Ibnu Sina merupakan doktor Islam yang terulung.

Sumbangannya dalam bidang perubatan bukan sahaja diperakui oleh dunia Islam tetapi juga oleh para sarjana Barat. Nama sebenar Ibnu Sina ialah Abu Ali alHussianIbnu Abdullah. Tetapi di Barat, beliau lebih dikenali sebagai Avi enna. Ibnu Sina dilahirkan pada tahun 370 Hijrah bersamaan dengan 980 Masihi. Pengajian peringkat awalnya bermula di ukhara dalam bidang bahasa dan sastera. Selain itu! beliau turut mempelajari ilmu"ilmu lain seperti ge#metri! l#gik! matematik! sains! $i%h! dan perubatan. &alaupun Ibnu Sina menguasai pelbagai ilmu pengetahuan termasuk $alsa$ah tetapi beliau lebih men#nj#l dalam bidang perubatan sama ada sebagai se#rang d#kt#r ataupun mahaguru ilmu tersebut. Ibnu Sina mula menjadi terkenal selepas berjaya menyembuhkan penyakit Putera 'ub Ibn 'as al"Samani yang gagal diubati #leh d#kt#r yang lain. (ehebatan dan kepakaran dalam bidang perubatan tiada t#l#k bandingnya sehingga beliau diberikan gelaran al"Syeikh al")ais *Mahaguru Pertama+. (emasyhurannya melangkaui wilayah dan negara Islam. ukunya ,l -anun $il .abib telah diterbitkan di)#m pada tahun /093 sebelum dialihbahasakan ke dalam bahasa Inggeris dengan judul Pre1epts #$ Medi1ine. 2alam jangka masa tidak sampai /00 tahun! buku itu telah di1etak ke dalam /0 buah bahasa. Pada abad ke"/7! buku tersebut telah dijadikan sebagai bahan rujukan asas diuni3ersiti"uni3ersiti Itali dan Peran1is. Malahan sehingga abad ke"/9! bukunya masih diulang 1etak dan digunakan #leh para pelajar perubatan. Ibnu Sina juga telah menghasilkan sebuah buku yang diberi judul )emedies $#r .he Heartyang mengandungi sajak"sajak

Ibn Sina

perubatan. 2alam buku itu! beliau telah men1eritakan dan menghuraikan 740 jenis penyakit bersama dengan 1ara untuk mengubatinya. Hasil tulisan Ibnu Sina sebenarnya tidak terbatas kepada ilmu perubatan sahaja. .etapi turut merangkumi bidang dan ilmu lain seperti meta$i5ik! mu5ik! astr#n#mi! phil#l#gi *ilmu bahasa+! syair! pr#sa! dan agama. Penguasaannya dalam pelbagai bidang ilmu itu telah menjadikannya se#rang t#k#h sarjana yang serba b#leh. eliau tidak sekadar menguasainya tetapi berjaya men1apai tahap 5enithiaitu pun1ak ke1emerlangan tertinggi dalam bidang yang di1eburinya. 2i samping menjadi 5enith dalam bidang perubatan! Ibnu Sina juga menduduki ranking yang tinggi dalam bidang ilmu l#gik sehingga digelar guru ketiga. 2alam bidang penulisan! Ibnu Sina telah menghasilkan ratusan karya termasuk kumpulan risalah yang mengandungi hasil sastera kreati$. Perkara yang lebih menakjubkan pada Ibnu Sina ialah beliau juga merupakan se#rang ahli $alsa$ah yang terkenal. eliau pernah menulis sebuah buku berjudul al"'ajah yang membi1arakan pers#alan $alsa$ah. Pemikiran $alsa$ah Ibnu Sina banyak dipengaruhi #leh aliran $alsa$ah al"6arabi yang telah menghidupkan pemikiran ,rist#tle. 7leh sebab itu! pandangan perubatan Ibnu Sina turut dipengaruhi #leh asas dan te#ri perubatan 8unani khususnya Hipp#1rates. Perubatan 8unani berasaskan te#ri empat unsur yang dinamakan hum#urs iaitu darah! lendir *phlegm+! hempedu kuning *yell#w bile+! dan hempedu hitam *bla1k bile+. Menurut te#ri ini! kesihatan sese#rang mempunyai hubungan dengan 1ampuran keempat"empat unsur tersebut. (eempat"empat unsur itu harus berada pada kadar yang seimbang dan apabila keseimbangan ini diganggu maka sese#rang akan mendapat penyakit. Setiap indi3idu dikatakan mempunyai $#rmula keseimbangan yang berlainan. Meskipun te#ri itu didapati tidak tepat tetapi

telah meletakkan satu landasan kukuh kepada dunia perubatan untuk mengenal pasti pun1a penyakit yang menjangkiti manusia. Ibnu Sina telah menapis te#ri"te#ri k#sm#g#ni 8unani ini dan mengislamkannya. Ibnu Sina per1aya bahawa setiap tubuh manusia terdiri daripada empat unsur iaitu tanah! air! api! dan angin. (eempat"empat unsur ini memberikan si$at lembap! sejuk! panas! dan kering serta sentiasa bergantung kepada unsur lain yang terdapat dalam alam ini. Ibnu Sina per1aya bahawa wujud ketahanan semula jadi dalam tubuh manusia untuk melawan penyakit. 9adi! selain keseimbangan unsur"unsur yang dinyatakan itu! manusia juga memerlukan ketahanan yang kuat dalam tubuh bagi mengekalkan kesihatan dan pr#ses penyembuhan. Pengaruh pemikiran 8unani bukan sahaja dapat dilihat dalam pandangan Ibnu Sina mengenai kesihatan dan perubatan! tetapi juga bidang $alsa$ah. Ibnu Sina berpendapat bahawa matematik b#leh digunakan untuk mengenal .uhan. Pandangan seumpama itu pernah dikemukakan #leh ahli $alsa$ah 8unani seperti Pythag#ras untuk menghuraikan mengenai sesuatu kejadian. agi Pythag#ras! sesuatu barangan mempunyai angka"angka dan angka itu berkuasa di alam ini. erdasarkan pandangan itu! maka Imam al":ha5ali telah menyi$atkan $ahaman Ibnu Sina sebagai sesat dan lebih mer#sakkan daripada keper1ayaan 8ahudi dan 'asrani. Sebenarnya! Ibnu Sina tidak pernah men#lak kekuasaan .uhan. 2alam buku ,n"'ajah! Ibnu Sina telah menyatakan bahawa pen1ipta yang dinamakan sebagai ;&ajib al"&ujud; ialah satu. 2ia tidak berbentuk dan tidak b#leh dibahagikan dengan apa"apa 1ara sekalipun. Menurut Ibnu Sina! segala yang wujud *mumkin al"wujud+ terbit daripada ;&ajib al"&ujud; yang tidak ada permulaan. .etapi tidaklah wajib segala yang wujud itu datang daripada &ajib al"&ujud sebab 2ia berkehendak bukan mengikut kehendak. &alau bagaimanapun! tidak menjadi halangan bagi

&ajib al"&ujud untuk melimpahkan atau menerbitkan segala yang wujud sebab kesempurnaan dan ketinggian"'ya. Pemikiran $alsa$ah dan k#nsep ketuhanannya telah ditulis #leh Ibnu Sina dalam bab ;Himah Ilahiyyah; dalam $asal ;.entang adanya susunan akal dan nu$us langit dan jirim atasan. Pemikiran Ibnu Sina ini telah rnen1etuskan k#ntr#3ersi dan telah disi$atkan sebagai satu per1ubaan untuk membahaskan 5at ,llah. ,l":ha5ali telah menulis sebuah buku yang berjudul .aha$at al<6alasi$ah *.idak ,da (esinambungan 2alam Pemikiran ,hli 6alsa$ah+ untuk membahaskan pemikiran Ibnu Sina dan al" 6arabi. ,ntara per1anggahan yang diutarakan #leh al":ha5ali ialah penyangkalan terhadap keper1ayaan dalam keabadian planet bumi! penyangkalan terhadap pena$ian Ibnu Sina dan al"6arabi mengenai pembangkitan jasad manusia dengan perasaan kebahagiaan dan kesengsaraan di syurga atau neraka. &alau apa pun pandangan yang dikemukakan! sumbangan Ibnu Sina dalam perkembangan $alsa$ah Islam tidak mungkin dapat dina$ikan. ahkan beliau b#leh dianggap sebagai #rang yang bertanggungjawab menyusun ilmu $alsa$ah dan sains dalam Islam. Sesungguhnya! Ibnu Sina tidak sahaja unggul dalam bidang perubatan tetapi kehebatan dalam bidang $alsa$ah mengatasi gurunya sendiri iaitu al"6arabi.

TOKOH AGUNG ARAB TOKOH : IBN SINA (981 - 1037M) BIODATA IBN SINA Abu Ali al - Hussain Ibn Abdallah Ibn Sina (Avicenna) telah dilahirkan pada 981M di Afshara berhampiran Bukhara (Asia Tengah) seterusn!a

mendapat pendidikan a"al di sana# Se"aktu usian!a 1$ tahun beliau telah dapat menghafal Al-%uran dan dilantik men&adi '(kt(r 'i )a&a pada umur 18 tahun# Beliau mula bela&ar mengenai falsafah dengan memba*a pelbagai tulisan seperti tulisan +reek Muslim dan buku-buku lain mengenai sub&ek ini serta mempela&ari l(gik dan sub&ek lain daripada Abu Abdallah ,atili iaitu se(rang ahli falsafah terkenal pada "aktu itu# Ibn Sina merupakan se(rang !ang bertuah kerana mempun!ai se(rang a!ah !ang amat mementingkan pendidikan agama dan &uga keduniaan "alaupun beliau dilahirkan dalam keluarga se(rang pemungut *ukai# Ibn Sina memang merupakan se(rang !ang ra&in memba*a buku# -ernah suatu ketika beliau telah memba*a buku .Metafizik Aristotle. seban!ak /$ kali han!a semata-mata untuk men*ari pen!elesaian kepada permasalahan !ang dihadapi# 0et(k(hann!a memang terserlah semen&ak ke*il lagi# Ini kerana se"aktu berusia 11 tahun beliau telah ber&a!a men!embuhkan -utera )a&a Bukhara ,((h Ibn Mans((r selepas semua pakar perubatan !ang terkenal gagal dalam usaha tersebut# )a&a Mans((r amat terhutang budi dan telah mena"arkan hadiah !ang luma!an kepadan!a# ,amun begitu beliau men(lak dan han!a meminta kebenaran untuk menggunakan perpustakaan 'i )a&a saha&a# Se"aktu berumur 2$ tahun iaitu selepas kematian a!ahn!a beliau telah mengembara ke 3uran dan bertemu dengan Abu )aihan Al-Biruni# 0emudian beliau berhi&rah pula ke Hamadan# 'i Hamadan beliau mengarang kitab al-%anun fit Tibb untuk mengubati )a&a Hamdan iaitu Shams al-'aulah# 'ari Hamadan beliau menu&u pula ke Ispahan (Iran) di mana beliau telah men!empurnakan penulisann!a dalam pelbagai bidang# Beliau meran*ang untuk meneruskan pengembaraann!a namun terpaksa kembali semula ke Hamadan kerana fakt(r kesihatan !ang mana akhirn!a beliau menghembuskan nafas terakhir di sana pada tahun 1$41M dalam usia 56 tahun# Sebagai mengenang &asa !ang telah disumbangkan dalam ilmu perubatan p(tret beliau telah digantungkan didinding 7akulti -erubatan 8ni9ersiti -aris# PENGARUH IBN SINA (AVICENNA) -engaruh Ibn Sina sebagai se(rang ahli falsafah dan d(kt(r perubatan dalam kebuda!aan :r(pah adalah amat meluas# Buku karangann!a Al-

%anun fit Tibb (-eraturan -erubatan) !ang terdiri daripada 1/ &ilid telah dianggap sebagai satu himpunan perbendaharaan ilmu perubatan# Ilmu perubatan m(den telah ban!ak diper(lehi daripada Ibn Sina sama ada dari segi pengunaan ubat diagn(sis mahupun pembedahan# -ada abad ke -12 +erard ;rem(na (dilahirkan pada 111/M) !ang berpindah ke Teled( Sepan!(l telah menter&emahkan buku Ibn Sina ke bahasa <atin# Buku ini men&adi sumber ru&ukan utama di uni9ersiti-uni9ersiti :r(pah sehingga ke 15$$M# Bukun!a telah disalin atau di*etak seban!ak 16 kali= 15 edisi dalam bahasa <atin dan sebuah lagi edisi dalam bahasa >ahudi(Hebre")# Manakala pada abad 16M buku ini telah di*etak seban!ak 21 kali# -enulis-peniulis Barat telah menganggap Ibn Sina sebagai bapa perubatan kerana beliau telah dapat men!atupadukan te(ri perubatan >unani Hipp(*rates dan +alen serta pengalaman dari ahli-ahli perubatan dari India dan -arsi di samping pengalaman beliau sendiri# 'ari segi Tauhid (ketuhanan) pula Ibn Sina telah terpengaruh dengan falsafah -lat( dan Arist(tle seperti mana dihuraikan (leh Imam al+ha?ali di dalam bukun!a .Tahafut al-7alasifah. (0etidaksinambungan 'alam -emikiran 7alsafah)# Sumbangan umat Islam !ang ketara dalam ilmu perubatan adalah dari segi pengalaman dan keb(lehan mereka untuk mera"at sese(rang pesakit# SUMBANGAN IBN SINA Ibn Sina telah memperkembangkan ilmu psik(l(gi dalam bidang perubatan dan membuat beberapa per&umpaan dalam ilmu !ang dikenali hari ini sebagai ilmu perubatan psik(s(matis . psychosomatic medicine.# Beliau telah memperkembangkan ilmu diagn(si melalui den!utan &antung (pulse diagnosis) untuk mengenalpasti (dalm masa beberapa detik saha&a) ketidakseimbangan hum(r !ang berkenaan# 'iagn(sis melalui den!utan &antung ini masih lagi dipraktikkan (leh para hakim (d(kt(r-d(kt(r muslim) di -akistan Afganistan dan -arsi !ang mana mereka menggunakan ilmu perubatan >unani# Se(rang d(kt(r tabii dari Amerika (1981) telah melap(rkan baha"a para hakim di Afganistan ;hina India dan -arsi adalah sangat berkeb(lehan dalam menentukan pen!akit melalui den!utan &antung# 0aedahn!a bukan saha&a membilang den!utan di tempat !ang dirasa tetapi mutun!a !ang pelbagai merangkumi@ a# 0uat atau den!ut !ang lemah

b# Masa antara den!utan *# 0andungann!a lembap (moisture content) diparas kulit berhampiran den!utan itu dan lain-lain lagi# Aleh !ang demikian dari ukuran den!utan &antung ( pulse measurement) sese(rang hakim mungkin dapat mengetahui dengan tepat pen!akit !ang dihadapi dalam tubuh si pesakit# Ibn Sina men!edari kepentingan em(si dalam pemulihan# Apabila pesakit mengalami sakit &i"a disebabkan perpisahan dengan kekasihn!a beliau b(leh mengetahui nama dan alamat kekasihn!a itu melalui *ara berikut@ "Untuk menyebut namanya beberapa kali dan mengulanginya, jari hendaklah diletakkan di atas denyutan (pulse) dan apabila denyutan itu terrjadi tidak teratur atau hampir-hampir berhenti, sese rang itu hendaklah mengulang pr ses tersebut! "engan #ara yang demikian, nama jalan, rumah dan keluarga akan disebutkan! $elepas itu, kata Ibn $ina "jika anda tidak dapat mengubat penyakitnya melainkan dengan menemukan sipesakit dengan kekasihnya, menurut peraturan syariah, maka buatlah"! Selain itu Ibn Sina &uga merupakan se(rang d(kt(r perubatan pertama !ang men*atatkan baha"a pen!akit paru-paru adalah ( pulmonary tuberculosis) adalah suatu pen!akit !ang b(leh ber&angkit ( contagious)# 'i samping itu beliau turut men*eritakan dengan tepat tanda-tanda (s!mpt(ms) pen!akit ken*ing manis (diabetes) dan masalah !ang timbul darin!a# Beliau amat berminat dalam bidang !ang berkaitan dengan kesan akal ke atas &asad serta telah ban!ak menulis mengenai gangguan psik(l(gi# 'aripada maklumat !ang diper(lehi Ibn Sina telah menghasilkan seban!ak 25$ buah kar!a !ang masih kekal sehingga ke hari ini termasuklah 116 buah kar!a dalam bidang ilmu perubatan# Ban!ak kar!an!a ditulis dalam bahasa Arab dan terdapat &uga !ang ditulis dalam bahasa -arsi# .Al-%anun fit Tibb. merupakan kar!an!a !ang termas!hur dan kerap kali di*etak di :r(pah pada ?aman )enaisans dan telah men&adi bahan ru&ukan !ang utama di 8ni9ersiti-

uni9ersiti :r(pah sehingga abad ke 11# FALSAFAH DAN TEORI PERUBATAN MUSLIM BERDASARKAN SUMBANGAN IBN SINA TERHADAP BIDANG PENULISAN AL-QANUN FIT TIBB 'i dalam buku a"aln!a !ang berta&uk .Al-%anun fit Tibb. (-eraturan -erubatan) !ang mengandungi 1/ &ilid Ibn Sina pernah berkata baha"a@ a# -erubatan adalah satu *abang ilmu mengenai kesihatan dan sakit pada tubuh badan manusia# b# Tugas d(kt(r ialah untuk pemulihan atau pen&agaan keadaan keseimbangan !ang disebut kesihatan !akni tugas d(kt(r adalah pemulihan dan pen&agaan kesihatan# *# Selaras dengan pat(l(gi unsur-unsur Hipr(*ates (>unani) t(k(h perubatan muslim menganggap baha"a tubuh badan manusia mengandungi empat unsur iaitu@ i# ii# iii# i9# darah lendir hempudu kuning hemmpudu hitam 'unia alam dibahagikan kepada empat unsur &uga iaitu@ i# ii# iii# i9# api (darah) udara (hempudu kuning) air (lendir) tanah (hempudu hitam) Setiap unsur badan mempun!ai dua sifat berikut @ darah - panas dan lembap lendir - dingin dan lembap hempudu kuning - panas dan kering

hempudu hitam - dingin dan kering# ;ampuran keempat-empat unsur tersebut !ang akan menentukan keadaan kesihatan# Sekiran!a seimbang maka sihatlah badan dan sebalikn!a# b# Setiap indi9idu mempun!ai *ampuran hum(r berkenaan di mana ia amat unik seperti unikn!a (rgan-(rgan dan temperamen indi9idu sese(rang itu# Tindakbalas sese(rang terhadap stimulan eksternal !ang sama adalah tidak serupa# e) Tenaga badan !ang akan mempertahankan dan memperbaiki keseimbangan serta menentukan kesihatan badan sese(rang# f# 8bat membantu pesakit tetapi badan sendiri !ang akan melakukan pr(ses ke arah kesihatan manakala tabii pula !ang akan memulihkan sesuatu pen!akit (Nature Cures not the medicine)# g# 0eadaan tubuh atau temperamen setiap indi9idu akan menentukan bahan makanan !ang bermanfaat bagin!a# h# Selain itu Ibn Sina turut men*atatkan baha"a pen!akit adalah disebabkan umur &antina peker&aan tempat kediaman *ua*a dan musim makanan dan minuman udara dan air serta akti9iti fi?ikal dan mental# Ini bererti *ara perubatan Ibn Sina adalah merangkumi bahan makanan udara akti9iti fi?ikal dan mental rehat dan sebagain!a# Selain itu pada &ilid kedua di dalam buku !ang sama .Al-%anun fit Tibb. Ibn Sina ada menulis mengenai ka&iann!a terhadap tumbuh-tumbuhan# Beliau telah membahagikan sesi pertama &ilid ini kepada enam bab iaitu pengenalan *ampuran ubat dadah melalui per*ubaan dan kias# Manakala di bahagian kedua ia mengandungi beberapa lukisan dan peraturan# Bagi setiap tumbuhan ini beliau akan men*eritakan mengenai bentuk dan sifatn!a dengan tepat serta membandingkann!a antara satu sama lain di samping memberikan petikan-petikan berkenaan dengan tumbuhan tersebut daripada ahli sains purba seperti 'i(s*(rides dan +alen# Selepas itu beliau akan membuat u&ian bagi setiap tumbuhan sama ada dari segi tabii ataupun sifatn!a# Seterusn!a Ibn Sina turut membuat ka&ian mengenai pelbagai tumbuh-tumbuhan herba tanaman bunga kulat(fungi) rumpai-rumpai(algae) dan mengambil berat mengenai pelbagai &enis tumbuhan dari spesis !ang berlainan bagi setiap genus# Beliau &uga membuat *atatan berkenaan dengan tumbuhan !ang sama dan tidak sama serta membin*angkan mengenai kediaman asli(habitat)

bagi setiap tumbuhan di samping tanah !ang sesuai bagi tumbuhan berkenaan sama ada bergaram atau tidak# Selain itu beliau ada men*eritakan mengenai "arna-"arna bunga dan buah-buahan sama ada keras atau kering= daunn!a !ang lebar atau sempit= bergigi atau kesemuan!a bertepi# Bahagian !ang terbaik bagin!a ialah senarai tumbuh-tumbuhan di mana beliau telah memberi pelbagai nama bagi setiap tumbuhan >unani dan tempatan# Beliau telah merakamkan fen(mena berbuah selang-seli bagi tumbuh-tumbuhan dan palma iaitu sebahagian p(k(kp(k(k !ang memberikan hasil !ang ban!ak dalam satu tahun dan hasil !ang sedikit bagi tahun !ang lain atau berbuah satu tahun dan tidak berbuah sama sekaili dalam tahun !ang lain# Ibn Sina &uga ada meru&uk kepada keb(lehan bau dan rasa bagi setiap tumbuhan dan ia telah mendahului 0arl Met? pada tahun 194/ dengan menekan betapa pentingn!a diagn(sis melalui getah tumbuhan#

IBNU SINA TOKOH PERUBATAN ISLAM L!"!# B$%!&!'( I)'* S+'! IB,8 SI,A !ang lebih dikenali di Barat dengan nama A9i*enna mempun!ai nama lengkap Abu Ali al- Huse!n bin Abdullah bin Hassan Ali bin Sina# Beliau merupakan se(rang !ang berbangsa -arsi# Menurut Ibnu Abi 8sha!biBah ia lahir pada tahun 415 H di desa Afshanah dekat k(ta 0harmaitan -r(pin?i Bukhara Afghanistan# -ela&aran pertama !ang diteriman!a pada ?aman kanak-kanak adalah Al-%uran dan sastera !ang didapati (lehn!a se*ara tidak f(rmal# Ia mula bela&ar pada usia 5 tahun# Sementara itu se"aktu berumur 1$ tahun beliau telah ber&a!a menghafal Al-%uran# -ada masa umurn!a meningkat 18 tahun Ibnu Sina telah men&adi .'(kt(r 'i )a&a.# 'isamping itu Ibnu Sina &iga telah menguasai seluruh *abang ilmu pengetahuan !ang ada pada "aktu itu# Ilmu-ilmu agama seperti tafsir fiCh perbandingan agama (ushuluddin) tasa"uf dan sebagain!a sudah dikuasain!a ketika baru berusia 1$ tahun# -ada masa ke*iln!a ia dibimbing dan dididik (leh Abu Abdullah ,atili se(rang sahabat karib a!ahn!a dan a!ahn!a sendiri# Antara bidang ilmu !ang ber&a!a dikuasain!a termasuklah dalam bidang falsafah ked(kt(ran ge(metri astr(n(mi

mu?ik s!air te(l(gi p(litik matematik fi?ik kimia sastera dan k(sm(l(gi# E',+&%-.$/+! K$/-&"-#!' P$#"!0! -ada usia 21 tahun ketika berada di 0a"ara?m ia mulai menulis kar!an!a !ang pertama !ang ber&udul .Al-Ma&mu. !ang mengandungi berbagai ilmu pengetahuan !ang lengkap#0emudian ia melan&utkan menulis buku-buku lain#,ama-nama buku !ang pernah dikarang Ibnu Sina termasuk !ang berbentuk risalah ukuran ke*il dimuat dan di himpun dalam satu buku besar !ang ber&udul .:ssai de Bibli(graphie A9i*enna. !ang dihasilkan (leh -ater '(mini*an di 0air(#Antara !ang terkandung dalam buku tersebut termasuklah buku karangan !ang amat terkenal iaitu Al-%anun 7it D Tibb# T$-#+-T$-#+ A'!"-0+ D!' F+,+-%-(+ Te(ri-te(ri anat(mi dan fisi(l(gi dalam buku-buku beliau adalah menggambarkan anal(gi manusia terhadap negara dan mikr(k(sm(s (dunia ke*il) terhadap alam semester sebagai makr(k(sm(s (dunia besar)#Misaln!a digambarkan baha"a s!urga ka!angan adalah bulat dan bumi adalah persegi dan dengan demikian kepala itu bulat dan kaki itu empat persegi# Terdapat empat musim dan 12 bulan dalam setahun dengan itu manusia memiliki empat tangkai dan lengan (angg(ta badan) mempun!ai 12 tulang sendi# Hati (heart) adalah EpangeranB-n!a tubuh manusia sementera paruparu adalah EmenteriB-n!a# <eher merupakan E&endelaB-n!a sang badan manakala kandung empedu sebagai Emarkas pusatB-n!a# <impa dan perut sebagai EbumbungB sedangkan usus merupakan sistem k(munikasi dan sistem pembuangan# Sementara itu .;an(n (f Medi*ine. memuatkan pern!ataan !ang tegas baha"a .darah mengalir se*ara terus-menerus dalam suatu lingkaran dan tak pernah berhenti. # ,amun ini belum dapat dianggap sebagai suatu penemuan tentang srikulasi darah kerana bangsa *ina tidak membe?akan antara urat-urat darah halus (Feins) dengan pembuluh nadi (arferies)# Anal(gi tersebut han!alah anal(gi !ang digambarkan antara gerakan darah dan siklus alam semesta pergantian musim dan gerakan-gerakan tubuh tanpa peragaan se*ara empirik pada keadaan !ang sebenarn!a# P$'(!#*1 I)'* S+'! (A2+3$''!) -engaruh Ibnu Sina sebagai se(rang failasuf dan d(kt(r perubatan dalam kebuda!aan :r(pah adalah luas# Buku karangann!a al-%anun 7it- Tibb (-eraturan -erubatan) terdiri daripada 1/ &ilid telah dianggap sebagai himpunan perbendaharaan ilmu perubatan# Ilmu perubatan m(den ban!ak mendapat pela&aran daripada Ibnu Sina dari

segi pengunaan ubat diagn(sis dan pembedahan# T$#4$0!1!' D!' B!1!' R*4*&!' !%-Q!'*' F+"- T+)) -ada abad ke 12 M +erard ;rem(na !ang berpindah ke T(led( Sepan!(l telah menter&emahkan buku Ibnu Sina ke bahasa <atin# Buku ini men&adi buku ru&ukan utama di uni9ersiti-uni9ersiti :r(pah hingga 15$$ M# Bukun!a telah disalin (*etak ) seban!ak 16 kali dan 15 edisi dalam bahasa <atin dan sebuah edisi dalam bahasa >ahudi (Hebre")#'isamping itu buku tersebut turut diter&emahkan ke dalam bahasa Inggeris -eran*is Sepan!(l dan Itali # -ada abad ke 16 M buku ini di*etak 21 kali# Al-%anun 7it-Tibb &uga digunakan sebagai buku teks ked(kt(ran di berbagai uni9ersiti di -eran*is# Misaln!a di Sek(lah Tinggi 0ed(kt(ran M(ntpellier dan <(u9in telah menggunakann!a sebagai bahan ru&ukan pada abad ke 11 M# Sementara itu -r(f# -hillip 0# Hitpi telah menganggap buku tersebut sebagai .:nsikl(pedia 0ed(kt(ran.# -enulis- penulis Barat telah menganggap Ibnu Sina sebagai EBapa '(kt(rB kerana Ibnu Sina telah men!atupadukan te(ri perubatan >unani Hipp(*rates dan +alen dan pengalaman dari ahli-ahli perubatan dari India dan -arsi dan pengalaman beliau sendiri# P$#+'"+, P$'($'!%!' P$'5!&+" S!#!6 Al- %anun 7it-Tibb telah membin*angkan serta mengenegahkan mengenai pen!akit saraf# Buku tersebut &uga telah menga&ar mengenai *ara-*ara pembedahan dimana telah menekankan keperluan pembersihan luka# Malahan di dalam buku-buku tersebut &uga din!atakan keterangan Dketerangan dengan lebih &elas di samping hiasan gambargambar dan sketsa-sketsa !ang sekaligus menun&ukkan pengetahuan anat(mi Ibnu Sina !ang luas# I)'* S+'!- S$)!(!+ S$-#!'( D-&"-## Ibnu Sina pernah di beri gelaran sebagai .Medi*(rum -rin*ipal. atau .)a&a 'ira&a '(kt(r. (leh kaum <atin Sk(lastik# Antara gelaran lain !ang pernah diberikan kepadan!a adalah sebagai .)a&a 8bat.# Malahan dalam dunia Islam ia dianggap sebagai .Genith. pun*ak tertinggi dalam ilmu ked(kt(ran # Ibnu Sina men&adi .'(kt(r 'i )a&a. iaitu d(kt(r kepada Sultan ,uh 11 bin Mansur di Bukhara pada tahun 418 HH 991 M iaitu ketika beliau berusia 18 tahun# -ada "aktu itu pen!akit sultan dalam keadaan parah dan tidak ada d(kt(r lain !ang ber&a!a mengubati

baginda# Akan tetapi berkat pert(l(ngan Ibnu Sina baginda kembali pulih# P$'$0*!'-P$'$0*!' B!#* Ibnu Sina dikenali sebagai se(rang saintis !ang ban!ak memberikan saham terhadap dunia ilmu pengetahuan melalui penemuan-penemuan barun!a# Antara sumbangan beliau adalah di dalam bidang ge(grafi ge(l(gi kimia dan k(sm(l(gi# B+/!'( G$-(#!6+ Ibnu Sina merupakan se(rang ahli ge(grafi !ang mampu menerangkan bagaimana sungai-sungai berhubungan dan berasal dari gunung-ganang dan lembah-lembah# Malahan ia mampu mengemukakan suatu hip(tesis atau te(ri pada "aktu itu di mana gagal dilakukan (leh ahli >unani dan )(mani se&ak dari Hered(tus Arist(teles sehinggalah -r(t(lemai(us# Menurut Ibnu Sina . gunung-ganang yang memang letaknya tinggi iaitu lingkungan mahupun lapisannya dari kulit bumi, maka apabila ia diterajang lalu berganti rupa dikarenkan oleh sungai-sungai yang meruntuhkan pinggiran-pinggirannya. Akibat proses seperti ini, maka terjadilah apa yang disebut sebagai lembah-lembah. B+/!'( G$-%-(+7 K+0+! D!' K-,0-%-(+ Sumbangan Ibnu Sina dalam bidang ge(l(gi kimia serta k(sm(l(gi memang tidak dapat di sangsikan lagi# Menurut A#M#A shushter! karangan Ibnu Sina mengenai ilmu pertambangan !mineral) men&adi sumber ge(l(gi di :r(pah# 'alam bidang kimia ia &uga meninggalkan penemuan-penemuan !ang bermanafaat # Menurut )euben <e9! Ibnu Sina telah menerangkan baha"a benda-benda l(gam sebenarn!a berbe?a antara satu dengan !ang lain# Setiap l(gam terdiri dari berbagai &enis# -enerangan tersebut telah memperkembangkan ilmu kimia !ang telah dirintis sebelumn!a (leh 3abbir Ibnu Ha!!an Bapa 0imia Muslim# Sebahagian daripada kar!an!a !ang dapat di*atat disini adalah daripada @ 1#Bidang l(gika .Isagu&i. .The Isag(ge. ilmu l(gika Isag(ge# 2#7i ACsam al-8lum al-ACli!ah (An the 'i9isi(ns (f the )ati(nal S*ien*es) tentang pembahagian ilmu-ilmu rasi(nal# 4#Bidang metafi?ika .Ilahi!!at. (Ilmu ketuhanan) /#Bidang psik(l(gi .0itab an-,a!at. (B((k (f 'eli9eren*e) buku tentang

kebahagiaan &i"a# 5# 7iad-'in !ang telah diter&emahkan ke dalam bahasa <atin men&adi .<iber de Mineralibus. !akni tentang pemilikan (mimeral)# 6#Bidang sastera arab .)isalah fi Asab Huduts al-Huruf. risalah tentang sebab-sebab ter&adin!a huruf# 1#Bidang s!air dan pr(sa .Al-%asidah al- Ani!!ah. s!air-s!air tentang &i"a manusia# 8#;erita-*erita r(man fiktif .)isalah ath-Tha!r. *erita seek(r burung# 9#Bidang p(litik .)isalah as-Si!asah. (B((k (n -(liti*s) D Buku tentang p(litik# S*0)!'(!' I)'* S+'! Ibnu Sina telah memperkembangkan ilmu psik(l(gi dalam perubatan dan membuat beberapa per&umpaan dalam ilmu !ang dikenali hari ini sebagai ilmu perubatan psik(s(mati*s .ps!*h(s(mati* medi*ine.# Beliau memperkembangkan ilmu diagn(sis melalui den!utan &antung (pulse diagn(sis) untuk mengenal pasti dalam masa beberapa detik saha&a ketidak - seimbangan hum(r !ang berkenaan # 'iagn(sis melalui den!utan &antung ini masih dipratikkan (leh para hakim (d(kt(r-d(kt(r muslim) di -akistan Afghanistan dan -arsi !ang menggunakan ilmu perubatan >unani# Se(rang d(kt(r tabii dari Amerika (1981) melapurkan baha"a para hakim di Afghanistan ;hina India dan -arsi sanggat berkeb(lehan dalam den!utan &antung di tempat !ang dirasai tetapi mutun!a !ang pelbagai #Ini merangkumi @ a# 0uat atau den!utan !ang lemah# b# Masa antara den!utan# *# 0andungann!a lembap di paras kulit dekat den!utan itu dan lain-lain lagi# 'ari ukuran-ukuran den!utan &antung sese(rang hakim mungkin mengetahui dengan tepat pen!akit !ang dihinggapi di dalam tubuh si pesakit# Ibnu Sina men!edari kepentingan em(si dalam pemulihan# Apabila pesakit mempun!ai sakit &i"a disebabkan (leh pemisahan daripada kekasihn!a beliau b(leh mendapati nama dan alamat kekasihn!a itu melalui *ara berikut@ ;aran!a adalah untuk men!ebut ban!ak nama dan mengulangin!a dan semasa itu &arin!a diletakkan atas den!utan (pulse) apabila den!utan itu ter&adi tidak teratur atau hampir-hampir berhenti sese(rang itu hendaklah mengulang pr(ses tersebut# 'engan

*ara !ang sedemikan nama &alan rumah dan keluarga disebutkan# Selepas itu kata Ibnu Sina .3ika anda tidak dapat mengubat pen!akitn!a maka temukanlah si pesakit dengan kekasihn!a menurut peraturan s!ariah maka buatlah.#(Ter&emahan)# Ibnu Sina adalah d(kt(r perubatan !ang pertama men*atatkan baha"a pen!akit paru-paru (plum(nar! tuber*ul(sis) adalah suatu pen!akit !ang b(leh men&angkit (*(ntagi(us) dan dia men*eritakan dengan tepat tanda-tanda pen!akit ken*ing manis dan masalah !ang timbul darin!a# Beliau sangat berminat dalam bidang mengenai kesan akal (mind) atas &asad dan telah ban!ak menulis berkenaan gangguan psik(l(gi# Beliau telah menghasilkan 25$ buah kar!a dan masih kekal hingga ke hari ini dan termasuklah 116 buah kar!an!a dalam bidang .Ilmu -erubatan# Ban!ak kar!an!a ditulis dalam bahasa Arab dan &uga beberapa dalam bahasa -arsi# .%anun 7itt Tibb. adalah kar!an!a !ang termas!ur paling selalu di*etak di :r(pah pada ?aman .)enaissan*e.# 0ar!a %anun itu telah mempun!ai pengaruh !ang asas dalam ilmu perubatan di :r(pah pada ?aman )enaissan*e dan telah men&adi buku ru&ukan !ang utama di uni9ersiti-uni9ersiti :r(pah hingga ke abad 11 M# P$'*"*. Ibnu Sina meniggal dunia di Hamdan dalam usia 58 tahun pada bulan )amadhan /28 HH1$41 M #Ia dimakamkan di sana# 'alam rangka memperingati 1$$$ tanun hari kelahirann!a (7air Millenium) di Tehran pada tahun 1955 M ia telah din(batkan sebagai .7ather (f '(*t(r. untuk selaman!a-selaman!a dan di sana (Tehran) telah dibangunkan sebuah m(nemun se&arah untuk itu# Makam beliau di Hamdan telah di kelilingi (leh makam-makam d(kt(r islam !ang lain# Hal ini men!ebabkan ahli-ahli ilmu !ang terkemudian merasa megah kalau dimakamkan di tanah perkuburan di mana .?eninth. itu dimakamkan# RU8UKAN 1# Baharudin >atim I Sulaiman ,(rdin# 1991# "ains Menurut #erspektif $slam@ -usat penga&ian umum 80M Bangi# 2# Baharudin >atim I Sulaiman ,(rdin# 1991# $slam Al-%uran dan $deologi Masa &ini@ -usat -enga&ian 8mum 80M Bangi 4# H# Gainal Abidin Ahmad# 191/. $bnu "ina # Bulan Bintang 3akarta#

Kelahiran dan kehidupan beliau: - Nama beliau ialah Al-Husain bin Abdullah bin Al-Hasan bin Ali bin Sina, manakala gelaran beliau pula ialah Abu Ali. - Ibnu Sina dilahirkan di Afsyinah iaitu nama sebuah kampung yang terletak berhampiran dengan Bukhara di mana kini ia yang terletak di Republik !bekistan. - Ibnu Sina dibesarkan di dalam sebuah keluarga yang agak teguh. Ayah beliau berasal dari Balakh kemudian berpindah ke Bukhara pada !aman pemerintahan Al-Amir Nuh bin "ansur dan tinggal di salah sebuah perkampungan ke#il di Bukhara yang bernama Khirmithan, $alau bagaimanapun akhirnya beliau tinggal menetap di Afsyanah kerana tempat tersebut hampir dengan tempat ker%anya. &engan demikian bapa Ibnu Sina mampu memberikan pendidikan yang unggul dan pengetahuan yang agak tinggi kepada Ibnu Sina dan adik-beradik beliau %ika dibandingkan dengan suasana yang ada pada masa tersebut. Bapa beliau telah menyediakan se'rang guru Al-(uran dan se'rang guru kesusasteraan menyebabkan Ibnu Sina dapat menghafal seluruh Al-(uran dalam usia sepuluh tahun. )enga%ian ilmu beliau: - Ibnu Sina banyak mempela%ari buku-buku kesusasteraan. Selepas mampu menguasai ilmu ini beliau dihantar 'leh bapa beliau kepada sese'rang yang b'leh menga%ar ilmu matematik kepada beliau. Kemudian Ibnu Sina mempela%ari ilmu fekah, #ara-#ara membuat penyelidikan dan perbahasan. Beliau %uga mendalami ilmu tasa$uf, mantik, falsafah malah beliau terg'l'ng di kalangan #endekia$an di bidang ked'kt'ran serta terkemuka di dalam bidang tersebut sehingga ramai di kalangan pakar-pakar di bidang ked'kt'ran yang datang mempela%ari ilmu daripada beliau. - Ibnu Sina merupakan se'rang yang #ekal di dalam menimba ilmu pengetahuan di mana beliau tidak akan tidur pada $aktu malam ke#uali setelah beliau banyak memba#a pada malam tersebut, begitu %uga beliau tidak akan tidur pada $aktu siang ke#uali setelah beliau berusaha mendapatkan ilmu pengetahuan pada hari tersebut. Beliau tidak pernah ketinggalan dari menghadiri penga%ian ilmu fekah dan falsafah sehingga beliau memiliki #ara tersendiri di dalam menyelesaikan pelbagai masalah. - Ibnu Sina ber%aya menguasai kesemua bidang ilmu dalam usia yang masih terlalu muda di mana ada yang mengatakan usia beliau pada masa tersebut men%angkau usia enam belas tahun atau lapan belas tahun. Kemasyhuran dan ketinggian ilmu beliau: - *atkala Al-Amir Nuh bin "ansur mengalami kesakitan, ramai d'kt'r yang datang mengubatinya, sehinggalah apabila beliau mendengar nama dan kemasyhuran Ibnu Sina, beliau memerintahkan agar memanggil Ibnu Sina supaya dapat bersama-sama dengan para d'kt'r yang lain untuk mengubati penyakit Al-Amir. +antas Ibnu Sina berusaha mengubati penyakit Al-Amir sehinggalah beliau sembuh.

Sebagai gan%aran di atas usaha tersebut, Al-Amir mengi!inkan beliau untuk menggunakan perpustakaan yang terdapat di Istana. Setelah itu Ibnu Sina memba#a kesemua kitab-kitab yang terdapat di dalam perpustakaan tersebut. - Ibnu Sina memulakan pengembaraan beliau selepas berlaku keka#auan di dalam pengurusan kera%aan As-Samaaniah. +alu beliau keluar dari Bukhara menu%u ke sebuah tempat yang bernama Karkang. Ketika itu Ibnu Sina sentiasa memakai pakaian fukaha menyebabkan beliau dih'rmati 'leh Amir Kha$ari!mi. Kemudian beliau berpindah ke ,ar%an dan Khurasan. -alau bagaimanapun setelah beberapa ketika Ibnu Sina meninggalkan kedua-dua negara tersebut menu%u ke &ahastan kemudian kembali semula ke ,ar%an dan bertemu dengan ,u!%ani. &i ,ar%an kedudukan Ibnu Sina dipandang tinggi, di mana beliau telah dilantik men%adi menteri kepada Syamsu Ad-&aulah di negeri Hamdan sebanyak dua kali, $alaupun demikian beliau tidak pernah berhenti menulis, menga%ar dan mengarang. Beliau mula menga%ar muridmurid beliau pada a$al $aktu malam, memberikan #atatan buku yang beliau hafal kepada mereka manakala pada $aktu pagi pula beliau bert'lak ke pe%abat Kementerian tempat beliau tugaskan. Karangan Ibnu Sina: - Buku yang dikarang 'leh Ibnu Sina adalah men%angkau sebanyak ./0 buah termasuk kitab, esei dan artikel di dalam bidang matematik, mantik, akhlak, fi!ik, ked'kt'ran dan falsafah. - )en#apaian Ibnu Sina yang dianggap paling men'n%'l ialah pen#apaian beliau di dalam bidang ked'kt'ran di mana beliau telah mengarang kitab beliau yang bernama Al-(anun yang menggariskan beberapa #atatan terperin#i seperti hubungannya dengan penyakit batuk kering, penyakit paru-paru yang lain serta menyatakan peranan air dan debu di dalam memindahkan %angkitan penyakit di samping mengaitkan penyakit dengan unsur-unsur psik'l'gi, tekanan perasaan dan beberapa penyebab penyakit yang sangat luar biasa. - Kitab Al-(anun telah diter%emahkan ke dalam beberapa bahasa 1r'pah dan terus di%adikan sebagai bahan penyelidikan di beberapa buah uni2ersiti di 1r'pah selama empat kurun berturut-turut. - Ibu Sina %uga telah memberi sumbangan di dalam ilmu fi!ik sebagaimana yang ditulis di dalam kitabnya Asy-Syifa3, An-Na%ah dan Al-Isyarah. Ke$afatan Ibnu Sina: - -alaupun Ibnu Sina salah se'rang yang mengutamakan ilmu ked'kt'ran tetapi beliau tidak mengambil berat kepada kesihatan diri beliau menyebabkan beliau menghadapi pelbagai penyakit sehinggalah kekuatannya men%adi semakin lemah dan akhirnya beliau mati pada tahun 4.5 Hi%rah 6 7089 "asihi di negeri Hamdan

KEBANYAKAN ahli fikir besar setiap bangsa tidak saha%a menyumbangkan idea untuk kema%uan bangsa dan negara dalam bentuk ilmu dalam pelbagai bidang. "ereka %uga menyumbangkan tenaga dan kepakaran untuk membantu kema%uan dan keamanan negara. *radisi intelektual :reek sebagai #'nt'h telah menun%ukkan sumbangan besar mereka dalam tradisi ilmu dan telah dimanfaatkan 'leh massa $aktu itu dan seterusnya di$arisi 'leh generasi seterusnya. &emikian %uga dengan ahli-ahli falsafah Islam.

Selain daripada sumbangan ilmu pengetahuan, sebahagian daripada mereka turut terlibat atau melibatkan diri dalam pentadbiran dan pengurusan negara. Banyak pert'l'ngan dan %asa mereka terhadap keutuhan negara. Ada yang dapat menikmati kesenangan dalam hidup dan ada pula yang terpaksa menanggung derita akibat tindakan-tindakan tertentu yang tidak disenangi 'leh pihak-pihak tertentu. Ibnu Sina adalah salah se'rang yang berada dalam situasi seperti itu. Beliau adalah se'rang yang sangat pr'lifik dalam dunia ilmu pengetahuan dan se'rang yang aktif dalam pentadbiran dan p'litik. Beliau %uga turut menderita akibat tindakan-tindakannya yang tidak disenangi 'leh kumpulan-kumpulan tertentu, terutamanya tentera. SUMBANGAN IBNU SINA DALAM PENTADBIRAN DAN POLITIK Ibnu Sina ;890-4.5H6<50-7089"= tidaklah banyak menyumbang idea-idea p'litik sepan%ang hayat dan sepan%ang kerierya. Beliau tidak seperti t'k'h sebelumnya, iaitu Abu Nasr al->arabi ;./<-88<H6590</7"= yang memberi perhatian khas terhadap p'litik. Kebanyakan sistem berfikirnya dibentuk untuk tu%uan-tu%uan p'litik. Banyak tulisan disumbangkan kepada bidang ini. Ibnu Sina bagaimanapun ada memberikan buah fikirannya dalam bidang ini tetapi ia hanyalah salah satu %u!uk daripada keseluruhan sistem filsafatnya.

Asas-asas te'ri p'litik beliau b'leh diba#a misalnya dalam karya besarnya Al-Syifa pada makalah kesepuluh ; al-Maqalah al-Asyirah= di mana Ibnu Sina memberi f'kus terhadap bidang ini. &an ia ada kaitan dengan agama. Sebahagian dari te'rinya itu diulangi lagi dalam kitabnya yang lain, iaitu Al-Najat. Satu bahagian ke#il daripada keseluruhan te'ri beliau, terutamanya hal-hal pengurusan rumah tangga di%elaskannya dalam kitab Al-Siyasa, iaitu sebuah tulisan biasa yang tidak memba$a mese%-mese% falsafah. Ia ditu%ukan kepada gul'ngan massa. *e'ri-te'ri bidang p'litik ini dihuraikan lagi tetapi se#ara

ringkas dalam kitabnya Al-Isyarat wa al-Tanbihat. >'kus utama di sini ialah penyatuan %i$a....

ABSTRAK Ibnu Sina dilahirkan pada tahun 370 Hijrah bersamaan 980 Masihi di A s!anah" Bukhara" Turkistan# $ama sebenarn!a ialah Al%Husain bin Abdullah bin Al%Hasan bin Ali bin Sina# Beliau mula mempelajari al%&uran semenjak berumur ' tahun# Beliau men(ha a) al%&uran ketika berusia *0 tahun# Ibnu Sina mula belajar sendiri setelah berusia enam belas tahun# Beliau san(at men!enan(i ilmu ked+kt+ran dan meta i)ik# ,alam sekitar satu hin((a lima tahun" beliau telah dikenal seba(ai ahli alsa ah dan d+kt+r di Bukhara# Ibnu Sina mula menjadi d+kt+r ketika berusia *8 tahun# Ibnu Sina mula dikenali ramai setelah berja!a men!embuhkan $uh bin Mansur" salah se+ran( pemimpin ,inasti Samani!ah# -ada ,inasti Hamdani" beliau dilantik seba(ai menteri seban!ak dua kali# Kerana terlibat dalam pers+alan p+litik" dia dipenjarakan dan dipe.at daripada kedudukann!a seba(ai menteri# Ibnu Sina ban!ak menulis kar!a" hampir /00 buah kar!a# Kar!a beliau !an( terkenal ialah al%&anun 0it Tib 1diterjemahkan den(an judul 2an+n + Medi.ine3" kar!a ini menjadi rujukan uni4ersiti terkemuka di dunia# Ibnu Sina ban!ak memberi sumban(an kepada tamadun Islam# Ibnu Sina menin((al dunia pada tahun 5/8 Hijrah bersamaan den(an tahun *037 Masihi di Hamadan# Se.ara keseluruhann!a" Ibnu Sina merupakan se+ran( !an( berin+4ati # Ini dibuktikan den(an beliau ban!ak melakukan pen!elidikan dan men(hasilkan kar!a dalam pelba(ai bidan( ilmu terutama dalam bidan( perubatan# Selain itu" Ibnu Sina adalah se+ran( !an( pintar dan taat kepada Allah# Beliau adalah se+ran( !an( tidak men(enal putus asa" kreati " (i(ih dan tabah dan tekun dalam mener+kai dan men(uasai pelba(ai jenis ilmu khususn!a ilmu perubatan# Beliau ju(a se+ran( !an( tekun dalam mempelajari ilmu# 6leh itu" kita seba(ai umat Islam haruslah mempun!ai seman(at berusaha dan jan(an mudah putus asa seperti Ibnu Sina# -7$,AH898A$: Ibnu Sina lebih dikenali di Barat den(an nama A4i.enna mempun!ai nama penuh Al%Husain bin Abdullah bin Al%Hasan bin Ali bin Sina# Beliau merupakan se+ran( !an( berban(sa -arsi dan dilahirkan di A s!anah" Bukhara pada 980 Masihi# Bapa kepada Ibnu Sina merupakan se+ran( (aben+r pada masa Kerajaan Samani!ah 18*9M ; *00'M3# Selepas bapan!a menin((al pada tahun 390 Hijrah bersamaan den(an tahun 390 Hijrah bersamaan den(an *000 Masihi" Ibnu Sina berpindah ke Kha<ari)m" =urjan" Rai" dan Hamadan# -endidikan a<al Ibnu Sina pada masa kanak%kanakn!a ialah al%&uran dan sastera !an( dipelajarin!a se.ara persendirian# Ibnu Sina mula belajar men(ha al al%&uran ketika berusia ' tahun# Beliau sudah men(uasai tasa<u " ikah" ta sir" dan usuludin ketika berusia *0 tahun# Beliau telah menuntut den(an Abu Abdullah an%$atli !an( men(ajarn!a al%&uran" ikah" mantik" ilmu hisab" sains" i)ik" dan kaji bintan(# Beliau menelaah alsa ah" p+litik dan l+(ik" matematik" i)ik" p+litik dan ked+kt+ran hin((a berusia *> tahun# Ibnu Sina san(at meminati ilmu ked+kt+ran dan meta i)ik# ,alam sekitar satu hin((a lima tahun" beliau telah dikenal seba(ai ahli alsa ah dan d+kt+r di Bukhara# Ibnu Sina mula menjadi d+kt+r ketika berusia *8 tahun# Beliau berja!a men!embuhkan $uh bin Mans+r" pemerintah Kerajaan Samani!ah dan semenjak itu beliau dilantik menjadi d+kt+r istana# -elantikan tersebut merupakan suatu peluan( keemasan kerana beliau telah diberi kebebasan men((unakan perpustakaan istana !an( san(at ka!a den(an beraneka jenis buku# Beliau men(ambil kesempatan den(an memba.a" merujuk dan men(ha al buku%buku pentin( di perpustakaan# -embesar ne(eri lain seperti Ratu Sa!!idah dan Sultan Majdud dari Ra!!" S!amsu ,a<la dari Hamadan" dan Alaud ,a<la dari Is ahan ju(a pernah men(undan(n!a# Ibnu Sina di(elar al%S!eikh al%Ra?is iaitu (uru para raja# ,alam bidan( ked+kt+ran" beliau di(elar @pan(eran para d+kt+rA dan @raja ubatA# ,alam dunia Islam beliau dian((ap seba(ai pun.ak ilmu ked+kt+ran# Ibnu Sina pernah dilantik menjadi menteri seban!ak dua kali# ,isebabkan Ibnu Sina terlibat

dalam pers+alan p+litik" dia dipe.at dan dipenjarakan daripada kedudukann!a seba(ai menteri# ,alam temp+h Ibnu Sina dipenjara" beliau sempat menulis 3 buah buku# Ibnu Sina ban!ak menin((alkan kar!a !an( ditulis beliau" semuan!a tidak kuran( /00 buah" keban!akan berbahasa Arab dan -arsi# Salah satu kar!a terbesar Ibnu Sina ialah al%&anun 0ii al%Tibb 1peraturan ked+kt+ran3# ,i 7r+pah dan 2hina buku ini sudah lama menjadi rujukan ked+kt+ran# Al%&anun 0ii al% Tibb diterjemahkan den(an judul 2an+n + Medi.ine di(unakan seba(ai rujukan utama dalam bidan( perubatan di seluruh pusat pen(ajian Barat termasuk 8ni4ersiti 0ran urt di =erman" 8ni4ersiti -aris di -eran.is" dan 8ni4ersiti 6B +rd di 7n(land# ,i dalam buku al%&anun 0ii al%Tibb kar!a Ibnu Sina din!atakan baha<a @darah men(alir terus%menerus dalam satu kitaran dan tidak pernah berhentiA# Kar!a lain Ibnu Sina ialah al%S!i a 1*8 =ilid3" iaitu tentan( psik+l+(i" pertanian" ret+rika dan s!airC al% Rasa?il" iaitu tentan( bi+l+(i" i)ik" astr+n+mi" psik+l+(i" etika dan te+l+(iC Al%Ins!arah <a al% Tanbihat"tentan( ketuhanan serta kemurnian hidupC dan Risalah al DIs!Ea tentan( kerinduan Ibnu Sina kepada Tuhan# Se<aktu Ibnu Sina berusia /* tahun" beliau mula menulis kar!an!a !an( pertama !an( berjudul FAl% MajmuF di Ka<ara)m !an( men(andun(i berba(ai ilmu pen(etahuan !an( len(kap# Kemudian beliau meneruskan menulis buku%buku lain# $ama%nama buku !an( pernah dikaran( Ibnu Sina" termasuk !an( berbentuk risalah ukuran ke.il" dimuat dan dihimpun dalam satu buku besar !an( berjudul F7ssai de Bibli+(raphie A4i.ennaF !an( dihasilkan +leh -ater ,+mini.an di Kair+# Antara !an( terkandun( dalam buku tersebut termasuklah buku karan(an !an( amat terkenal iaitu Al%&anun 0it ; Tibb# Ibnu Sina memiliki pemikiran !an( mendalam# Beliau mena sirkan a!at al%&uran untuk mendukun( alsa ahn!a# Seperti al%0arabi iaitu ahli alsa ah dari Turkistan" Ibnu Sina men(akui baha<a alam di.iptakan se.ara emanasi !akni meman.ar dari Tuhan# Ibnu Sina ju(a men(emukakan pemikiran alsa ah tentan( ji<a 1al%na s3 dan kenabian# Ibnu Sina berpendapat baha<a nabi adalah manusia !an( terun((ul dan pilihan Tuhan# Ahli alsa ah han!a menerima ilham" sedan(kan nabi menerima <ah!u# 6leh itu" ajaran nabi haruslah menjadi ped+man hidup manusia di muka bumi# Ibnu Sina ban!ak men!umban( dalam tamadun Islam terutaman!a dalam bidan( perubatan# Kebijaksaan Ibnu Sina dalam bidan( perubatan mendapat pen(iktira an dunia# Ibnu Sina berja!a melakukan beberapa pen.apaian dalam perubatan iaitu pertama" penemuan pen!akit baru serta pun.an!a# Antara penemuan pen!akit !an( dikaji +leh Ibnu Sina ialah pen(aruh kuman dalam pen!akit" jan(kitan 4irus seperti Tibi 1TB3" dan pen!akit seperti rubella" alahan 1aller(!3" .a.ar 1smallp+B3" pen!akit ji<a dan seba(ain!a# Kedua"Ibnu Sina men(kaji dalam bidan( armasi dan beliau dapat men(hasilkan ubat !an( mujarab untuk pelba(ai jenis pen!akit# Selain itu" beliau ju(a menemui untuk ubat bius# Keti(a" Ibnu Sina memban(unkan tekn+l+(i perubatan den(an men.ipta benan( khusus untuk menjahit luka pembedahan dan men.ipta pi.a(ari dan lain%lain# Terdapat ban!ak la(i penemuan dan te+ri perubatan !an( dikemukakan +leh Ibnu Sina dalam kar!a%kar!an!a# Kesan penin((alan Ibnu Sina dalam bidan( ilmu perubatan telah berja!a men((ilap kembali bidan( perubatan !an( kian malap pada masa itu# Beliau melakukan met+de pemerhatian 1+bser4ati+n3 dan analisis# Berdasarkan met+de ini" ilmu perubatan berkemban( maju hin((a ke hari ini# Ibnu Sina telah menulis buku berjudul Remedies +r the Heart !an( men(andun(i sajak%sajak perubatan# Ibnu Sina ban!ak membuat analisis tentan( pelba(ai pen!akit dan men!enaraikan lebih kuran( 7>0 jenis pen!akit serta kaedah mera<atn!a# -en!elidikan dan penulisan Ibnu Sina ban!ak mempen(aruhi perkemban(an ilmu perubatan m+den# Ibnu Sina ju(a ban!ak telah men!umban( ilmu dan pemikiran# Ibnu Sina telah men(hasilkan **> kar!a dalam bidan( alsa ah" mantik" matematik"astr+n+mi" kimia" i)ik" bi+l+(i dan sains p+litik# Buku%buku tersebut telah dihimpun +leh ,+m+ni.an Institute +r 6riental Studies di Kaherah" Mesir# -ada *9'0 Masihi ia telah diterjemahkan ke dalam bahasa Arab dan dinamakan Mualla at Ibni Sina 1kar!a%kar!a Ibnu Sina3# =asa Ibnu Sina dihar(ai hin((a ke hari ini# Sebuah uni4ersiti pendidikan di Hun(ar! telah men(ambil nama sempena nama beliau iaitu A4i.enna 2+lle(e 1K+lej Ibnu Sina3# Ibnu Sina menin((al pada usia '8 tahun dalam suatu perjalanan bersama raja Is ahan" lalu dimakamkan di Hamadan# Kehilan(an Ibnu Sina merupakan kehilan(an !an( san(at besar kepada umat Islam terutama dari se(i ilmu perubatan# K7SIM-89A$

Se.ara keseluruhann!a" Ibnu Sina ban!ak memberi sumban(an terhadap tamadun Islam terutaman!a dari ilmu perubatan# Beliau se+ran( !an( tidak men(enal putus asa" sebab itulah beliau berusaha bersun((u%sun((uh mempelajari sesuatu ilmu dan men!elesaikan masalah !an( dihadapin!a# Ibnu Sina adalah se+ran( !an( berin+4ati kerana beliau ban!ak men(hasilkan kar!a dalam pelba(ai bidan( ilmu terutama dalam bidan( perubatan# Selain itu" Ibnu Sina ju(a se+ran( !an( taat bera(ama# Beliau serin( berd+a kepada Allah SGT terutama apabila men(hadapi kebuntuan untuk men!elesaikan sesuatu masalah# Beliau serin( ke masjid untuk mem+h+n petunjuk daripada Allah SGT# Ibnu Sina memiliki akal !an( .er(as dan tekun dalam mempelajari ilmu ini kerana pernah memba.a buku meta i)ik karan(an Arist+tle seban!ak 50 kali# Ibnu Sina ju(a mahir dalam ilmu anat+mi iaitu men(enai kedudukan +r(an dan tubuh manusia# Beliau +ran( pertama membuat kajian tentan( un(si mata iaitu pen(lihatan dan un(si mata# Galaupun Ibnu Sina terkenal den(an ilmu perubatan" beliau ju(a pakar dari aspek lain seperti matematik" alsa ah dan a(ama# 6leh itu" kita seba(ai umat Islam haruslah mempun!ai seman(at berusaha dan jan(an .epat putus asa seperti Ibnu Sina# Sesun((uhn!a" Ibnu Sina tidak sahaja un((ul dalam bidan( perubatan tetapi kehebatan dalam bidan( alsa ah men(atasi (urun!a sendiri iaitu Abu Al%$asr Al%0arabi 1al%0arabi3# BIB9I6HRA0I I R8=8KA$: *#H# Jain+l Abidin Ahmad#*975#Ibnu Siena 1A4i.enna3 Sarjana dan 0il+s++ Besar ,unia# -enerbit Bulan Bintan( =akarta# /#Sa!!ed Hussein $asr#*98>#Ti(a -emikir Islam Ibnu Sina Suhra<ardi Ibnu Arabi# -enerbit Risalah Bandun(# 3#Maim+n Husin"Apendi Sahi" M+hammad Jaini Kah!a"Julha)mi 6mar# /008# -endidikan Islam S-M# Sasbadi Sdn# Bhd# 5#*995# 7nsikl+pedia Islam =ilid / 10%K3#-T I.htiar Lan H+e4e# ,e<an Bahasa dan -ustaka Kuala 9umpur# '#*995#7nsikl+pedia Islam untuk -elajar" =ilid / 1Bud%Idr3# Terjemahan" Institut Terjemahan $e(ara Mala!sia 1IT$M3: 7ra Lisi -ubli.ati+n Sdn#Bhd# >#*99># 7nsikl+pedia ,unia =ilid / 1I%=3# Hl+bal Arabi. 7n.!.l+pedia " ,ar<ana Sdn#Bhd# 7#Baharudin Katim M Sulaiman $+rdin# *997# Islam Al%&uran dan Ide+l+(i Masa Kini: -usat -en(ajian 8mum 8KM" Ban(i 8#M#M# S!ari "M#A#*98'# -ara 0il+s+ Muslim# -enerbit Mi)an# 9#Ismail Hamid# *98/# Asas Kesusasteraaan Islam# Kuala 9umpur: ,e<an Bahasa ,an -ustaka#