PHNG PHP V BI TP QUAN H VUNG GC

chng minh ng thng vung gc vi ng thng ta c th theo cc nh l , h qu au !

( )
0
; 90 a b a b
.

/ / b c
a b
a c

'

0 a b a b
uur uur
.Nu
, a b
uur uur
ln lt l cc vect ch phng ca hai ng thng v a b
!hi hai ng thng c"t nhau ta c# th$ %&ng cc 't lu(n ) c# t*+ng h,nh h-c phng nh . t/nh ch0t
ng t*ung t*1c , 2nh l/ 3itag+ 4+ 5 $ ch6ng 7inh ch8ng vu9ng g#c .

: ;
: ;
a
a b
b

;
/ / a
b a
b

( )
<
<
a hch a
b b a
b a

( )
<
<
a hch a
b b a
b a

; ABC a AB
a BC
a AC



;

chng minh ng thng vung gc vi m"t #hng ta c th $ %&ng m't t(ong cc nh l , h qu
au !
a a b
a b
a c a
b c O

'

/ / a b a
/ / a a

( ) { }
= AB M MA MB ( l mt phng trung trc ca AB).
( )
( )
ABC
MA MB MC MO
OA OB OC

.
( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
P Q
a P a Q
a c P Q

( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( )
P R
Q R a R
P Q a

chng minh hai m"t #hng vung gc vi nhau ta c th $ %&ng m't t(ong cc nh l , h qu au !
( ) ( ) ( ) ( )

( )
0
, 90 P Q P Q
( )
( )
( ) ( )
P a
P Q
a Q

( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
/ /
R Q
P Q
P R

Tnh gc gia hai !ng "h#ng

)h*ng #h# ! ># th$ ?@ %Ang 7Bt t*+ng cc cch ?au.
+ch ,! -theo #h*ng #h# h.nh h/c0
C0D i$7 O t&D E :ta c# th$ l0D O thuBc 7Bt t*+ng hai ng thng; Fua # vG cc ng thng ln
lt ?+ng ?+ng :h+Hc t*&ng; vIi hai ng thng ) ch+
J/nh 7Bt g#c t*+ng cc g#c c tK+ LMi giNa hai ng thng c"t nhau tKi O .
Nu g#c # nh-n th, # l g#c cn t,7 , nu g#c # t& th, g#c cn t/nh l g#c L& vIi g#c ) t/nh .
+ch 1 ! -theo #h*ng #h# v2c t*0
J,7
O P
, u u
uur uur
ln lt l cc vect ch phng ca hai ng thng ( ) ( )
O P
v
!hi # ( )
( )
O P
O P O P
O P
c+? , c+? ,
u u
u u
u u

uur uur
uur uur
uur uur .
3nh gc gia !ng "h#ng $% &'" (h#ng

)h*ng #h# !
( )

( )
0
, 90 a a ;

( )
0
/ /
, 0
a
a
a

( )

( )
( )

, , <
<
a
a a a
a hch a

o Q$ t,7 < a hch a

ta l0D t&D E i$7 M a , %1ng ( )

MH tKi H , ?uD *a
( ) ( )
< , hch a a AH A a

( )

, a MAH

)*c +nh gc gia hai &'" (h#ng
)h*ng #h# !
+ch , ! R&ng 2nh nghSa .
( ) ( )

( )

( )
, , P Q a b t*+ng # .
( )
( )
a P
b Q

+ch 1 ! R&ng nh(n TUt .

( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )

( )

( )
, ,
R P Q
R P p P Q p
R Q

.
+ch 4 ! R&ng hV Fu4 .
( )
( )
( ) ( )
( ) ( )

( )

,
P
M Q
H hch M P Q M!H
H! m P Q

.
Tnh c*c ,h-.ng c*ch gia &/" i0& $% &'" (h#ng
)h*ng #h# ! Q$ t/nh 'h+4ng cch tW 7Bt i$7 n 7Bt 7Ht phng , ta ph4i i t,7 +Kn vu9ng g#c vG tW
i$7 # n 7Ht phng , ta haD %&ng 7Bt t*+ng hai cch ?au .
+ch , !
J,7 7Bt 7Ht phng (Q) ch6a M v vu9ng g#c vIi (P) .
Xc 2nh ( ) ( )
m P Q
.
R1ng ( ) ( )
MH m P Q
,
( )
MH P
?uD *a MH l +Kn cn t,7 .
+ch 1! R1ng ( ) ( )
/ / MH "
o +h5 6 !
Nu ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
/ / , , MA " M " A .
Nu ( )
MA #
( ) ( )
( ) ( )
,
,
" M
#M
" A #A

1h-.ng c*ch "2 &/" !ng "h#ng 3n &/" &'" (h#ng4
7
)
8
#
q

$h%
( )
( )
( ) ( )
, 0
a P
" a P
a P

.
$h% ( )
/ / a P
( ) ( ) ( ) ( )
, , " a P " A P vIi ( )
A P .
1h-.ng c*ch "2 &/" &'" (h#ng 3n &/" &'" (h#ng 4
$h%
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( ) ( )
, 0
P Q
" P Q
P Q

.
$h% ( ) ( )
/ / P Q
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
, , " P Q " M Q
vIi ( )
A P .
1h-.ng c*ch gia hai !ng "h#ng
$h%
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( ) ( )
<
, < 0
<
"

.
$h% ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
/ / < , < , < , " " M " ! vIi ( ) ( )
, < M ! .
9hong cch gi:a hai ng thng ch2o nhau !
Qng vu9ng g#c chung ca hai ng thng chU+ nhau
( )
v ( )
< l ng thng ( )
a c"t ( )
M M v c"t
( )
< M ! Yng thi vu9ng g#c vIi c4 ( )
v ( )
< .
Q+Kn M! c g-i l +Kn vu9ng g#c chung ca hai ng
thng chU+ nhau ( )
v ( )
< .
!h+4ng cch giNa hai ng thng chU+ nhau l B %i +Kn
vu9ng g#c chung ca hai ngthng # .
)h*ng #h# !
+ch , ! R1ng 7Ht phng (P) ch6a ng thng a v ?+ng ?+ng vIi b .J/nh 'h+4ng cch tW b n
mp(P) .
+ch 1 ! R1ng hai 7Ht phng ?+ng ?+ng v ln lt ch6a hai ng thng . !h+4ng cch giNa hai 7Ht
phng # l 'h+4ng cch cn t,7 .
C*ch 5 4 R1ng +Kn vu9ng g#c chung v t/nh B %i +Kn # .
C*ch 67ng -8n $9:ng gc ch9ng c;a hai !ng "h#ng ch<- nha9 4
+ch ,! !hi a b
R1ng 7Bt ( ) ( )
, mp P b P a tKi H .
J*+ng (P) %1ng H$ b tKi $ .
Q+Kn H$ l +Kn vu9ng g#c
chung ca a v b .
+ch 1!
R1ng ( ) ( )
, / / P b P a .
R1ng
( )
<
P
a hch a
, LZng cch l0D M a
%1ng +Kn ( )
M! , l8c # a& l
ng thng i Fua ! v ?+ng ?+ng a .
G=i < H a b > 67ng / / H$ M!
H$ ?% -8n $9:ng gc ch9ng c@n "A& B
C/" DE F%i "G( :n "G( chHng
B%i IB >h+ h,nh ch#p . ' ABC( c# D
ABC( l h,nh thang vu9ng tKi A v B ,
, P AB BC a A( a , cc 7Ht phng ( ) 'AB v
( ) 'A( c&ng vu9ng g#c vIi 7Ht phng ( ) ABC( .
a; >h6ng 7inh ( ) 'A ABC( .
JaK
(
'
)
()
;
<

L; >h6ng 7inh ( ) ( ) 'AC ABC( .
c; >h6ng 7inh cc 7Ht L[n ca h,nh ch#p . ' ABC( \u
l cc ta7 gic vu9ng .
%; !hi
] 'A a
. J/nh g#c giNa '( vIi 7Ht phng
( ) ABC( v g#c giNa hai 7Ht phng ( ) ABC( v
( ) 'C( .
%; J/nh cc 'h+4ng cch .
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) , ; , ; , " A 'C( " C( 'AB " '( AC .
B%i LB >h+ h,nh ch#p \u '.ABC( c# cKnh
D l a , t^7 O, cKnh L[n LZng a.
a; J/nh ng ca+ ca h,nh ch#p .
L; J/nh g#c giNa cc cKnh L[n v cc 7Ht L[n vIi 7Ht
D .
c; J/nh "(O) ('C()) .
%; Xc 2nh v t/nh B %i +Kn vu9ng g#c chung ca B(
v 'C .
e; _-i () l 7Ht phng ch6a AB v () vu9ng g#c vIi
('C() ) () c"t 'C) '( ln lt C& v (&. J6 gic
ABC&(& l h,nh g,` J/nh %iVn t/ch ca thit %iVn .
B%i 5B >h+ h,nh chN nh(t ABC(c#
], a a A( AB . C0D i$7 M t*[n cKnh AB ?a+
ch+ P MB MB v ! l t*ung i$7 ca A(. J*[n
ng thng vu9ng g#c vIi 7Ht phng ABC( tKi M l0D
i$7 ' ?a+ ch+
P ] 'M
.
a; >h6ng 7inh ( ) ( ) ( ) ; A( 'AB 'BC 'AB ;
L; >h6ng 7inh ( ) ( ) 'B! 'MC ;
c; J/nh g#c giNa ng thng '! v 7Ht phng ( ) 'MC
.
%; Xc 2nh v2 t*/ i$7 P 'M ?a+ ch+
( ) ( )

( )
0
, ]0 P!C 'MC .

(*h% H+c ,- . *r/0ng
chu12n 32 H4ng Ph5ng HCM) .
B%i MB :b; >h+ h,nh ch#p '.ABC c# D l
ABC \u cKnh a . # l t*ung i$7 ca BC) 'A vu9ng g#c
vIi (ABC) .
a; >h6ng 7inh ('A#) vu9ng g#c vIi ('BC) .
L; _-i M) ! ln lt l t*ung i$7 AC) AB . B6) C7 ln
lt l ng ca+ ca 'BC. >h6ng 7inh (MB6) vu9ng
g#c vIi ('AC) v (!7C) vu9ng g#c vIi ('BC) .
c; _-i H) O ln lt l t*1c t^7 ca 'BC v ABC .
>h6ng 7inh OH vu9ng g#c vIi ('BC) .
%; >h+ () Fua A v ?+ng ?+ng vIi BC v () vu9ng g#c
vIi ('BC). J/nh %iVn t/ch ca thit %iVn '.ABC LMi ()
'hi 'A 8 .a .
e; _-i $ l gia+ i$7 ca 'A v OH .>h6ng 7inh A$.A'
'h9ng ci . J,7 v2 t*/ ca ' $ '$ ng"n nh0t .
a. !hi 'A 8
a a
. J/nh g#c giNa hai 7Ht phng ('BC)
v (ABC) , ('AC; v ('BC) .
B%i NB >h+ h,nh ch#p '.ABC( c# D l
h,nh vu9ng 'AB \u cKnh a) ('AB) vu9ng g#c vIi
(ABC() .
a; >h6ng 7inh 'C( c^n .
L; J/nh ?d + g#c ca hai 7Ht phng ('C() v (ABC() .
c; J/nh +Kn vu9ng g#c vIi chung giNa AB v 'C .
B%i OB >h+ OAB c^n tKi O . OA 8 OB 8
a ,

0
OP0 AOB
. J*[n hai n@a ng thng A9 ) B1 vu9ng
g#c vIi (OAB) v\ c&ng 7Bt ph/a , l0D M ) ! ?a+ ch+
, AM 9 B! 1 .
a; J/nh cc cKnh ca OM! the+ a) 9) 1 . J,7 hV th6c giNa
9) 1 $ OM! vu9ng tKi O .
L; >h+ OM! vu9ng tKi O v 9 : 1 8
P
aa
. J/nh 9) 1 ( 9 ; 1
) .
c; eIi 't Fu4 c^u L; . J/nh g#c

( )
, OM! OAB .
%; _i4 ?@ M ) ! lu Bng ?a+ ch+ P 1 9 . >h6ng 7inh
(OM!) FuaD Fuanh 7Bt ng thng cd 2nh.
B%i PB :b; >h+ h,nh l(p phng
ABC(.A&B&C&(& cKnh a . _-i # l i$7 thuBc cKnh AB ; Ht
( ) , 0 A# 9 9 a < < .
a; >h6ng 7inh 'hi
( )
f Og 9 a th, g#c giNa (# v AC&
LZng
0
]0
.
L; Xc 2nh v t/nh %iVn t/ch thit %iVn ca h,nh l(p phng
'hi c"t LMi 7Ht phng (B&(#) . J,7 9 $ %iVn t/ch 0D nhh
nh0t .
c; J/nh 'h+4ng cch tW i$7 C n mp(B&(#; the+
a
v
9
.
B%i QB >h+ h,nh ch#p t6 gic \u
i.ABC( c# , P AB a 'A a . _-i , , M ! Pln lt l
t*ung i$7 ca cc cKnh , , 'A 'B C(. >h6ng 7inh *Zng
ng thng M! vu9ng g#c vIi ng thng iP . J/nh
'h+4ng ch tW P n ( ) 'AB
(CAO <=!> $H?# A) B) ( !@M
.AAB) .
B%i RB >h+ h,nh ljng t*A 6ng
. < < < ABC A B C c# D ABC l ta7 gic vu9ng tKi B ,
, < P , AB a AA a < a A C a . _-i M l t*ung i$7 ca
+Kn thng < < A C , # l gia+ i$7 ca AM v < A C. J/nh
the+
a
'h+4ng cch tW i$7 A n 7Ht phng ( ) #BC .
($H?# ( !@M .AAB) .
B%i ISB >h+ h,nh ljng t*A ta7 gic
. < < < ABC A B C c# < BB a , g#c giNa ng thng < BB v
7Ht phng ( ) ABC LZng ]0
0
; ABC l ta7 gic vu9ng tKi
C v

0
]0 BAC
. k,nh chiu vu9ng g#c ca i$7 lm l[n
7Ht phng ( ) ABC t*&ng vIi t*-ng t^7 ca ta7 gic ABC .
J/nh 'h+4ng cch ttW < A n 7Ht phng ( ) ABC v %iVn t/ch
ca ta7 gic ABC .

:$H?# B !@M
.AAB).
B%i IIB Cho hnh chop i.ABC(c#
D ABC( l h,nh thang vu9ng tKi A v (,
P , AB A( a C( a , ; goc gia hai mat
phang ( ) 'BC va ( ) ABC( bang 60
0
. Goi # la
trung i!"m cu#a canh A(. $i!%t hai mat
phang ( ) 'B# va ( ) 'C# cung vuo&ng goc

v'i mat phang ( ) ABC( ( t)nh *ho4ng cch tW '
n 7Ht phng ( ) ABC( v %iVn t/ch ca h,nh thang
ABC(. :$H?# A !@M .AAB).
B%i ILB >h+ hinnh ch+op '.ABC( c+o aoD
ABC( lan hinnh vu9ng capnh a, capnh L[n 'A 8 a ; hinnh chi[ou
vu9ng g+oc cuqa iqnh ' t*[n 7jpt phjqng (ABC() lan i[q7 H
thu9pc +apn AC)
f
AC
AH . _+pi CM lan nng ca+ cuqa ta7
giaoc 'AC. >hong 7inh M lan t*ung i[q7 cuqa 'A van tio nh
*ho4ng cch tW M n 7Ht phng ( ) 'BC the+ a.

($H?# ( !@M
.ACA) .
B%i I5B >h+ h,nh ljng t*A ta7 gic \u
. < < < ABC A B C c# AB a , g#c giNa hai 7Ht phng
( ) < A BC v ( ) ABC LZng ]0
0
. _-i > l t*-ng t^7 ta7 gic
< A BC . J/nh '+4ng cch giNa hai 7Ht phng ( ) ABC v
( ) < < < A B C . J,7 i$7 M cch \u Ldn i$7 , , , > A B C
t/nh 'h+4ng cch tW M n cc i$7 # the+
a
.
B%i IMB >h+ h,nh ch#p . ' ABC( c# D
ABC(l h,nh vu9ng cKnh
a
. _-i M v ! ln lt l
t*ung i$7 ca cc cKnh AB v A( ; H l gia+ i$7 ca
C! v (M . lit 'H vu9ng g#c vIi 7Ht phng
( ) ABC( v
a 'H a
. J/nh %iVn t/ch ca C(!M v
'h+4ng cch giNa hai ng thng (M v 'C the+
a
.
B%i INB >h+ h,nh ljng t*A 6ng
. < < < ABC A B C c# D ABC l ta7 gic vu9ng ,
, < P AB BC a AA a . _-i M l t*ung i$7 ca +Kn
thng BC . J/nh the+
a
'h+4ng cch giNa hai ng thng
AM v < B C . :$H?# ( !@M .AAD)
B%i IOB J*+ng 7Ht phng ( ) P ch+ n@a
ng t*rn ng '/nh P AB R v i$7 C thuBc n@a
ng t*rn # ?a+ ch+ AC R . J*[n ng thng vu9ng
g#c vIi ( ) P tKi A l0D i$7 ' ?a+ ch+
( ) ( )

( )
0
+,$ ( +$C 60 . _-i , H $ ln lt l h,nh chiu
ca A t*[n , 'B 'C .>h6ng 7inh ta7 gic AH$ vu9ng v
t/nh %iVn ABC v 'h+4ng cch tW ' n ( ) P .
B%i IPB B%i I 4 k,nh ch#p i.sl>R c#
D sl>R l h,nh chN nh(t , sl t a , sR t Pa . is t
a v is vu9ng g#c :sl>R; .
O; >h6ng 7inh :il>; vu9ng g#c :isl; v :i>R;
vu9ng g#c :isR;
P; J/nh g#c giNa :i>R; v :sl>R;
B%i L 4 k,nh ch#p i.sl> c# D sl> l ta7 gic
vu9ng tKi > , 7Ht L[n is> l ta7 gic \u v vu9ng
g#c :sl>; .
O; Xc 2nh ch^n ng ca+ k 'u tW i ca h,nh ch#p .
P; >h6ng 7inh :il>; vu9ng g#c :is>; .
a; _-i v l t*ung i$7 i> , ch6ng 7inh :slv; vu9ng
g#c :il>;
B%i 5 4 >h+ h,nh ch#p ta7 gic \u i.sl> c# cKnh D
l a . _-i v l t*ung i$7 l> .O; >h6ng 7inh :il>;
vu9ng g#c :isv; .
P; lit g#c giNa :il>; v :sl>;l a. J/nh chi\u ca+
ik cua h,nh ch#p .
B%i M 4 >h+ h,nh ch#p t6 gic \u i.sl>R c# cKnh L[n
v cKnh D c&ng LZng a . O; J/nh B %i ng ca+
h,nh ch#p . O; w l t*ung i$7 i> . >h6ng 7inh
:wlR; vu9ng g#c :is>; .
P; J/nh g#c giNa 7Ht L[n v 7Ht D ca h,nh ch#p .
B%i N 4 k,nh ch#p i.sl>R c# D sl>R l h,nh th+i
cKnh a v. ># is t il t iR t a.O; >h6ng 7inh :is>;
vu9ng g#c :sl>R; v il vu9ng g#c l> .P; J/nh tang
ca g#c giNa :ilR; v :sl>R; .
B%i O 4 k,nh ch#p i.sl>R c# D sl>R l h,nh thang
vu9ng tKi s v R ,
sl t Pa , sR t >R ta , cKnh is vu9ng g#c vIi D v
is t a .
O; >h6ng 7inh :isR; vu9ng g#c :i>R; v :is>;
vu9ng g#c :il>; .
P; _-i a l g#c giNa hai 7Ht phng :il>; v :sl>R; .
J/nh tan.a
B%i P. J6 %iVn sl>R, sR :l>R; _-i x l ch^n
ng ca+ Rx ca ta7 gic l>R
a/>h6ng 7inh :sRx; :sl>;
L/!u ng ca+ ly ca ta7 gic sl>, ng ca+ l!
ca :l>R;
>h6ng 7inh :ly!; :sl>;
B%i Q. >h+ h,nh ch#p i.sl>R D sl>R l h,nh
vu9ng cKnh a,istilti>tiRta
_-i v,z ln lt l t*ung i$7 ca sR v l>
a/>h6ng 7inh :ivz; :il>; L/ J/nh 'h+4ng
cch giNa sR v il
B%iR4 J6 %iVn i.sl> c# sl> l ta7 gic vu9ng c^n
nh l ; s>tPa. >Knh is vu9ng g#c vIi :sl>; v
ista
a/>h6ng 7inh :isl; :il>; L/J/nh 'h4ng cch tW
s n :il>;
c/_-i { l t*ung i$7 s> .J/nh 'h+4ng cch tW { n
:il>;.
B10/ Cho hnh chp S.ABCD c y ABCD l
hnh vung cnh a,
SA (ABCD), SA = h. G ! l "#$ hnh vung
ABCD. %&nh 'ho(ng cch)
a) %* B +n (SCD) ,) %* ! +n (SCD)
B11) Cho hnh chp S.ABCD y l hnh vung
vnh a,
$-" ,.n (SAB) y v SA = SB = ,. %&nh
'ho(ng cch)
a) %* S +n (ABCD) ,) %* AD +n (SBC).
c) %* "/ung 0$ 1 c2a CD +n (S3C), 3 l
"/ung 0$ c2a AB.
B12) Cho hnh chp S.ABCD c y ABCD l
hnh vung cnh a, SA (ABCD), SA = a. %&nh
'ho(ng cch g4a ha 5ng "h6ng)
a) SA v BD. ,) SC v BD. c) AC v SD.

B13) Cho ha "a$ gc c#n 'hng 7ng ph6ng
ABC v ABD c y chung AB.
a) C8) AB CD. L; 9c :nh on vung gc
chung c2a AB v CD.
B%iIM. >h+ h,nh ch#p i.sl>R c# D sl>R l h,nh
vu9ng cKnh a,cKnh is :sl>R; ; istPa. J/nh
'h+4ng cch giNa hai ng thng sl v i>.
B%iIN. >h+ h,nh ch#p i.sl>R D sl>R l h,nh
vu9ng cKnh a,is :sl>R; v ista J/nh 'h+4ng cch
giNa hai ng thng .
a/ i> v lR L/ s> v iR
B%i IO.>h+ t6 %iVn {sl>, t*+ng # {s ,{l,{> 9i
7Bt vu9ng g#c v {st{lt{>ta. _-i v l t*ung i$7
l>.k)D Tc 2nh v t/nh B %i +Kn vu9ng g#c chung
ca cc cHp ng thng .
a/ {s v l> L/sv v {>