén- Dimgtre hay cAy ché nhd ding nh¢ cOtiai tig migng ming ben nhu bén séo ; Cay dai ngin tay vét thuong, hai diu chia gidy ae edt cae vét thuong & tay chin nén chira them & gitta dB edt lam 3 doan. Sau khiap dung céc thé phap trén, dingthudc bé hay ding cao dan, ngoAi nén 16t them bong, cho ém rdi bao ngoai lop cay nay cbt gitr kf lai d® tinh cir dong ; Biing bo bing tre rat tien loi, vi co thd gifr lam Ichong sq suit gidy bing va cing nhur cfich bing bot cia Tay-Y. Sauthii gian 1 tu%in hay 15 ngay thio go ra dé dang. Bing xong nén nhé ngoai bao lop khin treo dé gitt canh tay (bi throng & tay) khdi phai lay dong. Chd vét thurong xwong sdng eo lung, ding bing nay git lung thing ti¢n loi hon het. ma Acer aa 4 He et Cich Bea ire 657° CACH TR} CAC VET THU'O'NG 1.— Quan sét vét thuong. Tat ca cac tai nan gay xwong du cd. gty thiong tich tire c6 vét throng, diu nhe ning déu phii quan sai kf va phai nhan dinh ring moi vét throng déu dgc, vi tring co th® xm nhAp vao co thé gay binh thém trim trong. Va lai cling ein nhan xét k¢ dd biét vét thurong dy ning nhe va do khi gidi gi hay do tai nan ra sao ma dinh phuong thite tri li¢u. Va lai tei Trat-da khong phai riéng tai nan gay xuong mA cing clin tri tit ca cdc thir tai nan gay throng lich G ngoai da hay trong co thé, nén trade tién cin phai tri vét thiong ; thi b&t ky do tai nan gi déu phai tri ngay. Ke cd ede vét thirong do, dao kigm bom dan, tai nan liu thong v.y. Vay tht c& chd da thit bi thuong trong tai nan déu 06 vét thoung tire A miéng throng (khiw throng) xem xét phin biét niur bi dao kiém nhon dam vio thi vét theong nhé, tron, khong sau, réch, nén oe =p bi gam sf thi vét thuong dai thanh mot tree tuyén, néu khong sda lim khong thwong dén tang phi bén trong; Huyét quan Ay 1a chimg nhe, néu mach quan hay tang phi bén trong bi thong 1a chirng nang. Bi thong do khi giéi nha dan bin, minh bom thi tay thir vii khi ma chd vét thong khéc nhau ; nheng thong thiéng 18 vao thi hd ma 18 pha ra thi len tire dan hay minh di ra ri, néu khong ee 18 pha tire la dan hay manh con 6 trong. ‘Tit’ cd nhitng vét throng nay néu bi thirong 6 tay, chan thi nhe néu trong co thin nhw bung, lng, ngure bi throng déu 1a nang ca ya néu mau ra nhiéu tire cling thudc loai nguy him. Phan biét bi dan throng maura khong nhigu, e6 lic khong ra mau, vi chd huyét quan bi dan thuong tr co ép lai, dé la sy cam mau thién nhién cha mach quan. d Mach quan cé 3 1ép 1a lop bao ngoai, lop mac mova lop mang sdo trong goi 1A Sao tng, cac lop nay ty nhién nhé Hé-théng Than- kinh lam mach méu tw co thic, nén cing cé thé ty c&m mau durge truong hop néu ra nbidu qua khong ty clam lai durge nfra la vi mach quan, Thia-kinh bi dirt phé ra trirong hgp nay r&t ning, nhung trudng hop mau ty cam cing khong nén lam kinh dong, vi néu qua yan-dong vét throng bi dong mau ra lai, chd vét fy phai sung nhire pha 16 citing thanh nguy him. Cfing cin phai gift vé-sinh vét thong vi tit c& vét thong dan gc6 thé bién thanh ning do vi trang xm nhap vao, ma vi trang binh Phong-don-ginh (Phé-thuong-phong ; Tétanos) not ty triy da chiy mau cé thé xong vao co th? nan nhan g. U.— Phuong phép trj ligu. Tai nan gay ra vét throng nguyén nhin gay ra ohigu thir phirong phép tri liu nén phan biét cde loai raméu su day: ¢ Gj 1) Ngogi xudt huyét. Mau chay ra goat do vét thiong gay ra; nhu vét thronglam dit mot dong mach quan trong & tay, cd; ati Jam cho mau ra cé voi, phai lap tire ding ngén tay nim ép cig dong mach bi ditt (ahé ép phia tren) d2 cam mau, rdi dang edch cot thic mach (gare) cho mau khong ra duge nika. a “ Néu vét thirong lam ditt c& tinh mach vA déng mach nhd hay hing mao quan déu lam cho méu ra nhiéu, trwdng hop nay clin Diing chic vét thong cfing cam mau lai duge. CACH COT DAY THAC MACH (garo). Tai nan bi thong lam ditt mach mau phai lap tire ép chic mach mau cot day thic mach ngay, mot tay {n noi mach hay nho ngwoi khéc gitip, lfy mot soi gify that chic dé budc vao phia trén vét thuong néu bi thuong & canh tay thi ding manh khiin vai that chic quén lam 2 yong trén canh tay, lon 2 diu day vao mdi vong ri ghit thic tréo qua manh tay va cot m6i & ngoai, (xem hinh vé) ciing co thé ding loai gidy cao su, cing. thing ra rdi quan 2 vong trén vét huong, lon méi dau day vao méi vong tréo nhau ma budt lai. Day th&c mach phai ghit that chic dén khi nao cim duge mau méi thoi. Vét thirong tir canh tay tréra, hay tir bip chan tré xu6ng, mac da & noi nao, diy thic mach van phai bude trén chi ché hay trén diu g6i nghia la gitra vét thong va tim. Sau khi ct thiic mach xong, bay gid’ mdi sin séc dén vét throng ding bong vai sat tring sach sé d&p lau vét throng rdi bing so ngoai gip cdnh tay vao ngang ngye bing khan choan git: ding cho lay dong. Can chi y: Can ding day thic mach khi bi drt mot dong mach tén. —Nhitu tréng hop bi ditt tien hay dap nat tay chan ma khong chay mau quan trong, cling phai thic mach trén vét thuong, khi thily mau chay ra thi siét day cho cim lai. & — Nhitng vét thuong & cae noi khong thé ding day thic mach duge nh 6 cd, didi ndch, duéi hang, cin dimg tay ép that chic cho mau cim lai ngoai dang thudc Chi-huyét-tan dap cho cim lai. — Néu vét thong khong phan biét bi dirt mot tinh mach, dong mach nhé hay mao quan mau chay ra khong phan biét rd chd nao, thi cin bing chic noi vét thuong cho cim mau nhung khong nén siét manh sé lam cho phia ngoai vét throng bam tim, lanh ngit mau khong lu thong duge. Cach c6t ga-ré (thé mach) & tay, cha 2) Noi cudt Huyét. Tire man chy rangoai mach mdu ma t dong lai trong co th’, nhu mau chiy vio trong bung. — Thuong bi té ngi, va cham hay dap manh tai ngye, bung cfing cd thé lam dong bi thong Gan, Lé-lich, mau tt ben trong. _ Vét throng bi dam thing, bi dan, mau cfing c6 the chay & trong ndi tang. — Co khi tai nan xdy va lam mau chay trong so, (xong so b’) va cham n&ng trén dau cing co thé mau bi dong tai Nao bo, truong hgp pay chét ngay nh bj Tring-phong. — Gay xwong tay chan, minh xwong dau hing hay cit ditt mot dng mach tuy miu chiy ra ngoai, nhung cing cé thé bi t dong bén trong cdc sé thit, nhiing noi nay throng sung nhite, tham tim, ho¥e Mb trung hop khong gly xwong ma tay chan bi dip hay ket cfing lam thanh thong tich nay, clin phi ding thuéc tri méi mong citu duge. M1. Thudciri thuong tn ra mau nhidu. Truong hop thong tdn lam ra mau nhiu, sau khi ding phuong phap thie niach nan nhon con xoay xim, hoa mit, mach hu ttre thude chirng thiéu mau nén ding thang Bd-Huyét-thang. — Ra mau qua nhiéu lam hén mé, mé hoi ra khuyét linh 1a ching Hw thoat cho uéng Sam-phu Bd Nguyén-Thang. — Ra mau qua nhivu lam hdi hgp khong an, khong muén an uéng cing thyde ching qua thiéu mau cho uéng Ninh-Thiin-Dirong huyét-thang. — Ra mau nhiéu, miéng khat lu@i khd, thin chi sq sét tire thiéu Tan dich cho udng Bde Sém-thang. Ra mau nhigu mat xanh, mit den, khong nén ding thudc cong phé tr huyét, clin cho uéng Bat-trdén-thang ; néu ning lim ding Boe Sim thang a gite nguyen khi, hai phwong nay du gia T6-mée Hong-hoa dé hugt t buyét nhwng trong hop nay cin xem mach d8 dodn binh chét séng, néu mau ra nhidu, mach Hu, Té, Trim Tiéu Hoa Huén la séng, néu mach Phi, Hong Sat, Dai, Thiét, Xuc 1a chét. Sau khi mau ra chd ngwe khé chiu, hoi thé mé mét, hut héng, tire khi hw huyét thiéu cho uéng Bd-Trung-ieh khi-thang. — Bj thong dan ra mau nhi’u sau phét nong lanh ttre chd vet throng phat dé sung nhire ding thang Sdi-hd-Thdi viém thang. — Bi thirong dan sau khét nude qua man udng nude 1a nhi’u, khong muén an tire Héa doc cong ben trong cho ung Ho-tam-Thanh Hoa-thang. Hoiic ding Mat ong hoa née dm cho ubng thé vao. trén day la nhirng thuéc sau khi tri clim mau rdi cin ding cho uéng trong. Phin | Noi-thwong va Tap-tri sau. chitng va thétt khiéu ra mau sé xem mye IV.— Tap tri vét thuong vi Bao, Kiém, Bom, Ban. Nhur trén da ndéi, vét throng vi bi dan, minh bom, néu ra duge roi khong elin lay ra nifa, nhung cing cin ding thud cho tiéu sung sat trang lanh migng- nén ding Sanh-co-cao hay Sanh-co Ngoc-hdng-cao din nhurng cin chu ¥ khi dimg cao din phai dén trim ca trén dudi trong ngoai, vinéu dan khong ky vét thwong cé th? pha thém ra khong ian duge. yr Nhung néudan, minh bom, hay cde thir khi giéi lam bi throng con mauh, dim, nim bén trong sau khong ra; phai ding thudc te va ding cach Giai-phau ldy ra ; Co nhitng trong hgp khong lay ra duge nh dan, minh ket trong xwong, vio Tang phii khé Ify ra hote vi nan nhon sau khi bi throng ra mau qua nhi8u néu Gidi phau ly ra thi lai lam cho ra mdu nifa, sy nguy dén tanh mang cin phai ding thuéc trong vay phan ra cdc thir san day: Vét throng vi Bao, Kiém, Dan, minh bom vao co nhue hay vio Tang phi, Dau tén vao thit, Cay, Tre vao thit. 1) Bithwong vi Bao Kiém mau ra khéng cim dug. Ding Dio- hoa-Tén. Mach quan bi thuong ning ding Nhw-thanh kim-dao tan. Dap hai thir thuéc nay lén vét thuong ding bong bang lai &t cim ngay, néu ciim roi vi bi vin dong ra lai cing ding phuong nay tri. Néu dau nhire ding Sank-co Ngoc-Héng cao trong cho uéng cic phuong ; Ban dau cho uéng Tam-hujnh bita-lap-hodn, Ra mau ding Lé déng hoin. Ra méu qué nhitu ding Bét-trdn-thang nguyén khi hru thoat ding Béc-sdm-thang. 2) Mdnk bom, dan vio co nhuc hoa vao tang phit khéng lay ra duge ding thude dip ngoai va thuéc udng trong cho dan manh tr ra tai vét thuong hay dirdng dai tién, Thuée dip ngoai cé 2 loai la Bat-dan-dioc dé nhitt, dé nhi Phuong, trong cho uéng Tam-Huygnh biru-lap hodn, hay Van-nam Bach-doc. Ngoki din M@t-da téing-cao- Néu bi dan bom mau ra nhitu mit vang mat den, tinh thin mé mét, sau khi dung 2 thir thude trén, clin cho uéng Bat-trdn thang dé ditu duéng, phai trong phuc khong nén khinh thuong. 3) Bidu tén vdo thit. (Khong phai tén tim thuée doc) ding Bat- lién duge-phuong ; hoke ding Gidi-cét-hoan ; lay ten ra rBi chd vét thuong dan Mét-dé Téing-cao. Tén bi tim déc nguy hiém. Ding Dai-dau phiong; dau tén khong ra ding Thé-dém phuong hay Bat-tién durge tren. 4) Bicdy tre bé. Dap vao thit khong léy ra duge ding Ty-ma t-phurong hoje Nguwu-tée phiong d&p ngoai lay ra. 5) Vét-thirong bi dap nat thit. Ding Thank-leong chim-théng cao dan ngoat, chira dap pha ma biim t cing cin ding daorgch phd i huyét ra ; trong cho uéng Dai-thdnh-thang, huyét thiidau nhirc dan Sanh-co Ngoc-Héng cao. CHU ¥: T&t c& cdc phuong ching trén day, sau khi ding cée phuong thuéc dp ngoai ; hay udug trong dé cé thd lay dan, tén hay tri cic vét thiong bén ngoai rdi clin phai diéu duéng va nén cho ndng phwong Bat-trén thang trong phuc d2 giip cho khi huyét duoc sung virgng lai, ngoai ra clin phai giit gin sach sé, khong nén khinh thong, cé thé bi nhiém trang Pha-thwong-phong nguy hiém, V.— that khiéu xuét huyét hodc mtéa mau bam. Khi tai nan xy ra ma mili, miéng ra mau, hoic khat mita ra mau, ning lim jam cA tai, mil, mii, miéng, Dai tidu ti¢n déu ra mau, cin dé nm yén cho uéng thudc sau day + ‘Bi thong ma Th&t-khiéu ra mau phan nhi’u vi Can Hoa thanh lam huyét di bay cip cho uéng thang Tiéu- Néu vi khi huy€t qua suy nhugc. Khong cim duge cho uéng Gia-vi Té-vdt thang hoc Bb-trung ich-khi thang. Nguyén khi qua Hw thoat fing lam that khiéu xufit huyéi, néu ngwai qué suy yéulanh ca c&p ding Déc-sim-thang gia Bao-cuong va Phu-tir. Néu ctr ge huyét ra mii cho uéng 7ir-vdt-thang gia Sai-hd Huynh cim. Mira ra mau biim den dé 1a bi t& huyét @ Da-day, néu sic bam nhw mau née d4u ma ngudi con khoe cho uéng Ba-hgp-tan. Nhu qua suy hr cho uéng Khung-ciing-thang. Sau khi ding cdc phwong thuéc trén day tri mdu hét ra roi thi Ging clin phi uéng bdi dwéng lai. Nhwr Huyét hw qué ding thang Te-vdt cho uéng cA thang cho mau huyét sung tuc lai, néu khi bu dang thang Tir-quan-Tit, ci khi huyét déu hw ding Bat-irdn-thang. ‘T&t c& cling cAn cho u6ng ca thdng mdi cé thé khoi phuc lai bink thing dugcs Mira ra mau bam den sau hét ri cing clin boi duéng cho uéng thang Tir-quan Tit. Vay tit cdc chirng thugc vét thuong va ra mau phai xem xét fn djuh kj dang ede phwong thudc ke tren day ma tri, - —-4— Sav day 1a nhieng thang danh. Phuong thudc va chi tri. 3 CHi-HUYET-TAN (1) (Thude cm mau) Dién-that 5 chi, Bach chi 5 chi. Cwong-Huynh 1 chi, Hoa-Phin 3 chi. Huynh-ba 8 chi. Cac vi du tan min (khong nén diing lira sao). Dig dip chd vét thwong cam miu hét dau hét sung. RES I ae a &R w @ Hw BR * te i a ae Se 3 * x *® & & &® & C-) CHi-HUYET-TAN (2) (Thnde cam mau) Long-cét 4 chi, (nung) Huyét-kiét 4 chi. Sanh-quan 5 chi, Nhi-tra 1 chi. Sanh Nam-tinh 2 chi. Cae vi d8u tan min. Ding dip chd vét throng. Cm man. sat tring, hét dan, hét sung &# AH A wh EH ak Rh ® & ¥ HG FF $e. fe 2%. 3. £8. @ * Rg = & eh Rm BR CH) & SANH-CO-CAO (1) (Cao dan lanh miéng). Hé-phach 1 chi, Tran-chau 1 chi. Huy ét 2 chi, Nhi-tra 1 chi. Bach-chi 2 chi, Twong-bi (B5t).2 chi. Miu-lé 3 chi, (Nung) Huyét-dur (Tire tde dt) 2 chi. Cac vi tan min, ding 4 lugng din mé ; Sip ong 1 Itong niu cho ca hét sap hoa thude vao thanh cao ding. Dan tai chd vét thirong Cao nay cong dung lam da non, lanh migng, hét dau. de Ee ee eM oe Bey FE SEs Rs tee at DE MG DN a rea Vice oe ea mes + = = ih eR RR CR) &® @ = : a SANH-CO' CAO (2) (Cao dan lank miéng) Huyét-kiét 4. chi, Thach-cao (nung) 2 chi. Nhi-huong 4 chi, Mgt-duge 4 chi. Nhi-tra 2 chi, Huynh-bé 2 chi. Tugng-bi (dét) 4 chi. Long-cdt (d6t) 4 chi, Thach-chi 1 Itong, Xuyén lién 2 chi. Cée vi tan min; Ding 6 lwong dan me ; sip ong 1 rong rudi. Truge néu dau sép tan ra hét hoa thuée vio thanh cao dung, déu ta; vét throng. Cao nay cing cong hiéu phy trén. De RR es ke. ROR ee $0 eS Se nee =. 8 © 8 & Rw QB a& & Be | BO-HUYET-THANG (Thang bd man) Duong-Quy 1 Iugng. Bac-Ky 5 chi, Xac 2 chén nuée con 1 chén uéng. Phuong nay bd khi, bd huyét, Tri nhire dau Xoay xim, va cde ching thigéu mau. 3k + ffi aX & fo, eee ow & a DOC-SAM-THANG. Cao-ly-sim 5 chi dén 1 lugng. Xie udng. Phuong nay bd nguyén khi, sanh tan dich. a & a , er ne & a & * es & SAM-PHY-BO-NGUYEN-THANG Cao-ly-sim 3 chi, Phu-tt 8 chi, Duong-quy 1 lrong. Bac-ky 6 chi Chich-thao 2 chi, Minh Thién-ma 3 chi. Nac 3chén nude con 1 chén udng am. Phuong nay Dai bd khi Huyét, Tri bi mau ra nhiéu, xudt md hoi lanh. mw RF 2 F Mm FS & Fe SG MC Fr Beal ee Se ry Se ee a se & * BO-TRUNG-ICH KHi-THANG -hd 1 chi ruéi, Bach-truat 8 chi Dong-quy 8 chi. Quang-bi 1 chi rwéi, Bac-ky 5 chi. Thiing-ma 1 chi rwéi Phong-dang sam 8 chi, Chich-thio 1 chi rudi. Mic 3 chén nuée con 1 chén vdng Sm. Phnrong nay bd trung khi Ki¢n Ty vi, Tri thé mét, an khong tiéu Re ae Ie RE eS oe ca 2S ROKR hw HOM - Se NS ogee iy et NR a Rk mR Rh RR RK a. + + - ie * - 5 — SAL-HO-THOLVIEM-THANG Sai-hd 2 chi, Bon-bi 3 chi, Son.chi 3 chi. Cam-thdo 1 chi, Huynh-clm 3 chi, Bach-thuge 3 chi. Sanh-dia 5 chi. Xtc 2 chén nwéc cn 1 chén udng fim. Phuong nay tri bi dan chd vét thuong sung nhir> phat néng lanh eae alas gr RE ab oe Bs & & Wat so & ye fe ee HO TAM THANH HOA THANG Xuyén lién 2 chi, Bon-bi 3 chi, Triicenhr 4 chi, Ba-phin 4 chi Mach-déng 2 chi, Mdc-thong 3 chi, Sanh-dia 5 chi, Cam-thio 1 chi, Haynh-cim 3 chi. X4c 2 chén ruéi nuéc con 1 chén vdng 4m. Phuong nay gidi Héa doc, gidi phién khat phong Hoa déo cong vao trong. Shae ak Su at aga Rae ob. i a pee PS hse LR Ca iy ergata tae R & kk KR RRR BAO HOA TAN Bach-thach khdi nia cin. Dai-hoang miéng 1 lwgng rwdi Cachehé. Ding nue phi voi cho min bd Dai-hodng van sao dn khi nao voi vang b} Dai-hoang ; lay voi tan lai cho that min, Phuong chi huyétgidi nong. a & mK wa | we A aeRO ee NHU' THANH KIM DAO TAN Tdng-ong 7 lwgng, Sanb-bach phan 1 lugng tui Bach-phan phi I lugng rwéi. Tan min xtre chd vét thuong. Cha trj chi huyét,, chi théng. re se te e 8» *& & he Ree & Se a e 8: x + + SANH CO NGOC HONG CAO (Cao lank miéng) Buong-quy 2 lugng, Bach-chi 5 chi, Khinh -phéin 4 chi. Cam-thao 1 Iwgng 2, Tir-thao 2 chi, Huyét-ki¢t 4 chi, Dau mé 1 en. Bach-lap 2 lwong. Truwe ding Buong-quy, Bach-chi, Cam-thio, Tir-thao ngam vao dau me 3 ngay sau dem niu dén thudc kho Khir xt bé Huyét-kigt vao cho tan ra hét, sau bé Bach-lap vao cho tan. L&y 4 cai chén dé trong nue mic din thude a3 vao chén mdi chén bd vao 1 chi Khinh-Phiin hoa déa d8 1 ngay 1 dém ngugi ding. Cao nay dan chd vét throng lam da non lanh mi¢ng. oR mw € # #8 B@ SF 4 a 4 8 § FF w £ HK MH = - a = a. w se = & at ke h& 6 R HR H a = ¥ TAM HUYNH BUU LAP HOAN Diing-Huynh 4 lugng, Thién-tric-huynh 3 lung. Hang-huynh 3 hrgng, Bai-kich 3 hrong, Lu-ky-nd 3 long, Huyét-kigt 3 lugng, Nhi.tra 5 lugng, Phat-tigu 1 logng, — 8B Duong-quy v¥ 1 lrong rwdi, Dién-phin 3 chi. Thiiy-ngan 3 chi, Nhi-lrong 3 chi, H8-phach 2 chi, Xa-huong 3 chi. Canh ché Bd Thiiy ngan va Dién ph&n vao cho bat lén lita phi cho tan ra hét, Cc vi thuéc kia tan min hoa chung. Sau ding sip ong 24 lweng bd vao chao thing cho ra nude hét BS thuéc vao khuiy stn sét c6 thé vd hoan. Nhw binh ning lam Thoan 1 chi, binh nhe cho uéng 1 hoan 3, 4 phan haic 5 phan néng voi ruvgu. Hoan nay cong dung Binh ning cho uéng nhiu Ian Néu bi dan dau chi vao thit nguy hiém cho uéng 1 chi, rugu udng 1ly cho say ngii md Hoi ra at binh nhe. C6 thé ngoai ding 1,2 hoan hoa voi Dau phong cho tanra phét lén vét throng. : CHU ¥. Khi udug rigu md héi ra 1a tét. Ky cho udng nwéclanh va an dd sanh Minh trai cay cing dd dng phong cac thir rugu khée trong 3 ngay (Néu pham udng ruu khée at vo hiéu). Nhw binh lau, ning uéng tiép it hoan &t cai tir hdi sanh. oe Ft kmh HR MR BS oR HLH FR HA HK FF Sei + Ecsta e R-8 25h 2H HS HOM a # 8 ® % +# # RR ho #$ tH &€ & Shs ESE ER a BAT TRAN THANG Nhon-sim 1 chi, Bach-trat 1 chi, Phuc-linh 1 chi. Chich-thio 1 chi, Xuyén-khung 1 chi, Thuc-dia 3 chi. Duong-quy 1 chi, Bach-thige sao 2 chi, - 54 — Nhé khong cé Nhon sm dimg Bang sim gip 3 Xf 3 chén nuéc con 1 chén udng. Phuong nay bdi bs khi Huyét. Pea Ro KR ee nN oe & ee RR HK ee ee > Rk eR RR a PAT MAN DUG'C-PHUONG (1) (Thudc lay dan) hién ding 2 lugng. Tic suat (Dé nhiii) 7 con. . Hai vi dam nat nhuyén dp chd vét thong bi dan cé thé lin lain ra. Ld 4 R e+ RF & Bas Fs MD BAT DAN DUO'C PHUONG (2) (Thude léy dan) Thay Ngan 2 chi Huong phign tra 5 chi. Hai vi dam nhnyén dp chd vét thuong dan co thé Hin Vin ra; Phwong nay tri bi thuong dan chi. $ FORK => Nie Fuh F & Se) =5— VAN NAM BACH DUOC PHUONG (Thudc udng tri bi dan) Son-tit CO 2 Inong, Thién-tric-huynh 3 long. Hing-hoang 2 long, Ky-n6 3 long, Huyétkiet 2 luong Quy-v¥ 1 hong rwéi, Chau-sa 1 lugng, Nhi-tra 1 legng. Nhii hong 7 chi, Mot-duge 7 chi (aéu ché khit dau). Hb-phéch 3 chi, Khinh-ph&in 3 chi, Xa huong 3 chi. Thiy-ngan 3 chi (cha voi khinh phn) Tam-That 3 lugng. Ngwu-hoang 2 chi redi; Mai-phién 2 chi rwdi, A-nguy ‘I lung, Bai-hoang 2 long, Biing-haynh 2 long (ché) Ty-nhien-ddng (giim ché 7 lan) 2 Iwong, Thd-miét-trang (con dan dat) 7 con Bai-hich 3 lugng: Vin-cép 2 Ingng, Thién-kim-ti (ché bé diu) 2 lwgng. Cong 25 vi déu ding phan lugng khong nén giam bét, Tan min dé vao chai nut ky. Phirong nay ding uéng. Binh nhe méi lin tir 1 phan 5 ly dén 2,3 phan. Binh nung 1 chi. Tré con 5,7 ly dén 1 phan, Bi thuong dan vao co nhuc hoc vao tang phi mau ra khong chm, binh nguy hi’m. Cho uéng tiép dén 1 chi udng regu doi ba ly, cho say ngii. Md hi ra At nhe. : Céim ky. Ubng thade nay sau cém ding née lank, &3 sanh liinh cde thir dau, khoai, dau hi, cdc loai cd, tom cua, cde loni thit heo, des ga, vit, 43 Hai vi, cae vi thude Bach-qua, Son-duge, Cam-thio, (nu dang ede loai nay thudc khong cong higu), Ban ba cé thai chm ding. eh ih MF KH RD te F £ REARPAD RAB HH ® Se & = — 2S SES Se ey a - RAHA E a & HR K HS Rue FH $ NK MRR eS eR RR Bees a BSS 2S BPSRHRHARAR HR | H = 8 + Fe a + # —.56 = Phu chit: Nhi trén di noi vé Gidi phau ly dan ra, 1a nhirng trong hop nhe, nhung thudng bi Bom, Ban, oan nhon bi ra huyét qué nuiéu, co khi mau ra khong cim lai dwgc, nhw vay 1 khi huyét d&u bi hao tn, néu ding phwong phap gifi phau lay ra lam cho nan nhon dau dén them nita, lai lam cho ra mau thém nifa, (inh maag khé an toan, vi khi mé lay dan ra roi, nhiét do ting cao, lam oe mira (Gu Ac), thé mét, chét ngay trong gidy phiit. Hon niza, néu dan yao sau trong co nhuc, hay vio Tang phii khong thé mé Ify ra doe, nh thé Phirong phép ding’ thude My dan ra duge an toan hon ca. Phwong thuéc trén day tir phat minh dén nay khong thy cong b6, nhung theo tai li¢u kinh nghiém’ tir nim Trung-Hoa Dén-Quéc thir 23 4p dung phuong phap nay di doat duge két qua mf min. Phwrong nay phéi hyp céc phwong thudc Thai-dt ti-kim dink, Tam-Huiynh-Biru-lap hodn, Lé-déng-hodn, Hoi-sanh Tién-don, Thap Biru Tan, Doi-Trwong Bon tat ci 6 phwong cong ning lam leu thong huyét mach, gidii doc, nén cong hi¢u duge Thin diga. Thude udng vao lam cho vét thong khéi bi nhiém doc, cim mau, trong thei gian may ngay dan héa ra nwéc theo Dai ti¢n ra ngoai, ho&e in lin theo ché vét thuong Idi ra. Phuong nay con tri duge tit ci cdc ching bi throng, ching Phong Bon-ganh, w huyét xung tim, thd huyét, nuc huyét, Ti¢n huyét va gidi t&t cé cae thir doc (udng voi nde). ‘That mot phong thude rit quy, cée nha tri binh Ngoai-Khoa Trat-da nén ché ding, va trong thei ky chién tranh cdc nha hao jam ciing nén ché sin d2 gitp dong bao tai nan, % DA - TANG - CAO (cao lanh miéng) Nam da-tiing 1 cin 4 lwgng (tin min) Xich therge 2 lugng. Toan-Duong-Quy 2 lugng. ich-thach-chi 2 long. Ba-thao-swong 2 lwgng, Nhi-hwrong 5 chi Mot duge 5 chi. Nhi-tra 5 chi, Huyét-kiét 5 chi, Khd-sam 4 chi. Dai-hoang 8 lwgng. Dau phong 1 can. Diu bong vai hay Dan chay 2 can. - 57— Cach ché: Trwéc bd céc vi Xich-thuge, Duong quy, Khd-samy Dai-hoang vao dau (2 thir diiu hoa chung) néu dén kh6 den vot xat, cho vi Da-ting tan min vao khufy déu, gin cao, cho Ba-thio-suong va cdc tht thuéc khac d&u tén min vao khudy thanh cao. Thuée coo nay din ché vét thvong dan lam lanh da thau miéng rat hay. KF Wm RL GT HE RRRHRE FAH N@O@LALAAA MR = aR KR AH = 4 a & 4 Bl oe BEr\l ez ® fr GIAL-COT-HOAN (Thude lady tén) Khuong-lang (Bo hung) 3 chi. Hang-hoang 3 chi. Twong-nha (Ring tugng) 3. chi. Ba vi tan min hoa mat lam hoan. Ding hoan nay nhét vao ché vét throng bi tén. Phwong nay tri bi tén bin vao thit khong ly ra duge ding lam cho tén long dé lity ra. & A LH 4. Hw Oe Se ppt 3a BER Oe a BAT-TIEN-PHUONG (Thude lay ten) Ba-dau (sao) 5 chi. Khwong-lang (Bo hung) 5 chi. Dam nhuyén dip chd vét thuong tén ban. re ft t Dip thude nay cho bét dau nhirc, néu phat ngtra nén ran chiu, Tin lain lit tén lay ra. Go & i a He & % ¥ dz a ee DAI THANH THANG Dai-hoang 3 chi Phat-tiéu 2 chi, Chi-xat 2 chi. Hau-phat 1 chi, Drong-Quy 1 chi, Héng-hoa 1 chi, Mée-théng 1 chi, Té-mde 1 chi, Triin-bi 1 chi. Sanh-cam-thio 1 chi. Xe 2 chén née con 8 phan udng. Néu uGng vai 3 gid chwa di dai tién duoc thi xée lai nude nhy o rdi hda thém 3 mudng mat ong uéng. ie 4 # & KR FR A mh & eg a 4 a & Bee Bl eR & \ me Be Rae B yok GIA VI TIEU DIEW TAN Bach-truat 2 chi, Phuc-linh 2 chi, Duong-Quy 2 chi. Bach-thuge 2 chi, Sai-hd 1 chi, Bac-ha 5 phan. Hie-Som chi 1 chi rwéi, Don-bi 1 chi redi. Xac 3 chén nwoc con 1 chén dng. Phuong nay so Can-thanh ha. x # a z > & \ se ® | oe & \) BaF Rhee BW eo eR 1 ee RY wR ee BA HAP TAN Ba hap 1 chi Xuyén Khung 1 chi Xich thirée 1 chi. Duong-Quy 1 chi. Sauh-dia 1 chi. Trae ba di¢p 1 chi. Kinh giéi 1 chi. Té-giae-1 chi, Bon bi 1 chi. Huynh Cam (sao) 1 chi. Huynh-lién 1 chi, Chi tir 1 chi. At-Kim 1 chi. Dai hoang 1 chi, Xe3 chén née con 1 chén thém vao 1 chung nuéc tiku be con udng. 4 —-0-— Phuong nay giai adc tri chimg mita ra mau bim den ngwoi Kkhog manh ding rit hay, néu Dai-tién léng, bd vi Bai-hoang khong ding. # us & \ = a & Xuyén-khung 1 chi, Buong-Quy 1 chi, Bach-truat 1 chi. Ba-hap 1 chi, (ngam nwae mot ngay). Kinh-gidi 1 chi. a) Ris acm | See 4 EJ oe eB) eo Bm \ 4 & + % a * i B, mM 5 & * x ¥ a &e | oe BS & GIA VJ KHUNG-CUNG THANG # yo Nirge 1 chén rvéi, rgu nita chén ; xiic con 8 phan udng. Phuong nay cing tri mita:mau biim nhung ngudi sic hr yéu udng vao cam lai. Bl RE Blo BAe Ss wl OR & a 5 & Bama fF GIA vj TU-VAT THANG Xuyén-Khung-2 chi, Buong-Quy 1 chi, Bach-thuge 2 chi. ‘Thuc-dia 2 chi, Bao-nhon 3 chi, Hdng-hoa 1 chi. iO Xich-thuge 2 chi, Bon-bi 2 chi. Xie 3 chén née con 1 chén udng. Phuong nay hugt huyét hanh tr. Néu au huy®t ding thang Tir-vat (Bia-Thuge; Khung, Quy) gia -hd Huynh-cim xiic ubng ea Me Ro are Ro Greve ede i Re te = = _- 2 = = = = wa & &£ R RR BR a ; TU - QUAN-TU THANG Nhon-sim 3 chi (Ding Ding-sam 5 chi). Bach-phue linh 3 chi, Bach-truat (sa0) 3 chi. Chich-thao 1 chi Xé&e3chén nude con 1 chén udng. Phuong nay hoa trang BS Khi Dai-tign ra mau gia them Huynh-Ky 3 chi, ’ing-ma 8 phan, lire Gia vi Tte-quan-tit thang. at do a Re a FIST AR Se Ge 0g ghey sea ® DN aay, sees So eS F Pe fF wm eR FZ RK ® a & S61. = TR| CHUNG PHONG-DON-GANH (PHA-THUO'NG-PHONG TETANOS) Trén di néi vé sw ding thudc va céch cim mau nhfing vét thuong ra mau nhiéu, nhung néu khong gift gin sach sé ; tinh khiét thi rt dé lam cho vi-tring x4m nhap vao co thé, nbit la vi-tring Phong U6n-van Tétanos rt nguy hiém. Chieng trang Phong Uén-van, Chimg Phong-Don-ganh (Tétanos) la-chirng rat nguy hiém, do 1 loai siéu vi-tring truyén nhap vio co thé nhit 1a do chd vét throng khong duge tinh khiét, vi trang na tir ngoai xim, nhap vao Huyét phan ; Than-kinh, Kinh-lac Phii-tang ; mot loai vi tring rit dgc, hic moi so phat, lam lanh hoje phat sét mé mang, diu cd phat hién cirng do, hay co rit, miéng ngam ring cin, my mit kéo lén, khoe miéng dire xéo, séng lung udn nguge nhw don ginh, than trde ngwéc ra sau, tay chan do cing, phat tig con lam dau don, xuat md hoi, khong néi nding gi duge. Chirng nay thuéng phat lic bi vét thuong ra mau, hode chirng San-hau ra mau, Tré-con so sanh cit rin sau din phat. A.— Phuong phap tri Phong-ddn-ganh. Bat ky chieng Au phong. Hay Tré-con Té-phong va ching Dao-thtrong Trat-da bi chitng Pha-thuong-phong lic so phat du cfip téccho udng Ngge-chon-Tan ho&c nén cho uéng ngtra tree c6 thé dé phong binh nay. — Phé-thiong-phong bit tinh nhon str hoe miéng méo mat xéch, tay chan co dic, than udng nguge, ding ) trong udng ngoai xirc chd vét thuong hofc dung Kim-thuyén-Tan cho ung trong. — Phé-thwong-phong co nhuc co due, cd tung ctrng do, diu ed khong lay dong duge, mach nhé, néu than hinh khong sét cho uéng Linh-diong-gide-thang. — Phé-thwong-phong. Phat st cao dd, nhite din cd cing do, miéng khat, Dai-tién bi, tiéu dd git cho udng T¢-gide Bai-hoang-thang — Phé-thurong-phong phat lam nhw ngoai cam ma lung etng cong dye, nhite diu, phat néng lanh (Chung Sfin-hau phong thuony* phat ra ching nay) cho u6ng Céc-cdn-thang gia Thuyén-thdi 2 chi. = a Oa ar — Phé-thiong-phong cd ling cing, so gid phat sét, xudt md héi, nike dau, tay chan dau, mach di sat, loi dé, miéng khat, lam bire rive, SAn-hau phong (thuéng phat chirng nay), ding Déc-Auroi Cée Can-thang Chi §; Tri bi throng cho ubng Ngoc-chon-Tan la hay hon hét, trong udng ngoai xire chd vét thong. Co thé ngira khoi phat sanh ching Phong-don-ginh (Phé-thwong-phong). Nhitng Phwong thude tri Phong-don-ganh (Phé-thwong-phong). NGQC - CHO'N - TAN Khrong-hugt 1 lweng, Phong-phong 1 long, Bach-chi 1 long, Bach-phu-tt 12 lugng, Thién-ma 1 lwgng, Nam-tinh (sao nwée girng) 1 hong). Cac vi tan min dung trong chai kin ding : Tri cc chtrng Phong-Bén-ganh rat cong hién. Bat ky vét throng nhé lon, bit tinh nhon sw, hoic phat miéng méo mat xéch tay chan co duc, hoiic hinh uén ngwge, néu ché ngwe con hoi dm c&ip ding phuong nay cho udng. Ngoai ciing ding xtc tai vét thong rit cong hiéu. Méi lin uSng 1 dn 3 chi voi rwou hay née néng. A 2, AR a a & % & mH OW mR OE x RO se Bas EN op oe eg x a et 8 8 a Zz = oe 8 8 KIM-THUYEN-TAN Boc vi Kim-thuyén (tire xdt con ve sau). Tan min méi lin cho u6ng 3 chi voi rugu. Cling tri Phong don-ganh rat hay, a) fe eRe LINH-DUO'NG-GIAC-THANG Linh-dyong-gide 1 chi, Qué-chi 1 chi, Phu-tir 8 phan, Boc-hir 2 chi, Bach-thirge 2 chi, Phong-phong 2 chi ruéi; Xuyén-khnng 1 chi radi, Sanh-cugng 1 chi. Xiic nuée 2 chén, cdn 1 chén udng 4m. Phuong nay tri ching Phong-don-ginh — Phat co nhuc nit run duc, cd lung cing do, Dau cd khong lay dong, khong phat s6t. BOS BON Oe a ea ag oo a eR Se Be ee a a sae + Be Ee, Sean eae ee en ea fi SE SE, RR AR RG a RR as * + & TE-GIAC-DAI-HOANG-THANG Té-gide 1 chi, Phuc-linh 4 chi, Mach-Dong 3 chi, Ding-sim 3 chi, Cam-thio 1 chi, Huynh-clim 2 chi, Sanh-dia 4 chi, Bai-hoang 3 chi. Xie née 2 chén rudi con 1 chén u6ng Sm. Tri Phong-don-ganh sét cao do, Dai-tién-bi, Tidu dd ght. BRS ES Se i Re ee Ee me we Re HK AK fh fi cy A Sa Se Se eee eg | SR ee eR RR eS Re ® = 845— CAC - CAN - THANG Céc-cin 4 chi, Ma-hoang 1 chi, Qué-chi 1 chi rwi, Sanh-cwong 1 chi, Cam-thio 1 chi, Bach-thirge 2 chi, Bai-tao 3 trai Xe 2 chén niréc con 1 chén udng 4m. ‘Tri Sin-hau phong va cic chitng Phong-dou-ganh lung ob cing nguoe, lung dau dau nhic. AR RS + & BR OS § Rot kh 8.9% 2 OR ah BO ety samantha | Fors 6 Rk eR KR HR RK + DOC-HUQTT-CAC CAN-THANG -hoang 1 , Bai-tao Doc-hugt 1 chi rudi, Sanh-dia 4 chi ain 4 cl chi, Qué.chi 1 chi, Bach-thuge 2. chi, Cam-thio 1 chi ru 4 trai, Sanh-curong 1 chi. Xe 2 chén nwée con 1 chén udng Am. ‘Tri Pha-thtrong-phong hoie San-hau phong, phat nong Janh, ra m6 hoi nhire dau, khat noc. # A ROY &© BR 3 4 8 GB he ROS RRO oe Re hae ee CMa Ses a. Ane care a ae aR ee RR eR RR OR ¥ + at — 6 — PHUO'NG PHAP TR} B} THUONG TAL MUL LUO, BUNG, DAI 1) Tai mii bj theong néa gin bi ditt ra mau dong lanh khong thé tri lanh duee. Néu huyét con néng chwa dong, cilp t6e ding toc abt chily tan min dip vao va sia lai cho chinh, ding vi tri khong nen dién tri, ngoai ding Sanh-eo-cao dan ché vét thuong va bing lai, cé thd lanh duge. : 2) Lirdi bi throng gin Na rit khé tri; phai gp rap Iw6i bling thing lai, ly miéng lua trong vd Ting gi din lén vét thong, ding Chi-hnyét-tan dap én Vin Vin thay di. Bétbinh nhon nim ngfka Indn, an u6ng phai quyén bién cho toan d3 nuée, khong nén jam dong dén Iwi, cin nhén tam tri méi duge. 3) Bung bj thong Rut loi ra ngoai, 1a chitng nguy hidm, Cin gip dua Rudt vio, Y-Sanh phai bao tay hay eft tat e& mong tay hét, khét tring tay ky lwéng réi ding nwée fim hoa vei Dau-mé xoa cho tron khitc radt, in lin nhe day vao, néu thay khé khan chira dwa vao duge, Y.sanh ngam mot bing nwéc lanh. thin lnh ding cho binh nhon biét, phun manh vao mitt lam cho binh nhon dye minh a8 gitip cho rut than vao ; sau ding 1 ming da ga sng (nho xéo da ga dwong s6ng) dip Ién vét thong lai va din Sanh-co cao; néu vét thuong 1én lim, clin phai may lai va bing lai, trong cho uéng thu6c Théng-trdng hwot-huyét-thang. 4) Dai bj throng ; hon dai Ii ra chitng mguy hi’m efp ding nuée dm va diu mé tim cho tron, nhé nhe dua hon dai vao, dig migng da ga séng din lai chd vét thuong; néu ra méu ‘cin ding Chi-huyét tan, sau dan Sank co tén. Phy cha : iS Tréa day la Phwong phap xwa tri cdc bo phan bi throng dtit, ia, fing bung, ding eich va bing mang mang v6 trirng gi, hay Tay da gh ma dip va. Hign nay khoa hoc Tay-y di t8i tn ding cach may va lam linh han durge, nhung efing cin ap dung nhitng phwong thu6c u6ng trong, c6 thé gitp thém phitn tri ligu, Sau day cfing cam phan bi¢t binh nhon bi throng nhw vi) ngwéi gia lén tudi thé chit qué suy nhuge, khong nén dang thudc cong pha cd hat, cin cho uéng Sém-t0-thang. Sen nes as Ghee G — Nhw Dan-ba chita bi thong, lim dan bung, tir-cung ra mau, tri ein phai git Thai ngnyén Iai, ding A-giao An-thai Thang. — Nhw ngwai bi mit mau qua nhiu rdi, hay ngwoi bi binb lau bi thuong lam xoay xdm, tri clin cho udng Gia-vj Ttr-vdt-Thung (xem truréc). — Néu vira mau qua, saa lam tay chan té, gin throng run dre, la vi thién huyét khong nudi dige gin, nén cho udng So-can-duéng- huyét-thang. Nhitng phirong thude sau day : THONG-TRUO'NG-HUQT-HUYET-THANG Buong-Quy 2 chi, Chi-xde 1 chi, Moc-thong 1.chi, Nht-hvong 1 chi, Mot-dirge 1 chi, HOng-hoa 5 phan, Don-bi 1 chi, Chich-thiio 5 phan, To-méc 2 chi, Dao-nhon 2 chi. Nuée 2 chén xiie con 1 chén uéng Am. Phuong nay lam cho Théng-Dai-Trwéng hugt huyét bot sung nhire, KR *® RR HR Be RRKR KR ES LB me R kh Km HR F HR HR REA GA toes t ener een ee eee me Rare ze RRR % SAM-TO-THANG Cao-ly-shm 3 chi To-moc 3 chi Nuée 1 chén rudi xc con 1 chén ubng fm. Be ih mW} ® Bw Be == A-GIAO-AN-THAI-THANG Rie: -giao 4 chi, Xuyén-khung 1 chi, Duong-quy 8 chi. Ngai-di¢p 2 chi, To-méc 1 chi, Bach-thirge 3 chi. Sanh- dja 3 chi, Thuc-dia 3 chi. Nude 3 chén xc cdn 1 chén uéng &m. Tri Dan-ba cé thai bi throng dau bung hoc tir cung ra méu, ding an thai nguyén. eer 0 BR ne " ow BOR a Re & 2 a as = = A“ = =] & Sk k FR RR OR we o SO'-CAN-DU'G'NG-HUYET-THANG Xuyén-khung 2 chi, Drong-Quy 8 chi, Thuc-dia 8 chi. Bach-thirge 4 chi, Tuc-doan 4 chi, Ngwu-tit 4 chi. Tang-ky-sanh 8 chi, Moc-qua 4 chi. Nude 3 chén xiic con 1 chén u6ng &m. Phuong nay dung huyét lam cho théng gin tri binh thiéu mau tay chan te. Fe RE eee en 4 RF Lb eH fF mw HF i fey cok? Sap CS lg Oe eee & RN Rh kh mh Hh RR fe, & % CHUONG UI ‘PHUONG PHAP CHUA TRI VA CACH SUA XUONG B] GAY |.— Chong trang géy xuong Xuong gly tre 1 cdi xwong bi dite doan, b8lia, néu khong khiém cde ching khac, nhu khong thitong dn Thtin-kinh Nao hay cde Co- quan Tang-phit hén trong; hose Dai-déng mach khong vo déu khong nguy dén tinh mang. Tay vay giy xwong; nguyén nhanj; hinh trang nhi8u loai nhw bi dap nat, bi dé qua ning. va cham manh, true tiép nhitng khuc xirong lam giy lia. Truong hgp trén cao té thing xuéng; chan bi thie manh, chd mit cd khong bi throng ma xuong Bui, Vé, hay Xtrong dng chan bi gay, ttre 1a gidn tiép bi gly; hoe vi c&t nh&ic qua, n§ng, hay chay nhay qua bd, van dong qué sire khong can, lam co gan bi ép bite qua do cé khi xwong Dui, hay Khép dau géi cing bi gly; Trung hop tai nan lun thong; bi true tiép de, cén, thc ép manh cfing true tiép bi gly. BO phan xtong tay bi thong trong c42 tradng hyp bi ch6ng manh, va cham manh, bi danh dap ngang; giy xwong cénh tay; xwong 6ng tay; (tay tru, tay quay) t&t cA déu la trire tiép bi gay. Nhung bd phan xwong Tay, Chan bi gly c6 khi b8 vun nét khic, hoiic lia doan, loi ra ngoai, hay giy bén trong khong thong da thit; thuéng 6ng chan hay dng tay trade, c6 khi bi gay mot xwong; c6 khi gly ci 2 xwong; xweng Dui, xwong Cénh tay chicé1 xwong thurdng bi gly Na 2 doan; Ngoai ra cé trong hop khong giy lia ma lai din 1 dau, hay bé yun (Xem hinh xwong gy) nhitng thuong ching nity khong thwong dén tinh mang. BO phan xwrong Dau bi throng khong gdy ma lai b8; Xwong So iu la bd phan rit nguy higm nén nguy dén tinh mang. Xwong séng bi gly thwong bi cup lai; néu be nat rit nguy hitm. Xwong ving cd tip n6i voi xwong séng 1a chd nguy hidm whit; bi throng cing tri mang ngay. =i Xurong swén ngyc cing dé bi giy; nhung it khi gay mot cai ma lién tiép 2, 3, cdi. Xuong Bon, xwong ChAu, Pai-Hong cing c6 tht bi bé gay trong nhiing trrdng hop té ngdi hoiic va cham, tai nan lwu thong. Bo phan vai; Dai-vai thuong phia tréc xwong Pon-ganh, xwong Quai-xanh cing dé bi yiy doan, xwong Ba-vai bi thirong cing thong bi be. Vay tit ch Thuong-chitng trén day déu co t5n thuong giy bd phan xwong ; nhung cin phan biet tirng loai dé tri. Vi khoa Trdt-da la mot chuyén khoa nen Y-Sanh khi lam san tri binh ean’ phai nhan xét r6 tag hinh trang dé co the ap dung Thi-phép linh hoat ; va kinh nghiém thi thuat choyén-mon ve Phuong thire Tigp-cét, Chénh-cdt ad tanh sy sai léch; hoe khong chu dao ;méi mong tiép xwong lanh hin duoc , vi néu_khong than trong trong nghé thuat thi throng ¢6 khi binh nhe bién thanh ning nguy hiém, hay sau khi lanh lai vn con hru tt hau hoan suét doi, Il-— Cach tri Xuong bj gay, bé Phin Trén di ndi rd Thi-phap sita awong ; Tri Trateda ditu chit trong trué. nh&t la Chanh-cot-phap ; ma thi-phap Chanh-cot trudge tién la Mce phdp tire min’ mo xem xwong gay ra sao. thude loai ndo dé dink thi-phap; tiép san la Adn-ma php tire An, voa ; in xung quanh xwong, xoa nhé nhe niin lai cho eo yin m’m din; mach méu liu thong, rdi tity hinh trang xtong gly ma whic, kéo, néi lai cho chinh, hode sip lai cho lin sau phai ding thude dip, dan va ding cAy bang bo lai, nhung cin nhé khong nén siét manh lm lant tré ngai sw lwu thong huyét mach nghén su Tuin-hoan, thuong d&n co nhue. Cac bd phan xwong Diu, Vai, Suwon khé ding cay b6 ngodi bung phi bing lai; cde bd phén Tay, Chan bo cay efing clin phai bing treo ; gitt cho ving, kéo khi van dong lam thuong dén chd vét thuong ; Thdi gian ding bo cay ; thuong 3 hay 5,7 ngay phai xem lai kf, thay thudée. Sau cing phai tiy chirng trang; bé phan bi throng ding thude udngtrong dé gitp cho vét throng, hay xuong gay bé mau hdi phuc lai; hode co di sinh et giup cho gan xuong mau liép ndi 90 Janh lai ngnyén trang; Do la chwa ké nhitng sur bién ing Noi-thuong vi cing clin xét them sy bién tng bén trong ma ding them thuée tri. ‘Tom lai Tri bi throng gay xwrong phi cin hiduré nhimg phong phap chinh la Xét Thirong-logi, Binh thi-phép; Ap dung thude dang va bing bé; Thude udng trony tay bo phan bi thwong; va xem xét bién ung ding Thude phu tre. Ill, — Duge-ligu tri php. 4» Phuong-phap ding thudc tri Trat. di thuong khéng ngoai nguyen tic Hur, Thiél. Hur cin phii BO, Thiét phai Ta tive Cong (Tri, pha). Theo thong thwéng khi bi tai nan vé Trat-d% thi huyét bi & tich lai; huyét dich khong luu thong; la ching Thiét, Phwong-phép tri phai Cong pha; nbung thé clit nam nhan cd Hu, cd Thiét, nhw nan nhan thé chit suy nhugt, bay lon tudi, khi din-ba cé thai, déu phiti B6 va dung thuéc lim wu thong huyét mach; Nhan xét ching Hw, Thiét, theo kinh-nghiém chuyén mon cia cae Y-sur phan ra nhu chd swung sac xanh tim khong tiéu 1a cheng Hu, ché sung siic tro xém khong tiéu 1a Huyét tré hai chtrng nhw nhau, ma 1khi, 1 Huyét, khong déng, 1 Hu, 1 Thiét khée nhau; vay cin phai nan dinh rd dé ding thuée khdi phai sai lech. Tri phap thi true tién khi nan nhon bi thuonrg bat tinh nhon hong noi ning duge; gip phai ding thude Khai-quang tén thdi ay mii tinh lai, sau xem chd vét thong, ning nhe tai bo phan nao, va tay thé chit nan nhon manh y€éu ding thuéc tri ligu. Nhu nan nhon rén siét toan than dau dén Kim cho ung ngay Huon-hdn trai-da_ hodn hay ly-tan; sau méi ding Trdt-da cao ho&e dip Thin-hiéu-trdl-da-tan dd lum cho titu sung. Béi voi timg bd phan bi thwong cin dung thude riéng tri; (Phin kinh-nghiém ding nhiing phuong thuéc phan loai chi: tri sat) : B— B] THUONG GAY XUO‘NG PHAN LOAT CHU TRI 1.— Bj thuong bé phan Bau, Mat Chieng trang. Khi bi tai nan thong & Dau thing lam Nao bd cfing bi thuong, tuy khong bé xuong Dau, hoac khong thing sau vio cd vét thong, nan nhon déu co phat sanh bit tinh nhon sw Vi Nao ho tuy khong bi thwong bén trong, nhung bi thic ép manb, hay bi rung dong chit Nao, ‘iio chit -bi rung dong tire Jam hén mé ngay, ¢6 khi trong miiy giv tinh li, cling cé khi nguy dé Wal mang, hoge lam hon dm, yj ee xoay xim, kéu goi méi phuc hdi, mach nhay yéu, mit con nguoi nhé lai, thé yéu, than th® may mat lavh mét. Néu Nao b@ bi sire ép manh qua lam huyét quan bi b8, mau rira lon véi Nio chit, lam than th bi bai xudi ngay, ngwoi tho hao h&n, mach nhay mau, 2 con mit khong ddng (1 con mé hi) migng méo, mit xéch, nhwr hoi tinh lai noi ning khong ré, tay chan té xudi, 6 khi mit cA tri giae. ‘Vi bd phan Niio phan lim 3 phin 1a Dai-ndo, Tike-ndo, va Hanh tug 1a Toan b6 Thin-kinh Nao chi huy rung-khu Thain Kink toan co thé, nén khi bi throng rung dong lam di hai d&n toan than; vi thé cing co khi Jai phat kinh due, hay té lige, _ _ Ngodi ra cing cé khi Diu khong bi throng ma cing lam hon mé vi kivh khiing’ qua dau don thit thin hdn, trutng hop déi voi Phy-nik; Tré-em thay rit nhidu, nén diu bi thuong nhe cling din phat, i Vay khi gip tai nan bi throng 6 Diuhay khong efing cin phai xétk¥ bd phan ben trong vé Tang, Phi c6 bi throng khong hay do binh thigéu mau hoic vi ra méu nhieu howe thé cht hac nhuot, dén nhiing vét thong hoite bi sung to, biim tim ngoai khéng bi pha vo ma huyét bi nghén uat t lai, lam tr6 ngai se Tuain-hoan hole vi co nhue sung lim, cho Thiin-kinh bi thuong kich dong manh din phat, Nhu thé nén phai ohan rd bo phan Baw bi thyong 1a rit nguy higm efip thoi ap dung ngay phwong thuée ti ligu khong nén dién tri, a) Nhu hén mé bt tink tewee phai ding thudc thdi mii Khai quang-tén cho nhiy mii, rdi cho uéng To-hap-hweng-hoan tisp cho wong Tikp-cbt-ti-kim-don howe Hudn-hdn-trdt-da hoan va cho wong Sanh Loe-gide thang hay Théng-mack thang gia sanh Loc-gide, 8 chi Xuyén-khung 2 chi; ngodi ding Tip-c6t cxo din biing lai. b) Néu co-thé tay chan bi liét, trong cho udng Quy-giao thang ©) Phat s6t, hon mé, néi xam cho udng Linh-gide-dém-thio thang, hoe Var-nam bach-dirge 4) Ngoai da ditu bj pha v6 dng them Ngoc-chon-tén troag udng ngoai dap. 4) Dau Nao bo throng do huyét ép ho&cri ra vio Nao chiit phat nhu Trdng-phong, migng méoy mit xéch, 1 mill mé: hi, thd hao héa ce ate tay chin xudi; chitng nay ciing 1A ching ngny hiém clin cho uéng Huon-hdn trat-da hoan hoke Thit-ly-tén ngoai ding thude dén nhw trén, trong cling uéng Thdng-mach thang gia Sanh-léc gide 8 chi Thién-ciin 2 chi. PHAN BIETTUNG 80 PHAN XU‘O'NG DAU, MAT BI THUONG B6 phan dau bi thong nhw ngwai trén cao té xudng, nu chd . dit citng da san, at bi thirong tai Dinh sq, néu té nhfim ban cét mém, diu khong bi thong ma bi sire n’ing toan co thé dé 1am cho ton hai dén Nao bé, chirng nay thong hon mé hoie miéng mai mat tai d@u ra mau, trdng mit cing tr mau biim thadc chtmg nguy hiém phiin nhiéu kho tri ciin xem xét etc bd phan xwong sq du mit nhe sau: 1) Bj thong tai xrong Binh dau. Bi té hay dénh nhim tai xwong Dinh dau lin bat tinh nhw chét, thin hinh cing do; miéng mii thd hao hn; mit nhim, mat bién sic, chd 6 tim cdn dap manh, cd thé tri dirgc, néu that khiéu ra mau hon mé ludn khong biét gi la chieng chét. Trj php. Lap tire ding Cén-nguyén-cao dip chd vét thirong cho hét dau nhite, giai doc ding née tiéu hoa Bal-ly-t.n cho uéng hdi duwong lai, ngo&ai ding tht phip An ma xoa bop hai bén ngwe dui nach, ving bung vk chd dong mach tay; huyét dich lwu thong duge tire co thé ciru tri dure cho udng tiép Chanh-cét-tit-kim-don ngoai ding Tén-t-hou thing thang rita rdi ding Cén-nguyén-cao dan lai. Thude udng sau rdi néu Dai-tién ra sic den khd tao, tt 1A ‘Trweng-Vj con bi ti h i die d&u nén cho ubng Gia-gidm T6 tit dao-nhon thang dé truc te huyét va lam cho Ty Vi manh va duérg tinh thin khiém ding Bao-khi-thong t-dinh nhét 16 tai. Diéu duong. Chi nén cho nan nhon udng nude chao bd, ky db chit dau, dé n&m yen tinh thodng khi khong nén Jam $n Ao néo dong cé thé throng dén Thin-kinh nguy dén tanh mang. 2) Bi thong tai xworng md dc dau. Truée xuong dinh. Mé.dc dau la chd xuong dinh véi xirong trang tiép hop, thueng em méi sanh chd nay mém phip phong sau lin moi cing néu fai day bi thuong efing sup vao, chiy mau khong cim duge la ching khong Tri due, khong sing vio’ tue chua thuong a Nao, Mit, mit sung phi. Iwdi do, hon mé, khong ra mau nhiéu con c6 co tri duce. Tri ph4p Cin vin nan nhon ngdi cho ving ep toc ding hanh (c& eit 1a). dim vat nue hoa yoi Dinh-thdng tan dip ngay chd vet thong trén lot _migng gitng that mong d@ vien Ngai-diép len d6t 5 vien lam cho néng &m lai, thi trong miéng cé titmg hoi, bay giv bd thnde ding Van-linh-cao dén lai 3 ngay thay mOt Rin, dén khi nto in udng duge thi bd cao va dimg thuée Héa-thtong-thang nfu rita cho hugt huyét méi binh phuc nh thug Néu chd fy c6 throng da diu chy méu den ding thuée Chin hayét-tan san d8t nh tren. trong cho udng Nhon-sdm tit-kim-do pho nguyén khi kien Ty Vi. Didu duong : Tri vét thong nay cin phii bing dau cho kin va trémh ra gié lanh ky nhiteg sy hon gign cé thé throng Thiin-kinh Nio, Ky dn a3 dong phong, ky udng regu. 3) Bj thong tai xuong Thai-duong. Tai xwong Thai-dvong bat ky bén trai, ben mat néu bi throng sung bam tim, tr huyét, dau nite, hotic lam hon mé nhim mit, than th® m&m nhiim khong ngdi day ndi, khong ndi ning gi, thé hut hdng tim dap hén Joan ho&e phat nhire dau, tai 4 néng lanh, dai tién téo con cé th8 ti dege, nhung néu ra mau khong clim durge a2 bi Phong-don-ganh chét ngay. Trj ph4p. Ap dung cic thir thudc va lam cho néng nhv trén trong cho uéng Chanh-cét-lit-kim-don, dan O-long-cao, nhw da dita ling raméu cing ding thuée tri nhu tren trong cho uéng Nhon-sdm-tit- kim-don. Diu dewng: Cling clin bing dau cho kin dimg cho ra gid. Ky am dd dng phong, tom, cua, ky uéng regu. Néu sau khi bink phoc ma ngudi con mé mét sic mét tite khi huyét hw tén cin cho udng thuée Bét-tran thang dé Boi dudng. 4) Bj thuong tei xueng trang Tai xwong trang bi thwong, chd nay d® bi ling dalam cho 2 mat ya mat sung phi; néu trong bi tr huyét lam cho Au thé, hoe chay mau cam, lam cho hon-me bat tinh, mit vang, c6 th? bién lam phién ldo hire me, khat nude, ngwe day dau nintc, Ty Vi tré, it muén in uéng. Néu hon mé lun khong tinh, hoi thé dut doan la chimg khong tri duge, peat eae Trj ph4p Cin cp citu tinh lai rdi cho uSng Thuic-huyét-hodn sau ding Ngii-gia-bi thang nfu rita ché vét thuong ngoai dip O-long cao db tiéu sung chi théng. Dieu duong Cin phai nhan tam tri, khong nén lam Iao dong va giim mua gid, phi Inén Iudn nhim mit a8 duéng tinh thin khéng nén xem chit Jam thuong Thi-lyc. Ky &m dd hau vi, va cc d6 tom, cua, dong phong. 5) Bj thuong toi rong é-mat. Tai xuong d-mi: bi throng mdu ra diy mit, p§ng thi xong khu miit bé, thong dén tring mit, than tri hon mé, thé hut hdng Trj phdp. Cin ding thuéc Séi.dao-wang-duge d&p cho cim mau, va dan Cin-nguyén-cao trong uéng Bét-ly tan, Disu duong : Cin bing lai; cho mat nh&im luén 48 bio vé trdng mt, ky in d6 sanh linh, dong phong,'va thit heo, it nhit phai kien cf trong 1 thang. Néu trdng mit loi ra; trée ding Théu-chdu-tén di&m gin mft va ding nwée tinh sat tring dia trong vao; trong udng Deéng- muc-hdi-quang thang. — Néu bi huyét w bam den ding vi Té-méc nfu voi tring ga chin; bée v6; ling trén mat roi ding vi Xuyén-Hugnh-lién nu née tim Sanh-dia dap len, trong cho uéng Chi-dja-thang 6) Bj thong tai xrong go-ma. Trén mit chd xwong-gd mé bi throng throng bam den sung thing dau dén, ring cin chic nuét dd tin khé khan, moti e6 khi fing ra miu, howe treo ham, Noi day bi throng khong gifr gin tinh-khiét riit dé bj vi-tring Phong-Don-génh ché ngay: Tri phdp. Gp cho ubng Chinh-cét-th-kim-don ngoai ding Hai- ddng-bi thang ; vita, cho ngam Tét-phat-tén, Didu duang. Trinh chd lanh, va ky in u6ng 48 sanh link, 7) Bj thong tei wrong moi. Xwong mii cfing goila T§-luong, tire stron mfi nBi cao én nén d? bi thuong; hoie cé thé bi sup vio; hay tét 2 18 mii, (do kim, dao lam-dirt xem phitn tri truée) Néu bi thong tai day mau chay khong chm duge i nguy dén tanh mang. 75. = Xuong mii khéng bb, maura khong cim duge, sng nhite, ding Tée-tij-don nhét mii cho méu cim lai, bing so trong udng Bd-hodng quy-thiree thang. Trj-ph4p Néu mii hi sup vio ciin ding Buong-quy cao din néu 18 mii tét réch ra cin dp lai theo phwong tri mili bi throng tren, hole ding Dinh-théng-tan dip bing lai. Ditu-deeng Vet throng nay khong nén lam dong cham phai a nim yén tinh (nhé cing khong nén cho nim nghién) ky an thit ga, vit, tom, cua va d3 dng phong. Néu vi vét thong ra mau nhitu qué ngwdi sic vang mét, tinh thin mé mét lau khong khoi phuec lai duoc, clin didu dudng cho uéng Thép todn-dai-bb-thang. 8) Bj throng tai Trung-huyét-dudng (tite tai chét Mili trén huyét Nhon-trung) chd nay bi thong mau ra kh6é cam lai, thin sic hon mé néu khong thiét dén am ung, khi iu, mit nhdm lai, mat yang mét, trong 8 ngay chét (bi thuong céc yéu huyét sé gidi ré them muc sau). Tri-phap Phai gp ding Téc-t)-don nhét mii; ngoai ding née sat trang rita; néu Khi hw cho uéng Nhon-sdm-Tit-tuyét-don; di & huyét dang 76-tir ddo-nhon thang; nhung uéu mau khong cim duge thi la ching nan tri. Digu-dueng Cn 42 nim ngira; cfm lay dong, hay nghién 1 bén sau nén cho uéng thang Bat-trdn-thang dé diéu duovg, ky in tom cua hai vi. 9) Bj throng méi migng. Trj phap Bat ky moi trén hay mdi dwéi bi throng howe Jam tét rich ra cin dp v4 lanh lai, néu lon qua phai may lai rdi ngoai dan Tigt-huyét-cao. Digu-dueng. Cam khong cho néi, cach ditu duéng va vin ky nhu trén. 10) Bj thong «rong ham rang... Xuong him rang trén hay dwéi bi throng 1am mdi md sing pha, ring cé khi gy rung, an u6ng khé khan, ning lam mit nhim, hou mé (am thin hén loan cfing cé thé nguy dén (aah mang. Tri-phap Gép bing lai; cho udng Dai-thin-hisu hirot-lae don ngoai dén Van-link cao sau cho udng Nhon sdin-tit tuyel don chan ring dip Téc-phdt-tan d& tiéu sung, . =e — Didu-dusng : Cin tranh gid lanh, va ky An 43 sanh lanh. 11— Bj throng ryng rang Bj thong lam rung ring; mau ra luén khong cm, dau nhite kho chiu, % Trj php : Ding Bo-co tn dip, trong cho udng thuée Tan-tt-chit théng nhur chan riing bi liing nat ding Phit-dang cao, ring lung lay ca dung Cé-xi-tan vite. Di’u-dueng : Ky fin d3 nong va khong nén ain 43 cing. 12) Bj thuong xwong mang tai, vanh tai. Trj-phdp : Vanh tai bi throng cé khi tét 2 hofc trén hay dui cin va lai cho ngay; ngoai dip Ti¢u-déc dinh-thdng tin; Néu xwrong mang tai bi throng ché nay efing dong dén Than-Kinh Nao; nén cé th bit tinh nhon sur, hon mé, néu ngwoi th’ chat sny nhwet kho tri, nhwr sung ling chay méu cho uéng Chénh-cét-tir-kim-don ding thang Bat-tién-tiéu-diéu nfiu rita, dan Con-nguyén cao. Dieu-dung : Cin tranh gid lanh, ya em 0 43 sanh Linh Binh néu lanh roi cing phai ding thude Bd khi huyét cho uéng Thdp-todn dgi-bd thang. 13— Bi thuong xxong quai ham. (Gidp-Xa) Hai xwong quai ham; nhé 1a xwong kam trén dinh lign voi xwong mit, chi xwong him duéi et dong ty do dirge; nén bi thong dB bi treo ham; vay phén ra sau day, = Tri php: Nhirxwong ham trén bi throng lam cho mit sung ring cttng, kho ha miéng; ding Van-linh cao dan bing lai, trong cho uéng Chanh cét ti-kim-don Xuong him dwoi bi throng r&t d8 treo khép cin day stra khop dong-tic sira sau xem muc Céch-sira trat-khép. xrong). Khi sita khop chinh lai rdi dan Van-linh eao bing lai trong cho udug Chénh cét-tit-kim-don. ~ Diéu-dueng : Cin tranh gid lanh, khong nén cwoi ndi nhiéu, cfm fin dd Javh, sanh linh, dé tranh tai phat. ~ 14) Bj thuong xuong Cham-cét (sau dau). Xuong Chim sau Diu bi throng lam xoay xfm hon dm tai a, cd citng do khong nim ngdi duge. tay chan vo hye, ain udng khong durye, tai day phia trong 1A bd phan Dién-Nao nén r&tnguy hiém, néu mat nhiim, thd: doe, bi gié Age plant vao, sou’ ddi lk cheng chét, lai (sé noi 16 i Trj-phép : Cin cho uéng Chanh-cét-tir-kim-don ; va dang Hai déng-bi thang rita ngoai dan O-léng cao. _ Néu thay thing da ditu ; Ciin ring bat tinh can ‘cay ring ding rugu hoa Bai-ly-dia cho udng, mé mat thi tri duge ; Ditu-duong: Cin bing lai ko gid doc pham vao ; git yén tinh khong nén lam cho hin gidn, Ky an dd gate phong, tom, cua Hai vi thit ga vit, bo, de. 15) Bj thong Tai xu ong Hoan-cét, Tho-meng sau tai i 18 Tho-mang chd Huyét Hoan bi thuong thi ci ving tai dén Bo phan xuong Dau sau tai cét, ChB nay cfing rst nguy hiém stag phi ‘Nhi khiéu ciing biethwong ; néu co chay ra man nung bén ngoai cé mau t khOug thong, lam Nhire dius xoay xdm, aj bén Thai-duong ciing sung‘lén, ning lam dau cd ctrng do, Tinh thin mé mét, tay chin v6 lire Nim ngoi khong an, tin ubng it~ Néu mau ra khong cim dirge, 3 ngay khong ain udng ttre da dong dén Diéu indo kho ti. j-phdp : Clin ding O-long cao d&p din phia sau tai ding Dao- khi-thong-t-Dinh nhét vio 16 tai; trong udng Nhon-sdm-tir-kim- don ; Chd sung nhive ding Bal-tién Viéu-diéu-thanpxiit ly nude rita Didu-deeng : Fri vet thwong nay nén cin ky an dé dong phong Néu sau khi binh phue cin bé them khi huyét cho udng Bal-trdn hang 48 di ding. 16) Bj throng tai Thién-try cot (hd xwong 2,3 06 Lisp voi xwong s9) Tai bd phan diu cé bi thuong thong hoiic tir trén t xudng Jam din xwong chéng, diiu lit lo qua trai, qua phii, néu‘ehd nay citi xudng khong ngée len duoc ; c6 khi bi té in ngwong khong cui dire hove lam bi danh tring, di lam treo 1ben jh gan cd dan va hay cin th Tri-phép: 1) Néu tir trén (é xudng xwong chong hi din yao lam diu lie lo cin ding thi phap nhiic diu len. (D2-doan phap) 2)Nhw bi danh dap din citi xudng khong ngdc len dige, 1p tire ding Doan-phap. 3)Nhw bi té lam dau nghéo 1 ben ding Doan-na phap. 4) Nhur bi nga diu ngwéng khong cdi dwoe, howe gin cd din ra hay ciing thing ding thi-phap Thdi, Na, Be, Doun phap. - 28 Vay gip tring hop tai nan nay, cin hdi cho rd-rang nguyén nhAnrditiy theo ching trang ap dung 4 thit phép trén (Thi phap sita xu ing truéc di néi rd); rdi cho uéng Chdnh-cét-tir-kim-dinh ngoai dap, bing lai, din thude Van-link cao; ciing cé thé ding phrong etru nhu triréc cho dm lai dé lam cho bot dau va gin chuyén van lai. Ditu-dwong : Tat ca céc vét throng nay dén cm van dong nhiéu ky in d8 tom, cua, Hai vi, thit ga, thit vit, Sau khi manh lai ngwoi thudng yéa gly khong khéi phue binh throng doe phii cho uéng thude bdi bd khi huyét, cla dung thang Bat-tran thang. Phy cha. Trén day la nhitng Thirgng chieng Trt di & bo phan Diu, mit, thirdng thong Nao bd nguy hidm, nen cin phai tri gip khéngnén dién trl hai dn tanh mang, con cé nhiing Hiém Huyet trongeo thé, néu bj throng khong kip ciru chita at chét trong thai gian ngin; Xin luge ké sau day: : < DAI-HUYET BJ THUO'NG VA CACH TRI |. { 1) Huyét Béch-hoi bi thuong tite tai ngay gitta dinh dau bi throng ning 2 ngay chét ngay- néu bi ‘throng nhe dau xoay xAm tai diée 64 ngay sé chét. Ciip ding thang Gia-gidm thang gia Khwong-hugt 1 chi Thuong-nhi-tir 1 chi rwdi; sau cho uéng Dal-mang thang 2, 3 lin, 2) Huyét Thai-dwong tite tai hai ben mang tan, ngay,huyét bi thuong ning lam hon mé khong néi duge 7 ngay chét. Giip truse cho udng Gia-gidim-thang gia Sai-hd 1 chi, Khwong-hugt 1 chi sau cho uéng Dat-mang-thang. 3) Huyét Khai-cung tite 2 huyét sau tai chd huyét Hoan-cé bi thong hon-mé khong tinh, 4 ngay chét, tree cho udng Gia-gidm thang gin Xuyén-khung 1 chi, Kinh-giéi 1 chi, sau uéng Dat-mang thang. 4) Huyét Trién-co: Huyet nay tai xwong mé de ngue didi ldm vet hau, bi thvong ning, in udne khang ha, the h ae nyay eh@l, truide cho uGug Gidgida diuy ga Kie-caula chi Huong phu 1 chi sau udng Dat-mang-don, 5) Huyét Hoa-cdi Huyét nay gitra ngye duéi Huyét Trién-co 1 tie bi thuong nang lam bat tinh nhon sx, Huyét © nghén tam khiéu, 3 ngiy ch&t. Trirée dung thang Gia-gidm-thang gia Chi-Thigt 1 cb = Luong-cuong 1 chi tiép cho uéng That-ly-tan sau uéng Dat-mang-don 6) Huyét-Cuu-vy Ngay giita 16m nguye, bi throng ning at lam thd hnyét khong cim, dau ng&t hon mé, 3 ngay chét Trude cho uéng Thét-ly-tan tiép cho udng Gia-gidm-thang gia Hic-b8-hoang 1. chi NgAu-tiét 1 chi. 7) Phé-dé-huyét Huyét nay tai gitra sng lung (Béi tim) bj thong nang 2 15 mii déu ra mau khong cim duge, trong théi gian Ongay chét, gap cho udng Gia-gidm-thang gia Ba-bd 1 chi Tang bach-bi-d chi, titp udng Thét-lytan, sau udng Pat-mang-don. 8) Thugng-khi-huygt. Huyét nay nim trén vi bén mit 1 tic 3 phan, bi throng ning phat néng lanh 1 thang chét, Truée ding thang Gia-gidm-thang gia Tram-huong 1 chi Ngoc-qué 1 phan tiép ding That-ly-tdn réi ding Dat-mang-don. 9) Trung-khi-huyét Huyét nay nim duéi vi bén mat 1 phan bi thwong ning 20 ngay chét Truge cho uéng Gia-gidm-thang gia Thanh-bi 1 chi, Nhi-huong 1 chi, tip cho udng Thdt-ly-tan sau dung Bat-mang-don. 10) Ha-khi-huyét. Huyét nfim duéi vi ben mit 1 tit 4 phan bi throng ning 7-ngay chét, Truée ding Gia-gidin-thang gia Chi-Thitt 1 chi Thach-xwong-bd 1 chi, tiép udng Thél-ly-tan sau dimg Dal- mang-don, 11) Thueng-Huyét-hai-huyét. Huyét nay nim trén va bén trai 1 t&e 3 phan, bi/ thong ning; ui¢ng mika ra mau, 16 ngay chét, Tree ding Gia-gidm-thang gia Udt-kim 1 chi Trim-hwong 1 chj tip dung Thdt-ly-idn sau ding Dat-mang-don. 12) Chénh-Huyét-hai-huyét. Huyét nay nam didi va bén trai 1 phan bj thong ning cing lam thd ra mau, 18 ngay chét. Treoe dig Gia-gidm-thang gia Uit-kim 1 chi, Ky-n6 1 chi tigp ding Thétly tdn sau ding Dat-mang-don. 13) He-Huyét-hai-huyét. Huyét {phan bi throng 26 ngay x Gia-gidm-thang gia Ngii-liah-chi i chi, Hic-Bé-hoang 1 chi tiép ding Thdt-ly-tan sau diug Dai-mang-don. * 44) Héché-Du-tam-huyét Huyét nay tai ngay trong tam 8 Tim bi thuong ning tire kh&c mat nhim hon me, bit tinh nhon su, khi tuygt, clip tc tri lid lap tot truge Gung Thdt-ly tan sau dang Gia- n trai 1 tie woe ding nim dui vii h ra mau ch 80° = gidm-thang gia Quan-qué 1 phan (xung phuc) Diuh-hurong 1 chi tigp ding Dgt-mang-don. : 15) Hodt-phé-huyét Huyét nay nim ngang taidwai } Tim 1 phan bi thuong ning lam hon mé ngay, gip tredng hgp nay lap ttre va manh tai mitt 1 vi cho tinh lai. Rdi cho udng Giagidm.thang gia Ngoc-qué 1 phan (xung phue) Xuyén-b6i 1 chi, tiép ding Thit-ly-tan sau diing Dat-mang-don. 16) Phién-dd-huy@t, Huyél niy nlim ngay dwéi d Tim 1 t&e 3 phin hoi nghién qua trai 1 phin. Bi thuong ning noi ngay dy chét. Cap citu true ding Gia-gidim-tirang gia Hong-hoa 1 chi rudi, Moc-huong 1 chi, tiép cho udng Thit-ly-tin sau ding Bat-mang-don. 17) Khi-hai-huyét. Huyet nay nim dui rin 1 tie 5 phan bi thuong ning 28 ngay chét, trude ding Gia-gidm-thang gia Hanh nhon 1 chi, Huyén-hd 1 chi, tigp ding Thatly-tan sau ding Dat- mang-don. 18) Lyc-cung-huyét- Huyét nay nim gitra ran (18 - trung) bi thong ning 9 ngay chét. Trirse ding Gia-yiém-thang gin-Moc- hwong 1 chi, Nhii-huong 1 chi. Tiép ding Thdt-ly-tan sau ding Dat- mang-don. 19) Don-dién-huy: Huyel nay theo sach Chém-Ciru tire ngay rin, nhung Dai-h ghi huyét nay cach dai Ruin 3 tic tite Huyét Quang-nguyen bi throng ning 9 ngay ehét. Trwoe cho néng Gia-giém-thang gia Moc-thong 1 chi. Tam-ling 1 chi tigp ding Thét-ly-lén sau dimg Dat-mang-don 20) Phan thay-huyét Huyet nay nim dwéi rin 4 tic rwdi, bi thuong niing Bai-tiéu ti¢n bat thong. 13 ngay chét. True ding Gia gidim-thang gia fing L chi Nga-truat 1 chi. Sanh-quan 3 chi, tigp ding Thaty-tan sau ding Dalzmang-don, 21) Quang-nguyén-huyét. Huyét nay theo khoa Trat-d& nim duoi rin 6 tic bi thong ning 5 ngay el rage ding Gia-giéim-thang gia’ Na-tién-tir 1 chi, Thanh-bi 1 chi. Tiép ding Thdt-ly tén sau ding Dat-mang-don. 29) Khi-hai-mon-huyét flu: cin bi thuong 6 thang chét. Truse ding Gia- gidmethang gia Xuyen-gia-bi L chi Knwong hugt 1 chi; itp dang Thad ly-tan sau ding Bgi-mang-don. -di nfm bén mit Soe: 23) Huyét hai mén huyét Huyét nay theo Trat-da khoa nim bén trai Rin bj throng ning khong ngoai 5 thing chét. Trude ding Gia- gidm-thang gia Sai-hd 1 chi, Baong-Quy 1 chi, tiép ding Thdt-ly tan sau ding Dgi-mang-don. 24) Chuong-mén huyét Huyét nay Trat-di-khoa ghi nim bén hong trai ngay dui xwong son cut, bi throng ning 150 ngay chét- Trude ding Gia-gidm-thang gia Quy-V§ 1 chi, To-moc 1 chi. Tiép dang Dat-mang-don. 95) Dja-mon huyét Huyét nay nim bén hong mit ngay dudi xtrong swon cut bi thong nang 60 ngay chét, Truoe ding Gia-giam thang gia Don-bi 1 chi, Héng-hoa 1 chi sau ding Dat-mang-don. 26) Huyét-nan huyét Huyét nay nam duoi Run each bén trai bi thuong ning, 10 ngay chét, Truée ding Gia-gidm thang gia Bo-hoang 1 chi. Cau-thai-té (hot he) 1 chi. Tigp ding Bet-mang-don, 97) Thinh-nhi huyét Huyét nay nim duéitai nita phan chd sting bi thong ning 24 ngay chét. Trwec ding Gia-gidm thang gia Xuyen- kbung 1 chi. Tué-tan 1 chi, Tiép ding at-mang-don. 28) Thach-cét huyét Huyét nay nim gitta lung d6t xwong thir 7 Cach 2 bén 1 phan bi thong ning thd dim thd mau 10 thang chét ; ‘Trude ding Gia-yidin thang gia Bé-trong 1 chi. Cét-toai 1 chi, sau ding Dat-mang-don, 99) Hau-khi huyet Huyé 1 lai dOt séng lung thir 7 tren dui déu 1 tél 1 phan, bi 3 thang chét, traée ding Gia- gidm-thang gia Bd-cét-chi 1 chi. O-dude 1 chi, tigp ding Bat-mang- don, 30) Than-kinh huygt Huyét niy nim tai ché co lng phia bén trai bi thuong ning 3 ngay, cwoi rdi chét. Truse ding Gia-gidm thang gia Dao-nhon 1 chi Hong-hoa 1 chi; Tiép ding Bat-mang don. 31) Hai-dé huyét Huyét nay nim ngay dudi dt xwong cut 1 phan bi throng ning 7 ngiy chét. True ding Gia-gidm thang gia Sanh quan 1 chi, Phat-tidu 1 chi. Tiép ding Pat-mang-don, 39) Mang-mén huyét Huyét nay nim tai co lung gita ddt14 phia bén mit bi thwong nang noi ngay dy chét, c&p ctiu gap trade udng Gia-gidm thang gia Dao-nhon 2 chi, Huyén-hd 1 chi; tigp dimg Dat-mang-don 33) Ding-tuyén huyét nim giita long ban chan (2 chan 2 huyét) hi thuong ning 14 thang sau chét. Trude ding Gia-gidin-thang gia Nowu-tit 1 chi, Xuyén-Moc-qua 1 chi tity diiee Act mang-don, ye 34) Hat-khdu huyét : Huyét nay nim ngay gitta di vé; bi throng niing 30 théng sau chét; Truéc ding Gia-gidm thang gia Nguu-tat 1 chi Y-vi 2 chi tigp ding Dgt-mang-don. 35) D6i-khéu huyét : Huyét nay vm ngay sau Nao so bi throng nling 6 ngay chét, True ding Gia-gidm thang gia Xuyén-khing 1 chi Bach-chi 1 chi titp dimg Dat mang-don. 36) Son-can huyét: Tire Huyét An-diréng, nim gitta hai chan may ngay séng mii bi throng ning hon-mé 10 ngay chét true ding Gia-gidm thang. Gio“Thing-ma 1 chi Bd-hoang sao 1 chi Tiép ding Dat mang-don. Tong-ludn: Tren day la bd phan Dau, Mit va36 Dai-huyét trong co thé! khi bj tai nan da thurdng bat ky n&ing uhes cin phi xem xét kJ ma ditng thude cu efip tri; khong nén dién tri, hai dn tanh mang vay mot chuyén gia nén c6 sin nhing phuong thude nay dé lam thoi kip ding etru mang ngwéi. - 8 — Nhitng phwong thude trj Trat-da bé phan Dau Mat va 36 Dei-huyét KHAI-QUANG.-TAN Phuong thuée : Xa-hvong 2 phan, Bing-phién 2. phan. Thiém- to 5 phan. Nha-tao 5 chi. Bach-chi 3 chi Tué.tan 3 chi. Cach ché ; Truée bé Nha-tao vao chio sinh dit khé, dem tan chung véi Bach-chi, Tué-tan, sau hoa chung véi Xa-huong, Bang. phign, Thi8m-to, d@ yao chai mit kin ding. Céch dung : Méi lin ding mét it thdi vao mii cho nhiy mii tinh lai. ew eR MD ROD ml + # & BRR 3 i Be EE Bate Bl ee % cd a & a DR a HU'O'N-HON.TRAT-DA-HOAN Phuong thnée : Cao-ly-Sam 5 chi. Ngtru-hoang2 chi, Hang-Dom 2 chi, Tran-chau 2 chi, Xa-huong 1 chi, Hé-phich 5 chi. Dién-thit Sao-Loe-gide-giao 5 chi Dinh-Hugng 3 chi Bang-phién 1 chi Son-duong huy€t 5 chi Huy@t-kigt5 chi Hiung-hoang 2 chi Nhii-huong 2 chi Mot-dirge 2 chi Méc-huong 1 chi Toan.quy 1 rong [o-mdc 3 ch. Huong-phu 2 chi Thue-doan 4 chi Toai-bd 4 chi Dé-trong 4 chi Huynh-ba 3 chi Bon-sam 3 chi Ky-no 4 chi” Cach ché : T&t ch cde vitén min (cic vi Nguu-hoang, Hing-dém Tran-chau, Xa-huong, Bang-phién dé hoa sau) Ding Lé sen dam vat née cho nhuyén hoa Mat ong lam hoan moi hoan nang i chi. MGi lin cho udng 2 hoan, udng voi nwéc ti8u, ho&e rurgu, hay nuéc thy ching ding. Chit tri'Tri tht c& ce cheng Trat-d& Thuong nguy hiém, tri mang udug yao lam cho huén ha tinh lai, khdi tt hdi sank, —eh— Wiebe See WN oR Bek a fice he ae ee, a 7 x z - = ct Se S yh A Oe SR a A ar a aR A a & R it Se. wy * T Co Ea RO RP Oh - = = = = Be fa, - = a & & R FR FE Rh H cod Fe Ne Be RS A AR Be Re CBR eH vw = S: wy Ww wy = = BO a ee a THAT-LY-TAN Phuong thuée Xa-hwong 1 phan 2 Mot-duge 1 chi ru6i, Hong-hoa 1 chi rvéi Huyét-kiét 1 lugng, Tran-chau 1 chi2 phan, Cach ché Cac vi tin min phong vao ve gittkin kéo t&t hoi. Chit tri Mi Wn ding tir7 ly dén 1 phan rudi ung voi regu hoe nuéec dm. Tri cdc ching Trat-di throng hon mé bat tinh, ‘ya te hayét cong phat bén trong lam dau nhire, ngoai cé thé xtre tri vét thuong ra mau. fe R- aL me & Nhi-hwong 1 chi rwéi. “& & Be a t hh + oF OF Blase YaRlhwe Purl we BPP sep BY Sl ees B= TRAT-DA CAO Phirong thuéc. Tam-ling 5 chi, Nga-trudt 5 chi, Hong-Hoa 5 chi. Quy-vf 5 chi, Di8n-thét 5 chi, Sanh-quan 1 ling, Huyét-kigt 5. chi. Crong-huynh 1 chi. Hwong-phu 5 chi. Té-méc 5 chi. Cach ché. Cac vi tin min. Ding Dau mé 5 hrgng, Sép Ong 1 lugng. Niu cho tan déu d8 ngudi dong lai thanh cao ding. Chi tri. Dang dan cae vét throng cho ti¢u sung bét dau, nhitc, tri tit ch cae chirng Trat-di throng. oe ee ee ee ee dO Hw OF CORD KR At So gS Se eee ae ee RR ke H RR RHR KR THAN-HIEU-TRAT-DA-TAN Phwong thudc. Cim-xa-lic 5 chi. Sanh-quan 5 chi. Bién-thit 5 Chi, Huyét-kiét 5 chi. Xuyén-0 5 chi. Thdo-6 5 chi, Phi-dung-diep 3 chi. Cwong-huynh 1 chi. Qu’ 5 chi, Bach-chi 3 chi. Céch ché. Tan min ding (nu khong co vi CAm-xa lic efing dirge) Chit tri. Lam tiéu sung, tigu tr, hda voi nwée hay regu dip, xire chd yét throng. ee EN Se Se, ae we SR RO A Se Se ee 02 oP OR A SRS Oe # 2A = Rh RR HR Str Eo Rm THONG-MACH-THANG Phuong thude. Bitu-thkt 8 chi, on-bi 3 chi, Ky-nd 8 chi, Sanh dia 5 chi. Bwong-quy 5 chi. Bach-thugc 3 chi, Huy@n-hd 2 chi eeeh ee Huwong-phu 2 chi. Chi-tt 2 chi, Cam-thiio 8 phan. X4e nude 3 chén con 1 chén u6ng &m. Chi tri. Thang nay lam hugt hnyét thong mach bét sung nlite. BE AE EGE BB aS Ripe on ap ae Ren its ies Se eg DN AE eee ei Bee Ree eee es o 7> RR RRR BR BB CON-NGUYEN.CAO Phwong thuéc, Linh-duong huyét 5 chi Lau-lu 8 chi. Dai-hoang 2 chi Thing-ma 3 chi Mt-dwge 5 chi. Hdng-Hoa 3 chi Xa-hwong Bach-cap 5 chi Sanh-Chi-tit 2 chi Cam-thdo 2 chi Hang-hoang 5 chi Bach-liém 8 chi, Céch ché. Cac vi tan min hoa gi&ém Cao thanh Cao ding dan, Chi tri Pherong nay tri Trat di thong lam b? xuong, hu gan, w huyét sung bam. Be RE RR yh leg ge: RR 6 h ROR RH RB £ | Spier gt caer ae hoe ee eke aah RE = kk RRR RA SE & a a @ 4 & e HF Se a & Hh OAR BAT-LY-TAN Phicong thude : TO-moc 1 chi rwGi, Ty-nhién-d3ng (ché) 3 cht, Nhii-hirong 8 chi, Mot-duge 3 chi, Huyét-ki¢t 3 chi, a7. HOng hoa 2 chi, Binh-hirong 5 phn, Xa-huong 1 phan. Phién-moc-miét (tie Mé-tin-ti) 1 chi. Cée vi tan min méi lan dung 1 ityoi regu, hay nuée tidn, Chit tri: Tan nay tri cée ching Trdt-da throng lam hugt huyét tigp xorg, gifim dau nhite, A aa den a So N BA IR A IR a oath 2 A Se eh ee a ge vee K Se Se a Se ee a a + CHANH-COT-TU-KIM-DO'N Phuong thude : Binh-hwong 1 long, Méc- hang 1 lgng. Nhi-tra 1 lung, Huyét-kiet 1 long, Thue-Dai-hoang 1 wong, HOng-hoa 1 lrgng, Buong-quy dau 2 lwong, Lién-nhue 2 lugng, Phue-linh 2 long, Bach-thugc 2 lwgng, Bon-bi 5 chi. Cam-thao 8 chi. : Céc vi tin min hoa mat lam hoan, méi hoan 3 chi, méi ln ding 1 hoan udng voi rou hay nuéc titu. Chit tri: Phuong nay tri cde chitng Trat-48 thuong lam lgi Khi tan t gidim dau nhitc. eS #& PS ERS Pr, z B RR * 8 & & t a = ee a = 8 a 5 ® *% & a ca Bw dee | ok 2 he > SB!) ow BN Re BN Sh ihe TAN-U-HOA-THUO'NG-THANG Phong thudc : Phién-mdc-biém (ché) 5 chi, Hdng-hoa 5 chi, Sanh-ban-ha 5 chi, Cét-todi-bd 3 chi, Hanh eft 1 legng. Ding 5 chén mréc, 2 lwong gitim, niu soi 10 dao dig rita ché vét thirong ngay 9,10 lan, Phuong nay lam thong, huot huyét tan tr huyét, Rh Se * Be RR a hi ae # = ff & s % ae mh OR & & GIA.GIAM-T0-TU-DAO-NHO'N-THANG Phwong thudc : ‘T-tir 3 chi, To-moc 1 chi, Hdng-hoa 1 chi. Dao-nhen (sao) 3 chi, Mach-mén 3 chi, Quét-hong 3 chi. Xich-thuge 2 chi, Duong-quy 2 chi, Tric-nhw 2 chi, Xie 3 chén nude con I chén, ntroe nhi2 chén con 8 phan udng &m. Chi tri: Hanh i hugt huyét, tri huy€t t tich ben trong. o 8 &¢ # BR eR & HR KR & & 8 «& A” F&F Hh Rk F ag SS ES ON ae Re hk Rh 2 RR BD ah Bren Re ET cos DAO-KHI-THONG-U-DINH Phuong thaéc : Ba-dau (a2 séng) I trai. Gidi-ngao (cang cua) 3 cai, Xa-hwong T it. Ding Hanh va Mat oug hoa chung dim nhuyén vd thanh vin nhé. Lay bong bao lai nhét vao 16 tai, d8 trong 21 ngay trong tai tt ra nwée ndng thi Ify ra. Ché tri: Phwong nay lam cho thong khiéu tri tai diét rat hay. DINH-THONG-TAN Phurong thuéc: Buong-quy I chi, Xuyén-khung I ebi. Bach-thrge | chi, Quan-qué I chi, Tam-nai 3 chi. Xa-hirong 3 phan, Hng-hoa 5 chi, Dinh-huong-can 5 chi. Th&ng-ma I chi. Phong-phong I chi. Cae vi tin min, Hoa véi nuée hanh (Hanh dam kiy nuéc) xoa ché vét thong sau ctru. Céch citu: Cac ché thuong rach da ra miu, ding bong va thude rita lau sach ly thiéc lim thanh vé dé lén roi ding Nge! vien ctu 5 trang, sau sé ding thudc boi, bing !a. Chi tri? Phong nay lam cho fm d2 leu théng kFi huyét het dau, sng nlite, Tri duge tit ci cac hitng Tiat di thuo: g Go To oe Se OT ee Ck = Bot ee Be ee Se pei eed es ee Rk ek er kk KR KR HK & VAN-LINH-CAO Phuong thuéc ; Hat-cdn-thio I luong, Thu-cét-thao I hrgng. Pinh-hvong-cin I Iwong, Duong-quy I lugng. Ty-nhien-déng (ché) 1 Luong, Huyét-ki¢t 1 lrong, row — M6t-dirge I lwgng, Xuyén-khung 8 chi, Xich-thuoec 2 lugng. Hong-hoa I hrgng, Ngwu-ttic 5 chi, Ngigia-bi 5 chi. Thach-xworg-bd 5 chi, Thuong-trudt 5 chi Mdc-huong 3 chi. Tan-giao 3 chi, Xa-xan-th 3 chi, Nhuc-qué 3 chi. Xuyén phy-ttr (ché) 3 chi, Ban-ha (ché) 3 chi, Thach-hdc 3 chi Ty-gidi 3 chi, Loc-nhung 3 chi, Hé-cinh-cét 1 éng xwong. Xa-huong 2 chi, Cach ché : Goi Huye con 22 vi ding Diu p! ‘t-Kiét, Mot-durge, Xa-hvong lin m'n dé riéng ng 10 can tim 3 ngay. Sau dem niu dén thude chay den nhic xuéng bé xac. Gia Hdng don 5 cn sau lai sau keo thanh cao ; nhic xuéngcho vi thude Huyét-Kigt, Mot-duge Xa- huong vao danh déu dé ngudi ding dan. ep Chi-tri ; Cao nay so cin, huot huyét, chi théng, tip cdt rithay tri t&t cA cde ching Tiat da thuong cling tri dure cae ching Phong té, dau nhire, AG ORS ge RR eo ae Be we be 9% A Hw Rt H- * Po 2:k 2- e NS = ee Se OF -S 2 2 & BR HH - KK at Ea mH A A # # AE NH HA RE EB $G@ * Fe BR RS KR FF See ee SSS Fae Rk km Sha RR RB Et E NHO'N-SAM-TU KIM-DO'N Phwong thude ; Nhon-sam 3 chi Dinh-hwong 1 long, Ngii-gia-Bi 2 Luong, Cam-thio 8 chi Phuc linh 2 chi, Buong-quy 1 lrong, Huyét- kigt 1 lugng, COi todi-bd 1 long, Ngii-vi-tir 1 lugng, Mot-duge 2 lugng. : =9i-— Cac vj tin min mat hoan 3 chi. Mdi ngay udng 2 fan mai, chidu mdi in 1 hoan uéng voi regu hay mre tiku. Chi tri : Phong nay bd chanh khi, hugt can... sanh tn-dich, kien Ty-Vi, cde chirng Trat da throng khi hu nén ding. EN iGO Re Bonk A oe & + et 8 FH R 8 wm &F HR FSS i es EN ge eee MB TOR RR eS Ba & ® ® tr 0-LONG CAO Phwong thudc': Ba-thio-suong 3 chi, Bach-cap 5 chi, Bach-liém 3 chi, Bé-hap 5 chi, BA bo 3 chi, Nhi-huong 5 chi, Mot-duge 5 chi, Xa-huong 1 phan, Nhy-mé (Nép sao) 1 lwgng; Cae vj tan min hda gifim nu thanh cao. ding dan. Chi tri : Cao nay tri Trat da throng bong gan, xwong gay, sung ctrng dung rat hay. eR Be A a ee em & Rf RR OT See ai ire a ee Be eRe ee RS hat F op ROR ROR BR RS a a THUC-HUYET-HOAN Phuong thude : Ba-thio-swong 1 chi, A-giao 1 thi (sao chau) NgAu-tiét 1 chi, Tric-bé-diep 1 chi, Mao-cin 1 chi, Droug-quy 1 chi Céc vi tan min mat hon nhé bing hot tigu méi lan udng 5 cht voi regu, ngiy 2 lin, mai ti. Chit uj: Phuong nay cim mau, bd mau, cing Lim Ty Vi manh, \ a B@ ) we eps ‘t] 48 MP eee See oak a Be WW he oy NGU-GIA-Bi-THANG Phutong thude : Duong-quy 3 chi, Mpt-duge 3 chi, Ngii-gia-Bi 3 chi, Bi-tiéu 3 chi, Thanh-bi 3 chi, Xuyén-tiéu 3 chi. Huong-phy 3 chi Dinb-hwong 1 chi. Xa-hiong 1 phin, Dia-cdt-bi 1 chi, Bon-bi2 chi, Hanh-cii 3 géc. Ding née niu rita xoa 6p chd vét thuong. Chit tri : Phuong nay lam hut hayét, thong gan, tiéu & hét daw ARH TG tk BRE sz REG GH kh RR How Rw tha Sh Se ee eee ee Be R- FRASER Re BB & & a DAO-XANG-DUGO'C Phuong thude : Bach-thach-cao 1 can (phi) Téng-hwong 1 cdi (Hoa ra murge) Trin-chau 5 chi (ding Dau hi niu) CA ba vi lan min dung vao chai kin Chi trj ; Phuong nay tri céc vét thuong do dao kim ; xe cim mau, thiu migng lanh da. BOON a a ¢ & & Shee hg OE & ee aie > =e 20.— HAL-DONG-BI-THANG Phiong thudc : Hii-d3ng-bi 2 chi, Thiu-cdt-thio 2 chi. Nhi- hurong 2 chi. Mot-duge 2 chi, Duong-quy 1 chi rudi. Xuyén-tieu 3 chi. Xuyen-khung 1 chi, HOng-hon 1 chi. Oailinh-tién 8 phan. Bach chi 8 phan, Cam-thio 8 phan, Phong-phong 8 phan, Cae vi tan so nfu xoa bép ché vet throng. Chit tri: Chuyén tri Trat d& bong gn sai khop xwong dau nhite, 6 me + Bom 1 SF RL Hw a REAPS’ RH RE Hom #4 DoS RN ES Se AE pe a TNRPPRRRRR SR KS 6 - + RAR TAT-PHAT-TAN Plurong thudc : Tit-phat 1 chi, Lrong-cwong 1 chi, Tué.tan 1 chi. Nau nuéc 3 chén 1 cdn 1 chén ngam trong miéng lam cho ém, THAN-HIEU-DUO'NG-QUY-CAO Phuong thudc ; Buong-quy 1 long, Diiu-mé 4 lugng, Sap ong vang 4 Irgng. Céch ché : Bd Duwong-quy vao diu n&u dén chéy bd xat sau cho sap vao cho tan dé ngudi ding. Chit tri. Cao nay din lam da lanh miéng bat dgc chi thong; Céc thir ghé doc, lam mi ding dan cing cong hiéu. TAC-TY-DON Phuong thade. Chau-sa 1 chi. Xa-hwong 1 chi. Pinh-huong 1 chi, O-mainhue 1 chi. Xuyén-6 1 chi. Thio-6 1 chi. Dirong.quy 1 chi. Tam-nai 1 chi Nhii-luo ug 2 chi. Ta-gide 7 phan, —ouias Cae vi lan min dung Ci téi dam nhuytn hoa hodn ding bong bao nhét vao 16 mili. Chit tri. Tri Trat-d& thong moi ra mau khéng cim, thin khi hon mé, ho&c nwéu rang bi throng sung nhire. Ciing tri ce cut chay méu cam, Sh 2 GaN Sa Ae i @ & &@ & & # @€ € w» 4 Cie ig ey Nae ee Py Re Beh Re Bm Re RR TIET-HUYET-CAO Phuong thuéc. Thién-ba-phin 3 lugng, Cwong-huynh 1 lugng Xich-thuge 1 lugng, Bach-chi 1 lrgng. Céch ding, Thudc tan min hda nuée tra d&p xung quanh chéd vét throng, nhu dau bi throng mau khong cim, ding dp trén tran va xung quanh vét thong, nh Tay bi thong, dip xung quanh canh Tay, Chan bi thong dip tai trén Bui, cde noi khac cit dip xung quanh vét thong, déu c6 thé 1am cho méu clim lai. Néu chd vét thong sung cirng khong ti¢u thém vi Boc-hugt ding rugu hoa xires néu doc vito su trong co nhue gia them vi Tét-kinh-bt hoa xire dt tiga. Phuong nay lam cho huyét tan, ti¢u sung chi théng, ee Fe RR R ee a , *® 8 #8 2 8 BO.CO-TAN Phong thude. Bia-buynh 5 wong, Bia - Tung (Bap cai) 5 lgng. Thanh-cao 5 lwgng Thuongnhi-t0 5 Imgag, Bach-thige lreng. é +o a0 Xflc ly mde, Sanh-ngai-di¢p dam Ifiy mae cA thay 3 chén t&m thach-khdi (voi) phoi_kho trong mat; sau hoa Huynh-don 3 long déu tan nhd. Céch ding. Khi bi throng ra mau ding thuée tin nay bao Iai khong nén dong trong 10 ngay hét khdi sung lam déc. Se Bo A ee ai 5 H & wv * M Se alee | ee * 8 £ 48 A @& a DAI THAN HIEU HUQT-LAC-DON Phitong thnéc. Bach-hoa-xa (sao rurgu) 2 lrgng, 0-tiéu-xa (sao rigu) 2 lugng. Ma-hoang 2 lwgng. Phong-phong 2 lrgng Chich-thio 2Iugng. Quan-qué 2 lwgng. Thio-dau-khiu 2 lwgng, Khwong-hugt 2lugng Huyén-sim 2 lwong, Thién-ma2 long. Hoat-huong 2 long Ha-thii-6 2 Iwong, Bach-chi 2 lwgng. Huynb-li¢n 2 long Huynh-ky 2 long. Thuc-dia 2 lugng Dai-hoang 2 iwgng Chau-sa 1 long. Tué- tan 1 lugng. Xich thuge 1 lwgng MOt-duge 1 long (ché) Nhii-huong 1 lgng (ch€) Cuorig-tim 1 long Thién-trde-hnynh 1 lugng, Quy- bin 1 luong. Dinh-hwong 1 lwgng. Hd-c6t 1 lugng O-dise 1 long Thanh-bi 1 lwgng Hacephy-tir 1 lwgng Bach-d4u-khu 1 lugng. Cét- toai-bé 1 lwong Bach-phuc-linh 1 hrgng Bach-truat (sao) 1 lugng. Duong-quy i lgng, Trim-hwong 1 long Toan-yét 2 lwgng ri Céc-cin 2 long rudi Oai-linh-tién 2 rong Huyét-kiét 7 chi rudi. ide 7 chirwGi. Xa-leong 5 chi Dia-long 5 chi, Tong-huong 5 chi Lung-diu-tiém 2 lweng. Xuyén-khung 2 lwgng Ngwu-hoang 2 chi rudi Phién-nfio 2 chi rvéi. Cac vi tan minhoa mat hoan, Kim bac lam do ngoai bao sép mdi lin udng voi rou, binh phia trén uBng truéc bika An, binh phia dui udng sau bita an. Chi tri Hoan hay hugt hnyét khu phong, lam théng loi kinh lac ; tri Trat-di throng va cting tri cdc chirng Phong-thap té, khu nhan-hoa ta, Ban-than bat toai, di ding khong ving. Tay Chan dau nhite, can c6t 60 dire. Phirong thude. Cot toai-bd I lrong ‘Yau min eee 4 eR oe RR Ee LR tt K HMR Soe ee soo RR aa &@ & H HB HH HH a a 8 if fof BAR RSA #ee crew eR 2 2 FE Bp era eget ee ee a 4% & HH 4 4&8 & & AH = #8 neeete ke SeTBAE EHRRAEM RAE EHS S i et eS xr aae---- ae aA am HA *® Pana es he ae Be eR ESE AB ER Bei ee eae ee PN Ah S OKRA ARE ++ @ +e HF 2 c6-xi-TAN xire ring lam cho chic ring. ee Se Eo ey Xiong con chudt I legng. —7 — PHU-DUNG-CAO Phong thuéc : Tt-Kinh-bi 1 luong, Nam-tinh 1 hong. Phi-dung 2 lung, Boc-hwot 5 chi, Bach.chi 5 chi. Xich-thuge 5 chi, Cac vi tan min hoa nuée ging, nuoc tra d&p chd vet hhuong, néu sic biim den khong tan them Nhue-qué 5 chi. Chit tri: Phong nay hugt huyét so phoug théng bi pha nén cae chitng Trateda thuong bim den ding xtre rat hay. * -@ BM 2 Hh *& z 8 ee AR oe g BR ee et oe ¥ & 8 8 H BH = a BAT-TIEN-TIEU-DIEU-THANG Phiong thudc : Phdng-phong 1 chi, Kinh-gi¢i 1 chi. Xuyén-khung I chi, Cam-thao I chi, Brong-quy 2 chi. Hoang-bé 2 chi, Thuong-truat 3 chi, Bon-bi 3 chi. Xuyén-tiéu 3 chi, Khd.sAm 5 chi, Ding vii bao thude lai nu xéng rita ché vét thuong. Chi trj : Phuong nay hurgt huyét ding rita cae vét thong Trat. 44 sung nhite va cde binh lim eo nhue gan cét dau nhire rat hay, Be A de MN A SDS ES a Se ey a wR Row we eS Re th Se Rey Be me ie ae yh & RR Re RR A Bo i % & NV eR a \ & tt ets = 5 DUGNG-MUC-HOI-QUANG-THANG Phurong thude ; Sanh-din 8 chi, Pwong-quy 3 chi. Bach-tiuge 3 chi, Bon-hi 3 chi, Trat-lé 3 chi, Sa-uyén 3 chi, Cam-ciic 3 chi, Khuyét-minh-tir 3 chi, Mdc-tite 3 chi Céeetinh-thio 3 chi, Cam-thao 8 phan, Hng-hoa 2 chi. Nuéc 2 chén xfe con I chén udng fim. Chi tri: Mt bi thuong, sung 3 t mau. x kee R a ie a oo Fh RB aR CHL-DIA-THANG 2 yey Bye 2.4 em 8 aN mm ® Phurong thude : Chi-tir 3 chi, Sanh-dia ugng, Hdng-hoa 3 chi, Don-bi 3 chi, Lien-kitu 2 chi, Cam-th&o 8 phan, Bién-th&t 2 chi. Phong phong2 chi, Minb-hoa 2 chi. Nure 2 chén rudi xiic con I chén udng fm, Chit tri : Mat bi thirong te mau sung nhite, ow MR, a a “+ a at % N ” Eg & R Ry Byer a Ey % BW oe # & BO-HOANG-QUY-THU''C-THANG Phuong thude Hic-bd-hoang 3 chi, Buong-quy 5 chi. Xuyén-khung 1 chi, Bach-thuge 3 chi, Thién-cin 2 chi, Ses Sanh-dia 3 chi, Thyc-ia 3 chi, Tréc-b44 chi, Hic-chi-tir 2 chi. Nude 3 chén xiic con 1 chén udng &m. Ché tri: Phong nay cim mau, tri chiy mau cam, R 4) We ae A sk 2 we & THAU-CHAU-TAN % AR 4 Spee nM & SR it % wv. x 4 Piurong thudc: Long-cdt-ché I chi, Huyét-kiét I chi, Nhi-tra 5 phan, Ngfi-bdi-tir5 phan, O-mai 5 phan. Nhii-hong 5 phan, Mot-edugc 5 phan, Bing-phién I phan, Cae vi tan that min. Dang Icy kim nhing nwéc giéng chim ‘thude di&m vao gan mau trong mit. Tri mit bi thwong,.trdng m&t muén rét, ding tri. Cha tri: Pie% oy eH Shae % 4 2 > GIA-GIAM-THANG oy ae aM Re Bae 2) eS Bo Rk we ae m # Phuong thudc: Xuyén-gia-bl 2 chi, Chi-xée 2 chi, Ky-nd 1 chi. Nhye-qué I phan, BS trong 2 chi, Ngii-linh-chi I chi. Bd-hoang 2 chi, Quy-vF 2 chi, Quin-bi I chi, Hong-hoa 8 plan. « — 100 — Muyén-hd Ichi, Thanh-bi I chi, Sa-nhon 5 phan. Nuwéc 2 chén va rirguI chén xfc con I chén udéng am. FF eR HH SB oa 2M Fe RM ae FRWARARA HE RRA Dw BR Sa BE ee RS AR, Se 2 PRR PRR - RP RRR & & DAT-MANG-DO'N Phitong thuéc: Quy-v¥ 3 lwgng, Dao-nhon 3 lung. Huy€t-kiet 5 chi, Nhi-tra 5 chi, Chau-sa 5 chi, Hdng-hoa5 chi. Dia-mié(-tring I Ingng ruéi, Cét-todi-bd Luong. Nhi-huong I lwgng, Mét-dugc Llngng, Tu-nhién-ddng 2 Itong. Bai-hoang 3 long, Xa-huwong 5 phan. Cée vj tin min Thiy-hoan nhé 8 phan, Thin-sa lam éo. MBi Lin ding I hoan véi regu hay née fm, Chét tri: Tri tit ch Trat-da throne ching nguy hitm hoke tang phi bi xtie tr huyét tip ctru thougk’ & . Ht AOR a SL de HO & FRM MER HORHREA + Figs Fo OR EB ROK BB # >i AH AHA -KRA RA a + QUY-GIAO-THANG Duwong-quy 1 lugng, Tan-giao 3 chi, Boc-hugt 3 chi. Tue-doan 4 chi. Toai-bd 3 chi. Ngti-gia-bi 3 chi, Tu€4dn 1 ebi, Ngwu-tt 3 chi. Chich-thao 1 chi. pé-trong 4 chi. Nuoe xe 3 chén con 1 chén udng dm. — 101 — Tri bj thwong sau tay chan té bai, khong et dong duge. a By Beste RW as & LINH-GIAC DOM THAO-THANG a % BW & & Rw \* Be we 4 Bi we SN Bf me i a oe Linh-duong giae 1 chi. (mai riéng) Long-dém-thio 2 chi. Sanh- Dia-long 2 chi. Bon-bi 3 chi. Cam-thio 1 chi. Nuéc sfc 2 chén rvdicdn 1 chén udng am. Phuong nay lam an niio tidu sung, (fin tinh kinh dire. ca Ht % A re. NS ye = if Re Re a NGQC-CHO'N-TAN ih & \\ a we nN R is Je te » \ am 8 chi, Phyc-linh 2 chi, TCach-xwong-bd 1 chi ee «7 BH Khuong-hugt 1 lrong, Phong-phong 1 lrong, Bach-ehi L lwgng. Bach-phu-tir 2 lugng, Thign-ma I ligng. Sauh-nem-tinh | lugng. (sao- nude girng) =e Cée vi tan min dé vao chai kin dé danh ding Méi Lin udng I, hay 3 chi voi rugu hoie nue. Ngoai ding d%p vét throng cim mau i chimng Phong don ganh, rft hay bat luan vét throng nhé lou bit “inh nhon sy, hoe migng méo, tay chan co dic hay lung uén van clip ding trong uéng ngoai dip d&u e6 cong higu. ; a e ES * = ee it a fit a + 6 a # 6 x & a aR Sa eee a eH TO-HAP HUO'NG-HOAN Trim-hwong I lwgng, Mgc-huong, Dinh-huong] luong i lugug. Bach-dang-huong I lrgng, Xa-hwong Hugng,Hwong-phu 1 lugng Chau-s I long, Nhii-lwong 5 chi. Phign-nao 5 chi. Bach-truat | Iwong, Tét-phat 1 lvgng, Té-gide 1 hrong. Chi sa 1 lugng, Nhii-hwong 5 chi, Phién-nao 5 chi. Kha-ti-nhue I long An-tie-hirong (rwou néta thank cao) I lugng ‘To-hap-hwong-du 5 chi (Hoa chung niu voi An-tire-huong) in min hoa “Xa hwong Phién no, va An lie To-hap du cing hoa mat hoa hoan I chi ngoai bao sap, Mdi lin udng ngivi lon 1 hoan. Tré con nira hoan voi nude gig. Phu ng n cde ching ir i thong rang cang, hon me, bil tinh ; va Wi ng-phong. at SE ap eeeens ee we & # & £ Be aN ge Tans Ar Es i Bo ee %u 4 z 4 & & ¢ a SER scree * af ees = Sy 9 9 8 ® ® # HR mh OR Of ae ae he tA, ee ee My OR ® A & & TIEP-COT TU KIM-DON Dia-long 1 Iwgng, Xuyén-6 1 lung, Long-c6t 2 lugng. Dia-miét-trimg 2 lwong, Loc-gide-giao 2 long, Xich-thach-chi, 2lugng. Tw-nhién-ddng 3 lwong. Huol.thach-phi 4 lvgng- Nha hwong 1 long rudi. Mot-durge 1 long rvdi, Xa-hwong 5 phan. Cach ché : Che vi tin mi -gidie-giao hoa thanh nude hda thude ché hoan nhd, ¢ MGi Jan udng 1 hoan voi run, ngiy 2 lan. dung Loe alam Phwong nay tri xuong gay, lam thong huyét mach sanb chat xuvong. ~ BP FF Woe & & & #2 RR FAR EMH 4h @ # me he He OF B-- hb 2 wR RSE mH mF Dp 8 @ @ 8 = = = 8 H& A & 8 a + f A Es SANH-LQC GIAC THANG et 1 chi, Duong-Quy 1 chi, Sanb-lge gide 1 lrgng, Huy Bach-chi 2 chi, Don-bi 3 chi, Nhii-lwong 2 chi. Ms Mot-durge 1 chi Bach-thurge 3 chi. To-mdc 3 chi. Nuc xéc 2 chén rudi con 1 chén udng &m. Phuong nay lam thong huyél mach, giam dau bot sung nhite. 8 & fh # & BF wo 4 a S & &€ ke eH HR RR Fo. Bir ee BS ia Re He RR RT % = 0s I.— B} THUONG BO PHAN NGYCC, LUNG, BUNG Vang Naye Xurong ngwe, Hong bi thirong gly, thréng vi bi de, dip manh vao; ho¥e vi tai nan lu théng, ma bi giy; thuéng bi be gay 2, hay 3 cdi xtrong, nhitng trong hop ning lam thong dén tang Phdi bén trong : phat sung, phn nhi’u ve sau gay ra hau hoan. Nhung binh thiréng bi thong nhe thi cé thé chita tri dwee: Ciing 4p dung phwong phip sita xwong Chanh cét Phdp; ngoai din Tiép- cét-cao khong ding bé cay, chi clin bing vii dé khdi lam tré ngai sy ho hip. Néu co trudng hop migng mita ra méu, hay dam dich; tre tang Phdi bi li¢n h¢ hoe xwong gay dam vao, khong nén bing manh vA clin Gidi ph&u gip xuong ra, vi da thudc loai throng chitng nan tri, - Vay binh thuéng bi thong nhe khdng hién chirng trang throng dén Phdi, trong cho uéng Hoéa-trung-phuc-nguyén-thang. Migng mika ra mau cd dam dich cho uéng Trdc-ba-a-giao-thang, Chanh-cét-phap xwong Hong; Ngwe theo kink nghi¢m ap dung 2thii phap sau day: 1.— Céch sira phia treée pb binh nhon ditng thing; Y-sanh ding 46i dién phia treréc, tay mit thoc vao duéi nach binh nhon; git vitng co th8; Up ban tay trai phia bén néch binh nhon, khong nen ding site manh lim, chi Vin Tau diy xoay chuyén cho xuong suén chinh dén lai nguyén trang. Cach day sira xirong sun gay | — 106 —~ 2.— Céch sira phia sau ‘DB binh nhon, di¢ng thing, Y-sanh ding phia sau lung, 2 tay thoc vao 2 nach hinh nhon, om long ngwe; An 1 bén manh 1 ben nhe (gitt phia xwong lanh ; diy phia ben bi throng) ln Lin d&y xoay chuyén chd xuong stron chinh dén lai nguyen trang, Tren day 14 noi chung céch chita tri nhiing thuong ching nhe ngoai ra cin phan dinh bi thong phin tren hay gitta ngye, ho&e tirng bo phan xwong son, xtrong m6 dc, xwong hong v.v a2 ding phirong thuéc tri cho thich hgp saa day ; o Bi thuong tei ving ngyc. Ton bd phan vimg ngwe nbw bi throng phia trén, phat mit may xanh met, thé hut hoi, dau nhéi, ngoai dip Than-higu Trdt-da fin hay dan Trét-da‘cao trong udng. Khai-hung-Trac-te-thang, — Nb bi thurong viing gitta ngue lam day tire trong, dan nhire phat ge mita khong muén an, ngoi dip din nhw trén trong uéng Diéu-trung thang. Phan biét cae bo phan san day + 1. Nhu bj thuong xvong suén ngyci bén trong bi t huyét sung nhite khong nim ngira dire, hoc bi throng lau ngay, ving ngire ndi cao lén, lam dam suyén ho, hoiic e6 khi lam hon mé, thanh ching ning nhu mit nhim oe mira ra méu: nghen nal 1a chitng nguy. — 107 — Tr phdp Ching nhe trong udng Chénh-cdt-tit-Kim-don ngoai ding Bink-thdng-tan va cita cho Amlai, holic ding Hai-ding-bi-thang xoarira, dan Van-linh-cao. Nhu bi huyét t sing nhirc, khong nim ngita duge ngay dimg Thanh-thong-t-huyét-thang, hoke Tiéu-ha phé-huyét-thang tiy ching trang trén dwéi ma ap dung, Téi cho ndng Thic-huyét-hoan. —Nhw bi throng litu ngay chd ngue xtrong ndi cao lén, huyét lam s6t, phat he suyBn dang. Gia-gidim-ti-kim-don ab gidi nhiet hoa dam dinh suyén. = Nhr 2 ben swn pi thwong chitng nhe dane Lé-ddng-hodan hay Tam-hujnh-Biru-lap-hoan. Didu dusng. Nén biing long ngyc dirng lim lung xoc, tire ; efing khong nén tire gidn,; ky iin tom, cua, Hai-vi va d6 sanb linh. 9) Tai xu'ong ms-4e ngye bj throng ; lim hdn loan daw nhire, ngite day, hoi nit; khong mudn noi, néu con An udng dirge co6 the tri — Nhe bi thvong nang at c6 thuong dén tang Tim lam hon mé mat nhém, bit tinh nhon su, ring cin chic, dim suyén, lau khong tinh, hoi tinh rdi hon loan la chitng nguy kho sdng, Tri phdp. Chiirig nhe tinh Jai con an udng drge budi mai cho udng Gia-gidm T6-tit Ddo-nhon-thang gia Chi-xdc, T6i udng Thite- huyét-hodn ngoai din Van-linh-cao va cling ding Dinh-thing-tan Cir 1am fm lai tan te huyét. Didu dung. Gip tai nan Tratd& throng nay cfing nén cfip ciru gip khong nén dé lau sg dong dén tang Tim 3 trénh cho binh nhon phign mudn ; sg sét. Cm ain ga, vil, Hai 3) Curu-vy cét bj throng. Tire chd lom didi xong mé-de gre ; bithwong dau nhire khong chin ndi, bung diy dau, ling khong chdm day ndi ; hai tay phai om ngye ; nang ciiag lam hon mé mit nhim, bat tinh, ring cin chic nguy dén tanh mang. Trl phép Cin cho wing Bat-ly-Tan ngoai ding Ngai-th6-thang xdng nita, dian Van-linh-cao. Digu dong. Ky udng nse tra yA 43 sanh linh, binh sau giim hot rbi efing ph&i cho uéng Tiéu-diéu-tan dé lam thong khi mdi khdi phuc dire xwong. 4) Héng sud bj throng Hai bén Hong, nhitng di swan gid va lo Ifing fing dé hi throng bat ky wren dwéi, ta hitu, néu bi thong sup vio la xwong suém hi 108s giy Miu nghéo, khong dé day durge, nim nghién 1 bén, phii ap dung cach sita xwong lai ya xem thuong chitng ning nhe (sé giai muc chiét thong sau) néu trong hop xwong khong gay nhung huyét bi t& khdi trong long ngire, ciing lam hon mé, gap cho uéng Chanh- cét-tit-kim-don ding Bét-tiéu-diéu-thang viva va dan Van-{inh-cao bing lai ;n€éu lam nohirc dau xoay xfim phat néng lanh cho uéng Sai-hd-higt-huyét-thang: Didu dusng Cin dirdng sire khong nén lam lao Ong, (néu sau binh phue cing khong nén lam viée qué lao dong c6 thé tai phat) Ky &n dd sanh lanh thit ga, vit, san cfing nén cho udng Tiéu-diéu- tan thong dé lim thong khi. 6) Bj throng ving byng, BO phan bung bi throng lam Rudtdan thic, dé cing dau, Dai tién khong thong Ngoai dip Than-hiéu-trdt da-tan din Trat-dé cao trong udng Théng-ha-trac-t-thang. ' 5) Bi throng vang byngduéi. Throng lam day tring, Tidu tién bi, muén di tiéu, khong di duge, Ngoai din dip nhu trén trong uéng Hé-phéch-huot -huyét-thang. 7) Am b9 bj thyong. Bau nhite mudn dirt hoi, hon dai thut vio gip cho udng Mudn-bin-trdt-da-hoan hoke Thét.ly-tan sau udng Binh.thwong-thang. Néu dai sung thing den bam ding Dinh-théng-tan gia Xich-thge Thao-0, Luong-crong, Nhuc-qué dam hda 14 he hay ci hanh d&p, trong uéng thudc thong titu ti¢n. Trwrdng hop dai bi 1di ra ngoai (xem phwong tri trréc). Disu duonag Khong nén van dong cin nfm di’u dudng, Ky an thit ga, vit dé, tom, cua, Hai vi va dé sanh lanh, va uéng Xa-tién thé tra cho théng tiéu tien, néu co tr mdu bam cho uéng thém Hé-phdch tan. 8) Giang mén bj thong. Chd giang mon bi throng throng lam stung nhite, Daitién khong théng ; ngoai dp dan nhw trén trong udng Thong-hg-truc:it-thang. Bj thuong ving sau lung. Bi thong bd phan ving Ling cé nhigu ching trang ; nhung quan hé nhit 1a bo phan xwong sdng ; trong xwong séng c6 Tily sng, lin quan dén Nao ; thude Hé-théng Thtin-Kinh Nao, Tay phan bia khdp chau thin ; nén néu xwong séng bi bd thudng phat te ca Sn minh ; néu chéd xwong thir 4 cd bi throng nat at lam cho tri mang tuy¢t su ho hip ; Day la He thuge Hanh-Téiy rat nguy higm. Dot xuong cd thi 5 bi gay thi teligt cA 2 tay ; Dot cd thr 7 bi gay té-liét 1 bén tay, Dét sdng lung thir 3 bi bé thi bén gian sudn te-liet. Dot xwong eo lung thir 3 bi gay toan tht 2 chan bi liét ; ving xwong cing cét bi bé ; té liét Sng chan (tir diiu g6i tré xudng). Vay todn thd xwong séng bi throng giy, be déu lien quan dén Thin Kinh Van-dong nén thanh binh te ligt, bai xudi, néu bi dé nat thi that 1a nguy,hitm ; Truéng hop nhe, cup, sai clin phai sita chita Chanh cét phap va ding thude dip, din nh cae vét throng tren ; trong udng Hé cét-Déc-hurgt-thang Thii-thuat Chanh-cdt xem git sau muc Trdt-khop. Ngoai ra nén phan biét ching trang va Bo phan bi throng sau day ma ding cach bing bé va phuong thudc tri lidu thich ing. — Bi thuong ché lung vai, lam dau nhitc, cd do, khom cudi xuéng An dau hoie phat néng lanh, ngoai dig thud: din hay dip nhw ede phuong (swe trong uéng Théng-mach thang gia Gde-ciin 4 chi, Khuong-hugi 2 chi. — Bithwong gita lung, dau etrng do, ngita ra hay cudi_ xubng fing khé chiu, nim ngdi khong an, ngoai ding nhu true trong udug Hé-lich-cét thang. — Chd eo hing bi throng dan nhite ngay thiic lung, mudn nhiic it gi ning cing khé chiu, howe yéu bill lire, ngoai ding nhw trude trong uéng Dé-trgch-thang. Bj throng bO phin lwag vai, eo lag, va xxong cing trudag hop aang. — Bo phan lung nén nho ti xwong cd thir 7 xudng co 12 dot lung, 5 dét thic lung, 5 d6t mong, va 4 dét xwong cing bi throng tai nan thing xdy°ra cdc noi : lung vai, eo lung va xuung cing. 1) Bé phan ling vaibi throng néu dp dung thi phap sira xong khong an khép voi nhau thong sau hay bién hinh go ling, cé tat, tai day Jai dé nhiém Phong han cho nén phai clin ap dung thi phap xwong, min mé cho k¥-va fin tir tir cho in khop xirong, (Kem _ gidi muc Chiét thuong sau) ding Djnh théng tan ciru, d&p, dau Con = 110 — nyguyén-Cao trong uBng Chénh-cét Tik-kim-don, néu trong hyp nhe ding phwong thie tri ligu trén. Digu duéag : Bo phan lung bi throng néu sau khi tri lanh, cing can diéu duéng, khong nén lam lao dng manh, Ky an thit gh, vit, dé va d8 dong phong, sanb link, Néu lau ngay con dau nhite clin udng Cao-ich-mau dé boi dwéng. % 2) Ché eo lung tir dét 14, 15; 16, Than bo bi thwong thong t tich lai lam dau nhite, nim sép khong ngira ra hay nghiéng diac; (dau dén chiu khong ndi) thaong dau luén, nhitt la wei mua gid tré Uét Jai cang dau dén khong thé lam viée gi ning duge, cin ap dung phwong php sita cup xrong séng (xem dé hinh va phirong ‘phip sau) trong cho ung Bovedn-hodn, ngoai din Van-link-cao hove ding Binh-théng-tan-ciru. a Diéu dong : Ky an udng dd sanh lanb, ky ung thuée cd vi Bach-qua, Son-duge va Dua gan. Ky phong str. Chirng binh nay sau khibinh phue réi, lan au cfing hoi dan lai, mudn tri tuyét cin phai udng thuéc Bo-cén-hodn bdi duéng lon. rong hop nhe ap dung phuong thite tri lieu trén, Bj throng ché xrong cing. fai xtrong bi thuong sung nhirc khong nim’ ngdi duge rit khd sé, néu co vét throng cin than trong gift gin tinh sach, khir tring ky, vi rit dé bi vi trang Don ginh xAm-nhap vao nguy hiém dén tinh mang. Tri phap: Phai ding Mdi-déng bi n&u vita, dan Ven-linh-cao, trong ubng Chdnh-col-Ttr-kim-don. Dieu dwong : Ky thuéng van dong. an Tom, Cua, Hai- i, khong nén ngdi Iau, Nhirng phreng thudc tri Trat-da thong b@ phan ; Nowe, Byng, Lung HO-TICH-COT-THANG 1) Phuong thuée: ich-C6t 1 lwgng, Sanh-dia 8 chi, Toai- bd 3 chi, Tw-nhién-déng2 chi, Duong-Quy 4 chi, Khuong-hugt 2 chi Ciu-tich-thao 4 chi, HSng-hoa 2 chi, Huyét-kiét 1 chi, Sanh-loc-gia Tlugng. iit Xe 3 chén née con 1 chén udng &m. Cha tr}: BO phan xwong sdng bi thuong, cd cttng cudi ngita kho chin. a we x ® Al oe - & ® a & & \ wR ye OF ae BR Bo Re BS) Ss Rs ® ee 2 $b & RR - 3 a a KHAI-HUNG-TRUC-U-THANG 2) Phirong thude : Xuyén-kim 3 chi, Dao-nhon 2 chi, Hwong- phu 3 chi, Cuong-bi 4 chi, Hanh-nhon 2 chi, Bién-thét 2 chi, Kigt- chainh 2 chi, Xw Nurse 2 chén xfe con 1 chén udng aims Ché-t 4 3k ae 4 Se a a qos Be ASR n-hiu-phit 2 chi. t at ah a & & he HL i Be DIEU-TRUNG-THANG Tri bo phan Ngwe bi tr tac, thé dau, Se wR BS 3) Phwong thude: Sa-nhon-xic 1 chi, Huyéu-hd 2 chi, Hoat- hwong 2 chi, Ban-ha 3 chi, Ngii-linh-chi2 chi. Bi huong 2 chi, Phyc-linh 4 chi, Quét-hong 2 chi, hoing 2 chi, Giang- Chich-thio 1 chi, —112— Xilc 2chén nwéc con 1 chén udng am. Cha trj: BO phan Ngye, Da day bj thong lam o¢ mita, day won, (rung. R # Ae 8 2 ee eR oD Xe * £ # FL Hw + ee ee er ee ae ee & & Rh RR = RRB - & aR SAF-HO-HUGQ'T HUYET THANG 4) Phuong thuéc : Sai-hd 2 chi. Bon-bi 3 chi. Bach-thuge 3 chi, Huynh.cim 3 chi, Cam-thio 1 chi, Hrong-phu 2 chi. Chi-xée 2 chi. ‘To-modc 2 chi, Son-dwong-huyét 3 chi. Thanh-bi 2 chi. Xac 2 chén rudi née con 1 chén udng am. Chiv-tri : Tri bo phan hong dau day ruéng, phét nong Ian nhitte dau, xoay xam. hk RG 2 2 ee Roe a Se Rook RR Ce OR eg RO See GS ae eS aeons ee ee ee ee ks kh eR Rh Rh RR BR & oe THONG HA TRUC U THANG 5) Phuong th chi, 3 ch e ‘ri bd phan bung bi thuong dau nhite, Dai-ti¢n khong thong, luc t huyét, — 113 — Sw a & ey a = Eo Syrg BWses zy aes Bae SRR Am HO PHACH HUQT-HUYET-THANG 6) Phuwng thuéc : Hb-phach 2 chi. Xa-tién tir 3 chi. Mdc-thong 3 chi, Dao-nhon 2 chi. Hugt-thach 6 chi. Cam-thio 1 chi, B8-hoang 3 chi, Hong-hoa 2 chi. Quy-y} 3 chi. Xac 2 chén née con 1 chén uéng dm. Chi-tri : Tr} bung dwéi bj thuong, dau nhite, tidu tign bé. S & HD HR RR FOR a AR #® & # A FF & HOH 8 Se Se es ee ee ee i SS RO se a % THANH-THUQNG U-HUYET-THANG 7) Phong thudc : Khwong-buot 1 chi. Doc-hugt 1 chi Lién-kidu 1 chi. Kigtcinh 1 chi, Chi-xée 1 chi Xich-thurge 1 chi, Buong-Quy 1 chi. C Huynh-clim 1 chi. Xuyén-khung 1 chi, Cam-thao1 chi. Dao-nhon 1 chi, ldng-hoa 1 chi, Sanh-dia 1 chi. To-moe 1 chi, Dai-hodng 1 chi. wr 1 chi. Xc 3 chén con 1 chén thém yao 1/2 chung rugu 1/2 chung nude tigu udng, Chi-irj : Lam cho thong huyét hoa khi, ent et ih Fk RRR HL £ eee RH oe Re HH Lb Se ac roi ae a eee a RRR - PRR RRA & & 6 A KR um He A BR a oe A TIEU-HA PHA-HUYET-THANG Xich-thuge 1 chi ge-thong 1 chi, hidt 1 chi, Ngii- linh-chi, 1 ch? Hng-hoa 1 chi Nguu-tét 1 chi, Trach-lang-diép 1 chi ‘Td-mde 4 chi, Sanh-dia 1 chi, HoAng-cim 1 chi, Dao-nhon 1.chi. Xie 3 chén nwéc cdn 1 chén hoa nuée titu va ruqu 12 chung udng. Chit-tri : Phuong nay pha t huyét chi théng RA DZ RS # AO BA $0 SRe Fw oe oa wT Spe SME er eee aes oh, ah A & - & 8 6 A & A be ah “8 we dR RB OB ERM KR Hh Rw = - — Te - = RR Re Rh - A OR & 9) Phuong thudc Darong-quy 4 luerg, 4 lang, Dinh-hwong 1 chi, — 115 — GIA.GIAM-TU-KIM-DO'N chi, Huyét-kiet 3 chi. Nhii-hwong 3 chi. Mot-durge 3 chi. yoi rugu. BeRe Chit-tri nhuc gay 6m, bén trong bi tT om! OR OR OE & mm y mw FOR co] My w w = aR 8 © 8 6 8 0 BR gL $a. ee & # 3% ca) = S, 2 5 BS aE, DO-TRACH-THANG Dé-trong 5 chi ch-lang 3 chi Tuc-doan 4 ck -ddng-bi 3 chi. Hong-hoa 2 chi; 3 chi, Huong-phu 2 chi; Xuyénegia-bi 4 chi. Xie 3 chén muréc con 1 chén udng dm. Phiong nay tri ving eo lengbi thong dau * & «© & mM #F wt b #® #8 i soos = = oa @ a a & & @ Rh OR $k B® Re wR S \ nhite rift hay, e # Es. a Phuc-linh 2 lngng, Thuong-truat (sao) 2 Iugng Thue-dia 4 lung, Bach-thirge 4 lrong, Trin-bi hue-thung-dung 1 long, Hong-hoa 5 Cac vi tan min mat hoa hoan 2 chi méi Jin uéng1 hoan : Hoan nay tri bi throng liu. Ché ngire ndi cao len co huyét, diy trugng phat ho, suyén. SRS # i % — 116 — LE-DONG-HOAN 1) Phirong thuée : Ngwu hoang 1 chi rwéi, Bing-phign 2 chi Xa hwong 2 chi ruéi. A-ngiy 1 lung, Hing-hoang 1 hrgng. Bai hoang 2 lwong, Nhi-tra 2 lgng. Thién-tric-hoing 2 Iwgng, Tam. Thit 2 Iwgng, Huyét-ki¢t 2 Iwong Nhii-huong 2 lwong, Motduge 2 lugng. Tiit-huynh 2 Iwong (ch) Son-duong huyét 5 chi. Cac vj tin min hoa mat ong 2 Ingng va sép ong 6 chi, Phan 2 loai 1 vien hoan 3 phan, 1 yién 5 phan d8 trong ngoai ding bach lap bao lai’ (néu khong c6 Son dong huyét ding mau tim Dé), Méi lin ding 1 hoan uéng voi rwou ;1 hoin hoa rugu xire vét thuong. Chi-tri : Phwong nay tri bi thwong dao, kiém ra mau; hoxe Trat di mau té lam cong tam hon mé ; ho¥e cdc thir Ghé doe, Ung thu phat béi. one See eee & at ES + x et i ye Ri aaa oie tot eae A * = t — - = = = a6 = a = #® #8 HR & RB a a t+ Ff # ste coe egies FR a fo. = = Eo = = Es % 8 cc) a TIEU-DIEU-TAN 13) Phirong thude.: Sai-hd 7 phan (sao), h-trudt 1 chi, Phyuc- phan (sao rigu) a, Ging lai 3 at, linh 1 chi. Duong-quy 1 chi, Bach-thw Chich-thiio 8 pha n-bi 8 phan, Ba Xée 3 chén nude cdn 1 chén udng dm 5 pha ¥ +S » = lo y Ww ae ae Yr eh + he ee Yr oe Fe Be Be Bét-Tién-Tigu-Digu-Thang (xem bi thong bo phan Diu, Mat) \Gia-giam. Té-tir Dao-nhon-thang (xem bi thong BO phan Dau, Mat). Van-linh-cao, Thic-huyét-hean, Bét-ly-tan, Dinh-théng-tén Chanh- c6t Ta-kim-Don (déu xem trwéc), HOA-TRUNG-PHUC-NGUYEN-THANG Dio-nhon 2chi. Huong h 2 chi. Sai-hd 2 chi. Cam-thio 1 chi. Bach-thge 3 chil. Thd-mi&t-trang1 chi. Trach-lang 2 chi. Huynh-cim 2 chi. Nhii-huong 1 chi rvéi Mot-duge 1 chi rv6i, Xie 2 chén mrée cdn 1 chén udng Am. Phwong nay Jam thong huy8t mach gidm dau sung nhite. au $ ah + x R & Ne mw + & & sg & Ww & a \ * a \ eo Rot mach tiéu sung az t A“ a — 118 — TRAC-BA-A-GIAO-THANG Cénggino 4 chi, Nglu-tiéi 1 Irong Sanh-dia 6 chi. Don-bi 3 chi. Tric-bi-diép 4 chi. Thién-ciin 2 chi. Xuyén-b6i 3 chi. Hanh-nhon 3 chi. Xfce 3 chén née con 1 chén udng im. Phwong nay cim ho ra mau, lam thong huyét tigu sung. mM & a t a % i fi) go ng SR ee 4a Seyi, SARS. aso te ee aw ga so & Rh HR iB ES & HO-COT-DOC-HUQT-THANG Hb-c6t 1 lugng. Doc-hugt 3 chi. Sanb-lée-gide1 Itgng: -Dd-trong 4 chi. Tue-doan 4 chi. Sanh-dia 5 chi. Tam-thit 2 chi. Long-cét 8 chi. Xie 8 chén nude con 1 chén udng fm. Phwong nay tri ché xwong séng bi gly cip lam thong huvét 1. ge SN 2 Re x Bena eM A es eae t Re et ea a ae a 2° 4.8 eS SE if a Aa 3 — 119 — NGAI-THO-THANG Phwong thudc : Ngai-diép (thuéc cru) 1 long, Dim thanh va nuée 4 chén néu con 2 chén diing true xéng sau ria. Phuong nay lam thong huyét mach. DINH-THONG-CAO Plurong thude : La Phi dung 2 long, Tit-kinh-bi 2 chi. Doc hugt 5 chi, Sanh-nam-Tinh 5 chi. Bach-chi 5 chi, Tan min ding hanh ya rirgu hoa dam nhuyén xao dap. Nhur vét throng him den, khong pha miéng gia them Thio-6 3 chi, Nhuc-qué 3 chi, Cao-lvong-ctrong 3 chi. Tan mat hoa nwoc ging dip. Nh hét vét him bé Lwong-cong Nbuc-qué, Thao-6 khong ding nuéc ging. Chi ding nude hanh dam nhuyén dip chd xirong gly hay tric khop, gia them Cac-clin-bi 2 lrong, Tao-gide 10 trai vA 1 wong Cam dam chung voi thude va nude tidu, nue gitng bé xwong voi nep cdy ; dén hét sung nhtre thay thuBc khac. Néu con thi khong thay. Céng dung : Phong nay lam cho giim dau nhite va tien sung, a A ok & # ® ie & i BoE OR er Se x SR ee ae Re ee cd aR 8 HO-PHACH-TAN Phwong thuéc : H8-phéch 3 chi, Hai-kim-sa 3 chi. Mot-durge 3 chi Bd-hoang 3 chi (sao). Tan min méi Fin udng 3 chi. Ding vi Thong-thio ding lam thang uéng true khi an. Céng-dung : Phuong nay thong tiu tin, pha & kiét, tri di titu dau, ra mau. —~ 120 — i 2 eR R fc BS Be FT wo » = He 2 RB 2 & R &, icti-MAuU - CAO Phwoag thuoe : {ch-miu-thio, ci cay r8, bd vao céi di dim, Dang vai vat nwéc. Cao thanh cao hoa dang cat keo lai uéng voi rugu, mdi lin ding t muéng. C6ng dung: Vj {ch-mau. Hanh t hurot huyét nén tri bi throng lam buyét & tich tré, troi mua gié.hay dau nhirt, R&t cong hiéu, BO-CAN-HOAN 16) Phirong thudc: Ngi-gia bil lwgng, Xa-xang-tir 1 long, ‘Tram-hwong 1 lugng, Binh-huong 1 lrgng, Xuyénenguu-tat 1 long, Phuc-linh 1 lwgng, Nhuy-sen 1 lugng, Nhuc-thung dung 1 lrgng, ‘Th6-tu-ti1 wong, Thue-dia 1 luong, Bon-bi 1 lrgng, Mde-qua 1 lwong, Chanh-hoai 8 chi, Quang-moe-huong3chi, Sam 3 chi, Buong- quy 1 lirgng. Cac vi tén min mat hoan 3 chi, mdi lan uéng 1 hoan véi rion, Céng dyng : Hoan nay bd gan, tri bi thuog gin ho&e tét gan, trgo gan lam dau nhite, sung bam, trong hic bi thong, hay sau tri rdi dau nhike gan déu ding cong hiéu. §) x R + T ot we & a eR sb ee wo & Se ee ae a ee a sito 8 8 4 Bo Aa eS 5 Re Pia & Be BR RO ee deta A =~ = = nn -. — = se OS 8 a RR ae a ER Se a — 121 - GIA-GIAM-BO-CAN-HOAN 17) Pharong thudc ; Bueng-quy 1 lwong, Thucedia 2 lwong, Bach-thrge2 long, Hong-hoa 1 lwgng, Nhii-hrong i long, Phuc- linh 1 hrong, Cét-todi-bd 1 legng, Tran-bi2 lung, Mot-duge 3 chi, Binh-hyong 5 chi, Tan mat mat hon udng voi rou. Céng dyng : Thudcnay ciing bd gin nh thuéc trén nhung lam tan buyét & nhign hon, nhir_ bi thong it dau nhive dang phuong trén, néu dau nhire lim ding phwong nay. Po Re a &+ hk RR He Rh HY wh HR ho ee SM Oe ee ge ee ae &R kh 8 - &£°H A Hh A HH ® a CHI-THONG-TAN 18) Phong thudc : Phong-phong 1 chi, Kinh-gidi 1 chi, Duong. quy 1 chi, Ngai-diép 1 chi, Don-bi 1 chi, Thing-ma 1 chi, Khd-sim 2 chi, Hat-siic 1 chi, Thiu-cét-thao 2 chi, ch-thuge 2 chi, Xuyén-tiéu 3 chi, Cam-thio 8 phan, Cae vi tin so’ bd vao vai bao lai niu xong nik. Céng dyng : Phuong nay lam hétdan hét sung, Thong: huyét mach tri Phong hang, Be DB Rea Fee RE SE RS ee 5 t # A mh RR F H KR KR Hf a ig Rad erage eee ee a eS & te oh 7 & Ww = — 123 = BINH-THUO'NG-THANG 19) Phirong thude: Dién-th&t 3 chi, Tidu-hdi 2 chi, Nhi-huong 2 chi, Mot-durge 2 chi, Son-chi 2 chi, Hong-phy 2 chi, Moc-thong 3 chi, Trach-lang 2 chi, Xéc nude 2 chén con 1 chén udng &m, Céng dyng: Tri Am b6 bi thuong dau nhire. \\ & me > = Ww ay wR §L BL k- Ro OR PHUC-THAN-THANG Phuc-thain 1 long Xuyén-doan 4 chi. Nhii huong 2 chi Duong-quy 5 chi. Disn-that 2 chi. Nguu-Tat 5 chi. Moc-qua 4 chi Mot-duge 2 chi. Bach-thuge 3 chi, Nic 3 chén nuée con 1 chén udng Sm. a & a & + 8 es + Phuong nay trj bo phan chan bi throng dau nhtre, di ding khé khan rét hay, @ & \\ a % w & & hy BR a Rh R & gl a \y & cS J a & mn i Ww & & — 123 — THONG-MACH-THANG Bin-thit 8 chi — Bon-bi 3 chi Ky-nd 3 chi Sanh-dia 5 chi Duong-quy 5 chi. Bach-thuge 3 chi Huyén-hd 2 chi Hwong-phu 2 cht Chi-tir 2 chi Cam-ihao 8 phan Nuc 3 chén Xie con 1 chén udng im. Phuong nay lim thong mach hurgt huyét, tiéu sng bat dau nhire # 2 € * e. # 2 # FF Ww RH F HF ® oes Sg ee See ee > kk eR mh RR SAM-T0-AM Caoly-sim 3 chi (xtc trwse) -mdc 3 chi, (BO vao nude xiic sau) + ah Nue 1 chén ruéi xc cn 1 chén udng fim t+ 2 fi ie W o2 RR Tri ngudi gid suy nhuge bi throng khong cin-cong pha nhiéu nén ding phwong nay (cing ubu Sdm-id-thang Wwe). Fd * PY ms & My & #. ak Se TIEU-THUNG-HU'Q'T-HUYET-THANG Tir-kinh-bi 2 chi. Quy-vf 3 chi. Hong-hoa 3 chi. Curong-huynh 1 chi. Ngii-giabi 3 chi. -Dai-hoang 3 chi Son-giép 2Qchi. Nhii-huong 2 chi Trachlang 3 chi. Nuée xic rita ché yél thuong. Phuong nay lam buyt buyét, tiga sung uhire. Sls RS AS x Se a # i eee Rh FS a Se 3 \ \ & & f R HO-PHACH-HOA-THUG'NG-THANG Hd-phéch 3 chi. Bio nhon — 2 chi. Don-bi 3 chi. Y-vi-nhon 1 lveng. Nhi-huong 2 chi, Huyét-kigt 1 chi. x Bb-hoang — 2 chi. -tién-tir 3 chi. Cam-thao 8 phan. Nuve 3 chén xc con 1 chén udng dm. Phuong nay huot huyét chi théng loi tidu tién tién sung. hot f eh © A fF Rh OR ¥ Brad eae nN ak ® = \ ss \ \y \ ju \ & Iw / t — 125 = Il.— B] THUONG BO PHAN TAY CHAN To’n bd phan Tay bi thwong sung dau nhirc, dong dén cang dau, kh6 co dudi, céch tri ngoai ding thude dip din nhir che ho phan truée, trong uéng Théng-mac h-thang gia Qué.chi 2 chi, Cong. huynh 1 chi. Ton bd phan Chan bi throng sung’ biim tim dau nhire, di ding ho khiin, cir dong cang dau hire, Tri-phap ngoai ding thube d&p dan trén, trong cho uéng Phuc-thiin.thang. Tay chan bj throng ngoai sw ding thudc trén néu con dan nlnie 1 Cirng, clin dung them Héi-ddng-bi-thang xire bop cho bét dau, va co gin duge hugt thi giam thé binh maw hoi:phuc. Trén day la céeh tri bi thong nhe thong thrdng ; nhung khi Lam san tri Trat-da, thi cach tri gly xwong bong gan rit quan he nén cin phan biét tirng bo phan ap dung thii-phdp va tri-ligu. A. Tay bj throng gay xwong: Phin bd xwong va chitngtrang di néi r6, cde bO phan xwong: Dai-vai, xwong Canh-tay, Khop ci ché, Xwong 6ng tay (Xwong tay quay, xwong tay tru). Xwong cwom tay, Xwong ngon tay. Tat cd tig doan xtong, Ong Xwong cé th® hi gay lia hay bé nét, d’u cin phaixem xét kf ma phan biét tri: 1) Bj thong gay xuong Da Xwong Dai-vai bi thong, hoic bt, gly xwong Don-ganh, hotic {rat khép xuong vai, howe bé xwong bii-vai, tat ca du lam cho khop vai sing 16m, Canh tay xugi_ xudng ra phia sau, khong dua len duoc, Huyét t lai é cdnh tay, citi chd, lam sung thing, bén nach dau nhire khd sé, lau ngay ché yét throng cé thé lam mi, Ong tay Cuwom tay lanh ngit. t@ cing, e6 khi chd giy bé loi xwong ra ngoai. Vay clin xem xét ky d? dinh phuong thite tri ap dung tha phép, vi néu sita tri khong dung, khéng tiép néi lign xwong, ding khop, co gan bi sai Iéch, canh tay bi bai xudi lun tat sudt doi. Tri phdp: Cach sita trat khop thi tree ding thude Ma-phat- Phdl-tan xoa cho te, dy vao cho ain khop, néu be gay cin nim sip cho chin lin lai, nhw vai tay bi gay, trade hét cin d® dui nach binh nhon 1 cdi g6i tron dé xwong vai cao len, dé cinh tay ngang qua nguye ding thi phap sira sau dé ¢— 126 = BE binh nhon ngdi ving Y-sanh, ngdi phia sau lung, tay mut n&m tai cdi chd, dirng cho vai lay dong; tay trai &m ngon cai tren xtrong ddn ganh, tay thé'xwong gay sa phia truée hay phia san ma Ap dung tht phap dua lai cho chinh, bay gid’ min md xem xét vet thuong da li8n ngay thing chua, rdi ding thudc din hay dan ngoai, ding vai bing lai gift ving, trong cho udng thuée (hee ding Hai dng bi-thang xite rita, r6i ding Van-linh-cao din; trong udng BO” cdn-hodn.) Digu duong : Ky An dd sanh-linh, ga vit, tom cua, gid yén tinh : khong nén ci dong manh ché yét thuong bi lay dong. - 4» Céch day sia xurong ' Doi-vei gay (Téa-cét) Pay 1a cach tri 1 bo phan xwong Dai-vai; cin xem xtrong nao ho&e xuong don-ganb, truéc, hay xwong ba-vai sau, ho&c xwong mo qua ma dp dung thi phap tuong to, 2) Bi thong gay xwong cénh tay (Hoang-cét) Xuong cdnh tay hoe vi tai nan hay danh-dap va cham manh bi gay doan hay bé nat, thuong bién hinh, sung thing v6 luc, sv dén cé tiéng xuong kéu, cénh tay cut hon (ding edt dd phap do) bi thong ning cling lam cho tam-thn sq-sét, mot bén than lanb te. — 127 — Trj php : Phai xem-xét, min mo trén dudi, tre sau nhé-nhe nan gan dinh eich Chénh-c6t-phap hotic nhic, n6ilai, hay néin xwong bb cho lién ding thude dip dan; ding eAy tre ding bé lai, nen nig ding bé cay khong nén dé cay de phia trong chd dong mach huyét- quan lam tré ngai su tuin-hoan, efing cin cap cay cho vira tim tir vai En citi chd, khong nen qué dai hay qua vin, lim ven hoe khong thong-sudt, sau phi ding vai bing treo git trage ngwe khong durge dé lay dong. . : Trong cho uéng Rg gidm cua cho tan tr, hoc Chanh-cét tik kim-don, nb sung t dau nhite thi dung Tiéu-thitng hurot-huyét thang, hay Tén te hoa-thirong-thang, vita xite trong cho udng Tiép cét théng mach-thang gia Qué-chi 2 chi, Cuong-huynh 1 chi, Didu duong fn tom cua; ga vit, dé ngdng, va d6 sanh anh. Khong nén lam viée gi qua ning, thusng sau khi binh lanh ri cing cin nghi dung hon mot thang (nh nhiic vat ning, hay lao dong ning) vi néu yan dong qua sém dé phuc phat, Cénh tay xwong bi giy bé lanh sau thuong bi t& mau nén khi tré thi tiét hay phat dau nhite, vay c’in trong phue {ch-mau-cao dén Ichi khong con dau nita moi tree dug hau hoan, 3.— Bj thueng loi cdi cho Khop ci chd, bi gay loi tire 10i dau xwong ra ngoai, r&t dan nhite. Bi thiong té chong tay vin ra sau déu clin xem hinh thaj chiée thirdng loi ra thé nado ma ap dung that phép Chdnh-cét ho&e diy toi truée, hay kéo thing ngay cho chd xuong ldi rain khop yao, xem xtong cinh tay hay xwong ng tay cé bi gly khong, dé dinh cach stra chéta cho ngay lign ; ding thuée d&p, dan va dung cay dep dang bo lai, nén kep cay, ben trong cho dai tir trén khép xudng dén diu ngén tay. phia ngoai tir trén khép xudng dé cwsm tay, , bing lai gitt cho ving khong duge lay dong. (Cn bing treo). Tha phdp : Co thé dp. dung nhw tri Trat khop ehi chd (xem hinh thi phap stra trat-khop sau). Thuée cing co thé ding nhw phong tri gly xvong tren, ding thudc te xoa (sung ule cing ding Héi-dong-bi thang xttc rita; va ding Van-linh Cao din b6, trong u6ng Chdnh-cét Tir Kim-don). Digu duong: Neén ding ci dong; Ky in da sanh Minh, = 4) Bj throng cay xvong éng tay Xuong 6ng tay ti chi chd dén cudm tay cd 2 xwong (Rirong tay quay, xwong tay tru) | cdi nhd, 1 edi 1én ; Bi thyong cé khi gay Leai; cé khi gay cA hai; throng bi thong tich i huyét sung nhite; Trj ph4p ; Ding tha phap Chauh-cét phii m&n md nhan dinh cho k¥ ; tiy hinh thai chiét theong niin diy lai cho li8n ngay thing thd xwrong méi ding thube d&p din ; sau ly cay nep bing bd, vii bing treo gir ho chic khéi lay dong; sau 3 ngay, md ra xem lai; néu ehtra bing sit co gin ; 6 thd m&n nan lai cho dwee y nguyen trang va thay thude ding bé, trong cho ung Chanh-cét tit Kim don. Ditu dong: Ky in. dd sanh linh ; va khong nén yan dong sy throng co gan sau thinh c@ tat. Néu méi laoh cdn dau nhite ; thee vét thuong chia duge binh phue; clin uéng thude thém va ding thém Sch-méu-cao dén Khi khong con sg di hau hoan nita méi duge. 5) Bj throng gay xurong cudm tay Xwong cwom tay bi gay, b?, bo phan nay nhitu d6t xwong ahd ; howe bi lia xwong ctrom tay ra hay bé, |, 2, d6t; lam cho com lay, ban tay sung [én, ludw c& ngon tay, ding Thi-phép Chanh-cét cin min mo &n cho lign xvong; an khép lai (xem muc sika trat khop sau). Trj php : Trong cho uéng Chénh-cét-t kim don; ngoadi dip thuée dan Vgn-linh-cao, néu cwem tay bi thwong chuy&n ra_phia sau cling clin ding tha-phdp sita lai cho chinh ri ding cy dang bo lai, tir trén cwom tay dén ngén tay gitta cho khéi lay dong, va ding vai bang treo lén vai cho ém. Disu duong: Ky ain dd Hai vi, va dong phong. Néu qué sung nhitt cing ding thuée xe rita nhuw triréc hay Héi-ddng-bi thang a8 lam cho co gin mtm diéu, mau huyét leu thong. ‘ 6.— Bj throng 5 ngéu tay Nim ngon tay bi thwong, hoe bi giy, dap phan nhitu tai nan lién quan c& ban tay, n€éu ting ngon thi dé 4p dung thi-phdp Chanh-cdt, nhwng néu c& bin hay dap nat, rft kh tri, vi lam sung —129— thing ch ban, cling thuong hay héa mf, long xwong lai nhd dé b8 nét, tip n6i kho khan, nén sau bay thanh tt, hole cong co yao, hoie do thing citng. rj php : Cn nhdn xét tig bo phan, howe xem ludn ch xrong ban tay ma nfn &n cho xvong litn lai, ding thudc dp, din, cay nep dang bé va cling clin biing treo lén c} a’ duge giir cho virng khdi lay ddng, thong thwéng nén trénh khdi am mii ding Tén-t Hoa-thwrong-thang xite rita, va Van-linh-cao din, trong ubng Nhon- sam Ti-kim-don. - Didu dwong: Cin gift tranh van dong, ky in ga, vit, tom, cus ya 43 sanh linb. B. Chan, bj theong gay wong: Phin bd xwong vb chirng trang 4% néi ré cde bd phan chan; Xuong Dai-hong (Xuong-bbn) Xwong Dai, xwong banh ‘che diu g6i xtong Sng chan, xwong cwdm chin Ban chan va ngén chan, Tat ca timg doan xorg, 6ng xwong co the bi gay lid hay dp nat, d@u cin pbai xem xét ky mA phan biet tri. 1) Bj thong ving «rong Dai-héng: Phia trong chd xwong chau, xvong bdn, chd bd phan nay trong la Bong dai, Go quan sinh duc va Rudt, néu bi chuong dB lam tide tien khong thong; bung dudi dau, khong dirrg dirge; than nhe bi etip ho, thé cing dau; that 1a mt throng chitng khé tri: trwGe cho uSng Hionhbn trét da-hodn hote Thét-ly tan sau wdng Ho-phéch hoa thurong-thang; ngoai tuy ding thuée rita dip dda nhu tri bd phan 6 bung. . Phia ngodé chd xuong Ban-ton cfing goi 1k Hon-khidu-c6!, tire chd Imyét-Hoan-Khiéu; xuong nay bi thong lam sung thing bam ign he dén xwong Dai'nén khéng di dimg duge, hole di cling xieu veo nhur bi bai. Trj phép: Trude titn, nén ubng Chénh-cét tit Kim'don yh ding Hai-ddng-bi wie rita ding Van-linh-cao dén ngoai, Trirsng-phue Kién b6-hd tiém-hodn, ciiug ding thuéc t@ ten sia xwong lai. Didu duong : Ky 4n tom, cova, 43 sanbinh Nén nhé; Bi thirong Bd phan xwong niy dau ben trong hay ben ngoai sau kbi lanh rdi efing khong nén hanh ddng'di dieng nhido lam thuong tn tré lai; néu khong udng Kéén-bo hb tiém hodn md et dign tri khong tri giip thi v8 sau thaoh WL: = 130 — 2) Bj threrng gay xrong Dai Xuvong Bai la xwong lon hon hét toan bé xwong, lai cing 14 bo phan chéng dé cd toan th8 co than; Néu bi thuong dap; b&.khong thé xem nbu uhiing bd phan xwong khde; ngwdi len tudi bi gly thi kho 1i&n Igis vi cht yoi cia xuvong (chit sinh c6t) ft, nhd tudi bi gay; chit sim et con nhidu co thé tri li8n Jai duge, Va lai bd phan Bai co thit efing ahitu nén phat sung to lén; chi huyét cdn sung thanh thi 48 tri, néu qué lao tdn suy hu cang kho tri. Trj phap : Vi bd phan co nhue qué hu; nén Y-sanh m&n md, An nan (Chanh-cét-phap) phai cd ging n6i tiép xwong cho ding khop hai dan xuong gay; néu trudng hop be ta, div, hay dap cling phai an nin sae che binh xuong ding nguyén hinh, khdng ‘nén dé 18i 16m. Dip dan thudc, ding bo cay, ding vii, bing phAi bing 2 khofin ck trén va diréi chd bi thong; chd Miu g6i va Sng chan ciing bing lai d& gift thing chan khong cho c&t nhite, thuéc dip, din ngoai ding nhw cae phwong trén, hay Van-linh-cao, trong hing ngay déu cho ung Chdnh-cit-tir kim-don hoic Tiép-ebt thang mach-thang gia Hd ct 1 lwong, Ngwu tit 4 chi, Huynh ba 3 chi, Trong thoi ga ba ngay n€u cé trang thai gi sq tiép xwong khong chink, cé th8 mé ra xem lais in ndn cho that ngay hinh xiang réi ding b6 bing lai cho dén khi lank hin, Didu dersng ; Cim tuyét lam lung; eft nbfc chan, ky in dd sanh lanh, Hai vi, sau khi lanh rdi, di dimg edn hoi dau; clin ubng Kién- b6 hd tm-hodm Truong phuc dén khong cim nhan,cdn dau dén gi nia méi mong y@ sau khong sanh binb-hau. 3) Bi throng bé hay tr§t [di xvong diu g6t Chd khép du g6i ndi 2 xwong Dii va xuong 6ng chan; co 1 cai xuong mhé trdn dep nim up tai hai dliu xuong giit cho chan khdj quat v8 dng true; goi la xwong banh ché diu géi. Co gin dita géilai cé 2 co gin Ién phia trude trén chay tir dau géi Ién Bai d&n bung swdn, didi chay d&n Gng chan ban chan (xem hinh vé gidi phitn co gin chinh) phia sam lai e6 gin co quap diu g6i, Trwéng hyp bi throng xuong banh ehé lién quan d@n 2 gan nay nénTam stng thing cd dén bén dai va trong nhiong c’ A . Bi throng 6 khi b8 minh xuong nay hay trdt loi ray ph&i xem ro hinh trang m& dp dung thd phap sira chiva. — Bi — Tr] phSp: Trat khép cBn An tir tir cho li8n khép xwong banh che voi 2 du xurong (sé gidi muc tral khop va dd hinh sau) ngoai dip dan bing lai phi lam thém 1 céi vong tron nhw edi kitn cot chd din g6i bing gift cho khép ditu géi ving chic, néu xrong bi b8 dam vao thil, ddng d€n dau va cé tiéng co xat clin gidi phau gp mAnh ra vi thang hay lam sung ahitc; hoa mi. Ding thude dip, din nh cae throng chirng trén; Néu khong di ra ngoai, cin Gn lai cho lin khop. Ditu deeng: Diu g6i bi turong ding thndc nén ky An a3 sana Minh, va tranh dim mira gid, kéo sau nay thudng hay dau rhite khi tré théi tiét, trong udéng Bi-Cén-hodn, néu tredng hop cd mii clin ding Dinh-théng-tan ctra va khi hét mii, con migng thong thi ding Sanh-co cao.dén cho lanh miéng. 4.— Bj throng g’y xreng dng chin Xwong 6ng chan cd 2cdi, (Kinh cét, Phi c6t) te xwong chinh va xuong phu. Xwong chanh bj gay : Trong cac trong hgp tai nan néu xwong nay bi gay, thudng bj dim ling ra ngoai, (vi xwong lon va cirng) tire gay lam hai doan ma bat ra ngoai thong cd da thit lam vét miéng thong lén, chay mau nhitu ngudi suy nhuge, co the oguy hiém dén tanh mang. Tri phép : Cn phAi dig thudc clim mau (da noi trirée) va tri vét miéng thong, diag thi phép Chénh-cét, D8 Boan, nhic én cho xwong vio &n Hin véi mhau, tir tir niin cho chinh cbt va tiép gin, khi xwong litn lai, ding thudc dip, din va chy ating bé bing hai migng cay 2 bén (I trong ngoai) cho ving. Xwong phy cét bj g’y : Truong hop tai nannéu xwong phu bi gly khong dAm ling 16i ra ngoai (v1 xwong nhd hon) cing gly lam 2 doan con nim bén trong, it ra mau, trong hop nay c6 thé bi dap ho%e bé minh, cn sdp chinh Jai, Nhung nhan van dong hay bi tai nan va cham manh ma ca 2 xuong bi gly thi rit ning, theo xa cho la khé tri amh e& duge, vi co xuong sinh cot khé sanh lién tiép cd 2 xirong, is Vay cach chira tri b6 phan xwong 6ng chan nda mio md nhan dinh kj ma sp dung tha phap Chanh-cdt, difu cbt yéu cling phit ¢ — 132 — tam cho 2 doan xurong lia ra duge ghép Iai lign voi nhau sau méi ding thude dp, din, ding bé gift cho ngay, trong ung thude Chénh.cét-tt-kiém don, va cling uéng thém Kién-b6-Hé-tiém hodn, Cao dan efing ding Van-linh-Cao, hay Titp-cét-cao, Didu dang: Ky %n thit ga, vit, dé, 43 Hai vi dong phong. Sau khi lanh cfing clin dida dudng, khong nén chay nhay, di nhidu sq sau nay phye phat lam dau nlite. Truong hop bi gly xvong chanh ra mau nhidu, ngudi suy nhuge qué lan binh phue, tire vi thigu mau clin du dudng va wong Béi-tran-thang AB bdi bd sive hes 5) Bj throng gay chd «rong mat ¢4 chan ‘Trong cdc tai nan cing thrdng co nhidu tadng hop gay, bE chd khép mit ed ching bd phan nay cing rit quan he vi la ché khép xtrong Sng chAn va xwong ban chan, hai bén khép xwong loi ra 1a mat cé trong, mit ed ngoai, trent hgp trat khp bB lam cho ban chin cup veo, co gin bi vin lai; lam dau nbc dong dén bar chin cang dau kich, n€u tri khong ditng cach; khop xong khong litn lai thi di dimg veo thanh lit. Tr} php : Can &0 nin cho Sn khép hai bo phan daa xwong litn nhau thi phap nhw trat khop mat c& chin (gidi sau muc trie khép) Né&u b’ cé ldi ra ngoai manh vun clin gp ray cdc mAnh-cdn bén trong &n lai fin Win yoi nhan; ding thudc dip din va ding bd cay; bang vii git lai cho virng, tro ig ba ngay md ra xem Iai, clin nin fin co gin cho chinh méi co thd hdi phuc duoc, sau cfing ding thude va ding bé gi dé lanh hin. Trong udng Chanh-cbt-tte kim-don; chd sung ding Hai-ddng-bi thang xite rita vA ding Dinh-thdng-tan ctu; cfing cin trong phue Kién-bé hd tiém-hoan Ditu-dueng : Ky an dd sanh Hanh cin ngbi digu-duéng, khong nén di ding som qué sau thanh tat, € 6) Bj throng xvong bin chan. Xuong ban chin c6 nhitu xuong nbé litn khop voi nhau bi thong n€u dap nat bd vun cing kho tri lanh nguyén trang va vi co gin lien tiép voi cae ngdn nén cé th8 ngon chan bi co rats trurémg hophi thang lim swng thing cd ban chan, ngon chan, néu bd nat khé lamb sau thinh iat hu‘ veo ci ban chan. ‘ - 133 — Tri-phép : Ding thi phip Chanh-cét, nh’ nhe &n nan tig dét trgig cho litn lai; nin cho civ gin duge huot lai ding Hai-ddny bt-thang hoie Bai-titn-tiéu diéu-thang xive vita, dan Van-linh-cao bing b6 lai, trong udng Kién-b6-hd-titm-hoan, Bo-cdn-hodn. Dibu-drong ; Khong nén di nhidu, e&m chay nhay, ky An gh vit dé, tom ena, va Hai vi déng phong. Xwong ban chin bi throng cin trigng phuc B3-cdn-hodn dén khi nao lanh binh hét dau nhire moi binh phuc han. 7) Bj thong loi cdc ngén chan. Xtrong ngén chan hi thwong giy loi khop, di ding khé khan, thyéng cing swag nhir: truvng hop ahu cite ngon tay, nén cach tri in khop liga igi, hay sip cho an khop bé lla va bing bé cing gidng abu tri cde ngon tay bi thuong. Ding Hai-ddng-bi-thang xive rita dan d&p ding thude nhw triree, cho udng thnde ein ding thuong Kién- b6-hd-tim-hodn v acing cin dita dudng nhw tri cée yt thuong tren. 8) Bj thuong bé xtrong gét chan. Kwong got chan, ciing r&t quan hé déi véi ban chan, vi ché xuong chiu dung gitt mit cd khop xtrong phu edt Sng chan xéi xwong ban, cd co gin néi lir trén nhuong chan xudng dén ban lién hé dén co gan Dit hin, han di virng khéng xidu yeo va git ban chan thuan phia truce, cl Xuweng vay thong khi tai nan bi té ngira, t& xe, hole trén cao té xn6ing got chan va cham manh dé bi thuong hoi b’, lam ban chain veo Jai, cic ngén chan ctip xudng diiu kh dng bi thuong nang khong b8 nat, chan cing khong ditng duge, Néu trudng hop bi b8 nat cing rit kho tri lanh nguyén ven. Tri php : Can sip xwong lai cho in khép nhau; vei Sng chan nan co gan tir én nhwong chan va ban chan chuy&n lai cho ngay; dimg Héi-déng-bi, Dinh-thdng-tan xiec dap; Tiép-cdt.caos Vane link-cao din, bing bo lai; trong udng Chanh-cét tit kim-don. — 134 — Dieu dudng : Ky in dd sanh link; trai cAy, trong phuc Ho-tiém- hodn vi xwong nay sau khi lanh ri cling throng bi throng co gan chan nén clin digu duéng va u6ng thuéc nhieu dé khdi sanh hau hoan- © phy cha: Trén day 1a n6i vé phurong php chita tri tt c& cc tai nan bi throng. hoiic tuy bd phan, hay toan thé nén thin trong am binh cho ding va nhan dinh ap dung thi-phap linh hugt tri &t thanh cong, Ngoai ra déi voi ngwoi th chan suy y€u, clin ph&i dé dit dimg thém thude bdi duéng trong lic ditng thndc cdng phat, nhu trén di néi phuong phap tri ligu khong ngodi nguyen the, Hu, bd Thiét th. 35° CACH CHUA TRI TRAT KHOP XU'O'NG Trit khOp : Tire trat 2 din khép xuong ra ngoai, khong lita voi nba. B) phén xuong diu khong 6 khop nén khong bi thurong tric khop. Npoai ra nhimng ché khép xwong thong bi trat 1a: 1) Khop xwong ham dui bj trat tie xwong ham dudi treo qua 1 bén. 3 Tiat khop xuong cd, tire treo ché khop xuong tru cd va xuong dau. 3) Gup treo dét xuong séng, d 4) Trat khép xuong vai, tire chd 2 khop xuong Dai-vai va xurong eanh tay. 5) Trat khop xuong canh tay, tite xuong Hoding-cét canh tay wa vai bi iat ra. ) Frat khop citi ché, tite trat 2 khop cénh tay va xuong Sng tay chd n@i tiép nhau & cai cho. 7) Trat khop xuong curd tay (xuong Sng tay va ban tay trat ra), 8) Trat cde dot xuong ngon tay. 9) Trt khop xong Ban-toa, tire chd khop xwong Bui va Bai-Hong. 40) Trat khop xrong Dau-géi, tire xwgng Banh che diu-géi bi igt lai, bay frat ra. . 11) Trat khop mat c4, chd kbop xwong Sng chén va bin chan treo ra ngoai. 12) ‘Trat khop xuong ban chan, ngén chon got chan. a Tat ch ede bo phan khop xuong tiép n6i nhau bi treo qua, hay ‘gi thost ra co ubi8u thir nhur trat c& ra goi Ja toan thoal, Trat 1 — 136 — ben, goi la bén thoét, trft ra phia trudc, trft ra phia sau, trét vho trong, trat ra ngodi ching trang phire tap khdc nhau. \ Thi-phap chira Trat khép xuong cling co nhitu chch, throng cdc chuyén gia vé kinh nghiém tri cing c6 khée ohan, nhung khong ngoai nguyén tie lam thé néo dua duge ché khép bi tratra lit lai, in kkép voi nhau nguyen trang thi nan nhon mii lanh hin khong thanh tat. Va lai bi thong trat khop throng nan nhon dau nhite cing nhuw bi giy xwong, nhung khi 4p dung tha-thuat tri ding pheong phap lin Iai thi hét dau ngay, trong thoi gian 1,2 tain nbyt Taub hin, c6 tht vin dong khong iru hau hoan PHUONG PHAP SUA TRAT KHOP Khop xwong trét ra thing chd khép bign hinh, van dong kho Khin, khép bi li¢t, mau t Lam suong nhire; dong dén cang dau kieh Tr] php: Sita trat khop cin than trong dimg lim cho binb nhon s9 sét, nén léy loi khuyén nhit ho, c6 thé cing cin hoi chitu nan nhon, kéo ho khing khigp qua, thi thnat stra KF éng nn qué keo lim ‘Truréc hét phdi min md (Mac phip) 8 bitt vé phia nado, sau nhé nhe xoa bop (An-ma phap) xung quanh chd bi thueng trong 5 6 phit 48 lam cho huyét mach lu thor g, va co gan hét cin truong réi audi ky bat ky thivh tinh Nhie, Day (D8-Boan phép) ding ste nhic, kéo dly vao cho tin khop lai. (cho sup vio 4n khop xvong).- bay gid nghe cé tiéng rit 1a khop di phuc hoi lai, néu that dding tht binb thé bét gidm; ket q au khong cin ding cy bé ma chi ding thuSc cao din, vi Hing lai; bexe bing tico gif’ cho ving méi ngay thay thuéc va xoa bép (hode ding thudc 1é xoa sia) trénh khong nén lay dong s¢ tai phat, thi sau nay quen tinh ma tr§t Iai. 1.— Sira tr§t khép rong him cwéi Ham duéi throng trat, treo howe vi hd h6c migng qua, hole bi throng va cham manh treo qua 1 bén, C6 kb trat xuéng ‘tire ham doi trat khop ham trén, Tét ca déu lam cho migng klong mdi, ngim dé dang duge. An uéng, ndi ning kh6 khan. Ea | -Tr{phap: Trade clin niin bp, nhé nhe, ché khop bi thirang nin co nhai cho m&m diu rdi tiy vinh trang ma du vao trong, hay ay — 137 — é ra rgoai (xem hinh thi phap) ; nghe 1 tiéng rac la da Sn khép ; tire rim mbihgp lai nguyén trang, tay ding thuée cao dan va bang la. Nhu tring hyp bi treo hoai tire thuge mang tanh, nén truéng phue % thin thang. Xem 2 thii phap sita sau day ; 1) N@i Tham-chau-phap. » Thér phép : Cach sita khép (reo bén trong. be binh nhon ugdi ngay, mot ngudi gi tp phia sau lung, ding Qtay gift 2 ben xuong Cham-cét dau, cwom tay Gn ché sau cd. Cae. ngén tay nim cho ving khong cho lay dong. Y-sanh 2 tay din hai ngén CAi vao trong miéng binh nhon, ¢2 nhan divh kop ham bén trai, bén mit, 4 ngén tay ném méc dudi ham dudi, rude ding site day manh xnéng, rdi dua lén nghe 1 tiéng rie, tke 2 khop 48 li8n lai dtrgc ngay. Cich sta khép him dui treo b Ngoot-Thém chau-phép. Thirphép : Ciich stra khép treo bén ngoal. 8 binh nhon ngdi ngay, mot ngwei i i i ay, gui gitip hai tay kep gitt dit khong cho ity dong, Y-sanh 2 tay cim ch xwong ham ae in ché khop Gidp-xa (khop 2 ham ring) rdi cling tay binh trang, cing sie dly manh xuGng rdi dwa Ién, nghe 1 titng rhe tite hdi nguyen Kb6p Iai ngay. (xem hinh sira 1) : = 1380— Céch sia khop ham duéi tree UN Q) Stra tr§t khép xtong cd. Xuong cd thtr nhit la Xwong chérg noi vel xvong din, dt thir nhi Ja xwong tiu dinglam true quay cia dau, (Khu-nitu) c6l, nhon bi throng trat khop tire trat ché khop xwong may. Chimg ning Jim hén mé, nguy dén tanh mang: Chitng nhe co thé tri duge, ehirng trang diu howe citi gue xudng, ttre chir trat thodt hin ra, ngodi 6 lung thing dau, hi cé khi treo qua bén trai, hay ban phai, khong chuyén dong dwoe. Tri phdp : Y a An-i bung nt anh trie hit ¢ » bop xem rdi dn nhe chd bi throng, sau ding tha phi fin len goi 1a Phiing dn-phap, sira cho ngay lai, ngoai_dan Theat citu-caa ; Dimg vai bing Jai cho ving trong udng Thodt-ciru-théng-mach-thang gia Loc-gide 1 long. Phirong phip sira 4p dung 3 thi-phdp sau day DE bin nhon ngdi ngay, mot ngwdi gidp giék 2 ben vai, ¥sanh dig sau lung, Tay trai nim kep-xurong cd ; (113 khau tay ép chd c8), du ngén tay cai 4n manh chd xwong Chim.cét sau diu dé ham dui, 2 ban tay trade sau lam thanh yong duéi cd. ham, Tay trai bay gid ding sire nhac tir dwéi én, tay mit eiing tr dui cit len, 1 hot voi tay trai, bao binh nhon xoay qua trai, qua mit 3 Rin. (Y-Sanh ding stre nh&e manh) lan Lin d8 xuong ngay cho thang cdi dau 1a ding khop. — 139 — Or f Cach sira trac khép ~ymyrong cb 1. fe ~— = : at cach sira tric Khon xuong 6. MP — 140 — 3) Sita tr§t, cyp xrong séng lung. HOt xwong sdng lung bi trat, lam cho than ngwdi hoi cong phix trudge, dét sng lung 1di ra khong ngira ra duge, dau nhire kho chu. Tri php. Ciing clin so An ché bi thong dé xem ré trang théi trat, cup uhw thé nao, sau dimg céch treo nhu duéi day, khong nén d8 cheng nghién, howe d8 nim vghién, Ngoli dan thudc cao trén vA cing uéag tube Thodt-citu-thong-mach theng gia Loc-gide 1 lugng. Phuong phép sira cach treo gi: Bao binh nhon 2 tay nim 2 dia gidy treo ; howe cot dwdi nach treo lén rdi kéo én cao, chin dirng thing doi dé 3 vién gach ; (ean binh nhon dap trén 3 vign gach, cho thing lerg) Y-sanhding sire ép manh ché dét séng lung 185i ra ; vira bio ngidi ghip lay gach lir tir, 1 vien, 2 vien, ri 3 vieu lam cho than hin cia binh nhon Min Jia ha chan sat xudng dit thi chd d6t'xuoi, a khop vao ngay ta: khong cong nika. IO Céch sira sai d6ét, xrong sco g — M1 - Céch sire thir hai Dé binh nhon dirng ngay, ¥-sanh dig sau lng, tay mit vong duéi mich bén mit bioh nhan, tay train chd dBt lung bi treo bao binh nhon ngita ra, bay giv hai tay déu. ding lye 1 hot, tay mat kéo thin hinh binh nhon, tay trai {n manh chd d6t s6ng eng, chuytn manh qua 1 cdi thi chd dét hdi phuc lai vi tri. (xem hinh sita d6t xtrong séng duéi day). Ho%ec: B8 binh nhon n&m sip xudng, ngay chan trai, co chan mit lai, got chin 4& trén du g6i chan trai, Y sanh ngdi sau lung phfa bén trai bink nhon, dimg tay mitt nim chd dau g6i bink nhon tay trai din com tay chd d6t sng lung bi thong. Tay mit day manh iu géi ra ngoai, dng thei tay trai in chuyén dét xuong, (ddng tac hai tay cig 1 lic) cho d6t xwoig sdng hi phuc lai vi tri, (xem 2 hinh I va I), | | Céch ‘sira sai dét xvong séng Céch sive sai cup dét séag rng! — 143 — 4) Sira sarong dan-ganh (Téa-c6:) tr§t khép, Xwong don gdnh Dai-vai trét khop c6 nhidu chimg trang: a) Xwong ddn-ganh bi trat phia triage ngwe, lam chB &v 1di ra phia trudc, iu xwong dén ganh ha xu6ng va cup vao, Blu ngto i bén, Clim tay phic lén, dau dén khé chin, Néu bo phan Ong Khi-guin bi nghén, lam thé kh6, tigng khan hoic noi khong ra tiéng, eénh tay kho dura len néu bi ép xwong suen’ ngwe Jam cho ch Khi-quan va Thie-quin bi nghén, thé khé, nuét nude cing khé khan, Dau hoi ngo qua mot bén. b) Chd dau xwong Don-ginh va xwong vai teat khop thi 2 du xrong nay hoitn ton lia ra, vai hoi tré xudng, canh tay khong dia len durge. ¢) au xwong don-génh phia ngoai trat tei trade, loi ra, chd khop cling cé lm sting nach khong dé len durge. Vay khop Dai-vai thung bi trat khép cae trueng hop alt tren, tay ching trang hoi khae nhau déu dung phuong-phap sita khop Cét-dénh-nap oa, cho li8n khép vao, ngori dang thude va bing niu tren, trong cing udng Thodt-cieu Théng-mach-thang. Tha-ph4p Cir-danh nap-oa (1). Bao binh vhon ngdi nga ah ugdi phia bén mat ding tay trai d@ vai binh nhon Ién, tay mat fin ban tay tai vai, du ngén tay cai chd xwong vai, ngon tay cdi tin chd sing vai (chd 2 khép xwong, Kien ngung) bode nho 1 ngwoi cim gitr din « cho lay dong khop xwrong vai, Y-sanh tay mit ném chil khop citi chd, dig strc kéo manh ta sau tai, dng thoi ngou tay trai in manh chd din khop xwong vai van chuyén nhw vay déiba lan, lam cho khép xwong vai phuc hdi lai nguyén trang. (xem hinh 1) " Thé-ph4p Cir danh ngp oa (2) Bio binh nhon dimng thing, Y-sanh dimg ngay d6i dién, Ding tay mat néim tay binh nhon vit ra sau Vai (chd huyét Kien-tinh) tay mit cling an chd khop xwong vai, van chuyén ti lui, 2,3 in lam cho khop xwong phuc hdi lai nguyén ang. (xem hinh I) — 144— Cach saa trae khO@p xirong Baivat (Téa-ctt) 1, Cach sira trac khép xrang Dai-vai (Toa-cét) ¥ — 145 — 5) Sira xrong Ra-vai trot khép- Xuong Ba-vai (Kién-gidp-c6t) trat khép thiréng xay ra phia tre chd fy ham vao kndp, ndi len, xwong Ba-vai trat ra sau, loi khop adi lén, xuong cdua tay (Hodng cét) trat ra sau, citi ché co Iai phia sau, Trj-phdp : Ctch sita efing cin An-ma niin bép xem chirng trang rdi ding thi-phap Thdi-chdu sau day day vao cho litn khop, ngobi ding thude dip, din naw trén trong cling cho uong nhu trén. Tha-phép Thodt-triru théi-chau. D8 binh nhon dina tiling, Y-sanh ding trirée ding thé ban cung, Ure chan byroe toi kem chan binh nhon dé than ngwdi khéi ngi lay dong, tay trdi dap manh chd xwong Gidp-vai bdn ngon tay nim chic ba xwong, cirém tay jin mot ben xwong, tay mit thoc dudi nich binh nhon, nang canh tay binh nhen len (xem hinh vé) lam cho cai chd thing ngay ra, ding lire diy manh cii chd binh nhon vat qua bén mit, thira thé diy khop vao, (tay trai mily ngon tay an manh sau khop xuong vai, ddng thoi ewom tay cing diy manh xuong bit vii vao). Bong tic nay hai ag mat lite tay mit chuyén manh phia treé-, tay trai in manh phia sau nh td khop xvona moi sup vao lida iy, duger 4 g for Ss Céch sira trac wong Ba-vai — 146 — 6) Sira-xuona cith tay trét khép- Xuong-cdnh tay thudng trat khép, lam cho canh tay khong chuyén déng duoc, chi ch dua ra ngoadi khong kéo sat vao sudn duge, vai hoi thiip xuéng, hofic @in xwong enh tay tri ning xudng, ché & nach hole hoi xiéu vé phia triée hay xiéa ra pata sau, cdnir tay hoi dai ra. Tri phdp : Ciing ap dung An-ma phap nhu cach tri cdc bd phan frén, ddng thoi ding tha phap Hugnh-long duéi day a8 sira cho chinh khép lai, ngoai cing ding thuée dap, dan nbw trén trong uéng Thodt-citu-théng-mach-thang gia Qué-chi2 chi. Thi-phép Huynh-long , Trwéc dé binh nhon ding thing, Y-sanh dung phia sau lung binh nhon, ding tay trai ip ban tay An chd khép xirong vai, tay mat (H6 khau ban tay) nam phia sau chi ch, ding sirc d@ ohe lén, 48 co thé van chuyén ednh tay (Hinh 1) Tay trai ddng thoi git thér lin manh tai khop xwong ri tay mit van chuyén manh cuém tay qua (Hinh 2) cho ngay khép, ttc lam cho khop cénh tay ti€p lide -4o khép. Cach sta xuang cénh tay tric khSp (loing cét) I Céch stra xuang céoh tay | > e*# ae RAE Dang fch-mfu o& cay Hoa 1d rita sach bd vo oi dé dam abuy®n, lay vai vat loc nue, that nhiéu 43 vao chido niu cd lai Méi lan uéng mot mudng voi regu. Cao nay hanh &, hagt huyét nén tri Trat-d& tha-thirong ben trong lam dau nhirc r&t cong hiéu. 164 NOI THUONG CHUNG Bi tai nan Trét-d8 lam thyong hai dén Tang-Phi-Kinh-lac bén trong din phat thinh Ngi-thuong chieng Trdt-da phat Noi thong chéeng 6: ahi®a thir : Tén-Thueng nOi chimg, Tdn-throng xudt hifyét, Tén-thuong Hayét Tre. UW Huyét sng dau nhire. Huyét Hu phat dau nhitc, Au thd miu bam dea, Phat néng sét. Go nhuc dau nhirc. Xuong bi throng phat dau nhirt. Ngre bung dau tirc, Hong suon dau, Trong bung daa tirc, Bung doi dau thie. Lung dau thde. Binh xoay xim. Phién t4e bite rire, Ho hen suyén tite, Hon mé bit tinh, Phat oe mira, Phat Rhat née. Phat BI-Kiét. Higp bitu chitng. Tat ef 23 ohimg trang cin bién minb ré dé ap dung phuong thudc tri lide. Tén-theeng ngi-chirng Trat-d4 fam thong dén Tang-phi, Kinh-lac bén trong, diu ben ngoai khong thy hién chirng trang gi uaung ting cd thé nguy hiém, néu khOng tri lank ha, hay til tri din phat lam huyét & tich, kinh-lac khdng thong, thin tri mé loan, Gytag nhe bi lu tré khong tan lam daa ohire, khi tréy thoi tiét hay Iam lung lao dong lai cang dau doa, khong tru dugc tn géc saw ihanh c6-tat hau oan sudt doi, nam Bi thirong tn Trat-da thi buyét bi dinh tre bén trong, tuy ‘chong phan biét due kinh-lac nao, nbung nén hidu rd Gan 1a co-quan trong yéu. Theo Déng-¥ thi Can tang huyét, tire thude co- quan Ic miu nén khi mau bi t tich thrgng chay v8 Gan, 6 khi phat daw tai ban hong swon, tire theo duong tuyén Kinh-lac cia Gan howe phat sung nhirc phat sét, tr hang, néu didn tri lau ngay, ngwoi hu suy, bas uauy., -hinn khj bi thuong thanh c6 tat. — 165— Tri-phdp: Bi thuong Trat-da, néu co tht dau nhire hay sung dau, hoac vi trén cao té xuéng lam thong tn ma ngye bung dau, huyét & dink tich ‘chong tan, cin én chirng Hw Thitt, thuge Thugng tieu, Trung-tiéu, hay Ha-titu dinh phwong thuéc tri. Thiat chirng: U tich tai bo phan Thugng-titu ding Té-gide dia- hodng-thang. — Utich tai Trung-titu ding Ddo-nhon Thira-khi-thang. — tich tai Ha-tiau ding Chi-dwong-thang. Tit ch au gia them Bdng-ti¢n (nuée tity) va requ niu udng. Hu-chéng: Tire ngwoi th8 chit Hur suy khong th8 ding thnde Ha nén ding Tit-vdt-thang gin Xuyén-son-gidp. — Nhe O-huyét da hét ding Phuc-nguyén-théng-khi-thang gia Buong-quy. — Ngudi Hu nhirgc, huyét tré lim dau nhut, hole vi do nguyen khi bu ma ding thnéc cong pha nhidu thanh kht huyét ngung tré ein phai ding thuéc hugt huyét thuan khi nhw Phue-nguyén-hugt- huyét-thang, Ba-kich-thang, Phé-huyét-tiéu-théng-thang, Thanh-tam- duge, Chi-théng-dioc, Hugt-huyét-Thudn-khi Ha-thi-O tan, Biéu- kinh tan, Méu-don-bi tan, Quéit-trugt-Tir-vdt-hang, Buong-quy bd huyét thang. Ditu-dwong : Ky an d3 sanh Minh, trai cAy, C&m phong sir saw lanb haa cing cin ding Thang-Ti-vt udng dd bd huyét bdi duéng. 2) Tén-throng Xuét-huyét. Trt-di ton-throng lam ra mau. Phin trén c6 noi r8 vt phrong phap tri ra miu phan ra Ngogi xudt huyét, Noi cudt huyét: That thigu xudt huyét, ‘Tdn thong ra man, neohi ede trudng hep trén, cOn do nguyén nhan sau day : Can Hoa thanh, hoyét nhiét. Trung khi hur nhoge, huyét khong cim duge di bav. Trung khi Host khong ciim duge hayét. Hnyét chay vio trong ndi tang. Bi thuong tdn them qua Jao lire Vi qua tire gian lam bung trudng. Udng thuée hing lwung nhiéu lam thuong kinh-lac. ‘Tit ch tren day 14 7 nguyén nhan lam cho ra mau nhigu. — {6 Tri phap: That khigu xuiit_huyét co trinh hay, trén, Sau day chung toi phan téch them phin triligu ndi-thuong a8 tien ap dung. Noi-thwong xual huyét hoife thd huyét, Chay mau cam, Bai tien, Tidu-tién ra mau qué nbitu khong cim duge, lam ngudi xanh mét, mé met, hode Thét-khiéu ra mau, — Nhe vi Gan hda thanh, huyét ohiet di bay dang Gia-vj-Tiéu- diéu-tan, 4B thaoh nhitt dwdng huyét- — Trang Khi Hw nhige, Huyét khéng gitt doe di bay ding Gia-vj-Tt-Quan-Ti-thang hote Bd-trung feh-khi-thang. — Nguyén khi ndi thoat khong clim Huyét durge ding Déc-sam- thang gia Bao-crong, “péu chwa chin gia thém Hic Phu-tir. __ Nhw Huy! tich bén trong lim vige ra mau ding Tit-vdt thang gia $A, Hoynh-Cim. — Ta thyong thém qué lao hre, ho&e vi qué Hen gian nd khf xong lén lam bung trong khé cbiu hode vi an uéng a5 hang long lam thd hayét, chay mau cam, Bai-tign, ‘Tibu-ti¢n, ra modu tre bi HuySt tlch huyét khdi, co nhuc bam den, cfc ching nay déu do Tang-Phé suy (Sn gip ding thude bd TY, Phé méi dirge. Didu-dvong! Ky in tom, cua, thit ga, vit, dé, Cam tam vige qué lao Ive, Throng t5n ra min nhigu sau cim lai dirge ngwoi con 6m yéu xanh mét tinh thin khong dire khde ay vi nguyén khi chua binh phye clin phAi didn dirdng nhi’u, nhir Huyét qué Hw ding Ter vtt-thang ubng 1 thang, nber khi qué Huw suy ding Tir-quan-tir-thang w6ng 1 thang, nher khi huyét do her suy ding Bét-tran-thang vong 1 thing. Cin aga cha ¥ tri nbw thé sau moi khéi sanh hau hoan. 3) Tén-thong Huyét-tré- Trateda (n-thirong HuyéLtré lam sung hole lu tai che khop xwong tay chin, hay tai ngurc, bung, lurng, dit, vé, lam sung, ndi cue, Iau nghy khong tidn, co thé pha 16. Tri phép? Ching nay néu khong ung thuéc bd khi huyét me dang hang long nhibu co thé khong tri duge — Méi phat stmng thing, thuge Can, TY uiit héa, ding c&ch hanhy ngai hda Dinh-théng-tan ciru, trong u6ng Ttéu-sdi-hd-thang thanb Con héa, rot sau udng Bat trén-thang hoke feh-khi: Dueng-vinh- thang véng abiéu mdi cong hi¢u. x — 65— Néu gip trong hop lam sung pha 16 ma Khi Huy€t qué suy aén ding Thdp-todn Dai-bd.thang, chd sung ding Dam-déu-cd-ciru, Didu-durng : Cim 4n dd vat sanh linh, ga vit, tém cua, cém phong sw. Chimg nay sau khi Janh rdi ma ngudi con gly yéu tire chira binh phuc ban ciing cin bdi dwéng nhiéu va udng Bai- tran-thang. 4) & Huyét sung dau nhirc. Tdn-thong U huyét lam dau nhite, ite vi Kinh-lac bi throng, nén Tuan hoan huyét mach ngeng tré lam dau nhire, hoiic lam sung tai” Bui vé, niing cd khi mau bim den lam néng s6t khat auée, Khong tri cic ché bam sé pha 16. Tr{ php : Néu c6 phat bm t hnyét, clin 1& pha cho ra mau doe, va lam cho huyét lu thong, ding thang Té-vdt cho uéng. Pew dang: Ky fin dd sanh Linh, trai dy. Thuong dang Hai- ddng-bithang niu riva dip lam cho mau huyét la thong, 5) Huyét hu phat dau nhirc. Huyét hu phat dau nbite vi thiéu mau a8 nudi dudng co gan nén phat dan, cing phat nong sét khat nwoec, phitn tio bite rite, ban ngay cang ning tinh thin mé mét. Tri phép: Chirng nay 1a Am ho ndi nhiét, clin ding Bai-tran- thang gia Bon-bi 1 chi rw@i, Mach-mon dong 3 chi Ngi-vi tir 8 phan. Nhue-qué 5 phan. Cét toai bd 3 chi xic néng. Ditu dwong : Ky in dd Mai-vi va tom cua, Cm phong six Thuong dimg T%-vdt-thang udng dén khi binh phuc hin. 6) Tén-theong Au-thé méu bam den. i Mita ra mau bm den di n6i rd trang 46 Thit-khigu-xnét huyét. 7) Tén-throng phat sét. Tn-throng phat sdt nguyén nhan vi Huyét Hw, ho%e Am thanh, re hayét qué nhiéu, thiéu méu, M&t mau, (Huyét thodl). Vay Tn. thong phat sét, hoic nhon mit mau qué nhidu, gees Mach nhiiy Hing, Dai, mA Hur, dé n&ing tay thi mach khong nhfiy, tire 1A chimg Huy€t Hu phat sét, Nhu mach dn Trim di, dé ning, tay cing hu nhuirge, tire Am-thanh phat sot. — Nhu phat sét bire rite qué, tire bi thiéu huyét. — Nhwr phits6t ra md hoi khong dite la miit man (Thodt-Auyét) Ching nay néu bién lam lwGi cirng do, tay chan co diy, cé th8 chét, Nhu mach nhé tri duoc, bing mach nhiy Thi¢t ching nan tri, s j php : Huyét Hir phat sét ding Purong Quy bd-hayét-thang- — Am-thanh phat sdt ding Ti-Qudn ti-ihang gia Bao cwong. Phu - tir. — Phat sét bite rite, gan yéu thigu mau ding Thanh-di-thang. — Phat sét ra md hoi thodt huyét ding Déc-sdm-thang. Dibu dusng: Ky din 1m, cua, 43 Hai Chirng nay sau khi binh nhe r3i, ein thy ching mivding thnde di dudng, hoke, Ti-vdi-thang, TiQudn-tir-thang, hay Bat-tran- thang, udng dén khi bin piuc hin, 8) Tén-throng lam co nhye dau-nhire. ‘Trat df tén throng thedng lam cho co nhye daz nht khé chiu. Trj phdp : Ching nay phiin nhi8u do khi tré (tie Vinh Vé khi khong ha thong duro ditu héa. Cin cho uéng Phue-nqugén-thong khi tan, néu Yom gaincdt cing dau, ttre Can Thin khi thueng cin cho udng Lyc-vi-thang. Disu dueng: Ky ©) Tén thuong xveng cét dau nhire. ain dd vat sanh Minh efim phong st, _ Trdt da tn thuong xwong cét ning thi xwong bi gi b&, nhung cé khi nhe mk xtromg cét dau nbire khé nhae khong cé vét throng bim, tuy vay dau Iu khong khdi sau efing thinh cé-tat. > Tri php: Chirng nay tuy nhe nhung tri cfing cin ding phrong phip Cach hank ectu chd xwong dan, trong uéng Mét-duve-hodn, nh lan ngiy qua, cia uéng them Dia-hodng-heia déakig thing con dau nlite nita, 4 — 164 Oitu dirang: Ky an d3 Hai vi, tom cua, céim phong sr va cing khéng nén lam lao Iwe qua do. 10) Tén-throng lam noye byng dau nhdi birc rire. 2. Trat 3 tdn-throng lam ngue bung bite rite phién mudn + — Hote vi bi dap danh lai ngwe Can héa Thorong Ty, Can Kinh Huyét throng, Can, ‘Ty, Khi tré, Can, Ty Khi uit, Hay Ty Phe Shi trg, Cin xem nguyén nhan ding thudc tri thich tng. Tri phSp : Niw ngire bung dau nhoi day tire, lity tay dé bot dau tire Can HOm thaong Ty ding Tit-quan-tik-thaug gia SALhd, Chitir. — Nhu dau nhoi diy tite, tay dé cin dau, khong dim ve, tite Can Kinh Hnyét tré ding Té-odt-thang gia Saichd, Chi-tir, Dao- nhon, Hong hoa. . — Nhu ci ngue, hong daw nhéi, phat sdt tire,Can Kinh Huyét thuong ding Gia-vi-tiéu-diéu-tan. ~ Nhu ngye hong daw ttre khong magn an uéng tire Can, ‘Ty Khi throng ding Tit-qudn-tit-thang gia Xuyén-khung Buong-quy, Sai-hd, Chi-ti, Don-bi. — Nhw ngie bung diy rung, An ubng it, ttre Can, Ty tré Khi ding Lye-quan-tit-thang gia Sai-hd, Xuyen-khung, Buong.quy. > Nhiv ngwo bung khong thong, an it, khong ngi duge, tite Ty kh wat két din Gia-vi Quy-ti-thang, — Nhu ngue bung day dam khi khong thong, tike Ty, Phé Khi tre ding Nhi-trin-thang gia Bach-truat, Xuyén-khung, Duong-quy Chi-tit, Thién-ma, Ciu-ding. Bity dirong : Tit ci cic ching tren day ky An tri city khoai mai (son duoc) ding lam cho gidn hon uit, han. 11) Tén-thuong hong, suén day dau. Tén thiong lam Hong sun diy dau phat Ho, suy’n, thd dam Dai-ti¢n thong la do Can Héa x6ng lén Phdi, Néu Bai-tién khong thong ma ho suyén thd ra mau; tire vi huyét te dink tré ; edn tri s6m khong nén dién tri sau thanh c6 tat. : 163 —17.— ‘ Trj ph4p ; Hong suén diy dau. Ho, suy8n thd dam Bai-tite théng ding Tidu-sdi-hd thang gia Thanh-bi, Chi-ti, — Dai tién khong thong, Ho, “suy8n, thd ra mau ding Duong quy-dgo-tré tan. Didu duong : Ky an thit gd, vit,dé, va dé sanh linh, khong nén hen gian. Néu u6ng thude trén ma vi tin 3 pham hav hon gian phat sot tire binh can cha cit, clin wong thém Ticu-diéa tan dén hét, binb phuc hin méi thoi, i 12) Tén-theng lam trong byng dau nhc Trat-di tSn-thuong trong Sung dau tire nguyen nhan do t huyél trong bungla ching thigt, née vi Nguyén khi khong dit lam day tire 1a ching Hu. Trj php : Bung thiréng dau tire, Dai-tién khong thongs de.chng dau ay 1a t huyét iré & trong bung. ding Gja-vj thita-khi. thang cho xd. Néu xd rdi mA khong hét dau, hay dé cdn dan, ttre t huyét vin con dang Gia-vj ti-vdt thang, Néu bung dau, de thi hét dau tie _ Khi hunyét bi thong ding Té-vdt thang gia Nhon-sim Huyab- ky, Bach-trnat du 2 chi a2 bd, Hea ubay tte cho x0-un mae Fong labphit aacthe Cas Huyét bi thong ding Tit-quén ti thang gia Xuyén-khung, Buong- qui, du 2 chi bd. 3 — Néu xd rdi ma phat sét, hrc Am huvét throng ding Té-vat thang gia Nhon-sim, Bach-truat déu 2 chi bd, — Néu xd rdi ma phat lanh; tke durong khi bj thuang ding Thap todn-dai-bd.thang bd lai. « — Néu xd rdi ma phét c& néng lanh tire khi huyét d8u bi throng ding Bat tran thang bd. saeag = Néu u6ng x8 mA mufin mika 1a thirgng Vi khi ding Lue-quan tir thang gia Duwong-Quy 2 chi bd. Néu ung x8 mA chi xd chit it tie Ty-Thin throng ding Lyc- quan tir thang gia Nhuc-Qua, Bd-c6t-chi déu 2 chi bd. — Néu uéng xd sau fry chan lanh, ra md hoi; mé mudilé! acing khi hu hang g&p ding, Sdm-phu-thang 169 Con — Néu lim thd th tay chin Janh ; mong tay chan xanh tin tite | Ty Than hr hing gip ding Bai @ Sam-phu thang, ‘Tén. throng dung day dan qué lam cim khta fay co rin due, | mi tim lanh, dam kévs sén tiéu cing gip ding Sém-phu thang udng nhign efip citu lai, ‘ { Diu deong ; Ky in dd sanh lanb trai cty, tranh gis, Binh sau, khi nhe rdi ma ngwoi cén vang mét uédng Bat-trdn thang bd nhidu cho binh phuc lai. | 13) Tén-throng Byung duéi dau thdc. d Trat-di (dn-thuong lam bung dwéi dau thie din dén Ha bo dm! nan, dan dém kho chin di dimg khong duge, Ching nay khong néy nhén dink la ching lank lm dau, ma ding: thude nog triy ating ning v6 th? nguy hai, ching uhe fing lam thong thn déq ‘Thi-hre, vay clin thin trong. Tj phdp : Bung didi dau thic afin dén Ha b6 Am-hanh, Am-nan khong di dig duge gip dimg Titu-sti-h3 thang gia Bai-hoing Huyo-lien, Chi-ti, nhw bot dau rdi ding Ti-vdt thang dudng huyét lai, Didu dwong : Ky din tom cua, va dd sanh lanh, Gm phony su. 14) Tén thuong lung dau thdc Trat-da thn thuong lam himg dau the hoe vi tring tai leug hay vi Huyét i tai lung tam dau thie, khd sé, tuy khong dén ndi {tt mang nhung lau hét binh cin, thei tit they di, hoe lim lung aging nhgc binh phat hoai thanh cd tat. Tr phép : Long daw thie’ khong khum etii duge rét kho chin ding phuong Dja-long tén u6ng, néu nhe bét san cin ding Lue 9. dia-hugnh hodn dé bd Than méi binh phuc duge, Ditu dung Cim phong sw va lam lung qué lao nhoe. y 15) Tén throng phét xoay xdm Trat-da tin throng san phat xoay vim 62 nguyén nhon hoic, Vo udng thnde cong phat qua lim Trung khi bi thuong, howe vi va méu nhidu qué, vi2 nguyen nhan trén day lam cho xoay xAm mudn — 170 — te howic mat thay dém den ; ngwoi thigu site, tink thiin mé met, biée ching lam tai a, tim hdi hop. Tri ph4p Tn thong sau Lam mit xoay x4m; tinh thin mé met néu vi ndng thuse cng phat thai qnéi trang Kkhi, boxe them lam of mia, bung day cho udng Té-quan tit thang. Néw vi ra huyét qua whi8n ; c6 khiém phat s6t, khal muse khong mudn An udng cho udng Thdp-todn Dai-bd thang, Didu-direng: Cim phdng sir va dimg tam lung qua lao lee, cing nén thing wong Long-nhin nhuc hay Hé dio nhuc voi Lone n’ an nhuc b3 dudng them, Ky an tom, cua, ga, vit, de, dd dong phong 16) Tén-throng phat phién téo bie rive Tratda tdu throng san phitn t#o bite rite, phn nhitu'vi nhow Huw nhuge, nén chitag phat mit a miéng khat, mach nha’y Hong, Pai, t-ong an nhir khong 6, howe khiém tr hang, xoay xim, mat nai ho&e bén hong dau, sau Win Win tinh thin suy nhuge thank Hur, ton. Tri phap Phin tio bir> rite, mit @. khait marie, Mach Hong Dai trong an khong c6 ding Buong-Quy b6 huyét thang. — Nhu khiém ching Tu hang xoay xim ding Dée-sém thang- — Nhu phi8n téo bite ric khong ngi duge ding Gia-vj Quy Ty thang. _ Nhwr khiém lam bén hong dau khé chiu ding Sai-hd Tr, vat thang. — Nhr vi huyét ra nhigu lam phi&n téo bire rire dang Thank dit thang. : Disu dueng : Ky an tom cua. khong nén lo nghi qué a6, (ein an dudng tinh thin) Nén nght sau bénh nhe ma ngwoi cdn gly 6m ving vé tink thin suy nhwge, tite chua binh phye cin uéng nbitu Quy-ty-thang di dudng them, 17) Tén-thong phat Ho-hen, Suyén tire ‘trat-di tdn thong phat Ho-hen, Suy&n-ttte 1A do 2 nguyén nhon vi khi Hw hnyét tre & Phdi, hay khi nghich lim huyét long len & Phai. -— iv — Nhir bn thuong nhon ra mau nhidu ; mit deny ngwe diy tue phat Suyén tire; 1a vi khi hu huyét tré & Phdi. — Nh Ho ra miu, chiy mau cam, lam suy$n tte, 1a vi kht nghich hnyét long lén & Phdi. Cae chirng trén diy, bit ludn, Khi Hu, Khi nghich néu phar nana lam suvén mét, xudt hang, thé hoi hyt héng, mit tre thong c6 thé nguy dén tinh mang: Tr{ phdp ; Nhu phiit ho suy&n tire m&t den ; ngue diiy, va nhoo ra mau qué nhivu, gip ding hai vi Sam-t6 Gm cho udng, néu dién tri khong evru kip. Nhir Ho ra mam, chiy mau cam, lam snyn tire nén ding thude Hugt huyét hanh khi, cin dang thuée ha nén cho wéng Thap-vi- sdm-id-Gim. Ditu-duong: Ky Xn thit ga, vit, de, tom, cua, clin an tink tink thin, throng ding vi Sém-tu n&u udng thé tra bd Phé Khi cho déa khi binh phuc han. 18) Tén-thuong phdét Hén mé bat tinh. Trat-d& tn throng ning lam hén mé bit tinh, néu khong giip tri ft oguy én tanh mang, Tri php: Chimg nay clin ding Déc-sdm-thang cho udng vf néu bén trong bi t huyét cling khong nén ding thude xd, wip ding Ba-nhuy-thach-tin d& lam cho tiéu. Néu ngo cho x8, lam yong 4 \ Nhw hnyét tr tich ben trong ma Dai-tién khong thong ciing Khong nén ding thude ba nher Dai-hoang, Mang-ti¢u, ma nén ding Moc-Huong Nhuc-qué 2 vi ding rvgu hoa cho uéng thi Huyét ha At ctru sdng, 4 Ditu-desag : Ky cho an d3 sanh Minh trai cay: Sat’ khi tri tinh lai, ngudi tinh thin’suy nhuoc, vang vo, lau khong binh phuc duge cin cho udng thuéc bé nhigu, ding Bét-irdr-thang. 19) Tén-thueng phat oe mira. ‘Trat-d t8n throng lam og mita vi nhiing nguyen nhan sau day. Vi dau qua. Uéng nhidu thuéc khéc phat lim thueng Vi khi, vi tire gidn qué thuong Gan, - 172— — Vi Bam héa thanh qua. Vi Vi-khi hu ohuge, — Vi ra mau qua ohi’u. ‘Tat ck nguyén nhan nay lam cho nan nbén oe mia, an vong khong xudng direc, lau lam hinh thé ti8u tuy c6 th8 gry %n tanh mang. Trj phép: Vi dau nhire qua lam ge mira, an u6ng khong ha, hofic vi uéng thuéc Kkhiic phat thuong Vi kbi ding thang 7% qrdn Tit gia Buong-quy 1 chirwdi, Ban-ha 3 chi rudi Sanh-cwong 3 chi. = Vi tire gidn throng Gan lam ge mia ding Tibu-sdi-hd thang gia Chi-tir 3 chi —Vi Vikhi hu ding Bb-trung-ich-khi-thang gia Sanh cwong- Ban-ha déu 3 chi. — Vira huyét qué nhidu ding Lue-quan-tir-thang gia Dwong-quy, 2 chi. } Diu dusng : Ky iin dd ngot, béo, trai chy. Thuong ding ging Jai n&u mrée tra udng cho hét mia. Néu Diy h bot roi ma tinh thin qua suy nhuge cin cho udng Tie-qudn-ti-thang bdi dubng. 20) Tén-thuong phat khat nuée- ‘Trat-da 16n thuong phat khat née qua do cic nguyén nhan vt mat mau qué nhits. Vi Vi néng hao tan dich, Vi Tan-dich Vi khf ng di. Vi héa thank, Than kinh hu nbi¢t. Chiing nay bat khét mude nSng hoki khong di lam lw6i kho midng téo, ¢6 thé nguy dén tanh mang, Tri ph4p Vi mat min qua nhidn khat mde nding “oAi khong 43 ding Pit-vdi-thang gia Nhon-sim néu chia hét biuh ding Nhon sim : bd khi, Duong-quy, Thuc-dia bd huy€t ho§e ding Bat- — Nhur Vi khi néng hao tn dich dang Trite.diép-huynh-ky-thang Vi tan div Vi khi khone di dang Bé-trung ich-khi-thang, —Nhw Vihda qué thanh ding Trée-diép Thach-cao-thana. — Nhw phi8n téo phat khat iu tiém lam ly TI ding Dia-hodng-hodn, nm Kinh hir nh iet Ditu dwong Ky tin dd cay néng hong tio, chich none. Ding vi Thién-ba phn nda née thé tra udng gidi khat sanh Tan-dieh- Cam tuygt phong sy, néu pham fit khé ciru. =~ 4 21) Tén-thurerra lam bf kiét. Trat-da tdn throng iam Pai-tién bi ki€t do cée nguyén hin Huyét hw Hoa vi¢t, Than-hr Héa tio Truong Vi hu nhuge Bi kiét vi Ly thiet. Tri phdp : Dai titn bt kiét, chd giang mon néng rat, the Dai trémg Huvét hu héa viet ding Tit-vdt-thang xfic udng Nhudn- truéng-hodn. — Than bw héa tio ding Lue-vi-dia-hoang-hoan. - — Truong Vi bu nhiét dang Bo-irung-ich-khi-thang. — Ly thiét Bi-kiét bung eteng dung Ngoc-chon-tan. Ditu dvong : Ky ain 43 hwong téo, cay rong, chich nuéng, nén throng cho in chéo mé dé hugt buyét nhuan trudng. 29) Tén throng hgp biéu chirng. Tén thong lai bi cam nhiim bén ngodi tite hitp bitu ching phat néng, minh dan, mach nhay phi khan, cin tri gtp khong nén 48 lau lam chaoh ki hu khé chia. Tri phép : Phat sét minh dan dita chtrng ding So phong-bat-déc- tan, Nguoi hw suy ding Gia-vi-giao-gia tan hole Khwo'ng-hugt-nhit Inrorng-thang. Ditu dung: Ky in dd vat sanh Minh, trai ciy, va gh vit tom cua, va tranh ra g:6. Phy-ch6 : Khoa Trat-Da Tén-thrrong 1a mot Chuyén-khoa, dinh cho cdc vi gia-truyén, nhwng {iy xua nay ching ta thiy ohi¢ng vi Hanh-nghé chi san khi thy-hudin duoc vai kinh-ng)iém thi-phép, vait mon thude vé ding, b6, di tri dios két qua, khong 6 cong nghién ctu thém, hoe héi thém d& co thé thinh mot Chuyén-gia hoan toan vi thé cling ta nhan thy nhigu nan nbon san khi fri lanh vét thongs nhung vin cé ngwdi cdn mang hau hoan tat binh, nay chting ti vi mudn phd bién Khoa Trat-di nén c6 tam stru tim tai ligu chayén mon. Hé théng Phuong-phap tri-ligu va tdng-két fat ca nhitng phwong thude chuyén khoa tirng ching trang, thém phin Noi-thuong (Trat-di tdn-thwong ndi-thong chirng) dé gidp cho qui Vi chnyén-khoa cé day di phwong thite tri-liéu, va cfing mong Khoa-Trat-44 Déng-¥ dirge phat tritn 48 c6 th® citu chita binh tat do tai nan gay nén. nqay mot nhidu & hiéy ‘inh nuse ta ngay nav. £ +1744 = Nhang phuong thuéc tej Tral-da N9i-theo-g ching TE-GIAC-DJA-HUYNH THANG Te-gide 3 chi, (Néu khong co ding NgAn-Hoa 3 cht Titn-kitu 3 chi thé) Sanh-dia 6 chi. Don-bi 3 chi. Bach-thurge 3 chi. Nude 3 chén xfc con 1 chén uénz Am, Phwreng aby Thanh (im gidi te huyét. wwe ge SW eee e+e er Shan ex FSR DAO-NHON-THUA-KHE-THANG Pdo-nhon 50 hot, Cam-thao 3 chi Qué-chi 2 chi. Daichoang 4 ci. Mang-lieu 2 chi. x Nuée 7 chén xiic con 2 chén udng &m. (X&c xong hda vi Mang tién vio sau) nghy udng 3 lic cho thong loi, Puwong nay hanh khi lim cho huyét thong, eye ot ees PP Ht ah ak ip * & e 2 sie = w 4 mm #8 8%, sh & 7 a co) wo CHi DUO'NG-THANG Manh-tring 80 con. (Bétbé cinh chan con 3 chi) ‘Thiy-Bigt JU cou (mo heo sav den con 3 chi) — 15 = Bai-hotng 3 chi, Bao-nhon 39 hét. Nuée 5 chén xc cdn 8 chén bd xdc uéng fim 1 chén nhw chua di t& uéng them, “ Phuong niy ha i huy€t bi throng bd phan & dui, Hh a * Fi c§ & * 3s & ? = oS = = 3 tb ARE He {a fa 18 TU-VAT-1HANG-GIA-NHA-SON-GIAP-PHUONG Xuyén-khung 2 chi, Buong-Quy 3 chi Thue-dia 4 chi, Bach-thirye 3 chi. Nha-son-gidp $ chi. Nutc 3 chén xf cdn 1 chén uéng dm, Phuong nay tri agirei hr sny bi throng ding, Fe ae eee oy 5 ww + Beco te + i we coe % = &§ R&R & B me cd x oly + cm PHUC-NGUYEN-THONG-KHi-TAN nh-bi 3 chi. hi 3 chi. Méc-huong 8 chi, Héi-Huong 3 Nha-son-giép 2 chi. Trin-bi 3 chi = 17% — Cam-thhe 3 chi. Lau-lu 3 chi. Béi-miiu 3 chi. Cae vi tan mat mdi Lin u6ng 1, 2 chi-voi regu. Phuong nay tri bi thuong sung nbite, vi_sung lam doe efing dang duge. a th + @ Mm Fi Fe a e 2.2 2k Ua Re Ft x age ae ee ee i mh em eR RR Hh 2 & = & w sh PHUC-NGUYEN-HUQT-HUYET-THANG Saichd 5 cht. Burong-quy 3 chi. Nha-son-gidp 3 ebi. Cam-thho, Qua-lau cin 3 chi, HSng-hoa 2 chi. pao nhon 20 hot. Dai-Hoang 1 lngng. Cae vi tan so, méi in diing 1 long thude nude 2 chén Rirge 12 chén xfc edu 8 phan uéng true kbi Sn di cau thi hét dau nbiru Néu khong hét nén udng Nhii-hiong-thin img-tan RNS KR bo FSR 1 oe HM RA Rah ew x SS igs ee Ree ee ae ca 6 RRO ee SRR te 4 & & oe 13 ~ NHU-HUO'NG-THAN.UNG-TAN Nhi-hirong 1 lrgng, Mot-duge 1 lng Hie daw 1 bong ‘Tang-bach-bi 1 hrgng. Phé.cé chi 2 rong. The-tir 1 rong. Cac vi tan mat, méi lin ubng ding 5 chi gidm 1 chen. Néw edn 6 phan hoa 1 ty Xa huong uéng. -17— Nhu bj thirongt5n bai, héng thing dau nhite gia Duong-quy 1 tugng Thiiy-diet 5 chi (sao den) Phuong nay hugt huyét Igi khi ¢ 4 i théng rat hay bi tn thuong & huyét lira tai Ngue bung dau nhire uény Phue-nguyén-hirot huyét thang cho thong Igi Dai-ti¢e, néu cdn dau abitc, ding phuong nay udng cong hidu ngay. eR eK OE oN SS ee OM a = Bu 2 = WB Re ae a a BA-KICH-THANG Ba-kich 5 chi. Bai-hoAng 5 chi. Birong-quy 1 lurong. alee eps ae Bai huynh 1 lweng, Bach-thrge 1 long, Xuyén-khung 1 frgng, Cée ¥j tin so méi Tin ding 5 chi nuée 2 chén xfc com 1 chéa a6ng cho di cau. Phwong nay hugt huyét hanh i. a % 4 PHA-G-TIEU-THONG-THANG 8 % a ‘oe & a KR a a Gee Khwvong-hugt 1 chi, Phong-phong 1 chi, Quan-qué 1 chi, To-moc 1 chi rwGi. Sai-hd 2 chi Lién-Ki8u 2 chi. Duong-quy 2 chi. Xa-hwong 1 it. Thiy-diét 2 chi, — 143 - Cac vi tan mat ding 2 chén rirgu 1 chén mire (Thiy-diét Xe Inrong ‘an riéhg hoa sau) Xdc con 1 chén udng lam 2 lin. Phuong nay tri tén thuong, ngire hong dau knong dn udng droge ROP Phe h TP wR % &€ & 2 -wH F BR SH am & HR HR BR RR RK \ & eee FR THANH-TAM-DUQ'C Don-bi 2 chi. Buong-quy 3 chi, Xuyén-khung 2 chi. Xich-thuge 2 chi. Sanh-dia 2 chi, Huynh-cim 2 chi. Huynh-lién 2 chi. Lién-kidu 2 chi. Chi-tir 2 chi, Pao-nhon 2 chi. Cam-thio 2 chi, Diirig-tam 2 chi. Bac-ha 1 chi. Nure3 chén xfe cdn 1 chén hoa 1 chung DSng-ti¢n ung. Phirong nay tri Tdn-thvong hay Kim xang ra mau. eR Re KL FM se eB RpF BRAD SS FM cy 2 Ei ee ee Se RRR RRR RH RR ry CHLTHONG-DUQC Duong-quy 1 lwgng. Nguu- tat 1 lwgng. Xuyén-khung 1 lugng Srah-dia 1 legog, Xich-thuge 1 lung. Bach-chi 1 rong. Khuong-hagt 1 long. Podc-hugt 1 lugng, Do-trong 1 lugng =a Thuc-doan 1 trong. Nhuc-qué 5 chi. Dai h3i-hwong 5 cht. Nhii-hwong 5 chi. Mét-duroc 5 chi. Moc-huwong 2 chf rurdi, Dinh bi 2 chf rudi. Tram-huong 2 chi rudi, Huyét-kiét 2 chi rudie Cac vi tén min mdi Hin din: Phwong nay hugt huyét, loi chi chi théng rat hay. chi hoa ruow udng, Oo # @B RL & FA mM He |S ak a a a fi DI cas Flas ees Oe eg & hh &@ 8 8 4H H 5 HH ; BRT RR WR we he R GB Pe aie fea RR RR RR A top PR OF a HUQT-HUYET THUAN KHf HA-THU-O TAN fla. thio 3 chi, Dirong-quy 1 chi Xich-thurge 1 chi Bach-cbi 1 chi. O-duow 1 chi, Chi xde 1 chi. Phong-phong 1 chi, Cam-thio 1 chi. Xuyén-khung 1 chi Trin-bi 1 chi, Hirong-phu 1 chi. Tir-to 1 chi. Khuong-buot 1 chi. Boc-hugt 1 chi. Nhye-qué 1 chi, Bac-ha 1 chi. Sanh dia 1 chi. Nuge % chén xc con1 chén udng fim. Néu dan nhitt Lim gia Nhi-huong 3 chi Mot direc 3 chi, Phuong nay lam cho khi huyét didu hoa net dau aiiro, Slee 2 od RBl ee & mm t wR etek ee RK Ree HR a cd & a & life a Rie S a ee DIEU-KINH-TAN 1 oo fw eke BL Be eek tw BP RK Xuyén-khung 1 chi rudi, Duong-quy 1 chi rvbi. Bach-thergt f chi ruvi Hoynh-ky 1 chi rwéi Thanh-bi 1 chi radi, O-durée 1 chi. Trin-bi 1 chi. Thuc-dia 1 chi. Nhi-huong 1 chi. H@i-heng 1 chi, Nuée 2 chén xfc con 1 chén ndng. Phuong nay tri Bi Tén-thuong sau lam cho digu hoa bén trong, SB) ee ol Re + ca & je BO oO 1a & s S & — bl MAU-DON Bi TAN Mau-don-bi 3 chi. Buong-quy 3 chi. Cét-todi bd 3 chi. Hng-hoa 3 chi. Thuc-doan 3 chi. Nhi-hurong 3 chi. Mot-duge3 chi. Bio-nhon 3 chi. Xuyen-khung 3 chi. Xich-thurge 8 chi. Sanh-dia 3 chi. Nuc va rug hoa chung xéc udng, Phaong nay tri Tdn-throng lam hugt huyét chi théng. LEM RR LR ew os # ae » oe eh & HH A ae MH FR wt fo AE ee ee BS Sao ie cok cm RAR RR RR R= B = H cd & QUAT-TRUAT-TU-VAT-THANG Duong-quy 2 chi Xuyén-Khung 2 chi. Bach-thuge 2 chi. Sanb-dja 2 chi Trin-bi 1 chi. Bach-truat L chi, Hong-hoa 1 chi Dao-nhon 10 hot, Xwong c6t dau gia Khuong-hwgt 1 chi, Boc-hrot 1 chi. Néu chua hét gia Nhi-hirong 2 chi. Mos-duge 2 chi, Nude xe 3 chén con 1 chén uéng am. ear & Phuong nay hou trung, Kign-ty, Hoa-bhi, Hanh te, fo ee ae a a RK we y % aH 2 8 8 2B a #8 a Fou HR if , — 182 — DUONG-QUY-BO-HUYEF-THANG Dwrong-quy 2 chi. Xuyén-Khung 2 chi, Bach-thuge 2 chi. Thuc-dia 2 chi Khuong-hugt 2 chi Boc-hugt 2 chi. Phong-phong 2 chi Lién-kiéu 2 chi Nhi-huong 2 chi. MOt-duge 2 chi Bach chi 2 chi Thuc-doan 2 chi, Bé-trong 2 chi Sanh-dia 2 chi. Nhu khi hw gia Nhon-sim 2 chi, Bach-traat 2 chi Hugnh-ky 2 chi Nwéc 3 chén xfc cdn 1 chén Hoa Bong-tign udng &m (khong nén hda Rugu) : Phuong nay tri '$n thuong pha co nhuc vong huyét nhiéu hoic bi dw thugng ra huyét. ok PBL BH OM s ww eRe HH BAH EH sy eit SA RSE SK SK = a Ree ee eR a HK RM fe, x BR A mw OR TIEU-SAI-HO-THANG Saichd 2 chi Huynh-cim 1 chi 5 phan Ché-bén ha 1 chi. Nhon-sim 1 chi. Chich-thio 5 phan. Sanh-citong 2 phién. Niroe xfic3 chén con 1 chén uéng ém, Phuong nay hoa trang bd chinh, SS ab + £ BL RR A x Sich Sas Sie ee a EE & HF RR % 2 — 183 ~ {CH-KHi DUGNG-HUVET-THANG Nhon-sim 1 chi. Huynh-ky (sao) 1 chi Dirong-quy 1 chi. Xuyén-khung 1 chi Thyc-dia 1 chi Bach-thugc (sao) 1 ehi Huong-phu 1 chi Béi-miu 1 chi Phuc-linh 1 chi. Tran-b} 1 chi Bach-truat 2 chi. Sai-hd 6 phan. Cam thio 5 phan. Kiét-cdnh 5 phan. Ging 3 Lat. Nuée 3 chén xic con 1 chén udng, Nhu migng téo gia Ngii-vj 1 chi, Mach-mon 3 chi phat néng tanh gia Thanh-bt ? chi. Phugng nay héa dam Igi khi. ek ok RAG OR SF RA HAR RSH Eee we RR B ot ERT See et Seno eet eee ieee eon ae TRRRR AEA R AAR 2 * & 4 me aK ey ® THANH DU-THANG Thue-din 2 chi Sanh-dia 2 chi Huynh-ky (sao) 2 cht, Nhon-sdm 2 chi. Birong-quy 1 chi Xuyénckhung 1 chi, Nwoe 1 chén rudi xe cOn 1 chéu udng dim, a = A i A a ig BR & = ae = <= & x ¥ & & a a si a — 184 — LUC-VI-DIA HUYNH-HOAN Thue-dja 8 lion Som-thi-nhue 4 lwong, Hoai-son 4 luong. Maudon-bi 3 lugag, Trach 3 luong Phue-linh 3 lung. Céo Vi tan mu met uoan 3 cid méi an udng 1 hoan. BBs Pdi ogy RB n Pe ae ae % a Es = & ao 8 N x 8 Ss a «2 ® ¥ a ® a MOT. DUQ'C-HOAN Mot-duge 5 chi Nhi-twong 5 chit Xuyén-khung 5 chi, Kuyén-tidu 5 chi Bach-thuge 5 chi Duong-quy 5 chi. Tri-Nhien-ddng 2 chi ruéi, Gée vi tan min ding sp vang 2 Iegng thing chay hda thade yo hoan 5 phan uéng voi regu, Phuong nay tri Ton throng lam gan cSt dau nhitq, 4 ¢ &@ mom = RR a BB es Sg & a BS rs eos he A EIS, aX nS RR ge aR Buong-quy 1 chi, Mdc-hirong 5 phan, Vié eb GIA-V]. QUY-TY-THANG Hac-son-“fi' 1 chi, Mau:dorn-bl 1 chi, Nhon-sm 1 chi, (Chich) Huyah-ky 1 cht ruéi, Bach-truat (sao) 1 chi 5 phan. _ Phuc-than;2 chi, Sao-téo-nhon 1 chi 5 phan, -chi 8 phan, Moc-hwong 5 phan, Vién-chi 8 phan, Nhan-thuc 2 chi, (Chich) Cam-thio 5 phan, Sanh-ciro’g 3 lat, Byi-tdo 3 trai, Nuc 3 chén xic cdn 1 chén udng fm. Phuong nay Hoa Trung bd khi Hanh tra, s § & w £ & a ee YS «eB \ eo 2M ek eee | R * 1 > Svea That Bl we w HRRA ST LUC-QUAN TU THANG GIA SAI-HO, KHUNG QUY PHUONG Nhon-sém 2 chi, Bach-trugt 2 chi, Bach-phuc-dlinh 2 chi, Chich-thio5 phan, Ch€-bin-ha 2 chi, Trin-bi 1 chi, Sai-hd 5 phan, Xuyén-khung 2 chi, Nuéc 3 chén xfic cdn 1 chén ung im, S$ a # a& & YS Se bk ca ie Phuong nay Rp me Byes 2 tok we vi, So-can Loi-kht, Rhee oe Rp > Puong-quy 2 ehi. SB oe Teams — 186 — NHI-TRAN THANG GIA CAU-DANG PHUO'NG ‘Trio-bi 1 chi rudi, Ban-ha 2 chi, Phuc-linh 2 chi. Cam-thiio 5 phan, Bach-truat 2 chi, Xuyén-khung 2 chi. Buong-quy 2 chi, Son-chi 2 chi, Thién-ma 1 chi, Cau dfing 2 chi, Nuire 3 chén xi cdn 1 chén uéng Sm. wR LD EM et KR eR = eR Re eRe RHR i a rg ee PS eect oe # RRR RR TR RR a + 8 jk a DUONG-QUY DAO-TRE TAN Drrong-quy 2 chi di, Dai-hoang (Rirgu sao) 1 lugng. Xe-hong 3 phan. Tan mat hoa Xa hong mdi phuc 3 chi. Udng voi rou, ngay 3 lin. dém J Lin Holic ding Bai Hoang 2 Iwong. Buong-quy 2 lugng, Tan mat mdi phuc 3 chi. Udag nhiéu lin voi rugu, Hai phwong nay tri Trat di t6n thong phat sng, nhirc, huyét bén trong lam Suyn tire dau bung Dai-tién bi, y Ww ee Bl eB Wm oF He Me eH a —i87 — GIA-VI-THU'A-KHE-THANG Dai-hoang 2 chi Phat-ligu ®chi Chi thiét 1 chi. H4u-phat 1 chi Durong-quy 1 chi Hdng-hoa 1 chi Cam-thio 5 pha Nee 1 chén Rirgu 1 chén xc cdn 1 chin udng, Phong nay tri Tdn thong Dau bung dai tign khong thong t hnyét ben trong udng cho xd. Néu xd rdi ma cha hét dau, ding Pawong Gia vi Te-vat-thang bé lai va truc t huyét. Boo te oe Fr By, ae ae °° £8 oes A ee oh dh at =< -— = = = ra > & & & Rh Re H & % GIA VI] TU-VAT-THANG Xuyén-khung 2 chi Duong-quy 2 chi Bach tnirge 2 chi. ‘Thue-dia 2 chi Dao-nhon 2 chi Hong-hoa 1 chi. Rich-thrge 2 chi Don-bi 2 chi. Nuéc 2 chén xitc con 1 chén udng. + eo em wm a a n” ae a % %. © te % oy % H. = = - Sour Zs = = Ww & a 2 BR Rae & ty * — 188 — DIA-LONG-TAN Dia-long 9 phan. Quan-qué 9 phan. To-moc9 phan. Machoang 7 phan Huynh-ba 1 chi ruéi, Buong.quy 1 chi rudi. Cam-thao 1 chi rudi. Bao-nhgn 9 hot. Nuréc 2 chén xc cdn 1 chén udng. Pinrong nay tri Lung dau, hoic vi Trat di, Ton throng & tich tam Lung dau. at = ; * a 3 e ® $2 8 6K AS eR es ee ee ea 2k oR ee ft LUC QUAN-TU-THANG Nhon-sdm 2 chi Bach-truat 2 chi Phyc-linh 2 chi. Chich-thio 1 chi Tran-bi1 chi. Ché Ban ha 2 chi. Nude 3 chén xc edn 1 chén uéng am. + fea eR we 1 oe PERE = - ye eS 7m = a & - & RR R ww 3 ® oh ey & — 1 — QUY-1Y-THANG Duong.quy-thin 1 chi, Nhon-sam 2 chi Bach-phyc-linh 2 chi Sao Huynh-ky 2 chi. Sao Bach-truat 2 chi. Long-nhan-nhuc 2 chi. Sao-Tao-nhon 2 chi. Moc-huong 5 phan Chich-cam-thio 5 phan Vién-ch1 chi, Sauh-euong 3 lat. Hong-téo 2 trai, Nuée 3 chén xiic con 1 chén udng im. Phuong nay tri Tn thong sau giam nhwng ngwdi con yéu, tinh ain mé mgt, Dung udug digu duéng,. Oe ee oe ee ee i, ee ee oe ee eR OS RO Be a ee BE AE SESE SAR cee ee rn ene ce i ak a Fe Fk Kk KR HR A - a & ww & THAP-NH}-SAM-TO-TAN Nhon-sam 1 chi Tit-té 1 chi Ché-Ban-ha 1 chi, Phuc-linh 1 chi Tran-bi 1 chi Kigt-canh 1 chi. Titn-bd 1 chi Céc-ciin 1 chi Chi-thiet 1 ebi, Cam-thio 5 phan. Sanh-cwrong 3 lét. Nuc 3 chén xc cdn 1 chén udng. * 2 S 8 RR RF HAF LO eR Re ee RS s ee tk kh hm BR mh Hh HR #® iw HOA-NHUY-THACH-TAN Hoa-nhuy-thach 4 lrgng. Laru-hoan 1 lugng. Tan min bd vio ndi ding mnBi va hin bit kin miéng AB vao lita than nung tir sau gid Ngo @8n nita dem ly ra lin min ding. & Mii lan ung 3 chi voi dong tign. Phvong nay tri cic loai kim xang, Trat-d@ tn throng, lau ngay mau t suug uaitc, nay bi cho clin udug cling cong lugu, x ~ k a) 4% HED BS zd ee TRUC-DIEP-HUYNH-KY-THANG Dam-tric.di¢p 1 chi Sanh-dia 2 chi Sanh-huynh-ky 2 chi. Mach-déng 2 chi Buong-quy 1 chi Xuyén-Kkhung 1 chi, Chich-thio 1 chi Haynb-ciim (sao) 1 chi Bach-thrge 1 chi, Nhon-Sam 1 chi Ban-ha 1 chi Thach-cao-phi 1 chi, Sanh-cuong 3 lat Ding-tam 10 Nuve 2 chén xfe con 8 phan udng Am. Phuong nay tri khat nude, khi huyét hu, Vi hda vgn, kh FA @ FUR a Rl ws Bl se nm 5 a R gee \ Es x & a « 5 & & 4b # B% — 191 — TRUC-DIEP-THACH-CAO-THANG Trée-diép 2 nim, Thach-cao 1 lgng 6 chi Bén-ha 3 chi. Nhon-sam 3 chi Chich-thio 2 chi Nép nira chén Mach-mén1 chén Cac vi thude bd vao 10 chén nude n&u cdn 6 chén bd Nép vio niu sau bé Nép dang 1 chén nuéc uéng mot ngay 3 Han, Phuong nay tri phién nhigt lam khat nuée khong dire, & & ae & ay 4s Ri ae Se oe # Ape eet ee ek gee & we mh FF Rh Re KH YB ¥ & % NHUAN-TRUONG-HOAN Khuang‘hergt § chi, Dwong-quy-vy 5 chi, Dai-hoang 5 chi, Ma-nheg 1 ligng, Dao-nhon 1 Irgng. Cac vi tm mat mat hda hoin nhd. Méi ttn u6ing 35 hon’ uéng véi rue tnuée khi dn, bung ting, @heong nay nhudn reéng hoa huyét, nhung ngudi bw ahuge hay ra mau nhidu khong nén ding. eR RK = 4 8 z Se Ri. ieee % = os 4%. A 4K, % a cy & 4 ae 8 ‘ — 192 — NGQC-CHUC-TAN Sanh-dia 2chi, Birong-quy 2 chi, Xuyén-khung 2 chi Xich-thuge 2 chi, Dai-hoang 2 chi Mang-tiéu 2 chi. . Sanh-cwrong 8 lit. Niréc 3 chén x&e con 1 chén udng. Phwong nay hoa Huyét thong Dai Fe Na = eS 5 & 8 me = = = a HK a Re 5, SO-PHONG-BAI-DOQC-TAN Buong-quy 3 chi, Xuy@a-khung 3 chi Bach-thuge 8 ch? Thoe-dia 3 chi, Khirong-hugt 1 chi, Doc-hugt 1 chi. Kiét-eanh 1 chi, Chi-xac 1 chi, Sai-hd-1 chi, Bach-chi 1 chi, Cam-thio 1 chi, Phuclinh 1 chi, Tir-tO 1 chi. Trin-bi 1 chi, Hwong-phu 1 chi. Nude 3 chén xdc con 1 chén ubng. # eo kA BRRRA CM FE Seg We RH EW OD YH SS Ea Re ee & hh h Hh Hh HH HR OH e Rh FE ft om ie ae Re BVar Nude 3 chén xc cén 1 chén udng dm. — 1s GIA-V/-GIAO-GIATAN Dien quy 2 ehi. Xuyén-Knung 2 chi. Bach-thuge 2 chi Sanh jja 2 eb}, Thuong-truat 1 ob. Hau-phat. Tpin-bi 2 eh}, Phuc-linh 2 chi. Ban ha 2 chi 1 chi. Kheong-higt 1 chi, Doe-hagt 1 chs, Kiét canh 1 ehi. Chi-xat 1 eh’. Titn-hd 1 ehi rudi. Sai-hd I ct, Gan-cuong S phan, Nhuc-qué 5 phan, Cam-thio 5 phan. Sanh-ewong 3 lat. Néu binh nhon néng bd Can euong, Nhue qué. 4. £ & Wi mite Duong-quy thin 2 ch Kinh-gigi 2 chi, Don. Nude 3 chén xi RN Sa & \) ee S \) FS at 5 + 8 eB a a ‘See wy er 3 \ se BS. eV ag \e&x 3h KHUC NG-HUQT-NHU-HUONG-THANG Khuong-hugt 1 chi, Boc-huot 1 chi, Xuyén-khung 2 chi. SNe se # R & Spas chi. By Boe . Tue doan 2 chi. H6ng-hoa 2 chi, Bao-nhon 2 chi, Trin-bi 2 chi. con 1 chén udng. Nhu c6 phat sét gia Suichd 1 chi, Hnynh-cim 3 chi. & |i 2 wah Byes R\RS B\SKE h-thurge 2 chi, Phong-phong 2 chi. is om a a SNe — 194 — Phy nhing phurorng thuéc Bac va thuéc Nam gia truyén tri Trat-da Sau day ching t6i suv tim nhitng phuong thuéc kinh nghi¢m cia cac vi danh-y gia truy&n vé-khoa Trat-da xin phd bitn d@ khi lam san tri binh quy vi co thé tr ché ding: COT-CHIET NOL-PAUC PHUO'NG (Thudc udng trong tri gay xuong) CBt-toai-bd 3 chi, Xuyén-doan 3 chi, Xuyén-gia-bi 3 chi. Hai-ddng-bi 2 chi, Buong-quy 4 chi, Tam-th&t 1 chi, Nhii-hong 1 chi, Mol-duge 1 chi, Huyét-kiet 8 phan Tri Nhién-dong 1 chi- Dang 2 lit regu x4c thuée con 2 chén udng nhiéu lin, hoxe dang rugu thuée nay n&u voi ga gid ; nbung cing chi ndng regu. Rugu udng say cang tét. Phuong nay lam théng huyét va giup sanh chit xuong, Ho ee Se ee Se Nae R * @ 6 «+ Ho ee HH HR FH We ee ree ee eee Oo - 2; B® &@ BB ek = 2 RS TR $k ae a COT-CHIET-NGOAL-SAT-THUO'NG- (Thude bé ga tri gay xwong) Xnyén-6 2 chi, Thio- 2 chi, Sanh-quin 4 chi. Danh-dj 2 chi, Tuc-doan 3 chi, Toai-bd 2 chi, Bach-chi 2 chi, Ct Nhi-huong 1 chi rvdi. Mot-dirge 1 chi roi, Huyét-kiet 8 phan, Ky-nd 2 chi. Dign-that 1 chi. = 195 — Cac vi tan mat ding 1 con gi con -mé bé rudt khong nén ria nuée. Cing voi thuéc dam nhuyén bo ché xuong giy, ngoai ding cAy ding bo. Phwong nay cling lam thong huyét giup sanh chét xwong, R Lk eH HZ AH HH t fF FR MH RE ES au — ee Ere eo gsi Cp ees ah KKH ARR AR & or e aoe See + wm ON Bie COT-CHIET NGOAI-SA PHUO'HG (2). Thuéc tin bé gay xrong. Sanh Ma-tién 3 chi Dinh-huong 1 chi Sanh.thao 6 2 chi. Xich-thuge 1 chi Long-nfio 1 chi Mot-dirge 2 chi. Qué-khau 2 chi Nhii-huong 2 chi Bang-phién 1 chi, Tué.tdn 2 chi Cam-toai 2 chi Dai-hoang 2 chi. Sanh xuyén 6 2 chi Sanh nim tinh 2 chi Cam thao 2 chi. Cac vj tén mat hoa giém hay riryu xio Sm. Sau khi sira xwong ngay lai rdi ding thuéc nay bo dang 24 giv thay 1 lan, + BI\xee $B ROSS 4 Tk ¥ * 1 # m A HF & 8 a re et ee RS ae a BAR OR SEN AE & & a a YA aca a hi vile a oe SE ON em ee oe R= = & @ R ah — 19% — SO-CAN HUQ'T-HUYET TAY PHUO'NG (Thuée xire thong huyét mach), Qué.chi 2 chi, Xuyén gia bi 2 chi, Hdng-hoa 2 cht. Quy-vg 2 chi, Xuyén-doan 2 chi, Nhién-ddng 2 chi. Lac-dic di 2 chi, Nhii-hwong 2 chi, Mot duge 2 chi. Cuong-hugnh 2 chi, Tuétan 1 chi, Sanh-quan 3 chi. Nuéc 4 chén xfc con 2 chén rita ché vét thuong, Phuong nay lam bet mi, thong huyét, hét dau nite, Kbi bi throng gly xwong trat_khop dang xike rita, hoke khi thay thude efing ding thude may ria. aL & cs n St a mn zB af * At 4a wy he cay ae ia Bb = ay = = ee = a ee 6 BR oS OS AR oe se & a a a 2 6 2 Ro fe B ! *e » SW ee & Wy & & ay 4 & TRAT-DA THUG'NG, HAU THO-HUYET BAT Chi PHUO'NG Thuéc tri bi thuong sau Thd huyét hoai khong cim duge. Sao-Bd-hoing 3 chi, Quy&n-ba 3 chi, Dién-thit 3 chi, Duong-quy 5 chi, Sanh-dia 5 chi, Ngiu-tit 5 chi. Ngwu-t&t 3 chi, Nuéc 3 chén Hoic tan mat mdi lin wdng 2 chi. jc cont chén uéng am. Phuong nay cm mau tri tt huyét rit hay. eae & LJ Bs & x te z od By Be aWsy s & Wo a Bly oh eS SPAR RBS ¢ — 198 — PHUO'NG TR} XU‘O'NG GAY TIEP ROI GAN DAU yéu vO LYC Loc-cin (gan nai) 1 long, Tru cn (gan heo) 1 Itong. Nguu-cdn (gin bd) 1 hong, Xuyén-doan 4 chi, Toai-bd 3 chi, Nguu-tiit 4 chi, Dwrong-quy 8 chi. Bhc-ky 4 chi, Xuyen-gia-bi 3 eh], Bd-trong 3 chi. Nuroe 5 chén xfe con 1 chén udng dm. Phuong niy tri tit ch cée ebiing gin cbt bi yéu dau nbite, & aong-va lie, cong hiéu manh gin xwong dudng huyét. ey Sea eas Tee ee wR e mm R He w. wy tO ee ess Sree ae. Se Sgec ee ee a 2 kw & RR H AH a R TRAT DA HOAN (Hoan tri Trat-da) Hang-dém (mat géu) 2 chi, HO-phach 4 chi. pign-thét 4 chi, Thd-miét-trimg 4 chi, Huy6t-kigt 4 chi. Tam-ling 4 chi, Nga-trudt 4 chi, Xuyén-doan 4 chi, Bach-chi 4 chi, Buong-quy-vi 4 chi, Nhién-ddng 4 chi. ‘Trach-lang 4 chi, Huong-phu 4 chi, Nhfi-hong 4 chi. Mot-dirge 4 chi, Phong-phong 4 chi Qué-chi 4 chi. Hongehoa 4 chi, Son-gidp 4 chi, Lirong-ewong 4 chi. O-durbe 4 chi, Khwong-huot 4 chi, Ma-hoang 4 chi. Sanh-dia 4 chi, Xuyén-khung 4 chi. Tan-mat mat-hoan ning 2 chi. Phuong nay trong uéng ngoai xtre cling cong higu, TH t&t cd cac loai Trat da thong tdn, I 3 I nde @ bh oR KR Bm wk eH * HH a gvww o &£ OOM = A RRR Rw Hh RR Be be #PeU R Le FR SE B YRA RR G&G H MH OH ER vwewwvovwvwvwv vow Bw mS RR a RT OR aR Me hh & OR Smee 6 RR eww og wo w se LR TRAT-DA-TOU (Thudc Rirgn tri Trat da) Duong-quy 4 chi, Qué-chi2 chi, Héng-hoa 2 chi. Thi-6 3 chi, Bic-ky 3 chi, Xuyén-khung 3 chi. Bach-chi 2 chi, Dd-trong 3 chi, O-dude,2 chi. Xuyén-gie-bi 8 chi, Dao-nhon 2 chi, Sanh-dia 3 chi. Xuyén-doan 8 chi, Tau-ma-thai 3 chi, Bach-thirge 3 chi. Dodchugt 2 chi, Moc-hurong 2 chi, Chi-tir 2 chi. ‘Tein-bi 2 chi, CAm-xa-lfe 3 chi. Ky-n6 2 chi, Nhién-ding 2 cht, Todi-bd 3 chi, Ché-xuyén-6 3 chi, Danh-dj 2 chit. True ding 1 it rugu chung cho ra thuéc hét, sau ding 4 lit ragu ngam udng. Phuong nay cing co thé trong uéng ngoai bop cong hiéu Tri & huyét sanh tam buyét, ‘Tiéu sung va cing tri Phong-thap. — 200 — he S eee SE EE Re oe eR Se eR oe Ree Ss ee ee ee er ai ee ae: 8 = ak & kh Rk Rh Hh HR FH &) & o 8 KR BOR BOA NN BK ea ee a Ne ee Re oe Se. ey ea ee iso So 2 Se RB 2 & & eR Rh SR RR B & ZR ee KR F 2 1 # OR pete Bye Re Ra oe 8 2 hm ROR & TRAT DA TRUU. (2) ‘Thude Rugu Son dong tri Danh, té Tite. Dai-choang 1 lugng, Lu-hoi 5 chi, Xuyén-ditn-that5 chi. ‘To-moc 5 chi, Tam-ling 5 chi, Nga-truat 5 chi. Xuyén-khuing 5 chi, Quy-vi 5 chi, Hong-ho 7. Moc-huong 3 chi, DB trong 5 chi Cam-thio 5 chi, Nbne-qué 5 cht, Tuc-doar Ngtim 2 lit rugu trong 5 ngay gia them dwong phen méi Lin 0 xéng 1 ly nhd. Re BNR OS Be DN odo $2 FR RE Be Bie. Fi ee Ba Fe ae ee sh ho ORR EB RR BR 6 k 0 pe £ BD mh eB FF b O BDL Ie gH & hk RR = Dh — DOL-DAO-THANG: (Thudc uéng phd mitng) Bic-ky 3 chi, Nhii-hwong 1 chi ruGi, Chanh-gidc-thich 2 chi. Cam-thio 1 chi. = Nure 1 chén roi, xtc uéng Sim. Phuong nay tri huyét seng dau nhire khong pha mitng ding uéng trong cho pha migng ra mfi khdi ding dao md. THAU NUNG-TAN (Thude khé mit). Bfc-ky (sao) 1 luwgng, Xich-thurge sao 1 hrgng. Bach-chi (sao) 1 long. Cc vi tan mat. True ding rugu rika miéng ghé hay vél throng sau ding aia dira hoa thude dap. Phuong nay tri cdc vét throng hay ra ma, mrée khong khd. THAU-KHAU.-TAN (Thudc Linh miéng). Negii-boi-tir 1 long rirdi, Dai-hoang 1 chi rwdi. Tan-that min, ding dip trén vét thuong. Phuong nay lam cho lanh miéng vét thong hotc vi miéng ghé Jon -khong tom miéng dirge rat hay. TAY-HU-PHU' (ThuBe sat wing tri thit thai), " Minh-phény Xich-thurge, Vin-eap, Phong-phong, Nuyén-huynh hin, Bach-chi, Kinh-gidi, Khd-sim, Cam-thio, Cae vi bing nhau ding née néu rita tai migng ghé trir mii sat tring, khdi thui. a = 22 SANH-CO-TAN (ThuSc sanh da non) Long-cét-ché 2 chi, Da voi-dét 2 chi O-mai-nhuc-dét 1 chf, Tam-th&t 1 chi. Tran-chau 2 phan, Mai-phién 3 phan, H6-phich 5 phan. Cae vi tan min ding dip trén migng ghé hét ra mau, hét sung nhite sanh da non lanh miéng. KIEN-BO-HOAN = (Thudc bd manh gan song) H8-canh-cét 1 lwgng, Thuc-dia 8 cht, Ha-thi 6 8 chi Nawu-tit 7 chi, Thuc-doan 7 cht Gin-nai 2 lwong. Ké-huyét-tét.ding 1 Irgng, Cam-thio 3 chi. Huynh-ky 8 chf, Buong-quy 8 chi Boc-hugt 5 chi. Xuyén-gia-bi 5 chi, Mde-qua 5 chi Bach-thurge 7 chi. Cac vi tan min, mat hon nhd mdi Hin ‘uéng 4 chi. Phuong nay tri xwong bi thong sau yéu, di ding khong duge binh thang ding bd khi huyét, manh gan xwong trir Phong-théip rit hay. (T&t c& chir Han cdc tén thuéc sau nay xem 6 truéc). THUOC NAM 86 GAY TRAC XUO'NG TOi-loi 1 ed Cay-lé-vang (To-mdc) 1 ndm, Cay-chw-rit 1 n&m, Rau-mé 20 cong, Rau-muéng-bitn 20 cong. Rau-trai 20 ngon, LA-bong-bup 20 la. Mudi-hot 1 it, Ca ‘ Cac thir dam nhuyén dich dap ché gily, tric, dang bé cay, trong 24 giv thay 1 Hin. Phuong nay ding khong hote dim voi gh ding bé cang hay. -Phi-dung 1 nhim. CAO THUOC NAM TRI B! DANH TE & HUYET BAM Cay-vong-ddng 1 long, R8 lé-cAy-quao 1 hrong. Gity-thin-thong 1 lugng Rt-ngii-trao 1 lweng. =:203:— Day-cirt-qua 1 lugng, Re-cdy-mam 5 chi. Citrigng 5 chi, Ci-din-that 1 lugng. Ré-voi-voi 1 lwgng, Vo-quit 5 chi. Ré-cAy-mudng 1 long Ré-nhao 1 hrong. Cay-gidng-huong 1 lweng, Cii-cd-ctt 1 long. Re-cay-cit-dén 1 wong, Ngai-xanh (Tam-nai) 5 chi. Cae vi chic nhd dd nude xp niu sdi nita gi’ hrot bd xac, them v6 1/4 lit regu niu cao sén sét méi Hin udng 2 hay 3 mudug ca phe, Phuong nay tri bi té, danh, bam t huyét riit hay, THUOC NAM GONG BI TE, DANH, DAU NHUC. RE nhau 3 nhim, CAy-vang (TO-m6c) 3 nhim. N.di-xanh (Tam-nai) 3 nhim. Vo-quit 1 lugng, Ro-6-moi 3 nhim, Nhuc-qué 1 chi, Duong-cat-trang 2 mudng. Nuée 3 chén, Rugu 1 chén xfe con 1 chén udng. ‘Trude khi an uéng 1 chung nhd. — 204 — Sau day xin giéi thigu them bing phuong thuBe tri n :hi¢ue cha cic Dia-phutong & Trung-Hoa va nhiing phuong Bi truyén lau vi chira duge phd bi&n, nh cée nha hio-tam siu fim AB gitip cho Khoa Trat-di dure nhidu Phuong lich-tri ciru doi. Bj thueng Hon mé bét tinh. VAN-NAM VU'O'NG-VINH KHU'ONG PHUONG Tri Trat-da t6n-thong lim hon mé bit tinh, Phuong thu Quy-v¥ 3 chi, Bao-nhon 3 chi, Hong-hoa 3 chi. Ty-nhidneddng 3 chi, Traa-bi 3 cht, Thd-miét.tring 3 chi. Dai-hoang 3 chi, Céttosi-bd3 chi, Toc tré con (dst) t chi. Nhi-huong 3 chi, Mot-durge 3 chi, Chau-sa 3 chi. Hing-huynh 3 chi, Xa-huong % phin, HuyétKiét 3 chi. Nhi-tra 3 chi, Mai-phién 1 chi. Cae vi tin mat. Méi Lin ndug 1 chi, voi rigu. (Dan ba c6 thai khong nén ding). TAY-AN VIET-BA HOA-PHUO'NG Tri Tén-thurong chia pha vo ra ngoai nhung i huyét wat tre ben trong lam ring clin chit, Khf luygt ding ciip ctru, Phirong thudc: Dirong-qu lang 5 chi, Xuyén khung 3 chi. Hng-hoa 8 chi, Dao-uhon 3 chi, Don-bi 3 chi. To-mdc 3 cht. Rugu 1 chén, née 1 chén xtc cdn 8 phan. Trude hét chy ring cho udng rug hoa voi dung °6! tring vai ba Vin, phuong phap nay trir duge buyét & cong tim nen bat ky bi throng ning nhe d8u ding duge ea, sau ding prong tren dayr tiy hd phan gia gidm. chi, Tr: Bo phan dau bi thuong gia Cao-bdn 1 chi. T Lung bi throng gia Dd-trong 1 chi. Hong-ngue bi thuong gia Bach-giéi-tit 1 chi. y bj thirong gia Qné-chi 1 chi. Dau-g6i, chin bi thvong gia Neuu-!%t 1 chi, — 205 — — Bj-thvong thd Huyét, Khai-huyét. PHUC KIEN NHIEN KHON PHUO'NG (Tri Bi-thuong xuit huyét) Phirong thade : Hac-chi-tir, Bon-Bi, Nhon trung-bach, ‘Thap-khdi-tan déu 2 chi, Ngiu-tiét 3 chi, Chi-nde, Kiét-canh-déu 1 chi rudi. Cac vi déu tin mat mdi Tin udng 3 chi yor rigu va dong-tién. VAN-NAM DU‘O'NG-BO! TINH-PHUONG ‘Tri bf throng ho ra mau tre gyre. Phuong thude Chi-xde 3 cht, Naue-qué2 chi, Cwong-Hujnh 3 chi. Sanh.ctrong 2 chi, Bai-tao 2 trai, Cam-thho 2 chi xde udng. — Bj-threng lam tén throng & trong (noi throng) — Bj-thueng ving nguc byng- HAN-KHAU DU-DPAO-PHUO'NG ‘Tri bi thong ving ngye hoke 2 bén va, lam kho thé. Phurong thudc : Drrone vi tan mac a} yao 3 lit dau me hay diu Phong nu soi nhi8n dao twat bd xéc, sau b&e len ndu lai tir tirhoa T ky HOng don naw thinh cao Sau them Ae vi Nhii-huong 3 chi, Mot-dirge 3 chi Tu-nhié dd ig (ché) 3 chi Hoa-nhi-thach 3 chi. Huyét-kiet 5 chi Héi-phiu lidu 3 chi di8u tan mac va gia Bach lap 1 long thanh cao dan, Cao nity dig din d&ng bd chd.vét thuong, 3) Thing kim-don ‘Thuse bot bo gly xwrong (dung clung voi thue cao) Nhi-huony 1 lvong Mot-duge I Iwgng Hoa-nhi-thych 3 chi, Hb- phéch.3 chit Chuo ug-nfo 3 cht, Tugng-bi 3 hi. —2 = Hb-phach 3 chi Nhi-tra 2 chi ‘Tir-thach-anh 2 chi. Xa huong 3 phan. Huyét-kigt 3 chi, Voi lau nim 2 Iwong- Haiphidu-tiéu Throng Tu-nhien-dong-ché 2 chi Thd-iét-tring (sao) 1 chf Tam-thfit I long Cam-thio 5 ehit Moe-nhi I lrgng, ‘Tét ch dBu tin mat db danh mdi Kin dung 3 chi rat trén Uhude cao din'bé chd vét thirang bi gly, Néu binh nhe khong clin ding thude tén nay binh ning ding voi thude cao 2 Hin cdng higu ngay. Gi6i thigu mot phuong thudc gia truyén thdn higu da may doi & mi&n Trung-viet- Phuong thse tri Trat-@4, gly xuong Bong-gin rit hay xua nay limg danh mot Bia-phirong, Bi trayén khong né day cho ngwai ngoai gia-toe, vi nhén thy sir huyén digu efia phurong thuéc nay Ong Nguy8n-vin-Hay Chit Hing Nwée-nim Dai-Nem Nhacbe 6 tam suru tim cBt a8 cing hin cho dvi khdi phii mai mot thét lac. Chinh ong sau khi seu tim dirge, nghién edu ché chia (rj Phure thian di chia duge nhidu ngwoi lantyinh, ¢6 nhitu nan nhon ehita tri & Binh-vid, hay céc thy Chuyén-khoa Trat da, sa edn fru tat howe khong dugc linh hin, nhe Ong ding phiong nay tri ket qua. rit mf min nhiu ngui cong nhin. Thude Cao gia-tiuyén (ding ding bo ngohi) Phuong -thude : Huyét-kiét 5 chi . Can Cat 5 chi Khinh-phéin 7 chi. Tué-an 5 chi Can-tit 7 chi Bing-phign 7 cht. ‘Vhank.phan 7 chi ‘Thach-thn 5 lwong Tam-thit 5 lergng, fiugnh-tam-tién 5 cht Longndo 5 chi Nhi-tra 7 chi. Pach-chi 5 luyng Thay-ngin 5 lugng Ty whién-dng I long, (ach-ché TSt ch cdevi trix Khinh phan, Bing-phién Long-nflo tan sau dé bd vao. ‘Thiy-ngdn Thach-tin va cic thit thuse tin 'hing cou tinh Thiy-ngin nira. Dang 6 lit diu Chay, néu khong co ding din Phong ntu khi thude chay den ch, vot bd xée, sam tir tir bd vio mot ft voi ot T it Chai méng. Rdi dimg Hing-don bd vio cd keo. lai, git Khinh-phin Bang-phién Long-nio vao thinh cao ding. (Hdng-don ty s® lrong dan bd vao tir-lir khnay déu In khoi den, lén khdi tring thir nhtn vao nuéc dong lai kéo rit tay 1A cro 15 tri ding deg). 4 — 214 — Chi-y Thuée cao nay cé ngwédi cho biét, gia vao V6 cua dong Thé biét-tring (con dan dit) lai cang cong hi¢u. Thuéc tan u6ng trong (Tiép-cot-don ), Xnyén tam-thét 8 chi. Be-trong 5 chi Thé-phuc-linh 5 chi Qué-khau 5 chi Qué-chi 5. chi Td-mdc 5 Cao-luong cwong 5 chi Bach-trat 5 chi Sa-sdm 5 chi. Chanh-ngwu-tat 5 chi Gia thém tue doan 5 chi, Cae vi tan mat mbi lin uéng 2 chi, voi regu hay nwéc &m.(Trong thoi gian dang bo nen cho wOng thude tan nay dé mau sink chit xuong). Thuéc bép cam mau tiéu sung (xoa bop ngoai). Phuong thuéc nay cae nha Vé-su'ding thoa khi tap v6 va cing ding tri durge cde chd vét throng bi té nga. Giy xwong trat khop dang cim mau, hét sung nhire rat hay, Bach-chi 2 lugng, Tam-nai 2 lwgng ; Dai-cdt-bil lit rei, Thiénnién kién | lwgng Huynh-ba I lugng radi, * Dinh-huong] lit rwéi. Tidu-hdi 1 lugng rudi Qué-chi3 lung radi Nhii-hwong 2 lwgng. Moc-biét tit 2 lwgng. Long-nao 4 Ingng Ma tién ‘i 3lirgng. Moc-huong 2 lwong Bach phan 10 lirgng Sanh cuoug5 ky Nghe 5! Co th8 gia them Hdng-hoa I long, Quy-v¥ I lwong Moc-dirge 2 wong Tué-tan 1 long To-mde I hrgng cng hay. Cée vi tan sor bé vao 5 lit rugu ngam trong 7 ngay bo xdc vat lay rugu ding. Phuong nay khilam san tri gay xwong, bong gan trac té. bop xoa cho tan tr huyét, sau sé ding thuéc cao dan bing ngoai. Binh nbe chi ding rugu nay xoa bop cing cong hiéu, da tri duge nhiéu ngudi. Phu-chti: CO ngwoi cho bist Phiong gia truytn trén day con c6 1 phurong tade tan rit trong thude cao ding bé. Vay co thé dang Thdag kim-don truoc (ong hay swu tim khong c6). — 25 — Phu thém sau day nhfing phuong thude Nam, Bac tr Té na& bi thurong, Gay xrong, Bong-gan ciia Ong Le-Use suru tim dé gitp quy dge gid dwge nhigu phirong kink nghiém Bj throng toan than dau nhc Bi thurong bitt ctr & dan va do moi ly do Té, nga, dénb. Phuong thude ‘To-moe 3 chi, Hdng-Hon 4 chi, Huyét-kiet 3 chi, Nhi-tra 2 chi, Mgt-durge 3 chi, Qué-chi, 3 chi, Trach-lang 3 chi, Ngwu-tit 3 chi, Chi-xde 2 chi, Duong-quy 3 Bai-hdi 3 chi Bao-nhon 3 chi, Tuc-doan 3 chi, Xuyén-khung 3 chi Moc-huong 3 chi, Moc-thong 3 chi, Nhi-hwong 3 chi, Tu€-tan 3 chi, Daichoang 3 chi, Tu-nhién-ddng 8 Pha-cti-chi 8 cbf, Tam-thét-ciin 3 chi "T&t ch ngdm vao 1 lit Rugu sau 15 ngay ding néa ubng vio lic bung déi, triva va ti, ngay 2 Hin. Ding hét 43 vao 1 it rugu nia ngam 20 ngay ding u6ng them Bi throng ning udng 4, 5 thang, binh nhe 1, 2 thang cong hiéu. Phwong thude nay cfing co the xiic uéng nhu thude thang xc 2nwoc ;hda vao tt Rirgu hay nude tiéu udng. : Cam Mau va trj Dau nhire tai vét throng Ri thuong ra méu tai vét throng hay sung bam, Phuong thudc. Sanh-nam-tinh 1 Itong Sanh-Bach-Phn ti 2 lugng, Phong-phong 1 hreng, Thién-ma 1 lugng, Bach-Chi 1 lwgng Khuong-hugt 1 luwgng, Tt cd tan mat, bi throng nang ; Cho uéng 2 chi véi rugu dong thei hoa regu xite tai vét thurong. —~ 216 — SON DONG DUGC THU Tri bj té, danh, tire Phuong thaée : Xuyén-Dign-thit 5 chi ‘To-mdc 5 chi Hng-hoa 3> Db-trong 5» Xuan-cin bi 5 > TAn-giao 5» Xuyén-kbung = 5» Cam-thio 5» Tam lang 5 chi Bai-hodng 1 long Quy-vi 5 chi Nbwe qué 5» Moc-huong 3 » Nga-truat 5» Lwhgi 5» ‘TAt ch yao Blit ruqu ngim trong Sngay, cho them duong phen hoi ngot dé udng, Mi ngay uéng mot Lin ngudi lon 1,2 ly nhd Tré em 5 —10 tudi u6ng 1/4 ly. THUOC HOAN Xuyén-dién-th&t 1 lugng. Quy-vi 1 lwong Tong-hwong 1» Bach-daa-huong 5 chi Trim-huong = 5» Moc-huong 5» Dinh-huong 5 chi Ch€ Nhi-hwong 1 lwong Giéng-huong — 5 chi Huong-pho 2luong Ché Mot-duge 1 lugng Quan-bi 2 rong Hong-hoa 5 chi Bach-khiiu 1 lugug ‘Pidu-hdi 5 chi Xuyén-Khung » Sa-sim 1 lugng Lu-H9i 5 chi Cae vi tan mat ding Mat Ong hay dirong thing hoa hoan 2 chi rei. Méi ugiy udng 2 Jan; méi lim, 1, 2 hoan voi it regu -—217— THUOC CAO DAN Ddn ché bi thuong dank, té dau tire, = Phurong thuéc. Nhi-huong 5 chi, Xich-therge 5 cht, Sanh-dia 5 chi, Xuyén-Khung 5 chi, Huy&n-sim 5 chi, Dai-hoang 6 chi, Tuc-doan 5 chi, Téng-huong 2 lirgng, Mét-duge 1 lwong, Dwong-quy 1 leon, HOng-don 4 long, HOt-th&u ditu 200 ho ‘Tat cA cde vi try HOng-don tan dap bd vio 4 hy Md uo them 1 low tée xi dét ra than) thing cho dau toi xAt den vo! va: bd Hng-don vao tir tt cd keo Iai thir rit tay 1A thude di ti, Ding Cao nay dan ché bi duéong, Tri bjnh danh, té, ra mdu nhigu ; Nan nhon, xanh mét, | %t tinh nhan sy- Phuong thuée. Hdng-hea 4 chi, Dao-whon 2 cht, Bach-thuge 5 chi, Xuyén-khung 2 chi, Quy-than 5 chi. Xich-thuge 6 chi, Chi-xdc 2 chi, Dai-hoang 4 chi, Thye-dia 5 chi, Xac nue 3 chén con 8 phin udug, Nén udng tip 2,3 thang; Néu tradng hp gin chét nén gip cho uBng 1 chén nude tidu sau ding phwong dwéi day ep ctu cho truce huyétra co thd song drge. Phuong thube. HBng-hoa 1 tugng, Dai-hoing 1 lung, Quy-vi 5 chi, Son tra 5 long, Bach-thirgc 2 chi, Thuc-dia 7 chi, Xuyén-khung3 chi, Bao-nhon 1 long, ' Dung 2 chén nude 1 chén rvvon 2 chén nude tity, Xe con 1 chén u6ng ¢ khi bung sdi dai tidn ton mau bam den — 218 — Nhe nan nhon hoi tinh lai mé mat ma ngwei aot mé a At Khong sao; cho u6ng tiép 1, 2 thang nia; cho x 7 P thudng bik phue lai diye. Thuéc Bé gay xwong: Phuong thude. Sanh-nam-tinh 2 chi, Xich-thirge 2 chi, Sanh-xuyén-6 2 chi, Cam-thao 2 chi, Sanh-mi-tign 1 nim, Cam-toai 2 chi, Sanh thio-6 2 nim, Qué-khau 2 chi, Dinh-hirong 2 nim, Tué-tan 2 chi, Nhii-huong 2 chi, Dai-hoang 2 chi, Bang-phién 1 chi Long-nao 1 chi, Tat ch lan mat ; Xao voi dim, Rugu hoi fim. Sau Iehi sita xtrong lidn lai voi nhau roi, nén ding thuBe nay dip ho ngoti, vi ding cay ding bo trong 24 gid thay lai. Thude tan rdt ché vét thuong migng lon. Phuong thude. Huyét-kigt 4 chi Mot-durge 2 chi, Bach-cap 3 chi Nhii-hwong 2 chi, Long-cét 2 chi Hong-don 6 chi, Thach-cao 1 lugng. Tat cA lan mat ding ral vao vét throng, ngay rat 2 lin, Trude khi rat thude dorg Thanh-phan n&u rita that sach vét thuong ; rat thudc, lanh migng. Nhirng phuong thuéc Nom trj Trat-da, té, nga, Bong gan Gay xuvong “ : Phuong thude Nam ciin ban. Tribi Cat , sung, trac; tire, dau nbite. Mudng-hob 3 cht (CA cay, 1a, r&;NEu khong c6 ding Bot Rau muéng. Hot bim bim, Cay li danh-danh ). — 119 — Rau-mé 3 chi (cé thé thay thé rau Ding dat, Gidy la Khd qua, Trinh tre, Dot tre). R&-tranh 3 chi, (cé th® thay thé Rau bap, cay bap, ry Dira non, Mia lau, cay Bo-bo). C3 mirc 3 chi (cd thé thay thé rau Dén tia, Ming toi tla). Ké-dau ngura 3 chi. Cé mang-chiu 3 chi, (cé thé thay thé, dot 14 Dau). Cam thio dit 3 cht (tie Nam Kinh gigi, c6 tht thay thé rau Sam, rau Ba ngot, Dau sin). Cit sf gid 3 cht (c6 tht thay thé 14 Budi, rau Tan day Id, 14 Chanb)- Girng s6ng 3 lat (hoke ding cf Riéng 8 lat). Ngdi-vanh 2 chi, Ngdi-vang 2 chi. Ré-nhau 2 chi RE 6-méi 8 chi. Thude ciru 1 chi. Phuong thnde nay ding udng xfe 3 chen nuoe cdn 8 phan hoa 1 ty rgu yao uéng 1, 2 thang, sau trong. phuc phwong thud rigu doi day. 3 Thuéc Nam. giam Rugu tri Trat-d& R@-nhan & chi, Ngfi-xanh 4 chi, RE o-m6i 8 chi, Ng&i-vang 4 chi, Nhue-qué 2 chi, Vd quyt 3 chi. Tit ch tan dap ngdm 1 lit requ va 1/3 ky duéng phen thing dé danh uéng. Phuong nay tri bi throng Tratdi té, tire, dan nlite ti€p tue ding r&t hay trir haw hoan. Moi ngiy ung 2 Hin mai, t6i. Trude bia ain méi Tin uéng 1 muéng. “Ch Ditn-th&t 1 lugng, Thudéc Cao udng tri Trat-da (Thuée Nam) = Phuong thude RE cay mim 5 chi, Cay Vong dong 1 lwong, y cite qual» Rd-ci-dén | lugng Cay-Gidng hong | lrong Ré-va lé-quao | lugng Cii-ritng 5 chi Re-cdy-mudng | ltrgng VS-quit 5 chi Re-nhau | legng Ngai-xanh 5 chi Cit-cd cit | lgng Ngai-vang | Ingng. ‘TS c& bam nhd dd} nue thiép n&usdi mot gid lrgt bd xat dd yao I/4 lit rugu tiép tue nfu c6 lai thinh cao. 5 — 20 — R8-ngGi tréo | lwgng Gity Thin thong | lirgng f j § Phuong nay cing chira tri té, danh w huy8t-blim dau tite méi ngtty u6ng 1 Kin 2 mudng voi nude nong- Tre em 5-10 tudi udng | mudng Thude Nom Dang bé Trc xrong Bong gan Phuong thude'” Raw-trai-tial nim Ré-du-di 1 nim, Day4lidn xwong 1 nim Tiéu-bot | nim, ‘Toi sng 1 tép Phén-chua | ty. Hanh-hwong 1 tép Diim-thanh 1 ly ‘Tat Gh dam dap bé vao ché bi trit, bong gan sé hét ( Trugc nén sira trat khop cho li&n lai ) Thuéc bé gay xwong. (Thudc Nam) Day Dau-xwong 1 ndim. Nanh chudi tieu 1 cai, Day thii-dit 1 nim Rau mé I nim, Cay voi-voi 1 nfm Cé ld tre 1 im, Rau traitia 1 nim Voi 1 cue. "Txt ch quét nbuytn xAo voi dim hoi néng sau khi rita chd xirong gay lin lai diing thude nay bing bo ngoai, va ding cy tre ding lai (rong 24 gid thay. Hoac ding phucng sau day- Ngfi-Xanh | né Rau ma | nim Cay eliudi tien | khie, Rau trai | ndm. PAL sét vang 1 cuc La ngii-trio 1 nim. Ding mot con ga gist chét nbd tong, bé long dim chung voi thude ad vao | ty Dim va Rirou ding bo tai chd xwong gay (sau khi da sip Bn lai) Ngoai cling diing cay tre daug bo cach 24 gid thay, — 221 — TONG LUAN Ching ta di nhén thify khoa TrdLdi JA mot chuyén Khoa, ede vi gia truyén c6 luyén thi-phap yoinhiing phwong thuéckinh nghiém di tré thanh nbimg nha chuyén-m6n. ‘Trong pham vi quydn sich nay ching ti sia Gm diy da vé tha phap cing abu tft ca cic phuong thuéc bi truyén xtra nay, ke ca thuée Bic thudc Nam, trong cing khé day afi c6 the ap dung trong nganh chayén khoa nay. Nhung khi thye hinh chia tri cfing clin thy vio st kinh nghi¢m ban than vé thé-thuat, va biét chu déo nguyéa tic ap dung thude tri liu. 3 nhon cé cau; Thien phuong dung di the, nhit hign (i nan niu, suu fim c& nghin phwong thi dé ma tri cho c6 cong higu rat kho, Vay tat ch phtrong phip tri ligu cfing nhir nhiing phitong thude bi truyén kinh nghiém trong bd Tr(t-d@ e6t khoa nv rit mong duoc nhitu ban c6 cong luyén gp thre hAnb phuc ya ciru gitp dong bao dat durgc dén thanh cong, Sau diy ching t6i cfing xin gidi thieu Phuong thite tri Trdt-da gia mot vi Gia truyen ba doi noi x6 a8 quy ban nim nguyén tic thyc nghigm Khdi phai phan van, hay khi thyre nghiém cae phuong tri ligu khong duge két qua my man. ‘Theo loi phd bién céia vi Chuyén khoa, phim tri cée chirng Gay xuong, Bong gin 1) True tién phai ding Thi-thudt Ti€p-0dt Chénh-cAt tire sita xuong sita khép cho chin, lin lai nguyén trang, nim sip cho ngay thé xvong, 2) Ngoai diing thuée cao, thude dip ya edch ding ho Tiép cét- cao Titp cét-tén v.v. ) Trong phai cho uéng ngay thude Tiép-c6t Chi théng gitp them chit sinh cét, giim dau nhitc (trong hie may cae thit thud cim maa tigp xwong hugt huyét, tieu sung wSng trong ding ngoai dta clin c6 sin, ké cA cdc thir thudc, Té, thubc cfip cin). Vay diu tign thre hank trong hie nay phAi quan sit ting bo ~ phan va loai throng ching dinh thi-phép cing phir cde phwong thu6c tri ligu thich hop, Ting bd phan tri ligu. ¥ — 22 — 3) Cac thude dip dan lam tiéw sung nhite, nhé I ngay I dem thay, ho%e thaée ding bo trong thei gian, 2, 3, hom xem lai cho ky d& thay dBi, hay sita tai chanh cot. 4) Truong hop xvong da lin lai, hét sung, hét nhitt, chat sinh cOt AG sanh nBi tiép durge xwong rdi thi khong clin udng thube titp cét thém nirar 5) Chin binh lai xem trong. chd xwong A lanh, chit sinh edt ti€p day-di ma chua cing, (trong thoi gian 2, 3 tuain nwt) bay gid phai cho uéng thuéc bd xwong bao hue, trong I tuiin, 10 ngay cho chit xuong mau cing. 6) Sau khi xwong cing rdi, khong con bién chirg gi (thoi gian trén 8, 4, tun hhet); nhng gin con yéu chia cé th® di dirng, howe hanh dong chia duge binh thing, clin udng tiép them thude bd hay thuée b3i dwéng manh gin dén khi binh phue hin, thi sau nay khdi sanh hau hoan (Tat c& cic phurong thnée dA néi tres). Trén dayla nguyen thc tri lie khoa. Trat-di phai ap dung thir te khi am sang thire hanh thi-phip va cic phwong thuée trong quy8n sdch nay nhitt dinh sé tré thinb.mdt nha chuyén khoa vay, Chung

You might also like