1.

ZADATAK
Kompresor usisava 100 m3/h zraka iz okolia, stanja 1 bar i 15 oC, te ga komprimira na 5
bar. Eksponent politropske kompresije iznosi n = 1,3.
- Kolika je snaga potrebna za pogon kompresora?
- Koliko se topline odvodi hlaenjem kompresora?
- Ako se kompresor hladi s 45 kg/h rashladne vode ulazne temperature 15 oC za
koliko se ugrije voda ?
- Koliko bi se minimalno snage trebalo utroiti za kompresiju na tlak 5 bara?
...............................................................................................................................................
.....
Zadani podaci
Zrak:
M= 28,95 kg/kmol; R = / M =287,2 J/(kg K)
(0 oC):
cp = 1,005 kJ/(kg K) ; = 1,4 cv =cp/ = 0,721 kJ/(kg K)

Usis:
Ispuh:

m3 1 h
m3

V1 = 100

= 0,0278
h 3600 s
s ; p1 = 1 bar ; 1 = 15 oC = (288 K)
1
2 p2 = 5 bar

Eksponent politrope: n = 1,3

n 1

p n
5
T2 = T1 2 = 288
1
p1
Temperatura nakon kompresije:
p V 1 10 5 0 ,0278
kg
m = 1 1 =
= 0 ,0336
RT1
287 ,2 288
s
Protona masa:

1,31
1,3

= 417 ,5 K = (144,5 o C)

n = 1

isp u h

= 1 ,4

2T

2s

2s

2s

= 1 ,4

T
P

12

n = 1 ,3

p1

2
2

1 = o

u sis
V

T0 = T

p1

2T

vo d e

2T

q 12
s2T

s2

RV

s2s = s1

Snaga za politropsku kompresiju

n
1,3
P12 =
m R ( T1 T2 ) =
0 ,0336 0,2872( 288 417 ,5) = 5,415 kW
n 1
1,3 1
Odveden toplinski tok
12 = m cn ( T2 T1 ) = 0,0336( 0,2393) ( 417 ,5 288) = 1,041 kW
n
1,3 1,4
kJ
c n = cv
= 0 ,718
= 0,2393
n 1
1,3 1
kg K
Rashladna voda RV

v = 15 C
o

c = 4,187

v = m v cv = 12

kg 1h
kg
kJ
m v = 45
= 0,0125
kg K ;
h 3600 s
s

v =

v
1,041
=
= 19 ,9 o C
m v c 0 ,0125 4 ,187

;
v = v + v = 15 + 19 ,9 = 34 ,9 o C = (307,9 o C)

Minimalna snaga za kompresiju na tlak p2 = 5 bara

p
1
Pmin = m RT ln 1 = 0,0336 0 ,2872 288 ln = 4 ,473 kW = min
p 2T
5
Razlika snage
P = P12 Pmin = 5,415 4 ,473 = 0,942 kW

2. ZADATAK
Kompresor usisava plin poetnog stanja: 0,95 bara i 40 oC, poznatog molnog toplinskog
kapaciteta Cp = 29,05 kJ/(kmol K), te ga tlai politropski na tlak 5,5 bara i temperaturu
215 oC. Izlaskom iz kompresora plin se u izmjenjivau topline izobarno hladi na 40 oC.
Snaga za pogon kompresora je 12 kW.
- Odredite protonu koliinu plina, te potrebnu protonu masu rashladne vode
okolinje temperature 15 oC, koja se koristi i za hlaenje kompresora i u
izmjenjivau topline, ako je dozvoljeni prirast temperature vode 5 oC.
Promjenu stanja plina prikaite u p-V i T-s dijagramu.
...............................................................................................................................................
........

Za nepoznati idealni plin moe se provesti proraun samo na bazi protone koliine N ,
kmol/s.
Zadani podaci
Cp = 29,05 kJ/(kmol K)
1 usis
p1 = 0,95 bar
1 = 40 oC = (313 K)
2 ispuh
p2 = 5,5 bar
2 = 215 oC = (488 K)

Cv = Cp - = 29,05 8,314
Cv = 20,736 kJ/(kmol K)
=

Cp
Cv

29 ,05
= 1,40
20 ,736

T2 p 2
=
T1 p1
Politropska kompresija:

Utroena snaka za komprimiranje: P12 = - 12

kW
Eksponent politrope:
T
488
ln 2
ln
T1
n 1
=
= 313 = 0 ,2529
p2
5,5
n
1
ln
ln
n=
= 1,3385
0,95
p1
1

0
,
2529

Snaga za pogon kompresora P12 i protona koliina plina N :

n
P12 =
N( T1 T2 )
n 1

P ( n 1)
N = 12
n( T1 T2 )

12 (1,3385 1)
kmol
=
= 0,002086
1,3385 8,314 ( 313 488)
s

n 1
n

Toplinski tokovi
Kompresor:
n
( T2 T1 ) = 0,002086 20,736 1,3385 1,4 ( 488 313) = 1,375 kW
12 = N C v
n 1
1,3385 1
Hladnjak:
23 = N C p ( T3 T2 ) = 0,002086 29 ,05 ( 313 488) = 10,605 kW

v''
h la d n ja k

isp u h

3 = 1
p

k o m p reso r

ra sh la d n a
v o d a v'

1
u sis

= 1 ,4

12

T
2
2

= 1 ,4

n = 1 ,3 3 8 5

1
1

u sis
v

T1 = T3
vo d e

1
v

p
q

23

q
s3

s2

v = m v c v

m v =

v
12
kg
=
= 0 ,5732
cv 4 ,187 5
s

Teorijski gubitak snage zbog nepovratnosti izmjene topline

Radni medij

R V

voda

12

s1

Rashladna voda izlazna temperatura nije poznata. Specifini toplinski kapacitet se

uzima, po dogovoru, za ulaznu temperaturu 15 oC c = 4,187 kJ/(kg K). Voda
preuzima svu toplinu:
v = ( 12 + 23 ) = ( 1,375 10 ,605) = 11,98 kW 12 kW


T
p
313
5,5
kW

S13 = S 3 S1 = N C p ln 3 ln 3 = 0 ,002086 20 ,736 ln

8,314 ln
= 0 ,03045
T1
p1
313
0 ,95
K

Rashladna voda
S v = S v S v = m v c ln

Tv
293
kW
= 0,5732 4 ,187 ln
= 0,041309
Tv
288
K

Promjena entropije sustava:

S = S13 + S v = 0 ,03045 + 0,041309 = 0,010859

Teorijski gubitak snage: P = T0 S = 288 0,010859 = 3,127 kW

kW
K