SAFHA MALYET SSTEM

Safha Maliyet Sistemi:

Safha maliyet sisteminde bir departmanda tamamlanan birimler ilgili maliyetlerle birlikte sonraki departmana devredilirler. Son departmana kadar, bir departmann tamamlanan birimleri sonraki departmann ilk madde ve malzeme maliyetini oluturur.

Safha Maliyet Sisteminin Aamalar

 rnek olarak masa retimini dnelim. 1. departmanda suntalar ve profiller kesilmekte ve birim bana 10.000 TL maliyet ortaya kmaktadr. 2. departmanda montaj yaplmakta ve birim bana 5.000 TL maliyet ortaya kmaktadr. 3. departmanda zmpara, cilalama ve ambalaj ileri yaplmakta ve birim bana 7.500 TL maliyet ortaya kmaktadr. Tamamlanan masalar 3. departmandan mamul ambarna alnmaktadr. Bu duruma gre tamamlanan bir masann maliyeti u ekildedir.

Departmanlar 1 2 3 Toplam birim maliyet

Birim maliyete ilave edilen 10.000 5.000 7.500 22.500

Birinci departmandan nc departmana kadar maliyetlerin nasl arttn ekil yardmyla aadaki gibi ak olarak gstermek mmkndr.

 Safha maliyet sisteminde miktar ve maliyetlerin birlikte ele alnmas gerekir. Bu nedenle safha maliyet sisteminde miktar hareketleri de takip edilirler. Bunun iin her departmanda retime alnan birimler ile retimden kan birimlerin eitlenmesi gerekir. Bu durum miktar eitliklerinin salanmas olarak ifade edilir.

Miktar eitliklerinin salanmas amacyla her departmanda aadaki eitlik kontrolnn yaplmas gerekir.

retime giren birimler : Dnem ba yar mamul stoklar + Dnemde retime verilenler (veya nceki departmandan devralnan ) Toplam
retimden kan birimler : Tamamlanp sonraki departmana devredilen + Tamamland halde henz devredilmeyenler + Dnem sonu yar mamul stoklar + Fire ( varsa ) Toplam Bu iki toplam her zaman birbirine eit olmak zorundadr

50 100 250 400 200 100 80 20 400

retim ekilleri
Fabrikalarda retimin tamamlanmas ( retim ekli ) deiik ekillerde olur. Uygulamada en yakn retim ekli ardk, paralel ve birleik retimdir. Her retim eklinde de ayn maliyet sistemi kullanlr.

 Ardk retimde, direkt ilk madde ve malzeme ilk departmanda retime verilir ve buradan dier departmanlara aktarlr. Genellikle dier departmanlarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesi olmaz. rnler seri halde btn srelerden geerler. Paralel retim aknda ise, gerekli direkt ilk madde ve malzemeler retime balanan deiik departmanlardan verilir. Bunlar son departmanda ( veya sonraki departmanlarda ) birletirilirler.

 Birleik retim durumunda, ayn hammardeden birden ok rn retilir. rnein; Et kombinalarnda canl hayvandan kyma, kuba, biftek gibi birden ok rn retilir. Tek bir hammaddeden birden ok rn retilen retim eklinde elde edilen rnler ana rn ve yan rnler olarak adlandrlrlar. Ana ve yan rn ayrm daha ok rnlerin Pazar deerine gre yaplr.

 Bir de seri retim sz konusudur. Bu terim retimin srekli olarak yapldn ifade etmek iin kullanlr. Burada her i iin bir retim emri ( sipari ) verilmesine gerek yoktur. nk, belirli bir hat boyunca ayn rnler srekli olarak retilirler. Gerekli direkt ilk madde ve malzemeler ilk departmanda retime verilir.Buradan gerekli ilemler yaplarak dier departmanlara doru retim devam eder. Seri retime rnek olarak teneke kutu retimi verilebilir. lk departmanda sac retime verilir. Buradan gerekli ilemler yaplarak dier departmanlara doru bir akm sz konusu olur. Seri retim durumunda safha maliyet sistemi ideal bir uygulama olarak kullanlabilir.

retim Maliyet Tablolarnn Dzenlenmesi

Her departman iin hazrlanacak retim maliyet tablosunda aadaki drt aama takip edilir. Her aama ayr bir tablodur. Drt tablonun hepsi birden retim maliyet tablosunu oluturur.

 Sz konusu aamalar aadaki gibi gsterebiliriz:

1. Aama : Miktar eitliklerinin salanmas 2. Aama : Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas 3. Aama : Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas 4. Aama : Tamamlanp devredilen retimin maliyeti ile dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas

 retim maliyet tablolarnn dzenlenmesi iin her departman iin ayr ayr aamalarla ilgili hesaplamalar yaplr. Ayrca dzenlenecek tablolarda yaplacak hesaplamalar dnem ba stok olup olmamasna, sonraki safhalarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesi olup olmamasna ve fire olup olmamasna gre farkllk gsterecektir. Safha maliyet ynetiminin iyi anlalabilmesi iin, konunun basitten zora doru aadaki gibi ana balk altnda incelenmesi uygun grlmtr.

A Dnem banda stok yok B -- Dnem banda stok var C Fire olmas

 Birden ok safhal bir retim srecinde, birinci safhada ortaya kan sorunlar tek safhal bir retim srecinde ortaya kan sorunlarla ayndr. Bu nedenle tek safhal bir retim sreci iin ayr bir rnek verilmesine gerek grlmemitir.
Anlatmda sadece iki safhal rnekler kullanlm, ikiden ok safhal retimle ilgili rnekler verilmemitir. Bunun nedeni, ikinci safhadan sonra ortaya kabilecek sorunlarla ayn olmasdr.

Dnem Banda Stok yok

Bu grupta dnem ba stokunun olmad durumlarla ilgili rnek zlecektir. Bu rnekler dier durumlara gre daha kolay anlalr rneklerdir. Burada ayrca, sonraki safhalarda ilk madde ve malzeme ilave edilip edilmemesine gre yaplacak hesaplamalarda farkl olacaktr. Dnem banda stok olmamas durumu iki balk altnda incelenecektir. Birinci rnekte sonraki safhalarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesi olmayan durum incelenecek, kinci rnekte ise, sonraki safhalarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesinin olduu durum incelenecektir.

Dnem Banda Stok Yok (devam) Sonraki Safhalarda DMM lavesi Yok
rnek : ABC iletmesinde retim maliyet tablosunun dzenlemesine esas tekil edecek bilgiler aadaki gibidir : Departman 1 Miktar Bilgileri: Dnemde retime verilen Tamamlanp sonraki departmana devredilen Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar Tamamlanma dereceleri: (% olarak) DMM D GM Maliyet Bilgileri: Direkt ilk madde ve malzeme Direkt iilik Genel retim maliyetleri 70.000 60.000 10.000 %100 %60 %40 56.000 4.000 %100 %70 %30 Departman 2

100.000 120.000 130.000 350.000

0 140.000 110.000 250.000

Bu verilere gre 1 nolu departmanla ilgili dzenlenmesi gereken retim maliyet tablosu Tablo 1de gsterilmitir.

Tablo 1 : ABC iletmesi 1 nolu departman retim maliyet tablosu

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnemde retime verilen retimden kan birimler: Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar 70.000

60.000 10.000

70.000

1.Aama : Miktar eitliklerinin salanmas Miktar eitliinde sz konusu olan, o departmanda retime giren birimlerle retimden kan birimlerin eitliinin salanmasdr. Dnemde 1 nolu departmanda 70.000 birim retime verilmitir. Bunu 60.000 birimi tamamlanarak 2 nolu departmana aktarlmtr. Ayrca dnem sonunda 10.000 birim stokta kalmtr. Demek ki departmanda retime giren birimler ile retimden kan birimler eittir. Burada tamamlanan ve yar mamullerin ayn birimle ifade edilmesi gerektiine dikkat edilmesi gerekir.

2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas

Tamamlanp 2. departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 10.000 x %100 D 10.000 x %60 GM 10.000 x %40 Edeer retim miktar (EM) DMM 60.000 10.000 6.000 4.000 D 60.000 GM 60.000

70.000

66.000

64.000

2.Aama : Edeer retim Miktarlarnn ( EM ) Hesaplanmas Edeer retim miktar kavram safha maliyet sisteminin temelini oluturur. Dnem sonlarnda genellikle deiik nedenlerden dolay retime verilen birimlerin ou tamamlanmam olurlar. Bu nedenle dnem sonlarnda henz tamamlanmam yar mamul stoklar ortaya kar. Bu nedenle birim maliyetlerin doru bir ekilde hesaplanabilmesi iin, sz konusu bu yar mamullerin de maliyet asndan tam mamul cinsinden ifade edilmesi gerekir. Bu durum edeer retim miktarnn hesaplanmas olarak ifade edilir.

 % 50 si tamamlanm iki birim yar mamul bir birim tamamlanm mamule karlk gelir. Ayn ekilde % 70 tamamlanm olan 10.000 birim yar mamul 7.000 birimlik tam mamule edeer olarak kabul edilir.
Edeer retim miktarn hesaplayabilmek iin, tamamlanan mamuller toplamna, dnem sonu yar mamul stoklar tam mamul cinsine evrilerek eklenir. Bunun iin yar mamullerin tamamlanma dereceleri hesaplanr. Yar mamullerin tamamlanma dereceleri muhasebe ve mhendislik departmanlarnn birlikte almalar sonucu tespit edilirler. rnein; dnem sonunda departmanda maliyet asndan % 50 si tamamlanm 10 birim yar mamul var ise, bunun tamamlanm mamul cinsinden miktar ( 10 x 0,50 ) = 5 birimdir. Grld gibi yar mamulleri tam mamul cinsinden ifade edebilmek iin, yar mamul miktarlar tamamlanma dereceleri ile arplrlar.

EM = TM + ( YM x Yar mamullerin tamamlanma derecesi ) EM = Edeer retim miktar TM = Tamamlanan mamuller YM = Yar mamuller

EDEER BRM KAVRAMI

AAIDAK HESAP DORU MU?

Mamul

Yarmamul

2 Birim

Toplam Maliyet = 100 Birim Maliyet = 100/2 = 50

HAYIR, DORU DEL

Bu % 100 Tamamsa

Bu % 50 tamam, deil mi ?

Mamul

Y.Mamul

u halde edeer birim cinsinden maliyet = 1 + 0,5 = 1,5 Edeer birim bana maliyet = 100 / 1,5 = 66,67 TL Mamul 1 edeer birim * 66,67 = 66,67 TL * 66.67 = 33.33

Y.Mamul 0,5

Toplam Maliyet

100.00 TL

TAMAMLANMA DERECES D.MADDELER N FARKLI, DNM MALYET N FARKLIDIR

NE FARK GRYORSUNUZ ? HAMMADDE BAKIMINDAN EKSK YOK. ANA DNM MALYET EKS VAR. EKSK KALMI Tamamlanma Derecesi D.Madde Dnm Mal.

Mamul
Yarmamul

% 100
% 100

% 100
% 50

O HALDE MALYET HESABI YLE YAPILMALIDIR :

Toplam Maliyet 100

Hammadde Maliyeti 70

Dnm Maliyeti 30 Dnm 1 0,50 1,5 30/ 1,5 = 20 TL

Tamamlanma Derecesi
D.Madde Mamul 1 % 100 % 100 Dnm % 100 % 50

Edeer Birim Says

D. Madde 1 1 2 70 / 2 = 35 TL

Y.Mamul 1 Toplam 2

Edeer Birim Maliyeti

1 Birim Mamuln maliyeti = 1 ( 35 + 20) =

55 TL

1 Birim Yarmamuln maliyeti = 1*35 + 0,50*20 = 45 TL Toplam Maliyet 100 TL

rnek : ABC iletmesinde bir dnemle ilgili bilgiler aadaki gibi olsun : Tamamlanan rnler Dnem sonu yar mamul stoklar 800 birim 400 birim

Not : Yar mamuller direkt ilk madde ve malzeme, direkt iilik ve genel retim maliyetleri asndan % 50 orannda tamamlanmtr. Bu verilere gre dnemde ka birimlik rn retilmitir ? Sorusuna verilecek cevap, sadece tamamlananlar dnldnde 800 birim olacaktr. Bu durumda % 50 tamamlanm 400 birim ne olacaktr?

retim asndan dndmzde % 50 si tamamlanm 400 birimlik yar mamul, 200 birimlik tam mamule karlk gelir. Bu nedenle ne kadar retim yapldna doru cevap verebilmek iin aadaki gibi bir hesaplamann yaplmas gerekir :
Tamamlanan mamuller 800 birim Yar mamullerin tam mamul cinsinden deeri ( 400 x 0,50 ) 200 birim Edeer retim miktar 1.000 birim

3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: TM EM Direkt ilk madde ve malzeme 100.000 70.000 Direkt iilik 120.000 66.000 Genel retim maliyetleri 130.000 64.000 Toplam maliyet 350.000

BM 1,43 1,82 2,03 5,28

3.Aama : Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas retim maliyet tablosunda o departmanda ortaya kan maliyetler kaydedilirler. Bunlarn toplam departmann toplam maliyetini verir. Edeer retim miktar bana birim maliyetleri hesaplayabilmek iin ise, departmann toplam maliyetleri hesaplanan edeer retim miktarlarna blnr. Birim maliyetlerin hesab aadaki gibi formle edilebilir : EM bana birim maliyet = Dnemde ortaya kan maliyetler Edeer retim miktarlar Tabloda 3. aamada grld gibi birim maliyetler direkt ilk madde ve malzeme, direkt iilik ve genel retim maliyetleri iin ayr ayr hesaplanmaktadr. Her maliyetin toplam birim maliyeti vermektedir.

4. Aama: Tamamlanp sonraki departmana devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp sonraki departman devredilen 316.680 60.000 x 5,28 Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 10.000 x 1,43 14.286 D 6.000 x 1,82 10.909 GM 4.000 x 2,03 8.125 33.320 Toplam maliyet 350.000

4.Aama : Tamamlanp devredilen retimin maliyeti ile dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tabloda hesaplanan toplam maliyetlerin tamamlanp sonraki departmana devredilen retimlere ve dnem sonu yar mamul stoklarna datlmas gerekir. 3. aamada hesaplanan toplam maliyetler ile 4. aamada hesaplanan devir ve dnem sonu stok maliyetlerinin toplam her zaman eit olmak zorundadr. 4. aamadaki devir maliyetleri devir miktarlar ile hesaplanan birim maliyetler ( 60.000 x 5,28 ) arplmak suretiyle hesaplanr. Dnem sonu stok maliyetleri ise her maliyet unsuru iin ayr ayr hesaplanmtr.

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnemde retime verilen retimden kan birimler: Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar

60.000

56.000 4.000 60.000

2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas DMM 56.000 4.000 2.800 1.200 D 56.000 60.000 GM 56.000 60.000

Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 4.000 x %100 D 4.000 x %70 GM 4.000 x %30 Edeer retim miktar (EM)

60.000 3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: nceki departmanlardan devralnan maliyet 60.000 x 5,28 Bu departmana ilave edilenler: Direkt iilik Genel retim maliyetleri Dnemde ilave edilenler Toplam maliyet TM 316.680

58.800

57.200

Tablo 2 : ABC iletmesi 2 nolu departman retim maliyet tablosu

EM 60.000

BM 5,28

140.000 130.000

58.800 57.200

2,38 1,92

250.000 566.680

4,30 9,58

4. Aama: Tamamlanp mamul ambarna devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp mamul ambarna devredilen 56.000 x 9,58 Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 4.000 x 5,28 D 2.800 x 2,38 GM 1.200 x 1,92 Toplam maliyet 536.594

21.112 6.667 2.308

30.086 566.680

Tablo 2 ile ilgili aklamalar : 1. Aama : Miktar eitliklerinin salanmas Miktar eitliklerinin salanmas 1. departmandaki hesaplamalarla ayn ekilde yaplmtr. Aradaki tek fark eitlikte dnemde retime verilen miktarlar yerine, nceki departmandan devralnanlarn kullanlm olmasdr. Dier bir ifadeyle safha maliyet sisteminde, bir departmann ktlar bir sonraki departmann girdileri olmaktadr. 2. Aama : Edeer retim Miktarlarnn Hesaplanmas Bu departmanda nceki departmandan devralnan 60.000 birimin 56.000 birimi tamamlanarak mamul ambarna alnmtr. Dnem sonunda departmanda stok olarak 4.000 birim kalmtr. Tamamlanan birimlere, dnem sonu stoklarnn edeer retim miktarlar eklenerek, toplam edeer retim miktarlar hesaplanmtr.

3. Aama : Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas

den 60.000 birim devralnmt. Dolays ile toplam ve birim maliyet hesaplanrken bu rakamlarda dikkate alnmtr. nk safha maliyet sisteminde maliyetleri hesaplayabilmek iin, birinci safhadan devralnan maliyetlere o departmanda ortaya kan maliyetler ilave edilmektedir. Tabloda da grld gibi, burada dikkat edilmesi gereken konu maliyetlerin hesabnda, direkt ilk madde ve malzeme maliyetlerinin alnmam olmasdr. nk bu departmanda direkt ilk madde ve malzeme kullanm olmamtr. Eer olsayd onlarn da dikkate alnmas gerekirdi.
Burada birinci departmandan birim maliyeti 5,28 TL

4. Aama : Tamamlanp devredilen retimin maliyeti ile dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Burada 1. departmandaki hesaplamalardan tek fark, hesaplamalara nceki departmandan devralnan maliyetlerin de dahil edilmi olmasdr. Dnemde bu departmanda ortaya kan maliyetlerle ilgili hesaplamalar, birinci departmanda yaplan hesaplamalarla ayndr. Burada dnem sonu stok maliyetlerine nceki departmandan devir maliyetleri de eklenmitir. Bu departmanda direkt ilk madde ve malzeme kullanm olmadndan hesaplamalarda yer almamaktadr.

Dnem Banda Stok Yok (devam)

Sonraki Safhalarda DMM lave Ediliyor

Safha maliyet sisteminde genellikle direkt ilk madde ve malzeme ilk departmanda ilave edilir, sonraki departmanlarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesi olmaz. Bu durumda sonraki departmanlarda direkt iilik ve genel retim maliyetleri ortaya karlar.
Buna ramen baz iletmelerde sonraki departmanlarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesi yaplmas gerekebilmektedir.

Eer direkt ilk madde ve malzeme ilavesi sz konusu ise bunun miktar ve maliyetlere muhtemel etkileri aadaki gibi olur : Miktar deimez, ancak maliyetler artar. ( rnein otomobil retiminde lastiklerin taklmasnda olduu gibi ) Miktarlar artar, buna karlk maliyetler deimez. ( Eer su iin cret denmiyorsa, boya retiminde su ilavesinde olduu gibi ) Hem miktar ve hem de maliyetler artar. ( merubat retiminde eker ilavesinde olduu gibi )

 Miktarn artmamas : bu durumda maliyet hesaplamas asndan zel bir sorun ortaya kmaz. Direkt iilik ve genel retim maliyetleri ile ilgili yaplan ilemlerin benzeri, direkt ilk madde ve malzeme ile ilgili olarak da yaplr. Miktarlarda art olmas durumu : retim miktarnn lmnde arlk veya miktar kullanldnda, sonraki departmanlarda direkt ilk madde ve malzeme ilavesi genellikle, hem miktarlarda arta ve hem de maliyetlerde arta neden olur. rnein, l birimi olarak ton aldmz ve ilk departmanda 10.000 ton retime verdiimizi ve bunun hepsinin tamamlanarak ikinci departmana devredildiini farz edelim. Bu durumda ikinci departmanda 4.000 ton hammadde ilavesi olduunda, retim miktar 14.000 birim olacaktr. Suyun cretsiz olmas durumunu bir tarafa brakacak olursa, kullanlan ilk madde ve malzeme maliyeti kadar toplam maliyetlerde ve dolaysyla birim maliyetlerde art olacaktr.

rnek : ABC iletmesinde retim maliyet tablosunun dzenlemesine esas tekil edecek bilgiler aadaki gibidir. Departman 1 Departman 2 Miktar Bilgileri: Dnemde retime verilen Tamamlanp sonraki departmana devredilen kinci departmanda ilave edilen (DMM) Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar Tamamlanma dereceleri: (% olarak) DMM D GM Maliyet Bilgileri: Direkt ilk madde ve malzeme Direkt iilik Genel retim maliyetleri 80.000 65.000 5.000 60.000 10.000 %100 %60 %60

15.000 %100 %30 %30

500.000 300.000 200.000 1.000.000

250.000 230.000 120.000 600.000

retim maliyet tablolarn dzenleyiniz.

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnemde retime verilen

80.000

Tablo 1 : ABC iletmesi 1 nolu departman retim maliyet tablosu

retimden kan birimler: Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar

65.000 15.000

80.00

2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas

DMM D GM

Tamamlanp 2. departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 15.000 x %100 D 15.000 x %30 GM 15.000 x %30 Edeer retim miktar (EM)

65.000 15.000

65.000

65.000

4.500 4.500

80.000

69.500

69.500

3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: TM Direkt ilk madde malzeme Direkt iilik Genel retim maliyetleri Toplam maliyet 500.000 300.000 200.000 1.000.000

EM 80.000 69.500 69.500

BM 6,25 4,32 2,88 13,44

4. Aama: Tamamlanp sonraki departmana devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp sonraki departmana devredilen 65.000 x 13,44 Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 15.000 x 6,25 D 4.500 x 4,32 GM 4.500 x 2,88 Toplam maliyet 873.876 93.750 19.424 12.950

126.124 1.000.000

Tablo 1 ile ilgili aklamalar : 1 nolu retim maliyet tablosunun dzenlenmesi bundan nceki rnekteki 1 nolu departmanla ilgili retim maliyet tablosunun dzenlenmesi ile ayndr. Bu nedenle burada ek aklamalar yaplmasna gerek duyulmamtr

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: nceki departmandan devralnan Bu departmanda ilave edilen retimden kan birimler: Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar 2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 10.000 x %100 D 10.000 x %60 GM 10.000 x %60 Edeer retim miktar (EM) 70.000 3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: nceki departmanlardan devralnan maliyet Direkt ilk madde malzeme maliyeti Dzeltilmi EM ve birim maliyet Bu departmanda ilave edilenler DMM D GM Dnemde ilave edilenler Toplam maliyet 66.000 66.000 DMM 60.000 10.000 6.000 6.000 D 60.000 GM 60.000

Tablo 2 : ABC letmesi 2 nolu departman retim maliyet tablosu

65.000 5.000 60.000 10.000

70.000

70.000

TM 873.876 873.876 250.000 230.000 120.000 600.000 1.473.876

EM 65.000 5.000 70.000 70.000 66.000 66.000

BM 13,44 12,48 3,57 3,48 1,82 8,87 21,36

4. Aama: Tamamlanp mamul ambarna devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp mamul ambarna devredilen 60.000 x 21,36 Dnem sonu yar mamul stoklar: DDM 10.000 x 12,48 DMM 10.000 x 3,57 D 6.000 x 3,48 GM 6.000 x 1,82 Toplam maliyet 1.281.504 124.839 35.714 20.909 10.909

192.372 1.473.876

Tablo 2 ile ilgili aklamalar :

1. Aama : Miktar eitliklerinin salanmas Miktar eitliinde sz konusu olan departmanda retime giren birimlerle retimden kan birimlerin eitliinin salanmasdr. Dnemde 1 nolu departmanda 80.000 birim retime verilmitir. Bunu 65.000 birimi tamamlanarak 2 nolu departmana aktarlmtr. Ayrca dnem sonunda 15.000 birim stokta kalmtr. Demek ki departmanda retime giren birimler ile retimden kan birimler eittir. 2 Nolu departmanda 1 nolu departmandan 65.000 birim devralnmtr. Ayrca bu departmanda 5.000 birimlik direkt ilk madde ve malzeme ilavesi olmutur. Bu duruma gre retime giren birimler toplam 70.000 birimdir. Bunun 60.000 birimi tamamlanarak mamul ambarna alnm, 10.000 birimde dnem sonu yar mamul stoku olarak kalmtr. Bu nedenle retimden kan birimler toplam 70.000 birimdir. Yani miktar eitlikleri salanmaktadr. Burada da tamamlanan mamul ve yar mamullerin ayn birimle ifade edilmesi gerektiine dikkat edilmesi gerekir.

2. Aama : Edeer retim Miktarlarnn Hesaplanmas

Edeer retim miktarnn hesab birinci rnekte hesapland ekilde hesaplanmtr. Bu nedenle

burada ek aklamalara gerek duyulmamtr.

3. Aama : Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas kinci departmanda hammadde ilavesi olduundan, retimdeki miktar artm bulunmaktadr. Bu nedenle maliyetleri doru hesaplayabilmek iin toplam devir maliyetini yeni birim saysna blerek, dzeltilmi devir maliyetini buluruz. Dier bir ifadeyle toplam birim says artm olduundan, ortalama devir maliyeti azalmaktadr. 1. departmandan 65.000 birim 873.876 TL.lik maliyetle devralnmtr. Birim maliyeti de 13,44 TL.dir. Ancak direkt ilk madde ve malzeme ilavesi nedeniyle, toplam birim says 70.000 birime ykselmi bulunmaktadr. Bu nedenle toplam devir maliyeti yeni toplam birim miktarna ( 70.000 birim ) blnmek suretiyle, dzeltilmi birim devir maliyeti ( 872.876 / 70.000 ) 12,48 TL. olarak hesaplanmtr.

Bu departmanda hammadde ilavesi nedeni ile departmann toplam maliyetlerinde de art olmutur. Ancak bu her zaman byle olmaz. rnein; cretsiz olarak kullanlan suyun ilavesi sz konusu olduunda, toplam birim says artacak ancak maliyetler deimeyecektir. Bu gibi durumlarda ortalama birim maliyet azalacaktr. nk toplam maliyet daha ok birim saysna blnecektir. Bu duruma rnek olarak, boya retimini verebiliriz. Bu durumda miktar artacak ancak toplam maliyetler deimeyecektir. Bunun doal sonucu olarak hem dzeltilmi devir maliyetleri azalacak ve hem de ortalama maliyet daha az olacaktr. Burada l birimi olarak kg. alndn farz ediyoruz.

4. Aama : Tamamlanp devredilen retimin maliyeti ile dnem sonu stok maliyetinin hesaplanmas: Buradaki hesaplamalarda nceki rnekte yaplan ilemlere benzer ekilde yaplmtr. Burada 2. departmanda hammadde ilavesi olduundan dnem sonu yar mamul stok maliyetleri hesaplanrken bu da maliyetlere dahil edilmitir.

Dnem Banda Stok Var

Dnem ba stokunun olmamas sadece yeni kurulan iletmelerde ve yeni retime balanan rnlerde olur. Bu gibi durumlarda, yar mamul stoklar ilk dnemden sonra ortaya karlar. te birinci dnemin sonunda ortaya kan dnem sonu stoklar ikinci dnemin dnem ba

stoklar olur.

Dnem Banda Stok Var(devam)

Dnem ba stoklarnn olmas imdiye kadar henz anlatlmam baz sorunlarn ortaya kmasna neden olur. Bunlardan birincisi, dnem banda stok olduuna gre maliyetleri hesaplarken ortalama maliyetleri mi alacaz, yoksa LIFO veya FIFO gibi stok deerleme yntemlerinden birini kullanacaz ? Dnem ba stoklar sadece bir ksm tamamlanm yar mamullerdir. Dolaysyla, ilgili dnemde bunlarn tamamlanmam ksmlar tamamlanacaktr. Bu nedenle edeer retim miktarlarnn hesaplanmasnda bu durumun dikkate alnmas gerekir

 Arlkl ortalama maliyet ynetimi uygulandnda, dnem ba stoklarnn maliyeti, toplam maliyeti hesaplayabilmek iin, dnemde ortaya kan maliyetlere ilave edilir. Bulunan bu toplam maliyet hesaplanan toplam edeer retim miktarna blnerek, edeer retim miktar bana ortalama birim maliyet hesaplanr. Dier bir ifadeyle dnem ba ve dnemde retime verilenler arasnda bir ayrm yaplmadan, ortalama birim maliyet hesaplanr.

 FIFO ynteminin kullanlmas durumunda retim maliyet tablolarnda dnem ba stoklar dnemde retime verilenlerden ayr olarak gsterilirler. Bu yntemde ncelikle tamamlanan rnlerin dnem ba stoklarndan tamamland farz edilir. Bu nedenle tamamlanan rnlerin maliyeti hesaplanrken nce dnem ba stoklarnn maliyeti ve daha sonra ise dnemde retime verilip tamamlananlarn maliyeti hesaplanr.Bu ikisinin toplam toplam devir maliyetini verir. Bu durumun doal sonucu olarak dnem sonu stoklarnn o dnem retime verilenlerden kald farz edilir.

 LIFO ynteminde ise, tamamlanp devredilenlerin ncelikle dnemde retime verilenlerden olduu kabul edilir. Eer dnemde tamamlananlar dnemde retime verilenden fazla ise, kalan ksmn dnem ba stoklarndan tamamland farz edilir. Dolaysyla dnem sonu stoklarnn da, ncelikle dnem ba stoklarndan kald farz edilir. Safha maliyet sisteminin ileyii gz nnde bulundurulduunda LIFO ynteminin uygulanmasnn fazla mantkl olmad grlecektir. Bu nedenle LIFO yntemine rnek verilmeyecektir.

rnek : Safha maliyet sistemi uygulayan iki departmanl bir iletmede retim maliyet tablosunun dzenlenmesine esas tekil edecek bilgiler aadaki gibidir : Departman 1 Miktar Bilgileri: Dnem ba yar mamul stoklar: Tamamlanma dereceleri: (% olarak) DMM D GM Dnemde retime verilen Tamamlanp sonraki departmana devredilen kinci departmanda ilave edilen (DMM) Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar Tamamlanma dereceleri: (% olarak) DMM D GM Maliyet Bilgileri: Dnem ba yar mamul stokundan nceki departmandan gelen maliyet Dnem ba stoklarnn tamamlanmas iin bu departmanda ilave edilen maliyetler: Direkt ilk madde ve malzeme Direkt iilik Genel retim maliyetleri Dnemde retime verilenler: Direkt ilk madde ve malzeme Direkt iilik Genel retim maliyetleri 5.000 %100 %40 %40 50.000 45.000 Departman 2 8.000 %100 %20 %20

10.000 %100 %60 %60

5.000 52.000 6.000 %100 %30 %30

400.000

140.000 65.600 110.000 315.600 1.400.000 500.000 900.000 2.800.000

120.000 102.800 46.000 668.800 800.000 700.000 400.000 1.900.000

Ortalama Maliyete Gre zm :

Bu verilere gre 1 nolu departmanla ilgili dzenlenmesi gereken retim maliyet tablosu Tablo 1-1 de , 2 nolu departmanla ilgili dzenlenmesi gereken retim maliyet tablosu Tablo 1-2 de gsterilmitir :

Tablo 1-1 ve Tablo 1-2 ile ilgili aklamalar :

1. Aama : Miktar eitliklerinin salanmas Dnemde 1 nolu departmanda dnem banda 5.000 birim mevcuttu. Ayrca dnemde 50.000 retime verilmitir. Dolays ile retime giren birimler toplam 55.000 birimdir. Bunun 45.000 birimi tamamlanarak 2 nolu departmana devredilmi, 10.000 birimi de dnem sonu stoku olarak kalmtr. 2 nolu departmanda dnem ba stoku 8.000 birim, dnemde nceki departmandan 45.000 birim devralnm ve dnemde 5.000 birimlik direkt ilk madde ve malzeme ilavesi olmutur. Bu nedenle retime giren birimler toplam 58.000 birim olmutur. Bunun 52.000 birimi tamamlanarak mamul ambarna devredilmi, 6.000 birimi de dnem sonu stoku olarak kalmtr.
1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnem ba yar mamul stoku 5.000 Dnemde retime verilen 50.000 retimden kan birimler: Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar

55.000

45.000 10.000 55.000

2. Aama : Edeer retim Miktarlarnn Hesaplanmas Edeer retim miktarnn hesab nceki rneklerde olduu gibi hesaplanmtr. Bu nedenle burada ek aklamalara gerek duyulmamtr.

2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas DMM Tamamlanp 2. departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 10.000 x % 100 D 10.000 x % 60 GM 10.000 x % 60 Edeer retim miktar (EM) 45.000 10.000 6.000 6.000 55.000 51.000 51.000 D 45.000 GM 45.000

3. Aama : Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas 1 nolu departmanda toplam maliyetlerin hesaplanabilmesi iin dnem ba stoklarnn maliyetine bu dnem retime verilen maliyetler eklenerek hesaplanmtr. Burada direkt ilk madde ve malzeme, direkt iilik ve genel retim maliyetlerinin toplam maliyet iindeki tutarn ve birim maliyet iindeki tutarn ayr ayr hesaplayabilmek iin, dnem ba stokundaki ve dnemde retime verilen ayn maliyet unsurlar ayr ayr toplanmtr. Daha sonra her maliyet unsurunun toplam ( direkt ilk madde ve malzeme, direkt iilik ve genel retim maliyetleri ) 2. aamada hesaplanm olan ilgili edeer retim miktarlarna blnerek birim maliyetler hesaplanmtr. Hesaplanan birim maliyetler toplanarak toplam birim maliyet elde edilmitir.
3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Departmandan retime verilen maliyetler Direkt ilk madde malzeme maliyeti Dnem ba stoklar iin Dnemde retime verilenler iin Toplam Direkt iilik Dnem ba stoklar iin Dnemde retime verilenler iin Toplam Genel retim maliyetleri Dnem ba stoklar iin Dnemde retime verilenler iin Toplam Toplam maliyet TM 140.000 1.400.000 1.540.000 65.600 500.000 565.600 110.000 900.000 1.010.000 3.115.600 EM BM

55.000

28,00

51.000

11,09

51.000

19,80 58,89

4. Aama: Tamamlanp sonraki departmana devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp sonraki departmana devredilen 45.000 x 58,89 Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM D GM 10.000 x 28,00 6.000 x 11,09 6.000 x 19,80 280.000 66.541 118.824

2.650.235

436.365 3.115.600

Toplam maliyet

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnem ba yar mamul stoku nceki departmandan devralnan Dnemde departmana ilave edilen retimden kan birimler: Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar

8.000 45.000 5.000

58.000

52.000 6.000

58.000

2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas

Tablo 1-2 : 2 nolu departman retim maliyet tablosu Ortalama maliyet

Tamamlanp 2. departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 6.000 x %100 D 6.000 x %30 GM 6.000 x %30 Edeer retim miktar (EM) 3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: nceki departmandan devralnan maliyet Dnem ba yar mamul stoku Dnemde devralnan retime ilave edilen Dzeltilmi EM ve birim maliyet Bu departmana ilave edilenler DMM Dnem ba stoklar iin Dnemde retime verilenler iin Toplam D Dnem ba stoklar iin Dnemde retime verilenler iin

DMM 52.000 6.000

D 52.000

GM 52.000

1.800 1.800 58.000 53.800 53.800

TM 8.000 45.000 5.000 58.000 400.000 2.650.235 3.050.235

EM

BM

58.000

52,59

120.000 800.000 920.000 102.800 700.000 802.800 46.000 400.000 446.000 5.219.035

58.000

15,86

53.800

14,92

Toplam GM Dnem ba stoklar iin Dnemde retime verilenler iin Toplam Toplam maliyet

53.800

8,29

91,66

4. Aama: Tamamlanp mamul ambarna devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp sonraki departmana devredilen 4.766.540 52.000 x 91,66 Dnem sonu yar mamul stoklar: DDM ( 6.000 x 52,59 ) 315.542 DMM 6.000 x 15,86 95.172 D 1.800 x 14,92 26.859 GM 1.800 x 8,29 14.922 452.495

2. departmanda dnem ba stok maliyeti iinde yer alan nceki departmandan devir maliyeti ( geen dnemden ) ile bu dnem 1. departmandan devralnan maliyetler toplanarak toplam devir maliyeti ( 400.000 + 2.650.235 ) 3.050.235 TL. olarak hesaplanmtr.

Toplam bu devir maliyeti retime giren birimler toplam olan ( 8.000 + 45.000 + 5.000 ) 58.000 birime blnerek, dzeltilmi birim devir maliyet ( 3.050.235 / 48.000 ) 52,59 TL. olarak hesaplanmtr.
Daha sonra toplam devir maliyeti ile bu departmanda ortaya kan maliyetler toplanarak toplam maliyet ( 3.050.235 + 920.000 + 802.800 + 446.600 ) 5.219.035 TL. olarak hesaplanmtr. Ayrca bu departmanda ortaya kan maliyetler maliyet unsurlarna gre ayr ayr toplanm ve bulunan toplamlar 2. aamada hesaplanan ilgili edeer retim miktarlarna blnerek ayr ayr birim maliyetler hesaplanmtr. Dzeltilmi birim maliyetle, ayr ayr hesaplanan birim maliyetler toplanarak toplam birim maliyet ( 52,59 + 15,86 + 14,92 + 8,29 ) 91,66 TL. olarak hesaplanmtr.

FIFO ya Gre zm

Bu verilere gre 1 nolu departmanla ilgili dzenlenmesi gereken retim maliyet tablosu Tablo 1-3 de ve 2. nolu departmanla ilgili dzenlenmesi gereken retim maliyet tablosu Tablo 1-4 de gsterilmitir :

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnem ba yar mamul stoku Dnemde retime verilen retimden kan birimler: Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar 2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas DMM 52.000 8.000 44.000 0 3.000 3.000 10.000 6.000 6.000 50.000 3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: Dnem ba yar mamul stoklar Dnemde retime verilenler iin DMM D GM Toplam maliyet TM 315.000 1.400.000 500.000 900.000 3.115.600 50.000 49.000 49.000 28,00 10,20 18,37 56,57 EM BM 49.000 49.000 D 52.000 8.000 44.000 GM 52.000 8.000 44.000 5.000 50.000

55.000

45.000 10.000

55.000

Tamamlanp 2. departmana devredilen - Dnem ba yar mamul stoklar = Dnemde retime balanp tamamlanan +Dnem ba stoklarnn tamamlanan ksm DMM 5.000 x %0 D 5.000 x %60 GM 5.000 x %60 Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 10.000 x %100 D 10.000 x %60 GM 10.000 x %60 Edeer retim miktar (EM)

Tablo 1-3 : 1 nolu departman retim maliyet tablosu FIFO

4. Aama: Tamamlanp sonraki departmana devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas Tamamlanp sonraki departmana devredilen Dnem ba stokundan devredilen: Dnem ba stok maliyeti: Direkt iilik 3.000 x 10,20 Genel retim maliyeti 3.000 x 18,37 Dnemde retime verilip tamamlanan 40.000 x 56,57

315.600 30.612 55.102

401.314 2.262.857

Toplam devir maliyeti Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 10.000 x 28,00 D 6.000 x 10,20 GM 6.000 x 18,37 Toplam maliyet

2.664.171 280.000 61.224 110.204

451.429 3.115.600

1. Aama: Miktar eitliklerinin salanmas retime giren birimler: Dnem ba yar mamul stoklar nceki departmandan devralnan Bu departmana ilave edilen retimden kan birimler: Tamamlanp mamul ambarna devredilen Dnem sonu yar mamul stoklar 52.000 6.000 58.000

8.000 45.000 5.000

58.000

2. Aama: Edeer retim miktarlarnn hesaplanmas DMM 52.000 8.000 44.000 0 6.400 6.400 Dnem sonu yar mamul stoklar: DMM 6.000 x %100 D 6.000 x %30 GM 6.000 x %30 Edeer retim miktar (EM) 3. Aama: Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas Maliyetler: nceki departmandan devralnan maliyet: Dnem ba yar mamul stoku 8.000 Dnemde devralnan 45.000 retime ilave edilen 5.000 Dzeltilmi EM ve birim maliyet 50.000 Bu departmana ilave edilenler DMM D GM Toplam maliyet TM EM BM D 52.000 8.000 44.000 GM 52.000 8.000 44.000

Tamamlanp 2. departmana devredilen - Dnem ba yar mamul stoklar = Dnemde retime balanp tamaml anan +Dnem ba stoklarnn tamamlanan ksm DMM 8.000 x %0 D 8.000 x %80 GM 8.000 x %80

Tablo 1-4 : 2 nolu departman retim maliyet tablosu FIFO

6.000 1.800 50.000 52.200 1.800 52.200

668.800

2.664.171

50.000

53,28

800.000 700.000 400.000 5.232.971

50.000 52.200 52.200

16,00 13,41 7,66 90,36

4. Aama: Tamamlanp sonraki departmana devredilen retimin maliyeti dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas

Tablo 1-3 ve Tablo 1-4 ile ilgili aklamalar : 1. Aama : Miktar eitliklerinin salanmas Miktar eitliklerinin salanmas ortalama maliyette olduu gibi hesaplanmtr. Bu nedenle burada ek aklamalara gerek duyulmamtr.

2. Aama : Edeer retim Miktarlarnn Hesaplanmas

FIFO ynteminde dnemin edeer retim miktarlar hesaplanrken, dnem ba yar mamul stoklarnn o dnemde tamamlanan ksmlar alnr. FIFO da dnem ba stoklarnn ncelikle tamamland ve sonraki departmana devredildii farz edilir. Bu duruma uygun olarak FIFO ynteminde edeer retim miktar aadaki gibi hesaplanr. Tamamlanp sonraki departmana devredilen - Dnem ba yar mamul stoklar ( yzde yz tamamlanp devrediliyorsa ) = Dnemde retime verilip tamamlanan + Dnem ba yar mamul stoklarnn tamamlanan ksm + Dnem sonu yar mamul stoklar = Edeer retim miktar

 Tamamlanp sonraki departmana devredilenler toplamndan dnem ba stoklar karldnda, dnemde retime balanp tamamlanp devredilenler bulunur. Bu miktara dnem ba yar mamul stoklarnn tamamlanan ksm ile dnem sonu stoklar ( edeer retim miktarlar ) ilave edildiinde, dnemin toplam edeer retim miktar bulunur. Dikkat edilirse ortalama maliyet ile fifo arasndaki farkn, fifo da dnem ba stoklarnn nceki dnemde tamamlanan ksmlarnn da edeer retim miktarlarnn hesabnda dikkate alnm olmasdr.

Fifo ya gre edeer retim miktarlarn, ortalama maliyete gre hesaplanan edeer retim miktarlarndan dnem ba stoklarnn nceki dnemde tamamlanan ksmlar ( edeer retim miktar ) karlmak suretiyle de aadaki gibi hesaplanabilir. Mesela 1 nolu departmanla ilgili edeer retim miktarn aadaki gibi hesaplayabiliriz :

DMM Ortalama maliyete gre hesaplanan EM 55.000 Dnem ba yar mamul stoklarnn nceki dnem tamamlanan ksm DMM ( 5.000 x % 100 ) D ( 5.000 x % 40 ) GM ( 5.000 x % 40 ) Edeer retim miktar FFO

GM

51.000

51.000

5.000 2.000 2.000 50.000 49.000 49.000

 Arlkl ortalama maliyete gre edeer retim miktarlarnn hesaplanmas, teknik olarak doru deildir. nk, Dnem ba yar mamul stoklarnn nceki tamamlanan ksmlar, hesaplamalarda bu dnemin edeer retim miktar gibi dikkate alnyor. Bu nedenle dnem ba yar mamul stoklarnn, nceki dnem tamamlanan ksmlar iki kere hesaplanm olmaktadr.

 FFO ynteminde, dnem ba stoklarnn nceki dnem tamamlanan ksmlar, bu dnemin tamamlanan ksmlarndan ayrlarak, sz konusu bu ift hesaplama ortadan kaldrlmaktadr. FFO da edeer retim miktarlarnn hesaplanmasnda, dnem ba stoklarnn sadece bu dnem tamamlanan ksmlar dikkate alnmaktadr. Bu nedenle, FFO da hesaplanan edeer retim miktar bana birim maliyetler, sadece cari dnemin maliyetlerini gstermektedirler. Bunun iin FFO ynteminde edeer retim miktar bana birim maliyetler, ortalama maliyete gre daha doru olmaktadr. Bu da departmanlarn baar deerlemesinde, FFO ynteminin uygulanmasnn daha doru olacan gsterir. Ancak uygulamada birok iletme tarafndan bu durum gz ard edilmektedir. Kolay uygulanabilir olmas nedeniyle daha ok ortalama maliyet yntemi kullanlmaktadr

3. Aama : Toplam ve birim maliyetlerin hesaplanmas FFO da dnem ba stoklarnn dnemde retime verilenlerden nce tamamland farz edilir. Bu nedenle dnem ba stok maliyetlerinin, dnemde retime verilenlerden ayr olarak hesaplanmas gerekmektedir. 1 nolu departmanda dnem ba stok maliyetlerine dnemde ortaya kan maliyetler eklenerek toplam maliyet bulunmutur. Birim maliyetlerin hesab iin, dnemde ortaya kan maliyet unsurlar 2. aamada hesaplanan edeer retim miktarlarna blnerek bulunmutur. 2. departmanda toplam maliyetlerin hesabnda dnem ba stok maliyetlerine dnemde devralnan maliyetler eklenmi daha sonra bu tutara dnemde ortaya kan maliyetler eklenmitir. Birim maliyetlerin hesab iin, dnemde devralnan maliyetler direkt ilk madde ve malzeme ilavesi nedeni ile ortaya kan yeni miktara blnerek dzeltilmi devir maliyeti hesaplanmtr. Dnemde ortaya kan maliyetlerde ilgili edeer retim miktarlarna blnerek birim maliyetler hesaplanmtr. Toplam birim maliyetin hesab iin, dzeltilmi devir maliyeti ile maliyet unsurlarna gre hesaplanan birim maliyetler toplanmtr.

4. Aama : Tamamlanp devredilen retimin maliyeti ile dnem sonu stok maliyetlerinin hesaplanmas

Tamamlanp devredilen retimin maliyeti hesaplanrken, nce dnem ba stoklarnn maliyeti hesaplanm, daha sonra dnemde balanp tamamlananlarn maliyeti hesaplanmtr. kisinin toplam toplam devir maliyetini vermektedir. Dnem sonu stok maliyetleri ise ayr gsterilmitir.

Ders sonu