c San Xun Nhm Ng 2002

Mc Lc 1. Mc-Lc 3 2. Th u Xun Ca Hi-Trng 5 3. S To Qun 7 4. Tic Tn Xun Hi-Ng Tn T 2001 10 5. Th: Tr-Vinh K-Nim - Duy Liu 11 6. Hnh Tic Tn Xun Hi Ng 12 7. Hp Mt H 2001 13 8. Nhc Phm: Ngi Anh Vnh-Bnh - Trn Thin Thanh 14 9. Hnh nh Hp Mt H 2001 15 10. Danh Sch ng Hng ng-H Thc Phm V Qu Khuyn Hc 17 11. Thnh Tch Hc ng Ca Con Em ng Hng 18 12. Bo Co Thu Chi Hp Mt H 19 13. Vui a Danh Tnh Vnh-Bnh 20 14. Th: Tnh Yu Mu Thin Thanh - Trn Ngc 22 15. Cu i Tt v Th Say Sa 23 16. Mt Vi Cm Ngh Vn Vt - GS Vn Tng 24 17. Th: Vnh Th May - T Ru 25 18. Tng Trnh Ti-Chnh 26

19. Nhng Ci Tt Tr-Vinh Ngy Trc - Trnh Ho Tm 27 20. Th: Vn Hng Geneve - Hong Duy 31 21. Trang Webpage Ca Hi i Hu Tr-Vinh 34 22. Nhc Phm Tr-Vinh Thng Nh - Trn Ngc, Lm Hong 35 23. Th Hong Chu: Mit Th, Bu vi Qua 25. Ni chuyn vn chng v nga GS Vn Tng 37 26. Nga ng nga Ty trong lch s Phm Phong Dinh 39 27. Th: Gic M Hi Hng - Lu Sareth 49 28. i Thng Hai M - Trn Anh Kit 50 29. Nga C Sng - V Thanh Lim 53 30. Th: C Hng Xm - Trn Ngoc 54 31. Phi-Hnh-Gia Eugene Trnh - Trnh Ho Tm 55 32. Vui Ba Ngy Xun - V Thnh Lim, Nguyn Vn Vui 56 33. Vng Quanh Th Gii Trong 90 Pht - Trch Bo Ngy Nay 57 34. S Hnh Thnh ng Bng Tnh Tr-Vinh - Nguyn Nht 61 35. Ban Bit Con Nga Ca Bn - Nguyn Phc Vnh Tung 70 36. Th: Nh - Ly Khch 72 37. Trng Thnh Gioan - L Th Dung 74 38. Hnh Trng Thnh Gioan 1958 - L Th Dung 76 39. Linh mc Hong Sinh hay ng C Tru - Thnh Tm 77 40. Th: Sng v - Tm Nguyn Thanh 79 41. Cuc i anh c pht th L th ca ng hng Trn Minh c 80 42. Th: Em Nh N Hng - Trn Ngc 81 43. Hunh Mai Nng T - Trn Minh c 82 44. Tt Tr-Vinh - Minh o 84 45. Nga Bng Hay Bng Nga - Nam San 89 46. Truyn Ngn: m Pho Bng - Tng Lam 94 47. Ging V Ci - Hong Chu 100 48. Lch S Vng t Tr-Vinh - Hunh Vn Lang 104 49. Trng Trnh V Thch M - Anderson Vn 115 50. c Tnh Loi Nga - Trnh Ho Tm 118 51. Th: Vnh Bc-S - T Ru 122 52. T Vi Nhm Ng 2002 - Vnh Trng 123 53. Danh Sch ng Hng - V Trung Tn 129 54. Th Tn Ban Bin Tp c-San Tr-Vinh 132 55. Danh Sch n Nhn ng H c-San 133 56. Hnh nh Sinh Hot ng Hng 134 57. Vi Nt V Tr-Vinh 135 58. Qung Co 136

S TO QUN To Qun Hi ng-Hng Tr-Vinh

Mun tu Thnh-Thng Thn l To-Qun i-Hu ng-Hng Tr-Vinh Hip Hi, Hm Ba Thng Chp Tit ng Tn-T Thn mi qu giang Nm trong kin hng Li Gi Tin L cho khi xt Hnh-l li thi Hu ti thin-nh. Cho kp cn tu. * Mun tu Thnh-Thng, Ngc-Hong Phu-Nhn, Nam To, Bc u Vn v b quan, Thin-Li thn St. Nm nay th-gii Khi la ngp tri. Khng-b Trung-ng nh vo nc M. Vo sng th ba Mi mt thng Chn. Hai chic my bay m vo Nu c. La khi ngt tri. Rt l kinh hi. Ba ngn ngi cht. Xc mt tm hi Nm trong gch vn. Cng lc cng ngy, Lu Ng Gic i Cng b tn cng Phi-c khng b. Thm mt chic khc Rt Pennsyl Vi trm ngi cht. 3 Phi trng phong-ta. Chng khon th trng Phi ngng hot ng. Qun i bo-ng. Tnh-trng chin-tranh Ngay trn x M. Tng-Thng George Bush ang thm Texas Phi tr v ngay Tm phng ng ph. * Mun tu Thnh-Thng Nc M cn ng Trong cn khng-b Li cng thm kh V nn Anthrax B vo bao th Hi ngi nhn c. Mt b ngi Vit Tn Nguyn Kathy Khng hiu ti sao Cht v Anthrax! Nhn vin bu-in Lo-lng o-in Phi ung thuc nga Vi-trng Than c. Thnh-ph New-York Cha ht hoang-mang Bnh Than, khng-b Th thng Mi hai Li mt my bay m nho xung ph La chy ngp tri Khi en m-mt Hng trm ngi cht. Lo s cha ht Th trc Ging-Sinh Trong mt chuyn bay Pht gic mt ngi

ang chm cht n Giu trong giy. Tht l phc may Khng th my bay N tung ln na! * Nc M tuyn-b nh tr ti cng Tiu-dit khng-b ng u danh-sch L ngi -Rp Triu-ph cha truyn Tn Binladen Vn cm th M tng t bom Trung-tm mu-dch, Nhng ta i-s M Phi-Chu. Cng nh mang mn m vo hm M. Bao-che cha chp L nhm Taliban. Afghanistan B M di bom Bng pho-i-bay L B Nm Hai Ti-bi hoa-l. Cha ti mt thng Nhm Taliban Xch vi x-rng Tm ng tu-thot! Lin-minh Phng Bc Trn chim Kabul Dn chng vui mng Thot gng h-khc. Qun M lng bt Trm Binladen Nhng y trn k Cha bit u? Thnh thong tung ra Bng thu chi M! Cuc chin cha tn ng Bush cn hm: "Ti ai k tip?" Saddam Hussein Lin c nhc ti

Ci ti t chi ui ht nhn-vin Kim-tra nguyn-t. * Mun tu Thnh-Thng, Th-gii nm qua Tang thng khi la Khng-b git ngi Bom n ti bi Nh tan ca nt.Kinh-t v vy Xung dc qu chng Nht l Hi Tech Nhng hng Dot Com ng ca dp ngh Nhn vin tht nghip Nn chng dm tiu. Ma L nm nay Bn bun t hi Ai ai cng ngi Khng dm i chi Du-lch ht thi Hotel -m! * Tr v Vit-Nam C-hng h-thn Trong nm Con Rn Cng li tai-ng Bo-bng lt-li. Hip-thng Vit M Mc d chin-tranh M vn thng-qua Ban-hnh tc khc. C tra Catfish Xut cng o o Ch qua nc M. Cn trong quc-ni T oan x-hi Vn cn dy y Ma-ty x-ke Mi-dm, bnh Aids. Dp xm ny Li qua xm khc! Quc-Hi hp hnh Sa nhanh hin-php Cho hp tnh-hnh Giao-thng th gii.

* Qua chuyn cng-ng Ngi Vit Bolsa Chuyn di nhiu tp! Thng-nht cng-ng Cha thy ti u? Li thm hi mi. Qua chuyn bun bn x Bolsa Th vn t t Ch mi mc ra Cnh-tranh ro rit. Cng ngi dn c mua gi h. Pht thanh, pht hnh Ra nhiu i mi Thng-tin thng-mi Hi-thoi, din-n N nh pho Tt Nghe rt vui tai Nghe qua ri b! Trong nm va qua Nhiu tng bng-h Tr v ct bi. Tng Minh i trc Tng Thiu theo sau. m mi hn lng n thc tan cha? * Mun tu Thnh-Thng, V chuyn hi nh Hi Tr-Vinh ta. Nm ri n Tt Tn-T tht vui Vn-ngh tng-bng L-x, chc th Con nt vui ci C gi cm-ng. c-San Tr-Vinh Pht-hnh rng-ri Bi v ng-ti u ca ng-hng Mun hoa mun sc Hay d vn l Hoa tri vn nh! c-San nm nay

L nm th nh Ha hn ly-k Nhiu bi c o Vn-chng mit vn c hoi khng chn. H th picnic chn cng-vin ng-hng cng nu Mang n thc n Sn ho, hi-v Cng khng ngon bng! vui hc a-danh Tr-Vinh Pht thng con em Hc-hnh xut sc C tng, c ngi Thi ua, u tr. Da hu n ua Rt l vui nhn! Mun tu Thnh-Thng, Danh-sch ng-hng Ln ti Ba Trm Cui tun gp g Ph Bolsa Ni nh Vn-Bt, Hn-huyn tm-s Tch c, chuyn xa Nhc hoi khng ht Ung tr k tip. Mt th ngm tranh Nhng hnh nh c Hnh bng qu nh Cha chan k-nim. * Mun tu Thnh-Thng Nm nay i ng Bng nhng my bay Rt l kh i. Nn thn qu giang Trn trong kin hng Li Gi L L. Nn chng mang theo Qu dng Thnh-Thng. Xin Ngi thng cm Xnh xi cho thn Trc khi co-t

Tr v h-gii Trc thm nm mi Nhm-Ng Good Year

Knh chc Ngc-Hong Sc-khe khang-an, Sng lu triu tui.

Tt Tr Vinh
Minh Dao Thng Ging n Tt nh..... Nh cu th dn gian xa c, ngi mnh khng ging nhiu dn tc khc l mc d chng ta thng Xun, nhng lun lun ni l n Tt, v ch c cch din t y th mi ni ln ht nim vui v ni lng ngp trn hnh phc trong ba ngy u Xun. Tc l chuyn n ung cung ng vai tr ht sc quan trng trong nhng ngy thing ling ca dn tc mnh. chun b cho ba n ngy Tt, mi min, mi tnh u c nhng c sn ca mnh, nhng Tr Vinh, v vic n ung ngy l Tt, c nhiu mn n phi t hng trc c thng t nhiu ni. Nh con un, sinh ra v ln ln gia c h ca cy ch l; hay con cua gch son mit Cu Ngang v vng bin Ba ng, con cua m phn gch ao chim gn phn na ci mai ca n; hoc tri da sp mit Tr C, Cu k, c rut c st cht kem da ngt lm hay ht go thm mit Tiu Cn vn vn.....v vn vn. Ngi dn Tr Vinh lun lun hnh din v s phong ph ny, v nhng th c sn k trn chc l khp mi min qu hng, khng u c th tm thy c y v ngon nh x mnh. Ti khng sinh ra v ln ln ci tnh nm gia hai con sng Tin v Hu ny, ch v cng v m tri ni n x s c ao B Om vi cha ng Mt. Ni theo Pht php th l ch Duyn. Ti n Tr Vinh nm 66, nm sau ti li phi ra i, phc v mt tnh min Trung, nhng n nm 73 ti li quay tr li, thnh ra ti nh ngi tr v qu qun ca mnh, v vy m nhng k nim Tr Vinh theo ui sut cuc i ti. , c qu nhiu chuyn vui, v mt t chuyn bun, d nhin, nh con sng c lc nc ln lc nc rng vy. K nim v ngy Tt, ti c hai ci Tt lin tip nhau x Tr Vinh, xin k ra y chng ta cng nh li chn qu hng m m0t thi chng ta sng cng nhau. Hnh nh hai cuc i. Ma Xun nm 1975 Tt Nguyn n u nm 1975 din ra tng bng nh mi ci Tt khc theo truyn thng dn tc. Sng mng mt, ti cng theo thin h xut hnh u nm ra con ng chnh, mang tn ng vua m u nh Nguyn l ng Gia Long, hu ht cc ca hng dc hai bn ng ny u treo pho dy, pho ni, t nc nh xung ti mt ng, t tim nhang Ti Hip n tu lu Thin Hu...... Pho n rn tri, lin tip nhau, xc pho ri y h ng v mi nng nng

ca thuc pho quyn khp khng gian lnh lnh bui sng sm ma Xun khin ci lng mi ngi u cm thy hng phn. Ai cng vui ci hn h mi khi gp nhau v cng trao i cho nhau nhng li chc mng nm mi tt p nht. Cng vi ting pho l ting trng ma ln tng cheng lc cc cheng, tng cheng.... Con Ln c ci u hng v vi ci sng en to tng gia v cp mt li lun lun lay ng v ci ui di thm tht c vy lng lnh un o l lng, lc ct u ln cao, lc gc u xung thp, nhp nhng theo ting trng, cn ng a th mt my hn h vi n ci mun nm trn mi, tay th qut lia qut la nh chc chn ci chuyn l mnh xua ui ht t ma, bo m bnh an, vui v cho mi ngi. Mn ma ln thng c nhng hi cp lc git gn, m m tr lun lun ch i l khi ln leo ln ct ly phn thng v ly mng tui ln cm n gia ch. n mn ny th trng ln i sang nhp nhanh nh thi thc lung tung lung tung lung tung... xng..... Dc theo va h con ng ln ny, pha nh sch Thanh Tm cn c nhng sng Ti Xu v Bu Cua C Cp, khch du Xun thnh thong dng chn th thi vn, xem hn hay l xui u nm mi. Chuyn c bc cng thuc mt trong nhng ci th vui khng th thiu, i vi nhiu ngi trong dp u nm. Ra ngoi ng th c bc nh vy. cn trong nh th phi lo iu khin bn ng tng Xanh Trng Vng, lc th Ti Xn lc li Ti Quan, Ti Chon, ti phi, hay Ti Cu Ki .....lc th cng rt qu v rt hoi cui cng l t Chn; hoc thm trm hn th hc ch Nho vi Vn Sch Vn cng vi Bn Ma v T Qu, Trung Pht Bch v..v.

trong bn Mc Chc. My mn ny th n thua nhau c chng mc v vui nhiu hn l st pht. Cn nhng tay c mu c bc, mun n thua m hn th phi m v trng g Thanh L, c th ln nh c ngy, nhng cng phi bit cht t v ngh thut nui g, bit coi chn coi cng, coi cch ra n ca n cng nh g ca hay g dao, hoc chp nc mt n ba hay c khi n ti by vn vn..... ang theo di on ma ln, th gp mt nhm nhng ngi bn dy hc trng Trn Trung Tin, cho hi chc tng nhau xong, h li ti theo n nh anh gio ng xm piscine. Sau th ru vo li ra, v khi ht li ra ri th ti ht h. Chng ti ng thanh ht mt bi ht l lng l ch c mi mt cu: Dum ga li g li g li dum ga li g li dum, v li tip tc dum ga li g li g li dum......Bi ht ny, cho ti nay ti cng khng bit xut x t u, cng nh khng bit l cn c ni no ht na hay khng, ch thy li ht vui nhn v lm cho bu khng kh thm tng bng. Sau l quay u g. Quay u ca con g luc ng trong ci da nh, y ci chn ln trn. Quay xong th m chn ra. M g hng vo ai th ngi y phi ung mt ly ru th thit trong khi nhng ngi cn li th va v tay c v, va ht dum ga li g li dum....Ht chn, th chia thnh hai phe, bn th Vn Tin cng m chy ra, gp ch ch v cng m chy v. Phe kia phi ht p li Vn tin cng m chy v, si rut cng m chy ra.. v. v, cho ti khi phe no thua th ton ban Vn Hc phi ung cn ly y......Tr chi ht thVn Tin ny thng phi bt u bng cch bt thm, xem bn no c ht trc, v d nhin l ht vn A, tc cng m chy ra, v vn A phong ph hn, t b b v thua cuc nh vn .

n nhu, c bc c ngy cng s thy cn phi vn ng. Sn Tennis Tr Vinh cng l ni qun t anh ti. Ngy khai vt u nm, bc Tm Khnh nhn danh hi qun vt, l x nm mi cho m chu ni ngoi ca b T gi sn, xong l bt u nhng mch nh . Sn Tr Vinh khng c truyn thng st pht nhau nh nhng sn tennis ca cc tnh ln, nhng tr chi no cng phi c cht xng mu th u th mi c gng ht mnh. Cho nn nhng tennis u nm cng xm t hn bnh thng. Ni ting G ca sn ny phi k l bn chin tng T Thanh tm, Thiu T Ha, Trng Ty in a vi Ph Ch. Thiu bn tay ny th thng bu khng kh khng si ni lm. c bit ln ra qun u nm ny cn c c hai ho th tng ot gii min Ty l Ng v Lm, Ng nh tay mt trong khi Lm th thun tay tri. Nh vy m khi nh i, h t b lng gia.....Nh hai tay ny m bu khng kh trong sn si ni thm, v ting hoan h c v cng rm r thm. Bui chiu th ko n nh Ph Ch xoa mc chc, ti ni th ti thy chc sn nhng anh hng xoa nn, no C Trng, Tng, T...... Thay phin nhau m xoa nn nhng con bi vung vn. Hi mc chc ny thng chi theo li c in, tc khi no king nh th ca Cha Hng hi l nht th mi tan hi. Sang ngy mng hai, c gia nh ti c mi i n Tt nh qu. Ni l nh qu, nhng Bng a, Phc Ho trn ng xung Cu Ngang cng khng xa th trn Ph Vinh l my. Nh nng th c vn tc chung quanh, mng nc chy ngang chy dc. Ngoi mn bnh tt c sc, n nh mn n khai v trong khi ch i mn chnh l gi cun m

mi n nay, cha bao gi chng ti cn c n ngon nh vy. Sn nh c sn mi th rau thm, nht l h, cn tht luc th cng l heo nh, v tp th n ti u, vt ti , v con nc ang ln, mng nc chy st h nh, tp rung theo con nc vo nhiu nh l tp nui sn vy, c d x-ngom ln l c tp sng nhng dm ngay trn bn n. Mnh ai ny cun vi bnh trng v chm tng u phng.... c bit l mn trng ming cng cy nh l vn. Nm hai cy v sa trc nh sao m sai tri l thng. Tri di thp th vi tay, cn trn cao th hi bng lng. Tht l mt th tri cy tuyt trn, t ci tn, cho n hnh dng, mu sc ln hng v ngt ngo ca n......Vit nhng dng ny, ti nh n gia nh ch nm Trm, ngi ng nghip tht tt bng, cho ti v gia nh nhng k nim Tt nh qu tht m m m cng . Ma Xun nm 1976. Bn Gi rt mt tha khch sang.....(li hai ca bi Ting Ci Trong Sng m) Nh bn c bit chuyn i i sau ci Tt ti va k trn. Cui thng 4 nm 75, CS mien Bac ton thng, thng sau , ti cng bao nhiu qun cng cn chnh khc ca ch cng ha c nh nc cho i hc tp, v ch sau mt m 30 thng 4, chng ti tr thnh k th ca nhn dn.....Ma Xun nm 76, lnh hn mi nm, c l l v va lnh khp khng gian va lnh c ci lng. m lnh tht, v ngi t ca ch th chn khng giy, v che thn ch c ci qun x ln, ni nh mt cn b nh nc CS sa th Kiu l :

Bt phanh trn phi phanh trn, Cho mai-d mi c phn mai-d. Nhng ngy u tin i lao t ca ti din ra khm Tr Vinh, sau l tri Cam Son gn Da , v cui cng l bin Ba ng, ni c hai nh t tn l Bn Gi v Cy Me, cch nhau khng qu vi ba cy s. L vng mt khu trc y. Vng snh ly v y dy loi cy mang tn l cy gi, mc xen ln vi bn, c, mm.... Ti bm sinh thng c tnh lc quan, lun lun t an i mnh vt qua nhng hon cnh ngang tri, kh khn. Nhng ngy lao ng t nh n nng, nhng ba n thiu thn n sinh ph thng, nhng m luyn tp yoga v thc hc thuc lng 3254 cu th Kiu, v chp tr li trong quyn tp hc tr 32 trang m ti ln lt ghi nht k nhng ngy ng ghi nh, trc khi tr quyn th qu bu y cho ngi ng cnh ng l nhng chng ng m ti i qua, trc khi n ci Tt nm 76. Chiu 30 Tt, nhng anh i con (gi l i con, v c anh mi chng 13 tui, v tng thiu n, nn sng vc trn vai m mi sng th lng thng gn st mt t) c lnh ban qun gio, la t v tri sm hn gi thng l, cn cho php ra b sng bn Gi tm ra thoi mi, ch khng la thng v chung nh thng ngy. Tm xong, anh i tp hp li v thng bo cho bit l ngy mai, mng mt Tt, cho my anh c ngh n Tt, khng phi i lao ng, m cn c nhn thm nui na, cho my anh thy n hu ca ng v nh nc (t gi t tr g th bn ban i u ku l anh c). Thi th ai cng phn khi, ring phn ti, gia nh xa, v v ti cng bit

ti, khng mun c chuyn thm nui chi c, v tht lng ti khng mun ai nhn thy mnh sa c tht th n nh vy, cho nn ch thythn nhin hay ng hn l vui mng.... va phi, v t nht th cng khng phi i ph rng, o ct cho chng ct nh cng nh s c nim vui ca mt ngi c nhn thy b bn ca mnh vui vy. Sng mng mt, gi n vn nh thng l, tc t m sng, khong 5 gi, nhng hm nay cn x ng cm c phn y hn, v thau ng thc n thy c vi ming tht m ni lnh bnh. Mi khu phn c chia vi ba ming tht m, mi ming chng bng lng tay, c bit cn c thm mt thau bp ci xo vi m hnh na mi tht s l phn vinh, ng l n Tt. M tht vy, nu hng ngy, chng ti ai cng thuc lng ci cu con g nhc nhch l n c th ba cm Tt c nh vy cng l kh lm ri..... Mt tri va vt ln khi t cy ch l bn hng tri th t con ng t duy nht ngn cch lng tri vi nhng cn nh ca ban qun gio, mt on hng chc ngi hu ht l ph n vi tr em, qun o mu, tay xch nch mang, gng gnh qu cp cho nhng ngi cha, nhng ngi chng ca h ang chu thn phn t y. y phi l chuyn th nht, ri cn chuyn th hai, th ba..... cho nhng ngi phi ln li ng xa, t Vnh Long, Sa c, t Long An, Saigon.....na Mt ngy min lao ng n ci Tt u tin trong t, cng l ngy ti c thi gi suy ngh v xc ng. Suy ngh v thn phn con ngi, v ci l thng tnh nh:

Thin thng ph vn nh bch y Tu du ht bin vi thng cu V xc ng v l ln u tin, sau hn na nm t ti, c cn b CS cho nghe nhc vng, thay v ch c ba bi chng M cu nc m chng ti nghe n ngao ngn, tr cc li hai ca chng do ngi dn min Nam t li. Cc li hai ny, chng ti phi ht thm, va cho nhau nghe cho mnh cng c cht n ci u Xun: - tn lng qun anh c lt...... Sau lng anh cng lt tm lum.... Khng c tin mua du xc lt......Tri t i...tri t i - i thm chng bng con theo lm chi? ng xa n khc n la lu b, bng con v i em..... - M my au khng tin mua thuc ung, c nm trm my i lc bu cua, cn ba trm my li dn v trng ua....Cht m nghe con, ng by t xi tin..... vn...vn Hai bi nhc vng m nha nuoc cho pht thanh trn i gii-phng ca ho (li phi ni li) trong ngyngh u nm ny gy cho ti ni xc ng tht s l bi nhc ngoi quc c li Vit m u nh sau : Ngi gn bn nhau ct ting ca....vui mng chan ha... Tht l xt xa v ci hnh nh ngi gn nhau ( tc gn gi ngi mnh yu thng), cng nhau ht, trong hon cnh tri Cy Me cng nh tri Bn Gi lc by gi, ch l thin ng trong o mng.....Bi th hai cng l nhc ngoi quc c li Vit vi ta l Tr v mi nh xa: V y khi mi tc cn xanh xanh, ...........i lng du quay v iu tn......... on v con t c gp chng, gp cha di s qun l tt ca cc cn b qun gio. Qu cp cng c chng lc xt

k cng, trc khi c php nhn v mang vo tri. v vy nn khng hn na gi l ngi t b ui tr vo, thn nhn h phi lm li quay lng i nhng ch cho t t khc m thn nhn ca h cn ngi ch i quanh cn chi dng vo vic thm nui ny. Thng th ngi i thm khc tht tht, nhng cng c khi ngi t chai cng khng nn c ting nc cng nh ngn c nhng dng nc mt ca mnh, cho d l ngy Tt. Khong 4 gi chiu l ht gi thm nui. Ti ngi ca lng tri nhn tng ngi t ang i t ng xa, tay xch gi qu trn ng v tri. Nhiu ngi cp mt hoe, v ti tri m cng cha ht cn xc ng.....Nhng d sao, h cng thy m lng hn bao nhiu anh em khc c mnh danh l con b phc hay cn l t m ci nh ti chng hn....... Gi cm chiu l 5 gi, tc mi ngy c hai ba n vo lc 5 gi, ba cm chiu mng mt Tt trong tri t tht s l long trng. C gn nh mi th ngoi i, v li phong ph na, v nhiu ngi nn nhiu mn, m c nhng mn khng th dnh c lu ngy, nn chia nhau n mt ln cho tha mn cn thm mun. Tr sen, tr bng li, thuc lo, thuc u bng..... ton l nhng th him qu. Ti c cm tng l ba cm chiu mng mt ny, bn t m ci nh chng ti mi thy l v vo, v n ngon ming, cn nhng b bn c thm nui, a no cng nh l vn cn mng mng ti ti ci chuyn gp nhau v c l u c cng cn vng vn chuyn ngoi i, nn c p ti ti n, cn h th ngi k th chuyn nh chuyn ca, chuyn l sp ti y s c i n x ..vn...vn....Cm ca nh bp t, ln u tin d tha v c mang xung tri heo ca bn cn b qun gio.

10

K li chuyn ny khi thi tit bn ngoi, ni ti ang sng cuc i th hai, l 15 di s khng, khp mt t mt mu trng ca tuyt, mu trng tht trong sch v bnh yn, nhng cng tht xa l vi ma Xun trn qu hng ca chng ta, cha k l sng ngy mai, li phi i ko cy tr n, v mng mt Tt ca chng ta y c ai m quan tm? Phi cm n b x nh ti, l t nht ngy tt tha hng nm no chng ti cng c bnh tt kho tay lm ly ca b y, cng giao tha v rc ng b vi

m con, m chu, ngoi ra hng Xun cn c chng ch l vng k nim, nhng k nim vn mi vang ng d qua hn mt phn t th k. Ti c a em gi, chc c cng mt th bnh, c ln k vi ti l h n nm chim bao, cho d l mng p hay l c mng, th ch thy ton l nhng chuyn xy ra bn nh ch cha ln no thy chuyn xy hon cnh vin x by gi. Minh o

MT THI K NIM: TRNG THNH GIOAN L TH DUNG Ti tr li Tr Vinh sau nhiu nm xa qu-hng. By gi qu nh vn p, mt m hn vi mu xanh ca cy bng, rn rp hn, n o hn v xe dream qu nhiu v dn c ng c, tuy nhin nhng hnh nh ngy no khi ti cn y hu nh bin mt. Con ng hng me (ni y l ch m hu nh c y cc trng hc) m ngy xa ti cp sch n trng. C mt cha ng Mt rng ln, rt nhiu tng Pht v tht nhiu cy c th. Ri n nh th Tr Vinh, by gi nh th vn uy-nghi, p hn vi hai hng dng t ngoi cng vo nhng im lm v khng cn hnh bng ca nam n hcsinh ca trng hc quanh nh th. Ti mun noi n trng Thnh Gioan,trng hc c vinh-d mang tn mt v thnh. Trng c thnh lp t nm 1953 v khng bit gii-th ngy no sau nm 1975. Ban u trng ch l mt dy nh l gm cc lp hc t lp 6 n lp 9. C-vn trng l cha s, thng c gi l ng C Tru v ng thng n tru, sau ny l Cha Hng, tr hn v cng kh hn. Chc cc bn khng sao qun c mt tp-th gio-s hng mnh ca nh trng, h hu ht u tt-nghip M v Php m ti ngh rng by gi kh tm li mt thnh phn gio-s nh vy, ti mun ni n:

11

- Hiu-trng ca trng, thy L Vn Cn, ngoi chc v iu hnh tng qut, Thy cn dy Php Vn. Ngy xa hc hai sinh ng Anh v Php, lp hc vi thy hc-sinh hc rt l nghim-tc, v thch hc v n mt thy. - Thy L Vn Sng, va dy Php Vn li cn ph-trch s sch k ton, ngi rt o mo, vui v song rtl nghim tc. Hc sinh cng s thy lm nht l nhng ngi ng hc ph tr. - Thy Albert, dy Anh Vn, thy ny rt p ngi, vui v,dy rt hay (tic rng ngy xa ti hc qu km. - Thy Nguyn Vn n, gio s dy ton s mt ca trng. Thy dy t m ging thy k, mong hc sinh hiu c bi hc, song thy qu lnh lng v qu nghim khc. Hc sinh s thy lm v ti cng vy! - Thy Dng Tn Hun, thng gi l Anh Nm Truy Phong (bit hiu ca thy), y l gio-s Vit vn, lun lun mc trng. Ngi phong-nh, lch-s, vui v nhng khng km phn nghim ngh. Thy dy rt hay, chng ti say m nghe thy ging nht l v truyn Kiu. - Thy Nguyn Hu Pht, gio s S a. Thy ny hin nh Bt. Gi hc ca thy hc sinh hay n o v thy c mt ging ni trm trm li thng ngi hn l i li trong lp, nn hc sinh t ch . Do hc sinh hc dt S a, ti l in hnh (m iu ny ti tht n hn sau ny!) - B Trn Minh , thng c gi l C Tm hay C Cc, dy Php Vn, c cng rt vui v, dy nh ngi nc ngoi (ging nh m). - Thy Nguyn Vn Nam, dng ngi tht cao, vui tnh, thng hay cm cy roi (nhng khng nh ai c), dy o c, Cng Dn. Thy tht c m v yu hc sinh lm. Thy cn ph trch dy nhc na. - Thy L Vn Xe, dy Php Vn v L Ha, ng ny kh lm, ngi mp v ln, hc sinh s lm! - Thy Nguyn Vn Phc dy Vn Vt... V cn rt nhiu thy na m ti khng nh r. Sau ny c nhiu gio-s tr, gii nh thy Nguyn Vn Qui dy Ton, V Kin Chi, Nguyn Vn Thc v c L Ngc Tuyt v.v... Ti khng sao qun c khong thi gian hc ni y. m m nh trong mt gia nh, cc thy c sn sc hc sinh tht l chu o nht l khi i thi tt nghip Vnh-Long. Cc thy tht cc kh lo lng cho chng ti t ni n chn . V vy m hu ht hc sinh lp T u thi u, mang t l t cao nht cho nh trng so vi cc trng khc

12

trong tnh. cng l nh n Thy C tn tm dy hc v s gio-dc o c thm ca cha S gim-c. Ti khng sao qun c ci trn trng trung-hc Thnh Gioan, v ni y k-nim trong ti trn y nhng sau nm 1975 trng ngng hot ng. Cc phng hc tr thnh cc nh , khng cn bng dng ca cc nam n hc sinh vui nhn nh ngy no! i, tt c u i vo k-nim v ch cn gp li (h) trong gic m m thi! Vit xong lc 10 gi 10 ngy 17-11-01 L TH DUNG TB. Ti lu qu khng cm bt nn bi vit ny rt l d, tuy nhin mong ng gp vi cc bn t nhiu k-nim ca tui hc tr. Ti gi km theo tm hnh ca trng hc vi y hu ht thy c v mt s hc sinh.

Nhn Vt Tr Vinh: LINH MC HONG SINH HAY NG C TRU Mt bui sng khong nm 1960, thiu t tn tnh trng Vnh-Bnh mi c b nhm v tnh, n nh th Ph-Vinh tm thm x giao cha s. Ti x va u xe Jeep, v tnh trng qun-phc chnh t, giy cao c bng lng bc xung xe vo nh x h o. Ca m nhng phng khch nh x vng hoe khng mt bng ngi. Pha ngoi sn cnh ngi nh x, mt ngi bn b ba en, u i khn ang ngi chm hm, tay cm ba p nhng vin gch vn ni ng x bn hn n. Khng cn ai ngoi ngi ny nn v thiu t bc ti hi thm: - Tha b c cha s nh khng ? Ngi p gch b ba xung t, ng ln, tay ly khn i xung lau ming ang nhai tru v tr li: - ng tm cha s c vic g khng? Ti l cha s y! Vng, ngi p gch ang nhai tru m v thiu t tnh trng gi l...b, chnh l linh-mc Hong Sinh. V thiu t khi mi xung ti Vnh-Bnh nhm chc nghe ting v cha s. ng mng tng cha s oai-phong, ngi vn-phng nh x, ming ph ph ng iu ch u phi mt ngi m yu, o qun lem luc, ming n tru m ng va ku bng b. Tng Thng Ng nh Dim hay i kinh-l cc tnh, mi ln ti Vnh-Bnh c vin tnh trng tp hp qun cn chnh cho n long trng. Sau khi hp vi tnh-trng v b tham mu tnh nghe bo co v ban ch th th ng Dim vi v i tnh khc. Nhiu

13

khi ta tnh thit tic, ng cng khng n. Sau khi hp nu tri ti th ng v on ty tng i ti nh th thm cha s Hong Sinh v ng ti nh gio x m o vi cha s mc d ta tnh chun b phng ng cho ng. Khong 4, 5 gi sng th cha s qua nh th lm l cho Tng Thng Dim xem v ng ln ng rt sm nhiu khi tnh trng chy theo a tin khng kip! Linh mc Hong Sinh c dn chng Tr Vinh thn mt gi l ng C Tru. ng sinh ra khong u 1900. ng sng cuc i n s, kham kh phng-v cho c tin m ng theo ui v phc v cho tha nhn v x hi. ng p tng vin gch xy ln trng trung-hc Thnh Gioan thu nhn nhng hc sinh khng u c vo trng cng c ni tip tc vic hc khng phi i xa qua tnh khc. Trng Thnh Gioan thuc gio x v gio x c cai qun bi Ta Gim Mc Vnh Long. ng C Tru ti nh gio-x cng vi gia-nh mt ngi em trai v ng em ny sinh sng bn g ngh p xe li nui gia nh. ng c my ngi con tn Nhn, Ngha, L, Tr, Tn. Linh mc Nhn hin lnh v p ngi nhng lai vn s. i y Ngha hin Canada vi con ci. Hai anh em ng C Tru rt khng khch v cng c mt tt l ung ru. Nhiu khi qu chn m tic nh bn o v th ng C Tru say nm trn xe li do ngi em p. Bn o trong h o thng ng nhng cng c vi ngi cho rng ng kh tnh. Trong l ngy Ch Nht ng ging rt hay, st vi i sng v ng hay ni thng n nhng ngi c i sng b tha, b b gia nh. Cha m ti l bn o ca ng C Tru, ti cng l hc sinh trng Thnh Gioan ca ng v gia nh ti mun ti hc trng o. Ti nhiu ln b ng bt tay v khng thuc gio-l, sch phn. Nhng thng ng v sut cuc i ng lm lng vt v lo cho gio-x, cho trng Thnh-Gioan. Trng Thnh Gioan do chnh tay ng xy dng nhng ng khng ly li tc ca nh trng mn ngi em gi mt chn no ng em vt v p xe li. Khi ng v hu ri khi nh x, ng khng c mt cn nh . Hai anh em ng C Tru xung xm rung trc piscine ct mt cn nh tn . Nay nhn dp vit v nhng k nim x Tr-Vinh, nhc n ng C Tru ti khng khi bi hi xc-ng. t Tr-Vinh c nhng con ngi phi-thng. Ti tin rng Thng- tr cng cho ng ni cuc sng vnh-hng. THNH TM

MT THI K-NIM: NHNG CI TT TR-VINH NGY TRC TRNH HO TM Trong nhng ngy Xun ni t khch, hi-tng nhng ci Tt ngy no qu-hng Tr-Vinh khin lng bi-hi luyn tic. Tt ngy xa sao rnrng, tng-bng, nao-nc, nhn-nhp, rt l vui. Gi ny tt c tr thnh k-

14

nim, mi khi nhc li, nhng ngi Tr-Vinh xa x bng-khung lu luyn... Cu ku ba ting cu ku, Trng mau ti Tt dng nu n ch. (Ca-dao) PH X GN TT Khi la gt xong cng l ma chim cu tm bn, chng gi nhau tu-tt cc cnh ng, cng l lc nng-dn Tr Vinh chun b n Tt. u thng Chp khng kh rn rng trn ph x ch Tr-Vinh. Cc tim sch nh NamCng, Ngc-Minh, Nam-Hu, Kim Anh, Thanh-Tm treo nhng tm lch mu sc rc-r, vui ti in hnh nhng thng-cnh min Nam nh Ch BnThnh, Lng L-Vn-Duyt, nh th c-B hay nhng ngh-s ci-lng, danh ca tn nhc c nhiu ngi mn m nh Thanh-Nga, Kim-Cng, ThmThy-Hng, Ty-Hng, Ty-Phng, Kim-Vui, Kim-Tuyn...Lch mun mu, mun v, ngi no cng xinh, c no cng p. Ngoi lch thng kh ln, cn lch nh g tng ngy nh Lch TamTng-Miu hay lch sch ca cc t bo. Ngoi lch, dn Tr-Vinh n Tt cn phi c bo Xun nn cc tim sch cng by la-lit nhng t bo Xun kh ln. Hnh ba bo Xun cng trnh-by p- khng thua g lch v nhiu ngi mua bo Xun cng v thch tm hnh ba. Bo Xun Si-Gn Mi v Ph-N Din Dn ca b Bt-Tr a c hnh ca i-n l c Kim-Chu lm hnh ba v c cng l mt nh vn c nhiu ngi mn m. Cc dy ph quanh ch, cc tim bazar nh Tng-K, Kim-Chung, DLong, Triu-Hng-Li, Cng-Bnh... ban m t n sng rc. Hng ha c trng by no l o lnh, o thu,

ng h treo tng hiu ODO, ng h eo tay, radio xch tay, n pin, vit my bm mc, n ng, tng th...Cc tim bch-ha khc bn hng ha thngdng hn nh Qung-D-Thnh, CngHng treo nhng tranh in t thi trn giy di hay tranh c-tch nh Tm Cm, Thch Sanh Chm Chng cc vng qu ngi ta mua v dn trn vch n khi vng a th thay tranh khc. trang hong trong nhng ngy Tt cn c nhng si bng giy dng nh n accordeon tua-ti, nhiu mu kt c nhng nc trn th gii treo trn trn nh. Nhng tim ny cn bn c tng, c c nga, b bu cua c cp, pho v.v...Sang qua nhng tim chp ph, hng xn nh Ngha-Hng-Long ca ng Ban Ng-Khng, La-XngK, K-K ca Ch Cy th quang cnh cn nhn nhp hn na, u xanh, u en, ng th, ng ct, bt m, bt bn, bt khoai, bn Tu, ht da, ch l, mt b, mt da ng trong nhng thng thit, nhng bao b ti tn ra ti hng ba. Nhng tim chp-ph ny thng l i-l b hng x t Ch Ln nn h phi lm lun vic phn phi v cc ch qun, nn quang cnh tht tp np, k ra ngi vo, cn o ong m, vc ln xe hng, cht ln xe ba bnh. Tht l chnrn, -xo, ng vui, ho-hc! Ngi ngi chun b n Xun, nh nhlo n Tt! Nhng tim bnh, tim ru nh Hip-Phong, Vnh-Xng, Minh-Li, Minh-Pht, nhng tim tr nh VinhPht hiu con cua, Cm-K, bnh hp, ru ngoi quc mc tin y cht t. Nhng tim radio v sau ny c thm truyn-hnh nh Hunh-nh-K, Thanh-Quang, Phc-Hng m radio vi m-thanh tht ln pht nhng bn nhc

15

Xun nh Ly Ru Mng, n Xun, Cu Chuyn u Nm...khin cho khng-kh cng thm v Tt. Cc tim vi nh Tng-Nguyn, Tn-Nguyn, Lng-Phc, Lu-Nhun-Thi khch hng cht tim mua vi v may hay em n nhng tim may ct nhng b u-phc va . Cc tim may tht t khch, th may bn rn sut ngy, nhiu ni phi t n sng may n mt hai gi khuya. Nhiu tim may n hai mi thng Chp l t chi khng nhn may na. Nhng tim may gn ch l cc tim Hng Hunh, Kim-Ton, MinhVn, Vn-Minh...Tr-Vinh cng c hai, ba tim ng giy tp trung gn ng t tim radio Hunh-nh-K, gn Tt cc tim ny rt t khch khng thua g cc tim may. Sang n cc tim vng, thng tp-trung xung quanh ch nh cc tim Ngc-Thnh, Hip-Thnh, Phc-Thnh, Tn-Thnh, Thun-Quang, Kim-Cng, Kim-Hu, Vit-Hng...n trang lm sn bng vng 18 trng by trong nhng t kin, ri n vng hc, trng rt lng-ly. Ngi ta sm n trang trc eo n Tt, sau l lm ca v vng rt d bn mi khi tng ht cn tin. Gn n ngy Tt, khong 25 thng Chp tr i cc tim ht tc, un tc rt ng khch v ai cng mun c mt mi tc mi n mng nm mi. Thng trong nhng ngy ny ht tc cng un tc u tng gi nhng khng ai phn nn v "mt nm mi c mt ln". Ph-phng cn Tt ngi ta i li rt ng, trong cc tim nc bn cph, h-tu cng cht khch hng. Nhng tim gn ch l Ty-Hng,

Hn-H, Lc-Vin, Vnh-Lc, bn xe l ng-M, Vinh-Lc, Dn-Chng. Gn rp ht l Hng-Lc, xa hn mt i l Hng-Hoa-L. Bui chiu cc tic tt nin c t-chc cc nh hng nh A-L, Hng-Lan, qun nhu Lai-Rai Tri-Tn, xe gn my dng cht ng v ngi ta n ung rt tng bng, nonhit. Trc bn xe l qun cm BanMai, cm bnh-dn nhng nu rt ngon, qun-nhn, cng-chc c-thn thng n cm thng y. K trc ca Cha ng Bn l mt xe cho trng v nhng xe tht ph-lu, b-vin, hng-v rt thm ngon.

BA M CH TT Ch m Tt lun lun nhm 3 m, bt u t m 27, nu nm nhun khng c 30 th bt u nhm m 26. Trc ngy ch m nhm, nh cm quyn tnh cho v nhng ln vi trng n nh ch by hng v li i cng nh ging n pha ngoi nh lng ch cho sng sa. Ch Tr-Vinh c 3 nh lng, nh lng pha trn gn bn-binh th bn vi. Nhng sp vi trong ch c nh, ban m nu khng bn ngi ta ct vi di sp, kha li. Nhng sp vi hay nhng gian hng bn tp-ha, ng u, kim ch pha ngoi nh lng, ban m phi y sp v. Ni ch vi li c mt sp cho mn tiu-thuyt ca anh tn Tiu. Ni y cc tiu-thuyt ng rng ca Sn-Nam, x-hi tinh-cm ca B TngLong, Dng-H, Trng- Nguyn, ChuT, Duyn-Anh u c ht. Nhiu ngi nm c sch lun ti ch! Nh lng th hai bn tht, ni y c nhng tht tht t trn cao cho va tay ngi bn v mi tht c ngn cch bng li st,

16

c l ngn nga trm tht. Ch ny cng bn lun tht chn nh tht heo quay, vt quay, lp-xng. Ch cui cng gn b sng l ch c. Ch c th trng lng, khng c quy hay sp g ht. Ngi bn ng c trong r hay thau nhm v ban m ch c bin thnh rp chiu bng ca ng Hunh-nh-K cng c gh ngi ng-hong. Phim th chiu nhng phim c m Si-Gn chiu trc c nm. Phim u M, Tu, n- g cng c v c phim Vit-Nam nh phim "Pht Thch Ca c o" vi ti-t LaThoi-Tn ng vai Pht v phim "LChn-Tm Anh Hng...Ci Ci"! Du khch n Tr-Vinh thng thy nhng bng ngi xi-mng ch nh thuc Lm-Thnh- t Em Ba u mun c xem nh thuc ny to ln th no m qung-co khp TrVinh. Nh thuc khng to ln, -s nh ngi ta tng m ch l mt cn ph lp-xp bn hong ch c, bn th hng m li t n du leo-lt! Bn ngoi 3 nh lng th ngi ta by bn th nhng cng chia ra khu vc tng loi mt hng. Ming t trng xi-mng c nn cao gn cc tim vng l cc xe h-tu, m, cph, nc . Trc ch ban ngy bn bng, tri cy, ban m bn n nh bnh m tht, x-xu, ph-lu, kem, xmb-lng, bnh gi, bnh b, bnh tiu, x-cho-quy. Bn hong ch ban ngy bn nhng mn n hng cho cc b nitr nh bn, ch, cho, bnh canh, xi, bp nu. Ban m th trng nhng trong 3 m ch Tt th ni y bn rau ci, g vt, bu b, khoai bp. Sau nh lng bn tht l ni bn an bng tre nh r, thng, nia, sn, nm c, chiu, chn bt v vt dng nh bp.

Bn hong ch c trong nhng m ch Tt l ch da hu v gn bn sng. Da hu Tr-Vinh c trng mit Bang, Long-Ton, tri trn c v mu xanh m, rut , bn bng kh c nn rt ngt. Da hu c ch ln ch TrVinh bng ghe nn ch da nm gn b sng cho tin b chuyn vn. Da hu l mt th khng th thiu trong ba ngy Tt chng cng trn bn th ng b. D cho c ngho khng tin sm Tt, ngi ta cng phi mua mt cp da hu trn bn th. Dc b sng l ch bng. Cng ging nh da hu, bng cng c chuyn-ch bng ghe. Thng bng c trng xm ngoi Vm, cch ch ch vi ba cy-s nhng cng c nhng ngi trng bng xa hn, tn bn Bn Tre. Ch bng rt tp-np va ngi mua cng nh ngi i xem. Nhng tim bun nht l cc tim vng thng phi mua bng trang hong ca tim trong nhng ngy Tt. Hoa mc nht l nhng chu mai vng n ng trong ngy Tt, k n l thc-dc, cc i a c nhiu cnh, cy tc c nhng tri chn vng, nhng cy t king y tri v r nht l bng giy, bng vn-th v d trng. Thanh-nin i hc Si-gn v n Tt hay i tng nhm vi bn b va xem hoa Tt cng va ngm nhng bng hoa...bit ni, l nhng c gi i vi cha m la mua hoa hay chnh nhng c gi bn hoa. Ch m rt ng vui, no nhit nht l nhng nm cho t pho, ting pho l n -ng. Cc c gi git mnh la oai-oi cn cc thanh-nin nghch-ngm ci tha-thch. Ngi ta i ch sut m, xe , xe lam 3 bnh chy sut sng, ch ngi, ch hng ha

17

t cc vng qu ln ch v ngc li. Nhng nm trng ma la dn qu cng n Tt ln, mua sm cng nhiu.

Tnh ma ra mt, chc Tt Tnh-Trng sau tr v xm L Heo. Bui chiu 30 Tt l mt bui chiu on-t, nhng a con i lm n xa tr v ngi quanh bp la nu bnh tt. Di nh la hng m p, ng b, cha m, con chu hn huyn nhng mu chuyn vui bun trong nm, nhc nh nhng k-nim gia-nh ngy no. Gi giao-tha n, pho n vang rn khp mi ni, mi trm hng ngongt khp khng-gian. Trn bn th giatin khi bay nghi-ngt, ngi ta ang cng giao-tha, rc hng linh ng b, cha m tr v n Tt. Gi giao-tha cng l thi-khc ngi ta tin rng l gi bn giao gia con vt cm tinh cho nm c v nm mi. Sau khi cng giao-tha xong, nhiu nh gi tc-l i cha cu Tri Pht ph-h cho nm mi an vui, may mn. Nhng cha nh Phc-Ha trn Cy Du Ln, Cha Long-Khnh gn ch, cha Lng-Xuyn Thanh-L, cha Tnh- Long-Bnh ng-o ngi n hi lc, xin xm cho n gn sng.

TR-VINH CHIU 30 TT Sng 30 Tt quang-cnh c v nhn-nhp, hi h. Xe chy y ng v bp chung, bp ci inh-i. Ai ny u hp-tp mun xong vic ang lm v nh sm dn-dp nh ca, sn vn chun b nghi-thc Rc ng Ba v Cng Giao-Tha. Mi hai gi tra khi ting c-h pht ra t Nh Vic Lng Long-c l mi ngi bun bn trong ch hi-h dn-dp hng ha v nh. Nhng thy ph-lt thi tu-ht c thc bn hng phi dn cho nhanh nhncng ht rc cn dn dp. Rc tht l nhiu c c nhng rau ci, tri cy ho dp ngi bn b li ngoi ch khng mun "ch ci v rng". Da hu v bng Tt nu cn th bn gi rt r. Nhiu ngi t tin ch n tra 30 mua Tt cho r. Nhng c nhng nm hng t m ngi mua th ng, nhng ngi ch n gi cht mi mua, nh xch gi khng ra v! Ph x ngi ta thu dn, ra nh, ra ca v by bin bng hoa, bnh mt, ru tr trn bn. n chiu ng ph vng lng, thnh thong vi ting pho n -ng u . bn xe , vi chuyn xe khch cui nm khch xung. l nhng ngi t phng xa v n Tt mun. H xch theo nhng ti qu biu ngi thn hay i khi ch l nhng bnh m lm qu cho l nh. Ba gi chiu, ting trng ln vng vng t xm L Heo. Hai ba on ln xut hnh, dng li trc cha ng Bn ly ba ly ri ti dinh ng Chnh

MNG MT TT Sng Mng Mt Tt quang cnh ph-x vng v hn ngy thng. Ch ba khng nhm, bn xe trng tri khng mt chic xe no. Khng kh tht yn-tnh ch mi nhang trm tnmc khp ni. Lu lu mt trng pho n gin. Khi nng ln ngi ta bt u ra ng i chc Tt, mng tui ln nhau. Ai cng mc qun o mi, giy

18

mi, guc mi. Ngoi ng ting guc kh trn mt l nghe cm cp. C nhng ngi quanh nm khng mang guc hay giy, by gi mang vo thy au chn nn tho ra, xch trn tay i cho thoi mi. Con nt xng xnh trong b mi cn thng np dn nhau ra ch mua n sng. Trong gia nh, con chu mng tui cha m, ng b. Mng tui l dp con chu biu l s vui mng v cha m, ng b c sng lu. ng b, cha m c con chu mng tui th p li bng nhng mn tin mi ng trong phong bao nh mu gi l "l-x". Nh nhng mn tin l-x ny m con chu mi c dp quy-qun vi nhau chi "bu cua c cp" hay bi co tht l vui-nhn sut my ngy Tt. ng b ly s quy-qun, chi a ca con chu lm nim vui an-i tui gi. Ngoi ng ngi ta i chc Tt ln nhau, chc Tt hng xm, lng-ging cho c v x-giao, lch-s mc d ngy thng v cnh tranh ngh nghip khng a nhau. Ngi ta chc Tt ngi lm n, gip cho mnh, chc Tt b con h hng vai v ln hn. Dn chc Tt quan, quan nh chc Tt quan ln. Cc ty s trng mc ln, tht c-vt, hn nhau vo chc Tt quan Tnh Trng. Cc cha ngi ta i cng bi, cu xin phc lc tht ng. Ting chung m, cu kinh, ting k ha huyn vi nhau nh khc nhc trm-bng. Nh th gio-dn i l Mng Tui Cha lc 8 gi, sau ng Trm i-din gio-dn chc Tt chas. Tra mt cht cha s li i thm v chc tt nhng gio-hu gi c, au yu. Nh th Tin-Lnh trn Cy Du Ln mc d tn-hu khng ng lm nhng cng tp-trung nghe ging v ht thnh ca cho n tra.

Ngoi ch khi mt tri ng bng th ngi ta i rt ng. Cc qun c-ph, nc , xe m, h-tu u cht ngi ngi n c khi khch cn phi ng ch bn trng. Gn cc tim vng, cc sng "bu cua c cp" t tp trn va h n thua rt huyn no. Cc on ln n tng hiu tim ma chc mng giach u nm v c gia-ch treo mn tin thng bng nhng t giy bc mi trn cao km theo vi cng rau x-lch. Ln phi tro ln mt thn tre ln v chc ln ngom tin trong lc ng a ng pha di tay phe phy qut v ch mn tin s ln khng thy. Lc ln ma n hi cao-im, gia ch t vi trng pho, ting pho n dn tan khin cho ln ma cng hng ng vi cu: "Ln gp pho, Rng gp my". Pho tt phi l pho n ting ln v dn, khng lp, xc pho phi tan thnh tng mnh nh vi sc hng ngp c sn nh. Rp ht bng ng s 1, gn ng v xm L Heo, mt ngy chiu lin tc t sng n khuya vn y rp. Chiu trong my ngy Tt khng phi mt phim m 4, 5 phim xen k vi nhau. Ni dung phim no khc u cng o-le, gay-cn, tri-ngang nhng n hi kt cc phi l mt on kt c hu, on tr n n, trng-phng hi-ng th mi t khch. Ngy u nm khn gi tin rng xem nhng v tung vui, "happy ending" th mi vui v hnh-phc sut nm. Ngy Tt nhn dp gia-nh ont, ngi ta cng thng ti cc tim chp-hnh chp mt bc nh gia-nh lm k-nim. Cc c gi c-thn mun ghi li nt p tui thanh-xun cng n tim chp hnh, chp mt bc chn dung tng bn b, dn trong tp "Lu Bt Ngy Xanh" vi nhng dng tht th, cm-ng:

19

Thn nhau mi tng nh ny, D cho nh c phai mu, Xin ng x b au lng bn thn! Nhng tim chp hnh thng pha trc c mt t king chng nhng hnh mu vi nhng ngi p x TrVinh trong t th ng ngi kiu. No nt mt u-bun vi cp mt nhn xaxm. No ming ci ti nh hoa hng mi n. Kiu n-sinh, o di trng, tay nghing nghing nn, tay e p m cp trc ngc. Kiu th-thao, o thun, qun st, tay cm vt tennis, chn mang... guc cao gt ng nghing nghing. Kiu ngh-s m n guitar. Nhng tim chp hnh k t hng TriTn tr ra ch l cc tim Tn-Tn, HoaNam, Phng-Dung, M-Lai, Nam-Vit v Anh-H di nh n. Ngi ta cn r nhau i chi Xun nht l nhng nhm thanh-nin, thiu-n. Tng nhm i xe p, ci xe gn my hay bao xe lam ln Ao B Om chphnh, n ma, n bn nc lo. Ln Cng-Long ving cha Nguyn-VnHo, v ch Vng-Lim n bn nem chua. Khch du Xun cn i vn da Thanh-L hay ra Vm hng gi mt, i Bn y, Ba-ng tm bin, mua da hu, ung ch-l... Chiu ti tr v nh, nu ngn nhng mn n hng qun th nh no trn bp cng y mn n nh tht kho nc da n vi da gi, da ci. Canh x-bn ci nu vi gi heo, lng heo. Ngoi ra cn bnh tt nhn chui, nhn u, bnh t nhn u, nhn da: TIU-ANH Nhng Ngy Xa Thn-i (tip theo) nh Gic Thm:

Tht m, da hnh, cu i , Cy nu, trng pho, bnh chng xanh Ngi dn Tr-Vinh n Tt nh vy sut 3 ngy. Sng Mng Bn Tt ch bt u nhm tr li nhng rt la tha cho n tra th cng tan ch v ngi ta vn cn n Tt. Nhiu ngi n Tt ko di cho n ht Mng Mi hoc n lun nguyn thng cho ng cu: Thng Ging l thng n chi, Thng Hai trng u, thng ba trng c... Nhng ci Tt Tr-Vinh ngy trc, by gi u tr thnh k-nim. K-nim no cng qu-bu v cng qu hn na i vi nhng ngi Tr-Vinh xa x, v vn nc phi ra i tri ni trn x ngi. Nay n Tt hingoi, ni y cng ht khng thiu mn g nhng tt c dng nh nht nho, khng hng-v, thiu vng mt ci g . C l thiu tnh nc, tnh qu bao nm p- chng ta t ngy cn nm vng ong-a ko-kt trong nhng tra h. Nhc li nhng k-nim, nhng hnh bng qu nh vi tm-tnh cng ng hng gi thm qu m. Nhn gi li th-h con em rng qu-hng TrVinh l mt ni chn rt p, ngi dn rt chn tnh, mc-mc. D c ni tri chn tri gc bin no. D c ni bng ngn-ng no. gc Tr-Vinh th TrVinh vn i chng ta v...

20

Bui hp thng 10 Anh Thnh bt cht nhc n nh Gic Thm hng vch tng trng Trn Trung Tin t-nhin nhng hnh nh ca my chc nm v trc nh sng li bn ti khin ti li mun ghi thm v nhng ngy xa thn i thm mt vi chuyn na. Hc-sinh Trung Hc ca bn mnh do tht nh qu nh ma qa i. Gii tr ca hu ht hc tr con trai trc gi trng trng Thng thng" im l thng thng c mt tim Minh-c ( ch-nhn l con g Tr-Vinh Ng Cng c lc l r ca c Tm dy Php Vn) Tim ny c ba mn : Bida, Bng bn,v Banh Bn. i din coi qun tim ny l Anh T , Anh ny l mt cy Bida khng thua g Anh Ha Bida Nguyn Tri Ch Qun. Ti , Cao-Thng, c con thy Cn, Trng Dng, Lm Thun An, Phc con Bc T Nghim ti x xe chy ng Cu Quan-Tiu Cn...nhiu ,nhiu na bn no c c bi ny m nh th gi cho bit thm vit tip cho k ti hu c cht k-nim dnh nhc nhau trong lc tr d tu hu. Thng thng trong cuc hn thua l tr tin gi cho anh T k d khng c n tin n bc g c (tin u m chi). l ni trc khi vo trng, cn trong trng sau gi hc, trong gi chi th ti con trai chia phe nh gic thm sau ny tr chi ny thy hp dn v ph-thng hc-tr gi nhiu ch bo dn cng hng ng nh l Tng Nht Lnh , Ch Hn o v ai na ka ti cng qun mt. Thi th nhc s s, cc bn trong cuc th bit tr chi ny qa ri nhng e rng qu anh ch cc ni khc khng r ti xin vi hng t lt qua. Ti thit ngh y l tr chi c th ca hc sinh Trn Trung Tin do . bn chng ti chia ra hai phe, mi bn chng mi a, sau nhy ln bc thm ca vch tng, v ln mt gia, v bt u h phe ny dng tay tri th phe kia dng tay phi ht nhau khi no bn no rt ht xung thm l thua.Rt xung thm cao chng 6 feet, cn bn chn ng trn thm nh xu chng 1/2 feet. Cc bn c hnh dung c cha? chc cha u. Trng Trn Trung Tin c li kin trc ca thi Ty, 2 dy ca trng ln lm ci nn cao, trn nn cao mi xy phng hc, dy phng hc pha trc c l nh gic thm hng v ct c, cn dy phng hc pha sau c l nh gic thm hng sn vn ng.Trong gi chi phe no thua m cn hng th hn nhau gi v tip tc dnh nhau pha sau sn vn ng ngoi cng trng. Nim vui cui tun Nhng ngy ngh l hay Ch Nht bn chng ti cng hay t-chc khi th i BaSi n cho g nh bn Nguyn Thnh Chn hay ra vn da Ch Ba ngoi Vm ung nc mt qu-hng hoc v qua cu Long Bnh n o n Ma . i ngy vui qua mau gi y th a no cng u hai th tc chu ni ngoi y n.... l cha k nhiu bn ra ngi thin c, nhiu bn cn ang lang bc giang-h lu lu hi nh c tin tc th ai ny cng mng nh ngi thn i lc mi tm gp li.Hm ri ti Nam California c mt m ci m ng Trai v ng Gi u l Tr-Vinh,c du l con gi ca ch H (Mch Phc Ton) cn ch r l con trai ca Lu c Lc ( Tim chp hnh Nam Vit) Hm ,Lc ni nhiu v tm tnh ca mt ngi Cha v cng k li nhiu k nim khi cn di mi trng Trn Trung Tin, a s khch c mt l ngi Tr Vinh , thi th khi ni vui i l vui, Bc s Mch Phc Hng th lng xng lich xch, ch Loan Bc H th vy tay ngoc lia la... ngi n h ngi kia, ngi kia v vai h ngi n... Hot cnh ny khin ti phi ni vi ch H v Anh Lc : y l

21

m ci Tr Vinh. Nhng y l cu chuyn Ngy Nay. Cn chuyn Ngy Xa Thn i cn g na y... Lng n Ngy Trung Thu Cc bn cn nh Thy Hi ch, nm ri ti ni sn phm ca thy l ph hiu 3 T, k ny ti nhc cc bn thm mt design na ca thy l lng n bp sen, cn thy Vinh lp Tip Lin bn trng Tiu-Hc l ci lon sa b lm cy uc. n bp sen ch cn c mt khc trc mt mt ri hay hai mt l lm c. bng sen 4 cnh hay 6 cnh , con gi th dn giy mu trng, con trai th mu nu. Khi dng ci n th phi ng lot nh vy. Trng Tu c xe Hoa thi ua chm gii cng vi cc Ty S. Bn chng ti ch ch i ngang Dinh Tnh Trng lnh gi bnh ko, on dng c i vo ca trc sau ra ca sau, va ra ti cng l bt u huyn no, vit n y t dng mnh nh n hnh nh thy Huyn Thy U , Thy Huyn th mp hi ln hay mc b st kaki mu vng, ting la ca thy ln hn l pht loa hc tr Tiu Hc thy dng Thy l riu-ru cn Thy y th cao con , hay mc b Ty trng ging nh Thy Nm Truy Phong nhng Thy y l Gim Th nn hc tr hi ngn hn Thy Phong. Ngy Trung Thu hng nm th Thy y i din ng Hiu-Trng cng vi Thy Tho dy Th-Dc hng dn i dng c. Tr li chuyn huyn no sau khi lnh ko bnh. Huyn-no l c bin v l bn con trai bt u gi tr, dng dy thung v b giy bn vo lng n con gi, tn cng phe nh ri tn cng lun phe ngi sao 5 cnh ca trng Cng Dn (Tu) ri th n bp sen b n ngn uc lm b x ln cho du bt chy, ting ci , ting la , ting khc huhu...Thy Huyn, Thy y, Thy Tho cng nhe ci rng vng ra m ci tr... vy th thi, c nm ng tri cn tham gia cuc vui p xung cho mt trn ma, thi th qun o t lem t luc,v ti nh ba m ci thm cho mt phen na. (cn tip)

c loi ngi nui nh th-vt nh ci, ko xe, ko cy. Nga c xp trong b ng-vt c v, thuc loi c mng cng bng sng nh lc-, tru b, voi, nai v.v...v nm trong gia-nh Equidae, anh em vi nga rn v la. Nga xut-hin trn qu a-cu ny cch nay khong 50 triu nm, trc nht trong s ng-vt c v v trc loi ngi rt lu. Ging nga thy-t vo thi y c thn hnh nh b hn cc ging nga ngy nay v c tn l Eohippus m ngi ta tm gp nhng mu xng ha thch ca chng hu

C-TNH LOI NGA TRNH HO TM Nga l loi vt c thn hnh to ln, dng-mnh, bn chn mnh-m vi mng cng bng sng, trn u c bm v cui thn l ui di gn chm t. Nga ni ting chy nhanh, do-dai nn 22

ht cc lc-a, ch tr Chu-c l khng c vt tch ca ging nga tin-s, iu chng t rng thu xaChu-c l mt lc-a ring bit khng dnh lin vi cc chu khc. Nga thy-t c thn-hnh bng con mn v khng c to-ha trang-b cho bt c v-kh phng thn no. Khi gp him-nguy th nga ch c bit chy, "tu m l thng-sch". Nhng nga thy-t vn tn-ti v li hu-th nhiu ging nga khc nhau nh ngy nay cng l nh ti chy nhanh v thch-ng rt kh vi nhng bin i ca mi-trng sinh sng. Chy nhanh v do-dai l u-im ca loi nga m khng ging vt no snh kp. Trong vn-chng cc thnh-ng nh "bng cu ca s", "v nga truy-phong", "v cu mun dm" din t c-tnh chy nhanh ca loi nga. C-TNH C-TH Nga c nhiu loi nn thn-hnh ca mi loi cng ln nh khc nhau v mu lng cng thay-i khc nhau. Loi nga t k-lc b t-hon l ging Falabella, ch cao c 19 inches v nng 30 pounds. Loi ln nht l ging Belgian, cao 6 feet v nng 3,200 pounds. Thn mnh nga c ph bi mt lp lng v lng di hn trn bm v ui nga. Mu lng ty theo ging nga c th l en, nu, xm hay nht hn nh mu vng nh, mu kem hay trng. C con c nhiu mu ln ln trn mnh c gi l nga v. Dy lng di trn c nga gi l bm nga, gip che gi v hi lnh. ui nga l mt nhm lng di m nga hay phe-phy ui rui mui.

u nga di, pha trn l trn vi l tai v cp mt, pha di l chic mi di vi l mi v cp mi to rng. Nga c cp mt ln nhng hai mt ca nga cch xa nhau v v hai pha khc nhau ch khng cng trn trn nn mi mt nga thy mt hnh nh khc nhau nhng nh mt li ra nn vi hai mt th-trng nhn quan ca nga rt rng gn nh bao qut ht mi vt xung quanh. Nga ch nhn c mu v xanh lc v hnh nh nga thy ch l hnh nh phng mt chiu su, ch khng nh loi ngi nhn thy c c ba chiu, khin cho nga khng c lng c khong cch. Nga ch nhn thy tng-i r nhng vt trc mt m khng nhn r nhng vt hai bn, cho nn nga hay hong-ht v c phnng nu c nhng di-ng bt thnh-lnh xy ra chung quanh. trnh nga hong s nhy dng ln hay phng i c th gy tai-nn cho ngi ci, ngi ta thng dng hai ming da (blinders) che hai bn cp mt nga nga ch nhn thy pha trc m khng nhn thy hai bn. Khi n gn nga chng ta nn trnh nhng ng-tc bt thnh-lnh nh qu nhanh mt vt g khin nga honght. Ban m nga nhn thy rt r hn mt loi ngi. Nga c l tai rt thnh v i vnh tai c th c ng c dng ng ln v xoay v hng pht ra ting ng nh gin ra-a. Theo di c-ng ca tai nga, chng ta c th bit c nhng trng-thi bt-an, lo-u ca nga. Nga ght nhng ting ng ln nh ting sng, ting pho, ting n ca ng-c v thch nhng m-thanh nhnhng m-du nh ting th-thm ca ch hay ni nga. Khc vi loi nhai li nh tru b, lc- n rt nhanh ri khi c thi gi,

23

nm trong chung nhai li. Nga ch n mt ln v c chy thng xung bao-t, do nga mt nhiu thi gi nhai c k hn. V phi nhai k nn tri ban cho nga c xng hm rt mnh v hai hm rng rn chc. c bit rng ca nga vn tip tc mc hoi thay th mt rng b bo mn. Nga c c tngcng 40 rng v nga ci c 36 rng. Gia cc rng ca v rng hm c mt khong trng nga ngom c vao m nhai. Rng hm trn ca nga nh ra pha trc nn hai vnh mi ca nga rng bao-ph c hm rng khi nga ngm ming li. Khi nga h ming nhe rng l hm rng h vi nhng chic rng di trng rt khi-hi. C ca nga di v un cong, co dn gip nga cui xung n c d dng trong khi thn vn ng thng v nga c th dng ming lim sch hoc gi nga phn trn lng ca mnh. Chn nga phn chm t c bao bc bng mt mng dy cu to bng cht sng v cm-gic. Mng ny gip cho nga dm ln tuyt m khng thy lnh. Mc d cng nhng mng cng c th try xc hoc mn i nn ngi ta bo-v mng bng cch ng di mt ming st hnh ch Omega ca La-M. Ming st ny c gi l chic mng nga v c ngi th ng mng (blacksmith) ng bng inh vo phn cht sng v cm-gic. cho mng c tng trng, lu lu ngi ta phi ly mng st ra cho mng c mc t-nhin trong mt thi-gian. I SNG SINH-HOT Nga khng cn phi vt-v kim n v thc-phm ca nga ch ton l c di mc sn mi cnh ng. Mi ngy

nga tiu-th khong t 20 n 30 pounds c v vic gm c chim nhiu thi-gi hn ht trong i sng ca nga. Nga ung rt t nc, mi ngy ch cn ung mt ln nhng vo nhng ngy tri nng th ung nhiu hn. Khi ng nga nm xung t, chn xoi ra nh cht v ngi ta cng thy nga cng c m trong gic ng nn cho rng nga cng bit...nm m. Ngoi ng nga cn ngh-ngi. Lc ngh-ngi nga nm xung, bn chn thu di bng v mt vn m. Nga cn ngh-ngi ng (dozing) nht l sau lc n tra gia nhng ngy h nng bc, nga ng di bng cy ngh-ngi hng gi. Nga li rt gii nhng li s nc, khng thch tm bng nc m li thch tm...kh. Tm kh c ngha l nga nm ln-ln trn ct kh, xong ng ln rng mnh cho ct ri xung. Tm kh bng ct gip cho nga mt bt i cht du trn ln da v rng i nhng si lng cht khin cho lng nga tr nn xui u v ng mt. nhng vng m ly khng c ct, nga tm kh bng bn. Khi lp bn trn mnh nga kh i v ri xung mang theo nhng cht d v lng cht khin cho nga sch hn.

PHNG CCH TRUYN GING mt tui ri th nga trng thnh v c th sanh con, truyn ging. Nga theo ch "a-th" v vn duy-tr phong-tc "chng cha v ti". Trong n nga ch c mt nga c nhng c ti 4, 5 nga ci v n con ca nhng con nga ci . Nga c l ch i gia-nh, quyn hn rt ln nhng nga c c trch nhim bo-v cho c n. Khi di-chuyn trong ng c, nga c

24

i sau cng h-tng, bo-v an-ninh cho c n. Nu c nhng nga con i chm hay tch ra khi n, lp tc nga c tin ti rn e v ui tr v n. Nga ci ti thi-k ng-cn chng thng hay quy nhiu cc nga c. Trong lc "tnh xun ro-rc" hpdn nga c, nga ci thng bi tit nc tiu v trong nc tiu cha nhiu cht estrogen nh thc khu-gic nga c. Nga c nh hi ln theo du mi hng tm xem mi xut pht t u? Khi pht hin c bi "hng tnh" ca nga ci va li, nga c dng li ngi vi hi ri li tiu ngay trn ! Vic lm ny c th vi mcch tuyn-b quyn s-hu (personal property claim) i vi nga ci v cng nhm mun xa i mi hng i vi cc nga c khc. Mi hng kchthch, nga c tai vnh v pha trc, c cong ln, mi ht ht, rng nhe ra v hi th ph-ph. Cng chng cn phi tm kim u cho xa v nga ci cng ang thn th ch i gn . Nga ci mang thai khong 11 thng th khai hoa n nhy. Thng nga sanh t lc na m tr v sng v mi la mt con, t thy nga sanh i. Nga m khi lm-bn th nm xung v nga con u chui ra trc, nm trong mt bc mng mu trng. Nga m ng ln ko bc ra khi nga con. 20 pht nga con c-gng ng ln bng bn chn hy cn yu t v loayquay tm v m. Thi gian b sa ko di mt thng, sau nga con bt u sng bng c. n mt tui ri th nga c xem l trng thnh v ri khi n bt u cuc i t-tc mu sinh. i sng nga ko di t 20 n 30 nm. NGA V LOI NGI

Qua lch-s nga lin-h rt nhiu n con ngi khin chng tr thnh con vt nh hu-ch bc nht cho loi ngi. Nga c loi ngi thun-ha v em v nui trong nh bt u t vng Trung-ng cch nay khong 6,000 nm. Chng gip loi ngi nh mt phng-tin giao-thng, vn-ti, nngnghip, sn bn, chin u v th-thao, gii-tr. c-tnh ni bt ca nga l do dai v chy nhanh nht trong cc loi vt. Nga rt dai sc, c th chy hng gi lin khng cn ngng ngh v c th t n 45 miles mt gi. Ngy xa ngi ta nui nga dng ci, i t ni ny n ni khc. Khi cha c c-gii nga c dng nh mt sc ko chnh. Do cho ti ngy nay khi ni n sc mnh cu cc loai my, loi xe, ngi ta vn dng n-v l "m-lc". Trong nng-nghip ngi ta dng nga ko xe, ko cy. Nga cn c dng trong chin trn. Cc tng-qun, trng-s thi xa c nga ra chin trng, ngi trn mnh nga xng-pha chin-u ni trn mc. Khi b gic vy-hm, trong lc ch vinbinh n gii-ta, h phi dng tht nga lm lng-thc sinh-tn. i vi k s ngy trc, ci cht ho-hng phi l ci cht trn lng nga ri dng "da nga bc thy" ch khng phi l ci cht tm-thng trn ging m, nm m chn khu-phng! Ngy nay mt ci cht khc cng c gi l "cht trn lng nga" nhng khng c ngngvng, khng c xem l ho-hng m tri li b ngi i ch ci cho l "cht ng kip", "cho b ci tt" l ci cht v b chng bnh c tn l "thng m phong"! Ngy nay nga cng cn c dng ci trong trng-

25

hp m xe c khng th dng c nh tun-tiu cc cng-vin, bi bin. New York cnh-st phi ci nga trong nhng lc kt xe iu-ha lu-thng hay ngn nga ti-c. Ci nga cng c xem l "l-nghi qun-cch" dng trong nhng dp trng-i nh i k-m ca hong-gia Anh-Ct-Li, ca v-binh danh-d nc Php, Canada... Cc c xe tang c ko bng nga cng c dng trong l quc-tng ca cc hong, quc-trng. Trong chin cuc ti APh-Hn nh li nhm Taliban, linminh phng Bc cng dng n nga nhng ni a-hnh him-tr khng c ng giao-thng. Ngy nay nga c nui hu ht dng trong gii-tr, th-thao nh do chi, nh banh Polo, biu-din Rodeo thi ua ci nhng con nga bt kham, thi nga p (horse shows) v ua nga. ua nga c xem l mt mn th-thao lnh-mnh c nhiu ngi am-m nhng cng lm nhiu ngi tn-gia bi sn v chi c . Si-Gn c trng ua Ph-Tho hot-ng t thi Phpthuc. Gn Little Saigon c cc trng ua Los Alamitos, Santa Anita nhiu ngi ht hi sm em tin vo y nui nga! nhiu ni nga l ging vt c gi cao nht. M c nhng con nga tr gi c triu -la v c cc triuph, minh-tinh mn bc yu-thng, trn-qu mc d h t khi c thi gi ci. H mua nga ch l mt "mt" thitrang chng t mnh l giai-cp thnglu, danh-gia vng-tc. Cu tng-thng Ronald Reagan, thi-t Charles u l nhng ngi ni ting say m nga. Thi-t v mi-m ci nga chi Polo, b b v p khc thm trong cnh phng khng chic bng ni cung-cm, khin nng bun i chi vi ngi khc cht trong tai-nn thng-tm! R

tht hng nhan a-trun, m hng phnbc. Ngi hin gp gian-nan, giai-nhn li vn s! Nga d nui, thch hp vi tt-c kh-hu mi min trn th-gii. Nu thi-tit khng qu lnh, nga c th nui ngoi tri. Thc n cho nga l c rt d tm v ni no cng c. Nui nga cng chng tn cng g bao nhiu ch cn gi chung cho sch-s. Cho chng hot-ng thng xuyn ngoi tri v em vo chung nhng khi gi ma, gi lnh hoc nng h oi-bc. Mi nm chch nga cho chng v cc bnh nh tetanus, rabies, influenza v Potomac fever. Kim sot ming. rng, mng cho sch-s trnh bnh L Mm Long Mng. Thng xuyn chi lng cho nga kim-sot da chng, -phng nhng vt l ca bnh Than. Nga rt thch c chi lng, cng c chi lng nga cng yu thng ch mnh. Trn th-gii hin nay ngi ta c lng c khong 60 triu con nga c nui. Ngoi nga c ngi ta nui, M cn c nga hoang c tn l Mustang. c lng c hn 10,000 nga hoang 11 tiu-bang min Ty Hoa-K. bo-v ging Mustang ny khi b dit-chng, Thng-Vin linbang biu-quyt o-lut pht nhng ai git hay quy nhiu ging Mustang ny. vng Las Vegas c nhiu "Mustang Ranch" nhng nhng tri ny khng nui nga bn chn m c-bit ch ton nui nga...hai chn. Ging "nga hoang" ny mt xanh, mi , tc vng, chn di, thn hnh cao ln, mt mi lng-ly nhng kh nguy-him v ci chng c th mang bnh ngt ngho, cha c thuc cha!

26

"Ai i ch ci nga hoang, Ci thi mt, li cng cht hoang!" Trong lch-s VitNam, nga cng c ni n nhiu ln nhng cbit nht l con nga ca Ph-ng Thin-Vng. Tc truyn rng thu y nc ta b qun Tu e-da, vua cho loan-truyn trong dn-gian tm ngi dp gic. ph Sc-Sn c mt a tr mi ln ba m cha bit ni. Khi s-gi triu-nh i ngang qua nh, cu ta bng bit ni v tnh-nguyn i dp gic, ch yu-cu nh vua ban cho mt thanh kim v con nga st. Khi nh vua tho-mn li yu-cu, cu b vn vai ng ln thnh mt thanh-nin to-ln, vm-v khc thng. Cu b cp ly thanh kim ri nhy ln con nga st. Nga st phun ra la v phng nh bay ra bin-cng nh ui gic xm-lng, em cnh thi-bnh tr li cho Lac-Vit. Cu chuyn lch-s c v hoang-ng

v c truyn-tng, thm-tht lu i nhng ni ln rng dn-tc Vit-Nam lun c Thng- -tr, khi vn nc n hi en ti bao gi cng c anh-hng, ho-kit xut-hin cu nc, nh ui ngoi-xm, em li thanh-bnh, thnh-vng. *** Nga l con vt tinh-khn v rt trung-thnh vi ch. Trn chin trng ch c t-trn, nga cng mang xc ch vt ni non ngn dm m tr v nh ch. Ngi Trung-Hoa thng tc tng con nga ca Quan-Cng th trong cc cha. H cng thch a hnh-nh ca n nga ln tranh v theo in-tch "Ti ng Tht M" v tin rng nga s mang n nhiu iu may-mn, phc-li v nga ra i s em nhiu nga khc tr v. TRNH HO TM

CUC I ANH C PHT TH

sau y, ng-hng gi li nhng k-nim, bit ai mt ai cn. Nm 1963 cho n 1965, dn tnh l Tr-Vinh hng ngy u thy mt anh pht th p xe p pha sau pt-ba-ga l ti ng th, rt vui-v, n ci lun n trn mi, gp ai hi cng ci cho. l anh Trn Minh c khun mt quen thuc ca Tr-Vinh. Thi cuc thay i, hnh nh ca anh cng nh nhiu ngi khc qun lng trong tmtr mi ngi. Mi y c-San TrVinh nhn c th ca anh gi t tiubang New York, c ng nguyn vn c San TrVinh

Cng qu ng-hng Tr-Vinh, Ti c sinh ra vo ngy 21 thng 11 nm 1942 ti lng Long-c tnh TrVinh. Ti tui con nga (Nhm Ng). Ti khng hiu ti sao ly 12 con gip, ly 12 con th vt lm tui cho con

27

ngi? Ch c con rng khng phi l th vt, m c ai thy con rng cha? Ti khng hiu ti sao ly 12 con gip lm tui cho con ngi, c ng-nghnh lm hay khng? My ng thy bi ni ti tui ng, Nhm Ng tt lm! Tt u ti khng thy ch bit i ti gian-nan, ln-n cht b lun. Hc tiu-hc trng tiu-hc, thanh-tra l ng Vng Ho Thun. Hc trng trung-hc tthc Thnh-Gioan, hiu-trng l ng L Vn Cn. ng Cn dy Php-Vn. Hc tr khng gi bng thy m gi ng l Bc Mi. Ti sang hc trng trunghc bn-cng Trn Trung Tin, hiu trng l ng Vn Cng Thm. Ti khng bit ng hiu-trng Thm c b con g vi ng Vn Ngc Sanh lm trng-ty Bu-in Tr-Vinh khng? Ti i trng-binh c lit vo hng "bt lc vnh-vin". Ti ch c trung-hc nht cp m thi. Ti hc d m li l tay t "cp cua". Nm 1963 ti lp gianh. V ti l em b con c cu vi anh V vn Diu. Ti lm Ty Bu-in Tr-Vinh t nm 1963 n nm 1965. Ti ch i pht th m thi. Ti chuyn sang lm th-k nh my cho Ta HaGii Rng Quyn Vnh-Bnh t nm 1965 ti nm 1968. Ti cn nh ba m ti bo: "m 30 rng mng mt Tt, ti giao-tha lng tai nghe coi con g ra i." Tt Mu-Thn ch nghe ting sng ra i m thi! Ti c gi trnhdin ti-khm v b "ti-nm" vo lnh vi loi ph dch. Ti c sinh ra Tr-Vinh t nm 1942 cho ti nm 1983 ti ri b Vit-Nam, ti Tr-Vinh khng i u ht. Ti ch xa Tr-Vinh trong 6 thng qun-trng, 3 thng Chi-lng, Tht-Sn, Chu-c,

3 thng Nha-Trang, trng ng-. Mn kha ti v Vnh-Bnh lm Phng 1 Tiu khu vi chc v h s quan tuyn m. Sau ti ra tiu on lm HSQ/QS, HSQ/TL, HSQ/AN i i. Sau c chuyn v hu-c LuDn ph t vi s quan hu c trng coi hu c. K ti chuyn sang lm kim sot, phi hp vi cnh st, qun cnh i rong chi ngoi l. Nm 1983 ti ri Vit-Nam sang Malaysia, Malaysia 6 thng ri sang Philippines, Philippines 6 thng. Ti n Jamestown New York ngy 29-3-1984. Ti c s gip tn tnh ca anh V Vn Diu v gia-nh. Ti i lm hng mc t ngy 9-4-1984 cho ti ngy 26-6-2000, ti khng i lm c na v b "bt lc" v hin nay ti lnh tin bt lc hng thng. Gi n c-San Xun 2002, ti vit bi "Hunh-Mai Nng T". Gi n c San Xun th ti ni v Xun. Bi "Hunh-Mai Nng T" v t th ti nh n bi "Hunh-Mai Nng T" ng trong c san Xun khi ti lm bu-in, v phn hnh vn l do ti. Hunh-Mai l mai vng, Vit-Nam v ma Xun hoa mai mi n. Ni n hoa mai ti gi nh: "Nu mai khng n anh u bit Xun v hay cha?" Hi cn nh theo m i ch Tt, ch nhm vo m. Ti thch nht l i xem hng tri cy, hng bng. Hng tri cy ti thch xem da hu. Mi nm khi i ch Tt, m ti mua vi chc da hu v tri cy khc na. V hng bng ti thch xem hoa cc, hoa hng dng v hoa mai. Ni n hoa cc th ti nh cu: "Hm nay lung cc thay hoa, Rng ng x xc bt tin cha v." M ti thch mua hoa cc, chu t, bng vn th. Cn mai th ba ti c khong 5 hay 6 chu mai sn trc nh. Ba ti

28

c hunh mai, mai chiu thy v nh mai. Hunh mai l mai vng. Ch Hunh gi ti nh n: Hunh t Bu gio-s, Hunh Kim Tri bn hc, Hunh Vn Thnh ty bu-in, Hunh Vn Ba ty in-a, Hunh Kim Lin ngi m ti thng trc khi lp gia nh, tim Hunh Th Hunh 42 ng L Li ch Tr vinh, Hunh Thanh H bn hc.

Ti vit ra y cht t ni vi k nim Tr Vinh. K nim v Tr Vinh khng sao k ht c. V vn chng, v vit lch ti d lm. y l s c gng ca ti, vit ng gp trong c san Xun nm con Nga 2002. Ti rt mong c s ch bo ca qu ng hng v s sai ca ti. Trn Minh c

29