Tác động của BĐKH lên sản xuất nông nghiệp và tác động của sản xuất nông nghiệp lên môi trường

MC LC
MC LC ........................................................................................................................i DANH MC HNH ...................................................................................................... iii DANH MC BNG ......................................................................................................iv DANH MC CH VIT TT .......................................................................................v CHNG 1: GII THIU CHUNG .............................................................................1 1.1. Li m u............................................................................................................1 1.2. Mc tiu nghin cu ............................................................................................. 2 1.3. Phng php nghin cu ......................................................................................2 CHNG 2: TNG QUAN CC VN NGHIN CU .......................................3 2.1. Tng quan v Bin i kh hu.............................................................................3 2.1.1. nh ngha .....................................................................................................3 2.1.2. Nguyn nhn ..................................................................................................3 2.1.3. Cc biu hin ca BKH ..............................................................................4 2.2. Tng quan v Mi trng .....................................................................................7 2.2.1. nh ngha Mi trng (MT): .......................................................................7 2.2.2. Chc nng ca Mi trng ............................................................................7 2.2.3. Cc thnh phn c bn ca MT .....................................................................8 2.3. Tng quan v sn xut Nng nghip ....................................................................9 2.3.1. Khi nim Nng nghip.................................................................................9 2.3.2. Tng quan v Trng trt ................................................................................9 2.3.3. Tng quan v Chn nui..............................................................................12 2.2.4. Tng quan v Thu sn ...............................................................................15 CHNG 3: TC NG CA BIN I KH HU TON CU LN SN XUT NNG NGHIP ................................................................................................ 21 3.1. Tc ng ca BKH ln ngnh Nng nghip Th gii v Vit Nam................21 3.2. Tc ng ca BKH ln Trng trt ...................................................................23 3.2.1. Tc ng tch cc ........................................................................................ 23 3.2.2. Tc ng tiu cc ........................................................................................ 24 3.3. Tc ng ca BKH ln Chn nui ...................................................................30 3.3.1. Tc ng tiu cc ........................................................................................ 30
3.3.2. Tc ng tch cc ........................................................................................ 32 3.4. Tc ng ca BKH ln Thu sn.....................................................................33 3.4.1. BKH tc ng n mi trng thy sinh trn bin ..................................35 3.4.2. BKH tc ng n mi trng nui trng thy sn .................................36 3.4.3. BKH tc ng n kinh t thy sn .......................................................... 38 CHNG 4: TC NG CA SN XUT NNG NGHIP LN MI TRNG .......................................................................................................................................40 4.1. Tc ng ca Trng trt ln MT ........................................................................40 4.1.1. Tc ng ln mi trng t .......................................................................41 4.1.2. Tc ng ln mi trng nc ....................................................................43 4.1.3. Tc ng ln mi trng khng kh ............................................................ 44 4.2. Tc ng ca Chn nui ln MT ........................................................................45 4.2.1. Mi trng t ............................................................................................. 45 4.2.2. Mi trng nc .......................................................................................... 46 4.2.3. Mi trng khng kh.................................................................................47 4.3.Tc ng ca Thy sn ln MT ...........................................................................48 4.3.1. Tc ng ln mi trng nc ....................................................................48 4.3.2. Tc ng ln mi trng t .......................................................................50 4.3.3. Tc ng ln mi trng khng kh ............................................................ 51 KT LUN ...................................................................................................................52 TI LIU THAM KHO.. .. 53
ii
DANH MC HNH
Hnh 1: Tc ng ca bin i kh hu............................................................................6 Hnh 2: Biu nhit trung bnh trn b mt Tri t tng ln trong vng 140 nm qua (nh: Combatclimatechange.ie) ......................................................................6 Hnh 3: Biu din tch trng la Vit Nam t 1975 - 2005 ...................................11 Hnh 4: S cc loi hnh thy sn .............................................................................17 Hnh 5: Cc quc gia nui trng thu sn ln nht Th gii nm 2010 ....................... 19 Hnh 6: Sn lng thu sn Vit Nam nm 2012.......................................................... 19 Hnh 7: Sn lng thu sn Vit Nam qua cc nm (nghn tn) ...................................20 Hnh 8: Biu din khu vc m hn v kh hn khi nhit tng 10C.......................... 21 Hnh 9: biu din s nh hng ca bin i kh hu ln trng trt th gii ................22 Hnh 10: S tng trng ca bp ng theo nhit ...................................................... 24 Hnh 11: Tc ng ca BKH n ti nguyn t ca Vit Nam ............................... 27 Hnh 12: Phn trm thay i sn lng t m hnh CliCrop cho nng nghip .............28 Hnh 13: BKH nh hng n MT sng ca nhiu loi thu sn .............................. 33 Hnh 14: nh hng ca BKh n h sinh thi RNM ...............................................37 Hnh 15: Thuc bo v thc vt ang gy nhim MT t trm trng ........................ 42 Hnh 16: Qu trnh kh Fe2+ .......................................................................................... 50
iii
DANH MC BNG
Bng 1: Din tch canh tc v sn lng cy trng ca Vit nam (nm 2010) .............10 Bng 2: Sn xut v tiu th tht trn th gii trong mt s nm gn y (triu tn) ...14 Bng 3: Tc ng ca BKH ln Trng trt ................................................................ 24 Bng 4: nh hng ca pH n h thu sinh vt.......................................................... 36 Bng 5: Lng kh CO2 pht thi khi t ng ............................................................. 45
iv
DANH MC CH VIT TT
WMO IPCC FAO WB BKH MT LHQ KT-XH KTTS NTTS BSCL BSH BVTV RNM : World Meteorological Organization - T chc Kh tng Th gii. : Intergovernmental Panel on Climate Change - y ban Lin Quc gia v bin i kh hu : Food and Agriculture Organization of the United Nations T chc Lng thc v Nng nghip Lin Hp Quc : World Bank Group - Nhm Ngn hng Th gii : Bin i kh hu : Mi trng : Lin Hp Quc : Kinh t - X hi : Khai thc thy sn : Nui trng thy sn : ng bng sng Cu Long : ng bng sng Hng : Bo v thc vt : Rng ngp mn
NN&PTNT : Nng nghip v Pht trin nng thn
Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.
CHNG 1: GII THIU CHUNG

1.1. Li m u Con ngi l sn phm cao nht ca qu trnh tin ha hu c v tr thnh mt thnh vin c bit trong sinh quyn. Khi con ngi bt u c thc v kh nng tm hiu v th gii xung quanh th ng thi cng bt u to ra nhng cng c, sn phm phc v cho cc nhu cu ca cuc sng. Trong qu trnh tin ha v pht trin, con ngi lun phi da vo cc yu t sn c trong t nhin. Con ngi vi t cch l mt vt th sng, mt yu t ca sinh quyn tc ng trc tip vo mi trng. Cc h sinh thi t nhin hoc dn chuyn thnh h sinh thi nhn to, hoc b tc ng ca con ngi n mc mt cn bng v suy thoi. Bo co ca C quan Hng khng v V tr Hoa K (NASA) thng 10/2006 cho bit: hin tng bng tan Greenland t tc 65,6 km3/nm, vt xa mc ti to bng 22,6 km3/nm t tuyt ri. Trung tm Hadley ca Anh chuyn nghin cu v d bo thi tit cng d on: 1/3 hnh tinh s chu nh hng ca hn hn nu vic thay i kh hu khng c kim sot. Cc nh khoa hc ch ra rng: th k va qua, nhit trung bnh ca Tri t tng thm 1oC do vic tch ly cc cht kh CO2, CH4 v cc kh thi gy hiu ng nh knh khc trong khng kh nh N2O, HFCs, PFCs, SF6. y l sn phm sinh ra t vic t nhin liu ha thch trong cc nh my, phng tin giao thng v cc ngun khc. Nhng hin tng trn u do bin i kh hu gy nn. c bit, Vit Nam ng th 5 trong danh sch cc nc b nh hng bi kh hu ton cu. V tr a l ca Vit Nam khin Vit Nam rt d b tn thng trc nhng bin i kh hu c v hnh thi kh hu khi mc nc bin tng, ln din tch t canh tc s b thu hp. Vit Nam l mt quc gia nng nghip, Bin i kh hu ang tng ngy nh hng nng n n ngnh sn xut chnh ca nc ta cng nh nh hng n an ninh lng thc ca th gii. Tuy nhin, sn xut nng nghip ngy nay khng nhng lm nhim nghim trng mi trng m cn l mt trong nhng nguyn nhn chnh lm gia tng kh nh knh, gy nn hin tng bin i kh hu ton cu, mt cn bng sinh thi. Bin i kh hu, nhim mi trng v sn xut nng nghip c s lin h mt thit v tc ng qua li ln nhau. V vy, vic nghin cu tc ng qua li gia mi trng v sn xut nng nghip tm ra gii php bo v mi trng, pht trin nng nghip l rt quan trng trong hon cnh vn mi trng ngy cng tr nn bc thit nh hin nay.
HVTH: Nhm 1
Trang 1
1.2. Mc tiu nghin cu - Nghin cu hin trng bin i kh hu ton cu v hot ng sn xut nng nghip ca con ngi. - Nghin cu mi quan h v s tc ng qua li gia mi trng v hot ng sn xut nng nghip. 1.3. Phng php nghin cu Phng php thu thp d liu - Tm kim cc ti liu, bi bo, cc bi nghin cu thch hp t cc tp ch, trang web c uy tn v bin i kh hu v hot ng sn xut nng nghip. - K tha kt qu v kinh nghim ca cc chng trnh, d n, ti v nh gi tc ng ca bin i kh hu ln sn xut nng nghip v tc ng ca sn xut nng nghip ln mi trng. Phng php tng hp ti liu, lp bo co kt qu - T cc ti liu, ti, thu thp c, tng hp, nghin cu, phn tch, tm hiu vn . - S dng cc phn mm Microsoft Office trnh by kt qu nghin cu.
HVTH: Nhm 1
Trang 2
CHNG 2: TNG QUAN CC VN NGHIN CU

2.1. Tng quan v Bin i kh hu 2.1.1. nh ngha - Kh hu trong ngha hp thng nh ngha l "Thi tit trung bnh", hoc chnh xc hn, l bng thng k m t nh k v ngha cc s thay i v s lng c lin quan trong khong thi gian khc nhau, t hng thng cho n hng nghn, hng triu nm. Khong thi gian truyn thng l 30 nm, theo nh nh ngha ca T chc Kh tng Th gii (WMO). Cc s liu thng xuyn c a ra l cc bin i v nhit , lng ma v gi. Kh hu trong ngha rng hn l mt trng thi, gm thng k m t ca h thng kh hu. Kh hu bao gm cc yu t nhit , m, lng ma, p sut kh quyn, gi, cc hin tng xy ra trong kh quyn v nhiu yu t kh tng khc trong khong thi gian di mt vng, min xc nh. iu ny tri ngc vi khi nim thi tit v mt thi gian, do thi tit ch cp n cc din bin hin ti hoc tng lai gn. Kh hu ca mt khu vc nh hng bi ta a l, a hnh, cao, n nh ca bng tuyt bao ph cng nh cc dng nc lu cc i dng ln cn. Kh hu phn ra cc kiu khc nhau da trn cc thng s chnh xc v nhit v lng ma. - Bin i kh hu (BKH) Tri t l s thay i ca h thng kh hu gm kh quyn, thu quyn, sinh quyn, thch quyn hin ti v tng lai bi cc nguyn nhn t nhin hay nhn to trong mt khong thi gian di, qua hng chc nm hoc lu hn. - Nhng nh hng c hi ca bin i kh hu l nhng bin i trong mi trng vt l hoc sinh hc gy ra nhng nh hng c hi ng k n thnh phn, kh nng phc hi hoc sinh sn ca cc h sinh thi t nhin v c qun l hoc n hot ng ca cc h thng kinh t - x hi hoc n sc khe v phc li ca con ngi. (Theo cng c chung ca LHQ v bin i kh hu). 2.1.2. Nguyn nhn Nhn t t nhin: Nhng nhn t t nhin c th gy ra bin i kh hu bao gm cc qu trnh nh: - Bin i bc x mt tri - Thay i lch qu o ca Tri t - Qu trnh kin to ni, kin to tri dt lc a - S thay i nng kh nh knh,
HVTH: Nhm 1
Trang 3
Nhn t con ngi: Nguyn nhn chnh lm bin i kh hu Tri t l do s gia tng cc hot ng to ra cc cht thi kh nh knh, cc hot ng khai thc qu mc cc b hp th kh nh knh nh sinh khi, khai thc rng, cc h sinh thi bin, ven b, cc hot ng sn xut cng nghip, nng nghip. Nhm hn ch s bin i kh hu, Ngh nh th Kyoto nhm hn ch v n nh su loi kh nh knh ch yu bao gm: CO2, CH4, N2O, HFCs, PFCs v SF6. - CO2: pht thi khi t chy nhin liu ha thch (than, du, kh) v l ngun kh nh knh ch yu do con ngi gy ra trong kh quyn. CO2 cng sinh ra t cc hot ng cng nghip nh sn xut xi mng v cn thp. Trong t nhin, CO2 chim khong 0,03% th tch kh quyn gi, n gi vai tr lm cho Tri t m hn 300C so vi nu khng c kh CO2 trong kh quyn. Tuy nhin nng CO2 ang tng do vic t nhin liu ha thch v thay i s dng t t nhin liu ha thch to ra khong 3/4 lng kh CO2 tng thm t cc hot ng ca con ngi trong vng 20 nm qua. Kt qu lm cho nhit Tri t ngy cng gia tng. - CH4: sinh ra t cc bi rc, ln men thc n trong rut ng vt nhai li, h thng kh, du t nhin v khai thc than. - N2O: pht thi t phn bn v cc hot ng cng nghip. - HFCs: c s dng thay cho cc cht ph hy zn (ODS) v HFC-23 l sn phm ph ca qu trnh sn xut HCFC-22. - PFCs: sinh ra t qu trnh sn xut nhm. - SF6: s dng trong vt liu cch in v trong qu trnh sn xut magi. 2.1.3. Cc biu hin ca BKH - S nng ln ca kh quyn v Tri t ni chung. - S thay i thnh phn v cht lng kh quyn c hi cho mi trng sng ca con ngi v cc sinh vt trn Tri t. - S dng cao mc nc bin do bng tan, dn ti s ngp ng cc vng t thp, cc o nh trn bin. - S di chuyn ca cc i kh hu tn ti hng nghn nm trn cc vng khc nhau ca Tri t dn ti nguy c e da s sng ca cc loi sinh vt, cc h sinh thi v hot ng ca con ngi. - S thay i cng hot ng ca qu trnh hon lu kh quyn, chu trnh tun hon nc trong t nhin v cc chu trnh sinh a ho khc. - S thay i nng sut sinh hc ca cc h sinh thi, cht lng v thnh phn ca thu quyn, sinh quyn, cc a quyn.
HVTH: Nhm 1
Trang 4
Mt s hin tng ca BKH: - Hiu ng nh knh: + Hiu ng nh knh, dng ch hiu ng xy ra khi nng lng bc x ca tia sng mt tri, xuyn qua cc ca s hoc mi nh bng knh, c hp th v phn tn tr li thnh nhit lng cho bu khng gian bn trong, dn n vic si m ton b khng gian bn trong ch khng phi ch nhng ch c chiu sng. + C nhiu kh gy hiu ng nh knh, gm CO2, CH4, CFC, SO2, hi nc ... Khi nh sng mt tri chiu vo Tri t, mt phn c Tri t hp thu v mt phn c phn x vo khng gian. Cc kh nh knh c tc dng gi li nhit ca mt tri, khng cho n phn x i. - Ma Axit: + Ma acid l ma c tnh acid do mt s cht kh ha tan trong nc ma to thnh cc acid khc nhau. Trong t nhin, ma c tnh acid ch yu v trong nc ma c CO2 ha tan ( t hi th ca ng vt v c mt t Cl- ( t nc bin) v c pH di 5. L s lng ng thnh phn axt trong nhng cn ma, sng m, tuyt, bng, hi nc - Suy gim tng Ozon: + zn l mt cht kh c trong thin nhin, nm trn tng cao kh quyn ca Tri t, cao khong 25 km trong tng bnh lu, gm 3 nguyn t oxy (O3), hp th phn ln nhng tia t ngoi t Mt tri chiu xung gy ra cc bnh v da. Cht kh y tp hp thnh mt lp bao bc quanh hnh tinh thng c gi l tng zn. - Sa mc ho + Sa mc ha l hin tng suy thoi t ai nhng vng kh hn, bn kh hn, vng m na kh hn, gy ra bi sinh hot con ngi v bin i kh hu. - Chy rng - L lt - Hn hn - Khi m quang ho. 2.1.4. Tc ng ca BKH V bn cht c th ni rng, hin tng bin i kh hu xy ra do nhit ca kh quyn tng ln v tng nhanh hn kh nng thch ng ca mi h sinh thi (t, nc v kh quyn) trn tri t dn n hu qu khng th lng trc. Nhit kh quyn tng cao ko theo nhiu h ly ca h thng kh quyn ton cu. Mt s nh hng ca hin tng bin i kh hu c trnh by di y.
HVTH: Nhm 1
Trang 5
Hnh 1: Tc ng ca bin i kh hu
Theo Kch bn bin i kh hu, nc bin dng cho Vit Nam (B TNMT, thng 6 nm 2009), cc biu hin chnh ca bin i kh hu bao gm s tng nhit ton cu, s thay i v lng ma v nc bin dng. 1. Bin ng v nhit (Nhit tng vo ma nng, gim vo ma lnh, tng nhit cc i, tng s lng cc t nng c cng cao,): - Tng lng bc hi v lm gim cn bng nc, lm trm trng thm tnh trng hn hn. - Tng cc bnh truyn nhim, tng cc trng hp t vong v bnh mn tnh ngi gi. - Gim nng sut v sn lng cy trng, vt nui (c th lm tng nng sut cy trng cho mt s vng nu c nc). - Tng p lc ln gia sc v ng vt hoang d. - Tng nguy c chy rng. - Tng nhu cu s dng in Hnh 2: Biu nhit trung bnh trn b lm mt v lm gim n nh v mt Tri t tng ln trong vng 140 nm qua (nh: Combatclimatechange.ie) tui th ca h thng cung cp in 2. Thay i v lng ma (tng v ma ma, gim v ma kh) c th dn n: - Tng dng chy l v ngp lt.
HVTH: Nhm 1
Trang 6
- Tng kh nng sn xut thy in. - Tng nguy c xi mn v st l t. - Tng hn hn v xm nhp mn trong ma kh. - Thay i h sinh thi lu vc sng v cc vng ngp nc. 3. Tng cng v tn sut bo c th gy tc ng: - Tng ngp lt vng ven bin v ven song. - Tng nguy c tn tht v ngi, c s h tng v cc hot ng kinh t x hi . - Tng nguy c tn ph cc h sinh thi ven bin. 4. Nc bin dng c th gy ra: - Tng ngp lt vng ven bin v ven sng - Xm nhp mn su hn lm nh hng ti cc hot ng cung cp nc, nng nghip v nui trng thy sn - Gim kh nng tiu thot nc. 2.2. Tng quan v Mi trng 2.2.1. nh ngha Mi trng (MT): - Mi trng l mt tp hp cc iu kin hay hon cnh bao quanh mt vt th hoc mt nhm cc vt th hay l mt tp hp cc iu kin vn ho v x hi c nh hng ti mt c th hoc cng ng cc c th. - Mi trng thng c phn chia thnh: + Mi trng t nhin: l t hp cc yu t sinh hc v phi sinh hc pht trin t nhin trn Tri t. + Mi trng x hi: l vn ho m mt c th (con ngi) sng trong cng vi cng ng v nhng th ch m h quan h vi nhau. + Mi trng nhn to: l tt c cc yu t t nhin, x hi do con ngi to nn v chu s chi phi ca con ngi. 2.2.2. Chc nng ca Mi trng Mi trng c 5 chc nng c bn sau: 1. Mi trng l khng gian sng ca con ngi v cc loi sinh vt. + Mi mt ngi u cn mt khng gian nht nh phc v cho cc hot ng sng nh: nh , ni ngh, t sn xut nng nghip,... Mi ngi mi ngy cn trung bnh 4 m3 khng kh sch ht th; 2,5 lt nc ung, mt lng lng thc, thc phm tng ng 2000-2500 calo.
HVTH: Nhm 1
Trang 7
2. Mi trng l ni d tr v cung cp ti nguyn cn thit cho cuc sng v hot ng sn xut ca con ngi. + Mi sn phm cng nghip, nng nghip, lm nghip,... ca con ngi u bt ngun t cc dng vt cht tn ti trn Tri t v khng gian bao quanh Tri t. Nhu cu ca con ngi v cc ngun ti nguyn khng ngng tng ln c v s lng, cht lng v mc phc tp theo trnh pht trin ca x hi (XH). 3. Mi trng l ni cha ng v x l cc cht ph thi do con ngi to ra trong cuc sng v hot ng sn xut ca mnh. + Trong qu trnh sng, con ngi thi ra cc cht thi vo MT. Ti y cc cht thi di tc ng ca cc vi sinh vt v cc yu t MT khc s b phn hu, bin i t cc cht phc tp thnh n gin. 4. Mi trng l chic o chng , bo v con ngi v sinh vt khi nhng tc ng bn ngoi. + Kh quyn gi cho Tri t trnh c cc bc x qu cao, chnh lch nhit ln, n nh nhit trong kh nng chu ng ca con ngi, + Thy quyn thc hin chu trnh tun hon nc, gi cn bng nhit + Thch quyn lin tc cung cp nng lng, vt cht cho cc quyn khc ca Tri t, gim tc ng tiu cc ca thin tai ti con ngi v sinh vt. 5. Mi trng l ni lu tr v cung cp thng tin cho con ngi. + Cung cp s ghi chp lu tr lch s a cht, lch s tin ha ca vt cht v sinh vt, lch s xut hin v pht trin vn ha ca loi ngi. + Lu tr v cung cp cho con ngi s a dng cc ngun gen. Cc v p, cnh quan c gi tr thm m thng ngon, tn gio v cc vn ho khc. 2.2.3. Cc thnh phn c bn ca MT Mi trng x hi (nhn quyn) gm 2 thnh phn chnh: - K quyn v - X quyn MT t nhin gm 4 thnh phn chnh: - Thch quyn: l lp v cng ca T c dy 60-70km trn phn lc a v 2-8km di y i dng. Tnh cht VL v thnh phn HH tng i n nh. nh hng to ln n s sng trn T. - Thu quyn: l lp v lng bao quanh v trong lng T, bao gm nc mn, nc ngt, nc l cc i dng, sng, h, nc ngm, bng tuytC vai tr cc k quan trng, khng th thiu c trong vic duy tr cuc sng ca con ngi, sinh vt v cn bng kh hu ton cu.
HVTH: Nhm 1
Trang 8
- Kh quyn: l lp kh bao bc xung quanh v T. ng vai tr cc k quan trng trong vic duy tr s sng v quyt nh tnh cht kh hu, thi tit trn T. - Sinh quyn: l thnh phn sng phn b bao quanh v trong lng T. Sinh quyn cn cha cc thng tin sinh hc vi tc dng duy tr cu trc, c ch tn ti v pht trin ca cc vt sng. Dng thng tin phc tp v pht trin cao nht l tr tu con ngi c tc ng ngy cng mnh m n s tn ti v pht trin ca T. 2.3. Tng quan v sn xut Nng nghip 2.3.1. Khi nim Nng nghip - Nng nghip l ngnh sn xut vt cht c bn ca x hi, s dng t ai trng trt v chn nui, khai thc cy trng v vt nui lm t liu v nguyn liu lao ng ch yu to ra lng thc thc phm v mt s nguyn liu cho cng nghip. Nng nghip l mt ngnh sn xut ln, bao gm nhiu chuyn ngnh: trng trt, chn nui, s ch nng sn; theo ngha rng, cn bao gm c lm nghip, thy sn. - Nng nghip l mt ngnh kinh t quan trng trong nn kinh t ca nhiu nc, c bit l trong cc th k trc y khi cng nghip cha pht trin. - Trong nng nghip cng c hai loi chnh, vic xc nh sn xut nng nghip thuc dng no cng rt quan trng: + Nng nghip thun nng (nng nghip sinh nhai): l lnh vc sn xut nng nghip c u vo hn ch, sn phm u ra ch yu phc v cho chnh gia nh ca mi ngi nng dn. Khng c s c gii ha trong nng nghip sinh nhai. + Nng nghip chuyn su: l lnh vc sn xut nng nghip c chuyn mn ha trong tt c cc khu sn xut nng nghip, gm c vic s dng my mc trong trng trt, chn nui, hoc trong qu trnh ch bin sn phm nng nghip. Nng nghip chuyn su c ngun u vo sn xut ln, bao gm c vic s dng ha cht dit su, dit c, phn bn, chn lc, lai to ging, nghin cu cc ging mi v mc c gii ha cao. Sn phm u ra ch yu dng vo mc ch thng mi, lm hng ha bn ra trn th trng hay xut khu. Cc hot ng trn trong sn xut nng nghip chuyn su l s c gng tm mi cch c ngun thu nhp ti chnh cao nht t ng cc, cc sn phm c ch bin t ng cc hay vt nui... 2.3.2. Tng quan v Trng trt Khi nim: - Trng trt l mt ngnh quan trng nht v ra i u tin trong lch s ngnh nng nghip. Trng trt bao gm vic khai thc t, lm t, gieo trng v gy trng cc ging cy trng, to ra t liu sng cho con ngi. - Phn loi cy trng: Trong trng trt, cy trng c phn loi theo nhiu cch:
HVTH: Nhm 1
Trang 9
+ Da trn phng php canh tc. + Da trn cng dng (lm lng thc, cho si, du, lm thuc,) + Da trn yu cu v iu kin kh hu (cy n i, cy nhit i, cy nhit i) + Da trn thi gian ca chu ky sinh trng (cy hng nin, a nin) Vai tr ca trng trt: - Cung cp lng thc, thc phm cho con ngi. - Ngun dinh dng: cy trng cung cp nng lng, cht m, vitamin v mui khong. Cc loi rau u giu cht m c th thay th cho ngun m ng vt chng hn nh u nnh. Cc loi rau qu giu vitamin, mui khong khng ch c t trong vic cung cp cht dinh dng m cn bo v cho con ngi chng li bnh tt. - Cung cp thc n cho gia sc gia cm. - Cung cp si thin nhin cho dt vi may mc. - Cung cp nguyn liu cho cc ngnh cng nghip nh v ch bin nh: ng bt, cenllulose, du thc vt, cao su, cc axit thc vt (acid citric, acid ascorbic), cht nhum thin nhin, cc tinh du thc vt, cc alkaloid (cafein, morphin, quinine, nicotine)... - L ngun cung cp cht t v nng lng nh: tru, b ma, cc ph phm khc. - Cung cp nng sn xut khu. em li ngoi t qua xut khu (la go, c ph, ch, u phng, ht iu, cao su,) - Gii quyt vic lm cho lao ng nng thn. Hin trng ngnh trng trt Vit Nam - C cu sn xut nng nghip ca ta hin nay cn lc hu, trng trt chim t trng ln, chn nui chm pht trin v chim t trng thp. Trong ni b trng trt cn bt hp l, ang tp trung vo sn xut la go. Bng 1: Din tch canh tc v sn lng cy trng ca Vit nam (nm 2010) Cy trng La Bp Khoai lang Sn (khoai m) Bng vi Din tch canh tc Sn lng ( nghn ha ) ( nghn tn ) 7.654,9 714,0 257,9 234,9 18,9 32.554,0 1.929,5 1.658,2 2.036,2 19,1 Nng sut ( tn/ha) 4,25 2,7 6,43 8,67 1,01
HVTH: Nhm 1
Trang 10
ay Ci Ma L c u tng Thuc l Ch bp C ph Cao su H tiu D a Cy lng thc c h t Cy cng nghip hng nm Cy cng nghip lu nm Cy n tri
5,7 8,6 302,9 243,9 122,3 24,4 89,5 516,7 406,9 24,5 163,2 8.368,9 808,7 1.397,4 541,0
11,0 57,8 15.246,0 352,9 141,9 27,2 76,5 698,2 291,9 37,0 968,0 34.483,5
1,93 6,72 50,33 1,45 1,16 1,11 -
- Trong cc loi cy lng thc ly ht Vit Nam th la v ng l hai loi cy lng thc chnh, song so vi tng sn lng ca hai loi cy ny th sn lng ng ch vo khong trn di 10%. Sn lng hai loi cy ny tng lin tc trong nhng nm qua. Nguyn nhn tng nng sut v sn lng la, ng l do nhng thay i v c ch chnh sch ca ng v nh nc, kt hp y mnh ng dng cc tin b k thut mi vo sn xut nh ging mi, mc thm canh, thu li...
Hnh 3: Biu din tch trng la Vit Nam t 1975 - 2005
HVTH: Nhm 1
Trang 11
- Vit Nam cn c th gii bit n l nc sn xut v xut khu cc mt hng nng sn vi s lng ln. Tuy nhin, thi gian gn y, theo nh gi ca B Cng thng, mt s mt hng nng sn xut khu ch lc, nh la go, c-ph, ca-cao v nht l trong lnh vc thy sn ang st gim mt cch ng lo ngi. B Cng thng cho bit go, c ph, cao su l nhng mt hng st gim mnh nht c v khi lng ln gi tr xut khu. Khi lng xut khu go 9 thng u nm 2013 c t 5,35 triu tn v 2,35 t USD, gim 14,3% v khi lng v gim 16,7% v gi tr so vi cng k nm 2012. 2.3.3. Tng quan v Chn nui Khi nim: - Chn nui l mt ngnh quan trng ca nng nghip hin i, nui ln vt nui sn xut nhng sn phm nh: thc phm, lng, v sc lao ng. Sn phm t chn nui nhm cung cp li nhun v phc v cho i sng sinh hot ca con ngi. Chn nui xut hin lu i trong nhiu nn vn ha k t khi loi ngi chuyn i t li sng sn bn hi lm sang nh canh nh c. Lch s: - Vic chn nui cc loi vt bt ngun t qu trnh chuyn i li sng ca loi ngi sang nh canh nh c ch khng cn sinh sng kiu sn bn hi lm. Con ngi bit thun ha ng vt v kim sot cc iu kin sng ca vt nui. Dn theo thi gian, cc hnh vi tp th, vng i, v sinh l ca vt nui thay i hon ton. Nhiu ng vt trong trang tri hin i khng cn thch hp vi cuc sng ni hoang d na. Ch c thun ha ng khong 15.000 nm trc y, d v cu c thun ha khong 8000 trc Cng nguyn chu . Ln c thun t 7000 trc Cng nguyn Trung ng v Trung Quc. Bng chng sm nht ca nga thun l khong nm 4000 TCN. Vai tr ca chn nui: - Cung cp thc phm c gi tr cao cho con ngi (trng, tht, sa) phc v nhu cu trong nc v cho xut khu. - Cung cp nguyn liu cho cc ngnh cng nghip, y hc... - Cung cp ngun hng xut khu. - Tn dng ph phm cho cc ngnh cng, nng nghip. Hot ng pht trin ngnh chn nui trn Th gii v Vit Nam - Trn th gii: + Hoa K l nc sn xut cc sn phm gia cm ln nht th gii, tip theo l cc nc Argentina, Brazil, Trung Quc, Philippin, v Thi Lan. n c mc tng
HVTH: Nhm 1
Trang 12
chm hn v s ly lan mnh ca vi rt H5N1, dch cm gia cm git hng triu gia cm. Nm 2007, sn lng tht ln tng gn 2%, t 101 triu tn. Cng nm ny, dch bnh v ng h hp lm gim t nht 1 triu con Trung Quc. Tuy vy, nc ny vn tip tc dn u th gii v sn xut tht ln, cho d ngnh chn nui ln ang c m rng Nam M: Argentina, Brazil, v Chile nh vo li th c thc n di do, gi r. Trong nm 2007, sn lng tht b tng 2,3 %, t gn 67 triu tn. Hoa K vn l nc ln nht th gii sn xut cc sn phm tht b. Mc d vy, 56 % sn lng tht b vn do cc nc ang pht trin cung cp. + V thc n, hn 1/3 ng cc v 90% u tng trn th gii khng phi lm thc n cho ngi m lm thc n gia sc. Sn xut u tng lm thc n gia sc c tnh tng 60% trong nm 2020. S gia tng ny lm mt i nhiu cnh rng i ngn qu gi Bra-xin, Pa-ra-goay v Argentina, lm mt i mi trng sng hoang d v a dng sinh hc. Vic trng tng lm mt i 8 tn t/ha/nm do si mn v ra tri (WWF), nhiu cnh rng b thu hp li, nhng ch cho cc cnh ng u tng bt ngn. + Chn nui tc l chuyn m thc vt thnh m ng vt. Vic sn xut protein ng vt t thc vt gim hiu qu i rt nhiu. Trn mt din tch l 1 acer (gn 4000 m2), nu trng u tng s thu c 356 pound (0,45kg) protein hu dng; ch tiu ny khi trng la l 261; ng 211; ng cc khc 192; la m 138; trong khi , cng trn din tch , nu sn xut sa ch thu c 82 pound; trng 78; tht cc loi 45; tht b 20 pound protein hu dng m thi. + V nng lng, cn phi chuyn ha 4,5 calo thc vt c 1 calo trng, vi tht b l 9 calo. sn xut 1 kg tht hi, ngi ta phi tiu tn 10 kg thc n cho b, 4 - 5,5 kg cho ln v 2,1 - 3 kg cho g. + Sn xut chn nui tiu th rt nhiu nc sch, t 1995-2025, lng nc ny tng ln 71%. D kin, n nm 2025, 64% dn s th gii s sng trong cc khu vc thiu nc (IFPRI, FAO, 2006). Trn th gii, bnh qun mi ngi tiu th18.250 lt nc/nm, trong khi , sn xut 1 kg tht b, tiu th ti 20.000 lt nc (Liu J. v Savenije H. 2008 Lunqvist J. et al. 2008 SIWI). + Con ging: trong nhng nm qua, cc nh chn nui rt n lc nghin cu ci tin cht lng tht v sn phm chn nui, c bit l kt hp cc c im tt ca vt nui bng bin php lai ging, h to ra nhiu t hp vt nui c cht lng tht v thn tht cao, c kh nng khng bnh. . Ging b: b gc chu nh b Brahman, Gyr cng cng con lai ca chng ang c ph bin ti hu ht cc nc nhit i. Cc ging Angus, Charolais,
HVTH: Nhm 1
Trang 13
Hereford, Limousin v Simmental ph bin chu u. Bn cnh , ging b Wagyu ca Nht Bn v con lai ca chng vi b chu u cng ngy cng ph bin. . Ging g: hu ht cc ging g nh hin nay trn th gii u c ngun gc t ging g lng mu ca chu , chng to hn, c nng sut cao hn t tin, c chia lm 4 nhm: chuyn trng, chuyn tht (hoc kim dng), lm cnh v g chi, bao gm 1233 ging c cng nhn. Hu ht g thng phm u l con lai. . Ging ln: trn khp th gii, c rt nhiu ging ln bn a ang tn ti, chng thch nghi tt vi cc iu kin a phng. Ln thng phm bao gm cc ging ch yu: Landraces (an Mch, c, H Lan, ), cc ging i bch chu u, c lai vi ging Pietrain ca B. chu , c cc ging ln en Bc Kinh, Meissan, ca Trung Quc v Mng Ci ca Vit Nam rt ph bin. Bng 2: Sn xut v tiu th tht trn th gii trong mt s nm gn y (triu tn) Ch tiu Sn xut Tht b Tht gia cm Tht ln Tht d cu Bun bn Tht b Tht gia cm Tht ln Tht d cu - Vit Nam: + Trong thi gian qua, ngnh chn nui ca nc ta pht trin vi tc nhanh. Tc tng trng bnh qun giai on 2001 2006 t 8,9%. Tng n tru, b t 6,7 triu con nm 2001 tng ln 9,7 triu con nm 2007 (tng 7,4%/nm), trong n b sa tng bnh qun 15,0%/nm, n b tht tng 9,7%/nm v n tru tng 1,1%/nm; n ln tng t t 21,8 triu con nm 2001 ln 26,6 triu con nm 2007 (tng 3,3%/nm); n gia cm trc khi c dch cm tng mnh, t 218 triu con nm 2001 ln 254 triu con nm 2003 (tng 8,4%/nm); hin nay tng n gia cm l 266 triu con. 2006 271.5 65.7 85.4 101.7 13.3 21.4 6.8 8.5 5.0 0.8 2007 274.7 67.2 89.5 98.8 13.7 22.5 7.1 9.2 5.0 0.9 2008 208.9 68.0 92.9 100.6 14 23.1 7.2 9.6 5.3 0.8 2009 387.3 68.7 96.6 102.1 14.3 23.6 7.3 10.0 5.6 0.8
HVTH: Nhm 1
Trang 14
+ Sn phm chn nui cng tng nhanh tng ng trong thi gian qua v p ng c bn cho nhu cu thc phm tiu dng trong nc. Nm 2007, tng khi lng tht hi cc loi sn xut trong nc l 3,2 triu tn (tng ng 2,4 triu tn tht x) v bnh qun 41,7 kg (28 kg tht x)/u ngi; trng t 4,60 t qu, bnh qun 53 qu/ngi; sa b ti 234 ngn tn, bnh qun 2,7 lt ngi. + Chn nui nc ta thi gian qua ch yu vn l phn tn nh l, tp trung ch yu cc h nng dn vi 2 - 3 con tru b, 5 - 10 con ln v 20 30 con gia cm/h. Nhng nm gn y, chn nui pht trin theo xu hng trang tri, tp trung sn xut hng ha. Tnh n thng 10/2006 c nc c 17.720 trang tri v ch yu phat trin cc tnh vng ng Nam B, ng bng sng Cu Long v ng bng sng Hng. Cc khu chn nui pht trin t pht, cha theo quy hoch, ch yu trn t vn nh, t mua hoc thu ti a phng. Nhiu trang tri xy dng ngay trong khu dn c, gy nhim mi trng, nguy c dch bnh cho vt nui, con ngi v nh hng ln n s pht trin bn vng ca ngnh chn nui. + Theo nh gi ca T chc Nng Lng Th gii (FAO): ngnh chn nui n nm 2020 vn tip tc pht trin nhm p ng nhu cu thc phm m bo cho sc khe cng ng v gia tng dn s. Sn xut chn nui ang c xu hng chuyn dch t cc nc pht trin sang cc nc ang pht trin, t phng Ty sang cc nc Chu Thi Bnh Dng. Chu s tr thnh khu vc sn xut v tiu dng cc sn phm chn nui ln nht. S thay i v chn nui khu vc ny c nh hng quyt nh n cuc cch mng v chn nui trn ton cu. Nhu cu tiu th tht, sa cho x hi tng nhanh cc nc ang pht trin, c tnh tng khong 7 - 8%/nm. + Cng nh cc nc trong khu vc, chn nui Vit Nam ng trc yu cu va phi duy tr mc tng trng cao nhm p ng nhu cu tiu dng trong nc v tng bc hng ti xut khu. Chn nui phi pht trin bn vng gn vi nng cao cht lng v sinh an ton thc phm, kh nng cnh tranh v bo v mi trng l xu hng tt yu hin nay. D kin mc tng trng bnh qun: giai on 2008 2010 t 8 - 9% nm; giai on 2010 - 2015 t khong 6 - 7% nm v giai on 2015 - 2020 t khong 5 - 6% nm. 2.2.4. Tng quan v Thu sn Khi nim: - Thy sn: l mt thut ng ch chung v nhng ngun li, sn vt em li cho con ngi t mi trng nc v c con ngi khai thc, nui trng thu hoch s dng lm thc phm, nguyn liu hoc by bn trn th trng. Trong cc loi thy sn, thng dng nht l hot ng nh bt, nui trng v khai thc cc loi c. Trong ngnh thu sn c lin quan n vic nh bt bt c t nhin hoc c nui thng qua vic nui c. Nui trng thu sn trc tip hoc gin tip tc ng ln n i
HVTH: Nhm 1
Trang 15
sng ca hn 500 triu ngi cc nc ang pht trin ph thuc vo ngh c v nui trng thy sn. - Hot ng thy sn: l vic tin hnh khai thc, nui trng, vn chuyn thy sn, khai thc; bo qun, ch bin, mua bn, xut khu, nhp khu thy sn; dch v trong hot ng thy sn, iu tra, bo v v pht trin ngun li thy sn. - nh bt thy sn hay khai thc thy sn (KTTS): l mt hot ng ca con ngi (ng dn) thng qua cc ng c, ng thuyn v ng php nhm khai thc ngun li thy sn t nhin. Sn phm ca KTTS bao gm: + C thc phm cho tiu th trc tip ca con ngi; + Con ging (c b m, c ging) cho Nui trng thy sn (NTTS) v cho nh bt c tng cng trn c s NTTS. + Thc n cho gia sc v NTTS. - Nui trng thu sn: theo t chc FAO th vic nui trng thy sn l nui cc thy sinh vt trong mi trng nc ngt v l/mn, bao gm p dng cc k thut vo qui trnh nui nhm nng cao nng sut thuc s hu c nhn hay tp th. Trong , ngun li thy sn l ti nguyn sinh vt trong vng nc t nhin, c gi tr kinh t, khoa hc pht trin ngh khai thc thy sn, bo tn v pht trin ngun li thy sn. Gn 90% ca ngnh thy sn ca th gii c khai thc t bin v i dng, so vi sn lng thu c t cc vng nc ni a. - Nui trng thu sn l hot ng em con ging t nhin hay nhn to th vo thit b nui v i tng nui c s hu trong sut qu trnh nui. Sn phm ca NTTS bao gm: + Sn xut con ging nhn to cho NTTS v nh bt c tng cng trn c s nui trng; + C thc phm cho tiu th trc tip ca con ngi; + NTTS cng bao gm sn xut c mi cho khai thc thu sn hay v bo c t nhin. - nh bt c tng cng trn c s NTTS: l hot ng em con ging nhn to th vo cc thy vc t nhin (h cha, sng ngi v bin) tng sn lng nh bt. - t nui trng thy sn: l t c mt nc ni a, bao gm ao, h, m, ph, sng, ngi, knh, rch; t c mt nc ven bin; t bi bi ven sng, ven bin; bi ct, cn ct ven bin; t s dng cho kinh t trang tri; t phi nng nghip c mt nc c giao, cho thu nui trng thy sn. Hu ht cc thy sn l ng thc vt hoang d, nhng nui trng thy sn ang gia tng. Canh tc c th thc hin ngay cc vng ven bin, chng hn nh vi cc
HVTH: Nhm 1
Trang 16
trang tri hu, nhng hin ny vn thng canh tc trong vng nc ni a, trong cc h, ao, b cha v cc hnh thc khc.
Hnh 4: S cc loi hnh thy sn
Vai tr ngnh thy sn: - Cung cp thc phm cho nhu cu ca con ngi, gp phn ci thin tnh trng suy dinh dng do thiu m, ng gp cho s an ton thc phm. + Mc tiu th thy sn Vit Nam nm 1999 l 19,4 kg, nm 2007 l 22 kg v nm 2010 c t 26,4 kg (L Xun Sinh, 2010). Nh vy, Vit Nam lun c mc tiu th thy sn cao hn mc trung bnh ca th gii, trong mc tiu th BSCL thng cao hn gp i so vi c nc; + Theo bo co kt qu nghin cu khoa hc v tnh trng dinh dng ca tr em Vit Nam ca Vin Dinh dng (B Y t), da trn iu tra dinh dng ton quc 2009-2010 ti 63 tnh/ thnh ph vi hn 50.000 tr t 2-5 tui, cho thy t l suy dinh dng th nh cn cn mc 19,62%, t l suy dinh dng th thp ci l 29,05%. - Cung cp cng n vic lm, gp phn ci thin thu nhp cho nng dn vng nng thn. Ngnh thy sn : + Cung cp cng n vic lm cho 3,8 triu lao ng k c lao ng thi v (nm 2001); + Cung cp 1,8 triu lao ng trong cc hot ng dch v thu sn;
HVTH: Nhm 1
Trang 17
+ Tng s dn ph thuc vo thy sn c tnh 8,4 triu (11% dn s); + Ngnh thu sn cung cp lao ng bn thi gian, ci thin thu nhp, ci thin dinh dng cho 20 triu dn. - Gp phn tit kim ngoi t cho s u t pht trin cng nghip: + Gi tr tng sn phm thy sn trong nc nm 2011 (theo gi thc t) c t 99.432 t ng, chim 3,92% GDP c nc (Tp ch Thng Mi Thy Sn s 145/2012). - Gia tng tch ly ngoi t t xut khu sn phm thy sn cho s u t pht trin cng nghip: + Nm 2010, xut khu thy sn t tng gi tr 4,97 t USD, nm 2011 t trn 6,1 t USD (tng 21% so vi nm 2010). - To ra th trng cho cc sn phm cng nghip: Pht trin thy sn to th trng cho cc cng nghip ng tu, dt li, ng c n, k ngh lnh, v.v. - Cung cp nguyn liu cho cc cng nghip ch bin sn phm nng nghip. c trng ngnh thy sn: Sn xut thy sn mang tnh ma v, ph thuc iu kin kh hu/a l/sinh thi, iu kin kinh t-x hi, th trng. Hot ng pht trin ngnh thy sn trn Th gii v Vit Nam - Trn th gii: Tnh hnh nh bt v nui trng thy sn th gii giai on 2000 - 2010 c tc pht trin kh n nh. Tng sn lng thy hi sn trn th gii bnh qun tng 1.4%/nm. C cu ngun cung dch chuyn theo hng tng sn lng thy sn nui trng v gi n nh ngun khai thc t nhin. Nm 2000 sn lng nui trng thy sn chim 26% tng sn lng thy sn, ti nm 2009 mng nui trng thy sn ng gp 37% tng sn lng. Nm 2010, tng sn lng thu sn ton th gii t khong 147 triu tn. Trong , sn lng nh bt duy tr xu hng gim nh khi gim t 90 triu tn trong nm 2009 xung cn 89,8 triu tn trong nm 2010 (tng ng mc 0,2%).
HVTH: Nhm 1
Trang 18
Hnh 5: Cc quc gia nui trng thu sn ln nht Th gii nm 2010
- Vit Nam: + T nm 1990 n nay, tng sn lng thu sn tng gp 4,1 ln, vi tc tng trng bnh qun nm 8,11%/nm; t gi tr kim ngch xut khu tng 18,5 ln, tng ng vi tc tng trng bnh qun nm 17,61 %/nm; Gi tr sn xut tng gp 5,7 ln, a tc tng trng bnh qun nm 10,19 %/nm; Gii quyt lao ng gp 2,5 ln v t tc tng bnh qun nm 5,26 %/nm. t c nhng thnh tu trn, c ng gp t nui trng vi sn lng lun tng 6,7 ln v tc tng trng 11,17 %/nm. Trong khi sn lng khai thc ch tng 2,9 ln v tc tng trng 6,12%/nm.
Hnh 6: Sn lng thu sn Vit Nam nm 2012
HVTH: Nhm 1
Trang 19
Hnh 7: Sn lng thu sn Vit Nam qua cc nm (nghn tn)
+ Trong thc t, tim nng thy sn ca Vit Nam rt ln nhng hot ng ca ngnh thy sn b hn ch bi cng ngh, thit b, qun l v phng thc khai thc thy sn. Nhn chung cch thc khai thc ngun ti nguyn thy sn va khng t hiu qu nh mong mun va lm suy thoi ngun ti nguyn ny: cng c khai thc thy sn mang tnh hy dit nh te, xic, li mt nh; th lng trong qun l nui trng thy sn gy mt ngun ging, nhim mi trng nc, mt ni sinh sng, sinh sn t nhin ca cc loi t nhin
HVTH: Nhm 1
Trang 20
CHNG 3: TC NG CA BIN I KH HU TON CU LN SN XUT NNG NGHIP

3.1. Tc ng ca BKH ln ngnh Nng nghip Th gii v Vit Nam - Theo d bo ca y ban Lin Quc gia v bin i kh hu (IPCC), n nm 2100 nhit ton cu s tng thm t 1,4oC ti 5,8oC. S nng ln ca b mt tri t s lm bng tan hai cc v cc vng ni cao, lm mc nc bin dng cao thm khong 90 cm (theo kch bn cao), s nhn chm mt s o nh v nhiu vng ng bng ven bin c a hnh thp. BKH s tc ng nghim trng n sn xut, i sng v mi trng trn phm vi ton th gii: n 2080 sn lng ng cc c th gim 2 - 4%, gi s tng 13 - 45%, t l dn s b nh hng ca nn i chim 3650%; mc nc bin dng cao gy ngp lt, 5 gy nhim mn ngun nc, nh hng n nng nghip, v gy ri ro ln i vi cng nghip v cc h thng Kinh t - X hi (KT-XH) trong tng lai.
Hnh 8: Biu din khu vc m hn v kh hn khi nhit tng 10C
- Bin i kh hu v nng nghip l qu trnh lin quan n nhau, c hai u din ra trn quy m ton cu. Nng ln ton cu c d bo s c tc ng ng k n sn xut nng nghip, bao gm nhit , lng kh carbon dioxide, tan bng, lng ma v s tng tc ca nhng yu t ny ln nhng iu kin xc nh ca sinh quyn sn xut lng thc cho dn s con ngi v vt nui. Hu qu tng th ca s thay i kh hu i vi nng nghip s ph thuc vo s cn bng ca nhng
HVTH: Nhm 1
Trang 21
hiu ng ny. nh gi v tc ng ca thay i kh hu ton cu vo nng nghip c th gip d on ng v thch ng vi nng nghip ti a ha sn xut nng nghip. ng thi, ngnh nng nghip c chng minh l c nh hng ng k n bin i kh hu, ch yu thng qua vic sn xut v pht thi kh nh knh nh carbon dioxide, methane v nitrous oxide, nhng cng bng cch thay i che ph t ca tri t, c th thay i n kh nng hp th hoc phn nhit v nh sng, bc x. S dng t thay i nh ph rng v sa mc ha, cng vi vic s dng nhin liu ha thch, l ngun ca con ln ca kh carbon dioxide.
Hnh 9: biu din s nh hng ca bin i kh hu ln trng trt th gii
- T kch bn BKH, n nm 2050, nhit ti Nam Trung b v Ty Nguyn tng t 0,80C n 1,00C v n nm 2100, tng t 1,70C n 2,20C. C th nhn nh, BKH s gia tng mnh Nam Trung b v Ty Nguyn vi nhiu loi thin tai khc nghit hn, l nguyn nhn chnh gy ra s thay i h thng sinh thi trong khu vc. Hu qu ca BKH i vi Vit Nam l nghim trng v l mt nguy c hin hu cho mc tiu xo i gim ngho, cho vic thc hin cc mc tiu thin nin k v s pht trin bn vng ca t nc. - Theo nghin cu ca ngn hng th gii (WB), nc ta vi b bin di v hai vng ng bng ln, khi mc nc bin dng cao t (0,2 - 0,6)m, s c t (100.000 200.000) ha t b ngp v lm thu hp din tch sn xut nng nghip. Nu nc bin
HVTH: Nhm 1
Trang 22
dng ln 1m s lm ngp khong t 0,3 n 0,5 triu ha ti ng bng sng Hng (BSH) v nhng nm l ln khong trn 90% din tch ca BSCL b ngp t 4-5 thng, vo ma kh khong trn 70% din tch b xm nhp mn vi nng ln hn 4g/l. c tnh Vit Nam s mt i khong 2 triu ha t trng la trong tng s hn 4 triu ha hin nay, e da nghim trng n an ninh lng thc quc gia v nh hng n hng chc triu ngi dn. - Nhit tng v tnh bin ng ca nhit ln hn, k c cc nhit cc i v cc tiu, cng vi bin ng ca cc yu t thi tit khc v thin tai lm tng kh nng pht trin su bnh, dch bnh dn n gim nng sut v sn lng, tng nguy c v ri ro i vi nng nghip v an ninh lng thc. BKH c tc ng ln n sinh trng, nng sut cy trng, thi v gieo trng, lm tng nguy c ly lan su bnh hi cy trng. BKH nh hng n sinh sn, sinh trng ca gia sc, gia cm, lm tng kh nng sinh bnh, truyn dch ca gia sc, gia cm. - Nghin cu tm hiu v s tc ng ca bin i kh hu ln ngnh sn xut Nng nghip nh trng trt, chn nui v nui trng- khai thc thy sn gip ta c ci nhn tng qut v s tc ng ca bin i kh hu, cch thc tc ng ca bin i kh hu ln Nng nghip cng nh d on c hu qu nh hng ca bin i kh hu, t a ra cc phng n gim thiu tc hi, phng n i ph vi nhng hu qu m ngnh Nng nghip ang gnh chu. Tuy nhin trong cch tip cn ton din vn , ta thy rng bn cnh nhng hu qu m bin i kh hu gy ra, n cng to ra mt s kt qu tch cc nht nh trong mt khu vc, lnh vc ca ngnh Nng nghip. 3.2. Tc ng ca BKH ln Trng trt 3.2.1. Tc ng tch cc - Cc nh khoa hc trn th gii nhn nh, do nng ln ton cu, cc ranh gii nhit ca cc h sinh thi lc a v nc ngt s dch chuyn v pha cc, ng thi cng dch chuyn ln cao hn. Khi y cc loi thc vt, ng vt nhit i c th pht trin cc v cao hn hoc trn nhng vng ni v cao nguyn cao hn trc. Tri li cc loi a lnh b thu hp li hoc phi di c i ni khc. Khng ch mi trng sng, vn tc cng thay i dn c trng vn c ca n, nh su bnh l xut hin nhiu hn nhng ma v gn y; hoa n khng theo quy lut chu k no c, khng on nh c th c thi im n tr hoa... - Bin i kh hu c th lm tng s lng t canh tc trong khu vc v cao bng cch gim s lng t ng lnh. Mt bo co nghin cu nm 2005 m nhit Siberia tng ba C trong trung bnh k t nm 1960 (nhiu hn so vi phn cn li ca th gii). Tuy nhin, cc bo co v tc ng ca s nng ln ton cu vo nng nghip Nga cho thy tc ng c th xy ra xung t : trong khi h mong i
HVTH: Nhm 1
Trang 23
mt phn m rng v pha bc ca vng t farmable, h cng cnh bo v thit hi nng sut c th v gia tng nguy c hn hn. - Nhit khng kh tng thc y chu k thu vn nhanh hn, lm tng tn sut cc cn ma ln, lm cho lng nito tn ti di dng nitrate trong t tng ln, do cung cp cc yu t dinh dng trong t cho cy trng. - CO2 tng lm tng kh nng quang hp ca cy, gim thot hi nc. Nu nng CO2 tng gp i, nng sut cy trng tng 36%. - Nhit lin quan n chu k tng trng ca cy trng, s gia tng nhit s tng tc pht trin ca cy. Trong trng hp ca mt trng cy hng nm, thi gian t gieo ht v thu hoch s rt ngn (v d, thi gian thu hoch ng c th rt ngn t mt n bn tun). Rt ngn chu k nh vy c th c nh hng xu n nng sut.
Hnh 10: S tng trng ca bp ng theo nhit
- Tng lng ma c th em li li ch cho cc vng bn kh hn v cc vng thiu nc thng qua vic tng m trong t, kt qu l nc c th dng c tng ln v nng sut cy trng c ci thin cc vng ny. 3.2.2. Tc ng tiu cc Bng 3: Tc ng ca BKH ln Trng trt Cc yu t kh hu i tng b tc ng Tc ng, ri ro
1. Nhit gia 1. Ging - Cy Thay i loi cy trng truyn thng ti a tng trng phng, gia tng vng cy trng nhit i 2. Nng sut cy Lm gim nng sut cy trng do dch bnh trng c iu kin pht trin, nhu cu nc cho cy trng tng trong khi ngun nc b hn ch do
HVTH: Nhm 1
Trang 24
hn hn. 2. S ngy nng 1. Ma v thay i 3. Lng ma 1. t canh tc gia tng & nc bin dng Lm thay i thi v. Gy ngp lt lm gim din tch canh tc Nguy c xi l, lm bc mu cc vng t nng nghip. Tng din tch t canh tc b nhim mn 2. Ging trng cy nh hng n cc loi cy khng a nc do ngp lt gia tng v ko di. Tng nhu cu chuyn i cc loi ging cy trng
3. Nng sut cy Gy thit hi v gim nng sut do ma ln trng tht thng xy ra vo thi im ra hoa - kt qu, hay do ngp ng Nng sut b suy gim do t v nc b nhim mn Lm gia tng dch bnh, su hi nh hng ln n nng sut cy trng 4. Cc hin 1. Nng sut cy Gy thit hi nng n i vi cy trng do tng kh hu trng v c s h ma mng b tn ph, cy trng b , gy cc oan khc: tng chn nui Tn ph, lm h hng cc c s h tng bo, p thp chn nui nh chung tri, ao, h nhit i 1. Suy gim ti nguyn t, nc - t b xm nhp mn: Nc mn xm nhp ngy cng su vo t lin, mn tng cao v thi gian ngp mn ko di. l hu qu ca cc yu t: nc bin dng cao; lu lng nc sng trong ma kh t i do rng thng ngun cc nc u ngun thuc lu vc sng b tn ph nng n... + Nm 2005, tnh trng xm nhp mn sm, xm nhp su, mn cao v thi gian duy tr di xy ra ph bin cc tnh ng bng sng Cu Long. Trn sng Tin, sng Hm Lung, sng C Chin xm nhp mn tin su vo phm vi 60 - 80 km. Cn trn tuyn sng Hu, nhp mn cng vo su 60 - 70 km. Ring cc dng sng
HVTH: Nhm 1
Trang 25
chnh nh Vm C Ty, Vm C ng mn xm nhp su ti mc k lc 120 140 km. + Nm 2008, tnh trng hn - nc mn xm nhp din bin gay gt hn. Ti C Mau, trong thng 3/2008, nc mn xm nhp nghim trng vo vng ngt ca huyn U Minh. Ti mt s khu vc ny, ngi dn ph cc p a nc mn vo nui tm lm cho tnh hnh nhim mn cng tr nn nghim trng. Ti Bn Tre, trn sng Ca i, nc mn vo n x Ph Thun, huyn Bnh i cch bin 30km . + Nm 2009, vo thng 5, nc mn xm nhp su ni a vng ng bng sng Cu Long 70 km qua cc ca thuc sng M Kng, su hn 5 km so vi cng k 2008. Ti Hu Giang, nc mn t sng Trn vo n x Ph Hu; ti Vnh Long, nc mn t sng nh An, Cung Hu vo n x Qui An (huyn Vng Lim) v th trn huyn Tr n. Trn a bn C Mau, nc mn t sng ng c xm nhp su 65 km. Nc mn t sng Ci Ln cng xm nhp su 65 km n th x V Thanh (Hu Giang). Trc , nc mn t 6 ca sng ni trn v ca C Chin (thuc h thng sng M kng), t ca sng ng c, Ci Ln xm nhp su t 10 - 60 km n a bn 53 x thuc cc tnh Long An, Tin Giang, Bn Tre, Tr Vinh, Sc Trng, Bc Liu, Kin Giang, C Mau, Vnh Long, Hu Giang. + Hin tng nhim mn vng ven bin ln hn nhiu cc khu vc khc. Nc mn xm nhp su kt hp vi suy gim ngun nc h lu gy nh hng ln n nhiu din tch t sn xut nng nghip. - t b kh hn v hoang mc ha: S phi hp khng hi ha gia ch nhit v ch ma to nn s khc nghit c kh nng thc y cc qu trnh hn hn, hoang mc ha ca t. Nguy c nng nng v t ai b kh cn nhiu hn lm gim nng sut trng trt. - t b xi mn, ra tri: BKH gy ri lon ch ma nng, nguy c nng nng nhiu hn, lng ma thay i, lng dinh dng trong t b mt cao hn trong sut cc t ma di, gy ra hin tng xi mn nhiu hn. Cc quan trc c h thng v xi mn t t 1960 n nay cho thy trn thc t c khong 10 - 20% lnh th Vit Nam b nh hng xi mn t trung bnh n mnh. - St l t: Tnh hnh st l t trong my thp nin va qua xy ra rt ph bin vi hai loi hnh st l l xi l b bin; st l t ven sng v vng cao: - Xi l b bin: Hu ht b bin nc ta ang b xi l vi cng vi mt chc mt mi nm. Xu hng dng ln ca mc nc bin trong nhng nm gn y cng gp phn gy ra st l mnh hn. Ngoi ra, s tng dng chy sng cng l mt nguyn nhn gy xi l, nhng thng xy ra vo ma ma v ch nh hng ngn hn.
HVTH: Nhm 1
Trang 26
Hnh 11: Tc ng ca BKH n ti nguyn t ca Vit Nam
2. Thay i sn lng cy trng - H thng cy trng b nh hng ca nhiu yu t v mi trng nh m v nhit , nhng yu t ny quyt nh n nng sut cng nh phm cht cy trng, do bin i kh hu cng tc ng n nng sut cy trng v cht lng sm phm. - Nhit tng c th c c nh hng tch cc v tiu cc n nng sut cy trng nhng nhn chung nhit tng lm gim nng sut v cht lng ca nhiu loi cy trng do qu trnh pht trn sinh l n tng nhanh qu trnh chn, tp trung nhng cy trng quan trng bao gm cy ng cc v nhng loi ng cc lm thc n gia sc. - Nhit tng dn n tng nhanh qu trnh thot kh CO2 trong qu trnh h hp ca cy v n gim u kin ti u cho tng trng ca cy, khi nhit tng qu cao, vc qu ngng ca qu trnh sinh hc, cy trng thng c phn ng tiu cc v tng bc gim nng sut ca cy trng. S thay i vng i ca cy di hn hay ngn hn s lm tng hay gim nng sut cy trng. S thay i carbonhydrate ca cc loi cy s cng s xut hin v iu ny c th nh hng n gi tr dinh dng, mi v v cht lng d tr ca mt s loi rau v tri cy. - Thi gian ca chu k tng trng cy trng trc ht lin quan n nhit . S gia tng nhit s tng tc pht trin. Trong trng hp ca mt trng cy hng nm, thi gian t gieo ht v thu hoch s rt ngn (v d: thi gian thu hoch ng
HVTH: Nhm 1
Trang 27
c th rt ngn t mt n bn tun). Rt ngn chu k nh vy c th c nh hng xu n nng sut bi v lo ha s xy ra sm hn.
Hnh 12: Phn trm thay i sn lng t m hnh CliCrop cho nng nghip
- Hnh 3 l th th hin s thay i sn lng cy trng trong nng nghip (theo nghin cu ca Vin nghin cu qun l kinh t trung ng v vin nghin cu kinh t pht trin th gii). n nm 2050, bin i kh hu lm gim sn lng cy trng nhng khng nhiu. i vi hu ht cc ma v, gim sn lng trung v khong di 5%. Sn lng c th tng nhng khng tng i vi tt c cc loi cy trng. Vic gim sn lng nhiu, hn 10% cng c th xy ra cho tt c cc loi cy nhng nhng kt qu nh vy ch mt vi kch bn bin i kh hu. Ma l trng hp ngoi l, sn lng trung bnh gim khong 7% v c kh nng st gim n hn 20%. - Nng st v km quan trng i vi dinh dng ca con ngi, nng ny s thp hn khi CO2 tng ln (Seneweera v Conroy, 1997). Hn na, hm lng protein trong ht gim di s kt hp gia tng ca nhit v CO2 (Ziska et al. , 1997). S gia tng CO2 dn n gim nng vi cht trong cy trng. iu ny c th c tc ng dy chuyn ln cc phn khc ca h sinh thi nh ng vt n c s cn phi n nhiu thc n hn t c cng mt lng protein. - Cc nghin cu ch ra rng nng CO2 cao hn dn n gim s hp thu m v km dn n cy trng c gi tr dinh dng thp hn. iu ny ch yu s nh hng n ngi dn trong cc nc ngho t c kh nng b p bng cch n nhiu thc n hn, ch n a dng hn, hoc c th ung b sung. Mt im rt quan trng cn xem xt l c di s pht trin cng mt chu k nh cy trng, v cng s pht trin nhanh theo s tng CO2. V vy chng cnh tranh vi cy trng v din tch t, dinh dng, nc - Mt s nh khoa hc ngh rng nng nghip c th b nh hng bi s suy gim ozone tng bnh lu, c th lm tng bc x cc tm B. tha bc x cc tm, c th
HVTH: Nhm 1
Trang 28
trc tip nh hng n sinh l hc thc vt v gy ra s lng ln t bin, v thay i s th phn. 3. Suy gim a dng sinh hc - Theo kch bn do Vin Khoa hc kh tng thy vn v mi trng xy dng, nu nc bin dng cao t 75 cm n 1 m th khong 20 - 38% din tch ng bng sng Cu Long v khong 11% din tch ng bng sng Hng b ngp. 78 trong s 286 sinh cnh sng t nhin trng yu, 46 khu bo tn, 9 khu a dng sinh hc c tm quan trng quc gia v quc t v 23 khu a dng sinh hc khc Vit Nam s b tc ng nghim trng. - Nhiu loi ng thc vt hoang d s phi chu p lc ngy cng tng do phi thay i ni c tr, ngun thc n b thay i v thin tai nh l lt, hn hn v ma bo s din ra thng xuyn hn. - Mt s loi thc vt v ng vt c xng sng c th s tuyt chng trong th k ti do tc ng ca bin i kh hu. 4. To iu kin cho s pht trin su bnh - Theo Adejuwon (2004) qun l v b tr cy trng lin quan trc tip n dch bnh v su bnh. Hai thnh phn quan trng ca kh hu. Hai thnh phn quan trng ca kh hu nh hng n tnh trng dch bnh v su bnh l l nhit v lng ma. Nhn chung, sinh vt gy ra bnh v v cc loi su hi pht trin tt hn khi nhit cao trong iu kin cung cp nc ti u. V vy, s m ln ton cu c kh nng m rng s phn b cc loi dch bnh v su hi trn cy trng. Kh hu ang c khuynh hng m ln vo ma ng c th cho php thi k trng ca cn trng vt qua ma ng v kt qu gy ra thm ha ln trong sut ma v. ng thi, bnh trn vt nui cng b nh hng tng t. - BKH lm thay i iu kin sng ca cc loi sinh vt, dn n tnh trng bin mt ca mt s loi v ngc li lm xut hin nguy c gia tng cc loi thin ch. V d nh dch ry nu, vng ln ln xon l ng bng sng Cu Long din ra ngy cng phc tp nh hng n kh nng thm canh, tng v, lm gim sn lng la. 5. Thay i cu trc ma, ch ma/ phn b cy trng - Bin i kh hu cng tc ng n s tahy i trong hnh thc s dng dt dn n thay i trong phn b cy trng v sn xut nng nghip. Phn b cy trng v sn xut nng nghip ph thuc ln vo s phn b a l ca nhit v m. m ln ton cu c th tng din tch c li cho tng trng cy trng v sn xut nng nghip mt s nc. V d nh, tng lng ma cc vng bn kh hn Chu Phi ang v s tng s phn b cy trng nhng vng ny v ngc li cc vng nm trong nhit cao, lng ma gim dn vo mu kh v tng cng vo ma ma.
HVTH: Nhm 1
Trang 29
iu ny dn n tnh trng hn hn v nhp lt theo ma cng tc ng n s phn b cy trng nhng vng ny (Nyong, 2008). Vi s gia tng ca kh CO2 trong bu kh quyn v nhit tng th nhng vng nhit i s tp trurng cc cy C3 nhiu hn v cc vng cao v kh hu n i s tp trung cc loi cy C4. - Nhit v lng bc hi tng cng vi hn hn ko di lm thay i s phn b v kh nng sinh trng ca cc loi thc vt. Nhiu loi cy nhit i a sang s di c ln v cao hn v cc loi cy nhit i s mt dn. - Nc bin dng v hn hn lm gim nng sut v din tch cy trng dn ti nhu cu chuyn i rng sang t sn xut nng nghip cng nh nhu cu di c ln vng cao lm tng nn ph rng. 3.3. Tc ng ca BKH ln Chn nui nh hng ca bin i kh hu tc ng trc tip hoc gin tip ln ngnh chn nui, nh vic tng gi thc n, dch bnh, cc chi ph u t chn nui. 3.3.1. Tc ng tiu cc 1. Tc ng ln ngun cung cp thc n, nc ung cho Chn nui - Ngun cung cp thc n chn nui gim hn ch pht trin chn nui. Trong chn nui, thc n l yu t quan trng, n quyt nh trong c cu gi thnh sn phm. BKH lm cho din tch t canh tc b hp, l lc hn hn gia tng, nng sut cy trng vt nui gim, kt qu lm mt cn bng an ninh lng thc trn ton th gii, y gi lng thc ln cao ko theo gi thc n cng tng cao. Ngun nguyn liu sn xut thc n ch yu t nng nghip. Bin i kh hu nh hng ln nng nghip t ko theo nhng tc ng ln ngnh chn nui. - M, hn hn c th e da cc ng c v ngun cung cp thc n cho chn nui. Hn hn lm gim lng thc n cho gia sc cht lng c sn chn th gia sc. Mt s khu vc c th tri nghim di, hn hn khc lit hn, do nhit ma h cao hn v lng ma gim. - Lng kh carbon dioxide (CO2) c th lm tng nng sut ng c, nhng cng c th lm gim cht lng ca chng. S gia tng CO2 trong kh quyn c th tng nng sut ca cc nh my sn xut thc n chn nui. Tuy nhin, cc nghin cu ch ra rng cht lng ca mt s thc n c tm thy trong ng c gim vi lng CO2 tng ln cao hn. Kt qu l, gia sc s cn phi n nhiu hn c c dinh dng. iu ng ngha vi chi ph chn nui s tng. - Gi mt s nguyn liu c xu hng tng nh: ng 6.825/kg (tng 3,2%), kh du u tng 10.710/kg (tng 2%), Lyzin 52.500/kg (tng 11%). Gi thc n chn
HVTH: Nhm 1
Trang 30
nui thnh phm tng t 3,2-4,8%: cm g Broiler 9.356/kg (tng 3,2%), cm ln tht giai on t 60kg n xut chung 8.180/kg (tng 4,8%). VD: Tng gi thc n Gia Lai: Thng tin t Trung tm khuyn nng tnh Gia Lai, tnh n thng 8/2013 gi thc n tng mnh t 24-41% so vi u nm 2013. - Ngun cung cp nc ung: BKH s lm nhit tng cao hn v thay i lng ma. Hu qu l thay i ngun cung cp nc ton cu trong tng lai. iu ny khng ch nh hng ti ngun nc ung m n cn nh hng n cc h thng sn xut thc n chn nui v nng sut ng c. Theo nghin cu ca Seneya Maile (2009) vo nm 2050 chi ph cung cp nc cho ngnh chn nui Chu Phi c th tng ln 23% do nh hng ca BKH. Vit Nam, BKH ko theo hin tng El nino lm gim n 20-25% lng ma khu vc min Trung Ty Nguyn, gy ra hn hn ko di trn din rng. Trong khi khu vc Min ty Nam b tnh hnh nc nhim mn, nhim phn lm khan him ngun nc ngt cung cp cho chn nui. Theo mt s nghin cu th trong tng lai ngnh chn nui khng nhng thiu ngun nc cung cp m chi ph tr cho vic cung cp nc cng tng ln, ko theo hng lot cc chi ph trong chn nui tng theo. 2. Gia tng dch bnh, chi ph thuc th y - Nhit tng cng vi bin ng v cc yu t thi tit v kh hu khc c th lm gim sc khng ca vt nui, ng thi to mi trng thun li cho cc tc nhn gy bnh pht trin bng pht, gy ra nhng i dch trn gia sc. Mt s bnh nh l mm, long mng, nhit thn, t huyt trng, dch t c nguy c bng pht nhanh hn. - BKH lm cho mi quan h gia vt ch v tc nhn gy bnh thay i, nhiu dch bnh mi v nguy him xut hin. Khong 1 thp nin qua, dch bnh trong chn nui xut hin nhiu hn, lan rng v nhanh hn, nh cm gia cm, heo tai xanh, l mm long mng lm ngnh chn nui khng t ln lng tng, ngi nui lao ao v thit hi nng n. Nhng iu quan ngi hn l dch bnh trn gia cm ngy cng nh hng n con ngi nh virus cm A/H5N1 trn gia cm, cm A/H1N1 trn n heo, mi nht l H7N9 cng trn gia cm... - Dch bnh khng ch nguy him ti vt vt nui m cn ly lan sang c ngi v gy cht ngi, i din vn phng FAO ti Vit Nam, b Nguyn Th Thanh Thy, cho bit, vic xut hin virus cm A/H7N9 khng lm gia cm pht bnh nhng li ly lan qua ngi v gy t vong Trung Quc (128 ca nhim, 26 ca t vong, chim t l 20%) l nhng din bin bt thng m th gii ang lo ngi. - Tng chi ph thuc th y: Dch bnh gia tng trong iu kin kh hu thay i lm pht sinh thm chi ph thuc phng v tr bnh vt nui, iu ny nh hung n hiu qu kinh t ca hot ng chn nui ni chung.
HVTH: Nhm 1
Trang 31
Thc t cho thy BKH to iu kin cho s pht trin v bin i kh lng ca mm bnh gy hi cho vt nui, dch bnh ngy cng tng v tt c u tim n nguy c gy hi cho vt nui. 3. Gim nng sut v sn lng vt nui: - BKH lm cho kh hu thay i tht thng, khi nhit cao lm nh hng ti mc chu ng ca mt s loi , mi trng sinh thi xu i (S thay i ny bao gm thay i v t ai, ngun nc, thc n, ng c, h ng thc vt, vi sinh vt,...) to iu kin cho mt s vi sinh vt c hi gy bnh cho vt nui. - Sng nhit, c d kin s tng di s bin i kh hu, c th e da trc tip chn nui. Mt s bang ca M bo co tn tht hn 5000 loi ng vt ch v mt ln sng nhit. ng sut nhit nh hng n cc loi ng vt c trc tip v gin tip. Theo thi gian, ng sut nhit c th tng nguy c b bnh, lm gim kh nng sinh sn v gim sn xut sa. - BKH lm gim sn lng lng thc, gy thiu ht ngun cung cp nc v lm mt cn bng mi trng sinh thi. Hu qu ca s thay i ny l lm gim sc khng ca vt nui, tng kh nng bng pht dch bnh, ko theo hiu qu chn nui thp. - Theo bo ng Cng sn Vit Nam, do nh hng ca t rt m, rt hi nn ngnh chn nui trong c nc chu thit hi ht sc nng n. Theo bo co ca B Nng nghip v Pht trin nng thn, t rt ny lm hn 18 nghn con tru, b b cht ch yu l tru, b gi v b, ngh. C th cc a phng b nh hng ln bao gm Cao Bng 2.835 con, Lng Sn 2.739, Bc Cn 873, Ha Bnh 461 con, Qung Ninh 200 con...; ng thi, do nh hng ca bnh l mm long mng v t huyt trng cn xy ra mt s a phng nn s lng n tru b gim ng k. 4. Tng chi ph chn nui - Tng chi ph u t xy dng chung tri, trang thit b chung tri nh lp t h thng thng gi v lm mt,... Tri t nng ln lm tng stress nhit gia sc, gia cm, - Newyok thit hi i vi ngnh chn nui do stress nhit gy ra l 25 triu USD/nm, trong tn tht ln nht l b sa, tip n l b tht v heo, gia cm. 3.3.2. Tc ng tch cc Bn cnh nhng nh hng tiu cc ca BKH ln chn nui, BKH cng to ra nhng c hi pht trin mi. - Nhng c hi i vi chn nui ln: Gim c chi ph thc n bng cch s dng sn phm ph t thc n v sn phm ln men sinh hc. D tnh khu phn thc
HVTH: Nhm 1
Trang 32
n tng nng sut, gim lng ph v mt mt. Tng thm c hi chn nui ngoi tri s gim c vic xy dng, trang thit b c nh v chi ph nng lng. C thm nhiu c hi s dng nng lng ti ch. - Nhng c hi cho chn nui gia cm: Tit kim chi ph dnh cho nng lng chng rt c th gim v ma ng m hn s gim nhu cu si m v n gia cm c th thch nghi vi mi trng bn ngoi. Cy u tng v ng c trng a phng s gim chi ph thc n v vn chuyn thc n cho gia cm. Hn na, sn phm tht c th tng gi v vic ny kt hp vi gi thc n c th gim (do kh nng sn lng u tng tng 10% do tng mc cacbon dioxit) c th lm tng thm li nhun cho trang tri chn nui. 3.4. Tc ng ca BKH ln Thu sn Thu sn l mt trong nhng ngnh sn xut kinh doanh, mt ngnh hot ng kinh t nm trong tng th kinh t x hi ca loi ngi .Thu sn ng vai tr quan trng trong vic cung cp thc phm cho nhn loi , khng nhng th n cn l mt ngnh kinh t to c hi cng n vic lm cho nhiu cng ng nhn dn c bit l vng nng thn v vng ven bin. i vi nc ta, thu sn c xem l mt ngnh kinh t mi nhn trong nn kinh t quc dn. Trong nhng nm qua ngnh thu sn t c tc pht trin cao, n nh v mc tng tng sn lng thu sn bnh qun hng nm trn 4% , gi tr kim ngch xut khu bnh qun chim 10% n 15% trong tng kim ngch xut khu ca Vit Nam hng nm, sn phm thy sn VIt Nam c mt trn 80 quc gia, a Vit Nam tr thnh quc gia ng th 7 v xut khu thy sn. - Tuy nhin di tc ng ca BKH ngnh khai thc v nui trng thy sn trn th gi v nc ta ang phi i mt vi nhiu thch thc, nhng mi e da tim tng i vi tng lai ngh nh bt v nui trng thy sn. - Cng vi rt nhiu nghin cu ca cc chuyn gia trn th gii, Bo co v tc ng ca bin i kh hu ln ngnh thy sn v nui trng thy sn ca T chc Nng Lng Lin Hp Quc (FAO) ch ra Nhng thay i tiu cc ca i dng gy ra nhng tc ng xu cho cng ng ng dn. Nhng nghin cu ny ch r, bin v cc h sinh thi nc ngt ang b nh hng nng n bi cc qu
Hnh 13: BKH nh hng n MT sng ca nhiu loi thu sn
HVTH: Nhm 1
Trang 33
trnh tiu cc nh axit ha i dng, ty trng san h v thay i dng chy. - BKH khng ch tc ng trc tip ln ngun li thy sn m cn nh hng n sinh k ca ton b nhng ngi dn sng nh ngun li ca bin trn ton th gii. Cng vi nhng hnh thi thin tai khc nghit nh bo l, hn hn, nc bin dng cng l mi e da cho tt c cc loi sinh vt bin. S thay i bt thng v mc nc i dng s lm bin i hon ton mi trng bin c, khin nhng loi sinh vt sng bin b nh hng do thay i mi trng sng. Hin nay, i dng m hn, nng axit cng cao hn so vi hn mt th k trc. Nc m ln s lm cho cc loi sinh vt di chuyn dn v pha hai cc v c tr mc nc su hn so vi trc y. iu ny mang li li ch cho mt s ni, c bit l cc vng cc, ni m cc loi sinh vt di chuyn v nhiu hn; tuy nhin nhiu ni khc, nht l vng nhit i cn xch o, sn lng khai thc thy sn s gim mnh. - V d in hnh cho nhng tn tht ny l vo nhng nm 1997 1998, khi nhit mt nc tng ln do nh hng ca El Nino, gi tr t khai thc thy sn ca P ru gim 26 triu USD. Vit Nam, theo Nhm lm vic v Bin i kh hu (CCWG) c tnh thit hi do bin i kh hu gy ra vo khong 15 t USD mi nm, tng ng 5% GDP.. Theo tnh ton ny, Vit Nam ang l nc ng u danh sch cc nc c mc thit hi ngnh thy sn do bin i kh hu gy ra (khong 1,5 t USD nm 2010 v mc thit hi ny s tng ti 25 t USD vo nm 2030, tng ng 11% GDP). Tip l Trung Quc vi mc thit hi l 1,5 t USD nm 2010 v 15 t USD vo nm 2030. ng th 3 l Peru vi mc thit hi ln lt l 1,25 t USD nm 2010 v 15 t USD nm 2030. Tip theo l Thi Lan vi thit hi 700 triu USD nm 2010 v 8,5 t USD nm 2030; Indonesia vi 650 triu USD nm 2010 v 7,75 t USD nm 2030. - Khng ch khai thc thy sn b nh hng, bin i kh hu cn e da c ngnh nui trng thy sn trn ton th gii. Cc nh khoa hc c tnh, theo nng ln ca tri t nh hin nay, n nm 2100, s c ti 65% din tch nui c chu b nh hng bi thy triu dng. Nc bin s tin su hn vo t lin lm tng mn ca thng ngun, khin cc khu vc nui c b nh hng nghim trng. Nhng thay i v nhit v tnh cht ha hc ca Vit Nam, bin i kh hu khin ma nhiu hn, nc bin dng cao, cng vi vic ngi dn ph rng ngp mn lm m nui tm, o mng dn nc vo m nui nh hng n ton b h sinh thi rng ngp mn. Ma ln t ngt khin mn trong cc h nui tm gim nhanh lm cho tm s v mt s sinh vt ni vng rng ngp mn ca sng cht hng lot. Ngc li, n ma kh, hn hn khin mn trong t ln cao lm cht cc loi ng vt y, khin chui thc n ca cc loi tm, cua, gh b gin on, nh hng n nng sut sinh hc v nng sut khai thc.
HVTH: Nhm 1
Trang 34
3.4.1. BKH tc ng n mi trng thy sinh trn bin Nhit Tri t tng dn n mt s hu qu: - Gy ra hin tng phn tng nhit r rt trong thy vc nc ng, nh hng n qu trnh sinh sng ca sinh vt. - Mt s loi di chuyn ln pha Bc hoc xung su hn lm thay i c cu phn b thy sinh vt theo chiu su. - Qu trnh quang ha v phn hu cc cht hu c nhanh hn, nh hng n ngun thc n ca sinh vt. Cc sinh vt tiu tn nhiu nng lng hn cho qu trnh h hp cng nh cc hot ng sng khc lm gim nng sut v cht lng thy sn. - Suy thoi v ph hu cc rn san h, thay i cc qu trnh sinh l, sinh ha din ra trong mi quan h cng sinh gia san h v to. - Cng v lng ma ln lm cho nng mui gim i trong mt thi gian dn n sinh vt nc l v ven b, c bit l nhuyn th hai v (nghu, ngao, s,...) b cht hng lot do khng chng chu ni vi nng mui thay i. Hin tng nc bin dng v ngp mn gia tng dn n cc hu qu: - Nc mn ln su vo ni a, lm mt ni sinh sng thch hp ca mt s loi thy sn nc ngt. - Rng ngp mn hin c b thu hp, nh hng n ni c tr ca mt s loi thy sn. - Kh nng c nh cht hu c ca h sinh thi rong bin gim, dn n gim ngun cung cp sn phm quang hp v cht dinh dng cho sinh vt y. Do vy, cht lng mi trng sng ca nhiu loi thy sn xu i. Ma axit: - Ma acid nh hng trc tip hoc gin tip n cc ao h v h thy sinh vt. Ma acid ri trn mt t s ra tri cc cht dinh dng trn mt t v mang cc kim loi c xung ao h. Ngoi ra vo ma xun khi bng tan, acid (trong tuyt) v kim loi nng trong bng theo nc vo cc ao h v lm thay i t ngt pH trong ao h, hin tng ny gi l hin tng "sc" acid vo ma Xun. Cc thy sinh vt khng thi gian thch ng vi s thay i ny. Thm vo ma Xun l ma nhiu loi trng v mt s loi khc sng trn cn cng trng v u trng ca n sng trong nc trong mt thi gian di, do cc loi ny b thit hi nng. - Mc du nhiu loi c c th sng trong mi trng pH thp n 5,9 nhng n pH ny Al2+ trong t b phng thch vo ao h gy c cho c. Al2+ lm hng mang c v tch t trong gan c. - Cc nh hng ca pH n h thy sinh vt c th tm tt nh sau:
HVTH: Nhm 1
Trang 35
Bng 4: nh hng ca pH n h thu sinh vt.
- Hn na, do hin tng tch t sinh hc, khi con ngi n cc loi c c cha c t, cc c t ny s tch t trong c th con ngi v gy nguy him i vi sc kho con ngi. trong cc ao h, lng th cng b nh hng, chng khng th sinh sn c trong mi trng acid. Thng tng ozone: - i vi thc vt, tng cng bc x tia cc tm c th tiu hy cc sinh vt ph du trong tng c nh sng ca bin, y l loi thc vt c lin quan trc tip n nng sut sinh hc ca i dng. 70% lng thc vt ph du xut pht t i dng vng cc. 3.4.2. BKH tc ng n mi trng nui trng thy sn - Hm lng xy trong nc gim nhanh, lm chm tc sinh trng ca thy sn, to iu kin bt li cho cc thy sinh thch nghi vi mi trng thy sn t trc n nay, gim lng thc n ca thy sinh. - Nc bin dng lm cho ch thy l, thy ha v thy sinh c th thay i xu i nh hng n cht lng sng v tc pht trin ca thy sinh. Kt qu l cc qun x hin hu thay i cu trc v thnh phn, tr lng gim st. - Nc bin dng khin mi trng nc thy i, mn thy i c nh hng trc tip sinh thi gn b nh h sinh thi m ph, h sinh thi rng ngp mn (RNM). Mi m h ven bin tng ng vi mt h sinh thi, cha ng nhiu sinh cnh sng (biotop) khc nhau nh sinh cnh ngp nc, thm thc vt ven b (rng ngp mn, cc thm rong, c bin), cc bi triu ngp nc (bi bn hoc rn ), cc m nui trng thy sn, to nn hng lot cc c trng v quyt nh a dng sinh hc trong vng. Rng ngp mn l h sinh thi c nng sut sinh hc rt cao, c bit l ngun li thy sn. Ngi ta c tnh trn mi ha RNM nng sut hng nm l 91 kg thy sn (Snedaker, 1975). Ring i vi cc loi tm, cua, c sng trong RNM, hng nm thu hoch khong 750.000 tn. Tnh bnh qun, mi ha RNM cho
HVTH: Nhm 1
Trang 36
nng sut hng nm l 160 kg tm xut khu (Chan, 1986). Theo Ronnback (1999), 1 ha RNM to ra 13 - 756 kg tm he, 13 - 64 kg cua b, 257 - 900 kg c v 500 - 979 kg c, s
Hnh 14: nh hng ca BKh n h sinh thi RNM
- Mt ni sinh sng thch hp ca mt s loi thy sn nc ngt trong cc rng ngp mn. Ao h cn kit trc thi k thu hoch, sn lng nui trng gim i r rt. - Hin nay trn a bn cc tnh ven bin, vn nhim, suy thoi mi trng t ang ngy cng gia tng m nguyn nhn ch yu l do qu trnh xm nhp mn t nhin vo ma kh. Qu trnh xm nhp mn vo lc a din ra ngy cng nghim trng hn, hot ng xm nhp mn din ra mnh nht thng ri vo cui thng 4, u thng 5 hng nm. Mi trng t b tc ng bi nc mn xm nhp su vo trong ni ng. Qu trnh thoi ha t cng din ra kh nhanh chng ch yu l do qu trnh mn ha v phn ha, t b trai cng v sa mc ha khng c kh nng phc hi hoc phc hi trong thi gian di. - Mt khc, xm nhp mn do nc bin dng, trong nc bin nhiu mui NaCl, Na2SO4, CaCl2, CaSO4, MgCl2, NaHCO3 vng trng c nhiu hu c c c Na2CO3 nhng ch yu l NaCl. Khi nc bin dng, mui NaCL theo nc thy triu trn vo mch nc ngm theo mao dn ln lp mt lm nh hng mi trng t, gy hi ch yu nng mui vt qu 1% s gy cht cho cy ci v cc ion Na+ v Clqu cao. Nng cao ca mui gy hi sinh l cho thc vt v tiu dit vi sinh vt cng ng vt trong mi trng t.
HVTH: Nhm 1
Trang 37
3.4.3. BKH tc ng n kinh t thy sn - Suy gim sn lng v cht lng thy sn bin cng nh thy sn nc ngt, din tch nui trng thy sn, thi gian nh bt v nng sut khai thc ngh c trn bin. - Bin i kh hu ton cu s dn n kh nng lan truyn v s bng n ca dch bnh trn c v kt qu s lm gim cht lng c, gim kh nng chu ng ca c, tng t l cht, t l tng trng v pht trin chm v lm gim cc loi sn phm c tham gia vo th trng c, v cui cng sinh k ca nhng ngi dn nui c s b nh hng ln. - Tng nhit b mt nc bin do s m ln ton cu tc ng trc tip lm gim cht lng nc, tng ri ro v dch bnh v tang ri ro do cc cht c to ra bi s ra hoa ca to v kt qu tc ng n s pht trin v sinh trng ca tm c nc l v mn, lm gim nng sut v cht lng ca c, tm. Lng ma tng cng tc ng n ngh nh bt c v nui trng thy sn, ngoi ra tn sut v cng ca l lt trong nhng nm gn y cng tng ln lm thit hi, tht thot tr lng tm c, xut hin nhiu vi sinh vt k sinh v dch bnh - Gi v sng bin ln n n ph hy cu trc ca cc khu vc nui tm, c ven bin, kt qu dn n mt tr lng v gy suy gim hoc mt kh nng phc mi trng hi nui trng. Ngp lt nhng vng ng bng v thp thuc khu vc ven bin, ni thch hp cho vic pht trin v nui trng cc loi nc l nh tm s thng xuyn b nh hng ca bo v lc xoy dn n s nh hng mt cch nghim trng n ngi tham gia vo cc hot ng nui trng (c cc loi nc l v nc mn) nhng ni y trn phng din ti chnh ca nng h. - Kt qu ca nhng tc ng ny l nhng ngi nh bt ngho vng nng thn sng dc cc vng ven sng, ven bin v nhng ngi sng ph thuc vo ngh nh bt c nh sinh k ca h ang ng trc nguy c mt cc hot ng sinh k v dn ri vo ngng ca s ngho i. - Bn cnh cng nh hng trc tip n sinh k ca nhng ngi nui trng thy sn v gi c sn phm u ra cng nh chi ph u vo. Khi dch bnh v vi sinh vt gy hi tng nhanh trn cc din tch nui trng thy sn, dn n i hi phi c nhng bin php d khc phc v gim thiu cc tc ng tiu cc, mt bin php m ngi dn thng dng l tng lng thuc phng v tr bnh ln, kt qu l tng cc khon chi ph u vo. Hn na mi trng ngy mt nhim, c bit l mi trng nc v t, iu ny ng hnh nu ngi dn mun tip tc cc hot ng sn xut ca mnh th bt buc h phi u t chi ph ci to mi trng v kt qu l phi tng chi ph u t.
HVTH: Nhm 1
Trang 38
- Bin i kh hu thng qua thay i tn sut cng nh cng ca cc loi him ha v ko theo dn n nhng tc ng n vn vt cht ca ngi n, c bit l cc phng tin trong sn xut, do nhng chi ph cho vic tu sa, bo dng, xy dng mi bn bi, cng c, ng c, tu thuyn u gia tng ng k. Bin i kh hu c th ni tc ng ton din ln ngnh sn xut nng nghip t mi trng t b nhim mn,din tch t canh tc gim,suy thoi v cht lng, thnh phn dinh dng trong t; mi trng nc b nhim hu c, mn ha, mc nc ngm b nhim, suy thoi, cht dinh dng trong nc bin i theo hng tiu cc hn; tc ng ln ti nguyn sinh hc lm cho cc ging cy hin thi khng cn hiu qu nh trc, y nhanh qu trnh din th sinh thi, mt i nhiu ngun gen qu, dch bnh pht trin phc tp; kh hu khng vn hnh theo quy lut m c din bin phc tp khc nhau cc nm Bn cnh mt vi tc ng tch cc cho mt s vng trn tri t nh tng din tch t canh tc vng c v cao, Nh vy nhn chung bin i kh hu c gy nh hng xu n sn xut nng nghip, gy nh hng n i sng ca khng ch nng dn m n ton x hi. Nhn thc v hnh ng i ph vi bin i kh hu l vic cn thit v khng ch ca nh qun l, nh khoa hc , nh nng m l ca tt c mi ngi.
HVTH: Nhm 1
Trang 39
CHNG 4: TC NG CA SN XUT NNG NGHIP LN MI TRNG

Ngnh sn xut nng nghip l ngnh sn xut u tin con ngi thc hin da trn c s ca bt chc t nhin nhm p ng nhu cu dinh dng, thch ca con ngi. Ngnh sn xut Nng nghip c mi lin h mt thit n mi trng, i tng ca ngnh l cc sinh vt trong sinh quyn, da trn ti nguyn t, nc, khng kh v ph thuc su sc vo kh hu. Cng chnh v th ngnh Nng nghip cng pht trin s tc ng ca n cng ln n mi trng, ng nhin y l mi lin h bin chng nguyn nhn kt qu. Ngy nay di p lc ca tng dn s, nhu cu cuc sng ngy cng cao thc y ngnh Nng nghip pht trin p ng cho bng c nhu cu ca th trng, hu qu tt yu cc ti nguyn t, nc, khng kh b khai thc mt cch trit dn n suy thoi cn kit nhiu phn khng th phc hi. Ngnh Nng nghip ch yu l trng trt, chn nui v thy sn. Trng trt khai thc ti nguyn t, t tr nn kh cn,cn kit cht dinh dng, nhim ha cht bo v thc vt;chn nui gy nhim ngun nc, nc b nhim hu c, mang nhiu vi sinh vt bnh; ngnh thy sn gy nhim ngun nc, suy gim a dng sinh hc cc vc nc.V lu di, hot ng sn xut nng nghip gy nh hng ln n mi trng sng, nh hng n kinh t, x hi ca con ngi. Chnh v th tm hiu v s tc ng ca Nng nghip n mi trng nhm hn ch nh hng xu ca Nng nghip n mi trng, ci thin cht lng mi trng hin ti, nng cao hiu qu sn xut Nng nghip. 4.1. Tc ng ca Trng trt ln MT Phn bn ho hc, thuc tr su, v mt lot cc ha cht nng nghip c s dng v mt s tr thnh cht gy nhim thng qua s dng, s dng sai, hoc thiu hiu bit. Cc loi ha cht ny b ra tri gy nhim t, nc, khng kh, c bit c kh nng gy c cho cc loi thin ch c li cho cy trng. H thng thy li c kh nng nh hng n cht lng nc ngm bi v lm gim kh nng b cp nc ngm, thy li cho php kim sot mn ca t dn n tng nng cc mui c hi trn mt t trong khu vc c bay hi cao. H thng thy li gy nn tnh trng phn b cc b cc cht nhim, ha cht gy nhim ngun nc. Bn cnh , vic ti tiu bng nc c mui cao s dn n s hnh thnh t phn.
HVTH: Nhm 1
Trang 40
4.1.1. Tc ng ln mi trng t Ho cht nng nghip - Cht thi rn pht sinh t qu trnh s dng ho cht trong nng nghip nh phn bn, thuc tr su, thuc dit c lm cho mi trng t b nhim do s tn d ca chng trong t qu cao v tch lu trong cy trng. - Mt s loi thuc dit c v tr su bnh th c th b phn hu bi cc sinh vt nhng cng c th b bin thnh mt s sn phm tr cui cng nh DDT, lindane, andkin, v diedrin. Nhng cn b hay cht d tha ca cc loi thuc dit c thng bn vng hay tch lu vo cc cu t nh cc cht khong, cht hu c. - V s lng ln thuc BVTV tch lu trong t, theo cc nh khoa hc, lng tn d thuc BVTV trong t thuc 2 nhm: nhm Cacbamat v nhm ln hu c BSM ( ngun gc photphate hu c), v cc loi thuc cha cc nguyn t nh ch, asen, thu ngn.. c c tnh ln, thi gian lu li trong t di, c loi thuc lu li trong t t 10 n 30 nm. Thuc tr su ng thi vi dit cc cn trng gy hi cng gy c i vi sinh vt v cn trng c ch,... ngc li mt s su hi tr nn khng thuc. Kh nng dit khun cao ca thuc bo v thc vt lm tiu dit lun cc vi sinh vt t. Ph phm nng nghip - Tn tch ca thc vt: c th sinh vt, khi cht i s phn hu to mn cho t. Nu iu kin phn gii to mn t th kh nng chuyn ho thnh mn t ng thi cc vt liu ny chuyn ho thnh loi mn kh tiu v gy chua nhiu cho t. Phn bn - Cc loi phn ha hc thuc nhm chua sinh l (urea, (NH4)2SO4, K2SO4, KCl, super photphat) cn tn d acid lm chua t, ngho kit cc ion baz v xut hin nhiu c t i vi cy trng nh : Al3+, Mn2+, Fe3+; lm gim hot tnh sinh hc ca t. Vi d: cc loi phn N, P, K vi hm lng qu nhiu s lm chai t. Phn m l mt loi phn mang li hiu qu r rt vi cy trng nhng cng l cht c. Qu trnh Nitrat ho to ra dng acid HNO3, lm tng tnh chua ca t. - Khi bn m cho cy trng, cy ch s dng c 40 - 60%, phn cn li nm trong t v gy nhim t. Vic bn thc m s lm cho hm lng nitrat tch ly trn mt t v lm gim cht lng nc. - Nhiu loi phn bn mang tnh c sn c. Phn bn c sn xut t ngun nguyn liu l rc thi th, ph thi cng nghip ch bin t nng sn, thc phm, ph thi chn nui. Cc loi phn bn c sn xut t cc ngun nguyn liu nu trn s gy nn s nhim th cp do c cha cc kim loi nng hoc vi sinh vt gy hi
HVTH: Nhm 1
Trang 41
vt qu mc quy nh. Kt qu iu tra ca Vin Th nhng Nng ho t nm 2004 -2007 cho thy trong s cc kim loi nng th Thu ngn, cn i vi cc vi sinh vt gy hi th Coliform l nhng yu t thng vt qu mc cho php nhiu mu phn bn c kim tra thuc nhm trn. - Cng vi 335 im tn lu thuc bo v thc vt c xc nh nhng cha gii quyt trit ; hng nm c tnh c khong 2,5 - 3 triu tn phn bn v c c s dng trong canh tc nng nghip, trong khong 50 - 70% khng c cy trng hp th, thi ra mi trng, gy nhim t. - Mi trng t l ni tr ng ca con ngi v hu ht cc sinh vt cn, l Hnh 15: Thuc bo v thc vt ang gy nn mng xy dng cho cc cng trnh nhim MT t trm trng dn dng, cng nghip, vn ha ca con ngi. t cn l ngun ti nguyn qu gi l t liu sn xut c bit, con ngi s dng n sn xut ra lng thc, thc phm cung cp cho bn thn v cng ng. Song vi nhp gia tng dn s v tc pht trin cng nghip, th ha gia tng nh hin nay th khng ch din tch t canh tc b thu hp m cht lng t ngy cng b suy thoi. Cc ngun gy nhim v suy thoi mi trng t ch yu l do nng dc, phn ha hc tch ly dn trong t qua cc ma v, ngoi ra cn do cc cht thi do cc hot ng ca con ngi (nc thi, kh thi, cht thi rn). Mt khc, t cng l mt thnh phn mi trng nn n tip nhn nhng cht nhim khc mi lc, mi ni. - Theo kho st mi y ca Vin Nc, Ti tiu v Mi trng (B Nng nghip v Pht trin nng thn) vi khong 70% dn s khu vc nng thn, mi nm pht sinh 13 triu tn rc thi sinh hot, khong 1.300 triu mt khi nc thi sinh hot v khong 7.500 tn v bao thuc bo v thc vt. Trong , khong 80% khi lng rc thi, nc thi sinh hot v hu ht lng v bao thuc bo v thc vt cha c thu gom x l hp v sinh, x trc tip ra mi trng. - Cn ti cc vng pha Nam, c bit vng ng bng sng Cu Long, phn ti c s dng lm ngun thc n cho c, gy nhim sinh hc nghim trng mi trng t. nhim t lm mt kh nng t iu chnh ca h sinh thi t, t tr nn cn ci. S tch t ca cc ha cht c hi, kim loi nng trong t lm tng kh nng hp th cc nguyn t c hi cho cy trng, vt nui v gin tip gy nh hng ti sc khe con ngi.
HVTH: Nhm 1
Trang 42
4.1.2. Tc ng ln mi trng nc - Hot ng trng trt s dng mt lng nc kh ln cho vic ti tiu, chim khong 70% tng lng nc s dng. Vic s dng nc nh vt gy nh hng ti tr lng v cht lng nc mt v nc ngm. - H thng ti tiu v hnh thc ti tiu khng hp l l nguyn nhn gy tht thot lu lng nc ln trong ngnh trng trt. - Nhiu ging khoan ngoi rung vn ti tiu khng m bo k thut gy nhim bn, nhim cc ha cht v thuc tr su. Nhiu ging khoan thi cng khng ng k thut (Kt cu ging khng tt, ging gn khu vc nh v sinh, h thng x l nc thi), ging khoan h khng c trm lp l nguyn nhn gy nhim ngun nc. - nhng vng ng bng ven bin, h thng v cc ca x - c xy dng nhm gip nng dn trng la trong nc ngt, hn ch nc mn tro ngc trong ma kh gy hn ch s trao i cht hu c gia mi trng nc ngt v nc mn, lm nh hng ti nhng loi cy khc sng trong khu vc. - Vi tnh trng s dng ba bi, ty tin cc loi ha cht trong phn bn, cc loi thuc kch hot pht trin cy Nhiu h thng knh mng ti tiu ni ng b nhim ngun nc v pht tn rng. Bn qu nhiu phn ho hc l hp cht nito, lng hp thu ca r thc vt tng i nh, i b phn cn lu li trong t, qua phn gii chuyn ho bin thnh mui nitrate tr thnh ngun nhim cho nc mt v nc ngm. - Vic s dng lm dng phn bn cng c th nh hng ti mi trng. Phn m cha nhiu NH4+, khi bn cho t kh n tr thnh NO3-, cy ch hp th c 30%, phn cn li ra tri theo nc, nu tch t trong nc ngm hn 10% s gy c hi, nc b nhim, khng dng ung c. - Cht thi sau thu hoch nu gn cc sng rch, mng thot nc trong qu trnh phn hu s gy nhim ngun nc, gy hin tng ph dng ho ngun nc mt. - Nm 2011, ngnh nng nghip t sn lng la 42,2 triu tn, tng hn 2,2 triu tn so vi nm 2010, ng khong 4,5 triu tn. Sn xut cy n qu u tng trng kh. Tuy nhin, sn lng tng bao nhiu th cht thi, tn d thc vt, xc hu c nhng tc nhn dn ti nhim mi trng t, ngun nc v c th gy t bin gen mt s loi cy trng cng phc tp theo. Theo Vin Mi trng nng nghip (B NN&PTNT), ring 7 loi cy trng l la, ng, khoai lang, lc, u tng, ma, sn nm 2011 pht thi ra mi trng sn xut khong 84,5 triu tn cht thi. Mc d ngnh c nhiu gii php x l ph ph phm thnh phn bn hu c, sn xut nm
HVTH: Nhm 1
Trang 43
n, nhng c tnh c ti 80% cht thi rn trong s ny cha c x l. y l mt trong nhng nguyn nhn gy nhim mi trng trong lnh vc trng trt. - Tng nguy c nhim ngun nc thng qua s thay i tnh cht ca cc lp cht trm tch, cht dinh dng, s phn hy cc bon hu c do nhit tng. 4.1.3. Tc ng ln mi trng khng kh - Lnh vc nng nghip l mt yu t trong vic pht thi kh nh knh v s dng t cho l gy ra bin i kh hu. Nng nghip ng gp trc tip n pht thi kh nh knh thng qua cc hot ng nh sn xut la go v nui gia sc; theo ban lin chnh ph v bin i kh hu, ba nguyn nhn chnh s gia tng kh nh knh quan st thy trong 250 nm qua c nhin liu ha thch, s dng t, v nng nghip. S dng t Nng nghip ng gp tng kh nh knh thng qua s dng t trong bn cch chnh: + Pht thi CO2 lin quan n nn ph rng. + Pht thi mtan t trng la. + Pht thi mtan t qu trnh ln men ng rut gia sc. + Pht thi nit oxit t s dng phn bn. - nhim cht hu c gy ra bi s tch t xc b hu c vt qu kh nng t lm sch ca mi trng t, to ra cc kh c nh CH4, H2S v d tha vi sinh vt ym kh. - Khi bn m cho cy trng t phn khong v phn hu c th s c mt lng kh thi a vo khng kh. Trc ht l kh NH3 lm nhim mi trng khng kh, ngoi ra cn kh NO2 lm nh hng n tng zn, thng s lng kh N2O sn sinh ra t phn bn l 15%. - t ng gy nhim khng kh nghim trng, lm pht thi mt lng ln kh thi c hi, gp phn bin i kh hu ton cu. t 1 ha c trung bnh 7 tn rm s pht thi 9,1 tn kh CO2, 798 kg kh CO, 398 kg cc cht hu c c hi v 12 kg tro bi. Nhng cht hu c c hi bao gm VOC (volatile organic compounds), polycyclic aromatic hydrocarbons PAH, thuc bo v thc vt v ha cht cng nghip Cc cht gy hiu ng nh knh nu qui ra kh CO2 s tng ng 13,9 tn cho mi ha, c ng Thp c 200.000 ha nu qui ra kh CO2 ln n 2,78 triu tn (bng 1). Lng khi bi pht thi khi t ng chng nhng gy nhim nng thn m c thnh th nhng ni di gi. N lm che chn tm nhn, tng tai nn giao thng v c bit cc bnh v h hp tng ln. Ti n , chi ph iu tr cc bnh v h hp c lin quan n t ng ca bang Pujab l 76 triu rupi (tng ng 1,4 triu USD)
HVTH: Nhm 1
Trang 44
Bng 5: Lng kh CO2 pht thi khi t ng
- Vic phn hu cc xc b thc vt sau v ma thu hoch cng gy nhim mi trng khng kh. 4.2. Tc ng ca Chn nui ln MT 4.2.1. Mi trng t - Cng vi s gia tng dn s v tng thu nhp th nhu cu tiu th cc sn phm t tht v sa ngy cng tng, p ng nhu cu th ngnh chn nui phi c s thay i v pht trin theo xu hng cng nghip. Tc pht trin gia cc i tng vt nui cng c s khc bit, vi nhng loi d dy n nh heo, gia cm khi chuyn sang nui cng nghip th tc tng trng nhanh hn, trong khi gia sc nhai li tng trng chm hn. Vi s pht trin nhanh nh th th ngnh chn nui ang cn mt lng ln t ai, nc v cc ngun ti nguyn thin nhin khc so vi cc ngnh cng nghip, dch v. - Theo bo co ca T chc Nng lng Lin Hip Quc (FAO) cho thy ngnh chn nui v ang gy ra nhng vn mi trng nghim trng nh thoi ha t, bin i kh hu nhim khng kh, gy thiu nc, nhim ngun nc, mt a dng sinh hc. Tng din tch dnh cho ngnh chn nui chim 26% din tch b mt khng ph bng tuyt ca tri t, thm vo l 33% din tch t trng c dnh sn xut thc n chn nui. V vy vic m rng chn nui dn n mt rng lm cho t b xi mn vo ma ma v kh hn vo ma kh. Dn n t b thoi ha, chai cng, gim kh nng thm thu.
HVTH: Nhm 1
Trang 45
4.2.2. Mi trng nc - Hin nay, cn nhiu trang tri chn nui ln, b hng ngy thi ra mt lng ln cht thi khng c x l v trc tip vo h thng thot nc, knh mng trong vng lm nhiu h dn khng c nc sinh hot (nc ging trong vng c vng, mi hi tanh), t l ngi dn b mc bnh tiu chy, mn nga v gh l cao. nhim do cht thi chn nui khng ch gy nhim mi trng nc m cn nh hng nng ti i sng dn c, ti nguyn t v nh hng ln n kt qu sn xut chn nui. Cc hot ng gy nhim do chn nui vn ang tip tc din ra nhiu ni trn c nc. Tnh trng chn nui th rng, chn th trn t dc, u ngun nc v.v... cn kh ph bin lm tng din tch t xi mn, suy gim cht lng nc, gim thiu kh nng sn xut nng nghip trn vng rng ln. nhim mi trng cn lm pht sinh dch bnh, nh hng ln n hiu qu chn nui. Trong mi nm qua, t 1997 n nay, dch l mm, long mng trn gia sc din ra thng xuyn v n nay cha c khng ch trit . T cui nm 2003, dch cm gia cm bng pht. T nm 2003 n nay, dch ti pht 5 t, phi tiu hu trn 51 triu gia cm cc loi, thit hi c tnh ln n hng ngn t ng. T u nm 2007 bng pht hi chng ri lon h hp v sinh sn (bnh tai xanh - PSSR) trn ln, gy tn tht ln cho ngnh chn nui, gy mt an ton thc phm v cn c nguy c ly nhim sang ngi nguy him khng km bnh cm gia cm, bnh l mm, long mng. - Theo s liu iu tra ca Cc Th y, c nc c 17.129 c s git m gia sc, gia cm, trong s c s git m tp trung c 617 c s, chim t l 3,6 %, tp trung ti mt s tnh Min Nam. 64,5% c s git m gia cm nm trong khu dn c. Din tch git m gia cm rt cht hp. 50 - 78% cc c s git m c h thng x l nc thi nhng rt n gin, hiu qu x l thp. i vi cc c s git m nh nng thn din tch t rng thng lm h thng x l t chy qua hm k kh (kiu hm t hoi) hoc ti biogas. Nc thi sau x l chy ra h t thm . Nhiu ch c s khng nhn thc c s nguy hi ca cht thi l m, ch xy h thng x l cht thi i ph, khng vn hnh, khng kim tra, khng tu b, sa cha. Kt qu phn tch 180 mu nc thi cho thy Coliform t 1,1.102 - 7,5.108/ml, E.coli t 1,9.102 6,7.108/ml, Clostridium t 0,2.102 - 2,1.104/ml, v u vt gii hn cho php, trn 30% s mu pht hin Salmonella (+). 100% mu nc thi u khng t TCVN 5945-2005 (ct B) v cc ch tiu c bn nh COD, BOD, SS, nit tng s, phospho tng s. Lng gy nhim cao gp 1,6 ln n hng ngn ln so vi tiu chun. Phn ln cc c s, im git m nh l khng c kim sot th y, khng c hng dn gim st, x l cht thi do gy nhim mi trng rt ln. Lng COD, BOD, s lng vi sinh vt gy bnh trong cht thi l m cao khng ch lm gim kh nng t lm sch ca nc, to ra nhiu cht kh to mi nh NH3, H2S gy nhim mi trng khng kh xung quanh, nhim nc mt v nc ngm m cn l nguyn
HVTH: Nhm 1
Trang 46
nhn gy lan truyn mm bnh t ng vt sang ngi, gy mt an ton v sinh thc phm, gim sc cnh tranh ca sn phm ng vt. - Th gii hin ang i mt vi tnh trng thiu nc ngt nghim trng, theo d on n nm 2025 th 64% dn s th gii s phi sng trong iu kin cng thng v ngun nc. Trong khi s pht trin ngnh chn nui lm tng nhu cu s dng nc chng chim khong 8% tng lng nc loi ngi s dng, ng thi lng nc thi t chn nui l nhim mi trng bi cc cht khng sinh, hoocmon, ha cht st trng,lm nh hng n sc khe con ngi. - Ngoi ra ngnh chn nui cn lm gim lng nc b sung cho cc mch nc ngm do mt rng v t b thoi ha, chai cng gim kh nng thm thu. Tt c cc tc ng tiu cc ca ngnh chn nui n mi trng dn n kt qu tt yu l lm suy gim a dng sinh hc. 4.2.3. Mi trng khng kh - Cht thi chn nui l nguyn nhn gy nhim ln cho mi trng t nhin do lng ln cc kh thi v cht thi t vt nui. Cc kh thi t vt nui cng chim t trng ln trong cc kh thi gy hiu ng nh knh. Theo bo co ca T chc Nng Lng Th gii (FAO), cht thi ca gia sc ton cu to ra 65% lng Nit oxit (N2O) trong kh quyn. y l loi kh c kh nng hp th nng lng mt tri cao gp 296 ln so vi kh CO2. ng vt nui cn thi ra 9% lng kh CO2 ton cu, 37% lng kh Methane (CH4) loi kh c kh nng gi nhit cao gp 23 ln kh CO2. Lng kh CH4 ch yu c to ra th nhai li, nhng vi khun phn hy Cellulose trong c to ra nng lng l mt qu trnh ym kh, tin trnh gy ra s thot kh CH4 qua hi. V chn nui cn to ra 2/3 tng lng pht thi kh NH3 nguyn nhn chnh gy ma axit ph hy cc h sinh thi. - Theo s liu c tnh ca Cc Chn nui, tng s cht thi rn hng nm t n gia sc, gia cm Vit Nam khong 73 - 76 triu tn. Phn ln cht thi chn nui c s dng lm phn bn. Tuy nhin trc khi a vo s dng, vic x l cht thi chn nui c s khc nhau theo quy m chn nui. Vi quy m chn nui trang tri v gia tri th vic x l cht thi c coi trng hn, cn ti cc h chn nui nh l gn vi sn xut nng nghip, cht thi chn nui ch yu c vn chuyn trc tip t chung nui ra ngoi ng bn cho cy trng, s lng c x l rt t. Theo kt qu iu tra chn nui ln 8 vng sinh thi, s gia tri, trang tri chn nui ln c p dng cc bin php x l cht thi chim khong 74%, cn li khng x l chim khong 26%; trong cc h, cc c s c x l th 64% p dng phng php sinh hc (Biogas, v.v...), s cn li 36% x l bng phng php khc.
HVTH: Nhm 1
Trang 47
4.3.Tc ng ca Thy sn ln MT - Vit Nam l mt trong 10 nc xut khu thy sn hng u trn th gii, ngnh thy sn hin ti chim 4% GDP, 8% xut khu v 9% lc lng lao ng (khong 3,4 triu ngi) ca c nc. Nhm hng ch o trong xut khu thy sn ca Vit Nam l c tra, c basa, tm v cc ng vt thn mm nh mc, bch tuc, nghu, s, Trong vng 20 nm qua ngnh thy sn lun duy tr tc tng trng n tng t 10-20% (INEST, 2009). - Nhiu nm qua, nui trng, ch bin, xut khu thy sn tr thnh th mnh kinh t c bit khu vc BSCL nc ta, bin ni y thnh mt vng trng im v nui trng thy sn cho tiu dng v xut khu ca c nc. Tuy nhin s pht trin nui trng thy sn mnh m li ko theo cc tc ng mi trng din ra quy m ngy cng ln v ht sc a dng. Bo v mi trng trong nui trng thy sn BSCL ang tr thnh vn bc xc, cn c tp trung gii quyt bo m s pht trin bn vng. - Din tch mt nc nui trng thy sn khu vc BSCL tng nhanh trong nhng nm gn y. Nm 2000 l 445.300 ha vi tng sn lng nui trng l 365.141 tn; nm 2002 l 570.300 ha, sn lng 518.743 tn; nm 2004 l 658.500 ha, sn lng 773.294 tn; nm 2005 l 685.800ha vi sn lng khong 983.384 tn. Quy hoch nui trng thy sn n nm 2010 khu vc BSCL i vi nui thy sn nc mn-l l 649.430 ha, nui trng thy sn nc ngt l 366.590 ha cho thy nui trng thy sn ngy cng chim v tr quan trng trong pht trin kinh t - x hi khu vc BSCL. - Nui trng thy sn pht trin mnh, em li nhiu li ch cho kinh t - x hi. Tuy nhin, qu trnh pht trin bc l nhng vn bt cp cn sm c gii quyt. Mi trng t, nc, khng kh v cc h sinh thi trong pht trin nui trng v ch bin thy sn b bin i gy suy thoi, nhim mi trng, do , bo v mi trng l vn ht sc quan trng c th pht trin ngh nui trng thy sn bn vng. 4.3.1. Tc ng ln mi trng nc - Vn nng bng, gy bc xc trong d lun hin nay l tnh trng nhim mi trng nc trong nui trng thu sn, hot ng sn xut ca cc nh my, x nghip ch bin thy sn v chnh ngi nui thu sn gy ra. Vn ny ngy cng trm trng, e do trc tip s pht trin bn vng kinh t - x hi. nhim t cc nh my ch bin thu sn - Ngnh thu sn l mt trong nhng ngnh kinh t mi nhn ca nc ta. Tuy nhin, cc nh my ch bin thu sn nm an xen trong khu dn c, ang khin tnh
HVTH: Nhm 1
Trang 48
trng nhim mi trng ngy cng gia tng. Ngun nc thi t cc nh my ch bin thy sn thi ra h thng knh rch, sng sui gy nhim ngun nc rt ln, nh hng n cuc sng ngi dn, lm c cht hng lot v nh hng n ngun nc nui tm nhiu khu vc gy thit hi nng n cho cc h nui thu sn quanh khu vc. - V d nh BSCL c trn 12.700 doanh nghip ang hot ng. c bit c 111 khu cng nghip v cm sn xut cng nghip, 119 c s ch bin thy sn vi cng sut 3.200 tn/ngy s dng cc ngun nc trong sn xut ch bin thi ra lng nc thi trn 47 triu m3/nm. nhim t nc thi cc m tm cng nghip - Hin nay nc ta c 2 hnh thc nui tm l nui tm cng nghip v nui tm qung canh. Thc trng trong nui tm nc ta hin nay l nc thi t cc m nui tm cng nghip x trc tip ra sng khng qua x l l tc nhn rt ln gy nhim ngun nc. Theo nh gi ca cc ngnh chc nng, c khong 70% cc m tm cng nghip x thi thng ra mi trng. Ngoi ra cc h nui tm cng nghip mang tnh t pht v nm xen ln vi cc h nui tm qung canh, v vy, x thi t cc m tm cng nghip nh hng rt ln n ngun nc cho cc h nui qung canh. - Cht lng nc trong cc ao nui thy sn gm c nc ngt, nui tm ven bin c bit l trong cc m hnh nui cng nghip cho thy du hiu nhim hu c (BOD, COD, nit, pht pho cao hn tiu chun cho php), c s xut hin cc thnh phn c hi nh H2S, NH3+, v ch s vi sinh Coliforms, cho thy ngun nc thi ny cn phi c x l trit trc lc thi ra sng rch. - Mt s kt qu nghin cu cho thy, ch c 17% trng lng kh ca thc n cung cp cho ao nui c chuyn thnh sinh khi, phn cn li c thi ra mi trng di dng phn v cht hu c d tha thi ra vo mi trng. i vi cc ao nui cng nghip cht thi trong ao c th cha n trn 45% nitrogen v 22% l cc cht hu c khc. Cc loi cht thi cha nit v phtpho hm lng cao gy nn hin tng ph dng mi trng nc pht sinh to c trong mi trng nui trng thy sn, gy nhim mi trng v dch bnh thy sn pht sinh trong mi trng nc. - Vic hnh thnh lp bn y do tch t lu ngy ca cc cht hu c, cn b l ni sinh sng ca cc vi sinh vt gy thi, cc vi sinh vt sinh cc kh c nh NH3, NO2, H2S, CH4...; cc vi sinh vt gy bnh nh: Vibrio, Aeromonas, Ecoli, Pseudomonas, Proteus, Staphylococcus... cng nhiu loi nm v nguyn sinh ng vt.
HVTH: Nhm 1
Trang 49
nhim t vic s dng thuc bo v thc vt - Hin nay, nng dn nc ta c thi quen s dng thuc bo v thc vt, trong c thuc Dexit dit gip xc, kch thch tm lt v, mau ln nhm tng nng sut. Vic lm dng thuc bo v thc vt din ra cc vng nui thu sn ang bo ng. - Tnh trng tm cht hng lot C Mau va qua c nhiu nguyn nhn, nhng trong c nguyn nhn t s dng thuc bo v thc vt. Vic s dng trn lan thuc bo v thc vt trong dit gip xc l nguyn nhn chnh dn n tm b bnh hoi t gan tu. - Ngi nng dn dng thuc bo v thc vt dit gip xc, nhng h u bit rng lm dng thuc dit gip xc trong thi gian qua l mt vic lm ht sc nguy him, khng ch hi ngi nui m cn nh hng rt ln n mi trng nc. Sau khi nc thi ra sng, ngi khc li ly nc vo tip tc nui, ci vng ln qun y c tip din, tm nui tip tc b dch bnh ly lan v cht hng lot. 4.3.2. Tc ng ln mi trng t - Lm dng nc ngm nui tm trn ct, khng tun th lut ti nguyn nc ang l hin tng kh ph bin nhng vng ct ven bin. Hu qu lu di s lm cn kit ngun nc ngt v nc ngm, gy mn ha t v nc ngm, thu hp din tch rng phng h, lm tng hot ng ct bay v bo ct. - Qu trnh mn ha t xy ra c nh hng rt ln n cu trc t ai v lm thay i h sinh vt sng trong mi trng t ny, c bit l n lm ph v tnh cn bng ca h sinh thi. S ph v ny thng gy suy thoi v nhim mi trng t. - Nhng vn mi trng khc gn vi nui tm, c bao gm cc ha cht v dng cht b tht thot vo mi trng t lm t b nhim, tng nng pH, phn trong t. - t phn hot ng c hm lng Fe2+ rt ln, khi mi trng ngp nc th lng Fe2+ b kh thnh Fe3+ v sinh ra H+ lm cho pH mi trng gim xung. -------------------------------------------------------------------H+ + Fe(OH)3 O2 + Fe2+ + 2H2O ------------------------------------------------------Fe2
+
Hnh 16: Qu trnh kh Fe2+
- i vi t phn nhim mn b kh (ngp nc nui tm v trng la) th lng Fe2+, H+ v H2S sinh ra nhiu v nhanh hn i vi t phn ngp nc khng nhim mn. Fe3+ l cht khng tan c th hnh thnh cc ht cc nh gy cn tr h hp v nhiu bt li cho mt s loi thy sinh vt. H + sinh ra lm chua nc mt do
HVTH: Nhm 1
Trang 50
gim pH, pH mi trng xung thp kh nng trao i v m ca mi trng t b ph v, khng th t lm sch c na, nn c mi trng b nhim nng, ng vt, thc vt, vi sinh vt b tiu dit hng lot, ngay c cy la khi nng thp. 4.3.3. Tc ng ln mi trng khng kh - nhim khng kh: mi hi pht sinh t vic lu tr cc ph thi trong qu trnh sn xut, kh thi t cc my pht in d phng. Trong cc ngun nhim khng kh, mi l vn chnh i vi cc nh my ch bin thy sn. - Ngun thi t cc nh my ch bin u v tm gy ra mi hi lan to c khu vc, ngi i ng v dn c khu vc cm thy ngt ngt, kh chu. - i vi cc nh my ch bin nc mm, cc cht kh pht tn vo kh quyn ch yu l SO2, NO2, H2S. Ngoi nhng cht kh nu trn, cn mt s cht gy mi kh chu, lm gim cht lng mi trng khng kh. Hot ng sn xut Nng nghip nh trng trt, chn nui hay thy sn tng chng l nhng hot ng bt chc t nhin, gn gi vi t nhin nhng thc cht nh trn phn tch to ra qu nhiu cht thi gy suy thoi mi trng nc, mi trng t, gy nhim mi trng khng kh, tng hm lng kh nh knh gp phn ang k gy nn hiu ng nh knh, gy nhim mi trng trm trng. Bin i kh hu c cc nh khoa hc chng minh l mt hin tng t nhin, tt yu v ang din ra trn tri t. Tuy nhin bin i kh hu cng c chng minh l c nguyn nhn t con ngi,ch yu l t sn xut nng nghip, nhng phn tch v v d trn lm r thm kt lun ny,cc hot ng khai thc s dng ti nguyn ca con ngi thc y hin tng ny din ra nhanh chng, mnh m hn bnh thng. Bn cht ca hot ng trng trt chn nui hay thy sn khng gy nhim mi trng, cch chng ta tin hnh, qun l mi mt trong hot ng sx Nng nghip cha hp l gy ra nhiu hu qu cho mi trng. Chnh v th khi cng ngh pht trin, quy hoch, qun l hp l s gii quyt c cc vn mi trng trong sn xut Nng nghip.
HVTH: Nhm 1
Trang 51
KT LUN
Hin nay, cng vi s pht trin vt bc ca ngnh nng nghip sn xut hng ho, qu trnh thm canh, chuyn canh ho, cc loi my mc thit b, ho cht dng trong nng nghip ngy cng gia tng th vn nhim mi trng do hot ng sn xut nng nghip ngy cng tr nn trm trng, nh hng ln n sc kho con ngi v s cn bng ca Tri t. Mi trng ngy cng c chiu hng xu i, mc suy thoi v t, nc tr thnh nhng vn cp bch, hin tng Bin i kh hu ngy cng kh lng. Nu khng gii quyt, hn ch kp thi cc mt tri ca qu trnh sn xut nng nghip th ngnh nng nghip kh c th pht trin bn vng. Khng th c nn nng nghip sch nu t bn, nc bn, mi trng sinh thi nhim, bin i kh hu gia tng.
HVTH: Nhm 1
Trang 52
TI LIU THAM KHO

1. H Phng Anh, 2005. X l nhim v thoi ho mi trng t, lun vn i hc. Vin khoa hc cng ngh v qun l mi trng. 2. Bi Th Kim Dung. Bin i kh hu v nhng thch thc i vi ngnh chn nui, Nghin cu khoa hc chuyn ngnh. Tp san Khoa hc & Gio dc, s 2. T 102-105. 3. PGS.TS Bi Hu on, 2011. Qun l cht thi chn nui. Nh Xut Bn Nng Nghip. 4. Nguyn oan Khi, 2011. Nhn thc ca cng ng v tc ng ca bin i kh hu n sn xut nng nghip v cc gii php ng ph. Tp ch khoa hc i hc hu, s 67. 5. L Vit Ly, 2007. Pht trin chn nui trong qu trnh chuyn i c cu nng nghip. Nh xut bn Nng nghip, H ni. 6. Martin Parrya, Cynthia Rosenzweigb, Ana Iglesias, Gunther Fischer, Matthew Livermore. Bin i kh hu v an ton lng thc ca th gii: mt cch nh gi mi. Global Environment Change. 7. Phan Bo Minh & ctv, 2009. Bin i kh hu v nh hng ca BKH.Trng i hc Nng Lm TP H Ch Minh. 8. Nhm nghin cu, 2011. Ti liu hng dn: nh gi tc ng ca bin i kh hu v cc gii php thch ng. Vin kh tng thu vn v mi trng. 9. Nhm nghin cu kinh t pht trin, 2012. Tc ng ca bin i kh hu n tng trng v pht trin kinh t Vit Nam. NXB Thng k, H Ni. 10. Nguyn Vn Thng, Nguyn Trng Hiu v ctv, 2010. Bin i kh hu v tc ng Vit Nam. Nh xut bn Khoa hc v K thut, H Ni. 11. L Anh Tun, 2009. Tc ng ca bin i kh hu ln h sinh thi v pht trin nng thn vng ng bng Sng Cu Long. Din n "D tr sinh quyn v pht trin nng thn bn vng ng bng sng Cu Long" Thnh ph Cn Th, Vit Nam, 56/6/2009. 12. Trnh Ngc Tun, 2005. Nghin cu hin trng khai thc, nui trng thu sn Vit Nam v xut phng php x l nc thi. Trung tm nghin cu, quan trc, cnh bo mi trng v phng nga dch bnh thu sn khu vc min bc, Bc Ninh. 13. T Vn Tng, 2010. Tc ng ca bin i kh hu n an ninh lng thc quc gia. Chng trnh trng im cp nh nc KC08/06-10. 14. Nguyn Th Nh Vn, 2013. Nghin cu tc ng v xut gii php thch ng vi bin i kh hu i vi nng nghip thnh ph Nng. Lun vn, i hc Nng. 15. Chin lc pht trin chn nui n nm 2020 Cc Chn nui, B NN v PTNT, H ni, 2007.
HVTH: Nhm 1
Trang 53
16. Tc ng ca BKH n nui trng v nh bt thy sn. Hi tho chuyn v a dng sinh hc v Bin i kh hu: Mi lin quan ti i ngho v Pht trin bn vng, H Ni, Ngy 22-23 thng 5, 2007. Webside: 17. Cng thng tin in t B Nng Nghip v nng thn. BSCL: Pht trin nui thy s n cn i i vi bo v mi trng. http://www.agroviet.gov.vn/Pages/news_detail.aspx?NewsId=12597&Page=3. 18. Chi cc Th y Thnh ph H Ch Minh, 2009. Bin i kh hu v ngnh chn nui ln. http://chicucthuyhcm.org.vn. 19. Chi cc Th y Thnh ph H Ch Minh, 2009. Bin i kh hu v ngnh chn nui gia cm. http://chicucthuyhcm.org.vn. 20. Quang Dun. Bin i kh hu lm gia tng nguy c suy gim a dng sinh hc. http://ttnh.technoaid.org/index.php?option=com_content&view=article&id=225:biendoi-khi-hau-lam-gia-tang-ngu-co-suy-giam-da-dang-sinh-hoc&catid=104:bien-doikhi-hau&Itemid=153 21. Hng Giang, 2012. nhim mi trng t trong hot ng nng nghip: Bo ng. http://vea.gov.vn/vn. 22. Hng, 2013. Trng trt s thit hi ln do bin i kh hu. http://thutuong.chinhphu.vn/Home/Trong-trot-se-thiet-hai-lon-do-bien-doi-khihau/20139/19539.vgp#sthash.YNv1p6ff.dpuf. 23. ThS. Nguyn Quang Thun, 2013. Nguy c nhim ngun nc nui thy sn. http://www.baocamau.com.vn/newsdetails.aspx?newsid=29476. 24. Phm Hng Tr, 2013. Nguy c e da tng lai ngh c. http://www.fistenet.gov.vn/b-tin-tuc-su-kien/a-tin-van/nguy-co-111e-doa-tuong-lainghe-ca. 25. Tc ng ca bin i kh hu n ngh nui tm ca Vit Nam. http://www.agroviet.gov.vn/Pages/news_detail.aspx?NewsId=26487
HVTH: Nhm 1
Trang 54

Tác động của BĐKH lên sản xuất nông nghiệp và tác động của sản xuất nông nghiệp lên môi trường

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tác động của BĐKH lên sản xuất nông nghiệp và tác động của sản xuất nông nghiệp lên môi trường

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

MC LC

NN&PTNT : Nng nghip v Pht trin nng thn

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

CHNG 1: GII THIU CHUNG

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

CHNG 2: TNG QUAN CC VN NGHIN CU

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

1,93 6,72 50,33 1,45 1,16 1,11 -

Hnh 3: Biu din tch trng la Vit Nam t 1975 - 2005

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 4: S cc loi hnh thy sn

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 5: Cc quc gia nui trng thu sn ln nht Th gii nm 2010

Hnh 6: Sn lng thu sn Vit Nam nm 2012

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 7: Sn lng thu sn Vit Nam qua cc nm (nghn tn)

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

CHNG 3: TC NG CA BIN I KH HU TON CU LN SN XUT NNG NGHIP

Hnh 8: Biu din khu vc m hn v kh hn khi nhit tng 10C

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 9: biu din s nh hng ca bin i kh hu ln trng trt th gii

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 10: S tng trng ca bp ng theo nhit

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 11: Tc ng ca BKH n ti nguyn t ca Vit Nam

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

c th rt ngn t mt n bn tun). Rt ngn chu k nh vy c th c nh hng xu n nng sut bi v lo ha s xy ra sm hn.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 13: BKH nh hng n MT sng ca nhiu loi thu sn

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Bng 4: nh hng ca pH n h thu sinh vt.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Hnh 14: nh hng ca BKh n h sinh thi RNM

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

CHNG 4: TC NG CA SN XUT NNG NGHIP LN MI TRNG

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.

Tc ng ca BKHTC ln sn xut nng nghip v tc ng ca SX nng nghip ln MT.