You are on page 1of 150

- -

.. , .. , ..


1
.

-
2011

- -

621.1(075)
31.31
68
.., .., .. .
1. . : / . -.: 2011.- 149 .: . 52.
1 , . , .

-
, , - - ,
.
:
. 1- -.., ..;
.. .. .
-
..
. ..
2011 ., . 82
. 16.12.2011. 6084/16. . 1.
. .. 9,5. .-.. 9,5. 150 .
. 82. .
-
, 198095, -,
. , 4.
.., .., .., 2011
-

, 2011

- -

.

, , , . , . .
.
1 ,

;
.

.

,
, , , ( ) .

, .

- -

1. .

1.1.

, ,

.
, - .
:
- , ,
,
, , ,
;
- , , , - , ;
- ,
.
, , , , ,
.
, .
.

,
.
, .
XX .
,
( ). ,
,
.
20-
, , , .

, 4

- -

, ,
.
: . . .
,
, , , , .
1.2. ()
1963 . 986761
() .
, , : (), (),
(), (), (). .
( )
(), 1 1 (1 = 1
1 = 1 2/2).
() 1 1 (/).
1.3.

.
. ,
,
, . , , , , .
, , .

- -

: , , , , , , , - .
(,
.)
, , .
, , , , ,
.
. ,
[
v,
(3/)]:

v V/m ,

(1.1)

V , 3; m , .
,
[
(/3)]:

m/V .

(1.2)

, , . .:

v 1/ ; 1/v; v 1.
. -
,
, , , p Fn / A , ; Fn ; , .
,
1 , 1 2. (1 = 1 /2).

: (), ();
(1 = 105 ). , .

- -

(, ,
.), . . 1.1 .
, - . p1,
0, p1 p0 . p0
A
p1 p0
.
:
p1
p1 A p0 A h A g ,
I h
h p1 p0 / g .
h
.
. 1.1. 0,1

, h :

h 0 ,10 10 6 / 13595 ,10 9 ,81 750 ,10 . .,

(1.3)

13595,10 /3 0; 9,81 /2 ( ).

h 0 ,10 10 6 / 1000 9 ,81 10 ,20 .


, .
, , . , , .
. ,
.
: 1)
2) .
:
(1.4)

pa p p0

, pa p 1 .
:

- -

pa p0 - p .

(1.5)

,
.
. , ,

, . . , ,
.
.
,
( )
( )
, , . . .
.

2
m w /2
,
:
2

m w /2 3kT/2 ,

(1.6)

m ; w ; ; k
, 1,3810-23 /.
. ( = 0)
( w 0 ).
.

: ;

;
;
.
.

: , , ,
8

- -

, () .

(), ()
( ) .
, . . , , ,
273,16 , 0,01.
, ,
, :

273,15 t C .

(1.7)

,
.
, dT dt .
1.4.
,
. - ,
, .
, , , .
, ,
.
() , .
, , , , . .

, ( ) .
, , ,
( ) . , ,
, .
, , .
9

- -

( , ), ,
, , , , .
, , , , , ,
.
, , .
(, ). .
1.5.
, v :

F p,v,T 0 ,

(1.8)

.
,
, (
) :

p f 1 ( v ,T ); v f 2 ( p ,T );T f 3 ( p ,v ) .

(1.9)

, , , .

.
,
, ,
.
. ,
.
.
. 10

- -

, , --
., .

, ,
. , , , ,
.
, , ,

. ,

, . .
, .
F p,v,T 0
, v , .
. ,
,
, . ,
,
.
, , : v = const ,
-; , , ; = const v-; , ,
; = const
-v; .
p-v, ,
.

11

v=const

st

- -

n
co
T=

p-v ,
, ( )
p
(. 1.2).
1
1
( ) ,
, , 2
.
1
2
2
p=const
.
v

.1.2.
,
p-v
. ,
. , ,
, , .
, ( )
. ,
, (, .). , ,
( ) (, ,
.).
1.6.
; , . ,
.
.
,
, , .
, .
.

, ,
, .
, . .
, ,
. , ,
, .
12

- -

, ,
() , ,
, () .
, , ()
().
Q, ( 1 ) q. , .

.
,
. , .
, .
, , ,
.
. , .
, , L, l.

. ,
.
, .
,
,
,
, ,
. . ,
, .
, .
, , , , ,
.. .
.
, . - .
13

- -

, L, Q
.
Q L , .

2

Q Q2 Q1 L L2 L1 .
1

,
1-2, . . ,
. :
2

Q Q1 2 L L1 2 .
1

(1.10)

,
.
1.7.
, ,
, , .
,
, , ( )
.


, . . .
,
,
.
, , , . .
.
() .
14

- -

1.8.
:

dz M(x, y)dx N(x, y)dy .

(1.11)

(1.11) , z f ( x , y ) .
dz , :

M / y

N / x y .

(1.12)

, z z( x , y ) ,
:

dz z / x y dx z / y x dy .

(1.13)

M z / x y ; N z / y x .

(1.14)

(1.14), , N , :

M / y x 2 z / xy ; N / x y 2 z / yx .

(1.15)

, :

M / y x N / x y .

(1.16)

(1.16) (1.12), dz z .
dz (1.11)
z x , y , dz
, . . :
2

dz df x , y
1

z 2 z 1 f x 2 , y 2 f x1 , y1 .

15

(1.17)

- -

,
, ,
,

dz 0 .

(1.18)

:
, .
, .
, ,

, :

dz M 1 dx N 1 dy; dz M 2 dx N 2 dy .

M 1 M 2 N 1 N 2 ,
.

2.
2.1.
- ,
.
,
-.
, , ..
.
.
, ( 0).
,
16

- -

, .
.
1664 . 1676 .
: , ,
:

v1 /v 2 p 2 /p1 ,

(2.1)

: p1v1 p2 v2 const .
p-v (. 1.2). , , ,
.
- .
1802 .
- :
:

v1 /v 2 T1 /T2 .

(2.2)

p-v - , (. 1.2). ,
, .
2.2.
, (,
)
F p,v,T 0 ,
.
, .

,
17

- -

. .
- , 2
3
, :
2

2 n mw
p
,
3 v 2

(2.3)

n ; v ; m
; w 2

w12 w22 ... wn2


mw
- w
, [/];
n
2
.
- 2
mw
:
BT , ;
2
. (2.3)

pv 2nBT/3 .

(2.4)

(2.4) ,
p1v1 2nBT1 /3 p2 v2 2nBT2 /3 .
:

p1v1 / T1 p 2 v 2 / T2 .

(2.5)

(2.5)
-,
-.
(2.5) , , ,
:

pv/T const .

(2.6)

R :
18

- -

pv/T R , pv RT .

(2.7)

(2.7) 1.
1834
. .
m ()

pV mRT ,

(2.8)

, ; V , 3; m
, ; , .
R
,
, .
.
:

pV1 mRT1 ,

pV2 mRT2 .
,

pV2 - V1 mRT2 - T1 ,

R p V2 V1 / mT2 T1 .

. T2 T1 1,
1 ,
1 1.
:

, v .
19

- -

p V2 V1 H / 2 3
R

mT2 T1

.
, .
2.3.
1811 . ,

. ,
, , :

1 / 2 M 1 /M 2 ,

(2.9)

1, 2 .
() m
() :

M m/ .

(2.10)

m = 1 , = l ,
M 1 / 1 1 / .
(2.9) . v2 /v1 M 1 /M 2 ,
v1 M 1 v2 M 2 .
, :

v M idem .

(2.11)

vM 1 ,
(2.11) , .
1 :

pV MRT ,

20

(2.12)

- -

MR R pV / T .
MR () .
R 1 1.
( 101
325 273,15 ) 1 22,414310-3 3/,

101325 22 ,4143 10 3
R
8 ,314 [/()].
273,15
, 1 ,
:

pV 8 ,314 T .

(2.13)
2.1


R, /()

2
2
N
CO
CO2
H2O
He
Ar
NH3

32
2,016
28,02
28
28,96
44
18,016
4,003
39,944
17,031

259,8
4124,3
296,8
296,8
287,0
189,0
461,6
2077,2
208,2
488,2



, /3
1,429
0,090
1,250
1,250
1,293
1,977
0,804
0,178
1,784
0,771

(2.13) , . . 1874 .
, (-, ) , .
R, R:
R 8,314/M .
. 2.1.

21

- -

(2.7) .
: pv RT , pdv vdp RdT;
p const v / T p R / p ; v const p / T v R / v ;
T const v / p T RT / p 2 p / v T RT / v 2 . 1:

v p

T p v T

T
R v RT
2 1 .
p R v
p v

(2.14)

3.
3.1.
, , , , , , . , , , ,
. .
,
. ,
. , (). , , ,
, . . .
,
:
, :
n

p p1 p 2 ... p n pi ,

(3.1)

1, 2, ..., n .
, ,
, , , .

22

- -

pV mRT , , ,
. - ,
, .
,
.
, .
: , , , .
:
2

mw
BT - (
2
) ( ). ..
, , .
3.2.
, .

:

g 1 m1 /m; g 2 m2 /m;...; g n mn /m ,

(3.2)

g1, g2, ..., gn ; m1, m2, ..., mn ; m


.
:
n

g 1 g 2 ...g n g i 1 .

(3.3)

:
n

m1 m2 ... mn mi m .

(3.4)

()
:

r1 V1 / V ; r2 V2 / V ;...; rn Vn / V ,
23

(3.5)

- -

r1 ,r2 ,...,rn ; V1 ,V2 ,...,Vn ()


; V .
,
,
.

. :

V1 p1V / p ;V2 p 2V / p ;...;Vn p nV / p .

(3.6)

,
n

V1 V2 ... Vn Vi V .

(3.7)

, , .
:
n

r1 r2 ... rn ri 1 .

(3.8)


.
,
i , , ,
M i mi / i M m / , :

i mi M i Vi M

m M i V M i

(3.9)

, i / M i / M .

i / Vi / V ri .

(3.10)

.
, , -
:
24

- -

i / vi / v M i / M R / Ri ,

(3.11)

i ; ; Mi
; .
,

g i mi /m iVi /V i / ri .

, :

(3.12)
-

g i v/vi ri M i / M ri R / Ri ri ;

(3.13)

ri / i g i vi / v g i Ri / R g i M / M i g i .

(3.14)

3.3.
pV mRT
R pV / mT .
(3.14) ri g i Ri / R

ri g i Ri / R 1 ,

R g i Ri g 1 R1 g 2 R2 ... g n Rn .

(3.15)


.
:

R g i Ri 8314 ,2 g 1 / M 1 g 2 / M 2 ... g n M n .

(3.16)

R 8 ,314 / M .

(3.17)

, (3.13)

g i Ri / R ri

25

gi R ri / Ri 1 .

(3.18)

- -

1
1

.
ri / Ri r1 / R1 r2 / R2 ... rn / Rn

(3.19)

3.4.

,
.
,

M 8314,2 / R

(3.20)

M 8314 ,2 / g 1 R1 g 2 R2 ...g n Rn .

(3.21)

R1, R2, ..., Rn


, ,
:

M 1 / g 1 / M 1 g 2 / M 2 ... g n / M n .

(3.22)

, ,
(3.19),

R 1 / ri Ri 8314 ,2 / ri M i .

(3.23)

R 8314,2 / M ,

M ri M i r1 M 1 r2 M 2 ... rn M n .

(3.24)

, , .
3.5.
, :

pi

mi RiT
mR
R
M
p i i p gi i p gi
.
V
mR
R
Mi
26

(3.25)

- -

,
,

piV pVi pi pVi / V ri p

(3.26)

.
(3.26)
. .

4.
4.1.
,

, .

.

, .
-

.

pV/RT C ,


pV RT C 1 ,

. .4.1. -
t = 0 ,

.

27

- -

. 4.1 t =
0 . ,

.
,
pv , .
, 20
.
. 4.2 ,
, p 0 , pv / p0 v0
2: pv / p0 v0 const .
.4.2. , v pv / p0 v0
pv
. , ,
.
,
( p 0 ), . ,
, ,
, . . pv / p0 v0 const . ,
, .
54.
, ,
. , , ( p 0 ).
,
, v
, , .
100
,
.

3 :
2

0 v0
, pv / p0 v0 .
28

- -

B
p v RT 1 -
.
1 1 v

(4.1)

(4.1) 1/v
, ,
, a = 2, 3, 4, ... .
.
.
( ) , . - .
:

p v RT 1 - A/v - B/v 2 ,

(4.2)

, .
.
--, ,
, 1/v .
4.2. --
-- .
.
, .

, .

.
29

- -

, , ,

. , ,

. ,
.
-- , .
, .
v RT/p .
v , p ,
v 0 . , .
,
v 4,
v , v - b , b v v .
b , .
:

v - b RT/p .

(4.3)


, v - b v b , . . p
b, . b .
p RT/v
b: p RT/ v - b ,
.
,
, , , , , , . . .
, , .

, .
30

- -


, .

, , .
, ,
, p , ,
. p , ,
, :

p a 2 a / v 2 ,

(4.4)

,
, .
, p RT/ v - b p

p RT/ v - b a / v 2 .
--

p a / v v b RT .
2

(4.5)

-- 1873 .
/v2 ;
( 293 /v2
1080 );
.
--
. .
1 -- :

p a

/ v 2 v b 8 ,314 T .

(4.6)

, -,
:
p/v T RT / v b 2 2a / v 3 ;
v / T p R / p a / v 2 2ab / v 3 ;
(4.7)
T / p v v b / R .
31

- -

4.3. --
-- p a / v 2 v b RT
v,
:

pv 3 bp RT v 2 av ab 0 .

(4.8)

,
T
. : 1)
; 2)
3) ().
,
,
.
-v ,
--,
,
. 4.3. ,
. , , . , , A, R , . . -- (
). , ,
() , ( )
. , , - , ( ) . ,
,
,
.
.

AQ DB.
, .
QRD , .4.3. ,
--

32

- -

,
p/v T
.

. 4.3 . ,
, . . , .
, , .
, ,
-- .
, . -, (. 4.3,
).
T TK
, .
--, , . , 1, 2 . .,
, . . , , . , -v
:
1) , ;
2) ( ),
;
3) , .
, ( ,
).
1869 . , , -v .
-v .

.
. . 1861 . . . ,
33

- -

, . .
( ).
. . : ,
( , ) ,
, .
, .
--
b, b
.
, --
, b
.
-- ,
. , p/v TK ,

2 p/v 2

TK

p/v T K

p/v 2

TK

(4.9)

(4.10)

RTK / v K b 2a / v K3 0 ,
2 RTK / v K b 6 a / v K4 0 ,

K vK .
(4.9) :

RTK / v K b2 2a / v K3 ,

(4.11)

(4.10)

2 RTK / v K b 3 6 a / v K4 .

(4.12)

(4.11) (4.12)

v K 3b .

(4.13)

34

- -

vK (4.9),

TK 8 a / 27 Rb .

(4.14)

-- ,

p RTK / v K b a / v K2 .

(4.15)

K vK,

p K a / 27 b 2 ,

(4.16)

pK .
K K, b:

9
27 R 2TK2
a RTK v K
8
64 p K

(4.17)

1
1 RTK .
b vK
3
8 pK

(4.18)

-- . , v - :

v / v K , p / p K T / TK ,

(4.19)

, , a, b R, ,
:

3 / 3 1 8 .
2

(4.20)

.
, ,
, --. , ,
, .

35

- -

, , .
, ,
. .
,
, . .
,
--, ,

RTK / p K v K 8 / 3 2 ,67 K K .

(4.21)

.
, -, , , K . , --
.

, , .
,

.
4.4.
. . . .
-- , , , .
, , b, --, , , .
- , b, .
. . . . 1939 .
,
36

- -

--.
.

, , , . , , , .
, , ,
, . , , , ,
, , . .
. ,
--. ,
, , . .
. . , ,
. . 1940 .
.
, ,
:

a
C

p 2 v b RT 1 3 2m
v

vT 2

(4.22)

b --; m ,
.
4.5. .

,
, ..
p f 1 v ,T ;T f 2 p ,v ; v f 3 p ,T .
:

dp p / v T dv p / T v dT ,

dT T / p v dp T / v p dv ,
dv v / p T dp v / T p dT .
37

(4.23)

- -

p , T v -, :

v / p p / v 1;
T / v v / T 1;
p / T T / p 1.
T

(4.24)

,
.

p / T ,v / p ,v / T
v

(4.25)

, ,
.
.
.
p p / v T dv p / T v dT =
const, p/v T dv p p / T v dTp 0 , p/v T p / T v T / v p 0 ,
p/v T v / T p p / T v 1 / T / p v ,

p/v T v / T p T / p v 1 .

(4.26)

.
v/T p T / p v 1 / p / v T ,

v / p T

v / T p / p / T v .

(4.27)

(4.27) . ,
,
.
V / T p V
, . :
38

- -

p 1 / V V / T p .

(4.28)

p / T V ,
.

:

v 1 / p p / T V .

(4.29)

5.
5.1.
, .
,
.
, - , , .

,
XVIII .
,
- . , ,
, , , . XVII
,
, .
XVIII
. 1766 . . . .
, XVIII , .
. . .

, .
39

- -

100 , XIX ,

.
1842 . Q L
:

Q AL ,

(5.1)

, .

, .
(),

Q L.

(5.2)

, . . ,
.
1843 . , 1844 . .
. .
1847 . .
.
1850 . ,
, , , .
, ,
. . , ,
XIX . .
5.2.
,
. : , ,
. ; ;
;
; 40

- -

- ; . 5:

U U U U 0 ,

(5.3)

U ; U ; Uo .

:

U U . U . U ,

(5.4)

U. ;
U. ; U

.
U0 ,
. , T = 0 , , ,
. ,
, = 0. ,
, , U0 , .
,
. , ,
.

. , , , t0 = 0 .

, (
),
5

U (), u
(/).

41

- -


.
, , ( ) . , , , .
, . , . .
n

u u1 u2 ... un ui .

(5.5)

i 1

.5.1.

,
.
,
, . .
,
-

u 2 u1 f p 2 ,v 2 ,T2 f p1 ,v1 ,T1 .

(5.6)

. 5.1.
2

`1

3 du 4 du 5 du 6 du 6 du
1

.

:

u 2 u1 du 0 .
42

- -

du, , .
,

: u f T ,v ; u f 1 T , p ;
u f 2 p ,v , .5.2.

du u / T v dT u / v T dv ,

du u / T p dT u / p T dp , (5.7)

du u / p v dp u / v p dv .

,
, u / v T 0 u / p T 0 , u f T .
, : u / T p u / T v
du / dT .
, 1845 .
. ,
(. 5.2).
.
.
.
. 5.3.

,
,
.
,
, , ( Q 0 ). L , ,
( L 0 ).

,
. ,
U f T .
43

- -

.

, .
, . -v (.5.3)
1 2 1-2, 3-4,
5-6, ,
, . .

u u2 - u1 u4 - u3 u6 - u5 f T2 f T1 .

(5.8)

5.3.
,
,
.
. , ,
, .
p
1
2
, v .
v1
v2-v1

p
v2

v

4
3
.

, S
, v1
(. 5.4); . . 5.4. ,



2.
, , , - .
S - , ,
. , , :

l p A S ,
AS v2 v1 , :
44

(5.9)

(5.10)

l ,
, :

l pdv .

(5.11)

l,
, (.
5.5) :
v2

pdv .

(5.12)

v1

v
p f v ,
p
A
p1


.
p
'
l vdp
p

v
, ',
l pdv
v

B
p2
dv l p' dv ,
v1
v
dv
v2
v1 v2:
2

- -

l p v 2 - v1 p v .

. 5.5. ,

v2

p' dv .

(5.13)

v1

: ' = .
, , '
, l ,
(5.13).
l, (5.13), ,
(,
45

- -

, ,
).
v2

p' dv 0 , dv 0 . , v1

, l v .
, ,
, ,
. .
v2

p' dv lv .

(5.14)

v1

p'2


.
p2
p'1
, p1'
p 2' . (. 5.6), 1 h2
, p 2 ' Ah2 p1' Ah1 (
p1
) p 2 ' v 2 p1' v1 .
h1
p 2 ' v 2 p1' v1
, ,
.5.6.

v '. ,
(, , ) l' , . .
v2

l'

p' dv lv p2' v2 p1' v1 .

(5.15)

v1

p' dv p' dv vdp' vdp' d p' v vdp' ,


v2

p2

p' dv p2' v2 p1' v1 vdp' .


v1

(5.16)

p1


p2

l' vdp' lv .

(5.17)

p1

(5.10) (5.11) , l l ,
v dv, .
46

- -

v2 > v1 , v > 0 dv > 0


.
v2 < v1 , v < 0 dv < 0,
.
1 , m (),
:
v2

L m pdv .

(5.18)

v1

() ,
(5.12), p-v . v2v1
(. . 5.5), ,
:
v2

l l' p 2 v 2 p1 v1

pdv .

(5.19)

v1

p
1

b
c

(-

p2

),

,
(. 5.5):

d
4

vdp , . 2p1, p1

2
3 v

l' l p1v1 p2 v2 .
(5.20)

.5.7.

,
() ,
; -v .
. 5.7 , ( )
, , . 1-a-2, 1-b-2, 1-c-2, 1-d-2 , , . , , 1--2 . 41234,
1-d-2 . 41d234.

47

- -

p 1
a
b
3

2
4

.5.8.


, -v
1-a-2-b-1 (. 5.8),
1--2 ,
. 12431,
2-b-1 , . 1b2431; . ,
;
1-a-2-b-1.

5.4.
- (. 5.9), , 1, 2, 3, , .
, .
ABDC.
( ), p
. dp ,
A
1
q1

2
3 n
, p+dp.
B
dp q2
,
.
C
D v

dp , p
p
, , n, 3, 2, 1,
.5.9. ,

. (. BACD) (.
ABDC).
. ,
,
, , . ,
.
, , .
48

- -

.
, . ,
, . , .
, , , , , ,
.
. , ,
,
. ,
.

. , , , . ,
, , .
. , :
v2

pdv ,

(5.21)

v1

, .
, , .
:
v2

p' dv ,

(5.22)

v1

' .
l l ; , ,

l l .
49

- -


, .
,
, , , .
,

. ,
.
, ,
.
, , .
,
.
,
.
5.5.
1 (. 5.10),
-b
q; dT dv. dT
. dv ,
.


du.
dv
, l.
.5.10. -


, ,

,
:
50

- -

du q - l; u2 - u1 q l q1 2 l1 2
1

(5.23)

q du pdv ; q1 2 u2 u1 pdv .

(5.24)

. :

q l,

.
(5.23) (5.24),
, , pdv. , ,

,
. , , (5.23) (5.24).
.5.11.


.
- 1-2 (. 5.11)
1 ,
p 2 A2 S 2 p 2 v 2 .
.
, 1-1 1
, p1 A1 S 1 p1 v1 . . , 1-2 ,
p 2 v 2 p1 v1 , l' p2 v2 p1 v1 l' d p v .
2-2 ( w2)
1-1 ( w1),
51

- -

l w22 / 2 w12 / 2 , l dw2 / 2 .

(5.25)

.
1-1 2-2 ,
h1 h

, :

l g h - h1 , l d g h .

(5.26)

1-1 2-2 :
, , , .
l
l .
. l l .
, , , :

l1- 2 p2 v2 p1v1 w22 / 2 w12 / 2 g h h1 l l ,

(5.27)

l1- 2 d pv dw 2 / 2 d gh l l .

(5.28)


(5.23),

q1- 2 u2 u1 p 2 v 2 p1v1 w22 / 2 w12 / 2


g h h1 l l

(5.29)

q1- 2 du d pv dw 2 / 2 d gh l l .

52

(5.30)

- -


, , . (5.23),
(5.24) (5.29) , .
,
l ,

q , q l , q l .

q q du d pv dw 2 / 2 d gh l l .

(5.31)

q l ,
:

q du d pv dw 2 / 2 d gh l .

(5.32)

(5.24) (5.32) .
, (5.24) (5.32) , pdv (5.32):

pdv d pv dw2 / 2 d gh l .

(5.33)

,
pdv.
, (5.23), , .
, .
, .
1.
.

.
2.

. .
3.
- . , .
4.
. ,

U f p,V,T .
53

- -

5.

. ,
U , dU .
6.

.
, . , .
5.6.

, - . , ..
, h (/);
, ,

h u pv .

(5.34)

u, v () , , () .
,
.
T, :
q du pdv du d pv vdp d u pv vdp . d pv pdv vdp .

q dh vdp ,

(5.35)

p2

q1 2 h2 h1 vdp .

(5.36)

p1

, (5.35). h h0:

h q vdp h0 ,
54

(5.37)

- -

. , h0. , ( p 0 )
0, .

pdv ,
,
(5.24) (5.35)

q du pdv lv ;

(5.38)

q dh vdp lv .

(5.39)

(5.38) (5.39)
.
p const (5.35)

q p dh .

(5.40)

dh
, .
:
2

q p dh h2 h1 .

(5.41)

(5.35) ,
p2

dh q vdp , h2 h1 q vdp .

(5.42)

p1


. , ..

dh 0 .

(5.43)

, dh , :
55

- -

h f p ,v ; h v ,T ; h F p ,T ,

(5.44)

dh h / p v dp h / v p dv ,

dh h / T v dT h / v T dv ,
dh h / T p dT h / p T dp .

(5.45)

, , . , h
.
, , . , , . .

.
, . , h u.
v const q du pdv qv du , qv u2 u1 , p const q p h2 h1 .
, ,
. ,

h u T pv u T RT ,

(5.46)

( ),
h f T .

h / T p h / T v dh / dT ,

(5.47)

. .
.
. 5.1.

56

5.1

57

- -

6. .
6.1.
, . , .
-
.
q,
, dt :

x q x / dt .

(6.1)

q (6.1) , ,
, v,
. , ,

q1 2 ,x c x dT ,

(6.2)

1 2.
q1 2 ,x ,
.
,
+ .
6.2. (),
: (), .
() , . [/()],
() , 1 1
/.
58

- -

'
, . .
101 325 t = 0.
[/(3)], , 1 3 1 /.
m , .

[/()], ,
1 1 /.
:

c x c' x v0 cm /M ,

(6.3)

v0 ; .
6.3. v
, .

cv qv / dT ,

(6.4)

qv dT ,

c p q p / dT ,

(6.5)

qp d .

(5.24):

q du pdv ,
(5.7)

du u / v T dv u / T v dT ,

q u / T v dT u / v T p dv .
59

- -

(dv = 0)

q u / T v dT .
v = const

cv u / T v ,

(6.6)

. . cv v = const u ( T v) .
, (6.4) (6.6) , v =
const, , ,
, :

qv duv cv dTv ,

(6.7)

cv = const

q1 2 ,v u2 u1 cv t 2 t1 .

cv
.
, , , u / v T
. du u / T v dT , du cv dT , .
(6.7) 0 tC,

u cv dt c v t ,
0

cv v = const.

u2 u1 cv

t2
t1

t2

t1

t2 t1 cv 0 t2 cv 0 t1 .

60

- -

du cv dT
(5.24),
:

q cv dT pdv ,

(6.8)

v, :

q u / T v dT p u / v T dv ,
= const

q p u / T v dT p p u / v T dv p
, q p c p dTp ,

c p u / T v p u / v T v / T p .

(6.9)

(6.6),

c p cv p u / v T v / T p .

(6.10)

(6.10) cv.
, u/v T 0 ,
pv RT pv / T p R ,

c p cv R c p cv R .

(6.11)

. 1 :

cmp cmv Rm , cmp cmv 8 ,3142 /().


, m cmv .
, . (5.35):

q dh vdp ,
61

- -

q h / T p dT v h / p T dp ,

(6.12)

, =const:

q p h / T p dTp
, , :
c p h / T p ,

(6.13)

. . = const h T .
, ,
:

c p dh / dT .
(5.35)
:

q c p dT vdp .

(6.14)

v
:

q cv dT pdv ,

p RT / v T p / T v , R / v p / T v

q cv dT T p / T v dv .

(6.15)


cv. ( = const)
(6.15) :
62

- -

q p cv dTp T p / T v dv p .

(6.16)

(6.16) dTp:

q p / dTp cv dTp / dTp T p / T v dv p / dTp ;


, q p c p dTp , :

c p cv T p / T v v / T p .

(6.17)


, , cv, . ,

c p cv R .
,
( p = const) , , , .
6.4. -

-
, ,
, .
, , .
.
.

(i = 3). , , . (i = 5),

63

- -


.
-
,
i = 6.
,
, , .
, , , 2/3 , . .

p 2/3 n m w 2 / 2 ,

(6.18)

, ; n 1 3; m ;
w ,

w 2 w12 w22 w32 ... wn2 / n ,


w1, w2,..., wn .
(6.18) Vm, 1 :

pVm 2 / 3 nVm m w 2 / 2 .
nVm N 1
( ):

pVm 2 / 3Nm w 2 / 2 .
m w 2 / 2
,
N, 1 , , :

Mu Nm w 2 / 2 .

pVm 2 / 3 Mu , Mu 3 / 2 pVm .
pVm , :
64

(6.19)

- -

Mu 3 / 2 RmT ,

(6.20)

Rm = 8,3142 /(), :

Mu 3 / 2 8 ,3142 T 12 ,5 T .

(6.21)

(6.20) , :

dMu / dT cmv 3 / 2 Rm .

(6.22)

, mv . ,
(6.20)
, pVm RmT cmv=const.
:

cmv 3 / 2 Rm 12 ,5 /().
12,5:3 = 4,16 /(). cmv (6.22) , :

cmp i 2 / 2Rm ,

(6.23)

cmp 3 2 / 28 ,3142 20 ,8 /().


.
, , , , :

cmv 4 ,16 5 20 ,8 /(),

cmp 15 2 / 28 ,3142 29 ,1 /().



65

- -

.
- .
, ,
, .

. ,
- ,
.
, ,
, ,
:
i2

cmv

2

i1 Rm /2 Rm e T / e T 1 ,
T
1

(6.24)

i1 ; i2 ; ,
h / k (h , k ,
); ; .
(6.24) , ; .
, ; .
(6.24) ,
.
6.1

cmv,
,

/() /()

12,5
20,8

20,8
29,1
-
29,1
37,4
cmv
, - - . 66

- -

. 6.1.
.
.
6.5.
, ,
.
, (6.1), (6.3), (6.4)
v (. . ), . , , - ,
.

:

c x c x0 c x .
( ) ( p 0 v )
.
cv
tC:

c x0 a0 a1t a2t 2 a3t 3 .



.
.

.
x
t1 t2 q1-2
t2 t1:

t2
t1

q1 2 ,x
.
t2 t1

67

(6.25)

t2
t1

1 2
c x dt .

t2 t1 t1

(6.26)

(6.26) .

0 t, x

t2

t1

(. 6.1):

t2
t1

t2

t1

x t 2 x t1
t 2 t1

(6.27)

. 6.1 ,
-

x,1

t1

t2

x,2

c0

- -

q1-2,x, x =
const, (6.2), ,

.6.1.

t2
t1

t2
t1

3456,
. 1234.
, (6.25)



:

t
t
t1

1 2
1 2

c
dt

c
dt

c
dt
x
x
x ,
t2 t1 t1
t2 t1 0
0

t2

t1

t2

t1

cx dt x t2 , c x dt x t1
0

(6.26), (6.27).
68

- -

, -
t1 t2, , ,

t2
t1
t2
t1
Qx m c x t2 c x t1 V c x t2 c x t1 .
0

0
0

(6.28)

,
=const v=const .
6.6. v
,
k:

k c p cv c' p c'v cmp cmv .


, k . (6.22) (6.23) :

i2 i
R/ R 1 2 / i .
2
2

(6.29)

x = const, . 6.1 :
k = 1,66; k = 1,4, - k =
1,33.
const k ,
:

k c p cv cv R cv 1 R cv .

cv :

cv R / k 1; c p kR / k 1 .

69

(6.30)

- -

6.7. qv qp
,
:
t2

t1

t2

t1

q p ,1 2 c p t2 c p t1 h2 h1 ;
qv ,1 2 cv t2 cv t1 u2 u1 .

(6.31)
(6.32)

, qp qv 0 tC,
.
,
. , . .

v, .
6.8.

, ; .
,
:
n

cv g1cv1 g 2cv2 ... g n cvn gi cvi ,

(6.33)

1
n

c p g1c p1 g 2 c p2 ... gn c pn gi c pi ,

(6.34)

g1, g2, , gn , .
, 70

- -


:
n

'v r1c' v1 r2 c'v2 ... rn c'vn ri c'vi ,

(6.35)

1
n

' p r1c' p1 r2c' p2 ... rn c' pn ri c' pi ,

(6.36)

r1, r2, ..., rn , . :


n

cmv r1cmv1 r2cmv2 ... rn cmvn ri cmvi


1

cmp r1cmp1 r2 cmp2 ... rn cmpn ri cmpi .


1

, :

cv c' v v 0 c'v / 0

c p c' p v 0 c' p / 0 .

6.9.
, .
:

c x a bt ,

71

(6.37)

- -

0; b ,
. cx=f(t), (6.25) :

cx

t2
t1

1 2
1

c
dt

x
t 2 t1 t
t 2 t1
1

1
t 2 t1

a t 2 t1 b

t 22

t12
2

t2

a bt dt
t1

(6.38)

b
a 2 t 2 t1


0 1500
.
( p 0
t = 0) . 6.2.
6.10. .

, q
q du pdv ; q
.
q du pdv , v ( ).

6.2

,
( )
. q .
. q du pdv RT/v, q cv dT RTdv / v .
72

- -

, :

q / T cv dT / T Rdv / v .

(6.39)

q/T
T v (v
, R ).
S. S
(/), s -
[/()].
, :

ds q/T .

(6.40)

, .
( ) ,

. , ,
, 1-3-2, 1-4-2, 1-5-2, 1-6-2 (. 6.2) .
, .

s1 3 2 s1 4 2 s1 5 2 s1 6 2 s2 s1 f p2 v2 f p1v1 .

p1v1s1
1

3
4
6

5
2
p2v2s2
v

.6.2.


, , ,
.
, .
:

s f 1 p ,v ; s f 2 p ,T ; s f 3 v ,T .
:
73

- -

ds s/p v dp s/v p dv ,

ds s/p T dp s/T p dT , .

ds s/v T dv s/T v dT .

(6.41)

T v (6.39) :

ds cv dT / T Rdv / v .

(6.42)

cv=const, :

s2 s1 cv ln T2 / T1 R ln v 2 / v1 .

(6.43)

(6.42) v. :

pv RT ; pdv vdp RdT ; dv / v dT / T dp / p .


dv/v (6.42), :

ds cv dT / T RdT / T Rdp / p c p dT / T Rdp / p .


cp=const, :

s2 s1 c p ln T2 / T1 R ln p2 / p1 .

(6.44)

v (6.42) . , :

ds cv dv / v cv dp / p Rdv / v ,

ds cv R dv / v cv dp / p c p dv / v cv dp / p .
, :

s2 s1 c p ln v2 / v1 cv ln p2 / p1 .

74

(6.45)

- -

, , (6.43), (6.44) (6.45)


, .
(6.40)
.


s x = const:

c x T s/T x .

(6.46)

(5.24) (5.35) q (6.40),


:

Tds du pdv ,

(6.47)

Tds dh vdp .

(6.48)

(6.47) (6.48)
; .

lv, , :

Tds du pdv lv ;

(6.49)

Tds dh vdp lv .

(6.50)

, , , , , , .
6.11. T-s

. . s ,
, T-s, . . T-s , , ,
T f s . q Tds ,
, ds (. 6.3).
75

- -

1-3-2 ,
:

T
1

q1-2

q1 2 .513265 Tds .

q2-1

Ts- , ,
5
6
S
s, , .
.6.3. -s
q Tds , q
ds . s , , , .
T-s .
13241.
, , , .
, T-s

.

.
,

. , , , . .
ds

q=Tds

76

- -

7.
7.1.
, ,
, , .
, , , , :
, ; ,
; ,
; ,
.
, , .
.
, :
1) p-v- T-s ;
2) ;
3) ,
:
t2

t2

t1

u u2 - u1 cvdt cv t2 cv t1 ,
t1

u2 u1 cv t 2 t1 ;
4) :
v2

v2

pdv f v dv ;
v1

v1

5) , , :

77

- -

t2

t2

t1

q1 2 c x dt c x t2 c x t1 ;
t1

6) ,
:
t2

t1

h2 h1 c p t2 c p t1 ,
:

h2 h1 c p t2 t1 ;
7) :

s2 s1 cv ln T2 / T1 R ln v2 / v1 ,
s2 s1 c p ln T2 / T1 R ln p2 / p1 .
.
7.2.
, ,
( dv 0 , v const ). . . 7.1
.
pv RT v const :

p1v1T1

p2v2T2

.7.1.
p-v

p / T R / v f v const .
:

p1 / p2 T1 / T2 .

(7.1)

v const , dv 0 . ,
v2

pdv 0 .
v1

78

- -

() l',
, :
p2

l' vdp v p2 p1 .
p1

, l'
: l' p1v p2 v (,
).
(5.24) l 0
:

qv duv cv dt .
, :
t2

qv,1- 2

t2

u / t v dt cv dt cv t2 t1 u2 u1 .
t1

t1


.
1-2:
t2

t1

qv,1- 2 u 2 u1 cv t 2 cv t1 .

(7.2)

1-2 ,
,
. , , (. 7.1).
(6.43):

s 2 s1 cv ln T2 / T1 R ln v 2 / v1 ,
v const ln v 2 / v1 0 ,
:

79

T2

v= co
nst
p=
con
st

v= co
nst
p=
con
st

- -

.7.2. -s
T2

s2 s1

s / T v dT cv ln T2 / T1 cv ln p2 / p1 .

(7.3)

T1

, T-s
1-2 (. 7.2). 1-2 v.
, 2, ,

3 4 T ds/dt qv / dT cv .
. 31243 1-2
qv,
( u2 u1 ).
,
.
, , , (6.43)
T const (. 7.2):

s sa s2 R ln va / v2 .
80

- -

, .

7.3.
, , ( dp 0 p const ). . .
7.3 .
:

v / T R / p p const .
-. 1-2:

v1 / v2 T1 / T2 2 / 1 .

p
1
p1v1T1

2
p2v2T2
v

.7.3.
-v

(7.4)


.
, .

:
v2

l p dv p v2 v1 ,

(7.5)

v1

l RT2 T1 R t2 t1 .
() :
2

l' vdp 0 .
1

:
81

(7.6)

- -

u u2 u1 cv t2 t1 .
p const
( dp 0 ) :

q p c p dt dh .
, , , :
t2

q p ,1 2

t2

h / t p dt c p dt c p t2 t1 h2 h1 ;
t1

(7.7)

t1

:
t2

t2

t1

q p ,1 2 c p dt c p t2 c p t1 h2 h1 .
t1

(7.8)

q p,1- 2 ,
p v 2 v1 , , .

(6.44):

s2 s1 c p ln T2 / T1 R ln p2 / p1 ,
p const ln p2 / p1 0 ,
T2

s2 s1

T2

s / T p dT c p / T p dT c p ln T2 / T1 c p ln v2 / v1 .

T1

(7.9)

T1

T-s 7-5 (. . 7.2) , , . 7-5


. 5

8 6 T ds / dT q p / dT c p .

82

- -

. 87568
qp, , h2 h1 .
, . (6.44) T const (. . 7.2):

s s0 s5 R ln p5 / p0 .
, . ,
.
(7.3) (7.9) ,
,
cv. ,
(. . 7.2).
7.4.
, , ( T const , dT 0 ). (. 7.4).
:

pv RT T const

p1v1 p2 v2 p1 / p2 v2 / v1 .

.7.4.
-v



( ).
-v
.

T const :

q l q1 2 l1 2 .

83

(7.10)

- -

.
,
. :
v2

pdv ,
v1

pv p1v1 , p p1v1 / v ,
v2

l p1v1 dv / v .
v1

l p1v1 ln v2 / v1 q .

(7.11)

(7.11) .
:

q l 2 ,3 p1 v1 lg v 2 / v1 2 ,3 p1 v1 lg p1 / p 2
2 ,3 RT lg v 2 / v1 2 ,3 RT lg p1 / p 2

(7.12)

l' :
p2

p2

l' vdp p1 v1 dp / p p1v1 lg p1 / p 2 ,


p1

(7.13)

p1

. . l' l q , , () , , .
:

cT q/dT q/0 .
, . .
dh 0 du 0 .
T-s , (. . 7.2).
(6.43):
84

- -

s2 s1 cvT2 / T1 R ln v2 / v1 ,

s2 s1 R ln v2 / v1 s2 s1 R ln p1 / p 2 .

(7.14)

, , ( s2 s1 ) T: q T s2 s1 .
7.5.
, , . . ,
, .
q 0 , , q 0 .
.
. q 0 :

c p dT vdp 0 cv dT pdv 0 .
, :

c p dT / cv dT vdp / pdv kdv / v dp / p .


, k const
( c p const cv const ), :
v2

p2

k dv/v dp / p k ln v2 / v1 ln p1 / p2 .
v1

p1

v2 / v1 k p1 / p2

p1v1k p2 v2k ,


85

- -

pv k const .

(7.15)

k . k
. .
,
p1 /p2 v2 /v1 k v2 / v1 p1 / p2 1 / k .
p1 /p2 v 2 /v1 T2 / T1 , :

T1 / T2 v2 / v1 k 1 p1 / p2 k 1

/ k

v2

pdv ,
v1

, :
p p1v1k / v k
v2

k
k
k
1 k
1 k
p1v1 dv / v p1v1 / 1 k v 2 v1

v1

p1v1k 1
1
1 p1v1k p 2 v 2k
k 1 k 1

k 1 v1
v 2 k 1 v1k 1 v 2k 1

l 1 / k 1 p1v1 p2 v2 .

(7.16)

(7.16) :

l p1v1 / k 1 1 T2 T1 ; l R / k 1 T1 T2 .
:
k 1

l p1v1 / k 1 1 p2 p1 k RT1 / k 1 1 v1 v2 k 1 .

, v, T , k const . k
k, :
86

- -

cp

t2
t1

cv t 2

h / u .

(6.47) (6.48) ( q 0 ) :

du pdv dh vdp ,

u / v s p

dh / dp s v .

h / u s v / p p / v s .

.
h / u s k .
,
:
cv const l u1 u 2 c v t1 t 2 ;
t1

t2

cv const l cv t1 cv t2 .
, ; , .

.7.5.
c q / dT
-v q 0 .
()
:
p2

l' vdp .
p1

87

- -


k
.
, (7.15) , kdv/v -dp/p
vdp kpdv , .. l' k l . ,

l' k / k 1 p1v1 p2 v2

(7.17)

l' k l .
pv . ABCD (. 7.5) , , .
. 7.6 , , k 1 , v , .
q 0 , :

ds q / T 0 s2 s1 const ,

(7.18)

. . (
).
v2
v1
A

, T-s .
(5.32) ,
v2
B
g 0 T 0 , ,
D
C v

(
)
- .7.6. -v ,

.
. 7.2 0-b, d-c, - 0-, -.

7.6.
, ;
; ; 88

- -

;
. ,
.
, , , .
, , , , .


.
, ,

t 2 - t1 :

q c t 2 - t1 q c dt .

(7.19)

q c dt c p dT - vdp q c dT cv dT pdv .
:

c c p / c cv vdp / pdv .
,

c c p / c cv n ndv / v dp / p .

,

nlgv2 /v1 lgp1 /p2

pv n const .

(7.20)

.
89

- -

. : n , n 0 , n 1 n k .

, , , ,
:

p2 /p1 v1 /v2 n ;T2 /T1 v1 /v 2 n 1 ;T2 /T1 p2 /p1 n 1

/ n

n c c p / c cv , c cv n k / n 1.

(7.21)

(7.21) .
(7.21) ,
:
n ,c cv ;
n 0 ,c kcv c p ;
n 1,c ;
n k ,c 0 .
,
,
, . .:

l 1 / n 1 p1v1 p2 v2 ,

(7.22)

l RT1 / n 11 T2 / T1 p1v1 / n 1

1 p 2 / p1 n 1 / n p1v1 / n 1 1 v1 / v 2 n 1 .

(7.23)

u cv t2 t1 ; q c t2 - t1 cv n k / n 1t2 - t1 .

(7.24)

90

- -

p2

l' vdp n / n 1 p1v1 p2 v2 n / n 1RT1 T2 .

(7.25)

p1

h2 - h1 c p t2 - t1 .

(7.26)

lg p1 / p2
lg T2 / T1 n 1 lg T2 / T1
;n 1
;

.
lg v 2 / v1
lg v1 / v 2 n
lg p 2 / p1

(7.27)

,

. ,

lg p n lg v const .

,
lg p lg v ,

.7.7.
(. 7.7).


:

ds q / T c dT/T ,

s 2 s1 c lgT2 /T1 cv n - k / n 1lg T2 / T1 .

(7.28)

T-s (. 7.8) , .
. 7.9 -v , , .
, . n 1 ( u2 u1 ).
91

<0
q
<0
u

- -

>0
u q>0

n 0 . n .
, , . .
, , n 1 ,
n 1 . , . .
, n 1 ,
n 1
.
,

(. 7.9).

. ( n 1 ),
( n 0 ) ( n )
. ,
.7.8. -s
, . .
,
k n , n k .
n k , n k .
, , ,
p
q du n=1 n=k
n=
.
du cv dT , ,
du dT
n=0
( du 0 ,dT 0
n=0
du 0 ,dT 0 ). c q / dT ,
n=1
n=k
. n=
, v

.7.9. ,
-v , .
,

92

- -

8.
8.1.
, , ,
, , ,
.

, , .
, , . , . .
.
.
, , , -
, . ,
. : , ,
. .
, , .

.
.
,
. ,
, , . ,
. ; ,
, , .
1824 . , , 6 . :
, , . , : , , , 6

93

- -

. ,
. . ,
-, .
50- XIX :
( ).
,
.
, , . , , , , , .
1851 .
, ,
, , ,
. .
, , ,
, . , , ,
, , , .
: (). , , .
, , , -
.
8.2.
, , .
. ,
,
.

94

- -

, . .
8.1 , 1-3-2, , -v . 13245.
2 ( 1), p
. 1

6
.
3
1)
2-3-1
1-3-2.
(. 13245)
7
2
(. 23154) 5
4 v ;
2)
2-6-1
.8.1. 1-3-2;
p-v

(. 51624), (. 51324);
3)
2-7-1 1-3-2.
(. 51324) (. 51724). ,
, . 13271 ,
.
,
.
, , ( );
. , , ;
. .
. , , .
.
, , , .

, -
.
8.3.
,

95

- -

.
,

. , , .
1-3-2 (. 8.1) l1, . 513245, q1, , . 2-7-1 l2, . 427154, q2
,
.

, .
l l1 - l 2 . q1 q2
l :

q q1 q2 u2 u1 l .
,
q1 q2 l .
, , , , :

t q1 q2 / q1 1 q2 q l / q1 .

(8.1)

t . t , .
, q1 q2 0 ,
. (8.1) ,
q1
q2 .
, , :
. ,
.
96

- -

,
p-v . 13261 (. 8.1).
, , (. 132451)
(. 162451).
.

q2 l, ,
:

q1 q2 l .
. :

q2 / l .
, . , , .
8.4.
,
, . .
. ,
. : .

.
.
,
, .
.
, . , ,
97

- -

, .
, ,
, 1824 . p-v (.
8.2).
, , .
1,
v1, 1
.
, , q1 1-2,
2 . 2: 2, v2, T1.
2 . 1,
.8.2.
2-3
2, . 3: p3, v3, 2. 3 .
3-4, q2 . 4, v4,
2. 4 4-1 .
, q1 q2.

t q1 q 2 / q1 1 q 2 / q1 .
1-2
:

q1 RT1 ln v2 / v1 .

3-4 :
98

- -

q2 RT2 ln v3 / v4 .
q1 q2
, :

t 1 RT2 ln v3 / v4 RT1 ln v2 / v1 1 T2 ln v3 / v4 / T1 ln v2 / v1 .
:

T2 / T1 1 /( k 1 ) v2 / v3

T2 / T1 1 /( k 1 ) v1 / v4 ,

v2 / v3 v1 / v4 v2 / v1 v3 / v4 .
,

t 1 T2 / T1 .

(8.2)

. ,
. ,
, , , 2 = 0 T1 = ,
. T2 = T1 , .
T
. 1
2
,
.
s1
q1-q2=l

T1
4
3
, T2
5
6
s
.
s2
.8.3.
T-s
, .

.
.
.
99

- -

, 1
2, T-s 1234 (. 8.3). T-s :

q1 q2 T1 s2 s1 T2 s2 s1 T1 T2 .12341

.
q1
T1 s2 s1
T1
.12561

8.5.
, . . 8.4 .
.
1 1-4 , 1 2.
4-3 q2, 2.
3-2
2 1. 2-1,
q1.
,
,

. 14321
.
q2
.8.4. 1. ,

l, q2 . , , q1 q2 l .
, ,
.
,
, ,
( ).
:

q2 / q1 q2 q2 / l .
100

(8.3)

- -

T2 / T1 T2 .

(8.4)

2 1 , .
8.6.
, . ,

, ,
, . .
, (. 8.5).
I , II .
. q1, : q2,
q'2 .

t q1 q2 / q1 ' t q1 q'2 / q1 .
, q2 q'2 , q2 q'2 .
. ,
q1
q1
1 T1 q' q , ' , . . 1
2
2
t
t
2
2
. I
II
, .
4
4

'
q2
q2

3 3
1-2-3T2
4-1,
1-4-3-2-1.
.8.5.
q1, q'2 .

l' . 12341 l' q1 - q'2 .


. q2 l. ,
q1 . l
l q1 q2 .
101

- -

, ,
q q2 , :
'
2

l' l q1 q'2 q1 q2 q2 q'2 0 .


: q1; q2,
q'2 q2 q'2 , . .
, , . , , q'2 q2 ,
.
, , q'2 q2 . , q'2 q2 , ,
't t , . . .
8.7.

, t 1 Q2 / Q1 ,
t 1 T2 / T1 .
,
Q2 / Q1 T2 / T1 Q1 / T1 Q2 / T2 Q1 / T1 Q2 / T2 0 .
Q1 , Q2 , :

Q1 / T1 Q2 / T2 0 ,

Q / T 0 .

(8.5)


.
(8.5) : .
.
- 1-2-3-4-1 (.
8.6).
. .
102

- -

,
, .
:

Q / T 0 ,

Q/T 0 .

(8.6)

.
,

.
(8.6),
1854 .,

.
.8.6. p-v

t t ,

1 Q2 /Q1 1 T2 /T1 ;T2 / T1 Q2 / Q1 ;Q1 / T1 Q2 / T2 Q1 / T1 Q2 / T2 0 .


Q2 / T2 , :
Q1 / T1 Q2 / T2 0 ,

Q / T 0 .


; . ,
, :

103

- -

Q / T 0 .

(8.7)

(8.7)

.
(8.6) (8.7), :

Q / T 0 ,

(8.8)

, .
8.8.
, Q / T , . Q / T
, . S . :

dS Q / T .

(8.9)

(8.9) - 1-2, :
2

S 2 - S1 Q/T .

(8.10)

1
3
4
2

.8.7.

, Q 0 , dS 0 S 2 S1 const , . . .
. 1 2 2-4-1
1-3-2 (.
8.7).
.

(8.7), :

Q / T Q / T 0 .
1 3 2

2 4 1

104

- -

2-4-1 ,
S1 S 2 , :

Q / T S1 S 2 0 ,
1 3 2

Q / T .

S 2 S1

(8.11)

1 3 2

(8.11) ,
, . (8.10) (8.11), :
2

S 2 S1 Q / T .

(8.I2)

,
, . 2

(8.12) , Q / T 1

S 2 S1 , , S 2 S1 .
(8.8) ,
(8.12) , .
(8.8) , (8.12)
, 1
2 . (8.8) (8.12)
.

dS Q/T .

(8.13)

(8.9) (8.13), ,
:

dS Q/T ,

105

(8.14)

- -

Q , ;
;
, .
, (8.12), .
- S0 ( ),
:

S Q/T S0 ,
.
S0
. .

, ,
S0 .
S0 , .
8.9. ()
, , .

, ,
, . , .
. 8.8 1-2-3-4, 1-2 34 2-3 4-1, , , . 1-2 1 q1 T1 s2 - s1 . 2-3 , q2-3, .
7328.
2
1 3 2
(),
. 3 4 , 2
106

- -

q2 T2 s3 s4 , 4-1 1.
4 1 q4-1, . 5416. 4-1 , 2-3 . 2-3 4-1 . 7328
5416 q2-3 q4-1
, . . 2-3, 4-1. ,

. 1-2-3-4 T
1
2
T1

1
2. q1, T2

4
3
; , q2, ,
q1 - q 2
S
5
6
7
8
.8.8. ( . ,
)
l q1 q2 3 q2 q4 1 , l q1 q2 .
:

q1 q2 T1 s2 s1 T2 s3 s4

.
q1
T1 s2 s1

2-3 4-1 , s1 s4 s2 s3
s2 s1 s3 s4 :

t T1 T2 / T1 .
.
, ,
. ,
, () .
.

107

- -

8.10.

,
( Q 0 ), .
, , .
, (8.9):

dS Q / T ,
:

Q TdS 0 .
,

dS 0 S const .

(8.15)

, .
, (8.13):

dS Q / T .
Q 0 , :

dS 0 ,

(8.16)

. . .
, (8.15) (8.16) ,
Q 0 ,
.
: , , , .
, , (8.15)
(8.16)
108

- -

dS 0 .

(8.17)

, .
, .
, , ,
.
, ,
Q1 1
Q2 2.
L Q1 - Q2 . t Q1 Q2 / Q1 L / Q1 ,

L tQ1 Q1 1 T2 / T1 .

(8.18)

T1
T2 T '1 T1 . (
) ,
T '1 , .
Q1
T '1 T1 , , , , .

L' Q1't Q1 1 T2 / T '1 .



:

L0 L L' Q1 1 T2 / T1 1 T2 / T '1 Q1 T2 / T '1 T2 / T1 ,

L0 T2 Q1 / T '1 Q1 / T1 T2 S .

(8.19)

. , , 109

- -

. ,
.
,
. . .
, . . ,
. ,
.
8.11. .
,
, .
, , . .
1 1 0 0 , .
.

, ( ). , .
, . ,
.

,
, . . .

.
,
() .
,
, . . Q 0 . U' U".
:

110

- -

U" U ' L Q 0 ,

L U' U" .

(8.20)

.

U01 U02,
U1 U2,

U ' U 1 U 01 U" U 2 U 02

L U 1 U 01 U 2 U 02 , L U 1 U 2 U 01 U 02 .

(8.21)

. Q0 , , L0 , , :

U 02 - U 01 Q0 L0 .
0 ,

L0 p0 V2 V1 ,
V1 V2 .

U 01 U 02 Q0 p0 V2 V1 .

(8.22)

(8.22) (8.21),

L U 1 U 2 Q0 p0 V2 V1 .

(8.23)

Q0, , 0 :

Q0 T0 S02 S01 .
(8.24) (8.23), :
111

(8.24)

- -

L U 1 U 2 T0 S02 S01 p0 V2 V1 .

(8.25)

p0 V2 V1 ,
, (8.25) .
,
, :

S02 S01 S1 S 2 ,
S1 S2 .
(8.25) ( S02 S01 ) S1 S 2 ,
:

L' U 1 - U 2 T0 S1 S 2 p0 V1 V2 .

(8.26)

(8.26) , 0 0 .
.
, p0 p2 T0 T2 . , . .:

U 2 U 0 V2 V0 .
(8.26) :

L' U 1 - U 0 T0 S1 S0 p0 V1 V0 ,

L' H 1 - H 0 T0 S1 S0 .

(8.27)

H0 S0 .
(8.27) H 1 - H 0
, a T0 S1 S0

. , , , , , 112

- -


.
(8.27) ( ) .
.
.
,
. : ( 1 0)
( , , 0).
(8.27):

e h1 - h0 T0 s1 s0 .

(8.28)

-
, ,
,
, . .:

e e1 e2 .
, ,
.

deq q t q1 - T0 /T

(8.29)

:
2

eq 1 T0 / T q 1 T0 / T q1- 2 ,

(8.30)

eq () ;
.
-
, ,
.
113

- -

, , .
:

e 1 e / e1 ,

(8.31)

e ; 1
.

.
-
.
,

e l q 1 - T0 /T , e q TsT ,

(8.32)

sT , q1; .
-

2 > 0 :

l e1 - e2 ,

(8.33)

e1 q1 T0 sT 1 e2 q2 T0 sT 2 . sT 2
q2.
, h, :

eh h1 h0 T0 s1 s0 .
- ,

l eh1 - eh2 eq1 - eq2 .

(8.34)

s .
: ds,
T0 ds .
114

- -

, .
, , ,
.

8.12.
, ,
.


. ,

, .
, , .
( ) Q1 1 Q2 2, T1/T2 Q1/Q2:

t 1 Q2 / Q1 1 T2 / T1 , Q1 / Q2 T1 / T2 .

(8.35)

Q1 Q2 , , 2
, 2,
T1, (8.35) 1 .
( ).
,
().
()
, ,
273,16 .
. 1/273,16
.
115

- -

1
, , (Q2=0),
. Q1 L = Q1 .
, . .
,
, , .
8.13.

.
T-s ,
1-2 (. 8.9). . 41234 q. ,
3456 . 41234. :

.41234 .34563

,
34
34

.41234 Tds q , a 3 4 s2 s1
1
2

T Tds / s 2 s1 q / s 2 s1 .

(8.36)

q
5

2
6

1
4

TC2
3

.8.9.



,
.
, ,
. , :

116

- -

q c T2 - T1 cv

nk
T2 - T1
n 1

T2

T2

s q / T cn dq / T cn ln T2 / T1 cv n k / n 1ln T2 / T1 .
T1

T1

q s (8.36),

cv n k / n 1T2 T1 T2 - T1

.
cv n k / n 1ln T2 / T1 lnT2 /T1

(8.37)

(8.37) , e
.
(8.36)
T
3
q1
T1CU
2
(. 8.10). 4
q1 T1 s6 - s5 , T2CU q T s - s . 2
2 6
5
1
q2

S

5
6
.8.10.

t 1 q2 / q1 1 T2 s6 - s5 / T1 s6 - s5 ,

t 1 T2 / T1 .

(8.38)

,
.
(8.38) ,

, .
, T2 T2 , T1 T1 . ,

117

- -

, .

9.
9.1.

, : , , , .


( ),
.
:

dq du dl' dw2 / 2 ,

(9.1)

dq
; du ; dl'
, ( dl); dw2/2
( ).

, ,
.

,
, .

,
.
, .
9.2. .


dl' .
118

- -

: , . .

:

m a1 w1 /v1 a 2 w2 /v2 aw/v const ,

(9.2)

1, 2, ..., ; w1, w.2, ..., w ; v1, v2, ..., v


.
,

. . .
w, , , . .
, , ( ).
, . v, w, p, T
.9.1. , ,

, .
.
,
(. 9.1). II IIII . II , IIII p dp a da , II. II II
II ; , .
II IIII
1 :

dl' p dp a da w dw paw .

, :

dl' pd aw awdp .

(9.3)

(9.2) , mv aw , m , 1 .
aw (9.3) mv,

dl' m pdv vdp , dl' md pv .


119

- -

dl' d pv .

(9.4)

dq du d pv dw 2 / 2 , dq d u pv dw 2 / 2 .
u pv , ,

dq dh dw 2 / 2 , q h2 h1 w22 w12 / 2 .

(9.5)

(9.5) ,
( ) , .
.
l ()
(H H1 ), :

w12 / 2 h2 w22 / 2 q l g H H 1 ,

(9.6)

dh dw2 / 2 dq dl gdH .
, ( ) . , l, q. l q , ,
(9.6).
( ) H = H1 l = 0,
, (9.6) :

dh dw 2 / 2 0 h1 h2 w22 w12 / 2 .

120

(9.7)

- -


. ,
w 2h1 h2 . ,
:

w 44 ,72 h1 h2 .

(9.8)

h1 h2 h-s
.
9.3.
dw2/2, ,
. .
(5.35) (9.5) , :

dw 2 / 2 vdp , wdw vdp .

(9.9)

(9.7) ,
dw dp . dp>0,
: dw<0.
dp<0, : dw>0.
p-v . . 9.2 1-2. vdp . abdc. , 1-2:
p2

p1

l vdp vdp .
p1

(9.10)

p2

( ),
(5.35) (9.5), p2

pdv p2v2 p1v1 ; l


p1

. 1234, ,
.
1-2 , :
121

- -

p1

p1

1/ n

vdp v1 p1 / p 2
p2

dp n / n 1 p1v1 p 2 v 2 . (9.11)

p2

:
p1
1/ k

l v1 p1 / p2

dp k / k 1 p1v1 p2 v 2 .

(9.12)

p2

(. 1234)
(. 1265),
,
n : l n l .
(9.7) ,
dl dw 2 / 2 dq dh ,

l q h1 h2 .


.9.2.

. ,
.
(9.7)
dl dw 2 / 2 dh ,

l w22 w12 / 2 h1 h2 .

(9.13)

,
.
() ,
, .

122

- -

9.4.
,
, .
,
,
.
:
2

dl dw / 2 dl dw 2 / 2 w22 w12 / 2 ,
1

w2 2l w12 ,
w1 ; w2
.
, .
:

w 2l 2h1 h2 .

(9.14)

9.5.
(9.14). ( v = const):
p2

p1

dl w / 2 vdp v dp v p1 p2 p1 p2 /
p1

p2

w 2v p1 p2 2 p1 p2 / ,

(9.15)

1 p2 ; .
123

- -

p
a

p1v1

.
abcd (. 9.3).
9.6.

l
l
p1

c p2v1

d
p2

v
v1

(9.12),
(9.16):

.9.3.

w 2l 2k/ k - 1 p1v1 p2 v2 ,

w 2k / k 1p1v1 1 p2 / p1 k 1 / k .

(9.16)


2 .


p
v1
:
a

p1v1

m aw / v2 ,

l
p1
c p2v2

d
p2

v
v2

; w ; v2 .

v2 v1 p1 /p2 1 / k .

.9.4.

(9.17)

a 2k / k 1 p1v1 1 p2 / p1 k 1
1/ k

v1 p1 / p 2

124

/ k

- -

p
2/k
k 1 / k
m a 2k / k 1 1 p2 / p1 p2 / p1
.
v
1

(9.18)

, .
.
abd . 9.4.
9.7.

, (9.18), p2/p1.
, 2 = p1 .
2 . p2 /p1 . p2/p1 m p2/p1 = 0
.
p2/p1 m (. 9.5) p2/p1, m, . , p2/p1 . p2 /p1
. p2 /p1

KD, a m,
(9.18),
( KB). ,
p2 /p1 1

p2 (9.18), 0 p2 / p1 .

p1
- .9.5.
: p2 /p1 1


, ,
. 0 p2 / p1 ,
, .
, p2 /p1
. (9.18)
125

- -

p2 / p1 2 / k p2 / p1 k 1 / k , , , p2 /p1 , , .

2
k 1 k 1 / k 1
2/k k 1 / k 2 / k 1

0,

k
k

p / p1 2 / k 1k / k 1 .

(9.19)

k, .
.
k=1,66 = 0,49; k=1,4
= 0,528; k=1,3 = 0,546.
(9.19)
:

p p1 .

(9.20)

,
.
, .
9.8.
, ,
, .
(9.16),

p2 /p1 2 / k 1k / k 1 :

w 2k / k 1 p1v1 1 2 / k 1 ;
w 2k / k 1p1v1 2k / k 1RT1 .

(9.21)


. , v.
126

- -

v1 v p /p1 1 / k . (9.19)

p1 p k 1 / 2k /

v1 v
k / k 1

p
k

1
/
2

v1 p1 p k 1 / 2k /

k 1

k 1

1/ k

2 / k 11 /

v 2 / k 11 /

k 1

k 1

p1v1 v p k 1 / 2 .
p1v1 (9.21), :

2k/ k 1v p k 1 / 2 ,

w kp v .

(9.22)


.
:

k p/ kpv ,
, ; , /3.

kRT .
, . . ,
. ,
, v
. kp v
,

( ), . . w .

127

- -

,
,
. , ,
, , (
),
.
, .
(
),

. , , ,
.
,
(. 9.6).
, (9.18)
.9.6. p2/p1

(9.19).

m 2k/ k 1 p1 / v1 2k/ k 12/

k 1

(9.23).


, , . . k.
9.9.

:

aw mv .

(9.24)

m=const, :

adw wda mdv .


128

(9.25)

- -

(9.25) (9.24), :

da / a dv / v dw / w .

(9.26)

(9.26) , .
.
dv/v , a dw/w
.
pv k const
dv / v 1 / k dp / p .
(9.9) dw / w vdp / w 2 .
dv/v dw/w (9.26), :

da / a 1 / k dp / p vdp / w 2 dp v / w 2 1 / kp

da / a dp kvp w 2 / w 2 kp ,

(9.27)

kvp 2, ,

da / a dp c 2 w 2 / w 2 kp .

(9.28)

(9.28)
: .
(dp<0). (9.28) , da c 2 w 2 .

c 2 w 2 0 w<, da<0;

. c 2 w 2 0 w>,

.
, . ,
, .
(dp>0).
(9.28) ( c 2 w 2 )>0 w<, da>0;
, . ( c 2 w 2 )<0 w>, da<0; -

129

- -

, .
,
, .
9.10.
.
,
1
p2 / p1 1 . 4
1
l
2 (. 9.7)
3
. p1
2

v2
(. 9.8). p2
v
.

.9.7.
(9.16)

(9.18).
p2 / p1 1

(9.18) ( ):
p

v1

p
2k/ k - 1 1 p2 / p1 2 / k p2 / p1 k 1 / k
v1

(9.29)

lpacn . 1234 (. 9.7).


. , 0 p2 / p1 . 1
2, 1 (. 9.9); ,

(. . 9.6).

: p p1 .
.9.8. (9.21) (9.23).


( ) (9.23):

130

- -

m
2 / k 1

2k/ k 1 p1v1 2 / k 1

lpacn . 1234 .
9.9.

9.11.


, .
(. 9.10). ,

8 12 . .
.9.9.

0 p2 / p1
w.

.
(
) (9.16) (9.18).
d
(9.23), p1v1
w
D
p
w>w
(9.18).
=812

p2
l
w
.
l
w=
(. 9.10) l D - d / 2tg / 2 ,
.9.10.
c ; D
; d
.
131

- -

9.12.

, - .

( ).
w w ( ):

w /w w w .

(9.30)

, , 0,96 0,98. .
. , ,
, ,
.

w 2 / 2 w 2 w 2 / 2 1 2 w 2 / 2 w 2 / 2 .

1 2 .

2
w / 2 w 2 / 2 :

w 2 / 2 w 2 / 2 w 2 / w 2 c2 w 2 / w 2 c2 .

(9.31)

. :
2

q w/2 h1 h2 ,
h1, h2 () .
(9.30) (9.31) , .
9.13.

132

- -

(9.16) (9.18), , .

,
k = 1,3, k = 1,135.
, ,
k,
lg p1 / p2
lg T2 / T1 n 1 lg T2 / T1
(7.27): n
;n 1
;

; , . . lg v2 / v1
lg v1 / v2 n
lg p2 / p1
.
h-s ,
(9.8),
.
,
:

w 44,72 h1 - h2 ,
h1 h2 h-s , ,
s1=s2.

w 44,72 h1 - h , h1 (/)
h-s .
h ,
. , , , .
k = 1,3 p / p1 2 / k 1k / k 1 ,
, , s1=s, s .
k lg p1 / p / lg v /v1 k, .
, , k, , /1.
, , , ,
.
(): w 44,72 h1 - h2 , h1 133

- -

,
/; h2
,
, /.

m aw / v2 , m a w / v .

w 44,72 h1 - h2g .

h
h1

hg
h

. 9.11 1-2
1-2g
h2
.
, .9.11.

, ,
, 9.12.

h2g

10. .
10.1.
( ) ,

.
(, , ,
, .) , ,
. , , .
, , .
, , , , , , . .
, , , (. 10.1).

134

- -

, ,
, .
, .
. ,
, , , ;
.
, , ,
.
10.2.
(. 10.1).
I I II II , . 1 A1
1, 2 A2 2,
p1 p2 . .
1 1', 2
II'
I'
I
II
2',
s1
s2
1
p
2 A2
sl, 2 s2.
p1
y
A1
h
2'
2
h1 1 1'
h2

p1
I'
II
p1s1 A1 p1v1 .
p I
II'
p2 s2 A2 p2 v2 , p2
2, p1v1 p2 v2 w1
w2
w
x
.
.10.1.
w1
1, w2 2,

p1v1 p2 v2 u2 - u1 w22 / 2 w12 / 2 .


, w1 w2 ,
w22 / 2 w12 / 2 0 ,

135

- -

u1 p1v1 u2 p2 v2 0 ,

h1 h2 0 h1 h2 .

(10.1)

(10.1) ,
. .
, . .
. (10.1) , .
, . , ( T1 T2 ).

, , , , .
10.3. .

,
,

, .
.
1852 .
,
. , , .

( ) p2 v2 p1v1 .
p2 v2 ,
, p1 v1 .
2 1,
v2 v1, p2 v2 p1v1
136

- -


.
h1 h2 , . .:

u1 p1v1 u2 p2 v2 u1 - u2 p2 v2 - p1v1 ,
, ( ) .

: ,
, ,

.
.
p2 v 2 p1v1 0 , , u1 - u2 0 ,
, . ( T2 T1 ).

, . . p2 v2 p1v1 u2 u1 .
, ( ).
, . . p2 v2 p1v1 , ,
( u2 u1 ). p2 v2 p1v1 , ( T2 T1 ).
p2 v2 p1v1

, , ( T2 T1 ).
, , , . ,
.
p2 v2 p1v1

, , . .
137

- -

. ,
, , .
: , , , .
dp,
:

dTi i dpi i T / p i .

(10.2)

i
. i :

dh c p dT T v / T p v dp .

dh 0 , c p dT T v / T p v dp ,

i T / p i

T v / T p v
cp

(10.3)

T v / T p v
dp .
dT

cp

(10.4)

(10.3) .
v / T p R / p v / T , (10.3)

T v / T p v Tv / T v 0 ,
(10.3)

T / p 0 dT 0 T1 T2 .

(10.5)

,

, .
, , 138

- -

, .
,
, (10.3).
; dp (dp<0); . , , , dT
T v / T p v .
1) T v / T p v 0 dT < 0;
2) T v / T p v 0 dT = 0;
3) T v / T p v 0 dT > 0.
:

T v / T p v 0 , T v T/v p .
.
.
(10.4):
p2

T2 T1

T v / T p v
cp

p1

dp .

(10.6)

10.4. -- .

-- p a / v 2 v b RT

: v / T p R / p a / v 2 2ab / v 3 .
(10.4) , p 0 v :

dT 2a / RT b / c p dp ,
:

i dT / dp 2a / RT b / c p ,

139

(10.7)

- -

p ; b --; R ; T .
i 0
, 2a/RT b
T 2a/Rb .
,
(4.14):

T 8 a / 27 Rb , a / b 27 / 8 RT ,

T 27 / 4 T 6 ,75 .
,
--, = 0 6,75 .

. ,
, , p1 p2 p1v1 - p2 v2 ,
,
:
p2

q pdv p1v1 - p2 v 2 vdp .


1

p1

, , .

p2

s2 s1 v / T dp .
p1

.10.2.
T f p

- , ,
,
p-T . , 140

- -

,
T v T/v p .
:
,
().
. 10.2 T f p , T v/T p v 0 . ,

. .
: -, , : v v ;
: p 9 p ; : T 3T .
=0
. , --, : T02 6 ,75T T01 0,75T .
- . , , ;
. , , ,
T1 T2 T .
,
--, , .
10.5.
()
h-s (. 10.3),
,
.
,
( 1-2), , , .
( 7-8) , , . ( 5-6) 141

- -

.
( 3-4).
,
.
,
, (. 10.3).

.
5 ab;
cd, ab, . . .10.3. .
, () h-s
.
10.6.
3 , , , . , ,
.
:
1) ; 2) ; 3)
.
,
.
.
, 1, 2, 3, ... T1, 2, 3, ... V1, V2, V3, ...
: V V1 V2 V3 ....
, :
m m1 m2 m3 ....
, , ,

: u u1 u2 u3 ... cv=const:

mcv T m1c v1T1 m2 cv 2T2 m3 c v 3T3 ...,


142

- -

m1cv 1T1 m2 cv 2T2 m3 cv 3T3 ...


m cv

m1cv 1T1 m2 cv 2T2 m3 cv 3T3 ...


.
m1cv1 m2 cv 2 m3 cv 3 ...

g 1cv1T1 g 2 cv 2T2 g 3 cv 3T3 ...


,
g1cv 1 g 2 cv 2 g 3cv 3 ...

g1 , g 2 ,... - , .
:

m1 p1V1 / R1T1 ; m2 p2V2 / R2T2 ; m3 p3V3 / R3T3 .


p1V1cv 1 / R1 p2V2 cv 2 / R2 p3V3 cv 3 / R3 ...


.
p1V1cv1 p2V2 cv 2 p3V3 cv 3

...
T1 R1
T2 R2
T3 R3

cv / R 1 / k 1 , ,
, cv / R .
:

p1V1 p2V2 p3V3 ...


p1V1 p2V2 p3V3

...
T1
T2
T3

(10.8)

(10.8) :

T pV / Rm ; p1V1 / T1 m1 R1 ; p2V2 / T2 m2 R2 ; p3V3 / T3 m3 R3 .

143

- -

pV / mR p1V1 p 2V2 p3V3 ... / m1 R1 m2 R2 m3 R3 ... ,

mR m1 R1 m2 R2 m3 R3 ...,

p p1V1 p2V2 p3V3 ... / V

(10.9)

p p1V1 p2V2 p3V3 ... / V1 V2 V3 ... .

(10.10)

, ,
, .
.
, .
m1 ()
1, V1, T1; m2 () 2,
V2, 2; m3 () 3, V3,
T3.
, :

m h w 2 / 2 m1 h1 w12 / 2 m2 h2 w2 2 / 2 m3 h3 w3 2 / 2 ... .

, :

mh m1h1 m2 h2 m3h3 ...,

h g1h1 g 2 h2 g 3 h3 ...,

g1, g2, g3 .
,
.
, :

c p T g1 c p1T1 g 2 c p 2T2 g 3 c p 3T3 ... ,

144

- -

, (6.33), ( cp=const)

T g1c p1 g 2 c p 2 g3 c p 3 g1c p1T1 g 2 c p 2T2 g3 c p 3T3 ,

g 1c p 1T1 g 2 c p 2T2 g 3 c p 3T3 ...


g1c p 1 g 2 c p 2 g 3 c p 3 ...

(10.10) .

:

V mRT / p T / p m1 R1 m2 R2 m3 R3 ...
T / p p1V1 / T1 p 2V2 / T2 p3V3 / T3 ...

(10.11)

.
m () p, V, .
1, V1, 1. m1 () ,
V. .
, , :

mu m1u1 m2u2 .
, cp = const, :

cvT m1 / m cv 1 / T1 m2 / m cv 2 / T2

T g1cv 1T1 g 2 cv 2T2 / g 1cv1 g 2 cv 2 .

(10.12)

V .

145

- -

10.7.

, :
n

s g1 s1 g 2 s2 ... g n sn gi si .
1

(6.43) , p

si c p ln T / T Rlnp / ,
; , (3.25).
:

Rlnp / Rlnpgi / p i R ln p / p Rlngi / i ,

s p,T gi c p ln T / T Ri ln p / p gi Ri ln gi / i .
, si p,T .
, g i / i 1 . ,
n

s p,T gi si p ,T gi Ri ln i / gi ,
, (3.2), :
n

s p,T g i si p ,T g i Ri ln 1 / ri .1

(10.13)

, , , , ,
,
.
, , , 146

- -

. , . , , . , , , ,
T0s .

: / . . .. . 2- . . -: . , 2008.-272 .
.., .., .. : ., . . : . , 2008.-496 .
: / . .. .-3- . . : ,
, 2009. 1. 560 .
: / . .. .-3- . . : ,
, 2009. 2 571 .
.. . - :
, 2001.-176 .
.. . . - .:
, 1988.-479 .

147

- -

____________________________________________________________________ 3
1. .
___________________________________________4
1.1. ______________________________ 4
1.2. ()________________________________________ 5
1.3. ____________________________5
1.4. ________________________________________________ 9
1.5. _______________________________________________ 10
1.6. _________________________________________________________ 12
1.7. ____________________________________________ 14
1.8. ___________________________________________ 15
2. _____________________________16
2.1. __________________________________________ 16
2.2. _______________________________________17
2.3. __________________________ 20
3. ______________________________________________ 22
3.1. __________________________________________22
3.2. _______________________________________________23
3.3. _____________________________________________25
3.4. ________________________________________ 26
3.5. ____________________________________________________26
4. _________________________________________________________27
4.1. __________________________________________________ 27
4.2. --_______________________________________29
4.3. --__________________________________________32
4.4. . . . . ______ 35
4.5. . ______37
5. _______________________________________ 39
5.1. ____________________________________ 39
5.2. _______________________________________________________40
5.3. __________________________________ 44
5.4. ________________________________________ 48
5.5. ______________________50
5.6. _______________________________________________________________54
6. . _______________________________________58
6.1. ____________________________________________________ 58
6.2. (), __________________58
6.3. v __________________________ 59
6.4. - __________63
6.5. ___________________________________________67
6.6. v___________________________________________ 69
6.7. qv qp _____________70
6.8. _______________________________________70
6.9. _____________________________________ 71
6.10. .
_______________________________________________________72
6.11. T-s __________________________________________________ 75
7. __________________ 77
7.1. _____________________________________77
7.2. _______________________________________________________78

148

- -

7.3. _______________________________________________________ 81
7.4. __________________________________________________ 83
7.5. ______________________________________________________85
7.6. ____________________________________________________88
8. _______________________________________ 93
8.1. __________________________ 93
8.2. ____________________________94
8.3. ________________________95
8.4. _____________________________________________97
8.5. __________________________________________100
8.6. __________________________________________________________101
8.7.
______________________________________102
8.8. ___________________104
8.9. () _________________________________ 106
8.10.
________________________________________________108
8.11. . __________________________________________ 110
8.12. _______________________________115
8.13. _________________________________________ 116
9. _____________________________________________118
9.1. _________118
9.2. .
_____________________________________________118
9.3. ___________________________________ 121
9.4. ________________________________________123
9.5. ____________________________________________123
9.6. ___ 124
9.7. ____125
9.8. _________________126
9.9. _____128
9.10. _____________________130
9.11. ________________131
9.12. __________________________________________132
9.13. ________________________________________________ 133
10. . ________________134
10.1. ___________________________________________________134
10.2. _____________________________________135
10.3. . __________136
10.4. -- . ___________________139
10.5. _________________________________141
10.6. ________________________________________________________142
10.7. _________________________146
___________________________________________________147

149

- -

.
1
.
.

..
. ..

2011 ., . 82

. 16.12.2011. 6084/16. . 1.
. .. 9,5. .-..9,5. 150 .
. 82. .
-
, 198095, -,
. , 4.
150

You might also like