Boru Hatlarinda Kullanilan Kaplamalar PDF

POLMER ESASLI KOMPOZTLER DERS DEV
Head Office : Palmiye Mah. Adnan menderes Bulv. Oktay Sitesi No: 9/8 PK = 33100 Yeniehir /Mersin TURKEY P:+90 324 3260595 F:+90 324 3260596 Ankara Office : UUR MUMCU CAD(krolu cad) ERDL APT 87/13 Gop-ankaya -Ankara-TURKYE P: +90 312 447 17 18 / 20 F:+90 312 447 17 21 stanbul Office: BURHANIYE MAHALLESI AMLICA CADDES HLAMUR VLLALARI NO 28 / 6 ^^RD 3K VLLA ^^ Beylerbeyi skdar STANBUL / TURKEY P : +90 216 4220414 PBX F: +90 216 4220415
www.edopec.com. info@edopec.com;
NDEKLER
1. KOROZYON NEDR. BORU HATLARINDA GRLEN KOROZYON OLAYLARI NELERDR. _______________________________________________________________ 3
1.1 1.2. KOROZYON ___________________________________________________________ 3 KOROZYONDAN KORUNMA YNTEMLER _____________________________ 4 TERMOPLASTK ZC DEPOZTL RENELER ____________________ 5 TERMOSET RENELER _______________________________________________ 7
2.
BORU HATLARI KAPLAMA HAMMADDELER ____________________________ 5

2.1 2.2
3. BORU HATLARINDAK KAPLAMALARDA ARANAN ZELLKLER VE UYGULANAN KAPLAMALAR ______________________________________________ 14

3.1 3.2
3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 710) 3.2.5.
Boru Hatlarndaki Kaplamalarda Aranan zellikler _________________________ 14 Boru Hatlarna Uygulanan Kaplama eitleri _______________________________ 16
Bitm veya Coal Tar Kaplama (AWWA C 203, DIN 30673, TS 4356, TS 4357) ___________ 16 Mastik Kaplamalar ___________________________________________________________ 16 Epoksi veya poliretan kaplamalar(AWWA C 210, TS 5140) __________________________ 18 PVC ve PE Kaplama (Bant Sarg veya plastik bant kaplama) (DIN 30670, TS 5139, NF A 49 19 Beton kaplamalar (AWWA C 205, DIN 2614, BS 534, TS 8590) _______________________ 20
4.
KAPLAMA SEM, UYGULANMASI VE KONTROL _____________________ 22

4.1 4.2 4.3 4.4 Kaplama cinsi seimi ____________________________________________________ 22 Yzey Hazrl _________________________________________________________ 23 Uygulama artlar ______________________________________________________ 26 Kaplama Muayenesi ____________________________________________________ 28
5.
KAPLAMALARIN KARILATIRILMASI _________________________________ 30
Kaynaklar ________________________________________________________________ 32 EK-1 LKEMZDE RETLEN BORULARA UYGULANA KORUYUCU KAPLAMALAR _________________________________________________________________________ 33 EK-2 BOYA VE KAPLAMA LE LGL STANDARDLAR ________________________ 34
1. KOROZYON NEDR. BORU HATLARINDA GRLEN KOROZYON OLAYLARI NELERDR.
1.1
KOROZYON
Korozyon, metallerin iinde bulunduklar ortam ile kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonlara girerek metalik zelliklerini kaybetmeleri olaydr. Btn metaller doada mineral olarak bulunduklar hale dnmek eyilimindedir. Doada bulunan mineraller, sz konusu metalin en dk enerji tayan bileii yani en stabil halidir. Bu mineraller zel metalurjik yntemlerle ve enerji harcanarak metal haline getirilir. Ancak metallerin ou element halinde termodinamik olarak stabil deildir. Uygun bir ortamn bulunmas halinde zerinde tam olduklar kimyasal enerjiyi geri vererek yeniden minimum enerji tayan stabil bileikler haline dnmek isterler. Bu nedenle korozyon olaylar enerji aa kararak kendiliinden yrr. Baz soy metaller hari teknolojik neme sahip btn metal ve alamlar korozyona urayabilir. Korozyon reaksiyonunun yrtc kuvveti, reaksiyon srasnda aa kan enerji yani serbest entalpi azaldr. Termodinamik olarak, bir reaksiyonun kendiliinden yrmesi iin, reaksiyon serbest entalpi deiiminin mutlaka negatif olmas gerekir. Buna gre herhangi bir metalin belli bir ortamda korozyona urayp uramayaca, serbest entalpi deiiminin iaretine baklarak kolayca anlalabilir. Eer serbest entalpi deiiminin iareti pozitif ise , metalin sz konusu ortamda korozyona uramayaca kesin olarak sylenebilir. Bunun tersi , yani serbest entalpi deiiminin negatif olmas, korozyon olaynn olabileceini gsterir. Ancak baz hallerde metalin termodinamik adan korozyona uramas beklendii halde, pratikte reaksiyonun yrmedii veya nemsiz derecede yava yrmekte olduu grlr. Bu durum kabuk oluumu ve pasifleme gibi nedenlerle reaksiyon hznn azalmasndan kaynaklanr. Korozyon olay endstrinin her blmnde kendini gsterir. Ak atmosferde bulunan tanklar, depolar , direkler, korkuluklar, tat aralar, yeralt boru hatlar, betonarme demirleri, iskele ayaklar, gemiler, fabrikalarda kimyasal madde doldurulan kaplar, borular, depolar ve bir ok makina paras korozyon olay ile kar karyadr. Btn bu yaplar korozyon nedeniyle beklenenden daha ksa srede iletme d kalmakta ve byk ekonomik kayplar meydana gelmektedir.
Korozyon kayplar lkelerin gayri safi milli haslasnn yaklak % 3,5 -4,5 u kadardr. 1976 ylnda Amerika Birleik Devletindeki korozyon kayb 7 0 milyar dolar / yl, 1982 ylnda 126 milyar dolar / yl olarak hesaplanmtr .Bu deerin korozyonla mcadelenin henz yetersiz olduu lkemizde daha byk olmas beklenebilir. Korozyon olaylarnn tam olarak yok edilebildii kabulne dayand iin bu deerler tam doru olmayabilir. Gerekte korozyon kayplarnn ancak belli bir yzdesini (yaklak % 30unu) nliyebilmek mmkn olabilir.
1.2. KOROZYONDAN KORUNMA YNTEMLER

Korozyondan korunma yntemleri 1- Tasarm 2- Malzeme seimi 3- nhibitr kullanm 4- Boya ve kaplama yaplmas 5- Anodik koruma 6- Katodik koruma Tasarm: Tasarmn genel ilkesi kullanlan malzemenin kullanld ortamdaki fiziksel konumunun dzenlenmesi ve bu dzenlenmeyle de korozyon hzn azaltarak kullanm mrnn uzatlmasdr.Tasarmda bu ilkeler yannda en az malzeme kullanm,en az iilik ve imalat ve en az tketimde gerekli fonksiyonel zelliin salanmasda amalanmaktadr.zellikle atmosferik korozyonun nlenmesinde tasarm kurallarna uyulmas korumada en etkili faktrdr. Malzeme Seimi: Malzeme seiminin temel ilkesi ayn elektrolit iinde kullanlan malzemelerin galvanik etki ile korozyona uramalarnn olabildiince azaltlmasdr.Seimde yol gsterici olarak teknolojide kullanlan btn metal ve alamlarn elektrot potansiyelleri tespit edilerek sralanm tablolar hazrlanmtr.Bu tablolara galvanik seri tablolar diyoruz.galvanik seri tablolarnda dier teknik koullar salamak kaydyla birbirine yakn olan (elektrot potansiyelleri arasndaki fark az olan) metal veya alamlar tercih edilmelidir. nhibitr kullanm: Metal cinsinin deitirilmesinin ekonomik olmad hallerde, evrenin korozif zelliini azaltmak amacyla inhibitr kullanlmas yoluna gidilmektedir. zellikle soutma sularnda olduu gibi kapal sistemlerde, inhibitr kullanm korozyonla mcadelede en ekonomik yntemi oluturmaktadr. Boya ve Kaplamalar:
Korozyonu nlemede en ucuz yntem olan boyalar ve dier kaplamalar pratikte ok eski zamanlardan beri kullanlmaktadr. Son yllarda boya eit lerinde ve kalitesinde byk gelimeler olmutur. En iddetli korozif ortamlarda bile 15 -20 yl dayanabilen epoksi, poliretan, klor kauuk v.b. polimer boyalar gelitirilmitir. Anodik Koruma : Anodik koruma, pasifleme zellii gsteren bir metalin anodik ynde polarize edilerek pasif hale getirilmesi ilkesine dayanr. Bylece metalin sz konusu ortam iindeki korozyon hz yaklak binde biri dzeyine indirilebilir. rnein elik slfrik asit tanklarnn korozyonunu anodik koruma yaparak etkisiz hale getirmek mmkndr. Katodik koruma: Uygulanmasna 1930 lu yllarda balanm olan katodik korumada son yllarda byk gelimeler olmu ve korozyonla mcadelede en etkili ve en ekonomik yntem durumuna gelmitir. Katodik korumann ilk uygulamalar boru hatlar zerinde olmutur. Gnmzde iskele ayaklar, gemiler, su ve petrol depolama tanklar, kimyasal maddeleri tayan kaplar, s deitiriciler, betonarme demirleri v.b. bir ok metalik yap katodik olarak korunmaktadr. zellikle yksek basnl petrol ve doal gaz boru hatlarnn emniyetle iletilebilmesi ancak katodik koruma yaplarak mmkn olabilmektedir.
2. BORU HATLARI KAPLAMA HAMMADDELER

Bir kaplama sistemi, yzeyin hazrlanmas, n iyiletirme, birincil ve sonradan gelen kaplamalardan oluur. Bir kaplama sistemini belirtmek iin, kimyasal yaps, karm oranlar, katk maddeleri uygulanma biimi ve kaplamann kalnl belirtilmi olmaldr. Kaplama retiminde kullanlan maddeler kaplama da tek balarna kullanldklar gibi bir ka ve zellik kazandran baka maddelerin kartrlmas ile de kullanlrlar. Kaplama olarak veya kaplama yapmnda ana madde olarak kullanlan kimyasallar aada zetlenmitir.
2.1
TERMOPLASTK ZC DEPOZTL RENELER
Bu reinelerden formle edilen koruyucu kaplamalar, koruyucu film tabakas kuruyup, son zelliklerini alana kadar geen zamana kadar herhangi bir kimyasal deiiklie uramaz. Film oluumu, solvent buharlamas, birletirici- pigment solsyon konsantrasyonuna ve uygulanan yzeyde devaml bir koruyucu film tabakas oluur. Ahap yzeylerde kullanlan Shellac ve lacquer bu tanma uyar. VNLLER
Viniller belki de bu snftaki endstriyel kaplamalarda kullanlan en iyi bilinen ve yaygn olan reinelerdir. Vinil, vinil ba (-CH=CH2 Grubu) ieren her trl bileik iin kullanlan genel bir terimdir. Bu grup, birok bileikte bulunmasna ramen, ortak olarak vinil kaplama olarak dnlmez. rnein stiren, vinil toluen, propilen, olefinlerin etilen ailesinden olan birok tur.
VNL KAPLAMALAR Yaklak %86 vinil klorr ve %14 vinil asetatn polimer birleimidir. Vinil klorr / vinil asetat polimerinin kimyasal yaps aadaki gibidir.
ou zaman, yaklak % 1 orannda karbonik asit veya anhidrat, (genellikle malik asit veya anhidrat) metal yzeylere yapmasn gelitirmek iin eklenir. Daha nce uygulanm kaplamalarn yapkanln gelitirmek iin % 1 orannda alkol formunda hidroksil eklenir.nk;bal olarak yksek miktardaki bir solvent (ketonlar ve esterler)yksek vinil klorr ieren bir vinil polimer bileiini zmek iin gereklidir.Katlarn solsyon ierisindeki hacimleri bal olarak dktr. Sonu olarak,tm vinil kaplamalar ince biimde uygulanmaldr(1 -1.5 mm her kaplama iin).Buna gre, bir vinil kaplama sistemi,be kaplama veya daha fazlasna ihtiya duyabilir.Ve uygun evre iinde bulunan koruman genellikle mkemmel olmasna ramen sistemin yksek i gcne duyarl olduu dnlebilir. Yksek yapl viniller,kaplama bana 2 ile 2.5 mm veya daha fazlas olanak salayacak ekilde formle edilmilerdir.Ancak, bu avantaj, dk performans olarak karmza gelir.Tiksotroplar;dolgular ve katklar gibi daha fazla kalnlk salayacak maddeler ,evreye ve nemin nfuz etmesine kar daha hassaslardr. KLORNATLI LASTK Klorinatl lastik reineler, doal lastiin klorinasyonu sonucudur. Bugn, bu terim ayrca sentetik lastiklerin klorinasyonunu da kapsyor. Yaklak % 65 klorin ieren son rn oluana kadar doymam ift balara klorin eklenir. Klorinlenmi lastik reinenin bir parasnn kimyasal yaps aadaki gibidir:
Sonu olarak; az yapkan ve elastik, sert ve gevrek bir malzemedir. Yzey kaplamalar iin bir plastisizer kullanlmaldr. Kimyasal dayankllk iin plastizer olarak kullanlan bir ok sayda malzeme olmasna ramen;genellikle klorinatl parafin veya klorinatl difenol trleri kullanlmaktadr. Klorinatl lastik reineler genellikle tm organik solventlerde znrler(Alifatik hidrokarbonlar ve alkoller hari). Klorinatl lastik reine , dier reine eitleri ile uyumluluk gsterir. rnein, alkidler, fenolikler, akrilikler,melamin ve reformaldehit reineler ...vb. Deitirilmemi klorinatl lastik reineler,genellikle yksek molekl arlnda formle edilirler, bu yzden sprey uygulamalar ok gtr. Klorinatl lastik kaplamalar,geni olarak duvar yzeylerinde ve yzme havuzu boyalarnda kullanlr. Ayn viniller gibi uygulandktan sonra ok iyi yapma zellikleri vardr. Vinillerde olduu gibi solvent buharlamasna kar dikkat edilmelidir. AKRLKLER Akrilikler, termoplastik reineler, termoset reineler ve bir su emlsiyon lateksi olarak formle edilebilirler. Reineler, prometilmetaakrilat ve polietilakrilat arlkl akrilat esterlerinin polimerlerinden oluur. Akrilat reineler, polimerlerin zincirine bal olan hidrojenlerden iermez. Sonu olarak, oksijen ve ultraviyole nlara kar kararldr.meta akrilat ve akrilatlarn birimleri aadaki gibidir;
Akrilik reineler, ksmen metaakrilatlar,asit ve bazlara, oksidasyon maddelerine ve birok endstriyel korozif gazlara kar dayankldr. Bu dayankllk, sadece karbon atomlar ieren polimer balantdan dolaydr. Yan zincir balarndaki ester gruplarnn hidrolize dayanm az olmasna ramen genellikle bu tr reineler yksek kimyasal evrelerde kullanlmaktadr. Reineler genellikle,ketonlar, esterler, alifatik klorinatl hidrokarbonlar ve aromatik hidrokarbonlar gibi hidrojen bal solventler iinde znrler. Akrilik reineler, dier reinelerle uyumludur. Klorinatl lastikler, epoksiler ve amino reineler sk sk uygulamalar gelitirmek iin akrilik ile modifiye edilirler.
2.2
TERMOSET RENELER
Bu reineler, termoplastik reinelerden farkl olarak , uygulama ve zc(solvent) buharlamas sonunda kimyasal deiime urarlar. Kimyasal reaksiyon olutuunda, kaplama krleir. Reaksiyon oda scaklnda olabilir veya frnl kaplamalarda, yksek scaklkta da olur. Ancak reaksiyon dnmszdr.
Yani, termoplastiklerdeki gibi yksek scakla getirildiinde yumuamaz ve erimezler. Termoset reinelerin endstriyel alanda u iki sebepten dolay kullanm nemlidir: 1. Dk molekl arlnda formle edilip, uygulanabilirler. Uzun raf mrne sahiptirler ve teneke iinde bozulmadan kalabilirler (Nemli-krleen termoset reineler iki yada daha fazla bileikler halinde paketlenir ve reaksiyon olmas iin bu bileikleri birbiri ile kartrmak gereklidir). 2. nce uygulanr. Krlemeye brakldktan sonra,film tabakas, genellikle apraz balant younluklu ve esnek bir geni makromolekldr. Daha sert apraz bal termoset kaplamalar daha fazla kimyasal ve zc dayankldr;ama daha az esnektir,daha fazla gevrektir ve genellikle zayf yapma zelliine sahiptir. Baz ok bilinen termoset reineler aada anlatlmtr. EPOKSLER
Epoksi reineler koruyucu kaplama iin uygun deillerdir. nk pimentlenip uygulandnda ok zayf kimyasal dayanml sert ve gevrek bir film oluur. Ancak uygun bir reine ile polimer birlemesi yaparsa epoksi reine dayankl bir koruyucu kaplama formu oluturur. Epoksi reineler aminlerle poliamitler ile polimer bileii oluturabilir. Son film tabakasnn karekteristik zellii kullanlan epoksi reinenin molekl arlna , yardmc reaksiyon reine ve fenolik reine veya kmr zifti gibi ykseltgeyicilere baldr. Amin reineler genlikle di etilen tri amin yada tri etilen tetra amin yada benzer alifatik poliaminlerdir. Bu reineler bal olarak yksek apraz ba kimyasal dayanm gsterirler Fakat zot krleme ve esnek olmayan bir film tabakas vardr. Aadaki yap amin ile apraz bal epoksidir.
Amin nitrojenden gelen aktif hidrojenler hidroksil gruplarn oluturan epoksi halkalar ama reaksiyonu gsterirler. Bu epoksi karbon ile nitrojen atomunun apraz bal olmasndan kaynaklanr. Hidroksil gruplar ayn zamanda epoksi halkalarnn ileriki apraz balant ve suyun yok edilmesi iin aarlar. Fark edilmeli ki hi ester balant yoktur. Poliamid reineler dayankl koruyucu kaplamalar oluturmak iin epoksilerle reaksiyona girebilirler. Bu reineler her naslsa aminlere gre daha hacimlidirler. Ve asit modifikasyonlar daha fazladr. Buna gre apraz bal reineye daha fazla esneklik katarlar. Poliamidle krleen epoksiler tebeirlenmeye daha dayankl ve st kaplama ynnden uzun aralklarda aminle krleen epoksiye gre daha alcdr. Epoksi reineli poliamid reaksiyonu aadaki gibidir.
Ketimin krl epoksiler solventsiz uygulama veya standart sprey uygulama aletleri ile % 95 den % 100 e kadar yksek katlarla epoksi kaplamasna olanak salar. Kuru artlar altndaki bir ketimin epoksi reine ile ok yava reaksiyona girer. Fakat su veya nem olmas halinde ketimin bir poliamin ve keton oluturma reaksiyonuna girer. Ketimin + nem .. Poliamin + keton R, R1 ve R2 alkil gruplardr.
Keton buharlar ve poliamin epoksi reine ile normal haldeki gibi reaksiyona girer. Ketimin krl epoksiler 8 mm den daha fazla kalnlkta uygulanmamaldr. Epoksi kaplamalar genellikle aminlar vaya poliaminlerla apraz bal olanlar ar nem ve kimyasallara dayankl kapama olarak kullanlmaktadr. Amin ve poliamid krl epolsiler % 50 veya daha fazla iyiletirilmi zift ile birletirildii zaman su geirme zellii en az olan kaplama elde edilmi olur. Ziftli epoksiler ziftin ultraviyoleye duyarll nedeniyle normal olarak atmosfere maruz kalmalar da kullanlmaz. Lakin yer alt korumalarda(Yer alt boru hatlarnda ) ve su ierisindeki himetlerde mkemmeldirler. midazolinler veya aktif hirojenli baka reineler gibi epoksi reine ile apraz ba yapan krleen maddelerde vardr. RETANLAR retanlar , hidroksil gruplara sahip olan malzemeleri ieren izosiyonatlarn reaksiyon rnleridir. Baz izosiyonat reaksiyonlar: 1- Hidroksil sarml, polyesterli, polieterli, epoksili izosiyonatlar
2- Aminli izosiyonatlar Sf 378 alt 2 3- Amildi izosiyonatlar
4- Nemli izosiyonatlar Sf 379 st 2 Poliol taraf (hidroksil ieren), su (nemle krleen retanlar) , epoksiler , polyesterler , akrilikler ve koruyan yalar ieren malzemeleri kapsar. Epoksi ve polyester polioller, kimyasal ve neme akrilik poliollerden daha dayankldrlar, fakat daha pahaldrlar. Akrilik poliol, retan kaplama iin dzgn reaksiyona girerse, tm iklim evrelerinde memnun edicidir. zosiyonat hem alifatik hem de aromatik olabilir. retanlarn maliyetleri daha fazla olduundan dolay aromatik retanlarn kullanm ok fazla yaylmamtr.Ancak alifatik izosiyonatlar kullanm arttndan bu deimektedir. Alifatik izosiyonatlar iki kat daha pahal olmasna ramen (epoksi ve aromatik retanlara gre) gnein zararl na dayanjkldrlar. Alifatik retan koruyucu kaplamalar, alifatik siyonatlarn balang molekl arlnn yksek olmasna bal olarak, benzer aromatik retan kaplamalardan daha az kalnla (1.5 2 mm) sahiptirler. retan kaplamalarn formlasyonlar nemlidir. Belli bir dereceye kadar izosiyonat bileik, daima havadaki nem ile tepkimeye girecektir. Reaksiyon, yksek nemlerde hzlanacaktr. Zayf formle edilmi kaplamalar kpk veya balonlama olabilir,ve kuruyan film zerinde birok boluk ve delik oluabilir. retan kaplamalar, su altnda veya uzun sreli su ve kimyasal ortamlara uygun deildir. POLYESTER Polyester terimi, alkidleri, kuru yalar ve birok ester ieren malzemeleri iine alan ester gruplar anlamndadr. Kaplama endstrisinde kullanlmasyla birlikte, polyesterler, dorudan polimer zerinde doymamlk gsteren paralar zerine kurulmu reineler tarafndan karakterize edilir. Aadaki yap bir izopitalik polyester reineyi gstermektedir.
Bu doyumsuzluk, vinil manomerlerin direkt ekleme kopolimerizasyonunu yapabilmelidir. Ortak olarak, polyester reineler maleik veya izopitalik anhidrid veya onlarn asitlerinin polimerizasyon rnleridir. Boya imalat yaplrken, polyester reine stiren manomeri iinde zdrlr. Bunun iinde, pigment ve az olarak reaksiyon inhibitr vardr. Eklenen stiren ve genellikle peroksit olan radikal balatc, baka bir kap ierisinde toplanr. Uygulama zamannda kaplar kartrlr. Kartrmadan sonra hzl bir reaksiyon oluur. Son kaplama; oklu apraz bal, bal olarak gevrek, ve tm asitlere , alkalislere , zclere dayankldr. Pskrtme polyester kaplamasnn pigmentasyonu, uygulama sonrasnda reine sisteminin ar bzlmeye sebep olmasnda nemlidir. Uygun pigmentasyon kaplamay glendirir ve bzlmenin etkilerini azaltr. Pskrtme uygulamal polimer kaplamalarda, sk sk az miktarda WAX ilave edilir.bu wax volatil stiren monomerinin yzey buharlamasn azaltr. Kaplamalarn yeni bir snf olan vinil esterler, yksek scakla ve daha gl asitlere kar daha dayankl olduklar sylenir. Bunlar benzer ekilde formle edilmitir ve ayn zorunlu uygulama snrlarna sahiptirler. Vinil esterin kimyasal yaps aada gsterilmitir.(daha nce gsterilen izopitalik polyester ile ztlamaktadr) Sf 381 Bilinmelidir ki, bir vinil esterin molekler yapsnda, bir polyesterden daha az ester gruplar vardr. Buna ilave olarak, az miktarda C = C doymaml ve az kutupsall fazla simetrik molekler yap vardr. Buna gre, vinil esterlerin neme ve kimyasallara dayanm daha iyidir ve polyesterden daha kararldr. Polyester ve vinil esterleri uyguladmz zaman, yzeyin kuru olmasndan emin olmalyz. Rutubet krleme reaksiyonuna zarar vermektedir. lave olarak, ar kalnlk zel donat istemiyorsa (fiberglass giysi gibi) uygulanmamaldr. ki yada ince kaplama, bir kaln kaplamadan ve sonradan gelen yzey przll bakmndan daha iyidir. OTO-OKSDATF APRAZ BALI KAPLAMALAR: Bu tr kaplamalar, reine ile apraz ba yapmak ve son film zelliklerini elde etmek iin oksijenle kuruyan yan reaksiyonuna dayanr. Her zaman, kuruyan ya, son kaplamay oluturmak iin solvent ve pigmentlerle birleen reine ile sonradan reaksiyona girer. Formle edilmi olan boya, tek bir teneke kapta paket edilebilir. Teneke kap aldktan sonra boya kartrlr ve uygulanr. Solvent buharlar ve kaplama sertleir. Anca k, son film
zelliklerini elde etmek haftalar yada aylar srebilir. nk oksijen kaplama ile reaksiyona girer ve apraz balar oluturur. Endstriyel bakm boyalarnda, genellikle oto oksidatif apraz bal tip kaplamalar kullanlr. Alkidler, epoksi esterler, ya takviyeli retanlar, genel olarak atmosferik hizmetlerde kullanlr. Ya bazl boyalar gibi reineler , endstri ve ev evresinde geni oranda kullanlr. Kaplamalar havada kuruyan veya stlan olarak formle edilebilir ve uygun pigmentlerle , deiik rutubet ve kimyasal evrelere kar dayanm formle edilebilir. Bir oto oksidatif kaplamaya rnek olarak epoksi ester gsterilebilir.
Sonu olarak, geni yapkan bir epoksi ester moleklnn hem omurga hem de yan zincirli ester balantl durumdur. Bu kaplamann en byk avantaj, kolay uygulanabilir olmas, mkemmel yapkanl, su ierisinde ve yksek kimyasal evreler haricinde iyi evre dayanm, geni yzeye salanabilirliidir. Tek byk dezavantaj ise rutubet ve kimyasal dayanma dier kaplamalardan daha zayf olmasdr. SUDA ZLEN/EMLSYON KAPLAMALAR Suda zlen reineler, baz frnlama formlasyonlar hari, ar sanayi endstrisinde veya bakm kaplama pazarnda yol alamamtr. Ancak, hkmetlerin, kstlayc volatil organik solvent miktarlar, dikkatlerin bu tr reinelere ekilmesini salad. Zorunlu durumda, her tip reine suda znr yaplabilir. Yeterli karboksil gruplarn polimere katlmasyla, ona yksek bir asit deeri verir. Bu gruplar sonradan amonyak veya amin gibi volatil bazlarla ntralize edilir ve polimerik tuza dntrr ve su veya eter-alkol karmlarnda znrler. Bu tr reinelerin en byk dezavantaj, suda zlebilir olmasndan dolay suya ok duyarl olmasdr ki doada su ok fazla ve bu hassaslk hi istenmeyen bir durumdur.
Su emlsiyon kaplamalarn, ok geni apta kabul edildi. Ev sahipleri ve piyasa boyaclar tarafndan en ok kullanlan boya olmutur. Su bazl lateks emilsiyonlar, yksek molekl arlkl reine iermektedir. Bu reine, yksek molekl arlkl polivinilklorr veya polivinil asetat, akrilik esterler, stiren-btadienlerin mikroskobik kklkteki partiklleri formundadr. Su fazl, pigmentleri, platizizerleri, eitli kalnlatrclar ve dier katklar tar. Epoksi reine ve poliamid kopolimeri emlsiflenir ve ayr kaplarda paketlenir. Kartrld zaman, kurumaya balar ve poliamid, epoksi ile reaksiyona girip son film tabakasn oluturur. Emlsiyon kaplamalar, balang olarak suyun buharlamas ile bir film olutururlar. Su buharlarken, emilsiyonlaan partikller, birbirine dokunana kadar yaklarlar. Lateks partikller genellikle ok yava buharlaan bir solvent kullanlarak devaml bir film tabakas oluturarak kaynarlar. Emlsiyon partikllerinin fiziksel yerleimindeki dzensizlik sebebi ile latek filmler su geirgenlikleri dikkate alnmamtr.Su buharlamas ve solventlerin buharlamas devam ederken, balang adezyonu ok zayf olabilir. Daha sonra, gnler ve aylar gedike, lateks kaplama son adezyon halini alr ve evreye dayankl zellikleri elde eder. Su emlsiyon kaplamalarn en byk avantaj, kolay temizlenebilir olmalar, dk atmosferik kirlilii, yksek molekl arlndan dolay yksek dayankllktr. Bituminus kaplamalar,asfalt ve kmr zifti gibi ya veya gres bazl kaplama sistemleri hari tm dier kaplamalarla uyumludur. Dezavantaj ise kaplamann su hassasiyeti ve bundan dolay su ierisinde ve devaml slak ortamlarda kullanlamamasdr. Balang adezyon ierii sorunlar sebebiyle, solvent bazl kaplamalarn kulanld temizlenmi elik yzeylerde su bazl kaplama kullanlamaz. NKO ZENGN KAPLAMALAR
3. BORU HATLARINDAK KAPLAMALARDA ARANAN ZELLKLER VE UYGULANAN KAPLAMALAR

3.1 Boru Hatlarndaki Kaplamalarda Aranan zellikler
1- Yeralt boru hatlarna yaplan kaplamalarda aadaki zellikler aranr.
Kaplama elektriksel bakmdan geirimsiz olmaldr. Kaliteli kaplamalarda boru kaplama direnci 10000 Ohm.m2 deerine ulaabilir. Byle bir boruda katodik ko ruma akm ihtiyac 0,01 mA/m2 den azdr. 2- Kaplama her eit mekanik etkilere kar dayankl olmal ve boru yzeyine salam ekilde yapmaldr. 3- Kaplamada hi bir delik veya aklk kalmamaldr. Ancak endstriyel koullarda yaplm olan kaplamalarda bu koulu tam olarak yerine getirebilmek mmkn olmaz. Pratikte borularn tanmas, depolanmas ve hendeklere yerletirilmesi srasnda meydana gelen icilik hatalar da gz nne alnarak projelendirme hesaplarnda yeni bir kaplamada boru yzeylerinin % 99 kaplanm ve % 1 ak olduu kabul edilir. Boru kaplama direnci balangta maksimumdur. Ancak yeraltnda zamanla eskiyerek bozulabilir. Kaplama bozukluunun balca nedenleri unlardr: a) Kaplama malzemesinin homojen olmayndan ileri gelen veya kaplama yaplrken nlenemiyen icilik hatalar, b) Borularn tanmas, depolanmas ve yerine yerletirilmesi srasnda meydana gelen ezilmeler ve delinmeler, c) Boru hendek iine konulurken, dolgu malzemesinde bulunan ta, kaya v.b. sert maddelerin etkisi ile meydana gelen hasarlar, d) Boru hattndan tanan akkann scaklnn deimesi nedeniyle meydana gelen termal gerilmeler, e) Borunun yeraltnda eitli gerilmeler ve mekanik kuvvetler etkisinde kalmas, f) Baz zeminlerde grlen ar rtre (bzlme) olay nedeni ile boru kaplamasnda syrlma meydana gelmesi, g) Zeminde bulunan ayrk otu gibi baz bitki kklerinin kaplama iine girerek kaplamay paralamas, h) Endstriyel kirlenme nedeniyle zemin iine karan baz organik solventlerin kaplama zerine zc etki yapmas, ) Yeraltnda bulunan baz mikroorganizmalarn mikrobiyolojik etkileri, i) evrede baka amala alan inaat makinalarnn neden olduu kazalar, j) Katodik koruma yaplm boru hatlarnda ar koruma nedeniyle genellikle akm uygulanan nokta evresinde meydana gelen soyulmalar
3.2
Boru Hatlarna Uygulanan Kaplama eitleri
Yeralt boru hatlar, evre zeminin korozif etkilerini azaltmak amacyla eitli malzemelerle kaplanmaktadr. Kaplama yaplmak suretiyle korozyon hz nemli lde azaltlmakla beraber, yalnzca kaplama yaplmas boruyu tam olarak korumak iin yeterli olmamaktadr. Endstriyel koullarda yaplm en mkemmel kaplamalarda bile daima mikro gzenekler bulunmaktadr. Bu ak noktalarda meydana gelen korozyon olay byk katot- kk anot oluturmas nedeniyle korozyon asndan daha tehlikeli olmaktadr. Borunun kaplamann bozuk olduu noktalardan ksa srede delinmesini nlemek iin kaplama yaplm olan boruya ayrca bir de katodik koruma uygulanmas gerekmektedir. Bu iki katl nlem teknik adan olduu kadar ekonomik olarak da en uygun zm oluturmaktadr. Endstride kullanlmakta olan en nemli boru kaplama cinsleri unlardr:
3.2.1. Bitm veya Coal Tar Kaplama (AWWA C 203, DIN 30673, TS 4356, TS 4357)
Maden kmr zifti veya asfalt kullanlarak ve iine inert dolgu maddeleri katlarak hazrlanan bitml karmlar scak olarak boru yzeyine yaklak 2,5 mm kalnlnda kaplanr. ou zaman st ksma bir veya iki kat olarak bitm emdirilmi cam lifi veya asbest sarg sarlr. Bylece toplam kaplama kalnl 9,0 mm ye kadar kar. ekil-1
ekil-1 ki kat ve kat Bitm sargl kaplamalar
3.2.2. Mastik Kaplamalar

Asfalt, inert dolgu meddesi ve asbest lifi karmndan oluan bir kaplamadr. Boru yzeyine asfalt esasl bir astar srldkten sonra 8 mm - 18 mm kalnlkta scak
olarak kaplanr. Bu kaplama hem darbe etkilerine dayankl, hem de elastik zelliktedir. Mastik kaplama arazide boru ek yerlerinin kaplanmas iin son derece uygun bir malzemedir.
Bu tip kaplamalar boru ve kaplama retim yerinde uyguland gibi boru dendikten sonra sahada da uygulanmaktadr. Saha uygulamalarnda genellikle kaplama malzemesi daha nce bie kat veya plastik malzeme zerine bindirilmi ekliyle depolanmakta ve sahada stlarak uygulanmaktadr.
3.2.3. Epoksi veya poliretan kaplamalar(AWWA C 210, TS 5140)

yzeyde ime suyu tamaya uygun hijyenik, d yzeyde toprak veya deniz suyu korozyonuna dayankldr. ok eitli epoksi kaplamalar vardr . 500 m'a kadar kaplama kalnl ile uygulanmaktadrlar. .
Coal tar epoksi veya poliretan kaplamalar, fra ile veya pskrtme ile yaklak olarak 350 -500 m kalnlnda uygulanabilir.
Epoksi kaplama 175 oC ye kadar dayankl olduundan scak akkan tayan boru hatlarnda tercih edilir. Epoksi kaplamalar fra ve rulo ile sv halde sahada geni uygulama alan bulmaktadr. zellikle deniz boru hatlarnda tercih edilen bu tip kaplamalarn flexsbil olmas bu uygulama iin byk avantaj salamaktadr.
3.2.4. PVC ve PE Kaplama (Bant Sarg veya plastik bant kaplama)

(DIN 30670, TS 5139, NF A 49-710) Toprak altna denen borular iin yksek mekanik mukavemet ve korozyon dayanm salayan bir kaplama trdr. Son yllarda en yaygn olarak kullanlan bir kaplama trdr. Scak uygulama ynteminde boru bir miktar stlr ve erimi plastik malzeme ekstrksiyon ile boru yzeyine yaptrlmaktadr. Normal tip kaplamalar 50C , zel tip kaplamalar 70C srekli iletme scaklna kadar dayankldr. Polietilen ham maddesi zelliklerine ve boru kullanm yerine bal olarak Dk, orta veya yksek younluklu polietilen kaplamalar olarak uygulanmaktadr. Genellikle scak uygulama metodunda 3 kat olarak uygulanmaktadr. . 1.Kat: Elektrostatik 2.Kat: Ekstrzyon 3.Kat: Ekstrzyon polietilen sarg . epoksi polietilen astar yaptrc
Souk uygulama yntemi ile yaplan kaplamalarda Genellikle polivinil klorr veya polietilenden yaplm plastik bantlar kullanlmaktadr. Bu uygulamada da boru yzeyi iyice temizlenir ve plastik bant boru yzeyine sarlr. Bantlar kendiliin den yapabilir veya tabana bir yaptrc astar srlerek makina ile sarlr. ekil-2
ekil-.2 Borularn plastik bant ile kaplanmas
Plastik kaplamalarda, daha nce kum pskrtlerek temizlenmi olan boru yzeyi uygun bir astar srldkten sonra , erimi haldeki polietilen veya polipropilen gibi plastik maddeler boru yzeyine basnla yaptrlr. Kaplama kalnl boru apna bal olarak 2,5 mm - 3,5 mm olabilir. Plastik kaplamalar scak tip uyguland gibi souk olarak da uygulanmaktadr. Bir taraf yapkan bant eklinde retilen kaplamalar zel aparatlara balananarak sahada boru yzeyine uygulanmaktadr.
3.2.5.
Beton kaplamalar (AWWA C 205, DIN 2614, BS 534, TS 8590)
Bu tip kaplama zellikle ime suyu borular iin hijyenik ve mkemmel korozyon dayanml salamaktadr. Uygulama i kaplama olarak balam Ancak gnmzde i ve d kaplama olarak da uygulanmaktadr. stee bal olarak, katksz normal beton kaplama ya da sentetik dispersiyon katkl zel beton kaplama olarak hazrlanan harlar uygulanmaktadr. En ok kullanlan yntem, boru yerine konulduktan sonra, kare kesitli bir kalp iine alnarak evresine beton veya har dklmek suretiyle yaplan kaplamadr.
Ancak teknolojik gelimelere parelel olarak pskrtme ve dkme yntemleri ile uygulamalar balamtr.
Kaplama kalnl en az 5 cm olmaldr. Beton karm 2 ksm kum +1 ksm imento olacak ekilde hazrlanabilir. Beton, kalp iinde boru alt ksmlarna kolayca akabilecek kvamda olmaldr. Boru uygulama sisteminden skldkten sonra, geirimsizlii artrmak iin beton d yzeyleri uygun bir asfaltik boya ile boyanr. Beton kaplama yaplm olan bir boru hattna ayrca katodik koruma uygulanmayabilir.
4. KAPLAMA SEM, UYGULANMASI VE KONTROL
4.1
Kaplama cinsi seimi
Seim ileminde yaplmas dnlen ilk ey, korunmas gereken yap ve kaplama yaplacak evrenin tanmlanmasdr. . Acaba tamamnda slaklk m hakim ( tuzlu ya da temiz su)? veya kimyasal kirlenmeye mi maruz kalyor (asit veya alkalin)? Atmosfer veya cevre , yapnn i blgesinde etkili mi ? Acaba evre, scak souk, gnlk veya mevsimsel scaklk deiimi, rzgarl, gne na m yada zararl gne nlarna m maruz kalyor? Bu bir d evre ise, yaknlarnda kimyasal fabrikalar, pompalar, havay kirleten ar sanayiler var m? Tm korozyona dayankl kaplamalarn normal girdileri, kabul edilebilir mi? Korozif evre kategorize edildikten sonra, uygun dayanml bir kaplama seilmelidir. Daha nce de belirtildii gibi tm kaplamalarn dayankll, organik bileenlerine gre belirlenir. Kaplama seiminde teknik zellikler yannda maliyet de nemli rol oynar. Kaplama seiminde aadaki teknik zellikler gz nne alnr. Boru hatt talk ve kayalk bir blgeden geiyorsa, bu boru hattnn mekanik dayankl fazla olan ift kat sargl olarak kaplanmas gerekir. Boru hatt nehir yata veya bataklk gibi eriilmesi g blgelerden geiyorsa, boru kesiksiz olarak kaplanmal ve yeraltna tek para olarak konulmaldr. Bu durumda en uygun kaplama cinsi plastik sarglardr. Boru hattnn tam olduu akkan scaklnn yksek olmas halinde scakla dayankl bir kaplama seilmelidir. Boru hattnn iletme mrnn kk olmas halinde, en ucuz kaplama cinsi ile yetinilmelidir. Doru ve uygun kaplama malzemesi seimi ok nemlidir. Kaplama malzemesi seiminde dikkate alnmas gereken konular unlardr: Sistem iletim scaklklar, Saha ve uygulama artlar, Yzey hazrlk artlar,
Yzey hazrl ve uygulama srasndaki evresel artlar, Sistem letim Scaklklar kaplamalar iin malzeme kadar nem tamaktadr. Bir kaplama, scaklk evrimi srasnda boru tesisatnn uzama ve ksalmalarna kar koyabilecek esneklie sahip olmaldr. Scaklk dalgalanmalar kaplama ve metal arasndaki yapmann etkisini kaybetmesine yol aabilir. Bunun sonucunda, su boru yzeyine kadar ilerleyebilir. Yksek scaklklar, baz kaplama tiplerinin akmasna, atlamasna ve sarkmasna yol aabilir. Dk scaklklar ise, baz kaplamalarn esnekliklerini kaybetmelerine ve krlgan olmalarna yol aabilirler. Baz kaplamalar dk scaklklarda ok iyi alrken, bazlar yksek scaklklarda iyi alrlar. Normal ortam scaklndan, yksek scaklklara kadar olan hatlarda alan ekipmanlar zerindeki zel uygulamalar iin 900F (+482C) kadar dayankl olan kaplama tipleri de gelitirilmitir. Boru hatlar kaplamalar uygulamalar iin de ok sayda Standard karlmtr. Bunlardan SSPC tarafndan uygulamaya konulam satandartlar unlardr. Uygulama artlar Baz kaplama tipleri, geni apl bir yzey hazrlna ihtiya duyarlar. Hatta kaplama uygulamasndan nce borunun stlmas bile gerekebilir. Dier kaplamalar, minimum yzey hazrl ve uygulama tehizat ile uygulanabilir. Saha uygulamas; kstl uygulama alan, gvenlik ve evresel konulardan dolay ok daha zor olmaktadr. Doru kaplama malzemesi ve kalnlnn belirlenmesi de olduka teferruatldr. Sv kaplamalar; fra ve eldiven ile, veya pskrtme yntemi (haval, havasz veya ok komponentli vb.) kullanlarak uygulanabilir. Bant tipi kaplamalar; spiral veya dz ekilde elle veya makine ile sarlabilir. Yaltml sistemlerde bantlar, yaltmn i apn ve uygulamasn etkileyecektir. Bantlarn baz tipleri bir alev kayna kullanlarak (genelde propan alevi) uygulanr. Toz kaplamalar, fzyon bal epoksiler gibi, scak boru yzeyine (normal olarak 450F-488F (232C-253C)) uygulanr ve uygulama ilemi, scaklk ve nem kontroll zel boru kaplama tesislerinde gerekleir.
4.2 Yzey Hazrl

Kaplama eidine bal olarak uygun yzey temizlii ve yzey przllk derecesini salayan ilem kaplanacak yzeye elik misket pskrtme yolu ile
yaplmaktadr. (DIN 55928, SIS 55900) Standardlar bata olmak zere yzey hazrlama ve temizlii ile ilgili ulusrararas satandardlar bulunmaktadr. Bu standardlar aadadr. National Association of Corrosion Engineers (NACE) Steel Structures Painting Council (SSPC) Swedish Standards (Sa,St) National Association of Corrosion Engineers (NACE) NACE 1 White Metal Blast Cleaning NACE 2 Near-White Blast Cleaning NACE 3 Commercial Blast Cleaning Steel Structures Painting Council (SSPC) SP-1 Solvent Cleaning SP-2 Hand Tool Cleaning SP-3 Power Tool Cleaning SP-4 Flame Cleaning SP-5 White Metal Blast Cleaning SP-6 Commercial Blast Cleaning SP-7 Brush-Off Blast Cleaning SP-8 Pickling SP-9 Weathering Followed By Blast Cleaning SP-10 Near-White Blast Cleaning Swedish Standard (St,Sa) St 2 Hand Tool Cleaning St 3 Power Tool Cleaning Sa 1 Brush-Off Blast Cleaning Sa 2 Commercial Blast Cleaning Sa 2 1/2 Near-White Blast Cleaning Sa 3 White Metal Blast Cleaning
Yzey hazrl, kaplama ileminin en nemli blmdr. Uygulama iin mmkn olan en iyi yzey hazrln gerekletirmek iin zen gst erilmelidir. Kaplama endstrisindeki uzmanlar, iyi bir kaplama iinin toplam maliyetinin 3te 2sinin (2/3nn) yzey hazrl iin harcanmasn tavsiye ederler. Bir zmpara ile basnl hava uygulamas (talama), yzeyi temizlemeye yardm eder ve yapacak olan kaplamaya uygun bir yzey hazrlar. Basnl hava uygulamas ncesinde, ya, gres ya veya dier atklar tamamen temizlenmelidir.
Basnl hava uygulamas; ya ve gres ya atklarn sadece yzeye yayar, onu tamamen ortadan kaldrmaz. Metal yzeydeki klorrler ve dier tuzlar gibi atklar, uygun ykama ve durulama teknikleri ile ortadan kaldrlmaldr. Pas ve dier yzey atklar genellikle uygun bir basnl hava uygulamas ile kaldrlabilir. Elle veya makine ile tel fralama uygulamas baz tip kaplamalar iin uygundur. Zmparal ve zmparasz sulu basnl hava uygulamas, dier durumlarda kullanlabilir. Kumlu basnl hava uygulamas (kumlama) pasl borularda dahi gerekli deildir. Temel artlar, boru yzeyinde olabilecek ya ve tuz tabakalarnn kaldrlmas, pasl yzeylerin bir tel fra veya sulu basnl hava ile temizlenmesidir. Kullanlacak kaplama malzemesi ve yzey hazrl tipini kaplanacak yzey tipi belirler. Korozyona uram veya alan metal sistemlerde, klorr veya tuz gibi yzey atklar olabilir ki bunlar, basnl hava uygulamas ncesinde tamamen temizlenmelidir. Paslanmaz elik yzeyler olduka serttir ve yapma iin uygun bir yzey olumasn zorlatrr. Baz tip paslanmaz elikler, elik taneli basnl hava ile temizlenmemelidir Yaltm malzemelerinin baz tipleri andrc olabilir (rnein cam kp) ve boru hareket ettike, kaplama malzemesi zarar grecektir. Dier yaltm malzemeleri, kaplamann bozulmasna, yumuayp incelmesine ve krlgan olmasna veya baz zelliklerini kaybetmesine yol aabilirler (zellikle eer yaltm malzemesi slanrsa). ou kaplama malzemesinin kalnl, yaltm malzemesinin i ap toleranslar iindedir. Buna karlk, yaltm malzemesi reticileri, kendi rettikleri yaltm malzemelerinin baz i ap toleranslarn eitli kaplamalar zerine uyacak rnler salamak amacyla deitirebilirler. Bir sistemi tanmlarken, kaplama seimi ve yaltm malzemelerinin zellikleri ortaklaa dnlmelidir.
4.3
Uygulama artlar
Baz kaplama tipleri, geni apl bir yzey hazrlna ihtiya duyarlar. Hatta
kaplama uygulamasndan nce borunun stlmas bile gerekebilir. Baz kaplamalar, minimum yzey hazrl ve uygulama tehizat ile uygulanabilir.
Saha uygulamas; kstl uygulama alan bulunmas , gvenlik ve evresel konulardan dolay ok daha zor olmaktadr. Doru kaplama malzemesi ve kalnlnn belirlenmesi de olduka zen gerektiren konulardr. Borunun kullanld saha da her zaman dikkate almmaldr. rnein Sv olarak yzeye uygulanan kaplamalar; fra ve eldiven ile, veya pskrtme yntemi (haval, havasz veya ok komponentli vb.) kullanlarak uygulanabilir.
Bant tipi kaplamalar; spiral veya dz ekilde elle veya makine ile sarlabilir. Is veya su yaltml sistemlerde bantlar, yaltmn i apn ve uygulamasn
etkileyecektir. Bantlarn baz tipleri bir alev kayna kullanlarak (genelde propan alevi) stlmak suretiyle uygulanr.
Toz halinde uygulanan kaplamalar, fzyon bal epoksiler gibi, scak boru yzeyine (normal olarak 450F-488F (232C-253C)) uygulanr. Bir ok kaplamann uygulanmasnda scaklk ve nem kontroll de mutlaka yaplmaldr. Kaplama uygulamasyla ilgili olarak yine ok sayda uluslar aras standard bulunmaktadr. Bu satandardlardan SSPC tarafndan verilenler aadadr.
4.4
Kaplama Muayenesi
Kaplama yaplmasndan sonra nihai rn kaplanm boru olacaktr. Bu nedenle kaplama yapldktan sonra belli satandardlara uygun bile yaplm olsa malzeme ve uygulamadan gelebilecek hatalar her zaman bulunabilir. Bu nedenle kaplama yapldktan sonra kaplanm boru da kaplama kontrol yaplmaldr. Kaplama kontrolleri kaplamann fonksiyonel zellii bata olmak zer e kaplama malzemesi ile retici tarafndan verilmi parametreler kontrol edilmelidir. Bu parametreler ou zaman uygulama iin verilen artnameler ilede verilmektedir. Kaplama sl yaltm amal yaplmsa sl geirgenlik, katodik koruma amal yaplmsa elektriksel zgl direnci veya rezistivitesi, su yaltm amal yaplm sa su adsorpsiyonu ve su geirgenlii ncelikli olarak test ve kontrol edilmelidir. ok geni alan olan bu zelliklerin tesbiti iin de yine uluslar aras ok sayda standard yaplmtr. Bunlardan bazlar aada verilmektedir.
Kaplama korozyon nleme amal olarak yaplm ise kaplamann uygulanmas, borunun hendee indirilmesi, zerinin kapatlmas ve hatta boru depolama ve tama srasnda icilik hatalar sonucu ka plama da meydana gelen delik, yrtk veya ezik yerlerin belirlenmesi amacyla boru hatt yeraltna konulmadan nce hendek banda muayene edilir. Kaplamadaki bozuk noktalar , Holiday Dedector cihaz ile belirlenir. ekil-3
ekil-3 Boru kaplamasnn muayenesinde kullanlan Holiday dedector cihaz
Bu cihazn yksek potansiyelde akm uygulayabilen bir emberi vardr. Boru apna uygun olan bu ember boru zerinde hareket ettirilir. Kaplama bozukluunun bulunduu noktalarda cihaz ile boru arasnda ark meydana gelir. Bu noktalarda cihaz alarm verir. Cihazda uygulanan potansiyel kaplama cinsine baldr. Kaln bitm kaplamalarda potansiyel 30.000 Volta kadar karlr.
5. KAPLAMALARIN KARILATIRILMASI
Kaplamalar yapldklar ama iin karlatrlr. rnein su yaltm amacyla yaplan kaplamalarda en nemli karlatrma parametresi su absorbsiyonu ve su geirgenlii olmaldr. Is yaltm amacyla yaplan bir kaplamada aranan karlatrma zellii sl diren veya geirgenlik , Korozyona kar yaplm bir kaplamada ise mukayese parametresi ncelikli olarak elektriksel zgl diren veya akm geirme zellii olmaldr. ok yaygn kullanlan ve Standardlara uygun olarak aplm ayn kalnlktaki 3 tr kaplamann su absorbsiyonu, katodik koruma akm ihtiyac ve maliyetleri mukayeseli olarak aada verilmitir.
1- Deiik kaplamalarn 85 C de 13 gnlk sreyle su absorpsiyonu

3
cinsi
Bitm Epoksi Polietilen
Hacimce Ktlece
5.01 0.8 0.05 3.60 0.77 0.05
Su absorblama % si
Kaplama %
2,5 2 1,5 1 0,5 0 Bitm Epoksi Polietilen
13 gnlk Su Absorbsiyonu (85 C)
Kaplama 20 yllk mr iin cinsi

akm younluu(mA/m2)
0.04 0.06 0.004
%
6,00
Hacimce(%) Ktlece(%)
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00 Bitm Epoksi Kaplama Cinsi Polietilen
2- Deiik kaplamalarn katodik koruma akm younluu

Katodik koruma akm younluu (mA/m2)
0,06 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0 Bitm Epoksi
Polietilen
3- Deiik kaplamalarn bal maliyetleri

Kaplama cinsi
Bal maliyet
1 1,6 2
Bal maliyet
2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 Bitm Epoksi Polietilen
Bu karlatrmadan da grlmektedirki genel amal zellik olarak su absorbsiyonu en az, katodik koruma akm ihtiyac en dk olan kaplama polietilen kaplamadr. Ancak ekonomik mukayese yapldnda polietilen kaplama en pahali kaplamadr. Seim fonksiyonel olma, uygulanabilir olma ve ekonomik olma zellikleri mukayese edilerek yaplr.
Kaynaklar
1. Jackson, C. W. 1997. "Insulation: an investment worth protecting." Insulation Outlook. 2. Norsworthy, R. 1998. "Coating proves effective on hot oil pipe- lines." Pipeline and Gas Journal March. 3. 2002. Insulation Outlook April.
EK-1 LKEMZDE RETLEN BORULARA UYGULANA KORUYUCU KAPLAMALAR

Polietilen Kaplama: TS 5139, DIN 30670 Epoksi Kaplama: TS 1540, DIN 30671, AWWA C210 Bitm Kaplama: TS 4356, TS 4357, DIN 30673, AWWA C203 Galvaniz Kaplama: TS 914 Beton Kaplama : TS 8590, AWWA C205, DIN 2640
EK-2 BOYA VE KAPLAMA LE LGL STANDARDLAR

PAINTING SYSTEMS (PS) AND COATING SYSTEMS (CS)
1. SSPC-CS 23.00/AWS C2.23M/NACE No. 12, 2. Specification for the Application of Thermal Spray Coatings (Metallizing) of Aluminum, Zinc, and Their Alloys and Composites for the Corrosion Protection of Steel 3. SSPC-PS COM, Commentary on Painting Systems 4. SSPC-PS Guide 1.00, Guide for Selecting Oil Base Painting Systems 5. SSPC-PS 1.09, Three-Coat Oil Base Zinc Oxide Painting System (Without Lead or Chromate Pigment) 6. SSPC-PS 1.10, Four-Coat Oil Base Zinc Oxide Painting System (Without Lead or Chromate Pigment) 7. SSPC-PS 1.12, Three-Coat Oil Base Zinc Chromate Painting System 8. SSPC-PS 1.13, One-Coat Oil Base Slow Drying Maintenance Painting System (Without Lead or Chromate Pigments) 9. SSPC-PS Guide 2.00, Guide for Selecting Alkyd Painting Systems 10. SSPC-PS Guide 3.00, Guide for Selecting Phenolic Painting Systems 11. SSPC-PS Guide 4.00, Guide for Selecting Vinyl Painting Systems 12. SSPC-PS 4.02, Four-Coat Vinyl Painting System (For Fresh Water, Chemical, and Corrosive Atmospheres) 13. SSPC-PS 4.04, Four-Coat White or Colored Vinyl Painting System (For Fresh Water, Chemical, and Corrosive Atmospheres) 14. SSPC-PS Guide 7.00, Guide for Selecting One-Coat Shop Painting Systems 15. SSPC-PS Guide 8.00, Guide to Topcoating Zinc-Rich Primers 16. SSPC-PS 9.01, Cold-Applied Asphalt Mastic Painting System with ExtraThick Film 17. SSPC-PS 10.01, Hot-Applied Coal Tar Enamel Painting System 18. SSPC-PS 10.02, Cold-Applied Coal Tar Mastic Painting System 19. SSPC-PS 11.01, Black (or Dark Red) Coal Tar Epoxy Polyamide Painting System 20. SSPC-PS Guide 12.00, Guide to Zinc-Rich Coating Systems 21. SSPC-PS 12.01, One Coat Zinc-Rich Painting System 22. SSPC-PS 13.01, Epoxy Polyamide Painting System 23. SSPC-PS 14.01, Steel Joist Shop Painting System 24. SSPC-PS Guide 15.00, Guide for Selecting Chlorinated Rubber Painting Systems 25. SSPC-PS 15.01, Chlorinated Rubber Painting System for Salt Water Immersion 26. SSPC-PS 15.02, Chlorinated Rubber Painting System for Fresh Water Immersion 27. SSPC-PS 15.03, Chlorinated Rubber Painting System for Marine and Industrial Environments 28. SSPC-PS 15.04, Chlorinated Rubber Painting System for Field Application Over a Shop-Applied Solvent Base Inorganic Zinc-Rich Primer 29. SSPC-PS 16.01, Silicone Alkyd Painting System for New Steel
30. SSPC-PS Guide 17.00, Guide for Selecting Urethane Painting Systems 31. SSPC-PS 18.01, Three-Coat Latex Painting System 32. SSPC-PS Guide 19.00, Guide for Selecting Painting Systems for Ship Bottoms 33. SSPC-PS Guide 20.00, Guide for Selecting Painting Systems for Boottoppings 34. SSPC-PS Guide 21.00, Guide for Selecting Painting Systems for Topsides 35. SSPC-PS Guide 22.00, Guide for Selecting One-Coat Preconstruction or Prefabrication Painting Systems 36. SSPC-PS 24.00, Latex Painting System for Industrial and Marine Atmospheres, Performance-Based 37. SSPC-PS 26.00, Aluminum Pigmented Epoxy Coating System Materials Specification, Performance-Based 38. Type I, for Use over Blast Cleaned Steel 39. Type II, for Use over Hand Cleaned Steel SSPC-PS 27.00, Alkyd Coating System Materials Specification, Performance-Based
PAINT APPLICATION (PA)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. SSPC-PA COM, Commentary on Paint Application SSPC-PA 1, Shop, Field, and Maintenance Painting of Steel SSPC-PA 2, Measurement of Dry Coating Thickness with Magnetic Gauges SSPC-PA Guide 3, A Guide to Safety in Paint Application SSPC-PA Guide 4, Guide to Maintenance Repainting with Oil Base or Alkyd Painting Systems SSPC-PA Guide 5, Guide to Maintenance Coating of Steel Structures in Atmospheric Service SSPC-PA 6/NACE No. 10, Fiberglass-Reinforced Plastic (FRP) Linings Applied to Bottoms of Carbon Steel Aboveground Storage Tanks SSPC-PA 7, Applying Thin Film Coatings to Concrete SSPC-PA 8/NACE No. 11, Thin-Film Organic Linings Applied in New Carbon Steel Process Vessels
QUALIFICATION PROCEDURES (QP) SSPC-QP COM, Commentary on Qualification Procedures SSPC-QP 1, Standard Procedure for Evaluating Painting Contractors (Field Application to Complex Industrial Structures) SSPC-QP 2, Standard Procedure for the Qualification of Painting Contractors (Field Removal of Hazardous Coatings from Complex Structures) SSPC-QP 3, Standard Procedure for Evaluating Qualifications of Shop Painting Applicators SSPC-QP 4, Standard Procedure for Evaluating the Qualifications of Contractors Disturbing Hazardous Coatings During Demolition and Repair Work
SSPC-QP 5, Standard Procedure for Evaluating Qualifications of Coating and Lining Inspection Companies SSPC-QP 7, Procedure for Evaluating Painting Contractors with Limited Industrial Work Experience SSPC-QP 8, Standard Procedure for Evaluating the Qualifications of Contracting Firms That Install Polymer Coatings and Surfacings on Concrete and Other Cementitious Substrates

Boru Hatlarinda Kullanilan Kaplamalar PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Boru Hatlarinda Kullanilan Kaplamalar PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

POLMER ESASLI KOMPOZTLER DERS DEV

BORU HATLARI KAPLAMA HAMMADDELER ____________________________ 5

3. BORU HATLARINDAK KAPLAMALARDA ARANAN ZELLKLER VE UYGULANAN KAPLAMALAR ______________________________________________ 14

KAPLAMA SEM, UYGULANMASI VE KONTROL _____________________ 22

KAPLAMALARIN KARILATIRILMASI _________________________________ 30

1. KOROZYON NEDR. BORU HATLARINDA GRLEN KOROZYON OLAYLARI NELERDR.

1.2. KOROZYONDAN KORUNMA YNTEMLER

2. BORU HATLARI KAPLAMA HAMMADDELER

TERMOPLASTK ZC DEPOZTL RENELER

2- Aminli izosiyonatlar Sf 378 alt 2 3- Amildi izosiyonatlar

3. BORU HATLARINDAK KAPLAMALARDA ARANAN ZELLKLER VE UYGULANAN KAPLAMALAR

Boru Hatlarna Uygulanan Kaplama eitleri

ekil-1 ki kat ve kat Bitm sargl kaplamalar

3.2.2. Mastik Kaplamalar

3.2.3. Epoksi veya poliretan kaplamalar(AWWA C 210, TS 5140)

3.2.4. PVC ve PE Kaplama (Bant Sarg veya plastik bant kaplama)

ekil-.2 Borularn plastik bant ile kaplanmas

Beton kaplamalar (AWWA C 205, DIN 2614, BS 534, TS 8590)

4. KAPLAMA SEM, UYGULANMASI VE KONTROL

Kaplama cinsi seimi

4.2 Yzey Hazrl

ekil-3 Boru kaplamasnn muayenesinde kullanlan Holiday dedector cihaz

1- Deiik kaplamalarn 85 C de 13 gnlk sreyle su absorpsiyonu

2,5 2 1,5 1 0,5 0 Bitm Epoksi Polietilen

13 gnlk Su Absorbsiyonu (85 C)

Kaplama 20 yllk mr iin cinsi

0,00 Bitm Epoksi Kaplama Cinsi Polietilen

2- Deiik kaplamalarn katodik koruma akm younluu

0,06 0,05 0,04 0,03 0,02 0,01 0 Bitm Epoksi

Bitm Epoksi Polietilen

3- Deiik kaplamalarn bal maliyetleri

EK-1 LKEMZDE RETLEN BORULARA UYGULANA KORUYUCU KAPLAMALAR

EK-2 BOYA VE KAPLAMA LE LGL STANDARDLAR

PAINT APPLICATION (PA)

You might also like