ELENA "Emekli hemire olan Elena, zengin ve yal bir adam olan Vladimir ile evlenir.

Her ikisi de nceki evliliklerinden gelen ocuklaryla ilikileri bir ekilde sorunlu ve mesafeli insanlardr. aka! Vladimir bir kal" krizi geiri", has!aneye kaldrlnca vasiye!ini yazdrma karar alr# ama Elena bu vasiye!!e yer almaz. $ir yandan da o%lunun da%lmak &zere olan ailesini bir arada !u!maya alan Elena, kocas ve ailesi arasnda ahlaki bir fedakarlk kmaznda kalacak!r'" Andrey Zvyagintsev, nc uzun metrajl filminde de sosyolojik, ekonomik ve psikolojik meselelere aile ve snf ilikileri zerinden bakmay srdryor. ilm bittikten sonra, kendimi !"# sayfalk tatl bir roman okumu gibi $issettim. %alnzca diyaloglar ile de&il, g'rnt ve seslerden de anlam retme konusunda $ayli baarl olan ()(*A, geti&imiz yl +annes,da -ri .zel .dl,ne de&er bulundu. +annes,da bir eylere de&er bulunan o&u yabanc film gibi, (lena,nn da ransa,daki giesi kendi lkesindekini geride brakt. %ani ()(*A da /us ana akm sinemaseverlerince 0entel sanat filmi0 olarak tanmlanyor olabilir ve akas, olaslk olarak pek de artc gelmiyor. Zvyagintsev,in 1utin kart oldu&u aka bilinse de, bu filmiyle gnmzn kapitalist /usya,sn eletirdi&ini s'yleyemiyoruz. 2'yleriz aslnda, ama elimizde b'yle bir veri yok. 3nk filmde zaman ve yer 'gelerinin etraflar aka izilmeden braklm. Ama kurulan atmosferin ve anlatlan ilikilerin evrensel olmas ve zaten 0kreselleen dnyamz0da yerel diye bir eyin de kalmayp $er eyin evrenselleiyor olmas ()(*A,y anlamdrmak iin bizi bu tip verilere ya da 1utin, /usya gibi 'zel isimlere i$tiya duymaktan kurtaryor. ()(*A dnyann neresinde izleniyorsa, byk bir olaslkla izleyene bir eyler anlatacak ve yine o toplumu eletiriyor olacak. ilme geelim. (lena,nn 'nceki evlili&inden olan o&lu 2ergei, ailesiyle birlikte ii ma$allesindeki kk evlerinde yaamaktadr. 2ergei isizdir ve i arad&na dair de $ibir izlenim vermemektedir. 4iri $enz bebek, di&eri de niversite a&nda olmak zere iki ocu&u vardr. 4y&, e&er niversiteye gidecek paray bulamazsa askere alnacaktr. 5ladimir,in 'nceki evlili&inden olma kz 6atya da aslnda 2ergei,den 7temelde8farksz bir $edonisttir. 9te filmin ana meselesini de bu snf ilikileri oluturuyor. 6apitalizmin getirdi&i snfsal riteller film boyunca resmedilmi. 4ir yanda korunakl lks evler, di&er yanda ii ma$allelerindeki $ayat. 4ir yanda taksiler, di&er yanda otobsler. 4ir yanda gei $akk kendisinde olmasna ra&men yolun ortasnda duran lks bir araba, di&er yanda gei $akk kendilerinde olmamasna ra&men a$este a$este kardan karya geen ii kafilesi. (lena ise kocasyla birlikte yaad& lks daireden o&lunun evine yapt& yolculuklarla bir anlamda izleyicinin snflar arasndaki bu yolculu&una 'n ayak oluyor. :laylarn kopma noktas ise (lena,nn varlkl kocas 5ladimir,in fitness,n ardndan girdi&i $avuzda geirdi&i kalp krizi. 5ladimir bu krizin ardndan, yazmay pland& vasiyeti (lena,ya aklyor. akat (lena kendisine bir maatan fazlasnn dmedi&ini ve 5ladimir,in neredeyse btn varl&n $er$angi bir ite almayan, $edonist kzna ba&lamay dnd&n '&reniyor. (lena 5ladimir,e, da$a 'nce konutuklar ve 5ladimir,in 0dnece&im0 s'zn verdi&i meseleyi $atrlatyor. (lena, torununun niversiteye gidebilmesi iin gereken paray 5ladimir,den istemitir. Ama 5ladimir 0dnece&im0 dedi&i bu yardm yapmaktan da vazgeti&ini s'ylyor. 2osyal $areketlili&in olmad& bir toplumda bu paray de&il ksa zamanda, yllar boyu alarak biriktirmek bile zor, (lena da biliyor bunu ve ite buradan alevlenen tartmann sonunda, kocasna 9ncil,den u alnty yapyor; 0ve sonuncu birinci olacak.0 4iz, 9ncil,in zenginlikle ilgili bir b'lmnde geen o cmlenin tmn alntlayalm; 0birincilerin biro&u sonuncu, sonuncularn biro&u da birinci olacak.0 7<arkos !#;=!8 4unu 0sosyal $areketlili&e inancmz kalmad&nda0 diye balklandrabilirdik. 3nk birok dinde sosyal adaletin ve eitli&in yerine 'teki dnyadaki bu tersyz olma $ali bir teselli olarak konumlandrlr. >inler bu ortak y'nelimlerinden dolay, din sosyolojisinde de sk sk eitsizli&in kayna& ve iselletirilmesindeki en byk pay sa$ibi olan $iyerarik kurumlardan biri olarak g'rlyor. ?arip bir ekilde, 0ve sonuncu birinci olacak0 beklentisini dinler gibi 'te dnyaya

saklamayan ve olay bu dnyada sonulandrmaya alan $areketleri de o&u zaman devrimci $areketler olarak niteliyoruz, ki devirmek kelimesinde de ayn tersyz olma anlam mevcut. >a$a da yakn 'rnekler olarak, @rkiye,deki devrimci oluumlarda da adm ba rastlad&mz 0ayaklar ba olacak0 ve 0ezilenler iktidar olacak0 tarz s'ylemler verilebilir ve filmde g'rece&imiz son da temel olarak bu devrim $aline da$a yakn duruyor gibi. %ani dinA bir k noktasna sa$ip olmasna ra&men dnyevi bir devrimle sonulanmtr Bki bu durum da @rkiye,den olduka gncel oluumlar a&rtrabiliyor. ilmdeki bu kanl devrimin ana itkisiyse o kar koyulamayan aile ba&lar olarak g'rnyor. (lena ile 5ladimir arasndaki ilikinin baz noktalarda toplumsal cinsiyet rolleriyle belirlenmi oldu&unu dnsek de maddi kar odakl bir iliki oldu&unu s'yleyemiyoruz. Ama yine de ebeveyn olma durumu son aamada evlilik ilikisine a&r basyor. 5ladimir neredeyse tm varl&n $edonist kzna brakrken, (lena,nn o&lu 2ergei,in almamasn eletirebiliyor. (lena bu eletiride $akllk pay oldu&unu bilse de seimini 2ergei,den, yani o&lundan ve o&lunun ailesinden yana kullanabiliyor. 5ladimir,in, kz 6atya ile $astanede yapt& konumada ise 6atya, kimler $edonist olabilir, kimler ocuk yapabilir, kimler $er eye ra&men ocuk yapar ve bir ocuk, ebeveyn asndan ne ie yarar, gibi birtakm sorulara kendince cevaplar retiyor. ilmin e&lenceli ksmlarndan biri. ()(*A g'rsel anlam retiminde de olduka baarl; (lena ile birlikte o&lunun ii ma$allesindeki evine gideriz. Cniversiteye g'nderilmesi iin para aranan torun pek de b'yle eyleri dert ediyor g'rnmeden, konsolda oyun oynamaktadr. 4abas 2ergei iki, sigara taklmaktaD arada da o&lunun elinden oyunu alp e&lenceye da$il olmaktadr. @m bu zaman dilimi iinde $akknda en n'tr fikre sa$ip oldu&umuz kiiyse 2ergei,in karsdr. Eatta evin btn ilesini ekiyor gibi bile g'rlebilir. Ancak ilerleyen sa$nelerde 2ergei ve o&lu $ibir eyi umursamadan cips yerken 2ergei,in kars da gelip onlara katlr. : da bu evdeki sorunlarn bir parasdr ve bunu $edonist 6atya,nn $astanedeki nutkuyla da ilikilendirebiliriz. ilmin mziklerine gelelim. Zvyagintsev, yaayan en byk besteci olarak g'rd& 1$ilip ?lass,n =. senfonisinde karar klp ?lass,tan izin almak iin kendisiyle iletiim kurmu. Ancak ?lass 0o eski eyi ne yapacaksn, yeni bir ey besteleyeyim ben sana0 demi. Zvyagintsev arm olsa da =. senfoninin tam da arad& ey oldu&undan emin oldu&u iin teekkr edip yine onu kullanm. Ancak yeni filminin mzikleri iin ?lass,tan s'z almay da atlamam. 0?lass,n mziklerine yakacak bir film yapmam gerekecek imdi0 diyor. <zik, (lena,nn, o&lu 2ergei,in evine gitti&i sa$nede yayd& gereksiz gerilim sayesinde seyirciyle (lena,nn arasn amay, olanlar belirli bir mesafeden izletmeyi baaryor. ilmde en ok be&endi&im katman sona sakladm; @elevizyon aracl&yla yaratlan anlam. (lena ve 5ladimir,in korunakl, lks evinde televizyon olmazsa olmaz bir 'ge. 4azen bir gndz program, bazen de bir spor program ak, ama ne olursa olsun, televizyondan gelen sesler $er seferinde bize filmle ilgili bir eyler s'ylyor. Eatta 'yle ki, sadece televizyondan gelen bu seslerle filmin bir 'zetini karmann bile mmkn olabilece&ini $issediyor insan. 4u anlam katmann ok be&enme sebebimse zerinde 'zel olarak u&ramadka $epsini karyor olmanz. %ani asla kula&mza kula&mza sokulmuyor televizyondan gelen konumalar. .rne&in, 5ladimir,in taburcu olma sa$nesi; >oktorlar onu taburcu etmeden 'nce uyarlarda bulunuyorlar. 9la kullanmna ve rejime dikkat etmesi, stresten uzak durmas gibi uyarlar. 4u uyarlara 0peki0 deyip $astaneden ayrlyorlar. ?ece, evdeler. 5ladimir,in odasndaki televizyonda ma var. 2piker unlar s'ylyor; 0Eakemlere bak amz, tabiii bugnk $akemlerden ba$setmiyorum, ama $akem $atalar ile ilgili yaplan tm bu yorumlar onlarn biraz da$a riskten uzak bir ekilde davranmalarna sebep oluyor.0 >i&er odadaysa (lena bir tartma program izlemekte; 04u g'rntleri arive kaldrp be yl sonra izlesek de&ien $ibir ey olmad&n g'rmek bu lkede byk ok yaratrd... %aptklarnzn bedelini 'dyorsunuz. Eibir ey yannza kalmyor. 2iz, sevgili seyircilerimiz iin yine de en iyisini diliyorum..0 4u 'rneklerde oldu&u gibi televizyonlu di&er sa$neler de kafa kurcalayc.

ilmin sonuyla ilgili de enteresan bir durum var. <evcut son sonradan devirilmi. ilmle ilgili incelemelerin bazlarnda da farkl nedenlerle gereksiz g'rlm. 4ence ok da gereksiz olmayan bir kapy da$a aralayarak bitirilmi film. Ama yine de senaryonun ilk $alindeki sonu da$a ok be&endi&im iin paylamak istiyorum. (lektrik kesintisinden sonra evden biri apartmann elektrik saatlerinin oldu&u yere bakmak iin dar kar. @am saatlerin 'nne geldi&indeyse elektrik geri gelir. Apartmandaki btn dairelerin elektrik saatlerindeki arklar yeniden d'nmeye balamtr ve film biter.