Btyk26 Gelismelere Iliskin Degerlendirmeler 0

Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 26.
Toplants
Toplant Hazrlk Notlar
11 Haziran 2013 Vali Galip Demirel Ankara Vilayetler Evi
BTYK 26. Toplants Hazrlk Dosyas
Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu, 2013 Bu raporun btn haklar sakldr. Yazlar ve grsel malzemeler izin alnmadan tmyle veya ksmen yaymlanamaz. Bilimsel amalarla kullanm halinde referans verilmesi zorunludur.
TBTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikalar Daire Bakanl Atatrk Bulvar No: 221 Kavakldere 06100 Ankara Tel: 0312 467 36 59 e-posta: politikalar@tubitak.gov.tr www.tubitak.gov.tr
Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu Hakknda
Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu (BTYK) 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayl Kanun Hkmnde Kararname (KHK) ile kurulmutur. Yksek Kurulun KHK ile belirlenen grevleri; uzun vadeli bilim ve teknoloji politikalarnn tespitinde hkmete yardmc olunmas, hedeflerin saptanmas, ncelikli alanlarn belirlenmesi, plan ve programlarn hazrlanmas, kamu kurulularnn grevlendirilmesi, zel kurulularla ibirlii salanmas, gerekli yasa tasarlar ve mevzuatn hazrlanmas, aratrc insan gcnn yetitirilmesinin salanmas, zel sektr aratrma merkezlerinin kurulmas iin tedbirler alnmas, sektrler ve kurulular arasnda koordinasyonun salanmasdr. BTYK, 77 sayl KHKnn 3. Maddesi erevesinde, Babakann bakanlnda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakan, Gmrk ve Ticaret Bakan, Maliye Bakan, Milli Eitim Bakan, Milli Savunma Bakan, Salk Bakan, Orman ve Su leri Bakan ile YK Bakan, Hazine Mstear, Ekonomi Bakanl Mstear, Kalknma Bakanl Mstear, TAEK Bakan, TBTAK Bakan ile bir yardmcs, TRT Genel Mdr, TOBB Bakan ve 1 YK'n belirleyecei konu ile ilgili gelimi bir niversitenin seecei bir yeden oluur . Gerektiinde dier Bakanlar, aratrma kurulularnn sorumlular ve uzman kiiler de BTYKya davetli sfatyla katlm salayabilirler. lk toplants 9 Ekim 1989 tarihinde gerekleen BTYKnn sekretarya faaliyetleri TBTAK tarafndan yrtlmektedir.
Not Yksek Kurul toplantlarnda alnan kararlar 8 Eyll 2005 tarihinde gerekletirilen 12. toplantdan itibaren aada gsterilen sistematik ile numaralandrlmtr: YYYY/TKK YYYY T KK : (rnek: 2009/201) : Yl (rnek: 2009) : Kararn alnd toplantnn o yl iindeki toplantlar arasndaki sras (rnek: 2) : Kararn o toplant ierisinde alnan kararlar arasndaki sras (rnek: 01)
8 Haziran 2011 ve 4 Temmuz 2011 tarihli Resmi Gazetede yaymlanan KHKlarla Bakanlk tekilatlarnda yaplan deiiklikler dikkate alnmtr.
NDEKLER 1. Gndem 2. Katlmc Listesi 2.1. 2.2. BTYK 26. Toplants yeleri BTYK 26. Toplants Davetlileri 2 3 5 6 12 13 254 255 257 260 262 263 265 267 268 270 271 1
3. nceki Kararlara likin Gelimeler 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. Ulusal Uzay Aratrmalar Program [2005/9] Ulusal Nkleer Teknoloji Gelitirme Program [2007/102] Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 [2010/201] Aratrma Altyaplar Yol Haritas ve Aratrma Merkezlerine likin dari ve Yasal Dzenlemeler [2010/203] Ar-Ge Youn Balang Firmalarn Etkinletirmek ve Saylarn Artrmak Amacyla Politika Aralarnn Gelitirilmesi [2011/103] niversitede Yenilikiliin ve Giriimciliin Tetiklenmesi Amacyla Politika Aralarnn Gelitirilmesi [2011/104] Giriimcilik Kltrnn Yaygnlatrlmas [2011/105] Kamu Almlarnn ve Kullanm Hakk Tahsislerinin Yenilii, Yerlilemeyi ve Teknoloji Transferini Tevik Edecek ekilde yiletirilmesi [2011/106] Bilim Merkezlerinin Yaygnlatrlmas [2011/107]
3.5.
3.6.
3.7. 3.8.
3.9.
3.10. Yerli Patentlerin Lisanslanmasn Tevik Edecek Politika Aralarnn Gelitirilmesi [2011/108] 3.11. Eitimin Niteliini Artrmak Amacyla Durum Tespitine Ynelik almalar Yaplmas [2012/101] 3.12. lk ve Ortaretimde Eitim Mfredatna Uygun Dijital eriklerin Gelitirilmesi ve Eriime Sunulmas [2012/102] 3.13. Lisans Dzeyinde Dijital Ders eriklerinin Gelitirilmesinin Tevik Edilmesi ve Eriime Sunulmas [2012/103] 3.14. Temel Yetkinliklerin rencilere Daha Etkin Bir ekilde Kazandrlmas Amacyla retim Programlarnn Revizyonuna Ynelik almalar Yaplmas ve Eitim eriklerinin Tasarlanmas [2012/104] 3.15. lk ve Ortaretimde Yabanc Dil retim Sistemi Konusunda Aratrma Yaplmas ve Alternatif retim Modellerinin Gelitirilmesi [2012/105]
273
3.16. Yurt Dnda Lisansst Eitim Destei Salayan Burs Programlarnn Yeniden Yaplandrlmas [2012/106] 3.17. lk ve Ortaretim rencileri iin Bilim Fuarlarnn Dzenlenmesi [2012/107] 3.18. niversiteye Giri Sisteminin Yeniden Yaplandrlmas [2012/108] 3.19. AB ereve Programlar Horizon 2020ye Katlm Hazrlklarnn Yrtlmesi [2012/109] 3.20. stn Yetenekli Bireyler Stratejisinin zlenmesi [2013/101] 3.21. e-Devlet Organizasyonu Ynetim Modeli almalarnn Yaplmas [2013/102] 3.22. Ulusal Veri Merkezi almalarnn Yaplmas [2013/104] 3.23. Kurumlarn htiya Duyduu Paket Program zmlerinin Toplu Alm Yntemi ile Tedarik Edilmesi [2013/105] 3.24. Salk Alannn ncelikli Alan Olmas [2013/106]
275 277 278 279 281 282 283 284 285
BLM VE TEKNOLOJ YKSEK KURULU 26. Toplants

11 Haziran 2013, Saat: 14.30 Vali Galip Demirel Ankara Vilayetler Evi
GNDEM
1) Babakan Sayn Recep Tayyip ERDOANn Al Konumas 2) TBTAK Bakan Prof. Dr. Ycel ALTUNBAAKn Sunumu 3) Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakan Sayn Binali YILDIRIMn Sunumu 4) Genel Grme 5) Sonulandrlacak Kararlar ile Yeni Karar Taslaklarnn Grlmesi a) Sonulanan Karar Taslaklar i. ii. Ulusal Bilim ve Teknoloji Sistemi Performans Gstergeleri [2005/3 Ek Karar] Ulusal Yenilik Sistemi Performans Gstergeleri [2006/101]
b) Yeni Karar Taslaklar i. ii. iii. iv. v. vi. vii. 6) Kapan Yerli Termik Santral Tasarm ve malat Kabiliyetinin Gelitirilmesi (MLTES) [2013/201] Hidroelektrik Enerjisi Teknolojilerinin Gelitirilmesi (MLHES) [2013/202] Rzgr Enerjisi Santrali Teknolojilerinin Gelitirilmesi (MLRES) [2013/203] Gne Enerjisi Teknolojilerinin lkemize Kazandrlmas (MLGES) [2013/204] Termik Santral Baca Gaz Artma Teknolojilerinde Yerli Tasarm ve malat Kabiliyetinin Gelitirilmesi (MLKAS) [2013/205] Kmr Gazlatrma ve Sv Yakt retimi Teknolojilerinin Gelitirilmesi [2013/206] Enerji Verimliliinin Artrlmas almalar [2013/207]
BTYK YRM ALTINCI TOPLANTISI YELER
1.
Recep Tayyip ERDOAN Nihat ERGN Taner YILDIZ Dr. Mehmet Mehdi EKER Hayati YAZICI Mehmet MEK Prof. Dr. Nabi AVCI Dr. smet YILMAZ Prof. Dr. Veysel EROLU Dr. Mehmet MEZZNOLU Prof. Dr. Gkhan ETNSAYA brahim H. ANAKCI Ahmet YAKICI Kemal MADENOLU Prof. Dr. Mehmet KARACA Zafer ALPER Prof. Dr. Ycel ALTUNBAAK brahim AHN M. Rifat HSARCIKLIOLU Prof. Dr. M. Arif ADLI
Babakan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakan Gmrk ve Ticaret Bakan Maliye Bakan Milli Eitim Bakan Milli Savunma Bakan Orman ve Su leri Bakan Salk Bakan YK Bakan Hazine Mstear Ekonomi Bakanl Mstear Kalknma Bakanl Mstear stanbul Teknik niversitesi Rektr TAEK Bakan TBTAK Bakan TRT Genel Mdr TOBB Bakan TBTAK Bakan Yardmcs
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
BTYK YRM ALTINCI TOPLANTISI DAVETLLER 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Org. Necdet ZEL Blent ARIN Ali BABACAN Prof. Dr. Beir ATALAY Bekir BOZDA Sadullah ERGN Fatma AHN Egemen BAI Faruk ELK Genelkurmay Bakan Babakan Yardmcs Babakan Yardmcs Babakan Yardmcs Babakan Yardmcs Adalet Bakan Aile ve Sosyal Politikalar Bakan Avrupa Birlii Bakan alma ve Sosyal Gvenlik Bakan evre ve ehircilik Bakan Dileri Bakan Ekonomi Bakan Genlik ve Spor Bakan ileri Bakan Kalknma Bakan Kltr ve Turizm Bakan Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakan TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Bakan TBMM Plan ve Bte Komisyonu Bakan AK Parti Genel Bakan Yardmcs (Ar-Ge) CHP Bilgi ve letiim Teknolojileri Genel Bakan Yardmcs Saytay Bakan Babakanlk Mstear Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Bakan Yardmcs Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Bakan Yardmcs Ankara Valisi Milli Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Mstear evre ve ehircilik Bakanl Mstear Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Mstear Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Mstear Gmrk ve Ticaret Bakanl Mstear Maliye Bakanl Mstear Milli Eitim Bakanl Mstear Milli Savunma Bakanl Mstear Orman ve Su leri Bakanl Mstear Salk Bakanl Mstear Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl Mstear Savunma Sanayii Mstear niversiteleraras Kurul Bakan Trkiye Bilimler Akademisi Bakan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Mstear Yardmcs
10. Erdoan BAYRAKTAR 11. Prof. Dr. Ahmet DAVUTOLU 12. Mehmet Zafer ALAYAN 13. Suat KILI 14. Muammer GLER 15. Dr. Cevdet YILMAZ 16. mer ELK 17. Binali YILDIRIM 18. Mahmut Mcahit FINDIKLI 19. Ltfi ELVAN 20. Sleyman SOYLU 21. Mehmet Emrehan HALICI 22. Do. Dr. Recai AKYEL 23. Efkan ALA 24. Prof. Dr. Davut KAVRANOLU 25. Do. Dr. Hasan Murat MERCAN 26. Aladdin YKSEL 27. Muammer TRKER 28. Prof. Dr. Ersan ASLAN 29. Ercan TIRA 30. Metin KLC 31. Vedat MRMAHMUTOULLARI 32. Ziya ALTUNYALDIZ 33. Naci ABAL 34. Do. Dr. Yusuf TEKN 35. Korg. mit DNDAR 36. Prof. Dr. Ltfi AKCA 37. Prof. Dr. Nihat TOSUN 38. M. Habib SOLUK 39. Murad BAYAR 40. Prof. Dr. brahim Halil MUTLU 41. Prof. Dr. Ahmet Cevat ACAR 42. Hseyin Rahmi ETN
BTYK YRM ALTINCI TOPLANTISI DAVETLLER 43. Ramazan YILDIRIM 44. Dr. Selahattin MEN 45. Zafer BENL 46. M. Cneyd DZYOL 47. Birol AYDEMR 48. Hasan KKTA 49. Mahmut GRSES 50. lhan HATPOLU 51. Dr. Hasan DOAN 52. Mustafa AKTA 53. Burhan NAN 54. Halil ALI 55. Kemal YILDIR 56. Hilmi BATRK 57. Prof. Dr. Talip ALP 58. Prof. Dr. Yaman ARKUN 59. Adnan DALGAKIRAN 60. Prof. Dr. mer DEMR 61. Abdulkerim DERVOLU 62. Prof. Dr. Ensar GL 63. Ahmet KULA 64. Prof. Dr. skender YILGR 65. Prof. Dr. smail YKSEK 66. Prof. Dr. Ethem TOLGA 67. Prof. Dr. Mustafa SOLAK 68. Prof. Dr. Abdullah AVUOLU 69. Prof. Dr. Glfettin ELK 70. Do. Dr. Bilge DEMRKZ 71. Abdulkadir KONUKOLU 72. Do. Dr. M. Necati DEMR 73. Dr. Hasan PALAZ 74. Ogn BAHADIR 75. Hseyin GLER 76. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Mstear Yardmcs Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Mstear Yardmcs Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Mstear Yardmcs Kalknma Bakanl Mstear Yardmcs Trkiye statistik Kurumu Bakan Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu Bakan Kamu hale Kurumu Bakan Maliye Bakanl Bte ve Mali Kontrol Genel Mdr Babakan zel Kalem Mdr Trkiye Kmr letmeleri Kurumu Genel Mdr Trkiye Takmr Kurumu Genel Mdr Elektrik retim A.. Genel Mdr Trkiye Elektrik letim A.. Genel Mdr Trkiye Elektromekanik Sanayii A.. Genel Mdr TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bilim Kurulu yesi TBTAK Bakan Yardmcs V. TBTAK Bakan Yardmcs V. TBTAK Genel Sekreteri TBTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikalar Daire Bakan
nceki Kararlara likin Gelimeler
2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

3.1. Ulusal Uzay Aratrmalar Program [2005/9] KARAR 1. Ulusal Uzay Aratrmalar Programnn uzun vadeli ve srdrlebilir yapda bir devlet politikas olarak btesi ve yol haritas ile birlikte gerekletirilmesi iin gereken tm tedbirlerin alnmasna, 2. Ulusal Uzay Aratrmalar Program koordinasyonunun ulusal kurum ve kurulularla birlikte tam bir egdm iinde TBTAK tarafndan yaplmasna, 3. Trkiyenin Avrupa Uzay Ajansna yeliini gerekletirecek almalarn TBTAKn koordinasyonunda zaman geirilmeden balatlmasna, karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Eyll 2005; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 12. Toplants Mart 2006; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 13. Toplants Eyll 2006; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 14. Toplants Mart 2007; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 15. Toplants Kasm 2007; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 16. Toplants Mays 2008; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 17. Toplants Aralk 2008; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 18. Toplants Haziran 2009; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 19. Toplants Haziran 2010; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 21. Toplants Aralk 2010; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 22. Toplants Aralk 2011; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 23. Toplants Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULU TBTAK
LGL KURULULAR TARAL Kapsamndaki Kurulular
GELME 10 Mart 2005 tarihinde yaplan BTYKnn 11. toplantsnda alnan 2005/9 no.lu karar gerei Ulusal Uzay Aratrmalar Program 10 yllk Eylem Plan ile kabul edilmi ve Babakanlk Genelgesi ekinde yaymlanarak yrrle girmitir. Bu program kapsamnda Kasm-Nisan 2013 tarihleri arasnda gerekleen gelimeler aada yer almaktadr:

A. Uygulama ve Teknoloji Ulusal Uzay Aratrmalar Program Projesi GKTRK-2 leri Teknoloji Uydusu TBTAK-UZAY ve TUSA-Trk Havaclk ve Uzay Sanayii ibirliiyle gerekletirilen 2,5 Metre znrlkl Grntleme Amal Bilimsel Aratrma ve Teknoloji Gelitirme Uydusu, GKTRK-2 projesinin tasarm, retim, montaj ve test aamalarnn tamam ngrlen srede tamamlanm ve uydumuz inin Gansu Eyaletindeki Jiuquan Uydu Frlatma Merkezinden 18 Aralk 2012 tarihinde baaryla frlatlmtr. Trk Silahl Kuvvetleri ve dier kamu kurumlarnn uydu grnts ihtiyalarnn karlanmas amacyla gelitirilen 400 kg arlk ve 2,5 metre znrle sahip GKTRK-2 uydusu Mays 2013 sonuna kadar yrngesinde toplam 2.404 tur atm ve uydu ile toplam 1.712 kez iletiim kurulmutur. GKTRK-2 uydusu ile dnyann farkl blgelerinden 450den 2 fazla grnt ekilerek toplam 240 bin km lik alan grntlenmitir (ekil 1). GKTRK-2 uydusu devreye alma faaliyeti tamamlanarak uydu operasyonel kullanma hazr hale getirilmitir. GKTRK-2 uydusu muayene ve kabul ilemlerine balanm olup yrnge kabul testlerinin bitirilmesinin ardndan uydu Trk Hava Kuvvetlerine teslim edilecektir.
ekil 1. rnek GKTRK-2 grnts*

* Grnt raporda kullanlmak amacyla zellikle kltlmtr.

RASAT Yer Gzlem Uydusu TBTAK-UZAY tarafndan Kalknma Bakanl desteiyle tasarlanp retilen ve 17 Austos 2011 tarihinde frlatlan uzaktan alglama uydusu RASATn dnyann drt bir tarafndan ektii grntler, TBTAK UZAY binasnda faaliyet gsteren yer istasyonundan indirilmektedir. RASAT uydusu ile 2 Mays 2013 itibaryla yaklak 3,5 milyon km alan grntlenmi olup bu alan Trkiyenin yaklak 4 katna karlk gelmektedir. RASAT uydusundan tm Trkiye grntleri alnm ve Trkiyenin mozaik grnts oluturma almalarnda son aamaya gelinmitir. Trkiye Corafi Bilgi Sistemine hizmet edecek nitelikteki grntlerle oluturulacak bir portaln 2013 yl son eyreinde kamu kurumlar, niversiteler ve Silahl Kuvvetler ile paylalmas hedeflenmektedir. RASAT uydu grntlerinin paylam iin Babakanlk, MTA, TPAO, AFAD ve Devlet Meteoroloji leri Genel Mdrl gibi kurumlarla protokoller imzalanm; bu kurumlara RASAT grntleri temin edilerek uzaktan alglama faaliyetlerine katk salanmtr. Ayrca Mays 2013 itibaryla aada belirtilmi olan kamu ve zel sektr kurum ve kurulular ile niversitelere uydu grnts salanmtr. Babakanlk Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl 13. Blge Mdrl Diyarbakr Emniyet Mdrl Fatih niversitesi Bursa Orman Blge Mdrl SD niversitesi Orman Fakltesi Artvin oruh niversitesi Harita Mhendislii Blm Adyaman niversitesi Frat niversitesi Jeoloji Mhendislii Anadolu niversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstits Harita Genel Komutanl Ordu niversitesi Peyzaj Mimarl 100.Yl niversitesi ehir ve Blge Planlama Blm T naat Fakltesi Tarm letmeleri Genel Mdrl Devlet Demir Yollar Orman ve Su leri Bakanl, Doal Hayat Koruma ve Milli Parklar Genel Mdrl Adana Valilii ODT Elektronik Mh. Blm Ege niversitesi Ziraat Fakltesi Adana Milli Parklar Blge Mdrl Artvin oruh niversitesi Peyzaj Mimarl Blm Tarsus Belediyesi HAVELSAN SK Ba Fotoraflk Bandrma Belediyesi KT Jeodezi ve Fotogrometri Mh. Blm BAME Tarm
Bu kurum ve kurululara salanan uydu grntleri; istihbarat, sulanan alanlarn takibi, yeil alan tespiti, orman kadastrosu, rekolte tahmini, iklim deiiklii, petrol arama, flora ve f auna takibi, rezervuar sahasndaki sediment birikim alanlarnn belirlenmesi, imar yasasna uygun yaplamann takip edilmesi, deiim analizleri, hedef tespiti, havza analizleri, tektonik aratrmalar, deprem sonras hasar tespiti, yangndan etkilenen alanlarn belirlenmesi, peyzaj karakter analizi gibi uzaktan alglama konularnda yrtlen bilimsel ve teknik faaliyetlerde kullanlmtr.
2013 ylnda, Trkiye mozaii oluturulmas iin 2012 ylndan eksik kalan veya bulutlu blgelerin uydu grntlerinin ekilmesi planlanmaktadr. Ayrca, Mays 2013e kadar grntlenmi blgelerin tekrar grntlenmesi yoluyla deiim analizlerinin mmkn klnmas planlanmaktadr.
2013 yl Ekim aynda TBTAK UZAYda gerekletirilecek Asya-Pasifik Uzay birlii Organizasyonu (APSCO) ile birlikte dzenlenecek uluslararas sempozyumda RASAT uydu grntleri ile yaplan almalarn uluslararas kurululara tantlmas planlanmaktadr. Altsistem almalar TBTAK UZAY, RASAT ve GKTRK-2 uydu projeleriyle elde ettii uydu ve alt sistem tasarm, retim, test, entegrasyon ve frlatma hizmeti bilgi ve deneyimlerini, uydularn tamamen yerli olarak retilebilmesini salamak ve daha yksek yrngelerde alabilecek uydular retebilmek amacyla aadaki projelerle devam ettirmektedir. HALE (Hall Etkili tki Motoru Gelitirme Altyaps) Projesi HALE projesi, Trkiye iin tamamen yeni olan, bata Hall etkili itki teknolojileri olmak zere, iyon iticiler ve manyetoplazmadinamik itici teknolojileri konusunda tasarm, dorulama ve entegrasyon iin gerekli tm aralarn kurulu olduu bir tesis ve bu tesisin dorulanmas ile uzay itki ihtiyalarnn karlanmas iin bir Hall etkili itki motoru retilmesi projesidir. Proje kapsamnda, elektrikli itki sistemi altyapsn kurmak amacyla, vakum test sistemi tedarii ve temiz oda kurulumu iin szleme imzalama aamasna gelinmitir. lgili tedarik srecinin 2013 yl ikinci eyreinde balatlmas hedeflenmekte olup altyapnn dorulanmasna ynelik itici tasarm ve lm altyaps kurma almalar devam etmektedir.

TBTAK Uzay Yer Gzlem Uydu Kavram Gelitirme Projesi (TUYGU-KG) 2012 ylnda balatlan i destekli proje kapsamnda, uzaydan yer gzleme iin yerli kurum ve kurulularn ihtiyalarna uygun gereksinimler belirlenerek, grev tanm ve analizi almalar gerekletirilmi sistem seviyesi gereksinimleri ortaya karlmtr. Alt sistem seviyesi gereksinim belirleme almalar srdrlmektedir. Hiperspektral Kamera Gelitirme Projesi Hiperspektral veri toplama amal bir uydu iin faydal yk olacak olan hiperspektral bir kamerann ve ilgili entegrasyon, kalibrasyon ve test altyaplarnn gelitirilmesi projesidir. 2012 yl ortasnda balatlan bu proje kapsamnda hiperspektral bir kamerann sistem/alt sistem ve arayz gereksinimleri belirleme, opto-mekanik ve elektronik birim ler iin n-tasarm ve malzeme aratrma almalar gerekletirilmitir. 2013 ylnda hiperspektral kamerann elektronik modllerinin n tasarm sreci tamamlanarak ayrntl tasarma balanmtr. Opto-mekanik modlnn tasarm ve optik lab kurulumu iin teknoloji transferi hizmeti alm konusunda ise idari ve teknik artnameleri ieren teklife ar dokmanlar hazrlanarak ihaleye klmtr. Proje almalar Kalknma Bakanlnn 2013 yatrm programnda yer alan MECE Uydu Sistemleri Alt Yap projesi kapsamnda devam ettirilecektir. Gelecek Nesil Uydularda Kullanlacak Gelimi Bir G Dzenleme ve Datm Biriminin G Datm Modllerini Aratrma-Gelitirme ve Gerekletirme Projesi (UYGAR) Yksek znrlkl grntleme uydular (Optik, SAR, Hiperspektral), telekomnikasyon ve yeni nesil bilimsel uydularda kullanlacak gelimi bir G Dzenleme ve Datm Biriminin uluslararas standartlarda tasarlanmas, retilmesi ve kalifiye edilmesi projesidir. UYGAR Projesi kapsamnda G Datm Birimi tasarlanm ve retilen Kalifikasyon Modeli zerinde ilevsel, sl vakum, titreim ve EMI/EMC testleri gerekletirilerek Mart 2013 itibaryla Kalifikasyon Modeli test kampanyas tamamlanmtr. Proje neticesinde yeni nesil uydularda kullanlabilecek uzay artlarna kalifiye edilmi bir G Datm Birimine sahip olunmutur. UZAY-MECE Uydu Altyap Gelitirme Projesi Kalknma Bakanl tarafndan desteklenen altyap gelitirme projesi kapsamnda TBTAK UZAY tarafndan 5 yl ierisinde tepki tekeri, yldz alglayc, metrealt kamera, h iperspektral kamera, uu bilgisayar, haberleme sistemi ve gne alglayc olmak zere 7 alt sisteme ynelik altyaplar kurulacak ve ilgili sistemler gelitirilecektir. B. Uluslararas birlii Avrupa Birlii 7. ereve Program RASAT ve GKTRK-2 uydusunda edinilmi tecrbelerle TBTAK UZAY, Avrupa Birlii 7. ereve Program destekli 5 uluslararas projede (P2-ROTECT, THOR, GAMALINK, EOPOWER ve COGSENSE) proje orta olarak yer almaktadr. Uluslararas Bilim Konseyi - Uzay Aratrmalar Komitesi (ICSU-COSPAR) 2012 ylnda Hindistann dzenledii, 2014 ylnda da Rusyann dzenleyecei COSPAR (Committee on Space Research) Bilimsel Kongresinin 41.si 2016 ylnda TBTAK ev sahipliinde stanbulda gerekleecektir. Yaklak 60 lkeden 3 binin zerinde katlmcnn beklenildii kongre iin hazrlk almalar yrtlmektedir. slam lkeleri Uzay Bilimleri ve Teknolojisi A (ISNET) slam birlii Tekilat (T) Bilimsel ve Teknolojik birlii Daimi Komitesine (COMSTECH) bal ISNETin 25 ubat-8 Mart 2013 tarihleri arasnda Karai/Pakistan'da Pakistan Uzay Ajans (SUPARCO) dzenledii Uzaktan Alglama ve Corafi Bilgi Sistemleri leri Dzey Eitimine katlm salanmtr.
10

Asya-Pasifik Uzay birlii Organizasyonu (APSCO) Banglade, in, ran, Moolistan, Pakistan, Peru, Tayland ve Trkiyenin yesi olduu APSCOnun proje ve idari toplantlarna katlm salanmtr. APSCOnun salam olduu yksek lisans ve doktora burslarnn duyurular yaplm, APSCO bnyesinde TBTAK UZAYda kurulacak uzaktan eitim merkezi iin almalara balanmtr. 12-14 Haziran 2013 tarihlerinde stanbulda gerekletirilecek uzay teknolojilerindeki son gelimelerin paylalaca RAST konferansna APSCOnun st dzey yetkililerinin katlm salanacaktr. Ekim 2013te TBTAK UZAYda gerekleecek APSCOnun 5. Uluslararas Sempozyumu hazrlklar balatlmtr. Birlemi Milletler Uzayn Barl Amalarla Kullanlmas Komitesi - UBAKK (UN OOSA) 8-19 Nisan 2013 tarihlerinde Viyana'da gerekletirilen UBAKKa bal Hukuk Alt Komitesi'nin 52. oturumuna TBTAK UZAY ve Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanlndan katlm salanmtr. Toplantda Birlemi Milletler'in d uzay ile ilgili 5 anlamasnn durumu ve gelimeler, d uzayn barl amalarla kullanlmas, d uzayda nkleer g kaynaklarnn kullanm, uzayn kefi, uzay plerinin azaltlmas, yer ezamanl yrngelerin kullanm, uzay hukuku ile ilgili kapasite gelitirilmesi, d uzayn kefi ve kullanmna ynelik uluslararas mekanizmalar hakkndaki grmelere katlm salanmtr.
11

3.2. Ulusal Nkleer Teknoloji Gelitirme Program [2007/102] KARAR Ulusal Nkleer Teknoloji Gelitirme Programnn uzun vadeli bir devlet politikas olarak gerekletirilmesi iin gereken tm tedbirlerin alnmasna, ekteki btenin gerek grldnde re vize edilmek kaydyla 20072015 dnemi iin tahsisine ve Ulusal Nkleer Teknoloji Gelitirme Programnn ilgili kurum ve kurulularla birlikte egdm iinde Trkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafndan gerekletirilmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Kasm 2007; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 16. Toplants Mays 2008; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 17. Toplants Aralk 2008; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 18. Toplants Haziran 2009; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 19. Toplants Aralk 2009; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 20. Toplants Haziran 2010; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 21. Toplants Aralk 2010; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 22. Toplants Aralk 2011; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 23. Toplants Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl TAEK
LGL KURULULAR TBTAK niversiteler
GELME Karar kapsamnda son dnemde gerekleen gelimeler aada zetlenmektedir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl tarafndan srdrlen sz konusu mzakereler kapsamnda Sinop sahasnda kurulacak nkleer g santralleri iin seilen reaktr teknolojisi byk lde bu nkleer teknoloji gelitirme faaliyetlerinin ynn izecektir. Ulusal Nkleer Teknoloji Gelitirme Programnn bundan sonraki safhalar lkemizde ve zellikle de Sinopta srdrlen nkleer g santrali kurma almalarna paralel olarak ekillenecektir. 3 Mays 2013 tarihinde Trkiye ile Japonya arasnda Nkleer Enerjinin Bar Amalarla Kullanm ve Trkiye Cumhuriyetinde Nkleer G Santrallerinin ve Nkleer Sanayinin Gelitirilmesi anlamalar imzalanmtr. Bu itibarla, sz konusu teknoloji gelitirme programnn anlan anlamalarn paralelinde hazrlanacak olan Ev Sahibi lke Anlamas (Host Government Agreement) hkmleri erevesinde yer almas beklenmektedir.
12

3.3. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 [2010/201] KARAR Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikalar Uygulama Plan 2011-2016nn adnn Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi (UBTYS) 2011-2016 olarak deitirilmesine, UBTYS 2011-2016nn onaylanmasna, UBTYS 2011-2016da belirlenen stratejilerle ilgili eylemlerin BTYK Sekretaryas (TBTAK) tarafndan izlenmesine ve UBTYS 2011-2016 zelinde sekretarya tarafndan kurumlar aras egdmn salanmasna; bu kapsamda UBTYS 2011-2016nn uygulanmas, izlenmesi ve deerlendirilmesinde kullanlmas nerilen sistematiin aadaki gibi olmasna karar verilmitir: lgili kurumlarca UBTYS 2011-2016nn belirlenen stratejiler erevesinde gerekletirilmesi planlanan eylemler, strateji belgesinin kabuln takiben, 2011 yl iin, 31 Ocak 2011e kadar; dier yllar iin 1 Kasm tarihine kadar TBTAKa gnderilir. TBTAK ilk aamada, UBTYS 2011-2016da belirlenen stratejiler ile ilgili kurumlardan gelen eylem nerilerini toplar. Sonrasnda bu eylemler, TBTAK koordinasyonunda kurumlar aras egdm ierisinde nihai haline getirilir ve Bilim ve Teknolojiden sorumlu Devlet Bakanna sunulur. Eylemler, Bilim ve Teknolojiden sorumlu Devlet Bakan tarafndan ilgili Bakanlklar aracl ile kurumlara gerei iin iletilir. Eylemlere ilikin gelimeler sorumlu kurumlar tarafndan her alt ayda bir 1 BTYK sekretaryasna (TBTAK) bildirilir ve en yakn BTYK toplantsnda raporlanr.
Bu sre UBTYS 2011-2016 dneminde her yl iin tekrarlanr. LGL DER KARARLAR 2009/202 Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikalar Uygulama Plan 2011-2016nn Hazrlanmas 2007/201 Bilim ve Teknoloji nsan Kayna 2010/101 Babakann Himayeleri Altna Ald Enerji, Su ve Gda Alanlarnda Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Stratejilerinin Hazrlanmas
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Aralk 2011; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 23. Toplants Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR TBTAK
LGL KURULULAR TARAL Kapsamndaki Kurulular
GELME UBTYS 2011-2016 15 Aralk 2010 tarihinde gerekletirilen BTYK'nn 22. Toplantsnda alnan 2010/201 no.lu karar gerei onaylanmtr. UBTYS 2011-2016nn stratejik erevesi ekil 3te verilmektedir.
BTYK 4 Ekim 1983 tarih ve 77 sayl Kanun Hkmnde Kararname ile ylda en az iki defa toplanmaktadr.
13
ekil 3. UBTYS 2011-2016nn Stratejik erevesi 15 Ocak 2013te gerekletirilen BTYKnn 25. toplantsnda UBTYS 2011-2016da ncelikli olarak belirlenen alanlara salk alan da eklenmitir (ekil 3). UBTYS 2011-2016 kapsamnda belirlenen stratejilerin hayata geirilmesine ynelik yllk eylem planlar oluturulmakta olup oluturulan eylem planlarna ilikin gelimeler dzenli olarak BTYK toplantlarnda raporlanmaktadr. UBTYS 2011-2016 kapsamnda, 2013 yl iin ilgili kurumlar tarafndan TBTAKa 1 Kasm 2012 itibaryla sunulan eylem nerileri belirlenen kriterler erevesinde incelenmi ve taslak eylem plan 30un stnde kurumdan yaklak 80 temsilcinin katlmyla 20 Mart 2013te gerekletirilen Egdm Toplantsnda deerlendirilmitir. Nihai grlerin alnmasyla son haline getirilen 2013 Yl Eylem Plan, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan tarafndan ilgili kurumlara gnderilmitir. UBTYS 2011-2016nn yllk eylem planlarnn yan sra, stratejik amalar destekleyici nitelikte eitli alanlara odaklanan ayr strateji belgeleri de bulunmaktadr. ekil 4te UBTYS 2011-2016 kapsamnda izlenen bu strateji belgeleri yer almaktadr.
14
ekil 4. UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenen Dier Strateji Belgeleri BTYKnn 21. toplantsnda Sayn Babakann Himayeleri Altna Ald Enerji, Su ve Gda Alanlarnda Ulusal Ar-Ge ve Yenilik Stratejilerinin Hazrlanmas karar alnmtr. Bu karar gerei Ulusal Enerji/Su/Gda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ve Eylem Planlar kurumlararas egdm ierisinde, paydalarn katlm ile oluturulmutur. Enerji, su ve gda alanlarndaki Ar-Ge ve yenilik strateji belgelerinin izleme ve deerlendirme faaliyetleri Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011 -2016 kapsamnda devam etmektedir. Benzer ekilde; 2007/201 no.lu BTYK karar ile hazrlanan Bilim ve Teknoloji nsan Kayna (BT K) Stratejisi ve Eylem Plan da Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 erevesinde takip edilmektedir. Bundan sonraki blmlerde, UBTYS 2011-2016 kapsamndaki gelimeler her bir stratejik ama i in aadaki balklarda sunulmaktadr. Blm 1: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Planna likin Gelimeler Blm 2: Stratejik Ama Kapsamndaki Dier Gelimeler
Ulusal Enerji, Su ve Gda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri ile BT K Stratejisi ve Eylem Plan kapsamnda da gelime raporlar oluturulmutur. Raporda Ulusal Enerji, Su ve Gda Ar-Ge ve Yenilik Stratejileri kapsamnda oluturulan eylem planlarna ilikin gelimeler D2 stratejik amac altnda, Bilim ve Teknoloji nsan Kayna Stratejisi ve Eylem Planna ilikin gelimeler ise Y1 stratejik amac altnda verilmektedir. Raporlama dnemi 1 Kasm 2012 30 Nisan 2013 dnemini kapsamaktadr.
15
Stratejik Ama D1
D1 - Blm 1: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda D1 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Tamamlanma Durumu Zaman Aral
Tamamland (T) Devam Ediyor (D)
Strateji
Eylem
Sorumlu Kurum/Kurulu
birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)
Stratejik Ama D1. Ama D1.1. D1.1.1
Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda Hedef Odakl Yaklamlar1
Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin gl olduu alanlarda Ar-Ge ve yenilik kaynakl ekonomik kazanmlarn artrlmas Derinlemesine analizlerin alt sektrleri de kapsayacak ekilde gerekletirilmesi Eylem: Elektronik haberleme sektrnde lke gereksinimlerini karlayacak yeni nesil, yaknsak hizmetlerin, uluslararas standartlar dorultusunda ve zamannda sunumuna yardmc olacak dzenleyici erevenin temin edilmesi
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl
Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu
2011 - 2012 D
Gelime: 790-862 MHz bandnn yaynclk d hizmetlere tahsisi karar ile ilgili frekans bantlarnda analog yaynlarn sonlandrlmasnn ardndan hangi hizmetlerin sunulacana ilikin gerekli planlama ve hazrlklar devam etmektedir. almann ileriki aamalarnn 2013-2014 dneminden sonra da 2015 ylna kadar devam etmesi beklenmektedir. Eylem: Zararl Yazlm Analiz Merkezi kurulmas TBTAK BLGEM Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, BTK 2012-2013 D Gelime: Proje, UDHB ile szleme imzalanarak 14 ubat 2013'te balam olup bilgi birikimi edinimi ve dokmantasyon aamas devam etmektedir. Proje planna uygun olarak "Zararl Yazlmlarn zellikleri ve Yaylma Yntemleri" dokman %70 orannda tamamlanmtr.
Bu stratejik amaca ynelik aada belirtilen strateji(ler) altnda 2013 ylna ynelik uygun bulunan bir eylem bulunmamaktadr:
D1.1.2 Hedef odakl yaklamlarla insan kaynaklarnn gelitirilmesi D1.1.4 Farkl ncelikli sektrler (ve alt sektrler) arasnda Ar-Ge ve yenilik eksenli ibirliinin ve kilit teknolojilerin ift amal kullanmnn artrlmas yoluyla farkl sektrlerin bi rikimlerinin harmanlanmasnn tevik edilmesi D1.1.7 Gnmzde paradigma deiiklii olarak kabul edilen ak yeniliin tevik edilmesi yoluyla sektrlerin retim zincirini oluturan aktrlerin Ar-Ge ve yenilik tabanl rollerinin glendirilmesi
16
UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda D1 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
D1.1.3
Bilginin yaylmn ve ticarilemesini artrmak amacyla paydalarn (niversite-kamu-sanayi) bir araya geldii platformlarn etkinletirilmesi, disiplinleraras aratrmalarn artrlmas ve aratrma sonularnn paylamnn tevik edilmesi Otomotiv Teknoloji Platformu, Otomotiv Sanayi Dernei, Tat Aralar Yan Sanayi Dernei, UDHB, Kamu ve zel Sektr Paydalar
Eylem: yesi olunan Uluslararas Enerji Ajans (IEA) hibrit (karma) elektrikli aralar uygulama anlamas yllk raporlarnn eitli otomotiv platformlaryla paylam
TBTAK MAM
2011-2016 D
Gelime: 2224 Nisan 2013 tarihlerinde IEA Hibrit ve Elektrikli Aralar Uygulama Anlamas cra komitesi ile bilgi deiimi toplantlarna katlm salanmtr. Bu toplantlarda lkelerin hibrit ve elektrikli aralar programlar hakknda bilgi alnmtr. Buradan elde edilen bilgiler Otomotiv Teknoloji Platformu (OTEP) Elektrikli Ara alma Grubunda deerlendirilmitir. Eylem: lkemizde Ar-Ge faaliyetleri yrten elektronik sektrne dnk olarak niversiteler de dahil olmak zere kamu, zel sektr ve niversite faaliyetlerinin takip edilebildii, teknolojik yetkinlikler ile rnlerin somut dzeyde tespit edilebildii ve bu noktada arz ve talebin bir araya getirildii platformlarn kurulmas (veri taban, portal, iletiim a vb.), ayrca ilgili yapnn kurumsal olarak web ortamnda srdrlebilir mekanizmalarla desteklenmesi
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Ekonomi Bakanl, Kalknma Bakanl, KOSGEB, YK, TBTAK, SSM, Otomotiv Teknoloji Platformu, Sektr STKlar
2013-2014 D
Gelime: Eylem ile ilgili olarak web tasarm iin proje dokman ve ayrntl i planlarnn hazrlna ynelik almalar devam etmektedir. D1.1.5 lkenin ekonomik ve teknolojik gelimesine hizmet edecek nitelikteki gdml ve sonu-odakl projeleri destekleyecek programlarn gelitirilmesi Trkiye Bankalar Birlii, Trkiye Katlm Bankalar Birlii, MASAK, EGM, BTK, TBTAK BLGEM, Telekom operatrleri, Biliim hracatlar Birlii, nternet servis salayclar, lgili bilgi teknolojileri donanm ve yazlm reticileri ve satclar, MEB
Eylem: Trkiyede elektronik bankaclk alanndaki sanal saldrlarn ve tehditlerin envanterlerinin hazrlanmas, bu envanterden yola karak elektronik bankacla dnk sanal tehditlerin risklerini azaltacak teknolojik, hukuksal gereksinimlerin tespit edilmesi ve envanterin dzenli olarak gncellenmesi
Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurumu
2011 - 2016 D
Gelime: Elektronik ortamda yaynlanacak olan, Trkiyede elektronik bankacla dnk siber saldrlar ve tehditler envanterinde hangi verilerin yer almas gerektiinin belirlenmesi amacyla almalar devam etmektedir.
17
Strateji
Eylem
Eylem: 4G Mobil Haberleme altyapsnda kullanlacak sistemlerin aratrlmas, gelitirilmesi, gerekletirilmesi ve retim sanayisine teknoloji transferinin yaplmas
TBTAK BLGEM
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, BTK,SSM, lgili Kamu Kurumlar, Mobil letiim letmecileri, Haberleme Altyap letmecileri
2013-2016
D Gelime: 4G Mobil Haberleme sistemleri konusunda yurt dndaki trendler ile ilgili aratrmalar sonucunda, LTE ve WMAX standartlar ile gelitirilen 4G rnlerin kullanmnn gelimi lkelerde yaygnlat ve bu sistemlerin ileri versiyonlarnn gelitirilmesi zerine Ar-Ge faaliyetlerinin devam ettii gzlemlenmitir. LTE standartlarnn fiziksel ve ortama eriim katmanlarnda kulland teknolojiler ile ilgili literatr aratrmas tamamlanmtr. LTE sisteminin fiziksel ve ortama eriim katmannda kulland temel fonksiyonlarn ve algoritmalarn bir ksm MATLAB ortamnda gelitirilerek, baz istasyonu ve terminaller arasnda ift ynde srdrlebilir iletiimi gsteren demo baarl bir ekilde altrlmtr. Prototip aamasnda kullanlmak zere LTE sisteminin gerekletirecei gelitirme platformlar belirlenmitir.
Eylem: TBTAK Ar-Ge Destek Programlar ierisinde hedef odakl, farkl destek unsurlar ieren projelerin alacak arlar araclyla desteklenmesi
TBTAK
Sektr STKlar, lgili Kamu Kurumlar, Aratrma Enstitleri, niversiteler, zel Sektr
2011-2013
Gelime: TBTAK 1511 ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program Uygulama Esaslar yrrle girmi, Otomotiv, Makine-malat ve Bilgi letiim Teknolojileri alanlarnda st dzey nceliklendirme gruplarnn belirledii ncelikli alanlarda, arl Projeler Danma Kurullar (PDK) tarafndan ar konular belirleme almalar yaplmtr. Bu alanlarda alan arlara 416 proje n bavurusu yaplmtr. n bavurusu tamamlanan ve panellerde baarl bulunan projelerden, programa 2012 sonu itibaryla 205 proje bavurusu gereklemi ve bu bavurulardan 102si iin destek karar verilmitir. Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin gl olduu alanlardan biri olan Otomotiv alannda OT01 Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Ara Teknolojileri ar Program kapsamnda, OT0101 Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Aralarda Enerji Ynetim Sistemleri, Elektrik Motoru ve Batarya Teknolojileri; OT0102 Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Aralarn Dinamii ve Kontrol; OT0103 Hibrit Elektrikli Aralarda ten Yanmal Motor Performans ve Emisyon Kontrol konularnda 2012 ylnda arya klmtr. kinci aama bavurular 1 ubat 2013 tarihinde alnan projelerin panel deerlendirmesi sonucunda 8 projenin desteklenmesi uygun bulunmu ve sonular 5 Nisan 2013 tarihinde aklanmtr. Sz konusu arya ilikin istatistikler Tablo 3te verilmektedir:
18
Strateji
Eylem
Tablo 3. OT01 ar Programna Ait Veriler (2013) ar Bal OT0101 1. Aama Bavuru Says 2. Aama Bavuru Yapmaya Hak Kazananlar 2. Aama Bavuru Says Desteklenen Proje Says Toplam Destek Btesi 36 21 17 6 4 milyon TL OT0102 10 3 3 1 OT0103 8 6 5 1
Yine otomotiv alannda elektrikli ara teknolojilerinden kritik nitelikte olan bileenlerin yerli olarak gelitirilmesi ve buna bal olarak gelitirilen bu bileenlerin kullanld yerli elektrikli ara retilmesi amacyla, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn mterisi olduu Elektrikli Ara Teknolojilerinin Gelitirilmesi ars KAMAG tarafndan 18 ubat 2013 tarihinde almtr. Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin gl olduu alanlardan bir dieri olan BT alannda Milli Eitim Bakanl FATH Projesi kapsamnda BT01 FATH Projesi Bilgi Eriim ve Ynetim Sistemleri ar Program alm ve BT0101 Fatih Projesi Bilgi Eriim ve Ynetim Sistemleri konusunda 2012 ylnda arya klmtr. kinci aama bavurular 4 Ocak 2013 tarihinde alnan projelerden panel deerlendirmesi sonucunda 9 projenin desteklenmesi uygun bulunmu ve sonular 4 Mart 2013 tarihinde aklanmtr. Sz konusu arya ilikin istatistikler Tablo 4te verilmitir. Tablo 4. BT01 ar Programna Ait Veriler ar Bal BT0101 1. Aama Bavuru Says 2. Aama Bavuru Yapmaya Hak Kazananlar 2. Aama Bavuru Says Desteklenen Proje Says Toplam Destek Btesi 3 milyon TL 250 67 61 9
19
Strateji
Eylem
BT alannda Donanm Trojanlarnn Tespiti ile ilgili Savunma Sanayii Mstearlnn mterisi olduu ar, TBTAK SAVTAG tarafndan 19 Ekim 2012 tarihinde yaymlanm, 19 Kasm 2012 tarihinde 1. aamada 4 proje nerisi alnm, yaplan komisyon deerlendirmesi neticesinde grler proje isteklilerine iletilmi tir. 15 Mart 2013 tarihinde 2. aamada da 4 proje nerisi alnm, yaplan panel deerlendirmesi sonucunda 2 proje nerisinin desteklenmesine karar verilmitir. Projeler ile ilgili revizyon almalar devam etmekte olup projelerin, 2013 Haziran ierisinde yrrle alnmas ngrlmektedir. Eylem: Kamu Kurumlarnn Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerini efonlama yoluyla finanse edebilecekleri gdml destek mekanizmalarnn gelitirilmesi UDHB, SSM, Salk Bakanl, lgili Dier Kamu Kurumlar
TBTAK
2011-2013 T
Gelime: BT alannda Milli Eitim Bakanl ile imzalanan protokol erevesinde FATH Projesi kapsamnda BT01FATH Projesi Bilgi Eriim ve Ynetim Sistemleri ar Program alm BT0101Fatih Projesi Bilgi Eriim ve Ynetim Sistemleri konusunda e fonlama yoluyla 9 projenin desteklenmesine karar verilmitir. D1.1.6 Mevcut fiziki aratrma altyaplarnn analiz edilerek ihtiya duyulan altyaplarn gelitirilmesinin tevik edilmesi Eylem: Gl olarak belirlenen alanlarda sanayinin ihtiyalar dorultusunda lm sistem ve standartlarnn kurulmas ve/veya iyiletirilmesi ve kapasitelerinin artrlmas TBTAK UME, SSM, Kamu ve zel ArGe Kurum / Kurulular
Kalknma Bakanl
Srekli D
Gelime: Kalknma Bakanl tarafndan 2011 ylnda gerekletirilen proje teklif arsna binaen sunulan TBTAK UME Fotovoltaik Test ve Aratrma Merkezi projesi 6,4 milyon TL bte ile 2012 Yl Yatrm Programna alnarak desteklenmeye balanm ve 5,9 milyon TL denek tahsis edilmitir. 2013 yl sonunda tamamlanmas ngrlen projeye 2013 yl iin 500 bin TL denek tahsis edilmitir.
20
D1 - Blm 2: Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda Hedef Odakl Yaklamlar Kapsamnda Dier Gelimeler
UBTYS 2011-2016 kapsamnda Otomotiv, Makine-malat ile Bilgi ve letiim Teknolojileri (BT) Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin gl olduu alanlar olarak belirlenmitir. Bu alanlara ynelik TBTAK tarafndan 2012 ylnda gelitirilen programlar u ekildedir: 1511 - ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program 1003 - ncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Program
Bununla birlikte, Kamu Kurumlar Aratrma ve Gelitirme Projelerini Destekleme Program (1007 Program) kamu kurumlarnn Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyalarnn karlanmasna veya sorunlarnn zmne ilikin projeleri desteklemek zere revize edilmitir. Ayrca Otomotiv, Makine-malat ve BT alanlarnda TBTAKn ve dier kamu kurum kurulularnn faaliyetleri ile Ar-Ge ve yenilik destekleri verilmeye devam edilmektedir. A. TBTAKn Ar-Ge ve Yenilik Destek Mekanizmalarndaki Yenilikler 1 Nisan 2012 tarihinde yrrle giren 1511 - TBTAK ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program kapsamnda belirlenen ncelikli alanlarda arya klarak Ar-Ge nitelikli ve yeniliki projelerinin harcamalarna uluslararas tanm ve kavramlar erevesinde geri demesiz (hibe) olarak destek salanmas amalanmtr. Program kapsamnda salanacak destein teknolojik yeterlilik ve bilgi birikiminin artrlmasnda, mevcut yeteneklerin farkl alanlarda da deerlendirilmesinde ve zgn teknolojilerin gelitirilmesinde ivme kazandrc ve ynlendirici bir etken olmas hedeflenmektedir. Programda uygulanacak destek oran, her dnem iin sabit olup byk lekli kurulular iin %60, KOBler iin %75tir. Ulusal ncelikli alanlarmz olan otomotiv, makine-imalat, bit enerji ve gda kapsamnda belirlenen alt teknoloji alanlarnda, toplam 22 ar alm olup, yeni alan destek program olmasna ramen 2012 yl ierisinde toplam 682 proje n bavurusu alnmtr. Bu bavurularn 416s makine-imalat, otomotiv ve BT alanndaki arlara yaplmtr (Tablo 5). Tablo 5. TBTAK 1511 ncelikl Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programna likin Veriler
ncelikli Alan
Alt Alan
n Bavuru Says
Proje neri says 14
Kabul Edilen Proje Says
7 12 5 5 5 3 8 16 9 32 102
Mekatronik Makine-malat
81 22 11
Takm Tezgahlar
52 14 9
Hibrit-Elektrikli Ara Otomotiv
28 4 18
Yeniliki Ara
96 34 62 159 17 416 205
BT
Gml Sistemler ve Entegre Devreler TOPLAM
21
n bavurusu tamamlanan ve panellerde baarl bulunan projelerden, programa 2012 sonu itibaryla 205 proje bavurusu gereklemi ve Ocak-Nisan 2013 tarihleri arasnda bu bavurulardan 102 adeti iin destek karar verilmitir. 2013 yl iinde program mekanizmasnda yaplan deiikliklerle birlikte Haziran ayndan itibaren arlar yaynlanmaya balanacaktr. 2013 yl ilk arlar enerji ve BT ncelikli alanlarnda olacaktr. Yl sonuna kadar salk, gda, makine-imalat ve otomotiv ncelikli alanlarnda da arya klmas hedeflenmektedir. 1003 - ncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Program TBTAK 1003 programnn amac, UBTYS 2011-2016 erevesinde belirlenecek konularda sonu odakl, izlenebilir hedefleri olan, ilgili bilim/teknoloji alanlarnn dinamiklerini gzeten ve yurt iinde yaplan Ar-Ge projelerini desteklemek ve bu projeler arasnda egdm salamaktr. 2012 ylnda balayan bu program kapsamnda 2012 ylnda toplam 11 balkta ar almtr. Alan arlara UBTYS 2011-2016da yer alan ncelikli alanlarda toplam 944 proje nerilmitir. Bu nerilerden 308i Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin gl olduu alanlarda alan arlar a yaplmtr (Tablo 6). Tablo 6: Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda TBTAK 1003 Program Kapsamnda Veriler
Alan ar Bal Fatih Projesi Bilgi Eriim ve Ynetim Sistemleri Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Aralarda Enerji Ynetim Sistemleri, Elektrik Motoru ve Batarya Teknolojileri Elektrikli ve Hibrit Elektrikli Aralarn Dinamii ve Kontrol Hibrit Elektrikli Aralarda ten Yanmal Motor Performans ve Emisyon Kontrol TOPLAM nerilen Proje Says 250 40 10 8 308
1007 - Kamu Kurumlar Aratrma ve Gelitirme Projelerini Destekleme Program Program kapsamnda 2012 ylnda revizyon almas yaplm ve arl sisteme geilmitir. Yeni sistemde, ilgili kamu kurumlarnn Ar-Ge nitelikli ihtiyalar belirlenmektedir. Belirlenen ihtiyalara ilikin konu uzmanlarnn da katlmyla odak grup almalar yrtlmekte ve bu alma kapsamnda ar dokman hazrlanmaktadr. Hazrlanan ar dokman ile TBTAK ar ilanna karak proje bavurusu alnmaktadr. 2012 ylnda Mteri Kurumlar tarafndan Ar-Ge nitelikli ihtiya olarak belirtilen balklar iin yaplan ar duyurusu says ve ar balklar ile arlara yaplan proje bavurularna ilikin bilgiler Tablo 7de sunulmaktadr.
22
Tablo 7. htiya Analizi almas Yaplan Kurumlar ve Alan arlar

alma Yaplan Kurumlar Alan ar Says Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl 7 ar Balklar Proje Bavuru Says
rtalt Sebze Zararllaryla Biyolojik Mcadelede Kullanlabilecek Baz Doal Dman Trlerinin Kitlesel retim Yntemlerinin Gelitirilmesi Turungillerde Sektrel Geliim ve hracat ansn Artracak eit ve Ana Gelitirme Yksek Kaliteli Kuru Kays retimi iin Kkrtleme, Kurutma ve Depolama Sistemlerinin Gelitirilmesi Yerel Algal Biyoyakt retim Yntemlerinin ve Teknolojilerinin Gelitirilmesi Tarm Arazilerinden Kaynaklanan Sera Gaz Emisyon, Hazne ve Yutak Miktarlarnn Belirlenmesi - Trkiye Ak A ap Alarnn CpG Motifi eren Oligonkleotidlerle Immn Etkisinin Arttrlmas aydan Katma Deeri Yksek Yeni rnler Gelitirilmesi Yerst, Ky ve Gei Sularnda evresel Hedeflerin Belirlenmesine Ynelik Metodolojinin Gelitirilmesi: Byk Menderes Havzas Pilot almas Yeralt Suyu Ktlelerinin Kimyasal Durum ve Miktar Asndan Deerlendirilmesi ve yi Yeraltsuyu Durumuna Ulamak iin Hedeflerin Belirlenmesi: Byk Menderes Havzas Pilot almas Erozyon ve llemenin zlenmesi ve Kriter, Gsterge Standartlarnn Belirlenmesi: Erozyonla Mcadelenin Etkin Klnmas Mantar Sertletirilmi Ray retimi Trkiye Hemzemin Geitleri Risk Modeli Oluturulmas ve rnek Hemzemin Geit Koruma Sistemlerinin Gelitirilmesi Kalibre Edilebilir Karayolu styaplar (Rijit-Esnek) iin Projelendirme Ynteminin Gelitirilmesi Kaza Kara Noktas Olan Hemzemin Kavaklarda Uyar Sistemlerinin Gelitirilmesi Karayollarnda Buzlanmay nleyici ve Buz zc zelti ve/veya Dispersiyonlarn Yerli Olarak Gelitirilmesi, evre ve klim Koullarna Gre Performans Kriterlerinin Belirlenmesi Yksek Gerilim Yksek G evirgelerinin Gelitirilmesi Gaz Trbini Kanatlarnn Yerli malat 20 6 19 23
Orman ve Su leri Bakanl
Devlet Demiryollar letmesi Genel Mdrl
Karayollar Genel Mdrl
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl
23
B. lkemizin Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda Ar-Ge Destekleri TBTAK Destekleri Otomotiv, makine-imalat ile BT alanlarnda TBTAK programlar baznda verilen destekler Tablo 8de verilmektedir. Tablo 8. lkemizin Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda TBTAK Birimleri Tarafndan 2012 Ylnda Desteklenen Projelerin Dalm*
Otomotiv Desteklenen Proje Says ARDEB TEYDEB KAMAG ** 2013 sabit fiyatlaryla; Milyon TL 19 124 0 Destek Btesi** 3,7 57,3 0 Makine-malat Desteklenen Proje Says 32 456 4 Destek Btesi** 6,2 62,2 5,2 BT Desteklenen Proje Says 100 267 15 Destek Btesi** 22,0 63,1 12,2
* TBTAK UDBye ilikin veriler Y6 blmnde verilmektedir.
TTGV Destekleri Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf bnyesinde yrtlen eitli Ar-Ge destek programlar kapsamnda Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin gl olduu alanlarda verilen desteklere ilikin bilgiler Tablo 9da verilmektedir. Tablo 9. lkemizin Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda TTGV Programlar Destek Verileri (2003-2013*)
Otomotiv Desteklenen Proje Says Teknoloji Gelitirme Projeleri Destei Ticariletirme Projeleri Destei leri Teknoloji Projeleri Destei * 30 Nisan 2013 itibaryla ** 2013 yl sabit fiyatlaryla; Milyon TL 64 2 Destek Btesi** 43,8 2,1 Makine-malat Desteklenen Proje Says 135 2 1 Destek Btesi** 74,7 2,4 7,7 BT Desteklenen Proje Says 147 3 Destek Btesi** 104,3 1,4 -
24
Stratejik Ama D2: vme Kazanmamz Gereken Alanlarda htiya Odakl Yaklamlar
D2 - Blm 1a: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda D2 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
Stratejik Ama D2 Ama D2.1 D2.1.1
vme Kazanmamz Gereken Alanlarda htiya Odakl Yaklamlar1 htiya-odakl alanlarda Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin ivmelenmesi lke ihtiyalarn karlayacak nitelikte Ar -Ge ve yenilik eksenli bilgi retiminin artrlmas ve sonu-odakl aratrmalarn desteklenmesi Trksat Uydu Haberleme Kablo TV ve letme A.., TUSA Havaclk ve Uzay Sanayi A.., TBTAK UZAY, TBTAK UME, SSM
Eylem: Haberleme uydularnn tasarm yaplarak yerli imkanlarla retim, entegrasyon ve testlerinin yaplmas Gelime:
2011 - 2015
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl (UDHB) ile TBTAK KAMAG arasnda Ar-Ge ihtiyalarn belirlemek zere bir dizi toplant gerekletirilmitir. Yerli Haberleme Uydusu Gelitirilmesi Projesi, UDHBnin birinci ncelikli projesi olarak TBTAK KAMAGa gnderilmitir. TBTAK KAMAG ev sahipliinde, TBTAK UZAY, TUSA, ASELSAN ve TRKSATn katlm ile muhtemel paydalar deerlendirme toplants yaplmtr. Projenin gerektirdii bte bykl sebebi ile btenin bir ksmnn UDHB tarafndan karlanmasna ynelik, TBTAK KAMAG ve UDHB Havaclk ve Uzay Teknolojileri Genel Mdrl arasnda deerlendirme toplantlar yaplmtr.
Projenin bir ksmnn finansmannn UDHB tarafndan karlanmasna ynelik Kalknma Bakanl ile grmeler yaplmtr. Eylem: TBTAK Ar-Ge Destek Programlar ierisinde hedef odakl, farkl destek unsurlar ieren projelerin alacak arlar araclyla desteklenmesi Sektr STKlar, lgili kamu kurumlar, Aratrma Enstitleri, niversiteler, zel Sektr Kurulular
TBTAK
2011 - 2013
Gelime: 1511 ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program Uygulama Esaslar yrrle girmi, enerji ve gda alanlarnda st dzey nceliklendirme gruplarnn belirledii ncelikli alanlarda, arl Projeler Danma Kurullar (PDK) tarafndan ar konular belirleme almalar yaplmtr. Bu alanlarda alan arlara 266 proje n bavurusu yaplmtr. n bavurusu tamamlanan ve panellerde baarl bulunan projelerden, programa 2012 sonu itibaryla 132 proje bavurusu gereklemi ve Ocak-Nisan 2013 dneminde bunlardan 75i iin destek karar verilmitir. TBTAK ile BOREN ibirlii erevesinde enerji alannda Bor Teknolojileri ar Program kapsamnda BR0101Yeni Bor rnlerinin, retim Teknolojilerinin
1
Bu stratejik amaca ynelik aada belirtilen strateji(ler) altnda 2013 ylna ynelik uygun bulunan bir eylem bulunmamaktadr: D2.1.2 BT nsan kaynaklarnn gelitirilmesi ve disiplinleraras yaklamlar ile etkileiminin salanmas D2.1.3 Bilim toplum etkinlikleri araclyla genler arasnda disiplinleraras yaklamlarn benimsenmesi
25
Strateji
Eylem
Gelitirilmesi ve Kullanm Alanlarnn Yaygnlatrlmas konusunda 2012 ylnda klan arnn 2. aamasnda 38 proje nerisi sunulmutur. Bu nerilerden 27si panel deerlendirmesine alnm ve 9unun desteklenmesine karar verilmitir. Desteklenmesine karar verilen projelerin szlemeleri yaplm ve projeler 15 Aralk 2012 tarihinde yrrle alnmtr. Bor Teknolojileri ar Program kapsamnda alan BR0101 Yeni Bor rnlerinin, retim Teknolojilerinin Gelitirilmesi ve Kullanm Alanlarnn Yaygnlatrlmas konusunda tekrar arya klmtr. Kmr Teknolojileri ar Program kapsamnda 2. aamada deerlendirilmek zere toplamda 32 proje nerisi sunulmutur. Bu nerilerden 30u panel deerlendirmesine alnm ve 5inin desteklenmesine karar verilmitir. Desteklenmesine karar verilen projelerin yrrle alnma almalar devam etmek tedir. Enerji alannda Hidrojen ve Yakt Pili Teknolojileri ile Gne Enerjisi ar Programlar kapsamnda klacak ar konularnn belirlenmesi amacyla 2 ar Program Danma Kurulu (PDK) oluturulmutur. PDK toplantlar sonucunda Hidrojen ve Yakt Pili Teknolojileri ar program kapsamnda EN0201Hidrojen retim, Datm ve Depolama Teknolojileri ve EN0202Yakt Pili Gelitirme Teknolojileri; Gne Enerjisi ar Programlar kapsamnda EN0301Fotovoltaik Teknolojilerin Gelitirilmesi, EN0302Younlatrlm Isl Sistem Teknolojilerinin Gelitirilmesi ve EN0303Gne Enerjisi Uygulamalarna Ynelik Yeniliki Isl Sistem Teknolojilerinin Gelitirilmesi konularnda 1 ubat 2013 tarihinde arya klmtr. Hidrojen ve Yakt Pili Teknolojileri kapsamnda 96 projenin, Gne Enerjisi ar Programlar kapsamnda 87 projenin 1. aama bavurular alnmtr. vme kazanmamz gereken alanlardan bir dieri olan gda alannda Tarla Bitkileri ar Program kapsamnda 2. aamada deerlendirilmek zere toplamda 73 proje nerisi sunulmutur. Bu nerilerden 67si panel deerlendirmesine alnm ve 18inin desteklenmesine karar verilmitir. Desteklenmesine karar verilen projelerin yrrle alnma almalar devam etmektedir. Gda alannda Gda Gvenilirlii ar Program kapsamnda GD0201Gvenilir Gda iin Minimum/Alternatif leme Teknolojilerinin Gelitirilmesi/yiletirilmesi ve GD0202Gvenilir Gdalar iin zlenebilirlik/Kontrol Sistemlerinin/Tekniklerinin Gelitirilmesi konularnda 1 ubat 2013 tarihinde arya klmtr. Bu arlarda srasyla 51 ve 70 projenin 1. aama bavurusu alnmtr. Su alannda ise Membran Teknolojileri ar Program kapsamnda klacak ar konularnn belirlenmesi amacyla PDK oluturulmutur. PDK toplants sonucu Membran Teknolojileri ar program kapsamnda SU0101Evsel ve Endstriyel Atksu Ynetiminde Membran Biyoreaktr (MBR) Uygulamalar, SU0102Endstriyel Atksu Ynetiminde Membran Teknolojileri Uygulamalar ve SU0103Su Artmnda Membran Uygulamalar konularnda 1 ubat 2013 tarihinde arya klmtr. Bu arlar kapsamnda toplam 64 projenin 1.aama bavurusu alnmtr. Eylem: Savunma ve Uzay alanlarnda st Dzey nceliklendirme Grubu oluturularak alt teknoloji alanlarnn belirlenmesi Gelime: Bu dnemde gelime raporlanmamtr. Eylem: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna bal, ilgili ve ilikili kurulularca yrtlen ve yeni yaplacak Ar-Ge yatrmlarnn ve pilot projelerin bir nceki yla gre her yl kurulularca ngrlen oranda artrlmasnn salanmas ve yenilenebilir enerji kaynaklarnn kullanmnn yaygnlatrlmasnn tevik edilmesi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlna Bal lgili ve likili Kurulular, Hazine Mstearl, TBTAK, TEDA, Aratrma Enstitleri, niversiteler lgili Kamu Kurumlar, niversiteler, Aratrma Enstitleri, Sektr STKlar, zel Sektr Kurulular
TBTAK
2012-2013 D
2011-2015
26
Strateji
Eylem
Gelime: Plazma Kmr Gazlatrma Projesi: Klasik yntemlerle gazlatrlamayan dk kalorili kmrlerimiz plazma yntemi ile gazlatrlarak hidrojence zengin sentez gaz (CO, H2) elde edilmektedir. Proje kapsamnda; 3 kW gcnde laboratuvar lekli gazlatrma tesisi tamamlanm olup; 10 kW gcndeki mikrodalga plazma gazlatrma pilot tesisinin almalar devam etmektedir. Plazma Santral Projesi: Yakt olarak kmr kullanan termik santrallerde; ilk tututurucu ve alev dengeleyici olarak mazot ve fuel -oil kullanlmaktadr. Projede; Soma A Santraline plazma yakclar monte edilecek ve santrallerde artk bu amala mazot ile fuel-oil kullanlmayacaktr. Plazma yakc testlerinin baar ile sonulanmas halinde hem ithal yolla salanan yaktlardan tasarruf edilecek hem de emisyon deerleri asndan santrallerin atmosfere sald zararl gazlarn kullanm minimize edilmi olacaktr. Plazma Kombi Projesi: Proje sonucunda; snma ve scak su eldesinde sadece elektrikle alan plazma kombiler gelitirilecektir. Bu kombiler elektrik dnda baka bir yakta ihtiya duymayacak olup; doalgazdan ve LPGden tasarruf edilecektir. Ayrca klasik kombi bacalarndan kan zararl gazlarn da salnm engellenmi olacaktr. Eylem: Ekonomi Bakanl ve TTGV ibirliinde yrtlmekte olan Ar-Ge tevik mekanizmasnn gncellenerek daha etkili hale getirilmesi ve uluslararas rekabetiliimiz ile ihracatmz artrmaya ynelik ihtiya duyulan alanlarda yeni destek kalemlerinin tevik kapsamna ilave edilmesi
Ekonomi Bakanl
TTGV
2012-2016 D
Gelime: Uluslararas Pazarlara Ynelik rn Gelitirme ve Ticariletirme Destei Karar Tasla hazrlanarak 6 Mart 2012 tarihinde Kalknma Bakanlna sevk edilmitir. Hazine Mstearlnn Karar Taslana ynelik olumsuz eletirileri dolaysyla Taslak imzaya alamamtr. Eylem: TK maden sahalarnn btn ynleriyle evre durum raporunun ortaya konulmas, raporun tespitlerine gre terkedilen sahalarn doaya yeniden kazandrlmasna odaklanan evresel projeler gelitirilmesi TBTAK, niversiteler, zel Sektr
2012-2014
Gelime: TK maden sahalarnn btn ynleriyle evre durumunun ortaya konulmas ve evre mevzuat asndan uygun faaliyetlerin yrtlmesi amacyla atk ynetimi, su ynetimi, hava ynetimi ve arazilerin slah ihtiyalarnn belirlenmesi balklar altnda deerlendirmeler yaplarak, mevzuatn gerektirdii uygulamalar, kirliliin kontrol altna alnmas ve ynetimini salamaya yardmc olacak zmler ve neriler oluturulmutur. Konuyla ilgili olarak Nisan 2013 tarihinde TK Gen el Mdrlnde Messese ve letme Mdrlkleri ve TBTAK-MAM evre Enstits katlmclarnn da bulunduu bir toplant tertip edilmitir. Yukardaki ama dorultusunda; bilimsel aratrmalar ile teknolojik gelimelerin takip edilerek evresel kirlenmenin nlenmesi, evresel performansn koordineli bir ekilde srekli olarak gelitirilmesi ve evre sorunlarnn nne geilmesini salayacak aktif tedbirlerin hzl bir ekilde alnmas amacyla TKye bal Messese ve letme Mdrlkleri yazma yoluyla talimatlandrlmtr. Ayrca Trkiye Kmr letmeleri (TK) ile stanbul Teknik niversitesinin ortaklaa yrtt TBTAK KAMAG projesi 1 Ekim 2010 tarihinde balam olup, proje erevesinde taahht edilen TKye ait sahalardan alnan numuneler zerinde yaplan deneysel alma plan tamamlanm bulunmaktadr. Yaplacak proje almalar ve elde edilen veriler nda kurulacak olan pilot lekli kmr iyiletirme tesisi ile TKnin farkl zellikli linyit kmrlerine kuru zenginletirme yntemleri uygulanarak nitelikli rnlere dntrlecektir. Bu sayede TKnin nmzdeki 10 yllk enerji retim stratejilerine ynelik ekonomik ve evresel avantajlar salamas hedeflenmektedir.
27
Strateji
Eylem
Eylem: Su ve hidrolik enerjisi alannda gerekletirilecek Ar-Ge faaliyetlerinin DS Genel Mdrl Ar-Ge ynergesi kapsamnda desteklenmesi
Orman ve Su leri Bakanl (DS Genel Mdrl)
niversiteler, lgili Kamu Kurumlar, Aratrma Kurulular, Aratrma Enstitleri
2012-2016 D
Gelime: DS Ar-Ge ynergesi kapsamnda 455 bin TL bteli 2 proje devam etmekte olup 5 Ar-Ge projesi bavurusu kabul edilmi ve DS Ar-Ge Bilim Kurulu toplantsnda grlp deerlendirmeye hazr hale getirilmitir. Eylem: Gda retim zincirinde hammadde kalitesinin ykseltilmesi iin kritik konularda Ar-Ge projelerinin gerekletirilmesi2 Gelime: Yumurta Tavuu Saf Hatlarnda Kanat Tylenme Hzna Gre Cinsiyet Ayrmna mkan Veren Soylarn Gelitirilmesi projesi kapsamnda, 1.Kanat tylenme hzna gre oluturulan kahverengi yumurtac hatlarda 2013 ylnda yaplan almalar: Kanat tylenme hzna gre oluturulan kahverengi yumurtac hatlarda; cinsel olgunluk ya, cinsel olgunluk arl, yumurta says ve yumurta arlna ait veriler deerlendirilerek, gelecek jenerasyonun ana ve baba adaylar belirlenmitir. 2. Kanat tylenme hzna gre oluturulan beyaz yumurtac hatlarda 2013 ylnda yaplan almalar: Bir sonraki jenerasyonun ana ve baba adaylarnn belirlenmesi amacyla, tavuklarn yumurta verim performanslar belirlenmitir Planlama Amal Ky Veri Tabanlarnn Oluturulmas projesi kapsamnda, veri taban internet yolu ile kullanclarn grlerine sunulmutur. Veri tabanna www.tarimreformu.gov.tr adresinden eriilebilmektedir. oklu Yumurtlatma ve Embriyo Transferi (MOET) yntemi ile hayvan slah iin; gerekli hayvan materyali (donr ve tayc hayvanlar) temin edilmi olup teknik personel eitimi, transferlerin yaplmas,verilerin toplanmas devam etmektedir. Srnn ari olmas iin serolojik muayeneler yaptrlmaktadr. Srnn hastalklardan ari olmas iin, sadece tayclara leptospirosiz as yaplmtr. Serolojik muayeneler ile ann titre seviyeleri kontrol edilmektedir. Yaplan alarla beklenen baklk salanamamtr. Yaplan transferlerde, familyalar oluturularak transferler gerekletirilmitir. Bu transferler sonucunda doumlar balam ve buzalar bytlmektedir. Srnn st veriminin kayd alnmtr. D Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Tm Kamu Kurum ve Kurulular Srekli
Eylem: Genomik verilerin gvenliinin salanmasna ilikin risklerin saptanmas ve bu konuda kurumlar arasnda farkndalk yaratlmas
TBTAK BLGEM
Salk Bakanl, niversiteler, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular
2013-2014
D Gelime: Salk Bakanl Salk Bilgi Sistemleri Genel Mdrl'ne bal Standart ve Akreditasyon Daire Bakanl ile bu konuda nasl bir alma yaplmas gerektii ve ihtiyalarn tespit edilmesi konusunda grme gerekletirilmitir. Grmenin sonunda ilgili uzmanlarn katlm ile bir altay yaplmasna karar verilmitir.
GTHB tarafndan belirlenen kritik konularda GTHB bnyesinde gerekletirilen Ar-Ge faaliyetleri bu eylem altnda raporlanmaktadr.
28
Strateji
Eylem
Eylem: Yerli GEO uydularn haberleme sisteminde ve savunmann ncelikli stratejik ihtiya duyulan gdml fzelerin RF radar arayc balklarnda kullanlmas zorunlu olan yksek g mikrodalga vakum tp kaynaklarn (TWT, Magnetron) yerli imknlar ile tasarlanp retilmesi
TBTAK BLGEM
SSM, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular
2013-2017
Gelime: TWT ve Magnetronlarn alma blgesine gre teorik hesaplanmas, simulasyon aralar ile modellenmesi ve bu modellerin gerek hayatta kullanlan ve gelitirilmi olan TWT ve Magnetronlar ile kyaslanmas yaplmtr. Bu ekilde kritik frekans bantlarnda alacak olan, belirli g ve verimlilik seviyesinde ve ileride retilmesi planlanan X-band, Ku-band TWT ve X-Band Magnetronlarn kavramsal tasarmlar tamamlanmtr. TWT ve Mangetron gibi mikrodalga elektronik cihazlarn retimi iin gerekli ilk bileen katot olup bu cihazlarn mrn belirleyen ana unsurdur. Katot, TWT ve Magnetronun parametrelerine uygun tasarlanp gelitirilmelidir. Katot gelitirme almalar oklu disiplin bir konu olmas ve dorudan cihazn performansn etkilemesi yznden % 100 milli olarak gelitirilmesi gereklidir. Bu yzden rapor dneminde zerinde en fazla aba sarf edilen konu da Katot olmutur. Kalknma Bakanl KAMTAM projesi kapsamnda ina edilen ve altyap iin kullanlacak cihaz ve personelin grev alaca aratrma merkezi binas, ihale sreci nedeni ile tamamlanmamtr. Yeni bir ikmal ihale almas sreci devam etmektedir. Bina ve temiz oda ihtiyalarnn geici olarak karlanabilmesi iin geici bir takm zmler retilmitir. Bu amala zellikle katot gelitirme ve retimi iin gerekli cihazlarn bir blmn bulunduran kk bir laboratuvar kurulmutur. Bu odada katot gelitirme almalarnda kullanlacak tehizatlarn bir ksm temin edilmitir. Bunlar izostatik ve mekanik presler, katot test dzenei ve hidrojen atmosferli 2500 oC scakla kabilen sinterleme frndr. Bu frn lkemizde bulunmayan ve retilmeyen bir donanmdr ve katot gelitirmede mutlaka kullanlmas gerekmektedir. Bu altyapnn gelitirilmesinde zel sektr ile ibirlii yaplm ve firma teknoloji transferi ile frn retmitir. TBTAK MAM Malzeme Enstitsnn Tungsten sinterleme konusundaki tecrbeleri dikkate alnarak yksek scaklk frn ve benzer donanmlarn bu enstitnn gsterecei bir yere kurulmasna ve ibirlii yaplmasna karar verilmitir. Teknik ekipler karlkl bilgi alveriinde bulunarak mutabakat salamtr. Mays 2013 ierisinde sinterleme ve dier sl ilemlere balanacaktr. Toz Tungsten ve sinterlenmi Tungsten ubuk ile katot gelitirme srecinin ara basamaklarnn denemelerine balanmtr. TBTAK MAM ve TBTAK UME bnyesinde bulunan eitli grntleme ve analiz cihazlar kullanlarak sonular deer lendirilmektedir. Toz tungsten zerinden katot ubuu retimi denemeleri balam olup elde edilen sonular TBTAK MAM ve TBTAK UME laboratuvarlarndaki eitli cihazlar ile incelenmekte ve en uygun katot retim metodu belirlenmesi iin almalar yaplmaktadr. Gelitirme ve birlii Faaliyetleri 1. TBTAK MAM bnyesindeki Kimya ve Malzeme Enstitleri ile altyap kullanm konusunda ibirlii gerekletirilmektedir. Bu enstitlerde hali hazrda bulunan yksek maliyetli olan cihazlarn geri alnmas yerine bir protokol yaplarak hizmet alm yolu ile kullanm salanmtr. Ayrca eitli lmler iin bu enstitlerin bilgi ve cihazlar kullanlmaktadr. 2. TBTAK Enerji Enstits ile TWT, Magnetron ve Katot gelitirmede ve nihai rnlerde kullanlacak g kaynaklarnn birlikte gelitirilmesine ilikin grmeler yaplmtr. Mays 2013 ierisinde ibirliinin karara balanmas beklenmektedir. 3. TBTAK SAGE, ASELSAN, ROKETSANn dahil olduu RF Gdml Fze Arayc Balk projesinde teklif hazrlama almasnda bulunulmu olup arayc balk ierisinde kullanlacak olan TWT sisteminin bala tmletirilmesi BLGEM BTE koordinasyonunda sistem mhendislii almalarna katlm salanmtr. Bu kapsamda ibirlii ve teknoloji transferine ynelik Mays 2013 ierisinde iki yurtd ziyareti planlamtr. 4. lgili firmann GEO Uydu projesi kapsamnda gerekletirdii Anket Formu doldurulmu ve bu proje kapsamnda ihtiya duyulan TWTA sistemleri iin birimimiz yeteneklerini aklayan Yetenek kart hazrlanmtr. Hazrlanan yetenek kartlar sonrasnda firma ve SSM ile uydu sistemlerindeki kullanlacak TWT sistemleri konusunda bir proje teklif almas gerekletirmi ve bu almay SSMnin talebi dorultusunda detaylandrmaktadr. 5. Hindistan ve Trkiye arasnda imzalanan ortak aratrma projeleri destekleme protokol kapsamnda TBTAK BLGEMin Hindistandaki edeeri konumundaki CEER ile ortak proje teklifi hazrlanm ve eitli TWT bileenlerinin gelitirilmesi konusunda bir takvim planlanmtr. Bu alma iki lkenin onay sonrasnda belirlenen takvim erevesinde gerekletirilecektir. 6. Trkiye Petrolleri Anonim Ortakl (TPAO) petrol retiminde yaanan baz sorunlarn zm amac ile TBTAK BLGEM ile iletiime gemi ve eitli kuyularda yaanan ar petrol sondaj sorununu basitletirmek amac ile Mikrodalga sistemler ile petrol stlmas konusunda bir alma yaplmasn talep etmitir. Kurumumuzun D
29
Strateji
Eylem
yapt saha gezisi ve gerekletirilen toplantlar sonrasnda TPAO ile gerekletirilmek zere magnetron ile petrol stma amal bir proje teklifi hazrlanm ve bu teklif TPAO ynetimine sunulmutur. 7. Kalknma Bakanlndan KAMTAM projesi iin ek bte salanmasna ynelik teklif hazrlanmtr. 8. TWT ve Magnetron gelitirme srelerinde yurtdnda tecrbe edinmi T.C. Vatanda iki aratrmacnn tam zamanl veya dnemsel olarak lkemize getirilmesi ve teknoloji kazanm srecine katkda bulunmasna ynelik kendileri ile mutabakat salanmtr. Eylem: nsansz Hava Arac (HA) ya da uygun uan platform iin yksek znrlkl Darbe Doppler radarn tasarm ve gerekletirilmesi TBTAK BLGEM SSM, ASELSAN, METEKSAN, TA, zel Sektr Kurulular 2013-2018 D
Gelime: Getiimiz dnemde konuyla ilgili literatr aratrmas yaplarak sensr zellikleri incelenmi, TBTAK BLGEMde mevcut sensrlerle (FMCW radar ile) zellikle mikro Doppler aratrma almalar yaplmtr. Ayrca konunun bir program dahilinde desteklenmesi iin MSB Ar-Ge ve Teknoloji Dairesi ile konuyla ilgilenen firmalarn da katlm ile konuyla ilgili toplantlara katlm salanm olup, uygun platform ve sensr setinin seimi iin gr bildirimlerinde bulunulmutur. Radar ve sensr konularnda almalar bulunan ASELSAN ve METEKSAN SAVUNMA firmalar ile grmeler yaplmtr. Eylem: Bakanlklar, kamu kurumlar ve zel sektrn ncelikli alanlardaki ihtiyalarna ynelik Ar Ge projelerin gelitirilmesii Gelime: Aada isimleri verilen projelerin teklifleri hazrlanmtr: - Tavuk leme Prosesinde Yan rnlerin Deerlendirilmesi - Novel Physical Technologies for the Disinfection of Spices and Fresh Herbs - Vurgulu Elektrik Alan Tekniinin Uygulanmasyla Trk Zeytinyalarnn Veriminin ve Kalitesinin Artrlmas - Canl Hayvan ve Hayvansal rnlerde Kalnt Seviyelerinin Aratrlmas - Fndktan Katma Deerli Yeni rn Gelitirilmesi - Ttn Mamullerinin retiminde Kullanlan Girdilerin Deerlendirilmesi Amacyla Fizibilite almalarnn Yaplmas (TAPDK), - Dk Cams Gei Scaklna Sahip Azido Polimerlerin Sentez ve Karakterizasyonlar (ROKETSAN), - letim Sistem ereve Program (TEA), - letim Sistemi Genel Teknik Destek Projesi (TEA) - HATTAT Yeralt Gazlatrma Teknolojisi - TEA-KADINCIK 1-2 HES Rehabilitasyon leri - Cerrahi Uygulamalar in Yeni Nesil Antimikrobiyal ve Hemostatik Kompozit Meshlerin Gelitirilmesi ve retilmesi - Gebze Organize Sanayi Blgesi Hava Kalitesi ve Koku Kirlilii Seviyelerinin Belirlenmesi - Afyon Alkaloidleri Endstrisi Atksularnn Artm in Uygun Yntemlerin Aratrlmas - Grdes Baraj Gl Havzas zel Hkm Belirleme almas - TPRA Rafinerilerinde Srekli Emisyon lm Sistemleri Tebli Kapsamnda Yaplacak Olan kinci Seviye Kalite Gvence Sistemi (Kgs2) lmlerinin Yaplarak Gerekli Belgelerin ve Raporlarn Hazrlanmas i TBTAK MAM lgili Kamu Kurumlar, Belediyeler, niversiteler, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular, zel Sektr Kurulular 2013-2016
30
Strateji
Eylem
- SEA Aytl Kl Depolama Alan yiletirme Plannn Hazrlanmas ve Uucu Kl Gerikazanlabilirliinin Aratrlmas Klsz Kmr retim Projesi konusunda TK ile grmeler srdrlm, Ulusal Katalizr Aratrma Merkezi isimli olas proje teklif hazrlklar ve Geri Kazanm Yntemiyle Hidrojen Yakc Paladyum Katalizrlerinin retimi isimli yeni proje teklifi hazrlklar yaplmtr. Aadaki d destekli projeler szlemeleri imzalanarak balatlmtr: - EA-Seyhan 1 HES Rehabilitasyon leri Projesi - EA-MLTES Termik Santral Teknolojilerinin Gelitirilmesi ve Yerliletirilmesi - EA-Termik Santrallar in Teknik Konularda Danmanlk (2013) - TGEM Ceylanpnar Yenilenebilir Enerji Potansiyelinin Deerlendirilmesi ve G Kalitesi Problemlerinin Tespiti - EA-Karkam HES SCADA Rehabilitasyonu ve Haberleme Sistemleri - TEA-G Kalitesi Milli Projesi Sonularn Uygulama Planna Ynelik Mal ve Hizmet Alm - FORD OTOSAN-Ara ve ten Yanmal Motorlarda Performans ve Emisyon Testleri - EVPET-Doalgazdan Sentetik Sv Yakt ve Kimyasal retimine Ynelik Fizibilite almas - Malatya Belediyesinin Stratejik Grlt Haritalarnn Oluturulmas - zmit Krfezi Su Kalitesinin ve Karasal Girdilerin zlenmesi ve Kirliliin nlenmesine Ynelik nerilen Gelitirilmesi - Aksa Gynk Enerji retim A. Gynk Termik Santrali Tesisinin Hava Kirletici Kaynakl evresel Etkilerinin Belirlenmesi - Turizmde evre Dostu Atksu Ynetim Modelinin Oluturulmas (Yzme Suyu Profilleri Belirlenmesi projesinin alt projesi) TBTAK BLGEM tarafndan hazrlanmakta olan Milli Denizalt Konsept Tasarm Raporu hazrlanmas srecinde Sualt Akustik Teknolojileri kapsamnda gerekli almalarn yaplmas grlmtr. TBTAK BLGEM tarafndan gelitirilmi olan sualt telefon sisteminde yurtd kaynakl olarak kullanlan sualt telefon transdserlerinin milli olarak gelitirilmesi konusunda karlkl grmeler gerekletirilmitir ve n maliyet bilgisi iletilmitir. 2012 yl ierisinde HAVELSAN ve TBTAK MAM Malzeme Enstits karlkl inceleme ziyaretleri gerekletirilmitir. Mayn Tespit ve Snflandrma Sonar gelitirilmesinin lke iin ncelikli olduu deerlendirilmi ve bu kapsamda her iki tarafn birbirini tamamlayc almalar olduu grlmtr. Bu k onuda Proje ars almasna ynelik olarak Proje Tanmla Dokman hazrlanmasna karar verilmitir. MSB Ar-Ge Sensr ve Elektronik Sistemler Teknoloji Panelinde (SESTP) Sualt Grntleme Yetenekleri alma grubu oluturulmutur. alma grubunun 27 ubat 2013 ve 10 Nisan 2013 tarihli toplantlarna katlm salanm olup Dz.K.K.l ve ilgili savunma sanayii kurulu ve firmalarna sunum yaplmtr. Sualt Grntleme Teknikleri konusunda ortak bir rapor hazrlanmasn mt eakip, raporun SESTP paneline sunulmas kararlatrlmtr. Polimer Teknolojileri alma alannda gerekletirilen faaliyetler: Is yaltm amal ve yanmaya dayankl bor katkl polimerik kpk kompozit gelitirilmesi hakknda Ulusal Bor Aratrma Enstits ile ortak proje hazrlanmas, evre dostu ve etkin Antifouling Sualt boya gelitirme projesi hazrl. Bor Akrilat Polimer Esasl Antifouling etkin deniz boyalar gelitirme hakknda San-Tez Proje Teklifi ile partner olarak bavuru. Dz.K.K'l envanterinde yer alabilecek bakr ve bor bazl boyalarla antifouling sualt boya gelitirme zerine SSMye, Bamsz Ar-Ge Proje Teklifi ile bavuru yaplmtr. EA-Trbin Paralarnn Gelitirilmesi ve retimi alma alannda Yeniky Termik Santralinde trbn bal paralar retilmesi zerine almalar yapld. TEYDEB 1505 program kapsamnda VEFAGroup ile Zrhlandrlm Prefabrik Bina gelitirilmesi konusunda ortak proje hazrlklarna balanmtr. Zrh elii hakknda ROKETSAN ile proje grmelerine balanmtr. Ara zrhlandrma konusunda ROKETSAN ile grlm, isterlerine uygun olarak n test numuneleri yeni alan i destekli proje kapsamnda gelitirilmeye balanmtr. n testlerden baarl sonu alnrsa ROKETSAN ile bu konuda ayrca proje yaplmas planlanmaktadr.
31
Strateji
Eylem
birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) lgili Kamu Kurumlar, Belediyeler, niversiteler, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular, zel Sektr Kurulular
Eylem: lke ncelikleri dorultusunda projelerin gelitirilerek yaplmasii Gelime: TBTAK 1003 arlar kapsamnda 37 proje teklifi iletilmitir.
TBTAK MAM
2013-2016
1003 - ncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini Destekleme Program, TC0101-Tan, Tedavi ve Destek Amal Yeniliki Tbbi Cihazlar arsna, 1003Younlatrlm Isl Sistem Teknolojilerinin Gelitirilmesi program EN0302 arsna, Gne kulesi tesislerinin en kritik komponenti olan ve MW mertebesinde bir tesiste binlerce adet kullanlan ayna gelitirilmesi zerine 1003-Younlatrlm Isl Sistem Teknolojilerinin Gelitirilmesi program EN0302 arsna bavurular yaplmtr. EN0201 Hidrojen retim, Datm ve Depolama Teknolojileri proje arsna Hidrojenin Gaz Fazda Depolanmas-Yksek Basnl Kompozit Hidrojen Tank bal altnda proje teklifi verilmitir. TBTAK 1003 program kapsamnda verilen proje nerisi kabul edilmi ve balatlma aamasna gelmitir: Tarmsal Atklar ve Sellozik Biyoktleyi Deerlendirme Ynelik Enzim ve Mikroorganizma Gelitirilmesi Ayn kapsamda Dolaml akkan yatak yakma sisteminde linyit ve biyokmrn oksijence zengin ortamda yaklmas (oksiyanma) balkl proje teklifinin 2. Aama bavurusu yaplm ve kabul edilmitir. aydan Katma Deeri Yksek Yeni rnler Gelitirilmesi, Yksek Kaliteli Kuru Kays retimi in Kkrtleme, Kurutma ve Depolama Sistemlerinin Gelitirilmesi balkl projeler panel sistemiyle deerlendirilmitir. "3. Nesil Tek Kristal Speralam retilmesi ve Uak Motor Trbin Kanad iin n Prototip Uygulamas ve E snf 130MW bir gaz trbininde 1 set rotor v e 1 set stator 3. Kademe trbin kanadnn hassas dkm yntemi ile gelitirilmesi ve retimi projeleri TBTAK 1007 programna sunulmutur. Kale Havaclkn Ulatrma Bakanl'na yapt proje bavurusu kapsamnda, uak motoru kanad retilmesi iin teklif verilmitir. Aada ad geen TBTAK 1007 Projeleri balatlmtr: Dk Alkali ve Dk Slfat eren Borik Asit retim Teknolojisinin Gelitirilmesi, Atmosferik Yaam Destek Sistemi (AYDES) OLED, OPV Teknoloji Alt Yaps kurulmasna ynelik Ar-Ge almalar kapsamnda DPT projesi yrtlmektedir (2008-2013). Kmrden Metanol retimi konusunda Proje teklifi KE st ynetimi ve TBTAKa Ocak 2012 tarihinde sunulmutur. EE TK ile bu sene ierisinde, getiimiz aylarda TK ile anlamtr. Pigment Tabanl Kaplamalar konusunda proje teklifi almas srdrlmektedir. Setting new standards for marine biomonitoring and assessment: DNA barcoding technology and bioinformatics to streamline biodiversity research in Turkey balkl 1001 proje nerisi deerlendirmeye sunulmutur. TBTAK 1001 G Elektronii Arayz Dk Gerilim Datk retim ebekelerinin Korunmas proje szlemesi imzalanarak balatlmtr. D
lam Atklarn Geri Kazanlmas: Kmr iletmelerinde kmr zenginletirme tesislerinden kaynaklanan lam Atklarnn Geri Kazanlmas konusunda Trkiye Kmr letmelerine proje teklifi verilmi ve konunun nemi asndan proje yaplmas uygun bulunmutur. Ancak bu konuda TBTAK KAMAG 1007 program kapsamnda arya klma karar alnd iin u aamada arnn almas beklenmektedir. Eylem: Elektronik haberleme sektrndeki ncelikli olarak desteklenmesi gereken alanlarn belirlenerek, bu alanlarn gelitirilmesi amacyla elektronik haberleme sektr ile uzay ve havaclk sektrndeki Ar-Ge aratrma ve gelitirme projelerinin desteklenmesi Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl (Havaclk ve Uzay Teknolojileri Genel Mdrl), TBTAK, BTK, lgili Kamu Kurumlar, TRKSAT A.., TA,
Srekli
32
Strateji
Eylem
Gelime: 1-31 Ocak olan ilk bavuru dneminde elektronik haberleme sektrnde 175, uzay ve havaclk sektrnde ise 70 proje dosyas kabul edilmi ve n Deerlendirme Grubuna (DG) sunulmu olup, projelerin incelenmesine devam edilmektedir. Destek btesi ise elektronik haberleme sektr iin proje bana 10 milyon TL, Uzay ve Havaclk sektr iin 20 milyon TLdir. Eylem: Sanayinin ihtiya duyduu girdilerde ithalat bamllnn azaltlmas ve katma deerin artrlmas amacyla bata GTES almalarnda atfta bulunulan rn ve alanlarda Ar-Ge yetkinlikleri envanterinin oluturulmas ve bu konuda alacak merkezlerin tevik edilmesi
Kalknma Bakanl, Ekonomi Bakanl
BSTB, TBTAK, TOBB
2013-2014
Gelime: Ekonomi Bakanl koordinasyonunda 2010 ylnda balatlan ve temel olarak Trkiyede nde gelen sektrlerin ihtiya duyduu girdilerin temininde sreklilik ve etkinliin salanmasn ve dolaysyla ihracata ynelik retimde rekabet gcnn artrlmasn hedefleyen Girdi Tedarik Stratejisi (GTES) almalarnda 2012 ylnda son aamaya gelinmi, GTES ve Eylem Plan (2013-2015) bal altnda, Yksek Planlama Kurulunun 21 Aralk 2012 tarihli ve 2012/32 sayl Karar ile kabul edilmi ve 25 Aralk 2012 tarihli ve 28508 sayl Resm Gazetede yaymlanmtr. GTES Eylem Plan, toplam 37 hedef ve bu hedeflere dnk 91 eylem iermektedir. Eylemlerin tamam ara mal ithalat bamlln azaltmaya ve ihracatta srdrlebilir rekabet gcn salamaya dnk somut sonu yaratc nitelik tamaktadr. GTES Eylem Planlarnn hayata geirilmesi srecine dnk olarak; Sorumlu/ilgili tm kurum/kurulularda koordinasyonu salayacak temsilciler belirlenmi, Yol haritasnn belirlenebilmesi, dnemler itibaryla sorumlu ve ilgili kurum/kurulularca etkileim ve paylamn artrlabilmesi ve eylemler zelinde alma takviminin detaylandrlabilmesine ynelik hazrlanan 6 aylk genel ve 3 aylk detayl i planlarna sorumlu kurum/kurulularca nihai hali verilmitir. Nisan 2013 itibaryla GTES Eylem Planlarnda yer alan her bir eylem iin hazrlanan detayl i planlar erevesinde faaliyetlere balanmtr . D2.1.4 zel sektrn Ar-Ge ve yenilik yapabilme yetkinliinin gelitirilmesi ve retim zincirinde Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin younluunun artrlmas Eylem: Sanayicilerin retim srecinde verimli enerji teknolojilerinin gelitirilmesinin tevik edilmesi ve retim srecinde yeil teknoloji kullanm younluunun artrlmas Gelime: Bu dnemde gelime raporlanmamtr. Eylem: Elektronik Haberleme sektrnde faaliyet gsteren zel sektrn Ar-Ge ve yenilik almalarnda ihtiya duyabilecei mevcut tevik ve desteklerin tantlmas ve sektre yol gsterilmesi hususunda rapor hazrlanmas BSTB, ileri Bakanl, UDHB, AB Bakanl, KOSGEB, TBTAK, Sektr STK'lar, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular,
BSTB, TOBB, hracat Birlikleri
2011 - 2016 -
Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu
2013 T
Gelime: lkemizde tevik ve destek veren yerlerin internet sitelerinden ve yapm olduklar yaynlardan toplanan bilgiler erevesinde bir rapor hazrlanmtr. Bu bilgilerin ksa bir zeti BTK internet sitesine konulmutur.
33
Strateji
Eylem
D2.1.5
Aratrma altyaplarnn (aratrma merkezleri, vb.) kurumlar aras egdm iinde gelitirilmesi ile ulusal ve yerel ihtiyalar dorultusunda etkin kullanmnn salanmas Yap Malzemeleri reticileri Birlikleri, Ekonomi Bakanl, BSTB, Onaylanm Kurulular, TOBB, KOSGEB, TBTAK UME, niversiteler, ETKB
Eylem: Yap Malzemeleri Zemin ve Enerji Verimlilii Hizmetleri htisas Laboratuvar kurulmas almalarnn yaplmas
evre ve ehircilik Bakanl
2011 - 2013 T
Gelime: evre ve ehircilik Bakanl Yap Malzemeleri htisas ve Hakem Laboratuvar bnyesinde kurulan Beton ve Agrega Laboratuvar, Fizik Laboratuvar, Metalik Malzemeler Laboratuvar, Kagir Birimler Laboratuvar, Ahap Laboratuvar ve Kimya Laboratuvar ile Temel Yap Malzemeleri alanlarnda gncel standartlar dorultusunda kamu kurum ve kurulularna, zel ve tzel kiilere, onaylanm kurululara, yap malzemeleri reticilerine hizmet vermektedi r. D2.1.6 Sektrler ve disiplinleraras bilginin yaylmn destekleyecek ekilde ok paydal Ar -Ge projelerinin artrlmas Eylem: Tarmsal amal bor kullanmna ynelik projelerin lkemizin tarm sektrndeki ncelikleri dorultusunda ynlendirilmesi, aratrmalar sonucunda elde edilen verilerin uygulamaya dntrlerek katma deer yaratlmas ve bu balamda Tarm-Bor Aratrma ve Uygulama Programnn hazrlanmas Gelime: 1. Bu dnem ierisinde Tarm-Bor Aratrma ve Uygulama Program Hakem ve Yrtme Kurulu drt kez toplanm ve alnan kararlar dorultusunda borun retim kapasitesi ve bora duyarll yksek rnler ncelenerek tarm sektrnde sistematik kullanmn salayarak ekonomik katma deer yaratmaya ynelik aratrma ve uygulama projeleri gelitirmek zere ekim ve uygulama dnemine uygun rnler ve alanlarda (GAP Blgesinde Pamuk, Ege Blgesinde Zeytin (arlkl olarak zmir, Mula ve Aydn), Ege Blgesinde zm (arlkl olarak Manisa, zmir ve Aydn), Antalya'da Sofralk Domates, Bursa ve Manisa blgelerinde Endstriyel Domates, Orta Anadolu Blgesinde Buday (arlkl olarak Konya ve Eskiehir), Malatya Blgesinde Kays, Adana ve Osmaniye Blgesinde Msr, zmir ve Aydn Blgelerinde ncir, Gaziantep ve anlurfa Blgelerinde Antep Fst iin son bavuru tarihi 26 Kasm 2012 olmak zere nc proje arsna klmtr. imdiye kadar yaplan iki adet proje arsnda olduu gibi projeye konu blgelerde uygulama ve analizlerde kullanlacak yntemlerin Kurul tarafndan belirlenen ablona uygun olmas beklenmitir. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl aratrma enstitleri ve istasyonlar bata olmak zere niv ersitelerimizin Ziraat Fakltelerinden verilen sre ierisinde Enstitmze msr, antepfst, kavun, kays, incir, zm, zeytin, buday (2), domates (3) konularnda 12 proje bavurusu yaplmtr. Gelen projeler arasnda yaplan deerlendirmeler Hakem Kurulunca Yrtme Kurulu onayna sunulmutur. Bu kapsamda endstriyel domates yetitiriciliinin yaygn olarak yapld Bursa, zmir ve Manisa blgeleri ile sofralk domates yetitiriciliinin yaygn olarak yapld Antalya bl gesinde 2 domates, Konya-Karaman ile Ankara- Eskiehir blgelerinde yrtlmek zere 2 buday, Adana ve Osmaniye blgesinde 1 msr olmak zere toplam 5 yeni proje 36 ay sre ve toplamda 942 milyon TL bte tahsisi ile balatlmtr. Birinci ar kapsamnda 32 ay sre ve toplamda 1,2 milyon TL ile desteklenen ayiei, ekerpancar, fndk, elma ve patates projelerinde birinci i paketi olan tarama almalar tamamlanarak birinci gelime raporlar BORENe sunulmutur. kinci ar kapsamnda 32 ay sre ve 250 bin TL bte ile desteklenen ay projesi tarama almalar balatlmtr.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl (Ulusal Bor Aratrma Enstits)
GTHB, TAGEM, niversiteler
2011 - 2012
2. 3.
34
Strateji
Eylem
Eylem: Enerji, su ve gda alanlarnda sanayinin ihtiyalar dorultusunda mevcut TBTAK UME altyapsnn etkin kullanlmas ve gerekli yeni altyap kurulmas
TBTAK Ulusal Metroloji Enstits
Kalknma Bakanl, zel ve kamu Ar-Ge kurum ve Kurulular, niversiteler
2011 2015
Gelime: TBTAK UME ilgili eylem kapsamnda kimyasal referans malzeme retme konusundaki lkemizin yurtd bamlln grerek bu eksiklii en aza indirgemek iin AB fonlarndan IPA kapsamnda proje mracaatlar yapm ve Tablo 10da verilen projelerin desteklenmesini salamtr. Tablo 10. TBTAK UME Tarafndan Yrtlen Projeler lgili Laboratuvar Kimya Grubu Proje Ad Kimyasal Metroloji Cihazlarnn TBTAK UMEye Tedarik Edilmesi Fotovoltaik Performans Test Merkezi Kurulmas Balama Tarihi 13/10/2010 01/04/2012 Biti Tarihi 30/06/2013 31/03/2015 Proje Toplam Btesi (X1000) 7.042TL (3000) 6.222 TL
Optik Grubu
1 Kasm 2012 30 Nisan 2013 tarihleri arasnda yukarda listelenen projeler hakkndaki gelimeler aada verilm ektedir. Kimyasal Metroloji Cihazlarnn TBTAK UME'ye Tedarik Edilmesi lk ihalede baarl olarak tamamlanan 4. ve 5. Lotlarn kontratlar Aralk 2012 iinde imzaland. Proje uygulama toplants yaplmtr. Firmalarn cihaz veya sistemler ile ilgili detay sorular cevaplandrlm, bu lotlardaki cihazlarn yerletirilecei yerlerin belirlenmesi ve altyaplar hazr hale getirilmesi ilemleri balatlmtr. Drdnc Lot kapsamnda alnacak olan cihazlarn kurulumu, kullanc eitimleri ve muayene kabulleri tamamlanmtr. Beinci Lot ihalesini alan talyan firmas ile grmele devam etmektedir. Uygulamada ek sre talebinde bulunan AGMIN firmasn bu talebi zerine, MFIB tarafndan, TBTAK UMEnin de olumlu gryle, kendilerine ek sre verilmitir. Tekrar edilecek olan ihale iin hazrlanan teknik artnamelerin MFB tarafndan talep e dilen gzden geirilmesi ve piyasa aratrmas tekrar gzden geirilmi ve tamamlanmtr. Son hali verilen dokmanlar MFBne iletilmi olup 28 Aralk 2012 tarihinde ihale duyurusu yaynlanmtr. 29 Ocak 2013 tarihinde dzenlenen toplantda aday firmalarn tekik sorular cevaplandrlm ve saha ziyareti gerekletirilmitir. hale al toplants ve deerlendirme sreci ise 5 Mart 2013 tarihinde balam ve devam etmektedir. Fotovoltaik Performans Test Merkezi Kurulmas 1. 2. 3. IEC 61215 ve IEC 61646 standartlarnda belirtilen testlerin yaplabilmesi iin oluturulan altyap iin satn alm almalar yaplmtr. Fotovoltaik Performans Test Merkezinin UME bnyesinde kurulaca laboratuvarlar tespit edilmi ve kurum ierisinde karara balanmtr. TBTAK UME bnyesinde kurulacak olan Fotovoltaik Performans Test Merkezini ve sunaca hizmetleri en yakn tarihte yenilenebilir enerji konusunda yurtiinde dzenlenecek olan ulusal veya uluslararas bir konferansnda tantmak amacyla Kristal Silikon ve nce Film Esasl Karasal Fotovoltaik Panellerin Tm Performans Testlerinin Yaplabilmesi iin Kurulan Fotovoltaik Performans Test Merkezi balkl bir bildiri hazrlanmtr. 28 Aralk 2012 tarihinde, TBTAK UMEde referans gne hcresinin gelitirilebilmesine ynelik TBTAK UME Fotonik ve Elektronik Sensrler Laboratuvar ile bir toplant dzenlenmitir. 12 Mart 2013 tarihinde, Kalknma Bakanlna iletilmek zere 2012 ylnda gerekletirilen faaliyetlere ynelik zet bilgi notu hazrlanmtr. 21 Ocak 2013 ve 19 Nisan 2013 tarihlerinde, TBTAK UMEde stanbul Uygulamal Gaz ve Enerji Teknolojileri Aratrma Mhendislik Sanayi ve Tic. A.. (UGETAM) yetkilileri ile fotovoltaik konusunda toplantlar dzenlenmitir. Toplantlarda yrtlen proje ile ilgili sunu yaplm ve projenin gidiat ile ilgili D
4. 5. 6.
35
Strateji
Eylem
bilgiler verilmitir. Nisan 2013 dneminde UGETAM tarafndan gerekletirilecek rn belgelendirme faaliyetlerinde TBTAK-UMEde kurulacak olan Fotovoltaik Performans Test Merkezi laboratuvarlar hizmetlerinden yararlanabilmek iin iki kurum arasnda ibirlii protokol imzalanmtr. Eylem: Yeni ve uygulanabilir enerji teknolojileri alanlarnda ok ortakl ulusal/uluslararas pilot ve demo tesis (saha uygulama) projeleri oluturulmas Gelime: Klsz Kmr retim Projesi konusunda TK ile grmeler srdrlmtr. Kurum yetkililerine konu ile ilgili bilgi formu gnderilmitir. Ulusal Enerjetik Malzemeler Karakterizasyon Merkezi Altyapsnn Tamamlanmas projesi yrtlmektedir. TBTAK MAM ETKB, lgili Kamu Kurumlar, Belediyeler, niversiteler, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular, zel Sektr Kurulular 2013-2016
TBTAK 1007 - DAY Dolaml Akkan Yatakta Yakma Teknolojilerinin Gelitirilmesi projesinin PSUP uygulamas demo tesisi durum analizi ve fizibilite almas balatlmtr. Bylece sz konusu projenin PSUP almas yukarda szlemesi imzalanp balatlan EA-MLTES Termik Santral Teknolojilerinin Gelitirilmesi ve Yerliletirilmesi balkl proje ile birletirilmitir. Eylem: ok paydal ulusal ve uluslararas ibirlii projelerinin oluturulmas, sektrler ve disiplinler aras bilgi paylam etkinliklerinin dzenlenmesi Gelime: EuroFleets2: New operational steps towards an alliance of European research fleets, Integrated hotspots management and saving the living Black Sea balkl AB 7. P projeleri balatlmtr. FP7-ENV-2013-Two-stage ars iin Optimizing the properties of nanofluids to demonstrate the efficient in-situ remediation of contaminated soils and aquifers (OSIRIS) adl proje teklifinin 2. aamas 28 ubat 2013 tarihinde sunulmutur. Teklif deerlendirme eik deeri gemitir. 3 ulusal altay dzenlenmitir: Deniz ve Ky Sular Kalite Durumlarnn Belirlenmesi ve Snflandrlmas 2. altay (Kasm 2012, zmir), Su ereve Direktifi Kapsamnda Su Ktleleri, Biyolojik Kalite Oranlar ve evresel Kalite Standartlarnn Belirlenmesi (Aralk 2012, Kocaeli), Turizmde Atksu Ynetimi Yntem ve Strateji altay (Aralk 2012, Kocaeli). 18 ulusal, 15 uluslararas bilimsel etkinlie katlm salanmtr. Ulusal ve uluslararas bilimsel etkinlikte 19 bildiri sunulmu, 3 makale yaynlanmtr. CM1005 kodlu COST projesi kapsamnda yaplan toplantlara katlm salanm (16-20 Kasm 2012, Portekiz) olup Almanya, svire ve Belika'dan katlmclarla ibirlii kurulmuur. Almanya ve svireden gnderilen malzemelerle sv hcresinde lm almalar grubumuzda yaplmaktadr. Suudi Arabistan ile KACST-Technology Collaboration for Power Quality Monitoring (KACST_PQ) proje szlemesi imzalanarak balatlmtr. FP7-CONTEX Projesi kapsamnda gaz temizleme sistemlerinin gelitirilmesine ynelik uluslararas ibirlii a yeniden canlandrlm ve proje faaliyetleri yeniden balatlmtr. ICCI 2013 (Nisan 2013), UEVF 2013 (ubat 2013) fuar ve konferanslarnda stand almtr. Ayrca eitli uluslararas kurulularla ibirlii kapsamnda 9 proje teklifi sunulmutur. D lgili Kamu Kurumlar, Belediyeler, niversiteler, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular, zel Sektr Kurulular
TBTAK MAM
2013-2016
36
Strateji
Eylem
D2.1.7
htiya-odakl alanlarn arasndaki etkileimi arttracak ynetiim mekanizmalarnn oluturulmas Enerji alannda faaliyet gsteren zel sektr kurulular, ETKB Enerji leri Genel Mdrl, EA, TBTAK, TTGV, TOBB, B, lgili Tm Kurum ve Kurulular (kamu, zel sektr, niversite, sivil toplum kurulular, vb.)
Eylem: Yerli Enerji Teknolojileri Ar-Ge Platformunun kurulmas
Elektrik retim A. Genel Mdrl
2011 - 2013 D
Gelime: Proje Ostim Endstriyel Yatrm ve letmeler A.. tarafndan, EA ETKB ve TTGVnin destei ile yrtlmektedir.
TBTAK MAM tarafndan Bakanlklar, kamu kurumlar ve zel sektrn ncelikli alanlardaki ihtiyalarna ynelik Ar Ge projelerin gelitirilmesi eylemi kapsamnda gerekletirilmesi planlanan almalar: (Termik Santral Teknolojileri: EA-MLTES Projesi, Yakma-Gazlatrma, G Elektronii ve G Sistemleri Teknolojileri, Batarya Teknolojileri: MSB Ar -Ge-GKTRK 2 uydusu iin uzayda kullanm speklerine uygun 5-10 Ah gte Li-yon pil gelitirilmesi, Yakt Pili ve Elektrlizr Projeleri, Kimyasal Proses Teknolojileri, Organik Kimya Teknolojileri, Polimer Teknolojileri, Kmr Teknolojileri, Biyomedikal malzeme, biyosensr ve biyomateryal gelitirilmesi, Biyosensr gelitirilmesi; biyolojik ajanlarn tespiti, Biyoenerji teknolojileri gelitirilmesi, Endstriyel enzimler gelitirilmesi, Genomik ve Biyoenformatik, Yaygn hastalklarn tan ve tedavisine ynelik zmler; genetik hastalklar, kanser ve enfeksiyon hastalklar gibi, Bitki ve hayvan slahna ynelik zmler, MSB Ar-Ge-MECE uydusu iin ok Katmanl Yaltm Battaniyesi Gelitirilmesi, EA -Trbin Paralarnn Gelitirilmesi ve retimi, Zrhl ve Yaltml Bina Gelitirilmesi, Askeri Aralara Ynelik Zrh Gelitirilmesi, Su Alt Akustik Teknolojilerinin Gelitirilmesi, LED Teknolojileri Gelitirilmesi) TBTAK MAM tarafndan lke ncelikleri dorultusunda projelerin gelitirilerek yaplmas eylemi kapsamnda gerekletirilmesi planlanan almalar: (Termik santral teknolojileri, Kmr ve biyoktle gazlatrma ve sentetik yakt retim sistemleri, Yerli rzgr trbini teknolojileri:1007 -MLRES 1. Faz 500 kWe gcnde rzgr enerji santrali prototipi ve MLRES 2. Faz 2,5 MWe gcnde rzgr enerji santrali prototipi, MLHES: Hidroelektrik santral teknolojilerinin yerliletirilmesi zerine ok disiplinli Ar Ge projesi gelitirilmesi, Gne Enerjisi, Elektrikli lokomotif: 1007-1000 kW gte yerli elektrikli lokomotif gelitirilmesinde alan prototip, Elektrikli ara: Elektrikli aralar iin elektronik kontrol nitesi, elektrikli tahrik sistemi ve batarya grubu gelitirilmesi, Gelimi bataryalar, Yerli yakt pilleri ve elektrlizrler, Biyomedikal malzeme, biyosensr ve biyomateryal gelitirilmesi, Biyosensr gelitirilmesi; biyolojik ajanlarn tespiti, Biyoenerji teknolojileri gelitirilmesi, Endstriyel enzimler gelitirilmesi, Genomik ve Biyoenformatik, Yaygn hastalklarn tan ve tedavisine ynelik zmler; genetik hastalklar, kanser ve enfeksiyon hastalklar gibi, Bitki ve hayvan slahna ynelik zmler, Yerli Atksu Filtrasyon sistemi: 50 mikron altnda partikl boyutu bulunan atksularn tekrar kullanmn salayabilecek ekipman gelitirilmesi, Yerli PCB Arndrma Sistemi: PCB ile kirlenmi ekipmanlarn temizlenmesi iin sistem gelitirilmesi, lam Atklarn Geri Kazanlmas: Kmr iletmelerinde kmr zenginletirme tesislerinden kaynaklanan lam Atklarnn Geri Kazanlmas, Kmr Teknolojileri: Organik Elektronik Teknoloji Altyaps Kurulmas, Kimyasal Proses Teknolojileri, Kmr Teknolojileri, Organik Kimya Teknolojileri, Polimer Teknolojileri, Destekler - Akademik - Ulusal Programlar - Ak arlar kapsamnda arlara uygun proje bavurularnn yaplmas, Manezyum Stent Gelitirilmesi, Nikel Bazl Tek Kristal Speralam Gelitirilmesi, Karbon-SiC Kompozit Malzeme Gelitirilmesi, Yksek Silika eren Kompozit Gelitirilmesi, Radar Absorplayc Kompozit Gelitirilmesi, Gaz Trbin Kanatlarnn Yerli malat, Kanser Tespitine Ynelik Cihaz/Sensr Gelitirilmesi, Zrh Teknolojileri Gelitirilmesi, LED Teknolojileri Gelitirilmesi)
ii
37
D2 - Blm 1b: UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Tamamlanma Durumu
Zaman Aral1 Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kurulu birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)
Stratejik Ama 1 Strateji 1.1
lke htiyalar Dorultusunda Enerji Alannda Ar-Ge ve Yenilik Projelerinin Desteklenmesi Ulusal ncelikli aratrma konularnn belirlenmesi ve desteklenmesi Eylem 1: lkemizde enerji alannda bir uzman grubu oluturularak enerji alanndaki konularn; Ar-Ge potansiyeli, insan kaynaklar, altyaplar, cari denge asndan incelenmesi ve nceliklendirilmesi Eylem 2: Belirlenen ncelikli konularda uzman kiilerden oluan hedef belirleme gruplarnn oluturulmas ve bu uzman grubunun her yl toplanmas
Uzun
Ksa
Orta
TBTAK
BSTB, ETKB, KOSGEB, TTGV
T2
TBTAK
BSTB, ETKB, KOSGEB, TTGV
Strateji 1.1
Gelime: Enerji alannda 2012 ylnda alan Kmr Teknolojileri ar Program kapsamnda klacak ar konularn belirlemek ve ar metinlerini hazrlamak amacyla ar Program Danma Kurulu (PDK) oluturulmutur. lgili PDK yelerinin katlmyla 1 toplant dzenlenmi ve klacak ar konular belirlenmitir. Enerji alannda 2013 ylnda alan Hidrojen ve Yakt Pili Teknolojileri ile Gne Enerjisi ar Programlar kapsamnda klacak ar konularn belirlemek ve ar metinlerini hazrlamak amacyla 2 PDK oluturulmutur. lgili PDK yelerinin katlmyla 2 toplant dzenlenmi ve klacak ar konular belirlenmitir. 1511-TBTAK ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program kapsamnda desteklenen projeler aklanmtr. Projelerdeki gelimelere bal olarak, uygun bir sre sonra ar baznda toplant yaplmas mmkn olabilecektir. Eylem 3: Enerji teknolojileri ile ilgili belirlenen hedefler dorultusunda proje arlarna klmas Eylem 4: Belirlenen ncelikli konularda proje envanteri oluturulmas TBTAK TBTAK TBTAK 2013 Ocak aynda
BSTB, ETKB, niversiteler, KOSGEB, TTGV BSTB, ETKB, KOSGEB, TTGV BSTB, ETKB, Proje Yrtcleri X
X X
T3
3
Strateji 1.1
Eylem 5: Belirlenen ncelikli konulardaki proje yrtcleriyle ylda en az bir kez deerlendirme toplants yaplmas
Gelime: 1511-TBTAK ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program kapsamnda desteklenen projeler 2013 Ocak aynda aklanmtr. lk proje destekleri 2013 Ocak aynda akland. Proje gelimelerindeki makul bir sre sonrasnda ar baznda toplant yaplmas mmkn olabilecektir. Bor Teknolojileri ar Program kapsamnda BR0101 Eni Bor rnlerinin, retim Teknolojilerinin Gelitirilmesi ve Kullanm Alanlarnn Yaygnlatrlmas konusunda
1 2 3
Ksa: 1 yl veya 1 yldan ksa; Orta: 1-3 yl; Uzun: 3-5 yl Bu eylem daha nceki raporlama dneminde tamamlanmtr. Bu eylem daha nceki raporlama dneminde tamamlanmtr.
38
UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan Ulusal Enerji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Tamamlanma Durumu
klan ar kapsamnda desteklenmesine karar verilen 9 projenin szlemeleri yaplm ve projeler 15 Aralk 2012 tarihinde yrrle alnmtr. Bu projelerin yllk PDK deerlendirme toplantsnn Aralk 2013te yaplmas planlanmaktadr. Kmr Teknolojileri ar Program kapsamnda desteklenmesine karar verilen projeler aklanm ve projelerin yrrle alnma almalarna geilmi olup projele rin haziran aynda balatlmas planlanmaktadr. Projelerin yrrle girme tarihleri gz nnde bulundurularak yllk PDK deerlendirme toplants tarihi belirlenecektir. Eylem 6: EN-AR (Enerji Sektr Ar-Ge) projeleri destekleme programnn deerlendirilerek 2016 ylna kadar ihtiya duyulmas halinde destek salanmas Gelime: Bu dnemde eylem gelimesi raporlanmamtr. Strateji 1.2 Eylem 7: Enerji alannda Ar-Ge ve yenilik boyutunda ibirlii yaplacak lkelerin belirlenmesi Enerji alannda uluslararas ibirliinin tevik edilmesi BSTB, ETKB, TKA, TBTAK Ekonomi Bakanl, Dileri Bakanl, TOBB X BSTB, KB, ETKBye Bal lgili ve likili Kurulular, HM, TEDA, Aratrma Enstitleri, niversiteler
Uzun X
Ksa
Orta
Gelime: Enerji alanna ynelik olarak ngiltere ve ABD ile Ocak ve Nisan 2013te altaylar dzenlenmitir. ngilterede ve lkemizdeki enerji alannda alan bilim insanlar, niversiteler, kamu kurulular ve zel sektr temsilcilerinin bir araya geldii Ocakta dzenlenen retimde Enerji Verimlilii altay sonucunda, iki lke arasnda enerji ve retim alanlarnda daha somut ibirlikleri kurulmas iin ilk admlar atlmtr. Nisanda dzenlenen Trk iye-ABD Bilim Teknoloji birlii Toplants kapsamnda belirlenen yedi alandan biri olan enerji alan toplantsnda Trkiye ve ABD arasnda enerji alt alanlarnda gerekletirilecek ibirlii iin yntemler ve aksiyon plan belirlenmitir. UBTYS 2001-2016 erevesinde belirlenen hedefler dorultusunda TBTAK Uluslararas birlii Dairesi Bakanlnn faaliyetlerine yol gstermesi amacyla Uluslararas birliinde ncelikli lkeler altay yaplmasna karar verilmitir. Her biri blge zelinde yaplmas planlanan altaylar ile BTY alannda ibirlii yaplan ve yaplmas planlanan lkeleri nceliklendirmek ve bu lkeler arasndan lkemiz asndan stratejik ve ne kan ibirlii ortaklarn belirlemek amalanmaktadr. lk etapta, altaylar Kafkasya-Orta Asya, Orta Dou ve Balkanlar blgelerine ynelik dzenlenecektir. altaylar, alannda nde gelen, blge potansiyeline hakim olan akademisyenler ve kamu kurumlarndan blge uzmanlar ile yrtlecektir. altaylar sonucunda, katlmclarn da katksyla sz konusu blgelerde hangi lkelerle, hangi alanlar ve hangi ekillerde ibirlii yaplacana ilikin bilginin elde edilmesi ngrlmektedir. almada UBTYSdeki ncelikli alanlar ile mevcut ikili ibirlikleri de gz nnde bulundurulacaktr. altaylar sonucunda kacak nihai raporda enerji alannda ne kan lkelerle ibirliklerinin oluturulmas/geniletilmesi faaliyetlerine hz verilecektir. Eylem 8: Enerji alannda seim kriterleri ile avantaj ve kstlarn aka ortaya konulduu ve uzman grup tarafndan belirlenen lkelerle, Ar-Ge ve yenilik alannda ibirlii alanlarnn tespiti BSTB, ETKB, TKA, Ekonomi Bakanl, Dileri Bakanl
TBTAK
39
Tamamlanma Durumu
Gelime: Bilim, Teknoloji ve Yenilik alanlarnda uluslararas ibirliinde ncelikli lkeler almas Y6.1.2. amac kapsamnda yrtlmektedir ve gelimeler bu madde altnda belirtilmitir. Enerji alannda Ar-Ge ve yenilik boyutunda ibirlii yaplacak lkeler de bu alma kapsamnda belirlenmektedir. alma kapsamnda enerji alannda hangi lkelerle hangi alanlarda ibirlii yaplaca genel olarak belirlenecektir. Bu nedenle, ncelikli lkeler almasnn tamamlanmasn takiben, Enerji alanna ynelik olarak belirlenen lkelerle ibirlii yaplmas gereken alanlar, sadece bu alana odaklanan uzman grup oluturularak ayrntl olarak belirlenecektir. Ayrca, mevcut ikili ibirlikleri kapsamnda alan arlarda da konu snrlamasna gidildiinden, enerji alannn ncelikli alan olarak kabul edilmesi almalar devam etmektedir. Ukrayna ile alan ibirlii arsnda enerji, enerji verimlilii, Almanya ile alan ikili ibirlii arsnda yeni teknolojiler altnda yenilenebilir enerjiler, Belika ve Romanya ile alan arlarda enerji konusu, Yunanistan ile alan ikili ibirlii arsnda yenilenebilir enerji kaynaklar ve enerji verimlilii ncelikli alanlar arasndadr. Eylem 9: Belirlenen lkelerle enerji kapsamnda ikili veya oklu ibirlii programlarnn balatlmas Stratejik Ama 2 Strateji 2.1 Eylem 10: Enerji alannda insan kaynann gelitirilmesine ihtiya duyulan alanlarda aratrma ve eitim burslarnn verilmesi TBTAK BSTB, ETKB, TKA, Ekonomi Bakanl, Dileri Bakanl X T4
Enerji Alannda Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gelitirilmesi Enerji alannda Ar-Ge insan kaynann gelitirilmesi
TBTAK
BSTB, ETKB, KB
Gelime: TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Burs Program ve TBTAK 2211 Yurt i Doktora Burs Program kapsamnda ncelikli alanlarda yksek lisans ve doktora burs destei verilmesine ynelik almalar yaplmtr. Yaplan almalar sonucunda TBTAK 2210 Program, TBTAK 2228 Son Snf Lisans rencileri iin Lisansst Burs Program ile TBTAK 2211 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2211 Yurt i Lisansst Burs Program oluturulmutur. TBTAK 2211 Program kapsamnda ncelikli alanlarda lisansst eitimlerine devam eden renciler iin tevik burslar uygulamas gelitirilmitir. 2013 ylnda ilk dnem ncelikli alanlarda tez yazan 44 yksek lisans ve 31 doktora rencisi olmak zere 75 lisansst renci programa bavu rmutur. Ayrca, nmzdeki 10 yl ierisinde Trkiyenin hedefleri kapsamnda ncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetimi insan kayna ann kapatlmas amacyla 2010 ylnda durdurulan TBTAK 2213 Yurt D Doktora Burs Programnn gelitirilerek yeniden uygulamaya konulmasna ynelik almalar yaplmtr. Bu balamda TBTAK 2230 Yurt D Yksek Lisans Burs Program ile TBTAK 2213 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2213 Yurt D Lisansst Burs Program taslak kural ve ilkeleri hazrlanmtr. Eylem 11: Belirlenen ncelikli alanlarda niversitelerde lisans ve lisansst programlarnn almas veya yaygnlatrlmas YK BSTB, ETKB, niversiteler, TOBB, lgili Bakanlklar X
Uzun
Ksa
Orta
Bu eylem daha nceki raporlama dneminde tamamlanmtr.
40
Tamamlanma Durumu
Gelime: Bu alanla ilgili snrl sayda da olsa lkemizde lisansst programlar mevcuttur. Ayrca, lisans dzeyinde Teknoloji Faklteleri bnyesinde Enerji Sistemleri Mhendislii program mevcuttur. Yine, baz Makine Mhendislii ve Elektrik Mhendislii programlarnda, zellikle son snfta mfredatn nemli bir ksm bu alanlarda younlamaktadr. Bu eylem plan nmzdeki srete iyi uygulamalar da gzden geirerek, yeni pilot lisans ve lisansst programlarn tasarlanmasn ve bu programlarn seilecek niversitelerde uygulamaya konulmasn hedeflemektedir. ncelikle var olan durumu grmek amal olarak niversitelerle yazmalar yaplarak Enerji alannda belirlenen ncelikli alanlarda lisans ve lisansst programlarn varl konusunda bilgi alnmaktadr. niversitelerden gelen veriler dorultusunda, bu alanlarda programlar olan niversitelerden temsilcilerle bir komisyon oluturulmaktadr. Eylem 12: Enerji teknolojilerinde ara eleman yetitirilmesi amacyla meslek yksekokullarnda ve endstri meslek liselerinde ilgili mfredatn deitirilmesi ve gerekli grldnde yeni blmlerin almas Strateji 2.2 Eylem 13: Belirlenen ncelikli alanlarda tematik ileri aratrma merkezlerinin desteklenmesi
Milli Eitim Bakanl
BSTB, ETKB, TBTAK, MYK, KUR, YK, niversiteler
Uzun
Ksa
Orta
Enerji alannda Ar-Ge altyapsnn gelitirilmesi BSTB, ETKB, niversiteler, YK,TOBB, TBTAK
Kalknma Bakanl
Gelime: Ar-Ge altyapsnn gelitirilmesi amacyla bilimsel aratrma konusunda greceli olarak gelimi durumda olan, yeterli insan gc kaynana sahip niversite ve kurumlarda ncelikli bir alanda uzmanlaacak ve bu alanda lke apnda sz sahibi ve ynlendirici olabilecek tematik ileri aratrma merkezleri desteklenmektedir. Bu merkezler aracl ile lke dzeyinde ileri dzeyde aratrma yapma imkn yaratlmas, aratrmac insan kaynann nicelik ve nitelik ynnden gelitirilmesi ve niversite sanayi ibirliine katk salanmas amalanmaktadr. Devam eden 6 niversite ve 7 kamu ileri aratrma merkezi projesinden toplam 5i 2013 yl itibaryla faaliyete geecektir. Bu projelere toplam 83 milyon TL destek salanmaktadr. Eylem 14: Belirlenen ncelikli alanlarda kurum/kurulu ve niversitelerde kurulacak merkezi aratrma laboratuvarlarnn desteklenmesi BSTB, ETKB, niversiteler, YK, TOBB, TBTAK
Kalknma Bakanl
X D
Gelime: 2013 ylnda 1, 2012 ylnda 4, 2011 ylnda 8, 2010 ylnda 54, 2009 ylnda 10 ve daha nceki yllarda 5 olmak zere toplam 82 merkezi laboratuvar projesi Yatrm Programna alnmtr. 2014 yl iin 9 yeni niversitede merkezi aratrma laboratuvar kurulmasna destek salamak zere almalar balatlmtr.
Bu eylem bir nceki raporlama dneminde tamamlanmtr.
41
Tamamlanma Durumu
Stratejik Ama 3. Strateji 3.1
Enerji Alannda Yaplan Ar-Ge Faaliyetlerinin Sonularnn Yaygnlatrlmas ve Etkin Kullanm Ar-Ge sonularna ve bilgiye ulalabilirliin salanmas Eylem 15: Kamu destekli enerji projeleri iin ak bir veri taban oluturulmas Gelime: Bu dnemde eylem gelimesi raporlanmamtr. BSTB, TK, niversiteler, lgili Dier Bakanlklar, TOBB, KB, KOSGEB, EPDK, TBTAK, ULAKBM,TTGV, TPE
Uzun X
Ksa
Orta
Strateji 3.2
niversite - sanayi etkileimini ve ibirliini arttracak mekanizmalarn gelitirilmesi Eylem 16: Sanayinin enerji teknolojileri gelitirme srecinde ihtiya duyduu personel niteliinin belirlenmesi ve ilgili kurumlara iletilmesi TOBB, YK, niversiteler, TBTAK MEB, MYK, ETKB
X D
Gelime: Bu dnemde niversite-sanayi etkileimi amacyla dzenlenen 6 blgesel toplant kapsamnda personel nitelii dahil olmak zere tm gelimeler paydalarla deerlendirilmitir.
Eylem 17: Enerji alannda alacak hedef odakl proje arlar kapsamnda niversite, sanayi ve/veya aratrma kurulular arasndaki ibirliklerinin tevik edilmesi
TBTAK
Kalknma Bakanl, TTGV, TOBB, BSTB, ETKB
Gelime: Bu konuya ilikin deerlendirmeler her ar hazrlama toplantsnda gndeme gelmektedir. Bu konuya ilikin arlarda aklamalar yaplmaktadr. u ana kadarki btn arlarda bu konunun nemine vurgu yaplm ve bu tip mekanizma zmlerini tevik edici kriterler tanmlanmtr. TBTAK 1511 program kapsamnda niversite-sanayi ibirlii daha ok gzetilen, ama mutlak art konulmayan bir konudur. Neler yaplabileceine ilikin sonularn sre iinde belirginlemesi beklenmektedir. Enerji alannda bugne kadar alan arlar kapsamnda alnan bavurular ve deerlendirme ilemi tamamlanm arlarda niversite/sanayi ibirlii ieren proje saylar Tablo 11de verilmitir.
42
Tamamlanma Durumu
Tablo 11. Enerji ve Bor Alanlarnda klan arlarda niversite/Sanayi birlii eren Proje Saylar ar Ad Bor Teknolojileri Kmr Teknolojileri Hidrojen ve Yakt Pili Teknolojileri Gne Enerjisi Stratejik Ama 4. Strateji 4.1 1. Aama Bavuru Says 104 60 96 87 niversite/Sanayi birliini eren Proje Says 22 32 25 7 2. Aama Bavuru Says 41 35 niversite/Sanayi birliini eren Proje Says 10 26 Desteklenen Proje Says 9 5 niversite/Sanayi birliini eren Proje Says 1 3 -
Ynetiim Mekanizmalarnn Etkinletirilmesi Ulusal ynetiim mekanizmalarnn iyiletirilmesi ve gelitirilmesi Eylem 18: Kamu kurumlarnn enerji alanndaki ncelikli konularda, belirlenen Ar-Ge ihtiyalar iin TBTAK KAMAG tarafndan proje arsna klmas ETKB, BSTB, niversiteler, Aratrma Kurumlar, B, GTHB, Bykehir Belediyeleri, OSB, lgili Kamu Kurumlar
TBTAK
Gelime: 2012 yl itibaryla, TBTAK KAMAG arl sisteme gemitir. arl sistemde, ihtiya analizi almas ile mteri kurumlarn Ar-Ge nitelikli ihtiya balklar belirlenmekte, Odak Grup almas ile belirlenen her bir balk iin ar dokman oluturulmakta ve sz konusu ihtiyalar iin arya klmaktadr. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl (ETKB) ile ihtiya analizi almalarna balanm ve ETKB ihtiya analizi dokman; TBTAK uzmanlar, ETKB uzmanlar, Ekonomi Bakanl ve Kalknma Bakanl uzmanlar ile konu uzmanlar tarafndan oluturulmutur. Enerji st Dzey nceliklendirme Grubu tarafndan enerji alanndaki ncelikli olarak belirlenen; Kmr, Gne Enerjisi, Konut ve ticari binalarda enerji verimlilii, Nkleer Enerji, G ve depolama teknolojileri, Yenilenebilir Enerji Kaynaklar teknoloji alanlarnda; oluturulan ihtiya analiz dokmannda toplam 8 Ar-Ge nitelikli ihtiya bal yer almaktadr. 2 Ar-Ge nitelikli ihtiya bal (Gaz Trbini Kanatlarnn Yerli malat ve Yksek Gerilim Yksek G evirgelerinin Gelitirilmesi) iin ar dokmanlar hazrlanm ve arya klmtr. Sz konusu iki arya toplam 8 proje bavurusu yaplmtr. Ayrca LED ve OLED retim Teknolojilerinin Gelitirilmesi ihtiya bal iin Odak Grup toplants yaplm olup sz konusu balk iin arya klmas planlanmaktadr. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl iin 18 ubat 2013 tarihinde Elektrikli Ara Teknolojilerinin Gelitirilmesi arsna klmtr. Bu ar kapsamnda batarya gelitirilmesi zorunlu Ar-Ge alan olarak belirlenmitir. Proje bavurular iin son tarih 24 Mays 2013tr. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl iin yaplan ihtiya analizi almas sonrasnda belirlenen 7 ihtiya bal iin arya klmtr. Bir ar balna proje bavurusu yaplmam olup kalan 6 ar balna toplam 23 proje bavurusu yaplmtr. ar balklar iin 2. aama proje panelleri gerekletirilmitir. Projelerin deerlendirmesi devam etmektedir. Ayrca, Orman ve Su leri Bakanl iin yaplan ihtiya analizi almas sonras toplam 3 ar bal iin arya klmtr. Sz konusu 3 arya toplam 19 proje bavurusu yaplmtr. Komisyon toplants sonras ar balklar iin 2. aama proje panelleri gerekletirilmitir. Projelerin deerlendirme sreci devam etmektedir.
Uzun
Ksa
Orta
43
Tamamlanma Durumu
Strateji 4.2
Uluslararas ynetiim mekanizmalarna etkin katlmn salanmas Eylem 19: Uluslararas Enerji Ajans ve Avrupa Birlii bnyesinde yer alan ve belirlenecek ncelikli alanlarda uygulama anlamalarna ve yaplara ye olunmas ve almalarn takip edilmesi Dileri Bakanl
TBTAK, OECD Daimi Temsilcilii, ETKB, BSTB, AB Daimi Temsilcilii, AB Bakanl
Uzun
Ksa
Orta
T6
Strateji 4.3
Enerji alannda Ar-Ge ve yeniliin tevikine ilikin mevzuat deiikliklerinin yaplmas Eylem 20: Enerji teknolojileri ile ilgili malzeme ve ekipmanlarn ArGe ve yenilik yoluyla gelitirilmesi ve yerli sanayi rnlerinin paynn artrlmas iin gerekli yasal dzenlemelerin yaplmas Gelime: Bu dnemde eylem gelimesi raporlanmamtr. Eylem 21: Yerli nc rnek uygulamalarn kamu tarafndan zendirici almlarla desteklenmesi Bakanlklar, KK, Belediyeler, ileri Bakanl EPDK,Maliye Bakanl, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl KK, BSTB, TSE, Trkiye Belediyeler Birlii, TOBB X D
X D
Gelime: Eylem almalar UBTYS Y.2.1.5 kapsamnda devam etmektedir.
44
D2 - Blm 1c: UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Tamamlanma Durumu
Su Konusunda almalarn Yaplabilmesi in Gerekli Veri Altyapsnn Gelitirilmesi Su konusundaki almalar iin veri toplanmas, verilerin izlenmesi, deerlendirilmesi, paylalmas, veri taban oluturulmas, kalite kontrolnn yaplmas Su Kurulu (DS, DM, GTHB, Salk Bakanl, TK, TSE, Sivil Toplum Kurulular, zel Sektr Kurulular, B, SUEN, Su Ynetimi Genel Mdrl, TBTAK MAM evre Enstits, niversiteler) Gelime: Bu eylem kapsamnda son dnem gelimeleri aada verilmektedir: Veri toplama 25 Havzada kurulacak izleme andan elde edilecek verilerin ulusal ve uluslararas karlatrlabilirliinin salanabilmesi iin su miktar ve kalitesi izleme konusunda ulusal ve uluslararas kullanlan standartlar ve yntemlerin temin edilmesi almalar Yerst ve yeralt sularnn izlenmesine dair ynetmelik hazrlanmas almas Eylem 2: lgili kurulularla koordinasyonu yrtecek Su Kurulunun oluturulmas; verilerin toplanmas, ortak lme, izleme ve deerlendirmesinin gerekletirmesinin salanmas ve verilerin paylam esaslarnn belirlenmesi Orman ve Su leri Bakanl Su Kurulu (DS, DM, GTHB, Salk Bakanl, TK, TSE, Sivil Toplum Kurulular, zel Sektr Kurulular, B, SUEN, Su Ynetimi Genel Mdrl, TBTAK MAM evre Enstits, niversiteler)
Eylem 1: lgili btn kurumlarn hem fikir olaca ortak veri toplama ve lm standardnn oluturulmas
X D
Strateji 1.1
X D
Gelime: Bu eylem kapsamnda ilk olarak 81 il valiliinden imesuyu kaynaklarna ilikin veriler istenmitir. Gelen verilerin bilgisayar ortamna aktarlmas tamamlanmtr. 80 ilden yaklak 6900 adet su kaynana ilikin veri temin edilmi olup veri girii tamamlanmtr. Su Kurulu (DS, DM, GTHB, Salk Bakanl, TK, TSE, Sivil Toplum Kurulular, zel Sektr Kurulular, B, SUEN, Su Ynetimi Genel Mdrl, TBTAK MAM evre Enstits, niversiteler) Gelime: lgili tm kurumlarca yaplan izleme verilerinin toplanaca Su Bilgi Sisteminin kurulmas almalar devam etmektedir.
Strateji 1.1
Eylem 3: lgili kurulularn verilerin lme, izleme ve deerlendirilmesi iin gerekli altyapsnn (insan kayna ve teknik) glendirilmesi
X D
Ksa: 1 yl veya 1 yldan ksa; Orta: 1-3 yl; Uzun: 3-5 yl
45
Uzun
Ksa
Orta
UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan Ulusal Su Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Tamamlanma Durumu
Strateji 1.2
Suyun havza baznda izlenmesi, potansiyelinin belirlenmesi, korunmas, gelitirilmesi, verimli kullanm, ynetimi ve sektrler aras paylam konularnda altyapnn oluturulmas; Su ereve Direktifi almalarnn hzlandrlmas Eylem 4: Suyun havza baznda btncl (entegre) bir yaklamla ynetilmesi iin kurumsal yaplanmann salanmas GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
2012 ylnda kurulan Su Ynetimi Koordinasyon Kurulu 3. toplantsn 31 Ocak 2013 tarihinde gerekletirmitir. Toplantda aadaki kararlar alnmtr: Maden sektr gibi yerinde iletilme mecburiyeti olmayan mnferit sanayiler dndaki sanayi tesislerine ncelikli olarak mevcut organize sanayi ierisinde izin verilmesi ve bunun bir politika haline getirilmesi, Su Kanunu Taslann kurum kurululardan gelen grler dercedildikten sonra tekrar birlikte deerlendirilmesi, Su Kanunu Tasla ile ilgili yetki ve sorumluluklar asndan grev karmaasnn giderilmesi , Yeralt sular kstl olan blgelerde rn deseni deiiklii ile ilgili Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl, Devlet Su leri Genel Mdrl ve Su Ynetimi Genel Mdrlnn ortak alma yapmalar, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanlnn zirai ila kullanmnn zararlarnn nlenmesi konusunda gerekli tedbirleri ald dikkate alnarak, kurum ve kurulularca yaplan aklamalarda kontrolsz zirai kullanm tabirinin kullanlmamas konusunda gerekli hassasiyetin gsterilmesi. GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar D
Eylem 5: Havza koruma eylem planlarnn hazrlanmas
X D
Gelime: Havzalardaki arazi almalar tamamlanmtr. Aralk 2012de ara deerlendirme raporlar sunulmutur. Atksu Artma Tesisi planlamalar hazrlanm olup ilgili belediyelerin grne sunulmutur. Nihai taslak raporlarn Eyll 2013te sunulmas planlanmaktadr. GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler,STKlar
Eylem 6: Nehir havza ynetim planlarnn hazrlanmas
Gelime: Nehir havza blgeleri belirlenmitir. Belirlenen 25 havzann 11i iin Havza Koruma Eylem Planlar hazrlanm olup geri kalan 14 havza iin Havza Koruma Eylem Planlarnn Hazrlanmas Projesi (HKEP) Aralk 2011de TBTAK MAMla imzalanan protokolle balam bulunmaktadr. Aralk 2013te 25 havza iin tamamlanm olacak HKEPler Nehir Havza Ynetim Planlarna dntrlecektir. Havza Koruma Eylem Planlarnn Nehir Havza Ynetim Planlarna Dntrlmesi Projesi IPA 2011 programna sunulmu ve kabul edilmitir. 2013 ylnda 4 havza iin (Konya, B. Menderes, Meri - Ergene, Susurluk) Nehir Havza Ynetim Planlar hazrlanmaya balanacaktr.
Uzun
Ksa
Orta
46
Tamamlanma Durumu
Havza Koruma Eylem Planlarnn Nehir Havza Ynetim Planlarna Dntrlmesi Projesinin teknik artnamesinin hazrlanmas amacyla SEI programna yaplm olan bavuru kabul edilmi olup projenin teknik artnamesi SEI program kapsamnda hazrlanmtr. Proje 26 Aralk 2012de Avrupa Komisyonu ile Trkiye arasnda imzalanan Finansal Anlamada yer almaktadr. Proje ihale duyurusuna kma aamasndadr. Maliyet Geri Dnmn Salayacak Ekonomik Aralarn Gelitirilmesi ve Su Hizmetlerinin Mevcut Maliyet Karlama Seviyesinin Deerlendirilmesine Ynelik Ekonomik Ara Gelitirilmesi konusu TBTAK KAMAG nceliklendirme sralamasnda 13. srada yer almtr. Eylem 7: Havzadaki su kalitesinin izleme noktalarnn ve sklklarnn belirlenerek, izleme sonularnn elde edilmesi GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler,STKlar
Gelime: Su ereve Direktifi ile uyumlu izleme ann oluturulabilmesi iin atlan admlar: 2009 Yl IPA Programlamasndan finanse edilen Su Kalitesi zleme Konusunda Kapasite Gelitirme Projesi Eletirme, Teknik Yardm ve Malzeme Temini bileenlerinden olumaktadr. Eletirme bileeni 8 Eyll 2011 tarihi itibari ile balam olup, Teknik Yardm Bileenin n ihale aamas tamamlanm olup ihale sreci balamtr ve Malzeme Temini bileeni n ihale aamasndadr. Projenin eletirme bileeninde 6 pilot havza (Byk Menderes, Sakarya, Susurluk, Akaray, Meri Ergene ve Konya Kapal Havzalar) iin Ulusal zleme Plan oluturulacak, Teknik Yardm bileeninde ise Direktifle uyumlu olarak 1 yl boyunca su miktar ve kalitesi izlenecek olup n ihale aamas tamamlanmtr. u ana kadar; Su Ktlelerinin ve Tipolojilerinin Belirlenmesi, Bask ve Etkilerin Belirlenmesi, Risk Analizi, Referans Noktalarn/Koullarn Belirlenmesi, Gzetimsel ve Operasyonel zleme Noktalarnn Belirlenmesi , Su ereve Direktifi Kapsamnda Biyolojik zleme Eitimi, "Gllerde Balk rnekleme ve Analizi" , "Gllerde Makrofit rnekleme ve Analizi" , "Nehirlerde Bentik Makroomurgasz rnekleme ve Analizi" , "Nehirlerde Balk rnekleme ve Analizi" , Gllerde Makroomurgasz ve Fitoplankton rnekleme ve Analizi Gllerde Hidromorfolojik zleme ve Balk rnekleme ve Analizi Etkinlii gibi konularda pek ok etkinlik gerekletirilmitir. Trkiyede su miktar ve kalitesini izleyen tm kurumlarla iletiime geilerek izleme noktalar, izlenen parametreler ve sklklar ile ilgili veriler temin edilmitir. Havza zleme ve Referans Noktalarn Belirlenmesi projesi kapsamnda Sakarya, Susurluk, Ergene, Akaray ve Gediz Havzalarnda izleme almalar devam etmektedir. Havza zleme ve Referans Noktalarn Belirlenmesi projesi kapsamnda Byk Menderes, Marmara, Kk Menderes, Kzlrmak ve Konya Kapal Havzalarnda izleme almalar balatlacaktr. Otomatik lm stasyonlarnn Kurulmas projesi kapsamnda Ergene Meri Havzasna kurulacak olan gerek zamanl lm istasyonlarnn ve merkezi izleme odasnn kurulmasna ait teknik artname hazrlanm olup, ihale aamasndadr. Atatrk Baraj Glnn Korunmas ve Gelitirilmesi Projesi, 2013 yl Yatrm Programnda yer almakta olup, projeye ilikin teknik artname hazrlklar devam etmektedir.
Uzun X
Ksa
Orta
47
Tamamlanma Durumu
Eylem 8: Havzalardaki su potansiyelinin belirlenmesi
GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
X D
Gelime: Havzalardaki yeraltsuyu potansiyelinin belirlenmesi ile ilgili Revize Hidrojeolojik Ettlerin Yaplmas kapsamnda 5 ovann hidrojeolojik ett ihaleye verilmitir. Gerekli verilerin toplanmas ile ilgili almalar devam etmektedir. Ayrca Acpayam Ovas Revize Hidrojeolojik Ett raporu 2012 yl ierisinde DS Genel Mdrl Jeoteknik Hizmetler ve Yeraltsular Dairesi Bakanl tarafndan hazrlanm olup sz konusu ovann yeraltsuyu potansiyeli tespit edilmitir. GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
Eylem 9: Hazrlanan verilerin TEIEN zerinden paylalmas
X D
Gelime: Havza tanmlamalarnn yaplmas iin bir havza veri taban oluturulmutur. Bu havza veri taban yardmyla mikro havza, alt havza ve havza snrlar, su ereve direktifine gre belirlenmitir. Veriler Orman ve Su leri Bakanlna zgn uygulamalarla sunulmaktadr. GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
Eylem 10: Hazrlanan verilerin Su Bilgi Sistemi araclyla aktarlmas
X D
Gelime: lgili tm kurumlarca yaplan izleme verilerinin toplanaca Su Bilgi Sisteminin kurulmas almalar devam etmektedir. Bu kapsamda fizibilite etd iin artname hazrlanm olup, 2013 ylnda ihale almalar devam etmektedir. Eylem 11: Su kalitesinin korunmasna ynelik havza baznda kirliliin kaynanda nlenmesi ile ilgili Trkiye iin en iyi/uygun evresel uygulamalarn, yntem, teknik ve teknolojilerin aratrlmas ve gelitirilmesi GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
Gelime: Alc su ortamlarnn evresel kalite standartlar ve evresel hedefleri Orman ve Su leri Bakanlnca belirlenecektir. Akabinde su kaynaklarna etki eden kirletici kaynaklar tespit edilecektir. Kirlilik ykleri itibar ile alc ortam belirlenen standartlar bozacak ekilde etkileyen kaynaklar tespit edildikten sonra kirliliin kaynanda nlenmesine ve su kaynaklarnn koruma-kullanma dengesi ierisinde verimli, etkin ve srdrlebilir ynetimine ynelik almalara geilecektir. Ayrca, evre ve ehircilik Bakanl tarafndan Tekstil Sektrnde Entegre Kirlilik nleme ve Kontrol Teblii 14 Aralk 2011 tarihli ve 28142 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmi olup; benzer dzenlemeler Orman ve Su leri Bakanl tarafndan alc ortam standartlarnn belirlenmesine mteakip dier sanayi sektrleri iin de yaplacaktr. te yandan, Orman ve Su leri Bakanlnca hazrlanan ve 30 Kasm 2012 tarihli ve 28483 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Yzeysel Su Kalitesi Ynetimi Ynetmeliine su kaynaklarnn korunmas maksadyla yzeysel sularla etkileim ierisinde olan karasal alanlarda faaliyet gsteren sanayi tesislerinde, btnleik kirlilik nleme ve kontrol, temiz retim, mevcut en iyi teknikler ve en iyi evresel uygulamalara ncelik verilmesi ve yayl kirletici giriinin azaltlmasna ynelik
Uzun
Ksa
Orta
48
Tamamlanma Durumu
hkm eklenmitir. Ayrca, bir Babakanlk Genelgesi ekinde yaymlanmak zere Babakanla gnderilen Su Kalitesi Ynetimi Strateji Begesi ve Eylem Plan (20132023) taslana Su kalitesinin korunmas ve iyiletirilmesi, kirliliinin nlenmesi ve kontrol iin gerekli yatrmlar yaplacak ve temiz retim uygulamalarna sistematik olarak, 2023 yl sonuna kadar geilecektir hedefi ve bu hedef altnda eylemler konulmutur. GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
Eylem 12: Takn Risk Ynetim Planlarnn hazrlanmas
X D
Gelime: Kalknma Bakanlna sunulmu olan Takn Risk Ynetim Planlarnn Hazrlanmas amal proje nerisi 2013 Yatrm Programna alnm olup, ihale almalarna balanmtr. Eylem 13: Havza Kurak Dnem Eylem ve Ynetim Planlarnn hazrlanmas GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, Salk Bakanl, TK, B, Trkiye Belediyeler Birlii, TBTAK MAM evre Enstits, Yerel Ynetimler, STKlar
Uzun X
Ksa
Orta
Gelime: Kalknma Bakanlna Kurak Dnem Ynetim ve Eylem Planlarnn Hazrlanmas amal proje nerisi sunulmu ve proje 2013 yl Yatrm Programna alnm olup, ihale almalarna balanmtr. Stratejik Ama 2. Strateji 2.1 Su Konusunda Hedef Odakl ncelikli Alan ve leri Teknolojilere Yatrm Yaplmas Su kaynaklarnn tm sektrlerde ekoloji ve biyoeitlilik gzetilerek verimli kullanm ve sektrleraras su kullanm konularnda aratrma yaplmas Eylem 14: Sanayide ve enerji retiminde su tasarrufu, suyun yeniden kullanm, madde geri kazanm ve tekrar kullanm ve proses deiimleri konusunda eitim ve aratrma almalarnn yaplmas
GTHB, OSB, B Verimlilik Genel Mdrl, ETKB, zel Sektr Kurulular
X D
Gelime: Belirtilen zaman aralnda eyleme ynelik herhangi bir gerekleme olmamtr. Eylem 15: Tarmda suyun yeniden kullanm, madde geri kazanm ve tekrar kullanm ve proses deiimleri konularnda aratrma almalarnn yaplmas; tarmda sulama suyunun optimum kullanm/su tasarrufu salayan sistemlerin kullanm olanaklarnn aratrlmas ve sulama programlarnn oluturulmas Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl OSB, DS, B X D
49
Tamamlanma Durumu
Gelime: Tarmsal Aratrmalar ve Politikalar Genel Mdrl Toprak ve Su Kaynaklar Aratrmalar Dairesi Bakanl faaliyetleri kapsamnda bu eylem altnda Tarmda suyun yeniden kullanm ve sulama suyu kalitesine ilikin Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Aratrma Enstitlerinde 9, Tarmda sulama suyunun optimum kullanm, su tasarrufu salayan sistemlerin kullanm olanaklarnn aratrlmas ve sulama programlarnn oluturulmas kon usunda ise 21 proje yrtlmektedir. Eylem 16: Kentsel atksularn geri kazanm ve bata tarmsal olmak zere farkl amalar iin (bahe sulama vb) yeniden kullanm ile su tasarrufu salanmas Orman ve Su leri Bakanl GTHB, DM, Su Ynetimi Genel Mdrl, B, Belediyeler
Uzun
Ksa
Orta
Gelime: Su tasarruf rnlerinin kullanm ve etiketleme konularnda lke rnekleri incelenmektedir. zel sektr ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ile beraber daha az su tketen rnlerin kullanlmasna ynelik Su verimlilii etiketi uygulanmas hakknda grmeler devam etmektedir. Eylem 17: Sanal su almalarnn yaplmas TBTAK MAM OSB, SUEN, niversiteler, DS, TAGEM X
Gelime: Havza Koruma Eylem Planlarnn Hazrlanmas Projesi kapsamnda Trkiyenin 25 havzas hakknda kapsaml bilgi derlenmi, havzalarn su bteleri hakknda bilgi sahibi olunmutur. Bu tecrbe Trkiyede Havza Baznda Hassas Alanlarn ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi Projesi ile pekitirilmektedir. Projelerin asl amac olmamakla birlikte su kaynaklarnn verimli kullanm ve su kullanmnn sektrler arasnda halihazrdaki dalm konusunda, yaplan almalar srasnda veri elde edilmektedir. Orman ve Su leri Bakanl Su Ynetimi Genel Mdrlnn (SYGM) ve Trkiye Su Enstitsnn (SUEN) itiraki ile 24 Mays 2013 tarihinde bir Sanal Su Bilgilendirme Semineri dzenlenmesi planlanmtr. Seminer dahilinde MAMn bilgi birikimi, SYGMin su ayak izi ve sanal su balamnda yapmakta olduu almalar ve SUENin uluslararas ibirlii almalar srasnda edindii bilgiler seminer katlmclarna anlatlarak sanal su konusunda farkndalk yaratlmas amalanmaktadr. Strateji 2.2 Su temini, kullanm ve artmnda enerji tasarrufu salayan teknolojiler Eylem 18: Yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarnn su temini, kullanm ve artma teknolojilerine adaptasyonu/yeni teknolojilerin gelitirilmesi
OSB, B, BSTB
X D
Gelime: Belirtilen zaman aralnda eyleme ynelik herhangi bir gerekleme olmamtr. Eylem 19: Atk su artm sonucu oluan suyun ve amurun farkl kullanm alanlarnn aratrlmas Gelime: Evsel ve Kentsel Artma amurlarnn Ynetim Projesi Kullanlm sularn artlarak alc ortama uygun koullarda verilmesi su kaynaklarnn kalitesinin korunmasn salarken, artma tesislerinde son rn olarak oluan artma amurlarnn gerek miktar olarak artmas gerekse bertarafnda ciddi sorunlarn yaanmas nedeniyle nemli darboazlar olumaktadr. Bu erevede yksek miktarlarda retilen evsel/kentsel amurlarn bir sistematik erevesinde ynetilmesinin salanmas ve blge koullarna uygun yararl kullanm olaslklarnn deerlendirilerek artma amurlarnn ileme ve bertarafnda lke leinde belirlenecek esaslardan oluacak bir Artma amuru Y netim Sisteminin evre ve ehircilik Bakanl GTHB, niversiteler, Aratrma Merkezleri, TAGEM, zel Sektr Kurulular X
50
Tamamlanma Durumu
oluturulmasn amalayan projede, atksu artma tesislerinden kaynaklanan artma amurlarnn alternatif hammadde ya da yakt olarak kullanlmas ve proje kapsamnda tarm i paketinden elde edilen ktlarn deerlendirilmesi sonucunda toprak iyiletirici olarak kullanlmas hususlar dikkate alnarak geri kazanm yntemlerinin yaygnlatrlmas salanacaktr. Eylem 20: Su artm sonucu oluan suyun ve amurun farkl kullanm alanlarnn aratrlmas Orman ve Su leri Bakanl GTHB, niversiteler, Aratrma Merkezleri, TAGEM, zel Sektr Kurulular X T
Gelime: Atksu Artma Tesislerinin Tasarm Rehber Kitap Projesi kapsamnda, artma amurlarnn yeniden kullanmnn salanmas iin artma amuruna uygulanacak ilemler ve sonrasnda kullanm alanlarnn tespiti iin almalar gerekletirilmitir. Atksu artma tesislerinin tasarm iin belirlenen kriterler dahilinde artma amuru iin kompostlatrma ve biyogaz elde etme yntemleri incelenmi ve gerekli hesaplamalar Atksu Artma Tesisleri Tasarm ve Norm Rehberleri olarak Su Ynetimi Genel Mdrl internet sayfasnda yaymlanm olup, basm iin Devlet Su leri Genel Mdrlne gnderilmitir. Strateji 2.3 Su kalitesinin korunmas, iyiletirilmesi ve srdrlebilir kullanmnn salanmas Eylem 21: Yerst, yeralt, ky ve gei sular iin kirleticilii en yksek faaliyetlerde temiz retim teknolojilerinin ve mevcut en iyi tekniklerin uygulanmasna ynelik ulusal aratrma ve gelitirme ihtiyalarnn belirlenmesi Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, SK, vb. Kurulular, GTHB, B, BSTB, niversiteler, TBTAK, SUEN
Gelime: Trkiyede Temiz (Srdrlebilir) retim Uygulamalarnn Yaygnlatrlmas iin ereve Koullarnn ve Ar-Ge htiyalarnn Belirlenmesi Projesi Sonu Raporunda belirlenen ncelikli kirletici vasf yksek sanayi sektrlerinde temiz retim uygulamalarnn gerekletirilmesi ynnde almalar Orman ve Su leri Bakanlnca da desteklenmekte ve takip edilmektedir. Buna ilaveten, 2011 yl Ekim aynda zmir Kalknma Ajansnn giriimiyle zmir blgesinde eko-verimlilik (temiz retim) uygulamalarnn yaygnlatrlmas amacyla Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf (TTGV), Ege Blgesi Sanayi Odas (EBSO) ve zmir Kalknma Ajans (ZKA) tarafndan imzalanan ibirlii protokol ile zmirde Ekoverimlilik (Temiz retim) Uygulamalarnn Yaygnlatrlmas Projesine Orman ve Su leri Bakanlnca da katlm salanm ve takip edilmitir. Bu proje ile zmirde sanayiye ynelik temiz retim uygulamalarnn yan sra atksularn geri kazanm ve yeniden kullanmna ynelik farkl sektrlerde pilot almalar da gerekletirilmitir. te yandan, Orman ve Su leri Bakanlnca hazrlanan ve 30 Kasm 2012 tarihli ve 28483 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Yzeysel Su Kalitesi Ynetimi Ynetmeliine su kaynaklarnn korunmas maksadyla yzeysel sularla etkileim ierisinde olan karasal alanlarda faaliyet gsteren sanayi tesislerinde, btnleik kirlilik nleme ve kontrol, temiz retim, mevcut en iyi teknikler ve en iyi evresel uygulamalara ncelik verilmesi ve yayl kirletici giriinin azaltlmasna ynelik hkm eklenmitir. Ayrca, Babakanlk Genelgesi ekinde yaymlanmak zere Babakanla gnderilen Su Kalitesi Ynetimi Strateji Begesi ve Eylem Plan (2013-2023) taslana Su kalitesinin korunmas ve iyiletirilmesi, kirliliinin nlenmesi ve kontrol iin gerekli yatrmlar yaplacak ve temiz retim uygulamalarna sistematik olarak, 2023 yl sonuna kadar, geilecektir. ile Suyun etkin ve verimli ynetimi iin; stratejik deerlendirmelere baz tekil edecek acilen ihtiya duyulan her trl proje ve A r-Ge ihtiyalarnn belirlenmesi, 2015 yl sonuna kadar tamamlanacaktr. hedefleri ve bu hedefler altnda eylemler konulmutur.
Uzun
Ksa
Orta
51
Tamamlanma Durumu
Eylem 22: Yerst, yeralt, ky ve gei sularnda evresel kalitelerin ve hedeflerinin belirlenmesi iin aratrma ve gelitirme yaplmas Gelime:
Su Ynetimi Genel Mdrl, DS, SK, vb. Kurulular, GTHB, B, BSTB, niversiteler, TBTAK, SUEN
Yerst, Ky ve Gei Sular iin evresel Hedeflerin Belirlenmesine Ynelik Metedolojinin Gelitirilmesi projesi kapsamnda ar bavurularnn deerlendirilmesi neticesinde proje yklenicisi belirlenmitir. lkemiz Ky ve Gei Sularnda Tehlikeli Maddelerin Tespiti ve Ekolojik Ky Dinamii Projesi kapsamnda TBTAK -MAM tarafndan Bakanlmza Proje Balang Raporu sunulmutur. Tehlikeli Madde Kirliliinin Kontrolne likin Proje kapsamnda lerleme Raporu 16 Kasm 2013 tarihinde OSBe sunulmutur. 1inci ve 2nci Dnem izleme almalar tamamlanm olup, analiz sonularnn deerlendirmeleri yaplmtr. evresel kalite standartlarnn ve dearj standartlarnn belirlenmesine ilikin dnyada uygulanan dier metodolojiler ortaya konacak almalar gerekletirilmitir.Tehlikeli Madde Bilgi Sisteminin kurulmas almalar gerekletirilmitir. Bitki Koruma rnlerinin Kullanm Neticesinde Meydana Gelen Su Kirliliinin Tespiti ve Madde veya Madde Grubu Baznda e vresel Kalite Standartlarnn Belirlenmesi Projesi 22 Ekim 2012 tarihinde balamtr. plan 6 Kasm 2013 tarihinde Bakanla sunulmutur. Envanter oluturma almalarna balanmtr. Trkiyede Havza Baznda Hassas Alanlarn ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi Projesi nin, 4734 sayl Kamu hale Kanunu'nun 3 (e) maddesi kapsamnda TBTAK Marmara Aratrma Merkezi tarafndan yrtlmesini teminen, 17 Eyll 2012 tarihi itibariyle, Bakanlmz ile TBTAK- MAM arasnda Szleme imzalanmtr. TBTAK- MAM tarafndan Plan ve Balang Raporu sunulmu olup, almalar i planna uygun bir ekilde devam etmektedir. Su Ktlelerinin Belirlenmesi i paketi kapsamnda, 19 havza iin su ktlesi belirleme almalar, TBTAK CBS ekibi ve ha vza sorumlular tarafndan taslak olarak tamamlanmtr. Tipoloji belirleme almalarna ise devam edilmektedir.Bask-etki analizi, Noktasal ve Yayl Kaynakl Kirlilik Yklerinin (KO, BO, AKM, TN, TP, NO3, PO4) hesaplanmas konusunda almalara ise Susurluk Havzas rneinde balanmtr.Hassas alanlarn tespitine ilikin Taslak Metodoloji belirlenmitir.
Uzun
Ksa
Orta
Strateji 2.4
Su teknolojilerine yatrm yaplmas (membran, kalite kontrol, otomasyon, basn kontrol, uzaktan alglama teknolojileri ve yazlm gelitirme, su kaaklarnn tespiti ve azaltlmas, modelleme, ebeke kontrol sistemleri) Eylem 23: evresel problemlerin takibi ve anlk kontrolnn yaplarak kayp ve kaaklarn engellenebilmesi iin SCADA ve otomasyon teknolojisinin gelitirilmesine ynelik projelerin desteklenmesi ve yerel ynetimlerle bilgilerin paylalmas
TBTAK, Trkiye Belediyeler Birlii
X D
Gelime: me suyu ebekelerindeki su kayp-kaaklarnn nlenmesine ynelik Su Kayp Kaaklar Ynetmelii tasla hazrlanmtr. Trkiye Belediyeler Birliinin ibirliinde, 1-2 Nisan 2013 tarihlerinde bykehir belediyeleri ve ilgili kurum/kurulularn katlm ile bir altay gerekletirilmi ve sz konusu taslak ynetmelik zerinde allmtr. Eylem 24: Gerekli koullarda bu teknolojilerin kullanlmasnn zorunlu olmasna ynelik mevzuat dzenlemelerinin yaplmas Orman ve Su leri Bakanl BSTB, B X D
52
Tamamlanma Durumu
Gelime: Membran Konsantreleri ile lgili Mevzuat Gelitirme alma Grubu, Trkiyede ters osmoz bata olmak zere birok membranl artm sistemlerinin kur ulmaya balamasyla, bu sistemlerden kaynaklanan konsantrelerin verildikleri ortamda byk zara rlara yol amas sebebiyle membran konsantrelerinin uzaklatrlmas mevzuatta ak olan boluun doldurulmas maksadyla kurulmutur. alma Grubu hazrlad nihai raporla, membran konsantrelerinin alc ortama dearjnda uygulanacak dearj yntem ve standartlarnn erevesini belirleyerek almalarn tamamlamtr. Konuyla ilgili tebli tasla hazrlanmtr. Alc Ortam Kalitesi Asndan Membran Konsantre Akmlarnn Ynetimi Tebli Tasla ile ilgili almalar tamamlanm olup, evre ve ehircilik Bakanl ile yaplacak grmelerin sonunda Babakanla gnderilecektir. Eylem 25: zel firmalarn ve kamu aratrma merkezlerinin membran teknolojilerini lkemiz koullarna gre gelitirmesinin desteklenmesi TBTAK BSTB, TBTAK MAM, niversiteler, zel Sektr Kurulular X
Gelime: Su alannda Membran Teknolojileri arl Program Danma Kurulu (PDK) yeleri belirlenmi ve ar n hazrlk toplants 19 Aralk 2012 tarihinde yaplmtr. Sz konusu toplantda Membran Teknolojileri alannda aada verilen 3 konuda arya klmas kararlatrlm ve her bir ar konusu iin ar metni ve bilgi notu hazrlanmtr. 1. 2. 3. SU0101 Evsel ve Endstriyel Atksu Ynetiminde Membran Biyoreaktr (MBR) Uygulamalar SU0102 Endstriyel Atksu Ynetiminde Membran Teknolojileri Uygulamalar SU0103 Su Artmnda Membran Uygulamalar D
1 ubat 2013 tarihi itibaryla ar konular ilan edilmitir. 12 Nisan 2013 tarihinde ar kapanmtr. Toplam 3 ar konusu erevesinde 64 proje neris inin 1. aama bavurusu alnmtr. Bu arya ilikin 1. aama deerlendirme sonularnn 31 Mays 2013 tarihinde aklanmas planlanmaktadr. arnn 2. aama bavurular 16 Austos 2013 tarihinde alnacaktr. Strateji 2.5 Eylem 26: Sanayi atksularnn geri kazanm ve yeniden kullanmnn aratrlmas ve gelitirilmesi Suyun geri kazanm ve kullanm B, DS, SK, vb. Kurulular, GTHB, Belediyeler, BSTB, niversiteler, TBTAK, TBTAK MAM
Uzun X
Ksa
Orta
Gelime: Alc su ortamlarnn evresel kalite standartlar Orman ve Su leri Bakanlnca belirlenecektir. Bunu mteakip su kaynaklarna etki eden kirletici kaynaklar tespit edilecektir. Kirlilik ykleri itibar ile alc ortam belirlenen standartlar bozacak ekilde etkileyen kaynaklar tespit edildikten sonra kirliliin kaynanda nlenmesine ve su kaynaklarnn koruma-kullanma dengesi ierisinde verimli, etkin ve srdrlebilir ynetimine ynelik almalara geilecektir. Eyleme ilikin dier gelimeler Eylem 21 altnda raporlanmtr. Eylem 27: Endstriyel atksuyun ve ya sularnn geri kazanm iin altyap ve teknoloji (dezenfeksiyon teknolojileri dahil) gelitirilmesinin tevik edilmesi ve desteklenmesi evre ve ehircilik Bakanl DS, SK, vb. Kurulular, GTHB, Belediyeler, BSTB, niversiteler, TBTAK, TBTAK MAM X
T2
53
Tamamlanma Durumu
Eylem 28: Evsel Atksuyun geri kazanm iin altyap ve teknoloji (dezenfeksiyon teknolojileri dhil) gelitirilmesinin tevik edilmesi ve desteklenmesi
DS, SK, vb. Kurulular, GTHB, Belediyeler, niversiteler, TBTAK, TBTAK MAM
Uzun X
Ksa
Orta
D Gelime: Artlm Atksuyun Tarmda Kullanm Projesi kapsamnda Afyon ili seilmi olup, proje iin maddi destek verecek olan Hollanda Hkmeti tarafn dan ihaleye aamas tamamlanm ve proje fizibilite aamasna gemitir. Projeyle ilgili fizibilite almalar devam etmektedir Strateji 2.6 klim deiikliinin su kaynaklar ve kalitesinin zerindeki etkisinin aratrlmas Eylem 29: klim deiikliinin su kaynaklarna takn ve kuraklk ynnde olumsuz etkilerinin belirlenmesi iin gerekli aratrma ve almalarn yaplmas DM, niversiteler, DS, GTHB, B, TBTAK MAM
X D
Gelime: Su Ynetimi Genel Mdrlnn klim deiiklii senaryolarnn yzey ve yer alt sularna havza baznda etkisinin tespiti ve uyum faaliyetlerinin belirlenmesi amal proje nerisi Kalknma Bakanl 2013 Yatrm Programnda yer alm olup; ihale hazrlk aamasndadr. Stratejik Ama 3. Strateji 3.1 Su Konusunda Ar-Ge Kapasitesinin Gelitirilmesi Su alanndaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin ynetiiminin etkinletirilmesi Eylem 30: Hazrlanmakta olan Su Kanunu Taslana su alanndaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ivme kazandracak dzenlemelerin dahil edilmesi DS, DM, GTHB, Salk Bakanl, TBTAK, BSTB, B
X D
Gelime: Hazrlanmakta olan Su Kanunu Taslana su alanndaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine ivme kazandracak dzenlemelerin dahil edilmesi ynnde dzenlemeler yaplm ve kurum grlerine sunulmutur. 1-2 Kasm 2012 tarihlerinde ilgili kurum, kurulular, niversiteler ve STKlarn katlmlar ile Su Kanunu altay yaplmtr. Su Kanununun Dzenleyici Etki Analizi hazrlanmaktadr. Strateji 3.2 Su aratrmalar konusunda (Stratejik Ama 2 altnda belirlenen teknoloji alanlarnda, su hukuku ve hidropolitik konularnda) insan kayna yetitirilmesi Eylem 31: Belirlenen alanlar gz nnde bulundurularak burs desteklerinin planlanmas TBTAK, MEB niversiteler, TKA X D
Gelime: TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Burs Program ve TBTAK 2211 Yurt i Doktora Burs Program kapsamnda ncelikli alanlarda yksek lisans ve doktora burs destei verilmesine ynelik almalar yaplmtr. Yaplan almalar sonucunda TBTAK 2210 Program, TBTAK 2228 Son Snf Lisans rencileri iin
54
Tamamlanma Durumu
Lisansst Burs Program ile TBTAK 2211 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2211 Yurt i Lisansst Burs Program oluturulmutur. TBTAK 2211 Program kapsamnda ncelikli alanlarda lisansst eitimlerine devam eden renciler iin tevik burslar uygulamas gelitirilmitir. 2013 ylnda ilk dnem ncelikli alanlarda tez yazan 44 yksek lisans ve 31 doktora rencisi olmak zere 75 lisansst renci programa bavurmutur. Ayrca, nmzdeki 10 yl ierisinde Trkiyenin hedefleri kapsamnda ncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetimi insan kayna ann kapatlmas amacyla 2010 ylnda durdurulan TBTAK 2213 Yurt D Doktora Burs Programnn gelitirilerek yeniden uygulamaya konulmasna ynelik almalar yaplmtr. Bu balamda TBTAK 2230 Yurt D Yksek Lisans Burs Program ile TBTAK 2213 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2213 Yurt D Lisansst Burs Program taslak kural ve ilkeleri hazrlanmtr. Strateji 3.3 Su konusuyla ilgili disiplinleraras (sosyal bilimler/mhendislik) aratrmalarn desteklenmesi Eylem 32: Disiplinleraras konularda yaplacak proje nerilerinin zendirilmesi TBTAK X D
Gelime: Membran Teknolojileri alannda arya klan konularn ar metinlerinde disiplinleraras projeleri tevik edici yaklamlara yer verilmitir. Bu kapsamda hazrlanan arya zel hususlarda Proje ekibine, yeni kurulan niversiteler (2006 ylndan itibaren kurulmu) ve aratrma enstitlerinde grev yapan aratrmaclarn katlmnn saland projelere deerlendirme sonucuna gre destek ncelii verilecektir. Kimya, evre, Malzeme gibi farkl disiplinlerden aratrmaclarn proje ekibinde grev almas ve konunun interdisipliner bir yaklamla ele alnmas nerilmektedir. ifadesi yer almaktadr. Strateji 3.4 Stratejik Ama 2 altnda belirlenen teknoloji alanlarnda gerekli fiziki aratrma altyapsnn gelitirilmesi Eylem 33: Su alannda tematik ileri aratrma merkezlerinin kurulmas Kalknma Bakanl niversiteler, GTHB, TBTAK MAM X
Gelime: Ar-Ge altyapsnn gelitirilmesi amacyla bilimsel aratrma konusunda greceli olarak gelimi durumda olan, yeterli insan gc kaynana sahip niversite ve kurumlarda ncelikli bir alanda uzmanlaacak ve bu alanda lke apnda sz sahibi ve ynlendirici olabilecek tematik ileri aratrma merkezleri desteklenmektedir. Bu merkezler aracl ile lke dzeyinde ileri dzeyde aratrma yapma imkn yaratlmas, aratrmac insan kaynann nicelik ve nitelik ynnden gelitirilmesi ve niversite sanayi ibirliine katk salanmas amalanmaktadr. Su ncelikli alannda 2 aratrma merkezi tamamlanm ve topl am 21 milyon TL destek salanmtr. Ayrca devam eden 2 niversite aratrma altyapsna toplam 16 milyon TL destek salanmaktadr. Strateji 3.5 Eylem 34: Kamu kurumlarnn Ar-Ge ihtiyalarnn belirlenmesi ve bu dorultuda proje gelitirmeleri Su teknolojilerindeki kamu almlarnda ihtiya odakl yeniliin tevik edilmesi lgili Kamu Kurumlar
Uzun
Ksa
Orta
TBTAK
55
Tamamlanma Durumu
Gelime: 2012 yl itibaryla, TBTAK KAMAG arl sisteme gemitir. arl sistemde, ihtiya analizi almas ile mteri kurumlarn Ar -Ge nitelikli ihtiya balklar belirlenmekte, Odak Grup almas ile belirlenen her bir balk iin ar dokman oluturulmakta ve sz konusu ihtiyalar iin arya klmaktadr. Orman ve Su leri Bakanl iin yaplan ihtiya analizi almas sonras toplam 3 ar bal iin arya klmtr. Szkonusu 3 arya toplam 19 proje bavurusu yaplmtr. Bu projelerden 3 dorudan su alan ile ilgilidir. Komisyon toplants sonras ar balklar iin 2. aama proje panelleri gerekletirilmitir. Projelerin deerlendirme sreci devam etmektedir. Eylem 35: Ar-Ge almas Trkiye'de yaplm rnlerin tedariinin tevik edilmesi (finansmanda dk faiz, hibe vb. gibi uygun tevik yntemlerinin gelitirilmesi) Eylem 36: Su konusunda desteklenen projelerin belediyeler ve ilgili kamu kurumlarna tantlaca seminerlerin dzenlenmesi Hazine Mstearl ller Bankas, KK, DS, B X T3
TBTAK
Kalknma Bakanl, TTGV, KOSGEB, BSTB, Belediyeler, zel Sektr Kurulular
Gelime: Su alannda klan arya ilikin detayl bilgi Eylem 25te yer almaktadr. Membran Teknolojileri ar Program kapsamnda klan arlarn bilgi notunda Bu ar programyla, lkemizde membran teknolojileri alannda mevcut uygulamalara hz kazandrmak, bilgi birikimini ve yetimi insan gcn arttrmak, da bamll azaltmak hedeflenmektedir. ifadesine yer verilerek aratrclar bu konuda te vik edilmitir. ubat ay ierisinde dzenlenen Su konulu Proje Pazar altaynda ARDEB tarafndan Su konusunda desteklenen projelerin belediyeler ve ilgili kamu kurumlarna tantm yaplmtr. Strateji 3.6 Su teknolojileri alannda zel sektrn yetkinlik kazanmasn salayacak ortamlarn oluturulmas Eylem 37: zel sektrn AB projelerinde (ACQUEAU, ECOINNOVATION, vb.) daha fazla yer almasnn zendirilmesi TBTAK Aratrma Enstitleri, BSTB X D
Gelime: 16 Mays 2012 1 Austos 2012 tarihleri arasnda alm olan ACQUEAU Kmesi 6. arsna ynelik firmalarmz herhangi bir proje bavurusunda yer almamtr. 19 ubat 2013 itibariyle alan 7. ar, ak ar niteliinde olacak ve ilemleri btn bir yl boyunca devam edebilecektir. 7. ar iin proje zeti sunma aamas 10 Mays 2013 tarihinde kapanacaktr. Alan 7. ar bnyesinde 19 ubat 2013 tarihinde Brksel / Belikada dzenlenen ACQUEAU Bilgi Gn ve Proje Pazar Etkinliine Trkiyeyi temsilen katlm salanm olup, Trkiye EUREKA Dnem Bakanl zelinde al konumas ve Trkiyede Uluslararas Ar-Ge Destek Mekanizmalar konulu sunum yaplmtr. ACQUEAU Kmesi ile ilgili lkemiz genelinde ilgili firmalarmzn katlaca etkinliin dzenlenmesi ve proje saysn arttrmaya ynelik bilgilendirmeler yaplmaya devam edilmitir. Bu kapsamda lkemiz genelinde ilgili firmalarmzn katld, Uluslararas Endstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarnda ACQUEAU Kmesi ile ilgili proje saysn arttrmaya ynelik bilgilendirme ve tantm sunumu 6 Aralk 2012 tarihinde Bursada gerekletirilmitir.
Uzun
Ksa
Orta
Bu Eylem bir nceki raporlama dneminde tamamlanmtr.
56
Tamamlanma Durumu
Stratejik Ama 4. Strateji 4.1
Su Konusu ile lgili Sosyoekonomik ve Hidropolitik Aratrmalarda Yetkinlik Kazanlmas Kyda lkeler arasnda snraan sulara ilikin hidropolitik aratrma yaplmas Eylem 38: Kyda lkeler arasnda snraan sulara ilikin hidropolitik aratrmalar konusunda proje arsna klmas OSB, Dileri Bakanl, niversiteler, DS, SUEN
TBTAK
X D
Gelime: Mevcut durumda TBTAK, lkemizin kyda lkelerinden Bulgaristan, Romanya, Rusya, Ukrayna ve Yunanistan; Akdeniz blgesi lkelerinden Fransa, talya, Slovenya, Msr ve Tunus ile ikili ibirlii program yrtmektedir. Bu programlar kapsamnda geni kapsaml arlar almak ta ve Su konusunda da projeler desteklenmektedir. Strateji 4.2 Uluslararas anlamalara gre su kullanm ve su haklar konularnda aratrma yaplmas Eylem 39: Uluslararas anlamalara gre su kullanm ve su haklar konularnda aratrma yaplmas ve tevik edilmesi niversiteler, DS, Dileri Bakanl, TKA, TBTAK, TBTAK MAM, SUEN
Gelime: 27-28 Eyll 2012 tarihlerinde Ankarada Orman ve Su leri Bakanl koordinasyonunda Akdeniz lkelerinden Fransa, Portekiz, spanya, talya ile Akdeniz lkelerinde Su Politikas Konusunda Deneyim Paylam, Su Ynetiminin dari Yaplanmas, Su ereve Direktifinin Uygulanmas ve Havza Ynetimi Yaklam ile Uluslararas birlii konularnda TAIEX Projesi gerekletirilmitir. Snr aan sularla alakal (zellikle Frat ve Dicle), SU-EN, DS ve SYGMnin ortak alma yaparak, iki nehirle alakal toplanan veriler nda bilimsel argmanlarn hazrlanmas ve lkemizin uluslararas toplantlarda gelecek iddialara kar hazrlkl olmas hususu Orman ve Su leri Bakan tarafndan 27 Mart 2012 tarihinde talimat olarak verilmitir. Anlan talimat dorultusunda bilgi temin edilmekte olup, SUEN bakanlnda dzenlenecek almalara katk ve aktif katlm salanacaktr. Strateji 4.3 Trkiye'nin su alannda Orta Dou, Orta Asya, Afrika ve Dou Avrupa lkeleriyle uluslararas BTY ibirliklerinin gelitirilme si Eylem 40: Orta Dou, Orta Asya, Afrika ve Dou Avrupa lkeleriyle ibirlii ve eitim programlarnn hayata geirilmesi OSB, Dileri Bakanl, TKA, GTHB
Uzun
Ksa
Orta
TBTAK
X D
Gelime: Bu dnemde gelime raporlanmamtr.
57
D2 - Blm 1d: UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan Ulusal Gda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Zaman Aral1 Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kurulu birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) Uzun Ksa Orta Tamamlanma Durumu
Hammadde retimi Bitkisel ve hayvansal retim ile su rnlerinin birincil hammadde retim verimliliinin artrlmas Eylem 1: Birincil hammadde retimine girdi salamaya ynelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin tevik edilmesi iin zel mekanizmalar gelitirilmesi Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Maliye Bakanl, BSTB, Ekonomi Bakanl, Kalknma Bakanl, TBTAK
Gelime: Bahe Bitkileri: Trkiyede Bahe Bitkileri Alt Sektr retim kapasitesinin artrlmas iin salkl, bol ve uygun fiyatl girdi salamaya ynelik Ar-Ge faaliyetlerinin tevik edilmesi amacyla Bakanlk Aratrma kurulularnda yrtlen toplam 234 aratrma proje si yerinde izlenip, deerlendirilmi, ynlendirilmi ve 80 yeni Ar-Ge proje teklifi metodik almalarla olgunlatrlarak, 2013 Mays sonu yaplmas planlanan Aratrma Tavsiye Komitesi Toplantsnda deerlendirilerek bilimsel olarak yeterli grlen projelere destek verilmesine karar verilecektir. Dier taraftan, 5488 sayl Tarm Kanunu erevesinde Aratrma ve Gelitirme Projelerinin Desteklenmesinde Uygulanacak Usul ve Esaslara likin Tebli kapsamnda, tarm sektrnn ihtiyac olan konularda niversiteler, sivil toplum rgtleri, meslek kurulular, ifti rgtleri ve zel sektr tarafndan yrtlen Ar-Gr projeleri desteklenmektedir. Destekleme program erevesinde Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanlnca 34 adet konu bal belirlenmitir. Her yl Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl ve TAGEM web sayfasnda ilana klmaktadr. 2013 yl son bavuru tarihi 1 Nisan 2013 olarak belirlenmitir. Tarla Bitkileri: Destekleme program erevesinde Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanlnca 34 adet konu bal belirlenmitir. Strateji 1.2 Bitkisel ve hayvansal retim ile su rnlerinin, gda sanayinin ihtiya duyduu kalitede olmas iin retim teknolojilerinin gelitirilmesi Eylem 2: Birincil hammadde kalitesi ile ilgili yaplan Ar-Ge almalarnn retici firmalara aktarlmasna ynelik almalar yaplmas Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl BSTB, TBTAK, TOBB lgili Sektr Meclisleri, lgili STKlar, niversiteler
Gelime: Bahe Bitkileri: Bahe Bitkileri aratrmalar kapsamnda yrtlen meyve-sebze ve baclk aratrma projelerinin ilk hedefi, verimle birlikte gerek taze tketim, gerekse ileme sanayi iin kalitenin ykseltilmesi olup, yaplan tm deerlendirmeler ve ynlendirmelerde bu srekli gndemde tutulmaktadr. zellikle son yllarda hzla gelien meyve-sebze ileme sektrnn ihtiya duyduu endstriye uygun eit gelitirilmesi ve yetitirme, hasat ve hasat sonras teknoloji leri konusunda hala yetersiz dzeyde olan proje saysnn artrlmas ynnde abalar srdrlmtr. Bakanlk Ar -Ge teblii kapsamnda Yalova Atatrk Bahe Kltrleri Merkez Aratrma Enstitsnde Meyve Suyu Endstrisi Dernei (MEYED) ile ortak bir leme Sanayiine Uygun eftali eitlerinin Belirlenmesi balkl proje yrtlmektedir. Bu konudaki dier bir somut gelime de Erzincan Bahe Kltrleri Aratrma stasyonu tarafndan yrtlen meyve suyuna uygun zerdali eitlerinin gelitirilmesi projesidir. Tarla Bitkileri: Enstitler tarafndan gelitirilerek tescil ettirilen, hastalklara, kuraa, scaa dayankl, kalite ve verim asndan ne kan eitlerin zel sektre tantlmas ile tohumluk retim ve sat hakk devredilmektedir. Bu kapsamda planlanan tarla gnleri ile gezici alma gruplar ve eitli taramalarla ifti ve sanayici ihtiyalar belirlenerek slah programna yn verilmektedir.
Ksa: 1 yl veya 1 yldan ksa; Orta: 1-3 yl; Uzun: 3-5 yl
58
UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan Ulusal Gda Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Eylem 3: niversitelerde ve aratrma merkezlerinde yaplan almalarda birincil hammadde reticilerinin ihtiyalarnn tespit edilmesine ynelik periyodik toplantlar dzenlenmesi
Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl
lgili Kooperatifler, Yerel Ynetimler, TOBB lgili Sektr Meclisleri niversiteler, Aratrma Merkezleri(Kamu ve niversite), YK, lgili STKlar, TBTAK
Gelime: Bahe Bitkileri: TAGEMe bal Aratrma Enstitlerinde yrtlen projelerin Tarmsal Aratrma Mast er Plan hedefleri dorultusunda planlanmas, hazrlanmas, uygulanmas ve deerlendirilmesinde, ibirlii ve egdm salamak, bu erevede sonulanan aratrma projelerini grmek, aratrma sonularnn uygulamaya aktarma eklini ve yaynlanmasn karara balamak, Aratrma Mastr Plannda belirtilen Aratrma Program Hedefleri dorultusunda yrtlen projelerin program hedeflerini karlama durumlarn gzden geirmek amacyla TAGEM tarafndan, GTHBye bal dier Genel Mdrlkler, STKlar, zel sektr, niversiteler ve kamu kurumlarnn davet edildii ve Mart 2013te 1 hafta sreyle Bahe Bitkileri Aratrmalar Daire Bakanl alma Gruplarnda (Ilman klim Meyveleri ve Organik Tarm Aratrmalar, Sert Kabuklu Meyve Aratrmalar, Baclk Aratrmalar, Sebzecilik ve Ss Bitkileri Aratrmalar, Turungiller, Zeytin, ncir ve Dier Subtropik Meyve Aratrmalar) yaklak 600 kiinin katlm ile Program Deerlendirme Toplantlar gerekletirilmitir. Dier taraftan, Bakanlk, niversite, zel Sektr ve STKlarn katlmlaryla TAGEM koordinasyonunda 26-27 Kasm 2012 tarihlerinde Yalovada Uluslararas Kivi altay ve 18-19 Aralk 2012 tarihlerinde Ispartada 1. Ulusal Elma altay gerekletirilmitir. Tarla Bitkileri: TAGEM Master Plan Uygulama erevesinde GTHBye bal dier Genel Mdrlkler, STKlar, zel sektr, niversiteler, kamu kurumlar ve iftilerin davet edildii Mart 2013te 1 hafta sreyle tarla bitkilerinin 8 alma grubunda (Serin klim Tahllar, Scak klim Tahllar, Yemeklik Tane Baklagiller, Endstri Bitkileri, Yal Bitkiler, Tbbi Aromatik Bitkiler ve ayr - Mera ve Yem Bitkileri) 600 kiinin katlm ile Program Deerlendirme Toplantlar gerekletirilmitir. Stratejik Ama 2 Strateji 2.1 Sanayi Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Gda sanayinde maliyeti drecek, miktar ve kaliteyi arttracak yeni teknolojilerin gelitirilmesi Eylem 4: Gda sanayinin teknoloji gelitirme srecinde ihtiya duyduu nitelikli personelin yetiebilmesi iin ilgili akademik blmlerle ibirliinin salanmas TOBB lgili Sektr Meclisleri, niversiteler, BSTB, Milli Eitim Bakanl, Kalknma Bakanl, GTHB, lgili STKlar, TBTAK
YK
Gelime: Bu eylemle ilgili almalar balatlmtr. Son yllarda niversitelerimizin Gda Mhendislii blmlerinin birounda sekt rel beklentileri iyi analiz edebilmek amacyla ilgili meslek kurulularnn da katlmyla nemli toplantlar dzenlenmitir. Bu toplantlar, sektrn beklentileri ni net olarak ortaya koyabilme ve niversitelerimiz iin yeniden yaplanma adna nemli bir frsat olmutur. Ayrca, birok blmde yrtlmekte olan akreditasyon sreleri sektrel ibirliini tevik etmektedir. Nihai hedef, ilgili lisans programlarn, sektrel beklentileri ve teknolojik deiimleri dikkate alarak dinamik bir ekilde gzden geirmektir. ncelikle var olan durumu grme amal olarak niversitelerin Gda Mhendislii ve dier ilgili blmleri ile yazmalar yaplarak bilgi alnmaktadr. Gda sektr temsilcilerinden de grler alnmaktadr.
59
Eylem 5: Gda sanayi firmalarna ynelik Ar-Ge ve Yenilik faaliyetlerinin nemi ve lkemizdeki destek mekanizmalar konusunda bilgilendirme toplantlarnn yaplmas
TBTAK
BSTB, Kalknma Bakanl, lgili STKlar, Ulusal Gda Teknoloji Platformu, TPE, TOBB lgili Sektr Meclisleri
Gelime: Aada bilgileri verilen toplantlara katlm salanm ve sunumlar yaplmtr. Ulusal Gda Teknoloji Platformu Bilgilendirme Toplants, Ankara, 15 Mays 2013 Tohum Sanayicileri ve reticileri Alt Birlii Bilgilendirme Toplants, Ankara, 3 Mays 2013. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Bitkisel retim Genel Mdrl, Ankara, 29 Mart 2013. Tohum Sanayicileri ve reticileri Alt Birlii Antalya alma Toplants, Antalya, 26 Mart 2013. Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl TAGEM ile birlikte 28 Ocak 24 ubat 2013 tarihleri arasnda 4 ayr oturumda dzenlenen Program Deerlendirme Toplantsna katlan sektr temsilcilerine Ulusal Akademik Aratrma Destekleri konulu sunum Kalknma Bakanl, Onuncu Kalknma Plan Bitkisel retim zel htisas Komisyonu altay, Ankara, 24 Aralk 2012 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Ekonomi Bakanl, Trkiye hracatlar Meclisi, niversiteler, Aratrma Enstitleri TBTAK, YK, GTHB D
Eylem 6: Kamu, niversite ve aratrma merkezlerinde yaplan gda aratrma projelerinden elde edilen sonularn, uygulamaya aktarlmasna ynelik mekanizmalarn gelitirilmesi2
X D
Gelime: Tantm Pazarlama Ynetmelii Babakanlk, Yatrm Destek Ynetmelii Maliye Bakanl grne sunulmutur. Eylem 7: niversiteler ve Aratrma Merkezlerinde devam eden / tamamlanan Gda Ar-Ge almalarnn sunulduu/sergilendii geni katlml proje pazar ve eitli bilimsel etkinliklerin organize edilmesi ve desteklenmesi BSTB, TBTAK GTHB, niversiteler, TOBB Gda Sektr Meclisi, KOSGEB, TM, Teknoparklar
Ulusal Gda Teknoloji Platformu Trkiye Gda ve ecek Sanayi Dernekleri Federasyonu
Gelime: Ulusal Gda Teknoloji Platformu (UGTP), endstri kesiminden yelerin belirledii ncelikler ve akademik kesimin ngrleri dorultusunda Stratejik Aratrma ve Yenilik Gndemi belgesini hazrlam ve Mays 2013te kamuoyuna duyurmutur. 7-10 Mays 2013 tarihleri arasnda UGTP tarafndan EuroFoodChem XVII Kongresinde UGTP Proje zel dl Yarmas gerekletirilmitir. UGTP, 3-4 Haziran 2013 tarihlerinde Ege hracat Birlikleri tarafndan dzenlenen II. Uluslararas Gda Ar-Ge Proje Pazar etkinliine aktif katlm salama ve etkinlii destekleme karar almtr.
2 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl sz konusu eyleme ilikin gelimelerin UBTYS 2011 2016 altndaki Tamamlanan Ar -Ge ve yenilik projelerine ynelik patent, yatrm, pazarlama ve tantm destei verilmesi eylemi kapsamnda yaplan almalar paralelinde yryeceini iletmitir.
60
Strateji 2.2
Gda sanayinin uluslararas Ar-Ge faaliyetlerine ve konsorsiyumlarna katlmnn zendirilmesi Eylem 8: AB ereve Programlar, AB CIP Program, EUREKA, EBN gibi uluslararas destekler konusunda gda sanayi firmalarna bilgilendirme yaplmas Gelime: AB 7. P Gda, Tarm ve Biyoteknoloji Alan 2013 ars kapsamnda gda sektrnde faaliyet gsteren 7 Trk firma, yabanc koordinatrler ile eletirilmitir. arlar 5 ubat 2013 tarihinde kapanm olup, Mays ay ierisinde aklanacaktr. Gda sektrnde faaliyet gsteren 12 firma temsilcisi ile yaplan grmelerde ereve Programlara katlm hakknda bilgi verilmi, TBTAK Ulusal Koordinasyon Ofisinin destek faaliyetleri anlatlm ve uluslararas projelerde yer almalarn artrmak iin 4 firmadan profil formu toplanmtr. Trkiye-Fransa arasnda tarm ve gda sektrnde ibirliini artrmaya ynelik Fransz Bykelilii ile 22 u bat 2013 tarihinde bir grme yaplmtr. Grmede Fransadan bilimsel ziyaret iin Trkiyeye gelmeyi planlayan ekiplere, Trkiyede gda ve tarm sektrnde ziyaret edebilecekleri akademi ve sanayi bilgileri verilmitir. Trkiye Gda ve ecek Sanayi Dernekleri Federasyonu GTHB, Sektr Birlikleri, TM, Dileri Bakanl X D Gelime: Uluslararas mevzuat yakndan takip edilmekte ve ulusal mevzuatmz ile karlatrlmas, uyum almalar, sektr asndan nemli hususlar konularnda Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl ile srekli ibirlii yaplmaktadr. D BSTB, TOBB lgili Sektr Meclisleri, lgili STKlar
TBTAK
Eylem 9: Uluslararas ynetmeliklerin hazrlanmasnda alt sektr birliklerinin etkin lobilerinin oluturulmas
Strateji 2.3
Gda sanayindeki KOBlerin retim verimliliinin arttrlmas
Eylem 10: Gda Sektrnde faaliyet gsteren KOBlerin retim verimliliklerini artrma ynnde KOSGEB desteklerinden etkin bir ekilde faydalanmasnn salanmas
KOSGEB
BSTB, TBTAK, TOBB lgili Sektr Meclisleri, Gda Sektr Meslek Kurulular
D Gelime: Bu dnemde, KOSGEB destek programlar dahilinde Nace Rev.2ye gre C-malat Sanayi Sektr altnda, Gda rnlerinin malat ve eceklerin malat Sektrlerinde faaliyet gsteren toplam 1.861 KOBye 13 milyon TL destek salanmtr. Dier yandan Hizmet Merkezi Mdrlkleri vastasyla, Gda Sektrnn de iinde yer ald hedef kitlemiz dekii tm sektrlere ynelik olarak, KOBlerin KOSGEB desteklerinden daha etkin faydalanabilmesini salamak zere bilgilendirme faaliyetleri de gerekletirilmektedir.
61
Zaman Aral1 Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kurulu birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) Uzun X D Ksa Orta Tamamlanma Durumu
Yerel Yetkinlikler ve Yeniliki rnler Yerel ve geleneksel gdalarn, zelliklerinin korunarak, modern yntem ve teknolojilerle gda sanayi tarafndan retilmesi ve markalatrlmas Eylem 11: Yerel ve geleneksel gdalarn envanterinin karlmas, kayt altna alnmas ve corafi iaret tescili yaplabilecek olanlarn tespit edilmesi, bunlarn yurt ii ve yurt d piyasalardaki ekonomik potansiyellerinin belirlenmesi Kltr ve Turizm Bakanl, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Yerel Ynetimler, Kalknma Ajanslar, niversiteler, Aratrma Merkezleri,TPE
Gelime: Geleneksel gdalarmzn envanterinin karlmasna ynelik Bursa Gda ve Yem Kontrol Merkez Aratrma Enstits tarafndan hazrlanan projeye ilikin almalar halen devam etmektedir. Eylem 12: Yerel ve geleneksel gdalarn karakterizasyonununstandardizasyonun yaplmasnn ve corafi iaret bavurusu yaplmasnn tevik edilmesi Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Trk Patent Enstits TSE, Yerel Ynetimler, niversiteler lgili Kurulular X D
Gelime: GTHB, Salk Bakanl ve TBTAK MAM Gda Enstits tarafndan mterek yrtlen Ulusal Gda Kompozisyonunun Belirlenmesi ve Yaygn, Srekli Veri Tabannn Oluturulmas isimli TBTAK 1007 projesi sonulandrlm olup, bu dnemde 9u geleneksel gda olmak zere toplamda 53 dosya, tescil bavurusu iin Trk Patent Enstitsne sunulmak zere hazr hale getirilmitir. Eylem 13: Yerel ve geleneksel gdalarn sanayide retimiyle ilgili yaplan Ar-Ge almalarnn sanayiye aktarlmas konusunda almalar yaplmas Gelime: Bu konuda nmzdeki dnemde: Yerel ve geleneksel gdalar zerine yaplm almalara dair envanter oluturulmas (2013) Seilen baz baarl bulgularn ticariletirilmesi amacyla Ulusal Gda Teknoloji Platformu yeleri tarafndan TEYDEB projesi hazrlanmas (2014) Ulusal Gda Teknoloji Platformu BSTB,TBTAK YK, ULAKBM,TM TPE,TOBB lgili Sektr Meclisleri X
faaliyetleri gerekletirilecektir. Strateji 3.2 Gda sanayinde katma deeri yksek yeni rnlerin ve fonksiyonel gda rnlerinin gelitirilmesi Eylem 14: Fonksiyonel gdalar ile ilgili yaplan Ar-Ge faaliyetlerinin sanayiye aktarlmas konusunda almalar yaplmas TBTAK, BSTB, Aratrma Merkezleri, niversiteler KOSGEB, ULAKBM, TPE, TOBB lgili Sektr Meclisleri
Ulusal Gda Teknoloji Platformu
62
Gelime: Bu konuda nmzdeki dnemde: Fonksiyonel gdalar zerine yaplm almalara dair envanter oluturulmas (2013) Seilen baz baarl bulgularn ticariletirilmesi amacyla Ulusal Gda Teknoloji Platformu yeleri tarafndan TEYDEB projesi hazrlanmas (2014) TPE, TBTAK BSTB, Aratrma Merkezleri, KOSGEB, TM, niversiteler TOBB lgili Sektr Meclisleri, TGDF
faaliyetleri gerekletirilecektir. Eylem 15: Fonksiyonel gdalarn ve katma deeri yksek yeni rnlerin gelitirilmesi, retilmesi ve uluslararas pazara sunulmas iin tevik programlarnn gelitirilmesi Ekonomi Bakanl, Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl X
Gelime: Bir nceki gelime raporunda detayl bir ekilde bilgileri verilen Ar-Ge destekleri kapsamndaki 2 proje alma takvimlerine uygun olarak devam etmektedir. Mersin Gda Kontrol Laboratuvar Mdrl tarafndan hazrlanan Trkiyede Yetitirilen Glevez Bitki Yumrusunun Cipse lenebilme Olanaklarnn Aratrlmas isimli proje Ocak 2013 itibaryla balamtr. GTHBye bal aratrma enstitlerince eylem kapsamnda hazrlanan 7 proje, Mart 2013te yaplan Gda ve Yem Aratrmalar Program Deerlendirme Toplantsnda grlerek projelerin kesin kabulne esas olmak zere Aratrma Tavsiye Komitesine (ATK) gnderilmesine karar verilmitir. GTHB tarafndan yrtlen Ar-Ge destek projeleri kapsamnda Gda sektrnde katma deeri yksek yeni rnlerin gelitirilmesi konusunun 2013 yl Ar -Ge ncelikleri ierisinde yer almas salanmtr. Eylem 16: Gda katk maddelerinin gelitirilmesi ve retimi konusunda Ar-Ge ve Yenilik faaliyetlerinin zendirilmesi Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl BSTB, Ekonomi Bakanl, GTHB, niversiteler, TBTAK KOSGEB D
X D
Gelime: GTHB tarafndan yrtlen Ar-Ge destek projeleri kapsamnda Doal gda katk maddelerinin gelitirilmesi ve retime kazandrlmas konusunun 2013 yl Ar-Ge ncelikleri ierisinde yer almas salanmtr. Doal gda katk maddelerinin gelitirilmesi ve retime kazandrlmas konusunda niversiteler, STKlar ve zel sektr tarafndan hazrlanan projelerin ilgili kurullarda grlerek karara balanmas salanacaktr. Eylem 17: Gda retiminde kullanlan starter kltr, enzim, maya gibi yardmc maddelerin Ar-Ge ve retim faaliyetlerinin zendirilmesi Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl BSTB, Ekonomi Bakanl, GTHB, niversiteler, TBTAK, KOSGEB X
Gelime: Eylem kapsamnda; Farkl Peynir eitlerinden zole Edilen Laktik Asit Bakterilerinin Tanmlanmas ve St Endstrisinde Kullanmnn Aratrlmas isimli ArGe projesi, alma takvimine uygun olarak devam etmektedir. Ulusal Gda Starter Kltr Gen Bankas kurulmasna ynelik olarak Bursa Gda ve Yem Kontrol Merkez Aratrma Enstits Mdrl tarafndan alt yap projesi ile ilgili almalar devam etmektedir. Projeye ilikin Kalknma Bakanl yetkilileri ile yaplan grmede olumlu netice alnm ve bu yl ierisinde projeye destek salamak zere kaynak arayna balanmtr. GTHB tarafndan yrtlen Ar-Ge destek projeleri kapsamnda Geleneksel fermente rnlerden izole edilen mikroorganizmalar kullanlarak starter kltr retilmesi konusunun 2013 yl Ar-Ge ncelikleri ierisinde yer almas salanmtr
63
Eylem 18: Birincil hammadde ve gda retiminde gen teknolojisi ve biyoteknoloji Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin zendirilmesi Gelime: Gda
niversiteler, Kalknma Bakanl, TBTAK,KOSGEB
Birincil hammadde ve gda retiminde gen teknolojisi ve biyoteknoloji Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin zendirilmesi konusunun, GTHB Ar-Ge ncelikleri ierisinde yer almas salanarak bu konudaki projeler desteklenecektir. Bahe Bitkileri Kiraz eitlerinde ve kullanlan analarda bodurluk mekanizmas bulunmamaktadr. Bu alma ile rol bodurluk genleri ieren Agrobacterium rhizogenes araclyla bu genlerin 0900 Ziraat ve Stella kiraz eitleriyle Ku kiraz anacna aktarlmas planlanmaktadr. Elde edilecek gen aktarlm bodur bitkiler lkemiz kiraz yetitiriciliinde kullanlabilecek, aktarlan genler sayesinde vejetatif olarak oaltlmas g olan eit ve analar kolaylkla elikle oaltlacak ve uygun ekolojik artlarda alama ihtiyac olmadan yetitirileceklerdir. Kaysda SNP Molekler Markerlarn Gelitirilmesi projesi kapsamnda gelitirilen SNP mark erlar bata arka dayankllk almalar olmak zere Trkiyede sre gelen tm slah almalarnda genlerin kefinde kullanlacak, marker destekli seleksiyon (MAS) almalarna olanak salayacak potansiyeldedir. Ayrca bu mark erlar yurtdndaki aratrmaclar tarafnda da kullanlabilecektir. Tarla Bitkileri Biyoteknoloji konusunda TAGEM bnyesinde enstitler tarafndan yeni ve devam eden toplam 7 projenin kabul gereklemitir. Devam eden projelerin yllk gelimeleri Program deerlendirme toplantlarnda grlerek projenin gelimeleri deerlendirilmitir. Bugne kadar gelitirilerek tescil edilen 897 tarla bitkileri eitlerinin parmak izlerinin kartlmas ile ilgili olarak Ege niversitesi tarafndan hazrlanan GTHB Ar-Ge projesi Haziran 2012de kabul edilmi olup projenin ilk dnem ktlar ve raporlar TAGEMe sunulmutur. Ayrca, Melez Msr Islahnda Anter Kltr Teknigi Ile Dihaploid Hatlarn Elde Edilmesi adl TBTAK 1007 projesi Sakarya Tarmsal Aratrma Enstits tarafndan yrtlmektedir. Stratejik Ama 4 Strateji 4.1 Gda Tketimi ve Salk Gda kalitesi ve gvenlii denetimlerinin etkinletirilmesi Eylem 19: Gda gvenilirliine ynelik olarak, mevcut altyapnn etkin ekilde kullanmna olanak salayacak Ar-Ge Birimlerinin glendirilmesi Kalknma Bakanl, BSTB, Aratrma Merkezleri niversiteler, TBTAK TGDF, TOBB lgili Sektr Meclisleri D
X D
Gelime: Gda gvenilirliine ynelik olarak Bakanlmza bal Aratrma Enstitleri tarafndan hazrlanan ve ayn zamanda alt yapnn kuvvetlendirilmesine destek salayacak olan projeler 2013 yl Mart ayndaki Gda ve Yem Aratrmalar Program Deerlendirme Toplantsnda grlerek projelerin kesin kabulne esas olmak zere Aratrma Tavsiye Komitesine (ATK) gnderilmesine karar verilmitir.
64
Eylem 20: Tketici salnn korunmas kapsamnda yaplan Ar-Ge almalarna temel tekil etmesi amacyla; gda ile bulaan hastalklarn ortaya kma sklnn ve beslenme kaynakl hastalklarn takibinin yaplabilmesi iin ulusal veri taban kurulmas
Salk Bakanl
GTHB
X D
Gelime: TBTAK MAM tarafndan yrtlmekte olan Ulusal Gda Kompozisyonunun Belirlenmesi ve Srekli paylam Sisteminin oluturulmas projesi Trkiye Halk Sal Kurumu bnyesindeki Tketici Gvenlii Laboratuvarlar Daire Bakanl sorumluluunda devam etmektedir. Proje sahibi Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl olan projede almalar halen devam etmektedir. Eylem Gda Tketimi ve Salk bal ile dolayl olarak ilikilidir. Bu dnem ierisinde piyasadan rneklemler yaplmtr. Kompozit oluturulan numunelerin gerekli analizleri yaplmtr. Analiz sonular A.B.D., Japonya ve Danimarka gibi lkelerin veri tabanlaryla karlatrlmtr. rneklem formlar ve analiz sonular Ulusal veri tabanna girilmitir. Strateji 4.2 Gda sanayi tarafndan retim srasnda kalitenin kontrol iin yeni teknolojilerin gelitirilmesi Eylem 21: retim srasnda kalitenin kontrol konusunda kamuda ve niversitede yaplan almalarn sanayiye aktarlmas iin zel proje pazarlar dzenlenmesi Gelime: Stratejik Ama 5 Strateji 5.1 UGTP endstri kesiminden yelerin belirledii ncelikler ve akademik kesimin ngrleri dorultusunda Stratejik Aratrma ve Yenilik Gndemi belgesini hazrlam ve Mays 2013 tarihinde kamuoyuna duyurmutur. 7-10 Mays 2013 tarihleri arasnda UGTP tarafndan EuroFoodChem XVII Kongresinde UGTP Proje zel dl Yarmas gereklet irilmitir. UGTP 3-4 Haziran 2013 tarihleri Ege htracat Birlikleri tarafndan dzenlenen II. Uluslararas Gda Ar-Ge Proje Pazar etkinliine yeleri ile aktik katlm salama ve destekleme karar almtr. Hedef Odakl ncelikli Ar-Ge Projeleri Gda retim ve tketim zincirinin her aamasnda ihtiya duyulan Ar -Ge ve yenilik faaliyetlerinin gerekletirilmesi Eylem 22: Birincil hammadde retimine ve bu retime girdi salamaya ynelik ncelikli aratrma konularnn tm paydalarn katlm ile srekli gncellenmesi, destek salayan kurululara iletilmesi Ulusal Gda Teknoloji Platformu Trkiye Gda ve ecek Sanayi Dernekleri Federasyonu TOBB lgili Sektr Meclisleri, TBTAK, BSTB, ULAKBM, YK
TBTAK, niversiteler, UGTP, TGDF, TOBB lgili Sektr Meclisleri, Aratrma Merkezleri
65
Gelime: Bahe Bitkileri: Aratrma kurumlarmzca ncelikli Ar-Ge konularnda yaplan almalar neticesinde elde edilen ktlar dzenlenecek eitim toplantlaryla Bakanlmz yaym personeline aktarlacaktr. Tarla Bitkileri: Aratrma enstitlerimiz tarafndan gelitirilen teknoloji ve eitlerin iftilere aktarlmas konusunda enstitlerimiz ve istasyonlarmzda tarla gnleri dzenlenerek iftilere eitlerimiz ve uygulamalarmz tantlacaktr. Eylem 23: Gda sanayinin, yeniliki rn ve retim yntemlerine odakl ncelikli Ar-Ge almalarnn tm paydalarn katlm ile srekli gncellenmesi, destek salayan kurululara iletilmesi
TOBB lgili Sektr Meclisleri
BSTB, TMMOB, UGTP, TGDF, TBTAK
D Gelime: UGTP endstri kesiminden yelerin belirledii ncelikler ve akademik kesimin ngrleri dorultusunda Stratejik Aratrma ve Yenilik Gndemi belgesini hazrlam ve Mays 2013 tarihinde kamuoyuna duyurmutur. 7-10 Mays 2013 tarihleri arasnda EuroFoodChem XVII Kongresinde Trk aratrmaclar tarafndan sunulan aratrma projelerinin sonular yenilik faaliyetleri asndan deerlendirilmi ve tm paydalara duyurulmutur. Eylem 24: Gda Kalitesi ve Gvenlii ile Gda ve Salk konularna odakl ncelikli Ar-Ge konularnn tm paydalarn katlm ile srekli gncellenmesi, destek salayan kurululara iletilmesi
Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Salk Bakanl
BSTB, TGDF TBTAK, niversiteler, Aratrma Merkezleri
Gelime: Gda gvenilirliine ynelik olarak Bakanlmza bal Aratrma Enstitleri tarafndan hazrlanan ve Kalknma Bakanl tarafndan desteklenmesi ngrlen 20 proje 2013 yl Ocak itibariyle balamtr. Projelerin gelime raporlar Mart ayndaki Gda ve Yem Aratrmalar Program Deerlendirme toplantsnda grlmtr. Bakanlmza bal aratrma enstitlerince eylem kapsamnda hazrlanan 17 adet proje, 2013 yl Mart aynda yaplan Gda ve Yem Aratrmalar Program Deerlendirme Toplantsnda grlerek projelerin kesin kabulne esas olmak zere Aratrma Tavsiye Komitesine (ATK) gnderilmesine karar verilmitir. Gda kalitesi ve gvenilirlii konusuna esas olmak zere Gda ile temas eden maddelerin gvenilirliinin belirlenmesi ve "Gdalarda taklit ve taiin belirlenmesine ynelik analiz metotlarnn gelitirilmesi konularnn 2013 yl Ar-Ge ncelikleri ierisinde yer almas salanmtr. Eylem 253: Gda retim ve tketim zincirinin her aamasnda, TGP (Teknoloji Gelitirme Projeleri) destei kapsamnda Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin tevik edilmesi
Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf
Ekonomi Bakanl, BSTB
Bu eylem bir nceki raporlama dneminde kapatlmtr.
66
Strateji 5.2
Gda retim ve tketim zincirindeki ncelikli konularda Ar-Ge ve Yenilik yetkinliinin gelitirilmesi Eylem 26: Bir uzman grubu kurularak gda retim ve tketim zincirindeki teknolojik alanlarn; Ar-Ge potansiyeli, insan kaynaklar, altyaplar, cari denge asndan incelenmesi ve nceliklendirilmesi Eylem 27: Gda retim ve tketim zincirindeki ncelikli konularda hedef odakl Ar-Ge projelerinin desteklenmesi
TBTAK
Tm lgili Paydalar
T4
TBTAK
Tm lgili Paydalar
Gelime: Gda alannda Gda Gvenilirlii ar Program kapsamnda GD0201 Gvenilir Gda iin Minimum/Alternatif leme Teknolojilerinin Gelitirilmesi/yiletirilmesi ve GD0202 Gvenilir Gdalar iin zlenebilirlik/Kontrol Sistemlerinin/Tekniklerinin Gelitirilmesi konularnda arya klmtr. 12 Nisan 2013 tarihinde ar kapanmtr. Toplam 2 ar balnda srasyla 51 ve 70 proje nerisinin 1. aama bavurusu alnmtr. Bu arya ilikin 1. aama deerlendirme sonularnn 31 Mays 2013 tarihinde aklanmas planlanmaktadr. Sz konusu arnn 2. aama bavurular 16 Austos 2013 tarihinde alnacaktr. Eylem 28: Gda retim ve tketim zincirinde altyap gelitirilmesine ihtiya duyulan alanlarda altyap desteklerinin verilmesi Kalknma Bakanl Tm lgili Paydalar X
Gelime: 2012 yatrm programnda gda ile ilgili 8 aratrma merkezi projesi yer almaktadr. 2011 yl itibariyle 6 gda aratrma merkezi projesi tamamlanmtr. 2013 yl iin herhangi bir alanda yeni proje alnmamas nedeniyle gda alannda da yeni bir aratrma merkezi yatrm programna alnmamtr. 2013 yl iin mevcut projelerin byk lde tamamlanmas amalanmaktadr. Eylem 29: Gda retim ve tketim zincirinde insan kaynann gelitirilmesine ihtiya duyulan alanlarda yksek lisans ve doktora programlarnn almas
YK
Tm lgili Paydalar
X D
Gelime: Bu eylem plan kapsamnda niversitelerle yazmalar yaplarak mevcut durum belirlenmektedir. Eylem plannn nihai hedefi, g da sanayinin gereksinimlerine cevap verebilecek ve teknolojik gelimelere ayak uydurabilecek mesleki bilgi ve beceriye sahip nitelikli i gcnn olumasna katk salayacak yeni lisansst programlarn almasdr. Eylem 30: Gda retim ve tketim zincirinde insan kaynann gelitirilmesine ihtiya duyulan alanlarda aratrma ve eitim burslarnn verilmesi TBTAK Tm lgili Paydalar X
Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr.
67
Gelime: TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Burs Program ve TBTAK 2211 Yurt i Doktora Burs Program kapsamnda ncelikli alanlarda yksek lisans ve doktora burs destei verilmesine ynelik almalar yapld.Yaplan almalar sonucunda TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Program, TBTAK 2228 Son Snf Lisans rencileri iin Lisansst Burs Program ile TBTAK 2211 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2211 Yurt i Lisansst Burs Program oluturuldu. TBTAK Yurt i Lisansst Burs Program kapsamnda ncelikli alanlarda lisansst eitimlerine devam eden renciler iin tevik burslar uygulamas gelitirildi. 2013 ylnda ilk dnem ncelikli alanlarda tez yazan 44 yksek lisans ve 31 doktora rencisi olmak zere 75 lisansst renci programa bavurdu. Ayrca, nmzdeki 10 yl ierisinde Trkiyenin hedefleri kapsamnda ncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetimi insan kayna ann kapatlmas amacyla 2010 ylnda durdurulan TBTAK 2213 Yurt D Doktora Burs Programnn gelitirilerek yeniden uygulamaya konulmasna ynelik almalar yapld. Bu bala mda TBTAK 2230 Yurt D Yksek Lisans Burs Program ile TBTAK 2213 Yurt D Doktora Burs Proramnn birletirilmesine kara r verilerek TBTAK 2213 Yurt D Lisansst Burs Program taslak kural ve ilkeleri hazrland. Eylem 31: Gda retim ve tketim zincirinde kamu sektrnde ihtiya duyulan Ar-Ge konularnn belirlenmesi ve alacak arlar kapsamnda desteklenmesi Eylem 32: Gda retim ve tketim zincirindeki ileri teknoloji gelitirme faaliyetlerinin leri Teknoloji Projeleri (ITEP) Destei kapsamnda tevik edilmesi TBTAK Tm lgili Kamu Kurumlar X T5
X D
Gelime: TTGV zkaynaklarndan salanan leri Teknoloji Projeleri Destei (TEP) kapsamnda ncelikli alanlar arasnda yer alan Gda Teknolojileri alannda bir proje bavurusu alnmamtr. Proje bavuru kabul sreci 2013 yl sresince ak tutulacaktr. Stratejik Ama 6 Strateji 6.1 Srdrlebilirlik ve evre Dostu Teknolojiler Gda depolama ve tama teknolojilerinin gelitirilmesi ile gda kayplarnn nlenmesi Eylem 33: Depolama ve tama teknolojileri konusundaki ArGe ve yenilik almalarnn zendirilmesi GTHB, TGDF, TBTAK, TOBB lgili Sektr Meclisleri
TBTAK
Gelime: Gda alannda Gda Gvenilirlii ar Program kapsamnda GD0201 Gvenilir Gda iin Minimum/Alternatif leme Teknolojilerinin Gelitirilmesi/yiletirilmesi ve GD0202 Gvenilir Gdalar iin zlenebilirlik/Kontrol Sistemlerinin/Tekniklerinin Gelitirilmesi konularnda arya klmtr. 12 Nisan 2013 tarihinde ar kapanmtr. Toplam 2 ar balnda srasyla 51 ve 70 proje nerisinin 1. aama bavurusu alnmtr. Bu arya ilikin 1. aama deerlendirme sonularnn 31 Mays 2013 tarihinde aklanmas planlanmaktadr. Sz konusu arnn 2. aama bavurular 16 Austos 2013 tarihinde alnacaktr.
68
Eylem 346: Gda depolama ve tama teknolojilerinin gelitirilmesi konulu yenilik ve Ar-Ge faaliyetlerinin, TGP (Teknoloji Gelitirme Projeleri) destei kapsamnda tevik edilmesi Eylem 35: Gda depolama ve tama teknolojilerinin gelitirilmesi konulu ileri teknoloji gelitirme faaliyetlerinin, ITEP (leri Teknoloji Projeleri) destei kapsamnda tevik edilmesi
X D
Gelime: TTGV zkaynaklarndan salanan leri Teknoloji Projeleri Destei (TEP) kapsamnda ncelikli alanlar arasnda yer alan Gda Teknolojileri alannda u ana kadar bir proje bavurusu alnmamtr. Strateji 6.2 Birincil hammadde retiminde doal kaynaklarn srdrlebilir kullanmn salayacak teknolojilerin gelitirilmesi Eylem 36: Birincil Hammadde retiminde Doal Kaynaklarn Srdrlebilir Kullanmn Salayacak Teknolojilerin Gelitirilmesi faaliyetlerinin ITEP (leri Teknoloji Projeleri) destei kapsamnda tevik edilmesi
X D
Gelime: TTGV zkaynaklarndan salanan leri Teknoloji Projeleri Destei (TEP) kapsamnda ncelikli alanlar arasnda yer alan Gda Teknolojileri alannda u ana kadar bir proje bavurusu alnmamtr. Eylem 37: Birincil Hammadde retiminde Doal Kaynaklarn Srdrlebilir Kullanmn Salayacak Teknolojilerin Gelitirilmesi faaliyetlerinin evre Projeleri-Temiz retim Destei kapsamnda tevik edilmesi
Ekonomi Bakanl, B
X D
Gelime: TTGV zkaynaklarndan salanan evre Projeleri Destei-Temiz retim (evre Teknolojileri ve Enerji Verimllii) Destei kapsamnda belirtilen tarihler arasnda yedi proje bavurusu olmu, proje iin szleme imzalanmtr. Belirtilen bu projelerden arasnda birincil hammad de retiminde srdrlebilirliin salanmas konusu bulunmamaktadr. Strateji 6.3 Gda sanayinde evre dostu teknolojilerin gelitirilmesi Eylem 38: evre dostu teknolojilerle ilgili yaplan akademik ArGe almalaryla ilgili Gda sanayine periyodik bilgilendirme yaplmas TBTAK, TGDF YK, GTHB
TOBB lgili Sektr Meclisleri
Bu eylem bir nceki raporlama dneminde kapatlmtr.
69
Gelime: 7-10 Mays 2013 tarihleri arasnda UGTP tarafndan EuroFoodChem XVII Kongresinde evre dostu teknolojileri dikkate alan UGTP Proje zel dl Yarmas gerekletirilmi ve tm paydalara duyurulmutur. Eylem 39: Gda sanayinde evre dostu teknolojilerin gelitirilmesi faaliyetlerinin ITEP (leri Teknoloji Projeleri) destei kapsamnda tevik edilmesi Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf Ekonomi Bakanl, BSTB X D
Gelime: TTGV zkaynaklarndan salanan TEP kapsamnda 2011 ylnda alan Gda Teknolojileri alannda proje bavurusu alnmamtr. TEP kapsamnda Gda Teknolojileri destei iin proje bavuru kabul sreci 2013 ylnda da ak tutulacaktr. Eylem 40: Gda paketlemede kullanlan ambalaj malzemelerinin retimi ve kullanmna ynelik olarak Ar-Ge faaliyetlerinin zendirilmesi TBTAK GTHB, lgili STKlar X
Gelime: 1511 - TBTAK ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program erevesinde Gda 2012 - GHS-02 Kodlu Yeni Nesil Gda Ambalajlarnn Gelitirilmesi adnda arya kld. Deerlendirmeye uygun bulunan 9 proje ba vurusundan 4 adeti desteklenmeye uygun bulundu. Desteklenmesi uygun bulunan projelerin toplam 4.108.533TL btesinin 2.673.997TL ksm kabul edilmitir. Ayrca, Gda Gvenilirlii ar Program kapsamnda GD0202 Gvenilir Gdalar iin zlenebilirlik/Kontrol Sistemlerinin/Tekniklerinin Gelitirilmesi konusunda arya klmtr. 12 Nisan 2013 tarihinde ar kapanmtr. Bu ar balnda 70 proje nerisinin 1. aama bavurusu alnmtr. Bu arya ilikin 1. aama deerlendirme sonularnn 31 Mays 2013 tarihinde aklanmas planlanmaktadr. Sz konusu arnn 2. aama bavurular 16 Austos 2013 tarihinde alnacaktr. Eylem 41: Gda sanayinde evre dostu teknolojilerin gelitirilmesi faaliyetlerinin evre Projeleri-Temiz retim ve Enerji Verimlilii Destekleri kapsamnda tevik edilmesi
Ekonomi Bakanl, B
X D
Gelime: TTGV zkaynaklarndan salanan evre Projeleri Destei-Temiz retim (evre Teknolojileri ve Enerji Verimllii) Destei kapsamnda belirtilen tarihler arasnda yedi proje bavurusu olmu, proje iin szleme imzalanmtr. Belirtilen bu projeler arasnda Gda sanayiine ynelik bir proje bulunmamaktadr. TTGV zkaynaklarndan salanan evre Projeleri Destei kapsamnda Enerji Verimlilii alannda proje destei iin proje bavuru kabul sreci 2013 ylnda da ak tutulacaktr. Gda sanayii ile ilgili projeler de bu kapsama girmektedir. Eylem 42: retim srelerinde yerel dk karbon teknolojilerini tevik etmek iin klim Dostu rn Sertifikasnn gelitirilmesine ynelik almalarn yaplmas
GTHB, TSE
X D
Gelime: retim srelerinde yerel dk karbon teknolojilerini tevik etmek iin konusunda paydalarla gr alverii yaplmaktadr.
klim Dostu
rn Sertifikasnn gelitirilmesine ynelik almalarn
yaplmas
70
Strateji 6.4
Gda sanayinde atklarn ve artklarn geri dnm ile katma deer salanmas Eylem 43: Gda sanayi atk ve artklarnn farkl sektrlerde deerlendirilmesi konusundaki Ar-Ge ve yenilik almalarnn zendirilmesi GTHB, B, EPDK, ETKB, UGTP, TGDF TBTAK, TOBB lgili Sektr Meclisleri
TBTAK
Gelime: Gda alannda Gda Gvenilirlii ar Program kapsamnda GD0201 Gvenilir Gda iin Minimum/Alternatif leme Teknolojilerinin Gelitirilmesi/yiletirilmesi ve GD0202 Gvenilir Gdalar iin zlenebilirlik/Kontrol Sistemlerinin/Tekniklerinin Gelitirilmesi konularnda arya klmtr. 12 Nisan 2013 tarihinde ar kapanmtr. Toplam 2 ar balnda srasyla 51 ve 70 proje nerisinin 1. aama bavurusu alnmtr. Bu arya ilikin 1. aama deerlendirme sonularnn 31 Mays 2013 tarihinde aklanmas planlanmaktadr. Sz konusu arnn 2. aama bavurular 16 Austos 2013 tarihinde alnacaktr. TBTAK-TEYDEB tarafndan aada bilgileri verilen toplantlara katlm salanm ve sunumlar yaplmtr. Ulusal Gda Teknoloji Platformu Bilgilendirme Toplants, Ankara, 15 Mays 2013 Tohum Sanayicileri ve reticileri Alt Birlii Bilgilendirme Toplants, Ankara, 3 Mays 2013. TC Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Bitkisel retim Genel Mdrl, Ankara, 29 Mart 2013. Tohum Sanayicileri ve reticileri Alt Birlii Antalya alma Toplants, Antalya, 26 Mart 2013. Gda Tarm ve Hayvanclk Bakanl TAGEM ile birlikte 28 Ocak 24 ubat 2013 tarihleri arasnda 4 ayr oturumda dzenlenen Program Deerlendirme Toplantsna katlan sektr temsilcilerine Ulusal Akademik Aratrma Destekleri konulu sunum TC Kalknma Bakanl, Onuncu Kalknma Plan Bitkisel retim zel htisas Komisyonu altay, Ankara, 24 Aralk 2012. D
71
D2 - Blm 2: vme Kazanmamz Gereken Alanlarda htiya Odakl Yaklamlar Kapsamnda Dier Gelimeler
UBTYS 2011-2016 kapsamnda savunma ve uzay alanlarnn yan sra enerji, su, gda ve salk alanlar, ivme kazanmamz gereken ihtiya odakl alanlar olarak belirlenmitir. Bu alanlara ynelik TBTAK tarafndan gelitirilen programlar aada sunulmaktadr. TBTAKn Ar-Ge ve Yenilik Destek Mekanizmalarndaki Yenilikler 1511 - ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program Ulusal ncelikli alanlarmz olan otomotiv, makine-imalat, BT, enerji ve gda kapsamnda belirlenen alt teknoloji alanlarnda, toplam 22 ar alm olup, yeni alan destek program olmasna ramen 2012 yl ierisinde toplam 682 proje n bavurusu alnmtr. Bu bavurularn 266s enerji ve gda alanndaki arlara yaplmltr (Tablo 12). Tablo 12. 1511 ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin vme Kazanmas Gereken Alanlara likin Veriler
ncelikli Alan Alt Alan n Bavuru Says Proje neri says 42 Gne Enerjisi 143 13 6 Enerji Depolama 35 2 6 7 Kmr ve Kmr Teknolojileri 28 5 8 Tohum ve Hayvan Islah Gda Gda Hijyeni Toplam 29 9 266 132 1 75 14 31 5 15 1 9 8 4 2 3 5 4 4 9 Kabul Edilen Proje Says 25
1
Enerji
1003 - ncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Program 2012 ylnda balayan program kapsamnda 2012 ylnda toplam 11 balkta ar almtr. Alan arlara UBTYS 2011-2016da yer alan ncelikli alanlarda toplam 944 proje nerilmitir. Bu nerilerden 636s ivme kazanmamz gereken alanlarda alan arlara yaplmtr (Tablo 13).
2013/106 no.lu BTYK Karar
72
Tablo 13. vme Kazanmamz Gereken Alanlarda TBTAK 1003 Program Kapsamnda Veriler*
Alan ar Bal Tan, Tedavi ve Destek Amal Yeniliki Tbbi Cihazlar eit Islah ve Yerli Tohumluk retiminin Artrlmas Yeni Bor rnlerinin, retim Teknolojilerinin Gelitirilmesi ve Kullanm Alanlarnn Yaygnlatrlmas Enerji Bitkileri Kmr yiletirme/Hazrlama Teknolojileri Kmr Gazlatrma Teknolojileri Kmr Yakma Teknolojileri Toplam
*2012 yl sonu itibaryla
nerilen Proje Says 309 109 104 53 33 16 12 636
2013 ylnn ilk 4 aynda 1003 program kapsamnda nerilen 368 projenin dalm ise Tablo 14te verilmektedir: Tablo 14. TBTAK 1003 Program Kapsamnda Veriler (1 Ocak - 30 Nisan 2013)
Alan ar Bal Evsel ve Endstriyel Atksu Ynetiminde Membran Biyoreaktr (MBR) Uygulamalar Endstriyel Atksu Ynetiminde Membran Teknolojileri Uygulamalar Su Artmnda Membran Uygulamalar Yakt Pili Gelitirme Teknolojileri Fotovoltaik Teknolojilerin Gelitirilmesi Younlatrlm Isl Sistem Teknolojilerinin Gelitirilmesi Gne Enerjisi Uygulamalarna YnelikYeniliki Isl Sistem Teknolojilerinin Gelitirilmesi Gvenilir Gda iin Minimum / Alternatif leme Teknolojilerinin Gelitirilmesi / yiletirilmesi Gvenilir Gdalar iin zlenebilir / Kontrol Edilebilir Sistemlerin / Tekniklerin Gelitirilmesi Hidrojen retim , Datm ve Depolama Teknolojileri Toplam nerilen Proje Says 13 31 20 42 53 11 23 51 70 54 368
te yandan, TBTAK Kamu Kurumlar Aratrma ve Gelitirme Projelerini Destekleme Program (1007 Program) kamu kurumlarnn Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyalarnn karlanmasna veya 2 sorunlarnn zmne ilikin projeleri desteklemek zere revize edilmitir . Ayrca enerji, su, gda, savunma ve uzay alanlarnda TBTAKn ve dier kamu kurum ve kurulularnn faaliyetleri ile Ar-Ge ve Yenilik destekleri verilmeye devam edilmektedir. vme kazanmamz gereken ihtiya odakl alanlarda TBTAK birimleri tarafndan desteklenen proje says ve destek miktar Tablo 15te verilmektedir.
1511,1003 ve 1007 programlar kapsamnda ayrntl bilgiler D1 bal altnda verilmektedir.
73
Tablo 15. vme Kazanmamz Gereken htiya Odakl Alanlarda TBTAK Destek Verileri* (2012)
Enerji Desteklenen Proje Says ARDEB TEYDEB 45 48 Destek Btesi** 9,9 3,4 Desteklenen Proje Says 44 10 Su Destek Btesi** 7,8 1 Gda Desteklenen Proje Says 178 101 Destek Btesi** 32,8 21,4
*UDBye ilikin veriler Y6 blmnde verilmektedir. ** 2013 yl sabit fiyatlaryla; Milyon TL
TTGV Destekleri Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf (TTGV) bnyesinde yrtlen eitli Ar-Ge Destek programlar kapsamnda ivme kazanmamz gereken ihtiya odakl alanlar da desteklenmektedir. Desteklere ilikin bilgiler Tablo 16 ve Tablo 17de verilmektedir. Tablo 16. vme Kazanmamz Gereken htiya Odakl Alanlarda TTGV Programlar Destek Verileri (Enerji, Su, Gda 2003-2013*)
Enerji Programlar Teknoloji Gelitirme Projeleri Destei Ticariletirme Projeleri Destei leri Teknoloji Projeleri Destei Desteklenen Proje Says 10 2 Destek Btesi** 6,8 19 6,3 Desteklenen Proje Says 2 Su Destek Btesi** 1,1 Gda Desteklenen Proje Says 16 1 2 Destek Btesi** 7,6 0,1 2,6
evre Projeleri 17 Destei *30 Nisan 2013 itibaryla, ** 2013 yl sabit fiyatlaryla; Milyon TL
Tablo 17. vme Kazanmamz Gereken htiya Odakl Alanlarda TTGV Programlar Destek Verileri (Savunma, Uzay 2003-2013*)
Savunma Programlar Teknoloji Gelitirme Projeleri Destei leri Teknoloji Projeleri Destei *30 Nisan 2013 itibaryla, ** 2013 yl sabit fiyatlaryla; Milyon TL Desteklenen Proje Says 18 1 Destek Btesi** 19,0 4,6 Uzay Desteklenen Proje Says 2 Destek Btesi** 1,8 -
TBTAK Ulusal Savunma ve Gvenlik Teknolojileri Aratrma Projeleri Destekleme Program TBTAK SAVTAGn kurulduu 8 Ocak 2006 tarihinden 30 Nisan 2013 tarihine kadar geen sre ierisinde, Babakanlktan 2, Milli Savunma Bakanlndan (MSB) 61 ve Savunma Sanayii Mstearlndan (SSM) 42 proje olmak zere toplam 105 proje nerilmitir. nerilen 105 projenin toplam btesi 1.567 milyon TLdir. 2012 ylnn ikinci yarsnda, TBTAK 1007 projelerinde arl sisteme gemitir. 2012 Temmuz ayndan 30 Nisan 2013 tarihine kadar geen srede TBTAK SAVTAG bnyesinde, 9 arya klm olup ylsonuna kadar 19 arya klmas hedeflenmektedir. nerilen projelerden 55inin szlemesi, Babakanlk, MSB, TBTAK, SSM, ve proje yrtcs kurum/kurulularn yetkilileri tarafndan imzalanarak yrrle girmitir. Bu projelerden 34 sonulanm, 3 izleme srecinde iken iptal edilmi, 39 proje ise reddedilmi veya Mteri Kurum tarafndan geri ekilmitir. 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla 18 proje yrrlkte olup toplam btesi, 350,6
74
milyon TLdir. Kalan 11 projeden; 6 proje revizyon aamasnda olup, 4 projenin panel almalar devam etmektedir. 1 proje ise mevcut btesel imknlar erevesinde bekletilmektedir. 2006 ylndan 30 Nisan 2013 tarihine kadar toplam 55 projenin szlemeleri imzalanmtr. 30 Nisan 2012 ve 31 Ekim 2012 tarihi itibaryla nerilen ve desteklenen proje say ve bte deerleri Tablo 18 ve Tablo 19da gsterilmektedir. Tablo 18. SAVTAGa nerilen ve Desteklenen Proje Saylar ve Btelerinin Dalm
31 Ekim 2012 itibaryla Say nerilen Projeler Deerlendirilen Projeler Yrrlkte Olan Projeler Szlemesi Hazrlanmakta Olan Projeler Revizyondaki Projeler Paneli Yaplacak Projeler Bekleyen Projeler Sonulanan Projeler ptal Edilen Projeler Reddedilen/Geri ekilen Projeler 85 85 20 1 3 2 2 30 2 25 Bte (Milyon TL) 1.303 1.303 409 14 34 2 272 197 3 373 30 Nisan 2013 itibaryla Say 105 105 18 0 6 4 1 34 3 39 Bte (Milyon TL) 1.567 1.567 351 0 45 10 200 271 7 417 2013 sonu (Tahmini) Say 135 135 22 0 3 6 1 40 3 60 Bte (Milyon TL) 2.300 2.300 428 0 22 195 200 320 7 800
Tablo 17de yer alan 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla yrrlkteki 18 proje, alt projeleriyle birlikte 27 adet projeden olumakta olup, bu projelerin saysal dalm olarak niversitelerin pay %18 ,5, zel sektrn pay %41 (ekil XY) ve TBTAK enstitlerinin pay %41dir (ekil 5). Sz konusu projelerin bte olarak dalmnda niversitelerin pay %22, zel sanayinin pay %39 ve TBTAK enstitlerinin pay %39dur (ekil 6). Program kapsamnda desteklenmi olan 55 projenin (628 milyon TL), 5i (176 milyon TL) uzay alan, kalan 50 proje (452 milyon TL) ise savunma alan ile ilikilidir. Uzay alannda desteklenen projeleri n btesi, toplam desteklenen projelerin btesi ierisinde %28lik bir oran oluturmaktadr.
ekil 5. Yrrlkte Olan Projelerin Saysal Dalm
ekil 6. Yrrlkte Olan Projelerin Btesel Dalm
75
Tablo 19. SAVTAG Projelerinin Durumu (01 Ocak 2006 30 Nisan 2013)
Proje Says Toplam niversite SAYI Ana Prj. 28 2 0 1 2 0 14 2 7 Alt Prj. 30 3 0 2 5 0 15 0 5 BTE (Milyon TL) % 32,4 18,5 0 27,2 70 0 37,7 66,7 25 Top. 285 78 0 18 7 0 61 3 65 % 18,2 22,1 0 Ana Prj. 41 9 0 1 1 1 19 0 10 SAYI Alt Prj. 36 2 0 3 1 1 22 0 7 zel Sektr BTE (Milyon TL) % 43 40,7 0 36,4 20 100 Top. 969 135 0 9 1 200 289 0 137 % 61,8 38,6 0 Ana Prj. 36 7 0 4 1 0 6 1 17 SAYI Alt Prj. 8 4 0 0 0 0 2 0 2 Enstit BTE (Milyon TL) Top. 44 11 0 4 1 0 8 1 19 % 24,6 40,7 0 36,4 10 0 10,4 33,3 39,6 Top. 312 138 0 18 5 0 88 4 67 % 19,9 39,2 0 1.567 351 0 45 10 200 417 7 271 TOPLAM BTE (Milyon TL)
Top. 58 5 0 3 7 0 29 2 12
Top 77 11 0 4 2 2 41 0 17
nerilen Projeler
(1)
179 27 0 11 10 2 78 3 48
Yrrlkte Olan Projeler (2) Szleme Aamasnda Olan Projeler (3)
Revizyonda Olan Projeler(4) Paneli Yaplacak Projeler (5) Bekleyen Projeler Reddedilen/ Geri ekilen Projeler ptal Edilen Projeler Sonulanan Projeler (6)
(7) (8) (9)
51,9 0 35,4
(1) nerilen proje says 105 olup, bu say alt projelerle birlikte 179 olmaktadr. (2) Yrrlkte olan proje says 18 olup, bu say alt projelerle birlikte 27 olmaktadr. (3) Szlemesi TBTAK MADES'te olan proje bulunmamaktadr. (4) Revizyonda olan proje says 6 olup, bu say alt projelerle birlikte 11 olmaktadr. (5) Paneli yaplacak proje says 4 olup, bu say alt projelerle birlikte 10 olmaktadr. (6) Bekleyen proje says 2 olup bu 2 projenin alt projeleri yoktur. (7) Reddedilen/Geri ekilen proje says 39 olup, bu say alt projelerle birlikte 78 olmaktadr. (8) ptal edilen proje says 3 olup bu 3 projenin alt projeleri yoktur. (9) Sonulanan proje says 34 olup, bu say alt projelerle birlikte 48 olmaktadr.
76
Stratejik Ama D3: Tabandan Yukar Yaklamlar

D3 - Blm 1: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda D3 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
Stratejik Ama D3. Ama D3.1. D3.1.1
Tabandan Yukar Yaklamlar1 Tabandan yukar yaklamlarn desteklenmesine ynelik mevcut desteklerin iyiletirilmesi Disiplinleraras alanlarda bilimsel boluklar doldurmak zere evrensel boyutta katk yapacak aratrmalarn tevik edilmesi Eylem: A ile nlenebilir hastalklarda Ar-Ge almalarnn desteklenmesi ve lkemize zg etken profiline gre a politikalarna yn verilmesinin salanmas Salk Bakanl niversiteler, Aratrma Enstitleri 2012-2016 D
Gelime: N. meningitidis serogrup B a almalarnda kullanlmakta olan proteinler (gna1994, gna2132 ve gna1870)in lkemizdeki sular kapsaycl ile ilgili almalar devam etmektedir. D3.1.2 Sanayicilerin ihtiyalarna cevap verecek temel ve uygulamal aratrma projelerinin tevik edilmesi Eylem: Sanayi iletmelerinin sektrel Ar-Ge ihtiyalarnn dnemsel olarak belirlenmesi, ilan edilmesi ve aratrmaclarn altklar konularn da sanayiciler tarafndan grlebilmesini salayacak bir bilgi sisteminin kurulmas TBTAK, TOBB, TTGV, Trkiye Ekonomi Politikalar Aratrma Vakf
2011 - 2013 D
Gelime: Web Portal Bakanlk sistemiyle entegre edilerek Teknogiriim Sermayesi Destei (TGSD) ile ilgili 1539 bavuru web ortamnda alnmtr. Ayrca San-Tez Program kapsamnda 2013 yl ierisinde sistem araclyla 251 bavuru alnm olup deerlendirme sreci devam etmektedir. Eylem: Yeni bor rnlerinin ve yeni kullanm alanlarnn aratrlarak dnya bor pazarnn bytlmesi (Mevcut ve yeni rn retimi sonucunda oluan atklarn evre etkilerini en aza indirerek atklarn yeniden ekonomiye kazandrlmas iin Ar-Ge almalarna devam edilmesi) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl (ET Maden letmeleri Genel Mdrl)
TBTAK, niversiteler, zel Sektr Kurulular
2011 - 2013
Bu stratejik amaca ynelik aada belirtilen strateji altnda 2013 ylna ynelik uygun bulunan bir eylem bulunmamaktadr:
D3.2.2. ncl aratrmalara ynelik destek programlarnda, aratrma yetkinlii konusunda uluslararas ne sahip yurtdndaki Trk ve uluslararas bilim insanlarnn Trkiyeye ekilebilmesine ynelik proaktif yaklam ve mekanizmalarn gelitirilmesi
77
Strateji
Eylem
Gelime: Krka Bor Atklarnda Hafif Agrega retimi ve Karakterizasyonu Krka Bor letmesinin bor atklarndan s yaltm yeteneine sahip seramik kaplama malzemesi retilmesi amacyla Eskiehir Anadolu niversitesi Seramik Aratrma Merkezi (SAM) ile birlikte Krka Bor Atklarnda Hafif Agrega retimi ve Karakterizasyonu konulu proje szlemesi, 2011 -Kasm aynda imzalanmtr. almalar tamamlanarak rapor yaynlanmtr. Uygulama yaplabilmesi iin zel sektrden firmalar ile grmeler yaplmaktadr. Metal borhidrrlerin sentezlenmesi ve hidrojen evriminde kullanm Gazi niversitesi Kimya Mhendisliinin danmanlnda Teekklmz Teknoloji Gelitirme personeli tarafndan yrtlen proj ede, laboratuar almalar iin gerekli cihaz ve kimyasal madde almlarna mteakip deneysel almalar tamamlanmtr. Deneysel almalarn neticesinde Konuyla ilgili olarak ANA PROJECTS firmas ve ABDli yetkililer ile 12.04.2013 tarihinde Genel Mdrlmzde yaplan toplant sonucunda, firmann sodyum borhidrr retimi iin proje ve mhendislik hizmetleri verebilecei sonrasnda sodyum borhidrr ierikli batarya imalat konusunda aratrma ve retim tesisi kurulabilecei hususlarnda gr birliine varlmtr. Firma ile gizlilik anlamas imzalanmas iin almalar devam etmektedir. Kolemanitin Polimerik Malzemeler ve Kablo Endstrisinde Alev Geciktirici Olarak Kullanlabilirlii ODT Metalurji ve Malzeme Mhendislii ile Teekklmz Teknoloji Gelitirme personelinin ortaklaa gerekletirdii proje, 2011 yl ierisinde tamamlanmtr. Proje sonucunda, tlm kolemanitin Alimunyum trihidroksitle birlikte alev geciktirici olarak kullanlabilecei tespit edilmitir. Hedef sektr temsilcilerin bilgilendirilmesi amacyla bir toplant yaplm ve firmalardan geri dnler beklenmektedir. Bor ve Bor Bileikleri le Yaplandrlm Antifouling Nanoteknolojik Kaplama Uygulamalar Bilkent niversitesi, nnovcoat firmas ve Teekklmz Teknoloji Gelitirme personelinin ortaklaa gerekletirdii proje 2011 ylnda tamamlanm olup bor bileiklerin de kullanld nano boyutta farkl kompozisyonlarda rnler sentezlenerek ahap, seramik, metal gibi yzeylere tatbik edilmi ve olumlu sonular alnmtr. nnovcoat firmas tarafndan, cam, seramik, beyaz eya, ahap, shhi malzemeler, beton, granit gibi sektrlere bor katkl nano kompozit rn satlar gerekletirilmeye balanmtr. almalarn tamamlanmasna mteakip ikinci aama metal borr retimi ve metal yzeylerinin kaplanmas almalarna balanmtr. Metal Borr retimi ve Metal Yzeylerin Kaplanmas Metal yzeylerde anma, korozyon ve yksek scaklklara kar dayanm gibi makina, uzay -havaclk ve savunma sanayinde alma koullar ve malzeme zelliklerinden kaynaklanan birok soruna bor bileikleri ile zm gelitirmesi amacyla, Metal Borr retimi ve Metal Yzeylerin Kaplanmas konulu proje 2011 yl Kasm aynda balatlmtr. Termal yntem ve zelti yntemi ile nano ve mikron boyutta metal borr retimi konusunda Hacettepe niversitesi Kimya Mhendislii Blmnden danmanlk hizmeti alnmasna dair szleme 08/11/2012 tarihinde imzalanmtr. Mekanik yntemle retilen Co2B ve ZrB2nin saflatrmasna ynelik deneysel almalar srmektedir. Solvotermal yntem deneyleri srdrlmtr. Reaksiyon sresinin rn zerindeki etkisini belirlemek amacyla farkl srelerde deneyler yaplmtr. Mekanokimyasal yntemle tungsten borr retimi deneyleri srdrlmtr. Mekanik yntemle zirkonyum borr retimi deneylerine devam edilmitir. Solvotermal yntemde retilen kobalt borrn karakterizasyonu almalar srm ve farkl zclerin retime etkisinin aratrlmas amacyla deney tasarm almalar yaplmaktadr. Demir-elik Sektrnde Kolemanit Kullanabilirliinin Aratrlmas Diler Demir elik A.. firmas ile yaplan grmeler sonucunda Bakanlmz elemanlarnn da katlm ile 20 -21.02.2013 tarihlerinde, tlm kolemanitin curuf yaps zerindeki etkilerini aratrma denemeleri firmann Dilovasndaki retim tesislerinde yaplm ve olumlu sonular elde edilmitir. 17 Nisan 2013 tar ihinde Trkiye Demir elik reticileri Dernei Genel Sekreteri Veysel Yayan ziyaret edilmi yaplan almalar kendileri ile paylalmtr. Benzer deneylerin leksit ve tinkal ile yaplabilmesi iin olakolu Metalurji Tesisi yetkilileri ile grlm ve kendilerinden haber beklenmektedir. Sektr temsil cileri bilgilendirilmekte olup firmalardan geri dnler beklenmektedir. Etidot-67 ve Boraks Dekahidrat rnleriyle amar Deterjan Gelitirilmesi Ticari ykama deterjan ile benzer ykama test sonucu elde edilen bor katkl karm zerinde deterjan sektr iin gerekli testlerin yaptrlabilmesi iin uzman kurulularla temasa geilmi ve fiyat teklifi istenmitir. Gelitirilen son karmlarla yaplan ykama sonucunda belirlenen forml, piyasada bulunan bir deterjan referans
78
Strateji
Eylem
alnarak yaplacak olan leke performans testi iin ntertek Test Hizmetleri A.. firmasna gnderilmitir. Dk Alkali ve Dk Slfat eren Borik Asit retim Teknolojisinin Gelitirilmesi zellikle LCD sektr olmak zere dier pazar ihtiyalar dorultusunda slfat ve alkali ierikleri ynnden saf borik asit retimine ihtiya duyulmutur. Bu dorultuda, Emet Borik Asit Fabrikasnda rekristalizasyon almalar yaplmtr. Yaplan almalarda toz borik asit kullanlm olup alma sonucunda slfat ierii 12 ppm dzeyinde borik asit retimi gerekletirilmitir. Ancak, elde edilen rnn sodyum ierii 20-100 ppm ve potasyum ierii 12-15 ppm dzeyinde olup istenilen deerlere dmemitir. LCD sektrnde kullanlan borik asidin alkali ieriinin toplamda 5 ppm olmas istenmektedir. TBTAK Kamu Kurumlar Aratrma ve Gelitirme Projelerini Destekleme Program (1007 program) kapsamnda sunulmasna karar verilerek bavuru yaplm ve kabul edilmiitr. TBTAK MAM tarafndan laboratuar almalar iin gerekli cihaz ve kimyasallarn temini, analiz metotlarnn belirlenmesi almalarna balanmtr. Pilot lekli vakumlu belt filtre alm iin teknik artname hazrlanmaktadr. Yksek saflktaki borik asit numunelerinde, eser miktardaki elementlerin analiz metotlarnn gelitirilmesi almalar yaplmaktadr. Sodyum Borat Bileiklerinden Sodyum Nitrat retimi D Toprak Gbre ve Su Kaynaklar Merkezi Aratrma Enstitsne gidilerek nitrat analizi konusunda bilgi alnm ve uygulanan analiz yntemin kendi alma sonucu elde ettiimiz numunelerde uygulanabilirliini grmek zere Enstitde alma yaplmtr. Laboratuvar analiz sonularnda verilen nitrat tayininin doruluunun teyit edilmesi amacyla, seilen baz numuneler nitrat tayini iin Toprak Gbre ve Su Kaynaklar Merkezi Aratrma Enstitsnde gnderilmit ir. Mekanokimyasal Yntemle Kalsiyum Borhidrr retilmesi ve Katalitik Desorpsiyonla Hidrojen Eldesi Proje Literatr almalar Balamtr. Bu incelemeler gz nnde bulundurularak deney program ve deneyde kullanlacak kimyasal listesi oluturulmaktadr. Deney program ve alnacak kimyasallar hakknda proje danman ile grlmtr. Kolemanitten SO2 Gaz Geirilerek Borik Asit retiminin Optimizasyonu Bu proje ile borik asit eldesi iin gerekli olan slfrik asit kullanm ortadan kaldrlarak SO 2 gaz ile retim hedeflenmi ve ankr Karatekin niversitesinden danmanlk hizmeti alnmas iin 05.04.2012 tarihinde szleme imzalanmtr. Kat Faz Reaksiyonu le Pilot lekli Yksek Enerji arpml Reaktr malat Ve Susuz inko Borat, Metal Bor Hidrr Ve Metal Borr Gibi Bileiklerinin Sentezinin Gerekletirilmesi
Bu almada kat faz reaksiyonun gerekletirildii yksek enerjili reaktr imalat yaplacak, ayn zamanda baz bor bileiklerinin retilmesine allacaktr. 25/04/2012 tarihinde Gazi niversitesi Mhendislik Fakltesi Kimya Blm ile ET Maden letmeleri arasnda szleme imzalanmtr.
Eylem: evre dostu inaat srelerinin ve yntemlerinin gelitirilmesi iin almalarn yaplmas
Belediyeler, l zel dareleri, niversiteler ve Meslek Odalar
2011 - 2016
Gelime: evre ve ehircilik Bakanl son dnemde gerekletirilen almalar aada zetlenmektedir: D 1. 2. Binalarn evre dostu, doaya saygl, ekolojik, konforlu ve enerji tketimini azaltan binalar olarak plan ve projelerinin elde edilmesi. Proje almalar devam eden kamu binalarnda belirtilen aktif ve pasif sistemlerle enerji verimliliinin salanmas. Yapnn tm alanlarnda en verimli doal n meknlarda kullanlmas, Bina otomasyon sisteminin oluturulmas, naatn yaplaca alanda bulunan yerel doal malzemelerin kullanm,
79
Strateji
Eylem
Etkili yaltm sistemleri ile enerji tasarrufunun salanmas, ses ve s yaltmnn oluturulmas, stma soutma maliyetlerinin ve karbondioksit salnmnn azaltlmas, Yamur suyunun depolanmas ve kullanlmas, Gri su sisteminin kullanlmas, Az su tketen bitki ve aalar ile peyzaj yaplmas, Uucu organik bileik deeri dk yap malzemelerinin seilmesi, Gne enerjisinin kullanld sitemler (zellikle yurt binalarnda scak su ihtiyac) Harekete duyarl aydnlatma ve batarya sistemlerinin seilmesi, zellii olan prestijli binalarda kendi elektriini reten sistemlerin kurulmas (kojenarasyon, fotvoltaik panel, Head pump -s pompas sistemleri) Asansr sisteminde enerji tasarruflu gnmz teknolojisinin kullanlmas, Sincan-Etimesgut le Tapu Kadastro Mdrlnn enerji verimliliine uygun rnek proje elde edilmesi. D
Ama D3.2.
Yeni gelimekte olan teknolojilere temel oluturacak aratrmalarn desteklenmesi
D3.2.1
Akademik yetkinlii yksek olan Trkiye'deki yerleik aratrmaclarn bilimin snrndaki olan ncl aratrmalarnn destek lenmesi Eylem: Bilimin snrnda, bilgilerimizi deitirme potansiyeli olan, allagelen aratrma teknik ve yntemlerinin dnda unsurlar ieren aratrmalar iin yeni bir destek mekanizmasnn belirlenmesi
TBTAK
TBTAK, TBTAK Enstitleri, Kalknma Bakanl
2011 - 2013 D
Gelime: Programn Bilim Kuruluna sunulmas, mevzuatn hazrlanmas ve programn tamamlanarak, program kapsamnda proje bavurusu alnma eylemi, TBTAK kapsamnda planlanan yeni hedefler dorultusunda ileri bir tarihe telenmitir D3.2.3 ncl aratrmalara ynelik Ar-Ge ve altyap desteklerinin kurumlararas egdm ierisinde gelitirilmesi Sektr STKlar, Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf (TTGV), lgili kamu kurumlar, Aratrma Enstitleri, niversiteler, zel sektr kurulular.
Eylem: Ulusal Biyoteknoloji ve Ulusal Nanoteknoloji Ar-Ge ve Yenilik Stratejisi ve Eylem Planlarnn hazrlanmas
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl (Bilim ve Teknoloji Genel Mdrl)
2012-2013 D
Gelime: Nanoteknoloji ve Biyoteknoloji alma gruplar oluturularak almalar balatlmtr. Mevcut durumun tespiti yaplm ve belirlenen balklarda strateji belgesi yazmna geilmitir.
80
D3 - Blm 2: Tabandan Yukar Yaklamlar Kapsamnda Trkiyede Dier Gelimeler

A. TBTAK Akademik Ar-Ge Destekleri TBTAK Aratrma Projeleri Destekleme Programlar Bakanl (ARDEB) programlar kapsamnda evrensel gelimeler ve lke ncelikleri dorultusunda, bilgi ve teknolojinin retilerek, sonularn hizmet ve/veya rne dntrlmesi yoluyla topluma kazandrlmas iin Ar -Ge faaliyetlerini yrten bilim insanlarmz desteklenmektedir. TBTAK ARDEB tarafndan yrtlen Destek Programlar: Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Projelerini Destekleme Program (1001 Program) ncelikli Alanlar Ar-Ge Projelerini Destekleme Program (1003 Program) Ulusal Gen Aratrmac Kariyer Gelitirme Program (3501 Program) Hzl Destek Program (1002 Program) Uluslararas Bilimsel Aratrma Projelerine Katlma Program (1011 Program) Bilimsel ve Teknolojik birlii Alar ve Platformlar Kurma Giriimi (BAP-1301 Program), l Yenilik Platformlar Projelerini Destekleme Program Uluslararas Projeleri Destekleme Programlar (2501-2531 Programlar) Patent Bavurusu Tevik ve Destekleme Program (1008 Program) Projeleri
Destek programlarna ilikin veriler Tablo 20de, kamu projeleri hari olmak zere 2012 ylnda nerilen ve destek karar verilen projelerin niversitelere gre dalm Tablo 21de yer almaktadr. Tablo 20. TBTAK Aratrma Destek Programlar Bakanlna likin Veriler
2007 nerilen Proje Says Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte (Milyon TL)** Devam Eden Proje Says Sanayi birlii Olan Desteklenen Proje Says Sanayi birlii Olan Projelerin Destek Btesi (Bin TL)** Desteklenen Projelerdeki Aratrmac Says Desteklenen Projelerdeki Bursiyer Says Yllk Harcama Miktar (Milyon TL)*** * 2013 yl sonu ngrs ** Cari fiyatlarla, yrrlkte olan projelerin toplam btesi ***2013 yl sabit fiyatlaryla 4.764 1.267 160 3.363 26 2008 4.737 1.154 142 3.165 31 2009 4.812 894 111 2.708 31 2010 5.036 1.210 160 2.533 27 2011 4.900 1.218 182 2.604 20 2012 6.107 1.115 188 2.650 25 30 Nisan 2013 3.414 560 98 2.738 13 2013* 7.000 1.316 220 2.800 35
3.563
4.714
5.537
3.963
4.379
6.737
2.187
10.000
2.845 1.356 198
1.807 933 204
1.292 1.862 179
1.813 2.449 188
1.802 1.925 193
1707 1.445 176
785 375 67
2.000 1.700 200
Destek programlar kapsamnda 2000 ylnda 946, 2005 ylnda 4 .070 ve 2012 ylnda ise 6107 proje nerisi gelmitir. Yine 2000 ylnda 335, 2005 ylnda 1.474 ve 2012 ylnda ise 1.115 proje desteklenmitir. 2012 ylnda destek programlar kapsamnda 176 milyon TL harcama yaplmtr (2013 yl sabit fiyatlaryla). 2013 Nisan sonu itibaryla ise 3414 proje bavurusu yaplm olup bunlardan 560 desteklenmitir. 2013 Nisan sonu itibaryla 2738 proje devam etmekte olup, bu projelere 67 milyon TL aktarlmtr.
81
Tablo 21. 2012 Ylnda nerilen ve Destek Karar Verilen Projelerin niversitelere Gre Dalm* (Kamu Projeleri Hari)
nerilen Proje Says Ege . Sleyman Demirel . Ankara . Hacettepe . stanbul Teknik . stanbul . Orta Dou Teknik . Gazi . Yldz Teknik . Dokuz Eyll . Akdeniz . Erciyes . Seluk . Atatrk . Bilkent . anakkale Onsekiz Mart . ukurova . Sabanc . Boazii . Ko . Gebze Yk. Tekn. Ens. Ondokuz Mays . Marmara . Mula Stk Koman . Karadeniz Teknik . zmir Yk. Tekn. Ens. Uluda . Kocaeli . Frat . Mustafa Kemal . Adnan Menderes . Fatih . Sakarya . Abant zzet Baysal . Kahramanmara St mam . 276 242 216 213 189 164 163 148 131 130 126 117 114 109 102 102 96 88 87 85 80 79 77 75 73 71 70 69 68 66 66 57 57 55 53 Desteklenen Proje Says 55 25 38 47 44 20 63 25 22 22 27 22 22 15 47 28 21 28 39 33 24 10 12 6 16 14 11 13 5 10 11 9 3 9 10 Toplam Destek Btesi (Bin TL) 10.165 3.864 5.665 6.267 7.724 4.528 11.543 3.269 4.591 4.610 4.403 3.352 3.546 2.328 10.613 4.172 2.919 6.169 7.811 5.705 4.368 1.997 1.450 502 2.467 3.367 1.615 2.036 1.316 893 2.352 2.382 281 1.451 1.712
82
nerilen Proje Says Pamukkale . Yeditepe . nn . Afyon Kocatepe . TOBB Ekonomi ve Teknoloji . Anadolu . Gaziantep . Recep Tayyip Erdoan . Mehmet Akif Ersoy . Mersin . Nide . Osmangazi . Namk Kemal . Blent Ecevit . Gaziosmanpaa . Cumhuriyet . Harran . Balkesir . Dicle . Krkkale . Karabk . Celal Bayar . Atlm . zmir Katip elebi . ankr Karatekin . zyein . Baheehir . Yznc Yl . Yldrm Beyazt . Dzce . Trakya . Aksaray . Dumlupnar . Karamanolu Mehmet Bey . stanbul Kltr . Erzincan . 53 52 46 46 46 44 43 42 41 39 38 36 34 33 33 32 31 31 29 28 27 26 26 25 24 24 23 21 21 20 20 19 18 18 18 17 Desteklenen Proje Says 10 11 8 2 14 11 8 5 3 5 6 12 12 13 10 4 6 3 1 6 3 5 6 0 4 5 5 5 1 4 5 5 1 4 1 1 Toplam Destek Btesi (Bin TL) 1.260 1.458 786 722 2.692 1.637 1.014 304 212 616 820 1.656 1.696 1.253 1.346 970 1.227 373 143 335 226 934 1.267 0 590 898 539 356 116 1.000 1.100 503 263 1.095 278 206
83
nerilen Proje Says GATA Ordu . Yalova . Acbadem . stanbul Bilgi . Melikah . Trk Hava Kurumu . Osm. Korkut Ata . Turgut zal . Bingl . Tunceli . Gmhane . Kastamonu . Bilecik eyh Edebali . Okan . Kafkas . Dou . Zirve . Ahi Evran . Bursa Teknik . zmir Ekonomi . Bakent . Konya Necmettin Erbakan . Bartn . Hitit . Kadir Has . Bozok . Nevehir . Ik . stanbul Medeniyet . Giresun . Sinop . Bezmialem Vakf . stanbul Kemerburgaz . stanbul ehir . Mevlana . 17 17 17 16 16 15 15 14 14 13 13 13 13 13 13 12 12 11 11 11 10 10 10 10 10 10 9 9 9 9 8 8 8 8 8 7 Desteklenen Proje Says 3 4 2 3 2 1 2 2 1 0 3 1 0 0 0 3 4 4 1 1 3 2 1 0 0 3 1 4 2 2 1 1 1 0 2 1 Toplam Destek Btesi (Bin TL) 213 484 190 227 322 242 547 251 25 0 809 29 0 0 0 490 397 446 117 235 237 39 99 0 0 295 210 809 321 343 104 25 440 0 193 323
84
nerilen Proje Says Gediz . Nuh Hac Yazgan . Fatih Sultan Mehmet . Mimar Sinan Gzel Sanatlar . TED . Bitlis Eren . Uak . Artvin oruh . Kilis 7 Aralk . Uluslararas Antalya . Yaar . ankaya . Canik Baar . Beykent . Galatasaray . Idr . Adyaman . Bayburt . stanbul Aydn . Maltepe . skdar . Ardahan . Erzurum Teknik . Siirt . Amasya . stanbul Geliim . Yeni Yzyl . ifa . Toros . Ar brahim een . Mu Alparslan . Abdullah Gl . Ufuk . Hakkari . zmir . Batman . 7 7 7 7 7 6 6 6 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 Desteklenen Proje Says 1 0 0 0 0 1 1 0 1 2 1 2 0 0 0 0 2 0 Toplam Destek Btesi (Bin TL) 230 0 0 0 0 105 150 0 25 599 156 326 0 0 0 0 151 0 25 371 0 18 0 234 0 0 0 0 0 242 0 0 25 0 0 0
4
4 4 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 1 1 1
1
1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0
85
nerilen Proje Says Altn Koza . KTO Karatay . Avrasya . Krklareli . Bursa Orhangazi . Gedik . Sleyman ah . stanbul Bilim . Piri Reis . Toplam Dier Kurulular Genel Toplam * 30 Nisan 2013 itibaryla 1 1 1 1 1 1 1 0 0 5610 507 6117 Desteklenen Proje Says 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1092 182.757 23 1115 4.963 187.720 Toplam Destek Btesi (Bin TL) 0 0 0 23 0 0 0 159 124
1001 - Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Projelerini Destekleme Program Yeni bilgiler retmek, bilimsel yorumlar yapmak veya teknolojik problemleri zmlemek amacyla yaplan almalar ve ayrca lkemizin uluslararas pazarlardaki rekabet gcnn artrlmak iin ileri teknoloji uygulamalarna ynelik projeleri, ncelikli alanlar erevesinde desteklemektir. Yllar itibaryla 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Projelerini Destekleme Programna ait veriler Tablo 22de yer almaktadr. Tablo 22. 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Projelerini Destekleme Program Verileri
2007 nerilen Proje Says Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte (Milyon TL)** Devam Eden Proje Says Sanayi birlii Olan Desteklenen Proje Says Sanayi birlii Olan Projelerin Destek Btesi (Bin TL)** Desteklenen Projelerdeki Aratrmac Says Desteklenen Projelerdeki Bursiyer Says Yllk Harcama Miktar (Milyon TL)*** * 2013 yl sonu ngrs ** Cari fiyatlarla *** 2013 yl sabit fiyatlaryla 3.603 803 128 2.245 17 2008 3.546 622 110 2.072 19 2009 3.202 403 76 1.650 18 2010 3.408 668 123 1.525 17 2011 3.086 594 123 1.552 13 2012 3.218 535 125 1.546 15 30 Nisan 2013 2.032 265 62 1.537 6 2013* 3.500 570 135 1.600 17
2.784
3.471
3.328
3.003
2.228
4.224
1.312
6.000
1.936 1116 161
1238 592 158
742 1.107 130
1213 1.704 141
1103 1.230 139
995 874 120
460 197 39
1.150 1.100 130
86
2007 ylnda TBTAK 1001 Programna 3.603 bavuru yaplm, 2012 ylnda ise 3.218 bavuru yaplmtr. Yine 2007 ylnda 803, 2012 ylnda ise 535 proje desteklenmitir. 2007 2012 yllar arasnda desteklenen projelerde toplam 7.227 aratrmac ve 6.623 bursiyer yer almtr. Projelere 2007-2012 yllar arasnda 2013 yl sabit fiyatlaryla toplam 849 milyon TL aktarlmtr. Nisan 2013 itibaryla 1537 proje devam etmekte olup, projelere 39 milyon TL aktarlmtr. 3501 - Ulusal Gen Aratrmac Kariyer Gelitirme Program (Kariyer Program) Yllar itibaryla 3501 - Ulusal Gen Aratrmac Kariyer Gelitirme Programna ait veriler Tablo 23te yer almaktadr. Tablo 23. 3501 - Ulusal Gen Aratrmac Kariyer Gelitirme Program Verileri
2007 nerilen Proje Says Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte (milyon TL)** Devam Eden Proje Says Sanayi birlii Olan Desteklenen Proje Says Sanayi birlii Olan Projelerin Destek Btesi (Bin TL)** Desteklenen Projelerdeki Aratrmac Says Desteklenen Projelerdeki Bursiyer Says Yllk Harcama Miktar (milyon TL)*** * 2013 yl sonu ngrs ** Cari fiyatlarla *** 2013 yl sabit fiyatlaryla 199 67 9,2 332 0 2008 176 70 8,1 328 2 2009 233 55 7,1 286 1 2010 274 67 8,4 173 0 2011 440 125 20,5 206 1 2012 558 112 21,4 255 3 30 Nisan 2013 358 67 13 284 1 2013* 597 125 25 300 4
293
219
226
647
211
800
70 63 19,2
63 62 16,9
32 96 13,6
34 114 11,1
79 165 16
99 136 16,6
60 26 8,1
120 130 18
TBTAK 3501 Program kapsamnda program baladndan 2012 yl sonuna kadar toplam 2.816 proje bavurusu yaplm, 781 proje desteklenmitir. Nisan 2013 itibaryla 358 bavuru yaplm, 67 bavuru desteklenmitir. Yine Nisan 2013 itibaryla 284 proje devam etmekte olup, projelere 8 milyon TL aktarlmtr. 1002 - Hzl Destek Program Programn amac niversiteler, aratrma hastaneleri ve aratrma enstitlerinde yrtlecek acil, ksa sreli, kk bteli aratrma ve gelitirme projelerine destek salamaktr. Yllar itibaryla 1002 - Hzl Destek Programna ait veriler Tablo 24te yer almaktadr. Tablo 24. 1002 - Hzl Destek Program Verileri
2007 nerilen Proje Says Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte (Milyon TL)** Devam Eden Proje Says Sanayi birlii Olan Desteklenen Proje Says 729 309 6,6 448 6 2008 725 366 8 453 7 2009 880 323 6,9 444 5 2010 935 343 7,5 484 7 2011 962 350 7,9 447 2 2012 1049 327 8,3 448 3 30 Nisan 2013 483 159 4,3 473 4 2013* 1500 340 10 497 5
87
Tablo 24. 1002 - Hzl Destek Program Verileri

2007 Sanayi birlii Olan Projelerin Destek Btesi (Bin TL)** Desteklenen Projelerdeki Aratrmac Says Desteklenen Projelerdeki Bursiyer Says Yllk Harcama Miktar (Milyon TL)*** * 2013 yl sonu ngrs ** Cari fiyatlarla *** 2013 yl sabit fiyatlaryla 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 118 2013*
140
171
111
169
46
56
100
556 112 6,5
305 185 13,5
264 295 11,6
253 325 10,3
305 289 9,1
315 234 8,4
123 93 4
360 240 10
TBTAK 1002 Program kapsamnda 2007-2012 yllarnda toplam 5.280 neri yaplm, 2.018 proje desteklenmitir. 2013 yl sabit fiyatlaryla, yine bu dnemde toplam 59 milyon TL projelere aktarlmtr. Nisan 2013 itibaryla 483 proje nerisi yaplm, 159 proje desteklenmitir. Yine Nisan 2013 itibaryla 473 proje devam etmekte olup, projelere 4 milyon TL aktarlmtr. B. zel Sektre Ynelik TBTAK Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destekleri zel sektre ynelik oluturulan Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destek Programlar kapsamnda, bilimsel ve teknolojik bilgiyi rne, srece, ynteme veya sisteme dntrme aamalarnda yaplacak, teknoloji ve yenilik odakl aratrma, gelitirme ve iyiletirme faaliyetlerine ilikin proje nerileri, deerlendirilmekte, izlenmekte ve geri demesiz olarak desteklenmektedir. TBTAK TEYDEB tarafndan yrtlen zel sektre ynelik Ar-Ge ve Yenilik Destek Programlar: 1501 TBTAK Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program, 1503 TBTAK Proje Pazar Destekleme Program, 1505 TBTAK niversite-Sanayi birlii Destek Program, 1507 TBTAK KOB Ar-Ge Balang Destek Program, 1509 TBTAK Uluslararas Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program, 1511 TBTAK ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program, 1512 TBTAK Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program, 1513 TBTAK Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Program, 1514 TBTAK Giriim Sermayesi Destekleme Program Destek programlarna ilikin veriler Tablo 25te yer almaktadr. Tablo 25. TBTAK Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destek Programlarna likin Veriler
2007 Proje Bavuru Says Firma Says Yeni Firma Says Destek Karar Verilen Proje Says 1.498 1.052 743 732 2008 2.285 1.679 1.199 1.199 2009 2.001 1.495 926 1.185 2010 1.755 1.350 741 1.075 2011 1.688 1.338 717 1.070 2012 2.833 1.822 946 1.350 30 Nisan 2013 884 754 328 653 2013* 3.245 2.385 1.275 1.860
88
Tablo 25. TBTAK Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destek Programlarna likin Veriler
2007 Sonulanan Proje Says 31 Aralk 2012 itibaryla Desteklenmekte Olan Proje Says Desteklenen Projeler Kapsamnda Gerekleen Harcama Tutar (Milyon TL)** Destek Kapsamna Alnan Harcama Tutar (Oluturulan Ar-Ge Hacmi) (Milyon TL)** denen Destek Tutar** (Milyon TL) * 2013 yl sonu ngrs ** 2013 sabit fiyatlaryla, Milyon TL 382 1.355 2008 589 1.790 2009 901 1.792 2010 1107 1.654 2011 828 1.804 2012 1.008 2.007 30 Nisan 2013 171 2.455 2013* 1.150 2.400
1.042
724
1325
827
631
642
77
1.175
654
529
880
629
506
511
64
925
394
330
543
390
319
317
42
579
30 Nisan 2013 itibaryla, Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destek Programlar kapsamnda 2.455 proje desteklenmektedir. Ocak-Nisan 2013 dneminde destek programlarna 884 proje bavurusu yaplm ve desteklenen projelere TBTAK kaynaklarndan toplam 42 milyon TL denmitir. 1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program Yllar itibaryla 1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program kapsamnda yaplan proje bavurular ve desteklenen proje saylar Tablo 26da sunulmaktadr. Tablo 26. 1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program Verileri
2007 Proje Bavuru Says Firma Says Yeni Firma Says Karar Verilen Proje Says (Yl erisinde) Destek Karar Verilen Desteklenmeyen Sonulanan Proje Says denen Destek Tutar (Milyon TL)*** * 2013 yl sonu ngrs ** 30 Nisan 2013 itibaryla birikimli toplam *** 2013 sabit fiyatlaryla, Milyon TL 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 342 254 77 305 201 104 85 21 2013* Toplam**
809 538 278 731 566 165 382 394
939 588 263 903 516 387 513 305
871 547 206 1.015 540 475 479 431
757 490 137 782 516 266 588 295
769 537 132 771 524 247 404 219
975 636 171 949 643 306 457 215
1100 730 190 730 305
9.839 3.317 9.167 6.615 2.552 4.626 2.369
1 Ocak 2013-30 Nisan 2013 dnemi itibaryla, 1501-Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program kapsamnda 1.169 proje desteklenmekte olup, 239 proje nerisinin deerlendirme sreci devam etmektedir. Tablo 26da grld gibi program kapsamnda desteklenen projelere 2007-2012 yllar arasnda 2013 yl sabit fiyatlaryla toplam 1,9 milyar TL hibe destek salanmtr.
89
1505 - niversite Sanayi birlii Destek Program ve 1507 - KOB Ar-Ge Balang Destek Programna dair detayl bilgi Y4 stratejik amac, 1509 - Uluslararas Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programna dair detayl bilgi ise Y6 stratejik amac altnda verilmitir. TBTAK-1512 Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program, TBTAK-1513 Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Program, TBTAK-1514 Giriim Sermayesi Destekleme Programna dair detayl bilgi Y2 stratejik amac altnda verilmitir.
C. Tabandan Yukar Yaklam ile Yrtlen Dier Destek Mekanizmalar Teknoloji Gelitirme Projeleri (TGP) Destei
UBTYS 2011-2016 kapsamnda "htiya-odakl alanlarda Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin ivmelenmesi" balkl Stratejik Ama erevesinde, Para Kredi ve Koordinasyon Kurulunun 98/10 sayl Aratrma Gelitirme Yardmna likin Teblii kapsamnda 1995 ylndan beri DFF kaynandan sanayi ve yazlm kurulularnn Ar-Ge projeleri Teknoloji Gelitirme Projeleri (TGP) Program bal kapsamnda desteklenmitir. 2010 yl Austos ayndan bu yana DFF kaynandan fon aktarmnda devam eden duraklama nedeniyle, TGP kapsamnda proje destei mmkn olamamaktadr. Devam eden projelerin kullandrmlar ise TTGV zkaynaklarndan karlanmaktadr. Ekonomi Bakanl ile zerinde allan r-Ge ve Ticariletirmeye Ynelik yeni destek modeline ilikin Tebliin yrrle girmesi durumunda UBTYS 2011-2016 kapsamndaki ncelikli alanlardaki yeniliki ve rekabeti projelerin desteklenmesi mmkn olabilecektir. Bilimsel Aratrma Projeleri Destei Bilimsel Aratrma Projeleri Destei kapsamnda niversitelere kamu kaynaklarndan 2003 ylnda 87 Milyon TL aktarlmken 2013 ylnda bu rakam 603 milyon TLye ykselmitir. Dier Destek Programlarna likin Bilgiler KOBlerin kendi belirledikleri konulara ynelik destek salayan KOSGEB Ar-Ge, novasyon ve Endstriyel Uygulama Destek Program kapsamnda projelere destek salamaktadr. Destek miktarlarna ilikin bilgiler Y4 stratejik amac altnda raporlanmtr. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl tarafndan salanan SAN-TEZ ve Rekabet ncesi birlii Projeleri destei ile sanayicinin ihtiyalar dorultusundaki Ar -Ge ve yenilik projeleri desteklenmektedir. Bunlara ilikin gelimeler Y3 blmnde verilmitir. BSTBnin sunduu bir dier destek mekanizmas olan Teknogiriim Sermayesi Destei ile de benzer ekilde meraka dayal aratrmalar desteklenmektedir. Bu programa ilikin detaylar Y2 stratejik amac altnda yer almaktadr. Ayrca, TBTAK BDEB tarafndan salanan niversite rencileri Yurt i/D Aratrma Projeleri Destekleme Program (2233) ve Konuk Bilim nsan Destekleme Program kapsamnda aratrmaclarn kendi belirledikleri konularda almalar iin ek destek salanmaktadr. Bu programlar hakkndaki detayl bilgi srasyla Y1 ve Y6 stratejik amalar altnda verilmektedir. TBTAK tarafndan kili Anlamalar kapsamnda desteklenen projelerde de benzer ekilde aratrmaclarn kendi belirledikleri alanlarda almalarna olanak salanmaktadr. lgili gelimeler Y6 stratejik amac altnda raporlanmtr. Uluslararas destek programlar kapsamnda Trkiyedeki yerleik aratrmaclarn yararlanabildii 7.P Kapasiteler zel Program, Aratrma Potansiyeli Program, 7.P KOB Yararna Aratrmalar, 7.P Marie Curie Burs Program, 7.P Fikirler zel Program (ERC), EUREKA ve COST Program da meraka dayal aratrmalara destek salamaktadr ve bu programlara ilikin bilgiler Y6 stratejik amac altnda verilmektedir. Bu destek mekanizmalarna ek olarak Kalknma Bakanl tarafndan salana n Aratrma Altyap destekleri ise hem tabandan yukar yrtlen aratrmalar iin hem de ncl aratrmalar iin gerekli altyaplarn kurulmasn salamaktadr. Bu destek trne ilikin bilgiler Y5 stratejik amac balnda verilmitir.
90
Stratejik Ama Y1-BTY nsan Kaynaklarnn Gelitirilmesi

Y1 - Blm 1a: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda Y1 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
Stratejik Ama Y1. Ama Y1.1. Y1.1.1 Eylem: Temel ve orta retimde bilim kltrnn gelitirilmesine ynelik bilim fuarlarnn dzenlenmesi
BTY nsan Kaynaklarnn Gelitirilmesi1 BT K saysnn artrlmas ve sektrel dalmn iyiletirilmesi2 Genlerin Ar-Ge alanlarna ynlendirilmesi TBTAK MEB 2012-2015
Gelime: Bilim Fuarlarnn tantmnda kullanlacak logo, afi tasarm ve tantm videosu yapm tamamlanmtr. Bilim Fuarlar web sitesi oluturulmu ve hazrlanan tantm materyalleri ile klavuzlar web sitesinde yaymlanmtr. Bavuru formlar hazrlanarak evrimii (online) bavuru portal kullanma almtr. 4006 TBTAK Bilim Fuarlar Destekleme Program Danma Kurulu oluturulmutur. MEB'den 1000 adet pilot okul iletiim bilgileri alnm, evrimii bavuru yapmalar iin duyuru yaplm ve sre hakknda bilgi verilmitir. MEB'e bilgi notu hazrlanm ve okullara resmi yaz gnderilerek duyuru yaplmas salanmtr. Belirlenen 1000 pilot okula ek olarak 200 gnll okul bavurusu alnmtr. 200 okulun daha desteklenebilmesi iin TBTAK Bilim Kurulu onay alnmtr. TBTAK Bilim Fuar sonu raporu alnmasna ynelik evrimii sistem oluturulmasna balanmtr. TBTAK Bilim Fuar Destek Taahhtnamesi hazrlanm ve evrimii bavuru yapan okullara gnderilmitir. Taahhtname imzalayarak gnderen okullara proje destek szlemesi gnderilmitir. Szlemesi gelen okullarn bilgileri sisteme girilmi (BAYS) ve 5 bin TL maddi destein aktarlmasna ynelik ilemler balatlmtr. D
Bu stratejik ama altndaki stratejiler Ulusal Bilim, Teknoloji nsan Kayna Strateji ve Eylem Plan 2011 -2016 kapsamnda ele alnmakta olup, buradaki eylemler ek olarak Kurumlardan bildirilmi eylemlerdir. Ulusal Bilim, Teknoloji nsan Kayna Strateji ve Eylem Plan 2011 -2016 belgesine www.tubitak.gov.tr/politikalar adresinden erimek mmkndr. 2012 eylem plannda Y1.1.2 ve Y1.1.4 stratejik amalar kapsamnda yrtlecek bir eylem bulunmamaktadr.
91
UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda Y1 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
Eylem: Bilim toplum faaliyetleri araclyla genlerin uzay alanna ynlendirilmesi
TBTAK Ulusal Gzlemevi (TUG)
TBTAK Enstitleri, MEB, niversiteler
Srekli D
Gelime: Belirtilen dnemde 495 ziyareti gzlemevini ziyaret etmitir. Eylem: zellikle ocuklarn ve genlerin bilime olan ilgi ve meraklarn artracak, destekleyecek ve teknolojiyi daha doru kullanmalarn salayacak bilim merkezlerinin 2016 yl itibaryla tm bykehirlerde kurulmasna ynelik yerel ynetimlerle ibirlii halinde almalarn gerekletirilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK Yerel Ynetimler, MEB, Sanayi ve/veya Ticaret Odalar, niversiteler
2012-2016
Gelime: 2 Mart 2013 tarih ve 217 sayl Bilim Kurulu toplantsnda alnan karara gre; Mardinde slam Bilim ve Teknoloji Kurulmas almas iin Mardin Valilii ve ilgili dier kurumlar ile Protokol imzalanmas konusunda Bakanlk Makamna yetki verilmesi ve bu proje iin belirlenen destek miktarnn 12.000.000 TL olarak belirlenmesine karar verilmitir. Protokol imzalanabilmesi iin Mardin Valilii ile grmeler devam etmekted ir. TBTAK Bilim ve Toplum Proje Destek Program Bilim Merkezi Kurulmas ar Metni, Proje Ana Aamalar Listesi ve Bilim Merkezi Kurulmasna Dair Proje Szlemesinde deiiklikler yaplarak yaplan deiiklikler iin Bilim Kurulu ve Bakanlk onay alnmtr. Gaziantep Bykehir Belediyesi ile 15 Ocak 2013 tarihinde Bilim Merkezi Kurulmasna dair n Protokol imzalanmtr. Eyleme ilikin ayrntl bilgi Y1 Dier Gelimeler blmnde verilmitir. Eylem: Fen bilimleri, biliim teknolojileri, teknoloji ve tasarm ile matematik retim programlarnn gelitirilmesine ynelik almalarn yaplmas TBTAK MEB, TPE 2012-2013
Gelime: Milli Eitim Bakanl ile TBTAK arasnda 14 Mart 2012de imzalanan, TBTAK Bilim ve Toplum Daire Bakanl tarafndan yrtlen Eitimde birlii Protokol kapsamnda yer alan Eitim ve retimin niteliinin artrlmas iin MEBin ihtiyalarna ynelik Ar -Ge faaliyetleri eyleme ynelik atlan nemli ve yeniliki bir admdr. Eitim-retim sisteminin renme/retme yntemlerinin ve mfredat ieriklerinin iyiletirmesine ynelik yenilikleri beraberinde getirecek olan bu protokol kapsamnda TBTAK Bilim ve Toplum Daire Bakanl Eitim Aratrmalar Mdrl bnyesinde almalar yrtlmektedir. Yrtlen fa aliyetlerden bir tanesi de ilgili eylem olan Fen bilimleri, ile matematik retim programlarnn gelitirilmesine ynelik almalarn yaplmas na ynelik yaplan almalardr. lgili eylem kapsamnda 1 Kasm 2012 30 Nisan 2013 tarihleri arasnda aada gelimeler kaydedilmitir: retim Programlar Revize almalar; Yaplan ibirlii protokol erevesinde, aada sunulan retim programlarnn revize almalar 30 Ocak 2012 tarihi itibariyle tamamlanmtr. Ortaokul Matematik (5-8), Lise Matematik (9-12) Fen Bilimleri (3- 8) Lise Fizik (9-12) Lise Kimya (9-12) Lise Biyoloji (9-12) D
92
Strateji
Eylem
Yukarda belirtilen her bir ders iin ksaca aadaki sre yrtlmtr; 1. 2. 3. Gelimi lkelerin retim programlar ile karlatrlarak, her snf seviyesinde yer alan kazanm ve becerilerin gzden geirilmesi ve belirlenmesi Kazanm ve becerilere uygun konu ve alt-kavramlarn belirlenmesi (nitenin kavram haritasnn belirlenmesi) Belirlenen kazanm ve becerilere gre retim programnn hazrlanmas
Mfredat revize srecinde alma Gruplar ile TTKB temsilcileri toplantlarla bir araya gelmi, sreci deerlendirmi ve ve fikir al verileri yapmlardr. Mfredat taslaklarnda Kasm-Aralk 2012 dnemindeki altaylarla son gncellemeler yaplm ve dzenlenerek MEBe teslim edilmi ve Ocak 2013te TTKB tarafndan onaylanmtr.
MEB TTKB koordinesinde; Fen Bilimleri, Fizik, Kimya, Biyoloji, Ortaokul Matematik, Lise Matematik retim programlar hakknda yaynclara bilgilendirme yaplmtr. ubat 2013 itibaryla; TTKB tarafndan onaylanan yukardaki retim programlarna ynelik kademeli olarak balatlmtr. Eitim materyallerinin hazrlanmas almalar
93
Strateji
Eylem
Y1.1.3
zel sektrn Ar-Ge ihtiyalar dorultusunda BT K yetimesine ynelik programlar tasarlanmas Eylem: Sanayinin ihtiya duyduu alanlarda lisansst eitim bursu verilmesi ve lisans dzeyinde yarmalarn dzenlenmesi TBTAK niversiteler, TOBB, BSTB, YK, ETKB 2012-2013
Gelime: TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Burs Program ve TBTAK 2211 Yurt i Doktora Burs Program kapsamnda sanayinin ihtiyacna ynelik alanlarda yksek lisans ve doktora burs destei verilmesine ynelik almalar yapld. Yaplan almalar sonucunda TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Program, TBTAK 2228 Son Snf Lisans rencileri iin Lisansst Burs Program ile TBTAK 2211 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2211 Yurt i Lisansst Burs Program oluturuldu. TBTAK Yurt i Lisansst Burs Program kapsamnda sanayi ile ilgili alanlarda lisansst eitimlerine devam eden renciler iin tevik burslar uygulamas gelitirildi. 2013 ylnda ilk dnem sanayinin ihtiya duyduu alanlarda tez yazan 7 yksek lisans ve 7 doktora rencisi olmak zere 14 lisansst renci programa bavurdu. Ayrca, 1968 ylndan bu yana verilmekte olan niversite rencileri proje destei kapsamnda herhangi bir sanayi/sektr kuruluunun bir sorununu zmeyi hedefleyen aratrma konusuna sahip bitirme tezleri iin son snfa gemi lisans rencilerinin hazrladklar aratrma projelerine destek verilmesi saland. lgili program kapsamnda var olan 2.000 TLlik destek miktar 14/01/2012 tarih ve 204 sayl Bilim Kurulu karar ile normal projeler iin 2 .500 TL ve sanayiye entegre projeler iin ise 4.000 TL olarak belirlendi Sanayi odakl bitirme projeleri 2013 ylndan itibaren TBTAK 2241/A Sanayi Odakl Lisans Bitirme Tezi Destekleme Program kapsamnda desteklenmeye baland. Sanayiye entegre proje destei kapsamnda 2012 ylnda 2 dnemde toplam 235 bavuru alnd ve 147 proje desteklendi. 2013 ylndan itibaren bavuru dnemleri lisans rencilerinin her ay bavuru yapmasn salayacak ekilde ylda 12 dnem olarak belirlendi. Bu kapsamda 2013 ylnn ilk 4 aynda 119 proje bavurusu alnd ve 71 proje desteklendi. Sanayiye entegre lisans bitirme tezi destei ile paralel olarak niversitelerimizin Mhendislik ve Teknoloji Faklteleri ile Ziraat Fakltesinin ilgili blmlerinde renim grmekte olan lisans rencilerinin, sanayinin bir sorununu zmeyi hedefleyen ve/veya sanayide uygulama potansiyeli olan rn/yntem/sre iyiletirme ve/veya gelitirmeye ynelik aratrma konusuna sahip lisans bitirme projeleri iin TBTAK 2241/B Sanayi Odakl Lisans Bitirme Projeleri Yarmas uygulamaya koyuldu. D
Y1.1.6
Toplumda bilim ve teknoloji kltrnn yaygnlatrlmas Eylem: TBA Trke Bilim Terimleri Szl Projesi ile bilim dili olarak Trke'nin eitimde kullanmnn yaygnlatrlmas ve toplum genelinde benimsetilmesi amacyla "Trke Bilim Terimleri Szlkleri"nin hazrlanmas
Trkiye Bilimler Akademisi
niversiteler
Srekli
Gelime: Trke Bilim Terimleri Szl Projesi kapsamnda yer alan 26 alt sosyal bilim alanndan oluan Sosyal Bilimler Terimleri Szlnn kitap sat devam etmitir. Ayrca www.tubaterim.gov.tr adresinde internet zerinden de herkesin kullanmna sunulmu Sosyal Bilimler Terimleri Szl kullanclardan alnan geri bildirimlerle gncellenmektedir. Proje kapsamnda yer alan 6 alt alandan oluan Doa Bilimleri Terimleri Szl kapsamndaki yaklak 15.000 terimin yayna hazrlk ve yabanc dil karlklarnn oluturulmas almalarna devam edilmitir. Proje kapsamnda yer alan 13 alt alandan oluan Mhendislik Terimleri Szl kapsamndaki yaklak 22.000 terimin yayna hazrlk ve yabanc dil karlklarnn oluturulmas almalarna 70 kiinin zerinde bir katlmc saysyla devam edilmitir. Proje kapsamnda almalarn internet zerinden yrtlebilmesi iin oluturulan veri taban yazlmnn gelitirilmesine devam edilmitir. Veri taban ve proje web sayfasna yeni blmler ve uygulamalar eklenmitir.
94
Strateji
Eylem
Eylem: retmen adaylar ve retmenlerin kendi branlarna ynelik toplumda olumlu tutum gelitirilmesine ilikin yrtecekleri faaliyetlerin desteklenmesine ilikin destek programnn gelitirilmesi Gelime:
TBTAK
MEB, YK, niversiteler
Srekli
arya zel www.tubitak.gov.tr/4005 sitesi uygulamaya konulmu ve ar yaymlanmtr. arya yaplan 61 bavurunun n deerlendirmeleri yaplmtr. n deerlendirmeyi geen 34 proje konularna gre ayrlarak incelenmek zere panelistlere gnderilmi ve oluturulan 7 ayr panelde 42 panelist tarafndan deerlendirilmitir. Desteklenmesine karar verilen 11 proje ve reddedilen tm projelerin bavuru sahiplerine panel ortak raporlar iletilmitir. Desteklenmesine karar verilen projelerden bteleri revize edilen projelerin szlemeleri imzalanmak zere proje yrtclerine gnderilmitir.
Eylem: TBA Bilim Eitimi Projesi kapsamnda yrtlen etkinliklerin yannda, ocuklarn ve genlerin bilime olan meraklarnn arttrlmas ve bir ocuk Platformu oluturulmas; Trk Dnyasnn nsanla Miras Brakt 100 Temel Eser in Trk dili ve literatrne kazandrlmas ve ocuk uyarlamalarnn hazrlanmas
Kalknma Bakanl, Milli Eitim Bakanl (Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl)
Srekli D
Gelime: ocuk Platformu, Trk Dnyasnn nsanla Miras Brakt 100 Temel Eser ve 100 Temel Eserin ocuk Uyarlamas kapsamnda ierik planlamas, i takvimi, taslak bte ve organizasyon emalarnn oluturulmas, kurul ve komitelerde grev alacak kiilerin belirlenmesi almalarna balanmtr.
Eylem: Toplumda bilim ve teknoloji kltrnn yaygnlatrlmas amacyla TBTAK Bilim kamp projesinin gerekletirilmesi
TBTAK TSSDE
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl, TBTAK (BTDB)
2012-2013
Gelime: 2013 klim Deiikliinin Etkileri ve klim Deiiklii Konularnda Farkndalk Gelitirme Projesi kapsamnda gerekletirilen faaliyetler; 4 ilde (Trabzon, zmir, Konya, Edirne) altaylar gerekletirilmitir. Fen ve Sosyal Bilgiler retmenlerine ynelik klim Deiiklii Hizmet i Seminerleri gerekletirilmitir.
Ayrca kamu spotu almalar, afi/poster almalar, web sayfasnn hazrlanmas almalarna devam edilmektedir. Eylem: Medyann BTY konularna ayrd zaman ve alan ile BTY konularndaki popler bilim haberlerinin niteliinin artmas iin medyaya BTY konularnda ierik salanmas Kamu Aratrma Enstitleri, niversiteler, zel Sektr, Medya
TBTAK
2012-2016
95
Strateji
Eylem
Gelime: lgili dnemde basnla 100e yakn basn blteni paylalm; 20ye yakn basn toplants ve ziyareti dzenlenmi ya da dzenlenen toplantlara TBTAK olarak katlm salanmtr. Basnda bilim ve teknoloji haberlerinin grnrl takip edilmeye balanm, haberlerin grnrlne etki eden faktrler zerinde allmaya balanmtr. Ayrca, toplumda bilim ve teknoloji konularna dair farkndaln TBTAK algs zerinden lmne dair anketler hazrlanmtr. Alanlarna gre snflandrlan ve geniletilen basn listeleri ile haberlerin dorudan ilgili alandan sorumlu basna iletilmesi, bylelikle hem daha fazla sayda haber yaynlanmas hem de yaynlanan haberlerin niteliinin artmas salanmtr. Yenilenen TBTAK ana sayfasndan bilim ve teknoloji alanndaki gelimeler basnn ilgisini ekebilecek formatta (fotoraf ve grntl olarak) hzl bir ekilde kamuoyu ile paylalmaya balanmtr. Ayrca dhil olunan sosyal medya uygulamalar ile de toplumun ve basnn lkemiz ve dnyadaki BTY alanndaki gelimeleri hzl ve salkl bir ekilde takip etmesi salanmtr. Ama Y1.2.3 Y1.2.1 Aratrma kltrnn, aratrmaclarn yetenek ve deneyimlerinin gelitirilmesi Aratrma yeteneinin gelitirilmesini tevik eden mekanizmalar tasarlanmas Eylem: TBA Ak Ders Malzemeleri Projesi kapsamnda hazrlanacak derslerin Ulusal Ak Ders Malzemeleri (UADM) web zerinden herkesin eriimine almas D
niversiteler
Srekli
Gelime: Ak Ders Malzemeleri Projesinin TBA tarafndan balatlm olmas ve bu kapsamda imdiye kadar 80 adet eserin hazrlanm v e www.acikders.org.tr adresinden yaynlanm olmas; Ak Ders Malzemeleri konusunun kapsam ve ieriinin genilii ve zenginlii gibi hususlar gzetilerek, bu konuda ilgili kurumlar aras ibirlii yapmann zorunlu olduu grnden hareketle TBA ile TBTAKn ibirlii yapmasnn gerekli olduu deerlendirilmektedir. Nitekim bu husus TBTAK Bilim Kurulunun 6 Ekim 2012 tarihli toplantsnda karar altna alnm ve TBA -TBTAK ibirlii kapsamnda 7 Kasm 2012 tarihinde 16. Trkiyede nternet Konferans kapsamnda Ak Ders Malzemelerinin Dn, Bugn, Yarn isimli bir panel Eskiehirde dzenlenmitir. Bu panele, katlmclar TBTAK ve TBAnn konuyla ilgili gemi almalar ve gelecekteki ibirlii hakknda bilgilendirmek zere, TBAdan katlm salanmtr. Eylem: Yksekretimde Trke kaynak eksiklii hissedilen konular ncelikli olmak zere, akademik bilgi, beceri ve yetkinlii artrmaya ynelik Trke telif kitaplar baslmas yoluyla geni kitlelere ulatrlmas
TBTAK
TBTAK, MEB, YK, TBA , Atatrk Kltr, Dil, Tarih Yksek Kurumu
2011 - 2013
2012 eylem plannda Y1.2.3 ve Y1.2.4 stratejik amalar kapsamnda yrtlecek bir eylem bulunmamaktadr.
96
Strateji
Eylem
Gelime: Lisans dzeyinde hazrlanacak Trke telif e-Kitaplarn web zerinden herkesin eriimine almas almalar kapsamnda, 2012/103 sayl BTYK kararna istinaden Dijital erikli Ak Ders Kaynaklarn Destekleme Program oluturulmutur. Bu destek program kapsamnda her yl belirlenen ar alanlarnda lisans derslerine yardmc olmas amacyla nitelikli Trke telif e -Kitaplar herkesin eriimine alacaktr. Destek programnn, 1. 2. 3. 4. 5. Dijital erikli Ak Ders Kaynaklarn Destekleme Programnn ileyi ve destek mekanizmas belirlenmitir. 2010 SYM verileri kullanlarak Trkiye'deki niversitelerde en ok okutulan derslerin listesi oluturulmutur. Program btesi netletirilmitir. Trkiyede akademik kitap yazma ve deerlendirme konusunda tecrbeli akademisyenlerin bir araya geldii bir altay dzenlenerek bu altayn ktlarna gre ar metni revize edilmitir. Dijital erikli Ak Ders Kaynaklar Destekleme Program kapsamnda 5001 Akademik e -Kitap arsnn ieriinin ve detaylarnn netletirilmesi amacyla 17-18 Aralk 2012 tarihlerinde altay dzenlenmi, ktlar deerlendirilerek 5001 Akademik e-Kitap ars kapsamnda 31 dersin desteklenmesine karar verilmitir. Dijital erikli Ak Ders Kaynaklar Destekleme Program Danma ve Deerlendirme Kurulu oluturulmutur. 5001 Akademik e-Kitap arsnn gerekletirilmesi iin ilgili mevzuattaki gerekli deiiklikler yaplmtr. Dijital erikli Ak Ders Kaynaklarn Destekleme Program iin bilgi notu hazrlanarak ARBSe kaytl tm akademisyenlere duyuru yaplmtr. Proje sahiplerinin projenin konusu olan eserin ieriini zenginletirmek iin hazrlayacaklar video, animasyon vb. iin standart belirlenmesi amacyla teknik artname hazrlanmtr. D
6. 7. 8. 9.
10. Mart 2013te 5001 Akademik e-Kitap arsna klmtr. 11. Dijital erikli Ak Ders Kaynaklar Destekleme Program iin Hizmet Envanteri oluturulmutur. Eylem: Lise ve niversiteler iin giriimcilik ve fikri mlkiyet ders ieriklerinin tasarlanmas4 Gelime: Eyleme ilikin Trk Patent Enstits (TPE) bnyesinde kaydedilen gelimeler aada verilmektedir: D niversitelerde Sna Mlkiyet Bilgisinin Yaygnlatrlmas Projesi Proje kapsamnda yrtlecek faaliyetleri koordine etmek adna TPE bnyesinde bir alma grubu oluturulmutur. Ynlendirme Komitesi Listesi, Ynlendirme Komitesi alma Usul ve Esaslar ile Yol Haritas alma grubu tarafndan revize edilmi ve Ynlendirme Komitesi yeleri ile paylalmtr. Gelen grler dorultusunda anlan dokmanlara son hali verilmitir. Avrupa Patent Ofisi (EPO) tarafndan retim yeleri ve doktora rencilerinin derslerde kullanabilmesi iin hazrlanan Patent Eitim Seti ile ilgili EPOdan eviri onay alnmtr. Eitim setine TPE ve EPOnun sitesinden 19 Mart 2013 tarihi itibariyle eriim salanabilmektedir. Uluda ve Sleym an Demirel niversitelerinde Patent Eitim Seti ile Eiticilerin Eitimi gerekletirilmitir. Sz konusu eitimlere toplam 104 kii katlm salamtr. Proje kapsamnda 9 niversitede Farkndalk Etkinlii dzenlenmitir. Ayrca projenin niversitelerin st ynetimi ile paylalmas amacyla Enstit Bakanmz
4
TBTAK, Trk Patent Enstits
MEB, KOSGEB, BSTB, YK, ETKB, TOBB
2012-2013
Giriimcilik ders ieriklerinin tasarlanmasndan TBTAK, fikri mlkiyet ders ieriklerinin tasarlanmasndan Trk Patent Enstits sorumludur.
97
Strateji
Eylem
tarafndan 6 niversitede (zmir Yksek Teknoloji Enstits, Ankara, Gaziantep, Uluda, Afyon Kocatepe, TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversiteleri) Senato Bilgilendirme Toplants gerekletirilmitir. Ayrca niversite retim yeleri ile patent uzmanlarnn bire bir grme yaptklar Patent Randevu Sistemi 5 niversitede (Gaziantep, Afyon Kocatepe, Ege, TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversiteleri) uygulanmtr. 22 Kasm 2013 tarihinde stanbulda gerekletirilen niversite-Sanayi birlii Zirvesi kapsamnda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Nihat ERGN nezaretinde Trk Patent Enstits - Yksekretim Kurulu birlii Protokol imzalanmtr. TPE tarafndan desteklenen "niversite Patentlerinin Deere Dntrlmesi" konulu "2. Ar -Ge ve Teknoloji Gnleri -AreGE2" etkinlii 28-30 Kasm 2012 tarihleri arasnda Ege niversitesinde gerekletirilmitir. Snai mlkiyetle ilikili (patent, marka, tasarm, inovasyon, teknoloji) niversite renci kulp ve topluluklar, 29 Mart 2013 tarihinde TPEde I. niversite renci Kulpleri Snai Mlkiyet Zirvesi etkinliinde bir araya gelmitir. Kulp temsilcileri ile TPE ve EPO yetkililerinin katlm salad zirvede, renci kulplerinin srece salayabilecei katklar tm ynleriyle deerlendirilmitir. Fikri Mlkiyet Akademisi Fikri mlkiyet sisteminin yrtclerinin ve kullanclarnn uluslararas standartlarda alabilmesi iin gerekli olan temel ve uzmanlk eitimlerine duyulan ihtiya dorultusunda, fikri mlkiyet bilgisinin bilimsel yollarla retilmesi, retilmesi ve paylalmasna katkda bulunmak amacyla lkemizde Fikri Mlkiyet Akademisi kurulmas almalar kapsamnda, 9 Ocak 2012 tarihinde TPE ile Kltr ve Turizm Bakanl Telif Haklar Genel Mdrl arasnda imzalanan Fikri Mlkiyet Akademisi Kurulmasna likin Mutabakat Zapt uyarnca 2 Nisan 2012 tarihinde Trk Patent Enstitsnce oluturulan Snai Mlkiyet Eitim Merkezi, Enstit alanlar iinden snai mlkiyet alannda uzmanlam potansiyel eiticileri belirleyerek, bu eiticilerin eiticilik becerilerini artrmaya ynelik olarak Eiticilerin Eitimi programlarndan ilkini patent ve marka uzmanlarndan oluan 12 katlmcyla 10-13 Kasm 2012 tarihlerinde TPEde dzenlemitir. Bu ilk programn ardndan bir dizi Eiticilerin Eitimi program dzenlenmesi iin almalar yaplmtr. Eyleme ilikin TBTAK bnyesinde kaydedilen gelimeler aada zetlenmektedir: Lise dzeyinde almalarn balatlmas amacyla 25 Ocak 2012 tarihinde Milli Eitim Bakanl (MEB), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl (BSTB) ve TBTAK arasnda Giriimciliin Gelitirilmesi birlii Protokol imzalanmtr. Bu protokol erevesinde MEB Mesleki ve Teknik Eitim Genel Mdrl (MTEGM) ile yaplan grmeler sonucunda retmen eitimlerine balanlmas kararlatrlarak Trkiye genelinde 81 ilden en az bir retmen olmak zere toplam 120 retmen ve 4 MTEGM programcsna be gnlk giriimcilik ve iki gnlk yenilikilik eitimi verilmitir. Tm katlmclardan, kendi okullarndaki rencilere okul kapanmadan nce en az bir uygulama yapmalar, bu ekilde yetikin eitiminden nce alm olduklar eitimi iselletirmeleri istenmitir. Eitim alan retmenler illerindeki dier retmenlerin eitilmesi konusunda grev alm ve bu kapsamda 2012 ylnda 2000 retmen eitilmitir. Protokol kapsamnda eiticilerin eitilmesinin yan sra mfredat gelitirilmesi almalar da yrtlmtr. Bu konuyla ilgili olarak MTEGM ile toplantlar ve almalar sonucunda giriimcilik dersinin bir dnem okutulmak koulu ile Mesleki Geliim dersi ierisinde geni bir modl olarak verilmesi kararlatrlmtr. Bu almalarda yol gsterici olmas adna yurt dnda okutulan iyi mfredat rnekleri incelenm i ve seilen kitaplar yurt dndan satn alnmtr. Ayrca, yurt d giriimcilik eitimi ierik standartlar aratrlarak Trkeye evrilmitir. Lise dzeyi Giriimcilik Modlnn tasarlanmas iin alanda almalar yrten akademisyenler, alan uzmanlar ve retmenlerin katlm ile altay dzenlenmi, altay sonucunda oluturulan modl Talim Terbiye Kurulu onay alnarak 2012 - 2013 retim ylnda okutulmaya balanmtr. niversite dzeyinde almalar yrtmek amacyla yaplan altaylar sonucunda dier gruplar ile birlikte niversite Dzeyi Mfredat Gelitirme ve Mini MBA Program Hazrlama Grubu oluturulmutur. Bu grubun almalarn desteklemesi iin Vaka alma Grubu kurul arak ve ders program oluturularak, 20 niversitede 56 saatlik giriimcilik derslerinin almas salanmtr. Yaplan grmeler sonucunda Mini MBA Programnn tasarlanmas ile vaka almalarnn derlenmesi iin TBTAK TEYDEB bnyesinde arya klmasna karar verilmitir.
98
Strateji
Eylem
Eylem: niversitelerde rgn eitim ierisinde giriimcilik eitimlerinin yaygnlatrlmasnn desteklenmesi
KOSGEB
Srekli D
Gelime: 1 Kasm 2012 30 Nisan 2013 tarihleri arasnda 2012-2013 eitim retim ylnda 38 niversitede 169 farkl giriimcilik dersine onay verilmitir. Eylem: Genlerin giriimcilik konusunda tevik edilmesine ynelik destek mekanizmalarnn tasarlanmas TBTAK YK, KOSGEB, niversiteler 2012-2014
Gelime: Lise rencilerinin yenilikilik temelli dnme yeteneine sahip olmalarn salayarak yenilikilii, giriimcilik srecinin merkezine yerletiren bir nesil yetimesine katkda bulunmak ve bylece giriimcilik ve yenilikilik konularna ynelik farkndal arttrmak amacyla 2013 ylndan itibaren TBTAK 2238/A Lise rencileri Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas dzenlenmeye balanmtr. TBTAK 2238/A Programna birinci ylnda toplam 663 bavuru yaplmtr. lk ylnda evre, salk, ulam, enerji, gda ve turizm alanlarnda belirlenen sorunlara ilikin lise rencilerinin zm nerileri ile bavurduu yarma kapsamnda birinci deerlendirme sonucunda 180 i fikri 26 - 30 Mays 2013 tarihleri arasnda yaplacak final sergisine davet edilmitir. Giriimcilik ve yenilikilik alannda farkndal arttrmak hedefi kapsamnda ikinci olarak eitli alanlarda yenilikilik ieren i fikri olan n lisans, lisans ve lisansst rencilerine fikirlerini hayata geirmelerine ynelik uygun ortam hazrlamak amacyla 2013 ylndan itibaren TBTAK 2238/B niversite rencileri Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas dzenlenmeye balanmtr. Genel Kategori ve Teknoloji Kategorisi olmak zere iki kategoride bavuru alnan yarmann birinci ylnda toplam 353 bavuru yaplmtr. 1. aamay geen 200 renci 16 - 19 Mays 2013 tarihleri arasnda dzenlenecek i plan seminerine katlmaya ve 1.000 TLlik dl almaya hak kazanmtr. Ayrca TBTAK, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlndan teknogiriim sermaye desteini kazanm kiilerin giriimcilik eitimi almalar ve uluslararas i ortamna dhil olmalarn tevik etmek amacyla 2012 ylnda TBTAK 2239 Giriimcilik ve Yenilikilik Eitim ve Aratrma Faaliyetlerini Destekleme Program balatlmtr. TBTAK 2239 Program kapsamnda BSTB ile ibirlii yaplm, bu erevede, teknogiriim sermaye desteini kazanan 42 kii BTSB tarafndan Silikon Vadisine gnderilmek iin nerilerek, yaplan panellerde nerilen 42 kii arasndan seilen 10 kiinin Silikon Vadisinde eitim almas iin desteklen mesine karar verilmitir. Desteklenen 10 kii, 2 gn sreyle TSSDEde i kurma, vize, finansal sistemler ve yatrmcya sunum teknikleri konularnda, daha sonra da Ankarada 10 saatlik i modellemesi eitimine alnm ve 26 Kasm - 21 Aralk 2012 tarihleri arasnda Silikon Vadisindeki eitime katlmtr. Eylem: Gelien teknoloji ve i piyasasnn taleplerine uygun nitelikli eitimi tetikleyen hayat boyu renmenin tevik edilmesi MEB AB lgili Birimi, Yerel Ynetimler, OSB, Trkiye Kurumu 2013 D
Gelime: lkemizde hayat boyu renmenin tevik edilmesi ve gelitirilmesine ynelik olarak MEB Hayat Boyu renme Genel Mdrl tarafndan Trkiyede Hayat Boyu renmenin Gelitirilmesi Projesi yrtlmektedir. 1. 2. Projenin politika bileeni kapsamnda HB politika belgesi hazrlanarak, tm paydalarn sorumluluklarnn belirlendii bir Hayat Boyu renme Koordinasyon kanunu taslak almas tamamlanmtr. letiim bileeni kapsamnda farkndalk oluturma almalar yrtlmektedir. Bu kapsamda, Uluslararas HB Konferans stanbulda gerekletirilmitir. Ayrca hayat boyu renmeye eriimin kolaylatrlmas adna Bir web -portal gelitirilmi ve kullanma almtr. Ayrca eitli kamu spotu, film ve resim yarmalar gerekletirilmitir. D
Eitim bileeni kapsamnda projenin corafi kapsamnda yer alan 43 NUTS 2 blgesinde tm payda kurulularmzn personeline ynelik olarak yetikin eitimi, mesleki danmanlk ve rehberlik, izleme ve deerlendirme eitimleri yaplmtr. nceki renmelerin Tannmas (T) konusunda pilot uygulamalar yaplm olup Taslak T erevesi gelitirme almalar devam etmektedir.
99
Strateji
Eylem
Y1.2.4.
Baarl gen aratrmaclara kendi aratrma gruplarn kurmalarna ynelik destek mekanizmalarnn gelitirilmesi Eylem: TBA Gen Bilim nsanlarn Destekleme Program (GEBP) ile ne km gen bilim insanlarnn desteklenmesi ve Avrupa Gen Akademileri ile ortak almalar yapacak Gen Akademinin kurulmasna ynelik almalarn balatlmas
niversiteler
Srekli D
Gelime: GEBP Program dahilinde 2012 yl itibariyle 45 gen bilim insanna destek verilmitir. Ayrca, 201 2 yl iin yaplan 124 bavurunun deerlendirmeleri devam etmektedir. Ama Y1.4.5 Y1.4.2. Aratrmaclarn dolamnn artrlmas Yurtdndaki nitelikli aratrmaclarn, ncelikli alanlar bata olmak zere, yurt iinde istihdam edilmesi iin gerekli imknlarn salanmas YK, niversiteler, Aratrma Kurumlar, TBTAK Enstitleri, Yurt Dndaki Trk Aratrmac Dernekleri, Trkiye Kurumu
Eylem: Beyin gn tersine evirmeye ynelik mekanizmalarn iyiletirilmesi ve yeni desteklerin gelitirilmesi
TBTAK
2011-2013
Gelime: Yurt dnda almalarna devam etmekte olan Trk aratrmaclarn Trkiyeye dnmelerini tevik etmek amacyla 2010 ylnda uygulamaya konulan TBTAK 2232 Yurda Dn Aratrma Burs Program kapsamnda 2012 ylnda yaplan bir deiiklikle, programn daha cazip hale gelebilmesi iin aratrmaclarn istihdam edilmesi durumunda burslarnn kesilmesi kural deitirilerek ksmi bursiyerlik uygulamas kaldrlmtr. Aratrmaclarn istihdam edilmeleri durumunda burslarnn tam olarak denmesine devam ettirilmesine karar verilmi; ayrca, doktoral aratrmaclarn yan sra lisans ve yksek lisans mezunlarnn da programdan yararlanmas salanmtr. Bunlara ek olarak 25 bin TLye kadar aratrma destei verilmeye balanmtr.. 2010 - Nisan 2013 arasnda programa toplam 102 bavuru yaplm ve %67lik destekleme oran ile 68 aratrmac Trkiyede yapacaklar aratrmalar iin desteklenmitir..
2013 eylem plannda Y1.3 amac, Y1.4.1 stratejik amac ve Y1.5 amac kapsamnda yrtlecek bir eylem bulunmamaktadr.
100
Y1 - Blm 1b: UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan BT-K Stratejisi ve Eylem Plan Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Zaman Aral Uzun Ksa Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kurulu Orta birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) Tamamlanma Durumu
Stratejik Ama 1. Ama 1. Strateji 1.1. 1.1.1. Eylem: lkretim ve ortaretimde mfredata proje odakl Bilim ve Teknoloji eitimlerinin eklenmesi, merakn artrlmas, yaratc ve giriimci zihniyetlerin yetitirilmesi Eylem: lk ve orta retim iin popler bilim etkinliklerinin artrlarak, bilimsel faaliyetlere olan merakn artrlmas Gelime:
BTY nsan Kaynaklarnn Gelitirilmesi BT K saysnn artrlmas ve sektrel dalmn iyiletirilmesi Genlerin Ar-Ge alanlarna ynlendirilmesi
MEB
TBTAK
T1
MEB
TBTAK, niversiteler
Bu eylem kapsamnda yrtlen Bu Benim Eserim Proje almas ilkretim okullarnn 6.,7. ve 8. snflarna ynelik olarak gerekletirilmektedir. renciler matematik ve fen bilimleri alanlarnda hazrladklar projeleriyle almaya katlabilmektedir. Bu alanlardaki konularn projelendirilmesi aamasnda, almalarn zgn, bilimsel, mantk erevesi iinde, estetik, uygulanabilir ve sosyal fayda salayc olmas esas alnmaktadr. 1.1.2 Proje almas kapsamnda 2012-2013 eitim-retim ylnda internet zerinde 78.887 proje bavurusu yaplmtr. Onaylanan projelerden 15.267 tanesi il alma grubu tarafndan seilmitir. Bu projelerden 3.911i ise blge alma grubu tarafndan seilip Blge Bilim Kuruluna (BBK) gnderilmitir. BBK tarafndan 968 tanesi blge sergilerine davet edilmitir. 12 Blge merkezinde 9-10 Nisan 2013 tarihlerinde 2 gn sre ile projeler sergilenecek ve 11 Nisan 2013 tarihinde Blge Bilim kurullar tarafndan b elirtilen kontenjan kadar Trkiye Finaline katlacak 100 proje belirlenmitir. Final sergisine katlan projeler Ankarada TBTAK tarafndan oluturulan Merkez Bilim Kurulu tarafndan deerlendirilerek ilk 50ye giren ve ikinci 50ye kalan projeler belirlenmitir. Trkiye Finali iin Ankaraya gelen 100 proje Ankara Bakent retmenevinde 7-8 Mays 2013 tarihlerinde sergilenmi ve proje sahibi renciler ve danman retmenler, 9 Mays 2013 tarihinde MEB ura Salonunda dllendirilmitir. 1.1.3 1.1.4 Eylem: Eitim Fakltesi mfredatlarna proje yapma ve popler bilim konularnn eklenmesi Eylem: lk ve orta retim rencileri aras Ar-Ge proje yarmalarnn yaygnlatrlmas Eylem: Lisans dzeyinde proje yarmalarnn desteklenmesi ve programlarn destek miktarlarnn artrlmas YK MEB TBTAK MEB, niversiteler TBTAK, niversiteler YK, MEB, MB, niversiteler X X X T2 T2 D
1.1.5
1 2
Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr. Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr.
101
UBTYS 2011-2016 Kapsamnda zlenecek Olan BT-K Stratejisi ve Eylem Plan Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Gelime: Lisans rencilerinin aratrma proje almalarn, lisans dzeyindeki yurt ii aratrma proje yarmalarn ve lisans renci takmlarnn uluslararas proje yarmalarna katlmn destekleyerek tevik etmek amacyla TBTAK BDEB tarafndan 1968 ylndan bu yana TBTAK 2209 niversite rencileri Yurt i/D Aratrma Projeleri Destekleme Program yrtlmektedir. TBTAK 2209 Program kapsamnda 2002 - 2012 yllar arasnda toplam lisans proje yarmas desteklenmitir. 2013 ylnda ise 30 Nisan 2013 itibaryla yurt ii proje yarmalar iin yaplan 11 bavurunun tm desteklenmitir. Desteklenen lisans yarmalar ve destek miktarlar Tablo 27de gsterilmitir. Tablo 27. TBTAK 2209 Program 2013 Yl (30 Nisan itibaryla) Desteklenen Lisans Yarmalar Listesi Dzenleyen niversite Frat niversitesi Celal Bayar niversitesi stanbul Teknik niversitesi GATA stanbul Aydn niversitesi Sleyman Demirel . Anadolu niversitesi Krkkale niversitesi Boazii niversitesi Bilkent niversitesi stanbul Aydn niversitesi Yarmann Dzenlendii l Elaz Manisa stanbul Ankara stanbul Isparta Eskiehir Krkkale stanbul Ankara stanbul Yarmann Ad Adli Biliim, Biyometrik Sistemler ve Bilgi Gvenlii 1. Ulusal Tp rencileri Proje Yarmas TURO-2013 Tbbi Hipotez Yarmas 2. Enformasyon Proje Yarmas renci Proje Pazar Etkinlii Mhendislik Proje Fuar ve Yarmas 2013 Eitsel Ksa Film ve Video Yarmas ICAMES 2013 11. End. Mh. Proje Fuar ve Yarmas 2. Robot Yarmas TOPLAM Eylem: Lisans rencilerinin aratrma srelerinde grev alabilmelerinin salanmas iin dzenlemeler yaplmas 1.1.6 Gelime: niversitelerden mevcut duruma dair bilgiler toplanmaktadr. Mevcut durum bilgileri ile niversitelerin aratrma projelerinde lisans rencilerin grev alabilmeleri noktasnda yaadklar sorunlar tespit edilerek, mevcut durum iyiletirme almas iin planlamalar ilgili kurumlarla ibirlii ierisinde yaplacaktr. YK niversiteler Destek Btesi (Bin TL) 17 18 15 12 10 12,5 16,5 12,5 18 17,5 14 162,5 X D D
102
Strateji 1.2.
Kariyer imknlarnn gelitirilmesi ve gelirlerin iyiletirilmesi Eylem: Aratrmaclarn doktora sonras en az alt yl bir yksek retim kurumunda retim yesi olarak altktan sonra alannda deneyim kazanmak amacyla cretli izinli olarak yurtii ve yurtd niversitelerde ve aratrma enstitleri ile zel sektr Ar-Ge birimlerinde, alt kurumun uygun grmesi halinde, bir yl amayacak ekilde alabilmesi iin yasal dzenlemelerin yaplmas
YK
niversiteler
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili, niversitelerimiz ve ilgili kurumlarla ile grmeler yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. Bu manada mevcut yasa incelenmitir. Halihazrda, mevcut YK yasasnda, aratrmaclarn doktora sonras en az alt yl bir yksek retim kurumunda retim yesi olarak altktan sonra alannda deneyim kazanmak amacyla cretli izinli olarak yurtii ve yurtd niversitelerde ve aratrma enstitleri alt kurumu n uygun grmesi halinde, bir yl amayacak ekilde alabilmesinde herhangi bir sorun yoktur. Bu ekilde grevlendirmeler nihai olarak niversite Ynetim Kurulu (YK) karar ile yaplabilmektedir. zel sektr Ar-Ge birimlerinde grevlendirme ise farkldr. zel sektr, eer, Teknoloji Gelitirme Blgesinde ise ilgili kanuna (4691 sayl Teknoloji Gelitirme Blgeleri Kanunu) gre grevlendirmede herhangi bir sorun yoktur. Bu kanun zel bir kanun olup, grevlendirmelerle ilgili zel ayrcal klara sahiptir. Kanunun 7. Maddesi bu grevlendirmelerle ilgili olup; aada verilmitir: MADDE 7. Ynetici irkette ve Blgede yer alan faaliyetlerde yrrlkteki i ve alma mevzuatna gre personel istihdam edilir. Bu Blgelerde 6224 sayl Yabanc Sermayeyi Tevik Kanunu ve ilgili mevzuat hkmleri erevesinde yabanc uyruklu ynetici ve vasfl A r-Ge personeli altrlabilir. Kamu kurum ve kurulular ile niversite personelinden Blgede yer alan faaliyetlerde aratrmac personel olarak hizmetine ihtiya duyulanlar, altklar kurulularn izni ile srekli veya yar zamanl olarak altrlabilirler. Yar zamanl grev alan retim yesi, retim grevlisi, aratrma grevlisi ve uzmanlarn bu hizmetleri karl elde edecekleri gelirler, niversite dner sermaye kapsam dnda tutulur. Srekli olarak istihdam edilecek personele kurumlarnca aylksz izin verilir ve kadrolar ile ilikileri devam eder. Bunlardan 5434 sayl Trkiye Cumhuriyeti Emekli Sand Kanununa tbi personelin burada geirdikleri sreler iin emeklilik haklar 5434 sayl Kanunun 31 inci maddesi hkmlerine uyulmak kaydyla sakl kalr. 2547 sayl Yksekretim Kanununun 36 nc maddesinin bu maddede yer alan dzenlemelere aykr hkmleri uygulanmaz. retim elemanlar 2547 sayl Kanunun 39 uncu maddesinde ngrlen yurt iinde ve yurt dnda geici grevlendirme esaslarna gre yapacaklar almalar niversite Ynetim Kurulunun izni ile Blgedeki kurulularda yapabilirler. Aylkl izinli olarak Blgede grevlendirilen retim yelerinin Blgede elde edecekleri gelirler niversite dner sermaye kapsam dnda tutulur. Ayrca, retim elemanlar niversite Ynetim Kurulunun izni ile yaptklar aratrmalarn sonularn ticariletirmek amac ile bu blgelerde irket kurabilir, kurulu bir irkete ortak olabilir ve/veya bu irketlerin ynetiminde grev alabilirler. Teknoloji Blgeleri kapsamnda yer almayan zel sektr Ar-Ge birimlerinde grevlendirme hlihazrdaki yasa ve ynetmeliklere gre mmkn deildir. YKn nerisi, ilgili payda kurumlardan da alnan grler dorultusunda, aratrmaclarn, yukardaki Ar -Ge tanmna uyan faaliyetler gerekletiren zel sektr Ar-Ge birimlerinde de grevlendirilebilmesinin nnn almasdr. Bu hususa ilikin yasal dzenleme yeni YK Yasa Taslanda ele alnmtr. 1.2.2 Eylem: Kamu ve zel sektr alanlar iin mesai saatleri dnda lisansst programlarnn yaygnlatrlmas YK lgili kamu ve zel sektr kurulular, niversiteler X T
1.2.1
103
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimizden gelen cevaplar deerlendirilmi ve bir alma grubu oluturulmutur. alma grubuna, kamu ve zel sektr alanlar iin mesai saatleri dnda programlar yrten ve eitli, kapsaml ve zengin programlara sahip niversitelerden devlet ve vakf niversiteleri arasnda denge gzetilerek seim yaplmtr. Seilen niversiteler unlardr: Akdeniz, ukurova, Dokuz Eyll, Ege, Marmara, Seluk, Yldz Teknik, Hacettepe, Bakent, Kadir Has v e Sabanc niversiteleri. 19 Mart 2013 tarihinde YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda, ncelikle YK tarafndan niversitelerimizin bu eylem maddes i ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. niversitelerimizde dorudan bu eylem maddesi ile ilgili, kamu ve zel sektr alanlar iin mesai saatleri dnda (II. retim) eitim veren birok lisansst program mevcuttur. Doal olarak, nfusun ve niversitelerimizin daha youn olduu, merkezi kamu kurumlarnn bulunduu ve zel sektrn daha gl olduu stanbul, Ankara, zmir gibi bykehirlerimizde bulunan niversitelerimizde, var olan yksek talebe de binaen, bu programlar daha youndur. Bu programlar, dorudan kamu ve zel sektrn ihtiyalarna gre, ilgili kurumlarla istiare edilerek almtr. Bu programlardan baar ile mezun olmu veya programlara devam etmekte olan ok sayda kamu ve zel sektr alanmz vardr. Son yllarda, uluslararaslama (Bologna sreci gibi), kalite ynetimi ve akreditasyon almalar neticesinde niversitelerimizde farkl programlarda, uygulanmakta olan mfredatlarda uluslararas eilimleri, an deien koullar, teknolojide yaanan hzl deiimleri ve payda beklentileri dikkate alnarak nemli deiikler yaplmtr. Bu eylem kapsamnda, niversitelerle yaplan gr alverileri neticesinde birok niversitemizde kamu ve zel sektrn ihtiya ve beklentilerini alglayabilme adna yaplar oluturulduu, bu amala yeni lisansst programlar ald, yeni alan veya var olan programlarda mfredatn bu kapsamda tasarland, yenilendii veya yenilenmekte olduu gzlenmitir. Ayrca YKn yeni programlar almasnda uygulad ltlerde igc piyasas analizi gibi kstaslar dikkate alnmaktadr. YK, belirli bir altyapya sahip olmay asgari koul olarak (programda ders verecek retim yesi ve programn altyaps) uygulamakta ve niversitelerimizde kamu ve zel sektrn ihtiyalarna cevap verebilecek yeni lisansst programlarn almasn tevik etmekte ve desteklemektedir. Ksaca, gerek devlet niversitelerimiz gerekse vakf niversitelerimiz, kamu ve zel sektrn greceli olarak daha gelimi olduu blgelerde arlkl olmak zere, kamu ve zel sektr igc kapasitesinin niteliini artracak ve onlarn ihtiya ve beklentilerine uygun olarak alm mesai saatleri dnda retim veren (II. retim) birok lisansst program baar ile yrtmektedir. niversitelerimizden bu balamda YKe gelen mesai saatleri d (II. retim) yeni lisansst program ama teklifleri, bu eylem maddesinin de hedefledii gibi kamu ve zel sektrn ihtiyalar da dikkate alarak deerlendirilmektedir. Eylem: Aratrmac cretlerinin performansa dayal olmak zere dier meslek gruplar ile rekabet edebilir bir dzeye getirilmesi 1.2.3 YK MB X D T
Gelime: Son dnemlerde yaplan yasal dzenlemelerle, aratrmaclarn sanayi destei ile yapt aratrmalardan elde ettikleri dner sermaye paylarnn artmasnda nemli iyilemeler salanmtr. Bu eylem maddesi ile ilgili, niversitelerimiz ve ilgili kurumlarla ile grmeler devam etmektedir. Bu manada YK Yeni Yasa Taslanda da ele alnmtr.
1.2.4
Eylem: Devlet niversitelerinde TBTAK bursiyeri olan lisansst rencilere ynelik desteklerin kapsamnn geniletilmesi
TBTAK
SGB, niversiteler
T3
104
Strateji 1.3.
zel sektrn Ar-Ge ihtiyalar dorultusunda BT-K yetimesine ynelik programlar tasarlanmas Eylem: Lisans programlarna zel sektrn Ar-Ge ihtiyalarna ynelik semeli (tasarm, proje vb) derslerin konulmas niversiteler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TOBB
YK
1.3.1
Gelime: 19 ubat 2013 tarihinde, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve TOBB temsilcilerinin katlm ile YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda ncelikle YK tarafndan niversitelerimizin mevcut durumu sunulmutur. niversitelerimizde zellikle mhendislik programlar gibi zel sektrle yakn iliki ierisinde olan programlarda bu eylem maddesinin hedefledii gibi zel sektrn Ar-Ge ihtiyalarna ynelik birok semeli dersin varl grlmtr. niversitelerimizden bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu ortaya koyabilmek adna derlenen bilgiler deerlendirildiinde, blmlerimizde kendi alanlar ile ilgili zel sektrn ihtiyalarna cevap verebilecek nitelikte birok dersin var olduu grlmtr. Toplantda, lkemizin Ar-Ge kapasitesinin artmasnda zel sektrn nemine vurgu yaplm; zel sektrn Ar-Ge yeteneinin artmas ve bu balamda nitelikli i gcnn nemi zerinde durulmutur. niversitelerden gelen yazlardan da deerlendirildi i gibi bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimizin gnden gne potansiyellerini gelitirdikleri grlmtr. Ayrca, BTK Stratejisi ve Eylem Plan kapsamnda niversitelerle ve ilgili kurumlarla yaplan gr alverileri niversitelerimizde bu eylem maddesi ile ilgili farkndal artrmtr. niversitelerimizden gelen yazlar incelendiinde, birok niversitemizde zel sektrn ihtiya ve beklentilerini alglayabilme adna yaplar oluturulduu, mfredatn bu kapsamda yenilendii veya yenilenmekte olduu gzlenmitir. Eylem: Sanayi ihtiyalarna ynelik olarak niversite ve zel sektr ibirliiyle dzenlenen lisansst eitim programlarnn oluturulmas
YK
niversiteler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TOBB
1.3.2
Gelime: Bu eylem maddesi, 1.2.2. Kamu ve zel sektr alanlar iin mesai saatleri dnda lisansst programlarn yaygnlatrlmas maddesi ile yakn ilikili olduundan her iki eylem maddesi ile ilgili almalar egdm ierisinde yrtlmtr. lgili eylem maddesinde bahsi geen alma grubu bu konuda da alma gerekletirmitir. Yaplan deerlendirme neticesinde niversitelerimizde dorudan bu eylem maddesi ile ilgili, sanayi ihtiyalarna ynelik olarak niversite ve zel sektr ibirliiyle dzenlenen lisansst eitim programlar mevcut olduu grlmtr. Beklenildii zere, sanayinin daha gelimi olduu blgelerde bulunan niversitelerimizde, var olan yksek talebe de binaen, bu programlar daha youndur. Ayrca, sanayide kmelenmenin olduu (otomotiv sektr gibi) blgelerde de bu kmelenmeyi tamamlayc ve destekleyici unsur olarak, niversitelerimiz, ilgili kme sanayinin Ar-Ge ve inovasyon potansiyelini artracak programlar yrtmektedir. Ayrca, BTK Stratejisi ve Eylem Plan kapsamnda niversitelerle ve ilgili kurumlarla yaplan gr alverileri niversitelerimizde bu eylem maddesi ile ilgili farkndal daha da artrmtr. Yaplan deerlendirme neticesinde gerek devlet niversitelerimizin gerekse vakf niversitelerimizin, sanayinin greceli olarak daha gelimi olduu blgelerde arlkl olmak zere, sanayimizin igc kapasitesinin niteliini artracak ve onlarn ihtiya ve beklentilerine uygun olarak alm birok lisansst program olduu grlmtr. niversitelerimizden bu balamda YKe gelen yeni lisansst program ama teklifleri, bu eylem maddesinin de hedefledii gibi sanayi ihtiyalar da dikk ate alarak deerlendirilmektedir.
105
Strateji 1.4.
Teknisyen ve dengi personelin istihdamnn artrlmas Eylem: Meslek yksekokullarnn meslek eitim standart ve mfredatnn zel sektrn Ar-Ge destek personeli ihtiyacna gre gncellenmesi; meslek yksekokullarnda sanayide yeni gelimekte olan ve gelecek vadeden alanlarda meslek eitim standartlarnn oluturulmas; meslek yksekokullarndan mezun olan rencilerin istihdamnn tevik edilmesi ve izlenmesi
YK
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TOBB
1.4.1
Gelime: niversitelerle yazmalar yaplm, meslek yksekokullarnn meslek eitim standart ve mfredatnn zel sektrn Ar -Ge destek personeli ihtiyacna gre gncellenmesi, meslek yksekokullarnda sanayide yeni gelimekte olan ve gelecek vadeden alanlarda meslek eitim standartlarnn oluturulmas ve meslek yksekokullarndan mezun olan rencilerin istihdamnn tevik edilmesi ve izlenmesi konusundaki almalar hakknda ayrntl durum raporlar ve grleri toplanmtr. Yaplan almalar neticesinde niversitelerin iyi uygulama rnekleri deerlendirilmitir. Bu almalarn raporlar 2011-2016 Bilim ve Teknoloji nsan Kayna Stratejisi ve Eylem Plannda belirtilmi ilgili kurumlardan (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TOBB) ve seilecek kurumlardan oluturul acak alma grubu ile paylalp grler alnarak alma takvimi belirlenecektir. Eylem: Meslek liselerinin meslek eitim standart ve mfredatnn zel sektrn Ar-Ge destek personeli ihtiyacna gre gncellenmesi; meslek liselerinde, sanayide yeni gelimekte olan ve gelecek vadeden alanlarda meslek eitim standartlarnn oluturulmas; meslek liselerinden mezun olan rencilerin istihdamnn tevik edilmesi ve izlenmesi
MEB
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TOBB
Gelime: lkemizde meslek standartlarnn hazrlanma yetkisi 5544 sayl Mesleki Yeterlik Kurumu Kanunu ile Mesleki Yeterlilik Kurumuna (MYK) verilmitir. Ulusal Yeterlikler ve Meslek Standartlar hazrlama grevi MYK koordinasyonunda yrtlmektedir. Bu nedenle bu tedbir maddesi MYK koordinasyonunda olmaldr. MEB MTEGM tarafndan gelien ve deien dnyada ekonominin ve sanayinin talepleri dorultusunda yeni alan ve dal ama, bunlarn retim programlarn hazrlama almalar ve MYK tarafndan kabul edilen meslek standartlar dorultusunda retim programlarnn gncellenmesi almalar gerekletirilmektedir. Mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarndan mezun olanlarn istihdam edilme durumlarnn belirlenmesi ve sistematik olarak izlenmeleri iin Mesleki ve Teknik Eitim Kurumu Mezunlarnn zlenmesi Projesi uygulamaya konulmutur. 1.4.2 Bu proje ile; Mezunlarn istihdam edilme durumlar belirlenmekte, Mezunlarn sistematik olarak izlenmesi salanmakta, Elde edilecek veriler analiz edilmekte, Eitim programlar iin nerilerde bulunulmakta,
106
Eitim sisteminin gl ve zayf ynleri ortaya kartlmakta, Eitimin i hayatnn taleplerine uygunluu belirlenmekte, eitim ile istihdam arasndaki iliki kuvvet lendirilmekte, Eitim programlar bu talepler dorultusunda gelitirilmekte, Okul ve kurumlarda performansa dayal deerlendirme yaplmaktadr. Mezun ve iletme yetkililerine ynelik anketler hazrlanarak uygulanmtr. Projenin tm illerde tantlmasna ynelik bror ve afiler hazrlanp datlmtr. Pilot okul ve kurumlarda grevli ynetici ve retmenlere ynelik hizmet ii kurslar dzenlenmitir. Web ortamndan elde edilen veriler deerlendirilerek raporlatrlmtr. D
e-mezun portal ile ilgili almalar devam etmektedir. 2007/88 sayl Mesleki ve Teknik Ortaretim Kurumlar Mezunlarnn zlenmesi konulu Genelge, Tantm, Mezunlar zleme, stihdam, Mesleki Rehberlik ve Danma Hizmetleri Ynergesi konulu Ynerge ve Mesleki ve Teknik eitim Ynetmelii kapsamnda mezunlarn izlenmesi ile ilgili faaliyetler devam etmektedir. Eylem: zel sektrn ihtiya duyduu Ar-Ge alanlarnda alabilecek nitelikli destek personelin yetitirilmesi amacyla nlisans ve lisans programlarnn gelitirilmesi YK niversiteler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TOBB X
Gelime: 19 ubat 2013 tarihinde, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve TOBB temsilcilerinin katlm ile YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda, ncelikle YK tarafndan niversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. niversitelerimizde dorudan zel sektrn Ar-Ge ihtiyalarna cevap veren birok nlisans, lisans ve hatta lisansst programlar mevcuttur. Bugn, lkemizin her ilinde bir niversite mevcut olup; bu niversitelerimizdeki nlisans ve lisans programlar, bulunduklar ilin ve blgenin corafi, s osyo-ekonomik ve kltrel durumu dikkate alnarak belirlenmitir. Lisans seviyesinde zellikle mhendislik programlarndan (Makine Mhendislii, Elektrik -Elektronik Mhendislii, Endstri Mhendislii ve benzeri) mezun olan renciler zel sektrn talep ettii blmlerden gerekli bilgi, beceri ve donanmla mezun olmaktadr. Sanayimiz gelitike bu mezunlarn istihdam edilme oran artacaktr. zellikle KOBlerde mhendis altrma eilimi henz yeterli seviyede deildir. Her alanda kendi teknolojisini retebilen Trkiye idealinde; zel sektrn kapasite ve becerileri arttka, mhendis ve benzeri kalifiye eleman istihdam artacaktr. Bu balamda, zellikle lisans programlar asndan zel sektrn ihtiya ve beklentilerine cevap verebilen programlar yeterli seviyededir. Gnmzn giriimci ve yeniliki niversite anlay, mezunlarmzn bu beklentileri karlama tesinde, tm dnyada olduu gibi lkemizde de ncelikli sorunlarmzdan biri olan isizlik veya istihdam boyutu dnldnde, kendi iini kurabilecek bilgi, beceri ve zgveni ile mezun olmalarn ngrmektedir. Bu balamda, kolaylatrc mekanizmalar (giriim sermayeleri gibi) son yllarda hzla artmaktadr.
1.4.3
1.4.4
Eylem: Meslek liseleri ile zel sektr Ar-Ge faaliyetleri arasndaki ilikinin ortak proje ve eitimler yolu ile glendirilmesi
MEB
TOBB
T4
107
1.4.5
Eylem: zel sektr ile ibirliinde nemli engellerden biri olan mevcut dner sermaye uygulamasnn ve denge tazminat kesintisinin, akademisyenlerde olduu gibi, 5947 sayl kanun kapsam ve salk sektr dndaki teknisyen ve dengi personel ile Ar-Ge destek personeli iin de dzenlenmesi
MB
YK, niversiteler
T4
Strateji 1.5.
lkemizin nceliklerine ve ihtiya duyduu alanlara ynelik BT-K personeli yetitirilmesi
Eylem: Tevik sistemlerinde (burs ve proje destek sistemlerinde), politika belgelerinde belirlenen ulusal ama ve ncelikler ile paralellik salanmas
TARAL Kurulular
Gelime: BTYKnn 11. toplantsnda alnan 2005/9 nolu kararda yer alan Ulusal Uzay Aratrmalar Program erevesinde belirlenen hedeflere ulamak iin yeterli sayda ve gerekli nitelikte uzmanlarn ksa vadede yetitirilmesi amacyla 2008 ylndan bu yana TBTAK BDEB tarafndan TBTAK 2230 Yurt D Yksek Lisans Burs Program yrtlmektedir. Bu programla lkemizin uzay bilim ve teknolojileri alannda ihtiya duyulan nitelikli insan gcnn yetitirilmesine katk salamak hedeflenmektedir. 1.5.1 Bu program kapsamnda ilk ar 2008 ylnda ald ve bunu takiben her yl bir dnem olmak zere 2008-2012 yllarnda toplam 5 arya klmtr. Bu arlar kapsamnda 2008-2012 yllar arasnda toplam 25 kii desteklendi. Eitimlerini tamamlayp Trkiyeye dnen 8 kiiden 2si 2010 yl, 5i 2011 yl ve 1i ise 2012 yl itibaryla TBTAK Uzay Teknolojileri Aratrma Enstitsnde almaya balamtr. Bu balamda, nmzdeki 10 yl ierisinde Trkiyenin hedefleri kapsamnda ncelikli alanlarda doktora seviyesinde yetimi insan kayna ann kapatlmas amacyla 2010 ylnda durdurulan TBTAK 2213 Yurt D Doktora Burs Programnn gelitirilerek yeniden uygulamaya konulmasna ynelik almalar yapld. Bu balamda 2013 ylnda TBTAK 2230 Yurt D Yksek Lisans Burs Program ile TBTAK 2213 Yurt D Doktora Burs Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2213 Yurt D Lisansst Burs Program taslak kural ve ilkeleri hazrlanmtr. Ayrca, TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Burs Program ve TBTAK 2211 Yurt i Doktora Burs Program kapsamnda ncelikli alanlarda yksek lisans ve doktora burs destei verilmesine ynelik almalar yaplmtr. Yaplan almalar sonucunda TBTAK 2210 Yurt i Yksek Lisans Program, TBTAK 2228 Son Snf Lisans rencileri iin Lisansst Burs Program ile TBTAK 2211 Programnn birletirilmesine karar verilerek TBTAK 2211 Yurt i Lisansst Burs Program oluturu ldu. TBTAK Yurt i Lisansst Burs Program kapsamnda ncelikli alanlarda lisansst eitimlerine devam eden renciler iin t evik burslar uygulamas gelitirilmitir. 2013 ylnda ilk dnem ncelikli alanlarda tez yazan 44 yksek lisans ve 31 doktora rencisi olmak zere 75 lisansst renci programa bavurmutur. D
108
Strateji 1.6. 1.6.1
Toplumda bilim teknoloji kltrnn yaygnlatrlmas Eylem5: Bilim Teknoloji ve Yenilik konularnn medyada popler bir ekilde yaynlanmasna ynelik teviklerin gelitirilmesi (yazl ve grsel materyalin hazrlanmas, sergilerin dzenlenmesi, vb.) Eylem: Bilim muhabirlii eitimlerinin yaygnlatrlarak, donanml bilim-teknoloji muhabirlerinin yetimesinin salanmas niversiteler, TBTAK, zel Sektr, TRT Genel Md., Medya niversiteler, Basn Yayn E. G.M., TBTAK
RTK
--
YK
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili bnyesinde letiim Fakltesi bulunan niversitelerimizle yazmalar yaplarak, mevcut durum hakknda ayrntl bilgiler toplanmtr. 1.6.2 Yazlara gelen cevaplardan, gerek devlet gerekse vakf niversiteleri bnyelerindeki fakltelerde ilgili blmlerde uygulanan mfredatta, Bilim Habercilii, Bilim Muhabirlii, Uzman Gazetecilik, Bilim ve Teknoloji Gazetecilii derslerinin yer ald veya yakn gelecekte yer alaca bildirilmitir. Ayrca, kurulmu, ancak henz eitim retime balamam fakltelerin ilgili blmleri de bu kapsamdaki dersleri gelecekte uygulayacaklar mfredata dahil edeceklerini bildirmilerdir. lkemizdeki bilim ve teknoloji kltrnn gelimesi ve yaygnlatrlmasnda basn ve medyann rol ok kritiktir. Bu balamda, basn ve medya alanlarnn bilim ve teknoloji okuryazar olmas nemlidir. lkemizde letiim Fakltelerinin yaygnlamasyla, basn ve medya kurulularnda alanlar ierisinde niversite mezunlarnn (letiim Fakltesi mezunlar arlkl olarak) says gn getike artmaktadr. Bu mezunlarn bilim ve teknolojiye olan ilgi ve bilgisi, toplumda bilim ve teknoloji kltrnn gelimesi ve yaygnlamasna nemli katk yapacaktr. Bu balamda, yksek retim kurumlarmzda ilgili programlarnda uygulanmakta olan mfredat olduka nemlidir. 1.6.3 Ama 2. Strateji 2.1. Eylem: zel sektrde Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin ynetilmesine ilikin farkndaln artrlmasna ynelik olarak TRT tarafndan bilim-eitim kanalnn oluturulmas TRT Genel Mdrl niversiteler, TBTAK, zel Sektr Ar-Ge merkezleri X T6 T
Aratrma kltrnn, aratrmaclarn yetenek ve deneyimlerinin gelitirilmesi Aratrmaclarn yeteneklerinin gelitirilmesini salayan mekanizmalar tasarlanmas Eylem: Lisans ve lisansst programlarda aratrma yntemleri ve Ar-Ge proje metodolojisine ilikin ders veya eitimlerin mfredatta yer almas, yaygnlatrlmas ve bu alanda altay, yaz okulu vb. eitli etkinliklerin dzenlenmesi
YK
niversiteler, TBTAK
X T
2.1.1
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili, niversitelerimizle yazmalar yaplm ve gelen cevaplar incelenerek mevcut durum deerlendirilmitir. niversitelerimizde, zellikle fen ve mhendislik programlarnda, bu eylem maddesinin hedefledii gibi aratrma yntemleri ve Ar-Ge proje metodolojisine ilikin ok sayda ders mfredatta yer ald grlmtr. niversitelerden gelen yazlardan da deerlendirildii gibi bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimizin gnden gne potansiyellerini gelitirdikleri grlmtr. Benzer ekilde, niversitelerimizde, bu konularla ile ilgili ok sayda konferans, seminer, panel, altay ve benzeri bilimsel etkinlikler dzenlenmitir.
5 6
RTKn 21 Kasm 2011 tarih ve B.02.6.RT.0.06.00.00 -602.04/1285 sayl yazsnda, st Kurulun spot film hazrlamas ya da hazrlatmasnn grev, yetki ve sorumluluk alan dnd a kalmakta olup mezkur konu ile ilgili denek ayrmasnn yasal olarak mmkn gzkmedii belirtilmektedir. Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr.
109
Eylem: Liderlik, bilim iletiimi, yabanc dil gibi teknik olmayan yeteneklerin de gelitirilmesine ynelik semeli ders, eitim ve benzeri imkanlarn salanmas
YK
niversiteler
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimizle yazmalar yaplarak, mevcut durum hakknda ayrntl bilgiler toplanmtr. lkemizdeki aratrma kltrnn gelimesi, aratrma kapasitemizin artmas ve aratrmaclarn yetenek ve deneyimlerinin gelimesi iin buna uygun ortam ve iklimin oluturulmas esastr. Bu balamda, yksek retim kurumlarmzda uygulanmakta olan mfredat olduka nemlidir. 2.1.2 Lisans eitimi, temel, mesleki ve genel eitim olmak zere bileenden olumaktadr. Genel eitimin bileenin katks, renciye geni bir ufuk kazandrmaktr. Bu balamda, herhangi bir lisans programnda uygulanmakta olan eitim-retim mfredatnda, bu bileeni tamamlayc derslerin says ve nitelii nem arz etmektedir. niversitelerimizden bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu ortaya koyabilmek adna yaz ile istediimiz bilgiler deerlendirildiinde, blmlerimizde bu eylem maddesinin hedefi ile ilgili liderlik, bilim iletiimi, yabanc dil gibi teknik olmayan yeteneklerinin gelimesine ynelik ok sayda dersin olduu grlmtr. Ayrca, blm, faklte ve niversite bazl seminer, konferans, altay ve benzeri etkinliklerle bu yeteneklerin kazandrlmasna katkda bulunulmaktadr. niversitelerle yaplan gr alverileri neticesinde bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimizin gnden gne potansiyellerini gelitirdikleri grlmtr. Yabanc Dil eitim veren blmlerin bazlarnda tamamen yabanc dilde eitim verilirken, bir ksmnda da mfredatn asgari %30u yabanc dilde verilen derslerden olumaktadr. Her iki trden programlarda da yabanc dil hazrlk eitimi zorunludur. Ayrca, yabanc dil hazrlk eitiminin semeli olduu programlar da mevcuttur. Yine lisans renim sresince, Mesleki Yabanc Dil ve i Hayatnda Yabanc Dil gibi derslerle rencilerin yabanc dil bilgilerinin daha da gelitirilerek glendirilmesi hedeflenmektedir. Strateji 2.2. Doktora sonras aratrma (post-doc) uygulamasnn hayata geirilmesi Eylem: Doktora sonras aratrmac statsnn oluturulmas YK MB, TBTAK X T
Gelime: 19 ubat 2013 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve TOBB temsilcilerinin katlm ile YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda, ncelikle YK tarafndan niversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. niversitelerimizde dorudan zel sektrn Ar-Ge ihtiyalarna cevap veren birok nlisans, lisans ve hatta lisansst programlar mevcuttur. Bugn, lkemizin her ilinde bir niversite mevcut olup; bu niversitelerimizdeki nlisans ve lisans programlar, bulunduklar ilin ve blgenin corafi, s osyo-ekonomik ve kltrel durumu dikkate alnarak belirlenmitir. Lisans seviyesinde zellikle mhendislik programlarndan (Makine Mhendislii, Elektrik -Elektronik Mhendislii, Endstri Mhendislii ve benzeri) mezun olan renciler zel sektrn talep ettii blmlerden gerekli bilgi, beceri ve donanmla mezun olmaktadr. Sanayimiz gelitike bu mezunlarn istihdam edilme oran artacaktr. zellikle KOBlerde mhendis altrma eilimi henz yeterli seviyede deildir. Her alanda kendi teknolojisini retebilen Trkiye idealinde; zel sektrn kapasite ve becerileri arttka, mhendis ve benzeri kalifiye eleman istihdam artacaktr. Bu balamda, zellikle lisans programlar asndan zel sektrn ihtiya ve beklentilerine cevap verebilen programlarn yeterli seviyede olduu deerlendirilmitir. Gnmzn giriimci ve yeniliki niversite anlay, mezunlarmzn bu beklentileri karlama tesinde, tm dnyada olduu gibi lkemizde de ncelikli sorunlarmzdan biri olan isizlik veya istihdam boyutu dnldnde, kendi iini kurabilecek bilgi, beceri ve zgveni ile mezun olmalarn ngrmektedir. 2.2.2. Eylem: niversitelerde bursiyerlerin ve projelerde bursiyer olarak yer alan doktora sonras (postdoc) aratrmaclarn sosyal gvenlik haklarnn da destek kapsamna alnmas YK niversiteler X
2.2.1
110
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimiz ile yazmalar yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. Bu eylem maddesi ile ilgili 26 ubat 2013 tarihinde, YKte, TBTAK ve Maliye Bakanlndan yetkililerle bir toplant yaplmtr. Bu eylem maddesi, 2.2.1 numaral eylem maddesi ile dorudan ilikilidir. Toplantda, ncelikle, YK tarafndan niversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. Bu konu ile ilgili yazmalar deerlendirildiinde, yaygn olmamasna ramen baz niversitelerimizde (zellikle vakf niversitelerinde) bu statde alanlarn olduu grlmtr. Genelde bu statde alanlar, TBTAK projelerinde grev almaktadr. Ayrca, snrl sayda da olsa AB projeleri ve niversitelerin kendi destekledikleri projelerde grev yapan bu statde kiiler mevcuttur. Hlihazrda mevcut yasada, doktora sonras aratrmac stats yoktur. Ancak, TBTAK ve benzeri kurululardan destekli projeler, doktora sonras aratrmac istihdamna izin vermektedir. Bylelikle, yasada olmasa da, bu kavram yksekretim gndemine yerlemitir. Aratrma gruplarnn yaygn olduu gelimi lkelerde, doktora sonras aratrmaclar, aratrma ekibinin en anahtar elemanlarndandr. Son zamanlarda Ar-Geye verilen nem ve desteklerin artmas, proje bazl aratrmay yaygnlatrmtr. Hlihazrda, TBTAK ve benzeri kurumlarn verdii desteklerle doktorasn tamamlam olanlarn, projelerde doktora sonras aratrmac olarak grev almas giderek yaygnlamaktadr. Bu destekler arttka, paralelinde, doktora sonras aratrmac stats daha da yerleecektir. 2.2.1 numaral eylem plan raporunda ifade edildii zere, projelerde grev alan bursiyerlerin sosyal gvenlik haklarnn da destek kapsamna alnmas iki farkl ekilde deerlendirilebilir: i) Sosyal gvencelerini, istee bal olarak zel sosyal gvence kurulular ile salayan bursiyerlerin, sosyal gvencelerinin de destek kapsamna alnmas Bu duruma, yasal bir engel yoktur. Bu durumda, burs miktar biraz daha artacaktr. Bu durum, burs veren kurulularca deerlendirilmel idir. ii) Bursiyerlere sosyal gvence salanmas Bu durum, yasal olarak mmkn deildir ve yasal dzenleme gerektirmektedir. Toplantda varlan ortak gr, proje sresince desteklenen ve proje sresinin tamamlanmasyla bursu kesilen burslu doktora sonras aratrmaclar iin en uygun yol yukarda verilen i) yoludur. YKn ok farkl paydalardan gr alarak hazrlad Yeni Yasa Taslanda da, bu konu ayrntl bir ekilde ele alnmtr. Tasarnn Madde 44.(3) dorudan, doktora sonras aratrmaclarn sosyal gvenlik haklar ile ilgilidir. Yasa Taslanda Madde 44de ayrntl bir ekilde aklanan Doktora sonras aratrmac stats, Ar-Ge kapasitemizin daha da artmasna vesile olacaktr. Doktora sonras aratrmac stats MADDE 44: (1) Doktora veya sanatta yeterlilik eitimini tamamlayanlar varsa stlendikleri mecburi hizmetlerini yerine getirdikten sonra, yksekretim kurumlarndaki veya bir aratrma kuruluundaki bilimsel bir projede, yetkin bilim insanlarnn bulunduu aratrma ekipleri ierisinde yer alarak bi lgi, beceri ve yetkinliklerin derinletirilmesi amacyla doktora sonras aratrma yapabilirler. Devlet yksek retim kurumlar birinci fkra kapsamnda, bo yardmc doent kadrolarnn yzde onunu amayacak ekilde ya da bu orann stnde doktora sonras aratrmac istihdam etmek istemeleri halinde zgelirlerden karlamak kaydyla ayn yksekretim kurumunda en fazla iki yl sreyle, ders grevi verilmeksizin doktora sonras aratrmaclar szlemeli olarak istihdam edebilir. T
(2)
Doktora sonras aratrmaclara, beinci derecenin birinci kademesinde yer alan yardmc doent kadrosu iin ngrlen ve fiili almaya bal demeler hari olmak zere mali ve sosyal haklar ayn usul ve esaslar erevesinde denir.
111
Strateji 2.3. 2.3.1 Eylem: Disiplinleraras alma kltrnn artrlmas amac ile ibirliini zendiren proje destek programlarnn almas Eylem: Disiplinleraras lisansst programlarn saysnn artrlmas
Disiplinler aras alma ve ibirliklerinin desteklenmesi TBTAK YK Kalknma Bakanl, YK, niversiteler, BSTB, MB niversiteler X X T7
2.3.2
Gelime: Bu eylem maddesi, 1.2.2. Kamu ve zel sektr alanlar iin mesai saatleri dnda lisansst programlarn yaygnlatrlmas maddesi ile yakn ilikili olduundan her iki eylem maddesi ile ilgili almalar egdm ierisinde yrtlmtr. lgili eylem maddesinde bahsi geen alma grubu bu konuda da alma gerekletirmitir. alma grubunun 19 Mart 2013 tarihinde gerekletirilen toplantsnda ncelikle YK tarafndan niversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. niversitelerimizde dorudan bu eylem maddesi ile ilgili birok disiplinleraras lisansst eitim program mevcuttur. Bu lisansst programlara rnek olarak; Biyoteknoloji, Nanoteknoloji, Arkeometri, Uzaktan Alglama ve Corafi Bilgi Sistemleri, Mhendislik ve Teknoloji Ynetimi, Toplam Kalite Ynetimi, Tasarm, Gayrim enkul Gelitirme, Enerji Bilimi ve teknoloji, Radyasyon Bilimi ve Teknoloji, Mekatronik, Elektro -Optik, Polimer Bilimi ve Teknolojisi, Biyomedikal Mhendislii, Sal ve Gvenlii, Havaclk Bilimi ve Teknolojisi, Enerji Sistemleri, Biliim Sistemleri, Aile Danmanl ve Eitimi, Finans Mhendislii, Otomotiv Mhendislii, Tbbi Sistemler ve Biliim ve letme ve Teknoloji Ynetimi adl programlar verilebilir. Program adlarndan da anlald zere, bu programlar, birden fazla disiplinin ilgisini ieren disiplinleraras programlardr.
Strateji 2.4.
Baarl aratrmaclara kendi aratrma gruplarn kurmalarna ynelik destek mekanizmalarnn gelitirilmesi Eylem: TBTAK tarafndan ilgili kurumlarn katlm ile ncl aratrma projeleri iin byk lekli destek programlarnn balatlmas
TBTAK
Kalknma Bakanl
X D
2.4.1
Gelime: Programn TBTAK Bilim Kuruluna sunulmas, mevzuatn hazrlanmas ve programn tamamlanarak, program kapsamnda proje bavurusu alnma eylemi, TBTAK kapsamnda planlanan yeni hedefler dorultusunda ileri bir tarihe telenmitir. Ama 3. Strateji 3.1. Eylem: Akademik ykseltme ltlerinin yeniden tasarm (yaynlarn yan sra patentlerin, aratrma projelerinde proje yrtcs veya aratrmac olarak grev almann da deerlendirmeye alnmas) BT-K personelinin alma ortamlarnn iyiletirilmesi niversitelerdeki alma ortamnn iyiletirilmesi
3.1.1
YK
AK, niversiteler
112
Gelime: Akademik ykseltme ltlerinin giriimcilik ve yenilikilii tevik edecek ekilde yeniden tasarm konusu yeni Yksekretim Yasa almalar kapsamnda deerlendirilmektedir. Akademik ykseltme ltlerinde yaynlarn yan sra, patentler, aratrma projelerinde proje yrtcs veya aratrmac olarak grev almak ve irket kurmak gibi unsurlarn deerlendirme kapsamna alnmasna ynelik, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, niversiteler Aras Kurul, TBTAK ve Trk Patent Enstitsnden birer temsilci bilgisi istenerek Temmuz 2012de oluturulan alma grubu almalarna devam etmektedir. alma grubu toplantlarna paralel olarak alma grubunda bulunan ilgili kurumlardan elektronik ortamda kurumsal grleri alnmtr. Alnan grlerin deerlendirilmesi yaplarak niversiteleraras Kurul Doentlik st Komisyonu toplantsnda ilgili komisyona sunularak, paylamda bulunulmutur. Bu almalarn ktlar yeni yksekretim yasa almalar kapsamnda da deerlendirmeye alnmaktadr. Eylem: Yurtdnda dzenlenen konferans, sempozyum vb. etkinliklere katlmn desteklenmesi iin programlarn eitlendirilmesi
YK
TBTAK, niversiteler
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimiz ile yazmalar yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. Hareketlilik, niversitelerimizin uluslararaslamasnda en nemli gndem maddelerinden biridir. Akademik personelin bilgi, grg ve becerilerinin artmas, kendi alanlarndaki bilimsel ve teknolojik gelim eleri takip edebilmesi, uluslararas eitim ve aratrma ibirlikleri oluturabilmesi benzeri daha birok faydasyla hareketlilik, gn getike daha fazla nem kazanmaktadr. Bireysel, kurumsal, blgesel, ulusal ve uluslar aras konumumuzu sorgulama adna da; hareketlilik, kritik bir neme sahiptir. Bu nedenle, hareketlilik farkl birok ulusal ve uluslararas fonlarla da desteklenmektedir. Uluslararas katlml, akademik bilginin yayld ve gncel gelimelerin paylald konferans, sempozyum ve benzeri akademik faaliyetlere katlmn zendirilmesi ve bu kapsamda yaplan hareketliliklerin artmas, niversitelerimizin ncelikli gndem maddelerinden olmutur. 3.1.2 Bu eylem plan kapsamnda, devlet ve vakf niversitelerimizin son iki yllk hareketlilik dzeyleri incelenmi ve niversitelerimizin birounda st seviyede bir harek etlilik dzeyinin olduu grlmtr. Bu hareketlilikler, ok farkl kaynaklardan desteklenmektedir. niversitelerimizin birou (zellikle vakf niversitelerimiz), bu trden uluslar aras akademik etkinliklere katlm btelerinden desteklemektedirler. Destekler, hem genel bte ve hem de dner sermaye btesi kapsamnda gereklemektedir. Yine niversitelerin yakn ibirlii ierisinde olduu vakf ve dernekler de bu trden etkinlikleri desteklemektedir. TBTAK, bu trden etkinliklere destek veren en nemli kurumumuzdur. Bu trden etkinlikler, hem aratrma projeleri kapsamnda hem de ayr bir programla desteklenmektedir. Benzer ekilde, Milli Eitim Bakanl, Genlik ve Spor Bakanl, Kltr ve Turizm Bakanl, DPT, Babakanlk, TAEK, TKA, TBA, Diyanet leri Bakanl, Trk Diyanet Vakf, Atatrk Aratrma Merkezi, Kalknma Ajanslar ve benzeri birok kurum niversitelerimizle ibirlii ierisinde yrttkleri almalar erevesinde, bu trden yurtd sempozyum, konferans ve benzeri etkinliklere katlmlara nemli miktarlarda destekler salamlardr. Yine, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl SANTEZ proje destekleri, bu trden akademik hareketliliklere bte ayrmaktadr. Benzer ekilde, bu trden akademik hareketlikleri destekleyen uluslar aras fonlar da mevcuttur. rnein; AB fonlar, DAAD, Fullbright, vb. Ayrca, YKn uygulad retim yesi Yetitirme Program (YP) kapsamnda, lisansst eitim -retim grmekte olan aratrma grevlileri ve danmanlarnn bu trden yurtd hareketliklerini desteklemek iin zel bir fon oluturularak ilgili niversitelere aktarlmtr. T
113
Zaman Aral Uzun X D X Ksa Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kurulu Orta birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) Tamamlanma Durumu
Strateji 3.2. Eylem: niversitelerde gl olduumuz ve ivme kazanmamz gereken alanlar bata olmak zere aratrma altyapsnn glendirilmesi 3.2.1
niversitelerdeki Ar-Ge altyapsnn gelitirilmesi
Kalknma Bakanl
YK, niversiteler
Gelime: niversitelerdeki tematik ileri aratrma merkezi ve merkezi aratrma laboratuvar projeleri yatrm programlar kapsamnda desteklenmektedir. Kamu kurum ve kurulular ile niversitelerin 2014 ylna ilikin aratrma altyap projelerine ilikin almalar balamtr. Trkiyenin mevcut aratrma altyaps ve bu altyapnn bulunduu alanlar deerlendirilmekte ve ncelikli ihtiya duyulan alanlarda yeni projelerin desteklenmesi iin almalar yaplmaktadr. Eylem: Aratrma merkezlerinin btn (kamu, zel sektr ve niversite) aratrmaclara ak 7 gn 24 saat hizmet verebilmesi ve srdrlebilirliini salamaya ynelik idari ve yasal dzenlemelerin yaplmas
Kalknma Bakanl
YK, niversiteler, MB, DPB
3.2.2 Gelime: Aratrma altyaplarnn ynetimine ve desteklenmesine ynelik hazrlanan kanun tasars taslann 24. BTYKda sunulmasnn ardndan, Taslakla ilgili kurum grleri alnm ve baz akademisyenlerin katlmyla Kalknma Bakanlnda taslan detaylaryla ilgili son bir toplant yaplmtr. lgili kurumlarla yaplan son deerlendirme sonras taslak Babakanla gnderilmek zere son haline getirilmitir. Eylem: Lisansst rencileri, doktora sonras ilk 5 yl iinde olan gen bilim insanlar, yurt ii ve yurt d deiim programlar kapsamndaki aratrmaclar ve uluslararas aratrmaclar iin niversite ve kamu enstitlerine ait yerlekelerin iinde veya dnda belirlenecek belirli alanlarda barnma imknlarnn artrlmasna ilikin almann yaplmas
Kalknma Bakanl
YK, MB, niversiteler
X D
3.2.3
Gelime: Bu eylem kapsamnda T bnyesinde inaatna 2010 ylnda balanm ve 2011 yl ierisinde hizmete alnm olan 300 YP rencisine ynelik yurt (stdyo daire tipi) projesi hayata geirilmitir. Bunun dnda, YP niversitesi olarak nitelendirilebilecek niversitelerden YP rencilerine ynelik yurt projesi teklifi gelmemitir. Eylem: niversitedeki alma ve yaam koullarna dair lojman, kre, sosyal tesis gibi imknlarn iyiletirilmesi 3.2.4 Kalknma Bakanl MB, YK, niversiteler X D
Gelime: 2006-2008 yllar arasnda kurulan 41 devlet niversitesi arasnda yer alan ve ounluu Dou ve Gneydou Anadolu blgesinde bulunan 21 devlet niversitesine Lojman ve Sosyal Tesis projesi verilmitir. Sz konusu projeler kapsamnda niversitenin talepleri ve yatrm denek miktar gz nnde bulundurularak eitli saylarda lojman inaat devam etmektedir.
114
Strateji 3.3. Eylem: niversitelerde d ilikiler koordinatrlnn mdrlk, daire bakanl ve benzeri statdeki bir birim olarak tekilatlandrlmas ve niversitelerce yaplan ikili ve ok tarafl uluslar aras anlamalar yaparak retim elemanlarnn bu kapsamdaki faaliyetlerinin artrlmas
niversitelerdeki ynetiimin iyiletirilmesi
niversiteler
3.3.1
Gelime: niversitelerimizde, d ilikileri koordine eden Uluslararas likiler Ofisi, D likiler Ofisi ve benzeri adlar altnda yaplar mevcuttur. Yeni YK Yasa Tasla Madde 16da niversiteler bnyesinde D likiler, Tantm ve Topluma Hizmet Daire Bakanl ad altnda bir yap ngrlmektedir. Bu eylem maddesinin hedefledii trden bir yaplanma, yasal dzenleme gerektirmektedir. niversitelerde yukarda bahsedildii gibi yurtd ilikileri dzenlemek zere farkl birimler bulunmaktadr. Bu birimler, niversitenin kurumsal btn yurtd ilikilerini baaryla koordine etmektedirler. Birok niversitemiz, bu birimlerde, nitelikli ve yeterli sayda eleman grevlendirmitir. rnein, u an niversitelerimizde baaryla yrtlmekte olan ve yurtdndan niversitelerde imzalanm ok sayda ibirlii anlamas kapsamnda yryen ERASMUS ve benzeri programlar, bu birimlerce yrtlmektedir. niversitelerimizde gnden gne artan uluslararaslama abalar, bu birimlerin nemini daha da artrmtr. Birok niversitemizde birimler, kurumsal yaplarn tamamlam olup, bu eylem maddesinin hedefledii trden faaliyetleri baaryla srdrmektedir. Eylem: Proje koordinasyon kurulmas, bu merkezlerde ve danmanlk merkezlerinin
1.
niversite mensuplar iin ulusal/uluslararas projelerin hazrlanmas, yrtlmesi, sonlandrlmas ve baka bir proje ile devam ettirilmesi srelerinde aratrmacya a. b. c. Proje kayna belirleme; Aratrmacy bilgilendirme; Bilimsel, teknik, idari, fikri mlkiyet haklar ve ktlarn pazarlanmas konularnda destek salanmas YK niversiteler, TBTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl X
3.3.2
2. 3.
Sz konusu merkezlerde kalifiye eleman istihdam edilmesi, Merkezlerin zel sektre de benzer konularda hizmet verebilmesi.
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimiz ile yazmalar yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. 26 ubat 2013 tarihinde YKte TBTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve Kalknma Bakanlndan yetkililerle bir toplant yaplmtr. Toplantda, ncelikle, YK tarafndan niversitel erimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. Son yllarda, Ar-Geye verilen nemin artmasna da binaen Ar-Geye ayrlan kaynaklar ciddi bir ekilde artmtr. Ar-Geye destek veren ulusal ve uluslararas fonlar gnden gne eitlenerek artmaktadr. Fon kaynaklarndaki bu arta da paralel olarak, niversitelerimizin bu desteklerden kaynaklardan yararlanma arzusu ve dzeyi
115
gn getike artmaktadr. Bu desteklerden yararlanmada nitelikli igc yan sra kurumsal kapasite nemlidir. Var olan proje lerden haberdar olmak, ilgili proje kaynaklarn ilgili retim yeleri veya aratrmaclara ynlendirmek ve kaynaklardan destek alabilecek projeler yazabilmek veya yazlmasna katk da bulanabilmek ve nihai olarak desteklenen projelerin baarl bir ekilde yrtlerek sonulanmasn salamak, ciddi bir organizasyonu gerektirir. Bu balamda, niversitelerimiz bnyesinde oluturulan proje ofislerinin varl, nem arz etmektedir. Bu farkndalkla, ou niversitemiz bnyesinde proje ofisleri kurulmu veya kurulma aamasndadr. Bu ofisler, gn getike gelien ve iyileen kapasiteleriyle niversitelerin bulunduklar blgelerde proje kltrnn olumas ve gelimesinde nc olmu, farkl fon kaynaklar iin proje hazrlama ve desteklenen projelerin yrtlmesinde nemli rol stlenmilerdir. Gerek devlet ve gerekse vakf niversitelerimiz bnyesinde proje ofisi veya bu hedefte farkl adlarda ofis veya merkezler oluturulmutur. Ofisler, bnyelerinde istihdam ettikleri yksek nitelikli proje yazmay ve ynetmeyi bilen personel yapsyla, niversite bnyesinde proje kapasitesinin artmasna nemli katklar salamtr. Bu ofisler, srekli olarak var olan proje kaynaklarn aratrma, ilgili kaynaklar hedef gruplara ynlendirme, ou zaman zel bilgi ve beceri gerektiren proje yazm srecinde ilgili ekibe yardmc olma ve nihai olarak baarl olan projelerin yine zel bilgi ve beceri gerektiren etkin verimli bir ekilde yrtme srecinde proje ekibine yardmc olarak projelerin baar ile sonlandrlmas iin her aamada nemli bir rol stlenirler. Bu trden yaplarn olutuu niversitelerimizde, proje kapasitesinin, baarl ve yetkin retim yelerinin gayretlerinin yan sra, profesyonel bir yap ile proje almann teviki ve desteklenmesi ok nemli kazanmlara yol vermitir. Bu balamda, bu ofislerin olutuu niversitelerimizde ok ciddi bir bilgi birikimi ve gn getike gelien bir kapasite olumutur. Bu ofislere rnek olarak, Akdeniz, Ege, Dokuz Eyll, Abdullah Gl, Celal Bayar, Osmangazi, Galatasaray, Gaziantep, Hacettepe, Kafkas, Kocaeli, Marmara, Ondokuz Mays, ODT, Trakya, Uluda, YT, zyein, Sabanc, Trk Hava Kurumu niversitelerimizde ve daha birok niversitemizde var olan pro je ofisleri verilebilir. Bu proje ofisleri, retim yesi veya bir aratrma grubu yrtclndeki projelerin yan sra, daha byk makro projelerde de niversitelerimizin yer almasna vesile olmutur. Ofisler, hem TBTAK, BTSB, KOSGEB ve benzeri ulusal kaynaklara, hem de bata AB 7. ereve fonlar olmak zere uluslararas birok fon kaynana proje hazrlamada nc bir rol stlenmitir. Yine bu eylem maddesi ile ilgili, niversitelerimiz bnyesinde TBTAK destei ile kurulan Teknoloji Transfer Ofisleri de nemli bir gelime olarak kaydedilmitir. Bilim Teknoloji Yksek Kurulunun 27 Aralk 2011 tarihinde gerekletirilen 23. toplantsnda, niversite sanayi ibirliinin geliimine katk salayacak, teknolojinin ticarileme srecini destekleyecek ve akademik aratrmalara lojistik destek salayacak bir arayz olan teknoloji transfer ofislerinin etkinliinin artrlmas ve yaygnlatrlmas amacyla kamu kaynaklar ile desteklenmesine karar verilmitir. Bu amala oluturulan 1513 - Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Program ile Teknoloji Transfer Ofislerinin proje esasl olarak niversitedeki bilginin ticariletirilmesine katk salayacak eitli faaliyetlerinin desteklenmesi amalanmaktadr. TBTAK Teknoloji Transfer Ofisleri (TTO) Destekleme Program (1513 kodlu), niversitelerdeki bilgi ve teknolojinin, uygulamaya dntrlerek ticariletirilmesi, niversite ve zel sektr kurulular arasnda ibirlii oluturulmas ve sanayinin ihtiya duyduu bilgi ve teknolojinin niversitede retilmesine yardmc olunmas amacyla faaliyet gsteren TTOlarn desteklenmesini hedefleyen bir destek programdr. Bu balamda, niversiteler bnyesindeki Teknoloji Transfer Ofislerinin glendirilmesi ve yenilerine tevik amacyla TBTAK tarafndan ilk kez 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri (TTO) Destekleme Program balatlmtr. Destek program kapsamnda 2 Kasm 2012de alan arya bavuran 39 niversiteden Boazii, Ege, Gazi, Hacettepe, Ko, Ortadou Teknik, zyein, Sabanc, Seluk ve Yldz Teknik niversitesinin desteklenmesine karar verilmitir. Bu eylem kapsamnda dnlen altay ile ilgili hazrlklar tamamlanm olup; altayn bu yl Ekim ay ierisinde yaplmas planlanmaktadr. Ayrca, yeni YK yasa tasarsnda bu hedefle kurulacak olan proje ofisleri ve bunlar yasal konumu ngrlmektedir. Eylem: OECD klavuzlar ve AB aratrmac art ve rehber ilkelerinin niversitelerimizde bilgilendirme ve paylam almalarnn yaplmas YK niversiteler, TBTAK X D D
3.3.3
Gelime: Bu eylem plan kapsamnda ilgili dokmanlar incelenerek bir rapor hazrlanmaktadr. Hazrlanan bu rapor konu ile ilgili olut urulacak komisyonun ilk toplantsnda sunulacaktr. Ayrca ilgili klavuz ve dokmanlar YK ve niversitelerin web sayfalar zerinden ilgililerle paylalacaktr.
116
3.4.1
Eylem: zel sektrde alan aratrmaclar iin Ar-Ge yetkinliinin llmesi ve deerlendirilmesine ynelik sistematiklerin oluturulmas, ift kariyer planlar gibi unsurlar ieren kariyer yollarnn tasarlanmasna ilikin tevik mekanizmalarnn gelitirilmesi
TOBB
TBTAK, YK, Kalknma Bakanl
X D
Gelime: Yaplan deerlendirmeler sonucunda, eylem plannn ilgili kurumlarca yeniden gzden geirilmesi ve ilgili mevzuatn incelenmesi gereksinimi ortaya km olduundan; Sanayi ve Ticaret Odalar, Sanayi Odalar ve Sektr Meclisleri temsilcilerinin grleri toplanmaktadr. 3.4.2 Strateji 3.5. Eylem: niversite sanayi ibirliini gelitirici ortak projeleri destekleyecek programlarn gelitirilmesi 3.5.1 Eylem: OECD klavuzlar ve AB aratrmac art ve rehber ilkelerinin bilgilendirme ve paylam almalarnn yaplmas TOBB TBTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, zel Sektr Aratrma Merkezleri X T8
Sektrleraras ibirliinin gelitirilmesi
TOBB
niversiteler, zel sektr
Gelime9: YOKK Fikri ve Snai Mlkiyet Haklar ve Ar-Ge teknik komitesi eylemlerinden biri olan Yurt dnda yerleik Trk aratrmaclar ve Trk sermayeli irketlerin faaliyet ve alma alanlarnn belirlenmesi, almalarn paylaabilecekleri ve Dnya Trk adamlar Konseyi ile etkileim halinde olacak bir platform oluturulmas ve bununla ilgili bilgi sisteminin kurulmas eylemi kapsamnda oluturulacak bilgi sisteminin ayr bir modl olarak e -proje pazaryerinin kurgulanmasna karar verilmitir. Bu karar dorultusunda,eylem kapsamnda gelitirilen sistemin tasarm; platformu e -Proje pazar olarak da alacak ekilde yaplm, vizyon dokman ve sistem tasarm dokuman hazrlanm, sistemin gelitirme ksm tamamlanmtr. Eylem: zel sektrde alan aratrmac ve akademisyenlerin beraber danman olarak yer ald tez almalarnn yaygnlatrlmas YK niversiteler, TOBB, zel sektr X
3.5.2
Gelime: Bu konu ile ilgili yazmalar yaplm ve gelen sonular deerlendirilerek raporlar hazrlanmtr. San-Tez ve benzeri programlar kapsamnda, ksmen bu kapsamda deerlendirilebilecek ibirlikleri sz konusudur. Konu ile ilgili yasal dzenlemenin yaplmas gerekmektedir.. Eylem: niversiteler ve kamu aratrma enstitleri ile zel sektrn bir araya getirilmesi iin koordinasyon/danmanlk sistemlerinin kurulmas; proje pazarlarnn oluturulmas Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, niversiteler, Kamu Ar-e Enstitleri
3.5.3
TOBB
8 9
Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr. TOBBun sorumlu olduu 3.5.1 ve 3.5.3 no.lu eylemler birlikte yrtlmektedir.
117
Gelime9: YOKK Fikri ve Snai Mlkiyet Haklar ve Ar-Ge teknik komitesi eylemlerinden biri olan Yurt dnda yerleik Trk aratrmaclar ve Trk sermayeli irketlerin faaliyet ve alma alanlarnn belirlenmesi, almalarn paylaabilecekleri ve Dnya Trk adamlar Konseyi ile etkileim halinde olacak bir platform oluturulmas ve bununla ilgili bilgi sisteminin kurulmas eylemi kapsamnda oluturulacak bilgi sisteminin ayr bir modl olarak e -proje pazaryerinin kurgulanmasna karar verilmitir. Bu karar dorultusunda, eylem kapsamnda gelitirilen sistemin tasarm; platformu e-Proje pazar olarak da alacak ekilde yaplm, vizyon dokman ve sistem tasarm dokuman hazrlanm, sistemin gelitirme ksm tamamlanmtr. Strateji 3.6. 3.6.1 Kamu aratrma merkezlerindeki alma koullarnn iyiletirilmesi Eylem: OECD klavuzlar ve AB aratrmac art ve rehber ilkelerinin bilgilendirme ve paylam almalarnn yaplmas TBTAK X D
Gelime: OECD Klavuzlarna http://www.tubitak.gov.tr adresinden evrimii eriim salanabilmektedir. Frascati ve Oslo Klavuzlarnn Trke basklar ise talep eden kurum/kurulu veya kiilere TBTAK tarafndan cretsiz olarak gnderilmektedir. Ama 4. Strateji 4.1. Aratrmaclarn Dolamnn Artrlmas Ulusal, sektrler aras ve uluslararas dolam mekanizmalarnn gelitirilmesi Eylem: Bilim insanlarnn ileri dzeyde aratrmalarn yapld merkezlerde alma yapmalarn tevik edecek ulusal ve uluslararas dolam mekanizmalarnn gelitirilmesi
YK
niversiteler, TBTAK
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimiz ile yazmalar yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. Hareketlilik, niversitelerimizin uluslararaslamasnda en nemli gndem maddelerinden biridir. Akademik personelin bilgi, grg ve becerilerinin artmas, kendi alanlarndaki bilimsel ve teknolojik gelimeleri takip edebilmesi, uluslararas eitim ve aratrma ibirlikleri oluturabilmesi benzeri daha birok faydasyla hareketlilik, gn getike daha fazla nem kazanmaktadr. Bireysel, kurumsal, blgesel, ulusal ve uluslar aras konumumuzu sorgulama adna da; hareketlilik, kritik bir neme sahiptir. Bu nedenle, hareketlilik farkl birok ulusal ve uluslararas fonlarla da desteklenmektedir. Dnyada, zellikle gelimi lkelerde, tm dnyaca bilinen ve saygn, stn nitelikli personele sahip, mkemmel donanml ve ileri dzeyde aratrmalarn yapld merkezler vardr. Bu merkezler, rnek alnabilecek birok bileeni iermektedir. Bu merkezlerde, ksa veya uzun sreli aratrmalar iin bulunabilme bir aratrmac iin olduka nemli bir frsattr. Nanoteknoloji, biyoteknoloji, Uzay aratrmalar, ileri malzeme teknolojileri ve benzeri birok alanda dnyann farkl noktalarnda konumlanm ok sayda ileri aratrma merkezi vardr. Gncel ve ileri aratrmalarn yapld, nemli konulardaki bilgi birikiminin olumasna ve gelimesine nclk eden bu merkezler, srekli ve dzenli olarak dnyann birok yerinden aratrmaclara ev sahiplii yapmaktadr. Bu eylem plan ile ilgili genel bir deerlendirme yapldnda YK, TBTAK, AB Marie Curie ve TWAS gibi kaynaklarn kullanlarak, niversitelerimizden aratrmaclarn ileri aratrma merkezlerine ksa ve uzun sreli ziyaretler gerekletirildii bilinmektedir. Kapsaml bir alt yapya haiz bu merkezler tm dnyadan aratrmaclar iin caziptir. Birok ileri cihaz bnyelerinde barndran merkezler aratrmaclara kapsaml ve yksek nitelikli aratrma yapma frsat sunmaktadr. Bu eylem plan kapsamnda, YK tarafndan, devlet ve vakf niversitelerimizin son iki yllk hareketlilik dzeyleri incelenmi ve niversitelerimizin birounda, st seviyede bir hareketlilik dzeyinin olduu grlmtr. T
4.1.1
118
Bu eylem plan kapsamndaki ziyaretler, ok farkl kaynaklardan desteklenmektedir. Baz niversitelerimiz (zellikle vakf niversitelerimiz), bu trden uluslar aras akademik etkinliklere katlm btelerinden desteklemektedirler. Destekler, hem genel bte ve hem de dner sermaye btesi kapsamnda gereklemektedir. Yine niversitelerin yakn ibirlii ierisinde olduu vakf ve dernekler de bu trden etkinlikleri desteklemektedir. TBTAK, bu trden ileri aratrma kurumlarna yaplacak uzun sreli ziyaretlere destek veren en nemli kurumumuzdur. Bu trden etkinlikler zel programlarla desteklenmektedir. YK, bu trden kurumlara yaplacak 3 aya kadar olan ziyaretleri destekleyecek bir program bir sredir baaryla uygulamaktadr. YK Yurtd Aratrma Program, kapsamnda ok sayda retim yesi, bu trden ileri aratrmalarn yapld merkezlere ziyaretler gerekletirmilerdir. Benzer ekilde, bu trden akademik hareketlikleri destekleyen uluslararas fonlar da mevcuttur. rnein; AB fonlar, DAAD, Fullbright, vb. Nihai hedef, bu trden dolam destekleyen mekanizmalarn artarak eitlenmesidir. Eylem: Yurt iindeki aratrmac hareketliliinin artrlmas amacyla yeni programlar oluturulmas ve mevcut programlarn etkinletirilmesi YK niversiteler X T
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimiz ile yazmalar yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. Hareketlilik, niversitelerimizin en nemli gndem maddelerinden biridir. Hareketliliin en nemli bileenlerinden yurtii ve yurtd hareketliliktir. Akademik personelin bilgi, grg ve becerilerinin artmas, kendi alanlarndaki bilimsel ve teknolojik gelimeleri takip edebilmesi, ulusal bazda eitim ve aratrma ibirlikleri oluturabilmesi benzeri daha birok faydasyla hareketlilik, gn getike daha fazla nem kazanmaktadr. Bireysel, kurumsal, blgesel, ulusal ve uluslar aras konumumuzu sorgulama adna da; hareketlilik, kritik bir neme sahiptir. Bu nedenle, hareketlilik farkl birok ulusal ve uluslararas fonlarla da desteklenmektedir. 4.1.2 Bu eylem plan kapsamnda devlet ve vakf niversitelerimizin son iki yllk hareketlilik dzeyleri incelenmi ve niversitelerimizin birounda st seviyede bir hareketlilik dzeyinin olduu grlmtr. Bu hareketlilikler, ok farkl kaynaklardan desteklenmektedir. niversitelerimizin birou (zellikle vakf niversitelerimiz), bu trden ulusal hareketlilik eylemlerini kendi btelerinden desteklemektedirler. Destekler, hem genel bte ve hem de dner sermaye btesi kapsamnda gereklemektedir. Yine niversitelerin yakn ibirlii ierisinde olduu vakf ve dernekler de bu trden etkinlikleri desteklemektedir. TBTAK, bu trden etkinliklere destek veren en nemli kurumumuzdur. Bu trden etkinlikler, hem aratrma projeleri kapsamnda hem de ayr bir programla desteklenmektedir. Benzer ekilde, birok kurum niversitelerimizle ibirlii ierisinde yrttkleri almalar erevesinde, bu trden yurtii etkinlikler baznda gerekleen hareketlilik eylemlerine katlmlara nemli miktarlarda destekler salamlardr. Yine, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl SANTEZ proje destekleri, bu trden akademik hareketliliklere bte ayrmaktadr. Ayrca, YKn uygulad retim yesi Yetitirme Program (YP) kapsamnda, lisansst eitim -retim grmekte olan aratrma grevlileri ve danmanlarnn bu trden yurtd hareketliklerini desteklemek iin zel bir fon oluturularak ilgili niversitelere aktarlmtr. Yine, YKn bir sredir baar ile yrtt Farabi program, bu trden yurtii hareketlilik eylemlerine destek vermektedir. Eylem: Lisans dzeyinde uluslararas dolam imkanlarnn eitlendirilmesi (2214 ve 2219 kodlu burslarn lisans seviyesi iin de uygulanmas) 4.1.3 YK niversiteler, TBTAK, Kredi ve Yurtlar Kur. X D T
Gelime: Son yllarda zellikle AB ERASMUS Program sayesinde niversitelerimizin yapt ikili anlamalarla lisans dzeyinde hareketlilikte nemli bir art grlmtr. Lisans rencileri bir veya iki yaryl sre ile niversitelerinin anlamal olduu AB niversitelerinden birinde lisans eitimlerinin bir ksmn tamamlamaktadr. Bu program, birok niversitemizde baar ile yrtlmektedir. Bu program ayrca, rencilerin staj hareketliliklerine de destek vermektedir. Ayrca niversiteler, Salk Kltr Daire Bakanlklar, niversitelerin kurduklar vakf veya dernekler aracl ile salanan maddi desteklerle lisans rencilerinin uluslararas yarmalara katlm,
119
mesleki organizasyon toplantlarna katlm, kulp faaliyetleri ve benzeri uluslararas dolamlarna destek olmaktadr. Bu eylem plannda da ifade edildii gibi ana hedef lisansst rencilere salanan destekler gibi lisans rencileri iin de uluslararas dolam tevik ve destek mekanizmalarnn eitlenerek artmasdr. Bu kapsamda niversitelerdeki mevcut durum tespiti ile ilgili yazmalar yaplmakta, yaplan yazmalar sonucunda raporlamalar yaplarak ilgili paydalarla dzenlenecek toplantda paylalacaktr. Eylem: Yurtdndaki niversiteler ile ortaklaa doktora programlarn oluturulmas, bu kapsamdaki rencilere ynelik burs programlarnn eitlendirilmesi YK niversiteler X
Gelime: Bu eylem maddesi, 1.2.2. Kamu ve zel sektr alanlar iin mesai saatleri dnda lisansst programlarn yaygnlatrlmas maddesi ile yakn ilikili olduundan her iki eylem maddesi ile ilgili almalar egdm ierisinde yrtlmtr. lgili eylem maddesinde bahsi geen alma grubu bu konuda da alma gerekletirmitir. 19 Mart 2013 tarihinde YKte gerekletirilen toplantda ncelikle, YK tarafndan niversitelerimizin bu eylem maddesi ile ilgili mevcut durumu sunulmutur. Daha sonra, mevcut durum dier kurumlarn da grleriyle deerlendirilmi ve bu eylem maddesi ile ilgili daha iyi bir konuma gelebilmek adna olas gr, neri ve stratejiler tartlmtr. niversitelerimizde dorudan bu eylem maddesi ile ilgili yurtdndaki niversiteler ile ortak yrtlen doktora programlarnn says snrldr. niversitelerimizde AB uyum sreciyle de paralel yryen uluslararaslama abalar, son yllarda nem kazandrmtr. Bu kapsamda, birok niversitemiz, ders kredilerini Avrupa niversiteleri ile uyumlu hale getirebilmek amacyla Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) kredi almalarn baar ile tamamlanmt r. Bu almalarn baar ile tamamlandnn gstergesi olarak, birok niversitemiz AKTS etiketi ve Diploma Eki etiketi dlleriyle dllendirilmitir. zellikle lisans seviyesinde balayan bu uyumlandrma, lisansst seviyede de baaryla yrtlmektedir. Bu abalarn sonucu olarak, niversitelerimizin AB alannda uluslararas hareketlilik seviyeleri artm; akademisyen ve renci bazl birok akademik hareketlilik gerekletirilmitir. Lisans ve lisansst seviyesinde renciler en az bir yaryllk eitim-retim ders almak iin karlkl ziyaretler gerekletirmilerdir. Ulusal Ajansn koordinasyonunda yrtlen ERASMUS progr am kapsamnda niversitelerimizden farkl blmlerden birok renci eitim -retim dnemlerinin en az bir (en ok iki yaryln) yurtdnda geirmilerdir. Benzer ekilde, AB niversitelerinden de niversitelerimize ok sayda renci gelmitir. Benzeri hareketlilik, daha ksa sreli olmak zere, ders verme amacyla retim yesi dzeyinde de karlkl olarak gerekletirilmitir. Bu hareketliklerinin nemli bir ksm bu eylem maddesinin hedefledii doktora seviyesinde gerekletirilmitir. niversitelerimizden doktora seviyesindeki birok renci doktora renimi ders veya tez aamasnda AB lkelerindeki niversitelerde bulunmulardr. ERASMUS program kapsamnda iki dnem iin destek alan bu rencilerden bazlar, gittikleri niversitelerden aldklar destek, yurtiinden aldklar destek veya farkl ulusal ve uluslararas hareketlilik burs programlarndan aldklar desteklerle kaldklar sreyi daha da uzatma imkan bulmulardr. Hatta bazlar doktoralarn tamamen ziyaret ettikleri niversitelerde tamamlayabilme frsatn yakalamlardr. Benzer ekilde, AB niversitelerinden de niversitelerimize ziyaretler olmutur. Doktora seviyesinde gerekleen bu ziyaretlerde, rencinin Trkiyedeki niversitesinden ve ziyaret ettii AB niversitesinde iki danman olmutur. Bu danmanlar, alnacak derslerin belirlenmesinden doktora tez konusu seimine birlikte bir koordinasyon iinde almaktadrlar. Gerekte, bu ileyi, ortak bir doktora programna benzer yapda srdrlmektedir. Bu kapsamdaki ibirlikleri, AB 7. ereve gibi fonlarca desteklenen ortak projelerin de yolunu amaktadr. YK, belirli bir altyapya sahip olmay asgari koul olarak (programda ders verecek retim yesi ve programn altyaps) uygulamakta ve niversitelerimizde yurtdndaki niversitelerle ortaklaa doktora programlarn almasn tevik etmekte ve desteklemektedir. Yine bu eylem maddesi ile ilgili hareketlikleri destekleyen ERASMUS, TBTAK, YK YP ve benzeri uluslararas fon kaynaklar vardr. Bu kaynaklarn kapsam ve destek miktarlar gn getike artmaktadr. Yurtdndaki niversiteler ile ortaklaa doktora programlarnn daha etkin ve verimli yryebilmesi iin bu desteklerin varl nemlidir. Programlara olan talep arttka, yeni burs imkanlarna olan ihtiya da artacaktr.
4.1.4
120
Eylem: Yurtdna gidecek aratrmaclar iin, bir oryantasyon programnn gelitirilmesi
YK
Dileri Bakanl
Gelime: Bu eylem maddesi ile ilgili niversitelerimiz ile grmeler yaplm ve gelen cevaplar deerlendirilmitir. Bu trden programlar niversitelerimizde D likiler Ofisleri tarafndan yrtlmektedir. Dolaysyla, bu eylem maddesi, 3 .3.1. niversitelerde d ilikiler koordinatrlnn mdrlk, daire bakanl ve benzeri statdeki bir birim olarak tekilatlandrlmas ve niversitelerce yaplan ikili ve ok tarafl uluslararas anlamalar yaparak retim elemanlarnn bu kapsamdaki faaliyetlerinin artrlmas eylem maddesi ile dorudan ve yakn ilikilidir. niversitelerimizde, d ilikileri koordine eden Uluslararas likiler Ofisi, D likiler Ofisi ve benzeri adlar altnda yaplar mevcuttur. Yeni YK Yasa Taslanda Madde 16da niversiteler bnyesinde D likiler, Tantm ve Topluma Hizmet Daire Bakanl ad altnda bir yap ngrlmektedir. Bu eylem maddesinin hedefledii trden bir yaplanma, yasal dzenleme gerektirmektedir. 4.1.5 niversitelerde yukarda bahsedildii gibi yurtd ilikileri dzenlemek zere farkl birimler bulunmaktadr. Bu birimler, niversitenin kurumsal btn yurtd ilikilerini baaryla koordine etmektedirler. Birok niversitemiz, bu birimlerde, nitelikli ve yeterli sayda eleman grevlendirmitir. rnein, u an niversitelerimizde baaryla yrtlmekte olan ve yurtdndan niversitelerde imzalanm ok sayda ibirlii anlamas kapsamnda yryen ERASMUS ve benzeri programlar, bu birim lerce yrtlmektedir. niversitelerimizde gnden gne artan uluslararaslama abalar, bu birimlerin nemini daha da artrmtr. Birok niversitemizde birimler, kurumsal yaplarn tamamlam olup, bu eylem maddesinin hedefledii trden faaliyetleri baaryla srdrmektedir. Bu birimlerce, yurtdna gidecek kiilere, gidecekleri lkelerle ilgili ayrntl bilgiler sunulmaktadr. Daha nceki ziyaretler ile ilgili bilgiler iyi ve sistematik bir ekilde kaydedildiinden, bu bilgiler bir sonraki ziyareti ile paylalmaktadr. Gidecek kiiyle, gidilecek lke hakknda bilgi, (va rsa) ziyaret edilecek kurum ile ilgili bilgi, (varsa) temas noktas ile ilgili bilgi, dikkat edilmesi gereken hususlar, vize, sigorta ve benzeri konularla ilgili bilgiler, ulam ve daha birok konuda ayrntl bilgiler paylalmaktadr. Ayrca, eer ziyareti, gidilecek lkede konuulan dile hakim deilse, bununla da ilgili kurs (eer mmknse) organize edilmektedir. Nihai hedef, bu trden dolam destekleyen mekanizmalarn artarak eitlenmesidir. Eylem: Dolamdaki aratrmaclarn sosyal gvenlik haklarnn iyiletirilmesi Gelime: Bu dnemde gelime raporlanmamtr. Eylem: Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Kararnn ek 1 inci maddesinde sadece Ar-Ge faaliyetinde alan yabanc uyruklularn dner sermayeden katk pay almasna ynelik dzenleme yaplmas SGB Dileri Bakanl X T
4.1.6
YK
MB
4.1.7
Gelime: Bu eylem maddesi, 4.1.8. Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Kararnn 6. maddesinin szlemede belirtilen cret ve lkesine gelme-gitme masraflarnn yan sra 2547 sayl Kanun erevesinde yaplan grevlendirmeler erevesindeki demelerin TBTAK tarafndan koordine edilen uluslararas Programlar erevesinde desteklenen Ar-Ge projelerine ilikin demelerin yaplabilmesini mmkn klacak ekilde deitirilmesi ve 4.2.4. niversitelerde szlemeli alacak yabanc aratrmaclarn szleme imzalama srecinin iyiletirilmesi eylem maddeleri ile dorudan
121
ilikilidir. YKn sorumluluunda olan bu eylem maddeleri ile ilgili Maliye Bakanl, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve TBTAKta n temsilcilerle, 7 Mays 2013 tarihinde YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda ncelikle, YK tarafndan mevcut durum ve uygulamalar sunulmutur. Sonra, mevcut durumu iyiletirme adna karlkl gr alveriinde bulunulmutur. 83/7148 sayl Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Karar, Ek Madde 1de 278 sayl Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu Kurulmas Hakknda Kanunun 16nc maddesinde belirtilen grevlendirme ve demeler, bu Kararda yer alan snrlamalara tabi tutulmadan yaplabilir denilmektedir. Yaplan deerlendirme neticesinde YK tarafndan ilgili payda kurumlardan da alnan grler dorultusunda Ek Madde 1in kapsamnn 5746 sayl kanunda belirt ilen Ar-Ge tanmna uyan faaliyetlerin tamamn kapsayacak ekilde geniletilmesi nerilmektedir. Bylelikle TBTAK projeleri iin tannan istisnai durum, dier Ar-Ge odakl proje faaliyetlerine geniletilmi olacaktr. Bu durum, yasal bir dzenlemeyi gerektirmektedir. Eylem: Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Kararnn 6. maddesinin szlemede belirtilen cret ve lkesine gelme-gitme masraflarnn yan sra "2547 sayl Kanun erevesinde yaplan grevlendirmeler erevesindeki demelerin TBTAK tarafndan koordine edilen uluslararas Programlar erevesinde desteklenen Ar-Ge projelerine ilikin demelerin yaplabilmesini mmkn klacak ekilde deitirilmesi T
YK
MB
4.1.8
Gelime: Bu eylem maddesi, 4.1.7. Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Kararnn ek 1 inci maddesinde sadece Ar-Ge faaliyetinde alan yabanc uyruklularn dner sermayeden katk pay almasna ynelik dzenleme yaplmas ve 4.2.4. niversitelerde szlemeli alacak yabanc aratrmaclarn szleme imzalama srecinin iyiletirilmesi eylem maddeleri ile dorudan ilik ilidir. Maliye Bakanl, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve TBTAKtan temsilcilerle, 7 Mays 2013 tarihinde YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda ncelikle, YK tarafndan mevcut durum ve uygulamalar sunulmutur. Sonra, mevcut durumu iyiletirme adna karlkl gr alveriinde bulunulmutur. Eylem: 7.P, CIP* ve benzeri AB programlar kapsamndaki konsorsiyum oluturma faaliyetlerine katlmn desteklenmesi iin programlarn oluturulmas ve mevcut programlarn gelitirilmesi (*CIP-Competitiveness and Innovation Framework Programme-AB Rekabet Edebilirlik ve Yenilik ereve Program) Gelime: Bu eylem kapsamnda TBTAK tarafndan: 19-20 Mart 2013- Antalya: leri Seviye Proje Yazma ve Yrtme Eitimi dzenlenmitir. Eskiehirde 5, Bursada 10 olmak zere toplamda 15 KOBI ziyareti gerekletirilmitir. 11 Trk aratrmacya yurt dndaki etkinliklere katlm iin finansal destek verilmitir.
lgili Programlardan Sorumlu Kurum/ kurulular
Kalknma Bakanl, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK
X D
4.1.9
122
Strateji 4.2. 4.2.1
Yurtdndaki nitelikli aratrmaclarn, ncelikli alanlar bata olmak zere, yurt iinde istihdam edilmesi iin gerekli imknlarn salanmas Eylem: Yurtdndaki baarl aratrmaclarn Trkiyede aratrmalarn srdrmelerini salayacak destek mekanizmalarnn kariyer dnemlerine gre eitlendirilmesi
TBTAK
YK, MB
Gelime: TBTAK BDEB tarafndan ilkretim, ortaretim, niversite lisans ve lisansst rencileri ile doktora sonras dzeyde aratrma yapan aratrmaclara ynelik karlksz burs ve bilimsel destek programlar yrtlmektedir. Trk renci ve aratrmaclara ynelik burs programlarmza ek olarak bilimsel etkileimin gelimesini desteklemek, uluslararas aratrma zincirini gelitirmek ve Trkiyenin tantlmasna katk salamak amalaryla Trkiyede eitimlerine ya da aratrmalarna devam eden yabanc lke vatandalarna ynelik burs ve destekler de verilmektedir. Yksek lisans ya da doktora eitimine Trkiyede devam edecek stn baarl yabanc lke vatanda renciler TBTAK 2215 Yabanc Uyruklular Lisansst Burs Program, doktora sras ve doktora sonras aratrmaclar ise TBTAK 2216 Yabanc Uyruklular in Aratrma Burs Program kapsamnda desteklenmektedir. TBTAK 2215 Yabanc Uyruklular Doktora Burs Program yabanc uyruklu son snf lisans rencilerinin de bavuru yapmasn salayacak ekilde geniletilerek 2013 ylnda TBTAK 2215 Lisansst Burs Program olarak uygulamaya koyulmutur. TBTAK 2215 Program kapsamnda 2003 yl ierisinde sadece 3 farkl lkeden 13 kii desteklenirken, 2012 yl ierisinde 21 farkl lkeden 53 yabanc uyruklu doktora rencisi desteklenmitir. 2013 ylnn ilk dneminde programn kapsamnn da geniletilmesine paralel olarak TBTAK 2215 Programna geen yln ayn dnemi ile kyaslandnda yaklak 25 kat artla toplam 1.684 kii bavuru yapmtr. 2013 yl 1. dnem bavurularnn deerlendirilmesine ise devam edilmektedir. 30 Nisan 2013 itibaryla burslar devam eden 253 yabanc uyruklu doktora bursiyeri v e 124 yabanc uyruklu aratrmac bulunmaktadr. Ayrca, kamu veya zel sektr kurum ve kurulularnda, ihtiya duyulan bilim insan ann kapatlmasna ve bilim retimine katkda bulunmak amacyla, yurt dndaki niversitelerde ve/veya aratrma kurulularnda almakta olan, deneyimli bilim insanlarnn aratrmalara katlmak, teknolojik yenilikler getirmek, seminerler, konferanslar, dersler vermek zere Trkiye'ye getirilmesi iin TBTAK 2221 Konuk veya Akademik zinli Bilim nsan Desteklem e Program kapsamnda destek verilmektedir. TBTAK 2221 Programnn kapsam yurt dndaki aratrmaclarn sabbatical dnemlerinde Trkiyeye aratrma yapmak iin gelmelerini tevik etmek amacyla 2013 ylnda yaplan bir deiiklikle geniletilmitir. 2000 - 2012 yllar arasnda TBTAK 2221 program kapsamnda toplam 1538 konuk bilim insan desteklenmi olup bu konuk bilim insanlarnn 156s kariyerlerine yurt dnda devam eden Trk aratrmaclardr. 2013 ylnn ilk 4 dneminde ise program kapsamnda 75 konuk bilim insan desteklenmitir. Yurt dndaki nitelikli aratrmaclarn, ncelikli alanlar bata olmak zere, Trkiyeye uzun sreli aratrma yapmak zere gelmelerini salamak iin bu aratrmaclarn yurt iinde istihdamna ynelik imknlarn salanmas amacyla 2012 ylnda TBTAK 2236 Uluslararas Deneyimli Aratrmac Dolam Destek Program uygulamaya koyulmutur. TBTAK 2236 Programnn toplam btesi 11,2 milyon dur. Bu btenin 4,5 milyon su AB Komisyonundan salanacaktr. Program boyunca toplam 4 arya klacaktr. Program kapsamnda 100 deneyimli bilim insannn/uzmann desteklenmesi hedeflenmektedir. 2012 ylnn Eyll aynda kapanan ilk ars kapsamnda n incelemeyi geen 66 bavurunun bilimsel deerlendirmeleri sonucunda 26 aratrmac desteklenmitir. Eylem: Uluslararas aratrmaclarn ocuklarnn eitim srecinin iyiletirilmesiyle ilgili yasal dzenlemelerin gerekletirilmesi Gelime: Bu dnemde gelime raporlanmamtr. MEB10 X --
4.2.1
4.2.2
10 7 Austos 2012 tarihli BTYKnn 24. toplantsnda MEB tarafndan Eylemin Bakanlk grev alanna girmedii, konunun uluslararas anlamalar ve karlkllk ilkesi gerei Dileri Bakanl tarafndan ikili anlamalarla dzenlenebilecei raporlanmtr.
123
4.2.3
Eylem: Doentlik snav ynetmeliine yabanc uyruklularn talebi halinde doentlik szl snavnn ngilizce yaplabilmesi fkrasnn eklenmesi Eylem: niversitelerde szlemeli alacak yabanc aratrmaclarn szleme imzalama srecinin iyiletirilmesi
AK
YK
T11
MB12
YK, SGB
Gelime13: Bu eylem maddesi, 4.1.7. Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Kararnn ek 1 inci maddesinde sadece Ar-Ge faaliyetinde alan yabanc uyruklularn dner sermayeden katk pay almasna ynelik dzenleme yaplmas ve 4.1.8. Yksekretim Kurumlarnda Yabanc Uyruklu retim Eleman altrlmas Esaslarna likin Bakanlar Kurulu Kararnn 6. maddesinin szle mede belirtilen cret ve lkesine gelmegitme masraflarnn yan sra 2547 sayl Kanun erevesinde yaplan grevlendirmeler erevesindeki demelerin TBTAK tarafndan koordine edilen uluslararas Programlar erevesinde desteklenen Ar-Ge projelerine ilikin demelerin yaplabilmesini mmkn klacak ekilde deitirilmesi eylem maddeleri ile dorudan ilikilidir. YKn sorumluluunda olan bu eylem maddeleri ile ilgili ibirlii yaplacak kurumlar olan zikredilen Maliye Bakanl, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ve TBTAKtan temsilcilerle, 7 Mays 2013 tarihinde YKte bir toplant yaplmtr. Toplantda ncelikle, YK tarafndan mevcut durum ve uygulamalar sunulmutur. Sonra, mevcut durumu iyiletirme adna karlkl gr alveriinde bulunulmutur. 4.2.4 Kaliteli bir yksek retimin en nemli girdisi, yetimi ve nitelikli i gcdr. Bu girdi, evrensel nitelikte bir Ar -Ge stratejisi iin de nkouldur. Gelimi lkelerdeki niversitelerin Ar-Ge personel yaps incelendiinde, nemli bir ksmnn yurtd kkenli olduu grlmektedir. Bunun farkndal olumu bulunan Trk yksekretim sisteminde de yabanc uyruklu retim elemanlarnn says, gnden gne artmaktadr. Bu eylem maddesi ile ilgili 78 sayl Yksek retim Kurumlar retim Elemanlarnn Kadrolar Hakknda Kanun Hkmndeki Kararname Ek Madde 14te yeniden aadaki ekilde dzenlenmitir: Ek Madde 14 -(Ek: 17/2/2011-6114/16 md.) 2547 sayl Yksekretim Kanununun 34 nc ve 2914 sayl Yksekretim Personel Kanununun 16nc maddesine gre yksekretim kurumlarnda szleme ile istihdam edilecek yabanc uyruklu retim eleman says dolu retim eleman kadrosu saysnn % 2sini geemez. Bu kapsamdaki yabanc uyruklu retim elemannn yksekretim kurumlar itibariyle dalm, isim, cret ve szleme rneinin vizesi, szleme sresinin uzatlmas ve sona erdirilmesi, Yksekretim Kurulu tarafndan yaplr. Yukardaki dzenleme, bu eylem maddesinin hedefini kapsamaktadr. Bu nedenle, eylem tamamlanmtr. Eylem: Trkiyede almakta olan yabanc uyruklu aratrmaclarn elerinin alma izni alma srelerinin iyiletirilmesi T
4.2.5
SGB
T14
Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr. Maliye Bakanl Bte ve Mali Kontrol Genel Mdrl tarafndan 5 Aralk 2011 tarihinde gnderilen Eylem Gelime Raporunda 17/2/2011 tarihli ve 6114 sayl lme, Seme ve Yerletirme Merkezi Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanunun 16 nc maddesi ile 2/9/1983 tarihli ve 78 sayl Kanun Hkmnde Kararnameye eklenen 14 nc maddede; 2547 sayl Yksekretim Kanununun 34 nc ve 2914 sayl Yksekretim Personel Kanununun 16 nc maddesine gre yabanc uyruklu retim elemannn yksekretim kurumlar itibaryla dalm, isim, cret ve szleme rneinin vizesi, szleme sresinin uzatlmas ve sona erdirilmesi, Yksekretim Kurulu tarafndan yaplr. hkm getirilmitir. Sz konusu yazda bu balamda YK ile allmas planland belirtilmektedir. 13 Bu eylem gelimesi YK tarafndan raporlanmtr. 14 Bu eylem daha nceki raporlama dnemlerinde tamamlanmtr.
12
11
124
Ama 5. Strateji 5.1. Eylem: Belirli kriterleri salayan niversitelerin kapasitelerini koruma ve artrabilmeleri iin ihtiya duyduklar nitelikli Ar-Ge personel istihdamnda, niversitelere esnekliin tannmas
Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin gelitirilmesi niversitelerde nitelikli Ar-Ge personel istihdam
YK
niversiteler, MB
X D
5.1.1
Gelime: Bu konu yeni YK Yasa Tasla kapsamnda deerlendirilmektedir. 5.1.2 Strateji 5.2. Eylem: niversitelerde proje bazl esnek istihdamn salanmas MB YK, DPB X T13
zel Sektrde Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin gelitirilmesi Eylem: Ar-Ge birimlerini yeni oluturan KOBler iin aratrmaclarn cretlerinin ksa dnemli ve olgunlama sresine gre kademeli olarak kamu ve zel sektr tarafndan ortaklaa karlanmas Gelime: Bu dnemde gelime raporlanmamtr.
MB
X D
5.2.1
Strateji 5.3. 5.3.1 5.3.2
Kamu Aratrma Merkezleri Ar-Ge personeli istihdam kapasitesinin gelitirilmesi Aratrmaya yardm edecek teknik personel kadrolarnn almnn kolaylatrlmas ve mali olarak desteklenmesi Kamu kurumlarndaki aratrmaclarn zlk haklarnn iyiletirilmesi Kamuda aratrmac etkinliinin artrlmas iin szlemeli olarak aratrmaclarnn istihdamnn salanmas MB MB DPB DPB, Kamu Ar-Ge Enstitlerinin bal/ilgili olduu Bakanlklar DPB, Kamu Ar-Ge Enstitlerinin bal/ilgili olduu Bakanlklar MB, Kamu Ar-Ge Enstitlerinin bal/ilgili olduu Bakanlklar X X D X T15 T15
5.3.3
Gelime: lgili kamu kurum ve kurulularnn aratrma gelitirme faaliyetlerinde istihdam edilmek zere szlemeli proje personeli pozisyon tahsisi talepleri Devlet Personel Bakanlna iletildike deerlendirilmekte ve mevcut uygulamalar erevesinde pozisyon tahsisi yaplmaktadr.
15
125
Y1 - Blm 2: BTY nsan Kaynaklarnn Gelitirilmesi Kapsamnda Trkiyedeki Dier Gelimeler

A. TBTAK Bilim nsan Destekleri TBTAK Bilim nsan Destekleme Daire Bakanl (BDEB), lkemizin bilim ve teknoloji alannda gelimesinde en kritik rol oynayan insan gcnn yetitirilmesini destekleme grevini stlenmitir. TBTAK BDEBin yrtt almalara ve lkemizin ihtiyalarna paralel olarak desteklerin trleri, desteklenen kii says ve destek miktarlar her yl srekli artmaktadr. 2003 ylnda 1.527 olan desteklenen toplam bilim insan says 2012 ylnda 12 kat artla 18.424 olarak gereklemitir. BDEB tarafndan yrtlen 33 burs ve destek program kapsamnda 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla toplam 9.005 bilim insan desteklenmitir. 2013 sonu itibaryla 20.000i akn bilim insannn ve gen aratrmacnn desteklenmesi hedeflenmitir. Desteklenen bilim insan says ve verilen destek miktarlar ekil 7-a, 7-b ve ekil 7-cde gsterilmitir.
ekil 7-a. O Yl inde Desteklenmeye/Burs Almaya Balayan Bilim nsan Saysnn Yllara Gre Dalm *2013 yl sonu ngrs olup, o yl iinde desteklenmeye/burs almaya balayan bilim insan says 30 Nisan 2013 itibaryla toplam 2.942 kiidir.
ekil 7-b. Desteklenen Toplam Bilim nsan Saysnn Yllara Gre Dalm *2013 yl sonu ngrs olup, desteklenen toplam bilim insan says 30 Nisan 2013 itibaryla toplam 9.005 kiidir.
ekil 7-c. Toplam Destek/Burs Miktarlarnn Yllara Gre Dalm *2013 yl sonu ngrs olup, bilim insanlarna aktarlan toplam fon miktar 30 Nisan 2013 itibaryla cari fiyatlarla 25,02 Milyon TLdir.
TBTAK BDEB lisans, yksek lisans ve doktora burslar kapsamnda 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla bursiyerlii devam eden 650 Yurt i Lisans, 1.412 Yurt i Yksek Lisans ve 2.489 Yurt i Doktora bursiyeri olmak zere toplam 4.551 yurt ii bursiyeri bulunmaktadr. ekil 6da BDEB tarafndan verilen toplam lisans, yksek lisans ve doktora bursiyer saylarnn yllara gre dalm verilmitir. TBTAK BDEB tarafndan baar kriteri esas alnarak verilen bu yksek lisans ve doktora burslarnn yan sra, desteklenen akademik projelerde ve TBTAK 1007 program ercevesindeki projelerde, yrtcleri tarafndan seilen ve projelerde bursiyer olarak alan yksek lisans ve doktora rencilerine de proje kapsamnda burs verilmektedir.
126
ekil 8. BDEB tarafndan Toplam Yurt i Lisans, Yksek Lisans ve Doktora Bursiyer Saylarnn Yllara Gre Dalm *2013 yl sonu ngrs olup, TBTAK BDEB tarafndan desteklenen toplam yurt ii lisans, yksek lisans ve doktora bursiyer says 30 Nisan 2013 itibaryla 4.551dir.
Doktorasn tamamlam gen aratrmaclara niversitelerimizde veya aratrma kurulularmzda doktora sonras aratrma yapmalar iin destek vermek, Trk aratrmaclarn yurt ii dolam vastasya bilimsel bilgi aktarm ve ibirliini kolaylatrmak amalaryla TBTAK 2218 Yurt i Doktora Sonras Aratrma Burs Program erevesinde burs verilmektedir. 2000 -2012 yllar arasnda TBTAK 2218 Programna toplam 407 bavuru yaplm ve bu bavurulardan 298i desteklenmitir. 2013 ylnn ilk dneminde ise 21 bavuru yaplm ve bavurulardan 14 desteklenmitir. 30 Nisan 2013 itibaryla TBTAK 2218 Program kapsamnda bursiyerlii devam eden 67 doktora sonras aratrmac bulunmaktadr. te yandan, Trk aratrmaclarn yurt d dolam kapsamnda uluslararas ibirlii imknlarnn olumasn kolaylatrmak amacyla doktora rencileri iin TBTAK 2214/A Yurt D Doktora Sras Aratma Burs Program ve doktora sonras aratrmaclar iin TBTAK 2219 Yurt D Doktora Sonras Aratrma Burs Program erevesinde yurt d aratrma faaliyetleri de desteklenmektedir. 2000-2012 yllar arasnda TBTAK 2214/A Programna toplam 1.988 bavuru yaplm ve bu bavurulardan 1.232si desteklenmitir. Ayn dnemde TBTAK 2219 Programna ise toplam 4.004 bavuru yaplm ve bu bavurulardan 2.122si desteklenmitir. 2013 ylnn ilk dneminde geen yln ayn dnemi ile kyaslandnda TBTAK 2214/A Program iin 1,5 kat artla 193 doktora sras aratrmac ve TBTAK 2219 Programna ise yaklak 2,5 kat artla 537 doktora sonras aratrmac bavurmutur. 2013 yl 1. dnem bavurularnn deerlendirilmesine devam edilmektedir. 30 Nisan 2013 itibaryla bu programlar kapsamnda bursiyerlii devam eden 354 doktora rencisi ve 502 doktora sonras aratrmac bulunmaktadr. ekil 9da TBTAK BDEB tarafndan desteklenen toplam yurt ii ve yurt d aratrmac saylarnn yllara gre dalm verilmitir. Trk renci ve aratrmaclara ynelik burs programlarna ek olarak bilimsel etkileimin gelimesini desteklemek, uluslararas aratrma zincirini gelitirmek ve Trkiyenin tantlmasna katk salamak amalaryla Trkiyede eitimlerine ya da aratrmalarna devam eden yabanc lke vatandalarna ynelik burs ve destekler de verilmektedir. Yksek lisans ya da doktora eitimine Trkiyede devam edecek stn baarl yabanc lke vatanda renciler TBTAK 2215 Yabanc Uyruklular Lisansst Burs Program, doktora sras ve doktora sonras aratrmaclar ise TBTAK 2216 Yabanc Uyruklular in Aratrma Burs Program kapsamnda desteklenmektedir. TBTAK 2215 Yabanc Uyruklular Lisansst Burs Program kapsamnda 2003 yl ierisinde sadece 3 farkl lkeden 13 kii desteklenirken, 2012 yl ierisinde 21 farkl lkeden 53 yabanc uyruklu doktora rencisi desteklenmitir. 2013 ylnn ilk dneminde TBTAK 2215 Programna geen yln ayn dnemi ile kyaslandnda yaklak 25 kat artla toplam 1.684 kii bavuru yapmtr. 2013 yl 1. dnem bavurularnn deerlendirilmesine devam edilmektedir. 30 Nisan 2013 itibaryla burslar devam eden 253 yabanc uyruklu doktora bursiyeri ve 124 yabanc uyruklu aratrmac bulunmaktadr. Toplam yabanc uyruklu doktora ve doktora sonras bursiyer saylarnn yllara gre dalm ekil 9-ada; 30 Nisan 2013 itibaryla burslar devam eden yabanc uyruklu doktara bursiyer ve aratrmac saylarnn lkelere gre dalm ise srasyla ekil 9-bde ve 9-cde gsterilmitir.
127
ekil 9. Yurt i / D Aratrma Burslar Kapsamnda Desteklenen Toplam Aratrmac Saylarnn Yllara Gre Dalm *2013 yl sonu ngrs olup, TBTAK BDEB tarafndan desteklenen toplam yurt ii ve yurt d aratrma bursiyer says 30 Nisan 2013 itibaryla 948dir.
ekil 9-a. Yabanc Uyruklu Doktora ve Doktora Sonras Bursiyer Saylarnn Yllara Gre Dalm *2013 yl sonu ngrs olup, TBTAK BDEB tarafndan desteklenen toplam yabanc uyruklu doktora rencisi ve aratrmac says 30 Nisan 2013 itibaryla 377dir.
ekil 9-b. 30 Nisan 2013 itibaryla Burslar Devam Eden Yabanc Uyruklu Doktora Bursiyer Saylarnn lkelere Gre Dalm
ekil 9-c. 30 Nisan 2013 itibaryla Burslar Devam Eden Yabanc Uyruklu Aratrmac Saylarnn lkelere Gre Dalm
Ulusal ve Uluslararas Bilim Olimpiyatlar Gelecein bilim insanlarn yetitirmek ve gen yeteneklerimizi tevik etmek amacyla dzenlenen olimpiyat etkinlikleri de TBTAK BDEB tarafndan yrtlmektedir. Bu almalar hem ulusal hem de uluslararas dzeyde yaplmaktadr. Ortaretim kurumlarna devam etmekte olan rencileri fen bilimlerinde almalar yapmak zere tevik etmek, almalarn ynlendirmek ve bu alanlarda zel eitim olanaklar salamak yolu ile gelimelerine katkda bulunmak amacyla, her yl matematik, fizik, kimya, biyoloji ve bilgisayar dallarnda Ulusal Bilim Olimpiyatlar dzenlenmekte ve buradan seilen rencilerden oluturulan ekiplerle de Uluslararas Bilim Olimpiyatlarna katlm salanmaktadr. lkemiz, TBTAKn organizasyonuyla Uluslararas Bilgisayar (IOI), Matematik (IMO), Fizik (IPhO), Kimya (IChO), Biyoloji (IBO) Olimpiyatlar ile Gen Balkan Matematik Olimpiyat, Balkan Matematik Olimpiyat ve Balkan Bilgisayar Olimpiyatna katlmaktadr. Katldmz Uluslararas Bilim Olimpiyatlarnda lkemizi temsil eden rencilerimiz toplam 41 altn, 136 gm, 204 bronz madalya ve 43 mansiyon dl kazanarak baarlarn kantlamlardr. Olimpiyat kurallar gerei lkeler Uluslararas Olimpiyatlara belirli sayda renci ile katlabilmektedir. Bu nedenle alnan toplam madalya saysnda byk bir deiiklik olmazken altn madalya saysnda art olmaktadr. zellikle 2012 ylnda Olimpiyat Takmlarnda yer alan 49 rencinin 13 altn, 18i gm ve 11i bronz madalya kazanmtr. Bunun yansra, 2013 ylnda 17. Gen Balkan Matematik Olimpiyat TBTAK organizasyonuyl a Trkiyede dzenlenecektir.
128
Ortaretim rencileri Aras Aratrma Projeleri Yarmas Olimpiyatlarn yan sra, genleri temel ve uygulamal bilimlerde aratrmaya tevik ederek proje kltrn yaygnlatrmak amacyla TBTAK BDEB tarafndan 1969 ylndan beri dzenlenmekte olan Orta retim rencileri Aratrma Projeleri Yarmas, lke geneline yaylmak gayesiyle 2005 ylndan itibaren tek merkez yerine Trkiyenin deiik blgelerinde niversitelerimiz ile ibirlii iinde yaplmaya balanmtr. 2003 ylnda 512 proje bavurusu yaplm ve bu rakam 2013 ylnda 2003 ylna oranla 14,5 kat artla 7.402 olarak gereklemitir (ekil 10). Blgelere bavuruda bulunan sz konusu 7.402 projeden 1.234 proje ilk aamada deerlendirilerek sergilenmeye uygun bulunmutur. Blge sergilemelerinde birincilik dlne layk grlen 202 proje 20 - 24 Mays 2013 tarihinde Ankarada dzenlenen Final Yarmasna katlmaya hak kazanmtr. Ayrca sosyal bilimler alannda da rencileri aratrmaya tevik etmek amacyla 2008 ylnda ilk defa Proje Yarmas alanlarna Sosyoloji alan ve 2009 ylnda Tarih alan ilave edilmitir. 2010 ylndan itibaren de Yer Bilimi alan Corafya olarak deitirilmitir. 2013 ylnda Sosyoloji alannda 1.440 ve Tarih alannda 859 ve Corafya alannda 613 proje bavurusu yaplmtr.
ekil 10. TBTAK Ortaretim rencileri Aras Aratrma Projeleri Yarmasna Yaplan Proje Bavuru Saylarnn 2003-2013 Yllar Arasndaki Dalm
2005 ylnda sadece stanbulda yaplan ve MEB tarafndan gerekletirilen lkretim
rencilerine Ynelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarmas, 2006 ylndan itibaren MEB TBTAK ibirlii protokolnn imzalanmasyla tm lke genelinde yaplmaya balamtr. 2013 ylnda toplam 78.887 proje bavurusu olmutur (ekil 11). TBTAK tarafndan dzenlenen Ortaretim rencileri Aras Aratrma Projeleri Yarmas ekil 11. MEB lkretim rencilerine Ynelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje Yarmalarna Blge Koordinatrleri ayn zamanda lkretim Yaplan Proje Bavuru Saylarnn 2003-2011 Matematik ve Fen Bilimleri Proje almasnn Yllar Arasndaki Dalm Blge Koordinatrl grevini de yrtmektedirler. TBTAK BDEB, bu yarmann etkin olarak yaplmasnda, jri deerlendirme srecinin bilimsel ieriinin oluturulmas ve proje deerlendirme sisteminin gelitirilmesi almalarnda aktif grev yapmaktadr. TBTAK BDEB Tarafndan Uygulamaya Konulan Yeni Programlar ve Mevcut Programlardaki yiletirmeler 2012 ylnn son 6 ay ierisinde 5 ve 2013 yl ierisinde ise 4 yeni destek program uygulamaya konulmutur. Bu programlardan ilki TBTAK 2235 En Az Gelimi lkeler Lisansst Burs Programdr. 2012 ylnda bavurular ilk kez alnan programa yaplan 72 bavurudan 7si desteklenmitir. 2013 ylnda iki dnem olarak bavuru alnacak programn ilk dnemine 132 bavuru yaplm, 17 renciye daha burs verilmitir. 2012 ylnda uygulamaya konulan ikinci program TBTAK 2236 Uluslararas Deneyimli Aratrmac Dolam Destek Programdr. Yurt dndaki nitelikli aratrmaclarn, Trkiyeye uzun sreli aratrma yapmak zere gelmelerini salamak amacyla uygulamaya koyulan Program kapsamnda 100 deneyimli bilim insannn/uzmann desteklenmesi hedeflenmektedir. 2012 ylnn Eyll aynda kapanan ilk ar kapsamnda n incelemeyi geen 66 bavurunun 26s desteklenmitir. 2012 ylnda uygulamaya konulan nc program ise TBTAK 2237 Proje Eitimi Etkinliklerini Destekleme Programdr. 2012 ylnda programa toplam 56 eitim etkinlii iin bavuru yaplm, 26 etkinlik kapsamnda 652 kiinin eitim almas iin destek verilmitir. 2013 ylnn ilk dnemin de
129
bavuru yapan 7 eitim etkinliinin tm desteklenmitir. 2013 ylnn ikinci dnemin de yaplan 9 etkinlik bavurusunun deerlendirmelerine devam edilmektedir. 2012 ylnda uygulamaya konulan drdnc program ise TBTAK 2239 Giriimcilik ve Yenilikilik Eitim ve Aratrma Faaliyetlerini Destekleme Programdr. Bilim , Sanayi ve Teknoloji Bakanlndan teknogiriim sermaye desteini kazanm kiilerin giriimcilik eitimi almalar ve uluslararas i ortamna dhil olmalarn tevik etmek amacyla bu program kapsamnda BSTB ile ibirlii yaplmtr. Bu erevede, teknogiriim sermaye desteini kazanan ve BSTB tarafndan nerilen 42 kii arasndan 10unun Silikon Vadisinde eitim almas iin desteklenmesine karar verilmitir. Desteklenen 10 kiiye, i kurma, vize, finansal sistemler, yatrmcya sunum teknikleri ve i modellemesi konularnda eitim verilmitir. Kiiler 26 Kasm-21 Aralk 2012 tarihleri arasnda Silikon Vadisindeki eitime katlmlardr. 2012 ylnn son 6 aynda uygulamaya koyulan son program TBTAK 2241/A - Sanayi Odakl Lisans Bitirme Tezi Destekleme Programdr. Son snf lisans rencilerinin sanayinin bir sorununu zmeye ynelik hazrladklar bitirme tezleri iin bu program kapsamnda 4.000 TL destek verilmektedir. Sanayi odakl proje destei kapsamnda 2012 ylnda 2 dnemde toplam 235 bavuru alnm ve 147 proje desteklenmitir. 2013 ylndan itibaren bavuru dnemleri lisans rencilerinin her ay bavuru yapmasn salayacak ekilde ylda 12 dnem olarak belirlenmitir. Bu kapsamda 2013 ylnn ilk 4 aynda 119 proje bavurusu alnm ve 71 proje desteklenmitir. TBTAK Tarafndan 2013 Ylnda Balatlan Lise ve niversite Dzeyi Yarma Programlar 2012 ylnda balatlan bu programlarn yan sra Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 ile Bilim ve Teknoloji nsan Kayna Stratejisi kapsamnda belirlenen hedeflere ulalmas amacyla 2013 ylnda lise rencileri iin 1 ve lisans rencileri iin 3 olmak zere toplam 4 proje yarmas uygulamaya konulmutur. Lise rencilerinin yenilikilik temelli dnme yeteneine sahip olmalarn salayarak yenilikilii, giriimcilik srecinin merkezine yerletiren bir nesil yetimesine katkda bulunmak ve bylece giriimcilik ve yenilikilik konularna ynelik farkndal artrmak amacyla 2013 ylndan itibaren TBTAK 2238/A Lise rencileri Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas dzenlenecektir. TBTAK 2238/A Programna birinci ylnda toplam 663 bavuru yaplmtr. lk ylnda evre, salk, ulam, enerji, gda ve turizm alanlarnda belirlenen sorunlara ilikin lise rencilerinin zm nerileri ile bavurduu yarma kapsamnda birinci deerlendirme sonucunda 180 i fikri 26 - 30 Mays 2013 tarihleri arasnda yaplacak final sergisine davet edilmitir. Giriimcilik ve yenilikilik alannda farkndal artrmak hedefi kapsamnda ikinci olarak eitli alanlarda yenilikilik ieren i fikri olan n lisans, lisans ve lisansst rencilerine fikirlerini hayata geirmelerine ynelik uygun ortam hazrlamak amacyla 2013 ylndan itibaren TBTAK 2238/B niversite rencileri Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas dzenlenecektir. Genel Kategori ve Teknoloji Kategorisi olmak zere iki kategoride bavuru alnan yarman birinci ylnda toplam 353 bavuru yaplmtr. 1. aamay geen 200 renci 16-19 Mays 2013 tarihleri arasnda dzenlenecek i plan seminerine katlmaya ve 1.000 TLlik dl almaya hak kazanmtr. 2013 ylnda uygulamaya koyulan nc yarma program TBTAK 2241/B Sanayi Odakl Lisans Bitirme Projeleri Yarmasdr. niversitelerimizin Mhendislik ve Teknoloji Faklteleri ile Ziraat Fakltesinin ilgili blmlerinde renim grmekte olan lisans rencilerinin , sanayinin bir sorununu zmeyi hedefleyen ve/veya sanayide uygulama potansiyeli olan rn/yntem/sre iyiletirme ve/veya gelitirmeye ynelik aratrma konusuna sahip lisans bitirme projeleri iin dzenlenecek yarma kapsamnda 17 Mays 2013e kadar bavurular alnmaya devam edilmektedir. Yarmada sergilenmeye hak kazanan tm bitirme projelerine tevik dl olarak 500 TL verilecektir. 2013 ylnda uygulamaya koyulan son yarma program TBTAK 2242 Lisans rencileri Yazlm Projeleri Yarmasdr. Lisans rencilerini lkemizin sorunlarna ynelik olarak yeniliki ve giriimci bir ekilde biliim teknolojilerini kullanarak zm retmeleri ve bu dorultuda bilgi ve becerilerini gelitirmeleri konusunda tevik etmek amacyla dzenlenen yarmaya birinci ylnda 244 proje bavurusu yaplmtr. Bu yl Eitim Uygulamalar, Gml Sistemler, Yenilikilik ve Toplumsal Etki alanlarnda dzenlenen yarmann final sergisi ve dl treni 10-11 Haziran 2013 tarihleri arasnda yaplacaktr. 2008-2013 yllar arasnda TBTAK Bilim nsan Destekleme Daire Bakanl bnyesinde yrtlen destek programlar hakknda ayrntl bilgi Tablo 2de verilmitir. Tablo 2de ilk ve ortaretim rencilerine ynelik destekler dhil edilmemi olup onlarla ilgili veriler ayr olarak Tablo 3 te gsterilmitir.
130
Tablo 28. 2008 - 2013 Yllar Arasnda Lisans, Lisansst rencileri ve Doktora Sonras Aratrmaclara Ynelik TBTAK Bilim nsan Destekleri
2008 B* Lisans Bursu niversite r. Yurtii-Yurtd Ara. Projeleri Destekleme Prog Sanayi Odakl Lisans Bitirme Tezi Destekleme Program Sanayi Odakl Lisans Bitirme Projeleri Yarmas niversite Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas Lisans Yazlm Projeleri Yarmas Yurt i Yksek Lisans Bursu Yurt i Doktora Bursu Yurt i Yurt D Btnletirilmi Doktora Burs Program Yurt D Doktora Bursu Yurt D Doktora Sras Arat.Bursu Yurt D Mterek Doktora Bursu Yabanc Uyruklular in Lisansst Bursu Yabanc Uyruklular in Aratrma Bursu Lisansst Yaz Okulu Destekleme Program ** Yurt i Doktora Sonras Bursu Yurt D Doktora Sonras Bursu Konuk Bilim nsan Destek Bursu Yurt i Bilimsel Etkinlikleri Destekleme Program ** Yurt D Bilimsel Etkinliklere Katlma Destei Program TBTAK Almanya (DFG) TBTAK ngiltere (Royal Society) TBTAK MAcaristan (HAS) Son Snf Lisans r. iin Lisansst Burs Program 389 176 2.876 772 66 272 73 22 3.407 34 394 564 3.334 1442 20 9 4 792 D* 389 170 493 364 21 172 34 11 2.626 20 233 228 2.541 884 18 8 3 433 T* 1836 170 2.680 1.523 45 104 489 128 13 2.626 68 661 228 2.541 884 18 8 3 DM* 12,7 0,3 30,8 18,8 0,6 1,2 3,3 2,2 0,1 0,6 0,5 5,6 1,2 0,8 1,4 0,0 0,0 0,0 B 279 349 3.749 780 87 235 95 35 3.150 53 466 391 2.801 1.046 16 7 1.133 D 279 297 424 547 9 142 39 22 2.680 36 191 184 1.831 497 16 7 121 2009 T 1952 297 2.953 1.988 25 110 487 139 30 2.680 60 649 184 1831 497 16 9 DM 15,1 0,5 20,2 21,6 0,3 0,8 3,7 2,5 0,3 0,6 0,4 7,2 0,7 2,1 1,0 0,0 0,0 B 31 809 2.680 827 64 191 102 57 2.272 45 493 361 8.460 1.052 40 6 431 D 26 556 953 452 5 115 39 37 1.977 37 260 204 3.699 562 40 5 323 2010 T 1971 556 3.111 2.540 2 100 468 155 51 1.977 64 701 204 3.699 562 40 5 DM 12,9 0,9 14,1 25,2 0,0 0,5 2,8 2,8 0,5 1,0 0,6 6,6 0,8 1,6 1,1 0,0 0,0 B 35 794 3.493 1.466 242 100 86 1.915 46 450 355 10.658 1.066 17 2 678 D 31 524 524 576 155 56 67 828 38 237 238 3.742 613 11 2 219 2011 T 1473 524 2.729 2.936 32 94 498 170 90 828 76 688 238 3.742 613 11 2 DM 7,8 0,9 20,5 25,2 0,0 0,3 3,3 3,8 0,9 0,6 1,1 9,6 1,1 1,0 1,2 0,0 0,0 B 37 876 235 3.075 1.834 233 32 166 120 2.633 50 400 400 9.246 1.045 578 D 37 594 149 500 660 149 12 53 68 917 29 228 221 2.845 578 163 2012 T 1041 594 149 2.630 3.094 21 100 496 12 255 158 917 88 710 221 2.845 578 DM 3,8 1,2 17,4 25,4 0,0 0,1 3,5 0,0 3,1 1,1 0,8 0,8 8,0 1,3 1,3 1,3 B 0 662 119 27 1016 244 2.451 1.486 193 9 1684 83 2.112 21 537 204 6.446 490 1547 75 546 154 657 6 6 4 1.412 2.489 12 98 354 18 253 124 657 67 502 75 546 154 0,10 0,01 4,52 7,40 0,001 1,46 0,06 1,01 0,73 0,21 0,28 2,82 0,37 0,13 0,23 30/04/2013 D 0 14 71 T 650 14 71 DM 1,35 0,48
B bavuran saysn, D desteklenen saysn, T toplam bursiyer saysn, DM ise destek miktarn (2013 yl sabit fiyatlaryla, milyon TL) ifade etmektedir.
** 2007 ylnda, bilimsel etkinlikleri destekleme programlar kapsamnda desteklenen etkinliklere katlan retim yesi, aratrmac, retmen ve rencilerin says tabloya yanstlmtr. *** lgili program kapsamnda lisans rencileri ile ilk ve ortaretim retmenlerine ynelik dzenlenen etkinliklerin katlmc saylar Tablo 11e, ilk ve ortaretim rencilere ynelik olanlarn katlmc saylar Tablo 12de yanstlmtr.
2008 B* Lisans ve Lisans ncesi, retmen ve rencilere Ynelik Bilimsel Et. Dest. P.*** Yurt D Yksek Lisans Burs Program TBTAK Lindau Bilimsel Etkinliklere Katlma Destei Prog. Doktora Sonras Geri Dn Burs Program SSA-2 Doktora rencileri Yurt i Aratrma Burs Program Bilimsel birliine Ynelik Etkinlikleri Destekleme Program EAG Lisansst Burs Program Uluslararas Aratrmac Dolam Destek Program Proje Eitimi Etkinliklerini Destekleme Program Giriimcilik ve Yenilikilik Eitim ve Aratrma Faaliyetlerini Destekleme Program TOPLAM (lk ve Ortaretime Ynelik Prog. Hari) 2201-2202 Ulusal lkretim Matematik Olimpiyat- Ulusal Bilim Olimpiyatlar 2203 Uluslararas Bilim Olimpiyatlar 2204 Ortaretim rencileri Aras Aratrma Projeleri Yarmas TOPLAM D* T* DM* B D 2009 T DM B D 2010 T DM B D 2011 T DM B D 2012 T DM B 30/04/2013 D T DM
3.222
1.398
1.398
1,1
2.250
881
881
2,2
4.331
2.094
2.094
4,1
4.379
2.613
2.613
4,0
4.949
3.027
3.027
3,8
2614
1.183
1.183
0,34
294 14 -
12 14 -
12 14 -
0,6 0,3 -
152 -
6 -
18 2 -
1,1 0,0 -
24 7 15 7 -
3 3 12 3 -
19 3 12 3 -
0,7 -
14 17 25 11 415 -
2 6 23 6 220 -
21 6 34 9 220 -
0,2 0,0 0,8 0,1 0,1 -
11 40 31 17 243 74 66 1.468
2 6 25 7 0 6 26 652
20 6 56 14 0 6 26 652
0,0 0,0 1,0 0,1 0,1 0,0 3,9 0,6
18
0,0003
31 127
6 -
49 7 6 26
0,33 0,05 -
442
216
216
0,19
42
10
10
0,4
0,001
18.176
10.072
15.449
112,6
17.074
8.209
14.808
104,8
22.305
11.404
18.336
101,5
26.264
10.731
17.647
94,0
27.901
10.995
17842
79,1
22.545
2.938
9.001
22,36
13.694
361
361
0,0
12.433
342
342
0,0
12842
402
402
0,0
17.341
384
384
0,0
15.516
450
450
0,0
19.594
0,02
277 1925 15.896
32 40 433
32 40 433
0,0 1,5 1,7
260 2.791 15.484
34 35 411
34 35 411
0,0 1,4 1,6
280 3126 16.248
35 68 505
35 68 505
0,0 2,2 1,8
441 5.111 22.893
29 81 494
29 81 494
0,0 2,1 4,2
469 5.575 21.560
49 83 582
49 83 582
1,8 2,2 3,4
148 7.402 27.144
0,40 2,23
2,65
* B bavuran saysn, D desteklenen saysn, T toplam bursiyer saysn, DM ise destek miktarn (2013 yl sabit fiyatlaryla, milyon TL) ifade etmektedir. 2007 ylnda, bilimsel etkinlikleri destekleme programlar kapsamnda desteklenen etkinliklere katlan retim yesi, aratrmac, retmen ve rencilerin says tabloya yanstlmtr. ** lgili program kapsamnda lisans rencileri ile ilk ve ortaretim retmenlerine ynelik dzenlenen etkinliklerin katlmc saylar Tablo 11de, ilk ve ortaretim rencilere ynelik olanlarn katlmc saylar Tablo 12de yanstlmtr. *** 2005 ve 2006 yllarnda TBTAK tarafndan dzenlenen Eitimde Bilim Danmanl Seminerlerinin lke geneline yaygnlatrlmas amacyla 2229 kodlu Lisans ve Lisans ncesi, retmen ve rencilere Ynelik Bilimsel Etkinlik Destek program uygulamaya konulmutur. 2007 ve daha sonraki yllar iin Eitimde Bilim Danmanl destei 2229 kodlu program kapsamnda verilecektir.
132
2008 B* D* T* DM* B D 2009 T DM B D 2010 T DM B D 2011 T DM B D 2012 T DM B 30/04/2013 D T DM
GENEL TOPLAM
34.072
10.505
15.882
85,5
32.558
8.620
15.219
84,2
38.553
11.909
18.841
80,8
49.157
11.225
18.141
90,9
49.461
11.577
18.424
86,5
49.689
2942
9.005
25,02
**** Bu rakamlara burs ve destek programlar dnda BDEB btesinden yaplan dier harcamalar dahil deildir.
133
B. TBTAK Bilim ve Toplum almalar TBTAK Bilim ve Toplum Proje Destekleri 4003 Bilim Merkezleri TBTAK, bilim merkezlerinin toplumumuzda bilim kltrn yaygnlatrmak iin s on derece kritik bir rol stlenecei ngrsnden yola karak, lkemizde bu merkezlerin kurulmasn ve yllar iinde saylarnn artrlmasn hedeflemektedir. Konyada Bilim Merkezi kurulmas projesiyle ilgili almalarn devam ettii srete, 27 Aralk 2011 tarihli BTYK toplantsnda zellikle ocuklarn ve genlerin bilime olan ilgi ve meraklarn artracak, teknolojiyi daha doru kullanmalarn salayacak bilim merkezlerinin: 2016 yl itibaryla tm bykehirlerde 2023 yl itibaryla tm illerde kurulmasna ynelik almalarn yerel ynetimlerle ibirlii halinde gerekletirilmesine karar verilmitir. Bu karar dorultusunda, ilk aamada 2016 ylna kadar tm bykehirlerde bilim merkezi projelerinin desteklenmesi planlanmaktadr. kinci aamada ise dier illerdeki bilim merkezi projeleri desteklenecek ve lkemizin her ilinde bilim merkezlerinin kurulumu desteklenecektir. Tm illerde kurulacak olan bilim merkezi projeleri iin toplamda 1 milyar TLnin zerinde kaynak ayrlmas planlanmaktadr. TBTAK, bu kaynak ile bilim merkezlerinin sergilerinin temini, eitim birimleri (atlye ve etkinlikler) kapsamnda gerekli olan donanm ve ieriin temini, bilim merkezi binasnn sergi salonlar ve eitim birimlerinin alan ve altyap planlamalar k onusunda mimari danmanlk, bilim merkezinin ynetim ve organizasyonel yapsnn belirlenmesi, ayrca bilim merkezinde alacak personelin eitimi konularnda destek verecektir. Bilim merkezlerinin iletme aamasnda da TBTAK tarafndan oluturulacak bir Denetleme Kurulu araclyla denetlenmesi ve desteklenmesi planlanmaktadr. Proje kapsamnda Bykehir Belediyelerinin ykmllkleri ise; TBTAKn belirlemi olduu kriterlere uygun proje personelinin ve Bilimsel Danma Kurulu yelerinin temin edilmesi, TBTAK tarafndan belirlenmi olan zelliklere sahip bilim merkezi binasnn temin edilmesi, bilim merkezini iletmek zere TBTAKn uygun grecei yapnn kurulmas (Belediye irketi, vb.), bilim merkezinde alacak personelin istihdam, bilim merkezinin sergi salonlar ve eitim birimleri haricindeki tm alanlarnn tefriat ve bilim merkezinin iletilmesidir. Bilim Merkezlerine ilikin detayl bilgi 2011/107 no.lu BTYK Karar altnda raporlanmaktadr. 4004 Doa Eitimi ve Bilim Okullar 2007 ylndan itibaren okulncesi ocuklardan kamu alanlarna kadar geni bir hedef kitleye hitap eden Doa Eitimi ve Bilim Okullar ars yaymlanmaktadr. Bu arlar kapsamnda 2012 yl sonuna kadar toplamda 879 proje bavurusu yaplm ve bunlardan 294nn desteklenmesine karar verilmitir (Tablo 29). Bu arlar sonucunda dorudan ulalan kii says 10.000in zeri ndedir. 2012 2. dnem ars 16 Kasm 2012de yaymlanmtr. 4 Ocak 2013 itibariyle 222 proje bavrusu alnmtr. Deerlendirmeler sonucunda 76 projenin desteklenmesine karar verilmitir. Tablo 29. 4004 Doa Eitimi ve Bilim Okullar Yllara Gre Proje Destekleri
2007 Proje Bavuru Says Desteklenmesine Karar Verilen Proje Says Desteklenen Bte (Milyon TL) * * 2013 yl sabit fiyatlaryla 81 27 2008 87 33 2009 92 27 2010 104 49 2011 241 97 2012 274 61 2013 222 76
3,8
3,3
1,6
3,5
5,5
3,5
Belirlenmedi
134
4005 Bilim ve Toplum Yeniliki Eitim Uygulamalar 2012 yl ierisinde gelitirilen ve ierik almalar tamamlanan 4005 kodlu arda rencilerde ve toplumda bilimsel konulara ilikin olumlu tutum gelitirilmesi amacyla retmen adaylar ve retmenlere yeniliki yntem ve tekniklerin etkileimli olarak aktarlmas hedeflenmektedir. 4005 kapsamnda proje bavurusu yapabilmenin koulu en az tezli yksek lisans derecesine sahip olmak ve bir niversitede tam zamanl akademik personel kadrosunda bulunmak ya da en az tezli yksek lisans derecesine sahip olmak, bir kamu kurum/kuruluunun tam zamanl personel kadrosunda bulunmak ve en az 5 yl tam zamanl retmenlik tecrbesine sahip olmaktr. Hedef kitlesini zellikle retmen ve retmen adaylarnn oluturaca arnn destek miktar 120 bin TLdir. Sz konusu ar ilk kez 4004 Doa Eitimi ve Bilim Okullar arsyla birlikte 16 Kasm 2012de yaymlanmtr. 4 Ocak 2013 itibariyle 61 proje bavurusu alnmtr. Deerlendirmeler sonucu 11 projenin desteklenmesine karar verilmitir. Tablo 30. 4005 Bilim ve Toplum Yeniliki Eitim Uygulamalar 2013 Verileri
2013 Proje Bavuru Says Desteklenmesine Karar Verilen Proje Says Desteklenen Bte 61 11 Belirlenmedi
TBTAK 4007 Bilim enlii Destekleme Program Doa, bilim ve teknoloji konularnda farkndalk yaratmak ve merak uyandrmak amacyla toplumun her kesiminden geni kitlelerin katlmn salayacak genilikteki ak/kapal mekanlarda bilimsel konu, kavram ve sreleri gzlem, uygulama vb. yntemlerle belirli bir program dahilinde sunan etkinlikleri desteklemek amacyla Bilim enlii Destekleme Program oluturulmasna karar verilmitir. 4007 Bilim enlii Destekleme Program kapsamnda, bilimsel bilginin geni toplum kitlelerine ulamas iin sergi ve atlye/laboratuvar almalar, tematik oyunlar, yarmalar, syleiler vb. etkinlikler yoluyla katlmclarn basit bilimsel olgular fark etmeleri salanarak, merak duygularnn, aratrma ve renme isteklerinin tetiklenmesi amalanmaktadr. 2013-2014 yl ierisinde program ieriinin tamamlanarak arya klmas planlanmaktadr. TBTAK Yaynlar TBTAK Popler Bilim Kitaplar TBTAK Popler Bilim Kitaplar, bilimi yaygnlatrmak ve geni kitleler tarafndan okunur klmak amacyla 1993 ylnda yayn hayatna balamtr. Popler Bilim Kitaplaryla ilgili bask ve sat adetleri Tablo 31de verilmitir. 2013 iin belirlenen 80 yeni kitap hedefi dorultusunda toplam 47 yeni kitabn basm ihalesine klmtr. Bylece 2013 yl sonu itibariyle yaymlanan toplam TBTAK popler bilim kitap saysnn 577 olmas hedeflenmektedir. Tablo 31. Popler Bilim Kitaplar
Yl Baslan Yeni Kitap Baslan Eski Kitap Toplam Bask (Bin Adet) Toplam Sat (Bin Adet) * 30 Nisan 2013 itibaryla ** 2013 ylsonu tahminleridir. 2007 35 40 670 744 2008 43 124 1.648 707 2009 2 27 120 669 2010 30 116 1.413 850 2011 83 64 1.315 903 2012 72 71 789 841 2013* 0 2 10 446 2013** 80 70 1000 1.300
135
TBTAK Popler Bilim Dergileri Bilim ve Teknik Dergisi 1967 ylndan, Bilim ocuk Dergisi 1998 ylndan, Merakl Minik Dergisi ise 2007 ylndan beri yaymlanmaktadr. Popler bilim dergilerine ait yllar itibaryla yllk bask adetleri Tablo 32de verilmitir. Tablo 32. 2007-2013 Yllar Aras Popler Bilim Dergilerinin Yllk Bask Saylar
Yl 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* *30 Nisan 2013 itibaryla Bilim ve Teknik Dergisi 755.000 805.000 797.700 565.500 600.500 558.450 179.850 Bilim ocuk Dergisi 810.900 1.130.500 1.426.000 1.573.750 1.848.695 1.939.450 640.000 Merakl Minik Dergisi 315.000 292.500 399.600 545.100 592.800 588.200 207.000
Toplumumuzda bilime dair olumlu bir yarg oluturarak, bilginin bireysel kazanmna ynelik merak ve motivasyonu uyandrmak, nc bireylerin yetiecei bir bilgi toplumunun olumasna destek olmak amacyla, TBTAK popler bilim yaynlarn cretsiz olarak topluma yaymak ve ulatrmak iin lke apnda TBTAK Bilim Kitapl Projesi hayata geirilmitir. Bu proje kapsamnda, 81 ilde 464 Yatl lkretim Blge Okulu ile 712 il, ile ve kasaba halk ktphanesine TBTAK Bilim Kitapl kurmutur (Tablo 33).
Tablo 33. TBTAK Bilim Kitapl Projesi

KTPHANELER Corafi Blgeler Ktp. Says 146 125 180 77 267 209 159 Toplam 1.163 Talep Eden 114 63 121 19 199 127 69 712 Talep Etmeyen 32 62 59 58 68 82 90 451 Ktp. Says 59 184 28 78 67 156 21 593 YBO'LAR Talep Eden 41 135 28 53 64 131 12 464 Talep Etmeyen 18 49 0 25 3 25 9 129 Toplam Dergi Toplam Koli
Akdeniz Dou Anadolu Ege Gney Dou Anadolu Anadolu Karadeniz Marmara
2.790 3.564 2.682
1.395 1.782 1.341
1.296
648
4.734 4.644 1.458 21.168
2.367 2.322 729 10.584
136
TBTAK Akademik Dergileri TBTAK ilk akademik dergisini 1976 ylnda Doa Bilim Dergisi adyla ylda tek say olarak yaymlamtr. Yllar iinde blnmeler yaanm, yeni dergiler eklenmitir. Akademik dergiler, 1 Ocak 30 Nisan.2013 tarihleri arasnda Biyoloji, Botanik, Elektrik, Fizik, Kimya, Matematik, Mhendislik ve evre Bilimleri, Salk Bilimleri, Tarm ve Ormanclk, Veterinerlik ve Hayvanclk, Zooloji ve Yerbilimleri olmak zere 12 ayr alanda 21 say yaymlanmtr. Yaymlanan 21 sayda 37 1 makale yer almtr. lgili tarihler arasnda Akademik Dergiler Mdrlne 3501 adet makale gelmitir. 2013 ylnn sonuna kadar toplam 9500 yeni makalenin gelmesi, yaymlanan dergi saysnn ise 70 olmas beklenmektedir. Dergiler konularna gre Science Citation Index Expanded yannda bata Chemical Abstracts, Engineering Index, Biological Abstracts olmak zere birok uluslararas Index veya Abstract tarafndan taranmaktadr. Turkish Journal of Chemistry 1995 ylndan, Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 1996 ylndan, Turkish Journal of Earth Sciences 2004 ylndan, Turkish Journal of Agriculture and Forestry, Turkish Journal of Medical Sciences, Turkish Journal of Mathematics 2007 ylndan, Turkish Journal of Biology, Turkish Journal of Zoology, Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences 2008 ylndan, Turkish Journal of Botany 2009 ylndan itibaren en nemli endeks olarak kabul gren Science Citation Index - Expanded (SCI-E) tarafndan taranmaktadr. SCI-Ede taranan dergi says 10dur (Tablo 31). Dergilerimizden Turkish Journal of Physics ve Turkish Journal of Engineering and Environmental Sciences henz SCI-E tarafndan taranmamaktadr. Yaymlanm makaleler dergilerin web sayfasndan yazar adyla, makale balyla veya anahtar szcklerle taranabilmekte ve makalelerin tm metnine cretsiz eriilebilmektedir. Tablo 34. ISI Web of Science (WoS)'da ndekslenen TBTAK Akademik Dergilerinin 2011 yl Etki Faktr (Etki faktr deerleri bir sonraki yln ikinci yarsndan sonra aklanmaktadr.)
Dergi Ad Turkish Journal of Agriculture and Forestry Turkish Journal of Biology Turkish Journal of Botany Turkish Journal of Chemistry Turkish Journal of Earth Sciences Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences Turkish Journal of Mathematics Turkish Journal of Medical Sciences Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences Turkish Journal of Zoology Etki Faktr 0,703 0,876 1,991 0,943 0,985 0,283 0,500 0,139 0,236 0,591
TBTAK Tarafndan Organize Edilen Dier Bilim ve Toplum Etkinlikleri TBTAK Alternatif Enerjili Ara Yarlar Alternatif enerjilerin kullanm konusunda halkmzn bilgisini artrmay, niversite rencilerinin bu gncel konu vastasyla aratrma ve pratik becerilerini gelitirmeyi amalayan TBTAK Alternatif Enerjili Ara Yarlar bu yl Kocaeli Bykehir Belediyesi evsahipliinde 10 -15 Temmuz 2012 tarihleri arasnda zmit Krfez Pistinde yaplmtr. Toplam 40 niversitenin katld yarlarda Formula G Gne Arabalar Yarna 39 ara, Hidromobil - Hidrojen Enerjili Araba Yarlarna ise 18 ara katlmtr.
137
TBTAK Formula G ve Hidromobil yarlar sayesinde lkemizde gne ve hidrojen enerjileri konusundaki endstriyel uygulamalar tevik edecek ve bu konudaki potansiyeli glendirecek bilgi ve tecrbe birikimine sahip gen mhendis ve temel bilimci bir kitle olumutur. Ayrca toplumda alternatif enerjilerin gereklilii ve mmknl konusunda farkndalk olumasna katk salanmtr. 2013 yl Alternatif Enerjili Ara Yarlar 19-25 Austos tarihleri arasnda zmit Krfez Pistinde yaplacak olup, hidrojen ve gne enerjili aralar kategorisinde toplam 62 takm bavuru yapmtr. Tablo 35. 2007 - 2012 Yllar Arasnda Formula G ve Hidromobil Yarlarna Katlan Takm Saylar
2007 Formula G Bavuran Takm Says Formula G Yara Katlan Ara Says Hidromobil Bavuran Takm Says Hidromobil Yara Katlan Ara Says 50 22 28 20 2008 27 22 20 16 2009 41 26 22 17 2010 47 37 24 15 2011 41 38 21 18 2012 44 39 27 18 2013 39 23 -
Eitimde birlii Protokol Bilgi ve teknolojideki hzl gelimeler, beraberinde renme -retme yntemlerinin de ayn hzla iyiletirilmesi ihtiyacn dourmaktadr. Bu ihtiyacn neminin farknda olan lkeler ayn hzla eitim retim mfredatlarn, yntemlerini gzden geirmekte ve teknolojideki gelimeleri bu alanlara ezamanl olarak yanstarak mevcut durumlarn iyiletirmeye abalamaktadrlar. lkemizdeki renme/retme yntemlerini iyiletirebilmek iin de hzl ama bir o kadar da doru admlarla hareket etmemiz gerekmektedir. Bu balamda lkemizdeki eitim-retim sistemini iyiletirmeye ynelik nemli admlardan biri; MEB ile TBTAK arasnda 14 Mart 2012de imzalanan ve TBTAK Bilim ve Toplum Dairesi tarafndan yrtlen Eitimde birlii Protokol kapsamnda yer alan Eitim ve retimin niteliinin artrlmas iin MEBin ihtiyalarna ynelik Ar -Ge faaliyetleri dir. Eitimde birlii yrtlmektedir: Protokol kapsamnda MEB ile koordineli olarak aadaki faaliyetler
1. Fen Bilimleri ile Matematik retim programlarnn gelitirilmesine ynelik Ar -Ge almalarnn yaplmas: Yaplan ibirlii protokol erevesinde, aada sunulan retim programlarnn revize almalar 30 Ocak 2013 tarihi itibariyle tamamlanm tr. Ayrntlar 2012/104 no.lu BTYK karar altnda sunulmaktadr. 2. Temel ve orta retim seviyesindeki ngilizce retim sistemi stne aratrmalar yaparak alternatif retim modelleri gelitirme zerine Ar-Ge almalarnn yaplmas: Dilbilgisine dayal yabanc dil retim sistemi yerine daha etkin bir retim yntemi hazrlanmas zerinde almalar yrtlmektedir. lkemize en uygun ngilizce retim modelinin belirlenmesi iin alanlarnda uzman akademisyenlerin ve retmenlerin yer ald bir alma grubu oluturulmutur. Temel hedef; lkemizde yabanc dil renimini kolaylatrarak yaygnlatracak bir ngilizce retim modelinin hazrlanmasdr. Bu dorultuda; 2-8. snf ngilizce ereve ders programlar hazrlanm ve Ocak 2013 tarihinde MEB TTKB onayndan geilmitir ve nmzdeki eitim -retim dneminde uygulamaya konacaktr. ubat 2013 ay itibariyle; TTKB tarafndan onaylanan 2-8 retim programna ynelik kademeli olarak Eitim materyallerinin hazrlanmas almalar balatlmtr. Dier yandan 9-12 retim programna ynelik almalarna Nisan 2013 itibariyle balanmtr. retim program hazrlama
3. Eitimin niteliini artrmak amacyla MEBin desteiyle baar tespitine ynelik Ar -Ge almalarnn yaplmas:
138
Durum Tespit uygulamalarnn kurgulanmas ve dzenli periyotlarla tekrarlanmas zerinde MEB ile grmeler devam etmektedir. Durum tespitine ynelik yaplmas dnlen bu uygulamalar ncesinde, rencilere sorulacak sorularn hazrlanmas ve srecin tartlmas maksadyla altaylar/toplantlar dzenlenmitir. Sorular hazrlanm, MEBe teslim edilmi ve MEB tarafndan Mays 2012de 62 pilot okulda bu alma uygulanmtr. Mevcut sorular gncellenmi ve yeni sorular hazrlanmtr. Katma deer modelleri yardmyla, renci ve okullarn geliiminin takip edilmesi, kazanmlarn elde edilmesinde etkenlerin incelenmesi zerinde dnlmektedir. 4. Mfredata uygun dijital ieriklerinin gelitirilmesi ve hazrlanmas iin Ar -Ge almalarnn yaplmas, bu kapsamda e-ders (video) uygulamalar ile ierik zenginletirilmesi: Eitimde yeni teknolojilerin kullanlmas amacyla e-ders uygulamas zerinde almalar devam etmektedir. Ayrntlar 2012/102 no.lu karar altnda sunulmaktadr. 5. rencilerin kendilerini ifade yetilerinin, zgvenlerinin ve yaratclklarnn gelitirilmesi amacyla Ar-Ge almalarnn yaplmas: Okuma ve yazmay tevik edici, grsel ve ierik asnda zengin, zgn bir elektronik eitim ortam zerinde allmaktadr. 6. Temel ve orta retimde bilim kltrnn gelitirilmesine ynelik her okulda bilim fuarlarnn gerekletirilmesi 7. Fatih Projesi kapsamnda Bilim ve Teknik, Bilim ocuk ile Merakl Minik dergilerinin cretsiz eDergi olarak rencilerin tablet bilgisayarlarnda yer almas 8. MEBin ihtiyalar dorultusunda dier almalar: 5, 6, 7 ve 8. snflarda semeli bir ders olarak okutulacak Matematik Uygulamalar dersi iin retim program almalar tamamlanm ve teslim edilmitir. Eitim materyalleri hazrlama almalarna devam edilmektedir. Bu kapsamda; 5. Snf I. ve II. Dnemi iin retim materyalleri tamamland ve TTKB tarafndan onayland.6-8. snflar iin materyal hazrlklar devam etmektedir. lkokul 1.snf Uyum ve Hazrlk almalar kapsamnda; retmen Kitab,alma Kitab 1,alma Kitab-2 (Kes Kullan), Yazarlk ve Yazma Becerileri Dersi retim Program, Okuma Becerileri Dersi retim Program hazrlanm ve teslim edilmitir. evre ve Bilim adl semeli ders ieriinin hazrlanmas kapsamnda akademisyenler, retmenler ve uzmanlardan oluturulan alma gruplar ile TBTAK bnyesinde toplantlar gerekletirilmektedir. evre ve Bilim dersi, rencilerin yalnzca dinleyerek deil, yaparak-yaayarak renmesini tevik edecek bir ders olarak tasarlanmas dnlmektedir. Bu kapsamda gerekletirilen mfredat almalarnn 2013-2014 eitim-retim ylna yetitirilmesi planlanmaktadr. rencilerin analitik dnme becerilerini artracak eitim ierikleri gelitirmeye ynelik Ar Ge almalarnn yaplmas: Bu kapsamda;10-11.snflar iin Akl Yrtme ve Karar Verme dersi retim program tasla hazrlanarak Nisan aynda MEBe sunuldu. Zeka Oyunlar 5-8. Snf eitim materyallerinin hazrlanmas ile ilgili almalar da yrtlmektedir. Ayrca MEBin ihtiyalar dorultusunda; leri fizik, kimya, biyoloji (9 - 12), Teknoloji ve tasarm (7, 8), Matematik (1 - 4),Trke (1 - 8),Hayat Bilgisi (1 - 3),Sosyal Bilgiler (1 - 7), Edebiyat, Dil ve Anlatm, Tarih ve Corafya dersleri iin de retim program hazrlama almalar planlanmaktadr. Eitim ve retimin niteliinin artrlmas iin temel ihtiyalara nemli lde hizmet edecek maddeleri ieren bu protokol kapsamnda yaplacak faaliyetler ile uzun vadede; Bilgi ve teknolojilerdeki imkanlar etkili ve verimli bir ekilde kullanarak bilgi a becerilerini kazanm bireyler yetitirilmesi salanabilecek, rencilerimiz daha bilgili, mfredatmz daha zengin hale getirilmi olacak, Merak eden, sorgulama ve aratrma becerileri harekete geirilmi, analitik yetenekleri gl, karmlar yapabilen ve gelimeye ak gen bireyler yetiebilecek, zellikle ngilizce renimine ilikin yaplacak ciddi aratrmalar ve gelitirilecek alternatif retim modlleringilizceyi etkin kullanabilen birey saysnda nemli art salayabilec ek,
139
Eitim sisteminde a yakalayan teknolojilerinlke geneline yaylmas beraberinde Eitimde frsat eitliinin salanmasna katkda bulunabilecek, lkemizdeki Eitimin hem ierik hem de materyal anlamnda zenginletirilmesiyle bireylerin niversitelere ok daha donanml bir ekilde gelmeleri salanabilecektir.
C. YK Bilim nsan Destekleri YK tarafndan uygulanmakta olan Yksek Lisans/Doktora/Doktora Sonras Aratrma Burslar, Doktora Bursu, retim yelerine Verilen Destekler ve retim Eleman Yetitirme Program (YP) kapsamndaki veriler Tablo 36, Tablo 37, Tablo 38, Tablo 39, Tablo 40 ve Tablo 41de sunulmaktadr: Tablo 36. Bilim nsan Yetitirilmesi ve Gelitirilmesine likin Destekler *
Aratrma Destei Yllar 2009 2010 Yksek Lisans Aratrma Destei 2011 2012 2013 2009 2010 Doktora Aratrma Destei 2011 2012 2013 2009 2010 Doktora Sonras Aratrma Destei 2011 2012 2013 2009 2010 retim yesi Aratrma Destei 2011 2012 2013 2009 Doktora Bursu (Bavuru verisi bulunmamaktadr.) 2010 2011 2012 2013 *30 Nisan 2013 itibaryla Bavuru Says 13 58 95 87 36 187 195 171 109 35 30 137 172 148 41 95 1.623 1.315 41 Desteklenen Kii 11 55 90 85 32 164 177 154 101 32 26 131 167 140 38 88 1.588 1.307 38 30 11 22 25 8
140
Tablo 37. UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Yksek Lisans Aratrma Desteklerinin Dalm (Desteklenen Kii Says)
Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Gl Olduu Alanlar Yllar 2009 2010 2011 2012 2013 *30 Nisan 2013 itibaryla Otomotiv Makine malat 5 BT 3 5 2 1 Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin vme Kazanmas Gereken Alanlar Savunma Uzay 1 Enerji 2 Su 2 Gda 2 2 -
Tablo 38. UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Doktora Aratrma Desteklerinin Dalm (Desteklenen Kii Says)
Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Gl Olduu Alanlar Yllar 2009 2010 2011 2012 2013 *30 Nisan 2013 itibaryla Otomotiv Makine malat 3 4 1 3 1 BT 4 1 2 3 1 Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin vme Kazanmas Gereken Alanlar Savunma Uzay 1 Enerji 1 1 Su 2 1 1 Gda 1 3 -
Tablo 39. UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Doktora Sonras Aratrma Desteklerinin Dalm (Desteklenen Kii Says)
Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Gl Olduu Alanlar Yllar 2009 2010 2011 2012 2013 *30 Nisan 2013 itibaryla Otomotiv 1 Makine malat 3 4 4 1 BT 2 9 12 4 4 Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin vme Kazanmas Gereken Alanlar Savunma Uzay Enerji 1 1 Su 2 1 Gda 1 4 2 -
141
Tablo 40. UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Doktora Desteinin Dalm (Desteklenen Kii Says)
Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Gl Olduu Alanlar Yllar 2009 2010 2011 2012 2013 *30 Nisan 2013 itibaryla Otomotiv Makine malat 1 BT 1 1 1 1 1 Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin vme Kazanmas Gereken Alanlar Savunma Uzay Enerji Su Gda -
Tablo 41. UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre retim yesi Aratrma Desteklerinin Dalm (Desteklenen Kii Says)
Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Gl Olduu Alanlar Yllar 2009 2010 2011 2012 2013 *30 Nisan 2013 itibaryla Otomotiv 1 3 1 Makine malat 1 36 26 15 BT 3 33 27 14 Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin vme Kazanmas Gereken Alanlar Savunma Uzay 2 Enerji 1 19 3 5 Su 1 16 3 1 Gda 2 23 20 -
YK tarafndan uygulanan FARAB (Yksek retim Kurumlar Aras renci ve retim yesi Deiim Program) istatistik bilgileri Tablo 42 ve Tablo 43te yer almaktadr: Tablo 42. FARAB Deiim Program statistik Bilgiler
Dnem 2009-2010 Gz / Gz + Bahar 2009-2010 Bahar 2010-2011 Gz / Gz + Bahar 2010-2011 Bahar 2011-2012 Gz / Gz + Bahar 2011-2012 Bahar 2012-2013 Gz / Gz + Bahar (Yaklak) Toplam Kaynak: YK renci Says 302 235 1.605 425 2.300 608 4.146 9621 retim yesi Says 19 2 26 47
142
Tablo 43. FARAB Deiim Program Kapsamnda Yaplan demeler* (Bin TL)
2009-2010 Gz / Gz + Bahar 1.deme 2.deme 3.deme Toplam Genel Toplam Kaynak: YK * Toplam ikiye blnerek deme yaplmtr. 595 248 751 1.594 2009-2010 Bahar 307 132 -* 439 2010-2011 Gz / Gz + Bahar 2.529 1.459 -* 3.988 30.760 2010-2011 Bahar 620 195 -* 815 2011-2012 Gz / Gz + Bahar 4.716 3.420 -* 8.137 2011-2012 Bahar 1.004 249 -* 1.253 14.532 2012-2013 Gz / Gz + Bahar 11.564 2.968
D. Milli Eitim Bakanl Bilim nsan Destekleri 1416 sayl kanun kapsamnda yurt dna eitim almak zere gnderilen rencilerin UBTYS 2011 2016da belirlenen alanlara gre dalm Tablo 44te verilmektedir. Tablo 44. 1416 Sayl Kanun Kapsamnda Burslu rencilerin UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Dalm
Yl Alanlar Bavuran renci Says Kontenjana Yerleen renci Says 2 7 19 2 6 2 7 0 45 3 4 1 3 4 Toplam 0 15 Yurt Dna Gnderilen renci Says 1 6 9 1 6 6 29 2 2 1 3 8 2 4 2 3 13 2 Grev Talep Eden renci Says 1 3 4 -
Otomotiv Makine-malat BT Savunma Uzay 2006-2007 Enerji Su Gda Salk Dier Toplam Otomotiv Makine-malat BT Savunma Uzay 2007-2008 Enerji Su Gda Salk Dier
143
Tablo 44. 1416 Sayl Kanun Kapsamnda Burslu rencilerin UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Dalm
Yl Alanlar Bavuran renci Says 9 47 4 17 4 21 Toplam Otomotiv Makine-malat BT Savunma Uzay 2009-2010 Enerji Su Gda Salk Dier Toplam Otomotiv Makine-malat BT Savunma Uzay 2010-2011 Enerji Su Gda Salk Dier Toplam 2011-2012 Otomotiv Makine-malat 102 46 25 42 3 18 1 135 1 77 35 24 15 152 3 64 Kontenjana Yerleen renci Says 9 45 4 17 3 4 82 3 24 3 2 11 1 44 1 20 29 23 14 87 3 64 Yurt Dna Gnderilen renci Says 7 20 2 13 2 4 48 16 3 1 11 1 32 1 20 27 21 14 83 2 51 2 12 Grev Talep Eden renci Says 2 4 2 11 1 20 5 1 6 7 1 4 -
Otomotiv Makine-malat BT Savunma Uzay 2008-2009 Enerji Su Gda Salk Dier
144
Tablo 44. 1416 Sayl Kanun Kapsamnda Burslu rencilerin UBTYS 2011-2016 Kapsamnda Belirlenen Alanlara Gre Dalm
Yl Alanlar Bavuran renci Says 65 2 21 15 16 Toplam Otomotiv Makine-malat BT Savunma Uzay 2012-2013 Enerji Su Gda Salk Dier Toplam 186 9 16 23 1 13 3 23 2 90 3 5 1 43 Kontenjana Yerleen renci Says 59 2 14 15 12 169 3 8 22 1 Yurt Dna Gnderilen renci Says 46 2 12 12 11 136 1 1 Grev Talep Eden renci Says 2 4 0
BT Savunma Uzay Enerji Su Gda Salk Dier
Kaynak: MEB
lkretim rencilerine Ynelik Matematik ve Fen Bilimleri Bu Benim Eserim Proje almas MEB ile TBTAKn ortaklaa yrtt lkretim (Ortaokul 6, 7 ve 8.snf) rencilerine Ynelik Matematik ve Fen Bilimleri Proje almas - Bu Benim Eserim (BBE) kapsamnda 2012-2013 eitimretim ylnda internet zerinde 78.887 proje bavurusu yaplmtr (Tablo 45). Onaylanan projelerden 15.267si il alma grubu tarafndan seilmitir. Bu projelerden 3 .911i ise blge alma grubu tarafndan seilip Blge Bilim Kuruluna gnderilmi ve 968i blge sergilerine davet edilmitir.
Tablo 45: Bu Benim Eserim Projesi Kapsamnda Veriler

Eitim - retim yl Kapsam stanbul (Pilot Uygulama) 30 L 81 L Bavuru says Blgelerde sergilenen proje says 741 959 Finalde sergilenen proje says
2004 2005-2006 2006-2007
2.794 5.116 13.922
133 100 100
145
Tablo 45: Bu Benim Eserim Projesi Kapsamnda Veriler

Eitim - retim yl 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 Kapsam 81 L 81 L 81 L 81 L 81 L 81 L Bavuru says 18.313 31.866 33.264 63.247 86.234 78.887 Blgelerde sergilenen proje says 902 960 1004 1000 1053 968 Finalde sergilenen proje says 100 100 100 100 100 100
Bilim ve Sanat Merkezleri (BLSEM) Bilim ve Sanat Merkezi, okul ncesi, ilkretim ve orta retim kurumlarna devam eden stn veya zel yetenekli rencilerin rgn eitim kurumlarndaki eitimlerini aksatmayacak ekilde bireysel yeteneklerinin bilincinde olmalarn ve kapasitelerini gelitirerek en st dzeyde kullanmalarn salamak amacyla alm olan bamsz zel eitim kurumudur. lkemizde 61 ilde 67 Bilim ve Sanat Merkezi bulunmaktadr. 2012-2013 eitim ve retim yl itibaryla Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden renci says yaklak olarak 11.000dir. E. Maliye Bakanl Ar-Ge Vergi Tevik Yasas 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanunun amalarndan biri Ar-Ge personeli ve nitelikli igc istihdamnn artrlmasn desteklemek ve tevik etmektir . 5746 sayl Ar-Ge Vergi Tevik Yasas hakkndaki gelimeler Y2 - Aratrma Sonularnn Ticari rn ve Hizmete Dnmnn Teviki ve Y5 - Aratrma Altyaplarnn TARALn Bilgi retme Gcne Katksnn Artrlmas blmlerinde sunulmaktadr. F. Kalknma Bakanl Aratrmac nsan Gc Yetitirme Programlar Kalknma Bakanl tarafndan gemi yllarda Sanayi Doktora Program ve Aratrmac nsan Gc Yetitirme Programlar bal altnda iki tip aratrmac insan gc yetitirme program desteklenmitir. Bu programlarn yan sra 2011 ylna kadar niversitelerdeki retim eleman an sistemli biimde gidermek amacyla retim yesi Yetitirme Programlar (YP) de desteklenmekteyken, 2011 ylndan itibaren bu programlarn YK koordinasyonunda devam etmesi kararlatrlm ve gerekli dzenlemeler yaplmtr. Sanayi Doktora Programlar kapsamnda, ilgili alanda zel sektrn gl olduu blgelerde, o blgede bulunan niversitenin Ar-Geye ynelik fiziki kapasitesinin gelitirilmesi ve yine o alanda zel sektrde istihdam edilmek zere nitelikli aratrmac yetitirilmesi hedeflenmektedir. Anadolu niversitesinde alm olan Seramik Sanayi Doktora Program ve Ege niversitesinde alm olan Tekstil ve Deri Sanayii Doktora Program bu grupta yer alan programlardr. Programlar kapsamnda, oluturulan altyapdan zel sektr firmalar yararlanabilmekte ve lisansst rencilere firmalarca istihdam garantisi salanmaktadr. Aratrmac nsan Gc Yetitirme Programlar kapsamnda ise lkemizin aratrmac a olan alanlarda aratrmac yetitirilmesi hedeflenmektedir. Bu programn Sanayi Doktora Programndan fark henz zel sektrn ya da kamunun aratrmac talebi olmad alanlardan dnyadaki gelimeler ve lkemiz ihtiyalar dikkate alndnda mutlak surette aratrmac yetitirilmesi gereken alanlara odaklanmasdr. Bugne kadar Aratrmac nsan Gc Yetitirme programlar kapsamnda Kalknma Bakanl tarafndan verilen temel destek niversitelerdeki ilgili alanda aratrma ile ilgili kapasitenin gelitirilmesini salamak olmutur. Tablo 46da 2013 Yl Yatrm Programnda yer alan Aratrmac nsan Gc Yetitirme programlarna ilikin bilgiler yer almaktadr.
146
Tablo 46. 2012 Yl Yatrm Programnda Yer Alan Aratrmac nsan Gc Yetitirme Programlar
Kurum TBTAK Boazii niversitesi Ege niversitesi Boazii niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Ege niversitesi Boazii niversitesi Proje Ad TUG-Teleskop Uzman Yetitirme Projesi Sosyal Alanlarda Aratrmac nsan Gc Gelitirilmesi Tekstil ve Deri Sanayi Doktora Program TAM: Teleiletiim ve Enformatik Alan. Aratrmac ve Akademisyen Yeti. Mer. Aratrma Yetitirme Program Sanayi Aratrmac Yetitirme Program Biyomedikal Aratrmac Yetitirme Program Biyomedikal Aratrmac Yetitirme Program Yaambilimleri nsangc Yetitirme Program Balama Yl 2010 2010 2007 2007 2012 2013 2012 2012 2012 TOPLAM 2013 Yl Toplam Bte (Bin TL) 2.212 3.575 8.778 12.300 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 31.866
2012 ylndan itibaren aratrmac insan gc yetitirilmesi kapsamnda yeni bir program balatlmtr. Program erevesinde, niversitelerde kurulmu olan tematik ileri aratrma merkezlerinin zel sektrle ibirlii iinde daha verimli kullanlmas ve zel sektrde aratrmac istihdamnn artrlmas amalanmaktadr. Proje nerisinde bulunan niversitelerin desteklenebilmesi iin projede yer alacak rencilere zel sektr tarafndan burs salanmas ya da istihdam etme art aranmaktadr. Bylece aratrmac aday sadece kamu kaynaklaryla desteklenmeyecek, zel sektr de aratrmac yetitirilmesine katkda bulunacaktr. Bu uygulama zel sektrn yetimi Ar -Ge personelini kolaylkla bulabilmesi asndan da yararl olacaktr. niversiteler bu programlar aratrma altyapsnn younlat alanlarda uygulayabileceklerdir. Bu erevede 2013 yl Yatrm Programnda 5 niversitenin projesi yer almaktadr. G. TBA Destekleri TBA Btnletirilmi Doktora Program (TBA-BDP) lkemizde yaplmakta olan doktora almalarnn bilimsel dzeyinin gelimesine ve bilimsel gelime iin gerek duyulan aratrmac insan gcnn nicelik ve nitelik asndan artrlmasna destek olunmas, niversitelerimizde ortak almaya dayal ve tercihen ok disiplinli mkemmeliyet merkezlerinin olumas ve yurtdndaki akademik ve bilimsel kurulularla ibirlii olanaklarnn gelitirilmesine katk salanmas amalaryla TBA Btnletirilmi Doktora Program (TBA-BDP) kapsamnda TBA tarafndan doktora renc ilerine destek verilmektedir. 2006 ylnda dzenlenen esaslar dorultusunda ilk bursiyerler 2007 ylnda seilmitir. Program kapsamnda, 2012 ylnda 5 bursiyer yurtdnda olmak zere toplam 7 bursiyer desteklenmitir. 2007-2012 yllar arasnda TBABDP kapsamnda desteklenen toplam bursiyer says 22dir. TBA Doktora Sonras Aratrma Program (TBA-DSAP) Doktora sonras eitim srecinde, gen aratrclarn doktora almalarn yrttkleri kurulu dndaki bir kuruluta, farkl aratrma ortamlarnda, bamsz biimde aratrmalar yrtme leri ve bilgilerini pekitirmeleri iin yeni ve farkl deneyimler kazanmalar, bamsz bir bilim insan olmalar amacyla TBA Doktora Sonras Aratrma Program (TBA-DSAP) ile yurtiinde ya da yurtdnda doktorasn ya da tpta uzmanlk eitimini (mecburi hizmet ya da askerlik gibi yasal grevlendirmeler hari olmak zere) son iki ylda stn baaryla tamamlam ya da bavurunun yapld akademik dnemde tamamlama aamasna gelmi tm gen aratrmaclar desteklenmektedir. 2006 ylnda dzenlenen esaslar dorultusunda ilk bursiyerler 2007 ylnda seilmitir. 2012 ylnda 9 aratrcya destek verilmitir. 2007- 2012 yllar arasnda TBA-DSAP kapsamnda desteklenen toplam bursiyer says 24tr.
147
TBA niversite Ders Kitaplar Telif ve eviri Eser dlleri Program (TBA-TEEP) Uluslararas standartlarda niversite ders kitaplar telifinin ya da yabanc bir dilden btn bilim alanlarna ait eserlerin dzgn ve anlalr bir dil kullanlarak evrilmesinin zendirilmesi ni amalayan program kapsamnda, dller her yl TBA web sayfasndan ilan edilir. TBA-TEEP kapsamnda, 2008-2012 yllarnda toplam 70 eser Telif ve eviri Eser dlne layk grlm; toplam 56 eser de Kayda Deer Eser dl (Mansiyon) almtr. 2012 yl bavurularna ait TBA-TEEP dlleriyle ilgili sre tamamlanm ve dl ve mansiyona layk grlen 30 eserin sahiplerine dllerinin Haziran 2013te verilmesi planlanmaktadr. Bu dllerin tevik ediciliini artrmak amacyla 2013 dneminden itibaren parasal dl tutarlarnn artrlmas ve "Kayda Deer Eser dl (Mansiyon)" kapsamnda, verilen beratla birlikte "parasal dl" de verilmesi kararlatrlmtr.
148
Stratejik Ama Y2
Y2 - Blm 1: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda Y2 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
Stratejik Ama Y2 Ama Y2.1 Y2.1.1
Aratrma Sonularnn Ticari rn ve Hizmete Dnmnn Teviki1 Aratrma sonularndan yeni rn, sre ve hizmetlerin ekonomide katma deer yaratmas Sonulanan aratrma projelerinin sanayiye aktarmn hzlandracak mekanizmalarn oluturulmas Eylem: Tamamlanan Ar-Ge ve yenilik projelerine ynelik yatrm, pazarlama ve tantm destei verilmesi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Ekonomi Bakanl, Kalknma Bakanl, Maliye Bakanl, Hazine Mstearl, TPE 2011-2014 D
Gelime: Tantm pazarlama ile ilgili ynetmelik Babakanlk grndedir. Yatrm destei ile ilgili ynetmelik ise Maliye Bakanlnda gr aamasndadr. Eylem: lkemizde retilen snai mlkiyet haklarnn (patent, marka, tasarm) ticariletirilerek ekonomiye kazandrlmasn salayacak bir yapnn (Patent Deerlendirme Ajans) oluturulmas
Trk Patent Enstits
2011-2012 D
Gelime: Trk Patent Enstits tarafndan balatlan Patent Deerlendirme Ajans Kurulmasna likin Kanun Tasars Taslana ilikin almalar ile ajansn almalarna zemin hazrlayacak altyap almalar devam etmektedir. Eylem: Snai mlkiyet mevzuatnda, aratrma ktlarnn teknolojiye aktarlmasn ve rne dnmn tevik edecek dzenlemelerin yaplmas
Trk Patent Enstits
BSTB, TOBB
2012-2013 D
Gelime: 551, 554, 555 ve 556 Sayl Kanun Hkmnde Kararnameler ile 5000 ve 5147 Sayl Kanunda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Tasars Tasla kapsamnda yaplan deiiklikler ve dzenlemeler konusunda 31 Ekim 2012 tarihinde Ekonomi Koordinasyon Kuruluna (EKK) bilgi verilmitir. 2012 Aralk aynda ise Babakanlk Kanunlar Kararlar Genel Mdrlnde, Kanun Tasars Tasla zerindeki almalar devam etmitir.
Bu stratejik amaca ynelik aada belirtilen strateji altnda 2013 ylna ynelik uygun bir eylem bulunmamaktadr:
Y2.1.2. Sanayinin ihtiyalar dorultusunda yaplan doktora programlarnn yaygnlatrlmas ve eitlendirilmesi
149
Strateji
Eylem
14 Ocak 2013 tarihinde yaplan Bakanlar Kurulu toplantsnda ilgili Bakanlklarn grleri alnarak Tasar 11 Mart 2013 tarihinde TBMMye sevk edilmitir. 15 Mart 2013 tarihinde, 1/756 esas numaral Patent Haklarnn Korunmas Hakknda Kanun Hkmnde Kararname ile Baz Kanun ve Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Tasars, Trkiye Byk Millet Meclisi Bakanlnca esas komisyon olarak Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna, tali komisyon olarak da Adalet, Avrupa Birlii Uyum ile Plan ve Bte Komisyonlarna havale edilmitir. 27 Mart 2013 tarihinde Tasar Avrupa Birlii Uyum Komisyonunda grlm ve uygun gr bildirilmitir. 10 Nisan 2013 tarihinde Tasar, esas komisyon olan Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunun toplantsnda grlmeye balanm ve Tasarnn daha ayrntl bir ekilde incelenebilmesini teminen Alt Komisyon kurularak grlmesine devam edilmitir. 10 Nisan 2013 tarihinde sz konusu Tasarnn Salk, Aile, alma ve Sosyal ler Komisyonuna da havale edilmesi tzn 34 nc maddesi uyarnca talep edilmi ve ayn gn esas komisyonun muvafakati alnmak ve Genel Kurulun bilgisine sunulmak suretiyle havale edilmitir. 16 Nisan 2013 ve 18 Nisan 2013 tarihlerinde Tasar, ilgili kurum ve kurulular ile davet edilen STK temsilcilerinin katlmyla Salk, Aile, alma ve Sosyal ler Komisyonunda (zellikle tasarnn ila patentlerine ilikin konular ilgilendiren maddeleri) zerinde grmeler yaplmtr. 30 Nisan 2013 tarihinde Alt Komisyon almalar tamamlanm ve Esas Komisyonda grlmesi iin 14 Mays 2013 tarihi belirlenmitir. Eylem: Teknoloji Transfer Srelerinin Finansmanna ynelik modellerin incelenmesi ve gelitirilmesi niversiteler, Aratrma Kurumlar, Teknoparklar D
Srekli
Gelime: Tasarlanan TTH Hzlandrc Fonunun TBTAK koordinasyonunda devam edecek olmas sebebi ile bu rn ile ilgili TTGV iindeki almalar durdurulmutur. Ancak ncelikle temiz teknolojilere ynelik hzlandrc fonlara ilikin modeller ile ilgili almalara devam edilecektir. Tasarm almalar devam eden Yeil Gelecek Hzlandrc Fonunun bata TBTAK ve KOSGEB olmak zere farkl kurumlarn destek ve faaliyetlerini tamamlar nitelikte gelitirilmesi hedeflenmektedir.
Eylem: Pazarlanmaya hazr ve pazarlanmasnda saknca bulunmayan rnlerin veya patentlerin transferinin (lisans, patent devri, teknoloji transferi) salanmas
TBTAK Marmara Aratrma Merkezi
Tm Kurum ve Kurulular
2011-2016
Gelime: Stratejik Planlama ve Gelitirme Bakan Yardmcl ve Hukuk Mavirlii ve Fikri Mlkiyet Haklar Birimi koordinasyonunda almalar yrtlmektedir. Sz konusu sre bnyesinde; hlihazrda somut bir projeye uygulamalar yaplmtr. Proje kapsamnda fikri ve snai hak oluturacak gaz datm alar iin deprem alglama ve kumanda sistemi ilgili ticariletirme karar alnmtr.
150
Strateji
Eylem
Eylem: niversite-Sanayi ibirliini ieren projelerin desteklenerek bilimsel proje ktlarnn ticari rne ve srece dntrlme potansiyellerinin artrlmas
TBTAK
KOSGEB
2011-2013
Gelime: nceki dnemde TBTAK Aratrma Destek Programlar Bakanl destek programlar kapsamnda niversite-sanayi ibirliini artrmaya ynelik mevzuat iyiletirmesi yaplmtr. Ayrca desteklenen projelerden elde edilecek kt/sonularn ilgili paydalara duyurulmasna ynelik toplant organizasyon giderlerinin de 1001, 3501 vb destek programlar kapsamnda verilmesine karar verilmitir. Bununla birlikte 1003 ncelikli alanlar Ar-Ge destek program kapsamnda nerilen projelerin %33nde niversite-sanayi ibirlii bulunmaktadr. Bor teknolojileri, kmr teknolojileri, elektrikli ve hibrit elektrikli ara teknolojileri, tbbi cihazlar, tarla bitkileri ve FATH projesi kapsamnd a desteklenen 65 1003 projesinin %25inde niversite sanayi ibirlii vardr. 1003 kapsamnda mobil iletiim teknolojileri, enerji verimlilii, medikal biyoteknoloji alanlarnda hedef ve ar bal almalar tamamlanm olup, bu alanlarda 2013 ylnn 2. yars arlara klacaktr. Bu arlar kapsamnda niversite sanayi ibirlii ieren projeler beklenmektedir. Uygulamaya ynelik akademik projeleri desteklemeye ynelik yeni 1005 Yeni rnler ve Fikirler Aratrma Destek Program balkl bir program zerinde allmaktadr. Sz konusu programn esaslar, web sayfas, bavuru ve deerlendirme srecinde kullanlacak dkmanlar hazrlanmtr. 2013 ylnda dnemli bav uru alnmas planlanan bu program kapsamnda projelerden elde edilecek sonularn sanayi tarafndan deerlendirme potansiyelinin olmas beklenmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl tarafndan ierisinde TBTAK tarafndan desteklenen projelerin de yer ald Baar ykleri katalou hazrlanmtr. TBTAK ARDEB tarafndan desteklenen ve sonulanm projeler arasndan 500 Baar yks belirlenmi olup, bunlarn ierisinden zellikle sanayi kurulularnn ilgisini ekebilecek olanlar haber haline getirilmektedir. TBTAK ARDEB projelerinin tantlmas amacyla Trkiye hracatlar Meclisi tarafndan dzenlenen 6 -8 Aralk 2012 tarihli Trkiye novasyon haftasnda 36 aratrma projesi sergilenip sanayi kurulularna tantm yaplmtr. Desteklenen, sonulanan ve baarl sonular bulunan TBTAK ARDEB projelerinin ilgili paydalara (sanayi kurulular, kamu kurulular) iletilmesine ynelik mekanizmalar zerinde allmaktadr. D
Eylem: Giriimci ve Yeniliki niversite Endekslerinin Oluturulmas
TBTAK Yksekretim Kurulu Trkiye statistik Kurumu
BSTB, Kalknma Bakanl, KOSGEB, TPE, Maliye Bakanl, TBTAK ULAKBIM, niversiteler, TTGV, TBA
Srekli D
Gelime: "Giriimci ve Yeniliki niversite Endeksi" 2013 yl almalar devam etmektedir. Ayrntlar 2011/104 no.lu karar altnda aktarlmaktadr. Eylem: Ar-Ge Proje Pazarlarnn dzenlenmesi ve yurt d Ar-Ge Proje Pazarlarna katlmn artrlmas Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK, KOSGEB, TM, hracat Birlikleri, niversiteler
Ekonomi Bakanl
Srekli
151
Strateji
Eylem
Gelime: Ar-Ge Proje Pazar faaliyetleri, Trkiye hracatlar Meclisi (TM) koordinasyonunda 2011 ylndan beri gerekletirilmektedir. 2011 yl ierisinde 2 Ar-Ge Proje Pazar dzenlenmi olup bu say 2012de 7ye ykselmitir. 2013 ylnda ise hlihazrda 2 Ar -Ge Proje Pazar faaliyeti gerekletirilmitir. Sene sonuna kadar 6 Ar -Ge Proje Pazar daha gerekletirilmesi ve 2013 ylnda saynn 8e ulamas ngrlmektedir. Y2.1.3. Aratrmaclarn Fikri ve Snai Mlkiyet Haklarndan daha etkin yararlanlmasnn salanmas Eylem: Aratrmaclarn ulusal ve uluslararas patent bavurusunda bulunmalarnn tevikine ynelik mevcut ve yeni mekanizmalarn gelitirilmesi
Trk Patent Enstits
Maliye Bakanl, BSTB, TBTAK
2011-2013
Gelime: 21 Eyll 2006 tarihinde yrrle giren TBTAK ve Trk Patent Enstits ibirliinde gerekletirilen Patent Bavurusu Tevik ve Destekleme Esaslar kapsamnda patent bavurularnn desteklenmesine devam edilmitir. Snai mlkiyet haklarnn ticariletirilmesine ynelik olarak dier lke uygulamalarnn ve bu uygulamalarn lkemizde uygula nabilmesine ynelik tevik nerilerinin grld 2 Mays 2013 tarihli Yatrm Ortamn yiletirme Koordinasyon Kurulu (YOKK) Vergi ve Tevikler Teknik Komitesi toplantsna katlm ve katk salanmtr. Toplantda, YOKK Fikri, Sinai Mlkiyet Haklar ve Ar-Ge Teknik Komitesi iin hazrlanan TSAD raporundan yararlanlarak Trk Patent Enstits tarafndan 2011/108 no.lu BTYK karar kapsamnda tasarlanan tevik mekanizmalar sunum olarak katlmclarla paylalmtr. Bunlara ek olarak, Yatrmlarda Devlet Yardmlar Hakknda Karar balkl Bakanlar Kurulu Karar kapsamnda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK ve KOSGEB tarafndan desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde gelitirilen rnlerin veya paralarn retimine ynelik yatrmlar (madde 17, h bendi) konusunda salanacak desteklerle ilgili olarak Trk Patent Enstits tarafndan nerilen tevik mekanizmas, Ekonomi Bakanl ile yaplan grmeler neticesinde uygulanmaya balanmtr. Eylem: Aratrmaclara, akademisyenlere ve Ar-Ge alanlarna ynelik olarak patent eitim programlarnn oluturulmas ve uygulanmas MEB, TBTAK, niversiteler, Teknoparklar D
Trk Patent Enstits
2012-2013
Gelime: Trk Patent Enstits, 1-4 Kasm 2012 tarihleri arasnda stanbulda dzenlenen novasyon Trkiye 2012 Fuarna katlm salamtr. Sz konusu fuard a Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK ve Kalknma Ajanslar'nn destekledii projeler ile Trk Patent Enstitsne bavurusu yaplan en son bulular sergilenmitir. Giriimci kurum, kurulu ve iadamlar ile ibirlii ortam oluturan fuarda, lkemizdeki firma ve kurulularn Ar-Ge, Teknopark, Tekmer gibi teknoloji merkezlerinde byk emeklerle aratrlm, gelitirilmi en ileri ve en yeniliki projelerinin tantlmas ve hzla retim safhasna geirilmesine katk salanmas amalanmtr. Aratrma sonularnn ticari rn ve hizmete dnmnn tevik edilmesi amacyla aratrmaclara, akademisyenlere ve Ar -Ge alanlarna ynelik patent eitimi program oluturulmas iin almalar yaplmtr. Bu erevede Trk Patent Enstits, Avrupa Patent Ofisi ve OHIM ibirlii ile niversitelerde Snai Mlkiyet Bilgisinin Yaygnlatrlmas Projesi yrtlmeye balanmtr. Proje kapsamnda 19 Aralk 2012 tarihinde Ankara niversitesinde, 5 ubat 2013 tarihinde Gaziantep niversitesinde, 7 ubat 2013 tarihinde Uluda niversitesinde, 6 Mart 2013 tarihinde Mustafa Kemal niversitesinde, 12 Mart 2013 tarihinde Afyon Kocatepe niversitesinde ve 15 Mart 2013 tarihinde TOBB niversitesinde senato ziyareti ve farkndalk etkinlikleri gerekletirilmitir.
152
Strateji
Eylem
Trk Patent Enstits ile Yksekretim Kurulu arasnda 22 Kasm 2012 tarihinde niversite -Sanayi birlii Zirvesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Nihat ERGN nezaretinde YK Bakan Prof. Dr. Gkhan ETNSAYA ve TPE Bakan Prof. Dr. Habip ASAN tarafndan birli Protokol imzalanmtr. 5 Aralk 2012 tarihinde Gazi niversitesinde Snai Mlkiyet Haklar Paneli gerekletirilmitir. 28 ubat 2013 tarihinde, Trk Patent Enstits ve zmir Yksek Teknoloji Enstits arasnda ibirlii protokol imzalanmtr . Elektrik, elektronik ve biliim sektrlerinde yksek katma deerli retim yaplabilmesi ve niversite-sanayi ibirlii kltrnn yaygnlatrlmas amacyla, stanbul Elektrik-Elektronik, Makine ve Biliim hracatlar Birlii tarafndan dzenlenen " TET Ar-Ge Proje Pazar" 22 Mart 2013 tarihinde Hali Kongre Merkezinde gerekletirilen dl treni etkinlii ile sonulanmtr. Trk Patent Enstits, bu etkinlikte de proje sahiplerini ve dier katlmclar snai mlkiyet haklar konusunda bilgilendirmek zere hazr bulunmutur. T Kontrol ve Otomasyon Kulb tarafndan dzenlenen 7. T Robot Olimpiyat 11-13 Nisan 2013 tarihlerinde T Ayazaa Kampsnde geekletirilmitir. Trk Patent Enstitsnn zm orta olduu etkinlik erevesinde robotik alannda alma yapan renciler, akademisyenler ve endstri temsilcileri bir araya geler ek, teknolojik gelimeler nda yaplan almalar sorgulanmtr. Snai mlkiyetle ilikili (patent, marka, tasarm, inovasyon, teknoloji) lke genelindeki niversite renci kulp ve topluluklar, 29 Mart 2013 tarihinde Trk Patent Enstitsnde I. niversite renci Kulpleri Snai Mlkiyet Zirvesinde bir araya gelmitir. Snai mlkiyet haklar konusunda farkndalk oluturmann yan sra, Trk Patent Enstits ile renci kulpleri arasnda muhtemel ibirlii alanlar ve gerekletirilebilecek ortak almalar hakknda fikir alveriinde bulunulmutur. 26 Nisan Dnya Fikri Mlkiyet Gn vesilesiyle Trk Patent Enstits ve Teknoloji ve Lisans Yneticileri Dernei ibirlii ile Trk Patent Enstitsnde Fikri Mlkiyet Korumas ve Lisanslama Yoluyla Teknolojinin Ticariletirilmesi konulu eitim dzenlenmitir. Eitime akademisyenler, teknopa rk temsilcileri, patent vekilleri, kamu kurumu ve zel sektr temsilcileri olmak zere 70 kii katlm salamtr. Eylem: Yerli patentlerin lisanslanmasna ilikin verilerin Trk Patent Enstits tarafndan dzenli olarak izlenmesi ve lisans gelirlerinin artrlmas iin gerekli mekanizmalarn gelitirilmesi Trk Patent Enstits BSTB, YK, niversiteler, TBTAK, KOSGEB Srekli D D
Gelime: Gelimeler BTYKnn 2011/108 no.lu karar altnda raporlanmaktadr. Y2.1.5. Kamu tedarik ynetim sisteminin Ar-Ge ve yenilik unsurlarn ierecek ekilde iyiletirilmesi Ekonomi Bakanl, ETKB, Maliye Bakanl, Kalknma Bakanl, KK, Hazine Mstearl, UDHB, TBTAK, SSM, AB Bakanl, Salk Bakanl
Eylem: Kamu almlarnn yenilii, yerlilemeyi ve teknoloji transferini tevik edecek ekilde iyiletirilmesi
Srekli D
Gelime: Bu kapsamda; hazrlanan taslak metin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ile Kamu hale Kurumu arasndaki grmelerde son aamaya getirilmi ve bu kapsamda hazrlanan Kamu hale Kanununda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Tasars tasla Kamu hale Kurumuna gnderilmitir.
153
Strateji
Eylem
Eylem: Kamu kurumlarnn nitelikli Ar-Ge ihtiyalarnn belirlenmesi ve belirlenen Ar-Ge ihtiyalar iin KAMAG tarafndan proje arsna klmas
TBTAK
TBTAK, lgili Kamu Kurum/Kurulular
Srekli
Gelime: 2012 yl itibaryla geilen arl sistem kapsamnda TBTAK KAMAG tarafndan Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl ile ihtiya analizi almas yaplm ve belirlenen toplam 7 ihtiya bal iin arya klmtr. Szkonusu arlara toplam 23 proje bavurusu olmutur. Tek bir ar balna proje bavurusu yaplmam olup, kapatlan 1 ar bal dndaki toplam 5 ar bal iin 2. aama proje panelleri gerekletirilmitir. arl sistem kapsamnda htiya Analizi almas yaplan dier kurumlar; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl, Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, Orman ve Su leri Bakanl, Emniyet Genel Mdrl, Salk Bakanl, Milli Eitim Bakanl, evre ve ehircilik Bakanl, Karayollar Genel Mdrl ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanldr. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl iin 18 ubat 2013 tarihinde Elektrikli Ara Teknololojilerinin Gelitirilmesi arsna klmtr. Proje bavurular iin son tarih 24 Mays 2013tr. Orman ve Su leri Bakanl ve TCDD Genel Mdrl ile yaplan ihtiya analizi almas sonucunda ar konular belirlenmi ve 18 Haziran 2012 tarihinde kurumlar iin srasyla 3 ve 2 ihtiya balna toplam 25 proje bavurusu yaplmtr. Tm ar balklar iin 2. aama proje panelleri gerekletirilmitir. Projelerin deerlendirme sreci devam etmektedir. Ayrca, Karayollar Genel Mdrlnn 24 Austos 2012 tarihinde duyurusu yaplan toplam 3 arsna 20 proje bavurusu gereklemitir. Projelerin, Komisyon toplantlar tamamlanmtr. 2. aama iin bavurusu yaplan toplam 5 projenin panel deerlendirmeleri yaplacaktr. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl (ETKB) iin 2 ar balna (Gaz Trbini Kanatlarnn Yerli malat ve Yksek Gerilim Yksek G evirgelerinin Gelitirilmesi) toplam 8 proje bavurusu yaplmtr. Szkonusu arlar iin Komisyon toplants yaplacaktr. Ayrca, ETKBnin 1 ar bal (LED ve OLED retim Teknolojilerinin Gelitirilmesi) iin Odak Grup Toplants tamamlanmtr. Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl iin Zararl Yazlmlardan Korunmaya Ynelik Gvenli Yazlmn Gelitirilmesi ihtiya bal iin Odak Grup Toplants yaplarak ar dkman hazrlanmtr. Eylem: TBTAK 1007 Program projelerinde zel sektrn daha fazla yer almasnn salanmas Gelime: 2012 yl itibaryla geilen arl sistem kapsamnda 17 ar yaplm ve 9unda zel kuruluun bulunma gereklilii ar zel art olarak talep edilmitir. Bu arlar iin sunulan toplam 76 proje bavurusunda proje yrtcs kurulu (PYK) olarak grev alan 44 zel kurulu bulunmaktadr. Proje deerlendirmeleri kapsamnda, bu kurulular iin yerinde ziyaretler ile Ar-Ge Yetenei Deerlendirmesi yaplmaktadr. Ayrca, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl iin yaplan 2 ar duyurusundan 2sinde de zel kuruluun PYK olarak grev almas hususu ar zel art olarak yer almaktadr. Fikri ve mlkiyet esaslarna ynelik revizyon almalarna balanmtr. Alan arlarn duyurulmas kapsamnda zel kurulularn farkndaln artrmak amacyla hazrlanan 1007 Program bror ve ar el ilanlar, TOBBa ve 32 Teknoloji Gelitirme Blgesine iletilmitir. D lgili Kamu Kurumlar, zel Sektr Kurulular D
TBTAK
2011-2013
154
Strateji
Eylem
Proje ekiplerinin oluturulmasna ve zel kurulularn, niversite ve kamu Ar-Ge birimleriyle ibirlii yapmalarna katk salamas amacyla dijital paylam platformu oluturulmutur. ETKBye ait arlarn duyurulmas iin, Aratrmac Bilgi Sisteminde (ARBS) kaytl ar konusu ile ilgili olan tm aratrmaclara ve zel kurulu alanlar dhil- e-posta ile bilgi gnderilmitir. Ar-Ge ve yenilie dayal firma balang desteklerinin tevik edilerek bilgi ve teknolojilerin ticariletirilme kapasitesinin artrlmas
Y2.1.6.
Eylem: KOSGEB, niversiteler, Sanayi/Ticaret ve/veya Sanayi ve Ticaret Odalar, Teknoparklar, Aratrma Kurumlar, Enstitler gibi kamu/zel kurum/kurulular ile Teknoloji Gelitirme Merkezi (TEKMER) kurulmas veya Ar-Ge ve yenilik alannda ibirlii yaplmas
KOSGEB
niversiteler, Teknoloji Gelitirme Blgeleri, TOBB ve Bal Odalar, Meslek Kurulular
2011-2016
Gelime: stanbul Aydn niversitesi ile KOSGEB daresi Bakanl arasnda TEKMER birlii Protokol imzalanm olup niversite -sanayi ve kamu lsnn bir araya geldii TEKMER says 32ye ykselmitir. Ayrca, Necmettin Erbakan niversitesi ve Konya Ticaret Borsas ile KOSGEB daresi Bakanl, Dou niversitesi ve KOSGEB daresi Bakanl, Mu Alparslan niversitesi ve KOSGEB daresi Bakanl, D
ile de Ar-Ge ve novasyon birlii Protokolleri imzalanmtr. Bylece eski Duvarsz Teknoloji nkbatr (DT) uygulamalar ile birlikte 67 Ar-Ge ve novasyon birlii gerekletirilmitir. Bu erevede 2013 yl Nisan sonu itibaryla niversiteler, Sanayi/Ticaret ve/veya Sanayi ve Ticaret Odalar, teknoparklar gibi kamu/zel kurum/kurulular ile TEKMER ve Ar-Ge novasyon birlikleri olarak 99 farkl ibirlii gerekletirilmitir. Eylem: Aratrma sonularnn ticariletirilmesini tevik etmek iin n kuluka modellerinin gelitirilmesi TTGV niversiteler, Aratrma Kurumlar, Teknoparklar Srekli
Gelime: TTGVnin yeni i modeli ile hedeflenen zm platformu ilevini yrtmesi kapsamnda gelitirilecek ara yzler yrtecekleri farkl ilevler ile eko-sistemde daha gl balar kurulmas hedeflenmektedir. TTGV sz konusu hedefin bir uygulamas olarak Cyberpark ofisleri ierisinde bir n kuluka merkezinin oluturulmas hedeflemektedir. Srete farkl paydalar ile yaplan grmeler ile tasarmn gelitirilmesi ve fonksiyonel tasarm almalarnn tamamlanmas ngrlmektedir. Program, giriimci takmlarn oluturulmasnda, pazar elemanlar ve hizmet salayclar ile iletiim kurulmasnda, altyap ve stratejik konularda destek salayarak Ankarada yer alan niversitelerin var olan ham kritik ktlenin ilenmesi ve ticari sonulara dklmesinde niversitelerdeki Teknoloji Transfer Ofisleri ile birlikte alacak bir arayz grevi stlenecektir. Getiimiz dnem ierisinde n kuluka merkezi tasarmna ynelik almalarda bulunulmu, paydalarmz olan Teknoloji Transfer Ofisleri ile bu konu hakknda grmelere devam edilmitir. Ayrca TTGVnin 2013 ylnda ortaya karaca Yeil Gelecek Hzlandrc Fonu Program faaliyet lerinin Merkez faaliyetleri ile paralel olmas salanacaktr.
155
Strateji
Eylem
Eylem: Ar-Ge youn balang firmalarnn fikir aamasndan pazara ulamalar evresine kadar geirdikleri aamalar dikkate alnarak, bu evrelere uygun aamal destek mekanizmalarnn tasarlanmas
TBTAK
BSTB, Maliye Bakanl
2012-2013
Gelime: 1512 kodlu TBTAK Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program tasarlanm ve bu programa ilikin Uygulama Esaslar 7 Nisan 2012 tar ihli TBTAK Bilim Kurulunda onaylanmtr. Programa ilikin bavuru formlar ve klavuz almalar tamamlanmtr. Ayrca; 278 sayl TBTAK Kanununu esas alacak ekilde 1512 programnn uygulama esaslarnn revize edilmesi almas kapsamnda; TBT AK Bilim Kurulunun 2 Mart 2013 tarihli ve 207 sayl toplantsnda alnan kararlar gereince;1512 TBTAK Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program Uygulama Esaslarnda deiiklikler yaplm ve aadaki deiiklikler yrrle girmitir. o o Programn ad, 1512 TBTAK Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program yerine; TBTAK Giriimcilik Aamal Destek Program olarak deitirilmitir. Program dayana deitirilerek, 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun yerine, 0 2.02.2013 tarih ve 28547 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak deien 278 sayl Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu Kurulmas Hakknda Kanuna dayandrlmtr. Giriimcilere sermaye aktarm, kanuna uygun olarak; 5746 sayl kanunda geen teknogiriim sermaye destei yerine, 278 sayl kanuna uygun olarak teminat alnmakszn hibe olarak sermaye destei verilmesi eklinde deitirilmitir. Giriimci ve bavuru yapabilecek kiiler tanm deitirilmitir. Program kapsamnda desteklenmesi uygun bulunan toplam giderler ierisindeki, genel gider destei pay % 15ten, %20ye ykseltilmitir. D
Program kapsamnda yaplan nemli deiiklikler;
o o o
Program kapsamnda, bilgilendirme toplantlarna katlnmtr. Bror, poster, fy hazrland. Web sayfas, e -posta, video ve webinerler ile etkin tantmlar yaplmtr.1512 Program tek sayfalk ar duyurusu hazrland. Ayrca, 1512 programnn tantm kapsamnda, programa ilikin poster niversite rektrlklerine gnderildi. 1512 TBTAK Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program kapsamnda, bireysel giriimciler tarafndan 14 Haziran 2012 tarih inden itibaren http://eteydeb.tubitak.gov.tr adresinden evrimii olarak, ilk aamaya 745 teknoloji ve yenilik odakl i fikri bavurusu yaplm olup, bu i fikirlerinden 451i ikinci aama bavurusu yapmaya hak kazanmtr. 451 i fikrinden 360 ikinci aamaya bavuru yapmtr. Ocak-Nisan 2013 dneminde; deerlendirilen 360 i planndan 125i (%35) sermaye irketi kurmaya ve 100.000 TLye kadar geri demesiz teknogiriim sermaye destei almaya hak kazand. TBITAK 1512 Giriimcilik Aamal Destek Program 2012 yl ars kapsamnda i fikirleri uygun bulunan 112 giriimcinin firma kurma ilemi tamamland.
Kazanan i planlarnn teknoloji alan dalmna bakldnda, %34nn biliim teknolojileri, %22sinin elektrik -elektronik, %17sinin biyoteknoloji, %11inin ulatrma, savunma, %10unun makina-imalat, enerji, tekstil ve %6snn malzeme, metalurji ve kimya alanndan olduu grlmektedir. Kazanan i planlarnn younlukta olduu ehirler srasyla; Ankara (44), stanbul (42), Eskiehir (8)ve zmirdir (5). Giriimcilere verilecek Fikri hazrlanmasna ynelik eitim videosu oluturulmu ve web sitesine konulmutur. fikri bavuru dokman ve klavuzu iyiletirilmitir. Giriimcilie ve i plan hazrlanmasna ynelik mevcut online eitimin iyiletirilmesi, arya ynelik giriimcilerin bilgilendirilmesi (bilgi gnleri, webinar, e posta) almalar kapsamnda; arya ynelik 4 adet webiner dzenlendi. Webinerlere 500 kii katld. Giriimci adaylarnda gelen e-postalara cevap verildi. Erciyes, T ve Maramara niversitelerinde programn yeni arsna ynelik tantm ve bilgilendirme yapld.
156
Strateji
Eylem
Giriimcilere i plan hazrlarken ve irket kurulduktan sonra karlaabilecekleri sorunlar aabilmelerinde yardmc olabilmek amacyla; 2012 ylnda balatlan giriimci eitimleri ve i rehberlii (mentrlk) hizmetleri almalar Ocak Nisan 2013 dneminde de devam etmitir. Bu kapsamnda; o o Nisan aynda TBTAK TSSDE'de giriimcilik eitimi verilmitir. Ayrca her bir giriimci tarafndan kurulan firmaya i dnyasndan deneyimli bir rehber (mentr) atanmas iin gereken almalar tamamlanmtr. Mentor havuzunun oluturulmas ve 2012 arsndan oluan firmalara atamalar almalar kapsamnda; Mentrluk hizmet alm standardnn belirlenerek ODT, TEPAV, TOBB, TTGV, TSAD ve MSAD temsilcilerinin katld altay dzenlendi. Mentorlarn belirlenmesi amacyla mentorluk arsna kld. arya 122 adet bavuru geldi. Mentor adaylarnn zgemileri incelenerek giriimcilerle elemelere balanld. Mentorlarn eitimi kapsamnda UTTP program eitmenleri ile grld ve teklif alnd. Hazine Mstearl, BSTB, Maliye Bakanl, Kalknma Bakanl, Ekonomi Bakanl, SPK, KOSGEB, TTGV D
Eylem: Ar-Ge youn balang firmalarn destekleyen giriim sermayesi fonlarnn etkinletirilmesi
TBTAK
2012-2016
Gelime: Konu ile ilgili, TBTAK Teknoloji ve Yenilik Destek Programlar Bakanl (TEYDEB) bnyesinde; 2012 ylnda 1514 TBTAK Giriim Sermayesi Destek Program destek program oluturulmutur. 2012 ylnda yrtlen almalar; Giriim Sermayesi Destekleme Program Uygulama Esaslar hazlanarak, 6 Ekim 2012 tarihli 212 sayl Bilim Kurulundan gemit ir. Bu programn yrtlmesine ilikin TEYDEB ynetmeliinde gerekli deiiklikler yaplm olup sz konusu Ynetmelik 3 Kasm 2012 tarihli 213 sayl Bilim Kurulundan gemitir. Giriim Sermayesi Destekleme Programnn yrtlmesi amacyla Grup kurulmas karar da 3 Kasm 2012 tarihli 213 sayl Bilim Kurulundan gemitir. KOB leindeki Ar-Ge youn balang firmalarnn ekirdek, balang veya gelime aamalarndaki finansman ihtiyalarnn giriim sermayesi fonlar araclyla karlanmas amacyla ar yolu ile bu amac gerekletirebilecek giriim sermayesi fonlarn yneten fon yneticileri belirlemek amalanmtr. Belirlenen fon yneticilerinin bu ama dorultusunda bir giriim sermayesi fonu kurmas neticesinde fonun belirli bir oranna TBTAKn hibe destek vermesi hedeflenmektedir. Bu hedefin yrtlebilmesi iin 278 sayl TBTAK Kurulmas Hakknda Kanunda gerekli dzenlemeler yaplmtr. Ayrca, 1514 Giriim Sermayesi Destek Programnn uygulama kurallarn belirleyen 1514 Giriim Sermayesi Destek Program Uygulama Esaslar hazrlanmtr. Kalknma Ajanslar, BSTB, Ekonomi Bakanl D
Ocak -Nisan 2013 dneminde yrtlen almalar;
Eylem: Ar-Ge ve yenilie dayal firma balanglarn ve byme potansiyeli olan firmalar desteklemek zere blgesel ve yerel dzeyde kredi garanti sistemi, giriim sermayesi vb. mali aralarn gelitirilmesi ve yaygnlatrlmas
Kalknma Bakanl
2012-2014 D
Gelime: Giriim sermayesi uygulamasnn gelitirilmesi ve yaygnlatrlmas amacyla blge dzeyinde kalknma ajanslarnn da dahil olaca giriim sermayesi destek mekanizmas modeli hazrlanm, hazrlanan model ilgili merkezi kurum ve kurulularla mzakere edilmektedir. Blge dzeyinde kredi garanti fonlar oluturulmasna dair mevcut durum ve ihtiya analizi almalar tamamlanmtr.
157
Strateji
Eylem
Eylem: "Giriimcilik Akademisi Projesi ile; Ar-Ge ve yenilie dayal teknoloji balang firmalarnn fikir aamasndan alan bir iletmeye dnmesi basamana kadar gerekli giriimcilik eitimi ve mentorluk hizmetlerinin verilmesi, giriimcilik kltrnn Trkiyede yaygnlatrlmas amacyla ortarenim dzeyinde giriimcilik eitimi verecek kiilerin eitilmesi ve bunun yaygnlatrlmas
TBTAK TSSDE
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Milli Eitim Bakanl, TBTAK (BDEB, TEYDEB), niversiteler
2012-2014
Gelime: TBTAK TSSDEyi giriimcilik eitimleri konusunda Trkiyenin en nc merkezi yapmak ve Giriimcilik alannda dnyada ve Trkiyede geerli giriimcilik programlarn aratrmak, giriimcilik alannda Trkiyede alan akademisyenlerden oluan bir havuz oluturmak, giriimcilik alannda alan niversitelerle network oluturmak, MEB MTGM ile giriimcilik eitimi projesi hazrlanmas amalanmaktadr. Giriimcilik Akademisi kurulmu, giriimci akademisyenlere ulalm, MEB MGTEM ile 36 ay srecek 15.000 katlmcya hitap eden Liderlik, Giriimcilik ve retmenlik Projesi imzaland. 1. ay eitimleri tamamlanmtr. Giriimcilik alannda Trkiyede alan akademisyenlerin veri taban oluturulmutur. MEB ile giriimcilik eitimi projesi imzalanarak hayata geirilmi, giriimcilik alannda eitimler verilmeye balanmtr. Ayrca, Trkiye ve yurt dnda giriimcilik alannda verilen eitim ierikleri aratrlmtr. Trkiyede giriimcilik alannda alan akadem isyenler aratrlmtr. Bu akademisyenlerle tanarak d kaynak havuzuna aktarlmtr. Giriimcilik mfredatlar aratrma ve gelitirme tamamlanmtr. Eitim projeleri aratrma ve gelitirme hazrlanmas tamamlanmtr. D
158
Y2 - Blm 2: Aratrma Sonularnn Ticari rn ve Hizmete Dnmnn Teviki Kapsamnda Trkiyedeki Dier Gelimeler
A. 1007 - Kamu Kurumlar Aratrma ve Gelitirme Projelerini Destekleme Program Programn balangcndan 30 Nisan 2013 tarihine kadar toplam 1.064 proje nerisi sunulmutur. Bu projelerden 154nn desteklenmesine karar verilmi olup, 4 proje ise revizyon aamasndadr. Biim ve ierik olarak yeterli olmayan 884 proje ise reddedilmi, geri ekilmi ya da iade edilmitir. Tablo 47de TBTAK KAMAGa sunulan projelerin saylar ve bteleri kategoriler baznda sunulmaktadr. Tablo 47. TBTAK 1007 KAMAG Program
31 Ekim 2012 itibaryla Say 1.036 998 56 5 5 839 1 3 89 38 Bte** (Milyon TL) 4.482 4.290 230 10 26 3.804 2,6 3,5 213 192 30 Nisan 2013 itibaryla Say 1.064 1.046 53 3 4 884 1 3 98 18 Bte** (Milyon TL) 4.727 4.363 215 18 24 3.854 2,6 3,5 246 237 2013* (Ylsonu ngrs) Say 1.134 1.096 49 0 2 925 1 4 115 38 Bte** (Milyon TL) 7.527 5.747 303 0 60 5.055 2,6 4,2 323 1.780
Kategori nerilen Projeler Deerlendirilen Projeler Yrrlkte Olan Projeler Szleme Aamasnda Olan Projeler Revizyondaki Projeler Reddedilen/Geri ekilen Projeler Durdurulan Projeler ptal Edilen Projeler Sonulanan Projeler Deerlendirme Aamasnda Olan Projeler * Tahmini veriler ** Birikimli btelerdir.
Program balangcndan 30 Nisan 2013 tarihine kadar desteklenen projelerin mteri kurumlara ve yrtc kurumlara gre proje says ve bte dalm ekil 12, ekil 13, Tablo 47 ve Tablo 48de verilmitir. ekil 12 ve ekil 13te srasyla yrtc kurum trne gre projelerin say ve btelerinin dalm verilmektedir. Proje saylar dikkate alndnda, %47lik oranla en fazla proje niversiteler tarafndan yrtlmektedir. En dk pay, %9 ile zel sektre aittir. Desteklenen projelerin btelerinde en byk pay %57lik oranla TBTAK Enstitlerine ait olup, btede en az pay %7 ile zel sektr almaktadr.
159
ekil 12. Yrtc Kurum Trne Gre Proje Saylar Dalm
ekil 13. Yrtc Kurum Trne Gre Proje Bteleri Dalm
Tablo 48de ise 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla mteri kurumlarn proje bilgilerine yer verilmitir. 2012 yl itibaryla arl sisteme geildiinden yeni projelere bu tabloda yer verilmemitir. Bu nedenle, deerlendirmede ve reddedilen/iade edilen projeler tablodan karlmtr. Projeler, Bakanlklarn bal ve ilgili kurulular baznda snflandrlmtr. Program kapsamnda kamu kurumlarnn ortak mteri kurum olarak yer ald projeler tabloya sadece bir mteri kurum ile yanstlmtr. Bu projeler ve tabloda yanstlmayan dier mteri kurumlar tablo dipnotlarnda yer almaktadr.
160
Tablo 48. 30 Nisan 2013 tibaryla TBTAK 1007 KAMAG Projelerinin Mteri Kurumlara Gre Dalm
Durdurulan/
1 1 -
Sonulanan
Szlemesi Hazrlanan
Mteri Kurum*
nerilen Proje Says GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLII AY LETMELER GENEL MDRL TOPRAK MAHSLLER OFS TARIM LETMELER GENEL MDRL EVRE VE EHRCLK BAKANLII EVRE VE EHRCLK BAKANLII 20 TAPU VE KADASTRO GENEL MDRL LLER BANKASI GENEL MDRL SALIK BAKANLII ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII TEA 18 EE/EA ET MADEN LETMELER GENEL MDRL MADEN TETKK VE ARAMA GENEL MDRL 9 37
Proje Says 11 9 1 1 7 6 1 1 1 8 2 2 1 -
Bte (Milyon TL) 33,1 30,0 1,8 1,3 23,3 17,2 2,4 3,7 5,0 51,6 17,1 23,4 2,6 -
Proje Says 26 22 1 2 1 10 9 1 8 10 1 1 2 3
Bte (Milyon TL) 44,6 37,5 1,6 4,9 0,6 24,2 16,0 8,2 15 48,4 0,4 24 6,7 12,2
Bte (Milyon TL) 77,7 67,5 3,4 6,2 0,6 47,5 33,2 10,6 3,7 20 100,0 17,5 24 30,1 12,2
Proje Says 2 2 -
Proje Says -
Proje Says
161
ptal edilen
Yrrlkte
Revizyon
Toplam
Toplam Destek Miktar
Durdurulan/
-
Sonulanan
Szlemesi Hazrlanan
Mteri Kurum*
nerilen Proje Says TRKYE KMR LETMELER GENEL MDRL TRKYE TAKMR KURUMU TEMSAN A. TRKYE PETROLLER ANONM ORTAKLII (TPAO) LER BAKANLII LER BAKANLII 15 EMNYET GENEL MDRL NFUS VE VATANDALIK LER GENEL MDRL ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII ULATIRMA, DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII KARAYOLLARI GENEL MDRL DEVLET DEMRYOLLARI LETMES GENEL MDRL BLG TEKNOLOJLER VE LETM KURUMU BABAKANLIK BABAKANLIK 6 RADYO ve TELEVZYON ST KURULU AFET VE ACL DURUM YNETM BK.LII 18
Proje Says 2 1 9 8 1 7 3 4 2 1 1
Bte (Milyon TL) 7,5 1,0 49,8 22,2 27,6 22,6 6,8 15,8 6,4 5,1 1,3
Proje Says 1 1 1 5 5 11 4 4 2 4 1 3
Bte (Milyon TL) 1,4 2,3 1,4 12,3 12,3 23,2 3,4 15,1 1,4 27,5 2,5 25,0
Bte (Milyon TL) 8,9 1 2,3 1,4 62,1 34,5 27,6 45,8 10,2 30,9 1,4 33,9 2,5 26,3
Proje Says 1 1 -
Proje Says -
Proje Says
162
ptal edilen
Yrrlkte
Revizyon
Toplam
Durdurulan/
1 1 1 -
Sonulanan
Szlemesi Hazrlanan
Mteri Kurum*
nerilen Proje Says ORMAN VE SU LER BAKANLII ORMAN VE SU LER BAKANLII DEVLET SU LER GENEL MDRL METEOROLOJ GENEL MDRL ORMAN GENEL MDRL MLL ETM BAKANLII BLM, SANAY VE TEKNOLOJ BAKANLII KOSGEB TRK STANDARDLARI ENSTTS ALIMA ve SOSYAL GVENLK BAKANLII ALIMA ve SOSYAL GVENLK BAKANLII TRKYE KURUMU GENEL MDRL MALYE BAKANLII T.C. CUMHURBAKANLII T.C. SAYITAY BAKANLII KALKINMA BAKANLII DILER BAKANLII 2 1 1 2 1 2 4 4 9
Proje Says 2 2 1 2 2 0 0 1 1 1
Bte (Milyon TL) 3,6 3,6 1,1 3,1 3,1 0 9,2 3,6 2,4
Proje Says 7 1 2 3 1 2 2 1 1 1 1 2 2 -
Bte (Milyon TL) 10,6 0,2 6,7 2,9 0,8 3,8 2,3 0,2 2,1 0,4 0,4 4 6,6 -
Bte (Milyon TL) 14,2 3,8 6,7 2,9 0,8 4,9 5,4 0,2 5,2 0,4 0,4 4 9,2 3,6 6,6 2,4
Proje Says -
Proje Says -
Proje Says
163
ptal edilen
Yrrlkte
Revizyon
Toplam
Durdurulan/
1 4
Sonulanan
Szlemesi Hazrlanan
Mteri Kurum*
nerilen Proje Says BELEDYELER+VALLKLER** TOPLAM 9 158
Proje Says 53
Bte (Milyon TL) 215
Proje Says 8 98
Bte (Milyon TL) 23 246
Bte (Milyon TL) 23 461
Proje Says 3
Proje Says 0
Proje Says
* Harita Genel Komutanl da, 105G017 numaral ve "Ulusal CORS (Srekli Gzlem Yapan GPS stasyonu) Sisteminin Kurulmas (Ulusal DATUM Dnm)" balkl projede mteri ku rum durumundadr. Projenin btesi, evre ve ehircilik Bakanl'nn btesine yanstlmtr. Orman ve Su leri Bakanl da, 105G023 numaral ve "Biyoktle ve Biyoktle/Kmr Karmlarn Dolaml Akkan Yatakta Yakma Teknolojisinin Gelitirilmesi" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl'nn btesine yanstlmtr. Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl da, 105G029 numaral ve "Meteoroloji/Oinografi Mkemmeliyet A (MOMA) Pilot Projesi: Uydu ve Yer Gzlem, Veri Asimilasyonu, ngr, Erken Uyar Sistemleri ve Kullanc Hizmetleri'nin Gelitirilmesi" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, Orman ve Su leri Bakanl'nn btesine yanstlmtr. Salk Bakanl ile alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl da, 106G007 numaral ve "Akll Kart Tabanl Gvenli Sosyal Gvenlik Sisteminin Gelitirimi" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, Nfus ve Vatandalk leri Genel Mdrl'nn btesine yanstlmtr. Salk Bakanl da, 106G139 numaral ve "Trkiye Nfus ve Salk Aratrmas, 2008" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, Kalknma Bakanl'nn btesine yanstlmtr zmir Bykehir Belediyesi de, 106G159 numaral ve "zmir Metropol le Aliaa ve Menemen lelerinde Gvenli Yap Tasarm in Zeminin Sismik Davranlarnn Modellenmesi" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl'nn btesine yanstlmtr . ileri Bakanl ile evre ve ehircilik Bakanl da, 109G074 numaral ve "l leinde Peyzaj Karakter Analizi veTurizm/Rekreasyon Asndan Deerlendirilmesi (PEYZAJ-44)" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, Orman ve Su leri Bakanl'nn btesine yanstlmtr. Nfus ve Vatandalk leri Genel Mdrl de, 110G012 numaral ve "Kamu Kurumlarnda Etkin Elektronik Belge Ynetimi ve Paylam iin Ulusal Teknolojilerin Gelitirilmesi Projesi" balkl projede mteri kurum durumundadr. Projenin btesi, T.C. Cumhurbakanl'nn btesine yanstlmtr. ** Adapazar Bykehir Belediyesi, Antalya Bykehir Belediyesi, stanbul Bykehir Belediyesi, Kayseri Bykehir Belediyesi, Kocaeli Bykehir Belediyesi, Serdivan Belediyesi, Bolu Valilii, zmir Valilii ve Rize Valilii'nin mteri kurum olduu projeleri iermektedir.
164
ptal edilen
Yrrlkte
Revizyon
Toplam
Desteklenen 98 projenin ngrlen almalar tamamlanm olup proje sonu raporlar teknik olarak kabul edilmitir. Bu projelerden BTYK 25. toplantsndan 30 Nisan 2013 tarihine kadar tamamlanan 9 projeye ilikin bilgiler Tablo 49da sunulmutur. Sonulanan bu projelerin ktlar dorultusunda, Proje Sonular Uygulama Plan (PSUP) mteri kamu kurumlarnca uygulamaya aktarlmaktadr. Proje sonularnn uygulamaya aktarm TBTAK tarafndan belirlenen izleyiciler ve TBTAK uzmanlar tarafndan izlenmektedir. PSUPta belirtilen sreler sonunda uygulamaya aktarm tamamlanan projelerden 27si kesin olarak sonulanm olup dier projelerin PSUP izleme sreci devam etmektedir.
Tablo 49. TBTAK - 1007 Programnda Sonulanan Projeler (KAMAG)

Proje Btesi (Milyon TL)
Mteri Kurum
Proje Ad
Yrtc Kurulular
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bak. Karayollar Genel Mdrl (TCK) Milli Eitim Bakanl
Karayollar Kpr Ynetim Sisteminin Gelitirilmesi MEB Btesinin Kontrol ve Bteye Dayal Okul Performansnn zlenmesi
1. Orta Dou Teknik . Mh. F. Mh. Bilimleri B. 2. ETC-IS Bilgi lem Tek. A..
1,7
1. Hacettepe . ktisadi ve idari Bil. F. Maliye B. 1. Orta Dou Teknik . Mh. F. evre Mh. B. 2. Gebze Yksek Teknoloji Ens. Mh. F. evre Mh. B. 3. Marmara . Mhendislik F. evre Mh.B. 4. TBTAK Marmara Aratrma Merkezi (MAM) 5. stanbul Teknik . naat F. evre Mh. B.
1,5
Trkiye'de AB evre Mevzuat ile Uyumlu Tehlikeli Atk Ynetimi
2,9
Emniyet Genel Mdrl
Yksek Kapasite ve Hzl Bilgisayarl Kovan ve Mermi ekirdei Balistik Grnts Analiz ve Tanma Sisteminin Gelitirilmesi - BALSTKA 2010 lkemizde Yetitiricilii Yaplan Ekonomik neme Sahip Baz zm eit ve Amerikan Asma Analar ile Klonlarn Virsler ve Agrobacterium Vitis Ynnden Arndrlmas Tanmlanmas ve Yeni zm eitlerinin Gelitirilmesi
1. TBTAK Uzay Teknolojileri Aratrma Enstits (TBTAK UZAY)
8,8
1. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl - Baclk Aratrma stasyonu Md. (Manisa) 2. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl - Baclk Aratrma stasyonu Md. (Tekirda) 3. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Zirai Mcadele Merkez Aratrma Enstits Md. (Ankara) 4. Ankara . Ziraat F. Bahe Bitkileri B. 1. Gaziosmanpaa . Ziraat F. Bahe Bitkileri B. 2. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl - Atatrk Bahe Kltrleri Merkez Aratrma Enstits Md. (Yalova) 3. Ankara . Ziraat F. Bahe Bitkileri B. 4. ukurova . Ziraat F. Bahe Bitkileri B. 5. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Meyvecilik Aratrma stasyonu Mdrl (Isparta)
2,0
Trkiye Ceviz Yetitiriciliinin Gelitirilmesi Entegre Projesi
1,4
165
Tablo 49. TBTAK - 1007 Programnda Sonulanan Projeler (KAMAG)

Mteri Kurum Proje Ad Yrtc Kurulular Proje Btesi (Milyon TL)
Salk Bakanl
Hastaneler iin Gne Enerji Sistemi Kaynakl PEM Yakt Pilinden Elektrik, Oksijen ve Hidrojen retim Tesisi Kurulmas ve Yksek Basnl Elektrolizr Gelitirilmesi
1. Nide . Mhendislik F. Makine Mh. B. 2. Hidronerji Hidrojen ve Enerji Sist. letiim Mh. San ve Tic. Ltd.ti. 3. Orta Dou Teknik . Fen B. Enstits Makina Mh. 1. TBTAK MAM - Gen Mhendislii ve Biyoteknoloji Enstits 2. Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl Hayvanclk Merkez Aratrma Enstits Mdrl (Lalahan) 3. Seluk . Veteriner F. Zootekni ve Hayvan Besleme B. 4. Orta Dou Teknik . Fen Bilimleri Enstits Biyoloji B. 5. stanbul . Veteriner F. Hastalklar ve Klinik Bilimleri B. Dlerme ve Suni Tohumlama ABD 6. Ankara . Veterinerlik F. Genetik A.B.D. 7. Uluda . Veteriner F. Hastalklar ve Klinik Bilimleri B. 1. Orta Dou Teknik . Fen-Edebiyat F. Matematik B.
5,8
Trkiye Yerli Evcil Hayvan Genetik Kaynaklarndan Bazlarnn In Vtro Korunmas ve n Molekler Tanmlanmas - I (Trkhaygen - I)
8,9
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bak. - Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu
Ak Anahtar Altyap Konusunda Aratrma, Gelitirme ve Uygulamalar
0,4
B. 1512 - Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program Programla bireysel giriimcilerin, teknoloji ve yenilik odakl i fikirlerini, katma deer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yksek teebbslere dntrebilmeleri iin, fikir aamasndan pazara kadar olan faaliyetlerin desteklenmesi, bylece nitelikli giriimciliin zendirilmesi ve uluslararas rekabet gc olan, yeniliki, teknoloji dzeyi yksek rn ve sreleri gelitirebilen Ar -Ge youn balang firmalarnn oluturulmas amalanmtr. Programa, rgn renim veren niversitelerin herhangi bir lisans programndan bir yl iinde mezun olabilecek renci, yksek lisans veya doktora rencisi ya da lisans, yksek lisans veya doktora derecelerinden birini bavuru tarihinden en ok 5 yl nce alm kiiler bavurabilmektedir. Program bavurular arl olarak alnmaktadr. Bu program yeniliki i fikirlerinin ticari rne/srece dntrlmesine ynelik aada aklanan 4 aamadan olumaktadr. Giriimci aday bir aamay baaryla tamamlamak kaydyla sonraki aamaya geebilir. Aama 1; bireysel giriimcinin i fikri bavurusunu sunduu ve bu fikrin olumlu deerlendirilmesi durumunda giriimciye bu fikri bir giriim plan ile projelendirmesi iin istee bal olarak eitim ve rehber destei salanabilen aamadr. Aama 2; giriimcinin kuraca sermaye irketine geri demesiz teknogiriim sermaye destei salanarak giriim plan erevesinde rehber destei ile kavramsal tasarm, teknik ve ekonomik fizibilite, teknolojik dorulama almalarnn gerekletirildii aamadr. Aama 3; ikinci aamada gelitirilen kt zerinde daha fazla Ar -Ge almasna ihtiya duyulduu durumlarda, kuruluun detay tasarm, ticari prototipin gelitirilmesi, denemeler ve saha testleri gibi faaliyetlerinin TBTAK 1507 KOB Ar-Ge Balang Destek Program kapsamnda desteklendii aamadr. Bu aamadan 5746 sayl kanun kapsamnda dier kamu kurumlarndan teknogiriim sermaye destei alm firmalar da faydalanabilir. Aama 4; kuruluun talebi zerine TBTAKn giriim sermayesi firmalarna mektup gndererek, kurulua veya proje ktsna ortak olmaya davet ettii ve/veya ktlarn satn kolaylatrmak zere belirli aralklarla proje pazarlar dzenledii/destekledii aamadr.
166
Program kapsamnda, Aama 2de verilecek hibe destek tutar, bir defaya mahsus, teknogiriim sermaye destei eklinde olup en fazla 100 bin TLdir. Ayrca, giriimcinin Aama 3e devam etmesi durumunda verilecek hibe destek tutar ve oran iin TBTAK 1507 Programna ilikin Uygulama Esaslar geerlidir. Bireysel giriimciler tarafndan ilk aamaya 745 teknoloji ve yenilik odakl i fikri bavurusu yaplm olup, bu i fikirlerinden 451i ikinci aama bavurusu yapmaya hak kazanmtr. 451 i fikrinden 360 ikinci aamaya bavuru yapmtr. Ocak-Nisan 2013 dneminde; Deerlendirilen 360 i planndan 125i (%35) sermaye irketi kurmaya ve 100.000 TLye kadar geri demesiz teknogiriim sermaye destei almaya hak kazand. 2012 yl ars kapsamnda i fikri bavurularndan, Ocak Nisan 2013 dneminde, i fikirleri uygun bulunan 112 giriimcinin firma kurma ilemi tamamland. Kazanan i planlarnn teknoloji alan dalmna bakldnda, %34nn biliim teknolojileri, %22sinin elektrik-elektronik, %17sinin biyoteknoloji, %11inin ulatrma, savunma, %10unun makina-imalat, enerji, tekstil ve %6snn malzeme, metalurji ve kimya alanndan olduu grlmektedir. Kazanan i planlarnn younlukta olduu ehirler srasyla; Ankara (44), stanbul (42), Eskiehir (8) ve zmirdir (5).
D. 1513 - TBTAK Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Program niversite - Sanayi ibirliinin salanmas, niversitelerde retilen bilgiye dayal gelitirilen yeni teknolojilerin sanayinin kullanmna sunulmas, niversitelerin ulusal ve uluslararas destek mekanizmalarndan yararlanmas ve akademik giriimciliin tevik edilmesi amalarna ynelik bir arayz olan teknoloji transfer ofislerinin (Teknoloji Transfer Ofisi -TTO) etkinliinin artrlmas ve yaygnlatrlmas amacyla, TBTAK 1513 - Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Program balatlmtr. Program kapsamnda, niversite-sanayi ibirlii erevesinde Ar-Ge projeleri oluturma, gelitirme ve destekleme faaliyetleri, fikri ve snai mlkiyet haklarnn tescili ve korunmas, pazarlanmas, ticariletirilmesi, giriim sermayesi destei, kuluka merkezi kurma, i rehberlii, danmanlk ve eitim hizmetleri salamak ve bu konularda bilinlenme oluturacak etkinlikleri dzenlemek ve yaynlar yapmak konularnda, Trkiyede kurulmu veya kurulacak teknoloji transfer ofislerinin geri demesiz (hibe) olarak desteklenmesi hedeflenmektedir. Destekleme sresi proje baznda 5 yldr. Bu sre en fazla 5 yl daha uzatlabilir. Destek oran ilk 5 yl %80, ikinci 5 yl %60tr. Destek miktar st snr her bir TTO iin yllk 1 milyon TL dir. Program iin 2 Kasm - 31 Aralk 2012 tarihleri arasnda ar duyurusuna klmtr. ar kapsamnda, niversiteleraras Giriimcilik ve Yenilikilik Endeksi 2012 Sralamasnda yer alan Yksekretim kurumlar veya bu kurumlar adna bavuru yaplabilir. Program kapsamnda 39 niversiteden niyet beyan alnmtr. Ocak-Nisan 2013 dnemi itibaryla, 2 Kasm 2012de alan arya bavuran 39 niversiteden 10unun (Boazii niversitesi, Ege niversitesi, Gazi niversitesi, Hacettepe niversitesi, Ko niversitesi, Ortadou Teknik niversitesi, zyein niversitesi, Sabanc niversitesi, Seluk niversitesi ve Yldz Teknik niversitesi) desteklenmesine karar verildi.
167
C. 1514 - Giriim Sermayesi Destekleme Program Trkiyede yerleik Ar-Ge youn balang firmalarnn Ar-Ge faaliyetlerinin yrtlmesine, bu faaliyetler sonucu ortaya kan rn ve/veya teknoloji retim altyapsnn oluturulmasna veya gelitirilmesi, sz konusu rn ve/veya teknolojiye ynelik retim srecinin iyiletirilmesine katk salamak iin sz konusu firmalara yatrm yapmak amacyla kurulan giriim sermayesi fonlarn hibe olarak desteklemek amacyla TBTAK-1514 Giriim Sermayesi Destekleme Program oluturulmutur. TBTAK 1514 Program erevesinde, giriim sermayesi fonlarna zel yatrmc ve fonlar oluturan fon yneticilerine belirli oranlarla sermaye destei taahhdnde bulunacaktr. TBTAKn bu fonlara sermaye taahhd hibe eklinde olacaktr. Yatrmlardan kta, sz konusu hibe destee karlk gelen sermaye tutar fon yneticileri ve zel yatrmclar arasnda belirli oranlarla paylalacaktr. Bavurular, ar zerine yaplacaktr. Desteklenecek fonlarn sresi yatrm karar tarihinden itibaren en fazla 10 yl olacaktr (bu sresinin en fazla be yl yatrm dnemi, kalan sre de k dnemi olacak ekilde). D. 1008 - Patent Bavurusu Tevik ve Destekleme Program Trkiyenin ulusal ve uluslararas patent bavurularnn saysn artrmak, kii ve kurumlar patent bavurusu yapmaya tevik etmek, lkemizde fikri ve sna haklarn tescili ynnde bilinlenmeye katkda bulunmaktr. Yllar itibariyle TBTAK 1008 Programna ait veriler Tablo 50de yer almaktadr. Tablo 50. TBTAK Patent Bavurusu Tevik ve Destekleme Program Verileri
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 K B K B 2013*
Ulusal Geri demesiz Patent Destei
527
457
646
621
834
739
1275
1245
1445
1436
1526
1346
719
705
2000
1800
Uluslararas Geri demesiz Patent Destei Uluslararas Geri demeli Patent Destei TOPLAM Yllk Harcama
107
101
160
159
236
228
219
192
250
228
140
110
95
89
200
180
8 642
4 562 0,9
9 815
8 788 2,7
5 1075
4 971 2,9
16 1510
6 1443 3,8
25 1720
12 1676 2,3
15 1681
11 1467 1,3
3 817 0,5
1 795
20 2220 3,5
15 1995
B: Bavuru says, K: Kabul edilen bavuru says *Ylsonu tahmini deerlerdir. **2013 yl sabit fiyatlaryla, Milyon TL
Programn balad 2007 ylndan 2012 ylna kadar toplam 7.443 bavuru olmu, bunlarn 6907si desteklenmitir. Yine bu srede kabul edilen bavurulara 2013 yl sabit fiyatlaryla toplam 14 milyon TL aktarlmtr.
168
E. Teknoloji Gelitirme Blgeleri Teknoloji Gelitirme Blgelerinde ; lke sanayinin uluslararas rekabet edebilir ve ihracata ynelik bir yapya kavuturulmas amacyla teknolojik bilgi retilmesi rnde ve retim yntemlerinde yenilik gelitirilmesi rn kalitesinin veya standardnn ykseltilmesi Verimliliin artrlmas, retim maliyetlerinin drlmesi Teknolojik bilginin ticariletirilmesi Teknoloji youn yatrm ve giriimcilii desteklemesi Aratrmac ve vasfl kiilere i imkn yaratlmas Teknoloji transferine katkda bulunulmas Yksek/ileri teknoloji salayacak yabanc sermayenin lkeye giriini hzlandracak teknolojik ve hukuki altyapnn salanmas
1
amalanmaktadr. 2001 ylndan itibaren uygulamaya konulan ve zel sektr kurulularn, aratrmaclarmz ve niversitelerimiz ile buluturarak teknolojik retime ynelik yeni rn ve retim yntemleri gelitirmelerini salayacak bu kanun kapsamnda; Nisan 2013 tarihi itibariyle 49 Teknoloji Gelitirme Blgesi (Ankara (6), stanbul (5), Kocaeli (4), zmir (3), Konya, Antalya, Kayseri, Trabzon, Adana, Erzurum, Mersin, Isparta, Gaziantep, Eskiehir, Bursa, Denizli, Edirne, Elaz, Sivas, Diyarbakr, Tokat, Sakarya, Bolu, Ktahya, Samsun, Malatya, Urfa, Dzce, anakkale, Kahramanmara, Tekirda, Van, orum, Manisa ve Nide illerinde) kurulmutur (Tablo 51). Tablo 51. Faaliyette Olan Teknoloji Gelitirme Blgelerinin Listesi
Sra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1
Teknoloji Gelitirme Blgesi ODT Teknokent Teknoloji Gelitirme Blgesi TBTAK Marmara Aratrma Merkezi Teknopark Ankara Teknoloji Gelitirme Blgesi zmir Teknoloji Gelitirme Blgesi GOSB Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi Hacettepe niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi T Ar Teknokent Teknoloji Gelitirme Blgesi Eskiehir Teknoloji Gelitirme Blgesi Seluk niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Kocaeli niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Bat Akdeniz Teknokenti Teknoloji Gelitirme Blgesi Erciyes niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Trabzon Teknoloji Gelitirme Blgesi ukurova Teknoloji Gelitirme Blgesi Mersin Teknoloji Gelitirme Blgesi
niversite Ortadou Teknik niversitesi TBTAK - TTGV Bilkent niversitesi zmir Yksek Teknoloji Ens. Sabanc niversitesi Hacettepe niversitesi stanbul Teknik niversitesi Anadolu niversitesi Seluk niversitesi Kocaeli niversitesi Bat Akdeniz niversitesi Erciyes niversitesi Karadeniz Teknik niv. ukurova niversitesi Mersin niversitesi Ankara Kocaeli Ankara zmir Kocaeli Ankara stanbul
Eskiehir Konya Kocaeli Antalya Kayseri Trabzon Adana Mersin
Teknoloji Gelitirme Blgeleri Kanunu, 6 Temmuz 2001 tarih ve 24454 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle konulmutur.
169
Tablo 51. Faaliyette Olan Teknoloji Gelitirme Blgelerinin Listesi

Sra No 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 Teknoloji Gelitirme Blgesi Gller Blgesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Ulutek Teknoloji Gelitirme Blgesi Gaziantep niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Gazi Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi Trakya niversitesi Edirne Teknoloji Gelitirme Blgesi Frat Teknoloji Gelitirme Blgesi Erzurum Ata Teknokent Teknoloji Gelitirme Blgesi Pamukkale niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Yldz Teknik niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Ankara niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi stanbul niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Sakarya niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Boazii niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Cumhuriyet Teknoloji Gelitirme Blgesi Dicle niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Bolu Teknoloji Gelitirme Blgesi Dzce Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi Malatya Teknoloji Gelitirme Blgesi Kahramanmara Teknoloji Gelitirme Blgesi niversite Sleyman Demirel niv. Uluda niversitesi Gaziantep niversitesi Gazi niversitesi Trakya niversitesi Frat niversitesi Atatrk niversitesi Pamukkale niversitesi Yldz Teknik niversitesi Ankara niversitesi stanbul niversitesi Sakarya niversitesi Boazii niversitesi Cumhuriyet niversitesi Dicle niversitesi zzet Baysal niversitesi Dzce niversitesi nn niversitesi St mam niversitesi Isparta Bursa Gaziantep Ankara Edirne Elaz Erzurum Denizli stanbul Ankara stanbul Sakarya stanbul Sivas Diyarbakr Bolu Dzce Malatya Kahramanmara l
Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl 30 Nisan 2013 itibaryla
Tablo 52. Faaliyette Olmayan Altyap almalar Devam Eden Teknoloji Gelitirme Blgeleri
Sra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Teknoloji Gelitirme Blgesi Tokat Teknoloji Gelitirme Blgesi ASO Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi Ktahya Dumlupnar Tasarm Teknoloji Gelitirme Blgesi Samsun Teknoloji Gelitirme Blgesi stanbul Teknoloji Gelitirme Blgesi Harran niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi anakkale Teknoloji Gelitirme Blgesi Muallimky Teknoloji Gelitirme Blgesi Namk kemal niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Yznc Yl niversitesi Teknoloji gelitirme Blgesi orum Teknoloji Gelitirme Blgesi niversite Gaziosmanpaa niv. TOBB niversitesi Dumlupnar niversitesi On Dokuz Mays niversitesi stanbul Ticaret niversitesi Harran niversitesi 18 Mart niversitesi Gebze Yksek Teknoloji Enst. Namk Kemal niversitesi Yznc Yl niversitesi Hitti niversitesi Tokat Ankara Ktahya Samsun stanbul Urfa anakkale Kocaeli Tekirda Van orum l
170
Tablo 52. Faaliyette Olmayan Altyap almalar Devam Eden Teknoloji Gelitirme Blgeleri
Sra No 12 13 14 15 Teknoloji Gelitirme Blgesi Celal Bayar niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi zmir Bilim ve Teknoloji Park Teknoloji Gelitirme Blgesi Nide niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Dokuz Eyll Teknoloji Gelitirme Blgesi niversite Celal Bayar niversitesi zmir Ekonomi niversitesi Nide niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Manisa zmir Nide zmir l
Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl 30 Nisan 2013 itibaryla
ekil 12. Teknoloji Gelitirme Blgesi Says*

*30 Nisan 2013 itibaryla Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
ekil 13. Faaliyet Gsteren Firma Says

Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Teknoloji gelitirme blgelerinde faaliyet gsteren firma says 2012 ylsonu itibaryla 2138e ulamtr (ekil 13). Ayn dnemde teknoloji gelitirme blgelerinde 18.462 personele istihdam salanmtr (ekil 14).
ekil 14. Teknoloji Gelitirme Blgelerinde stihdam Edilen Personel Says Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
ekil 15. Teknoloji Gelitirme Blgelerinde Yrtlen Proje Says Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Teknoloji gelitirme blgelerinde arlkl olarak srasyla; Yazlm, Biliim, Elektronik, leri Malzeme teknolojileri bata olmak zere; Tasarm, Nanoteknoloji, Biyoteknoloji, Otomotiv, Tp Teknolojileri ve Yenilenebilir Enerji konularnda alan yeniliki firmalar yer almakta olup, blgelerde yrtlen toplam Ar-Ge proje says 2012 ylsonu itibaryla 5.599dur (ekil 15).
171
Faaliyete geen teknoloji gelitirme blgelerinde bulunan irketlerin, Amerika Birleik Devletleri bata olmak zere, Japonya, srail, ngiltere ve Almanya gibi dnyann en gelimi lkelerine yapm olduklar teknolojik rn ihracat 2012 ylsonu itibaryla 680 milyon ABD Dolarna ulamtr. Yabanc sermaye asndan baktmzda; teknoloji gelitirme blgelerinde toplam 70 yabanc/yabanc ortakl firma yer almakta olup bu firmalarca yaplan yatrm tutar 685 milyon Dolardr.
ekil 16. Teknoloji Gelitirme Blgelerinde Yer Alan Yabanc Firma Says Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Deerlendirme 4691 Sayl Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren 2012 ylsonuna kadar geen srede; Firma says 2.138e, stihdam edilen personel says 18.462ye (15.217 Ar-Ge, 3.245 Destek Personeli), Biten Proje Says 10.230a, zerinde allan proje says 5.599a, hracat 680 milyon ABD Dolarna, Yabanc/yabanc ortakl firma says 70e, bu firmalarca yaplan yatrm tutar 6 83 milyon ABD Dolarna, Bavurusu yaplan/tasdik edilmi patent says 322ye
ulamtr. F. KOSGEB Teknoloji Gelitirme Merkezleri (T EKMER) Faaliyetleri Nisan 2013 itibaryla KOSGEB bnyesinde 22 ilde 32 teknoloji gelitirme merkezi, Hizmet Merkezi Mdrlklerine bal olarak faaliyet gstermektedir. Bunun yan sra, yaplan Ar -Ge ve novasyon birlii says ise Duvarsz Teknoloji nkbatrleri (DT) ile birlikte 67ye ulam olup, toplamda 99 niversite-sanayi ibirlii salanmtr. Tablo 52: KOSGEB TEKMER birlikleri
TEKMER birlii Protokol paydalar ukurova niversitesi,ukurova TGB A.., Adana SAM, Adana Sanayi Odas, Adana Ticaret Odas Afyon Kocatepe niversitesi, Afyon Ticaret ve Sanayi Odas Aksaray niversitesi, Aksaray Ticaret ve Sanayi Odas Ankara niversitesi, Ankara Sanayi Odas Gazi niversitesi Hacettepe niversitesi Ortadou Teknik niversitesi (ODT), Ankara Sanayi Odas, ODT Teknopark A.. Teknopark iinde yer alma durumu
ukurova niversitesi TEKMER Afyon Kocatepe niversitesi TEKMER Aksaray niversitesi TEKMER Ankara niversitesi TEKMER Gazi niversitesi TEKMER Hacettepe niversitesi TEKMER
ODT TEKMER
172
Tablo 52: KOSGEB TEKMER birlikleri

TEKMER birlii ankaya niversitesi TEKMER Dzce niversitesi TEKMER Frat niversitesi TEKMER Gaziantep niversitesi TEKMER Sleyman Demirel niversitesi TEKMER Boazii niversitesi TEKMER T TEKMER stanbul niversitesi TEKMER Fatih niversitesi TEKMER Dokuz Eyll niversitesi TEKMER Ege niversitesi TEKMER Kahramanmara St mam niversitesi TEKMER Erciyes niversitesi TEKMER Gebze YTE TEKMER Seluk niversitesi TEKMER KTO Karatay niversitesi TEKMER nn niversitesi TEKMER Protokol paydalar ankaya niversitesi Dzce niversitesi Frat niversitesi, Frat TGB Ynetici A. Gaziantep niversitesi, Gaziantep Sanayi Odas, Gaziantep Ticaret Odas Sleyman Demirel niversitesi, Isparta Ticaret ve Sanayi Odas Boazii niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul niversitesi, stanbul Sanayi Odas, stanbul Teknokent A.. Fatih niversitesi, stanbul Sanayi Odas Dokuz Eyll niversitesi, Ege Blgesi Sanayi Odas Ege niversitesi, Ege Blgesi Sanayi Odas Kahramanma St mam niversitesi, Kahramanmara Ticaret ve Sanayi Odas Erciyes niversitesi, Erciyes Teknopark A.., Kayseri Sanayi Odas Gebze Yksek Teknoloji Enstits Seluk niversitesi, Konya Sanayi Odas, Konya Teknokent A.. KTO Karatay niversitesi, Konya Ticaret Odas nn niversitesi, Malatya TGB A., Malatya Ticaret ve Sanayi Odas Mersin niversitesi, Mersin Teknopark A., Mersin Ticaret ve Sanayi Odas Mula niversitesi, Mula Ticaret ve Sanayi Odas Sakarya niversitesi, Sakarya Ticaret ve Sanayi Odas, Dou Marmara Kalknma Ajans Ondokuz Mays niversitesi, Samsun Ticaret ve Sanayi Odas Namk Kemal niversitesi, Trakya Kalknma Ajans, Tekirda Ticaret ve Sanayi Odas,orlu Ticaret ve Sanayi Odas,erkezky Ticaret ve Sanayi Odas Karadeniz Teknik niversitesi Uak niversitesi, Uak Sanayi ve Ticaret Odas Teknopark iinde yer alma durumu
Mersin niversitesi TEKMER Mula niversitesi TEKMER (Mula Stk Koman niversitesi) Sakarya niversitesi TEKMER Ondokuz Mays niversitesi TEKMER
Namk Kemal niversitesi TEKMER Karadeniz Teknik niversitesi TEKMER Uak niversitesi TEKMER
173
G. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanl Teknogiriim Sermayesi Destei 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun 12 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. Sz konusu Kanun erevesinde salanan Teknogiriim Sermayesi Destei ile yksek eitimli ve nitelikli genlerin teknoloji ve yenilik odakl i fikirlerini katma deer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yksek teebbslere dntrebilmelerini tevik etmek amalanmaktadr. Program kapsamnda 2009-2013 dneminde toplam 4.878 bavuru alnm, bunlarn 1.034 destek kapsamna alnmtr (Tablo 53). Tablo 53. Teknogiriim Sermayesi Destei Program Kapsamnda Desteklenen Giriimci Saylar
Yl 2009 2010 2011 2012 2013* TOPLAM Bavuru Says 159 724 859 1.597 1.539 4.878 Desteklenmeye Deer Bulunan Giriimci Says 83 100 288 296 307 1.074 Desteklenen letme Says (Szleme mzalayan) 78 102 272 288 294 1034
Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *30 Nisan 2013 itibaryla
Tablo 54. Teknoloji Alanlarna Gre Teknogiriim Sermayesi Destei Dalm

Teknolojik Alanlar Elektronik Biliim Teknolojileri ve Telekomnikasyon Endstriyel retim Malzeme ve Tama Teknolojileri Dier Endstriyel Teknolojiler Enerji Fiziksel ve Pozitif Bilimler Biyolojik Bilimler Tarm ve Deniz rnleri Tarmsal Gda Endstrisi lmler ve Standartlar nsan ve evre Korumas Sosyal ve Ekonomik Konular TOPLAM Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *30 Nisan 2013 itibaryla 2009 2010 2011 2012 2013* Toplam
35
42
123
103
87
390
13
18
55
75
45
206
12 8 12 78
18 8 9 7 102
42 30 12 10 272
39 37 15 16 288
11 30 13 44 7 32 7 16 2 294
122 113 61 77 7 32 7 16 2 1.034
174
Tablo 55. 2009-2012 Yllarnda niversitelere Gre Teknogiriim Sermayesi Destei Dalm
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 niversite Ad ODT Bilkent niversitesi Hacettepe niversitesi Gazi niversitesi Ankara niversitesi Bakent niversitesi TOBB niversitesi Atlm niversitesi ankaya niversitesi Ufuk niversitesi Yldrm Beyazt niversitesi Kara Harp Okulu T stanbul niversitesi Yldz Teknik niversitesi Boazii niversitesi Marmara niversitesi Fatih niversitesi Yeditepe niversitesi Sabanc niversitesi Baheehir niversitesi zyein niversitesi Ko niversitesi Kadir Has niversitesi Maltepe niversitesi Beykent niversitesi stanbul Kltr niversitesi Dou niversitesi Seluk niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Ege niversitesi zmir Yksek Teknoloji Enst. Ekonomi niversitesi 2009 7 8 3 3 5 2 1 1 1 1 7 3 2 6 3 4 1 2010 20 8 4 7 3 1 1 1 5 1 3 6 3 1 1 5 2 1 1 2011 49 23 10 13 8 10 6 5 2 1 15 11 4 7 3 2 4 3 2 1 1 1 14 5 2 2012 51 26 16 8 11 8 4 1 2 1 22 15 9 3 5 4 1 1 2 1 1 5 3 3 2 2 2013* 47 15 9 17 10 4 3 4 2 1 21 6 10 3 3 5 2 2 2 1 1 8 3 5 1 1 zmir (39) Konya (38) stanbul (206) Ankara (444) ehir
175
No 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 niversite Ad Karadeniz Teknik niversitesi Kocaeli niversitesi Gebze Yksek Teknoloji Enst. Frat niversitesi ukurova niversitesi Erciyes niversitesi Sleyman Demirel niversitesi Akdeniz niversitesi Nide niversitesi Mersin niversitesi Anadolu niversitesi Osmangazi niversitesi Dumlupnar niversitesi Krkkale niversitesi Sakarya niversitesi Cumhuriyet niversitesi Kocatepe niversitesi Pamukkale niversitesi Mustafa Kemal niversitesi Gaziantep niversitesi Karabk niversitesi Atatrk niversitesi nn niversitesi Blent Ecevit niversitesi Trakya niversitesi Abant zzet Baysal niversitesi Harran niversitesi St mam niversitesi On Dokuz Mays niversitesi Gaziosmanpaa niversitesi Uluda niversitesi Yalova niversitesi On Sekiz Mart niversitesi 2009 5 1 2 4 1 2 1 1 1 2010 5 1 3 2 1 1 3 1 1 1 1 2011 10 2 1 8 4 3 6 4 2 2 2 2 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 2012 5 7 8 10 8 5 3 4 3 5 1 4 2 2 1 1 1 1 1 1 2013* 6 4 3 10 11 10 4 4 1 3 2 3 1 2 5 1 1 2 1 2 2 2 2 3 2 Eskiehir (11) Ktahya (6) Krkkale (6) Sakarya (9) Sivas (2) Afyon (2) Denizli (3) Hatay (2) Gaziantep (3) Karabk (4) Erzurum (2) Malatya (1) Zonguldak (3) Edirne (1) Bolu (1) anlurfa (1) K. Mara (3) Samsun (3) Tokat (3) Bursa (4) Yalova (1) anakkale (2) Kocaeli (27) Elaz (28) Adana (28) Kayseri (24) Isparta (13) Antalya (13) Nide (8) Mersin (10) ehir Trabzon (31)
176
No 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 niversite Ad Dicle niversitesi Dzce niversitesi Hitit niversitesi Ahmet Yesevi niversitesi (Kazakistan) Eindhoven University (Hollanda) Varna niversitesi (Bulgaristan) Jaist University (Japonya) Northeastern University (ABD) Utah State University (ABD) Utah University (ABD) Stanford University (ABD) State University (ABD) Rensselaer Polytechnic Institute (ABD) Kutzdown University (ABD) Ecole Polytechnic University (Kanada) Georgia University (ABD) Viyana Teknik niversitesi (Avusturya) Dou Akdeniz niversitesi (Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti) Kbrs niversitesi (Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti) Florida University (ABD) Drexel University (ABD) Joseph Fourier University (Fransa) Northwestern University (ABD) Calgary University (Kanada) Indiana University (ABD) Clemson University (ABD) Southern California University (ABD) Cincinnati Ohi Universty (ABD) Berlin Teknik niversitesi Brunel niversitesi Columbia niversitesi 2009 1 1 2010 1 1 1 1 1 1 1 1 2011 1 3 2 1 1 1 1 1 1 1 2012 1 1 1 1 1 1 1 2013* 1 2 1 1 2 1 1 1 1 Yurt D (47) ehir Diyarbakr (1) Dzce (2) orum (1)
177
No 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 niversite Ad Halmstad nivesitesi Niederrhein University Ohio State niversitesi RWTH Aachen niversitesi ToursFranoisRabelais niversitesi (Fransa) Twente niversitesi California niversitesi Univerity of Memphis University of South Florida Waterloo niversitesi Kore Denizcilik niversitesi (G. Kore) Toplam Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *30 Nisan 2013 itibaryla 78 102 272 288 294 1.034 2009 2010 2011 2012 1 2013* 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ehir
Tablo 56. Teknogiriim Sermaye Destei Dnemsel deme Bilgileri

Dnemler I. Dnem demesi* (Milyon TL) II. Dnem demesi* (Milyon TL) III. Dnem demesi* (Milyon TL) Toplam* (Milyon TL) Genel Toplam* (Milyon TL) Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *2013 sabit fiyatlaryla **30 Nisan 2013 itibaryla 2009 4,3 2,9 2,9 10,1 2010 6,0 4,2 3,3 13,5 99,9 2011 10,2 12,3 7,7 30,2 2012 17,1 12,4 29,6 2013** 16,6 0,0 16,6
2013 ylnda 294 iletmeye 16,6 milyon TL denmitir (Tablo 56).
178
Tablo 57. Teknoloji Gelitirme Blgelerinde Start-Up Firma Says

Teknopark Ad ODT Teknokent Teknoloji Gelitirme Blgesi Hacettepe niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi GOSB Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi TBTAK Marmara Aratrma Merkezi Teknopark T Ar Teknokent Teknoloji Gelitirme Blgesi zmir Teknoloji Gelitirme Blgesi Start-Up Firma Says 55 Teknopark Ad Start-Up Firma Says 12
Gaziantep Teknopark Trakya niversitesi Edirne Teknoloji Gelitirme Blgesi Frat Teknoloji Gelitirme Blgesi Ata Teknokent Teknoloji Gelitirme Blgesi Pamukkale niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Yldz Teknik niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Ankara niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi stanbul niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Sakarya niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Boazii niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Cumhuriyet Teknoloji Gelitirme Blgesi Dicle niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Bolu Teknoloji Gelitirme Blgesi Dzce Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi Malatya Teknoloji Gelitirme Blgesi Kahramanmara Teknoloji Gelitirme Blgesi Gaziantep Teknopark Trakya niversitesi Edirne Teknoloji Gelitirme Blgesi
13
23
40
22
Ankara Teknoloji Gelitirme Blgesi
50
Eskiehir Teknoloji Gelitirme Blgesi Seluk niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Bat Akdeniz Teknoloji Gelitirme Blgesi
21
13
39
20
Ulutek Teknoloji Gelitirme Blgesi Gller Blgesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Mersin Teknoloji Gelitirme Blgesi Kocaeli niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Erciyes niversitesi Teknoloji Gelitirme Blgesi Trabzon Teknoloji Gelitirme Blgesi Gazi Teknopark Teknoloji Gelitirme Blgesi ukurova Teknoloji Gelitirme Blgesi
27
10
31
14
35
12
TOPLAM *30 Nisan 2013 itibaryla
497
179
H. Teknoloji Yatrm A.. Teknoloji Yatrm A.. lkemizde geni odakl erken aama teknoloji yatrm faaliyetlerinin ilk rneklerinden biri olarak geliimini srdrmektedir. Balang sermayesi (start -up) irketlerine ortak olarak risklerine katlmak, proje gelitirmek, eitim ve danmanlk hizmetleri vermek zere faaliyete geen Teknoloji Yatrm A.., 2006 ylndan bu yana T Ar Teknokent binasnda TTGVye tahsis edilmi olan yerde faaliyetlerini yrtmektedir. Teknoloji Yatrm A.., yatrm yapt irketlerde henz k/hisse devri yaplacak aamaya gelmemitir. 2013 ylnn sonuna dek yeni fonlara ve mevcut yatrmlara ilave destekler salanmas hedeflenmitir (Tablo 58). Tablo 58. Teknoloji Yatrm A.. Faaliyetleri
Yllar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013* Toplam Kaynak: TTGV * 30 Nisan 2013 itibaryla, ** 2013 yl sabit fiyatlaryla Yaplan Bavuru Says 126 85 105 120 132 148 40 756 Yatrm Yaplan Firma Says 3 1 1 0 1 0 0 6 Yllar Baznda Yatrm Tutar** 2,1 0,8 2,3 0,2 2 2 0 6,1
J. Ar-Ge Vergi Tevik Yasas 2012 ylnda, 193 sayl Gelir Vergisi Kanunu ve 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun kapsamnda toplam 120 mkellef, 2013 sabit fiyatlaryla, 18,8 milyon TL tutarnda gelir vergisi indiriminden faydalanmtr (Tablo 59). 2012 ylnda 5520 sayl Kurumlar Vergisi Kanunu ile 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakk nda Kanun kapsamnda toplam 789 mkellef, 2 milyar TL tutarnda kurumlar vergisi indiriminden faydalanmtr (Tablo 59). Aralk 2012 dneminde 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun kapsamnda gelir vergisi stopaj tevikinden yararlanan doktoral mkellef says 693e, dier Ar-Ge personeli mkellef says ise 20.468e ulamtr. Tablo 59. 193 Sayl Gelir Vergisi Kanunu, 5520 Sayl Kurumlar Vergisi Kanunu ve 5746 Sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun Kapsam nda Yararlanlan Ar-Ge ndirimi ve Mkellef Saylar
Mkellef Says Gelir Vergisi Ar-Ge ndirimi (GVK'ya gre) Ar-Ge ndirimi (5746 sayl Kanuna gre) 2012 (OcakAralk Dnemi) Toplam Ar-Ge ndirimi Kurumlar Vergisi Ar-Ge ndirimi (K.V.K. Mad. 10/1-a) Ar-Ge ndirimi (5746 Sayl Kanun Mad. 3) Toplam Ar-Ge ndirimi *2013 yl sabit fiyatlaryla 62 58 120 245 544 789 Miktar (Milyon TL)* 3,5 15,3 18,8 119 2.031 2.150
180
Tablo 60ta vergi tevikinden yararlanan mkellef saylar ve yararlanlan tutarlar sunulmaktadr. Tablo 60. Gelir Vergisi Stopaj Tevikinden Yararlanan Mkellef Saylar ve Tevik Tutarlar
Doktoral Olanlar Dnem Mkellef S. 493 502 580 514 553 621 550 550 603 546 584 693 Tutar (Bin TL)* 451 531 802 811 778 999 959 832 1051 1045 929 1.518 Mkellef S. 16.849 17.308 19.175 17.969 18.019 19.574 18.473 18.418 20.223 18.787 19.384 20.468 Dier Tutar (Bin TL)* 7.861 8.286 13.672 13.808 12.169 16.106 16.758 14.352 18.388 17.859 16.221 21.098
Ocak 2012 ubat 2012 Mart 2012 Nisan 2012 Mays 2012 Haziran 2012 Temmuz 2012 Austos 2012 Eyll 2012 Ekim 2012 Kasm 2012 Aralk 2012 Kaynak: Maliye Bakanl * 2013 yl sabit fiyatlaryla
K. Trk Patent Enstits Verileri 2012 ylnda toplam patent ve faydal model bavuru lar bir nceki yla gre %14 orannda artarak 13.485ten 15.387ye ykselmitir. 2012 ylnda marka bavurular bir nceki yla gre %6 orannda azalarak 111.143 olarak gereklemitir. 2012 ylnda tasarm bavurular bir nceki yla gre %13 orannda artarak 36.578den 41.220ye ykselmitir. 2012 ylnda corafi iaret bavurular 2011 ylna gre %61 artarak 140 olarak gereklemitir. 2012 ylnda 15 corafi iaret tescil edilmi ve toplam tescilli corafi iaret says 165e ykselmitir. Kasm 2012 Nisan 2013 tarihleri arasnda gerekleen dier gelimeler aada verilmektedir . 1-4 Kasm 2012 tarihleri arasnda stanbulda dzenlenen novasyon Trkiye Fuarnda Trk Patent Enstits (TPE) tarafndan 156 bulu sergilenmitir. 13-15 Kasm 2012 tarihleri arasnda Uluda niversitesinde Ar-Ge Gnleri Etkinlii dzenlenmitir. 22 Kasm 2012 tarihinde Yksekretim Kurulu ile TPE arasnda ibirlii protokol imzalanmtr. TPE, Avrupa Patent Ofisi ibirliinde yrtlen niversitelerde Snai Mlkiyet Bil gisinin Yaygnlatrlmas Projesi kapsamnda 9 niversitede Senato Bilgilendirme toplantlar ve eitli etkinlikler dzenlenmitir. 8 Ocak 2013 tarihinde Gmrk ve Ticaret Bakanl ile TPE arasnda marka verilerinin paylamna ilikin olarak ibirlii protokol imzalanmtr. niversitelerde Snai Mlkiyet Bilgisinin Yaygnlatrlmas Projesi kapsamnda 29 Mart 2013 tarihinde 1. niversite renci Kulpleri Snai Mlkiyet Zirvesi gerekletirilmitir.
181
TPE ve Teknoloji ve Lisans Yneticileri Dernei (LES Trkiye) ibirliiyle 26 Nisan 2013 tarihinde Licensing Executives Society International tarafndan zel olarak tasarlanm Mesleki Geliim Serisi (Professional Development Series, PDS 100) gerekletirilmitir. TPE 14 Mays 2013 tarihleri arasnda gerekletirilen 6. Kore Uluslararas Kadn Buluular Fuarna 3 buluu ile katlm salamtr. slam birlii Tekilat yesi lkelerin Snai Mlkiyet Ofisleri Arasnda Teknik birlii Projesi kapsamnda 8-9 Aralk 2012 tarihlerinde Ankarada Snai Mlkiyet Politikalar altay gerekletirilmitir. in Halk Cumhuriyeti Ulusal Fikri Mlkiyet Ofisi ile TPE arasndaki ibirlii kapsamnda 30 Ocak 2013 tarihinde Ankarada 2013 Yl Plan imzalanmtr. 9 Aralk 2012 tarihinde Ekonomik birlii Tekilat yesi lke temsilcilerinin katlmyla 1. Snai Mlkiyet Haklar Koordinasyon Komitesi Toplants gerekletirilmitir.
2003-2012 yllar arasnda patent ve faydal model bavuru ve tescil bilgileri nin firma baznda, zel kii baznda ve toplam deerleri Tablo 61, 62 ve 63te verilmektedir. Tablo 61. Firma Baznda Patent ve Faydal Model Bavuru ve Tescilleri (2003 -2013*)
Patent Bavuru Yerli 12823 Yabanc 39909 Toplam 52732 Yerli 3128 Tescil Yabanc 41588 Toplam 44716 Yerli 15328 Bavuru Yabanc 282 Toplam 15610 Yerli 11112 Faydal Model Tescil Yabanc 208 Toplam 11320
Kaynak: TPE * 30 Nisan 2013 itibaryla
Tablo 62. zel Kii Baznda Patent ve Faydal Model Bavuru ve Tescilleri (2003-2013*)
Tablo 58. Patent ve Faydal Model Bavuru ve Tescilleri (2003-2013*)

L. TBTAK Patent Verileri TBTAKa bal olarak alanlarn yapm olduu veya TBTAK Bakanl ve ilgili birimlerce desteklenen ve hayata geirilen projelerin uygulanmas sonucunda ortaya kan bulularn (mevzuatlar kapsamnda TBlTAK'n hak sahibi olduu hallerde), marka, tasarm vb. trden fikri haklarn fikri haklar mevzuat erevesinde deerlendirilmesi, tescil ilemlerinin balatlmas ve korumalarnn salanmas iin TBTAK Fikri Haklar Birimi almalar yapmaktadr.
182
Bavuru sahibi TBTAK olan ulusal patentler/patent bavurular hakknda bilgiler Tablo 59da sunulmaktadr. Tablo 63. Ulusal Patent/Patent Bavurular
ncelemeli Koruma sresi devam eden tescilli Koruma sresi sona eren tescilli Koruma sresi devam eden bavuru Koruma sresi sona eren bavuru Toplam patent/patent bavurusu says Kaynak: TPE 24 11 35 7 77 ncelemesiz 0 34 0 4 38 Toplam 24 45 35 11 115
Bavuru sahibi TBTAK olan uluslararas patent/patent bavurusu aileleri hakknda bilgiler Tablo 64te sunulmaktadr. Tablo 64. Uluslararas Patent/Patent Bavurusu Aileleri
Koruma sresi devam Yalnzca PCT bavurular Yalnzca EP bavurular Tm PCT bavurular Tm EP bavurular Ayn bulu ile ilgili hem PCT hem EP bavurusu olan patent aileleri Bulu says bakmndan toplam Kaynak: TPE 11 9 29 27 18 38 Koruma sresi sona eren 6 1 7 2 1 8 Toplam 17 10 36 29 19 46
183
Stratejik Ama Y3
Y3- Blm 1: UBTYS 2011-2016nn 2013 Yl Eylem Plannda Y3 Stratejik Amac Altnda Yer Alan Eylemlere likin Gelimeler
Strateji
Eylem
Stratejik Ama Y3. Ama Y3.1. Y3.1.1
ok Ortakl ve ok Disiplinli Ar-Ge birlii Kltrnn Yaygnlatrlmas1 Sistem etkileimlerinin sektrler ve disiplinleraras yne ekilmesi Sektrel ve yerel boyutta paydalar arasndaki etkileimleri tetikleyecek Ar-Ge ve yenilik eksenli ibirlii kltrnn yaygnlatrlmas Kalknma Bakanl, Kltr ve Turizm Bakanl, OSB, TK, Tapu Kadastro Genel Mdrl, ller Bankas Genel Mdrl, Kalknma Ajanslar, Belediyeler, l zel dareleri, niversiteler, ileri Bakanl, Belediyeler, UDHB
Eylem: lke genelinde meknsal veri reten ve kullanan kurum ve kurulular arasnda bilgi ve deneyim paylamnn, uyum ve egdmn etkin bir bilgi sistemi kullanlarak salanmas
2011 - 2016 D
Gelime: Projenin yklenicisi TRKSAT A.. tarafndan yaplan; Trkiye Ulusal Corafi Bilgi Sistemi Altyaps (TUCBS) portal yer seimi analizi, TUCBS ynetim modelinin belirlenmesi, TUCBS kavramsal veri gereksinim analizi, kavramsal veri modelinin gelitirilmesi, TUCBS veri standartlarnn belirlenmesi, TUCBS portal uygulama esaslarnn belirlenmesi, TUCBS eitim ve yaygnlatrma faaliyetleri almalarnn Aralk 2012 tarihinde kabulleri yaplmtr. Eylem: Sektr stratejilerinde yer alan ihracat ve katma deer art hedeflerine ulaabilmek amacyla Ar-Ge ve yenilik potansiyelini artracak ve en verimli ekilde kullanacak ekilde blge dzeyinde alt hedeflerin belirlenmesi ve politika aralarnn gelitirilmesi
Kalknma Bakanl
Kalknma Ajanslar, lgili Kamu Kurum ve Kurulular, zel Sektr, OECD
2012-2014 D
Gelime: OECD tarafndan yrtlmesi planlanan Boosting Regional Competitiveness projesinin nihai proje fii AB Komisyonuna iletilmek zere AB Bakanlna sunulmutur. Projenin OECD ile hangi AB kurallar erervesinde yrtleceine ilikin deerlendirmeler OECD ve Merkezi ve Finans hale Birimi tarafndan yrtlmektedir.
Bu stratejik amaca ynelik aada belirtilen strateji altnda 2013 ylna ynelik uygun bir eylem bulunmamaktadr:
Y3.1.6. Aratrmaclar arasnda disiplinleraras ortak renme ortamlarnn desteklenmes i
184
Strateji
Eylem
Eylem: Blgesel yenilik sistemlerine ynelik model almasnn gerekletirilmesi
Kalknma Bakanl
Kalknma Ajanslar, lgili Kamu Kurum ve Kurulular, zel Sektr
2012-2014
Gelime: Kalknma Bakanlnn koordinasyonunda farkl kalknma ajanslar kendi blgelerine ynelik yenilik konusunda eitli lek ve ierikte almalar srdrmektedir. Bunlarn yan sra blgelerdeki dier aktrler de ajanslarn desteklerinden faydalanarak kendi faaliyet alanlar erevesinde yenilik konusu odakl almalar yrtmektedir. 2010-2011 yllarnda 9 Kalknma Ajans tarafndan temel ncelii yenilik ve Ar-Ge olan toplam 12 mali destek program uygulanmtr. Hibe teklif ars ynteminin uyguland bu programlar kapsamnda 296 projeye toplam 88 milyon TLden fazla hibe destei verilmitir. Bu almalarn yan sra Kalknma Bakanlnn koordinasyonunda Kalknma Ajanslar ile birlikte yrtlen, blgesel yenilik sistemi yaklamnn uygulamaya geirilmesi iin bir model almas yaplmas ve pilot uygulamalarn hayata geirilmesi almalar devam etmektedir. Eylem: Demiryolu sektrnde, yerli sanayinin glendirilmesine odakl ve tm sektr paydalarn kapsayan ortak akl toplantlar/teknoloji platformlarnn yaygnlatrlmas ve ulusal kaynaklarla desteklenmesi planlanan alanlar hususunda zel sektr kurulularnn bilgilendirilmesi Gelime: TCDDnin Ar-Ge ihtiyalarnn karlanmasna ynelik, TBTAK 1007 program kapsamnda Hafifletilmi Yeni Yk Vagonu Gelitirilmesi ve Prototip malat ile E-1000 tipi Elektrikli Lokomotif Gelitirilmesi projelerinde almalara devam edilmitir. Rayl Sistemler Trafik Eitim Sistemi Projesine 1 ubat 2013 tarihi itibaryla balanm (Ray-Tes) olup almalara devam edilmektedir. 2012 yl ierisinde tamamlanan Ulusal Demiryolu Sinyalizasyon Projesinin yaygnlatrma aamas kapsamnda Afyon-Denizli-Isparta hattna kurulmas almalar devam etmektedir. niversiteler ile Hzl Tren Hatlarnn yapm aamasndaki problemlerinin aratrlmas, zm, bakm onarm almalarnn ve iletmecilik performanslarnn deerlendirilmesi konusunda stanbul Teknik niversitesi, Hacettepe niversitesi, Ortadou Teknik niversitesi, stanbul niversitesi, Baheehir niversitesi, Sakarya niversitesi, 9 Eyll niversitesi ve Gazi Osmanpaa niversitesinden danmanlk hizmetleri alnmaktadr. Anadolu niversitesi bnyesinde Ulusal Rayl Sistemler Mkemmeliyet Merkezi (URAYSM) kurulumuna ynelik almalar devam etmektedir. 2013 yl Eyll ay ierisinde icra edilecek olan, dnya ile entegre, AB ile uyumlu, hzl, ekonomik, gvenli ve akll ulam zmlerine lkemizi tayacak yeni politika ve stratejilerin belirlenecei 11. Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme uras ile ilgili kamu-zel sektr-STK ve niversiteler balamnda almalar devam etmektedir.
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl (TCDD)
niversiteler, Aratrma Merkezleri, Demiryolu Sektr, TBTAK
2012-2016
185
Strateji
Eylem
birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) UDHB Bal lgili ve likili Kurulular, BSTB, TBTAK, Otomotiv Sektrnde Faaliyet Gsteren Dernekler ve Kurulular, niversite, zel Sektr ve Kamu Kesiminden lgili Paydalar Belirlenerek Oluturulacak alma Gruplar
Eylem: Ulusal Akll Ulatrma Sisteminin (AUS) hazrlanarak hizmete sunulmas
2011 - 2016
Gelime: 25 Mays 2012 tarihinde dzenlenen Akll Ulam Sistemleri altaynn tamamlanan raporunun yaymlanmas ve datm gerekletirilmitir. Ulusal Akll Ulam Sistemleri Strateji Belgesi (2013-2023) taslak almasnn ilgili paydalarn grlerine sunulmas ve belgeye son halinin verilmesi iin Ankarada 2 stanbulda da 1 toplant yaplmtr. Bu almalarn sonunda Strateji Belgesi ve eki Eylem Plan hazrlanarak YPK onay iin Kalknma Bakanlna gnderilmitir. TBTAK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, KOSGEB, TOBB 2013
Eylem: Firmalarn Ar-Ge kapasitesinin artrlmasna ynelik mekanizmalarn gelitirilmesi
Gelime: Firmalarn Ar-Ge kapasitesinin artrlmasna ynelik mekanizmalarn gelitirilmesi eylemi kapsamnda; yenilik ve giriimcilik alanlarnda kapasite artrlmasna ynelik destek program tasarm yaplm, taslak uygulama esaslar hazrlanmtr. Bu eylem kapsamnda oluturulan destek programnn Haziran aynda TBTAK Bilim Kuruluna sunulup, onaylanp yrrle girmesinin ardndan; Firma mentrlk mekanizmas Proje tetiklemeye ynelik yzyze eitimler 1512 Giriimcilik, eitim ve mentrlk hizmetleri niversitelerde giriim sertifikas program
konularnda arya klmas planlanmaktadr. Y3.1.3 Ulusal boyutta kamu kurumlar arasnda bilim ve teknoloji konularndaki etkileim ve bilgi alveriinin iyiletirilmesi Milli Savunma Bakanl (Ar-Ge ve Teknoloji Dairesi Bakanl) Kalknma Bakanl, TBTAK, ileri Bakanl, OSB, GTHB, Salk Bakanl, UDHB, BSTB, TOBB, Trk Patent Enstits, ETKB
Eylem: Milli Savunma Bakanl bnyesindeki Ar-Ge'ye ynelik olarak faaliyet gsteren teknoloji panellerinde ilgili kamu kurumlarndan katlmn artrlmas
srekli D
Gelime: Teknoloji panelleri toplantlarnda ibirlii yaplmas planlanan kurum/kurulular dzenlenen teknoloji panellerine katlm salamaktadr. Halihazrda 9 Teknoloji Paneline ait 16 toplant tamamlanmtr.
186
Strateji
Eylem
Eylem: statistiksel verinin retimi, analizi ve datm srelerinde uluslararas standartlara uygun yaplarn oluturulmas ve kullanmnn salanmas
TK
Resmi statistik Program Kapsamndaki Tm Kurum ve Kurulular
2012-2016
Gelime: Eyleme ynelik 1 Kasm 2012 - 30 Nisan 2013 tarihleri arasnda aadaki almalar gerekletirilmitir. statistik retim srecinde yer alan tm aratrmalarda kullanlmas gereken uluslararas snflamalar ve standart kodlarla ilgili gncelleme almalar devam etmektedir. TK tarafndan retilen tm verilere ilikin detayl bilgileri ieren meta veri bilgilerinin hazrlanmas ve gncelleme almalar devam etmektedir. statistik retiminden datmna kadar olan srelerin ve i admlarnn karlmas TK faaliyetleri kapsamnda devam etmektedir. Sre almas ile sistemin genel yaps ve ileyii ortaya karlacaktr. dari kaytlarn azami lde kullanlabilmesi iin kurumlarla ibirlii almalar devam etmektedir. Bu kapsamda kurumlarla protokol yaplarak alt yap almalarna balanmtr. BSTB, Kalknma Bakanl, Ekonomi Bakanl, GTHB, UDHB, YK, Hazine Mstearl, KOSGEB, TPE, TOBB
Eylem: Ar-Ge, Yenilik ve Giriimcilik Destek Mekanizmalarnda Btnsellik, Uyum ve Hedef Odaklln Salanmas iin Koordinasyon Kurulu Oluturulmas
TBTAK
2012-2013 D
Gelime: Bu dnemde raporlama yaplmamtr.
Eylem: Elektronik imzann, kamu kurumlar arasnda bilgi ve belge alveriinde kullanmnn artrlarak, sz konusu etkileimin daha hzl, daha gvenli ve daha etkin hale getirilmesi
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl, Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu
Kalknma Bakanl (Bilgi Toplumu Dairesi), TBTAK (Kamu SM), lgili Kamu Kurumlar
2013-2015
187
Strateji
Eylem
Gelime: Trkiyenin bilgi toplumuna dnm asndan stratejik ncelikleri ve 2006-2010 yllar arasnda uygulanacak tedbirleri ortaya koyan Bilgi Toplumu Stratejisi eki Eylem Plannn 73 nolu Ortak Hizmetlerin Oluturulmas eyleminin sorumlusu olan Kalknma Bakanl tarafndan kamu kurum ve kurulular arasndaki resmi yazmalarn elektronik ortamda yrtlmesini salayacak ortak kurallar setinin gelitirilmesi amacyla e -Yazma Projesi 2010 yl ierisinde balatlmtr. Bu proje ile kamu kurumlar arasnda iletilecek resmi yazmalaryla bunlarn st verilerini ve elektronik imzalarn tayacak paket yaps belirlenmi ve belgelerin kurumlar arasnda gvenli ekilde iletilmesini salayacak ifreleme mekanizmas ortaya konmutur. Ayrca bilinen e-postaya ilave olarak elektronik postann; gndericisi tarafndan gnderilip gnderilmedii, alcya ulap ulamad ve ne zaman ulad, alcs tarafndan okunup okunmad ile ilgili delil sunarak e-postalara hukuki geerlilik kazandran Kaytl Elektronik Postaya (KEP) ilikin dzenlemeler 6102 sayl Trk Ticaret Kanununun 1525inci maddesinin ikinci bendi kapsamnda Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu (BTK) tarafndan hazrlanmtr. BTK tarafndan hazrlanan ikincil dzenlemelerin 6102 sayl Trk Ticaret Kanunu ile birlikte 1 Temmuz 2012de yrrle girmesinin ardndan PTT Genel Mdrl, TNB Kaytl Elektronik Posta Hizmet Salaycl ve Ticaret A. ve Trkkep Kaytl Elektronik Posta Hizmetleri Sanayi ve Ticaret A. BTKya bavuruda bulunarak Kaytl Elektronik Posta Hizmet Salaycs (KEPHS) olarak faaliyetlerine balamlardr. KEPHSlerin faaliyete balamasyla birlikte Kalknma Bakanl ile toplantlar yaplm ve kamu kurumlar arasnda bilgi ve belge paylamnn hukuki geerlilie sahip bir ekilde salanabilmesi ve sz konusu etkileimin daha hzl, daha gvenli ve daha etkin hale getirilebilmesi iin e-Yazma Projesi ile belirlenen paketin kamu kurumlar arasnda paylamnda KEPin kullanmna karar verilmitir. Y3.1.4 Ar-Ge tabanl dikey ibirliklerinin tevik edilmesi yoluyla teknoloji retme kapasitesinin artrlmas Eylem: 5746 sayl Ar-Ge Kanunu kapsamnda rekabet ncesi ibirlii projelerinin desteklenmesi, Ar-Ge merkezlerinin kurulmas Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Maliye Bakanl, Kalknma Bakanl, Hazine Mstearl, Ekonomi Bakanl, TBTAK TOBB D
2011 - 2012
D Gelime: 1 Kasm 2012 30 Nisan 2013 tarihleri arasnda 12 iletmeye Ar-Ge Merkezi belgesi verilmitir. 30 Nisan 2013 itibaryla Ar-Ge Merkezi Belgesi verilen iletme says 150ye ulamtr. Rekabet ncesi birlii konusunda mevcut altyap erevesinde beklenen gelimeler salanamamtr. Sistemin almas ve pro je mracaatlarnn artrlmas iin mevzuatta iyiletirme almalar yaplmaktadr. Eylem: Uluslararas Ar-Ge yatrmlarn daha odakl bir ekilde ekmek iin yatrm promosyonu yaplmas ve yabanc firmalarn Ar-Ge yatrmlarnn tevik edilmesi Gelime: Ekonomi Bakanl: eitli kamu kurum ve kurulular tarafndan ortaya konulan ve Kalknma Planlar, Strateji Belgeleri, Faaliyet Planlar vb. araclyla uygulanan politikalar da lkemizde daha fazla yksek ve orta-yksek teknolojili rnlerin retiminin yaplmas ve nihai olarak Ar-Ge harcamalarnn Gayri Safi Yurtii Hasla iindeki paynn artrlmas hedeflenmektedir. Bu erevede, Trkiyedeki teknolojik deiime ve dnme katk salayacak Ar-Ge yatrmlar, Ekonomi Bakanlnca hazrlanan ve 19 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle konulan 2012/3305 sayl Yatrmlarda Devlet Yardmlar Hakknda Karar kapsamnda desteklenmektedir. Bu mevzuat kapsam nda ulusal ve uluslararas yatrmlar arasnda ayrm yaplmam olup, aranan art ve koullar ile salanan destek unsurlar sermaye trnden bamsz olarak belirlenmitir. Yaplan dzenleme ile Ar-Ge yatrmlarna; KDV istisnas, gmrk vergisi muafiyeti, faiz destei ile sadece 6. blgede uygulanmak zere ilave olarak gelir vergisi stopaj ve sigorta primi ii hissesi destek unsurlarnn salanmas mmkn klnmtr. D
Kalknma Bakanl Ekonomi Bakanl
Kalknma Ajanslar, Maliye Bakanl, DEK, TYDTA, BSTB, TBTAK, TOBB
2012-2016
188
Strateji
Eylem
Bunun yan sra, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK ve KOSGEB tarafndan desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde gelitirilen rnlerin veya paralarn retimine ynelik yatrmlar, yatrm yerine baklmakszn, 5. blge iin ngrlen desteklerden faydalandrlmaktadr. Bu yatrmlarn, 6. blgede gerekletirilmeleri halinde ise 6. blgede geerli olan destekler uygulanmaktadr. Ar-Ge projeleri sonucunda gelitirilen rnlerin ticariletirilmesi srecinin daha yksek yardm younluu ile desteklenmesini ngren bu dzenlemenin temel amac, Ar-Ge almalaryla ortaya kan yeniliklerin bir an nce yatrma dnmesini tevik ederek ulusal ekonomiye salanacak katknn artrlmasdr. Kalknma Bakanl: Yatrm Destek Ofislerinin grev tanmlarn daha net olarak ortaya koyacak ve yatrm destek hizmeti salayan kurumlar arasnda grev dalmn belirlemeye yardmc olmak zere Dnya Bankas tarafndan yrtlen teknik proje tamamlanm ve Yatrm Destek Ofislerinin ileride gerekletirmeleri planlanan grevler iin ktlar elde edilmitir. Eylem: Ana sanayi ve yan sanayiyi birlikte organize ederek, modler alt komponentlere ve yksek yerlilik oranna sahip metro ve hafif rayl tatlarn tasarm ve imalatnn gerekletirilmesi UDHB (Trkiye Vagon Sanayi A..) Ekonomi Bakanl, TCDD, niversiteler, zel Sektr Kurulular, TBTAK MAM 2013-2016
Gelime: Bu kapsamda almalara yeni balanm olup nmzdeki dnemde Paydalarn belirlenmesi Projenin KAMAG projesi olarak dzenlenmesi Projenin gerekletirilmesi
planlanmaktadr. Y3.1.7 niversite, sanayi ve/veya kamu kurulularnn veya bireysel aratrmaclar arasndaki Ar-Ge ibirliklerini tevik eden mekanizmalarnn daha ilevsel hale getirilmesi Eylem: niversiteler ve kamu aratrma enstitleri ile zel sektrn biraraya getirilmesi iin egdm/danmanlk sistemlerinin kurulmas; proje pazarlarnn kurulmas BSTB, niversiteler, Kamu Aratrma Enstitleri
TOBB
2011-2012
Gelime: YOKK Fikri ve Snai Mlkiyet Haklar ve Ar-Ge teknik komitesi eylemlerinden biri olan Yurt dnda yerleik Trk aratrmaclar ve Trk sermayeli irketlerin faaliyet ve alma alanlarnn belirlenmesi, almalarn paylaabilecekleri ve Dnya Trk adamlar Konseyi ile etkileim halinde olacak bir platform oluturulmas ve bununla ilgili bilgi sisteminin kurulmas eylemi kapsamnda oluturulacak bilgi sisteminin ayr bir modl olarak e-proje pazaryerinin kurgulanmasna karar verilmitir. Bu karar dorultusunda, eylem kapsamnda gelitirilen sistemin tasarm; platformu e-Proje pazar olarak da alacak ekilde yaplm, vizyon dokman ve sistem tasarm dokuman hazrlanm, sistemin gelitirme ksm tamamlanmtr. Eylem: niversite-sanayi tez dlnn verilmesi Trkiye Teknoloji Gelitirme Vakf Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, niversiteler, zel Sektr Kurulular 2013-2014
Gelime: Dr. Akn AKMAKCI niversite-Sanayi birliinde En Baarl Tez ve Kurulu dl Trkiyede niversitelerde gerekletirilen Ar -Ge faaliyetlerinin sanayide ticariletirilmesinin tevik edilmesi amacyla dzenlenmektedir. Bu ama kapsamnda verilen kamu kaynakl desteklerden yararlanan giriimci aratrmaclar ivmelendirmek ve niversite-sanayi ibirlii konusunda farkndalk yaratlmas dnlmektedir. Sanayide baarl ile uygulanm tezlere; seilmi tezler in sahiplerine, danmanlarna ve tezin uyguland firmalara dller verilmekte olup bu tezlerin firmalarda yaratt baar ykleri de TTGV tarafndan yaymlanmaktadr. 2001 ylnda ilki dzenlenen dllerin drdncs 2012 ylnda gerekletirilmi olup beinci dllerin Nisan 2014'te verilmesi hedeflenmektedir. 2014 dlleri iin 2013n ikinci yarsnda dl bavuru ve deerlendirme sreci almalarna balanm olacaktr.
189
Strateji
Eylem
Eylem: niversite -Sanayi birlii Stratejisi'nin hazrlanmas
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl (Bilim ve Teknoloji Genel Mdrl)
TPE, TOBB, niversiteler, zel sektr temsilcileri, ilgili kamu kurum ve kurulular
2013 D
Gelime: niversite-sanayi ibirliinin gelitirilmesi kapsamnda tm Trkiyeyi kapsayan 26 blgede gerekleecek olan toplantlardan 6s dnem ierisinde gerekletirilmi olup, toplantlar sonucunda elde edilen bilgiler dorultusunda strateji belgesi oluturma almalar devam etmektedir. Yerel kaynak ve yetkinliklerden kresel lekte katma deer retecek aratrmalarn desteklenmesi
Y3.1.8
Eylem: l Milli Eitim Mdrlkleri bnyesinde kurulan l Ar-Ge Birimleri ile Ar-Ge desteklerinin duyurulmas ve koordinasyonun salanmasna ynelik almalarn yrtlmesi
Milli Eitim Bakanl
TBTAK, l zel dareleri, Belediyeler
2011 - 2016 D
Gelime: Eylem kapsamnda l Milli Eitim Mdrlkleri Ar-Ge birimlerine ynelik hizmet ii eitimler dzenlenmitir. Ayrca, A r-Ge birimleri bnyesinde kurulan proje ekipleri ile bu kapsamda yer alan desteklerin okul ve kurumlarmza kadar yaygnlatrlmasna ynelik faaliyetler yaplmtr. Ar-Ge birimlerinin yeniden yaplandrlmasna ynelik, Ar-Ge Birimleri Ynergesinin gncellenmesi almalar balatlacaktr. Ayrca, dnem iinde birimlere ynelik hizmet ii eitim ve farkndalk eitimleri yaplacaktr.
190
Y3 - Blm 2: ok Ortakl ve ok Disiplinli Ar-Ge ve Yenilik birlii Kltrnn Artrlmas Stratejik Amac Kapsamnda Trkiyede Dier Gelimeler
A. Y3 Stratejik Amacna Dorudan Hizmet Eden Mekanizmalar Y3 Stratejik Amacna Dorudan Hizmet Eden TBTAK Destekleri 1011 - Uluslararas Bilimsel Aratrma Projelerine Katlma Program Programn amac bilim insanlarmzn bilimsel almalar iin ok uluslu projelere katlmlarna destek vermektir. Yllar itibaryla TBTAK-1011 Programna ait veriler Tablo 65te yer almaktadr. Tablo 65. TBTAK Uluslararas Bilimsel Aratrma Projelerine Katlma Program Verileri
2007 nerilen Proje Says Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte (Milyon TL)** Devam Eden Proje Says Desteklenen Projelerdeki Aratrmac Says Desteklenen Projelerdeki Bursiyer Says Yllk Harcama Miktar (Milyon TL)*** *2013 ylsonu ngrs **Cari fiyatlarla *** 2013 yl sabit fiyatlaryla 3 0 0 0 0 0 0 2008 4 1 0,3 1 1 0 0,1 2009 15 1 0,1 2 0 2 0,3 2010 12 3 0,4 5 6 8 0,4 2011 1 1 0,2 5 0 1 0,5 2012 3 0 0 3 0 0 0,1 30 Nisan 2013 3 0 0 2 0 0 0,01 2013* 3 1 0,2 3 2 2 0,2
TBTAK 1011 Program kapsamnda, programn balad yldan 2012 yl sonu itibaryla toplam 38 bavuru yaplm, 6 proje desteklenmitir. 2013 Nisan sonu itibaryla 2 proje devam etmektedir. Uluslararas Projeleri Destekleme Program Bilim teknoloji ve yenilik alannda eitli lkelerle hkmetleraras ya da kurumlararas dzeyde imzalanan ikili ibirlii anlamalar mevcuttur. Sz konusu anlamalar erevesinde ortak aratrma projeleri desteklenmektedir. Yllar itibaryla TBTAK Uluslararas Projeleri Destekleme Programna ait veriler Tablo 66da yer almaktadr. Tablo 66. Uluslararas Projelere Ait Veriler
2007 nerilen Proje Says Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte (Milyon TL)** Devam Eden Proje Says Sanayi birlii Olan Desteklenen Proje Says Sanayi birlii Olan Projelerin Destek Btesi (Bin TL)** 215 81 11 253 2 2008 236 80 12 257 2 2009 441 107 19 291 6 2010 354 117 18 313 2 2011 355 141 28 368 2 2012 285 122 26 366 3 30 Nisan 2013 176 55 14 396 1 2013* 400 130 30 400 4
396
431
1306
149
669
771
257
1100
191
Tablo 66. Uluslararas Projelere Ait Veriler

2007 Desteklenen Projelerdeki Aratrmac Says Desteklenen Projelerdeki Bursiyer Says Yllk Harcama Miktar (Milyon TL)*** * 2013 ylsonu ngrs ** Cari fiyatlarla *** 2013 yl sabit fiyatlaryla 269 62 6 2008 174 76 12 2009 248 355 20 2010 276 258 21 2011 285 226 26 2012 231 181 29 30 Nisan 2013 130 53 12 2013* 300 210 30
TBTAK Uluslararas Projeleri Destekleme Program kapsamnda 2012 ylnda 285 proje nerisi yaplm 122 proje desteklenmitir. 2013 ylnda Nisan sonu itibaryla 176 bavuru olmu, 55 proje desteklenmitir. 396 proje ise devam etmektedir. 2012 ylnda desteklenen TBTAK Uluslararas Projeleri Destekleme Programna ait projelerin ncelikli alanlara gre dalm Tablo 67de yer almaktadr. Tablo 67. Uluslararas Projeleri Destekleme Program Projelerinin ncelikli Alanlara Gre Dalm*
Bilgi ve letiim Teknolojileri Desteklenen Proje Says Desteklenen Bte** 9 Enerji 11 Gda 20 Makine malat 4 Otomotiv 12 Savunma 7 Su 4 Uzay 0
2,2
5,8
0,3
2,8
1,1
0,7
* 30 Nisan 2013 itibaryla ** 2013 yl sabit fiyatlaryla, Milyon TL
1505 - niversite-Sanayi birlii Destek Program Bu programla, niversite/kamu aratrma merkez ve enstitlerindeki bilgi birikimi ve teknolojinin, Trkiyede yerleik ve proje sonularn Trkiyede uygulamay taahht eden kurulularn ihtiyalar dorultusunda, rne ya da srece dntrlerek sanayiye aktarlmas yoluyla ticariletirilmesine katk salamak amalanmtr. Program kapsamnda; Mteri Kurulu olarak anlan zel sektr kuruluu ve Yrtc Kurulu olarak anlan niversite ya da kamu aratrma merkez ve enstits bir birlii Szlemesi imzalamaktadr. Bu szleme erevesinde Yrtc Kurulu tarafndan yaplacak yeni bir rn retilmesi, mevcut bir rnn gelitirilmesi, iyiletirilmesi, rn kalitesi veya standardnn ykseltilmesi veya maliyet drc nitelikte yeni tekniklerin, yeni retim teknolojilerinin gelitirilmesine ynelik proje, TBTAK ve Mteri Kurulu tarafndan finanse edilmektedir. Programa, Mteri Kurulu ve Yrtc Kurulu ortak bavuru yapmakta olup, 1 milyon TLye kadar olan proje btesi desteklenebilmektedir. Programda azami destek sresi 24 aydr. TBTAKn karlayaca bte oran, Mteri Kurulu KOB ise proje btesinin %75i, byk lekli ise %60dr. Kalan tutar Mteri Kurulu tarafndan karlanmaktadr. 2011 ylnda program kapsamnda 5 bavuru, 2012 ylnda 27 bavuru gereklemi olup, Ocak-Nisan 2013 dneminde ise programa, 21 proje bavurusu yaplmtr. 19 projenin n deerlendirme sreleri devam etmektedir. Ayn dnem aralnda, program kapsamnda 7 proje iin destek karar verilmitir. 1503 - Proje Pazarlar Destekleme Program TBTAK - 1503 Proje Pazarlar Destekleme Program ile niversite, aratrma kurumlar ve sanayi kurulular arasnda ortak Ar-Ge projelerinin oluturulmasna ynelik ulusal teknolojik ibirlii platformlar desteklenmektedir.
192
Bu tr teknolojik ibirliklerinde temel ilke; somut Ar-Ge dnce ya da proje nerilerine sahip olup, bunlar gerekletirmek iin kendi yetenekleri dnda baka uzmanlk alanlarndan katkya gereksinim duyan, proje neri veya sonularna ilikin talep varln aratran ya da arz edilen proje ibirlii nerilerine teknolojik veya finansal katkda bulunmak isteyen niversite, aratrma ve zel sektr kurulularndan temsilcilerin bir araya gelerek aktif katlmlar ile projelerini birbirlerine tantmalar yoluyla ibirlii olanaklarna ortam oluturulmasdr. 1 Ocak-30 Nisan 2013 dneminde programa 13 bavuru yaplm olup, tamam desteklenmitir. Yllar itibaryla TBTAK- 1503 Program kapsamnda yaplan proje bavurular ve desteklenen proje saylar ile destek tutarlar Tablo 68de gsterilmektedir. Tablo 68. 1503- Proje Pazarlar Destekleme Programna likin Veriler
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 13 2013 Toplam***
Bavuru Says Desteklenen Say Toplam Destek Tutar**** (Bin TL) *2013 ylsonu ngrs
14
11
15
30
76
13
11
13
15**
30
75
60
85
99
239
216
345
334
750
1.379
**2012 ylndan gelen 2 bavuru, 2013 ylnda desteklenmitir. *** 30 Nisan 2013 itibaryla birikimli toplam **** 2013 sabit fiyatlaryla
B. Y3 Stratejik Amacna Dorudan Hizmet Eden Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Destekleri Sanayi Tezleri (SAN-TEZ) Program Sanayi Tezleri (SAN-TEZ) Program, 5 Temmuz 2007 tarih ve 26573 sayl Resmi Gazetede 1 yaymlanarak yrrle giren Sanayi ve Ticaret Bakanl Sanayi Tezleri Projelerinin Desteklenmesine likin Ynetmelik kapsamnda yrtlmektedir. SAN-TEZ Programnn amac, niversite-sanayi ibirliinin kurumsallatrlmas ve niversitelerimizde yaplan bilimsel almalarn ticariletirilerek lkemize katma deer yaratacak, uluslararas pazarlardaki rekabet gcnn artrlmasna katk salayacak yeni rn ve/veya retim yntemi gelitirilmesi, mevcut rnde ve/veya retim ynteminde yenilik yaplmas amacyla sanayinin ihtiyalar dorultusunda belirlenecek yksek lisans ve/veya doktora tez almalarnn desteklenmesidir. Program ile: niversite-sanayi-kamu ibirliini kurumsallatrmak , Katma deeri yksek, teknoloji tabanl rn ve retim yntemleri gelitirilmesi desteklenerek lkemizin dnya pazarnda rekabet gcnn ykseltilmesini salamak , KOBlerin teknoloji ve Ar-Ge kltr edinmelerini salamak , lke sanayisinin byk ounluunu oluturan ve halen geleneksel retim yntemi ile almaya devam eden ve bu nedenle lkede yaratlan katma deerin sadece %26sn reten KOBlerimizi teknolojik rn ve retim yntemlerini kullanmaya cesaretlendirilmek, letmelerin kendi z varlklaryla gerekletiremeyecekleri Ar -Ge ve yenilikilie ynelik almalarn hem niversite hem de devlet destei ile gerekletirmelerini salamak , Akademik almalarn katma deer yaratacak rn veya retim yntemi olarak uygulanmasn, akademik bilginin ticarilemesini, akademisyenler ve niversite mezunu
193
genler arasnda irketleme kltrn yaygnlatrarak yeniliki yeni irketler domasn salamak, niversitelerde doktora veya yksek lisans programlarnda renim gren rencilerin tez konularnn KOBler tarafndan talep edilen, imalat sanayine ynelik yeni teknolojilere dayal rn, retim yntemi ve Ar-Ge tabanl ihtiyalara ynelik olarak belirlenmesini salamak , Program kapsamnda daha fazla sayda yksek lisans ve doktora rencisinin desteklenerek nitelikli eleman saysnn artrlmasna yardmc olmak, San-Tez Projelerinde alan tez rencilerinin ileride bu firmalarda Ar-Ge personeli olarak istihdam edilmesinin nn amak
hedeflenmektedir. Proje bavurular ylda iki defa kabul edilmektedir. Bavurular her yl 1. dnem iin en son 15 Mart tarihinde, 2. dnem iin ise 15 Austos tarihinde kabul edilmektedir. Bavuru dnemini takip eden ay ierisinde projeler, konusunda uzman akademisyenlerden oluturulan en fazla 5 kiilik bir ko misyon tarafndan incelenmekte, ayrca bavuru sahibi proje yneticisi ve proje orta iletme de deerlendirmeye davet edilerek en objektif ltlere gre deerlendirme yaplmas salanmaktadr. Bu erevede yaplan deerlendirmeler sonucunda 2006-2013 yl arasnda toplam 1.926 bavuru yaplm ve bunlardan 666s desteklenmeye deer bulunmutur. Desteklenmesine karar verilen 666 projeden 596syla 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla szleme imzalanmtr (Tablo 70). SAN-TEZ Program ile ilgili deerler Tablo 69da verilmitir. Tablo 69. SAN-TEZ Program iin Ayrlan denek ve Proje Bilgileri
Yllar Proje Bavuru Says Desteklenen Proje Says denek Miktar (Milyon TL) ** Gerekleen Bakanlk demesi* (Milyon TL)** *30 Nisan 2013 tibaryla ** 2013 sabit fiyatlaryla 2007 183 68 15 10 2008 118 45 21 14 2009 176 76 26 18 2010 246 111 30 25 2011 415 192 34 50 2012 495 157 64 30 2013* 251 65 13 TOPLAM 1926 666 228 134
Tablo 70. Szleme mzalanan Projelerin niversitelere Gre Dalm*

niversite Abant zzet Baysal niversitesi Adnan Menderes niversitesi Afyon Kocatepe niversitesi Akdeniz niversitesi Aksaray niversitesi Anadolu niversitesi Ankara niversitesi Atatrk niversitesi Atlm niversitesi Say 3 1 3 5 1 9 10 2 5 niversite stanbul Teknik niversitesi stanbul niversitesi zmir Ekonomi niversitesi zmir Yksek Teknoloji Enstits Kahramanmara St mam niversitesi Karabk niversitesi Karadeniz Teknik niversitesi Karamanolu Mehmet Bey niversitesi Karatay niversitesi Say 45 5 1 15 7 5 12 1 5
194
Tablo 70. Szleme mzalanan Projelerin niversitelere Gre Dalm*

niversite Baheehir niversitesi Balkesir niversitesi Bakent niversitesi Bezmialem Vakf niversitesi Bilecik eyh Edebali niversitesi Bilkent niversitesi Boazii niversitesi Bursa Teknik niversitesi Celal Bayar niversitesi Cumhuriyet niversitesi anakkale Onsekiz Mart niversitesi ankaya niversitesi ukurova niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Dumlupnar niversitesi Dzce niversitesi Ege niversitesi Erciyes niversitesi Eskiehir Osmangazi niversitesi Frat niversitesi Galatasaray niversitesi Gazi niversitesi Gaziantep niversitesi Gaziosmanpaa niversitesi Gebze Yksek Teknoloji Enstits Glhane Askeri Tp Akademisi Hacettepe niversitesi Ik niversitesi stanbul Aydn niversitesi Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *30 Nisan 2013 tibaryla Say 4 3 3 2 2 9 7 1 1 1 3 4 22 26 4 4 38 13 7 1 1 31 13 2 8 2 31 2 1 TOPLAM 596 niversite Krkkale niversitesi Kocaeli niversitesi Ko niversitesi Marmara niversitesi Melikah niversitesi Mersin niversitesi Mevlana niversitesi Namk Kemal niversitesi Nide niversitesi Okan niversitesi Ondokuz Mays niversitesi Ordu niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi zyein niversitesi Pamukkale niversitesi Sabanc niversitesi Sakarya niversitesi Seluk niversitesi Sleyman Demirel niversitesi TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi Uluda niversitesi Yalova niversitesi Yaar niversitesi Yeditepe niversitesi Yldrm Beyazt niversitesi Yldz Teknik niversitesi Yznc Yl niversitesi Say 9 17 6 1 4 1 1 7 2 1 2 1 53 3 1 15 2 15 5 12 20 1 1 12 1 20 2
195
Tablo 70. Sektr Baznda Szleme Yaplan SAN-TEZ Proje Dalm*

Sektr Ad Elektrik-Elektronik Makine malat Tekstil Yazlm Medikal Kimya Bilgisayar ve letiim Teknolojileri Gda Malzeme Otomotiv Savunma Sanayi Enerji Otomotiv Yan Sanayi la Kozmetik Dayankl Tketim Mallar Tarm Telekomnikasyon Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *30 Nisan 2013 itibaryla Proje Says 63 60 40 39 37 36 32 28 25 25 25 24 21 16 15 15 13 Biyoteknoloji naat Havaclk Metal Kaplamaclk Seramik Petrokimya ve Lastik Plastik Yenilenebilir Enerji Dkmclk klimlendirme Ayakkabclk evre Demir ve Demir D Metaller Denizcilik Madencilik Hayvanclk Orman Endstrisi Toplam Sektr Ad Proje Says 12 12 10 8 8 7 6 4 3 2 2 2 2 2 1 1 596
Tablo 71. Tamamlanan SAN-TEZ Proje Bilgileri*

Firma ARELK A ARELK A.. BASS BOTEKNOLOJK SSTEMLER SANAY VE TCARET A.. GENKORD SALIK HZMETLER A. MAKNE VE KMYA ENDSTRS KURUMU MSAN A.. ASR TEST CHAZLARI TEKNOLOJ ARATIRMA SANAY DI TC. A.. niversite Yeditepe niversitesi Yeditepe niversitesi Hacettepe niversitesi Hacettepe niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Hacettepe niversitesi li stanbul stanbul Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Btesi (Bin TL) 90 97 247 262 500 402 146
196

Firma RENKO FOTOG. GV. SS. TH. HR. LTD. T HATEC ELEKTRK VE LETM SSTEM ZMLER SANAY VE TCARET LTD.T. AKDA DKM VE TCARET A.. FRTERM TERMK CHAZLAR SANAY VE TCARET A. HPOKRAT TIBB MALZEMELER MALAT VE PAZARLAMA A.. TERKNOMA TEKNOLOJK MALZEMELER SANAY VE TC.LM.T. EKOTEN BOYAAPRE TERBYE SAN.YATIRIM VE ORGANZASYON A.. GSAN TARIM ALETLER MALAT SAN.TC. A.. NUR ELETRK VE KAYNAK MAKNALARI A.. NANOTECH LER MALZEMELER VE ELKTRK-ELEKTRONK SSTEMLER SANTC. A.. NANOTECH LER MALZEMELER VE ELKTRK-ELEKTRONK SSTEMLER SANTC. A.. BORTEK BOR TEKNOLOJLER LMTED RKET A.. AGIRBALI EREZYON PLATN PVC AKS &METAL KAPLAM SAN. TC .LTD .T. MDA LER TEKNOLOJ SEREMKLER SAN.TC .LTD .T. TRK OTOMOBL FABRKASI A..(TOFA) ENDES ENGELL YAAM CHAZLARI MAK.M.SAN.TC.LTD.T. BASS BYOTEKNOLOJK ANALZ SSTEMLER LAB. MAL. ENERJ BARI ELEKTRONK-ELMSAN-BAHEEHR NVERSTES BEREKET ENERJ RETM A.. EVEREST ELEKTROMEKANK MAKNE VE SSTEMLER SAN.VE TC.LTD. T. POLMER MADENCLK SAN.VE TC.LTD.T. TRAKYALILAR KUMAILIK SAN. TC.LTD.T. DRNLER MAKNE SANAY VE TCARET A.. niversite Hacettepe niversitesi stanbul Teknik niversitesi Hacettepe niversitesi Yeditepe niversitesi zmir Yksek Teknoloji Enstits zmir Yksek Teknoloji Enstits li Ankara stanbul Ankara stanbul zmir zmir Btesi (Bin TL) 95 287 136 9 143 233
Dokuz Eyll niversitesi
zmir
90
Sleyman Demirel niversitesi Gazi niversitesi
Isparta Ankara
261 83
Anadolu niversitesi
Eskiehir
127
Anadolu niversitesi
Eskiehir
97
Anadolu niversitesi Seluk niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Anadolu niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Hacettepe niversitesi Baheehir niversitesi Sleyman Demirel niversitesi Kocaeli niversitesi Seluk niversitesi stanbul Teknik niversitesi Dokuz Eyll niversitesi
Eskiehir Konya zmir Eskiehir Ankara Ankara Ankara stanbul Isparta zmit Konya stanbul zmir
295 598 275 264 231 328 143 624 184 76 208 114 87
197

Firma STEM MEDKAL TIBB CHAZ VE SAN.TC.LTD.T. SACEM HAYAT TEKNOLOJLER LTD. T UZEL MAKNA SANAY A.. TSA TRABZON SLAH SANAY A.. HELVACIZADE GIDA VE THALAT MADDE SANAY TCARET A. Z- SANAY MAMOLU TARIM MAKNALARI NEMED TIBBI RNLER SAN. VE DI TC. LTD. T BLG CORAF BLG DNM VE YNETM SSTEMLER TC. LTD. T. KONAYSAD A. . Y-VZYON SNYALZASYON OTOMASYON KENT MOBL.L.YAZILIM VE TEK.ML.TH.HR.SAN.TC.LTD.T BRSA BRDGESTONE SABANCI LASTK SAN. VE TC. A. KORDSA GLOBAL ENDSTRYEL PLK VE KORD BEZ SAN. TC A. DR. ZEYDANLI HAYAT BLMLER TC. LTD. T MENTEOLU SOUTMA MAV TEKNK HAVACILIK DOALGAZ MH. M.SAN.VE TC. LTD.T MAV TEKNK HAVACILIK DOALGAZ MH. M.SAN.VE TC. LTD.T B-ER MAKNA SAN. TC. LTD. T. CONSEPT CH. ORT. VE NT. SST. ET. PRO.TAS. AR-GE TH. HRC. Z. ET VE DAN. LTD. T DALAN KMYA END. A.. SAR GIDA SANAY VE TCARET A.. AHN METAL MALAT SAN. VE TC. A.. TOFA TRK OTOMOBL FABRKASI A. YILMAZLAR TARIM MAKNALARI SAN. VE TC. LTD. T. MPG MAKNA MALAT SANAYI VE TICARET A.. GROK TURZM VE MADENCLK A.. niversite Gazi niversitesi Ankara niversitesi Adnan Menderes niversitesi Karadeniz Teknik niversitesi Seluk niversitesi ukurova niversitesi Yeditepe niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Seluk niversitesi li Ankara Ankara Aydn Trabzon Konya Adana stanbul Ankara Konya Btesi (Bin TL) 369 324 58 1312 234 46 879 77 63
Nigde niversitesi
Nigde
102
Sabanc niversitesi Sabanc niversitesi Glhane Askeri Tp Akademisi Gazi niversitesi Osmangazi niversitesi Osmangazi niversitesi Ege niversitesi Gebze yksek teknoloji Enstits Ege niversitesi Karadeniz Teknik niversitesi Yldz Teknik niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Karadeniz Teknik niversitesi Seluk niversitesi Bilkent niversitesi
stanbul stanbul Ankara Ankara Eskiehir Eskiehir zmir
243 243 418 113 95 78 111
Kocaeli zmir Trabzon stanbul Ankara Trabzon Konya Ankara
479 70 324 130 579 104 178 872
198

Firma MKROSAN MAKNE VE KALIP SANAY A.. TROYKA MED TIBB SSTEMLER A.. HEMAKS HALI VE TEKSTL MAKNELER SANAY TC. A. AKSAN MOBLYA ZLE TCARET BORSASI TEMSA ARATIRMA GELTRME VE TEKNOLOJ A.. ARELK A.. AT TEKNOLOJ SALIK HZMETLER A.. DENZSAN GEM LETMECL VE TCARET A.. COMMAT LETM LTD.T. TOZ METAL A.. PARS AR-GE BLG TEKNOLOJLER ELETRONK MH. VE DAN. HZ. SAN. TC. LDT. T. AT TEKNOLOJ SALIK HZMETLER A.. MAKNE VE KMYA ENDSTRS KURUMU MAKNE VE KMYA ENDSTRS KURUMU KORDSA GLOBAL ENDSTRYEL PLK VE KORD BEZ SAN.TC. A.. YURDUSAR TARIM MAKNALARI BAGEN MAKNE LMTED T. ONKM KK HCRE TEKNOLOJLER PARS AR-GE BLG TEKNOLOJLER ELETRONK MH. VE DAN. HZ. SAN. TC. LDT. T. NANO BZ NANO-BYO TEKNOLOJK SSTEMLER ETM BLM DANIMANLIK AR-GE SAN.TC.LTD.T ECZACIBAI-MONROL NKLEER RNLER SANAY VE TCARET A.. JAKARSAN MAKNE SANAY VE TC.LTD.T. TEKLAS KAUUK A. FCOSA OTOMOTV SAN.T.A GEGEL MAKNA SANAY TC. LTD. T. niversite Yldz Teknik niversitesi Bilkent niversitesi Gaziantep niversitesi Kahramanmara St mam niversitesi Gazi niversitesi TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi Yldz Teknik niversitesi Karadeniz Teknik niversitesi Sakarya niversitesi Hacettepe niversitesi TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi Kocaeli niversitesi li stanbul Ankara Gaziantep Kahramanmara Ankara Ankara stanbul Trabzon Sakarya Ankara Ankara Kocaeli Btesi (Bin TL) 356 690 417 292 224 453 136 642 85 50 200 83
Glhane Askeri Tp Akademisi Orta Dou Teknik niversitesi Orta Dou Teknik niversitesi Boazii niversitesi Ege niversitesi Uluda niversitesi stanbul Teknik niversitesi Kocaeli niversitesi
Ankara Ankara Ankara stanbul zmir Bursa stanbul Kocaeli
353 128 102 247 113 260 154 51
Orta Dou Teknik niversitesi
Ankara
274
Orta Dou Teknik niversitesi Gaziantep niversitesi Kocaeli niversitesi Uluda niversitesi Seluk niversitesi
Ankara Gaziantep zmit Bursa Konya
16 682 227 145 97
199

Firma VESTEL ELEKTRONK SANAY VE TC. A.. VESTEL ELEKTRONK SANAY VE TC. A.. DRLER MAKNE SANAY TC.LTD.T. niversite Ege niversitesi Ege niversitesi Gaziantep niversitesi li zmir zmir Gaziantep Toplam Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl *30 Nisan 2013 itibaryla Btesi (Bin TL) 12 17 614 20.187
5593 Sayl Kanunun yaymlanmasn ve Destekleme Ynetmeliinin yenilenmesini mteakip 2007 ylnn Eyll aynda dnem demeleri yaplarak desteklenmeye balanan projeler; 30 Nisan 2013 itibaryla; 74 niversitede ve 33 sektrde desteklenmesi uygun grlen 666 projeden szleme yaplan proje says 596 olup, bu projelerden 248i tamamlanmtr. Y3 Stratejik Amacna Dorudan Hizmet Eden KOSGEB Destekleri birlii-Gbirlii Destek Program Bu program ile KOBlerin ibirlii-gbirlii anlaynda bir araya gelerek Ortak Sorunlara Ortak zmler retilmesi, KOBlerin tedarik, pazarlama, dk kapasite kullanm, rekabet gc zayfl, finansman bata olmak zere tek balarna zmnde zorlandklar birok soruna zm bulunmas, KOBlerin bir araya gelerek kapasite ve rekabet gc yksek iletmelere dnmesi, lek ekonomisinden yararlanlarak kaynak tasarrufu salanmas, KOBler arasnda ortaklk ve ibirlii kltrnn gelitirilmesi amalanmaktadr. Programa ilikin veriler Tablo 72de sunulmaktadr. Tablo 72. birlii Gbirlii Destek Program
2010 Destek Miktar** 1,8 Kaynak: KOSGEB * 30 Nisan 2013 itibaryla **2013 yl sabit fiyatlaryla, milyon TL letme Adedi 3 2011 Destek Miktar** 14,3 letme Adedi 46 2012 Destek Miktar** 22,2 letme Adedi 84 2013* Destek Miktar** 4 letme Adedi 30 Toplam Destek Miktar** 42,4 letme Adedi 107
B. Y3 Stratejik Amacna Dolayl Hizmet Eden Mekanizmalar
Y3 Stratejik Amacna Dolayl Hizmet Eden TBTAK Destekleri TBTAK TEYDEB Destekleri Kapsamndaki Sanayi-Sanayi birlii Faaliyetleri TBTAK TEYDEB tarafndan yrtlen destek programlar kapsamnda (1501, 1507 ve 1509); kurulularn Ar-Ge kltr ve Ar-Ge yaplanmasnn olumas, yeniliki rn ve teknoloji gelitirme ynnde yetkinliin salanmas, nitelikli igc istihdamnn artrlmas, yurtii ve yurtd yeni ibirlii ve alm olanaklarnn salanmas amacyla ortakl proje bavurular da yaplabilmektedir. Bu
Y3 stratejik amacna dolayl hizmet eden TBTAK-1513 Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Programna ilikin bilgiler Y2 stratejik amac altnda verilmitir.
2
200
balamda, destek programlarna yaplan ortakl proje bavurularna ilikin bilgile r Tablo 73, Tablo 74 ve Tablo 75te verilmitir. Tablo 73. 1501 Destek Program Kapsamnda Ortakl Proje Bavurularna likin Bilgiler
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 Toplam (2005-Nisan 2013) Toplam 1501 indeki Pay (%) (2005-30 Nisan 2013) 2,6
Ortakl nerilen Proje Bavurular Desteklenen Proje Says Verilen Hibe Destek Tutar (Milyon TL) * *2013 yl sabit fiyatlaryla
23
19
18
12
26
43
20
187
19
15
18
17
23
12
134
88
31
85
27
8,1
0,2
290
11
Tablo 74. 1507 Destek Program Kapsamnda Ortakl Proje Bavurularna likin Bilgiler
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 Toplam (2007Nisan 2013) 72 38 Toplam 1501 indeki Pay (%) (2007-30 Nisan 2013) 2,2 1,5
6 3
6 6
8 3
5 3
10 5
17 10
20 8
0,6
0,8
0,9
0,4
0,6
0,1
3,3
0,8
Tablo 75. 1509 Destek Program Kapsamnda Ortakl Proje Bavurularna likin Bilgiler
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 Toplam (2007Nisan 2013) 61 36 14,4 Toplam 1501 indeki Pay (2007-30 Nisan 2013) % 20 20,5 23,5
4 -
10 9 0,1
15 9 1,1
12 10 5,9
10 4 6,5
10 4 0,9
TBTAK TEYDEB Destekleri Kapsamndaki niversite Sanayi birlii Faaliyetleri Teknoloji ve Yenilik Destek Programlar kapsamnda proje nerilerinin deerlendirilmesi ve desteklenen projelerin dnemsel faaliyetlerinin izlenmesi iin niversite ve aratrma kurumlarnda grevli bilim insanlaryla ibirlii yaplmaktadr. 2010 ylnda 1.730 ve 2011 ylnda 1.789, 2012 ylnda ise 365i ilk kez olmak zere toplam 1.984, Ocak-Nisan 2013 dneminde ise 1.678 bilim insan destek programlarnn deerlendirme ve izleme srelerinde grevlendirilmitir. Tablo 76da hakem ve izleyici saylar yllar itibaryla verilmitir. Destek programlar kapsamnda bugne kadar, 137 niversiteden 4.412 farkl bilim insan deerlendirme ve izleme srelerinde grev almtr. Ayrca, Trkiyenin farkl yerlerindeki bilim insanlarnn kurulular yerinde deerlendirmek zere ziyaret etmesi bilginin yaylmasna ve uzun vadede niversite ve sanayi arasnda kalc balarn olumasna katkda
201
bulunmaktadr. Deerlendirme ve izleme srelerinde grev alan bilim insanlarnn niversitelere gre dalm ekil 38de verilmektedir.
ekil 17. 1995-Nisan 2013 Tarihleri Arasnda Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destek Programlar Kapsamnda Projelerin Deerlendirme ve zleme Srelerinde Grev Alan Hakemin niversitelere Gre Dalm
Destek programlarna bavuran proje nerilerinin deerlendirmesinde yer alacak hakem ve izleyicilerin tespiti bamsz akademisyenlerden oluan Teknoloji Yrtme Komitelerince gerekletirilmektedir. TBTAKn bu aamada katks, srecin yrtlmesi iin gereken ortamn salanmas ile snrldr. Bilimsel deerlendirme yapan hakemler, izleyiciler, geici paneller ve kurullar, kurumsal temsil esasna gre deil, bireysel uzmanlk ve liyakat esasna gre seilmekte ve bireysel deerlendirmelerini, ait olduklar kurumlarn gr olarak deil, bireysel bamsz grleri olarak ifade etmek zorundadr. TBTAK ARBS lkemizdeki tm aratrmaclarn, niversite, kamu veya zel sektrde istihdam edilmelerine baklmakszn, kendilerini kayt ettirmelerine aktr. Bylece, zel sektrden de grevlendirme yaplabilmektedir. Ancak, proje bavurularnn ticari faaliyet ve gizlilik konusu olmas nedeniyle tedbirli davranlmas gerekmektedir. Firmalar sunduklar projelerin deerlendirilmesinde grev alan hakemlere gerekeli itirazlarn yapabilmektedir. Tablo 76. TBTAK TEYDEB Hakem, zleyici ve Rapor Saylar
Yl Hakem Yeni Hakem 511 695 501 443 298 376 204 Hakem Raporu 2.661 4.022 4.360 3.574 3.781 4.862 2.511 Proje Says/ Hakem* 2 2 3 2 3 3 2 zleyici Yeni zleyici 201 245 374 460 273 201 78 zleyici Raporu 2.061 2.080 3.858 2.770 3.301 3.621 944 Proje Dnem Dosyas/zleyici* 4 3 4 3 3 3 2
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 * Ortalama
1.167 1.594 1.618 1.445 1.498 1.703 1.264
535 681 985 922 1.034 1.104 625
** 30 Nisan 2013 itibaryla
202
Tablo 77. TBTAK TEYDEB Destek Programlar Kapsamnda niversite- Sanayi birlii eren Proje Bilgileri
2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013
niversite-Sanayi birlii eren Proje Bavuru Says niversite-Sanayi birlii eren Proje Bavuru Saysnn Toplam Proje Bavuru Says indeki Oran (%)
187
242
249
478
186
10
14
15
19
21
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Destekleri Teknoloji Gelitirme Blgeleri Kanunu 6 Temmuz 2001 tarih ve 24454 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. 2001 ylndan itibaren uygulamaya konulan ve sanayicileri, aratrmaclar ve niversiteler ile buluturarak teknoloji youn retime ynelik yeni rn ve retim yntemleri gelitirmelerini salayacak bu Kanun kapsamnda; 30 Nisan 2013 itibaryla 49 Teknoloji Gelitirme Blgesi kurulmutur. Bu blgelerden 34 faaliyete gemitir. Teknoloji Gelitirme Blgelerine ynelik detayl bilgi stratejik ama Y2 blmnde bulunmaktadr. Maliye Bakanl Destekleri 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun kapsamnda Trkiye'de faaliyet gsteren Ar-Ge merkezleri, kamu kurum ve kurulular ile uluslararas fonlardan desteklenen Ar-Ge projeleri ve ortaklarndan en az birisi Ar-Ge merkezi bulunan bir iletme olmak zere ayn veya deiik sektrde faaliyet gsteren iletmeler tarafndan ibirlii iinde yrtlen ve bu iletmelerden birisi veya birka tarafndan fonlanan, Rekabet ncesi birlii Projeleri, Kk ve Orta lekli Sanayi Gelitirme ve Destekleme daresi Bakanl tarafndan 12 Nisan 1990 tarihli ve 3624 sayl Kanuna gre oluturulan teknoloji merkezi iletmeleri ve Teknogiriim sermayesi desteinden yararlananlara gerekletirdikleri Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri iin tevik ve istisnalar salanmaktadr. Detayl bilgi stratejik ama Y2 blmnde bulunmaktadr. KOSGEB Destekleri Teknoloji Gelitirme Merkezleri (TEKMER) faaliyetlerine ynelik detayl bilgi stratejik ama Y2 blmnde bulunmaktadr. TTGV Destekleri te yandan TTGV'nin salad TGP, TPD, TEP ve evre Destekleri kapsamnda sanayi -sanayi ibirlikleri dolayl olarak desteklenmektedir. TGP destei kapsamnda 2006 ylndan 30 Nisan 2013 tarihine kadar 5 konsorsiyumun projesi desteklenmitir. Proje yrtlmesi esnasnda ksm teknoloji transferi, tasarm, imalat, test ve dorulama kapsamnda projeyi neren kuruluun dier sanayi firmalaryla ortak almalar "Hizmet Alm" harcamalar olarak destek kapsamna girmektedir. Desteklenen projeler kapsamnda hizmet alm yoluyla zel sektr tedarik amal ibirliklerinin oran %35 civarndadr. 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla TEP kapsamnda desteklenen 5 proje olmutur. Bu projelerin tmnde, projede kilit rol oynayacak baz altyaplarn gelitirilmesi (makine, cihaz, yazlm, tasarm, modelleme gibi) ve gerekli test/deneylerin gerekletirilmesi kapsamnda sanayi-sanayi ibirliklerine rnek oluturabilecek yaplar bulunmaktadr.
203
Tablo 78. TTGV Kullandrmlar*

Yllar Ar-Ge Destekleri (TGP+TEP) 31 36 43 29 23 8 2 172 6 Ticariletirme Destekleri 1 2 1 4 0 evre Destekleri (PD + OTM) 4 4 4 3 5 3 1 24 3
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013** Toplam 2013 (Yl Sonu Tahmini) * Milyon TL, 2013 yl sabit fiyatlaryla ** 30 Nisan 2013 itibaryla
Kalknma Bakanl Destekleri Aratrmac Yetitirme ve Sanayi Doktora Programna ynelik detayl bilgi stratejik ama Y1 blmnde bulunmaktadr.
204
Stratejik Ama Y4
Strateji
Eylem
Ulusal Yenilik Sistemi erisindeki KOB'lerin Rolnn Glendirilmesi Daha ok KOBnin Ar-Ge ve yenilik yapanlar halkasna eklenmesi Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini kendi bnyesinde gerekletiren KOBlerin niversite ve aratrma kurumlaryla ortak proje retme kapasitesinin artrlmas Eylem: Proje fikrinin belirlenmesi, projenin gelitirilmesi ve proje ynetimi konularnda KOBlere ynelik eitim ve danmanlk hizmetlerinin gelitirilip KOB'lere sunulmas Gelime: Proje ynetimi konusunda KOBlere ak eitimler verilmitir. TBTAK destei alacak KOBlerin proje ynetimi vb. kritik konularda TBTAK TSSDEden eitim alabilmesi iin altyap yaplmtr. KOBlerin teknoloji ynelimi ve ynetimi yeteneinin gelitirilmesi Eylem: KOBlerin mevcut durumu deerlendirerek gelecei planlamalarna ynelik olarak eitim ve danmanlk hizmetlerinin gelitirilmesi ve sunulmas Gelime: KOSGEB ile ortak proje almas ynnde grmeler ve analizler yaplmtr. Mfredat gelitirilmii proje dokmanlar hazrlanmtr. evre ve ehircilik Bakanl ile proje grmeleri yaplm, ierik tasarlanmas almalarna balanmtr. TBTAK TSSDE KOSGEB 2012-2016
TBTAK TSSDE
KOSGEB ve lgili Odalar
srekli D
Y4.1.3
TBTAK TSSDE
KOSGEB ve lgili Odalar
srekli D
Eylem: KOBIlerin giriimcilik yetkinliklerinin iyiletirilmesi amacyla KOBI Akademi Projesinin gerekletirilmesi Gelime:
Teknogiriimcilik konusunda TBTAK TEYDEB ile ibirlii kurulmutur. Eitim mfredat tasarlanm ve eitici havuzu oluturulmutur. Kasm 2012de ilk grup eitim gerekletirilmitir. Mays 2013te ikinci gruba eitim verilmitir.
205
Strateji
Eylem
Y4.1.4
KOB Ar-Ge ve yenilik destekleri ile fikri ve snai mlkiyet haklar konusunda bilgiye ulamnn kolaylatrlmas, bilgilendirme faaliyetlerinin yaygnlatrlmas ve eitlendirilmesi Eylem: KOBlerinin yenilik kapasitelerinin gelitirilmesine ilikin Hezarfen Projesinin yaygnlatrlmas Gelime: Trk Patent Enstits tarafndan Ankaradaki medikal cihaz ve alet retimi konusunda faaliyet gsteren iletmeleri n inovasyon ve Ar-Ge ynetimi kapasitelerini gelitirmek, snai mlkiyet haklarnn kullanmn artrmak ve iletmeleri ulusal ve uluslararas alanda tantmak amacyla Hezarfen Medikal Ankara Projesi hazrlanm ve projeye Ankara Kalknma Ajansndan mali destek salanmtr. Trk Patent Enstits ile Ankara Kalknma Ajans arasnda 21 Aralk 2011 tarihinde szleme imzalanmtr. On bir aylk proje 2012 Kasm aynda tamamlanmtr. 18 Ekim 2012 tarihinde Medikal Cihaz ve Ekipmanlar Sektrnde Gelecek Trendleri ve Ortaklaa Rekabet Uluslararas Konferans eletirme etkinlii olarak dzenlenmitir. Konferansta Ankarann medikal cihazlar ve aletler konusundaki kapasitesini artrmak ve bu konuda faaliyet gsteren firmalar ulusal ve uluslararas alanda tantmak ve balantlarn gelitirmek hedeflenmitir. Ayrca Avrupadaki kmelerin, firmalarn rekabet gcn artrmak iin gerekletirdikleri faaliyetler hakknda bilgi ve tecrbelerini aktarmalar ve muhtemel ibirlii alanlarnn tartlmas salanmtr. 2013 ylnda Hezarfen Projesinin bir baka ilde payda kurulularla ibirlii yaplarak uygulanmas iin almalar yaplmtr. 5 Temmuz 2012 tarihinde Eskiehir Osmangazi niversitesinden Hezarfen Projesinin Eskiehirde uygulanmas konusunda talep alnmtr. Hezarfen Teknoloji ve Tasarm Gelitirme Projesinin 2013 ylnda Kayseride ve Eskiehirde uygulanmas iin KOSGEB, ETMK, Kayseri Ticaret Odas, Kayseri Sanayi Odas, Eskiehir Sanayi Odas ve Eskiehir Osmangazi niversitesi ile iletiime geilmi ve mutabakat salanmtr. Eylem: Ar-Ge destek programlar hakknda bilgilendirme ve baar rneklerinin hedef kitleye aktarlmas Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl TBTAK, TOBB, Sanayi Sektrn Temsil eden Dernek ve Sivil Toplum Kurulular 2011 - 2016 D Trk Patent Enstits TOBB, KOSGEB, Endstriyel Tasarmclar Meslek Kuruluu 2013 - 2014
Gelime: Bilgilendirme almalar erevesinde niversitelerde Sanayi Blgelerinde ve STKlarn dzenledii muhtelif organizasyonlarnda tantma ynelik sunum, film gsterimi, bror datm, birebir bilgilendirme gibi faaliyetler yaplmaktadr. Bu dnemde 25 faaliyet gerekletirilmitir. Ayrca niversite-sanayi ibirliini gelitirmek amal 6 blgede (Ankara, Kocaeli, Bursa, zmir, Antalya, ve Aydn) geni katlml niversite-sanayi ibirlii toplantlar dzenlenmitir. 28 Mart 2013 tarihinde de stanbulda TGB zirvesi yaplmtr.
206
Y4 - Blm 2: Ulusal Yenilik Sistemi erisinde KOBlerin Rolnn Glendirilmesi Kapsamnda Trkiyedeki Dier Gelimeler
A. TBTAK Destekleri 1507 - KOB Ar-Ge Balang Destek Program KOB Ar-Ge Balang Destek Program ile, KOBler tarafndan yeni bir rn retilmesi, mevcut bir rnn gelitirilmesi, iyiletirilmesi, rn kalitesi veya standardnn ykseltilmesi veya maliyet drc nitelikte yeni tekniklerin, yeni retim teknolojilerinin gelitirilmesi amalanmaktadr. Program kapsamnda, KOBIlerin 500.000 TL bte ve 18 ay sre ile snrl ilk 3 projesi ve ortakl proje bavurusu yaplmas durumunda ayn koullarda 2 ilave proje olmak zere toplam 5 proje TBTAK tarafndan desteklenmektedir. Destek oran her dnem iin sabit olup %75tir. Projelere program kapsamnda salanacak desteklerle KOBlerin, teknoloji ve yenilik kapasitelerinin gelitirilerek daha rekabeti olmalar, sistematik proje yapabilmeleri, katma deeri yksek rn gelitirebilmeleri, kurumsal aratrma teknoloji gelitirme kltrne sahip olmalar, ulusal ve uluslararas destek programlarnda daha etkin yer almalar hedeflenmektedir. Tablo 79. 1507 KOB Ar-Ge Balang Destek Program Bavuru Saylar
2007 2008 2009 2010 2011 2012 30 Nisan 2013 478 466 253 2013* Toplam**
Proje Bavuru Says Firma Says Yeni Firma Says Karar Verilen Proje Says (Yl erisinde) Destek Karar Verilen Desteklenmeyen Sonulanan Proje Says denen Destek Tutar *** (Milyon TL) * 2013 yl sonu ngrs
578 536 -
1.192 1.097 945
1.024 946 715
939 848 605
854 773 571
1.048 951 657
1.300 1.170 830
6.113 3.746
225
1.100
1.185
1.013
851
993
349
5.716
162 63 -
641 459 76
597 588 413
516 497 497
512 339 399
663 330 536
231 118 85
770 -
3.322 2.394 2.006
24,3
106,3
87,2
85,3
85,4
16,9
106
405,3
** 30 Nisan 2013 itibaryla birikimli toplam *** 2013 yl sabit fiyatlaryla
TBTAK-1507 Programna, 2011 ylnda 854 proje bavuru yaplmken, 2012 ylnda bu say yaklak %22 artarak 1048 olarak gereklemitir. Bu program kapsamnda, Ocak-Nisan 2013 dneminde proje bavurularnn toplam proje bavurusuna oran %55 olmutur. Verilen hibe destek tutar 2013 sabit fiyatlaryla, 2011 ylnda 85,3 milyon TL ve 2012 ylnda 85,4 milyon TL olarak gereklemitir (ekil 18). OcakNisan 2013 dneminde ise, bu programa denen hibe destek tutar 16,9 milyon TL olarak gereklemitir (Tablo 79).
207
* 2013 yl sabit fiyatlaryla ekil 18. TBTAK-1507 Program Kapsamnda TBTAK ve DTM Kaynaklarndan Salanan Destek Miktarnn Yllara Gre Dalm
** 2013 yl sabit fiyatlaryla ekil 19. TBTAK-1507 Program Kapsamnda Proje Bavurularnn Yllara Gre Dalm
Ocak-Nisan 2013 dneminde, bu program kapsamnda 466 KOB leindeki firma, 478 proje bavurusu gerekletirmitir (ekil 19). 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla, Program kapsamnda 978 proje desteklenmekte olup, 349 proje nerisinin deerlendirme sreci devam etmektedir. ekil 34ten de grlecei gibi, programa bavuru yapan kurulularn byk bir blmn programa ilk defa bavuru yapan kurululardan olumaktadr. ekil 21de program kapsamnda proje bavurularnn teknoloji alanlarna gre dalm gsterilmektedir.
* 2013 Yl sonu ngrs olup, Ocak-Nisan 2013 itibaryla bavuran firma says 466 olup yeni firma says 253dr. ekil 20. TBTAK-1507 Programna Bavuran Firma Saysnn Yllara Gre Dalm
ekil 21. TBTAK-1507 Program Kapsamnda Proje Bavurularnn Teknoloji Alanlarna Gre Dalm
KOBlerin TBTAK TEYDEB Destek Programlar indeki Yeri
KOBler, TBTAK-1507 Programna ilk 3 projesi ve ortakl proje bavurusu yaplmas durumunda ayn koullarda 2 ilave proje olmak zere toplam 5 projeleri iin bavurabilmelerin yan sra tm destek programlarndan da faydalanabilmektedir. 2004-2012 yllar arasnda, TBTAK TEYDEB Destek Programlar kapsamnda: Proje bavurusu yapan firmalarn leine bakldnda, KOB lekli firmalarn oran 2004 ylnda %79 iken, 2012 yl sonunda %87ye ykselmitir. Bu oran, 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla %86dr.
1511-ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program ile ilgili detayl bilgi D1 ve D2 stratejik amalar altnda sunulmaktadr.
208
KOB lekli firmalardan gelen proje bavurularnn oran ise, 2004 ylnda %68 iken, 2012 yl sonu itibaryla %81e ykselmitir. 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla ise bu oran %80 olmutur. Sz konusu dnem itibaryla, tm Destek Programlar kapsamnda, KOB lekli firmalara verilen hibe destek tutarnn oran 2004 ylnda %42 iken, 2012 yl sonunda %59 olarak gereklemitir. Bu oran Ocak-Nisan 2013 dneminde %71 olarak gereklemitir.
TBTAK TEYDEB bnyesinde yrtlen destek programlar kapsamnda 1 Ocak 2007-30 Nisan 2013 dnemini kapsayan toplam proje bavuru says ve denen destek tutarlarna ilikin zet bilgiler ekil 22 ve ekil 23te verilmektedir. Buna gre, gerek proje bavuru saylarnn dalm gerekse de denen destek tutarlarnn dalm asndan bakldnda TBTAK-1507 Program tm TBTAK TEYDEB destek programlar arasnda nemli bir paya sahiptir.
ekil 22. TBTAK TEYDEB bnyesinde yrtlen destek programlar kapsamnda, Ocak 2007- Nisan 2013 dnemini kapsayan proje bavuru saylarnn dalm
ekil 23. TBTAK TEYDEB bnyesinde yrtlen destek programlar kapsamnda, Ocak 2007- Nisan 2013 dnemini kapsayan denen destek tutarlarnn dalm
TBTAK TEYDEB Destek Programlar kapsamnda, 2013 ylnda, 30 Nisan 2013 itibaryla 328 firma, 347 proje ile ilk kez proje bavurusu yapm olup, 56 firmann 57 projesi desteklenmitir (Tablo 80). Tablo 80. TBTAK Aratrma Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Destek Programlarna lk Kez Bavuru Yapan Firmalara likin Veriler
1501 lk kez Proje Bavurusu Yapan Firma Says KOB Byk lk kez Bavuru Yapan Firma Proje Says KOB Byk Destek Karar Verilen KOB Byk 1505 1507 1509 1511 30 Nisan 2013 itibaryla 328 312 16 347 327 20 57 53 4
54 38 16 63 43 20 10 6 4
17 17 17 17 3 3 -
251 251 261 261 42 42 -
6 6 6 6 2 2 -
209
TBTAK TEYDEB Tarafndan Yrtlen Programlardaki yiletirmeler lkemizin Bilim, Teknoloji ve Yenilik (BTY) vizyonunu, nceliklerini ve ana hedeflerini ieren temel strateji belgesi olan Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi (UBTYS) 2011 -2016 ile, Bilim Teknoloji Yksek Kurulunun (BTYK) 27 Aralk 2011 tarihinde yaplan toplantsnda alnan kararlar dorultusunda stratejik hedeflerini belirleyen TBTAK; KOBlerin Ar-Ge Kapasitesi ve Yetkinliklerinin Artrlmas, TEYDEB Btesi erisinde KOBlere Aktarlan Destek Orannn Artrlmas, Byk Bteli Projelerde KOBlerin Alt-Yklenici Olarak Projelerde Yer Almas Zorunluluu ve Kotas Getirilmesi, Desteklenen KOB Projelerinde Aratrmaclara Tevik Edici dller Verilmesi, niversite-Sanayi birliini eren Projelerin Deerlendirme Kriterlerinin yiletirilmesi, niversite-Sanayi birliklerinin oaltlmas,
hedefleri paralelinde; TBTAK Bilim Kurulunun 2 Mart 2013 tarihli ve 207 sayl toplants ile 6 Nisan 2013 tarih ve 218 sayl toplantlarnda alnan kararlar gereince; TBTAK-1511 ncelikli Alanlar Aratrma, Teknoloji Gelitirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Program ve TBTAK-1512 Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Programnn
Uygulama Esaslarnda deiiklikler yaplm ve bu deiiklikler yrrle girmitir. TBTAK-1511 Programnda; Programn yrtme mekanizmasnda yenilie gidilmi, her bir TEYDEB Teknoloji Grubunun arlar kapsamnda oluturacaklar arl Projeler Danma Kurulu ile program srelerini yrtmeleri kararlatrlmtr. Program kapsamnda deerlendirme sreleri ksalmtr. Program kapsamnda deitirilmitir. proje deerlendirme boyutlar ve proje puanlama kriterleri
1512 Programnda; Programn ad, 1512 TBTAK Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program yerine; TBTAK Giriimcilik Aamal Destek Program olarak deitirilmitir. Program dayana deitirilerek, 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun yerine, 02.02.2013 tarih ve 28547 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak deien 278 sayl Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu Kurulmas Hakknda Kanuna dayandrlmtr. Giriimcilere sermaye aktarm, 5746 sayl kanunda geen teknogiriim sermaye destei yerine, 278 sayl kanuna uygun olarak teminat alnmakszn hibe olarak sermaye destei verilmesi eklinde deitirilmitir. Giriimci ve bavuru yapabilecek kiiler tanm deitirilmitir. Program kapsamnda desteklenmesi uygun bulunan toplam giderler ierisindeki, genel gider destei pay %15ten, %20ye ykseltilmitir.
210
B. KOSGEB Destekleri Ar-Ge novasyon ve Endstriyel Uygulama Destek Program Bu program ile yeni rn, yeni sre, bilgi ve/veya hizmet retilmesi veya ticariletirilmesi iin aratrma, gelitirme, inovasyon ve endstriyel uygulama projelerinin desteklenmesi suretiyle aadaki hususlar amalanmaktadr: Bilim ve teknolojiye dayal yeni fikir ve bululara sahip KOB ve giriimcilerin gelitirilmesi, Teknolojik fikirlere sahip tekno-giriimcilerin desteklenmesi, KOBlerde Ar-Ge bilincinin yaygnlatrlmas ve Ar-Ge kapasitesinin artrlmas, Ar-Ge ve novasyon proje sonularnn ticariletirilmesi ve endstriyel uygulamas na destek salanmas.
KOSGEB KOB Proje Destek Program letmelere zg sorunlarn iletmeler tarafndan projelendirildii ve projelendirilen maliyetlerin desteklenebildii bu program ile aadaki hususlar amalanmaktadr: KOBlerde proje kltr ve bilincinin oluturulmas, letmelerin proje yapabilme kapasitelerinin gelitirilmesi, KOBlerin; retim, ynetim -organizasyon, pazarlama, d ticaret, insan kaynaklar, mali iler ve finans, bilgi ynetimi ve bunlarla ilikili alanlarda sunacaklar projelerin desteklenmesi.
KOSGEB Tematik Proje Destek Program Bu program ile aadaki hususlar amalanmaktadr: KOBlerde makro strateji dokmanlarnda iaret edilen ncelikler dikkate alnarak belirlenen tematik alanlarda blgesel ve sektrel ihtiyalarn karlanmas, Uluslararas mevzuat ve nceliklere KOBlerin uyumunun salanmas, Meslek Kurulularnn KOBleri gelitirmek amacyla daha fazla proje hazrlamalarnn tevik edilmesi iin iletme ve meslek kurulular projelerinin desteklenmesi.
KOSGEB Giriimcilik Destek Program Bu programn amac: Ekonomik kalknma ve istihdam sorunlarnn zmnn temel faktr olan giriimciliin desteklenmesi ve yaygnlatrlmas, Baarl ve srdrlebilir iletmelerin kurulmas, Giriimcilik kltrnn yaygnlatrlmas, Gelitirme Merkezlerinin kurulmas ile giriimciliin gelitirilmesi, stihdamn artrlmas, Yerel dinamiklere dayal giriimciliin desteklenmesidir. Uygulamal Giriimcilik Eitimi Yeni Giriimci Destei Gelitirme Merkezi (GEM) Destei Plan dl
Giriimcilik Destek Program, aadaki 3 alt program ve 1 dlden olumaktadr.
KOSGEB Genel Destek Program Bu program ile:
211
Proje hazrlama kapasitesi dk KOBler ile KOSGEB hedef kitlesine yeni dhil olmu sektrlerdeki KOBlerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanmas, KOBlerin kaliteli ve verimli mal/hizmet retmelerinin salanmas, Mevcut KOSGEB desteklerinin revize edilerek daha fazla KOBnin bu desteklerden yaygn ekilde faydalanmas, KOBlerin rekabet glerini ve dzeylerini ykseltmek amacyla genel iletme gelitirme faaliyetlerinin tevik edilmesi, KOBlerin yurt ii ve yurt d pazar paylarn artrmak amacyla tantm ve pazarlama faaliyetlerinin gelitirilmesi
amalanmaktadr. Gelien letmeler Piyasas KOB Destek Program Gelime ve byme potansiyeline sahip kk ve orta lekli iletmeler iin aadaki hususlar amalanmaktadr: Borsa stanbul A.. (BST) Gelien letmeler Piyasasnda ilem grmesinin salanmas, Sermaye piyasalarndan fon temin edilmesine imkn salanmas.
Yukarda zetlenen KOSGEB destek programlarna ilikin gerekleme rakamlar Tablo 81de yer almaktadr. Tablo 81. KOSGEB Destek Programlar Gerekleme Rakamlar
2010 Destek Programlar Destek Miktar** 6,7 letme Adedi 1.910 2011 Destek Miktar** 77,4 letme Adedi 15.387 2012 Destek Miktar** 101,9 letme Adedi 19.065 2013* Destek Miktar** 26 letme Adedi 7.492 Toplam Destek Miktar** 212 letme Adedi 30.465
Genel Destek Program Ar-Ge, novasyon ve Endstriyel Uygulama Destek Program Giriimcilik Destek Program KOB Proje Destek Program Tematik Proje Destek Program Gelien letmeler Piyasas KOB Destek Program
5,6
116
49,6
830
69,1
1.193
12,6
571
136,9
1.577
0,5
43
30,1
2.416
54,9
4.984
18,8
2.784
104,3
7.204
0,4
23,5
630
60,2
1.814
12
841
96,1
2.304
0,2
0,5
18
0,12
0,82
25
0,1
0,1
* 30 Nisan2013 itibaryla **2013 yl sabit fiyatlaryla milyon TL
te yandan, 2013 yl ierisinde, Ar-Ge ve novasyon Destek Program kapsamnda verilen personel gideri destei ile 661 kii; Endstriyel Uygulama Destek Program kapsamnda personel gideri destei ile 128 kii istihdam edilmitir. 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla Ar-Ge, novasyon ve Endstriyel Uygulama Destek Program kapsamnda istihdam edilen toplam personel says 2534tr.
212
KOB Giriim Sermayesi Yatrm Ortakl A.. Destekleri 2005 ylndan beri aktif olarak faaliyetlerini devam ettirmekte olan KOB A..ye, 2005-2012 dneminde 1.879 adet proje bavurusu yaplmtr. Yaplan bavurulardan 1.218 tanesi bilgilendirme aamasnda kalm; 661 proje sahibi bavuru formunu doldurarak KOB A..ye resmi mracaatta bulunmutur. KOB A.. toplamda 54 iletmeden i plan istemi ve bu iletmeler zerinde detayl almtr. plan istenilen 54 iletmeden 27 tanesinin fizibilitesi ve mali -hukuki denetimi yaplm, 9 iletme ile de ortaklk gerekletirilmitir. KOB A..ye yaplan bavurularn yllara gre dalm aadaki tabloda verilmitir. Tablo 82. KOB A..ye Yllara Gre Bavurular
Proje Durumu Toplam Bavuru Bilgi Bilgilendirme Aamasnda Kalan Bavuru Formu Gelen plan Hazrlanan Denetim + Fizibilitesi Yaplan Ortaklk Gerekletirilen 2005 140 91 49 10 6 0 2006 299 191 108 14 4 1 2007 245 139 106 9 4 2 2008 376 263 113 5 3 1 2009 261 183 78 5 2 2 2010 159 107 52 3 2 1 2011 164 90 74 4 4 2 2012* 235 154 81 4 2 0 Toplam 1879 1218 661 54 27 9
* 30 Aralk 2012 tarihi itibaryla KOB A..den alnan rakamlardr.
Gelen bavurular sektrlere gre deerlendirildiinde ise ilk 4 sray biliim, makine sanayi, gda ve enerji sektrleri oluturmaktadr. Gelen bavurularn sektrlere gre dalm aadaki tabloda verilmitir. Tablo 83. KOB A.. Yllara ve Sektrlere Gre Bavurular
Sektr Otomotiv Makine Sanayi Biliim Savunma Sanayi Uzay Enerji Su Gda Dier 2005 4 23 15 1 5 16 76 2006 9 41 22 9 33 185 2007 8 34 16 18 36 133 2008 15 31 18 1 14 56 241 2009 10 14 20 2 10 31 174 2010 5 16 12 1 11 13 101 2011 6 14 23 9 18 94 2012* 14 10 34 2 15 1 15 148 91 1 218 1156 Toplam 71 183 160 7
* 30 Aralk 2012 tarihi itibaryla KOB A..den alnan rakamlardr.
C. Ar-Ge Vergi Tevik Yasas 5746 sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun 12 Mart 2008 tarihinde, Kanunun uygulama Ynetmelii ise TBTAKn gr de alnarak, Maliye Bakanl ve Sanayi ve Ticaret Bakanl ibirliiyle hazrlanm ve 31 Temmuz 2008 tarihli Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. 2012 yl gelir vergisi stopaj tevikinden yararlanan mkelleflerin KOB ve byk sanayi kurulular 2 olarak dalm Tablo 84te verilmektedir.
5746 Sayl Kanun ile ilgili detayl bilgi, Y2 stratejik amac altnda verilmektedir.
213
Tablo 84. 2012 Yl Gelir Vergisi Stopaj Tevikinden Yararlanan Mkelleflerin Kobi ve Byk Sanayi Kurulular Olarak Dalm
Doktoral Olanlar Dnem Ocak 2012 ubat 2012 Mart 2012 Nisan 2012 Mays 2012 Haziran 2012 Temmuz 2012 Austos 2012 Eyll 2012 Ekim 2012 Kasm 2012 Aralk 2012 KOB Say 51 53 102 38 36 107 52 58 98 49 64 148 KOB Tutar* 39,0 54,0 113,3 47,0 42,5 134,6 61,8 72,8 169,2 76,4 83,1 268,0 Byk Say 442 449 478 476 517 514 498 492 505 497 520 545 Byk Tutar* 411,5 476,5 689,2 764,4 735,1 864,5 897,1 758,8 881,6 967,7 845,5 1.250,7 KOB Say 1.990 2.136 3.469 2.179 2.236 3.725 2.282 2.319 3.839 2.355 2.594 4.079 KOB Tutar* 595,4 728,8 1.514,1 1.187,2 1.050,2 1.985,6 1.203,2 1.253,8 2.261,9 1.366,8 1.498,6 2.705,3 Dier Byk Say 14.859 15.172 15.706 15.790 15.783 15.849 16.191 16.099 16.384 16.432 16.790 16.389 Byk Tutar* 7.265,3 7.557,7 12.158,0 12.621,1 11.119,8 14.119,9 15.555,6 13.087,0 16.126,7 16.492,0 14.722,6 21.551,6
* 2013 Sabit Fiyatlaryla, Bin TL
214
Stratejik Ama Y5-Aratrma Altyaplarnn TARALn Bilgi retme Gcne Katksnn Artrlmas
Tamamlanma Durumu Strateji Eylem Sorumlu Kurum/Kurulu birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar) Zaman Aral
Stratejik Ama Y5 Ama Y5.1 Strateji Y5.1.1
Aratrma Altyaplarnn TARALn Bilgi retme Gcne Katksnn Artrlmas1 Mevcut ve yeni aratrma altyaplarnn UBTYS 2011-2016nn stratejik yaklamna taban oluturmas Mevcut aratrma altyaplarnn sektrleraras ok ortakl aratrma ibirliklerine de olanak tanyacak ekilde, lke ncelikleri dorultusunda etkin, veriml i ve srdrlebilir ekilde kullanlmasnn salanmas Eylem: ARBS ve TARABSin etkinletirilmesi TBTAK, dier destek veren kurumlar Kamu Ar-Ge Destei Veren kurulular, niversiteler 2011 2015
Gelime: 1 Kasm 2011 tarihinde ARBSe n kayt yaptrm kullanc ve onayl kullanc saylar sras ile 127.782 ve 79.315 iken bu saylar 21 Mays 2013 tarihi itibari ile 154.925 ve 89.187 ykselmitir (Tablo 1). Art yzdeleri ise; n kaytl kullanclar iin %21,24 Onayl kullanclar iin %12,44 olarak hesaplanmtr.
2013 yl sonunda bu rakamlarn, nkaytl kullanclar iin 160 bin, onayl kullanclar iin 90 bin dolaynda olaca tahmin edilmitir. ARBS kullanclarnn ARBSteki bilgilerini gncellemelerini tevik amac ile proje deerlendirme panellerinde ve tantm toplantlarnda ARBSe kayt olunulmas konusunun katlmclara hatrlatlmasna devam edilmektedir. T
Bu stratejik amaca ynelik aada belirtilen strateji(ler) altnda 2012 ylna ynelik uygun bir eylem bulunmamaktadr:
Y5.1.4. niversitelerde sanayi ihtiyalarn ve yerel zellikleri de dikkate alan tematik olarak yaplanm aratrma merkezlerinin yaygnlatrlmas
215
Tablo 85. TBTAK ARBS Temel statistikleri (21 Mays 2013 tarihi itibariyle onayl kaytlar) Aratrmac Saylar (Yurtii/Yurtd) niversite Kamu Sivil Toplum Kuruluu Ticari (zel) Ticari (KT) Dier Toplam 53.258 9.978 329 19.570 310 5.742 89.187 Toplam 1.148 Ar-Ge Kuruluu Saylar (Yurtii/Yurtd) niversite Kamu Sivil Toplum Kuruluu Ticari (zel) Ticari (KT) 379 265 31 463 10 T
ARBSe Thomsonn entegrasyonu tamamlanm olup ARBS kullanclarnn ARBSteki bilgilerini gncellemelerini tevik iin tedbirler alnmtr. TARABSin kurgulanma amac ulusal aratrma altyapsnn kayt altna alnmas ve bylece kaynaklarn daha etkin ve verimli kullanlmasn salamaktadr. 2010 ylndan itibaren TBTAK ARDEBe yaplan elektronik proje bavurularnda, kurumlarda bulunup proje kapsamnda kullanlacak olan ve ayrca proje kapsamnda talep edilen makine/tehizat bilgileri elektronik ortamda Maliye Bakanlnn tanrlar iin belirlemi olduu kodlama sistemi kullanlarak alnmaktadr. Sisteme yaplan girilerin artmasnn temel olarak, proje bavurularnda makine-tehizat-altyap bilgilerinin TARABSe girilmesinden kaynakland dnlmektedir. Bununla birlikte Aratrma Destek Gruplar desteklenmesine karar verilen projelerin btelerinin belirlenmesi aamasnda kaynaklarn daha etkin kullanlmasn salamak amacyla; alnacak alet/tehizatlara karar verirken, TARABSteki bilgilerden faydalanmaktadr. Bunun dnda TARABSe verinin direk o larak Kamu Harcama ve Muhasebe Biliim Sistemi (KBS) kapsamnda Tanr Mallar Ynetimi Sisteminden ekilmesinin fizibilite almas yaplmaktadr. Bu konuda Kamu Harcama ve Muhasebe Biliim Sistemine (KBS) eriim iin izin beklenmektedir. 1 Kasm 2011 tarihi itibar ile 2.733 kurum/birimden 2.127 yurtd alet/tehizat talep girii, 30109 proje alet/tehizat talep girii ve 26553 mevcut alet/tehizat girii yaplmken, 13 Mays 2012 tarihi itibari ile bu deerler 3.865 kurum/birimden 3.309 yurtd alet/tehizat talep girii, 53.426 proje alet/tehizat talep girii ve 45.620 mevcut alet/tehizat girii olarak ykselmitir. Art yzdeleri ise; Kurum/birim iin %41, Yurtd Alet/Tehizat Taleb Girii iin %55, Proje Alet/Tehizat Talep Girii iin %77, Mevcut Alet/Tehizat Girii iin ise %71,8 olarak hesaplanmtr.
216
Eylem: Ulusal yenilik sistemi iinde yer alan tm aratrma kurulularnn, aratrma altyaplarnn ve aratrmaclarn birbirine teknolojinin izin verdii en yksek hzlarda balanmasn salayacak ve ticari internet alarnda olmayan yeni servislerin sunulduu fiber optik tabanl bir a altyapsnn kurulmas
TBTAK ULAKBM
UDHB, TCDD Genel Mdrl, Ulatrma Bakanlna Bal lgili Dier Genel Mdrlkler, Kalknma Bakanl, Belediyeler
2011 - 2016
D Gelime: Eskiehir fiber optik ihalesini kazanan firmaya Mays aynda iyeri teslimi yaplarak szleme sreci takip edilecektir. stanbul Medeniyet ve Marmara Gztepe yerlekeleri aktif cihaz ihalelerinin de gerekletirilmesinin ardndan altyapya balanacaktr. Bu dnemde stanbul Avrupa yakasnda Boazii niversitesi iin gzergahn belirlenerek altyapnn kurulmas, Ankarada ehirii gzergahn netletirilerek ihale srecinin balatlmas planlanmaktadr.
Eylem: "Trkiye Ulatrma Aratrma Merkezi"nin oluturulmasna ynelik olarak yaplabilirlik etd almasnn yaplmas
Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanlna bal ilgili ve ilikili kurulular, Trkiye 'de faaliyet gsteren akademik ve dier teknik aratrma merkezleri, Belirlenecek uluslararas ulatrma aratrma enstitleri, Belirlenecek teknik niversiteler, TBTAK, YK, Kurulu ve ileyi prosedrlerine ilikin olarak hukuk alanndan belirlenecek yetkililer, Finansman destei ve ayni destek salayabilecek kamu/zel kurum/kurulular
2011 - 2013
Gelime: 655 Sayl KHK dorultusunda Ulatrma Denizcilik ve Haberleme Bakanl bnyesinde Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Aratrmalar Merkezi Bakanl kurulmutur. Sz konusu eyleme ilikin almalarn, i yaplanmasnn tamamlanmasn mteakip, Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Aratrmalar Merkezi Bakanl tarafndan yrtlmesi planlanmaktadr.
217
Eylem: Salgnlarn erken tan, tiplendirme ve kaynak aratrmasna ynelik mevcut alt yapnn insan gc ve teknik kapasite anlamnda glendirilmesi, risk deerlendirme almalarnn srdrlebilmesi ve buna gre kontrol nlemlerinin alnmas iin bilimsel veri oluturulmas Gelime:
Salk Bakanl (Trkiye Halk Sal Kurumu)
Salk Bakanl, GTHB, TBTAK, Kalknma Bakanl, YK, B, TK
2012-2016
THSK BHKP Kurum Bakan Yardmcl yapsnda kurulan Erken Uyar Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Bakanl merkezi dzeyde almalarna balamtr. Gnlk olarak olay bazl srveyans ve risk deerlendirmesi yaplmaktadr. EUCS ile ilikili kurum/kurulularda belirlenmi odak noktalaryla aylk toplantlar yaplmaya devam edilmitir. THSK bnyesinde EUCSnin fonksiyonlarna destek olacak bir operasyon merkezi kurulmu ve almalara balamtr. IPA kaynakl Bulac hastalklar Srveyans ve Kontrol Projesi kapsamnda almalara devam edilmitir. Saha Epidemiyolojisi Eitim Program (FETP) kapsamnda 2. Dnem eitimleri balamtr. Temel Epidemiyoloji Eitimleri gerekletirilmitir. Risk letiimi Eitimi altay gerekletirilmitir. EUCSye destek verecek laboratuvar kapasitesinin artrlmasna ynelik olarak Trkiye Halk Sal Kurumu, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarlar Daire Bakanlnca yaplan eitimler devam etmektedir.
Strateji Y5.1.2
lgili tm aktrlerin katlm ile lke ncelikleri dorultusunda aratrma altyaplarna ynelik olarak bir yol haritas araclyla altyaplarn performans ynetimine dayal izlenmesi ve altyap mkerrerliinin nlenmesi Eylem: Aratrma Altyaplar (Merkezleri) Yol Haritasnn hazrlanmas ve aratrma altyaplarnn etkin kullanmnn ve srdrlebilirliinin salanmas
Kalknma Bakanl
Kamu Kurulular, niversiteler, zel Sektr Kurulular, STKlar
2011 - 2012
Gelime: 2011 ylnda gerekletirilen Aratrma Altyaplar altayndan sonra balanan almalar neticesinde aratrma altyaplarnn daha etkin ve verimli ekilde kullanlmas amacyla Kanun Tasars Tasla hazrlanm, taslak ilgili kamu kurum ve kurulularna gr iin gnderilmi ve nihai dokman Babakanlka sunulmak zere hazr hale getirilmitir. Performans lm iin kriterlerin tespit edilmesi ve arlklandrlmas ilemleri Kalknma Bakanl ve TBTAK tarafndan ortak yrtlen almalar kapsamnda neticelenmi ve pilot lekteki merkez incelemeleri balamtr. Aratrma altyaplar yol haritas almalar kapsamnda Kalknma Bakanl bnyesinde bir proje balatlmtr. Bu projenin bir paras olarak da aratrma altyaplar portal kurulmas amalanmaktadr.
218
Eylem: Savunma ve Uzay konusunda teknoloji sahiplik dzeyinin takibi iin bilgi sistemi (SARGES) kurulmas
Milli Savunma Bakanl (Ar-Ge ve Teknoloji Dairesi Bakanl)
SSM, TSK (Fabrikalar, Hava kmal Bakm Merkezleri, Tersaneler), Savunma Sanayi Kurulular, TBTAK SAGE, Aratrma Kurumlar, niversiteler
2011 2013
D Gelime: TBTAKn 30 Ekim 2012 tarihli yazs ile, proje nersinin kapsam itibariyle 1007 program ile uyumlu hale getirilmesi iin ncelikle teknoloji snflandrma almalarn ierecek Yaplabilirlik Etd Projesi olarak gerekletirilmesinin uygun olaca bildirilmitir. Bu amaca ynelik olarak TBTAK mevzuatna gre hazrlanan Mteri Kurum htiya Analiz Dokuman, taslak ar Dokuman, taslak proje tanmlama dokman 20 Mart 2013 tarihinde TBTAKa gnderilmitir. Strateji Y5.1.3 AB katlm ncesi mali yardm programlarndan aratrma altyaplarna finansman ayrlmas Eylem: AB Katlm ncesi Mali Yardm Arac (IPA)nn ilgili bileenlerinin, corafi kriter gzetmeksizin Trkiyenin tm blgelerindeki Ar-Ge, yenilik, teknoloji ve bilgi toplumu altyaplarn destekleyebilecek ekilde yeniden dzenlenmesi Gelime: Avrupa Birlii Bakanl: Yaplan grme ve yrtlen temaslarn neticesinde Avrupa Komisyonu, corafi konsantrasyon kstnn esnetilmesi ile ilgili Trkiye pozisyonunu prensipte kabul etmi bulunmaktadr. MIPD benzeri temel belgelerde yaplmas gereken deiikliklerin 2013 dnemine yetitirilmesi mmkn olmad iin, bu deiikliin 2014te uygulanmaya balanacak olan yeni IPA dneminde yaplmas iin Komisyon nezdinde gerekli giriimde bulunulmutur. Kalknma Bakanl: Ar-Ge altyapsnn gelitirilmesine ynelik tedbir ieren ve IPAnn III. bileeni erevesinde uygulanmakta olan Blgesel Rekab et Edebilirlik Operasyonel Program (OP) 2012-13 dnemine ynelik revize edilmi ve Avrupa Komisyonuna sunulmutur. Revizyon srecinde mevcut dnemde geerli olan corafi konsantrasyon (fonlarn kii bana GSYHsi Trkiye ortalamasnn %75inden dk blgelere tahsis edilmesi) kuralnn kaldrlmas ve ilgili Ar-Ge tedbirinin tm blgelerde uygulanmasna ynelik talep Avrupa Komisyonuna iletilmi ve konu Komisyon ile mzakere edilmitir. Fakat konu Komisyon tarafndan uygulanabilir bulunmam ve corafi konsantrasyon kuralnn 2012-13 dneminde de devam etmesi ynnde karar alnmtr. D
Kalknma BakanlAvrupa Birlii Bakanl
TBTAK, BSTB, SGB
srekli
Strateji Y5.1.5
lke nceliklerimiz ve bilimsel kapasite egdmmz dorultusunda stratejik olarak seimi yaplcak uluslar aras alt yap projelerine (ESFRI yol haritas vb) katlm konusunda mekanizmalarn iyiletirilmesi Eylem: Uluslararas altyap projelerine katlm konusunda egdm faaliyetlerinin yrtlmesi
Kalknma Bakanl
AB Bakanl, TBTAK
2011 - 2013
219
Gelime: Aratrma altyaplarna ynelik olarak ABdeki gelimeler takip edilmektedir. AB 7. ereve Program ve European Research Infrastructure Consortium (ERIC) almalar kapsamnda egdm faaliyetleri devam etmi ve projelere katlmak isteyen kurum ve kurulular iin destek ve niyet mektuplar hazrlanmtr. Horizon 2020 iin hazrlk almalarna dier kurumlarla birlikte devam edilmektedir. The Role of ICT Research Infrastructures in Horizon 2020 toplantsna katlm salanmtr. 15 Mart 2013 tarihinde Brkselde dzenlenen ERIC komitesinin 10. toplantsna katlm salanmtr. ESFRI konularnda kurulan mevcut ERICler ve Trkiyedeki aratrma merkezlerinin ilk eletirmesi yaplmtr. Biyoteknoloji alanndaki ERICe katlm iin mzakereler srdrlmektedir. D
220
Y5 - Blm 2: Aratrma Altyaplarnn TARALn Bilgi retme Gcne Katksnn Artrlmas Kapsamnda Trkiyedeki Dier Gelimeler
Bu blmde, Aratrma Altyaplarna ynelik olarak Kalknma Bakanl ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn faaliyetlerine ilikin gelimeler ve dier dzenlemeler hakknda bilgi verilmektedir.
A. Kalknma Bakanl Aratrma Altyaps Destekleri

Aratrma altyaps destekleri kapsamnda lkesel ve blgesel nceliklerle uyumlu, kamu ve zel sektrn ihtiya duyduu alanlarda aratrmaclara birlikte alma ortam oluturmak zere ynetim ve iletme modeli oluturulmas ve dier aratrma kurumlar ile niversitelerin kullanmna ak, srdrlebilir aratrma merkezlerinin kurulmas amalanmaktadr. Toplam aratrma altyaps yatrm miktar 2013 sabit fiyatlaryla, 2003 ylnda 200 milyon TL iken 2013 ylnda 500 milyon TLye ykselmitir. Aratrma altyaps destekleri iki ana grup altnda verilmektedir:
Tematik leri Aratrma Merkezleri

Bilimsel aratrma konusunda greceli olarak gelimi durumda olan, yeterli insan gc kaynana sahip niversite ve kurumlarda ncelikli bir alanda uzmanlaacak ve bu alanda lke apnda sz sahibi ve ynlendirici olabilecek merkezler desteklenmektedir. Bu merkezler aracl ile lke dzeyinde ileri dzeyde aratrma yapma imkn yaratlmas, aratrmac insan kaynann nicelik ve nitelik ynnden gelitirilmesi ve niversite sanayi ibirliine katk salanmas amalanmaktadr. niversitelerdeki bilimsel ve teknolojik birikimin lkemizin ekonomik ve sosyal geliimine katksn artrmak amacyla 2005 ylndan itibaren vakf niversitelerinin uygun grlen aratrma altyaps ve aratrmac insan gc yetitirme projeleri de Kalknma Bakanl tarafndan desteklenmeye balanmtr. Tablo 86da 2003-2013 yllar arasnda Yatrm Programlar kapsamnda desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri listelenmektedir. Tablo 86. 2003-2013 Yllar Arasnda Yatrm Programlar Kapsamnda Desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri
Kurum Proje Ad KAMU KURUMLARI Gda Tarm ve Hayv. Bak. Gda Tarm ve Hayv. Bak. Gda Tarm ve Hayv. Bak. Gda Tarm ve Hayv. Bak. MKEK Gn.Md. Salk Bak. Salk Bak. TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK Tarla Bitkileri Altyap Gelitirme Projesi Lalahan Biyoteknoloji Merkezi Meyve-Asma Baz Materyalleri Ar-Ge Merkezi Milli Botanik Bahesi Pilot lekli Duyarsz Patlayc Altyaps Pankreas Adack Hcre zolasyonu Merkezi Baclar Deneysel Aratrma ve Beceri Gelitirme Merkezi SAGE Piroteknik Ateleyici Kapsl Gel.Alt. MAM Deniz Aratrmalar Mkemmeliyet Merkezi MAM Hibrid Ara Teknolojileri Mkemmelliyet Merkezi UZAY Uzay Gvenilirlik Altyap SAGE - Delici ve Delme Etkinlii Gelitirme Altyaps 2009-2012 2010-2011 2010-2012 2011-2013 2009-2011 2008-2012 2009-2012 2007-2011 2007-2011 2007-2012 2007-2011 2008-2013 13.663 2.627 5.886 89.966 23.187 20.389 3.773 3.063 19.439 16.185 3.384 23.963 Balama ve Biti Yllar Toplam Maliyet (Bin TL)*
221
Tablo 86. 2003-2012 Yllar Arasnda Yatrm Programlar Kapsamnda Desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri - Devam I
Kurum Proje Ad MAM Yksek Teknoloji Uygulamalar in LDAR Gelitirilmesi MAM-Organik Elekronik-OLED Teknoloji Altyaps MAM EE Ara Laboratuvar BLGEM - ULSI-CMOS Tmdevre Altyaps BLGEM- Katot ve Mikrodalga Vakum Tp Altyaps BLGEM - Kuantum Kriptoloji Aratrma Merkezi BLGEM- Anten Test Aratrma Merkezi MAM GMBE-Biyogvenlik Seviye 3 Laboratuvar MAM-GE Ulusal Gda Yenilik Merkezi MAM YDBE- Ulusal 1 MV Hzlandrlm Ktle Spektroskopisi Laboratuvar UME- evresel Testler Merkezi BLGEM - Yazlm Test ve Kalite Deerlendirme Merkezi BLGEM - oklu Ortam Gvenlik Sistemleri Altyaps SAGE-Arayc Balk Test Merkezi UZAY-Hall Etkili tki Motoru Gelitirme Altyaps MAM EE-Elektrik Enerjisi Depolama Teknolojileri Ar-Ge Merkezi MAM-GE Gda Gvenliinde Erken Tehis Projesi BLGEM - Konuma ve Dil Teknolojileri Aratrma Merkezi BLGEM leri Genom ve Biyoenformatik Aratrma Merkezi MAM-EE Gaz Teknolojileri Ar-Ge Merkezi SAGE - Ankara Sesalt Rzgar Tneli Altyaps yiletirme SAGE - Balistik Tasarm Altyaps FOTOVOLTAK PERFORMANS TEST MERKEZNN KURULMASI TRBN MODL TASARIM DORULAMA ALTYAPISI PATLAYICI KARI TEDBRLER TEST ve ARATIRMA MERKEZ (MEKTAM) ENERJK MALZEMELER TAHRBATSIZ TEST MERKEZ Ulusal Enerjetik Malzemeler Karakterizasyon Merkezi Altyap Projesi Hzlandrc NVERSTELER Abant zzet Baysal niversitesi Abant zzet Baysal niversitesi Adnan Menderes niversitesi Nkleer Rad. Det. Ara. Merk. Yeniliki Gda Teknolojileri Gelitirme Merkezi Tarmsal Biyoteknoloji ve Gda Gvenlii Ar-Ge Merkezi 2012-2013 2009-2011 2010-2012 5.439 7.670 5.938 Balama ve Biti Yllar 2008-2010 2008-2012 2008-2012 2009-2012 2009-2012 2009-2012 2009-2012 2009-2011 2009-2011 2009-2012 2009-2012 2010-2013 2010-2012 2010-2012 2010-2012 2010-2012 2011-2012 2011-2013 2011-2013 2011-2012 2011-2013 2011-2012 2012-2013 2012-2014 2012-2013 2012-2013 2012-2013 1999-2011 Toplam Maliyet (Bin TL)* 11.333 5.255 11.561 8.933 10.090 6.306 29.428 2.557 5.849 8.933 29.428 2.674 3.468,3 13.978 11.876 9.459 5.465 3.363 8.933 8.933 7.882 3.363 6.516 15.765 7.357 3.994 7.988 48.037
TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TAEK.
222
Tablo 86. 2003-2012 Yllar Arasnda Yatrm Programlar Kapsamnda Desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri - Devam II
Kurum Afyon Kocatepe niversitesi Akdeniz niversitesi Akdeniz niversitesi Akdeniz niversitesi Anadolu niversitesi Anadolu niversitesi Anadolu niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Atatrk niversitesi Boazii niversitesi Boazii niversitesi Boazii niversitesi Boazii niversitesi Boazii niversitesi (ML) Boazii niversitesi (Kandilli) Boazii niversitesi (Kandilli) Boazii niversitesi (Kandilli) Boazii niversitesi (Kandilli) anakkale Onsekiz Mart niversitesi ukurova niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Dumlupnar niversitesi (ML) Ege niversitesi Ege niversitesi Ege niversitesi Ege niversitesi Proje Ad Endstriyel Otomasyon Teknolojileri Gelitirme Merkezi Gda Gvenlii ve Tarmsal Aratrmalar Merkezi Endstriyel ve Medikal Uygulamalar Mikrodalga Aratrma Merkezi (EMUMAM) Organ Nakli Ar-Ge Merkezi Havaclk Aratrma Merkezi Rayl Sistemler Aratrma Merkezi Seramik Aratrma Merkezi Biyoteknoloji Enstits Hzlandrc Merkezi ve Test Laboratuvar Bitkisel Gen Kaynaklar Merkezi Speriletkenlik Aratrma Merkez Laboratuvar Viral Zoonozlar Tan ve leri Aratrma Laboratuvar Radyasyon Uygulamalar ve Teknolojileri Gelitirme Merkezi Dou Anadolu Gzlemevi Kandilli Deprem Aratrmalar Merkezi Yaambilim Aratrma Merkezi TAM: Teleiletiim ve Enformatik Alan. Aratrmac ve Akademisyen Yetitirme Merkezi Hidrokarbonlardan Katalitik Hidrojen retim Teknolojileri Laboratuvar leri Teknoloji Ar-Ge Merkezi Depreme Hazrlk Eitim ve retimi Merkezi Deprem ncesi ve Sonras Afet Ynetimi Deprem zleme Merkezi stanbul Deprem Erken Uyar-Acil Amal Ar-Ge Merkezi Gzlemevi Byk Teleskop Projesi Tarmsal Biyoteknoloji Aratrma Altyaps leri Biyomedikal Ar-Ge Merkezi Elektronik Malzemeler retim ve Uygulamalar Merkezi Deniz Bilimleri Aratrma Merkezi ve Gemisi Aratrma ve Tasarm Merkezi Tekstil ve Deri Aratrma Merkezi Enerji Enstits Farmastik Bilimler Aratrma Merkezi Biyobenzer rnler Aratrma Merkezi Balama ve Biti Yllar 2000-2005 2009-2011 2007-2009 2010-2012 2011-2013 2011-2014 2004-2009 2001-2009 2006-2013 2008-2011 2010-2012 2011-2012 2005-2011 2011-2014 1997-2004 2009-2012 2007-2012 2007-2009 1998-2007 1997-2004 1997-2004 1998-2003 1999-2007 2007-2007 2007-2011 2007-2013 2009-2011 2010-2012 2010-2012 2007-2012 2011-2012 2009-2012 2010-2013 Toplam Maliyet (Bin TL)* 1.853 10.121 1.774 3.413 30.363 157.650 14.291 63.060 54.652 2.431,3 10.903 5.379 3.882 52.550 17.867 16.431 11.310 1.765 3.397 9.846 3.398 2.447 2.384 1.402 11.288 89.966 10.740 2.522 9.459 8.513 9.459 8.786 9.459,0
223
Tablo 86. 2003-2012 Yllar Arasnda Yatrm Programlar Kapsamnda Desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri - Devam III
Kurum Proje Ad Enerji Verimli. Organik Optoelektronik ve Fotovoltaik Teknoloji Aratrma Merkezi Radyo Astronomi Gzlemevi Mekatronik Mhendislii Blm Endstriyel Teknolojiler Aratrma, Uygulama ve Eitim Merkezi leri Teknolojiler Ar-Ge Merkezi Nanotp Aratrma Merkezi Fotonik Aratrma Merkezi mmnobiyoteknoloji Aratrma ve Uygulama Merkezi leri Aratrma ve Eitim Programlar Linyit Ar-Ge almalar Laboratuvar Plazma Teknolojileri leri Aratrma Merkezi (*) Gda rnleri Aratrma Gelitirme Merkezi Nanoteknoloji Aratrma Merkezi Nano-Magnetizm Aratrma Merkezi Pediatrik Kk Hcre Ar-Ge ve Hcresel Tedavi Merkezi Giriimsel Radyolojik Grntleme Teknolojileri Gelitirme Merkezi Doa Koruma ve Biyoeitlilik Ar-Ge Merkezi Hacettepe Ar-Ge Merkezi Transgenik Hayvan Aratrmalar Laboratuvar Kimyasal Sensrler Aratrma Merkezi GAP Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimlilii Ar-Ge Merkezi Biyoteknoloji Aratrma Merkezi Yumuak ve Sert ekirdekli Meyveler Ar-Ge ve Uygulama Merkezi Tam Otomatik Sera Kompleksi Ar-Ge ve Uygulama Merkezi Yksek Baarml Bilgi lem Aratrma Merkezi Uydu Yer Terminali Projesi Otomotiv Teknolojileri Ar-Ge Merkezi (OTAM) Rotorlu Aralar Ar-Ge Merkezi (ROTAM) Ulusal Yksek Baarml Hesaplama Merkezi Nanobilim ve Nanoteknoloji leri Aratrmalar Merkezi Yksek Teknoloji Seramikler ve Kompozitler Aratrma Merkezi Mekatronik Eitim ve Aratrma Merkezi RF/Kark aret Aratrma Merkezi Balama ve Biti Yllar 2011-2012 2007-2008 2007-2008 1998-2008 2007-2011 2011-2013 2009-2013 2001-2007 2008-2010 2011-2011 2009-2012 2003-2006 2009-2012 2006-2009 2008-2009 2009-2013 1998-2004 2009-2011 2011-2012 2011-2013 2009-2011 2002-2007 2002-2006 2010-2011 1995-2006 1998-2005 2002-2011 2004-2012 2008-2012 1997-2009 2000-2011 2011-2013 Toplam Maliyet (Bin TL)* 1.968 901 1.707 11.826 13.693 12.822 8.997 13.144 3.324 112 3.363 10.288 15.359 6.973 7.534 23.227 2.767 2.127 2.798 9.564 3.795 1.290 1.429 2.084 42.907 21.986 65.967 68.315 26.853 10.284 18.705 8.828
Ege niversitesi Erciyes niversitesi Erciyes niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Gaziantep niversitesi Gebze Yksek Teknoloji Ens. Gebze Yksek Teknoloji Ens. Hacettepe niversitesi Hacettepe niversitesi Hacettepe niversitesi Hacettepe niversitesi Hacettepe niversitesi Hacettepe niversitesi Harran niversitesi Harran niversitesi Harran niversitesi Harran niversitesi Harran niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi
224
Tablo 86. 2003-2012 Yllar Arasnda Yatrm Programlar Kapsamnda Desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri - Devam IV
Kurum stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul Teknik niversitesi stanbul niversitesi stanbul. niversitesi zmir Yksek Teknoloji Ens. zmir Yksek Teknoloji Ens. zmir Yksek Teknoloji Ens. zmir Yksek Teknoloji Ens. zmir Yksek Teknoloji Ens. zmir Yksek Teknoloji Ens. zmir Yksek Teknoloji Ens. K. Mara St mam niversitesi Kocaeli niversitesi Kocaeli niversitesi (ML) Marmara niversitesi Marmara niversitesi Marmara niversitesi Mimar Sinan niversitesi Mustafa Kemal niversitesi ODT ODT ODT ODT ODT ODT ODT ODT ODT ODT (ML) Pamukkale niversitesi (ML) Sakarya niversitesi Proje Ad leri Aratrma ve Eitim Programlar Bilim Park Maden Yataklar Aratrma Merkezi Ulusal Membran Teknolojileri Merkezi leri Litografik Yntemler Laboratuvar Gda Antioksidanlar Aratrma Merkezi zmir evresi evre Referans Ar-Ge Merkezi Yksek Teknoloji Ar-Ge ve Eitim Merkezi Kompozit Malzemeler Aratrmalar Merkezi Ktle Spektrometre Merkezi Uygulamal Kuantum Aratrma Merkezi Jeotermal Enerji Ar-Ge ve Test Eitim Merkezi Biyoteknoloji ve Biyomhendislik Aratrmalar Merkezi (BYOMAM) Aratrma Sera Altyaps Medikal Elektro-optik Sistemler Aratrma Merkezi leri Disiplinler Aras Aratrmalar Laboratuvar (DEAL) leri retim ve Ynetim Teknolojileri Merkezi Mekatronik Sistemler malat Otomasyonu Altyap Genetik ve Metabolik Hastalklar Aratrma ve Uygulama Merkezi Sinema Kltr Miras Ar-Ge Altyaps Deneysel Aratrmalar Merkezi Endstriyel Mikro-Elektro-Mekanik Sist. Ar-Ge Merk. (MEMS) Gne Enerjisi Aratrma Merkezi (GNAM) Rzgar Enerjisi Teknolojileri Ar-Ge Merkezi BLTR-Endstriyel Tasarm ve malat Merkezi Otomotiv Hasarsz arpma Test Merkezi Modelleme ve Simlasyon Merkezi Biyomalzeme ve Doku Mhendislii Aratrma Merkezi Kriptoloji Laboratuvar Sensr retim Teknolojilerinin Gelitirilmesi Molekler Biyoloji-Biyoteknoloji Ar-Ge Merkezi Teknoloji Gelitirme Merkezi Elektromanyetik Aratrma Merkezi Balama ve Biti Yllar 2001-2009 2007-2011 2009-2011 2010-2011 2010-2012 2011-2012 1998-2005 1999-2005 2009-2009 2008-2009 2009-2011 2002-2005 2007-2009 2007-2008 2011-2013 2008-2011 1997-2006 2000-2005 2010-2012 2009-2011 2009-2011 2002-2011 2009-2011 2011-2013 2002-2006 2006-2011 2007-2011 2011-2012 2004-2007 2005-2006 1998-2008 2002-2008 2010-2011 Toplam Maliyet (Bin TL)* 62.611 8.535 3.924 5.949 5.481 2.260 4.290 3.697 1.787 3.764 5.020 1.499 4.315 1.970 5.675 6.758 19.777 19.453 5.570 4.086 1.172 31.332 17.318 19.654 8.334 14.122 9.904 5.570 4.071 6.571 9.065 4 2
225
Tablo 86. 2003-2012 Yllar Arasnda Yatrm Programlar Kapsamnda Desteklenen Tematik leri Aratrma Merkezleri - Devam V
Kurum Seluk niversitesi Seluk niversitesi Seluk niversitesi Seluk niversitesi Sleyman Demirel niversitesi Sleyman Demirel niversitesi Uluda niversitesi Uluda niversitesi Yldz Teknik niversitesi Yldz Teknik. niversitesi Proje Ad Doal rnler Aratrma ve Uygulama Merkezi malat Sistemleri Otomasyon ve Bilgisayar Destekli Tasarm,retim,Aratrma ve Uygulama Altyaps leri Tarm Teknolojileri Altyaps leri Teknoloji Ar-Ge Merkezi Hayvanclk Ar-Ge Merkezi Biyolojik Sava Etmenleri Aratrma ve retim Merkezi Uluda Yenilik Merkezi Mekatronik Sistemler ve Otomasyon Teknolojileri Gelitirme Biyomedikal Malzemeler ve Yapay Dokular Aratrma Merkezi Bitkisel Orjinli Pestisitler Aratrma ve Uygulama Merkezi VAKIF NVERSTELER Atlm niversitesi Atlm niversitesi Bilkent niversitesi Bilkent niversitesi Bilkent niversitesi Fatih niversitesi stanbul Medipol niversitesi Ko niversitesi Sabanc niversitesi TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi
* 2013 Yl Sabit Fiyatlaryla
Balama ve Biti Yllar 2011-2013 2006-2006 2007-2008 1998-2007 2000-2005 2007-2008 1996-2004 2005-2007 2005-2008 2007-2009
Toplam Maliyet (Bin TL)* 8 2 1 4 2 1 2 2 12 4
Metal ekillendirme Mkemmeliyet Merkezi Metal ekillendirme Mkemmeliyet Merkezi - II. Faz Ulusal Nanoteknoloji Aratrma Merkezi (UNAM) Tansal ve Giriimsel Manyetik Rezonans Grntleme Merkezi Hareket Alglayc Teknolojileri Uzmanlk Merkezi BiyoNanoTeknoloji Aratrma Laboratuvar REJENERATF VE RESTORATF TIP ARATIRMALARI MERKEZ Yzey Teknolojileri Aratrma Merkezi Nano-Mikro Disiplinleraras leri Aratrma Merkezi (SUNUM) Su Trbini Tasarm ve Testleri Merkezi Altyaps
2007-2009 2012-2014 2005-2006 2007-2008 2010-2011 2008-2010 2012-2014 2010-2012 2009-2011 2011-2013
7 13 67 16 18 9 22 17 32 10
2013 Yl Yatrm Programnda niversitelere ait 28 ve dier kamu kurumlarna ait 30 olmak zere toplam 58 tematik ileri aratrma merkezi projesi bulunmaktadr. Bu projelere ilikin bilgiler Tablo 87de yer almaktadr. Tablo 87. 2013 Yl Yatrm Programnda Yer Alan Tematik leri Aratrma Merkezi Projeleri
Kurum Proje Ad niversiteler Akdeniz niversitesi Akdeniz niversitesi Gda Gvenlii ve Tarmsal Aratrmalar Merkezi Organ Nakli Ar-Ge Merkezi 2009 2010 2013 2013 11.770 3.608 2.300 200 Balama Tarihi ngrlen Biti Tarihi Toplam Maliyet (Bin TL) 2013 Yl denei (Bin TL)
226
Tablo 87. 2012 Yl Yatrm Programnda Yer Alan Tematik leri Aratrma Merkezi Projeleri - Devam I
Kurum Anadolu niversitesi Anadolu niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Ankara niversitesi Atatrk niversitesi Boazii niversitesi Boazii niversitesi Dokuz Eyll niversitesi Ege niversitesi Gazi niversitesi Gazi niversitesi Hacettepe niversitesi Harran niversitesi T T T T T stanbul niversitesi Kocaeli niversitesi ODT ODT ODT Seluk niversitesi Proje Ad Havaclk Aratrma Merkezi Rayl Sistemler Aratrma Merkezi Hzlandrc Merkezi ve Test Laboratuvar Viral Zoonozlar Tan ve leri Aratrma Laboratuvar Speriletkenlik Aratrma Merkez Laboratuvar Yer Bilimleri Uygulama ve Aratrma Merkezi Dou Anadolu Gzlemevi TAM: Teleiletiim ve Enformatik Alan. Aratrmac ve Akademisyen Yetitirme Merkezi Yaambilim Aratrma Merkezi leri Biyomedikal Ar-Ge Merkezi Biyobenzer rnler Aratrma Merkezi mmnobiyoteknoloji Aratrma ve Uygulama Merkezi Fotonik Aratrma Merkezi Doa Koruma ve Biyoeitlilik Ar-Ge Merkezi GAP Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimlilii Ar-Ge Merkezi Ulusal Yksek Baarml Hesaplama Merkezi Nanobilim ve Nanoteknoloji leri Aratrmalar Merkezi RF/Kark aret Aratrma Merkezi Corafi Bilgi Teknolojileri Merkezi Ara Teknolojileri Ar-Ge Merkezi Hulusi Behet Aratrma Merkezi Medikal Elektro-optik Sistemler Aratrma Merkezi Rzgar Enerjisi Teknolojileri Ar-Ge Merkezi Biyomalzeme ve Doku Mhendislii Aratrma Merkezi Deniz Ekosistem ve klim Aratrma Merkezi Doal rnler Aratrma ve Uygulama Merkezi Balama Tarihi 2011 2011 2006 2011 2010 2012 2011 2007 2009 2007 2010 2009 2011 2009 2011 2004 2008 2011 2012 2012 2010 2011 2011 2011 2012 2011 ngrlen Biti Tarihi 2014 2014 2014 2013 2013 2014 2014 2014 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2014 2014 2013 2013 2014 2013 2014 2014 Toplam Maliyet (Bin TL) 28.890 150.000 56.000 5.889 11.423 5300 55.000 12.300 19.568 98.328 9.537 8.000 13.590 18.498 9.528 78.649 28.404 8.912 8.370 10.530 10.141 5.645 19.705 6.112 6475 8.000 2013 Yl denei (Bin TL) 10.000 49.722 8.604 500 500 2.600 26.800 900 1.000 20.083 1.000 2.000 5.525 3.000 2.500 10.000 1.500 3.500 5.000 2.475 100 2.150 4.500 500 3.000 10
227
Tablo 87. 2012 Yl Yatrm Programnda Yer Alan Tematik leri Aratrma Merkezi Projeleri - Devam II
Kurum Proje Ad Kamu Kurumlar Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl Gda, Tarm ve Hayv. Bk. Deprem Veri Merkezi Meyve-Asma Baz Materyalleri Ar-Ge Merkezi Milli Botanik Bahesi Pilot lekli Duyarsz Patlayc Altyaps MAM Deniz Aratrmalar Mkemmeliyet Merkezi SAGE - Delici ve Delme Etkinlii Gelitirme Altyaps MAM-Organik Elekronik-OLED Teknoloji Altyaps BLGEM - ULSI-CMOS Tmdevre Altyaps BLGEM- Katot ve Mikrodalga Vakum Tp Altyaps BLGEM - Kuantum Kriptoloji Aratrma Merkezi BLGEM- Anten Test Aratrma Merkezi MAM YDBE- Ulusal 1 MV Hzlandrlm Ktle Spektroskopisi Laboratuvar BLGEM - Yazlm Test ve Kalite Deerlendirme Merkezi BLGEM - oklu Ortam Gvenlik Sistemleri Altyaps SAGE-Arayc Balk Test Merkezi UZAY-Hall Etkili tki Motoru Gelitirme Altyaps MAM-GE Gda Gvenliinde Erken Tehis Projesi BLGEM - Konuma ve Dil Teknolojileri Aratrma Merkezi BLGEM leri Genom ve Biyoenformatik Aratrma Merkezi MAM-EE Gaz Teknolojileri Ar-Ge Merkezi SAGE - Ankara Sesalt Rzgar Tneli Altyaps yiletirme MAM Hibrid Ara Teknolojileri Mkemmelliyet Merkezi SAGE - Balistik Tasarm Altyaps BLGEM-Kablosuz letiim Teknolojileri Laboratuvar 2011 2010 2013 2013 2.020 7.942 710 2.000 Balama Tarihi ngrlen Biti Tarihi Toplam Maliyet (Bin TL) 2013 Yl denei (Bin TL)
Gda, Tarm ve Hayv. Bk. Mkek Gn.Md. TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK
2011 2009 2007 2008 2008 2009 2009 2009 2009 2009 2010 2010 2010 2010 2011 2011 2011 2011 2011 2007 2011 2012
2014 2013 2013 2013 2013 2013 2015 2013 2013 2013 2013 2013 2013 2014 2013 2014 2013 2013 2013 2013 2013 2014
90.136 50.093 20.801 15.636 5.323 8.981 11.675 6.313 29.561 8.939 2.671 3.558 14.058 13.415 5.487 3.486 9.658 8.972 7.864 16.236 3.810 9975
22.450 12.600 10 10 10 10 1.500 10 10 10 10 10 10 1.000 10 100 1.000 10 10 10 450 2.500
228
Tablo 87. 2012 Yl Yatrm Programnda Yer Alan Tematik leri Aratrma Merkezi Projeleri - Devam III
Kurum Proje Ad BLGEM-Patlaycya Kar Tedbir Test ve Aratrma Merkezi UME-Fotovoltaik Test ve Aratrma Merkezi SAGE-Enerjik Malzemeler Tahribatsz Test Merkezi MAM-Enerjetik Malzemeler Karakterizasyon Altyaps BUTAL-Eser Bileen Laboratuvar Trk Ulusal e-Bilim e-altyaps (Truba) Balama Tarihi 2012 2012 2012 2012 2012 2012 ngrlen Biti Tarihi 2013 2013 2013 2014 2014 2014 Toplam Maliyet (Bin TL) 8325 6485 4230 7980 4725 20475 2013 Yl denei (Bin TL) 1.500 500 3.180 3.300 689 5.250
TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK TBTAK
Merkezi Aratrma Laboratuvarlar

Aratrma altyaps eksik olan niversite ve aratrma kurumlarnda ileri dzeyde aratrma projelerinin yrtlmesini salayacak merkezler oluturulmaktadr. Merkezi Aratrma Laboratuvarlarnn temel amalar arasnda yeni kurulan ve gelimekte olan niversitelere daha fazla sayda nitelikli eleman ekebilmek, aratrma kltrn yaygnlatrmak ve niversite-zel sektr ibirlii anlamnda somut projelerin gelitirilebilecei platformlar oluturmak yer almaktadr. Bu merkezlerde kiilerin veya blmlerin kontrol altnda olmayan, ynetim modeli effaf ve btn aratrmaclarn kullanmna ak nitelikli aratrma altyaplar oluturulmaktadr. Bylelikle niversitelerde grev yapan aratrmaclar TBTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl gibi dier kamu kurumlarnn verdii proje desteklerinden ve uluslararas fonlardan daha fazla yararlanabilecektir. Bu kapsamda, 2013 ylnda 1, 2012 ylnda 4, 2011 ylnda 8, 2010 ylnda 54, 2009 ylnda 10 ve daha nceki yllarda 5 olmak zere toplam 82 merkezi laboratuvar projesi Yatrm Programna alnmtr. 2014 yl iin 9 yeni niversitede merkezi aratrma laboratuvar kurulmasna destek salamak zere almalar balatlmtr. Merkezi Aratrma Laboratuvarlar proje bilgileri Tablo 88de verilmektedir. Tablo 88. Merkezi Aratrma Laboratuvar Projeleri
Kurum Abant zzet Baysal niversitesi Afyon Kocatepe niversitesi Ar brahim een niversitesi Ahi Evran niversitesi Aksaray niversitesi Amasya niversitesi Ardahan niversitesi Artvin oruh niversitesi Atatrk niversitesi Balkesir niversitesi Balama ve Biti Yllar 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2009-2012 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 Toplam Maliyet* (Bin TL) 8.630 9.977 5.456 10.652 6.389 6.100 5.050 5.553 10.398 9.943
229
Tablo 88. Merkezi Aratrma Laboratuvar Projeleri - Devam I

Kurum Bartn niversitesi Batman niversitesi Bayburt niversitesi Bilecik niversitesi Bingl niversitesi Bitlis Eren niversitesi Boazii niversitesi Bozok niversitesi Blent Ecevit niversitesi Celal Bayar niversitesi Cumhuriyet niversitesi anakkale Onsekiz Mart niversitesi ankr Karatekin niversitesi Dicle niversitesi Dumlupnar niversitesi Dzce niversitesi Ege niversitesi Erciyes niversitesi Erzincan niversitesi Eskiehir Osmangazi niversitesi Frat niversitesi Gaziantep niversitesi Gaziosmanpaa niversitesi Giresun niversitesi Gmhane niversitesi Hacettepe niversitesi Hakkari niversitesi Harran niversitesi Hitit niversitesi Idr niversitesi nn niversitesi stanbul niversitesi zmir Yksek Teknoloji Enstits Balama ve Biti Yllar 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2012 2010-2012 1998-2008 2009-2013 2008-2013 2011-2013 2011-2013 2010-2012 2010-2012 2009-2012 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2012 2010-2013 2011-2013 2010-2013 2010-2014 2009-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2014 2013-2015 2012-2014 2009-2012 2010-2013 2010-2012 2010-2013 2012-2014 Toplam Maliyet* (Bin TL) 5.077 5.259 4.227 5.254 5.754 4.515 7.337 10.188 10.831 7.764 10.480 10.000 4.515 12.187 9.929 6.632 9.469 14.905 7.738 8.326 9.433 12.000 10.674 6.278 6.382 20.000 5.600 8.800 11.738 4.774 6.906 9.546 10.530
230
Tablo 88. Merkezi Aratrma Laboratuvar Projeleri - Devam II

Kurum K. Mara St mam niversitesi Kafkas niversitesi Kar.Mehmet Bey niversitesi Karabk niversitesi Kastamonu niversitesi Krkkale niversitesi Krklareli niversitesi Kilis 7 Aralk niversitesi Kocaeli niversitesi M.Akif Ersoy niversitesi Mardin Artuklu niversitesi Mersin niversitesi Mimar Sinan niversitesi Mula niversitesi Mustafa Kemal niversitesi Mu Alparslan niversitesi Namk Kemal niversitesi Nevehir niversitesi Nide niversitesi Ondokuz Mays niversitesi Ordu niversitesi ODT Osmaniye K.Ata niversitesi Pamukkale niversitesi Recep Tayyip Erdoan niversitesi Sakarya niversitesi Seluk niversitesi Siirt niversitesi Sinop niversitesi Sleyman Demirel niversitesi rnak niversitesi Trakya niversitesi Balama ve Biti Yllar 2008-2011 2012-2014 2010-2013 2010-2013 2012-2014 2009-2012 2010-2012 2010-2013 2008-2011 2010-2013 2010-2013 2009-2012 2010-2013 2007-2011 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 2010-2013 1998-2011 2010-2013 2010-2012 2010-2013 2011-2013 2009-2013 2010-2013 2009-2012 2011-2013 2010-2013 2011-2013 Toplam Maliyet* (Bin TL) 10.222 8.424 6.152 8.914 6.318 9.310 4.514 4.532 6.430 6.818 4.524 12.391 6.536 21.289 10.596 5.253 7.728 6.014 9.493 11.091 5.378 34.308 5.266 8.974 6.397 7.449 21.136 4.525 12.359 16.155 5.219 9.421
231
Tablo 88. Merkezi Aratrma Laboratuvar Projeleri - Devam III

Kurum Tunceli niversitesi Uluda niversitesi Uak niversitesi Yalova niversitesi Yldz Teknik niversitesi Yznc Yl niversitesi *2013 yl sabit fiyatlaryla Balama ve Biti Yllar 2010-2013 2011-2013 2010-2012 2010-2013 2011-2013 2009-2013 Toplam Maliyet* (Bin TL) 5.453 9.284 6.096 5.756 11.617 12.222
B. 5746 Sayl Kanun Kapsamnda Ar-Ge Merkezi Bilgileri

5746 Sayl Aratrma ve Gelitirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakknda Kanun kapsamnda lkemizde Ar-Ge alt yapsn oluturmu, ok sayda Ar -Ge personeli altran ve lkemizin GSYH'deki Ar-Ge payna katkda bulunan byk iletmelerin bu almalarn daha da gelitirmelerini ve kendi teknolojilerini retmelerine imkn salanmtr. 30 Nisan 2013 itibaryla Ar-Ge Merkezi bilgileri aada verilmektedir: Verilen Ar-Ge merkezi belgesi says: 146 Tzel kiilik deiiklii ve birleme nedeniyle kapatlan Ar-Ge merkezi says: 7 2 Ar-Ge merkezinin faaliyeti geici olarak durdurulmutur. 2 Ar-Ge Merkezi Komisyon Karar ile kapatlmtr. Faaliyette olan Ar-Ge merkezi says: 139 Faal olan Ar-Ge merkezilerince alnan patent says: 984
Ar-Ge merkezleri ile ilgili ayrntl bilgiler aadaki tablolarda sunulmaktadr (Tablo 89-93). Tablo 89. Yllar tibaryla Ar-Ge Merkezi Bavuru ve Deerlendirme Bilgileri
Durum Bavuru Says (Dosya) Deerlendirmeye Alnmayan Bavuru Says Ar-Ge Merkezi Belgesi Verilmeyen letme Says Deerlendirme Sreci devam eden Ar-Ge Merkezi Belgesi Verilen letme Says * 30 Nisan 2013 itibaryla Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl 2008 39 1 2 19 2009 36 3 5 43 2010 31 1 5 21 2011 41 6 32 2012 10 3 16 2013* 168 5 21 4 146 Toplam 325 10 39 7 277
232
Tablo 90. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezleri

Sra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Temsa Global Sanayi ve Ticaret A.. Bossa Ticaret ve Sanayi letmeleri T.A. Tusa Trk Havaclk ve Uzay Sanayii A.. (TA) Havelsan Hava Elektronik Sanayi ve Ticaret A.. (Ankara) Gate Elektronik Sanayi ve Ticaret A. Aselsan A..-SST Grup Bakanl Aselsan A..-Radar Elektronik Harp ve stihbarat Grup Bk. Aselsan A..-Mikroelektronik Gdm ve Elektro-Optik Grup Bak. Aselsan A..Haberleme Cihazlar Grup Bk. Mikes Mikrodalga Elektronik Sistemler Sanayi ve Ticaret A.. Roketsan Roket Sanayii ve Ticaret A.. (1) Roketsan Roket Sanayii ve Ticaret A.. (2) Trk Traktr ve Ziraat Makineleri A.. FNSS Savunma Sistemleri Anonim irketi Man Trkiye A.. Yiit Ak Malzemeleri Nakliyat Turizm naat Sanayi ve Ticaret A.. Akgn Bilgisayar Prog.ve Tic.Hiz.Ltd.ti. Skta Tekstil Sanayi ve Ticaret A.. Balkesir Elektromekanik Sanayi Tesisleri A. Eczacba Yap Gereleri Sanay ve Ticaret A.. Trk Demirdkm Fabrikalar A.. Arelik Piirici Cihazlar letmesi Tofa Trk Otomobil Fabrikas A. Sanko Tekstil letmeleri Sanayi ve Ticaret A.. Bosh Sanayi ve Ticaret A.. letme Ad Adana Adana Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Ankara Aydn Balkesir Bilecik Bilecik Bolu Bursa Bursa Bursa ehir
233
Tablo 90. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezleri - Devam I

Sra No 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Mako Elektrik Sanayi ve Ticaret A.. Beyelik Gestamp Kalp ve Oto Yan Sanayi A.. Durmazlar Makine Sanayi ve Tic. A.. Oyak-Renault Otomobil Fabrikalar A.. Cokunz Metal Form Makina Endstri ve Ticaret A.. Grammer Koltuk Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.. Martur Snger ve Koltuk Tesisleri Tic.ve San. A.. Valeo Otomotiv Sistemleri Endstrisi A. Ermetal Otomotiv ve Eya Sanayi Tic.A.. Bursa Plastik Sanayi ve Ticaret A.. (B-PLUS) Kale Oto Radyatr Sanayi ve Ticaret Anonim irketi Maysan Mando Otomotiv Paralar Sanayi ve Ticaret A.. Farba Oto Yedek Paralar malat thalat ve hracat A.. Feka Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.. Aka Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.. Rollmech Automotive San. ve Tic. A.. anakkale Kalebodur Seramik San. A.. Arelik Buzdolab ve Kompresr letmesi Tusa Motor Sanayii A..(TE) Hisarlar Makina Sanayi ve Ticaret A.. Eti Makine Sanayi ve Ticaret A.. Arelik amar Makinas letmesi Arelik Bulak Makinas letmesi Neta Telekominikasyon A.. Abdi brahim la Sanayi ve Ticaret A.. letme Ad Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa Bursa anakkale Eskiehir Eskiehir Eskiehir Eskiehir stanbul stanbul stanbul stanbul ehir
234
Tablo 90. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezleri - Devam II

Sra No 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 Kosistem Bilgi ve letiim Hizmetleri A.. Mercedes Benz Trk A.G Artes Kablosuz letiim Sanayi ve D Ticaret A. Digital Platform letiim Hizmetleri A.. Turkiye ise ve Cam Fabrikalari A.. Organik Kimya A.. C/S Enformasyon Teknolojileri Ltd. ti. Alcatel Lucent Teletas Telekominikasyon A.. Avea letiim Hizmetleri A.. Deva Holding A.. Huawei Telekominikasyon D Ticaret Ltd. nform Elektronik Sanayi ve D Ticaret A.. Havelsan Hava Elektronik Sanayi ve Ticaret A.. (stanbul) Kuveyt Trk Katlm Bankas A.. Triodor Aratrma Gelitirme Yazlm ve Biliim Tic. Ltd. ti. Samet Kalp ve Madeni Eya San. ve Tic. A.. Teknorot Otomotiv rnleri San. ve .Tic. A. Akm Metal Sanayi ve Ticaret A.. Proline Biliim Sistemleri ve Ticaret A.. Arelik Ar-Ge Direktrl Kayalar Kimya A.. Arelik A.. Provus Biliim Hizmetleri A.. Viko A.. Enel Enerji Elektronik Sanayi ve Ticaret A.. letme Ad ehir stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul
235
Tablo 90. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezleri - Devam III

Sra No 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 letme Ad MAJOR SKT Oto Donanm Sanayi ve Ticaret A.. Ekol Lojistik A.. Mustafa Nevzat la Sanayi A.. Elvan Gda Sanayi ve Ticaret A.. THY Teknik A.. Bis zm ve Entegrasyon Hizmetleri Ticaret Ltd. ti. OBASE Bilgisayar ve Danmanlk Hizmetleri Ticaret A.. Makel Elektrik Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.. nilever Sanayi ve Ticaret Trk A.. Ege Soutmaclk Klima Souk Hava Tesisleri hracat-thalat Sanayi ve Ticaret A.. DYO Boya Fabrikalar Sanayi ve Ticaret A.. BMC Sanayi ve Ticaret A.. CMS Jant ve Makine Sanayi A.. Sun Holding A.. niteks Gda Tekstil Motorlu Aralar Sanayi ve Ticaret A.. Ege Endstri ve Ticaret A.. Norm Civata Sanayi ve Ticaret A.. Totomak Makina Ve Yedek Para Sanayi ve Ticaret A.. Delph Otomotiv Sistemleri Sanayi Ve Ticaret A..(zmir) zelta zmir El Aletleri Sanayi ve Ticaret A.. Akdeniz Kimya Sanayi ve Ticaret A.. Kent Kart Ege Elektronik San. ve Tic. A.. Zentiva Salk rnleri Sanayi ve Ticaret A.. Ford Otomotiv Sanayi A. Teklas Kauuk Sanayi ve Ticaret A.. ehir stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul stanbul zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir zmir Krklareli Kocaeli Kocaeli
236
Tablo 90. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezleri - Devam IV

Sra No 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 Bilim la Sanayi ve Ticaret A.. Kordsa Global Endstriyel plik ve Kord Bezi San. Tic. A.. Farplas Oto Yedek Paralar malat, thalat A.. Anadolu Isuzu Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.. Trkiye Petrol Rafinerileri A..(TPRA) Kanca El Aletleri Dvme elik ve Makine Sanayi A.. Assan Hanl Oto San.veTic. A.. Heksagon Mhendislik ve Tasarm A.. Toksan Yedek Para malat Ticaret ve Sanayi A.. Arelik-LG Semens Sanayi ve Ticaret A. Hayat Kimya Sanayi A.. Mecaplast Otomotiv rnleri Sanayi ve Ticaret A.. Alarko Carrier Sanayi ve Ticaret A.. TOYOTETSU Otomotiv Paralar San ve Tic. A.. CVS Makina naat Sanayi ve Ticaret A.. Aromsa Besin Aroma ve Katk Maddeleri Sanayi ve Ticaret A.. Aydnlar Yedek Para Sanayi ve Ticaret A.. Kros Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.. Nursan Oto Donanmlar Sanayi ve Ticaret A.. GAP Gneydou Tekstil Sanayi Ticaret A.. Vestel Beyaz Eya Sanayi ve Ticaret A.. Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A..(1) Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A..(2) nci ak Sanayi ve Ticaret A.. letme Ad ehir Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Kocaeli Konya Ktahya Ktahya Malatya Manisa Manisa Manisa Manisa
237
Tablo 90. Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezleri - Devam V

Sra No 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 Olgun elik Sanayi ve Ticaret A.. Bosh Termo Teknik Sanayi ve Ticaret A.. ndesit Company Beyaz Eya Sanayi ve Ticaret A.. Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.. (3) DTA, Dogan Yedek Para malat ve Teknik A.. Trsan Treyler Sanayi Ticaret ve Nakliyat A. Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A. Esta Eksantirik Sanayi ve Ticaret A.. BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.. Arelik Kurutma Makinas ve Elektrik Motorlar letmesi Hema Endstri A.. Ynsa Ynl Sanayi ve Ticaret A.. Seta Kimya Sanayi ve Ticaret A.. Aksa Akrilik Kimya Sanayi ve Ticaret A.. letme Ad ehir Manisa Manisa Manisa Manisa Nide Sakarya Sakarya Sivas Tekirda Tekirda Tekirda Tekirda Tekirda Yalova
* 30 Nisan 2013 itibaryla Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Tablo 91. Yllar tibaryla Faaliyeti Durdurulan Ar-Ge Merkezleri

Say 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. letme Ad Vestel 1 Dijital retim Sanayi A. Grundig 2 Elektronik A..- zmir Grundig 3 Elektronik A..- stanbul Oyak 4 Teknoloji Biliim ve Kart Hizmetleri A..-2 Anadolu 5 Biliim Hizmetleri A.. Intersource Tekstil San. Tic. A.. Kale Kilit San Tic. A. . Delphi Ericson Komisyon Karar Komisyon Karar Kendi steiyle Kendi steiyle Birleme Tzel Kiilik Deiiklii Tzel Kiilik Deiiklii Gereke Yl 2009 2009 2009 2011 2011 2013 2013 2012 2012
238
Tablo 92. Ar-Ge Merkezlerinin Sektrel Dalm
Sektr Otomotiv Yan Sanayi Savunma Sanayi Dayankl Tketim Mallar Makine ve Tehizat malat Otomotiv Elektronik Kimya Tekstil Yazlm la Telekomnikasyon Gda Sanayi klimlendirme Bilgisayar ve letiim Teknolojileri Enerji Havaclk Seramik ve Refrakter Bankaclk ve Finans Cam ve Cam rnleri Otomotiv Tasarm ve Mhendislik Petrol ve Petrol rnleri Ulatrma ve Lojistik *30 Nisan 2013 itibaryla Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Say 38 12 10 10 10 9 8 8 8 5 4 3 3 2 2 2 2 1 1 1 1 1
239
Tablo 93. Sektr Baznda Belge Verilen Ar-Ge Merkezleri

Sektrler Bankaclk Bilgi ve letiim Teknolojileri Cam ve Seramik Dayankl Tketim Mallar Demir-elik Elektrik-Elektronik la Kimya Kuyumculuk Metal Sanayi Mobilya Otomotiv Otomotiv Yan Sanayi Savunma Sanayi Tekstil Enerji Toplam Aratrmac 72 1528 149 705 15 591 281 299 22 55 21 1344 1083 3227 252 35 9.679 Teknisyen 0 102 132 412 45 292 31 213 34 59 71 626 1153 410 236 20 3.836 Destek Personeli 6 83 20 58 6 45 11 40 4 8 9 229 146 183 33 2 883 Patent Says 0 41 0 365 3 92 9 58 2 79 16 90 123 94 12 0 984 Yrtlen Proje Says 10 179 86 314 8 212 331 335 5 19 33 427 839 484 229 9 3.520
* 30 Nisan 2013 itibaryla Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
240
Stratejik Ama Y6
Strateji
Eylem
lkemizin karlar Dorultusunda Uluslararas BTY birliklerinin Etkinletirilmesi Uluslararas BTY ibirliklerinin lkemizin ok tarafl taahhtleri de dikkate alnarak UBTYS 2011-2016 stratejik erevesini desteklemesi Uluslararas BTY ibirliklerinde UBTYS 2011-2016 stratejik erevesini destekleyecek tematik yaklamlar dorultusunda gl ve ihtiya odakl alanlarn n plana karlmas Eylem: Gl ve ihtiya odakl alanlar dorultusunda oluturulan uluslararas kamu-kamu ortaklklarnn takibi ve giriimlerde aktif katlmn salanmas Gelime: 1. KAMU-KAMU Ortaklklar (Ortak Programlama nisiyatifleri, SET-PLAN ve ERANET/+ Projeleri) Ortak Programlama nisiyatifleri htiya odakl alanlarda TBTAKn ynetim kurullarnda yer ald Ortak Programlama nisiyatifleri, Water Challenges for a Changing World, Healthy Diet for a Healthy Life, Agriculture, Food Security and Climate Change, Antimicrobial Resistance ve EU Joint Programme Neurodegenerative Disease Researchtr. Gl olduumuz alanlarda TBTAKn ynetim kurullarnda yer ald Ortak Programlama nisiyatifleri ise UrbanEurope ve More Years Be tter Lives, the Challenges and Opportunities of Demographic Changedir. Water Challenges for Europe Ortak Programlama nisiyatifinin (JPI) yrtlmesi iin Avrupa Komisyonu tarafndan desteklenen WatEUR Projesi kapsamnda Eyll 2013te ortak arya klmas planlanmaktadr. TBTAK, Proje orta olmamakla birlikte JPI orta olarak yer ald iin arya katlm salayabilmektedir. Sz konusu arnn ncelikli konusunun belirlenmesi ve uygulama plannn oluturulmas aamasnda TBTAK da katk salamtr. Tm lkelerin ortak ncelii olarak n plana kan Emerging Pollutants, Including Behaviour, Treatment and Human Effects konusu 14 Mays 2013 tarihinde Kopenhagda gerekletirilecek olan JPI Ynetim Kurulu toplantsnda karara balanacak ve TBTAK bu aamadan sonra Bilim Kurulu onay srecini balatacaktr. Neurodegenerative Disease Research JPI kapsamnda 10 Aralk 2012 tarihinde alan ortak ar 19 Mart 2013 tarihinde kapanmtr. Toplamda 52 projenin sunulduu arya, 3 Trk aratrma grubu bavuruda bulunmutur. ar sonularnn Haziran 2013 sonunda belli olmas ngrlmektedir. Urban Europe JPI kapsamnda 11 Haziran 2012 tarihinde alan ar 18 Eyll 2012 tarihinde kapanmtr. Trkiyenin 800.000 Euro bte ayrd ar kapsamnda Urban Diversity and Social Cohesion, Urban Systems and Networks ve Governance of Complex Urban Systems konularnda pr oje teklifleri desteklenecektir. 6 lkeden 8 fonlama kuruluunun katlm salad arya 59 proje teklifi sunulmutur. 10 projenin desteklendii 2012 arsnda, Trkiyedeki aratrmaclar 5 projede yer almtr. Aratrma Fonlayabilen Tm Ulusal Kurumlar
TBTAK
Srekli
SET-PLAN htiya odakl alanlardan Enerji Alannda Trkiye, Avrupa Komisyonunun nderliinde Avrupann orta ve uzun vadede Enerji Politikas hedeflerine ulaabilmesi iin oluturulan Stratejik Enerji Teknoloji Plannn (SET-PLAN) st Dzey Yrtme Grubunda ve sanayi, aratrma merkezleri ve fonlama yapan kamu kurulularnn bir araya geldii alma gruplarnda aktif olarak yer almaya devam etmitir. TBTAK SET -PLAN ve EUREKA birlii A ortaklk oluturma almalar kapsamnda alma dokman hazrlamtr. Hazrlanan alma dokman 11 Nisan 2013 tarihinde yaplan SET -Plan Sherpa Toplantsnda ye lkelerin deerlendirmesine alm ve konuyla ilgili sunum yaplmtr. Yaplan tartmalar sonucunda dokmann 6 Mays 2013 tarihli SET-Plan Yrtme Kurulu Toplantsna gtrlmesi ve tekrar
241
Strateji
Eylem
tartlmas kararlatrlmtr. Trkiyeyi Rzgar Enerjisi Avrupa Sanayi Giriiminde temsil eden TBTAK ABPM sz konusu Giriimin ncelikleri dorultusunda desteklenmekte olan Wind Atlas ERANET+ projesine ortak olmutur. SET Plan bnyesinde Avrupa Enerji Aratrma Birliinin (European Energy Research Alliance - EERA): Rzgar Ortak Programna ODT Rzgar Enerjisi Teknolojileri Aratrma ve Uygulama Merkezi (RZGEM), Fotovoltaik Ortak Programna ODT Gne Enerjisi Aratrma Merkezi (GNAM), Jeotermal Programna TBTAK MAM bnyesindeki evre ve Temiz retim Enstits, Enerji Enstits, Malzeme Enstits, Yer ve De niz Bilimleri Enstits ve Gen Mhendislii ve Biyoteknoloji Enstits
ye olmutur. ERANET/+ Projeleri htiya odakl alanlardan Salk ile ilgili TRANSCAN ve E-RARE II projeleri, Enerji ile ilgili SmartGrids, Geothermal ve SOLAR ERA.NET projeleri TBTAK tarafndan yrtlmektedir. Ayrca, gda alan kapsamnda CORE ORGANIC II ve RURAGRI projelerinde Trkiye TAGEM tarafndan temsil edilmektedir. Bunlarn yan sra gl olduumuz alanlardan BT alannda CHIST-ERA, imalat teknolojileri alannda ise MANUNET II ERA-NET projelerinde TBTAK ortak olarak yer almaktadr. CHIST-ERA Projesinin 30 Ekim 2012 tarihinde alan ve 22 Ocak 2013 tarihinde kapanan ars kapsamnda toplamda 8 projenin destek lenmesi ve 260.000 Euro bte ile 2 Trk ortan fonlanmas ngrlmektedir. Ekim 2013te CHIST-ERA Projesi kapsamnda ICT teknolojileri ile ilgili yeni bir ortak ar almas beklenmektedir. MANUNET II Projesi kapsamnda 9 Ocak 2013 tarihinde alan, 10 Temmuz 2013 tarihinde kapanacak olan 2013 arsnda malat Teknolojileri konusunda gelitirilen projelere destek verilecektir. TBTAK sz konusu arya bte kstlamas olmakszn katlm salamtr . D
2. Avrupa Teknoloji Platformlar BT, Makine-malat, Otomotiv, Enerji, Su ve Gda alanlarnda Trk paydalarn yer ald Avrupa Teknoloji Platformlar (ATP) ile ilgili bilgi aada verilmitir. Yaplan inceleme sonucunda ATPlerdeki Trk ye saysnda deiiklik olmad gzlenmitir. 2 ATP kapsamnda Trkiyede etkinlik dzenlenmitir. European Technology Platform for Communications Networks and Services: AMVG, Aradiom, Arelik A.., Avea, Baar Mobile, Bat-BNOM, Bilsag Bilgisayar Ltd., Bizitek, Dataport Bilgi lem zmleri San. ve Tic. Ltd., Ege niversitesi Bilim ve Teknoloji Merkezi (EBILTEM), Espada Yazlm, Gordion Bilgi Hizmet Ltd. ti., Hisbim Bilgi ve letiim Teknolojileri, kon Teknoloji, Innova Teknoloji, KoSistem A.., Kocaeli niversitesi, KULIS (Kocaeli niversitesi aret ve Grnt leme Laboratuvar), Mobilera Biliim ve letiim Teknolojileri A.., Ortadou Teknopark A.., Pozitron, Tikle/Art Teknoloji, TBTAK, Trk Telekom, Turkcell, Uluslararas Kbrs niversitesi Networked and Electronic Media: Arelik A.. (Yrtme Grubu yesi), Avera Financial Adv. Servc. Inc., Bilkent niversitesi, Bizitek, Cabot Communications Ltd, Ekospor, Espada Yazlm ve D Ticaret Ltd. ti., Evre Consulting, IKON Teknoloji, Innova Biliim zmleri A.., zmir Yksek Teknoloji Enstits, Kale Altnay Robotik ve Otomasyon A.., KoSistem A.., Kocaeli niversitesi, Ortadou Teknopark A.., Orta Dou Teknik niversitesi, Mobilera Biliim ve letiim Teknolojileri A.., Novicor Technology Partners, zyein niversitesi, Sabanc niversitesi, TAGES, Turkcell letiim Hizmetleri A.., Turkcell Teknoloji, Trk Telekom, Vestel Elektronik A.. NEM Zirve Toplants: Dijital ierik retimi ve network teknolojilerinde Avrupadaki lider kurulular bir araya getiren NEM Platformunun her yl farkl bir lkede dzenledii NEM Zirve Toplantlarnn 2012 aya TBTAKn giriimleri ve Trk Telekomun ev sahipliiyle 16-18 Ekim 2012 tarihlerinde stanbulda dzenlenmitir. Trkiyeden Arelik, TBTAK, TuR&Bo ve SAMPAn da sponsorlar arasnda yer ald etkinlikte aralarnda Alcatel -Lucent, BBC, British Telecom, France Telecom, Fraunhofer, Intel, ST Microelectronics ve Telecom Italia gibi kurulularn temsilcilerinin de bulunduu 300den fazla katlmc dzenlenen paralel oturumlar ve tantm stantlar araclyla NEM teknolojileri kapsamnda yaplan almalar yakndan takip etme ve birbirleri ile iletiime geerek yeni ibirlikleri yaratma frsat bulmulardr.
242
Strateji
Eylem
Networked European Software and Services Initiative: Arelik A.., Cabot zmir Yazlm ve Donanm Tic. San. A.., Dataport Bilgi lem zmleri San. ve Tic. Ltd. ti, Havelsan A.., KoSistem A.., Mobilera Biliim ve letiim Teknolojileri A.., SAMPA, Siemens, SRDC Yazlm Aratrma , Gelitirme ve Danmanlk Tic. Ltd. ti., STM Savunma Teknolojileri Mh. ve Tic. A.., TAGES - Endstri ve Bilgi Teknolojileri Ar-Ge Uygulama A.., Turkcell Teknoloji, Trk Telekom A.., European Technology Platform for Photonics: Altra Optik, Ankara niversitesi, Beam Ar-Ge Optics and Laser Technologies Ltd., Beta Lighting, Bilkent niversitesi, ankaya niversitesi, ukurova niversitesi, Dicle niversitesi, Dumlupnar niversitesi, Ekosolar, Elektrafon Manufacturer & Exp. Co. Ltd, Fiber Optik ve Elektronik San. ve Tic., Gazi niversitesi, Gaziantep niversitesi, Gebze Yksek Teknoloji Enstits, stanbul niversitesi, Joyled Co. Ltd., Kocaeli niversitesi, Ko niversitesi, Kota Tek. Ltd. ti, Limit Elektronik, Mavis Yapay Grme Yazlm Ltd. ti., OZ Optics A.., Osmangazi niversitesi, ODT, PROTEL A.., Sabanc niversitesi, Teknik Dkm, TBTAK, Vestel Elektronik A.. European Technology Platform on Robotics: Balkesir niversitesi, Erciyes niversitesi, Kale Altnay Robotik ve Otomasyon San. ve Tic. A.., TBTAK European Road Transport Research Advisory Council: Otomotiv Teknoloji Platformu The European Rail Research Advisory Council: Trkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollar WATEBORNE TP: Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl Food For Life: TBTAK, Ulusal Gda Teknoloji Platformu, Trkiye Gda ve ecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (gzlemci statsnde) European Technology Platform for Global Animal Health: TBTAK European Photovoltaic Technology Platform: Mula niversitesi European Technology Platform on Renewable Heating and Cooling: MITAS Doal Enerji, ukurova niversitesi, Hisbim A.., Ege niversitesi, TBTAK, IS Energy, Bakent niversitesi, Ouraset Solar, Orman Genel Mdrl The European Wind Energy Association: Hexagon Renewable Energy Investments, Re-Consult Ltd. ti., Trkiye Rzgar Enerjisi Birlii European Construction Technology Platform: ZODER, MSAD, zyein niversitesi Water Supply and Sanitation Technology Platformu: TBTAK Manufuture European Technology Platform: Manufuture-TR Teknoloji Platformu MANUFUTURE-TR Teknoloji Platformu Genel Kurul Toplants Manufuture ATPdeki gelimelerin grlmesi amacyla 5 Mart 2013 tarihinde MANUFUTURE -TR Teknoloji Platformu Genel Kurul Toplants dzenlenmitir. Nanofutures Initiative: Sabanc niversitesi European Factories of the Future Research Association: Ko niversitesi 3. EUREKA EUREKA Program kapsamnda, Bilgi letiim Teknolojileri, Enerji ve Su alanlarnda faaliyet gsteren kmeler ile ilgili bilgiler aada verilmitir. CELTIC ve CELTIC+ Kmesi: EUREKA Program CELTIC Kmesi, 2003 ylnda Avrupann telekomnikasyon alanndaki liderliini srdrebilmesi iin kurulan bir EUREKA kmesidir. Kme kapsamnda 2003-2010 yllar arasnda alan 8 arnn deerlendirme sonularna gre Trkiye, 19. sradan 7. sraya ykselmitir (ekil 1). CELTIC kmesi, 2011-2019 yllar arasnda faaliyetlerine CELTIC+ kmesi olarak devam edecektir. CELTIC+ Kmesinin 2011 ila 2013 yllarnda alan ilk 5 arsnda 27 projenin desteklenmesi uygun grlmtr. Bu projelerin birinde koordinatr olmak zere , toplam 12 projede Trk ortak bulunmaktadr. 2013 ylnn ikinci ars Temmuz 2013te alacak olup, 14 Ekim 2013 tarihinde kapanacaktr. D
243
Strateji
Eylem
ekil 24. Trkiyenin EUREKA Program CELTIC Kmesi Performans EUREKA Programnn stratejik bileenleri olan kmelerde lkemiz irketlerinin temsili iin yrtlen almalar devam etmektedir. Mevcut durumda Trkiyeyi CELTIC+ Kmesinde TURKCELL Teknoloji ve Trk Telekomnikasyon A.. temsil etmektedir. Trkiye EUREKA Dnem Bakanl kapsamnda 5-6 Aralk 2012 tarihlerinde TURKCELL ev sahipliinde stanbulda CELTIC toplants ve CelticPlus Proposers Day bilgilendirme ve proje pazar etkinlii dzenlenmitir. Bunun yan sra, CELTIC kmesi tarafndan her yl farkl bir lkede dzenlenen Celtic Event etkinlii 6 -7 Mart 2013 tarihlerinde Kayseride gerekletirilmitir. Etkinlie Trkiyeden ve 16 farkl lkeden 65i yabanc aratrmac olmak zere 120den fazla aratrmac katlm salamtr. ITEA2 ve ITEA3 Kmesi: EUREKA Program ITEA2 Kmesi, yazlm youn servisler ve sistemler alannda Avrupann liderliini srdrebilmesi iin sanayi liderliindeki rekabet ncesi Ar-Ge projelerinin desteklenmesini amalamaktadr. 2007-2015 yllar arasnda alacak 8 proje arsyla ITEA2 yazlm sektrnde 3 milyar Euronun zerinde Ar-Ge hacmi yaratmay ve 200n zerinde proje oluturmay hedeflemektedir. ITEA2 Kmesinin ilk 6 arsnda Trk ortaklarn yer ald ve koordine ettii toplam 30 proje Kme Ynetim Kurulu tarafndan onaylanmtr . Bu projelerin 21i TBTAK tarafndan destek alm, ilerinden 16s halen desteklenmektedir. 2012 ylnda Mobilera irketi Trkiyeyi temsilen ITEA2 Kmesi ve gelecek ITEA3 Kmesi Ynetim Kuruluna katlmtr. 2012 ylnda alan ITEA2 kmesi 7. ars deerlendirme sonucunda Trk irketler 12 projeye 37 ortaklkla katlmtr. 2013 ylnda alan ITEA kmesi, 8. ars n proje teklifleri iin son bavuru tarihi 24 Mays 2013 olup, 25-26 Haziran 2013 tarihlerinde projeler kme ynetimi ve lke temsilcileri tarafndan deerlendirilecek ve baarl bulunanlar tam proje teklifi sunmak iin davet edilecektir. ITEA2 kmesi tarafndan her yl farkl bir lkede dzenlenen proje pazarnn 2013 yl etkinlii, 19-20 Mart 2013 tarihlerinde ITEA2 Kmesi 8. ar Al Toplants ve Proje Pazar Etkinlii ismi ile stanbulda dzenlenmitir. Etkinlie Trkiyeden ve 18 lkeden 192si yabanc aratrmac olmak zere toplam 281 aratrmac katlm salamtr. Ek olarak 7 Kasm 2012 tarihinde stanbulda Trkiye Gney Kore proje pazar etkinlii dzenlenmitir. Etkinlikte BT, telekomnikasyon, nanoteknoloji, otomotiv, malzeme bilimleri gibi eitli teknoloji alanlarnda faaliyet gsteren kurulular bir araya gelerek EUREKA Programna ve 7. ereve Programna sunulmak zere proje fikirlerini paylamlardr. Gney Koreden 26 kuruluun katlm salad etkinlie 50nin zerinde Trk kuruluu da aktif katlm salamtr. EUROGIA+ Kmesi: Fosil yakt kaynaklarnn giderek tkendii gnmzde, EUROGIA+ alternatif enerji kaynaklarnn yaratlmasna ynelik almalar tevik etmek ve mevcut kaynaklarn daha verimli ve etkin kullanmn salamak iin gerekli teknolojilerin retilmesini tevik etmeyi amalayan bir EUREKA kmesidir. lkemizin 2010 ylndan itibaren aktif olarak katlm salad EUROGIA+ Kmesinin Ynetim Kurulunda Trkiyeden TPRA ve Trk Telekomun yer almas salanmtr. Ayrca kmeye sunulan projelerin deerlendirildii Kme Teknik Komitesinde Yeditepe niversitesi ve Boazii niversitesinden 5 retim yesi yer almaktadr. D
244
Strateji
Eylem
24-26 Nisan 2013 tarihleri arasnda Uluslararas Enerji ve evre Konferansna katlm salanm ve Trkiye ile Danimarka firmalar arasnda enerji alannda gerekletirilebilecek projeler zelinde grmeler yaplmtr. Kmenin 10. arsnn ilk aamas 15 ubat 2013 tarihinde kapanmtr. arya Trkiyeden bir proje sunulmutur. Sunulan proje deerlendirme aamasndadr. ACQUEAU Kmesi: 2010 ylnda kurulan ACQUEAU Kmesi, Avrupada su teknolojileri konusunda alan lider sanayi kurulularnn katld, kar amac gtmeyen bir Ar-Ge ibirlii platformudur. Kme; membran teknolojileri, gerek zamanl sistem ynetimi, dk enerjili atk su artm, boru v e kaplama malzemeleri ve dezenfeksiyon ve oksidasyonda dk evresel etkiler konularnda Ar-Ge projelerinin desteklenmesini ngrmektedir. lkemiz, kmenin kurulu aamasndan itibaren aktif olarak almaktadr. Bu dorultuda Kme Ynetim Kurulunda Trkiyeden Dizayn Grupun yer almas salanmtr. Ayrca kmeye sunulan projelerin deerlendirildii Kme Teknik Komitesinde, Marmara niversitesinden bir retim grevlisi lkemizi temsil etmektedir. Kmenin kapanan 5. arsna toplamda 5 proje sunulmutur. Sunulan projelerden, ACQUEAU Etiketi alan WIN4SMART projesinde, lkemizden SAMPA Biliim ve letiim Sistemleri San. ve Tic. A.., 439.000 Euroluk bteyle ortak olarak katlm salamaktadr. 16 Mays 2012 1 Austos 2012 tarihleri arasnda alm olan ACQUEAU Kmesi 6. arsna ynelik firmalarmz herhangi bir proje bavurusunda yer almamtr. 19 ubat 2013 itibaryla alan 7. ar bnyesinde 19 ubat 2013 tarihinde Brksel / Belikada dzenlenen ACQUEAU Bilgi Gn ve Proje Pazar Etkinliine Trkiyeyi temsilen katlm salanm olup, Trkiye EUREKA Dnem Bakanl zelinde al konumas ve Trkiyede Uluslararas Ar-Ge Destek Mekanizmalar konulu sunum yaplmtr. ACQUEAU Kmesi ile ilgili lkemiz genelinde ilgili firmalarmzn katlaca etkinliklerin dzenlenmesi ve proje saysn arttrmaya ynelik bilgilendirmelerin yaplmasna devam edilmitir. Bu kapsamda lkemiz genelinde ilgili firmalarmzn katld, Uluslararas Endstriyel Su Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarnda ACQUEAU Kmesi ile ilgili proje saysn arttrmaya ynelik bilgilendirme ve tantm sunumu 6 Aralk 2012 tarihinde Bursada gerekletirilmitir. Eylem: Gl ve htiya odakl alanlar dorultusunda ikili ibirlikleri oluturulmas, mevcut ikili ibirliklerinin bu alanlarda geniletilmesi ve gelitirilmesi TBTAK Aratrma Fonlayabilen Tm Ulusal Kurumlar Srekli
Gelime: TBTAK Uluslararas birlii Dairesi (UDB) 22 lkeden 26 kurulula imzalanm anlamalarla proje esasna dayal programlar yrtlmektedir. Sz konusu uluslararas programlar tabandan yukar bir yaklamla aratrmaclarn ilgilendikleri alanda (curiosity based) aratrma projesi vermelerine imkan tanmaktadr. Bu programlara ncelikli alanlar olan Enerji, Su, Gda, Salk alanlarnda da projeler nerilebilmektedir. birliklerini artrmak ve var olanlar gelitirmek adna 2013 ylnda birok alma yaplmtr. Bunlardan en nemlisi 3-4 Nisan 2013te Ankarada dzenlenen TrkiyeABD Bilim ve Teknoloji birlii Toplantsdr. ki lke, 2010 ylnda imzalanan Trkiye-ABD Bilim ve Teknoloji birlii Anlamas kapsamnda ikili bilim, teknoloji ve yenilik ibirliklerini gelitirmek amacyla bir yol haritas gelitirmek iin anlan tarihlerde Ankarada ilk st dzey toplantlarn gerekletirmitir. Trkiye ve ABD arasnda ncelikli olarak belirlenen enerji, biyomedikal aratrmalar, tarm, doal afetler, eitim teknolojileri, malzeme bilimleri ve srdrlebilir bir gelecek iin mhendislik alanlarnda ibirliklerini artrmaya ynelik mekanizmalar belirlemek amacyla Trkiye ve ABDden 100n zerinde kamu, akademi ve zel sektr temsilcisi bu toplantda bir araya gelmitir. Ayn zamanda, iktisadi kalknmay desteklemek amacyla Ar-Genin ticarilemesi, etkili politikalar ve dzenlemeler konusunda her iki lkenin yenilik ekosistemlerini glendirmeye ynelik mekanizmalar, bilimin daha iyi siyasi kararlar iin e tkili kullanm, aratrmaclar ve niversiteler arasndaki alar ve yurt dndaki bilim insanlar ann (diaspora) iki lke arasndaki ibirliinin gelitirilmesi iin kullanlmas konular oturumlarda ele alnmtr. Trk delegasyonuna, TBTAK Bakan Prof. Dr. Ycel Altunbaak; ABD delegasyonuna ise ABD Dileri Bakanl Okyanuslar, Uluslararas evre ve Bilimsel Konulardan sorumlu Bakan Yardmcs Dr. Kerri-Ann Jones bakanlk etmitir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve TBTAK ev sahipliinde gerekletirilen etkinlie Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Nihat ERGN ve ABD Trkiye Bykelisi Francis Ricciardone de katlm salamtr. Toplant sonunda her alma grubunda oluturulan eylem planlar ve hedefler sunulmutur. Nisan 2013te ayrca ABD Ulusal Salk Enstits (NIH) ile bir Niyet Mektubu imzalanarak salk alannda Amerikal ve Trk aratrmaclar arasnda gerekletirilecek ikili ibirlii projelerinin saysnn artrlmas hedeflenmitir. 2013 ylnda daha nce hkmetleraras dzeyde ABD ve Kazakistan ile imzalanm olan bilimsel ibirlii anlamalar TBMM tarafndan onaylanarak yrrle girmitir. Ayrca, TBTAK ile Karada Bilim Bakanl arasnda bilim ve teknoloji alannda ibirlii yaplmasn ngren protokol, iki tarafn Bakanlklar tarafndan imzalanmtr. Anlamann yrtlmesi ile ilgili protokol de TBTAK ve Karada Bilim Bakanl arasnda imzalanmtr. birliklerinin artrlmas kapsamnda ayrca Makedonyaya st D
245
Strateji
Eylem
dzey bir ziyaret gerekletirilmi, ziyaret srasnda Makedonya Bilimler ve Sanatlar Akademisi (MANU) ile ibirlii protokol imzalanmtr. Ayrca yeni ibirlii oluturmaya ve mevcutlar gelitirmeye ynelik olarak st dzey TBTAK yetkililerince, ABD, in, Singapur, Fr ansa, Gney Kore, Japonya, Ukrayna ve Msr st dzey yetkilileriyle ok sayda grme gerekletirilmitir. Devam eden ikili ibirlikleri kapsamnda 30 Nisan 2013 itibaryla 11 ar alarak toplam 124 proje bavurusu alnmtr. Gl ve ihtiya odakl alanlara gre lkelerin Ar-Ge ve yenilik kapasitesi ve yetkinlii asndan analizlerinin yaplarak uluslararas ibirliklerinde ncelikli lkelerin belirlenmesi ve izlenmesi Eylem: Bilim, Teknoloji ve Yenilik (BTY) alanlarnda uluslararas ibirliinde ncelikli lkeler almasnn, lkelerin alanlara gre Ar-Ge ve yenilik kapasitesinin ve yetkinliinin gz nnde bulundurularak hazrlanmas D
Y6.1.2
TBTAK
Dileri Bakanl, TKA
srekli
Gelime: UBTYS 2011-2016 erevesinde belirlenen hedefler dorultusunda TBTAK Uluslararas birlii Dairesi Bakanlnn faaliyetlerine yol gstermesi amacyla Uluslararas birliinde ncelikli lkeler altay yaplmasna karar verilmitir. Her biri blge zelinde yaplmas planlanan altaylarda, BTY alannda ibirlii yaplan ve yaplmas planlanan lkeleri nceliklendirmek ve bu lkeler arasndan lkemiz asndan stratejik ve ne kan ibirlii ortaklarn belirlemek amalanmaktadr. lk etapta, Kafkasya-Orta Asya, Orta Dou ve Balkanlar blgelerine ynelik yaplmas planlanan altaylara ilikin almalar yaplmtr. Blgeler konusunda tecrbeli aratrmaclar ile ilgili kamu kurumlarndan uzmanlarn katlmyla altaylarn gerekletirilmesi ngrlmtr. Haziran 2013te dzenlenmesi planlanan altaylarn n hazrlklar tamamlanmtr. n hazrlklar kapsamnda, katlmclara sunulmas planlanan anketler hazrlanmtr. altaylar sonucu nda, katlmclarn da katksyla sz konusu blgelerde hangi lkelerle, hangi alanlar ve hangi ekillerde ibirlii yaplacana ilikin bilginin elde edilmesi ngrlmekte olup bu erevede ncelikli lkeler raporu hazrlanacaktr. Eylem: lkemizin sahip olduu Ar-Ge ve yenilik tecrbelerinin lkemiz asndan ncelii bulunan blgelerdeki lkeler ile paylam ve geliiminin Liderlik Okulu projesiyle salanmas niversiteler, Dileri Bakanl, KOSGEB, TKA, TBTAK, TODAE, Yurt D Trkler ve Akraba Topluluklar Bakanl, DEK
TBTAK TSSDE
2012-2016 D
Gelime: BosnaHersek Liderlik Program kapsamnda; eitim programna katk koyacak kurum ve kurulular belirlenmi, eitim program hazrlanm ve programn yaplmas iin alt yap salanmtr. Eylem: ABnin Ar-Ge ve yenilik destek mekanizmalarnda lkemizin performansnn llmesine ilikin yeni metriklerin gelitirilmesi Avrupa Birlii Bakanl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, TBTAK, YK 2013-2016 D
Gelime: 2013 Nisan aynda kabul edilen eyleme ilikin olarak i plan hazrlanmaktadr. Y6.1.4 BTY ile alakal uluslarst mekanizmalarda lkemizden uzmanlarn grev almasnn tevik edilmesi Eylem: Trk Kamu alanlarnn Avrupa Komisyonu bnyesinde Grevlendirilmi Ulusal Uzman (SNE) olarak istihdam edilmesi ve dier uluslararas kurulularda grev almalarna ynelik resmi giriimlerde bulunulmas Avrupa Birlii Bakanl, Dileri Bakanl
TBTAK, birlii Yaplacak Uluslararas Kurulular
srekli
246
Strateji
Eylem
Gelime: 28 Eyll 2011 tarihinde Strazburgda, Avrupa Birlii Bakan ve Bamzakereci Egemen BAI ve Avrupa Komisyonu Kurumlararas likiler ve dari lerden Sorumlu Bakan Yardmcs Maro EFOVI arasnda imzalanan Mutabakat Zapt ile birlikte, Trk kamu alanlarnn Avrupa Komisyonu tarafndan ihdas edilen Grevlendirilmi Ulusal Uzman (Seconded National Expert-SNE) ve Profesyonel Eitimde Ulusal Uzman (National Expert in Professional Training -NEPT) kadrolarna aday olmalar ve bu pozisyonlarda istihdam edilmeleri mmkn hale gelmitir. Anlan tarihten bu yana NEPT pozisyonlarna lkemizden de bavurular kabul edilmekte olup, 4 halen aktif olmak zere 12 kamu alan bu imkndan faydalanmtr. Ayrca Avrupa Komisyonu DG COMP nezdinde SNE olarak grev alan bir Trk uzman bulunmaktadr. Y6.1.6 Trkiyenin uluslararas yardmlarnda BTYnin de kapsam iine alnmas Eylem: AB ereve Programlarna yeni katlan lkelere ve Trkiyenin BTY politikalar kapsamnda ncelikli olarak belirledii lkelere Trkiye AB ereve Programlar Koordinasyon modelinin ve Trkiyedeki BTY modelinin aktarlmas Gelime: Msra ynelik AB 7. P Uluslararas birlii Etkinlikleri (INCO) alan projesi olan ve TBTAKn da ortaklar arasnda yer ald ShERACA (Shaping Egypts Association to the European Research Area and Cooperation Action) projesi kapsamnda, 19-21 ubat 2013 tarihlerinde Msr/Kahirede TBTAK ve APRE (talya) yetkilileri tarafndan, Msrl aratrmaclara AB 7.P Yasal ve Finansal Konulara ilikin eitimler verilmitir. 40 civarnda Msrl aratrmac ve temsilcinin katlm salad etkinlikte katlmclara, 7.P hakknda genel bilgi, 7.Pye katlm kurallar, proje kontrat, proje hazrlk formlar, masraflar, pazarlk (negotiation), finansal raporlama gibi konularda eitim verilmitir. Ayrca ok Yll Finansal ereve (Multiannual Financial Framework), Yenilikilik Birlii, Avrupa 2020 stratejisi ve Horizon 2020 program ile ilgili genel bilgiler de aktarlmtr. Eylem: BTY konularnda tarm sektrnde az gelimi ve gelimekte olan lkelerle uluslararas ibirliklerinin gelitirilmesi Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl TKA 2012-2016 D
TBTAK
--
2011-2013
Gelime:19-23 Kasm 2012 Bitki Salnda Entegre Mcadele Eitimi Trk birlii ve Koordinasyon Ajans (TKA) ibirlii erevesinde Uluslararas Tarmsal Aratrma ve Eitim Merkezinde (UTAEM) yaplmtr. Eitime Msr Teknik heyetinden 8 kiilik bir grup katlm salamtr. 26-30 Kasm 2012 tarihleri arasnda Tarmsal Aratrmalar ve Politikalar Genel Mdrl (TAGEM) ve TKA tarafndan ortaklaa dzenlenen Uluslararas Gen Bankas Ynetimi ve Biyolojik eitlilik konulu eitim gerekletirilmitir. Kursa 9 lkeden 16 kursiyer katlmtr. 22-25 Ocak 2013 tarihleri arasnda Japonya Uluslararas birlii Ajans (JICA), Gda, Tarm ve Hayvanclk Bakanl ve Afgani stan Tarm, Sulama ve Hayvanclk Bakanl ibirliinde Srdrlebilir Gda retimi iin Buday Islah Materyallerinin Gelitirilmesi Projesi ile ilgili Japony a-Trkiye-Afganistan birlii altay dzenlenmitir. altay kapsamnda, Afganistan'da Ulusal Gen Bankas sisteminin yeniden kurulmas iin germplazm saklanmas ve kullanmnn planlanmas ayrntl olarak grlmtr. altaya uluslararas kurululardan, JICA Trkiye temsilciliinden, GTHB ve niversitelerden toplam 23 kii katlmtr. 15-16 Ocak 2013 tarihinde Buday retiminde SEDAK ye lkelerin Kapasitesinin Gelitirilmesi konusunda altay TAGEM ve SEDAK ofisi koordinasyonunda UTAEMde yaplmtr. altaya slam Konferans rgtne ye lkelerden Msr, Cezayir, Suudi Arabistan, Moritanya, Oman, Gabon, Nijer, Endonezya, Trkmenistan ve Trkiyeden katlm salanmtr. altayda, SEDAK'a ye lkelerde gda gvenliinin salanmasnda nemli bir yeri olan buday retimi ele alnmtr. 9-11 Nisan 2013 tarihlerinde Birlemi Milletler Gda ve Tarm rgt (FAO) tarafndan Orta Asya ve Dou Avrupa'da Brusella Kontrol Blgesel altay dzenlenmitir. altaya Azerbaycan, Kazakistan, Krgzistan, Tacikistan, Trkiye, zbekistan, Arnavutluk, Bosna Hersek, Grcistan ve Makedonyadan katlmclarla birlikte FAO Orta Asya Alt Blge Ofisi (SEC), FAO Avrupa ve Orta Asya Blge Ofisi (REU), Dnya Salk rgt (WHO) ve Dnya Hayvan Sal rgtnden (OIE) temsilciler olmak zere toplam 28 kii katlmtr. D
247
Strateji
Eylem
Eylem: Trkiye'nin En Az Gelimi lkelere (EAG) Ynelik Ekonomik ve Teknik birlii Paketi kapsamnda BTY alannda verilen taahhtlerin yerine getirilmesi
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK, Milli Eitim Bakanl
Dileri Bakanl, BM Organlar, TKA, YK
2011-2014
Gelime: TBTAK ve UNIDO ibirliiyle 7-8 ubat 2011 tarihlerinde stanbulda Preparatory Event for the 4th UN Conference on the Least Developed Countries Science, Technology and Innovation: Setting priorities and implementing policies for LDCs balkl bir hazrlk etkinlii dzenlenmitir. Toplantsnn sonucunda hazrlanan sonu raporu Ana Konferansa girdi olmutur. Bunu takiben, IV. Birlemi Milletler En Az Gelimi lkeler (EAG) Konferans 9 -13 Mays 2011 tarihlerinde stanbulda dzenlenmitir. Konferansn sonucunda, Babakan Recep Tayyip Erdoan tarafndan EAGlere ynelik olarak bilim ve teknoloji alanlarna ynelik bir paket aklanmtr. Buna gre, BTY alanndaki taahhtlerin sorumluluk paylam aadaki tabloda belirtildii zere dzenlenmitir: Tablo 94: BTY Alanndaki Taahhtlerin Paylam Taahht EAGler iin Teknoloji Bankas rol stlenecek uluslararas merkez kurulmas Gelecek 10 ylda tarm, mhendislik, tp alannda lisansst eitim iin 1000 adet burs verilmesi Teknoloji transferi, bilim insanlar ve aratrmac deiim programlar, bilim kurulular arasnda ibirlii alarnn oluumu lgili Kurulu (TBTAK Koordinasyon, Dileri Bakanl, BSTB)
(MEB Koordinasyon, TBTAK, YK)
(TBTAK Koordinasyon, BSTB)
EAGlere ynelik gelecek 10 ylda lisansst eitim iin 1000 burs verilmesi amacyla TBTAK 2235 program uygulamaya konulmutur. 2012 ylnda bavurular ilk kez alnan programa yaplan 72 bavurudan 7si desteklenmitir. 2013 ylnda iki dnem olarak bavuru alnacak programn ilk dnemine 132 bavuru yaplm, 17 renciye daha burs verilmitir. EAGlere ynelik olarak kurulacak olan Bilim, Teknoloji ve Yenilikilik Merkezi/Teknoloji Bankas hazrlklarnn egdml bir ekilde yrtlmesi iin ulusal alma grubu kurulmutur. lgili kurum ve kurulularn katlmyla 11 Ekim 2012 tarihinde Ulusal alma Grubu 1. Toplants TBTAK ev sahipliinde dzenlenmitir. Ulusal alma Grubu 1. Toplantsnda merkezin temel ilevleri, konumu, mali ve idari yapsna ilikin gr alverii yaplmtr. Merkezin BM ats altnda kurulmas gerektii tartlm ve benzer uluslararas rneklerin ayrntl olarak incelenmesi ihtiyac dile getirilmitir. EAGlere ynelik olarak kurulacak olan Bilim, Teknoloji ve Yenilikilik Merkezi/Teknoloji Bankas ile ilgili kapasite ve eksiklik analizinin yaplmas iin ilgili BM birimlerinin katlmyla oluturulan Grev Gcnn (Task Force) toplants 5 Aralk 2012de Cenevrede dzenlenmitir. Bahse konu toplantda merkezin yaps, ilevleri ve lokasyonu tartlmtr. Grev gc toplants sonucu kurulmas ngrlen merkeze ilikin Yol Haritas dokman, BM Grev Gc raportr tarafndan hazrlanmaktadr.
248
Strateji
Eylem
Y6.1.7.
Bilim diplomasisi faaliyetlerinin balatlmas ve yaygnlatrlmas (bilim ataeleri, vb.) Eylem: Yurtd birimlerinde grevlendirilecek olan bilim ve teknoloji mavirlerinin faaliyetlerinin dzenlenmesi ve ynetilmesi Gelime: Dileri Bakanl ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl arasnda ''Bilim Diplomasisi'' faaliyetlerinin gelitirilmesine ilikin birlii Protokol Nisan 2012de imzalanmtr. Bu kapsamda, 7 ubat 2013 tarihli ve 28552 sayl Resmi Gazetede yaymlanan kararda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn yurtd tekilatnn kurulu ve grevleri dzenlenerek Vaington, Seul, Tokyo, Berlin ve Pekinde mavirlik ve Los Angelesta ataelik kadrolar ihdas olunmu ve bu sayede yurtd tekilatmz resmen kurulmutur. 28 Temmuz 2006 tarihli ve 2006/11534 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulan Yurtdnda Srekli Grevlendirilecek Personel Hakknda Ynetmelikte Deiiklik Yaplmasna Dair Ynetmelik 26 Ocak 2013 tarihli ve 28540 sayl Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle girmitir. Sz konusu deiiklikle ynetmeliin ilgili maddesine bilim teknoloji maviri ve bilim teknoloji ataesi kadro unvanlar eklenmitir. Halen Yurtdnda Srekli Grevlendirilecek Personel Hakknda Ynetmelik hkmleri gereince Bilim ve Teknoloji Mavir ve Ataelerinin seimine ve atanmasna ynelik olarak Snav Komisyonu tarafndan almalar yrtlmekte olup sz konusu srecin yaklak bir ay gibi bir sre ierisinde tamamlanmas ngrlmektedir. D Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl (AB ve D likiler Genel Mdrl) TBA, YK, TBTAK, niversiteler, zel sektr temsilcileri, ilgili kamu kurum ve kurulular
2013
249
Y6 - Blm 2: Uluslararas Trkiyedeki Dier Gelimeler
BTY
birliklerinin Etkinletirilmesi
Kapsamnda
lkemizde uluslararas BTY ibirliklerinin etkinletirilmesi kapsamnda akademinin, zel sektrn ve kamu aratrma enstitlerinin kullanabilecei destekler arasnda TBTAK tarafndan yrtlen 1509 Uluslararas Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program, Konuk Bilim nsan Destekleme Program, TBTAKn ulusal koordinasyonundan sorumlu olduu 7. ereve Program (7.P) ve COST Program kapsamnda uluslararas destek mekanizmalar ile TBTAK kili Anlamalar kapsamnda salanan proje destekleri bulunmaktadr. A. 1509 - Uluslararas Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program 1509 Uluslararas Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programna 2012 ylnda, programa 15i ilk kez bavuran firma olmak zere 60 firma, toplam 72 proje bavurusu yapmtr. Ocak-Nisan 2013 dneminde ise programa 6s ilk kez bavurmak zere 26 firma, 30 proje bavuru gerekletirmitir. 2012 ylnda 61 projenin deerlendirilmesi yaplm olup, 33 projenin desteklenmesine karar verilmi, 2 proje iin revizyon karar alnm ve programn destek kriterlerine uygun olmayan 26 proje reddedilmitir. 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla, bu program kapsamnda desteklenmekte olan 102 proje bulunmakta ve 30 proje nerisinin deerlendirme sreci devam etmektedir. Destek program kapsamnda desteklenen projelere denen hibe destek tutar, 2012 ylnda 16,7 milyon TL, Ocak-Nisan 2013 dneminde ise, 2,1 milyon TL olarak gereklemitir (2013 sabit fiyatlaryla). 2013 yl iin proje bavuru saysnn 80 ve verilecek hibe destek tutarnn 25 milyon TL olmas ngrlmektedir. B. TBTAK BDEBin Uluslararas birlii Kapsamndaki Faaliyetleri TBTAK ile Avrupa Komisyonunun Ortak Aratrma Merkezi (Joint Research Centre - JRC) arasnda 5 Temmuz 2007 tarihinde imzalanan Mutabakat Zapt gereince Trk aratrmaclarn 1 yl sre ile JRC Enstitlerinde doktora/doktora sonras aratrma yapmas iin pozisyonlarn almas ngrlmtr. 2008 - 2013 yllar arasnda TBTAK BDEB bnyesinde yrtlen Konuk Bilim nsan Destekleme Program ile ilgili veriler Tablo 95te gsterilmitir. Tablo 95. 2007 - 2012 Yllar Arasnda Konuk Bilim nsan Destekleme Program Destekleri
Yllar 2008 2009 2010 2011 2012 2013** ** 30 Nisan 2013 itibaryla Bavuran Says 564 391 361 355 400 204 Desteklenen Says 228 184 204 238 221 75 Destek Miktar* 1,2 0,7 0,8 1,1 1,3 0,4
*2013 sabit fiyatlaryla; milyon TL
C. ereve Programlar Kapsamndaki Uluslararas BTY birlikleri AB 7. ereve Program lke Performans Genel Deerlendirmesi lkemizin 7. P katk pay olarak programn ilk 6 ylndaki demeleri, demelerin AB hibelerinden karlanan miktar, ulusal bteden ayrlan miktar ve Trk ortaklarn ald fon miktarlar Tablo 96da gsterilmitir. Buna gre 980 Trk kuruluunun iinde yer ald 7. P projelerinin toplam portfy bykl 2,5 milyar Euroya ularken bu rakamn 175 milyon Eurosu lkemizde harcanmtr. Bu rakam ulusal bteden 7. P btesine transferi gerekletirilen miktarn % 77sine, toplam katk payna gre ise %55ine tekabl etmektedir. Sonular hala aklanmam olan 2012 ve 2013 yl arlarnn
250
aklanmas ve 2013 katk paynn 2. taksidinin de denmesiyle bu oranlarn sras ile %75 ve %56 olarak gereklemesi ngrlmektedir. Tablo 96. 7.P Katk Paylar
Yl Ulusal Fon (Milyon Euro) 9,9 26,3 24,6 19,8 50,2 59,5 38,1(1) 228,4 AB hibe yardm (Milyon Euro) 12,5 4,5 16,6 34,3 12,3 10,0 90,2 Toplam (Milyon Euro) 22,4 30,8 41,2 54,1 62,5 69,5 38,1(1) 318,6 Trk Ortaklarn Ald Fon Miktar (Milyon Euro) 27,4 20,0 28,4 29,9 38,9 30,4 ( ) -(2) 175 ( ) 2,5 milyar Euro
3 2
Desteklenen Trk Ortak Says 148 129 166 220 199 118 980
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Toplam
Trk ortaklarn yer ald projelerin toplam portfy bykl (1) (2) (3) 2013 katk paynn ilk taksiti denmitir.
2012 ve 2013 verileri 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla aklanm olan snrl saydaki ary kapsamaktadr. Henz sonucu aklanmayan 2012 ylna ait 22 ve 2013 ylna ait 43 arnn verilerini kapsamamaktadr. Avrupa Komisyonu veri tabanndaki maddi hatalar TBTAK tarafndan dzeltilmitir.
ereve Programlar dnemsel olarak Avrupa Komisyonunca arlar yaymlanan ve bu arlar takiben proje bavurusunda bulunulan bir sistemdir. 7. P balad gnden bugne kadar alan ve sonulanan arlara ilikin bilgiler Tablo 97de yer almaktadr. Tablo 97. 7. P arlar
Yllar Alan ar Says Sonulanan ar Says *30 Nisan 2013 itibaryla 2007 60 60 2008 66 66 2009 76 76 2010 95 95 2011 76 76 2012 88 66 2013* 43 0 Toplam 504 439
Tablo 101de grld zere 1 Ocak 2007-30 Nisan 2013 dneminde alan toplam 504 arnn 439u sonulandrlmtr. Tablo 101de yer alan bilgiler, sonucu aklanmayan 65 arnn verilerini kapsamamaktadr. 6. ve 7. P performans karlatrmalar Tablo 98de yer almaktadr. Aklanan ar sonular dikkate alnarak bu aamada karlatrma iin 2007-2011 dnemi 7. P verileri kullanlmtr. 7. P kapsamnda Trk ortaklarn pay 6. Pye gre %143 orannda art gstermi, buna bal olarak Trk ortaklarn paynn, Pye ulusal fonlardan yaplan katkya oran %32den %109a kmtr. 2012 yl verilerinin tmnn aklanmas ile bu orann yine %100n zerinde kalmas ngrlmektedir.
251
Tablo 98. 7. P Katk Paylarmz ve Trk Ortaklarn Ald Fon Miktarlar

6. P (2003-2006) Trk Ortaklarn Pay (Milyon Euro) Ulusal Katk Pay (Milyon Euro) Ulusal Katk Payna Oran (%) Toplam Katk Pay (Milyon Euro) Toplam Katk Payna Oran (%) 59 185 32 232 25 7. P (2007-2011) 143,3 131 109 211 68 -9 Art Oran (%) 143 -29 7. P (2007-2012*) 175 190 92 280 62
* 2012 verileri 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla aklanm olan snrl saydaki ary kapsamaktadr. Henz sonucu aklanmayan 22 arnn verilerini kapsamamaktadr.
Tablo 99da 7. Pnin zel Programlarnda Trk ortaklarn ald fon miktarlar ile desteklenen proje saylarna ilikin veriler yer almaktadr. Tablo 99. 7. P Alt Alanlarna Gre Trk Ortaklarn ald Fon Miktarlar, nerilen ve Desteklenen Proje Saylar
Alan birlii zel Program Fikirler zel Program (ERC Destekleri) Marie Curie Aratrma Programlar ve Burslar Kapasiteler zel Program Toplam *30 Nisan 2013 itibaryla Desteklenen Proje Says 337 3 243 233 816 Trk Ortaklarn Ald Fon Miktar (Milyon Euro) 86,9 5,4 30,9 51,8 175
7. P kapsamnda Trk ortaklarn ye olduu projeler vesilesi ile AB -27 lkeleri ve Asosiye lkelerin tamam ile Trk kurum ve kurulular ibirlii yapmaktadr. UBTYS 2011-2016da Ar-Ge ve yenilik kapasitemizin gl olduu alanlar olarak tespit edilen otomotiv, makine-imalat, bilgi ve iletiim teknolojileri sektrlerinin Trk ortaklarn 7. P kapsamnda aldklar fon miktar iindeki paylar Tablo 100de yer almaktadr. Tablo 100. UBTYS 2011-2016 Kapsamndaki Ar-Ge ve Yenilik Kapasitemizin Gl Olduu Alanlarn Paylar
Desteklenen Proje Says Otomotiv Makine malat Bilgi letiim Teknolojileri *30 Nisan 2013 itibaryla 4 79 147 Trk Ortaklarn Ald Fon Miktar (Milyon Euro) 0,8 15,4 34,9 ncelikli Alanlarn Toplam indeki Yzdeleri (%) 0,5 8,8 20
252
UBTYS 2011-2016da ivme kazanmamz gereken alanlar olarak tespit edilen savunma, uzay, enerji, su, gda ve salk sektrlerinin Trk ortaklarn ald toplam fon miktarndaki paylar ise Tablo 101de gsterilmektedir. Tablo 101. UBTYS 2011-2016 Kapsamndaki vme Kazanmamz Gereken Alanlarn Paylar
Desteklenen Proje Says Enerji Su Gda Savunma Uzay Salk *30 Nisan 2013 itibaryla **Fon miktarna oran ifade etmektedir. 58 20 56 19 13 30 Trk Ortaklarn Ald Fon Miktar (Milyon Euro) 24,9 3,9 10,9 4,5 1,9 6,2 ncelikli Alanlarn Toplam indeki Yzdeleri** (%) 14,2 2,2 6,2 2,6 1,1 3,5
D. COST Program COST, ulusal olarak desteklenen aratrma projelerinin yrtclerinin Avrupa dzeyinde oluturulmu alara (aksiyonlara) dahil olmalarn salayan bir programdr. COST program kapsamnda TBTAK tarafndan deerlendirilen projelere ilikin bilgiler Tablo 102de sunulmaktadr. Tablo 102. COST Kapsamndaki Proje Verileri
2007 nerilen Desteklenen Yrrlkte Destek Miktar** *30 Nisan 2013 itibaryla ** 2013 sabit fiyatlaryla; milyon TL 45 31 69 6,8 2008 45 25 86 6,6 2009 98 51 107 12,2 2010 89 39 137 12,7 2011 129 61 150 11,9 2012 162 85 199 14,7 2013* 99 55 249 9,4
E. kili birlii Programlar kili ibirlii Programlar lkemiz ile dier lke aratrmaclarnn biraraya gelerek ortak proje gelitirmelerine ve yrtmelerine destek vermek amacyla oluturulmutur. Halihazrda 22 lkeden 26 kurulula ibirlii anlamamz bulunmaktadr. Bu lkeler unlardr: ABD, Almanya, Belarus, Belika, Bulgaristan, ek Cumhuriyeti, in, Fransa, Hindistan, talya, Gney Kore, Macaristan, Msr, Moolistan, Pakistan, Romanya, Rus ya, Slovakya, Slovenya, Tunus, Ukrayna ve Yunanistan. Programlar kapsamndaki projelere ilikin bilgiler ise Tablo 103te sunulmaktadr. Tablo 103. kili birlii Programlar Kapsamndaki Proje Verileri
2007 nerilen Desteklenen Yrrlkte Destek Miktar** 162 56 189 8,7 2008 187 57 172 8,5 2009 362 66 182 10,3 2010 241 77 186 11,7 2011 223 86 213 13,7 2012 155 52 179 9,9 2013* 124 23 176 5,2
*30 Nisan 2013 itibaryla ** 2013 sabit fiyatlaryla; milyon TL
253

3.4. Aratrma Altyaplar Yol Haritas ve Aratrma Merkezlerine likin dari ve Yasal Dzenlemeler [2010/203] KARAR Kamu kurum ve kurulular ile niversitelerdeki aratrma merkezlerinin etkin kullanmn ve srdrlebilirliini salamak zere, merkezlerin zel sektr ve ilgili kamu kurum ve kurulular ile ibirlii kurmalar, ynetimi, srdrlebilir finansman, personel istihdam, tm aratrmaclara 7 gn 24 saat hizmet verebilecek ekilde ak olmas, performanslarn izlenmesi ve deerlendirilmesi gibi konularnda idari ve yasal dzenlemeler yaplmasna ve; lkemizdeki mevcut ve yaplacak aratrma merkezlerinin konu, yer, ibirlikleri, alma alanlar ve finansman modeli gibi hususlarn belirlenmesine ynelik olarak Aratrma Altyaplar Yol Haritas hazrlanmasna
karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Aralk 2011; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 23. Toplants Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULU Kalknma Bakanl
LGL KURULULAR Tm TARAL Kurulular
GELME Karar kapsamnda hazrlanan Yksekretim Kurumlar Aratrma Merkezlerinin Kurulu ve leyileri Hakknda Kanun Tasla Haziran 2012de gr iin ilgili tm kamu kurumlarna gnderilmi ve kurumlardan gelen grler taslaa yanstlmtr. Kurumlardan gelen grler zerine ekillenen kanun tasars 13 Kasm 2012 tarihinde Kalknma Bakanlnda gerekletirilen ekirdek alma grubu toplants ile gzden geirilmi ve nihai ekline kavumutur. Kanunun kapsam, uygulama alanlar, karlma gerekesi, etki analizi vb. hususlar akla kavuturan kanun tasars gerekesi hazrlanmtr. Taslak, Nisan 2013 itibaryla Babakanla sunulmak zere nihai hale getirilmitir.
254

3.5. Ar-Ge Youn Balang Firmalarn Etkinletirmek ve Saylarn Artrmak Amacyla Politika Aralarnn Gelitirilmesi [2011/103] KARAR 2011/103 Ar-Ge Youn Balang Firmalarn Etkinle tirmek ve Saylarn Artrmak Amacyla Politika Aralarnn Gelitirilmesi a. Ar-Ge youn balang firmalarnn fikir aamasndan pazara ulamasna kadar geirdikleri evreler dikkate alnarak, bu evrelere uygun aamal destek mekanizmalarnn gelitirilmesi, balang firmalarnn saysnn artmasn tetikleyecek ekosistemin oluturulmas ve danmanlk hizmetlerinin sunulmas b. Ar-Ge youn balang firmalarn destekleyen risk sermayesi fonlarnn etkinletirilmesi, bunlara kamunun ortak olabilmesi ve kamu Ar-Ge merkezlerinde yaplan aratrma sonularnn ticarilemesi srelerinin iyiletirilmesi iin gerekli mevzuat almalarnn yaplmas LGL DER KARARLAR 97/11 Risk Sermayesi Yatrm Ortaklklarnn Yaygnlatrlmas 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR a. TBTAK b. TBTAK LGL KURULULAR a. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Maliye Bakanl, YK b. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Ekonomi Bakanl, Kalk nma Bakanl, Maliye Bakanl, Hazine Mstearl, Sermaye Piyasas Kurulu GELME Karar kapsam nda iki farkl faaliyet tanmlanm olup, bu faaliyetlere ynelik gelimeler aada yer almaktadr. a. Ar-Ge youn balang firmalarnn geirdikleri farkl evrelerdeki ihtiyalar dikkate alnarak aamal bir destek mekanizmas aracl yla desteklenmesine ynelik almalar TBTAK 1512 Giriimcilik Aamal Destek Program kapsamnda, bireysel giriimciler tarafndan 14 Haziran 2012 tarihinden itibaren ilk aamaya 745 teknoloji ve yenilik odakl i fikri bavurusu yaplm, bu i fikirlerinden 451i ikinci aamaya kalmaya hak kazanmtr. Bunlardan 360 giriimci aday, ikinci aamaya i plan bavurusu yapmtr. 2012 yl ars kapsamnda i fikirleri uygun bulunan 112 giriimcinin firma kurma ilemi tamamlanmtr. Bu firmalara 12 ay iinde toplam 11 Milyon TL geri demesiz sermaye destei aktarlacaktr. Ayrca her firmaya i dnyasnda deneyimli bir rehber (mentr) atanmas iin gereken almalar tamamlanmtr.
255

Giriimcilerin baarl bir i plan hazrlamalarna ynelik, farkl uzmanlk alanlarndaki eitmenlerden renme Ynetim Sistemi (Learning Management System) kullanlarak toplam 20 saatlik ders videolar ieren portal hazrlanm ve kullanma sunulmutur. Giriimcilere i plan hazrlarken ve irket kurulduktan sonra karlaabilecekleri sorunlar aabilmelerinde yardmc olabilmek amacyla giriimci eitimleri ve i rehberlii (mentrlk) hizmetleri sunulmutur. Kasm ve Aralk aynda her biri 1,5 saat sren toplam 12 ders konusunda dzenlenen webinerlerle giriimcilerin sorular i rehberleri tarafndan yantlanmtr. 21 Kasm 2012 tarihinde Ankarada ve 24 Kasm 2012 tarihinde stanbulda giriimcilerin i rehberleri, eitmenleri ve TBTAK yetkilileri ile bir araya geldii Bilgi Gnleri dzenlenmitir. TBTAK Kanunu, TBTAK 1512 Programnn yasal dayana olacak biimde deitirilmi, destek programnn mevzuat farkl bireysel giriimcilik taleplerine cevap verecek biimde yeniden yazlm ve yrrle girmitir.
b. Ar-Ge youn balang firmalarn destekleyen risk sermayesi fonlarnn etkinletirilmesi ve kamu Ar-Ge merkezlerinde yaplan aratrma sonularnn ticarilemesi srelerinin iyiletirilmesi TBTAK 1514 Giriim Sermayesi Destekleme Program oluturulmutur. Program ile KOB leindeki Ar-Ge youn balang firmalarnn ekirdek, balang veya gelime aamalarndaki finansman ihtiyalarnn giriim sermayesi fonlar araclyla karlanmas amacyla ar yolu ile bu amac gerekletirebilecek giriim sermayesi fonlarn yneten fon yneticilerini belirlemek amalanmtr. Belirlenen fon yneticilerinin bu ama dorultusunda bir giriim sermayesi fonu kurmas neticesinde fonun belirli bir oranna TBTAKn hibe destek vermesi hedeflenmektedir. Bu hedefin yrtlebilmesi iin 278 sayl TBTAK Kanununda gerekli dzenlemeler yaplmtr.
256

3.6. niversitede Yenilikiliin ve Giriimciliin Tetiklenmesi Amacyla Politika Aralarnn Gelitirilmesi [2011/104] KARAR niversite yenilikiliinin ve giriimciliinin tetiklenmesi amacyla ilk aamada aadaki faaliyetlerin gerekletirilmesine karar verilmitir: a. Teknoloji Transfer Ofislerinin Desteklenmesi: Aratrmaclarn ekonomik katma deer yaratma srelerine katlabilmelerini salamak ve akademik giriimcilii tetiklemek iin; o o o niversite sanayi ibirliinin geliimine katk salayacak, Teknolojinin ticarilemesi srecini destekleyecek, Akademik aratrmalara lojistik destek salayacak, etkin bir ekilde
bir arayz olan Teknoloji Transfer Ofislerinin daha fonksiyonel hale getirilmesi ve yaygnlatrlmas iin YK ve TBTAKn e bakanlnda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Maliye Bakanl, Kalknma Bakanl ve Trk Patent Enstitsnn katlmlaryla gerekli planlamann yaplmasna, bu plan dorultusunda uygulamalarn hayata geirilmesine ve gelimelerin BTYK toplantlarna raporlanmasna karar verilmitir. b. Kuluka Merkezlerinin Desteklenmesi: niversitelerdeki giriimci aratrmaclarn kuracaklar irketler ncesinde gerekli giriimcilik yetkinliinin kazandrlmasn tetiklemek iin finansal destein yan sra danmanlk hizmeti de salayarak o o o Giriimci aratrmaclara irket kurma ncesinde deneyim kazandracak, Giriimci aratrmacnn i plan ve i modeli oluturmasna danmanlk destei salayacak, Giriimci aratrmaclarn irketleme srecini kolaylatracak,
bir arayz olan Kuluka Merkezleri, TBTAK ve KOSGEB tarafndan desteklenecektir. c. Giriimci ve Yeniliki niversite Endekslerinin Oluturulmas: o o o niversitelerin giriimcilik ve yenilikilik performanslarnn llmesi, niversiteler arasnda giriimcilik ve yenilikilik odakl rekabetin artmas ve Dolayl olarak yenilikilik ve giriimciliin geliimine katk yapmas iin
TBTAK YK TK ibirliinde alma grubu oluturularak Giriimci niversite ve Yeniliki niversite Endekslerinin oluturulmasna ve ylda bir kez kamuoyuyla paylalmasna karar verilmitir. d. Akademik Ykseltme ltlerinin Giriimcilik ve Yenilikilii Tevik Edecek ekilde Yeniden Tasarm: o Akademik ykseltme ltlerinde yaynlarn yan sra, patentler, aratrma projelerinde proje yrtcs veya aratrmac olarak grev almak ve irket kurmak gibi unsurlarn deerlendirme kapsamna alnmasna ynelik, YKn bakanlnda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, niversiteler Aras Kurul, TBTAK ve Trk Patent Enstitsnn katlmyla bir alma grubu oluturulmasna ve alma sonucunda gerek duyulabilecek mevzuat deiiklii nerilerinin BTYKnn 24. toplantsna sunulmasna karar verilmitir.
257

LGL DER KARARLAR 97/04 Teknoloji Gelitirme Blgeleri Yasasnn karlmas Karar 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulunun 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR a. b. c. d. YK, TBTAK TBTAK, KOSGEB TBTAK, YK, TK YK
LGL KURULULAR a. b. c. d. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, Maliye Bakanl, Trk Patent Enstits Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, Maliye Bakanl, YK niversiteler Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, niversiteler Aras Kurul, TBTAK, Trk Patent Enstits
GELME niversite yenilikiliinin ve giriimciliinin tetiklenmesi amacyla yaplan almalar drt ana balkta yrtlmekte olup, gelimeler aada verilmektedir: a. Teknoloji Transfer Ofislerinin Desteklenmesi Karar kapsamnda, niversite sanayi ibirliinin geliimine katk salayacak, teknolojinin ticarileme srecini destekleyecek ve akademik aratrmalara lojistik destek salayacak bir arayz olan teknoloji transfer ofislerinin etkinliinin artrlmas ve yaygnlatrlmas amacna ynelik olarak, TBTAK 1513 Teknoloji Transfer Ofisleri Destekleme Program uygulamaya konulmutur. 2 Kasm-31 Aralk 2012 tarihleri arasnda ar duyurusuna klm olup program kapsamnda 2012 ylnda 39 bavuru yaplmtr. Ayrca, TBTAK 1513 Program kapsamnda, 7 Aralk 2012 tarihinde Ankarada Bilgi Gn dzenlenmi ve arya bavurabilecek 50 niversite ve teknoparklar a program hakknda bilgilendirme yaplmtr. Program erevesinde alan ar ile 2013 ylnda 10 niversite bnyesinde TTOlarn (Boazii, Ege, Gazi, Hacettepe, Ko, Ortadou Teknik, zyein, Sabanc, Seluk ve Yldz Teknik niversiteleri) desteklenmesine karar verilmitir: Destek kapsamndaki TTOlar ile ibirlii iinde lkemize en uygun alma modellerinin oluturulmas iin allmaktadr. Dier niversitelerin kurmay planlad TTOlara ynelik bilgilendirme toplantlar faaliyetleri dzenlenmekte olup program erevesinde Haziran 2013te alacak yeni ar ile 10 yeni TTOnun daha desteklenmesi hedeflenmektedir. b. Kuluka Merkezlerinin Desteklenmesi Bu kapsamda, TBTAK ve KOSGEB ibirliinde ortak almalar yrtlerek Trkiyede ki mevcut durumun analizine ynelik almalar yaplm ve kuluka merkezi model nerisi gelitirilmitir.
258

c. Giriimci ve Yeniliki niversite Endekslerinin Oluturulmas 10 Ekim 2012 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan tarafndan sonular aklanan 2012 yl Giriimci ve Yeniliki niversite Endeksi'nin ardndan 2013 yl Giriimci ve Yeniliki niversite Endeksinin hazrlk almalarna balanmtr. YK tarafndan salanan niversite listesi esas alnarak 5 boyutta yer alan 23 gstergeye ilikin veri toplama sreci Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, YK, TBTAK, TPE, KOSGEB, TTGV ve TBAnn katlmyla yrtlmtr. Toplanan verilerin kontrol ve analiz ilemlerinin TBTAK tarafndan tamamlanmasnn ardndan 2013 yl Giriimci ve Yeniliki niversite Endeksi sonularnn kamuoyu ile paylalmas ngrlmektedir. d. Akademik Ykseltme ltlerinin Giriimcilik ve Yenilikilii Tevik Edecek ekilde Yeniden Tasarm Akademik ykseltme ltlerinin giriimcilik ve yenilikilii tevik edecek ekilde yeniden tasarm konusu yeni Yksekretim Yasa almalar kapsamnda deerlendirilmektedir. Akademik ykseltme ltlerinde yaynlarn yan sra, patentler, aratrma projelerinde proje yrtcs veya aratrmac olarak grev almak ve irket kurmak gibi unsurlarn deerlendirme kapsamna alnmasna ynelik Temmuz 2012de Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Kalknma Bakanl, niversiteleraras Kurul Bakanl, TBTAK ve Trk Patent Enstits yetkililerinden oluturulan alma grubu almalarna devam etmektedir. alma grubunda bulunan ilgili kurumlardan alnan grler deerlendirilerek niversiteleraras Kurul Doentlik st Komisyonu toplantsnda sunulmutur. Bu almalarn ktlar yeni yksekretim yasa almalar kapsamnda deerlendirmeye alnmaktadr.
259

3.7. Giriimcilik Kltrnn Yaygnlatrlmas [2011/105] KARAR Toplumda giriimcilik kltrnn yaygnlatrlmas amacyla gerekli politika aralarnn KOSGEB ve TBTAK tarafndan Milli Eitim Bakanl, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Ekonomi Bakanl ve YKn katklaryla gelitirilmesine ve uygulamaya alnmasna, Bu amala ilk aamada, o o o lkretimden doktora derecesi dzeyine kadar giriimcilik ders ieriklerinin tasarlanmas ve etkin bir ekilde uygulanmasna, leri teknoloji odakl giriimcilik yarmalarnn dzenlenmesine, Sertifikal giriimcilik eitimleri (Mini Giriimcilik MBA) programlarnn dzenlenmesine
karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTILAR Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR KOSGEB TBTAK
LGL KURULULAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Ekonomi Bakanl Milli Eitim Bakanl YK
GELME 25 Ocak 2012 tarihinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl (BSTB), Milli Eitim Bakanl ve TBTAK arasnda imzalanan Giriimciliin Gelitirilmesi birlii Protokol erevesinde 1 Kasm 2012-30 Nisan 2013 tarihlerinde gerekletirilen faaliyetler aada verilmektedir. KOSGEB tarafndan 2012-13 eitim retim ylnda 38 niversitede 169 farkl giriimcilik dersine onay verilmitir. Giriimcilik ve yenilikilik faaliyetlerini desteklemek amacyla, TBTAK Bilim nsan Destekleme Daire Bakanl (BDEB) bnyesinde 2 yarma ve 1 destek programnn balatlmasna karar verilmitir. Lise rencilerinin yenilikilik temelli dnme yeteneine sahip olmalarn salayarak yenilikilii giriimcilik srecinin merkezine yerletiren bir nesil yetimesine katkda bulunmak ve bylece giriimcilik ve yenilikilik konularna ynelik farkndal arttrmak amacyla 2013 ylndan itibaren TBTAK 2238/A Lise rencileri Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas dzenlenecektir. Programa birinci ylnda toplam 663 bavuru yaplmtr. lk ylnda evre, salk, ulam, enerji, gda ve turizm alanlarnda belirlenen sorunlara ilikin lise rencilerinin zm nerileri ile bavurduu yarma kapsamnda birinci deerlendirme sonucunda 180 i fikri 26-30 Mays 2013 tarihleri arasnda yaplacak final sergisine davet edilmitir.
260

Giriimcilik ve yenilikilik alannda farkndal arttrmak hedefi kapsamnda ikinci olarak eitli alanlarda yenilikilik ieren i fikri olan n lisans, lisans ve lisansst rencilerine fikirlerini hayata geirmelerine ynelik uygun ortam hazrlamak amacyla 2013 ylndan itibaren TBTAK 2238/B niversite rencileri Giriimcilik ve Yenilikilik Yarmas dzenlenecektir. Genel Kategori ve Teknoloji Kategorisi olmak zere iki kategoride bavuru alnan yarman n birinci ylnda toplam 353 bavuru yaplmtr. 1. aamay geen 200 renci 16-19 Mays 2013 tarihleri arasnda dzenlenecek i plan seminerine katlmaya ve 1.000 TLlik dl almaya hak kazanmtr. TBTAK, BSTBden Teknogiriim Sermaye Desteini kazanm kiilerin giriimcilik eitimi almalar ve uluslararas i ortamna dhil olmalarn tevik etmek amacyla 2012 ylnda TBTAK 2239 Giriimcilik ve Yenilikilik Eitim ve Aratrma Faaliyetlerini Destekleme Programn balatmtr. Bu erevede, teknogiriim sermaye desteini kazanan ve BSTB tarafndan nerilen 42 kii arasndan 10unun Silikon Vadisinde eitim almas iin desteklenmesine karar verilmitir. Desteklenen 10 kiiye, i kurma, vize, finansal sistemler, yatrmcya sunum teknikleri ve i modellemesi konularnda eitim verilmitir. Kiiler 26 Kasm-21 Aralk 2012 tarihleri arasnda Silikon Vadisindeki eitime katlmlardr. Mini MBA Programnn tasarlanmas ile vaka almalarnn derlenmesi iin TBTAK TEYDEB bnyesinde arya klmasna karar verilmitir. 2013 ylndan balayarak 3 yl ierisinde TBTAK TSSDE koordinasyonunda lise dzeyinde toplam 15 bin retmene giriimcilik ve yenilikilik eitimi verilecektir. Lise ve niversite dzeyi Giriimcilik ve Yenilikilik yarmalarnn ylda bir kez yaplmasna TBTAK 2238 Programlar kapsamnda devam edilecektir. Giriimcilik ve yenilikilik alannda Teknogiriim Sermaye Desteini kazananlarn TBTAK 2239 Program kapsamnda yurt d kurs/eitim programlarna katlm iin destek salanmasna devam edilecektir. Mini MBA Programnn tasarlanmas ile vaka almalarnn derlenmesi iin TBTAK TEYDEB bnyesinde arya klacaktr.
Bu karar erevesinde gelecek dnemde yaplmas planlananlar aada sunulmaktadr.
261

3.8. Kamu Almlarnn ve Kullanm Hakk Tahsislerinin Yenilii, Yerlilemeyi ve Teknoloji Transferini Tevik Edecek ekilde yiletirilmesi [2011/106] KARAR Kamu ihale mevzuat kapsamndaki kamu almlarnda ve UBTYS 2011 -2016da yer alan ncelikli sektrlerde kullanm hakk tahsislerinde yenilii, yerlilemeyi ve teknoloji transferini tevik edecek ekilde dzenlemelerin yaplmasna ynelik ilk aamada Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl bakanlnda Ekonomi Bakanl, Maliye Bakanl, Kalknma Bakanl, Avrupa Birlii Bakanl, Hazine Mstearl, TBTAK ve Kamu hale Kurumunun katlmyla bir alma grubu oluturulmasna ve alma sonucunda belirlenen mevzuat deiiklii nerilerinin BTYKnn 24. toplantsnda Yksek Kurulun onayna sunulmasna karar verilmitir. Ek Karar (BTYKnn 24. Toplants): Kamu almlarnda ve kullanm hakk tahsislerinde yeniliin, yerlilemenin ve teknoloji transferinin tevik edilmesine ynelik olarak 2011/106 no.lu karar gerei mevzuat deiiklii nerileri hazrlanm olup, mevzuat deiikliklerinin sonularnn izlenmesi amacyla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl koordinasyonunda ilgili kurum ve kurulularn katlm ile kazanmlarn deerlendirilmesi ve gelimelerin BTYK toplantlarna raporlanmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 97/14 Kamunun Orta ve Uzun Vadeli Satn Alma Politikasna likin Dzenlemeler 98/01 Off-set Anlamalarndan lkenin Teknoloji Yeteneini Ykseltme Ynnde Azami Yararn Salanmas 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016 2010/202 2011-2013 Yllarnda Kamu Ar-Ge ve Yenilik Fonlarnn Kullanmnda zlenecek Politikalar
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULU Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
LGL KURULULAR Avrupa Birlii Bakanl Ekonomi Bakanl Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Maliye Bakanl Kalknma Bakanl Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl Hazine Mstearl TBTAK Kamu hale Kurumu
GELME Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl koordinasyonunda ilgili kurum ve kurulularn katlm ile hazrlanan ve Kamu hale Kanununda deiiklik yaplmasn ngren neriler BTYKnn 24. toplantsnda kabul edilmitir. Bu kapsamda hazrlanan Kamu hale Kanununda Deiiklik Yaplmasna Dair Kanun Tasars tasla Kamu hale Kurumuna gnderilmitir.
262

3.9. Bilim Merkezlerinin Yaygnlatrlmas [2011/107] KARAR Bilim ve Teknoloji nsan Kayna Stratejisi ve Eylem Plan 2011-2016da Genlerin Ar-Ge alanlarna ynlendirilmesi stratejisine yer verilerek bu hususunun kritik nem tad belirtilmi ve bu strateji altnda lkretim ve ortaretim iin popler bilim etkinliklerinin artrlarak, bilimsel faaliyetlere olan merakn artrlmas eylemine yer verilmitir. Yukarda anlan eyleme hizmet edecek olan ve ayn zamanda Sayn Babakanmzn himayel eri altnda olan Bilim Merkezlerinin toplumumuzda bilim kltrn yaygnlatrmak iin son derece kritik bir rol stlenecei ngrsnden yola karak lkemizde bu merkezlerin kurulmas ve yllar iinde saylarnn artrlmas hedeflenmektedir. Bu hedef dorultusunda, zellikle ocuklarn ve genlerin bilime olan ilgi ve meraklarn artracak, teknolojiyi daha doru kullanmalarn salayacak bilim merkezlerinin 2016 yl itibaryla tm bykehirlerde, 2023 yl itibaryla tm illerde kurulmasna ynelik yerel ynetimlerle ibirlii halinde almalarn gerekletirilmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 97/27 Bilim ve Teknoloji Merkezlerinin Kurulmas 2005/10 Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikalar Uygulama Plan 2005-2010 2007/201 Bilim ve Teknoloji nsan Kayna 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl TBTAK
LGL KURULULAR Yerel Ynetimler Sanayi ve/veya Ticaret Odalar niversiteler Milli Eitim Bakanl
GELME TBTAK tarafndan desteklenmekte olan Konyada Bilim Merkezi Kurulmas Projesi devam etmektedir. Sz konusu bilim merkezinde yer alacak sergilerin ematik tasarmlar tamamlanm ve sergi retim ihalesi 3 gruba ayrlarak ihaleye klmtr. halenin birinci grubuyla ilgili TBTAK ykmll tamamlanarak retici firma ile szleme imzalanmtr. Dier iki grup iin ihale almalar balatlmtr. Kocaeli Bykehir Belediyesi ile 16 Mays 2012 tarihinde Bilim Merkezi Kurulmasna Dair n Protokol; 3 Eyll 2012 tarihinde ise Kocaelinde Bilim Merkezi Kurulmasna Dair Proje Szlemesi imzalanmtr. Ba Tasarmc ve Kontrolr Firma (BTKF) belirleme almalar tamamlanarak BTKF ile szleme imzalanmtr. Sergilerin tasarm aamasnn yaklak %65i tamamlanmtr. Tasarmlar
263

tamamlanan sergilere deerlendirme kurulu tarafndan onay verilme sreci devam etmektedir. Kayseri Bykehir Belediyesi ile 16 Mays 2012 tarihinde Bilim Merkezi Kurulmasna dair n Protokol; 11 Mart 2013 tarihinde ise Kayseride Bilim Merkezi Kurulmasna Dair Proje Szlemesi imzalanmtr. BTKF belirleme almalar kapsamnda firmadan teklif istenmi olup firmalarn gndermi olduklar teklifler incelenmektedir. Bursa Bykehir Belediyesi ile 14 Haziran 2012 tarihinde Bilim Merkezi Kurulmasna dair n Protokol; 5 Nisan 2013 tarihinde ise Bursada Bilim Merkezi Kurulmasna Dair Proje Szlemesi imzalanmtr. BTKF belirlenmesi amacyla firmalara gnderilecek olan dokmanlarn hazrlanma almalar devam etmektedir. Eskiehir Bykehir Belediyesi ile 19 Eyll 2012 tarihinde Bilim Merkezi Kurulmasna dair n Protokol imzalanmtr. Bilim Merkezi Kurulmasna Dair Proje Szlemesinin imzalanabilmesi iin Belediyenin Eskiehir Fuar Birliinden belirlenen alanda Bilim Merkezi kurulabilmesi iin onay almalar beklenmektedir. Gaziantep Bykehir Belediyesi ile 15 Ocak 2013 tarihinde Bilim Merkezi Kurulmasna dair n Protokol imzalanmtr. 2 Mart 2013 tarih ve 217 sayl TBTAK Bilim Kurulu toplantsnda alnan karara gre; Mardinde slam Bilim ve Teknoloji Kurulmas almas iin Mardin Valilii ve ilgili dier kurumlar ile protokol imzalanmasna ve bu proje iin belirlenen destek miktarnn 12 milyon TL olarak belirlenmesine karar verilmitir. Protokol imzalanabilmesi iin Mardin Valilii ile grmeler devam etmektedir. nmzdeki srete konuyla ilgili almalar olan dier Bykehir Belediyeleri ile de grmeler yaplmas ve n Protokollerin imzalanarak gerekli almalara balanmas hedeflenmektedir.
264
2011/108 BTYKnn 26. Toplants

3.10. Yerli Patentlerin Lisanslanmasn Tevik Edecek Politika Aralarnn Gelitirilmesi [2011/108] KARAR Yerli patentlerin lisanslanmasna ilikin verilerin Trk Patent Enstits tarafndan dzenli olarak izlenmesine ve lisans gelirlerinin artrlmas iin gerekli mekanizmalarn kurumlar aras egdm iinde oluturulmasna, bu konudaki gelimelerin BTYKya raporlanmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORL ANAN TOPLANTI Austos 2012; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 24. Toplants Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULU Trk Patent Enstits
LGL KURULULAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl YK niversiteler TBTAK KOSGEB
GELME Yaplan almalar aadaki balklarda raporlanmaktadr. Tevik: Snai mlkiyet haklarnn ticariletirilmesine ynelik tevik ve destek verilmesi Takip: Snai mlkiyet haklarnn ticariletirilmesi ile ilgili yardmc verilerin temin edilmesi ve kullanlabilir hale getirilmesi Bilgilendirme: Teknoloji Transferi Platformu da dahil her tr yayn, etkinlik vb. bilgilendirme faaliyetleri
Tevik almalar Snai mlkiyet haklarnn ticariletirilmesine ynelik dier lke uygulamalarnn ve bu uygulamalarn lkemizde uygulanabilmesine ynelik tevik nerilerinin grld 2 May s 2013 tarihli Yatrm Ortamn yiletirme Koordinasyon Kurulu (YOKK) Vergi ve Tevikler Teknik Komitesi toplantsna katlm ve katk salanmtr. Toplantda, YOKK Fikri, Sinai Mlkiyet Haklar ve Ar-Ge Teknik Komitesi iin hazrlanan TSAD raporundan yararlanlarak Trk Patent Enstits (TPE) tarafndan 2011/108 no.lu BTYK karar kapsamnda tasarlanan tevik mekanizmalar sunulmutur. Bunlara ek olarak, Bakanlar Kurulunun Yatrmlarda Devlet Yardmlar Hakknda Karar erevesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl, TBTAK ve KOSGEB tarafndan desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde gelitirilen rnlerin veya paralarn retimine ynelik yatrmlar konusunda salanacak desteklerle ilgili olarak TPE tarafndan nerilen tevik mekanizmas, Ekonomi Bakanl ile yaplan grmeler neticesinde uygulanmaya balanmtr.
265
2011/108 BTYKnn 26. Toplants

Takip almalar Patent Siciline 2005 ylndan itibaren kaytl lisans ilemleri ile ilgili bilgilerin (ilem tarihi, ilem tr, taraflarn bilgileri, ilem tutar, deme ekli vb.) patent otomasyon sistemine detayl ekilde girilmesine, Bavuru ve bulu sahibi profili tespit almalarn destekler mahiyette ilgili kurum ve kurulular ile bilgi paylamna, Patent otomasyon sistemindeki (bavuru ve bulu sahiplerine ait) eksik T.C. Kimlik ve Vergi Kimlik Numaralarnn tamamlanmas almasna, Veri temini vb. almalar daha etkin ve hzl yrtebilmek iin patent vekillerine ait (Veki l Takip Programndaki) eksik bilgilerin tamamlanmas almasna
devam edilmitir. Ayrca bavuru ve bulu sahibi profilleri ile ilgili detayl bilgi temini almalar kapsamnda Patent Dairesi matbu formlar, ilgili bilgilerin temin edilmesini salayacak ekilde yeniden tasarlanm ve kullanlmaya balanmtr. Bilgilendirme almalar Teknoloji Transfer Platformu (TekTraPlat) internet sitesi ile ilgili ierik oluturma almalarna devam edilmitir. Aralk 2012de TPE, Dnya Fikri Mlkiyet Tekilat (WIPO) ve Boazii niversitesi ibirliinde 62 kiinin katlmyla Yenilikilik ve Teknoloji Transferi Ulusal altaylar gerekletirilmitir. 26 Nisan 2013de TPE ve Teknoloji ve Lisans Yneticileri Dernei ibirlii ile TPEde Fikri Mlkiyet Korumas ve Lisanslama Yoluyla Teknolojinin Ticariletirilmesi konulu eitim dzenlenmitir. Eitime akademisyenler, teknopark temsilcileri, patent vekilleri, kamu kurumu ve zel sektr temsilcileri olmak zere 70 kii katlm salamtr. WIPO tarafndan hazrlanan niversite ve Aratrma Kurulular iin Model Fikri Mlkiyet Politikas dokmannn Trke evirisi hazrlanm, Baarl Teknoloji Lisanslama dokmannn Trke evirisi almalarna balanmtr.
266

3.11. Eitimin Niteliini Artrmak Amacyla Durum Tespitine Ynelik almalar Yaplmas [2012/101] KARAR lk ve ortaretim rencilerinin renme ve geliimlerinin takip edilmesi ve bu deiikliklerde rol oynayan faktrlerin tespit edilmesi iin verilerin toplanmas, analiz edilmesi ve yorumlanmasna ynelik almalarn yaplmasna; bu almalarn gerekletirilmesine ynelik yrtme ve danma kurullar kurulmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2007/201 Bilim ve Teknoloji nsan Kayna
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulunun 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR TBTAK Milli Eitim Bakanl
LGL KURULULAR GELME almalar Milli Eitim Bakanl (MEB) ile TBTAK ibirliinde yrtlmektedir. Durum Tespit uygulamalarnn kurgulanmas ve dzenli olarak tekrarlanmas zerinde grmeler devam etmektedir. Durum tespitine ynelik yaplmas dnlen bu uygulamalar ncesinde, rencilere sorulacak sorularn hazrlanmas ve srecin tartlmas maksadyla altaylar/toplantlar dzenlenmitir. Sorular TBTAK tarafndan hazrlanm ve MEB tarafndan Mays 2012de 62 pilot okulda uygulanmtr. Pilot uygulama sonrasnda mevcut sorular gncellenmi ve yeni sorular hazrlanmtr. lk yl ve ilk uygulama iin Matematik ve Trke alanlar seilmi olup MEBin uygun grecei tarihte uygulama gerekletirilecektir.
267

3.12. lk ve Ortaretimde Eitim Mfredatna Uygun Dijital eriklerin Gelitirilmesi ve Eriime Sunulmas [2012/102] KARAR lkemizde dijital eitim reformunu destekleyici nitelikte aadaki temel konu zerinde TBTAK ve Milli Eitim Bakanl e sorumluluunda almalar yaplmasna karar verilmitir: Z-Kitap (zenginletirilmi kitap): lgili derslerin mfredat ve kazanmlarna ynelik iitsel, grsel, hareketli, etkileimli ve dinamik eler bir arada kullanlarak zenginletirilen ierie sahip elektronik renme/retim materyallerinin gelitirilmesi ve eriime sunulmas. e-Ders: Bir derse veya alt kazanmlarna ynelik hazrlanm video ekimlerinden oluacak ve hem retmenler iin bir uygulama rnei tekil edecek hem de renciler iin ders tekrar yaparak eksik konularn tamamlayabilecekleri retim materyallerinin gelitirilmesi. TBTAK Popler Dergileri (E-Dergi): lgili dergilerin elektronik versiyonlarnn tablet bilgisayarlar zerinden btn rencilerin eriimine sunulmas.
LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
LGL KURULULAR niversiteler
GELME Z-Kitap: Z-Kitap kavramsal erevesi hazrlanmtr. eriklerin gelitirilmesi, paketlenmesi ve sunulmas ile ilgili aratrmalar yaplmaktadr. Mfredat revizyon ve eitim materyalleri hazrlama almalar ile koordineli olarak almalar yrtlmektedir. e-Ders: retmen ve akademisyenlerle birlikte kazanmlar baznda ders senaryolar hazrlanmakta , stdyolarda 9, 10, 11 ve 12. snflar iin Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ve Geometri dersleri ile ilgili video ekimleri yaplmaktadr. e-Ders uygulamasnda dersler konu konu retmenler tarafndan anlatlmakta ve ders anlatmlar animasyonlar ile glendirilmektedir. e-Ders videolar bata akll tahta ve kiisel bilgisayarlar olmak zere elektronik platformlarda kullanlabilecek ekilde hazrlanmaktadr. Hazr hale gelmi videolar MEBe dzenli periyotlarla teslim edilmektedir. Kazanm bazl e-Ders videolar ile Bireysel renme Frsat eitlii Bo geen derslerin telafisi Etkileimli akll tahta kullanm rencilerin okuldan uzak kalmalar durumunda alabilecekleri ierik Ders ncesi hazrlk
hedeflenmektedir.
268

e-Ders Videolar srecinde; yaklak 300 videoda 2400n stnde animasyon hazrlanm olup yeni video ve animasyonlar retilmeye devam edilmektedir (ekil 25).
ekil 25. Senaryo retim Sreci TBTAK Popler Dergileri (E-Dergi): Bilim ve Teknik, Bilim ocuk ve Merakl Minik dergilerinin e -Dergi arivleri MEB yetkililerine teslim edilmitir. Dergilere Eitim Biliim A (EBA) portalndan (www.eba.gov.tr) cretsiz eriilebilmektedir. retmen ve rencilerin gereksinimlerine cevap verecek, retim programlarnda yer alan kazanmlara uygun olarak hazrlanm e-ierikler EBA portalnda yer almaktadr.
269

3.13. Lisans Dzeyinde Dijital Ders eriklerinin Gelitirilmesinin Tevik Edilmesi ve Eriime Sunulmas [2012/103] KARAR Lisans dzeyinde video, animasyon, etkilesimli uygulamalar ve web tabanl retim aralar ile zenginletirilmi ders ierikleri ve eitim materyallerinin gelitirilmesine ve eriime sunulmasna ynelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin TBTAK tarafndan desteklenmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
1
SORUMLU KURULU TBTAK
LGL KURULULAR TBA niversiteler
GELME Karar kapsamnda TBTAK-5000 Dijital erikli Ak Ders Kaynaklarn Destekleme Program oluturulmutur. Bu destek program kapsamnda her yl belirlenen ar alanlarnda lisans ve n lisans derslerine yardmc olmas amacyla nitelikli Trke akademik e-Kitaplar herkesin eriimine alacaktr. Program, TBTAK-5001 Akademik e-Kitap ve TBTAK-5002 Akademik e-Ders balkl iki alt programdan olumaktadr. Mart 2013te TBTAK-5001 Akademik e-Kitap Destek Program arsna klm olup, ar kapsam, 2010 SYM verileri kullanlarak Trkiye'deki niversitelerde en ok okutulan derslerin listesi elde edilerek belirlenmitir. ar ieriinin ve detaylarnn netletirilmesi amacyla , 17-18 Aralk 2012 tarihlerinde bir altay dzenlenmi, ktlar deerlendirilerek , ar kapsamnda 31 dersin desteklenmesine karar verilmitir.
Ayrca TBA tarafndan Ak Ders Malzemeleri Projesi kapsamnda oluturulan dersler Ak Ders Malzemeleri Portalnda (www.acikders.org.tr) yaynlanmaktadr.
n lisans dhil
270

3.14. Temel Yetkinliklerin rencilere Daha Etkin Bir ekilde Kazandrlmas Amacyla retim Programlarnn Revizyonuna Ynelik almalar Yaplmas ve Eitim eriklerinin Tasarlanmas [2012/104] KARAR Temel yetkinliklerin rencilere daha etkin bir ekilde kazandrlmas amacyla retim programlarnn revize edilmesine ynelik almalar yaplmasna, eitim materyallerinin gelitirilmesine, bu almalar yrtecek olan alma gruplarnn oluturulmasna ve bu srecin Milli Eitim Bakanl Talim Terbiye Kurulu Bakanl ve TBTAKn ibirliinde yrtlmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULULAR Milli Eitim Bakanl-Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl TBTAK
LGL KURULULAR YK SYM
GELME Milli Eitim Bakanl Talim Terbiye Kurulu Bakanl (MEB-TTKB) ve TBTAK tarafndan, retim programlar ve retim materyalleri zerinde almalar yrtlmektedir. Yaplan ibirlii protokol erevesinde, aada sunulan retim programlarnn revize edilmesi almalar TBTAK tarafndan tamamlanmtr. Ortaokul Matematik (5-8) Lise Matematik (9-12) Fen Bilimleri (3- 8) Lise Fizik (9-12) Lise Kimya (9-12) Lise Biyoloji (9-12) Yazarlk ve Yazma Becerileri (5-8) Okuma ve Okuma Becerileri (7-8) Matematik Uygulamalar (5-8)
almalar devam eden retim programlar aada verilmektedir. Matematik (1-4) ngilizce (9-12) Edebiyat (9-12)
271

Dil ve Anlatm (9-12) Sosyal Bilgiler (4-7) Akl Yrtme ve Karar Verme (10-11) Hayat Bilgisi (1-3) Dnme Eitimi (7-8) Teknoloji ve Tasarm (7-8) Zeka Oyunlar (5-8)
Yukarda belirtilen her bir ders iin ksaca aadaki sre yrtlmtr. 1. Gelimi lkelerin retim programlar ile karlatrlarak, her snf seviyesinde yer alan kazanm ve becerilerin gzden geirilmesi ve belirlenmesi 2. Kazanm ve becerilere uygun konu ve alt-kavramlarn belirlenmesi (nitenin kavram haritasnn belirlenmesi) 3. Belirlenen kazanm ve becerilere gre retim programnn hazrlanmas Ayrca, yukarda belirtilen almalar tamamlanm MEB-TTKB onayl retim programlarna ynelik Eitim materyallerinin hazrlanmas almalar balatlmtr. Ama revize edilen retim programlarn en iyi yanstacak ekilde ieriklerle donatlm, retmenin snfta daha etkin kullanabilecei, rencinin bireysel renimini kolaylatran, gerek gnlk hayat olaylar ile senaryolatrlm, analitik dnme ve karar vermeyi n plana karan eitim materyallerinin hazrlanmasdr. Bu dorultuda almalar devam etmektedir.
272
2012/105(G) BTYKnn 26. Toplants

3.15. lk ve Ortaretimde Yabanc Dil retim Sistemi Konusunda Aratrma Yaplmas ve Alternatif retim Modellerinin Gelitirilmesi [2012/105] KARAR Yabanc dil retim sisteminin iyiletirilmesi iin retmen, akademisyen ve uzmanlardan oluan bir koordinasyon kurulunun oluturulmasna; bu kurulun yabanc dil retim sistemi zerine aratrma yapmasna, alternatif retim modelleri oluturmasna, yabanc dil retimini destekleyecek etkin dil aralar gelitirmesine ve bunlarn medya ve toplumda yaygnlatrlmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
LGL KURULULAR TRT Televizyon Yaynclar Dernei Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl niversiteler
GELME Milli Eitim Bakanl (MEB), Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl (BSTB) ile TBTAK arasnda imzalanan Eitimde birlii protokol kapsamnda ngilizce dersinin retim programlar ve ders materyallerinin hazrlanmas almalar devam etmektedir. TBTAK tarafndan dilbilgisine dayal yabanc dil retim sistemi yerine daha etkin bir retim yntemi hazrlanmas zerinde almalar yrtlmektedir. lkemize en uygun ngilizce retim modelinin belirlenmesi iin alanlarnda uzman akademisyenlerin ve retmenlerin yer ald bir alma grubu oluturulmutur. Temel hedef; lkemizde yabanc dil renimini kolaylatrarak yaygnlatracak bir ngilizce retim modelinin hazrlanmasdr. Bu dorultuda ; 25 ilin ortaretim Yabanc Dil ngilizce Dersi Zmre Bakanlarndan oluturulan komisyonlardan zmre tutanaklar MEB tarafndan istenmi ve almalarda kullanlmak zere TBTAKa iletilmitir. 2-8. snf ngilizce ereve ders programlar TBTAK tarafndan hazrlanm ve Ocak 2013 tarihinde MEB-Talim Terbiye Kurulu Bakanl tarafndan onaylanmtr. Bahse konu ders programlar 2013-2014 eitim-retim dneminde uygulamaya konulacaktr. Bu kapsamdaki retim modeli aada ematize edilmitir (ekil 26).
273
2012/105(G) BTYKnn 26. Toplants
ekil 26. Uygulama Odakl retim Modeli MEB-TTKB tarafndan onaylanan 2-8. snf retim programlarna ynelik eitim materyallerinin hazrlanmas almalarna ubat 2013 ay itibar yla, 9-12. snf retim programlarnn oluturulmas almalarna ise Nisan 2013 itibaryla balanmtr.
274

3.16. Yurt Dnda Lisansst Eitim Destei Salayan Burs Programlarnn Yeniden Yaplandrlmas [2012/106] KARAR Yurt dnda lisansst eitim destei salayan burs programlarnn yeniden yaplandrlmasna ynelik Milli Eitim Bakanl koordinasyonunda YK, TBTAK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl ve Kalknma Bakanlnn katlmyla BTYKnn 25. toplantsna raporlanmak zere bir model nerisi gelitirilmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULU Milli Eitim Bakanl
LGL KURULULAR GELME kili kltrel anlamalar erevesinde Yabanc Hkmetlerce Hkmetimiz emrine verilen aratrma, yksek lisans, doktora ve dil burslarndan faydalanacak adaylarn seimi gerekletirilir. Milli Eitim Bakanl tarafndan sadece seim ve duyuru ilemleri yaplmakta olup tm burs masraflarn burs veren lkeler karlamaktadr. Burslara ilikin duyuru ve mlkat hazrlklar yaplr. Duyurular, MEBin web sayfasnda yaynlanr ve evrimii bavurular alnr. Bavurular lkelere gre belirlenmi ilk ve son bavuru tarihleri arasnda yaplr. Bu tarihler dnda bavuru kabul edilm ez. Snav not ortalamas 50 puann altnda olan adaylar ilgili lkenin burs kontenjan bulunsa dahi aday gsterilemez. Konuya ilikin olarak Dileri Bakanl, adaylar ve altklar kurumlarla iletiim kurulur. Aratrma, yksek lisans ve doktora programna bavuran adayn alma programlar mlakat komisyonu tarafndan almann yurt dnda yaplmas gereklilii ve lkemize yarar asndan deerlendirilir. Burslar ahsa zel burs niteliindedir. Adaylarn bursu kazandklar takdirde mecburi hizmet zorunluluu yoktur. Bursa aday gsterilenlerin kar lkeye kabul edilmeleri kar lkenin takdirindedir. Nihai karar kar lke verir. Yabanc hkmetlerin zel niversiteleri tarafndan zaman zaman burs programlar almaktadr. Bu burslar web sitesinde zel burs duyurusu olarak yaynlanr ve mlkat yaplmakszn renciler ahsi bavuruda bulunur.
EK 2013-2014 Eitim ve retim Ylnda Burs Veren lkelerin Listesi
275
2013-2014 Eitim ve retim Ylnda Burs Veren lkelerin Listesi Sra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 lke Ad svire Kuveyt srail Slovenya Romanya Libya Finlandiya Tunus Danimarka Estonya Lksemburg Meksika Pakistan in Bulgaristan Slovakya Yunanistan Rusya Belika talya Verilen Bursun Tr ve Kontenjanlar 2 Aratrma, 1 Sanat Alannda Burs 6 Dil 4 Doktora/Aratrma/Y.Lisans, 1 Dil 2 Aratrma Bursu 2 Aratrma, 2 Y. Lisans, 2 Doktora, 5 Dil 9 Yksek Lisans 10 Aratrma 10 Aratrma, 5 Arap Dili Yaz Bursu 2 Aratrma, 2 Dil 1 Aratrma, 2 Dil 2 Y. Lisans 3 Y. Lisans, Doktora, Aratrma 2 Aratrma, 10 Y. Lisans, 8 Doktora 5 Aratrma/Y.Lisans 2 Dil Bursu/ 3 Aratrma 1 Doktora, 2 Yaz Bursu 3 Aratrma/Y.Lisans, 6 Dil Bursu 5 Dil, 5 Doktora, 20 Y. Lisans 4 Yaz Bursu 90(ay) Y. Lisans, Dil, Doktora, Aratrma
276

3.17. lk ve Ortaretim rencileri iin Bilim Fuarlarnn Dzenlenmesi [2012/107] KARAR Bilim kltrnn yaygnlatrlmas ve rencilerin bilime olan meraknn artrlmas amacyla lke genelinde ilk ve ortaretim kurumlarnda bilim fuarlarnn dzenlenmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013; Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULULAR TBTAK MEB
LGL KURULULAR Yerel Ynetimler
GELME Milli Eitim Bakanl (MEB) ile TBTAK arasnda 14 Mart 2012de imzalanan Eitimde birlii Protokol kapsamnda temel ve ortaretimde bilim kltrnn gelitirilmesine ynelik bilim fuarlarnn dzenlenmesi amacyla 4006 TBTAK Bilim Fuarlar Destekleme Program hazrlanmtr. TBTAK Bilim Fuarlarnn dzenlenmesiyle temel ve ortaretim rencilerinde bilim ve teknoloji konularnda farkndalk yaratlmas, bilim kltrnn tabana yaylmas ve aratrma becerilerinin gelitirilmesi hedeflenmektedir. Bilim fuarlarnn il/iledeki veliler, halk, ube mdrleri, il/ile milli eitim mdrlerinin de katlmyla enlik eklinde gereklemesi amalanmaktadr. Destek program kapsamndaki gelimeler aada sunulmaktadr. Bilim fuarlar internet sitesi oluturulmu (www.bilimiz.org) ve hazrlanan tantm materyalleri ile klavuzlar bu sitede yaymlanmtr. Bavuru formlar hazrlanarak evrimii bavuru portal kullanma almtr. MEB koordinasyonunda belirlenen 1.000 pilot okula ek olarak 200 gnll okulun daha desteklenebilmesi iin program btesi revize edilmitir. 1 Nisan-19 Mays 2013 tarihleri arasnda yaklak 1.050 okul fuar tamamlanm ve her bir okula 5 bin TL destek aktarm gerekletirilmitir.
277

3.18. niversiteye Giri Sisteminin Yeniden Yaplandrlmas [2012/108] KARAR niversiteye giri sisteminin yeniden yaplandrlmasna ynelik Yksekretim Kurulunun sorumluluunda lme, Seme ve Yerletirme Merkezi, Milli Eitim Bakanl ve TBTAKn katlmyla almalar yaplmasna ve yeni sistemin 2014 yl sonuna kadar uygulamaya konulmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI Ocak 2013, Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 25. Toplants
SORUMLU KURULU YK
LGL KURULULAR SYM Milli Eitim Bakanl TBTAK
GELME lgili Bakanlk/Kurumlardan st dzey temsilcilerin katld bir komisyon oluturulmu, mevcut sistemin yaps, sorunlar ve zm yollar hakknda dnyadaki rnekleriyle karlatrlmal bir rapor hazrlanarak komisyon yelerine datlmtr. Komisyon dzenli almalarna devam etmektedir.
278

3.19. AB ereve Programlar Horizon 2020ye Katlm Hazrlklarnn Yrtlmesi [2012/109] KARAR Horizon 2020 Programna Trkiyenin katlm konusunun karara balanmas srecinde, muhtemel katlm paynn belirlenmesi ve ilgili dier hususlarda, TBTAKn AB Bakanl, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanl, Dileri Bakanl, Kalknma Bakanl, Maliye Bakanl ve Hazine Mstearlyla ibirlii iinde Avrupa Komisyonu ile teknik mzakereleri yrtmekle grevli sorumlu kurulu olarak belirlenmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2005/203 AB ereve Programlarna Katlm 2001/1 Avrupa Birlii 6. ereve Programna Katlm 2000/2 Avrupa Birlii Programlarna Katlm
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULU TBTAK
LGL KURULULAR AB Bakanl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Dileri Bakanl Kalknma Bakanl Maliye Bakanl Hazine Mstearl
GELME Horizon 2020 mzakerelerinde yararlanlacak referans dokman olarak Mzakere Pozisyon Belgesi tasla kararda yer alan ilgili kurum ve kurulular ile istiare edilmek zere hazrlanmtr. Sz konusu dokmanda muhtemel senaryolar zerinden Trkiyenin programa katlm iin ortak fon havuzuna aktarmas beklenen finansal katk balamnda almalar, mzakerede ne srlecek argmanlar ve strateji nerileri yer almaktadr. Bunun yannda, Horizon 2020 Programnn ngrlen mevcut yapsna ilikin bir n deerlendirme almas (Ex-Ante Impact Assessment of Horizon 2020: The EU Framework Programme for Research and Innovation for Turkey) da TBTAK tarafndan yrtlm ve tamamlanmtr. Anlan almada Trkiyenin programa katlm durumunda Horizon 2020 Programnn TARAL hedeflerine ve Trkiye Ar-Ge ve yenilik ekosistemine ne dzeyde hizmet edebileceinin ya da uyumluluk gsterebileceinin n deerlendirilmesi yaplmtr. Bu kapsamda deerlendirilen balklar aada sralanmaktadr. Horizon 2020 Programnda baarya ulamak iin ulusal stratejilerimiz ve Horizon 2020 aratrma alanlarnda sinerji yaratlmas Aratrma merkezlerinin dnya apndaki nemli aratrmaclar iin ca zibe merkezi haline getirilmesi Akademik ykselme kriteri olarak uluslararas Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri faktrnn neminin artrlmas Aratrmaclar ve aratrma merkezlerinin programa katlmn zendirmek iin desteklerin tasarlanmas
279

nde gelen sanayi kurulularnn programa katlmnn artrlmas Programn geni apta Ar-Ge aktrleri tarafndan sahiplenilmesi
TBTAK, mzakere hazrlklar kapsamnda Mzakere Pozisyon Belgesinin nihai haline kavuturulmas, Horizon 2020 ex-ante ve 7. ereve Program (P) ex-post deerlendirme almalarnn grlmesi amac ile ilgili Bakanlk ve kamu kurulularyla egdm toplantlar dzenleyecektir. Sz konusu toplantlarda Trkiyenin katlm payna ilikin en uygun maliyetin belirlenmesi konusunda gr alverii yaplmas planlanmaktadr. Yaplan bu almalarn yan sra; TBTAK, 7. Pnin etki deerlendirme (Ex-post Evaluation of the Seventh Framework Programme in Turkey) almasn Haziran 2013 tarihinde balatacaktr. Deerlendirmenin asl amac 7. Pye katlmmzn sonularnn effaflnn ve hesap verilebilirliinin salanmas ve Horizon 2020 Programna ynelik nerilerin gelitirilmesidir. TBTAK 7. Pde sregelen ulusal irtibat kuruluu grevi gerei nceki dnemlerde yrtt almalarna Horizon 2020 Program kapsamnda ivme kazandrmtr . Bu balamda, Mays 2013 tarihinden itibaren yurt apnda Horizon 2020 Programna ynelik farkl dzeylerde eitimler gerekletirilecektir. Bu eitimlerde, Horizon 2020 Programnda AB Aratrma, Yenilik ve Teknolojik Gelime Programlar iin yenilenen kurallar ve yaplar, ar ve proje sunma dngs, Horizon 2020 Program balamnda niversite yaplanma nerileri ve katlmn kazanmlar konularnda bilgilendirme yaplacaktr. Horizon 2020 Programna ynelik geni apl bilgilendirme salayarak, katlmclarn bilgi seviyelerini bireysel olarak test etmelerine olanak tanyan Horizon 2020 e -renme uygulamas 2013 yl sonunda Horizon 2020 program balatlmadan hayata geirilecektir. 2014 ylnda ise Horizon 2020'nin ilk arlarna ynelik Uluslararas Ar-Ge birlii Konferansnn dzenlenmesi planlanmaktadr. Horizon 2020 Program dahilinde belirli alanlarda fonlanacak projelerde Trk koordinatr saysn artrmak amac ile 2013 yl sonunda tamamlanmak zere H orizon 2020 Koordinatr Yetitirme Sistemi almalar srdrlmektedir. KOBlerin daha fazla ve daha etkin biimde Horizon 2020 Programndan faydalanmalarn salamak amac ile Horizon 2020 KOB Danmanlk Sisteminin oluturulmas planlanmaktadr. Sz konusu almann 2013 yl sonunda tamamlanmas hedeflenmektedir. Trkiyenin farkl blgelerinde yer alan niversite, sanayi ve ticaret odalar, Kalknma Ajanslar gibi kurulularn TBTAK ile egdm halinde almalarn kolaylatrmak iin Horizon 2020 Trkiye Bilgi oaltclar Sisteminin kurulmas planlanmaktadr. Bu sisteme ilerlik kazandrlmas almalar 2013 yl iinde tamamlanacaktr.
280

3.20. stn Yetenekli Bireyler Stratejisinin zlenmesi [2013/101] KARAR BTYKnn 2009/102 no.lu karar kapsamnda hazrlanan ve 25. toplantsnda onaylanan stn Yetenekli Bireyler Stratejisinin koordinasyonunun Milli Eitim Bakanl ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl tarafndan salanmasna, eylem ve stratejiler bazndaki gelimelerin Yksek Kurulun toplantlarna raporlanmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2009/102 stn Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Plan 2009-2013
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULULAR Milli Eitim Bakanl Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl
LGL KURULULAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Kalknma Bakanl TBTAK YK niversiteler
GELME stn Yetenekli Bireyler Stratejisinin zlenmesi kapsamnda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl (ASPB) bnyesinde bir komisyon oluturulmu olup komisyon fiilen almalara balamtr. Komisyon ASPB birimlerinden temsilciler ve akademisyenlerden olumaktadr. Komisyon toplantlar neticesinde stn Yetenekli Bireyler Stratejisi dorultusunda ASPBnin stn yetenekli ocuklara ynelik kendi kurumsal strateji ve eylem plannn hazrlanmas iin almalar balatlmtr. Bu kapsamda tm paydalarn ve alanda uzman kiilerin katlmn salamak amacyla 2 ay ierisinde bir altay yaplmas planlanmaktadr. Ayrca, Mays ay iinde daha etkili ve koordine bir alma yrtebilmek ve srece ilikin gr alveriinde bulunmak amacyla ASPB ve MEB arasnda bir ibirlii toplants gerekletirilecek olup karlkl grmeler devam etmektedir. MEB bnyesinde yer alan Bilim ve Sanat Merkezleri (BLSEM), okul ncesi, temel eitim ve ortaretim andaki zel yetenekli ocuk/rencilerin okul d saatlerde yetenekleri dorultusunda zel eitim aldklar kurumlardr. 30 Nisan 2013 tarihi itibaryla. BLSEMlerde yaklak olarak 11 bin renci eitim grmektedir.
281

3.21. e-Devlet Organizasyonu Ynetim Modeli almalarnn Yaplmas [2013/102] KARAR e-Devlet almalarnn yrtlmesi ve koordinasyonuna ynelik ekteki organizasyon modelinin gelitirilerek Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulunun 26. Toplantsna sunulmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULU Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl
LGL KURULULAR Babakanlk Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl Kalknma Bakanl TBTAK TRKSAT
GELME BTYKnn 25. toplantsnda alnan e-Devlet almalarnn yrtlmesi ve koordinasyonuna ynelik organizasyon modelinin gelitirilerek Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulunun 26. Toplantsnda sunulmasna ilikin karar kapsamnda, tm kamu kurum ve kurulularnn gr ve nerileri yazl olarak alnarak, ilgili kurulularla (Babakanlk, Bilim, Sanayi ve Ticaret Bakanl, Kalknma Bakanl, TBTAK ve TRKSAT) ile gerekli almalar yaplmtr. Bakanlmzca yaplan almalar neticesinde taslak e-Devlet Organizasyonu Ynetim Modeli oluturulmutur.
282

3.22. Ulusal Veri Merkezi almalarnn Yaplmas [2013/104] KARAR Kamu kurumlarnn veri merkezlerinin birletirilmesine ynelik hukuki, teknik ve idari yaplanma modelinin oluturulmasna ve Trkiye Kamu Entegre Veri Merkezinin kurulmas almalarnn yaplmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULULAR Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl
LGL KURULULAR Babakanlk Kalknma Bakanl TBTAK TRKSAT
GELME BTYKnn 25. toplantsnda alnan Kamu kurumlarnn veri merkezlerinin birletirilmesine ynelik hukuki, teknik ve idari yaplanma modelinin oluturulmasna ve Trkiye Kamu Entegre Veri Merkezinin kurulmas almalarnn yaplmas karar kapsamnda, tm kamu kurum ve kurulularnn gr ve nerileri yazl olarak alnarak, ilgili kurulularla (Babakanlk, Kalknma Bakanl, TBTAK ve TRKSAT) ile gerekli almalar yaplmtr. Bakanlmzca yaplan almalar neticesinde taslak Kamu kurumlarnn veri merkezlerinin birletirilmesine ynelik hukuki, teknik ve idari yaplanma modeli oluturulmutur.
283

3.23. Kurumlarn htiya Duyduu Paket Program zmlerinin Toplu Alm Yntemi ile Tedarik Edilmesi [2013/105] KARAR Kamu kurumlarnn ihtiya duyduklar paket program zmlerine ilikin envanterin oluturulmasna, toplu satn alma yaplabilmesi iin teknik, hukuki, idari ve uygulama modelinin gelitirilmesine ve BTYK'nn 26. toplantsna sunulmasna karar verilmitir. LGL DER KARARLAR DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULU Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl
LGL KURULULAR Devlet Malzeme Ofisi Maliye Bakanl Kamu hale Kurumu Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl
Kalknma Bakanl TBTAK TRKSAT
GELME BTYKnn 25. toplantsnda alnan Kamu kurumlarnn ihtiya duyduklar paket program zmlerine ilikin envanterin oluturulmasna, toplu satn alma yaplabilmesi iin teknik, hukuki, idari ve uygulama modelinin gelitirilmesi ve Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulunun 26. Toplantsnda sunulmasna ilikin karar kapsamnda, tm kamu kurum ve kurulularnn gr ve nerileri yazl olarak alnarak, ilgili kurulularla gerekli almalar yaplmtr. Bu kapsamda, toplu alm modelinin gelitirilmesi ile mkerrer yatrmlarn engellenebilecei, ayrca paket programlarn daha dk maliyetle alnabilecei deerlendirilmi olup yntem ve model gelitirilmesi almalar tamamlanmtr.
284

3.24. Salk Alannn ncelikli Alan Olmas [2013/106] KARAR Salk alannn, Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011 -2016 kapsamnda ivme kazanmamz gereken alanlardan biri olarak belirlenmesine karar verilmitir. LGL DER KARARLAR 2010/201 Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi 2011-2016
DAHA NCE GELME RAPORLANAN TOPLANTI SORUMLU KURULULAR Salk Bakanl alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl
LGL KURULULAR Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl TBTAK Ekonomi Bakanl Kalknma Bakanl YK niversiteler zel Sektr
GELME Salk alanna hizmet eden kilit balklardan Medikal Biyoteknoloji alannda teknoloji yol haritalar oluturulmas almalar balatlmtr. Medikal Biyoteknoloji Teknoloji Yol Haritas almas 5 alt konu temelinde yrtlmektedir. la A Biyomalzeme Biyomedikal Ekipman Tbbi Tan Kiti
almann ilk aamasnda TBTAK ana sayfas zerinden ve e-posta yoluyla zel sektr, niversite ve sivil toplum kurular temsilcilerinden olmak zere yurtii ve yurtdndaki 300 akn uzmandan 1200den fazla hedef nerisi toplanmtr. Bu hedef nerileri n deerlendirmeden geirilerek, toplam 143 hedef nerisi danman gr alnan uzmanlara sunulmutur. Ardndan hedef nerileri konsolide edilmi ve Medikal Biyoteknoloji Delfi Anketinde yer almak zere 38 hedef ifadesi oluturulmutur. almaya katlan yaklak 400 uzman, hedefleri yaplabilirlik ve nem dzeyleri asndan analiz etmitir. Buna gre uygun bulunan 19 hedef iin la, A, Biyomalzeme, Biyomedikal Ekipman ve Tbbi Tan Kiti balklarnda konu uzmanlar tarafndan (niversite, zel sektr, kamu, sektr dernekleri) teknoloji yol haritalar taslaklar oluturulmutur. Teknoloji yol haritalar TBTAK Bakanlk Binas Feza Grsey Konferans Salonunda 27 Mays 2013 tarihinde dzenlenen konferansta ele alnmtr. TBTAK ve ilgili Bakanlklarn ibirlii ile dzenlenen etkinliin alna Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakan Nihat Ergn, Salk Bakan Dr. Mehmet Mezzinolu, TBTAK Bakan Prof. Dr. Ycel Altunbaak, ok sayda bilim insan, zel sektr, kamu kurumlar ve sivil toplum kurulularndan temsilciler ile davetliler katlm salamtr.
285

Btyk26 Gelismelere Iliskin Degerlendirmeler 0

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Btyk26 Gelismelere Iliskin Degerlendirmeler 0

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu 26.

Toplant Hazrlk Notlar

11 Haziran 2013 Vali Galip Demirel Ankara Vilayetler Evi

BTYK 26. Toplants Hazrlk Dosyas

Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu Hakknda

275 277 278 279 281 282 283 284 285

BLM VE TEKNOLOJ YKSEK KURULU 26. Toplants

BTYK YRM ALTINCI TOPLANTISI YELER

nceki Kararlara likin Gelimeler

2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

SORUMLU KURULU TBTAK

LGL KURULULAR TARAL Kapsamndaki Kurulular

2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

ekil 1. rnek GKTRK-2 grnts*

2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

2005/9 (G) BTYKnn 26. Toplants

2007/102 (G) BTYKnn 26. Toplants

SORUMLU KURULULAR Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl TAEK

LGL KURULULAR TBTAK niversiteler

2010/201 (G) BTYKnn 26. Toplants

SORUMLU KURULULAR TBTAK

LGL KURULULAR TARAL Kapsamndaki Kurulular

2010/201 (G) BTYKnn 26. Toplants

2010/201 (G) BTYKnn 26. Toplants

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Stratejik Ama D1. Ama D1.1. D1.1.1

Ar-Ge ve Yenilik Kapasitesinin Gl Olduu Alanlarda Hedef Odakl Yaklamlar1

Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl

Bilgi Teknolojileri ve letiim Kurumu

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl

Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurumu

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Proje neri says 14

Kabul Edilen Proje Says

Hibrit-Elektrikli Ara Otomotiv

96 34 62 159 17 416 205

Gml Sistemler ve Entegre Devreler TOPLAM

Tablo 7. htiya Analizi almas Yaplan Kurumlar ve Alan arlar

Orman ve Su leri Bakanl

Devlet Demiryollar letmesi Genel Mdrl

Karayollar Genel Mdrl

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl

* TBTAK UDBye ilikin veriler Y6 blmnde verilmektedir.

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Stratejik Ama D2 Ama D2.1 D2.1.1

Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Orman ve Su leri Bakanl (DS Genel Mdrl)

niversiteler, lgili Kamu Kurumlar, Aratrma Kurulular, Aratrma Enstitleri

Salk Bakanl, niversiteler, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

SSM, Kamu ve zel Ar-Ge Kurum ve Kurulular

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

birlii Yaplacak Kurum(lar)/Kurulu(lar)

Ulatrma, Denizcilik ve Haberleme Bakanl