1.

Sociologija Sociologija je nauka koja izuava drutvo podrazumijevajudi stim razliite oblike drutvenih odnosa i drutvenih interakcija i njihov kulturoloki aspekt. Sociologija kao nauka ima za predmet prouavanja globalno i parcijalno drutvo,sa svim njegovim aspektima i refleksijama kao to su:organizacija i struktura,pojave i procesi,odnosi,grupe,institucije i pojedinci,njihova tradicija,obiaji,religija,kultura. 2. Vlast Po Weber-u: Vlast je samo jedan oblik modi odnosno vjerovatnoda da de odreena lica posluati jednu zapovijest odreenog sadraja. Vlast je internacionalna mod koja je zasnovana na odreenim normativnim pretpostavkama koje imaju za sobom autoritet,iskazan voljom graana ili drutvene organizacije.Vlast je takoe izraz legitimiteta i legaliteta, tj. Ona je institucionalizirana mod koja ima snagu zakona i volju graana,odnosno ovlatenej da tu volju dravni aparat realizira. Vrste vlasti:racionalna ili zakonska,tradicionalna,karizmatska. 3. Demokratija Demokratija se vee za prava i slobode graana,kao i za nain konstituiranja i funkcionisanja vlasti u drutvu.Ona je i model drutvenog ureenja,ideal koje kojem tee skoro sve zemlje nakon ruenja jednopartijskih socijalistikih modela vlasti. Demokratska drutva su ona u kojima se ostvaruju osnovna ljudska prava kao to su:sloboda govora,izraavanja i tampe,sloboda vjeroispovijesti,sloboda okupljanja i udruivanjapravo na jednaku zakonsku zatitu,pravo na propisani postupak i pravian sudski proces u kome graani biraju predstavnike vlasti,vre kontrolu njihovog rada...... Demokratija je stalni proces irenjaprostora slobode i prava graana. Demokratija je i stil ponaanja-ophoenja ljudi,potivanja individualnosti i linosti,kultura meusobnih odnosa i ponaanja ljudi u savremenom dobu. 4. Definicija jednakost/nejednakost Nejednakost moe biti bioloka,duhovna i materijalna,individualna i drutvena. Zavisno od toga ta se uzima kao osnov ljudske nejednakosti,zavisi i teorijsko stajalite. U svim ljudskim drutvima od najprimitivnijih do najrazvijenijih postoji neka vrsta nejednakosti. Nejednakost i razliitost su eminentni ovjekovoj egzistenciji i prirodi. Nejednaka pozicija u sferi rada,a time i u drutvu dovodi do podjele ljudi po statusu,zanimanju,obrazovanju,ugledu i modi. Te razlike nisu samo individualne,formalno statusne,vec i sistemske i bitno opredjeljuju samu poziciju ovjeka,njegovu materijalnu i kulturnu prirodu,dakle one su i drutvene. Ta nejednakost i razliitost statusa,koje pojedinci zauzimaju,u sociologiji se naziva drutvenom stratifikacijom(poredanost drutvenih slojeva). 5. Povezanost sociologije sa drugim drutvenim naukama Sociologija je usko povezana sa historijom i njenim spoznajama,jer historija prouava drutvene pojave i dogaaje koji su se desili u prolosti. Povezana je i sa filozofijom koja ja snano uticala na sociologiju i njene osnivae da se posvete zakonima drutvenog razvitka. Povezana je i sa antropologijom i etnologijom koje pruaju velika saznanja o ivotu naroda,obiajima,kulturi,jeziku,tradiciji,normama i vrijednostima. Demografija je nauka koja se

bavi promjenama u kretanju stanovnitva. Sociologija je povezana sa svim drutvenim naukama,a te druge drutvene nauke ne mogu imati validnost ako se ne koriste rezultatima socilogije kao nauke o drutvu. 6. ovjek ovjek je ivo bide koje se razlikuje od drugih bida po tome jer razmilja. On je drutveno,bioloko,duhovno bide. Prve definicije ovjeka javljaju se kod starih grka. 7. Frojdova teorija linosti Freud je razvio psihoseksualnu teoriju razvoja linosti,prema kojoj svaki pojedinac prolazi kroz nekoliko stadija-oralno,analni,falusni,latentni i genitalni-pri emu je svakom od stadija svojstven konflikt izmeu elje za zadovoljavanjem instinktima i ogranienja vanjskog svijeta. Freud je svoju teoriju linosti smatrao svojim najvanijim doprinosom psihologiji. Smatrao je da postoje tri odvojene,ali neovisne psihike strukture: id,ego i superego. 8. Nauna metoda u sociologiji Metoda naunog istraivanja u sociologiji se moe oznaiti kao nain i put odlaska do znanstvene spoznaje o pojavama u prirodi i drutvu. 9. Devijantne drutvene grupe Devijantnost je svako djelovanje koje odstupa od normi i vrijednosti prihadenih u nekoj vrsti zajednitva ili drutvenosti. Nijedno drutvo niti sistem nisu imuni od devijantnih ponaanja i grupa sa negativnim dejstvom. Preinstitucionaliziranost i ukalupljenost ivota i obrazaca ponaanja doprinose asocijalnim sklonostima i otporima pojedinca da izlaz trae u bjekstvu od stvarnosti. Raskorak izmeu normi drutva i elja pojedinaca i njegovih mogudnosti su poznati,klad je nomogud,harmonija je u disharmoniji,izlaz u svjesnosti procesa odnosa i supavanja sa biti ivota i njegovim vrijednostima. Devijantnost nije samo negativnog sadraja. Mnoge odakcija vode ka drutvenim promjenama,korekciji stajalita i normi,a time i vrijednosti koje nisu statine. 10. Struktura drutva Drutvena struktura sastoji se iz dva osnovna naela:ekonomske osnove i drutvene nadogradnje,stim to se drutvena nadogradnja diferencira na drutveno-politiku organizaciju drutva i oblike drutvene svijesti. Ekonomska osnova predstavlja podruje drutvene proizvodnje materijalnih dobara koja omoguduje drutvenu i individualnu egzistenciju ovjeka.Drutvena dinamika proizilazi iz shvadanja pokretakih snaga razvoja ljudskog drutva kao sastavnog dijela shvadanja drutva uopte. Te su snage sadrane u razvoju proizvodnje,odnosno u razvoju njenih materijalnih snaga,koje dovode do nune,odgovarajude promjene u proizvodnim odnosima,a i jedni i drugi zajedno dovode do daljnjih promjena u svim ostalim podrujima drutvene stvarnosti,odnosno drutvene nadgradnje 11. Drutvene grupe

Drutvene grupe su specifine forme zajednikog ivota individua,prostorno i vremenski ograniene obavljanjem zadataka i funkcija njenih lanova na osnovama odreenih funkcionalnih vrijednosti. Drutvene grupe su odreene prije svega,vrijednosnom strukturom drutva,u kojem drutvene grupe vre svoju ulogu,bez koje drutvo ne bi moglo funkcionirati,a samo drutvo ne egzistira pored grupa,ved u grupama i iz njih se sastoji. Drutvene grupe nisu statina kategorija,ved su podlone drutvenoj dinamici kao i smo drutvo. to je drutvo razvijenije i ovjekove potrebe raznovrsnije,to su i drutvene grupe brojnije i po svome karakteru i sadraju raznovrsnije. 12. Drutvo i kultura 13. ta je nacija Konstituiranju nacije predhodio je dugi period razvoja i afirmacije naroda,njegove kulture,obiaja,vjerovanja,tradicije normativnog poretka,sistema vlasti. Proces transformacije i prerastanja naroda u naciju otpoeo je kada su se razvili kultura,jezik,privreda i kada se afirmirala i etablirala vlast na odreenom prostoru. Nacija je narodna zajednica,iji su lanovi povezani osjedanjem solidarnosti,zajednikom kulturom,nacionalnom svijedu. 14. Politike grupe Politike stranke imaju svoju historiju,kao to je imaju i drugi oblici dravnih ureenja tipova vlasti,principi vladanja,uspostavljanja legaliteta i suvereniteta. Stranke su nastale sa osnovnim ciljem da preuzmu potpuno ili djelomino dravnu vlast i da je ostvaruju. Vedina sociologa istie da politike stranke imaju zajedniku osnovu,koja se ogleda u organizovanju i formulacijama gledita,dakle politikoj orijentaciji,u institucujama uticaja,osvajanju i zadravanju vlasti. Osnovna funkcija politikih stranaka je artikulacija interesa njenih pripadnika. 15. Funkcije porodice Porodica je ljudska tvorevina i ima svoju sloenu historiju. To je drutvena grupa vezana kvnim srodstvom i vezama koje su razliite prirode od obiajno-vjerskih do pravno-ekonomskih. Porodica je funkcionalna zajednica,s ciljem zadovoljavanja biolokih,socijalno-ekonomskih i kulturnih veza i odnosa.Bioloka funkcija porodice ogleda se u zadovoljavanju polnog nagona individue,zadovoljavanju emotivnih potreba,reprodukciji, tj. U raanju i odgoju nove genracije,odnosno produavanu ljudske vrste. 16. Definicija ovjeka i drutva 17. ime se bavi sociologija Socilogija u zadatak ima ispitivanje zakona drutva i njihove meusobne povezanosti i zavisnosti,kao i zakone razvitka drutva uopte. Sociologija,dakle,za predmet svog prouavanja ima konkretno drutvo ili njegove procese,pojave i manifestacije. Oslanja se na teorijske spoznaje,ali i racionalna miljenja i logike zakone,ne prihvata emocije,volju ili nagone. Ona prouava ono to jeste i to se iskustveno moe provjeriti,a teorijski potvrditi ili osporiti. 18. Prirodni karakter vlasti 19. Drutvo

Misao o drutvu je stara koliko i sam ovjek.ovjek je neminovno povezan sa prirodom,a iz te interakcije javlja se drutvo kao nerazdvojna cjelina. Drutvo je skup ili grupa ljudi najrazliitijih dimenzija koje ive i sarauju u odreenom vremeu i odreenim institucijama,a povezuje ih zajedniki interes,odnosno uslovi ivota. 20. Drava Drava je najmodnija i najznaajnija institucija drutva. Ona je institucionalni oblik organiziranja drutva,njegov je nerazdvojni pratilac sa svojom historijom,specifinim oblicima i principima nastanka,ali i egzistiranja. Drava uspostavlja pravila i norme kao zajednike koji su obavezni za sve lanove zajednice,a svi lanovi zajednice su duni da ih se pridravaju i da im se pokoravaju. Drava je tako postala nuan oblik organizacije zajednikog ivota,interesa,obiaja i obaveza,kako prema vlastitim pripdnicima tako i prema drugim plemenima,narodima i dravama. 21. Svijest Svijest znai saznanje,poznavanje,spoznaju. Psiholozi dakle svijest promatraju kao saznajni unutranji proces pojedinca. Ona ne nastaje sama iz sebe ved iz samih ivotnih procesa. Tokom ivota ona se raa i razvija. 22. Kultura Kultura je cjelokupno drutveno naslijee neke grupe ljudi,to jest naueni obrasci miljenja,osjedanja i djelovanja neke grupe,zajednice ili drutva,kao i izraz tih obrazaca u materijalnim objektima. Za kulturu postoje i druge definicije koje odraavaju razne teorije za razumijevanje i kriteriji vrijednovanje ljudske djelatnosti.