T.C Bilecik eyh Edebali niversitesi Elektrik-Elektronik Mhendislii Aratrma Projesi 1.

Raporu Elif Berna ZEREN 42046751874

05.11.2013

[1]

Fotovaltaik sistemlerde MPPT

Gnmz enerji teknolojilerine bakldnda en ok gelecek vadeden phesiz temiz enerjidir. Gne, rzgar, hidrojen, jeotermal, bioktle ve biyogaz gibi temiz enerji kaynaklarnn en byk avantajlar, yenilenebilir yani tkenmez olmalar ve evreye zararl yabanc unsurlar bulundurmamalardr. Buna karlk yenilenebilir enerjinin dezavantajlar da vardr. Corafi olarak her yerde bol bulunmazlar; ayrca youn enerji formlar olmamalar nedeniyle byk miktarlarda elde etmek iin byk sahalara ihtiya vardr. Temiz enerjinin en nemli tr fotovoltaik (FV) enerjidir. Gnmzde gelimekte olan lkelerin elektrik retim kapasitesi 600 000 MW dr. statistikler gz nne alndnda bu rakam nmzdeki 30-40 yl ierisinde 5 000 000 MW a ulamas beklenmektedir. Her yl dnya enerji tketiminin 15 000 katna eit ve dnyann bilinen kmr, gaz ve petrol rezervlerinin 100 katndan fazla miktarda enerji gneten dnyaya ulamaktadr. Bu rakam Trkiye gibi gelimekte olan lkelerin enerji ihtiyacnn 5-10 katna eittir. Rakamlardan da anlalaca gibi, dnyaya ulaan FV enerjinin yalnzca bir yl verimli kullanlmas bile tm dnya enerji ihtiyacn binlerce yl karlayabilecek dzeydedir. Bu durum FV enerjinin neminin anlalmasn ve yaplan yatrmlarla FV teknolojinin geliimini salamtr.

Genel bir FV sistem

[2]

FV Sistemlerin Kullanm Alanlar Gnmzde FV enerji, kstlamasz hemen her alanda kendine yer edinmi durumdadr. naat, tp, iletiim, tarm, aydnlatma, trafik gibi farkl alanlarda kullanlabilir. Bireysel olarak konutlarda kullanm yaygnlamtr. Byk gkdelenlerde, i merkezlerinde, sitelerde kullanlabilirlii sayesinde, nispeten yksek sistem maliyeti olmasna ramen talep grmeye devam etmektedir. Esnek bir ekilde tasarlanm PV sistemler, ime suyu ve sulama iin suyun pompalanmas; telekomnikasyon aralar, lamba, televizyon, video aletleri gibi evsel aletlerin elektrik enerjisi ile beslenmesi ve krsal alandaki salk kliniklerinde a maddesi tayan hareketli soutucular gibi farkl mekanlarda da gittike byyen bir pazar alan bulmaktadr. Alternatif kullanm iin olduka uygun olan FV sistemler gelecein enerji sistemleri olarak grlmektedir.

Maksimum G Noktas zleyici (MPPT) Fotovoltaik sistemler genelde iki farkl alsma durumuna sahiptir. Birinci almsa durumunda, direkt yke bagl olarak yk beslerken,ikinci alsma durumunda, gnes panellerinden enerji elde edilemedigi gnes snmnn olmadg zaman dilimlerinde sistemin enerji devamllgnn saglanmas iin enerjinin depolanmasn saglarlar. Elektrik enerjisinin depolanmasnda yaygn olarak akmlatrler kullanlmaktadr. Fotovoltaik yap direkt yk besledigi birinci durumda yk gerilimlerinde, ihtiya fazlas enerjinin depolanmasnda grev aldg ikinci durumda ise akmlatr gerilimlerinde alsmaya zorlandgndan gnes panellerinden maksimum g aktarm yaplamamaktadr. Gnes panellerinden maksimum g aktarm yapabilmek iin yapsnda kontrol edilebilir bir DC-DC dnstrc barndran sistemlere ihtiya duyulur. Panelleri, yk veya akmlatr gerilimlerinden bagmsz klan bu kontroll arabirime maksimum g takip sistemi (Maximum Power Point Tracker, MPPT) denir.

[3]

MPPT Blok emalar

[4]

I-V Karakteristii Maksimum g takip sistemlerinin temel amac, panel zerine dsen snm seviyesinde panelden elde edilebilecek maksimum gcn yke veya depolama sistemine aktarlmasdr. PVler dogru akm rettiklerinden bir PV panelden yke aktarlan g ifadesi,

P=VxI Sekilden de grldg gibi bir fotovoltaik panelden belirli bir akm-gerilim noktasnda maksimum g alnabilmektedir. Bu nokta eitli algoritmalarla bulunabilir. En ok uygulanan algoritmalar unlardr: Artan letkenlik (Incremental Conductance) Algoritmas Perturb and Observe Algoritmas Bulank Mantk (Fuzzy Logic) Algoritmas Sabit Voltaj Methodu

Perturb and Observe algoritmasnn temelinde panelin ortam ve yk koullar ile deien maksimum g noktasn deneme-yanlma yntemi ile bulmak bulunmaktadr. Eer panel alma geriliminin arttrlmas panelden elde edilen gc arttrmsa sistem panel alma gerilimini arttracak ynde almaya devam eder. Eer panel alma geriliminin arttrlmas ile panelden elde edilen g azalm ise sistem ters ynde almaya balar. Btn bu ilemler anahtarlama elemanna uygulanan PWM sinyalinin deitirilmesi ile gerekletirilmektedir.
[5]

P&O algoritmas

Artan letkenlik (Incremental Conductance) Algoritmas Artan iletkenlik algoritmas g-gerilim erisini kullanmaktadr. Bu eri zerinde maksimum g noktas zerinde eim sfrdr. Artan iletkenlik algoritmas hzla deien koullarda maksimum g noktasna daha abuk ulap sistemi bu noktada daha kararl tuttuu iin, bu algoritmann Perturb and Observe algoritmasndan daha etkin olduu sylenebilir Ancak, bu algoritmann gerekletirilmesi esnasnda yaplan hesaplamalar Perturb and Observe algoritmasndan daha ok zaman almakta ve sistemi yavalatabilmektedir. Artan iletkenlik algoritmas iin ak diyagram aada gsterilmitir.

[6]

Artan letkenlik (Incremental Conductance) Algoritmas

En ok kullanlan yntemler aadaki tabloda karlatrlmtr.

[7]

MPPtnin almas PV panelden alnan akm ve gerilim deerlerine gre mikroilemcide oluturulan algoritmada maksimum g noktas bulunur. Bulunan MPye gre PWM den MOSFET driver ile Buck-Boost DC-DC convertordaki mosfet srlr ve gerilim ayarlanr. Bylece PV panelden en verimli gte akm ekilmi olur.

[8]

REFERANSLAR 1. Fotovoltaik gne panellerinde gts ve mgts kullanarak verimliliin

arttrlmas, Elektrik Mh. smail NAKR

2. Development of a Microcontroller-Based, Photovoltaic Maximum Power

Point Tracking Control System,Eftichios Koutroulis, Kostas Kalaitzakis, Member, IEEE, and Nicholas C. Voulgaris
3. Experimental implementation of Micro Controller based MPPT for Solar

PV System
4. Fotovoltaik sistemlerde Maksimum G Noktas zleyici Algoritmalarnn

Karlatrlmas
5. Maximum Power Tracking for Photovoltaic Power Systems,Joe-Air

Jiang1, Tsong-Liang Huang2, Ying-Tung Hsiao2 and Chia-Hong Chen1Department of Bio-Industrial Mechatronics Engineering, National Taiwan University Taipei, Taiwan 106, R.O.C.Department of Electric Engineering, Tamkang University Tamsui, Taiwan 251, R.O.C.

[9]