Chương I

I. KHÁI NIỆM

Chế độ làm việc lâu dài

Lựa chọn thiết bị
trong NMĐ&TBA
Chế độ làm việc ngắn hạn

Trung tính nối đất trực tiếp

Điểm trung tính Trung tính cách ly

Trung tính nối đất qua tổng trở

 II. CHẾ ĐỘ LÀM ViỆC LÂU DÀI

Phöông trình phaùt noùng

cô baûn :
I2.R.dt = G.C.dϑ + q.F.(ϑ - ϑ 0 ).dt

Trong ñoù :
Tổn thất C trong
- tyû nhieät
Làmcuûa vaät lieäu
nóng Làmlaøm daây
nóng môidaãn
- Ws / g .0C
thiếtG bị- troïng löôïng
thiết bị trường xung quanh -
daây daãn
kg
F - dieän tích beà maët daây daãn -
cm2
ϑ - nhieät ñoä daây daãn -
0
C
q - naêng löôïng toûa ra moâi tröôøng treân
moät ñôn vò beà maët daây
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

I2.R.dt = G.C.dϑ + q.F.(ϑ - ϑ 0 ).dt

Giaûi phöông trình vi phaân treân
ta ñöôïc2 : qF (  0 )
  0 
I R
(1  e  t / T ) I  I cp
qF R
Khi t= ∞, daây daãn ñaït ñeán ñoä taêng
nhieät oån ñònh laø ϑ∞ . Suy ra, nhieät ñoä oån
ñònh cuûa daây daãn:2
2
I R I R qF (  0 )
  0      0  I 
qF qF R
Trong cheá ñoä laøm vieäc laâu daøi yeâu
caàu nhieät ñoä oån ñònh phaûi beù hôn
nhieät ñoä cho pheùp ϑcp . Suy ra doøng ñieän
cho pheùp lau qF (cp  0 )
daøi.
I cp 
R
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

Trong cheá ñoä laøm vieäc laâu daøi doøng

ñieän phaûi beù hôn doøng cho pheùp

qF (  0)
I ld max  I cp 
R
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

Chế độ làm việc lâu dài

Chế độ làm bình thường
việc lâu dài
Chế độ làm việc lâu dài
cưỡng bức

 Choïn thieát bò sao cho Icp tbò > Ilv max

 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

* Tính toaùn Ibt & Icb :

• Mạch MF: SF
I bt max   I dmMF
UF 3U F
I I cb max = 1,05.I bt max
SF
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

* Tính toaùn Ibt & Icb :

• Mạch đường dây đơn :

S pt max
I bt max 
U
Smax 2 3U
I
I cb max  I bt max
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

* Tính toaùn Ibt & Icb :

• Mạch đường dây kép:

S pt max
U I bt max 
Smax 2 3U
I I cb max = 2.I bt max
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

• Mạch 2 MBA song song :

+ Đối với mạch
MBA
S max
I
Sbt max =
2
SB  Scb1  S max Công suất đi qua
Scb max  min 
 Scb 2  kqtsc .S B Khả năng tải

S pt max
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

• Mạch NMĐ : + Đối MF

SF
HT
I bt max   I dmMF
3U F
I cb max = 1,05.I bt max
SB SB + Đối với mạch
MBA
Smax SMBA SMBA Smax
2 S F − 2 S min
Smin Smin S MBAbt max =
2
2 S F − 2 S min Công suất đi qua
S MBAcb max = min 
SF SF k qtsc .S B Khả năng tải
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

• Mạch NMĐ : + Đối MF

SF
HT
I bt max   I dmMF
3U F
I cb max = 1,05.I bt max
SB SB
+ Đối với mạch
Smax SMBA SMBA Smax MBA
Smin Smin 2 S F − 2S min
S MBAbt max =
K 2
2 S F − 2 S min Công suất đi qua
S MBAcb max = min 
SF
k qtsc .S B
SF
Khả năng tải
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI
+ Đối với mạch khaùng
ñieän K
HT * Khi bình thường:
S Kbt max = 0

* Khi 1 MBA hư :
 S F  S min Công suất đi qua
SB SB S Kcb max1  min 
 kqtsc .S B  S max  S F Khả năng tải
Smax Smax
Smin Smin
* Khi 1 MF hư :
SK
K
SKcbmax2 = SMBA + Stải
= ( SF - 2.Smin )/2 + Smin
SF SF
= SF / 2
Skcbmax = max ( Skcbmax1 , Skcbmax2 )
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

+ Đối MF
• Mạch NMĐ : + Đối với mạch
MBAtự như
Tương
treân
HT

Smax2
Smax1 Smin2 Smax1
Smin1 Smin1

K1 K2

1 2 3
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI
+ Đối với mạch khaùng
ñieän K
• Mạch NMĐ : * Khi bình thường:
HT S F  Smin 2
S Kbt max 
2
Smax2
Smax1 Smin2 Smax1
* Khi 1 MF hư 1 hay 3 :
Smin1 Smin1 2 S F  ( S min2  2 S min1 )
S Kcb max1   S min1
K K 2
1
1 2
2 3 * Khi MF 2 hư :
S max 2
S Kcb max 2 
2
* Khi 1 MBA hư:
 2S F  ( Smin1  Smin 2 ) Công suất đi qua
S Kcb max 3  min 
 kqtsc .S B  Smin1  S F Khả năng tải

Skcbmax = max ( Skcbmax1 , Skcbmax2 )

 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

BT1 : Tính doøng laøm vieäc bình thöôøng &

cöôõng böùc qua MBA vaø qua khaùng ñieän K

HT

110 kV

SB = 90 MVA SB = 90 MVA Đaùp soá :

IMBAbtmax = 3,08
30 30
MVA MVA kA
20 20
IMBAcbmax = 4,85
15 kV
K kA
IKbtmax = 0
SF = 100 MVA SF = 100 MVA kA
I = 1,92
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

BT2 : Tính doøng laøm vieäc bình thöôøng &

cöôõng böùc qua MBA vaø qua khaùng ñieän K

HT

Smax2
Smax1 Smin2 Smax1
Smin1 Smin1

1 2 3
 II. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC LÂU DÀI

BT3 : Tính doøng laøm vieäc bình

thöôøng&cöôõng böùc qua MBA
S max 2
HT
S min 2

SB1 SB1 SB2

Smax1
Smin1

SF SF SF
 III. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC NGẮN HẠN

Laø cheá ñoä vaän haønh cuûa tbò

khi xaûy ra NM, luùc ñoù doøng
ñieän raát lôùn, thôøi gian toàn taïi
raát ngaén.
Phöông trình phaùt noùng
cô baûn :
I2.R.dt = G.C.dϑ + q.F.(ϑ - ϑ0 ).dt

Tổn thất trong Làm nóng Làm nóng môi

thiết bị thiết bị trường xung quanh
 III. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC NGẮN HẠN

Do thôøi gian toàn taïi raát ngaén neân ta

coù theå boû qua thaønh phaàn taûn nhieät
moâi tröôøng xung quanh
I2.R.dt = G.C.dϑ + q.F.(ϑ - ϑ0 ).dt

Tổn thất trong Làm nóng Làm nóng môi

thiết bị thiết bị trường xung quanh
I2.R.dt = G.C.dϑ

Tổn thất trong Làm nóng

thiết bị thiết bị
 III. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC NGẮN HẠN

Nhieät ñoä cuoái cuøng ϑ 2 cuûa daây daãn khi

ngaén maïch raát lôùn (≈ 3000C) neân phaûi xeùt
ñeán söï thay ñoåi cuûa ñieän trôû R.

Tröôùc khi ngaén maïch nhieät ñoä cuûa daây

daãn laø ϑ 1 ñieän trôû laø R1, thì khi nhieät ñoä ϑ
ñieän trôû seõ laø: τ + ϑ
R = R1
τ + ϑ1
où :
1 = ρ . l / F
= γ . l .F
- ñieän trôû suaát cuûa vaät lieäu daây daãn ôû nhieät ñoä ϑ 1
- chieàu daøi daây daãn - cm
- tieát dieän ngang daây daãn - cm2
- khoái löôïng rieâng cuûa vaät lieäu daây daãn - g / cm3
 III. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC NGẮN HẠN

Thay caùc tròR = R τ +ϑ

1
soá τ + ϑ1
Vaøo phöông
trình
I2.R.dt = G.C.dϑ
Roài laáy tích phaân caû 2 veá töø 0 ñeán
t vaø töø ϑ 1 ñeán ϑ 2 ta coù keát quaû sau :
BN τ + ϑ2
= k . ln( )
S 2
τ + ϑ1
Vôùi
γ .C (τ + ϑ1 )
k := haèng soá phuï thuoäc vaøo vaät lieäu vaø nhieät b
ρ1
t
BN = :∫laø
2
I N xung
dt nhieät cuûa doøng ngaén maïch - A2.s
0
 III. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC NGẮN HẠN

* Tính BN
: t t t
BN = ∫ I N dt = ∫ I ck dt + ∫ I kck dt
2 2 2

0 0 0

BN = BNck + BNkck
ng ñoù :
BNkck – xung nhieät cuûa thaønh phaàn khoâng chu kyø ≈ 0
BNck – xung nhieät cuûa thaønh phaàn chu kyø ≈ Ixk2.

Vaäy ta coù :

2 2
BN ≈ BNck ≈ I xk .t N ≈ I xk .(t BVRL + t MC )
 III. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC NGẮN HẠN

Ñeå phaàn daãn ñieän chòu ñöïng ñöôïc doøng NM,

nhieät ñoä ϑ 2 phaûi beù hôn nhieät ñoä cho pheùp
ngaén haïn cuûa vaät lieäu :
ϑ2 < ϑcpnh

ϑ cpnh
TT Phaàn daãn ñieän
(0C)
1 Caùc boä phaän baèng ñoàng khoâng coù 300
2 caùch ñieän
Caùc boä phaän baèng ñoàng khoâng coù 200
3 caùch ñieänlöïc loõi baèng ñoàng caùch ñieän
Caùp ñieän 250
4 baènggiaáyU≤10kv
Caùp loõi nhom caùch ñieän baèng giaáy 200
5 ñieän aùp 10
Caùp ñieän kvcaùch
löïc trôû laïi
ñieän baèng giaáy 175
6 ñieän aùp 20-35
Caùp ñieän kv
löïc caùch ñieän baèng cao su 200
7 Daây daãn caùch ñieän baèng cao su hay 200
baèng policlovinyl
 IV. CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC CỦA ĐiỂM TRUNG TÍNH

Nối ∆
HTĐ 3 pha

Nối Y

Trung tính nối đất trực tiếp

Điểm trung tính Trung tính cách ly

Trung tính nối đất qua tổng trở

 1 - KHI HTĐ HOẠT ĐỘNG BÌNH THƯỜNG

Điểm trung Cả 3 chế

HTĐ 3 pha Đất có điện
đối xứng tính có điện + thế = 0
độ của TT
thế = 0 giống nhau
IΣA I tải A

ϕN = 0
Tải
IΣ A = Itải A + ICA
IΣB I tải B
IΣC I tải C

CC CB CA

ICC ICB ICA

ϕ đất = 0 Iđất = ICA + ICB + ICC = 0

 1 - KHI HTĐ HOẠT ĐỘNG BÌNH THƯỜNG

UA

- Dòng điện dung IC không

IΣA làm thay đổi biên độ dòng IΣ
I tải A
- Nó chỉ làm thay đổi rất ít
ICA góc pha của dòng IΣ mà thôi
I tải C
ϕ - Không có dòng điện đi vào
đất
I tải B
UC UB

Giản đồ vectơ
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

* Trung tính cách ly

A
ϕ A’ - đất = ϕ C - ϕ A = Udây

N ϕ B’ - đất = ϕ C - ϕ B = Udây
Tải
C B ϕ C’ - đất = ϕ C - ϕ C = 0

ϕ N’ - đất = ϕ C - 0 = Upha

CC CB CA

I’CC I’CB I’CA

ϕ đất = ϕ C

I’đất = I’CA + I’CB

 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

A’
* Trung tính cách ly

A
I’đất = I’CA + I’CB
= 3.I 'CA = 3.I CA
I’đất N’
I’CB

I’CA
C’ ≡ đất
B’

C B

Giản đồ vectơ
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

Khi NM moät pha trong maïng ñieän trung

tính caùch ly

- Maïng ñieän vaãn coù theå laøm vieäc bình

thöôøng vì ñieän aùp töông ñoái giöõa caùc pha
cuõng nhö giöõa caùc daây khoâng thay ñoåi.
- Ñieän aùp cuûa pha chaïm ñaát baèng 0, caùc
pha khaùc ñieän aùp ñoái vôùi3ñaát baèng Udaây
nghóa laø taêng leân laàn → thieát bò phaûi
coù caùch ñieän baèng ñieän aùp daây
- Xuaát hieän doøng ñieän ñi vaøo ñaát, doøng
naøy baèng 3 laàn doøng ñieän dung cuûa 1 pha
khi laøm vieäc bình thöôøng → Sinh ra hoà quang
taïi ñieåm chaïm
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

* Trung tính nối đất trực tiếp

N
Tải
C B

CC CB CA
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

Khi NM moät pha trong maïng ñieän trung tính

nối đất trực tiếp

- Doøng NM lôùn → BVRL taùc ñoäng → maát ñieän

- Thieát bò chæ caàn coù caùch ñieän baèng

ñieän aùp pha.
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

* Trung tính nối đất qua tổng trở

N
Tải
C B

CB CA
L
I’CB I’CA

I’đất = I’C + I’L

I’L
I’C = I’CA + I’CB
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

A’
* Trung tính nối đất qua tổng trở

I’C N’
I I’đất I = I I’C - I’L I I’CB

I’CA
C’ ≡ đất
B’

I’đất
I’L
C B

Giản đồ vectơ
 2 - KHI CÓ NM ( VD PHA C CHẠM ĐẤT )

Khi NM moät pha trong maïng

ñieän trung tính noái ñaát qua
cuoän daäp hoà quang

- Gioáng nhö maïng coù TT caùch ly.

- Coù doøng ñieän ñi qua cuoän khaùng L, doøng

naøy ngöôïc chieàu vôùi doøng qua ñieän dung
laøm giaûm doøng ñi vaøo ñaát → daäp hoà
quang
- Ñieàu chænh L sao cho Iñaát > Inhaïy ñeå BVRL coù
theå phaùt hieän doøng ñi vaøo ñaát.
 3 – KẾT LUẬN

- U ≥ 110 kV : TT nối đất trực tiếp

- U ≤ 1 kV : TT nối đất trực tiếp

- 1 kV < U < 110 kV : Tuøy vaøo ñaëc ñieåm

cuï theå