Predmet: Preduzetnitvo

Tema: NEGUJTE KREATIVNU VIZIJU SADRAJ UVOD ! Predmet r"d" #$ PRIRODA OD&U'IVANJA #$#$ E)ementi od)u*iv"n+" #$-$ N"*ini .odiz"n+" /v")itete od)u*iv"n+" #$-$#$ Prim+en" /or"/" .ri donoen+u od)u/" #$-$-$ Prim+en" 1ru.no1 donoen+" od)u/" %ENAGERSKOG ( , 0 0 2

-$ DONO3ENJE KREATIVNI4 OD&UKA$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 5 -$#$ Kre"tivne o6o7e -$-$ Pove8"n+e o6o7ne /re"tivno6ti -$!$ Poti:"n+e /re"tivno6ti u or1"niz":i+i -$;$ Pre.re/e z" or1"niz":i+6/u /re"tivno6t -$($ Ko+e z"m/e od)u*iv"n+" tre7" .re7roditi /"/o 7i od)u*iv"n+e 7i)o /re"tivno $ !$ GRUPNO OD&U'IVANJE !$#$ K"r"/teri6ti/e 1ru.no1 od)u*iv"n+" !$-$ Vr6te 1ru." #, !$!$ Pro7)emi 1ru.no1 od)u*iv"n+" !$;$ Te<ni/e 1ru.no1 od)u*iv"n+" !$($ Predno6ti i nedo6t":i 1ru.no1 od)u*iv"n+"

$5 #9 #9 ## $$ ##; $ #0 #5 -#

;$ PRI%JENA TE4NIKE GRUPNOG OD&U'IVANJA =>RAINSTOR%ING?"@ U D$D$ AKONJU4B IVINICE -! ;$#$ O.i6 .ro7)em" -! ;$-$ Pri.rem" od)u/e -; ;$!$ Donoen+e od)u/e !9 ;$;$ ProvoDen+e od)u/e i /ontro)" .rovoDen+" od)u/e !# ZAK&JU'AK !&ITERATURA !! #

UVOD
Tenden:i+e /o+e 6u z"<v"ti)e 6"vremeni 6vi+etE " i6/"zu+u 6e u 1)o7")iz":i+iE )i7er")iz":i+i i .riv"tiz":i+i 6vi< o7)"6ti Fivot"E " .o6e7no .rivredeE 6n"Fno 6u .ot"/)e .otre7u z" reinFin+erin1om i novim .ri6tu.im" u 6tr"te/om men"dFmentu i od)u*iv"n+uE te inve6tir"n+u i reinve6tir"n+u$ Pored to1" to 6u men"dFment i od)u*iv"n+e .o6t")i G6ine Hu" nonG .o6)ovno1 u6.+e<" +"v)+"+u 6e i novi teori+6/i .ri6tu.i /o+i n")"ze 6vo+u .rim+enu u .r"/6i /"/o 7i i6t" 7i)" u 6/)"du 6" .omenutim tenden:i+"m"$ Od)u*iv"n+e /"o .o+"m u vr)o +e iro/o+ u.otre7i$ S tim .o+mom 6e ozn"*"v" od)u*iv"n+e u o6o7nom i)i .orodi*nom Fivotu$ Od)u*iv"n+e u 6vim dru1im 6itu":i+"m" moFe 6e ozn"*iti /"o .o6)ovno od)u*iv"n+eE 7ez o7zir" r"di )i 6e o od)u*iv"n+u u .reduze8uE 7"n:iE /o)iE v)"di itd$ C+e)o/u."n .ro:e6 od)u*iv"n+" o7u<v"t" u.r"v)+"*/eE ru/ovodite)+6/e i izvrne od)u/e$ U.r"v)+"n+e +e Iun/:i+" v)"6nitv" i 7"zir" 6e n" .r"vu v)"6nitv" n"d /".it")omE odno6no 6red6tvim" z" .roizvodn+u$ U 6tr"no+ )iter"turi men"dFment 6e odno6i n" ono to mi n"+*e8e .odr"zumi+ev"mo .od ru/ovoDen+em$ O6novne Iun/:i+e men"dFment" .)"nir"n+eE or1"nizir"n+eE /"drov6/o .o.un+"v"n+eE voDen+e i /ontro)u .ro:e6 od)u*iv"n+" .ovezu+e i .red6t"v)+" 6"mu 6utinu men"dFer6/o1 .o6)"$ Donoen+e od)u/" +e n"+zn"*"+ni+i .o6"o 6vi< r"zin" men"dFment" 6 tim to .o6to+e r"z)i/e u .o1)edu vr6te od)u/" /o+e 6e dono6e n" .o+edino+ r"zini men"dFment"$ Ci)+ ovo1 r"d" +e d" 6e .ri/"Fe v"Fno6t 1ru.no1 od)u*iv"n+" /od donoen+" 6tr"te/i< od)u/"$ U .rvom di+e)u r"d" tem"tizir"ti 8e 6e 6"m" .rirod" men"1er6/o1 od)u*iv"n+"$ Ovd+e 8emo 6t"viti "/:en"t n" e)emente od)u*iv"n+" te n"*ine uz .omo8 /o+i< 6e moFe vriti .odiz"n+e /v")itet" od)u*iv"n+"$ U .rvom redu 7it 8e 1ovor" o /or":im" .ri donoen+u od)u/" /"o .rvo+ mo1u8no6ti i .rim+eni 1ru.no1 donoen+" od)u/" /"o dru1o+ mo1u8no6ti$ O .o6)+edn+o+ mo1u8no6ti =1ru.no donoen+e od)u/"@ 7iti 8e .o6e7no1 1ovor" u tre8em di+e)u ovo1" r"d"$ Dru1i dio r"d" no6i n"ziv donoen+e /re"tivni< od)u/"$ Po/u"+ ovo1 di+e)" r"d" +e 7io d" u/"Fe n" ve)i/u zn"*"+no6t /re"tivno6ti u donoen+u od)u/" =/"/o o6o7ne t"/o i /o)e/tivne@ te n" /o+i n"*in .ot"/nuti /"/o o6o7nu t"/o i /o)e/tivnu /re"tivno6t t+$ /re"tivno6t 6"me or1"niz":i+e$ O7r"Dene 6u ne/e od .re.re/" or1"niz":i+6/o+ /re"tivno6ti$ Tre8i dio r"d" odno6i 6e n" d"n"6 "/tue)nu tem"ti/u 1ru.no1 od)u*iv"n+"$ Eminentni 6v+et6/i "utori iz o7)"6ti men"1"ment" /"o to +e I6"/ AdiFe6 n"1)""v"+u .otre7u 6tv"r"n+" /om.)ement"rno1 tim" um+e6to individu")no1 n"*in" od)u*iv"n+"$ Dot"/)i 6mo 6e vr6te 1ru." /o+e .o6to+e u or1"niz":i+i /"o v"Fno1 I"/tor" d+e)ov"n+" .reduze8" uo.8e$ O7r"di)i 6mo ne/e od n"+.ozn"ti+i< te<ni/" 1ru.no1 donoen+"

od)u/"E te u6t"novi)i odreDene .redno6ti i nedo6t"t/e ov"/vo1 n"*in" donoen+" od)u/"$ 'etvrti dio ovo1" r"d" .red6t"v)+" n" ne/i n"*in 6/)o. teori+e i .r"/6e$ O7r"di)i 6mo +ed"n /on/ret"n .rim+er 1ru.no1 donoen+" od)u/" z" /o+i 6mo mi6)i)i d" 7i mo1"o 7iti dovo)+no re.rezent"tiv"n *it"o:u ovo1" r"d"$

1. PRIRODA MENAGERSKOG ODLUIVANJA

O6novn" r"z)i/" izmeDu m"n"1er" i o6t")i< z".o6)eni< +e r"zin" i ti. od)u/" /o+e oni dono6e$ %"n"1er mor" 6t")no im"ti n" umu /"/o n+e1oveJn+ezine od)u/e ut+e*u n" .odreDene i or1"niz":i+u u :+e)ini$ Z" r"z)i/u od to1"E Gone /o+i r"deG =z".o6)ene@ z"nim" 6"mo /"/o ne/" od)u/" m"n"1er" ut+e*e n" n+i<$ Od)u/e /o+e m"n"1eri 6v"/odnevno mor"+u dono6iti dvo+"/e 6u .rirodeK mo1u 7iti o*e/iv"ne i neo*e/iv"ne:

PRIMJERI OEKIVANIH I NEOEKIVANIH ODLUKA Oekivane (antici i!ane" #$%&ke #$ -$ !$ ;$ ($ ,$ Pre.oru/e z" z".o)+"v"n+e novo1 /"ndid"t" Od)u/e o n"1r"Div"n+u Pre.oru/e z" .rom"/nu8e Odo7r"v"n+e z"<t+ev" z" 1odin+im odmorom Dodi+e)+iv"n+e z"d"t"/" .odreDenim" R"z)i*ite od)u/e n" 6"6t"n:im"$$$

Ne#ekivane (neantici i!ane" #$%&ke' #$ Iznen"dni z"<t+evi z".o6)eni< z" 6)o7odne d"ne -$ Z"<t+evi z" .rem+et"+em oni< z".o6)eni< /o+i 6e ne 6)"Fu 6 ne/ime u or1"niz":i+6/o+ +edini:i u /o+o+ r"de !$ Iznen"dni /v"rovi o.reme /o+" 6e /ori6ti u .ro:e6u .roizvodn+e i)i 6)$ ;$ Od)u/e vez"ne uz 6uz7i+"n+e 6tr"<" z".o6)eni< od novi< te<no)o1i+"E novi< 6tro+ev" i 6)$ =o.8enito 6tr"<" od .rom+en"@ ($ Iznen"dn" 7o)e6t /)+u*ni< r"dni/"$$$

N" /o+i n"*in /on/retni m"n"1er od)u*u+e deIinir" n+e1ov u6.+e<$ N" .rim+erE i"/o 6e *ini d" m"n"1eri )"/e dono6e o*e/iv"ne od)u/e +er im"+u vie vremen" r"zmi6)iti o n+im"E to ne zn"*i d" 6vi m"n"1eri n+i< )"/e dono6e$ T"/o +e n" .rim+er od)u/" /o1" z".o6)itiE i"/o o*e/iv"n"E z" mno1e m"n"1ere vr)o te/"$ 1.1. E%e(enti #$%&ivan)a D" 7i od)u*iv"n+e 7i)o /v")itetno .otre7no +e 6.ozn"ti .otre7u z" donoen+em od)u/e i 7iti 6v+e6t"n vremen6/o1 )imit" /o+i .o6to+i .ri od)u*iv"n+u$ N"vedeni e)ementi 6u .rirodni .reduv+eti z" donoen+e /v")itetni< od)u/"$ T"/oE n" .rim+erE ne/i m"n"1eri od)u*u+u n" )i:u m+e6t"E dru1i 7e6/on"*no du1o r"zmi)+"+u *"/ i /"d" 6e r"di o 6"6vim +edno6t"vim 6tv"rim"E " ne/i 7+eFe od donoen+" od)u/"$ %"n"1er /o+i mi6)i d" +e 7rzo donoen+" od)u/" odr"z n+e1ove eIi/"6no6ti ni+e 6v+e6t"n .o6)+edi:" ne.romi)+eni< od)u/"$ Z" .odreDene i6to t"/o .or"zno /"o i 7rzo.)eto donoen+e od)u/" +e i o7e8"n+e m"n"1er" d" 8e r"zmi6)iti o ne*emu i ond" doni+eti od)u/u$ %no1i m"n"1eri o7e8"v"+u 6v"t"E " /"6ni+e z"7or"ve n" .otre7u donoen+" od)u/e$ O6im n"7ro+"ni< ti.ov" m"n"1er" .ri od)u*iv"n+u .o6to+e i oni /o+i uvi+e/ mi6)e d" nem"+u "de/v"t"n 7ro+ inIorm":i+" z" donoen+e od)u/eE oni /o+i 6e ne.otre7no z"7rin+"v"+u 6v"/i .ut" /"d" mor"+u doni+eti od)u/uE oni /o+i /om.)i:ir"+u *"/ i /"d" 6u n"++edno6t"vni+e od)u/e u .it"n+uE te oni m"n"1eri /o+i 6ve od)u/e .re.ut"+u 6vo+im n"dreDenim"$ Svi n"vedeni ti.ovi m"n"1er" 6u i)i .revie i)i .rem")o z"7rinuti z" donoen+e od)u/"E ni6u 6v+e6ni v"Fno6ti donoen+" od)u/e i .o/"zu+u m")u z"intere6ir"no6t z" vri+eme donoen+"

od)u/eE .o1otovo /"d" 6u od)u/e te/e$ D" 7i od)u*iv"n+e 7i)o /v")itetno m"n"1eri mor"+u 7iti z"intere6ir"ni z" donoen+e od)u/" i z" n+i<ove vremen6/e )imite$ U6.+eni m"n"1eri o6+e8"+u i zn"+u /"d" 6itu":i+" z"<ti+ev" donoen+e od)u/"$ I6to t"/oE u6.+eni m"n"1eri r"zvi)i 6u o6+e8"+ z" .r"vovremeno donoen+e od)u/"$ Oni zn"+u /v")itetno od)u*iv"ti$ 1.*. Naini #$i+an)a kva%itete #$%&ivan)a Mana,e!i(a -t#)e na !a- #%a,an)& $va naina &+ #(#. k#)i/ (#,& #0#%)1ati kva%itet& $#ne-eni/ #$%&ka' #$ Koriten+e /or"/" .ri od)u*iv"n+u -$ Gru.no donoen+e od)u/"$

1.*.1. P!i()ena k#!aka !i $#n#1en)& #$%&ka D" 7i od)u/e 7i)e /v")itetne u6.+eni m"n"1eri im"+u r"zr"Den .ri6tu. donoen+" od)u/" /o+i +e 6i6tem"ti*"n i )o1i*"n$ %"n"1eri im"+u r"zr"Dene /or"/e /o+e 6)i+ede .ri donoen+u od)u/"$

#$ -$ !$ ;$ ($ ,$

K#!aci & $#n#1en)& #$%&ka' IdentiIi/":i+" .ro7)em" IdentiIi/":i+" mo1u8i< r+een+" .ro7)em" Pri/u.)+"n+e i o7r"Div"n+e *in+eni:" Ev")u":i+" mo1u8i< r+een+" Od"7ir i im.)ement":i+" n"+7o)+e1 r+een+" Leed7":/ r"di .o7o)+"n+" od)u*iv"n+"#

1.*.*. P!i()ena ,!& n#, $#n#1en)a #$%&ka Sv+et6/i +e .ozn"t" izre/" d" 6u dvi+e 1)"ve ."metni+e od +edne$ Doi6t"E mno1e 6u .redno6ti u/)+u*iv"n+" 1ru.e u donoen+e od)u/"$ I6to t"/o 1ru.no od)u*iv"n+e im" i 6vo+i< m"n":

POZITIVNI I NEGATIVNI ASPEKTI GRUPNOG DONO3ENJA OD&UKA P#+itivni a- ekti ,!& n#, $#n#1en)a #$%&ka #$ U/u.no zn"n+e 1ru.e +e ve8e od ono1" .o+edin:" -$ Gru." o7i*no 1enerir" ve8i 7ro+ r+een+" .ro7)em" !$ P"rti:i.":i+" u od)u*iv"n+u .ove8"v" .ri<v"8"n+e od)u/e od 6tr"ne *)"nov" 1ru.e ;$ Gru." 7o)+e r"zumi+e z"to .o6to+i .otre7" z" donoen+em od)u/e Ne,ativni a- ekti ,!& n#, $#n#1en)a #$%&ka Du)+e tr"+e O."6no6t od 1ru.no1 mi)+en+" O."6no6t od domin":i+e od 6tr"ne +edno1 *)"n" 1ru.e Priti6:i z" 6)"1"n+em o7uzd"v"+u *)"nove 1ru.e Kon/uren:i+" izmeDu *)"nov" 1ru.e .o6t"+e v"Fni+" od 6"mo1 .ro7)em"

#$ -$ !$ ;$ ($

,$ Tenden:i+" .ri<v"8"n+" .rvo1 .ri<v"t)+ivo1 r+een+" #$ O /or":im" donoen+" od)u/" u ovom 6emin"ru ne8e 7iti ri+e*i iz r"z)o1" to +e to Iund"ment")ni dio 1r"div" /o)e1i+" APo6)ovno od)u*iv"n+eB$ -$ Gru.no od)u*iv"n+e o6im to ut+e*e n" /v")itetu od)u/" ut+e*e i n" /re"tivno6t od)u/"$ N"imeE vie )+udi 6.o6o7no +e r"zviti vie r"zno)i/i< r+een+"$ !$ N"imeE 1ru." 7o)+e r"zumi+e .redno6ti i nedo6t"t/e mo1u8i< r+een+"$ ;$ ')"novi 1ru.e od"ni+i 6u od)u:i /o+u 6u z"+edni*/i doni+e)i ne1o ono+ /o+" im +e n"metnut" odoz1o$ ($ O 1ru.nom mi)+en+u 1ovorimo u 6itu":i+"m" /"d" Fe)+" z" /on6enzu6om unut"r 1ru.e .o6t"+e +"*" od .otre7e z" donoen+em /v")itetne od)u/e$ K"o rezu)t"t 1ru.no1 mi)+en+" 6v"/" /riti/" 6e 6uz7i+"E " /onI)i/tn" odno6no r"z)i*it" mi)+en+" 6e uo.8e ne uzim"+u u o7zir$

*. DONO2ENJE KREA3IVNIH ODLUKA

>iti /re"tiv"n ne zn"*i uvi+e/ im"ti revo)u:ion"rne ide+e$ To +edno6t"vno zn"*i im"ti 6v+eF i ne6.ut"n .ri6tu. donoen+u od)u/"$ Pri tome tre7" im"ti n" umu d" 6e /re"tivnim m"n"1erim" n"ziv"+u oni /o+i ne 6"mo d" im"+u nove ide+eE ve8 i .oti8u inov"tivno6t i /re"tivno6t .odreDeni<$ U.r"vo 6u m"n"1eri ti /o+i iz1r"Du+u or1"niz":i+6/u /u)turu /o+" :i+eni inov"tivno6ti i /re"tivno6tE " z".o6)eni tu /u)turu i m"n"1er" /"o n+eno1 .red6t"vni/" .re.ozn"+u i 6u/)"dno tome re"1ir"+u$ Da 0i #$%&ke k#)e (ana,e!i i #-ta%i +a #-%eni $#n#-e 0i%e k!eativne #t!e0n# )e' #$ d" 6u 6vi z".o6)eni u or1"niz":i+i /re"tivni -$ /on6t"ntno .o7o)+"v"ti i r"zvi+"ti /re"tivno6t !$ .oti:"ti /re"tivno6t unut"r .oduze8" ;$ 6"v)"d"v"ti .re.re/e or1"niz":i+6/o+ /re"tivno6ti$

*.1. K!eativne #-#0e &+udi +edno6t"vno mi6)e d" 6u /re"tivni i)i ni6uE ")i 7iti /re"tiv"n ni+e :rno?7i+e)" /"te1ori+"$ Sv"t/o moFe 7iti /re"tiv"n u ne/o+ m+eri$ Kre"tivno6t ni+e mi6teriozn" /"r"/teri6ti/" "*i:e$ O6o7" /o+" mi6)i d" ni+e /re"tivn" +e z".r"vo o6o7" /o+" ne /ori6ti 6vo+e /re"tivne .oten:i+")e$ Vr)o *e6to deIinir"+u 6e /"r"/teri6ti/e )+udi /o+i 6e i6ti*u /re"tivno8u$ Ne/e od n+i< 6u 6)i+ede8e: Ka!akte!i-tike k!eativni/ %)&$i' #$ Kre"tivni )+udi 6u .ri+e n"d"reni ne1o inte)i1entni$ N"t.ro6+e*n" inte)i1en:i+e ni+e uv+et /re"tivno6ti$ -$ Kre"tivni )+udi im"+u .ozitivnu 6)i/u 6"mi o 6e7i: do7ro 6e o6+e8"+u u v)"6tito+ /oFi$ !$ Kre"tivni )+udi 6u emo:ion")niE o6+et)+ivi 6u n" 6vi+et o/o 6e7e i n" o6+e8"+e dru1i< )+udi$ ;$ Kre"tivni )+udi 6u ori1in")ni u 6vo+im r"zmi)+"n+im"$ ($ Kre"tivni )+udi 6u z"intere6ir"ni z" .rirodu .ro7)em"$ Iz"zovni .ro7)emi iz motivir"+uE 6timu)ir"+u$ ,$ Kre"tivni )+udi 6uzdrF"v"+u 6e od iznoen+" mi)+en+" do/ ne 6"/u.e 6ve inIorm":i+e o .ro7)emu$ Oni 6u .ri+e 6/)oni r"zmi)+"n+u ne1o im.u)zivno6ti$ 0$ Kre"tivni )+udi 6u *e6to ne/onIormi6ti$ Oni :i+ene 6vo+u 6"mo6t")no6t i nem"+u izr"Fenu .otre7u 7iti .o<v")+eni od 1ru.e$ 2$ Kre"tivni )+udi vode 7o1"tE 6/oro 7iz"r"n i I"nt"6ti*"n Fivot$ Oni 6u z".r"vo G)udiGE +er t"/o z"dovo)+"v"+u 6vo+e /re"tivne .otre7e$ 5$ Kre"tivni )+udi 6u I)e/6i7i)ni i ni6u 6/)oni "utoritetu$ K"d" 6u 6uo*eni 6 .ro7)emom od7":u+u :rno?7i+e)" =/"te1ori*/"@ r+een+"E tr"Fe on" 6iv"$ #9$ Kre"tivni )+udi 6u z"intere6ir"ni z" zn"*en+e i ut+e:"+ " ne z" m")e det")+e$ ##$ Kre"tivni )+udi to)erir"+u dvo6mi6)eno6t i /om.)e/6no6tE te ne vo)e .redvid)+ivo6t i red$ #-$ Kre"tivni )+udi im"+u zn"tiFe)+u m)"di< *"/ i /"d" .reDu 09?te$

*.*. P#ve.an)e #-#0ne k!eativn#-ti N"F")o6tE )+udi 1u7e ve8inu 6vo+e /re"tivno6ti odr"6t"+u8i$ Studi+e .o/"zu+e /"/o do ;9?te 1odine )+udi z"drF"v"+u 6"mo o/o - .o6to /re"tivno6ti /o+e 6u im")i 6 ( 1odin"$ K)+u* z" .o7o)+"n+e v)"6tite /re"tivno6ti +e do.u6titi /re"tivnim .oten:i+")im" d" 6e r"zvi+"+u /roz *it"v FivotE ni/"d" i< ne Gz"/)+u*"v"tiG$ Jed"n n"*in /"/o .o6t"ti /re"tiv"n +e /on:entrir"ti 6eE r"zmi)+"ti od+ednom 6"mo o +ednom .ro7)emu i .o/u"ti o6mi6)iti to vie r"z)i*iti< n"*in" z" r+e"v"n+e odreDeno1 .ro7)em"$ Pri tome ni+e uo.8e 7itno +e6u )i 6v" r+een+" do /o+i< doDemo .r"/ti*n"$ N"imeE .rvi /or"/ 6"6to+i 6e u 1enerir"n+u to ve8e1 7ro+" ide+"$ Ev")u":i+" 6v"/e ide+e o7"v)+" 6e /"6ni+e$ U .ro:e6 1enerir"n+" ide+"E d" 7i one 7i)e /re"tivneE tre7" u/)+u*iti i v)"6titu .od6v+e6t$ Pod6v+e6t 6e u/)+u*u+e u .ro:e6 donoen+" od)u/" n" n"*in d" 6e o6o7" .ot.uno o.uten" .re.u6ti v)"6titim r"zmi)+"n+im"E odno6no d" .u6ti Gmoz"/ n" ."uG$ Pri tome 6e ne tre7" o7e6<r"7riv"ti to ve8 .rv" ide+" ni+e revo)u:ion"rn"$ Uo7i*"+eno +e d" *ov+e/u ."dne n" ."met mno1o ide+" .ri+e ne1o to 6e do6+eti one .r"veE one /o+" od1ov"r" 6itu":i+i$ N"/on to

6e do6+etimo n"+7o)+e1 r+een+" tre7" 1" im.)ementir"ti$ Im.)ement":i+" +e u+edno i n"+teFi /or"/ .ri od)u*iv"n+u$

*.4. P#tican)e k!eativn#-ti & #!,ani+aci)i K"/o uo.8e m"n"1eri r"zvi+"+u /re"tivnu o/o)inu u .oduze8u M K"o .rvoE u.r"vo m"n"1eri mor"+u 6vo+im .rim+erom .o/"z"ti d" 6e /re"tivno6t u ne/im .oduze8im" vrednu+e$ O7i*no m"n"1eri n"/)"."+u o /re"tivno6ti " u i6to vri+eme ne im.)ementir"+uE " niti ne .ri<v"8"+uE ne/e i)i *"/ mno1e /re"tivne ide+e$ Z".o6)eni .ro:+en+u+u m"n"1ere .rem" tome to oni r"deE " ne .rem" tome to 1ovore$ Oni m"n"1eri /o+i /re"tivne ide+e od 6tr"ne .odreDeni< iz d"n" u d"n i1norir"+u n" /r"+u do7iv"+u od z".o6)eni< niti +ed"n .ri+ed)o1 z" .o7o)+"n+e$ Z" r"z)i/u od n+i<E oni m"n"1eri /o+i .oti*u i n"1r"Du+u /re"tivno6t /on6t"ntno do7i+"+u noveE 7o)+e i ori1in")ni+e ide+e od 6vo+i< )+udi$ %no1e 6u /"r"/teri6ti/e /re"tivni< or1"niz":i+"E " ne/e od n+i< 6u 6)i+ede8e: Ka!akte!i-tike k!eativni/ #!,ani+aci)a' #$ %"n"1eri v+eru+u 6vo+im )+udim" i ne /ontro)ir"+u i< 6tri/tno$ -$ Komuni/":i+e izmeDu *)"nov" or1"niz":i+e 6u 6)o7odne$ !$ Po.ri)i*ne /omuni/":i+e i /ont"/ti 6 o/o)inom or1"niz":i+e$ =Otvoreno6t .rem" o/o)ini$@ ;$ Ve)i/" r"zno)i/o6t ti.ov" )i*no6ti$ ($ S/)ono6t .rom+en"m"E ")i ne .rom+ene z7o1 .rom+en"$ ,$ UFiv"n+e u e/6.erimentir"n+u 6 novim ide+"m"$ 0$ Poti:"n+e )+udi r"z)i*ite o7r"zovne r"zine i r"z)i*iti< .odru*+" d" .ridono6e novim ide+"m"$ 2$ TeFn+" z"drF"v"n+u /re"tivni< )+udi u /om."ni+i u6.r/o6 Iin"n:i+6/im te/o8"m"$ 5$ Ne 7o+e 6e .o6)+edi:" .o1re"/"$ #9$ Se)e/:i+" i .romo:i+" )+udi .rim"rno +e 7"zir"n" n" do.rino6u or1"niz":i+i$ ##$ Kori6te te<ni/e z" .oti:"n+e /re"tivno6ti /"o to 6u 7r"in6tormin1E 7r"inNritin1E 6ine/ti/" i 6)$ #-$ Im"+u dovo)+ne Iin"n:i+6/eE m"n"1er6/eE )+ud6/e i vremen6/e re6ur6e d" o6tv"re 6vo+e :i)+eve$ *.5. P!e !eke +a #!,ani+aci)-k& k!eativn#-t %no1e or1"niz":i+e i n+eni m"n"1eri .o6t"vi)i 6u .re.re/e /o+e 6.ut"v"+u or1"niz":i+6/u /re"tivno6t$ DodueE o7i*no 6u te .re.re/e .o6t"v)+ene nen"m+erno$ Na)e1.e - #(in)ane !e !eke #!,ani+aci)-k#) k!eativn#-ti -&' #$ Strah od promaaja ? Str"< od .o1re/e 6.ut"v" mno1e )+ude d" uo.8e .o/u"+u 7iti /re"tivni$ -$ Kritike unaprijed ? Kriti/e .ri 6"mom r"zvo+u novi< ide+" 7rzo z"t"m)+"v"+u .otre7u )+udi d" 6mi)+"+u nove 6tv"ri$ !$ Organizacijska klima koja ne potie kreativnost ? Vr)o *e6to m"n"1eri vo)e /"d" z".o6)eni r"zmi)+"+u /"o i oni i n"1r"Du+u 6"mo one A.o6)uneB odno6no i6tomi)+eni/e$ To 6.ut"v" individu")nu /re"tivno6t$

;$ Rastresenost i neprestane upadice ? Kre"tivno r"zmi)+"n+e mo1u8e +e +edino u mirnom o/ruFen+u i /"d" nem" ne.otre7ni< u."di:" iz o/o)ine$ ($ Zatita statusa quo ? Kre"tivne ide+e u1roF"v"+u 6t"tu6 HuoE " one /o+i n"ru"v"+u 6t"tu6 Huo 6t")no 6e /ritizir"E ne d"+e im 6e .odr/"E te .o6to+i mo1u8no6t d" oni .re6t"nu v+erov"ti 6"mi u 6e7e i 7iti /re"tivni$ ,$ Hijerarhijski filter za ideje ? 3to vie <i+er"r<i+6/i< r"zin" ne/" ide+" tre7" .ri+e8i d" 7i 7i)" im.)ementir"n"E ve8e 6u "n6e d" 6e on" uniti i iz1u7i$ 0$ !osu"ivanje ideja ? Ne/i m"n"1eri vo)e .reuzim"ti tuDe z"6)u1e$ To n"r"vno o7e6<r"7ru+e z".o6)ene .ri 1enerir"n+u novi< ide+"$ 2$ #zoliranje kreativnosti 6 Kre"tivno6t u .oduze8u 6e .oti*e +edino n" n"*in d" m"n"1eri i z".o6)eni /omuni:ir"+uE " ne d" 6e one /o+i 6u dru1"*i+i ? /re"tivni izo)ir"$ 5$ !retjerano zajednitvo O e)+" z" z"+ednitvom unut"r .oduze8" o6)"7)+u+e individu")no6t i .romovir" /on6enzu6$ Ide+e done6ene /on6enzu6om o7i*no 6u m"n+e /re"tivne$

2.5.

K#)e +a(ke #$%&ivan)a t!e0a !e0!#$iti kak# 0i #$%&ivan)e 0i%# k!eativn#

%no1i m"n"1eri u."d"+u u z"m/e .ri donoen+u od)u/"$ One +a(ke k#)e na)vi1e &t)e& na kva%itet& i k!eativn#-t #$%&ka -&' 1" Ne !e #+navan)e !i#!iteta Ni+e *e6t 6)u*"+ d" m"n"1er 6"tim" od)u*u+e <o8e )i n"ru*iti +ednu i)i dvi+e /uti+e ne/e 7o+e i)i 6)$ T"/"v .ri6tu. troi m"n"1erovo vri+emeE te z7un+u+e z".o6)ene ? te/o im +e 6.ozn"ti to +e v"FnoE " to m"n+e v"Fno$ K"o rezu)t"t ov"/vo1 .on""n+" ni+e ri+et/o d" 6e .ro7)emim" ve)i/e v"Fno6ti ne .o6veti dovo)+n" ."Fn+" z7o1 to1" to 6e m"n"1er 7"vi nev"Fnim .it"n+im"$ %"n"1eri /o+i u."d"+u u z"m/u ve)i/e v"Fno6ti 6vi< .ro7)em" tre7"+u n"u*iti .o6t"v)+"ti .rioritete$ *" K!ei!an)e k!i+ni/ -it&aci)a Ne/i m"n"1eri vo)e /"d" iz1)ed" d" 6u 6ve 6itu":i+e i 6vi .ro7)emi /riti*ni +er 6e t"d" o6+e8"+u v"Fnim" i .otre7nim" u or1"niz":i+i$ NoE u6.+eni m"n"1eri zn"+u o6t"ti mirni i +"6no r"zmi)+"ti i /"d" +e 6tv"rn" /riz" u .it"n+u$ 4" Nek#n+&%ti!an)e $!&,i/ Ne/i m"n"1eri +edno6t"vno ne Fe)e 6"v+et dru1i< )+udi$ Oni mi6)e d" "/o z"tr"Fe .omo8 i)i 6"v+et i6."d"+u ne6.o6o7ni i 1)u.i$ %no1i m"n"1eriE .o1otovo oni 6t"ri+i /o+i :i+ene .rote6t"nt6/u r"dnu eti/uE mi6)e d" tre7"+u zn"ti 6ve od1ovore i ni/"d" ne .it"+u dru1e z" 6"v+et +er mi6)e d" t"/o otvoreno .o/"zu+u 6vo+e nezn"n+e$ U6.+eni m"n"1eri 6u 6.o6o7ni .ret.o6t"viti zdr"v r"zum v)"6titom e1u$ 5" Ne !i+navan)e #,!e1ke Nit/o od n"6 ni+e u 6t"n+u doni+eti uvi+e/ n"+7o)+u od)u/u$ A/o m"n"1er n".r"vi .o1re/u n"+7o)+e +e d" +e .rizn" i d" u*ini 6ve /"/o 7i +e i6.r"vio$ N"+1ore +e /"d" m"n"1eri Ior6ir"+u 6vo+u )ou od)u/u i 6vim" o7+"n+"v"+u /"/o +e on" z".r"vo do7r"$ Pri 6vemu tome tre7" im"ti n" umu d" 6"mo m")i 7ro+ )+udi uvi+e/ .rizn"+e v)"6tite .o1re/e$ 7" 8a%)en)e +a $#n#-eni( #$%&ka(a U.r"vo 6u.rotno *etvrto+ z"m:iE ne/i m"n"1eri uvi+e/ F")e z" od)u/"m" /o+e 6u doni+e)iE ." *"/ i z" onim" /o+e 6u do7re$ Oni 1u7e vri+eme n" r"zmi)+"n+e Ato 7i 7i)o d"$$$B um+e6to d" 6e 7"ve .rovoDen+em od)u/"$

9" Nek#!i1ten)e i-k&-tva !et/#$nika Z"to 7i 6v"t/o tre7"o izumiti /ot"*M A/o +e 6)i*n" 6itu":i+" od)u*iv"n+" .o6to+")" u .ro)o6tiE m"n"1eri 7i 6e tre7")i .o6)uFiti tim i6/u6tvomE /"/o v)"6titim t"/o i tuDim$ :" Ne !ik& %)an)e i ne !#v)e!avan)e #$ataka k#)i -& #$%#,a +a #$%&ivan)e %"n"1eri *e6to ne /ori6te do6tu.ne inIorm":i+e .ri od)u*iv"n+u$ Jed"n r"z)o1 z" to +e to +e o7i*no .otre7no u)oFiti neto ener1i+e /"/o 7i 6e .od":i .ri/u.i)i i "n")izir")i$ N"imeE .uno +e )"/e .ri od)u*iv"n+u /ori6titi 6"mo one .od"t/e /o+i 6u n"m .ri ru:i$ Dru1i .ro7)em +e /oriten+e 1)"6in" i .ri*i:" /"o .od)o1e z" donoen+e od)u/"$ Pro7)em +e z".r"vo u tome d" 6u )+udi 6/)oni+i v+erov"ti 6tv"rim" /o+e 6u u 6/)"du 6 n+i<ovim v+erov"n+im" i Fivotnim 6t"vovim" ne1o r"zm"tr"ti *in+eni:e$ ;" O0e.avan)e ne(#,&.e,a %"n"1eri *e6to d"+u o7e8"n+" /o+" ni6u u 6t"n+u i6.uniti$ %"n"1eri to r"de iz m"ni.u)"tivni< r"z)o1" r"z)i*ite .rirodeE no tre7" im"ti n" umu d" t"/ovo .on""n+e im" i 6vo+e .o6)+edi:e$ N"+7o)+i .r"/6" +e ne d"v"ti .r"zn" o7e8"n+"$

4. GRUPNO ODLUIVANJE
Gru.no od)u*iv"n+e .red6t"v)+" n"*in .o6)ovno1 od)u*iv"n+"E u /o+em od)u/e dono6e 1ru.e )+udi 6tru/tuir"ne .o r"z)i*itim o6nov"m"$ O6nov" z" Iormir"n+e 1ru." moFe 7iti v)"6nitvoE men"dFer6/e Iun/:i+eE z"+edni*/i r"d n" ne/om .o6)u i 6)i*no$ Ve)i/i 7ro+ od)u/" u .reduze8u dono6i 6e .o n"*e)u 1ru.no1 od)u*iv"n+"$ Gru.nu od)u/u dono6i ve8i 7ro+ .o+edin":" /o+i z"+edni*/i r"de n" r+e"v"n+u ne/o1 .ro7)em"$ O 1ru.nom od)u*iv"n+u moFemo 1ovoriti /"o o od)u*iv"n+u 6/u.tine dioni*"r"E u.r"vno1 od7or"E ne/e ve8e i)i m"n+e 6/u.ine men"dFer"$ Gru.no od)u*iv"n+e ne 7i tre7")o mi+e"ti 6" ."rti:i.":i+om r"dni/" u od)u*iv"n+u$ Gru.no od)u*iv"n+e .odr"zumi+ev" u/)+u*iv"n+e m"n+e1 i)i ve8e1 7ro+" *)"nov" or1"niz":i+eE n"+*e8e men"dFer" r"z)i*iti< r"zin" u .ro:e6 od)u*iv"n+"$ Do/ r"dni*/e ."rti:i.":i+e .odr"zumi+ev"+u u/)+u*iv"n+e r"dni/" u .ro:e6 donoen+" od)u/"$ 4.1. Ka!akte!i-tike ,!& n#, #$%&ivan)a O6novn" /"r"/teri6ti/" 1ru.no1 od)u*iv"n+" +e t" to od)u/e dono6e dvi+e i)i vie o6o7" odno6no m"n+" i)i ve8" 1ru."$ GGru.u /"r"/terizir" 6)ede8e: .ovezu+u i< z"+edni*/i intere6iE *)"novi 1ru.e mor"+u meDu6o7no /omuni:ir"tiE 6v"/" 1ru." +e u .r"vi)u .od1ru." ne/e ve8e 1ru.eE " i6to t"/o 6"m" moFe im"ti .od1ru.eK r"di u6.+e<" od)u*iv"n+" u 1ru.i *)"novi 1ru.e mor"+u 6e .ridrF"v"ti utvrDeni< normi .on""n+" u 1ru.iG$ D" 7i *)"novi 1ru.e mo1)i u6.+eno od)u*iv"tiE mor"+u 7iti inIormi6"ni o .ro7)emu o /o+em 6e od)u*u+e$ Ko)i/o 8e 1ru." 7iti u6.+en" u od)u*iv"n+uE z"vi6i od
#9

.on""n+" n+eni< *)"nov"E " .o6e7no vodeE /o+i mor" 7iti 6.o6o7"n d" inte1rie n+i<ove .o+edin"*ne 6n"1e u +ednu z"+edni*/u 6n"1uE /"/o 7i 6e mo1"o u6.+eno re")izov"ti z"+edni*/i :i)+ 1ru.e$ Gru.no od)u*iv"n+e +e o7i*no 6.ori+i i 6)oFeni+i n"*in od)u*iv"n+" od individu")no1 od)u*iv"n+"E +er u n+emu 6ud+e)u+e ve8i 7ro+ *)"nov"E z7o1 *e1" i .ro:e6 od)u*iv"n+" tr"+e duFe vri+eme$ I."/ moFe 6e re8i d" n" odreDeni n"*in 1ru.no od)u*iv"n+e +e )"/e z" dono6ite)+" od)u/eE +er od1ovorno6t z" od)u/u .reuzim" 1ru."E " ne .o+edin":$ 4o8e )i od)u*iv"n+e u 1ru.i 7iti 7rFe i)i 6.ori+eE z"vi6i od zn"n+" i 6.o6o7no6ti *)"nov" 1ru.eE ")i i o tome +e6u )i n+i<ov" zn"n+" /om.)ement"rn"E /on/urentn" i)i i6tovr6n"$ U 1ru.nom od)u*iv"n+u .o6ti8i 8e 6e n"+7o)+i rezu)t"tiE "/o 6u zn"n+" *)"nov" 1ru.e /om.)ement"rn"E " n"+6)"7i+i "/o 6u on" /on/urentn" odno6no i6tovr6n"$ Kod /on/urentni< zn"n+" *)"nov" 1ru.e <omo1eno6t 1ru.e 8e 7iti 6)"7" i)i ni/"/v"E od)u*iv"n+e 8e tr"+"ti duFeE " .it"n+e +e i /"/v" 8e od)u/" 7iti done6en"$ Kod i6tovr6ni< zn"n+" *)"nov" 1ru.e od)u*iv"n+e 8e 7iti re)"tivno 7rzoE ")i +e .it"n+e <o8e )i 7iti done6en" n"+7o)+" od)u/"E 6 o7zirom n" m"n+u mo1u8no6t 1enerir"n+" r"z)i*iti< ")tern"tiv" r+een+" .ro7)em"$ K"r"/teri6ti/e 1ru.no1 od)u*iv"n+" z"vi6it 8e i od ti.ov" )+udi /o+i *ine 1ru.uE 6 o7zirom n" to +e6u )i i6ti .o /"r"/teru odno6no 6ti)u od)u*iv"n+" i n"*inu 1)ed"n+" n" .ro7)em$ I6ti i)i 6)i*"n ti. )+udi o)"/"v" od)u*iv"n+eE do/ r"z)i*iti ti.ovi )+udi u 1ru.i u6.or"v"+u .ro:e6 od)u*iv"n+"E ")i z"to 1enerir"+u ve8i 7ro+ ")tern"tivni< r+een+" .ro7)em" i dono6eE u .r"vi)u 7o)+e od)u/e$ N" 1ru.no od)u*iv"n+e uti:"t 8e i 6t"tu6 i mo8 .o+edini< *)"nov" 1ru.e$ T"/o d" 8e *e6to o6t")i *)"novi 1ru.e .odrF"ti mi)+en+e vode8e1 *)"n" 1ru.e$ %i)+en+e *)"n" 6" n"+ve8im "utoritetom ne mor" uvi+e/ 7iti i n"+7o)+e u .o1)edu iz7or" n"+7o)+e ")tern"tive r+een+" .ro7)em" i 6"mim time .red6t"v)+" +ednu od o."6no6ti 1ru.no1 od)u*iv"n+"$ Pro7)em od)u*iv"n+" u 1ru.i .o6t"+e +o 6)oFeni+i "/o 1ru." im" dv" .od+edn"/o +"/" *)"n" n"6u.rot o6t")im *)"novim"E 6 di+"metr")no 6u.rotnim 1)ed"n+im" n" r+e"v"n+e .ro7)em" o /ome 6e od)u*u+e$ Sto1" 6e .re.oru*u+e d" 6e /od Iormir"n+e 1ru.e vodi r"*un" o tome im"+u )i 6vi *)"novi 1ru.e .od+edn"/ 6t"tu6E "utoritet i mo8 u or1"niz":i+i$ Gru.e 8e od)u*iv"ti o onim .it"n+im" i .ro7)emim" *i+e r+een+e z"<ti+ev" zn"n+e ve8e1 7ro+" )+udi$ GGru.no od)u*iv"n+e 6e r"z)i/u+e od individu")no1 i .o tome to u 1ru.i .o6to+i ve8" 6.remno6t z" donoen+e ri6/"ntni< od)u/"E z7o1 1ru.ne od1ovorno6ti$G

##

4.*. V!-te ,!& a U 1ru.nom od)u*iv"n+u 6ud+e)u+u r"z)i*ite 1ru.eE /o+e moFemo /)"6iIi:ir"ti u 6)+ede8e vr6te: "@ Iorm")ne i neIorm")neE 7@ .rivremene i tr"+neE :@ <omo1ene i <etero1ene i d@ ve)i/e i m")e$ Lorm")ne i neIorm")ne 1ru.e 6u u n"+7)iFo+ vezi 6 Iorm")nom i neIorm")nom or1"niz":i+6/om 6tru/turom .reduze8"$ Lorm")ne 1ru.e 6u .ro.i6"ne or1"niz":i+6/om 6tru/turom .reduze8"$ K"o .rim+er Iorm")ni< 1ru." /o+e dono6e od)u/e moFe 6e n"ve6ti u.r"vni od7orE u.r"v" .reduze8"E /o)e1i+ men"dFer"E /"o i men"dFer6/i timovi$ Unut"r 6v"/e Iorm")ne or1"niz":i+e u .r"vi)u .o6to+e neIorm")ne 1ru.eE /o+e 6e 6 o7zirom n" motive Iormir"n+" di+e)e n" dv" o6novn" ti.": "@ intere6ne 1ru.e i 7@ .ri+"te)+6/e 1ru.e$ Intere6ne 1ru.e 6u one /o+e n"6t"+u /"o rezu)t"t .rirode .o6)" /o+i o7"v)+"+u *)"novi 1ru.e$ Do/ 6u .ri+"te)+6/e 1ru.e n"+*e8e rezu)t"t z"+edni*/o1 druFen+" *)"nov" or1"niz":i+e izv"n .reduze8"$ Z" r"z)i/u od Iorm")ni< 1ru." neIorm")ne n"6t"+u 6.ont"no i one mo1u 7iti vr)o v"Fne u .ro:e6u od)u*iv"n+"E *"/ mo1u 7iti 6tv"rni no6io:i od)u*iv"n+" /o+im" Iorm")ne 1ru.e 6)uFe 6"mo /"o .o/ri8e$ Pod+e)" 1ru." n" tr"+ne i .rivremene 6u u n"+uFo+ vezi 6" .od+e)om n" Iorm")ne i neIorm")ne 1ru.e$ Tr"+ne 1ru.e 6u u+edno i Iorm")ne 1ru.eE z" r"z)i/u od .rivremeni< 1ru." /o+e 6u n"+*e8e Iorm")neE ")i mo1u 7iti i neIorm")ne 1ru.e$ Tr"+ne 1ru.e 6u one /o+e 6u tr"+no .o6t"v)+ene u or1"niz":i+6/o+ 6tru/turi .reduze8"E do/ 6e .rivremene 1ru.e Iormir"+u .o .otre7i z" re")iz":i+u ne/o1 z"d"t/"$ 4omo1ene i <etero1ene 1ru.e .red6t"v)+"+u /)"6iIi/":i+u 1ru." od)u*iv"n+" 6" "6.e/t" /"r"/teri6ti/" n+i<ovi< *)"nov"$ 4omo1ene 1ru.e .red6t"v)+"+u t"/ve 1ru.e dono6io:" od)u/"E /o+i 6u .o mno1im 6vo+im /"r"/teri6ti/"m" i6ti i)i 6)i*ni$ A <etero1ene 1ru.e 6"6to+e 6e od r"z)i*iti< *)"nov" .o .it"n+u intere6"E zn"n+"E 6t"vovim"E Iorm")nom o7r"zov"n+u i dru1im o6o7nim /"r"/teri6ti/"m"$ U <omo1enim 1ru."m" )"/e 6e /omuni:ir" i on" mno1o )"/e .o6tiFe /on6enzu6 u donoen+u od)u/e$GN"6u.rot tome <etero1ene 1ru.e im"+u .redno6t .red <omo1enim 1ru."m" u tome to 1enerir"+u ve)i/i 7ro+ ide+"E .)"nov" i inIorm":i+" ." 8e od)u*iv"n+e u t"/vim u6)ovim" 7iti /v")itetni+e$G Po6to+i i .od+e)" n" ve)i/e i m")e 1ru.eE i to 6" "6.e/t" 7ro+" *)"nov"$ Gru.e /o+e 7ro+e od (?0 *)"nov" mo1u 6e 6m"tr"ti n"+.oFe)+ni+im 1ru."m" z" od)u*iv"n+eE do/ 1ru.e izmeDu ; i #9 *)"nov" mo1u 6e 6m"tr"ti .ri<v"t)+ivim 1ru."m" z" od)u*iv"n+e$ GSv"/" 1ru." /o+" 7ro+i m"n+e od ; *)"n"E " vie od #9 ')"nov" ni+e .oFe)+n" z" od)u*iv"n+e$G 4.4. P!#0%e(i ,!& n#, #$%&ivan)a

#-

Po6to+e tri o6novn" odno6no /)+u*n" .ro7)em" 1ru.no1 od)u*iv"n+" i to: "@ .o)"riz":i+" izmeDu *)"nov" 1ru.eE 7@ 1ru.no mi)+en+e i :@ ."rti:i.":i+" u .ro:e6u od)u*iv"n+"$ "@ Prvi .ro7)em 1ru.no1 od)u*iv"n+" +e .o)"riz":i+" izmeDu *)"nov" 1ru.e$ U .ro:e6u od)u*iv"n+" *)"novi 1ru.e mor"+u z"6tu."ti r"z)i*it" ." i e/6tremn" 6t"+")it"E u odno6u n" dru1e *)"nove 1ru.e$ Do .o)"riz":i+e odno6no .od+e)e izmeDu *)"nov" 1ru.e do)"zi: #@ "/o mi)+en+e ne/o1 *)"n" 1ru.e di+e)e i dru1i *)"novi 1ru.eE t"d" t"+ .o+edin": +o +"*e z"6tu." 6vo+e mi)+en+eE 7ez o7zir" n" to +e )i to mi)+en+e i6.r"vnoK -@ "/o ne/i *)"n 1ru.e nem" 6vo+e +"6no izr"Feno mi)+en+eE " ne/i dru1i *)"n vr)o 6u1e6tivno i uv+er)+ivo o7r"z)"Fe 6vo+e mi)+en+eE moFe 6e de6iti d" 6e n+emu .ri/)one oni /o+i 6u do t"d" 7i)i u di)emiK !@ "/o 6e ne/i +"/i .o+edin": ."6ivir" u od)u*iv"n+u u 1ru.iE z"to to ni+e dovo)+no motivir"nE zn"+u8i .ri tome d" z" 6ve od)u/e od1ov"r" 1ru."E " on 7i /"o .o+edin": d" 6"m od)u*u+e 6"6vim 6i1urno donio dru1u od)u/u$ 7@ Dru1i .ro7)em 1ru.no1 od)u*iv"n+" +e 1ru.no mi)+en+eE to .odr"zumi+ev" +edin6tveno mi)+en+e 6vi< *)"nov" 1ru.eE /o+e 6e +"v)+" /"o "nti.od .o)"riz":i+e izmeDu *)"nov" 1ru.e$ Do 1ru.no1 mi)+en+" do)"zi iz dv" o6novn" r"z)o1" i to n"*in" mi)+en+" u 1ru.iE " dru1i +e meDu6o7n" .ovez"no6t *)"nov" 1ru.e$ Tre7" re8i d" 6e 1ru.no mi)+en+e 7"zir" n" teFn+i 1ru.e d" .o6ti1ne 6.or"zum 1otovo .od 6v"/u :i+enuE " to .one/"d dovodi .reduze8e do /"t"6troI")ni< .o6)+edi:"$ N" 1ru.no mi)+en+e moFe im"ti ve)i/i uti:"+ )iderE odno6no voD" 1ru.eE .o6e7no "/o +e ri+e* o "utoritetu /o+i +e nedodir)+iv$ N" .o+"vu 1ru.no1 mi)+en+" uti*u 6)+ede8i r"z)ozi: +"/" .ovez"no6t *)"nov" 1ru.eK ve)i/i o.timiz"m /o+i v)"d" meDu *)"novim" 1ru.eK od7":iv"n+e inIorm":i+" /o+e mo1u dove6ti u .it"n+e r"ni+e done6ene od)u/eK minimizir"n+e .rotu"r1ument" z" ne/u od)u/u /"/o 7i od)u/" /o+u .red)"Fe ve8in" iz1)ed")" to 7o)+eK Io/u6ir"n+e 1ru.e n" +ednu ")tern"tivu i od7":iv"n+e o6t")i<K od7":iv"n+e meritorno1 mi)+en+" 6tru*n+"/"E "/o +e ono u 6u.rotno6ti 6" onim to +e 1ru." od)u*i)"$ D" 7i 6e o6)o7odi)i 1ru.no1 mi)+en+" /"o +edne od 6)"7o6ti u .ro:e6u 1ru.no1 od)u*iv"n+" tre7": d"ti 6)o7odu 6vim *)"novim" 1ru.e d" 6)o7odno /ritizir"+u od)u/e /o+e 6e nudeE " .o .otre7iE 6 vremen" n" vri+emeE mi)+en+e 1ru.e tre7" d"ti n" .rov+eru 6tru*n+":im" izv"n .reduze8"K Iormir"ti vie ."r")e)ni< 1ru." /o+e 7i od)u*iv")e o i6tom .ro7)emuK i o<r"7riti .o+edin:eE *)"nove 1ru."E d" u .ro:e6u od)u*iv"n+" 7udu /riti*niE " ne .o6)uni$ :@ Tre8i .ro7)em 1ru.no1 od)u*iv"n+" +e ."rti:i.":i+" r"dni/" u .ro:e6u od)u*iv"n+"$ P"rti:i.":i+om r"dni/" u od)u*iv"n+u .ro:e6 od)u*iv"n+" 6e .roduF"v"E to .one/"d moFe u1roziti i 6"m .ro:e6 od)u*iv"n+"E /"d 6e

#!

od)u/" mor" doni+eti u /r"t/om ro/u$ 4o8e )i i u /o+o+ m+eri r"dni:i ."rti:i.ir"ti u .ro:e6u od)u*iv"n+" z"vi6i od to1" .r"/ti:ir" )i men"dFment .reduze8" demo/r"t6/i i)i "uto/r"t6/i 6ti) od)u*iv"n+"E /"o i o tome d" )i +e or1"niz":i+6/" 6tru/tur" .reduze8" :entr")izir"n" i)i de:entr")izir"n"$ 4.5. 3e/nike ,!& n#, #$%&ivan)a %eDu 7ro+nim te<ni/"m" 1ru.no1 od)u*iv"n+" n"+.ozn"ti+e 6u: "@ GO)u+" moz1ov"G =>r"in6tormin1@E 7@ Nomin")n" 1ru.n" te<ni/" i :@ De).<i te<ni/"$ "@ <!ain-t#!(in, i)i /"/o 7i6mo to u 6)o7odnom .ri+evodu mo1)i n"zv"ti Go)u+" moz1ov"GE .red6t"v)+" te<ni/u od)u*iv"n+" /o+" 6e teme)+i n" intenzivno+ di6/u6i+i odno6no r"6.r"vi meDu *)"novim" 1ru.e$ Kod ove te<ni/e od)u*iv"n+" 6v"/" ide+" +e do7ro do)" ." *"/ i one /o+e 6u moFd" 7e6mi6)eneE +er +e to zn"/ d" 6e 1ru." .ot.uno o6)o7odi)" /om.)e/6"E Gt" 8e re8i dru1iGE "/o +e ne*i+" ide+" 7e6mi6)en"$ Gru." 6e mor" o6)o7oditi "uto:enzureE 6tr"<" i ne)"1odeE /"/o 8e re"1ir"ti dru1i n" ne*i+i .ri+ed)o1$ Jed"n *)"n 1ru.e z".i6u+e 6ve ide+e *)"nov" 1ru.eE " .o6)i+e to1" one idu n" vrednov"n+eE /"/o 7i 6e mo1)" iz"7r"ti n"+7o)+" od)u/"$ Gru." 6e 6"6to+i od , do #- *)"nov" .ri7)iFno i6te r"zine$ D" 7i 6e mo1)" .rimi+eniti ov" te<ni/" .otre7no +e .otov"ti odreDene /or"/e u .ri.remi 6"6t"n/"$ Ti /or":i 6u .rimi+en+eni n" .rim+eru u *etvrtom .o1)"v)+u$ Ov" te<ni/" nudi odreDene .redno6ti /o+e 6e mo1u izr"ziti /roz *in+eni:u d" +e 7o)+" i ve8" /re"tivno6t u 1ru.i .oti:"n" ide+"m" *)"nov" 1ru.e ne1o 6"mo6t")nim r"zmi)+"n+em i tr"Fen+em r+een+"$ Jo +edn" .redno6t ove metode +e u ve)i/om 7ro+u ide+" .rezentir"nim u vr)o /r"t/om vremenu$ O6im .omenuti< .redno6ti te<ni/" im" *it"v niz nedo6t"t"/"$ >udu8i d" +e te/o /ontro)i6"ti 6)o7odu mi)+en+" i iznoen+e ide+" .o+edin":"E mo1u8" 6u 6/ret"n+" 6" o6novne .ro7)em"ti/e z7o1 /o+e +e 6"6t"n"/ i 6"zv"n$ S)+ede8" te/o8" o1)ed" 6e u 6/)ono6ti ne/i< )+udi d" 6e 6)"Fu 6" ve8inom o6t")i< u*e6ni/" " ne 6" .o+edin"*nim mi)+en+em$ Jedn" od *e6ti< .o+"v" +e i mono.o)izir"n+e 6"6t"n/" od ne/i< u*e6ni/" o *emu vodite)+ 6"6t"n/" mor" voditi r"*un"$ Ov" te<ni/" 6e moFe /ori6titi u 7i)o /o+o+ I"zi .ro:e6" od)u*iv"n+"E " n"+/ori6ni+" +e n" 6"mom .o*et/u to1 .ro:e6"$ N"ro*ito +e /ori6n" /"d" 6e Fe)i 1enerir"ti .uno r"z)i*iti< ide+"E z" r+e"v"n+e .ro7)em" i .o6e7no +e v"Fn" /od donoen+" 6tr"te/i< od)u/"$ 7@ N#(ina%na ,!& na te/nika im" odreDenu .redno6tE u odno6u n" >r"in6tormin1 z7o1 to1" to +e .o1odn" u 6vim I"z"m" .ro:e6" od)u*iv"n+"E do/ +e >r"in6tormin1 n"+/ori6ni+" te<ni/" od)u*iv"n+" u I"zi 1enerir"n+" ide+"$

#;

N"ziv nomin")n" .roizi)"zi iz to1" to *)"novi 1ru.e d+e)u+u nez"vi6noE *"/ ni ne mor"+u 7iti z"+edno n" i6tom m+e6tuE " 1ru.e Iormir"+u 6"mo imenom$ Od)u*iv"n+e nomin")nom 1ru.nom te<ni/om odvi+" 6e /roz ne/o)i/o I"z": "@ .rv" I"z" +e o7+"n+"v"n+e .ro7)em" /o+i tre7" ri+eiti " to o.i6u+e voD" 1ru.eK 7@ u dru1o+ I"zi 6v"/i *)"n 1enerir" v)"6tite ide+e z" r+een+e .ro7)em" /o+e 6e z".i6u+uK :@ u tre8o+ I"zi 6v"/i *)"n 1ru.e izno6i 6vo+e ide+e 1ru.iK d@ u *etvrto+ I"zi 6ve 6e ide+e .o.i6u+uK e@ u .eto+ I"zi r"6.r"v" o ide+"m"K I@ u e6to+ I"zi 6v"/i *)"n 1ru.e 1)"6" o ide+"m" i vri r"n1ir"n+e ne/o)i/o ide+" .rem" v)"6titom viDen+uK i 1@ u 6edmo+ I"zi r"6.r"v" o t"/o revidir"no+ )i6ti ide+"E " u/o)i/o 6e ne done6e od)u/" I@ i 1@ I"ze 6e .on"v)+"+u to)i/o .ut" do/ 6e ne done6e od)u/"$ On" ide+" /o+" im" n"+ve8i r"n1 6e u6v"+" i .red6t"v)+" /on"*nu od)u/u$ :@ De% /i te/nika +e te<ni/" 1ru.no1 od)u*iv"n+" /o+" 6e teme)+i n" .o6tiz"n+u /on6enzu6" izmeDu dono6ite)+" od)u/"$ De).<i te<ni/e 6u 6)i*ne nomin")nim 1ru.nim te<ni/"m" 6 tom r"z)i/om to 6e *)"novi 1ru.e ne 6u6re8u )i:em u )i:e n" +ednom m+e6tuE " ide")no +e /"d meDu6o7no i ne zn"+u /o+e 6ve u/)+u*en u .ro:e6 od)u*iv"n+"$ N"+*e8e 6e /ori6ti u ovim 6itu":i+"m": K"d" 6e u r+e"v"n+u ne/o1 .ro7)em" ne /ori6te 6.e:i+")ne "n")iti*/e te<ni/eK /"d u donoen+u od)u/e tre7" i6.it"ti vie o6o7" ne1o to i< moFe /omuni:ir"ti )i:em u )i:eK /"d vri+eme i tro/ovi od)u*iv"n+" onemo1u8u+u *e6te 6"6t"n/e 1ru.eK i /"d 6e Fe)i u od)u*iv"n+u iz7+e8i domin"nt"n uti:"+ +edne o6o7e$ De).<i te<ni/" +e 6/u." i du1otr"+n" metod" i /ori6ti 6e /"d 6e od)u*u+e o n"+v"Fni+im .it"n+im"$ "@ 7@ :@ d@ Od)u*iv"n+e De).<i te<ni/om odvi+" 6e /roz ne/o)i/o I"z": U .rvo+ I"zi 6e do6t"v)+"+u u.itni:i od"7r"nim 6tru*n+":im" u /o+im" 6e .rezentir" .ro7)em /o+i 6e Fe)i ri+eiti$ U dru1o+ I"zi 6tru*n+":i i6.un+"v"+u u.itni/ i vr"8"+u .reduze8u$ U tre8o+ I"zi vri 6e o7r"d" .ri6.+e)i< u.itni/" 6 rezu)t"tim" i Iormir"n+e novo1 izmi+en+eno1 u.itni/" /o+i 6e o.et do6t"v)+" 6vim 6tru*n+":im"$ U *etvrto+ I"zi 6tru*n+":i od1ov"r"+u i n" dru1i u.itni/$ Ov"+ .o6tu."/ 6e .on"v)+" to)i/o .ut" do/ 6e ne .o6ti1ne /on6enzu6$ 4.7. P!e$n#-ti i ne$#-taci ,!& n#, #$%&ivan)a Jedn" od n"+v"Fni+i< .redno6ti +e to to 1ru." u .r"vi)u dono6i 7o)+e od)u/e od .o+edin":"$G Ve)i/" .redno6t 1ru.no1 od)u*iv"n+" +e i t" to ve8i 7ro+ *)"nov" 1ru.e

#(

/"o dono6ite)+" od)u/"E zn"*i i ve8i 7ro+ oni< /o+i tu od)u/u .ri<v"8"+uE i 6"mim time +e )"/e tu od)u/u 6.rove6ti u d+e)oG Predno6ti 1ru.no1 od)u*iv"n+" o1)ed"+u 6e i u 6)+ede8em: teFi i 6)oFeni+i .ro7)emi 6e mo1u r"*)"niti i dodi+e)iti .o+edinim *)"novim" n" r+e"v"n+e u 6/)"du 6" n+i<ovim 6.o6o7no6tim"K 1ru." 1enerir" vie ide+"K ve8i 7ro+ *)"nov" moFe 7o)+e .rou*iti i i6tr"Fiti ")tern"tivn" r+een+" .ro7)em"K 1ru." .o6+edu+e ve8e zn"n+e /"o i ve8i 7ro+ inIorm":i+" .otre7ni< z" od)u*iv"n+eK odno6 izmeDu *)"nov" 1ru.e +e r"vno.r"v"nE i 6)o7od"nE ne6.ut"n i 7ez i6ti:"n+" ne/o1 .o+edin:"$ Pored .redno6ti 1ru.no1 od)u*iv"n+" .o6to+e 6)"7o6tiE " /"o n"+v"Fni+" 6e n"vodi 6.oro6t .ro:e6" od)u*iv"n+"E m"d" .one/"d 6itu":i+e n"me8u 7rzo donoen+e od)u/e u n"+/r"8em mo1u8em vremenu$ Jedn" od ve8i< 6)"7o6ti +e i o."6no6t od 1ru.no1 mi)+en+" u .ro:e6u od)u*iv"n+"E " /"o .o6)+edi:" n"met"n+" od)u/e od 6tr"ne .o+edino1 *)"n" 1ru.e /o+i uFiv" ve)i/i "utoritet i mo8 u or1"niz":i+i$ Ne6)"1"n+e medu *)"novim" 1ru.e moFe dove6ti do .ro)on1ir"n+" od)u/eE ." *"/ i do onemo1u8"v"n+" r+een+" ne/o1 .ro7)em"$ K"o nedo6t"t"/ 6e .o+"v)+u+e i donoen+e ri6/"ntni< od)u/" od 6tr"ne 1ru.eE +er on" teFi ri6/"ntnim od)u/"m"E /o+e mo1u z" .reduze8e zn"*iti i rene6"n6uE /"o i .o*et"/ i /r"+ .reduze8"E n"ro*ito "/o 6e r"di o 6tr"te/im od)u/"m"$ GO7i*no 6e 1ru.no od)u*iv"n+e /ori6ti z" r+e"v"n+e 6)oFeni< .ro7)em"E " individu")no z" r+e"v"n+e )"/i< .ro7)em"$G

#,

5. PRIMJENA 3EHNIKE GRUPNOG ODLUIVANJA (<RAINS3ORMING6A" U D.D. =KONJUH= 8IVINI>E

5.1. O i- !#0%e(a

GKon+u<G .reduze8e z" .roizvodn+u i .romet n"m+et"+" d$d$ 6" .$o$ ivini:e n"m+er"v" d" izvri inve6ti:ion" u)"1"n+" u n"7"v/u novo1 inIorm":iono1 6i6tem" %AP$ Pri re")iz":i+i n"m+er"v"ni< inve6ti:ioni< "/tivno6ti .reduze8e 8e /ori6titi v)"6tit" r"6.o)oFiv" 6red6tv" i /reditn" 6red6tv"$ Preduze8e ve8 r"6.o)"Fe odreDenim 7ro+em r"*un"r" u /o+e 8e in6t")ir"ti novi inIorm":ioni 6i6tem %AP " v)"6titim 6red6tvim" 8e Iin"n6ir"ti /u.ovinu #9 r"*un"r"E z7o1 to1" to 6u z".o6)eni novi r"dni:i u ovo .reduze8e$ O6novni r"z)o1 inve6tir"n+" +e6te uvoDen+e 6"vremeno1 inIorm":iono1 6i6tem" %APE /o+i 7i o)"/"o .)"nir"n+e i u.r"v)+"n+e .roizvodn+omE /"o i tro/ovim"$ T"/oDerE moFe 6e re8i d" 6e +"vi)" i .otre7" z" u+edin+en+em m"teri+")no1 i Iin"n6i+6/o1 /n+i1ovod6tv"E /o+i 6u do 6"d" 7i)i odvo+eni u dv" inIorm":ion" 6i6tem"$ Sve to im")o 7i z" .o6)+edi:u do6t" 7o)+i .re1)ed 6t"n+" n" z")i<"m"E eIi/"6ni+e n"7"v/e " 6"mim time i /ontro)u .ro:e6" .roizvodn+eE r":ion")ni+e /oriten+e m"teri+")"E /ontro)u tro/ov" i mo1u8no6t ")o/":i+e tro/ov" 6" m+e6t" n" no6io:eE "Furno6t u /n+i1ovod6tvuE donoen+e /v")itetni< .)"nov" " .)"n .o6t"+e me<"niz"m re1u)i6"n+" *it"vo1 .o6)ov"n+"$ N"+vii nivo men"dFment" =To. %"n"1ement@E odno6no u.r"vu drutv" u .reduze8u *ine: #$ Gener")ni dire/tor =dire/tor drutv"@ -$ Izvrni dire/tor z" .roizvodn+u =te<ni*/i dire/tor@ !$ Izvrni dire/tor z" m"r/etin1 ;$ Izvrni dire/tor z" /"drove ($ Izvrni dire/tor z" Iin"n6i+e$ Od n"+vie1 nivo" men"dFment" n"dzorni od7or tr"Fi d" .odne6e izv+et"+ o do6"d"n+em .)"nir"n+u i u.r"v)+"n+u .roizvodn+om /"o i tro/ovim"E /"/o 7i 6e mo1)o utvrditi 1d+e 6e n")"ze n"+ve8i nedo6t":i n"6t")i .rim+enom do6"d"n+e1 inIorm":iono1 6i6tem"$ T"/oDerE n"dzorni od7or z"tr"Fio +e 6ve inIorm":i+e u vezi inIorm":iono1 6i6tem" %AP /o+i 6u 6tru*n+":i .red)oFi)i z" n"7"v/u$

5.*.

P!i !e(a #$%&ke

#0

IdentiIi/":i+" .ro7)em" +e .rvo to tre7" ur"diti u .ro:e6u donoen+" od)u/" u ovom 6)u*"+u .ri donoen+u inve6ti:i+6/e od)u/e$ N"dzorni od7or 7ro+i 5 *)"nov"$ D" 7i 6e doni+e)" 7i)o /"/v" od)u/" .otre7no +e d" z" .ri+ed)o1 1)"6" ve8in" *)"nov" n"dzorno1 od7or"$ N" o6novu .ri/u.)+eni< izv+et"+" o do6"d"n+em .)"nir"n+u i u.r"v)+"n+u .roizvodn+omE /"o i tro/ovim"E n"dzorni od7or +e uo*io d" .o6to+i ve)i/i 7ro+ .ro7)em" 6" /o+im" 6e 6uo*"v"+u r"z)i*iti nivoi men"dFment" u .reduze8u$ Od 6tr"ne n"dzorno1 od7or" od)u*eno +e d" 6e Iormir" /omi6i+" /o+" tre7" d" od)u*i d" )i tre7" uve6ti novi inIorm":ioni 6i6tem %AP i)i ne tre7"$ A/o 6e done6e od)u/" z" n"7"v/uE ond" 8e /omi6i+" n"/on z"<t+ev" z" .onudu i od1ovor" n" z"<t+eve z" .onuduE .onovo .ri6tu.iti od)u*iv"n+uE t+$ od)u*iv"t 8e od /o+e1 .onuD"*" d" n"7"vi inIorm":ioni 6i6tem %AP$ Komi6i+" +e 6"6t"v)+en" od 6tru*n+"/" /o+i 6u n"+/om.etentni+i d" izne6u ve)i/i 7ro+ ide+" i d" izvre n+i<ovu ev")u":i+uE /"/o 7i 6e iz"7r")" n"+7o)+" od)u/"$ Komi6i+" 7ro+i 0 *)"nov" i ri+e* +e o .rivremeno+ 1ru.i /o+" +e Iormir"n" .o .otre7i i r"6.ut" 6e .o6)i+e izvreno1 z"d"t/"$ %oFe 6e re8i d" +e /omi6i+" <omo1en"E +er +e 6"6t"v)+en" od *)"nov" /o+i im"+u 6)i*n" zn"n+"E 6.o6o7no6tiE Iorm")no o7r"zov"n+e i .o)oF"+ u or1"niz":iono+ 6tru/turi .reduze8"$ Gru.e od ( do 0 *)"nov" 6e 6m"tr"+u n"+.oFe)+ni+imE " /omi6i+" .o ovom /riteri+u im" o.tim")"n 7ro+ *)"nov"$ DeIini6"n+e z"d"t/" .odr"zumi+ev" ono to /omi6i+" Fe)i .o6ti8i .ro:e6om od)u*iv"n+"$ Ci)+ /omi6i+e +e d" done6e od)u/u d" )i tre7" n"7"viti inIorm":ioni 6i6tem %AP i)i ne tre7"$ Snim"n+e i "n")iz" .o6to+e8e1 6t"n+" u .reduze8u +e 6)+ede8" "/tivno6t /omi6i+e$ Preduze8e r"6.o)"Fe 6" .otre7im /"drovim"E odreDenim 7ro+em r"*un"r" /"o i odreDenim Iin"n6i+6/im 6red6tvim"$ Vi6in" Iin"n6i+6/i< 6red6t"v"E /o+" 7i 6e mo1)" izdvo+iti z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %APE 6u o1r"ni*en" i .otre7no +e i to uzeti u o7zir .ri)i/om donoen+" od)u/e$ U r"du /omi6i+e .rimi+en+en" +e te<ni/" 1ru.no1 od)u*iv"n+" >r"in6tormin1 i)i /"/o 7i6mo to u 6)o7odnom .ri+evodu mo1)i n"zv"ti Go)u+" moz1ov"G$ N"*in /omuni:ir"n+" 6vodi 6e n" .ri/u.)+"n+e ide+" od 6tr"ne vodite)+" 6"6t"n/"$ Vodite)+ 6"6t"n/" +e 7io 1ener")ni dire/tor$

#2

Kod >r"in6tormin1 te<ni/eE 1ru." tre7" d" 6e 6"6to+i od , do #- *)"nov"E " /omi6i+" i .o ovom /riteri+u im" o.tim")"n 7ro+ *)"nov"$ D" 7i /omi6i+" mo1)" .rimi+eniti ovu te<ni/uE mor")" +e i6.otov"ti odreDene /or"/e u .ri.remi 6"mo1 6"6t"n/"$ Kor":i u .ri.remi 6"6t"n/" 6u 7i)i 6)+ede8i: - Prvi /or"/ u .ri.remi 6"6t"n/" .odr"zumi+ev" u.ozn"v"n+e *)"nov" /omi6i+e 6" .ro7)emom i utvrDiv"n+e /o+" 6red6tv" 6u r"6.o)oFiv" z" r+een+e .o6t"v)+eno1 .ro7)em"E " to 6u ve8 n"vedene "/tivno6ti /omi6i+e$ U .i6meno+ Iormi +e .ro7)em +"6no i nedvo6mi6)eno .redo*en 6vim *)"novim" /omi6i+e /"o .oten:i+")nim u*e6ni:im" 6"6t"n/"E /"o i .redno6ti /o+e 7i 6e do7i)e uvoDen+em inIorm":iono1 6i6tem" %AP$ - Vr)o v"Fno +e n".omenuti d" 6u 6vi *)"novi /omi6i+e do7i)i o7"v+eten+e o .ro7)emu /o+i 8e 6e r"6.r"v)+"ti 0 d"n" .ri+e 6"6t"n/"$ O7"v+eten+e +e 6"drF"v")o i :i+enu z" r+e"v"n+e ovo1 .ro7)em" /o+" 6e .o mi)+enu 6tru*n+"/" iz ove o7)"6ti /re8e izmeDu -!9$999 i -(9$999 K%$ - Gener")ni dire/tor .reduze8" +e z"/"z"o ori+ent":ioni 6"6t"n"/ 6" *)"novim" /omi6i+eE /o+i 6e or1"nizov"o ne.o6redno .ri+e 6"mo1 1)"vno1 6"6t"n/"$ Ci)+ odrF"v"n+" ori+ent":iono1 6"6t"n/" +e 7io d" 6e 6ve mo1u8e ne+"6no8e i)i ne.ot.uno 6"1)ed"ne dimenzi+e .ro7)em" r"zri+ee$ Time 6e .o6tiFe d" 6vi u*e6ni:i +ednozn"*no tretir"+u .ro7)emE te 6e t"/o o6i1ur"v"+u n"+7o)+i eIe/ti 6"mo1 6"6t"n/"$ - DeIini:i+" .ro7)em" i6.i6"n" +e .ri+e .o*et/" 6"6t"n/" n" .)o*uE /"/o 7i 6vi u*e6ni:i ne.re6t"no im")i .ro7)em /o+i 6e r+e"v"E vizue)no .red6t"v)+enE te 6e time 6m"n+i)o 6/ret"n+e od o6novne teme 6"6t"n/"$ - Pri+e iznoen+" ide+" vodite)+ 6"6t"n/" +e u.ozorio 6ve u*e6ni/e n" .r"vi)" i .rin:i.e /o+i 8e 6e /ori6titiE " u*e6ni:i 6u 6e duFni ti< .r"vi)" .ridrF"v"ti to/om :i+e)o1 6"6t"n/"$ U "/tivno6tim" 1enerir"n+" i vrednov"n+" ")tern"tiv" .ro7)em"E .rimi+en+eni 6u o6t")i /or":i u .ri.remi 6"6t"n/"E 6 tim d" tre7" uzeti u o7zir d" 6e n" /r"+u 6"6t"n/" ve8 dono6i neIorm")n" od)u/" od 6tr"ne /omi6i+e$ - Pri)i/om iznoen+" ide+" 6v"/i *)"n /omi6i+e +e im"o .r"vo izni+eti 6"mo +ednu ide+u od+ednomE 6 tim d" im" mo1u8no6t tu ide+u d" o7r"z)oFi$ Time 6e .o6tiFe ne.re/inut "6o:i+"tivni me<"niz"m /od o6t")i< *)"nov" /omi6i+e /o+i mo1u 6.omenutu ide+u r"zr"diti i do1r"diti 6vo+im .ri+ed)ozim"$ T"/o o6t")i *)"novi /omi6i+e u)"ze u r"6.r"vu i t"/o do)"zi do /v")it"tivno1 vrednov"n+" ide+"$ Ne 6mi+emo z"7or"viti d" 6e ov"+ metod i teme)+i n" intenzivno+ di6/u6i+iE odno6no r"6.r"vi meDu *)"novim" /omi6i+e$ Iz)"1"n+e +e .o*e)o od 1ener")no1 dire/tor" /o+i 6e z")"Fe z" uvoDen+e inIorm":iono1 6i6tem" %APE +er 8e .o n+e1ovom mi)+en+u .reduze8e o6+etiti ve)i/e .ozitivne .rom+ene 6"mom .rim+enom ovo1 inIorm":iono1 6i6tem" u 7)iFo+ 7udu8no6ti$ N" .rvom m+e6tu i6ti*e ve)i*inu Iirme i trenut"*n" /ret"n+" inIorm"ti*/e te<no)o1i+e u 6vi+etu i u+edno u.u8u+e n"
#5

z"<t+eve izvrni< dire/tor" /o+i im"+u odreDene .ro7)eme u .o6)ov"n+u z7o1 )oe 7"ze .od"t"/"$ OnE t"/oDerE n".omin+e vri+edno6t v")idne inIorm":i+e /"o i n"*in" /omuni:ir"n+" 6" /u.:im"E +er mno1e r"zvi+ene zem)+e d"n"6 /omuni:ir"+u 6" /u.:im" .re/o Internet 6i6tem"$ Gener")ni dire/tor +e i6t"/"o d" eIi/"6no u6m+eren" 6red6tv" /" r"zvo+u i 7o)+it/u mo1u 6"mo do.rini+eti 7o)+it/uE /"/o n"em drutvu t"/o i *it"vo+ z"+edni:iE te d" 6v"/" te<no)o1i+"E 7i)o z" o7r"du drvet"E 7i)o inIorm"ti*/" te<no)o1i+"E moFe 7iti 6"mo ve)i/i .oti:"+ z" r"zvo+$ I n" /r"+u i6ti*eE d" u/o)i/o 6e Fe)i d" .o6)ov"n+e 7ude u6.+eno u 7udu8no6tiE tre7" teFiti i 7o)+im inIorm":ionim 6i6temim"$ Jed"n *)"n /omi6i+e o7r"z)"Fe 6vo+ .ri+ed)o1 z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %APE time d" 7i ov"+ inIorm":ioni 6i6tem .o n+e1ovom mi)+en+u 7io +edno o.tim")no r+een+e z" .ro7)eme /o+i .o6to+e u n"7"v:i$ On d")+e n"vodi d" *e6to im" odreDeni< m"teri+")" /o+i 6u u vi/u " .o6to+e i odreDeni m"teri+")i i ")"ti /o+i< nem" dovo)+noE odno6noE moFe 6e re8iE /o+i i z"u6t"ve .roizvodn+u do/ 6e ne n"7"ve$ Ov"+ 7i 6i6temE /"/o on i6ti*eE .re/o /v")itetne 6"6t"vni:e m"teri+")" i do7ro1 .)"n" omo1u8io /v")itetni+u .odr/u u n"7"v:iE t"/o 7i 6e n"7"v)+")o 6"mo ono to 7i 7i)o .otre7no u .roizvodn+iE uv"F"v"+u8i minim")ne z")i<e =6i1n")ne z")i<e@$ Dru1i *)"n /omi6i+e i6ti*e /"/o +e inIorm":ioni 6i6tem %AP .rem" mi)+en+u 6tru*n+"/" iz te o7)"6ti do6t" 6/u.E ." d" 7i u ovo+ Iin"n6i+6/o+ 6itu":i+iE u /"/vo+ 6e drutvo n")"ziE tre7")o do7ro r"zmi6)iti z" t"+ .odu<v"t$ Tre8i *)"n /omi6i+e o7r"z)"Fe 6vo+ .ri+ed)o1 time d" +e od /o)e1" iz drvne 6tru/e u N+em"*/o+ do7io v")idne inIorm":i+e o .r"8en+u .ro:e6" .roizvodn+e u n+i<ovim I"7ri/"m"$ On d")+e n"vodi /"/o +e r"d u tim .reduze8im" nez"mi6)iv 7ez do7ro1 inIorm":iono1 6i6tem" z" .r"8en+e .ro:e6" .roizvodn+eE +er t"/vi inIorm":ioni 6i6temi r"6.o)"Fu 6"6t"vni:"m" m"teri+")"E omo1u8"v"+u .r"8en+e tro/ov"E vremen" izr"deE " 6"mim time i .r"8en+e .o7o)+"n+" .roizvodno6ti$ S)+ede8i *)"n /omi6i+e +e re/"o /"/o 6e do6"d vodi)o .)"nir"n+e i u.r"v)+"n+e .roizvodn+om /"o i tro/oviE te d" moFe i od 6"d"E +er 7i .o n+e1ovom mi)+en+u uvoDen+em ovo1 inIorm":iono1 6i6tem" do)o do vi/" )+udi u "dmini6tr":i+i$

-9

>i)o +e i dru1i< r"6.r"v" meDu *)"novim" /omi6i+e z" r+een+e .ro7)em" n"7"v/e " .ret<odno 6u n"vedene 6"mo ne/e od n+i<$ - Sve izre*ene ide+e i6.i6"ne 6u n" .)o*u u ori1in")u i)i done/)e modiIi:ir"ne$ Ci)+ modiIi/":i+e ide+e +e u .oti:"n+u u*e6ni/" 6"6t"n/" n" /v")itetni+u do1r"dn+u ide+" i)i r"zvo+" u .red)"1"n+u novi< ide+"$ N"/on to 6u 6ve ide+e 7i)e izne6eneE odno6no n".i6"neE *)"novi /omi6i+e 6u .ri6tu.i)i n+i<ovom vrednov"n+u$ Vodite)+ 6"6t"n/" +e re/"o d" 8e 6e z" 6v"/u ide+u n".i6"nu n" .)o*i 1)"6"ti .odiz"n+em ru/eE i to t"/o to 8e 6v"/i *)"n /omi6i+e 1)"6"tiE 6"mo z" ide+u /o+" +e .o n+e1ovom mi)+en+u n"+7o)+"$ N"/on to +e izvreno vrednov"n+eE n"+vie 1)"6ov"E odno6no , 1)"6ov" do7i)" +e ide+" z" uvoDen+e inIorm":iono1 6i6tem" %APE t"/o d" +e done6en" od)u/" z" n"7"v/u i ni+e .otre7n" d")+" r"6.r"v"$ U 6)u*"+u d" 6e ni+e doni+e)" od)u/"E u d")+e r"zm"tr"n+e uze)" 7i 6e dv" .ri+ed)o1" /o+" 6u im")" n"+vie 1)"6ov"$ Vremen6/i .eriod tr"+"n+" 6"6t"n/" 7io +e ,9 minut"$ D" 7i6mo 7o)+e r"zum+e)i n"+vii i 6redn+i nivo men"dFment" u ovom .reduze8u n" 6)i:i ;$#$ .ri/"z"n" +e or1"niz":ion" em" .reduze8"$

-#

LINANSIJE LINANSIJSKI DIREKTOR P&AN

O>EZ>JEQENJE I PPZ

PRAVNI I OP3TI POS&OVI KADROVSKI DIREKTOR KADROVI

KVA&ITET I INLOR%ATIKA

GENERA&NI DIREKTOR

RADNI'KI RESTORAN

ENERGANA I INVEST$ ODR$

LA>RIKA STO&ICA TE4NI'KI DIREKTOR LA>RIKA STO&OVA

LA>RIKA LURNIRA

LA>RIKA E&E%ENATA

AUTOSA? O>RARAJ

%A&O? PRODAJA

DIREKTOR %ARKETINGA

NA>AVA

PRODAJA

RAZVOJ I ISTRAIVANJE

S)i/" ;$#$ Or1"niz":ion" em" .reduze8" z" .roizvodn+u i .romet n"m+et"+" d$d$ 6" .$o$ GKon+u<G ivini:e

--

N"/on to +e doni+et" od)u/" d" tre7" n"7"viti inIorm":ioni 6i6tem %APE /omi6i+" +e z"duFi)" izvrno1 dire/tor" z" /"drove i 6e/tor z" inIorm"ti/uE d" ur"de z"<t+eve z" .onudu i d" i< .ro6)i+ede 6vim .oten:i+")nim .onuD"*im" inIorm":iono1 6i6tem" %AP$ N"/on to 6u .onude 7i)e .ri/u.)+eneE .onovo +e do)o do Iormir"n+" /omi6i+eE d" 7i 6e doni+e)" od)u/" od /o+e1 .onuD"*" n"7"viti inIorm":ioni 6i6tem %AP$ Komi6i+" +e .ri tom od)u*iv"n+u z" .onuD"*" iz"7r")" I>S$ d$o$o$ iz S"r"+ev"$ 5.4. D#n#1en)e #$%&ke

U .ro:e6u od)u*iv"n+" .o6)i+e I"ze .ri.reme od)u/eE do)"zi I"z" donoen+" od)u/e$ U ovom .rezentir"nom .rim+eru 1ru.no1 od)u*iv"n+"E moFe 6e 6)o7odno re8i d" +e ve8 done6en" od)u/"E ")i z7o1 .otov"n+" .ro:edure donoen+" od)u/" z" ve8e inve6ti:i+eE tu od)u/u Iorm")no mor" odo7riti n"dzorni od7or$ Komi6i+" +e ve8 doni+e)" od)u/u z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %APE /"o i z" iz7or n"+.ovo)+ni+e1 .onuD"*"$ T"/oDerE te od)u/e +e u6vo+io i n"dzorni od7or$ Z" tu od)u/u 6u 1)"6")i 6vi *)"novi n"dzorno1 od7or" +edno1)"6noE " vri+edno6t n"7"v/e inIorm":iono1 6i6tem" %AP +e -!9$999 K%$ N"+zn"*"+ni+i izd":i /o+i 6u vez"ni z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %AP 6u: #$ SoItver6/o )i:en*no .r"vo i 6oItver6/" .odr/"$$$$$$$$$$$$$$0#$9!! K% -$ In6t")":i+" i im.)ement":i+" %AP?"$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$-#$559 K% !$ I6.oru/" i in6t")":i+" mreFne o.reme$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$,2$!5; K% ;$ Server$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#;$25- K% ($ R"dne 6t"ni:e$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#;$009 K% U/u.no$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$#5#$929 K% Ovd+e ni6u uzeti u o7zir tro/ovi /u.ovine #9 r"*un"r"E /"o i mno1i dru1i tro/ovi$ Od)u/" /o+u +e donio n"dzorni od7or 6tu." n" 6n"1u d"nom donoen+"E " z" re")iz":i+u +e z"duFen 6e/tor n"7"v/e$ Z" re")iz":i+u .)"nir"ne inve6ti:i+e ne o*e/u+u 6e .o6e7ne te<ni*/e te/o8e$ 5.5. P!#v#?en)e #$%&ke i k#nt!#%a !#v#?en)a #$%&ke

Pro:e6 od)u*iv"n+" 6e ne z"vr"v" 6 I"zom donoen+" od)u/e$ U6.+eni men"dFeri mor"+u voditi 7ri1u o .r"vi)nom .rovoDen+u od)u/"E " tu 7ri1u n"r"vno mor" voditi i .reduze8eE +er 7ez .rovoDen+" od)u/e i od n"+7o)+e done6ene od)u/e ne8e 7iti nit"$ T"/oDerE ."r")e)no 6 .rovoDen+em od)u/e te*e i .ro:e6 /ontro)eE /"o .o6)+edn+" I"z" u .ro:e6u od)u*iv"n+"$

-!

Z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %AP +e z"duFen 6e/tor n"7"ve$ K"/o 7i u6.+eno 7i)" im.)ementir"n" done6en" od)u/" z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %APE od 6tr"ne n"dzorno1 od7or" z"duFen +e izvrni dire/tor z" /"droveE d" or1"nizu+e 6ve .o6)ove o/o in6t")ir"n+" i Iun/:ioni6"n+" 6i6tem"$ Te .o6)ove on tre7" d" ur"di u 6"r"dn+i 6" 6vo+im 6"r"dni:im"E n" .rvom m+e6tu 6e mi6)i n" dire/tor" inIorm"ti/e$ N"/on to +e doni+et" od)u/" d" tre7" n"7"viti inIorm":ioni 6i6tem %APE /omi6i+" +e z"duFi)" izvrno1 dire/tor" z" /"drove i 6e/tor z" inIorm"ti/uE d" ur"de z"<t+eve z" .onudu i d" i< .ro6)i+ede 6vim .oten:i+")nim .onuD"*im" inIorm":iono1 6i6tem" %AP$ N"/on to 6u .onude 7i)e .ri/u.)+eneE .onovo +e do)o do Iormir"n+" /omi6i+eE d" 7i 6e doni+e)" od)u/" od /o+e1 .onuD"*" n"7"viti inIorm":ioni 6i6tem %AP$ Komi6i+" +e .ri tom od)u*iv"n+u z" .onuD"*" iz"7r")" I>S$ d$o$o$ iz S"r"+ev"$

-;

@AKLJUAK
I6tr"Fiv"n+e vez" izmeDu od)u*iv"n+" i men"dFment"E 6 +edne 6tr"neE i r"zvo+" i inve6tir"n+"E 6 dru1e 6tr"ne u/"z")o +e n" neo.<odno6t 6tr"te/o1 od)u*iv"n+"$ Str"te/o od)u*iv"n+e .red6t"v)+" .ro:e6 donoen+" 6tr"te/i< od)u/" /o+e men"dFeri .rovode 6 :i)+em dovoDen+" .reduze8" u Fe)+enu .ozi:i+u$ Str"te/e od)u/e 6u /ru:i+")ne od)u/e i u6/o 6u .ovez"ne 6" n"+ve8im nivoom men"dFment"E t+$ to. men"dFmentom .reduze8"$ Do/"z"no +e d" to. men"dFment odreDu+e .ut Iirme u 7udu8no6ti i im" 6ve "tri7ute n+eno1 voDen+"$ U .ro:e6u donoen+" inve6ti:i+6/e od)u/e z" n"7"v/u inIorm":iono1 6i6tem" %AP u .reduze8u GKon+u<G u*e6tvu+u men"dFeri n" n"+ve8im nivoim"E /"o i 6tru*n+":i z" inIorm"ti/u$ Pro:edur" donoen+" od)u/e ove vr6te z"<ti+ev" d" od)u/u done6e n"dzorni od7or$ Donoen+e od)u/e z"<ti+ev" od *)"nov" n"dzorno1 od7or" d" .ozn"+u .ro7)eme 6" /o+im" 6e .reduze8e 6uo*"v"E /"o i te<ni*/e /"r"/teri6ti/e inIorm":iono1 6i6tem" %AP od 6tr"ne .roizvoD"*" i .onuD"*"$ K"/o *)"novi n"dzorno1 od7or" ne r"6.o)"Fu dovo)+no tim zn"n+im"E do)"zi do Iormir"n+" /omi6i+e /o+" +e od)u*iv")" o n"7"v:i inIorm":iono1 6i6tem" %AP /"o i o iz7oru n"+7o)+e .onude$ Komi6i+" +e .rivremeno1 /"r"/ter" i r"6.ut" 6e .o6)i+e donoen+" od)u/e$ Gru.e od ( do 0 *)"nov" 6e 6m"tr"+u n"+.oFe)+ni+imE do/ 1ru.e od ; do #9 *)"nov" 6e 6m"tr"+u .ri<v"t)+ivim 1ru."m" z" od)u*iv"n+e$ N"dzorni od7or .reduze8" GKon+u<G 7ro+i 5 *)"nov"E " .rivremeno Iormir"n" 6tru*n" /omi6i+" 0 *)"nov"E to u/"zu+e n" to d" 6e u .reduze8u .o6ve8u+e ."Fn+" o.tim")nom 7ro+u *)"nov"$ K"o .oru/" m"n"1erim" iz ovo1 o6vrt" .roiz)"zi d" m"n"1eri "/o Fe)e 7iti u6.+eni mor"+u .o6vetiti .unu ."Fn+u /re"tivno6ti i n"*inu donoen+" od)u/"$ N"*in donoen+" od)u/e o6nov" 6u u6.+eno1 .o6)ov"n+" .oduze8"E " /re"tivne omo1u8"v"+u .oduze8u /on6t"ntni r"6t i r"zvo+$ U.otre7" inIorm"ti*/e te<no)o1i+e d"n"6 u u6)ovim" ne.re6t"ni< .rom+en" t+$ u d"n"n+em izuzetno tur7u)entno o/ruFen+u od izuzetne +e v"Fno6ti te vie ne .red6t"v)+" ni/"/"v <ir ne1o +ednu od /on/urent6/i< .redno6ti$ Ovo 7i mor")o .o6e7no z"nim"ti men"1ere /o+i +o uvi+e/ mi6)e d" mo1u drF"ti 6ve .od"t/e u 1)"vi i od)u/e dono6iti *i6to n" o6novu 6vo+e intui:i+e$ Pro)o +e vri+eme donoen+" od)u/" on"/o Aod o/"BE d"n6 +e n"+v"Fni+i re6ur6 inIorm":i+" i on"+ t/o +e n" n+enom izvoru im" zn"tno ve8e "n6e d" u6.i+e$ D"n"6 inIorm":i+e 6tr"no 7rzo mi+en+"+u 6vo+e o7)i/e i +edin" "n6" d" i< mi .rvi 6"zn"mo +e inIorm"ti*/" te<no)o1i+"$ %en"1eri /o+i 6u od)u*iv")i on"/o .o 6vom v)"6titom n"<oDen+u mo1)i 6u to r"diti /"d" 6u 6e .rom+ene de"v")e +"/o 6.oroE z" r"z)i/u od d"n"6 /"d" moFemo re8i d" o u6.i+e<u odno6no 7"n/rotu od)u*u+emo u 6e/und"m" ="/o uzmemo z" .rim+er trFite /".it")"@$

LI3ERA3URA
#$ Si/"vi:" P$E S/o/o 4$E Ti.uri8 D$E D")i8 %$: Po6)ovno od)u*iv"n+eE InIorm"torE Z"1re7 #555$ -$ Internet

<tt.:JJNNN$7e6.)"tni6emin"r6/ir"dovi$:om

-(