You are on page 1of 7

Nama : Irman Ramadhan Kelas : XII Otomasi A RANGKUMAN BAB 1 Kelas XII PANCASILA SEBAGAI IDEOLOGI TERBUKA A.

Makna ideologi bagi sebuah bangsa Kata ideologi berasal dari ba asa !"#a#i terdiri dari d"a $ata %ait" Idea arti#%a gagasa# ata" ra#&a#ga# ata" $o#se' %a#g ters"s"# didala( 'i$ira#) Logos arti#%a il(" ata" 'e#geta "a#) Dari $ata idea la irla $ata Idealis %ait" ora#g %a#g ber&ita*&ita ti#ggi) Dari $ata ide la ir '"la $a("s besar ba asa I#do#esia (e#garti$a# $ata Ideologi de#ga# tiga (a$#a %ait" + 1) -) .) K"('"la# $o#se' bersiste( %a#g (e#,adi asas 'e#da'at ata" $e,adia# %a#g (e(beri ara da# t","a# "#t"$ $ela#gs"#ga# id"') Misal#%a Ideologis Negara) Cara ber'i$ir seseora#g ata" se$elo('o$ ora#g (isal#%a Ideologis Asi#g) Pa a(/ teori ata" t","a# %a#g ber'ad" %a#g (er"'a$a# sat" 'rogra( $egiata# sosial 'oliti$) Misal#%a Ideologi Liberalis 0 Ka'atalis) Ideologi Politi$ Negara Kesat"a# Re'"bli$ I#do#esia adala Pa#&asila sebagai ideologi 'oliti$/ 'a#&asila (er"'a$a# i('"#a# #ilai/ ide/ #or(a/ $e'er&a%aa#/ da# $e%a$i#a# 12elta#s& a""#g3 %a#g di(ili$i ba#gsa I#do#esia) Ideologi terdiri atas d"a ,e#is %ait" ideologi terb"$a da# ideologi tert"t"') 1. Ideologi terbuka Ideologi terb"$a biasa#%a bersi4at 4le$sibel ter ada' 'er"ba a# $o#disi 5a(a#) Pa#&asila ber'i,a$ 'ada #ilai*#ilai $ebe#ara# "#i6ersal) Selai# it" 'a#&asila (e(ili$i dasar 'i,a$a# $e%a$i#a# %a#g sa#gat $"at ter ada' 'e#&i'ta ala() 7al i#i terb"$ti 'ada sila 'erta(a#%a %a#g berb"#%i Ket" a#a# !a#g Ma a Esa) Pa#&asila adala dasar #egara %a#g ,elas da# seder a#a/ $are#a seder a#a#%a $ita sa#gat ("da "#t"$ (e('ra$ti$a# #ilai#%a dala( $e id"'a# se ari* ari) 2. Ideologi tertutup Ideologi tert"t"' biasa#%a bersi4at $a$"/ statis/ atas 'er"ba a# $e id"'a# ber#egara/ berba#gsa da# ber(as%ara$at) De#ga# $ata lai#/ ideologi tert"t"' biasa#%a tida$ berea$si atas segala di#a(i$a li#g$"#ga# %a#g ter,adi dise$itar#%a)

B. 1.

roses !ahir dan "ungsi an#asila Istilah pan#asila Berdasar$a# etimologi 1il(" asal*asal $ata3/ Pa#&asila berasal dari ba asa Sa#se$erta/

%ait" panca da# sila) Pa#&a arti#%a li(a/ seda#ga# Sila berasal dari d"a $ata/ %ait" s%ila 1sat" "r"4 8i93/ arti#%a bat" se#di ata" dasar da# s%iila 1d"a "r"4 8i93/ arti#%a 'erat"ra# 'erila$" %a#g bai$ ata" ("lia) Da# $esi('"la##%a 'a#&asila arti#%a li(a dasar %a#g (e(ili$i li(a "#s"r "#t"$ (e#gat"r 'erila$" bai$ dala( $e id"'a# (a#"sia) Me#"r"t b"$" s"taso(a $ara#ga# E('" Ta#t"lar/ (a#"sia ar"s id"' diba:a #a"#ga# 'a#&asila $ra(a) Kra(a 1$ro(o3/ arti#%a ti#g$at ba asa didala( ba asa ;a:a %a#g ter(as"$ raga( ter or(at) E('" Ta#t"lar i#gi# (e#ga,a$ sel"r" (a#"sia "#t"$ (e#era'$a# li(a dasar ti#g$a la$" ("lia %a#g $e("dia# disi#g$at li(a M ata" (o li(o) Li(a dasar 'eri#ta 1) -) .) <) =) 2. id"' ("lia it" adala + O,o (ate#i 1,a#ga# (e(b"#" 3 O,o (ali#g 1,a#ga# (e#&"ri3 O,o (ado# 1,a#ga# ber5i#a / seli#g$" 3 O,o (abo$ 1,a#ga# (ab"$/ (e(i#"( (i#"(a# $eras ata" (i#"(a# beral$o ol3 O,o (ae# 1,a#ga# ber,"di3 Rumusan pan#asila sebagai ideologi bangsa Bada# Pe#%elidi$ Usa a*"sa a Persia'a# Ke(erde$aa# I#do#esia 1BPUPKI3 > Do$"rits" ?%"#bi T%oosa Kai %a#g di$et"ai ole Dr) Rad,i(a# 2ed%odi#i#grat) Ada tiga to$o %a#g (e(a'ar$a# te#ta#g r"("sa# dasar #egara) Mere$a iala Pro4) Dr) Mr) Soe'o(o/ Mr) M" a((ad !a(i# da# Ir) Soe$ar#o) Pada sida#g 'erta(a#%a te'at#%a -@ Mei 1@<=) BPUPKI (e(beri $ese('ata# Pro4) Dr) Mr) Soe'o(o "#t"$ ber'idato) Ada ,"ga teori te#ta#g gagasa# #egara 1staatside3 %a#g di$e("$a$a#/ %ait" sebagai beri$"t+ a) b) &) Teori 'erseora#ga# 1i#di6id"alitas3 Teori i#tegralisti$ Teori #egara $elas Ber$aita# de#ga# dasar 4ilsa4at #egara/ Pro4) Dr) Mr) Soe'o(o de#ga# 'e#g"$" a# teori i#tegralisti$ (e#ge("$a$a# bebera'a al 'e#ti#g/ sebagai beri$"t+ a) b) Setia' :arga #egara ar"s t"#d"$ $e'ada T" a# !a#g Ma a Esa) Setia' 'e(i('i# #egara ar"s bersat" de#ga# ra$%at)

&) d) e)

Negara #asio#al ar"s bersat" se&ara totalitas) Dala( distrib"si e$o#o(i/ #egara ar"s bersi4at $e$el"argaa#) Te#ta#g "b"#ga# a#tar ba#gsa) Mr) M" a((ad !a(i# (e#%a('ai$a# li(a r"("sa# dasar #egara/ %ait"

'eri$eba#gsaa#/ 'eri$a(e(a#"siaa#/ 'eri$et" a#a#/ 'eri$era$%ata#/ da# $ese,a teraa# ra$%at) Pada ta#ggal 1 ;"#i 1@<=/ dide'a# sida#g BPUPKI Ir) Soe$ar#o (er"("s$a# li(a 'ri#si' sebagai dasar #egara bagi i#do#esia %ait"/ sebagai beri$"t+ 1) -) .) <) =) Nasio#alis(e ata" $eba#gsaa# i#do#esia I#ter#asio#alis(e ata" 'eri$e(a#"siaa# M"4a$at ata" de(o$rasi Kese,a teraa# sosial Ket" a#a# %a#g ber$eb"da%aa# Pada 1 ;"#i 1@<= %a#g $e("dia# di'eri#gati sebagai 87ari la ir#%a Pa#&asila9) Bebera'a :a$t" setela it"/ Ir) Soe$ar#o (e#g"s"l$a# Trisila %a#g (er"'a$a# 'erasa# dari Pa#&asila) Trisila %a#g di(a$s"d/ %ait"+ 1) -) .) Sosio#asio#alis(e/ Nasio#alis(e/ I#ter#asio#alis(e Sosio*de(o$rasi/ De(o$rasi de#ga# Kese,a teraa# ra$%at Ket" a# !a#g Ma a Esa) Setela (e#ge("$a$a# $o#se' Pa#&asila da# Trisila/ Soe$ar#o (era#g$"(#%a $e(bali (e#,adi Ekasila/ %ait" goto#g ro%o#g) $. "ungsi pan#asila sebagai ideologi bangsa Bebera'a 4"#gsi %a#g di(a$s"d$a# adala 4alsa4a id"' %a#g (e#,adi alat

'e(ersat" ba#gsa/ 'a#da#ga# id"' ba#gsa/ $e'ribadia# da# $ara$ter ba#gsa/ dasar #egara/ ,i:a ba#gsa/ 'er,a#,ia# l" "r ba#gsa saat 'erta(a $ali (e#diri$a# NKRI/ da# s"(ber segala "$"(/ serta &ita*&ita da# t","a# ba#gsa i#do#esia) Pa#&asila ,"ga (e#,adi ideologi #asio#al da# #egara ber#a(a Negara Kesat"a# Re'"bli$ I#do#esia) a. an#asila sebagai ideologi negara Dala( 'ra$ti$#%a/ $ed"d"$a# 'a#&asila sebagai dasar ata" ideologi #egara ar"s ditera'$a# didala( $e id"'a# ber(as%ara$at) Bebera'a &o#to 'e#era'a##%a sebagai beri$"t+

13

Pa#&asila (er"'a$a# s"(ber se(a#gat 'er,"a#ga# bagi 'e#%ele#ggara #egara/ 'ela$sa#a t"gas 'e(eri#ta a#/ 'ara a$ti6is 'artai 'oliti$/ da# sel"r" :arga #egara lai##%a)

-3 .3

Pa#&asila ar"s (e#,adi s"(ber #or(a bagi 'er"#da#g*"#da#ga# lai##%a) U'a%a (e:","d$a# &ita*&ita "$"( ar"s dise(a#gati ole #ilai*#ilai 'a#&asila) Pa#&asila (e(ili$i $ed"d"$a# %a#g isti(e:a $are#a sel"r" $era#g$a#%a ter&a#t"(

didala( ali#ea $e*< 'e(b"$aa# UUD 1@<=/ sebagai beri$"t+ ))) disusunlah kemerdekaan kebangsaan indonesia itu dalam suatu Undang-Undang Dasar Negara Indonesia yang terbentuk dalam suatu susunan Negara Republik Indonesia, yang berkedaulatan rakyat dengan berdasarkan kepada Ketuhanan ang !aha Esa, kemanusiaan yang adil dan beradab, persatuan indonesia , dan kerakyatan yang dipimpin oleh hikmat kebi"aksanaan dalam permusya#aratan$per#akilan, serta dengan me#u"udkan keadilan sosial bagi seluruh rakyat Indonesia% Saat i#i/ ada ba#%a$ 'e#gertia# %a#g ber "b"#ga# erat de#ga# berbagai 'e#%eb"ta# 'a#&asila ,i$a dir"("s$a#/ 'e#%eb"ta# it" (e("at bebera'a al beri$"t+ 1) -) .) <) =) A) Pa#&asila sebagai s"(ber dari segala s"(ber "$"( Re'"bli$ I#do#esia) Pa#&asila sebagai dasar #egara RI) Pa#&asila sebagai $e'ribadia# ba#gsa I#do#esia) Pa#&asila sebagai 'a#da#ga# id"' ba#gsa I#do#esia) Pa#&asila sebagai ,i:a ba#gsa I#do#esia) Pa#&asila sebagai ideologi #asio#al) Sel"r" ba#gsa i#do#esia ar"s (e#gera $a# sege#a' 'ote#si da# 'el"a#g %a#g di(ili$i#%a) Dala( al i#i/ setia' :arga (as%ara$at dit"#t"t "#t"$ (e(beri$a# $o#trib"si %a#g ber(a$#a $e'ada ba#gsa da# #egara) Sel"r" 'rogra( 'e(ba#g"#a# %a#g dira#&a#g da# dila$sa#a$a# ole 'e(eri#ta ar"s berses"aia# de#ga# ideologi #egara %ait" Pa#&asila da# UUD 1@<=) Sel"r" 'rogra( 'e(ba#g"#a# it" ar"s bisa di'erta#gg"#g ,a:ab$a# di ada'a# Ma,elis Ra$%at Terti#ggi/ %ait" MPR) %. an#asila sebagai ideologi terbuka Sebagai ideologi terb"$a/ 'a#&asila ("da dis"s"'i #ilai ideologi lai# %a#g bole ,adi 'erte#ta#ga# de#ga# #ilai da# ,ati diri ba#gsa i#do#esia) Nilai dasar 'a#&asila sebagai ideologi bersi4at teta') Kita (e#ge#al tiga li#g$ara# #ilai dasar/ %ait" sebagai beri$"t+

a) b) &)

Nilai dasar Nilai i#str"(e#tal Nilai 'ra$sis Pa#&asila (e(ili$i tiga di(e#si 'e#ti#g beri$"t+

a) b) &) a) b) &) d)

Di(e#si realitas Di(e#si idealis(e Di(e#si 4le$sibilitas Ba$tor*4a$tor %a#g (e#,adi da%a doro#g 'a#&asila sebagai ideologi terb"$a+ Ke#%ataa# ba :a 'roses 'e(ba#g"#a# #asio#al bere#&a#a di#a(i$a (as%ara$at $ita ber$e(ba#g de#ga# &e'at) Ke#%ataa# tela ba#g$it#%a ideologi tert"t"' se'erti (arCis(e*le#i#is(e %a#g (ela ir$a# $o("#is(e) Pe#gala(a# se,ara 'oliti$ #egara $ita (asa la('a" (e(b"$ti$a# ba :a ideologi 'a#&asila 'er#a dis"s"'i 'e#gar" $o("#is %a#g sa#gat besar) Te$ad $ita "#t"$ (e#,adi$a# 'a#&asila sebagai sat"*sat"#%a asas ala( id"' ber(as%ara$at/ berba#gsa da# ber#egara)

&. 1.

an#asila sebagai sumber nilai dan paradigma pembangunan Makna nilai Ka("s besar ba asa i#do#esia (e#garti$a# #ilai sebagai arga 1t e 'ri&e3/ $adar ata"

$"alitas) Ka("s il(ia 'o'"ler (e#garti$a# #ilai sebagai ide*ide ata" $o#se' te#ta#g a'a %a#g bai$/ be#ar/ bi,a$sa#a/ da# a'a %a#g berg"#a) Te#ta#g $eberadaa# 1e$siste#si3 seb"a #ilai 'ara 4iloso4i ter'e&a (e#,adi d"a $"b" de#ga# 'a#da#ga# %a#g berbeda+ a) b) 2. a) Nilai s"b,e$ti4 Nilai ob,e$ti4 &iri'#iri klasi(ikasi nilai Nilai i#ter#al Nilai i#ter#al 1i#ter#ali5e 6al"e3 adala #ilai*#ilai %a#g s"da (e#dara dagi#g dala( $e id"'a# seseora#g) b) Nilai do(i#a#

Nilai do(i#a# (er"'a$a# #ilai %a#g dia#gga' lebi 'e#ti#g dari 'ada #ilai*#ilai lai##%a)

$. a)

an#asila sebagai sumber nilai 7a$i$at #ilai 'a#&asila Setia' sila (e(ili$i arti da# a$i$at %a#g sa#gat ,elas arti da# a$i$at it" rele6a#

de#ga# 'rila$" ideal) b) 1) -) .) Nilai s"b,e$ti4 da# ob,e$ti4 R"("sa# setia' sila dari 'a#&asila bersi4at "#i6ersal) M"ata# reda$si 'e(b"$aa# UUD 1@<= tida$ da'at di"ba $are#a (e("at 'er#%ataa# $e(erde$aa# da# "$"( dasar #egara/ %ait" 'a#&asila) R"("sa# 'a#&asila didala( 'er("$aa# UUD 1@<= ses"ai de#ga# $aida il(" "$"( se i#gga (e(e#" i s%arat 'o$o$ $aida #egara %a#g (e#dasar) %) Arti pembangunan nasional Pe(ba#g"#a# #asio#al bert","a# (e:","d$a# s"at" (as%ara$at adil (a$("r %a#g (erata/ (aterial da# s'irit"al berdasar 'a#&asila da# UUD 1@<= dala( :ada NKRI %a#g (erde$a/ bersat" da# ber$eda"lata# ra$%at dala( s"asa#a 'eri$e id"'a# ba#gsa %a#g a(a#/ te#tra(/ tertib da# di#a(is dala( 'erga"la# d"#ia %a#g (erde$a/ bersa abat/ tertib da# da(ai) Ada dela'a# (isi 'e(ba#g"#a# #asio#al %a#g a$a# dila$sa#a$a# 'e(eri#ta + a) b) &) d) e) 4) g) ) Me:","d$a# (as%ara$at bera$ la$ ("lia/ ber(oral/ bereti$a/ berb"da%a da# beradab berdasar 4alsa4at 'a#&asilaD Me:","d$a# ba#gsa %a#g bersai#gD Me:","d$a# (as%ara$at de(o$ratis berla#das$a# "$"(D Me:","d$a# i#do#esia a(a#/ da(ai da# bersat"D Me:","d$a# 'e(erataa# 'e(ba#g"#a# da# ber$eadila#D Me:","d$a# i#do#esia asri da# lestariD Me:","d$a# i#do#esia (e#,adi #egara $e'"la"a# %a#g (ada#i/ (a,"/ $"at da# berbasis $e'e#ti#ga# #asio#alD Me:","d$a# i#do#esia ber'era# 'e#ti#g dala( 'erga"la# i#ter#asio#al)

). a) b) &) d) e)

*ikap mental positi( +ang harus lahir Me#tal %a#g 'ositi4 dari sila Ket" a#a# !a#g Ma a Esa Si$a' (e#tal 'ositi4 dari sila $e(a#"siaa# %a#g adil da# beradab Si$a' (e#tal 'ositi4 dari sila 'ersat"a# i#do#esia Si$a' (e#tal 'ositi4 dari sila $era$%ata# %a#g di'i('i# ole dala( 'er("s%a:arata# 'er:a$ila# Si$a' (e#tal 'ositi4 dari sila dari $eadila# sosial bagi sel"r" ra$%at i#do#esia i$(at $ebi,a$sa#aa#

You might also like