Kur’an’ın Türkçesi

KİTABI SAĞINDAN VERİLMEK

NASIL OLMAKTADIR?

Mesut YAZICI1

Kur’an edebi bir metindir. Edebiyat normlarına ve kriterlerine

uyan bir yapıdadır. Herbir sure Kur’an’ın özeti mahiyetindedir.
Sureler ve ayetler birbirlerini tamamlar ve açıklar mahiyettedir.
Dilin kullanımı alaycı, korkutucu ve tesellici olabilmektedir.
Mesela “siz laf anlamaz, yola gelmez, taş kalplisiniz manaları
alenen verilebildiği gibi şöyle de verilmiştir. Haşr suresi: “Bu
çağrıyı bir dağın üzerine yönlendirseydik, o dağın Allah
korkusundan dolayı unufak, yere kapaklandığını, yerlebir
olduğunu görecekdiniz”

‫س َﻟ َﻌﱠﻠ ُﻬ ْﻢ‬
ِ ‫ﻀ ِﺮ ُﺑﻬَﺎ ﻟِﻠﻨﱠﺎ‬
ْ ‫ل َﻧ‬
ُ ‫ﻚ ا ْﻟَﺄ ْﻣﺜَﺎ‬
َ ‫ﺸ َﻴ ِﺔ اﻟﱠﻠ ِﻪ َو ِﺗ ْﻠ‬
ْ‫ﺧ‬َ ‫ﻦ‬
ْ ‫ﺼ ﱢﺪﻋًﺎ ﱢﻣ‬
َ ‫ﺷﻌًﺎ ﱡﻣ َﺘ‬
ِ ‫ﻞ ﱠﻟ َﺮَأ ْﻳ َﺘ ُﻪ ﺧَﺎ‬
ٍ ‫ﺟ َﺒ‬
َ ‫ﻋﻠَﻰ‬
َ ‫ن‬
َ ‫َﻟ ْﻮ أَﻧ َﺰ ْﻟﻨَﺎ َهﺬَا ا ْﻟ ُﻘﺮْﺁ‬
{21}‫ن‬
َ ‫َﻳ َﺘ َﻔ ﱠﻜﺮُو‬

1
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Arapça Okutmanı

1
‫‪Kur’an’ın Türkçesi‬‬

‫‪Bakara suresi‬‬

‫ن ِﻣ ْﻨﻬَﺎ‬
‫ﻷ ْﻧﻬَﺎ ُر َوِإ ﱠ‬
‫ﺠ ُﺮ ِﻣ ْﻨ ُﻪ ا َ‬
‫ﺤﺠَﺎ َر ِة َﻟﻤَﺎ َﻳ َﺘ َﻔ ﱠ‬
‫ﻦ ا ْﻟ ِ‬
‫ن ِﻣ َ‬
‫ﺴ َﻮ ًة َوِإ ﱠ‬
‫ﺷ ﱡﺪ َﻗ ْ‬
‫ﺤﺠَﺎ َر ِة َأ ْو َأ َ‬
‫ﻲ آَﺎ ْﻟ ِ‬
‫ﻚ َﻓ ِﻬ َ‬
‫ﺖ ُﻗﻠُﻮ ُﺑﻜُﻢ ﻣﱢﻦ َﺑ ْﻌ ِﺪ َذِﻟ َ‬
‫ﺴ ْ‬
‫ُﺛﻢﱠ َﻗ َ‬
‫ن}‪{74‬‬
‫ﻋﻤﱠﺎ َﺗ ْﻌ َﻤﻠُﻮ َ‬
‫ﻞ َ‬
‫ﺸ َﻴ ِﺔ اﻟّﻠ ِﻪ َوﻣَﺎ اﻟّﻠ ُﻪ ِﺑﻐَﺎ ِﻓ ٍ‬
‫ﺧْ‬‫ﻦ َ‬
‫ﻂ ِﻣ ْ‬
‫ن ِﻣ ْﻨﻬَﺎ َﻟﻤَﺎ َﻳ ْﻬ ِﺒ ُ‬
‫ج ِﻣ ْﻨ ُﻪ ا ْﻟﻤَﺎء َوِإ ﱠ‬
‫ﺨ ُﺮ ُ‬
‫ﻖ َﻓ َﻴ ْ‬
‫َﻟﻤَﺎ َﻳﺸﱠﻘﱠ ُ‬

‫‪Ya da körlük ve nankörlük alenen işlenebildiği gibi şöyle de‬‬

‫‪işlenmiştir. Taha‬‬

‫ﻋﻤَﻰ }‪{124‬‬
‫ﺸ ُﺮ ُﻩ َﻳ ْﻮ َم ا ْﻟ ِﻘﻴَﺎ َﻣ ِﺔ َأ ْ‬
‫ﺤُ‬‫ﺸ ًﺔ ﺿَﻨﻜًﺎ َو َﻧ ْ‬ ‫ض ﻋَﻦ ِذ ْآﺮِي َﻓِﺈ ﱠ‬
‫ن َﻟ ُﻪ َﻣﻌِﻴ َ‬ ‫ﻋ َﺮ َ‬
‫ﻦ َأ ْ‬
‫َو َﻣ ْ‬
‫ﺖ َﺑﺼِﻴﺮًا }‪}125‬‬
‫ﻋﻤَﻰ َو َﻗ ْﺪ آُﻨ ُ‬
‫ﺸ ْﺮ َﺗﻨِﻲ َأ ْ‬
‫ﺣَ‬‫ب ِﻟ َﻢ َ‬
‫ل َر ﱢ‬
‫ﻗَﺎ َ‬
‫ﻚ ا ْﻟ َﻴ ْﻮ َم ﺗُﻨﺴَﻰ }‪{126‬‬
‫ﻚ ﺁﻳَﺎ ُﺗﻨَﺎ َﻓ َﻨﺴِﻴ َﺘﻬَﺎ َو َآ َﺬِﻟ َ‬
‫ﻚ َأ َﺗ ْﺘ َ‬
‫ل َآ َﺬِﻟ َ‬
‫ﻗَﺎ َ‬
‫ﺷ ﱡﺪ َوَأ ْﺑﻘَﻰ }‪{127‬‬
‫ﺧ َﺮ ِة َأ َ‬
‫ب اﻟْﺂ ِ‬
‫ت َر ﱢﺑ ِﻪ َوَﻟ َﻌﺬَا ُ‬
‫ف َوَﻟ ْﻢ ُﻳ ْﺆﻣِﻦ ﺑِﺂﻳَﺎ ِ‬
‫ﺳ َﺮ َ‬
‫ﻦ َأ ْ‬
‫ﺠﺰِي َﻣ ْ‬
‫ﻚ َﻧ ْ‬
‫َو َآ َﺬِﻟ َ‬

‫‪Duhan suresinde “gökler ağlamadı denilir”. İstiare ile insanın‬‬

‫‪eylemi semaya verilir.‬‬

‫ﻦ }‪{29‬‬
‫ﻈﺮِﻳ َ‬
‫ض َوﻣَﺎ آَﺎﻧُﻮا ﻣُﻨ َ‬
‫ﺴﻤَﺎء وَا ْﻟَﺄ ْر ُ‬
‫ﻋَﻠ ْﻴ ِﻬ ُﻢ اﻟ ﱠ‬
‫ﺖ َ‬
‫َﻓﻤَﺎ َﺑ َﻜ ْ‬

‫‪Kitabı‬‬ ‫‪sağından‬‬ ‫‪verilmek‬‬ ‫‪ya‬‬ ‫‪da‬‬ ‫‪sağdakiler‬‬ ‫‪denilince‬‬ ‫‪ne‬‬

‫‪anlamalıyız? Vakıa suresi‬‬

‫ﻦ }‪{27‬‬
‫ب ا ْﻟ َﻴﻤِﻴ ِ‬
‫ﺻﺤَﺎ ُ‬
‫ﻦ ﻣَﺎ َأ ْ‬
‫ب ا ْﻟ َﻴﻤِﻴ ِ‬
‫ﺻﺤَﺎ ُ‬
‫َوَأ ْ‬
‫ﻦ }‪{38‬‬
‫ب ا ْﻟ َﻴﻤِﻴ ِ‬
‫ﺻﺤَﺎ ِ‬
‫ﱢﻟَﺄ ْ‬
‫ل }‪{41‬‬
‫ﺸﻤَﺎ ِ‬
‫ب اﻟ ﱢ‬
‫ﺻﺤَﺎ ُ‬
‫ل ﻣَﺎ َأ ْ‬
‫ﺸﻤَﺎ ِ‬
‫ب اﻟ ﱢ‬
‫ﺻﺤَﺎ ُ‬
‫َوَأ ْ‬

‫‪Sağ el ibaresi ve kitabın sağ ele verilmesi ibaresi ,‬‬ ‫‪İnşikak 7,‬‬
‫‪10‬‬

‫‪2‬‬
‫‪Kur’an’ın Türkçesi‬‬

‫ﻲ ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻪ ِﺑ َﻴﻤِﻴ ِﻨ ِﻪ }‪{7‬‬

‫ﻦ أُو ِﺗ َ‬
‫َﻓَﺄﻣﱠﺎ َﻣ ْ‬
‫ﺣﺴَﺎﺑًﺎ َﻳﺴِﻴﺮًا }‪{8‬‬
‫ﺐ ِ‬
‫ﺳ ُ‬
‫ف ُﻳﺤَﺎ َ‬
‫ﺴ ْﻮ َ‬
‫َﻓ َ‬
‫ﺴﺮُورًا }‪{9‬‬
‫ﺐ ِإﻟَﻰ َأ ْهِﻠ ِﻪ َﻣ ْ‬
‫َوﻳَﻨ َﻘِﻠ ُ‬
‫ﻇ ْﻬ ِﺮ ِﻩ }‪{10‬‬
‫ﻲ ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻪ َورَاء َ‬
‫ﻦ أُو ِﺗ َ‬
‫َوَأﻣﱠﺎ َﻣ ْ‬
‫ف َﻳ ْﺪﻋُﻮ ُﺛﺒُﻮرًا }‪{11‬‬
‫ﺴ ْﻮ َ‬
‫َﻓ َ‬
‫ﺳﻌِﻴﺮًا }‪{12‬‬
‫ﺼﻠَﻰ َ‬
‫َو َﻳ ْ‬
‫ﺴﺮُورًا }‪}13‬‬
‫ن ﻓِﻲ َأ ْهِﻠ ِﻪ َﻣ ْ‬
‫ِإﻧﱠ ُﻪ آَﺎ َ‬

‫‪İsra 71,72‬‬

‫ﻼ }‪{71‬‬
‫ن َﻓﺘِﻴ ً‬
‫ﻈَﻠﻤُﻮ َ‬
‫ﻻ ُﻳ ْ‬
‫ن ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻬ ْﻢ َو َ‬
‫ﻚ َﻳ ْﻘ َﺮؤُو َ‬
‫ﻲ ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻪ ِﺑ َﻴﻤِﻴ ِﻨ ِﻪ َﻓُﺄ ْوﻟَـ ِﺌ َ‬ ‫س ِﺑِﺈﻣَﺎ ِﻣ ِﻬ ْﻢ َﻓ َﻤ ْ‬
‫ﻦ أُو ِﺗ َ‬ ‫َﻳ ْﻮ َم َﻧ ْﺪﻋُﻮ ُآﻞﱠ ُأﻧَﺎ ٍ‬
‫ﻼ }‪{72‬‬
‫ﺳﺒِﻴ ً‬
‫ﻞ َ‬
‫ﺿﱡ‬‫ﻋﻤَﻰ َوَأ َ‬
‫ﺧ َﺮ ِة َأ ْ‬
‫ﻋﻤَﻰ َﻓ ُﻬ َﻮ ﻓِﻲ اﻵ ِ‬
‫ن ﻓِﻲ هَـ ِﺬ ِﻩ َأ ْ‬
‫َوﻣَﻦ آَﺎ َ‬

‫‪Hakka 19,25‬‬
‫ل هَﺎ ُؤ ُم ا ْﻗ َﺮؤُوا ِآﺘَﺎﺑِﻴ ْﻪ }‪{19‬‬
‫ﻲ ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻪ ِﺑ َﻴﻤِﻴ ِﻨ ِﻪ َﻓ َﻴﻘُﻮ ُ‬
‫ﻦ أُو ِﺗ َ‬
‫َﻓَﺄﻣﱠﺎ َﻣ ْ‬
‫ت ِآﺘَﺎﺑِﻴ ْﻪ}‪{25‬‬
‫ل ﻳَﺎ َﻟ ْﻴ َﺘﻨِﻲ َﻟ ْﻢ أُو َ‬
‫ﺸﻤَﺎِﻟ ِﻪ َﻓ َﻴﻘُﻮ ُ‬
‫ﻲ ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻪ ِﺑ ِ‬
‫ﻦ أُو ِﺗ َ‬
‫َوَأﻣﱠﺎ َﻣ ْ‬

‫‪ayetleri arasında da bir ilişki var gibidir. Kitap ki nurdur‬‬

‫)‪( Maide 44 ve 46‬‬

‫ﺣﺒَﺎ ُر ِﺑﻤَﺎ‬
‫ﻷْ‬
‫ن وَا َ‬
‫ﻦ هَﺎدُو ْا وَاﻟ ﱠﺮﺑﱠﺎ ِﻧﻴﱡﻮ َ‬
‫ﺳَﻠﻤُﻮ ْا ِﻟﱠﻠﺬِﻳ َ‬
‫ﻦ َأ ْ‬
‫ن اﱠﻟﺬِﻳ َ‬
‫ﺤ ُﻜ ُﻢ ِﺑﻬَﺎ اﻟ ﱠﻨ ِﺒﻴﱡﻮ َ‬
‫ِإﻧﱠﺎ أَﻧ َﺰ ْﻟﻨَﺎ اﻟ ﱠﺘ ْﻮرَا َة ﻓِﻴﻬَﺎ ُهﺪًى َوﻧُﻮ ٌر َﻳ ْ‬
‫ﻼ َوﻣَﻦ‬
‫ﺸ َﺘﺮُو ْا ﺑِﺂﻳَﺎﺗِﻲ َﺛ َﻤﻨًﺎ َﻗﻠِﻴ ً‬
‫ﻻ َﺗ ْ‬
‫ن َو َ‬
‫ﺸ ْﻮ ِ‬
‫ﺧَ‬‫س وَا ْ‬
‫ﺸ ُﻮ ْا اﻟﻨﱠﺎ َ‬
‫ﺨَ‬‫ﻼ َﺗ ْ‬
‫ﺷ َﻬﺪَاء َﻓ َ‬
‫ﻋَﻠ ْﻴ ِﻪ ُ‬
‫ب اﻟّﻠ ِﻪ َوآَﺎﻧُﻮ ْا َ‬
‫ﺤ ِﻔﻈُﻮ ْا ﻣِﻦ ِآﺘَﺎ ِ‬
‫ﺳ ُﺘ ْ‬
‫اْ‬
‫ن }‪{44‬‬
‫ﻚ ُه ُﻢ ا ْﻟﻜَﺎ ِﻓﺮُو َ‬
‫ل اﻟّﻠ ُﻪ َﻓُﺄ ْوﻟَـ ِﺌ َ‬
‫ﺤﻜُﻢ ِﺑﻤَﺎ أَﻧ َﺰ َ‬
‫ﱠﻟ ْﻢ َﻳ ْ‬
‫ح‬
‫ﺠﺮُو َ‬
‫ﻦ وَا ْﻟ ُ‬
‫ﺴﱢ‬‫ﻦ ﺑِﺎﻟ ﱢ‬
‫ﺴﱠ‬‫ن َواﻟ ﱢ‬
‫ﻷ ُذ ِ‬
‫ن ﺑِﺎ ُ‬
‫ﻷ ُذ َ‬ ‫ﻒ ﺑِﺎﻷَﻧ ِ‬
‫ﻒ وَا ُ‬ ‫ﻦ وَاﻷَﻧ َ‬
‫ﻦ ﺑِﺎ ْﻟ َﻌ ْﻴ ِ‬
‫ﺲ وَا ْﻟ َﻌ ْﻴ َ‬
‫ﺲ ﺑِﺎﻟ ﱠﻨ ْﻔ ِ‬ ‫ﻋَﻠ ْﻴ ِﻬ ْﻢ ﻓِﻴﻬَﺎ َأ ﱠ‬
‫ن اﻟ ﱠﻨ ْﻔ َ‬ ‫َو َآ َﺘ ْﺒﻨَﺎ َ‬
‫ن }‪}45‬‬
‫ﻚ ُه ُﻢ اﻟﻈﱠﺎِﻟﻤُﻮ َ‬
‫ل اﻟّﻠ ُﻪ َﻓُﺄ ْوﻟَـ ِﺌ َ‬
‫ﺤﻜُﻢ ِﺑﻤَﺎ أﻧ َﺰ َ‬
‫ق ِﺑ ِﻪ َﻓ ُﻬ َﻮ َآﻔﱠﺎ َر ٌة ﻟﱠ ُﻪ َوﻣَﻦ ﱠﻟ ْﻢ َﻳ ْ‬
‫ﺼ ﱠﺪ َ‬
‫ص َﻓﻤَﻦ َﺗ َ‬
‫ِﻗﺼَﺎ ٌ‬

‫‪3‬‬
‫‪Kur’an’ın Türkçesi‬‬

‫ﻞ ﻓِﻴ ِﻪ ُهﺪًى َوﻧُﻮ ٌر‬

‫ﻦ اﻟ ﱠﺘ ْﻮرَا ِة وَﺁ َﺗ ْﻴﻨَﺎ ُﻩ اﻹِﻧﺠِﻴ َ‬
‫ﻦ َﻳ َﺪ ْﻳ ِﻪ ِﻣ َ‬
‫ﺼ ﱢﺪﻗًﺎ ﱢﻟﻤَﺎ َﺑ ْﻴ َ‬
‫ﻦ َﻣ ْﺮ َﻳ َﻢ ُﻣ َ‬
‫ﻋﻠَﻰ ﺁﺛَﺎ ِرهِﻢ ِﺑﻌَﻴﺴَﻰ ا ْﺑ ِ‬
‫َو َﻗ ﱠﻔ ْﻴﻨَﺎ َ‬
‫ﻦ }‪{46‬‬
‫ﻈ ًﺔ ﱢﻟ ْﻠ ُﻤ ﱠﺘﻘِﻴ َ‬
‫ﻋَ‬
‫ﻦ اﻟ ﱠﺘ ْﻮرَا ِة َو ُهﺪًى َو َﻣ ْﻮ ِ‬
‫ﻦ َﻳ َﺪ ْﻳ ِﻪ ِﻣ َ‬
‫ﺼ ﱢﺪﻗًﺎ ﱢﻟﻤَﺎ َﺑ ْﻴ َ‬
‫َو ُﻣ َ‬
‫ن }‪{47‬‬
‫ﺳﻘُﻮ َ‬
‫ﻚ ُه ُﻢ ا ْﻟﻔَﺎ ِ‬
‫ل اﻟّﻠ ُﻪ َﻓُﺄ ْوﻟَـ ِﺌ َ‬
‫ﺤﻜُﻢ ِﺑﻤَﺎ أَﻧ َﺰ َ‬
‫ل اﻟّﻠ ُﻪ ﻓِﻴ ِﻪ َوﻣَﻦ ﱠﻟ ْﻢ َﻳ ْ‬
‫ﻞ ِﺑﻤَﺎ أَﻧ َﺰ َ‬
‫ﻞ اﻹِﻧﺠِﻴ ِ‬
‫ﺤ ُﻜ ْﻢ َأ ْه ُ‬
‫َو ْﻟ َﻴ ْ‬

‫)‪, kitap münirdir, nur verir (Hac 8‬‬

‫ب ﱡﻣﻨِﻴ ٍﺮ }‪{8‬‬
‫ﻋ ْﻠ ٍﻢ َوﻟَﺎ ُهﺪًى َوﻟَﺎ ِآﺘَﺎ ٍ‬
‫ل ﻓِﻲ اﻟﱠﻠ ِﻪ ِﺑ َﻐ ْﻴ ِﺮ ِ‬
‫س ﻣَﻦ ُﻳﺠَﺎ ِد ُ‬
‫ﻦ اﻟﻨﱠﺎ ِ‬
‫َو ِﻣ َ‬

‫‪,‬‬ ‫) ‪dolayısıyla sağ ellere nur verilmesi ( Hadid 12‬‬

‫ﺤ ِﺘﻬَﺎ‬
‫ﺠﺮِي ﻣِﻦ َﺗ ْ‬
‫ت َﺗ ْ‬
‫ﺟﻨﱠﺎ ٌ‬
‫ﺸﺮَا ُآ ُﻢ ا ْﻟ َﻴ ْﻮ َم َ‬
‫ﻦ َأ ْﻳﺪِﻳ ِﻬ ْﻢ َو ِﺑَﺄ ْﻳﻤَﺎ ِﻧﻬِﻢ ُﺑ ْ‬
‫ﺴﻌَﻰ ﻧُﻮ ُرهُﻢ َﺑ ْﻴ َ‬
‫ت َﻳ ْ‬
‫ﻦ َوا ْﻟ ُﻤ ْﺆ ِﻣﻨَﺎ ِ‬
‫َﻳ ْﻮ َم َﺗﺮَى ا ْﻟ ُﻤ ْﺆ ِﻣﻨِﻴ َ‬
‫ﻚ ُه َﻮ ا ْﻟ َﻔ ْﻮ ُز ا ْﻟ َﻌﻈِﻴ ُﻢ }‪{12‬‬
‫ﻦ ﻓِﻴﻬَﺎ َذِﻟ َ‬
‫ا ْﻟَﺄ ْﻧﻬَﺎ ُر ﺧَﺎِﻟﺪِﻳ َ‬

‫‪nur konumunda ve işlevinde sağ ele kitap verilmesi‬‬

‫‪eşdeğerdedir. Zira o kitap, o nur cennet yolunu gösterecektir.‬‬
‫‪Dolayısıyla, dünyada ellerine nur olan ve nur veren kitap olarak‬‬
‫‪Kur’an verilen ve onunla amel edenler zaten o nur sayesinde‬‬
‫‪cennete gireceklerdir. Kitabı solundan verilenler ya da‬‬
‫) ‪arkalarından verilenler ( İnşikak 10‬‬

‫ﻇ ْﻬ ِﺮ ِﻩ }‪{10‬‬
‫ﻲ ِآﺘَﺎ َﺑ ُﻪ َورَاء َ‬
‫ﻦ أُو ِﺗ َ‬
‫َوَأﻣﱠﺎ َﻣ ْ‬

‫‪ise Bakara 101‬‬

‫ب اﻟّﻠ ِﻪ َورَاء‬
‫ب ِآﺘَﺎ َ‬
‫ﻦ أُوﺗُﻮ ْا ا ْﻟ ِﻜﺘَﺎ َ‬
‫ﻦ اﱠﻟﺬِﻳ َ‬
‫ﻖ ﱢﻣ َ‬
‫ق ﱢﻟﻤَﺎ َﻣ َﻌ ُﻬ ْﻢ َﻧ َﺒ َﺬ َﻓﺮِﻳ ٌ‬
‫ﺼ ﱢﺪ ٌ‬
‫ﻦ ﻋِﻨ ِﺪ اﻟّﻠ ِﻪ ُﻣ َ‬
‫ل ﱢﻣ ْ‬
‫َوَﻟﻤﱠﺎ ﺟَﺎء ُه ْﻢ َرﺳُﻮ ٌ‬
‫ن }‪}101‬‬
‫ﻻ َﻳ ْﻌَﻠﻤُﻮ َ‬
‫ﻇﻬُﻮ ِر ِه ْﻢ َآَﺄ ﱠﻧ ُﻬ ْﻢ َ‬
‫ُ‬

‫‪ve Al-i İmran 187‬‬

‫‪4‬‬
‫‪Kur’an’ın Türkçesi‬‬

‫ﺷ َﺘ َﺮ ْو ْا ِﺑ ِﻪ َﺛﻤَﻨًﺎ‬
‫ﻇﻬُﻮ ِر ِه ْﻢ وَا ْ‬
‫ﻻ َﺗ ْﻜ ُﺘﻤُﻮ َﻧ ُﻪ َﻓ َﻨ َﺒﺬُو ُﻩ َورَاء ُ‬
‫س َو َ‬
‫ب َﻟ ُﺘ َﺒﻴﱢ ُﻨﻨﱠ ُﻪ ﻟِﻠﻨﱠﺎ ِ‬
‫ﻦ أُوﺗُﻮ ْا ا ْﻟ ِﻜﺘَﺎ َ‬
‫ق اﱠﻟﺬِﻳ َ‬
‫ﺧ َﺬ اﻟّﻠ ُﻪ ﻣِﻴﺜَﺎ َ‬
‫َوِإ َذ َأ َ‬
‫ن }‪{187‬‬
‫ﺸ َﺘﺮُو َ‬
‫ﺲ ﻣَﺎ َﻳ ْ‬
‫ﻼ َﻓ ِﺒ ْﺌ َ‬
‫َﻗﻠِﻴ ً‬

‫‪de geçtiği üzere bu dünyada Kitabı tatbik etmeyerek, göz ardı‬‬

‫‪ederek arkalarına atmak, itibar etmemek ve sadece hamallığını‬‬
‫‪yapmak suretiyle kendilerini cennetten mahrum bırakanlardır .‬‬
‫‪Dolayısıyla ahirette de amel defterleri sırtlarına yüklenmiş‬‬
‫‪olacak, günahların ağırlığıyla cehenneme gireceklerdir. Saffat‬‬
‫‪suresinde ise, dünya hayatında iken münafıkların sağdan‬‬
‫‪yaklaşmasından, yani imanlı gözükerek nice insanı aldatıp‬‬
‫‪cehennemlik etmesi konusu çok güzel işlenir.‬‬

‫ﻦ }‪{20‬‬
‫َوﻗَﺎﻟُﻮا ﻳَﺎ َو ْﻳَﻠﻨَﺎ َهﺬَا َﻳ ْﻮ ُم اﻟﺪﱢﻳ ِ‬
‫ن }‪}21‬‬
‫ﻞ اﱠﻟﺬِي آُﻨ ُﺘ ْﻢ ِﺑ ِﻪ ُﺗ َﻜ ﱢﺬﺑُﻮ َ‬
‫ﺼِ‬‫َهﺬَا َﻳ ْﻮ ُم ا ْﻟ َﻔ ْ‬
‫ن }‪{22‬‬
‫ﺟ ُﻬ ْﻢ َوﻣَﺎ آَﺎﻧُﻮا َﻳ ْﻌ ُﺒﺪُو َ‬
‫ﻇَﻠﻤُﻮا َوَأ ْزوَا َ‬
‫ﻦ َ‬
‫ﺸﺮُوا اﱠﻟﺬِﻳ َ‬
‫ﺣُ‬‫اْ‬
‫ﺠﺤِﻴ ِﻢ }‪{23‬‬
‫ط ا ْﻟ َ‬
‫ﺻﺮَا ِ‬
‫ن اﻟﱠﻠ ِﻪ ﻓَﺎ ْهﺪُو ُه ْﻢ ِإﻟَﻰ ِ‬
‫ﻣِﻦ دُو ِ‬
‫ن }‪}24‬‬
‫ﺴﺌُﻮﻟُﻮ َ‬
‫َو ِﻗﻔُﻮ ُه ْﻢ ِإ ﱠﻧﻬُﻢ ﱠﻣ ْ‬
‫ن }‪{25‬‬
‫ﺻﺮُو َ‬
‫ﻣَﺎ َﻟ ُﻜ ْﻢ ﻟَﺎ َﺗﻨَﺎ َ‬
‫ن }‪{26‬‬
‫ﺴِﻠﻤُﻮ َ‬
‫ﺴ َﺘ ْ‬
‫ﻞ ُه ُﻢ ا ْﻟ َﻴ ْﻮ َم ُﻣ ْ‬
‫َﺑ ْ‬
‫ن }‪{27‬‬
‫ﺾ َﻳ َﺘﺴَﺎءﻟُﻮ َ‬
‫ﻋﻠَﻰ َﺑ ْﻌ ٍ‬
‫ﻀ ُﻬ ْﻢ َ‬
‫ﻞ َﺑ ْﻌ ُ‬
‫َوَأ ْﻗ َﺒ َ‬
‫ﻦ }‪}28‬‬
‫ﻦ ا ْﻟ َﻴﻤِﻴ ِ‬
‫ﻋِ‬‫ﻗَﺎﻟُﻮا ِإ ﱠﻧ ُﻜ ْﻢ آُﻨ ُﺘ ْﻢ َﺗ ْﺄﺗُﻮ َﻧﻨَﺎ َ‬
‫ﻦ }‪{29‬‬
‫ﻗَﺎﻟُﻮا ﺑَﻞ ﱠﻟ ْﻢ َﺗﻜُﻮﻧُﻮا ُﻣ ْﺆ ِﻣﻨِﻴ َ‬
‫ﻦ }‪{30‬‬
‫ﻞ آُﻨ ُﺘ ْﻢ َﻗ ْﻮﻣًﺎ ﻃَﺎﻏِﻴ َ‬
‫ن َﺑ ْ‬
‫ﺳ ْﻠﻄَﺎ ٍ‬
‫ﻋَﻠ ْﻴﻜُﻢ ﻣﱢﻦ ُ‬
‫ن َﻟﻨَﺎ َ‬
‫َوﻣَﺎ آَﺎ َ‬
‫ن }‪{31‬‬
‫ل َر ﱢﺑﻨَﺎ ِإﻧﱠﺎ َﻟﺬَا ِﺋﻘُﻮ َ‬
‫ﻋَﻠ ْﻴﻨَﺎ َﻗ ْﻮ ُ‬
‫ﻖ َ‬
‫ﺤﱠ‬
‫َﻓ َ‬
‫ﻦ }‪{32‬‬
‫ﻏ َﻮ ْﻳﻨَﺎ ُآ ْﻢ ِإﻧﱠﺎ ُآﻨﱠﺎ ﻏَﺎوِﻳ َ‬
‫َﻓَﺄ ْ‬
‫ن}‪{33‬‬
‫ﺸ َﺘ ِﺮآُﻮ َ‬
‫ب ُﻣ ْ‬
‫َﻓِﺈ ﱠﻧ ُﻬ ْﻢ َﻳ ْﻮ َﻣ ِﺌ ٍﺬ ﻓِﻲ ا ْﻟ َﻌﺬَا ِ‬
‫ﻦ }‪{34‬‬
‫ﺠ ِﺮﻣِﻴ َ‬
‫ﻞ ﺑِﺎ ْﻟ ُﻤ ْ‬
‫ﻚ َﻧ ْﻔ َﻌ ُ‬
‫ِإﻧﱠﺎ َآ َﺬِﻟ َ‬

‫‪5‬‬
Kur’an’ın Türkçesi

{35} ‫ن‬
َ ‫ﺴ َﺘ ْﻜ ِﺒﺮُو‬
ْ ‫ﻞ َﻟ ُﻬ ْﻢ ﻟَﺎ ِإَﻟ َﻪ ِإﻟﱠﺎ اﻟﱠﻠ ُﻪ َﻳ‬
َ ‫ِإ ﱠﻧ ُﻬ ْﻢ آَﺎﻧُﻮا ِإذَا ﻗِﻴ‬
{36} ‫ن‬
ٍ ‫ﺠﻨُﻮ‬
ْ ‫ﻋ ٍﺮ ﱠﻣ‬
ِ ‫ن َأ ِﺋﻨﱠﺎ َﻟﺘَﺎ ِرآُﻮا ﺁِﻟ َﻬ ِﺘﻨَﺎ ِﻟﺸَﺎ‬
َ ‫َو َﻳﻘُﻮﻟُﻮ‬
{37} ‫ﻦ‬
َ ‫ﺳﻠِﻴ‬
َ ‫ق ا ْﻟ ُﻤ ْﺮ‬
َ ‫ﺻ ﱠﺪ‬
َ ‫ﻖ َو‬
‫ﺤﱢ‬
َ ‫ﻞ ﺟَﺎء ﺑِﺎ ْﻟ‬
ْ ‫َﺑ‬
{38} ‫ب ا ْﻟَﺄﻟِﻴ ِﻢ‬
ِ ‫ِإ ﱠﻧ ُﻜ ْﻢ َﻟﺬَا ِﺋﻘُﻮ ا ْﻟ َﻌﺬَا‬
{39}‫ن‬
َ ‫ن ِإﻟﱠﺎ ﻣَﺎ آُﻨ ُﺘ ْﻢ َﺗ ْﻌ َﻤﻠُﻮ‬
َ ‫ﺠ َﺰ ْو‬
ْ ‫َوﻣَﺎ ُﺗ‬
Matta 25

31
«İnsanoğlu kendi görkemi içinde bütün melekleriyle birlikte
32
gelince, görkemli tahtına oturacak. Ulusların hepsi O'nun
önünde toplanacak, O da koyunları keçilerden ayıran bir çoban
33
gibi, onları birbirinden ayıracak. Koyunları sağına, keçileri
soluna alacak.
34
«O zaman Kral, sağındaki kişilere, `Sizler, Babamın
kutsadıkları, gelin!' diyecek. `Dünya kurulduğundan beri sizin
35
için hazırlanmış olan egemenliği miras alın! Çünkü acıkmıştım,
bana yiyecek verdiniz; susamıştım, bana içecek verdiniz;
36
yabancıydım, beni içeri aldınız. Çıplaktım, beni giydirdiniz;
hastaydım, benimle ilgilendiniz; zindandaydım, yanıma
geldiniz.'
37
«O vakit doğru kişiler O'na şu karşılığı verecekler: `Ya Rab,
biz seni ne zaman aç görüp doyurduk, ya da susamış görüp
38
içecek verdik? Seni ne zaman yabancı gördük de içeri aldık,
39
ya da çıplak görüp giydirdik? Seni ne zaman hasta ya da
zindanda görüp yanına geldik?'
40
«Kral da onlara şöyle cevap verecek: `Size doğrusunu
söyleyeyim, bu en basit kardeşlerimden biri için yaptığınızı,
benim için yapmış oldunuz.'

6
Kur’an’ın Türkçesi

41
«Sonra solundakilere şöyle diyecek: `Ey lanetliler, çekilin
önümden! İblis ile onun melekleri için hazırlanmış sönmez ateşe
42-43
yollanın! Çünkü acıkmıştım, bana yiyecek vermediniz;
susamıştım, bana içecek vermediniz; yabancıydım, beni içeri
almadınız; çıplaktım, beni giydirmediniz; hastaydım,
zindandaydım, benimle ilgilenmediniz.
44
«O vakit onlar da şöyle karşılık verecekler: `Ya Rab, seni ne
zaman aç, susamış, yabancı, çıplak, hasta ya da zindanda
gördük de sana hizmet etmedik?'
45
«Kral da onlara şu cevabı verecek: `Size doğrusunu
söyleyeyim, mademki bu en basit kardeşlerimden biri için bunu
yapmadınız, benim için de yapmamış oldunuz.'
46
«Bunlar sonsuz azaba uğrayacak, doğrular ise sonsuz yaşama
kavuşacaklar.»

Araf ve Cuma surelerindeki şu ayetler tabloyu tamamlar

mahiyettedir.

Araf suresinde israiloğlu din adamlarından Belam bin Baur2 un

din ve hikmet üzere iken yanlış taraf hizmet etmesi konusu
işlenir ve köpeğe benzetilir.

{175} ‫ﻦ‬
َ ‫ﻦ ا ْﻟﻐَﺎوِﻳ‬
َ ‫ن ِﻣ‬
َ ‫ن َﻓﻜَﺎ‬
ُ ‫ﺸ ْﻴﻄَﺎ‬
‫ﺦ ِﻣ ْﻨﻬَﺎ َﻓَﺄ ْﺗ َﺒ َﻌ ُﻪ اﻟ ﱠ‬
َ ‫ﺴَﻠ‬
َ ‫ي ﺁ َﺗ ْﻴﻨَﺎ ُﻩ ﺁﻳَﺎ ِﺗﻨَﺎ ﻓَﺎﻧ‬
َ ‫ﻋَﻠ ْﻴ ِﻬ ْﻢ َﻧ َﺒَﺄ اﱠﻟ ِﺬ‬
َ ‫ﻞ‬
ُ ‫وَا ْﺗ‬
‫ﺚ َأ ْو َﺗ ْﺘ ُﺮ ْآ ُﻪ‬
ْ ‫ﻋَﻠ ْﻴ ِﻪ َﻳ ْﻠ َﻬ‬
َ ‫ﻞ‬
ْ ‫ﺤ ِﻤ‬
ْ ‫ﺐ إِن َﺗ‬
ِ ‫ﻞ ا ْﻟ َﻜ ْﻠ‬
ِ ‫ض وَا ﱠﺗ َﺒ َﻊ َهﻮَا ُﻩ َﻓ َﻤ َﺜُﻠ ُﻪ َآ َﻤ َﺜ‬
ِ ‫ﻷ ْر‬
َ ‫ﺧَﻠ َﺪ ِإﻟَﻰ ا‬
ْ ‫ﺷ ْﺌﻨَﺎ َﻟ َﺮ َﻓ ْﻌﻨَﺎ ُﻩ ِﺑﻬَﺎ َوﻟَـ ِﻜ ﱠﻨ ُﻪ َأ‬
ِ ‫َوَﻟ ْﻮ‬
َ ‫ﺺ َﻟ َﻌﱠﻠ ُﻬ ْﻢ َﻳ َﺘ َﻔ ﱠﻜ ُﺮو‬
}‫ن‬ َ ‫ﺼ‬
َ ‫ﺺ ا ْﻟ َﻘ‬
ِ ‫ﺼ‬
ُ ‫ﻦ َآ ﱠﺬﺑُﻮ ْا ﺑِﺂﻳَﺎ ِﺗﻨَﺎ ﻓَﺎ ْﻗ‬
َ ‫ﻞ ا ْﻟ َﻘ ْﻮ ِم اﱠﻟﺬِﻳ‬
ُ ‫ﻚ َﻣ َﺜ‬
َ ‫َﻳ ْﻠﻬَﺚ ﱠذِﻟ‬
{177} ‫ن‬
َ ‫ﻈِﻠﻤُﻮ‬
ْ ‫ﺴ ُﻬ ْﻢ آَﺎﻧُﻮ ْا َﻳ‬
َ ‫ﻦ َآ ﱠﺬﺑُﻮ ْا ﺑِﺂﻳَﺎ ِﺗﻨَﺎ َوأَﻧ ُﻔ‬
َ ‫ﻼ ا ْﻟ َﻘ ْﻮ ُم اﱠﻟﺬِﻳ‬
ً ‫ﺳَﺎء َﻣ َﺜ‬

2
Peygamberimizin çağdaşı şair Umeyye bin Ebi’s-Salt da olabilir

7
Kur’an’ın Türkçesi

Cuma suresinde de yine israiloğullarının kitabı gereği gibi tatbik

etmemeleri konusu işlenir ve bu tavırları ile kitabın hammalığını
yapan eşeklere benzetilirler.

‫ت اﻟّﻠ ِﻪ‬
ِ ‫ﻦ َآ ﱠﺬﺑُﻮا ﺑِﺎﻳَﺎ‬
َ ‫ﺲ َﻣ َﺜ ُﻞ ا ْﻟ َﻘ ْﻮ ِم اﻟﱠﺬﻳ‬
َ ‫ﺳﻔَﺎرًا ِﺑ ْﺌ‬
ْ ‫ﺤ ِﻤ ُﻞ َا‬
ْ ‫ﺤﻤَﺎ ِر َﻳ‬
ِ ‫ﺤ ِﻤﻠُﻮهَﺎ َآ َﻤ َﺜ ِﻞ ا ْﻟ‬
ْ ‫ﺣﻤﱢﻠُﻮا اﻟ ﱠﺘﻮْرﻳ َﺔ ُﺛﻢﱠ َﻟ ْﻢ َﻳ‬
ُ ‫ﻦ‬
َ ‫َﻣ َﺜ ُﻞ اﻟﱠﺬﻳ‬
‫ﻦ‬
َ ‫وَاﻟّﻠ ُﻪ ﻟَﺎ َﻳ ْﻬﺪِى ا ْﻟ َﻘ ْﻮ َم اﻟﻈﱠﺎﻟِﻤﻴ‬

“NAZARA” FİİLİ
Burada biraz da sami dil ve özelikle de ibranice desteğini
inceleyeceğiz. Zira Kur’an araştırmalarında ibranice müfredatın
katkısına inanıyoruz. Mesela (‫ ) ﻧﻈﺮ‬Nazara fiili Kur’an’da sıkça
geçen bir fiil olup, ibranicedeki bakmak, beklemek, korumak
gibi anlamlara sahip olan ( ‫ ) נצר‬fiilinin karşılığıdır.3 Nazara fiili
aynı zamanda ses bakımından da benzeştiği yardım etmek,
yüzüne bakmak ve kurtarmak anlamlarındaki ( ‫ ) ﻧﺼﺮ‬fiiline de
müteradiftir.4 Başka bir ifadeyle ibranicedeki bir ( ‫ ) נצר‬fiili
arapçadaki (‫ ) ﻧﻈﺮ‬ve ( ‫ ) ﻧﺼﺮ‬gibi iki fiili kapsar ve onlarla
eşanlamlı olur. Nitekim Kur’an’da da bu iki fiil eşanlamda
kullanılmıştır.

Bakara 86
‫ن‬
َ ‫ﺼﺮُو‬
َ ‫ﻻ ُه ْﻢ ﻳُﻨ‬
َ ‫ب َو‬
ُ ‫ﻋ ْﻨ ُﻬ ُﻢ ا ْﻟ َﻌﺬَا‬
َ ‫ﻒ‬
ُ ‫ﺨﻔﱠ‬
َ ‫ﻼ ُﻳ‬
َ ‫َﻓ‬

Bakara 162
‫ن‬
َ ‫ﻈﺮُو‬
َ ‫ﻻ ُه ْﻢ ﻳُﻨ‬
َ ‫ب َو‬
ُ ‫ﻋ ْﻨ ُﻬ ُﻢ ا ْﻟ َﻌﺬَا‬
َ ‫ﻒ‬
ُ ‫ﺨﻔﱠ‬
َ ‫ﻻ ُﻳ‬
َ

3
The Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon, s. 665
4
Nasaru : Korumak (Akatça), Sümer Babil Asur Kanunları, Tosun-Yalvaç, Ankara 1975, s.294

8
Kur’an’ın Türkçesi