Przekroj.

pl - ludzie, sylwetki

Strona 1

Wiadomo wydrukowana ze strony: www.przekroj.pl

FASZERZ OD ANIOW
Anna Szulc Rozprowadza je, karmic gobie, kupujc biednym dzieciom prezenty, a ssiadom drewno na opa. Krzysztof W. zrobi poow wszystkich krcych po Polsce faszywych piciozotwek. S doskonae, eksperci nie rozpoznaj podrbek Ciocia Krysia, ktra z racji bliskiego pokrewiestwa zna 39-letniego Krzysztofa W. od urodzenia, ba, nawet mieszka w tym samym wielkim domu na krakowskim peryferyjnym Bieanowie, z penym przekonaniem twierdzi, e gdyby nie zbieg niefortunnych okolicznoci, jej siostrzeniec mgby uchodzi za emanacj anioa. Konkretnie Anioa Ciszy. Nie pali, nie pi, z dziewczynami si nie spotyka. Woa sucha, ni mwi. Mia anielsk cierpliwo i wielkie serce. Chtniej dawa, ni bra. Dobre uczynki to jego specjalno. A do swojego pokoju po schodach wchodzi tak cichutko, jakby unosi si nad ziemi wspomina kobieta. Dlatego wanie ani ciocia, ani pozostali krewni nie mieli pojcia o tym, co Krzysztof robi przez osiem lat w pozbawionej okien szopie obok domu. Gdy wic w marcu 2008 roku okoo szstej rano usyszaa na schodach gony tupot, nie moga przesta si dziwi. Pomylaa nawet, e co si w zamieszkaym przez trzy rodziny domu zawalio. Ale to byy buty uzbrojonych po zby funkcjonariuszy Karpackiego Oddziau Stray Granicznej z Nowego Scza. Do domu na Bieanowie trafili, bo szukali po caym Krakowie faszerzy dokumentw. Tych, ktrzy podrabiali paszporty i sprzedawali je nielegalnym uchodcom zza wschodniej granicy. Jeden mia mieszka w tym samym domu co rodzina Krzysztofa. Funkcjonariusze jednak przez przypadek zjawili si w pokoju Krzysztofa, a potem w jego szopie. I zdziwili si nie mniej ni ciocia Krysia. Mimo e Krzysztof nigdy nie sfaszowa ani skrawka papierka. Co wicej nigdy dotd nie by na bakier z prawem. Restaurator Marcin Klisiewicz, kolega Krzysztofa ze szkoy podstawowej, opowiada, e nawet na wagary chodzi niezauwaalnie. Po prostu cichutko znika z lekcji. Najczciej zaszywa si w pobliskim lasku, spacerowa, czasem siada pod drzewem. Nie nudzi si we wasnym towarzystwie, nie przepada za gwarem, pytaniami, przepytywaniem przy tablicy. Mczya i nudzia mnie szkoa, jej haas i rutyna, wkuwanie reguek, ktre do niczego nie wydaway mi si potrzebne mwi mi Krzysztof. Cicho, jakby niemiao, z umiechem. W 2008 roku sd poprosi kuratora z Bieanowa o wywiad rodowiskowy. Kurator wyjani: W. w szkole uczy si sabo. Zawsze by jednak spokojny, grzeczny i posuszny. Krewnym Krzysztofa kurator rwnie wystawi laurk: rodzina robotnicza, bez wikszych ambicji i wymaga, na granicy ubstwa, zawsze w granicach prawa. Matka od lat schorowana, na emeryturze. Ojciec, elektromonter, zostawi rodzin 20 lat temu. Rzadko kontaktuje si z synem. Zwracam uwag na form Zamiast do szkoy Krzysztof zaglda do antykwariatw. Zwaszcza tych, w ktrych na sprzeda wystawiano dzwony i dzwoneczki. Bo jego pasj byy wwczas te szczeglne dziea ludzkich rk, ktrych jako i forma w rwnym stopniu zaley od skadu stopu co talentu i trzymanych w tajemnicy receptur twrcy. Szczeglny podziw chopaka budzi sam proces tworzenia dzwonw. To, e najpierw metal trzeba rozgrza do ponad tysica stopni Celsjusza, nastpnie zmieni go w ciecz, by bulgocc mas schodzi w co trwaego i piknego. Pniej dowiedzia si, e aby stworzy trway i pikny przedmiot, jego twrca musi najpierw zbudowa jego negatyw, czyli dzwon faszywy. Czasami, niezbyt czsto, nie tylko na wagarach, Krzysztof konstruowa adunki wybuchowe. Miesza sobie spokojnie i cicho saletr z cukrem pudrem. Lubiem czy rzeczy wyjania. Wybuchy na podwrku byy gone, ale ssiedzi si do nich przyzwyczaili. Wychodzc z zaoenia, e chopcy w tym wieku, jak to chopcy, miewaj rne pomysy. I e lubi to i owo sobie poczy. O tym, e cukier moe suy do innych celw, e mona go czy na przykad ze mietank albo z margaryn, Krzysztof dowiedzia si kilka lat pniej w zawodowej szkole cukierniczej. Nigdy jej nie skoczy. Nie przepada za tustymi, napuszonymi tortami. Wola wypieka mae, okrge, zdobione sodkoci. Do perfekcji w ich formowaniu doszed w Ciasteczkach z Krakowa jednej z najsynniejszych cukierni w tym miecie. Przepracowa tam nieco ponad rok. To byo dla mnie wane dowiadczenie przyznaje Krzysztof. Zrozumiaem, e nawet najsmaczniejsze ciasteczko musi mie adny wygld, e podstaw sukcesu jest nie tylko odpowiedni skad, ale take dobrze zrobiona matryca. Odtd zawsze zwracaem uwag na jako oraz form. I na drobiazgi. To byy wczesne lata 90. ubiegego wieku. Cukiernia stawaa si jedn z najbardziej znanych w Polsce. I jedn z zasobniejszych. Krzysztof nigdy nie zapomni dnia, w ktrym na zapleczu pojawia si lnica maszyna do wakowania sodkiej materii. Cherubin do mnie mwi Prawie dekad pniej, w 1999 roku, odwzorowujc zasady dziaania cukierniczej walcarki, W. z elementw kupionych midzy innymi na giedzie samochodowej skonstruuje potny przyrzd do walcowania jak wakiem ciasta blachy na monety. Wczeniej bdzie jeszcze bez wikszego powodzenia prbowa si jako sprzedawca na placu targowym, kierowca i masaysta. Prawie dwa lata spdzi w szpitalu, odrabiajc w nim wojsko jako sanitariusz. Do armii i nie chce kojarzy mu si z przemoc. Nie auje ani jednego dnia spdzonego w szpitalu, cho otaczali go ludzie ciko, czasem miertelnie chorzy. Nieraz by przy nich, gdy przechodzili na tamt stron, gdy sami przyznawali, e czuj na skrze dotyk Anioa mierci. Kiedy Krzysztof pomyla, e anioy mimo wszystko s fascynujce. Zawsze przynosz jak wiadomo. Nawet wtedy, gdy czowiek nie chce si w anielskie podszepty wsucha. Pewnego dnia, gdy jeszcze pracowa w szpitalu, zacz na wasn rk ich szuka. Zacz od cmentarzy, bo wyday mu si miejscem, w ktrym je znajdzie. Najpierw obserwowa istoty niebieskie z daleka, potem si do nich zblia. Co pan tu robi? pytali pracownicy cmentarzy. Zdjcia anioom robi odpowiada, a oni pukali si w gowy. Krzysztof wyszukiwa wykute w kamieniach przygrobowe anioy sprawiedliwoci, cherubiny, anioy wojny ze skrzydami husarzw, anioy kobiety tulce do zmare dzieci, anioy spokoju i anioy mdroci. Potem wrzuca zdjcia w komputer, by oddawa si sztuce fotomontau, frywolnego czenia rnych form bo przecie zawsze lubi czy, nie tylko cukier z saletr. Wychodziy z tego rne mieszanki. Anioy smutne, zamylone, z reguy okryte patyn czasu, wyjte z XIX-wiecznych kartek pocztowych znalezionych w babcinej szufladzie. Zdarzay si nawet anioy nagie, pontne. Tak, Krzysztof otar si o Anioa piersi anielskoci jakby Geniusza.

Czy nam si to podoba, czy nie, mamy do czynienia z mistrzem nad mistrzami zauway wiele lat pniej, w 2009 roku, sdzia Bogdan Jdrys z Nowego Scza w uzasadnieniu wyroku dla Krzysztofa W. Stwierdzi to kilkanacie miesicy po tym, jak stranicy graniczni w sejfie ukrytym za szaf Krzysztofa znaleli monety oraz matryce do ich odbijania. Zaguszy mnie Beethoven Gdyby monety leay gdzie na widoku i bez matryc, bardzo trudno byoby nam rozpozna, e s podrobione powie zaraz po przeszukaniu domu na Bieanowie na amach lokalnej prasy major Marek Jarosiski, rzecznik Karpackiego Oddziau Stray Granicznej. Kilka miesicy po zatrzymaniu faszerza w marcu 2008 roku biegy do spraw mechanoskopii wypowie si w swojej opinii, e Krzysztofowi W., samoukowi, absolwentowi szkoy podstawowej, w warunkach gospodarczych udao si stworzy co, nad czym w zaciszu gabinetw i wietnie wyposaonych pracowni gowili si przez lata najwiksi inynierowie. e tak podrobione monety w takich warunkach mg stworzy tylko geniusz. Eksperci w szeciostopniowej skali jakoci faszywych pienidzy przyznaj monetom W. warto najwysz szst. Takiej oceny nie dosta dotd aden polski faszerz.

http://www.przekroj.pl/ludzie_sylwetki_artykul,6446.html?print=1

2010-04-02 11:38:41

Przekroj.pl - ludzie, sylwetki

Jedyne, czym odrniaa si podrobiona moneta Krzysztofa od prawdziwej, to waga. Bya lejsza o uamek grama. Dla doni to nie do wychwycenia.

Strona 2

Aniow ludzi Krzysztof spotyka rzadko. Moe dlatego, e od dziecka ludzi unika. Moe w szpitalu takich widziaem? zastanawia si dzi gono. Tam poznaem bliej lekarzy, dla ktrych wartoci bya nie tylko dobro serca, ale te wiedza i wyksztacenie. Ja wtedy nie wiedziaem nic, umiaem jedynie wakowa ciasteczka. A oni cigle radzili mi: ucz si, synu. Wtedy do czego dojdziesz. Ucz si. I czytaj. Zacz czyta. O tym, co lubi najbardziej: o anioach i dzwonach z brzu, ale te o innych metalach. Kupowa ksiki chemiczne, stare podrczniki do metaloznawstwa i galwanotechniki. Ktrego dnia pod koniec lat 90. zgromadzi ju cakiem pokan bibliotek. Innego dnia w telewizji zobaczy film o najsynniejszych faszerzach monet. Usysza wwczas, e zazwyczaj nie s zwykymi przestpcami. e to ludzie wiedzy i improwizacji, e to artyci. A W. nie chcia by ju gupim Krzysztofem, chcia by twrc. Co w tym artyzmie faszerzy jest mieje si Lech Kokociski, twrca i honorowy prezes Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego. Owszem, zdarza si, e ludzie podrabiaj monety wycznie z chci zysku. Zazwyczaj s to wtedy kiepskie monety. Bywa jednak, e najwaniejszy dla faszerza jest akt tworzenia. Jeli do tego dojdzie nadzwyczajny talent, legalne mennice zaczynaj mie kopoty wyjania. Uruchomienie produkcji zajo Krzysztofowi kilka miesicy na przeomie 1999 i 2000 roku. Blach mosin kupowa w zwykym sklepie metalowym. By zdoby inne stopy, skupowa stare monety od numizmatykw na giedzie staroci. Przecitnie paci 50 groszy za sztuk. Skonstruowanie wspomnianej ju walcarki zajo mu kilka miesicy. Umieci j w szopie, ktr sam wybuduje. Drewniany budynek obije z zewntrz blach. W caoci, eby nie byo okien. Tylko dziur w dachu zostawi, bo tak trzeba, gdy w tyglu rozpala si metal do temperatury 1500 stopni Celsjusza. Do szopy wstawi pras i inne maszyny oraz radio. Wybiera stacje, ktre puszczaj nie Dod, ale koncerty ulubionej przez Krzysztofa Londyskiej Orkiestry Symfonicznej. Bdzie jej sucha, gdy w warsztacie zaczn pracowa maszyny. Szum pracujcych pen par urzdze najlepiej zagusza bdzie V symfonia Beethovena. Oficjalnie szopa bdzie miaa przeznaczenie bardzo przyziemne. Krzysztof wznis j jakoby po to, by produkowa metalowe ogrodzenia i ozdoby ogrodowe. Te ozdoby bd od 2000 roku doskona przykrywk. Nawet, a moe przede wszystkim, przed rodzin. W tym rwnie przed bratem, ktrego sd pierwszej instancji nieco na wyrost oskary o wspudzia w produkowaniu faszywych monet, by ostatecznie w kolejnej instancji przyzna, e istnieje cakiem realna moliwo, e brat o bracie niewiele wiedzia. Tymczasem rozmowy Krzysztofa przy niedzielnym obiedzie z mam i cioci a czasem z bratem bd zazwyczaj przebiega tak: A co ty tam, Krzysiu, tyle godzin robisz? Tocz. I co jeszcze robisz? Wakuj.

W gruncie rzeczy W. mwi prawd. Dzie po dniu od rana do wieczora wakowa blach, wycina z niej krki, czy w prasie w piciozotwki. Dlaczego wanie te monety, a nie inne? Bo s trudne do skopiowania tumaczy Krzysztof. Ale take dlatego, e faszywa piciozotwka, tak wtedy miaem nadziej, mniej wyrzdza krzywdy ludziom ni podrobione sto zotych. Fakt, przyzna to nawet sd, e W. waciwie nie skrzywdzi ludzi, bo nikt dotd w Polsce nie odkry, e ma w kieszeni faszywk Krzysztofa, aden sprzedawca nie uzna, e pienidz, ktry trafi do jego rki, jest bezwartociowy. Faszerz skrzywdzi jedynie pastwo, bo oszuka je jak skrupulatnie wyliczyli fachowcy na nieco ponad 420 tysicy zotych. Monety piciozotowe to niby nic wielkiego, w rzeczywistoci to jednak wielkie wyzwanie przyznaje numizmatyk Lech Kokociski. Zarwno skad metali, jak i metoda czenia okryte s tajemnic pastwow. Poza tym bardzo trudno poczy ze sob tak rne stopy metali. Oprcz W. nikomu si to nie udao. Dotd wystarczyo porzdnie stukn piciozotwk motkiem, by odpadajcy z niej rodek udowodni nam, e mamy do czynienia z faszerstwem. Rozmieniam si na gobki Krzysztofowi zupenie nic nie odpadao, cho pocztkowo, zanim dorobi si prasy, monety wybija wanie motkiem. W kocu kupi pras rczn, a w 2006 roku hydrauliczn. Spor cz zarobionych pienidzy inwestowa w materia i kolejne maszyny. Nie kupowa markowych ciuchw, bo si na nich nie zna. Nie stoowa si w ekskluzywnych restauracjach, bo nie wiedzia, co to mule i sushi. Wikszo pienidzy rozdawa. Najczciej gobiom kupowa dla nich obwarzanki. Patent by prosty: sprzedawca dostawa pitk, a w zamian oddawa Krzysztofowi penowartociow reszt. Precle Krzysztof kruszy i karmi nimi ptaki. W zasadzie caa dystrybucja faszywek co zadziwio nawet sd wygldaa podobnie: Krzysztof rozmienia pitki na targowiskach, giedach, w oddalonych od domu sklepach. Reszt z faszywek wymienia pniej na grubsze pienidze. Zupenie nie miaem pomysu, co zrobi z kas przyznaje. Kupowa wic prezenty. Obdarowywa regularnie przez wiele lat drogimi sodyczami i zabawkami Natalk i Dawida oraz kilkoro ubogich dzieci z pewnego podkrakowskiego miasteczka, ktre pozna dziki swojej dalszej rodzinie. Zasponsorowa zakup map dla dzieci w pewnej krakowskiej szkole. Zasili kas kilku organizacji charytatywnych. Kupi drewno na opa kilku staruszkom z ssiedztwa, szczerze zszokowanym nadzwyczajn dobrodusznoci nieznajomego. Podrbki W. staway si idealne. Sam to w kocu zauway. Chwil pniej, gdzie midzy walcark a wiertark, pojawi si cie Anioa Pychy. Cho Krzysztof bardziej czu wtedy obecno Anioa Samotnoci. Wiedziaem jedno: dla faszerza najlepiej jest, jeli nikt o nic go nie pyta mwi. Unika wic ludzi. Przesta odzywa si nawet do starych znajomych. Kiedy wychodzi na ulic, mia poczucie, e jego twarz jest znacznie bardziej rozpoznawalna ni wykonane przez niego podrbki. Na wasne yczenie znalazem si w matni opowiada. W dodatku w matni bez wyjcia, bo faszowanie jakiejkolwiek materii, jeli przynosi zyski, to prosz mi wierzy dziaa mocniej ni najmocniejszy nawet narkotyk. A kiedy w marcowy wczesny ranek 2008 roku usysza na schodach tupot ng, pomyla, troch jeszcze przez sen, e zstpuj na niego zastpy Aniow Zagady. Kiedy zobaczy twarze funkcjonariuszy, poczu zwyczajn ulg. Zacz si mia. Stra graniczna miaa pene rce roboty. Wszystko trzeba byo opisa i policzy: walcark i gilotyn, matryce do toczenia monet (5 kompletw), tuleje metalowe (12) , stemple (13), krki z mosidzu (477) i krki miedzioniklu (1039). Ale te piercienie z otworami suce do zbkowania monet i 45 tygli do wytopu metali. Wreszcie 54 arkusze blachy z 85 578 otworami. Co ciekawe, wanie na podstawie liczby otworw w blachach eksperci przyjli pen liczb podrobionych przez W. monet, po czym take na tej podstawie obliczyli straty Skarbu Pastwa. Jak si pniej okae, bdzie to poowa faszywek puszczonych w obieg w latach 20002008. Z ekspertyzy Departamentu EmisyjnoSkarbcowego Narodowego Banku Polskiego: grubo monet, rednica, zbkowanie zblione do oryginau. Rewers, awers: zblione do autentyku. Moja wiedza to zo W marcu 2008 roku Krzysztof W. na ponad rok trafi do aresztu. Pozna cele w wizieniach w Nowym Sczu, Tarnowie i Krakowie. Pozna pewnego Andrzeja, ktry zabi trzech ludzi, a pniej, odsiadujc doywocie, dziki ksikom pozna tajniki ludzkich zachowa i sta si wiziennym specjalist w dziedzinie psychologii. Andrzej duo na temat ycia Krzysztofowi wyjani. Pozna te pewnego Kub, ktry siedzia tylko za pobicie, nie skoczy jeszcze 20 lat, a jego najwiksz pasj w wizieniu byo strzepywanie wspwiniom do oczu aru z rozpalonego papierosa. Pozna ludzi, ktrzy zobaczyli w nim Anioa Fortuny. Bardzo chcieli si od niego dowiedzie, jak stworzy metalowe krki, ktre mona zamieni na konkrety. W. jednak milcza. Bo zrozumiaem, e taka wiedza moe oznacza wycznie zo wyjania. W wizieniu poczu dotyk Anioa Winy. Wyszed z aresztu na pocztku 2009 roku. Jego proces zakoczony wyrokiem w pierwszej instancji wydanym przez Sd Okrgowy w Krakowie toczy si tymczasem od stycznia do wrzenia ubiegego roku. Na wolnoci W. zapisa si do liceum, wanie zamierza zda matur, kilka tygodni temu zaoy firm, dziki ktrej cakiem profesjonalnie zacz zajmowa si anioami. Dokadniej propagowaniem przetworzonych artystycznie zdj aniow w Internecie. We wrzeniu zeszego roku W. zosta skazany na dwa lata wizienia. W lutym tego roku sd apelacyjny utrzyma wyrok w mocy. Formalnie Krzysztofowi grozio od 5 do nawet 25 lat wizienia. Na nadzwyczajne zagodzenie kary wpyw miao to, e od pocztku sprawy wsppracowa z policj. Jestem akomym kskiem Bya wina, musi by i kara. Oskarony jednak w praktyce odsiedzia ju poow wyroku spdzajc ponad rok w areszcie. Przed sdem odpowiada z wolnej stopy. Teraz niech swe talenty wykorzysta dla siebie i innych powiedzia w lutym tego roku sdzia Krzysztof Marcinkowski. Co to oznacza? Pawe Eilmes, adwokat bronicy W., zwrci si wanie w imieniu swojego klienta do sdu penitencjarnego o warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty kary. Teoretycznie bowiem

http://www.przekroj.pl/ludzie_sylwetki_artykul,6446.html?print=1

2010-04-02 11:38:41

Przekroj.pl - ludzie, sylwetki

Krzysztof powinien jeszcze na rok wrci do wizienia.

Strona 3

Niech nie wraca nie tylko dlatego, e przebywajc w wizieniu, W. nadal bdzie akomym kskiem dla wielu przestpcw, ktrzy bd prbowa wycisn z niego tajemn wiedz o faszowaniu monet wyjania mecenas. Take dlatego, e to czowiek niezwyky, mimo wszystko szlachetny. Wart jest wicej ni jego piciozotwki, poza tym bardziej si przyda polskiemu pastwu na wolnoci ni za kratkami. Bo Krzysztof co przyznaje Lech Kokociski, a z nim wikszo ekspertw od monet doskonale nadaby si do rozpoznawania kolejnych faszywek. W zasadzie robiby to za darmo, bo zgodnie z decyzj sdu wskutek swojej omioletniej dziaalnoci ma odda Skarbowi Pastwa ponad 420 tysicy zotych. Te pienidze pastwo odzyska, jeli kto bdzie W. regularnie wypaca pensj. Krzysztof widzi to tak: z aniow wszystkich, ktre na swojej drodze spotka, wcale nie Anio Geniusz, ale Anio Sprawiedliwoci przynis mu najwiksze wyzwolenie. Jak nigdy wczeniej czuj si teraz wolny zapewnia. Ta wolno ma rne oblicza. To spacery Krzysztofa po ulicach Krakowa bez ogldania si za siebie. To 20 anielskich fotomontay umieszczonych przez W. w sieci. Wrd nich kilka Aniow Przemylenia, jeden Anio Niespodziewanej Zmiany, trzy cherubiny. To rado tych, ktrzy je ogldaj, a potem pisz prosimy o jeszcze. I Krzysztof da ludziom anioy. A dokadniej sprzeda, bo chce produkowa pocztwki z ich wizerunkami. Wolno to take okna wybite niedawno w drewnianej szopie. I Londyska Orkiestra Symfoniczna, ktra gra Beethovena i ktrej Krzysztof sucha dzi z czystej przyjemnoci, a nie po to, by zaguszy wiertark. Anna Szulc Przekrj 09/2010

Copyright 2005-2010 Wydawnictwo "Przekrj" sp. z o.o.

https://mail.google.com/mail/?ui=2&shva=1#inbox

2010-04-02 11:38:41