Sinir Sistemine Giri I

Sinir Sisteminin Fonksiyonlar; *D ve i evreden gelen bilgileri toplamak ve deerlendirmektir. D evreden gelen bilgiler: a)Fiziksel ve kimyasal -Vcut yzeyiyle temas(scak, souk, dokunma, basn, ar) b)Dier -Koku, k, ses dalgalar evreden gelen bilgiler a)Gerilim, basn, ar, titreim (vibrasyon) b)Kandaki CO2 ,glukoz, hormon dzeyi ve kan basnc

Sinir sistemi tarafndan kontrol edilen fonksiyonlar Fonksiyon Aktivite Hedef Somatik skelet kas kaslmas Segmental orijinli kaslar Arcus pharyngeus orijinli kaslar Visseral Dz kas kaslmas Bezlerin sekresyonu Kalp Kan damarlarndaki kaslar, organlar, Kl folliklleri Deri, sindirim kanal ve dier epitelial kanallarn bezleri Nodus sinu-atrialis zerine etkiler

Neuroendokrin Periferik dokular zerine Bbrekler gibi dz kaslar direk etkiler zerine etkiler Endokrin aktivite Adeno-hipofiz zerine etkiler regulasyonu

Sinir sistemi dokusunu oluturan esas hcreler nronlardr. Ayrca glial hcreler ve aksonlar da sinir sistemi dokusu iinde yer alrlar. Nron:1)Soma 2)Akson 3)Dendrit

Nronlar; 1) Duyusal nronlar (Sensitif) 2) Motor nronlar (Somatik ve Visseral) 3) Nakledici nronlar (Ara)

Sinirsel aktivitenin hcre baz aretlenmi hcre Akson Hedef hcre Akson Nrotransmitter Hedef hcre

Sinaps:Bir nronun dier bir nron ile birletii (bir nronun baka bir nron zerinde nrotransmitter brakt) yerdir. *Baz sinapslar depolarizasyon reterek eksitasyon yaptrr. Bazlar inhibitr etkilidir. Glial hcreler: Sinir dokusunu destekleyen hcrelerdir. Sinaps yapmazlar. Aksiyon potansiyeli oluturmazlar. Nrotransmitter:Asetilkolin, adrenalin, noradrenalin, histamin vb.leri

Sinir Sisteminin Blmleri; I-Mekezi sinir sistemi II-Periferik sinir sistemi

Merkezi Sinir Sistemi 1)Omurilik (medulla spinalis ) 2)Beyin (encephalon) : a)Arka beyin (rhombencephalon) bulbus, pons, cerebellum b)Orta beyin (mesencephalon) c)n beyin (prosencephalon) ara beyin (diencephalon) hemisferler( telencephalon) Beyin sap(Truncus encephalicus):Bulbus, pons ve mesencephalonun tmne verilen isimdir.

Beyin hemisferleri: *Lobus frontalis (fossa cranii anteriorda yer alr.) *Lobus parietalis *Lobus temporalis (fossa cranii mediada yer alr.) *Lobus occipitalis (fossa cranii posteriorda yer alr.) *Fissura cerebri lateralis *Insula Beyincik (cerebellum): Fossa cranii posteriorda oksipital lobun altnda yer alr.

Ventrikler Sistem *Yan ventrikller (ventriculus lateralis) *3. ventrikl (ventriculus tertius) *Aquaductus cerebri *4. ventrikl (ventriculus quartus) *Canalis centralis

Periferik Sinir Sistemi *Merkezi sinir sisteminden balayan periferik sinirler 2 gruba ayrlr. 1)Kranial sinirler (nervi craniales-12 ift) 2)Spinal sinirler (nervi spinales)

Kranial sinirler: 12 adet olan bu sinirler, kranium iinde bulunan baz merkezi sinir sistemi blmlerinden balarlar ve genellikle ba ve boyun blgesinde dalarak fonksiyonlarn gerekletirirler. lerinden sadece bir tanesi X. kranial sinir ba boyun blgesi dnda torakal ve abdominal blgede dalr. Kranial sinirler romen rakamlar ile gsterilirler; I. - nn. olfactorii II. - n. opticus III. - n. oculomotorius IV. - n. trochlearis V. - n. trigeminus VI. - n. abducens VII. - n. facialis VIII. - n. vestibulocochlearis IX. - n. glossopharyngeus X. - n. vagus XI. - n. accessorius XII. - n. hypoglossus

Spinal sinirler 8 ift boyun (cervikal) 12 ift gs (thoracal) 5 ift bel (lumbar) 5 ift sakral (sacral) 1 ift koksigeal (coccygeal)

Merkezi Sinir Sisteminin Korunmas Beyin kranium iinde yer alr; gl kafatas kemikleriyle korunur. Medulla spinalis, intervertebral eklemlerin hareket eksenlerine ok yakn olarak, omurlarn arka kemerleriyle cisimleri arasnda oluan kanal boyunca yerlemitir. Kemik ereve iinde MSS, meninx ad verilen 3 tabaka ve bunlarn uzantlaryla rtldr. falx cerebri 1)Dura mater tentorium cerebelli falx cerebelli Cavitas subdurale 2)Arachnoidea mater Cavitas subarachnoidea 3)Pia mater Periferik Sinir Sisteminin Korunmas Her periferik sinir, kollajen lifler ierir. Bu lifler gerilmeye kar diren oluturur.

Periferik sinirlerde bulunan lif tipleri Somatik lifler Visseral Faringeal (arcus branchialisden kaynaklanan) lifler zel duyu lifleri Spinal sinir C1- Co1 C3-5 C5- T1 T1- L2 L2- S3 S2-4 alt taraf parasimpatik etki somatik hedef yap ba,gvde ve perineum diaphragma st taraf simpatik etki visseral hedef yap

Periferik sinir liflerinin hcre gvdelerinin bazlar merkezi sinir sistemi (MSS) iinde olup,dierleri MSS dndadr. Ganglion:MSS dnda yer alan sinir hcrelerinin gvdelerinin toplam Nucleus: MSS iinde yer alan Somatik motor nron:Hcre gvdeleri medulla spinalisin cornu anteriorunda ve beyinde bulunur. Somatik duyu nronu:Hcre gvdeleri MSS dndadr. Ganglion spinale:Spinal sinirlere ait gangliondur. zel somatik afferent (SA) nron:Grme ve iitme ile ilgilidir. Visseral motor nron:Otonom sinir sistemine ait bu nronlarn gvdeleri MSS dndaki ganglionlardadr. Preganglioner lifler:MSSden kranial ve spinal sinirler iinde kan ve otonom ganglionlara giden liflerdir. Postganglioner lifler:Ganglionu terkeden liflerdir. Visseral duyu nronu:Hcre gvdeleri ganglion spinalede ve kranial sinirlerin duyu ganglionlarndadr. Faringeal motor nron:Hcre gvdeleri beyin sap iindedir. Faringeal duyu nronu: Hcre gvdeleri ilgili olduklar kranial sinirlerin duyu ganglionlarndadr. ENTERK SNR SSTEM: Hcre gvdeleri sindirim kanalnda uzanr. Otonom ganglionlar, dz kaslar ve salg bezlerini kontrol eder.

KAYNAKLAR Petra Kpf-Maier nsan Anatomisi Atlas (Wolf-Heidegger), 2. Cilt. (Trke eviri, ev. Ed. Elhan A.) ISBN 975853112-3, Gne Tp Kitabevi, Ankara, 2001. 2. Sobotta nsan Anatomisi Atlas (Putz R, Pabst R.), 2. Cilt. (Trke eviri, ev. Ed. Elhan A.) ISBN 354117360-2, Beta Basm Yaym Datm, stanbul, 2002. 3. Sistematik Resimli Anatomi Szl (Feneiz H, Dauber W.), (Trke eviri, ev. Ed. Yldrm M.) ISBN 975420084, Nobel Tp Kitabevi, stanbul, 1997. 4. Anatomi (imen A.) 6. Bask, ISBN 975564023-1, Uluda niversitesi Basmevi, 1996. 5. Anatomi (Arnc K, Elhan A.) 2 cilt, ISBN 9757467286, Gne Tp Kitabevi, Ankara, 2001. 6. Sistematik Anatomi (Gvsa-Gkmen F. Ed.), ISBN 9759731886, Gven Kitabevi, zmir, 2003. 7. Tp Fakltesi rencileri in Grays Anatomi (Drake RL, Vogl W, Mitchell AWM) (Trke eviri, ev. Ed. Yldrm M.), ISBN 9752771254, Gne Tp Kitabevi, Ankara, 2007. Frank H. Netter,Atlas of Human Anatomy.