Professional Documents
Culture Documents
Katlar
imento+su (hidrate imento) nce agrega Kaba agrega
Hava ve serbest su
Su ile imento Kaba ve ince arasndaki reaksiyon agrega derecesine, iklim arasndaki koullarna, katk seilmi ayrm maddesi ve sktrma [4 mm] oranna bal olarak deiken imento hamuru nert mineral dolgu
imentonun (dier balayc malzemelerin) zgl arl, nce ve iri agregann elek analizleri, En byk agrega tane boyutu, nce agregann incelik modl, ri agregann birim arl, nce ve iri agregann zgl arl, nce ve iri agregadaki mevcut su miktar ve su emme yzdeleri, Kimyasal katklarn baz zellikleri.
Dmax
< 3/4 iki donat aras uzaklk < net beton rts (pas pay ) < 1/3 pompa borusu i ap
BETON TASARIMI
Dmaks SINIFI
OU UYGULAMA N 25mm UYGUN (32 mm BULUNMAMASI HALNDE) PERDE,NCE DEME , KABUK, PLAK, SIK DONATI, KT DEMR VE KALIP L ,..... 15mm GEREKEBLR (KYB KULLANIMI AYRI BR SEENEK) Dmax KLDKE MENTO MKTARI ARTAR. (2530 kg/m3 ) Dmax KLDKE SU MKTARINI ARTTIRMAMAK N KATKI MKTARINI ARTTIRMAK GEREKR
C8 5 4 3
B8 A8 2 U8 1
C16 5 4
C32 5 4 3
B32
A32 U32
Belirli bir kme deerine sahip beton retmek iin gerekli betonun birim hacmindeki su miktar; imento miktarna, mineral katk miktarna, agregann en byk tane apna, agrega tane ekline, agregann su ieriine, agrega gradasyonuna, beton scaklna, srklenmi hava miktarna ve kimyasal katk kullanmna baldr.
S = (10 k)
ile bulunur.
S = (10 k)
katsaysnn deerleri aada grld ekilde alnr. Beton Kvam Dere Kumu ve akl 28 - 30 31 - 33 36 - 40 Dere Kumu ve Mcr 33 37 43 Deniz Kumu ve Mcr 37 40 47
XC1 0,65
XC2 0,60
XC3 0,55
XC4 0,50
XF1 0,55
XF2 0,55
XF3 0,50
XF4 0,45
C20/25 C25/30 C30/37 C30/37 C30/37 C35/45 C35/45 C30/37 C30/37 C35/45 C30/37 C25/30 C30/37 C30/37 C30/37 C30/37 C35/45 260 280 280 300 300 320 340 300 300 320 300 300 4,0 b 320 4,0 b 340 4,0 b 300 320 360 -
Beton snflar 15/30 cm standart silindir ve 15 cm ayrtl kp rnek ile tanmlanmtr. Hava srklenmemi betonda,beton performans,ilgili etki snf iin donma/zlme etkisine dayankll kantlanm betonla kyas iin uygun deney metoduna gre belirlenmelidir.
b
XA2 ve XA3 etki snfnda baskn etkinin SO 4 den kaynaklanmas halinde slfatlara dayankl imento kullanlmas zorunludur.Slfatlara dayankllk bakmndan imentonun snflandrlmas halinde orta ve yksek dayankl olarak snflandrlan imento XA2 etki snfnda (uygulanabiliyorsa XA1 etki snfnda)ve yksek dayankl imento ise XA3 etki snfnda kullanlmaldr.
Beton snf
C14/16 C16/20 C18/22 C20/25 C25/30 C30/37 C35/45 C40/50 C45/55 C50/60 C55/67 C60/75 C70/85 C80/95 C90/105 C100/115
fca=fck+1.48
a =
Agrega karm oranlar
1 X1
a1
X2
a2
+ ... +
Xn
an
M a = Va a
Yine taze beton, ilenebilirlik, segregasyon ve perdahlanabilirlik alarndan dikkatlice gzlenerek deerlendirilmelidir.
YAPI MALZEMES
Yap elemanlar Betonarme temel duvarlar ve ayaklar Donatsz beton temeller, kesonlar ve altyap duvarlar Kiri, kolon, betonarme perdeler, tnel yan ve kemer betonlar Deme betonlar Tnel taban kaplama betonlar Baraj ktle betonu
Daha nce bu konuda deneylerle bulunan bir standart sapma deeri olmadndan Tabloya gre: = 6 N/mm2 ve fcm = 36 N/mm2 olarak belirlenir.
C14/16 C16/20 C18/22 C20/25 C25/30 C30/37 C35/45 C40/50 C45/55 C50/60 C55/67 C60/75 C70/85 C80/95 C90/105 C100/115
fca=fck+1.48
Hava katksz normal beton iin 10 cm kme deeri ve 32 mm maksimum agrega tane apna gre karm suyu 204 kg/m3 okunur.
Sperakkanlatrc kimyasal katk imento arlnn %1i kadar kullanlmas halinde karm suyunu %16 orannda azaltabildiine gre su miktar; S = 2040.84 = 171.36 171 lt olmaktadr.
Not: Su azaltc kimyasal katk kullanlmasayd, ayn S/ oran ve kme deeri iin gerekli imento miktar =S/(S/)=204/0.46= 444 kg/m3 olacakt. Katk kullanm ile 72 kg/m3 imento tasarrufu yaplmtr.
Akkanlatc katk dozaj imento arlnn %1i olarak verilmiti. Buna gre akkanlatrc miktar; 372 x 0.01 = 3.72 kg/m3 olmaktadr.
a =
a1
X2
a2
+ ... +
Xn
a =
an
Toplam agrega ktlesi ise: Ma = Va a = 695.92.681 = 1866 kg olmaktadr. Her bir agrega karm yzdelerine gre datlr ise: I. krmata II. krmata Kum 1866 x 0.25 = 467 kg (KYD) 1866 x 0.35 = 653 kg (KYD) 1866 x 0.40 = 746 kg (KYD)
Stoktaki agregalardan I. ve II. krmatalar KYD halden daha kuru, kum ise KYD halden daha nemli durumdadr.
Karm suyu I. ve II. krmatalar iin bir miktar arttrlmal, kum iin ise bir miktar azaltlmaldr. I. krmata II. krmata Kum 467 (0.008 0.003) = 2.335 kg (KYD hal iin gerekli su) 653 (0.008 0.005) = 1.959 kg (KYD hal iin gerekli su) 746 (0.012 0.038) = -19.396 kg (KYD halden fazla su)
Dzeltmelerden sonra reete aadaki hale gelmektedir. imento Su I. krmata II. krmata Kum Toplam 372 kg 171 + 2.335 + 1.959 19.396 = 156 kg 467 2.335 = 465 kg (stok) 653 1.959 = 651 kg (stok) 746 + 19.396 = 765 kg (stok) 2409 kg/m3
yararlanlmas istenmektedir. Formldeki fc ama dayanm, fcc ise imento snf dayanmdr. KG=4 alnacaktr.
f cc fc = KG
C S
Veriler:
Beton aada zellikleri yazl iki farkl boyutlu krmata (Krmata I ve II) ve ince agrega kullanlacaktr. Malzemelerin aada verilmeyen dier tm zellikleri (organik madde ierii gibi) beton retimi iin uygundur. Agrega en byk tane ap iin yap elemanlarnn boyutlar ve donat akl ile ilgili kontroller yaplm olup, Dmaks=32 mm alnacaktr.
Elek akl (mm) 32 16 8 4 2 1 0,5 0,25 Elekten geen malzeme (%) I. krmata 100 10 4 0 0 0 0 0 II. krmata 100 85 20 5 0 0 0 0 nce agrega 100 100 90 81 56 32 24 12
Veriler:
Yukarda sralanan veriler yardm ile 1 m3 beton retimi iin gerekli malzeme miktarlarn agregalarn kuru yzey doygun konumda olduu durum iin hesaplaynz (Not: Sahadaki agrega durumu iin herhangi bir nem dzeltmesi istenmemektedir). ZM 1. Karma suyu hesab 2. imento miktar hesab Uygun ilenebilirlik iin agrega tane dalmn da dikkate alan S=(10-k) bants Ama dayanm ve imento tipini dikkate alan Graf Forml
3. imento hamuru hacmi hesab ve gerekli agrega hacminin belirlenmesi 4. Agrega arlklarnn belirlenmesi
ZM
lk aamada agregalarn karmnn granlometri deerleri hesaplanr ve elekte kalan yml agrega miktarlar kullanlarak karmn incelik modl (k) hesaplanr. Bu deer karma suyu hesabnda kullanlacaktr. Elek Akl (mm) 32 16 8 4 2 1 0,5 0,25
%35 (I. krmata) + 0,25 (II. krmata) + 0,40 (ince a.)
Elekten Geen (%) 100(0,35)+100(0,25)+100(0,40)= 100 0(0,35)+85(0,25)+100(0,40)= 64,75 4(0,35)+20(0,25)+92(0,40)= 43,20 0+5(0,25)+81(0,40)= 33,65 0+0+56(0,40)= 22,40 0+0+32(0,40)= 12,80 0+0+24(0,40)= 9,6 0+0+12(0,40)= 4,8 k= 508,8/100=5,09
Elekte Kalan (%) 0 35,25 56,80 66,35 77,60 87,20 90,40 95,20 Toplam= 508,8
ncelik Modl
ZM
Beton Kvam Dere Kumu ve akl 28 - 30 31 - 33 36 - 40 Dere Kumu ve Mcr 33 37 43 Deniz Kumu ve Mcr 37 40 47
1. Karma suyu hesab S=(10-k) Beton kitab S:636 Tablo 15.6dan =37 alnr. S=(10-k)= 37(10-5,09)=181,67 lt 182 lt alnr.
f f c = cc KG
31 =
C S
Formldeki fc, ama dayanm yerine 25+ alnmas gerekir. =6 olarak verilmitir. KG=4 alnacaktr. fcc imentonun standart dayanm olup 42,5 N/mm2 olarak alnmaldr. Bu deerler formlde yerine konulsun.
2
42.5 C 4 182
C = 311 kg / m
Genel kural olarak minimum 300 kg/m3 imento dozaj koulu salanmtr.
ZM
ZM
Veriler:
YOUNLUK KYD (g/cm3) 2,67 2,69 2,76 2,73 SU EMME (%) 0,85 0,9 1,1 1,4 KARIIMDAK ORANI* (%) 37 23 25 15 ANTYEDEK NEM DURUMU (%) 1,5 2 3 5
* En byk tane boyutu 32 mm olan ideale yakn granlometrideki karm oranlar MENTO 3,09 TP: SLFATA DAYANIKLI (SD 42,5)
%20
su
azaltabilen
bir
ZM
1. Seilen Dmaks ve kme deerleri iin karma suyunun ve hava ieriinin tespiti
KULLANILAN GRAFK ekil 15.11 ekil 15.13 OKUNAN DEER 15 cm kme ve ideal granlometri Hava ierii=%1,5 S=212lt
ekil 15.11
ekil 15.13
ZM
Sperakkanlatrc kimyasal katk imento arlnn %1.2si kadar kullanlmas halinde karm suyunu %20 orannda azaltabildiine gre su miktar; S = 2120.80 = 170 lt olmaktadr.
ZM
2. Dayanm ve dayankllk artlar dikkate alnarak ama dayanmn tespiti stinat duvar n projelendirme almalarnda beton kalitesinin C25/30 snfnda olmas yeterli bulunmutu. Tablo 14.6 (S:600)
K o ro z yo n ve y a z ar a r l e tk i te hlik e si y ok X0 E n b y k s u/ im e nto o ra n En k k d a ya n m sn f a E n a z i m e nt o i e ri i( kg /m 3 ) E n a z ha v a i e ri i (% ) D i e r a rt lar C 1 6/ 20 K a r bo na tla m a n e de n iyle k or o zy on
Ancak iddetli slfat etkisi nedeniyle TS EN206 tablosundan XA3 iin minimum beton snf C35/45'dir.
X C1 0,6 5
XC 2 0 ,6 0
X C3 0,55
X C4 0,50
X F1 0 ,55
X F2 0,5 5
X F3 0 ,5 0
XF 4 0,45
C 2 0 /25 C 25 /3 0 C 3 0/3 7 C 3 0/ 37 C 3 0/3 7 C 35 /45 C 3 5/4 5 C 30 /37 C 3 0/3 7 C 35 /45 C 3 0/3 7 C 2 5 /30 C 30 /3 7 C 3 0/3 7 C 30 /37 C 3 0/3 7 C 35 /45 2 60 28 0 2 80 3 00 3 00 320 34 0 3 00 30 0 3 20 30 0 3 00 4 ,0
b
32 0 4,0
b
3 40 4 ,0
b
300 -
32 0 -
3 60 -
P r E N 1 2 62 0 : 20 00 'e u yg un do nm a/ z lm e da y an kl l n a s a hip a g r eg a
ZM
3. Dayanm ve dayankllk artlar dikkate alnarak hedef basn dayanmnn tespiti Tablo 15.8
C35/45 snf beton iin ama dayanm: fca=35+1.48*3.4= 40 MPa Standart sapma: s=3.4 MPa (silindir rnekler iin hazr beton salaycnn tablosundan alnmtr.)
Beton snf
C14/16 C16/20 C18/22 C20/25 C25/30 C30/37 C35/45 C40/50 C45/55 C50/60 C55/67 C60/75 C70/85 C80/95 C90/105 C100/115
Karakteristik basn dayanm, fck (MPa) Edeer Karakteristik kp silindir 150x150x15 150/300 mm 0 mm basn dayanm basn dayanm 14 16 16 20 18 22 20 25 25 30 30 37 35 45 40 50 45 55 50 60 55 67 60 75 70 85 80 95 90 105 100 115
Hedef basn dayanm, fca, (MPa) Standart sapma bilinmiyorsa Standart sapma biliniyorsa Silindir 150/300 mm 18 20 22 26 31 36 43 48 53 58 63 68 78 88 98 108 Kp 150x150x15 0 mm 20 24 26 31 36 43 53 58 63 68 75 83 93 103 113 123
fca=fck+1.48
ZM
5a. Dayanm asndan S/ oran seimi: Ama dayanm 40 MPa hava srklenmemi beton iin Tablo 15.7'den S/=0.42 seilir.
Tablo 15.7 28. gnlk basn dayanm, MPa 45 40 35 30 25 20 15 0.37 0.42 0.47 0.54 0.61 0.69 0.79 S/ oran (arlka) Hava srklenmemi beton Hava srklenmi beton 0.39 0.45 0.52 0.60 0.70
ZM
5b. Dayankllk asndan S/ oran seimi: XA3 evresel etki snf iin S/=0.45 olarak tablodan okunur.
X C1 0,6 5
XC 2 0 ,6 0
X C3 0,55
X C4 0,50
X F1 0 ,55
X F2 0,5 5
X F3 0 ,5 0
XF 4 0,45
C 2 0 /25 C 25 /3 0 C 3 0/3 7 C 3 0/ 37 C 3 0/3 7 C 35 /45 C 3 5/4 5 C 30 /37 C 3 0/3 7 C 35 /45 C 3 0/3 7 C 2 5 /30 C 30 /3 7 C 3 0/3 7 C 30 /37 C 3 0/3 7 C 35 /45 2 60 28 0 2 80 3 00 3 00 320 34 0 3 00 30 0 3 20 30 0 3 00 4 ,0
b
32 0 4,0
b
3 40 4 ,0
b
300 -
32 0 -
3 60 -
P r E N 1 2 62 0 : 20 00 'e u yg un do nm a/ z lm e da y an kl l n a s a hip a g r eg a
5c. Dayanm (0.42) ve dayankllk (0.50) artlar dikkate alnarak seilen minimum S/ oran: 0.42
ZM
S/=0,42 ve S=170 lt
0,42=170/C
C=405kg
> 360 kg/m3 XA3 evresel etki snf min. imento dozaj
Eer sperakkanlatrc kullanlmasayd, ayn su/imento oran (0.42) iin ayn kme deerinde gerekli su miktar 212 lt olacakt. Bu durumda hesaplanacak imento dozaj 505 kg/m3'tr. Katk kullanm ile 100 kg/m3 imento tasarrufu salanmtr.
ZM
= 405/3,09 = 170/1 = %1,5 = 131 dm3 = 170 dm3 = 15 dm3
Agrega d hacimler toplam = 316 dm3
a =
1 X1
a1
X2
a2
+ ... +
Xn
= 2,71
an
ZM
ri mcr 686*(1,0150-1,0085) nce mcr 426*(1,0200-1,0090) Kum (iri) 464*(1,0300-1,0110) Kum (ince) 278*(1,0500-1,0140) Su 170-28
= 4,5 l su (690,5 kg) = 4,7 l su (430,7 kg) = 8,8 l su (472,8 kg) = 10,0 l su (288,0 kg) = 142 lt 28 lt fazladan su
ZM
1 M3 BETON RETM N GEREKL MALZEME MKTARLARI (Agregalar KYD) (Agregalar stok neminde)
imento Su ri mcr (KYD) nce mcr (KYD) Kum (iri) (KYD) Kum (ince) (KYD) Toplam:
imento Su ri mcr (stok nemi) nce mcr (stok nemi) Kum (iri) (stok nemi) Kum (ince) (stok nemi) Toplam:
Bulunan teorik deerlerle beton dklp taze betonun kme deeri, birim hacim arl ve basn dayanm kontrol edilerek gerekli dzeltmeler yaplr.
CEM I 32,5 ve CEM II/A 32,5 iin CEM I 42,5, CEM II/A 42,5, CEM II/B 42,5 ve daha yksek snf iin SLS DUMANI N (silis duman/imento) 0.11 CEM I tipi imento iin
k=2.0
YAPI MALZEMES
15 cm AYRITLI KP
C30/37
kisi de ayn beton ile retilmi
1. Kriter n adet deney sonucu ortalamas (fcm) N/mm2 Uygulanamaz > fck+1 > fck+2
2. Kriter Herhangi tek deney sonucu (fci) N/mm2 > fck -4 > fck 4 > fck 4
Deney sonularnn, en by ile en k arasndaki fark, aritmetik ortalamann %15 inden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin atlmas iin kabul edilebilir sebep grlmesi hari, deney sonular geersiz saylr.
1. Kriter 2. Kriter
fcm : Deney sonularnn aritmetik ortalamas fci : Herhangi bir tek deney sonucu
Balang (35 deney sonucu elde edilinceye kadar) Srekli b (35 deney sonucu elde edildikten sonraki)
a
3 numune
Numune btn imalta yaylarak alnmal ve her 25 m3 beton hacmi iin 1'den fazla olmamaldr. b 15 adet deney sonucunun standard sapmasnn 1.37 'y gemesi durumunda numune alma skl, daha sonraki 35 deney sonucu elde edilinceye kadar, balang imalt iin gerekli olan skla karlmaldr.
NERMZ
HER RETM BRM EN AZ 9 Kp veya Silindir rnek Bir gn kalpta bekleme (olumsuz koullardan, gne, rzgar vb.) korunmal Deney gnne kadar kr
23 2 C scaklkta , kirece doygun su iinde veya en az %95 bal nemdeki ortamda saklanmaldr
7 Gnlk Deneyler
28 Gnlk Deneyler
Yedek
Deney sonular kalp alma srelerinin tayininde, yapya uygulanan kr (bakm) ynteminin etkinliini belirlemede vb. amala kullanlabilir