Professional Documents
Culture Documents
The Irrawaddy Vol 1, No 6
The Irrawaddy Vol 1, No 6
Weekly
Journal
'PfcwfydwfqdkYrIMum;u
cdkeDrsm;
pm - 6
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Politics
"mwfyHk -Reuters
The Irrawaddy
The Irrawaddy
Vol.1, No. 6 February 9, 2014
abmvHk;awmfvSefa&;
qifETJoifhNyD
pm - 16pm - 32
pm - 40
pm - 38
SPECIAL REPORT
vlem jrefrmjynf
pm -14
umwGef;azodef;
pm - 50
]]pdefac:csufawGu tcGihftvrf;awG
jzpfvmw,f}}
a':0if;0if;wifh (City Mart) ESifh tifwmAsL;
pm - 24
jrpfxJu &efukefIcif;
um;awG? vlawGeUJ ysm;yef;cyf Iy,
f u
S f
cwfaewJh &efukefudkpdwfnpfvdkY xGufajy;
csiaf e&if &efuek jf rpfxJ taysmpf ;D oabFmay:
wufvu
kd yf g/ tm;vyf&ufawGrmS &efuek jf rpf
xJrmS npmpm;&if; naecif;ae0ifcsed u
f dk cHpm;
Edik yf gw,f/
pm - 26
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
History
tif;pdefwdkufyGJxJu ]]wHjrufpnf;}}
&efydkif
tay:qHk;
tay:
vuf0J
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
aoewfuikd w
f yf&if; ESp&f if;yJ/ trSeaf wmh tJ'w
D yf&if; awGu
tif;pderf mS &Sw
d hJ olwYkd u&ifaqGrsK;d om;csi;f awG t0kid ;f cH&w,f
Mum;awmh olwrYkd umuG,&f if olwYdk aqGrsK;d awG aoukeaf wmh
r,fqkdNyD;awmh tif;pdefudk qif;vmwm}} vdkY OD;ausmfodef;vGif
u xkdpOfu tajctaeukd &Sif;jyygw,f/
tJ'D jynfeJY awmifilu qif;vmwJhwyfawGudk wm;qD;
zdkYtwGuf tJ'Dwkef;u AdkvfBuD;ausmfodef;vGifeJY tzGJU[m
wHjrufpnf;eJt
Y wl wdu
k yf 0JG ifcw
hJ mjzpfygw,f/ tJ'D u&ifwyf
eJY yJcl;u 0ufaumfa'orSm awGUqHkwdkufyGJjzpfcJhvdkY ]]0ufaumf
wdkufyGJ}} vdkY trnfwGifcJhwm jzpfygw,f/ NAdwdoQu oifwef;
ay;xm;wJh tJ'D u&ifwyfawG &efukefudka&mufcJhr,fqdk&if
ordik ;f rSm tvSnt
hf ajymif; &So
d mG ;Edik yf gw,f/ 'Dae&mrSm bdzk m
wHjrufpnf;eJY AdkvfBuD;ausmfodef;vGifwdkYtzGJUu tJ'D wyful
qif;vmwJh u&ifvufeufudkifwyf&if;udk wm;qD;EdkifcJhwm
jzpfygw,f/
aeYv,fbufus&if wm0eftwdkif; u&ifwyfawGudk
NrKd UxJukd 0ifrvmEdik af tmif wm;qD;ayr,fv
h nf; nbufus&if
awmh tJ'Dwkef;u AdkvfBuD;ausmfodef;vGif[m olY&JU u&if
oli,fcsi;f awGeYJ &efuek Nf rKd Uv,fu ky&f iS f akH wGrmS tar&duef
u aemufqHk;vmwJh kyf&SifawGudk oGm;MunhfNyD; tciftrif
rysuf aeEdik cf w
hJ hJ oabmxm;jynf0h wJh a&wyfrawmf Adv
k Bf u;D
a[mif;wOD;vnf; jzpfygw,f/ 'DtaMumif;awGudkawmh
]]NrdKUrvGif}} uavmifeJY a&;om;wJh ]]&efukefNrdKUawmfudk u,f
wifvdkufwJh wHjrufpnf;}} qkdwJh oludk,fwdkif a&;xm;wJh
pmtkyfxJrSm rSwfwrf;wifxm;ygw,f/
'DwdkufyGJaemufydkif;rSmawmh AdkvfBuD; ausmfodef;vGifudk
vnf; vef'efudkydkYNyD; ppfoifwef; wufapcJhw,f/ 'gayr,fh
1950 tapmydkif;rSmawmh jrefrmjynfudk jyefvmcJhygw,f/
taMumif;&if;uawmh oifwef; twlwlwufaewJh jrefrmh
wyfrawmf t&m&SdwOD;u ]]u&ifvlrsKd;rsm;udk pmemol}} vdkY
uke;f acsmcJv
h yYkd g/ 'gaMumifh Adv
k cf sKyBf u;D ae0if;u OD;ausmo
f ed ;f
vGiu
f kd &efuek u
f jkd yefac:cJyh gw,f/ 'gayr,fh OD;ausmo
f ed ;f vGif
&JU wdkif;&if;om; u&ifawGtay: jrifwJhtjrifawGuawmh
vlBu;D vlaumif;qefNy;D Edik if BH u;D om;yDowmudk awGU&ygw,f/
]]tJ'Dwkef;u u&ifu &efukefudk odrf;rd&if u&ifu
vlenf;pk? Armu vlrsm;pk? olwkdYtaeeJY umvMum&Snf
wkdif;jynftkyfcsKyfvkdY r&bl;? tJh'Dawmh ArmeJY nd&rSmyJav/
twlwltkyfcsKyfqkd&if tay;t,lrQoGm;r,f/ jzpfEkdifwmu
"eo[m, tzGJUxJ jyefa&mufoGm;Ekdifw,f/ 'gqkd wkdif;jynf
u qk&d ,
S v
f pfrjzpfb;l aocsmw,f/ tckvdk jrefrmhq&dk ,
S v
f pf&UJ
ESpaf ygif;oH;k q,f'Pfudk cHcsirf ScH&rSmaygh}} vkdY OD;ausmfodef;
vGifu twdwfudk jyefajymcJhygw,f/
rnfokdYyif qkdapumrl vGefcJhaom 65 ESpfu pcJhwJh
jynfwGif;ppfrD;[m tckwkdif rNidrf;ao;? Nidrf;owf&ef BudK;pm;
aeonf qkdaomfjim;vnf; waiGUaiGU avmifaeqJvdkY qkd&yg
r,f/
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Sanction
jref
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Corruption
q,f
OD;atmifaomif;
wefcdk;xGm;pOfu qdkvQif
ya&m*sufwck &&Sda&;twGuf
vmbfaiGudk olYudkomru
ol\ udk,fa&;t&m&Sd
ESpfOD;udkyg ay;&onf[k
udk,fwdkifBuHK&onfh
pD;yGm;a&;orm;rsm;u
ajymMuonf/
rjzpfaomfvnf;
OD ; atmif a omif ; \
om;ESpf OD;jzpfol OD;jynfatmifEiS fh
OD;aeatmifwdkYonf OD;oef;a&T ppftpdk;&wGif
yg0ifaom zcif\ t&dSeft0gudktoHk;cs oef;
<u,folaX;rsm; jzpfoGm;cJhMuonf/ OD;jynf
atmifESihf OD;aeatmifwdkY ESpfOD;ydkifaom pD;yGm;
a&;vkyfief;rsm;wGif opf? a&eHESihf obm0"mwf
aiGU? vQyfppf"mwftm;vdkif; oG,fwef;rIqdkif&m
ypn;f ? bPfvyk if ef;? [dw
k ,fEiS fh aqmufvyk af &;
vkyfief;rsm; yg0ifonf/
Page 8
Page 7 -
Vol.1, No.6
OD;atmifaomif;eJY om;awG . . .
xdknDtpfudkESpfOD;ydkif pD;yGm;a&;tifyg,m
BuD;onf pD;yGm;a&;vkyfief;aygif;rsm;pGm csdwf
qufxm;aom vkyif ef;Bu;D wckjzpfonf/ t"du
o
D nf Edik if w
H umpD;yGm;a&;
tm;jzifh IGE ukrP
vkkyfief;rsm; tkkyfpkESihf IGE Pte Ltd. \ atmuf
wGi&f o
Sd nf/ ukrP
D vufurf;pmapmift& a&eH?
obm0 "mwfaiGUESihfowKwGif; vkyfief;rsm;vkkyf
udkifaom UNOG Pte Ltd (UNOG Co Ltd
ESifh United National Oil & Gas [kkvnf; ac:
onf/) onf IGE ukrP
D tkypf ak tmufwiG &f NSd y;D
uRe;f opfp;D yGm;a&;vkyk af omMRT Co. Ltd onf
vnf; IGE atmufwGif&dSonf/
2008 ckESpf oHwref aMu;eef;wckwGif
United International uRef;opf ukkrPDydkif&Sif
OD;0if;atmifu tar&duef oHwrefwOD;tm;
]]IGE onf jrefrmEdkifiH uRef;opfvkyfief;wGif
'kwd,tBuD;qHk; ukrPDwckjzpfNyD; 2007 ckkESpf
wGif tar&duefa':vm 75 oef;ausmf 0ifaiG
&Sdonf}} [kk ajymqdkcJhaMumif; azmfjyxm;onf/
OD;atmifaomif; rdom;pko
k nf 2010 jynhEf pS w
f iG f
wnfaxmifcJhaom ,lEkdufwuf tr&mbPfudk
vnf; ydkifqdkifonf/
etz ppftpdk;& tmPmvTJajymif;cgeD;wGif
tpd;k &ydik f ypn;f rsm;tm; yk*k v
u
d ydik t
f jzpf xkwf
a&mif;cs&mwGif IGE onf &efukefNrdKUwGif ,cif
u tpdk;&ydkif tqihfjrihf [dkw,f 3 ckjzpfaom
px&if; [dw
k ,f? 'l;qpf tif;vsm;vdwEf iS o
fh rw
[dkw,frsm;wGif tpk&S,f,m 50 &mckdifEIef;txd
0,f,&l &dcS o
hJ nf/ atmif&NJ zKd ;ukrP
[
D k trnf&
aom pdkufysdK;a&; xkwfukefrsm; a&mif;csaom
ukrPDonfvnf; OD;atmifaomif; rdom;pkydkif
yifjzpfonf/
2008 ckESpftwGif; jyifyodkY aygufMum;cJh
aom tar&duefow
H ref aMu;eef;wckw
k iG f IGE
ukrPDudk 1994 ckkESpf wnfaxmifNyD; 2001
ckESpfwGif pifumylEdkifiHwGif rSwfyHkwifcJhonf[k
od&onf/ UNOG tm; jrefrmEdkifiHESifh pifumyl
EdkifiH ESpfEdkifiHpvHk;wGif rSwfyHkwifxm;NyD; 2000
jynfhESpfwGif wnfaxmifcJhonf/
tjyifodkY aygufMum;vmonhf tar&duef
oHwref vQdKU0SufaMu;eef;rsm;wGif OD;atmif
aomif;\ om;ESpOf ;D pvH;k udk Adv
k cf sKyrf LS ;Bu;D a[mif;
OD;oef;a&T ESifh tvGeef ;D pyforl sm;[kk azmfjyxm;Ny;D
OD;oef;a&Tuvnf; if;wdkYudk rdom;pkozG,f
oabmxm;onf[k azmfjyxm;onf/ xdn
k t
D pfukd
ESpfOD;onf ]]rdom;pk tquftoG,f? ppftpdk;&
ESihf taeeD;pyfjcif; wdkYudktoHk;csNyD; tvGefcsrf;
omoGm;Muonf}} [kvnf; &efukeftajcpdkuf
pD;yGm;a&;orm;wOD;\ ajympum;udk udk;um;NyD;
aMu;eef;wGif a&;om;xm;onf/
OD;jynfatmifonf etz ppfaumifpDwGif
ESpaf ygif;rsm;pGmMum 'kw,
d MoZmtBu;D qH;k jzpfol
'k AkdvfcsKyfrSL;BuD;a[mif; OD;armifat;\ orD;
jzpfol a':eEmat;\ cifyGef;vnf;jzpfonf/
2009 ckEpS f ZGev
f twGi;f azmfjyxm;aom tar
&duef oHwref aMu;eef;wapmifwiG Of ;D armifat;
onf NrKd ;NrKd ;jrufjruf &Edik af om pD;yGm;a&;vkyif ef;
vkyyf ikd cf iG rfh sm; csay;&mwGif OD;awZxuf olo
Y m;
ruf OD;jynfatmifudk ydkOD;pm;ay;onf[k a&;
okyfazmf-pdkif;pdk;Munf
The Irrawaddy
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Military
"mwfyHk - Sandhurst
The Irrawaddy
jrefrmEdik if t
H wGuf tm;xm;&wJv
h ufeufaxmuf
yHhol jzpfvmcJhw,f/ zdESdyfcsKyfcs,fwJh ppftpdk;&
aMumihf tjcm;urmhEdkifiHawGu jrefrmEdkifiHudk
ypfy,fxm;Mucsed rf mS wkwEf ikd if u
H ppfvufeuf
ypnf;rsm; a&mif;csay;cJhw,f/
taemufwdkif; tpdk;&awGtaeeJY jrefrm
ppfwyfeJY qufpyfrI[m owdxm;NyD; jznf;jznf;
rSerf eS f taumiftxnfazmfr,fyh ykH g/ wcsed w
f nf;
rSm jrefrmppfAdkvfcsKyfawG wkwf MoZmvTrf;rdk;rI
atmuf jyefa&mufoGm;rSmvnf; olwdkYurjrif
vdMk uygbl;/ ordik ;f rSmvnf; qufpyf ywfoufchJ
wJh tpOftvm&Sdw,f/ 1952 ckESpfupNyD;
NAdwdoQudkvdkeDjzpfcJhzl;wJh jrefrmEdkifiHu ppfwyf
t&m&St
d ajrmuftrsm; qif;[wfpf ppfwuov
kd f
eJYtjcm;EdkifiH&yfjcm; ppfausmif;rsm;rSm oifwef;
awG wufcJhzl;w,f/ 1952 u 1956 ckESpf
twGi;f jrefrmt&m&Sd 65 OD; wufa&mufcw
hJ ,f/
tar&duef ppfwyf&JU Fort Leavenworth
Command and General Staff Collage ?
Mopaw;vs&JU Fort Queenscliff wdkYrSmvnf;
jrefrmppft&m&SdawG oGm;a&mufynmoif,lcJh
w,f/
'gayr,hf jrefrmppfwyfudk taemufEdkifiH
awGu ppfa&;oifwef;awGay;vdkY vlom;csif;
pmemaxmufxm; wwfvmNyD; ynm&Sifqefvm
apr,fvYkd ,lq&ifawmh rSm;ygr,f/ OyrmtaeeJU
xdik ;f ppfwyfukd Munhyf g? tar&duef&UJ tcdik t
f rm
r[mrdwfjzpfNyD; ppfwyfcsif; qufqHa&;u tm;
aumif;armif;oefjzpfayr,hf ppftmPmtBudrf
Budrfodrf;cJhNyD; NyD;cJhwJh 7 ESpfuvnf; wBudrf
tmPmxyford ;f cJah o;w,f/ ordik ;f udk jyefMunhf
&if jrefrmEdkifiHu emrnfqdk;eJY ausmfMum;wJh
]jzwfav;jzwf} AsL[mudk NAdwdefrSm jrefrmppf
t&m&SdawG ppfynmoifMum;aepOfu enf;jy
q&mawGeJU aqG;aEG;yGJwckrSm&cJhwmyg/
jzwfav;jzwf AsL[mqdkwm a'ocHvlxkukd
10
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Social Media
oD[wdk;
Facebook wGif
Peace
rsm; jyKvkyfcJhMuonf/
jrefrmEdik if w
H iG f {&m0wDwikd ;f a'oBu;D onf
u&ifwdkif;&if;om; trsm;qHk;aexdkifonhfa'o
wckjzpfNy;D u&ifwikd ;f &if;om;OD;a& 3 oef;ausmf
&Sad Mumif; vl0ifrI Bu;D Muyfa&;Xme pm&if;rsm;t&
od&onf/
KNU \ Nidrf;csrf;a&; vkyfief;pOfrsm;tm;
,ckuJhodkY vma&muf &Sif;jyjcif;ESihf ywfoufNyD;
yef;waemfNrKdUe,fu&ifpmayESif h ,Ofaus;rIaumfrwD
wJGzuf twGif;a&;rSL;(1) ref;0if;armifu]]tck
vdk z'dkref;Nidrf;armif OD;aqmifNyD; Nidrf;csrf;a&;
vkyfief;pOfawG vm&Sif;jywm t&rf;0rf;omyg
w,f/ usaemfwt
Ykd aeeJv
Y nf; Nird ;f csr;f a&;vdv
k m;
ygw,f/ Nidrf;csrf;zdkY vkyfaqmifaewJh udpawGudk
vnf;tm;ay; axmufcHw,f/ [dkacwftcgu
rNird ;f csr;f cJv
h Ykd tdraf tmufrmS uwkwu
f si;f wl;Ny;D
aecJh? pm;cJh&wJhb0awGudk usaemfwdkY jzwfoef;
cJhzl;ygw,f/ tJ'Dvdk b0awGudk jyefra&mufcsif
ygbl;}} [k ajymonf/
,cif tpdk;&rsm;vufxufu rNidrf;csrf;cJh
onfrsm;udk tpdk;&opfvufxufwGif Nidrf;csrf;rI
&&Sad p&efEiS &fh &Sx
d m;onhf Nird ;f csr;f a&;azmfaqmif
rIupd r sm;udk aemufaMumif;jyefrvSnafh p&ef BuKd ;
yrf;aeaMumif; z'dkref;Nidrf;armifu qufajym
onf/
]]orwBuD; OD;odef;pdef wufvmwJh aemuf
ydik ;f rSm jynfwiG ;f ppf &yfpzJ ?Ykd jynfwiG ;f Nird ;f csr;f a&;
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Labour
Nidrf;Nidrf;^csif;rdkif
xdik ;f Edik if w
H iG f tvkyv
f yk u
f ikd af eonhf av;ESpf
f ;kH oGm;aom tvkyo
f rm;rsm;
ADZmoufwrf; ukeq
taejzihf xdkif;&J zrf;qD;rcH&ap&ef ESpfEdkifiH
oabmwlnDcsuf MOU wGif ygonhftwdkif;
jrefrmjynfokdY jyefNyD;rS jyefvnf0ifa&mufoihf
aMumif; jrefrmtvkyform;a&;&m oHt&m&Sd
OD;ausmfausmfvGifu ajymqdkonf/
2009 ckEpS u
f vufrw
S x
f ;kd xm;onhf jrefrm
ESihf xdik ;f tpd;k & em;vnfrpI mcRev
f mT t& ,m,D
EdkifiHul;vufrSwf udkifaqmifxm;aom jrefrm
tvkyform;rsm;taejzihf av;ESpfqufwdkuf
tvkyv
f yk Nf y;D ygu jrefrmjynfwiG f 3 ESpjf yefvnf
aexdkifNyD;rSom xdkif;EdkifiHodkY jyef0ifcGihf&rnfjzpf
onf/
odkYaomf ,refESpfu xdkif;? jrefrm tvkyf
orm; t&m&Sdrsm; aqG;aEG;csufrsm;t& tvkyf
orm;rsm;udk 3 ESpt
f pm; 1 v jyefae&ef? aemuf
qkH;wGif e,fpyfodkY wnomjyefNyD; e,fpyfHk;rsm;
wGif ADZmoufwrf;wdk;NyD; jyefvm&ef avQmhcs
oabmwlnDxm;cJhonf/ ,if;aqG;aEG;csufrsm;
onf xdkif;tpdk;& 0efBuD;Xmeu w&m;0if vuf
rSwfxdk; xkkwfjyefxm;jcif; r[kkwfay/ xdkYtjyif
vuf&Sd xdkif;EdkifiHa&; rwnfrNidrfrIrsm;aMumihf
tvk y f o rm;rsm; ouf w rf ; wd k ; a&;twG u f
e,fpyfHk;rsm; zGihfvSpfEdkifjcif; r&Sdao;ay/
oufwrf;ukef tvkyform;rsm;udk quf
vufaexdkifcGihfjyKNyD; zrf;qD;rIrvkyf&ef jrefrm
oHHk;u arwm&yfcHxm;aomfvnf; xdkif;NrdKUe,f
wcsKdUwGif zrf;qD;rIrsm; &SdaeqJjzpfonf/ xdkY
twGuf rnfou
Ykd n
l v
D yk af qmifay;Edik rf nfenf;[k
12
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Refugees
vif;oefY^csif;rdkif
tar&duefEkdifiHonf jrefrm'kuonfrsm;
kd Nf yD
ac:,ltajccsrI tpDtpOfukd tqH;k owfvu
jzpfaMumif; ukvor*u xkwjf yefvu
kd Nf y;D aemuf
'kuo
nfrsm;tMum; us,jf yefpY mG *,ufu
dk cf wf
rI&SdaeaMumif; owif;&&Sdonf/
xdkif; - jrefrm e,fpyfa'o&Sd pcef;rsm;rS
'kuo
nfrsm;tm; cdv
k cHI iG afh y;onhf tar&duef\
9 ESpfMum tpDtpOfudk &yfem;vdkufjcif;jzpf
aMumif; ukvor*u Zefe0g&Dv 30 &ufaeYu
xkwfjyefonf/
tqkyd g xkwjf yefcsut
f & aemufq;Hk vufcH
cJhonhf tpDtpOfrSm NyD;cJhonhf Zefe0g&D 24 &uf
wGif aemufq;Hk vufcjH cif;jzpfaMumif;? 2005 ckEpS f
upNy;D jrefrm'kuo
nfrsm;udk tar&duefEikd if u
H
vufcaH y;cJ&h mwGif vlO;D a& 73,000 vufccH NhJ y;D
jrefrm'kuo
nf trsm;qH;k vufco
H nhf Ekid if v
H nf;
jzpfaMumif; od&onf/
xkdif; - jrefrme,fpyf xkdif;EkdifiH wmhcfckdif
Corruption
,if;xkwfjyefcsufwGif jrefrmEkdifiHw0ef;
&yfuGufaygif; 2891 &yfuGuf? aus;Gm tkyfpk
aygif; 13698 tkyfpkESihf aus;&Gmaygif; 64917
&Gm usif;ycJh&mwGif jynfolvlxk ukd,fpm;jyK
&yfuGuf? aus;&Gm tkyfcsKyfa&;rSL;rsm;rSm wEkdifiH
vHk; twkdif;twm\ 38 &mcdkifEIef;om&SdaMumif;
od&onf/
]]NrKd Ue,ftyk cf sKyaf &;rSL;awGu Bu;D Muyfay;&
r,hftzGJU0if 5 OD;udk udk,feJYeD;pyf&mawGudkyJ
wm0efjyefay;wmawGU&w,f/ aemufNy;D NrKd Ue,f?
cdkiftqihfu tkyfcsKyfa&;tzGJU0ifawG&JU MoZm
vTr;f rd;k rIawGvnf; &Sw
d ,f/ 'gawG[m tajccHus
wJh tpdk;&awGjzpfzkdYqkd&if tajccHtusqHk; 'Drkd
ua&pD jyKjyifajymif;vJa&;wck taeeJq
Y &dk if *k
wpdu
k f vkyaf y;oihw
f ,f}}[k 88 rsK;d qufausmif;
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Women
trsKd;orD;rsm; wef;wltcGihfta&;
r&&SdvQif EdkifiHzGHUNzdK;a&; aESmihfaES;Ekdif
eef;qdkifEGrf
trsK;d orD;rsm;onf Ekid if aH &;? vlraI &; vkyif ef;rsm; acgif;aqmifrEI iS fh qH;k jzwfcsucf s&mwGif
trsK;d om;rsm;ESifh wef;wltcGit
fh a&; r&&Syd gu Edik if zH UHG NzKd ;rI aESmihaf ES;Ekid af Mumif; trsK;d orD;tcGifh
ta&; vIyf&Sm;olrsm;u ajymonf/
jrefrmEkdifiH\ vlOD;a& xuf0ufcefYonf trsKd;orD;rsm; jzpfaomaMumihf if;wdkYtaejzihf
trsKd;om;rsm;ESihf wef;wlnDrQ tcGihfta&; &&Sdygu Edik if zH UHG NzKd ;rI &mEIe;f jynhjf zpfvmrnf jzpfaMumif;
Gender Equality Network rS a':arpHy,fjzLu {&m0wDodkY ajymonf/
]]trsKd;orD;awGuk,
d fwdik f tcGift
h a&; &&ifawmif ,HkMunfcsuf&d&S deS YJ ae&m,lzYkd vdkygw,f/
OD;aqmifEdkifwJh qHk;jzwfcsufcsEdkifzdkYtwGuf usrwdkY oifwef;awGudk ae&mtESHY qufwkdufay;ae
ygw,f}} [k a':arpHy,fjzLu qkdonf/
,if;tjyif trsK;d orD;rsm;umuG,af &;Oya' xGuv
f m&eftwGuv
f nf; aqmif&u
G af eaMumif;
vnf; if;uajymonf/ trsKd;orD;rsm;\ tawGUtBuHK cHpm;csufrsm;udk Oya'a&;qGJcsdefwGif
xnho
f iG ;f a&;qGrJ nfjzpfaMumif;? trsK;d orD;tzGUJ tpnf;trsK;d rsK;d ESifh ae&ma'otES&YH dS trsK;d orD;
rsm;ESihfyg yl;aygif;vkyfaqmifoGm;rnfjzpfaMumif; od&onf/
]]trsK;d orD;awG t&nftaoG;jri w
fh ifNy;D qH;k jzwfcsucf swhJ ae&mrSmvnf; rsm;rsm;yg0ifvm
zdkYtwGuf trsKd;orD;acgif;aqmifrI oifwef;awGudk vkyfay;aewmyg/ usrwdkYu 2011 ckepf
uwnf;u oifwef; pay;wmyg}} [k Womens Organizations Network of Myanmar rS
a':rmrmcsKdu {&m0wDodkY ajymonf/
jrefrmtrsKd;orD;rsm;tm; t&nftaoG;jrihfwifNyD; EdkifiHa&;? &yfaus;rsm;wGif tkyfcsKyfa&;
ydkif;rsm; yg0ifvm&eftwGuf t"du vkyfaqmifjcif;jzpfaMumif;? oifMum;ay;onhftcgvnf;
pDrHcefYcGJwwfrI? acgif;aqmifrIESihf ukvor* trsKd;orD;rsm;tm; enf;rsdK;pHkjzihf cGJjcm;qufqHrI
yaysmufa&; oabmwlpmcsKyf (CEDAW) ponfwdkYudk oifMum;ay;aMumif; a':rmrmcsdKu
qdkonf/
]]oifwef;udk e,fajrtoD;oD;vdkuf ay;aeygw,f/ e,frSm&SdwJh trsKd;orD;awGuvnf;
tckqdk&if yl;aygif;yg0ifvmMuygw,f/ trsKd;orD;rsm; umuG,fa&;Oya' xGufvmzdkYtwGuf
usrwdkY yl;aygif;aqmif&Gufaeygw,f}} [k if;uajymonf/
jrefrmEdik if &H dS trsK;d orD;rsm;onf w&m;Oya't& udk,fwdkif tumtuG,fjyKEkdif&eftwGuf
ynmay;aeaMumif;? trsK;d orD;tcGit
fh a&;ESiyfh wfoufNy;D od&v
dS m&ef e,fa'orsm;odYk vku
d v
f H
ynmay;oGm;rnf jzpfaMumif;? trsKd;orD; zGHUNzdK;rItwGuf rsm;pGmvdktyfaeao;aMumif; New
Generation (&Srf;jynf) rS roEmu {&m0wDodkY ajymonf/
]]trsK;d orD;tcGit
fh a&;eJyY wfoufNy;D oifwef;awGay;aeygw,f/ vli,fyikd ;f awGukd t"du
xm;NyD; vkyfaeygw,f/ e,fawGutp oGm;ay;aeygw,f}} [k roEmu qdkonf/
jrefrmEdik if o
H nf 1997 ckEpS u
f ukvor*\ trsK;d orD;rsm;tm; enf;rsK;d pHjk zihf cGjJ cm;qufqH
rIyaysmufa&; oabmwlpmcsKyf (CEDAW) wGif vufrSwfa&;xdk;xm;aomfvnf; trsKd;orD;
tcGit
fh a&; umuG,af y;jcif;ESiyfh wfoufNy;D aqmif&u
G rf rI sm;onf xda&mufrrI &Sad Mumif; trsK;d
orD;tcGihfta&; vIyf&Sm;olrsm;u a0zefajymqdkvsuf&Sdonf/
trsm;pk\ &yfuu
G ?f aus;Gmrsm;wGif tkycf sKyaf &;
wm0efukd xrf;aqmifcsio
f l &Sm;yg;jcif;wkaYd Mumihf
jzpfaMumif; tpD&ifcHpmwGif azmfjyxm;onf/
&yfuGuf? aus;&Gmtkyfpk tkyfcsKyfa&;rSL;rsm;
aG;cs,fyJw
G Gif EkdifiHa&;ygwDBuD;rsm;\ tm;NyKd ifrI
rsm;vnf; yg0ifaeaMumif; od&onf/
vlxkudk,fpm;jyK aG;cs,f wifajrmufcH&
aom &yfuGuf? aus;GmtkyfcsKyfa&;rSL;29 &mcdkif
EIe;f onf trsK;d om; 'Dru
dk a&pD tzGUJ csKyf (NLD)
rS ausmaxmuf aemufcaH y;xm;ol trsm;pkyg0if
aeNyD; 9 &mcdkifEIef;cefYrSm e,fpyfa'o wkdif;&if;
om; vufeufuikd f wyfzUJG rsm;ESifh ud,
k yf ikd t
f yk cf sKyf
cGihf& wkdif;&if;om;ygwDrsm;\ ausmaxmuf
aemufcHay;xm;aom &yfuGufaus;Gm tkyfcsKyf
a&;rSL;rsm; jzpfMuonf/
uset
f yk cf sKyaf &;rSL;rsm;onf vuf&t
dS mPm
& jynfaxmifpkBuHhcdkifa&;ESihf zGHUNzdK;a&; ygwD\
ausmaxmuf aemufcaH y;xm;olrsm;tjzpf awGU
&onf[k tpD&ifcHpmwGif yg&Sdonf/
rormrIrsm;ESihf aG;aumufcHxm;&onhf
tkyfcsKyfa&;rSL;rsm;tm; wkdifwef;jcif;rsm;&SdvQif
&yfuGuf (odkYr[kwf) aus;&Gmtkyfpk tkyfcsKyfa&;
Oya'tcef; (8) tydk'f (16-u) wGif EkwfxGuf
cGihfjyKjcif; (odkYr[kwf) wm0efrS &yfpJjcif;aMumihf
vpfvyf&yfuu
G f (odrYk [kw)f aus;Gm tkycf sKyaf &;
rSL;ae&mtwGuf yk'fr 5? 6? 7 wkdYyg jy|mef;csuf
rsm;ESit
fh nD aqmifu
G
f &ufaygif; 30 twGi;f
tpm;xkd;cefYtyf wm0efay;&rnf jzpfonf/
odaYk yr,hf tkyfcsKyaf &;rSL;rsm;tm; wkid w
f ef;
jcif;ESifh tjypfay;ta&;,l&mwGif &yfuu
G f (odrYk
88 rsKd;quftzGJU xkwfjyef
2012 ckESpf? 'DZifbmwGifjyKvkyfcJhaom &yf^aus; tkyfcsKyfa&;rSL; a&G;aumufyJGwGif
qEazmfxkwfjyoaeonfh MunfhjrifwdkifNrdKUe,frS rJqE&Sifrsm;/
Special Report
Public Health
vlem jrefrmjynf
qrefom rdkufu,f
vGef
15
ae 40 avmuftxd vufcHay;Edkifw,f}} [k
a'gufwmwifrsK;d 0if;u ajymonf/ cGpJ w
d af qmif
wGif vlem rsm;vGef;onhftwGuf waeYvQif
cGJpdwfrI 10 BudrfrS 15 Budrftxd jyKvkyfay;ae&
onf[kvnf; od&onf/
]]oabmw&m;t&qdk&if cGJpdwfq&m0ef
wa,muf[m waeYukd tBu;D pm;cGpJ w
d rf I 5 Burd f
avmufyJ vkyo
f ihw
f ,f? wcgwavqd&k if nae
ydik ;f rSm awmfawmfaemufuswt
hJ xd aq;Hrk mS ae
&w,f? aq;Hkuao;awmh ESvHk;? OD;aESmufeJY
ausmufuyfvrkd sK;d cGpJ w
d rf aI wGq&kd if 'DrmS vkyaf y;
vdkY r&bl;}} [k oluqdkonf/ xdkYaMumihf wywf
vQif vlemESpfa,mufcefYudk olwdkYrwwfEdkifyg[k
jiif;qefum tjcm;aq;HBk u;D rsm;odYk vTaJ jymif;ay;
ae&onf/
ema&;ulnDrItoif;rS zGihfvSpfxm;aom
]]okc}}ukodkvfjzpf aq;HkwGifvnf; tdk;cGJpdwf
q&m0efrsm;? uifqm txl;ukrsm;? ta&jym;
txl;ukrsm;? "mwfrSefuRrf;usifol q&m0efrsm;?
orm;awmfrsm;ESifh rsupf d txl;ukrsm; tygt0if
apwemh0efxrf; q&m0efrsm; txl;ukrsm;u
vlemrsm;udk tcrJhukoay;aeonf/
aus;vufa'orsm;wGif om;zGm;q&mrrsm;
u use;f rma&;apmifah &Smufru
I kd wm0ef,al y;ae
&NyD; om;zGm;q&mr wOD;vQif vlem 3000 cefY
txd wm0ef,lae&onf[k usef;rma&;0efBuD;
Xme\ tqdkt&od&onf/
]]olwaYkd wGu ueOD; use;f rma&;apmihaf &Smuf
rI? rD;rzGm;cifeJY rD;zGm;NyD;apmihfa&SmufrI? omref
a&m*gukorI? uav;arG;ay;wm? usef;rma&;
tcsuftvufawG aumuf,lwm tm;vHk;vkyf
ay;ae&w,f/ aus;vufuse;f rma&; wm0ef&o
dS l
awGajymwwfwhJ [mowck&w
dS ,f/ om;zGm;q&m
rawG[m olwdkYudk,fwdkif uav;arG;zdkYuvGJ&if
tukev
f yk w
f wfw,fw}hJ } [k a'gufwm Apfq0l ef
AefeDcsDupfu ajymonf/
]]olwdkYawGu t&rf;udktvkyfrsm;Muw,f/
olw,
Ykd x
l m;&wJh wm0ef? vkyaf e&wJh tvkyaf wGeYJ
pm&if vpmu t&rf;enf;aeawmh aysmf&Tif
auseyfrIvnf; r&SdMuygbl;}} [k olu xyfajym
onf/
om;zGm;q&mrrsm;tay:wGif tvGet
f rif;
rSDcdktm;xm;ae&jcif;rSm q&m0efrsm; tvGef
&Sm;yg;aejcif;aMumihfjzpfonf/ q&m0ef xm;&Sd
ay;Edik rf I tcsK;d tpm;uvnf; rnDrrQjzpfaeonf/
rGejf ynfe,fwiG f vlO;D a& 100000 wGif q&m0ef
pm-16
tmPm&Sifrsm;ESifh jrefrmhwyfrawmf . . .
pm-18
]jrefrmEdkifiHuaq;HkawGeJY
usef;rma&;Xme awGrSm
a&m*gppfaq;wJhtcgrsKd;rSm
rSefuefwJh tajzr&EdkifwmaMumihf
jzpfEdkifygw,f/ vltrsm; pku
rSefuefwJha&m*gppfaq;csuf
&EdkifzdkYtwGuf
EdkifiHjcm;udkoGm;Muw,f
aq;zdkYeJY omrefa&m*gav;awGukozdkY oGm;Mu
w,f/ 'kwd,trsKd;tpm;uawmh aiGaMu;odyfr
wwfEikd Mf ubl;? 'gayr,hf rSeu
f efwhJ apmihaf &Smuf
ukorIvdkcsifMuw,f/ 'gaMumihf tdrfawG? ydkif
qdkifrIawG a&mif;csNyD; oGm;ukMuw,f}} [k
a':[,fvif vSaucdkifat;u &Sif;jyonf/
tcuftcJBu;D rm;pGm &Sv
d mEdik o
f nfukd 0efcH
aomfvnf; use;f rma&;qdik &f m uRr;f usio
f rl sm;u
&mpkESpf0ufMum ppftkyfcsKyfa&; tqHk;owfNyD;
toGiful;ajymif;a&; pwifuwnf;u wdkif;jynf
\ use;f rma&;apmihaf &SmufrpI epfukd tvH;k pHk jyif
qifajymif;vJrrI sm; jyKvyk &f ef aqmfMocJMh uonf/
use;f rma&;ESifh ynma&; jyKjyifajymif;vJa&;
udk t"dutjzpf owfrw
S x
f m;aom twdu
k t
f cH
acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfuvnf;
Mum;jzwfa&G;aumufyw
JG iG t
f Edik &f &SNd y;D vTwaf wmf
wGif ae&m&&Scd NhJ y;D aemuf 2012 ESpu
f p &efuek f
aq;HkBuD;udk tqihfjrihfwifEdkifa&; pDrHudef;udk
OD;pD;vkyfaqmifaeonf/
pDrHudef;\ b@maiG&SmazGa&; aumfrwDrS
tzGUJ 0ifwa,mufjzpfaom a'gufwm wifrsK;d 0if;
u &mpkEpS Ef iS cfh s
D oufwrf;&Scd NhJ yjD zpfaom ckwif
1500 qHh aq;HkBuD;udk tqihfjrihf&eftwGuf
vTwfawmfrS toHk;p&dwftjzpf jrefrmusyfaiG 5
bDvD,H (tar&duefa':vm 5 'or 3 oef;
cef)Y csxm;ay;Ny;D jzpfaMumif; ajymonf/ pDru
H ed ;f
xJwiG f aq;HBk u;D tqihjf ri jfh yifqifrrI sm; jyKvyk f
aepOftwGif; vlemrsm; xm;&SdEdkif&eftwGuf
wnfaqmufrnhf ckwif 1000 qHh taqmuftOD
vnf; yg0ifonf/
a':atmifqef;pkMunf\ trsKd;om;'Drdku
a&pDtzGJUcsKyf trsKd;om;usef;rma&; rl0g'udk
taumiftxnfazmfEikd af p&eftwGuf a'gufwm
wifrsKd;0if;u trsKd;om;usef;rma&; uGef&ufudk
,ckESpftwGif;wGif zGJUpnf;wnfaxmifcJhonf/
jynfwGif;jynfyrS usef;rma&;uRrf;usifolrsm;
ESihf awGUqHkndEdIif;NyD;aemuf usef;rma&;uGef&uf
onf cGpJ w
d u
f q
k &m0efrsm;? txl;ukq&m0efrsm;
ESihf ta&;ay:usef;rma&;apmihfa&SmufrI ynm
&Sirf sm;jzihf a&GUvsm;aq;cef;wckzUJG pnf;Ny;D a0;vH
aoma'orsm;odkY c&D;xGufEdkif&ef pDpOfaeonf/
2013 ckEpS t
f wGi;f upwif tpd;k &aq;Hk
tcsKdUonfvnf; tuefYtowfjzihf aiGaMu;
Edkifrif;oGif bmomjyefonf/
16
Special Report
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Rule of Law
'
a&eHpdrf;xGufvmwJh wGif;ay:rlwnfvdkY
a&mif;0,fvdkYvnf; &w,f/ a&eHpdrf;xGufwJh
EIef;ay: rlwnfvdkY wl;NyD;om; wGif; 1 wGif;udk
usyf 3 odef;uae odef; 120 avmuftxd aps;
aygufw,f/
]]usaemfwdkYvdk a'ocH wGif;wl;? a&eHpdrf;
cyform;awGu waeYrS ysrf;rQ waomif;usyf
qdkwmavmufyJ/ wu,fcsrf;omwmu aiG&Sif
aMu;&SifawGjzpfwJh t0,f'dkifawG}} vdkY ompnf
NrKd Ue,fuae '[wfyifrmS a&eHprd ;f vmwl;aewJh
udkrif;udkvwfu ajymjyw,f/
rif;vSe,f w0dkufrSm &Gmao;ao;av;awG
utp aygif;vdkuf&if a&eHarSmfaygif;u 100
ausmf&Sdw,f/ wcsKdUae&mawGu a&vrf;eJY eD;vdkY
a&vrf;uaeo,fMuovdk wcsKUd a&eHarSmaf wGu
awmh ta0;ajy;um;vrf;uaeyJ o,fMuygw,f/
xGuo
f rQ a&eHprd ;f awGukd rH&k mG rSmoGm;jyefa&mif;Mu
w,f/ tJ'aD e&mrSm a&eHcsupf ufkH 10 Hak vmuf
Sdw,f/
'Da'ow0dkufu xGuforQ a&eHpdrf;awGudk
ukef;vrf;uae o,fr,fqdk&if xef;udkif;&Gmu
MOGE Hk;cef;a&SUuaeyJ o,f,laeMuwmyg/
waeYudk tenf;qHk; a&eHpdrf;pnfaygif; 100
ausmfavmuf xGufaew,fvkdY od&w,f/
]]uke;f vrf;uxGuw
f hJ a&eHprd ;f o,fum;awG
u 'DuaeyJ jzwfomG ;wmyg/ 'gayr,fh usaemfwYkd
rSmu zrf;ydik cf iG rhf &Syd gbl;/ aeYwikd ;f jrifae&wmyJ/
'gawG vkyf&rSmu vHkNcHKa&;tydkif;u vkyf&rSm}}
vkdY xef;udkif;&Gmu MOGE &JU wm0ef&Sdol wOD;
u ajymjywmyg/
xef;udkif;Gmu rif;vSNrdKUeJYqdk&if 7 rdkif
Special Report 17
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
a&eHprd ;f ukeo
f nfawGtaeeJY wvudk Xme
aygif;pHktwGuf usyf 3 odef;cGJ? &yfuGuf tkyfcsKyf
a&;rSL;twGuu
f wvudk usyf 3 aomif;? wjcm;
Xmeqdik &f mu 0efxrf;awG&UJ vlraI &;t&jyefMunfh
&wmawGeJYqdk&if wvudk usyf 5 odef;avmuf
ukefw,f/ aemufxyf qDabmufqm wpD;xGuf
wmeJY ukefonfawGu Xmetm;vHk;twGuf usyf
2 odef; 4 aomif; ay;&w,f/
a&eHprd ;f udk w&m;0if wif'geJo
Y mG ;r,fq&kd if
awmh qDabmufqm wpD;pm wif'gwapmifudk
usyf 7 ode;f ay;&w,f/ qDabmufqmydik &f iS af wG
u abmufqmwpD;udk rHk&Gmtxdta&muf vrf;
rSm &Sif;oGm;zdkY vkdif;aMu; usyf 4 odef; 9 aomif;
udk um;ydkif&Sifu xnfhay;vdkuf&w,f/ 'g ,mOf
armif;&JU armif;aMu;eJY ,mOfaemufvkdufaMu;
rygao;bl;/
'gaMumif h v nf ; 'D a vmurS m a&eH p d r f ;
ukeo
f nfwikd ;f u ud,
k yf ikd f abmufqmum;awGeyYJ J
vkyaf eMuwm rsm;w,f/ o,fwu
hJ m; oufouf
vkyfpm;&if odyfwGufajcrudkufbl;vdkY od&w,f/
]]usaemfwdkY vrf;aMumif;aMu;udk 'D&Gmu
&Juykd J ay;vdu
k &f w,f/ oluwqifh oufqikd &f m
XmeawGuckd aJG 0ay;w,f/ [d;k t&ifuawmh b,f
XmetwGuf b,favmufqdkwm jyao;w,f/
'Daemufydkif;awmh rjyawmhbl;}} vdkY a&eHr&Gmu
trnfrazmfvdkwJh qDukefonfwOD;u qdkw,f/
rif;vSNrdKUeJY 32 rdkifoma0;wJh &aemifrkef;
a&eHarSmfqdk&if tcktcsdefxd MOGE uae
u
d ukrP
u
D kd vkyyf ikd cf iG ahf y;xm;wJw
h &m;0if
yk*v
ae&m/ wl;csifwJholawGu ajr,m&SifawGeJYndNyD;
vmwl;vd&Yk w,f/ xGuo
f rQa&eHuv
kd nf; ukrP
D
u umvaygufaps;xuf odyrf ESrd b
f ;l / 'gaMumifh
'Dae&mu wu,fu
h akd t;csr;f w,fvYkd wGi;f ydik &f iS f
awGu ajymMuw,f/
wGif;ydkif&SifawGuvnf; ajrwl;tiSm;vdkuf
wJh olawGukd iSm;w,f? xGuo
f rQ a&eHprd ;f udv
k nf;
cyfzYkd aeYpm;iSm;wJo
h l iSm;w,f/ ud,
k w
f ikd v
f yk w
f o
hJ l
vkyw
f ,f/ trsK;d rsK;d &Sw
d ,f/ 'gayr,fh bmjyem
rS rjzpfMubl;/
ajrwl;ol iSm;wmuvnf; ajrteufay:
rlwnfw,f/ teuf ay 700 0ef;usifqdk&if
usyf 8 ode;f avmuf ay;&w,f/ tJ'x
D uf ydek uf
&if aMu;ydkxyf&w,f/
]]a&eHwiG ;f wwGi;f wl;awmhr,fq&kd if ajr&Sif
udk ndwJhtcg olYajruGuf0ef;usifrSm a&eH b,f
avmuf xGufovJqdkwJhtay: rlwnfvdkY usyf
1 odef;uae 6 odef;ausmf&Sdw,f/ wGif;wl;wm
vnf; pufeJYwl;awmh w&ufyJMumw,f}} vkdY
&aemifrkef;u wGif;ydkif&Sif OD;xGef;jrifhu ajymjy
w,f/
a&eHprd ;f cyfwo
hJ al wG iSm;&ifvnf; w&ufukd
usyf 5 axmif ay;&w,f/ tckq&kd if wGi;f wl;wJh
ae&mu &aemifrek ;f &Gm&JU teD;em;u &GmawGtxd
wl;aeMuNy/D tm;vH;k uawmh vkycf iG yhf grpf &xm;
wJh ukrPDudkyJ a&mif;&w,f/ nbufrSmqdk&if
awmh a&eHrbufudk ckd;a&mif;wJhol tenf;i,f
awmh &Sdaeao;wm awGU&w,f/
rif;vSNrdKUe,fu &aemifrkef; a&eHarSmfudk
usew
f ahJ rSmaf wG Oyrm ,loifw
h ,fvYkd a&eHr&Gmu
trnfrazmfvdkwJh a&eHpdrf; ukefonfwOD;u
ajymw,f/ &aemifrek ;f u w&m;0ifw;l ? w&m;0if
a&mif;0,f? tcGeaf qmifw,f/ Edik if aH wmftwGuf
vnf; tusKd;jzpfw,f/
usefwJh a&eHarSmfawGu w&m;r0if wl;Mu?
a&mif;0,fMueJY/ ukefonfawGusawmh ydkufqH
ukef&wmcsif; twlwlyJ/ wl;wJholawGrSmvnf;
Oya'eJY rvGwu
f if;awmh b,ftcsed f bmjzpfrvJ
qdkwm bmtmrcHcsufrS r&Sdbl;/
w&m;r0if a'ojzpfvmwJh twGufvnf;
e,fajr Oya'pdk;rdk;a&;rSm xdef;csKyfvdkY r&bl;jzpf
wJhtaMumif; oluqufajymw,f/
]]ydkufqHay;&wmcsif; twlwl usaemfwdkYu
EdkifiHawmfudkyJ pm;apcsifw,f/ tcku tpdk;&
vnf; ydu
k q
f rH &? usaemfwv
Ykd nf; ydu
k q
f u
H ek &f wm
yJ/ ydu
k q
f u
H ek &f wmcsi;f twlwl w&m;0ifyJ vkyf
csifw,f}} vkdY oluajymjycJhw,f/
wu,fawmh 'Drif;vSNrdKUe,fu a&eHarSmf
awG[m EdkifiHjcm;ukrPDawGeJY yl;aygif;NyD; pD;yGm;
jzpf xkwfvkyfvkdYr&wJh ae&mawGyg/ a&eHpdrf;u
ajrvTm&JU tay:,HrSmom pdrfhxGufaewm/ ajr
atmufrSm a&eHodkufvdk Sdaewm r[kwfbl;vdkY
od&w,f/ EdkifiHawmf pDrHudef;taeeJY vkyfudkifzdkY
cufwJhae&mawGyg/ a'ocHawGtwGufawmh
wu,fvkdYrsm; wdwdususeJY vkyfydkifcGifh&cJhr,f
qd&k if a'ozGUH NzKd ;a&;rSm awmfawmfav;xda&muf
r,fhtaMumif; rif;vSNrdKUay:u trnfrazmfvdk
wJh a&eHpdrf;ukefonfwOD;u qdkygw,f/
tckqdk&if a&eHwl;aewJhae&mu v,fydkif
&SifawGqdk&if um;pD;Edkif? vSL'gef;EdkifwJh tae
txm;udk a&mufaewm awGU&w,f/ 'D tylykid f;
a'ou a'ocHawGtwGuf tvkyt
f udik f tcGihf
tvrf;wckvkd jzpfaewJt
h wGuf pD;yGm;a&; acsmif
vnfMuw,f/
rif;vSe,fw0du
k u
f ae&mawmfawmfrsm;rsm;
rSm 'Dvakd &eHprd ;f xGuEf ikd af jc ae&mawG trsm;Bu;D
&Sdw,fvdkY od&w,f/ vkyfydkifcGifhom vdkwmvdkY
tJ'D a&eHpdrf;ukefonfu qufajymw,f/
]]wu,fawmh usaemfwdkYvdk bmrS zGHUNzdK;rI
r&Sw
d ahJ 'orSm ajratmufo,HZmwawG &Sad eNy;D
awmh usaemfwdkY a'ocHawGu qif;&JwGif;u
rwufbl;/ tusKd;cHpm;ae&wJh ae&mawGrSmvdk
usaemfwdkYvnf; cHpm;csifw,f/ 'Dvdk usaemfwdkY
a'orSm jzpfysuaf ewmawGukd Edik if aH wmf vlBu;D
awG odapcsifw,f}} vdkY xef;udkif;&Gmom;
udkatmifrdk;[def;u qkdygw,f/
paevif;onf {&m0wDowif;Xme\
tBuD;wef;owif;axmufwOD;jzpfNyD; EdkifiHa&;?
ynma&;? pD;yGm;a&;? c&D;oGm;aqmif;yg;rsm;
a&;om;vsuf&Sdonf/
18
Special Report
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
tmPm&Sifrsm;ESifh
2000 jynfhESpf OD;ae0if; touf 90 jynfharG;aeY qD'dk;em;[kdw,fwGif usif;ypOf awGU&onfh tmPm&Sifa[mif;ESihf rdom;pk/
aum
qdkifwef;awGbufudk rSefrSefvmwwfMuw,f/
olwdkY 'Dvdkaeayr,fh wuf<uvIyf&Sm;wJh
ausmif;om;awGuawmh olwdkYeJY EdkifiHa&; raqG;
aEG;bl;/ olwdkYa&SUrSm vG,ftdwfudkawmif rzGifh
bl;/ 1986 eJY 1987 ckEpS af wGwek ;f u vG,t
f w
d f
awGxrJ mS tpd;k &qefu
Y siaf &; vufurf;pmapmif
awGvdkrsKd; ypnf;awG &SdaewwfvdkYyg/ rkefwdkif;
a&mufrvmcif Nird o
f ufaewJh tajctaersK;d rSm
MunfMunfa&TeJY olY&JU ausmif;aezufawG[m
b,folu &efoljzpfNyD; b,folu rdwfaqGjzpf
w,fqdkwmudk 1988 ckESpfa&mufwJhtxd rodcJh
Mubl;/
tJ'w
D ek ;f u MunfMunfa&Tu tdru
f t
kd vnf
vmzdkY zdwfac:wJhtwGuf a&mufoGm;wJh oli,f
csif;awGu jrufcif;ay:rSm vrf;avQmufaewJh
AdkvfcsKyfoef;a&TeJY rD;zdkacsmifudk pDrHcefYcGJaewJh
Special Report 19
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Politics
jrefrmhwyfrawmf tydkif;(6)
rauseyfrIrsm; BuD;xGm;vmjcif;
atmifaZmf
wmaMumifv
h Ykd OD;ae0if;u ajymw,f/ ol&Y UJ trSm;
awGudk &J&J0Hh0Hh 0efcHcJhayr,fh jyefvnfjyifqifzdkY
twGufawmh tcsdefu t&rf;aESmif;oGm;cJhygNyD/
tmPm&Sif[m tiftm;aumif;NyD; &ufpufwJh
vufeufuikd f ppfwyfwckeYJ uRr;f usiw
f hJ vQKUd 0Suf
&JtzGUJ wckukd wnfaxmifcNhJ y;D jzpfw,f/ olwaYkd wG
[m tmPmudk pGev
Yf w
T zf Ykd b,fawmhrS pdwrf ul;
wJh tmPm&Siaf wG&UJ vufuikd w
f w
k o
f zG,jf zpfvm
ygawmhw,f/
wu,fvdkYom OD;ae0if;u 1980 jynfhESpf
tapmydkif;awGavmufuwnf;u olY&JU trSm;
awGudk xkwfazmf0efcHNyD; jyKjyifajymif;vJa&;udk
tm;pdu
k cf eG pf u
kd f vkycf rhJ ,f? wdik ;f jynfukd wHcg;zGihf
cJhr,fqdk&if jrefrmEdkifiH&JU ordkif;[m trsm;BuD;
uGJjym;jcm;em;oGm;cJhrSm jzpfw,f/ 1988 ta&;
tcif;vdkrsKd;awGvnf; rvdktyfawmhwJhtwGuf
ay:aygufvmrSmr[kwfovdk opm&SdNyD; dk;om;
wJh AdkvfcsKyfrSL;BuD;apmarmifvdk ppfom;BuD;[m
vnf; toufjynfw
h t
hJ xd wm0efukd xrf;aqmif
&NyD;awmhrS &mxl;u tem;,loGm;wmrsKd;awG
jzpfvmrSmyg/
AdkvfcsKyfrSL;BuD; oef;a&T[mvnf; olYa&SUu
Adv
k cf sKyrf LS ;Bu;D apmarmif&UJ vrf;pOfaemufuv
kd u
kd f
NyD; jynfolYjrifuGif;uae rodrom aysmufuG,f
oGm;rSm jzpfygw,f/ AdkvfcsKyfBuD; cifGefYvnf;
ol&Y UJ ppfrx
I rf;b0udk axmufvrS ;f a&; TeMf um;
bmomjyefqdkygonf/
atmifaZmfonf
{&m0wDowif;Xmeudk
wnfaxmifoljzpfonf/
Business
Airlines
"mwfyHk - Reuters
tNydKiftqdkifrsm;vmwJh avaMumif;vdkif;awG
atmfba&;bJvfzdkY'fESifh rif;aZ,smOD;
2012
taysmuf &SdcJhonf/
jrefrmEdik if \
H avaMumif;ydaYk qmifa&; vkyif ef;
cGiw
f iG f vHNk cKH pw
d cf s&rI tqift
h wef;u pdwyf suf
zG,&f mjzpfaomfvnf; zGUH NzKd ;vmrIu r,HMk unfEikd f
p&myifjzpfonf/ q,fpkESpfrsm;pGm EdkifiHjcm;om;
rsm;udk aMumuf&GHUonfh ppfAdkvfcsKyfrsm;\ vuf
atmufrS vGefajrmufcJhNyD;onfhaemuf tm&S\
avaMumif;ydkYaqmifa&; aemufqHk;aps;uGuf
jrefrmEdkifiHonf wHcg;zGifhvmonf/
avaMumif;vdik ;f topfrsm; wd;k vmNy;D Edik if H
jcm; avaMumif;vdik ;f rsm;vnf; tvkt,uf 0if
a&mufvmMucsdefwGif c&D;onf ta&twGufu
vnf; wrk[kwfcsif; rsm;jym;vmonf/ wm0ef&Sd
oltcsKUd ESihf trIaqmift&m&Srd sm;uvnf; jrefrm
Edik if o
H nf a'owGi;f tcsut
f csmae&mwck jzpf
vmaMumif;udk *kPf,lpGm ajymMum;Muonf/
odkYaomf jrefrmEdkifiHonf t&Sdeft[kefESifh
ajymif;vJa&;twGuf jyifqif&mwGif tm;enf;ae
ao;Ny;D tvm;tvm&So
d nfh avaMumif;vdik ;f rsm;
udv
k nf; arQmv
f ifx
h m;onfw
h idk af tmif ab;uif;
vHNk cKH a&;tydik ;f wGif vkypf &ma wG &Sad eao;onf/
]]usaemfh&JU yk*dKvfa&;tjrift& ajym&&if
tqifoifhjzpfzdkY tawmfa0;ao;ayr,fh olwdkY
wHcg;zGifhcJhMuw,f}} [k pifumylrS avaMumif;ydkY
aqmifa&;u@ rSww
f rf;jyK tqifo
h wfrw
S af &;
qdkif&m vkyfief;jzpfonfh Standard & Poors rS
uRrf;usif tuJjzwfynm&Sif Shukor Yusof u
ajymonf/
]]tajccHtaqmuftODtajctaeu vdt
k yf
csufudk jznfhqnf;zdkY rrDEdkifao;ygbl;/ tcsuf
wckudk xkwfjyr,fqdk&ifawmif xkwfjyzdkY cufyg
w,f}} [k Yusof u qdo
k nf/ ab;uif;vHNk cKH a&;
ESifh ywfoufvnf; wdk;wufvmrI r&Sdao;[k
oluxyfajymonf/
2011-12 ckEpS f Edik if jH cm; urmvSnchf &D;oGm;
trsm;qHk; aqmif;&moDwGif tjynfjynfqdkif&m
jrefrmhavaMumif; (MAI) tygt0if Edik if w
H um
avaMumif;vdkif; 13 cku wywfvQif av,mOf
xdkifcHkae&m 50000 a&mif;csEdkifcJhonf[k av
,mOfvdkif;rsm;twGuf tBuHay;vkyfief;ESifh av
aMumif;yso
H ef;rIqikd &f mtcsut
f vufrsm; pkpnf;
xkwjf yefay;aeonfh CAPA Centre for Aviation
\ tqdkt& od&onf/
f vufrw
S af &mif;cs&rI 80000
2012 ckEpS u
txd ckefwufoGm;NyD; 2013 ckESpf aqmif;&moD
wGif 100000 txd &Sdrnf[k CAPA u cefYrSef;
H yYkd so
H ef;onfh Edik if w
H um
xm;onf/ jrefrmEdik if o
avaMumif;vdik ;f ta&twGuu
f vnf; Ny;D cJo
h nfh
atmufwb
kd mvqef;ydik ;f txd umvtwGi;f wGif
23 cktxd ESpfqeD;yg;wdk;wufvmonf/ if;wdkY
xJrS MAI ESihf Golden Myanmar onfEpS cf o
k m
jrefrmydkifjzpfonf/
xdo
k Ykd avaMumif;vdik ;f trsm;tjym; tcsed w
f kd
twGif;wGif pkNyHK0ifa&mufvmrIaMumifh vmrnfh
ESpfrsm;twGif; tjrwftpGef; usqif;rIrsm;ESifh
BuHKawGUNyD; avaMumif;vdkif;tcsKdU yl;aygif;&jcif;
odkYr[kwf &yfem;ydwfodrf;vdkuf&jcif;rsKd;ESifh BuHK&
zG,&f o
dS nf[k CAPA \ avhvma&;tzGUJ tBu;D
tuJ Brendan Sobie u qdkonf/
txD;usefrI tarG
jrefrmEdik if rH S avaMumif; rawmfwqrIEeI ;f
ESifhywfouf pdwfysufrdaMumif; avaMumif;
ydaYk qmifa&;TeMf um;rIO;D pD;XmerS 'kw,
d TeMf um;
a&;rI;csKyf OD;0if;aqGxGef;u yGifhvif;pGm ajymjy
onf/ ]]wurmvHk; ysrf;rQEIef;xm;xuf 9 q
jrifhaew,f}} [k oluqdkonf/
1950 ESpfrsm;twGif;u jrefrmEdkifiHonf
ta&SUawmiftm&S\ avaMumif;ydkYaqmifa&;
tcsuftcsmae&m jzpfcJhNyD; 1962 ckESpfwGif
ppfwyfu tmPmodr;f ,lvu
kd Nf y;D aemufyikd ;f wGif
avaMumif;vkyfief; ESpfaygif;rsm;pGm usqif;
tm;enf;oGm;cJh&onf/
Edik if w
H umESit
hf quftoG,jf zwfum wHcg;
ydwf aecJhonfhtwGuf ukefypnf;xkwfvkyfol
rsm;? pufud&d,mrsm;wifoGif;a&;? 0efxrf;rsm;
udk avhusifha&;ESifh aiGaMu;qdkif&m udprsm;udk
21
jynfyuvnf; 0ifvmae
AD,uferfEdkifiH\wckwnf;aom yk*vdu
ydik f avaMumif;vdik ;f jzpfonfh Viet Jet Aviation
Joint Stock Co u trnfrazmfjyonfh jynf
wGif; avaMumif;vdkif;wckESifh aqG;aEG;aeonf/
rav;&Sm;EdkifiHrS Air Asia avaMumif;vdkif;u
vnf; jrefrmEdkifiHrS tvm;tvmaumif;onfh
pD;yGm;zuftcsKdUESifh vkyfief;zufpyf vkyfudkif&ef
aqG;aEG;vsuf&do
S nf[k Asia Asia \ xdkif;EdkifiH
H;k cGrJ S trIaqmift&m&Scd sKyf Tassapon Bijleveld
u ajymonf/
*syefEdkifiHrS ANA Holdings Inc (ANA)
u jrefrmEdkifiHrS jynfwGif;avaMumif;vdkif; wck
jzpfonfh Asian Wings \ tpk&S,f,m 49
&mcdkifEIef;udk Mo*kwfvtwGif;u 0,f,lvdkuf
onf/ jrefrmEdik if \
H wnfqOJ ya'rsm;t& tjrifh
qHk; yrmPvnf; jzpfonf/ oabmwlnDcsuf
topft& EdkifiHwum c&D;pOfrsm;yg wdk;csJUoGm;
rnfjzpfNy;D *suaf v,mOfrsm;ESihf wmbdt
k if*sio
f ;kH
yefumav,mOfrsm;yg xyfrHjznfhwif;oGm;rnf
[k od&onf/
jrefrmEdik if w
H iG af v,mOfc&D;pOfrsm; rsm;jym;
IyfaxG;vmcsdefwGif avqdyfrsm;u acwfaemuf
usaeao;Ny;D jyKjyifxed ;f odr;f a&;twGuf b@m
aiGvnf; vHkavmufpGm&&Sdjcif; r&SdMuay/ jrefrm
Edik if &H dS avqdyf 33 ck teuf &efuek ?f rEav;ESihf
aejynfawmf avqdyrf sm;om Edik if w
H umavqdyf
rsm; jzpfMuonf/ tjcm;avqdyfrsm;onf BuD;
rm;aom ajy;vrf;? acwfrD avaMumif;jypepf?
ab;uif; vHkNcHKa&;ud&d,mrsm;ESifh vHkavmuf
onfh vHkNcHKa&;pepfrsm; uif;rJhaeonf/
jrefrmEdkifiHwGif tvkyftrsm;qHk;jzpfaom
&efuek af vqdyo
f nf if;\ ESppf OfvufcEH ikd af om
pm-22
pm-24
]]wurmvHk;
ysrf;rQEIef;xm;xuf
9 q jrifhaew,f}}[k
jrefrmEdkifiHrS avaMumif;
rawmfwqrIEIef;ESifhywfouf
pdwfysufrdaMumif;
avaMumif;ydkYaqmifa&;
TefMum;rIOD;pD;XmerS
'kwd,TefMum;a&;rI;csKyf
OD;0if;aqGxGef;u
yGifhvif;pGm ajymjyonf/
avqdyfa[mif;rsm;
2012 ckESpf 'DZifbmvtwGif;u [J[dk;
avqdyw
f iG jf zpfymG ;cJah om Air Bagan av,mOf
ysufusrIonf jrefrmEdkifiHwGif vkyfaqmif&ef
rsm;pGm&SdaeMumif; azmfjyaeonf/
tjyifbufESifh wHcg;wcsyfjcm;aom xdef;
csKyaf &; arQmpf iftwGi;f wGif xdik &f if; yvwfpwpf
cif;xm;onfh pm;yGJay:wGif wifxm;onfh quf
oG,fa&;pufrSaewqifh av,mOfvrf;aMumif;
rsm;udk OD;0if;jrifh TefMum;aeonf/
uGefysLwmpepf r&Sdyg/ uGif;qif;rnfh tpD
tpOfrsm;udk OD;0if;jrifu
h yvwfpwpfcsyjf ym;rsm;
ay:wGif IyfaxG;pGm rSwfom;xm;NyD; aemufxyf
tcsut
f vufrsm; xyfr&H &Sv
d Qif jznfo
h iG ;f Edik &f ef
twGuf if;wdkYudk wef;pDcsxm;onf/
om,mvSyonfh tif;av;uef\ teD;wGif
&Sad om [J[;kd avqdyo
f Ykd Ny;D cJah om ESprf sm;twGi;f
urmvSnchf &D;onf a&muf&rdS I tvGerf sm;jym;vm
cJo
h nf[k avqdyrf efae*sm OD;aX;atmifu ajym
onf/ tpdk;&uvnf; [J[dk;ESifh tjcm; avqdyf
rsm;udk ajy;vrf;wdk;csJUjcif;? vkHNcHKa&;wdk;jrifhjcif;?
ab;uif;vHkNcHKa&;ESifh avaMumif;jyud&d,mrsm;
ponfwdkYudk tqifhjrifh rGrf;rHay;zdkY uwdjyKxm;
onf[k od&onf/
[J[;kd wGif acwfrD avaMumif;xde;f odr;f a&;
pepf &Sdraejcif;u jzpfyGm;cJhaom av,mOfysuf
usrI\ taMumif;&if;w&yf jzpfzG,f&Sdonf/
tqdyk gESiyhf wfouf DCA rS aemufq;kH tpD&if
cHpm ,cktcsdeftxd xkwfjyefay;jcif; r&Sdao;
"mwfyHk -jr0wD
wdu
k f u
kd q
f ufqaH qmif&u
G &f ef cufcaJ pcJo
h nf/
xdjk yemrsm;xJrS tcsKUd onf ,ckEpS t
f wGi;f wGif
Oa&my or*u pD;yGm;a&; ydwq
f u
Ykd efo
Y wfrrI sm;
tqH;k owfay;vdu
k o
f nft
h cgwGif ajyvnfomG ;cJh
onf/ tar&duefEikd if u
H 'Pfcwfyw
d q
f rYkd rI sm;udk
qdkif;iHhay;vdkufaomfvnf; vHk;0 kyfodrf;ray;
ao;ay/
Edik if yH ikd f jynfwiG ;f avaMumif;vdik ;f wck jzpf
onfh jrefrmhavaMumif;u MAI udk wpdww
f ydik ;f
ydkifqdkifxm;onf/ jrefrmavaMumif;ydkif wkwf
EdkifiHvkyf wmbdktif*sifoHk; yefumwyf Xian
MA60s av,mOf 3 pD;teuf 2 pD;onf uGif;
qif;csdefwGif rawmfwq xdcdkufrIrsm; jzpfyGm;cJh
onf[k OD;0if;aqGxGef;u ajymonf/
tqdyk g av,mOfrsm;udk 2010 ckEpS t
f wGi;f
0,f,cl &hJ jcif;rSm pD;yGm;a&; ydwq
f u
Ykd efo
Y wfc&H rI
ESifh wdkufdkuf ywfoufaeonf[kvnf; olu
xyfajymonf/
2011 ckESpf t&yfom;trnfcH tpdk;&
tmPmr&&Sdao;rD tcsdefrSmyif EdkifiHom;ydkif
avaMumif;vdik ;f rsm; pwifay:aygufvmcJo
h nf/
trsm;pkrmS tHI;ay:cJhMuonf/ yk*vduydkif av
aMumif;vdkif; 6 ck tygt0if avaMumif;vdkif;
7 ck jynfwGif; c&D;pOfrsm;wGif ajy;qGJaeonf/
aemufxyf 4 vdkif; xyfwdk;vm&ef tpDtpOf
&SdaMumif;vnf; od&onf/
apm'uwufcJhMuonf/
jrefrmEdkifiHwGif tBuD;qHk; jynfwGif; av
aMumif;vdik ;f jzpfaom Air Bagan onf 20062007 b@ma&;ESpfrS pwif tjrwftpGef;
&&Sdjcif;r&SdcJhbJ ydwfqdkY'PfcwfrIESifh tjcm; NydKif
bufrsm; wd;k wufvmrIrsm;udyk g &ifqikd cf &hJ onf
[k Air Bagan \ 'kw,
d OD;aqmifeT Mf um;a&;rSL;
u dkufwmodkYajymonf/
ydwfqdkY 'PfcwfrIu avhusifha&;? jyifqif
xdef;odrf;a&;twGuf axmufyHhrIESifh aiGaMu;
qdkif&mudprsm;uJhodkY ta&;ygonfh ae&mrsm;odkY
oufa&mufapcJhonf[k oluajymonf/ ]]usr
wdu
Yk wjcm;avaMumif;vdik ;f awGxuf ukeu
f sp&dwf
ydkrsm;ygw,f/ ydwfqdkY'PfcwfrIaMumifh 'Dvdkjzpf
cJhwmyg/ 'gayr,fh usrwdkY ab;uif;vHkNcHKa&;eJY
ywfoufvdkY b,fawmhrS ravQmhcscJhygbl;}} [k
a':p0foEmEGdKifuqdkonf/
jyKjyifajymif;vJa&; umvtwGi;f wGif ydrk
kd
oufaomifhoufom&Sdonfh ndEdIif;rIrsKd;jzifh av
aMumif; vkyfief;twGif;odkY 0ifa&mufvmonfh
aemufxyf vkyfief;&SifwOD;rSm jrefrmEdkifiHwGif
tBu;D qH;k yk*v
u
d bPfjzpfonfh uarmZbPf\
Ou|jzpfol OD;atmifudk0if; jzpfonf/ olonf
vnf; Oa&myor*u OD;wnfcsufxm; ydwfqdkY
ta&;,lrI cHch&J oljzpfonf/ OD;atmifuk0d if; ydkif
qdkifaom jynfwGif;avaMumif;vdkif; Air KBZ
onf 0ifaiGreS rf eS w
f ;kd wufvmaeNy;D wd;k csUJ zdv
Yk nf;
vkyfaqmifaeonf[k if;avaMumif;vdkif;rS
'kw,
d OD;aqmifeT Mf um;a&;rSL; OD;cifarmifjrifu
h
ajymonf/
olwdkYtaejzifh jynfwGif;aps;uGuf\ 30
&mcdik Ef eI ;f udk xde;f csKyx
f m;Edik Nf y;D Ny;D cJo
h nfh b@m
a&;ESpftwGif; c&D;onf 240000 cefY ydkYaqmif
ay;EdkifcJhonf[k oluqdkonf/ rMumrD vuf&Sd
ajy;qGJaeonfh av,mOf 6 pD;tjyif aemufxyf
2 pD; odrYk [kwf 3 pD; xyfrw
H ;kd csUJ oGm;&ef&adS Mumif;
vnf; OD;cifarmifjrifhu ajymonf/
2013 ckESpf azazmf0g&DvtwGif;u Air
f srjI zpfymG ;
KBZ rS ATR 72-500s av,mOf ysuu
cJhNyD; vltaotaysmuf r&SdcJhay/
jrefrmEdik if t
H wGi;f odYk 0ifa&mufEikd &f eftwGuf
avaMumif;vdik ;f rsm; wef;pDapmifq
h ikd ;f aepOfwiG f
jrefrmEdkifiHodkY ysHoef;aeaom EdkifiHwum av
aMumif ; vd k i f ; xJ r S tBuD ; qH k ; jzpf a om Thai
Airways u owday;ajymqdkjcif;wck jyKvkyfcJh
onf/ tajccHtaqmuftODydkif;qdkif&m twm;
tqD; tcuftcJrsm;aMumifh vuf&SdtcsdefwGif
jynfwGif; c&D;pOfrsm;rS aiG&Sm &EdkifzG,fr&Sd[k
Thai Airways \ 'kwd, trIaqmifOu|
Chokchai Panyayong u du
k w
f m owif;Xme
odkY ajymonf/
]]aemufEpS f tenf;i,fMum&ifawmh usaemf
wdYk 0ifjzpfvrd rhf ,fxifygw,f}} [k oluqdo
k nf/
Reuters owif;axmuf
Aubrey Belford ESihf Min Zayar Oo wdkY\
Burmas Aviation Industry Booms
Despite Grim Safety Record udk
Edkifrif;oGif bmomjyefonf/
22
Business
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Development
pdefac:rIawGeJY
ukvm;wef pDrHudef;
cifOD;om^ppfawG
jynfe,f ppfawGNrdKUrSm tajcpdkuf wnfaqmufaewJh ukvm;wef
pDru
H ed ;f &JU qufvufvyk u
f ikd rf ,fh ukvm;wefac: upye'D jrpfaMumif;
wavQmuf wl;azmfa&;vkyif ef;awGtay:rSm a'ocHawGu pd;k &drrf uif; jzpfaeMu
ygw,f/
&cdkif
qdyu
f rf;ukd rvdv
k m;wmr[kwyf gbl;? vlae&yfuu
G f
eJaY 0;wJah e&mukad jymif;Ny;D vkyzf t
Ykd wGuf uefu
Y u
G f
&wmyg}}vdYk ppfawGNrKd UcH OD;ausmpf ed u
f ajymygw,f/
ukvm;wef pDrHudef;ukd 2008 ckESpfrSm
jrefrm-tdEd, ESpfEdkifiHtpdk;&awGu oabmwl
vufrSwfa&;xdk;cJhMuNyD; 2009 ckESpfrSm pwif
taumiftxnfazmfcJhygw,f/ ukvm;wef pDrH
udef;rSm ppfawGqdyfurf; pDrHudef;? ukvm;wef
jrpfaMumif;wl;azmfa&; pDrHudef;eJY yvuf0 qdyf
urf;pDrHudef;? um;vrf; pwmawG yg0ifygw,f/
ppfawGqdyfurf;eJY wjcm;wnfaqmufa&;awG
twGuf tar&duefa':vm 214 oef; ok;H pGo
J mG ;
zdkYvnf; tdEd,tpdk;&u owfrSwfxm;ygw,f/
tdE,
d Edik if [
H m ppfawGqyd u
f rf;ukd tok;H jyK
Ny;D ta&SUtm&S? ta&SUawmiftm&S tmqD,EH ikd if H
awGtjyif urmhukefoG,fa&; vrf;aMumif;eJYyg
csdwfqufukefoG,frI jyKEdkifawmhrSmrdkY tdEd,
twGuf r[mAsL[majrmufwhJ pDru
H ed ;f wckvnf;
Business 23
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
24
Business
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Interview
rnfh 2015 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHonf tmqD,H pD;yGm;a&; todkuft0ef; ASEAN Economic Community
(AEC) odkYyg0if&awmhrnf/ 1988 ckESpfaemufydkif; ppftpdk;&\ pD;yGm;a&; jyKjyif ajymif;vJa&; umvrSonf
taemufEdkifiHrsm;\ pD;yGm;a&; 'PfcwfydwfqdkYrItv,f orwOD;odef;pdef\ jrefrmhpD;yGm;a&; jyKjyifajymif;vJrIumv
aemufqkH;xd jzwfoef;vm&NyD; EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHolrsm;\ ,SOfNydKif pdefac:rIrsm;udk &ifqdkifvm&awmhrnfh plygrm;uwf
vkyfief;&SifwOD;jzpfol a':0if;0if;wifhudk {&m0wD t*Fvdyfydkif;rS owif;axmuf ausmfqkrGefu awGUqHk ar;jref;xm;onf/
vm
Business 25
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Gold
0efBuD;XmeawG taetxm;uvnf;
wXmeeJY wXme aygif;pnf;NyD;awmh vkyfief;&SifawGukd
b,fawmhrS tultnDukday;w,fqdkwm r&cJhbl;/
udk,hf[mukd,fvkyfrS vrf;udk azmufxGufvdkY&r,hf
taetxm;aygh . . .
u emrnfBuD;vmwmeJYtrQ
2005 rSmqkdvkdY&Sd&if '*HkpifwmrSm&SdwJh City
Mart &,f? Junction 8 rSm&SdwJh City Mart
awGq&dk if Ak;H aygufuv
JG Ukd vltaotaysmufawG
hJ ,f/ tJ'u
D mv
a&m? ypn;f qH;k H;I rIawGa&m&Scd w
rsKd;rSm b,fvdkrsKd; ajz&Sif;cJh&ovJ/ vlr0if&J
awmhwhJ tcsdeu
f aejyefNyD;awmh acgif;axmifvm
atmif b,fvkdrsKd; vkyfcJh&ovJ/
tcuftcJawGawmh trsK;d rsK;d BuKH cw
hJ ,faygh
aemf/ usrwdkY 2005 rSmAHk;aygufw,f/ 2007
a&BuD;w,f/ a&BuD;w,fqkdwkef;u '*Hkpifwm
rSm rkd;t&rf;&GmNyD;awmh atmufxyf ypnf;xm;
wJhae&mtydkif;rSm a&BuD;w,f/aemufNyD;awmh
2008 em*pfjzpfw,f/ tcuftcJawGuawmh
awmufavQmuf BuHKawGUcJh&w,faygh/ AHk;ayguf
City Mart
26
Photo Essay
27
jrpfxJu &efukefIcif;
"mwfyHk - pdkif;aZmf^The Irrawaddy
ae&mopfwck/
wJh &efuek u
f pkd w
d n
f pfvUkd xGuaf jy;csiaf e&if&efuek jf rpfxJ
wGrmS &efuek jf rpfxrJ mS npmpm;&if; naecif;ae0ifcsed u
f dk
pwifcw
YJ YJ Royal Green River taysmpf ;D oabFm[m
pkawGtwGuf qnf;qmMunfh c&D;pOfwcktjzpf &efuek f
paeeJU we*FaEGaeUawGrmS oGm;Edik yf gw,f/ jrefrmEdik if o
H m;
m;{nfo
Y nfawGtwGuf a':vm20 ,lygw,f/ pm;p&m
aomif;? Edik if jH cm;om; 25 a':vmyg/ Royal Green
efuek f Adv
k w
f axmifurf;em;qdyu
f ae nae 4 em&DcrJG mS
pdkif;aZmfonf {&m0wDowif;Xme\
"mwfyHkowif;axmufjzpfonf/
Interview
Media
]]owif;axmufqdkwm qk&zdkY
vkyfwmr[kwfbl;}}
jrefrmEdkifiH tajcpdkuf AP owif;axmuf a':at;at;0if;ESifh awGUqHkjcif;
The Irrawaddy
vkycf w
Jh v
hJ al wGuakd y;avh&w
dS ,f/ 'DEpS rf mS tefwhD
udk a&G;vdkufwmu vkyfoufuvnf; 24 ESpf
&SdNyD/ woufwmrSm owif;axmufvkyfief;udk
xl;cRefpGmvkyfw,f qdkNyD;awmh ay;wmayghaemf/
tefwDhtaeeJYawmh enf;enf;awmh tHhMow,f/
bmvdkYvJqkdawmh olwdkYu b,fwkef;u apmihf
MunhfrSef;vJ udk,fu rodbl;av/ qkay;wmrSm
aemufxyf 7 a,muf twlwyl gw,f/ qk&w,f
29
rif;om;? rif;orD;u atmfpumtrsm;BuD;&rS kyf&SifdkufcH&wm owif;axmufu
qkr&vnf; owif;axmufyJ/ azaz ajymzl;w,f/ olYudk
0efBuD;csKyfay;awmif olrvkyfbl;qdkwmaygh/
jrefrmEdkifiHom;rsm; OD;pD;wnf;jzwf
t*Fvdyfbmomjzifh xkwfa0jzefYcsdaom
The Irrawaddy r*Zif;udk
EdkifiHwumESifh jynfwGif;wGif
rSm,l zwfIEdkifygNyD/
Opinion
EDITORIAL
The Irrawaddy
Weekly Journal
Established Since 1993
t,f'DwmcsKyf
wm0efcHt,f'Dwm
t,f'Dwm (EdkifiHa&;)
t,f'Dwm (Lifestyle)
t,f'DwmtzGJUtD;ar;vf
atmifaZmf
&Jenf? cufxef
omvGefaZmif;xuf
at;csrf;ajrh
editor.journal@irrawaddy.org
TEAM IRRAWADDY:
aumfyDt,f'Dwm
jyifajymif;vJa&; 3 ESpfausmfvmNyDjzpfaomfvnf;
u
d u@zGUH NzKd ;wd;k wufa&;
jrefrmhp;D yGm;a&;wGif yk*v
OD;ode;f pdet
f pd;k & vkyaf qmifcsuf tawmftm;enf;
aecJo
h nf/ (Privatization) yk*v
u
d ydik f jyKvyk af &; qdo
k nfrmS
vnf; OD;odef;pdeftpdk;& rwufvmrD tmPm&Sifa[mif;
AdkvfcsKyfrSL;BuD; oef;a&Tu ppfwyfESifh cdkeDrsm;udk EdkifiHydkif
ypnf;rsm;udk w&m;0if vufvTJay;cJhjcif;om jzpfcJhonf/
tkyfcsKyfa&;wGif vmbfpm;rIu uifqmuJhoYkd ysUH ESYaH eNyD;
jrefrmhpD;yGm;a&; zGHUNzdK;rItwGuf MuD;pGmtaESmifht,Suf jzpf
onf/ w&m;pD&ifa&; pepfuvnf; tm;raumif;vSbJ
yk*vdu ydkifqdkifrIudkvnf; rumuG,fyg/ Oya'udk tmPm
ydkifrsm;u vdk&mokH;jcif;ESifh AsLdkua&pD BudK;eDpepfuvnf;
yk*vduu@udk csKyfaESmifxm;onf/
,ck ]]'Drdkua&pD}} odkY toGiful;ajymif;a&; tpdk;&vuf
xufwiG f ,cifjrefrmhq&kd ,
S v
f pfrsm;ESihf ppftmPmydik rf sm;uJh
odYk Edik if o
H m;wd\
Yk yk*v
u
d b0xJoyYkd g xde;f csKyv
f Nkd y;D Bu;D rm;
vGe;f onfh tkycf sKyaf &;,E&m;ESihf tok;H p&dwu
f kd ok;H pGcJ o
hJ uJo
h Ykd
Big Govenment tjzpf qufNy;D rusio
hf ;Hk oifah wmh/ yk*v
u
d
u@udk NydKifbufuJhodkY qufoabmxm;NyD; tEdkif,lcsifae
rnfhtpm; ajrawmifajrmufay;zdkY vdkonf/ umuG,fapmifh
a&Smuf ysK;d axmifay;oifo
h nf/ jyKjyifajymif;vJa&;vkyaf eMu
aom tjcm;Edik if rH sm;wGif tpd;k &ESihf yk*v
u
d yl;aygif;aqmif
&Gufa&; vkyfief;rsm; Public-private Partnership (PPP)
xdyif atmifjrifaeMuNyDjzpfonf/
jrefrmhpD;yGm;a&;wGifrl wyfrawmfESifh cdkeDrsm;uom
vuf0g;BuD;tkyfxm;NyD; pdkufysKd;a&;xkwfukefESifh o,HZmw
wl;azmfa&mif;csrjI zifo
h m tpOftquf aiG&mS cJMh uonf/ tvkyf
jyK
taMumif;&Smawmh acgif;aygif;rSm . . .
umwGef; - CMM
Editorial Cartoon
tudkif tcGiht
f vrf;rsm; zefwD;ay;Edkifaom EdkifiHjcm; &if;ESD;
jrKyfESHrIESifh enf;ynmrsm;udk tajccHaom ukefxkwfvyk if ef;
rsm; rjzpfxeG ;f Edik af o;ay/ jrefrmhp;D yGm;a&; jyefO;D armhEdkifa&;
v,f,mpdkufysKd;a&;u@udk vGwfvyfaom aps;uGufpD;yGm;
a&;pepfukd tajccH&rnf/ tpd;k &u aps;uGut
f iftm;pkrsm;udk
rxdef;csKyfoifh/ v,form;ESifh pGefYOD;wDxGifrnfh pD;yGm;a&;
vkyfief;&Sifrsm; vGwfvyfpGmzGHUNzdK;Edkifa&; uefYowfcsKyfcs,frI
rsm; z,f&mS ;&rnf/ v,fvyk o
f l v,fyikd af &;? t&if;tES;D ESihf
vufvSrf;rDa&;? tjrwfBuD;pm;rIrS umuG,fa&;? aps;uGuf
wnfjidrfrI tmrcHa&;wdkYudk tpdk;&rS wm0ef,l&rnf/
'Dru
kd &ufwpf Edik if aH &;pepfEiS hf wHcg;zGiahf ps;uGupf ;D yGm;
a&;pepfwiG f yk*v
u
d tcef;u@ Bu;D xGm;rS wdik ;f jynfcsr;f om
rnf/ yGiv
hf if;jrifomrI&adS omEdik if rH sm;wGif yk*v
u
d ydik jf yKvyk f
jcif;aMumifh BuKd ;eDpepf avsmo
h mG ;onf? jcpm;rI enf;oGm;onf?
pm;okH;olrsm; a&G;cs,fp&m ydkrsm;vmonf? NydKifqdkifrI ydkrsm;
vmojzifh ukeyf pn;f t&nftaoG; ydak umif;vmonf? 0ef
aqmifrI ydkaumif;vmonf? aps;EIef;rsm;vnf; usvmonf/
,if;oDt&kd rD mS jrefrmEdik if w
H iG rf S tvkyrf jzpfqykd gu ud,
k o
f m
nHhae jzpfonf/
tpd;k &\ yk*v
u
d u@ESiyhf wfoufonfh rl0g'nHzh si;f rI
aMumifh 2015 ckwiG f jrefrmyg0if&awmhrnfh tmqD,H pD;yGm;
a&;todkuft0ef; Asean Economic Community (AEC)
twGuf tao;pm;ESifh tvwfpm;vkyfief;rsm; (Small and
Medium Enterprises - SMEs) rnfodkYrQ tqifoifh rjzpf
ao;ay/ ,ckrS pwifvyk af qmifvQiaf omfrQ tcsed f tawmf
vifhaeNyDjzpfonf/
'DZdkif;
rsufESmzHk; okyfazmf
- auxufpH? umBuD;
- pdkif;pdk;Munf
refae*sm (&efukefHk;)
- NzdK;olxuf
Hk;twGif;a&;rSL;
- td0ifhol
phyo_thu_htet@irrawaddy.org
xkwfvkyf^jzefYcsda&;tzGJU
jzefYcsda&;qufoG,f&ef
- aZmfxGef;? odef;ausmf?
atmifausmfaZm? &efEdkifxGef;
- 09 420 164393, 09 310 92959,
09 31777370
qufoG,f&e f(csif;rdkifHk;csKyf)-
xkwfa0ol
yHkESdyf
- OD;aomif;0if; (05036)
trSwf 197? 'kwd,xyf?
32 vrf; (tay:)? yef;bJwef;NrdKUe,f?
- a&TEdkifiH (05745)? OD;armifarmifvS
trSwf(90)? urmat;bk&m;vrf;?
q&mpH&yfuGuf? A[ef;NrdKUe,f
jrefrmbmom0ufbfqdkuf
http://burma.irrawaddy.org
t*Fvdyfbmom0ufbfqdkuf
http://irrawaddy.org
tywfpOfxkwfvTifhaeaom 'dwfvdkif;{&m0wD
http://video.irrawaddy.org
jrefrmbavmh*f
http://blog.irrawaddy.org
pm-32
EdkifiHa&;tusOf;om; tm;vHk; . . .
pm-34
31
Reform
EdkifiHom;awG vrf;ay:wufvmr,f
aZmfrif;
cJhwJh ESpfESpfausmf
oHk;ESpfumvupvdkY
EkdifiHtawmfrsm;rsm;u jynfolawG&JU
awmif;qdkoH? qEjyoHawG[m
urmw0ef;rSm us,favmifoxuf
us,favmifvmcJhygw,f/
qEjyawmif;qdkwmawGuvnf;
wEkdifiHeJYwEkdifiH rwlnDMuwmudk
awGU&ygw,f/ EkdifiHa&;vGwfvyfcGihfeJY
'Drdkua&pDudk awmif;qdkMuwm&dSovdk
pD;yGm;a&;udk vuf0g;BuD;tkyfxm;wJh
twGuf rnDrrQjzpfaewJh
udpawGeJYywfoufvdkY
awmif;qdkwmawGudkvnf;
jrif&ygw,f/
NyD;
32
Opinion
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Soccer
abmvHk;awmfvSefa&; qifETJoifhNyD
cifarmifaxG;(ysOf;rem;)
ckESpf arvwGif jrefrmtrsKd;om;vd*f (MNL) aMu;pm;wef; ]]Pro}} abmvHk;NydKifyGJrsm;ukd toif; 8 oif;jzifh
pwifcJhonf/ NydKifyGJ pwifusif;ypOfurl tm;ay;MunfhIonfh y&dowf txl;yifrsm;onf/ Pro qkdonfukd
vufawGU Munhv
f ?dk jrifvMkd uojzifh vnf;aumif;? &efuek w
f iG f abmvH;k yGaJ umif;rsm; r&SMd uojzifh vnf;aumif;? ok0PuiG ;f ?
uGif;jynfhuGif;vQHonftxd tm;ay;cJhMuonf/
2009
*syefEikd if w
H iG f a*sv*d pf wifpOfu urmausmf
abmvHk;orm;a[mif;BuD;rsm;jzifh ykdifeDum
(t*Fvef)? Zpfudk (b&mZD;) ponfwu
Ykd dk aps;ac:
vufzGJUrsm;ozG,f toHk;jyKcJhMuonf/
jrefrmEkdifiHtaejzifh aps;ac:aMu;pm;wef;
abmvH;k orm;rsm;uko
d ;kH csiMf uaomfvnf; jrefrm
aps;uGut
f & aMu;u acgifcu
kd af eonf/ rwwf
EdkifMuyg/ odkYjzpf EkdifiHjcm;om; abmvHk;orm;
rsm; ygvQifNyD;a&m oabmrsKd;jzifh &&m aMu;pm;
wef; abmvHk;orm;rsm;ukd iSm;&rf;chJMuonf/
t*Fvef? pydef? tDwvDESifh *smreDEkdifiHrS
abmvH;k yGrJ sm;ESi,
hf Ofyg;aeMuaom jrefrmabmvH;k
y&dowfudk jrefrm taysmw
f rf;abmvH;k orm;rsm;
ESihf Edik if w
H umwGif wwd,wef;tqifah vmuf&dS
onfh Ekid if jH cm;om;rsm; yg0ifupm;aeonfh MNL
ukd tm;ay;ol wjznf;jznf; edrfhusvmcJh&onf/
jrefrm taysmw
f rf; abmvH;k avmurS aMu;
pm;abmvH;k tqifo
h Ydk ul;ajymif;cJ&h mwGif abmvH;k
orm;rsm;? enf ; jyq&mrsm;? 'k d i f v l B uD ; rsm;?
toif; pDrcH efcY t
JG yk cf sKyo
f rl sm;? toif;ykid &f iS rf sm;?
abmvHk;tzGJUcsKyf aumfrwD0ifrsm;onf ]]Professional System}} ukd prf;w0g;0g;jzifh pwifcJh
Mujcif;jzpfonf/
trSefu jrefrmEkdifiHwGif Pro tqifhodkY
abmvHk;tm;upm;enf; ul;ajymif;&mwGif jref
vGef;tm;BuD;onf/ NyD;awmh aemufusaeonf/
jrefrmEkdifiH abmvHk;tzGJUcsKyf Ou| wm0efukd
OD;aZmfaZmfu 2006^2007 abmvHk;&moDwGif
pwif&,lcJhonf/ jrefrmEkdifiH abmvHk;tzGJUcsKyf
opf vufxufwiG f jrefrmabmvH;k avmu aMu;
pm;wef;pepfoYdk ajymif;vJa&; pwifjyifqifonf/
2008 ckEpS w
f iG f Ekid if aH wmfu cGijhf yKonf/ 2009
ckEpS w
f iG f aMu;pm;wef; pepfpwif usio
hf ;kH onf/
vGefa&muRHa&m 3 ESpf twGif;wGif jrefrmEkdifiH
ESpfaygif; 100 ausmf ckdifNrJvsuf&Sdonfh taysmf
wrf;pepfudk z,f&mS ;vku
d jf cif;jzpfonf/ abmvH;k
avmuom; tm;vHk;twGuf tawGUtBuHKopf
jzpfaeonf/ tm;vHk; aMu;pm;wef;qkdonfrSm
'Dvkdygvm;[k odMuonfh tqifhom&Sdonf/
1 ESpfwmumv (2008-2009) twGif;
aMu;pm;wef;pepf ul;ajymif;a&;twGuf aeY
rtm;? nrtm;qko
d vkd aqmif&u
G cf o
hJ nf/ wcg
w&H pnf;a0;yGrJ sm; waeYwnf; 3 Burd q
f ufwu
dk f
usif;yjcif;rsm;vnf; &SdcJhonf/
trSeu
f awmh taysmw
f rf;pepfwiG af rGUavsmf
cJhMuonfh abmvHk;ESifhywfoufol (rD'D,mrsm;
tygt0if) tm;vH;k Pro pepfudk ausnufatmif
em;vnfonftxd avhvmoifMum; qnfyl;Mu
Ny;D aemufrS abmvH;k avmuukd taysmw
f rf;pepfrS
aMu;pm;wef;pepfokdY ul;ajymif;oihfonf/ tck
awmh jrefveG ;f tm;Bu;D aeonf? apmvGe;f tm;Bu;D
aeonf/
jrefrmEkdifiHtaejzifh jrefvGef;? apmvGef;ae
onf[k qkad omfvnf; tm&Stqifrh mS yif aES;ae
ao;onf/ aemufusaeao;onf/
Opinion 33
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Page 31 - EdkifiHom;awG
Cartoon
umwGef; - rdk;pufBudKif
vrf;ay:wufvmr,f . . .
pma&;olonf befaumufNrdKUwGif
aexdkifvsuf&SdNyD; EdkifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;qdkif&m
okH;oyfa0zefcsuf aqmif;yg;rsm;udk
udk,fydkifbavmh*f ]]&GufrGef}} wGif
yHkrSefa&;om;aeonf/
34
Opinion
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Dateline Irrawaddy
EdkifiHa&;tusOf;om; tm;vHk;
b,fawmh vGwfrvJ
The Irrawaddy
2013
jrefrmEdkifiH&JU w&m;pGJwJhtzGJUtpnf;awG&Sdw,f/
'gu SB (Special Branch) wdkY? pokH;vkH;wdkY
qkdwmrsKd;awG &Sdw,f/ tJ'D tzGJUawGuvnf;
'DaumfrwDxJrSm ygw,f/ usaemfwdkYu tcsuf
tvufawG awmif;wJt
h cgrSm pm&if;a[mif;awG
yJ ay;NyD;awmh pm&if;opfray;wJh tcuftcJrsKd;
BuKH&wmawGvnf; &Sdw,f/ 'gayr,fh usaemfwdkY
pdwf&Snfvuf&SnfeJY 'D[mudk jzwfoef;vmNyD;
wcsKdUyk'frawGrSmqdk bmtcuftcJ &SdvJqdkawmh
EdkifiHa&;yk'freJY zrf;wmr[kwfyJeJY vlowfrI? vk
,ufrI? rk'drf;rIwdkYeJY zrf;wmrsKd;awG &Sdw,f/
udkausmfpGmrdk; / / 'guvnf; wu,fawmh
Edik if aH &; vIy&f mS ;wJt
h wGuaf Mumifh tzrf;cH&wm
yJaygh/
usaemfwu
Ykd wu,fh Controversial (tjiif;yGm;
zG,f) jzpfwJholawGudk tusOf;axmifxJ oGm;NyD;
oD;jcm;awGUqkHzdkYtwGuf arwm&yfcHcJhwmawG &Sd
w,f/ 'Dvdk arwm&yfcHrIawGu r&cJhwmrsKd;awG
vnf; &Sw
d ,f/ 'gayr,fh usaemfwYkd aocsmwmu
'D qef;udu
k q
kd v
kd &Ykd &dS if olrY cd if tzGUJ tpnf;jzpfwhJ
ABSDF u tpkd;&qDrSmvnf; awmif;qdkxm;
Ykd rD mS vnf; pmawGyx
Ykd m;wmawG
w,f/ usaemfwq
&Sdw,f/ EdkifiHa&;eJY ywfoufNyD;awmh tzrf;cH&
w,fqw
kd maocsmw,f/ wcsKUd udpa wGrmS usaemf
wdYu
k olwY&kd UJ EdkifiHa&; Background udk Munfh&
r,f/ olw&Ykd UJ yk'rf awGcsn;f MunfNh y;D awmh usaemf
wdkY qkH;jzwfvdkY r&bl;/ yk'frawGudkyJMunfhNyD; qkH;
jzwfr,fqdk&if trSm;awGtrsm;BuD;jzpfvdrfhr,f/
Opinion 35
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
umwGef; - psmefarmifarmif
'Drdkua&pDa&;? vlYtcGifhta&;?
wdkif;&if;om;a&; ponfhjrefrmhEdkifiHa&;
jzpfay:ajymif;vJrIrsm;udk oHk;oyfaqG;aEG;
aeNyD; DVB kyfoHwGif tywfpOf
wifqufxkwfvTifhvsuf&Sdonf/
,cktpDtpOfrSm 'Drdku&ufwpf jrefrmhtoH
(DVB) uae Zefe0g&Dv 29 &ufaeY
xkwfvTifhcsufudk jyefvnfwifqufjcif;
jzpfonf/
Travel
Lampang
ausmfc^vrfyef;
rmh okckr tEkynmvuf&mrsm; udef;0yfaeonhf vrfyef;NrdKUav;onf xdkif;EdkifiHajrmufydkif;&Sd Zif;r,f[k jrefrmwdkY
odMuaom csif;rdkifNrdKUESihf 95 uDvdkrDwmuGma0;NyD; um;pD;vQif wem&DcGJrQom Mumjrihfonf/ awmifay:vrf;?
ajrjyefv
Y rf;rsm;udk jzwfausmNf y;D ,if;NrKd Uav;xJukd a&muf&o
dS nfEiS w
fh NyKd ief uf d;k &mrysuo
f nhf taqmuftOD yHo
k Pmefrsm;?
a&S;a[mif;,Ofaus;rI tarGtESpfrsm;? xdkif;EdkifiHajrmufydkif;&Sd vef;em;vlrsKd; (odkY) a&S;xdkif;vlrsKd;wdkY\ ,Ofaus;rI taiGU
toufrsm;u vma&mufvnfywfoltm; cHpm;rItopfrsm;udk ay;aeonf/
jref
ajymifvuf uspv
f spaf eonhf uRe;f wHcg;&GuBf u;D
rsm;? ausmif;aqmifawmfBuD; twGif;&Sd a&Ta&mif
wzdwzf w
d v
f ufaeonhf Ak' kyyf mG ;awmfBu;D rsm;?
vlwzufcefY tvH;k txnfrysu&f adS eqJ a&Ta&mif
0if;vufaeaom uRef;wdkifBuD;rsm;? ta&mif
taoG; pHkvifvSonhf rSefpDa&Tcs ykvifawmfBuD;
ESihf rSefpDa&Tcs rsufESmMuufrsm;uvnf; MunhfI
rqHk;yif jzpfonf/
tqdkyg ausmif;aqmifawmfBuD; twGif;&Sd
a&S;a[mif; uRef;ADdkBuD;rsm; twGif; aqG;jrnfh
pkwfNyJaeNyD; om;a&rsufESmzHk; zHk;xm;aom
jrefrmbmomjzifh a&;om;xm;aom Ak'pmay
usrf;*efrsm;? ,Gef;qGrf;tkyfrsm;? aiGzvm;rsm;?
uGrf;awmifrsm;? a<uxnfESihf jyKvkyfxm;aom
bk&m;yef;tdk;BuD;rsm;? usKd;yJhaeaom Ak'kyfyGm;
awmfrsm;ESihf jA[mBuD;rsm;\yHkrsm;udk pepfwus
odrf;qnf;xm;onfudk awGU&onf/
,if;ausmif;awmfBuD;udk 1882 ckESpfwGif
jrefrmhopfvkyfief; olaX;BuD; ausmif;'g,um
OD;a&TtyfEiS fh ZeD; cGe0f rfp0l etyf ZeD;armifEw
HS u
Ykd
rEav; a&TNrdKUawmfrS Adokumynm&SifwdkYudk
wul;wu zdwfac:NyD; ]]omoeaZmwdumkH
wdkuf}} trnfjzihf aqmufvkyfvSL'gef;cJhonhf
rSww
f rf;rSw&f mrsm;udk txift&Sm; awGU&onf/
ausmif;wdu
k Bf u;D udk xdik ;f trnf 0yfzmzef; (r&rf;
awmausmif;)[k ac:wGio
f nf/ tqdyk g ausmif;
wdkufonf vrfyef;NrdKU&Sd xif&Sm;onhf bkef;awmf
BuD;ausmif;wckomru xdkif;EdkifiHtwGif;&Sd xif
&Sm;onhf a&S;a[mif;bke;f awmfBu;D ausmif;rsm;xJ
wGifvnf; wcktygt0if jzpfonf/
,if;ausmif;awmfBuD;\ ausmif;'g,um
OD;a&Ttyfonf vrfyef;NrdKU tcsrf;omqHk; opf
vkyfief;&Sif pm&if;wGif xif&Sm;ol wOD;jzpfNyD;
NAdwdoQacwf vrfyef;NrdKU orm"d vlBuD;rif;
atwDtrf bGUJ xl;cH (A.T.M British Headman
H yd af wmf &cJo
h jzihf xif&mS ;
In Lampang) a&Twq
d o
d Q tpd;k &
ausmaf pmol wOD;vnf;jzpfonf/ NAw
u OD;a&Ttyf qHk;yg;oGm;NyD;aemuf if;\ uwd
opm wnfMunfpGmESihf 22 ESpfwdkif trIawmf
xrf;cJhonfudk *kPfjyKjcif; txdrf;trSwftjzpf
]]omoe aZmwdumkHwdkuf}}twGif; jrefrm
bmomjzihf urnf;xdk;xm;aom tkwf*l jyKvkyf
ay;cJhNyD; xdktkwf*lonfvnf; ,ckxufwdkif
txift&Sm; jrif&ayonf/ OD;a&Ttyf\ tkwf*l
ab;wGif ]]omoe aZmwdumkHwdkuf}} tm;
tpOftquf xdef;odrf; apmihfa&SmufcJhMuaom
if;\ aqGpOfrsK;d quf ausmif;'umwd\
Yk tkw*f l
rsm;udk awGUjrif&onf/ ,if;ausmif;wdkufBuD;udk
ajr;jrpf tqufqufu ,aeYwdkif a&S;rlrysuf
xdef;odrf; apmihfa&Smufxm;onfudk awGUjrif
&onf/
37
vrfyef;NrdKUwckwnf; a&S;a[mif; jrefrmbkef;awmfBuD;ausmif;
9 ausmif;&SdNyD;? ,if;ausmif;rsm;xJwGif jrefrmha&S;a[mif;
tEkynmvuf&mrsm; udef;0yf&SifoefaeqJ . . .
anmif0ikd ;f ausmif;wdu
k u
f kd xdik ;f bk&ihf orD;awmf
r[mcsufu&DoD&d'kHu NrdKUusufoa&aqmif
ausmif;tjzpf todtrSwfjyKum tcGihftcgBuHK
vQif 0ifa&mufzl;arQmfonhftwGuf xdkausmif;
awmfBuD;onf jrefrmausmif;wdkufrsm;xJ xdkif;
vlrsK;d rsm;tMum; yd
k vlord sm;vmaom ausmif;
awmfBuD;jzpfvmonf/
0yfpBD uKH ;ausmif;\ rkcOf ;D rS txJo0Ykd ifvu
kd f
vQif aMu;owKwdkYudk jrefrmhdk;&m yef;ykynmjzihf
kyfvHk; kyf<uwdkYjzihf yef;pG,fyef;cufrsm;oPmef
yHak zmfjyKvyk x
f m;aom pDBuKH ;ausmif;odraf wmfBu;D
udk OD;pGm txift&Sm; awGUjrif&rnfjzpfonf/
ausmif;twGif;wGif rSefpDa&Tcsxm;onhf bk&m;
cef;aqmif wck&SdNyD;? bk&m;cef;aqmif\ ezl;pD;
wGif jrefrmbmom tkwx
f iG ;f pmvH;k jzihf ]]ausmif;
'umBuD; OD;a&Ttkef; aumif;rI edAmefqk om"k
ewfvlac:}} [l a&S;[efusus a&;xm;onhf
urnf;pmwef;udk awGU&onf/
odrfawmfBuD;twGif; vuf,m eH&Hay:wGif
BudrfjzihfuGyfxm;aom uRef;ukvm;xdkifay:wGif
acgif;aygif;? wdkufyHktjzL vHkcsnfwdkYudk 0wfqif
xm;onhf touf 80 ceft
Y &G,f olaX;Bu;D OD;k;d
\"mwfyHkudk rSefaygif oGif;xm;aom "mwfyHk
a[mif;wcktm; ususee csdwfqGJxm;onfudk
awGU&onf/
jrefrmopfukefonf olaX;BuD; OD;kd;onf
0yfpDBuHK; ausmif;awmfBuD;udk 1890 ckESpfu
pwif wnfaqmuf vSL'gef;cJhol jzpfaMumif;ESihf
pDBuKH ;ausmif; odraf wmfBu;D udk aqmufvyk v
f LS 'gef;
cJhaom olaX;BuD; OD;a&Ttkef;ESihf tjcm; jrefrm
olaX; 5 OD;wd\
Yk trnfrsm;udk ausmufe&H aH y:wGif
a&Ta&mifpmvHk;jzihf xdkif;-jrefrm ESpfbmom rSwf
wrf;wif a&;xdk;xm;onfudk jrif&onf/
odrfawmfBuD;\ tjyifbuf q,hfig;aycefY
tuGmwGif qHk;yg;oGm;onhf ausmif;'um jrefrm
olaX;BuD;wdkY\ tkd;tkwf*lrsm;udk ,aeYwdkif
xdef;odrf;apmihfa&SmufNyD; xdktkwf*lrsm;ay:wGif
aoqHk;oGm;olwdkY\ trnfrsm;udk jrefrm-xdkif;
ESpb
f momjzihf a&;om;xm;onfukd awGU&onf/
,if;tkw*f rl sm;\ vuf,mbuf 15 aycefY
tuGmwGif ]]ou&mZf 1310 ck bk&m;wum
armifpv
H if;}}[k jrefrmtrnfjzihf urn;f wifxm;
vrfyef;NrdKUonf jrefrmEdkifiH\
opfvkyfief;NrdKUawmf awmifilESihfwlonf[k
xdkif;EdkifiHa&muf jrefrmrsm;u qdkMuonf/
jrefrmEdkifiHudk NAdwdoQudkvdkeDwdkY BuD;pdk;pOfu
opfvkyfief;udk tBuD;tus,f vkyfudkifcJhaom
bkHabbm;rm;ukrPD &SdcJhonf/
OD;a&Ttyftxdrf;trSwf urnf;/
aqmufvkyfvSL'gef;cJhjcif;jzpfNyD; jrefrmoHCm
awmf tqufqufu ausmif;xdik cf ahJ Mumif; od&
onf/ ,if;ausmif;awmfBuD;onf xkdif;EdkifiH&Sd
jrefrmbke;f awmfBu;D ausmif;rsm;teuf ygVdpmay?
o'gESihf usrf;trsKd;rsKd;udk jrefrmEdkifiH\ oifkd;
Tef;wrf;twdkif; oifMum;aeqJjzpfonhf wck
wnf;aom jrefrmbke;f awmfBu;D ausmif; wausmif;
jzpfonf/
EdkifiHjcm;om;rsm; aeYpOf 0ifxGuf avhvm
aeMuonhf vrfyef;NrdKUay:&Sd 0yfpDa&mif;armif;
ac: ]]NrKd Uusuo
f a&aqmif}} ausmif;awmfBu;D onf
vnf; rEav;om; Adokum ynm&Sifrsm;\
vuf&mrsm;jzpfNyD;? 1904 ckESpfrS 1912 ckESpf
txd 7 ESpftMum aqmufvkyfcJh&aMumif;? xdk
ausmif;\rSwfwrf;wGif azmfjyxm;onf/ 0yfpD
a&mif;armif; ausmif;aqmifawmfBuD; t0if0
xm;&Sdaom ausmif;a&pufcs w&m;awmfem
zdwfMum;pmwapmifwGif ygVd-jrefrm 2 bmom
jzihf a&;om;xm;NyD;? ,if;zdwfpmtm; rEv;NrdKU
emrnfBuD; &[dkif;aps;\ ajrmufbuf rEvm
bkrpd m yHEk ydS w
f u
kd u
f rSm,lxm;onhf trSwt
f om;
pmvHk;rsm;udk awGU&onf/
'kwd, jrefrmEdkifiHudk wnfaxmifcJhonhf
bk&ihfaemifrif;w&m;BuD;onf 1558 ckESpf
vef;em;vlrsKd;rsm; aexdkifonhf xdkif;EdkifiHajrmuf
ydkif;ESihf ajrmufydkif;\ NrdKUawmf Zif;r,fac:
csif;rdkifudk 3 &uftwGif; odrf;ydkufcJhNyD;? 1558
rS 1775 ckESpftxd jrefrmbk&ifu217 ESpfwdkif
wdkif tkyfpdk;cJhonf[k ordkif;rSwfwrf;rsm;wGif
awGU&onf/ bk&ihfaemif tkyfpk;d cJhNyD;aemuf xdkif;
EdkifiH ajrmufykid f;wGif jrefrmhd;k &m"avh ,Ofaus;
rIrsm; vTr;f rd;k cJo
h nfukd ,aeYwikd f awGUjrif&onf/
13 &mpkESpfrS 18 &mpkESpftxd xdkif;EdkifiH
ajrmufyikd ;f a'owcsKUd odYk a&muf&cdS ahJ om jrefrm
vlrsKd;rsm;onf aumif;rIukodkvftjzpf bk&m;
apwDykxdk;ESihf bkef;BuD;ausmif;rsm;udk wnfxm;
ud;k uG,cf MhJ uaomfvnf; aESmif;ydik ;f umvrsm;wGif
xdef;odrf;EdkifrI r&Sdawmhojzihf a&S;jrefrm bkef;
BuD;ausmif;rsm;yif ,dk,Gif; ysufpD;vmonfudk
awGU&onf/
odaYk omf vrfyef;NrKd Uav;wGif aI rQmrf qk;H aom
awmifwef;Bu;D rsm;? nKUd rIid ;f rIid ;f awmtkyrf sm;ESifh
twl jrefrmhokckr 0dnmOfwYo
kd nf &mpkESpfrsm;pGm
Mumjrihcf ahJ omfvnf; ,aeYwikd f ude;f 0yftouf0if
&Sifoefaeonfudk txift&Sm;yif awGU jrifcJh&
ygonf/
ausmfconf {&m0wDowif;Xme\
tBuD;wef;owif;axmufwOD;jzpfNyD;
e,fpyfa&;&m? obm0ywf0ef;usifa&;&mESifh
wdkif;&if;om;a&;&mrsm;
txl;jyKa&;om;vsuf&Sdonf/
Lifestyle
Art
ckepfaxG&o yef;csDjyyGJ
EdkifpGrf;
2014
trsKd;orD;i,fwOD;
a&csKd;aeykH
yef;csDum; 8 um;udk
Realism tajcjyK
a&;qGJwifjyolu
vli,fyef;csDq&m
0if;cdkif jzpfygw,f/
39
21 &mpk Facebook . . .
pm-40
taysmfwrf; rEav;vm;? ydk rEav;vm; . . . pm-45
raMumufacwfu umwGef;q&m . . .
pm-50
Food
"mwfyHkrsm; -
The Irrawaddy
'D
zD y G i f h E S i f h a&maMumf
vdkufonfhtcg &Srf;
jynfajrmufydkif; xrif;
0kdif;uav;tqifoifh jzpf
NyD/
eef;qkd if EG rf vk yf orQ tuJ
cwfaeonfh Zl;vl;uxrif;tdk;wvHk;
wnf? a&aEG;tdk;uav; BudKxm;vdkufonf/
&Sr;f jynfuvmonfv
h ufzuf ajcmufuav;ESifh
tMurf;tdk;wnf&ef/ tJ'gawGvkyf&if; csOfcsOf
csKdcsKdrkefnif;apmudkvnf; ajy;jrnf;zdkYrvGwfap
&/ 'gZl;vl;tvkyfyJ/ rkefnif;apmu arT;ysHUNyD;
ajymoavmuft&om &Sdygonf/
eef ; qk d if EG rf a um Zl ; vl ;yg acgif ;razmf
Edkifatmif avG;Muonf/ rkefnif;apmt&nf
uav;aomufvdkuf? 0ufom;wHk;udk xrif;rSm
jrK yf c&rf;csOo
f ;D axmif;uav;xnfNh y;D pm;vdu
k ?f
pyfomG ;onft
h cg yef;a*:zDaMumfav;0g;?&Sr;f jynf
uvufzufajcmufcyfxm;onfh a&aEG;ylyludk
rIwfaomufvkdufESifh pnf;csufnDaeMuNyD/ eef;
rkefnif;apmt&nfuav;
aomufvdkuf?
0ufom;wHk;udk xrif;rSmjrKyf
c&rf;csOfoD;axmif;uav;xnfhNyD;
pm;vdkuf . . .
rkefnif;apmtwGuf yg0if&rnfh ypnf;rsm;
(vl 5 OD;pm)
c&rf;csOfoD; yJykyfaxmif;twGuf
yg0if&rnfh ypnf;rsm;
rkefnif;pdrf; - 4 pnf;
0ufom; (tqDtom;a&m) - 15 usyfom;
(if;txJrS tenf;i,fudk t&GufaMumf&ef
csefxm;Ekdifonf)
c&rf;csOfoD; - 6 vHk;
csOfapmfum;oD;ajcmuf - vuf 2 qkyf
(tcsOfBudKufo ydkxnfhEdkifonf)
qm;? [if;cyfrIefY
c&rf;csOfoD; - 4 vHk;
yJykyf- ESpfcsyf
MuufoGefjzL t`rTmBuD;BuD; - 5 `rTm
ikyfoD;pdrf; - 15 awmifh
(tpyfBudKufvQif ydkxnfhEkdifonf)
40
Lifestyle
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Society
rsufESmpmtkyf
acwfa&pD;qdkwm NidrfhNidrfhuav; pD;ovm;?
0kef;ceJ'dkif;ceJ t&Sdefjzifh wdk;wdkufpD;qif;ovm;/
ukefqHk;cJhaom q,fpkESpf ESpfckeD;yg; umvudk
jzwfykid f;Munfhrdaomtcg awGUrdaom yHk&dyfwYu
kd
ododomomyif uGmjcm;cJhNyD/ usrwdYk vli,fb0
aysmf&Tif usifvnfusufpm;&m ae&mawGonf
vufzuf&nfqdkif? pmtkyftiSm;qdkifESifh kyf&SifHk
rsm; jzpfcahJ omfvnf;? 'DaeYvil ,ftrsm;pktwGuf
awmh vufzuf&nfqdkifxufyJ tifwmeufqdkif?
*drf;qdkifrsm;ESifh ydkNyD; eD;pyfMuyHk&onf/ wdk;wuf
vmaom tdik w
f eD nf;ynmrsm;\ qGaJ qmifrw
I iG f
pD;arsmyg0ifMuonf/ t&ifu rdrdawGUvdkoludk
vlcsif;ajy;awGUNyD; wdkifyifajymqdk vkyfudkifMu&
aom trIupd w
u
Ykd kd tckawmh xdo
k al &mufae&m
t&yfqD olYvufudkifzkef; eHygwfuav; ESdyfNyD;
ajymvdkufHkjzifh &NyD/ oGm;&if;vm&if; vrf;rSm
uke&f rnfh tcsed af wGukd avQmch sEikd Nf y/D rdrd cspo
f l
cifolawGudk tifwmeufzkef;uaewqifh urm
ajr\ ae&ma'otESHY qufoG,faeEdkifNyD/ wp
wp wdk;yGm;vmaom wDADcsefe,fawGrS wqifh
*Dwazsmaf jzyGaJ wG? abmvH;k yGaJ wG? Edik if jH cm; Zmwf
vrf;wGJawGudk rdrdtdrf{nfhcef;rSaeyJ ai;armMu
onf/ xdo
k aYkd om enf;ynm\a&pD;rSm pD;arsmol
wdkYu vli,fawGwifyJawmh r[kwfacs/ t&G,f
3 yg;pvHk; om,mpGm pD;arsm aysmf0ifMujcif;jzpf
onf/
vGefcJhaom q,fpkESpfydkif; umvavmufrS
pNyD; jrefrmEdkifiHrSm rD'D,menf;ynm&JU ta&GUu
ydkrdkodompGm ajymif;vJvmcJhonf qdk&rnf/
tdkifwD enf;ynmESifh ,Ofyg;aom? pmay tEk
ynmESifh owif;tcsuftvufudk pdwf0ifpm;
onfh ynmwwf vli,fwcsKdU&JUtMum;rSm Blog
a&;om;zwfIjcif;u acwfpm;vmcJhonf/ rdrd
a&;om;ajymqdkvdkaom taMumif;t&m &o^
okw trsK;d rsK;d udk rdr&d UJ bavmh*f pmrsuEf mS awGrmS
a&;Muonf/ bavmh*f a&;om;olcsif; omru
0goemygol wcsKdUuvnf; xdkbavmh*fawGudk
0ifa&mufzwfMI uonf/ jrefrmhordik ;f pmrsuEf mS
rSmomru urmhordkif; pmrsufESmay:rSmyg
tausmaf Z,s rSww
f rf;wckjzpfcahJ om a&T0ga&mif
awmfvSefa&;wGif jynfolwdkYonf EdkifiHwum
rD',
D mrsm;xHrS owif;tcsut
f vufrsm;udk rod
&Sd&rD jynfwGif;ae ynmwwfvli,fawG pkpnf;
wifjyaom owif;tcsuftvufrsm;udk olwdkY
\bavmh*f pmrsuEf mS awGuaewqifh arQmv
f ifh
wBuD; apmifhpm; zwfIcJhMu&onf/ tJ'Daemuf
ydkNyD; wGifus,fvmwmuawmh Facebook yJ jzpf
onf/
Facebook ud k 2004 ck E S p f r S m Mark
kd f ausmif;om;
Zuckerberg eJY [m;Awfwuov
wpku pNy;D wnfaxmifcw
hJ mjzpfayr,fh usrwdYk
jrefrmjynf tygt0if urmw0ef;rSm wGifwGif
us,fus,f toHk;jyKvmcJhwmuawmh 2008
-2009 ckESpfavmufusrSvdkY rSwfom;rdonf/
Social Network awGeJY r&if;ESD;zl;ao;wJh usr
wdkYwawGudk Facebook u aumif;aumif;BuD;
J nf/ Facebook rSwqifh uGJumG
qGJaqmifEkid fcho
aeaom urmtESHYrS oli,fcsif;awG jyefawGUMu
onf/ urmtESYHrS owif;tcsuftvufawGudk
odEikd o
f nf/ tenf;qH;k awmh ud,
k rhf w
d af qGawG&UJ
Lifestyle 41
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Lifestyle Cartoon
olwdkYoli,fcsif;tkyfpkonf
tcktcsdefxd
wOD;ESifh wOD; pum;aumif;aumif;
rajymjzpfao;/
Facebook pmrsufESm&JU
owday;csuf
(Notification) *Pef;eDeD
uav;awG wufvmwmudkyJ
owdeJY apmifhMunfhae&onf/
vm;/
bmyJjzpfjzpf usruawmh tjyifu udk,feJY
vufwurf;rSm vufiif;awGUqHak eMuwJh oli,fcsi;f
awGtcsi;f csi;f pum;vufqu
kH szaYkd rhNy;D Facebook
u oli,fcsif;eJYom tjyeftvSef pum;qdkjzpf
aewmawG? oli,fcsi;f &JU tarema&;udk Facebook
uaeyJ owif;vSrf;ar;vdkufEdkifwmawG? tvkyf
u cGifh&uf&csdefav; e,furdbtdrfudkjyefwkef;
rdom;pk pum;0dkif;rSmawmif pum;ajzmifhajzmifh
rajymEdkifbJ vufudkifzkef;av; wMunfhMunfeJY
Facebook udk pGJvrf;pGJvrf;aeolawG .../
tJ'DvdkrsKd;tjzpfawGudk udk,fwdkif jrif&Mum;
&wJt
h cgrSmawmh Facebook udk toH;k rcswwfbJ
Facebook &JU toHk;cscH b0udk a&mufrSef;rod
a&mufaeMuolawGyJ[kom awG;NyD; pdwfrcsrf;
ajrhEdkif jzpfae&ygonf/ 'gayr,fh ]]Facebook
qdw
k m aps;tdro
f meH&v
H ykd }J } [k pdwt
f csOaf ygufpmG
rSwfcsufcsolawGudkawmh usru ]]pdwfom xm;
wwfr,fqdk&if Facebook rSmvnf; w&m;&SmvdkY
awGUEdkifwmyJav}} [k uwfoD; uwfowf EdkifvS
onfyJ qdq
k ?kd apm'u wufvu
kd cf siyf gao;onf/
42
Lifestyle
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Family
tdrf
pnf;urf;qkdwm bmvJ?
tmPm&Sifvnf;rqef
pnf;vGwf0g;vGwf rsKd;vnf;
rjzpfatmifvYkd uav;wa,mufudk
b,fvkdxdef;odrf;rvJ
qkdwmudk odapzdkY . . .
tajymrsK;d yg/ uav;[m olt
Y kyaf wGukd vTiyhf pf
rSmaMumufvYkd aumufodrf;aumif; aumufodrf;
ygvdrhfr,f/ 'gayr,fh taMumufw&m;aMumifh
odrf;&? vkyf&wmyJrdkY olY&ifxJrSm tkyfawG[m
ol&Y UJ tky?f olzx
G m;wmrdYk olord ;f ukd odr;f &r,f/
odrf;zdkYwm0ef&Sdw,fqkdwJh todav;ukd r&Ekdif
awmhygbl;/ taMumufw&m;aMumifh vky&f wmrdYk
olaMumuf&wJh tar(od)Yk taz&JU uG,&f ma&muf
wJhtcgrSmawmh olYpdwfBudKuf aecsifovkd ae
wwfMuygawmhw,f/ a&SUwifrSmom vkyfNyD;
uG,&f mrSm aeomovkd aewwfwhJ pdw"f mwfrsK;d
awGukd uav;&JU pdwt
f cHxJ oGwo
f iG ;f ay;aewJh
qHk;renf;rsKd;ygyJ/
'kwd,enf;uawmh wjcm;vleJY EdIif;,SOf
qlylajymwJh tjypfwif qHk;renf;rsKd;yg/ 'DqHk;r
enf;[m uav;wdrYk cHcsif jzpfwwfMuovd?k EIid ;f
aemufqHk;ajymenf;uawmh tavQmhay;
vGef;wJh rdbrsm;&JU ajymenf;ygyJ/ tJvkd rdbrsKd;
[m om;orD;&JU rsuEf mS wcsuf tndK ;rcHwwfMu
ygbl;/ uav;wcsuif kd wcsu[
f ifu
h eJ jzpfvu
dk f
wmeJY xkwfxm;orQ pnf;urf;tm;vHk;ukd zsuf
ypfwwfMuygw,f/ aysmw
h w
JG JG avsm&h &J pJ nf;urf;
rsKd;jzpfvdkY uav;wdkY[mvnf; vkyfcsifvkyfvkduf?
rvkycf sif rvkyv
f u
dk ef YJ jzpfwwfMuygw,f?uav;
BuKd u&f mukd BuKd uo
f vdv
k yk cf iG hf ay;xm;wwfwmrdYk
tJvu
kd av;rsK;d [m xif&mpkid ;f wwfwhJ uav;rsK;d
awG jzpfwwfMuygw,f/
ayr,fh aumif;wJt
h jyKtrl aumif;wJt
h rltusihf
av;wckck vkyf&ifwJhtcg csD;usL;zdkYarhaewwf
Muygw,f/ uav;&JU obm0uku
d vlBu;D awG&UJ
tmkHxm; tav;*kpdkufwmudk &csifwwfMuyg
w,f/ olwu
Ykd kd tmkpH u
dk f tav;xm;cH&zdt
Yk wGuf
wrifudk qk;d jywwfMuwmrsK;d awGvnf; jzpfwwf
ygw,f/ 'gaMumifhrdkYvdkY uav;wdkY vdrmwJh?
aumif;wJh t&mwckck vkyfwkdif;rSm csD;usL;ay;zdkY
rarh&ygbl;/
usrwd&Yk UJ vlt
Y zGUJ tpnf;xJrmS t&G,af &muf
vlBuD;rsm;&,fvdkYjzpfvmr,fh uav;rsm;ukd t
aMumufw&m; uif;uGmNy;D pnf;urf;vku
d ef mwwf
wJh? ukd,fhukd,fukd av;pm;wefzdk;xm;wwfwJh vl
awGjzpfvmapzdkYtwGuf uav;eJY oufqkdifol
rdbrsm;? aqGrsKd;rsm;? q&m q&mrrsm;u jyKpk
ysdK;axmifay;&rSmyg/ tmPmeJY tkyfcsKyfrI &,f?
pnf;vGwf0g;vGwf vGwfvyfpGm tvkdvkdufrI&,f
Mum;u pnf;urf;abmifav;awG uav;wdkYukd
csay;Ekid f r,fq&dk ifjzifh usrwdYk tem*gwfvt
Yl zGUJ
pnf;rSm jrefrmEdkifiHom;awG pnf;urf;odyfBuD;
w,f&,fvdkY urmudk ajymEkdifMuawmhrSmyg/
okyfazmf -tmum
Lifestyle 43
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Health
vif;jr&D
bvufcw
f ;D aomufot
l awGeYJ wjcm;tazsm,
f rumaomufoal wGukd EdiI ;f ,SOaf vhvmMunf&h if pdwzf d
pD;zG,ftajctaerSmawmif olwdkY&JUpdwfzdpD;rIa[mfrkef;jzpfwJh Cortisol Level [m
edrfhaeao;wm awGU&ygw,f/
taphtqefrsm;
Pistachios eJY Almond aphvdktaphtqefawGuvnf; tusKd;jyK ADwmrif
"mwfawG pHv
k ifvyS gw,f/ Pistachios udpk yl grm;uwfawGrmS 0,f,&l &SEd ikd yf gw,f/
tJ'DtaphtqefawGrmS tusK;d jyKtqD"mwfawGev
YJ nf; yg0ifygw,f/ olwdkYrSm
yg0ifwhJ ADwm rift;D uud,
k cf t
H m;udk jri w
hf ifay;Edik o
f vdk ADwmrifbu
D pdwu
f sjcif;udk
ckcHumuG,fay;Edkifygw,f/ 'Dvt
kd aphtqefawGudk waeYudk
vufwqkyf pmpDavmuf pm;ay;oifhygw,f/
vdarmfoD;
vdarmfoD;[m ADwmrifpD <u,f0w,f/ ADwmrifpD[m udk,fcH tm;udk
jri w
hf ifay;Ny;D Stress a[mfrek ;f awGukd wm;qD;[efw
Y m;Edik w
f ,fvYkd qdyk gw,f/
aoG;wdk;&Sdol wcsKdUudkolwdkY&JU aoG;aygifcsdefeJY Stress a[mfrkef;wck
jzpfwJh Cortisol Level udkavhvmMunfhwJhtcg ADwmrifpD[m
pdwfzdpD;rItay: tusdK;oufa&mufrI&Sdwmudk awGU&ygw,f/
a'gufcG&Guf(Spinach)
cEmud,
k w
f iG ;f rSm r*eq
D ,
D rf"mwftvGet
f rif; avsmeh nf;
ae&if acgif;udu
k jf cif;? armyef;EGrf;e,fjcif;awGjzpfapNyD;
tJ'gawGaMumifhyJ pdwfzdpD;rI jzpfapjyefygw,f/ a'gufcG
&Gurf mS awmh r*eq
D ,
D rf"mwfawG <u,f0pGm yg0ifygw,f/
a'gufc&G u
G rf &Edik b
f ;l ? rpm;wwfb;l qd&k ifawmhr*eq
D ,
D rf
"mwf<u,f0wJh tpdr;f &ifah &mif[if;&Guaf wGeyYJ yJ pd yfvt
kd pm;
tpmawGudk a&G;cs,fpm;oHk;oifhygw,f/
tqDqlNzdK;wJhig;
pdwzf pd ;D rIeaYJ 0;a0;aecsi&f ifawmh tqDql NzKd ;wJih g;awGukd pm;oifyh gw,f/ q,fvrf eG v
f ?kd wlemvdk
d af vmufpm; yg/ Omega
Omega 3 zufw;D tufqpf<u,f0wJh ig;awGukd wywfrmS tenf;qH;k 2 Bur
3 u stress a[mfrkef;xGuf&Sdjcif;udk wm;qD;ay;ovdk? ESvHk;a&m*geJY pdwfusjcif;twGufvnf;aumif;
rGeyf gw,f/ 'ghtjyif trsK;d orD;awG&moDrvmcif umvrSmjzpfwwfwhJ pdwyf ikd ;f ? kyyf ikd ;f qdik &f m jyem
(PMS) awGudkvnf; avsmhyg;apygw,f/
axmywfoD;
aoG;aygifcsdefudk xdef;ndEkdifzdkYtwGuf vHkavmufwJh
ydkwufqD,rf"mwfudk &&SdzdkYvdkygw,f/ oifpdwfzdpD;rIcHpm;
ae&csdefrSm tqD"mwfrsm;wJh tpm;tpmawGudk aoG;
awmif;wwfwmrdkY tjcm;tqD"mwfjynfh tpm;tpmawG
xuf axmywfoD;udk pm;oifhygw,f/ 'gayr,fh axmywf
oD;[m vnf; tqDeJYu,fvdk&D<u,f0wJh toD;jzpfwmrdkY
csifhcsdefNyD; pm;zdkYawmhvdkygw,f/
tdyf&m0ifcsdefoa&pm
umAd[
k u
kd 'f &dwyf gwJo
h a&pm wrsK;d rsK;d udk
tdyf&m0ifcgeD;pm;jcif;u OD;aESmufwGif;u
q,f&Dwdkeif"mwfudk xGuf&SdapNyD; ESpfESpfNcdKuf
NcdKuftdyfaysmfaprSmyg/ 'gayr,fh tdyfcgeD;rSm
tpm;awGjynfh tifhaeatmif pm;rd&ifawmh &ifjynfh
&ifu,fjzpfapNyD; aumif;aumif;tdyfraysmfjzpfwwfwmrdYk ayghaygh
yg;yg; tpm;tpmavmufeJYwif; wdrfoifhygw,f/
EdkY
pdwfzdpD;rIudk ajczsufay;EdkifwJh aemuftpm;tpmwrsKd;uawmh EdkYylylav;wcGufygyJ/ avhvm
csufawGuawmh EdkYrSmygwJh u,fvfqD,rf"mwfu pdk;&drfaomuawGeJY &moDrvmrDjzpfavh&SdwJh pdwfu
armufurjzpfjcif;awGudk avsmhyg; oufomapygw,fwJh/
bvufcfwD;
bvufcfwD;aomufjcif;u oifhudk pdwfzdpD;p&mumvawGuae tjrefausmfvTm;apEdkifrSmyg/
EGrf;vsjcif;rSm tajz&Sm
a'gufwmoufOD;
h cg EH;k csnhf
&Hzef&cH g vlyifyef;pdwyf ifyef;wJt
armEGr;f wwfMuwm"rwmyg/ 'gayr,fh &Hzef&cH g
xufydkvmNyD; 'DvdkcHpm;rIrsKd;udk rMumcPjzpfae
wwfw,fq&kd ifawmh owdjyK&r,fh taetxm;
ygyJ/ Bu;D Bu;D rm;rm; a&m*gwckc&k &dS if vlutvdk
vdk EHk;csnfhEGrf;vsaewwfavh&Sdovdk wcgwav
rSm omrefuse;f rma&; jyemav;awGuvnf;
vludkEGrf;armEkH;csnfhapwwfwmygyJ/
tlvrf;aMumif;qdkif&ma&m*g
aygifrek ?Yf udwrf ek eYf YJ pD&,
D ,fawGrmS yg0ifwhJ
Gluten "mwfudk cHEdkif&nfr&SdolawGrSm jyif;xef
whJ "mwfjyKwkHYjyefrI jzpfwwfygw,f/ omref0rf;
avQmwmutp aoG;tm;enf;wm? ud,
k t
f av;
csed f usvmwmawGet
JY wl armEH;k aewwfygw,f/
"mwfcGJcef;ppfaq;rI awGjyKNyD; uko&wJha&m*g
yg/
aoG;tm;enf;a&m*g
armyef;EGr;f vsreI yYJ wfouf&iftrsm;qH;k jzpf
Edik af jc&Sw
d ahJ &m*gu oH"mwfcsKUd wJh aoG;tm;enf;
a&m*gygyJ/ a,musm;F awGeJ h aoG;qH;k Ny;D rde;f rawG
rSm vl 20 udk 1 a,mufavmuf jzpfwwfovdk
"rwm vpOfvmaeol trsKd;orD;awGrSmawmh
ydjk zpfwwfygw,f/ &moDaoG; qif;wmrsm;wwfwhJ
trsKd;orD;awGeJY udk,f0ef aqmifawGrSmqdk&if
ydkNyD;jzpfEdkif ygw,f/
emwm&SnfEGrf;vsjcif; vuPmpk
'guawmh tenf;qHk; 6 vavmuftxd cH
pm;&wwfNy;D jyif;xefw?hJ 'kuw
d wa,mufvykd v
J Ykd
nnf;wGm;csif&atmif pdwfnpf&wJha&m*gyg/
vnfacsmif;emwm? <uufom;eJY tdk;tqpfawG
emusiw
f m? acgif;udu
k w
f mawG wGNJ y;D jzpfygw,f/
tdyfaepOf toufSL&yfoGm;wwfjcif;
tdyfaepOfrSm vnfacsmif;usOf;wm? ydwf
wmaMumifh toufLS &cufNy;D rMumcPtaESmihf
t,Sufjzpf&wmrsKd;yg/ a[mufoH us,fus,f
xGuNf y;D aoG;xJrmS atmufq*D siaf vsmo
h mG ;apwJh
Ref:http:^^www.webmd.com^diet
vsaewwfygw,f/ q,fausmo
f uft&G,af wGrmS
awGU&wmrsm;ygw,f/ yHrk eS af v;ywfuae ajcmuf
ywfavmufrSm usefwJhvuPmawG aysmuf
oGm;ayr,fh vaygif;rsm;pGm EGrf;vsaewwfyg
w,f/
odkif;&GdKuf*vif; pGrf;tifenf;jcif;
odkif;&dGKuf*vif;u a[mfrkef;xkwfvkyfrI us
qif;wJt
h cgrSm jzpfwwfygw,f/ tJ'v
D kd tcgrsK;d
rSm vluarmyef;EGrf;vsvG,fvmygw,f/ cEm
ud,
k t
f av;csed w
f ;kd vmNy;D <uufom;awG emusif
udkufcJwwfygw,f/ trsKd;orD;awGrSmtjzpfrsm;
NyD; toufBuD;avqdk;avygyJ/ 'guawmh *k
wpdkufukorIcH,l&r,fha&m*gyg/
pdwfusa&m*g
0rf;enf;ylaqG;wm? pdwf"mwfuswmawG
uvnf; ud,
k w
f iG ;f rSm pGr;f tifawG ukecf ef;apyg
w,f/ awmfawmfeJY tdyfraysmfwm? tapmBuD;Edk;
aewmawGjzpfNy;D aeYyikd ;f awGrmS EH;k csnahf ewwfyg
w,f/
qD;csdKa&m*g
aoG;xJrSm oMum;"mwfrsm;aewJh 'Da&m*g
rSmawmh armyef;EH;k csnjhf cif;u t"duvuPmvdk
jzpfaewwfygw,f/ a&iwfvGefwm? qD; rMum
cPoGm;wm? udk,ftav;csdefusqif;vmwm
awGBuKH awGU&ygvdrrhf ,f/ *&kpu
kd &f r,hf a&m*gyg/
tusdwfa&mifzsm;
Adkif;&yfpfydk;wrsKd;aMumifhjzpfwwfNyD; tawGU
&rsm;wJha&m*gwckyg/ tmoD;a&mifNyD; tusdwf
awGyg a&mifwwfygw,f/ emwm&Snf EH;k csnyhf ef;
aq;cef;jyoifhwJh tajctaersm;
tdyfa&;0ygvsuf EHk;csnfhEGrf;vsae&if? pdwf
awGyI af xG;ae&if ? rl;a0ae&if? tjriftmHak 00g;
vm&if? taMumif;rJh udk,ftav;csdef twuf
tusjzpfvm&if? tvHk;tusdwfawG ay:vm&if?
0rf;csKyf&if? acgif;udkuf? tdyfraysmf? pdwfustp
&Sw
d v
hJ uPmawG awGUvm&ifawmh uRr;f usio
f l
q&m0efxHrSm tBuHPf,l&ygvdrfhr,f/
44
Lifestyle
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Movie
'g
awG&UJ tdu
k w
f ifukd yg;yg;vSyv
f yS af v;om vdt
k yf
Hak vmuf azmfjyapcJw
h ,f/ tcef; tul;tajymif;
awG[mvnf; NiD;aiGUpzG,f &Snfvsm;aewmrsKd;?
tdkifoGm;wmrsKd;r&SdbJ tcsdwftquf rdHkav;
vSyaecJhygw,f/
'DtawmtwGif;rSm nDnD EdkifiHjcm;xGufNyD;
tvkyv
f yk &f if; ausmif;wufzYkd usw
d Nf y;D pDpOfw,f/
ESpf&Snfvrsm; tdrfuae ta0;udkxGufoGm;r,fh
nDnDu rSmp&m&Sdw,fqdkawmh rr0wfrIef rsuf
0ef;awG zswcf eJ awmufyoGm;w,f/ olr&Sw
d ek ;f
av;av;udk *kpu
kd v
f u
kd yf g? av;av; pdwrf csr;f
om&wJh tjzpfrsKd;rjzpfapzdkY rr0wfrIef uwday;
ygwJh/ tJ'DcP vif;vufcJhwJh rr0wfrIef&JU
rsuf0ef;awG kwfjcnf; emusifomG ;? EIwfcrf;awG
rodrom rJah uG;oGm;/ Ny;D awmh &ifxu
J cg;oD;em
usirf aI wGuv
kd nf; rsucf ;kH tyifh? EIwfcrf;tauG;?
rsuf&nf taiGUav; wpavmufeJY pum;tydk
rqdk&bJ yDjyifatmif y&dowfawG&ifxJ ul;puf
Edik af tmif vkyaf qmifjyEdik cf yhJ gw,f/ ZmwftprSm
a&T0wfreI f Zmwfyk ef YJ odyrf vdu
k zf ufbJ i,fveG ;f
EkveG ;f w,fvYkd xifrw
S rf ad yr,fh Zmwf&edS jf rifv
h m
wmeJ Y t rQ 0wf rI ef a &T & nf [m wjznf ; jznf ;
a&T0wfrIef jzpfrSef;rod jzpfvmcJhygw,f/
7 ESpfeD;yg;MumwJh umvtNyD; (rr0wfrIef
pum;twdkif;qdk&&if 6 ESpf 8 veJY 10 &uf)
nDnv
D nf;tdrjf yefvmcJyh gw,f/ nDnt
hD ay: rr
0wfrIef&JU iHhvifhrIudk rr0wfrIef vufcsKd;a&wGuf
cJhwJh aeY&ufawGeJY ZmwfTef;q&mu odomap
w,f/ 'gayr,fh rr0wfreI &f UJ ajcvSr;f awGuawmh
t&ifvykd gyJ/ av;av;u use;f rma&; csLcsmvm
w,f/ rr0wfrIefu tdrfjyefaemufusNrJyJ/ rr
0wfrIefukd xdef;csKyfwJh nDnD&JU cHpm;csufu
av;av;twG uf vm; ol Y t wG uf vm;qd k w m
nDnDuk,
d fwkid f rodovdk MunfhaewJh y&dowfukd
vnf; tonf;w,m;,m; jzpfapygw,f/
0wf r I e f u awmh nD n D pOf ; pm;orQ[m
av;av;twGuf? nDnDhacgif;xJrSm &SdorQ[m
av;av;twGufcsnf;yJvdkY pGyfpGJw,f/ 'gudkyJ
0wfreI u
f cg;oD;vSw,f/ 'gayr,fh nDnu
D vnf;
rr0wfrIef cg;oD;&r,fh a&G;cs,frIwckudkyJ xyf
vkyfjyefw,f/ 0wfrIef&JUtpfr rr 0wf&nfudk
nDnDu cspfwJhtaMumif;? rr 0wf&nfudk ol
vufxyfcsifwJhtaMumif; zGifhajymvdkufygw,f/
nDn&D UJ today;csuu
f kd av;av;u 0rf;omtm;
& oabmwlayr,fh toufro
hJ vdk jzpfomG ;cJw
h m
u 0wfrIef/
tJ'Dn 0wfrIef tdrf&JU0&efwm rSmxGufNyD;
vJavsmif;&if; aumif;uifukd ai;armaewmawGU
&w,f/ olpY w
d af wGt&rf;npfax;aevdYk va&mif
cHNyD; cRwfMunfhaewmwJh/ olYpdwfxJrSm rjzpfoifh
rjzpfxu
kd w
f mawG jzpfaew,fw/hJ 'DZmwf0ifcef;
rSmvnf; 0wfreI af &T&nfu Zmwfaumif a&T0wfreI f
cPvif;vufcJhwJh
rr0wfrIef&JUrsuf0ef;awG
kwfjcnf; emusifoGm;? EIwfcrf;awG
rodrom rJhauG;oGm;w,f/
NyD;awmh &ifxJu
cg;oD; emusifraI wGukd
rsufc;kH tyifh? EIwfcrf;tauG;?
rsuf&nf taiGUav;
wpavmufeJY . . .
pdwful;twdkif; yHkazmfzefwD;apcJhum dkuful;a&;
ukeu
f sp&dwyf ikd ;f rSmvnf; tueft
Y owf rxm;cJh
bl;vdYk yifv,fxw
k v
f yk af &;&JU wm0ef&o
dS w
l OD;u
qdkygw,f/
txl;yGJtNyD; y&dowfwcsKdU&JU ]]kyf&Sifum;
Bu;D r[kww
f m ESajrmzdaYk umif;w,f}} qdw
k hJ toH
awGuv
kd nf; Mum;cJyh gao;w,f/ jrefrmZmwfum;
awGudk pdwfysufNiD;aiGU aeMuNyDjzpfwJh jrefrm
y&dowfawGtwGufawmh ]]oeyfcg;}} [m 'dkuf
oa&mawG a&maESmarsmygaewJh a&pD;aMumif;
npfnpfxJu a&Munfa&oefY pD;aMumif;av;
wckukd awGU&ovdk ESpo
f ufauseyfpmG cHpm;Mu&
r,fvdkY ,lqrdygw,f/ aeatmif? &Jwu
kd ?f 0wfreI f
a&T&nfeYJ aruAsmwdkY okyfaqmifxm;wJh ]]oeyf
cg;}} 'DAD'D Zmwfum;udk Juntion Mawtin rSm
Zefe0g&Dv 27 &ufaeYu pme,fZif;yGJjyocJhyg
w,f/ 'DZmwfum;[m atmifvif;&JU ]]a&T0wfreI }f }
trnf& 0wKudk tajccHNyD; rif;xifudkudkBuD;u
ZmwfTef;jyefcGJ xm;wmvdkY Zmwfum;tzGifh
pmwef;xdk;pOfrSm azmfjyxm;ygw,f/ 'Dum;&JU
ZmwfeT ;f a&;oleYJ 'gdu
k w
f mjzpfwhJ rif;xifuu
kd kd
Bu;D uawmh 'D Zmwfum;[m ol&Y UJ 7 um;ajrmuf
Zmwfvrf;kyf&SifjzpfNyD; ol[m olY&JUudk,fydkif
Zmwfvrf;eJY ZmwfTef;awGuko
d m dkuful;zdYk tm;
oefcw
hJ ,fvYkd qkyd gw,f/ 'g[m wjcm;olwOD;&JU
Zmwfvrf;udk dkuful;rI 'kwd,tBudrfajrmuf
jzpfw,fvdkY od&ygw,f/
]]a&T0wfreI }f } 0wKukd zwf&pOfrmS uAsmq&m
atmifZifrif;&JU uAsmwyk'x
f u
J ]]rsu&f nfeaYJ oG;
wJh oeyfcg;}} qdw
k hJ pmaMumif;waMumif;udk zwf
rdwJhtwGuf Zmwfum;acgif;pOfudk ]]oeyfcg;}}vdkY
ay;jzpfwt
hJ aMumif; 'gdu
k w
f mrif;xifuu
kd Bkd u;D u
olY Facebook pmrsuEf mS rSma&;om;xm;ygw,f/
Lifestyle 45
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Mandalay Sketch
]]t
46
Lifestyle
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Youth
acwf
vli,f eJYacwfa&pD;
jrwfolatmif
f yfru
I kd oabmusNy;D vlt&rf;rsm;wJah e&mqdk nDrraewwf
vGwv
bl;/ nDru t0wftpm; zuf&Sifqdkvnf; vGwfvGwfvyfvyf
ayghayghyg;yg;0wf&wJh yHpk u
H ykd BJ uKd uyf gw,f/ b0rSmb,fvpkd w
d rf sKd ;
eJY aexdik v
f q
J &kd if nDru rmeBu;D wwfw,f vdaYk j[&r,f? wckck
qdk tHI;ray;wwfbl;/ bmvdkY rvkyfEdkif&rSmvJ? vkyfEdkifatmif
vkyrf ,fqw
kd hJ pdwrf sK;d awmh&ydS gw,f/ b0eJaY wmh odyrf aj[wwf
ygbl;/ tck bmyJjzpfvmjzpfvm w&m;eJYajzqdkwJh pum;av;
awmhaj[wwfvmw,f/ wckay;rSwck&r,fwdkY? wefjyefouf
a&mufrIwdkY tJ'gawGudkawmhodygw,f/ w&m;oabmav;
awGawmh enf;enf;odvmygNyD/ b0rSm b,fvdk
aeNy;D b,fvakd o&rvJqw
kd mudak wmh
wcsKUd tjzpftysufawGudkzwf
Munfh? awG;MunfhNyD; odvm
ygw,f/ nDr&JU aexdkif
rIyHkpHudkawmh pdwf
wdkif;usrI r&Sdao;
ygbl;/ t&ifwkef;
unDrwdkYu
rdom;pk
trsm;BuD;
aecJ h M uwm
qdkawmh tJ'D
b0av;udk jyefNyD;
oGm;csifw,f/ tcku
nDrwdkY rdom;pk
av;a,mufyJ &Sdawmhygw,f/
tm;vHk;u tdrfawGcGJNyD; aeukef
NyaD v/ tJ'gaMumifyh g/ nDrudk tm;ay;
wJh y&dowfawGuv
kd nf; aus;Zl; trsm;Bu;D
wifygw,f? nDrvnf; tEkynmtvkyaf wGukd
BudK;pm;NyD; qufvkyfoGm;ygr,fvdkY
aj[csifygw,f/
Lifestyle 47
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Trends
vef;MurvJ
oD[wkd;
wmaMumifh kyfxGuf?
umvm ajymp&mrvdkatmifudkaumif;NyD; om;rdkY
*drf;yJaqmhaqmh? AD'D,dkZmwfvrf;yJ Munfh Munfh
trdkufpm;jzpfaerSm trSefygyJ/ Boom Sound
k oH;k jyKxm;wmaMumifv
h nf; oDcsi;f
speaker udt
cspfolawG tBudKufyJaygh/
Battery Life
jzpf w J h t wG u f
tm;awmfawmfcHyg
w,f/ oluvnf;aps;oufomNy;D
'DZikd ;f qef;wJh Phablet ygyJ/ CPU udk Quad-Core
Processor toHk;jyKxm;wJhtwGufaMumifh oGuf
vufayghyg;NyD; oHk;pGJoludk pdwfcsrf;omaprSmyg/
Samsung Galaxy
Note 2
olUudkawmh taxGtxl;
ajymp&mrvkdvSygbl;/
rsufESmjyif t&G,ftpm;
5.5 vufrudk toHk;jyKxm;NyD;
toHk;jyKxm;ygw,f/
rsufESmjyift&G,ftpm;
uawmh 6.3 vufr&dSNyD;
Display Resolution u
Samsung Galaxy
Note 3
1280x720 pixels
ca&ZD
awG tBud K uf q H k ; xJ u
wck y gyJ / 5.7 vuf r
t&G,ftpm;&dSwJhrsufESm
jyif eJ Y 1920 x 1080
jzpfwJhtwGufaMumifh
oHk;pGJoltwGuf
toifhtwifhyJvdkY
qkd&ygr,f/
Internal memory
8GB txdyJ
uefYowfxm;NyD;
aps;EIef;tm;jzifh
vnf;t&rf;aps;
rBuD;wJh Phablet
trsKd;tpm;wck
jzpfygw,f/
rsuf E S m jyif
t&G , f t pm; 6.4
vufr&dSwmaMumifh
awmf a wmf B uD ; wJ h
Phablet wrsKd ;
jzpfNyD; toHk;jyK
xm; wJh enf;
ynmawGu
vnf; wu,fh
ud k t H h r cef ; yg
yJ/ 344 pixels display &dSwmaMumifh
HD version MTV Munfhr,fholawGtwGuf
uawmh t&rf;rdu
k w
f hJ zke;f wvH;k jzpfvYkd oH;k pGo
J u
l kd
pdwfcsrf;omrI tjynfht0ay;EdkifrSmyg/
Oppo N1
Sony Xperia
Z Ultra
Phablet
pixel Resolution
display jzpfNyD;buf
x&Dtm;vnf; cHwm
rkdYoHk;pGJolawG ESpf
oufrSmyg/ S pen
yg0if w maMumif h
oHk;pGJoludk wjcm;
Phablet awGeY J rwlnw
D t
h J &om
wrsKd;udk ay;pGrf;rSm trSeftuefygyJ/
oHk;pGJoludktjrifwrsKd;
qef;oGm;apNyD;rsufESmjyif
t&G,ftpm; uawmh 5.9
vufrt&G,f cyfBuD;BuD;
xJuygyJ/ aps;EIef;
uawmh toifhtwifh
jzpfNyD; jrefrmEdkifiHrSm
awmhvloHk;odyfrrsm;wJh
trsKd;tpm;wckygyJ/
Nokia Lumia
1520
Microsoft & J U
Window 8 OS udt
k oH;k
jyKxm;wJh zkef;wrsKd;jzpf
NyD; 1920 x 1080 Full
HD IPS display
tjynfht0 yg0ifyg
w,f / rsuf E S m jyif
t&G,t
f pm; 6 vufr
&dSwJh Nokia Phablet
trsKd;tpm;yJ jzpfyg
w,f/
48
Lifestyle
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Event
JZ a'gifvP
G ;f &JU ]]aysmfaervm; idak ervm;}}
pD;&D;xGuf&Sd
xkdif;kyf&SifyGJawmf usif;yr,f
rwfv 28 uae 30 &ufaeYtxd &efukefjynfolY&ifjyifrSm
usi;f yr,fh yxrqk;H xkid ;f -jrefrm cspMf unfa&; xkid ;f ky&f iS yf aJG wmftwGuf
xkdif;EdkifiHtajcpdkuf Kantana JK ukrPDeJY jrefrmEdkifiH Media 7
(ADMA Media Co.,Ltd) wdkY ESpfzufoabmwl vufrSwfa&;xkd;yGJudk
Zefe0g&Dv 31 &ufaeY aeYv,f2 em&DrSm &efukef Trader Hotel rSm
usif;yjyKvkyfcJhygw,f/
JZ a'gifvGPf;&JU
]]tqkH;rJhtcspf}} aw;pD;&D;
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
50
Lifestyle
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
Entertainment
]],
jzpfonf/
OD;azode;f onf owif;pm umwGe;f rsm;om
rubJ Ir0? aoG;aomuf? jr0wD? aiGwm&D?
ayzl;vTm? ppfjyef r*Zif;rsm;wGif umwGef;? 0wK?
aqmif;yg;ESifh okyfazmfyHkrsm; a&;qGJcJhonf/
ukd,fydkif kyfajymifpmay pmtkyfwkdufrS yHkyrm
vpOf? a&T;dk kypf kH tywfpOf? ig;yg;oDv umwGe;f
qefYusifa&;
trsKd ; om;vG w f
ajrmufa&;vIyf &Sm;rIrsm;
wGifyg0ifcJhaom OD;azodef;udktpkd;&u]]armf
uGef;0if 'kwd,tqifh}} csD;jrifhcJhonf/
2009 ckESpf Mo*kwfv 19 &ufaeYwGif
emwm&Snf avjzwfa0'emjzifh OD;azodef; uG,f
vGecf o
hJ nf/ OD;azode;f onf owif;pm umwGe;f
q&mtjzpf aoonftxd cH,o
l mG ;cJo
h jl zpfonf/
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
The Irrawaddy
Weekly
Journal
A
Politics
IN BRIEF
0rfaygifukrPD ajrodrf;rI
wm;jrpfaom a'ocH 9 OD;
zrf;qD;cH&
qlyltMurf;zufrIrsm; jzpfay:Ekdif[k
orwOD;odef;pdef vQKdU0Sufowday;
vif;oefY
,ckEpS t
f wGi;f tajccHOya' jyifqifa&;ESifh
ywfouf vTwaf wmfwiG af qG;aEG;&if; oabm
xm;uGv
J mrIrsm; &Sv
d mEkid Nf y;D vltyk pf zk UJG awmif;
qkrd rI sm;? qlyrl rI sm;? tMurf;zufrrI sm; jzpfay:vm
Ekdifojzifh oufqkdif&m tpkd;& 0efBuD;Xmersm;
taejzifh BudKwifjyifqifrIrsm; vkyfaqmif&ef
orw OD;odef;pdefu vQKUd 0SufTefMum;csufw&yf
xkwfjyef owday;xm;aMumif; od&Sd&onf/
aejynfawmfwGif 2014 ckESpf? Zefe0g&Dv
9 &ufaeY usi;f yjyKvyk af om jynfaxmifpt
k pk;d &
oufBuD; umwGef;q&m
uefawmhyGJ usif;yrnf
oufBu;D umwGe;f q&m uefawmhyu
JG kd
azazmf0g&D 9 &uf eHeuf 9 em&DrS aeYv,f
12 em&Dtxd &efuek f Adv
k f atmifausmv
f rf;
(atmufbavmuf) &Sd Home cef;rwGif
usif;y jyKvkyfrnfjzpfonf/ uefawmhcH
umwGef;q&mBuD;rsm;rSm OD;a&Trif;om;? OD;
armifarmif? OD;aiGMunf? OD;ajrZm? OD;wif
atmifeD? OD;atmifatmif? OD;jrifhodef;?
OD;qef;xGe;f ? OD;armifarmifav;? OD;azpef;?
OD;tudef;? OD;vSaz? OD;cspfaqG? OD;wGwf
wGwfESifh OD;opfxGPf;wkdY jzpfonf/
- The Irrawaddy
Media
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
B
Parliament
Page A -
vTwfawmftrwf OD;a&Tatmif
xufEkdifaZmf
vTwfawmfukd,fpm;vS,f OD;a&Tarmifonf
2014 ckEpS f Zefe0g&Dv 28 &ufaeY nwGi'f ck s&D m;
wef; taemuf&Gm rD;dIUcH&rIESihfywfouf ]]'kcsD
&Gmwef;&Gmudk &JawGrdIU&if b,foldIUrvJ}} [k
'Dru
kd &ufwpf jrefrmhtoH (DVB)odYk Zefe0g&Dv
qlyltMurf;zufrIrsm; jzpfay:Ekdif[k . . .
cJhaom xdkAkv
d frLS ;csKyfu umuG,fa&;0efBuD;Xme
vufatmuf&dS pufvufeufypn;f pufrkH sm;onf
rnfhonfh pufvufeufypnf;rqdk xkwfvkyfEkdif
aom tqifh&SdaMumif;? rEav;NrdKU&Sd ,ck bD,m
pufrkH mS ,cif rif;wke;f rif;w&m;Bu;D vufxuf
u vufeufpufHk jzpfcJhojzifh pufHkrsm;onf
tajccHpufypnf; wlnDonfh tcsufaMumifh
vufeufpuft
kH jzpf tvG,w
f ul toGiaf jymif;
onf[k ajymqkdonf/
wdkif;jynfwGif ppfvufeufpufkHwck wnf
aqmufjcif;onf wyfrawmf wyf&if;? wyfzGJU 5
ck wd;k csUJ jcif;ESihf tiftm;nDrQNy;D tem*wfwu
kd yf JG
yko
H PmefrmS ajrjyifppfyrJG sK;d r[kwaf wmhbJ enf;
ynm omvGeo
f u
l OD;aqmifvrd rhf nf jzpfaMumif;
wyfrawmft&m&SdwOD;u &Sif;jyonf/
aygufNrdKUe,f&Sd vufeufpufHkowif;udk
a&;om;cJhaom Unity tywfpOf*sme,frS wm
0efcH trIaqmift&m&SdcsKyfESifh owif;axmuf
4 OD;wdu
Yk kd Edik if aH wmfvQKUd 0Sucf suaf ygufMum;rIjzifh
ta&;,lxm;aMumif; od&Sd&onf/
Unity *sme,f\ a&;om;csufwGif "mwk
vufeufpufkH[k ,lq&aom pufkHudk 2009
ckESpfwGif pwifwnfaqmufcJhNyD; pufHktwGuf
ajr 33387 {u odr;f ,lcahJ Mumif;? vuf&t
dS csed f
wGif pufHkonf wnfaqmufrI NyD;pD;vkeD;yg;odkY
a&muf&adS eNyjD zpfaMumif;? yifr taqmufttkEH iS fh
useftaqmuftODrsm;udk awmifwvHk;jcm;NyD;
oHrPd OrifvdkPfacgif; ay 1 axmifausmfjzihf
qufo,
G x
f m;aMumif;? puft
kH wGi;f odYk aygif;tdk
tjzLBuD;rsm;? bdvyfajrrsm;udk 22 bD;um;jzihf
rMumcP vmydkYonfudk awGU&aMumif;? *efYa*g
cdik &f dS trSwf 23 u-y-p pufEkH iS fh qdyjf zLNrKd Ue,f
&Sd trSwf 22 u-y-p pufHkwdkYESihfvnf; um;
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
C
Governance
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyfrS jynfolY
vTwfawmfukd,fpm;vS,f OD;atmifpkd;u OD;tkef;
jrifh&JU pum;awGu vTwfawmfeJY jynfolawGudk
apmfum;csujf zpfvYdk ta&;,laqmif&u
G zf Ydk ta&;
wBuD;tqkd wifoGif;cJhygw,f/
'gayr,fh jyefMum;a&;0efBu;D OD;atmifMunf
u OD;tkef;jrifhbufu umuG,fajymqkdcJhNyD;
OD;tkef;jrifh&JUajympum;awGeJYywfoufvkdY tcsdef
,l pdppfygr,fvYkd vTwaf wmfukd uwday;cJyh gw,f/
]]a0zefrIawG xGufay:aewm usaemfwkdY
tm;vHk;odygw,f/ rajymoifhwJh pum;vHk;awG
vGefvGefusK;usK;ygwm rSefygw,f/ 'gayr,fh
vnf; ol&JU&nf&G,fcsuf? aus;&Gmvlxk vdktyf
csuftwGuf tulnDay;zdkYjzpfw,fvdkY ,lqEdkif
ygw,f/ bmjzpfvv
Ykd q
J &kd if vrf;ab; vufzuf
&nfqdkif wqdkifu vl 15 a,mufavmufu
xGufNyD;awmh jynfaxmifpk0efBuD;&JUum;udk wm;
OD;tke;f jrifu
h kd ta&;,lzu
Ykd
vnf; aocsmpdppfzkdY vdkwJhtjyif tcsdefay;zkdY
vnf;vkw
d ,fvYdk OD;atmifMunfu vTwaf wmfrmS
qufvufajymqkdygw,f/
]]jzpfpOf ESpf&yfpvHk;rSm OD;tkef;jrifh[m
oabmdk;eJY ajymcJhwmvm; 'grSr[kwf aumuf
uspfaomtBuHeJY apwemroefYbJeJY ajymw,f
qdw
k t
hJ csu[
f m 'Dupd r mS ta&;wBu;D xnfo
h iG ;f
pOf;pm;&r,fhtcsuf jzpfygw,f/ tJ'Dawmh
tpdk;&tzGJUtaeeJY 'Dudpudk avhvmoHk;oyfwJh
ae&mrSm jzpfEkid forQ w&m;rQwrI &SdEkid fzYt
kd wGuf
usaemfwdkYu tay:,Huav; avhvmoHk;oyf
rvkyf csifygbl;/ aemufcH taMumif;w&m;awG
aemufjzpfpOfay:aygufwJh ywf0ef;usif tajc
taeawG aemufjzpfapOfaMumifh jzpfay:vmwJh
tusKd;oufa&mufrIawGGaemuf e,fajrcH vlxk
yif&if; pdwfaeoabmxm;awG 'gawGudkyg
xnfhoGif;pOf;pm;NyD;awmh jynfhjynfhpHkpHk avhvm
The Irrawaddy
Heritage
&efykdif
pmMunfw
h u
dk f TeMf um;a&;rSL;csKyf OD;ausmv
f iG Of ;D
u ajymygw,f/
World Heritage pm&if;oGi;f cH&zkYd twGuf
Ekid if w
H um uRr;f usiyf nm&Siaf wGeYJ ppfaq;&rSm
jzpfNyD; a&Twd*kHbk&m; 0ef;usif taqmufttkH
aqmufvkyfrIeJY ywfoufNyD; uefYowfxdef;csKyfrI
rsm; &SdvmEkdifwJhtjyif? urmvSnfhc&D;oGm;rsm;
vma&muf vnfywfrIukdvnf; avQmhcsaumif;
avQmhcsEkdifw,fvkdYvnf; olu qkdygw,f/
]]tefaum0yfqdk urmvSnchf &D;oGm;uwESpf
ukd 7 oef; avmufvmw,f? vlawGaMumifh a&S;
a[mif; taqmufttkHawG xdckdufysufpD;rI r&Sd
&atmif tckuwnf;u {nfhonfta&twGuf
avQmch saeNy?D qk;d usK;d eJY aumif;usK;d uawmh 'Gew
f JG
aewmygyJ}} vkYd OD;ausmv
f iG Of ;D qufajymygw,f/
urmh tarGtESpfpm&if; avQmufxm;jcif;
tpDtpOfonf tcsdefumvtm;jzifh av;ESpfcefY
eJY qlcx
dk idk ;f NrKd Ua[mif;rsm;tjyifwjcm;aom obm0
qkdif&m tarGtESpf ae&mokH;ckeJY vmtkdEkdifiHrSm
awmhvGrfz&mbef NrdKUa[mif;wkdY[m urmhtarG
tESpftjzpf todtrSwfjyKcHxm;&ygw,f/
Ethnics
qufajymonf/
]]aemfa0 axmufyHhay;xm;wJh Nidrf;csrf;a&;
MPSI (Myanmar Peace Support Initiative)
Ou| Charles Petrie u usaemhu
f dk Nird ;f csr;f a&;
KNLA 'kAdkvfcsKyfBuD;
abmausmf[J/
The Irrawaddy
Weekly
Journal
A
Politics
IN BRIEF
qlyltMurf;zufrIrsm; jzpfay:Ekdif[k
orwOD;odef;pdef vQKdU0SufTefMum;
vTwfawmftrwf
OD;a&Tarmifukd jynfxJa&;
ac:,lppfaq;
&cdik jf ynfe,f? armifawmNrKd U? 'kcs;D &m;
wef; aus;&GmwGif Zefe0g&Dv 28 &ufaeY
nykdif;jzpfymG ;cJhaom rD;dUI rIESihyf wfouf
'Drdku&ufwpf jrefrmhtoH (DVB) odkY
owif;ajzMum;rIrsm; jyKvkyfcho
J nfh bl;oD;
awmifNrdKUe,f jynfolYvTwfawmf udk,fpm;
vS,f OD;a&Tarmifac: OD;t'la&mfZufukd
jynfxJa&;0efBuD;Xmeu pHkprf;ppfaq;cGifh
jyK&ef jynfov
Yl w
T af wmfOu| ol&OD;a&Tref;
xHoYkd Ekid if aH wmforwH;k u taMumif;Mum;
pm ay;ydcYk ahJ Mumif; od&onf/ ]]'kcs;D &m;wef;
&Gmudk &JawGrdIU&if b,foldIUrvJ qdkNyD;
DVB owif;Xmeudk ajzvdkufvdkY jynfxJ
a&;u olYukad c:ppfawmhr,fvYkd usaemfhukd
ajymw,f/ olYrSmvnf; taxmuftxm;
awG&v
dS Ykd &Si;f Ekid w
f ,fvaYkd jymw,f}}[k &cdik f
jynfe,f? ajryHkNrdKUe,f jynfolYvTwfawmf
udk,fpm;vS,f OD;azoef;u ajymonf/
- xufEdkifaZmf
"mwfyHk - a*sydkif^The Irrawaddy
vif;oefY
,ckEpS t
f wGi;f tajccHOya' jyifqifa&;ESifh
ywfouf vTwaf wmfwiG af qG;aEG;&if; oabm
xm;uGv
J mrIrsm; &Sv
d mEkid Nf y;D vltyk pf zk UJG awmif;
qkrd rI sm;? qlyrl rI sm;? tMurf;zufrrI sm; jzpfay:vm
Ekdifojzifh oufqkdif&m tpkd;& 0efBuD;Xmersm;
taejzifh BudKwifjyifqifrIrsm; vkyfaqmif&ef
orw OD;odef;pdefu vQKUd 0SufTefMum;csufw&yf
xkwfjyefxm;aMumif; od&Sd&onf/
aejynfawmfwGif 2014 ckESpf? Zefe0g&Dv
9 &ufaeY usi;f yjyKvyk af om jynfaxmifpt
k pk;d &
a':atmifqef;pkMunfESifh
88 awGUqkH
vTwfawmfu zGJUpnf;ykHtajccHOya'
jyifqifa&; aumfrwDzGJUpnf;NyD; tajccH
Oya' jyifqifa&; t&SdefwufvmcsdefwGif
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf Ou| a':
atmifqef;pkMunfEiS hf 88 rsK;d quf ausmif;
om;rsm; aejynfawmfwGif azazmf0g&Dv
4 &ufaeYu awGUqkHcJhonf/ a':atmif
qef;pkMunfEiS hf awGUqk&H mwGif udrk if;udEk ikd ?f
udkukBd uD;? udkNyKH ;csKd? udk*sifrDESihf udkjrat;wdYk
wufa&mufcJhNyD; awGUqkHrIonf rdepf 40
MumjrifhcJhonf/
- eef;qdkifEGrf
Military
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
B
Ethnics
Page A -
qlyltMurf;zufrIrsm; jzpfay:Ekdif[k . . .
qufajymonf/
]]aemfa0 axmufyHhay;xm;wJh Nidrf;csrf;a&;
MPSI (Myanmar Peace Support Initiative)
Ou| Charles Petrie u usaemhu
f dk Nird ;f csr;f a&;
KNLA 'kAdkvfcsKyfBuD;
abmausmf[J/
The Irrawaddy
Vol.1, No.6
C
Governance
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyfrS jynfolY
vTwfawmfukd,fpm;vS,f OD;atmifpkd;u OD;tkef;
jrifh&JU pum;awGu vTwfawmfeJY jynfolawGudk
apmfum;csujf zpfvYdk ta&;,laqmif&u
G zf Ydk ta&;
wBuD;tqkd wifoGif;cJhygw,f/
'gayr,fh jyefMum;a&;0efBu;D OD;atmifMunf
u OD;tkef;jrifhbufu umuG,fajymqkdcJhNyD;
OD;tkef;jrifh&JUajympum;awGeJYywfoufvkdY tcsdef
,l pdppfygr,fvYkd vTwaf wmfukd uwday;cJyh gw,f/
]]a0zefrIawG xGufay:aewm usaemfwkdY
tm;vHk;odygw,f/ rajymoifhwJh pum;vHk;awG
vGefvGefusK;usK;ygwm rSefygw,f/ 'gayr,fh
vnf; ol&JU&nf&G,fcsuf? aus;&Gmvlxk vdktyf
csuftwGuf tulnDay;zdkYjzpfw,fvdkY ,lqEdkif
ygw,f/ bmjzpfvv
Ykd q
J &kd if vrf;ab; vufzuf
&nfqdkif wqdkifu vl 15 a,mufavmufu
xGufNyD;awmh jynfaxmifpk0efBuD;&JUum;udk wm;
OD;tke;f jrifu
h kd ta&;,lzu
Ykd
vnf; aocsmpdppfzkdY vdkwJhtjyif tcsdefay;zkdY
vnf;vkw
d ,fvYdk OD;atmifMunfu vTwaf wmfrmS
qufvufajymqkdygw,f/
]]jzpfpOf ESpf&yfpvHk;rSm OD;tkef;jrifh[m
oabmdk;eJY ajymcJhwmvm; 'grSr[kwf aumuf
uspfaomtBuHeJY apwemroefYbJeJY ajymw,f
qdw
k t
hJ csu[
f m 'Dupd r mS ta&;wBu;D xnfo
h iG ;f
pOf;pm;&r,fhtcsuf jzpfygw,f/ tJ'Dawmh
tpdk;&tzGJUtaeeJY 'Dudpudk avhvmoHk;oyfwJh
ae&mrSm jzpfEkid forQ w&m;rQwrI &SdEkid fzYt
kd wGuf
usaemfwdkYu tay:,Huav; avhvmoHk;oyf
rvkyf csifygbl;/ aemufcH taMumif;w&m;awG
aemufjzpfpOfay:aygufwJh ywf0ef;usif tajc
taeawG aemufjzpfapOfaMumifh jzpfay:vmwJh
tusKd;oufa&mufrIawGGaemuf e,fajrcH vlxk
yif&if; pdwfaeoabmxm;awG 'gawGudkyg
xnfhoGif;pOf;pm;NyD;awmh jynfhjynfhpHkpHk avhvm
The Irrawaddy
Peace
eef;qkdifEGrf
TNLA wyfom;rsm;/
Land Confiscation