2004-2005

, -,
. ,
.
:
, ( )
. , ,
. ,
,
. ,
.
, , .
, . ,
.
.
, .
, ,
.
, , ,
. , , .
,
.
, (1-40),
. .

, , , ,
, -.
,
, , e .
,
-, , .
, ,
.

, .
(

), .
- ?
.
.
,
. , -
.
, ,
. ,
, .
, ,
.
,
,
.
. ,
, . ,

.

 , , ,
.

. ,
.
,
, 1997. . , ,
.
,

.
,
:
;
;

;

( )

, -
.
. , .

, .

, ,
. .
.
, . ,
: , .
,
. ,
. ,
-.


,
.
,
. ,
.

.
.
, -
. . - , ,
, .
. ,
.

,
. ,
, .
.

, .


, .
, , , ,
,
.
,
.
,
.
.
, , ,
, , .
, . . ,
,
.
. ,
. , ,
.
, , .
, .
,
. . ,
, .
, .
.
,
, .

.


,
.
,
. , ,
.
. ,
, , ,
.
,
, , . ,
,
, . ,
( ) . ,
,
.

,
. ,
. ,
, . ,
. ,
,
. ,
.

, .
, - , ,
() () . ,
- , .
, ,
. ,
,
, . ,
( 2 ). ,
.


.
,
. , ,
, .
. ,


,
. . ,
. ,
,
.

, ,
, , . ,
. ,
( , .),
.

, , .
,
. , ,
. , , . ,
, . ,
.
, . , .
,
. .
, . ,


.
, ,
, .
. ,

 ,
.
,
,
.


.
, .
, ,
. , (),
, . ,
, - . ,
, . ,
,
. . :
. , . ,
, :
, ()
. ,
. , , ,
. ,
,
. . ,
30 000 , . , . ,
25 000 , .
,
,
. . , ,
(
, .), ,
, . ,
, XIX, XXI . ,
, . ,

. , ,
, .
,
.
: 1. 2.
.


, .
, , . , ,
. ,
, ,
, . ,
.
(
). , -
. -
( ) . .
,
( . )
, .
,
.

, , (.
),
.
, , , ,
,
, , .


, .
,
, , .
, . ,
, .
, . ,
( ), , .
e . , , .
.
, ,
, , .

. , , ,
.
, ,
. ,

, .
. ,
. ,
. ,
. , . ,
. , ,
.
, .
,
,
.
, ,
, , ,
.
, , , ,
,
.


. ,
, 14: 263-269, 1998.
: - 19.
20. . . , . , . , . , .
, . , . , . , . . -
.
. ,
.
: , , ,
, .
,
.
.
. - ,
. ,
. .
- .
, .
, - .
- - X ,
, .
, ,
, , .1
. ,
, .
***
- XX
XX . ,
.
(17871864) ,
.

 .
. - , .
, , , ,
, , , 2. - ,
.
(18561936) . ,
. , 1893. ,
,
. , 1927. 1929. ,
( - ),
3. - .
(18621935) ,
1885. , .
, . ,
:
,
( .), , ,
. 4. ,
,
5. - , ,
.
(18651927) 1893. .
.
, " ". 1927.
.
, ( ,
. ,
, , , .
. -
,
6. , 1922.
. -
, .
. -
,
.

 (18661944) ,
. 1908.
, ( - 7.
, ,
, .
(18741944) .
,
, " , .
".
, ,
1911, 1925. 1938. , , 8,
. - , ,
, . ,
. .
(18881950) - ,
, . 1939. 9,
.
. . ,
, .
" ". ,
. ,
.
. -
, . .
(18951963) .
,
. - . -
, ,
, 10, . - 1933. ,
.
(18971961)
, .
, 1903. . . 1907. , 1914.
. 1923. .

 , 1920.
, 11.
.
***
- -
, . . - .
. .
, - , .
1959. , "
" ,
, , , .
, 12.
- - , .
.

. , ,
,
.
, .
,
13,
14. - , ,
- . - .
,
. . .
,
.
.
.
, - .
. -
, - , ,
- , . . , ,

 ,
. , ,
/ , : , ,
( ), , , , , ,
, , , . -
',
,
- .
Literatura:
1. Schwidetzky, I.: Hauptprobleme der Anthropologie, Verlag Rombach Freiburg, Freiburg 1971.
2. Karadi, V.: Sabrana dela, knjiga XVIII, Prosveta, Beograd 1972.
3. ujovi, J.: Postanje zemlje i nae domovine, III, Beograd 19271929.
4. Trojanovi, S.: Starinska srpska jela i pia, Etnografski zbornik Srpske kraljevske akademije, II, Beograd 1896.
5. Trojanovi, S.: Vatra u ivotu i obiajima srpskog naroda, Etnografski zbornik Srpske kraljevske akademije, 19, Beograd
1930.
6. Cviji, J.: Balkansko poluostrvo i junoslovenske zemlje, II, Beograd 1931.
7. orevi, T.: Neznano groblje u agubici, Starinar za 1908, Beograd 1909.
8. Erdeljanovi, J.: Uputstva za ispitivanja naroda i narodnog ivota, Srpski etnografski zbornik, XVI, Beograd 1911.
9. Dvornikovi, V.: Karakterologija Jugoslovena, Kosmos, Beograd 1939.
10. Sljivic, B.: Knochenfunde in einem prehistorischen Grab bei Trebenischte, Z. Morph. Antrop. XXXVII/2, Stuttgart 1935.
11. upani, N.: Etnogeneza Jugoslovena, Rad JAZU, 222, Zagreb 1920.
12. Glasnik Antropolokog drutva Jugoslavije, brojevi od 1 do 30, Beograd 19641994.
13. Nemeskeri, J.: Stanovnitvo Lepenskog vira, U: Srejovi, D.: Lepenski vir, Srpska knjievna zadruga, Beograd 1969;
Farkas, Gy. - P. Liptak: Antropoloka istraivanja nekropole u Mokrinu iz ranog bronzanog doba, Dissertations et
Monographie, XI, Beograd 1971; Dissertations et Monographie: Vlasac - mezolitsko naselje u erdapu, Posebno izdanje
SANU, DXII/5, Beograd 1978.
14. Vlahovi, P., Janiijevi, B., Kuec, V., Milii, J., Peranovi, M., Rudan, P., SmolejNerani, N., Sujoldi, A., imi, D.:
Bioantropoloka istraivanja erdapskog podruja, Etnoantropoloki problemi - monografije, knjiga 2, Beograd - Zagreb
1988.


, ,
. ,
,
. (17521840), .
( )
. .
,
. ,
,
. , .

, , , 1859. .
.
,
.

.
, ,
( ).
,
(1864-1925). , .
- , 1899.
. 1905, 1911. ,

 "System der Anthropologie und anthropologischen Bibliographie". ,

Lehrbuch de Anthropologie ( ),
.
.

.

,
.
-, (1, 2, .66...).
, ,
.


, :
1.
2.

( )
( )

:
1.

4 ,
2 . ,

.
,
( ).

2.

() ()
,

. (
),
( ).

.

3.

()
,
.

.
,
.

4.


, .
1.
, 60 30 .
,

2.

,
.

3.

, .

4.

- . . .

5.
:
, .
. , .
6.

.
(
)

7.
. ,
, .
8.

.
.


.
, (, )
.
. .
.
, , 90
.

, (
)

 :
1. 2. NORMA LATERALIS ( )

3.

NORMA FACIALIS ( )

4.

NORMA VERTICALIS ( )

5.

NORMA OCCIPITALIS ( )

6.

NORMA BASILARIS ( )


-
.
, , , ,
, .
:
1.

( , , )

2.

(, )

3.

4.

5.

6.

(.)

7.

8.

(. , ...)

.
,
(. ). , ,
. ,
:


,
, .
, , ,
. ,
.

() .
, .
() .
, ,
. ,
. , .
, .
. , .
, .
, ,
. : ,
(
)
( ).
,
.

.
, .
,
.
(
, )
, .
.
185-1200 :

 C)

185

285

360

440

525

/ ( 440)

645-1200

, . ,
, .
, . ,
, . .
,
, , , 600 .

,
, .
.
, 1 919 .
2288 ( 1534-3605 ), 1550 ( 952-2278 ).
, . ,
, .
,
, .
,
.
, .


, ,

, .
, - ,
, , . , ,
!
.
, ( ),
( ).

,
,
(
). ,
.

.
,
.

,
( )



,
,

. . ,

( ),
,
,
(?)
.

.

.

:


,
,
, ,
.
,
:

, .
( ),
. , .
,
(
)
.


.
(.
),
. ,
,
, . ,
, ,
.

, . ?
, .

.

.
,
. ,
, ,
. ,
,
,
, .

 , - , ,
.

. ,

. T

, , ,
, , .
:

,
. , .
. ,
, , ,
. ,
.
.
!

 ( ),
, .
, .
- .
, , ,
. , ,
.
. ,
.
:
, . ,
.
, . ,
, . .
, . ,
,
. , ,
( , -, , )
. ,
.
, , . ,
,
. , ,
1:20.
, , ,
. , ,
, .
: , , .
:
. ,
.
, . , .
, , .
, . ,
. ,
.

 .
, .
, . ,
,
, .

,
. ,
.
, , . ,
,
, .

( ):







,
,
- - !

, :


,
.
, ,
,
.
(
) ,
.
.
:
, ,

. , ,
, : (
) .

,
. ,
, . , ,
. , 2 ,
. , ,
, . , ,
, , .


, , ,
.
,
. , ,
. ,
.
, ,

.
.
, ,
.

 , .
,
. ,
. ,
, .
, ,
.
, , ,
.

-
.
, :
1.

2.

3.

4.

5.

, , ,

(ossa longa)

. :
() ().
, .

.

. ,
(facies articularis).

(, ).
(ossa brevia)

, .
.

. .
(ossa plana)
, ,
, .
( ).

, .
.


, ,
. ,
.
: , .
(chorda dorsalis).

. , ,
. .
, ,
. ,
. , , ,
.


:
1.

2.

3.

30%, 70% ,
.
(),
: (supstantia compacta) (supstantia spongiosa).
. ()
-, . ,
,
. , .
, ,
.
.
, , - (periosteum).
(), , ,

. .
,
. , , .

-

, (corona dentis),
(collum dentis) (radix dentis).
(cavum dentis),


.
(pulpa dentis),

.


(dentinum),
.
(enamelum),
,
.
(cementum), ,
. , .
-
.

: (dentes
incisivi), (dentes canini), (dentes
praemolares) (dentes molares).
, .
; ,

.
. ,
.
,
, . .

, . ,
(dentes decidui), .
20: , ,
. ,
, , .

5. ( )
(dens
permenentes). , , .
,
, . 32: , ,
.


( ), . , :
.

:
(os frontale)
.
. (squama frontalis)
.
(tuber frontale).
(arcus supraciliaris).
,

. . , ,
(sutura coronaria).
(os parietale)
.
(tuber parietale).
,
(sutura sagitalis). ,

. ,
(sutura lambdoidea).

 (os occipitale)
- .
(foramen magnum)
. ,
.
,
.

(os sphenoidale)
.
,
, .

(sella turcica). . ,
(vomer),
.
(os ethmoidale)
.
(crista gali), ,
.

.

(os temporale)

. ,
, , ,

(arcus zygomaticus).
(fossa mandibularis).
.

 (ossa facei)
, . ,
, , ,
.
(maxilla)

.
. .
(sinus maxilaris).
(os palatinum)
.
.
.

.

(os nasale)
.
. (apertura pyriformis)
(os lacrimale)
, ,
.

 (vomer)

. , ,

.

(concha nasalis inferior)

.
, .
(os zygomaticum)
.
.
. (processus temporalis) ,
, (processus zygomaticus)
(arcus zygomaticus).

(os hyoideum)
, .
.
,
.

, (corpus mandibulae) (ramus mandibulae)

. (angulus mandibulae).
, (protuberantia mentalis). , (foramen mentale)
. .


:
1.

( )

2.

( )

(vertebrae)
, (columna vertebralis)
. .
.
: ; (
); ,
; , .
(Vertebra cervicalis)
,


. , ,
, ,
. ,

. ,

. (
).
(Vertebra thoracalis)
.
. .

 (Vertebra lumbalis)
. ,
.

, , ,
.
(os sacrum)

. .
.
, .
(os coccyx)
3-5
.

(costae)
. , .


.
.

 . (costae
verae)
.
, . (costae spuriae)
,
. 11 12 , .
(costae fluctuates)
.
(sternum)

.
: (manubrium sterni), (corpus sterni)
(processus xyphoideus).


:
1.

( : )

2.

( )

:
(clavicula)
, S. .
.
.
(scapula)
- .
, . (cavitas
glenoidalis).
:
, . ,
, .
(humerus)
. , ,
. , tuberositas deltoidea
. : (caput humeri), (collum anatomicum),
, (tuberculum maius) (tuberculum minus). .
, , (capitulum humeri)
. (trochlea humeri) . , (Fossa olecrani)
.
(radius)
.
. (caput radii)
(fovea capitis radii). (collum radii)
(tuberositas radii) .

(processus styloideus). .

 (ulna)
(corpus ulnae) .
,
(olecranon) (processus coronoideus).
, (incisura trochlearis)
. ,
.

(sceleton manus)
27
:
1. (ossa carpi):
. ,
(o.scaphoideum),
(o.lunatum),
(o.triquetrum), (o.pisiforme).
(o.trapezium),
(o.trapezoideum), (o.capitatum)
(o.hamatum).
2. (os metacarpale I-V).
.
3. (phalanges digitorum)
,
(phalanx), .


:
1.
2.
: ) (os coxae)
. : (os ilium),
(os ischi) (os pubis).
(pelvis)
, , .
.
, .

:
(femur)
. ,
(linea aspera). , (caput femoris), (collum femoris),
(trochanter major) (trochanter minor).
. (condylus lateralis) (condylus madialis). ,
(fossa intercondiloidea).
.

 (patela)
.
. .

(tibia)
, .
(corpus tibiae) .
(margo anterior). ,
(condylus lateralis) (condylus medialis).
(tuberositas tibiae).
.
(malleolus tibiae).
.
(fibula)

. , (corpus fibulae), (capitulum fibulae)
, (collum fibulae) ,
.
(sceleton pedis)
26 :
1. :
7 . tarsus. (talus)
, (calcaneus) .
(os cuboideum), , (os naviculare),
, (ossa cuneiformia).
2. :
, (ossa metatarsalia I-V).
3. :
, (ossa digitorum pedis),
(). ,
.


.
, .

. , , , , .
, ,
.
, ,
.
.
(
).
.
, -
, , ,
, .
, , .

. .
. , ,
. ,
,
(. ,
.).
. . ,
, .
,
.

, , ,
: Infans I 0-7
Infans II 8-14
Iuvenilis 15-20
Adultus 20-40
Maturus 40-60
Senilis 60


, ()
. ,
. ,
,
,
.
, .
, ,
.
.
,
. ,
. ,
.

,
.

, 38-40
.
,

. . (38-40
),
60 .

,

(, , ,
),

.


, ,
.
.
.
.
, , .
, ,
.
, ( )
: , . ,
10 , , ,
. 14 , ,
.
.
:

5
in utero
(2 )
7
in utero
(2 .)

2
(8 .)

3
(12 .)

(2 .)
6
(3 .)
9
(3 .)

7
(24 .)

4
(12 .)

5
(16 .)

11
(30 .)

12
(30 .)
8
(24 )
15
(36 .)
9
(24 .)

21

12
(4 .)

18
(6.)

6
(24 )

10
(30 .)

35


, 14 ,
- . , ,
25 . , 14 20/25
.
,
.
,
- . , ,
, .
,
:


20 25 , - ,
. , ,
. , ,
( , .),
. ,
.
:
: (),

, (tooth
cementum annulation), .

, , ,
. 30 ,
. :
0- 1- 2- 3- 4-
, , .
,
.
,
.

 ()
, . ,
, ,
, .
, .

.

, .
:

 :
, . ,
.

, .


, .

,
.
10 . ,

, , 17,
5-19, 5 . , ,
, , ,
50 .

(
) .
, 8
. - ,
. , , .
, 8 , 60 ,
,
.


,
. ,
. ,
.

(tooth cementum anulation)

90- , . 363
, 95% ,
2, 5 ,
. ,
.

.
( )
,
. , ,

.


,
. ,
. . ,
,
. , ,
, , , .

.
, .
. ,
, .

.
X , X Y . , .
. , .
, .
,

 , . ,
.
.
,
. ,
. ,
, .

, ,
. , ,
.
, . ?
. , ,
, , .
.
, . ,
.
, ,
. , .
, -.
, , . ,
.
. . .
,
.
, . ,
. , ,
. , ,
.


.
, , , ,
. ,
,
. , ,
. . ,
, ,
.
, , , , ,
. , ,
. 12 :

1. ,
.
2. (linea temporalis), .
3. (margo supraorbitalis), , .
4. (os zygomaticum), .
5. , , , .
(mentum) .

6. (os frontale), , .
7. (rcus superciliaris), .
8. (protuberantia occipitalis externa), .
.
9. (arcus zygomaticus), , , , ,
, .
10. (processus mastoideus), , , ,
.
11. M (angulus mandibule), , .
12. , ,
.
. , , ,
.


, . ,
, .
, ,
. , ,
. , ,
. , , ,
, , ,
, .
, ,
.
: , ,
.
. ,
.
, ,
. ,
.

( )
. ,
:

1. (pelvis major), , .
2. (pelvis minor), . ,

.
3. (angulus subpubicus), , ,
, . ,
(angulus) (arcus subpubicus).

angulus subpubicus

arcus subpubicus

4. ,

5. (sacrum), .

6. (incisura ischiadica major), U ,

V.

7. (sulcus praearicularis)

,
(sulcus praearicularis).
, . ,
,
.
8. ,
.

9. , .


, , , .
, ,
. 100 , e
:

g ()-

b ()-

l ()-

op ()-

n ()-
ns ()-

eu ()-

ft ()-

zy ()-

pr ()- ,

ba ()-

op ()-

go ()-

gn ()-


.
. ,
.
, ,
, .
.

()1

(-)

( ,
)

8

(-)
,

,

 17

(-)
20

(-)
(
).
,

9

-
( )
48

(-)
45

(- )
51

52

54

55

(-)
66

(-)


.
, ,
. , , .
.

1


( )
8

,
19

1

(

7


,
. , ,
.

. , .
. .
() , :
=

x 100

, , , .
:
X-64, 9-
65-69, 9-
70-74, 9- ( )
75-79, 9- ( )
80-84, 9- ( )
85-89, 9-
90-x-

,
, ,


,
. ,
- . , , , .
30-
, .
,
. , ,
.
, .

, .
,
. : 1.
2. ,
, 3. ,
4. .
,
. 30
,
.
.
( ) :
1. Sutura metopica- .
, .
2 2. -
, .
6. Foramina parietalia, , ,
.
7 , , , , , ,
.
,
.


, -
, .
, . ,
,
. ,
, .
,
. ,
. ,
-, .

,
, .
, :
, , ,
. ,
,
.

,
.

, ,
. ,

, :
,
.

 ,
, ,
(
).
( ).


,
( ) , (
).

, . . ,
, .
,
.
,
. ( Staphylococus aureus).

.
, ,

.
.
, ,
.


, .

() .
,
. Treponem, , T.
Cerateum, T. Palladium pertenue, T. Palladium palladium ( ) T. Palladium endemicum
( ). ,
,
.
,
.
, .
. , ,
( . ). ,
.

, , ,
. ,
,
, . ,
. .
2-3 , .

. , ,

. ,
.
.


Mycobacterium tuberculosis,
, .
, , .

- ,
.
,
.
,
, ,
.

,
.

.
,
. ,
.

. ,
. , ,
, .

Mycobacterium leprae, ,
, . M. leprae ,
. .
.
( , ),
, , ,
.
.
.
,
.


,
. ,
.
, , 19. ,

.
, ( )
( ).
-
.
, , .
. , ,
, .
- .
. ,
.


( ): 1.
2. , , , 3.
, 4. , , .

1.

2.

3.

4.

.
: 1. 2. , 3. 4.
5. 6.
, , .

, .
. ,
, .

,
, . 5-7 ,
, , .
, .
, , ,
, , .
, ,
. ,
( ,
, ):


,
. , -
,
.
.
, ,
.
,
60- XX . , 90-
,
. ,
.
90-,
. ,
. ,

, . , ,

.

, . ,
(. ) (.
, , , , ...).
,
, .
,
. ,
. , ,
.
, /.
,
.
( , ).
.

 ,
. , ,
. ,

. . , : deltoideus, latissimus dorsi, pectoralis major,
teres major, - biceps brachii, supinator, - triceps brachi. , -gluteus
maximus, adductor magnus, vastus lateralis -soleus popliteus.
,
. ,
, .
.
1-3 ( 1, 5 2,5),
. , supinator- (
), . ,
supinator, , .

,
. , ,
-. , 1-3 ( 0
). , ,
pectoralis major-:


.
, , ,
, . :
, , , ,
. ,
.
.
. ,
, . ,
,
.
, .
70-
XX .
. -
! , ,
.


. ( . C
14, ) (
).
. , .
, , ,
.
,
.
, ,
. .
,
. (13C 12C), (15N
14N).

, . ,

.
2 .

 . ,

.
, .
.
,
. 13C 12C
- . ,
.
,
, .
, .
. ,
, , .
,
. , : 88Sr (82,53%), 87Sr(7,04%),
86Sr

(9,87%), 84Sr(0,56%). 87Sr/86Sr

. , ,
87Sr 86Sr .

. ,
, .

,
. .
,
. . ,
, (
), .
, , , ,
.
. .
(.
). ,
.

,
.

 -
( )
, ,
, - .
().

,
,
. (, .: ancient DNA)
, .

XX
"" ,
. ,
e ,
.

e e , 2000 .
.
1984. , .
,
, .
(.: Polymerase Chain Reaction-PCR) ,
, , PCR
. PCR
,
( ) .
PCR ,
()
. PCR
. PCR ( .,
) ,
, ( ) (q )
.



.
:
1.

:
, .

2.

:
( ).

3.

:
.
, , , ,
.

, .
, ,
.
, .
,
,
,
.
,
, . PCR
X Y .

5 6

7 8 9 10

500 bp

100 bp


PCR , .
, . , .
PCR - Mycobacterium tuberculosis
, - .
16. , Yersinia pestis
. Micobacterium leprae Trypanosoma cruzi
.

, .

() .
( ).
.
( )
.

.
,
.
690 000-555 000 ,
(150 000-120 000 ).
500 000
.
, .

(, , , , , .)
.

STR (.: Short Tandem Repeat)

. ,
,
. STR ,

, . ,
.
, , ()
,
. , . ,

. ,

,
. ,
STR .

Y ,
, , , ,
. Y
Y ,
- . Y STR
,
. , Y STR
,
, Y
. Y STR .

,
, . ,
,
.



2004-2005
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.

-
-








-
-

-





















-