-1-

Chng 1: CC KHI NIM V MNG NHIT

1.1. nh ngha, v d v mng nhit (MN).
1.1.1. H cp v h tiu dng nhit - lnh
- Trong thit b trao i nhit (TBTN), nung nng hay lm lnh mt sn
phm (SP) no , ngi ta cho n TN vi mt cht trung gian no . V d: hi
nc hay gas lnh, gi l tc nhn mang nhit hay lnh.
- H cp nhit (lnh ) l thit b sn sinh ra tc nhn nhit (lnh). V d h cp
nhit l l hi to ra hi nc, bung t to ra kh nng (sn phm chy SPC)
cp cho thit b sy sn phm.
V d h cp lnh l t hp my nc - bnh ngng sn sinh ra gas lng cao p
cp cho thit b lm lnh hoc Water chiller cung cp nc lnh iu ho khng kh.
- H tiu th nhit (lnh) l TBTN s dng tc nhn nhit (lnh) gia nhit
(hay lm lnh) sn phm.
V d h tiu th nhit l dn caloripher s dng hi gia nhit khng kh.
V d h tiu th lnh l t cp ng s dng mi cht lnh lng cao p lm
ng lnh thc phm.
1.1.2. Ph ti nhit
Ph ti nhit Q[W] l lng nhit cn cp vo h tiu th hoc sinh ra t h cp,
trong mt n v thi gian.
Q l cng sut do tc nhn nhit (lnh) mang vo hoc ly ra t thit b trao i
nhit, cn gi l cng sut ca thit b.
- xc nh ph ti nhit Q, ta
da vo phng trnh cn bng nhit

Q
Max Qt()

Qt()
Q2()

cho sn phm v mi cht trong

Q1t()

TBTN, trn c s yu cu ca cng

ngh sn xut.
- Theo yu cu cng ngh sn

9 12 15 18 21 24

Hnh 1.1: th ph ti Q()

xut, thng ph ti nhit Q thay i

theo thi gian, Q = Q().
tnh chn ph ti Q cho mt h cp nhit cn cng tt c cc ph ti Qi() ca
cc h tiu th, ri chn Q theo nguyn tc: Q Qi(), nh v d trn hnh 1.1

-2-

- i vi cc thit b lm vic khng lin tc, v d lm vic theo m, theo ma,

v ngi ta c th tnh ph ti nhit theo n v kJ/ m, MJ/ ma(v).
1.1.3. Mng nhit.
- nh ngha: Mng
TN

nhit l h thng ng

M
LH

ng v cc ph kin dn
mi cht lu ng gia

BN
BC

h cp v h tiu th

GN2 GN1

nhit lnh.
Cc ph kin l cc
thit b dng duy tr
v iu khin s lu

Hnh 1.2: S mng nhit trong nh my nhit in

TGN

ng ca mi cht, nh

TD

bnh cha, bnh gp,

TA

MN

bm qut, cc loi van,

BHN

BN
MG

thit b pha trn, t ct,

gi treo tr ng, c

DBH

FL

Hnh 1.3: S mng nhit trong h thng lnh

cu b n nhit, v v...
V d v mng nhit trong nh my nhit in v h thng lnh c m t trn
hnh 1.2 v hnh 1.3.

1.2. Kt cu ng ng
1.2.1. Cu to ng dn.
Mt ct ngang ng dn thng c cu to
nh hnh 1.4, gm 3 lp vt liu: ng, lp cch
nhit, lp bo v.
ng knh trong d1 ca ng c tnh theo

d2
,
d1
dc
, c
d2

db
, b
dc

lu lng G, vn tc v khi lng ring mi

Hnh 1.4: Cu to ng dn

cht theo quan h:

G = f = d12 hay d1 = 2
4

G
vi [m/s] chn theo loi mi cht. Cht

kh [4 75] m/s tng theo p sut v qu nhit.

-3-

1.2.2. Cc yu cu v ng dn.
1) Chu c nhit , p sut v tnh n mn ca mi cht khi lm vic. Khi t,
p cao, phi dng ng kim loi khng hn mp, ni ng bng hn hoc bch.
2) C lp cch nhit bng vt liu c b, chu c nhit v ng, t ht m,
t mao dn, bn lu.
3) C lp bo v ngoi cng cch m ch t lp cch nhit, chu c tc
ng ca mi trng xung quanh( khng kh, t, nc...).
1.2.3. Lp t ng ng.
- Tu theo cng ngh sn xut v a bn nh my, khi la chn v tr lp t
ng ng cn ch :

[l]

1) B tr h cp, h

tiu th hp l.
2)

ng

ng

ngn, gn, t t ct bo

0,00

m gim tn tht nhit v

thu lc.
3) Khng cn tr
khng gian lm vic, t
nh hng mi trng.

Hnh 1.5: Cc v tr lp t ng ng

- V tr t ng ng c th trong khng kh (trong nh, ngoi tri) di mt

t (ngm trong t) hoc di mt nc (trong nc, trong ng ngm).
Khi t ng ngoi tri cn chng nh hng ca ma gi. Khi t ng ngm cn
chng nh hng ca nc ngm v tc dng n mn ca mi trng.

1.3. V tr treo ng.

1.3.1. Yu cu ca vic treo ng
Khi t ng trong khng kh cn s dng cc mc treo, gi hoc tr nhm
gi cho ng c an ton v n nh khi lm vic. Cc kt cu treo c cu to theo
quy phm an ton, cn bo m yu cu sau:
- Gi cho ng an ton di tc dng ca trng lc v gi bo
- Chng rung ng v bin dng ng ng.
1.3.2. Xc nh v tr cn treo ng.

-4-

bo m yu cu trn, khong cch ln nht gia 2 im treo ng l:

[lt] = 12 cp

W
, (m)
q

vi : = 0,8 ; = (0,4 0,5 )

*cp[N/m2] l ng sut nh mc cho php ca vt liu ng ti nhit lm vic
cc i.
W = 0,1

d 42 d14
; [m 3 ] l m men bn tng ng ca ng.
d1

q = q12 + q 22 , [N/m] l lc tc ng trn 1m ng,

Trong :
q 1 l trng lng trn mt mt ng (ng, mi cht, vt liu cch nhit)
q1 = g[
q1 = kdc

(d22 d12) + MC d12 + c (dc2 d22)], [N/m]

4
4
4

2
, [N/m] l lc y 1m ng do gi c vn tc ly bng = 30
2

m/s, khi lng ring = 1,2 kg/m3, vi h s kh ng k = (1,4 1,5) .

dc (m) l ng knh ngoi lp bo v hay cch nhit.
Tm li, nu ng ng di l lt hay l [

12 *cp (d 42 d 14
5d i 4q 12 + k 2 d c2 2 4

] 2 , [m]

th cn chn thm mt im treo ng.

1.3.3. V d: Tnh [lt] cho ng thp C10 c *cp(t = 250oC) = 11,2 kG/mm2 =
11,2 .9,81.106N/m2 = 1,1.108N/m2 vi d2/d1= 60/50 mm, dc = 70 mm, = 7850 kg/m3,
MC = 4,16 kg/m3 t trong khng kh. Ta c :
W = 0,1

(60 4 50 4 ).10 3 x 4
d 42 d14
= 0,1
= 1,34.10-5 m3.
3
d1
50.10

q1 = 67,8 N/m.
q2 = kdc

1,2.30 2
2
= 1,5.0,07.
= 56,7 N/m.
2
2

q = 67,8 2 + 56,7 2 = 88,4 N/m.

-5-

[lt] = (12... cp

1,34.10 5 2
w 2
) = (1,2.0,8.0,45.1,1.10 8 .
) = 8,49 m.
88,4
q

Thc t nu l > 8 m th cn c gi treo .

1.4. Tnh b n nhit.
1.1.4. Hin tng n u v ng sut nhit.
Mt ng di l, khi nhit tng ln t th n di thm on l = lt, vi h s
n di =

l
[1/K] ph thuc loi vt liu. Vi thp cc bon th = 12.10-61/K.
lt

Khi trong ng pht sinh ng sut nhit tnh theo nh lut Hook
= Ei = E.

x
= Et. Vi thp cc bon th = 2,35t Mpa = 24t kG/cm2.
l

Lc nn sinh ra khi c ng sut nhit l:

l

2
2

p = f = (d 22 d12 ) = 4 l (d 2 d1 ) , [N].
4

ng sut nhit khi qu gii hn cho php c th gy ra nt, gy ng, lm h hng

thit b v gy s c nguy him.
khc phc tnh trng ny ta dng c cu b nhit.
1.4.2. Cc c cu b nhit cho ng
b n nhit ng ng ta dng c cu b nhit hn vo gia ng ng. C
cu ny gm mt

R
R

ng lin c

un cong hnh
ch U, ch S
R

hoc ch vi
cc

bn

knh

cong R xc nh

R
(a)

(b)

(c)

Hnh 1.6: Cc c cu b nhit: ch U (a), ch S (b), ch (c)

theo qui phm, ph thuc ng ng v vt liu.

Khong cch cn t b nhit l:
l > [lb ] =

*cp
q

2
pd
3 d
p 2 2 , [m].
4 2
4

-6-

vi =

1
(d 2 d1 ) [m] l chiu di ng
2

q l p sut trn mt k ng, q = trng lng ng/ din tch k =

q1 [l t ]
, [N/m2].
d 2b

*cp[N/m2] l ng sut cho php ca vt liu ng, = 0,8.

p[N/m2] l p sut mi cht trong ng.
d2[m] l ng knh ngoi ng dn mi cht.
1.4.3. V d:
Tnh [lb] cho ng ng nh v d 1.3.3 ni trn, khi chn mt k c din tch
d2.b = (0,06.0,1) m2 vi h s ma st thp = 0,18 s c:
=

1
(d 2 d1 ) = 1 (60 50).10 3 = 0,005m.
2
2

q=

q1 [l t ] 67,8.8,49
=
= 95937 N/m2
d 2b
0,06.0,1

2
pd

3 d2
* 2
( cp ) p 2
[lb ] =
q
4 2
4

0,005
=
0,8.1,1.10 8
0,18.95937

3 8.10 5.0,06
8.10 5.0,06


4 2.0,005
4.0,005

= 24,8 m
Ch : - Cc mt k t, treo cn tip xc mt ng d2 khi lm mp v bo
n.
- Phn thp ca c cu b nhit cn lp van x nc ngng.

-7-

Chng 2
TNH NHIT CHO MNG NHIT
2.1. Mc ch v c s tnh nhit cho mng nhit.
2.1.1. Mc ch tnh nhit cho mng nhit:
1) Xc nh tn tht nhit, tc lng nhit truyn qua ng ra mi trng, qua
tng ng v ton mng nhit.
2) Xc nh phn b nhit trn mt ct ngang ng, trong mi cht nhit v
trong mi trng quanh ng.
3) Xc nh lut thay i nhit mi cht dc ng, tnh nhit mi cht ra
khi ng.
4) Xc nh s chuyn pha ca mi cht dc ng tc l tm v tr xy ra s ngng
t hay si ho hi, lng mi cht chuyn pha.
5) chn kt cu cch nhit thch hp.
2.1.2. C s tnh nhit cho mng nhit
tnh nhit cho mng nhit, ngi ta da vo phng trnh truyn nhit,
phng trnh cn bng nhit, kt cu ng ng cng mi cht v mi trng.
2.1.2.1. Kt cu ng ng, mi cht v mi trng.
Mt ct ngang ng ng thng c
kt cu nh hnh 2.1: Bn trong l mi

(d1/d0, )

MC
GCpt1

R1
R0

cht c thng s cho trc GCpt1, tip theo

l ng dn c d1/do, ,ngoi ng l lp
cch nhit c c, c, ngoi cng l lp bo
v c b, b, mi trng xung quanh c
nhit to.

Rc
Rb
R2

CN (dc/d1, c)
BV (db/dc, b)
MT (t0)

Hnh 2.1: Mt ct ng dn

2.1.2.2. Phng trnh truyn nhit.

* tnh tn thtnhit trn mt mt ng dng cng thc:
ql = t 1 t o ; [W/m] vi
Rl

t1 l nhit mi cht, [oC].

to l nhit mi trng, [oC].
Rl l tng nhit tr truyn nhit qua mt mt ng, [mK/W].

-8-

Rl = Rli = R1+ Ro + Rc + Rb + R2 hay:

Rl =

d
d
d
1
1
1
1
1
ln c +
ln b +
+
.
ln 1 +
2 b d c
d o 1 2 o d o 2 c d 1
d b 2

* Trong tng trn, Rc v R2 lun c tr s ng k khng th b qua. Cc nhit

tr khc c th b qua khi p ng iu kin sau:
1) Khi mi cht l cht lng hay cht kh c vn tc 5m/s, th 1 kh ln cho
php coi R1 = 0.
2) Khi ng bng kim loi mng, vi d1/do 2 v 30W/mK, th Rc
1
ln 2 = 0,0037 mK/W, c th coi R = 0.
2 .30

3) Khi lp bo v bng vt liu mng, coi db = dc v Rb = 0.

* Tnh tn tht nhit trn mt ng di l[m], c th tnh theo:
Q = lql; [W], khi ql = const, x [0,l].
l

Q = q l (x)dx khi ql thay i trn trc x ca ng, (do nhit mi cht thay i
0

dc ng).
2.1.2.3. Phng trnh cn bng nhit
Phng trnh cn bng nhit cho mi cht chy trong ng n nh nhit l
(Bin thin Entanpy mi cht qua ng )
t0

= (tn tht nhit qua ng do truyn nhit).

Phng trnh cn bng nhit v tch

i2 x
t1

Gi1
Cpt1

phn cho mi cht trong on ng dx l:

Rl

dI = Q hay Gdi = qldx (dng tng qut).

x+dx

Hnh 2.2

Nu mi cht khng chuyn pha, b lm ngui do to nhit th phng trnh cn bng

nhit c dng:

-GCpdt =

t to
dx .
Rl

Phng trnh cn bng nhit tch phn cho on ng di l(m) l:

I = Q hay G(i1-i2) =

t(x) t o
dx = l q l
Rl
l

Nu mi cht khng i pha th: GCp(t1-t2) = q l (x)dx , [W].

0

-9-

2.2. Tnh nhit ng ng t trong khng kh ngoi tri.

2.2.1. M t bi ton.
Xt mi cht mt pha
nhit t1 chy qua ng chiu

t0

ql

l db,b

d1/d0,0

t1

di l c cc thng s ca ng:

d1/d0, 0, ca lp cch nhit dc,

1m

dc,c

Hnh 2.3

c, ca lp bo v db, b t trong khng kh nhit t0.

2.2.2. Tnh cc h s to nhit vi mi cht v mi trng
Trong trng hp tng qut, h s trao i nhit 1 vi mi cht l cht kh, v
vi mi trng l 2 s c tnh theo phng php lp. Cc bc tnh lp gm:
1) Chn nhit mt trong ng tw1.
Tnh 1 theo cng thc TN to nhit cng bc 1 =

1
Nu1(ReGrPr)1.
d0

Tnh

1 = w0(T14- Tw4)/(T1-Tw) vi w = en ng.

Tnh

q l1 = (1+ 1)(t1 tw1)d0 , [W/m].

2) Tnh nhit ngoi v bo v tb theo phng trnh:

qli = ql =

t w1 t b
t t
d
tc tb = tw1 = w1 b ln i +1
d
1
1
2 d i
2 ln di+1
i
i
i

Tnh 2 = 2 Nu 2 (GrPrRe) 2 theo cng thc TN to nhit mi trng.

db

Tnh q l = 2(tb t0)db, [W/m].

2

3) So snh sai s q = 1-

q l2
q l1

vi [] = 5% chn trc, tc l xt:

> 0 Thay i tW1 v lp li (1 3)

q [ ] =
0 ly 1, 2 nh trn

Nu mi cht l pha lng, c th coi 1 hay tw1 = t1, v tnh mt ln tb, 2

theo cng thc bc 2 .

- 10 -

Tnh ton thc t c th dng cc cng thc kinh nghim tnh 2 ra mi

trng khng kh theo:

vi

t t
1,16 1 0
2 =
db

11,6 + 7

0,25

t1, t0 l nhit mi cht, mi trng[0C]

db l ng knh ngoi lp bo v, [m]
l tc gi, [m/s]
l h s to nhit, [W/m2K]

2.2.3. Tnh cc nhit tr:

R1 =

1
, [mK/W]
d 0 1

R =

d
1
ln 1 ,
2 0 d 0

Rc =

Rb =

d
1
ln b ,
2 b d c

R2 =

d
1
ln c , [mK/W]
2 c d 1

1
,
d b 2

Rl = Rbi, [mK/W].

Trong thc hnh,cho php b qua R1,R, Rb theo cc iu kin ni trn v tnh
2 theo cng thc kinh nghim.
2.2.4. Tnh tn tht nhit:
Tn tht nhit trn 1m di ng ng l: ql =

t Mc t 0
, khi tnh gn ng, coi
Rl

nhit trung bnh ca mi cht trong ng l t1 u vo tc l ql =

t1 t 0
, [W/m].
Rl

- Tn tht nhit trn ng di l:

Q = lql = l

t1 t 0
, [W].
Rl

2.2.5. Phn b nhit trong vch ng:

Nhit mt ngoi lp cch nhit tc, khi coi Rb = R = R1 = 0 xc nh theo
phng trnh cn bng nhit:
t
t1
+ 0
t t
t t
R
R 2
ql = 1 c = c 0 t c = c
.
1
1
Rc
R 2
+
R c R 2

- 11 -

Phn b t trong cc lp vch c dng ng

cong lgarit nh hnh 2.4.

Ghi ch: Nu ng ch nht axb th dng ng

t1

knh tng ng

tc

2.2.6. V d thc t:
Tnh 2, Rl, ql, Q, tc ca ng c

tc

t0

4f
2ab
d=
v tnh nh ng trn.
=
u a+b

Hnh 2.4: Phn b t(r)

d c 60
= mm, dc =
d 1 50

160, c = 0,1 W/mK, l = 50m dn du nng, t1 = 1200C t trong khng kh t0 = 300C,

gi = 3 m/s.
Cc bc tnh:
1) H s to nhit ra kh tri: 2 = 11,6 +7 = 11,6 +7 3 = 23,72 W/m0K.
2) Tnh tng nhit tr, b qua R1 = R = Rb = 0. Rl =
Rl =

d
1
1
ln c +
2 c d 1 d c 2

60
1
1
ln +
= 0,514 mK/W
2.3,14.0,1 50 3,14.0,06.23,72

3) Tnh tn tht nhit:

ql =

t 1 t 0 120 30
=
= 175W/m
Rl
0,514

t1

Q = lql = 50.175 = 8750 W .

t
t1
+ 0
R
R 2
tc = c
vi
1
1
+
R c R 2

4) Tnh

Rc =
R2 =

tc
t0

r0

rc r

Hnh 2.5: Phn b t(r) trong vch CN

1
60
1
ln +
= 0,514 mK/W
2.3,14.0,1 50 3,14.0,06.23,72
1
60
= 0,224 mK/W
ln
3,14.0,06.23,72 50
120
30
+
0,29 0,224
tc =
= 69 0 C
1
1
+
0,29 0,224

- 12 -

Nhn xt: Nu khng bc cch nhit th h s Rl = 0,224 mK/W, ql = 402W/m,

Q0 = 20089 W =230% Q.

2.3. Tnh nhit ng ngm trong t:

0
R
Rb

2.3.1. M t kt cu: mt ng chn ngm

h

trong t: gm ng dn (d1/d0, ) bc cch nhit

Rc
R0
R1

(dc, c) lp bo v (db, b) c kh nng chng

MC, t1

(d1/d0, )
CN (dc/d1, c)
BV (db/dc, b)
(d,t0)

thm nc, chn ngm trong t (, t0) cch

mt t h.
Nhit vng t xung quanh ng c

Hnh 2.6: ng ngm trong t

xc nh theo quy c:
- Nhit mt t khi h 2db

t0 = - Nhit t ti h 2d ly theo gi tr trung bnh nm

b

nh o ti thc a.

2.3.2. Tnh cc nhit tr:

Cc nhit tr R1, R, Rc, Rb c tnh nh trn,
R1, R, Rb c php b qua theo cc iu kin nu
mc 1.2.2.
Nhit tr t c coi l nhit tr 1 m ng tr

d
h2 b
2

h
t1
h

db/2

t0

bng t c v t s cc ng knh ngoi, trong l:

2

d
2 h + h 2 + b

2
2
2h
dn
d n 2h

=
=
+ 1
hay
dt
dt db
db
db

Hnh 2.7

2h
1
2h

tc l: R =
ln
+ 1 , mK/W. (cng thc Fochemer).

2d d b
db

Vi: l bin s dn nhit ca t, ph thuc loi t, nhit t, m . Khi t

(10 40)0C v (50 90)% th c th ly (1,2 2,5) W/mK hay = 1,8
W/mK.
Nu coi R1 = R= Rb= 0 th c:

- 13 2

2h
dc
1
2h
1

Rl = Rc + R =
ln
ln
+ 1 .

2c d 1 2d d b
db

Tn tht nhit ql =

t1 t 0
v Q = lql.
Rl

2.3.3. Trng nhit trong lp cch nhit v trong t.

Trng nhit trong lp cch nhit tnh theo phng trnh cn bng nhit:
t1 t c
Rc

t
t1
+ 0
t t
R
Rd
= c 0 tc = c
1
1
Rd
+
Rc Rd
r

Nu chn h to Oxy vi ox vung gc vi trc ng, oy song song vi g qua

trc ng th nhit ti im M(x,y) c xc nh theo cng thc:

t(x,y) = t0 +(t1- t0)

1
d

x 2 + (y + h) 2
x 2 + (y h) 2

2h
1 dc
1 2h
+
+ 1
ln
ln

c d1 d d c
dc

Nu ng ch nht axb th tnh tng t ng trn

c: d =

2ab
, m.
a+b

0,00

0
y

x
M(x,y)

Hnh 2.8 m t phn b t trong lp cch nhit v

t1
tc

trong t

t0

2.3.4. V d v ng n ngm trong t.

Bi ton: Tnh Rc, R, ql, Q, tc, t( x = 0,1; y =
d
150
0,2m) ca ng ng di l = 20m, c =
mm, c =
d1
40

Hnh 2.8: t(r) trong

cch nhit, trong t

0,05W/mK, dn nc nng t1 = 900C, ngm trong t su h = 500mm, t0 = 270C, =

1,8 W/mK.
Cc bc tnh
Rc =

d
150
1
1
ln c =
ln
= 4,2 mK/W
2 c d 1
2.3,14.0,05 40

- 14 2
2

2.0,5

2h
1
2h
2
.
0
,
5
1

+
ln
R =
ln
+ 1 =
1 = 0,23 mK/W.

2d d b
2.3,14.1,8 0,15

0,15
db

ql =

t1 t 0
90 27
=
= 14,2 W/m.
Rc + Rd
4,2 + 0,23

Q = l.ql = 20x14,2 = 285 W.

t
t1
90
27
+ 0
+
R
Rd
4,2 0,23
tc = c
=
= 30,3 0C.
1
1
1
1
+
+
Rc Rd
4,2 0,23

t(x,y) = t0 +(t1- t0)

= 27 +(90-27)

= 27 + 63

1
d

x 2 + (y + h) 2
x 2 + (y h) 2

2h
1 dc
1 2h
ln
ln
+
+ 1

c d1 d d c
dc

1 0,12 + (0,2 + 0,5) 2

1,8 0,12 + (0,2 0,5) 2
2

1
150 1 2.0,5
2.0,5
ln
+ ln
+
1
0,05 40 1,8 0,15

0,15

1,24
= 29,8 0C.
27,87

0
h

Phn b t trong cch nhit v trong t c

0
0,2

0,1
M

dng nh hnh 2.9

90

2.4. Tnh nhit nhiu ng ngm

0,00 0

2.4.1. M t h nhiu ng ngm

h, cch nhau b gn c th trao i

nhit vi nhau vi nhit mi cht t1 > t2.

trong t:
d1) v (t2, Rc2, d2) chn trong t cng su

27

Hnh 2.9: Phn b t(M)

trong t.

Xt h gm hai ng ngm c (t1, Rc1,

30,3
29,8

t1

t0

t2

Rc1
d1Rc1
t1

Rc2

t0
d2Rc2
t2

Hnh 2.10: H hai ng ngm

Cho bit nhit t ti su h ngoi hai ng l t0.

- 15 -

2.4.2. Tnh tn tht nhit.

2

d c1
1
1
2h
2h
1 , mK/W
+
Nu gi : R1 = Rc1 + R1 =
ln
ln
+

2c1 d 1 2d d c1
d c1

2h
d c2
1
2h
1

1 , mK/W
R2 = Rc2 + R2 =
+
ln
+
ln

2d d c2
d
2 2 d 2
c2

1
2h
R0 =
ln 1 + , mK/W
2d
b
q l1 =

(t 1 t 0 )R 2 (t 2 t 0 )R 1
= - q l 2 (vi t1> t2) , W/m.
R 1 R 2 + R 02

2.4.3. Trng nhit trong t.

r

Chn h to xoy vi y g qua trc ng nng t1, x mt t v x trc ng,

nh hnh 16.
Trng nhit ti M nm vng ngoi 2 ng, c x < 0 hoc x > b, ging
nh quanh ng n tip xc vng ny, vi cng thc tnh t(x,y) nh trn.
Trong vng t gia 2 ng vi 0< x < b ti im M(x,y) c nhit bng:
t(x,y) = t0 +

2
q l1
x 2 + (y + h )
ln 2
+ ln
2
2 d
(
)
+

x
y
h

(x b )2 + (y + h )2 .
(x b 2 ) + (y h )2

2.4.4. V d h 2 ng ngm:
0

C t1 = 150 C, t2 = 30 C, l = 100m,
t0(h) = 27 C, h = 1m, c1 = c2 = 0,02W/mK,
d c1 150
d
100
=
, c2 =
, b = 300mm, =
d1
50
d2
30

t2
R

dc1 t1

t1

t0

1,8W/mK.
Tnh q l , Q1, t(x = 0,15m; y = 0,8m).

t0
dc2 t2

Hnh 2.11: H hai ng ngm

hnh 17
2

2h
d c1
1
2h
1

1
+
R1 =
ln
ln
+

2c1 d 1 2d d c1
d c1

- 16 2
2.1

1
1
150
2.1

=
+
ln
ln
+
1 = 9 mK/W.
2.3,14.0,02 50 2.3,14.1,8 0,15

0,3

2h
d c2
1
2h
1

1
ln
+
R2 =
+
ln

2d d c2
2c2 d 2
d c2

2
2.1

1
100
1
2.1
ln
+
ln
+
1 = 9,91 mK/W.
2.3,14.0,02 d 30 2.3,14.1,8 0,1

0,1

R0 =

2
2

1
1
2.1
2h
ln 1 + =
ln 1 +
= 0,17 mK/W.
2d
b 2.3,14.1,8
0,3

ql1 =

(t 1 t 0 )R 2 (t 2 t 0 )R 1 (150 27).9,91 (30 27).9

=
= 13,4 W/m.
R 1 R 2 + R 02
9.9,91 + 0,17 2

Q1 = l.ql = 100.13,4 = 1337 W.

t(x,y) = t0 +

= 27 +

2
q l1
x 2 + (y + h )
ln 2
+ ln
2
2 d
(
)
+

x
y
h

2
13,4
0,15 2 + (0,8 + 1)
ln
+ ln
2
2
2.3,14.1,8
(
)
0
,
15
0
,
8
1
+

(x b )2 + (y + h )2
(x b 2 ) + (y h )2

(0,15 0,3)2 + (0,8 + 1)2 = 36,40C.

(0,15 0,32 ) + (0,8 1)2

Phn b t c dng nh hnh 2.12

t1
0

t2
b

t0
x

Hnh 2.12: Phn b t trong h ng ngm

2.5. Tnh nhit cho ng n trong knh ngm:

2.5.1. M t ng n trong knh ngm:
ng n c (

d
d1
,) bc cch nhit ( c ,c) v bo v (db, b) t ti su h
d0
d1

di mt t trong knh ngm c kch thc Bx Hx c K trong t c , t0. Mi cht

trong ng nhit t1.

- 17 -

Qu trnh truyn nhit t mi cht n t gm dng nhit mi cht n mt

trong ng qua ng qua cch nhit
0,00

khng kh trong knh mt trong knh qua

knh vo t.

- Qu trnh trao i nhit gia mi cht

n mt trong ng l trao i nhit phc hp
vi: 1 = 1l + 1bx tnh nh bi 2.
- Qu trnh trao i nhit t mi cht
khng kh trong knh vch knh coi l trao

R1
R0
Rc
R2
R3
RK
R

MC, t1
, d

B
3
2

CN,dcc
KK, tKK
K,BH K
BV,dbb
, t0

Hnh 2.13: ng n trong knh

i nhit i lu t nhin vi 2 = 3 c tnh theo :

0,25

t1 t K

1,16
hay

2 = 3 =
dc

11,6 + 7 khi = 0

2.5.2. Tnh cc nhit tr:

R1, R, Rb tnh nh trc, c th b qua khi nh. Rc =

d
1
ln c l phn
2c
d

chnh ca Rl

df
2BH

d3 = 3 =

3
B+H
1

R 3 =
vi
d 3 3
d = df 4 = 2(B + 2)(H + 2)

4 4
B + H + 4
d4
1
Rk =
ln
2 K d 3
R 2 =

1
d c 2

2h
1
2h

R =
ln
+ 1

2d d 4
d4

h(B + H + 4 )
1
h 2 (B + H + 4 ) 2
=
ln
+
1

, mK/W.
2d (B + 2 )(H + 2 )
(B + 2 ) 2 (H + 2 ) 2

Rl = Rli = (R1)+(R0) + (Rc) + (Rb) + R3 + R4 +Rk + R

2

2h
dc
d4
1
1
1
1
1
2h

ln
+
+
+
ln +
=
ln
+ 1 .

2c d 1 d c 2 d 3 2 2 K d 3 2c d 4
d4

- 18 -

2.5.3. Tnh nhit tK ca khng kh trong knh:

Theo phng trnh cn bng nhit: qmc khng kh = qkk t.
Phn ny b mt ch do photo (trang 22)
Nu cn tnh 2 chnh xc, dng chng trnh lp sau:
1) Tnh Rc, RK, R nh trn.
2) Chn trc 2 = 11,6W/m2K, tnh R2 =

1
1
, R3 =
.
d c 2
d 3 2

3) Tnh tK = f(t1, t0, Rc , R2 , R3 ,Rk , R) theo cng thc (5.3).

t t
4) Tnh li 2t = 11,6 1 k
dc

5) Tnh v so snh sai s:

2
- 0,05 =
2t

0 thay i 2 v lp li cc bc (25)

0 ly 2 va chn.

2.5.4. Tnh tn tht nhit:

Tn tht nhit qua 1m ng knh l: ql =

t1 t 0
, W/m.
Rl

Tn tht nhit qua ng di l l: Q = lql , W.

2.5.5. V d v tnh 1 ng trong knh ngm:
Tnh Rli, tk, Q ca ng c:

d c 160
, c= 0,02W/m, l = 100m t trong knh B =
=
d
60

250, H = 300, = 150, k = 1,3W/mK, su h = 500, t c = 1,8W/mK, t0 =

270C, mi cht l du c t1 = 1500C.
Cc bc tnh:
1) Tnh Rli:

d
1
160
1
ln
=7,81 mK/ W.
ln c =
2.3,14.0,02 60
2c
d

Rc =
R2 =

2) Tnh

d3 =

1
1
=
= 0,17 mK/W.
d c 2 3,14.0,16.11,6

2BH 2.0,25.0,3
= 0,273 m.
=
B + H 0,25 + 0,3

- 19 -

d4 =
3) Tnh

R3 =

2(B + 2 )(H + 2 ) 2(0,25 + 2.0,15)(0,3 + 2.0,15)

=
= 0,574m.
0,25 + 0,3 + 4.0,15
B + H + 4
1
1
= 0,1 mK/W.
=
d 3 2 3,14.0,273.11,6

Rk =

d
0,574
1
1
= 0,09 mK/ W.
ln
ln 4 =
2 k d 3 2.3,14.1,3 0,273

R =

2
2

2.0,5

2h
1
1
2h
2.0,5
ln
+
ln + 1 =
1

2.3,14.1,8 0,574
2d d 4

0,574
d4

= 0,1 mK/ W.
t0
t1
150
27
+
+
R c + R 2 R 3 + R k + R d
7,81 + 0,17 0,1 + 0,09 + 0,1
=
= 31,3 0C.
4) T nh tk =
1
1
1
1
+
+
R c + R 2 R 3 + R k + R d
7,81 + 0,17 0,1 + 0,09 + 0,1

5) Tnh ql =

t1 t 0
150 27
= 15W/m.
=
R li 7,8 + 0,17 + 0,1 + 0,09 + 0,1

Tng tn tht : Q = lql = 100.15 = 1500W.

2.6. Tnh h nhiu ng trong knh ngm:

2.6.1. M t h n ng trong knh.
Xt h gm n ng ng knh tu , c
tm t ti cng su h, mi ng dn cc mi

0,00

R3

RK

t0
R

cht khc nhau, nhit t1, ti, tn. Cho trc nhit
tr ring mi ng Ri = (Rc + R2 )i, i(1,n),
nhit tr qua knh l: RK = R3 + RK + R, nhit

t1R1

tiRi

tnRn

Hnh 2.14: H ng trong knh

t t0(h) = t0.
Cn tnh nhit khng kh trong knh tK, tn tht nhit ring mi ng qli, Qi,
tng tn tht nhit qua knh l Q.
2.6.2. Tnhnhit n nh ca khng kh trong knh tK.
Qu trnh trao i nhit ca mi cht v t l: Nhit t mi cht trong cc ng
truyn vo khng kh trong knh sau truyn qua knh ra t. Do qu trnh cn
bng nhit n nh cho 1m ng knh l:

- 20 t0
R Kd
t t0
= K
. Suy ra: tK = i =n1 i
.
1
1
R Kd
+

R Kd
i =1 R i
ti

qik = qk hay

i =1

ti tK
Ri

2.6.3. Tnh cc tn tht nhit.

Tn tht nhit qua 1m ng i l: : qli =

ti tk
, W/m.
Ri

Tn tht nhit qua ng i di l l: : Qi = lqli, W

Tn tht nhit qua 1m knh l: : ql = qli =
Tn tht nhit qua knh l: Q =

=l

tk t0
, W/m.
R kd

tk t0
.
R kd

Nhit mt trong tw1 v mt ngoi tw2 ca knh c tnh theo phng trnh
cn bng nhit:
ql =

tw 1 t 0
tw 2 t 0
, do c: tw2 = t0 + qlR v tw1 = t0 + ql( RK + R ).
=
RK Rd
Rd

Nhit mt ngoi lp cch nhit ca ng th i tm theo phng trnh cn bng nhit:

qli =

t t ci
R ci
ti tk
= i
tci = ti (ti tk)
, i (1,n).
(R c + R 2 )i
R ci
R ci + R 2

Trng nhit trong mt ct

ngang knh c dng nh hnh 2.15.
Ch :

- Mi cht nng (ti > t0) v mi

cht lnh (ti < t0) khng i chung trong
mt knh.
- B tr cc ng trong knh sao
cho (ti- tf) hai ng cnh nhau l b
nht.

t2
t1

tc2

tc1

t3

tK

tW1
tW2
t0

Hnh 2.15: Phn b t trong ng v knh

2.6.4. V d v h 2 ng trong knh ngm.
Tnh tk, qli, ql, tci, tw1, tw2, Q ca h 2 ng c dc1/d1 =300/100, MC1 = khi nng t1

= 2500C, dc2/dc = 150/50, MC2 = nc nng t2 = 1800C, vt liu cch nhit c 1 = 2 =

- 21 -

0,025 W/mK, trong knh c BxHx = 600x400x200, su h = 1000mm, k = 1,3W/mK,

t c = 1,8 W/mK, t0 = 300C, knh di l = 100m.
Cc bc tnh h 2 ng trong knh:
1) Tnh nhit tr Rci, R2i :
Rc1 =

d
1
300
1
= 7 mK/W.
ln
ln c1 =
21 d 1
2.3,14.0,025 100

Rc2 =

d
1
150
1
= 7 mK/W.
ln
ln c2 =
2 2 d 2
2.3,14.0,025 50

Ly 2 = 3 = 11,6 W/m2K th:

R21 =
R22 =

1
d c1 2
1
d c2 2

1
= 0,092 mK/W.
3,14.0,3.11,6

1
= 0,183 mK/W.
3,14.0,15.11,6

2) Tnh d3, d4 v R3, RK, Rd:

d3 =

4f 3
2BH 2.0,6.0,4
=
=
= 0,48m ,
3
B + H 0,6 + 0,4

d4 =

4f 4 2(B + 2)( + 2 2(0,6 + 2.0,2)(0,4 + 2.0,2)

=
=
= 0,89 m
4
B + H + 4
0,6 + 0,4 + 4.0,2

R3 =
RK =

1
1
=
= 0,057 mK/W
d 3 3 3,14.0,48.11,6
d
1
0,89
1
= 0,076 mK/ W.
ln
ln 4 =
2 k d 3
2.3,14.1,3 0,48

2
2

2.1

2h
1
2
.
1
1
2h

+
R =
ln
ln
+ 1 =
1 = 0,129 mK/ W.
2.3,14.1,8 0,89
2d d 4

0,89
d4

3) Tnh tK ca khng kh trong knh:

t0
t0
t1
+
+
R + R 21 R c2 + R 22 R 3 + R K + R d
tk = c1
1
1
1
+
+
R c1 + R 21 R c2 + R 22 R e + R K + R d

- 22 250
180
30
+
+
7 + 0,092 7 + 0,183 0,057 + 0,076 + 0,129
=
= 42,70C.
1
1
1
+
+
7 + 0,092 7 + 0,183 0,057 + 0,076 + 0,129

4) Tnh qli, Q:
q l1 =

t1 t k
250 42,7
=
= 29,2 W/m.
R c1 + R 11
7 + 0,092

q l2 =

t2 tk
180 42,7
=
= 19,1 W/m.
R c2 + R 22
7 + 0,183

ql = qli = 29,2+19,1 = 48,3 W/m.

Q = lql = 100.48,3 = 4830 W.
5) Tnh tci, tw1, tw2 :
tc1 = t1 (t1 tk)

R c1
7
= 250 (250 42,7)
= 45,40C
7
+
0
,
092
R c1 + R 21

tc2 = t2 (t2 tk)

R c2
=
R c2 + R 22

= 180 (180 42,7)

t, 0C
250 t1

7
= 46,20C
7 + 0,183

180

tw1 = t0 + ql(RK +R ) =
=30 + 48,3( 0,076 + 0,129) = 39,9 0C.
tw2 = t0 + qlR =

30

= 30 + 48,3.0,129 = 36,2 C.

46
45
43
40
36

t2
tc2

tc1
tK

tw1

tW2
t0

x1

Phn b t(x) trong mt ct knh c

x2

Hnh 2.16: Phn b t trong v d 2.6.4

dng nh hnh 2.16.

2.7. Tnh tn tht nhit ton mng nhit:

2.7.1. Tn tht nhit trn mt nhnh: Tn tht nhit trn mt nhnh ng i
cng ng knh di l: hnh 2.17
Qi = Qi + Qci = liqli + lciqli
hay Qi = liqli(1+

l
li

ci

) = liqli(1 + i), (W).

Vi : li: chiu di ng th i, (m).

i=2
i=4
i =1

i =5

i =7

i =3

i =9

i =10

i=6
i =8
i =11

Hnh 2.17: Mng nhit nhiu nhnh

- 23 -

qli: trao i nhit trn 1m ng di, (W/m).

lci: chiu di tng ng v tn tht nhit ca chi tit cnh, (m), sao cho
lciqli bng tn tht nhit cc b ca chi tit i =

1
l ci bng h s trao i nhit cc b
li

ca nhnh i, khi tnh tK s b, cho php ly i = (0,20,3), khi coi i = 0,25 v c Qi

= 1,25liqli, (W).
Bng
chiu di tn tht
nhit

K hiu

tng

Loi chi tit khng bo n

Lci(m)

Bch ni khng bo n

45

s chi tit ph:

Chn

tng

12 24

theo din tch

Van bo n 75%

48

trao i nhit

Gi , gi treo.

5 10

ra mi trng

Van khng bo n

ng lci ca mt

Ghi ch

2.7.2. Tn tht nhit ton mng l:

Q = Q + Qc = Qi = liqli +Qci = lciqli(1+i).
Khi tnh s b ly Q = 1,25lciqli, W.
2.7.3. Hiu sutcch nhit:
nh gi hiu qu ca lp cch nhit ta dng hiu sut cch nhit c c
nh ngha l: c =

Q0 Qc
Q
= 1- c , %, trong :
Q0
Q0

Q0: Tn tht nhit ton mng khi cha bc cch nhit.

Qc: Tn tht nhit ton mng sau khi bc cch nhit. R rng 0 < c < 1 v c
tng th Qc gim nn hiu qu cch nhit cao.
Tnh thit k chn c = 0,85 0,95 hay c = 0,9 tc l cho Qc =

Q0
.
10

2.7.4. V d tnh tn tht nhit ca mt nhnh trn mng c:

d c 200
=
, Wc = 0,1W/mK, l = 120m, micht c t1 = 1200C, t trong khng
d 100

kh c t0 =270C, gi = 3m/s, vi 1 van, 2 gi ,

3 bch khng bo n. Hnh 2.18
d
1
1
Nhit tr Rl =
=
ln c +
2c d
d c (11,6 + 7

Hnh 2.18

- 24 -

1,17 mK/W.
H s tn tht nhit cc b =
ql =

t1 t
Rl

1
1
n i l ci =
(18 + 2.7 + 3,5) = 0,39 .

l
120

200 27
= 156 W/m,Q = lql(1 + ) = 26 kW.
1,17

- 25 -

Chng 3
TNH THU LC CHO MNG NHIT
3.1. Tnh chn ng knh ng.
3.1.1. Nhim v tnh thu lc cho mng nhit: bao gm:
- Xc nh ng knh cc ng.
- Tnh tn tht p sut (hay tn tht thu lc).
- Tm phn b p sut mi cht trn ng ng
- Kim tra p sut v lu lng mi cht n cc h tiu th cui ng ng.
- Chn bm qut cho mng nhit.
3.1.2. Tnh chn ng knh ng.
Vic chn ng knh d ca da vo lu lng V(m3/s) hoc G(kg/s) khi
lng ring (kg/m3) v vn tc (m/s) ca tng loi mi cht theo quan h sau:
G = V = f =

d 2 , do :

TT

V
G
=2
d = 2
,

(m) vi: (m/s) l vn tc

trung bnh ca mi cht trong
ng, cho theo bng sau:Nu
ng khng trn th ly ng
knh tng ng d =

4f
.
u

Mi cht

(m/s)

Cht lng t chy.

0,1 1

Cht lng trong ng ht ca bm.

0,8 2

Cht lng trong ng y ca bm.

1,5 2,5

Cht kh chy t nhin.

Kh trong ng y ca qut.

4 1,5

Kh trong ng y ca my nn.

15 25

Hi bo ho.

15 50

Hi qu nhit.

30 75

24

3.2. Tnh sc cn thu lc:

Sc cn thu lc c o bng hiu s p sut (hay tn tht p sut) p (N/m2 =
Pa). Quan h tnh i cc n v p sut l: 1Pa = 1N/m2 = 10-5bar = 0,987.10-5 atm =
1,02.10-5 at = 0,102 mmH20 (40C).
3.2.1. Cc loi tn tht p sut:
p sut ton phn cn thit khc phc tt c cc sc cn thu lc trong h
thng ng dn, thit b, ca mi cht chy ng nhit l:

- 26 -

p = pm + pc + ph + p + pt + pf, trong :
pm =

2 l
. , (N/m2) l p sut khc phc tr lc ma st khi mi cht
2 d

chy n nh trong ng thng, trong l(m) chiu di ng, d(m) =

ng, (KTN) l h s ma st,
pc =

4f
ng knh ca
u

2
l ng nng dng chy.
2

2
2 l
2
= . td , (N/m ) l p sut khc phc tr lc cc b ti cc
2
2 d

chi tit, vi (KTN) l h s tr lc cc b, lt (m) l chiu di tng ng, bng

chiu di ng thng c tr lc bng tr lc cc b ca chi tit.
ph = fgh (N/m2) l p sut nng cht lng ln cao hoc khc phc p sut
thu lc, vi (kg/m3) khi lng ring cht lng, g = 9,81 m/s2, h(m) chiu cao nng
cht lng hoc ct cht lng.
p =

2
(N/m2) l p sut ng lc hc, cn to dng ra khi ng vi tc
2

(m/s).
pt (N/m2) l p sut khc phc tr lc trong thit b.
pf (N/m2) l p sut b sung cui ng dn khi cn a cht lng vo thit b
c p > pk hoc phun cht lng vo thit b, v.v...
3.2.2. H s tr lc ma st :
Ni chung = f(Re, nhm thnh ng).
Khi chy tng Re < 2320 (vi Re =

d d
A A A
=
), =
=
=
vi

Re d d

(m2/s), (Ns/m2) l nht ng hc, ng lc ca mi cht, A l h s KTN ph

thuc hnh dng mt ct ngang ng.d =

4f
(m) l ng knh tng ng ca ng.
u
1

0,3164
4
Khi chy qu 2320 < Re < 4000 th =
= 0,3164.
=
0,25
Re
d
1

4
l cng thc thc nghim ca Brassius.
0,3164.
d

- 27 -

Khi chy ri Re > 4000 th:

Mt ct ng

-2

= (1,8lgRe 1,64)

khi 4000 < Re < 6

8
7

= (1,14 +2lg )-1

d

Hnh dng

Hnh trn

64

Hnh vung.

57

Hnh tam gic u.

53

Hnh vnh khn.

96

Hnh ch nht axb vi:

8
7

9
8

85

0,1
0,2
a
= 0,25
b
0,33

0,5

khi 6 < Re < 220 .

76
73
69
62

3.2.3. H s tr lc cc b - : xc nh theo bng sau:

STT Loi chi tit
1

Vo ng

Co hp

3
4

Kt cu

= 0,5
F1

Vo bnh

F1

F2

F
= 0,5 1 2
F1

F2

F
= 1 1
F2

Ct vung

Ct cong 900
d

Ct 900

Van l chn

Ct vng

= 1,5

u
r

r
d

1,5

2,5

0,35

0,15

0,1

= sin2 2 + 2,5sin3 2

F1

1
=
0,65F2

F2

F1

F2
F1

F1
F2

0,5

1,0

2,0

- 28 -

khng u
9

Phn nhnh

c u

1,28

1,5

= 0,2 mi nhnh

10

T u

= 0,3 mi nhnh

11

ng trch

= 0,7

12

Vng b

pc =

4,0

D(mm) 50 100 200 300 400 500

R=6D

1,7 1,8

2,0

2,2

2,4

2,6

2
tnh theo = vo chi tit
2

3.3. Phn b p sut mi cht trn ng ng.

3.3.1. Phn b p sut mi cht trong ng trn.
Xt mi cht c lu lng G(kg/s) nht (m2/s) p sut p1(N/m2) chy vo
2
ng trn ng knh d. p sut mi cht ti x l p(x) = p1 - pm vi pm =
x.
2d

Nu mi cht chy tng th: =

A A
=
vi vn tc tnh theo G = d 2
4
R e d

hay sau khi thay , , , , pm ta s c hm phn

b p sut nh sau:
P(x) = P1

2AG
x
d 4

p sut mi cht ra khi ng di l l:

P = P1 -

2AG
l , N/m2
4
d

P
P1
Pl
x
0

Hnh 3.1: Phn b p sut

MC trn ng trn

- Nu ch chy thay i th tnh , theo cng thc tng ng

3.3.2. Phn b p sut mi cht trn ng c pc:
Ti mi chi tit cc bb, p sut mi cht gim t ngt mt lng pci =
i

2
. Do phn b p sut, chng hn trn ng c cc pci nh hnh v, s c dng:
2

- 29 P
P1

Pci
Pl

Hnh 3.2: Phn b p(x) khi c pc

p sut mi cht ra khi ng di l, c n chi tit gy tn tht cc b l:
p(l) = p1 -

n
2
2AG
, (N/m2).

i
4
2
d

3.4. Tnh chn bm qut cho mng nhit:

3.4.1. Tnh chn qut.
lm vic n nh vi cht kh c lu lng th tch V(m3/s), nhit vo
tK 200C, khi tng tr khng thu lc l p th ly p sut H= 1,2p(N/m2) v tnh
cng sut qut theo: Nq =

VH 293

, W vi (0,5 0,8) l hiu sut qut.

t K + 273

Nu tnh H theo (mmH2O) v 1mmH2O = 9,81 N/m2 nn c th tnh Nq bng

(kW) theo cng thc: Nq =

VH 293

,(k W).
102 t K + 273

Cng sut ng c in ko qut l:

N = K

Nq
c d

Vi : l hiu sut c - in = 0,98.

1
0,98

c l hiu sut truyn ng =

0,95
0,9

khi ni trc tip

ni qua khp ni
ni qua ai thang
ni qua ai dt.

1,5 khi N q 0,5 kW

N q (0,5 1) kW
1,3

N q (1 2) kW
K: h s khi ng = 1,2

1,15 N q (2 5) kW
1,1
N q 5 kW

- 30 -

3.4.2. Tnh chn bm:

bm c lu lng th tch V(m3/s) mt cht lng c khi lng ring
(kg/m3) n cao H(mH2O) vi H = 1,2p (mH2O) cng sut bm l:
Ch do photo nn b mt nt
Nb =

V=6

gVH
, KW
1000

D
vi n = 103kg/m3.
n

Cng sut ng c in ko bm l:
N = K

Nq
c d

, vi K, c, nh trn.

3.5. V d v tnh thu lc chn bm.

1m

Cn cp V = 10 m3/h, nc lnh t = 10C

4m

c = 103kg/m3 cho 4 dn lnh iu ho

khng kh cho 4 tng nh cao h = 4x4m, mi dn

lnh gm 1 chm n = 20 ng song song ng

knh dl = 15mm, di l = 1m.

Tnh chn ng ng, tn tht thu lc,

15m

chn bm.

1m

Hnh 3.3: Mng ng nc

3.5.1. Tnh chn ng ng.

ng ng chnh t bm n cc dn lnh c ng knh l : chn 1 = 3m/s.

d1 =

4V1
4.10
= 0,034m
=
1
3600.3,14.3

Cc ng nivo dn lnh, chon 2 = 1,5 m/s vi V2 =

0,0007 m3/s, ng knh l: d2 =

4V2
=
2

1
V = 2,5 m3/h =
4

4.0,0007
= 0,024m.
3,14.1,5

Cc ng ra dn lnh nh ng vo, c d2 = 0,024m, ng nc v bnh trao i

nhit nh ng sau bm, d1 = 0,034m.

- 31 -

3.5.2. Tnh cc tn tht p lc.

Chn nhnh chnh t bm qua van cp, qua ng ng chnh, qua van iu
chnh dn vo ng gp vo, vo ng dn lnh, qua ng lnh, vo ng gp ra, vo ng
ra, chy t nhin theo ng xung, chy vo bnh trao i nhit.
Cc tn tht ma st gm:
1 d 1
3.0,034
=
= 57015 > 4000 do h s ma st

1,789.10 6

- Trn ng chnh c: Re1 =

1 = (1,8lgRe1- 1,64)-2 = (1,8lg57015-1,64)-2 = 0,021.

2

l
1000.3 2 (16 + 16)
Tn tht p sut pms1 = 1 1 = 0,021
= 88941N/m2.
2 d1
2.0,034

- Trn nhnh ng d2: Re2 =

2d 2
1,5.0,024
=
= 20123 > 4000 do h s ma

1,789.10 6

st 2 = (1,8lgRe2- 1,64)-2 = (1,8lg20123 - 1,64)-2 = 0,027.

Tn tht p sut pms2 =

2 l 2
1000.1,5.1
= 0,027
= 1266 N/m2.
2 d2
2.0,024

- Trong ng dn lnh, vi lu lng Vl =

chy: l =

V
10
= 3,5.10-5 m3/s, vn tc
=
4l 3600.4.20

Vol 4Vol
4.3,5.10,5
= 0,2 m/s.
=
=
2
f
d l
3,14.0,015 2

Re1 =

ld l
0,2.0,015
A
64
=
= 1661 < 2320 chy tng: =
=
= 0,039.
6

R e 1661
1,789.10

ptb = pm3 = l

1000.0,2 2.1
2 l
= 0,039
= 52 N/m2.
2.0,015
2d l

Vy p = pmi = 88941+1266+52 = 90259 N/m2. Nc chy trong cc ng ra

khi dn lnh v bnh trao i nhit l do th nng, khng cn tnh pms ra.
Cc tn tht cc b gm :
2

F1
1 = 0,29

0,65F2

- Qua 2 van, coi F1 = F2 =

2pc1 = 2

1000.3 2
2
= 2.0,29.
= 2610 N/m 2 .
2
2

- Qua 3 t u, vi = 0,3

- 32 -

3pc2 = 3

1000.3 2
2
= 3.0,3.
= 4050 N/m 2 .
2
2

- Qua 2 ct, vi = 0,15

2pc3 = 2

2
1000.3 2
= 2.0,15.
= 1350 N/m 2 .
2
2

F
- Vo ng gp vo ca dn lnh: vi = 1 1
F2

= 1

1000.1,5 2
2
pc4 =
= 1.
= 1125 N/m 2 .
2
2

- Vo ng lnh ca dn lnh: vi = 0,5

pc5 =

1000.0,2 2
2
= 0,5.
= 10 N/m 2
2
2

F
- Vo ng gp ra ca gin lnh: = 1 1
F2

pc6 =

= 1

1000.0,2 2
2
= 1.
= 563 N/m 2 .
2
2

- Ra khi ng gp ra: : vi = 0,5

pc7 =

1000.1,5 2
2
= 0,5.
= 563 N/m 2 .
2
2

pc = pi = 9278 N/m2.
Tn tht p sut nng ln h = 4x4 = 16m l:
ph = gh = 1000.9,81.16 = 156960 N/m2.
Tn tht p sut ng lc chy ra bnh trao i nhit, vi = 3 m/s l:
p =

2 1000.32
=
= 4500 N/m 2 .
2
2

Tng TKTL l: p = p + pc + ph + p = 260997 N/m2 = 2,61 mH2O.

3.5.3. Tnh chn bm.
Cng sut bm ly tm Nb =
mH2O Nb =
W.

gVH
vi = 0,6, H = 1,2p = 1,2.26,6 = 31,92
1000

1,2.260997.10
1000.9,81.10.31,92
1,2pV
= 1,45W hay Nb =
=

3600.0,6
3600.1000.0,6

=1450

- 33 -

Cng sut ng c ca bm l: N = K

Nb
1,45
= 1,2
= 1,78 k W.
b d
1.0,98

Chn ng c c N = 1,8 kW hoc 2 kW.

3.6. Tnh thit k qut ly tm.

3.6.1. Cc s liu cho trc tnh thit k:
Lu lng th tch kh V(m3/s).
p sut p(N/m2), nhit cht kh T (0K) ca kh, khi lng ring (kg/m3),
tc gc ca rto (rad/s), p sut kh sau qut p0, quy v iu kin tiu chun Tc =
293 0K, pc = 760 mmHg = 101330 N/m2 l:
0

p0 = p
hay

1,2 293
T0
2
= p
, N/m
T
T

p0 = 351,6

p
.
T

Tnh thit k qut da vo cc thng s V, p0, .

3.6.2. Cc bc tnh thit k qut ly tm:
1) Tnh h s quay nhanh, (l s vng quay rto khi qut c lu lng 1m3/s p
sut 30 mmH2O t hiu sut cc i) theo cng thc:
n V

q =

p0

3
4

n V

q =

p0

3
4

vi n: (vng /pht), g = 9,81m/s2.

3
V
V
60
,
(9,81) 4 3 = 53
3
2
p0 4
p0 4

Vi: (rad/s), V(m3/s), p0(N/m).

2) Tnh ng knh ca ht D0.
1

3
D0 = k0 V vi k0 = f(q) =

1,65 khi q = (20 55 )

1,75khi q = ( 40 80 )

ng knh trong roto D1 ly D1 = D0

- 34 -

3) Tnh ng knh ngoi D2 ca r to c rng khng i ( b1 = b = b) theo

60 khi q = (20 55) cnh mc
cnh gt
105 khi q = (40 80)

cng thc: D2 = k2 D 0 vi k2 =
q

4) Tnh rng B ca hp qut, c ming thi vung:

Ly tit din thi bng tit din ht, tc: B2 =

(m).
D 0 hay c: B = D 0
4
4

5) Tnh chiu rng khng i ca rto b:

Ly k x (tit din ht) = ( tit din vo roto), k D 02 = D 0 b b = k D 0

4

1,25 2,5 khi cnh mc, q = (2055)

1,05 1,25 khi cnh gt, q = (40 80)

vi k =

Chn k tng khi D 0 tng.

D2

6) Tnh m ca hp xon c:
m hay khong cch ln nht t mp Rto n v ng thi ca hp xon l
A tnh theo:
q D 2

A=

90 khi cnh mc, q = (2055)

125 khi cnh gt, q = (40 80)

vi K =

Bc xon ca hp xon a =

A q D 2
=
.
4
4K

7) Tnh cc bn knh ca v xon c theo:

2

r1 =

a 1
D2 a
2
2

+ = ( D 2 a + a) , r2 = r1 + a, r3 = r1 + 2a, r4 = r1 + 3a.
2 2
2 2

Cc kch thc chnh ca v qut di, cao rng l:

Di: l = r3 + r4 = 2r1 + 5a.
Cao: h = r1 + r4 = 2r1 + 3a.
Rng: B = D0 .
4

8) Tnh s cnh qut: z =

D 2 + D1
sau lm trn theo bi s ca 4 v 6 ( suy
D 2 D1

t: bc cnh trung bnh = chiu di cnh:

D1 + D 2 D 2 D1

z
2
2

- 35 -

9) Chn gc t cnh:
Gc vo 1 = (40 80)0.
(140 160) 0 C khi cnh gt, q = (4080)
Gc ra 2 =
(20 40) 0 C khi cnh mc, q = (20 55)

10) Tnh cng sut qut.

=

Vp
1000

V(m 3 /s)
v hiu sut qut
2
p(N/m )

, (kW), vi

0,55 0,6 khi cnh gt, q = (4080)

0,6 0,7 khi cnh mc, q = (20 55)

Cng sut ng c in: N = K

Nq
q d

nh mc 4.

3.6.3. V d v tnh thit k qut:

Bi ton: cn thit k ch to 1 qut khi nng c: V = 10.000m3/h = 2,78m3/s,
p sut p = 200 mmH2O t = 2000C, = 0,748 kg/m3, tc quay = 1450 v/pht =
152 rad/s.
Tnh i v iu kin tiu chun, p sut qut l:
1,2 293
1,2 293
2

= 200.9,81.
= 1950 N/m .
200 + 273
0,748
T Khi cnh mc,
q= (2055)
Khiqut
cnhl:
gt, q = (40 80)
Vy cc thng s cn thit ca

p0 = p

V = 2,78m 3 /s

2
p 0 = 1950N/m
= 152rad/s

Cc bc tnh thit k nh sau:

Bc
tnh
1

Tn thng s

H s quay nhanh
ng knh ht D0

= ng knh trong
rto

Cng thc tnh

q = 53

S liu tnh

V
p0

53

3
4

152 2,78
1950

3
D0 = D1 = k1 V

3
4

Kt qu
45,77
(2055)

3
1,65 2,78
152

0,435 m

- 36 -

ng knh ngoi

D2 = k2 D 0

60 0,435

0,570 m

rto

45,77

Rng hp qut

B = D0

0,435 3,14

0,386 m

Rng rto

b = k D0

2,4 0,435

0,261 m

45,77.0,57
90

0,290 m

q D 2

A=
6

m bc xon

1
.0,290
4

1
( D 22 a 2 + a)
2

1
0,072 0,57 2 0,072 2
2

a= 1A
Bn knh xon

0,319 m

r2 = r 1 + a

0,319 +0,072

r3 = r 2 + a

0,391 + 0,072

r4 = r 3 + a

0,463 + 0 072

Di hp

l = r3 + r4

0,463 + 0,535

Cao hp

h = r1 + r4

0,319 + 0,535

S cnh qut

z = D 2 + D1

Gc vo

1 = (40 80)0.

600

Gc ra

2 = (140 160)0.

1500

r1 =

0,072 m

Cng sut qut

10
Cng sut ng c

D 2 D1

Nq =

3,14.

Vp

2,78.1950
1000.0,55

1000

N = K

Nq
q d

0,57 + 0,435
0,57 0,435

1,1.

9,86
= 11,6
0,98.0,95

0,391 m
0,463 m
0,535 m
0,998 m
0,854 m
23,424

9,86kWW
12 kW

- 37 -

B=386

l =998
B=386

b1 = b
b1 = b

r1=319

r2= 391

D0 = 435

A=290

r4= 535

b=261
D1= 435

r3 = 463

h= 854

D2 = 570

a =72

B= 386

Hnh 3.4: Qut khi V = 104m3/h, p = 200mmH2O, t = 2000C,

= 152rad/s cho RJ Reynolds Tobacco Co, Ltd, Nng

3.7. Tnh thi gian cht lng chy cn thng.

3.7.1. Cht lng chy cn thng tr
1) Pht biu bi ton: Tnh thi gian cht lng chy cn bnh tr bn knh r1, cao
h, qua l bn knh r0 ti y.
2) Lp cng thc tnh :
- Vn tc (y) qua r0 khi mc lng cao y xc nh theo phng trnh cn bng
1
2

nng lng gy = 2 (y) = 2gy , [m/s]

- Lu lng th tch V(y) qua r0 khi mc lng y l
V(y) = (y)f(r0 ) = r02

2gy , m 3 /s

- Phng trnh cn bng th tch sau d l :

V (y) d = f(r1 )dy r12 dy = r02 2gy d
r
d = 1
r0

r
t = 1
r0

3) V d :

r
d = 1
2gy
r0
0

dy

20

y
h

1/2

r
dy = 1
r0

2h
g

1m
=

0,01m

3.7.2. Chy cn bnh cu

2x1m
= 4515s = 1h 15 ph 15s
9,81m/s 2

2
2g

0
h

- 38 -

1) Pht biu bi ton : Tnh thi gian cht lng trong bnh cu bn knh r1 chy
cn qua l y bn knh r0
2) Lp cng thc tnh : chn trc y qua tm, c chiu nh hnh 30
- Vn tc (y) 2gy , lu lng qua r0 l : V(y) = r02 2gy nh trn .
- Phng trrnh cn bng th tch dV = Vd = -f(y)dy vi :
f(y) = r 2 (y) = (r12 (y r1 ) ) = (2r1 y 2 )
2

d =

f(y)dy (2r1 y y 2 )
1
=
dy = 2
2r1 y1/2 y 3/2 dy
2
V(y)
r0 2gy
r0 2g

d =
0

r02 2g

1
2
0

2r

2g

(2r y

1/2

3/2

2r1

1
)dy = 2 1 4r31 y 3/2 52 y 5/2
r0 2g
0

2 9/2 5/2 16 r1
r1 =
15
15 r0

16 1m
3) V d : =

15 0,01m

r1
= c
g

1m
= 3406s = 56ph46s.
9,81

3.7.3. Tnh thi gian chy cn bnh nn.

1) Pht biu bi ton : Cho nn c (r1 x h x r0) ng cht lng. Tnh thi gian
chy cn qua r0. Hnh 31
2) Lp cng thc :
- Vn tc (y) 2gy , lu lng qua r0 l : V(y) = r02 2gy
- Phng trrnh cn bng th tch dV = Vd = -f(y)dy = -r2dy
r
h

dV = Vd = 1 y dy d =

d =
0

r12
2
0

r h

1 r
y dy n = 1

5 r0
2g h
0

3/2

1 1m
3) V d : n =

5 0,01m

2 x1
9,81m/s 2

r 2 y2
r 2 )
dy = 2 2 1
dy
V(y)
h r0 2gy

2h
g

= 903s

3.7.4. Chy cn bnh tam gic (nn p)

1) Pht biu bi ton : Tm thi gian cht lng chy ht qua l y nn bn
knh r0, nn c r1/r0 x h. Hnh 32

- 39 -

2) Lp cng thc :
- Vn tc (y) 2gy , lu lng qua r0 l : V(y) = r02 2gy
- Phng trrnh cn bng th tch dV = Vd = -f(y)dy
y
f(y) = r 2 (y) = r12 1
h

vi

d =
0

8 r1
-1/2 2 1 / 2 1 3/2

y y + 2 y dy =

h
15 r0
h
2g 0

r12
2
0

8 1m
3) V d : n =

15 0,01m

2 x1
9,81m/s 2

2h
g

= 2408s = 40ph8s

So snh thi gian chy cn ca bnh cu vi cc bnh cn li khi cng r0, r1 = h =

2rcu.

Bi tp : Cho bnh kn c (dhhcncp) ng nc c (Cpt0) trong khng kh

c (tf,). Tm hm t() ca nc , tnh (pn, tn, n, Qn). Hnh 33
TS

GT

TS

GT

0,2m

2,5(HSAT)

0,1m

*cp

120Mpa

hc

0,1m

t0 = tf

300C

0,002m

10W/m2K

P = (1000/1250/1500/1750/2000)
LG : 1) Tm t() theo Pd = VC p dt + F(t t f )d , b qua du = vFCvdt = 0

F
t () = t m ( t m t 0 ) exp
VC
p

P
D
vi t m = t f +
, F = Dh + 2.
h c2 + (D / 2) 2 =

F
2

0,107m2 .
h

3
V = D 2 h + D 2 c = 0,004m .
4
4
3

- 40 -

2) Tnh p sut n bnh theo pn ca y cn c cos =

Pn =

2k ( c)cos.(n *cp )
D++c

hc
D
h c2 +
2

= 0,707 l :

2.1(0,002 0)0,707.(120.2,5)
= 4,2Mpa = 42bar
0,2 + 0,002 0

Nhit MC khi n l : tn = ts(Pn) =

4026,12
235 = 2500C.
12,031 ln Pn

3) Tnh tm, n, Qn theo t() = t(, P) nh bng sau :

Cc TS, cng thc

1000W

1250W

1500W

1750W

2000W

9650C

11980C

14320C

16660C

18990C

tm t0
tm tn

4763s =

3588s=

2910s =

2329s =

2109s =

79f23s

59f48s

48f30s

38f49s

35f9s

VC p (t n t s )

26MW =

26MW =

26MW =

26MW =

26MW =

tnh
tm = tf +
n =

VC p
F

Qn =

P
F

ln

0,83kgTMT 0,83kgTMT 0,83kgTMT 0,83kgTMT 0,83kgTMT

Hnh 34
GC : 1) Nu h = 0,2m th F = Dh + 2.

D
2
h c2 + (D / 2) 2 = 0,215m .
2

3
V = D 2 h + 2. D 2 c = 0,00838m m = V = 8,38kg
4
4
3

Khi pn, tn nh trn cn tm, n, Qn theo bng sau :

Cc TS, cng thc
tnh
tm = tf +
n =

mC p

Qn =

ln

P
F
tm t0
tm tn

1000W

1250W

1500W

1750W

2000W

4950C

6110C

7280C

8440C

9600C

10110s =

7753s =

6168s =

5133s =

4398s

2,9h

2,15h

1,7h

1,42h

= 1,2h

mC p (t n t s )

53MW =

1,7kgTMT

- 41 -

2) Nu thay h = 0,2m ; hc (di) = 0,05m, hcu trn = 0,1m, dy = 0,003m th s

c n xy ra y cn, vi cos =

hc
= 0,448, ti
l

2.1(0,003 0)0,448.(120.2,5)
= 3,9724Mpa = 39,7bar
0,2 + 0,003 0

pn =

tn = ts(Pn) =

4026,12
235 = 2470C (cx 2490C). Khi c
12,031 ln Pn

F = Dh + 2.

D 2
D
= 0,18m2
h c2 + (D / 2) 2
2
2

3
V = D 2 h + 2. D 2 c = 0,00733m # 7,33kg H2O.
4
4
3

Cho tip P = (1500/1750/2000/2250/2500) th c:

Cc TS, cng thc

1500W

1750W

2000W

2250W

2500W

P
F

8630C

10020C

11410C

12800C

14190C

tm t0
tm tn

1h27f

1h13f

1h3f

55f

49f

tnh
tm = tf +
n =

mC p
F

ln

3) y tr v cu n ti pn l : (ti = 3mm)
Pn =

2 ( c).n *cp
D+c

Pn c =
e

tn =

2.2,5.120.0,003
= 8,87Mpa = 88,7bar
0,2 + 0,003

8h c ( c) kz.n *cp
D + 2 h c ( c)
2

8.0,1.0,003.1.1.2,5.120
= 17,7Mpa = 177bar
0,2 2 + 2.0,1.0,003

4026,12
235 = 3520C (cx 3540C)
12,031 ln 177

Chng 4
PHN B NHIT V CHUYN PHA CA MI CHT TRONG NG.

4.1. Phn b nhit ca mi cht khng i pha trong ng trn.

- 42 -

4.1.1. Bi ton: Xt ng ng c nhit tr Rl, di l dn mi cht c lu lng

G(kg/s), nhit dung ring Cp, nhit vo ng t1, t trong mi trng nhit t0.
Tnh nhit ra t2 v tn tht nhit Q.
4.1.2. Tnh gn ng nhit ra t2.
Phng trnh cn bng nhit

khi n nh nhit c dng:

( gim entanpi, I) = (Tn tht nhit qua ng, Q), hay:

GCp(t1-t2) =

t t0
l vi gi thit gn ng rng lut gim nhit mi cht trong
Rl

ng l tuyn tnh th t =

1
(t 1 + t 2 ) . Do gii phng trnh: GCp(t1-t2) =
2

(2R l GC p l)t + 2lt 0 0

l t1 + t 2

, ( C).
t 0 s c t2 =

2R l GC p + l
Rl 2

Khi c Q =

t 1 + t 2 2t 0
l , (W).
2R l

4.1.3. Phn b nhit t(x) trong ng trn.

Phng ttrnh cn bng nhit cho

mi cht trong on ng (x x + dx ) lc

t0
Rl

GCpt1

n nh l: dI = Q. Hay - GCpdt =

t1
t

t t0
dx
dt
. Ly tch phn
dx
=
Rl
t t 0 GC p R l

t0
0

phng trnh theo dx (0 x) tng ng

x
t t0
dt
dx
x
=

t t t 0 0 GC p R l ln t 1 t 0 = GC p R l
1
t

x
GC p R l

t(x) = t0 + (t1 t0) exp

Phn b c dng nh hnh 4.1, vi lim t(x) = t 0 .

x

4.1.4. Nhit ca mi cht ra khi ng chnh xc l:

l
GC p R l

t2 = t0 + (t1- t0) exp

dt
x+dx

t2
x

Hnh 4.1: Phn b t(x) trong ng trn

dt (t1 t).

hay

0
, C.

- 43 -

Tn tht nhit qua ng chnh xc l:

l

GC p R l

Q = GCp(t1 t2)= GCp(t1 t2) 1 e

, W.

4.1.5. V d 1:
Tnh chnh xc nhit ra t2 v Q ca ng trn c

d c 160
, c = 0,03W/mK, l =
=
d
60

50m, mi cht l du vo ng c t1 = 1200C, G = 360kg/h = 0,1 kg/s, Cp = 1,88 kJ/kgK,

t trong khng kh c gi = 3 m/s, nhit t0 = 300C.
Gii:
1) Tnh Rl =

d
1
1
ln c +
= 5,29 mK/W.
2
d d c (11,6 + 7 )

2) Phn b t(x) = t0 + (t1 t0).e

x
GC p R l

= 30 + 90exp(- 0,001x). Nhit ra: t2 = 30 +

90e 0, 001.50 = 115,61 0C.

3) Tn tht nhit: Q = GCp(t1 t2) = 827,2 W.
Nhn xt: Nu tnh theo cng thc gn ng th:
t2 =

(2R GC
l

l )t 1 + 2lt 0

2R l GC p + l

sai s 1
Q=

(2.5,29.0,1.1880 50)120 + 2.50.30 = 115,586

2.5,29.0,1.1880 + 50

115,586
= 0,02%.
115,61

t1 t 0
120 30
850,6
l=
50 = 850,6W , sai s 1
= 2,8%.
RL
5,29
827,2

4.2. Phn b nhit MC mt pha trong ng c tn tht thu lc p 0.

4.2.1. gim nhit do tit lu.
Cc cng thc trn cha k ti gim nhit do tit lu khi p sut mi cht
gim trong ng thng tr khng thu lc.
Nu trn on ng c tng tr khng thu lc bng p, th khi p gim sinh ra
gim nhit ca kh thc t, xc nh theo phng trnh tit lu: t =
c th ly:
p1 = (0,5 1,5)Mpa
khi hi c
0
t 1 = (300 350) C
khi (t1, p1) gn ng x = 1

t
p , trong
p

- 44 (12 14).10 6 K/Pa

t
=
p
6
(25 30).10 K/Pa

4.2.2. Khi mi cht chy tng trong ng trn: ( pc = ph = 0).

Theo 3.1) tr khng thu lc ti on ng (0 x) l:
p = pm =

2
2A
x.
x=
2d
d 4

gim t do p gy ra l: t =

t
t 2
p m t =

x phnb nhit
p 2d
p

x
GC p R e

t(x) = t0 + (t1 t0) exp

mi cht trong ng l:

x
GC p R e

= t0 + (t1 t0) exp

Phn b p sut p(x) v nhit

t 2

x
p 2d

2AG t

d 4 p

t P

t(x) ca mi cht kh trong ng trn c dng

P1

nh hnh 4.2.

t1

Khi mi chtchy qu hoc ri

t(x)

trong ng trn th ly tng ng theo mc

P
P2

P(x)

t
t2
x

Hnh 4.2: Phn b p(x), t(x)

trong ng n

2.2).
4.2.3. Khi c tr lc cc b.

Khi trn on ng ngang (p.h = 0)c cc tr khng cc b pci, th tn tht p

x
GC p R e

lc l: t(x) = t0 + (t1 t0) exp

t 2 x

+ .
p 2d d i

t
P1

P1
t1

t(x)
tc(x)

Px1
Pc1
Px1
Pc2
Px3
P2

P(x)
P1

tc1

t(x)

tc2

t2

t0
0

xc1

xc2

Hnh 4.3: Phn b t(x), p(x) trong ng c p

- 45 -

4.2.4. Phn b nhit trong lp cch nhit trn ng ng.

Gi tc(x) l nhit mt ngoi lp cch nhit ca ng ng c R1 = R = 0 th:
Phng trnh cn bng nhit cho 1m ng ti mt ct x l:
(ql t MC ra MT) = (ql qua lp CN) hay:
gii ra c tC(x):

tC(x)= 1

tC(x) = 1

t(x) t 0
t(x) t C (x)
=
,
Rl
RC

R
RC
t(x) + C t0 hay:
Rl
Rl

RC
e
p 2 x
R
t 0 + (t 1 t 0 )exp

+ i + C t 0
R l
GC p R l t 2 d
R l

Cc phn b t(x) ca MC v tC(x) trong lp CN c m t trn hnh 31.

4.2.5 V d v phn b t(x), tC(x) trn ng c pc.
Tm phn b t(x), tC(x), t2(l), t2C(l), Q trn ng ng dn hi qu nhit c G =
6000kg/h, p1 = 10 bar, t1 = 3000C, Cp = 1,92kJ/kgK, = 3,88kg/m3, =0,128.10-6m2/s
ng ng c dc/d = 150/100, c= 0,1W/mK, l = 100m c 2 van c = 0,3 t trong
khng kh c t0 = 300C, = 3m/s.
Gii: Tnh cc lng Rl, , , RC trong cng thc 2.4:
RC =

d
1
1
150
= 0,645mK/W
ln c =
ln
2C
d
2 0,1 100

Rl = R C +
=

1
d c (11,6 + 7 )

= 0,645 +

0,15 (11,6 + 7 3

= 0,734

4. 6000
4G
=
= 54,7 m/s
2
d
3600 . 3,88 . 0,12

Re =

d
54,7 . 0,1
=
= 42734375 > 4000

0,128 .10 6

h s ma st = (1,8 lg Re 1,64)2 = 0,03 phn b nhit :

t(x) = t0 + (t1 t0) e

t(x) = 30 + (300-30) e

0,734 .

x
R l GC p

x
6000
.1920
3600

t 2 x

.
+ i
p 2 d

25 .10 6.

3,88 . 54,7 2 0,03x

+ 2.0,3
.
2
0,1

- 46 -

t(x) = 30 + 270 e 4,26.10

- 0,0435x + 0,087 =

= 270exp(-0,000426x) 0,0435x + 0,087, 0C

tC(x) = 1

RC
Rl

R
0,645
0,645
t(x) + C t 0 = 1
t0
t(x) +
0,734
Rl
0,734

= 0,12 t(x) + 26,4. 0C = 32,4exp(-0,000462x) 0,00522x + 3,6, 0C

t2 = t(l=100) = 284,50C
Q = GCP (t1 t2) =

6000
1,92 (300 284,5) = 49,6 kW
3600

tC(x = 0) = 32,4 + 3,6 = 360C, tC(x = 100) = 34,10C. Hnh 32

4.3. S chuyn pha ca MC trong ng ng

4.3.1. M t qu trnh (chuyn pha) ngng t ca MC trn ng
Kho st hi qu nhit nhit t1 c p sut p1 (ng vi ts1 bo ho) vo ng t
trong mi trng c t0 < t1. hnh 33
Trong on ng (0 xn), hi qu nhit (HQN) gim nhit do to nhit, t t1
n ts (p(xn)) theo lut phn b nu mc trn. Ti xn HQN t nhit ts (bng ts1 khi
p =0 hoc bng ts(p(xn)) khi p 0 ) v tr thnh hi bo ho kh (x = 1). Ti xn hi
bt u ngng t.
- Trong on ng (xn xN) xy ra s ngng t hi bo ho kh, to ra hi m
c x gim t 1 n 0. Qu trnh ngng t khi p =0 l p = const = p1 v ts = const = ts1,
khi c p 0 l p gim theo lut (3.) v do ts gim theo lut ts(p(x)), xc nh theo
thc nghim bi quan h ts = ts(p). Ti xN, ton b hi ngng t thnh lng si, c
kh x =0, nhit ts(p(xN))
- on ng (xN l) cht lng si h nhit thnh lng cha si t ts(p(xN))
n t2(l) theo lut phn b nu mc 1 v 2 ni trn.
4.3.2. Xc nh v tr ngng t, xn
* Khi p =0, phn b nhit HQN trong ng l t (x) = t0 + (t1

x
R l GC p

t0)exp

, ti xn c ts1 = t0 + (t1 t0)exp x

R GC

p
l

xn = RlGCp ln

t1 t 0
t s1 t 0

, (m)

do tm c :

- 47 -

* Khi p = p1 p(xn) 0 th ts = ts(p(xn)) v ti v tr ngng t xnp c :

xn
R l GC p

ts (p(xn)) = t0 + (t1 t0)exp

t
(p1 p(x n ))
p

Khi c th xc nh xn theo phng trnh :

xn = RlGCp ln

t1 t 0
, (m)
t
t s (p(x n )) t 0 + (p1 p(x n ))
p

Chng hn, bng phng php lp, d dng nhn thy xnp < xn .
* Nu hi bo ho kh x =1 (hoc hi m x < 1) vo ng, th v tr ngng t l u
ng, tc xn = 0.
4.3.3. Tnh chiu di ngng t ln.

Trn on ng ngng di ln = xN xn, c th coi nhit MC khng i bng ts(khi p

nh) v phng trnh CBN cho MC trong ln c dng :

rG =

ts t0
l n , vi r (J/kg) l nhit ho hi hay ngng t, G (kg/s) l lu lng
Rl

MC trong ng. Do tm c l n =

rGR l
, (m).
ts t0

Nu p ng k, th trong cng thc trn coi r = r

p(x N )
v ts = t s
p(x n )

p(x N )
p(x n )

V tr ngng hon ton (ngng ht), lc x = 0 l :

xN = xn+ ln = RlG C p ln

t1 t 0
r
+
ts t0
ts t0

, (m)

4.3.4. Qu trnh ho hi ca MC lnh trong ng

Khi MC lnh pha lng (t1, p1) vo ng nhn nhit ca mi trng nhit t0 > ts
> t1 th c th coi qu trnh chy trong ng l ng p p = const = p1 v qu trnh ho
hi xy ra nh sau :
- Cht lng c gia nhit t (t1 ts) trong on (0 xs) vi xs tnh theo:
xs = RlGCpl ln

t 0 t1
, (m), MC bt u si ti xs
t0 ts

- Qu trnh si vi p =const, ts = const xy ra trong on ng ls = xS xs vi :

ls =

rGR l
, (m) v xS = xs + ls. Ti xS MC l hi bo ho kh (x=1)
t0 ts

- 48 -

- on ng c x > xS MC pha hi c qu nhit, c nhit tin dn n t0

ca mi trng.
4.3.5. Tnh lng nc ngng.
Qu trnh ngng t ch xy ra ti cc v tr x vi xn x xN theo phng
trnh CBN : rGn =

ts t0
x , [W]. Do khi HQN vo ng di l bt k th lng
Rl

0 khi l x n
t t
nc ngng ra l : Gn = s 0 (l x n ), [kg/s] khi x n < l < x N
rR l
G khi l x N

* Tng t, MC lnh pha lng vo ng di l trong mi trng nhit t0 > ts, s

0 khi l x s
t t
to ra lng hi bng : Gh = 0 s (l x s ), [kg/s] khi x s < x < x S
rR l
G khi l x N

4.3.6. V d v tnh ton s chuyn pha trn ng

Tm v tr v lng nc ngng t, nhit MC ra khi ng di l = 200m,
d c 150
=
, c = 0,1W/mK, dn hi qu nhit c thng s vo ng l t1 = 2500C, p1 = 8
d 100

bar (c ts = 1700C) , G = 0,2kg/s, Cp = 1,9 kJ/kgK, r = 2048kJ/kg t trong khng kh

c gi = 5 m/s, nhit t0 = 270C.
Gii: 1) Tnh nhit tr
Rl=

d
1
ln c
d
2 C

1
d c (11,6 + 7 )

1
150
1
ln
+
= 0,723 mK/W
2 . 0,1 100 0,15 ( 11,6 + 7 5

2) V tr ngng t l:
xn = RlGCp ln

t1 t 0
250 27
= 0,723.0,2.1900 ln
= 122 m
ts t0
170 27

3) di ngng ton phn l

ln =

rGR l
2048000.0,2.0,723
=
= 2071 m > l do lng nc ngng
ts t0
170 27

Gn < G, bng: Gn =
Gn = 27,1kg/h.

t0 ts
(l x n ) = 170 27 (200 122) = 0,00753 kg/s hay
r Rl
2048000.0,723

- 49 -

4) V ra khi ng l hi bo ho p = const = p1 (coi tn tht p sut p = 0)

nn nhit hi ra l: t(l) = ts = 1700C.