HAFTA 6.

KAYNAK YNETM

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

1. naat Projelerinde Kaynak Ynetimi

Bu gune kadar projelerin planlamasnda sadece aktiviteler aras ilikileri ve CPM hesaplamalarn dikkate aldk ve kaynak larn i planna etkisini tartmadk, bu derste kaynaklarn i programna etkileri tartlacak.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

1.1. naat Projelerinde Kaynaklar

Genel olarak inaat projelerinde 3 ana kaynak kullanlr, Malzeme (imento, demir, mermer, elik, vs) naat Makinalar (Vin, loder, grayder, silindir vs) nsan gc

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

1.2. naat Projelerinde Kaynak Ynetimi

Eer bir iprogramnda kaynaklar dikkate alnmaz ise, herbir aktivite en erken balama tarihinde balayacaktr ve Kritik olmayan aktiviteler de bolluklarn koruyacaklardr diye kabul edilir. Ancak proje ynetiminde kaynaklarn snrsz ve herzaman sahada mecvut olduu hi bir zaman kabul edilemez ve bu kabul zerine bir planlama yaplamaz. O nedenle projelerde sahada her zaman olamayan kaynaklar dikkate alnmal ve i program ona gre yaplmaldr ki planlama gerek durumu yanstabilsin.
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek 1 naat Makinalar Planlamas

Bir projede 200 ton luk mobil bir vin kullanlacaktr. Planlamaya gre iki aktivite ayn zamanda balyor ve ikisi de kaynak olarak bu vinci kullanyor. Bu durumda iki aktiviteyi ayn anda yapmak ve o nedenle de bir 200 ton luk vin daha satn almak mantkl mdr ? Elbetteki hayr. Bu durumda plan revize edilmeli ya da bir aktivitenin bolluundan yaralanlarak aktivite balama tarihi telenmeli ve tek bir vin ile iler yaplmaldr.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek 2 nsan Kaynaklar Planlamas

nsan Kaynaklar Planlamasnda iki konu dikkate alnmaldr ; 1. Sahada ileri zamannda yapacak yeterli sayda ve yetkinlikte i gc olmaldr. 2. Belli yetkinlikteki insan gcne ihyiya zamana gre ok deikenlik gstermemelidir. Verimlilik belli bir sayda igcnn sahada kesinitisiz olduu durumlarda ykselir, aksi durumlarda azalr. Ekiplere yeni katlan insanlarn verimlilii kesintisiz alan insanlara gre daha dk olur.
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek 3 Malzeme Planlamas

Malzeme planlamas bir projede en nemli konulardan birisidir, genelde malzeme olmayan yerde imalat yaplamaz. O nedenle,
Tedarik planlar i programnn mutlaka bir paras olmaldr. Beton santrali gibi sahada malzeme reten tesisler var ise, aktivite planlamasnda bu tesislerin kaynak retme kapasiteleri dikkate alnmaldr.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

2.KAYNAK AIMI VE KAYNAK DENGELEMES

Kaynak Ynetiminde iki genel senaryo vardr,. 1. Senaryo (Snrl Kaynak larn Dengelenmesi) Snrl kaynak durumu. Bu durumda plana gre baz dnemlerde kaynak snr alabilir. Bu durumlar plann reel durumu yanstmadn ve plann revize edilmesi gerektiini gsterir. Bu durumda iki zm vardr, ya kaynak am olan durumlar iin ek kaynak salanr, ya da baz aktiviteler tekrar planlanarak bu durum ortadan kaldrlmaya allr. Bu durumda proje sresi alabilir, eer kabul edilebilir bir amsa plan buna gre revize edilir.

Aadaki rnekte krmz alanlar kaynak amlarn gstermektedir.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek- Kaynak am

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

 2. Senaryo (Dalgal Kaynaklarn Dengelenmesi) Yaplan planlamaya gre zellikle vasfl insan kaynaklar ihtiyalarnda byk dalgalanmalar olabilir. Kaynak dengelemesi proje sresinin sabit olduu durumlarda da yaplr.

Aadaki rnekte dalgal bir kaynak ihtiya planlamas grlmektedir.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

2.1.SINIRLI KAYNAK DENGELEMES

Kaynaklarn snrl olduu durumlarda plan yeni duruma gre revize etmek iin aadaki yntemler kullanlr:
Seri metod Paralel metod

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

 Snrl Kaynak dengelemesi yntemi baz olarak CPM i kullanr. Kaynak limitleri belirlenir. Limitli Kaynak saysnda bir snr yoktur, ancak manuel zmlerde ikiden fazla kaynak dengelemesinin yaplmas olduka zordur. Bu amala bilgisayar programlarnn kullanlmas daha doru ve kolay zmdr. Bu zmde proje sresinin uzayabilecei kabul edilir. Eer proje sresi ok uzuyor ise, ynetim kararlar devreye girer, gerekirse ek kaynak tedarii yaplr.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek CPM Network

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

 Yukardaki rnek CPM diagramn kaynak snrlarn dikkate almadan zdmzde aadaki tablo elde edilir;

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

CPM zm ve aktivitelere kaynak atanmas

ACTIVITY A B C D E F G H J K L M RESOURCES DUR ES LS TF 2M 2M 2M 1M 3M 3M 1M 1M 2M 2M 3M 2M 1H 1H 1H 0H 0H 0H 2H 1H 2H 1H 2H 1H 1 4 2 1 4 3 4 2 2 6 2 1 1 2 2 6 6 4 4 4 7 1 2 8 7 6 0 0 6 1 0 3M 3M 1 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 1M 3M 3M 3M 1M 3M 3M 3M 3M 3M 3M 3M 10 6 12 8 8 1 1M2H 1M2H 1M2H 1M2H 1M2H 1M2H 1M2H 1M2H 1M1H 1M1H 1M1H 1M1H 2M2H 2M2H 2M2H 2M2H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 2M1H 3M2H 3M2H 3M2H 3M2H 16 16 0 2M1H 2M1H 1 2 2 5 1 1 2 2 4 2 5 2 1 2 3 4 2 5 2 1 2 4 7 2 5 4 1 2 5 7 2 5 4 1 2 6 8 3 5 2 0 2 7 3 1 5 4 0 2 8 5 4 5 4 3 2 9 3 4 5 2 3 2 10 2 3 5 1 3 2 11 2 6 5 1 3 2 12 2 7 5 1 4 2 13 2 7 5 1 4 2 14 2 5 5 1 3 2 15 2 5 5 1 3 2 16 2 2 5 1 1 2 3M 3M 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

11 7

10 10 0 8 14 6

DAY M DAILY EARLY M DAILY LATE MAX LIMIT, M H DAILY EARLY H DAILY LATE MAX LIMIT, H

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

 Aktivitelere kaynak atadmzda ve limitleri check ettiimizde baz dnemlerde kaynak snrlarnn aldn grrz.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

M (Mason) Kaynann limit kontrolnn yaplmas

M DAILY EARLY

M DAILY LATE
4 MAX LIMIT, M

0 1 2 3 4 5 6

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

10

11

12

13

14

15

16

H (Helper) Kaynann limit kontrolnn yaplmas

4.5

3.5

2.5

H DAILY EARLY H DAILY LATE

MAX LIMIT, H

1.5

0.5

10

11

12

13

14

15

16

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

 Kaynak limitlerinin ald net olarak grlr, bu durumda nmzde iki zm mevcuttur; 1. Kaynak limitlerinin ald dnemlerde ek kaynak salamak, bu pek ekonomik olmayabilir. 2. Kaynak dengelemesi yaplabilir. Gerekirse proje sresi uzatlabilir.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Series Method ile Snrl Kaynak Dengelemesi

Bu metodda aktiviteler kaynak snrnn almad durumlarda ncl aktiviteleri tamamlandnda hemen balatlrlar. Bir aktivite balatlrsa kesintiye uratlmaz.
Eer iki veya daha ok sayda aktivite ayn zamanda yapldnda kaynak snr alyorsa baz ncelik verme kriterleri dikkate alnr. Bu kriterlerden ilkine gre, ncelik ge balama tarihi en erken olana verilir. ncelik kriterleri zetle unlardr,
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Snrl Kaynaklarn Dengelenmesinde ncelik Verme Kriterleri Aktiviteler ncl aktiviteleri tamamlannca hemen balatlrlar Kaynak limiti alyor ise , aktivitelerden ge balamas en erken olana ncelik verilir. Eer ge balama tarihleri ayn ise, bolluu daha az olana ncelik verilir. Bolluklarda ayn ise, kaynak ihtiyac daha ok olana ncelik verilir. Kaynak ihtiyalar da eit ise, aktivite srasna gre ncelik verilir. Seri ynteme gre bir aktivite balam ise kesintiye uratlmaz. Verimliliin dmemesi iin bu kabul doru bir kabuldr.
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Paralel Metod: Paralel metod da seri metodun aynsdr, tek fark paralel metod bir aktivite baladktan sonra kesintiye urayp tekrar balayabilmesine imkan verir.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Yukardaki rnek CPM Diagramn Seri Metodu ile zm

Kaynak Limitleri: 5M (masons) 2H (helpers). Kaynak limitleri hi bir artda almamaldr. ncelikle ilk aktivite olan A aktivitesi balar. A aktivitesi tamalandktan sonra B ve C aktiviteleri balayabilir. Kaynak durumunu kontrol ettiimizde bir sorun olmad grlr, o nedenle B ve C aktiviteleri erken balama tarihlerinde balatlrlar. A,B ve C aktivitelerinden sonra 2 ve 3. gnde balayabilecek aktivite yoktur, o nedenle 4 ve 5. gnlere bakalm.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Yukardaki rnek CPM Diagramn Seri Metodu ile zm A,B ve C aktivitelerinden sonra 2 ve 3. gnde balayabilecek aktivite yoktur, o nedenle 4 ve 5. gnlere bakalm. C tamalandktan sonra F,G ve H balayabilir grnyor. Bunlar iinden ncelik en erken ge balama tarihi olan G aktivitesinindir, ancak G aktivitesi 4. gn balar ise kaynak limiti alacaktr, o nedenle sonraki ncelie sahip olan F aktivitesi var, 4. gn F aktivitesi balar. H aktivitesi de 4 ve 5. gn balayamaz, kaynak limiti ald iin. Yukarda ifade edildii ekilde, seri metodun ncelik kurallar dikkate alndnda, aktivitelerin balama ve biti tarihleri aadaki gibi olacaktr,
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

 Ayn problemin seri ve paralel metodu ile zm

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

3.2 Dalgal Kaynaklarn Dengelenmesi

Kaynaklarn snrl olmad ancak proje sresince ok dalgal bir ihtiya plan oluan durumlarda Dalgal Kaynaklara Dengeleme yaplr. Bu yntem genellikle insan kaynaklarnn planlanmasnda kullanlr. Ama dengeli ve homojen bir kaynak planlamas yapmak ve bylece ksa sreli personel alm ve karmn engellemektir. Genel renme erisi prensibi de insan kaynaklarnn dalgal olmasnn verimlilii negatif etkilediini gstermektedir,
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Learning Curve-renme Erisi

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Ksa sreli personel alm ve karm neden istenilmez?

1. Yeni ie alnan insanlar oriyantasyon ve bazen de eitime ihtiya duyarlar. 2. Yeni ie alnan insanlarn verimi balangta dktr. 3. Yeni i almlar bir ok yasal ilemler ve dkmantasyon ileri getirirler. 4. ten karmalar mevcut kalan alanlar iin negatif motvasyon unsurudur. 5. Vs

Yukarda bahsi geen tm unsurlar zaman ve para kaybna neden olurlar. O nedenle proje sresince homojen kaynak dengelemeleri yaplmaldr. Aksi takdirde oluacak baz verimlilik kayb rnekleri aadaki gibidir,
YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

zellikle insan kaynaklar doru planlanmad zamanlarda alnan acil nlemler insan saysn artrmak ve fazla mesai uygulamak olmaktadr. Ancak bu nlemler genelde verimlilii drrler. Baz verimlilik kayb rnekleri aadaki gibidir,

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Fazla Mesainin ilik Verimliliine Etkisi

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

i Younluunun Verimlilie Etkisi

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Dalgal Kaynak Dengelemesindeki Prensipler

Proje sresi deimeyecek ekilde kaynak dengelenmesi yaplmaldr. Genel olarak dalgal kaynak dengelenmesinde minimummoment algorithm metodu kullanlr. Temel olarak bu yntem kaynaklar olabildiince dengelerken aktivitelerin Free Float (serbest bolluk) larndan yaralanr. Aktiviteler kendi free float lar ierisinde telenerek dengeli bir kaynak planlamas elde edilmeye allr.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Minimum-moment algorithm kabulleri;

1. Bir aktivite balad ise kesintiye uratlmaz. 2. Aktivite sresi boyunca kaynak kullanm sabittir. 3. Network mant, aktiviteler aras ilikiler ve aktivite sreleri deitirilmez. Ancak eer sabit proje sresince dengeli bir kaynak planlamas yaplamyor ise yeniden planlama yaplabilir.

4. Bu yntem kritik aktivitelere mdahele etmez, ancak normal aktivitelerin serbest bolluklarnndan yararlanr.

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek-Dalgal Kaynak Dengelemsi problemi-Primavera ile yaplacak

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Dengeleme ncesi Kaynak Dalm

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Dengeleme Sonras Durum

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

rnek: Aadaki CPM diagramn Primavera da modelleyiniz. Kaynak snrlarn check ediniz. Eer kaynak snrlar alyor ise Primavera da snrlar amayacak ekilde kaynak dengelemesi yapnz (proje sresi uzayabilir, kaynak snrlar kesinlikle alamaz)

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

PRIMAVERA ILE KAYNAK PLANLAMASI

YTU PROJE ZAMAN YONETIMI MEHMET SAIT CULFIK

Kaynaklarn Tanmlanmas
Aktivitelere kaynak atayabilmek iin ncelikle eer bir kaynak mevcut deilse sistemde oluturulmas gerekir.
Mevcut kaynaklar grmek ya da teni bir kaynak oluturmak iin ncelikle Enterprise, Resources mensnden ya da anasayfadan Resources butonu ile kaynakalarn olduu ekrana girilir.

Ekrann st ksmnda mevcu kaynaklar, alt tarafnda da ilgili kaynaklar ile ilgili detaylar grlebilir. Yeni bir kaynak oluturmak iin ekrann sa st kesindeki Add butonuna baslr.

Add butonuna basnca New Resource Wizard kar ve yeni kaynakoluturmamz konusunda bizi ynlendirir, adm adm yeni bir kaynak oluturulur. lk admda Resouce ID ve Resource Name tanmlanr.

rnek olarak Carpenter 1 isimli ve Carp 1 ID li bir labor kaynak oluturalm.

kinci aamada Resource Type, Kaynak Tr tanmlanr. P6 da farkl kaynak tr tanmlanr, Labor, Nonlabor, Material. Bizim rneimizde kaynak trmz labor.

Sonraki aamada kaynaa ait Price/Unit , Default Unit/Time ve Max Unit/Time girilir.

Ekrann alt ksmnda kaynaklarn detayl bilgileri mevcuttur ve bu veriler istendiinde revize edilebilir.

Kaynaklarn aktivitelerin sre hesaplarnda etkili olmasn istemiyor isek, Kaynaklarn Details tabnn altnda Auto Complete Actuals seilmemi olmaldr.

Aktivitelere Kaynak Atama

Aktivitelere kaynak atamak iin aktivitenin zerinde iken, detaylarda Resources sheet almal ve alt soldaki Add Resource butonuna tklanarak yeni bir kaynak atanmal.

Aada aktiviteye atanm kaynak grnmektedir. Atanan kaynak labor. Aada kaynak birimi olarak ,adam/gn , day/day, olarak alnmtr. Bunu hours/day yapmak iin User Preferences den Unts Format hours yapmak gerekir.

User Preferences, Unts Format

Atanan Kaynaklarn zlenmesi

Projelere atanan kaynakarn izlenmsi iin aadaki ekran opsiyonlar mevcuttur, ve bunlar ksa yol menulerde mevcuttur, Activity Usage Spreadsheet Activity Usage Profile Resource Usage Spreadsheet Resource Usage Profile

Activity Usage Spreadsheet

Activity Usage Profile

Resource Usage Spreadsheet

Resource Usage Profile

Kaynak Limiti Tanmlanmas, kanyank limitleri Resouces

ekrannda ilgli kaynan detaylarnda yaplr

Bir kaynan planda limitinin alp almad Resource Usage Profile dan grlr.

Leveling, Kaynak Dengelemesi, Leveling ilemi Tools, Level Resources mensnden yaplr, ayrca ksa yol menlerde de mevcuttur. Leveling sayfas alnca kullancya aadaki tercihleri sunar, tercihler yapldktan sonra leveling yaplr. Eski duruma (leveling ncesi) dnmek iin tekrar schedule yaplr.

Odev Uygulama, daha once olusturdugumuz aktivitelere asgidaki kaynaklari atayalim

Uygulama