CC YU T LM SNG V

CN LM SNG LIN QUAN

BIN CHNG XUT HUYT NNG TRONG
BNH ST XUT HUYT DENGUE NGI LN
Nguyn Vn Ho, Dng Bch Thy

 Nhim siu vi Dengue ang tr thnh gnh nng ton

cu

2,5 t ngi sng trong vng c nguy c mc

bnh.
50.000.000 trng hp nhim Dengue mi
nm
500.000 trng hp SXH-D
22.000 trng hp t vong
Ti khu vc Ty Thi Bnh Dng:

Vit Nam, Campuchia, Malaysia v Philippin c t

l mc v t vong do bnh nhim Dengue cao nht
(1.020.333 ca bo co t 2001 n 2008)
Dengue CD-ROM (2005) Wellcome Trust and TDR - Topics in International Health series (2005)
World Health Organization: http://www.who.int/csr/disease/dengue/en/. (2009).

TNH HNH NHIM DENGUE NGI LN

ngi ln # 1/3 tng s bnh nhn

T vong ngi ln # 1/3 t vong hng

nm

S liu ca Vin Pasteur t nm 1998 n nm 2008 20 tnh thnh

pha Nam Vit Nam

c im bnh SXH-D ngi ln khc tr em,

vi biu hin xut huyt nng thng gp v d
gy t vong cho ngi bnh nu truyn mu tr

 Xc nh nhu cu truyn mu v truyn mu

kp thi cho bnh nhn SXH rt quan trng
nhm ngn nga cc bin chng tn thng
tng, toan chuyn ha mt b kh kim sot.
c bit trong iu kin thc t nc ta,
tnh hnh d tr mu khan him, nn vic tin
on sm nhu cu truyn mu ca bnh nhn
rt cn thit

I TNG V PHNG PHP

NGHIN CU
1. Phng php nghin cu: Nghin cu m t
ct ngang tin cu
2. i tng nghin cu:

Bnh nhn 15 tui.

c chn on SXH-D nng theo tiu chun ca
T chc y t th gii (TCYTTG) (2009) (10).
C xt nghim MAC-ELISA (+) hoc NS1 (+).
ng tham gia nghin cu.

nh ngha xut huyt nng

Xut huyt c xem l nng khi c ch
nh truyn mu ph hp, gm:
a) Tnh trng huyt ng ca bnh nhn
khng n nh mc d c bi hon dch
nhanh, ( 40-60 ml/kg) m CVP vn cn thp
v DTHC c xu hng gim nhanh
b) Bnh nhn c biu hin xut huyt t
trn lm sng nh i ra mu hoc ra huyt m
o lng ln

KT QU
T 1/2010 n 1/2012, khoa Cp cu Hi sc Tch
cc Chng c ngi ln (CCHSTCCNL) - BVBN
tip nhn v iu tr 197 bnh nhn SXH-D nng,
xc nh bng IgM ELISA hoc NS1 dng tnh.
C 42/197 (21,3%) bnh nhn xut huyt nng.
Kt qu iu tr c 21/42 (50%) bnh nhn t vong.
Tt c trng hp t vong u c lin quan vi
xut huyt nng

 So snh cc biu hin lm sng, cn lm sng

lc mi nhp vin ca nhm bnh nhn c
biu hin xut huyt nng v nhm khng
xut huyt nng. Phn tch n bin v a
bin.

So snh du hiu sinh tn lc mi nhp vin ca nhm

xut huyt nng vi nhm khng xut huyt nng
Xut huyt nng
n=42 (%)

khng xut huyt

nng
n=155
(%)

P
OR
KTC 95%

31 (73,8)

131 (84,5)

0,107

19/31 (61,3)

40/131 (30,5)

0,001
3,6
1,5-8,1

Ri lon tri gic

15 (35,7)

7 (4,5)

<0,005
7,9
3,4-18,1

Mch (ln/pht)
trung v (ti thiu- ti a)

120
(85-150)

100
(66-150)

0,001

Nhp th (ln/pht)
trung v (ti thiu-ti a)

28
(18-50)

20
(18-40)

0,001

Sc do thot huyt tng

Ti sc

Gi tr p, OR, KTC 95% ca cc bin s sau khi

hiu chnh bng phn tch hi quy a bin
p

OR

KTC 95%

Ri lon tri gic

0,001

75,9

5,7-1003,4

Ti sc

0,017

4,7

1,3-17,1

Th nhanh 28 ln / pht

<0,0005

14

3,7-52,4

Mch nhanh 120ln/

pht

0,003

6,2

1,8-21

Nhn xt
Trn lm sng rt kh nhn bit biu hin xut
huyt nng i km sc do thot huyt tng.
Qua nghin cu ny chng ti tm thy ngoi
biu hin ti sc, cc yu t mch rt nhanh
120 ln pht, nhp th nhanh 28 ln/pht v
ri lon tri gic l nhng biu hin c lin
quan r rt vi tnh trng xut huyt nng

V TR XUT HUYT
Nhm xut huyt
nng n=42 (%)
Xut huyt tiu ha

31 (73,8)

Nhm khng xut

huyt nng n=155
(%)
5 (3,2)

Chy
rng

9 (21,4)

20 (12,9)

0,167

Chy mu mi

5 (11,9)

3 (1,9)

Khi mu t

4 (9,5)

1 (0,6)

T ban dng im

29 (69,0)

116 (74,8)

0,004
6,8
1,5-29,9
0,0001
16,2
1,7-149,2
0,450

Xut huyt m o

8 (30,8)

15 (20,3)

0,274

mu

nu

P
OR
KTC 95%
0,0001
84,5
27,4-260,5

Gi tr p, OR, KTC 95% ca cc bin s sau khi

hiu chnh bng phn tch hi quy a bin
p

OR

KTC 95%

T ban dng im

0,566

0,6

0,1-3,5

Chy mu mi

0,020

44,8

1,8-1104,7

Chy mu nu rng

0,180

4,8

0,5-48,3

Xut huyt m o

0,007

12,3

2-75,7

Xut huyt tiu ha

<0,0005

191,2

22,3-1636,1

Khi mu t

Nhn xt
Kt qu nghin cu ca chng ti cho thy
biu hin xut huyt tiu ha chim t l cao
31/42 (73,8%), ph hp vi nhn xt ca cc
tc gi khc cho rng bin chng xut huyt
tiu ha chim t l cao trong nhng trng
hp cht do SXH-D (8).

Mi lin quan gia biu hin xut huyt nng

v xt nghim cng thc mu ton b
xut huyt nng
n=42

khng xut huyt

nng n=155

P
OR KTC 95%

DTHC
trung v (ti thiu-ti a)
S lng bch cu (k/mm3)
trung v (ti thiu-ti a)

40,4%
(19-58)
10,4
(9,2 -27,3)

45,3%
(24,7-63)
5,2
(1,4 -28,7)

0,003

S lng BCNTT (k/mm3)

trung v (ti thiu-ti a)

6,3
(0,5-20,1)

2,4
(0,8-25,8)

0,001

S lng tiu cu k/mm3

trung v (ti thiu-ti a)

19,4
(4 - 142)

19
(3 - 167)

0,164

0,003

Mi lin quan gia biu hin xut huyt nng v

gi tr ca cc xt nghim ng mu huyt tng

Xut huyt nng n=42 Khng xut huyt

nng n=155

P
OR KTC 95%

Prothombin time (giy)

trungv(ti thiu-ti a)

26,5
(11,4-91,8)

14
(11- 72)

0,0001

APTT (giy)
trung v (ti thiu- ti a)

59,7
(21,8-140)

46,3
(31,4-95,2)

0,001

Fibrinogen mu
trung v (ti thiu- ti a)

1,1g/L

1,5 g/L

0,001

(0,0-3,2)

(0,6-3,4)

Mi lin quan gia biu hin xut huyt nng v gi

tr ca cc xt nghim chc nng cc c quan
Xut huyt nng
n=42
Lactate mu (mmol/L)
Trung v
(ti thiu- ti a)
Creatinin/mu
(mmol/L)
trung v
(ti thiu- ti a)
AST (UI/L)
trung v
(ti thiu-ti a)
ALT (UI/L)
trung v
(ti thiu-ti a)

9,5
1,5 - 24,0

Khng xut
huyt nng
n=155
2,5
0,9 - 9,0

P
OR
KTC 95%
0,001

108
27 -502

71
30-566

0,001

6199,5
(22 -27790)

240
(35-20402)

0,001

1807
(20-9740)

132,5
(4-6793)

0,0001

Gi tr p, OR, KTC 95% ca cc bin s lin quan

xt nghim cn lm sng sau khi c hiu chnh
bng phn tch hi quy a bin
BC 10000
DTHC 40
Lactate 5 mEq/L
Creatinin mu 221

p
0,133
<0,0005
<0,0005
0,637

OR (KTC 95%)
2,5 (0,7-8,7)
13,3 (3,3-54,2)
29,1 (5,4-157,8)
1,5 (0,2-10,0)

Tng men gan 1000 UI/L

0,929

1,0 (0,2-4,4)

Tng thi gian

prothombin 20 giy

0,021

7,2 (1,3-38,2)

0,036

6,1 (1,1-32,9)

0,464

0,5 (0,1-3,0)

APTT60 giy
Gim fibrinogen mu
1g/L

Nhn xt
Khng c s khc bit SLTC gia 2 nhm
DTHC 40% nhm XH nng
Bt thng v XN ng mu huyt tng r
rt nhm XH nng (PT, APTT)
Lactate/ mu tng cao r rt nhm xut
huyt nng

nh hng ca xut huyt nng ln

kt qu iu tr
Xut huyt Khng xut
nng n=42 huyt nng
(%)
n=155 (%)

S ngy khoa
HSTC

4 6,4
(1-27)

2 1,7
(1-12)

<0,005

T vong

21 (50)

0 (0)

<0,005

Hn ch ca nghin cu ny
do phng php nghin cu m t ct ngang
nn chng ti khng l gii c mi lin h
nhn qu ca cc bin s vi biu hin xut
huyt nng.

KT LUN
Xut huyt nng l mt bin chng nguy him
gp phn gia tng t l bnh nng v t vong
cho ngi bnh SXH-D.
Trong bnh cnh SXH-D nng ngi ln, c
bit c sc do thot huyt tng, vic chn
on sm tnh trng xut huyt nng rt quan
trng i vi cc bc s lm sng.

Nhng du hiu lm sng v cn lm sng c

lin quan vi biu hin xut huyt nng trong
bnh SXH-D ngi ln

ri lon tri gic

mch nhanh 120 ln/pht
nhp th nhanh 28 ln/pht
biu hin ti sc
DTHC c xu hng gim 40%
thi gian prothombin ko di 20 giy
APTT ko di 60 giy
lactate/mu 5 mEq/L
Cn lu cc v tr xut huyt ng tiu ha,
m o, mi

CHN THNH CM N S
THEO DI CA
QU NG NGHIP