Cc phng thc bo tr ca b gen phng nga ung th

T rt sm ngi ta cho rng ung th c nguyn nhn do t bin nhng gan quan trng iu khin s pht trin ca t bo bao gm nhng gen quan trng ngn nga nhng gen ung th. Trong sut thp k trc, hiu bit v phng thc gen thoi ha v b my phn t c to ra chng li s thoi ha di truyn theo thi gian tng ln r rt.ng thi, vic tha k hoc thiu ht ca h gen bo tr lm khi pht ung th.Bi tng quan ny tng kt li nhng h thng sa cha DNA v nhng tc ng ca chng ti s n nh ca b gen v nhng gen ung th. Ung th l bnh ca h gen.Theo thi gian, DNA tch ly nhng thay i kch hot nhng gen ung th v bt hot gen c ch ung th. Tnh bt n nh ca gen gy ung th c khi ng bi s tn thng DNA v bi cc sai st trong b my DNA. Mc d vy,nhng t bin t nhin khng gii thch nhng nguy c ung th trong i. S tht, c rt nhiu mi lin h c xc nhn gia gen gy ung th v cc thi quen sng hay s tch ly nhng sai st trong h gen l nguyn nhn dn n s thay i v kiu hnh, lm ni bt vai tr quan ca h thng bo tr DNA l phng nga ung th. y ti tp trung vo phng thc bo tr DNA chnh xy ra ng vt c v sa cha bng loi b nucleotide v base, ti t hp tng ng, ti t hp khng tng ng cui cng, sa cha im v s thay i ca telomere( Telomere l nhng trnh t lp li ca DNA cc u mt ca nhim sc th )v s lin quan ca chng vi ung th. Mt lng ln tn thng trong DNA Cu to ha l ca h gen khng m bo tnh n nh sut i hay ng chc nng. S a dng cc tn thng trong DNA t 3 nguyn nhn chnh. u tin, cc yu t c hi t mi trng nh tia cc tm thnh phn ca nh mt tri,bc x ion ha v cc ha cht c vi gen l nguyn nhn lm thay i cu trc DNA, th m nu khng c sa cha s lm tng nguy c gy ung th. Mt v d r rng l phi nhim vi nhng hp cht c vi gen trong khi thuc l th chu trch nhim vi hu ht cc ung th hay gp ngi min Ty.Th 2, nhng sn phm ca qu trnh chuyn ha ca mt t bo bnh thng to thnh 1 k th thng xuyn ti tnh ton vn DNA t bn trong. Nhng yu t ny gm nhng cht oxy ha (O2-, HO- v H2O2) bt ngun t oxy ha trong h hp v cc sn phm ca qu trnh oxy ha lipid. Hn 100 s sa cha oxy ha c xc nhn trong DNA. Qu trnh tin ha ginh ng k vic gim cc sn phm ca qu trnh chuyn ha bng cch to ra cc h thng phng th cc phc hp chng oxy ha phc tp gm cc enzyme ( superoxide dismutase, catalase, glutathione peroxidase v peroxyredoxins) v cc cht c khi lng phn t thp ( nh glutathione). Cui cng, mt s lin kt ha hc trong DNA c xu hng t tan r trong iu kin sinh l nht nh. S thy phn cc nucleotide d tha loi b nhng base khng ng. Kh amin ngu nhin hoc cm ng ca cytosine, adenine, guanine hay 5-methylcytosine chuyn i sang m ha uracil, hypoxanthine, xanthine v thymine tng ng.

Hnh 1 tm tt nhng tn thng DNA ch yu v ngun gc ca chng. Cc hu qu ca cc thng tn DNA Kt qu ca tn thng DNA rt a dng v hu qu thng gp( Hnh 1b). Hiu ng cp pht sinh t vic DNA b xo trn khi trao i cht,ngn chn kch hot hot chu k t bo hay cht t bo. Kt qu nh hng lu di t nhng t bin khng th o ngc gp phn gy gen ung th. Nhiu tn thng ngn chn s sao chp, th nh hng gy bt hot tt c cc gen b tn thng trn si sao chp - 1 kt qu trc tip lin quan n chiu di gen. iu ny gi ra s pht trin ca h thng sa cha ring bit,TCR (Transcription_coupled repair),th thay th hoc loi b RNA polymerase nh tr hoc m bo u tin cao cho sa cha. Phin m nhiu ln, pht sinh t vic tng hp RNA lin tc tc nghn,to thnh 1 tn hiu kch hot p53-ph thuc vo cht theo chng trnh.(xem ref.5 v bi vit v vn ny ca Evan v Vousden,trang 342-348),y c th l mt c ch chng ung th ng k.Gn y, 1 nhm pht trin ca DNA polymerases,c nh s t ti , c pht hin dng nh ginh c bit cho vic khc phc cc tn thng nhn rng nhiu ln.Nhng polymerase c bit chuyn qua tm thi t vic ngn chn nhn ln ca DNA polymerase- / v c th t pol (nh 2, theo si trn).N c nhiu cp base linh hot cho php tng hp nhy qua tn thng (TLS), vi mi polymerase c thit k cho mt loi h hng c bit. S lng cc polymerase chu trch nhim nhng tn thng hin nay vt qu s cho nhng DNA khng b tn thng, th minh ha cho tnh quan trng ca vn .Nhng gii php chung ny tr nn 1 t l li cao. Thc t, qu trnh ny chu trch nhim cho hu ht cc tn thng t bin im v do c bit lin quan ti cc gen ung th. Tuy nhin, cc polymerase translesion vn bo v b gen. V d, vic k tha cc khuyt im ca pol-n, th c lin quan n b qua nhng sai st do nguyn nhn t tia UV to ra cyclobutane pyrimidine dimer, nguyn nhn ca cc dng khc nhau ca da d b ung th ri lon kh da Pigmentosum (XP). men Saccharomyces cerevisiae, 1 giy thm ch tn ti nhiu hn cc con ng tn ti m theo cc li b b qua cc tn thng.Phng thc ny l c s vic bt u li vic nhn rng DNA sau khi ngn chn chn thng. Kt qu ca ch gin on c lp y bi s nhn rng ti t hp,s dng si tng hp b sung mi nh mt khun mu v b qua si gc b tn thng ( nh 2, theo si di). Cc protein ca men lin quan ti qu trnh ny, chng hn nh phc hp Ubc 13/Mms2, c bo tn tt c ng vt c v. Do , h thng rng ln hu nh cha c khm ph ny tn ti ngi v c th l quan trng trong gen ung th. im cui ca tt c cc con ng l tn thng vn cn v khi khng c sa cha s gy nhng vn tng t trong cc vng nhn ln tip theo. iu ny c bit lin quan ti cc thng tn m khng c nhn din hiu qu bi bt k qu trnh sa cha no ca ng vt c v, chng hn nh cyclobutane pyrimidine dimer. t gy si kp DNA (DSBs) gy ra bi tia X, ha cht hay trong qu trnh sao chp si n b t gy v c l trong qu trnh sa cha ca lin kt ng ha tr trn si i din (crosslink interstand) c bit c lin quan n b my ti t hp. Cc t bo vi cc hot ng ti t hp DNA c bit, nh t bo B, T, c th rt nhy cm vi DSBs khi m chng sp xp li cc gen IG hay cc gene receptor trn t bo T. iu ny gii thch s tham gia thng xuyn ca cc locus gen trong chuyn v gen ung th bnh Leukemia v u lympho v s nhy cm ca cc loi ung th ny vi phng x ion ha. DSBs cng t ra cc vn trong qu trnh phn bo nguyn nhim, nh nhim sc th nguyn vn l iu kin tin quyt cho s phn ly NST ng trong t bo phn chia. Do , cc tn thng ny gy ra nhng dng khc nhau ca nhim sc th

sai cu trc, gm th d bi, mt (mt d hp t) v chuyn v NST- nhng s kin lin quan mt thit ti cht sinh ung th. B my chu kz t bo bng cch no cm nhn c s tn thng ca b gen v ngng li ti cc thi im c th G1,S,G2 v M cho php sa cha tn thng trc khi chng tr thnh t bin vnh vin (xem xt trong ref11.). Tn thng c pht hin c th xy ra vic ngn sao chp, nhn ln hoc cc cm bin c hiu. Khi tn thng qu ng k, mt t bo c th la chn cch cu cha cui cng l khi ng qu trnh cht theo chng trnh trong mi t bo ( xem tng kt ca Evan v Vousden, trang 342-348). Cc h thng sa cha thit hi DNA Trong rt nhiu loi tn thng, khng c qu trnh sa cha n c c th i ph vi tt c cc tn thng. Thay vo , s tin ha to ra mt chui tinh vi, h thng sa cha DNA an xen nhau nh mt th thng nht bao gm hu ht (nhng khng phi tt c) nhng chn thng gy ra trn nhng thng tin gen quan trng ca t bo. Vic lu gi nhng khuyt im theo bt kz con ng no m ng dn ti bnh c tnh (bng 1).Bi v vn ca thit hi DNA tn ti t u, h thng sa cha DNA pht sinh sm trong qu trnh tin ha. iu ny gii thch ti sao tt c cc con ng sa cha c bit n c bo tn rt cao (thng vt qua bin gii tin ha prokaryota eukaryote). t nht 4 cch chnh, nhng con ng sa cha thit hi khp nhau xy ra ng vt c v: NER (h thng sa cha ct b Nucleotid),BER(h thng sa cha ct b base), ti t hp tng ng v ti t hp khng tng ng cui cng (NHEJ). S phn chia nhim v gia chng c th c tm nh ngha nh sau (xem hnh 1a). NER i ph vi mt lp rng cc tn thng si xon-bp mo can thip vo cc cp base v cn tr phin m ni chung v s nhn ln bnh thng. S thay i ha cht ca cc base l mc tiu ca BER. Nhng tn thng ny c th hoc khng cn tr phin m hay nhn ln, mc d chng thng xuyn sai m.Do , BER c bit lin quan n ngn nga cc t bin. Hu ht cc tn thng NER pht sinh t cc ngun ngoi sinh ( Ngoi tr vi tn thng oxy ha), trong khi BER hu nh, nhng khng phi duy nht, lin quan n cc tn hi c ngun gc ni sinh. Nhng tn thng cho 2 qu trnh sa cha ny khng ch nh hng n n mt trong nhng si DNA. Trong phn ng ct v dn (cut and patch),chn thng (c hay khng c vi chui ngn) c ly ra v kt qu l l hng ca si n c lp y bng vic s dng si b sung nh mt khun mu. DSBs c nhiu vn hn, v nh 2 si u b nh hng. cha ng nhng ch b ph v, t bo phi bit im kt thc cng nhau, mt nhim v kh khn vi b gen ca ng vt c v. 2 con ng ti t hp tng ng v ti t hp khng tng ng cui cng(NHEJ) ( v c l c h thng li- tin (back-up)), c pht trin gii quyt vn DSBs. S ti t hp tng ng c v u th trong pha S v G2 khi DNA c ti bn, cung cp ln th 2 bn sao th ca chui (NST ch em) cho vic sp xp cc t gy. Ngc li, ti t hp khng tng ng kt thc t chnh xc hu nh lin quan n pha G1 trong chu kz t bo, khi m bn sao th 2 khng tn ti. Cui cung, nhng protein sa cha n c trc tip tr li nhng chn thng nht nh, chng hn nh O6-methylguanine methyltransferase loi b O6-methyl guanine. Tn thng gy t bin cao ny cho php ghp ni vi c C hay T v c kh

nng nh la h thng sa cha ghp i lch ( mismatch-repair system)kch hot loi b s khng ph hp v sau kt hp li nhng base sai bi nhng bn sao c sa cha. Cc methyl transferase chuyn dng c hiu loi b nhng nhm methyl khng hot ng t lng guanine d tha v chuyn chng cho cysteine bn trong. Tuy nhin, trong khi lm iu , protein khng th t li bt hot chnh n.iu ny cho thy trong mt s trng hp ton b mt loi protein c th c hy sinh cho vic sa cha 1 base tn thng duy nht. Di y ti m t 4 qu trnh sa cha chnh gm nhiu bc ng vt c v v s ph hp ca chng ngn nga ung th. H thng sa cha ct b nucleotide v sa cha cng phin m (TCR).Trong s cc h thng sa cha, NER l linh hot nht v nht bit tn thng. 2 di nhm NER tn ti 1 phn khc bit cht nn c hiu: GG-NER (global genome NER) kho st ton b b gen b chn thng bp mo, v TCR tp trung vo tn thng m gy ko di thm RNA polymerase. Bng 1 trnh by cc c ch ch yu ca cc con ng ny ( v xem ref 16,17) NER,TCR v ung th C t nht 3 hi chng lin quan n khuyt tt bm sinh trong NER: (Bng 1): kh da pigmentosum, hi chng Cockayne v trichothiodystrophy (TTD), tt c c trng bi s nhy cm vi mt tri. Vic sa cha nguyn mu ri lon, kh da pigmentosum bc l 1 t l ng k > 1000 ln ung th da do nh sng mt tri. Tn sut ca nhng khi u bn trong l kh khim tn v tng tc thoi ha thn kinh thng c ghi nhn. Ri lon ny pht sinh t t bin ca 1 trong 7 gen (XPA-XPG). Hi chng Cockayne, nguyn nhn l t bin trong gen CSA hay CSB,y l mt TCR ri lon c th ng k khng ging nh kh da Pigmentosum. Khng c xu hng ung th ha c quan st m c gii thch thc t rng TCR gy ra nhng t bo b hi chng Cockayne c bit nhy cm vi nhng tn thng gy ra cht t bo, do chng li gen ung th. Th cht v s pht trin h thn kinh b suy gim, dn n tm vc thp v v bc myelin b ph hy. Hi chng ny gm s trng thnh sm, iu c lin quan ti vic tng kch hot cht theo chng trnh gy ra bi ngng phin m t nhng tn thng ni sinh kt hp vi cc khim khuyt TCR. TTD l tnh trng c chia s nhiu triu chng vi hi chng Cockayne, nhng c b sung c im ni bt ca tc,mng gin v da c vy.t bin ca gen XPD v XPB c th pht sinh c 3 bnh. Cu ny c gii thch bi thc t rng,nh tiu n v ca TFIIH, XPB vaf XPD c chc nng kp: NER v khi ng phin m. t bin c th khng ch tc ng n NER m c th tc ng c n phin m nguyn nhn gy chm pht trin tm thn v biu hin gim cc protein ma trn l nguyn nhn ca gin tc v da vy c. i vi hu ht cc yu t NER, chut t bin c to ra. Nhn chung, nhng khuyt im NER c biu hin chnh xc mc d khuynh hng ung th r rt hn v bin chng thn kinh nh hn chut. Hn na, chut biu hin lo ha sm hn. H thng sa cha ct b base BER l gim st chnh chng li thit hi do chuyn ha t bo, bao gm nhng sn phm t phn ng oxy ha, methyl ha, kh amin v hydroxyl. C ch phn t c gii quyt cu trc bc 3 trung tm cc thnh phn v c gii thch trong Bng 2. BER v ung th

Khng c ri lon ngi no gy ra bi thiu st BER di truyn c xc nhn. M hnh chut to ra trong nhng nm gn y c th a ra mt li gii thch: knockout glycosylases c th khng phi nguyn nhn gy biu hin kiu hnh, iu ny c gii thch bi s d tha 1 phn gia cc glycosylases khc nhau v chng cho vi TCR. Thc t, thm ch vi lng t bin gp i cng ch biu hin kiu hnh nh, mc d t bin v kh nng mc ung th c th tng ln. Nhng bt hot protein BER chnh gy cht phi, lm ni bt s quan trng ca qu trnh nh mt th thng nht. iu ny c th ng gp t nhin cc AP site v SSBs trc tip a vo trung tm ca phn ng BER( Box2) v/hoc cho cc phn ng trung gian m glycosylase khng th trc tip x l. Tht th v, tnh a hnh ca XRCC1 dng nh c lin quan ti phi v cc loi ung th khc. Sa cha DSB: ti t hp ng nht v ti t hp khng ng nht cui cng DSBs pht sinh t bc x ion ha hoc tia X, cc gc t do, ha cht hay trong qu trnh sao chp ca 1 SSB( single-strand DNA-binding protein). Sau khi DSB pht hin, mt dng thc phc hp cc phn ng c kch hot nhm tm ngng chu kz t bo v tp hp cc yu t sa cha ( nh 5). Mt trong nhng yu t bt u l t bin mt iu ha vn mch(ATM) protein kinase, l khim khuyt tng ung th, hi chng tng nhy cm X-ray, mt iu ha vn mch. Ngng trong pha G1 gin tip thng qua p53. Mt s kin sm khc, th ph thuc vo b my protein kinase ATM, ATR ( mt iu ha vn mch lin quan) v DNA-PKcs, l phosphoryl ha histone H2AX trong vng DNA bn cnh DSB khong 1 MD (megadalton). iu ny c th cung cp 1 vng nhim sc th cn thit cho chui phn ng sa cha phc tp hay cung cp nhng protein sa cha.Ti t hp tng ng v ti t hp khng tng ng kt thc l cc ch sa cha chnh. Sau khi nhn ln,bn sao DNA th 2 ging ht, ti t hp tng ng dng nh c a thch hn, nu khng cc t bo s ti t hp khng tng ng kt thc, th d b error-prone hn. C ch ca chng c cho l nh gii thch trong Box 3. Sa cha DSB v ung th Bn cnh mt iu ha gin mch, nhng t bin trong MRE11 lm pht sinh mt ri lon ging mt iu ha gin mch, trong nhng khuyt tt trong NBS1 kt hp vi hi chng d gy Nijmegen (NBS) (Bng 1). C 3 tnh trng biu hin khuynh hng ung th ( c bit l u lympho), suy gim min dch, qu nhy cm vi X-ray v Nhim sc th khng n nh. Mt iu ha gin mch c b sung bi cc c trung nh s mt iu ha, thoi ha tiu no v gin mach mt, trong triu chng ch yu ca NBS l tt u nh v chm pht trin. Di truyn nhng khuyt tn trong BRCA1 v BRCA2 lm tng mnh kh nng ung th v. Ngoi ra, nhim sc th khng n nh d b ung th to iu kin cho Werner, Bloom v hi chng Rothmund Thomson, tt c lin quan n RecQ-helicases, c th mang nhng khuyt tt trong ti t hp tng ng. Khuyt tt bm sinh trong thnh phn ligase IV ca ti t hp khng tng ng c miu t mt bnh nhn mc leucemie. Ngoi tr ATM, chut c nhng t bin trong cc yu t ti t hp tng ng c xu hng cht phi giai on sm hoc trong mt s trng hp biu hin kiu hnh nh (Rad52,Rad54), c l bi v s d tha chc nng. Gy cht sm bng cch sp xp li b nhim sc th, c l v nhng tn thng ni sinh chng hn nh SSBs c chuyn i thnh DSBs khi nhn rng. Kiu hnh c th ca chut v bnh nhn mt iu ha gin mch c th do chng cho 1 phn chc nng ATR v DNA-PKcs. Gn y, nhng chut t bin gp i ca ATM v DN-APKcs thc s c th gy cht. Bt hot ATR bi chnh n lm ngng sn sang cho giai

on phi nang. Bt hot BRCA1 v BRCA2 chut cng gy cht phi;cc dng t bo biu hin thiu ht trong ti bn tng ng. Kiu hnh nng chut t bin v hi chng kh nng mc ung th cao lm ni bt tm quan trng ca ti t hp tng ng. Nhng chut t bin KU biu hin vi cc yu t dn n ph v DNA, v c vn v min dch v cc protein KU c lin quan n V(D)J ti t hp ca chui gen to khng th. Ngoi ra, nhng t bin ny biu th s pht trin km,mt s tnh nng b lo ha sm v tng cht theo chng trnh ca t bo thn kinh phn chia trong no ang pht trin. Chut vi khuyt tt DNA-PKcs ( chut SCID) biu th tng t nhng ni chung nh hn kiu hnh. Ngc li, chut knockout XRCC4 v ligase IV dng nh nghim trng hn, vi cht phi mun kt qu t vic mt iu ha gin mch nghim trng v p53- yu t ph thuc ca cht theo chng trnh ca t bo thn kinh. Sa cha ghp i lch M tp c th ca chui gm vic lp li cc dinucleotid khng n nh trong mt s ung th ca ngi. Kiu hnh ca trnh t n lp li khng n nh ( microsatellite instability) gy ra bi s thiu ht trong MMR trong ung th i trng khng polyp di truyn (HNPCC- hi chng Lynch) v trong nhiu bnh ung th l t khc. MMR loi b cc nucleotide ghp cp lch bi DNA polymerase v chn/xa nhng vng lp ( khong 1 n 10 hay hn cc base) l kt qu t s trt trong khi nhn ln ca cc trnh t lp li hoc trong qu trnh ti t hp. Khim khuyt trong h thng thit hi ny gia tng t l t bin, thc y qu trnh to gen ung th. 4 bc chnh trong MMR c th c khng nh: (1) nhn din i lch;(2)tp hp cc yu t MMR; (3) Tm kim du hiu xc nh si sai (tng hp mi), theo loi cp khng ph hp; v (4) tng hp li ch ct i. M hnh d kin c m t trong Box 4. MMR v ung th Nhng mm mng t bin trong hMLH1 v HMSH2 cng nhau chu trch nhim cho khong mt na cc bnh nhn HNPCC, vi hMLH1 chu trch nhim cho hu ht (khong 60%) cc trng hp. Khuyt tt trong hMSH6 gy ra nhng trng hp HNPCC khng in hnh khi pht mun. Khng c t bin hMSH3 no c bo co. iu ny ph hp vi quan im rng s mt mt hMLH1 v hMSH2 kt hp vi s bt hot hon ton MMR, trong khi cc khuyt tt trong cc protein khc gy ra ch thiu ht mt phn MMR. Nhng t bin trong hPMS2 v hPMS1 c bo co ch vi trng hp rt t, ng rng nhng yu t khc vn cn c xc nh. L do ti sao nhng khim khuyt MMR gy ra ch yu ung th i trng, ni mc t cung v bung trng cn cha r rang.ng ngc nhin, thiu st MMR ng hp t chut pht trin tng thch bnh thng (mc d tng kh nng ung th). t bin bc l nhng khim khuyt phn t d kin trong gii hn ca t bin da vo vai tr tng ng ca protein trong MMR. Nhng t bin v ngha trong nhng gen cha kha Mlh1 v Msh2 m ng cho phn ln chut b ung th lympho, mc d ung th d dy-rut cng tng cao. Kiu hnh ny tng t nh kt hp vi khim khuyt Msh3/6, trong khi t bin Msh3 hoc Msh6 n c gy ra ung th tui mun hn.Pms2-/- chut ch yu biu hin cc bnh mu c tnh, nhng khng tn sinh rut non. Ngoi ra, Mlh1-/- cc con c gy v sinh xy ra cht theo chng trnh trong qu trnh gim phn; iu ny xy ra th pht l s phn tch nhim sc th sm, n gi ti vai tr ca MLH trong ti t hp phn bo gim nhim.Nhng allen v ngha trong ng hp t MutS, Msh4 v Msh5 biu hin v sinh cho c 2 gii, chc nng c nht ca nhng gen ny trong giao t.

Telomere- s phn chia b hn ch (Telomere l nhng mu ngn DNA chuyn bit chp cui cc NST v ra lnh cho t bo phi lm g) Telomere to thnh nhng ci m chp cui cc u nhim sc th, v chc nng nh mt bc m trnh s mt trnh t gen quan trng khi nhn ln. ngi, tn ti 5-15 kilobase lp li trnh t TTAGGG gii hn bi 1 tp hp cc protein c hiu. DNA nhn ln tin hnh u 5-------> 3 trc tip cn mt mi RNA trc khi chng c th bt u. Do , n li 1 on DNA khng c nhn ln u 5 kt thc cc phn t. iu ny dn n mt mt s lng lp li cc telomere vi mi pha S,telomere ngn i khong 100 cp base mi ln t bo phn chia. Trong khi to giao t v trong mt s m c bit, chiu di telomere c duy tr bi mt h thng sao chp ngc, gi l telomerase, ghp thm nhng trnh t lp li mi s dng 1 mu RNA kt hp cht ch b li s mt mt ( xem xt trong ref.42). Tuy vy, trong rt nhiu t bo ngi v cc m,hot ng ca telomerase l thp hay vng mt,dn n vic dn dn telomere tiu hao sau mi ln phn bo. Vic ny hn kh nng nhn ln ca t bo nhng cng ngn chn vic tin trin ca mt t bo chuyn dng thnh mt khi u hon ton. Telomere trong cc khi u ngi thng ngn hn so vi m m chng khi pht. Mt t l ln (>90%) cc t bo ung th li tng hot ng ca telomerase mt chiu di ngn hn, chng minh cho s cn thit cho hot ng chuyn ha telomere duy tr khi u.Hn na, th h sau ca chut thiu ht chc nng telomerase dng nh khng vi nhng cht gy ung th da, ch ra rng s phn chia gii hn telomere c lin quan n ngn nga ung th biu m. Tuy nhin, n xut rng khi telomere tr nn qu ngn, mt giai on thong qua ca b gen b tn ph xy ra. Giai on ny NST khng n nh c th tr thnh nhanh chng thoi ha mt khi u ti mt giai an c tnh hn, v d thng qua vic mt mt s chc nng kim sot dn n 1 kch bn m s thit hi DNA c chp nhn v thc s thc y s pht trin khi u. Giai on ny ca s bt n nh h gen c th ng gp lp li cc hot ng ca telomerase hay sng to ra nhng c ch khc c th gii quyt vn telomere.iu ny c th gii thch s gia tng t l mc khi u t pht trong cc type t bo tng sinh nh u lympo v ung th t bo mm, th r rang th h cui chut t bin thiu telomerase. Nh vy, hu qu ca vic hn ch phn chia telomere c th l c li th cng nh kh khn to gen ung th. Kt lun v quan im: Nghin cu trong vi nm cung cp bng chng phong ph rng b gen khng n nh l mt trong nhng nguyn nhn chnh khi pht v tin trin ung th. S thoi ha b gen lin kt mt thit vi cc kha cnh ca bo tr tnh ton vn ca DNA v chc nng gen v b thc y bi s xi mn lin tc ca b gen do mi trng v cc yu t ni sinh. Nhng phc tho v nhng h thng quan trng lin quan ang nhanh chng ni ln, mc d chng ti c th vn b qua nhng c ch quan trng khc, bao gm c nhng thit hi b dung th, b sung s phc tp ca ti t hp tng ng v c ch a hnh NST.V d, s methyl ha li ca nhng o CpG-rich lng trong promoter gen dng nh l phng tin ph bin ca lm im lng ung th - c ch gen trong khi u.Thi i ca postgenomics s c th cho php m t s phn ng phc tp ca t bo, m v ton b cc c quan chng li DNA chn thng, tit l s tng tc phc tp gia DNA sa cha, nhn ln, sao chp, ng lc hc NST, tin trin ca chu kz t bo v cht theo chng trnh. Nghin cu v cc phng thc bo tr DNA s khng ch cho thy cc tc ng sinh hc ca s tn ph ca thi gian ln h gen, gm c gen ung th v bnh lin quan n

tui, nhng cng nn pht hin nhng m hnh mi cho vic phng nga, tnh nhy cm ca gen, chn on v iu tr hp l.