1

Graevinsko-arhitektonski fakultet Univerziteta u Niu

Studijski program Arhitektura
Katedra za graevinsku geotehniku
AO506: UVOD U FUNDIRANJE
8. NOSIVOST TEMELJNOG TLA
PLITKIH TEMELJA.
G-O-43: Mehanika tla

2
8 Nosivost temeljnog tla plitkih temelja
Pri proraunu temelja treba ispuniti 2 osnovna uslova:
1) sleganja treba da budu u dozvoljenim granicama,
2) pritisci koji se od temelja prenose na tlo moraju
nekoliko puta biti manji od graninog optereenja
koje bi izazvalo lom tla.
Granina nosivost tla (q
f
) optereenje u trenutku
kada nastupa lom tla (kada optereenje prekorai
njegovu vrstou na smicanje).
AGD i BGC linije najmanjeg otpora
G-O-43: Mehanika tla

3
8 Nosivost temeljnog tla plitkih temelja
Dozvoljeno optereenje tla (q
a
) optereenje koje se
moe dopustiti da deluje na tlo, a da ne izazove lom
tla pri najnepovoljnijim uslovima.
Temelji se raunaju sa dozvoljenim optereenjem.
S
f
a
F
q
q =
F
S
faktor sigurnosti (najee 2,03,0).
Zavisi od pouzdanosti parametara tla (c, , ).
G-O-43: Mehanika tla

4
8.1 Metode za odreivanje nosivosti tla
Granina nosivost tla (q
f
) moe se odrediti:
- primenom raunskih metoda - zasnivaju se na
Coulomb-ovom uslovu loma tla i reavanju sistema
diferencijalnih jednaina za tlo kao krutoplastian
materijal. Najpoznatije su metode Terzaghi-ja i Brinch-
Hansen-a.
- probnim optereenjem tla - preko kvadratne ili krune
ploe povrine 0,51,0m
2
, do loma. Nedostaci:
optereena povrina mnogo manja od stvarne povrine
temelja, vreme delovanja probnog optereenja mnogo
krae u odnosu na stvarno vreme konsolidacije.
G-O-43: Mehanika tla

5
8.2 Nosivost tla prema tehnikim propisima
Prema naem Pravilniku (1990) - varijanta reenja
Brinch-Hansena prema kojoj se direktno rauna
dozvoljeno optereenje (q
a
), uvoenjem parcijalnih
faktora sigurnosti F
c
i F

:
( ) 3 2
c
c
m
= = F
F
c
c
( ) 8 , 1 2 , 1
tg
tg
m
= =

F
F
( ) q i d s N tg q c i d s N B , q
c c c c m m a
+ + +
'
=

5 0
L B
V
q
'

'
>
a
G-O-43: Mehanika tla

6
8.2 Nosivost tla prema tehnikim propisima
Poto se statikim proraunom konstrukcije dobijaju
uticaji (V,H,M) u dnu temelja, odreuje se e = M/V,
pretpostavljaju se dimenzije osnove temelja (B,L) i
sraunava q
a
i V
a
=q
a
B
'
L
'
dok se ne ostvari . V V >
a
G-O-43: Mehanika tla

7
8.2 Nosivost tla prema tehnikim propisima
Orijentacione vrednosti dozvoljenog optereenja (q
a
)
nevezanog i vezanog tla:
Nevezano tlo:
pesak i ljunak
Dozvoljeni pritisci q
a
[kN/m
2
] za q=D
f
(kN/m
2
)
10 20 40
rastresit 100 140 180
srednje zbijen 150 250 320
zbijen 210 360 600
vrlo zbijen 330 590 800
K
o
n
z
i
s
t
e
n
c
i
j
a

Vezano tlo:
praine i gline
Indeks
konzistencije I
c

Dozvoljeno optereenje q
a
[kN/m
2
]
vrlo meka < 0.25 20
meka 0.25 - 0.50 50
srednje plastina 0.50 - 0.75 100
kruto plastina 0.75 - 1.00 200
polutvrda 1.00 - 1.25 400
G-O-43: Mehanika tla

8
Hvala na panji !
Pitanja, komentari, sugestije...

geotehnika@gaf.ni.ac.rs

www.gaf.ni.ac.rs/geotehnika