RBC-eritrociti (crvena krvna zrnca) koji prenose kiseonik iz pluca u ostale delove tela WBC-leukociti (bela krvna zrnca)

koji slue za odbranu organizma od bakterija, virusa i gljivica PLT-trombociti (krvna ploice) koji uestvuju u stvaranju ugruaka i zaustavljanja krvarenja Hb - koncentracija hemoglobina Hct - udeo krvnih elija ili hematokrit u ukupnoj zapremini krvi MCV - srednja zapremina eritrocita MCHC - srednja koncentracija hemoglobina u eritrocitima RDW - irina distribucije eritrocitra,sortiranje eritrocita po veliini MTV - prosena srednja zapremina trombocita NORMALNE VREDNOSTI KRVNE SLIKE rbc - ene 3.86 - 5.08x1012/l - mukarci 4.34 - 5.72x1012/l Hb - ene 119 - 157 g/l - mukarci 138 - 175 g/l Htc - ene 0.356 - 0.470 l/l - mukarci 0.41 - 0.53 l/l MCV 83 - 97.2 fl MCH 32.9 pg MCHC 320 - 360 g/l RDW 9.0 - 13.8 % wbc- 3.4 - 9.7x109/l Eozinofili 0 - 7% Baziofili -nesegmentirani -segmentirani 0-1% 0-2% 44 - 72 % Limfociti 20 - 46 % Monociti 2 - 12 % plt- 158 - 424x109/l MTV 6.8 - 10.4 fl (MTV je isto to i MPV) ALANIN AMINOTRANSFERAZA (ALT) Jetreni enzim, povienu koncentraciju enzima nalazimo kod velikog broja jetrenih bolesti trakta (izrazito je povien kod virusnih hepatitisa), kod bolesti pankreasa (kronini i akutni pankreatitis i karcinom) i kod masivnog infarkta. ALBUMIN Albumin je protein koji se sintetizira u jetri, osnovna mu je funkcija odravanje ravnotee fluida u organizmu. Smanjene koncentracije albumina nalazimo jake proteinurije (nefrotski sindrom), uroenih greaka organizma (bisalbuminemija i analbuminemija), bolesti jetre, opeklina i enteritisa ALKALNA FOSFATAZA (ALP) Mjerenje ALP-a se koristi u dijagnostici hepatobilijarnih bolesti (izrazito povien kod kolestaze) i bolesti kostiju povezanih sa poveanom aktivnou osteoblasta. Neka oboljenja poput

Hodgkinove bolesti, kongestije srca i ulcerativnog kolitisa e davati umjereno poviene vrijednosti ALP-a u serumu. Takoer ALP je fizioloki povien kod djece i trudnica i treem trimestru trudnoe. AMILAZA Amilaza je poviena u serumu oboljelih od bolesti pankreasa (akutni pankreatitis, tumori) i kod bolesti lijezda slinovnica (mumps), a moe biti poviena i kod bolesti bilijarnog trakta (kolecistits, kolangitis, kolelitijaza), perforacije ira na elucu, intestinalnoj opstrukciji, ileusu, uremiji i u postoperativnim stanjima ASPARTAT AMINOTRANSFERAZA (AST) AST-a ima najvie u jetri, sranom miiu, te manje u mozgu, bubrezima, guterai, pluima i u nizu drugih organa. Poviene vrijednosti AST-a nalazimo kod infarkta miokarda, miine distrofije, kod bolesti jetre (izrazito visoke vrijednosti kod virusnog hepatitisa i u akutnom toksinom hepatitisu, povien kod opstruktivnog ikterusa, ciroze jetre, aktivnog kroninog hepatitisa) BILIRUBIN Bilirubin je razgradni produkt hemoglobina. Povienje koncentracije bilirubina ima za posljedicu pojavu ute boje koe, sklera ili sluznica. Razlikujemo 4 vrste utica: hemolitika utica (poveana razgradnja hemoglobina), opstruktivna utica (zastoj u bilijarnom traktu), hepatocelularna utica (poremeaj ekskretorne funkcije jetrenih stanica) i funkcionalna utica. UREA Ureja je glavni metaboliki produkt duikovih tvari u organizmu i iz tijela se izluuje putem urina. Poviena koncentracija ureje u serumu nalazimo kod bolesnika koji imaju smanjenu funkcionalnu sposobnost bubrega (glomerulonefritis, pijelonefritis, nefroskleroza) i kod bolesnika kod kojih je poveana razgradnja proteina u organizmu (groznica, nekroza) i ozljeda. Kod dugotrajnog gladovanja i tekih oteenja jetre koncentracija ureje je sniena KALCIJ Kalcij se u organizmu nalazi najveim dijelom u kostima, manjim dijelom u plazmi (1 -2%), promjena koncentracije kalcija u serumu promijenjena je u bolesti kostiju (osteoporoza, tumori s metastazama u kostima), alkoholizmu, nekim malignim bolestima, akutnom pankreatitisu KOLESTEROL Koncentracija kolesterola poviena je: u poetnoj fazi hepatitisa, opstruktivnom ikterusu, lipoidnoj nefrozi, diabetes mellitusu, hipotireozi i nizu nasljednih bolesti (hiperkolesterolemija tip IIa) Hipokolesterolemija je mnogo rjea od hiperkolesterolemije, nalazi se obino kod hiperfunkcije tiroideje, a niske koncentracije se mogu nai kod nekih bolesti kod kojih postoji teko oteenje jetre (ciroza i teki kronini hepatitisi). KREATININ Kreatinin nastaje iz kreatina, krvlju dolazi do bubrega gdje se dijelom izluuje iz organizma. Koncentracija kreatinina u serumu ovisi prvenstveno o glomerularnoj filtraciji pa je to dobar pokazatelj funkcije bubrega. Zato se kod smanjene funkcije bubrega nalazimo povienu koncentraciju kreatinina u serumu

NATRIJ Smanjene koncentracije natrija u serumu nalazimo kod: gastrointestinalnih poremeaja (gastritis, tumor eluca, intestinalna opstrukcija), jake diureze, hipofunkcija nadbubrene lijezde (nedostatak aldosterona), bubrenih bolesti (kronini glomerulonefritis), jakog znojenja i infektivnih bolesti (pneumonija) Poviene koncentracije natrija nalazimo kod: hiperfunkcije nadbubrene lijezde, kod pretjeranog gubitka tekuine (povraanje, proljev) KALIJ Smanjene koncentracije kalija u serumu nalazimo kod: gubitka uslijed prekomjerne diureze, povraanja, proljeva ili pankreasne fistule, kod dilucije ekstracelularne tekuine, hiperfunkcije nadbubrene lijezde, nedovoljne prehrane i naglog prijelaza kalija iz ekstracelularne tekuine u stanicu (dijabetika acidoza) Poviene koncentracije kalija nalazimo kod: terapije kalijem, kronine bubrene insuficijencije, hiperfunkcije nadbubrene lijezde GAMA GLUTAMIL TRANSFERAZA (GGT) Najvie -GT-a ima u bubregu, prostati, jetri, epitelu tankog crijeva i mozgu, nalazi se na mjestima intenzivne apsorpcije aminokiselina. Porast aktivnosti -GT-a smatra se najosjetljivijim pokazateljem oteenja jetre. Aktivnost je poviena kod ciroze jetre, akutnom virusnom hepatitisu, agresivnom kroninom hepatitisu, pankreatitisu, infarktu miokarda. GLUKOZA Koncentracija glukoze u krvi se odrava u granicama normale djelovanjem sloenog hormonskog sustava. Poviena koncentracija glukoze - hiperglikemija diabetes mellitus, feokromocitom, teke opekotine, ok, stanja sa povienim adrenalinom Sniena koncentracija glukoze - hipoglikemija hiperplazija, adenom i karcinom pankreasa, manjak hormona koji su antagonisti adrenalina, kod prirodnih greaka u metabolizmu glikogena i ponekad kod bolesti jetre HDL KOLESTEROL Od ukupnog kolesterola u serumu oko 20% otpada na HDL kolesterol (Heavy density cholesterol). HDL kolesterol , odnosno njegova podfrakcija, HDL2 ima protektivnu ulogu. Osobe koje imaju sniene vrijednosti HDL kolesterola imaju vei rizik od obolijevanja od koronarnih bolesti. LDL KOLESTEROL LDL kolesterol ili loi kolesterol i njegovo odreivanje je vano kao faktor rizika za koronarna oboljenja i za aterosklerozu ELJEZO eljezo je jedan od esencijalnih oligoelemenata u organizmu, sastavni je dio hemoglobina, mioglobina, citokroma i mnogih enzima. Glavno skladite eljeza je retikuloendotelni sustav, zatim jetra, slezena, kotana sr i bubrezi. Smanjena koncentracija eljeza u serumu (hiposideremija) openito je posljedic a nedostatka

eljeza u organizmu iji uzrok moe biti malnutricija, malapsorpcija, gubitak eljeza (nefroza, nefritis, tea krvarenja) ili smanjeno otputanje eljeza iz RES-a (akutne i kronine infekcije, autoimune bolesti). Hipersideremiju nalazimo kod hemolitikih anemija, kod trovanja olovom, u cirozi jetre, te kod hemokromatoze i hemosideroze.

LAKTAT DEHIDROGENAZA (LDH) LDH je enzim koji sa nalazi u jetri, srcu, bubrezima, skeletnim miiima i eritrocitima Povien je u megaloblastinoj i pernicioznoj anemiji, virusnom hepatitisu, oku, hipoksiji, infarktu miokarda, cirozi, opstruktivnoj utici, bubrenim bolestima, metastatskom karcinomu. FOSFOR (P) Fosfor je uz kalcij vaan za izgradnju kostiju, takoer je vaan u aktivaciji mnogih metabolikih putova. Poviene koncentracije fosfora nalazimo kod Pagetove bolesti, nekih malignih bolesti i kod pacijenata kod kojih zarastaju kosti. Smanjenu koncentraciju fosfora nalazimo kod malapsorpcije, kod pretjerane konzumacije alkohola i kao posljedica uzimanja nekih lijekova UKUPNI PROTEINI Proteini su sastavljeni od -aminokiselina meusobno povezanih peptidnim vezama, dok sloeni proteini imaju i neproteinsku ili prostetiku skupinu. Funkcija pojedinih proteina moe biti: odravanje osmotskog tlaka, enzimska, obrambena, graevna, puferska, transportna, hormonska itd. Poveana koncentracija ukupnih proteina hiperproteinemija javlja se kod dehidratacije, paraproteinemije i mijeloma i kroninih bolesti (ciroza jetre, SLE, sarkom, kronine upale). Sniena koncentracija ukupnih proteina hipoproteinemija javlja se kod prekomjerne hidratacije, gubitka proteina iz organizma, smanjene sinteze proteina ili poveanog katabolizma proteina (hipertireoza, DM, nefroza, malapsorpcija) TRIGLICERIDI Poviena koncentracija triglicerida - Hipertrigliceridemija diabetes mellitus, opstruktivna utica, nefroza, hipotireoza. Smanjenje koncentracije triglicerida je od manje dijagnostike vrijednosti i moe se nai kod malnutricije, malapsorpcije, hipertireoze, terminalnih stanja jetrenih bolesti.